KKTCMB Bülten ( Mayıs 1991 No:15 )

Transkript

KKTCMB Bülten ( Mayıs 1991 No:15 )
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Merkez Bankas ı
Bülten
Mayıs, 1991
No: 15
IÇINDEKILER
Sayfa
I. BÖLÜM
Tefti ş ve İ nceleme Kurulu
3
II. BÖLÜM
KKTC Merkez Bankas ı ve Bankacılı k Faaliyetleri
5 - 33
III. BÖLÜM
Ekonomik Geli ş meler
1. Üretim, İ stihdam ve Fiyatlar
a) Üretim Art ışı ve Kaynakları n Kullanı m ı
36 - 58
36
b) İstihdam
36
40
c) Fiyat Hareketleri ve Ücretler
42
2. Mali ve Parasal Geli ş meler
a) Mali Geli ş meler
b) Parasal Geli ş meler
45
45
a) Ticaret ve Pazarlama
50
50
50
b) Ödemeler Dengesi
51
3. Ticaret, Pazarlama ve Ödemeler Dengesi
IV. BÖLÜM
Merkez Bankas ı nın Yıllı k Hesaplar ı
Bilanço
60 - 64
60
Kâr ve Zarar Hesab ı
61
Hesaplar Hakk ında Açı klamalar
62
V. BÖLÜM
Bankac ı lık İ statistikleri
66 - 72
VI. BÖLÜM
Bankac ı l ı k Kesiminin Özel Ilgi Duyaca ğı Mevzuat
73 - 84
VII. BÖLÜM
Tablolar ın Listesi
86 - 87
2
I. BÖL Ü M
TEFTİŞ VE İNCELEME KURULU
Bankaları n, Kredi veren Kurulu şların ve döviz al ım-satı mıyla iştigal eden
"yetkili müessese"lerin gözetim ve denetimine ili şkin olarak yasalar alt ında
Bankam ıza verilen görevler Tefti ş ve İ nr-,leme Kurulunca ifa olunmaktad ı r.
Tefti ş ve inceleme Kurulu ayni zamanda KKTC Merkez Bankas ının iç denetiminden sorumludur.
KKTC Merkez Bankası Yönetim Kurulunun 7 Mart 1991 tarihli toplant ısında Yönetim Kurulu üyesi Ertu ğ rul Güven'in di ğer görevleri yanı nda (Bankamız bülteninin yayı mlanması dahil) Tefti ş ve inceleme Kurulu Ba şkanlığını yürütmesi ve aşağı daki personelin ona bağ lanması karar alt ına alınm ıştı r.
Ş eniz ORUNDALIZADE
Erşen M. KARGI
Aytaç SÖNMEZ
Adile ÜNVAN
Sümer ERKMEN
Ercan OZGOM
Ramadan ERK İNER
Türker DELER
Şef (iç Denetim)
Tefti ş ve inceleme Amiri
I. Sını f Tefti ş ve inceleme Memuru
I. Sınıf Tefti ş ve inceleme Memuru
I. Sını f Tefti ş ve Inceleme Memuru
I. Sını f Tefti ş ve inceleme Memuru
I. Sını f Tefti ş ve inceleme Memuru
I. Sını f Tefti ş ve Inceleme Memuru
3
•
•
.ı
'İ
ıi.
4
II. BÖLÜM
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETINDE
MERKEZ BANKASI VE BANKACILIK FAALIYETLERI
35/1987 Sayı lı Kuzey Kıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yasasında
belirtilen çerçevede bankalar taraf ı ndan getirilen k ı sa vadeli senet ve vesikalar ı
reeskonta kabul ederek veya Kamu Kurum ve Kurulu şları na Hazine Kefaleti
karşı l ığı nda avans vermek suretiyle, piyasaya para sürme ve bankalara kaynak
sağ lama görevleri Banitam ızca sürdürülmü ştür.
31 Aralı k 1990 tarihi itibariyle avans ve reeskont i ş lemleri Tablo l'de
avans ve reeskont i şlemlerinden do ğ an borç bakiyelerinin 31 Aral ı k 1989, 31
Aral ı k 1990 ve 31 Mart 1991 itibariyle kar şı laştı rması ise Tablo 2'de gösterilmiştir.
5
Tablo 1
31 Aralık 1990 itibariyle Avans ve Reeskon Işlemleri
Milyon IL
Borç Senet Senet
Bakiyesi Adedi Toplam ı
Hazine Kefaletini
K.T.Sanayi işletmeleri
Haiz Bonolar
Holding Ltd
3.731.6
2
Cypruvex Ltd
Tarımsal Donatım kurumu
650.0
8.641.9
546.3
3
4
3.000.0
220.0
12.919.8
9
3.870.0
3.329.6
800
3.349.6
125.0
100.0
694.0
320.0
90.0
5
1
12
9
2
125.0
100.0
694.0
320.0
90.0
1.329.0
29
1.329.0
Hazineye K ısa
Vadeli Avans
25.000.0
Küçük Esnaf ve
Sanatkar Senetleri K. Vakıflar Bankası Ltd.
Sanayi Senetleri
tı
ıl
ıı
ıı
ıı
K. Vakı flar Bankası Ltd.
K. T. Koop. Merkez Bankas ı Ltd.
K. Kredi Bankası Ltd.
K. Ticaret Bankası Ltd.
Asbank Ltd.
Ticari Senetler
K. Ticaret Bankası Ltd.
300.0
,4
300.0
Tarı m Senetleri
11
K. T. Koop. Merkez Bankas ı Ltd.
K. Vakıflar Bankası ltd.
234.2
190.5
65
27
234.2
193.0
424.7
92
427.2
156.4
2
156.4
1.109.7
296.1
1.269.1
622.2
740.8
1.088.9
19
4
19
16
11
11
1.218.4
350.0
1.335.0
790.0
780.0
1.100.0
5.126.8
80
5.573.4
48.586.3
1016
15.005.6
ihracat Senetleri
K. Kredi Bankası Ltd.
Turizm Senetleri
K. Vakı flar Bankası Ltd.
Türk Bankası Ltd.
K. Kredi Bankası Ltd.
K. Ticaret Bankası Ltd.
Asbank Ltd.
Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd.
Genel Toplam
6
Tablo 2
Avans ve Reeskont Borç Bakiyelerinin 31 Aral ı k 1989, 31 Aralık 1990 ve
31 Mart 1991 itibanyle Kar şılaştı rması
Milyon İL
Kredi Türü
Borçlu
Hazine Kefaletini
Haiz Avans
31 Aralı k 31 Aralı k 31 Mart
1989
1990
1991
2303;5
3731.6
8641.9
546.3
8641.9
546.3
K. T. Sanayi İş letmeleri
Holding Ltd.
K.M.S. Cypfruvex Ltd.
Tarı msal Donatı m Kurumu
Toprak Ürünleri Kurumu
Devlet Üretme Çiftlikleri
K.T. Turizm İş letmeleri Ltd.
5334.5
337.7
4914.4
60.7
400.0
12950.8
12919.8
13319.8
25000.0
25000.0
2288.8
3329.6
3321.7
50.6
78.4
28.6
125.0
320.0
Hazineye K ısa
Vadeli Avans
Küçük Esnaf ve
Sanatkar Kredileri
Sanayi Senetleri
It
K. Vakı flar Bankası Ltd.
K. Vakı flar Bankas ı Ltd.
K. Ticaret Bankas ı Ltd.
Türk Bankası Ltd.
K. Kredi Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
K.T. Koop Merkez Bankası Ltd.
157.6
Ihracat Senetleri
II
It
K. Vakı flar Bankasi Ltd.
Türk Bankası Ltd.
K. Kredi Bankası Ltd.
K.T.Koop. Merkez Bankas ı Ltd.
72.1
Tarı m Senetleri
K.Ticaret Bankası Ltd.
Türk Bankası Ltd.
K. Kredi Bankası Ltd.
K.T.Koop.Merkez Bankası Ltd.
K. Vakıflar Bankası Ltd.
55.3
390.3
445.6
205.1
81.7
286.8
.
335.0
320.0
694.0
90.0
100.0
688.0
150.0
100.0
1329.0
1593.0
16.7
88.8
Ticari senetler
3731.6
72.0
156.4
156.4
50.0
122.0
300.0
300.0
300.0
300.0
234.2
190.5
424.7
193.9
144.6
338.5
7
Imalatç ı-Ihracatç ı
Senetleri
ıı
ıı
Turizm Senetleri
It
tt
ıı
tı
It
53.3
K. Vakı flar Bankası Ltd.
878.8
K. Ticaret Bankas ı Ltd.
65.8
Ltd.
Türk Bankası
145.0
Ltd.
K. Kredi Bankası
579.7
Türkiye iş Bankası A. Ş.
45.2
Asbank Ltd.
Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd. 102.8
1870.6
K. Ticaret Bankas ı Ltd.
K. Vakı flar Bankas ı Ltd.
Türk Bankası ltd.
K. Kredi Bankas ı Ltd.
Asbank Ltd.
Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd.
Genel Toplam
624.4
622.2
535.6
688.9
373.9
900.0
350.0
1109.7
296.1
1269.1
740.8
1145.5
246.1
1603.1
570.2
1088.9
1022.2
2937.2
5126.8
5122.7
21026.3
48586.3
49117.7
FAIZ FARKI FONU
Teş
viki öngörülen sektörler ve konular için tercihli faiz oranlar ını
masın ı kolayla
n uygulanştı rmak amac ı
yla KKTC Merkez Bankas ı bünyesinde faiz fark
kurulmas ı 35/1987 say ılı KKTC
ı fonu
Merkez Bankas ı Yasası nın
müş tür. Yasan ın 53. maddesi alt
23. maddesinde öngörülı nda ç ıkar ı lan "KKTC Merkez Bankas
Fonu Olu ş turulmas ı Tüzüğ
ı Faiz Fark ı
ii"nün 7. maddesine göre Fonun kaynaklar ı ş unlard
ı r;
a) Devlet Bütçesine bu amaçla konulacak ödenek;
b) KKTC Merkez Bankas ı
nezdindeki Hazine fonlar ı faizlerine kar şı lı
ka bütçesinden ayr ı lacak belirli bir ödenek;
k olarak Bane) Bankalar ve yan kurulu şlar ı
tı nda kredi vermekle yetkili k ılı ile kooperatif bankalar ı ve mevcut yasalar alnm ış müesseselerin verecekleri her türlü nakdi
krediler üzerinden uygulanacak azami
yasal faiz oran ı içinden 3 puan faiz fark
ının
tahsil edilerek banka nezdinde aç ı lan Faiz Fark
ı Fonuna yatı rı lan miktarlar
ve
d) Türkiye Cumhuriyeti Devleti taraf ı ndan yap ı lacak katk
ı lar.
Tüzüğ ün 5. maddesi alt ı
nda faiz iadesi oranlar ı kredi türleri itibariyle
Tarı m (Ayni)
Tarı m (Nakdi):
Miktarı 1 milyon 'niye kadar olanlar
ş öyledir.
%31
Miktarı 1 milyon Vnin üstünde olanlar %%16
Küçük Esnaf ve sanatldr Kredisi %267
Turizm Kredisi
Sanayici, Ihracatc ı Kredisi
%31
%17
Ancak faiz fark ı iadesi uygulamas ı ş
u ana kadar sadece tar ı m(ayni), -turizm ve
sanayi konular ı na inhisar
Tabiat ıyle ayn ı kredi için hem Merkez Bankası reeskont kayna ğı ndan hem de Faiz Fark
ı Fonundan yararlanma olana ğı
yoktur.
Böylece faiz iadesi uygulamas ı yle, Bankam ı
zca Yasada belirtildi ğ i üzere kamu kurum ve kurulu şlar ına
avans
vererek
veya
bankalarca
ibraz edilen k ı sa vadeli
vesikalar ı reeskonta kabul etmek suretiyle sa
senet ve
ğ
lanan
kredi
olanaklar ı yanı nda bankalara kendi kaynaklar ı
ndan tercihli sektörlere kredi verme olana ğı yarat
ı lm ışt ı r.
Faiz Fark ı Fonu uygulamalar ı
Tablo 3'te özet halinde gösterilmektedir.
Tablo 3
Faiz Farkı Fonu Uygulamalar ı
1987
-
1991
Milyon İL
Harcamalar
1987 Tar ı m (Ayni)
1.6
803.6
Dönem Sonu Bakiyesi
Gelirler
1987 KKTC Merkez Bankas ı
katk ısı
Bankalardan
500.0
305.2
R05.7
1988 Tar ı m (Ayni)
-$9£1
1844.0
1988 Dönem Ba şı Bakiyesi
Dönem Sonu Bakiyesi
2878.9
KKTC Merkez Bankas ı Katkısı 3000.0
Bankalardan
Du.... -rı Sonu Bakiyesi
1241.9
7134.2
1989 Dönem Ba şı Bakiyesi
KKTC
1990 Turizm
1990 Sanayi
Dönem Sonu Bakiyesi
459.2
0.9
12352.8
15201.3
1.1.91-31.3.9 1 Tar ı m (Ayni) 1132.9
225.2
1.1.91-31.3.91 Turizm
1.3
1.1.91-31.3.9 1 Sanayi
31.3.91 Dönem Sonu Bakiyesi 12563.0
13.922.4
1678.1
319.1
8376.1
8376.1
2388.4
2878.9
Merkez Bankası Katkısı 3500.0
Bankalardan
TC Yardımı
1990 Tar ı m (Ayni)
919.3
4722.9
4722.9
1989 Tar ım (Ayni)
803.6
1990 Dönem Başı Bakiyesi
7134.2
KKTC Merkez Bankası Katk ısı 4000.0
3254.5
Bankalardan
812.6
TC Yardı m ı
15201.3
1.1.91 Dönem Ba şı Bakiyesi
Bankalardan
TC Yard ı mı
12352.8
1042.3
527.3
13922. 4
1.4.91 Dönem Ba şı Bakiyesi 12563.0
Not: Faiz Fark ı iadesi taahhüt
rak hesaplanm ıştı r.
10
bakiyesi 31.3.91 tarihinde 6350.0 milyon İL ola-
YETKILI BANKALAR
Para ve Kambiyo İşleri Yasasındaki tanı ma göre "Yetkili Bankalar" Kuzey
K ıbrı s Türk Cumhuriyeti'nde faaliyette bulunan ve ithalat, ihracat i şlemleri
yapmaya, döviz almaya, döviz bulundurmaya, döviz satmaya, döviz sat ışına mesnet te şkil eden turistlere mahsus döviz al ı m bordrolar ı ve/veya makbuz tanzim
etmeye Maliye İşleri ile ilgili bakanl ıkça yetkili k ılınan bankalar ı anlat ı r. KKTC
Merkez Bankası dışında yetkili bankalar şunlardı r.
TC Ziraat Bankası
Türk Bankası Ltd
Türkiye İş Bankası A. Ş.
K ıbrıs Türk Koop. Merkez Bankası Ltd
K ıbrıs Kredi Bankası Ltd
Türkiye Halk Bankas ı A. Ş.
K ıbrıs Vakı flar Bankası Ltd
Limasol Türk Koop. Bankas ı Ltd
K ıbrı s Ticaret Bankası Ltd.
K ıbrıs Endüstri Bankas ı Ltd.
K ıbrıs Faisal islâr ► , 3ankası Ltd
Asbank Ltd
Akdeniz Garanti Bankas ı Ltd
K ıbrı s Iktisat Bankası Ltd
"Yetkili Müesseseler" Para ve Kambiyo İşleri Yasas ı Kuralları uyarınca
döviz al ı p satmaya ve bulundurmaya yetkili k ıl ı nan müesseseleri anlat ı r. Bu
müesseselerin Maliye I şleriyle görevli bakanl ıktan çal ışma izni almaları zorunludur. Halen faaliyette bulunan yetkili müesseselerin isimleri ve kay ı tl ı büro adresleri aşağı da gösterilmi ştir.
Birinci Döviz Al ı m Satı m Şirketi Ltd.
158 A Girne Caddesi, Lefko şa.
Fı rıncıoğ ulları Co. Ltd.
2-4 Asmaalt ı Sokak, Lefko şa.
Elmaslar Yat ı rı m Şirketi Ltd
49 F II. Selim Caddesi, Lefko şa.
Ertuğ rul Akbel And Sons Ltd
Osman Paş a Caddesi, Mustafa Hac ı Ali Apt., Na 2, Lefkoşa.
Sun Döviz Bürosu Ltd.
Abdi İpekçi Caddesi, Lefko şa.
Nafa Döviz Alı m Sat ı m Şirketi Ltd
Zafer Çarşısı Na 10 Atatürk Caddesi, Girne.
Orhan Kâhya Ltd
3-4 Zafer Çar şısı , Girne.
Merimann Currency Ltd.
49 E II. Selim Caddesi, Lefko şa.
Forex Management Services Ltd
II. Selim Caddesi Arabac ı oğulları Apt. Dükkan Na 4, Lefkoşa.
Er-Tem Yat ı rı m Şirketi Ltd
2 G K ışla Yolu, Mağusa.
Batu Exchange Co. Ltd
52 İstiklal Caddesi, Ma ğusa.
11
Aşardağ Exchange Ltd.
121 B Samsun Yolu, Baykal, Mağusa.
Gesfi Ltd. Şirketi
40 Abdi Çavu ş Sokak, Lefkoşa.
DEVLET KURU DOV İZLER İ
KKTC Merkez Bankas ı vc: Di ğer Bankalar s ını flandı rması n göre Devlet Kuru
Hesabında tutulan dövizler Tablo 4'te gösterilmi ştir. Devlet Pozisyonundaki döviz
Miktarı Ocak, 1990'da toplam 62919.3 bin ABD $ ve serbet 58907.9 bin ABD
$ miktarları ile en yüksek düzeye ulaş m ışt ı r. 30 Mart 19 1 itibariyle toplam
35338.5 bin ABD $ ve Serbest 33282.4 bin ABD $ miktar ın adı r.
12
Tablo: 4
KKTC Merkez Bankas ı ve Di ğ er Bankalar Tasnifine Göre Devlet
Kuru Hesabında
Tutulan Dövizin ABD $ Kar şılığı ve Mevcut Taahhütler
Bin ABD $
Tarih
Bankalar
Toplam Döviz Toplam Taahhüt Serbest
31 Aralık 1988
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
42.779.1
3.611.9
2..929.2
42.779.1
682.7
46.391.0
2.929.2
43.461.8
51.098.5
7.581.2
58.679.7
3.483.7
3.483.7
51.098.5
4.097.5
55.196.0
56.410.5
6.508.8
62.919.3
4.011.4
4.011.4
56.410.5
2.497.4
58.907.9
56.538.0
4.838.2
61.376.2
2.967.5
2.967.5
56.538.0
1.870.7
58.408.7
Toplam
49.268.0
4.340.1
53.608.1
3.629.1
3.629.1
49.268.0
711.0
49.979.0
25 Nisan 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
47.735.2
4.021.3
51.756.5
3.811.6
3.811.6
3 Haziran 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
42.286.8
Toplam
30 Aral ık 1989
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
27 Ocak 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
3 Mart 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
31 Mart 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
30 Haziran 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
2.714.
1
45.000.9
2.525.3
209.7
47.944.9
42.286.8
188.8
2525.3
42.475.§
3.185.3
3.185.3
39.973.4
(516.5)
39.456.9 ,
39.973.4
2.668.8
4Z642.2
47.735.2
13
28 Temmuz 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
47.162.1
6.836.7
53.998.8
3.9 5.5
3.9 5.5
47.162.1
2.921.2
50.083.3
NIM
1 Eylül 1990
KKTC Merkez Bankası
Diğ er Bankalar
Toplam
55.284.0
55.284.0
3.134.9
2.6 4.2
450.7
58.418.9
2.6 4.2
55.734.7
29 Eylül 1990
59.274.1
2.224.0
61.498.1
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
3 Kası m 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğer Bankalar
2.9.3.8
2.9 3.8
59.274.1
(729.8)
58.544.3
55.299.7
3.399.4
3.503.8
55.299.7
(104.4)
Toplam
58.699.1
3.503.8
55.195.3
1 Aralık 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
54.856.5
3.836.3
58.692.8
3. 19.9
3. 19.9
55.472.9
31 Aral ık 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
42.981.1
2.639.1
45.620.2
2. 97.2
2. 97.2
42.981.1
441.9
43.423.0
2. 64.7
37.381.8
(12.3)
2. 64.7
37.369.5
2 376.4
2 376.4
36.628.4
(54.4)
36.574.0
2 056.1
34.093.1
(810.7)
r
2 Şubat 1991
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
37.381.8
2.452.4
39.834.2
2 Mart 1991
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
36.628.4
2.322.0
38.950.4
30 Mart 1991
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
34.093.1
1.245.4
35.338.5
14
54.856.5
2 056.1
616.4
1 33.282.4
BANKALAR KURU DÖVİZLERİ
Yine KKTC Merkez Bankası ve di ğ er Bankalar sını flandı rmasına göre bankalar kurunda özel ve tüzel ki şiler adına açı lan döviz devdiat ve döviz mevduat
hesaplar ındaki dövizlere ait bilgiler Tablo 5'de verilmi ştir. 31 Aral ık 1990 tarihi
itibariyle toplam döviz 89.926.7 bin ABD $ miktar ında olup en yüksek düzeydedir. 28 Ş ubat 1991'de toplam döviz 86.398.0 bin ABD $ dolar ı miktarındadı r.
