Dr.Ufuk BEYAZOVA AŞILAR - 3.BAHAR PEDİATRİ GÜNLERİ
Transkript
Dr.Ufuk BEYAZOVA AŞILAR - 3.BAHAR PEDİATRİ GÜNLERİ
AŞILAR OLMASAYDI Prof. Dr. Ufuk BEYAZOVA Koru Hastanesi 4.03. 2016 1800 ler • • Edward Jenner 1796 da çiçek aşısını keşfetti • İngiltere‟de yaygın olarak uygulanmaya başladı Aşı karşıtı gruplar karşı çıkmakta gecikmediler 1800 lerin sonu-1900 lerin başı • te Louis Pasteur 1885 Kuduz aşısını buldu • Dr. Albert Calmette ve • Camille Guerin 1921 de • BCG aşısını buldular Aşı karşıtı girişimler • 1907 tarihinde ABD‟de J. Pitcairn ilk Aşı- karşıtlığı Konferansını düzenledi. • 1908 de Philadelphia‟da Amerikan Aşı karşıtları Derneği (Anti-Vaccination League of America) kurdu. • Aynı dönemde Brezilya‟da O.Cruz aşılara karşı direniş (Revolta da Vacina) hareketini başlattı. • “Hastalıklardan aşısız da korunulur. Erken tanı, hastaların sağlamlardan ayrılması, hastanın eşyalarının yok edilmesi ile salgınlar durdurulabilir.” 1920-1930 lu yıllar • • • • • • • • Boğmaca Difteri Tetanoz Kolera Tifo Sarı Humma Grip Tifus Türkiyede Difteri, Tetanoz, Boğmaca Epidemiyolojisi % 55 100 50 90 45 80 40 70 35 60 30 50 25 40 30 80 1 60 40 0,5 20 20 09 20 07 20 05 20 03 20 01 99 97 0 95 0 93 Morbidite 99 20 00 20 01 20 02 20 03 20 04 20 05 20 06 20 07 20 08 20 09 20 10 20 11 98 97 96 95 0 94 0 93 10 92 5 91 20 90 10 % 100 1,5 91 15 89 20 1940- 1950 yılları 1950 de Polio aşısı üretildi Dünyada poliomiyelit epidemiyolojisi PEP Polio olguları ve Polio-3 (DPT+IPV+Hib 5’li karma 3.doz) kapsayıcılığı, Türkiye, 1985-2013*** 100 Vaka sayısı % 80 100 80 PEP UAG VE MOP-UP 60 60 20 13 20 11 20 09 20 07 •Klinik sınıflandırma(1989’dan itibaren) **Virolojik sınıflandırma (1997’den itibaren) ***2013 (12 aylık) 20 05 20 03 20 01 99 ** 97 95 0 93 0 91 20 *8 9 20 87 40 85 40 1960- 1970 ler • Kızamık • Kızamıkcık • Kabakulak Dünyada kızamık epidemiyolojisi 35000 100 90 30000 80 25000 70 60 20000 50 15000 40 8.929 10000 30 20 5000 10 1.119 34 3 4 4 7 vaka aşı oranı * 10 09 * 20 08 * 20 07 20 20 06 20 05 20 04 20 03 20 01 00 02 20 20 20 99 0 19 19 98 0 Aşı karşıtı girişimler Japonya’da boğmaca ölümleri olgu ölüm Olgu Ve ölüm yıllar Aşı karşıtı girişimler • 1976 yılında ABD‟de grip salgını süresinde uygulanan aşılama sonucu GBS olgularına artma olduğu ileri sürüldü. • Bu dönemde aşılanan kişiler arasında 1/100,000 oranında GBS tanısı bildirildi. • Ancak aşılananlarda saptanan bu sıklığın toplumdaki GBS genel sıklığının altında olduğu belirlendi. • Hatta hız aşılanmamış olup grip geçirenlerde daha yüksek oranda bulundu. 1980-1990 yılları • Hemophilus İnfluenza b • Meningokok • Pnömokok • Hepatit A • Hepatit B • Asellüler Boğmaca • Rotavirus Aşı karşıtı girişimler • 1980 lerin başında Rusya‟da Dr. AV Pichnochkov DBT aşısının çocuklarda lösemiye yol açtığını, sistemlerini bozduğunu ortaya attı. • TV, radyolar, gazeteler olayı medyaya taşıdı. • Ana babalar aşıya olan güvenlerini yitirdiler. DBT aşı oranları %30 a düştü. • Avrupadaki en büyük difteri salgını çıktı. Boğmaca en yüksek insidansa ulaştı. • 1998 de Andrew Wakefield imzalı bir yazı Lancet‟te yayınlandı. • Otizm tanısı olan 12 çocuğun barsak biyopsilerinde KKK aşısına ait kanıtlar bulunduğu • Barsaktan kana oradan da beyne giden peptitlerin Otizme neden olduğu ileri sürüldü • Danimarka‟da 1991-98 arasında doğmuş 500 000 çocuğun kayıtlarına bakıldı. KKK ile aşılanmış ya da aşılanmamış çocuklarda otizm tanısı aynı sıklıkta bulundu • Kanada‟da 28 000 çocuk üzerine yapılan bir çalışma aşı ile otizm arasında neden sonuç ilişkisi gösterilemedi • Finlandiya‟da 1987-1996 arasında doğmuş 1.8 milyon aşılı çocukta 174 istenmeyen etki saptandı. Aralarında otizm yoktu. • Çalışmalar sonucu aşı ve otizm arasında ilişki gösterilemedi ve Lancet yazıyı geri çekti. • Weakfield meslekten men edildi. 