apollonıa 2020 - Apollonia 2020

Apollonia 2020
DİŞLİ BİR AKSİYON
Önsöz
Dr. Michaela Höbarth-Haydn
Dişçi dendiğinde günümüzde çoğu insan
hala tedirgin oluyor. Diş çürümesi dünyadaki en yaygın hastalıkların başında gelir.
Uygun önlemler alınarak (doğru bakım,
beslenme, dişçi ziyareti gibi) diş çürümesinin önüne geçmek mümkündür. Bu
önlemler erken yaşlarda alınmaya başlanmalıdır.
Bu nedenle Aşağı Avusturya eyaletindeki tüm kreşlerde ve
devlet okullarının ve özel okulların büyük bir kısmında
“Apollonia 2020” adı altında düş çürümesine karşı koruma
kampanyası başlatıldı. Aşağı Avusturya eyaletinin, Aşağı
Avusturya sağlık sigortalarının, Aşağı Avusturya dişçi
odalarının, »Tut gut!« kampanyasının ve Dişlerle ilgili önleyici
tıbbın çalışma grubunun (AKS-ZAVOMED) yaptığı bir işbirliği
çerçevesinde, diş sağlığı eğitmenleri (DSE) ve diş hekimleri
pedagogların ve öğretmenlerin yardımıyla diş fırçalamanın
hangi yöntemlerle eğlenceli hale getirebileceğini anlatıyor.
Projenin ana hedeflerinden biri Dünya Sağlık Örgütünün
(WHO) 2020 yılı için öngördüğü hedeftir: 6 yaşındaki
çocukların %80’inde dişlerde çürük olmamalıdır.
Size ve çocuklarınıza bu hedefe erken ulaşmanızı ve böylece
dişçi ziyaretinin stresli geçmemesini diliyorum!
Dr. Michaela Höbarth-Haydn, Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanı ve
Dişlerle ilgili önleyici tıbbın çalışma grubu başkanıdır
Apollonia 2020 – Çocuklar için
diş çürümesinin önlenmesi
Daha 1989 yılında Dr.Karl Bauer’in inisyatifi ile “Diş Çürüğü”
konusunda Aşağı Avusturya’nın kreşlerinde bir önleyici proje
hayata geçmişti.
2001 yılından beri Aşağı Avusturya’daki tüm kreşlere
tamamen ve 2003 den bu yana da tüm ilkokul ve özel eğitim
ve özel okullarda diş hekimlerinin koruyucusundan adını alan
“Apollonia 2020” ismiyle hizmet verilmektedir.
Diş sağlığı eğitimcileri, kreş pedagogları, öğretmenler,
sponsor diş hekimleri ve anne babaların işbirliği ile oyunlarla
diş sağlığı ve bakımı konusunda bilgi ve motivasyon verilmektedir.
Diş Sağlığı Eğitimcileri – DSE
Diş Sağlığı Eğitimcileri 2000/2001 eğitim yılından bu yana
Aşağı Avusturya’da bulunan tüm kreşleri ve 2003/2004 eğitim
yılından bu yana da ilkokullar, özel eğitim ve özel okulları her
bir eğitim yılında en az iki kez ziyaret etmektedirler.
“Ağaç yaşken eğilir” sloganıyla çocuklara oyun şeklinde diş
sağlığı konusu hakkındaki her şeyi öğretiyorlar.
Hedef günlük diş fırçalamanın otomatikleşmesi ve olumlu bir
diş bilincinin geliştirilmesidir.
Kreş Pedagogları ve Öğretmenler
Kreş pedagogları ve öğretmenlerin enerjik destekleriyle
“Diş Sağlığı” konusu günlük kreş ve okul hayatına entegre
edilmektedir.
Pedagogların proje çerçevesinde hem diş sağlık eğitimcileri
hem sponsor diş hekimleri hemde anne babalarla iletişimi
vardır. Bu şekilde proje kapsamında önemli bir aracı rolü
oynamaktadırlar.
Sponsor Diş Hekimleri
Çocuklar kreşte her 2 yılda bir, ilkokullarda 1. vede 4.sınıfta
bir sponsor diş hekimi tarafından muayene edilir fakat tedavi
görmezler. Anne babalar muayene sonucu hakkında yazılı
olarak bilgilendirilirler ve gerektiği takdirde kendilerinin
belirlediği bölgelerndeki bir diş hekimine gitmeleri istenir.
Anneler ve Babalar
Anne ve babalarda projeye dahil edilirler. Bir veli toplantısı
çerçevesinde öğrenilenlerin çocuklar için tutarlı bir şekilde
günlük yaşamlarında uygulamalarını sağlamak için ayrıntılı
bir şekilde bilgilendirilirler.
Bu aksiyona katılım tüm taraflar için tamamen ücretsizdir!
Başarı açıkça
görülüyor!
