Katkı Dergisi`18 - Trouw Nutrition

KANATLI HAYVANLAR ARAfiTIRMA GEL‹fiT‹RME
SANAY‹ VE T‹CARET ANON‹M fi‹RKET‹N‹N TANITIMI
(KANATLI AR-GE)
T
ürkiye’de piliç eti üretimi her geçen y›l büyük
gelişme göstererek artmakta ve sektör
büyümesini sürdürmektedir. Ancak bu
büyüme pek çok sorunu da beraberinde
getirmektedir. Üretim s›ras›nda yaşanan sorunlar›
asgariye indirebilmek ve bu sorunlar nedeniyle
ortaya ç›kan ekonomik
kay›plar›
ortadan
kald›rabilmek büyük önem
arz etmektedir.
Ankara-Kocaeli aras›ndaki
bölgede yoğun bir broiler
yetiştiriciliği yap›lmakta ve Türkiye piliç eti
üretiminin %50’ye yak›n k›sm› bu bölgede faaliyet
gösteren firmalar taraf›ndan gerçekleştirilmektedir.
Ayn› bölgede üretim yapan irili ufakl› pek çok firma
bulunmakta ve yaşanan sorunlar› firmalar baz›nda
çözmede güçlüklerle karş›laş›lmaktad›r.
Bölgede bulunan 21 kuruluşun kurucu ortak olduğu
Kanatl› Hayvanlar Araşt›rma Geliştirme Sanayi ve
Ticaret Anonim Şirketi 15.09.1999 y›l›nda faaliyete
başlam›şt›r. Merkezi Bolu’da bulunan şirketin k›sa
ad› Kanatl› Ar-Ge A.Ş’dir.
Şirketin hali haz›rda görevdeki
üyeleri aşağ›da gösterilmiştir
Yönetim Kurulu
Başkan
: Dr. Sait KOCA(Beypi A.Ş)
Başkan Vekili : Şerafettin ERBAYRAM
(Bolu Kalite Yem A.Ş.)
Üye
: Tayfun ERGİN(Aspiliç A.Ş.)
Üye
: Mustafa AKSOY(Akpiliç A.Ş.)
Üye
: Zuhal DAŞTAN(Pakpiliç A.Ş.)
Şirketin kuruluş amac› ile anasözleşme’de yer
alan faaliyet konular› şu şekilde s›ralanabilir.
1Her türlü kanatl› hayvan üretimine ilişkin
araşt›rma geliştirme çal›şmalar› yapmak,
2Kanatl› hayvan üretimine ilişkin teknik bilgi
ve dan›şmanl›k konusunda hizmet etmek,
3Konusu ile ilgili tesisler kurmak, işletmek
gerektiğinde başkalar›na işlettirmek veya kiraya
vermek,
4Konusu ile ilgili tesislerle, araşt›rma ve
geliştirme faaliyetleri için gereken makine teçhizat,
yedek parça, dam›zl›k hayvan, kimyasal maddeler,
aş›, ilaç, vitamin, antibiyotik ve ekipman›n ithalat›n›
yapmak,
5Amaçlar›n›
gerçekleştirebilmek
için
‹çindekiler
3- KANATLI AR-GE’N‹N B‹L‹MSEL
FAAL‹YETLER‹ DEVAM ED‹YOR.
XXII WORLD’S POULTRY CONGRESS
7- (22. DÜNYA KANATLI HAYVANLAR KONGRES‹)
8- SEKTÖREL ETK‹NL‹KLER
“Üç Ayda Bir Yay›nlan›r”
kuracağ› tesislerin inşaat›n› yapmak yapt›rmak,
6Menkul ve gayri menkuller sat›n almak,
satmak, kiralamak, kiraya vermek, ipotek almak,
vermek, fek etmek,
7Konusu ile ilgili her türlü sanayi ve ticari
faaliyette bulunmak,
8Gerektiğinde mevzuat hükümleri dahilinde
yabanc› uyruklu personel istihdam etmek.
B. Bas›m aşamas›nda olanlar
•
•
•
Kanatl›larda S›cak Stresine Karş› Önlemler
Kanatl› Beslemesinde Yeni Yaklaş›mlar
Yem ve Yem Hammaddelerinin
Dekontaminasyonu
•
Kanatl›larda Bağ›ş›kl›k Sisteminin Geliştirilmesi
4) Diğer Faaliyetler:
KANATLI AR-GE’NİN FAALİYETLERİ
1- Teknik Toplant›lar:
Kanatl› Ar-Ge taraf›ndan düzenlenen toplant›lar
teknik kadrolara güncel bilgilerin aktar›lmas›
şeklinde olup genelde eğitim amaçl›d›r. Kanatl› ArGe kuruluşundan bugüne kadar 24 adet teknik
toplant› organize etmiştir. Bu toplant›lar›n
birçoğuna bakanl›k yetkilileri, üniversite çevreleri,
enstitü temsilcileri, ilaç firmalar›, sektöre yönelik
yay›n yapan dergilerin temsilcileri ile çok say›da
teknik eleman kat›lm›şt›r.
