ebk`nın hayvan alım politikaları

ĠÇĠNDEKĠLER
GENEL MÜDÜRLERĠMĠZ .......................................................................................................... 3
ET VE BALIK KURUMU’NUN TARĠHÇESĠ ............................................................................ 5
ET KOMBĠNASI MÜDÜRLÜKLERĠ .......................................................................................... 6
TAVUK KOMBĠNASI, TAVUK ĠġLETMESĠ ve ET MERKEZĠ ............................................. 7
BALIKÇILIK ĠġLETMESĠ ve BALIK UNU VE YAĞI FABRĠKASI ...................................... 7
TAġIMACILIK ĠġLETMESĠ MÜDÜRLÜĞÜ ............................................................................ 7
ĠġTĠRAKLER .................................................................................................................................. 8
ÖZELLEġTĠRME KAPSAMINA ALINIġ .................................................................................. 9
ÖZELLEġTĠRELEN ĠġYERLERĠMĠZ......................................................................................... 9
DEVREDĠLEN ĠġYERLERĠMĠZ................................................................................................ 10
KAPATILAN Ġġ YERLERĠMĠZ ................................................................................................. 10
ÖZELLEġTĠRME KAPSAMINDAN CIKIġ ............................................................................. 10
FAALĠYETTE OLAN ĠġYERLERĠMĠZ .................................................................................... 11
ET ve BALIK KURUMUNUN UYGULADIĞI ANA POLĠTĠKALAR ................................. 12
CUMHURĠYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRKĠYE HAYVANCILIĞININ DURUMU ............. 12
EBK’NIN HAYVAN ALIM POLĠTĠKALARI .......................................................................... 13
BÜYÜKBAġ HAYVAN ALIMLARI......................................................................................... 16
KÜÇÜKBAġ HAYVAN ALIMLARI......................................................................................... 18
MEZBUH ALIMLAR .................................................................................................................. 20
KURUM VE EġHAS KESĠMLERĠMĠZ ..................................................................................... 22
TÜRKĠYE ET ÜRETĠMĠNDE EBK’NIN PAYI ........................................................................ 25
ÜRETĠM ve SATIġLARIMIZ ..................................................................................................... 27
BÜYÜKBAġ (GÖVDE-PARÇA) ÜRETĠM VE SATIġLARIMIZ .......................................... 29
KÜÇÜKBAġ ÜRETĠM VE SATIġLARIMIZ ........................................................................... 32
TOPLAM KIRMIZI ET ÜRETĠM-SATIġ VE KAPASĠTE KULLANIMI ............................. 34
1992 YILI TÜRKĠYE ET SATIġLARINDA EBK PAZAR PAYI........................................... 36
ORDU, KURUM VE PĠYASA SATIġLARIMIZ ...................................................................... 37
TAVUK ALIM-ÜRETĠM ve SATIġLARI ................................................................................. 39
TÜRKĠYE BALIKÇILIĞINDA EBK’ NIN ROLÜ VE ÖNEMĠ ............................................. 42
ġARKÜTERĠ ÜRETĠM VE SATIġLARIMIZ ........................................................................... 43
YAN ÜRÜNLERĠN ÜRETĠM VE SATIġLARI ........................................................................ 48
DERĠ VE BAĞIRSAK ÜRETĠM VE SATIġLARI ................................................................... 50
KAR VE ZARAR DURUMU ...................................................................................................... 56
GELĠR TABLOLARI ................................................................................................................... 57
HATIRALARDA ET VE BALIK KURUMU ............................................................................ 59
BEKĠR ULUBAġ
YÖNETĠM KURULU BAġKANI VE GENEL MÜDÜR
MUHAMMET KAYA
YÖNETĠM KURULU ÜYESĠ VE GEN.MÜD.YARD.
AHMET UÇAR
YÖNETĠM KURULU ÜYESĠ VE GEN.MÜD.YARD
KEMAL MADENOĞLU
YÖNETĠM KURULU ÜYESĠ
KEREM AKGÜNDÜZ
YÖNETĠM KURULU ÜYESĠ
DR.MUSTAFA ĠMĠR
YÖNETĠM KURULU ÜYESĠ
2
GENEL MÜDÜRLERĠMĠZ
E. Celal BARLAS
19.12.1952
12.09.1958
M. Nafiz ERGENELĠ
03.12.1958
23.11.1959
M. Ġhsan ÇANDAR
26.01.1965
18.02.1966
Dr.M. Enver BATUMLU
18.02.1966
01.11.1968
Selehattin ZORLU
28.06.1971
07.06.1973
A. Turan MUTLU
21.03.1974
08.08.1975
Ġrfan REĠSOĞLU
31.12.1979
26.02.1982
A. Tekin BÜYÜKUTKU
V. 26.02.1982
20.05.1982
A.20.05.1982
03.05.1984
Remzi YÜCEBAġ
13.11.1984
22.05.1987
Veli ġAHĠN
13.07.1999
30.04.2002
M.Namık SĠNANOĞLU
19.06.2002-04.03.2003
Hasan ATAGÜN 19.07.2005
16.04.2008
Bekir ULUBAġ
07.07.2008
Devam Ediyor
Ġsmail DAġDELEN
V.01.11.1995
03.06.1996
A.03.06.1996
13.07.1999
Ali ALTUNTAġ
23.05.2005
19.07.2005
R. Mazhar ERTÜZÜN
15.06.1960
26.09.1960
Muzaffer DEMĠRAY
11.04.1969
05.06.1971
Abdüllaziz DABAK
V.08.08.1975
06.02.1976
A. 06.02.1976
20.03.1978
Süreyya BĠRGÖL
26.09.1960
10.12.1964
M. Ġhsan ÇANDAR
05.06.1971
28.06.1971
M. Bülent BĠROL
20.03.1978
31.12.1979
Recep MIZRAK
V.01.02.1988
11.09.1989
A.11.09.1989
01.11.1995
Ali KARAKAYA
04.03.2003
23.05.2005
3
YÖNETİM KURULU
GENEL MÜDÜR
ÖZEL BÜRO ŞUBE MÜD.
GENEL MÜDÜR YARDIMCILARI (2)
TEFTİŞ KURULU BAŞKANI
ADANA ET KOMBİNASI MÜD.
I.HUKUK MÜŞAVİRİ
AĞRI ET KOMBİNASI MÜD.
STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞK.
BİNGÖL ET KOMBİNASI MÜD.
İNSAN KAYNAKLARI VE YÖNETİM GELİŞTİRME
DAİ.BAŞK
MALİ İŞLER VE MUHASEBE DAİRESİ BAŞK.
D.BAKIR ET KOMBİNASI MÜD.
ERZURUM ET KOMBİNASI MÜD.
TİCARET VE PAZARLAMA DAİRESİ BAŞK
SAKARYA ET KOMBİNASI MÜD.
BİLGİ İŞLEM DAİRESİ BAŞK
SİNCAN ET SAN.İŞL.VE TAVUK KOMB
İMALAT DAİRESİ BAŞKANLIĞI
VAN ET KOMBİNASI MÜD.
MALZEME VE İKMAL DAİRESİ BAŞKANLIĞI
TESİSLER DAİRESİ BAŞKANLIĞI
4
ET VE BALIK KURUMU’NUN TARĠHÇESĠ
1930’lu yılların baĢlarında kabul edilen 1580 sayılı Belediye Kanunu ile mezbaha kurma ve
iĢletme görevi belediyelere verilmiĢ ve bu yıllarda konuya daha çok hijyen ve sağlık açısından
yaklaĢılmıĢ,konunun ekonomik boyutu ikinci planda kalmıĢtır.
1950’li yıllara girilirken et endüstrisi konusuna sadece mezbahacılık açısından değil
ekonomik açıdan da yaklaĢılmıĢtır. Böylece, hayvancılık bölgelerinde yazın bol ve ucuz
olarak üretilen ve beslenen hayvanları, üreticiyi koruyan fiyatlarla satın almak, kesip
stoklama, kıĢ aylarında büyük Ģehirlerin et açığını karĢılamak ve yan ürünleri değerlendirmek
amacıyla, endüstriyel tesisler kurulması fikri ortaya çıkmıĢtır. Bu amaçla
Kurumumuz 3780 sayılı Milli Koruma Kanunu’nun 6. maddesi uyarınca, 28/08/1952 tarih ve
3/15597 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan, K/871 sayılı Koordinasyon Kurulu
Kararı üzerine, 01/10/1952 tarihinde “Et ve Balık Kurumu” unvanı ile Ticaret Bakanlığına
bağlı 40 milyon TL sermayeli bir Ġktisadi Devlet KuruluĢu olarak kurulmuĢtur.
Et ve Balık Kurumunun kuruluĢu, özel sektörün geliĢmediği, sermaye birikiminin olmadığı,
sanayi ve ticaretin geliĢmediği, yetiĢmiĢ eleman sıkıntısının olduğu bir döneme
rastlamaktadır.
Genç Türkiye Cumhuriyeti diğer sektörlerde olduğu gibi hayvancılık ve et sektöründe de
geliĢme sağlamak, istihdamı artırmak, ekonomik hayatın yükselmesini temin etmek
maksadıyla Kamu Ġktisadi Devlet KuruluĢlarını kurmuĢ böylece özel sektöre öncülük ederek
sanayinin geliĢmesini ve sermaye birikiminin oluĢmasını sağlamıĢtır. Bu maksada uygun
olarak tarım sektöründe de Et ve Balık Kurumunu, Süt Endüstrisi Kurumunu, Yem Sanayi
5
gibi kuruluĢları kurmak suretiyle tarım ve hayvancılığın geliĢmesine katkıda bulunulmuĢtur.
Et ve Balık Kurumu, hijyenik Ģartlarda hayvan kesimleri yaparak kaliteli et üretimini
sağlamak maksadıyla et kombinalarını faaliyete geçirmiĢ; hayvancılığın bir ticari emtia haline
gelmesini sağlamıĢ; et ve et ürünleri üretim sanayisini oluĢturmuĢtur. Böylece hayvancılığın
geliĢtirilmesi ve verimliliğin arttırılması hedeflenmiĢtir.
ET KOMBĠNASI MÜDÜRLÜKLERĠ
Et ve Balık Kurumu ilk kombinasını 1953 yılında Erzurum’da hizmete açmıĢtır. 12.500
ton/yıl kapasiteye sahip olan kombina o yıl 2.590 ton büyük ve küçükbaĢ kasaplık hayvan eti
üreterek %21’lik bir kapasite kullanımını gerçekleĢtirmiĢtir.
EBK’nın ikinci kombinası 1955 yılında Ankara’da hizmete girmiĢ 1956 yılında ise Konya ve
Zeytinburnu Et Kombinaları faaliyete geçmiĢtir.
Et ve Balık Kurumuna ait Et Kombinaları, Tavuk Kombinası ve ĠĢletmesi ile Balıkçılık
ĠĢletmesi açılıĢ tarihleri aĢağıdaki tabloda gösterilmiĢtir.
AÇILIġ YILI
TESĠS ADI
1953
1955
1956
Erzurum Et Kombinası
Ankara Et Kombinası
Konya Et Kombinası
Zeytinburnu Et Kombinası
Kapasite
B.BAġ
(Ton/Yıl)
12.000
12.000
12.000
15.000
Kapasite
K.BAġ
(Ton/Yıl)
13.000
13.000
13.000
13.000
Pratik
Kapasite
(Ton/Yıl)
12.500
12.500
12.500
14.000
1968
1969
1970
ġanlıurfa Et Kombinası
Elazığ Et Kombinası
Bursa Et Kombinası
12.000
12.000
12.000
10.000
10.000
10.000
11.000
11.000
11.000
1971
1972
1973
1975
Kayseri Et Kombinası
Kars Et Kombinası
Diyarbakır Et Kombinası
Adana Et Kombinası
12.000
12.000
12.000
12.000
10.000
10.000
10.000
10.000
11.000
11.000
11.000
11.000
1976
Ağrı Et Kombinası
Tatvan Et Kombinası
Burdur Et Kombinası
Suluova Et Kombinası
Sakarya Et Kombinası
Gaziantep Et Kombinası
Van Et Kombinası
Manisa Et Kombinası
Afyon Et Kombinası
EskiĢehir Et Kombinası
Sivas Et Kombinası
12.000
12.000
12.000
12.000
13.500
12.000
12.000
13.500
13.500
13.500
13.500
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
10.000
11.000
11.000
11.000
11.000
11.000
11.750
11.750
11.000
11.750
11.750
11.750
Malatya Et Kombinası
Kastamonu Et Kombinası
Kızıltepe Et Kombinası
Yüksekova Et Kombinası
13.500
13.500
13.500
13.500
10.000
10.000
10.000
10.000
11.750
11.750
11.750
11.750
Bingöl Et Kombinası
13.500
10.000
11.750
1977
1978
1980
1984
1985
1987
6
AÇILIġ YILI
TESĠS ADI
1990
1991
Erzincan Et Kombinası
Bayburt Et Kombinası
Kapasite
B.BAġ
(Ton/Yıl)
7.500
13.500
Kapasite
K.BAġ
(Ton/Yıl)
5.000
10.000
Pratik
Kapasite
(Ton/Yıl)
6.250
11.750
TAVUK KOMBĠNASI, TAVUK ĠġLETMESĠ ve ET MERKEZĠ
AÇILIġ YILI
1976
TESĠS ADI
Sincan Tavuk Kombinası (9000 Ton/Yıl)
1982
Sincan Et Merkezi (2307 Ton ġarküteri, 5.250.000 Adet Etkons)
1990
Manisa Tavuk ĠĢletmesi (9000 Ton/Yıl)
BALIKÇILIK ĠġLETMESĠ ve BALIK UNU VE YAĞI FABRĠKASI
AÇILIġ YILI
TESĠS ADI
1963
1978
Trabzon Balık Mamulleri Fabrikası
Fatsa Balıkçılık ĠĢletmesi
TAġIMACILIK ĠġLETMESĠ MÜDÜRLÜĞÜ
EBK TaĢımacılık ĠĢletmesi Müdürlüğü kurumun ürettiği etleri üretim yerinden tüketim
bölgesine taĢımak üzere kurulmuĢtur. 1950’li yıllardaki imkânsızlık içinde DDY Genel
Müdürlüğüne yaptırılan termos vagonlarla taĢıma yaptırılmıĢ, müteakip yıllarda 83 adet TIR,
72 adet frigorifik kamyon,120 adet termos kamyon ile ülkemizin en büyük taĢımacılık
filosuna sahip olup yurdumuzun her köĢesine et taĢımıĢtır.
7
SOĞUK DEPO MÜDÜRLÜKLERĠ ve ġEFLĠKLERĠ
Soğuk Depo Müdürlükleri
HaydarpaĢa Soğuk Depo Müdürlüğü
BeĢiktaĢ Soğuk Depo Müdürlüğü
Ġskenderun Soğuk Depo Müdürlüğü
Mersin Soğuk Depo Müdürlüğü
Soğuk Depo ġeflikleri
Samsun Soğuk Depo ġefliği
Sinop Soğuk Depo ġefliği
Çanakkale Soğuk Depo ġefliği
ÇeĢme Soğuk Depo ġefliği
Bodrum Soğuk Depo ġefliği
Yozgat Soğuk Depo ġefliği
Balıkesir Soğuk Depo ġefliği
Kayseri Soğuk Depo ġefliği
Ayvalık Soğuk Depo ġefliği
Amasya Soğuk Depo ġefliği
Erzincan Soğuk Depo ġefliği
Rize Soğuk Depo ġefliği
Soğuk depo müdürlüklerimiz ve Ģefliklerimizin bir kısmı 1985-1989 yılları arasında o
bölgede kombinalarımızın hizmete girmesi veya karlı olmaması dolayısıyla kapatılmıĢ bir
kısmı ise özelleĢtirme sürecinde satılmıĢtır.
ĠġTĠRAKLER
BaĢak Sigorta A.ġ.
Antalya Anet ĠĢletmesi
Balıkesir Soğuk Depo Ltd.ġti.
Migros
Gima
Kemsan
Yapağı ve Tiftik A.ġ
Et-PaĢ gibi Ģirket ve kuruluĢlarda ortaklık hisselerimiz bulunmakta olup özelleĢtirme
sürecinde satılmıĢ veya devredilmiĢtir
.Et ve Balık Kurumu 18/06/1984 tarih ve 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname
hükümlerine tabii bir Ġktisadi Devlet TeĢekkülü olarak, anılan kararname ve buna iliĢkin sair
kararnamelere dayanarak çıkartılan Ana Statü hükümlerine göre Tarım ve Köy ĠĢleri
Bakanlığına bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmüĢtür.
Kurum özelleĢtirme kapsamına alındığı 20/05/1992 tarihine gelindiğinde 29 et kombinası, 2
tavuk kombinası, 1 Et ĠĢleme Merkezi, Soğuk Depo Müdürlüğü ve TaĢımacılık ĠĢletme
Müdürlüğü olmak üzere toplam 37 iĢyerinde faaliyetlerini 1.326 memur, 3.847 iĢçi olmak
üzere toplam 5.173 personel ile sürdürmüĢtür.
8
ÖZELLEġTĠRME KAPSAMINA ALINIġ
Türkiye hayvancılığı ve ülke ekonomisi açısından önemli görevler üstlenen EBK, zaman
içerisinde, bütün Kamu Ġktisadi TeĢebbüslerinde (KĠT) olduğu gibi yanlıĢ ve siyasi yatırımlar,
atıl kapasiteler, yanlıĢ istihdam politikaları ve günlük siyasi kararlar nedeniyle zarar eder
konuma getirilmiĢ ve KĠT’lerin özelleĢtirme programı çerçevesinde Bakanlar Kurulunun
20/05/1992 tarih ve 3088 sayılı kararı ile özelleĢtirme kapsamına alınmıĢtır. 22/01/1993 tarih
ve 93/2 sayılı Yüksek Planlama Kurulu kararı ile de “Et ve Balık Ürünleri A.ġ.” haline
dönüĢtürülmüĢtür.
1990'lı yıllara kadar 37 iĢ yeri ile faaliyetini sürdüren EBK’nın bu güne kadar toplam 18
iĢletmesinin satıĢı yapılmıĢ, 5 adedi de bedelsiz olarak resmi Kurumlara devredilmiĢ, 3 adeti
ise kapatılmıĢtır.
ÖzelleĢtirme sürecinde Yem Sanayi ve Ticaret A.ġ ile Süt Endüstrisi A:ġ’nin tüzel kiĢilikleri
sona erdirilerek tasfiye etmek üzere EBK bünyesinde birleĢtirilmiĢlerdir. ġirketlerin
bünyesinde birleĢtirilmelerine iliĢkin Genel Kurul Kararları, 11/11/1997 tarih ve 4416 sayılı
Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yayınlanarak yürürlüğe girmiĢtir. yine 1999 da TestaĢ ve
Çitosan A:ġ de ġirket bünyesinde birleĢtirildi.
