FEN VE TEKNOLOJI EĞITIMININ AMAÇLARı

FEN VE TEKNOLOJI
ÖĞRETIMI
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU
http://hasanyolcu.wordpress.com/
DERS IÇIN KAYNAKLAR
•
Editör: Prof.Dr. Salih Çepni
Editör: Prof. Dr. Mehmet Bahar
FEN ÇEŞIT VE ALT GRUP ANLAMıNA GELMEKTEDIR
•İngilizce science kelimesinin Türkçedeki iki manasından biridir. Diğeri ise bilim
dir. Türkçe’de sözlük anlamıyla fen “ fizik, kimya, matematik ve biyoloji ve
bunların uygulamalarına verilen genel bir addır.
•Fen bilimleri doğayı ve doğal olayları sitemli bir şekilde inceleme, henüz
gözlenmemiş olayları kestirme gayetidir.
•Bilim nedir ?
•
Bilim ise belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir amaça
yönelen bilgi edinme ve yöntemli araştırma sürecidir.
•
Doğru düşünme, sistematik bilgi edinme sürecidir.
•
Olguların gözlemi, belirlenmesi, tanımlanması, deneyse araştırılması ve
teorik olarak açıklanmasıdır.
•
Bilginin tabiatını düşünme, mevcut bilgi birikimini anlama ve yeni bilgi
üretme sürecidir
BİLİMSEL BİLGİY İ OLUŞTURAN NEDENLER
•
Merak
•
İhtiyaçlar
•
Zorunluluklar
•
Doğayı kontrol altına alma isteği
BILIMSEL BILGININ ÖZELLIKLERI
1. Objektifliktir
9. Yenilikçidir
2. Denenebilirlik ve
10. Ayıklanma
gözlenebilirlik
3. Tekrarlanabilir
4. Ölçülebilir.
11. Dinamiktir
12. Bütüncüldür: hepsi birbiriyle
ilişkilidir.,
5. Genelleyicidir
6. Seçicidir
13. Deneyseldir
7. Mantıksaldır
14. Olasılık taşır
8. Kesin değildir
15. Süreklilik
FEN VE TEKNOLOJI EĞITIMININ AMAÇLARı
•
•
•
•
•
Doğal dünyayı öğrenmelerini ve anlamalarını, bunun düşünsel
zenginliğini ve heyecanını yaşamalarını sağlamak.
Her sınıf düzeyinde bilimsel ve teknolojik gelişme ile olaylara merak
duygusunu geliştirmelerini teşvik etmek.
Fen ve teknolojinin doğasını; fen, teknoloji, toplum ve çevre
arasındaki karşılıklı etkileşimleri anlamalarını sağlamak.
Araştırma, okuma ve tartışma aracılığıyla yeni bilgileri yapılandırma
becerilerini sağlamalarını sağlamak.
Yaşamlarının sonraki dönemlerinde eğitim ile meslek seçimi
konularında, fen ve teknolojiye dayalı meslekler hakkında bilgi,
deneyim, ilgi geliştirmelerini sağlayabilecek alt yapıyı oluşturur.
FEN VE TEKNOLOJI EĞITIMININ AMAÇLARı
•
•
Öğrenmeyi öğrenmelerini ve bu sayede mesleklerin değişen
mahiyetine ayak uydurabilecek kapasiteyi geliştirmelerini sağlamak.
Karşılaşabilecekleri alışmadık durumlarda yeni bilgi elde etme ile
problem çözmede fen ve teknolojiyi kullanmalarını sağlamak.
OLGU & KAVRAM
•Olgu,” bir doğru, bir gerçek, bir hakikat ve bir şeylerin olma durumudur.
Başka bir ifadeyle iki eleman, sözcük yada eylem arasındaki ilişkiyi
belirleyen ifadelerdir.
•Doğa ve doğa varlıkları gözlemledikçe mevcut olgular artar. Artan
olgular arasında belli ilişkiler ve kalıplar görülmeye başlanır. Bu kalıp
veya ilişkilerin açıkça tanımı, genellikle kavram olarak adlandırılır.
•
Hipotezler
Teoriler
Teoriler, hipotezlere oranla daha önemli
deneysel desteğe sahiptirler. Bu bakımdan
doğruluğu henüz test edilmemiş bilgilere ve
önerilere hipotez denir. Yine eğer bir
hipotez, deneylerle destekleniyorsa, bilinen
tüm olgularla uygunsa ve daha geçerli bir
karşılığı yoksa teori olarak adlandırılır.
FARKLı ALANLARDAKI ÖRNEK TEORİLER (KURAMLAR)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Astronomi : Big Bang Theory
Biyoloji : Hücre teorisi - Evrim - Germ teorisi
Kimya : Atom teorisi - Moleküler teori - Gazların kinetik teorisi - Moleküler orbital teorisi -Lewis kuramı - BrønstedLowry asit-baz teorisi Klimatoloji : İklim değişikliği teorisi (antropojenik faaliyeti nedeniyle)
Ekonomi : Makroekonomik teori - Mikroekonomi teorisi
Eğitim : Yapılandırmacı teori - Eleştirel Pedagoji teorisine - Eğitim teorisi - Çoklu zeka kuramı - Aşamalı eğitim
teorisi
Mühendislik : Devre teorisi - Denetim kuramı - Sinyal teorisi - Sistem teorisi - Bilgi teorisi
Film : Film Teorisi
Beşeri Bilimler : Eleştirel teori
Edebiyat : Edebiyat teorisi
Matematik : Yaklaşım teorisi - - Kategori teorisi - Kaos teorisi --Alan teorisi Müzik : Müzik teorisi
Felsefe : Proof teorisi - Spekülatif nedeni - gerçeği Teorisi - Tip teorisi - Değer teorisi - Fazilet teorisi
Fizik : - İzafiyet Teorisi - Kuantum alan teorisi - Saçılma teorisi -
•Yasa (kanun) ?
