MM 304-Kayiş-Kasnak

16
KAYIŞ KASNAK ZİNÇİR MEKANİZMALARI
16.1
ĞİRİŞ
Şaftlar arasındaki güç aktarımı çeşitli yöntemler kullanılarak gerçekleştirilir. Dişlilerin dışında
kayışlar ve zincirler hareket ve moment iletiminde en fazla kullanılan esnek makine
elemanlarıdır. Bu elemanlar mühendislere hareket ettiren ve hareket ettirilen makinaların
şaftları arasına izafi olarak büyük mesafelerin konmasında kolaylık sağlar.
Kayışlar genelde daha az gürültülü makine elemanlarından olup şekil 16.5 de görülen zaman
ayar kayışları biraz daha gürültülüdür ve bu kayışlar ile kasnaklar arasındaki kayma
engellenmiştir. Hareket ettiren ve ettirilen kasnaklar arasına yerleştirilmiş olan gerdirme
kasnağı hareket ettirilen kasnağa doğru itilerek kayış kolayca yerinden çıkarılıp değiştirilebilir
veya temizlenip tekrar yerine takılabilir. Bu durum, hem hareket iletim mekanizmasının
fiyatını, ağırlığını azaltırken hem de gereksinim duyulabilecek kavrama kullanımını ortadan
kaldırır. Kayışların bu tip esnekliklerinin olması güç iletimi sırasında mekanik ve şok
titreşimlerin etkisini önemli derecede azaltarak iletir.
Güç iletiminde kullanılan zincirlerin tasarım karakteristikleri henüz bilim adamları tarafından
tam olarak ortaya konulamamıştır. Zincirle hareket iletiminin gerçekleştirildiği iki ya da daha
fazla zincir dişlileri mutlaka aynı düzlemde olmak zorundadır.
16.2
DÜZ KAYIŞLAR
Kayış kullanılarak şaftlar arasında güç iletimi başka bir deyişle kayış kullanılarak miller
üzerine sabitleştirilmiş kasnaklar arasında güç iletimi demektir. Yıllar öncesinde geniş deri
kayışlar kullanılarak bir motordan veya güç kaynağından alınan güç (hareket) bir ya da birden
fazla mile iletilmekteydi. Günümüzde ise, genelde daha dar, hafif, düz ve dayanıklı kayışlar
yüksek hızlarda güç (moment) iletiminde kullanılmaktadır. Kayışlar esnek olmaları nedeniyle
güç iletimi sırasında oluşan titreşimlerin önemli bir miktarını sönümlerler.
Düz kayışların iletebileceği moment bantlı frenlerde olduğu gibi (şekil 12.28 ve 12.29 ve
denklem 34 ve 35) hesap edilir.
16.1
Ara işlemler bantlı frenler kısmından takıp edilebilir.
16.2
Burada, sıkı taraftaki ve gevşek taraftaki kayış gerilmesi,  sürtünme katsayısı ve
kayışın kasnak üzerindeki toplam temas acısıdır. Denklem 16.1 ve 16.2 den ve değerleri
T, ve değişkenlerinin kombinasyonu olarak bulunur. Gerekli kayış gerilmesi , kayışın
elastik özelliklerine bağlı olup, genelde aşağıdaki gibi hesaplanır.
/2
2 16.3
Kayışınn kapasitesi, kayış kasnak sisteminndeki en küççük kasnak üzerindeki
ü
ttemas acısı ile
belirlennir. Bu özellikle kasnağ
ğın hareket eettiren kasnaak olması durumunda
d
ddaha da öneemli
y
ler. Pratik olarak en
olup, deeğişik büyükklükteki kassnaklar bir bbirlerine yakın olarak yerleştirilirl
önemli kkonu kayışıın gerilmesii olup, kayışş gerginliği zamanla ko
ontrol edilerrek ayarlanm
malıdır.
