3 Önsöz Sinonimnär gösterer herbir dilin zenginniini. Sinonimnerin

3 Önsöz Sinonimnär gösterer herbir dilin zenginniini. Sinonimnerin

Önsöz
Sinonimnär gösterer herbir dilin zenginniini.
Sinonimnerin bilinmesi verer herbirinä kolaylık açıklamaa
fikirini taa uygun hem gözäl.
Sinonim deniler o laflara, angıları başka-başka öter
hem başka-başka yazılêr, maanaları sa birtakım, yada yakın
biri-birinä.
Avtorlar başladı işä, annayarak bu sözlüün lääzımnıını.
Kiyadın neeti: maanayca biri-birinä yakın, ufak maana
nüanslarınnan ayırılan lafları sinonim gibi vermää.
Ne verecek bizä sinonimnär sözlüü:
1. yardım edecek bulmaa lääzımnı lafı kısa zamanda;
2. gösterecek bilinmeyän, siirek kullanılan lafları hem
arhaizmaları;
3. zenginnedecek dünnä görüşünü, tanıştıracek eni
laflarlan.
Dilimizin gramatikası hem leksikologiyası az
aaraştırıldı, ama sinonimnär hiç aaraştırılmadı.
Gagauzça sinonimnär sözlüü başkalanêr yabancı
sinonim sözlüklerindän
baş lafın (dominanta)
rusçaya
çevirilmesinnän. Bu bizim sinonim sözlüün özellii.
Neetimiz − yardım etmää gagauz dilini taa derindän
bilmää isteyän okuyuculara, gagauz dilini aaraştıran dünnä
türkologlarına.
Sözlüktä sinonim sıralarına savaştık koymaa gagauz
dilinin
literatura
leksikasından
kaarä,
arhaizmaları,
dialektizmaları, neologizmaları, diişik maanalı siirek kullanılan
lafları, frazeologizmaları.
Sözlüü düzärkän bakıldı türlü tipli sinonim sözlükleri.
Biz inkär ettik prinţipi, ani var nasıl sinonim sırasına
girsin türlü söz payında laflar, deyecez: aaç, acıkmaa koyuldu
salt birsözpaylı laflar: gitmää, örümää, adımnamaa, varmaa
(folk).
3
Dominantayı ayırarkan alındı o laf, angısı en belli, açık
gösterer hepsi sıradakı lafların maanalarını.
Örnek: KIRMIZI, al, kızıl красный, алый
Burada dominanta kırmızı, o üzerä, ani allafındavar
ekspresiya, halk epitet nışanı: al-kan oldu herersi; al bayrak
parlêêr. Kızıl sözü sä arhaizma lafı.
Dominantaya koyulmadı dialekt, jargon, yabancı sözlär,
eer varsaydı dilin kendi lafları. Örnek: hıyar, salata, krastaveţ.
Kimi erdä baş lafın erini tuttu yabancı laf, angısı
tamandan belli eder lafın maanasını hem taa sık kullanılêr
insan arasında.
Örnek: APARAT, tertip аппарат
Gagauz dilinin sinonim sözlüü seftä hazırlanılêr. Bu
sözlük yardımcı olacek radio, televiziya hem presa işçilerinä,
çeviricilerä, bilim adamnarına, üüredicilerä, studentlerä,
yabancı dilleri üürenennärä, üürenicilerä - hepsinä, kim
meraklanêr gagauz dilinnän.
Elbetki, ilk kerä yapılan butürlü aaraştırma işlerindä
iisiklik olabilir. Bekleeriz okuyuculardan kendi bakışlarını hem
tekliflerini. İkinci baskının taa dolgun çıkması için bu tekliflär
olacek pek önemli.
Avtorlar şükür eder Dmitri Uzuna (Komrat Devlet
Universiteti, Gagauz filologiyası kafedrasının üüredicisi.
Duuması: Komrat kasabası), Todur Zanetä (“Ana sözü”
gazetasının redaktoru. Duuması: Kongaz küüyü), Vasilisa
Tanasogluya (M. K. Atatürkün adına bibliotekanın müdürü.
Duuması: Beşalma küüyü), Födor Yazacıya (Avdarma teoretik
liţeyinin gagauz dili üüredicisi. Duuması: Avdarma küüyü),
Elena Karanfilä (Ütülüküülü yaşlı kadın. Duuması: Valkaneş
kasabası) kıymetli nasaatları hem yardımı için.
Avtorlar
4
NİCÄ KULLANMAA SÖZLÜÜ
1. Sinonim sırası çekeder baş (dominanta) laftan, angısı
veriler statyanın çeketmesindä büük bukvaylan kara şriftlän.
AKILLI, aarif, fikirli, kafalı; ◊ derin fikirli умный
ÜREKLENMÄÄ, ruhlanmaа, cannanmaа, ihlamnanmaa
воодушевляться, вдохновляться
ZENGİN, paralı, varlıklı, varlı, mallı, gürcü (d. m.)бога-тый,
состоятельный
2. Sinonim sırasına girän herbir sinonim, (frazeologizmalardan
kaarä) veriler ayırı sıracıkta yollandırıcı laflan bak, neredä
yazılı olêr o lafın dominantası. O dominantaya baktıynan,
görüner bütün sinonim sırası.
AKILLI, aarif, fikirli, kafalı; ◊ derin fikirli умный
aarif bak akıllı
fikirli bak akıllı
kafalı bak akıllı
3. Baş laflar-omonimnär nışannanêêr maanaların sırasına görä
rim ţifralarınnan.
ANNAŞMAK
I,
annaşma,
uzlaşmak,
pakt,
kontraktдоговор
ANNAŞMAK II, söz, goda, nışan, yavklu etmäk
помолвка
4. Sinonimnerin bir boyu, bir yada birkaç sinonim sıralarında
dominanta olsa da, başka sinonim sıralarında ikincili sinonim
da var nicä olsun. Sözlüktä onnar veriler numeraţiyaya görä,
yollayarak baş lafa.
KOCA, adam, eş супруг
koca 1. bak büük; 2. bak yaşlı; 3. bak ihtär; 4. bak ulu
5
5. Parantezalara alınan laflar sinonimin fakultativ funkţiyasını
tamannêêr.
AZALMAK, tehnalanmak (insan için) уменьшение
(о населении)
BOŞLAMAA, geçmää, kesilmää (acı için) прекратиться ( о боли)
6. Sinonim sırasında dominantadan sora gelän laflar dizili
sırasınca: neytral maanalı laflar, diişik maanalı laflar, siirek
kullanılan sözlär, lafetmäk, folklor, arhaizma stillerindä
sinonimnär, frazeologizmalar, bitkidä sä veriler dominantanın
rusça maanası.
AŞIRILI, yabancı, gelmä, yamama (d.m.), pripas (laf.), el
(arh.) приезжий
KARACI, karalayıcı, kötüleyici, yıftıracı, laf çıkarıcı, ◊
üstünä söleyici клеветник
YANGIN, ateş, pırliga (siirek), örtmek (siirek) пожар
7. Sinonimnerin türlü stilistika uurlarını göstermää deyni
sinonim sıralarında kullanılêr bölä nışannar: (d. m.), (laf.),
(arh.), (siirek), ◊ - frazeologizma nışanı.
8. İki yan paralel çiziylän ( // ) ayırılêr birkaç türlü yazılan, taa
doorusu, variantlı sinonimnär, ama ilk sırada durêr literatura
dilinä girän variant.
AGA, batü // bati, badika, bıdi, gaçi // agaçi старший
брат; обращение к старшeму
AMUCA // AMICA, çiçu
// çuçu
дядя
(полинииотца)
9. Az kullanılan sözlerä hem urgusu lafın birinci kısımına
düşän laflara urgu /´/ koyulêr.
ÖZLÜ, tavlu // tavlı, bereketli, maasullu, mánalı,
semiz жирный, плодородный
6
KISALTMALAR
arh. – arhaizma
asker. – askercilik
d. m. – diişik maana
dial. – dialekt
etnog. – etnografiya
ist. – istoriya
folk. – folklor
laf. – lafetmektä
lingv. – lingvistika
siirek – siirek
бот. – ботаника
груб. – грубое
ист. – история
лингв. - лингвистика
матем.- математика
миф. – мифология
перен. – переносное значение
спорт. – спортивный
тех. - техника
фольк. – фольклор
этног. – этнография
GAGAUZ ALFAVİTİ
Aa
Ää
Bb
Cc
Çç
Dd
Ee
Êê
Ff
Gg
Hh
Iı
İi
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Öö
Pp
Rr
Ss
Şş
Tt
Ţţ
Uu
Üü
Vv
Yy
Zz
7
A
aa 1. bak plasa; 2. bak zihir
AAÇ, fidan дерево
aaçlık bak daa
AAÇLIK, kıtlık голодовка
AALAGAN, plaçku плакcа
aalamaa bak dizmää II
AALAMAA, bangır-bangır aalamaa, ulumaa (d. m.); ◊
yaş dökmää; ◊ sıçannarı sulamaa плакать
AALAMAK, aalayış плач
aalanmaa bak zihirlenmää
AALAŞMAA, haylemää, hayleşmää жаловаться
AALATMAA, sızdırmaa заставить плакать
aalayış bak aalamak
aalem bak yabancı
aalı bak zihirli
aamaklanmaa bak ahmaklanmaa
aar 1. bak yavaş; 2. bak zor aar hastalık;3. bak tif; 4.bak
kalın I
aar kalmaаbakkalın kalmaа
AAR, zor, prost, güç, fena тяжело, угнетающе(осостоянии)
aaramaa bak taraşlamaa
aaramak bak taraşlamak
aaraştırmaa bak annamaa III
8
aardına kaçmaa bak koolamaa
aardına takışmaa bak koolamaa
aaret bak cennet
aarı bak acı I
aarımaa bak acımaa
aarif bak akıllı
aariflenmää bak akıllanmaa
aarlanmaa bak gücenmää
aarlık 1. bak boba hakı; 2. bak ük
AARLIK,ükтяжесть, вес
aarmaa bak aydınnanmaa
aaz suyu bak liga
aaz-aaza bak üz-be-üz
aazına atmaa bak mezelenmää
aazını açmamaa bak susmaa
aazını kapatmaa bak susturmaa
AAZLIK, gem удила
aazsız bak korkak I
ABA I, dimi аба (грубоесукно)
ABA II, palto, pardesi, saltamarka (arh.), kaţaveyka (arh.)
пальто
abanmaa bak atılmaa II
abort bak düşürtmä
abort yapmaa bak düşürtmää
abur bak buu
aburlanmaa bak buulanmaa
aburlu bak buulu
9
ABZAŢ, sırabaşı абзац
ACABA, sanki разве, неужели
acemibak görgüsüz
acemilik bak görgüsüzlük
ACI I, aarı, sancı, sızlamak боль
ACI II, geren (su) горький (о воде)
ACIKMAA, bayılmaa проголодаться
acılamaa 1. bak azarlamaa; 2. bak gücendirmää
ACIMAA, aarımaa, sızlamaa болеть
acımasızlık bak fenalık
acınmaa bak pişman olmaa
acıtmaa bak gücendirmää
ACIZGAN, cana yakın сострадательный
ACIZGANNIK, sadakaсострадание
açık 1. bak demekli; 2. bak engin
AÇIKAAZLI; ◊ pala aazlı разиня
açıkgöz bak kuşku
açıkgöz olmaa bak kuşku olmaa
AÇIKGÖZ; ◊ ürük fikirli смышлѐный
açıklamaa bak annatmaa
AÇIKLAMAA, annatmaa (lafın maanasını) объяснять,
разъяснять
AÇIKLAMAK, belli etmäk объяснение, разъяснение
açıklık bak enginnik
AÇILIŞ, açılmak открытие
açılmaa bak salınmaa
açılmak bak açılış
10
ADA, tatlı, povidla, cem, bal (dial.) варенье
adam 1. bak erif; 2. bak koca
ADAM, erif мужчина
ADAMAA, söz vermää, emin etmää (d. m.) обещать
adamak bak baaşış
ADAMAK, söz, söz vermäk обещание
ADAMCASINA, adamcilä, insancasına, sırasınca
по-человечески
adamcilä bak adamcasına
adamnık bak insannık
adaş bak akran
adet bak sınaşmak
ADET, sıra обычай
ADETÇÄ, sırasınca, nicä lääzım, nicä düşer какподобает
adık gelmää bak aktarılmaa
ADIM, kadem (folk.) шаг
adımnamaa bak gitmää
ADLANMAA,sölenmää называться
administraţiya bak önderlik
administrator 1. bak direktor; 2. bak önderci
adresant bak yollayıcı
adresat bak kabledici
AERODROM, uçak meydanı аэродром
aerogara bak aeroport
AEROPORT, aerogara, uçak garası аэропорт
AF, afetmäk, baaş, prostetmäk прощение
afacan bak usta
11
afacannık bak havez I
aferim bak helal
AFETMÄÄ, prostetmää, baaşlamaa прощать
afetmäk bak af
AFİŞA, bildirim yapraa афиша
AGA, batü // bati, badika, bıdi, gaçi // agaçi
старшийбрат; обращениекстаршeму
agaçi bak aga
agitaţiya bak propaganda
AGLÜTİNATİV, eklemni лингв. агглютинативный
AGREGAT, maşina tertibi, tehnika avadannıı агрегат
agudi bak dut
ahenk bak siir
AHMAK // AAMAK, akılsız, fikirsiz, başsız, kafasız,
budala, dunduk, dangalak, nauk, prost, ilinkafalı, yımışak
kafalı; ◊ sua fikirli; ◊ sulu fikirli; ◊ bertik kafalı; ◊ boş
kafalı глупец, дурак; глупый
AHMAKLANMAA // AAMAKLANMAA, ahmaklık
yapmaa, zulumnanmaa, yamulmaa, zulumnuk yapmaa,
eşeklenmää (d. m.), eşeklik yapmaa (d. m.) дурачиться
ahmaklık bak akılsızlık
AHMAKLIK, budalalık, delilik, prostluk, eşeklik (d. m.)
дурость
ahmaksı bak alık
aht bak havez I
ajder bak balaur
AK AAÇ, çinar клен
12
ak bak biyaz
akıl vermää bak nasaat vermää
AKIL, fikir ум, разум
akıldan çıkmaa bak unutmaa
AKILLANMAA, aariflenmää, fikirlenmää умнеть
akıllı bak terbiyedili
AKILLI, aarif, fikirli, kafalı; ◊ derin fikirli умный
akılsız bak ahmak
AKILSIZLIK, fikirsizlik, ahmaklık, dangalaklık,
başsızlık, prostluk; ◊ boşkafalılık глупость
AKINTI, mürür течение
AKITMA, lalangı, lalangita оладьи
aklına gelmää bak anmaa
aklına getirmäk bak hatır
akmaa bak sızmaa
AKRAN, adaş ровесник
akrobat bak cambaz I
aktarılmaa 1. bak kaynamaa I; 2. bak yıkılmaa
AKTARILMAA, çevirilmää, devirilmää, cingilmää,
tepesi üstünä gelmää, tepesi üstünä düşmää, başaşaa
düşmää, adık gelmää переворачиваться,
опрокидываться
aktarılmak bak kaynamak
aktarmaa 1. bak kazmaa; 2. bak taraşlamaa;3. bak yıkmaa
AKTARMAA, çevirmää, devirmää,cingiltmää переворачивать, опрокидывать
akţent bak urgu
13
akţent yapmaa bak urgulamaa
akţentli bak urgulu
akţiz bak vama
aktör bak oyuncu I
AKTUAL, lääzımnı, tecil актуальный
AKUŞER, babu (arh.) акушер
AKUŞERLİK, babuluk (arh.) акушерство
al 1. bak kırmızı; 2. bak pembä
alaca kuş bak duan
alacalı bak benekli
ALACALI, tekir, türlü boyalı, türlü renkli пестрый
ALAF, furaj, em фураж
alaflamaa bak emnemää
ALAN, çevrä сфера, область
alaşa bak beygir
аlárma bak poträ
ALAT, alatlamak, çabukluk, hızlılık спешка
alat-kıpıt bak tez
ALATLAMAA, eşkinnenmää торопиться, спешить
alatlamak bak alat
alatlan bak tez
ALATLATTIRMAA, çabuklaştırmaa, hızlandırmaa
торопить
alay bak meydan
ALAY I, bölük, çetä, sürü, ulam (arh.) группа
ALAY II, polk полк
alçak bak hayırsız
14
alçaklık bak hayırsızlık
alçalmaa bak aşaalanmaa
ALÇALMAA, küçülmää, cücelenmää (folk.)
становиться меньше (ниже ростом)
alçalmakbakaşaalamak
aldadıcıbakyalancı
ALDADICI, julik, dolaştırıcı, şmeker, şarlatan, margöla,
aynacı (folk.) мошенник
ALDADICILIK,cambazlık, şarlatannıkафѐра
ALDADILMAA, kapılmaa, otladılmaa (d.
m)бытьобманутым
aldadılmış adambakterez
ALDANMAA, yanılmaa, şaşırmaaобмануться
aldatmaa bak yalandırmaa
aldatmak bak yalan
alfabet bak alfavit
ALFAVİT, alfabet алфавит
ALICI, müşteri покупатель
ALİFLENMÄÄII, kızışmaa (ateş için) распаляться
(обогне)
ALIK, alınık, ahmaksı, delibaş, deli, delicä, bozuk,
sersem, şaş, şaşkın, ilincä, diişik, uçkun, çıvdırık, çarpık
(d. m.); ◊ diişik kafalı; ◊ fikirdän çelinik; ◊ akıldan bozuk;
◊ diişik fikrli безумец
alınık bak alık
ALINMA, gelmä заимствованный
15
alınmaa 1. bak baalanmaa; 2. bak başlamaa;3. bak
evlenmää; 4. bak uyvaşmaa
ALINMAK, alış взятие
alış bak alınmak
alışık bak sınaşık
alışıklık bak sınaşmak
alışkan bak sınaşık
alışkannık bak sınaşmak
alışmaa 1. bak bitişmää; 2. bak kaynamaa II; 3. bak
sınaşmaa
ALIŞMAA, iileşmää, iilenmää, ilaçlanmaa, doorulmaa,
düzelmää, öşektän kalkmaa; ◊ ayaa kalkmaa
выздоравливать
alışmak bak dadanmak
ALIŞMAK, sınaşmak, uymak, uygunnaşma привыкание
ALIŞ-VERİŞ, pazarlık, pazarlaşmak торговля
aliflenmää bak fenalanmaa
ALİFLENMÄÄ, kızışmaa возбуждаться
alifli bak dargın
ALİFLİ, kızgın страстный
alkogol bak spirt
ALLAA // ALLAH, Boji, Gök Saabisi, Gök Bobası,
Tangrı (folk.) Бог
allahsızlık bak dinsizlik
allanmaa 1. bak kızarmaa; 2. bak pembelenmää
alle bak bezbelli
almaa bak tutuklamaa
16
almaa sırtına bak giimää
almak bak kaplamak
ALMAZ, cafayır taşı, şişä taşı алмаз
altar bak aydimu
altını çizmää bak urgulamaa
amaanet bak ödünç
amansız bak fena
amaz bak karacılık
AMAZ, amazlamak, laf gezdirmäk донос
amazçı bak karacı
AMAZÇI, hayın, ıştırıcı, satıcı (d. m.) доносчик
AMAZLAMAA, bildirmää, satmaa (d. m.) доносить
amazlamak bak amaz
ambar bak sklad
AMBAR, terekä deposuамбар
amenda bak ceremä
AMORAL, moraldışı, moralsız безнравственный
AMORALLIK, moralsızlık безнравственность
AMUCA //AMICA, çiçu // çuçu, mıcı дядя
(полинииотца)
amulet bak muska
AMАANET, nayıp залог
an bak kıpım
ana bak baş II
ana evi bak yurtluk I
ana taraf 1. bak memleket; 2. bak vatan
ana topu bak boba hakı
17
ANA, mamu, neni (arh.) мать
anadan duuma bak çıplak
anadan duuma kalmaa bak çıplak kalmaa
anafema bak betva
analiz bak incelemäk
analiz yapmaa bak incelemää
ANARHİYA, başsızlık, düzensizlik анархия
anasız-bobasız bak üüsüz
anekdot bak cümbüş
angel bak ayoz
ANGİNA, bademcik hastalıı, buvaz hastalıı ангина
anılmış bak şannı
anılmışlık bak şan
ANIT, anmak taşı, monument памятник
ani 1. bak ki; 2. bak neredä
anidän bak çoktan
ANKETA, soru formulärı анкета
ANMAA, aklına getirmää, aklına gelmää,hatırlamaa;
◊ geçirmää aklından; ◊ gözünü geeriyä atmaa вспоминать
anmak bak hatır
anmak taşı bak monument
ANNAMAAI, kavramaa, kertmää (d. m.) понимать, усваивать
ANNAMAA II, şüpelenmää догадываться
ANNAMAA III, üürenmää, aaraştırmaa, soruşturmaa
изучать (ситуацию)
annamak bak annayış
18
annamaz bak şaşırgan
annaşma 1. bak annaşmak I; 2. bak kayıllık
annaşma imzalamaa bak annaşmak imzalamaa
annaşmaa bak sözleşmää
ANNAŞMAA, riştelemää, koordinat etmää согласовывать
annaşmak bak dirlik
ANNAŞMAK I, annaşma, uzlaşmak, pakt, kontrakt
договор
ANNAŞMAK II, söz, goda, nışan, yavklu etmäk помолвка
ANNAŞMAK İMZALAMAA, annaşma imzalamaa,
pakt imzalamaa, kontrakt imzalamaa заключатьдоговор
annatmaa bak açıklamaa
ANNATMAA, açıklamaa, sölemää рассказывать
annattırmaa bak söletmää
annayış bak maana I
ANNAYIŞ, annamak, kavrayış понятие
ANNIK, çizi, hotar межа
ANONİM, tanıdılmadık, tanınmadık, saklı,bilinmeyän
kişi аноним
ansız bak ansızdan
ANSIZDAN, ap-ansızdan, ansız, ansızın, birdän, birdänbirä, habersiz неожиданно
ANTERİ, kurtka куртка
antikvarlık bak eskilik
ANTRAKT, ara, perdä arası антракт
19
ap-açık bak belli
ap-ansızdan bak ansızdan
APARAT, tertip аппарат
ap-aslı bak dooru
apendiţit bak körbarsak
APETİT, imek havezi, pofta, iştah (arh.) аппетит
aprel bak çiçek ayı
ara bak antrakt
arabacı bak taligacı
arada-sırada bak siirek
ARALIK, pauza перерыв
arasız 1. bak dayma; 2. bak daymalı
ardıç bak evlat boyu
ardıl bak evlat boyu
ARDINDAN, geeridän, geeridä, ardısora, arkadan, ardta,
ard taraftan, izindän, peşindän сзади
ardısora bak ardından
ardta bak ardından
ardtakı bak geerideki
arestat etmää bak tutuklamaa
argumentlemää bak inandırmaa
ikonayazan bak zugrafçı
ARHİV, dokument deposu архив
arık bak vada
arka 1. bak dayak II; 2. bak kemer
arka olmaa bak dayak olmaa
ARKA, sırt спина
20
arkadakı bak geerideki
arkadan bak ardından
arkadaş bak dost
arkadaşlık bak dostluk
arkalık bak çul
armata bak asker
armatacılık bak askerlik
aromat bak burcu koku
arsız 1. bak esapsız; 2. bak naalet
ARSIZLANMAA, naaletlenmää, sündüklenmää наглеть
arsızlık 1. bak esapsızlık;2. bak naaletlik
arţaklı bak nazlı
ARTIK I, kalma, kalıntı, zeedä остаток
ARTIK II, şansora уже
artist bak oyuncu I
ARTMAA, zeedä gelmää; ◊ çok gelmää быть (оставаться) визбытке
arzu1. bak havez I; 2. bak isteyiş
arzu etmää bak istemää I
asılı bak serili
asılı durmaa bak sarkmaa
asıllanmaa bak sakatlanmaa
asılmaa bak sarkmaa
ASİR, üzyıllık век
ASKER, armata армия
ASKERLİK, armatacılık военнаяслужба
aslı 1. bak dooru; 2. bak öz IV
21
aslı çıkmaa bak gerçeklenmää
ASLI, gerçek, akına, haliz, dooru, dooruluk, hak, saafi,
hakikat (laf.) правда
aslıca bak gerçekli
aslıdan bak hakına
aslılık bak gerçeklik
aslıya benzär bak gerçekli
aslıya benzeyän bak gerçekli
ASMA SAAT, duvar saadı настенныечасы
asmaa 1. bak dakmaa; 2. bak sermää
asmak bak sermäk
astma bak soluk marazı
ASTRONOM, gökbilimci астроном
aş bak imek
aş olsun bak bereketli olsun
aşaa içersi bak ötäänı
aşaa iiltmää bak sarkıtmaa
AŞAALAMAK, alçalmak унижение
AŞAALANMAA, alçalmaa, alçaklanmaa; ◊ kalpaanı
çıkarmaa унижаться
aşaalık bak hayırsızlık
aşındırmaa bak örseletmää
aşınık bak eski
aşınmaa1. bak eskimää; 2. bak örselenmää
AŞINMAA I, uunmaa, ipranmaa, silinmää протираться
AŞINMAA II, silinmää, incelenmää делатьсятонким
aşırı bak yabancı
22
AŞIRILI, yabancı, gelmä, yamama (d. m.), pripas (laf.), el
(arh.) приезжий
aşırmaa bak çalmaa II
aşmaa bak aykırlamaa
at bak beygir
AT YARIŞI, beygir yarışı, kuşnä (arh.) скачки
ata bak boba
atasözü bak söleyiş
atent bak kuşku
atent olmaa bak kuşku olmaa
atestat bak diplom
ateş 1. bak yalın; 2. bak yangın
ATEŞ, pırliga // pırlinga (siirek) костер
ateşetmää bak patlatmaa
ateşlenmäk bak dargınnık
ateşli bak kızgın
ateşlik bak ocak
atılmaa 1. bak buulmaa; 2. bak sıbıdılmaa
ATILMAА I, sıbıdılmaa, fıydırılmaa бытьброшенным
ATILMAA II, sıbıdılmaa, abanmaa ринуться
atılmaaa bak vazgeçmää
atım bak atış
ATIŞ, atım, atmak бросок
atışmak bak kavga
ATLAMAA I, hoplamaa, çüümää, sıçramaa (arh.)
прыгать
ATLAMAA II, kıçatmaa прям. и перен. pезвиться
23
atlamakbakfırlamakII
ATLI, ayakdar (siirek)всадник
ATLI GİTMÄÄ,pirizlemää скакать
ATLI PİNMÄÄ; ◊ çuş pinmää садитьсяверхом
atmaabakdüşürmää
ATMAA,sıbıtmaa, fıydırmaa, fırlatmaa, basetmää (d. m.)
бросать; выкидывать
atmacabakduan
atmakbakatış
ATMAK,sıbıtmak, fıydırmak, fırlatmakвыбрасывание
atmosferabakhava
ATTIRIK, spermaсперма
AUÇ I, şamarладонь
AUÇ II,auçluk, tutamгорсть
auçlukbakauç II
aulbaktokat
AULI,sııraulu, tırlaскотныйдвор; загон
AULII,başça, harmanогород
aullamaabakkazıklamaa
aurt bak çenä
autmaa bak yalandırmaa
avadannık bak tertip
AVADANNIK, tedarık, tertip оборудование
avan bak kıyıcı
avans bak peşin
avaz bak ses I
avcı köpää bak tazı
24
averä bak varlık
avgust bak harman ayı
AVİAŢİYA, uçakçılık авиация
avion bak uçak
avtograf bak imza
AVTOMEHANİK, maşina ustası автомеханик
avtonomiya bak baamsızık
avtor bak yazıcı
AVTOR HAKI, yaradıcılık hakı авторскоеправо
avtoritet 1. bak nüfüz; 2. bak nüfüzlü
AY, ayoz, sveti святой
ayak yolu 1. bak halä; 2. bak pateka
AYAK, bacak нога
AYAKKABI, kundura (arh.) обувь
ayaklaşmak bak kalkıntı
ayakta bak gezek I
aydın bak şafklı
AYDINNANMAA, aarmaa (dan eri için) светать
aydınnık 1. bak şafk; 2. bak şafklı
AYDİMU, altar алтарь, жертвенник
ayer bak hava
ayın-açık bak belli
ayıp bak gülüntü II
ayıplık bak utanmak II
ayırıklık bak fark
ayırılı bak nışannı I
ayırılmaa bak başkalanmaa
25
AYIRILMAA I, ayırlanmaa разводиться
AYIRILMAA II, ayırlanmaa разлучаться
ayırılmak bak gidiş
AYIRILMAK I, ayırış развод
AYIRILMAK II, ayırış разлука
ayırıntı bak dilim
ayırış 1. bak ayırılmak I; 2. bak ayırılmak II
ayırlanmaa 1. bak ayırılmaa I; 2. bak ayırılmaa II
ayırmaa1. bak ayıtlamaa; 2. bak koparmaa; 3. bak seçmää
AYITLAMAA, paklamaa, ayırmaa очищать (фасоль,
горохит.д.)
AYKIRI, aykırlıına, kıynaş поперѐк
aykırılık bak kiriş
AYKIRLAMAA, geçmää, aşmaa переходить
aykırlıına bak aykırı
aykırmaa bak sesetmää
aylık1. bak kazanç; 2. bak sıra II
aylıklar bak sıra II
aynacı bak aldadıcı
aynaşmak bak sokakça
ayoz bak ay
AYOZ, melek, angel, ıncer ангел
AYOZLU, sfinţit рел.освящѐнный
az ileri bak geçennerdä
AZ, biraz, azbuçuk; ◊ bir tırnak kadar; ◊ bir tırnak karası;
◊ bir buka; ◊ bir tenä; ◊ bir trofa; ◊ bir çepel; ◊ bir kısım; ◊
bir kırıntı,bir dölüm (folk.) мало, немного
26
azalmaa bak küçülmää
AZALMAA, iisilmää уменьшаться
AZALMAK, tehnalanmak (insan için) уменьшение
(о населении)
azap çekmää 1. bakbuuşmaaI; 2. bakzeetlenmää
azarbakküsü
azarlamaabakgücendirmää
AZARLAMAA,acılamaa (d. m.), yakmaa (d. m.),
saplamaa (d. m.) оскорблять
azat bak serbest
azat olmaa bak kaybelmää
azbuçuk bak az
azbuka bak bukvalık
azetmää bak beenmää
azimka bak güzlük
AZLIK, tehnalık // tenaalık малочисленность
AZMAA, toplamaa (iirin için) гноиться
azman bak büük
azot bak kezap
azot iişisi bakkezap suyu
27
B
baa bak şnurki
baa makazı bak kosor
BAALAMA, şarnir шарнир
baalamaa 1. bak sıkmaa; 2. bak payvantlamaa; 3. bak
ulamaa
BAALAMAA, çatmaa завязывать
baalanmaa 1. bak çatışmaa; 2. bak üstünä almaa
BAALANMAA, alınmaa обязаться
BAALANTI, ilişki, ilgi, baalılık, baalaşma связь
baalaşma bak baalantı
baalı 1. bak payvantlı; 2. bak ulama
BAALI, birleşik связанный
baalılık bak baalantı
BAAMSIZ, serbest, suverenсуверенный
BAAMSIZLIK, kendibaşınalık, avtonomiya
независимость
baarış1. bak kavga; 2. bak şamata
baarışmaa bak kavgalaşmaa
baarışmak bak şamata
baarmaa bak çekişmää
baarmak bak çekişmäk
baaş bak af
BAAŞIŞ, ödül, prezent, adamak, teslim (arh.), babuluk
(arh.) подарок
baaşlamaa bak afetmää
28
babiţa bak öttürük
babu bak mali
BABU, yaşlı karı, ihtär karı старуха
bacak bak ayak
baçı bak boba
badaş bak ortak
badaşlık bak ortaklık
bademcik hastalıı bak angina
BADEMCİK, gılçi, gılka, glanda миндалина
badika bak aga
BAGAJ, ük, göç багаж
baht bak kısmet
bahtsız bak kısmetsiz
bahtsızlık bak kısmetsizlik
baka bak boba
BAKICI, kollayıcı, güdücü смотритель
BAKINMAA, siiredilmää глядеться(взеркало)
bakır bak kazan
BAKIŞ, görüş, fikir, düşüncä, görgü, poziţiya
мнение,точказрения
bakmaa birkimseyä bak örnek almaa
BAKMAA I, gözlemää наблюдать
BAKMAA II, tımarlamaa ухаживать, присматривать
bakmak bak kontrol
bakmak bak siiretmäk
BAKMAK, tımar уход, присмотр
BALABAN, batal, uzun, üüsek, boylu высокий
29
balan bak biyaz
balaur bak evrem
BALAUR, zın, ajder, drakon, zmey дракон
ballı bak tatlı
balon bak şişiriga II
BALTA, baltalık, bataklık, sulu er болото
baltalık bakbalta
BANÄ, hamam баня
banda bak çetä
bangır-bangır aalamaa bak aalamaa
banka bak borkan
BANT, şirit, fondi (siirek)бант
BARABAR, birerdä, bilä, ortaklıkta вместе
barak bak yoluk
barbar bak zulum
barbarlık bak zulumnuk
bardak bak filcan
barış bak dirlik
barışmaa bak uzlaşmaa
barışmak bak uzlaşmak
barıştırmaa bak uzlaştırmaa
bariz bak şalinka
basamak bak stadiya
BASAMAK, eşik, pinekступень
basılı bak tiparlı
basım bak tipar
basım evi bak tipar evi
30
baskı 1. bak mühür; 2. bak zorba
basmaa bak tiparlamaa
bastırık bak kısık
baş 1. bak merkez I; 2. bak önderci; 3. bak direktor
BAŞ I, kafa, ser (folk.)голова
BAŞ II, genel, temel, anaглавный
BAŞ III, lider, öncü, önderciглава, лидер
BAŞ KASABA, merkez kasaba столица
báşa bak kayınçu
BAŞAK BAALAMAA, başaklanmaa, başak kolvermää,
başak tutmaa образовыватьзавязь
başak kolvermää bak başak baalamaa
başak tutmaa bak başak baalamaa
başaklanmaa bak başak baalamaa
başarılı bak taman I
başarılmaa bak tamannanmaa
başarmaa bak bitirmää
BAŞAŞAA, tepesi üstünä, tepä üstüвнизголовой
başça bak aul II
başıbozukluk bak delilik
başka bak öbür
BAŞKALANMAA, ayırılmaa, seçilmää, farklanmaa,
farklaşmaa отличаться
başkalık bak fark
BAŞKANNIK, müdürlükадминистративноездание
başkası bak yabancı
31
BAŞLAMAA, çeketmää, girişmää, tutunmaa, alınmaa,
paysınmaa начинать; приниматьсязачто-л.
BAŞLANTI, başlayış, seftä, girişmäk, çeketmäk, ön, uur
начало; почин
başlatıcı bak kurucu
başlayış bak başlantı
başlık bak gugla
başmak bak papuç
başsız bak ahmak
başsızlık 1. bak akılsızlık; 2. bak anarhiya
BAŞTAN-BAŞA, çeketmedän bitkiyädän, baştanayaadan, bütün, uçtan-uca отначаладоконца
BATAK, çamur, molit, molitura, mıl грязь, слякоть
bataklık bakbalta
batal bak balaban
batık bak dik
bati bak aga
batik bak şalinka
batistabakboynu şalı
batlak bak fıçı
batrak bak çırak
batü bak aga
bäulamaa bak salmaa
bäulamak bak salmak
bayılış bak bayılmak
bayılmaa 1. bak acıkmaa; 2. bak uyvaşmaa
32
BAYILMAA, kendini kaybetmää, fenalaşmaa
упастьвобморок
BAYILMAK, bayılış, kendini kaybetmäk обморок
bayır tepesi bak sırt
BAYIR, daa (arh.) гора
bayır-tepä bak doorudan
baystruk bak piç II
BAYTAL, kısırak кобыла
baza bak temel II
becerän bak usta
becerikli bak usta
beceriksiz bak talantsız
beç bak maaza
bedava bak parasız
beendiinä vermää bak istediinä vermää
beenilmää bak istenmää
beenmää bak sevmää I
BEENMÄÄ, sevmää, hoşlamaa, azetmää нравиться
BEKÇİ I, koruyucu, karaul, divancı охранник
BEKÇİ II, ornik (arh.), vornik (arh.) сторож при волостном правлении
bekçilik bak post
bekim bak bezbelli
beklemää bak korumaa
beklemäk bak korumak
BEL, bel kürää, hırleţ штыковаялопата
33
BELA, kahır, gam, kıyamet, seremcä, uursuzluk, aarı,
patima, aman беда
belli edili bak nışannı I
belli etmää 1. bak göstermää; 2. bak nışannamaa
belli etmäk bak açıklamak
BELLİ, ap-açık, ayın-açıkявный
belliedili bak kararlı
belliki bak elbetki
benek bak lekä
BENEKLİ, benek, alaca, alacalı, tekir, çilli пятнистый
BENEZİNİ ATMAA, sararmaa, beniz diiştirmää, solmaa
(d. m.) бледнеть, поменятьсявлице
beniz bak ten
beniz diiştirmää bak benizini atmaa
BENİZ, renk, boya цвет
benizini kaybetmää bak solmaa
benizsiz bak kansız
BENİZSİZ, renksiz, boyasız бесцветный
bereket bak maasul
bereketi elä almaa bak bereketi toplamaa
BEREKETİ TOPLAMAA, bereketi elä almaa
убиратьурожай
bereketli 1. bak faydalı; 2. bak gelirli; 3. bak özlü
BEREKETLİ OLSUN, aş olsun приятногоаппетита
bereketsiz 1. bak faydasız; 2. bak maasulsuz
bereketsizlik bak faydasızlık
berta bak şalinka
34
BERTİK, çıkık вывих; вывихнутый
BERTİKÇİ, çıkıkçı костоправ
beslemää bak doyurmaa
BESLEMÄÄ, doyurmaaоткармливать
beslenmää1. bak doyurulmaa; 2. bak tuyannamaa
besli bak tavlu
BEŞİK, sallangaç, lülkaколыбель
bet 1. bak çirkin; 2. bak korkulu; 3. bak kötü
betlik 1. bak çirkinnik; 2. bak hayırsızlık; 3. bak süümäk
betlik sölemää bak süümää
BETVA, anafema проклятие
bey bak çorbacı
beygir yarışı bak at yarışı
BEYGİR, at, hergelä, alaşa, haygır, al, kısırak лошадь,
конь
BEZBELLİ, bekim // beki, alle // allele, allelem, olmalı,
olabilir, var nicä olsun, var nasıl olsun вероятно,
возможно
bezgen bak kantar
bıci bak boboç
bıçkı bak testerä
bıdi bak aga
BIKMAA, bıktırmaa, toksamaa (d. m. ), lihamiti olmaa,
doymaa (d. m. ); ◊ aarıtmaa başını; ◊ aar çökmää canına;
◊ canına taketmääнадоедать
bıktırmaa bak bıkmaa
35
BILDIR,geçtiyıl, geçänyılпрошлый год; в прошлом
году
biçici 1. bakkesici; 2.bakkosacı
BİÇİKLETA, lisapet, rızınçık (dial.) велосипед
biçim 1. bak fason; 2. bak forma; 3. bak kesim
biçimnemää bak formalamaa
biçimni bak fasonnu
biçimsiz bak formasız
biçimsizlik bak formasızlık
biçmää bak kesmää
BİÇMÄÄ, oraklamaa, kayırmaa, kosa çekmääкосить
bilä bak barabar
bildiri bak doklad
bildirili bak haberli
BİLDİRİLMÄÄ, haberlenmää,
tanıtılmaaбытьизвещѐнным
bildirim bak haber
bildirmää bak amazlamaa
BİLDİRMÄÄ, haberlemää, tanıtmaa, duydurmaa, bilgi
vermää сообщать
bildirmäk bak haber
BİLENİK, keskin отточенный
bileräk bak maasuz
bilgi bak bilim
bilgi istemää bak danışmaa II
bilgi kazanmaa bak üürenmää
bilgi vermää bak bildirmää
36
BİLGİ, bilim, biliş знание
BİLGİÇ, bilgili, bilim adamıученый
bilgili 1. bak bilgiç; 2. bak görgülü
BİLGİLİ, üürenmiş, üürenik, okumuş, bilir, fazlı
образованный; знающий
BİLGİLİK, üürenmişlik, üüreniklik, fazlılık, okumuşluk
образованность
BİLGİSİZLİK, bilmemezlik, cayıllık, ◊ karannıkta
bulunmak незнание
bilim adamı bak bilgiç
bilim bak bilgi
BİLİM, bilgi наука
bilinän bak şannı
bilinmeyän kişi bak anonim
bilir bak bilgili
biliş bak bilgi
bilişmää bak tanışmaa II
biliştirmää bak tanıştırmaa
bilmemezlik 1. bak bilgisizlik; 2. bak habersizlik
bina bak ev
binokli bak bülür
bir boyada bak düz boyada
bir renktä bak düz boyada
bir uura gelmää bak uurlaşmaa
BİR UURDA, birtakım uurda, denk uurda
наодномуровне
BİR, tek, yalnız один
37
biraz bak az
biraz ileri bak geçennerdä
birbişéy bak bişéy
birdän bak ansızdan
birdän-birä bak ansızdan
birerdä bak barabar
biri-birini prostetmää bak uzlaşmaa
birisi bak kimsä
birisi yok bak kimsey yok
birkimsey bak kimsä
birleşik bak baalı
birleşmää bak eklenmää
BİRLEŞMÄÄ, ortaklaşmaaобъединяться
birleştirili bak ekli
birleştirmäk bak ulamak
birlik bak ortaklık
BİRLİK, topluluk, soyuz союз
birtakım bak denk
birtakım uurda bak bir uurda
birtakımnık bak denklik
birtürlü bak denk
birvakıtlı bak geçici
BİŞÉY, birbişéy, nesä, naşeysä что-то
bit bak ploşniţa
BİT, kiilä // kihlä вошь
bitik bak taman I
bitirilmää bak tamannanmaa
38
BİTİRMÄÄ, başarmaa, kolaylamaa, tamannamaa,
bütünnemää, tüketmää, sona getirmää, başa çıkarmaa,
meydana çıkarmaa, ortaya çıkarmaa завершать
bitiş bak son
bitişik bak kaynak I
bitişmää bak kaynamaa II
BİTİŞMÄÄ, alışmaa (yara için) заживать
bitişmäk bak kaynak II
BİTKİ // BİTKİNCİ, son // sonuncu последний
bitki 1. bak büyüm; 2. bak son
BİTKİ-BİTKİYÄ, son-sona наконец
bitkin 1. bak taman I; 2. bak zabun
bitkisi bak kenar II
BİTKİSİZ, sonsuz, uçsuz, uçsuz-kenarsız бесконечный
bitkisizlik bak sonsuzluk
BİTLEMÄÄ, paklamaa очищатьотблох
bitmää bak büümää I
BİTMÄÄ, tükenmääзаканчиваться
BİYAZ, ak, balan (beygir için)белый
BOBA // BABA, baka, tata // tätü, baçı (dial.), bobaka,
ata (arh.) отец
BOBA HAKI, ana topu, aarlık, bobalık parası, kapu
parası (etnog.) выкупзаневесту
bobalık parası bak boba hakı
BOBALIK, ikinci boba отчим
BOBOÇ, bıci // bıdi гусѐнок
Boji bak Allaa
39
bokluk bak gübür
bol1. bak engin; 2. bak serbest
bolboka bak çılk oban
BOLDUR, broşka, bulavka булавка
BOLLATMAA, gevşetmääрасслабитьчто-л.
