komponen cpu

Sistem (Kasa)
1
Sistem
• Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan
elektronik bileşenleri içeren kasadır.
2
Sistem
• Bir masaüstü kişisel bilgisayarda, sistemin içerisinde şunlar bulunur:
Sürücü yuvaları
Güç kaynağı
Ses kartı
Ekran kartı
İşlemci
Bellek
3
Anakart
Ana Kart üzerine takılan işlemci, RAM, ekran kartı, ses kartı vs. gibi aygıtlar ile
hard disk ve DVD sürücü gibi tüm dahili aygıtları
bir bütün haline getirip
aralarındaki haberleşmeyi
üzerindeki chipset
vasıtasıyla kontrol eden
bilgisayarın en önemli yapı
taşlarından birisidir.
4
Anakart
• Ana Kart üzerindeki elektronik bileşenler bu PC’ye hangi tür işlemciler
takılabileceğini, maksimum bellek kapasitesinin ne kadar
olabileceğini, bazı
bileşenlerin hangi hızlara
çıkabileceğini belirler.
Burada en belirleyici
faktörlerden biri anakartın
yonga takımı’dır.
5
Chipset (Yonga Takımı)
• Ana kartın beynini oluşturan entegre bir devredir. Devre üzerindeki bütün
trafiği denetlerler.
Veri akışını denetlemesi
nedeniyle performansı
etkilerler.
6
Chipset (Yonga Takımı)
7
Veri Yolları
• Veri yolu, sistem biriminin
içerisinde bulunan veya
eklenen çeşitli aygıtların
birbirleri ile iletişim
kurmalarına izin verir.
• Veri yolu
• Adres veri yolu
• Sözcük uzunluğu, işlemcinin
belirli bir zamanda
yorumlayabildiği ve
çalıştırabildiği bit sayısıdır.
8
Veri Yolları
•Bir veri yolunun
kapasitesi çok
önemlidir; çünkü, bir
seferde ne kadar
verinin
gönderilebileceği buna
bağlıdır.
9
Veri Yolları
• Genişleme yuvaları, genişleme veri yollarına bağlanır.
• Genel genişleme veri yolu tipleri şunlardır:
PCI Express
bus
PCI bus
USB ve
FireWire bus
AGP
(Hızlandırılmış
Grafik Portu)
PC Kart bus
10
PCI (Peripheral Component İnterconnect)
• Bu veri yolu 64 bitliktir. Ama uyumluluk sorunları nedeniyle uygulamada
sadece 32 bit olarak kullanılmaktadır. Beyaz renkli soketlerdir.
İşlemci ile senkron
33 veya 66 MHz saat
hızlarında çalışır.
11
PCI Express (PCIe)
• PCI Express 1X yuvaları PCI yuvalarının yerini almak için
bekleyen arabirimdir. PCI-E birimi 1X, 4X, 8X ve 16X olmak
üzere dört başlık altında üretilmektedir.
12
AGP (Accelerated Graphics Port)
• Yüksek hızlı grafik kartlarını bilgisayarın ana kartına
noktadan noktaya yönlendirmek için kullanılır ve
öncelikli olarak hızlandırılmış üç boyutlu bilgisayar
grafiklerini destekler.
13
AGP Versiyonları
AGP 1.0 ---- 1x , 2x
AGP 2.0 ---- 4X
AGP 3.0 ----- 8X
14
Yuvalar
• Yuva, sistem ünitesinin
içerisine, ilave
ekipmanları
takabileceğiniz açıklıklara
verilen addır.
• Sürücü yuvası, genellikle
disk sürücülerini tutar.
15
Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları
• Genişleme yuvası, ana kart
üzerinde, bir bağdaştırıcı kart
takılabilen sokettir.
• Bağdaştırıcı kartı sistem
fonksiyonlarını artırır ve/veya
diğer aygıtlarla bağlantılar
sağlar.
• Ses kartı ve video kartı
16
Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları
• Tak ve Çalıştır özelliği ile bağdaştırıcı kartları ve diğer
aygıtları taktıktan sonra kolayca konfigüre edebilirsiniz.
17
Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları
• Çıkarılabilir flash bellekler şunlardır:
• Bellek kartları, USB flash sürücüleri ve PC Kartları/ExpressCard modülleri
18
Portlar ve Konnektörler
Port, bir aygıtın bağlandığı veya sistem ile iletişim
kurduğu noktadır (bazen jak olarak adlandırılır).
Konnektör, bir kablonun ucundaki, porta giren parçadır.
19
Portlar ve Konnektörler
20
Portlar ve Konnektörler
• Bir dizüstü bilgisayarda portlar arka, ön ve/veya yan taraflarda bulunur.
21
Portlar ve Konnektörler
22
USB Portu
• USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı
bir bağlantı biçimidir. Son sürümü 3.0'dır.
Tak Çalıştır (plug and play)
özelliğinden dolayı birçok
cihazın bağlantısında
kullanılmaktadır.
23
USB Portu
• USB portu aracılığıyla, tek bir konnektör ile maksimum 127 farklı aygıt
bağlanabilir.
• USB hub ile tek USB portuna, birden çok çevrebirimi takabilirsiniz.