10/09/2001 tarih ve 2001/50sayılı ÖYK Kararı ile MEYBUZ Meyve Buzlu Muhafaza ve
Enternasyonal Nakliyat A.ġ de yüzde 99.57 oranındaki hisseleri ile YASATAġ Turistik
Tesisler Sanayi Ticaret Nakliyat ĠnĢaat A.ġ’nin özelleĢtirme idaresine ait hisseleri nominal
bedel üzerinden kuruma devredildi. Daha sonra HAVELSAN da kurum iĢtirakleri arasına
girdi. Bu kuruluĢların mal varlıkları ve hisseleri EBK tarafından satılmak suretiyle tasfiye
edilmiĢlerdir.
ÖZELLEġTĠRELEN ĠġYERLERĠMĠZ
ÖZELLEġTĠRMETARĠHĠ
KOMBĠNA
23.04.1995
ġanlıurfa Et Kombinası
Elazığ Et Kombinası
Bursa Et Kombinası
Kars Et Kombinası
Tatvan Et Kombinası
Suluova Et Kombinası
Afyon Et Kombinası
Malatya Et Kombinası
Kastamonu Et Kombinası
Bayburt Et Kombinası
03.07.1995
Ankara Et Kombinası
11.08.1995
Erzincan Et Kombinası
04.02.2000
Burdur Et Kombinası
Gaziantep Et Kombinası
EskiĢehir Et Kombinası
Sivas Et Kombinası
12.05.2004
Manisa Et Kombinası
03.05.2004
Samsun Soğuk Deposu
9
DEVREDĠLEN ĠġYERLERĠMĠZ
DEVĠR TARĠHĠ
KOMBĠNA
DEVRALAN KURULUġ
18.05.1994
Kızıltepe Et Kombinası
Jandarma Genel Komutanlığı
13.08.1997
Yüksekova Et Kombinası
Jandarma Genel Komutanlığı
28.02.2001
Fatsa Et Kombinası
Samsun 19 Mayıs Üniversitesi
08.11.2004
Konya Et Kombinası
Konya Meram Belediyesi
Kayseri Et Kombinası
Kayseri BüyükĢehir Belediyesi
KAPATILAN Ġġ YERLERĠMĠZ
KAPANMA TARĠHĠ
KOMBĠNA ve FABRĠKA
08/07/1999
Trabzon Balık Mamulleri Fabrikası
24.04.2003
Zeytinburnu Et Kombinası
HaydarpaĢa Et Sanayi ĠĢletmesi
Zeytinburnu Et Kombinası 1988 de Emlak Konut Aġ’ye arsa karĢılığı satılmıĢ 2003 yılana
kadar kira karĢılığında faaliyetine devam etmiĢ bu tarihte kapatılmıĢtır.
ÖZELLEġTĠRME KAPSAMINDAN CIKIġ
Et ve Balık Kurumunun Türkiye hayvancılığı için yararlı olacağını düĢünen Hükümetimiz
hayvancılığı geliĢtirme, kalite standardını yükseltme politikaları doğrultusunda 26/08/2005
tarih ve 2005/104 sayılı ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu Kararındaki; “...ġirketin yeniden
yapılanması, AB normlarına uygun olarak hayvancılık sektöründe düzenleyici ve destekleyici
bir rol üstlenmesi...” temel gerekçesi ile özelleĢtirme kapsam ve programından çıkartılarak
eski statüsüne iade edilmesine karar verilmiĢ ve 06/10/2005 tarih, 25958 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan kararname ile Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı ile ilgilendirilmesi
onaylanmıĢtır. Bu onay çerçevesinde 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye uyumlu
olarak hazırlanan yeni ana statümüzde Kurumumuzun unvanı Et ve Balık Kurumu (EBK)
Genel Müdürlüğü olarak değiĢtirilmiĢtir.
Yeni ana statümüz Yüksek Planlama Kurulunun 24/07/2006 tarih, 2006/T-25 sayılı kararı ile
onaylanarak 17/08/2006 tarihinde Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmıĢtır. Yeni ana
statünün birinci maddesinde; “Kurumun yeniden yapılandırılarak, hayvancılık sektöründe
düzenleyici ve destekleyici bir rol üstlenmesi,” içerikli hüküm getirilmiĢ, ayrıca faaliyet
konuları kapsamına; “Ülke hayvancılığını teĢvik ederek istikrarlı bir Ģekilde geliĢtirilmesine
yardımcı olmak” hükmü konmak suretiyle Kurumumuza kamu hizmeti ağırlıklı görevler
yüklenmiĢtir.
Yönetim Kurulumuzun 13/07/2006 tarih ve 69 sayılı kararı ile Ağrı Et Kombinasının
Kurumumuzca Ağrı Ġl özel Ġdaresinden devir alınmasına karar verilmiĢ olup Haziran 2007
yılında hizmete açılmıĢtır. Yeni Statümüzde faaliyette yedi olan kombina sayımız böylece
sekiz olmuĢtur.
10
FAALĠYETTE OLAN ĠġYERLERĠMĠZ
Kırmızı: Kapanan iĢyerlerimiz;
: Balıkçılık Fabrikaları; Y
eĢil: Faal iĢyerlerimiz
Adana Et Kombinası
Ağrı Et Kombinası
Bingöl Et Kombinası
D.Bakır Et Kombinası
Erzurum Et Kombinası
Sakarya Et Kombinası
Sincan Et Sanayi ĠĢl. Tavuk Kombinası
Van Et Kombinası
Et ve Balık Kurumunun sekiz kombinası ile birlikte kırmızı ette teorik kapasitesi 160.000 ton,
pratik kapasitesi ise 80.000 Ton dur. Beyaz ette teorik kapasite 18.000 ton, pratik kapasite ise
9.000 ton olup toplam depolama kapasitesi ise 11.500 ton dur
11
ET ve BALIK KURUMUNUN UYGULADIĞI ANA POLĠTĠKALAR
Et ve Balık Kurumu karlılık ve verimlilik prensipleri içerisinde, kaynaklarını rasyonel
kullanarak, zamanında etkili ve bilinçli kararlar alarak alım, üretim ve pazarlama gibi ana
faaliyet konularında aĢağıdaki politikaları izlemektedir:
Ülke hayvancılığını teĢvik ederek istikrarlı bir Ģekilde geliĢmesine katkı sağlamak.
Alım yaparken üreticinin faaliyetlerini sürdürmesini sağlamak amacı ile besi maliyet
hesaplaması yaparak üreticiyi zarar ettirmeyecek alım fiyatlarını oluĢturmak.
Hijyenik kurallara uygun sağlıklı, güvenli,kaliteli et ve et ürünlerini üretmek.
Üretici ve tüketici arasında denge oluĢturmak suretiyle piyasa fiyat istikrarının
oluĢmasına katkı sağlamak.
Üretim ve pazarlama faaliyetlerini, hayvancılık sektörünün geliĢmesine hizmet edecek
Ģekilde yaparak sektörde düzenleyici ve destekleyici rol üstlenmek.
Piyasa ekonomisinin kuralları içerisinde sektörde rekabet Ģartlarını yerine getirerek
karlılık ve verimlilik ilkeleri içerisinde geniĢ kitlelere hizmet sunmak.
Hayvancılık ve et sektöründeki etkin faaliyetleri ile Ülkenin genel istihdamına katkı
sağlamak.
-
CUMHURĠYETTEN GÜNÜMÜZE TÜRKĠYE HAYVANCILIĞININ DURUMU
Et ve Balık Kurumunun hayvancılığa verdiği desteğe girmeden önce Türkiye hayvancılığına
bakmakta fayda bulunmaktadır. Cumhuriyetimizin kuruluĢundan günümüze kadar geçen
sürede hayvancılığımızın sayısal yapısı aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir. Görüldüğü gibi ülkemiz
büyükbaĢ ve küçükbaĢ hayvan varlığı açısından Dünya ülkeleri arasında önemli bir yere
sahiptir. Son yıllarda hayvan sayısında düĢme gözükse de ırk ıslahı ile verimliliği yüksek
hayvan ırkları geliĢtirilmiĢ dolayısıyla et ve süt üretimi artmıĢtır.
Kesilen Hayvan Sayısı
Yıllar
Sığır
Manda
Bin BaĢ
T.B.BaĢ
1928
6934
795
7729
1936
8329
801
9130
1940
9759
947
1945
9810
1950
%
Koyun
Keçi
T.K.BaĢ
%
Tavuk
13632
12106
25738
18,13%
20772
15017
35789
39,05%
18018
10706
17,26%
26272
16896
43168
20,62%
19757
848
10658
-0,45%
23386
16248
39634
-8,19%
18874
10123
948
11071
3,88%
23082
18464
41546
4,82%
20544
1955
11059
1058
12117
9,45%
26444
21033
47477
14,28%
23629
1960
12435
1140
13575
12,03%
34463
24633
59096
24,47%
28821
1965
13203
1216
14419
6,22%
33382
20805
54187
-8,31%
31023
1970
12756
1117
13873
-3,79%
36471
19483
55954
3,26%
34289
1975
13751
1051
14802
6,70%
41366
18763
60129
7,46%
41489
1980
15894
1031
16925
14,34%
48630
19043
67673
12,55%
61450
1985
12466
551
13017
-23,09%
42500
13336
55836
-17,49%
64361
1990
11377
371
11748
-9,75%
40553
10977
51530
-7,71%
102262
1995
11789
255
12044
2,52%
33791
9111
42902
-16,74%
135251
2000
10765
146
10911
-9,41%
28492
7201
35693
-16,80%
258168
-2,57%
25304
6517
31821
-10,85%
257221
205082
2005
10526
105
10631
2007
11037
85
11122
4,62%
25462
6286
31748
-0,23%
2008
10860
86
10946
-1,58%
23975
5594
29569
-6,86%
12
BüyükbaĢ hayvan sayısı 2008 yılında bir önceki yıla göre %1,58 azalıĢ göstermiĢtir.
KüçükbaĢ hayvan sayısı 2008 yılında bir önceki yıla göre %6,86 oranında azalıĢ göstermiĢtir.
EBK’NIN HAYVAN ALIM POLĠTĠKALARI
1992 yılına kadar
Et ve Balık Kurumunun (EBK) kurulduğu 1950’li yıllarda meraya dayalı bir besicilik
yapılmaktaydı. ġöyle ki; mayıs sonu itibari ile hayvanlar meraya çıkarılır, sonbaharda yani
eylül ayında mera dönüĢü besisini alan kasaplık hayvanların bir kısmı kesime gönderilir.daha
zayıf olanlar ile damızlık hayvanlar kıĢın beslenmek üzere ahıra alınırdı.
Dolayısıyla döküm mevsimi tabir ettiğimiz mera dönüĢü eylül, ekim ve kasım aylarında ve
ocak Ģubat mart aylarında besisini alan kesimlik hayvanlar EBK’ce alınır, kesilir ve
Ģoklanarak depolanırdı. Daha sonra tüketim bölgelerine sevk edilerek halkımızın tüketimine
sunulurdu.
1960’lı yıllardan itibaren EBK hayvancılıkla uğraĢan çiftçilerimizi eğiterek bilinçlendirerek
ahır besiciliğini teĢvik etmiĢ ve entansif besiciliğe geçiĢi sağlamıĢtır.
Bu maksatla EBK alım kriterlerini oluĢturarak kaliteli besicilik yapılmasını teĢvik etmiĢtir.
Kurumumuzca halen uygulanmakta olan hayvan alım kalite kriterleri aĢağıdaki gibidir.
-
I.KALĠTE : %55 ve üzeri randımana sahip besi kondisyonu gösteren 1-4 yaĢ
arasındaki erkek sığırlardır.
-
II.KALĠTE : %50 - %55 arasında randımana sahip 1-4 yaĢ arasındaki erkek sığırlardır.
-
III.KALĠTE : %50 ve üstünde randımana sahip 5 yaĢından gün almıĢ tüm erkek
sığırlar ile her yaĢtaki diĢi sığırlardır.
13
-
MANDA : %50 ve üstünde randımana sahip her yaĢtaki erkek ve diĢi hayvanlardır.
Et ve Balık Kurumunun bu politikaları ile Hayvancılığın bir ticari sektör haline gelmesini
sağlamıĢ ve ülkemizde et sanayinin oluĢmasına öncülük etmiĢtir.
EBK, besiciliği geliĢtirmek ve yaygınlaĢtırmak amacıyla sözleĢmeli besicilik projeleri
geliĢtirerek uygulamaya sokmuĢ, böylece hayvancılığı bir ticari emtia olarak benimsetmiĢ ve
çiftçilerin bu iĢi bir meslek olarak yapmalarını sağlamıĢtır.
EBK sözleĢmeli besicilik sisteminin yanı sıra hayvan alımlarında randıman ve prim
uygulaması esasını getirerek kaliteli besiciliği teĢvik etmiĢ ve karkas ortalamalarının artmasını
sağlamıĢtır.
-
EBK karkas ağırlığını artırarak ve kaliteli et üretimini sağlamak maksadıyla karkas
ağırlığı 200 kg üzerinde gelen hayvanlara kültür ırkı hayvanına alım fiyatının %2’si
kadar kültür ırkı pirimi ödeyerek besiciliğin kalitesini artırmıĢ ve karkas ortalamasını
yükseltmiĢtir.
-
Yine besiciliği yılın bütün aylarına yaymak maksadıyla özellikle yaz aylarında
kesimlik hayvan mevcudunu artırmaya yönelik olarak alım fiyatının % 05’i kadar yaz
besisi pirimi vermiĢ ve besiciliğin devamlılığını sağlamıĢtır.
-
EBK faizsiz besi kredisi vererek besicilere destek sağlamıĢ ve devamlı besicinin umut
kapısı ve malını satacağı garantili pazar olmuĢtur.
-
EBK kuraklık, deprem vb felaket zamanlarında çiftçinin yanında olmuĢ, yerinde
hayvanlarını almıĢ ve destekleme sağlamıĢtır.
Türkiye hayvancılığının geliĢtirilmesi amacıyla Genç Besi Projesi adı altında bir proje
hazırlanmıĢ, projeyi uygulamak üzere 04/02/1969 tarih ve 13118 sayılı Resmi Gazetede
yayınlanarak yürürlüğe giren 6/11279 sayı Bakanlar Kurulu Kararı ile ġeker Fabrikaları
Genel Müdürlüğü görevlendirilmiĢ ve pancar üreticilerinin aynı zamanda besicilik yapmaları
sağlanmıĢtır. Bu projede ġeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü bağlantı yaparken Ziraat
Bankası gerekli krediyi sağlamıĢ Et ve Balık Kurumu da hayvanların alımını yaparak projeyi
yürütmüĢtür.
Bu proje ile küçük çiftçi ailelerinin besicilik yaparak gelirlerini artırmak hayat standartlarını
yükseltmek, kontrollü besicilik uygulaması ile ülkemizde kaliteli et üretimini sağlamak ve
karkas ağırlıklarını yükseltmek hedeflenmiĢtir.
Proje kapsamında sözleĢme yapan besicilerin hayvanları EBK tarafından kesilmiĢ ve paraları
ġeker Fabrikaları Genel Müdürlüğü kanalı ile besicilere ödenmiĢtir. Bu proje 1992 yılına
kadar devam etmiĢ ve ülke besiciliğine büyük katkı sağlamıĢtır.
Bu proje kapsamında tabloda yıllar itibari ile yapılan bağlantılar ve projeden faydalanan çiftçi
sayısı görülmektedir.
14
ġEKER BESĠ PROJESĠ KAPSAMINDA YAPILAN BAĞLANTILAR
YIL
Proje
Hedefi Baş
Köy
Adet
Çiftçi
Adet
Besiye Alınan
Hayvan Adet
Ortalama Karkas
Ağırlık Kg
Gerçekleşen
%
1970
1971
1972
1973
38.612
120.000
160.000
170.000
287
741
504
538
2.368
7.434
5.107
5.784
36.789
118.840
85.555
119.770
110
109
108
128
92,87
99,03
53,47
70,5
1974
1975
180.000
100.000
520
388
5.185
4.529
130.990
95.699
135
139
72,77
95,7
1976
1977
1978
170.000
250.000
200.000
577
367
483
7.965
6.976
7.693
153.221
192.392
134.927
147
148
155
90,13
76,75
67,46
1979
160.000
453
8.801
131.316
149
82,07
1980
1981
1982
131.100
52.000
25.000
319
276
100
5.830
3.573
472
84.426
51.247
13.273
185
170
186
64,4
98,55
-
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
70.000
60.000
180.000
200.000
200.000
200.000
100.000
100.000
100.000
80.500
199
286
395
350
493
576
335
333
324
183
2.755
4.398
6.813
3.362
6.603
7.888
2.840
3.086
2.631
1.293
60.261
64.013
102.835
106.627
100.045
102.309
47.032
42.566
37.051
17.286
159
160
149
146
155
168
155
158
167
172
85,44
106,69
57,13
53,31
50,02
51,15
47,03
42,56
37,05
21,47
15
BÜYÜKBAġ HAYVAN ALIMLARI
CANLI AĞIRLIK ÜZERĠNDEN ALIM DÖNEMĠ 1 -:1953-1968 yılları arası Erzurum,
Ankara, Konya ve Zeytinburnu olmak üzere 4 kombinanın faaliyette olduğu dönemdir.
Alımlar, canlı kilo üzerinden yapılmıĢtır.
YIL
BaĢ
Canlı Ağ. (Ton)
Ort. Canlı Ağ. (Kg)
Ort.Canlı Fiyatı(TL/Kg)
1953
11.049
2.689
243
0,8
1954
1955
1956
1957
20.905
41.617
70.186
192.000
5.482
11.710
17.324
45.228
262
281
247
236
0,84
1,02
1,04
1,43
1958
1959
1960
163.318
142.381
61.697
37.669
35.901
15.879
231
252
257
1,99
2,11
2,2
1961
1962
80.338
76.701
21.898
18.885
273
246
2,7
2,04
1963
1964
1965
94.885
101.303
108.384
22.502
25.107
25.034
237
248
231
2,35
2,6
2,74
1966
1967
1968
135.415
156.542
148.462
29.735
35.435
36.887
220
226
243
2,98
3,66
3,94
CANLI AĞIRLIK ÜZERĠNDEN ALIM DÖNEMĠ -2-: 1969-1979 yılları arası bu dönemde
13 kombina açılarak toplam 17 kombina ile faaliyet yapılmıĢtır. Alımlar canlı kilo üzerinden
yapılmaya devam etmiĢtir. Yıllar itibari ile artıĢ gösteren alım miktarımız 1977 yılında
zirveye ulaĢmıĢtır.
