Kullanım Kılavuzu - TradeMaster International

Kullanım Kılavuzu
2012
TradeMaster International (TMI)
Kullanım Kılavuzu
TradeMaster International (TMI) programını başlatabilmek için masaüstünde yer alan
kısayol butonunu tıklamanız veya Windows’un “start” menüsünden All Programs >
ISYatirim > TradeMaster International – IS YATIRIM seçmeniz yeterli olacaktır.
Programın açılışındaki Uyarı yazısını okuyarak “Kabul Et” butonuna tıklamanızın ardından;
Kullanıcı Adı ve Şifrenizi gireceğiniz “Oturum Aç” ekranı karşınıza gelecektir.
İş Yatırım tarafından size ulaştırılan Kullanıcı Adı ve Şifre’yi ilgili alanlara yazıp “Tamam”
butonuna tıklayarak onaylamanızın ardından programa giriş işleminiz tamamlanmış olur.
1. SAYFA DÜZENİNİN OLUŞTURULMASI
Program, açılışta boş ekran olarak karşınıza gelecektir. Yapmanız gereken ilk işlem, finansal
enstrümanların fiyat değişimi, hacim, yüzdelik-net değişim gibi bilgileri takip etmenizi
sağlayacak olan Fiyatlar ve İşlemler seçeneğini üst satırda yer alan İşlem Yapma
menüsünden açmanızdır.
1.1. SÜTUNLARIN SEÇİLMESİ VE YERLERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİ
Fiyatlar ve İşlemleri seçerek pencereyi açmanızın ardından kolonları düzenleyebilmek ve
ihtiyacınız olan bilgileri ekleyip çıkarabilmek için, Fiyatlar ve İşlemler penceresinin
üzerindeyken sağ klikleyerek açılan menüden Ayarlar > Sütun Seç ve Grupla seçeneğini
tıklayın.
Yeni açılan Sütun Seç ve Grupla penceresi içerisinde ihtiyacınız olan kutuları
işaretleyerek veya işaretlerini kaldırarak yeni bilgi kolonları ekleyip çıkarabilirsiniz.
İstenilen bilgi sütunlarının seçilmesinin ardından sütunların istenilen düzen içerisinde yer
alması için sütunların yerleri değiştirilebilir. Bilgi sütununun yerini değiştirebilmek için; ilgili
sütunun başlığının üzerindeyken farenin sol tuşuna basılı tutarak sütun başlığının sağ
köşesinde koyu çubuğun oluşması beklenir, ardından farenin sol tuşuna basılı halde sütun
sağa veya sola sürüklenerek istenilen bölgede farenin sol tuşu serbest bırakılır. İstenilen
düzen elde edilene kadar diğer bilgi sütunları içinde aynı işlem uygulanır.
1.2 ENSTRÜMAN EKLENMESİ
Fiyatlar ve İşlemler penceresinde sütunların düzenlenmesinin ardından işlem yapılacak finansal
enstrümanları pencerenin içine ekleyebilmek için, pencerenin içinde farenin sağ tuşuna
basılarak açılan menüden “Enstrüman Ekle” butonuna tıklanması gerekir.
Açılan arama penceresinin üst kısmındaki butonlardan ilki olan “Borsalara/sektörlere göre
düzenle” sayesinde işlem yapılacak finansal enstrümanlar borsalara göre ya da sektörel bazda
gruplanabilir. 2. Buton “Borsalara göre düzenle” sayesinde işlem yapabileceğiniz future
kontratlarını ve hisse senetlerini borsalara göre düzenleyebilirsiniz. 3.buton “Sektörlere göre
düzenle” ise işlem yapılacak finansal enstrümanların sektörel bazda gruplanmasını sağlar.
4.buton “Sözleşme Türlerine Daralt” finansal enstrümanların sadece türlerine göre (Vadeli
Piyasalar, Hisse Senetleri…) ayırarak tüm alt başlıkların kapatılmasını sağlar. 5.buton “Sektörlere
Göre Daralt” finansal enstrümanları sektörlere göre ayırarak tüm alt başlıkların kapatılmasını
sağlar. 6. buton “Tümünü Aç” ise enstrüman türü, borsa veya sektör bazında tüm alt başlıkların
açılmasını sağlar. 7. ve son buton “Bütün enstrümanları göster” işlem yapılamamasına rağmen
indikatif bilgi vermesi için spot döviz türünün enstrüman türleri içinde görüntülenebilmesini sağlar.