Sponsor hekimler tarafından çocukların dişlerinin durumuna
ilişkin alınan veriler her yıl istatistiki olarak değerlendirilmektedir. Karşılaştırma “çürüğü olmayan” çocuklarının sayısının
oldukça yükseldiğini göstermektedir. Başarı gerçekten
görülüyor! Fakat WHO’nun 2020 yılında kadar olan hedefine
(altı yaşındaki çocukların %80 ninde diş çürüğü olmaması)
ulaşabilmek için projeye dahil olan tüm katılımcıların daha
fazla çabasını gerektirmektedir.
6 YAŞ ÇOCUKLARIN DİŞ DURUMU
2003/2004
Çocuk sayısı: 9.497 | Ortalama yaş: 6,81
%37,8
%19,1
%29,5
%13,7
50
40
30
20
10
0
2011/2012
Çocuk sayısı: 7.939 | Ortalama yaş: 6,56
%49,2
%19,1
n
n
n
n
%11,6
çürüksüz, dolgusuz, çekilmemiş
çürük, dolgulu, iki diş çekilmiş
çürük, dolgulu, dört diş çekilmiş
çürük, dolgulu, dörtten fazla diş çekilmiş
%20,0
50
40
30
20
10
0
Altı
Ağırlık noktamız
1. Doğru fırçalama tekniği
Çocuklar “KırmızıBeyazTekniği” ni öğreniyorlar. Çocuklar on
yaşlarına kadar bir yetişkinin rehberliğinde veya yardımı ile
dişlerini fırçalamalıdırlar.
2. Diş çürüğü oluşumu
Diş çürüğünün nedeni bakterilerdir. Bakteriler dişe doğrudan
saldırmazlar ama besin şekerini asite dönüştürürler ve buda
diş minesinin çözelmesini başlatır.
3. Dişlerin yapısı
Dişler canlı nesnelerdir ve ağızda görülen küçük bir kısımdan
daha fazlasıdır.
4. Diş değişimi
“6-azı dişi” ilk kalıcı diştir. 6 yaşında süt dişi sırasının en
sonundaki dişin arkasından çıkar – sıklıkla ilk süt dişleri
dökülmeden önce.
5. Diş Hekimi Ziyareti – Diş çürüğü tedavisi
Çocuklar diş hekimi ordinasyonunu öğreniler – hedef diş
hekimi ziyaretinin olağan görülmesidir.
6. Beslenme
Diş çürüğünün baş nedeni sık şeker tüketimidir. Çocuklarda
diş için asıl tehlike şekerli, öğünler arasında yenilen yemekler
ve içeceklerden kaynaklanmaktadır.
Kroko
nasıl yapıldığını açıklıyor
Pelüş hayvan “Kroko” çocuklar için “Apollonia 2020” projesi
için tanınma işaretidir. Kroko diş sağlığı eğitimcilerine eşlik
ediyor ve karakteristik dişleriyle optimal bir “sunum modeli”dir.
Çocuklar bu pelüş hayvanı daha kreşte öğrendiklerinden
okulların 4. Sınıfına kadar bilinen bir dosttur. Krokos’un
yardımı ile diş fırçalama ve diş sağlığı konuları daha iyi
iletilebilir ve çocuklarda olumlu bir yer tutar. Kroko’nun
açıklamaları çocuklar tarafından çok ciddiye alınır.
➔ “ Dişlerini günde en az 2 x fırçala!”
Doğru yardımcı malzemelerle özenli ağız temizliğ ve
dengeli beslenme başarıya götüren anahtardır.
➔ “ Diş hekimine yılda en az 2 x gitd
işlerin sağlıklı olsa bile!”
Diş sağlığına konusu ile ilgili her şeyi sana diş hekimin
açıklayacaktır.
➔ “Ara sıra tat almaya izin var–
önemli olan yedikten sonra dişlerini fırçalamandır!”
Hemen her kes şekerlemeler yemeyi sever – gıda ve
içeceklerdeki gizli şekere dikkat et!
➔ “Her gün çokca taze meyve ve sebze ye.
Bunlar seni ve dişlerini sağlıklı tutar!”
Dengeli ve çok yönlü beslenme sadece sana değil
dişlerinede iyi gelir.
Dişin Yapısı
Diş minesi
Diş Kemiği
Diş özü
Diş kökü
Çene
kemiği
Sinir ve Kan
damarları
Diş kökü
sementi
Anne ve Babalar
için Bilgiler
Diş minesi, diş kemiği ve diş kökü sementi dişin üç sert
maddesidir. Diş özü – dişin “canlı” çekirdeği- sinir ve kan
damarlarını içerir. Diş kökü dişin çeneye sıkıca yerleşmesini
sağlar.
Eksiksiz süt dişi dişleri 20 dişten oluşur. Diş çürüğü daha
1.süt dişinden itibaren oluşabilir ve o zamandan itibaren
düzenli diş bakımı önemlidir.
2 yaşından itibaren dişler günde iki kez bir çocuk diş macunu
(florlu çocuk diş macunu) ile fırçalanır. Diş hekimine düzenli
olarak gidilmesi bu yaştan itibaren önerilir.