YIL
BaĢ
Canlı Ağ. (Ton)
Ort. Canlı Ağ. (Kg)
Ort.Canlı Fiyatı(TL/Kg)
1969
1970
1971
1972
1973
1974
1975
190.736
182.602
209.365
244.158
236.641
301.424
324.302
45.732
39.559
42.814
50.851
54.330
65.935
78.507
240
217
204
208
230
219
242
3,99
4,59
6,44
9,37
9,74
11,53
16,38
1976
1977
1978
1979
386.579
420.800
331.980
297.043
93.164
108.813
86.263
78.513
241
259
260
264
20,96
28,78
40,45
60,35
KARKAS AĞIRLIK ÜZERĠNDEN ALIM DÖNEMĠ: 1980-1991 yılları arasında 12 kombina
daha açılarak, toplam 29 kombina sayısına ulaĢılmıĢtır. 1980 yılından itibaren alım fiyatları
karkas ağırlık üzerinden yapılmaya baĢlanmıĢtır. 1976-1977 yılları 15 kombina ile ulaĢılan
zirveye bu dönemde kombina sayısı artmasına rağmen ulaĢılamamıĢtır.
16
YIL
BaĢ
Karkas Ağ. (Ton)
Ort. Karkas Ağ. (Kg)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
1980
1981
226.068
287.212
36.449
50.963
161
177
196
258
1982
231.677
37.552
162
347
1983
1984
1985
257.466
247.869
281.328
41.204
39.057
42.829
160
158
152
503
742
900
1986
1987
1988
1989
1990
1991
247.018
206.703
252.430
289.755
248.159
222.788
37.114
31.387
45.444
49.497
43.035
44.992
150
152
180
171
173
202
1.450
2.310
3.512
5.865
9.740
18.017
1992
1993
251.914
240.427
52.359
49.069
208
204
30.415
45.515
1994
217.709
43.813
201
121.350
I. ÖZELLEġTĠRME DÖNEMĠ: 1995 yılında 12 kombinanın satılması, çok fazla bir faaliyeti
gözlenmeyen Kızıltepe Kombinasının 1994’te ve Yüksekova Kombinasının 1997 yılında
Jandarma Genel Komutanlığına devrinden sonra 15 kombina ile faaliyet gösterilen dönemdir.
Bu dönemdeki besiciye yapılan ödemeler karkas kilo üzerinden yapılmaya devam edilmiĢtir.
YIL
BaĢ
Karkas Ağ. (Ton)
Ort. Karkas Ağ. (Kg)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
1995
1996
88.866
125.528
18.776
29.478
211
235
230.371
310.527
1997
1998
1999
133.468
147.520
125.972
24.266
27.766
28.857
182
188
229
759.500
1.570.000
1.850.000
II. ÖZELLEġTĠRME DÖNEMĠ: 2000 yılında 4 kombina ile 2004 yılında Manisa Kombinası
satılmıĢ, Konya ve Kayseri Kombinaları devredilmiĢtir. Böylece bu dönemde 7 kombina ile
faaliyete devam edilmiĢtir.
YIL
BaĢ
Karkas Ağ. (Ton)
Ort. Karkas Ağ. (Kg)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
2000
2001
58.763
109.725
12.934
29.016
220
264
2.550.000
2.950.000
2002
2003
2004
165.143
92.101
54.911
31.154
21.411
13.309
189
232
242
5.466.000
6.850.000
6.800.000
YENĠ ANA STATÜ DÖNEMĠ: ÖzelleĢtirme kapsamından sonraki dönemdir. Haziran 2007
tarihinde Ağrı Kombinasının tekrar Et ve Balık Kurumuna kazandırılmasından sonra 8 adet
kombina ile faaliyetlere devam edilmektedir.
17
YIL
BaĢ
Karkas Ağ. (Ton)
Ort. Karkas Ağ. (Kg)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
2005
2006
44.050
33.083
9042
6504
205
197
7,13
7,75
2007
30.079
6313
210
8,13
2008
29.534
5789
196
9,00
KÜÇÜKBAġ HAYVAN ALIMLARI
CANLI AĞIRLIK ÜZERĠNDEN ALIM DÖNEMĠ-1-: Erzurum, Ankara, Zeytinburnu ve
Konya kombinalarımızın faaliyette olduğu 1957 ve1958 yılları en fazla alım yapılan yıllardır.
YIL
BaĢ
Canlı Ağ.(Ton)
1953
50.543
2.855
1954
133.193
6.075
1955
109.664
4.920
1956
155.938
6.634
1957
1.143.232
47.361
1958
1.199.533
51.405
1959
854.852
35.199
1960
275.532
12.966
1961
266.733
11.433
1962
161.600
6.241
1963
259.081
10.292
1964
264.965
10.960
1965
262.174
11.116
1966
289.162
12.244
1967
514.471
19.689
1968
732.736
31.843
Karkas Ağ.(Ton)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
18
CANLI AĞIRLIK ÜZERĠNDEN ALIM DÖNEMĠ-2-: Kurumumuz küçükbaĢ alımlarında
1969 yılında dört kombinadan sonra Elazığ kombinasını açılmasıyla 962.158 baĢ ile bu
dönemde en fazla alımı gerçekleĢtirmiĢtir.
YIL
BaĢ
Canlı Ağ.(Ton)
Karkas Ağ.(Ton)
1969
962.158
37.457
1970
830.054
33.881
1971
669.227
29.165
1972
861.232
36.739
1973
273.018
11.917
1974
656.007
25.569
1975
573.573
22.815
1976
850.279
35.805
17.815
1977
768.856
34.639
17.457
1978
754.588
33.050
13.185
1979
748.323
34.673
16.073
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
KARKAS AĞIRLIK ÜZERĠNDEN ALIM DÖNEMĠ-1-: 1979 yılında küçükbaĢ hayvan
alımlarımız 748.323 baĢ iken, bu dönemin baĢlangıç yılı olan 1980 yılında küçükbaĢ hayvan
alımlarımız keskin bir düĢüĢle 281.179 baĢ olmuĢtur. KüçükbaĢ alımlarında bu dönemde ve
sonrasında istikrarsız alımların yaĢandığı görülmektedir.
YIL
BaĢ
Canlı Ağ.(Ton)
Karkas Ağ.(Ton)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
1980
281.179
5.738
1981
344.311
6.325
1982
506.618
9.890
374
1983
556.291
11.575
586
1984
473.897
10.730
750
1985
590.653
11.941
1.050
1986
289.173
5.988
1.500
1987
359.479
8.006
2.450
1988
154.290
3.572
3.500
1989
556.932
11.048
5.250
1990
381.083
8.610
8.250
1991
220.438
8.306
4.155
16.000
1992
334.647
14.768
7.357
28.500
1993
326.785
11.990
5.858
46.500
154
I. ÖZELLEġTĠRME DÖNEMĠ: Kurum kombinalarının özelleĢtirilmeye baĢlandığı 1994
yılında küçükbaĢ alımlarında yine keskin bir düĢüĢ yaĢanmıĢ, bu dönemin sonuna kadar belli
bir eğilimle azalmaya devam etmiĢtir.
YIL
BaĢ
1994
195.936
Canlı Ağ.(Ton)
Karkas Ağ.(Ton)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
8.198
3.981
116.750
19
1995
146.608
6.036
3.029
235.000
1996
104.939
4.340
2.148
335.000
1997
129.219
5.655
2.908
660.000
1998
107.029
4.071
2.038
1.150.000
1999
87.589
2.904
1.843
1.500.000
II. ÖZELLEġTĠRME DÖNEMĠ: Yine bu dönemde de özelleĢtirmelerin etkisi artarak devam
etmiĢ, küçükbaĢ hayvan alımları, Et ve Balık Kurumunun ilk kurulduğu yıl olan 1952 yılında
bir kombina ile gerçekleĢtirdiği alımların çok gerisinde kalmıĢtır.
YIL
BaĢ
2000
Canlı Ağ.(Ton)
Karkas Ağ.(Ton)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
45.683
1.007
2.150.000
2001
21.696
551
2.850.000
2002
6.213
160
5.333.333
2003
12.824
366
6.500.000
2004
12.081
305
6.000.000
YENĠ ANA STATÜ DÖNEMĠ: Bu dönemdeki küçükbaĢ hayvan alımlarının önceki yıllarla
mukayese edilmeyecek derecede düĢük olması, özelleĢtirme uygulamalarının kurum
üzerindeki etkisini ve Türkiye hayvancılığının bugünkü durumunu açık bir Ģekilde
göstermektedir.
YIL
BaĢ
2005
Canlı Ağ.(Ton)
Karkas Ağ.(Ton)
Ort.Et Fiyatı(TL/Kg)
945
26
7.25
2006
2.321
56
6.00
2007
8.824
183
6.00
2008
1.044
26
7.00
MEZBUH ALIMLAR
Yıllar itibariyle büyükbaĢ, küçükbaĢ ve kanatlı mezbuh alımlarımız aĢağıdaki tabloda
gösterilmiĢtir.
BÜYÜKBAġ
YIL
BaĢ
KÜÇÜKBAġ
Karkas
Ağ.(Ton)
BaĢ
1958
119.570
2.223
1960
1.260
113
1962
7.428
244
1963
17.417
365
1966
137
1967
1.995
KANATLI
Karkas
Ağ.(Ton)
BaĢ
7.295
144
17
14.964
207
101
3.765
55
Karkas
Ağ.(Ton)
20
BÜYÜKBAġ
YIL
1968
BaĢ
1.095
KÜÇÜKBAġ
Karkas
Ağ.(Ton)
BaĢ
48
1969
KANATLI
Karkas
Ağ.(Ton)
BaĢ
144
1
8.318
73
1970
4.179
218
14.480
193
1971
1.082
50
522
7
1972
4.620
288
151
4
1974
11
1
7.596
166
3.607
47
1976
Karkas
Ağ.(Ton)
1.018
4
1977
2.808
272
1.933
32
1978
5.901
430
9.428
159
1979
22.853
1.451
8.305
131
1980
18.222
1.123
30.947
599
1981
4.804
495
175.311
2.534
1.260.946
1.936
1982
7.343
1.019
20.811
273
1.193.124
1.738
1983
29.454
4.411
12.852
188
1.061.989
1.469
1984
22.221
3.185
63.423
1.130
3.608.533
4.959
1985
5.110
764
45.393
754
2.188.061
3.030
1986
8.128
1.384
20.974
318
1.996.854
2.572
1987
38.571
8.014
54.673
891
1.024.902
1.337
1988
271
53
12.069
227
332.473
458
1989
2.231
292
19.422
275
821.013
1.202
1990
2.840
713
8.182
123
295.000
452
1991
7.790
2.027
2.058
30
88.969
176
1992
3.064
853
45.070
562
687.889
940
1993
5.908
1.280
21.890
291
196.389
347
1994
2.603
480
18.233
260
6.276
22
1995
52.879
13.405
20.663
248
671.059
932
1996
9.329
2.333
4.606
76
33.218
45
1997
10.043
1.574
1.697
16
1998
14.293
2.036
1.370
2
1999
939
128
900
1
2000
1.371
182.288
6.465
112.115
1.380
1.864
2001
1.755
238
28.592.677
671
2002
1.659
250
44.846
782
7.847
128
2003
2004
2.981
537
4.496
68
2005
2.166
365
1.698
42
2006
10.331
1.714
4.021
58
2007
12.788
1.836
3.037
62
2008
1470
231
5.864
102
9
7.640
11
55
21
KURUM VE EġHAS KESĠMLERĠMĠZ
Et ve Balık Kurumu KuruluĢ amacına uygun olarak modern tesislerde kesimlerin hijyenik
Ģartlarda yapılarak halkımıza sağlıklı et yedirmeyi prensip edinmiĢtir. Bu maksada uygun
olarak sadece kendi kesimlerini değil özel sektör kuruluĢlarına ve kasap esnafına da hizmet
sunmuĢtur.
Yıllar Ġtibariyle Kurum Kesimlerimiz AĢağıdaki Tabloda VerilmiĢtir:
YIL
BÜYÜKBAġ
BAġ (Adet)
TON
KÜÇÜKBAġ
BAġ (Adet)
TON
1953
9.824
1.159
499.666
1.431
1954
21.422
2.755
130.867
2.854
1955
41.214
5.789
110.192
2.483
1956
69.875
6.490
147.472
3.059
1957
191.971
22.071
1.129.311
22.717
1958
159.770
17.289
1.188.208
24.420
1959
141.726
17.845
654.205
17.654
1960
62.691
6.150
218.365
5.124
1961
80.028
11.228
276.696
5.669
1962
76.047
5.506
161.580
3.081
1963
94.401
11.306
276.479
5.260
1964
100.857
12.614
264.306
5.352
1965
108.437
11.711
257.775
5.413
1966
135.515
14.636
289.150
6.072
1967
156.613
16.914
505.590
10.619
1968
138.544
14.963
417.398
8.765
1969
164.196
17.733
726.221
15.251
1970
167.937
18.137
657.114
13.793
1971
182.135
19.671
649.199
13.633
1972
244.155
26.470
861.232
18.025
1973
236.637
29.170
273.018
5.821
1974
301.417
34.200
656.007
12.050
1975
324.295
43.736
573.573
10.911
1976
386.544
52.410
846.394
17.483
1977
420.791
63.076
768.798
17.069
1978
331.977
50.909
637.412
12.850
1979
289.766
46.369
444.713
9.241
1980
226.067
35.498
281.179
5.591
1981
287.212
49.607
344.311
6.147
1982
231.672
36.547
496.166
9.677
1983
260.518
40.356
547.523
11.339
1984
247.869
37.999
473.897
10.479
1985
281.328
41.651
590.653
11.653
22
1986
289.173
36.149
289.173
5.841
1987
206.703
30.621
359.479
7.795
1988
252.430
44.297
159.997
3.479
1989
289.755
48.400
556.932
10.748
1990
248.159
42.212
381.083
8.396
1991
222.788
44.207
220.438
4.076
1992
251.914
50.290
328.319
6.347
1993
240.427
46.713
308.302
5.186
1994
217.709
41.559
191.712
3.388
1995
90.939
18.188
282.787
2.553
1996
125.528
27.856
104.939
1.908
1997
133.481
22.936
129.219
2.482
1998
147.520
26.234
107.029
1.802
1999
125.972
26.973
87.589
1.576
2000
58.763
12.935
45.683
1.008
2001
109.725
29.016
21.696
551
2002
165.143
31.154
6.213
160
2003
92.101
21.411
12.824
336
2004
54.911
13.309
12.081
305
2005
44.050
9.042
945
26
2006
33.083
6.504
2.321
56
2007
30.079
6.313
8.824
183
2008
26.370
4.904
1.024
22
Kurumumuzun kuruluĢundan bu yana 1952-2008 yılları arası 56 yıllık bir dönemde toplam
kesim ve üretimleri baĢ ve ton olarak aĢağıdaki tablo da gösterilmiĢtir.
CĠNSĠ
SIĞIR
BAġ
TON
9.601.254
1.452.538
MANDA
78.402
14.078
KOYUN
19.466.728
407.832
1.182.209
15.000
230.514
4.000
107.875.000
160.600
KUZU
KEÇĠ
TAVUK
Kombinalarımızın bulunduğu illerde Belediyeler ile protokol imzalanmıĢ ve kasap esnafının
hayvanlarını tesislerimizde hijyenik Ģartlarda kesmiĢ ve frigorifik et taĢıma araçlarımızla
esnafın dükkanına etler hijyenik Ģartlarda teslim edilmiĢtir.