2- Proje Faaliyetleri:
TÜBİTAK, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi
Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Ankara Üniversitesi
Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi
Anabilim Dal›, Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat
Fakültesi Zootekni Bölümü ve Kanatl› Ar-Ge
taraf›ndan başlat›lan bilimsel araşt›rma projelerinin
bir k›sm› tamamlanm›ş olup yeni proje
çal›şmalar›na devam edilmektedir.
Kanatl›
sektörünü
yönetmeliklerin
ilgilendiren
Avrupa
yasa
ve
Birliği ile uyumlu hale
getirilmesi çal›şmalar›nda Kanatl› Ar-Ge, Sektör ve
Tar›m ve Köyişleri Bakanl›ğ› Yetkilileri ortak
çal›şmalar›n› sürdürmektedirler. Bugüne kadar
sektördeki birlikteliği sağlamak amac›yla 6 adet
toplant› organizasyonu gerçekleştirmiştir. Son
olarak da Tar›m ve Köyişleri Bakanl›ğ› Yetkilileri ile
Besd-Bir, Kanatl› Ar-Ge ve Sektör Temsilcilerinden
oluşan
“Kanatl›
İhtisas
Grubu”
Ankara’da
toplanarak uygulamadaki aksakl›klar› ve AB’ne
ihracat konusunu tart›şm›şlard›r. Bu kurul AB’ne
ihracat için bir alt komisyon oluşturarak çal›şmalar
yapm›ş ve konu ile ilgili olarak “İhracat Ön İzin
Talimat›” ve “Kanatl› Sektörü Canl› Üretim
Faaliyetlerinin Denetimi Genelgesi”
yay›mlanm›şt›r.
Avrupa Birliği Direktiflerinin baz›lar›n›n çevirisi
3- Yay›m Faaliyetleri:
Kanatl› Ar-Ge 2000-2001 y›llar›nda 5 adet bilimsel
kitab› yay›nlayarak sektörün hizmetine sunmuştur.
Önümüzdeki günlerde ayn› şekilde 4 adet bilimsel
yay›n›n bas›m› tamamlanacakt›r. Söz konusu
bilimsel yay›nlardan:
Kanatl›
A. Bas›m› tamamlananlar
Kanatl› Ar-Ge A.Ş sektöre faydal› konularda
•
•
•
•
çal›şmalar›na devam etmektedir.
•
Mikotoksinler ve Toksin Bağlay›c›lar
Ar-Ge
Ayr›ca Kanatl›
taraf›ndan gerçekleştirilmektedir.
Ar-Ge
yabanc› kaynaklarda yer
alan ve sektörü ilgilendiren çeşitli güncel konular›n
çevirileri yap›lmaktad›r. Bu çevirilerin bir k›sm›
yay›mlad›ğ›m›z kitaplarda yer almaktad›r.
Avian Influenza (Tavuk Vebas›)
Kanatl› Etleri ve G›da Güvenliği
Kanatl›larda Sindirilmeden At›lan Yemler ve
Yaratt›ğ› Sorunlar
Kuluçka İşletmelerinde HACCP Uygulamalar›
2
Vet.Hek. Seyda ŞAHİN
Ar-Ge Müdürü
KANATLI AR-GE’N‹N B‹L‹MSEL
FAAL‹YETLER‹ DEVAM ED‹YOR
K
anatl›
AR-GE’nin sektördeki teknik
elemanlara yönelik bilimsel etkinliklerinden
birisi de 30 Nisan 2003 tarihinde Bolu Koru
Otelde gerçekleştirildi. İnterkim firmas›n›n
sponsorluğunda yap›lan “Broiler Beslenmesinde
Yeni Yaklaş›mlar” isimli seminerde
Nutreco
firmas›ndan Wim HOMAN “Kuluçka Sonras›
Beslenme ve Önemi” konulu konuşma yapm›şt›r.
Seminerin ikinci bölümünde Ankara ÜniversitesiZiraat Fakültesi Yemler ve Hayvan Besleme
Anabilim Dal› öğretim üyesi Doç.Dr.Necmettin
CEYLAN
“Piliç Eti İhracat›-Karkas Kalitesi-Beslenme
İlişkileri” konulu tebliğini sunmuştur. Seminerin son
bölümünde ise İnterkim firmas›ndan Seyfi AY
“Formülasyon Bileşenlerinin Asit Tampon Kapasitesi
ve Önemi” konulu konuşmas›n› yapm›şt›r.
Seminere kat›lma imkan› bulamayan teknik
elemanlar›n yararlanmas› düşüncesiyle ele al›nan
teknik konular›n bir bölümü katk›n›n bu say›s›nda,
kalan bölümü ise izleyen say›larda özetler halinde
sunulacakt›r.
KANATLI ETİ ÜRETİMİNDE BESLEME,
ET KALİTESİ VE KARLILIK İLİŞKİLERİ
Doç.Dr.Necmettin CEYLAN
A.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Yemler
ve Hayvan Besleme Anabilim Dal› , 06110
D›şkap›, Ankara
Giriş
Kanatl›larda et kompozisyonu ve çeşitli
dokular›n
oran›
besleme
ile
manipule
edilebilmektedir. Tüketici taleplerinde meydana
gelen değişiklikler ve kanatl› etinin ileri ürünlere
işlenmesi ile sağlanan ürün çeşitliliği ve karl›l›k
konuya olan ilgiyi art›rmaktad›r. Aşağ›da bu
konulara yer verilmiştir.