bolluk1. bak çömertlik; 2. bak enginnik; 3. bak serbestlik
BOLLUK, zenginnik, zebillikизобилие
bolofan bak topalak
BOMBONİ, konfeti, tatlı (d. m.) конфета
boncuk bak gerdan
bondiţa bak mintan
BOODAY, azimka зерно
boran 1. bak lüzgär; 2. bak saurgun
borannı bak lüzgerli
borç bak ödünç
BORÇ, ödünç долг
BORÇLANMAA, ödünçlenmää задолжать
BORDEY, koliba шалаш
BORKAN, banka, kavanoz // gavanoz банка
borna bak sürgü
BORNA, rala с-х.предплужник
bornalamaa bak sürgülemää
BORSUMAA // BORSAMAA, iişimää,
elsimääпрокиснуть
BOSTAN, karpuzluk бахча
boş 1. bak haylak; 2. bak kof
boş ara bak haylaklık
40
boş er bak çol
boş vakıt bak haylaklık
boşandırmaa bak kolvermää I
BOŞANMAA, tehnalanmaa, serbest kalmaa освобождаться
boşça 1. bak çıkı; 2. bak masa bezi
boşlaflı bak çok lafedän
BOŞLAMAA, geçmää, kesilmää (acı için) прекратиться
(о боли)
BOŞLUK, kofluk пустота
boşuna bak parasız
BOŞUNA, boşa, faydasız, caba // dicaba, naafilä, haram
напрасно
BOTA, kada, varil бочонок
boy 1. bak kenar I; 2. bak kenar II; 3. bak kır; 4. bak
uzunnuk I; 5. bak üüseklik
BOY, pay, mera, sotok, dolä надел
boya bak beniz
boyalı bak renkli
boyasız bak benizsiz
boylu 1. bak balaban;2. bak levent
boynalmaa bak üstünä almaa
BOYNU ŞALI, şarf, batistaшарф
BOYNU, ensä шея
bozarmaa bak kararmaa
bozuk 1. bak alık; 2. bak defektli; 3. bak kırık
BOZUK, çürükиспорченный(о продуктах); гнилой
41
bozuklukbakdefekt
bozulmaabakkırılmaa
BOZULMAA,kapanmaa (havaiçin) испортиться
(oпогодe)
bozuşmakbakkavga
böläbakölä
BÖLEK, bölüm раздел, глава (в книге)
bölgä bakdolayII
bölmä bakbölüm
bölmää bakpaylaşmaa
BÖLMÄK,payetmäk, parçalamak, kıymak, ufalamak
деление; дробление
bölük bak alay I
bölüm bak bölek
BÖLÜM, bölmä отдел, секция
BÖLÜNMÄÄ, pay olmaa, parçalanmaa, ufalanmaa
разделяться
bölünmäz lafbirleşmesi bak frazeologizma
bölüştürmää bak paylaştırmaa
brakılış bakpropusk
brakılmabaksıbıdılma
brakılmaa 1. bakvazgeçmää; 2.bakkoyulmaa
brakımbakizinI
brakmaa 1. bak izin etmää I; 2. bak kolvermää I; 3. bak
kolvermää II; 4. bak koymaa
brakmak bak izin I
bravo bak helal
42
briçka otu bak kesik otu
broska bak kurbaa
broşka bak boldur
bu günnerdä bak geçennerdä
bucak bak köşä
budak bak dal
budala bak ahmak
budalalık bak ahmaklık
BUHU, gecä kuşu филин
buka bak dilim
bukaalamaa bak kösteklemää
bukadar bak okadar
buket bak demet II
BUKLİ, pürcek, zümä, zülüf, kıvrım (siirek) кудри
BUKVALIK, azbuka букварь
bulandırmaa bak kirletmää
BULANIK, tunuk мутный
bulanmaa 1. bak kirlenmää; 2. bak kirletmää
bulaşık bak kirli
bulaşıklık bak kirlilik
bulaşmaa bak kirlenmää
bulaşmak bak kirlenmäk
bulaştırmaa bak kirletmää
bulboka bak çevirinti
bulka bak pesmet
BULUNMAA, durmaaнаходиться, пребывать
buluş bak buluşmak
43
BULUŞMAA, karşılaşmaa, görüşmää, karşı gelmää,
razgelmää; ◊ üstünä uuramaa встречаться
BULUŞMAK, buluş, görüş, görüşmäk, karşılaşmak,
karşıgelmäk встреча, свидание
BULUŞTURMAA, karşılaştırmaa, görüştürmää,
razgetirmää, uurlaştırmaa устроитьвстречу
BULUTLU, kapalı, çıvgın, tunuk, dumannı, çepel, dürük
ненастный, пасмурный (о погоде)
BULÜ, engi (folk.) тѐтя (не родная)
BUNALMAA, buulmaa, tıkanmaa задыхаться
bundansorabakşansora
bungibakkopça
buralı bakerli
BURCUKOKU,aromat, gözälkokuаромат
burdükbaktulum
burmaa 1. bakenemää; 2.bakbükmää
buruk 1. bakbükük; 2.bakkılbık; 3.baknazlı; 4.bakyamık;
5.bakyanI
BURUKBACAKLI, çarpıkbacaklı, krakanat, iiribacaklı,
tırpan; ◊ kemerbacaklı кривоногий
BURUK,iiri, iiri-büürü // iiren-büürenкривой
burukluk 1. bakyapınmak; 2.bakkılbıklık
burulmaabakkılbıklanmaa
BURULMAA,iirilmääискривляться
buruşmaa 1. baksörpeşmää; 2. baktıkaçlanmaa
buruşmakbakkartlaşmak
buruşturmaabaktıkaçlamaa
44
buruşuk1. bak kart; 2. bak tıkaçlı II
buruşukluk bak kırma
busaat bak hemen
BUT, kopan ляжка
butuk bak çotmak
BUU, abur пар
BUULANMAA, aburlanmaa, aamaa (arh.)испаряться
buulmaa bak bunalmaa
BUULMAA, atılmaa утопиться
BUULMAK, bunalmak, tıkanmak удушье
BUULU, aburlu запотевший (опредмете)
BUUMAA, sıkmaa душить
buunalmak bak buulmak
BUURA, kurkan индюк
buuşmaa bak zeetlenmää
BUUŞMAA I, azap çekmää, savaşmaa, zorlanmaa,
zeetlenmää, direşmää (d. m.), didinmää (d. m.); ◊ çok ter
dökmää вложитьмногосил
BUUŞMAA II, dalaşmaa, hırlaşmaa (hayvannar için)
грызться (о животных)
buuşmak bak zeet
buvaz hastalıı bak angina
BUVAZ, gırtlak // gırtlan, ünük, yutak (arh.) горло; гортань
buynuzlaşmaa bak süsüşmää
buyur edilmää bak teklif edilmää
buyur etmää1. bak emir vermää II; 2. bak teklif etmää
45
buyur etmäk bak teklif
buyuredici bak teklif edän
buyurmaa1. bak emir vermää II; 2. bak içmää
BUYURUN, évallaa (arh.)пожалуйста
buzlu bak kaygın I
BÜCET, hazna // hazne (arh.) бюджет
bükmää bak katlamaa
BÜKMÄÄ, burmaa, kıvratmaa, katlamaa cогнуть
bükmäk bak katlamak
BÜKTÜRMÄÄ, kıvraştırmaa, iiriltmää
заставитьгнуться
bükük bak iilik
BÜKÜK, buruk, kıvrıkсогнутый
BÜKÜLMÄÄ, kıvrılmaaгнуться
BÜLÜR, binokli бинокль
bürü bak duman
bürüncük 1. bak ipek; 2. bak şalinka
bütün bak eklentisiz
BÜTÜN, bütünnä, dübüdüzвесь, целиком
bütündän bak eklentisiz
bütünnä bak bütün
bütünnemää bak bitirmää
BÜÜCÜ I, cadı, ţor (arh.) колдун; колдунья
BÜÜCÜ II, göz bayıldıcısı, göz boyacısı, nazdravan
(folk.)волшебник
büük aazlı bak çok lafedän
BÜÜK AY, yanvar январь
46
büük bak nüfüzlü
BÜÜK DİŞLİ, iiri dişli; ◊ katır dişli; ◊ beygir dişli большезубый
büük ev bak ötäänı
büük karnılı bak şkembeli
BÜÜK, iiri, koca, kocaman, kocamiti, azman, cezametli,
kos-koca (laf.) крупный, большой
büüklük bak gabarit
büültmää bak eklemää
büülü su bak sebepli su
büümää bak üüselmää
BÜÜMÄÄ I, bitmää (arh.)расти (о растениях)
BÜÜMÄÄ II,etişmää, kalkınmaa прям. и перен. расти
büümäk bak üüselmäk
büünkü bak şindiki
büür bak yan II
BÜYÜM, eşillik, bitki (arh.)растение
47
C
caba bak boşuna
cabacı bak hazıroncu
cadaloz bak cambaz II
cadı bak büücü
cafayır taşı bak almaz
cam bak şişä
camal bak soba
cambaz bak käärcı
CAMBAZ I, akrobat акробат
CAMBAZ II, cadaloz, şarlatanшарлатан
cambazlık 1. bak aldadıcılık; 2. bak käärcılık
cambazlık etmää bak käärcılık etmää
camnı bak şişeli
can bak ruh
can kıymaa bak öldürmää
can vermäk bak ölüm
CAN, ürek, gönül душа
cana yakın 1. bak acızgan; 2. bak hayırlı; 3. bak kinsiz
CANAVAR AYI, oktäbriоктябрь
canavar bak yabanı
CANAVAR YORTUSU, yabanı yortusu этног.
вольчьипраздники
canavarlık bak zulumnuk
can-cun yok bak kimsey yok
48
candan 1. bak karezsiz; 2. bak ürektän
canı suada bak hayırlı
CANINKER, fufayka // kufayka, cannık телогрейка, покрытаясукном
cannandırmaa bak üüreklendirmää
cannanmaa 1. bak dirilmää; 2. bak üreklenmää
CANNANMAA, ıhmaa, kendinä gelmää, dirilmää (d. m.)
оживать
cannı bak diri
cannık bak canınker
cansız 1. bak kıyıcı; 2. bak ölü
cansızlık 1. bak fenalık; 2. bak zulumnuk
cat-eni bak ep-eni
cayıl bak görgüsüz
cayıllık 1. bak bilgisizlik; 2. bak görgüsüzlük
cazibeli bak yakışıklı
cellat1. bak kıyıcı; 2. bak zulum
cem bak ada
cenksiz bak uslu II
CENNET, ray, aaret (folk.)рай; райский
CEREMÄ, para cezası, amenda, ştraf штраф
CEVİZ AYI, sentäbri сентябрь
ceviz bak fındık
ceviz tavşamı bak sincap
CEZALAMAA, takazalamaa, sıraya koymaa наказывать
cezametli bak büük
cıba 1. bak kısa; 2. bak yufka
49
cıngırdamaa bak tıngırdamaa
CIRIT, zırıldak, fermuarзамок
cıvıldamaa bak ötmää
cıvıltı bak ötmäk
cıvırdamaa bak ötmää
cıvırdamak bak ötmäk
CIVIRLİGA, tarla kuşuжаворонок
CİBRÄ, çepka виноградные выжимки
cicilemää bak donaklamaa
CİMBİZ, pinţet пинцет
cingilmää bak aktarılmaa
cingiltmää bak aktarmaa
cins bak soy I
conga bak zabun
cömert bak hayırlı
CÖMERT, verici, galanton; ◊ bol ürekli; ◊ bol elli; ◊ açık
elli щедрый
CÖMERTÇÄ, bol-bol щедро
CÖMERTLİK, bolluk, galantonnuk щедрость
cumerka bak sızırma
cücelenmää bak alçalmaa
CÜMBÜŞ, fıkra, şaka, porezen, anekdot, şaltak-paltak
(laf.) шутка; анекдот
CÜMBÜŞÇÜ, fıkracı, şakacı, porezenci, güldürücü,
şaltakçı шутник; острослов
Ç
50
çaadaş bak zamandaş
çaarı bak teklif
çaarıcı bak teklif edän
çaarılmaa bak teklif edilmää
çaarış bak teklif
çaarmaa 1. bak el etmää; 2. bak sesetmää; 3. bak teklif
etmää
çaarmak bak teklif
çaaşır bak don
çabuk 1. bak hızlı; 2. bak çemrek; 3. bak tez
çabuklaştırmaa bak alatlattırmaa
çabukluk bak alat
ÇADIR I, şatra шатѐр, палатка
ÇADIR II, hala зонт
ÇAKIL, çakmak, çakmak taşıщебень; кремень
ÇAKILLIK, çakmaklıkместо, усеянноегалькой
(щебнем)
çakmaa bak içmää
çakmak bak çakıl
çakmaklık bak çakıllık
ÇALAR SAAT, zırıldak saatбудильник
ÇALGI, muzıka tertibi, instrument музыкальныйинструмент
ÇALGIN, çalık (booday için) тонкий, тощий (озерне)
çalı 1. bak gümä; 2. bak tiken; 3. bak tikenni
çalıcı bak hırsız
51
çalı-çırpı bak çırpı
çalık bak çalgın
çalılık bak tikennik
ÇALILIK, güvennik // güvemnik, gümelik, kıtinalık
терновник
çalım bak üz
çalınma bak kapma
çalışan bak savaşan
çalışkan 1. bak işçi I; 2. bak savaşan
ÇALIŞKAN, mukayet, girişikli старательный, усердный
ÇALIŞKANNIK, çemreklik, girişiklik,
şeremetlikстарательность, усердие
çalışma bak iş II
çalışmaa 1. bak işlemää; 2. bak savaşmaa
çalışmaa benzemää bak örnek almaa
çalışmak bak savaş
ÇALKALAMAA, sarsalamaa взбалтывать; встряхивать
çalmaa bak ötmää
ÇALMAA I, sölemää петь
ÇALMAA II, soymaa,kapmaa, kavramaa, aşırmaa (d.
m.), sıyırmaa (d. m.) воровать
çalmak 1. bak hırsızlık; 2. bak ötmäk
ÇALMAK, kavramak, kapmakпохищение
çalmar bak dam II
ÇALMAR, şopron, sayvan, dayama, kaydırma навес
çalmık 1. bak düünük; 2. bak ilmek I; 3. bak ilmek II
52
ÇAM, küknarель
ÇAMAŞIR, giisi белье
çamış bak çapkın
çamışlanmaa bak şımarmaa
çamur bak batak
çamurlamak bak kirletmäk
çancaaz bak zil
çanta bak torba
ÇANTA, sumka, portfelпортфель
çapkın bak eşkinni
ÇAPKIN, yaramaz, yayman, esirik, şomer, budala,
şımarık, çamış, zulum, yamık // yamuk, terbiyesiz, salma,
deli (d. m.), kuduz (d. m.) шалун; шаловливый
çapkınnık bak eşkinnik
ÇAPRAŞIK, dolaşıkзапутанный, спутанный
ÇAPRAŞMAA, dolaşmaaзапутаться, путаться
ÇAPRAŞTIRMAA, dolaştırmaa намереннозапутать
ÇAPRAZ, kruçalıya (siirek) крест-накрест
ÇARPALAMAA, durulamaa, çırpmaa полоскать
çarpık 1. bak alık; 2. bak felçli
çarpılmaa1. bak delermää; 2. bak felç olmaa
ÇARPINTI, düülmäk пульсация
çarpışmaa bak düüşmää
çarpma bak felç
çarpmaa bak urmaa
çarpmak bak urmak
ÇARŞAF I, potra // potura, sergi покрывало
53
ÇARŞAF II
простыня
çarşı bak panayır
ÇAŞKA, çölmek кружка
çatal bakfurkuliţa
çatalcık bak çıngılcık
çatallanmaa bak dallanmaa
çatallanmak bak dallanmak
çatı bak urgan
ÇATI, ip, şufara верѐвка
çatık bak ekli
ÇATIRDAMAA, kütürdemää, gıcırdamaa, çıtırdamaа,
pıtırdamaa трещать
çatırtı bak çatırtı
ÇATIRTI, kütürtü, gıcırtı, gıcırdamak, çıtırdamak,
pıtırdamak треск
çatışmaa bak eklenmää
ÇATIŞMAA, örülmää, baalanmaa переплетаться
çatıştırılı bak ekli
çatlak bak yarık
ÇATLAK, patlak, yarık, irik, deşik, çatlak-patlak
лопнувший, треснувший
ÇATLAMAA, patlamaa, yarılmaa, irilmää треснуть,
лопнуть
çatma bak ekli
çatmaa 1. bak baalamaa; 2. bak ulamaa
çatmak bak ulamak
çat-pat bak siirek
54
çaun 1. bak çüven; 2. bak tuç
ÇAVDAR, sakara рожь
çayır bak otlak
ÇAYIR, çimennik, lunga луг; долина
çayır-tepä bak doorudan
çekelez bak sincap
çeketmää 1. bak başlamaa;2. bak kopuşmaa
çeketmäk bak başlantı
çekettirici bak kurucu
çekettirtmää bak yollandırmaa
çeki bak kantar
çekici bak kantarcı
çekiç bak çokan
çekilmää bak çıkınmaa
ÇEKİLMÄÄ, sivişmääподвинуться
çekilmäk bak çıkınmak
çekinik bak kıyışıksız
çekinmää 1. bak çıkınmaa; 2. bak sallanmaa
çekinmäk bak çıkınmak
ÇEKİRGÄ, ţır-ţır, çırçılсверчок
çekiş bak kavga
çekişçi bak kavgacı
ÇEKİŞMÄÄ, gıjgırmaa, baarmaa, darılmaa, süümää,
takazalamaa, takaza etmää, gözükmää (d. m.) ругать,
бранить
çekişmää bak kavgalaşmaa
55
ÇEKİŞMÄK, gıjgırmak, baarmak, takazalamak, süümäk,
gözükmäk (d. m.)ругань, брань
çekişmäk bak kavga
çekiyä urmaa bak düşünmää
çekmää 1.bak geçirmää IV; 2. bak sürüklemää; 3. bak
urmaa
çekmäk bak zeet
ÇELEK, korona, feneţ, mitra, taç (folk.) венец, корона
ÇELİK, zirh сталь
ÇELİKLEMÄÄ I, kızdırmaa, çetinnetmää,kalitetmää закалять
ÇELİKLEMÄÄ II, çetinnemää, kaavilemää (insan için)
закалять (очеловеке)
çelikleşmää bak pekişmää
çeltik bak çıbık
çember1. bak şalinka;2. bak çevrä I
ÇEMBER, şina, demir halkaкольцообруч
çemrek bak işçi I
ÇEMREK, hızlı, çabuk, şeremet, şevik //şivik, çevik //
çivik, kılıklı, mehenk; ◊ ayaana çabuk проворный
çemreklik bak çalışkannık
çemrelemää bak suvamaa
çenä kemii bak çenä
çenä yaraştırmaa bak karşı koymaa
ÇENÄ, aurt, çenä kemii челюсть
çendelä bak süzecek
ÇENGEL, kanca, kırliga,gegä // gega крюк
56
ÇENTİK, kertik зарубка
ÇENTMÄÄ, kertmää делать зарубку
ÇEP// ÇÖP, tıkaç, dop, vrana затычка, пробка
çepel bak bulutlu
ÇEPELLİK, nem hava сырая погода
çepka bak cibrä
ÇERÇEVÄ, rama рама
çerep bak çölmek I
çeşit 1. bak soy I; 2. bak soy II
çeşitli bak hertürlü
ÇETÄ // ÇATA, banda, şaykaшайка, банда
çetä bak alay I
ÇETELÄ, jerep жребий
çetin bak kaavi
ÇETİN, kaavi твѐрдый
çetinnenmää1.bak pekişmää; 2. bak tıkızlanmaa
çetinneşmää bak kaavilenmää
çetinnetmää bak çeliklemää II
çetinnik 1. bak sertlik; 2. bak tıkızlık
ÇETİNNİK, kaavilik твѐрдость
ÇETKA, fırça, maluç щѐтка
ÇETKALAMAA, fırçalamaaчиститьщѐткой
ÇEVİK // ŞEVİK, oynak,şeremet ловкий
çevik1. bak çemrek; 2. bak hızlı
ÇEVİRİCİ, talmaç, çevirmenпереводчик
ÇEVİRİLİ, talmaçlı переведѐнный
çevirilmää bak aktarılmaa
57
ÇEVİRİLMÄÄ, döndürülmää бытьвозвращѐнным
çevirim bak çevirinti
ÇEVİRİNTİ, çevirim, bulboka, su çevirintisi, su çıkıntısı
водоворот
çevirmää 1. bak aktarmaa; 2. bak döndürmää I; 3. bak
döndürmää II
ÇEVİRMÄÄ I, döndürmää возвращать
ÇEVİRMÄÄ II, talmaçlamaaпереводить
çevirmen bak çevirici
çevrä bak alan
ÇEVRÄ I, devrä, çember, halka, pergel круг
ÇEVRÄ II, ortalık среда
çıbık bak fışkan
ÇIBIK,fışkan,çeltik прут
çıkarmaa 1. bak köklemää; 2. bak soymaa; 3. bak
soyundurmaa; 4. bak tiparlamaa
çıkarmak bak soyunmak
ÇIKI, boşça свѐрток
çıkık bak bertik
çıkıkçı bak bertikçi
ÇIKINMAA, çekilmää, çekinmää, geerilemää, geeri
olmaa отступaть
ÇIKINMAK, çekilmäk, çekinmäk, geerilemäk, geeri
olmak отступление
çıkış bak gelir
ÇIKIŞ, sonuç итог
çıkışlı bak gelirli
58
çıkışsız bak gelirsiz
çıkmaa 1. bak fırlamaa; 2. bak uymaa I; 3. bak yollanmaa
ÇIKMAA I, peydalanmaa появляться
ÇIKMAA II, kalkmaa (yukarı)подниматьсявверх
ÇIKMAA III, duumaa восходить (о небесных
светилах)
çıkmakbakfırlamakI
çıkmazlıkbakkörsokak
ÇILBIR, terbää, edekповод
çıldırkıbakfışkan
ÇILKOBAN, oban, bolbokaомут
ÇILK, zapartakтухлоеяйцо
ÇINGILCIK, çatalcıkгронка
çıplakbakgolan
çıplakboynulubak çıplakenseli
ÇIPLAKENSELİ, çıplakboynulu, gıdıgola, gıtayka
голошейка(породакур)
ÇIPLAKKALMAA,torlakkalmaa,
anadanduumakalmaaостатьсянагим
ÇIPLAK, çır-çıplak, torlak, şoroy,
anadanduumaобнажѐнный
çırak 1. bak izmetçi I; 2. bak izmetçi II
ÇIRAK, batrak батрак
çır-çıplak bak çıplak
çırpı bak fışkan
ÇIRPI, halaçuga, çalı-çırpıхворост
çırpınmaa bak dalgalanmaa I
59
ÇIRPINMAA, dalbınmaa плескаться, барахтаться
ÇIRPINMAK, dalbınmak плескание, барахтанье
çırpmaa bak çarpalamaa
ÇIRTMA, kaval, düdük, zurnaсвирель
çıtıran bak gür I
çıtırdamak bak çatırtı
çıtırdamaа bak çatırdamaa
çıvdırık bak alık
çıvdırmaa bak delermää
çıvgar bak ok
çıvgın bak bulutlu
ÇİÇEK AYI, aprel // april апрель
çiçek başçası bakçiçeklik
çiçek çölmää bak çölmek II
çiçek karıı bak çiçeklik
ÇİÇEKLİK, çiçek başçası, çiçek karıı цветник
çiçu bak amuca
çift 1. bak eş; 2. bak kır
ÇİFTÇİ,pulukçu крестьянин
çiftlemää bak eşlemää
çiftlenmää bak eşlenmää
çiftli bak eşli
çiftsiz bak tek
çiidä bak emzik I
ÇİİDEM, kokiçi подснежник
çiinemää bak karmaa
ÇİİNEMÄÄ, gevşenmääжевать
60
çiirä bak sima
ÇİİZ, zesträ приданое
çilemää bak çisemää
çilemäk bak çisemäk
ÇİLİNGİR, slesar, demirciкузнец; слесарь
çilli bak benekli
çim bak kaf
çimçirik bak yıldırım
çimennik 1. bak çayır; 2. bak otlak
çinar 1. bak ak aaç; 2. bak nazlı
ÇİNGENÄ, şanti, şatra (dial.)цыган
çiriş bak tutkal
çirişli 1. bak tekir; 2. bak yollu
çirkef bak kirli
çirkin bak korkulu
ÇİRKİN, bet, titsi, beşäret (siirek) некрасивый
ÇİRKİNNİK, betlik уродство, безобразие
çiselemää bak çisemää
çiselemäk bak çisemäk
ÇİSEMÄÄ, çistirmää, çiselemää, pufkurmaa, yaadırmaa,
damnamaa, çilemääморосить
ÇİSEMÄK, çistirmäk, çiselemäk, çisenti, pufkurmak,
yaadırmak, damnamak, çilemäk мелкийдождь
çisenti bak çisemäk
çistirmää bak çisemää
çistirmäk bak çisemäk
ÇİTEN, paner плетенаякорзина
61
çivilemää bak enserlemää
çizgi taftası bak çizgilik
çizgili bak yollu
ÇİZGİLİK, çizgi taftası, lineyka линейка (длячерчения)
çizi 1. bak annık; 2. bak sınır; 3. bak uur
çiziyä gelmää bak uurlaşmaa
ÇİZMÄ, marakina сапоги
çizmeci bak emenici
ÇOBAN, güdücü, sırtmaç пастух
çobotar bak çizmeci
çocuk 1. bak delikannı; 2. bak ool; 3. bak valet
çok görmää bak haseetlenmää
çok görmäk bak haseetlik
ÇOK LAFEDÄN, lafazan, tarator, palavracı, boşlaflı,
büük aazlı, dilli, şläka, zevzek; ◊ sarkık çeneli; ◊ boşaazlı
болтун
çok sayıda bak çok
ÇOK, hayli, çok sayıda, gerää gibi, gırla много
ÇOKAN, çekiç молоток
çokgörän bak haseet
çokluk bak kalabalık
ÇOKTAN, eveldän, anidänдавно, издавна
ÇOKTANKI, evelki давний
çol bak fukaarä
ÇOL, çolluk, çol er, pustiya, pustiyalık, uva, boş er пустырь
çolak bak sakat
62
çomak bak moçuga
ÇÖPLENMÄÄ, aazına atmaa, tuzlanmaa закусывать
çor otu bak çörek otu
ÇORAP, karpetki носки
ÇORBA, borç, sup // supaсуп; борщ
ÇORBACI,saabi, bey, gospodar, malik хозяин; господин
çorbacılık bak varlık
ÇORBACILIK, saabilik хозяйство, владение
ÇORBACISIZ, saabisizбезхозный
ÇORBACIYKA, saabiyka хозяйка
şorçibak şorik
çorkina bak şorik
çotka bak çotmak
ÇOTMAK, çotka, kütmek, kütük, butuk пень
çotuk bak gümä
çökelek bak genger
çökeleklik bak tikennik
çökmää 1. bak konmaa; 2. bak yıkılmaa
ÇÖKMÄÄ, çömelmää, sinmää,iilmää приседать,
опускаться (накорточки)
çölmek 1. bak çaşka; 2.bakküp
ÇÖLMEKI,kana, okaкувшин
ÇÖLMEKII, çerep, çiçek çölmää горшок
çölmek kıran bak pam-pam-pamucan
çömelmää bak çökmää
çöplenmää bak mezelenmää
63
ÇÖREK OTU, çor otu, patracil бот. тмин
ÇÖREK, pita хлеб, испечѐнный на поду; чурек
ÇÖŞMÄ, sızıntı, kaynak, kaynarca, izvor, membä, göz
(arh.), kaynar (arh.) родник
çözdürmää bak eritmää
çözmää 1. bak kolvermää I; 2. bak sökmää I
çözmäk bak sökmäk I
çözülmää bak erimää
çözülmäk bak eritmäk
ÇUKMAN, dokumaдомотканая шерстяная ткань
çukur bak hendek
ÇUL, arkalık попона
ÇUPAK, güüslük, lifçikбюстгалтер
çuval bak torba
ÇÜNKÜ, neçinki, zere //zerä, könnu // kennu, neçin deyni
потому что, так как
çürük bak bozuk
çüümää bak atlamaa I
çüven bak tuç
ÇÜVEN, çaun, tuç котел, казан
64
D
daabakbayır
DAA,daalık,orman, ormannık, aaçlık, fidannıkлес, лесистаяместность
DAACI,ormancı лесник
daalıkbakdaa
daalış 1.bakdaalışmak; 2.bakdaalmak
DAALIŞMAK,daalış, daalmakраспад
daalmaa 1. bakparçalanmaa; 2. baksaurulmaa;
3.bakyıkılmaa
DAALMAA, genişlenmää, yayılmaaраспространяться
daalmakbakdaalışmak
DAALMAK,daalış, yayılmak, saçılmakраспространение
daanıkyapmaabakdaatmaa
daanıklık 1. bakdarmadaannık; 2.bakyıkıklık
daarä bakdaul
daarcıkbaktorba
daatmaa 1. baksökmää II; 2.bakyıkmaa
DAATMAA,daanıkyapmaa, darmadaanyapmaa, daranperanyapmaa, karmakarışıkyapmaaраскидать,
рассыпать
daatmak bak sökmäk II
daava evi bak sud
DAAVA, sud, şaraat (arh.)суд (процесс)
DAAVACI I, sudya судья
65
DAAVACI II, isteyici, dooruluu aarayan истец
dada bak kukla
dadanık bak sınaşık
DADANMAA, tabeet kapmaa пристраститься
dadanmak bak sınaşmak
DADANMAK, alışmakпристрастиекчему-л.
DAFİN,lavraлавр
DAKMAA // TAKMAA,asmaaнавешивать, нацеплять
(что-л.)
DAL,budakветка
DALAMA,dalamak, dalanma, dalantı укус;
укушенноеместо
dalamaabaksaplamaa
DALAMAAI, dişlemää; ◊ diş geçirmää кусать
DALAMAAII,saplamaa (d. m.), dürtmää (d. m.),
iinelemää (d. m.) перен. задеть(человека)
dalamak bak dalama
dalanma bak dalama
dalantı bak dalama
dalaşmaa bak buuşmaa II
dalbınmaa bak çırpınmaa
dalbınmak bak çırpınmak
DALGA, talaz волна
dalgalandırmaa bak saurtmaa
dalgalanmaa bak duygulanmaa
DALGALANMAA I, çırpınmaa реять
66
DALGALANMAА II, talazlanmaa покрыватьсяволнами
DALGALI, talazlı волнистый
DALLANMAA, çatallanmaa, kollanmaa, dal
salmaaразветвляться, даватьпобеги
DALLANMAK, çatallanmak, kollanmakразветвление
DAM I, dayama, kotara, strunga (dial.) хлев
DAM II, çalmar, şopron, sarayсарай
damba bak tıynak
DAMBA, set, dolma er дамба; насыпь
DAMGA, nışan, zımba клеймо
DAMGALAMAA, nışannamaa, zımbalamaaклеймить
damgalı bak nışannı II
DAMGALI, nışannı, zımbalı клейменный
damna 1. bak püskä; 2. bak yudum
damnamaa bak çisemää
damnamak bak çisemäk
dan eri bak dan
DAN,daneriвосход, заря
DANA, düvä двухгодовалыйтеленок
DANDİL, tel, struna струна
dangalak bak ahmak
dangalaklık bak akılsızlık
danış bak danışmak
danış bak nasaat
DANIŞMAA I; ◊ baş urmaa обращаться
67
DANIŞMAA II, soruşturmaa, bilgi istemää
советоватьсяскем-л.
danışmak bak nasaat
DANIŞMAK,danış обращение
dar bak küçük
dar cannı bak sabursuz
darabana bak daul
darabanacı bak daulcu
daran-peran yapmaa bak daatmaa
daran-perannık bak darmadaannık
DARGIN, üfkeli, kızgın, delibaş, sert, alifli (d. m.),
tutuşuk (d. m.) сердитый
DARGINNIK, üfkelenmäk,üfkelik, kızgınnık, ateşlenmäkраздражение
darılmaa 1. bak çekişmää; 2. bak fenalanmaa
darmadaan yapmaa bak daatmaa
DARMADAANNIK, daanıklık, karma-karışıklık, daranperannık разбросанность
DARSIK, darsıklı, gamnı, garip, gücenik, hasretli,
kasavetli, kahırlı, kahırsak, kederli, sıkletli, sıkıntılı, kara
(d. m.) тоскливый; печальный
darsıklı bak darsık
darsıklık bak özlemäk
DARSIKLIK, gam, güç, hasret, kasavet // kaseet, kahır,
keder, sıklet, sıkıntı, suparatlık, mahkulluk (arh.), kara
sevda; ◊ can sıkıntısı тоска; печаль
darsımaa bak özlemää
68
DARSIMAA, sıkılmaa, gücenmää, kahırlanmaa,
kasavetlenmää, kederlenmää, garipsemää, hasret çekmää,
hasret olmaa, hasret kalmaa, sıkıntıda bulunmaa, sıklet
çekmää, suparatlanmaa тосковать; печалиться
darsımak bak özlemäk
dartı bak şalinka
DARTIŞMA, polemikaспор, дебаты
DARTMAA, çekmää дергать
DASKAL, dyakonпсаломщик
DAT, çeşnä (siirek) вкус
DATLI, nezetli // mezetli, gustulu // gustlu вкусный
DATMAA, denemää, dadına bakmaa пробовать
DATMAK, denemäk проба
DATTIRMAA, denetmääдать (заставить)
попробовать
DAUL, doba, daarä, darabana барабан
DAULCU, dobacı, dobaç, darabanacı барабанщик
DAVRANIŞ, yaptıkпоступок, действие
davranmaa bak kalkınmaa
dayak bak düümäk
DAYAK I, pop, kazıkподпорка, подпора
DAYAK II, arka (d. m.)опора, поддержка
DAYAK OLMAA, arka olmaaстать опорой
dayama 1. bak çalmar; 2. bak dam I
dayanan bak saburlu
dayanık bak saburlu
dayanıklı bak saburlu
69
dayanıklık bak sabur
dayanıksız bak sabursuz
dayanıksızlık bak sabursuzluk
dayanış bak sabur
dayanmaa bak saburlanmaa
DAYANMAA, asılmaa (d. m.)опираться
dayanmak bak sabur
dayka bak uyçu
dayma bak sık
DAYMA, daymaca, hojma, herzaman, hersıra, herkerä,
durmamayca, durmadaan,arasız, diveç постоянно
daymaca bak dayma
DAYMALI, herzamannı, arasız, durmamaklı
постоянный
dayreci bak daulcu
debeştirici bak fitleyci
debeştirili bak fitli
debeştirmäk bak fit
debreştirmää bak fitlemää
DEBÜT, ilk çıkış, seftä çıkış дебют
dedik bak prinţip
dedikçi bak inat
defekt bak defekt
DEFEKT, pülüz, iisiklik, bozukluk дефект (овещи)
DEFEKTLİ, pülüzlü, iisik, bozuk дефектный (овещи)
defiţit bak kıtlık
dekabri bak kırım ayı
70
dekolte bak oygu II
DELERMÄÄ // DELİRMÄÄ, çıvdırmaa, çarpılmaa; ◊
delibaş olmaa; ◊ akıldan bozulmaa; ◊ fikirdän çelinmää; ◊
delibaş olmaa обезуметь
delermää bak şımarmaa
deli bak alık
deli otu bak tatula
delibaş 1. bak alık; 2. bak dargın
delibaşlık bak delilik
delicä bak alık
delik bak inik
DELİK, delikli, deşik, delim-deşik дырявый
delikannı 1. bak ergen; 2. bak genç
DELİKANNI, çocuk, olan, genç,ergen парень
delikli bak delik
delilik bak ahmaklık
DELİLİK, delibaşlık, başıbozukluk безумие
delim-deşik bak delik
delinmää bak deşilmää
delmää bak oymaa
DELMÄÄ, deşmää, patlatmaa, delik yapmaa
прокалывать
demää bak sölemää
demäk bak deyim
DEMÄK, söleyiş, deyim поговорка
dembel bak haylaz
dembellenmää bak haylazlanmaa
71
DEMEKLİ, açık выразительно
DEMET I, testä, kucak пучок; связка; охапка
DEMET II, testä,top, gümä, buket букет
DEMİN // TEMİN, demincäk,şindi, şindi hemen, diil
çoktanнедавно
demincäk bak demin
DEMİR FIÇI, ţisterna цистерна
demirci bak çilingir
denemää 1. bak esap almaa; 2. bak datmaa
denemäk bak datmak
DENEMÄK, denemäэксперимент, опыт
denetmää bak dattırmaa
DENİLMÄÄ, sölenmääговоритьсяочем-л.
DENİZÇİ, gemici моряк
DENİZÇİLİK, gemicilikмореходство
denk bak uygun II
denk uurda bak bir uurda
DENK, birtakım, birtürlü равный, одинаковый
denkleştirmää bak yaraştırmaa
DENKLİK, birtakımnık равенство
derdi bulmaa bak diagnoz koymaa
dergi bak jurnal
deri bak tovar
DERİ,tovar, meşinкожа; кожаный
DERMATOLOG, deri doktoru дерматолог
DERNEK, oturuş, sidänka, perdänka, mánga посиделки
dert 1. bak hastalık; 2. bak problema
72
dertlenmää bak hastalanmaa
dertli bak hasta
deşik 1. bak çatlak; 2. bak delik
DEŞİLMÄÄ, patlamaa, delinmää лопаться, прорываться (онарыве)
deşmää bak delmää
DEV, ulu adam, tepägöz (folk.) великан
devä yavrusu bak köşek
devätikeni bak genger
devecik bak köşek
devirilmää 1.bak aktarılmaa; 2. bak yıkılmaa
devirmää 1. bak aktarmaa; 2. bak yıkmaa
DEVLETKURULUŞU,
rejim,stroyгосударственныйстрой
stroybakdevletkuruluşu
DEVLET, memleket, padişahlık (ist.), il (arh.), yurtluk
(arh.) государство, страна
devrä bak çevrä I
DEVRİM,revolüţiyaпереворот
deyim 1. bakdemäk; 2.bakfrazeologizma
DEYİM,demäk, sölemäkвыражение
deynek bak sopa
deyni bak için
DIŞANSI // DIŞANI, dışarsı, kapu önü наружнаясторонапомещения
dışarsı bak dışansı
DİAGNOZ KOYMAA, derdi bulmaa, derdi tanımaa
73
ставитьдиагноз
dyavol bak şeytan
dicaba bak parasız
didinmää bak savaşmaa
dieta bak piriz
diil çoktan 1. bak demin; 2. bak geçennerdä
DİİMÄÄ, dokunmaa, ilişmää, ellemää касаться
DİİMÄK, ilişmäk, dokunmak, ellemäk прикосновение
DİİREN, ţapoy (ikidişli, taftadan), yaba (taftadan) (arh.)
вилы
diişik bak alık
DİİŞİK, kıynaş (maana için) переносный (смысл)
diişim bak diiştirmäk
DİİŞİMNİ, smenalı сменный
DİİŞMÄÄ, dönmää (d. m.) меняться
DİİŞTİRÄN, smenacı сменщик
diiştirmää bak enilemää
DİİŞTİRMÄK, diişim, smenaсмена (оместеработы)
dik 1. bak dikel II; 2. bak hodul
dik kalkmaa bak şaf kalkmaa
DİK, uçuk, batık обрывистый
dikä bak et
DİKEL I, kol сажалка (дляпосадкилозы)
DİKEL II, dik, uz, vertikalвертикаль
dikici bak terzi
dikili bak saplı
dikkat bak kuşku
74
dikkat olmaa bak kuşku olmaa
dikkatsız bak savsak
dikkatsızlık bak savsaklık
DİKLEŞMÄÄ, gogorlanmaa // gogurlanmaa,
hodullanmaa, kendini kurmaa, kendini koymaa,
horozlanmaa (d. m. ), pirelenmää (d. m. ); ◊ burnunu
kaldırmaa зазнаваться, важничать
dikleşmäk bak diklik
DİKLİK, dikleşmäk, hodulluk, gogorluk // gogurluk,
kurum, kendini koymak высокомерие
DİKMÄÄ I, ilgilemää, шить
DİKMÄÄ II, haşlamaa, koymaa (fidaniçin) сажать (дерево)
DİLBAZ, natık, laf ustası оратор; красноречивый
DİLBİLİMİ // DİLBİLİM, lingvistika лингвистика,
языкознание
dilek bak dilemäk
DİLEMÄÄ, dua etmää, istemää желать что-л.