23
EĢhas Kesimlerimiz AĢağıdaki Tabloda VerilmiĢtir:
YILLAR
BÜYÜKBAġ
KÜÇÜKBAġ
BAġ
TON
BAġ
TON
1965
53.769
4.893
448.020
7.168
1966
52.899
4.867
402.248
6.436
1967
48.806
4.441
381.913
6.111
1968
48.067
4.374
425.921
6.815
1969
56.851
5.173
435.464
6.967
1970
66.131
6.018
447.301
7.157
1971
70.239
6.392
600.410
9.606
1972
68.511
6.240
563.719
8.769
1973
110.678
9.737
878.285
13.893
1974
119.030
9.799
1.044.562
16.080
1975
82.209
7.021
1.063.374
16.769
1976
47.279
4.609
1.045.624
16.831
1977
40.740
4.171
886.090
15.114
1978
77.010
8.566
832.883
14.907
1979
96.253
9.798
864.632
15.902
1980
80.716
9.899
864.315
15.136
1981
114.150
13.025
1.116.837
19.099
1982
137.185
15.106
1.623.311
26.085
1983
131.726
15.768
2.096.539
33.732
1984
138.477
17.365
2.328.541
40.466
1985
104.923
14.422
1.936.446
31.655
1986
145.695
19.553
1.393.463
22.994
1987
146.199
22.382
992.127
16.899
1988
134.181
19.402
1.327.748
22.092
1989
149.964
21.063
1.770.301
27.385
1990
120.067
18.048
1.260.057
19.759
1991
91.589
15.048
923.029
15.066
1992
86.488
14.786
770.291
13.244
1993
71.227
12.136
595.284
9.774
1994
115.988
20.532
780.147
13.086
1995
115.944
20.334
753.226
14.301
1996
45.621
8.677
501.729
9.803
1997
26.456
4.811
382.997
6.345
1998
15.229
2.671
242.137
4.582
1999
9.586
1.857
216.697
3.828
213
1
524
10
2000
2001
2002
24
TÜRKĠYE ET ÜRETĠMĠNDE EBK’NIN PAYI
BÜYÜKBAġ ÜRETĠMLER ve TÜRKĠYE KARġILAġTIRMASI
YIL
1955
1960
1963
1965
1970
1975
1980
1985
1990
1995
2000
2005
2007
B.BAġ KURUM KESĠM
BAġ
41.214
62.691
94.401
108.437
167.937
324.295
226.067
281.328
248.159
90.939
58.763
44.050
30.079
TON
5.789
6.150
11.306
11.711
18.137
43.736
35.498
41.651
42.212
18.188
12.935
9.042
6.313
B.BAġ TÜRKĠYE
BAġ
897.893
1.027.186
1.221.790
1.265.390
1.721.605
2.083.040
1.917.910
2.217.241
2.372.247
1.859.080
2.125.101
1.639.391
2.014.674
TON
69.055
73.942
89.850
89.230
110.172
127.915
119.350
267.661
327.974
298.545
358.683
323.258
434.395
%
8,4
8,3
12,6
13,1
16,5
34,2
29,7
15,6
12,9
6,1
3,6
2,8
1
KÜÇÜKBAġ ÜRETĠMLER ve TÜRKĠYE KARġILAġTIRMASI
K.BAġ KURUM KESĠM
K.BAġ TÜRKĠYE
YILLAR
1955
BAġ
110.192
TON
2.483
BAġ
4.932.752
TON
67.877
%
3,7
1960
1963
1965
1970
1975
1980
218.365
276.479
257.775
657.114
573.573
281.179
5.124
5.260
5.413
13.793
10.911
5.591
6.100.703
6.659.050
6.438.900
8.451.846
9.343.265
6.766.120
87.583
87.790
87.790
108.069
119.120
84.645
5,9
6,0
6,2
12,8
9,2
6,6
1985
1990
1995
590.653
381.083
282.787
11.653
8.396
2.553
9.302.620
9.885.517
6.336.290
142.945
148.345
116.240
8,2
5,7
2,2
2000
2005
2007
45.683
945
5.463.012
1.008
26
335.062
7.277.022
4.834.047
7.725.780
132.532
86.133
142.435
0,01
0,03
0.00
25
YILLAR ĠTĠBARĠYLE KIRMIZI VE BEYAZ ET ALIM VE SATIġ FĠYATLARIMIZ
DANA
YIL
ALIM
KOYUN
SATIġ
ALIM
TAVUK
SATIġ
ALIM
SATIġ
1972
18,00
19,00
1973
20,00
21,00
1974
22,00
24,00
1975
23,00
25,00
1976
27,50
29,50
1977
27,50
29,50
1978
40,00
42,00
1979
112,50
126,50
1980
275,00
300,00
210,00
1981
260,00
300,00
230,00
1982
347,00
375,00
374,00
460,00
285,00
1983
503,00
550,00
586,00
650,00
402,50
1984
742,50
770,00
750,00
870,00
367,50
500,00
1985
900,00
1.100,00
1.050,00
1.250,00
430,00
650,00
1986
1.450,00
1.400,00
1.500,00
1.550,00
650,00
1.050,00
1987
2.310,00
2.500,00
2.450,00
2.650,00
810,00
1.050,00
1988
3.512,00
3.535,00
3.500,00
3.600,00
1.650,00
2.700,00
1989
5.864,50
5.865,00
5.250,00
5.475,00
2.450,00
4.000,00
1990
9.739,50
10.125,00
8.250,00
9.000,00
4.100,00
6.550,00
1991
18.017,00
20.680,00
16.000,00
19.000,00
8.000,00
11.500,00
1992
30.415,33
33.820,00
28.500,00
34.365,00
10.000,00
17.000,00
1993
45.515,00
59.500,00
46.500,00
50.500,00
16.000,00
25.980,00
1994
121.349,50
134.315,00
116.750,00
124.750,00
41.000,00
59.200,00
1995
230.371,00
240.000,00
235.000,00
240.000,00
76.000,00
116.500,00
1996
310.527,00
335.000,00
335.000,00
337.500,00
110.000,00
171.500,00
1997
759.500,00
830.000,00
660.000,00
746.666,67
235.000,00
416.666,67
1998
1.570.000,00
1.800.000,00
1.150.000,00
1.400.000,00
450.000,00
790.000,00
1999
1.850.000,00
2.100.000,00
1.500.000,00
2.250.000,00
485.000,00
840.000,00
2000
2.550.000,00
3.100.000,00
2.150.000,00
2.700.000,00
630.000,00
1.120.000,00
2001
2.950.000,00
3.500.000,00
2.850.000,00
3.500.000,00
1.100.000,00
2.038.000,00
2002
5.466.666,67
6.000.000,00
5.333.333,33
6.000.000,00
1.400.000,00
2.176.000,00
2003
6.850.000,00
8.500.000,00
6.500.000,00
8.000.000,00
1.650.000,00
2.523.500,00
2004
6.800.000,00
8.000.000,00
6.000.000,00
7.500.000,00
1.650.000,00
2.709.000,00
2005
7,13
8,25
7,25
7,75
1,53
2,64
2006
7,75
8,75
6,00
8,50
1,60
2,78
2007
8,13
9,25
6,00
8,50
1,65
2,78
2008
9,00
9,94
7,00
8,78
2,00
3,47
2009
9,76
10,77
2010
26
ÜRETĠM ve SATIġLARIMIZ
Et ve Balık Kurumu kuruluĢ amacına uygun olarak çiftlikten sofraya kadar üretilen etin
kontrolünü yapan halkımıza sağlıklı güvenli ürünler sunan bir kuruluĢtur. EBK’ya kesim için
gelen hayvanlar veteriner hekimlerce canlı muayeneleri yapılır, sevk evrakları kontrol edilir,
mevzuatına uygun hayvan hareketlerini de denetlemiĢ olur. Sağlıklı olan kesimlik besi
hayvanları kesime sevk edilerek yine veteriner hekimlerimiz kontrolünde kesimleri yapılır.
Etler ve sakatatlar sıkı bir muayeneden geçirilerek damgalanarak üretim için verilir.
Kaliteli standart üretim yapabilmek amacıyla üretim tesislerimizin ve teknolojilerinin
yenilenmesi sağlanmıĢ, Kombinalarımızda ISO 22000 Gıda Güvenlik Sistemi (HACCP) ile
ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi bütün iĢyerlerimizde uygulanmaya konulmuĢtur.
Gerekli belgelendirmeler yapılmıĢtır.
Günün teknolojisine sahip modern kombinalarımızda veteriner hekimlerimizin kontrolünde ve
hijyenik Ģartlarda kesimleri yapılan besi hayvanlarından üretilen etler yine hijyenik Ģartlarda
ve soğuk zincir muhafaza edilerek satıĢa sunulması ana prensibimizdir.
Bu düĢünce ile halkımızın tüketim alıĢkanlıkları ve tercihleri doğrultusunda ürün çeĢitlemesi
yapılarak modern ve teknolojisi yenilenmiĢ tesislerimizde üretilen ürünlerimiz toptan ve
perakende olarak ucuz kaliteli ve güvenli bir Ģekilde satıĢa sunulmaktadır.
-
Et ve Balık Kurumu Kombinalarında üretilen etlerin bir kısmı gövde halinde satıĢa
sunulur. Bir kısmı da parçalanarak kemiksiz hale getirilir, greyding yapılarak kıyma,
kuĢbaĢı, biftek, pirzola vb. preparat Ģeklinde halkımızın tüketimine sunulur.
-
Üretimin her safhasında çağdaĢ üretim teknikleri ve teknolojisi uygulanarak modern
tesislerimizde ürün çeĢitlemeleri yapılarak hijyenik Ģartlarda kaliteli ürünler üreterek
sektöre öncülük yapmıĢtır.
-
Üretilen etlerin bir kısmı ise iĢlenerek sucuk, salam, sosis, kavurma, pastırma,
konserve ve köfte çeĢitleri vb. et ürünleri Ģeklinde hazırlanarak satıĢa sunulur.
-
Kesilen hayvanlardan elde edilen deri, bağırsak ve sakatat, yağlar gibi yan ürünleri
ham olarak veya iĢlenerek satıĢa sunulur.
-
Yine kesim ve üretim sonucu elde edilen yenilmeyen kemik, sinir imha edilen gövde,
sakatat ve kan vb. kısımlar rendering dairesinde değerlendirilerek et kemik unu, kan
unu, rendering yağı gibi baĢka sektörün hammaddesi olarak değerlendirilir. Et kemik
27
unu, kan unu yem fabrikalarına, rendering yağı ise sabun yapılmak üzere sabun
sanayisine ham madde olarak satılır.
-
Et ve Balık Kurumu Kombinalarında üretilen etlerin bir kısmı gövde halinde satıĢa
sunulur. Bir kısmı da parçalanarak kemiksiz hale getirilir, greyding yapılarak kıyma,
kuĢbaĢı, biftek, pirzola vb. preparat Ģeklinde halkımızın tüketimine sunulur.
PAZAR TALEPLERĠ DOĞRULTUSUNDA GRADĠNG YAPILMASI
SIĞIRLARDA :
Karkas gövde
Yarım gövde
Ön ve arka çeyrek gövde
Kısa ve uzun pistole
Alt ve üst but
Alt kol, üst kol
Gerdan
Fileto
Bonfile
Kontrfile
Pirzola
Antrekot
Biftek
Rosto
Yumurta
Nuar
Sokum
Tranç (ayna)
Kaburga
KuĢbaĢı
Kıyma
Bu ürünlerden müĢteri talebine göre 3’lü ve 5’li setler halinde vakumlu ambalajlı lop etler
üretilecektir.
KOYUNLAR VE KUZULARDA :
Karkas gövde
Uzun but, but
Çatal but
Uzun kol, kol
Kafes
Pirzola
But yarması
Gerdan
Kaburga
KuĢbaĢı
Kıyma
-
Toptan satıĢlar gövde ve kemiksiz olarak toplu tüketim yapan kamu ve özel sektör
kurum ve kuruluĢlarına yapılmaktadır.
-
Perakende satıĢlar kurumumuza ait mağazalarda ve büyük marketlerin et reyonlarında
halkımızın tüketimine sunulmaktadır.
-
SatıĢları artırmak amacıyla bölge bayileri vasıtasıyla yurt bazında dağılımlar
yapılmaktadır.
28
BÜYÜKBAġ (GÖVDE-PARÇA) ÜRETĠM VE SATIġLARIMIZ
1953 ve 1954 yıllarında Erzurum Et Kombinası Kurumun tek kombinası olarak faaliyette
bulunmuĢtur. 1955 yılında Ankara Kombinasının açılması ile birlikte üretim % 100’den fazla
artmıĢtır.
Zeytinburnu ve Konya Et Kombinalarının 1956 yılında açılması ile birlikte, 1957 yılından
1960 yılına kadar üretimler iki katından fazla artmıĢtır.
YIL
ÜRETĠM (Ton)
B.BAġ GÖVDE
SATIġ (Ton)
B.BAġ PARÇA
B.BAġ GÖVDE
B.BAġ PARÇA
1953
1.159
1.406
1954
2.755
3.091
1955
5.789
2.324
1956
8.490
2.368
1957
22.071
18.661
1958
17.289
22.341
1959
17.845
15.798
1960
8.263
6.242
1961
11.228
9.706
1962
5.506
10.550
1963
11.306
10.889
1964
12.614
11.156
1965
12.260
214
11.074
168
1966
14.484
1.023
12.802
888
1967
17.670
1.886
13.685
1.806
1968
17.564
3.342
13.330
2.624
Üretimlerin 1960 yılında keskin bir düĢüĢ yaĢadığı görülmektedir. 1961 yılından 1965 yılı
sonu kadar sabit bir ivmede üretim yapılmıĢtır. Et ve Balık Kurumunun üretimleri 1966 yılı
ile birlikte artıĢ eğilimine girerek 1967 yılında, 1959 yılındaki aynı kombina sayısı ile birlikte,
aynı üretim rakamlarına tekrar ulaĢılmıĢtır.
1968 yılında ġanlıurfa Et Kombinasının açılıĢıyla birlikte EBK yeni bir döneme girmiĢtir.
ġanlıurfa’dan sonra 1969-1976 yıllarında her yıl birer adet olmak üzere sırasıyla Elazığ,
Bursa, Kayseri, Kars, Diyarbakır, Adana ve Tatvan Kombinaları açılmıĢtır.
YIL
ÜRETĠM
B.BAġ GÖVDE
SATIġ
B.BAġ PARÇA
B.BAġ GÖVDE
B.BAġ PARÇA
1969
20.263
4.336
13.773
3.530
1970
18.480
4.532
13.021
3.826
1971
17.606
4.520
12.913
3.797
1972
26.758
4.812
17.773
3.970
1973
29.170
8.373
18.607
7.138
29
YIL
ÜRETĠM
B.BAġ GÖVDE
SATIġ
B.BAġ PARÇA
B.BAġ GÖVDE
B.BAġ PARÇA
1974
34.201
10.294
20.375
8.496
1975
43.736
12.402
32.725
11.402
1976
52.411
16.461
30.720
14.497
1977
63.348
20.601
39.033
19.522
1978
51.338
22.815
28.169
21.521
1979
47.820
16.347
28.014
15.614
1980
36.621
6.365
27.322
5.524
1981
50.102
12.082
29.550
11.464
1982
37.567
7.219
29.946
6.429
1983
44.730
6.425
29.409
5.414
1984
41.184
6.328
29.945
5.212
1985
42.415
6.185
32.312
4.767
1986
37.533
7.019
33.002
5.885
1987
38.612
7.100
28.101
5.514
1988
44.350
9.131
31.055
7.723
1989
48.690
12.658
31.059
10.527
1990
42.864
14.451
30.257
12.075
1991
46.234
16.550
25.697
14.372
1992
51.143
19.004
28.389
16.761
1993
47.992
17.318
26.302
15.644
1994
42.034
13.028
26.650
11.910
1969-1971 yılları arasındaki 3 yıldaki büyükbaĢ gövde üretimi önemli artıĢ gösterememiĢtir.
1972-1976 yılları arasındaki et üretimi yıldan yıla büyük artıĢlar göstererek 26.758 tondan,
52.411 tona kadar çıkmıĢtır.
1977 yılından itibaren 1991’e kadar kombina açılıĢlarına hız verilmiĢ bir çok yılda birden
fazla kombina açılmıĢtır. 1977’de Burdur Et Kombinası ve Suluova Et Kombinası; 1978’de
Sakarya Et Kombinası ve Gaziantep Et Kombinası; 1980’de Van Et Kombinası ve Manisa Et
Kombinası; 1984’te Afyon Et Kombinası, EskiĢehir Et Kombinası, Sivas Et Kombinası ve
Malatya Et Kombinası; 1985’te Kastamonu Et Kombinası; 1987’de Kızıltepe Et Kombinası,
Yüksekova Et Kombinası ve Bingöl Et Kombinası; 1990’da Erzincan Et Kombinası; 1991’de
ise son kombina Bayburt Et Kombinası açılmıĢtır. Böylece toplam Et Kombinası sayısı 29
olmuĢtur.
Birden fazla kombina açılıĢlarının baĢlangıcı olan 1977 tarihinde 63.348 tonluk büyükbaĢ
et üretimi ile EBK tarihindeki en yüksek üretim miktarına ulaĢılmıĢtır. Bu yıldaki kombina
sayısı yeni açılan Burdur ve Suluova ile birlikte 14’tür.
1977 yılındaki zirve üretimden sonra, 1980 yılına kadar üretimler azalma eğilimine girmiĢ ve
özelleĢtirmelerin baĢladığı 1995 yılına kadar olan dönemdeki en düĢük üretim 36.621 ton ile
1980 yılında gerçekleĢmiĢtir.
1981 yılındaki 50.102 tonluk üretimden sonra 1992 yılına kadar üretim miktarı ortalama 42
ton civarında seyretmiĢtir.
30
1995 yılı Ekim ayında toplam 12 kombinamızın satıĢının gerçekleĢmesi ile üretim miktarımız
31.674 tona düĢmüĢtür.
1995 yılı baĢlarında özelleĢtirme haberlerinin yoğun etkisi nedeniyle, besicilerin Kuruma
duydukları güven sarsılmıĢ, müĢteri ihtiyaçlarının karĢılanmasında ciddi sıkıntılara girilmiĢ,
satıĢlarımızda keskin bir düĢüĢ olmuĢtur.
1996 yılında deli dana hastalığının satıĢlar üzerindeki olumsuz etkisine rağmen, kısa sürede
toparlanılmıĢ ve büyük çabalar sarf edilerek 1996 ve1997 yıllarında toplam satıĢlarımızda, bir
önceki yıla göre artıĢ kaydedilmiĢtir.
1998 yılında genel satıĢlarımız 1997 yılına göre düĢmüĢ olmasına karĢılık, sığır eti
satıĢlarımızda bu yıl içerisinde ülke genelinde yaĢanan büyükbaĢ sıkıntısına rağmen artıĢ
göstermiĢtir. Genel satıĢlardaki azalıĢın en önemli sebebi ordu birliklerinin koyun eti
talebindeki azalmadan olmuĢtur.
1999 yılında 27.100 ton olan üretimimiz 2000 yılında dört kombinamızın daha
özelleĢtirilmesiyle 12.354 tona düĢmüĢtür.
YIL
ÜRETĠM
B.BAġ GÖVDE
SATIġ
B.BAġ PARÇA
B.BAġ GÖVDE
B.BAġ PARÇA
1995
31.674
6.705
22.371
5.829
1996
30.275
5.675
21.196
5.023
1997
24.569
4.441
21.744
4.005
1998
28.269
4.021
23.163
3.504
1999
27.100
3.793
20.597
3.312
YIL
ÜRETĠM
B.BAġ GÖVDE
SATIġ
B.BAġ PARÇA
B.BAġ GÖVDE
B.BAġ PARÇA
2000
12.354
3.690
9.706
3.506
2001
26.880
3.334
19.853
2.891
2002
29.269
3.164
29.311
2.892
2003
19.985
2.276
16.089
2.966
2004
12.369
1.651
11.034
1.724
2005
8.453
1.095
8.283
1.056
2006
6.067
1.304
6.514
1.102
2007
5.875
1.368
5.551
1.110
2008
5.437
1.099
5.160
901
Son olarak 2004 yılında Kayseri ve Konya kombinalarımızın devredilmesiyle üretimlerimiz
daha da düĢmüĢtür. Son yıllarda toplam kapasitemiz 80.000 Yıl/Ton olup kapasitemiz % 8
civarında kullanılmıĢtır
31
KÜÇÜKBAġ ÜRETĠM VE SATIġLARIMIZ
YIL
ÜRETĠM
K.BAġ GÖVDE
SATIġ
K.BAġ PARÇA
K.BAġ GÖVDE
K.BAġ PARÇA
1953
1.431
1.030
1954
2.854
3.933
1955
2.483
4.491
1956
3.059
7.536
1957
22.717
24.186
1958
24.420
17.341
1959
17.654
17.155
1960
5.268
7.324
1961
5.669
4.175
1962
3.081
3.459
1963
5.260
3.897
1964
5.352
3.994
1965
5.356
96
4.671
88
1966
6.139
467
5.107
455
1967
9.244
707
5.359
710
1968
7.776
4.513
5.424
1.159
1969
12.473
1.508
5.374
1.521
1970
12.856
1.898
6.283
1.902
1971
13.863
2.130
8.381
2.071
1972
18.029
1.696
10.450
1.691
1973
5.821
672
6.725
642
1974
12.215
961
6.195
916
1975
10.911
2.440
8.995
2.387
1976
17.530
4.064
10.910
4.052
1977
17.101
2.458
10.983
2.441
1978
13.009
2.341
10.508
2.316
1979
9.372
1.240
5.585
1.278
1980
6.789
183
3.671
190
1981
8.680
40
3.752
55
1982
9.950
90
4.315
41
1983
11.526
34
5.387
56
1984
11.609
168
8.403
178
1985
12.407
1
4.707
23
1986
6.158
47
7.568
52
1987
8.590
35
6.856
41
1988
3.705
63
2.977
70
1989
11.023
276
2.540
247
1990
8.519
2.060
8.248
1.533
32
YIL
ÜRETĠM
SATIġ
K.BAġ GÖVDE
K.BAġ PARÇA
K.BAġ GÖVDE
K.BAġ PARÇA
1991
4.107
1.530
5.304
1.418
1992
6.909
1.372
4.108
1.254
1993
5.478
1.438
4.422
1.300
1994
3.647
1.054
3.753
987
1995
2.799
444
1.949
427
1996
1.983
400
1.570
382
1997
2.498
346
2.241
331
1998
1.802
386
1.493
378
1999
1.576
355
1.170
349
2000
962
261
766
243
2001
455
168
878
166
2002
129
107
859
107
2003
298
66
319
68
2004
251
43
279
44
2005
21
54
141
54
2006
47
51
57
54
2007
156
67
142
71
2008
22
39
74
57
33
TOPLAM KIRMIZI ET ÜRETĠM-SATIġ VE KAPASĠTE KULLANIMI
Yıllar itibariyle kırmızı et üretim ve satıĢ miktarları ton olarak ayrıca kırmızı et kapasite ve
kullanım oranları, tabloda gösterilmiĢtir.
