docвсеки месец раздава надежди
download 
Şikayet Transkript
всеки месец раздава надежди
Месечно списание за семейството, детето и културата Aylık Aile, Çocuk ve Kültür Dergisi всек им есе ц ра здава н а д е жд и Мнозина сред онези, които се изживяват като радетели за правата и свободите на жената, не вършат нищо друго, а забиват нож в нейната душа, като я възбуждат чрез плътските удоволствия. MART 2011, sayı: 157, yıl: 16, fiyatı: 1,50 lv. Kadınlık âlemi için hak ve hürriyet havarîliği yapanların çoğu, onu cismânî zevkleriyle coşturup, ruhunu hançerlemekten başka bir şey yapmamaktadırlar. Март 2011 1 МАРТ 2011, брой: 157, година: 16, цена: 1,50 лв. içindekiler 4 ан о сп ис Ме се чн ме йс ие за се тв от о, всеки м есец де те то ур и ку лт ат а , Çoc uk gisi Aylı k Aile ür Der ve Kült р а з д а в а н а д е жд онези, на сред Мнози изживяват се за които детели като ра и свободите а ат вършат прав та, не т на жена о, а забива уг , др нищо а душа нейнат дат нож в збуж въ я е като ътскит пл ез чр ствия. удовол и n hak ve âlemi içi Kadınlık iği yapanların havarîl riyle hürriyet nî zevkle mâ cis u ten çoğu, on erlemek nu hanç . p, ruhu tadırlar ak am coşturu şey yapm bir şka ba 2011 1 а: 1,50 лв. на: 16, цен Март 1, брой: МАРТ 201 1, sayı: 157 MART 201 lv. fiyatı: 1,50 , yıl: 16, 157, годи 4 7 8 12 14 16 18 20 24 28 30 33 34 40 18 2 Mart 2011 Март 2011, брой: 157 съдържание Mart 2011, Sayı: 157 8 14 Tebessüm etmek Усмивката Тест за 5 клас Hayvanlar alemi: TİMSAH Светът на животните: КРОКОДИЛЪТ Ne? Niçin? Nasıl? Каква? Защо? Как? Kazakistan’daki olimpiyatlardan Bulgaristan’a 10 madalya 10 олимпийски медала за България от Казахстан Soğuk bir kış günü Студен зимен ден Rila Gölleri Balkanlar’ın turizm cenneti “Седемте рилски езера” Туристическият рай на Балканите Türkçe - Edebiyat Akşam yemeğini ailecek yemek zevkli ve yararlıdır Семейната вечеря приятна и полезна Annemizin Köşesi Рубрика за майките Raven köyü Vasil Levski Ortaokulu, Momçilgrad Belediyesi ОУ “Васил Левски” - с. Равен, Община Момчилград Nasreddin Hoca Насреддин ходжа Sizden Gelenler / Genç Ressamlar Вашите отзиви / Млади художници Mizah / Bulmaca Хумор / Кръстословица 24 30 Editör’den Annelerin şefkati ve Toplum (8 Mart Dünya Kadınlar gününe ithafen) Annelerimizin şefkat kahramanı olduğunu, herkesin annesini yerlere-göklere sığdıramayacağını biliyoruz. Kime sorsanız, annelerimiz bir tane; sevgi denilince, fedakarlık denilince akla gelen isim hep annelerimiz. Duygu deseniz, şefkat deseniz onlarda. Toplumumuzun yarısını kadınlar oluşturuyor ve onların çoğu da annelerimiz değil mi? Peki o zaman millet olarak yaşadığımız bu sevgi ve şefkat yoksunluğu neden? Nefret kusan, yalan ve düzenbazlıkta rakip tanımayan insanlar, annesiz mi büyüdü, annelerinden hiç mi şefkat namına bir şey görmedi? Anneler şefkatiyle bir örnek; ama anneleri sadece bu özelliğiyle tanımlamak doğru olmaz. Anne, çocuğuna yatırım yapan bir insan. Ne kadar çok özenir, ne kadar çok katkıda bulunursa, sonuç da o kadar iyi ve güzel olur. Anneler, çocuklarına şefkati yeterince öğretebiliyorlar mı dersiniz? Görünürde şefkatli insanların sayısı hala azınlıktaysa bu soruya ‘’hayır’’ denmeli. Sevgisi ve şefkati yüzüne ve diline aksetmiş insanların güzel huyları ülkede hiçbir yolsuzluğa, düzenbazlığa geçit vermezdi yoksa! Bugünkü nesiller, annelerin şefkat eğitimine çok muhtaç. Sevmeyi, acımayı, mantıklı düşünmeyi, doğru sözlü olmayı ve en önemlisi Tek ve Bir olana inanmayı öğretebilecek yegâne kaynak annelerimiz. Anneler, o kutsal annelik vasıflarını tamı tamına yerine getirse ortada görgüsüz ve saygısız insanlar dolaşmaz. Annelik sadece çocuk dünyaya getirmek değil; dünyada sağlam karakterli gür fidanlar yetiştirmek olmalıdır. Ne zaman ki annelerimizin şefkati, içtenliği, fedakarlığı, sevgisi evlerin dışına taşar, sokaklarda yol alırsa toplumun da değiştiğini görebiliriz. Şefkat kahramanı annelerimiz bu ağır vazifenin altında dünyanın en zor işini yaparken, yani çocuk yetiştirirken, babaların da bu meşakkatli vazifeye destek olması çok önemli bir görevdir. Sevgiyle kalın... Майчиното милосърдие и обществото (По случай 8-ми март) Всички знаем колко милосърдни са нашите майки и как за всеки от нас те са незаменими. Когото и да попитате, ще ви отговори, че майка му е единствена. Когато се спомене за саможертва веднага се досещаме за майката. И чувствеността и милосърдието е присъщо за тях. Половината от обществото се състои от жени и повечето от тях са нашита майки, нали? Но защо тогава народът ни е лишен от обич и милосърдие? Хората, които сеят омраза, които лъжат и мамят без майки ли израснаха или не научиха нищо от състраданието на майките си? Майките са за пример със своето милосърдие, но не бива да ги свързваме само с това им качество. Майката инвестира в децата си. Колкото е по-внимателна и грижовна тя, толкова по-добър ще бъде и резултата. Смятате ли, че майките научават достатъчно децата си на милосърдие? Ако в едно село милосърдните хора са по-малко на брой, отговорът е не. Добрите постъпки на хората, на които по лицата и думите им личи обичта и милосърдието не биха допуснали никаква злоупотреба или нечестност в родината си. Днешните поколения имат огромна нужда от милосърдието на майката. Изворът, който може да ни научи на обич, състрадание, разумно мислене, правда и най-важното да вярваме в Единствения, е отново майката. Ако майките успяваха да изпълнят своята свещена мисия, нямаше да има непочтени и користни хора. Целта на майката не трябва да е само раждане на деца, а да възпитава децата си и те да бъдат с непреклоним характер. Когато милосърдието, искреността, саможертвата и обичта на майките напуснат домовете и залеят улиците, тогава може да очакваме и промяна в обществото. И докато милосърдните майки извършват най-трудната задача на този свят, т.е. да възпитават децата, е много важно бащите също да спомогнат за реализирането на тази трудна задача. Обичайте и бъдете обичани! Издава: „A-PRESS“ OOD GENEL YAYIN MÜDÜRÜ Главен редактор Şevki ŞEN [email protected] YAYIN EDİTÖRÜ GÖRSEL YÖNETMEN Отговорен редактор и Графично оформление Nihat DAVUT [email protected] YAYIN KURULU Издателски колектив Sami Nuri Mehmet Ömer İlhan Halibryam Ahmet Aptulov ABONE - 2011 / АБОНАМЕНТ - 2011 9 месеца: 13.50 лв. 6 месеца: 9.00 лв. 3 месеца: 4.50 лв. ABONE VE DAĞITIM BULGARİSTAN POSTASI PK No: 1940 Абонамент и разпространение БЪЛГАРСКИ ПОЩИ ПК No: 1940 BÜROLAR / ОФИСИ Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53 Şumen/Шумен: 054 / 830 693 Varna/Варна: 052 / 612 634 Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58 Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67 Ruse/Русе: 082 / 87 55 32 Burgas/Бургас: 0897 080 117 Smolyan/Смолян: 0897 080 108 www.umitdergisi.com e-mail: [email protected] Adres: Sofya 1202, ul. “Timok” No: 2, Tel/Faks: 02-832 31 11 Адрес: София 1202, ул. “Тимок” № 2, тел./факс: 02-832 31 11 Dergiye gönderilen eserler iade edilmez. Yayınlanan yazı ve şiirler kaynak gösterilerek yayınlanabilir. Yazılarda gerekli görülen düzeltmeler yapılır. Yazıların sorumluluğu yazara aittir. Получени материали не се връщат. Всички материали се публикуват с посочен източник. Материалите се редактират по необходимост. Отговорност за материала носи авторът. NOT: Dergide yer alan tercümeler, harfiyyen olmayıp mana olarak verilmiştir. H AYAT I N İÇ İN D E N / Н Е Щ А Т А ОТ ЖИВОТА Hayat güzeldir idrak edebilene. Bu güzellikler arasında dolaşırken bizler de bir güzellik bırakalım. Sevdiklerimize bir gül verelim, gül veremezsek gülüverelim! Усмивката Tebessüm etmek Seycan Ali- Kırcali H içbir neden aramadan gülümsemek lazım hayata. Gülmek için mutlu olmayı beklememeli insan. Bilmeli ki, belki mutluluk saklıdır gülüşünde. Bu iki kedinin yaşadıkları tecrübeden ders alırcasına devam etmeli dağıtmaya tebessümleri. Hani anlatılır ya: Büyük bir kedi, kuyruğuyla oynayan küçük bir kediye sormuş: “Neden kuyruğunu kovalıyorsun?” Yavru kedi yanıt vermiş: “Bir kedi için en güzel şeyin mutluluk, mutluluğun da kuyruğum olduğunu öğrendim. Bu nedenle onu kovalıyorum. Yakaladığımda mutluluğa kavuşacağım”. Bunun üzerine yaşlı kedi şöyle demiş: “Gençken ben de mutluluğun kuyruğum olduğuna karar vermiştim. Ama şunu fark ettim; ne zaman onu kovalasam benden uzaklaşıyor, ne zaman kendi yoluma gitsem hep peşimden geliyor”. Mutluluğu yakalayacağım diye takılmamalı her şeyin peşine insan. Aradığının gülüşünde saklı olabileceğini çıkarmamalı aklından, sonra da tebessüm saçmalı etrafına. 4 Mart 2011 Т рябва да се усмихваме на живота, без да търсим някаква специална причина. Не е задължително човек да е щастлив, за да се усмихва, а трябва да знае, че може и самата усмивка да го направи щастлив. Всеки може да си извади поука от следната история с две котки. Една котка попитала друго коте, което играело с опашката си: “Защо си гониш опашката?” Котето отговорило: “Научих, че най-важното за една котка е да бъде щастлива, а щастието е в опашката ми. Затова я гоня. Като я хвана, ще хвана и щастието!” На тези приказки котката реагирала с думите: “Когато бях малко коте като теб, и аз бях решила, че щастието е в опашката ми. Разбрах обаче, че колкото повече я гоня, толкова повече се отдалечава от мен, а когато си вървя по пътя, тя ме следва неотклонно.” Човек не бива да гони щастието на всяка цена. Не бива да забравя, че това, което търси, може да е скрито в една усмивка, и че трябва да раздава навсякъде и на всички усмивки. Gülümsemek içten ve sıcacık olunca insana hiçbir şey onun kadar yakışmaz. Bir an bile sürse çoğu zaman ebediyen yaşar. Yansıtır dışa iç dünyamızın güzelliklerini. “Bir mum diğerini tutuşturmakla ışığından bir şey kaybetmez” söz misali gülümseme de verildikçe vereni, fakirleştirmeden alanı zenginleştiren faaliyetlerden biridir. Mutluluğun anahtarıdır o. Gözlerle beraber gerçekleşince bulaşıcı hale gelebilir çoğu zaman. Yapması en güzel ve zevkli şeydir gülümsemek ve karşı tarafı da hiç bir söz söylemeden mutlu edebilecek tek hareket. Mutluluğun en kısa açıklaması. Çoğu zaman zincirli yüzleri çözen tek anahtardır bizlere bahşedilen. İnsanı hayata bağlayan tılsımlı bir hareket. Gülümsemek insanları birbirine yaklaştıran bir eylemdir. Ne kadar biz gülümsediğimizde karşınızdaki karşılık vermese de, biri tatlı bir gülümsemeyle karşılık verecektir muhakkak. Birbirimizden uzaklaşmaya başladığımız bu zamanlarda belki tekrar tutunmaya başlamamıza etkili olabilecek kolay bir eylem. Karşındaki insanlara huzur vermenin en güzel yolu. Tebessüm. Bazen her kapının anahtarı. Bazen hüzünlü gözlere yansıtılan bir mutluluk. Kendi mutluluğundan öte, karşındakini mutlu etmenin en güzel yolu. Bazen de konuşmaktan, yazmaktan daha etkili bir ifade biçimi. Ne güzeldir insanların yüzüne baktığınızda tebessümle karşılık vermesi, tebessümle selam vermesi ve ne mutlu bu güzellikleri yapabilene. Gülümsemek sevgiyi paylaşmaktır herkesle. Gülümseyelim annemize, kardeşimize, babamıza, herkese, sevdiklerimize, tanımadıklarımıza. Her şeye rağmen, iyikötü, güzel- çirkin, nelerle karşılaşıyor olsak da, gülümsemek lazım hayata, gülümseyebilmek yarınlara. Sahip olduklarımızın hepsini, kalbimizin köşesinden en ufak bir tered- Tebessüm. Bazen her kapının anahtarı. Bazen hüzünlü gözlere yansıtılan bir mutluluk. Kendi mutluluğundan öte, karşındakini mutlu etmenin en güzel yolu. Bazen de konuşmaktan, yazmaktan daha etkili bir ifade biçimi. Ne güzeldir insanların yüzüne baktığınızda tebessümle karşılık vermesi, tebessümle selam vermesi ve ne mutlu bu güzellikleri yapabilene. Нищо не подхожда повече на един човек, както една искрена и топла усмивка. Дори и краткотрайна, усмивката има вечен живот. Тя разкрива на света вътрешната ни красота. Нека да си припомним, че когато запалим свещ от пламъка на друга свещ, тя продължава да гори със същия пламък. Така и усмивката поражда нови усмивки и светът около нас става по-красив и богат. Усмивката е ключ към щастието. Когато и очите ни се усмихват, усмивката ни може да стане заразителна. Когато се усмихнем на някого, той или тя непременно ни отвръщат с усмивка. Това е най-прекият начин