15
Tablo: 5
KKTC Merkez Bankası ve Diger Bankalar Tasnifine öre Bankalar Kurunda
Özel ve Tüzel Kişiler Adına Tutulan Döviz Tevdia ve Döviz Mevduat
Hesaplarının ABD $ Karşılığı ve Hesap Türün Göre Dökümü
Bin ABD $
Tarih
Bankalar
Döviz Tevdiat
Hesap
Miktar
Adedi
$
Dövilz Mevduat
Miktar
Adedi
$
Hesap
Toplam
Döviz
$
31 Aral ık 1988
KKTC Merkez Bankas ı
101
6.903.0
6.903.0
3413
20.824.3
2764a
55.778.8
76.603.1
3413
20.824.3
2866
62.681.8
83.506.1
3925
15.233.1
6.657.1
63.815.4
6.657.1
79.048.5
3925
15.233.1
96•
3314
3411
70.472.5
85.705.6
;:.KTC Merkez Bankas ı
Di ğer Bankalar
Toplam
4005
4005
16.174.3
16.174.3
94
3283
3377'
6.649.2
61.086.1
67.735.3
6.649.2
77.260.4
28 Şubat 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğer Bankalar
Toplam
3613
3613
17.033.6
17.033.6
94
3420
3515
6.846.7
61.182.8
68.029.5
6.846.7
78.216.4
85.063.1
31 Mart 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
3802
3802
18.962.5
18.962.5
94.;
3443
3537'
6.819.3
58.748.1
65.567.4
6.819.3
77.710.6
84.529.9
30 Nisan 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
3908
3908
18.643.2
18.643.2
953
33770
34723
6.877.1
57.476.5
64.353.6
6.877.1
76.119.7
82996.8
31 Mayı s 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
3864
3864
13.2329
13.2329
972
34520
35492
6.940.4
60.8729
67.813.3
6.940.4
74.105.8
81.046.2
Diğer Bankalar
Toplam
31 Aral ık 1989
KKTC Merkez Bankas ı
Diğer Bankalar
Toplam
31 Ocak 1990
16
83.909.6
30 Haziran 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
3829
957
7.018.2
14.539.3
34541
3829
14.539.3
35498
59.076.5
66.094.7
80.634.0
3879
14.207.9
97 2
34493
7.318.0
62733.3
76.941.2
3879
14.207.9
35465
70.0522
84.260.1
3862
13.162.0 35694
8.403.6
8.403.6
67.999.5
81.1615
3862
13.162.0
36679
76.403.1
89.565.1
3964
11.002.7
970
35708
9.016.4
68.4228
9.016.4
79.425.5
3964
11.002.7
36678
77.439.2
88.441.9
4067
10.473.1
989
34960
9.504.3
68.6823
9.504.3
79.155.4
4067
10.473.1
35949
78.186.6
88.659.71
4073
36660
70.125.8
9.585.9
79 616.8
4073
9.491.0
9.491.0
37618
79.711.7
89.202.7
4101
9.366. 0
984
36962
9.705.4
70.854.4
9.705.4
80.221.3
4101
9.366.9 —17946
80.559.8
89.926.7
4049
915
8.629.1 136832
8.629.1 3 7747
9.693.5
66.320.5
9.693.5
74.949.6
76.014.0
84.643.1
942
9.686.1
9.686.1
76.711.9
7.018.2
73.615.8
31 Temmuz 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
7.318.9
31 A ğ ustos 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Diğ er Bankalar
Toplam
985
30 Eylül 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
31 Ekim 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
30 Kası m 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
958
9.585.9
31 Aral ık 1990
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
31 Ocak 1991
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
4049
28 Ş ubat 1991
KKTC Merkez Bankas ı
Di ğ er Bankalar
Toplam
4004
8.686.7
37173
68.025.2
4004
8.686.7
38115
77.711.3
86.390
17
DÖVIZ REZERVLERI
Döviz Rezervlerimiz devlet kuru ile bankalar kuru olarak iki ba şl ık alt ında
görülmektedir. Devlet kuru hesab ında tutulan dövizler ta sise tabi dövizlerdir.
Bankalar kuru baş l ığı alt ı nda gösterilen dövizler ise özel ve tüzel ki şilere ait
ve hesaplar ına tutdöviz tevdiat ve mevduat hesaplar ı ile bankalar ın kendi na
tuklar ı dövizlerden olu ş maktadı r. A ğustos, 1990 sonu itib rıyle Devlet Kurunda
58.418.9 bin ABD dolar ı ve Bankalar Kurunda 142.072.2 b n ABD doları olmak
üzere toplam döviz 200.491.1 bin ABD dolar ı miktarında o up en yüksek düzey-
dedir. Şubat, 1991 tarihinde Devlet Kuru 38.950.4 bin ABD doları , bankalar kuru
140.866.9 bin ABD dolar ı olarak görülmektedir. (Tablo 6)
18
Tablo 6
Döviz Rezervlerinin Artış Hızı
Tarih-Döviz Niteli ği
Bin ABD $
Bir önceki dönemle
karşı laşt ı rması
Miktar
Aral ık 1988
Devletin Kur Hesab ında
46.391.0
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
83.506.1
b) Bankalar ın Kendileri
19.825.8
Toplam
103.331.9
149.722.9
Aral ık 1989
Devletin Kur Hesab ında
58.679.7
126.48
124.486.9
120.47
183.166.6
122. 33
62.919.3
107.22
124.971.5
100.39
187.890.8
102.58
61.376.3
97.55
127.052.8
101.67
1 88.429.1
100.29
53.608.1
87.34
130.903.8
103.03
184.511.9
97.92
51.756.5
96.55
131.855.1
100.73
183.611.6
99.51
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
85.705.6
b) Bankalar ın Kendileri
38.781.3
Toplam
Ocak 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
83.909.6
b) Bankalar ın Kendileri
41.061.9
Toplam
Şubat 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ın Kendileri
85.063.1
41.989.7
Toplam
Mart 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ın Kendileri
84.529.9
46.373.9
Toplam
Nisan 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Qzel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankaların Kendileri
Toplam
82.996.8
48.858.3
19
Mayıs 1990
De■iletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Ozel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankaları n Kendileri
Toplam
8L046.2
53.463.4
45.000.9
86.95
134.509.6
179.510.5
102.01
97.77
42.642.2
94.76
137.542.7
102.25
180.184.9
100.38
53.998.8
126.63
137.406.4
99.90
191.405.2
106.23
58.418.9
108.19
142.072.2
103.40
104.75
Haziran 1990
Devletin Kur Hesab ı nda
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
80.634.0
b) Bankalar ı n Kendileri
Toplam
56.908.7
Temmuz 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ı n Kendileri
84.260.1
53.146.3
Toplam
A ğustos 1990
Devletin Kur Hesabı nda
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ı n Kendileri
Toplam
89.565.1
52.507.1
200.491.1
Eylül 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b). Bankaları n Kendileri
Toplam
61.498.1
105.27
137.440.4
96.74
198.938.3
99.23
58.699.1
95,45
136.107.2
99.03
194.806.3
97.92
88.441.9
48.998.5
Ekim 1990
Devletin Kur hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Ozel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankaları n Kendileri
Toplam
20
88.659.7
47.447.5
Kası m 1990
Devletin Kur Hesabında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) özel ve Tüzel Ki şiler
89.202.7
b) Bankaları n Kendileri
49.888.9
Toplam
58.692.8
99.99
139.091.6
197.784.4
1 0 2.1 9
45.620.2
77.73
138.038.7
183.658.9
99.24
92.86
39.834.2
87.32
137.559.2
177.393.4
99.65
96.59
38.950.4
97.78
140.866.9
179.817.3
102.40
101.53
Aral ık 1990
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ı n Kendileri
Toplam
89.926.7
48.112.0
Ocak 1991
Devletin Kur Hesab ında
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankaları n Kendileri
Toplam
Ş ubat 1991
Devletin Kur Hesab ında
84.643.1
52.916.1
Bankalar Kurunda Tutulan:
a) Özel ve Tüzel Ki şiler
b) Bankalar ı n Kendileri
Toplam
86.398.0
54.468.9
101.37
21
İ NS VE VADELER İNE
Döviz TEVD İ AT VE DÖV İ Z MEVDUAT HESAPLARININ__
GÖRE DÖKOMO
hesaplar ını n cins ve
28 Ş ubat 1991 tarihinde Döviz Tevdiat ve Döviz Mevd at
vadelerine göre dökümünü gösteren Tablo 7, vade yönünd n incelendi ğinde ilk s ı ve Döv z Mevduat hesaplar ında
ranı n, Döviz Tevdiat hesaplar ı nda vadesiz hesaplar
ini görürü Döviz cinsine göre en
bir yı l vadeli hesaplar taraf ı ndan i şgal edildi ğ
ve
DM görülmektedir.
popüler para sterlin, daha sonra ABD Dolar ı
22
▪
•
bR
•••
N
.4
....
.4
CO
ON
£•,
o: d ,c;
■•:S.
CO
\Q
ın
N
Ir>
er>
■,0
ee;
03
ef$
,
ef•
∎0
O
cd,
o\
o\ m co
co ,o- en
Q. 't
K ıbrıs L irası
N't
co
CO N
cc;
O
c\1
M
B. A lman Markı
ABD Do ları
N N
ON
O \ O
tr)
\
ıi
Z1- N CO
,
-1
er M
,4!
CO '1,Zİ-
\O
co
CO V')
CtZ
\a
Ct
V) 00
1-1
O
r-- cc.
o, o..
\.6,
00 •zt• ee>
.-4 ırı
1-
CD
.
.-1
et
Lt")
d
•1!
72
CZ
Ni M
1-1
----,
\o co
r....
•
\0
ev.;
<-s, ] C, c■.)
•
.
'Ş
.._:,
In
•
\O c0 •:1-
ON
In
t.....
od
T- I
N Le)
......
Ö
\O
_.
\,c;
a\
.....-
.
, —1
ı"...
C> M
,
.
.-4
,
Q
M \. O
..-...
429.
II
....
Cl.
Ö
Döviz Tevdiat
E-,
•- • -,
Tıı 7>
.o -o
ecı al
. N > >
Fıl
a> >,
"C■ < —1
>
eli
>
■0
.--ı
E
E
«,
u)
o
i
401
-o
>
O
ei
a.
o
f-,
4)
'O
cd
•N
.4 >
(ı)
Q)
>,
• ....
> "O <
:0
ati
Cı >. vo
1 Y ı l Va deli
E
od
ct'zi
.-.
cd
o
T>
aoı
(.7
23
DÖVIZ KRED İLER İ
bankalarca kulı k 1990 tarihi tibar ıyle
Elde etti ğ imiz bilgilere göre 31 Aral
ı tülan döviz kredileri bakiyesi, sterlin türünden /8.25 .782, Alman Mark
rı
landı
ründen 4.543.351 DM ve ABD $ türünden 9.211.065 ABD $ olmak üzere toplam
olarak 28.056.711 ABD $ de ğ erindedir.
24
TÜRK L İ RASI MEVDUAT
Bankalardaki Ti. mevduat ı bir yı
Aral ı k 1989 da ise %101.66 oran ll ı k uygulama ya göre Aral ı k 1988 de %53.41,
ı nda art ış göstermi ş
tir. Hayat pahal ılığı 1988
de %62.57 ve 1989 da %51.81 oldu ğ
yı l ı ndaki dü şüş e kar şı
una göre toplam mevduatta reel anla m
da 1988
n 1989'da önemli bir art ış mevcuttur. Aral
ı k 1990 it ibanyle
549.0 milyar Ti, miktar ı nda olan toplam mevduat
ı n Aral ı k 1989 baz ı na göre
%59.22 oran ında art ış gösterdi
ğ i gözlenmektedir. Bu dönemin hayat a
%69.41 oldu ğ una göre mevduatta reel
ı lığı
anlamda dü şüş kaydedilmi
ştir. (Tablpohal
8)
25
Tablo: 8
H
Türk Liras ı Mevduat ın Artış
Mevduat ın
Niteli ğine gör
Dökilmü
Aralık 1987
Resmi
Ticari
Tasarruf
49.057.3
9.812.0
52.580.8
Toplam
Aralık 1988
Resmi
Ticari
Tasarruf
111.450.1
73.369.4
16.044.4
81.564.3
149.55
163.51
155.12
Toplam
170.978.1
153.41
Toplam
98.851.6
30.190.5
215.758.9
344.801.0
134.73
188.16
264.52
201.66
121.801.4
24.691.7
Aral ık 1989
Resmi
Ticari
Tasarruf
Ocak 1990
Toplam
386.002.0
123.21
81.78
111.00
111.94
Toplam
116.460.2
26.636.2
256.337.0
399.433.4
95.61
107.87
107.02
103.47
Toplam
104.176.3
29.183.4
276.715.5
410.075.
89.45
109.56
107.94
102.66
Toplam
94.635.
40.560.
301.478.
436.674.
90.84
138.98
108.94
106.48
Toplam
103.258.
31.076.
321.263.
455.597.8
109.11
76.61
106.56
104.33
Resmi
Ticari
Tasarruf
239.508.9
viL
u tt
Resmi
Ticari
Tasarruf
Mart 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Nisan 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Mayıs
Resmi
Ticari
Tasarruf
26
Milyon İL
Bir önceki dönemle kar şılaştırmas ı
Haziran 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
90.890.8
29.663.5
344.579.5
Toplam
465.133.8
88.02
95.45
107.25
102.09
108.189.1
23.567.8
352.522.7
119.03
79.45
102.30
484.279.6
104.11
123.305.9
22.6421
357.884.3
113.97
101.52
503.832.3
104.03
104.104.4
24.771.6
358.070.0
84.42
109.40
100.05
486.946.0
....„...,„«,..
96.64
Temmuz 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
Ağ ustos 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
_222
Eylül
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
Ekim 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
123.940.5
26.048.3
361.435.5
119.05
105.15
100.93
511.424.3
105.02
Kası m 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
Aralı k 1990
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
Ocak 1991
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
ulı
at1221
Resmi
Ticari
Tasarruf
Toplam
96.07
123.864.2
23.880.0
367.874.0
99.93
91.67
101.78
515.618.2
100.82
140.010.5
25.524.3
383.466.5
113.03
106.88
104.23
549.001.3
106.47
154.225.1
22.171.1
394.769.4
110.15
86.86
102.94
571.165.6
104.03
156.062.6
21.742.5
410.491.9
101.19
98.06
103.98
588.297.0
102.99
27
RESMI MEVDUAT
bölüile di ğ er banka ar aras ı ndaki
ı
n
KKTC
Merkez
Bankas
Resmi mevduat ı
0 kadar KK TC Mertir. Aral ı k 1986'dan Ocak 199'a
ş
Tablo
9'da
gösterilmi
nümü
Ş ubat 1 91'de %41.7 olarak
%50'nin
üzerinde
iken
bu
oran
ı
kez Bankas ıdnı n pay
görülmektedir.
28
Tablo: 9
KKTC Merkez Bankası ve Diğ er Bankalar
Nezdinde Resmi Mevduat
Milyon IL
Tarih
KKTC Merkez
Di ğ er
Bankalar
Bankası
Toplam
Aral ık 1986
18.374.7
66.7
9.191.0
33.3
27.565.7
Aral ık 1987
31.644.9
64.5
17.412.4
35.5
49.057.3
Aral ık 1988
48.415.3
66.0
24.954.1
34.0
73.369.4
Aral ık 1989
Ocak 1990
Şubat 1990
49.495.8
62.800.4
50.1
51.6
49.355.8
59.001.0
49.9
48.4
98.851.6
121.801.4
57.856.6
49.7
58.603.7
50.3
116.460.3
Mart 1990
41.668.4
40.0
62.507.9
60.0
104.176.3
Nisan 1990
32.284.8
34.1
62.351.0
65.7
94.635.8
Mayıs 1990
31.896.4
30.9
71.361.8
69.1
103.258.2
Haziran
1990
Temmuz 1990
20.872.0
23.0
70.018.8
77.0
90.890.8
19.442.2
18.0
88.746.9
82.0
A ğ ustos 1990
Eylül 1990
108.189.1
41.688.1
29.436.8
47.663.1
33.8
28.3
38.5
33.5
66.2
71.7
61.5
66.5
123.305.9
104.104.4
123.940.5
41.547.8
81.617.7
74.667.6
76.277.4
82.316.4
123.864.2
Aral ık 1990
54.336.9
38.8
85.673.6
61.2
140.010.5
Ocak 1991
59.282.1
38.4
94.943.0
61.6
154.225.1
Şubat 1991
65.041.9
41.7
91.020.7
58.3
156.062.6
Ekim 1990
Kası m 1990
29
PLASMANLAR
Türk Lirası mevduat art ış hızı ile plasman art ış
Tablo 10'da gösterilmi ştir. Tablo 11'de Türk Lirası art ı
Türk Lirası karşı lıklarını Aralık 1990 ve Şubat 1991 tari
12'de ise döviz plasmanlar ının IL karşı lıklarını aynı tarihler
malı olarak veriyoruz.
30
Izinin karşı laşt ı rması
döviz plasmanlar ının
leri itibariyle, Tablo
itibariyle karşı laştı r-
Tablo: 10
Türk Lirası Mevduat Art ış Hızı ile Toplam
Plasman Art ış Hızının Karşılaştırması
Milyon IL
Toplam 11,
Mevduat
Bir önceki
Dönemle
karşılaşt ı rması
Toplam
Plasman
Bir önceki
Dönemle
karşılaştı rması
Aralık 1986
62.671.3
Aralık 1987
Aralık 1988
Aralık 1989
111.450.1
170.978.1
344.801.0
177.83
153.41
201.66
65.986.4
98.354.2
196.967.7
149.97
149.05
200.26
Ocak 1990
Şubat 1990
111.94
103.47
203.703.5
203.569.5
103.41
Mart 1990
386.002.0
399.433.4
410.075.2
102.66
255.583.2
110.81
Nisan 1990
436.674.7
106.48
207.507.1
91.98
Mayıs 1990
455.597.8
104.33
210.035.6
101.21
Haziran 1990
465.133.8
102.09
242. 59L 2
115.50
Temmuz 1990
484.279.6
104.11
258.308.9
106.47
A ğustos 1990
104.03
96.64
255.437.2
283.836.5
98.88
Eylül 1990
503.8323
486.946.0
Ekim 1990
511.424.3
105.02
2 88.748.7
111.11
101.73
Kası m 1990
515.618.2
100.82
322.618.8
111.72
Aralık 1990
549.001.3
106.47
368.871.9
114.33
Ocak 1991
571.165.0
104.03
386.345.7
104.73
Ş ubat 1991
588.297.0
102.99
368.438.3
95.36
43.998.7
99.93
31
Tablo 11
İskonto senetleri ve Bankalar Türk Liras ı art ı Dövi Plasmanlarının
Sektörel Bazda ve Geçmi ş Dönemle Karşı la tı rması
Milyon Ti,
Aral ık 1990
Şubat 1991
Miktar
Mikta
Kamu Kurum ve Kurulu şları
Tarı m
Taş Ocakc ı lığı
8.3
37.919.
8.1
38.319.8
12.2
55.783.
12.0
56.786.6
-
Sanayi
3.8
17.549.
10.1
47.960.2
Yük Taşı mac ı lığı
4.9
22.490.
5.7
26.716.7
48.1
220.840.
40.8
193.088.4
Bina ve inşaat
3.0
13.762.
3.0
14.437.4
Turizm
4.5
20.582.
4.4
20.905.4
12.2
56.100.
13.7
64.869.8
3.0
12.894.
2.2
10.491.9
100.0
458.925.
100.0
473.576.2
Yurtiçi ve Yurtd ışı Ticaret
Şahsi ve Mesleki Borçlar
İskonto Senetleri
NOT: Kamu Kurum ve Kurulu şları kalemi kar şı sı nda göst rilen miktar Bankam ızca çe ş itli sektörlerdeki kamu kurum ve kurulu şlar ı Hazine Kefaleti kar şı l ığı verilen avanslar ı da içermektedir. (Bak Tablo 2).