Açılan ilk dört kombinanın kapasiteleri 51.500 Ton/Yıl et olup, 1957 yılında kapasitenin
%87’si gerçekleĢtirilmiĢ ve 44.788 ton kırmızı et üretilmiĢtir.
Birim Ton
KAPASĠTE
KIRMIZI ET
ÜRETĠMĠ
Kapasite
Kullanım %’si
KIRMIZI ET
SATIġI
1953
1954
1955
1956
1957
1958
12.500
12.500
25.000
51.500
51.500
51.500
2.590
5.609
8.272
11.549
44.788
41.709
21%
45%
33%
22%
87%
81%
2.436
7.024
6.815
9.904
42.847
39.682
1959
1960
1961
1962
51.500
51.500
51.500
51.500
35.499
13.531
16.897
12.587
69%
26%
33%
24%
32.953
13.566
13.881
14.009
1963
1964
51.500
51.500
16.566
17.966
32%
35%
14.786
15.150
1965
51.500
17.616
34%
15.745
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
51.500
51.500
62500
73500
84500
95500
106500
117500
20.623
26.914
25.340
32.736
31.336
31.469
44.787
34.991
40%
52%
41%
45%
37%
33%
42%
30%
17.909
19.044
18.754
19.147
19.304
21.294
28.223
25.332
1974
1975
1976
117.500
128500
150.500
46.416
54.647
69.941
26.570
41.720
41.630
1977
1978
1979
1980
172.500
195.250
195.250
218.000
80.449
64.347
57.192
43.410
40%
43%
46%
47%
1981
1982
218.000
218.000
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
218.000
265.000
276.750
276.750
312.000
312.000
312.000
YIL
33%
29%
20%
50.016
38.677
33.599
30.993
58.782
47.517
27%
22%
33.302
34.261
56.256
52.793
54.822
43.691
47.202
48.055
59.713
26%
20%
20%
16%
15%
15%
19%
34.796
38.348
37.019
40.570
34.957
34.032
33.599
34
KAPASĠTE
KIRMIZI ET
ÜRETĠMĠ
Kapasite
Kullanım %’si
KIRMIZI ET
SATIġI
1990
1991
318.250
330.000
51.383
50.341
16%
15%
38.505
31.001
1992
1993
1994
1995
330.000
330.000
330.000
198.250
58.052
53.470
45.681
34.473
18%
16%
14%
17%
32.497
30.724
30.403
24.320
1996
1997
1998
198.250
186.500
186.500
32.258
27.067
30.071
16%
15%
16%
22.766
23.985
24.656
1999
2000
186.500
141.000
28.676
13.316
15%
9%
21.767
10.472
2001
2002
2003
2004
2005
2006
141.000
141.000
127.000
91.750
80.000
80.000
27.335
29.398
20.283
12.620
8.474
6.114
19%
21%
16%
14%
11%
8%
20.731
30.170
16.408
11.313
8.424
6.571
2007
2008
80.000
80.000
6.031
5.479
8%
7%
5.693
6.193
YIL
35
1992 YILI TÜRKĠYE ET SATIġLARINDA EBK PAZAR PAYI
1992 yılında Kurumumuzun Tedarik ve Pazarlama Daire Başkanlığı çalışanları tarafından
“Türkiye Et Sektörü’nde E:B:K.Pazar Payı” ile ilgili bir rapor hazırlanmıştır.
Bu yıl toplam 29 kombinanın faaliyet göstermesi ve Özelleştirme öncesi bir dönem olması
açısından önemlidir.
Türkiye toplam et tüketimi tablo 1 gösterilmiştir.
TON
B.BAŞ
K.BAŞ
KIRMIZI ET
BEYAZ ET
TOPLAM
DİĞER
321.182
185.624
506.807
107.304
614.110
40.063
6.721
46.783
7.315
54.099
361.245
192.345
553.590
114.619
668.209
EBK
TOPLAM
Yıllık Türkiye toplam kontrollü et kesiminden elde edilen 668,200 tonluk et tüketiminin,
54,099 tonunu Et ve Balık Kurumu karşılamaktadır. Bu miktarın toplam et tüketimi içindeki
oranı %8.1 dir. Toplam tüketimdeki % 8.1 lik kurum payı; ayrıntıya girildiğinde,büyükbaş
hayvan eti tüketiminde % 3.5’ a düşmektedir. Aynı şekilde toplam beyaz et tüketimi içindeki
EBK payı %6.4 olmaktadır.
Yurt genelinde kişi başına düşen et tüketimi
B.BAŞ
K.BAŞ
KIRMIZI ET
BEYAZ ET
TOPLAM
DİĞER
KG/YIL
5,687
3,287
8,974
1,900
10,874
EBK
0,709
0,119
0,828
0,130
0,958
TOPLAM
6,396
3,406
9,802
2,030
11,832
Yıllık yurt içi toplam tüketim miktarlarının kişi başına düşen 11,832 kg ın 0,958 kg ı
kurumumuzca karşılanmaktadır. Bu miktarlar büyükbaş hayvan etinde 0,709 kg küçükbaş
hayvan etinde 0,119 kg ve beyaz ette 0,130 olmaktadır
Kombina illeri bazında kişi başına düşen et tüketimi
KG/YIL
B.BAŞ
K.BAŞ
KIRMIZI ET
BEYAZ ET
TOPLAM
DİĞER
5.091
3.488
8.579
1.605
10.184
EBK
1.182
198
1.381
216
1.597
TOPLAM
6.273
3.686
9.960
1.821
11.781
Kişi başına tüketim rakamlarında da Türkiye genelinde 0,958 kg olan kurum payı,
kombinaların bulunduğu iller bazında ele alındığında 1,597 kg olmuştur.
1992 Yılında yıllık 330 bin ton olan EBK kombinaları kesim kapasitesinin ancak % 25’i
kullanılmıştır. Bu kapasitenin % 15’i Kurum kesimleri, ancak %10’luk kısmı ise eşhas
kesimleri için kullanılmıştır.
36
ORDU, KURUM VE PĠYASA SATIġLARIMIZ
MüĢterilerimiz, MSB ve Jandarma birlikleri, kamu kuruluĢları ve toplu iaĢe yapan özel sektör
kuruluĢlarıdır. Bunların dıĢında Kurum mağazaları, reyonlarımız ve bayilerimiz kanalıyla da
nihai tüketicilere et satıĢı yapılmaktaydı.
1987 yılına kadar, et ihtiyaçlarını Kurumumuzdan karĢılamakta olan genel bütçeye dahil
bütün kuruluĢlar, bu tarihten sonra 2886 sayılı ihale kanunun 71.maddesinde yapılan
değiĢiklik uyarınca, diğer ihtiyaçlarını olduğu gibi et ihtiyaçlarını da ihaleye çıkmak suretiyle
karĢılamak durumunda kalmıĢlardır.
1996 yılına kadar kurumumuz 50 et satıĢ mağazası ile direkt tüketiciye hizmet sunmuĢtur. Bu
yılarda mağaza satıĢlarının toplam satıĢlarımızdan aldığı pay ortalama % 7 seviyesindedir.
Daha sonraki yıllarda karlılık ve verimlilik prensibinden hareketle kurum için fayda
getirmeyen mağazalar kapatılmıĢtır.
Kurumumuzca iĢletilmekte olan, Gima mağazalarında bulunan et reyonlarının GĠMA
T.A.ġ’nin özelleĢmesi nedeniyle,yine ordu pazarlarının et reyonları ordu pazarlarının
kapatılması sonucu kurumumuzca iĢletilen bu reyonlar kapatılmıĢlardır.
1994 yılında özelleĢen kombinalarımızın hinterlandında bulunan askeri birlikler yanında özel
ve resmi kuruluĢlara et satıĢı yapılırken, 1995 yılındaki özelleĢmeden sonra 1996 yılından
itibaren, bu bölgelerdeki askeri birliklere et satıĢı yapılmaya devam edilmiĢ, uzak yerlerde
olup az miktarda et alan müĢterilere et sevkiyatının rantabl olmayacağı düĢüncesiyle özel ve
resmi kuruluĢlara yapılan et satıĢlarına son verilmiĢtir.
Jandarma Genel Komutanlığı da 1997-1999 yılları %63-83 arasındaki et ihtiyacı Kurumumuz
tarafından karĢılanmıĢtır.
MSB’nin yıllık kırmızı et ihtiyacının %50-60’ı yapılan ihalelerle Kurumumuzca
kazanılmıĢtır. Tavuk etinde ise piyasadaki rakiplerimiz, kırmızı ette olduğundan daha fazla
olmasına rağmen, yine de toplam ihtiyacın %35-45 kadarını Kurumumuz karĢılamıĢtır
37
Ordu, kurum ve piyasaya olan satıĢlarımız tablolarda gösterilmiĢtir.
1994
1995
1996
1997
1998
ORDU
44%
52%
54%
59%
61%
DĠĞER
56%
48%
46%
41%
39%
100%
100%
100%
100%
100%
GENEL TOPLAM
1994-1998 yıllarında toplam satıĢlar içerisindeki ordu ve diğer müĢterilerin pay oranları
incelendiğinde, 1994 yılında ordunun aldığı pay %44 iken bu oran sonraki yıllarda % 50’nin
üzerine çıkarak 1998 yılında %61’e ulaĢmıĢtır.
Son yıllarda hızlanan özelleĢtirme neticesinde bir kısım KĠT’lerin satılması nedeniyle, önemli
sayıda müĢteri kaybına uğranılmıĢtır. Diğer yandan bir kısım devlet kuruluĢlarının
mutfaklarını özelleĢtirmeleri nedeniyle, mutfak hizmetini alan müteahhit firmanın mahalli
piyasadaki kasapları tercih etmesi sonucu bu kesimde de müĢteri kaybedilmiĢtir.
Kurumumuzun son dönemde 8 mağaza ve 10 bayisi mevcuttur
SIĞIR ETĠ SATIġLARI
YIL
ORDU
KURUM
SERBEST
1994
18.567
11.545
11.105
1995
15.300
7.630
5.169
1996
15.088
7.656
4.836
1997
16.360
7.638
3.508
1998
17.521
7.377
2.704
1999
15.398
7.170
2.370
2000
3.776
8.172
2.229
2001
15.081
6.636
1.720
2002
25.378
6.153
1.436
2003
14.407
3.553
812
2004
10.223
1.413
1.550
2005
7.574
1.212
838
2006
6.102
950
850
2007
5.134
1.052
769
2008
4.525
1.435
568
KOYUN ETĠ SATIġLARI
YIL
ORDU
KURUM
SERBEST
1994
1.950
1.545
1.212
1995
925
878
464
1996
606
946
417
1997
1.379
867
324
1998
643
833
364
1999
459
737
328
38
2000
157
660
191
2001
477
422
139
2002
558
332
79
2003
160
229
54
2004
219
74
24
2005
85
81
29
2006
25
51
32
2007
117
47
48
2008
45
52
32
TAVUK ALIM-ÜRETĠM ve SATIġLARI
Et ve Balık Kurumu ilk Tavuk Kombinasını 1976 yılında Sincan’da açmıĢtır. Tavuk
Kombinasının açılması sonucu bölgede Tavukçuluk çiftlikleri hızla kurulmuĢ ve bu
tavukçularla sözleĢme yapmak suretiyle alım garantisi verilmiĢ böylece tavukçuluk
sektörünün hızla geliĢmesine katkı sağlanmıĢtır. 1990 yılında da Manisa Tavuk Kombinasının
açılmasıyla tavuk alımlarımız artmıĢtır.
Özel sektöründe otomatik yapan modern kesim haneler kurmasına ve sektöre girmesine
öncülük edilmiĢtir.
Manisa ve Sincan tavuk kombinalarımız 2000 yılında önemli revizyondan geçirilerek Manisa
kombinası 02/05/2000 tarihinde, Sincan kombinası 07/06/2000 tarihinde ĠSO 9002 kalite
belgesi alındı. ĠyileĢtirme ve yeni yatırımlar üretim kapasitemizi değil ama, üretim kalitemizi
oldukça yükseltmiĢtir.
2004 Yılında Manisa Kombinamızın satılmasıyla yıllık 18.000 ton olan pratik kesim
kapasitemiz 9000 tona düĢmüĢtür.
Bugün için tavukçuluk sektörü çok ileri bir durumdadır. Bu da EBK’nın sektörde öncülük
etmesi sonucu oluĢmuĢtur.
1981 yılından itibaren mezbuh alımlarımız baĢladığı için üretim miktarlarımız alım
miktarlarından fazla görülmektedir.
YIL
TAVUK
BaĢ
Et Ağ.
(Ton)
Ort.Et Fyt.
(TL/Kg)
Üretim
Kapasite
Kul.%
Kapasite
Yıl/Ton
ÜRETĠM
SATIġ
1972
143.872
166
166
100
1973
173.083
237
237
297
1974
75.550
103
103
66
1975
141.318
174
174
189
1976
492.169
703
7,8
9000
703
320
1977
1.376.469
2.024
22,5
9000
2.024
2.219
1978
1.114.247
1.548
17,2
9000
1.548
1.376
1979
1.069.453
1.450
16,1
9000
1.450
1.740
1980
1.139.610
1.727
19,2
9000
1.725
1.666
39
YIL
TAVUK
BaĢ
Et Ağ.
(Ton)
1981
2.046.673
2.985
1982
2.835.201
4.245
1983
2.129.854
1984
Ort.Et Fyt.
(TL/Kg)
Üretim
Kapasite
Kul.%
Kapasite
Yıl/Ton
ÜRETĠM
SATIġ
33,2
9000
4.923
3.603
253
47,2
9000
5.923
3.632
3.112
290
34,6
9000
4.538
5.461
2.322.720
3.119
368
34,7
9000
8.033
4.460
1985
2.871.725
4.072
430
45,2
9000
7.046
6.715
1986
2.493.760
3.588
650
39,9
9000
6.109
6.039
1987
3.599.321
5.201
810
57,8
9000
6.520
5.055
1988
3.065.219
4.278
1.650
47,5
9000
4.675
6.280
1989
3.496.895
5.054
2.450
56,2
9000
6.209
5.696
1990
4.077.611
5.866
4.100
32,6
18000
6.287
5.861
1991
4.110.204
5.817
8.000
32,3
18000
5.973
7.316
1992
6.212.540
8.940
10.000
49,7
18000
9.820
8.735
1993
5.633.429
8.058
16.000
44,8
18000
8.309
8.384
1994
6.114.811
8.822
41.000
49,0
18000
8.711
8.836
1995
3.403.755
4.982
76.000
27,7
18000
5.921
5.516
1996
5.281.952
7.682
110.000
42,7
18000
7.694
6.699
1997
4.256.198
6.297
235.000
35,0
18000
6.274
6.966
1998
5.194.177
7.571
450.000
42,1
18000
7.546
6.514
1999
5.233.832
7.850
485.000
18000
7.820
7.571
2000
2001
4.126.530
6.298.137
8.187
9.532
630.000
1.100.000
43,6
45,5
53,0
18000
18000
10.908
7.692
9.668
6.047
2002
8.522.984
13.127
1.400.000
72,9
18000
14.699
12.468
2003
3.289.103
5.132
1.650.000
28,5
18000
6.040
5.690
2004
264.651
433
1.650.000
4,8
9000
643
465
2005
443.848
710
1.53
7,9
9000
1.022
621
2006
2.264.733
3.651
1.60
40,6
9000
4.432
3.218
2007
1.528.285
2.470
1.65
27,4
9000
3.017
2.547
2008
1.031.113
1.687
2.00
18,7
9000
1.681
1.494
40
TÜRKĠYE BEYAZ ET ÜRETĠMĠNDE EBK’NIN YERĠ
YIL
TAVUK
HĠNDĠ
KAZ
TÜRKĠYE
EBK
ORAN
ÖRDEK
BEYAZ ET
ÜRETĠMĠ
BEYAZ ET
ÜRETĠMĠ
%
(Ton)
0
282 038
5.921
2,1
1 027
730
422 367
7.694
1,82
471 415
376
137
471 927
6.274
1,33
1998
486 710
702
130
487 542
7.546
1,55
1999
596 880
12 744
29
609 653
7.820
1,28
2000
643 457
19 274
17
662 748
10.908
1,65
2001
614 745
15 125
18
629 888
7.692
1,22
2002
696 187
30 401
19
726 607
14.699
2,02
2003
872 419
32 801
31
905 252
6.040
0,67
2004
876 774
37 623
61
914 458
643
0,07
2005
936 697
42 709
7
979 412
1.022
0,1
4.432
0,47
3.017
0,27
1995
282 038
1996
420 609
1997
2006
917 659
17 062
12
934 732
2007
1 068
453
31 467
0
1 099 920
Tablonun incelenmesinden de kolayca anlaĢılacağı üzere E.B.K.'nın piliç eti üretimi Türkiye
üretiminin 2003 yılından itibaren %1'in altındadır.
YIL
ORDU
%
KURUM
%
SERBEST
%
TOPLAM
1994
3.060
37
1.931
23
3.347
40
8.338
1995
1.843
37
1.438
29
1.673
34
4.954
1996
3.404
54
1.574
25
1.377
22
6.355
1997
3.608
58
1.545
25
1.050
17
6.203
1998
3.542
55
1.849
29
1.068
17
6.459
1999
4.803
64
1.770
24
902
12
7.475
2000
3.266
55
1.966
33
701
12
5.933
2001
7.165
75
1.814
19
576
6
9.555
2002
10.079
84
1.520
13
397
3
11.996
2003
4.193
79
824
15
303
6
5.320
0
183
44
231
56
414
2004
2005
277
45
150
25
184
30
611
2006
2.735
86
105
3
326
10
3.166
2007
2.021
81
98
4
363
15
2.482
2008
1.068
76
102
7
241
17
1.411
Tablonun değerlendirilmesinden de kolayca anlaĢılacağı üzere üretimin ortalama %60-70
kadarı MSB ve Jandarma teĢkilatına, %15-20 kadarı baĢta Sağlık Bakanlığı olmak üzere
S.S.K. ve diğer hastaneler ile kamu kurum ve kuruluĢlarına, %10-15 kadarı da piyasaya
satılmaktadır.
