indir - TÜREB

RÜZGAR SANTRALARINDA ÜRETİLEN ELEKTRİK
ENERJİSİNİN PİYASALARDA SATILMASI
HULUSİ KARA
TÜREB DENETİM KURULU BAŞKANI
TÜRKİYE RÜZGAR ENERJİSİ KONGRESİ
TURKISH WIND ENERGY CONGRESS
7-8 KASIM 2012 İSTANBUL
İ
İÇERİK
İ
¾Rüzgar Enerjisinin Türkiye’deki Yeri
¾YEK Kanunu
¾Rüzgar Enerjisinin Ticaret İmkanları
¾YEKDEM
¾DUY
¾Öneriler
Rüzgar Enerjisinin Türkiye’deki Yeri
¾ Toplam
p
48 GW santral kurma p
potansiyeli
y
¾ Rüzgar enerjisi kurulu gücünün 2015 yılına kadar 10 GW’a
çıkarılması, 2023 yılına kadar da 20 GW’a çıkarılması
beklenmektedir.
beklenmektedir
¾ Rüzgar potansiyelini ancak son dönemde değerlendirmeye başlayan
Türkiye işletmeye girmiş santral olarak;
• 2009 sonu itibariyle yaklaşık 900 MW,
• 2010 yılı sonu itibariyle ise 1.300 MW’a ,
• 2011 yılı
l sonu itibari
itib i ile
il 1.800
1 800 MW’a
MW’
• bu yıl sonu itibariyle de 2.200 MW ulaşması beklenmektedir.
YEK K
Kanunu
¾ 10/05/2005 tarih ve 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının
Elektrik Enerjisi Üretim Amaclı Kullanımına İlişkin Kanun
çıkartılmıştır.
k tl
t
¾ 29/12/2010 tarih ve 6094 sayılı Kanun ile revize edilmiş olan
Yenilenebilir
Enerjij
Kanunu,,
teşvikleri
ş
kaynak
y
bazında
çeşitlendirmek ve yerli teknolojinin gelişimini ön plana çıkarmak
suretiyle yeni bir dönem başlatmıştır.
¾ Türkiye,
Türkiye teşvik yontemi olarak sabit fiyat garantisini uygulamaktadır.
uygulamaktadır
Bu sabit fiyat Rüzgar enerjisi için 7,3 USD cent/kWh.dır.
Rüzgar Enerjisine dayalı üretim tesisleri için
ticaret imkanları;
• İkili anlaşma ile tedarik şirketleri, TETAŞ ya da serbest
tüketicilere,
tüketicilere
• Gün öncesi planlama/piyasa kapsamında PMUM’a,
•YEK
YEK belgelerine istinaden YEK Destekleme Mekanizması
kapsamında PMUM’a
satabilme imkanına sahiptirler.
YEKDEM
YEK Kanununa göre YEKDEM mekanizmaya katılım için aşağıdaki
hususlar düzenlenmiştir:
¾ Mekanizmadan yararlanmak isteyen tesisler öncelikle YEK Belgesini
almak üzere EPDK’ya başvurmak durumundadır.
¾ Mekanizmaya katılım yıllık olarak duzenlenmiştir. Bir sonraki yıl
mekanizmaya dahil olmak isteyen tesisler YEK Belgelerine istinaden
31 Ekim tarihine dek EPDK’ya başvurusunu yapmak durumundadır.
¾ Her yıl 30 Kasım tarihine dek bir sonraki yıl mekanizmaya dahil
olacak tesisler EPDK tarafından ilan edilir.
YEKDEM
¾ YEK’e dayalı üretim tesisleri 18/5/2005 tarihinden 31/12/2015
tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek olan üretim lisansı
sahibi tüzel kişiler tesislerinin işletmeye giriş tarihinden itibaren on
yıl süreyle YEKDEM’den yararlanabilir.
¾ Tüketicilere elektrik enerjisi satışı yapan her bir tedarikçiye,
tedarikçiye
tüketicilerine sattığı elektrik enerjisi miktarının, tedarikçilerin
tamamının tüketicilere sattığı toplam elektrik enerjisi miktarına oranı
k d
kadar
yenilenebilir
il
bili enerjiji bedeli
b d li ödeme
öd
yükümlülüğü,
ükü lülüğü bir
bi diğer
diğ
ifadeyle dolaylı olarak yenilenebilir kaynaklara dayalı olarak üretilen
elektrikten alma zorunluluğu getirilmiştir.
DUY
Rüzgar enerjisine dayalı üretim yapan santraller, piyasa kurallarının
ticari çerçevesini çizen en detaylı yasal düzenlemelerden biri olan
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği (DUY)
kapsamında ayrı bir şekilde konumlandırılmış durumdadır
¾ (DUY 22/4 Madde) Rüzgar enerjisine dayalı üretim yapan santraller
dengeleme birimi olmaktan muaf olup, uzlaştırma santrali olarak
nitelendirilmekte, ancak talep eden santrallerin dengeleme birimi
sayılması
l
Si
Sistem
İ l
İşletmecisinin
i i i tasarrufuna
f
b kl k d
bırakılmaktadır.
¾ Dengeleme Birimi olamazlar.