İşlem yapılmak istenilen enstrümanın bulunabilmesi için “Bunu ara:” sekmesinin yanında yer
alan pencerenin içine aranılan finansal enstrümanın adının yazılması gerekir. Örneğin; altın
vadeli piyasa sözleşmesinde işlem yapmak isteyen yatırımcının “Bunu ara:” penceresinin içine
“gold” yazmasının ardından içinde gold (altın) kelimesi geçen tüm finansal enstrümanlar
görülebilir hale gelir. Yatırımcının borsa, miktar ve vade olarak işlem yapmak istediği vadeli
işlem kontratını bulmasının ardından kontratı seçerek “Tamam” demesi veya seçilen kontratın
üzerine tıklanmasıyla enstrüman Fiyatlar ve İşlemler penceresinin içerisine eklenmiş olur. Her
hangi bir vadeli piyasa kontratı, hisse senedi veya spot döviz’in (indikatif bilgi içindir işlem
yapılamaz) eklenebilmesi için yukarıda tarif edilen işlemlerin tekrarlanması gerekmektedir.
Fiyatlar ve İşlemler penceresine finansal enstrümanların eklenmesinin ardından her hangi bir
enstrümanın üzerindeyken sağ tuşa tıklandığında yeni bir menü ortaya çıkar. İlk seçenek daha
önceden de anlatıldığı gibi Fiyatlar ve İşlemler penceresine yeni enstrüman eklenmesini
sağlayan “Enstrüman Ekle” butonudur. 2.seçenek; seçili enstrümanın favori listenize
eklenmesini sağlayan “Favorilere Ekle” butonudur.
2. GRAFİK EKRANI
2.1. GRAFİK EKRANINDA KULLANILAN BUTONLAR
Seçili olan enstrümanın
türünü ve bağlı bulunduğu
borsadaki kısa kodu belirtir.
(Örn: Enstrüman
Türü:Fu=Future-Vadeli
Piyasalar, COMEX endeksi
Aralık 2012 kontratı kısa
kodu:GCZ2)
Grafik üzerinde açılan ve
seçilen zaman aralığında
“en yüksek”, “en düşük”,
“son işlem fiyatı” gibi
dataları içeren bilgi
ekranının etkinleştirilmesi
veya ekrandan
kaldırılmasını sağlar.
Ekranınızdaki
grafiğin zamanını
ayarlar.
(Örn:5 dakika, 15
dakika, 30 dakika
gibi)
Grafiğin tipini ayarlar. İmlecin normal
görünümünü
(Örn: Çizgi, Çubuk)
sağlar.
Yakınlaştırmayı
Grafiğin arka planının
düzenlenmesini sağlar. sağlar.
(Örn: Kareli, Noktalı,
Çizgisiz)
Geri Yüklemeyi
sağlar.
İmlecin artı işaret
görünümünü
sağlar.
Çalışmalar, grafiğin
üzerine uygulanmak
üzere teknik analiz
yöntemi seçmenizi
sağlar.
Grafik üzerinde
herhangi bir
belirleyici
işaretlemeyi sağlar.
Grafik üzerine
uygulanan çizgi ve
figürleri tek tek
silmek için kullanılır.
Grafiği
Grafiği
kopyalamama
kopyala
butonudur. butonudur.
Grafik üzerine
uygulanan tüm çizgi
ve figürlerin
silinmesini sağlar.
Grafiğin jpeg
formatında bir dosya
olarak
kopyalanmasını
sağlar.
Grafiğini çizdirdiğiniz
finansal enstrüman için
gün içinde aldığınız
pozisyonların açılış ve
kapanış noktalarını
grafik üzerinde
işaretlemenizi sağlar.
Açık olan grafiğin
kopyasının yeni
bir grafik
penceresinde
yaratılmasını
sağlar.