41
TÜRKĠYE BALIKÇILIĞINDA EBK’ NIN ROLÜ VE ÖNEMĠ
Et ve Balık Kurumu 1950-1960 lı yıllarda Ġstanbul Üniversitesi ile birlikte ortak proje
geliĢtirmek suretiyle denizlerimizde balıkçılık araĢtırmaları yapmıĢtır.EBK bu maksatla 4 adet
araĢtırma gemisi donatarak her türlü ekipman ve personel ile bu araĢtırmalara katkı
sağlamıĢtır.Ayrıca 8 adette av gemisi ile balık avcılığı yapmıĢ elde edilen balıklar EBK
tarafından değerlendirilmiĢtir. Böylece beslenmemizde önemli bir besin maddesi olan balık
hem sofralarımıza hem de ihraç maddesi olarak dıĢ ülkelere satılarak döviz girdisi
sağlanmıĢtır.
Et ve Balık Kurumu balıkçılık konusunda sofralık balıktan ziyade sanayi balıkçılığı ile
uğraĢmıĢtır. 1963 yılında Trabzon’da Balık Unu ve Yağı Fabrikası kurarak Karadeniz’den
avlanılan hamsi, istavrit gibi balıkların tüketim fazlasını alarak balık unu ve balık yağı
üretmiĢ, yem sektörüne ham madde olarak balık unu satılmıĢ ayrıca balık yağı ihracatı
gerçekleĢtirilmiĢtir. Daha sonra 1978 yılında Fatsa’da Balıkçılık ĠĢletmesi hizmete girmiĢtir.
Bu iĢletmemizde balık konserveleri (hamsi, sardalya, uskumru, alabalık yağlı ve soslu),
yemeklik temizlenmiĢ balık fileto, hamsi, uskumru vb. balıklardan paketlenmiĢ sofralık balık
üretimleri yapılmıĢ ve halkımızın tüketimine sunulmuĢtur. Ayrıca balık yağı ve balık unu
üretimi de gerçekleĢtirilmiĢtir.
Bölge balıkçıları denizden tuttukları balıkları fabrikalarımıza dökme veya kasalı olarak
getirmekteydiler.Aynı zamanda bu balıkçılarının buz ihtiyacı, soğuk depo ihtiyacı
karĢılanmakta ve isteyen Ģahıslara paketleme hizmeti verilmekteydi.
Et ve Balık Kurumu bu faaliyetlerini aylık olarak çıkardığı “Balık ve Balıkçılık“ adlı dergide
yayınlamaktaydı.
Balıkçılıkla Ġlgili Alım, Üretim ve Pazarlama Faaliyetlerimiz AĢağıdaki Tablolarda
VerilmiĢtir:
YIL
BALIK Ton
ALIM
1960
1961
1962
1963
1.183
1964
3.804
735
SATIġ
257
20
BALIK UNU Ton
BALIK YAĞI Ton
ÜRETĠM
ÜRETĠM
147
122
102
322
1.782
SATIġ
188
269
218
113
396
650
852
107
SATIġ
BALIK KONS. Ad.
ÜRETĠM
SATIġ
404
112
299
42
YIL
1965
BALIK Ton
ALIM
SATIġ
6.271
397
BALIK UNU Ton
ÜRETĠM SATIġ
1.324
504
1966
2.172
52
1.185
348
501
290
1967
1968
1969
4.522
2.550
2.223
419
292
364
1.254
2.583
989
681
817
84
528
1.335
445
207
499
74
1970
1971
1972
1973
1974
1975
9.532
7.190
11.446
13.775
6.745
2.948
132
117
22
97
205
198
2.403
2.148
3.049
3.298
3.375
2.253
1.414
2.359
1.847
2.073
1.306
759
1.194
1.165
1.533
1.624
1.659
1.189
311
258
324
480
430
384
1976
1977
8.748
6.091
169
118
3.884
3.998
1.394
184
2.045
1.965
60
89
1978
1979
1980
5.724
16.082
2.762
49
164
2
5.088
8.868
5.537
489
2.118
1.567
2.386
3.628
2.129
199
1.262
127
1981
1982
1983
19.772
14.087
45.162
171
244
584
6.396
5.134
8.189
756
4.074
4.057
2.738
1.725
3.404
145
1.406
1.814
15.722
323
456.440
601
118
391.456
1984
22.068
23
8.047
2.577
3.512
1.362
713.625
410.630
1985
1986
1987
1988
1989
27.864
12.308
29.679
38.201
1.247
97
61
9
9.148
6.777
10.638
12.689
7.283
4.226
3.801
5.724
4.581
2.844
3.656
2.903
4.513
5.756
2.837
2.249
497
50
2.226
689
447.241
159.920
180.711
254.957
455.045
783.145
204.261
114.304
136.366
265.833
1990
1991
1992
1993
1994
1995
253
1.210
477
1.216
348
1.234
3.461
6.344
3.344
3.433
1.202
264
179
186
10
178
51
158
1.341
2.427
1.372
1.414
494
121
871
52
6
40
91.547
1.016.483
784.433
1.232.076
879.333
636.140
303.187
400.483
1.062.309
699.319
1.499.462
466.923
1996
1997
1998
1999
147
203
280
249
87
87
87
21
36
36
36
19
4
462.133
755.595
717.549
466.838
585.196
835.691
892.174
2000
2001
48
64
304
215
183.317
12
BALIK YAĞI Ton
ÜRETĠM SATIġ
650
59
62
BALIK KONS. Ad.
ÜRETĠM
SATIġ
104
52
ġARKÜTERĠ ÜRETĠM VE SATIġLARIMIZ
ġARKÜTERĠ ÜRETĠMLERĠMĠZ
YIL
Kt.
Ton
ET KONSERVE
SALAM
SOSĠS
SUCUK
FÜME DĠL
JÖLE ĠġK
43
Kt.
Ton
ET KONSERVE
SALAM
SOSĠS
SUCUK
FÜME DĠL
JÖLE ĠġK
1963
28
57
69
11
40
1964
52
113
116
18
86
YIL
1965
26.284
55
129
119
13
91
1966
359.685
64
160
177
14
116
1967
738.720
97
226
212
23
201
1968
140.072
114
248
328
39
246
1969
185.832
115
284
332
46
266
1970
170.256
106
292
265
34
231
1971
17.676
116
306
266
20
153
101
245
296
25
184
1972
1973
139.276
140
299
456
21
200
1974
267.606
203
347
472
16
209
1975
198.269
206
345
450
34
254
1976
252.656
183
306
468
20
208
1977
118
266
423
28
211
1978
147
261
571
11
251
1979
82
205
303
19
387
1980
126.524
43
110
176
7
344
1981
1.333.327
70
169
193
5
571
1982
729.776
51
149
246
5
483
1983
1.539.809
68
179
204
6
551
1984
2.106.596
62
139
222
13
516
1985
3.456.782
58
144
229
11
535
1986
3.929.610
71
171
28
24
470
1987
4.957.650
51
123
217
19
284
1988
4.084.800
97
182
399
14
293
1989
3.873.542
202
288
603
5
285
1990
2.668.300
302
333
826
20
297
1991
4.131.000
217
271
573
16
241
1992
2.728.155
193
252
537
11
212
1993
2.621.205
141
185
497
15
199
1994
2.726.616
111
148
248
22
247
1995
542.102
27
59
103
5
126
1996
635.853
37
60
89
3
81
1997
306.674
38
72
103
9
103
1998
2.303.043
27
44
82
4
82
1999
23.073
21
30
73
1
76
2000
6.100
16
20
58
60
2001
113
12
14
47
35
3
4
22
14
2002
44
YIL
Kt.
Ton
ET KONSERVE
SALAM
SOSĠS
SUCUK
2003
1.143.184
10
2004
500
10
2005
1
1
16
2006
2
6
27
2007
2
8
25
2008
3
8
24
YIL
FÜME DĠL
JÖLE ĠġK
0,2
Ton
KAVURMA
PASTIRMA
HAMBURGER
ĠNEGÖL KÖFTE
T.BURGER
1986
110
1987
102
1988
148
12
1989
126
28
1990
446
30
26
14
1991
204
42
343
243
1992
214
49
337
185
1993
214
35
262
138
1994
194
14
197
81
1995
47
5
71
26
10
1996
70
14
96
50
34
1997
49
9
116
71
39
1998
184
7
82
56
22
1999
25
12
60
41
16
2000
91
8
57
39
9
2001
147
6
39
34
10
2002
152
1
12
9
3
2003
52
2004
65
2005
52
2006
90
2
2
0,4
2007
316
2008
314
1
45
ġARKÜTERĠ SATIġLARIMIZ
ġarküteri ürünlerimiz (sucuk, salam, sosis, kavurma, pastırma, köfte çeĢitleri vb.) ise satıĢ
mağazalarımızda ve market reyonlarında perakende olarak halkımızın tüketimine
sunulmaktadır.
Et ve balık konservelerimizin serbest piyasada perakende satıĢı yoğunluklu olmadığından bu
ürünlerimiz MSB ve
Jandarma Genel Komutanlığının taleplerini karĢılamak üzere
üretilmekte ve bu kuruluĢlara satılmaktadır.
1998 yılında bir önceki yıla göre mağaza sayısındaki önemli düĢüĢe ve Sincan iĢyerimizin söz
konusu yılda iĢçiliğinin önemli bölümünü Jandarma Genel Komutanlığı’nın et konserve
ihtiyacını karĢılamak üzere tahsis etmesine bağlı olarak Ģarküteri üretiminin düĢmesi
nedeniyle satıĢlarda da gerileme olmuĢtur.
YIL
Kt.
Ton
ET KONS.
SALAM
SOSĠS
SUCUK
FÜME DĠL
JÖLE ĠġK
1963
27
56
58
9
40
1964
52
113
104
14
86
10
90
91
KAVURMA
1965
44.440
54
128
1966
13.980
62
158
150
11
114
110
1967
19.820
95
225
208
19
196
52
1968
32.848
111
248
304
33
244
68
1969
17.531
111
283
314
42
260
62
1970
12.973
104
279
284
32
240
62
1971
27.388
114
305
263
18
155
61
1972
32.751
100
244
286
23
182
51
1973
21.120
138
299
445
20
186
51
1974
61.354
201
347
469
16
208
57
1975
42.896
204
346
437
32
253
55
1976
51.841
181
306
466
18
216
296
1977
30.036
117
261
421
28
197
335
1978
16.853
144
262
532
11
248
98
1979
45.791
47
206
354
350
75
1980
10.848
82
108
147
7
361
53
1981
1.374.462
70
169
208
5
550
44
1982
720.389
52
140
258
6
496
97
1983
1.397.227
67
179
203
6
508
202
1984
2.175.888
63
140
223
13
510
144
1985
3.329.830
56
142
219
11
497
101
1986
3.412.841
72
176
292
26
507
124
1987
4.892.574
47
122
218
19
296
93
1988
4.361.722
94
178
370
14
327
159
1989
4.100.960
192
285
511
5
245
126
46
YIL
Kt.
Ton
ET KONS.
SALAM
SOSĠS
SUCUK
FÜME DĠL
JÖLE ĠġK
KAVURMA
1990
2.670.091
290
329
646
20
300
409
1991
4.016.740
229
276
557
16
252
225
1992
2.902.539
194
248
533
11
172
207
1993
2.192.744
143
186
486
15
214
195
1994
3.191.733
115
154
281
17
242
210
1995
565.468
29
58
105
10
136
60
1996
685.642
33
60
90
3
78
64
1997
271.829
39
72
107
8
110
52
1998
2.311.311
27
43
81
5
84
124
1999
36.823
21
30
74
1
77
93
2000
4.626
18
22
63
60
61
2001
115
11
14
46
32
172
4
5
24
16
20
0
45
2002
2003
1.301.365
8
2004
569
11
30
2005
1
1
16
0,1
50
2006
2
6
27
0
18
2007
2
8
24
19
2008
3
8
24
38
YIL
Ton
PASTIRMA
HAMBURGER
ĠNEGÖL KÖFTE
T.BURGER
1988
9
1989
30
1990
30
24
12
1991
42
319
235
1992
49
346
186
1993
36
259
138
1994
14
199
82
1995
5
75
30
6
1996
14
94
50
33
1997
9
116
70
39
1998
8
84
56
24
1999
11
60
43
16
2000
9
59
41
11
2001
6
40
33
9
2002
2
14
10
3
2003
0
2
2
0,4
2006
47
YIL
Ton
PASTIRMA
2008
HAMBURGER
ĠNEGÖL KÖFTE
T.BURGER
1
YAN ÜRÜNLERĠN ÜRETĠM VE SATIġLARI
Ton
YIL
RENDERĠNG
ÜRETĠM
SATIġ
1961
208
195
1962
182
261
1963
210
163
1964
267
1965
ERĠTĠLMĠġ YAĞ
ÜRETĠM
SATIġ
186
25
281
227
40
255
290
233
33
1966
280
162
337
276
1967
387
369
412
184
1968
464
405
443
393
1969
593
680
430
521
1970
610
649
509
486
1971
617
590
513
459
1972
792
594
899
537
1973
845
906
980
1.219
1974
939
1.059
645
677
1975
1.135
1.031
1.013
806
1976
1.411
1.410
1.492
1.526
1977
1.617
1.621
2.044
1.964
1978
1.525
1.465
1.386
1.382
1979
1.363
1.175
999
1.019
1980
999
938
971
795
1981
1.456
1.546
1.235
1.229
1982
1.293
1.434
788
838
1983
1.507
1.618
1.330
1.432
1984
1.355
941
937
919
1985
1.301
1.427
886
788
1986
1.060
1.071
303
266
1987
1.074
1.333
541
337
1988
1.526
1.499
839
946
1989
1.502
1.270
673
431
1990
1.254
1.140
456
382
1991
1.549
1.987
704
767
1992
1.450
1.400
652
654
1993
1.162
1.247
543
451
1994
1.142
1.202
412
348
1995
392
357
94
61
48
Ton
YIL
Ton
YIL
RENDERĠNG
ERĠTĠLMĠġ YAĞ
ÜRETĠM
SATIġ
ÜRETĠM
SATIġ
1996
507
550
82
103
1997
416
398
24
20
1998
445
354
105
69
1999
500
20
22
2000
163
208
6
13
2001
157
171
41
9
2002
42
30
4
4
2003
3
15
13
0,38
2004
4
1
1
0,30
2005
2
2
7
2006
8
8
2007
62
0,18
2008
55
ET-KEMĠK UNU
KAN UNU
KEMĠK UNU
ÜRETĠM
SATIġ
ÜRETĠM
SATIġ
ÜRETĠM
SATIġ
1962
548
605
49
49
1963
596
600
63
63
1964
661
657
173
170
1965
853
791
227
231
1966
1.165
1.111
347
347
1967
1.342
1.293
409
408
39
39
1968
1.508
1.522
292
296
15
15
1969
1.997
1.967
289
286
1970
2.173
2.132
210
211
1
1
1971
2.040
2.066
269
266
11
11
1972
2.217
2.217
386
387
3
3
1973
2.571
2.536
305
306
9
9
1974
3.243
3.063
288
286
10
10
1975
3.650
3.689
354
355
21
19
1976
3.857
3.990
294
295
10
12
1977
3.820
3.508
341
313
18
10
1978
4.205
4.270
352
361
64
71
1979
3.608
3.543
343
351
29
29
1980
2.287
2.302
280
272
65
51
1981
3.267
3.197
308
304
44
57
1982
3.637
3.668
440
436
21
21
1983
3.351
3.512
581
574
15
16
1984
3.365
3.342
758
748
69
15
49
Ton
YIL
ET-KEMĠK UNU
KAN UNU
KEMĠK UNU
ÜRETĠM
SATIġ
ÜRETĠM
SATIġ
ÜRETĠM
SATIġ
1985
2.795
2.074
494
455
10
11
1986
2.746
3.531
496
542
69
22
1987
2.276
2.255
397
412
34
49
1988
2.616
2.606
370
360
65
33
1989
2.984
2.560
307
309
281
288
1990
2.561
3.038
205
214
311
285
1991
2.344
2.378
232
236
248
253
1992
2.301
2.267
191
182
175
158
1993
1.882
1.750
158
160
33
67
1994
2.034
2.171
95
109
15
15
1995
799
903
1
3
1996
878
825
1997
654
700
1998
657
657
1999
499
517
2000
300
292
2001
277
302
2002
62
65
2003
6
6
3
19
7
1
0,2
1
DERĠ VE BAĞIRSAK ÜRETĠM VE SATIġLARI
Ton
YIL
1960
1961
1962
1963
1964
1965
1966
1967
1968
1969
1970
1971
1972
1973
1974
Adet
B.BAġ DERĠ
ÜRETĠM SATIġ
1.773
1.510
1.757
1.710
2.039
2.494
2.384
2.912
2.655
2.512
3.651
4.010
1.688
1.413
1.848
1.557
1.504
1.627
2.069
2.516
2.103
2.656
2.389
2.506
3.381
3.902
4.512
K.BAġ DERĠ
ÜRETĠM
SATIġ
275.532
266.733 252.761
169.028 176.379
276.498 233.944
264.965
41.765
262.174
26.175
289.162
24.967
514.471
54.647
732.736
22.282
962.158
67.100
830.051
82.575
669.227
21.904
861.232
86.945
273.018 238.872
656.007
49.343
B.BAġ BAĞ.
ÜRETĠM
SATIġ
K.BAġ BAĞ.
ÜRETĠM
SATIġ
78.773
276.683
97.559
104.928
133.594
144.216
133.727
153.043
165.065
130.140
237.488
233.772
290.564
260.979
257.448
283.695
315.506
401.346
613.216
654.986
648.412
792.566
272.769
654.019
38.283
39.921
43.300
52.749
68.216
33.110
34.118
22.725
66.826
47.360
29.802
69.559
15.921
2.280
50
Ton
YIL
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Adet
B.BAġ DERĠ
ÜRETĠM SATIġ
5.739
5.814
6.846
6.778
8.131
8.394
6.736
7.158
5.894
5.924
4.527
4.708
6.216
6.621
4.860
4.961
5.303
5.081
4.999
4.949
5.642
4.817
4.626
5.729
3.989
3.793
5.543
4.274
6.200
6.767
5.521
6.459
5.407
5.606
6.055
6.203
5.578
5.911
2.319
2.948
211
448
749
752
376
410
1.515
660
944
1.908
233
236
175
179
3.649
3.703
2.804
2.831
1.786
1.718
1.217
1.198
869
950
848
1.175
779
908
K.BAġ DERĠ
ÜRETĠM
SATIġ
573.573 165.815
850.279 104.616
768.856 737.713
754.588 541.242
748.323 748.772
281.179 204.504
344.311 437.856
506.618 408.257
556.291 577.687
473.897 507.481
590.653 455.942
289.173 451.670
359.479 284.241
154.290 289.836
556.932 539.710
381.083 396.848
220.438 179.026
334.647 224.376
326.785 370.084
195.936 136.217
146.608 138.416
104.939
86.948
129.219 113.352
107.029 100.608
87.589 113.220
42
41
18.786
19.423
6.213
173
22.052
12.205
20
12
1.359
3.751
2.315
1.263
3.563
4.391
1.044
1.030
B.BAġ BAĞ.
