(Özdevinim): Sınıftaki hareketli oyuncaklar Öğretmen kılavuzu 1

Automata (Özdevinim): Sınıftaki hareketli oyuncaklar
Öğretmen kılavuzu
1. Giriş
Bu kılavuz, sınıflarında eğitimi destekleyip, geliştirmek amacıyla
“hareketli oyuncaklar” atölye çalışması yapmak isteyen tüm öğretmenler
için hazırlanmıştır.
Bu belge aynı zamanda projenin internet sitesinde yayınlanmıştır:
http://www.clohe-movingtoys.eu/www/HomeEN/Resources.htm
Bu kılavuzda, ilgili atölye çalışması deneyimini farklı ders ve okullarda
uygulamayı sağlamak amacıyla size bazı teknik ve yönteme yönelik
bilgiler sunulmaktadır.
1.1 Özdevinimli oyuncaklar ile öğrenme
Özdevinimli oyuncaklar “bir öyküsü olan mekanik yapılardır” ve bu
yüzden çocuklar tarafından kolaylıkla anlaşılan, çok hoşlanılan ve yine
çocuklar tarafından tasarlanan iletişim araçlarıdır. Özdevinimli oluşumlar
temel becerileri ve çapraz yeterlilik alanlarını geliştirip onlara katkıda
bulunurlar. Özdevinim mekanizmasını anlamak için çocuklar beceri kazanımını
gerektiren bir dizi etkinliği izlemek zorundadırlar. Bu etkinlikler:





Öykü anlatımı
Öykü çözümlemesi
Mekanik yapının tasarımı
Mekanik yapının yapımı
Grup çalışması
2. Sınıf çalışması
Aşağıda proje ortaklarının uygulayıp test ettiği bir sınıf içi uygulama örneği
verilmiştir.
Page 1
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.
Başlangıç evresi. Öğrenim hedeflerinin kararlaştırılması
Öğretmenin görevi: çocuklar için geliştirilmesi hedeflenen öncelikli beceri
alanlarının tespit edilmesi
1. Evre: Öykünün oluşturulması
Sınıf içi özdevinim atölye çalışmasının başlangıç noktası bir öyküdür. Bunun
için öğretmen şunlardan yararlanabilir:
 Var olan bir metin (öykü, peri masalı, ninni, şiir, masal)
 Tüm sınıf için ortak bir metin seçilebileceği gibi çocuklar kendilerinin
dilediği bir öyküyü de seçebilirler
 Çocuklar tarafından oluşturulacak özgün bir metin (bireysel veya grup
çalışması ile)
 Bilinen bir öykünün alınıp bunun çocuklar tarafından uyarlaması veya
genişletilmesi yapılarak
Öyküyü seçtikten ve veya oluşturduktan sonra çocuklar bu öyküden bir veya
birden fazla mizansen seçerler.
Çocukların görevi: Metni seçmek veya oluşturmak; mizansen(leri) seçmek
Öğretmenin görevi: Öykü üzerinde çalışmak için çocuklara uygun en uygun
yöntemi belirlemek; çocuklar için açık ve anlaşılabilir yönergeler hazırlamak
2. Evre: Özdevinim projesini gerçekleştirme
Çocuklar anahtar noktaları belirledikten sonra, bu noktaları nasıl
canlandıracaklarını ve bunları iki boyutlu ortamdan üç boyutlu ortama nasıl
geçireceklerini planlarlar.
Çocukların görevi:
 üç boyutlu ortamın nasıl oluşturulacağını belirleme
 karakterleri, malzemeleri, renkleri vb. belirleme
 materyalleri bulma (geri dönüşümlü malzemeler vb.)
 mizansene vermek istedikleri hareketi belirleme
Öğretmenin görevi:
üstelenebilirler:
Bu aşamada öğretmenler aşağıdaki olası rolleri
Page 2
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.