да изразим нашето щастие. Усмивката облагородява лицето ни, отмива тъжното настроение. Тя е магия, която ни държи здраво за живота. На хората им отива да се усмихват. Когато се усмихваме на хората, все някой ще ни отговори с усмивка. Днес, когато все повече се отчуждаваме, усмивката може би е разковничето за ново сближение между нас, хората. Усмивката е прекрасен начин да бъдем в мир с другите. Усмивката. Понякога тя е ключ към всяка врата. Или пък е отражение на щастието, което се чете в насълзени очи. Тя е най-добрият начин да направиш човека срещу теб щастлив. Понякога тя въздейства повече от думите, от писаното слово. Колко хубаво е да се усмихнеш, когато гледаш човек в очите, да го поздравиш с усмивка. Щастлив е този, който умее да раздава усмивки. Чрез усмивката споделяме с другите нашата обич. Нека да се усмихваме на родителите си, на братята и сестрите си, на хората, които обичаме, на непознати. Въпреки хубавото и лошото, с което се срещаме, да продължаваме да се усмихваме на живота, да посрещаме новия ден с усмивка. Трябва да споделяме с другите нашите емоции чрез Март 2011 5 düt, bir şüphe dahi geçirmeden paylaşmak lazım tüm insanlarla. Gülümseyelim yüzümüzle ki, gönüllerin ışıkları yansın. Gülümseyelim ve Güllerin Efendisin’e benzeyelim. Evet, gülümsemek “sadakadır” diyen o Zat. Zaten kendisi de bir hayat boyu etrafına hep tebessümler dağıttıp durdu. Gülmenin de insan sağlığı üzerindeki sayısız faydalarına işaret eden uzmanlar, gülerek daha uzun ve mutlu bir hayat sürebileceklerini belirtiyorlar. Çinli’lerin strese dayalı kalp krizi vakası oranının çok düşük olduğunu ve bunun sebebinin hayata olumlu bakmaları ve tebessüm etmeleri olduğunu belirtiyorlar. Gülümsemek en iyi ilaçtır. Yan etkisi de yoktur. Hayatta tebessüm etmeyen insan en fakir insandır. Gülümsemenin insana hiçbir masrafı yoktur. Fakat bu kadar basit bir sermaye ile nice gönüller fethedebilir, kazançlar elde edebilirsiniz..Gülümsemek, merhaba dediğiniz arkadaşınıza ruhunuzu da katmaktır. Gülümseme korkaklara güç, kederlilere neşe, hastalara moral verir. Yorgunları dinlendirir. Ne alınır ne satılır. İçte moralimizi düzeltecek ve yüzümüzü gülümsetecek ibret verici bir hikaye. İki küçük çocuk bahçede kimsenin anlamayacağı, sadece aralarında konuşabilecekleri özel bir dili keşfetme oyunu oynuyorlardı keyifle. -Brif, braf…dedi birincisi -braf, brof….diye yanıtladı diğeri. Ve gülmekten kırıldılar. Birinci katın balkonunda, gazete okuyan halim selim yaşlı bir bey vardı ve tam karşıda yüzünü pencereye dayamış, biraz huysuz görünüşlü yaşlı bir kadın. -Ne budala şeyler, şu çocuklar, dedi kadın. Yaşlı adam aynı fikirde değildi. -Ben hiç de öyle düşünmüyorum. -Bana konuştuklarını anladığınızı söylemeyeceksiniz herhalde. -Bilakis hepsini anladım. Çocuğun biri “ne güzel bir gün” dedi. Diğeri “yarın daha da güzel olacak” diye cevap verdi. Kadın burnunu kıvırdı ama karşılık vermedi çünkü tam o anda çocuklar tekrar oyunlarına başlamışlardı. -Maraski, barabaski, pippirimoski, dedi biri, -Brof, diye yanıtladı öteki. Ve katılırcasına güldüler yeniden. -Şimdi de anladınız mı yoksa ne konuştuklarını, dedi kadın öfkeyle. -Evet tabii ki anladım, diye yanıt verdi adam gülümseyerek. Birincisi “iyi ki hayattayız”, ikincisi de “hayat bir harika” dedi. -”Gerçekten de harika mı?” diye sordu kadın ısrarla. -Brif, bruf, braf…oldu adamın yanıtı. Evet, hayat güzeldir idrak edebilene. Bu güzellikler arasında dolaşırken bizler de bir güzellik bırakalım. Sevdiklerimize bir gül verelim, gül veremezsek gülüverelim! 6 Mart 2011 усмивка, без да се замисляме или колебаем и за миг. Нека да се усмихваме, за да огреем сърцата и стоплим душите си. Според Всевишния усмивката е благодеяние. И той раздава навсякъде и на всички усмивки. Специалистите подчертават колко полезна за здравето ни е усмивката и че ако се усмихваме повече, ще живеем по-дълго и щастливо. Те подчертават още, че случаите на сърдечни кризи, причинени от стрес, при китайците са малко, защото те гледат оптимистично на живота и постоянно се усмихват. Усмивката е найдобрият лек. Няма и странични ефекти. Човек, който не се усмихва, е най-нещастният бедняк на света. Нищо не струва на човек да се усмихва. С една нищо не струваща усмивка обаче той може да спечели хиляди сърца, да постигне много. Усмивката печели и задържа приятели. Усмивката дава на боязливите сила, на меланхоличните настроение, на болните вяра в скорошното изцеление, на уморените – отмора. При това нито се купува, нито се продава. Ето един случай, който илюстрира силата на усмивката. Две дечица си играели в градинката пред блока, като си говорели на измислен от тях език, който само те двете разбирали. Едното казало на другото: “Бриф, браф...”, а то отговорило: “Браф, броф...” И прихнали да се смеят. На балкона на първия етаж стоял един старец, който четял вестник, а на отсрещния прозорец една лоша старица, опряла нос в стъклото. “Ама че глупави деца!”, възмутила се тя. Старецът не бил на същото мнение: “Аз пък не мисля така.” Жената го попитала: “Нима твърдите, че разбирате какво си говорят?” Старецът се усмихнал: “Напротив, всичко разбрах. Едното дете каза, че денят е много хубав, а другото му отговори, че утрешният ще е по-хубав.” Жената се нацупила, но не могла да отговори, защото децата пак започнали да си играят на същата игра. Едното казало: “Мараски, барабаски, пипиримоски”, а другото отговорило: “Броф.” После пак прихнали да се смеят. Жената пак попитала ядосано стареца: “И сега ли разбрахте какво си казаха?” “Да, разбира се. – отвърнал той, усмихвайки се. – Едното каза, че е хубаво, че са се родили, а другото му отговори, че животът е чудо!” “Наистина ли е чудо?” – попита настоятелно старицата, а старецът отговори: “Бриф, бруф, браф...” Да, животът е хубав за този, който има сетива за това. Нека и ние да оставим нещо хубаво в този пълен с хубави неща живот. Да подарим роза на хората, които обичаме, ако не роза, поне да им подарим усмивка! самоподготовка по БЕЛ Тест – 5 клас Части на изречението от 5. до 8. клас 1. В Кое от съчетанията думата бавно е определение? а/ вървя бавно б/ бавно движение в/ бавно просветлявя г/ пише бавно 2. Кое от прилагателните е качествено? а/кристален б/ симпатичен в/ лунен г/морски 3. Кое от прилагателните е относително? а/стар б/ висок в/ силен г/ пластмасов 4 . Коя от думите не е числително? а/ две б/ десетка в/ осем г/ трети 5. В кой ред числителното е написано неправилно? а/дванадесети б/единайсти в/ двайсети г/ тринадесети 6 Съгласуваното определение НЕ може да се означи с: а/ прилагателно име б/ местоимение в/ числително име г/предлог и съществително име 7. В кое съчетание е употребено съгласувано определение? а/ черпихме се със сладолед б/ торта със сладолед в/сладоледена торта г/ сладоледи лимонада 8. В кое съчетание е употребено несъгласувано определение? а/филия хляб б/ хляб със зеленчуци в/ бял хляб г/ купих хляб 9. Свържете всяко от подчертаните съществителни имена с подходящо по смисъл прилагателно име от посочените. Великанът се разгневи. Замахна към юнака с юмрука си, но конят на момъка бързо се изви встрани и ударът на чудовището се стовари върху скалата. Могъщ, крилат, зъл, тежък, храбър. 10. Направете синтактичен анализ на изреченията. В кое от тях са употребени две съгласувани и едно несъгласувано определение? а/ Моряците дълго се взираха в светлините на брега. б/ Далечният бряг неудържимо привличаше жадните погледи на моряците. в/ Моряците от екипажа с оживление гледаха към далечния бряг. г/ Жадните погледи на моряците се устремиха към брега. 11. Открийте съгласуваните определения от изреченията и ги превърнете в несъгласувани. а/ Всички гледаха към русокосата жена. б/ Елинината майка работи в бижутерски магазин. в/ Училището се огласи от детски песни. 12. Направете синтактичен анализ на следните изречения: Живял някога край морето един момък. В това време слънцето се скрило зад хълма. Месецът блестеше през прозореца в средата на пода. Върху влажната крайбрежна трева момичето забеляза единадесет бели пера. Слънчевите лъчи падаха върху лицето на Елиза. В стаята нахлу струя чист въздух. От гъсталака на дърветата се показаха три великолепни бели лебеда. 13. В кое съчетание думата весело не е наречие? а/ разговарят весело б/весело прекарване в/ весело момиче г/пеят весело 14. В кое изречение са запълнени три места за обстоятелствени пояснения? а/ Преди състезанието треньорите напрегнато чакат жребия. б/Преди състезанието треньорите напътстват състезателите. в/ Винаги преди състезанието треньорите дълго обмислят тактиката. г/След състезание треньорите винаги правят равносметка. 15. В кое изречение са употребени обстоятелствено пояснение за начин и обсоятелствено пояснение за място а/ През ваканцията времето минава бързо. б/ Днес всички се чувстват добре. в/ По пътя всички се забавляваха много. г/ С песен тръгнаха към морето. 16. Коя от думитe, употребена самостятелно, не може да бъде сказуемо? а/давам б/вземам в/ предаване г/ превземам 17. Коя от думите не e глагол? а/нося б/ поднасям в/ поднос г/ отнасям 18. Кое от изреченията е запълнено мястото за непряко допълнение? а/ Разкажи за екскурзията. б/Екскурзията свърши. в/ Обсъждаха екскурзията. г/ Всички харесаха екскурзията. 19. Мястото на непряко допълнение се запълва с: а/ местоимение б/предлог в/съществително име г/ предлог и съществително име. 20. В изречението Децата подариха цветя на учителката са запълнени местата за? а/подлог, сказуемо и пряко допълнение б/подлог, сказуемо и непряко допълнение в/сказуемо, пряко допълнение и непрякодопълнение г/подлог, сказуемо, пряко допълнение и непряко допълнение. Отговори: 1б,2б 3г, 4б, 5в, 6г, 7в, 8а, 9 злият великан, храбрия юнак, с тежкия си юмрук, крилатият кон, могъщият удар, 10б, 11.. 12....., 13в, 14в, 15г, 16в, 17 в, 18а, 19г, 20г Март 2011 7 Mükemmelliğin Timsali: TİMSAH Prof. Dr. Arif SARSILMAZ Merhaba dostlarım, Uzun bir yolculuktan geldiğim için, ancak kendimi tanıtma imkânım oldu. Benim adım timsah. Koca bir çene ve sivri dişlerle ilk anda sizleri ürkütmüş olabilirim; ama inanın karnım aç değilse, kimseye bulaşmam. Hele insana hiç saldırmam; ama acıkmışsam, o zaman işler değişir. Nerelerde Yaşarım Tropik ve subtropik bölgeleri çok severim. Bu yüzden Afrika, Güney Amerika ve Orta Amerika’nın Florida’ya kadar çıkan bölgesi, Hindistan, Güneydoğu Asya, Çin, Sumatra, Endonezya, Malezya ve Java, Avustralya’nın kuzeyi ve Yeni Gine’de yaşayan türlerimiz vardır. Siz Hangimizi Tanıyorsunuz 23 türümüz vardır, alt ve üst çenelerimizin kapanması esnasında dişlerimizin birbirine temas şekline göre üç familyaya ayrılırız. Dış görünüşümüz bakımından bizleri çok büyük bir kertenkeleye yahut küçük bir dinozora benzetebilirsiniz. Bu benzerlik yüzünden sü- Здравейте, приятели, След дълго пътешествие, чак сега имам възможност да ви се представя. Аз съм крокодил. Може да ви уплаша с големите си челюсти и острите си зъби, но повярвайте ми, ако не съм гладен, на никого не посягам. Особено пък на човек. Ако обаче съм гладен, тогава нещата се променят. Къде живея? Обичам тропическите и субтропическите региони. Затова различни видове крокодили се срещат в Африка, Южна Америка, Централна Америка (до Флорида), Индия, Югоизточна Азия, Китай, Индонезия, Малайзия, о-в Ява, северната част на Австралия и Нова Гвинея. Кои видове крокодили познавате? Има 23 вида крокодили. Според начина на захапката на челюстите ни се делим на три рода. На външен вид приличаме на огромен гущер или на малък динозавър. Затова сме отделен раздел в рамките на семейството на влечугите. Всевишният е снабдил кожата на всички влечуги с покритие от твърди люспи от сух и твърд кератин, но отделните видове влечуги се отличават със свои особености. Опашката ни е като мотор, краката ни служат за спирачки Ние сме най-едрите влечуги. Наистина, някои екземпляри змии от вида боа или питон могат да бъдат и по-дълги от нас, но ние сме поедри. Не се подвеждайте по едрия ни вид, много сме повратливи във водата. Опашката ни служи за мотор, а задните ни крака за спирачки. Обичайната ни скорост на придвижване във вода е до 2 км/ч. Когато