Şüphesiiz başlangıççta kayış birraz fazla gerrdirilerek zaaman içindeeki gevşekliik sorunu orrtadan
kaldırılaabilir fakat fazla kayış gerginliği hhem kayışın
n hem de yattakların öm
mrünü azaltaabilir.
Bunları önlemek iççin şekil 16.1 de görüleen tasarım metoduyla
m
kayıştaki
k
zam
man içindek
ki
gevşem
meler otomattik olarak ko
ontrol altınaa alınabilir.
Şekil 16.1
Deği şik Kayış Gerdirme
G
Metotları
M
Kayış ille kasnak arrasındaki sü
ürtünme katssayısı hava koşullarının
n etkisi ve ssürekli kaym
ma
sonucunnda değişir. Moment ileetimi sırasınnda kayışla kasnak arassında oluşann normal
kaymalaara ilavetenn, kayışta geerilmeler vee büzülmeleer de oluşur. Bu gerilme
me ve büzülm
meler
sırasındda kayış ile kasnak
k
arasında toplam
m acısı kaadar kontak yüzeyi mevvcut olup, ay
ynı anda
kayışa uuygulanan kuvvetler
k
ve değeerleri arasın
nda da değişşmeler olur. Deri kayış ile
dökme ddemir den imal edilen kasnak
k
arassındaki sürtü
ünme katsay
yısı geneldee 0.3 olarak
k
alınırken, lastik kayyış ile dökm
me demirdenn imal edileen kasnak arrasındaki süürtünme katsayısı
0.25 olaarak alınır. Yukarıda
Y
veerilen genell anlamda vee normal çaalışma şartlaarındaki sürrtünme
değerlerri olup, bu değerler
d
kay
yışa uygulannan gerilmee ile değişir.. Farklı plasstikler genellde
biraz daaha fazla sürrtünme katssayısına sahhip olmakla birlikte gen
nelde sürtünnme katsayılarının
imalatçıının kataloğğundan alınm
ması daha uuygundur.
Kayışınn taşıyabilecceği en büyü
ük gerilm
mesi, kayış malzemesin
m
nin çekme ggerilmesine ve kesit
alanına bağlıdır. Kaayışlar hareeket iletimi ssırasında atttığı bir turlu
uk dönme eesnasında ço
ok
karmaşıık yorulma yüklemesiy
y
yle karşılaşırrlar. Kayış üzerinde
ü
ve kuvvvetleri neden
niyle
oluşan gerilme kuvvetlerine ilaveten, kayışın kasnağa değdiği noktalarda birde eğilme
gerilmesine maruz kalır. Eğilme gerilmesindeki en yüksek değişme en küçük kasnakta
oluşacağından, her kayış tipi ve malzemesi için en küçük kasnak çapı belirlenmiştir. Deri
/ kadar olup, 250 psi ile 400 psi
kayışlarda gerilen taraftaki çekme gerilmesi değeri
arasında değişmektedir.
Kayış kasnak sisteminin yeteri kadar yavaş hareket ettiğini kabul ederek, kayışın atalet
kuvvetleri ihmal edilebilir. Kayışlar normalde güç transferi sırasında oldukça hızlı hareket
ettiklerinden merkezkaç (santrifüj) kuvvetlerinin etkisi altında da kalırlar. Merkezkaç kuvveti
sonucunda kayışta kuvveti oluşsun. Oluşan kuvveti şöyle ifade edilir.
16.4
Burada;
Kayışınbirimuzunluğununkütlesi
Kayışın çizgisel hızı
Kasmak yarıçapı
kuvveti mutlaka denklem 16.1 ve 16.2 ye ilave edilmesi gerekir. Buna göre denklem 16.2
aşağıdaki gibi ifade edilir. Tahmin edileceği gibi, merkezkaç kuvveti kayışın kasnağı sarma
acısını azaltır.
