Bülten 46 - Hindistan Gezi Rehberi

www.hindistangezi.com
sitesi bülteni
Bu bülten, periyodik bir yay›n de¤ildir.
Sadece Hindistangezi.com sitesi üyelerine e-mail ile ücretsiz gönderilir
S ay› :
46
A¤ustos 2010
Haz›rlayan
Zafer Bozkaya
•
Bu say›ya katk›da bulunanlar
‹smail Geçmen
Değerli üyemiz
Handistan gezilerimiz bütün hızıyla devam ediyor. Temmuz sonunda karayolundan
yapacağımız geziyi Pakistanın vize vermemesi ve ayrıca ülkedeki güvenlik sorunları
nedeniyle karayolundan İran + Uçakla Hindistan şeklinde yaptık. Bu geziye katılan 6 arkadaşımızla birlikte Hindistan ve İran gezisi fotoğrafları aşağıdaki linklerde görülebilir.
İran gezisi :
http://www.facebook.com/album.php?aid=189210&id=628011187&l=5bb65e21a1
Hindistan gezisi :
http://www.facebook.com/album.php?aid=190324&id=628011187&l=9ba4660257
Zafer Bozkaya
Ağustos ayı sonunda isi başka bir grupla 10 günlük küçük bir gezi dehe yaptık. Bu gezilere ait ayrıntılı bilgi
ve fotoğrafları ilerki sayılarımızda yayınlayacağım.
Ekfli S ö z l ü k’te http://sozluk.sourtimes.org “H i n d i s t a n” maddesinde yaz›lanlar. (Yorumlar sahibine aittir.)
➛ Günümüze ulaflan en eski müzik yazmalar›n›n bulundu¤u sanat
dolu ülke..
(self abandonment)
****
➛ Otobüsle giderken önune inek ç›ksa bile asla kimse ine¤e çekilmesi için müdahalede bulunamazm›fl. ‹ne¤in kendi iradesiyle çekilmesi beklenirmifl. Hindistanda inek olmak varm›fl!
(shalala)
****
➛ Trafi¤in ‹ngiliz usulü soldan akt›¤› sadece ka¤›t üzerindedir. Gerçekte herkes kafas›na göre hangi yönden gitmek istiyorsa o yönden gider. O derece özgür bir ülke...
(kal ho naa ho)
****
➛ Yanl›fl yere park eden arabalar›n forklift vas›tas›yla tafl›nd›¤› mistik ülke.
(icli kofte)
****
➛ Bizdeki gibi ekmek f›r›nlar›n›n olmad›¤› ülke. Ekmek yerine yufka türü fleylerin yendi¤i, ucuz iflçilik yüzünden tekstil firmalar›n›n
ak›n etti¤i memleket.
(golf fsi)
➛ Dünyan›n en sakin insanlar›n› bar›nd›ran ülke. Bu insanlarla
kavga etmek için çok ama çok sinir bozucu olmak gerekir.
(a fish out of water)
****
➛ Hindistanda çal›flma flekli asla ölümcül de¤ildir. Böyle sakin
stressiz flekilde bir insan 24 saat çal›flabilir. Küreselleflmeyle de
hiç alakas› yoktur. Çünkü bu kültürü özümseyen bir insan asla
tam anlam›yla bir kapitalist olamaz. fiöyle bir örnek vereyim. fiu
anda Hindistanda çal›flt›¤›m firmada müdürüm buradan kazand›¤›n›n yüzlerce kat›n› kazanmas›na ra¤men Microsoft Amerikay› b›rak›p buraya gelmifl. Nedeni ise çok aç›k. Burada ifle 10 veya 10:30 da gelmesi çok normal karfl›lan›yor. Rahat›na düflkünlük. Yarm›fl›m dünyay› anlay›fl›.
(a fish out of water)
****
➛ Zaman diliminin (ist) indian standart time degil de indian stretchable time olarak de¤ifltirildi¤i genifl insanlar›n ülkesi. Trafi¤in
asl›nda ortadan akt›¤›, sigara içercesine rahat flekilde joint partisini alelen yapman›n mümkün oldu¤u sefil özgürlükler ülkesi.
Her türlü düflük standard›na ra¤men dünyan›n en mütevaz› ve
en huzurlu insanlar›n› bar›nd›ran ülke.
