GenelBilgi - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü

qwertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
MOZAMBİK
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
wertyuiopgüasdfghjklsizxcvbnmöçq
1. Coğrafi Verileri
1.1.Konumu
Mozambik veya resmi adıyla Mozambik Cumhuriyeti Afrika’nın güneydoğusunda, Hint Okyanusuna'na
kıyısı olan ülke. Ülke; Tanzanya’nın güneyinde, Malavi ve Zambia’nın kuzey batısında, Zimbabve’nin
doğusunda, Swaziland ve Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kuzeydoğusundadır. Yüzölçümü 801.590
km²'dir. Malavi ile 1,569 km, Güney Afrika ile 491 km, Svaziland ile 105 km, Tanzanya ile 756 km,
Zambiya ile 419 km, Zimbabve ile 1.231 km olmak üzere toplam 4,571 km. kara sınırı, tamamı Hint
Okyanusu'na olmak üzere 2,470 km.'lik kıyı sınırına sahiptir
1.2.Yüzölçümü
Ülkenin yüzölçümü 799.380 km2 dir. Ülkenin önemli şehirleri; Beira, Quelimane, Nampula, Xaixai,
Chimoi, Inhanbane, Pemba ve Tete'dir. Hint Okyanusu boyunca uzun ve ince uzanan ülkenin kıyı
uzunluğu 2515 km'dir. Bu kıyıları limanların yanı sıra turistik sahillere sahiptir. Komşuları : Tanzanya,
Malavi, Zambiya, Zimbabve, Güney Afrika ve Svaziland'dır. Bu ülkelere gelen mallar genelde
Mozambik limanlarından geçerek içeri girmektedir.
1.3.Sınırları ve Komşuları
Güneydoğu Afrika’da bağımsız bir devlet. Mozambik’in kuzeyinde Tanzanya, kuzeybatısında Malawi,
Zambiya, batısında ve güneybatısında Güney Afrika Cumhuriyeti, Swaziland, doğusunda Hind
Okyanusu yer alır. Önceden Portekiz’in denizaşırı bir eyaleti olarak bilinen Mozambik, 25 Haziran
1975’te bağımsızlığını kazanmıştır.
1.4.Arazi Yapısı
Kıyı Ovası Mozambik topraklarının beşte ikisini ihtiva eder. Bu bölgenin batısında, deniz seviyesinden
yaklaşık 150 ila 200 metre yüksekliğe sahip alçak yaylalardan ve tepelerden meydana gelen bir geçiş
bölgesi bulunur. Ülkenin batı kısımları ortalama 1050 metre yüksekliğiyle üçüncü bir bölge teşkil eder.
Bu bölge Rodezya dağlık arazilerinin bir uzantısıdır. Tete’nin kuzeybatı eyaletindeki 2000 metre
yüksekliğindeki Namuli Dağları, merkezi Mozambik’teki Gorongossa Dağları ve güneybatı sınırı
boyunca uzanan Lebombo Dağları bu bölgede yer alır.
Mozambik’in bütün nehirleri Hint Okyanusuna dökülmekte olup, ülkede yoğun bir ağ meydana
getirir. Kuzeyden güneye büyük nehirler Ruvuma, Ligonha, Lurio, Zambezi ve Limpopo’dur. Yağış
miktarı değişiklikleri, nehirlerin akışını düzensiz hale getirir. Dolayısıyla düzenli olarak nehirlerde
ulaşım yapılması mümkün olmaz.
1.5.İklim
Mozambik’te tropikal iklim hüküm sürer. Yılda, bir kurak ve bir yağışlı mevsim olmak üzere iki mevsim
vardır. Hemen hemen yıllık yağışın hepsi, ekimden marta kadar devam eden yağışlı mevsimde
görülür. Bu dönemde yağmur getiren kuzeydoğu muson rüzgârları ile değişen sıcaklıklar yüksektir.
Kıyıda sıcaklık, yağışlı mevsimde % 80 civarında nisbi bir nemlilikle, 27°C ila 29°C arasında değişir.
Yağış miktarı Quelimane veBeira arasındaki merkezi kıyıda oldukça fazla olup, yılda ortalama 760
mm’dir. Kıyıdan içeriye uzanan ovanın bu kısmında yağış ve nem azalır. Fakat iç kesimdeki yaylada
tekrar yükselir. Mozambik’te en yüksek yıllık yağış miktarı 1650 mm ile kuzey dağlarında ve Rodezya
sınırı boyunca vuku bulur. İç kesimin iki büyük kısmı oldukça kuraktır. Bunlar yılda 300 mm yağış alan
Gaza’nın güneybatı eyaleti ve Tete etrafındaki Zambezi Vadisidir.