16.5
Merkezkaç kuvveti değil ama sürtünme ile sınırlı olan moment iletimi sabit olmalı ve bununla
birlikte güç iletimi kayış hızıyla doğru orantılı olmalıdır. Kayış kasnak sisteminde öyle bir bir
kayış hızı vardır ki, bu hızda maksimum güç transferi sağlanır. Deri kayışlar için bu hız 30
m/s civarında olup, 20 m/s hız normal çalışma koşulları (gürültü, ömür ve diğerler dahil)
olarak kabul edilir.
Kayış kasnak tasarımında genel deneyimler kasnak ve kayış seçimleri için çok önemli olup,
çalışma koşullarının (hareket ettiren şaft, başlangıçtaki fazla yük, kasnak çapı) ve çevre
koşulları (kirlilik, yağlılık, rutubet gibi koşullar) etkisinin de incelenmesi gerekir.
16.3
V-KAYIŞLAR
V- kayışlar genelde elektrik motorlarında fanların, kompresörlerin, çiftlikte kullanılan
makinelerinin, endüstride kullanılan makinelerin ve daha birçok makinenin hareket
ettirilmesinde kullanılır. Bununla birlikte motorlarda yardımcı elemanların ya da aksesuarların
(su pompası, alternatör, kılıma, soğutma fanı gibi) hareket ettirilmesinde kullanılır. Kayışlar
Şekil 16.2 de görüldüğü gibi standart kesitlerde ve standart boylarda imal edilirler. V-şeklinde
kanal açılmış kasnaklara “V-Kasnağı” (sheaves) denir ve genelde dökme demir, dövme çelik
ve basınnçlı dökülm
müş malzemeelerden imaal edilirler. VV kayışlarıı genelde kıısa mesafeleerde
hareket ve güç iletm
mek için ku
ullanılırlar. V
V-kayışları için başlang
gıçta gerilm
me ayarı yap
pıldıktan
sonra, iççinde bulunnan gerilme kordonları nedeni ile sürekli
s
gerillme ayarı yaapmaya gerek
yoktur.
Şekil 116.2
V- Kayışların
nın Standarrt Kesit Ala
anları. (Ka
ayışların içiinde arası lastikle
l
doldu
urulmuş ku
umaştan geerilme korttları vardırr ve kayış koruyucu
k
ille kaplanmıştır).
Tek V- kayışının yeterli olmad
dığı durumllarda Şekil 16.3
1 de görü
üldüğü gibi birden fazlla Vkayışı kkullanılır. Biir kasnakta en fazla 12 taneye kad
dar V-kayışının kullanılldığı görülm
müştür.
Burada en önemli konu
k
tüm kaayışların ayynı gerginliğ
ğe sahip olm
maları ve birrisinin
değiştiriilmesi durumunda tüm
m setin değişştirilmesi geerektiğinin bilinmesidir
b
r.
Şekil 16.3
3
Çok V
V-Kayışlı Kayış
K
Kasna
ak Sistemi
Şekil 166.4a da V-kayışının kassnak yivininn kenarların
na, kayışın kasnak
k
yivinnin tabanınaa olan
konumuunu ve kayışşa gelen kuv
vvetleri gösstermektedirr. Kayışın kenar
k
harekeeti (edge acction),
kayışın birim elemaanına gelen
n kuvveti dN
N den dN/sin
ndeğerinee yükseltir (ŞŞekil16.4b)). Bu
değer yaaklaşık olarrak 3.24 dN
N civarlarınddadır (1/sin

. Kayış
K
kasnakk sistemiylee iletilen
tork, sürrtünme kuvvveti dolayıssı ile normaal kuvvet ilee orantılıdır. Bu durum düz kayış için elde
edilen ddenklemde (denklem
(
16
6.5) sürtünm
me katsayısıı yerine /sin koyarakk V-kayış iççin elde
edilir.