DİLEMÄK, dilek пожелание
DİLİM, parça, pesmet, ayırıntı, kırıntı, buka кусок
DİLKIRMAK, şaşırtmaca, yanıltmaç скороговорка
dilli bak lafçı
DİLSİZ, mutu немой
dimi bak aba I
DİN, inan, inanç, minnet, iman (arh.) вера, религия
DİNÇ, şen, yaşamaya açık, ömürü sevän жизнерадостный
75
DİNDİRMÄÄ, yorultmaa, kesiltmää, farıtmaa (dial.)
утомлятького-л.
dingin bak yorgun
dinginnik bak yorgunnuk
dinmää bak yorulmaa
dinmäk bak yorgunnuk
dinnenmää bak raatlanmaa
DİNNENMÄK, raatlık отдых
DİNSİZ, allahsız, inansız, käfir(folk.), pagın, tayfä
неверующий
DİNSİZLİK, allahsızlık, inansızlık, pagınnık атеизм
DİPLOM, sertifikat, atestat диплом
dipteki bak geerideki
DİREK, stılp столб
direklemää bak kazıklamaa
direktor bak önderci
DİREKTOR, müdür, şef, administrator, baş, zaabit,
çorbacı (laf.) директор, начальник
direşkän bak kaavi
DİREŞMÄÄ, gerilmää, zorlanmaa напрягаться
diri su bak sebepli su
DİRİ, saa, cannı живой
dirilmää bak cannanmaa
DİRİLMÄÄ, cannanmaa; ◊ ölümdän dönmää воскресать
dirlik 1. bak ömür; 2. bak yaşamak
DİRLİK, barış, usluluk, raatlık, annaşmak, selemet (arh.)
мир
76
dirlikli bak uslu II
dirliksiz bak homurtucu
dirsek bak dönemeç
DİRSEK, endezä локоть (мерадлины)
dirseklemää bak itirmää
dişlemää bak dalamaa I
divan durmaa bak ikramnamaa
DİVAN, minder // mender, tahta, kanape диван
divancı bak bekçi I
DİVANCI, kapucu часовой
diveç bak dayma
diz-be-diz bak üz-be-üz
DİZDİRMÄÄ, geçirtmää, girdirmää (boncuk h. b.) заставитьнанизать (бусыит. п.)
dizel bak tren
DIZMÄÄ I, geçirmää нанизывать (бусыит. п.)
DİZMÄÄ II, sıralamaa, aalamaa оплакивать, причитать
DİZMÄK, sıralamak оплакивание
doba bak daul
dobacı bak daulcu
dobaç bak daulcu
DOKLAD, bildiri, raport доклад
DOKULU, kırma тканый
dokuma 1. bak çukman; 2. bak parça II
DOKUMAA, kırmaa ткать
dokument deposu bak arhiv
dokunmaa bak diimää
77
dokunmak bak diimäk
dokurcun bak yıvın
dokuşmaa bak süsüşmää
DOKUYUCU, düzenci, kilimci ткач
dolä bak boy
DOLAP, şkaf шкаф
dolaşık 1. bak çapraşık; 2. bak yannış
dolaşıklık bak karışıklık
dolaşmaa bak çapraşmaa
dolaşmak bak şaşırmak
dolaştırıcı 1. bak aldadıcı; 2. bak şaşırtıcı
dolaştırmaa 1. bak çapraştırmaa; 2. bak engellemää; 3. bak
şaşırtmaa I
DOLAY I, dolayanı, doz-dolay вокруг
DOLAY II, rayon, bölgä район, область
dolayanı bak dolay I
DOLAYLAMAA, halkalamaa, halkaya almaa, sarmaa,
kaplamaa, kuşatmaa, harmannamaa (d. m. ) окружить
DOLAYLAMAK,halkalamak, halkayaalmak, kuşatmak,
harmannamak (d. m.) окружение
DOLAYLANMAA,halkalanmaa, sarılmaa, kaplanmaa,
harmannanmaa (d. m.) оказатьсяокруженным
DOLAYLI, halkalı, kuşaklı, sarılı, kaplı окружѐнный
doldurmaa 1. baktamannamaa; 2. bak ükletmää
DOLGUN, tokналитой (озерне)
dolma bak pat
dolma er bak damba
78
dolmaa soluklan bak katılmaa
dolu bak kalın I
DOMUZ, skrofa, gırliţa свинья
DON, pantalon, çaaşır (arh.) штаны
donaklamaa bak gözelletmää
DONAKLAMAA, donatmaa, gözelletmää, cicilemää украшать
DONAKLI, gercikli, ferekeş нарядный
donanmaa bak giyinmää
DONANMAA, düzünmää, gözäl giinmää наряжаться
donatmaa 1. bak donaklamaa; 2. bak giydirmää; 3. bak
tellemää II
DONATMAA, gerciklemää, gözelletmää наряжать
DONATMAK, tellemäk (gelini) наряжение
donmaa bak üşümää
dooramaa bak kıymaa
dooru 1. bak aslı; 2. bak haklı; 3. bak uz
dooru çıkmaa bak gerçeklenmää
DOORU, doр-dooru, aslı, ap-aslı, uz правильный; верно,
правильно
doorudan bak hakına
DOORUDAN, uza-uz, kırdırmadan, kestirmedän, bayırtepä, çayır-tepä прямо, напрямик
doorulmaa 1. bak alışmaa; 2. bak yollanmaa
dooruluk bak aslı bak gerçeklik bak hak
DOORULUK, kiyat документ
dooruluksuzluk bak haksızlık
79
dooruluu aarayan bak daavacı II
doorutmaa 1. bak düzeltmää; 2. bak düzmää
dop bak çep
DOP-DOLU, silmä, şıpa-şıp (dial.), lemberdek (dial.)
полныйдокраѐв
DOST, kafadar, arkadaş, ayakdar (siirek) друг
DOSTLUK, kafadarlık, arkadaşlık дружба
DOSTLUKETMÄÄ, kafadarlık etmää, arkadaşlık
etmääдружить
doya-doya imää bak doyunmaa
doyar bak saacı
doyarka bak saacıyka
doymaa bak bıkmaa
doymak bak tokluk
doymamazlık bak tamahlık
doymaz bak tamah
doyum bak tokluk
DOYUNCA İÇMÄÄ, kaná-kaná içmää, öznek içmää,
susuzluu kandırmaa утолитьжажду
DOYUNCA, kaná-kaná досыта, вдоволь (оводе)
DOYUNMAA, katıklanmaa, toksamaa doya-doya imää,
tıkınmaa (laf.) наедаться
doyunmuş bak tok
doyurmaa 1. bak beslemää; 2. bak emzirmää
DOYURMAA, beslemää, idirmää кормить
DOYURULMAA, beslenmää бытьнакормленным
doza bak pay
80
doz-dolay 1. bak dolay I; 2. bak hererdä
doр-dooru bak dooru
dökmäk bak döküm
DÖKÜM, dökmäk литьѐ, плавка
DÖNÄ-DÖNÄ, ölçä-ölçä, islää, kantara ura-ura, esaba
ala-ala обстоятельно
döndürmää bak çevirmää I
DÖNDÜRMÄÄ I, çevirmää, saurtmaa вращать, вертеть
DÖNDÜRMÄÄ II, çevirmää переубеждать
döndürülmää bak çevirilmää
dönek bak uysal
DÖNEK, yımışak перен. отходчивый
DÖNEMEÇ, dönüm, kıvrıntı, dirsek поворот
DÖNEMEÇLİ, kıvrıntılı извилистыйпуть
dönmää 1. bak diişmää; 2. bak sapmaa
DÖNMÄÄ I, geeri bakmaa оборачиваться
DÖNMÄÄ II, sapmaaповорачивать
DÖNMÄÄ III, fırıldamaaкружиться, вертеться
dönmäk bak dönüş
DÖNMÄK, dönüm, fırıldamakвращение
dönüm 1. bak dönemeç; 2. bak dönmäk
DÖNÜŞ, dönmäk возвращение
DÖNÜŞMÄÄ, bişey yapmamaa (d. m. ), gezinmää orayıburayı (d. m. ), zamanı boşuna geçirmää (d. m. ), maalä
gezmää, maalä boylamaa слонятьсябездела
DÖŞEK, saltä, matras матрац, тюфяк
DRUJKA, kuma, zıvla дружка (насвадьбе)
81
druşka bak kuma
dua bak emin
dua etmää 1. bak dilemää; 2. bak emin etmää
DUA, molitva молитва
DUAK, papriga, fata, ferecä (arh.) фата; вуаль
DUAN, atmaca, kuş kapan, alaca kuş, kuzgun, kur-kur
kuşu, elkuan (dial.) ястреб; коршун
DUL, tek (karı, adam için) вдова; вдовец
DUMAN, bürü туман
dumannı bak bulutlu
dunduk bak ahmak
DURAKLAMAA, oyalatmaa, durgutmaa, tutsaklamaa,
tutsak etmää задерживать
durgunmaa bak yorulmaa
DURGUNMAA, kesilmää прекращаться
durgunnuk bak yorgunnuk
durgutmaa bak duraklamaa
durmaa bak bulunmaa
durmadaan bak dayma
durmamaklı bak daymalı
durmamayca bak dayma
durmamazlık bak kesilmezlik
duruk sabun bak rakı sabunu
DURUK, pak, temiz прозрачный
duruklanmaa bak oyalanmaa
duruklanmak bak oyalanmak
durulamaa bak çarpalamaa
82
durum bak hal
DURUM, ortalık, situaţiya обстановка, ситуация
DURUŞ, poza поза, положение
DUT, agudi, emiş шелковица
DUUDURMAA; ◊ dünneyä getirmää рожать, родить
duuma 1.bak öz II; 2.bak çıkmaa III
duvar saadı bak asma saat
DUYAR, duygulu чуткий
duydurmaa bak bildirmää
DUYGULANMAA, dalgalanmaa (d. m.) растрогаться
DUYGULANMAK, tedirginnik взволнованность
duygulu 1. bak duyar; 2.bak duygusal
DUYGULU,garipsäk чувствительный
DUYGULU, tedirgin взволнованный
DUYGULUK, duygu, pafos чувственность
DUYGUSAL, duygulu, pafoslu чувственный
DUYGUSUZ, duymaz бесчувственный
duymaz bak duygusuz
duyulmadık bak işidilmedik
dübüdüz 1. bak bütün; 2. bak hererdä
düdük bak çırtma
DÜLGER, marangoz плотник
düm-düz bak düpä-düz
dünnää bak insan
dünnää gözäli bak gözäl II
DÜNNÄÄ, Er, Toprak, Evren вселенная
83
DÜNÜR, dünürcülük, kodoşçuluk сватовство; сводничество
DÜNÜRCÜ, dünürcü başı, kodoşçu, kodoş сват; сводник
dünürcülük bak dünür
DÜNÜRLÄÄ GİTMÄÄ, yavklu etmää сватать
DÜPÄ-DÜZ,düm-düz, upa-uzсовершенно ровный,
(гладкий, плоский)
dürtmää bak dalamaa II
DÜRTMÄÄ, itirmää толкать
DÜRTMÄK, dürtüş, itirmäk толкание, толчок
dürük bak bulutlu
düş gütmää bak istemää I
DÜŞÇÜ, düşgüdücü мечтатель, фантазѐр
düşgüdücü bak düşçü
düşkün 1. bak fukaarä; 2. bak hayırsız; 3. bak yufka
düşkünnük 1. bak fukaarelik; 2. bak hayırsızlık; 3. bak
yufkalık
düşmää 1. bak konmaa; 2. bak yıkılmaa
düşüncä bak bakış
DÜŞÜNCÄ, düşünecäk // düşüncäk, fikir, öz fikir, ideya,
мысль, идея
düşünceksiz bak gamsız
düşünecäk bak düşüncä
düşünmää 1. bak saletmää; 2. bak sanmaa
84
DÜŞÜNMÄÄ, kantarlamaa, kantara almaa, kantara
urmaa, çekiyä urmaa, dramnamaa (d. m.), kantardan
geçirmää (d. m.); ◊ terezeyä urmaa; ◊ kafa kırmaa;
◊ bitkiyädän esaba almaa обдумывать
düşürmää 1. bak kaçırmaa; 2. bak yıkmaa
DÜŞÜRMÄÄ, kaybetmää потерять ребѐнка (в
результате выкидыша)
DÜŞÜRTMÄ,abort аборт
DÜŞÜRTMÄÄ, abort yapmaa, kaçırtmaa сделать аборт
düülmek bak çarpıntı
düümää bak urmaa
DÜÜMÄÄ, harmannamaa жать
düümäk bak urmak
DÜÜMÄK, urmak, dayak, lobut, kötek битьѐ, избиение
DÜÜN, toy свадьба
düünmää bak zeetlenmää
DÜÜNÜK, çalmık узел
düünüklemää bak ulamaa
düünüklü bak ulama
düüşçü bak şamatacı
düüşçülük bak serbezlik
DÜÜŞMÄÄ, çarpışmaa, kavraşmaa, tutunmaa, tutuşmaa
драться
düvä bak dana
düz 1. bak düzlük; 2. bak kaygın II; 3. bak uz
85
DÜZ BOYADA, bir boyada, bir renktä, bir benizdä,
frenk, düz renktä, tek boyada, tek renktä, tek benizdä однотонный
DÜZ, uz ровный, прямой
düzara bak sıradan
DÜZDÜRMÄÄ, kaavilemää, remontlamaa отремонтировать
DÜZDÜRTMÄÄ, kaaviletmää, remontlatmaa заставить
починить
düzeldili bak ütülü
düzelmää bak alışmaa
düzeltmää 1. bak kaygınnatmaa; 2. bak ütülemää; 3. bak
yonmaa
DÜZELTMÄÄ, uzlatmaa, doorutmaa выпрямлять
düzeltmäk bak ütülemäk
düzenci bak dokuyucu
düzensizlik bak anarhiya
DÜZGÜN, erleşik, uyduruk, uydurulu, uygun приведѐнный в порядок, устроенный
DÜZLÜK, düz, podiş, ova //uva равнина
düzmää bak kurmaa I
DÜZMÄÄ, doorutmaa чинить, ремонтировать
düzülmäk bak kuruluş
düzünmää bak donanmaa
dyakon bak daskal
86
E
ECEL, kısmet, pay, kumpana (siirek), zodiya (siirek), kut
(arh.) судьба, доля
edek bak çılbır
EDENMÄK, eldä etmäk приобретение
EDЕNMÄÄ, eldä etmää приобретать что-л.
eer bak semer
EERLEMÄÄ, semerlemääседлать
eerlik bak semer
ejevika bak karamuk
ekelemää bak sepelemää
eki bak ya
ekilmedik bak halaza
ekinnik bak toomnuk
eklemä bak uydurmak
eklemää bak uydurmaa
EKLEMÄÄ, büültmää, zeedeletmää, iliştirmää, ulamaa
добавлять
eklemäk bak ulamak
eklemni bak aglütinativ
eklenmää bak uzanmaa
EKLENMÄÄ, çatışmaa, birleşmää, ulanmaa соединяться
EKLENTİSİZ, bütün, bütündän безсоединений
87
ekli bak parçalı
EKLİ, birleşik, birleştirili, çatık, çatma çatıştırılı
соединенный
EKMÄÄ, saçmaa (booday için) сеять
ekmek kurusu bak gevrek II
ekskursiya bak gezi
el bak lüzgär
EL DERMENİ, rışniţa (arh.) ручнаямельница
EL ETMÄÄ, saletmää, çaarmaa делатьзнакрукой
(подзывать)
EL, kol рука
ELBETKİ // ELBET, belliki, şüpesiz, mutlak // mutlaka
конечно
eldä etmää bak edenmää
eldä etmäk bak edenmäk
ELDİVEN, ellik рукавицы, варежки
ELEK, gözer, kalbur решето; сито
elektän geçirmää bak elemää
ELEMÄÄ, elektän geçirmää, kalburdan geçirmää,
saurmaa просеивать
ellemää bak diimää
ELLEMÄÄ, yoklamaa, parmaklamaa щупать
ellemäk bak diimäk
ellik bak eldiven
elsimää bak borsumaa
em bak alaf
EMENİ, tufli,pantofi туфли
88
EMENİCİ, çizmeci, çobotar, papuççu, başmakçı, kunduracı (arh.) обувщик; сапожник
EM-EŞİL, ep-eşil, fit eşil, öt eşil зелѐный-презелѐный
emin etmää bak adamaa
EMİN ETMÄÄ, dua etmää клясться
EMİN, dua клятва
emir bak izin II
emir etmää bak emir vermää II
emiş bak dut
EMNEMÄÄ, alaflamaa даватькорм (животным)
emzik bak memä
EMZİK I, çiidä, tenä, memä сосок
EMZİK II, ţoţka, ţoţi соска
EMZİRMÄÄ, doyurmaa кормитьгрудью
EN, kol рукав (одежды)
endezä bak dirsek
ENEMAÄ, burmaa, kısırlaştırmaa, paklamaa (hayvanı)
стерилизовать, кастрировать
ENGELLEMÄÄ, dolaştırmaa, kösteklemää (d. m. )мешать
ENGİN, geniş, açık, bolширокий, привольный
ENGİNNİK, genişlik, açıklık,meydannık, bolluk, tehna //
tenaa, piyada ширь, простор
enibaştan bak genä
enidän bak genä
enik bak yavru
89
ENİKLEMÄÄ, yavrulamaa приноситьприплод
(оживотных)
ENİKLEYİCİ,
yavrulayıcıожидающийдетѐнышаENİKUNU, yavaşıcık,
koruyarak, korunarak бережно, осторожно
ENİLEMÄÄ, taazelemää, diiştirmää, taazeletmää, eniletmääобновлять
ENİLENMÄÄ, taazelenmääобновляться
eniletmää bak enilemää
ENİLİK, seftelik новшество
enilmää bak taratmaa
enmää bak ensemää
ensä bak boynu
ENSEMÄÄ, enmää, taramaa, üstelemää, kazanmaa (d.
m.) побеждать; выигрывать
ensemäk bak enseyiş
ENSERLEMÄÄ, kakmaa, çivilemää пригвоздить
ENSEYİCİ, tarayan победитель
ENSEYİŞ, ensemäk, taramak, kazanmak (d. m.) победа;
выигрыш
EP-ENİ, epiz-eni, cat-eni // cet eni совершенноновый
ep-eşil bak em-eşil
epidemiya bak salgın
epilog bak sonsöz
epiz-eni bak ep-eni
er 1. bak toprak I; 2. bak döşemä
er alması bak pındık
90
Er bak dünnää
eraplan bak uçak
ergen 1. bak delikannı; 2. bak genç
ERGEN, etişmiş, etişkin, delikannı взрослый
ERGİVAN, liläka сирень
ERİMÄÄ, çözülmää таять
erif bak adam
ERİF, adam мужчина
erimää 1. bak sızırılmaa; 2. bak yufkalanmaa
erindä bak uygun I
eriştä bak kesmä
ERİTMÄÄ, çözdürmää растапливать
ERİTMÄK, çözülmäk таяние
erleşik bak düzgün
erleşmää bak oturmaa
ERLEŞMÄÄ, yapınmaa, oturuşmaa располагаться
erleştirmää bak tertiplemää
ERLİ, buralı местный
erli-erindä bak uygun I
esaba alınmadık bak kararsız
ESAP ALMAA, denemää, görmää, seçmää, alıpsatmaa
(laf.) замечать
esap bak rapor
ESAP I, saymak, sayı счет, расчѐт
ESAP II, üz, rız (siirek) совесть
ESAPLAMAA, saymaa считать, рассчитывать
esaplaşmaa bak kin gütmää
91
esaplaşmak bak kin
ESAPLI, pak üzlü; ◊ incä üzlü совестливый
esapsız 1. bak hayırsız; 2. bak naalet
ESAPSIZ, utanmaz, üzsüz, suratsız, arsız, namuzsuz,
naalet, karaüzlü, ursuz бессовестный; бессовестно
esapsızlık 1. bak hayırsızlık; 2. bak naaletlik
ESAPSIZLIK, utanmazlık, üzsüzlük, suratsızlık, arsızlık,
namuzsuzluk, naaletlik бессовестность
ESİR I, kul, kölä, hamal (d. m.)раб
ESİR II, plenik пленник
esirik bak çapkın
ESİRLİK I, kulluk, hamallık (d. m.) рабство
ESİRLİK II, plen плен
esirmää bak şımarmaa
ESKİ, iprak, örselenmiş, aşınık, silinik ветхий
eskici bak partalcı
ESKİLİK, antikvarlık старьѐ
eskimää bak örselenmää
ESKİMÄÄ, ipranmaa, örselenmää, aşınmaa, silinmää
изнашиваться
eskitmää bak örseletmää
eskitmäk bak örseletmäk
ESMÄK, esinti дуновение
esmer bak karagöz
esmerlenmää bak kararmaa
eş bak koca
eş olmaa bak evlenmää
92
EŞ, çift пара
eşeklenmää bak ahmaklanmaa
eşeklik bak ahmaklık
eşik bak basamak
eşil bak olmamış
eşillik bak büyüm
EŞİLLİK, zarzavat овощи
EŞİNMÄÄ, kaynaşmaa копошиться
eşkinnenmää bak alatlamaa
EŞKİNNİ, ürük, çapkın резвый (о коне)
EŞKİNNİK, ürüklük, çapkınnıkрезвость
EŞLEMÄÄ, çiftlemää составлять пару
EŞLENMÄÄ, çiftlenmää (kuşlar için) спариваться
EŞLİ, çiftli парный
eşsiz bak yalnız
EŞSİZ, tek непарный
ET,yaanı, lokma, dikä (dial.) мясо
etap bak stadiya
etek 1. bak fısta; 2. bak peş
etek bak taban
etişkin bak ergen
etişkinnik bak olgunnuk
etişmää 1. bak büümää II; 2. bak olmaa; 3. bak
pişkinnenmää
ETİŞMÄÄ, gelmää, varmaa прибывать
etişmemäk bak kıtlık
etişmemezlik bak kıtlık
93
etişmiş bak ergen
ETLİ, lokmalı, yaanılı мясной
ev olmaa bak evlenmää
EV, yapı, bina, mahra (laf.) дом, здание
evel vakıt bak ozaman
eveldän bak çoktan
evelki bak çoktankı
evlad bak uşak
EVLAT BOYU, kuşak, ardıl (dial.), ardıç (dial.) поколение
EVLENMÄÄ, alınmaa, toplanmaa, eş olmaa, ev olmaa
(dial.) жениться, выходитьзамуж
evrem bak miraj
EVREM, kanatlı yılan, balaur миф. крылатыйзмей
ezdovoy bak taligacı
ezik bak eznik
EZİLMÄÄ, yasılmaa сплющиваться
ezmää 1. bak falamaa; 2. bak urmaa
EZMÄÄ, yasıltmaa раздавливать, сплющивать
EZNİK, ezik ушиб
94
F
fakir 1. bak fukaarä; 2. bak uslu I; 3. bak zavallı
fakirlik bak fukaarelik
FALAMAA // UFALAMAA, ezmää крошить,
измельчать
falamaa bak kırmaa
falanır bak gevrek I
familiya bak soy adı
FANTAL, kolonka, krant колонка
FANTİ, valet, çocuk карт.валет
farafastık 1. bak naz; 2. bak nazlı
farafastıklanmaa bak nazlanmaa
farafastıklı bak nazlı
farımaa bak yorulmaa
FARK, ayırıklık, başkalık разница
farklanmaa bak başkalanmaa
farklı bak hertürlü
farta bak fıta
FASIL, minunat, sıradan dışı, diil nicä hepsi странный
FASILLIK, sıradan dışlık странность
FASON, biçim, forma фасон
fasonnamaa bak formalamaa
FASONNU, biçimni фасонный
fasonsuz bak formasız
fata bak duak
95
faţarnik bak şamar
fayda bak gelir
FAYDA GÖRMÄÄ, hayır görmää, iilik görmää, isläälik
görmää получатьпользу
FAYDA, hayır, iilik, isläälık, kär, teklal (folk.) польза
faydalanmaa bak kullanmaa I
faydalı bak gelirli
FAYDALI, hayırlı, bereketli полезный
faydasız 1. bak boşuna; 2. bak gelirsiz
FAYDASIZ, hayırsız, bereketsiz бесполезный
FAYDASIZLIK,bereketsizlik бесполезность
fayız bak gelir
fayızlı bak gelirli
fayızsız bak gelirsiz
FAYTON, kareta карета
fazlı 1. bak bilgili; 2. bak hayırlı
fazlılık bak bilgilik
felç bak kırçel
FELÇ OLMAA, çarpılmaa, paralizat olmaa парализоваться
FELÇ, kısma, çarpma, çarpılmak, çarpı, paraliç паралич
FELÇLİ, çarpık,paralizat, kötürüm (arh.) парализованный
FELŞER, ferşal фельдшер
fena 1. bak aar; 2. bak hayırsız; 3. bak kıyıcı
FENA, amansız, canı acımaz злой
fenagöz bak nazar
96
fenagözlü bak nazarcı
FENALANDIRMAA, fenalatmaa, üfkellendirmää,
üfkeletmää,üfkesini çıkarmaa, kızdırmaa обозлить
FENALANMAA, üfkelenmää, sertlenmää, aliflenmää,
kızışmaa, kızmaa, kendindän çıkmaa,darılmaa; ◊ ateş
saçmaa; ◊ kendindän kızmaa; ◊ şeytan olmaa; ◊ kıvılcın
saçmaa обозлиться, рассердиться
fenalaşmaa bak bayılmaa
FENALAŞMAA, prost olmaa ухудшaться (о здоровье)
fenalatmaa bak fenalandırmaa
fenalık 1. bak hayırsızlık; 2. bak kötülük; 3. bak üfkä
FENALIK, cansızlık, acımasızlık жестокость
fendi bak saklılık
feneţ bak taazelik
ferekeş bak donaklı
fermuar bak cırıt
fes bak tübeteyka
fevral ayı bak küçük ay
FIÇI, batlak, saka бочка
fıkırdamaa bak kaynamaa I
fıkra bak cümbüş
fıkracı bak cümbüşçü
FINDIK, ceviz лесной орех, фундук
FINİ //FINI // FUNİ, leyka лейка
fırça 1. bak çetka; 2. bak kaşayacak
fırçalamaa 1. bak çetkalamaa; 2. bak kaşalamaa
fırçalatmaa bak kaşaalatmaa
97
fırçalı bak kaşaalı
fırıldamaa bak dönmää
fırıldamak bak dönmäk
fırın bak soba
fırıncı bak sobacı
fırladılmaa bak kuulmaa
FIRLAK, kabarık, şiş выпуклый
FIRLAKLIK, kabarıklık, şişlik, şişkinnik выпуклость
fırlamaa bak üüselmää
FIRLAMAA, çıkmaa (sivil için) выскочить
FIRLAMAK I, çıkmak выскакивание
FIRLAMAK II, atlamak, ürkmäk (d. m.) вскакивание
fırlatmaa 1. bak atmaa; 2. bakkırlatmaa; 3. bak kuumaa
fırlatmak 1. bak atmak; 2. bak kuumak
fırtına 1. bak lüzgär; 2. bak saurgun
fırtınalı bak lüzgerli
FISIRDAMAA // FİSİRDEMÄÄ, fıslamaa шипеть
FISIRTI // FİSİRTİ, fıslamak, şıpırtı шипение
fıska bak sivil
fıskalanmaa bak sivillenmää
fıskalı bak sivilli
fıslamaa bak fısırdamaa
fıslamak bak fısırtı
FISTA // FUSTA, etek, yubka юбка
FIŞIRDAMAK, hışırdamak, şıpırdamak, fışırtı, hışırtı,
şıpırtı шелест, шуршание
98
FIŞIRDATMAA, hışırdatmaa, şıpırdatmaa производить
лѐгкий шум
fışırtı bak fışırdamak
fışkan bak çıbık
FIŞKAN, çırpı, çıldırkı, çıbık, kırlik лоза
FIŞKI, mayız навоз
FIŞKIRIK, fışkırtı струя
fışkırtı bak fışkırık
FITA, önnük, farta фартук
fıydırılmaa 1. bak atılmaa I; 2. bak kuulmaa
fıydırmaa 1. bak atmaa; 2. bak kuumaa
fıydırmak bak atmak; 2. bak kuumak
FIYILDAMAA, kaynaşmaa кишеть
fidan bak aaç
fidannık bak daa
fikir 1. bak akıl; 2. bak bakış; 3. bak düşüncä
fikir vermää bak nasaat vermää
fikirdän geçirilmedik bak kararsız
fikirlenmää bak akıllanmaa
fikirli bak akıllı
fikirsiz bak ahmak
fikirsizlik bak akılsızlık
fiks bak vakıdında
fila bak sayfa
FİLA, yaprak, kiyat, kola лист (бумаги)
filan-fişman bak kimsä
FİLCAN, bardak, stakan стакан
99
FİLİZ, piç росток
filtra bak süzecek
final bak son
FİSTAN, çit (laf.), kapot (arh.) платье
fit çıkmaa bak fit gelmää
fit eşil bak em-eşil
FİT GELMÄÄ, fit çıkmaa, fit olmaa расквитаться
fit olmaa bak fit gelmää
FİT, fitlemäk, kızıştırmak, hıstırmak, debeştirmäk,
kışkırtmak; ◊ fitil koymak подстрекательство
fitçi bak fitleyci
fitil bak öz III
fitlemää bak meraklandırmaa
FİTLEMÄÄ, debreştirmää, kızıştırmaa, kışkırtmaa,
hıstırmaa, şivşirmää, tutuşturmaa (d. m. ); ◊ fitil koymaa;◊
fitil yakmaa подстрекать
fitlemäk bak fit
FİTLEYİCİ, fitçi, kızıştırıcı, hıstırıcı, debeştirici,
kışkırtıcı, tutuşturucu (d. m.) подстрекатель
fitli bak meraklandırılı
FİTLİ, kızıştırılı, debeştirili, tutuşuk (d. m.)подстрекаемый
flani bak gölmek
fläşka bak yaş II
forma 1. bak fason; 2. bak siluet
forma vermää bak formalamaa
FORMA, biçim, şekil форма
100
FORMALAMAA, fasonnamaa, biçimnemää, forma
vermää формовать
FORMASIZ, biçimsiz, şekilsiz, fasonsuz бесформенный
FORMASIZLIK, biçimsizlik бесформенность
foto bak patret
franzoli bak pesmet
FRAZEOLOGİZMA, bölünmäz lafbirleşmesi (lingv.),
deyim фразеологизм
frenk bak düz boyada
fufayka bak canınker
FUKAARÄ // FUKAARA, fakir, yoksul, çol (d. m.),
düşkün (d. m.) бедный
fukaarelik etmää bak yokluk çekmää
FUKAARELİK, fakirlik, yoksulluk, düşkünnük (d. m.),
zorluk (d. m.) бедность
fundament bak temel I
fundamental 1. bak temelli I; 2. bak temelli II
furaj bak alaf
FURKULİŢA // FARKULİŢA, çatal (arh.) вилка
furtulişka bak sakırga
101
G
GABARİT, büüklük величина
gaçi bak aga
galaciya bak şamata
galaciyacı bak şamatacı
galaciyalık bak serbezlik
galanton bak çömert
galantonnuk bak çömertlik
GALON, şişä, gavanos бутыль
GALSTUK, galusnik (arh.) галстук
gam 1. bak bela; 2. bak darsıklık
GAM, kasavet // kaseet, zaamet, umur, habar (siirek) забота
gamnı bak darsık
GAMSIZ, kasavetsiz // kaseetsiz, zaametsiz, umursuz,
düşünceksiz, habarsız (siirek) беззаботный, беспечный
GAMSIZLIK, kasavetsizlik, zaametsizlik беззаботность, беспечность
garagaţa bak saksan
GARAJ, menzil (siirek) гараж
garip bak darsık
GARİP, zavallı горемыка, бедняга
garipsäk bak duygulu
garipsemää bak darsımaa
garmoniya bak uygunnuk
102
gaşnik bak uçkur
gavanos bak galon
GAYGANA, göz yımırta яичница
GAZETACI, jurnalist журналист
GAZETACILIK, jurnalistika журналистика
gebertmää bak öldürmää
gecä kuşu 1. bak buhu; 2. bak kukumäu
GECELEMÄÄ, konaklanmaa ночевать
gecelik evi bak konak I
gecikmää bak geç kalmaa
gecikmäk bak geç kalmak
GEÇ KALMAA, gecikmää опаздывать
GEÇ KALMAK, gecikmäk опaздывание
GEÇ, oya поздно
geçän yıl bak bıldır
GEÇÄN, geçmiş прошлый
GEÇENNERDÄ, yakınnarda, diil çoktan, bu günnerdä,
az ileri, biraz ileri недавно
GEÇERLİ I, hakikat (arh.) действительный
GEÇERLİ II, gezek, raabetli пользующийсяспросом
GEÇERLİK, pazarlama сбыт
GEÇERSİZ I, gerçeksiz недействительный
GEÇERSİZ II, satılmaz, raabetsiz непользующийсяспросом
GEÇİCİ, birvakıtlı временный
geçik 1. bak geçit; 2. bak sörpeşik; 3. bak tırma
GEÇİK, geçkin, geçmişпросроченный
103
geçinmää 1. bak ölmää; 2. bak yarışmaa
geçinmäk 1. bak ölüm; 2. bak yarışmak
geçinmiş bak ölü II
GEÇİRİCİ, yol gösteränпроводник
geçirmää 1. bak dizmää I; 2. bak giimää
GEÇİRMÄÄ I, götürmää, taşımaa переносить, переправлять
GEÇİRMÄÄ II, uurlamaaпровожать, сопровождать
GEÇİRMÄÄ III, giidirmääвдевать
GEÇİRMÄÄ IV, çekmää, görmää, sürtmääпережить,
испытывать что-л.
GEÇİRMÄÄ V, kaybetmääупускать, терять
GEÇİRMÄÄ VI,sokmaaвдевать (нить в иглу)
geçirmäk bak taşımak
geçirtmää bak dizdirmää
geçişmää bak yarışmaa
GEÇİT, geçik переход
geçkin 1. bak geçik; 2. bak sarfoş
geçmää 1. bak aykırlamaa; 2. bak boşlamaa
geçmiş 1. bak geçän; 2. bak geçik; 2. bak sörpeşik
geçtiyılbakbıldır
geeribakmaabakdönmää I
GEERİ DÖNMÄÄ, geerigelmää возвращаться
geerigelmää bakgeeridönmää
geeriolmaabak çıkınmaa
geeriolmakbak çıkınmak
geeridä bak ardından
104
geeridän bak ardından
GEERİDEKİ, arkadakı, ardtakı, dipteki задний
geerilmää bak uzamaa
geerimää bak kusmaa
geermää bak uzatmaa
gegä 1. bak çengel,2.bak kuka
gelän zamannar bak gelecek
gelän vakıtlar bak gelecek
GELÄN, gelecek, önümezdeki будущий
gelän-geçän bak gelän-gidän
GELÄN-GİDÄN, gelän-geçän прохожий
gelecek bak gelän
GELECEK, yaarınnar, gelän zamannar, gelän vakıtlar
будущее
gelincä bak iilik başlan
gelincik sıcanı bak kelemä sıçanı
gelin-güvä bak gençlär
GELİR, çıkış, kär, kazanç, fayda, verim, fayız доход,
прибыль
GELİRLİ, çıkışlı, bereketli, kärlı, kazançlı, faydalı,
verimni, fayızlı доходный,прибыльный
GELİRSİZ, kärsız, çıkışsız, kazançsız, faydasız,
verimsiz, fayızsız невыгодный
GELİŞ, gelmäk прибытие, приход, приезд
GELİŞMÄÄ, ilerlemää, genişlenmää развиваться
GELİŞMÄK, ilerletmäk, genişlenmäk развитие
GELİŞTİRMÄÄ, ilerletmää, genişletmää развивать
105
gelmä 1. bak alınma; 2. bak yabancı; 3. bak aşırılı
gelmää 1. bak uuramaa; 2. bak etişmää
gelmäk bak geliş
gem bak aazlık
GEMİ, teknä корабль, судно
gemici bak denizçi
gemicilik bak denizçilik
GENÄ, enidän, enibaştan, tekrar, taa bir kerä опять,
снова
genç bak delikannı
GENÇ, delikannı, ergen, körpä, eşil (d. m.), civan (folk.);
◊ sarısını yutmamış молодой
GENÇLÄR, gelin-güvä молодожѐны
genel bak baş II
GENGER, çökelek, devätikeni бот. чертополох
geniş bak engin
geniş ürekli bak hayırlı
genişlenmää bak daalmaa
genişlenmää bak gelişmää
GENİŞLENMÄÄ, yayılmaa расширяться
genişlenmäk bak gelişmäk
genişletmää bak geliştirmää
GENİŞLETMÄÄ, yaymaa, yaydırmaa расширять
genişletmäk, yaymak, yaydırmak расширение
genişlik bak enginnik
gerää gibi bak çok
gercik bak gözäl I
106
gerciklemää 1. bak donatmaa; 2. bak gözelletmää; 3. bak
gözellenmää
gercikli bak donaklı
gerçek bak aslı
GERÇEKLENMÄÄ, gerçekleşmää, aslı çıkmaa, dooru
çıkmaa подтверждаться; сбываться
gerçekleşmää bak gerçeklenmää
GERÇEKLİ, aslıca, aslıya benzeyän, aslıya benzär
правдободобный
GERÇEKLİK, dooruluk, halizlik, aslılık, haklık, saafilik,
hakikatlık достоверность, подлинность
gerçeksiz bak geçersiz I
gerdan bak left
GERDAN, boncuk бусы
gerek 1. bak lääzımnık; 2. bak gerekli
gereksiz bak lääzımsız
geren bak acı II
GERGİ, sergi распятие
gerilmää bak direşmää
GERMÄÄ I, kasmaa стягивать
GERMÄÄ II, sermää распять
geroy bak kahraman
getirmää bak taşımaa
GEVREK I, falanır // ufalanır хрупкий
GEVREK II, ekmek kurusu, sergen kurusu, kuriçka,
pesmet сухарь
gevremää bak kurumaa
107
gevretmää bak kurutmaa
gevşemää 1. bak yımışamaa; 2. bak yufkalanmaa; 3. bak
sarfoş olmaa
gevşemäk bak sarfoşluk
gevşenmää bak çiinemää
gevşetmää 1. bak bollatmaa; 2. bak içirtmää; 3. bak
yımışatmaa
gezek 1. bak geçerli II; 2. bak oynak I
GEZEK I, ayakta ходячий
GEZEK II, oynak, kalabalık (yol için) дорогасинтенсивнымдвижением
GEZİ, gezinti, ekskursiyaэкскурсия
gezici bak yolcu I
gezilmedikbak tor I
gezinti bak gezi
GEZİNTİCİ, maaleciлюбительходитьпогостям
geziş bak örüyüş I
gezmääbakgitmää
gezmäkbak örüyüş I
gıcırdamaabak çıtırdamaa
gıcırdamakbak çatırtı
gıcırtıbak çatırtı
gıdıgolabak çıplakenseli
gıjgırmaabak çekişmää
gıjgırmakbak çekişmäk
gılçibakbademcik
gılka bak bademcik
108
gırbaçka bak maşa
gırla 1. bak çok; 2. bak göl; 3. bak kol
gırliţa bak domuz
gırtlak 1. bak buvaz; 2. bak ünük
gırtlak düünüü bak ünük
gıtayka bak çıplak enseli
gibi bak nicä
gidiş 1. bak kaşıntı; 2. bak örüyüş I; 3. bak örüyüş II
GİDİŞ, gitmäk, ayırılmak уход, удаление
GİDİŞ-DÖNÜŞ, gidiş-geliş вобаконца, тудаиобратно
gidiş-geliş bak gidiş-dönüş
gidişmää bak kaşınmaa
gidişmäk bak kaşıntı
gidiştirmää bak kaşındırmaa
giidirmää bakgeçirmää III
GİİM,ruba, partal, portuодежда
GİİMÄÄ, geçirmää, almaasırtınaнадевать
giisibak çamaşır
giptaetmää bakkıskanmaa
girdirmääbakdizdirmää
girginbakkahraman
GİRGİN,korkusuz, korkmaz, iit, kıyak, ürekli (d. m.), deli
(arh.) смелый; смельчак
GİRGINNENMÄÄ, iitlenmää, kıyaklanmaa // kıyaklaşmaaхрабриться
girginnikbakkoraşlık
GİRGİNNİK, iitlik, kıyaklık, korkusuzlukсмелость
109
girimbakgiriş
GİRİŞ, girimвход
girişiklibak çalışkan
girişiklikbak çalışkannık
girişmääbakbaşlamaa
girişmäkbakbaşlantı
girmää baksıymaa
git-gidä bakgittikçä
gitmää bakyollanmaa
GİTMÄÄ, varmaa, örümää, gezmää, adımnamaaидти,
ходить
gitmäkbakgidiş
GİTTİKÇÄ,git-gidä, yavaş-yavaş постепенно
GİYDİRMÄÄ, donatmaaодевать, наряжать
GİYİNMÄÄ,donanmaaодеваться, наряжаться
glanda bak bademcik
goda bak annaşmak II
gogoloş bak lokum
gogorlanmaa bak dikleşmää
gogucu bak korkuluk
gogorlanmaa bak hodullanmaa
gogorluk bak diklik
GOLAN, çıplak, partalos, hırdıllı, soyuk,kalik оборванец
gospodar bak çorbacı
gozgoroy bak korkuluk
göbekli bak şkembeli
GÖCEN, tavşam yavrusu зайчонок
110
göçmää bak yıkılmaa
göçük bak yıkıklık
göden bak kalın barsak
gök bak maavi
Gök Bobası bak Allaa
gökbilimci bak astronom
GÖL, gırla, tıynak, yaz озеро; пруд
GÖLMEK, flani рубашка
gömü bak mezar
GÖMÜ, üük, mogila захоронение
gönderici bak yollayıcı
gönül bak can
görgü bak bakış
görgülü bak görümnü
GÖRGÜLÜ, pişkin, bilgili опытный
görgün bak görümnü
görgüsüz bak görümsüz
GÖRGÜSÜZ, cayıl, acemi //acami, eşil (d. m.)