32
Tablo 12
Bankalar Döviz Plasmanlarının 1. Karşıliklannın Sektörel
Bazda ve Geçmi ş Dönemle Karşılaştı rması
Aralık 1990
%
Tarı m
-
Miktar
-
Şubat 1991
%
Miktar
0.7
683.9
2.7
2.452.2
9.3
9.828.1
Yük Taşı mac ı l ığı
20.0
17.986.4
20.8
21.865.8
Yurtiçi ve Yurtd ışı Ticaret
67.3
60.566.2
59.9
62.952.3
Bina ve inşaat
0.2
225.4
0.2
199.9
Turizm
2.5
2.252.0
2.5
2.624.9
Şahsi ve Mesleki Borçlar
7.3
6.571.0
6.6
6.983.1
100.0
90.053.2
100.0
105.138.0
İ malk Sanayii
33
34
III. BÖLÜM
EKONOMIK GELI ŞMELER
35
EKONOMIK GELIŞMELER
1) Üretim, istihdam ve Fiyatlar
a) Üretim art ışı ve kaynaklar ın kullanı m ı:
1988, 1989 ve 1990 yı llarında GSMH'nın dağı lı m ı ve s ktörel katma değ erlerin büyüme h ızları Tablo 13'de cari üretici fiyatlar ı e Tablo 14'de sabit üretici fiyatlar ı ile karşı laştı rmalı olarak gösterilmi ştir.
1977 sabit fiyatlar ıyla 1988'de 6084.0 milyon Ti, ol
GSMH 1989'da
6603.0 milyon Ti, ve 1990'da 6977.4 milyon IL olarak görül mektedir. Bu itibarla sabit fiyatlarla büyüme h ızı 1989'da %8.5 ve 1990'da %5.7 olarak gerçekleş miştir.
Sabit üretici fiyatlar ı ile hesaplanan 1988, 1989 ve 1 90 yı lları GSYIH'
sı nın sektör paylarına göz att ığı m ızda her üç yı lda kamu hizmetlerinin s ı ra
ile %20, %18.8 ve %18.4 oranlar ı ile ilk sı rayı ve Ticareti %18.1, %18.5 ve
%18.9 oranlar ı ile ikinci sı rayı işgal etti ğini görürüz. 198 de Tarı m %12.1
oranıyle üçüncü ve Sanayi %11.7 oranıyle dördüncü sı radadı r 1989 ve 1990'da
Sanayi %14 ve %13.7 oranlar ıyle üçüncü s ı rada ve Ula t ı rma-Haberleş me
%11.6 ve %11.4 oranları ile dördüncü sı rada ve Tarı m %10.9 ve %9.2 oranlarıyle beşinci sı rada yer almaktadı r.TarımınGSYIH Içindeki pay giderek azal ı rken
Sanayi ile Ulaştı rma ve Haberleş me sektörlerinin payları n sbi bir art ış göstermi ştir.
1989 ve 1990 yı llarına ait karşı laştı rmalı Kaynaklar-H rcamalar Dengesi
Tablo 15'tedir. Gayri Safi Milli Has ı lanın Toplam Kayna lar içindeki payı
1989'da %99.0'dan 1990'da %97.3'e düşmüş ve netice iti arıyle D ış Açığın
payı %1.0 1 clan %2.7'ye yükselmi ştir. 1989'da Toplam Kayna ları n %15.4'ü Yatı rı mlara ve %84.6'sı Tüketime gitmi ştir. Bu oranlar 1990 a sı ra ile %16.4
ve %83.6 olarak gerçekleşmiştir. Sabit Sermaye Yat ı rı mları da Kamunun payı
%29.4'den %38.9'a yükselirken Özel sektörün pay ı %70.6' an %61.1'e düşmüştür.
36
NIr;
∎c5
cd
ı—i
O. \O O O
O
1-1 r7zt N
el-
1-..
O
rf; c:3 ‘-'ı af>
,:ı
.4! ci cf
O.
,:ı
d C.i \43 •ci
krı en er> in u.-, •o
\o in
rm .o o.
oci d .13
o d- O.
..t e.1 .1
\ol.c> m •o
1-1 1-1
en
c--:
co
.
Mit,
d-
N
O.
O.
c.-. co In
In
ir)
-d-
O.
vı
cd
. I
(4
CK
..-1
en
,zt
N
N
cı:
vi
NN
t•-• N
•C; 013
el- L--,
.-1
.24
eri
c-:
•d
0\0\0m
CO O \ t•-• I-,
c•1 n'i OZ eri
N CO In \ O
N 1--i
CO
ef
CO
O.
ırı
•d
r-■43
arı
•42
0.
in
.--ı
ct
m
.-1
r•-•
Cr.
.-■
Cr.
NI
1-I
VJ
c:5
ırı
C
0
O
O.
N
ırı
.--ı
•0
N
O.
ı•-•
d
er;
iri
C-:
c•i
•...
I.
a)
....«
4.
...
i..
4)
,..,
12
.2
>
o.
Ir:
co
en
O
rt97 1
S 9İ
9'8S
0\ O •O
O. er; oc'ı
O.
N
.-4
o. o
rei d
d- N m O. N
•o
-
o6'
•0
ı—I
►
91 :460'S
E'St E
I179
0 -£19'69
.: eri
er> c.... o
co m
o. .--1
O ,n v:ı r...
N ,-1 r-: cd .4 c.1
9'6Lt7'E S
6 -9SZ
Z'6T T' TS
r-.:
M
en
1.'1
CV
N
'd
Se kt ör le r
...--
> ;',0
r>
as
..%
•.g 0.
c.ı. -54
d-4-1
T.
0) «d
-O 7j 44
E
C 4-I " .-C"d
:i .', .(3' O co
" ".•••••■ ....
cd
E. . C") C)
C4 C":2 ()
A
ES
ca
— ili
o
«I " " .....
-c3
aı ai
4-ı 4-■
(?) g
O
E
v»
03 -
4)
ts. 4)
, ..cı
cd
E-. os
E -.
iyi
)1 U
I.
Cd
C.) ..d
.p, ....
---
8.r•
g -(-).
af
E
4. ....
.
'Z
aı
E
Nı
E.
"d,
'Z
.",
>
2
cii
2 •.±:•
•c; c-:
«5
o:
cd
ir;
4 cl
...
cri
0 ,,
,t'
4.
V3,
w
• ..4
s-•
v›,
er;
U
(.5
„
o
4(7,', .-
oi 2 5
Q)
>.
•-•.
Iiı
.'.
E
`;:i E-. O
1:::
• 1.4
_.
.n
o
cij
C
47.4
(1)
7ci
cd
-4
101. 4 101. 3 100. 6
M CO N N O.
sı3
485. 848. 2 9 10. 058. 6 1. 547. 793. 087. 3 70. 1
N
t-.!
ad
.. _ _
0
ırmr•
eri
N
t■
..te
N 00 O et
d vi t-3 ►r;
G. S. M. H. (a. f. )
In
v3
d
.-1
-I
6. 782. 9 12002. 7 9. 218. 876. 9 - 23. 2 1. 41. 3 0. 6
co
d 03 ...-"İ
■c;
G. S. Y. İ. H. (a. f. )
co Go .0
v-;
1
v.I
co m
‘c5 eti
o: ıA .4
8'S
4'4I
c; 7.-'
d d
I cı. m •o
c:3 .-1 ,-;
er: oi. iri
Nı ı---"4
Net D ış Ale m Faktör Gelirle ri
■c>
LA
479. 065. 3 898. 055. 9 1. 538. 5 74. 287. 5 71. 3 100. 0 100. 0 100. 0
•■cı t-- fZ"7-1 in •-i v-› ın cı.
d d ,-;
,--,
1988 19 89 1990Büyüme Hızı Dağıl ı m Yüzdesi
198819 89- 198819 89 1990
1989
1990
54. 531. 4
134. 618. 31
45 6. 6
7. 061. 2
124. 111. 7
3. 93. 4
. 94. 2
11. 584. 61
42. 082. 5
101. 244. 9 1 63. 038. 5
7. 703. 7
15. 1 72. 6
16. 382. 7
32. 709. 6
61. 249. 4
86. 3 78. 3
112. 418. 9
209. 000. 6 363. 800. 9
84. 790. 4 ' . ---,
285. 3 56. 31
27. 638. 5
50. 864. 61
78. 444. 6
CO ‘co o
94.5
r
'II
17"II
7.;
1- o •o
d c::3
8'£ 1
r.
0 -01
ai
OOO
,.........,
t, I
Z'6
C
O
ı•■•■•■•1
'T-- c:) Irı
37
In
•zt
,1
izt' ∎c3
4-4
.--i
if;
ın
,21
Ö
...I
oo in oo
..: vi ir;
N O
N N O.
1! Ir;
N O 1-i
00 .-1
«
.--4
\do 12
O m
in en
N m
t-:
.4
.--4
o
co
i-ı
C4
in
ON
in
od
1-.:
c-S
IN ON
co
O
cri c3
1N \O
.--1 .--1
A
en
4 d t
ON
t--
1-1
m
N
m
.24
in dt∎ 0:
in 00 NO
c-- N m
9'9E1
8'056
00
\O
eeı
m
.42
kd
d
eA
03
il•
NO
I '004
4'91 4
c3 it: .4
t■
O d-
\O
•cl-
o: ad c3 ,r; t-:.
.-4 No .-41
In 1-1
\O
00
et 0
ON \O \43
O N m
..-.4
,....
'bi
.....
..5d
38
•••W
4... 44
• 4.44
••■44
y.
,..
....
,y
7.4» es Nd"«
4"' E -'
44 84 d
Z>.' O na
~-4.
ad ..0 t)
ad r- ,,,
—9 F.T.3
ızi.44-444 .4-4,
ad .0 0
C
c/3
,.., -W
0
,_]
>
cd '''
-io -,-xi -m
„,
>
.W
cd
ti)
C L»
4•'' *r.
a> .al
4.4
'C;
C■
0)
cid
C
o
i...
al >1 (/)
gimes Z 1
o
U
o
yr...
WI.113j, ' TI
•e.
Se kt ör ler
as
Eaı
I
<1)
>.
4..
2, e=
- •-•
- •,,,
ai
u
4-> cd .«ı
4-,
o.
cı
(1)
<İ .) C) 4-4 ~
N
d" F--. .E- O
cd 41
2"
.... 71,
.,_.
E-•
ee;
•=f
ı.64.
O
E
er•
<L>
44■I
i44
(1)
.1:3
al
I
ol
F.
,■12
• 44.4
ın
I>
cıı
'-•
..,
74
.544
41)
144«
Q
aı
(n
E ia o
1... >
...
V>• ... 5,
54x1 aS -c5
vi vz5 t-::
A
L,"017I
E -990
6'811
17'6 94'
0"1 Z
£716 .
171 17
L, 'S
0799 _
1 -60/
M O
4
8
9-4 N
OO
in eNı
A
NO O 1-4
ON
\O
cp
-•
,
• i.
d ,:t! d
I
Mz1•
O.
in
sO
iA i-3
G. S. Y. İ. H.
en
A \d, <4
00 re;
CO
■
cl
L'6 E 9
cp 1-
O
1-1
in O \
ıi4
en
c-...
l :1.-: c3 i
t-.
.--1
4•.4
O 'E
1 71
o t,
er
•zı!
c:3 o: e-7 I-: od
İ-1
..-1
E•417 6
c?... cj c•1
po
,--7
IZ
...ı
en
in
d, "A -1 r4 cd
E 'O E
N M N
7-1 d d
8 'E
M 1-4 N '
in
,-.7 ,:i ir:
.1
10 -01
,•
I
,:t• 00 CO
L 'Il
c3 c5 c3
.--1
•zl•
8. 66. 4 100. 0 100. 0 100. 0 I
r...
c.1 .--ı ■0
en
• <•3
6. 51 5. 9 6. 9 35. 8
o:
.-ı
5. 999. 1
N
8 -6-
19 88 1989 1990
en
c3 .4 ,-1 t-:
I 71
Dağı l ı m Yüzdesi
•it. \O N
oc; d c3
017I
601
Büyüme H ızı
1988 19891990198819 8919891990
I 1'6
I
[
in .-1 \O
•
▪•
-
▪
•
•
CO O et \O \O 00 N ON M
Nd
\O N ON O N M O
O d
1 M
c3 e•1 \d, ar;
o o o.
‘43 e■
1-1
CO
O
>•1
ti
CD t∎
•
d od
O O O\
\O N
NO
14-;
et d
1-4 r-1
et
14) ON
trı
CO
d (31
CO
In N 'Zt• N
N N O \O M N
\C;
OZ I" ef;
•
•
11)
-4
ef)
t.
.e
et
et
,
O
'1.-.1
C1\
,
M N N
•-ı
c!,
t.
c3
t-
In co
re;
,, ,c.>
.
1■
d
E
1,4
al
•-
.1
1-1 N
OD N N eNı
oc; d c;
•
• 43
cı- in ON N t•-• ts.
1-1
1 •..1
0
■CD O \
O .4. ‘0 O
v-.1
N
re>
en
\O
\O
...;
,..
t■
d
•
ON trı •4-
Cl'
•
ti
co
a '\
•Ş'
o o o o o •4- ■o
N
el- c0
• cd NI
d ON
c3 .-ey 00 O
N en CO c0 ON
•--■
o:
•-■
en
o<
ı
ın In
co.
Nd ‘4.
3, O\• N
N
\O en en
.4.•O
.4!en
c; eg
o.
elc; 0!:
\O en ON •::1 eN3 .--1 .-- ı en In
c\l N
...‹
M en ON
.
•-.1
CO
•Zr
t.....
.--1
N
•
rır
ı..
al
1-1
cd d
005 1O-Z 21
.
.1
t. tr,
tz 03
O\ d. en
İn
tr›. ■.,.
Cd
CO Ch
,chtz;
00 N
1-.1
■c>
1-1
0
re.,
et". ON In et' tn
. 00. N. O. el: \O
et Ö
en
;F
ON
N
\O
C"
O N
(.,N
4 rf;
.İ.,
cd
1-1
Lrı
00
,...,
ı.•
e•1
N In CO 00
00
C3
d
el!
N
er;ON
O O
•d- CO \O ON N IN N •4
ir: .--1
1..... C>
oz en
0,,,
..:
- M
•
•
•
1,..:
CD •-ı
CO \O N
%,
en
d
,
t.
0 \O v)
,.,cs
en N'. O ON en
O
. 0\ N \O
Ln
\o
et"
1.-1
Ir)
Cd
t.,1'.O O'.
t.
v<
d
t-en en
ın O O
_.
_ e ocs
v% O
1-4 1.-1 O N
0% CN CO
No m 0\ et en
• 1..... ‘!
1,4
,I.
C.D
•
•
\O
ON
1-0 •el-
,d- ..-ı
en ON N N
d
0,..
C>
O trı
MI
es
t■
et
1--1
o: CO
\O t-, 0. t. 0. t-...
.4 N
0,.. 0cd•--+
....7 csi
.4... t... 1.....
cs4
1-1
ar)
m
o.: is•
et' N en ON .--1
•-.1 1-1
I', VO
t-..
•--1
en
en
..-1
O
\O
0
0
1..
tX
tY
<
u.
04
aı
. ...; 2
>.......
al . tır
<
P": '''
•-ı
.•
O
Z
cd
F-4
ı
•-.
..-•
F.
<
•
Ch
cd
E
•-•
cl)
..-. .F"'<
E
(n•
•-.
,t5,9
:7 a)
L.
-
. is:., (55 - er
-. o_.-. ...,
E 73
cs
.NU (/)
cd .0
....,...............O --,
i...1 E--4
.--1
N
......
...-
.4
•-•
. .N4
..o
al
..
E
r4 „ E F--.
W Q> '47.,' O4
.-g ...? :D.<
t»
T)
E.2 o,
•-ij
t
d us
0 --, ,--.
cd .0
.-.........
O
<
-...\4^
F-.
•-7
1:1".
O
U
E-4
<
ed
▪
-14
ed
N r,
'-4 IZ,
:C3 — ')
'»
F-. c4
. .....- ...... .
.-.,.....,
>
E.-. .--1 -c-Zıs
W
39
b) istihdam:
ğ lı mı kar şıla şt ı rmal ı
n
sektörel
da
ı
nda
istihdam
1988, 1989 ve 1990 yı llar ı
şı %27 payla birinci
tir. Her üç y ı lda Tar ı m yakla
olarak tablo 16'da verilmi ş
şı k %22 payla Kamu Hizma
inş
sı ray ı i ş gal etmekte bunu yakla
ı mı
Sanayi Sektörü izlemektedir. istihdam ın da ğılktedir.
nda
1990
olarak görülme
Ticaret-Turizmin pay ı %9.7
la oranla cüzi bir art ış gözlenmekte
ı
nda
bir
önceki
y
sı
sayı
40
tleri ve %11 payla
un pay ı %10.4 ve
yılı ortalama i şsiz
ir.
Sayı
1989
Top lam Çal ışan
Nüfus Ora nı
Sayı
er)
1-:
c.1
,-İ
.
1
\c> t...
O: .-.1
L'•••
O ..
trı
1-ı
N
t■
ın
\O
0%
1-ı
sO
ırı
d>
ı ---ı eıl O■
dp
0: ır■ est L-Z
t•••
44
cw3
00
M
ırı
ırı
sO
\O
00
4-ı
er
O
0.
ırı
.-1
N
t■
VZ
.-ı
sO
L-:
d
ad
c,i
cv
N
M
N
ın
C•••
s0
t•••
.-1
I,.
O
yı
ırı
t•••
1:1"
N
yı
,
er
.-4
,
.--1
ırı 0%
dM O.
O.
t's
O.
od
ırı
c.ı
.-1
M CO
\O N
O. vı
m vı
N sO
OO\
I
L-•• 1-1
■C) 4•.4
1
<Z e•••
cd 1-4
o N E.
O N
1
Vj 1.'4
O \ t••••
N
c=5
..-,
o:
1 N 1-4
0% sO
eV
O%
\O \O
0 l'■
\O sO
0.
ırı
«*
4••■
00 et
el- O
0. VJ
d- -
I"
ın
o
1
Sayı
1988
Top lam Çal ışan
Nü fus Oranı
∎0
t.:
CO 1--1
‘0 .-1 ,
,
Cıs
N
M
d"
0\
\O
OLSI
T69t7
O
03
•
o.
Ir)
er
N
:1
6€ .9
OO
■
-
‘4' 00 •
ı
m
(.4
cv
o 00 00
od Nod
71 5251 00. 0
849
1 71469
...
-
,
istihdamın Sektörel Dağılımı ve Nüfus
1-1
.1..
0. m
t.
c3, o:
et
o,'
s OLL,I
ZLIS .
1990
N
sl
M
-"- 67733100. 0
908
16725 6
Toplam Çal ışan
Nüfus Oranı
,c;
S'Z
Z•4 ,
1,İ•
4 1.1'
''''
C%
Q
Q)
(...)^
Se kt ör le r
wı
os
Q>
8
f-,
.-
...,„
E
....
r...
e
H
.-•
>,
el
z
c,1
U)
-.
Q>
a.
i
• ..
>
...w
....,
5'
c
I
4.,
C.
ci>
«ol
ed
C
E
.....
.=4
CP
—
r.,
"
.•••■■
......
Cti
-0
0
10
""'
Z.;
ol
Q>
-sa
al
r...
N• ...
>>
>\
cd
•-•
c)
.sa
41
ol
E-,
4-•
4•••
4-'
,„,
as
or,
.-,
7....
. aı
E
Q>
••-•
co
E
„,,,,
a,
-
o
nı
0
.
o>
d,
a.)
İ-,
...NC
..Nd
:
e.
I
1
N
>
TA
(1)
...
et
.<7
cd
CI)
"
C)
4-,
. . ..
"--
(1)n
• .—e
c‘l
Ta
:3
5<Ş>
aı
....
‘.
(-)
,..
,
,
o
.E.:
ol
-O
4..,
rz
4..■
in
aı
..0
iw
Q)
s.
E--.
....
• •-• •":::
Ci; ..c
e»
e N
...r. <3),
''''' . ....
. .,,
ti
....„
e, N
E
Toplam Çalışan Nüfus
işsiz Say ısı
Top lam Nüfus
>■;".■0
E-
41
c) Fiyat Hareketleri ve Ücretler
1986-1990 yı lları ile 1991 yılının ilk beş ayı ndaki fiya hareketleri karşı laştı rmalı olarak Tablo 17'de verilmi ş tir. Devlet Planla a Örgütünce yeni
bir tüketim harcamaları anketi yapılm ış ve bu anket sonucu belirlenen e ğilimlere göre ağı rlıklı , yeni bir tüketim kal ıbı hazı rlanarak 1 •cak 1988'den itibaren baı olarak kullanılmaya başlanm ıştı r.