ловувам, може да развия и по-голяма скорост за по-къса дистанция. Тога- 8 Mart 2011 Крокодилът символ на съвършенството rüngenler sınıfında ayrı bir takımda toplanmışız. Rabb’imiz, sürüngenler olarak hepimizin derisini, kuru ve sert keratin maddesinden yapılmış pul ve plâklarla kaplamış; ama bunun dışında her şeyimiz ayrı ayrı kabiliyetlere sahip yaratılmış. Kuyruktan Motor, Bacaklar Fren Sürüngenlerin yaşayan en büyük türleri bizleriz. Gerçi boa ve piton yılanlarının bazıları boy olarak bizden uzun olabilir; ama biz daha iriyiz. Hantal görünümüme aldanmayın, suda çok hareketliyimdir. Kuyruğum motor, arka bacaklarım ise fren vazifesi görecek şekilde çalıştırılır. Normal hızım saatte 2 km kadardır. Avlandığım zaman kısa mesafede hızımı çok artırabilirim, güçlü kuyruk kaslarım tıpkı bir pervane gibi bana hız verir. Kırıldıkça Yenilenen Dişler Her bir çenemizde 20’den fazla (bazı türlerde 100’den fazladır), sivri konik ve çok sağlam dişler ва опашката ми, снабдена със силни мускули, действа буквално като перка. Възстановяващи се зъби В челюстите си имаме обикновено повече от 20 (при някои видове и повече от сто) зъби с конична форма, остри и здрави. Когато обаче дъвчим с тях големи кости, понякога се чупят. Въпреки това, благодарение на Всевишния, на мястото на счупените зъби поникват нови и така устата ни никога не остава беззъба. Така наречените “крокодилски сълзи”... Вие, хората, използвате израза “крокодилски сълзи” за човек, който се преструва, че плаче. При нас обаче няма лъжа и измама. Ние наистина “роним сълзи”, но не защото сме се развълнували или сме тъжни. Когато отворим голямата си уста при лов, в очите ни има много силно налягане и затова започваме да “роним сълзи”. Нека да нямаме успех при първия опит При лов се крием и нападаме изневиделица. Но ако нямам успех при първия опит, тогава нямам шанс да настигна набелязаната жертва, ако хукна да я преследвам. Не мога дълго време да тичам подир нея. Март 2011 9 bulunur. Fakat koca koca kemikleri ısırıp kırarken, dişlerimiz de bazen harap olmaktadır. Dişlerimiz hayatımız boyunca devamlı kırılıp dökülse de merhameti sonsuz Rabb’imiz devamlı alttan yenilerini getirir ve böylece ağzımız dişsiz kalmaz. Timsah Gözyaşları Dediğiniz... “Timsah gözyaşları” tabirini sizler, “hem kötülük yapan, hem de yalandan ağlayan” sahtekârları tarif etmek için kullanıyorsunuz; fakat bu, tam olarak doğru değildir. Aslında gözümden hakikaten yaş geliyor; ama bu yaşlar, hislendiğimi veya üzüldüğümü göstermez. Avımı yemek için iri çenelerimi açtığımda, gözlerim o kadar büyük bir basınca maruz kalır ki, gözyaşlarım dışarı çıkmak mecburiyetinde kalır. İlk Denemede Başarılı Olmalıyım Avlanırken gizlenir ve anî olarak saldırırım. Şayet ilk anda başarısız olursam, avın peşinden uzun süre koşup, yakalama gibi bir şansım yoktur. Uzun süre hızlı şekilde av takip edemem. Bütün hususiyetlerimle ne kadar mükemmel yaratılmışım, ama uzun süre hızlı hareket edemiyorum. Bu sebepten avlanma faaliyetim sınırlanmış oluyor. Şayet böyle yaratılmasaydım, benimle kimse başa çıkamazdı, bütün hayvanların başına belâ olurdum. Doğuştan İnşaat Mühendisi Tatlı veya tuzlu sularda yaşasak da çoğalabilmemiz için yumurtalarımızı karaya ve muhakkak su kenarlarına yakın kumlu kısımlara bırakmamız gerekir. Dişilerimiz ekseriya 20-50 arası (bazı türlerde yumurta sayısı 100’ü bulabilir) yumurtayı kıyıda kazdığı ve yaratılışı gereği ile içini otlarla döşediği yuvalara bırakıp üzerini kumla örterler. YumurtalaDişilerimiz ekseriya 20-50 arası (bazı türlerde yumurta sayısı 100’ü bulabilir) yumurtayı kıyıda kazdığı ve yaratılışı gereği ile içini otlarla döşediği yuvalara bırakıp üzerini kumla örterler. Yumurtalarımızın bu kuluçkalarda bozulmadan gelişmesinde, yuvaya konulan bitkilerin çürümesi sırasında açığa çıkan ısının mühim rolü vardır. 10 Mart 2011 Колкото и съвършено устройство да имам, не мога продължително време да се придвижвам бързо. Затова ловните ми умения са ограничени. Обаче, ако нямах този недостатък, тогава щях да съм страшилище за всички животни около мен. Строителен инженер по рождение Обитаваме сладководни или пък солени басейни, но за да се размножаваме, снасяме яйцата си на суша, в песъчлива почва и обезателно в близост до водата. Женските крокодили снасят обикновено между 20 и 50 яйца (при някои видове и до сто) в предварително приготвени гнезда от трева. Снесените яйца се покриват с пясък. По този начин яйцата биват добре предпазени, а изгниващата под тях трева излъчва необходимата топлина. Така женските крокодили се проявяват като съвършени строителни инженери, придобили умения не чрез образование, а по рождение. rımızın bu kuluçkalarda bozulmadan gelişmesinde, yuvaya konulan bitkilerin çürümesi sırasında açığa çıkan ısının mühim rolü vardır. Bizler böyle bir yuva inşası ilminden mahrumuz; ama dişilerimiz kendilerine öğretilmiş gibi her sene aynı işi yaparlar. Isıya Göre Cinsiyet Yumurtalarımız hem erkek, hem de dişi bir yavru meydana getirebilme kabiliyette yaratılmıştır. Türlerimize göre bir-iki derece değişse de yumurtaların bulunduğu yuva sıcaklığı embriyon gelişmesinin 2–3. haftalarında ısıya çok hassastır. Bu dönemde ısı, 34 derecenin üzerinde ise erkek; 32 derecede ise %50 erkek, % 50 dişi; 30 derecenin altında ise dişi yavrular gelişir. Полът се определя от топлината От крокодилските яйца могат да се пръкнат както мъжки, така и женски екземпляри. Ембрионите в яйцата са много чувствителни на температурните разлики, особено когато се намират във втората или третата си седмица на развитие. Тогава промяна и от един-два градуса оказва влияние. Ако в този период на ембрионално развитие температурата е над 34 градуса, тогава екземплярът ще бъде мъжки, ако е 32 градуса, вероятността да е мъжки или женски е 50 на 50, а ако е под 30 градуса – екземплярът със сигурност ще е женски. Uzaklaşmayın Çocuklar! Yumurtadan çıktıklarında, 20–25 cm kadar olan yavrularımız, iki sene kadar annelerinin kontrolü altında yaşar. Yavruların fazla uzaklara gitmelerine izin verilmez. Yavrularımızın kamuflajı için derileri sarı ve siyah çizgilerle boyanmıştır. Böylece, kıyıdaki sazların arasında göze batmadan dolaşabilirler. Не се отдалечавайте, деца! От яйцата се излюпват малки с дължина 20-25 см. Те живеят под закрилата на майка им до две години. Майка им не им позволява да се отдалечават много-много от нея. Малките имат камуфлажна окраска – жълта с черни ивици. По този начин те са защитени от неприятели на брега. Bir Çanta İçin Değer mi! En büyük düşmanımız maalesef sizsiniz. Bazı aç ve fakir yerliler etimizi yemek için bizi avladıkları gibi, bazı sonradan görme zenginler de derimizden çanta ve ayakkabı yapmak için bizi vurduruyor. Onlara hakkımı helâl etmiyorum. Sanki koyun ve sığır derisinden yapılmış çanta taşısanız ne olur? Струва ли си за една чанта? Най-големият ни враг, за съжаление, сте вие, хората. Понякога ни хващат гладни и бедни туземци, които консумират месото ни, но пък някои новобогаташи използват кожата ни за чанти и обувки. Не одобрявам това. Нима не можете да носите чанти, направени от овча или телешка кожа? Hoşça Kalın! Herhalde artık bir timsah gördüğünüzde ondan korkmak yerine, üzerinde sergilenen İlâhî sanatlara dikkat eder, Yaratıcı’mızı düşünürsünüz. Haydi, sağlıcakla kalın! Останете си със здраве! Надявам се вече, когато срещнете крокодил, да не се боите, а да обърнете внимание на нашите особености, с които Всевишният ни е дарил. Хайде, останете си със здраве! Март 2011 11 A. Başak SEZGİN KIŞIN SAĞLIKLI KALMAK İÇİN NASIL BESLENELİM? КАК ДА СЕ ХРАНИМ ЗДРАВОСЛОВНО? З ışın sıkça karşı karşıya geldiğimiz soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlar karşısında daha güçlü olabilmek için iyi beslenmemiz şart. Neler mi yiyelim? Haftada bir iki defa balık, her gün bir tane haşlanmış yumurta yiyelim. C vitamini etteki demirin vücudumuza alınmasına yardımcı olduğundan etli sebze yemeklerini tercih edelim. Etli sebze yemeklerinin yanında süt ve yoğurt olmamasına dikkat edelim. Çünkü bunlar etteki demirin emilimini engeller. Soframızdan salatayı eksik etmeyelim. Makarnayı sebzeli, etli bir yemekle yiyelim, tahıllarla yapılmış leziz çorbalar içmeyi ihmal etmeyelim. Yemeklerden söz ettik, sıra geldi içeceklere. Öncelikle hazır meyve suyu içmek yerine taze sıkılmış meyve suyu içme konusunda kendi kendimize kurallar koyalım. Gazlı içecekleri tüketmemeye çalışalım. Süt içmeye gayret edelim ama içemiyorsak en azından sütlü tatlılar yemeye gayret edelim. Bol bol yoğurt yiyelim, ayran içelim. дравословното хранене е задължително, за да се предпазим от простудни заболявания и грипни инфекции. С какво да се храним тогава? Трябва да се консумира два пъти седмично риба, а всеки ден по едно сварено яйце. Витамин С спомага за усвояването на желязото от организма ни и затова трябва да се консумират много зеленчуци. Наред с тях е полезна и консумацията на прясно и кисело мляко. Те също улесняват усвояването на желязото в организма. Не бива салатата да отсъства от нашата трапеза. Можем да консумираме макарони с ястие, приготвено от зеленчуци и месо, както и супи, приготвени от житни култури. След като говорихме за храните, сега да споменем и за напитките. Преди всичко вместо готови плодови сокове трябва да пием прясно изцедени. Нека не консумираме газирани напитки. Добре е да се пие прясно мляко, но ако не можем, поне можем да консумираме десерти на млечна основа. Трябва да се консумира и много кисело мляко, да се пие айран. BALIK ETİNİN FAYDALARI NELERDİR? С КАКВО Е ПОЛЕЗНО МЕСОТО ОТ РИБА? D Н K oymamış yağ asidi içeriği fazla olan yağlar, kalp ve damar sağlığı açısından en az riskli olanlardır. Balık eti, n–3 ve omega–3 olarak adlandırılan doymamış yağ asitlerini diğer etlerden daha fazla bulundurur. Balık etindeki bu yağ asitleri, çocukların sinir sisteminde ve beyin sağlığında önemli rol oynar. Bebeklik döneminde eksiklikleri durumunda, ileri yaşlarda depresyona yatkınlık bile görülebilmektedir. Balık tüketiminin, yetişkinlerde kalp ve damar sağlığının korunmasında önemli rol oynadığı da yapılan araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Balık yağındaki yağ asitlerinin anne sütünde de bol miktarda bulunması, aslında öneminin anlaşılması için yeterlidir. 12 Mart 2011 енаситените мазнини са най-малко вредни за сърцето и за кръвоносната система. В сравнение с останалите видове меса, рибеното месо съдържа наймного от тези мазнини, означавани с наименованията н-3 и омега-3. Те имат важна роля за здравословното развитие на нервната система и мозъка на децата. Ако те са в недостатъчно количество или липсват в кърмаческа възраст, в напреднала възраст се наблюдават депресивни състояния. Изследванията показват, че консумацията на риба от възрастни е особено полезна за здравето на сърцето и кръвоносната им система. Майчината кърма също е богата на ненаситени мазнини и този факт сам по себе си показва тяхната важност. YÜKSEK TANSİYONDA BURUN KANAMASININ FAYDASI NEDİR? КАКВА Е ПОЛЗАТА ОТ КРЪВОТЕЧЕНИЕТО ОТ НОСА ПРИ ВИСОКО КРЪВНО НЯЛЯГАНЕ? Н K anın damarlarımızda dolaşırken yaptığı basınca tansiyon deriz. İnsan yaşlandıkça tansiyonu yükselir. Bu yükselme aşırı olduğunda ise ince damarlar buna dayanamaz ve kanamalar ortaya çıkar. Hatta yaşlılarda yüksek tansiyon beyin damarlarında kanamalara, beyin hücrelerinin ölümüne, felçlere ve hatta bazen ölüme bile sebep olabilmektedir. Ancak vücudumuzda öyle bir yaratılış vardır ki yüksek tansiyonun bu zararlarını perdeler. Çünkü bu tür kanamalar genellikle beyin damarlarından önce burun damarlarında başlar. Bu sayede vücuttaki kan miktarı azaltılır ve böylece tansiyon düşer. Bu şekilde beyin kanamasının önüne geçilmiş olur. Yani burun kanaması bir anlamda beyin kanamasını önleyen bir sigorta sistemi olarak vazife görmektedir. Nasıl ki evlerimizde elektrik sigortaları bulunur ve onların elektrik kaçaklarında atmasıyla yangınların önüne geçilir, işte her hastalığın şifası elinde olan Rabb’imiz de burun damarlarını birer sigorta olarak burnumuza yerleştirmiştir. HORTUM NERELERDE MEYDANA GELİR? H ortumlar, dar bir alandaki ani basınç