Şekil 16.4
V-Kay
yışının V-Y
Yivli kasnak
kta ve Düz Kasnaktak
K
ki Konumu
2
Buraada; Pdϕ
2
2 2
0
2
2
2
2
/
dϕ
/
16.6
V-kayışşın güç (torkk) iletme kaapasitesi en küçük V-yiivli kasnakta oluşan kay
aymaya bağllıdır.
Bununlaa birlikte V-kayışı dahaa büyük çapplı düz kasn
nakla birlikte herhangi ggüç kaybınaa
uğramakksızın Şekill 16.4b de olduğu
o
gibi kkullanılabillir.
Çok değğişik firmalar tarafındaan üretilen ddeğişik mark
kada V-kayışları mevcuut olup, bu
kayışlarra ait olan gerilme
g
ve sü
ürtünme kat
atsayıları den
neylerden ya
y da imalattçı kataloglaarından
elde ediilmelidir. Genelde kayıışlar için önnerilen hız 20
2 m/s (4000
0ft/min) civaarındadır.
V-kayışşlarının ve düz
d kayışlarrın ömrü sıccaklığın artm
masıyla önemli oranda azalır. Kay
yışların
ömürlerrini artırmakk için etraflarında havaa akımı sağllamak iyi bir uygulamaadır.
Problem
m:1 Elekktrik motoru
u 19 KW lıkk bir makinee parçasını 1750
1
rpm ilee birden fazzla V
kayışı kkullanarak hareket
h
ettiriiyor. Boyuttu 5V-kayışşı  vee kayışın biirim kütlesi 0.215
gr/mm ddir. Motor kasnağının
k
pitch
p
çapı 944 mm ve kaayışın kasnaağı sardığı aacı 165o dir.
Kayıştaaki gerilme yükünün
y
en
n fazla 672 N ve sürtünm
me katsayıssının 0.20 ollduğu kabullü ile
Kaç tanne V-kayışınnın kullanılaacağını hesaap ediniz.
Verilen
nler: Güç = 19 KW, devvir 1750 rpm
m, kayiş tip
pi, birim ağırlıkk 0.215 grr/mm,
o
Kasnak Çapı = 94 mm, =165
5 , Pmax = 672 N ve 


İstenen
nler: V- kayyış sayısı = ?
Çözüm:
/
Burada
ve
bilinmem
mektedir.
94
2 1
1000
ğ
0.2 15
672
15.94
15.9
94
1750
0
30
.
/
8.61
.
/
672
117.5
.
. m 16.1 den
Denklem
9550
ş
16.4
26.1 1750
955
50
9550
0
19
4.78
.
94
2 1000
ş,
. .
.
ış
/
ş
ı ı ı ı .
D
DİŞLİ KAY
YIŞLAR
Şekil 166.5 de dişli ya
y da zaman
n ayar kayışşı görülmek
ktedir. Buraada tork iletiimi kayış ilee kasnak
arasındaaki sürtünm
me ile değil dişler
d
tarafınndan sağlan
nır ve hareket eden ve hhareket ettirren
kasnaklar izafi olarrak sürekli aynı
a
konum
mdadırlar. Bu
u tip kayışlaar motorlardda kam milii ile
mili arasındaa kullanılmaakta olup baaşka tip kay
yışların kullaanılması olaanaksızdır. Bu
B
krank m
kayışlarrda diğer kaayışlardaki kadar
k
gerilm
meye ihtiyaçç olmadığın
ndan gerilmee kordonunu
un
taşıdığı gerilme en az düzeydee olur ve hem
m yatakların
n hem de kaayışın ömrüümü uzatır.