(a fish out of water)
1
Sadece
H ‹ N D ‹ S T A N ’ dolur
a böyle fleyler
Rupinin yeni sembolü
En sonunda Hint
Rupisi de Dolar,
Euro veya Pound
gibi kendi sembolünü buldu. Hükümet, bugün Rupiyi
sembolize
eden çizimin hangisi olaca¤›na karar verdi. IIT ö¤rencisi Uday Kumar’›n çizimi finale kalan 5 çizimden biri olarak seçilmifl oldu. Böylece çizimi yapan kifli 250 bin rupi (5 bin dolar civar›) tutar›ndaki ödülünü ald›. 15 Temmuz 2010
35 Dolara Bilgisayar
Hindistan 35 dolarl›k bir dizüstü bilgisayar›n prototipini üretti. Bu fiyat zamanla 10 dolara
kadar düflürülecek. Linux tabanl› olan bu bilgisayarda bir internet
taray›c›s›, PDF okuyucusu ve baflka programlar yüklü. Bilgisayar› üretmek isteyen
firmalarla görüflmeler
devam ediyor. 25 Temmuz 2010
S›n›r Töreni
Her gün kaz ayakl› yürüyüflleriyle gösteriler yapan Hint ve Pakistanl› askerlerin dizlerinde sa¤l›k sorunlar› bafllad›. Pakistan ile Hindistan›n aralar›ndaki tek karayolu s›n›r kap›s›nda onlarca y›ld›r her akflam yap›lan S›n›r Kapatma Törenlerine s›n›r›n her iki taraf›ndan binlerce kifli kat›l›yor. Bu törenlerde geleneksel hale gelen ve bacaklar› dik aç› yapacak flekilde yürümeyi içeren kaz ad›mlar›, askerlerin
yaflad›¤› sa¤l›k sorunlar› nedeniyle ve iki taraf yetkililerinin anlaflmalar›yla basitlefltirildi. 1 A¤ustos 2010
Mumbainin sorunlar›
Rupi sembolü çizildi
Yeni Hint Rupisi sembolünü Chennai’de okul çocuklar› bahçeye çizdi. Hindistan, bu sembolün
uluslararas›
planda kabul görmesini bekliyor. Bu sembol,
Devanagiri alfabesindeki Ra harfi ile Latin
alfabesindeki R’nin birlefliminden olufluyor.
27 Temmuz 2007
Musonlarda rikfla sürmek
Bir rikfla sürücüsü okul çocuklar›n› evlerine götürürken sularla dolu
caddede yolunu bulmaya çal›fl›yor. Ahmedabad flehrindeki bu durum, Muson ya¤murlar›n›n
y›ll›k ortalaman›n yüzde 3
daha fazla ya¤mas›ndan
sonra olufltu. Büyük kentlerdeki ya¤mur sorunlar›n›n ekinlere olumlu etki
yapmas› ve bol ürün al›nacak duruma gelinmesi umuluyor. 3 A¤ustos 2010
Mumbai kenti “Hindistan›n maximumlar›n› içerir” diye bir söz vard›r.
Kentin nüfusunun 20 milyonu aflmas› bu sözü do¤ruluyor. Ancak,
yüzy›ll›k bir geçmifli olan altyap› art›k bu nüfusu kald›rm›yor. fiehrin
yönetimine gelen belediyeler söz verdikleri halde muson ya¤murlar› s›ras›nda kilitlenen kanalizasyon ve ya¤mur suyu sorunlar›n› çözemiyor, sonuçta flehirde heryeri sular dolduruyor. 2 A¤ustos 2010
Hindistanda köy tiyatrosu
Bir maymun gibi giyinmifl olan sokak artisti Yeni Delhinin gecekondu
bölgelerinde
gösterisini sunuyor.
Buradaki rolü: “Behrupia” (çok yüzlü
adam) Sokak tiyatrosu gelene¤i Hindistanda yüzy›llard›r
yaflat›l›yor ve küçük,
sapa köylerin tek
e¤lence kayna¤› olmaya devam ediyor. 4 A¤ustos 2010
2
Bir düş
ülkesi
‹SMA‹L GEÇMEN’in H‹ND‹STAN GEZ‹ ANILARI - 19
17 Mart 2006, Rishikesh-Haridvar 12.Gün
[email protected]
45. bültenden devam...