Hafif kurak mevsim, nisan ayından eylüle kadar devam eder. Bu dönemde, ekvatordan güneye doğru
akan Mozambik sıcak su akıntısı, kıyıya 19°C’lik sıcaklık ortalaması kazandırır.
1.6.Arazi Kullanımı
Ülkedeki arazilerin %4’ü tarıma uygun topraklar , %56 otlaklar, %18 ormanlık arazidir. Ülkede 60’ın
üzerinde ırmak vardır. Bu ırmakların debisi yüksektir. Zambezi 8 ülkeden geçen ve dünyadaki önemli
ırmaklardan biridir. Dünyanın en büyük barajlarindan biri olan Cahora Bass ta Zambezi Nehri
üzerindedir. Ülkenin 13%’ü ırmak ve göllerle kaplıdır.
1.7.Diğer İlgili Konular
Ülkenin başkenti Maputo dir. Başlıca Şehirleri Maputo, Nampula, Beira, Chimoio, Nacala dir. Telefon
Kodu +258 dir. Resmi Dili Portekizce dir. Putperest, İslamiyet, Hıristiyanlık dinleri bulunmaktadır.
2.Nüfus Bilgileri
Mozambik nüfusunun % 98’den fazlasınıAfrikalılar meydana getirir. Kalanı Avrupalılar, Hintliler, Doğu
Asyalılar ve melezlerden (Afrikalı-Avrupalı karışımı) ibarettir. Nüfusun % 90’ı tarım işçisidir. Hintliler
ve Doğu Asyalılar önceden beri ticaretle meşgul olurlar. 1974’lerde 120.000 Portekizlinin göçü, ülkeyi,
modern ekonominin iyi işlemesi için gerekli eğitimli personelden mahrum bırakmıştır.
Mozambik’le Afrikalı toplumlar ve komşu devletlerdeki kabileler arasında büyük bir benzerlik vardır.
Hepsi Bantu dillerini konuşur. En çok kullanılan diller güneyde Thonga, Zambezi Vadisinde Nyanja,
kuzeyde Maksa ve Yao, kuzeydoğuda ve kıyıda Swahili’dir. Resmi dil Portekizcedir.
Zambezi Nehrinin kuzeyinde Moravi, Yao, Makoe ve Lomue kabileleri bulunur. Güney Mozambik’te
ise Shona, Thoaga, Chopi ve Ngoni kabileleri vardır.
Nüfusun % 58’i putperest olup, kalanını Müslümanlar ve Hıristiyanlar meydana getirir.
Bütün eğitim kuruluşları devletin elindedir. Okullarda ülkenin tek partisi olan Frelimo’nun ideolojisi
öğretilmektedir. Okuma-yazma oranı % 15 civarındadır.
3.Ekonomik Göstergeler
3.1.Ekonomiye Genel Bakış
Mozambik ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır. İşlemeye elverişli toprakların % 5’i ekilidir. Mahuncevizi, şeker
ve pamuk başlıca ihraç ürünleridir. Ayrıca, çay; kurutulmuş hindistancevizi içi ve sisal de (bir çeşit elyaf) önemlidir.
Bu altı mahsul Mozambik ihracatının % 60’ını teşkil eder. Büyük hindistancevizi, pirinç, buğday, mısır, yerfıstığı ve
muz esas itibariyle iç tüketimde kullanılmak üzere yetiştirilir. Mozambik, dünyanın en çok mahuncevizi üreten
ülkelerinden biridir. Bunun en büyük müşterisi Hindistan ve ABD’dir.
Sanayi ürünleri her ne kadar milli gelirin % 10’unu meydana getiriyorsa da, 1960’tan beri arttırılmaktadır. Sanayi
esas itibariyle şeker, hindistancevizi, buğday ve pamuk gibi temel ürünlerin işlemesine tahsis edilmiştir. Çimento
ve sun’i gübre fabrikaları iç ihtiyaçları karşılar. Komşu ülkelere ihraç için; demiryolu, araba ve makinaları imal
eder. Başşehir Maputo’daki bir petrol rafinerisi, Güney Afrika Cumhuriyetine ve Swaziland’a petrol ihraç
etmektedir.