Şekil 16.5
1
Dişşli ya da Za
aman Ayar Kayışı
Dişli kaayışlar genellde küçük çaplı
ç
kasnakklarda düşük
k sarma acılları ile kullaanılırlar. En
n az 6
dişin kaavraması duurumunda fu
ul kapasite iile tork iletim
mi sağlanır. Dişli kayışşlar diğer tip
plere
oranla ddaha hafif olup 80 m/s (16,000
(
ft/m
min) lık hızllara kadar ku
ullanılabilirrler. Temel
dezavanntajları, kayyışın ve kasn
nağın diğer tiplere oran
nla daha pah
halı olmalarrıdır. Dişli kayışlar
k
uzun birr servis ömrrüne sahip olmakla
o
birllikte, zincirler ve dişliler kadar uzuun ömürlü
değillerrdir. Örneğinn: motorda dişli kayışınn standart ömrü
ö
100,00
00 km civarrında olup,
zincirlerrin ömrü mootor ömrüylle aynıdır.
16.5
M
MAKARA
ALI ZİNÇİR
RLER
Birçok ççeşit zincir mevcut olu
up en çok kuullanılan tip
pi makaralı zincirlerdir
z
r. Birçok
uygulam
manın içindeen en fazla uygulandığğı alan bisikletlerdir. Şeekil 16.6 değğişken pim ve
makara bağlantılı zincirin
z
yapıılışını gösteermektedir. Makarayla taşınan güçç dönme harreketi ile
Z
harreketiyle buu güç iletimii zincir
kovana,, pime ve ikki tane bağlaantı elemanıına iletilir. Zincirin
boyuncaa sağlanır. Sonuçta
S
pim
m, kovan, vee bağlantı ellemanları gü
ücü zincirinn gergin olaan
tarafınddan başarılı bir
b şekilde iletir.
i
Zincirrlerde hız 15 m/s (3000
0 ft/min) denn daha fazlaadır.
Merkezkaç kuvvetii bağlantı ellemanının ggerilme kuvv
vetine ve piim ile kovann arasına yaatak
kuvveti hatırı sayılıır bir yük ilave eder.
Şekill 16.6
M
Makaralı Ziincirin Parççaları
Kuvvet iletimi boyyunca birçok
k kritik potaansiyel bölg
geler oluşur. Zincir dişllisinin makaarasının
serbest olması nedeeniyle, mak
kara ile zinciir dişlisi araasında ihmaal edilecek kkadar az bir kayma
oluşur. A
Aşınmayı azaltmak
a
için yağlama m
mutlaka maakara ile kov
van ve pim arasında vee de
makara ile zincir diişlisi arasında yapılmallıdır. Aşınm
ma, pim yüzeylerinin daaha küçük olması
o
nedeniyyle pim yüzeeylerinde daaha kritiktirr. Bağlantı elemanların
e
a gelen geriilme kuvvetti sıfır
ila makssimum arasında değiştiiğinden pim
m ve pim dellikleri gerilm
me yorulmaasına maruzz kalır.
Şekil 166.7 de görülldüğü gibi, özellikle
ö
yüüksek hızlarrda düzgün hareket
h
iletiimi sağlamaak için
akort ayyarlaması (cchordal acttion) yapılırr. Şekil 16.7
7a da görüld
düğü gibi staandart harek
kette
zincir piim merkezi, A, zincirin
n adim yarııçapıyla bellli bir acıda kesişiyorr. Şekil 16.7
7b de
ise zinciir pim merkkezi zincir dişli
d merkezziyle, A tam
m zincir dişlisinin merkkezinde kesiişiyor.
Bu iki taasarımdan pim
p merkezzleri arasınddaki fark aşaağıdaki gibi ifade edilirr.
Ş
Şekil
16.7
Δ
Makaraalı Zincirlerde Akort Ayarlamassı
1
1
180
16.7
Burada,,
zincir dişlideki
d
diş sayısıdır. Z
Zincirin yük
kselmesi ve alçalmasıylla ve dee
meydanna gelen değğişmelerin etkisiyle
e
akoort hareketi hız oranınd
daki düzgünnlüğü bozar.. Fakat
iyi tasarrlanmış zinccir sistemind
de, zincirin elastikliği birçok
b
küçü
ük hız değişşimlerini yu
utar.