Sabah, Ganj’a hakim bir binan›n çat›s›nda, manzaras›
müthifl ama servisi ve tostu befl para etmez bir yerde kahvalt› yap›yoruz. Hem ufak hem de pis bir yer. Siyah çay var ve
fakat suyu fena halde bulan›k. Sormaya korkuyoruz çünkü
muhtemelen Ganj’›n suyu kullan›l›yor. Normalde de çok titiz bir insan de¤ilimdir ama burada iyice serdim. “Hindistan’day›z abi, relax ol, don't worry, be happy” fleklindeki
özdenetim çal›flmalar›yla kendimi güzelce bir rahatlat›yorum. Hem gelmeden önce sar› humma dahil olmak üzere bilumum afl›lar› olmad›k m›? Üstelik Rishikesh hakkaten güzel
bir yer. Kasmaya gerek yok.
Rishikesh sokaklar›n› dolafl›yoruz. Her yerde dilenci. San›r›m özellikle Hindularca kutsal ve önemli mekanlarda yo¤unlukla bulunuyorlar. Dilenmek yerine toprakla ilgilenseler da¤lar› delerler ama dilenmek daha kolay geliyor galiba.
Maymunlar insanlara daha yak›n burada, her a¤ac›n üstünden her tafl›n alt›ndan bir maymun ç›k›yor. Ellerimden
ekmek al›yorlar. Sanki evimin bahçesinde köpek besliyorum.
Güneflli ama çok s›cak olmayan güzel bir gün. Tam bahar
havas›. Çok da büyük olmayan Rishikesh’i gezdikten sonra
otelden ayr›l›p yine bir rikflayla Haridwar’a geçiyoruz. Yol
Site üyelerimizden ‹smail Rag›p Geçmen’in boyunca yüzlerce maymun yol kenarlar›na dizilmifl gelip geHindistan gezilerini anlatan kitab›n› hala
çenleri seyrediyor. Rikfladan att›¤›m muzlar› kapabilmek
okumad›n›z m›? Bültenimizde bu kitaptan
için peflimizden kofluyorlar.
baz› bölümleri yay›nlayaca¤›z. Bu bölümleri
H a r idwar giriokudukça kitab› sevece¤inize ve tümünü
flindeki dev Tanr›
Haridvar giriflindeki fiiva heykeli
okumak isteyece¤ine eminiz.
fiiva
heykeli
önünden yürüyerek Haridwar’›n merkez çarfl›s›na geçiyoruz.
Buras› da Rishikesh gibi oldukça temiz. Ghatlarda dua edenler, Ganj’da y›kananlar, suyunu kutsayanlar… Bir aç›k hava tuvaletinin yan›ndan geçiyoruz. Evlerindeki rahatl›kla ve bir yerlerinin görünece¤i kayg›s›n› tafl›madan icra-i çifl eyleyen
adamlar, bir taraftan da etraflar›n› seyrediyor. Hayret nidalar›yla gülüflen k›zlar›m›zla abilerin yanlar›ndan geçip teleferi¤e do¤ru ilerliyoruz.
Haridwar’daki teleferik, tepede, flehre hakim bulunan tap›na¤a ulaflt›r›yor Hindu inananlar›. K›sa bir yolculuk sonras› tepedeyiz. Tap›nakta her yerde tütsüler, çiçekler, Tanr› heykelcikleri (özellikle Maymun Tanr› ve Fil Tanr›), onlar›n alt›nda
inananlar›n ba¤›fllad›¤› bozuk paralar, ka¤›t paralar… Bir rahip, aln›ma ya¤l› turuncu boya sürüyor ve ba¤›fl istiyor. Paray› seven bir din Hinduizm. Her tap›nakta neredeyse zorlayarak ba¤›fl topluyorlar. Manzaras› güzel eski bir tap›nak.
3
fiehre iniyoruz. Ganj’› kutsama törenini son
olarak burada da izleyece¤iz. Nehir kenar›ndaki
ana Ghat’a gidiyoruz. Tören bafllamak üzere, yine ana baba günü ortal›k. Hindular sessizce törenin bafllamas›n› bekliyorlar. Hiç mi s›k›lmaz bu
insanlar her gün her gün? Ama o kadar güzel ki,
rengarenk, heyecanl›, mistik. fians›m›za bize yol
gösterip yer aç›yorlar, Ghat’›n en alt›na kadar
inebiliyoruz. Hemen uyar›yorlar, ayakkab›lar›m›z› ç›kar›yoruz. B›rak›n Ganj’›, Ghatlara bile ayakkab›yla girmek hem çok ay›p hem günah say›l›yor. En alt basamakta bir k›çl›k yer bulup, di¤erleri gibi ç›plak ayaklar›m› tertemiz akan Ganj’a
sokuyorum. Serin su önce ürpertiyor, sonra al›fl›yorum. Ülkemden binlerce kilometre ötede, y›llarca hayalini kurdu¤um Ganj’da ayaklar›m› y›k›yorum!