неопытный
GÖRGÜSÜZLÜK, cayıllık, acemilikнеопытность
görmää 1. bak esap almaa; 2. bak geçirmää IV
görmäz bak kör
görmedik bak tamah
görmedik gibi bak tamahça
görü 1. bak görüm; 2. bak siir; 3. bak görünüş
GÖRÜM, görü, görünüş, görüntü вид
görümnü bak levent
111
GÖRÜMNÜ, görgülü, görgün солидный
GÖRÜMSÜZ, görgüsüzневзрачный
GÖRÜNMÄÄ, gözükmääпоказываться
görüntü bak görüm
GÖRÜNÜŞ, görü вид, внешность
görüş 1. bak bakış; 2. bak buluşmak
görüşmää bak buluşmaa
görüşmäk bak buluşmak
görüştürmää bak buluşturmaa
GÖSTERİ, göstermäk показ, демонстрация
gösterim baksergi
GÖSTERİM, göstermäk, gösteriş показатель
gösteriş bak gösterim
göstermää bak sergilemää
GÖSTERMÄÄ, nışannamaa, belli etmää указывать
göstermäk 1. bak gösteri; 2. bak gösterim
GÖT, kıç груб.зад
götürmää bak geçirmää I
götürmäk bak taşımak
göz bayıldıcısı bak büücü II
göz boncuu bak muska
göz kapamamaa bak uyumamaa
GÖZ KARARI, göz seçiminä görä, göz kestirmesinä
görä приблизительно
göz kestirmesinä görä bak göz kararı
göz kıpmamaa bak uyumamaa
göz-kulak olmaa bak kuşku olmaa
112
göz seçiminä görä bak göz kararı
göz yummamaa bak uyumamaa
gözä girmää bak yaltıklanmaa
GÖZÄL I, gercik, käämil, sarp, nezetli (d. m.) красивый
GÖZÄL II, gözelinä, gözäl kız, dünnää gözäli, dilber
(folk.) красавица
gözäl kız bak gözäl II
gözäl koku bak burcu koku
gözälinä bak gözäl II
gözçü bak gözledici
gözdän geçirmäk bak kontrol
GÖZELLENMÄÄ // GÖZELLEŞMÄÄ, gerciklenmää,
kıvrak olmaa становиться красивым
gözelleştirmää bak gözelletmää
gözelletmää 1. bak donaklamaa; 2. bak donatmaa
GÖZELLETMÄÄ, gözelleştirmää, donaklamaa,
gerciklemää украшать
gözer bak elek
gözetleyici bak gözledici
GÖZETMÄÄ, gözletmää, izlemää, gözlemää, kollamaa
следить
GÖZETMÄK, gözletmäk, izlemäk слежка
göz-gözä bak üz-be-üz
GÖZLEDİCİ, gözetleyici, gözçü,gözleyici, izleyci
наблюдатель
GÖZLEMÄ, pazlama лепѐшка
113
gözlemää 1. bak bakmaa I; 2. bak gözetmää; 3. bak
korumaa
gözletmää bak gözetmää
gözletmäk bak gözetmäk
gözleyici bak gözledici
gözükmää 1. bak görünmää; 2. bak çekişmää
gözükmäk bak çekişmäk
gramada bak tepä
gramadalamaa bak kayırımnamaa
granit bak kaya
graniţa bak sınır
grat bak ödül
gratar bak mangal
gratlamaa bak ödüllemää
grek bak urum
greyder bak sıyırgı
grıja bak kasık çatlaa
gruyu bak ahmak
gruzin bak gürcü
gruzinca bak gürcüycä
gudina bak survaki
gudron bak katran
gudroncu bak katrancı
gudronnamaa bak katrannamaa
gugla bak yıvın
GUGLA, başlık капюшон
GUGUŞ, güvercin голубь; голубка
114
guma bak silgi
gurbetlik bak yabancılık
gursak salmaa bak tuyannamaa
GURSAK, guşa зоб
gustlu bak datlı
guşa bak gursak
gübür otu bak gürlük
GÜBÜR, bokluk, süpürüntü мусор
GÜBÜRLÜK, bokluk eri мусорка
gücübeläbak gücülä
GÜCENDİRMÄÄ, küstürmää, acılamaa, azarlamaa,
acıtmaa (d. m.) обидеть, огорчать
gücenik bak darsık
GÜCENİK, küsülü, güçlü, hasret обиженный
gücenmää 1. bak küsmää; 2. bak darsımaa
GÜCENMÄÄ, aarlanmaa, hasretlenmää опечалиться,
огорчаться
gücenmäk bak küsü
GÜCÜLÄ, gücübelä, zorlan, zar-zor струдом
gücünä gitmää bak küsmää
güç 1. bak aar; 2. bak darsıklık; 3. bak kuvet; 3. bak küsü;
4. bak ük
güçlenmää bak kaavilenmää
güçlü 1. bak gücenik; 2. bak kaavi; 3. bak kuvetli
güçsüz 1. bak kuvetsiz; 2. bak yufka
güçsüzlük 1. bak kuvetsizlik; 2. bak yufkalık
güdücü 1. bak bakıcı; 2. bak çoban
115
güldürücü bak cümbüşçü
gülencek bak gülüntü I
gülencek kalmaa bak gülüntü olmaa
gülgülenmää bak pembelenmää
gülgülü bak pembä
GÜLMÄÄ, sırıtmaa, kişnemää; ◊ gevrek-gevrek gülmää
смеяться
gülümsemää bak sırıtmaa
gülümsemäk bak sırıtmak
GÜLÜNTÜ ETMÄÄ, ayıp etmää, ayıplamaa, kirletmää,
maskara etmää, lekelemää (bir kimseyin adını) опозорить
GÜLÜNTÜ I, gülencek, maskara посмешище
GÜLÜNTÜ II, gülüntülük, ayıp, ayıplık позор
GÜLÜNTÜ OLMAA, gülencek kalmaa статьпосмешищем
gümä bak demet II
GÜMÄ, çotuk, çalı, kıtina // katina куст
gümbürdemää bak gürlemää
gümbürtü bak gürültü
gümelemää bak toplanmaa
gümelik bak çalılık
gümnemää bak gürlemää
gümüş bak para
gün bak vakıt
GÜN, güneş солнце
günaa yapmaa bak günaalanmaa
116
GÜNAALANMAA, günaa yapmaa, günaаya girmää,
günahlı kalmaa грешить
GÜNAALI, günahker грешный; грешник
günahker bak günaalı
günahlı kalmaa bak günaalanmaa
günaаya girmää bak günaalanmaa
güncü bak gündelikçi
gündä yanmaa bak güneşlenmää
GÜNDELİK I, günnük, hergünkü ежедневный
GÜNDELİKII, günnük, tabel дневник (школьный)
GÜNDELİKÇİ, güncü, günnükçü поденщик
GÜNDÖNDÜ, semiçka подсолнух
güneş bak gün
güneşlendirmää bak kurutmaa
GÜNEŞLENMÄÄ, kararmaa, gündä yanmaa, gündä
durmaa загорать
günnük 1. bak gündelik I; 2. bak gündelik II
günnük tütüdecää bak günnük
GÜNNÜK, günnük tütüdecää ладан; кадило
günnükçü bak gündelikçi
gür bak kalın II
gür daa bak tayga
GÜR I, sık, çıtıran, ulu (folk.) густой, дремучий (олесе)
GÜRII, kaavi (sesiçin ) громовой (о голосе)
gürcü bak zengin
GÜRCÜ, gruzin грузин
GÜRCÜYCÄ, gruzincä по-грузински
117
GÜRLEMÄÄ, gürüldemää, gümbürdemää, gümnemää
греметь
gürlük bak koaylık
GÜRLÜK, koray, gübür otuсорная трава; заросли
сорняков
gürüldemää bak gürlemää
GÜRÜLTÜ, gümbürtüгром, грохот
GÜÜDÄ, tenтело, туловище
güüdeli bak kaavi
güüs bak memä
güüslük bak çupak
GÜVÄ, mol моль
güvemni bak şaplı
güvennik bak çalılık
güvercin bak guguş
GÜVERCİN, kara-bozтѐмно-серый (омасти)
güvezbakzambak
güz çiçää bakpanaya çiçää
güzsürülmesibaknadaz
GÜZÇÜ, güz çiçää, panaya çiçää астра
güzdäntoprakbaknadaz
GÜZLÜK,azimkaозимыепосевы
118
H
HABER, bildirim, bildirmäk, tellal (arh.) известие
haberlemää bak bildirmää
haberlenmää bak bildirilmää
HABERLİ, bildirili информированный
habersiz bak ansızdan
HABERSİZLİK, bilmemezlik неосведомлѐнность
hacılık taşı bak sedef
hadi edici bak teklif edän
hadi edilmää bak teklif edilmää
hadi etmää bak teklif etmää
hak bak aslı
HAK, dooruluk право
HAKINA // AKINA, doorudan, halizdän, aslıdan,
saafidän действительный, верный; действительно,
верно
hakına bak aslı
hakikat bak aslı
HAKLI, dooru правый (быть правым)
haklık bak gerçeklik
HAKSIZLIK, dooruluksuzlukнесправедливость;
бесправие
hal 1. bak havez I; 2.bak kef
HAL, durum, kef, şekil состояние
hala bak çadır II
119
HALÄ, kenef, ayak yolu туалет
halaçuga bak çırpı
HALAZA // ALAZA, diçka, ekilmedik самосев
halaza bak piç I
haliz 1. bak aslı; 2. bak taman II; 3. bak tıpkı
halizdän bak hakına
HALİZLENMÄÄ, iileşmää, ilerlemää, tamannanmaa,
kämillenmää совершенствоваться
HALİZLEŞTİRMÄÄ, iileştirmää, kaavileştirmää,
käämilleştirmää совершенствовать
halizlik bak gerçeklik
halk bak millet
HALK, millet, insan, naţiya, narod народ; народный
halka 1. bak çevrä I; 2. bak ilmek I
HALKA I, prinka, kement силок
HALKA II, kayış ошейник
HALKA KOYMAA, prinka koymaa, kement koymaa
расставитьсилки
halkalamaa 1. bak dolaylamaa; 2. bak urgan atmaa
halkalamak bak dolaylamak
halkalanmaa bak dolaylanmaa
halkalı bak dolaylı
hallanmaa bak kaavilenmää
halsız1. bak hasta; 2. bak yufka
halsızlanmaa bak hastalanmaa
ham bak yaban
ham toprak bak kelemä
120
hamal bak esir I
HAMAL, taşıyıcı носильщик
hamallık bak esirlik I
hamel bak tamah
hamellik bak tamahlık
hamutlamaa bak koşmaa
harakter bak tabeet
harakterli bak tabeetli
HARCAMAA, tüketmää расходовать
HARCAMAK, tüketmäk расходование
harç bak vergi
HARÇ, mastraf расходы
HARDAL, rakiţa бот. сурепка
harın bak inat
harınnamaa bak inatlaşmaa
harınnık bak inatlık
HARMAN AYI, avgust август
harman eri bak tınaz
harmanı çetinnetmää bak harmanı oldurmaa
HARMANI OLDURMAA, harmanı çetinnetmää,
harmanı çiinemää трамбовать (утаптывать)
местодляобмолота
harmannamaa 1. bak dolaylamaa; 2. bak düümää
harmannamak bak dolaylamak
harţak bak naz
haseet 1. bak hayırsız; 2. bak tabeet
121
HASEET, kıskanç, çokgörän, aaç gözlü; ◊ gözü büüdü
завистливый
haseetli bak tabeetli
haseetlik 1. bak hayırsızlık; 2. bak tamahlık
HASEETLİK, çok görmäk зависть
HASEЕTLENMÄÄ, kıskanmaa, haseet olmaa, çok
görmää завидовать
hasret 1. bak darsıklık; 2. bak gücenik
hasret çekmää bak darsımaa
hasret kalmaa bak darsımaa
hasret olmaa 1. bak darsımaa; 2. bak küsmää
hasretlenmää bak gücenmää
hasretli bak darsık
hasretlik bak küsü
hasta bak yufka
HASTA OLMAA, maraz çekmää; ◊ derdä düşmää болеть
HASTA, dertli, saalıksız, kederli, kefsiz, halsız, marazlı
больной
HASTALANMAA, dertlenmää, kederlenmää,
marazlanmaa, halsızlanmaa, kefsizlenmää, derdä karmaa
(dial.); ◊ döşeklerä düşmää; ◊ saalıktan çıkmaa заболеть
hastalık bak salgın
hastalık kapmaa bak ulaşmaa
hastalık kapmak bak ulaşmak
HASTALIK, dert, maraz, patima болезнь
HAŞLAK, kaynak, kızgın горячий
122
haşlamaa 1. bak dikmää II; 2. bak pişirmää
HAŞLAMAA, kamalamaa бот.прививать
haşlanmaa bak pişmää I
hatır 1. bak saalık; 2. bak saygı; 3. bak şan
hatır gütmää 1. bak saymaa; 2. bak şannamaa
HATIR, anmak, aklına getirmäk воспоминание
hatırlamaa 1. bak anmaa; 2. bak saymaa; 3. bak şannamaa
hatırlı bak saygılı
hatırsız 1. bak saygısız; 2. bak şansız
hatırsızlık bak saygısızlık
HAVA, ayer, atmosfera, soluk воздух, атмосфера
havacılık bak uçakçılık
HAVALANDIRMAA, lüzgerlendirmää, taazeletmää,
taazelemää проветривать, освежать
havalanmaa bak neetlenmää
HAVALANMAA, lüzgerlenmää, serinnemää проветриваться
havalanmak bak uçuş
HAVALANMAK, lüzgerlenmäk, taazelemäk
проветривание
HAVEZ I, aht, hal, arzu, istedik, istek, isteyiş, raabet,
afacannık, pofta (d. m.) желание, охота
HAVEZ II, stimul, ön vermäk стимул
havezlendirmää bak şefklendirmää
HAVEZLENDIRMÄÄ, stimul vermää, ön vermää,
kızıştırmaa (d. m. ) стимулировать
HAVEZLENMÄÄ, kızışmaa увлечьсячем-л.
123
havlamaa bak salmaa
havlamak bak salmak
HAYAT, kaydırma прихожая, веранда
haydamaa 1. bak kullanmaa II; 2. bak kuumaa
haydut 1. bak hırsız; 2. bak soyguncu
haydutluk bak hırsızlık
haygır bak beygir
hay-hay etmää bak itirmää
hayıflanmaa 1. bak oflamaa; 2. bak pişman olmaa
hayıflanmak 1. bak oflamak; 2 bak pişmannık
hayın 1. bak amazçı; 2. bak haylaz; 3. bak inat
hayınnanmaa bak haylazlanmaa
hayınnık bak inatlık
HAYINNIK, satkınnık, kayafalık, satı (d. m.), satmak (d.
m.), yudalık (laf.) предательство
hayır bak fayda
hayır görmää bak fayda görmää
HAYIR YAPMAA, iilik yapmaa, isläälık yapmaa
делатьдобро
HAYIR, iilik, isläälık добро
hayırlı bak faydalı
HAYIRLI, cömert, cana yakın, canı suada, ii ürekli, geniş
ürekli, ii, fazlı добродушный
hayırsız 1. bak faydasız; 2. bak yufka; 3. bak zabun
HAYIRSIZ, alçak, düşkün, esapsız, pezevenk,
haseet,naalet, fena, kötü, utanmaz, yok adam, domuz (d.
m.) подлый, мерзкий; подлец, мерзавец
124
hayırsızlamaa 1. bak zabunnamaa; 2. bak yufkalanmaa
hayırsızlık bak zina
HAYIRSIZLIK, alçaklık, düşkünnük, aşaalık,
haseetlik,köörlük, naaletlik, fenalık, kötülük, başsızlık,
betlik, domuzlık (d. m.) подлость
HAYLAK,serbest, boş, işsizсвободный,незанятыйчем-л.
HAYLAKLIK,boş vakıt, boş araдосуг
HAYLAZ, dembel, hayınленивый; лентяй
HAYLAZLANMAA, üşenmää, dembellenmää,
hayınnanmaa, savsaklanmaa, bişeyyapmamaa; ◊
sinektutmaaлениться
haylemää bakaalaşmaa
hayleşmääbakaalaşmaa
haylibak çok
HAYMANAGEZMÄÄ,haytagezmää,yollardagezmää
бродяжничать
HAYMANA, haytaбродяга
haytabakhaymana
haytagezmää bakhaymanagezmää
hayvanbaşçasıbakzoopark
HAYVAN, sıır, mal, kara sıır скот
HAYVANCI, skotnik скотник
HAYVANCILIK, sıırcılık, malcılık животноводство
hazır bak taman I
hazırcı bak hazıroncu
hazırlamaa bak kurmaa II
hazırlanmaa bak neetlenmää
125
HAZIRLIKLI, tedarıklı запасливый
hazıroncu bak şaban
HAZIRONCU, cabacı, haram, trıntor, hazırcı, kelepirci
дармоед
hazıronculuk bak şabannık
hazna bak bücet
HEDERLEZ AYI, may май
HELAL, bravo, maşallaa,aferim // aferin браво, молодец
HEMEN, şindi, busaat, osaat, tezсейчас
HENDEK, çukur, rıpa ров
hendekli bak oynak II
HEP, taa, hep ölä, hep taa все так же
hepsi bak toplam
HEPSİ, topu все
her bak herbir
HERBİR, her, herkez каждый
HERERDÄ, doz-dolay, dübüdüz везде
hergelä bak beygir
hergünkü bak gündelik I
herkerä bak dayma
herkez bak herbir
hersıra bak dayma
hersoy bak hertürlü
HERTÜRLÜ, türlü, türlüsoy, türlü-türlü, hersoy, çeşitli,
farklı, variantlı разный
herzaman bak dayma
herzamannı bak daymalı
126
heybä bak torba
hıklamaa bak hınçkırmaa
hınçkırık bak hınçkırmak
HINÇKIRMAA, hıklamaa икать
HINÇKIRMAK, hınçkırık икота
hırçın 1. bak nazlı; 2. bak tamah
hırdıllı bak golan
HIRILDAMAA, hоrlamaa храпеть
hırıldamak bak hırıltı
HIRILTI,hırıldamak, hоrlamak храп
hırıltılı bak tutnuk
hırlaşmaa bak buuşmaa II
hırleţ bak bel
HIRSIZ, çalıcı, soyucu, haydut вор
hırsızlık bak soygun
HIRSIZLIK, çalmak, haydutluk воровство
hısım bak senselä
hısım olmaa bak senselä olmaa
hısımnaşmaa bak senselä olmaa
hısımnık bak senselelik
hıstırıcı bak fitleyci
hıstırmaa bak fitlemää
hıstırmak bak fit
hışırdamak bak fışırdamak
hışırdatmaa bak fışırdatmaa
hışırtı bak fışırdamak
HIYAR, salata, krastaveţ огурец
127
HIZ, hızlılıkскорость
hızlandırmaa 1. bak alatlattırmaa; 2. bak yollandırmaa
hızlı 1. bak çemrek; 2. bak tez
HIZLI, çabuk, tez, tez eldän, çevik, diri şufa (d. m.) быстрый; быстро
hızlıdan bak tez
hızlılık 1. bak alat; 2. bak hız
HİÇ BIŞEY, bir da gram, bir dä çepel, bir dä tenä, bir dä
damna, bir dä trofa, bir dä dölüm (arh.)
абсолютноничего
HOBUR, moroy, strigoy вампир
HODUL, dik, kurumnu, kokoş (d. m. ), şiş, kaykı (siirek);
◊ üüsek burnulu; ◊ dik burnuluгордый
hodullanmaa bak dikleşmää
HODULLANMAA, gogorlanmaa // gogurlanmaa,
kurmaa kendini гордиться
hodulluk bak diklik
hojma 1. bak dayma; 2. bak sık
hojmalık bak kesilmezlik
holluk bak kurna
homurdanmaa bak sölenmää
homurdanmak bak sölenmäk
homurtu bak sölenmäk
HOMURTUCU, mırıltıcı, mırıldayıcı, dirliksizворчливый
hoplamaa bak atlamaa I
horozlanmaa bak dikleşmää
128
hoş 1. bak ii; 2. bak yakışıklı
hoşlamaa bak beenmää
HOŞLUK, zevk, sefa, şefk, kanaat удовольствие
hotar bak annık
hotar parası bak toprak parası
hotel bak konak evi
hrom bak tovar
huy bak tabeet
huylu bak tabeetli
hоrlamaa bak hırıldamaa
hоrlamak bak hırıltı
129
I
ıcıran bak yara
ıcırannı bak yaralı
ıhmaa bak cannanmaa
ILI, ılıca, sıcacık тѐпленький
ılıca bak ılı
ILIMAA, suumaa остывать (ожидкости)
ILITMAA, suutmaa студить (о жидкости)
ıncerbakayoz
ıngırdamaabakmizlemää
ıngırdamakbakmizlemäk
ıştırıcıbakamazçı
130
İ
İBİK,kukuriga, krästaгребень(птичий)
iç bak özI
İÇ DON,kalson, biyazdon (dial.) кольсоны
İÇ,içänkı, içerkiвнутренний
içänkı bakiç
içecekbakiçki
İÇER,oda, soba (dial.) комната
içerkibakiç
İÇİN, deyniдля, ради
İÇİRTMÄÄ, sarfoş etmää, keflendirmää, gevşetmää
споить
içkikaldırmaabakiçmää
İÇKİ, içecekнапиток
İÇKİCİ,sarfoş, şarapdüşkünü, şarapbekrisi, gırtlaklı
(d. m.) пьяница
içkicilikbaksarfoşçuluk
içkilibaksarfoş
içlibakmintan
İÇMÄÄ, içkikaldırmaa, buyurmaa (d. m. ), çakmaa (laf.)
выпивать
içmişbaksarfoş
ideyäbakdüşüncä
idirmääbakdoyurmaa
yıftırabakkaracılık
131
yıftıracı bakkaracı
ihlamnandırmaabak üreklendirmää
ihlamnanmaabak üreklenmää
İHTÄR,yaşlı, koca, kartстарый
İHTÄRLAMAA, yaşlanmaa, kocamaa, kartlaşmaaстареть
İHTÄRLIK,kartlık, kocalıkстарость
ihtärbakyaşlı
ihtärkarı bakbabu
iibakhayırlı
iiinançlıbaknamuzlu
ii üreklibakhayırlı
İİ,islää, hoş хороший
iilenmää bakalışmaa
iileşmää 1. bakalışmaa; 2.bakhalizlenmää
iileştirmää bakhalizleştirmää
iilik 1. bakhayır; 2.bakfayda; 3.bakhoşluk; İ4.baksaalık
İİLİKBAŞLAN, iilikkafaylan, gelincä понуряголову
iilikgörmääbakfaydagörmää
iilikkafaylanbakiilikbaşlan
iilikyapmaabakhayıryapmaa
İİLİK, bükükнаклонѐнный
İİLMÄÄ, bükülmää, sinmää, domalmaaнаклоняться
iinelemää 1.bakdalamaaII; 2.baksaplamaa
iinti 1. bak imeelik; 2. iinti bak maasul
iiri 1. bacaklı; 2. bak buruk bacaklı
iiri 1. bak buruk; 2. bak büük
132
iiri dişli bak büük dişli
iirilmää bak burulmaa
iiriltmää bak büktürmää
iisik bak defektli
iisilmää bak azalmaa
iişimää bak sirkelenmää
iit 1. bak girgin; 2. bak kahraman
iitlenmää bak girginnenmää
iitlik bak girginnik
ikinci boba bak bobalık
ikitaraflı bak karşılıklı
ikralamaa bak toksamaa
ikram etmää bak ikramnamaa
İKRAM, kiraz, üleştirmäk // ileştirmäk угощение
İKRAMNAMAA, ikram etmää, konaklamaa, kirazlamaa,
kiraz etmää, divan durmaa, üleştirmää // ileştirmää угощать
ilaçlanmaa bak alışmaa
ileriyä bak şansora
ilerlemää 1. bak gelişmää; 2. bak halizlenmää
ilerlemäk bak progres
ilerletmää bak geliştirmää
ilerletmäk bak gelişmäk
ilgi bak baalantı
İLGİ, salay намѐтка
ilgilemää bak dikmää I
İLGİLEMÄÄ, çitmää, tutturmaa, salaylamaa наметать
133
İLGİLEMÄK, çitmäk, salaylamak намѐтывание
İLİK, öz костныймозг
ilin bak kolay
ilincä bak alık
ilinkafalı 1. bak ahmak, 2. bak uçkun
ilinnetmää bak kolaylamaa
ilinnik bak kolaylık I
ilişki bak baalantı
ilişmää 1. bak diimää; 2. bak takılmaa
ilişmäk bak diimäk
iliştirmää bak eklemää
ilk bak seftä
ilkinki bak seftä
İLMEK I, halka, çalmık петля
İLMEK II, çalmık, prinka петля (на одежде)
imäkbakkatık
imäkrejimibakpiriz
iman bak din
imdat bak yardım
İMEELİK, iinti, zaarä продовольствие
imek havezi bak apetit
İMEK, aş еда, пища
İMEKSİZ, katıksız безпищи
İMİK, mozak, öz мозг
imperator bak padişaa
İMZA, avtograf автограф
imzalamaa bak yazılmaa
134
İNADINA,tersinä упрямo
inan bak din
inanç bak din
İNANDIRMAА, argumentlemää убеждать
inanmamaa bak şüpelenmää
İNANMAZLIK, inansızlık недоверие
inansız bak dinsiz
inansızlık 1. bak dinsizlik; 2. bak inanmazlık
İNAT, naalet, harın, hayın, ters, dedikçi, tabeetli, katır
(d. m.) упрямый
inatlanmaa bak inatlaşmaa
İNATLAŞMAA,inatlanmaa, naaletlenmää, tersleşmää,
harınnamaa упрямиться
inatlık bak naz
İNATLIK, naaletlik, harınnık, hayınnık, terslik, eşeklik
(d. m.) упрямство
incä 1. bak zabun; 2. bak zarif
İNCELEMÄÄ, analiz yapmaa анализировать
incelemää1. bak aşınmaa II;2. bak üürenmää
İNCELEMÄK, analiz анализ
inci bak sedef
İNİK, in, delik нора
İNİŞ, inmäk, konmak посадка
inkär bak ret
inkär etmää bak ret etmää
inkärlık bak ret
135
İNMÄÄ I, aşaa inmää, kolverilmää, salverilmää, yılmalanmaa спускаться
İNMÄÄ II, konmaa спускаться (о птицах, самолѐте и
т.д.)
inmäk bak iniş
innemää bak oflamaa
innemäk bak oflamak
insan bak halk
İNSAN, dünnää человечество
insancasına bak adamcasına
İNSANNIK, adamnık; ◊ canayakınnık человечность
interes bak merak
interesçi bak meraklanıcı
interesli bak meraklı
invalid bak sakat
ip 1. bak çatı; 2. bak iplik; 3. bak sicim; 4. bak şnurki; 5.
bak uçkur
İPEK, bürüncük шелк
İPLİK, ip, riştä нитка
iprak bak eski
ipranmaa 1. bak eskimää; 2. bak örselenmää; 3. bak
aşınmaa I
ipratmaa bak örseletmää
ipratmak bak örseletmäk
irak bak uzak
iraklaşmaa 1. bak uzaklaşmaa I; 2. bak uzaklaşmaa II
iraklık bak uzaklık
136
irik bak çatlak
irilmää bak çatlamaa
islää 1. bak dönä-dönä; 2. bak ii
isläälik 1. bak fayda; 2. bak hayır; 3. bak hoşluk
isläälik görmää bak fayda görmää
isläälik yapmaa bak hayır yapmaa
İSTEDİİNÄ VERMÄÄ, beendiinä vermää, muradına
vermää бытьотданной (замуж) залюбимого
istedik bak havez I
istek 1. bak havez I; 2. bak isteyiş; 3. bak neet
istemää bak dilemää
İSTEMÄÄ I, arzu etmää, düş gütmää, sayıklamaa мечтать
İSTEMÄÄ II, özenmää, savaşmaa, şefklenmää
стремиться, желатьчего-л.
istemäk bak isteyiş
istenmää 1. bak sorulmaa I; 2. bak sorulmaa II
İSTENMÄÄ, beenilmää, sevilmää пользоватьсяуспехом
istenmäk 1. bak sorulmak I; 2. bak sorulmak II
istenmeyän bak meret
isteyici 1. bak daavacı II; 2. bak maasuz
isteyiş bak havez I
İSTEYİŞ, istek, istemäk, murat, arzu желание
iş bak zanaat
İŞ ERİ, izmet eri, serviç eri место работы
İŞ I, izmet, serviç работа, служба
137
İŞ II, çalışma, zaamet работа, труд
iş yoldaşı bak kolega
İŞÇİ I , çalışkan, şeremet, çemrek, kayretli трудолюбивый
İŞÇİ II, zaametçi работник
İŞİDİLMEDİK, duyulmadık неслыханный
işitmäz bak saar
İŞLEMÄÄ, çalışmaa, izmet etmää, izmettä bulunmaa
работать
işlenmemiş toprak bak kelemä
işsiz bak haylak
iştah bak apetit
İTİRMÄÄ, dirseklemää, kakmalamaa, hay-hay etmää,
толкать
itirmäk bak dürtmäk
itirtmää bak dalamaa I
iyä bak kösterä
iyül bak orak ayı
iyün bak kirez ayı
İZİN ETMÄÄ I, izin vermää, brakmaa, kolvermää
разрешить
İZİN ETMÄÄ II, izin vermää, emir vermää, emir etmää,
buyurmaa, buyur etmää приказывать, распоряжаться
İZİN I, brakmak, brakım, kolvermäk разрешение
İZİN II, emir (asker.), komanda, ordin, muflet // mühlet
приказ
izin vermää 1. bak emir vermää II; 2. bak izin etmää I
138
izindän bak ardından
izlemää bak gözetmää
izlemäk bak gözetmäk
izleyci bak gözledici
izmet bak iş I
izmet eri bak iş eri
izmet etmää bak işlemää
İZMETÇİ I, çırak наѐмныйрабочий
İZMETÇİ II, çırak, kölä прислуга
İZMETÇİ III, izmetkär, serviççi, slujaşçi служащий
izmetkär bak izmetçi III
izmettä bulunmaa bak işlemää
izvor bak çöşmä
139
J
JAMBON, pastırma, tütüzlü yaanı вяленоемясо
japlatmaa bak şamarlamaa
jarka bak zabun
jarklatmaa 1. bak kamçılamaa; 2. bak urmaa
jerep bak çetelä
julik bak aldadıcı
JURNAL, dergi журнал
jurnalist bak gazetacı
jurnalistika bak gazetacılık
140
K
käämil bak gözäl I
käämilleştirmää bak halizleştirmää
kaar topu bak topalak
KÄÄRCI, cambaz, saraf (arh.) перекупщик
KÄÄRCILIK ETMÄÄ, cambazlık etmää, saraflık etmää
заниматьсяперекупкой
KÄÄRCILIK, cambazlık спекуляция
kaavi 1. bak gür II; 2. bak çetin; 3. bak keskin I; 4. bak
kuvetli; 5. bak saa; 6. bak temelli II
KAAVİ, kuvetli, güçlü, çetin, direşkän, sinirli, güüdeli,
tenni, selemet, keresteli (dial.); ◊ kara damaklı крепкий (o
человеке)
kaavilemää 1. bak çeliklemää II; 2. bak remontlamaa
KAAVİLENMÄÄ, kaavileşmää, kuvetlenmää, çetinneşmää, güçlenmää, hallanmaa, kerestelenmää (dial.)
крепнуть (очеловеке)
kaavileşmää 1. bak kaavilenmää; 2. bak pekişmää
kaavileştirmää bak halizleştirmää
kaaviletmää 1. bak düzdürtmää; 2. bak pekitmää
kaavilik bak kuvet
kabarcık1. bak şiş; 2. bak firlak
kabarıklık bak fırlaklık
kabarmaa bak şişmää
kabledän bak kabledici
141
KABLEDİCİ, kabledän, adresat получатель; адресат
kabletmää 1. bak karşılamaa; 2. bak kolvermää II
KABUKLANMAA, kap tutmaa, kapçıklanmaa, kapçık
tutmaa покрытьсякоркой
KAÇAK, kaçkın беглец; беженец
KAÇARAK, koşarak бегом
kaçaraktan bak tez
kaçıntı bak kaçmak
kaçırık bak terbiyesiz
KAÇIRMAA, düşürmää упустить (изрук)
kaçırtmaa bak düşürtmää
kaçış bak kaçmak
kaçkın bak kaçak
KAÇMAA,kırlamaa, sıyırılmaa, tıımaa убежать
KAÇMAK, kaçıntı, kaçış бег
kada bak bota
kadem bak adım
KAF, çim мох
kafa bak baş I
kafadar bak dost
kafadarlık bak dostluk
kafalı bak akıllı
kafasız bak ahmak
KAFES, kuşka клетка
käfir bak dinsiz
kahır 1. bak bela; 2. bak darsıklık
kahırlanmaa bak darsımaa
142
kahırlı bak darsık
kahırsak bak darsık
KAHRAMAN, girgin, iit, geroy герой
kakmaa bak enserlemää
kakmalamaa1. bak itirmää; 2. bak tepmelemää
KAKU, ţaţi, abla (arh.) старшаясестра
kalabalık 1. bak gezek II; 2. bak sıkışıklık
KALABALIK, sıkışmalık, çokluk многолюдно
kalbur bak elek
kalburdan geçirmää bak elemää
kaldırılı toprak bak sürmä er
kaldırmaa1. bak kurmaa I; 2. bak pindirmää
KALDIRMAA,sökmää поднимать (целину)
KALEM, kiliz, papur тростник
KALIN BARSAK, göden толстаякишка
KALIN I, aar, dolu, üklü, maamul беременная
KALINII,sık, gür густой (о волосе)
KALINKALMAА, aarkalmaа забеременеть
kalınnamaabaktuyannamaa
kalıntı bak artık I
kalik 1. bak golan; 2. bak sakat
kalit etmää bak pekişmää
KALİTET, kalitetlik, nicälik качество
kalitetlik bak kalitet
kalitetmää bak çeliklemää
kalkınmaa bak büümää II
KALKINMAA, davranmaa подниматься (оветреит.п.)
143
kalkıntı bak kalkış
KALKINTI, ayaklaşmak, kalkışmak восстание
kalkış bak uçuş
KALKIŞ, kalkıntı вставание, подъем
kalkışmak bak kalkıntı
kalkmaa 1. bak kopuşmaa; 2. bak çıkmaa II; 3. bak
üüselmää
kalkmak bak uçuş
kalma bak artık I
kalp bak ürek
kalpaanı çıkarmaa 1. bak aşaalanmaa; 2. bak selämnamaa
KALPAK, külaf, külah // kilah меховаяшапка
kalson bak iç don
kaluger bak keşiş
kaluplanmaduk bak terbiyesiz
kamalamaa bak haşlamaa
kamcılamaa bak urmaa
KAMÇI, tatarnik, şirka кнут
KAMÇILAMAA, şırklatmaа, jarklatmaa хлестать (бичом)
kamış bak saz
kamışlık bak saazlık
kämillenmää bak halizlenmää
kana bak çölmek I
kaná-kaná bak doyunca
kaná-kaná içmää bak doyunca içmää
kanal bak vada
144
kanape bak divan
kanaat kalmaa 1. bak kayıl olmaa; 2. bak razı olmaa
kanatlı yılan bak evrem
kanca bak çengel
kancık bak orospu
kandırmaa bak yıslamaa
kandillemää bak uyuklamaa
kangaklı bak oynak II
KANON // KANUN, zakon закон
KANONNU // KANUNNU, zakonnu, zakonca законный
KANONSUZ // KANUNSUZ, zakonsuz незаконный
KANSIZ, benizsiz, sarı, sarı benizli бледный
KANTAR, çeki, terezä, bezgen(arh.) весы
kantara almaa bak düşünmää
kantara urmaa bak düşünmää
kantarcı bak tamah
KANTARCI, çekici, terezeci весовщик
kantarlamaa bak düşünmää
kantırma bak yular
KANTİNA, stolova столовая
KAP I, kapçık, soyuntu кожура, шелуха
KAP II, tara тара
kap tutmaa bak kabuklanmaa
kapaklı bak kapalı I
kapalı bak bulutlu
KAPALI I, tıkalı, kapaklı закрытый
KAPALI II, kilitli, kitli, mühürlü (d. m.) запертый
145
kapamaa 1. bak kilitlemää; 2. bak tutuklamaa
kapan bak kapkan
KAPAN, zından, zap, türmä, ostruf (arh.) тюрьма
KAPANCI, zındancı (arh.) тюремщик
kapanış bak kapanmak
kapanmaa 1. bak bozulmaa; 2. bak kilitlenmää
KAPANMAK, kapanış закрытие
kapçık bak kap I
kapçık tutmaa bak kabuklanmaa
kapçıklanmaa bak kabuklanmaa
kapılgan bak uysal
kapılgannık bak uysallık
kapılmaa 1. bak aldadılmaa; 2. bak tutulmaa I
kapım bak kapmak
kapış bak kapmak
KAPİTAL, varlık капитал
kapituläţiya bak kapituläţiya
KAPKAN, tuzak, kapan, kündä, prinka ловушка
kap-karannık bak zın karannık
kaplama bak mintan
kaplamaa bak dolaylamaa
KAPLAMAA, sarmaa обѐртывать
KAPLAMAK, almak взятие
kaplanmaa bak dolaylanmaa
kaplı bak dolaylı
KAPMA, çalınma,sıyırılma, sıyırık краденный
kapmaa bak çalmaa II
146
kapmak bak çalmak
KAPMAK, kapış, kapım,kavramak, kavrayış захват
kapriz bak naz
kaprizli bak nazlı
kapsık bak zabun
kapsımaa bak zabunnamaa
kaptırmaa bak urmaa
kapu önü bak dışansı
kapu parası bak boba hakı
kapucu bak divancı
kär 1. bak fayda; 2. bak gelir; 3. bak tıpkı
KARA KAYIP, namı-nışanı yok безвестипропавший
kara sıır bak hayvan
kara tenni bak karagöz
karabaa bak kılip
kara-boz bak güvercin
KARACI, karalayıcı, kötüleyici, amazçı, yıftıracı, laf
çıkarıcı; ◊ üstünä söleyiciклеветник
KARACILIK, kötülük,amaz, amazlamak, yıftıraклевета
KARAGÖZ, esmer, morgoç, kara tenni (d. m.) смуглый
karakanzal bak korkuluk
KARALAMAA, kötülemää, üstünä sölemää, yıftıra
etmää порочить
karalayıcı bak karacı
KARAMUK, ejevika ежевика
kararlamaa bak sözleşmää
kararlaşmaa bak sözleşmää
147
KARARLI, belliedili, kaluba koyulu решѐнный
kararmaa bak güneşlenmää
KARARMAA, bozarmaa, esmerlenmää темнеть
KARARSIZ, esaba alınmadık, fikirdän geçirilmedik,
kantarsız (d. m.) неопределѐнный
KARASAÇLI, kömür saçlıчерноволосый
karaul bak bekçi I
karaüzlü bak esapsız
karbona bak para
karez bak üfkä
KAREZKER, kinni ненавистный
karezlenmää bak üfkelenmää
KAREZSİZ, candan, bütün ürektän искренне
KARILMAA, katılmaa, karışmaa бытьзамешанным
(оглине).
karımcalanmaa bak uyvaşmaa
KARIŞIK, katılı смешанный
KARIŞIKLIK, dolaşıklık запутанность
KARIŞIM, katılım смесь
karışlamaa bak ölçmää
karışmaa bak karılmaa
KARIŞMAA, sokulmaa вмешиваться
karışmak bak karıştırmak
KARIŞMAK, sokulmak вмешательство
KARIŞMAMAZLIK, katılmamak, katılmamazlık
неучастие
KARIŞTIRMAA, katmaa смешивать
148
KARIŞTIRMAK, karışmak, karışmalık смешивание
kärlı bak gelirli
KARMAA, çiinemää (çamur) месить(глину)
karmakarışık yapmaa bak daatmaa
karma-karışıklık bak darmadaannık
karnı 1. bak katı; 2. bak şkembä
karpetki bak çorap
kärsız bak gelirsiz
karşı gelmää bak buluşmaa
karşı gitmää bak zıt gitmää
karşı karşıya bak üz-be-üz
KARŞI KOYMAA, çenä yaraştırmaa перечить
KARŞI, kontra, zıt (dial.) против
KARŞIDA, üst erdä, üst köşedä напочѐтномместе
karşıgelmäk bak buluşmak
KARŞI-KARŞIYA, üz-be-üz другпротивдруга
KARŞILAMAA, kabletmääвстречать кого-л.
karşılaşmaa bak buluşmaa
karşılaşmak bak buluşmak
karşılaştırmaa bak buluşturmaa
KARŞILIKLI, ikitaraflıдвухсторонний
kart 1. bak ihtär; 2. bak sörpeşik
KART, sörpeşik, buruşuk дряхлый
kartina bak tablo
kartlaşmaa bak ihtärlamaa
KARTLAŞMAA, buruşmaa, sörpeşmää дряхлеть
KARTLAŞMAK, buruşmak, sörpeşmäk дряхлость
149
kartlık bak ihtärlık
kasavet 1. bak darsıklık; 2. bak gam
kasavetlenmää bak darsımaa
kasavetli bak darsık
kasavetsiz bak gamsız
kasavetsizlik bak gamsızlık
kasık bak soldur
KASIK ÇATLAA, grıja грыжа
KASIK, soldur (dial.) пах
KASIM, noyabri ноябрь
kasinka bak şalinka
kaskatı bak sert
kaskatılık bak sertlik
kasmaa 1. bak germää; 2. bak mıyaklamaa
kaşaa bak kaşayacak
KAŞAALAMAA, fırçalamaa чесать
KAŞAALATMAA, fırçalatmaa заставитьчесать
KAŞAALI, fırçalı начесанный
KAŞAYACAK, kaşaa, fırçaчесало (дляживотного);
скребок
KAŞINDIRMAA,gidiştirmääвызватьзуд
KAŞINMAA,gidişmää чесаться, зудеть
kaşınmakbakkaşıntı
KAŞINTI,kaşınmak,gidiş, gidişmäkчесание, зуд
kaşkavalbakpiinir
kaşkavalcı bakpiinirci
kaşmer bak litu
150
kaşolka bak sepet
katar 1. bak kervan; 2. bak tren
kaţaveyka bak aba II
KATI, karnı, stomak, canek (dial.), kafes (dial.) желудок
KATIK, imäk пища
katıklanmaa bak doyunmaa
katılamaa 1. bak terlemää; 2. bak yorulmaa
KATILAMAA, dolmaa soluklan запыхаться
katılı bak karışık
katılım bak karışım
katılış bak katılmak
katılmaa bak karılmaa
KATILMAA, pay almaa учавствовать
KATILMAK, katılış, pay almak участие
katılmamak bak karışmamazlık
katılmamazlık bak karışmamazlık
katlamaa bak bükmää
KATLAMAA, bükmää складывать
KATLAMAK, bükmäk сложение
katlanmaa bak saburlanmaa
katmaa bak karıştırmaa
katran bak kurum
katran böcää bak malak
KATRAN, gudron деготь
KATRANCI, gudroncuпроизводитель и продавец
дегтя
KATRANNAMAA, gudronnamaa мазать дегтeм
151
kauk bak şiş
kaurmaabakpişirmää
kaurmakbakpişim
kaurulmaa 1. bakkızarmaa; 2.bakpişmää I;
3.baksızırılmaa
KAUŞMAA, kaybelmääсадиться (о солнце, луне)
kaval bak çırtma
kavanoz bak borkan
KAVGA, kavgalaşmak, çekiş, çekişmäk, baarış, atışmak,
bozuşmak ссора
kavgacı bak şamatacı
KAVGACI, çekişçi скандалист
kavgacılık bak serbezlik
KAVGALAŞMAA, çekişmää, baarışmaa, bozuşmaa,
atışmaa, dalaşmaa (d. m.), hırlaşmaa (d. m.) ссориться
kavgalaşmak bak kavga
kavilik bak çetinnik
kavramaa 1. bak annamaa I; 2. bak çalmaa II
kavramak 1. bak çalmak; 2. bak kapmak
kavraşmaa bak düüşmää
kavrayış 1. bak annayış; 2. bak kapmak
KAYA, granit гранит
kaybelmää bak kauşmaa
KAYBELMÄÄ, kayıplanmaa, kayıp olmaa, yok olmaa,
azat olmaa (arh.) исчезать
kaybetmää 1. bak düşürmää; 2. bak geçirmää V
kaydırma 1. bak çalmar; 2. bak hayat
152
KAYGINI,buzluскользкий (о дороге)
KAYGINII,düzшлифованный
KAYGINNATMAA, düzeltmää шлифовать
KAYILOLMAA,kayıllıkgetirmää, razı olmaa,
kanaatkalmaaсоглашаться, быть довольным
KAYIL, razı согласный
kayıllıkbaksözbirlik
kayıllıkgetirmääbakkayılolmaa
KAYILLIK, annaşma, razılıkсоглашение
kayınbakkayınçu
KAYINÇU, kayın, báşa(dial.) деверь, шурин
kayıpolmaabakkaybelmää
kayıplanmaa 1. bakkaybelmää; 2.baksaklanmaa
kayırıkbakkayırım
KAYIRIM,kayırıkвалок (сено и т. п.)