Beslemenin Et Kalitesine Etkisi
Kanatl› et kompozisyonuna etki eden çeşitli
faktörler tablo 1’de özetlenmiştir. Et kalitesinden
kasdedilen kriterler ; a-duyusal kalite (tat, görünüm
vb), b-besin değeri, c-hijyen, d-raf ömrü, fişlenebilirlik,
g-ekolojik
olabilirlik
şeklinde
değerlendirilmektedir. Etlik piliçlerde canl› ağ›rl›k
gelişimi ve yemden yararlanma y›llara göre gelişme
göstermiş, karkasta but etinin oran› azal›rken
göğüs eti oran›nda ise art›ş meydana gelmiştir
(Veerkamp, 2000). 1980’li y›llarda % 13 civar›nda
olan göğüs eti oran› günümüzde % 16’ ya
yükselmiştir. Bunda genetik ilerleme ve beslemenin
önemli rolü bulunmaktad›r.
Tablo 1. Kanatl› eti kalitesine etki eden faktörler
Kusur-Hata
Karkas
(K), Etkili FaktörBesleme (B),
Et(E) Genetik(G), Menejman(M)
Butta Kanama
K, E M (yemde aflatoksin bulaşmas›)
Göğüste su toplanmas›
K
M
Kahverengi noktalar
K
G, B (yemde kontaminasyon)
Çürük-bere-eziklik
K, E
M (yakalama vb.), B
Kompozisyon
K, E
G, B
Yağ stabilitesi
E
B
Hemoraji
E
B
Ayak Kusurlar›
K
M, B
Et Rengi
E
G, B
Ette Leke
E
M, B
Et Gevrekliği
E
G, M
Yağl› Tavuk sendromu
K
B, M
Tat, Lezzet bozukluğu
E
B, M
Deri Rengi
K, E
B, M, G
Verim
K, E
B, M, G
Amino Asitler ve Et Kalitesi
Özellikle lizin ve treonin amino asitleri
seviyesinin bu konudaki etkileri dikkate değerdir.
Etlik piliç yemlerine normal ihtiyac›n üzerinde lizin
ilavesinin göğüs eti oran›n› art›rd›ğ› bildirilmektedir
(Weltzien, 2002). Burada dikkat edilmesi gereken
nokta yemden yararlanma ile göğüs eti oran›
aras›ndaki ilişkidir. Eğer strateji göğüs eti oran›n›n
art›r›lmas› ve buna bağl› bir karl›l›k ise yemden
yararlanma k›smen ihmal edilmelidir. Zira yemden
yararlanma oran› belirli bir noktadan sonra ekstra
lizin ilavesi ile iyileştirilememektedir (Şekil 1).
3
fiekil 2. Kükürtlü amino asitler seviyesinin piliç
eti kalitesine etkileri (Fisher,1994)
120
23.5
110
23
22.5
22
100
90
Gö¤. Eti
Göğüs Eti
Nispi lizin düzeyi (%)
YDS
4.5
Treonin
Düzeyi, %
CA, kg
YDS
Göğüs Eti
Oran› %
4
3.5
3
NRC % 108
17.88ab
2.88cd
30.2ba
NRC % 100
17.97a
2.84d
29.7b
NRC % 92
17.61b
2.88cd
28.8c
NRC % 84
17.11c
2.98b
27.9d
NRC % 78
16.93c
2.94bc
28.4cd
NRC % 70
16.02d
3.08a
28.4cd
Son y›llarda treonin asitinin de bu konudaki etkileri
ortaya konulmuştur. Stangeland ve ark. taraf›ndan
(1999) hindilerde yap›lan bir araşt›rmada normal
ihtiyaç düzeyinin alt›nda treonin sağlanmas›n›n
göğüs eti oran›n› azaltt›ğ›, canl› ağ›rl›ğ›n ve
yemden yararlanman›n da benzer şekilde olumsuz
etkilendiği tespit edilmiştir (Tablo 2). Et kalitesi
üzerine önemli etkileri olan diğer amino asitler ise
kükürtlü amino asitlerdir. Etlik piliç yemlerinde
kükürtlü amino asitler (metionin+sistin) seviyesine
paralel olarak göğüs eti oran›nda art›ş olurken yağ
oran›n›n da düştüğü ifade edilmiştir (Fisher 1994).
Şekil 2’ te de görüldüğü üzere metionin ve sistin
düzeyinin art›ş›na paralel olarak göğüs eti oran›
artarken, abdomina yağ
miktar› azalmaktad›r.
Esansiyel amino asitlerden yukar›da belirtilenlerin
göğüs eti ve yağlanma üzerine olan etkilerinin
kanatl› eti üreticileri taraf›ndan değerlendirilmesi
son derece yararl› olacakt›r. Özellikle parça et
değerlendirildiğinde
sağlayacağ›
katk›dan
gerekmektedir.