değişikliğiyle meydana gelen girdap şeklindeki çok şiddetli rüzgârlardır. Saatte yüzlerce kilometre hız yapabilecek kadar güçlü olan hortumların içindeki yatay rüzgârlar; arabaları, ağaçları, evleri bile yıkabilir. Dikey olan akımlar ise yıkılanları havaya uçurur. Hortumlar daha çok okyanuslara açık, düzlük bölgelerde ve tropikal yerlerde meydana gelir. как во защ о как алягането, което кръвта упражнява върху кръвоносните съдове, докато се движи в тях, наричаме кръвно налягане. Когато то се покачи много тесните кръвоносни съдове не могат да издържат на това налягане и се пукат. При възрастни с високо кръвно налягане се получават подобни кръвоизливи в кръвоносните съдове в мозъка, което причинява умиране на нервни клетки, инсулт, а понякога и смърт. Организмът ни обаче така е устроен, че може да се противопостави успешно на негативните последици от високото кръвно налягане. Преди да настъпи кръвоизлив в мозъка, обикновено се появява кръвотечение в носа. Така кръвта в кръвоносната система намалява, а оттам и кръвното налягане. По този начин се предотвратява евентуален мозъчен кръвоизлив. С други думи, кръвотечението в носа действа като бушон, точно както бушоните в електрическото табло, благодарение на които се предотвратяват по-големи аварии с електрическата мрежа. Всевишният е помислил за здравето ни по най-добрия и съвършен начин. КЪДЕ СЕ ПОЯВЯВА ТОРНАДО? Т орнадото е много силен вятър, който прилича на водовъртеж и се появява при наличие на внезапно появила се смяна в налягането в тясно място. Торнадото може да има скорост от стотици километри в час. Хоризонталните въздушни течения в торнадото могат да пометат коли, дървета, даже и къщи. Вертикалните течения пък вдигат във въздуха събореното на земната повърхност. Торнадото се среща предимно в океаните, в равни и открити местности, както и в тропическия пояс. Март 2011 13 GENÇ YETENEKLER/МЛАДИ ТАЛАНТИ Kazakistan’daki olimpiyatlardan Bulgaristan’a 10 madalya 10 олимпийски медала за България от Казахстан K azakistan’da düzenlenen matematik, fizik ve bilgisayar olimpiyatlarında Bulgaristan 10 madalya kazandı. Sofya ve Varna’dan katılan öğrenciler toplamda 2 altın, 4 gümüş ve 4 bronz madalya ile Bulgaristan’a döndü. Varna’dan olimpiyata katılan ve okurlarımızdan olan Ezcan Sofu ile elde edilen başarıları konuştuk. Kazakistan Cumhuriyeti Bilim ve Eğitim Bakanlığı tarafından düzenlenen 7. Uluslar arası Zhautykov Matematik, Fizik ve Bilgisayar Olimpiyatı 14 -19 Ocak 2011 tarihlerinde Kazakistan’ın Almatı şehrinde düzenlendi. Dünyadan 14 farklı ülkeden 46 takımın ve 296 öğrencinin yarıştığı olimpiyatlarda Varna Matematik Lisesi “Dr Petır Beron” öğrencileri 1 gümüş, 4 Bronz madalya ve Sofya Matematik lisesi ”Payisi Hilendarskı” öğrencileri 2 altın, 3 gümüş madalya kazandı. İki aşamalı olarak gerçekleştirilen olimpiyatlarda Varnadan Viktoriya Hristova (Matematik) gümüş madalya, Viktor Radıvçev (Matematik) bronz madalya, Ezcan Sofu (Fizik), Momçil Peyçev ve Valeriya Staneva bronz madalya kazandılar. Gazetemizin okuyucularından ve 1992 Varna doğumlu olan Ezcan Sofu, “Dr Petır Beron” Matematik Lisesi 12 sınıf öğrencisi. Sofu ile olimpiyatlar ve elde edilen başarılar konusunda konuştuk: 14 Mart 2011 Н а олимпиадата по математика, физика и информатика в Казахстан българските участници спечелиха 10 медала. Учениците от София и Варна се завърнаха в България с 2 златни, 4 сребърни и 4 бронзови медала. Разговаряхме с Езджан Софу от Варна, участвал в олимпиадата, за постигнатия успех. Седмата международна олимпиада по математика, физика и информатика се проведе от 14 до 19 януари 2011 г. в Казахстан. Участваха 46 отбора от 14 държави, включващи общо 296 ученици. Учениците от Математическата гимназия във Варна “Д-р Петър Берон” спечелиха един сребърен и четири бронзови медала, а учениците от Математическата гимназия в София “Паисий Хилендарски” два златни и три сребърни медала. Олимпиадата се проведе на два етапа, като в раздел математика Виктория Христова от Варна спечели сребърен медал, Виктор Радивчев – бронзов медал, а в раздел физика Езджан Софу, Момчил Пейчев и Валерия Станева – бронзови медали. Езджан Софу е роден през 1992 г. във Варна и ученик в 12-ти клас в Математическата гимназия “Д-р Петър Берон”. Разговаряхме с него за олипмиадата и за постигнатия успех. Olimpiyatlara ne zaman katılmaya başladınız? 7. sınıftan bu yana Fizik Olimpiyatlarına ve yarışmalarına katılıyorum. 9. sınıfta Kıbrıs ve 10. sınıfta İspanya’da düzenlenen Avrupa Fen Bilim Olimpiyadında bronz madalya kazandım. Kazakistan Zhautykov Olimpiyadındaki izlenimlerini anlatır mısınız? Olimpiyatta sorulan sorular çok seviyeli ve zordu. Yarışmacılar arasında olumsuz veya negatif rekabet değil, tam aksine sıcak atmosfer olması organizatörler tarafından sağlanmıştı. Kazakistanda 131 milletten insan yaşamasına rağmen insanlar arasındaki ilişkiler çok sıcak, insancıl ve hoşgörülü olduklarını gördüm. Kaldığımız mekanda 14 ülkeden öğrenci vardı. Özellikle Türkiye’den, Kazakistan’dan, Azerbaycan’dan ve Tacikistan’dan öğrencilerle samimi dostluklar kurduk. Bunda Türkçe bilmem etkili oldu. Olimpiyatlardaki başarılarınızı neye borçlusunuz? Kendim okula başladığımdan beri takip ettiğim bir yol var: Okula gitmek, okuldan eve döndükten sonra derslerime çalışmak oldu. Ayrıca fizik, fizik ötesi ve astronomi dersleri ilgimi daha fazla çekiyordu ve bu yüzden okudukça bilgilerim arttı. Okuldan sonra özel astronomi ve fizik kurslarına katılarak ve internetteki güzel bilgiler bana yardımcı oldu. Vedat Ömer, Varna Откога участвате в олимпиади? Участвам в олимпиади по физика от 7-ми клас досега. На европейските олимпиади в Кипър, когато бях 9-ти клас, и в Испания, когато бях в 10-ти клас, спечелих бронзови медали. Какви са впечатленията Ви от олимпиадата в Казахстан? Задачите бяха много трудни за решаване. Между участниците обаче цареше атмосфера на позитивно съревнование. В Казахстан живеят 131 етноса, но отношенията между хората са топли, сърдечни и толерантни. В олимпиадата участваха представители на 14 страни. Имах близки контакти с участниците от Турция, Казахстан, Азербайджан и Таджикистан, за което особено ми помогна турският език. На какво дължите успехите си на тези олимпиади? Откакто съм ученик, следвам един и същи режим: ходя редовно на училище, като се върна вкъщи си подготвям уроците. Освен това изпитвам подчертан интерес към физиката и астрономията. Постоянно обогатявам знанията си в тази област. След училище посещавам и частни уроци по физика. Информирам се от интернет. Благодарение на всичко това постигам тези успехи. За хората истинският живот е възможен единствено чрез знанието и науката. Онези, които пренебрегват усвояването на знания и предаването им на другите, са мъртви, дори и да са сред живите. Защото целта на сътворението на човека се състои в това той да опознава нещата, да усвоява знания и да ги предава на останалите. Март 2011 15 H iK AY E / Р А З К А З Soğuk bir kış günü Ayşe GÜLLÜOĞLU 16 Mart 2011 Студен зимен ден Güneşli bir kış günü Beyza dışarı çıkmak için annesinden izin istedi. Dışarısı soğuk ve karlı olmasına rağmen hava pırıl pırıldı. Beyza’nın geçen yıldan kalan botları ayağına küçük geliyordu. Üstelik onlar delikti ve sıcak tutmuyordu. Yeni bot alacak paraları da yoktu. Annesi ona odasında vakit geçirmesini söyleyerek mutfağa gitti. Üzgündü, bu güzel karda oynamak yavrusunun da hakkıydı ama ya hastalanırsa… Hastalanırsa ne doktora ne de ilaca verecekleri paraları vardı. Babalarının kazancı ancak evlerini geçindirmeye yetiyordu. Kışı geçirecek yakacakları olduğu için şükrediyordu mutfaktaki anne. Üstelik sıcak yuvalarında sağlıklı ve mutluydular. Beyza güzel güneşe baktı odasının penceresinden. Güneş de sıcacıktı onun kalbi gibi, gönlü gibi, duyguları, bakışları gibi. Beraber ısıtmaya koyuldular ağaçların altında oynaşan sincapları ve çocukların yaptıkları kardan adamları. Güneş sarı rengini sincaba verdi, beyazı karlara, mavisini göklere. Karın beyazını bulutlar paylaştı o gün, büyük kartopuydu sanki onlar gökyüzünde. Tepeye kadar uzanan büyük küçük ağaçların hepsi beyaz elbise giymiş gibiydi. Bu elbise en çok da çamlara yakışmıştı. Biraz sonra kartopu oynayıp kızakla kayan çocuklar Beyza’nın kalbine, gönlüne, duygularına, bakışlarına kırağı düşürdü. Pencerenin gerisinde olduğunu hatırladı, güneşe baktı, sanki o da ısıtmıyordu artık. Gözlerinden bir çiğ tanesi düşmek üzereydi ki oynaşan çocukların gerisinden babasıyla gelmekte olan başka bir çocuğu fark etti. Ormandan topladıkları odun parçalarını taşımaya çalışıyorlardı. Belli ki kışın ortasında yakacakları bitmişti. Yoksa bu karda kışta üstelik kışlık olmayan ayakkabılarla neden ağaç dalları toplamaya gideceklerdi. Beyza, üşüyen elleriyle karlı dalı zorla sürüklemeye çalışan çocuğa baktı. Bir müddet sonra bakışları sanki o babayla oğluna kilitlendi. Pencerenin önünden geçip gidene kadar gözlerini kırpmadan onlara baktı. Soğuk onun da ellerini yaktı, gözündeki buğu tomurcuklandı, damlaya dönüştü. Kışlık botu olmadığı ya da dışarı çıkamadığından değil soğukta odun toplamak zorunda olan sınıf arkadaşı için ağlayacaktı. Беше слънчев зимен ден. Бейза поиска разрешение от майка си да излезе навън. Навън беше студено и снежно, но пък слънчево и приятно. Ботушите на Бейза от миналата година й бяха умалели. Освен това бяха скъсани и не държаха топло. Нямаха и пари за нови ботуши. Затова майка й не я пусна навън и й каза да си играе в стаята си. Майка й влезе в кухнята. Беше тъжна, че дъщеря й няма възможност да си поиграе със снега навън, но се боеше да не настине... Ако се разболее, нямаха пари нито за лекар, нито за лекарства. Бащата на Бейза печелеше колкото да се прехранват. Майка й пък беше благодарна, че имат поне дърва за огрев. Къщата им беше топла и затова бяха здрави и щастливи в нея. Бейза погледна яркото слънце през прозореца на стаята си. Слънцето сгравяше с топлина, каквато чувстваше в сърцето си. Сгряваше с лъчите си подскачащите под дърветата катерички и снежния човек, който децата бяха направили. Слънцето освети в жълто катеричките, в бяло – снега, в синьо – небето. Бялото от снега се появи и по облаците, пухкави като памук. Дърветата чак до върха бяха в бяла премяна. Тя подхождаше най-много на боровете. След малко се появиха деца, които се пързаляха с шейни и се замеряха със снежни топки. Бейза се натъжи, защото стоеше зад прозореца. Погледна слънцето – и то сякаш не топлеше повече. Тъкмо едра сълза щеше да се отрони от окото, когато зад играещите деца забеляза още едно дете, което вървеше с баща си. Бяха нарамили дръвца за огрев, събрани в гората. Очевидно им бяха свършили дървата за огрев в средата на зимата. Иначе защо щяха да ходят да събират съчки в този сняг при положение, че нямат читави зимни обувки. Бейза се загледа в детето, което се мъчеше да влачи покритите със сняг клони. Беше се втренчила в детето и бащата. Продължи да ги гледа, докато не отминаха под прозореца. Усети студ, сълзата се отрони и се търколи по бузата й от жал не за това, че не е могла да излезе и да поиграе навън, а за нейния съученик, който е принуден да събира дърва за огрев в зимния студ. Март 2011 17 Rila Gölleri Balkanlar’ın turizm cenneti Beynur SÜLEYMAN - Sofya “Седемте рилски езера” Туристическият рай на Балканите R ila Gölleri, Bulgaristan’da en muhteşem manzaralardan birini sergiliyor. Söz konusu yedi buzyalağı göl (Buzulların oluşturdukları yalakları dolduran göl), kendine saygısı olan her Bulgar turistin mutlaka ziyaret etmesi gereken doğa güzellikleri arasında yer alıyor. Bazılarına göre, burada magnetizm ve kozmik enerji en güçlüdür, başkaları ise bu yeri turizm cenneti olarak nitelendiriyor. Dağa çıkarken harcanan çabaya rağmen özgürlük hissi insanı dinlendiriyor. Şimdi Yedi Rila Gölü, her zamankinden daha çok ulaşılabilir bir konumda. Yürümeye kıyasla mesafeyi yaklaşık 2 saat (2,2 km) azaltan, Pionerska dağ evi ile Rilskite Ezera (Rila Gölleri) dağ evi arasında çalışan bir teleferik bulunmaktadır. Açık teleferikle, Rila Göllerine yaklaşık 20 dakikada varılıyor. Gidiş-geliş fiyatı 15 leva. Ayaklarına güvenmeyenler