tübitak uzay - Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü

Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü
1985 yılında kurulmuş olan Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü, uzay teknolojileri, elektronik, bilgi teknolojileri ve
ilgili alanlarda Ar-Ge projeleri yürütmektedir.
Enstitünün amacı, araştırma alanında ulusal çapta öncü bir rol almak ve uzmanlık alanlarında ülke sanayiinin sistem tasarımı, seçimi, kullanımı
ve ürün geliştirilmesi konularındaki teknik problemlerinin çözümüne yardımcı olmaktır.
TÜBİTAK UZAY, ulusal uzay çalışmalarına öncülük
etmeyi, küçük uyduların tasarımı, üretimi ve test
edilmesi alanındaki yeteneklerin geliştirilmesini
ve uzay teknolojilerinde uluslararası işbirliklerinin
oluşturulmasını hedeflemektedir.
ARAŞTIRMA ALANLARI
TÜBİTAK UZAY, araştırma-geliştirme çalışmalarını %80’i araştırmacı ve teknik destek personelinden
oluşan uzman ekibi ile aşağıda sıralanan alanlarda sürdürmektedir:
Uzay Teknolojileri: Uydu sistemleri, uydu alt-sistemleri, uydu yer istasyonu alt sistemleri ve
yazılımı, uydu test ve entegrasyon, uydu işletimi.
Elektronik: İletişim sistemleri, elektronik sistem tasarımı, elektro-optik görev yükleri, yüksek hızlı
sayısal tasarım, tümdevre tasarım.
Yazılım: Yapay görü, konuşma işleme, örüntü tanıma, uzaktan algılama, video işleme.
TESİS GÜVENLİK
TÜBİTAK UZAY, yürüttüğü projelerde gerekli güvenlik önlemlerinin
alınmasına önem vermektedir. Bu kapsamda Enstitümüz “Tesis
Güvenlik” ve “Tesis Üretim ve İşletme” belgelerine sahiptir.
ISO 9001
Enstitü faaliyetlerimiz ISO 9001 standartlarına uygun bir şekilde yürütülmektedir.
ÜYELİKLER
TÜBİTAK UZAY, Yer Gözlem Uyduları Komitesi - Committee on Earth Observation Satellites (CEOS) üyesi
ve Uluslararası Fotogrametri ve Uzaktan Algılama Topluluğu - International Society for Photogrammetry
and Remote Sensing (ISPRS) destekleyici üyesidir.
Ayrıca Türkiye’yi Asya-Pasifik Uzay İşbirliği Örgütü’nde (APSCO - Asia-Pasific Space Cooperation
Organization) temsil etmektedir.
UZAY ALANINDAKİ AR-GE PROJELERİ
TÜBİTAK UZAY Türkiye’de uzay teknolojileri alanında öncü bir rol üstlenmiştir. Türk uzay
yeteneğinin çekirdeğini oluşturan çalışmalarımızdan bazı örnekler şunlardır:
RASAT Projesi
TÜBİTAK UZAY, Türkiye’deki uydu tasarımı ve üretimi alanındaki
yetenekleri geliştirmek amacı ile T.C. Kalkınma Bakanlığı’nın desteği ile
RASAT projesini gerçekleştirmiştir. 2011 yılının Ağustos ayında fırlatılma
başarıyla tamamlanmıştır. Halen işletim faaliyetleri devam eden RASAT
projesinin görüntülerinden kamu ve özel kesim ihtiyaçlarının
karşılanması hedeflenmektedir.
Uydu Altsistemleri
GEZGİN-2: GEZGİN-2 çok-bantlı görüntülerini uydu üzerinde gerçek zamanda işleyen bir modül
olup tamamen tümleştirilmiş JPEG 2000 algoritması ile görüntü sıkıştırma ve AES algoritması ile
görüntü şifreleme özelliklerini içerir.
KUZGUN: LEO uydular için geliştirilmiş kısa dalga kızıl ötesi (SWIR) bantta çalışan uydu kamerasıdır.
HALE (Elektrik İtki Uygulama Araştırmaları ve Hall Etkili İtki Motoru Geliştirme Altyapı
Projesi): Ülkemizdeki elektrik itki motoru teknolojileri alanında araştırma ve geliştirme faaliyetleri
gerçekleştirilen ilk merkez kurulacaktır. Merkezde, Hall etkili itki sistemlerinin tasarımı, üretimi ve
test edilebilmesi için gerekli bilgi birikimi ve altyapı oluşturulacaktır.
T-REX HABERLEŞME SİSTEMİ: Alçak yörünge uyduları için 100 Mb/s hızında veri iletimi yapan 7W
çıkış gücüne sahip yüksek verimlilikli katı hal güç yükselteci içeren CCSDS uyumlu X Bant Verici
sistemidir.
BİLGE (Uçuş Bilgisayarı ve Veri Yolu): Yeni nesil işlemci teknolojisi üzerine kurulu olan BiLGE,
hem yüksek başarımlı ve güvenilirlikli uydu bilgisayarı olarak görev yapacak, hem de görüntüleme
operasyonlarında veri depolama birimi olarak görev alabilecektir.