4
TSAA6
21
TSAA5
130
TSAA4
120
TSAA3
110
amino
asitlerin
faydalan›lmas›
Abdom›nal Yağ
Abdom›nal
Ya¤
TSAA6
TSAA5
TSAA4
2
TSAA3
2.5
TSAA2
100
90
TSAA2
80
TSAA1
21.5
Tablo 2.Treonin Seviyesinin Hindilerde Performans ve
Gö¤üs Eti Verimine Etkisi (Stangeland et al, 1999)
fiyatlar›
Göğüs Eti
TSAA1
Kontrole göre gelişme
fiekil 1. Lisin Seviyesinin Etlik Piliçlerde Yemden
Yararlanma ve Gö¤üs Eti Oran›na Etkisi
Enerji ve Protein
Enerji ve proteinin gelişme ve et kalitesi üzerine
olan etkileri iyi bilinen bir konudur. Tavuklar enerji
ihtiyaçlar›n› karş›layacak şekilde yem tüketme
eğilimindedirler. Enerjini tüketiminin hastal›k, çevre,
bak›m, yem kalitesi vb nedenlerle s›n›rland›r›lmas›
protein depolanmas› ve kas gelişimini olumsuz
etkileyecektir.
Tersine
rasyon
enerji
konsantrasyonunun yükseltilmesi ise canl› ağ›rl›ğ›
art›rmas›na rağmen, karkasta yağlanman›n artmas›
ve protein birikiminin azalmas› ile sonuçlanacakt›r.
Yağ›n büyük bir k›sm›n kar›n bölgesinde
birikecektir ki bu hem tüketici hem de
kesimhanelerde ileri işleme için arzulanan bir duru
m değildir. Ayr›ca 1 gram yağ birikiminin ayn›
miktarda kas doku birikimine göre oldukça pahal›
olduğu da unutulmamal›d›r. Bu yüzden uygun canl›
ağ›rl›k, yemden yararlanma ve yem tüketimini yağ
birikimini minimum düzeyde tutarak sağlayacak
optimum enerji yoğunluğunun belirlenmesi son
derece önem arz etmektedir. Rasyonda protein
düzeyinin yükseltilmesi karkasta protein birikimini
art›rmas›na rağmen optimum protein ihtiyac›n›n
üzerine ç›k›lmamas› fazla nitrojenin ürik asit olarak
at›lmas› ile sonuçlanacakt›r ki; bu çevre için zararl›
olmas›n›n yan› s›ra, nitrojen at›l›m› için hayvana
ekstra stress ve enerji kullan›m›na neden olacakt›r.
Daha Sağl›kl› Et Üretiminde Beslemenin Rolü
Omega-3 yağ asitlerinin insanlarda kalp ve
damar hastal›klar› üzerine olan olumlu katk›lar›,
kanatl›
ürünlerinin
bu
yağ
asitlerince
zenginleştirilmesini gündeme getirmiştir. Kanatl›
etlerinin yağ asitleri kompozisyonu yemlerinde
bulunan yağ›n yap›s›na bağl› olarak önemli
düzeyde değişiklik gösterebilmektedir. Bu nedenle
omega-3 yağ asitlerince zengin keten ,
kanola(kolza) ve bal›k yağ› gibi ürünlerin yemlere
kat›lmas› ile kanatl› etleri bu yağ asitlerince
zenginleştirilebilmektedir. Farkl› yağ kaynaklar›n›n
doku yağ asitleri kompozisyonu ve kolesterol
içeriğine olan etkilerinin incelendiği bir çal›şmada
(Anna ve ark., 2001) etlik piliç yemlerine keten yağ›
kat›lmas›n›n dokuda toplam omega-3 yağ asitleri
birikimini önemli düzeyde art›rd›ğ› gözlenmektedir
(Tablo 3). Buna karş›l›k doku kolesterol içeriği yağ
kaynaklar›na göre bir değişiklik göstermemiştir.
Tablo 3. Farkl› ya¤ kaynaklar›n›n doku ya¤
asitleri kompozisyonu ve kolesterol içeri¤ine etkisi
Kriter
S›¤›r
Oksit,
Ayçiçek
D. Ya¤›
Ayçiçek
ppm vitamin E kat›lmas›n›n ette oksidadif
bozulmaya
olan
etkilerinin
incelendiği
araşt›rmanda; vitamin E ilavesinin oksidatif
bozulmay› önemli ölçüde düşürdüğü görülmektedir
(tablo 4)
Tablo 4 Yüksek Oranda Doymam›fl Ya¤ ‹çeren
Yemlerle Beslenen Ördeklerin Gö¤üs Etinde
TBARS de¤iflimi, FeSO47H2O ile inkübasyondan
sonra (Schiavone ve ark., 2000)
Muameleler
0
30
60
120
Kontrol
0.25a
1.56b
2.36c
2.40c
200 ppm vit. E
0.24a
1.15b
1.23b
1.60b
Lin (1989) taraf›ndan yap›lan araşt›rman›n
sonuçlar› da bu durumu teyit etmektedir (Tablo 5)
Tablo 5. Farkl› Ya¤ Kaynaklar› ve Vitamin E’nin
Etlik Piliçlerde Raf Ömrüne Etkisi
Depolama Et H.Cevizi Zeytin Keten
Süresi(gün) Çeflid Ya¤›
Ya¤›
Ya¤›
HSBO
+Vit.E
HSBO
2
K
0.19
0.15
1.40
0.08
0.19
Keten Ya¤›
3
K
0.68
0.53
2.28
0.27
0.49
4
Linoleik
K
1.14
0.68
3.98
0.3
1.40
16.09
39.69
38.51
20.73
6
Linolenik
K
1.47
1.29
4.70
0.49
1.56
0.88a 0.63a
1.83b
23.44c
2
EPA
B
0.21
0.12
0.64
0.09
0.22
0.08a 0.04b
0.09a
0.47c
3
DHA
B
0.40
0.24
1.64
0.12
0.47
0.05a 0.02b
0.04a
0.47c
Toplam omega-6
4
B
0.90
0.15
0.94
41.75
40.43
21.36
0.46
2.28
17.26
Toplam omega-3
6
B
1.43
0.24
1.51
1.07d 0.72a
2.05b
24.90c
1.03
2.74
Topl. Doymam›fl
18.39
42.47
42.48
46.26
Kolestrol(mg/100g) 99.61
98.93
96.09
97.65
Bu tip yağ kaynaklar›n›n yap›s›nda bulunan
çoklu doymam›ş yağ asitlerinin fazlal›ğ› baz›
problemleri de beraberinde getirebilmektedir.