Hayat pahalılığı 1984'de %70.72, 1985'de %43.04, 1986'da %48.09,
1987'de %43.01, 1988'de %62.57, 1989'da %51.81 ve 1990 da %69.41 olarak
saptanm ış olup bunun mal ve hizmet gruplar ına göre da:"41ı m ı Tablo 18'de
gösterilmektedir.
Yüksek enflasyonist ortamda maa ş ve ücretlerin sat ın alma gücünü korumak düşüncesiyle 1983 yılından beri eşel mobil sitemi uygulanmaktadı r.
1985 yı lı sonuna kadar her dört ay sonundaki hayat pahal lığı art ışı dikkate
alınarak maaş ve ücretlere yansı tılan artışlar 1986 yılında itibaren her üç
ve 1.4.1990'dan itibaren her iki aydaki duruma göre ayarla maya başlanm ışt ı r.
Bakanlar kurulu 7/1989 say ılı Kamu Görevlileri Yasas nın 121. maddesi
uyarı nca ödenmekte olan ayl ık maaş ve ücretlerin 1.5.1990 tarihinden geçerli
olmak üzere her ayı n ilk mesai günü peş in olarak ödenmesi i karara bağladı.
Asgari Ücret Saptama Komisyonunda alınan tavsiye ararları uyarınca
asgari ücret,
1 Ocak 1987'den itibaren ayda
1 Ocak 1988'den itibaren ayda
1 Ocak 1989'dan itibaren ayda
1 Ocak 1990'dan itibaren ayda
1 Ocak 1991'den itibaren ayda
olarak saptanm ıştı r.
42
90.000.-1.
121.000.-1.
205.000.-1
340.500.-İL
520.000.-İL
Tablo: 17
Hayat Pahal ılığı
1986
1987
1988
1989
1990
1991
3.33-
Ocak
7.10
3.18
8.08
5.71
6.44
Şubat
11.54
4.43
17.09
14.07
Mart
19.01
9.05
24.11
16.47
16.89
20.82
10.68
Nisan
Mayıs
Haziran
19.15
20.69
21.07
31.75
36.47
36.68
38.81
41.48
48.09
10.00
11.35
17.12
19.33
19.77
24.43
34.54
38.40
43.01
26.58
28.53
31.45
36.44
20.78
24.09
25.17
32.82
40.43
41.73
43.97
47.98
51.81
25.02
15.21
28.30
32.22
35.44
17.98
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kası m
Aral ık
44.73
48.11
53.54
57.86
62.57
6.43
50.99
58.19
61.98
65.63
69.41
Kaynak: KKTC Ba şbakanl ık, DPÖ
-
43
Tablo: 18
Hayat Palı alkUunnl Mal ve Hizmet Gru larına
Göre Da ğı lı m ı
1984
1985
1986
1987
Yiyecek ve içecek
45.48
16.89
30.83
19.63
Ev ve ev masraf ı
5.03
3.23
6.11
Giyim
6.70
5.53
12.34
7.74
7.68
Ilaç ve Tıp
0.62
0.46
0.41
0.39
E ğ itim
0.60
0.33
0.11
0.47
Taşıt
6.36
3.93
1.45
3.47
Hizmetler
Eğ lence ve Okuma
1.32
1.25
1.34
0.93
0.35
0.92
0.79
0.66
Sigara
3.03
2.31
1.88
3.63
Şahsi Harcamalar
0.15
0.15
43.04
0.18
0.18
48.09
43.01
Toplam
70.72
1 Ocak 1988 den itibaren yeni döküm uygulanm ışt ı
G ıda
Giyim
Ev Eşyası
Sağlı k ve Kiş isel Bakı m ile ilgili
Harcamalar
Ulaştı rma ve Haberleş me
Kültür, E ğitim ve E ğlence
Konut ve Konut ile ilgili Harcamalar
Sigara
Toplam
Kaynak: KKTC Başbakanl ık, DPÖ.
44
ş öyleki:
1988
%
27.53
5.57
1989
%
27.87
5.66
1990
1991
Ocak-Mayıs
21.71
7.88
8.73
1.46
6.49
3.10
5.96
1.29
3.36
2.21
2.61
9.62
4.78
6.96
1.66
19.46
5.17
0.83
2.03
3.15
2.07
62.57
2.88
1.47
4.53
51.81
1.84
1.37
0.43
2.09
69.41
17.98
2. Mali ve Parasal Geli şmeler
a) Mali Geli ş meler
Bütçe harcamaları 1986'da 70.5 milyar İL 1987'de 106.1 milyar İL, 1988
de 150.7 milyar İL, 1989'da 257.4 milyar İL ve 1990'da 524.8 milyar IL olarak
gerçekleş mi ştir. Bu 1..waları n yerel gelir katk ısında 1986'da %47.2, 1987'de
%55.6, 1988'de %72.5, 1989'da %76.0 oranlar ıyle istikrarl ı bir geli şme kaydedilmiştir. 1990'da yerel katkı %74.4 olup cüzi bir düşüş göze çarpmaktadı r. Yerel
gelirleri G.S.M.H. ile karşılaştı rdığı mı zda yerel gelirlerin G.S.M.H.'ya oran ının
1988'de %22.5, 1989'da %21.5 ve 1990'da %25.2 oldu ğunu görürüz (Tablo 19 ve
20).
1990 yılı sonu itibariyle birikmi ş bütçe aç ıklan 200.6 milyar İL'na baliğ olmuştur (Tablo 21).
Bütçe aç ıklarına karşı lık T.C. Ziraat Bankasından sağlanan krediler, faizler
hariç 1990 yılı sonunda 55.9 milyar Ti, tutar ındadı r. 1987 yı lından sonra T.C.
Ziraat Bankasından borç alınmam ış, bütçe aç ıkları iç borçlanmalarla karşılanm ışt ı r (Tablo 22).
45
et' r. OD
cf;
ın
N
N
O∎ 9-1 9-1
N
N
o: c4
\O
I 1 ,:ı
,-1
1-1
N
et
t's l•-•
00
0\
00
et •O 00
et er
eri
.-1
d c3
er;
egı
c.:
re; (NI A
o: c.1.-i
N
N
.1 .-ı
m
N
.1
rn
ı-I
r%
1••1 ‘13
‘0
N
N
CNN ■0
CNN
I-1
ın
0.
en sO
■0
eeı
1-4 ef'ı
14-
c•I
t:
.-.4
0.00
er;
03
■0
er;
0\ ıeı 1-
A
9'Z
t•-•
0
et \O
N
el-
t■
Ir; re;
O. .o
4 a3
00 t.
c4
t:
ı!
.-■ o ■o
03 A Ir;
L'LL
O't7Z
N
\O N
•o
c•I
N
O N 00
vo o
•zı! ,-1
1-1
oo
9'9
E'Z
017
ç 17
O'IT
1989
c)S.b)M.
a) H.
Ge rçek- G.
leşme
Yüzdesi
0%
Ir;
4'19
T'O£
M
c3 A ■43 vi 'cd it d ■43 d c4 ı• ı d
oM■ m
,o ∎o in N M O 14' CO 1» ril N
rı 9-1 9-9
In
et N
1-1
1-1
m
N
ın
N
.-1
A A o:
9-1
91
9-1
9-i
en
ıt,
o6
t, o.
c". o3
<x>
ef;
o
o
In .-1 i-
.c> oo
c..!
A
t:
cf; c.1 A
t: ef;
N
t.
Nen
m
r.
■-ı
t■ N N
Ch el-
\O
o:Ot: er;
O O. ei- d'
03
O
A
m
en
Oir;
,O 03
03
cv
.-1
.-4
.-1
m
in
1.1
N
.-I
9-ı
91
•1, .--1 in
en ..-ı
17 .6İ
1988
Gerçek- G. S.M. H.
leşme Yüzdesi
er
it;
9'9
L'£
ile Karşılaştırmalı Bütçe Analizi
1986 - 1991
V)
cd ,-1
In m
\O OD
S -£9
6'OS
1717E1
.1717G
2
I'
t7'S
£*£
4'9
917
1990
b) a) G. S. M. H.
Ge rç ekleşme
Yüzdesi
aı
ON
g
\ıd1
,-1
o.
,ı
0 -901
S '6Z
S -4£1
6 -41
199 1
Gerçekleşme
4 Aylık
■
I. Bütç e Yerel Gelirleri
1. Vergi Gelirleri
Dolaysız Vergiler
Dolaylı Vergiler
2. Diğer Gelirler
II. Bütçe Giderleri
1. Cari Gide rler
Personel Giderleri
Diğer Cari Giderler
Transferler
- Sosyal
- Diğer
2. Savunma Giderleri
3. Yatırımlar
III. Dış Yardım ve Borçlanmalar
- Dış Yardımlar
- Borçlanmalar (Açık)
vs
L
46
00 O' O
00 00 CiN
o.o. o.
d
İ.;o
N In m
\c;
irı
O
d
•cl•
03 •4!
o
1-1
e.
o.
•0
N 14 3.4
Bn
1-4
N
N
ırı
<•1
o
O 00 N
d
O
O
C4 Cr: •Cf
00
N O
• -1
CO
o.
N O
0: 0:5
o
d
o
ırı o
1-4
N
1
d
o
1-4
ırı
00
M
O
,c5
N 1-1 er
eri
m
•cf
c•ı
d
1986 - 1991
O
N
1-4
.O 'Cr O
v;
ir;
o
O O. C \I
ic; c;
•4•
t*:
O m
O
ocı
0
d
O
tr3 (NI cs4
0
(..1
o
od
e
t,
d
1-1
O
0
O. O N
1.4
er;
\CS V3
1-1
0
\O
O
o:
00
ir:
1-1
N
ır:
e4 r: d
00
d
o
M %o vcı
•
,t! c4 d
m
eN1
O O 1,5
03 vi t-Z
d
Yatı rı m Harcama ları
Savunma Harcama ları
ırı
eari Harcama lar
at
o
1-4
rN
8
t„.
ın
c•
S
d
cv en
N
0
•
o
<,1
•4=
■0
t,
d
it")
1-4
CNI
t, ■cı
0 <4 d
m
00
,
O
O
d
o
eri
c•1 •z1: eN1
e4
O
1-1
et• O■
d
ın N 00
c•ı 11 gi•
L.
O
ı. o
O. en N
•cf
en N N
0
1-•••
cS d .4!
yukarı daki ra kam lara dahil
M O.
d d
cıs ıfı
47
Tablo: 2i
Yı llar itibariyle Bütçe Aç ıkları
Milyar IL
Bütçe Aç ığı
.S.M.H. Yüzdesi
1975 yıl ı aç ığı
1976 yılı açığı
1977 yılı açığı
0.1
8.6
0.2
5.8
0.3
7.2
1978 y ılı açığı
0.3
5.5
1979 yı lı açığı
0.7
7.8
1980 yıl ı aç ığı
1981 yılı aç ığı
1982 yıl ı aç ığı
1983 yılı aç ığı
1.5
8.8
8.3
1984 yıl ı aç ığı
1985 yılı aç ığı
1986 yılı aç ığı
6.8
2.0
2.9
3.7
12.5
1990 y ı lı açığı
22.6
20.1
19.4
24.0
83.5
1990 sonu birikmi ş bütçe aç ığı
200.6
1991 yı l ı 4 ayl ık bütçe aç ığı
108.0
1987 yılı açığı
1988 y ılı aç ığı
1989 y ılı açığı
Kaynak: Ekonomi ve Maliye Bakanl ığı.
KKTC Başbakanl ık, DPÖ.
48
8.3
7.9
9.2
9.9
11.6
7.0
4.0
2.7
5.4
Tablo: 22
T.C. Ziraat Bankasından sa ğlanan Kredilerin
(faizler hariç) y ıllar itibariyle dökümü
Milyar t
1975
0.1
1976
0.1
1977
0.1
1978
0.3
1979
0.4
1980
1.4
1981
2.0
1982
3.0
1983
5.3
1984
6.4
1985
8.8
1986
18.0
1987
1988
10.0
1989
1990
55.9
Kaynak: Ekonomi ve Maliye Bakanl ığı.
KKTC Başbakanl ık, DPO.
49
b) Parasal Geli şmeler
Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriy ti arasında imzalanan
Ekonomik İşbirli ğ i Protokolünün Para, Kambiyo, Bankac ıl ık Bölümü alt ında yer
alan maddeler peyder pey uygulama alan ına konulmaktad ı r
26/1987 sayı l ı Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Banka ar (De ği şiklik) Yasas ı
1 Haziran, 1987, 35/1987 say ı l ı yeni Merkez Bankas ı Yasa ı 26 Haziran 1987 ve
22/1987 sayıl ı Para ve Kambiyo İşleri (De ği şiklik) Yasası se 1 Kası m 1987 tarihinden itibaren yürürlü ğe konmuştur. 22/1987 sayıl ı ya a ile deği şik şekliyle
38/1982 sayıl ı Para ve Kambiyo İşleri Yasası alt ında veril n yetkilere dayan ı larak Bakanlar kurulunca yap ılan Para ve Kambiyo İşleri Tü üğü de 2 Kas ı m 1987
tarih ve 116 say ılı Resmi Gazetede yay ı mlanarak ayni g
yürürlüğe girmi ştir.
Bu cümleden olmak üzere 48/1990 say ı l ı Offshore Banka ıl ık Hizmetleri Yasas ı
26 Kası m, 1990 tarih ve 117 say ıl ı Resmi Gazetede yay mlanm ış ve yürürlü ğe
girmi ştir.
3. Ticaret, Pazarlama ve Ödemeler Dengesi
a) Ticaret ve Pazarlama
Toptan ve perakente ticaret KKTC Ekonomisinde önem i bir yer i şgal etmektedir.
Bu sektörden do ğan katma de ğ er cari fiyatlarla 198 de 84790.4 milyon fı,
1989'da 158136.0 milyon L ve 1990'da 285356.3 milyon IL olarak gerçekle
şmi ştir. istihdam aç ısı ndan bakıldığı nda Toptan ve perake te Ticaret sektöründe
çal ış anlar 1988'de 4691, 1989'da 4948 ve 1990'da 5172 o arak saptanm ışt ı r. Bu
suretle ki şi başı na katma de ğ er 1988'de 18L11 milyon fi. 1 89'da 31.9 milyon IL
ve 1990'da 55.2 milyon 1 ş eklinde ortaya ç ı kmaktad ı r.
Tablo 23 incelendi ğ inde 1981-1990 yı lları itibariyle ışal ı m ın %40-47 arası ndaki bölümünün Türkiye'den ve %53-60 aras ındaki bölü ünün di ğer ülkelerden,
dış sat ı m ın ise %12-22 aras ı ndaki bölümünün Türkiye'ye 77-88 arası ndaki bölümünün ise di ğer ülkelere yap ıldığı nı görürüz.
,
D ış al ı mları m ızda Türkiye birinci s ırayı al ırken onu Bi leşik Krall ık, Birleşik
K ırall ık dışı ndaki Avrupa Ortak Pazar Ülkeleri ve Uzak
oğu Ülkeleri izlemi ş,
dış sat ı mları m ızda ise en büyük pay Birle şik Krall ığa d a sonra Tür kiye ve
diğ er Avrupa Ortak Pazar Ülkelerine gitmiir. (Tablo 24).
Tarı m Ürünleri dış %t ı mları m ızın %45 ve %71 arasın
değişen bir oran ını
oluştururken %28 ile %54 aras ında deği şen bir oranı da sa ayi ürünlerinden oluşmuştur. D ış alı mda ise yaklaşık %10 tar ı msal ürünlere arşı l ık %90 sanayi ve
mineral ürünleri görülmektedir. (Tablo 25 ve 26).
D ış ticaret aç ığı m ız dolar bazında yı lda 316 milyon
1979-1990 döneminde d ış sat ı m ın dış alı m ı karşı lama oara
sında değişti ğ i görülmektedir (Tablo 27).
D ış ticaretimizin geli şmesinde ula şı m ve haberleş me e
Politik ve ekonomik nedenlerle KKTC deniz ve hava lim
ticarette mevcut koşulları n gerektirdi ği şekilde düzenli u
yapılamamaktadır. D ış dünya ile haberle şme imkanları m ız
değildir. Bütün bunlara kar şın çok sayıd4 yabanc ı ülke il
edilmi ş olup durumun iyileştirilmesi yönünde çal ış malar sü
50
BD $'na yükselmi ştir.
ının
ve %47 arabüyük etkenlerdendir.
nlanna uluslararas ı
ak ve gemi seferleri
a arzu edilen düzeyde
ticari ili şkiler tesis
dürülmektedir.
b) Ödemeler Dengesi
1988, 1989 ve 1990 yı llarında ticaret aç ığı 166-316 milyon
dolaylarında seyretmi ştir (Tablo 28).
ABD doları
Genelde d ış sat ı mları m ız dış al ı mları m ızın yüzde 31'ini kar şı layabilmi ştir.
1979-1990 dönemi d ış ticaretini gösteren Tablo 27 incelendi ğinde en iyi performansın, ihracat ın ithalât ın %47.1'ini karşıladığı 1980 yılında en kötü performansın ise ithalat ın sadece %17.2'sini kar şı layabildi ği 1990 yıl ında oldu ğu görülür.
Görünmeyen i şlemlerde Turizmin katk ısı 1988'de 118.0 milyon ABD dolar ı na 1989'da 154.9 milyon ABD dolar ına ve 1990'da 224.8 milyon ABD dolar ına
yükselmi ştir. Di ğ er görünmeyenlerin etkisiyle Cari i şlemler Dengesindeki aç ık
1988-1990 yıllarında sı ra ile 8.8, 4.5 ve 16.4 milyon ABD dolar ı olarak gerçekleş mi ştir. 1990 yıl ında KKTC'ye gelen turist say ısı 300810 rakam ı ile en yüksek düzeydedir. Bunun %80.9'u Türkiye'den %19.1'i ise di ğer ülkelerdendir (Tablo 29).
51
D ış "Sa t ı m
Türkiye % Diğer 96 Toplam
Ülkeler
I
O'ZS
1'99
E"»
917I
L' L
rES T
ZWS
i
frSt,
w ı ldğ
%Diğer % Toplam
Ülkeler
oo
T'OL
Türkiye
a
---
JEITIA
E
ı
52
.-4
N
M
CO
0.
■•••1
00
O■
00
O%
1
1-4
et.
GO
lın
\O
GO
CO
t•-•
00
O'.
ON
O'.
C"
cı.
e--I
Ir-I
1-.1
1-1
r4
00
CO
O■
co
c>
ON
O'.
ON
1-4
,-I
O
■0
In
Il!
1.
.4
NCO
c3 oz
1(—'.O
et
in
9-1
4r)
C>
• .4
O
eri
od
ev
t-:
ef
C■I
Dış
alım
Değer
1988
D ış
% Dış
%
ali m sat ım
Değer Değer
•o
co
t.-•
en
\ 0;
K)
00
v.:>
-.-
<■1
O
I N•
cr
en
1-1
,
O.
N
E
r
r
1-1
Gd
r.:
V)
9-o
el O.
oz
az
.4-
-
.-I
C.
O
O.
.--ı
'be
az
9-1
t.
o
•-o
1-.4
M N
K3
c•I
in
N
cd
M.
er›
w3
ı
•zı,
..zr
er;
1
et
„I
N N
t--:
94
•-ı
9-I
.
i<:
14'
d'
■
h
oz
N
er
V0
cd
in 1
•
•N
I
N
M İ
eri
Ncd
1;‘‘-
,msc; ,d,.-ıet-
r..
v»)
O
O.
.-;
ı
t.-en
•
„d
o
ir;
en
er
e•İ
1.-1
t-.
1-1
v.;
O.
'4'
cNi
O.
.4
c■I
Q
ı
.--1
er;
.--1
CO
.
en
‘Zr
V)
•-■
9.n
14!
.-1
O.
.4
0
eN3
\C".;
.-4
tel
.4
en
en
1.-1
1
t-.
r•-•.
.-4
.
•-o
9,-,• ^.
0
...4
9-I
t-
LA Q
9-1
co
K)
ad
er•
c-.
n
eıo
■o
co
\o
O.
.--s
cv
(NI r-:
,t. ın
•3!
..-••
__,
E ıb4
o
ur...
.-. •-• 4)
t-- p cd ,.,
v, ı-ı
co
O
er;
ın
1-1
9-1
t....
9,1
vi
ut
M
ir)
05
.-1
İri
.