Grafiği çizdirilen finansal
enstrüman için tahtaya
yazılan stop ve limit
emirlerini grafik üzerine
işaretlemek için
kullanılır.
Araç çubuğunu
Magnet
Fiyat uyarısı
ayarlamak için butonudur. özelleştirmeyi
sağlar.
fiyat alarmı
sağlar.
2.2. GRAFİK ÜZERİNDE YENİ ENSTRÜMAN SEÇİLMESİ
Grafiği çizilmiş olan finansal enstrümanın üzerine yeni enstrüman grafiği eklemek için
grafik penceresinin içerisindeyken farenin sağ tuşunu tıkladığınızda çıkan menüden
Grafik > Enstrüman Ekle seçeneğini seçmeniz yeterli olacaktır. Açılan arama
penceresinden, arzu ettiğiniz finansal enstrümanı seçerek mevcut olan grafiğin üzerine
yeni seçilen finansal enstrümanı ekleyebilirsiniz. (Üst üste eklenmiş finansal
enstrümanların fiyatlarının çok farklı olması durumunda grafikleri karşılaştırmayı
kolaylaştırmak için fiyatları logaritmik olan aynı tabana çevirebilirsiniz. Bu işlem için grafik
penceresinin içerisindeyken farenin sağ butonuna basarak açtığınız menüden
Görünüm > Logaritmik Fiyatlar seçmeniz yeterli olacaktır.)
2.3. İŞLEM HACMİNİN GRAFİĞE EKLENMESİ
Finansal enstrümanın gün içerisindeki işlem hacmini grafiğe ekleyebilmek için grafik
penceresinin içerisindeyken farenin sağ butonuna tıkladığınızda çıkan menüden
Görünüm > Hacmi Göster seçeneğini seçmeniz gerekmektedir. Vadeli piyasa işlemlerine
özgün seçili kontratın açık pozisyon sayısını grafiğe yansıtabilmek için grafik penceresinin
içerisindeyken farenin sağ butonuna tıkladığınızda çıkan menüden Görünüm > Açık İlgiyi
Göster seçeneğini seçmeniz yeterli olacaktır.
2.4. GRAFİKLERDE BAZ ALINAN SAAT
Çizdirilen grafiklerde baz alınan saat Greenwich Mean Time (GMT)’dır. Grafikleri Türkiye
saatiyle görüntülemek istiyorsanız Araçlar > Seçenekler > Grafik > Saat Dilim > GMT+2
seçerek Uygula ardından Tamam butonuna tıklamanız gerekmektedir.
3. VADELİ PİYASA İŞLEMLERİ (FUTURE) GİRİŞ EKRANI
Platformda, Vadeli Piyasa İşlemleri ve Vadeli İşlem Emirleri olmak üzere iki adet future işlem
giriş ekranı bulunmaktadır. İşlem giriş ekranlarını açabilmek için “Fiyatlar ve İşlemler” penceresi
içerisine daha önceden tanımladığınız herhangi bir vadeli işlem kontratının üzerindeyken
farenizin sağ butonuna basarak açtığınız menüden “Vadeli Piyasa İşlemleri” veya “Vadeli İşlem
Emirleri”ni seçmeniz yeterli olacaktır. “Vadeli Piyasa İşlemleri” penceresinin “Vadeli İşlem Emirleri”
penceresinden farkı içerisinde ekstradan piyasa derinliği veren ve piyasadan işlem yapma olanağı
sağlayan fonksiyonlarının olmasıdır.