Çoklu doymam›ş yağ asitlerinin ette miktar›n›n
artmas› ette oksidasyon riskini de art›rmakta ve
buna bağl› olarak kanatl› etinin daha k›sa sürede
bozulmas› gerçekleşebilmektedir. Bu durumda etin
raf ömrü azalmaktad›r. Bununla birlikte kanatl›
yemlerine vitamin E kat›lmas›n›n bu riski önemli
derecede azaltt›ğ› tesbit edilmiştir. Yemlere vitamin
E ilavesi ile depolama süresince kötü koku ve tat
oluşumu engellemekte, su kayb›n› düşürmekte ve
etin gevrekliği artmaktad›r. Schiavone ve ark.
(2000) taraf›ndan yap›lan ve ördek yemlerine 200
HSBO: K›smen Hidrojenize edilmiş soya yağ›,
K: Koyu B:Beyaz et
Etlik Piliç Üretiminde Besleme Aç›s›ndan
Yeni Bir Konsept
Kanatl› eti üretiminde toplam maliyetin % 7080’ini yem maliyeti oluşturmaktad›r. Bu bağlamda
yemden yararlanma kanatl› eti üretiminde dikkate
al›nan temel kriterlerden biri olmaktad›r. Bununla
birlikte özellikle ileri ürünlere işlemenin
gerçekleştiği büyük entagrasyonlarda karl›l›ğ›
etkileyecek yeni bir yaklaş›m değerli karkas
parçalar›n›n oran›n›n art›r›lmas›d›r. Bu sayede
karl›l›k yükselmektedir. İşletmelerin bu konudaki
stratejilerini belirlemeleri önem kazanmaktad›r.
maliyet içerisinde yemin pay› yem fiyat›na bağl›
olarak değişmektedir. Bu değişim tablo 6’da
5
görülmektedir. Yem fiyat›n›n ve canl› ağ›rl›ğ›n
artmas›na paralel olarak yem maliyetinin toplam
maliyetteki pay› da yükselmektedir. Beslemeciler
yem maliyetini azaltacak uygulamalar üzerinde
çal›şmalar›n› yoğunlaşt›rmaktad›rlar.
yemin ton fiyat›n›n 125 dolar olmas› durumunda ve
kemiksiz göğüs eti olarak değerlendirildiğinde,
göğüs eti miktar›nda sağlanacak % 1’lik bir art›ş
yemden yararlanmadan sağlanacak % 28’lik bir
iyileşmeyle sağlanabilecek kazanca karş›l›k
Tablo 6. Yem Fiyat›na Ba¤l› Olarak Toplam
gelmektedir. Dolay›s›yla işletmelerin karl›l›ğ›
Maliyette Yem Maliyeti Pay›n›n De¤iflimi (Boyle,
aç›s›ndan işletmenin yap›s›na ve ağ›rl›kl› ürün sat›ş
2003)
1.81
Canl› A. kg. 2.27
2.72
125
53
57
60
150
58
62
64
175
61
65
68
200
65
68
71
225
67
71
73
Değer kat›lm›ş ürünler üretiminin ağ›rl›kl› olduğu
şirketlerde strateji değerli parçalar›n miktar›n›
art›racak yönde olmal›d›r. Bütün tavuk satan
işletmelerde ise strateji bundan farkl› olacak ve
yemden yararlanmay› iyileştirmek ön plana
ç›kacakt›r. Aşağ›daki örnekte bu durum aç›kça
ortaya konulmuştur. Tablo 7’de farkl› karkas
parçalar›n›n fiyatlar› ve sağlana gelir verilmiştir
(Boyle, 2003). Tablodan da görüldüğü üzere.
profiline bağl› olarak izlenecek strateji farkl›
olmal›d›r.
fiekil 3. Gögüs Eti Verimindeki Art›fl›n Yem
Dönüflümüne Göre Avantaj› (Boyle, 2003)
Yem Dönüşümü
karş›l›ğ›, O.