.-1
IN
1-1
ı
.4
ır;
ın
en
%.0
r,....
o
d
vi
9-1
O
1..1
4.Uzak Doğu
Ülkeleri
.5. D i ğer
2. D i ğer AET
ülkeleri
3. 0rta Doğu
ısffin Ülkeleri
1. Birleşik Krallık
I. Di ğer Ülkeler
rI
Ülkeler
d"en
en . .
e4 d
53
ef;
.X
■
.. O. I
CO
en
O'IZZ
'911
---- -
c4■
'LE
‘ 51
'017
O
ff.
£'1 £ _.
"I
1-4 .
E-
O.
I. Türkiye
I.
aı
y>: ....E ,ba
a)
Q
La
Kaynak: KKTC Başbakanlık, DP0.
1.■1
co
■o3
t.....
262. 4 100. 0 41. 7 100. 0
in
1....:
.,
Toplam
1990
D ış % Dış %
alı m
sat ım
Değer
Değer
1989
%Diş
%
satı m
Değer
Milyon ABD$
.0
O\
N CO
9.•
•ziN
0'00i177S0'00i'S IZ 10 '0 0 1
1986 - 1990
d
i-i
er
ak
r.
65. 5 100. 0
K):I
1---
cv
O.
I
m
N
\O I ■0
V:5 1 ‘1!
CO
00
t■
t':
N
14
M
.
O%
N
yı E
atı
c•I
N
en
0'00 I
Os
\d
•0
,45
.-1
ııı
c;
I'S
t■
0'00 T
‘tO
d-
M ilyon AB D $
986 I
m
ad ef; N N
N
,..
01
~4
g
.—Ir
dnı D
>1
xcis
3 • Uv)
E Z
g>
'...:
.
et.
O.
o:
03 d
.-1
o\
00
et
O.
,
E
,4
>,
d,
_
C4 ••••
[.....
,- -2
tı). . o
..,rd 4.g- >011"•r.
g>
I 11 O .15 : . i ' 74'
F.. 7J.G?›.
E
:
"-C;:?
.1
tn 'Z
•-.4
c4
.
54
E
ad
1-4
0-ZS
ao er>
6'0
ırk
.-I
L
ı-, d-
ei!
.-1
Ö
£'91
et
in
In
c,I
S '£Z
1
6'9£
O• 00• en,, d••
00 ,
eh
971,
en CO
c•i 1-;
N
9'ZZ
,t.
c
o
:i
...1
..-
,..
O> .g
:" .1-.
-z,
cs '.
r:
4)
o
.12
evi
TOPLAM
S'9S
00
tv en
d.4
.. er;
et
:,
ii 1.44 ,ii.
eq
.-•
O
4:5
t' 79
17 '6Z
L86T
Ok 141' 00 ceı
er; C4 4:5 t4
t. wı.
N
I (.1
1'9S
9961
.-1
...4
ger'
'
---rıl
M
ko
v.;
ty
0'00 1
%, o ın
Ö
1-1
Z 'S S
1-;
er;
O-00 I
t-... ın
14
N
ın
Ö
5 '5 9j
No
O '00 T
,_ _
.-7
17'0
m
er
c•I fcı.
LA
M
L'O
686 1
In
9 'O
N
9 'S £
O
'9I
1-4 In
eri
: erid
Z '0 £
et
∎0
Nd N
9 't17
Nr
et- m
L'ES
N
017
066 1
■
N
t 0
L'E
17'LE
S '517
%
■
L
m1-.1 M
cfiyi
c:t
5 d' od
∎ d• cl
d- c;)
c--
co rkrı
o
d'
M ilyon ABD $
CrI
C
in< OD
cd 7
NÎ
e4 d r:
oo cv N
cd od ad
N N
M M
„It
T-ı
0
ın n
e\i
esi
o,
N I' ‘0
o.
In
d
N
N C-- O
O
cv
1-4
d
O
O CO N
.
•
oı
t-- N ∎Cı
co 1",•• Csi
cs4
■o
c3
kcS d
GO
O
O ON
e4
eT
O
d
N
•
'aQ
<Nı 00
OZ
c;
%.0
0:
rsi
•
C:;
O
d
O
E
<-1
<X)
tM
T-4
CO O's
ıı
trı
ir;
O.
M C)
c;
7-1
03
esl
:o 00
sC>
N
1-1
oce> c:
•
o
•
O
ro
e
Ci
O
•-•4
OC)
C7•
trı
M
ır)
0z
esi
T...4
C-4 C/•
•
CO
C`,
CO
O
%.0
est
CNI
a'
-
2
ın
00
4-4
ct ‘.
d
ct
N
n d .
'O
t-
N
esi
T-I
M Mm
•
(-
CC
›,
CC
E
C
d
›,
....
:5 `-',
r:..
u
O
aı (-,
d
...., L-.
el CC3
(/)
d
4-,
ri
›e-.4
el d ed
'bn
>, -5 ›,
,..,
Q
t.:1 :=4 N
.n
7-,' .F;z
..s.: ::::
tık tı.> d
V)
L..
<1.)
7)
-C
d
• aı
-zı
.-.4 > o -o
e:t
el
aı ...
::,' E
O
aı
54
E
aı • ...
>..
ezt
>... aı
>>
> ,..
el aı . c • >
1-.
-c:,
cl>
aı .1::3 ?.et >,
cd
..., E
.—
9 E Zsd
-
'zt
tNi re;
rf;
, 4-ı
4 -•
H
v:-.3
O
m n0 O.
•
•
aı
O
d
rq
eq.;
e:1
6,
d
4.
"
<
:5
1
<1..)
bt)
....N
,...
N
:.
Z c9
*(7)
i.:
aı
aı et
-o
-0
cl > ›.
d ..-,
ıl) ..E ,
-.
E .e, :5 e' • ve
'0
d
üQ>
n
cd o:
04
O
55
Tablo 27
D ış Ticaret
1979-1990
Milyon ABD $
Yıllar
Dış Al ı m
D ış Sat ı m
Aç ık
Dışsat ı m ın D ışalı mı
Karşı lama Oran ı
1979
1980
1981
90.8
94.4
104.1
35.8
44.5
36.9
55.0
49.9
%39.4
%47.1
67.2
%35.4
1982
39.5
80.4
%32.9
1983
119.9
145.3
41.0
104.3
%28.2
1984
135.6
38.4
97.2
%28.3
1985
141.7
45.8
95.9
1986
153.2
52.0
101.2
%32.3
%33.9
1987
55.1
52.4
165.9
165,7
%24.9
%24.0
1988
221.0
218.1
1989
262.5
55.2
%21.0
1990
"J81.5
65.5
207.3
316.0
56
%17.2
Tablo: 28
Ödemeler Dengesi
Milyon ABD $
I. Cari İşlemler
A. Dış Ticaret
1. Dışsatım
2. Dış al ım
Dış Ticaret Dengesi
B. Görünmeyen İşlemler
1. Turizm (net)
2. Diğer Görünmeyenler
(net)
Görünmeyen İşlemler
Dengesi
Cari İşlemler Dengesi
II. Sermaye Hareketleri
1. TC Yardım ve Kredileri
2. Di ğer D ış Yardı mlar
3. Bedelsiz D ışal ı m
4. K ısa Vadeli Di ğer
Sermaye Hareketleri
Sermaye Hareketleri
Dengesi
Genel Denge
III. Rezerv Hareketleri
(- Art ış +Azal ış)
IV. Net Hata. ve Noksan
Değişme %
1989-90 /
1988-89
1988
1989
1990
52.4
218.1
-165.7
55.2
262-5
65.5
5. 3
18.7
-207.3
381.5
-316.0
2a 3
25.1
45.3
52.4
118.0
154.9
224.8
31.3
45.1
38.9
47.9
74.8
23.1
56.2
156.9
-8.8
202.8
-4.5
299.6
-16.4
29.2
-48.9
47.7
264.4
10.9
5.8
61.9
15.6
4.3
103.9
22.5
2.1
169.9
43.1
-25.9
67.8
44.2
-51.2
63.5
-40.4
-87.7
-169.3
117.1
93.0
38.2
29.4
33.0
36.1
31,6
-29.8
25.2
8.8
-6.5
-5.5
7.5
-9.7
-30.2
-72.2
-78.2
3.6
-1.8
-2.3
-150.0
27.8
Kaynak: KKTC Ba şbakanl ık, DPO
57
•
E
cd
Cı.
O
O
1-1
O 1-ı
O% et Ifı
e•I
CO
0
00
1*
m
oo
1-1
ON
CO in O N koı en
en 1-1 N en en o
Oh en O OD
kr) O
N 00 M ı n M er Ch It
00 O. ı-I CV M
00
1-1 1-4
1-1 (44
N
N
N en et 00 00 t■
1-..!
O O N er C■
<4 r d
vi dr: c-.! d o:
74 N
O.
O.
1.4
Di ğer Ülkelerden Turist
N 1-ı
O
00 X
O O.
rı>
1-1
..:1!
■‘)
d
N 1-4 N N
• cı en er
t*. in er ■0 N es.
00 O t•-•
•0 O CO
O
1-4 N t-4 et' ■0
0% N N en o ■
CO m et•
ııı O O O. .1
•0
.-ı 9-4
1-ı N N 1-1 N N en ın
e"
00
O 1tr)
en
ıf,
,9
Qy
Qi
i.
00
csi
ae
•0ev est
c.4
en et
d d
o. aı 00 oo
t
-
O
«;
C>
en %0
d
od
os
oz
d.
c0 00 00 00 t-- r. 00 00
co
E
N
:0
•°
CO In CO O
1-ı O •t>
t-4 1-ı 00
v:ı
vı O. N
O 0,
•0
CO
en
izt- in O. .o O. v)
sO
O. .0 ■0
Z
433
44 03
Ca
C13
N en et
ııı
co O. c
00 00 CO 00 00 CO 00 00 00 00 o∎
O. O. O. O. O. ON O.
0% ON O.
00 O. Cı
O.
1-1 e-I 1-4 1-4 ri 1,1
58
er)
ı n ııı eN1 ,zt
ın 00 en
en t■
en er en en
r•-• 0% C> O '4' t.- 1- ı et ııı
•
1-1
•-4 e-I
N est
0 er et N O O.
ırl /-1 1•4 " ■4
199 1 (Ocak-Nisan)
T. C. den Turist
E-.
Em
• F.1
5 ad
IİV BÖL ÜM
MERKEZ BANKASININ 31 ARALIK 1990
ITIBARIYLE YILLIK HESAPLAR!
59
•
Z
z
D!
z
aa
N
ed
al
2
(4
wZ
<
C2
-
U C4
Em
D °
ha
CO) •
ao a
><
Cs3
N
D
0
E-
60
61
HESAPLAR HAKKİNDA AÇİKLAMALAR
Milyon IL
1990
Aralık
1989
Aralık
14.984.6
6.592.0
(1) DÖNER DEĞERLER
Kasa
Yoldaki Paralar
Altın kasası
536.4
Efektif Deposu
24.064.8
14.75L4
30.995.9
4.566.7
209.405.0
175.456.9
279.986.7
201.367.0
(Dolar Karşılıkları 31.12.89'da 6.388.478
31.12.1990'da 8.220.135.— ABD Dolar ıdı r).
Hariçteki Bankalar (L)
Hariçteki Bankalar (Yabanc ı Para)
(Dolar Karşı lıkları 31 12. R9'da 75.986.279
31.12.1990'da 71.539.313.- ABD Dolar ıdı r).
(2) KREDILER
Hazineye K ısa Vadeli Avans
25.000.0
Hazine Kefaletini Haiz Bonolar Üzerine Avans
ihracat Senetleri üzerine Avans
12.919.8
156.4
12.950.8
3.329.6
300.0
2.288.8
445.6
1.329.0
424.7
2.028.2
286.8
2.937.2
Küçük Sanat Erbabı Senetleri Üzerine Avans
Ticaret Senetleri Üzerine Avans
Sanayi Senetleri Üzerine Avans
Tarı m Senetleri Üzerine Avans
Turizm Senetleri Üzerine Avans
(3) BINA VE TECH İZAT
Teçhizat
Eksi: Amortisman
5.126.8
48.586.3
233.5
J.71,2_
160.5
Bina
Eksi: AmortiSman
679.0
63.6
615 4
ffiZşııı?..
(4) DIĞ ER AKTİFLER
Muvakkat. Borçlular
K ı rtasiye ve Matbua Deposu
62
1350. 4
29.2
3.379.6
88.9
21.026.3
174.2
I
46.7
127.5
678.7
43.2
635.5
763.0
2.698.3
20.8
2.719.1
(5) HAZİNE CAR İ HESABI
Bu kalem Hazine Cari Hesaplar ı başlığı
alt ı nda
yer alan hesaplar ı
n bakiyesinl göstermektedir.
(6) MEVDUATLAR
1990
Aralı k
1989
Aralı k
52 610. 9
48.300.4
Türk Paras ı
Yabanc ı Paras ı
(7) MEVDUAT MUNZAM KAR
ŞILIKLARI
Bankalar aras ı
mevduat hariç, tüm Bankalar ın
It mevduatlar ı
=
%15'i ile döviz tevdiat ve mevduatlarm ı n %20'sinin
Merkez Bankas ı na yat
ğı hakk ı nda 35/1987 say
ı rı lacaılı Yasan ı n 24.
uyarı nca yat ır ı lan miktarlar
maddesi
ı gösterir.
(8) FONLAR
45.448.3
33.908.7
5 8.411.4
35.623.1
...d
103 85 .7 .
69. 531.8
116.7026
75.448.5
Faiz Fark ı Fonu
Turizm Geli ş tirme ve Tan
ı tma Fonu
(9) DIĞ ER PASİFLER
Muvakkat Alacakl ı
It ve Kby. ile
Alacakl ı Transituarlar
Hesab ı m gösterir
123528
7.134.2
227.6
ieweıene~
958.8
(10) ÖZ KAYNAKLAR
Sermaye
İhtiyatlar
439.0
12580.4
l•
.573.
72
976.6
2000.0
Sigorta
12492.2
KKTC Merkez Bankas ı Fonlar ı
8.778.8
773.9
1.1.90-30.9.90 devresi kar ı
Sigorta
KKTC Merkez Bankas ı Fonlar ı
24.044.0
24.044.9
11.387.0
9.501.4
1.082.8
46.016.1
63
1989
1990
1.1.90-31.12.9 0
(11) PERSONEL GIDERLERI
Yönetim Kurulu Maa şlar ı
129.7
Personel Öd. + H.P.)
Maaşlar (Asli maa ş + Mem.
Emekli Sand ığı
Di ğer
(12) IDARI GIDERLER
Sigorta
K ıymet Yollama Giderleri
Kı rtasiye, Matbua
Telex, Telefon
Di ğer
(13) VERILEN FAIZLER
Banka Mevduatlar ı
Mevduat Munzam Kar şılıklar ı
Döviz Hesaplar ı
(14) ALINAN FAIZLER
Dış Muhabirler
Yerel Faizler
1.1.89-31.12 89
61.4
570.5
100.0
79.0
1.343.5
1.473.2
749.5
810.9
8.507.7
6. 002.1
162.7
140.7
17.4
28.5
17.0
10.5
73.0
49.5
8.777.8
6. 231.3
8.970.1
3. 593.0
10.744.4
5. 424.5
2.833.9
1. 925.1
22.548.4
10. 942.6
===.....
38.804.7
18.421.7
7.474.5
25. 896.2
(15) ALINAN KOMISYONLAR
418.7
408.8
Yabanc ı Para
Türk Liras ı
658.0
307.0
1.076.7
715.8
64
V. BOLOM
BANKACILIK ISTATISTIKLER!
65
BANKACILIK İ STATiSTiKLER İ
Müteakip sayfalardaki tablolar a şağı
derlenmi ştir.
da listesi verilen •ankalar ı n verilerinden
K.K.T.C. Merkez Bankas ı
T.C. Ziraat Bankas ı
Türk Bankas ı Ltd.
Türkiye İş Bankas ı A. Ş.
ı Ltd.
K.T. Kooperatif Merkez Bankas
K. Kredi Bankas ı Ltd.
Türkiye Halk Bankas ı A. Ş.
K. Vak ı flar Bankas ı Ltd.
K. Ticaret Bankas ı Ltd.
K. Endüstri Bankas ı Ltd.
K. Faisal İ slam Bankas ı Ltd.
ıştı r)
Asbank Ltd. (Haziran 1986 tarihinden itibaren faaliy te ba şlam
Ltd. (Mart 1989 tarihinden itibaren faaliyete ba şlaAkdeniz Garanti Bankas ı
m ışt ı r)
itiba en faaliyete ba şlam ıştı r).
1990
tarihinden
ık
Ltd.
(Aral
K. Iktisat Bankas ı
66
•
•
N
CO
az
CO
‘d
L-.
c)
I
L. ...
E
‘..)
. d
..., ....
o
\d
!; C).
-4 0
If )
co
C
,r;
N
CD
•
un
en
c.z
ee;
Nt.
(N4
trı
un CO
in
N1-
vi
cd
d
V>
t■
vii-il
t-:
ıf>
(...;
•-■
ir;
ın
C\
in
<
o.]
-t
oc;
N
N
1)
F
::
1--:
(0
,g
o,
et
NI
‘r
en
c:3
N
N
v-i4
I-.
u>
C.:
Cr
5 a,
`1::
ON
w:
...
o L...,
N
C
ÖU
..!4 c
VD
o
M
\c
0)
0\
C)
CN
o)
ıç>
d*
co
d-
,-,
iN
en
o1
t.--
vı
O
.1(,0
C)
Q>
L.
U3
en
M
t:
.- ı
<,1
.4!
. ...,
<-4
U)
..
<4
ı .,in
en
~1
VD
VD
az
,
,Ö
03
co
.4
Cii,1
.4 .4 .-1 ,4
OD
en
e-1 .I er> ■40
O. e4 ef ad
.4.g g,c;:g1'
C.: Ni C.: u<
0D 1-1 VD C> CN
...1
o\I c\I en er)
t'. N
In
ir) ff
cNi (T
en
1-
ef> O t.-- cp \
ces
"1
E
00
•
Ir,
co
m
d
.
CN
o;
CN
...
Z
C2 .c7; "31 Ii
.. ›.-1 ri co
w co
,,,i i
0\
,..;
0)
tr)
SC)
et'
el.
tı,
en
\O
(r:
C;
o)
O...
Cr:
ozi
er
.4
\0
en
en
\O
..1
.., ei
-,-,-,
<0C '..-
oz
',:t
t's4
‘0
t.
t•-•
.!
t--.
'4.
rf;
O crl crl
Nı c7.; TA
ir,
Ir c • r1
C,) d ...Iç
VD
d•;t
00 6°
CN
Ir;
1-1
IN
ed U
..g ..w >
-Y
(1) -\1 U
z;
In
1 ,-;
l•-.
c‘I
vi
r;
en
(4
t■
--"
CN
o.
ef;
.- 1
t-:
,..;
c..
.
en e...
:2903< ... ..
C
as ,,,,
03 .',3 ".
>04 -,z, o, d
C0 :..; 00
cf2 c.) O\ ...,
c.) (Q 9-1 u>
nz0 E
cu
c 03 ...x ...
•,_.
cu
:::-'
y .-y o 5
e
o o. O. co
d
.4 .4 re; 'ZI4 .14:
4 ;
«>
•.1- .4.
0. .& c:N
t. cıı, '5(1) 1:
ett . cra • "
N 00 In GO
Nı
(4
tel
en
O)
...
00
un
1
en
lin
,4
en
(„4
Sa
<Ni
en
.-4
\e v..)
14-('
co 00• OD• ...9
,......
M
M v-il CO GO
41
\O
c%.4
o
N
0
c4 \Ö 1,t: cO
cd
ON u-ı 0% ■40
cv (...ı
t's
GO
lf ı
c•C:ns
■CS) eo nC1 eo nC1: (1)
: : ..; gı CL .4
1' s.l ; 6
670
9
or; o4
n4 n4 :a*,35'Y,... 7,
c.,..,•-•
-o
-o U a, O O
.t. v)
C>\
ef- c o
.4. C \I
z:t.''' (.:"5
Z 77,*:4..::-E=; - .''Rc
:''' ::
-g
kr)
L1-; t" ‹)
"4 O‘ '4
.■
C■1 Cs4
1.
Ca
v-il
,:s!
c0
C>
4
‘1-
d
CN
C)
f".
t.:
C`i
t-,
tr)
r.
%.0
Ci'■
o
et?