DUY
Dengeleme birimi sayılmamanın, bir diğer ifadeyle uzlaştırma birimi
sayılmanın sonuçları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Gün öncesi planlama kapsamında yenilenebilir enerji kaynakları ile
üretim yapan santraller;
¾ Sadece günlük üretim programı,
¾ Tüketim tahmini ve varsa ikili anlaşmalarını DGPYS’ye bildirmekle
yükumlüdür Alış ve satış teklifi veremez,
yükumlüdür.Alış
veremez
¾ İkili anlaşmaları haricindeki günlük üretiminin tamamını PMUM’Da
piyasaya satıyor kabul edilir ve soz konusu üretim SGÖF’ten
uzlaştırılır.
l
l
Dengeleme güç piyasası kapsamında ise;
¾ Sadece kesinleşmiş günlük üretim programını
bildi
bildirmekle
kl yükümlüdür,
ükü lüdü
¾ Alış ve satış teklifi veremez,
DUY
¾ Genel olarak piyasada fiyat belirleyici rolü olmayan (fiyat teklifi
yapmaksızın fiyattan bağımsız satış yapan) yenilenebilirler, tipik
olarak gün öncesinde ya da gerçek zamanda oluşan fiyattan
ürettikleri enerjiyi piyasada satmaktadırlar.
satmaktadırlar
¾ 01/12/2009’dan itibaren yürürlükte olan ve saatlik uzlaştırma
yaklaşımını içeren yeni DUY ile yenilenebilirler gün öncesinde
saatlik üretim tahmini yapmak ve dengesizliğe düşmemek üzere
tahminlerinde isabetli olmak durumundadırlar. Eksik ya da fazla
tahminler dengesizliğe
g
ğ y
yol açmakta
ç
ve dengesizlik
g
de üreticiye
y ek
maliyet / ek kazanç getirebilmektedir.
DUY
¾ Gün oncesinde PMUM
PMUM’a
a bildirdiği miktardan daha fazla ya da daha
az uretim yapmış olması durumunda (dengesizliğe duşmesi) arada
oluşan uretim farkı gun icinde oluşan Sistem Marjinal Fiyatından
(SMF) uzlaştırılır.
uzlaştırılır
DUY
¾ 2011 yılından itibaren Gün Öncesi
Ö
Piyasası uygulamasında ise,
santraller tek başına değil bir portföyün parcası olarak alış ya da
satış tekliflerinde yer almaya başlamıştır.
¾ Gün Öncesi Piyasa kapsamında yenilenebilirler de alım satım
işlemlerini üretim lisansı sahibi şirket bazında toplam portföyler
içerisinde gerçekleştirecek olsalar da Dengeleme Güç Piyasası
katılımı ve dengesizlik açılarından durumlarında bir değişiklik
olmamaktadır.
ÖNERİLER
¾ Piyasa
fiyatlarında
dalgalanmalar
nedeniyle
yatırımcıların
kendilerine en uygun
yg
satış
ş imkanına karar vermeleri icin ihtiyaç
y ç
duydukları gözlemleri yapmaları bir yıla kadar uzayabilecek olup bu
dönemde piyasaya satmayı tercih eden yatırımcılar belli bir fiyat
riskini de üstlenmiş olacaklardır.
olacaklardır
¾ Öte yandan, dünyada örnekleri göruldüğü üzere gün içi piyasa gibi,
yenilenebilirlerin dengesizliğe düşmelerini en aza indirecek yeni
piyasa
i
uygulamalarının
l
l
d
devreye
girmesi
i
i durumunda,
d
d
h
hem
yenilenebilir kaynaklardan üretilecek enerjinin belirsizliği azalacak
hem de bu enerjinin ticareti icin uygun bir piyasanın daha ortaya
cıkmış olması sağlanabilecektir.
ÖNERİLER
¾ Yatırımcının sağlıklı üretim tahminini yapacak araçlara sahip
olmalıdır. Yatırımcı bu tür aracları kendisi geliştirebileceği gibi, satın
alma yoluna da gidebilir. Yatırımcı ayrıca, ikili anlaşmalar yoluyla
dengesizlikten doğan sorumluluğunu başka bir tarafa devretme
imkanına da sahiptir.
ÖNERİLER
¾ Piyasa satışı yapılan ve yenilenebilirlere dayalı elektrik enerjisi icin
dengeleme maliyetlerini en aza indirmek uzere ulusal duzeyde
merkezi
k i verii yonetimi
ti i yapılmasını
l
t i
teminen
D l t Meteoroloji
Devlet
M t
l ji İşleri
İ l i
ve TEİAŞ Bunyesindeki Milli Yuk Tevzi Merkezi tarafından mevcut
altyapıların geliştirilmesi icin ortak calışma yapılması gerekmektedir.
¾ Örneğin, İspanya’da bir benzeri uygulanan RES’lerin sağlıklı üretim
tahmini yapmalarını teminen meteorolojik veriyi işleyen ve RES
RES’lerin
lerin
bulunduğu lokasyon itibariyle üretime esas rüzgar hızı veren
merkezi bir yapının kurulması gerekmektedir.
ÖNERİLER
¾ Önerimiz bu şekilde üretilen tahmini üretim programlarının aynen
şirketler tarafından sisteme girilmesi ve bu miktarların
gerçekleşmemesi
kl
i durumunda
d
d
i
ise
d
dengesizlik
i lik maliyetlerinin
li tl i i
YEKDEM kapsamında bulunan Rüzgar Santralarına yapılan
uygulama gibi tüm
piyasa katılımcılarına pay edilmesi
gerekmektedir. Bunun DUY’da yapılacak bir düzenleme ile
sağlanabileceği değerlendirilmektedir.
TEŞEKKÜR EDERİM
[email protected]
[email protected]