ÜRETĠM
SATIġ
318.466
24.921
379.857
34.535
411.085
37.352
297.961
29.810
265.104
26.738
215.283
15.179
270.130
19.377
220.457
30.716
248.191
5.727
238.984
5.052
264.845
3.154
224.806
3.427
182.071
5.420
243.495
3.899
273.029
6.281
233.416
31.393
211.554
25.235
233.695
33.752
218.998
34.451
200.888
50.662
86.724
48.141
118.007
18.824
117.316
4.816
132.472
38.467
116.983
48.827
17
490
141.620 126.833
158.850 139.271
94.476
78.009
82
72
44.095
44.326
31.913
35.726
27.466
36.778
26.654
32.502
K.BAġ BAĞ.
ÜRETĠM
SATIġ
571.255
714
836.727
760.687
40
633.936
446.385
5.952
274.896
2.197
338.925
38.443
493.483
65.940
541.306
37.448
521.068
93.503
577.322
39.061
284.071 285.538
353.016
37.270
151.642
98.192
543.259 247.570
370.266 341.301
217.622 154.877
322.770 152.070
323.126 291.953
188.190 182.181
132.803
84.994
103.752
64.031
127.493 119.630
105.236
99.014
85.115
82.034
1.004
1.004
21.622
24.856
6.200 140.816
12.817
11.755
19
19
945
850
2.315
1.655
8.727
10.415
1.006
986
YIL SONU STOKLARI (ton)
YILLAR
1966
1967
1968
BÜYÜKBAġ
1.401
1.919
KÜÇÜKBAġ
960
2.915
1.806
1.764
KANATLI
-
51
1969
1970
1971
1972
2.592
2.134
1.151
3.860
1.466
787
481
3.578
-
1973
1974
1975
1976
1977
1978
1979
1980
1981
1982
1983
4.215
5.099
1.408
2.628
2.857
956
933
2.482
5.787
1.177
1.598
714
8.633
2.866
1.479
2.437
862
102
1.129
1.570
1.742
1.771
355
140
415
1.638
211
1984
1985
1986
1987
2.516
5.120
1.150
3.321
384
4.536
1.470
977
864
622
634
1.704
1988
1989
1990
5.421
6.990
1.966
1.146
7.429
4.521
429
918
1.315
1991
1992
1993
1994
1995
976
890
475
220
1.251
941
2.115
1.356
69
425
31
890
558
308
525
1996
1997
1998
3.337
720
720
361
196
96
1.249
296
918
1999
2.499
87
747
2000
2001
743
3.813
15
75
925
479
2002
652
8
726
2003
2004
2005
1.568
1.393
534
42
36
15
60
10
15
2006
2007
2008
274
1.682
533
11
11
0.32
199
124
104
52
ĠHRACATLARIMIZ
Kurumumuz canlı hayvan, koyun ve sığır eti baĢta olmak üzere deri, kuzu ve sığır bağırsağı,
konsantre safra vb.yan ürünlerimiz ihraç edilmiĢtir.Ġhracat ürünlerimiz ve miktarları aĢağıdaki
tablolarda verilmiĢtir :
ĠHRAÇ YERĠ
Toplam
KIBRIS
$145.358.020,50
AMERĠKA
$12.387.288,16
ĠRAN
$75.801.547,58
B.ALMANYA
$423.605.399,45
YUGOSLAVYA-ĠTALYA
$1.230.071,59
ĠSRAĠL
$1.013.694,14
ĠTALYA
$848.548,55
ROMANYA
$490.625,00
ĠTALYA-ROMANYA-YUGOSLAVYA
$216.370,01
LÜBNAN
$4.577.700,82
ALMANYA
$5.484.039,87
FRANSA
$265.861,38
SURĠYE
$17.621.227,61
ĠSVĠÇRE
$156.361,20
LĠBYA
$19.831.397,55
JAPONYA
$103.570,00
HOLLANDA
$71.599,31
YUGOSLAVYA
$38.267,64
ĠNGĠLTERE
$30.096,55
ĠTALYA
$26.150,00
ÜRDÜN
$66.217,32
YUNANĠSTAN
$143.360,00
ĠSPANYA
$9.287,00
IRAK
$20.018.340,76
ĠSVEÇ
$4.733,23
AVUSTURYA
$284.790,99
ÇEKOSLOVAKYA
$26.381,75
D.ALMANYA
$23.934,90
KUVEYT
$2.191.099,18
RUSYA
$5.248.485,33
ÇEKOSLAVYA
$29.760,00
DUBAĠ
$18.289.221,12
ÜRDÜN-SURĠYE-LÜBNAN-ĠRAN-DUBAĠ
$5.337.387,64
ALMANYA-BELÇĠKA
$718.064,42
S.ARABĠSTAN
$20.650,00
MUHTELĠF
$27.568.673,22
53
ÜRÜN BAZINDA ĠHRACATIMIZ:
EMTĠA CĠNSĠ
ASORTĠ KOYUN
BAĞIRSAĞI
ASORTĠ SIĞIR
BAĞIRSAĞI
BALIK
BALIK KONSERVE
TUTAR
EMTĠA CĠNSĠ
$430.512.213,70
$97.483,21
$1.538.741,64
$22.680,00
BALIK UNU
$483.105,40
BALIK YAĞI
$647.846,35
CANLI KEÇĠ
$311.446,16
CANLI KOYUN
$57.542.372,54
CANLI SIĞIR
$10.010.709,22
DANA ANTREKOT
$200,76
DANA BĠFTEK
$566,04
DANA BONFĠLE
$81.632,59
DANA DĠLĠ
$4.482,60
DANA ETĠ
$38.871.859,74
DANA KONTRFĠLE
DON HAMSĠ
ET-KEMĠK UNU
H.SALAM
HAMSĠ KONSERVE
ĠNCE SIĞIR
BAĞIRSAĞI
K.SĠZ DANA BUT
KARACĠĞER
KEÇĠ ETĠ
$7.587,77
$80.106.271,91
M.SALAM
ORJ.KOYUN
BAĞIRSAĞI
PANKREAS
PĠKLE KEÇĠ DERĠSĠ
PĠKLE KOYUN DERĠSĠ
RENDERĠNG YAĞI
SAKATAT
SIĞIR AKCĠGER
SIĞIR BAĞIRSAĞI
SIĞIR BEYNĠ
SIĞIR BONFĠLE
TUTAR
$997,11
$958.077,75
$48,45
$63.513,75
$16.163.068,35
$120.910,00
$6.793,65
$988,37
$147.963,78
$108,95
$12.555.734,80
SIĞIR DALAK
$27,59
SIĞIR DERĠSĠ
$43.400,00
SOSĠS
SOSLU HAMSĠ
KONSERVESĠ
SUCUK
$575,71
$13.380.000,00
$7.029,22
$109.837,60
SURRENOF
$59,15
$83,60
ġARKÜTERĠ
$29.330.276,88
$911,23
TAVUK ETĠ
$8.264.042,25
$2.980,00
TIRNAK-BOYNUZ
$20.217,20
$193.536,28
TIRNAK-BOYNUZ
UNU
$95.412,61
TUZLU KURU KUZU
DERĠSĠ
$68.807,04
$54,47
$504.080,65
$32,68
YAĞLI HAMSĠ
KONSERVESĠ
$9.600.000,00
KONSANTRE KEMĠK
ETĠ
$12.417,55
Genel Toplam
$789.138.223,77
KONSANTRE KOYUN
SAFRASI
$20.180,08
KOÇ YUMURTASI
KONSANTRE SIĞIR
SAFRASI
$569.736,72
KONSERVE KOYUN
ETĠ
$63.122,38
KONSERVE SIĞIR ETĠ
$17.655,84
KOYUN BAĞIRSAĞI
$136.965,14
KOYUN DERĠSĠ
$490.625,00
KOYUN ETĠ
KOYUN ĠÇ YAĞI
KOYUN KUYRUĞU
$75.489.190,89
$1.925,25
$62.488,00
KUZU ETĠ
$167.818,56
KUZU KUYRUĞU
$227.329,60
54
YIL BAZINDA ĠHRACATIMIZ:
YIL
TUTAR
YIL
TUTAR
1955
$70.260,39
1997
$18.430,81
1956
$810.940,15
1998
$4.894,50
1957
$2.372.143,18
2000
$7.854,00
1958
$1.375.236,24
2004
$16.358,25
1959
$1.389.824,34
1970
$7.897.222,67
1960
$1.427.294,55
Genel Toplam
1961
$165.480,90
1962
$125.872,49
1963
$144.906,80
1964
$412.951,07
1965
$585.680,47
1966
$1.001.713,00
1967
$1.113.852,00
1968
$10.053.267,65
1969
$12.365.323,00
1971
$6.556.688,45
1972
$1.846.493,62
1973
$422.301.248,53
1974
$2.525.635,21
1975
$1.978.186,84
1976
$2.947.073,06
1977
$4.410.299,43
1978
$9.292.093,29
1979
$37.285.612,39
1980
$5.384.842,63
1981
$21.721.906,21
1982
$25.085.749,26
1983
$32.231.618,58
1984
$17.901.208,80
1985
$36.300.392,76
1986
$44.005.509,30
1987
$62.528.400,78
1988
$12.627.363,00
1989
$39.911,36
1990
$329.397,00
1991
$180.850,25
1992
$149.143,60
1993
$78.478,09
1994
$32.329,68
1995
$29.815,67
1996
$8.469,52
$789.138.223,77
55
KAR VE ZARAR DURUMU
Et ve Balık Kurumunun kuruluĢundan günümüze kadar faaliyetleri sonucu oluĢan kar ve zarar
durumları aĢağıdaki tabloda verilmiĢtir :
YIL
BR
KAR/ZARAR
YIL
BR
KAR/ZARAR
1953
TL
-1.346.000
1982
TL
-1.680.195.000
1954
TL
-2.451.000
1983
TL
-1.841.555.000
1955
TL
-3.133.000
1984
TL
-285.624.000
1956
TL
-3.498.000
1985
TL
5.341.828.000
1957
TL
-5.529.000
1986
TL
4.954.095.000
1958
TL
51.183.000
1987
TL
-9.104.007.000
1959
TL
-106.536.000
1988
TL
-26.247.000.000
1960
TL
-58.144.000
1989
TL
1.275.000.000
1961
TL
-12.070.000
1990
TL
-17.718.000.000
1962
TL
1.836.000
1991
TL
-54.905.000.000
1963
TL
46.409.000
1992
TL
-187.168.000.000
1964
TL
48.169.000
1993
TL
-350.531.000.000
1965
TL
45.796.000
1994
TL
-832.853.000.000
1966
TL
24.903.000
1995
TL
-14.148.484.000.000
1967
TL
-11.829.000
1996
TL
-18.847.177.000.000
1968
TL
-25.637.000
1997
TL
-38.944.862.000.000
1969
TL
38.706.000
1998
TL
-32.357.641.000.000
1970
TL
-30.714.000
1999
TL
-12.289.034.000.000
1971
TL
2.368.000
2000
TL
-21.546.063.000.000
1972
TL
-4.111.000
2001
TL
-3.804.879.000.000
1973
TL
-12.590.000
2002
TL
1.143.720.000.000
1974
TL
5.444.000
2003
TL
-61.782.416.000.000
1975
TL
-44.397.000
2004
TL
-42.172.007.000.000
1976
TL
-90.873.000
2005
YTL
-38.700.535
1977
TL
130.262.000
2006
YTL
-38.551.174
1978
TL
-332.146.000
2007
YTL
-34.462.773
1979
TL
-367.416.000
2008
YTL
-40.192.331
1980
TL
-905.327.000
2009
TL
-28.663.399
1981
TL
-2.070.003.000
56
GELĠR TABLOLARI
HES. ADI
A. BRÜT SATIġLAR
1-Yurt Ġçi SatıĢlar
2-Yurt dıĢı SatıĢlar
3-Vade Farkları
2005
87.225.098
87.225.098
2007
97.250.882
97.250.882
14.917
14.917
16.456
16.456
8.097
8.097
C.NET SATIġLAR
70.435.812 122.614.805 149.276.054
87.208.643
97.242.785
D SATIġLARIN MALĠYETĠ(-)
1-Satılan Mamuller Maliyeti (-)
2-Satılan Tic.Mallar Maliyeti (-)
3-Satılan Hizmet Maliyeti (-)
4-Diğer SatıĢ Maliyeti (-)
59.464.846 113.638.731 183.570.408 100.888.480 114.808.408
57.303.829 108.928.315 176.914.969 96.909.601 92.414.023
134.449
664.141
1.149.341
0 18.579.976
1.638.881
3.388.094
4.279.711
3.963.791
3.504.445
387.687
658.181
1.226.387
15.087
309.964
BRÜT SATIġ KARI VEYA ZARARI
10.970.966
B SATIġ ĠNDĠRĠMLERĠ
1-Diğer Ġndirimler(-)
1999
2001
2003
70.476.184 122.659.502 149.290.971
70.462.524 122.648.193 149.288.202
0
13.659
11.309
2.769
40.371
40.371
E FAALĠYET GĠDERLERĠ (-)
1-Pazar SatıĢ Dağ.Gider(-)
2-Genel Yönetim Giderleri (-)
9.464.224
4.765.520
4.698.705
FAALĠYET KARI VEYA ZARARI
1.506.742
F DĠĞER FAAL.OLAĞAN GEL.KAR
1-Temettü Geliri
2-Faiz Gelirleri
3-Konusu Kalmayan KarĢılıklar
5-Diğer Olağan Gelir ve Karlar
44.697
44.697
8.976.074 -34.294.354 -13.679.837 -17.565.623
9.867.111
9.867.111
13.292.648
13.292.648
12.284.447
12.284.447
0
13.893.897
13.893.897
-891.037 -47.587.002 -25.964.284 -31.459.520
610.858
93
408.470
2.755
199.540
1.178.024
1.050.075
1.146.064
1.315.366
890.065
29.855
258.104
476.527
796
572.753
765.897
3.104
377.064
193.541
268.104
853.721
27.640
27.640
128.878
128.878
125
125
709.992
0
709.992
281.742
281.742
H FĠNANSMAN GĠDERLERĠ (-)
1-Kısa Vadeli Borçlanma Gid (-)
2-Uzun Vadeli Borçlanma Gid (-)
11.818.630
11.818.630
5.794.781
1.225.887
1.225.887
0
0
OLAĞAN KAR VEYA ZARAR
-9.728.671
G DĠĞ.FAAL.OLAĞ.GĠD VE ZAR (-)
1-KarĢılık Giderleri (-)
3-Enflasyon Düzeltme Zararları (-)
I OLAĞANDIġI GELĠR VE KARLAR
1-Önceki Dönem Gel.ve Karlar
2-Diğer OlağandıĢı Gel ve Karlar
J OLAĞANDIġI GĠD.VE ZARARLAR (-)
1-ÇalıĢmayan Kısım Gid.ve Zarar (-)
2-Önceki Dönem Gider ve Zararı (-)
3-Diğ. OlağandıĢı Gid ve Zarar (-)
DÖNEM KARI VEYA ZARARI
5.794.781
-5.636.671 -47.762.939 -25.528.212 -30.425.896
100.914
48.852
52.062
6.675.897
6.557.111
118.786
609.982
118.230
491.751
318.555
252.029
66.526
241.130
174.357
66.773
2.661.277
247.207
1.651.210
762.860
4.844.105
781.802
3.559.320
502.983
14.629.459
2.342.565
10.620.830
1.666.064
13.490.878
3.316.567
3.974.886
6.199.425
4.278.007
1.048.089
2.537.433
692.485
-12.289.034
-3.804.879 -61.782.416 -38.700.535 -34.462.773
57
HES. ADI
A. BRÜT SATIġLAR
B SATIġ ĠNDĠRĠMLERĠ
C.NET SATIġLAR
D SATIġLARIN MALĠYETĠ(-)
BRÜT SATIġ KARI VEYA ZARARI
E FAALĠYET GĠDERLERĠ (-)
FAALĠYET KARI VEYA ZARARI
F DĠĞER FAAL.OLAĞAN GEL.KAR
G DĠĞ.FAAL.OLAĞ.GĠD VE ZAR (-)
H FĠNANSMAN GĠDERLERĠ (-)
OLAĞAN KAR VEYA ZARAR
I OLAĞANDIġI GELĠR VE KARLAR
J OLAĞANDIġI GĠD.VE ZARARLAR (-)
DÖNEM KARI VEYA ZARARI
HES. ADI
A. BRÜT SATIġLAR
B SATIġ ĠNDĠRĠMLERĠ
C.NET SATIġLAR
D SATIġLARIN MALĠYETĠ(-)
BRÜT SATIġ KARI VEYA ZARARI
E FAALĠYET GĠDERLERĠ (-)
FAALĠYET KARI VEYA ZARARI
F DĠĞER FAAL.OLAĞAN GEL.KAR
G DĠĞ.FAAL.OLAĞ.GĠD VE ZAR (-)
H FĠNANSMAN GĠDERLERĠ (-)
OLAĞAN KAR VEYA ZARAR
I OLAĞANDIġI GELĠR VE KARLAR
J OLAĞANDIġI GĠD.VE ZARARLAR (-)
DÖNEM KARI VEYA ZARARI
1990
742635
27911
714724
632100
82624
86050
3426
2715
655
1013
2379
1076
16415
17718
2000
1991
1998
1999
1515938 3108458 4903268 11719624
8087106 10532168 19566526 46467328
69612 132009
8552
9080
9374
11643
14633
25878
1446326 2976449 4894716 11710544
8077732 10520524 19551893 46441450
1275115 2694982 4435461 11053661 10167845 16311762 22632610 42166911
171211 281467 459255
656883
2090113
5791237
3080717
4274538
177763 307255 487176
737761
1110425
1603832
3208913
5902903
6552
25788
27921
80878
3200538
7395069
6289631
1628364
10680
9339
19571
18991
90746
220973
172854
530570
136
387
47793
8306
6396
70
5585
6600
16444
8000
45780
100000
75000
6961519 24879821 20530707
70476184
40371
70435812
59464846
10970966
9464224
1506742
610858
27640
11818630
12452
1215
43668
54905
2001
1992
24836
1278
163610
187168
1993
101922
3971
252581
350532
2002
1994
1995
1996
1997
170194
3191188 14135686 31002182 21635102
11165
29968
80980
25946
4929561
673824 10987264
4792471
7968616 15652100
832853 14148484 18847177 38944853 32357641
2003
2004
2005
2006
2007
9728671
100914
2661277
12289034
2008
51197235 122659502 202133299 149290971 116636698 87225098 83275192 97250882 80305526
39462
44697
35421
14917
10026
16456
7071
8097
7538
51157773 122614805 202097878 149276054 116626672 87208643 83268120 97242785 80297988
57260313 113638731 201922941 183570408 129304309 100888480 103245931 114808408 102854575
6102540
8976074
174937 34294354 12677637 13679837 19977810 17565623 22556587
6639353
9867111 15137612 13292648 11202442 12284447 14470369 13893897 13373636
12741893
891037 14962675 47587002 23880079 25964284 34448180 31459520 35930223
2547034
1178024
2125049
1050075
8443917
1146064
1009040
1315366
1001945
35468
128878
125
9154560
709992
281742
3931
6570820
5794781
1595971
1225887
0
0
16801147
5636671 14433597 47762939 24590723 25528212 33439140 30425896 34932208
449036
6675897 20715073
609982
714285
318555
671806
241130
365103
5193952
4844105
5137756 14629459 18295569 13490878
5783841
4278007
5625226
21546063
3804879
1143720 61782416 42172007 38700535 38551174 34462773 40192331
HATIRALARDA ET VE BALIK KURUMU
Türkiye’deki ilk balıkadamlardan olan 1936 doğumlu ve babası denizci olan Berk Or
Tugay Noyan ile yapılan bir söyleĢide Ģunları söylemiĢtir:
“Berk Or- YaĢamımda 1958 yazının bambaĢka bir yeri vardır. O yıl üç arkadaĢ, Et ve Balık
Kurumu'nun görevlisi olarak tüm Ege ve Akdeniz'in altını üstüne getirmiĢtik. Baskın Sokullu,
Tosun Sezen ve ben... Üç kafadar 25'er lira yevmiye alıyorduk, üstüne üstlük altımıza bir de
Mercan adlı araĢtırma gemisini vermiĢlerdi. Görevimiz, yaptığımız dalıĢlar sonrası sünger ve
süngercilik konusunda bir rapor hazırlamaktı. Bunun için Çanakkale Boğazı Zincir bozan
Feneri'nden baĢlayarak, tüm Ege ve Akdeniz'in dibini neredeyse karıĢ karıĢ taradık. Ġki ay
süren bu serüvenin bir dalıcı için hayal bile edilemeyecek bir macera olduğunu düĢünüyorum.