..-ı CD SC> O.
co
en4 ı.._,
ors
,. ....
c,1
,1! ,z)
,,s
...,
Cd cO■
en V>
vzi Lri vi LA
t...: t-Z
t
,,
d
.-1
1-.1
\CS
err)
CO
OD
03
.-,
Mci 00
,0
0d
U
-6. 2 e°
03 4-J
ı "o caccı co
i. c.>
-,
\43 ef ...w
cc
Q> C C 1-.
(7). E .(Z) ( 4,
O r.,
C
en c> arı .4- U ••al U
c:, ,..; .::,
" il ò7
C
,051151
°\
o§ '"E E-'
0?, cu c . a
..
Ec>
- g
4-, in
C.1 CN OD .--
d, 0:5 d ,,,,iı.
o; 0d .İI, ,,.;
'4:9
rf> •zt krı t.
:
=9 es'
: Cl■
c\I
"I
-, .„,,
o ..- o.. r..... . :: -
M INII eqi. ,..,
cp O\ cV .-1 • 5 N ev ° C>,
CO . , -Y O'' co
F-. 1/4_,
O i. ,.:
N
f'-' cz E :c -.
e..li .5 (.4
■ı3 .4 ■43 .4
C■ en .. 00
en CO .-.1 o
1-1 1-1 1-4 ...,
..-1 1-1 1,--1 N
.0
03 ›,....,
0 (1) 52
" U " c%
-
g 1; 72
4
f!.
Z .0 c,) .G
-Nı
aN
CO
I-I
- 00
kC)
el
I-•
C"
.....
O.
<Ç
--..,
....<
...
C13 00
..".
Fi ({) ."-C 1
00
Ii.
_....
CİS
' ..
ON
-1„
1-1 < .-I
„,..
L,
<
erji
._Ca..._.s... E.,..
ca ,,,,, ctl xs
N
«I
4,N,.,..
,,I
:4
:1
8
E-
...a
.C
." 7.
: .6. :§
0 :-. ,„z
Fıi I 1f25 •=E
<N en en
co
,‘,.O
,..;
M
VD
8
.-ı
en
(J
r).
f .10-3
"3 >"
-Y
M
d
M
.--1
cts
:=
ca 4-, •-,
4
1 .N4 C1:11 (4
er et et
N00
.
In
en en en N
.--4
,A
c0
ad ad 0,
cd et!
„t
•zr
O
CO
C,
00
54
e.
00
ş
--"
ii;
Z
Q'
Q) Q)
a. • c
-, :
ta
[4
N
O
Cz.
(1) .7-9
ı« ..,
5*-Y R! 4-'
d- un un un
on V3 00 CN
C)
O vo
.. ...2
4O
, .....
.4 .4 ef ad
■43 .--1 on VD
v.ı e kr› c.
co r.
,,z;
M
a
N
l cy.
II en
1• en
°C5
C°
.--1 C> CN 0 ■
eri
ell CNİ re3
c4
.-4
ef
,..
= "ci>41
.n
E o■
CT C-.. O un
iNI
-.1
:C> . 02
t.-- un un en
co
oj
kr)
..
İ" en O p%
1...
i In
•-• ._,
Q)
4-, cu ■-, ___.
O.
t.. ee> Q0
e\i
1-I ef)
14-
.4 .4 ,4
:..."
I
0
1- IT 0\ O
c•I <5 43 1:
1.. Un d- ..
C■
Ir; et \C>
°d Cş
i:
o
03
1- z
M
0
m
C\
\.')
d
,--ı
Nd
t■
c) 4_, I,. ■-«ı ...
1. • ,,,,,I
-il := e:3
c0 cf
c O.„.,
__,
O. <
1". .CN
-İ ...:; e 3 j"..:>_?<
1-.
o...N ı...N
o, ca , . . .9
....
ıiı,
O \ (-) --5 co ..9 r
c6' 4.J
O cı).:7-:
Z
67
•
> = ''''o > za 9~ 9 ta > ,,7; rz;'
0,17,
z
ort z co o-, O ■c>
.<
;
,q;
n
cr
°
.«.
C: •- •
1.• ..-• ii •
PD
7k".
,,
rs
3
cı, co `< a-
"
o>
«-)
Zıı. A
>0
(t,
3
n
4
o
C)
-
7r
'k
''..
CIı
14
t>>
0'
N-1
:4
CO
sO
•
4
Vı
.4
N+
C) ■4 ■3 ....1
P° ;12' :1' t"
-.1 .--1 V) 1...>
4:. sO N- 4 eı
L" O e •
O •■3 O ta.>
•-•
P*1 >
> V)
..§SO
C° ÇO CO
•N
01
\
[11
,,,
i
=`.<
•
•
po
••
trı
t."
P
co
In
YD
IJ>
•-•
CD
eB
.4 M P)
13
k.<
Sh: ' fD
Oı
1gr,
•-■ o
co
rp
1-3 EL M
N-
9. 9
5n
n
Ne
sn
3 m'o-r<9
;
<1)
_
"
CO
pp
°1'
B 9. o. rs
z. cr o
em, co
PC.
t.)
N g.
,Zıi. g2)
;
e4.
oo
r. PVI
N
Ş-1
eı
F+
N
Ln
V1
1D,
I-'
.
■-•
*■
V"
N
-J03NO
tıı --J 03 O
:-.1
o
No
N
t.)co
u>
5.4
:"
o o
on
ı•-■
00 1-b ı-ı ııı
0
1-1
w
P3
.A
oD
N+ N+ N+ N+
1") t" P% 5‘2
°)
n
A5 O
..3
.4
N> Ja
P°
Y:2
1')
5:1
3
Na N
`4.." "
.4 on
•7C" 10..<N-•
po
O.
fD
Co
C
3
t.>
4:.
P°
ON
0\
:4
N
3
P°
tn
f2.• N;t'
P,
P3
.,2 co
M o t.1
tk)
P
ta
al
ro 9 al O
?-r. 'il'
0> (;)) P :...:.
1;n.• 14
(rn`
LU tn Ln Ln
c>.> -N ON 0
Po r P
ı-ı tıı
Po
ı-Nı
cc
p,
ON ji
>
4-•
O
.0 10
CO
0%
-
O
ON N> >-1 ch O
AN P P■ ?o
p
tıı
1%2
IN>
••
P` P° :2 ÇO
t.>
NO CN J --.I
.43
■
-
• Oı N -At.>
■0
t%)
■-■
O ..121.
Y) ;1' Q:
w
o
0> O
F;
Z: 74: ;gpf?ı)
-
ts.>
tıt
Vı
..%2 1%2
o
P
-P. (.3 t%> W 00 OD 00 •0
'.-‘ '." .I-. 1." :" l ' 1" .4 -N N
F-.
lı0 1." C> ÇO
t.>
C^
In ın J>. U4
4>. N4 tn CO
U4 4:.
:)°
14
NO
°
).."
9
P
\
:C)
:%2
" P\ P
ri 1CD
sO
V>
o o. 4›. ...>
4>.
c.,..) oo c..» t..>
I-. -I>. tır 1--•
?‘
J>. .--, V) -.4
:4
ON
N
F+
;A P\ P` NY' P ço 5n P
(A
C> -11:h u,.>
CD 11) 4>. 4>.
68
CL. ar•
P
r•
aı
1:0
fD
,•1,
1"
O -P eı
n...rı,
3 roco O fp •
tıo
•-•
I-,
C
L"
N-1
0) 3
ctı
.% ‘2.•
C'
ÇN
■.., m '"»,..
o
sx■
o
P1
5
â. g (1, z
e)
•
co
**-3
Ua
...3 •
US C:
4'
N
P
P'
;›
F^
,
w
w
51).
D)
Oo
N
Co
Cn
B
<1)
11 . Cı.
n
o o k" ,-,
Y1
•-■
co e- 9 cm<
••••
■-3
O vı JO\
:4) Vı :o P
ON
V-12.
cı.)
CN
I-1 ON J.AM)
03
UI sO
5) P° /..A
‘..1.1 1.•1 SO ON
1.1J
:£5
_
İ-3
co'
coa 5 <I>
o:
g521
3g
P
tFı
t
00 41 O ta1)
7;' PD VI P 1%>
l'''
N
0% ON ON V:
03 .4 Cı■
1-• -.3
?ıı 01
C/Q
.4
•
c) co
1:0
ı-^
w
P
0
N
P
J
••0
ç;
1--
ı-a
• ••
-
a> o
Nı e)
-
I
o
E
v.)
'zr?
N
O\
t.:
ed
1.
O
I
•
E~
c c244I5.
o
....
14.
85
°d
0,
s43
°°
le;
eei
44-
Ir
en
t:
co
.21
en
■to
en
o%
.--1
4■1
oo
CO
ZE ...-. -
'e
t...
N Nin O
Ir>
‹1!
er>
51e7P40
,4eri 04 \45
. oc,
06
c•I
co
\:1
i
f3;
ecei
CD
N
en C% t.'
In 03
°‘
in
•
,42
oo
od
sel
.
...
vz>
Q> ,..
O
eNI
er
gel
t-
a> 4D3 -+,$>.
›,..
n
<
E
O
4
49.
CL
0
E-4
2
4"'
ıeo■
1.4
kr> in 00 O
Men 1- ,-1
AefAd
-70:,401
00
". 00
\ e:> e....
1- en
c5 e iC3
der
el- sd
ın
LA'∎0
d'
t.•
44-
NI
e.I
,..;
Ni
Le;
0,Z
.-1
00
CO
C■11
V0
er
,d4:.0
.‘d
t.
■
Z
<
..-1
Z
<
V)
•""C»
•-.
41.4;
4•J
., CD 4.., 1)
5 > 5.
›
., ,
-
\O
O
1--1
.4
z
•
go
IZI
>
7
w
Z
C-.•
o
14
CO
ai
e%1
en
e-.4
,f vd
ef
t.:
.-1
VJ
\o
en
.e.›
~ıir-IN
i-
ii'l
'
ii
i
c : 1-;
ş1,12 g gı i,1
E
,4:-'
c: t.: e4 M
d'--e
,..1
cco,
c...
cx
,..1
d
,
,4-
0% en en 1--.
,...
.--7
...i
c•I „_,
4,4
,..,
rei
\d defd
oo C0 In er
MMCNM
•41-
oı■
gget.r'ı g
N
\o
\41
er
44-
c\>
1er'
er'
oo
en
e4
CO O 1• ON
N
,4
,0
4-%
kei
O
\O
e4
O 'I- Le-t
IcP-ı gkipi g
\o N in et
e\İ ef eri e\I
N
00
N
et let
en O
" en
"
tzt! er'
ı-4,-ı
eri .-7
N
ee
,...~.9.
E
iCı
d\dee
c
u:1
::::: @.0:15)
r••• 0 \O .-ı
„tt ert \cs .
cp O 1..
O 0.■ O "
o
<N 1--4 N(-.1 >
Nir>
41
1
E
t-..
"4
c) ,--1
‘dcdc)
1.-- cO.
N It-, \0 to
et!
\d
\ıS cd ."
Td
'5
.ri
aao.
NNNN
4>
t--,o-4nm
.4d
N.-0C!\450:
ıne
e....
‘:1- O
r... 00
en In
.*
dAceit.:
O 0
1-4 c5c4lei
174=
>1:4) •
\O
\C) \O
" 00
1'. C-.
CN
'et O% in ın
.-4,-,,-,,
„1.
4
ı
i ı■ c\i ı
ı ı ı ı
l.r>
'İ" M ON 00
..w
t4 eri
,r ,t
e\1
:4'P
-E --•
°14
t> j 4-,
44 ...
'21)
( ..
r.;
In
en
441
t-4
CX
14g
N
ef
-
E
t..
ed
er
\ts
1
en
m
M
...1
v:3
4■14-4n.
M
C)
oZ
N
&th
■4:3
...I
N
\O
" e-s
00 el-de
1n 1--°°
m
d
`1:'
14t• N
t'. t'..
\C5
O
a E 0
EZo
cd '' >
2w
b
.c
....
E-4
.-■
az
■43
,..
=
W
■4:3
N
44
1:
co
os
co. ,-.
ev
A
.0
.43
er
e
t.:
.-ı
,_4
1-e
%d
.0
11
en
.-I
.-4
\ 0 \• O
0d \cıog ,%;
..4 idc
\O en
03 E ••••
•
.-1 t-- 1-1 t...
mmm ın
\O Ln \c> .0
m
re;
m
eve.4esı m
mcomm
..-7
1y
d
ın
o■
<,,i
1.-1
at
". ca
to al
ıtt \O
05 zi.
oo ....
co o■
0, , cN
....1< .- < °%
- ı <" ...< <
k •"''
t. t.
et d- Na
c•ic•/0■ C-:
..--1
en
le
L'.. arı CQ CO E ı
ad
N
de4c.:Lei
g
ga...
4
-
\O
N
\.1
! (;4
1
:a;
'O E .
1:
452
...~4-1
crı Ch in en
v.:
oo
t..
d
NI
4,4
,--ı
c,
.0
(.4
M
o
d
d'
N
.<„..., : ,,,
Tdcd
E ig
..... n
t4
M 00
•4'
t•••
N
ev
ile
if;
4-\>
d
,,-,
r....
E-,
.-5
co
E-,
ON
<NI
t..
-
Cd C.>
In
0%
r..:
.--4
E-.
O
•
m
en
.,:s
d7i
,. ,
d ' en
ba ...
oho
esi
cs: ci
M
.42
'et
t.".
r..
00
.tt
wys
.-1
Noo
›"
Od _.
k--1
Q
0N M
t...:
t'.:
«S
1-e
o
ir>
O "I
‘'' 4.4
ON 1-1 c■J o
L-.4
en
,..1
2
gı ı.d
,f3 o
E .-0
000
.--I co <,1 o 7::. 0%
en
O
1:
-
N g 2g1
,-,
1--- o en 00
•
et
lf:
c>.
1.
E-,
LI.)
e..4
C)13;; e4ci
I: P
E) 4.'
:2
•
Ado:r,!
"
.-....-1
d- C> \ 0. t••••
erı d- cı■ ct.
v-,
44•
°
M
C
t..
L'
dc\IcıZee;
.--ı .-4
47 ,-.
e.4n
Cl1)!712::
kr>
kr. N 1
as
am42
CZI M OZ A t
'
I-t...L.0
(N •Zr 00 in
.-I
c..4
-4
ey
44.;\ddef
■■
9- 9... .°L.4
ON ın en en
t cn
en
OCS m
od rn
oc5
. 2 (J.
N-a. ..
„, esri
aı 1 os
›...0 E
<6
E-, G> 0>
Sd i; ti
inr
"
.--,-o
_4,
' ey
8. w
cı3 at3
'
`..
,..,
w < :1 10
-° -5
1/2,,
°1 ;° j IS;
ı.
69
•
e
0'.
-
F
Em
cs
o
1.4
v,
:8,
.4
o
O I
M
✓O Ov, .z.,
S
2 ..w 4>
e A (1)
te
<
..2
:Il
o-,
d d d d *g e9
000 o
....4 1-4 1-1 1-1
:3 _,
13
aı -...,
.x o\
.-1
d c:5 d d
o
oo
cs
0
cs
0
d cs
o°
d
o
•••4
"4
d- OD
er)
oo N 0. \O
In N Co
\d
de
de ır;
re;
c■1 c4 c•1 .--4 Z6'
O $-.
4-> <
O
£'44
\cp M N
CN
C-.
\O
ı
e4
,,..,
t.-.
.0
kr)
t's
:1- :)
O
CO
1-4 ••••I
4-4
1--1
1-1
N
C4
1-1
E
M '''
m N O \O
ON O C) ın
C3 a7
S d\O C-
.--■
.-4 .--ı
M - I,,
C
>bi) 73
0CI C3
vı E
In
rs)
C3
N
s.o
N
"i:P
O.!
O
,
_4.4.,I
.....
0000 .
0 O 0 0
O 0 O 0 CD O
0$
▪•
-
▪
E
N1
cı. .--1 r-- •zt
til
til erı
0 .4:
4: O
vi
In d-
t"
CO
O%
N
ch
Wı
aı c`3
4
-0
aı ei3 E
E-4
..,... cl 2
6 *E a) g
0 -
N
rIP
• mil
z
.2.
.8 I;
rd
O
O .2
0.
e4
ste
d-
`43
er
cd
v:3 l''
.4- .4- .4- .4-
eq
4,14
d
in
4-4
N
cs
-1
...■
o
r...
o.
A
ak
‘.1
\o
eq
c-•
in
‘t•
en
1■4
an
1-4
c■I m
0-
"
00 t's C•4 sO
oo 1--. ..- ■ o.
c..1 c5 er; .-7
c -o
C'C$ th.
..W .
> _.
E cr
o
.!..
•cn
<
<
c
c....
en
;% 9. a
>. w.:2
cs
cs
cs
E.
:' •.1 .
ır
M
co
d'
,o
e c%
.4
A
4
re;
evi
4(4
71
t
O
ı
44
Td
E-.
r, NCN
• „4, .. 1
...-4
d- r-- CO N
d'
•1--
4
,f
,t' cf5
..-1,0,, ,i
..W 'O 03
co . • 0:1
.,
.
Z
O
i-.4
vo
0
.--1 o co cs
> e
o
o.,
.-1 -o
cır cu,-.5 "o N
(-)
o
c.0
vo
013
o
<,4
1.4
1.4
ın
.ie
.-ı
.d
.- I
,f;
"İ
co
1„„
.
o.
,.., \o
eri
er; csj
N
4
.-,
"4
,-1 ,-,
en O. '0 rcı
c2 c§ es
o 3,
c.ı 0. ,^ 'ZI. 4&1 r:1,.. 03
rı; ..- kNi eri E o CO
.-4 ..-1 1-i I-I
t' .
'al
f--.
1 13)
U L)
o
o
o
'n
0:
.4
■n
c`l
tA
e`
.-§
c.1
t.
..4
oD
ın
,:ı•
.4
ln
.43
.-4
in
E-
-.5.
-ıc
co
r
ı,
co
6
171
.
ı.
t
.- 'c'eo r2. c
In
cora
:res
co
... • ..., 0,,, I•4 ch
„Nd
-Nd
"l< •-•4 < "4
-
..:5.
<7%
o i4-,
;zs
.
co l.... 0,
< ?,:, < ?:, :44 91::, < •••I
71)
L.
ın ■0
d- CN O In
eri od
r-: ad a5 t-: - ›,
ev N
CK 0 0 CN
>N
Q)
:.
93 • :473
ti
:=:
Q> J]
(_)
V
:5,
70
cizi
cd Ö c::,Z cd .-w
4
E
E Z e> 2
ın
en
.70".
Fm
a
o0 m O\ d- >-..- 4_,
■c>
Ir
O
F
•
TA 03 .
E
Z
co cx>
i
c) -4. , E-
rs3
rs.1
■c>
7) 7,
O
r; ir; ir; i.vi441),
Q.f
C( .3 > 'jr:zI
- - . . .9.
m
O
[4 d .-- ı 0 v» Z Z
, z;
as
4.1 .0
f=1
O
.0
>
O
aı
,
N
<
Q.
Z
M
,
,_<
o,
N
•-1
<3
;
-
t..
'O
d
,:t
kd
E
cct
N
cd
4
,-2 ..'
4
CO
cd
c.i
%, O
O
N00 O M
,-;
iri cf; ■c5 .4
C...
CT
Vı
,
ı-ı
od
4-.
O
t■
ifi t.: vd o:
...1 N tvı O
•-4 ad c4 d
\O Ch \O O
o ,-+ cı. o
c5 v i ■,c5 tı;
CO
d 'zi
lel
1.4
\OONM
t.• M <1. O
X
.'"I VS) 00
It 11- <J- ten
00 •Zr ir>
in lel ‘o ‘c>
E-4
d
:C)
U
C.4
Z
<J
lu,
eq
d
O4
C4
Cs.
t,
on
cl.
c>
N
<4
.-.
Z
en
,d
en
m!: 03
co
ts
ın
un
N<un
un ain CD M
,-I
co
on er er er
Ta
z
ON
Cq on on on
N
Z
,:t. O.. o tr,
vi cs■ d'.do: .4 od e4
\O 0\ 1-4 0\
t- u..) o ,1t, ‘t on .4v:3 ef ad on'
et' c5 r.: c3
r, er un 00
tr>
\C>
4
.-.4
ON
00
c3
G1
fx1
vs
e°.
st
or;
CV
C>
04
m
oz
C>
\O
1-4
9-1
00
O
e-ı
o:
m3
CS
•
et
un
<
el- arı
m
.--1 ırı arı o.
00 e r. e.1
.4 <3 ad vi
t.