KAYIRIMNAMAA,yıvınnamaa,
gramadalamaaскладывать в валок
kayırmaabakbiçmää
kayış bakhalkaII
KAYIŞ,kemer, tarabuluz (etnog.) ремень
KAYIŞÇI,kemerciмастер, изготавливающийремни;
торговецремнями
kaymaklı bakkıvırma
kaynak 1.bak çöşmä; 2.bakhaşlak
KAYNAKI,bitişikсращенный
KAYNAKII,bitişmäkсращивание
KAYNAKIII,kaynamak, kaynayış,svarkaсварка
153
kaynamaa 1. bakpişmää I; 2.bak üfkelenmää
KAYNAMAAI, fıkırdamaa // fokurdamaa, şokurdamaa,
aktarılmaa (d. m.) кипеть
KAYNAMAAII,bitişmää, alışmaaсрастаться
kaynamakbakkaynakIII
KAYNAMAK,kaynayış, aktarılmak, fokurdamak //
fıkırdamak, şokurdamakкипение
kaynarcabak çöşmä
kaynaşmaa 1. bakeşinmää; 2.bakfıyıldamaa
kaynatmaabakpişirmää
kaynayış 1.bakkaynakIII; 2.bakkaynamak
kayretlibakişçiI
KAZAN,bakır, kofaведро
kazançbakgelir
KAZANÇ, ödek, aylıkзаработнаяплата
kazançlıbakgelirli
kazançsızbakgelirsiz
kazanmaabakensemää
kazanmakbakenseyiş
kazıkbakdayakI
KAZIKLAMAA, direklemää,
aullamaaогораживатькольями
KAZMAA, aktarmaaрыть, копать
keder 1.bakdarsıklık; 2.bakkusurII; 3.bakyaraizi
kederlenmää 1.bakdarsımaa; 2.bakhastalanmaa;
3.baksakatlanmaa
kederli 1. bak darsık; 2. bak hasta; 3. bak kusurlu
154
KEDERSİZ, kusursuz, pülüzsüz безизъяна
KEDİ, pisi, pişik (siirek) кошка
kedik 1. bak inik; 2. bak tırma
kef bak hal
KEF, hal, koraş // kuraj настроение
keflendirmää bak içirtmää
keflenmää bak sarfoş olmaa
keflenmäk bak sarfoşluk
kefli 1. bak sarfoş; 2. bak şen
keflilik bak sarfoşluk
kefsiz 1. bak hasta; 2. bak yufka
kefsizlenmää bak hastalanmaa
KEKÄ, peltek заика
KEKELEMÄÄ, pelteklemää заикаться
KEKELEMÄK, pelteklik, pelteklemäk заикание
KEL, pleşkat, keleş; ◊ çıplak kafalı лысый
KELEMÄ SIÇANI, gelincik sıcanı, suslik суслик
KELEMÄ, peklik, işlenmemiş toprak, ham toprak,
toloka, pırlog целина
kelep bak sümek
kelepirä bak parasız
kelepirci bak hazıroncu
keleş bak kel
KELLENMÄÄ, pleşkalanmaa, saçsız kalmaa лысеть
kellenmäk bak kellik
KELLİK, kellenmäk, pleşkalanmak, saçsız kalmak
облысение
155
KELPÄ, präşti (dial.), rogatka рогатка
kemen bak kemençä
KEMENÇÄ, kemen скрипка
kement atmaa bak urgan atmaa
kement bak halka I
kement koymaa bak halka koymaa
kemer bak kayış
KEMER, arka арка
kemerci bak kayışçı
kenä bak sakırga
KENÄ,sakırga зоол.клещ
kenar bak uç
KENAR I, kıyı, boy берег
KENAR II, boy, bitkisi край, окраина
KENARKI, sonunku, uçtakı крайний
kendi baközäl
kendi halına bak kendi başına
kendi hangusuna görä bak tabeetçä
KENDİ, öz свой, собственный
kendibaşına bak yalnız
KENDİBAŞINA, yalnız, kendi halına самостоятельно
kendibaşınalık bak baamsızık
kendilik bak özellik
kendinä gelmää bak cannanmaa
kendindän çıkartmaa bak üfkelendirmää
kendini kaybetmää 1. bak şaşırtmaa II; 2. bak bayılmaa
kendini kaybetmäk bak bayılmak
156
kendini koymaa bak dikleşmää
kendini koymak bak kurum
kendiycesinä bak tabeetçä
kenef bak halä
kepek bak konak II
keptar bak mintan
KERÄ, keret, sefer, sıra, serä (dial.) раз
keret bak kerä
kertik 1. bak çentik; 2. bak limit; 3. bak nışan
kertili bak nışannı II
kertmää 1. bak annamaa I; 2. bak çentmää
KERVAN, katar (arh.) караван
KESÄ, punga, poşeta кошелек
KESİCİ, biçici кройщик
KESİK OTU, briçka otu подорожник
kesilmää 1. bak boşlamaa; 2. bak durgunmaa; 3. bak
yorulmaa
KESİLMEZLİK, durmamazlık, hojmalık непрерывность
kesiltmää bak dindirmää
KESİM, biçim крой
keskin 1. bak bilenik; 2. bak sivri
KESKİN I, kaavi (içkilär için) крепкий (онапитках)
KESKİN II, üüsek звонкий (о голосе)
KESMÄ ŞEKER, parça şekerрафинированный сахар
KESMÄ, eriştä лапша
KESMÄÄ, biçmää кроить
157
kestirmedänbakdoorudan
KEŞİŞ,manaf, kalugerмонах
KEŞKİ, taaii, taaislää лучшебы
KEZAPSUYU, azotiişisiазотнаякислота
KEZAP, azotазот
kıç atmaabaktepmää
kıç atmakbaktepmäk
kıç bakgöt
kıçatmaabakatlamaaII
KILBIK, buruk, yamuk // yamıkкривляка
kılbıklanmaabak şımarmaa
KILBIKLANMAA, burulmaa, yamulmaa // yamılmaa,
maymunnanmaaкривляться
KILBIKLIK, kılbıklanmak, burukluk, burulmak,
yamukluk, yamılmak // yamulmakкривлянье
kılıklıbak çemrek
KILİP,tırsına, karabaaплетеныйшнуризконскоговолоса
KIMILDAMAA, kıpırdamaaшевелиться
kımıldamakbakkımıltı
KIMILTI, kımıldamak, kıpırtı, kıpırdamakшелест
KIPIK, kıpışık, kıpınıkприщуренный (оглазе)
KIPIM, an; ◊ gözkıpımı миг, момент
kıpınıkbakkıpık
kıpırdamaabakkımıldamaa
kıpırdamak 1.bakkımıltı; 2.bakkıpırtı
KIPIRDATMAA, oynatmaaшевелить
kıpırtıbakkımıltı
158
KIPIRTI, kıpırdamak, titiremäkтрепет
kıpışıkbakkıpık
kıpıtmaabakkorkmaa
KIPMAA; ◊ gözkırmaa; ◊ kaş kırmaaподмигивать
KIR, tarla, çift, boyполе, пашня
kıranayı bakdekabri
kırbaçlamaabakurmaa
KIRÇEL,felç судорога
KIRÇMA, maazaкорчма
KIRDIRMA, kestirmä пересеченнаяместность
kırdırmadanbakdoorudan
KIRIK, bozukсломанный
kırıklıkbakyıkıklık
kırılmaa 1.bakyıkılmaa; 2.bakyısınmaa
KIRILMAA,bozulmaaломаться
KIRIMAYI, kıranayı, dekabriдекабрь
kırıntı 1.bakdilim; 2. baktrofa
kırışıkbaktıkaçlı II
kırışmaabaktıkaçlanmaa
kırıştırmaabaktıkaçlamaa
kırladılmaabakkuulmaa
kırlamaabakkaçmaa
kırlatmaabakkuumaa
KIRLATMAA, uuratmaa, kuumaa, koolamaa,
yolunuvermää, fırlatmaa, fıydırmaa (laf.) выгнать
kırlatmakbakkuumak
kırligabak çengel
159
kırlikbakfışkan
kırmabakdokulu
KIRMÁ, muska, pasta, kıvrımскладка (на одежде)
kırmaabakdokumaa
KIRMAA,falamaa // ufalamaaломать, разрушать
KIRMIZI, al, kızıl красный, алый
kırmızılanmaa bak kızarmaa
KIRNAK, temiz, tertipli, pak аккуратный
KIRNAKLIK, temizlik, tertiplik, paklık аккуратность
KISA, cıbá короткий; коротко
KISALMAA, küçülmääуменьшаться в размере
KISALMAK, küçülmäk уменьшение
KISIK, bastırık сжатый, сдавленный
kısıklık bak korkaklık
kısırak bak baytal
kısırlaştırmaa bak enemää
kıskanç bakhaseet
kıskanmaabakhaseetlenmää
KISKANMAA,giptaetmää ревновать
kıskı bakmengenä
kısmabakfelç
kısmetbakecel
KISMET,mutluluk, baht, uur, kut (arh.) счастье
KISMETLİ,mutlu, uurlu, kutlu (arh.) счастливый
KISMETSİZ,mutsuz, bahtsız, uursuz, kutsuz (arh.) несчастливый
160
KISMETSİZLİK,mutsuzluk, bahtsızlık, uursuzluk,
kutsuzluk (arh.) несчастье
kıstavbakküçük
KIŞKIRMAA, ürkütmää, koolamaaотгонять (птиц)
kışkırtıcıbakfitleyci
kışkırtmaabakfitlemää
kışkırtmak bak fit
kıt bak kıtlık
kıtina bak gümä
KITİNA ÇALISI, miimer бузина
kıtinalık bak çalılık
kıtlık bak aaçlık
KITLIK, kıt, yokluk, etişmemezlik, etişmemäk, defiţit
нехватка, недостаток
KIVIRCİK, pürçekli, talazlı (saç için) кудрявый
KIVIRMA, pidä, kirdä,kaymaklı, plaçinta вертута, плацинта
kıvrak 1. bak levent 2. bak zarif
kıvrak olmaa bak gözellenmää
kıvraklık bak leventlik
kıvraştırmaa bak büktürmää
kıvratmaa bak bükmää
kıvrık bak bükük
kıvrılmaa bak bükülmää
kıvrıntı bak dönemeç
kıvrıntılı bak dönemeçli
kıyak 1. bak girgin; 2. bak kıyıcı
161
kıyaklanmaa bak girginnenmää
kıyaklık 1. bak girginnik;2. bak koraşlık
kıyamet bak bela
kıyı bak kenar I
KIYICI, kıyak, fena, avan, cansız, cellat, miskin
жестокий
kıyılmaa bak öldürülmää
kıyışıksız 1. bak korkak I; 2. bak utancak
KIYIŞIKSIZ, çekinik, mahkul, yımışak, münüz (dial.)
кроткий
kıyışıksızlık bak korkaklık
kıyışmamaa bak utanmaa
KIYIŞMAMAA, sakınmaa, utanmaa быть нерешительным (стеснительным)
KIYMAA, dooramaa, parçalamaa рубить
kıymak bak bölmäk
kıymet bak paa
kıymetli 1. bak paalı I; 2. bak paalı II
kıynaş 1. bak aykırı; 2. bak diişik
kızarmaa bak olmaa
KIZARMAA, allanmaa, kızıllanmaa, kırmızılanmaa
краснеть
KIZARMAA, kaurulmaa, sızırılmaa поджариваться
kızdırmaa 1. bak çeliklemää; 2. bak fenalandırmaa; 3. bak
üfkelendirmää
kızgın 1. bak alifli; 2. bak dargın; 3. bak haşlak; 4. bak
sıcak
162
KIZGIN, ateşli горячий
kızgınnık 1. bak dargınnık; 2. bak sıcaklık
kızıl bak kırmızı
kızıllanmaa bak kızarmaa
kızışmaa 1. bak aliflenmää; 2. bak fenalanmaa; 3. bak
havezlenmää; 4. bak koorlaşmaa
kızıştırıcı bak fitleyci
kızıştırılı bak fitli
kızıştırmaa 1. bak fitlemää; 2. bak havezlendirmää
kızıştırmak bak fit
kızmaa 1. bak pişmää II; 2. bak fenalanmaa; 3. bak
üfkelenmää
kıznık bak pişik
Kİ, ani союзчто, чтобы
kibrit bak sırnik
kiilä bak bit
kil bak toprak II
kilér bak maaza
kilimci bak dokuyucu
KİLİTLEMÄÄ, kitlemää, kapamaa, mühürlemää (d. m.)
запирать
KİLİTLENMÄÄ, kitletmää, kapanmaa, mühürlenmää (d.
m.) запираться
kilitli bak kapalı II
kiliz bak kalem
KİLOT, trusi, kısa don трусы
kimär-kerä bak siirek
163
kimi-sıra bak siirek
kimnik bak pasport
KİMSÄ, birisi, birkimsey, filan-fişman некто
KİMSEY YOK, can-cun yok, birisi yok, kurt-kuş yok
нидуши
kin bak üfkä
kin çıkarmaa bak kin gütmää
KİN GÜTMÄÄ, ödeşmää, esaplaşmaa, mosmullamaa,
kin çıkarmaa мстить
KİN, ödeşmäk, esaplaşmak месть
kinni bak karezker
KİNSİZ, üfkesiz, yımışak, cana yakın беззлобный
kipa bak testä
KİRA, arenda аренда
KİRACI, arendacı, kvartirant арендатор, квартирант
kiraz bak ikram
kiraz etmää bak ikramnamaa
kirazlamaa bak ikramnamaa
kirdä bak kıvırma
KİREZ AYI, iyün июнь
KİRİŞ, aykırılık перекладина
kirka bak tırnakop
KİRLENMÄÄ, bulaşmaa, pislenmää, bulanmaa пачкаться
KİRLENMÄK, pislenmäk, bulaşmak загрязнение
kirletmää bak gülüntü etmää
164
KİRLETMÄÄ, bulaştırmaa, bulamaa, bulandırmaa,
lekelemää, pislemää пачкать
KIRLETMÄK, lekelemäk, çamurlamak пачкание
KİRLİ, bulaşık, lekeli, çirkef, pis, palaçor, mındar
грязный
KİRLİLİK, bulaşıklık, palaçorluk, pislik, mındarlık
загрязнѐнность
kirliüzlü bak namuzsuz
kişnemää bak gülmää
kiyat 1. bak dooruluk; 2. bak fila; 3. bak kvitanţa; 4. bak
mektup
kley bak tutkal
KLİSÄ, sobor, sinod церковь
knopka bak püneza
KOBEY// KUBEY, kublä, kubä // kube, kümbet (arh.)
купол
koca 1. bak büük; 2. bak ihtär; 3. bak ulu; 4. bak yaşlı
KOCA, adam, eş супруг
kocalık bak ihtärlık
kocamaa bak ihtärlamaa
kocaman 1. bak büük; 2. bak ulu
kocamiti 1. bak büük; 2. bak ulu
KOÇ, domuz koçu хряк
koçannık bak skırta
KOÇİNA, kotara свинарник
KOÇLAMAA, koçtan geçirmää, koça gezdirmää случать
koçovra bak maşa
165
KOÇSAMAA, kotsamaaбыть в состоянии охоты (о
животных)
koçta gezdirmää bak koçlamaa
koçtan geçirmää bak koçlamaa
kodoş bak dünürcü
kodoşçu bak dünürcü
kodoşçuluk bak dünür
KODUK, pıriослик
KOF, boş пустой
kofa bak kazan
koflukbakboşluk
kojukbakkürk
kokiçibak çiidem
KOKMAA, raalanmaaпротухнуть
kol 1. bak dikel I; 2. bak el; 3. bak en
KOL, gırla приток
kola bak fila
KOLA, rulon рулон (бумаги)
KOLAÇ, kolak калач
kolak bak kolaç
KOLAN, poyu поясок
kolay bak kolaylık II
KOLAY, ilin легкий; легко, безтруда
kolaylamaa bak bitirmää
KOLAYLAMAA, kolaylandırmaa, ilinnetmääоблегчать
kolaylandırmaa bak kolaylamaa
KOLAYLIK I, ilinnik лѐгкость (o состоянии)
166
KOLAYLIK II, kolay возможность
koldaş bak kolega
KOLEGA, koldaş, iş yoldaşıколлега
koliba bak bordey
kollamaa 1. bak gözetmää; 2. bak dallanmaa
kollanmak bak dallanmak
kollayıcı bak bakıcı
kolonka bak fantal
kolverilmää bak inmää I
kolvermää bak izin etmää I
KOLVERMÄÄ I, boşandırmaa, çözmää, salvermää,
brakmaa отпустить
KOLVERMÄÄ II, brakmaa, kabletmää впускать
kolvermäk bak izin I
komanda bak takım II
kombikorma bak yarma
kompanyon bak ortak
KOMUŞU, yannaşık, maaleli соседний
konak bak musaafir
KONAK EVİ, hotel, motel, menzil (arh.) гостиница
KONAK I, gecelik evi ночлежка
KONAK II, kepek перхоть
konakçı bak musaafirci
konaklamaa bak ikramnamaa
konaklanmaa bak gecelämää
KONAKLIK, musaafirlik, konukluk гостеприимство
konfeti bak bomboni
167
konkurs bak yarış
konmaa bak inmää II
KONMAA, düşmää, erleşmää, çökmää ложиться, оседать
konmak bak iniş
kontra bak karşı
kontrakt bak annaşmak I
kontrakt imzalamaa bak annaşmak imzalamaa
KONTROL, yoklamak, bakmak, gözdän geçirmäk контроль, проверка
KONTROLÖR, yoklayıcı, taraşçı контролѐр
KONUŞ // KONUŞKA, toy пир
koolamaa 1. bakkırlatmaa; 2. bak kışkırtmaa; 3. bak
kuumaa
KOOLAMAA, aardına takışmaa, aardına kaçmaa
гнаться
koordinat etmää bak annaşmaa
KOORLAŞMAA, kızışmaa разгораться(обуглях)
kopan bak but
koparılmaa bak yırtılmaa
koparmaa 1. bak dartmaa; 2. bak yırtmaa
KOPARMAA, ayırmaa отрыватьотчего-л.
KOPÇA, bungi, düümä (arh.)пуговица
kopil bak uşak
kopmaa bak yırtılmaa
kopriva bak sırgan
kopuk bak yırtık
168
KOPUK, sıyırık, soyuk ободранный
KOPUŞMAA, kalkmaa, çeketmää
внезапноначинатьсяочѐм-л.
koraş bak kef
KORAŞLIK, girginnik, kıyaklık отвага
koray bak gürlük
KORAYLIK, gürlük стогсухогобурьяна
korkak 1. bak ürkek; 2. bak ürkük
KORKAK I, kıyışıksız, aazsız (d. m.) робкий
KORKAK II, sıçılgan (laf.), kakaços (laf.) трус
KORKAKLIK, kıyışıksızlık, sakınmak, kısıklık (d. m.)
робость
KORKMAA, ürkmää, kıpıtmaa, titiremää, pısıtmaa,
pıtılamaa бояться, пугаться
korkmaz bak girgin
korku bak titsilik
KORKU, korkuntu испуг
KORKULU, korkunç, titsi, çirkin, bet страшный;
страшно
KORKULUK, korkuntu, gogucu,gozgoroy, karakanzal
пугало
korkunç bak korkulu
korkuntu 1. bak korku; 2. bak korkuluk
korkusuz bak girgin
korkusuzluk bak girginnik
KORKUTMAA, titiretmää, ürkütmää пугать
korona bak çelek
169
KORUMAA, beklemää, gözlemää охранять
KORUMAK, beklemäk охрана
korunarak bak enikunu
koruyarak bak enikunu
koruyucu bak bekçi I
kosa çekmää bak biçmää
KOSACI, biçici косарь
KOSOR, baa makazı садовыйнож
koş bak taliga
koşarak bak kaçarak
koşçuk bak tabut
KOŞMAA, hamutlamaa запрягать
koşulmadık bak tor II
kotara bak dam I
KOTARMAA, koymaa накладывать (определенное количество)
kotiga bak taliga
kotlon 1. bak ocak; 2. bak sacak
kotoban bak kotoy
KOTOY, kotoban, motan, pişik (siirek) кот
kotsamaa bak koçsamaa
koymaa 1. bak dikmää II; 2. bak kotarmaa; 3. bak kurmaa
II
KOYMAA, brakmaa оставлять
KOYU, tıkız густой
KOYULAŞMAA, tıkızlanmaa густеть
KOYULMAA, brakılmaa бытьоставленным
170
KOYULUK, tıkızlık густота
kök bak temel II
KÖK, pürçek корень
KÖKLEMÄÄ, çıkarmaa выкорчевывать
köklenmää bak tutulmaa II
kökleştirmää bak pekitmää
kölä 1. bak esir I; 2. bak izmetçi II
kömür saçlı bak karasaçlı
könnu bak çünkü
köörlük bak hayırsızlık
köpeklik bak üfkä
KÖPÜK, şuma пена
KÖPÜKLENMÄÄ, köpürmää, şumalanmaa пениться
köpürmää bak köpüklenmää
kör ara bak kör sokak
kör bak mezar
kör köşä bak kör sokak
KÖR SOKAK, kör köşä, kör ara, çıkmazlık тупик
KÖR, görmäz слепой
KÖRBARSAK, apendiţit аппендицит
KÖRLEMEYÄ, razgelä вслепую, наугад
körpelik bak taazelik
KÖSÄ, sakalsız безбородый
kösteklemää bak engellemää
KÖSTEKLEMÄÄ, bukaalamaa стреножить (лошадь)
KÖSTEKLENMÄÄ, sürçmää спотыкаться
KÖSTEKLENMÄK, sürçmäk спотыкание
171
KÖSTERÄ TAŞI, kosa taşı точильныйкамень
KÖSTERÄ, iyä, kösterä taşı,kosa taşı точило
KÖŞÄ, bucak угол
KÖŞEK // KÖÇEK, devä yavrusu, devä koduu, devecik
верблюжонок
kötek bak düümäk
KÖTÜ, bet, prost плохой
kötülemää bak maana bulmaa
KÖTÜLEMÄÄ, lekelemää; ◊ şiştä-piştä pişirmää клеветать
kötülük bak hayırsızlık
KÖTÜLÜK, fenalık, prostluk зло
krakanat bak buruk bacaklı
kral bak padişaa
krant bak fantal
krästa 1. bak ibik; 2. bak sırt
krastaveţ bak hıyar
KRESNİŢA // KRESİNŢA, naşa посажѐнная
kreta bak tebeşir
kritik bak maanacı
krivat bak yatak
kruça bak stavroz
kubä bak kobey
kublä bak kobey
kucak bak demet I
kucaklamaa bak sarılmaa
kucaklaşmaa bak sarmaşmaa
172
kudret bak kuvet
kudretli bak kuvetli
kudretsiz bak kuvetsiz
kudretsizlik bak kuvetsizlik
kudurgan bak kuduz
kudurmaa 1. bak şımarmaa; 2. bak üfkelenmää
KUDUZ, kudurgan бешеный
kuka bak şiş II
KUKA, gegä крючок
kukla bak nazdravan
KUKLA, dada кукла
KUKUMÄU, kukumäuka, gecä kuşu сова
kukuriga bak ibik
kul bak esir I
KULA, macar, sırma блондин
kulak kasmaa bak seslemää
kuli bak tay
kulilemää bak kulumnamaa
kullanmaa 1. bak sömürmää; 2. bak zаpetmää
KULLANMAA I, faydalanmaa пользоваться
KULLANMAA II, haydamaaводить (автомобиль)
kullanmak bak sömürmäk
kulluk bak esirlik I
KULUMNAMAA, kulilemää ожеребиться
KUMA, druşka, surata подруга
kumaş bak parça II
kumpana bak zorluk
173
kundaklamaa bak plänalamaa
kuptör bak soba
kuptörcu bak sobacı
kurak bak susuzluk
KURAK, kuraklık засуха
KURAL, pravila правило
KURBAA, lägay, broska, lägu (uşakça) лягушка; жаба
kurbet bak yabancı
kurgaf bak zabun
kurgaflanmaa bak zabunnamaa
kurgaflık bak zabunnamak
kuriçka bak gevrek II
kurkan bak buura
kur-kur kuşu 1. bak duan; 2. bak maamuk
KUR-KUR KUŞU, yaban guguşu дикийголубь
kurmaakendinibak hodullanmaa
KURMAA I, düzmää, yapmaa, kaldırmaa строить
KURMAA II, hazırlamaa, koymaa накрывать (на стол)
KURNA, holluk водосточный желоб
kurnik bak kümes
kursbakuur
kurşunnamaabakpatlatmaa
KURT,solucanчервь
KURTÄ, saray //seray (folk.), taht (arh.) дворец
kurtka bak anteri
kurt-kuş yok bak kimsey yok
kuru bak zabun
174
KURUCU, temelci, çekettirici, başlatıcı, yaradıcı основатель, основоположник
KURULUŞ, düzülmäk, struktura структура
kurum bak diklik
KURUM, katran сажа
KURUMAA, gevremää высыхать
kurumnu bak hodul
KURUTMAA, güneşlendirmää, gevretmää
сушитьнасолнце
KUSMAA, geerimää срыгивать
KUSMAK, kusnuk рвота
kusnuk bak kusmak
KUSUR I, maana недостаток, изьян
KUSUR II, keder, nışan, gançфизический недостаток
kusurlanmaabaksakatlanmaa
kusurlubaksakat
KUSURLU, kederli, nışannı, gançlı с физическим недостатком
kusursuzbakkedersiz
kuş kapanbakduan
kuşakbakevlatboyu
KUŞAKLANMAA,kuşanmaa, sarılmaa, sarınmaaподпоясаться
kuşaklıbakdolaylı
kuşanmaabakkuşaklanmaa
kuşatmaabakdolaylamaa
kuşatmak bak dolaylamak
175
kuşka bak kafes
KUŞKU OLMAA, açıkgöz olmaa, dikkat olmaa, atent
olmaa, sak olmaa, göz- kulak olmaa бытьвнимательным
KUŞKU, sesirgi, sak, açıkgöz, dikkat, atent чуткий, внимательный
KUŞKULANMAA,şüpelenmää насторожиться
kuşkulanmak bak kuşkuluk
KUŞKULUK, kuşkulanmak, sakınmak осторожность,
осмотрительность
kuşnä bak at yarışı
KUTU, paçka, koropka коробка
KUU KUŞU,grangur kuşu
KUULMAA, uuradılmaa, kırladılmaa, fırladılmaa,
fıydırılmaa бытьизгнанным
kuumaa bakkırlatmaa
KUUMAA, uuratmaa, kırlatmaa, koolamaa, fırlatmaa,
fıydırmaa, haydamaa прогонять
KUUMAK, uuratmak, kırlatmak, fırlatmak, fıydırmak изгнание
KUVAN, arı пчела
KUVET, kudret, kaavilik, güç сила
kuvetlenmää bak kaavilenmää
kuvetli bak kaavi
KUVETLİ, kudretli, kaavi, güçlü сильный
kuvetsiz bak yufka
KUVETSİZ, kudretsiz, güçsüz, yufka бессильный
kuvetsizlik bak yufkalık
176
KUVETSİZLİK, güçsüzlük, kudretsizlik, yufkalık
бессилие
kuzgun bak duan
kuzu bak toklu
küçük 1. bak ufak; 2. bak uşak
KÜÇÜK AY // GÜCÜK AY, fevral февраль
KÜÇÜK, sıkı, dar, kıstav тесный
KÜÇÜKLÜK, uşaklık детство
küçülmää 1. bak alçalmaa; 2. bak kısalmaa
KÜÇÜLMÄÄ, azalmaa уменьшаться
küçülmäk bak kısalmak
küçürek bak ufak
küf bak pas
küf tutmaa bak paslanmaa
KÜF, pas, rujina ржавчина
küflenmää bak paslanmaa
küflü bak paslı
KÜFLÜ, paslı, rujinit ржавый
KÜFTÄ // KİFTÄ, tefteli тефтели
külaf bak kalpak
külünk bak tırnakop
kümbet bak soba
KÜMES, kurnik курятник
kündä bak kapkan
KÜP, çölmek, testi, púkal, sakaa (arh.) глиняныйкувшин
KÜRK, kojuk, tulum кожух
küskü bak moçuga
177
KÜSMÄÄ, gücenmää, gücünä gitmää, hasret olmaa обижаться
küsmäk bak küsü
küstürmää bak gücendirmää
KÜSÜ, küsmäk, gücenmäk, hasretlik, güç, azar обида
küsülü bak gücenik
kütmek bak çotmak
kütük 1. bak çotmak; 2. bak sarfoş
kütürtü bak çatırtı
KÜÜ (KASABA) BAŞI, primar примар
küü bak yurtluk II
küüdaş bak küülü
KÜÜLÜ, küüdaş односельчанин
kvartirant bak kiracı
KVİTANŢA, ţidula, kiyat квитанция
178
L
LAAM, mina пещера
laap 1. bak sokakça; 2. bak soy adı
LÄÄZIM OLMAA, ihtiza olmaa (arh.) понадобиться
lääzımnı bak aktual
LÄÄZIMNI, gerekli необходимый
LÄÄZIMNIK, gerek необходимость
LÄÄZIMSIZ, gereksiz ненужный
laf 1. bak lafetmäk; 2. bak söleyiş
laf çıkarıcı bak karacı
laf gezdirmäk bak amaz
laf ustası bak dilbaz
LAF, söz слово
lafazan bak çok lafedän
LAFÇI, dilli разговорчивый
lafetmää bak sayıklamaa
LAFETMÄK, laf, sözleşmäk, söz речь
lafka bak tükän
lafkacı bak satıcı
laflık bak sözlük
lafsız bak şüpesiz
LAGAR, tabar лагерь
lägay bak kurbaa
läh bak poläk
lähçä bak poläkça
lakırdamaa bak zevzeklenmää
LAKIRDAMAA, patırdamaa тараторить
179
lakırtı bak zevzeklik
lalangı bak akıtma
lalangita bak akıtma
lama bak ustura
läţ bak lata
LATA, planka, reyka, läţ, taftacık планка
lavra bak dafin
laylaykuçka bak papatya // papadiya
leçitura bak paça
LEEN, saan, teknä, taz таз
LEFT, gerdan монисто
LEKÄ, benek, pigment пятно
lekelemää 1. bak gülüntü etmää; 2. bak kirletmää; 3. bak
kötülemää
lekelemäk bak kirletmäk
lekeli bak kirli
LELÜ,neni (siirek), ţaţi (siirek)
роднаятетясостороныотцаиматери
LEVENT,kıvrak, boylu, görümnü, yakışıklı, yarınnı
(dial.) статный
LEVENTLİK,kıvraklık, yakışıklıkстатность
leykabakfıni
lider 1. bak baş III; 2. bak ürük
lifçik bak çupak
LİGA, aaz suyu слюна
LİGALI, sulu aazlı слюнявый
lihamiti olmaa bak bıkmaa
180
liläka bak ergivan
liman baktemirä
LİMAN, temirä лиман
LİMİT, sınır, kertik ограничение
lin bak şarapana
lineyka bak çizgilik
lingvistika bak dilbilimi
lisapet bak biçikleta
LİSTÄ, spisok список
LİŞA DOLMAA, temireyä dolmaa; ◊ piliççik çıkarmaa
заболетьлишаем
LİŞA, temirä; ◊ piliççik лишай
lişan bak yara izi
LİTU, lütä, kaşmer, yapaa materiya
тонкийшерстянойматериал
lobut bak düümäk
lobutlamaa bak urmaa
lohanka bak teknä
lokma bak et
lokmalı bak etli
LOKUM, gogoloş локум (брынзаилитворогвтесте)
lötçik bak uçakçı
lunga bak çayır
lupa bak bülür
LÜLÄ, muştukмундштук
lülka bak beşik
lüţerna bak yonca
181
LÜZGÄR, boran, fırtına, el (folk.) ветер; буря
lüzgerlendirmää bak havalandırmaa
lüzgerlenmää bak havalanmaa
lüzgerlenmäk bak havalanmak
lüzgerli bak uçkun
LÜZGERLİ, borannı, fırtınalı ветреный
182
M
MAALÄ, sokak улица
maaleli bak komşu
MAAMİLÄ, maamudä, yapınık, mamilä surat притворный
MAAMUK, kur-kur kuşu стриж
maamul bak kalın I
maana 1. bak kusur I; 2. bak sebep
MAANA BULMAA, kötülemääделать
замечание,критиковать
MAANAI, annayış смысл, значение
MAANA II, takaza замечание
MAANACI, kritik критик
MAASUL, bereket, iinti, mal сельхоз продукты
maasullu bak özlü
MAASULSUZ, bereketsiz непродуктивный
MAASUZ, isteyiptä, bileräk специально
MAAVİ, gök (beniz) синий; голубoй
maavili bak maavimsi
MAAVİMSİ, maavili, sinkalı синеватый; голубоватый
maaza bak kırçma
MAAZA, kilér погреб; кладовая
macar bak kula
MACAR, ungar венгр
mahkul 1. bak kıyışıksız; 2. bak uslu I
183
mahmur bak sarfoş
mahmurlamak bak sarfoşluk
mal 1. bak hayvan; 2. bak maasul
MALAK, katran böcää, tarakan таракан
malanı bak mandal
malcılık bak hayvancılık
MALİ, babu, mani (dial.) бабушка
malik bak çorbacı
mallı bak zengin
maluç bak çetka
mamu bak ana
bak tav
manaf bak keşiş
mánalı bak özlü
MANDAL, sürmä, rezä, malanı, zavor засов
MANDALLAMAA, sürmelemää, rezelmää, mühürlemää
(laf.) запиратьназасов
mánga bak dernek
mangafa bak sümüklü
MANGAL, gratar, sacak жаровня
mani bak mali
MANZARA, peyzaj пейзаж
marakina bak çizmä
marangoz bak dülger
maraz 1. bak hastalık; 2. bak ulaşmak
maraz çekmää bak hasta olmaa
MARAZ, soluk darlıı астма; одышка
184
marazlanmaa 1. bak hastalanmaa; 2. bak ulaşmaa
marazlı bak ulaşık
margöla bak aldadıcı
martur bak şaat
masa bak sofra
MASA BEZI, masa örtüsü, sofra bezi, boşça скатерть
masa örtüsü bak masa bezi
maskara bak gülüntü I
maskara etmää bak gülüntü etmää
masleniţa bak piinir haftası
maslin bak zeytin
master bak uzman
masterlik bak ustalık
mastraf bak mastraf
MAŞA, koçovra, gırbaçka кочерга
maşallaa bak helal
maşina ustası bak avtomehanik
materiya bak plat
matras bak döşek
may bak hederlez ayı
maya bak öz V
mayıl 1. bak yakışıklı; 2. bak yatnık
mayıl olmaa bak şaşmaa
mayıllık bak yakışıklık
mayız bak fışkı
MAYMUN, şebek обезьяна
maymunnanmaa bak kılbıklanmaa
185
meci bak yardım
mehlem bak yaa
MEKTUP, kiyat письмо
melek bak ayoz
memä bak emzik I
MEMÄ UŞAA, bebeş, dada (laf.) младенец
MEMÄ, güüs, emzik, ţiţi (uşakça) грудь (женская)
membä bak çöşmä
memleket bak devlet
MEMLEKET, ana taraf, padişaalık (arh.) страна
menevşä bak zambak
MENGENÄ, kıskı тиски
mera bak boy
MERAK, interes, raabet интерес
MERAKLANDIRILI, fitli заинтересованный
MERAKLANDIRMAA, fitlemää заинтересовать
MERAKLANICI, interesçi, sorucu интересующийся
meraklanmaa 1. bak raatsız olmaa; 2. bak şaşmaa
meraklı bak raatsız
MERAKLI, interesli интересный
merakta kalmaa bak raatsız olmaa
MERET, istenmeyän нежелательный
MERKEZ II, ţentra, aşaa (laf.) центр
MEŞÄ, pelit дуб
meşin bak deri
metin bak şannı
186
MEYDAN, alay площадь
meydannık bak enginnik
MEZAR, kör, gömü; ◊ kara er могила
MEZELENMÄÄ, çöplenmää, tuzlanmaa, aazına atmaa
закусить
mındar 1. bak kirli; 2. bak püsür
mındarlık bak kirlilik
mınza bak naz
mınzalı bak nazlı
mırıldanmaa bak sölenmää
mırıldanmak bak sölenmäk
mırıldayıcı bak homurtucu
mırıltı bak sölenmäk
mırıltıcı bak homurtucu
MIYAK, tormoz тормоз
MIYAKLAMAA, kasmaa тормозить
mızga bak toprak II
miimer bak kıtina çalısı
millet bak halk
MİLLET, naţiya, halk нация
MİLLETÇİ, naţionalist, patriot патриот
MİLLETÇİLİK, naţionalızmalık национализм
MİLLİ, naţional национальный
mina 1. bak laam; 2. bak şahta
minacı bak şahtacı
minder bak divan
minnet bak din
187
MİNTAN, mintanka, keptar, bondiţa, poşki, poşkina,
kaplama, içli меховаябезрукавка
minunä bak nehoş
minunat bak fasıl
minunat iş bak şaşılacak iş
MİRAJ, temirä, evrem мираж
MİRAS // MERAS, veraset, mülk наследство
misir bak papşoy
misirlik bak papşoyluk
miskin bak kıyıcı
mitka bak sürgeç
mitra bak çelek
MİZLEMÄÄ, ıngırdamaa, aalamsamaaхныкать
MİZLEMÄK, ıngırdamak, aalamsamak; ◊ yaş dökmäk; ◊
sıçannarı sulamak хныканье
moçalka bak sünker
MOÇUGA, çomak, küskü (siirek) дубина
model bak örnek
mogila bak gömü
mol bak güvä
molit bak batak
molitva bak dua
monarh bak padişaa
monument bak anıt
MOR, kızgıld (arh.) коричневый
moraldışı bak amoral
moralsız bak amoral
188
moralsızlık bak amorallık
MORFA // MARFA PİNMÄÄ; ◊ çuş pinmää
садитьсянаспину
morgoç bak karagöz
moroy bak hobur
mosmullamaa bak kin gütmää
motan bak kotoy
motkur bak potmar
moţok bak naz
moţoklanmaa bak nazlanmaa
moţoklu bak nazlı
MOTOŢİKLA, patırdak мотоцикл
mozak bak imik
muflet bak izin II
mukayet bak çalışkan
muradına vermää bak istediinä vermää
murat 1. bak isteyiş; 2. bak neet
MUSAAFİR, konak гость
MUSAAFİRCİ, konakçı гостеприимный
musaafirlik bak konaklık
muska bak kırma
MUSKA// MISKA, göz boncuu, nazar boncuu, amulet,
talisman оберег
muşta bak yumuruk
muştuk 1. bak lülä; 2. bak yumuruk
muştuklamaa bak urmaa
mutlak bak elbetki
189
mutlu bak kısmetli
mutluluk bak kısmet
mutsuz bak kısmetsiz
mutsuzluk bak kısmetsizlik
mutu bak dilsiz
mutuluk bak susmak
muzıka tertibi bak çalgı
müdür 1. bak direktor; 2. bak önderci
müdürlük 1. bak başkannık; 2. bak önderlik
MÜHÜR, baskı, peçat, ştampila печать, штемпель
mühürlemää 1. bak kilitlemää; 2. bak ştamplamaa
mühürlenmää bak kilitlenmää
mühürlü bak kapalı II
mülk bak miras
münüz bak yufka
mürür bak akıntı
müşteri bak alıcı
190
N
naafilä bak boşuna