İlkokul çocukları yetişkin diş macunu kullanabilirler. Anne ve
babalar için genel kural çocuk akıcı yazana kadar arkadan
yeniden fırçalamalarıdır.
Eskimiş ve fırça telleri bozulmuş diş fırçalarını mutlaka
değiştiriniz! Uzmanlar diş fırçasınının en az her üç ayda
bir değiştirilmesini önermektedirler’
Diş çürüğüne
şans vermeyelim!
➔G
ünde üç ana öğün ve iki ara kahvaltı tavsiye edilir
– önemli olan gıdalarda çeşitliliktir!
➔S
ürekli olarak atıştırmak ve içmekte dişlere zarar verebilir!
➔ “sağlıklı” olarak nitelenen çocuk gıdalarında dikkatli
olunuz. Bu zengin yağlı ve şekerli şekerlemeler sağlıklı
bir kahvaltının yerini tutmaz!
➔G
ıdaların (cips, tereyağlı bisküvi, atıştırmalık hamur işleri)
yapışkan konsistenslerinden dolayı diş çürümesine
yatkınlığı artırmaktadır!
➔ y üksek şeker veya asit içerikli içeceklerden sakınınız
(Cola, buzlu çay, limonata, şurup,...)!
➔A
kşamleyin dişler fırçalandıktan sonra yatakta atıştırmaya
izin yok – buna içeceklerde dahildir (su hariç)!
➔D
aha “büyük” bir tadımı en iyisi bir ana öğün çerçevesinde
yapınız böylece çok sayıda küçük küçük yemekten daha
az dişe zarar verir.
➔D
iş çürümesi bir enfeksiyon hastalığıdır. Çocuğunuzun
ilk yaşlarında emziğini/kaşığını yalamaktan sakınınız!
➔B
iberonlarda sürekli emzik kullanmayınız ve şekerli
içecekler doldurmayınız!
Kahvaltı ve ara kahvaltılar
için çeşitlilik
➔ p eynir bazında ekmeğe (kepek ekmeği) sürülen peynirler,
yağsız sucuk, tereyağ üzerine frenk soğanlı, turp, hıyar,
domates,...
➔H
amur işleri: graham ekmeği, ayçiçeği çekirdeği ekmeği,
kabak çekirdeği ekmeği,...
➔m
evsimine göre taze meyve, meyve salatası, kompostosu,
püre
➔M
evsimine göre çiğ sebze (biber, domates, lahane, havuç,
hıyar,...), batırarak yemek için baharatlı peynirle birlikte
➔S
üt ve süt ürünleri (inek sütünü bir yaşına basmadan
önce vermeyiniz): içinde taze meyvelerin (çilek, muz,
ahududu,...) bulunduğu sütle karışık içecekler
➔T
aze meyveli yoğhurt veya peynir, ayran, tereyağı,
kesilmiş süt
➔M
üsli, sütle birlikte mısır gevreği, yoğurt,... (şeker içeriğini
dikkate alınız!)
➔ k urutulmuş meyveler, fıstık, çerez karışımı
➔ İçecekler: su, çok sulandırılmış %100 meyve veya sebze
suyu, şekersiz meyveler veya bitkisel çaylar
Nereden
bilgi alabilirim?
İşbirliği ortağınız:
Arbeitskreis für zahnärztliche
Vorsorgemedizin (Dişlerle ilgili
önleyici tıbbın çalışma grubu)
Neue Herrengasse 10 / 3. Stock
3100 St. Pölten
Tel: 02742/23894, Faks: 02742/23894-11
[email protected]
www.apollonia2020.at
Initiative »Tut gut!«
Stattersdorfer Hauptstraße 6/C
3100 St. Pölten
»tut gut« destek hattı: 02742/22655
[email protected]
www.noetutgut.at
Masraf yüklenici:
NÖ Krankenversicherungsträger
Yasal not:
Yayınlayan, medya sahibi ve içerikten sorumlu: AKS-ZAVOMED;
BgA „Gesundes Niederösterreich”, NÖ Gesundheits- und Sozialfonds, Abteilung
Gesundheitsvorsorge »Tut gut!«
Fotoğraflar: BgA „Gesundes Niederösterreich”, NÖ Gesundheits- und Sozialfonds,
Abteilung Gesundheitsvorsorge »Tut gut!«; iStock; Roland Voraberger; Franz
Weingartner; Yayın: Christa Dietl
Tasarım: Peter Chalupnik; Baskı: Druckerei Janetschek GmbH
Basılan bu yayının içeriği editörler/telif hakkı sahipleri tarafından itinayla kontrol
edilmiştir ve en güncel bilimsel bilgilere göre hazırlanmıştır. Basılan bu yayının
içeriği, doğruluğu, eksiksizliği ve güncelliği ile ilgili yayıncı ve editörler/telif hakkı
sahipleri hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmiyor. Mevcut dokümanın kullanımından
veya içeriğinden her türlü zarar için sorumluluk kabul edilmez.
türkische Übersetzung
www.apollonia2020.at