Havan›n kararmaya bafllamas›yla birlikte ‘Aarti’ töreni bafll›yor. San›yorum flimdiye dek izlediklerimin
en etkileyicisi bu. Böylesine güzel bir felsefe ve inan›fl gelifltiren, rengarenk ve ilginç törenleriyle tam da
ruhuma seslenen bu insanlarla ayn› dünyada m› yafl›yoruz biz? Bu rezilane, sefilane pis, tembel ama bar›flç›l, do¤ayla ve hayvanlarla yan yana, iç içe yaflayan inSuya b›rak›lacak adaklar haz›r.
sanlarla, paraya ve güce tapan, silahlar, bombalar üreterek
birbirini bo¤azlayan uygar, zengin, geliflmifl insanlar ayn›
insanlar m›? Ayn› m› sahi? Ayn› dünyada m› yafl›yorlar? Ayn› havay› m› soluyor, ayn› gö¤ü mü paylafl›yorlar?
Binlerce insan dua ediyor, hep bir a¤›zdan ilahilere kat›l›yor. Hele törenin bitifliyle dilek çiçeklerinin suya b›rak›l›fl›,
bu esnada yap›lan ritüel, Ganj’a düflen ›fl›klar, okunan dualar, hepsi çok etkileyici.
‹ç huzuruyla dolu ruhum, gezgin yüre¤imin önünde sayg›yla e¤iliyor.
Tören sonras› bir lokantada Thali yiyoruz. Thali, ufak
kaplarda çeflitli sebze yemeklerinden oluflan bir çoklu yemek. ‹çinde mutlaka Dhal denen mercimek yeme¤inin de
oldu¤u yemeklerden hangi çeflit biterse siz tamam diyene
kadar yenisini getiriyorlar. Doymamak mümkün de¤il. Ne
kadar yerseniz yiyin, fiyat sabit. Bu lokantada 50 rupiydi
(1,25 $). Yani 1,5 YTL bir fley.
Yemekte Saadet hemen yandaki masada bulunan uzun
boylar›, yap›l› vücutlar›, s›cak ve konuksever davran›fllar›yla di¤er Hintlilerden bariz olarak ayr›lan bir Pencap aileyle
sohbeti koyulaflt›r›yor. Kad›n çok fl›k, oldukça güzel ve
al›ml›. Bafl›ndaki türban›yla kocas› da oldukAarti töreni, gece bir baflka güzel oluyor.
ça iri yap›l› ve yak›fl›kl›. Kucaklar›ndaki çocuklar› çok sevimli ve güleç. Hemen s›cac›k
bir sohbete dal›yoruz, rastlant› bu ya, biz de
bu akflam Pencap eyaletinin baflkenti Amritsar’a do¤ru yola ç›kaca¤›z.
E¤er hepsi böyle s›cakkanl›ysa Amritsar’da güzel günler geçirece¤iz. Sabah ola,
hayrola.
12 gün, ne de çabuk geçti? Biraz yorgunluk mu bafllad› ne? Sanki biraz durmak, sindirmek mi istiyor insan. Yoruldum mu yoksa
lan? Yok daha neler?
Törenden önce Hindular kutsan›yor
Devam edecek...
4
H ‹ N D 12
Falih R›fk› Atay
FAL‹H RIFKI ATAY 1894'te ‹stanbul'da do¤du. Darülfünun (‹stanbul Üniversitesi) Edebiyat Fakültesi'ni bitirdi. 1911'de "Tecelli" dergisinde ilk fliirleri, Servet-i Fünun dergisinde ilk denemeleri
yay›nland›. 1913'te Tanin gazetesinin baflyazar› oldu. ‹stanbul mektuplar›, röportajlar, köfle yaz›lar› yazd›. 1913-1914'te Bahriye ve Dahiliye kalemlerinde çal›flt›. 1'inci Dünya Savafl›'nda yedeksubay olarak Suriye'de bulundu.
1918'de birkaç arkadafl›yla birlikte Akflam gazetesini kurdu. Gazetenin Kurtulufl Savafl›'n› desteklemesi nedeniyle divan-› harpte yarg›lan›p tutukland›.
1922'den sonra Bolu ve Ankara milletvekili olarak Meclis'e girdi. Atatürk'e yak›n kifliler aras›nda
yer ald›. CHP’nin yay›n organ› olan Hakimiyet-i Milliye gazetesinde, ard›ndan Ulus'ta yay›nlanan köfle yaz›lar›nda, Osmanl› Devleti'nden Cumhuriyet'e geçiflin yaratt›¤› sorunlar üzerinde
durdu. Yap›lan reformlar› ve Bat›l›laflma çal›flmalar›n› savundu.