Yem Fiyat›, ton/$
% 1 Göğüs Etinin Değeri
28
30
20
10
2.3
7.5
5.9
0
Fast Food
Kemiksiz G.
200$
125$
SONUÇ
Kanatl› eti üretiminde işletmelerin karl›l›ğ› ve
Tablo 7. 1810 g piliç etinin unsurlar› ve elde
edilen gelir ( FCR sabit 1.87)
Bileflen
Canl› a¤›rl›¤›n›n Kg fiyat›
$
%’si
1.81
kg’dan gelir, $
üretimin başar›s› aç›s›ndan besleme anahtar role
sahiptir. Tüketici taleplerine uygun ürünlerin elde
edilmesi de art›k ihmal edilemeyecek bir olgu haline
Karkas
72.7
1.079
1.77
Gö¤üs Eti
28.8
1.872
1.23
Kemiksiz G.
18.1
3.127
1.28
Kanat
8.1
1.145
0.21
Butlar
24.5
0.418
0.23
gelişmelerden
Pirzola(kemiksiz)
10.5
1.387
0.33
verilebilmiştir. Burada yap›lacak değerlendirme
Boyun
4.8
0.264
0.03
amino asitler, enerji ve proteinin uygun oranlarda
Ci¤er
1.3
0.352
0.01
Kalp
0.9
0.859
0.02
At›k (offal)
20.3
0.022
0.01
gelmiş bulunmaktad›r. Kanatl› besleme biliminde
sağlanan gelişmeler bizlere bu konularda önemli
faydalar sağlamaktad›r. Bu makalede konu ile ilgili
sadece
bir
bölümüne
yer
ve besleme biliminde sağlanan gelişmeler ›ş›ğ›nda
işletmelere uyarlanmas› durumunda karl›l›ğ›n
önemli boyutta iyileştirilebileceğidir. Ayr›ca tüketici
Tablodaki karl›l›k dikkate al›nd›ğ›nda göğüs
etinin karl›l›ğ› ortaya ç›kmaktad›r. Dolay›s›yla
göğüs eti oran›nda sağlanacak ilerleme işletmenin
karl›l›ğ›n› önemli boyutta etkileyebilmektedir. Bu
durum şekil 3’te aç›kça görülmektedir. Grafikte
6
taleplerine
uygun
daha
sağl›kl›
ürünlerin
üretilmesinde de çeşitli besleme uygulamalar›n›n
son
derece
bilinmelidir.
önemli
avantajlar
sağlayacağ›
XXII WORLDS POULTRY CONGRESS
(2. DÜNYA KANATLI HAYVANLAR KONGRES‹)
Prof. Dr. Servet YALÇIN
WPSA Türkiye Şubesi Genel Sekreteri
Uluslararas› bilimsel bir dernek olan World’s Poultry
Science Association (WPSA)’ ›n Türkiye Şubesi “Bilimsel
Tavukçuluk Derneği” 20 y›l› aşk›n bir süredir ülke
tavukçuluğuna bilimsel yönden katk›da bulunma gayreti
içerisinde çal›şmaktad›r. Derneğimizin amaçlar› aras›nda
kanatl› hayvanlar› tavukçuluk endüstrisini kapsayan her
konudaki bilginin derlenmesi, gerekli yerlere dağ›t›lmas›,
sektör ve ilgili devlet kuruluşlar› aras›nda köprü oluşturulmas›
ve modern üretim teknolojilerinin ülkemize getirilmesini
desteklemek yer almaktad›r.
WPSA dünyada 67 ülkede yaklaş›k 7000 üyesi, Türkiye’de
159 üyesi ile faaliyet göstermektedir. Derneğin genel merkezi
taraf›ndan her 4 y›lda bir üye ülkelerden birinde “Dünya
Kanatl› hayvanlar Kongresi (World’s Poultry Congress)”
düzenlenmektedir. Kongreye haz›rl›k uzun bir süreci
kapsad›ğ›ndan aday ülke 8 y›l öncesinden belirlenir. Hindistan’
da 1996 y›l›nda yap›lan 20. Dünya Kanatl› Hayvanlar Kongresi
s›ras›nda büyük uğraş›larla 22. kongrenin Türkiye’de
düzenlenmesi sağlanm›şt›r. Derneğimiz 8 y›ld›r bir yandan üye
say›s›n› art›rmaya çal›ş›rken, diğer yandan da dünya
kongresine haz›rlanmaktad›r.
Kongre 8-13 Haziran 2004 tarihleri aras›nda İstanbul’ da
Lütfi K›rdar Kongre Merkezi’nde gerçekleştirilecektir. Farkl›
ülkelerin bilim adamlar›n›n biraraya gelmesiyle oluşturulan
bilimsel komite üyelerinin yaklaş›k bir y›l süren yoğun
çal›şmalar› sonunda oturumlar belirlenmiştir. Bilimsel
programda 2 genel oturumun yan›s›ra değişik konular›n
tart›ş›lacağ› ayn› anda devam eden 7-8 oturum yer alacakt›r
(Çizelge 1). Kongre için dünyan›n 26 ülkesinden toplam 94
konuşmac› bildiri vermek üzere davet edilmiştir. Ayr›ca her
oturumda 5 sözlü bildiri ve poster bildiriler sunulacakt›r.