Öğretmenler hazırlanan malzemeler ile özdevinimli yapının
oluşturulmasına başlayabilir ve çeşitli hareket türlerini
sergileyebilirler
Öğretmenler amaçlanan hareket çeşidine göre, önce her bir
hareketi sergileyen modeli gösterip, çocukları diledikleri hareketi
verebilecekleri modeli oluşturmada yönlendirebilirler
Öğretmenler tamamlanmış bir özdevinimli tasarımı göstererek
başlayabilir ve çocuklardan hareket mekanizmasına yönelik
savlar oluşturmalarını isteyebilirler (tümdengelimsel öğrenme)
3. Evre: Özdevinimli yapının oluşturulması




özdevinimi tasarlama, belirli bir ölçekte sanatsal ögelerin çizimi ve
anlaşılması
mekanik yapının ve bileşenlerinin tasarımı
mekanik yapının, bileşenlerinin ve sanatsal içeriğe sahip üst yapının bir
araya getirilmesi
özdevinim mekanizmasının hareketinin sınanması ve yapıda olası
gerekli değişikliklerin yapılması
Seçenekler
 Öğrenciler her bir öykü için bir özdevinim mekanizması oluşturabilirler
 Öğrenciler bir veya birden fazla öyküye ait mizansenler için hareketleri
sergileyen birden fazla özdevinimli oyuncak yaratabilirler.
Öğretmenin görevi:
Öğretmenler, özellikle potansiyel tehlike oluşturabilecek sıcak tutkal veya
çuvaldız gibi araçlar ile çalışırken öğrencilere devinim mekanizmasını
oluşturmada yardımcı olmalıdırlar. Ayrıca, öğrencilere oluşturmak istedikleri
hareketi verebilecek mekanizmanın seçiminde de yardımcı olunmalıdır.
Çocukların görevi:
Mekanizmanın ve karakterlerin oluşturulması
Özdevinim tasarımı mizansenin yaratılmasıyla gerçekleştirilebilir. Çocuklar
devinim mekanizmasını içeren kutuyu dekore ederek hareketli karakterin
arkasındaki uygun mizanseni oluşturabilirler. Bu, özellikle küçük yaştaki
çocuklar ve mekanizma oluşturmayı sevmeyen çocuklar için uygun bir görev
olarak görülebilir.
4. Evre: Müfredat konularında kullanım
Page 3
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.
Özdevinim üretim süreci ve sonuçta ortaya çıkan ürün, özellikle bir becerinin
geliştirilmesine yönelik bütünsel bir etkinlik olarak düşünülebilir. Bunun yanı
sıra, üretilen özdevinimli mekanizma yabancı dil, edebiyat ve matematik
konularının öğrenilmesi ve öğretilmesinde araç olarak da kullanılabilir.
5. Evre: Dönüt alma