için başka alternatif de mevcut. Eski bir UAZ (Rus otomobili) araba ile çıkmak. Dört çeker (hem ön çekişli hem de arka itişli) olan araba, yalçın ve taşlı yollardan geçerek son noktaya 40 dakikada ulaşıyor. Bu Rus otomobilini, ya fazla eşyası ya da yüksekten korkusu olanlar tercih ediyor. Rila Gölleri dağ evinde, çift kişilik oda 100 levaya mal oluyor, 18 Mart 2011 Р илските езера предлагат един от най-величествените пейзажи в страната. Седемте циркусни езера са от тези природни обекти, които всеки уважаващ себе си български турист неминуемо трябва да посети. Някои казват, че тук магнетизмът и космическата енергия са най-силни, други определят мястото като туристически рай. Усещането за свобода те кара да релексираш въпреки усърдието при изкачването на планината. Сега Седемте рилски езера са още по-достъпни от всякога. Oт хижа “Пионерска” до хижа “Рилските езера” работи лифт, който съкращава разстоянието с близо 2 часа (2,2 километра) качване пеша. С открития лифт до “Рилски езера” се стига за близо 20 минути. Цената е 15 лева в двете посоки. Иначе за тези, които не разчитат на двата си крака, има и друга алтернатива. Изкачването със стара УАЗ-ка. Високопроходимият автомобил с двойно предаване минава през каменисти и стръмни пътеки и достига до крайната точка за близо 40 минути. Руския автомобил избират хора, които имат много багаж или имат страх от високото. Нощувката в двойна стая със собствен санитарен възел в хижа “Рилски езера” излиза към 100 лева, но има и туристически спални с до 7 човек fakat 7 kişilik tursitik odalar da var. Lakin bu odalar, çoğu kez dolu oluyor, zira Rila’da turizm yıl boyunca devam ediyor. Dağ evinin yakınında eşyalarınızı taşıyabileceğiniz veya gölleri dolaşabileceğiniz onlarca at bulunuyor. Fiyatı 40 leva. Yaya yürümek isteyenler, Rila Göllerini 3 saatte yakından seyredebilirler. Ağustos ayında kar Yedinci göl olarak bilinen Aşağı Göl, yaklaşık 60 dekar yer kaplıyor. Bu gölün adı, diğerlerine kıyasla daha alt seviyede bulunduğu için böyle konulmuş. Biraz daha yukarıda deniz seviyesinden 2 bin 184 metre yükseklikte, Ribno gölü bulunuyor. Diğer göller arasından en sığ olan Ribno gölünün en derin noktası 2,5 metre. Deniz seviyesinden 2 bin 216 metre yükseklite bulunan üçüncü göl Trilistnik (üç yaprak) gölüdür. Trilistnik’e yakın olan Bliznaka (ikiz) gölü, yaz sıcaklarında bazen ortası ikiye ayrıldığı ve iki ayrı göl görünümü arzettiği için bu adı almıştır. Arazisi 91 dekardır. Bu eksenin diğer ucunda, deniz seviyesinden 2 bin 282 metre yükseklikte Bıbreka (böbrek) gölü bulunuyor. Havzasında 1 milyon metre küp su bulunan Bıbreka gölü, en çok suya sahiptir. Göl, insan böbreğine benzediği için bu adı almıştır. Bilmeyen bir insanın, gördüğü zirveye doğru daha iki gölün bulunduğunu tahmin etmesi çok zor. Dağcılarla ve yük dolu atlarla geçiştiği yalçın yokuşu tırmandıktan sonra, insanın karşısına büyüleyici bir manzara çıkıyor. Bu manzara Okoto (göz) gölüdür. En derin noktası 37,5 metreyi bulan Okoto, Bulgaristan’da en derin buzyalağı gölü sayılmaktadır. Burada deniz seviyesinden 2 bin 440 metre yükseklikte, Ağustos ayı olmasına rağmen insan, rahatlıkla eldiven ve şapka giyebilir. Güneş batar batmaz dereceler birdenbire düşüyor. Gölün etrafında, yer yer neredeyse bulutlara karışan kar yığınları var. Biraz daha yukarıda deniz seviyesinden 2 bin 535 metre yükseklikte, en yüksek ve en küçük göl olan Sılzata (göz yaşı) gölü bulunuyor. Buradan bakınca diğer göllerin muhteşem bir manzarası var ve bu yüzden de tepenin adı Ezeren (göl) tepesidir. İşaretlenmiş yolu takip ederek buradan İvan Vazov dağ evine, oradan ise beş buçuk saat yürüyüşten sonra Malyovitsa dağ evine ulaşılabiliyor. на стая. Нерядко обаче се случва да няма места в нея, понеже в Рила се практикува целогодишен туризъм. В непосредствена близост до хижата има десетки коне, с които може да се качи багаж или да се обиколят всичките езера. Цената е 40 лв. Желаещите да вървят пеша могат да разгледат отблизо Седемте езера в рамките на близо 3 часа. Сняг през август “Долното”, което се води като седмото езеро, заема близо 60 декара площ. Името му идва от това, че то е най-ниското от останалите. Малко по-нагоре, на надм.вис. 2184 метра, е езеро “Рибно”. То е най-плиткото от всички, максималната му дълбочина е само 2,5 метра. “Трилистника” е третото езеро, на надм. вис. 2216 м. В близост до него пък е „Близнака”, наречен така поради факта, че през горещите дни понякога средата му се разделя и изсъхва и така изглежда като две отделни езера. Площта му е 91 декара. На другия край на остта, на надм.вис. 2282 м, е разположен “Бъбрека”, което е с най-голям обем вода - над 1 млн. куб. метра. Наподобява едноименния човешки орган, откъдето идва името му. За непосветения е трудно да си престави, че още по-нагоре към върха, който вижда, има още две езера. След стръмно изкачаване, където се разминаваш с планинари и коне с товари, пред човека се открива зашеметяваща гледка. Това е “Окото”. То е най-дълбокото циркусно езеро в България. Максималната му дълбочина достига 37,5 м. Тук, на 2440 метра надм. вис., въпреки че още е август, човек спокойно може да си сложи ръкавици и шапка. Температурите рязко спадат, само докато слънцето се скрие.Около езерото все още има снежни блокове, които на някои места почти се смесват с облаците. Малко по-нагоре, на 2535 надм. вис., се е сместило и най-високото, но и наймалкото от седемте езера - “Сълзата”. Оттук се открива неземна гледка към останалите езера, затова и върхът е наречен Езерен. Чрез маркиран път, продължавайки оттук, може да се стигне до хижа “Иван Вазов”, а оттам, след 5,30 часа път, до хижа “Мальовица”. Март 2011 19 Derleyen: Şevki ŞEN MELİH CEVDET ANDAY HAYATI (1915 - 2002) 1915’te İstanbul’da doğdu. Ankara Gazi Lisesi’nden 1936’da mezun oldu. Oktay Rifat ve Orhan Veli okul arkadaşlarıydı. 1938’de sosyoloji öğrenimi için Belçika’ya gitti. İki yıl sonra II. Dünya Savaşı çıkınca zorunlu olarak yurda döndü. 1942’den başlayarak Ankara’da Milli Eğitim Bakanlığı Yayın Müdürlüğü’nde danışmanlık, Ankara Kitaplığı’nda memurluk, gazetecilik yaptı. Daha sonra İstanbul’a yerleşti. “Akşam”, “Büyük Gazete”, “Tanin” ve “Cumhuriyet” gazetelerinde fıkra yazarlığı, sanat sayfası yöneticiliği yaptı, denemeler yazdı. 1954’te başladığı İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü fonetik-diksiyon öğretmenliğinden 1977’de emekli oldu. “Ukde” adlı ilk şiiri 1936’da Varlık dergisinde çıktı. İlk şiirlerinde hececilerin biçim ve tema özelliklerini benimsedi. Orhan Veli ve Oktay Rifat’la ortak eserleri “Garip”teki (1941) şiirlerinde çocuksu şaşkınlığın bilince dönüştüğü, uyakların aşıldığı ve ölçünün kırıldığı görülür. “Telgrafhane” ve “Yan Yana” kitaplarındaki şiirlerle bu kez, toplum ve insan değerlerini savunan, kavgacı bir şiire yöneldiği dikkat çekti. Lirizme karşı çıkmasına rağmen, toplumsal güçlüklerin içe akışı olarak gördüğü bu unsuru şiirlerinde kullanmaktan geri durmadı. 20 Mart 2011 1960 sonrası şiirinde bu kez mitolojik unsurlar görülmeye başlandı. 1975 sonrası eserlerinde yeni sorularla yeni arayışlara yönelmek isteyen bir şairin aynı zamanda bir filozofun ve halk ermişinin sesi duyulur. Şiirindeki bu gelişme denemeleri ve romanlarında da hissedilir. ESERLERİ ŞİİR: Garip (Orhan Veli ve Oktay Rifat’la birlikte, 1941), Rahatı Kaçan Ağaç (1946), Telgrafhane (1952), Yan Yana (1956), Kolları Bağlı Odysseus (1963), Göçebe Denizin Üstünde (1970), Teknenin Ölümü (1975), Sözcükler (eski kitaplardan derlenenler ve yeni şiirlerle, 1978), Ölümsüzlük Ardında Gılgamış (1981), Tanıdık Dünya (1984), Güneşte (1989), Yağmurun Altında (1995). ROMAN: Aylaklar 1965, Gizli Emir 1970, İsa’nın Güncesi 1974, Raziye 1975, Yağmurlu Sokak 1991, Meryem Gibi 1991. DENEME: Doğu-Batı (1961), Konuşarak (1964), Yeni Tanrılar (1974), Sosyalist Bir Dünya (1975), Dilimiz Üstüne Konuşmalar (1975), Maddecilik ve Ülkücülük (1977), Paris Yazıları (1982). TİYATRO: İçerdekiler (1965), Mikado’nun Çöpleri (1967), Dört Oyun (1972), GEZİ: Sovyet Rusya, Azerbaycan, Özbekistan, Bulgaristan, Macaristan (1965). DÜZENLI DÜNYA Bayılırım şu düzenli dünyaya Kışı, yazı, baharı, güzü, gecesi gündüzü sırayla Ağaçların kökü içerde Dalların başı yukarda İnsanların aklı başında Beş parmak yerli yerinde Baş, işaret, orta, yüzük ve serçe Diyelim ki kalksa da serçe, orta parmağa doğru yürüse Ne haddine Yahut akasyanın biri başını toprağa daldırdığı gibi bir gezintiye çıksa Merhaba kestane merhaba çam Esselamunaleyküm ve aleykümselam Kimsin nesin nerelisin derken Laf açılır mı bizim akasyanın kökünden Bir uğultudur başlar rüzgarda Kökü dışarda, kökü dışarda Bayılırım şu düzenli dünyaya Kışı, yazı, baharı, güzü, gecesi, gündüzü sırayla Ağaçların kökü içerde Dalların başı yukarda İnsanların aklı başında Altta ölüler Üstte diriler Gel keyfim gel Birkaç Atasözü • Sabreyle işine, hayır gelsin başına: Bir işi yaparken acele etmez, sabrederseniz hayırlı sonuçlara varırsınız. • Sakınılan göze çöp batar: Üzerine çok düşülen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar. • Sakla samanı, gelir zamanı: Gereksiz görülen şey ileride gerekli olabilir. • Sana taşla vurana sen aşla (ekmekle, pamukla) var (dokun): Sana sert davranana sen yumuşak davran. • Sarımsak yemedim ki ağzım koksun: Kötü bir iş yapmadım ki sonucundan korkayım, sorumlu olayım. Birkaç Deyim • Sabahı zor etmek: Bir türlü sabah olmamak: İstediği şeyler gelinceye kadar, sevinç ve sabırsızlık içinde sabahları zor ediyordu. • Saçına ak (kır) düşmek: Saçı ağarmaya başlamak, yaşlanmak: Benim bütün saçlarıma, senin sadece şakaklarına ak düşmüş. • Sağlam pabuç (ayakkabı) değil: Bir kimsenin güvenilmez olduğunu belirten bir söz: Nasıl aldattı beni meğer sağlam ayakkabı değilmiş. • Sandık düzmek: Çeyiz hazırlamak: İleride ona gönderilmek üzere bir de sandık düzmesine ne mâni vardı. • Sansür koymak: Sansürlemek: Onlar bu vehimle ellerinden gelse / Rüyalara sansür koyacaklar bir gün İsimler ve Anlamları Erkek İsimleri Naci: Kurtulmuş, selamete kavuşmuş. Necip: Soyu temiz, cömert. Nihat: Tabiat, huy. Nevzat: Yeni doğmuş çocuk. Nusret: Allah yardımı. Bayan İsimleri Nazife: Zarif, kibar – temiz. Nevin: Yeni. Nuriye: Işıklı, ışıktan gelme. Nesibe: Soylu, soyu temiz. Nesime: Hoşa giden hafif rüzgar. İmla Klavuzu Noktalı Virgül ( ; ) 1. Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbirinden ayırmak için konur: Erkek çocuklara Doğan, Aslan, Orhan; kız çocuklara ise İnci, Çiçek, Gönül adları verilir. Türkiye, İngiltere, Azerbaycan; İstanbul, Londra, Bakü. 2. Ögeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için konur: Sevinçten, heyecandan içim içime sığmıyor; bağırmak, kahkahalar atmak, ağlamak istiyorum. At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır. İki Nokta ( : ) 1. Kendisinden sonra örnek verilecek cümlenin sonuna konur: Yeni harfler alındıktan sonra eski yazı ile bir tek kelime bile yazmayan iki kişi görmüşümdür: Atatürk ve İnönü! (Falih Rıfkı Atay) – Buğdayla arpadan başka ne biter bu topraklarda? Ziraatçı sayar: – Yulaf, pancar, zerzevat, tütün... (Falih Rıfkı Atay) 2. Kendisinden sonra açıklama yapılacak cümlenin sonuna konur: Bu kararın istinat ettiği en kuvvetli muhakeme ve mantık şu idi: Esas, Türk milletinin haysiyetli ve şerefli bir millet olarak yaşamasıdır. (Mustafa Kemal Atatürk) Kendimi takdim edeyim: Meclis kâtiplerindenim. (Falih Rıfkı Atay) Derler: İnsanda derin bir yaradır köksüzlük; Budur âlemde hudutsuz ve hazin öksüzlük. (Yahya Kemal Beyatlı) 3. Ses biliminde uzun ünlüyü göstermek için kullanılır: a: ile, ka:til, usu:le, i:cat. 4. Edebî eserlerdeki karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişinin adından sonra konur: Bilge Kağan: Türklerim, işitin! Üstten gök çökmedikçe alttan yer delinmedikçe ülkenizi, törenizi kim bozabilir sizin? Koro : Göğe erer başımız başınla senin ! Bilge Kağan : Ulusum birleşip yücelsin diye gece uyumadım, gündüz oturmadım. Türklerim Bilge Kağan der bana. Ben her şeyi onlar için bildim. Nöbetteyim! (A. Turan Oflazoğlu) 5. Genel Ağ adreslerinde kullanılır: http://tdk.org.tr 6. Matematikte bölme işareti olarak kullanılır: 56:8=7, 100:2=50 Март 2011 21 22 Mart 2011 Март 2011 23 Ş üphe yok ki, aile ile akşam yemekleri zevklidir. Evimizin rahat ortamında, sevdiğimiz insanlarla kendimizi iyi hissetmemizin yanında, çocuğumuzun sakin bir aile ikliminde, huzurlu ve dengeli olarak yetişeceği için mutlu olabiliriz. Aile ile geçirilen akşamlar, aile ilişkilerinin güçlendirilmesi ve çocuk terbiyesi için az bir çaba ile çok şey yapılabilecek zamanlardır. Geçmişte, aile ile yenilen akşam yemeği tüm ailenin masa veya sofranın etrafında toplanması aile yaşamının bir parçası idi. Bugün hayat hızlı ve daha yoğun geçiyor, ortak yenilen akşam yemeği de sanki aynı değerini taşımıyor. Kaygı ve meşguliyetlerle dolu yoğun bir iş gününden sonra aile ile geçirilen akşamlar önemlidir. Bazen kendi aramızda ve çocuklarımızla tam irtibat kurmak için tek imkan budur. Akşam zamanı, çocuğumuzla acele etmeden konuşabileceğimiz, problemlerinin olup olmadığını ve kendisini nelerin ilgilendirdiğini anlayabileceğimiz ve ona, terbiyemiz ile edinmiş olduğumuz değerlerimizi aktarabileceğimiz bir vakittir. Akşam vakti, sevdiğimiz insanlarla yemeğe oturduğumuzda biz, yalnız karnımızı doyurmuyor, aynı zamanda konuşuyoruz, paylaşıyoruz, görüşümüzün kayda alındığını ve değerli olduğunu hissediyoruz. Diyaloğun eksik olmadığı aile içi huzurlu akşam yemekleri bizde, sevildiğimiz ve arkamızda bir desteğin olduğu hissini uyandırıyor. Huzur içinde geçirilen akşam vakitleri hem ailenin kaynaşması hem de çocuk terbiyesi için büyük önem taşıyor. Eğer çocuklarımızı, sevgi ve beraberlik duygusunun eksik olmadığı sıcak bir aile ortamında yetiştirebildiysek bu, çocuğumuz üzerinde mutlaka olumlu etki yapacaktır. Çocuk büyüdüğünde, doğduğu rahat evde geçirdiği huzurlu ve mutlu anılarını sevinçle yad etmenin yanı sıra hayatta karşılaşacağı zorlukları daha kolay yenebileceği güçlü bir karaktere de sahip olacaktır. Araştırmalara göre, akşam vakti tüm ailenin masanın başında bir araya gelmesi, sağlığın, moralin ve özgüvenin iyi olmasını sağlamaktadır. Psikologlara göre, akşam yemeği vakti dinlenmek, konuşmak ve çocukla yakınlık kurmak için en iyi zamandır. Çocuğa karşı nazik davranmak, onunla diyalog kurmak, kendisini ilgilendiren ve heyecanlandıran şeyleri paylaşmak bizi onunla yakın arkadaş kılar, çocuk bize güven duyar, her zaman bizim desteğimizi göreceğini bilir. Yapılan araştırmalara göre, çocukların ve ebeveynlerin birlikte olduğu aile ile düzenli olarak yenilen akşam yemekleri yeti- 24 Mart 2011 В ечерите заедно със семейството безспорно са приятни. Но освен че се чувстваме добре с любимите си хора в уютния дом, можем да се радваме и на факта, че спокойната семейна обстановка ще помогне на детето ни да израсне като спокойна и уравновесена личност. Вечерите, прекарани заедно със семейството, са време, в което с малко усилие можем да направим много за заздравяване на семейните отношения и възпитанието на детето. В миналото семейната вечеря, събирането на цялото семейството около масата или софрата е било неизменна част от бита на семейството, днес животът е забързан и все по-натоварен и съвместната вечеря като че ли не носи същата стойност. Вечерите, прекарани в тесен семеен кръг, са важни, след натоварения работен ден, изпълнен с грижи и ангажименти, те понякога се оказват единствената възможност да контактуваме пълноценно помежду си и с децата. Вечерта е времето, в което можем да общуваме с детето, без да бързаме, да разберем има ли проблеми и какво го вълнува и по-лесно да му предадем ценностите, на които сме възпитани. По време на вечеря, седнали с любимите си хора около масата, ние не просто се храним, ние общуваме, споделяме, усещаме, че мнението ни е зачитано и ценено. Спокойните семейни вечери, в които диалогът не липсва, ни дават усещането, че сме обичани и подкрепяни. Както за сплотяването на семейството, така и Akşam ailecek zevkli ve y Hatice İ Семейнат приятна и şen çocukları, alkolden, uyuşturucudan ve sigaradan koruyor. Çocuklar, akşam yemeklerini ailecek yediklerinde delikanlılık çağında riskli davranışlardan daha az etkilenirler. Bu çocuklar, delikanlılık döneminde sigaraya, alkole ve uyuşturucuya daha nadir el uzatıyorlar. Huzurlu bir aile ortamı, rahat bir ev, güzel bir akşam yemeği, anne ve babanın sevgi yüklü davranışları, gün boyunca yaşananları ve izlenimleri paylaşmak, gönülden yapılan sohbetler terbiyeli ve kendinden emin çocuklar yetiştirmemizi sağlayacaktır. Amerikalı bilim adamlarının yaptığı bir araştırmaya göre, aileleri ile birlikte yemek yiyen çocuklarda fazla kilo sorununa daha az rastlanıyor. Akşam yemekleri, çocuklara yemek yeme alışkanlıkları kazandırıyor. Bilim adamlarına göre, akşam yemeklerini anne ve babalarıyla yiyen çocuklar, daha fazla sebze ve meyve tüketiyorlar, daha sağlıklı besleniyorlar, asitli içeceklere daha az meylediyorlar ve bunun dışında okulda da daha başarılı oluyorlar. Masanın veya sofranın başında toplanmayı bir gelenek olarak bilen çocuklar, depresyondan daha az etkileniyor. Başka bir araştırmaya göre, sevdiğiniz insanlarla geçirilen vakit sinirlere de iyi geliyor. Aileleriyle düzenli olarak yemek yiyen kadınlar, iş yerlerindeki gerginliklerle daha kolay başa çıkıyorlar. Ayrıca, akşam yemeklerini evde yemek aile bütçesine de olumlu yansıyor. Evde yemek yiyerek çok daha az para harcıyoruz. yemeğini yemek yararlıdır brahim та вечеря и полезна за възпитанието на детето спокойно прекараните семейни вечери имат голяма стойност. Ако сме успели да отгледаме децата си в топла семейна атмосфера, в която усещането за обич и единство не липсва, това неизбежно ще има своето положително въздействие върху нашето дете. Когато детето порасне, освен че ще се радва на спомена за спокойно и щастливо детство в родния уютен дом, ще притежава и силен характер, който ще му помага да се справя по-лесно с трудностите в живота. Изследванията сочат, че събирането около масата на цялото семейство вечер е важен фактор в поддържането на добро здраве, настроение и самочувствие. Психолозите смятат, че времето за вечеря е най-добро за релакс, общуване и сближаване с детето. Любезното отношение, диалогът с детето, интересът и съпричастността ни към всичко, което го интересува и вълнува, ще ни помогнат да се превърнем в негов добър приятел, то ще ни се доверява, ще знае, че може да разчита на нашата подкрепа винаги. Проучванията сочат, че редовните семейни вечери, на които присъстват родителите и децата, предпазват подрастващите от посягането към алкохол, наркотици и тютюнопушене. Когато децата се хранят у дома заедно с цялото семейство, те са много по-малко застрашени от рисково поведение в тийнейджърска възраст. Тези деца в тий нейджърските години в повечето случаи не посягат към цигарите, алкохола и наркотиците. Спокойната семейна атмосфера, уютният дом, хубавата вечеря, обичливото отношение на родителите, споделянето на впечатленията и изживяванията от деня, задушевните разговори ще ни помогнат да отгледаме възпитани и уверени в себе си деца. Според изследване на американски учени при децата, които се хранят в тесен семеен кръг, по-рядко се среща проблемът с наднорменото тегло. Семейните вечери помагат за създаването на хранителни навици у децата. Според учените децата, които вечерят със своите родители, консумират повече плодове и зеленчуци, хранят се по-здравословно и по-рядко посягат към газираните напитки, освен това имат и по-добър успех в училище. Децата, за които събирането около масата или софрата е традиция, са по-малко податливи на депресия. Времето, прекарано с любимите хора, действа добре и на нервите, жените, които редовно вечерят със семейството си, по-лесно се справят с напрежението на работното място, сочи друго проучване. Освен това вечерите у дома се отразяват положително и на семейния бюджет – хранейки се вкъщи, харчим много по-малко. Март 2011 25 26 Mart 2011 Март 2011 27 Derleyen: Menevsiye BİLAL Pratik bilgiler Практични съвети Makarnanın haşlama suyuna bir, iki baş soğan, havuç v.b. sebzeler koyarsanız daha lezzetli olacağını göreceksiniz. Макарони... ако във водата, в която се варят макароните прибавите зеленчуци, напр. 1-2 глави лук, морков и т.н., макароните ще бъдат по-вкусни. Pastaların üstüne koyduğunuz muz, elma, armut gibi meyvelerin kararmaması için, meyveleri limonlu suya batırıp kullanın. Плодове... за украса на торта – за да не почерняват нарязаните ябълки, банани, круши, добре е да ги потопите във вода с лимонов сок. Sebze yemeği pişirilirken yemeğe ekleyeceğiniz su sıcak olmalıdır. Yemeğiniz daha lezzetli olacaktır. Зеленчуци... при приготвяне на ястие от зеленчуци е добре водата, която ще добавите да е гореща. Ястието ще стане по-вкусно. Sebzelerimiz kimi zaman çok bekletmekten buruşurlar, böyle bir durumla karşılaşırsak, içine sirke ve şeker attığınız suda bırakın. İlk tazeliklerine kavuşurlar. Зеленчуци... ако са престояли и сбърчкали, сложете ги във вода, в която сте добавили малко оцет и захар. Ще станат като пресни. Maydanoz ve dereotunu baş aşağı gelecek şekilde su dolu kavanozda, bozulmadan saklayabilirsiniz. Магданоз и копър... можете да ги запазите дълго време, ако ги сложите във вода с листата надолу. Meyve salatası yaparken taze nane yaprağı katıp, meyveleri yoğurt ve balla karıştırın. Enfes olacaktır. Плодова салата... при приготвянето на плодова салата добавете листенца босилек, плодово кисело мляко и мед. Ще стане още по-вкусна. Pirinç pilavı suyuna, birkaç damla limon suyu ilave edin. Bembeyaz olur. Ориз... при приготвяне на ориз за гарнитура, прибавете няколко капки лимонов сок към водата, за да стане оризът още по-бял. Zeytini bir kavanoza koyun, zeytinyağı ile örtün ve biraz kekik, 2-3 diş sarımsak ilave edin, 8 gün bekletin. Nefis bir tadı olur. Zeytinler bitince kalan sosu, salata sosu olarak kullanabilirsiniz. Katı yumurta elde etmek için 15 dakika kaynatın. Kabuklarının kolay soyulması için kaynattığınız kaba tuz ilave edin. Suyunu da sakın dökmeyin. Saksıdaki çiçeklerin en sevdiği su budur. Omletinizi bal ile yapmayı denediniz mi? Yumurtayı pişireceğiniz yağı kızdırıp biraz bal ekleyin yumurtaları kırın. Çok lezzetli ve değişik bir yumurta yiyeceksiniz. 28 Mart 2011 Маслини... сложете ги в буркан, залейте със зехтин, добавете малко мащерка и 2-3 скилидки чесън, оставете да престои 8 дни. Ще бъдат много вкусни. А щом свършат маслините, може да използвате останалият сос за салати. Твърдо сварени яйца... за целта ги сварете 15 минути. За да се бели лесно кората, сложете сол във водата. И не бива да изливате водата на сварените яйца, тя е любима за стайните цветя. Омлет... опитахте ли омлет, приготвен с малко мед? Добавете малко мед към сгорещеното олио и след това добавете яйцата. Ще приготвите различен, но също толкова вкусен омлет. BEZELYELİ VE MISIRLI KÖFTE КЮФТЕТА С ГРАХ И ЦАРЕВИЦА Köftesi için malzemeler: 350 gr. kıyma, 1 yumurta, 1 soğan,1 tutam kekik, tuz, karabiber. Необходими продукти за кюфтетата: 350 грама кайма, 1 яйце, 1 глава лук, 1 чаена лъжичка мащерка, сол, черен пипер. Sosu için malzemeler: 1 kase bezelye, 1 çorba kaşığı domates salçası, 2 domates, 1 su bardağı mısır, 1 soğan, 3 diş sarımsak, 1 çorba kaşığı un. Pilavı için malzemeler: 2 su bardağı pirinç, 1 çay bardağı arpa şehriye, sıvıyağ, tuz, su. Hazırlanışı: Köftesi için karıştırma kabına 350 gr. kıymayı alın. Üzerine bir adet yumurta kırın. Üzerine bir soğan rendesi, bir tutam kekik, tuz ve karabiber ilave edip köfteyi yoğurun. Fındık büyüklüğünde köfteler hazırlayın, daha sonra da tavada kızartın. Sosu için tencereye yemeklik kesilmiş soğanı ve sarımsakları alıp kavurun. Üzerine bir çorba kaşığı unu ilave edin. Kavrulduktan sonra üzerine salça ve domatesleri ekleyin. Bir su bardağı mısır ve bezelye ilave edin. Üzerine su ilave edip pişirin. Sosun üzerine kızartılmış olan köfteleri ilave edin. Sos koyu kıvam alana kadar birlikte pişirin. Pilav için tencereye sıvıyağı koyun. Üzerine bir çay bardağı arpa şehriye ilave edip kavurun. Daha sonra iki su bardağı pirinci ilave edin. Birlikte kavurun. Pirinçler kavrulduktan sonra sıcak su ilave edip pişirin. Pilavı bir kaba alıp ters çevirip