Türkiye Kanatl› sektörü için büyük önem taş›yan bu
kongrenin başar›s› kongreye bildirili olarak kat›lacak bilim
adamlar›n›n say›s› ve bildiri kalitesiyle ilişkilidir. Bilimsel Komite
sözlü ve poster bildiri özetlerinin kabulüne başlam›ş olup son
kabul tarihi 1 Eylül 2003’ tür. Bu konudaki geniş bilgiye
www.wpc2004.org
adresindeki
internet
sayfas›ndan
ulaş›labilir. Bildiri özetleri ‘’Abstract Proceeding’’ olarak
yay›nlanacak ve bildirilerin tam metinleri CD’de yer alacakt›r.
Çizelge 1. XXII Dünya Kanatl› hayvanlar Kongresinde yer
alacak oturumlar
Genel Oturum 1: Gelişmekte olan ülkelerde aile tipi kanatl›
yetiştiriciliğini geliştirmede kullan›labilecek araşt›rma
yöntemleri
Genel Oturum 2: Kanatl› yetiştirme ve ilaç kullan›m›
GENETİK
G1. Optimum olmayan koşullarda kanatl› yetiştiriciliği için
›slah stratejileri
G2. Metabolik kusurlar, kanatl› konforu ve genetik
G3. Kanatl› eti ve yumurtas›nda kalite ve genetik
G4. Moleküler genetic teknikler, QTL ve DNA polimorfizmi
G5. Hastal›klara dayan›kl›l›k ve genetik
G6. Kanatl›larda gen kaynaklar› ve korunmas›
BESLEME
N1. Bak›m-yönetim ve beslemenin yumurta kalitesi ve g›da
güvenliğine etkisi
N2. Bak›m-yönetim ve beslemenin kanatl› eti kalitesi ve
g›da güvenliğine etkisi
N3. Yem katk› maddeleri
N4. Optimum olmayan koşullarda kanatl› besleme
N5. Kanatl› sağl›ğ› ve konforu aç›s›ndan besleme
N6. İleri biyoloji ve kanatl› besleme
BAKIM-YÖNETİM VE FİZYOLOJİ
M1. İnkübasyon ve kuluçka döneminde adaptasyon
M2. Fizyoloji ve endokrinolojide yeni görüşler
M3. Kanatl› üreme fizyolojisi
M4. Gastrointestinal fizyoloji
M5. Optimum olmayan koşullarda kanatl› yetiştiriciğinde
sürü bak›m ve yönetimi
M6. Metabolik kusurlar ve sürü bak›m ve yönetimi
M7. Bar›naklar, bak›m ve yönetim ve hayvan konforu
ilişkileri
SAĞLIK KONTROL
D1. Metabolik kusurlar, hayvan konforu ve sağl›k koruma
D2. Kanatl› patojenleri ve biyolojisi
D3. Kanatl› hastal›klar›n› kontrolde uluslararas› standartlar
D4. Optimum olmayan koşullarda kanatl› yetiştiriciliğinde
hastal›klar›n kontrolu
D5. Hastal›klar›n kanatl› eti ve yumurta kalitesine etkisi
PAZARLAMA VE EKONOMİ
P1. Kanatl› etini pazarlama stratejileri
P2. Kanatl› ürünleri işleme birimlerinin kontrolü
P3. Yumurta ürünleri: kalite, fiyat ve pazarla
P4. Kanatl› eti ve yumurta işlemede kalite ve g›da güvenliği
P5. Gelişmekte olan ülkelerde aile tipi kanatl› yetiştiriciliğini
geliştirmede stratejiler
P6. Kanatl›larda yakalama, bay›ltma ve hayvan konforu
P7. Kanatl› biyolojik ürünleri
DİĞER
O1. Eğitim, bilgilendirme ve teknoloji transferi
O2. Su kanatl›lar›
O3. Güvercin, b›ld›c›n, devekuşu
O4. Çevre ve kanatl› üretimi
Organizasyon komitesi ve bilimsel komitede görev alan
Türk üyeler her iki ayda bir toplanarak kongre haz›rl›klar›n›
gözden geçirmektedir. Kongre ayn› zamanda Türk kültürünün
zenginliğini, tarihi ve doğal güzelliklerini, misafirperverliğini ve
Türk mutfağ›n› tan›t›m f›rsat›n› da verecektir. Bu nedenle
Kongre organizasyon komitesi halen sosyal etkinliklere ait
program üzerinde çal›şmaktad›r.
Kongrenin yurt içi ve yurt d›ş›nda tan›t›m çal›şmalar› da
devam etmektedir. Sektörle ilgili firmalar›, devlet kuruluşlar›n›,
WPSA üyelerini, ilgili bilim dünyas›n› ve sektörümüze ilgi
duyan herkesi kongremize davet ederek kat›l›mlar›n›
bekliyoruz. WPSA taraf›ndan bugüne kadar düzenlenmiş olan
Dünya Kanatl› Hayvanlar Kongrelerine yaklaş›k 2500-3000 kişi
kat›lm›şt›r. İstanbul’da yap›lacak kongreye daha fazla kişinin
geleceğini düşünmekteyiz.