naalet 1. bak esapsız; 2. bak hayırsız; 3. bak inat
NAALET, suratsız, arsız, esapsız наглый
naaletlenmää 1. bak arsızlanmaa; 2. bak inatlaşmaa
naaletlik 1. bak esapsızlık; 2. bak hayırsızlık; 3. bak
inatlık
NAALETLİK, suratsızlık, arsızlık, esapsızlık наглость
näända bak neredä
näändan bak neredän
näänı bak nereyi
nacaklı bak valet
nadaz 1. bak sürmä er; 2. bak sürülü
NADAZ, güzdän toprak, güz sürülmesi зябь
nagrada bak ödül
najdak bak şişeli kiyat
nalog bak vergi
namı-nışanı yok bak kara kayıp
namlı bak şannı
namuz bak nam
NAMUZ, şan, onur, üz, nam (arh.) честь
NAMUZLU, şannı, rızlı, pak, uz, ii inançlı, pak üzlü, hak
üzlü честный
namuzsuz bak esapsız
NAMUZSUZ, kirliüzlü, üzsüz бесчестный
namuzsuzluk bak esapsızlık
191
nanaş bak saadıç
NASAAT VERMÄÄ, fikir vermää, akıl vermää советовать
NASAAT, nasaatlamak, danış, danışmak, tembih;◊ akıl
vermäk совет, наставление
nasaatlamaa bak tembihlemää
nasaatlamak bak nasaat
NASIL, nicä, nesoy, netürlü, netakım как, какимобразом
nasıl-nicä bak rázgelä
naşa bak kresniţa
naşey bak ne
naşeysä bak bişéy
natık bakdilbaz
naţional bak milli
naţionalızmalık bak milletçilik
naţionalist bak milletçi
naţiya 1. bak millet; 2. bak halk
natura bak tabiat
nauk bak ahmak
nayıp 1. bak amaanet; 2. bak pey; 2. bak yardımcı
nayıp vermää bak pey vermää
naz bak yapınmak
NAZ, inatlık, moţok, harţak, mınza, farafastık,kapriz каприз
nazar etmää bak nazarlamaa
NAZAR, fenagöz сглаз
NAZARCI, fenagözlüчеловек с дурным глазом
192
NAZARLAMAA, nazar etmääсглазить
NAZDRAVAN, kukla потешный
nazlandırmaa bak şımartmaa
NAZLANMAA, farafastıklanmaa, moţoklanmaa,
harţaklanmaa капризничать
nazlı 1. bak terbiyesiz; 2. bak yalpak
NAZLI, buruk, farafastık, farafastıklı, yamuk, moţoklu,
arţaklı, mınzalı, çinar, hırçın, kaprizli капризный
NE, naşey что
neçin deyni bak çünkü
neçinki bak çünkü
NEET, istek, murat цель
NEETLENMÄÄ, hazırlanmaa, havalanmaa (d. m.) намереваться
NEHOŞ, minunä чудо
nekez bak tamah
nem hava bak çepellik
NEM, yaş влажный, сырой
NEMNEMÄÄ, yaşlanmaa отсыревать
NEMNİK, yaşlık влажность, сырость
nepota bak unuka
NEREDÄ // NERDÄ, ani, näända где
NEREDÄN, näändan, nerdän откуда
NEREYİ, näänı куда
nerva bak sinir I
nesä bak bişéy
nesoy bak nasıl
193
netakım bak nasıl
netürlü bak nasıl
neytral bak tarafsız
neytralitet bak tarafsızlık
nezetli 1. bak datlı; 2. bak gözäl I
nışan 1. bak annaşmak II; 2. bak damga; 3. bak kusur II;
4. bak urgu
NIŞAN, kertik метка
nışannamaa 1. bak göstermää; 2. bak damgalamaa; 3. bak
urgulamaa
NIŞANNAMAA, belli etmää отмечать, обозначить
nışannı 1. bak damgalı; 2. bak kusurlu; 3. bak urgulu
NIŞANNI I, ayırılı, belli edili выделенный
NIŞANNI II, kertili, damgalı меченый
nicä bak nasıl
NİCÄ, gibi, sansın как, словно
nicälik bak kalitet
nojovka bak testerä
nomer bak sayı II
noyabri bak kasım
NUR, urda нур (овечийсыр)
NÜFÜZ, avtoritet влияние, авторитет
NÜFÜZLÜ, avtoritet, büük,sözü geçän влиятельный,
авторитетный
194
O
o vakıt bak ozaman
obrat bak survatka
ocak 1. bak yurtluk I; 2.bak yurtluk II
OCAK, ateşlik, vatra, kotlon очаг
oda bak içer
ODA, palata палата
ODUN, yakacak дрова
ofiţer bak zaabit
OFLAMAA, innemää, tüülanmaa, hayıflanmaa вздыхать,
охать
OFLAMAK, innemäk, tüülanmak, hayıflanmak охание
OK, çıvgar дышло
oka bak çölmek I
OKADAR, bukadar, okadardan, okadardan okadar настолько, дотакойстепени
okol bak tırla
oktäbri bak canavar ayı
oku bak üürenmäk
okumaa 1. bak üürenmää; 2. bak üüretmää
okumakbak üürenmäk
okumuş bak bilgili
okumuşluk bak bilgilik
okunmaa bak sölenmää
olabilir bak bezbelli
195
olan 1. bak delikannı; 2. bak ool
OLAY, oluş, seremcä событие, происшествие
olgun bak olmuş
OLGUN, pişmiş (başak için ) спелый (o колосe)
olgunnamaa bak pişkinnenmää
OLGUNNUK, etişkinnik, pişkinnik спелость, зрелость
OLMAA, kızarmaa, etişmääпоспевать, созревать (о
плодах)
olmadık bak olmamış
olmalı bak bezbelli
OLMAMIŞ, olmadık, eşil незрелый, неспелый
OLMUŞ, olgun спелый, зрелый
OLUR, var kolayı, var nicä возможно
oluş bak olay
ONMADIK, toropala, sersem неуклюжий, никчемный
onur 1. bak nam; 2. bak şan
onur köşesi bak üz köşä
onurlamaa bak şannamaa
onurlu bak saygılı
onursuz 1. bak saygısız; 2. bak şansız
onursuzluk bak saygısızlık
OOL, çocuk, olan (laf.) сын
ORAK AYI, iyül июль
oraklamaa bak biçmää
ordin bak izin II
orman bak daa
ormancı bak daacı
196
ormannık bak daa
OROSPU, kancık, oynaş проститутка, шлюха
orospuluk bak zina
OROSPULUK, oynaşlık проституция
orta bak öz I
ORTAK, paydaş, partnör, kompanyon, badaş партнер;
напарник
ortaklaşmaa bak birleşmää
ORTAKLIK, birlik, paydaşlık, badaşlık сотрудничество, партнерство
ortaklıkta bak barabar
ortalık 1. bak durum;2. bak dünnää
ortalık bak çevrä II
ORUÇ TUTMAA, oruçlanmaa, sarmısaklanmaa поститься
osaat bak hemen
otalanmaa bak zihirlenmää
otalı bak zihirli
otçöt bak rapor
oţet bak sirkä
OTLAK, çayır, çimennik пастбище
otlatmaa bak yalandırmaa
otluk bak skırta
otrava bak zihir
otravalanmaa bak zihirlenmää
otravalı bak zihirli
oturmaa bak konmaa I
197
OTURMAA, erleşmää сидеть, садиться
oturum bak oturuş
OTURUM, yaşayış eri местопроживания
oturuş bak dernek
OTURUŞ, oturum, topluş,toplantı заседание
oturuşmaa bak erleşmää
ova bak düzlük
oy bak ses II
oy vermää bak ses vermää
oya 1. bak geç;2. bak yavaş
OYALANMAA, duruklanmaa, tutsaklanmaa задерживаться
OYALANMAK, duruklanmak, tutsaklanmak задержка
oyalatmaa bak duraklamaa
OYGU I, oyuk выемка
OYGU II, örtmeç, dekolte вырез
OYMAA, delmää выдалбливать; сверлить
oynak 1. bak çevik;2. bak gezek II
OYNAK I, gezek, sallanan неустойчивый, шаткий
OYNAK II, hendekli, kangaklı (dial.) неровный, тряский (о дороге)
oynamaa bak sallanmaa II
oynaş bak orospu
oynaşlık bak orospuluk
oynatma bak oyuncu II
oynatmaa bak kıpırdatmaa
oyuk bak oygu
198
OYUNCU I, aktör, artist актѐр
OYUNCU II, оynatma танцор; танцовщица
OZAMAN, evel vakıt, evelki vakıtta, o vakıt, taa ileri тогда, втовремя
199
Ö
ÖBÜR, başka тот, другой
ödek bak kazanç
ödeksiz bak parasız
ÖDEMÄÄ, para vermää платить
ödeşmää bak kin gütmää
ödeşmäk bak kin
ödül 1. bak baaşış; 2. bak premiya
ÖDÜL, nagrada, grat награда
ÖDÜLLEMÄÄ, gratlamaa наградить
ödünç bak borç
ÖDÜNÇ, veresiyä, borç, amaanet заѐм, ссуда
ödünçlenmää bak borçlanmaa
ÖLÄ // ÜLÄ, tölä, şölä // şülä, bölä // bülä так, такимобразом
ölçä-ölçä bak dönä-dönä
ÖLÇMÄÄ, karışlamaa измерять
ÖLDÜRMÄÄ, gebertmää, tepelemää, yoketmää, telef
etmää, urmaa, can kıymaa, can almaa убить
ÖLDÜRÜLMÄÄ, urulmaa, kıyılmaa быть убитым
ÖLMÄÄ, geçinmää, gebermää, kauşmaa (d. m.), kıpmaa
(laf.); ◊ can vermää;◊ canını teslim etmää;◊ raametli
olmaa; ◊ öbür dünneyä gitmää; ◊ canını kaybetmää умирать
ölmäk bak ölüm
200
ÖLÜ I, cansız, ruhsuz, soluksuz мѐртвый
ÖLÜ II, raametli, geçinmiş, geçkin (siirek) покойник
ÖLÜM, ölmäk, can vermäk, geçinmäk, telef смерть
ömür bak yaşamak
ÖMÜR, yaşamak, dirlik жизнь
ön 1. bak başlantı; 2. bak uur
ön vermää bak havezlendirmää
ön vermäk bak havez II
ÖN VERMÄK, üstünnük, prioritet приоритет
öncü 1. bak baş III; 2. bak önderci
önderci bak baş III
ÖNDERCİ, öncü, baş,önetici, administrator,
müdür,direktor руководитель, начальник
öndercilik bak önderlik
ÖNDERCİLİK, pravitelstvoправительство
ÖNDERLİK, öndercilik,önetim, administraţiya, müdürlük руководство, начальство
önetici bak önderci
önetim bak önderlik
önnük bak fıta
önümezdeki bak gelän
ÖRDEK, raţa утка
örmä bak örülü
örmä çorap bak yapaa çorap
ÖRNEK ALMAA, bakmaa birkimseyä, çalışmaa
benzemää подражать
ÖRNEK, model, pilda образец
201
örselenmää bak eskimää
ÖRSELENMÄÄ, ipranmaa, eskimää, aşınmaa износиться
örselenmiş bak eski
ÖRSELETMÄÄ, ipratmaa, eskitmää, aşındırmaa износить
ÖRSELETMÄK, ipratmak, eskitmäk износ
örtmeç bak oygu II
ÖRTÜ, üst крыша, кровля
örülmää bak çatışmaa
ÖRÜLÜ, örmä вязаный; плетѐнный
örümää bak gitmää
örümcäk bak payak
ÖRÜYÜŞ I, geziş, gidiş, gezmäk походка, ходьба
ÖRÜYÜŞ II, gidiş ход чего-л.; шествие
öt bak öt kesesi
ÖT KESESI, öt, safra şişirigasıжелчный пузырь
ÖT, safra желчь
ÖTÄÄ BEERİ, üstün-körü поверхностно, кое-как
ÖTÄÄNI, yazlık, büük ev (içer), aşaa içersi гостевая
комната
ÖTLÜ, safralı жѐлчный
ÖTMÄÄ, çalmaa, cıvırdamaa, cıvıldamaa петь (о птицах); щебетать
ÖTMÄK, çalmak, cıvıltı, cıvırdamak пение (птиц); щебетание
ÖTTÜRÜK, pırpıriţa, sürgü,ürek bozulması, babiţaпонос
202
öz 1. bak ilik; 2. bak imik; 3. bak kendi; 4. bak merkez I
öz fikir bak düşüncä
ÖZ I, iç, orta cердцевина, стержень
ÖZ II , duuma родной
ÖZIII, fitil фитиль
ÖZ IV, temel, aslı суть
ÖZV, maya клейковина
ÖZÄL, kendi частный; приватизированный
ÖZELLEŞTİRMÄÄ, saabileştirmää, saabi olmaa
приватизировать
ÖZELLİK, kendilik особенность, специфика
özenmää bak istemää II
ÖZLEMÄÄ, darsımaa скучать
ÖZLEMÄK, darsımak, darsıklık тоска
özlü bak yaalı
ÖZLÜ, tavlu // tavlı, bereketli, maasullu, mánalı, semiz
жирный, плодородный
öznek bak tamahça
öznek içmää bak doyunca içmää
203
P
paa düşüklüü bak ucuzluk
paa kalkması bak paalılık
paa üseklii bak paalılık
PAA, kıymet цена
paada kalkmaa bak paalılanmaa
paadan düşmää bak ucuzlamaa
paadan inmää bak ucuzlamaa
PAALI I, kıymetli, tuzlu (d. m.) дорогой (о товаре)
PAALI II, saygılı, kıymetliдорогой (о человеке)
PAALILANMAA, paalılaşmaa, paada // paaya kalkmaa
дорожать
paalılaşmaa bak paalılanmaa
PAALILIK, paa kalkması, paa üseklii; ◊ ateş paası дороговизна
paasızlandırmaa bak ucuzlandırmaa
paasızlanmaa bak ucuzlanmaa
paasızlık bak ucuzluk дешевизна
paaya kalkmak bak üüselmäk
PAÇA, leçitura холодец
paçavra bak sürgeç
paçka bak kutu
PADİŞAA, sultan, monarh, imperator, kralист. правитель
padişaalık bak memleket
204
pafos bak duyguluk
pafoslu bak duygusal
pagın bak dinsiz
pagınnık bak dinsizlik
pahta bak toka
pak 1. bak duruk; 2. bak kırnak; 3. bak namuzlu
pak un bak petlövka
pak üzlü bak esaplı
paklamaa 1. bak ayıtlamaa; 2. bak bitlemää; 3. bak
enemää; 4. bak piçlemää; 5. bak soymaa; 6. bak
süpürmää; 7. bak tertiplemää
paklamak bak soymak
paklanmaa bak silinmää
PAKLANMAA, temizlenmää, tertiplenmää очищаться
paklık 1. bak kırnaklık; 2. bak temizlik
pakt bak annaşmak I
pakt imzalamaa bak annaşmak imzalamaa
PALA, palatar половик
palaçor 1. bak kirli; 2. bak püsür
palaçorluk bak kirlilik
pala-parta bak partal
palata 1. bak oda; 2. bak pala
palavra bak yalan
palavracı 1. bak çok lafedän; 2. bak yalancı
palavracılık bak zevzeklik
palto bak aba II
PAM-PAM-PAMUCAN, çölmek kıran, tauk götü
205
одуванчик
panaya çiçää bak güzçü
PANAYIR, çarşı, pazar (arh.) рынок
pandal bak salkım
paner bak çiten
panikacı bak ürkek
pantalon bak don
PAPATYA // PAPADİYA, laylaykuçka ромашка
papiros bak tütün
papriga bak duak
PAPŞOY, misir (dial.) кукуруза
PAPŞOYLUK, misirlik (dial.) кукурузнаяплантация
PAPUÇ // BABUÇ, terlik, başmak тапочки
para cezası bak ceremä
PARA ETMÄÄ, tutmaa, yapmaa (d. m.) стоить
para vermää bak ödemää
PARA, gümüş, altın, left // lift, karbona (rubli), mangır
(arh.) деньги, монета
paralı bak zengin
paraliç bak felç
paralizat olmaa bak felç olmaa
param-parça bak yırtık
param-parça olmaa bak parçalanmaa
PARANTEZA, skobka скобка
PARASIZ, ödeksiz, bedava, dicaba, caba, boşuna, kelepirä, haram бесплатно, даром
parça 1. bak plat; 2. bak sürgeç
206
parça bak dilim
PARÇA I, taane // taanä штука
PARÇA II, kumaş, dokuma ткань
parça şeker bak kesmä şeker
parçalamaa 1. bak kıymaa; 2. bak yırtmaa
parçalamak bak bölmäk
parçalanmaa 1. bak bölünmää; 2. bak yırtılmaa
PARÇALANMAA, daalmaa, param-parça olmaa, tuz-buz
olmaa разбитьсянамелкиекусочки
PARÇALI, ekli состоящий из кусков (деталей)
pardesi bak aba II
pardı bak sopa
parlak bak yalabık
parlamaa bak yalabımaa
parmaklamaa bak ellemää
parmaklı aul bak parmaklık
PARMAKLIK,parmaklı aul, tafta aul
забориздощатыхреек
partal bak giim
PARTAL, pala-parta (arh.) барахло
PARTALCI, eskici, tüücü старьѐвщик
partalos bak golan
partnör bak ortak
pas bak küf
pas tutmaa bak paslanmaa
PAS, küf плесень
pasajir bak yolcu II
207
PASKA KOKUSU, paska otu, vanil ваниль
paska otu bak paska kokusu
PASLANMAA, küflenmää, pas tutmaa, küf tutmaa плесневеть
paslı bak küflü
PASLI, küflü заплесневелый
PASPORT, kimnik удостоверение
pastırma bak jambon
PAT, dolma топчан
patırdak bak motoţikla
patırdamaa bak lakırdamaa
patima bak hastalık
patlak 1. bak çatlak; 2. bak sökük
patlamaa 1. bak çatlamaa; 2. bak deşilmää
PATLAMAK, patlayış взрыв; выстрел
patlatmaa bak delmää
PATLATMAA, ateşetmää, kurşunnamaa стрелять
patlayış bak patlamak
patracil bak çörek otu
PATRET, foto фотография
patriot bak milletçi
PATЕKA // PATİKA, yolcaaz, ayak yolu тропа
pauza bak aralık
pay 1. bak boy; 2. bak ecel
pay almaa bak katılmaa
pay almak bak katılmak
pay etmää bak paylaştırmaa
208
pay olmaa bak bölünmää
PAY TUTMAA, yanı olmaa, taraf tutmaa
поддерживатького-л.
PAY, doza, porţiya часть, порция
payacaan bak payaklık
payak bak payaklık
PAYAK, örümcäk паук
PAYAKLIK, payak, payacaan // payacına паутина
paydaş bak ortak
paydaşlık bak ortaklık
payetmäk bak bölmäk
paylamaa bak paylaştırmaa
PAYLAŞMAA, bölmää делить (распределять)
междусобой
PAYLAŞTIRMAA, paylamaa, pay etmää, bölüştürmää
распределять
paysınmaa bak başlamaa
PAYVANTLAMAA, baalamaa привязывать
(животных) кколу (столбу)
PAYVANTLI, baalı привязанный, напривязи
pazar bak panayır
pazarlama bak geçerlik
pazarlaşmak bak alış-veriş
pazarlık 1. bak alış-veriş; 2. bak tutmalık
pazlama bak gözlemä
peçat bak mühür
pek büük bak ulu
209
PEKİŞMÄÄ, kaavileşmää, çetinnenmää, çelikleşmää,
kalit etmää становитьсятвердым (крепким)
PEKİTMÄÄ, pekletmää, kaaviletmää, çetinnetmää,
kökleştirmää укреплять
pekletmää bak pekitmää
peklik bak kelemä
pelit bak meşä
peltek bak kekä
pelteklemää bak kekelemää
pelteklemäk bak kekelemäk
pelteklik bak kekelemäk
PEMBÄ, gülgülü, al розовый
PEMBЕLENMÄÄ, gülgülenmää, allanmaa розоветь
perdä arası bak antrakt
pergel bak çevrä I
pesmet 1. bak dilim; 2. bak gevrek II
PESMET, franzoli, bulka булочка
PEŞ, etek полá одежды
PEŞİN, avans аванс
peşindän bak ardından
PETLÖVKA, pak unмука тонкого помола
PEY VERMÄÄ, nayıp vermää оставить задаток
PEY, nayıp задаток
peyda olmaa bak peydalanmaa
peydalanmaa bak çıkmaa I
PEYDALANMAA, peyda olmaa, üzä çıkmaa, üzä urmaa
появляться
210
peyzajbakmanzara
pezevenkbakhayırsız
PINDIK,eralması арахис
pırçelbakpotmar
pıribakkoduk
pırlogbakkelemä
pırpıriţabak öttürük
pısıtmaabakkorkmaa
pıskabak şişirek
pıtılamaabakkorkmaa
pıtırdamaabak çıtırdamaa
pıtırdamakbak çatırtı
pıyka bak yarka
piç bak filiz
PİÇ I,halazaотросток, побег
PİÇ II, baystruk незаконнорожденный ребѐнок
PİÇLEMÄÄ, paklamaa очищать растения от побочных
отростков
pidä bak kıvırma
piet bak şiir
pietçi bak şair
pigment bak lekä
PİİNİR HAFTASI, masleniţa масленица
PİİNİR, kaşkaval брынза, сыр
PİİNİRCİ, kaşkavalcı сыровар
pilda bak örnek
PİLDA, pritça притча
211
pilot bak uçakçı
PİNDİRMÄÄ, kaldırmaa поднять
pinek bak basamak
PİNMÄÄ, tırmanmaa взбираться
pinţet bak cimbiz
pirelenmää 1. bak dikleşmää; 2. bak üfkelenmää
PİRİZ, imäk rejimi, dieta диета
pis bak kirli
pisi bak kedi
pislemää bak kirletmää
pislenmää bak kirlenmää
pislenmäk bak kirlenmäk
pislik bak kirlilik
pişik bak yannışlık
pişik yapmaa bak yanılmaa
PİŞİK, kıznık опрелость
pişiklemää bak yanılmaa
PİŞİM, pişirim, pişirmäk, kaurmak выпечка, варка
pişirim bak pişim
PİŞİRMÄÄ, kaynatmaa, kaurmaa, haşlamaa печь, варить
pişirmäk bak pişim
pişkin 1. bak görgülü; 2. bak pişmiş
PİŞKİNNENMÄÄ, olgunnamaa, etişmää
набратьсяопыта
pişkinnik bak olgunnuk
212
PİŞMÄÄ I, kaynamaa, kaurulmaa, haşlanmaa печься;
вариться
PİŞMÄÄ II, kızmaa преть (о коже)
PİŞMAN OLMAA, hayıflanmaa // ayıflanmaa, tüülanmaa, acınmaa сожалеть
PİŞMANNIK, hayıflanmak // ayıflanmak, tüülanmak сожаление
pişmiş bak olgun
PİŞMİŞ, pişkin выпеченный, сваренный
pita bak çörek
PİTA, talerшляпкаподсолнуха
piyadabakenginnik
plaçinta bak kıvırma
plaçku bak aalagan
PLAN, proekt план, проект
PLÄNALAMAA, kundaklamaa пеленать
planka bak lata
PLASA, aa, setka рыболовнаясеть, невод
PLAT, materiya, parça отрезткани
PLÄVA, tozak полова
PLEBİSŢİT, sorgu плебисцит
plen bak esirlik II
plennik bak esir II
pleşkalanmaa bak kellenmää
pleşkalanmak bak kellik
pleşkat bak kel
PLOŞNİŢA, bit, tafta biti клоп
213
podiş bak düzlük
poet bak şair
pofta 1.bak apetit; 2. bak havez I
pol bak döşemä
POLÄK, läh поляк
POLÄKÇÄ, lähçä по-польски
polemika bak dartışma
POLİS, jandar, jandarma (ist.) полицейский
polk bak alay II
pomana bak sadaka
pomana vermää 1. bak sadaka vermää; 2. bak üleştirmää
pop bak dayak I
porezen bak cümbüş
porezenci bak cümbüşçü
porta bak tokat
portfel bak çanta
porţiya bak pay
portu bak giim
post bak yastık
POST, bekçilik пост
poşeta bak kesä
poşki bak mintan
POTMAR, motkur, şopar, pırçelпоросѐнок
POTOP, sel наводнение
potra bak çarşaf I
POTRÄ,аlárma тревога
povidla bak ada
214
poyu bak kolan
poza bak duruş
poziţiya bak bakış
pränik bak turta
präşti bak kelpä
pravila bak kural
pravitelstvo bak öndercilik
PREMİYA, ödül премия
pres bak täsk
prezent bak baaşış
perdänka bak dernek
primar bak küü başı
prinka 1. bak halka I; 2. bak ilmek II; 3. bak kapkan
prinka koymaa bak halka koymaa
PRİNŢİP, dedik, kural (d. m.)принцип
PRİNŢİPLİ, prinţipoz (laf.) принципиальный
prioritet bak ön vermäk
pripas bak aşırılı
prispa bak sundurma
pritça bak pilda
PROBLEMA, zorluk, dert проблема
proçka bak tokatçık
proekt bak plan
PROGRES, ilerlemäk прогресс
PROPUSK, brakılış пропуск
prost 1. bak aar; 2. bak ahmak; 3. bak kötü
prost olmaa bak fenalaşmaa
215
prostetmää bak afetmää
prostetmäk bak af
bak çarşaf II
prostluk 1. bak akılsızlık; 2. bak ahmaklık; 3. bak kötülük
PROРAGANDA, agitaţiya пропаганда
puf 1. bak tüü; 2. bak yastık
pufkurmaa 1. bak çisemää; 2. bak serpmää
pufkurmak bak çisemäk
puflu bak tüülü
púkal bak küp
PULUK, saban (arh.) плуг
pulukçu bak çiftçi
PULUKÇU, sabancı (arh.) мастер, делающий плуги
punga 1. bak kesä; 2. bak şişiriga I
pupka bak sivil
pupkalanmaaa bak sivillenmää
pupkalı bak sivilli
pustiyalık 1. bak çol; 2. bak kelemelik
pülüz bak defekt
pülüzlü bak defektli
pülüzsüz bak kedersiz
PÜNEZA // PİNEZA, knopka кнопка
pürcek 1. bak kök; 2. bak bukli; 3. bak kıvırcık
PÜSKÄ, damna щепотка
püskürmää bak serpmää
PÜSÜR, mındar, palaçor, malak (laf.); ◊ kirli çıkı
грязнуля
216
R
raabet 1. bak havez I; 2. bak merak; 3. bak sorulmak II; 4.
bak şan
raabetli bak geçerli II bak şannı
raabetsiz 1. bak geçersiz II; 2. bak şansız
raalanmaa bakkokmaa
raametli bak ölü II
raat bak uslu II
raat durmaa bak raat etmää
RAATETMÄÄ,raatdurmaaбыть спокойным
RAAT, uslu спокойный; спокойно
RAATLANMAA, dinnenmää, uslanmaa успокаиваться
raatlı bak uslu II
raatlıı bozmaa bak raatsız etmää
raatlık 1. bak dinnenmäk; 2. bak dirlik
RAATLIK, usluluk, tehnalık // tenaalık спокойствие
raatsız bak yufka
RAATSIZ ETMÄÄ, raatlıı bozmaa, kalkoturetmää (laf.)
беспокоить
RAATSIZ OLMAA, raatsızlık çekmää, meraklanmaa,
merakta kalmaa беспокоиться
RAATSIZ, meraklı беспокойный
raatsızlık çekmää bak raatsız olmaa
raazılık bak şükür
RAKI SABUNU, duruk sabun туалетное мыло
rakiţa bak hardal
217
rala bak borna
rama bak çerçevä
RAPOR, esap, otçöt отчѐт
raport bak doklad
RASLAMAA, razgelmää, razgetirmää попасть
raslamak bak razgetirmäk
raţa bak ördek
ray bak cennet
rayon bak dolay II
raza bak rengen
razgelä bak körlemeyä
RÁZGELÄ,nasıl-nicäкакпридется, наавось
razgelmää 1.bakbuluşmaa; 2.bakraslamaa
razgetirmää 1. bakbuluşturmaa; 2. bakraslamaa
RAZGETİRMÄK,raslamakпопадание
razı bakkayıl
razı kalmaabakrazı olmaa
razı olmaa 1. bakkayılolmaa; 2.bak şüküretmää
RAZI OLMAA,razı kalmaa, şüküretmää,
kanaatkalmaaбытьудовлетворѐннымчем-л.
RAZI, şükürудовлетворѐнный, довольный
razılıkbakkayıllık
rejim bak devlet kuruluşu
rejim bak stoy I
remontlamaa bak remontlamaa
remontlatmaa bak düzdürtmää
RENGEN, raza рентген
218
renk bak beniz
RENKLİ,boyalı окрашенныйвкакой-л.цвет
renksiz bak benizsiz
resim bak tablo
RET ETMÄÄ, inkär etmää отрицать, отвергать
RET, inkär, inkärlık отрицание; отрицательный
revolüţiya bak devrim
reyka bak lata
rezä bak mandal
rezeli bak sürmeli
rezelmää bak mandallamaa
rıpa bak hendek
rız bak esap II
rızınçık bak biçikleta
rızlı bak namuzlu
RİCA ETMÄÄ, yalvarmaa просить
RİCA, yalvarım просьба, прошение
RİFMA, uyak рифма
RİFMALI, uyaklı рифмованный
riştä bak iplik
riştelemää bak annaşmaa
riza bak rаsa
ruba bak giim
RUH // RUF, can дух
ruhladırmaa bak üüreklendirmää
ruhlanmaаbak üreklenmää
ruhsuz bak ölü I
219
rujina bak küf
rujinit bak küflü
rulon bak kola
RАSA, riza, sutana (popaz rubası) ряса, сутана
220
S
saa bak diri
SAA OL, şükür спасибо
SAA, kaavi, saalam, selemet здоровый, крепкий
saabi bak çorbacı
saabi olmaa bak özelleştirmää
saabileştirmää bak özelleştirmää
saabilik bak çorbacılık
saabisiz bak çorbacısız
saabiyka bak çorbacıyka
SAACI, doyar дояр
SAACIYKA, doyarka доярка
SAADIÇ, nanaş посажѐнный
saafidän bak hakına
saalam bak saa
saalıını bozmaa bak sakatlanmaa
saalık bak şefkinä
SAALIK, selemet, iilik,dinçlik, hatır здоровье, самочуствие
saalıksız bak hasta
saalıktan çıkmaa bak sakatlanmaa
saan bak leen
SAAR, işitmäz; ◊ aar kulaklı глухой
saat bak vakıt bak yurtluk
SAAZ, kamış, papur, kiliz камыш
221
sabaa bak yaarın
sabaakı bak yaarınkı
sabancı bak pulukçu
SABUR, saburluk, dayanmak, dayanış, dayanıklık терпение
SABURLANMAA, sabur etmää, dayanmaa, katlanmaa
(d. m.); ◊ kendini tutmaa терпеть
SABURLU, dayanık, dayanan, dayanıklı, kıyretli //
kayretli (arh.) терпеливый
saburluk bak sabur
SABURSUZ, dayanıksız, dayanmaz; ◊ dar cannı
нетерпеливый
SABURSUZLUK, dayanıksızlık нетерпение
SACAK // SACAYAK, kotlon таган, железный
треножник
sacak bak mangal
saçılmak bak daalmak
saçmaa bak ekmää
saçsız kalmaa bak kellenmää
saçsız kalmak bak kellik
sadaka bak acızgannık
SADAKA VERMÄÄ, pomana vermää подаватьмилостыню
SADAKA, pomana подаяние, милостыня
sade bak salt
safra bak öt
safra şişirigası bak öt kesesi
222
sak bak kuşku
sak olmaa bak kuşku olmaa
sakaa bak küp
SAKACI, sucu водовоз
sakalsız bak kösä
sakara bak çavdar
SAKAT, kalik, çolak, kusurlu, topal, invalid, kötürüm
(arh.) калека; нетрудоспособный
SAKATLANMAA, kederlenmää, saalıktan çıkmaa,
topallanmaa, kusurlanmaa, asıllanmaa, kalik olmaa,
saalıını bozmaa покалечиться
sakıncak bak utancak
sakınık bak ürkük
sakınmaa bak kıyışmamaa
sakınmaa bak utanmaa
sakınmak 1. bak korkaklık; 2. bak kuşkuluk; 3. bak
utanmak I
SAKIRGA, yavruşka, furtulişka, şeytan kuyruu смерч
SAKLANBAÇ, yumancak, yumaycak, yumucu прятки
(игра)
SAKLANMAA, kayıplanmaa скрываться
saklı 1. bak anonim; 2. bak saklılık
saklıdan bak sineräk
SAKLILIK, saklı, sekret, fendi (arh.) тайна; тайный
SAKSAN, garagaţa сорока
SALAMURA, tuzlu su рассол
salata bak hıyar
223
salay bak ilgi
salaylamaa bak ilgilemää
salaylamak bak ilgilemäk
saletmää bak el etmää
SALETMÄÄ, salınmaa, düşünmää намереваться
SALGIN, hastalık, epidemiya эпидемия
salınmaa bak saletmää
SALINMAA, açılmaaраспускаться( оцветах)
SALKIM, pandal гроздь
sallanan bak oynak I
sallangaç bak beşik
SALLANGAÇ TÜRKÜSÜ, uyku türküsü
колыбельнаяпесня
sallanmaa bak sendellemää
SALLANMAA I, çekinmää качатьсянакачелях
SALLANMAA II, oynamaaшататься
sallanmak bak sendellemäk
sallatmaa bak saurtmaa
salma bak çapkın
SALMAA, bäulamaa, täulamaa лаять
SALMAK, havlamak, bäulamak, täulamak лай
SALT, sade только
saltä bak döşek
saltamarka bak aba II
salverilmää bak inmää I
salvermää bak kolvermää I
samannık bak skırta
224
sancı bak acı I
SANCI, saplamak остраяболь
SANCILAMAA, saplamaaколоть ( об ощущении
колющей боли)
sandali bak tanketka
sandık 1. bak tabut; 2. bak valiza
sanki bak acaba
SANMAA, saymaa, düşünmää считать, думать
sansın bak nicä
SAPA, ont (siirek) захолустье
sapılmaa bak sapmaa
saplamaa 1. bak azarlamaa; 2. bak dalamaa II; 3. bak
sancılamaa; 4. bak süsmää
SAPLAMAA, iinelemää, dalamaa жалить
saplamak bak sancı
SAPLI, dikili вбитый, воткнутый
sapmaa 1. bak dönmää II; 2. bak uuramaa
SAPMAA, sapılmaa, dönmää поворачивать
sararmaa bak benezini atmaa
saray 1. bak dam II; 2. bak kurtä
sarfoş bak içkici
sarfoş etmää bak içirtmää
SARFOŞ OLMAA, gevşеmää, keflenmää, yımışamaa (d.
m.), kör-kütük olmaa (laf.) пьянеть
SARFOŞ, kefli, içkili, semä, mahmur, kütük, tun sarfoş,
içmiş, geçkin, kirkiun (dial.) пьяный, хмельной
SARFOŞÇULUK, içkicilik пьянство
225
SARFOŞLUK, keflilik, semelemäk, mahmurlamak, gevşemäk, keflenmäk опъянение
sarı bak kansız
sarı benizli bak kansız
sarı çamur bak toprak II
SARIK, türban тюрбан
sarılı bak dolaylı
sarılmaa 1. bak dolaylanmaa; 2. bak kuşaklanmaa; 3. bak
sarmaşmaa
SARILMAA, sarınmaa кутаться
SARILMAA, sarmaşmaa, kucaklamaa обнимать
sarınmaa 1. bak kuşaklanmaa; 2. bak sarılmaa
sarkan bak sarkak
SARKIK, sarkan свисающий
sarkıntı bak sündük
sarkıntılık baksündüklük
SARKITMAA, aşaa iiltmää опускать
SARKMAA, asılmaa, asılı durmaa висеть, свисать
sarmaa 1. bak dolaylamaa; 2. bak kaplamaa
SARMAŞMAA, kucaklaşmaa обниматься
sarp bak gözäl I
sarp bak hodul
sarsalamaa 1. bak çalkalamaa; 2. bak sarsmaa
SARSALATMAA, tepretmää сотрясать
SARSMAA, sarsalanmaa, tepremää, teprenmää сотрясаться, содрагаться (оземлеит. д.)
satana bak şeytan
226
sataşmaa bak takılmaa
satelit bak sputnik
satı bak satış
satıcı bak amazçı
SATICI, tükäncı, lafkacı продавец
SATICILIK, tükäncılıkзанятие (профессия) продавца
satılmaz bak geçersiz II
SATIŞ, satı, satmak продажа
satmaa bak amazlamaa
satmak 1. bak hayınnık; 2. bak satış
SAURGUN, boran, fırtına, bora вьюга, метель
saurmaa bak elemää
SAURMAA, saurtmaa мести, вьюжить
saurtmaa bak döndürmää I
saurtmaa bak saurmaa
SAURTMAA, sallatmaa, dalgalandırmaa развевать, колыхать
SAURULMAA, daalmaa развеваться (повоздуху)
sauşmaa bak tıımaa
SAVAŞ, çalışmak старание
SAVAŞAN, savaşkan, çalışan, çalışkan старательный
savaşkan bak savaşan
savaşmaa 1. bak buuşmaa I; 2. bak istemää II
SAVAŞMAA, çalışmaa, didinmää (laf.) стараться
SAVSAK, dikkatsız небрежный
savsaklanmaa bak haylazlanmaa
SAVSAKLIK, dikkatsızlık небрежность
227
SAYFA, fila страница
SAYGI, hatır, saymak, şanуважение
saygılı 1. bak paalı II; 2. bak şannı
SAYGILI, hatırlı, şerefli, onurlu, şannı уважаемый
SAYGISIZ, hatırsız, şerefsiz, onursuz, şansız
неуважительный
SAYGISIZLIK, hatırsızlık, şerefsizlik, onursuzluk,
şansızlıkнеуважительность
sayı bak esap I
SAYI I, ţifra число
SAYI II, nomer номер
sayıklamaa bak istemää I
SAYIKLAMAA, sölenmää, lafetmää бредить
sayış bak saymak
saymaa 1. bak esaplamaa; 2. bak sanmaa; 3. bak sıralamaa
SAYMAA, hatırlamaa, hatır gütmää уважатького-л.