Vadeli Piyasa İşlemleri(VPS) penceresinin en üstünde “Hesap” penceresi bulunmaktadır. Hesap
penceresinde yatırımcılar İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş nezdinde sahip oldukları hesap numarasını
göreceklerdir. Hesap penceresinin hemen altında bulunan “Sözleşme” penceresi işlem yapılmak
istenilen vadeli işlem kontratının kısa kodunu ve adını göstermektedir. Fiyatlar ve işlemler
penceresi içindeki hangi kontratın üzerine gidilip sağ kliklenerek Vadeli Piyasa İşlemleri penceresi
açılıyorsa o kontratın kısa kodu ve adı sözleşme penceresi içinde yer alır. İşlem yapılmak istenilen
enstrümanın değiştirilmek istenmesi halinde her defasında aynı işlemi yapmak yerine Fiyatlar ve
İşlemler penceresinde yer alan future kontratının fare yardımıyla sürüklenerek açık olan Vadeli
Piyasa İşlemleri penceresinin içerisine atılması yeterli olacaktır. Sözleşme penceresinin hemen
altında piyasa fiyatlarından işlem yapmanızı kolaylaştıran fonksiyon yer alır.
3.1. VADELİ PİYASA İŞLEMLERİ EKRANI
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontrat için tıklandığı
andaki en iyi satış fiyatından limit alış emri gönderir.
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontratı piyasa
fiyatından (limit belirtmeksizin tıklandığı andaki en iyi satış
fiyatından) satın alır.
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontrat için tıklandığı
andaki en iyi satış fiyatından limit alış emri gönderir.
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontratı almak veya
satmak için hesabında bulunması gerekli minimum teminat
miktarıdır.
Yatırımcının aldığı veya sattığı kontratlar sonucu ilk marjin
miktarının düşebileceği minimum düzeyi gösterir. Başlangıç
teminatının, sürdürebilme teminatı seviyesinin altına düşmesi
durumunda yatırımcıya teminat tamamlama çağrısı (Margin Call)
yapılır. Teminat tamamlama çağrısına maruz kalan yatırımcının
elindeki pozisyonların bir kısmını kapatarak veya nakit teminat
transferiyle teminat seviyesini başlangıç teminat seviyesine
kadar yükseltmesi gerekmektedir.
Vadeli Piyasa İşlemleri penceresi içerisinde açık olan future
kontratının ilk beş kademesindeki alış-satış fiyatlarıyla beraber
kontrat adetini gösterir.
TradeMaster International (TMI) Kullanım Kılavuzu 10
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontrat için tıklandığı
andaki en iyi alış fiyatına limit alış emri gönderir.
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontratı piyasa
fiyatından (limit belirtmeksizin tıklandığı andaki en iyi alış
fiyatından) satar.
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontrat için tıklandığı
andaki en iyi alış fiyatından limit satış emri gönderir.
Yatırımcının belirlediği lot miktarı kadar kontratı almak
veya satmak için ödemesi gerekli olan toplam masrafı
(Komisyon+Borsa Harcı) gösterir.
Kontrat büyüklüğünün kontratın fiyatıyla çarpılmasıyla
ortaya çıkan değerdir. Nominal değerin başlangıç teminatına
bölünmesiyle kontratın kaldıraç oranı hesaplanabilir.
Vadeli Piyasa İşlemleri penceresi içerisinde açık olan future
kontratından hangi fiyattan kaç adet uzun veya kısa pozisyona
sahip olunduğunu gösterir.
Yatırımcının işlem yapmak istediği future kontratında uzun veya
kısa pozisyon alabilmek için seçimini yaptığı pencere.
3.2. EMİR TÜRLERİ
LİMİT EMİR
Piyasa fiyatının dışında, daha önceden belirlenmiş
pasif fiyatlara alım veya satım yönünde emir vermek
için kullanılan emir tipidir. Alım(Satım) yönündeki limit
emir, aktif satış(alış) fiyatının altında(üzerinde) girilir
ve verilen limit emir satış(alış) fiyatına geldiğinde veya
en iyi alıcı(satıcı) konumundayken satıcının(alıcının)
belirlediğiniz limit fiyattan satış(alış) yapması halinde
işleminiz gerçekleşir. Alım(Satım) yönündeki limit
emirinizin aktif satış(alış) fiyatının üzerinde(altında)
girilmesi halinde emriniz limit fiyatına kadar olan en
iyi satış(alış) fiyatlarından gerçekleşir; eğer emrinizin
adeti limit fiyatına olan kademelerdeki toplam kontrat
adetinden fazlaysa arta kalan miktar(fazla olan kısım)
kadar emriniz girilen limit fiyatla tahtada bekler. Seans
açılışında piyasa fiyatının limit alış(satış) fiyatından
daha düşük(yüksek) olduğu durumlarda işlemin
gerçekleştiği fiyat limit seviyesinden daha iyi bir seviye
olur.Alış(Satış) limit emirlerinde gerçekleşme fiyatı
limit fiyat veya altında(üzerinde) olabilir.