GILGAMIŞ: Uzay görevlerine uygun olarak tasarlanmış, süperbilgisayar sınıfındaki ilk paralel işlemci
ve bellek sistemidir. Yüksek çözünürlüklü optik ve SAR gibi RADAR uygulamalarında kullanılabilir
yetenekte ve yüksek güvenilirlik ve başarıma sahip bir sistemdir.
GÜÇ SİSTEMİ: Uydularda güç üretimi, güç düzenlenmesini ve güvenli güç dağıtımını tüm
öngörülebilir çalışma durumlarında ve çevresel şartlarda sağlayan birimdir. Yeni geliştirilen güç
sistemi ile güvenilirlik, fonksiyonellik, esneklik ve modülerlik konseptlerini gözeterek farklı
yörüngelerde faaliyet gösteren çeşitli boyutlarda uyduların güç ihtiyaçları karşılanabilecektir.
Yer İstasyonu Yazılımları: LEO uyduların uzölçüm verilerinin alınması, uyduya uzkomut
gönderilmesi, görev planlamasının yapılması, uydu tarafından çekilen görüntülerin yere indirilmesi
gibi; uyduların komuta kontrolü ile ilgili tüm işlemlerin kolaylıkla yerine getirilmesini sağlayan ve
izlenmekte olan uyduların hesaplanan konumlarını 2 ve 3 boyutlu harita üzerinde görüntüleyebilen
grafiksel kullanıcı arayüzüne sahip yazılımlardır.
Uçuş Yazılımı: Yer istasyonu ile haberleşir, gerekli komutları alır, dağıtır ve uydunun yönelimini
belirleyerek kontrolünü sağlar. Güvenilir bir şekilde çalışmalarını sağlamak için altsistemleri izler,
tüm görev ve görev yükü verilerini toplar, işler, kaydeder. Görev süresi boyunca oluşabilecek olaylar
karşısında ihtiyaç duyulan karar verme, yerine getirme işlerini yapar. Hata fark etme ve sistemden
yalıtma işlerini güvenilir bir şekilde yerine getirir.
TÜBİTAK UZAY
06531 ODTÜ Yerleşkesi ANKARA TÜRKİYE
T +90 312 210 1050
+90 312 210 1051
www.uzay.tubitak.gov.tr
F +90 312 210 1315
[email protected]
Araştırma Uydusu (BiLSAT) Projesi
BiLSAT projesi, Türkiye’de küçük uydu teknolojilerini başlatmak,
geliştirmek ve desteklemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. SSTL
(Surrey Satellite Technology Limited) firması ile ortak olarak, küçük
uyduların tasarımı ve üretimi için gerekli altyapı ve bir yer istasyonu
kurulmuş, Türkiye’nin ilk uzaktan
algılama uydusu olan BiLSAT üretilerek
yörüngeye yerleştirilmiştir. Ayrıca,
Türk mühendislerinden oluşan bir ekip
İngiltere’de, SSTL mühendisleri ile
uydunun tasarım, üretim, test ve
fırlatma
aşamalarında
beraber
çalışmışlardır. Uydunun, ÇOBAN (ÇOk
BANtlı kamera) ve GEZGiN (sıkıştırma
modülü) adı verilen iki görev yükü
TÜBİTAK UZAY tarafından ve yerli sanayi
katkılarıyla Türkiye'de tasarlanarak
üretilmiş ve BiLSAT uydusuna
yerleştirilmiştir.
DİĞER BAZI PROJELER
KAVTAN
Tüm yayınların uzmanlarca etkin şekilde izlenebilmesini sağlamak
amacıyla otomatik analizlere gereksinim vardır. Projenin amacı
RTÜK’ün kanunla verilen denetleme görevini yerine getirmek için
izlenmesine ihtiyaç duyduğu temel görsel ve işitsel kavramları
otomatik olarak tanıma ve takip etme yeteneğinin SKAAS’a
kazandırılmasıdır. Proje kapsamında TV yayınları içinde geçen
şiddet terör örgütü, doğa ve cinsellik kavramlarının otomatik
olarak tespit edilmesi hedeflenmektedir.
®
2010
Ateşli silahlar kullanıldıklarında, ateşlenen çekirdek ve kovanlar
üzerinde kendilerine özgü izler bırakırlar. İki farklı çekirdek veya
kovan üzerindeki bu izler karşılaştırıldığında, bu çekirdek veya
kovanların aynı silahtan ateşlenip ateşlenmediğine karar
verilebilir. Bu sayede olaylar arasındaki ilişkiler ortaya konabilir.
Ancak, doğası gereği zor bir işlem olan karşılaştırmanın zaman
alıcı olması ve artan delil miktarı, yeni delillerle eldekilerin
karşılaştırılmasını çok zorlaştırmakta, karşılaştırma süresini
uzatmaktadır. BALİSTİKA® 2010, bu soruna çözüm getiren bir
üründür. BALİSTİKA®2010 sayesinde, çekirdek ve kovanlar otomatik
olarak karşılaştırılabilmekte, aynı silahtan atılmış olan kardeş
kovan ve çekirdekler yüksek bir başarımla belirlenebilmektedir.