Zembezi Nehri üzerindeki Cabora Bassa Barajı Afrika’nın en büyük hidroelektrik projesidir. 1969’da yapımına
başlanan baraj 1974’de tamamlanarak bir milyar dolara mal olmuştur. Üretilen elektriğin çoğu, Güney Afrika’ya
satılmaktadır.
Ülkenin demiryolu şebekesi, öncelikle kıyı ile iç kesim arasında yük taşımaya tahsis edilmiştir. Ana limanların
herbiri (Maputo, Beria ve Nacola) komşu ülkelere uzanan demiryollarının uç noktasıdır. Esas itibarıyla bu yollarda
yapılan transit ticaret, Mozambik döviz gelirlerinin % 30’unu sağlar. Ülkeyi kaplayan demiryolu ağı, Mozambik’i iyi
karayollarından mahrum bırakmıştır. Yolların yaklaşık % 10’u asfalttır. Bütün ana yollar, iç kesimi limanlara bağlar
ve Beira-Maputo karayolu hariç pek az iyi tali yol vardır.
3.2. Sektörler göre iş gücü dağılımı
Mozambik 9,6 milyar ABD Doları GSYİH ile Afrika kıtasında 25. büyük ekonomidir. Gelişmekte olan
Mozambik ekonomisi 2008-2010 döneminde ortalama %6,8 oranında büyümüştür. Ancak ülkede
halen pek çok kişi yoksulluk sınırının altında hayatını sürdürmektedir. Bununla beraber, özellikle son
dönemlerde bulunan doğal gaz rezervleri ile birlikte ülkenin büyümeye devam edeceği öngörülmekte
olup, orta ve uzun vadede ülkenin büyük atılımlar göstereceği tahmin edilmektedir.
Ülke GSYİH’sının %28,4’ünü tarım oluşturmaktadır. Özellikle ülkenin verimli kuzey bölgelerinde tarım
potansiyeli yüksektir, ancak, arazi kullanım hakkı problemi bu potansiyeli kısıtlamaktadır. Önemli
tarımsal ürünler şeker, kurutulmuş hindistancevizi, kaju, çay ve tütündür. Kabuklu deniz hayvanları
tütünden sonra en fazla ihracatı gerçekleştirilen ikinci tarım/gıda ürünüdür.
Sanayi sektörü ülke GSYİH’sının %26,9’unu oluşturmaktadır. Ülkedeki en büyük yabancı yatırımı olan
Mozal alüminyum tesislerinin genişlemesinin (860 milyon dolar tutarında) etkisiyle imalat sektörü
büyümektedir. 2010 yılında ülke ihracatının yarısından fazlasını işlenmemiş alüminyum
oluşturmuştur.
Ülke GSYİH’sının %44,7’sini ise hizmetler sektörü oluşturmaktadır.
İşgücünün %81’i tarım sektöründe, %6’sı sanayi sektöründe, %13’ü ise hizmetler sektöründe istihdam
edilmektedir.
Turizm sektörü yeterince gelişmemekle birlikte yüksek bir potansiyele sahiptir. 2011 yılında
turizmden elde edilen gelirler %2,21 oranında azalırken 2012 yılında %17,9 artacağı tahmin
edilmektedir.
3.3.Orman, Tarım ve Hayvancılık Ürünleri
Kıyıdan itibaren kuzeyde ve güneyde, iç kesimde yabani mahun cevizi ağaçları bulunur. Kıyı hattı
boyunca, bilhassa nehir yolları dışında, mangrar (tropik deniz sahillerinde bataklıklarda mevcut olan
karakteristik bir bitki) bataklıkları ve hindistancevizi ile hurma ağaçları mevcuttur. Diğer ağaçlar sedir,
abanoz, demirağacı ve sandal ağacıdır. Nehir kıyılarında bamba ve mızrak otu, ormanlarda kauçuk
asmaları yetişir.
Mozambik de ülke nüfusunun çoğu kırsal kesimde yaşamakta ve geçimini tarım ile sağlamaktadır.
Bununla birlikte ülkenin tarım potansiyeli kullanılanın çok üzerindedir. Mozambik in yüz ölçümünün %
45 i tarım için uygun olmakla birlikte sadece %16 sı ekilidir ve sadece %3 de sulu tarım yapılmaktadır.
Çiftçilerin sadece %4-5 i gübre kullanmaktadır.