İlgi ve yapılan etkinlikten zevk alma
Eğitsel değer ve yarar
Edinilen beceri
Aşağıda, değerlendirmenin nasıl yapılandırılabileceğine ilişkin bir örnek yer
almaktadır:
Atölye çalışmasına başlamadan önce:
 Öğrenim hedefleri ve öğretmen görüşleri
 Çocukların beklentileri
Bu açılardan değerlendirmeleri sözel olarak gerçekleştirebilirsiniz.
Atölye çalışması sonrasında:
 Etkinlik algılamasına yönelik sormaca (çocuklar için)
Bu sormaca çocukların dönütlerini değerlendirmek açısından yaralı olacaktır:
eğer etkinlikten hoşlanıyorlarsa ve bu onları güdülüyorsa, etkinliğin hangi
aşamasının bunda rol oynadığı belirecektir. Bu değerlendirme etkinliğin
yeniden gerçekleştirilmesi konusunda fikir vermesi açısından yararlı olacaktır.
Atölye çalışması sırasında:
Gözlemlerin bir etkinlik güncesi ile kayıt altına alınması yararlı olabilir. Gunce
örneği ekte bulunmaktadır.
3. Malzemeler
Dış yapı için: Mekanizmanın içerisine yerleşeceği bir kutu. Kutu tahta, plastik
veya kağıttan olabilir. Önemli olan kutunun kolayca açılabilir ve delinebilir
olmasıdır.
Page 4
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.
Şekil 1. Ayakkabı kutusu
Mekanizma için:
o Köpük veya plastikten elde edilebilecek delikli tekerler.
Şekil 2. Tekerlerin kesilebileceği malzeme ve delikli tekerler
Ahşap uzun çubuklar (şiş seklinde yuvarlak çubuklar). Mangal yapmada
kullanılan ahşap şişler olabilir çünkü çocuklar bunları kolayca kesebilirler.
Şekil 3. Çubuklar
o Pipetler. En uygun olanları, İçecek kısımdan bükülebilenler olacaktır.
Page 5
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.
Şekil 4. Pipetler
Mantar ve plastik şişe kapakları.
Şekil 5. Plastik kapaklar (yukarıda) ve mantarlar (aşağıda)
Kukla karakterler için: Öykü anlatım bölümünü gerçekleştirmek için çeşitli
malzemeler kullanılabilir: renkli plastik levhalar, mukavva, plastik malzeme,
ahşap çubuklar, pipetler, renkli kurdeleler, kumaşlar, krepon kağıdı, renkli
kağıtlar, gazeteler, geri dönüşüm ürünleri ve doğal malzemeler ve öğretmen
ve öğrencilerin aklına gelebilecek bütün malzemeler.
Aletler: Sıcak tutkal, çuvaldız, makas, kargaburnu pense, bıçak vb. (risk
oluşturması nedeniyle bu malzemeler doğrudan çocuklar tarafından
kullanılmamalıdır).
Page 6
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.
Çok çeşitli malzeme kullanılabileceğinden, öğretmenler öğrencilerden işe
yarayabilecek nesneleri arayıp bulmaları için teşvik ederek bu atölye çalışması
sürecine diğer bir boyut da katabilirler.
3.1 Çok basit bir özdevinim mekanizması nasıl oluşturulabilir?
Adım 1 – Kutunun her iki tarafından 2 delik açınız – Delik 1 ve 2. Delikler
kenarların tam ortasından açılmalıdır. Kutunuzun üst kenarının ortasından bir
delik daha açınız – Delik 3.
Page 7
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.
Adım 3 – Köpüklerden 2 adet daire kesiniz ya da plastik şişe kapağı kullanınız
– Disk 1 ve 2. Disk 1’in ortasından tahta çubuğu geçiriniz. Bu mekanizmanızın
yatay bölümünü oluşturacaktır. Henüz yapıştırıcı kullanmayınız. Bütün
parçaları birleştirmeden önce 1. Diski ayırmak gerekebilir.
Adım 3 – İkinci bir çubuk alınız (dikey çubuk) ve 2. Köpük diskte bir delik
açınız. Dikey çubuğu her iki disk birbiriyle aynı hizaya gelene kadar itekleyiniz.
Bu bölüm kukla için dikey parçayı oluşturacaktır. Henüz yapıştırıcı
kullanmayınız.
Adım 4 – Bir pipet alınız ve kutunun üst yüzeyinde açtığınız 3. Deliğin
ortasından geçiriniz. Dikey çubuğu pipetten geçiriniz ve çubuğun alt ucuna
disk 2’yi yerleştiriniz. Henüz yapıştırmayınız.
Adım 5 – Şimdi bütün parçaları birleştiriniz. Bütün parçalar birbirine uyuyor
mu? Eğer gerekli ise çubukları kısaltabilirsiniz. Bütün parçalar yerine
oturuyorsa, birleştirme aşamasına geçebilirsiniz.
Adım 6 – Kutunun yan yüzeyindeki 1. delikten yatay çubuğu geçirerek 1.
Diski çubuğun tam ortasına yerleştiriniz. Daha sonra kutunun diğer
yüzeyindeki 2. Delikten çubuğu geçiriniz. Pipet ve dikey çubuğu Delik 3’ten
geçirin. Şimdi bütün parçaları yapıştırıcı ile sabitleyin.
Adım 7 – Son aşamada kuklanızı yapın ve dikey çubuğun üst bölümüne
yerleştirin. Çevirebilmek için bir şişe kapağını kol olarak kullanabilirsiniz. Bu
kolu yatay çubuğun sonuna yerleştirin.
Tebrikler! İlk özdevinir mekanizmanızı yaptınız.
Page 8
The project ‘Clockwork objects, enhanced learning: Automata Toys Construction in 1mary education for Learning to Learn promotion,
creativity fostering & Key Competences acquisition’ has been funded with support from the European Commission. This document reflects
the views only of the author, and the Commission cannot be held responsible for any use which may be made of the information contained
therein.