Makaraalı zincirler çok
ç çok az kırılırlar
k
fakkat pim ile kovan
k
arasın
ndaki aşınm
ma nedeniyle belli
sürelerdde değiştirilm
meleri uygu
undur. Bu a şınma durum
mu iki mak
kara arasındaaki mesafey
yi
(adımı) artırır. Aşınnma sonucu
u oluşan adım
m büyümessi, zincir dişşlisinin ayarrlanması ilee yada
gerdirm
me dişlisinin ayarlanmassı ile ortadaan kaldırılab
bilir. Zinciriin aşınmasıyyla adımın %3
% den
fazla deeğişmesi durrumunda makaralı zinccir mutlaka değiştirilmeelidir. Geneelde makaraalı
zincirlerrin ömrü 155,000 saat ciivarındadır..
Düşük ddevirlerde gerekli
g
gerilme kuvveti sonucundaa oluşan aşın
nmalar 15,0000 saatlik çalışma
ç
süresindde bağlantılarda arızalaanmalara sebbep olabilirr. Çok yükseek hızlarda ise, merkezzkaç
kuvvet vve şok yükllemeler çok fazla olacaağından yeteeri kadar gü
üç iletimi sağğlanamaz.
Americaan Society of
o Mechanical Engineeering 2000 yılında
y
yayıınladığı ASM
ME B29.10
00-2000
standartt ile zincir ve
v zincir dişşlilerinin boyyutlarını vee standart yü
ük parametrrelerini verm
miştir.
Bu zinccirler ve dişlliler değişik
k imalatçılarr tarafından imal edilm
miş olsalar biile farklı
imalatçııların zincirr parçaları zincir üretim
minde karışık
k olarak kulllanılabilirleer. Tüm zin
ncir
imalatçııları katalogglarında tablo halinde zzincirlerin değişik
d
hızlaardaki kapassitelerini vee küçük
zincir diişlisinin dişş sayısını veermektedirleer. Bu değerrler aşınma ve yorulmaa arızalarını
içermekkle birlikte, giriş gücün
nün (elektrikk motorundaan yada başka sistemdeen) düzgün
olduğunnu kabul edeerek derlenm
miştir. En kkötü şartlar için
i nominaal yük belli bbir çarpanlaa
çarpılarrak zincirin kapasitesi hesaplanır.
h
B
Bu çarpan genelde
g
yük
ksek şok altıında olan giiriş ve
çıkış şafftları için1.77 ye kadar artırılabilir.
a
Eğer Şekil 16.8 da görrüldüğü gibbi birden fazzla zincir
kullanılırsa, tek zinncir değeri iki zincir içiin 1.7 ile, üçç zincir için
n 2.5 ve dörtt zincir için 3.3 ile
çarpılır..
Küçük zzincir dişlileerinde diş sayısı 17 ila 25 arasındaadır. Düşük hızlar için daha az diş sayısı
seçilebilirken yüksek hızlarda daha yükseek diş sayısıı seçilebilir. En büyük zzincir dişlissindeki
diş sayısı 120 ile sıınırlıdır.
Şekil 16.8
19.6
Biirden Çok Makaralı Zincir
Z
T
TERS DİŞL
Lİ ZİNÇİR
R
Şekil 199.9 da ters dişli
d zincir görülmekted
g
dir. Bu zincir aynı zamanda sessiz zincir olaraaktan
adlandırrılır. Bağlanntılar dişler genelde düüzgün kenarlıdırlar. Zin
ncir dişlisindde düzgün kenarlı
k
olup bu zincir dişlisindeki diş sayısının arrtmasını sağ
ğlar. Zincird
deki aşınmaayı azaltmak
k için en
kritik kıısım pim baağlantılarıdır.
Burada amaç zincirrin zincir diişlisinden kaaymasını ön
nlemektir. Şekil
Ş
16.9b dde zincirin
ortasınddaki yönlenddirici, dişlin
nin ortasınddaki kanal ile ilişkilendiirilerek kaym
yma önlenmiştir.