TradeMaster International (TMI) Kullanım Kılavuzu 11
PİYASA EMİR
Limit fiyat belirtmeksizin emrin verildiği andaki en
iyi işlem fiyatından alım veya satım yapıldığı işlem
türüdür. Piyasa alım(satım) emri “Emir Ver” tıklandığı
andaki en iyi satış(alım) fiyatından gerçekleşir.
DURDUR (STOP) EMİR
Stop(Durdur) emirler genellikle açılan pozisyonlardaki
zararı sınırlayarak pozisyondan çıkmak için
kullanılır. Uzun (Kısa) pozisyon alan yatırımcı,
piyasanın alış(satış) fiyatının altına(üstüne)
inmesiyle(çıkmasıyla) birlikte zarar yazmaya başlar.
Zararını sınırlamak isteyen yatırımcı bu amaçla stop
satış (alış) emri kullanır. Stop Satış (alış) emrinde
yazılan fiyat seviyesi piyasa fiyatının altında(üzerinde)
yer almalıdır; stop satış(alış) fiyatı alış(satış)
kademesine geldiğinde emir piyasa emrine dönüşür
ve yatımcının verdiği lot sayısı kadar future kontratı
en iyi alış(satış) kademesinden satılır(alınır). Alış veya
satış stop emirlerinde belirlenen fiyatlara gelen emrin
piyasa emrine dönüşmesinden dolayı kademelerde
yeterli kontratın olmamasına göre gerçekleşme
fiyatında oynamalar gözlenebilir.Örneğin 100 adet alım
stop’u belirlenen fiyata gelerek piyasa emrine dönüşen
bir emirde stop fiyatının üstüne doğru altı kademede
100 adet kontrat varsa alış altı kademenin yukarı
doğru kaldırılmasıyla gerçekleşecektir. Bu yüzden de
100 adet alışın ortalaması stop fiyatının üzerinde
gerçekleşecektir.
TradeMaster International (TMI) Kullanım Kılavuzu 12
STOP LİMİTİ
Piyasa fiyatının alım veya satım yönündeki stop
emirlerde belirlenen fiyata gelmesiyle emir piyasa
emrine dönüşürken, Piyasa fiyatının Stop Limit
emirlerinde belirlenen fiyata gelmesinin ardından emir
“Stop limiti” seviyesine kadar geçerli olur. Belirlenen
fiyattan stop limiti seviyesine kadar geçerli olan emir
her ne kadar stoplanma fiyatının ortalamasını sınırlasa
da yazılan kontratların bir kısmının stoplanmamasına
neden olabilir. Örneğin 100 adet stop limit alım emri
belirlenen fiyata gelerek 3 kademe yukarı yazılan stop
limit fiyatına kadar al emrine dönüşebilir. Yukarı doğru
üç kademede 75 adet kontatın olması durumunda 75
kontrat satın alınarak stoplanırken, kalan 25 kontrat
fiyatın dahada yukarı gitmesi durumunda 3 kademe
yukarı yazılan stop limiti seviyesinde pasifte kalır
ve stoplanmaz.Bu yüzden kalan 25 kontat için zarar
yazılmaya devam edilir. Belirlenen fiyat seviyesinde
stop emrin piyasa emrine dönüşmesi yüzünden
“Durdur” tipi emir fiyat riskine tabi kalırken “Stop
Limit” emri fiyat riski sınırlandırılmış olmasına rağmen
emirde yazılan tüm kontratların stoplanmaması
riskine tabidir.
TAKİP EDEN STOP
Girilen parametreler (Piyasaya olan uzaklık,Takip
basamağı) doğrultusunda stop fiyatını piyasa
fiyatının hareketlerine bağlayan stop emir tipidir.