,t
..-1 v) t... arı
r-I r■ 00 ON
(-4 .4 e4 gzıe
r`l CV C•1 c\i
04
N CV Nı ır)
W
Cd
O
E-•
Cd
d
jE
1D
>•
ko
.
ev
4>
Z
d
Ctl
o
t-4
<4
....,
E
cıı
et'
t.
tr.:
m
r.:
et
1--ı
03
VD
un
\O
M un
,...4
C:
trı
Cı
O:
•
,..ı
4>
t •
N
N
az
Cd
E-4
.4
....
‘.
cd
E-4
.-4
oo
04
t,
,4-
Cd
13
Z
\o
od
o.
en 00 1- ir,
1 \O CCN
1---
t■ CN CD ,..1
:3
-1' 0: :12
-: C
C:
14.-; e4 cı: a3
N \O M O\
cv O I■1 111-)
'4' c:3 ef d
O CN 0 ,:t
,--1
«dr
c0
O\
ri
a.
1...< ,ry
arı
'ef
1-1
0.
:.1
4r ''.'1-C;
44
Vb
00
O
00
"
<1C
,
0\
CAr:
w 00
Li
cel
d
<C
._i r
O '■ I 3
O \ (>
"
ai • ■•
71
•
g
12,
>
O
8
4)
0
N
en
,-1
05
ccS
A
d
.0
er
d-
■c3
E
N
03
d
4 A
d
go•
o
NWO
.
.-.
Iri
\OONm
,AL-z.c5 ı :
eri v3 .
‘00. ■O0
N O Ner"cr
0,--ION
W
O■
tn
N
.-.
0.
.4-
...1
,ı NmO
A o:5 4 d
r.,
...ı
.4en
.. \o 00
-.4- .4- .el- •
L-- 00
er In
■0
...,
.-4
ın
m
N
O
WNWN N ■Cıınm
ır;
d
c-:
,e3
O■
4.4\dtt4
N cV
0 N 00
O
■0
■0
b-Z ı--,:.-11A
■0 tN1
N eq ıg, .0
ı,-, 1-4 t-- g::›
A
«S
034r:4
v:30:50Z5Z
N
M
rı
00
4
A
d-
...,
o
N
,o
o
ir, .0 .0
o.
1-4
,n so t, 00
m ON 1-4 .4NNmm mmmm
N
■C)N
00
N
N
v
t.
4
1(.1
o
ul
o
ieb
ot
,
,c5
4.,
,-.1
1 CS
> 1...
...,
.-1
O.
el•
G N
vj
•ı
N
Ncı.No.
o:3
es4 oo • oo
öD O
N
N0.
.1 .9-1
" C
c-- .-1
Wı ‘dt■ -d■.
c3
cd e•S
NNNN
c,t sı3
.--IN N
et
• •
.0 ("\1 00 et
r-.
In ..-1
N
00
O r-ı •zt• <V
t- c0 m 00
ıri c■1
Ki
trivr5c■hri
N
■C>
in
CS
1-9co
■O
e4
0.
03
O.
N
O ın
04 u4
vi
ıı4ef
en
G> et
E cl
N
sO
1
crı
1
I
0.
crı
I
I
4 4 •z •zi
ın ın \O \O
I
I
I
I
I
14
.n
en
4
c•-.
vi
,o
V3
4-1
lit
V ades
t,
....,
0.
en
e,
en
..4
.0
r4
m
N
4 4 4.4
72
R0.
t,
N
N
.0-NA
Or
00 el 00 17.3.
...<
■
0.
et co o
,4-,r.c.1.0
1-.: ,c344
u4 1.-.: e4 14.4
.10 in 00 N01-4MN
t....
,..
rs
9.1
..-1
0
ONM
1-4
..NE
coD
:;) crı t-. c-.
eZoZ44
e.00.4-.
d444
rös 00 170
o..
O t' • 75 -.
c3
MMt"..\40
.-4.-11-11-4
4,
c
ezi 03 ta co
,-4 r
2
-;+. a ' 0() 9vı.O="
4,
U.1 < .--1 O
BANKACILIK KESIMININ ÖZEL ILGI DUYACA Ğ
I MEVZUAT
- Deği ştirilmi ş ş ekliyle KKTC Merkez Bankas
ı Faiz Fark ı Fonu Olu şturulmas
Tüzük&
ı
- Plasmanlar ı
n Sanayi ve Turizm sektörlerine yönlendirilmesi.
- Bankaları n taahhütlerine kar şı
bulunduracaklar ı disponobilite oran ı.
- Yasal kar şılı klar ve faiz oranlar
ı.
- Döviz hesaplar ı
na ve döviz kredilerine uygulanacak faizler.
- Döviz tevdiat ve mevduat hesaplar
ı na ait munzam kar şılı klar.
- Döviz tevdiat ve mevduat hesaplar ı
na KKTC Merkez Bankas ı nca verilecek azami faiz.
- Munzam kar şılı k oranı.
- Reeskont ve Avans I ş
lemlerin uygulanacak faiz oranlar ı.
a) KKTC Merkez Bankas ı
Yönetim Kurulu Karar ı Na 219 tarih
10.5.1991.
b) KKTC Merkez Bankas ı
Yönetim Kurulu Karar ı Na 230
tarih 01.6.1991.
73
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI MERKEZ BA KAS! YASAS
(35/1987 Sayılı Yasa)
A.E.454 R.G.13.10.88
A.E.260 R.G.15.06.89
A.E.502 R.G.13.11.89
A.E.274 R.G.23.05.91
A. E. 286 R. G. 24. 05. 91
Madde 23 53 Tandinde Yap ılan
ı
KKTC Merkez Bankas ı Faiz Far ı Fonu Olu şturulmas
Tüzüğ ü
ı Yö etim Kurulu, Kuzey
Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas
n 23. v- 53. maddeleri uyaMerkez Bankas ı Yasas ı 'nı
K ıbrı s Türk Cumhuriyeti
s Türk Cumhuriyeti Bakanlar kurulunca t svip olunan a şa ğıdaki
ıbrı
a
Kuzey
K
rınçt
Tüzuğ il yapar.
K ı sa isim
Tefsir
Fon Tesisi
Amaç
Faiz İadesi
Oranlar ı
74
s Türk Cumhur yeti Merkez Bankas ı
1. Bu Tüzük, "Kuzey K ıbrı
ü" ol rak isimlendirilir.
Faiz Fark ı Fonu Olu şturulmas ı Tüzüğ
edikçe:
2. Bu Tüzüskte metin ba şka türlü sgerektir
Türk
Cumhuriyeti
Bakanlar
"Bakanlar Kurulu" Kuzey K ıbrı
Kurulunu anlat ı r.
ını an"Banka" Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyet Merkez Bankas
latı r.
ı
"Bankalar" Kuzey K ıbrı s Türk Cumhu iyeti Bankalar Yasas
ı r.
alt ı nda faaliyet gösteren bankalar ı anlat
s
Türk
Cumhuriye
ini anlat ı r.
ıbrı
"Devlet" Kuzey K
ı Faiz
"Fon" Kuzey K ıbrı s- Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas
Farkı Fonunu 'anlat ı r.
ı br s Türk Cumhuriyeti
"Kooperatif Bankalar ı " Kuzey Kve
evduat kabulü ile kreş
Kooperatifler Yasas ı alt ı nda kurulmu
di i ş lemi yapan Bankalar ı anlat ı r.
i ştira i olarak kurulmu ş ve
"Yan Kuruluşlftr" Bankalar ı n bir ır.
ı anlat
kredi i şlemi yapan Kurulu şlar
s T' rk Cumhuriyeti Merkez
"Yasa" 35/1987 say ılı Kuzey K ıbrı
Bankası Yasasını anlat ı r.
s Türk umhuriyeti Merkez Ban"Yönetim Kurulu" Kuzey K ıbrı
kası Yönetim Kurulunu anlat ı r.
Fonu ad ı da bir fon tesis edilir.
3. Banka bünyesinde Faiz Fark ı
viki öngörül -n kontrollü tar ı m (ay4. Fonun Amac ı Devletçe te ş
şulu ile küçük esni),Tr
a ı m (nakdi) ve limiti içinde kalm k ko
naf ve sanatkârlar ile turizm sektörün kontrollü faiz uygulamasını sa ğlamakt ı r.
kredi türleri itibariyle a şa ğı daki ş ekilde
5. Faiz İ adesi Oranlar ı
saptanm ıştı r.
%31
---- Tar ı m (Ayni)
---- Tar ı m (Nakdi)
%16
r olanlar
o) Miktar ı azami 1 milyon Leye kad lanlar
%7
b) Miktar ı 1 milyon İL'nin üzerinde
%26
Kiçük EsRaf ve Sanatkâr Kredisi
(Miktarı 7 milyon IL'ye kadar)
yüksek okul
(İlk i ş yeri açacak yeni üniversite,
mezunlar ı na 15 Milyon It,'ye kada
%31
---- Turizm Kredileri
ın
ığın
Bakanl
(Devlet Planlama Örgütü ve Turiz
onaylayaca ğı Projelere)
%17
Sanayici, ıhracatç ı
Reeskont
İşleri
Yasa ğı
Fonun
Kaynaklar ı
Mükellefiyet
Sın ı rı
Esas ve
Şartlar
Sorumluluk
ve Müeyyideler
6. Bankalar, Merkez Bankas ı
reeskont kayna ğı ndan kullandı
krediler için faiz fark ı
kları
fark ı ndan yararland ıklar ı isteminde bulunamayacaklar ı gibi faiz
krediler için de reeskont kredisi talebinde bulunamazlar.
7. Fonun Kaynaklar ı:
(a)
Devlet Bütçesine bu amaçla konulacak ödenek,
(b) Banka
nezdindeki Hazine fonlar ı
faizlerine kar şılı k olarak
Banka bütçesinden ayr ı
lacak
belirli
bir ödenek,
(c) Bankalar ve yan kurulu
şlar ı ile Kooperatif Bankalar
ı ve
Mevcut Yasalar alt ı
nda kredi vermekle yetkili k ılı nm ı ş
müesseselerin verecekleri her türlü nakdi krediler (Kontrollu
Krediler hariç) üzerinden uygulanacak geçerli faiz
oran ı içinden
3 puan faiz fark ını
n tahsil edilerek Banka
nezdinde aç ı lan Faiz Fark
ı Fonu'na, yat ı rı
lar,
lan miktar(d) Faiz Farklar ını zaman
ı nda yat ı
sik yat ı ranlara uygulanacak
ayl ı rmayanlara veya eksik
k yüzde 8 cezai faiz,
(e) Türkiye Cumhuriyeti devleti taraf
ı ndan yap ı lacak katkı lardan olu ş ur.
Bu maddenin (c) f ı krası gere
ğ ince Bankalar ve yan kurulu
ları ile Kooperatif Bankalar
ş.ı ve mevcut yasalar alt
ı nda kredi
vermekle yetkili k ıl ınm ış
müesseselerce tahakkuk ettirilen 3 puanl ı k faiz farklar ı
, tahakkuku izleyen ay ı
ödeni r.
n 15'ine kadar Fon'a
Bu madde amaçlar ı bak
ı m ı ndan tahsil ve Fon'a yat
kümlülü ğ
ı rma yüü, kredi
veren Bankalar ve Müesseselere ait olup, tahsil edilmeyen
miktarlar
ı
dan yat ı rı lması zorunlulun ilgili Bankalar ve Müesseseler taraf ınğ u vard ı r.
8. Kontrollü Faiz uygulamas ı
fon kaynaklar ı ile s ını rlıdı
cut kaynaklar ı aş
r. Mevan mükellefiyetlere giri şilemez.
9. Fon, bu Tüzükteki esas ve ş
artlar ile Banka talimatlar ına
uygun olarak çal ışı r.
10. K rediyi veren bankalar veya kurulu
gulaması nda bu Tüzük ve banka taraf ş lar kontrollü faiz uyguı ndan ç ıkar ı lacak talimatlara
uymakla
yükümlüdürler.
Aksine
hareket
eden bankalar ve
kurulu şlardan ödenen faiz fark
ı
derhal tahsil olunur ve müteakip
faiz fark ı
ve reeskont talepleri kabul edilmez.
Talimatlar
11. Banka, bu Tüzükteki esas ve ş
artlar dahilinde uygulamaya
müteallik talimatlar ç ı
karmaya yetkilidir.
Geçici Madde 1. 35/1987 say
ı lı Kuzey K ıbr ı
s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
Yasas ı 'nı
n 58, maddesi ile yürürlükten kald ı rı
Kuzey K ıbr ı
lan 31/1983 say ılı
s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
Yasas
n 57.
maddesine
istinaden Yönetim Kurulunun 29 Ocak, 1985ı 'nı
gün
ve
27
sayıl ı karar
ı ile Sosyal Konut In şas
ı
mak üzere Mevduat Munzam Kar şılığı Finansman ı nda kullan ılHesab
ı ndan T.C.M. Konsolide Fonu Inki ş af Sand ığı
na %21 faiz haddi ve 15 yı l vadeli olarak verilen krediye, kredi tarihinden itibaren %7
oranı nda faiz
iadesi uygulan ı r.
Yürürlü ğe
12. bu Tüzük Resmi Gazete'de yay
Giri ş
ı mland ığı tarihten yürürlü
girer.
ğe
75
A.E. 275
R.G. 23.5.91
EKLIYLE 11/1976 SAYI
DE ĞIŞTIRILMI Ş Ş
KUZEY KIB RIS TÜRK CUMHURIYETI BANK LAR
Ğ
YASASININ MADDE 10 (7) (a) ALTINDA T BLI
da görü şCumhuriye ti Merkez ankas ını nCumhuri yeti
s
Türk
ıbrı
,
Kuzey
K
Maliye Bakan ı
Kuzey K ıb ı s Türk
ekliyle 11/1
ş
ş
tirilmi
ğiş
alarak
de
lerini
maddesinin kendisine verdi i yetkiyi kullanarak
daki hususlar' saptar ve duyurur;
bu Tebli ğ ile a şa ğı
ıbr ıs
s Türk Cumhuriyetinde faaliyet gösteren he banka Kuzey
K
yle
toplam
amac ı
K ıbr ı
1. Kuzey
şti
Türk Cumhuriyeti Sanayi ve Turizm sektörlerinin
geli
sektörüne, yüzde 10 nunu da sanayi
kredilerinin en az yüzde 10'nu turizm
sektörüne vermek zorundad ı rlar.
tarihinden itibaren en çok 1 y ı l içinde durumı
mı
yay
ğin
2. Bankalar bu Tebli
ırlar.
larını bu Tebli ğ e uydurmak zorundad
ğ e girer.
ığı tarihten ba şla arak yürürlü
,
Resmi
Gazete'de
yarmland
3. Bu Tebli ğ
76
A.
276
R.G. 23.5.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHUR İYETİ MERKEZ BANKASI YASAS!
(35/1987 Sayılı Yasa)
Madde 24 (1) Alt ında Karar
Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı 35/1987 sayılı Kuzey K ıb-.
rı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası Yasası 'nın 24(1) maddesine istinaden a şağıdaki hususları saptar.
1. Bankaların, 35/1987 sayılı Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankakası Yasası 'nı n 24 (1) maddesine göre taahhütlerine kar şı bulunduracakları disponibilite oran ı yüzde 10'dur. Bu oran ın hesabında aşağıdaki hususlar gözününde tutulur.
(1) (a) Kasadaki Türk Liras ı mevcudu,
(b) Kasadaki yabancı para (efektif ve seyahat çeki) mevcudu,
(c) Merkez Bankası nezdindeki vadesiz, serbest Türk paras ı ve Döviz
Tevdiat ve Mevduat Hesaplar ı ,
(d) Her an paraya çevrilebilir Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyetine ait
iç istikraz tahvilleri,
(e) Merkez Bankası taraf ı ndan teminata (avansa) kabul edilmi ş senetlere karşı lık bankalarca serbestçe kullan ılabilecek reeskont
imkânları toplam ı,
bankaların disponibil de ğerlerini.
(2) (a) Bankalararası mevduat hariç toplam Türk Parası ve Döviz Tevdiat ve Mevduat ı ,
(b) Özel ve Tüzel ki şilere olan vadesiz borçlar (Merkez Bankas ı ve
Bankalar hariç),
(c) Ödeme emirleri ve ödenecek çekler,
(d) Tahakkuk etmi ş vergi, resim ve harçlar toplam ı, bankaların taahhütlerini gösterir.
2. Bu kararı n l'inci maddesinin (1) ve (2) f ıkraları nda belirtilen kalemler
dışı nda hiçbir kalem ilâve edilemez.
3. Bu Kararın yürürlüğe girdi ği tarihte, 21.6.1986 tarih ve 55
Resmi
Gazete'de yayı mlanan 380/1986 sayılı Amme Eilstrarırsil t onun alt ında
yapılm ış veya: yapılması gereken i şlemlere halel gelinehiz ı n yürürlükten
kaldı rılı r.
4. Bu Karar, Resmi Gazete'de yay ı mlandığı tarihte yürürlü ğe girer.
77
A.E. 279
R.G. 23.5.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI
MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURULU K RARI
Karar Tarihi: 22.5.1991
Karar Sayısı : 22j
Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Ban
35/1987 sayı lı Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti
sasını n 24 ve 25. maddeleri uyar ınca, bankalar
ve her türlü kredi i şlemlerinde al ınacak ve v
ile di ğer hususları aşağıdaki şekilde saptar.
ası Yönetim Kurulu,
Merkez Bankas ı Yaa mevduat kabulünde
rilecek faiz oranlar ı
Bankalarca hertürlü mevduat kabulünd ve genel kredi i şlemlerinde uygulanacak azami faiz ora ları ile komisyon ve
masrafları serbestçe belirlenir.
Vadeli mevduat hesaplar ında vadenin bi iminde yapı lacak işlem konusunda, mudiin herhangi bir ta imat ı yoksa bu hesaplara aynı vade ile yürürlükteki faiz ygulanı r.
Merkez Bankas ı 'nca Mevduat Munzam karşı l ıklarına yı llık
yüzde 12 faiz verilir.
Mevduat Munzam karşı l ıklarını zamanınd yatıtmayan bankalara ayl ık yüzde 8 cezai faiz uygulan ı r.
Bankalar uygulad ıklar ı genel kredi fai oranının 3 puanını
Faiz Farkı Fonuna yat ı rı rlar.
Bankalar mevduat ve kredi faiz oranl rına ili şkin bilgileri,
Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası İdare Merkezince tesbit edilecek esaslar çerçeves nde Bankaya gönderirler.
R.G.
Ek III
13.10.1988
A.E. 454
B. (1) Kontrollu Krediler için (Tar ı m, Turiz
Sanayi, ihracat ve
Küçük Esnaf) Faiz Fark ı Fonu Oluştu ulması Tüzüğünde öngörülen faiz farklar ı ödenir, bu farklar eeskont kredileri için
de aynen geçerlidir.
(2) Kontrollu krediler için öngörülen faiz o anları vade hitam ına
kadar dikkate al ını r.
Vadesinde ödenmeyen kontrollu kredi aksit tutarlarına vade hitam ından sonraki süreler için yür •rlükteki genel kredi
faiz oranları uygulanı r.
(3) Bu karar ın yürürlüğe girdi ğ i tarihten ö ce verilen kredilere
vadeleri sonuna kadar halen uygulanm kta olan kredi faiz
oranları aynen.uygulamr.
C. (1) Bankalar tesbit ve ilân ettikleri mev uat ve kredi azami
mevduat faiz oranlar ım Kuzey K ıbrıs T" rk Cumhuriyeti Merkez Bankası İdare Merkezine 2 i ş g ıi önceden bildirmek
suretiyle de ğiştirebilirler.
(2) Bankalar uygulayacaklar ı mevduat ve
redi faiz oranlar ını
Merkez ve şubelerinde halk ın kolaylıkla görebileceği şekilde
ilkin ederler.
(3) Bu Karar esaslar ına göre bankalarca serbestçe belirlenen
mevduat ve kredi faiz oranlar ı 29 Mayı 1991 tarihine kadar
Kuzey K ıbrıs Türk Cumhuriyeti Merke Bankasına bildirilir
ve bu faiz oranlar ı 1 Haziran 1991 tar hinden itibaren uygulamaya konur.
(4) Borç ve Mükellefiyetler için faiz biriki i olarak dava yolu
ile tahsil edilecek miktar, fr i zin öde di ği ana para borç
veya mükellefiyet miktar ını n dört kat ın an fazla olamaz.
78
D. (1) 21/1989 say ı lı yasa ilede
ğiş tirilmi ş ş ekildeki Fas
Sözle ş meler Yasas ı 'nı
ı
n
78.
maddesi
maksatlar ı , bak ı mıl 149
yıll ık kredi faiz oran ı
ndan
yüzde 68 olarak belirlenir.