•Aynı şartlardaki durumlar için ifade edilen sözlü veya
matematiksel ilişkilerdir.
•Yasalar genelde gözlenebilir olaylar arasındaki ilişkilerin
ifade edilmesidir
•Örneğin Boyle yasası sabit sıcaklıkta bir gazın basıncı ile
hacmi arasındaki ilişkiyi ifade etmektedir. Oysa gazların
kinetik teorisinde bu ilişkinin nedenleri açıklanmaktadır.
•Yasalar ve teoriler yanlış anlayışın aksine farklı türden
bilgiler olup birbirine dönüşmezler
•
Teoriler; olguların, olgular arası ilişkilerin ve yasaların açıklamalarıdır.
Örneğin elmasın sert olması, tuzun suda çözünmesi, metallerin elektriği
iletmesi, insanların öğrenmesi, insanların belli davranışları göstermeleri vb.
durumlar olgulara örnek oluştururken bu durumların açıklamaları teorilerdi
Hipotez
Teori
Yasa
•
•
•
•
Termodinamiğin Sıfırıncı Yasa
Termodinamiğin en basit yasasıdır. Eğer iki sistem birbirleriyle etkileşim
içerisindeyken aralarında ısı veya madde alışverişi olmuyorsa bu sistemler
termodinamik dengededirler.
Eğer A ve B sistemleri termodinamik dengedeyseler, ve B ve C sistemleri de
termodinamik denge içerisindeyseler, A ve C sistemleri de termodinamik
denge içerisindedirler.
Üçüncü kanunu
Bu yasa neden bir maddeyi mutlak sıfıra kadar soğutmanın imkânsız
olduğunu belirtir:
Sıcaklık mutlak sıfıra yaklaştıkça bütün hareketler sıfıra yaklaşır.
AVOGADRO YASASı
•
•
Amedeo Avogadro'nun 1811'de bulduğu bir gaz yasasıdır. Bu yasa,
eşit hacimdeki gazların; eşit sıcaklık ve eşit basınçta aynı sayıda parçacık
ya da molekül sayısına sahip olduğunu öne sürer. Buna göre, belirli bir
hacimdeki gazın bulundurduğu molekül sayısı, gazın kütle ya da
boyutundan bağımsızdır.
Örnek olarak, aynı hacimdeki hidrojen ve nitrojen verilebilir. Buna göre,
hidrojen de nitrojen de, aynı hacim, aynı basınç ve aynı sıcaklıkta aynı
molekül sayısına sahiptir.
BAZı KANUNLAR
Hareket kanunları
Enerji kanunlar
•Laws of thermodynamics
•Newton’s three laws of
Laws of heat transfer
motion
•Fourier's law of heat
Laws of electromagnetism conduction
and gravitation
•Newton’s law of cooling
•Gauss's law or
•Coulomb's Law of
electrostatics
•Faraday's law of induction
•Joule's first law
•Ohm's law
Gaz Kanunları
•Boyle's law
•Charles's law
•Gay-Lussac's law
•Combined gas law
•Avogadro's law
•Ideal gas law
•Graham's law of effusion
•Fick's laws of diffusion
•Dalton's law of partial
pressures
•Fen bilimleri gibi deneysel bilimlerle uğraşan kişiler, deneylere
başlamadan önce, mantıklı hipotezler oluşturmalıdırlar. Bir bilim adamı
hipotezini oluştururken, faklı yöntemlerden faydalanabilir.
•Bunlar; ödünç alma, tümevarım ve tümdengelim yöntemleridir.
•1. Ödünç alma: Daha önce test edilmiş ispatlanmış bir hipotezi kendi
araştırdığı problemde de kullanabileceği düşüncesiyle hipotez olarak
kabul etmesidir.
•2. Tümevarım: Daha önceki bilgilerden ve gözlemlerden hareketle
tümevarım yoluyla bir olası çözüm ve sonuç üretmesidir.
•Bakır elektriği iletir.
•Demir elektriği iletir.
•Gümüş elektriği iletir.
•O halde bütün metaller elektriği iletir hipotezi ileri sürülebilir.
•3. Tümdengelim: Bilim adamının bir kuramdan hareket ederek,
tümdengelim yoluyla bir olası sonuç veya bir olası çözüm üretmesidir.
•Memeli hayvanlar doğurarak ürerler.
•Balina denizde yaşayan bir memelidir.
•O halde balinalar doğurarak ürerler hipotezi kurulabilir.
•
Fen ve teknoloji dersi öğretim programına göre 4, 5 Sınıftaki öğrencilerin
kazanmaları gereken bilimsel işlem becerileri
Planlama ve başlama
Gözlem
Karşılaştırma- Sınıflama
Çıkarım yapma
Tahmin
Kestirme
Değişkenleri belirleme
Yapma
Deney tasarlama
Deney malzemelerini ve araç gereçleini
tanıma ve kullanma
Ölçme
Verileri kaydetme
Analiz ve sonuç çıkarma
Veri işleme ve model oluşturma
Yorumlama ve sonuç çıkarma
Sunma
•
Bu şekilleri bilimsel çalışma süreçlerine göre sıralayalabilir misiniz?
Doğru sıralanışı
TEKRAR YAPMAYı UNUTMAYALıM…
https://sites.google.com/site/hasanyolcudersler/