Gezi yaz›lar›yla Cumhuriyet döneminin ilk örneklerini verdi. 1950'de Demokrat Parti iktidar›ndan sonra 1952'de ‹stanbul'da "Dünya" gazetesini kurdu. Yaflam›n›n sonuna kadar bu gazetede baflyaz›lar ve röportajlar yazd›.
20 Mart 1971'de ‹stanbul'da yaflam›n› yitirdi.
Yazar 1943 y›l›nda yapt›¤› Hindistan gezisini 1946 y›l›nda yay›nlad›¤› H‹ND isimli kitab›yla anlatt›. O dönemlerin Hindistan›n› okurken flimdiki Hindistan›n tarihi ve flimdiki durumu hakk›nda bilgi sahibi oluyoruz. Günümüzden 60 y›ldan daha uzun süre önce yaz›lm›fl olmas›na ra¤men halen kulland›¤›m›z Türkçeye çok yak›n bir dil kullanmas› ilginç olmufltur. Metin içinde yer alan parantez içindeki ve italik yaz›lar,
aç›klama amac›yla taraf›mdan yaz›lm›flt›r ve as›l metinde yoktur. Bu kitap, ülkemizde yay›nlanan ilk gezi
kitaplar›ndan biri olmufltur. Bültenlerimizde yazar›n bu kitab›ndan seçme bölümleri size iletece¤iz.
Bazen ayn› evliyalara inanmalar›na ve ayni mabetlerde yan yana dua etmelerine ra¤men, Hindularlar Müslümanlar aras›ndaki ayr›fl›kl›k derin ve
tehlikeli idi. Kuru ve yobaz Sünni softalar, saray ve
devlet üstündde a¤›r basmakta idiler. Ekber’i herkesi birlefltirici bir din aramaya sevkeden sebeplerden biri budur. Fakat imparatorun flüpheler karanl›¤› içinden bir ayd›nl›¤a ç›kma aflk›n› bu d›fl sebeple kar›flt›rmamak lâz›md›r.
Ekber’in din ink›lapç›l›¤› hakk›nda kendi zaman›ndan kalma metinler Ebul Fazl ile softa ruhlu Baduvani’nin imzalar›n› tafl›yor. Hind ve Frenk tarihçilerinden ve dincilerinden birço¤u, meseleyi derinlefltirmifllerdir. Bizde de dostum Hikmet Bayur’un Tarih Kongresinde okumufl oldu¤u tezin
bas›lm›fl nüshas› var ki ad› “XVInc› as›rda bir ink›lap teflebbüsü”dür.
buhran› geçirmekte oldu¤una flüphe edilemez.
Babas› ve büyük babas› hiçbir zaman Sunnilik taassubu göstermemifllerdi. Anas› bir fiii k›z› idi. Ekber,
daha sonra, Rajput prensesi ile evlenmifl ve prenses kendi dinince nikah› k›y›larak hareme girmifltir.
Bunlar, kendisinde bütün dinlere karfl› hofl görmek
faziletini beslemifltir. 1575 y›l›na kadar Sunni mezhebine ba¤l›l›kta devam eden Ekber, ilk defa, yüksek zekâ sahibi fieyh Mübarek ile o¤ullar› Faizî ve
Ebülfazl’›n tesiri alt›nda de¤ifliyor.
fieyh ve o¤ullar› Sofi
idiler. Onlara
göre din itikatlar›,
hakikat›
ö ¤ -
Baduvani’nin yazd›¤›na göre, Ekber,
çok defa, flafakla beraber Fetihpur saray›n›n yak›nlar›ndaki viran bir yap›n›n eflik
tafl›na oturur, bafl› e¤ik, ebedî hayat s›rr›n› düflünmeye dalarm›fl.
Ekber’in uzun zamanlardan beri bir iç
Fetihpur Sikri - Ebul Fazl evi
5
der ki: “Allah cans›zlar›, nebatlar› ve hayvanlar›
derece derece birbirine ba¤lay›p büyük istifalarla
yükseltilirse, bundan daha tabii ne olabilir?” Bir
Jainistin ›srar› üzerine esirleri ve kafeslerdeki kufllar› azad eder ve baz› günlerde hayvan öldürülmemek yasa¤›n› koyar. Zerdüfltleri hoflnut etmek için
oturduklar› sarayda bütün gün mukaddes atefller
yakt›r›r. Cizvit papazlar›na “E¤er dininizin do¤rulu¤una inansam, hiç tereddütsüz sizden olurum!
der, fakat mesela Allah’›n bir o¤lu olmas›n›n asla
akla yak›n bir fley olmad›¤›n› da izah eder.