saymak 1. bak esap I; 2. bak saygı
SAYMAK, sayış, sıralamak перечисление, перечень
sayvan bak çalmar
SAАZLIK, kamışlık заросликамыша
sebep suyu bak sebepli su
SEBEP, maana причина, повод
SEBEPLİ SU, sebep suyu, diri su, büülü su
фольк.живаявода
seçilmää bak başkalanmaa
seçmää bak esap almaa
SEÇMÄÄ, ayırmaa выбирать
228
SEDEF, inci, hacılık taşı (siirek) жемчуг
sefa bak şennik
sefalık bak şennik
sefer bak kerä
seftä bak başlantı
SEFTÄ, sefteki, ilk, ilkinkiвпервые
sefteki bak seftä
seftelik bak enilik
sekret bak saklılık
sel bak potop
seläm vermää bak selämnamaa
SELÄMNAMAA //SELÄMNEMÄÄ, seläm vermää,
kalpaanı çıkarmaa приветствовать
selemet 1. bak kaavi; 2. bak saa; 3. bak saalık
semä bak sarfoş
semelemäk bak sarfoşluk
SEMER, eerlik, eer, ük седло; вьюк
semerlemää bak eerlemää
semiçka bak gündöndü
semirmää bak tuyannamaa
semiz 1. bak özlü; 2. bak taazä; 3. bak tavlu; 4. bak yaalı
SEMİZLİK, beslilik, kalınnık полнота
SENDELLEMÄÄ, sallanmaa, sendel-sendel gitmää пошатываться
SENDELLEMÄK, sallanmak пошатывание
sendel-sendel gitmää bak sendellemää
SENMÄÄ, sörpeşmää прям. и перен. вянуть, увядать
229
senselä bak soy III
SENSELÄ OLMAA, hısımnaşmaa, hısım
olmaaпородниться
SENSELÄ, hısım родственник, родня
senselesiz bak soysuz
SENSЕLELİK, hısımnıkродство
SEPELEMÄÄ, ekelemääпосыпать
SEPET,kaşolka, zembilкорзина
serbakbaş I
seräbakkerä
serbest 1. bakbaamsız; 2.bakhaylak
serbestkalmaabakboşanmaa
SERBEST, bol, azatсвободный
SERBESTLİK,bollukсвобода
serbezbak şamatacı
SERBEZLİK,düüşçülük, kavgacılık, şamatacılık, galaciyalıkзадиристость
seremcä 1. bakbela; 2.bakolay
sergenkurusubakgevrekII
sergi 1. bakgergi; 2.bak çarşafI; 3.bak çarşafII
SERGİ, gösterim (siirek) выставка
SERGİLEMÄÄ,göstermää выставлять
SERİLİ, sermä, asılı развешанный (oбелье)
SERİN, suukпрохладный, свежий
serinnemääbakhavalanmaa
sermä bak serili
sermää bak germää II
230
SERMÄÄ, asmaa развешивать (oбелье)
SERMÄK, asmak развешивание (oбелье)
SERPMÄÄ, püskürmää, pufkurmaa брызгать
sersem 1. bak alık; 2. bak onmadık; 3. bak unutkan
sertbakdargın
SERT,kaskatı, çetinжѐсткий
sertifikatbakdiplom
sertlenmääbakfenalanmaa
SERTLİK,kaskatılık, çetinnikжесткость
serviç bak iş I
serviç eri bak iş eri
serviççi bak izmetçi III
serviz bak takım I
ses çıkarmak bak sölenti
SESI, avazголос; звук
SES II, oy, fot голос (избирательный)
sessölemesibaksölenti
sesuyumubaksingarmonizma
SESVERMÄÄ,oyvermää голосовать
SESETMÄÄ, çaarmaa, aykırmaa (dial.) окликать, подзыватького-л.
sesetmemää baksusmaa
sesirgenmää 1. bakseslemää; 2.bakseslenmää
sesirgenmäkbakseslenmäk
sesirgibakkuşku
seslenmääbakseslemää
SESLEMÄÄ, seslenmää, sesirgenmää, kulakkasmaa
231
прислушиваться
SESLENMÄÄ, sesirgenmää подслушивать
SESLENMÄK, sesirgenmäkприслушивание;
подслушивание
sesleyici bak uslu I
sessiz bak susarak
SESSİZ, uslu, şamatasız, yavaş тихий
sessizlik bak sus
set bak damba
setka 1. bak plasa; 2. bak torba
SEVÄN, sevici любитель
SEVÄ-SEVÄ,zevklän, havezlän судовольствием
SEVDA, sevgi, sevgilik, seviş любовь
SEVDALI, sevici, aşık (folk.) влюбленный
sevgi bak sevda
sevgili bak yär
SEVGİLİ, sevimli, sevmä любимый
sevgilik bak sevda
sevici 1. bak sevän; 2. bak sevdalı
sevilmää bak istenmää
sevimni 1. bak sevgili; 2. bak yakışıklı
sevinç bak şennik
sevinmää bak şennenmää
sevinmek bak şennik
sevinmelik bak şennik
seviş bak sevda
sevmä 1. bak sevgili; 2. bak yalpak
232
sevmää bak beenmää
SEVMÄÄ I, beenmää любить
SEVMÄÄ II, suvazlamaa ласкатького-либо
sevmäk bak yalpaklık
sfinţit bak ayozlu
SIBIDILMA, brakılma заброшенный
sıbıdılmaa 1. bak atılmaa I; 2. bak atılmaa II
SIBIDILMAA, atılmaa кидаться
sıbıtmaa bak atmaa
sıbıtmak bak atmak
sıcacık bak ılı
SICAK, kızgın жаркий
SICAKLIK, kızgınnık жара
sıçılgan bak korkak II
sıır aulu 1. bak aul I; 2. bak tırla
sıır bak hayvan
sıırcılık bak hayvancılık
sık 1. bak gür I; 2. bak kalın II
sık daa bak tayga
SIK, sık-sık, dayma, hojma часто
sıkı 1. bak küçük; 2. bak tamah
sıkılık bak tamahlık
sıkılmaa bak darsımaa
sıkınmaa bak utanmaa
sıkıntı bak darsıklık
SIKINTI, utanmak стеснение
sıkıntıda bulunmaa bak darsımaa
233
sıkıntılı bak darsık
SIKIŞIK, tıkışık набитыйбитком
SIKIŞIKLIK, tıkışıklık, kalabalık, tıkanç теснота
sıkışmaa bak sıyınmaa
sıkışmalık bak kalabalık
SIKIŞTIRMAA, sıydırmaa, tıkıştırmaa, sokmaa втискивать
SIKIŞTIRMAK, sıydırmak, tıkıştırmak, sokmak втискивание
sıklet bak darsıklık
sıklet çekmää bak darsımaa
sıkletli bak darsık
sıkmaa bak buumaa
SIKMAA, baalamaa затягивать
sık-sık bak sık
SINAŞIK, alışık, alışkan, dadanık привыкший
sınaşıklık bak sınaşmak
SINAŞMAA, alışmaa, türümää, uymaa привыкать
sınaşmak bak alışmak
SINAŞMAK, sınaşıklık, alışkannık, alışıklık, adet,
tabeet, dadanmak привычка
sınaştıına görä bak tabeetçä
sınık bak ürkük
sınır bak limit
sınır parası bak toprak parası
SINIR, çizi, graniţa граница
sınmaa bak yadırgamaa
234
sıra 1. bak adet; 2. bak kerä; 3. bak yortu
SIRA I, dizi ряд
SIRA II, aylıklar, aylık менструация
sırabaşı bak abzaţ
sıradan dışı bak sırasızlık
sıradan dışlık bak sıradan dışlık
SIRADAN, düzara подряд
sıralamaa bak dizmää II
SIRALAMAA, saymaa перечислять
sıralamak 1. bak dizmäk; 2. bak saymak
sırasınca 1. bak adamcasına; 2. bak adetçä
SIRASIZLIK, sıradan dışı, sıradan dışarı
беспорядочность
sıraya koymaa bak cezalamaa
sırça bak şişä
sırçalı bak şişeli
SIRGAN, kopriva // kupriva крапива
sırıtmaa bak gülmää
SIRITMAA, gülümsemääулыбаться; усмехаться
SIRITMAK, gülümsemäk улыбка; усмешка
sırma 1. bak kula; 2. bak tel
SIRNİK, kibrit спички
sırt bak arka
SIRT, sırtlık, tepä, krästä, yamaç вершина (горы)
sırtlık bak sırt
sırtmaç bak çoban
sıvı bak sulu
235
sıydırmaa bak sıkıştırmaa
sıydırmak bak sıkıştırmak
SIYINMAA, sıkışmaa, tıkışmaa втискиваться
SIYIRGI, greyder тех. грейдер
sıyırık 1. bak kapma; 2. bak kopuk
sıyırılma bak kapma
sıyırılmaa bak kaçmaa
sıyırmaa bak çalmaa II
SIYIRMAA, soymaa, çıkarmaa cдирать
SIYMAA, girmää вмещаться
sızdırmaa bak aalatmaa
sızıntı bak çöşmä
sızırıılmaa bak kızarmaa
SIZIRILMAA, kaurulmaa, erimää топиться(о жире)
SIZIRMA, cumerka шкварки
sızlamaa bak acımaa
sızlamak bak acı I
SIZMAA, akmaa протекать, течь
SİCİM, ip бечѐвка
sidänka bak dernek
SİGORTA, strahovka страховка
SİİR, görü, ahenk зрелище
SİİREK, arada-sırada // ara-sıra, kimi-sıra // kimär sıra,
kimär-kerä // kimi keret, arada-saatta, çat-pat редко
siirelmää bak tehnalamaa
SİİRETMÄK, bakmak обзор; разглядывание;
просмотр
236
SİLGİ, guma резинка (канцелярская)
silik bak silinik
SİLİNİK, silik, uunuk потѐртый
silinmää 1. bak aşınmaa I; 2. bak aşınmaa II;2. bak
eskimää
SİLİNMÄÄ, paklanmaa, temizlenmää чиститься
silmä bak dop-dolu
silmää bak süpürmää
SİLUET, forma силуэт
SİMA, surat, üz, çiirä лицо, физиономия
simpatik bak yakışıklı
simpatiya bak yakışıklık
SİMULÄNT, yapılan симулянт
SİNCAP, ceviz tavşamı, çekelez белка
SİNCİR, umblaçu цепь
sincirlemää bak ulamaa
sincirli bak ulama
SİNERÄK, sin-sin, saklı, saklıdan, susaraktan, usul-usul
тайком, незаметно
SİNGARMONİZMA, uygunnuk, ses uyumu лингв.
сингармонизм
sini bak tava
SİNİR I, nerva нерв
SİNİR II, ţipa сухожилие
sinirli bak kaavi
sinkalı bak maavimsi
sinmää bak iilmää
237
sinod bak klisä
sin-sin bak sineräk
SİRKÄ, oţet уксус
SİRKELENMÄÄ, elsimää, iişimääпрокисать(овине)
situaţiyabakdurum
SİVİL,sivilcin, fıska, pupka // popkaпрыщ
sivilcin bak sivil
sivilcinnı bak sivilli
SİVİLLENMÄÄ, fıskalanmaa, pupkalanmaaa
покрытьсяпрыщами
SİVİLLİ, sivilcinnı, fıskalı, pupkalı // popkalı прыщавый
sivişmää bak çekilmää
sivri bak yonulma
SİVRİ SİNEK, ţınţar комар
SİVRİ, keskin oстрый
SİVRİLTMÄÄ // SİVRİTMÄÄ, yonmaa // yondurmaa
заострять
SKELÄ, ayak леса (строительные)
SKIRTA, otluk, samannık, koçannık скирда
SKLAD, ambar склад
skobka bak paranteza
skotnik bak hayvancı
skrofa bak domuz
slesar bak çilingir
slujaşçi bak izmetçi III
smena bak diiştirmäk
smenacı bak diiştirän
238
smenalı bak diişimni
SMOLA, zift смолa
SMOLALAMAK, ziftlemäk смоление
SMOLALANMAA, ziftlemää покрытьсмолой
SOBA, camal, kuptör, fırın, kümbet печь
SOBACI, fırıncı, kuptörcu печник
sobor bak klisä
sobraniya bak toplantı
sofra bezi bak masa bezi
SOFRA, masa стол
sokak bak maalä
sokak laabı bak sokakça
SOKAKÇA, aynaşmak, laap, sokak laabı прозвище
sokmaa 1. bak geçirmää VI; 2. bak sıkıştırmaa
sokmak bak sıkıştırmak
sokulmaa bak karışmaa
sokulmak bak karışmak
solcan bak kurt
SOLGUN, soluk, tunuk вылинявший, выцветший
solmaa bak benizini atmaa
SOLMAA, benizini kaybetmää, boyasını kaybetmää выцветать
soluk 1. bak hava; 2. bak solgun
soluk almaa bak solumaa
soluk darlıı bak maraz
SOLUK MARAZI, astma астма
soluksuz bak ölü I
239
SOLUMAA, soluk almaa дышать
son 1. bak kenar; 2. bak bitki
SON, bitki, bitiş, final конец
son-sona bak bitki-bitkiyä
SONSÖZ, sonuç, epilog заключение
sonsuz bak bitkisiz
SONSUZLUK, bitkisizlik бесконечность
sonuç 1. bak sonsöz; 2. bak çıkış
sonunku bak kenarkı
SOPA, deynek, pardı, sırık (arh.) палка
sopalamaa bak urmaa
sorgu bak plebisţit
SORGU, sorgulamak, soru допрос
SORGUCU, sorucu допрашивающий
SORGULAMAA, soruya tutmaa допрашивать
sorgulamak bak sorgu
sorkova bak survaki
sormak bak soruş
sort bak soy II
soru 1. bak sorgu; 2. bak soruş
soru formulärı bak anketa
sorucu bak sorgucu
SORULMAA I, istenmääиметьспрос
SORULMAA II, istenmää отпроситься
SORULMAK I, istenmäk отпрашивание
SORULMAK II, istenmäk, raabet спрос (натовар)
SORUŞ, soru, sormak вопрос
240
soruşturmaa 1. bak annamaa III; 2. bak danışmaa II
SORUŞTURMAK, aaraştırmak, kontrol расследование
soruya tutmaa bak sorgulamaa
sotok bak boy
SOY ADI, laap, familiya фамилия
SOY I, çeşit, tip, cins, tamızlık вид, порода
SOY II, çeşit, sort сорт
SOY III, senselä, soy-sop род
soygun bak soygun
SOYGUNCU, soyucu, haydut грабитель
SOYGUNCULUK, soygun, hırsızlık грабѐж
soymaa 1. bak çalmaa II; 2. bak çıkarmaa; 3. bak sıyırmaa
SOYMAA, çıkarmaa, paklamaa шелушить
SOYMAK, paklamak очисткаоткожи (кожуры)
soy-sop bak soy III
SOYSUZ, senselesiz безродный
soyucu 1. bak hırsız; 2. bak soyguncu; 3. bak sömürücü
soyuk 1. bak golan; 2. bak kopuk
SOYUNDURMAA, çıkarmaa раздевать; разувать
SOYUNMAK, çıkarmak раздевание; разувание
soyuntu bak kap I
sökmää bak kaldırmaa
SÖKMÄÄ I, çözmää расплетать
SÖKMÄÄ II, daatmaa тех. разбирать (на части)
SÖKMÄK I, çözmäkрасплетание
SÖKMÄK II, daatmakтех. разбор (на детали, части)
SÖKÜK, patlak распоротый
241
sölemää 1. bak annatmaa; 2. bak çalmaa I
SÖLEMÄÄ, demääговорить, сказать
sölemäk bak deyim
sölenmää 1. bak adlanmaa; 2. bak denilmää; 3. bak
sayıklamaa
SÖLENMÄÄ, homurdanmaa, mırıldanmaa okunmaa,
mahkurmaa (dial.) ворчать, бормотать
SÖLENMÄK, homurtu, mırıltı, mırıldanmak, homurdanmakворчание
söleyişbak demäk
SÖLENTİ, ses çıkarmak, ses sölemesi произношение
SÖLETMÄÄ, sölettirmää, annattırmaa заставить сознаться в чѐм-л.
sölettirmää bak söletmää
SÖLEYİŞ, atasözü, laf пословица
SÖMÜRMÄÄ, kullanmaa (d. m.), zorlamaa (d. m.)
эксплуатировать
SÖMÜRMÄK, zorbalık, kullanmak (d. m.)экcплуатация
SÖMÜRÜCÜ, soyucu (d. m.) живодѐр
sörpeşik bak kart
SÖRPEŞİK, geçmiş, geçik, kart вялый (о растении)
sörpeşmää 1. bak senmää; 2. bak sörpeşmää
sörpeşmäk bak kartlaşmak
söz 1. bak adamak; 2. bak annaşmak II; 3. bak laf; 4. bak
lafetmäk
söz vermää bak adamaa
SÖZBİRLİK, kayıllık единогласие
242
SÖZLEŞMÄÄ, annaşmaa, kararlamaa, kararlaşmaa;
◊ söz vermää; ◊ laf vermää договариваться
sözleşmäk bak lafetmäk
SÖZLÜK, laflık словарь
sözü geçän bak nüfüzlü
sperma bak attırık
SPİRT, alkogol спирт; спиртной
spisok bak listä
SPUTNİK, satelit спутник
STADİYA, etap, basamak (d. m.) стадия, этап
stavro bak stavroz
STAVROZ, stavro, kruçaкрест
stılp bak direk
stih bak şiir
stimul bak havez II
stimul vermää bak havezlendirmää
stolova bak kantina
stomak bak katı
strahovka bak sigorta
strigoy bak hobur
stroy bak devlet kuruluşu
struktura bak kuruluş
struna bak dandil
sucu bak sakacı
sud bak daava
SUD,daavaeviсуд (здание)
sudya bak daavacı I
243
sulak bak sulu
sulamaa bak yıslamaa
sultan bak padişaa
sulu aazlı bak ligalı
sulu bak şıralı
sulu er bak balta
SULU, sıvı, sulak (arh.) жидкий, водянистый
sumka bak çanta
SUNDURMA, prispa завалинкапереддомом
suparatlanmaa bak darsımaa
suparatlık bak darsıklık
surat bak sima
surata bak kuma
suratsız 1. bak esapsız; 2. bak naalet
suratsızlık 1. bak esapsızlık; 2. bak naaletlik
SURTUK, pidjak пиджак
SURVAKİ // SUVRAKİ, sorkova, gudina (dial.), zıvra
(dial.) этнограф.новогодниеутренниепоздравления
SURVATKA, obrat сыворотка
sus bak suskun
SUS, suskunnuk, sessizlik, susuntu, usluluk тишина
susar bak suskun
SUSARAK, sessiz молча
susaraktan bak sineräk
SUSKUN, susar, sus, mutu (d. m.) молчаливый
suskunnuk 1. bak sus; 2. bak susmak
244
SUSMAA, sesetmemää, aazını açmamaa; ◊ aazını tutmaa;
◊ dilini yutmaa молчать
SUSMAK, suskunnuk, mutuluk (d. m.) молчание
susturmaa bak uslandırmaa
SUSTURMAA, aazını kapatmaa, tıkamaa (d. m. )
заставитького-л.замoлчать
susuntu bak sus
SUSUZLUK, kurak (d. m.)безводье
susuzluu kandırmaa bak doyunca içmää
sutana bak rаsa
suuk bak serin
SUUK KANNI; ◊ aar ürekli хладнокровный
SUUK KANNIK; ◊ aar üreklilik хладнокровие
suulmaa 1. bak uzaklaşmaa II; 2. bak ılımaa
suutmaa bak ılıtmaa
SUVAMAA, çemrelemää засучить (рукава, штанины)
suvazlamaa bak sevmää II
suveren bak baamsız
SÜMEK, kelep(yapaa için) пучок (шерсти)
SÜMÜKLÜ, mangafa (laf.) сопливый
SÜNDÜK, sarkıntı, yapışkan (d. m.) навязчивый
sündüklenmää bak arsızlanmaa
SÜNDÜKLÜK, sarkıntılık навязчивость
SÜNKER // SÜNGER, moçalka мочалка
SÜPÜRMÄÄ, silmää, paklamaa (d. m. )
перен.сметатьподчистуючто-л.
süpürüntü bak gübür
245
sürçmää bak kösteklenmää
sürçmäk bak kösteklenmäk
SÜRGEÇ, paçavra, parça, yaalık, mitka тряпка (кухонная)
sürgü bak öttürük
SÜRGÜ, borna борона
SÜRGÜLEMÄÄ, bornalamaa, borna çekmää
бороновать
sürmä 1. bak mandal; 2. bak sürülü
SÜRMÄ ER, nadaz, kaldırılı toprak поле,
годноеподвспашку
sürmäk ayı bak mart
SÜRMÄK AYI, mart март
sürmelemää bak mandallamaa
SÜRMELİ, rezeli, zempereli закрытыйназасов
sürtmää bak yaşamaa II
sürtmää bak geçirmää IV
sürü bak alay I
SÜRÜKLEMÄÄ, çekmää (d. m.) волочить
SÜRÜKLENMÄÄ, sürünmää плестись
sürülmüş bak sürülü
SÜRÜLÜ, sürülmüş, sürmä, nadaz işlenilmiş, aktarılı (d.
m.) вспаханный
sürünmää bak sürüklenmää
SÜSMÄÄ, saplamaa бодать
SÜSÜŞMÄÄ, buynuzlaşmaa, dokuşmaa бодаться
süümää bak çekişmää
246
SÜÜMÄÄ, betlik sölemää материться
süümäk bak çekişmäk
SÜÜMÄK, betlik мат, ругательство
SÜZECEK, süzgü, süzgeç, çendelä, filtra
дуршлаг;фильтр
süzgeç bak süzecek
süzgü bak süzecek
sveti bak ay
247
Ş
ŞAAT, martur свидетель, очевидец
ŞABAN, hazıroncu паразитический
ŞABANNIK, hazıronculuk паразитизм
ŞAF KALKMAA, dik kalkmaa встать на дыбы (о лошади)
ŞAFK, şılak, aydınnıkсвет
ŞAFKLANDIRMAA, şılatmaa освещать
ŞAFKLI, şılı, aydın, aydınnık светлый; светло
ŞAHTA, mina шахта, рудник
ŞAHTACI, minacı, şahtörшахтѐр
ŞAİR, poet, pietçi поэт
şaka bak cümbüş
şakacı bak cümbüşçü
şalçi bak şalinka
ŞALİNKA, çember, kasinka, dartı, bürüncük, bariz, batik,
berta, şalçiплаток (головной)
şaltakcı bak cümbüşçü
şalvirbakşiret
şalvirlik bak şiretlik
şamar bak auç I
şamar çekmää bak şamarlamaa
şamar urmaa bak şamarlamaa
ŞAMAR, faţarnik пощѐчина
şamarlamaa bak urmaa
248
ŞAMARLAMAA, şamar urmaa, şamar çekmää,
japlatmaa, şarklatmaa влепитьпощечину
ŞAMATA, baarışmak, baarış, yaygara, galaciya шум
ŞAMATACI, kavgacı, düüşçü, galaciyacı,serbez задира;
задиристый
şamatacılık bak serbezlik
şamatasız bak sessiz
şan 1. bak nam; 2. bak saygı
ŞAN, raabet, onur, hatır,anılmışlık, nam (arh.) славa,
известность
ŞANNAMAA, onurlamaa, hatırlamaa, hatır gütmää
почитать
şannı 1. bak namuzlu; 2. bak saygılı
ŞANNI, metin, tanınmış, bilinän, namlı, anılmış, saygılı,
raabetli знаменитый, известный
şansız 1. bak namsız; 2. bak saygısız
ŞANSIZ, raabetsiz, onursuz, hatırsız, namsız (arh.) бесславный
şansızlık bak saygısızlık
şansora bak artık II
ŞANSORA, ileriyä, ileri dooru, bundan sora впредь
şanti bak çingenä
ŞAPKA, kepka фуражка, кепка
ŞAPLI, güvemniтерпкий (на вкус)
şarapbekrisibakiçkici
şarapdüşkünübakiçkici
ŞARAPANA, linвинодельческий чан
249
şarfbakboynuşalı
şarıltı bak şırıldamak
şarklatmaabakşamarlamaa
şarlatanbakaldadıcı
şarlatannıkbakaldadıcılık
şarnirbakbaalama
şaş bakalık
şaşıkbakyannış
ŞAŞILACAK İŞ,minunatiş удивительноедело
ŞAŞIRGAN, annamaz, şaşırtıcı бестолковый
şaşırmaabakaldanmaa
ŞAŞIRMAK, dolaşmakпутаница
şaşırtıcıbak şaşırgan
ŞAŞIRTICI, dolaştırıcı сбивающийстолку
ŞAŞIRTMAAI, dolaştırmaaзапутывать, сбиватьстолку
ŞAŞIRTMAAII,kendinikaybetmää, tersidönmää
растеряться
şaşırtmacabakdilkırmak
şaşkınbakalık
ŞAŞMAA, mayılolmaaпоразиться, изумиться
şatra 1. bak çadırI; 2.bak çingenä
şayka bak çetä
şebek bak maymun
şef bak direktor
ŞEFK, şeref удовольствие
ŞEFKİNÄ, şerefä, saalık наздоровье
250
ŞEFKLENDİRMÄÄ, havezlendirmää возбуждать
желание (охоту)
şefklenmää bak istemää II
şefkli bak şen
ŞEFLİK ETMÄÄ, yardım etmää шефствовать
ŞEFLİK, yardımcılık шефство
ŞEKERLEMÄÄ, tatlılamaa подслащать
şekerli bak tatlı
şekil bak forma
şekilsiz bak formasız
şen bak dinç
ŞEN, kefli, şefkli весѐлый, радостный
ŞENNENMÄÄ, sevinmää веселиться,
радоватьсяŞENNİK, sevinmelik, sevinmek, sevinç, sefa,
sefalık веселье, радость
şeref bak şefk
şerefä bak şefkinä
şerefli bak saygılı
şerefsiz bak saygısız
şerefsizlik bak saygısızlık
şeremet 1. bak çevik; 2. bak işçi I
şeremet bak çemrek
şeremetlik bak çalışkannık
şevik bak çemrek
şeytan kuyruu bak sakırga
şeytan olmaa bak üfkelenmää
251
ŞEYTAN, satana, dyavol // däul, tılsım, gäur, buynuzlu
(d. m.), evdän irak (laf.), öbürü (tabu) (laf.) чѐрт
şeytannık bak şiretlik
şılak bak şafk
şılaklı bak yalabık
şılamaa bak yalabımaa
şılatmaa bak şafklandırmaa
şılı 1. bak şafklı; 2. bak yalabık
şımarık 1. bak çapkın; 2.bak terbiyesiz
ŞIMARIKLIK, yaymannanmak, yamılmak // yamulmak
баловство
ŞIMARMAA, yaymannanmaa, yamılmaa // yamulmaa,
çamışlanmaa, zulumnanmaa, delermää, kudurmaa,
esirmää, kılbıklanmaa баловаться
ŞIMARTMAA, nazlandırmaa избаловать
şıpırdamak bak fışırdamak
şıpırdatmaa bak fışırdatmaa
şıpırtı 1. bak fışırdamak; 2. bak fışırtı
ŞIRALI, sulu сочный
ŞIRILDAMAK, şarıltı //şırıltı // şurultu журчание
şırklatmaа bak kamçılamaa
ŞİŞÄ, sırça, cam стекло
ŞİİR, piet, stih стихотворение
şina bak çember
şindi 1. bak demin; 2. bak hemen
şindi hemen bak demin
ŞİNDİKİ, büünkü, zamankı, zamandaş современный
252
ŞİNDİLA, dranka, taftacık дранка
ŞİRET, şalvir, tilki (d. m.) хитрец
ŞİRETLİK, şalvirlik // şalverlik, şeytannık, tilkilik (d. m.)
хитрость
şirka bak kamçı
şiş 1. bak fırlak; 2. bak hodul
ŞİŞ I, kauk, kabarcık опухоль; шишка
ŞİŞ II, kuka спица вязальная
şişä bak galon
şişä taşı bak almaz
ŞİŞEK, kırlan (2 yıllık) двухгодовалый ягнѐнок
ŞİŞELİ KİYAT, najdak наждачная бумага
ŞİŞELİ, sırçalı, camnı стеклянный
ŞİŞİREK,pıskaпузырь (у рыб, животных)
ŞİŞİRİGAI // ŞİŞİRİNGA,pungaпузырь
ŞİŞİRİGAII,balonшар
şişkinnikbakfırlaklık
şişlikbakfırlaklık
ŞİŞMÄÄ,kabarmaaопухать
şişmanbaktavlu
şişmannanmaabaktuyannamaa
şivşirmää bakfitlemää
şkaf bak dolap
şkembä salmaa bak tuyannamaa
ŞKEMBÄ, ürek, tumba, karnı живот, брюхо
şkembeli bak tavlu
ŞKEMBELİ, göbekli, tumbalı, büük karnılı пузатый
253
şläka bak çok lafedän
şmeker bak aldadıcı
ŞNURKİ, baa, ip шнурки
şokurdamaa bak kaynamaa I
şomer bak çapkın
şopar bak uşak
şopron 1. bak çalmar; 2. bak dam II
ŞORİK, şorkina, şorçiшкурка (сала)
şorkina bak şorik
şoroy bak çıplak
şölä bak ölä
ŞPAGAT, şufara шпагат
ŞPİGON, agent шпион
ŞTAMPLAMAA, mühürlemää ставитьштемпель
ştraf bak ceremä
ştukaturka urmaa bak ţementlemää
şufara 1. bak şpagat; 2. bak çatı
şuma bak köpük
şumalanmaa bak köpüklenmää
şükür 1. bak razı; 2. bak saa ol
şükür etmää bak razı olmaa
ŞÜKÜR ETMÄÄ, razı olmaa благодарить
ŞÜKÜR, raazılık благодарность
ŞÜPÄ, şüpelenmäk подозрение
şüpelenmää 1. bak annamaa II; 2. bak kuşkulanmaa
ŞÜPELENMÄÄ, inanmamaa подозревать
şüpelenmäk bak şüpä
254
şüpesiz bak elbetki
ŞÜPESİZ, lafsızнесомненный; несомненно
255
T
taa bak hep
taa ii bak keşki
taa ileri bak ozaman
taa islää bak keşki
taane bak parça I
TAAZÄ, semiz свежий
taazelemää bak enilemää
taazelemäk bak havalanmak
taazelenmää bak enilenmää
taazeletmää bak havalandırmaa
TAAZELİK, körpelik свежесть
TABAN, etek подножье (горы)
tabeet bak sınaşmak
tabeet kapmaa bak dadanmaa
TABEET, harakter, huy, haseet (dial.) характер
TABEETÇÄ, kendiycesinä, kendi hangusuna görä, sınaştıına görä попривычке
tabeetli bak inat
TABEETLİ, harakterli, huylu, haseetli (dial.) c
характером
tabel bak gündelik II
TABİAT, natura природа, натура
TABLA, tafta доска (школьная)
TABLO, kartina, resim картина
256
tabar bak lagar
TABUT, sandık, koşçuk гроб
taç bak çelek
taçka bak targa
tafta aul bak parmaklık
tafta bak tabla
tafta biti bak ploşniţa
taftacık bak lata
taht bak kurtä
tahta bak divan
takä bak tübeteyka
TAKÄ, tata, fesчепчик, шапочка (дляноворожденного)
takazabakmaanaII
takazalamaa 1. bakcezalamaa; 2.bak çekişmää;
3.baktembihlemää
takazalamakbak çekişmäk
TAKILMAA // dakılmaa, sataşmaa, ilişmää, yapışmaa
(d. m.) приставать
TAKIMI, servizсервиз
TAKIMII, komandaспорт. команда
TAKSA, tarifтакса
TALANT // talent, vergi талант
TALANTLI // talentli, vergili талантливый
TALANTSIZ // TALENTSİZ, vergisiz, beceriksiz
бездарный
talaz bak dalga
talazlanmaa bak dalgalanmaa II
257
talazlı 1. bak dalgalı; 2. bak kıvırcik
taler bak pita
TALİGA, koş, kotiga телега
TALİGACI, arabacı, taligar, ezdovoy ездовой
taligar bak taligacı
talisman bak muska
talmaç bak çevirici
talmaçlamaa bak çevirmää II
talmaçlı bak çevirili
TAMAH, sıkı, hamel, tamahker, kantarcı, görmedik, hırçın, doymaz, nekez, zgırçit, doyum bilmäz; ◊ herzaman
aaç; ◊ mal cannı жадный
TAMAHÇA // TAMAACA, öznek, görmedik gibi жадно
tamahker bak tamah
TAMAHLIK, sıkılık, doymamazlık, haseetlik, hamellik
жадность
TAMAN I, bitik, başarılı,bitkin, hazır готовый
TAMAN II, haliz как раз, прямо
tamannamaa bak bitirmää
TAMANNAMAA, doldurmaaисполниться
tamannanmaa bak halizlenmää
TAMANNANMAA, başarılmaa, bitirilmääзавершаться
tamızlık bak soy I
Tangrı bak Allaa
tanıdılmadık bak anonim
tanınmaa bak tanışmaa I
tanınmadık bak anonim
258
tanınmış bak şannı
tanış olmaa bak tanışmaa I
tanışılmaa bak tanışmaa
TANIŞMAA I, tanışılmaa, tanınmaa, tanış olmaa
знакомиться (другсдругом)
TANIŞMAA II, bilişmääзнать (друг друга)
TANIŞTIRMAA, tanıtmaa, biliştirmää знакомить
tanıtılmaa bak bildirilmää
tanıtmaa 1. bak bildirmää; 2. bak tanıştırmaa
TANKETKA, sandaliбосоножки
tantur bak tavlu
ţap bak tekä
ţapoy bak diiren
tara bak kap II
taraf tutmaa bak pay tutmaa
tarafçı bak taraftar
TARAFSIZ, neytral нейтральный
TARAFSIZLIK, neytralitet нейралитет
TARAFTAR, tarafçı, yandaş сторонник
taramaa bak ensemää
taramak bak enseyiş
taraşçı bak kontrolör
taraşlamaa bak yoklamaa
TARAŞLAMAA, yoklamaa, aaramaa, aktarmaa перерыть
taraşlamak bak yoklamak
TARAŞLAMAK, yoklamak, aaramak поискчего-л.
259
TARATMAA, enilmää проиграть, бытьпобежденным
tarator bak çok lafedän
tarayan bak enseyici
TARGA, tezgerä, taçka носилки
tarif bak taksa
tarla bak kır
tarla kuşu bak cıvırliga
TÄSKA // TÄSK, pres прес (длявыжиманиявинограда)
taş koymaa bak temellemää
TAŞÇI, yapıcı, usta каменщик
taşımaa bak geçirmää I
TAŞIMAA, getirmää носить
TAŞIMAK, geçirmäk götürmäk перенос
taşıyıcı bak hamal
tata 1. bak boba; 2. bak takä
TATAR ÜZÜMÜ, frenk üzümü, nemţä üzümü
крыжовник
tatarnik bak kamçı
ţaţi bak kaku
tatlı bak ada
TATLI, şekerli, ballı сладкий
tatlılamaa bak şekerlemää
TATULA, deli otu бот.дурман, белена
tauk götü bak pam-pam-pamucan
täulamaa bak salmaa
täulamak bak salmak
TAV
плодородие (о почве)
260
TAVA, sini, tuç, tepsi, tigay сковорода
tavlanmaabaktuyannamaa
tavlubak özlü
TAVLU,besli, semiz, kalın, tuyan, şişman, tantur, şkembeli, tıkışık (d. m.) упитанный
TAY,kuli (biryıllık) годовалыйжеребѐнок
tayfäbakdinsiz
tayfabakzevzeklik
tayfatutmaabakzevzeklenmää
TAYGA,gürdaa, sıkdaaтайга
tayıfbakyufka
tazbakleen
TAZI, avcı köpää охотничьясобака
TEBEŞİR,kretaмел
tecil bak aktual
tedarık 1. bak avadannık; 2. bak tertip
TEDARIKLAMAA, tertiplemää оборудовать, оснащать
TEDARIKLANMAA, tertiplenmää оснащаться
tedarıklı bak hazırlıklı
TEDARIKLI, tertipli оснащѐнный
tedirgin bak duygulu
tedirginnik bak duygulanmak
tehna bak enginnik
TEHNALAMAA // TENAALAMAA, azalmaa,
siirelmää редеть, уменьшаться (онаселении)
tehnalanmaa bak boşanmaa
tehnalanmak bak azalmak
261
tehnalık 1.bak azlık; 2. bak raatlık
tek 1. bak bir; 2. bak eşsiz; 3. bak yalnız
tek başına bak yalnız
tek benizdä bak düz boyada
tek kalmaa bak yalnız kalmaa
tek olmaa bak yalnız kalmaa
tek renktä bak düz boyada
TEK, çiftsiz матем. нечѐтный
TEKÄ, ţap козѐл
tekerlemää bak tukurlamaa
tekerlenmää bak tukurlanmaa
tekir 1. bak alacalı; 2. bak benekli; 3. bak yollu
teklal bak fayda
TEKLİF EDÄN, buyuredici, buyur edän, çaarıcı, çaaran,
hadi edici, ödülcü (arh.) приглашающий
TEKLİF EDİLMÄÄ, buyur edilmää, çaarılmaa, hadi
edilmää бытьприглашѐнным
TEKLİF ETMÄÄ, buyur etmää, çaarmaa, hadi etmää
приглашать
TEKLİF, çaarmak, buyur etmäk, çaarı, çaarış
приглашение
teklik bak yalnızlık
teknä 1. bak gemi; 2. bak leen
TEKNÄ, lohanka корыто
tekrar bak genä
tel bak dandil
TEL, sırma проволока
262
telef bak ölüm
telef etmää bak öldürmää
telefon açmaa bak zenk etmää
telefon urmaa bak zenk etmää
tellän baalamaa bak tellemää I
TELLEMÄÄ I, tellän baalamaa переплетатьпроволокой
TELLEMÄÄ II, donatmaa (gelini) украшатьневесту
(мишурой)
tellemäk bak donatmak
tembih bak nasaat
TEMBİHLEMÄÄ, takazalamaa, nasaatlamaa поучать
temel 1. bak baş II; 2. bak öz IV
TEMEL I, fundament фундамент
TEMEL II, baza, kök основа, базис
temel koymaa bak temellemää
temelci bak kurucu
TEMELLEMÄÄ, temel koymaa, taş koymaa
закладыватьфундаментчего-л.