Alış (Satış) yönlü takip eden stop emirlerinde piyasa
fiyatı piyasaya olan uzaklık kadar, stop fiyatından
aşağı(yukarı) yönde uzaklaştığında stop fiyatı takip
basamağı kadar aşağı(yukarı) yönde hareket eder.
Piyasa fiyatının çok fazla volatiliteye maruz kalmadan
aşağı (yukarı) yönlü trend çizmesi durumunda
parametreler oranında stop fiyatı aşağı(yukarı) doğru
hareket ederken; piyasa fiyatının aniden yukarı(aşağı)
dönmesi halinde stop fiyatı en son geldiği noktada
kalır. Takip eden stop’un karlı olunan noktadan itibaren
uygulanması durumunda emir minimum karı garanti
altına aldığı gibi, piyasanın düzgün trend çizmesi
halinde girilen parametreler oranında karı maksimize
eder.
TradeMaster International (TMI) Kullanım Kılavuzu 13
SÜRE
Yazılan emrin ne kadar süreyle geçerli olacağının
seçildiği penceredir. Süre; iptal edilene kadar
> İptal ediliene kadar (I.E.K)
> Günlük
> Haftalık
> Aylık
> Haftanın sonu
> Ayın sonu
> Yılın sonu
> Takvimden spesifik gün olarak seçilebilir.
3.3 SÖZLEŞME BİLGİ EKRANI
Vadeli Piyasa İşlemleri penceresi
içerisinde açık olan future kontratının
son işlem fiyatını gösterir.
Vadeli Piyasa İşlemleri penceresi
içerisinde açık olan future kontratının
son işlem tarihini gösterir.
Vadeli Piyasa İşlemleri penceresi
içerisinde açık olan future kontratının
birim büyüklüğünü gösterir.
TradeMaster International (TMI) Kullanım Kılavuzu 14
Kısa pozisyon satıcısına takas
odası tarafından fiziksel teslimatın
başladığının bildirildiği ilk gün.
TMI Isisteminin fiziksel teslimatı
desteklememesinden dolayı elinde,
uyarı tarihi, vade tarihinden önce
uzun future pozisyonu bulunduran
yatırımcıların pozisyonlarını uyarı
tarihinden bir gün önce kapatmaları
gerekmektedir. Kısa pozisyonu olan
yatırımcılar pozisyonlarını vade tarihine
kadar tutabilirler.
3.4. EMİRLER EKRANI
Pasifte tahtada bekleyen emirleri
görüntülemeninizi, değiştirmenizi, iptal
etmenizi veya emri piyasa fiyatından
geçekleştirmenizi sağlayan penceredir.
Bekleyen emirler üzerinde yapılan
değişikliklerin görüntülenmesini
sağlayan buton.
Üzerinde değişiklik yapmak istediğiniz
emri seçerek emri değiştir butonuna
tıkladığınızda işlem penceresinin
açıllacaktır. Açılan pencereden, emrin
adedini (lot), fiyatını veya geçerli olduğu
süreyi değiştirebilirsiniz.
Yeni işlem girişi yapmak için emir
oluştur butonuna tıklamanızın ardından
çıkan “Enstrüman Seç” penceresinden
işlem yapmak istediğiniz finansal
enstrümanı seçmeniz ve ardından
açılan emir ekranında işlemi girmeniz
yeterli olacaktır.
Bekleyen emrinizi piyasa
emrine dönüştüren kısa yol
tuşudur. Piyasa emrine değiştir
tuşuna tıkladığınızda ardından
çıkan yeni pencerede “Başlat”
butonuna tıklayarak bekleyen
emrinizin en iyi piyasa fiyatından
gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz.
Tahtada bekleyen emrinizi
iptal etmek için “Emri İptal Et”
butonuna basarak açtığınız yeni
penceredeki “Başlat” butonuna
tıklamanız yeterli olacaktır.
TradeMaster International (TMI) Kullanım Kılavuzu 15
Açık emirler penceresi içerisinde
bekleyen tüm emirleri iptal etmek
için “Etkinleştir” > “Hepsini İptal
Et” butonuna tıklamanız yeterli
olacaktır.