servis tabağına alın. Pilavın kenarlarına bezelyeli köfteli sostan ilave edip servis edin. Продукти за соса: 1 купичка грах, 1 супена лъжица доматено пюре, 2 домата, 1 чаша царевица, 1 глава лук, 3 скилидки чесън, 1 супена лъжица брашно. Необходими продукти за ориза: 2 чаши ориз, 1 кафяна чаша ризони, олио, сол, вода. Начин на приготвяне: Сложете каймата в съд за месене. Добавете едно яйце, настърган лук, 1 чаена лъжичка мащерка, сол, черен пипер и омесете. От готовата смес оформете кюфтенца с големината на лешници. Изпържете кюфтенцата в тиган. В друга тенджера запържете нарязаните на ситно лук и чесън. Добавете една лъжица брашно. След като се запържи още малко сложете доматеното пюре, доматите, а след тях - грахът с царевицата. Най-накрая прибавете вода и оставете да се свари. Преди да е завряло напълно добавете готовите кюфтенца и варете докато сосът се сгъсти достатъчно. В друга тенджера или дълбок тиган пригответе ориза. Сложете олио на дъното, добавете ризоните и ги запържете докато добият червеникав цвят. След тях прибавете - измития и изцеден ориз. Запържете още малко, след което добавете гореща вода и сварете на слаб огън. Сервирайте по средата ориз, а около него от кюфтенцата с грах и царевица. Март 2011 29 S AY I M I Z I N OKULU/УЧИЛИЩЕ НА БРОЯ Raven köyü Vasil Levski Ortaokulu, Momçilgrad Belediyesi ОУ “Васил Левски” - с. Равен, Община Момчилград Merhaba, Ümit Dergisi! Здравей, списание “Юмит”! Много ми е приятно, че отдеBize ve okulumuza zaman ayırdığıлихте време за нас и за нашето nızdan dolayı çok memnun oldum. училище. Първо да се предстаÖnce kendimi tanıtayım. İsmim вя. Казвам се Гюлюзар ИсGülizar İsmail ve birkaç aydır маил и от няколко месеца Raven köyündeki Vasil Levski съм директор на ОУ “Васил Ortaokulu’nun müdürüyüm. Левски”-с. Равен. Много ми Böyle insanlarla çalışmaktan е приятно, че работя сред zevk duyuyorum. Evliyim ve iki такива хора. Омъжена съм çocuğum var. Yaklaşık 13-14 yıl и имам две деца. Работила eğitim alanında çalıştım. 13 yılсъм в сферата на образоваlık öğretmenlik geçmişim var. нието около тринайсет-чеKırcali Eğitim Müfettişliği’nde тиринайсет години. Имам yaklaşık iki yıl çalıştım. 6 ay 13-годишен учителски стаж, kadar Momçilgrad’ta eğitim böработила съм в инспектората lümünde uzman olarak çalıştım в Кърджали приблизително две ve birkaç aydan beri okul müdürüгодини. Близо половин година yüm. Okulumuz, Vasil Levski’nin adıGülizar İsmail бях експерт в отдела по образоваMüdür nı taşıyor. 1. sınıftan 8. sınıfa kadar ders нието в Момчилград и от няколко меveriliyor. 2010/2011 eğitim yılında 7 sınıfta сеца съм директор на училище. Училищеokuyan 75 öğrencimiz var. Zira sınıflardan biri 2 то носи името на Васил Левски, обучението се şubeden oluşuyor. Bilindiği üzere, özellikle bizim bölизвършва от 1-ви до 8-ми клас. През учебната gelerimizde yeni doğan çocukların sayısı azalmaktadır. 30 Mart 2011 Bizim öğrencilerimiz, farklı etkinliklere katılmayı seviyor. Eğitim yılının başından bu yana öğrencilerimiz, belediye çapında düzenlenen masa tenisi yarışmasına katıldı ve çok iyi başarı sergilediler. Mevcut altyapımız onlara gelişme imkanı sağlıyor. Öğretmenler de öğrencilerin gelişmesi için elinden geleni yapıyor. Spor etkinliklerinin dışında milli çapta düzenlenen yarışmalar ve olimpiyatlar da eğitim planında yer alıyor. Bu eğitim yılının sonunda, okulumuzun bayramını kutlayacağız. Şu anda yoğun bir hazırlık çalışması var, hem öğretmenler hem de öğrenciler çok çalışıyorlar. Bu yıl, ne yazık ki 8. sınıfta yalnız 10 öğrencimiz var. Tüm öğrenciler eğitimlerine devam 2010/2011 година имаме 75 ученика, които са разположени в 7 паралелки. Имаме 8 класа със 7 паралелки, понеже едната паралелка е от 2 класа и е слята паралелка. Както е известно броят на новородените деца, особено в нашите региони намалява. Нашите ученици обичат да участват в различни мероприятия. От началото на учебната година досега имаме участие в общински състезания по тенис на маса, където децата ни се представиха много добре. Базата, с която разполагаме им дава възможности за развитие. Учителите също подпомагат развитието на учениците. Освен спортни мероприятия в училищния план е заложено участие в национални Март 2011 31 edecek, bazıları Kırcali ve Momçilgrad’taki meslek liselerine yönelecekler. Tıp alanında olduğu gibi, eğitim sahasında da öğrenimini tamamlamış ve çalışan öğrencilerimiz mevcuttur. Aralarında hekim, öğretmen, muhasebeci, polis bulunuyor. Ben, yeni bir müdürüm ve önce mesleğimi icra ediyorum. Fakat öncelik tanıdığım temel şey, eğitim bakanlığının önerdiği programlar üzerinde çalışıp, okulun bütçesine finans kaynağı temin etmek ve çocuklarımızın farklı etkinliklere katılmasını sağlamak. Şahsım adına Raven’deki Vasil Levski Ortaokulu’nda çalışan tüm öğretmenlere, öğrencilere ve personele sağlık ve mutluluklar diliyor, çocukların burada kalmasını ve okulumuzun korunmasını temenni ediyorum. Hüseyin Yusuf - Kırcali 32 Mart 2011 състезания и различни олимпиади. Към края на настоящата учебна година ни предстои честването на патронния празник на училището. В момента тече усилена подготовка, всички се стараят много, както учениците, така и учителите. Тази година в 8-ми клас за съжаление имаме само 10 ученика. Всички ученици ще продължат своето образование, някои от тях се насочват в професионални гимназии в Кърджали или Момчилград. Има вече и работещи бивши наши ученици както в сферата на медицината, така и в сферата на образованието, това са лекари, учители, счетоводители, полицаи. Аз съм нов директор, първо влизам в професията си, но основният ми приоритет е да работим по програмите, които предлага министерството на образованието, за да можем да привлечем финансови средства към бюджета на училището и нашите деца да участват в различни мероприятия. От мое име лично желая на всички ученици, учители и служители в ОУ “Васил Левски”-с. Равен много здраве и щастие и дано да се застоят нашите деца тук, дано да се запази и училището. N A S R E D D iN H O C A / Н А С Р Е Д Д И Н ХОДЖА Ceviz ağacında kabak yetişseydi Bir yaz günü Nasreddin Hoca biraz serinlemek için ceviz ağacının gölgesine oturmuş. Biraz ilerdeki kocaman kabaklar gözüne ilişince, kendi kendine: - “Şu Allah’ın işine bak, otun üstünde koskoca kabak yetişiyor, şu dalları yere göğe uzanmış, bir evleklik (dönümün dörtte biri) yer tutan ceviz ağacının meyveleri ufacık!..” diye düşünürken, tam o sırada başına bir ceviz düşmüş. - “Ah başım!” diyerek yerinden fırlamış Hoca, “Tövbe ya Rabbim, bir daha senin işine asla karışmam! Ya ağaçta ceviz yerine kabak yetişseydi !...” demiş. Öğüt: Bakmasını bilen göz, düşünmesini bilen akıl için etrafımızdaki her bir varlık ve olayda insanı hayretler içinde bırakan nice incelikler, sırlar ve hikmetler gizlidir. Ако вместо орехи на дървото имаше тикви Един летен ден Насреддин ходжа седнал под сянката на едно орехово дърво. Малко по-нататък забелязал едри тикви и си помислил: “Виж ти каква работа! Върху тревата растат толкова големи тикви, а на това огромно дърво – дребни орехи.” Точно в този момент на главата му паднал един орех. - Ох, главата ми! – възкликнал ходжата. – Господи, повече няма да ти се меся! Ами ако на дървото имаше тикви!... Поука: Във всичко, което ни заобикаля и ни удивлява, когато го наблюдаваме и размишляваме за него, има скрит замисъл. Март 2011 33 ВАШИТЕ ОТЗИВИ ЦДГ „Знаме на мира” С гушена в полите на Източните Родопи, под горния взор на Елмаз Апти планините всяка сутрин ЦДГ Директор „Знаме на мира” в село Черноочене посреща своите многобройни дечица. Денят започва забързан и любопитен, усмихнат и цветен. В ЦДГ „Знаме на мира” се осъществява възпитателно-образователна дейност, насочена към възпитание, и обучение на съвременната детска личност. В детското заведение са обхванати 125 броя деца на възраст от 3 до 7 години, разпределени на 4 групи с целодневна организация на работа. Обучението и възпитанието на децата се осъществява по утвърдените от министерството на образованието и науката програми. Средата, в която се отглеждат и възпитават нашите деца е организирана така, че да осигурява провеждането на един спокоен и качествен педагогически процес. Децата в детската градина се отглеждат, възпитават и обучават при условия, които гарантира равен достъп и качествено образование. Като екип, ние имаме самочувствието, че сме подходящи за работа, защото сме професионално подготвени и което е по-важно – обичаме децата. Способни сме да разбираме детето и да установим съвършенни духовни отношения с него. Не се преуморяваме, защото гледаме на работата като на изкуство. Да ръководиш детето през цялото време на неговото израстване, да му помогнеш да се отдалечи от люлката, да стане независим, самостоятелен зрял човек и това не уморява. Ние имаме своето място в обществото защото със своята дейност и въздействие върху детето формираме утрешния гражданин на България и Европа с определен модел на поведение и отношение носител на национални и европейски ценности. Елмаз Апти - с. Черноочене, Кърджали 34 Mart 2011 K Ü LT Ü R / К У Л Т У Р А T HANIMIN ÇİFTLİĞİ BULGARİSTAN’DA ürkiye’de televizyonda yayınlanan “HANIMIN ÇİFTLİĞİ” dizisinin Bulgaristan’daki ilgisi üzerine gerçekçi - toplumcu Türk edebiyatının usta kalemi Orhan Kemal’in “HANIMIN ÇİFTLİĞİ” serisinin ilk kitabı olan “VUKUAT VAR” HERMES Yayınevi tarafından ülkede yayınlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın TEDA Projesi kapsamında, Orlin Sabev’in Bulgarca’ya çevirisiyle yayınlanan “VUKUAT VAR”dan sonra önümüzdeki aylarda serinin devamı olan “HANIMIN ÇİFTLİĞİ” ve “KAÇAK” kitapları da aynı yayınevi tarafından yayınlanacaktır. 1950 yılı öncesi ve sonrasında Türkiye’nin yaşadığı siyasal ve toplumsal zihniyet değişimlerini göstermesi açısından önemli olan yapıtın televizyon dizisi de ilgiyle izlenmektedir. Türk edebiyatının bu seçkin yapıtının Bulgaristan’da yayımlanmış olması, ülkelerin kültürleri arasındaki yakınlaşmanın en belirgin göstergelerinden birisidir. В „ГОСПОДАРКАТА НА ЧИФЛИКА“ В БЪЛГАРИЯ отговор на интереса, проявен в България, към излъчвания в Турция сериал „Господарката на чифлика“, издателство „Хермес“ публикува първа книга „Произшествието“ от едноименната трилогия на майстора на реалистичния и социалния турски роман Орхан Кемал. „Произшествието“ излиза в рамките на проекта ТЕДА на Министерството на културата и туризма на Република Турция в превод на български от Орлин Събев. Издателство „Хермес“ ще издаде и другите две книги от трилогията - „Господарката на чифлика“ и „Беглецът“. Сериалът, базиран на едноименната трилогия, показва промените в социалните нагласи и манталитета в Турция през 50-те години на XX век. Публикуването в България на това класическо произведение на турската литература е свидетелство за задълбочаването на културните връзки между двете страни. Март 2011 35 Üyelerimiz Kulüp 92 97 Neslihan Erecebova 98 Ahmet Yiğit 93 Umut Sadula Salih Hüseyin - Peştera Eray Sunay - Haskovo 99 Dobromir Haciev 94 Narin Mehmed 100 Rukiye Hamza Arslan İvan Haciev 95 Ebru Erdoğan 101 Merve Feyzula - Momçilgr ad/Kırcali Ayla Mehmedova 102 Sudenaz Aksoy - Lülebu rgas/Türk 36 Mart 2011 iye n Hatice İbram Nuray Hüseyin Üyelerimizin kartları adreslerine gönderilecektir. Esin Ertan - İzgrev/Şume 96 Kader Halim Strandjevo Köyü OU” Sv. Sv. Kiril i Metodiy “ okulu 4. sınıf ÜMİT okurları Ученици от ОУ „Д-р Петър Берон”, с. Разбойна, обл. Бургас POSTA ПОЩА Ahmet Şükrü ve Pınar Mü mün s. Strandjevo-Haskovo Bize yazı, şiir ve resim gönderme zahmetinde bulunan; yarışmalara katılan fakat sayfa sayımızın sınırlı olması sebebi ile çalışmalarının tamamını yayınlayamadığımız, aşağıdaki isimleri yazılı okuyucularımıza dergimize olan sevgilerinden dolayı çok teşekkür ederiz. Neslihan Erejebova-Veselets/Tırgovişte, Ayla Mehmedova-Vranikon/Tırgovişte, Nuray Hüseyin-Veliçka/Tırgovişte, İvan Hajiev-Haskovo, Dobromir Hajiev-Haskovo, Ahmet Yiğit-Haskovo, Ümmü Mehmed-Yabılçevo/ Burgas, Mirem Şükrü-Dobra Polyana/Burgas, Ahmet Şaban-D.Polyana/Burgas, Halil Necmettin-D.Polyana/ Burgas, Recep Selatin-D.Polyana/Burgas, Aycan İlhan-Dolno