Tarım ülke GSYİH sının %28,4 ünü oluşturmakta ve işgücünün % 81 i tarım sektöründe istihdam
edilmektedir. Özellikle ülkenin verimli kuzey bölgelerinde tarım potansiyeli yüksektir.Ancak arazi
kullanım hakkı problemi bu potansiyeli azalmaktadır.Önemli tarımsal ürünler şeker, kurutulmuş
Hindistan cevizi, kaju, çay ve tütündür.
3.4.İthalat ve İhracat Ürünleri
3.5.Diğer İlgili Konular
Mozambik in uyguladığı gümrük vergisi oranları %0 ila %20 arasında değişmektedir. Ortalama ise %45 civarındadır. Mozambik Malavi ile serbest ticaret Anlaşması bulunmaktadır. Söz konusu anlaşma
kapsamında bira, alkolsüz içecekler, tütün, şeker, bitkisel yağlar tavuklar ve yumurtaları, ofis gerçleri
petrol ürünleri silahlar ve patlayıcılar hariç olmak üzere diğer ürünlerin ticareti gümrüksüz olarak
gerçekleştirilebilmektedir. Mozambik aynı zamanda Zambiya ile STA imzalama aşamasındadır.
4.Ormancılık Yapısı
4.1.Ormancılık Teşkilat Yapısı
Bakanlığın genel yapısı
Ulusal arazi
planlama
müdürlüğü
Ulusal doğal
kaynaklar
yönetimi
müdürlüğü
Ulusal çevresel etki
değerlendirmesi
müdürlüğü
Kıyı bölümü
Kalite kontrol
departmanı
Kentsel çevre
bölümü
Doğal kaynaklar
korunma
bölümü
Ulusal çevresel
teşvik ve
bilinçlendirme
müdürlüğü
Çevre denetimi
bölümü
ÇED inceleme
bölümü
Ulusal
planlama
müdürlüğü
Eğitim bölümü
Yayım bölümü
sözleşmeler
koordinasyonu
ofisi
4.2.Orman Varlığı Ve Üretilen Orman Ürünleri (Odun Ve Odun Dışı Ürünler)
Ülkedeki ormanlar toplam olarak 30.000.000 ha alan kaplamaktadır. Buda yaklaşık olarak yüz ölçümü
%39dır.ormanların yıllık değişimi --50.000 ha dır.buda yaklaşık olarak % -0.3 dir ve ormanlar her
geçen gün azalmaktadır.
4.3.Ormancılığın Ekonomideki Payı
Ülkedeki ormancılık da Endüstriyel odunlarının payı 1.732.000m 3 dir yakıt olarak ise 20.297.000 m 3
kullanılmaktadır
4.4.Özel Sektörün Ormancılıktaki Rolü
Ormanların tamamı ülkeye aittir. Özel mülkiyet yoktur.
4.5.Ormancılık Eğitimi ve Ormancılık Araştırma Enstitüleri
4.5.1. Ormancılık Fakülteleri
Eduardo Mondlane University Maputo
Universidade Pedagógica
4.5.2.Ormancılık Araştırma Enstitüleri
5.Korunan Alanlar
6. Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon kontrolü Faaliyetlerinin Yer
Aldığı Kurumları
6.1 Ulusal Odak Noktaları
 Eng. Anselmina L. Liphola
National Director
Environmental Management
Ministry of Environmental Affairs
Acordos de Lusaka Ave. No. 2115
P.O Box 2020
Maputo City Maputo
Mozambique
 Mrs. Felismina A. Longamane Langa
National Directorate for Conservation Areas
Av. 25 de Setembro
No. 1018
Maputo
Mozambique
 Mr. Nomier Bazo
Head
Department of Legal Issues
Ministry of Environmental Affairs
Av. Acordos de Lusaka No 2115
P. O. Box 2020
Maputo
Mozambique
 Eng. Maria Estrela Alberto
Head
Department of Seeds
Ministry of Agriculture
Maputo
Mozambique
7.Uluslararası İlişkiler
7.1.Uluslararası Kurumlarla Olan İlişkiler ve Raporlar
Ülke; FAO, En Az Gelişmiş Ülkeler ve Afrika Birliğine İslam işbirliği (İİT)teşkilatı ormancılık komitesi
(COFO)üyedir.
7.2.Uluslar Arası Projeler
Taraf olduğu uluslararası anlaşmalar Biyoçeşitlilik İklim Değişikliği-Kyoto Protokolü, Çölleşme
Tehlikedeki Türler, Tehlikeli Atıklar, Deniz Kanunu, Ozon Tabakasını Koruma. Seçilen anlaşmalar
imzalanmış fakat hiç birisi onaylanmamıştır.