Kongre süresince Dünya Kanatl› Fuar›’da düzenlenecektir.
Kanatl› yetiştiriciliğinde son gelişmelerin ve ekipmanlar›n
sergileneceği bu fuar bir yandan Türk kanatl› sektörünün
kendini tan›tmas›na olanak verirken diğer yandan yeni
işbirliklerin gelişmesine olanak sağlayacakt›r.
Kongrenin başar› ile düzenlenmesinde kongreye
sponsorluk sağlayan firmalar›n katk›s› yads›namaz. Dernek
genel başkan›m›z Prof. R. Akbay başkanl›ğ›nda oluşturulan
komite sponsorluk aray›şlar›n› sürdürmektedir. Bu aray›şlar
s›ras›nda Tar›m ve Köyişleri Bakanl›ğ›, Besd-Bir, Yumurta
Üreticileri derneği, Yem Sanayicileri derneği , Veteriner
Hekimler Odas› ve Veteriner Tavukçuluk Derneğinin tam
desteğini alm›ş olmam›z bizleri cok sevindirmiştir.
Türkiye Tavukçuluk sektörü için büyük önem taş›yan bu
kongrenin başar›s›; sektörün başar›s› olacakt›r. Bu başar›n›n
sektör ve dernek işbirliği ile gerçekleşeceğine inan›yoruz.
7
17-20 TEMMUZ 2003
23-26 EYLÜL 2003
27th Poultry Science Symposium on Welfare of
Laying Hens,
Ramada Plaza Hotel,Bristol,UK
Contact: WPSA Conference Office
Tel: +44 117 9289502
Fax: +44 1934 852170
E.mail : [email protected]
XVI European Symposium on the Quality of
Poultry Meat and X European Symposium on the
Quality of Eggs and Egg Products, Saint-Brieuc,
Brittany,France,
Contact: ISPAIA,
Tel: +33 2 96 786130, Fax: +33 2 96 786131,
E-mail: [email protected]
Internet: www.zoopole.com/ispaia/wpsa2003.htm
19-23 TEMMUZ 2003
14-16 EK‹M 2003
XIII Congres of the World Veterinary Poultry
Association,
Denver,CO, USA
Contact: American Association of Avian
Pathologists,
Tel: +1 610 444 4282
Fax: +1 610 925 8106
Internet : www.nbc.upenn.edu/-aaap
Poultry 2003, 25th International Conference,
Business Meeting&Exhibition,
HIS Fr Joliet-Curieü Resort St
Constantin&Helen,Varna, Bulgaria
Contact: Bulgarian Poultry Union.
Tel/Fax: +359 2 931 0958
E-mail: [email protected]
26-31 EK‹M 2003
10-14 AGUSTOS 2003
14th European Symposium on Poultry Nutrition,
Lillehammer, Norway
Contact: Mrs M F Bagley,
Tel: +47 22798773, Fax: +47 22798771,
E-mail: [email protected]
Internet: www.wpsa.no
IX World Conference on Animal Production, Porto
Alegre,
Rio Grande do Sul, Brazil
Contact: Prof J Lopez or Prof S Nicolaiewsky.
Tel: +55 51 3316 3609
Fax: +55 51 3316 3888
E.mail : [email protected]
Internet: www.wcap2003.ufrgs.br
21-23 AGUSTOS 2003
28-31 EK‹M 2003
Livestock Asia 2003,
The Mines, Kuala Lumpur,
Malaysia.
Contact: Mr.Richard Yew.
Tel: +603 4045 4993
Fax: +603 4045 4989
E-mail: [email protected]
Web site: www.alliedmedia.org
VIV Europe 2003. Jaabeurs, Utrect, The
Netherlands
Contact: Jaabeurs Exhibitions and Media.
Tel: +31 302952772
Fax: +31 302952809
E.mail : [email protected]
Internet: www. viv.net
16-19 EYLÜL 2003
SPACE 2003-International livestock show,
Parc-Expo,Rennes France
Contact: SPACE
Tel:+33 223 48 28 80
Fax: +33 223 48 28 81
E-mail: [email protected]
Web site: www.space.fr
8-12 HAZ‹RAN 2004
XXII World’s Poultry Congress,
WPSA Turkish Branch,
‹stanbul – TURKEY
Contact: ITU Joint Venture,
Tel: +90 212 231 3021, Fax: +90 212 232 1522
E-mail: [email protected]
Internet: www.wpsa2004.org
Bilgi paylaşarak, hayvanc›l›k ve yem sektörünün sorunlar›na
çözümler üretmeye çal›şt›ğ›m›z bültenimize, sektör sorunlar›na
çözüm önerileriyle katk›lar›n›z› bekliyoruz.
Sahibi
: Ferudun Erdoğan
Yay›n Kurulu Başkan› : Seyfi Ay
Yaz› İşleri Müdürü
: Ufuk Y›lmaz
‹nterkim Kimya Sanayi ‹th. ‹hr. ve Tic. A.fi.
Yap›m
: Replik Ltd. Şti.
Tunal› Hilmi Cad. No: 50/13 06660 K.dere-Ankara
Tel: 0 (312) 419 54 70 • Fax: 0 (312) 425 57 23 Üç ayda bir yay›nlan›r.