2000 li yıllar Kullanıma girdi • HPV aşısı • Zona aşısı • Konjuge Meningokok aşıları • Meningokok B aşısı Çalışılıyor • Borrelia • Parvovirus B 19 • GBS • RSV • Sıtma • AIDS • 2012 de İngiltere‟de 2000 kızamık olgusu görüldü. Aşısız çocuklarda kızamık 22 kat, boğmaca 6 kat fazlaydı. • 2013 de Türkiye‟de 7000 den fazla kızamık olgusu görüldü. Olguların yaklaşık 1/3 ü henüz aşılanmamış bebeklerdi • 2014 te Avrupa‟da 31 685 kızamık olgusu bildirildi. %83 „ü aşılanmamıştı. • Suriye‟de savaş boyunca çocuklara aşı yapılamadı • Poliomiyelit hastalığı yıllar önce eradike edildiği halde savaşın 3. yılında polio salgını çıktı • Hastaların tümü 3 yaş altında bebek ve çocuklardı • Türkiye riskli bölgelerinde yeniden aşı kampanyası yapmak zorunda kaldı. Türkiye‟de aşısız senaryoda hastalık ve ölüm tahminleri (2012) • Hastalık • • • • • • • • • • • Tetanoz Poliomyelit Kızamık Difteri Hepatit A Pnömokok Boğmaca Hepatit B Suçiçeği Kızamıkcık Kabakulak Olgu sayısı 300 4374 88 020 11 250 27.000 209 150 112 500 108 000 1 282 500 121 500 60 750 Ölüm sayısı 90 2 176 1046 27 2523 3938 4725 21 62 6 • Son yıllarda iletişim araçlarının gelişmesi ile aşı karşıtları seslerini daha çok duyurmaya daha etkili olmaya başladılar. • İnternette bloglar açtılar • Uluslar arası iletişimleri güçlendi • You tube‟daki aşı videolarının %32 si aşı karşıtı ve bunların izlenme oranı daha yüksek. %60‟ı yanlış bilgiler veriyor • 3,5 yaşında ama hala AŞIlarını yaptırmadım :( • ana_panda 8Y soruyor: • Daha bir gündür nurturia'ya üyeyim.. neyi nereye yazdığımın farkında değilim. Anneler fikirlerinizi bekliyorum. Kızım 3,5 yaşında ve ben hala hiç bir aşısını yaptırmadım. bir tek hastanede o ilk günü ne yaptılarsa ben görmedim, ondan sonra yaptırmadım. Bir kaç doktorun kendi çocuklarına bile aşı yaptırmadığını biliyorum. Ben yabancıyım, memleketimde de çok önem verilmez, hatta yan etkileri vardır diye tavsiye edilmez pek. ama şimdi 1 senedir, içim içimi yiyor. Ya yalnış yapıyorsam diyorum. ya hastalanır ve ağır geçirirse. sonra kendimi suçlamak da istemiyorum. bu konuda fazlasıyla kafam karışık. ne önerirsiniz? gerçekten aşının yan etkileri var mıdır? aşı olmasa da olur mu? Başlıca iddialar… • Hastalıklar zaten aşılardan önce de azalmaya başlamıştı • Aşıların zararlı etkileri var, yıllarca sonra bile çıkabilir • Dünyada görülmeyen hastalıkların aşını boşuna yapıyoruz • Bu kadar aşı bağışıklık sistemine yük yapar • Aşı firmaları kar etsin diye gereksiz aşılar yapılıyor • Devlet soyumuzu tüketmeye çalışıyor • Bebeğe aşı zarar verebilir daha sonra yapmalı Aileler neden tedirgin • Genç ebeveynler aşıların bir çok çocukluk hastalığını yok ettiğini bilmiyorlar • Aynı zamanda olmuşsa nedeni o‟dur düşüncesine inanmaya yatkınlar • Aşıyı yaptırmayıp hastalığa katlanmayı, aşının yan etkilerine katlanmaya tercih ediyorlar • İğneden korkan ebeveynleri aşı sayısı ürkütüyor • Doğal olana ilgi yoğunlaştı, aşılar ise işlenmiş ürünler • İyi annelik kavramı yemek yedirmeden, çocuğu korumaya kaydı • Kanıta dayalı olmayan bilgiye inanmak kolay Sağlık çalışanlarının rolü • Aile hekimi, pediatrist, hemşire ve ebeler hastalığın riskleri, aşının etkinliği, yan etkileri hakkında bilgili olmalı • Tarafsız biçimde bilgi verebilmeli • İletişim becerileri olmalı • Kendisi de aşıya inanıyor olmalı • Hizmet verilen topluma göre aşılamada tereddüt nedenleri değişiyor. Kendi toplumunun özelliklerine duyarlı olmalı • Bir izlemde reddettiyse sonraki izlemde konuyu yeniden açmalı Teşekkür ederim