(2) De ğiş tirilmi ş ş
ekliyle Mahkemeler Yasas ı 'nı
2'inci ve 3'üncü f ı kralar ı
n 42. maddesinin
maksatlar ı bakı m ı ndan, mevduat y
lı k azami faiz oran ı
ılyüzde 60 olarak saptan ı r.
E.
Bu Karar ı n Resmi Gazete'de
yay ı mlandığı
(1) 4.3.1988 gün ve 22 say
tarihten başlayarak;
ılı Resmi Gazete'nin
Ek IV Bölüm
l'inde 7 say ı lı Amme Enstürman
ı olarak yay ı mlanm ış
91an
olan 2.3.1988 gün ve E(K-2) 240-88 say ı
lı Bwkanlar Kurulu
Karar ı yürürlükten kald ı rılı
(2) 11/1976 sayı lı Bakankalar r.
Yasas ı
altı nda
17.6.1976 gün ve 46 say
yapı lan
ve
ı lı Resmi Gazete'nin Ek III'ünde
139
sayı lı Amme Enstrümaru olarak yay
ı mlanan Tebli ğ yürürlükten kald ı rılı r.
(3) 13.10.1988 tarih ve 95 say
7.10.1988 tarih ve 150 say ı lı Resmi Gazetede yay ı mlanan
ılı Kuzey K ıbrı
Merkez Bankas ı Yönetim Kurulu
s Türk Cumhuriyeti,
Karar ı yürürlükten
F.
kald ı rılı r.
Bu Karar, Resmi Gazete'de yayı mland
ığı tarihten itibaren yürürlü ğ e girer.
--------
A.E. 280
R.G. 23.5.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIYETI
MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURULU KARARI
Karar Tarihi: 22.5.1991
Karar Sayısı : 224
A.E.604/87
35/1987 say ı lı
2.11.1987 Yasas ını n , 25f hciKuzey K ıbr ı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas
ı
ve de ğiş tirilmi ş ş ekliyle
yı lı Para ve Kambiyo Imaddesi
sa
ş
leri Yasas ı altı nda yap ı
i ş leri Tüzü ğ
lan Para vee
oKambiyo
ü'nün 7(3) ve 8(3) maddeleri uyarı
nca Kuzey K ıbr ıs
Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
Yönetim Kurulu aşa ağı daki karar
lm ışt ı r.
ı
A. (1) Bankalarca aç ı
lacak Döviz Tevdiat ve Mevduat Hesaplar ı
ile
döviz kredilerine uygulanacak faiz oranlar ı
lenir.
serbestçe belir(2) Bankalar ı n Merkez Bankas
ı nezdinde açacaklar ı
Döviz Tevdiat
ve Mevduat Hesaplar ına Bankam,*
özel ve tüzel ki şilerin
Döviz Mevduat Hesaplar ı
na uygulanan azami faiz oranlar ı
artı 1/4 uygulan ı r.
(3) Merkez Bankas ı
Tevdiat ve Mevduat Munzam Kar şı lı
rı na a şa ğı daki y'nca
klaı llı k yüzde faiz oranlar
ı uygulan ı r.
Sterlin
Amerikan Dolar ı
Alman Mark ı
Kı brı s Liras ı
9
6
6
5
Tevdiat ve Mevduat Munzam Kar şı lı kların
ı zaman ı nda yattrmayan bankalara döviz cinslerine uygulanan y ı llı
k faiz oranına
yüzde 3 ilave edilmek suretiyle cezai faiz uygulan
ı r.
79
n bitimindee
ı a vadenibir
Vadeli
Tevdiat
ve
Mevduat
Hesaplar
(4)
lem konusunda, mudiin h rhangi
yapı lacak i ş
vade ile yürürl kteki faiz uygulan ı r.
yoksa bu hesaplara ayn ı
ili şkin
ı
Bankalar Tevdiat, Mevduat ve kredi fiz oranlar na Bankası
(5)
y eti
bilgileri, Kuzey K ıbrı s Türk Cumhuri
dare Merkezince tesbit edilecek esasl r çerçevesinde Banİ
kaya gönderirler.
vağ i tarihten önce verilen kredilere
ı aynen
B. Bu Karar ı n yürürlü ğ e girdi
deleri sonuna kadar halen uygulanmakta ol n faiz oranlar
uygulan ı r.
C. (1) Bankalar tesbit ve ilân ettikleri azam tevdiat, mevduat ve
s Tür Cumhuriyeti Merkez
kredi faiz oranlar ını Kuzey K ıbrı
bildirmek sure-
ş günü ö eden
Bankası İ dare Merkezi'ne 2 i
tiyle de ğiş tirebilirler.
Merkez ve
ı azami faiz oranlar ını
Bankalar
uygulayacaklar
ederler.
(2)
ı kla görebilec ği ş ekilde ilân
Ş ubelerinde halk ı n kolayl
na göre Bankalarc serbestçe belirlenen
(3) Bu Karar esaslar ı
ıs 1991 taTevdiat, Mevduat ve Kredi faiz oranl r ı 29 May
Türk Cumh t riyeti Merkez Bankas ıtibine kadar Kuzey K ıbrı s 1 Haziran 1991 tarihinden itibaren
na bildirilir ve faiz oranlar ı
uygulamaya konur.
Borç ve Mükellefiyetler için faiz birikimi olarak dava yolu
(4)
ödendi ğı ana para borç
ile tahsil edilebilecek m ı ktar, faizin
ı nd n fazla olamaz.
ve mükellefiyet miktar ını n bir kat ekideki Fas ı l 149 Sözle şğiş tirilmi ş ş
k üzde
D. 21/1989 say ılı Yasa ile de
ı bak ı m ı ndan yı llıy
n
78.
maddesi
maksatlar
meler Yasas ı 'nı
ekilde beli lenir.
kredi faiz oranlar ı aşağı daki ş
Kıbr ı s Liras ı
Alma Mark ı
ı
Amerikan
Dolar
Sterlin
11
11
14
muadili).
Dola ı
(Diğ er döviz cinsleri için Amerikan
tarihten
ba ş layarak;
ı mland ı ı
E. Bu Karar ı n Resdli Gazete'de yayılı Res i Gazetede yay ı mlanan
(1) 2.11.1987 tarih ve 116 sayı ,
604 say ılı Amme EnstrümanResmi azete'de yay ı mlanan 208
ve 53 say ılı
(2) 8.5.1989 tarihAmme
Enstürmanlar ı
lı
ve 209 say ı
yürürlükten kald ı rılı r.
ı "' tarihten itibaren yürürF. Bu Karar, Resmi Gazete'de yay ı mland
lüğ e girer.
A.E. 281
R.G. 23.5.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHUR YETI
MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURUL KARARI
Karar Sayısı : 225
Karar Tarihi: 22.5.1991
80
rkez Bankas ı
s Türk C mhuiriyetK
ı
ıbr
Kuzey
K
i
Mes
35/1987 say ılı
nc Kuzey ıbr ı Türk Cumı
uyar
ı
kralar
ı
r.
f
Yasası 'nı n 24(2) ve (3). Yönetim
şağı daki karar ı alm ış tı
Kurulu
a
ı
huriyeti Merkez Bankas
reey ait K tüm Döviz
lan özel ve üzel ki şileuz
1. Bankalar nezdlerinde aç ı
ıbr ıs
ı kar ş l ığı nda K
Tevdiat ve Mevduat Hesaplarnezdin•yüzde
20 oran ı nda döviz
Cumhuriyeti Merkez bankas ı
hesaplar ı munzam kar şı lığı
tesis ederler. Bankalar aras ı döviz
mevduat hesaplar ı için munzam
kar şı lı
k tesis etme zorunlu ğu
yoktur.
2. Munzam kar şı lı
klar, Sterlin, Amerikan Dolar ı
K ıbrı s Liras ı üzerinden aç
, Alman Mark ı ve
ı lan Döviz Tevdiat ve
Mevduat Hesapları
için,
kendi
döviz
cinsleri
üzerinden
tesis
edilirler.
Bu döviz
cinsleri d ışı nda kalan dövizler üzerinden aç
ı lan Döviz Tevdiat ve
Mevduat Hesaplar ı na ait munzam kar
şı lı klar ise Amerikan Dolar
üzerinden çapraz kur esas ı
ı
göre hesaplanarak yat ı rılı r.
3. Döviz Tevdiat ve Mevduatna
Hesaplar ı
ndaki art ış lara ait munzam
Kar şı lı klar, ayl ı
k Döviz Tevdiat ve Mevduat Munzam Kar
şı lık
Cetveleri üzerinde hesaplanarak engeç müteakip
15'inçi
günü mesai bitimine kadar Kuzey K brı
s Türk Cumhuriyeti Meikez Bankas ı nezdindeki özel hesaba ıyat
ı rı lı r. Azal ış lar ayni hesaptan talep üzerine Bankalara iade edilir.
4. Bu Karar, Resmi Gazete'te yay
ı mlandığı tarihten itibaren yürürlüğ e girer.
--------
A.E. 282
R.G. 23.5.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIMETI
MERKEZ BANKASI YÖNETIM KURULU KARARI
Karar Tarihi: 22.5.1991
Karar Sayısı : 227
A.E.603/1987
2.11.1987
35/1987 say ı l ı Kuzey K ı brı
Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
Yasas ı 'nı n 25'inci maddesi ves de
ğiş tirilmi ş şekliyle 38/1982 sayı lı Para ve Kambiyo I ş
leri
yasas
ı
alt ı nda yap ı lan Para ve Kambiyo İş leri Tüzü ğ
ü'nün
7(3)
ve
8(3)
maddeleri uyar ı
K ı brı s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas
nca Kuzey
ı Yönetim Kurulu a şa
daki karar ı alm ışt ı r.
ğı 1. Kuzey K ıbr ı
Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı
ve tüzel ki şsilere
nezdinde özel
aç ı
Döviz Tevdiat ve Mevduat Hesapları na aşa ğı daki azamilacak
yı ll ı k faiz oranlar ı
uygulan ı r.
Sterlin Amerikan Dolar ı Alman Mark
ı K ı brı s Liras ı
Vadesiz
7
5
5
6 ay vadeli
4
9
6
6
1 yı l vadeli 11
5
8
8
6
2. Bu Karar, Resmi Gazete'de yay ı mland
ığı tarihtend itibaren
Yürürlü ğ e girer.
--------
81
A.E. 283
R.G. 23.5.1991
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURIMETI
YONETIM KURULU K A ARI
MERKEZ BA
Karar Tarihi: 22.5.1991
Karar Sayısı : 226
tim Kurulu 35/1987
s Türk Cumhuriyeti Merkez Bankas ı Yön
ı
ıbr
Kuzey K
si uyar ı nca bankalarca
ı Yasasını n 24(2)(3) madde
KKTC
Merkez
Bankas
mevduata oran ını n
sayı lı
ı dışı nda kalan tü
alar
mevduat
n
bank
m tarihinığı
tesis edilecek kar şıl
ı n Resmi Gaz tede yay ı
na
ve
bu
karar
ı
yüzde onbe ş olarak saptanmas
ştir.
den yürürlü ğ e girmesine, karar vermi
A.E. 300
R.G. 28.5.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURI ETI
BANKASI YÖNETIM KURULU KARARI
MERKEZ
.
Karar Tarihi: 10.5.1991
Karar Sayısı: 219
ı als Türk Cumhuriyeti Mer -z Bankas ı Yasas faiz
ı
ıbr
Kuzey
K
ılı
35/1987 Say
şlemleri de uygulanacak
ızca Reeskont ve avans i Resm Gazete' de 118 say ılı
lan
Bankam
ı
nda
yap
tı
olarak 4.3.1988 tarih ve 22 say ılı
oranlar ı ile ilgili mlanan
ılı Ban am ı z Yönetim Kurulu
29.2.1988
tarih
ve
136
say
ı
A.E. olarak ay
şlığı alt ı nda yer alan;
karar ını n, 11 kontrollu krediler ba
%54
kredilerinde
- Sanayici, ihracatc ı
ifadesi iptal edilerek yerine,
%46
kredilerinde
A.E. olarak yaynn44
- Sanayici, ihracatç ı
Resmi Gazete'de 506 sa ı lı
ılı
ve 13.11.1989 tarih ve III say
Yönetim Kurulu ka arı nda
lanan 1.10.1989 tarih ve 180 A say ılı
%31
l
- Turizm
Kredileri
ifadesinden
hemen
sonra parantez içerisinde yer alan (M ktarlar 400 Milyon
Vyi
larak yerine (Miktarla 500 milyon 11. 'yi geçrı
ı
geçmemek kayd ı yla) ifadesi kald
tirilir.
yla) if adeleri konmak suretiyle de ğiş
memek kaydı
tarihten it baren yürürlü ğ e girer.
Bu Karar Resmi Gazete'de yarmland ığı
82
A.E. 315
R.G. 7.6.91
KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURLVETI
MERKEZ BANKASI YONETIM KURULU KARARI
Karar Tarihi: 1.6.1991
Karar Sayısı : 230
1. 35/1987 sayılı KKTC Merkez Bankas
ı Yasas ının 11 ( 1
) maddesine
tinaden
ve
32(1)
(A),
(B),
(C)
maddelerinde
öngörülen
sürelere uygun
olarakisreeskont ve avans i ş
lemlerinde uygulanacak faiz oranlar ını aşa
ve ilan eder.
ğı daki ş ekilde tesbit
I. Genel Olarak
Senette belirtilen faiz oran ının
(Senetlerin geçerli faiz oran ı üze4
puan alt ı nda
rinden düzenlenmi ş olmas ı şart ı
yla)
II. Kontrollu Krediler
It
tl
A. 1 Tar ı m A ynı Kredileri
(Senetlerin geçerli faiz oran ını n
31 puan alt ı nda düzenlenmi ş olması şart ıyla)
2. Tar ı m Nakdi Kredileri
11
a. 1 Milyon '11. 1 ye kadar
(Senetlerin geçerli faiz oranını n 16 puan alt ı nda düzenlenmi ş olmas ı şart ıyle)
b. 1 Milyon Tı. 'nin üzerinde
Senette belirtilen faiz oran ını n
(Senetlerin geçerli raiz ora- 3 puan alt ı
nda
nını n 7 puan alt ı nda düzenmiş olmas ı şart ıyle)
B. 1. Küçük Esnaf ve Sanatkâr KreSenette belirtilen faiz oran ının
dileri Küçük Esnaf ve Sanat4
puan alt ı nda
karlara verilir.
(Senetlerin geçerli faiz oran ını n 26 puan alt ı nda düzenlenmiş olması şart ı yle) azami 7
milyon Iliye kadar.
2. Yeni İş Yeri açacak Üniversite
t,
t,
veya Yüksek Okul Mezunlar ı na,
azami 15 milyon 11.'ye kadar.
3. Karaf ı rı nlarını endirek ısı
/I
tmal ı
It
fı rı nlara çevirmek is teyenlere,
(azami 18 milyon İL'ye kadar)
C. Sanayici, Kredileri
Senette belirtilen faiz oran ını n
(Senetlerin geçerli faiz oran ını n
3 puan alt ı nda
17 puan albı nda düzenlenmi ş olması şart ı yle) azami 500 milyon
1L'ye kadar.
D. Ihracat Kredileri
(Senetlerin geçerli faiz oran ının
It
17 puan albı nda düzenlenmi ş olması şar ı yle) azami 500 milyon
17. 1 ye kadar.
83
Senette belirt len faiz oran ının
4 puan ak ınd
E. Turizm Kredileri
(Senetlerin geçerli biz oran ının
31 puan alk ı nda düzenlenmi ş olması şart ı yle) azami 500 milyon
kadar.
n hariç her bankan ın
ı Fonuna ödenen 3 pu
Faiz
Fark
ı
Geçerli
biz
oran
III.
ği yıllı k faiz oranıdı r.
tesbit ve ilki ederek Merkez Bankas ı na bildirdi
ı v de hitm ı na kadar
yaz ılı faiz oran
uan cezai faiz uyIV. Senedin ibraz tarihinde üzerinde
şı lan her puan için 3
aynen devam eder. A şılmas ı halinde a
gulamr.
nd hangi nam altı nda
ı dışı
V. Bankalar bu kararda öngörülen faiz oranlar
ak hizmet görülmesi halinde görüleolursa olsun ek menfaat sag ayamaz a .
nacak ücret ve komisyonlar bunun d şındadır.
cek hizmet kar şıl ığı alı
temdit
i tarihten önce kulland ı ılm ış krediler
ğ
e
girdi
ğ
n
yürürlü
ı
Bu
karar
VI.
ın tabi tutulur.
edilmemek kayd ı yla vadeleri sonuna kadar Reeskont oran
ğ e giı mlandığı tarihten i ibaren yürürlü
Bu
Karar,
Resmi
Gazete'de
yay
VII.
rer.
84
VL BÖLÜM
TABLOLARIN LISTESI
85
TABLOLARIN LISTESI
Sa_,,xfa
Tablo 1 Avans ve Reesekont I şlemleri
2 Avans ve Reeskont Borç Bakiyeleri
ı
3 Faiz Farkı Fonu uygulamalar
nda Tutulan Dövizin ABD D lar ı
ı
4 Devletin Kur Hesab
II
Karşı lığı Olarak Dökümü
ğu Dövizin BD
11
5 Bankalar ın, Bankalar Kurunda Tuttu
Doları Kar şıl ığı Olarak Dökümü
6 Döviz Rezervlerinin Art ış H ızı
11
ı n Ci ve
7 Döviz Tevdiat ve Döviz Mevduat Hesaplar ın
ti
Vadelerine Göre Dökümü
ızı
iı
8 Türk Liras ı Mevduat ı n Art ış H
er
Bankalar Nezdi de Resmi
9 KKTC Merkez Bankası ve Di ğ
11
Mevduat
ış
ızı ile Toplam Pl man Art
H
ış
Mevduat
Art
ı
it 10 Türk Liras
Hızı Kar şılaştı rması
ı Döviz Plas11 Iskonto Senetleri ve Bankalar Türk Liras ı artşı' t ırması
11
ş Dönemle Kar
oranlar ının Dökümü ve Geçmi
ıklar ını n ökümü ve
12 Bankalar Döviz Plasmanlar ı İL Kar şıl
iı
rması
Geçmi ş Dönemle Kar şılaştı
ve Sektörel Katma De ğ eri rin Büyüme
,1 13 GSMH'nın Da ğılı mı
ıyla)
Hızlar ı (cari üretici fiyatlar
ve Sektörel Katma De ğ er erin Büyüme
ti 14 GSMH'nın Da ğıl ım ı
ıyla)
Hı zları (sabit üretici fiyatlar
11 15 Kaynaklar - Harcamalar Dengesi
ve Nüfus
11 16 Istihdam ın Sektörel Da ğlım ı
tl
17 Hayat Pahahl ığı
ğılı mı
n Mal ve Hizmet Gruplar ı Göre Da
ı
ığın
ıl
11 18 Hayat Pahal
it 19 GSMH ile Kar şılaştı rmal ı Bütçe Analizi
tl
11
11
20 Kar şılaştı rmal ı Bütçe Özeti
Özeti
ti
21 Y ı llar Itibariyle Bütçe
lanan Kredileri (faiz hariç)
It 22 T.C. Ziraat Bankası 'ndan Sa ğ
yı llar itibariyle Dökümü
er Ülkelerle Olan i ş Ticaretii
11 23 KKTC'nin Türkiye ve Di ğ
24 Ülkeler Itibariyle D ış Ticaret
11
tl
25 D ışsatı mı n Yap ısı
11 26 Mal Gruplar ı na Göre D ışal ım
11 27 Dış Ticaret
∎
it
28 Ödemeler Dengesi
er ülkelerden Gelen Turistl = r
tl 29 Türkiye ve Di ğ
86
6
7
10
13
16
19
23
26
29
31
32
33
37
38
39
41
43
44
46
47
48
49
52
53
54
55
56
57
58
Tablo 30 KKTC
Merkez Bankas ı 'nı
Şayla
n Bilân çosu
31 KKTC Merkez B
anka.sı
ıll 32
— 60
'mn Kâr ve Zarar Hesab ı
Bankalar ı
n
Aktif
Ozetleri
II
61
33 Bankalar ı
n Pasif Ozetleri
/1
67
34 Iskonto Senetleri ve
Dağıl ı m ı
68
Bankalar Plasm anlar
ının Sektöre]
Il
35 iskonto Senetleri ve B
69
Yüzde (%) Dağı lı ankalar Plasmanlar ı
m
ı
//
run sektöre]
36 Bankalar T ürk
70
Paras ı Mevduatlar
ın
ı
n
Niteli
ğine Göre Analizi
I/ 37 Bankalar Türk Paras
ı Mevduatlar ı
71
run Vadelerine Göre Analizi 72
87

Benzer belgeler