Üstelik o zamanlar denizlerimizin gerçekten bakir olduğunu da düĢünürsek!”
SABAHIN KÖR KARANLIĞINDA, ET-BALIK KURUMU MAĞAZALARI KUYRUKLARI
Küçük bir çocuğun hatıralarından
1970’lerde İstanbul’un muhtelif semtlerinde "Et ve Balık Kurumu Mağazaları" vardı. Bu mağazaların
bir tanesi de; Fatih’te Parmakkapı’daydı. Valide hanım erkenden okula gittiği için, muayyen
vakitlerdeki Et Balık Kurumu alışverişlerini teyzemle birlikte yapardık. 1960’ların sonu ve 70’lerin ilk
yarısında en keyif aldığım şeylerden birisi , bu mağazalara gidip alışveriş yapılmasını en ince
detayına kadar takip etmekti.
O senelerde birçok mamul bulunmazdı memleketimizde. Olanlarsa fahiş fiyata satılırdı ve halkın çok
cüz’i kesimi bu pahalı ürünleri rahatlıkla elde edebilirdi. Orta hallilerden oluşan ezici çoğunluk ise,
mahalle kasabı, manavı, bakkalı yerine; Migros, OR-KO, Et-Balık Kurumu, Belediye Tanzim Satış,
Sümerbank gibi daha makul fiyatlı mallar ve gıda maddeleri satan müesseseleri tercih ederdi.
Bizim muhitteki Et Balık Kurumu, yazın sabah 8:30’da, kışın ise tam 8:00’de çalışmaya başlardı.
Bütün mahalle halkı ve civar semtlerde oturanlar, erkenden mağazanın önünde kuyruk olmaya
başlarlardı. başlar. Saat sabahın yedisini az geçmiş vakitte, hava henüz alacakaranlık olurdu.
Saat sekiz olurdu ama kuyruk halen ilk geldiğimiz andaki haliyle dururdu. Çünkü ilerlemezdi.
Mağazaya mal getirecek olan et kamyonu beklenmektedir. Kuyruktaki herkesin gözü yolun sol
başında, köşeyi dönecek olan Et-Balık kamyonunun yolunu gözler halde
Henüz daha okumam-yazmam yok ki, plakasına bakıp da takip edeyim. Her iki cephesinde
tepesinde iki boynuzu olan bir dana başı ve de bu amblemin üzerindeki E.B.K.kısaltmasını
çok net hatırlıyorum ama...
Beyaz eşyaların ambalaj kutularının içlerine konan kar adı verilen malzeme benzeri kutuları
hayatımda ilk defa EBK’da görmüştüm. Bunların herbirinin üzeri, çok ince ve renkli pelür
kâğıtlarıyla örtülü olurdu.
Benimle alışverişe geldiği vakitler teyzem bir miktar da macar salamı ve sosis alırdı.. Macar salamı
Sosis ise, bir yüzünde elinde sosis kangalları ve salamlar tutan, şapkalı şişman bir aşçı resmi
bulunan naylon torbalar içinde olurdu.
Sabahın köründe teyzeme eşlik etmenin ödülü ise, benim şerefime saat dokuzda yeniden kurulan
mükellef kahvaltı sofrası olurdu ve göz hakkımın olduğu şarküteri mamullerinden tadımlık çeşniler
tabağıma özenle dizilirdi. Teyzem ve rahmetli anneannemle karşılıklı kahvaltımız ederdik EBK
mamulleri eşliğinde...
Seksenlerden sonra Et-Balık Kurumu mağazaları birer ikişer kapandılar. Bize de, işte böyle otuzotuzbeş sene evvelinden bölük-pörçük hatıralar bıraktılar geride... ibrahim Akın KURTOĞLU
KIZGIN BESĠCĠ
Hayvan pazarında, saçı sakalı birbirine karıĢmıĢ, yorgunluktan bitkinleĢmiĢ kızgın adam,
ağlamaklı gözlerle kocabaĢlarına bakıp sızlanmaktaydı: "Taa Kars'tan geliyorum; iki bin lira
kamyon parası verdim. Bir tek hayvanımı bile satamadım; eskiden, yalnız bayramlarda değil
her zaman, Et ve Balık Kurumu'na gider, hayvan satardık. Hepsini sattılar, kapattılar;
hayvancılık öldü.PeriĢanız." 21/12/2007 MümtazSoysal
59
Sığır Gövde ( Karkas):
Yarım Sığır Gövdesi:
Bütün sığır gövdesi yaĢ ve cinsiyetine göre;Tosun, Düve,
Boğa, Ġnek, Öküz diye adlandırılan her ırktan kasaplık
sığırların usulüne uygun olarak kesilmiĢ, yüzülmüĢ, baĢ
ve ayakları ayrılmıĢ, iç organları, böbrekleri, üreme
organları, idrar kesesi ve bunların bağları, yemek borusu
çıkarılmıĢ, böbrek yağları alınmıĢ, kuyruğun 4. kuyruk
omurundan kesilmiĢ ortalama 180-250 kg. ağırlığındaki
bütün haldeki gövdeleridir.
Tüm gövdelerin omurga ve göğüs kemiğinin
tam ortasından sağ ve sol utanç kemiklerinin
birleĢme yerinden geçen dikey bir düzlem ile
ikiye ayrılması sonucu ortaya çıkan iki
parçadan her biridir.
Ön ve Arka Çeyrek Sığır Gövdesi:
Yarım gövdenin 11. ve 12. kaburgalar ve omur eklem yerinden ikiye ayrılması ile meydana gelen
parçalardan her biri olup, arka bacak, fileto, böğür, son 2 kaburgayı içeren ortalama 36-50 kg ağırlığında
ve % 12-14 kemik ihtiva eden kısma Arka Çeyrek; ön bacak, gerdan, döĢ ve ilk 11 kaburgayı içeren
ortalama 54-75 kg ağırlığında ve % 15-17 kemik bulunduran kısma Ön Çeyrek denir.
Yarım sığır gövdesinin 7 ile 8. göğüs eklemleri arasından eklem bağları ayrılarak ve omurgaya 10-15
cm’lik mesafeden geriye doğru paralel kesim ile elde edilen, but ihtiva eden ortalama 25-40 kg.
ağırlığında kemikli gövde parçasıdır
Kısa Pistole:
But:
60
Yarım Sığır Gövdesinin 13. kaburga ile 1. bel omur
ekleminden ve omurgaya 10-15 cm’lik mesafeden geriye
doğru paralel kesimi ile elde edilen but ihtiva eden
kemikli gövde parçasıdır.
Kalça ekleminden ayak bileğine kadar
uzanan bölgenin kemikli etidir.
Orta Kemikli But:
Üst But:
Kalça ( pelvis) kemiği ve kaval (Tibia-Fibula) kemiklerinin
çıkarılması sonucu elde edilen uyluk ( Femur ) kemikli
butdur.
Kalça ekleminden, diz eklemine kadar
uzanan bölgenin ortalama 15-21 kg.
ağırlığındaki kemikli etidir.
Alt But:
Gerdan:
Budun diz ekleminden ayak bileğine kadar uzanan
bölgenin ortalama 3,5-4 kg. ağırlığındaki kemikli etidir.
Boyun omurlarının önde kafa kemikleri, arka
tarafta sırt omurlarıyla bağlantı yerlerine
kadar olan bölümdeki kemikli ettir.
Kol:
Üst Kol:
61
Kürek kemiği baĢlangıcından ön bilek eklemine kadar
uzanan bölgenin kemikli etidir.
Kürek kemiği baĢlangıcından dirsek eklemine
kadar uzanan bölgenin ortalama 7,5-11 kg.
ağırlığındaki kemikli etidir.
Alt Kol:
Fileto:
Kolun dirsek ekleminden bilek eklemine kadar uzanan
bölgenin ortalama 1,5-3 kg. ağırlığındaki kemikli etidir.
Bel omurları ile bunların üzerindeki kas
gruplarının tümünü içeren kemikli ettir.
Bonfile:
Kontrfile:
BüyükbaĢ hayvanlardan karın içinde böbrek yatağından
belin iki yanında uzanan kaslardan oluĢan iç yağlardan
BüyükbaĢ hayvanlardan belin üst kısmında
boydan boya sakrum kemiğinin ortalarına
62
ve iç organ bağlantılarından arındırılmıĢ gevrek yapıdaki,
ortalama 1-1,5 kg. ağırlığındaki kemiksiz ettir.
kadar uzanan ve omurlara yapıĢık olan
kaslardan elde edilen yağlardan arındırılmıĢ
ortalama 1,5-2 kg. ağırlığındaki kemiksiz ettir.
Pirzola:
Antrekot:
BüyükbaĢ hayvanlardan, sırt omurları bölgesinden elde
edilen dilimler halinde ayrılmıĢ ortalama 2,5-3,5 kg.
ağırlığındaki kemiksiz etlerdir.
Biftek:
BüyükbaĢ hayvanlarda göğüs omurları
üzerinden boyuna doğru uzanan kemiksiz
ettir.
Rosto:
BüyükbaĢ hayvanlarda vücudun yumuĢak bölgelerinden, Budun dıĢ kısmından elde edilen yağsız
yağlarından arındırılmıĢ olarak dilimler halinde hazırlanan ortalama 2-3 kg. ağırlığında kemiksiz ettir.
etlerdir.
Yumurta:
Nuar:
63
BüyükbaĢ hayvanların but kısmında diz ekleminin iç
kısmından kalça eklemine doğru uzanan yumurta
Ģeklindeki ortalama 2-3 kg. ağırlığında ettir.
BüyükbaĢ hayvanların but kısmında diz
ekleminin iç kısmından kalça ekleminin dıĢına
doğru uzayan ortalama 1,5-2 kg. ağırlığında
kemiksiz ettir.
Sokum:
Tranç (Ayna):
BüyükbaĢ hayvanların but kısmının üst tarafından elde
edilen ortalama 1,8-2,5 kg. ağırlığında kemiksiz ettir.
BüyükbaĢ hayvanların but kısmının iç
yüzünde üstte çanak kemiğinden, altta diz
eklemine kadar uzanan ortalama 3-4 kg..
Kaburga:
Kuşbaşı:
Kasaplık hayvanlarda üstten pirzola yapımından sonra
geride kalan etlerinden oluĢan kısımdır.
Gövdenin çeĢitli yerlerinden alınan etlerin 3-4
cm. boyutlarında doğranması ile elde edilen
küçük parça etlerdir.
Kıyma:
64
Her türlü etin kıyma makinasından bir veya daha fazla ve
sıfır yahut bir numaralı aynadan geçirilmesi ile
hazırlanan, lop et özelliğini kaybetmiĢ etlerdir.
Koyun Gövde:
Uzun But:
Kasaplık koyun gövde etleri, yaĢ ve cinsiyete göre
Toklu, ġiĢek, Öveç, Marya ve Koç diye
adlandırılan her ırktan kasaplık koyunların
usulüne uygun olarak kesilmiĢ ve yüzülmüĢ, baĢ
ve ayakları ayrılmıĢ, iç organları, böbrekleri,
üreme organları, idrar kesesi ve bunların bağları,
yemek borusu çıkarılmıĢ, böbrek yağları, pelvis
boĢluğu yağları, salkım ve fıtık yağları alınmıĢ,
yağlı kuyruklularda kuyruğu kesilmiĢ, bütün
haldeki ortalama 18-30 kg. ağırlığındaki
gövdeleridir.
Gövdenin 13. kaburga ile 1. bel omur ekleminden
ayrılması ile elde edilen bir but ve bel bölgesini
içine alan ortalama 7,5-9,5 kg. ağırlığındaki
kemikli etidir.
But:
Uzun Kol:
65
Kalça ekleminden bilek eklemine kadar olan
bölgenin kemikli etidir.
5. ve 6. göğüs omuzları ve 13. göğüs omuru ile 1.
bel omur eklemleri arasında omurgaya 15 cm.
mesafeden pirzola parçasının çıkarılmasından
sonra önde 1. göğüs omurunu içine alacak Ģekilde
arkada 13. omur hizasından gövdenin ayrılması
ile elde edilen ve kolu içine alan ortalama 6-8 kg.
ağırlığındaki kemikli etidir.
Kol:
Pirzola:
Kürek kemiği baĢlangıcından ön bilek eklemine
kadar olan bölümdeki kemikli ettir.
KüçükbaĢ hayvanlardan sırt omurları bölgesinden
dilimler halinde ayrılmıĢ ortalama 2,5-3,5 kg.
ağırlığındaki kemikli etlerdir.
Tavuk Eti
Tavuk Gövde( Karkas)
Usulüne uygun kesildikten sonra temizlenmiĢ, tüyleri yolunmuĢ ve ütülenmiĢ,
baĢ, ayaklar, kursak, kuyruk üstü yağ guddesi, solunum borusu, yutak,
barsaklar, böbrek ve döllenme organları ve akciğerleri çıkarılmıĢ 900-1700 gr.
Ağırlığındaki tavuk karkaslarıdır.
Arka 1 / 4 Parça
Bel ekleminden pelvis çatısının boyuna kesimi ile elde edilen pelvis çatısı ve
göğüsün 1 / 2’si ile tüm budu içine alan kemikli etidir.
66
Ön 1 / 4 Parça:(Kanat Dahil )
Kanat 1 / 2 göğüs kısmını içine alan kemikli ettir.
Göğüs:
Kanat ve but parçalarının gövde ile birleĢme yerinden ayrılması ile elde edilen
ve ortalama 400-550 gr. Ağırlığındaki kemikli parçadır.
But:
Uyluk ve kaval kemiğini içine alan bütün haldeki ve ortalama 350-500 gr.
ağırlığındaki kemikli parçadır.
Alt But:
Kaval kemiğini içine alan etli but parçasıdır.
Üst But:
Uyluk kemiğini içine alan etli but parçasıdır.
Kanat:
Göğüsle birleĢme yerinden ayırarak elde edilen ortalama 135-160 gr.
ağırlığındaki kemikli tüm kanat parçasıdır.
Boyun:
Boyun omurunun üstte kafatası ile altta ilk göğüs omuru bağlantılarından
uzaklaĢtırılması ile elde edilen ortalama 80-100 gr. ağırlığındaki kemikli
parçasıdır.
Sucuk:
Ġçindekiler Sığıt eti, manda eti, kuyruk yağı, sarımsak, tuz, kimyon,
kırmızıbiber, karabiber, antimikrobiyal madde (sodyum nitrat ) asitliği
düzenleyici madde ( gulukono delta lakton ).Muhafaza: Vakumlu
ambalajlarda +4 °C da 3 ay
Halk-Macar-Mortadella Salam:
Ġçindekiler Sığır eti, manda eti, kuyruk yağı, niĢasta, tuz, karabiber,
kırmızıbiber, zencefil, kiĢniĢ, Ģeker, antioksidan madde (askorbik asit )
antimikrobiyal madde ( sodyum nitrat, sodyum nitrit ) stabilizör madde (
fosfat ).Muhafaza: Vakumlu ambalajlarda +4 °C da 2 ay
67
Sosis
Ġçindekiler Sığır eti, manda eti, kuyruk yağı, buz, niĢasta, tuz, karabiber,
kırmızıbiber, kiĢniĢ, zencefil, Ģeker, antioksidan madde (askobik asit )
antimikrobiyal madde (sodyum nitrat, sodyum nitrit ) stabilizör madde
(fosfat).Muhafaza: Vakumlu ambalajlarda +4°C da 2 ay
Kavurma:
Ġçindekiler: Et, yağ, tuz.Muhafaza: -18°C da 6 ay.
Hamburger
Ġçindekiler Dana ve kuzu etinin uygun oranlardaki karıĢımı, galete unu,
soya irmiği, soğan ve baharat.Muhafaza: -18°C da en fazla 6 aydır.
Ġinegöl Köfte
Ġçindekiler: Dana ve kuzu etinin uygun oranlardaki karıĢımı, süt,
tuz.Muhafaza: -18°C da en fazla 6 aydır.
Pastırma
Ġçindekiler Sığır sırt eti, tuz, buy otu tohumu, sarımsak, kırmızı biber.
Muhafaza: 1°C ile 4 °C arasında 3 ay.
68
YARARLANILAN KAYNAKLAR:
1. Türkiye Ġstatistik Yıllığı DĠE
2. Türkiye 2000 Hayvancılık Kongresi, Ankara Ticaret Borsası, Ankara
3. Et ve Balık Kurumu Faaliyet Raporları
4. Et ve Balık Kurumu Pazarlama Raporları
5. Et ve Balık Kurumu Bilanço Raporları
6. Tarımsal Yapı 2000, DĠE
7. Tarım Ġstatistikleri Özeti 1981-2000, DĠE
8. Türkiye ġeker Fabrikaları Faaliyet Raporu
Hazırlayanlar:
Ahmet UÇAR
Yönetim Kurulu BaĢkanı
ve Genel Müdür Yardımcısı
Fatma GÖKMEN
Strateji Dairesi BaĢkanlığı
Uzman
69