Fetihpur Sikri’de “‹badethane” binas›
renmek aflk›n›n baflka baflka belirtilerinden ibaretti. Her dinde flekilden fazla ruha bakmal› idi. fieyh
ve o¤ullar› ile konuflmak, Ekber’i ‹lm-i Kelam Müslümanl›¤›ndan kopar›p, yeni bir düflünüfl 盤r›na
att›.
1575’de Fetihpur Sikri’deki “ibadethane”nin
yap›lmas›n› emretti. Memleketin her köflesinden
din alimleri gelecekler ve tam bir vicdan serbestli¤i ile burada münakafla edeceklerdi. Sünniler, fiiiler, Brahmanlar, Mecûsîler, Jainler, Sihler, Cizvitler, hepsi davete geldiler. Ekber, kendilerine dedi
ki: “Tek gayem, hakikate varmak ve hak dinin
esaslar›n› bulmak, bu dinin ilahî kaynaklar›na kadar varmakt›r. ‹nsanl›k ihtiraslar›n›n tesiri alt›nda
kendinizi kaybetmeyiniz ve Tanr›n›n yüksek emirlerine ayk›r› davranmay›n›z.”
Münakaflalar, bilhassa Sünnilerle baflka mezhepten olanlar aras›nda, pek heyecanl› ve gürültülü geçti. Ekber böyle manas›z ve inatl› didiflmelerden üzülür: “Keflke resmi ilim sahiplerinin birbirine söyledikleri kula¤›ma eriflmeseydi...” der. Fesad
ve müzevirlik de eksik de¤ildi. Paralar üstüne “Allah-ü Ekber” yaz›lmaktan maksat, halk aras›nda “Allah Ekber’dir” fikrini yerlefltirmek
içindir, gibi...
Ekber Müslüman âlimleri ile konuflur, sonra döner Brahmanlardan
Hindû itikatlar›n› sorar, Jainizmin
prensiplerini ö¤renmek ister, Sihlerin reisini ça¤›r›r ve dinler, Goa’daki
Portekizlilerden papaz ister. Bütün
itikatlar aras›nda adetâ bir seçme
yapmak niyeti görülmektedir. Mesela Ruh göçü hakk›ndaki Hindu itikad›n›n yanl›fl olmad›¤›n› söyleyerek
Bu arada herkes onun din de¤ifltirdi¤inden
flüphe eder. Kimi Jain dinine girdi¤i, kimi Hristiyan
oldu¤u iddias›nda bulunur. Baduvani gibi taassup
adamlar› da Müslümanl›¤›n y›k›lma yas›n› tutarlar.
Goa misyonerlerinden biri yaz›s›nda diyor ki:
“‹mparator bir Müslüman de¤ildir ve her türlü
iman hakk›nda da tereddüdü var.” Diyor ki Allah
taraf›ndan tespit olunan bir iman yoktur. Çok
inan›lan fleylerin hepsinde ak›l ve mant›¤a ayk›r›
fleyler bulmaktad›r. Halk aras›nda onu H›ristiyan,
Putperest veya Müslüman sayanlar var. En
do¤rusu onun bu itikatlardan hiçbirine sanip
olmad›¤›d›r.
Fetihpur Sikri’deki ‹badethane binas›nda tek
parça tafltan yap›lm›fl bir sütun binan›n ortas›nda
duruyor. Bu sütunun üzerindeki ifllemelerde çok il ginç bir özellik dikkati çekiyor. Bu ifllemelerin bir
bölümü Hindu, sonrakiler Budist, ‹slam, Jain ve H› ristiyan tap›naklar›nda görülen ifllemeler tarz›nda
yap›lm›fl. Böylece bütün dinlerin birli¤i vurgulan mak istemifl. Ekber, binan›n birinci kat›ndaki bal kondan konuflmalar› dinler, be¤endi¤i konuflmac› lara çeflitli hediyere gönderir, be¤enedi¤i tart›fl malar ve kavgalar oldu¤unda ise toplant›y› terke Devam edecek...
dermifl. (Zafer Bozkaya)
‹badethane içindeki ünlü sütun
6