Şekil 166.9c de dişliinin kenarın
ndaki bağlanntılar dişliniin kenarına geçerek refferans olaraak
kaymayyı önlerler. Şekil
Ş
16.9d de ise ikili (iki katlı) zincir, zincirr dişli vasıtaasıyla her ik
ki
taraftann hareketlenddirilerek yaapılır.
Ters dişşli zincirleriin standartlaarı (ANSI/A
ASME B29.2M-1982) de
d verilmişttir. Daha ön
nceki
zincir diişliler için kurallar
k
burada da geçeerlidir. Standart adım 3/8 ila 2 inchh arasında
değişmeektedir. Terrs dişli zinciirler makaraalı zincirleree oranla dah
ha sessiz çallıştığından daha
yüksek hızlarda kuullanılabilirler.
Şekil 16.99
Problem
m 2:
İstenen
n: L =?
Ters Dişli
D Zincir
Aşağğıdaki şekillden kayış bboyunu (L) , , ya bağlı oolarak elde ediniz.
e
Çözüm: Yerçekim
mi kayışın şeekline etki eetmiyor ve kayış
k
yeteri kadar gergiin ve gevşek
klik
yok.
2
2 2
2 2
180 2
36
60
2
180 2
36
60
180 2
360
90
90
180
1
2
360
2
0
90
Burada c (merkez uzaklığı)
u
deeğerini hesapplayalım;
2
1
2
2
1
4
; ; 1
2
1
2
1
2
2
1
4
mi: Sarma accıları
 acısınnın denklem
2 ve
2 . Yukarıddaki şekillerrden,
Problem
m 3: Tek V-kayış =
=18o ve birim
m ağırlığı 2.2
2 N/m dir. Bu kayış 1 2 kW gücü 1750
dev/d ile iletmekteddir. Harekett ettiren kassnak çapı 18
80 mm ve hareket ettiriilen milin 1050
m
dev/d ollup kasnaklların merkezzleri arasındda 400 mm lik mesafe mevcuttur.
a) sürtünmee
katsayıssı 0.20 ve kaayma olmad
dığı durumdda P1 ve P2 kuvvetlerin
k
ni bulunuz. bb) Kayıştan
kasnaklara gelen raadyal ve tork
k kuvvetlerrini bulunuzz. c) Hareketsiz durumdda kayış gerrilmesini
bulunuzz. d) Kayış normal
n
hızd
da dönerkenn ve 6 kW güç
g iletirken
n P1 ve P2 kuuvvetlerini bulunuz.
b
Verilen
nler: =18o, birim ağırrlığı 2.2 kğ/m
m, ğüç=12 kW, 1750 rp
pm, kasnakk çapı = 180
0 mm,
döndürüülen kasnakk devir sayıssı = 1050 rppm, c = 400
0 mm ve  = 0.20
İstenen
nler: a) P1 ve
v P2 = ?, b) Kasnak şafftlarındaki kuvvet
k
= ?, Kayış gergiinliği = ? vee 6 kW
ğüç iletiiminin oluştturduğu P1 ve
v P2 = ?
Çözüm: a)
ü ü ç
180
0
1750
1050
150 90
400
2.2
2
9.8
81
180
2 1750
60
2 8.63
180
61
61
/
9550
65.48
8
Yukarıdda elde edileen denklem 1 ve 2 den;;
9550
.
0.090
/
12
0
1750
0.09
.
.
.
.
1
.
.
2 ve
b) Hareket ettiren şafttaki tork
926
ş
199 0.090
. 926 199 0.150
ü
ü
926
ş
2
199
17.26
ğ
2
199
. 17.26
ü
=1117.6 N
1125 N olarak kabul edelim.
c) Başlangıçtaki kayış gerginliği
1125
. 2
d) Gücün 6 kW olması durumunda
yükleri
9550
32.74
9550
6
1750
0.090
.
Denklem 1 ve 3 den
. ve
. .