TEMELLİ I, fundamentalфундаментальный
TEMELLİ II, kaavi, fundamentalосновательный
temirä 1. bak lişa; 2. bak miraj
temireyä dolmaa bak lişa dolmaa
temiz 1. bak duruk; 2. bak kırnak
temizlemää bak tertiplemää
temizlenmää 1. bak paklanmaa; 2. bak silinmää
TEMİZLEYİCİ,süpürücüуборщик
263
temizlik bak kırnaklık
TEMİZLİK, paklık чистота
ten bak güüdä
TEN, beniz цвет, оттенок (тела, лица)
tenä bak emzik I
TENÄ, terekä зерно
tenni bak kaavi
ţentra bak merkez II
tepä 1. bak sırt; 2. bak testä; 3. bak tümsek; 4. bak yıvın
TEPÄ, gramada, yıvın куча
tepägöz bak dev
tepelemää 1. bak öldürmää; 2. bak urmaa
tepesi üstünä bak başaşaa
TEPMÄÄ, kıç atmaa лягать
TEPMÄK, kıç atmak лягание
TEPMELEMÄÄ, kakmalamaa, urmaa bacaklan пинать
tepremää bak sarsmaa
teprenmää bak sarsmaa
tepretmää bak sarsalatmaa
tepsi bak tava
terbää bak çılbır
TERBIYEDİLİ, terbiyeli, akıllı воспитанный
terbiyedilmedik bak terbiyesiz
terbiyeli bak terbiyedili
terbiyesiz bak tor II
TERBİYESİZ, terbiyedilmedik, nazlı, şımarık, kaçırık,
kaluplanmaduk невоспитанный
264
terekä bak tenä
terekä deposu bak ambar
TEREZ, aldadılmış adam
обманутыймуж, рогоносец
terezä bak kantar
terezeci bak kantarcı
terlemää bak yorulmaa
TERLEMÄÄ, katılamaa, pişmää (laf.), ter-su içindä
kalmaa потеть
terlik bak papuç
ters bak inat
tersi dönmää bak şaşırtmaa II
tersinä bak inadına
tersleşmää bak inatlaşmaa
terslik bak inatlık
tertip 1. bak aparat; 2. bak avadannık
TERTİP, tedarık, avadannık инструменты
tertiplemää bak tedarıklamaa
TERTİPLEMÄÄ, temizlemää, erleştirmää, paklamaa,
erli erinä koymaa; ◊ hala getirmää приводитьвпорядок
tertiplenmää 1. bak paklanmaa; 2. bak tedarıklanmaa
tertipli 1.bak tedarıklı; 2. bak kırnak
tertiplik bak kırnaklık
TERZİ, dikici швея
teslim bak baaşış
testä 1. bak demet I; 2. bak demet II
TESTÄ, tepä, kipa, yıvın стопка
265
TESTERÄ, bıçkı, nojovka пила, ножовка
testi bak küp
tez 1. bak hemen; 2. bak hızlı
TEZ, hızlı, hızlıdan, alátlan, çabuk, tez eldän, alat-kıpıt,
kaçaraktan быстро
TEZDÄ, yakında вскоре, в ближайшем будущем
TEZGÄ, verstakверстак
tezgeräbaktarga
ţıgarkaiçmääbaktütütmää
tıımaabakkaçmaa
TIIMAA, tozatmaa, sauşmaa, tütmää, yokolmaaисчезнуть, удрать
tıkaç bak çep
TIKAÇLAMAA, buruşturmaa, kırıştırmaaмять
TIKAÇLANMAA,buruşmaa, kırışmaaмяться
TIKAÇLI I, vranalı закупоренный
TIKAÇLI II, buruşuk, kırışıkмятый
tıkalıbakkapalı I
tıkanç baksıkışıklık
tıkanmaabakbunalmaa
tıkanmakbakbuulmak
tıkınmaabakdoyunmaa
tıkışıkbaksıkışık
tıkışıklıkbaksıkışıklık
tıkışmaabaksıyınmaa
tıkıştırmaabaksıkıştırmaa
tıkıştırmakbaksıkıştırmak
266
tıkızbakkoyu
TIKIZ, çetinкрутой
tıkızlanmaabakkoyulaşmaa
TIKIZLANMAA, çetinnenmää твердеть
tıkızlıkbakkoyuluk
TIKIZLIK, çetinnikтвердость
tılsımbak şeytan
tımar bak bakmak
tımarlamaa bak bakmaa II
TINAZ, harman eri c.-х. ток
TINGIRDAMAA, zıngırdamaa, cıngırdamaa, trangırdamaa греметь
ţınţar bak sivri sinek
TIPKI, kär, halizточно такой (копия)
tırıldamaabakzevzeklenmää
tırıltıbakzevzeklik
tırısbakyortarak
tırısgitmää bakyortarakgitmää
tırlabakaulI
TIRLA,sııraulu, okol загон (для скота)
TIRMA,geçik, kedikлаз
tırmalamaabaktırmıklamaa
tırmanmaabakpinmää
TIRMIKLAMAA, tırmalamaa граблить
TIRNAKOP, külünk, kirkaкирка
tırsınabakkılip
ţır-ţırbakçekirgä
267
tıynak bak göl
TIYNAK, damba плотина
ţidula bak kvitanţa
TİF, aar hastalık тиф
ţifra bak sayı I
ţigarka bak tütün
tigay bak tava
TİKEN, çalı колючка
TİKENNİ, çalı колючий
TİKENNİK, çalılık, çökeleklik заросликолючки
tip bak soy I
ţipa bak sinir II
TİPAR EVİ, basım evi, yayın eviиздательство
TİPAR, tiparlamak, basım, yayın издание, публикация
tipardan çıkarmaa bak tiparlamaa
TİPARLAMAA, basmaa, tipardan çıkarmaa, yayınnamaa, çıkarmaaиздавать
tiparlamak bak tipar
TİPARLI, basılıизданный
tipografiya bak tipar evi
ţisterna bak demir fıçı
ţiţi bak memä
titiremää bak korkmaa
titiremäk bak kıpırtı
TİTİREMÄK, titireyiş, üşümä дрожь
titiretmää bak korkutmaa
titireyiş bak titiremäk
268
titsi 1. bak çirkin; 2. bak korkulu
titsilenmää bak titsinmää
TİTSİLİK, korku ужас
TİTSİNMÄÄ, titsilenmää ужаснуться
tok bak dolgun
TOK, doyunmuş сытый
TOKA, pahta // pafta пряжка
TOKAT, porta, aul ворота
TOKATÇIK, proçka калитка
TOKLU, kuzu (1 yıllık) годовалыйягненок
TOKLUK, doyum, doymak сытость
tokmak bak tokuç
tokmaklamaa bak tokuçlamaa
toksamaa bak bıkmaa
TOKSAMAA, ikralamaa (dial.) объедаться
TOKUÇ, tokmak колотушка
TOKUÇLAMAA, tokmaklamaa колотить, битьколотушкой
toloka bak kelemä
tomak bak yapaa çorap
TOMBARLAK, yuvarlak круглый
tomburuk bak toomruk
TOOMNUK, ekinnik семенадляпосева
TOOMRUK, tomburuk бутон
top bak demet II
topal bak sakat
TOPALAK, kaar topu снежныйком
269
topallanmaa bak sakatlanmaa
TOPALAK, tukurlak, bolofan валун
TOPLAM, toplama, hepsi итого
toplama bak toplam
toplamaa 1. bak azmaa; 2. bak yıvmaa
toplamak bak yıvmak
toplanış 1. bak toplantı; 2. bak topluş
toplanmaa bak evlenmää
TOPLANMAA, toplaşmaa, gümelemää собираться
toplanmak bak topluş
toplantı 1. bak oturuş; 2. bak topluş
TOPLANTI, topluş, toplanış, sobraniya собрание
toplaşmaa bak toplanmaa
topluluk bak birlik
topluş 1. bak oturuş; 2. bak toplantı
TOPLUŞ, toplanmak, toplantı, toplanış сбор
Toprak bak dünnää
toprak bastısı bak toprak parası
TOPRAK I, er земля
TOPRAK II, kil, mızga, sarı toprak глина
TOPRAK PARASI, toprak bastı parası, toprak bastısı,
hotar parası, sınır parası (etnog.) деньги за увоз невесты
за пределы села
topu bak hepsi
TOR I, gezilmedik нехоженый (о тропе)
TOR II, koşulmadık (beygir için), yalburdak, terbiyesiz
необъезженный
270
TORBA, setka, çuval, heybä // hiybä (arh.), daarcık //
darcık (arh.) сумка, мешок
torlak bak çıplak
torlak kalmaa bak çıplak kalmaa
toropala bak onmadık
TOSUN, üç yıllık öküz трѐхгодовалый бычок
ţoţka bak emzik II
tovar bak deri
TOVAR, hrom, deri хром (кожа)
toy 1. bak düün; 2. bak konuş
tozak bak pläva
tozatmaa bak tıımaa
tölä bak ölä
trangırdamaa bak tıngırdamaa
TRANSLÄŢİYA, yayın, yayınnamak трансляция
(процесс)
TREN, dizel, katar поезд
trıntor bak hazıroncu
TRİMUR, oruç (3 gün) Paskelleyä karşı
трѐхдневныйстрогийпостпередПасхой
TROFA, kırıntı крошка
troiţa bak üçlük
TRUFANDA, seftä, ilk döldä время появления первых
овощей
tuç 1.bakçüven; 2.baktava
TUÇ, çüven, çaunчугун
tufli bak emeni
271
tukurlak bak topalak
TUKURLAMAA //DUGURLAMAA // DIGIRLAMAA, yuvarlamaa, tekerlemää катить
TUKURLANMAA// DUGURLANMAA // DIGIRLANMAA, yuvarlanmaa, tekerlenmää катиться
tulum bak kürk
TULUM, burdük бурдюк
tumba bak şkembä
tumbalı bak şkembeli
tun sarfoş bak sarfoş
tunuk 1. bak bulanık; 2. bak bulutlu; 3. bak solgun
TURBA // TURBU, erkek köpek пес
TURŞU, zaarä соленья
TURTA, pränik пряник
tutam bak auç II
TUTKAL, çiriş, kley клей
tutkallamaa bak yapıştırmaa
tutmaa bak para etmää
TUTMALIK,yortuluk, pazarlık праздничный, парадный
(ободежде)
TUTNUK, hırıltılıхриплый
tutsak etmää bak duraklamaa
tutsaklamaa bak duraklamaa
tutsaklanmaa bak oyalanmaa
tutsaklanmak bak oyalanmak
tutturmaa bak ilgilemää
272
TUTUKLAMAA, kapamaa, arestat etmää, almaa арестовать
TUTUKLU, tutsak, kapalı, tutak арестованный
tutulmaa bak uyvaşmaa
TUTULMAA I, kapılmaa бытьзахваченным
TUTULMAAII, köklenmää приниматься (орастениях)
tutunmaa 1. bak başlamaa; 2. bak düüşmää
tutuşmaa bak düüşmää
TUTUŞMAA, yanmaaвоспламениться
tutuşturmaa bak fitlemää
TUTUŞTURMAA, yakmaa зажигать, разжигать
tutuşturucu bak fitleyci
tutuşuk 1. bak dargın; 2. bak fitli
tuyan bak tavlu
TUYANNAMAA, tavlanmaa, beslenmää, semirmää,
kalınnamaa, şişmannanmaa, şkembä salmaa, gursak
salmaa толстеть
tuzak bak kapkan
tuz-buz olmaa bak parçalanmaa
TUZLAK, sêrêtura // salatura солончак
tuzlanmaa bak mezelenmää
tuzlu su bak salamura
TÜBETEYKA, fes тюбетейка
TÜKÄN, lafka магазин
tükäncı bak satıcı
tükäncılık bak satıcılık
tükenmää bak bitmää
273
tüketmää 1. bak bitirmää; 2. bak harcamaa
tüketmäk bak harcamak
TÜMSEK, tepäкочка
türban bak sarık
türlü bak hertürlü
türlü renkli bak alacalı
türlüsoy bak hertürlü
türümää bak sınaşmaa
tütmää bak tıımaa
tütün içmää bak tütütmää
TÜTÜN, ţigarka // ţigara, papiros сигарета
TÜTÜTMÄÄ, tütün içmää // çekmää, ţıgarka içmää //
çekmää курить
tütüzlü yaanı bak jambon
TÜÜ, puf пух
tüücü bak partalcı
tüülanmaa 1. bak oflamaa; 2. bak pişman olmaa
tüülanmak 1. bak oflamak; 2. bak pişmannık
TÜÜLÜ, puflu пушистый; волосатый
274
Ţ
ŢEMENTLEMÄÄ, ştukaturka urmaa штукатурить
U
UCUZLANDIRMAA, paasızlandırmaa, paasızlatmaa,
indirmää paayı, düşürmää paayı обесценивать
UCUZLANMAA, ucuzlamaa, paasızlanmaa, paadan
inmää, paadan düşmää дешеветь
UCUZLUK, paasızlık, paa düşüklüü, kesatlık (arh.)
дешевизна
UÇ, kenar конец; край
UÇAK, avion, eraplan, yaraplan самолѐт
UÇAKÇI, pilot, lötçik, yaraplancı // eraplancı пилот
uçakçılık bak aviaţiya
UÇAKÇILIK, havacılık авиация
uçkun bak alık
UÇKUN, ilinkafalı, ilinfikirli, lüzgerli легкомысленный
UÇKUR, ip, gaşnikгашник, внутренний пояс
uçmak bak uçuş
uçsuz bak bitkisiz
uçtakı bak kenarkı
uçturmaa bak uçurtmaa
uçuk 1. bak dik; 2. bak yar
275
UÇURTMAA,uçturmaa заставить лететь
uçurum bak yar
UÇUŞ, uçmak, kalkış, havalanmak, kalkmak взлет
UFAK, küçük, küçürekмелкий
UFAK-TЕFEK, furda (dial.) мелочь
ufalamakbakbölmäk
ufalanmaabakbölünmää
ulambakalayI
ULAMA, baalı, sincirli, düünüklü связанный
ulamaabakeklemää
ULAMAA, baalamaa, çatmaa, çatıştırmaa, sincirlemää,
düünüklemää связывать, сращивать
ULAMAK,eklemäk, birleştirmäk, çatmakсвязывание
ulanmaabakeklenmää
ULAŞIK,marazlı заражѐнный
ULAŞMAA,marazlanmaa, hastalıkkapmaa, bulaşmaa
(siirek) заражаться
ULAŞMAK, maraz, hastalıkkapmakзаражение
uluadambakdev
ulubakyaban
ULU, koca, kocamiti, kocaman, pekbüükгромадный
ulumaa bak aalamaa
umblaçu bak sincir
ummaa bak umutlanmaa
ummak bak umut
umur bak gam
umursuz bak gamsız
276
UMUT, umutlanmak, ummak надежда
UMUTLANMAA, ummaa надеяться
umutlanmak bak umut
un yaşçii bak unnuk
ungarbak macar
UNNUK, un yaşçii сусек
UNUKA, nepota внук; внучка
unutan bak unutkan
UNUTKAN, unutan, sersem забывчивый, рассеянный
UNUTMAA, akıldan // aklından çıkmaa забыть
upa-uz bak düpä-düz
urda bak nur
URGAN ATMAA, kement atmaa, halkalamaa набрасыватьаркан
URGAN, çatı канат
URGU, akţent, nışan акцент
URGULAMAA, nışannamaa, altını çizmää, akţent
yapmaa акцентировать
URGULU, akţentli, nışannı акцентированный
urmaa bacaklan bak tepmelemää
urmaa bak öldürmää
URMAA, düümää, çarpmaa, çekmää, jarklatmaa //
japlatmaa, kaptırmaa, şamarlamaa, lobutlamaa,
kırbaçlamaa, kamçılamaa, sopalamaa, muştuklamaa,
yumuruklamaa, kötek çekmää, ezmää (d. m.), tepelemää
(d. m.), pataklamaa (laf.); ◊ tozları silkmää; ◊ lobut
çekmää; ◊ dayak çekmää ударять
277
urmak bak düümäk
URMAK, çarpmak, düümäk удар
ursuz bak esapsız
urulmaa bak öldürülmää
URUM, grek грек
USLANDIRMAA, susturmaa успокаивать
uslanmaa bak raatlanmaa
uslu 1. bak raat; 2. bak sessiz
USLU I, fakir, yavaş, sesleyici, mahkul послушный
USLU II, dirlikli, raatlı, raat, cenksiz мирный
uslulık 1. bak dirlik; 2. bak raatlık; 3. bak sus
usta 1. bak taşçı; 2. bak uzman
USTA, becerän, becerikli, afacan (arh.); ◊ altın elli
умелец, мастер
USTALIK, masterlik мастерство
USTURA // STURA, lama лезвиебритвы
usul-usul bak sineräk
UŞAK, evlad, küçük, şopar, kopil, yavru (d. m.), şebek (d.
m.), şivik (d. m.) ребенок
uşaklık bak küçüklük
UTANCAK, kıyışıksız, sakıncak застенчивый
UTANDIRMAA, kızartmaa пристыдить
UTANMAA, sakınmaa, sıkınmaa, kıyışmamaa
стесняться
utanmak bak sıkıntı
UTANMAKI, sakınmak стеснительность
UTANMAK II, ayıplık стыд
278
utanmaz 1. bak esapsız; 2. bak hayırsız
utanmazlık 1. bak esapsızlık; 2. bak hayırsızlık
uunmaa bak aşınmaa I
uunuk bak silinik
uur 1. bak başlantı; 2. bak kısmet
UUR, ön, çizi, kurs направление
uuradılmaa bak kuulmaa
UURAMAA, gelmää, sapmaa заглянуть
uuratmaa 1.bakkırlatmaa; 2. bak kuumaa
uuratmak bak kuumak
uurlamaa bak geçirmää II
UURLAŞMAA, bir uura gelmää, çiziyä gelmää
поравняться
uurlaştırmaa bak buluşturmaa
uurlu bak kısmetli
uursuz bak kısmetsiz
UURSUZ, kem (siirek) (saat, vakıt için) недобрый (о
времени, часе)
uursuzluk 1. bak bela; 2. bak kısmetsizlik
uva bak çol
uyak bak rifma
uyaklı bak rifmalı
UYÇU // UÇU,dayka // dayı дядя (полинииматери)
uydurmaabakyaraştırmaa
UYDURMAA,eklemääвыдумывать
UYDURMAK,eklemä, yalanвымысел
uydurukbakdüzgün
279
uydurulubakdüzgün
uygunbakdüzgün
UYGUN I, erindä, erli-erindä подходящий, уместный;
подходяще, уместно
UYGUN II, denk адекватный
uygunnaşmabakalışmak
uygunnukbaksingarmonizma
UYGUNNUK, garmoniyaгармония
uykutürküsü baksallangaç türküsü
uykuyadalmaabakuyumaa
uymaabaksınaşmaa
UYMAAI,olmaa, çıkmaaполучаться, удаваться
UYMAAII, yaramaa, yakışmaaподходить,
бытьвпоруuymakbakalışmak
UYSAL, dönek, kapılgan, yımışak, aaleminaklınauyan
(d. m.) податливый
UYSALLIK,kapılgannık, yımışaklılıkподатливость
UYUKLAMAA,kandillemää дремать
UYUMAA,uykuyadalmaaспать
UYUMAMAA,gözkıpmamaa, gözyummamaa,
gözkapamamaaнесмыкатьглаз
UYVAŞMAA, bayılmaa,tutulmaa, alınmaa, karımcalanmaa (d. m.) затекать (очастяхтела)
uz 1.bakdikelII; 2.bakdooru; 3.bakdüz; 4. baknamuzlu
UZ,dooru, düzпрямой, ровный
UZAK, irakдалѐкий; далеко
UZAKLAŞMAA I,iraklaşmaaудаляться
280
UZAKLAŞMAAII,iraklaşmaa, suulmaaотчуждаться
uzaklıkbakuzunnukII
UZAKLIK, yıraklıkдаль
uzamaabakuzanmaa
UZAMAA, uzanmaa, geerilmää растягиваться
uzanmaabakuzamaa
UZANMAA, uzamaa, eklenmää удлиняться
UZATMAA, uzaltmaa, geermää удлинять, вытягивать
uza-uzbakdoorudan
UZLAŞMAA, barışmaa,biri-biriniprostetmää
помириться
uzlaşmakbakannaşmakI
UZLAŞMAK, barışmakпримирение
UZLAŞTIRMAA,barıştırmaaмирить
uzlatmaa bak düzeltmää
UZMAN, usta, master, zanaatçı специалист
uzun bak balaban
UZUNNUK I, boy длина
UZUNNUK II, uzaklık, yıraklık протяжѐнность
281
Ü
ÜÇLÜK, troiţa троица
ÜFKÄ, fenalık, kin, karez, dargınnık, karezlik, köpeklik,
kızgınnık гнев
ÜFKELENDİRMÄÄ, kızdırmaa, kendindän çıkartmaa
сердить
üfkelenmää bak fenalanmaa
ÜFKELENMÄÄ, karezlenmää, pirelenmää, kaynamaa,
kızmaa, kudurmaa, şeytan olmaa сердиться
üfkelenmäk bak dargınnık
üfkeletmää bak fenalandırmaa
üfkeli bak dargın
üfkellendirmää bak fenalandırmaa
üfkesiz bak kinsiz
ük 1. bak aarlık; 2. bak bagaj
ÜK, aarlık, güç ноша
ÜKLETMÄÄ, doldurmaa грузить
üklü bak kalın I
ÜLEŞTİRMÄÄ // İLEŞTİRMÄÄ, pomana vermää раздавать поминальные дары
üleştirmää bak ikramnamaa
ün bak yapaa
ÜNÜK, gırtlak, gırtlan, gırtlak düünüü, almacık кадык
ürek 1. bak can; 2. bak şkembä
ürek bozulması bak öttürük
ürek vermää bak üüreklendirmää
282
ÜREK, kalp сердце, душа
ÜREKLENDİRMÄÄ, ürek vermää, ruhladırmaa, cannandırmaa, ihlamnandırmaa воодушевлять
ÜREKLENMÄÄ, ruhlanmaа, cannanmaа, ihlamnanmaa
воодушевляться
ürekli bak girgin
ÜREKTÄN, candan от сердца, от души
ÜRKEK, korkak, panikacıпаникѐр
ürkmää bak korkmaa
ürkmäk bak fırlamak II
ÜRKÜK, sakınık, sınık, korkak боязливый (о животных)
ürkütmää 1. bak kışkırtmaa; 2. bak korkutmaa
ürük bak eşkinni
ÜRÜK, lider победитель на конских скачках
ürüklük bak eşkinnik
üst bak örtü
üst erdä bak karşıda
üst köşä bak üz köşä
üst köşedä bak karşıda
üstelemääbakensemää
ÜSTÜNÄ ALMAA, baalanmaa, boynalmaaбратьнасебя
(обязательство)
üstün-körü bak ötää beeri
üstünnükbak önvermäk
üşenmää bakhaylazlanmaa
üşümäbaktitiremäk
283
ÜŞÜMÄÄ, donmaa, zıbarmaa (laf.) замерзать
ÜTÜLEMÄÄ,düzeltmää, ütüyä urmaaгладить
ÜTÜLEMÄK,düzeltmäk, ütüyä urmakглажка
ÜTÜLÜ, ütüyä urulu, düzeldiliвыглаженный
ütüyä urmaabak ütülemää
ütüyä urmakbak ütülemäk
ütüyä urulubak ütülü
üükbakgömü
ÜÜN, payдоля (причитающееся молоко от
определенного количества животных)
üürenikbakbilgili
üüreniklikbakbilgilik
üürenmää bakannamaaIII
ÜÜRENMÄÄ,bilgikazanmaa, okumaa, incelemää
учиться
ÜÜRENMÄK, okumak, oku (arh.) учеба
üürenmiş bakbilgili
üürenmişlikbakbilgilik
üüretmää bakyuurmaa
üüsek 1. bak balaban; 2. bak keskin II
ÜÜSEKLİK, boy высота
ÜÜSELMÄÄ, büümää, kalkmaa, fırlamaa (paa
için)повышаться (оценe)
ÜÜSELMÄK, büümäk, paaya kalkmak повышение
(оценe)
ÜÜSÜZ, anasız-bobasız, siros сирота
üz 1. bak esap II; 2. bak nam; 3. bak sima
284
ÜZKÖŞÄ, üstköşä, onurköşesiкрасныйугол (вкомнате)
ÜZ, çalımлезвиеножа
üzä çıkmaabakpeydalanmaa
üz-be-üzbakkarşı-karşıya
ÜZ-BE-ÜZ,aaz-aaza, göz-gözä, üz-üzä, diz-be-diz, karşı
karşıyaнаедине, лицомклицу
üzsüz 1.bakesapsız; 2.baknamuzsuz
üzsüzlükbakesapsızlık
üz-üzä bak üz-be-üz
üzyıllık bak asir
V
VADA, arık, kanalарык (воросительнойсистеме)
VAKIDINDA, vakıtlan, zamanında, fiks вовремя
VAKIT, zaman, saat, gün, mürür время
VAKSA, ayakkabı boyasıкремдляобуви
valet bak fanti
VALET, nacaklı, çocuk валет
VALİZA, sandık чемодан
VAMA, sınır nalogu, hak,vergi, akţiz пошлина, сбор
vanil bak paska kokusu
var kolayı bak olur
var nicä bak olur
VARAK, yaldız позолота
variantlı bak hertürlü
285
varil bak bota
varlı bak zengin
varlık bak zenginnik
VARLIK, çorbacılık, moşiya, mal, zenginnik, averä
имущество, состояние
varlıklı bak zengin
varmaa 1. bak etişmää; 2. bak gitmää
VATAN, ana taraf родина
vatra bak ocak
VAZGEÇMÄÄ, brakılmaa, atılmaa отрекаться
veran bak yufka
veraset bak miras
veresiyä bak ödünç
vergi 1. bak talant; 2. bak vama
VERGİ, harç, nalog налог
vergili bak talantlı
vergisiz bak talantsız
verici bak çömert
VERİLMÄK, kapituläţiya капитуляция
verim bak gelir
verimni bak gelirli
verimsiz bak gelirsiz
verstak bak tezgä
vertikal bak dikel II
VIZILTI, vızlamak жужжание
vızlamak bak vızıltı
vrana bak çep
286
vranalı bak tıkaçlı I
287
Y
YA, yada, ya...-ya..., eki // yaki или
ya...-ya... bak ya
YAA, mehlem // meelem мазь, бальзам
yaadırmaa bak çisemää
yaadırmak bak çisemäk
YAALI, semiz, özlü жирный (омясе)
yaalık bak sürgeç
yaamurluk bak manta
YAAMURLUK, manta дождевойплащ
yaanı bak et
yaanılı bak etli
YAARIN, sabaa завтра
YAARINKI, sabaakı завтрашний
yaban guguşu bak kur-kur kuşu
yabanı yortusu bak canavar yortusu
YABAN, ulu, ham (er için) дикая (местность)
yabancı bak aşırılı
YABANCI, gelmä, aalem, aşırı, gurbet // kurbet, başkası,
el (arh.) чужой
YABANCILIK, gurbetlik чужбина
YABANI, canavar, kurt (arh.) волк; волчий
yada bak ya
YADIRGAMAA, sınmaa отвыкать
yakacak bak odun
YAKACAK, yakıt топливо
288
yakında bak tezdä
yakınnarda bak geçennerdä
yakışıklı bak levent
YAKIŞIKLI, cazibeli, sevimni, mayıl, hoş, simpatik
привлекательный
yakışıklık bak leventlik
YAKIŞIKLIK, mayıllık, simpatiya привлекательность
yakışmaa bak uymaa II
yakıt bak yakacak
yakmaa 1. bak azarlamaa; 2. bak tutuşturmaa
YALABIK, parlak, yaldızlı, ziyalı, şılaklı, şılı
блестящий
YALABIMAA, parlamaa, yaldızlamaa, şılamaa блестеть
yalan bak uydurmak
YALAN, yalancılık, aldatmak, palavra ложь
YALANCI, yalandırıcı, aldadıcı, palavracı лжец
yalancılık bak yalan
yalandırıcı bak yalancı
YALANDIRMAA, aldatmaa, autmaa, otlatmaa (d. m.),
sapıtmaa (d. m.) обманывать
yalburdak bak tor II
yaldız bak varak
yaldızlamaa bak yalabımaa
yaldızlı bak yalabık
YALIN, ateş пламя
yalnız 1. bak bir; 2. bak kendibaşına
289
YALNIZ KALMAA, tek kalmaa, yalnız olmaa, tek
olmaa быть (остаться) одиноким
yalnız olmaa bak yalnız kalmaa
YALNIZ, tek, kendibaşına, tek başına, eşsiz одинокий
YALNIZLIK, teklik одиночество
YALPAK, sevmä, nazlıласковый
YALPAKLIK, sevmäkнежность
YALTIKLANMAA // YALTAKLANMAA, gözä
girmää льстить
yalvarım bak rica
yalvarmaa bak rica etmää
yamaç bak sırt
yamama bak aşırılı
yamık bak çapkın
YAMIK, burukкривой (олице)
yamıklıkbakyapınmak
yamılmaabak şımarmaa
yamılmakbak şımarıklık
yamuk 1.baknazlı; 2.bakkılbık
yamuklukbakkılbıklık
yamulmaa 1. bakahmaklanmaa; 2.bakkılbıklanmaa
YAN I, buruk, mayıl (arh.) наклонный
YAN II, büür бок
yandaş bak taraftar
YANGIN, ateş, pırliga (siirek), örtmek (siirek) пожар
yanı olmaa bak pay tutmaa
yanılmaa bak aldanmaa
290
YANILMAA, pişik yapmaa, pişiklemää, yanmaa (d. m.)
ошибаться
yanıltmaç bakdilkırmak
yanmaa 1. bak tutuşmaa; 2. bak yanılmaa
yannaşık bak komuşu
YANNAŞIK, yan-yana, diz-be-diz, omuz-omuza рядом
yannış bak yannışlık
YANNIŞ, şaşık // şaşırık, dolaşık ошибочный
YANNIŞLIK, yannış, pişik ошибка
yanvar bak büük ay
yan-yana bak yannaşık
YAPAA ÇORAP, örmä çorap, tomak вязаные носки
yapaa materiya bak litu
YAPAA, ün шерсть
yapı bak ev
yapıcı bak taşçı
yapılan bak simulänt
yapınık bak maamilä
yapınmaa bak erleşmää
YAPINMAK, farafastık, burukluk, yamıklık //
yamukluk, naz притворство
yapışkan bak sündük
yapışmaa bak takılmaa
YAPIŞTIRMAA, tutkallamaa клеить
yapmaa 1. bak kurmaa I; 2. bak para etmää
yaprak bak fila
yaptık bak davranış
291
YÄR, sevgili, yavklu возлюбленный
YAR, uçuk, uçurum обрыв, яр
YARA İZİ, yara nışanı, keder, lişan (dial.) шрам
yara nışanı bak yara izi
YARA, ıcıran рана
yaradıcı bak kurucu
yaradıcılık hakı bak avtor hakı
YARALI, ıcırannı раненный
yaramaa bak uymaa II
yaramaz bak çapkın
yaraplancı bak uçakçı
YARAŞTIRMAA, denkleştirmää, uydurmaa сравнивать
yaratım bak yaratma
YARATMA, yaratım творение
yardım etmää bak şeflik etmää
YARDIM, imdat, meci помощь
YARDIMCI, nayıp (siirek), vekil (arh.) заместитель
yardımcılık bak şeflik
yarık bak çatlak
YARIK, çatlak трещина
yarılmaa bak çatlamaa
yarınnar bak gelecek
yarınnı baklevent
yarış bak yarışmak
YARIŞ, yarışmak, konkurs конкурс
YARIŞMAA, geçişmää, geçinmää соревноваться
yarışmak bak yarış
292
YARIŞMAK, yarış, geçinmäk соревнование
YARKA, pıyka молодаякурочка
YARMA, kombikormaкомбикорм
YAS, gam (siirek) скорбь
yasılmaa bak ezilmää
yasıltmaa bak ezmää
YASLI, gamnı (siirek)траурный, скорбящий
YASTIK, puf, post (arh.)подушка
yaş bak nem
YAŞ I, yıl возраст, год
YAŞ II, yıslak, yıslanmış, fläşka мокрый
YAŞAMAA I, oturmaa, durmaa (d. m.), bulunmaa (d. m.)
проживатьгде-л.
YAŞAMAA II, sürtmääжить, существовать
yaşamak bak ömür
yaşamak uuru bak yaşayıs
YAŞAMAK, ömür, dirlik, yaşayış, väţa жизнь
yaşayış bak yaşamak
yaşayış eri bak oturum
YAŞAYIŞ, yaşamak uuruуровеньжизни
yaşlanmaa 1. bak ihtärlamaa; 2. bak nemnemää
YAŞLANMAA, yıslanmaaпромокнуть
yaşlı bak ihtär
yaşlı karı bak babu
YAŞLI, ihtär, koca пожилой
yaşlık bak nemnik
YATAK, krivat кровать
293
yatık bak yatıkça
YATIKÇA, yatık лежа
YATNIK, mayıl наклоненный, наклонный
yavaş bak sessiz
yavaş bak uslu I
YAVAŞ, oya, aar медленный; медленно
yavaşıcık bak enikunu
yavaş-yavaş bak gittikçä
yavklu bak yär
yavklu etmää bak dünürlää gitmää
yavklu etmäk bak annaşmak II
yavru bak uşak
YAVRU, enik детѐныш
yavrulamaa bak eniklemää
yavrulayıcı bak enikleyici
yavruşka bak sakırga
yaydırmaa bak genişletmää
yaydırmak bak genişlik
yaygara bak şamata
yayılmaa 1. bak daalmaa; 2. bak genişlenmää
yayılmak bak daalmak
yayın bak tipar
yayın evi bak tipar evi
yayınnamaa bak tiparlamaa
yayınnamak bak transläţiya
yaymaa 1. bak genişletmää; 2. bak yazmaa
yaymak bak genişlik
294
yayman bak çapkın
yaymannanmaa bak şımarmaa
yaymannanmak bak şımarıklık
yaz bak göl
yazar bak yazıcı
YAZICI, yazar, avtor писатель
YAZILMAA, imzalamaa подписыватьcя
yazlık bak ötäänı
YAZMAA, yaymaa раскатыватьтесто
YIKIKLIK, kırıklık, daanıklık, göçük развалины
YIKILMAA, düşmää, kırılmaa, göçmää, daalmaa,
çökmää, aktarılmaa, devirilmää обрушиться
YIKMAA, düşürmää, daatmaa, aktarmaa, devirmää разрушать
yıl 1. bak yaş I; 2. bak yıldönümü
YILDIRIM, çimçirik молния
YILDÖNÜMÜ, yıl годовщина
yılmalanmaa bak inmää I
yımışak 1. bak dönek; 2. bak kıyışıksız; 3. bak kinsiz; 4.
bak uysal
yımışak kafalı bak ahmak
yımışaklılık bak uysallık
yımışamaa bak yufkalanmaa
YIMIŞAMAA, gevşemää смягчаться
YIMIŞATMAA, gevşetmää cмягчать
yıraklık bak uzunnuk II
YIRTIK, kopuk, param-parça рваный
295
YIRTILMAA, koparılmaa, kopmaa, parçalanmaa
рваться
YIRTMAA, koparmaa, parçalamaa рвать
YISINMAA,kırılmaa (d. m.) согреваться (опомещении)
yıslakbakyaş II
YISLAMAA,sulamaa,kandırmaaполивать
yıslanmaabakyaşlanmaa
yıslanmışbakyaş II
yıvın 1. baktepä; 2.baktestä
YIVIN,tepä, dokurcun, guglaкопна
yıvınnamaabakkayırımnamaa
YIVMAA,toplamaaскладывать
YIVMAK,toplamakскладывание
yokolmaa 1.bakkaybelmää; 2.baktıımaa
yoketmää bak öldürmää
yoklamaa 1. bakellemää; 2.baktaraşlamaa
YOKLAMAA,taraşlamaaобыскивать
yoklamak 1.bakkontrol; 2.baktaraşlamak
YOKLAMAK,taraşlamakобыск
yoklayıcı bakkontrolör
yoklukbakkıtlık
yokluk çekmää bakyokluk çekmää
YOKLUK ÇEKMÄÄ,yoksulluk çekmää,
yoksulluketmää, fukaareliketmää нищенствовать
yoksul bak fukaarä
yoksulluk bak fukaarelik
yoksulluk etmää bak yokluk çekmää
296
yol gösterän bak geçirici
yola çıkmak bak yollanmak
yolcaaz bak pateka
YOLCU I, geziciпутешественник
YOLCU II, pasajir пассажир
YOLLANDIRMAA, hızlandırmaa,
çekettirtmääзапускать (машину)
YOLLANMAA, doorulmaа, çıkmaa, gitmää
отправляться
YOLLANMAK, yola çıkmak отправка
yollarda gezmää bak haymana gezmää
YOLLAYICI, gönderici, adresant отправитель
YOLLU, tekir, çizgili, çirişli полосатый
YOLUK, barak растрепанный
YONCA, lüţerna люцерна
yonmaa bak sivriltmää
YONMAA, düzeltmää обтесать
YONULMA, sivri оттесанный
YORGUN, dingin, durgun, gevşek (d. m.), bitmiş (d.
m.)усталый
YORGUNNUK, dinginnik, durgunnuk, dinmäk, farımak
(dial.), kesilmäk (d. m.) усталость
YORTARAK GİTMÄÄ, tırıs gitmää скакать рысцой
YORTARAK, tırıs рысью
YORTU, sıra, bayram (arh.) праздник
yortuluk bak tutmalık
297
YORULMAA, dinmää, katılamaa, terlemää, kuvettän
çıkmaa, durgunmaa (d. m.), kesilmää (d. m.),farımaa
(dial.), gevşemää (d. m.), bitmää (d. m.) уставать
yorultmaa bak dindirmää
yubka bak fısta
yudalık bak hayınnık
YUDUM, damna глоток
yufka 1. bak kuvetsiz; 2. bak zabun
YUFKA, halsız, zayıf, güçsüz, kuvetsiz, kefsiz, hayırsız,
hasta, raatsız, düşkün, cıba, tayıf, münüz, veran (laf.),
argın (arh.) слабый; нездоровый
yufkalamaa bak yufkalanmaa
YUFKALANMAA, yufkalamaa, hayırsızlanmaa,
yımışamaa, gevşemää, erimää слабеть (физически)
yufkalık bak kuvetsizlik
YUFKALIK, kuvetsizlik, güçsüzlük, düşkünnük
слабость
YULAR, kantırma недоуздок
yumancak bak saklanbaç
yumaycak bak saklanbaç
yumucu bak saklanbaç
YUMURUK, muştuk, muşta кулак
yumuruklamaa bak urmaa
YURTLUK I, ana evi, ocak дом (родной очаг)
YURTLUK II, ocak, küü селение
yutak bak buvaz
YUURMAA, üüretmää месить тесто
298
yuvarlak bak tombarlak
yuvarlamaa bak tukurlamaa
yuvarlanmaa bak tukurlanmaa
299
Z
zaabit bak direktor
ZAABİT, ofiţer офицер
zaamet 1. bak gam; 2. bak iş II
zaametçi bak işçi II
zaametsiz bak gamsız
zaametsizlik bak gamsızlık
zaarä 1. bak imeelik; 2. bak turşu
ZABUN, zayıf, hayırsız, zevlä, kapsık, incä, jarka, yufka,
kurgaf, bitkin, conga (d. m.), kuru (d. m.), drımba (d. m.);
◊ mor katı худой
ZABUNNAMAA, zayıflamaa, hayırsızlamaa // ayırsızlamaa, çekmää kendini, kurgaflanmaa, kapsımaa, bitmää
(d. m.), çekilmää (d. m.), kurumaa (d. m.), kaurulmaa (d.
m.) худеть, слабеть
ZABUNNUK, zayıflık, kurgaflık худоба
zakon bak kanon
zakonca bak kanonnu
zakonnu bak kanonnu
zakonsuz bak kanonsuz
zaman bak vakıt
ZAMAN HAYIR OLSUN, zamanayersın, zamanêrsın
здравствуйте
ZAMANDAŞ, çaadaş современник
zamanêrsın bak zaman hayır olsun
300
zamanında bak vakıdında
zamankı bak şindiki
ZAMBAK, güvez, menevşä фиолетовый
zän bak zarar
zän etmää bak zarar yapmaa
ZANAAT, iş, bránşa специальность
zanaatçı bak uzman
zännık bak zarar
zap bak kapan
zapartak bak çılk
ZAPETMÄÄ, kullanmaa справляться
ZARAR YAPMAA (etmää), zän etmää наноситьвред
ZARAR,zän, zännık убыток
ZARİF, incä, kıvrak изящный
zarzavat bak eşillik
zar-zor bak gücülä
zavallı bak garip
ZAVALLI, fakir несчастный
zavor bak mandal
zayıf 1. bak yufka; 2. bak zabun
zayıflamaa bak zabunnamaa
zayıflık bak zabunnamak
zebillik bak bolluk
zeedä bak artık I
zeedä gelmää bak artmaa
zeedeletmää bak eklemää
ZEET, zeetlenmäk, çekmäk, buuşmak мучение
301
zeetlenmää bak buuşmaa I
ZEETLENMÄÄ, buuşmaa, azap çekmää, düünmää (d.
m.) мучаться
zeetlenmäk bak zeet
zembil bak sepet
zemperä bak mandal
zempereli bak sürmeli
ZENGİN, paralı, varlıklı, varlı, mallı, gürcü (d. m.)
богатый
zenginnik bak bolluk
ZENGİNNİK, varlık богатство
ZENK ETMÄÄ, telefon açmaa, telefon urmaa, aaramaa
позвонить
zere bak çünkü
zesträ bak çiiz
zevklän bak sevä-sevä
zevlä bak zabun
zevzek bak çok lafedän
ZEVZEKLENMÄÄ, lakırdamaa, dilleşmää, tayfa
tutmaa, tırıldamaa болтать
ZEVZEKLİK, palavracılık, lakırtı, tayfa, tırıltı, boş //
boşuna lafболтовня
ZEYTİN, maslin олива
zgırçit bak tamah
zımbalamaa bak damgalamaa
zımbalı bak damgalı
zın bak balaur
302
ZIN KARANNIK, kap-karannık; ◊ zından karannık
темнымтемно
zından bak kapan
zıngırdamaa bak tıngırdamaa
zırıldak bak cırıt
zırıldak saat bak çalar saat
ZIT GİTMÄÄ, karşı gitmää идтинаперекор
zıvla bak kuma
zıvra bak survakı
zift bak smola
ziftlemää bak smolalamaa
ziftlemäk bak smolalamak
ZİHİR, aa, otrava яд
ZİHİRLENMÄÄ, aalanmaa, otalanmaa, otravalanmaa
отравиться
ZİHİRLİ, aalı, otalı, otravalı ядовитый
ZİL, çancaazколокольчик
zimba bak damga
ZİNÁ, hayırsızlık, orospuluk блуд
zirh bak çelik
ziyalı bak yalabık
zodiya bak ecel
ZOOPARK, hayvan başçası зоопарк
zor bak aar
ZOR, aar трудный
ZORBA //ZORBALIK, baskı насилие
zorbalık bak sömürmäk
303
zorlamaa bak sömürmää
zorlan bak gücülä
zorlanmaa 1. bak buuşmaa I; 2. bak direşmää
zorluk 1. bak fukaarelik; 2. bak problema
ZORLUK, kumpana, seremcä невзгоды
ZUGRAFÇI, ikonayazan иконописец
zulum bak çapkın
ZULUM, barbar, cellat, cansız (d. m.), canavar (d. m)
деспот
zulumnanmaa 1. bak ahmaklanmaa; 2. bak şımarmaa
ZULUMNUK, barbarlık, cansızlık, canavarlık (d. m.)
деспотизм
zurna bak çırtma
zülüf bak bukli
zümä bak bukli
304
KULLANILMIŞ LİTERATURA
1. Çebotar P., Dron İ. Gagauzça-rusça-romınca sözlük. 12 000
söz. – Kisinev, 2002
2. Dron İ. Gagauz geografiya terminnerinin laflıı. – Chişinău:
Pontos, 2001
3. Genov V., Kırmızı M.. Dıcţıonar polıglot: rus-gagauz-türkromın. 35 000 söz. - Buharest, 2005
4. Baurçulu A. P., Baurçulu L. K. Rusça-gagauzça yuridik
terminnerin laflıı = Русско-гагаузскийсловарьюридическихтерминов. 2000 laf. - Коmrat: Raza de Sud, 2000
5. Абрамов Н. Словарь русских синонимов и сходных по
смыслу выражений. 19 108 статей. – Москва: Русские
словари, 1999
6. Александрова З. Е. Словарь синонимов русского языка.
9000 синонимических рядов.- Москва: Русский язык,
1975
7. Бабоглу И. И., Бабоглу Н. И. Гагаузча-русча хем русчагагаузча школа сöзлÿÿ. 14000 (7000 + 7000) лаф. Кишинев: Vivat SRL, 1993
8. Гайдаржи Г. и др. Колца E., Л. Покровская, Тукан Б.
Гагаузско-русско-молдавский словарь. 11 500 слов /
Гайдаржи Г. , Колца E., Л. Покровская, Тукан Б. Москва, 1973
9. Комлев Н. Г. Словарь иностранных слов – Москва:
ЭКСМО-Пресс, 2000
10. Мустафаев Э. М., Щербинин В. Г. Русско-турецкий
словарь. 47 700 слов. - Москва: Советская энциклопедия,
1972
11. Ожегов С. И. Словарь русского языка. – Москва:
Государственное издательство иностранных и национальных словарей, 1960
12. http: //www.classes.ru
13. http: //ru.wikipedia.org
14. http://www.tatar.com.ru
15. http://www.tugan-tel.com
305