Botevo/Haskovo, Sabrie Kırhasan-Buk/Kırcali, Aslı Recebova-Smirnenski/Ruse, Sinem Zühtieva-Smirnenski/Ruse, Bilge Sezginova-Smirnenski/Ruse, Hasan HüsmenovSmirnenski/Ruse, Şükrü Özcan-Razboyna/Burgas, Ajda Mehmed-Razboyna/Burgas, Fatme Hasanova-Razboyna/Burgas, Habibe Mehmed-Razboyna/Burgas, Rengin İlyas-Razboyna/Burgas, Sunay Mehmed-Razboyna/Burgas, Özlem FikretRazboyna/Burgas, Ayşe Rujdi-Razboyna/Burgas, Cemile Yakup-Razboyna/Burgas, Safie Nuretin-Razboyna/Burgas, İliya Karaivanov-Kuklen/Plovdiv,Venesa Çolakova-Kuklen/Plovdiv, Zornitsa Petrova-Kuklen/Plovdiv, Ayşe Karabekir-Kuklen/ Plovdiv, İvanka Rayanlieva-Kuklen/Plovdiv, Emine-Yabılçevo/Burgas, Nizaet Recep-Yabılçevo/Burgas. Март 2011 37 SABRİYE KIRHASAN - BUK/KIRCALİ ASLI RECEBOVA - SMİRNENSKİ/RUSE SİNEM ZÜHTİEVA - SMİRNENSKİ/RUSE BİLGE SEZGİNOVA - SMİRNENSKİ/RUSE HASAN YUSMENOV - SMİRNENSKİ/RUSE BERKAY RİZA - ZVEZDEL/KIRCALİ BERNA SEYHAN - ZVEZDEL/KIRCALİ GÖKAN FİKRİ - STAROVO/KIRCALİ YILDIZ SEDAT - RAVEN/KIRCALİ MELİH ERDEM ALİ - SOFYA ZORNİTSA PETROVA - KUKLEN 38 Mart 2011 EMİNE - YABILÇEVO/BURGAS NİZAET ERECEB - YABILÇEVO VANESA ÇOLAKOVA - KUKLEN İVANKA RAYANLİEVA - KUKLEN RECEB SELYATİN - DOBRA POLYANA HÜSEYİN HİLMİ - SOFYA MİYREM ŞUKRİ - DOBRA POLYANA AHMET ŞABAN - DOBRA POLYANA RENGİN İLYAZ - RAZBOYNA/BURGAS AYŞE RUJDİ - RAZBOYNA/BURGAS DİLEK NEDRET - PAİSİEVO HABİBE MEHMED - RAZBOYNA/BURGAS EMRE ERDİNÇ - PAİSİEVO İLİYA KARAİVANOV - KUKLEN AYCAN İLHAN - DOLNO BOTEVO HALİL NECMETİN - DOBRA POLYANA Март 2011 39 Е В О Ц ВИ – Иванчо, дай да ти подпиша бележника! – Няма го. – Защо? – Дадох го на Петър да изплаши родителите си! ☺ ☺ ☺ Ядосан клиент пита келнера: – Защо в салатата ми от раци няма раци? Келнерът му отговаря: – Хм, ами да не би тогава в шопската салата да има шопи! ☺ ☺ ☺ – Защо плачеш? – Умориха ме хлебарките! Купих прибор, който прогонва всички паразити. – И какво стана? – На хлебарките? – нищо. - Мъжът ми ме напусна... ☺ 40 Mart 2011 ☺ ☺ – Защо си толкова мрачен? – Нямам пари. – Опитвал ли си да скриеш 20 лева на месец? – Не става. Намирам ги. ☺ ☺ ☺ Докторът: – Имам една лоша новина и една много лоша новина. – Предпочитам първо да чуя лошата новина. Докторът: – Резултатите от изследванията ви са готови и показват, че ви остава само едно денонощие живот. Пациентът: – Само едно денонощие? Божичко! Това е ужасно! Не ми остава никакво време. А каква е много лошата новина? Докторът: – Опитвам се да ви намеря от вчера. ☺ ☺ ☺ ☺☺ ВЕЛОСИПЕДИТЕ! ☺☺ PAHALI EV Adam eve girer girmez “Müjde karıcığım, hani hep daha pahalı bir evde oturalım.” diyordun ya, en sonunda isteğin oldu. — Yaşasın taşınıyor muyuz? — Hayır, ev sahibi kirayı arttırdı. GÖLGE OLDU Öğretmen öğrencilerin yönleri bilip bilmediklerini kontrol ediyordu. Öğrencileri bahçeye çıkarıp onlardan birine, — Güneşin doğduğu yöne dön, dedi. Öğrenci hemen güneşin doğduğu yöne doğru döndü. Öğretmen sordu: — Söyle bakalım şimdi arka tarafın ne oldu? Öğrenci yüksek bir sesle cevap verdi: — Gölge oldu öğretmenim. MÜHİM SORU Zekâsına güvenen bir adam akıl hastanesinde görevli doktor arkadaşını ziyarete gider ve ona sorar: — Bir insanın akıl hastası olup olmadığını nasıl anlarsınız? Doktor cevap verir: — Bir küveti su ile doldururuz. Sonra hastaya üç şey veririz: Bir kaşık, bir fincan ve bir kova. Sonra da ona küveti nasıl boşaltmayı tercih ettiğini sorarız. — Oldukça basit bir test. — Peki size sorulsa ne yapardınız? Adam oldukça rahat bir tavırla, — Tabi ki kovayı tercih ederdim. Normal bir insan bunu yapar. Çünkü diğerleri daha az su alır, der. Doktor ise şöyle der: — Bilemediniz! Normal bir insan küvetin tıpasını çeker. Март 2011 41 1 2* 4 42 Mart 2011 3* 5 2 Решете задачата като използвайки по веднъж умножение, деление, сбор и изваждане за да получите цифрата 100. 3 Между рисунката и нейната сянка има седем разлики. Ще успеете ли да ги откриете? Имате две минути. 7 Подредете фигурите така че да не съвпадат на всеки ред и квадрат. 8 Искам да разделите бялата част от картона, който държа в ръцете си на четири еднакви части. Имате две минути... 6 10 Подредете така празните места, че от ляво на дясно и обратно, както и отгоре надолу сбора от цифрите да бъде винаги 34.? 11 7* 8* По пистата на скиора има флагчета с цифри, които от дясно на ляво са подредени по определено правило. Коя трябва да бъде цифрата на синьото флагче според вас? 12 Една от сенките е еднаква с рисунката. Коя ли е? 13 От кибритените клечки образувахме шест квадрата. Вземете пет клечки така, че да останат само три квадрата. Внимавайте, не си играйте с кибритени клечки сами вкъщи. Март 2011 43 9 10* 11* 13* 12* 44 Mart 2011 Март 2011 45 КАК ЩЕ ГИ ВИДИТЕ? Тихата и спокойна среда ще ви улесни. Поставете картината на стената или я дръжте с ръце, но без да мърдате. Не бива да се концентрирате върху преплетените изображения на картината. С други думи, погледът ви трябва да се съсредоточи не върху фигурите на самата картина, а отвъд нея. Ако ви е за първи път, бъдете по-търпеливи. Погрешно е да очаквате, че веднага ще видите триизмерни образи. Ако след две минути гледане все още не сте ги видели, не се измъчвайте. Починете си малко и опитайте пак с отпочинал поглед. Щом веднъж “прогледнете” триизмерните образи, ще изпитате истинско удоволствие. Освен това, подобно взиране е добро упражнение за очите, но не ги претоварвайте. Триизмерните картини, които се създават с помощта на компютър, са всъщност двуизмерни картини с преплетени изображения, които при внимателни заглеждане изглеждат като триизмерни. ЩО Е ТРИИЗМЕРНА КАРТИНА? МЕТОДИ НА ГЛЕДАНЕ Метод на пресичане: Погледът се концентрира върху точка между окото и обекта. При този метод и двете очи трябва да се фокусират върху една и съща точка. Дръжте картината много близо пред очите си. Отпуснете очните си мускули. Представете си, че наблюдавате цялата картина. Когато погледът ви се успокои, започнете да отдалечавате картината от себе си с два см на две-три секун- ди. Продължете да наблюдавате цялата картина. Първоначално погледът ви ще се премрежи, но след това ще започнете да виждате триизмерните образи. Метод на отражение: Изберете си някакъв образ, който се отразява в картината. Например съсредоточете погледа си върху отражението на носа или окото си. След няколко секунди ще започнете да виждате триизмерните образи. В МИНАЛИЯ БРОЙ GEÇEN AYKİ ÇÖZÜM NASIL GÖRECEKSİNİZ? Sessiz ve sakin bir ortam görmenizi kolaylaştıracaktır. Resmi hareket etmeyecek şekilde sabit bir düzleme yerleştirmeli ya da elinizle tutacaksanız kımıldatmamaya çalışmalısınız. Hiçbir zaman resmin görünen şekli Özel bilgisayar teknikleri ile elde edilen bu resimler sayesinde, iki boyutlu ve karışık bir görüntü üzerinde, üç boyutlu ve anlamlı şekilleri görmek mümkün oluyor. 3 BOYUTLU RESİM NEDİR? GÖRME METODLARI Kesiştirme metodu: Bakış göz ile obje arasında bir nokta üzerinde odaklanır. Bu metodda iki gözün de kaydırılmadan aynı nokta üzerinde odaklanması gerekir. Resmi burnunuza değecek kadar yakından tutun. Gözlerinizi rahatlatın. Görüntüyü izliyor gibi düşünün. Sakinleştikten sonra yavaş yavaş resmi yüzünüzden uzaklaştırın. 2-3 saniyede 2 santim. Resmin tümüne bakmaya devam edin. Okuma uzaklığında resmi uzaklaştırmayı durdurun ve bakmaya devam edin. Önce görüntü bulanacak, ardından üçüncü boyuta geçeceksiniz. Yansıma metodu: Resmin üzerine düşen bir yansımayı kendinize seçin. Mesela görebiliyorsanız gözünüzü ya da burnunuzu. Israrla bu yansımaya bakmaya devam edin. Birkaç saniye sonra derinliği farkedecek, daha sonra 3 boyutlu görüntüyle başbaşa kalacaksınız. olan karışık çizgi ve renklere takılmamalısınız. Bakışlarınızı resme değil de adeta resmin arkasına, derinliğe yönlendirmelisiniz. Eğer ilk kez böyle bir resme bakıyorsanız biraz sabırlı olmalısınız. Hemen göreceğinizi sanmak yanlış olur. İki dakika baktıktan sonra görüntüyü yakalayamazsanız, kendinizi zorlamayın. Biraz ara verip, sakin kafayla tekrar deneyin. Bir kere görmeye başladıktan sonra büyük zevk alacağınızı kesinlikle söyleyebiliriz. Bu teknikler gözünüzün sıhhati için iyidir, ancak gözleri fazla yormamaya dikkat etmek gerekir. Üyelik Formu / Членски формуляр Genç Okuyucu Kulübü fotoğraf снимка Клуб на младия читател ................................................................................ Adınız, Soyadınız / Име, фамилия ................................................................................ Doğum Tarihi (Gün/Ay/Yıl) ve Doğum Yeri / Дата (ден, месец, година) и място на раждане ........................................................................................................... Okuduğunuz Okul ve Sınıf / Училището, в което учите и клас ........................................................................................................... Adresiniz / Адрес ........................................................................................................... Ev Telefonu, GSM ve e-mail Adresiniz / Домашен телефон, GSM и е-mail ........................................................................................................... Hobileriniz / Вашето хоби %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% %%%%%%%%%%%%% Пазарувайте с отстъпки* Всички членове на списание “Юмит” ползват отстъпки със членските си карти в следните фирми: ХАСКОВО: Nikitex (Спортни облекла за Мъже и Жени), ул. Тих Труд 2, Намаление: 10%; ET ФАР (Книжарница и детски играчки), книжен пазар №6, (Зад Кино Клокотница) - Гюнер Расим, GSM: 0898 835 502, Намаление: 10%; Фризьорски Салон (Мъшко постригване), ул. Цар Освободител №19 - Мехмет Али, GSM: 0893 754 808, Намаление: 20%; Стоматологичен Кабинет, ул. Македония №11, ет. 1, каб. 5, - Сейхан Мурат, GSM:0886 785 870, тел: 038/ 580 634, Намаление: 10%; Момина Сълза (Строителни материали), бул. Съединение №43 (Зад автогарата) - Метин Хашим, тел: 038/ 624 314, GSM: 0889 552 476, Намаление: 5%; КЪРДЖАЛИ: DOĞTAŞ (Мебели), кв. Възрожденци 1, магазин №1, тел: 0885 379 737, GSM: 0887 236 520, www.dogtas.com.tr, Намаление: 20%; POLİSAN (Усмихваща се Боя), кв. Възрожденци, блок: 58, GSM: 0878 893 478, www.polisan.bg, Намаление: 10%; МЕЧО ПУХ (Верига Книжарници), гр.Момчилград, ул. Кокиче №6А, гр.Момчилград, ул. Момчил Войвода №2, GSM: 0887 640 048, Намаление: 10%; ВАРНА: Магазин Мъпет Мар (Верига магазини за дрехи втора употреба), ул. Константин Стоилов, №10, ул. Цар Симеон І, №1, тел: 052 631488, ул. Цар Симеон І, №21, ул. Тодор Влайков, №65А, тел: 052 636 449, Намаление: 10%; Болканоливен ЕООД (Дом на маслини и Хранителни Стоки), ул. Академик Курчатов №1 (складова борса Лазур), тел: 052 74 23 10, Намаление: 2%; ПЛОВДИВ: ЕТ ‘’МЕХ-ХАЙ-СЕМРА АЛИМОЛЛА” (Търговия със спално бельо и дунапрен) м-н: Пловдив, ул. Йоаким Груев 20, м-н гр. Асеновград, ул. 6-ти януари 19 (GSM: 0885 025051), Намаление:10%; ZLATNA TOPKA (спортни дрехи и аксесоари), бул. Източен 43 (GSM: 0894 357933), email:www.zlatnatopka.bg, Намаление: 10%. * Отстъпките не важат за промоционални стоки или услуги. Нашите сезони Пухкав сняг вали, бързо взимайте шейни. Нищо, че студено е навън, всичко е красиво като сън. Зимата отива си сега, на вратата, чуйте, тропа пролетта. Радвайте се палави деца, весели игри ще има чак до вечерта. Лято е ура, ура. Ваканцията с нас е за ръка. Плажове, вълни, море, тука ни е най-добре. Захласнати, като от райски водопад, сме ний от приказния листопад. Училищният ни звънец кънти, очакват ни уроци, но и приятелите ни добри. Ах Родино мила, как си ни дарила с тези четири сезони като шарени бонбони. Иванка Раянлиева, IVА клас СОУ “Отец Паисий”, гр. Куклен 48 Mart 2011
Benzer belgeler
всеки месец раздава надежди
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
медицина - Списание Юмит
BÜROLAR / ОФИСИ
Kırcali/Кърджали: 0361 / 814 53
Şumen/Шумен: 054 / 830 693
Varna/Варна: 052 / 612 634
Plovdiv/Пловдив: 032 / 63 11 58
Haskovo/Хасково: 038 / 66 21 67
Ruse/Русе: 082 / 87 55 32
Burga...
всеки месец раздава надежди
ABONE VE DAĞITIM
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
всеки месец раздава надежди
BULGARİSTAN POSTASI
PK No: 1940
Абонамент и разпространение
БЪЛГАРСКИ ПОЩИ
ПК No: 1940