USB 1.0 ve 1.1: 12 Mbit/sn
(1.5 MByte/sn)
USB 2.0: 480 Mbit/sn
(60 MByte/sn)
USB 3.0: 4,80 Gbit/sn
(600 MByte/sn)
24
Portlar ve Konnektörler
• Diğer port tipleri:
Firewire
portu
Bluetooth
portu
SCSI portu
eSATA
portu
IrDA portu
Seri port
MIDI
portu
25
Portlar ve Konnektörler
Bir Bluetooth kablosuz port
bağdaştırıcısı USB portunu bir
Bluetooth portuna dönüştürür.
Akıllı telefonlar IrDA portunu
kullanarak bir dizüstü
bilgisayar ile iletişim kurabilir.
26
İşlemci
• İşlemci, bir diğer adıyla merkezi işlem birimi (CPU), bilgisayarı çalıştıran temel
talimatları yorumlar ve gerçekleştirir.
• Bir kontrol birimi ve bir aritmetik mantık birimini (ALU) içerir.
Çok çekirdekli
işlemci
Çift çekirdekli
işlemci
Dört çekirdekli
işlemci
27
İşlemci
28
İşlemci
• Kontrol birimi, işlemcinin bilgisayardaki işlemlerin çoğunu yönlendiren ve
koordine eden bileşenidir.
• Aritmetik mantık birimi (ALU), aritmetik, karşılaştırma ve diğer işlemleri
gerçekleştirir.
29
İşlemci
• İşlemci her komutta, bir makine çevrimini oluşturan, dört temel işlemi tekrar
eder.
30
İşlemci
• Günümüzdeki
bilgisayarlar küme komut
işlemeyi (pipelining)
desteklemektedir.
• İşlemci ilk talimat için
makine çevrimi
tamamlanmadan önce
ikinci talimatı almaya
başlar.
31
İşlemci
İşlemci, geçici olarak veri ve talimatların
tutulduğu kayıtları içerir.
Sistem saati, tüm bilgisayar işlemlerinin
zamanlamasını kontrol eder.
• Sistem saatinin hızına saat hızı denir ve gigahertz
(GHz) ile ölçülür.
32
İşlemci
• Bilgisayar işlemci
çiplerinde lider üreticiler
Intel ve AMD’dir.
33
İşlemci İntel i3, i5, i7
• Intel® Core™ i3 işlemci, uygun fiyatlı bilgisayarların
temelini oluşturur. 4 yollu çoklu işlem özellikleri
sunan çift çekirdekli bir işlemcidir.
• Intel® Turbo Boost Teknolojisi 2.0'ı içeren ve 4 yollu
çoklu işlem özellikleri sunan dört çekirdekli bir
işlemcidir.
En yoğun kaynak gerektiren uygulamalar için en üstün
performansı sunar. Dört çekirdekli bu işlemci 8 yollu
çoklu işlem özelliği ve ek L3 önbelleği içerir.
34
İşlemci Intel i3, i5, i7
35
İşlemci
• Bir işlemci çipi, çipin
yanmasına neden olacak
kadar çok ısı üretebilir.
• Bu yüzden ilave soğutma
gereklidir.
• Soğutucular
• Sıvı soğutma teknolojisi
36
Bellek
• Bellek, işlemci tarafından gerçekleştirilmesi beklenen talimatları, bu talimatlar
tarafından gerek duyulan veriyi ve veri işleme sonuçlarını saklayan elektronik
bileşenlerden oluşur.
• Üç temel kategorideki nesneleri depolar:
İşletim sistemi
ve diğer
sistem yazılımı
Uygulama
programları
İşlenilen veri
ve sonuç
bilgisi
37
Bellek
• Sistem iki tip belleğe sahiptir:
Geçici bellek
Kalıcı bellek
Güç kesildiğinde
içeriği silinir.
Güç kesildiğinde
içeriği silinmez.
Örnek; RAM
Örnekler; ROM, flash
bellek ve CMOS
38
Bellek - Önbellek
• Önbellek (Cache), sıkça kullanılan talimatları ve veriyi
depolayarak bilgisayarın işlem hızını artırır.
39
Bellek - RAM
• Üç temel tipte RAM çipi bulunur:
Dinamik RAM
(DRAM)
Statik RAM (SRAM)
Manyetik dirençli
RAM (MRAM)
• Statik RAM çok pahalı, çok hızlı bir RAM çeşididir.
İşlemlerde ön bellek olarak kullanılan bellek Statik
RAM’dir
40
Bellek - RAM
41
Bellek
• RAM çipleri genellikle bir bellek modülü üzerinde yer alır ve bellek yuvalarına
takılır.
42
Bellek - ROM
• ROM üzerindeki bilgiler kalıcıdır ve genelde çok gerekli olan bilgiler ROM’da
saklanır.BIOS yazılımı geçici olmayan ROM yongası üzerinde depolanır.
• BIOS (Basic Input/Output System), bilgisayarın ilk açılma işlevini yerine getiren
yazılımdır. BIOS yazılımı bilgisayarda kuruludur ve bilgisayar açılırken bilgisayar
tarafından işletilen ilk koddur.
43
Bellek – Flash Bellek
• Flash bellek, elektronik olarak silinebilir ve yeniden yazılabilir.
• CMOS teknolojisi yüksek hız ve düşük güç tüketimi sağlar.
44
Bellek
• Erişim zamanı, işlemcinin veriyi bellekten okuması için geçen zaman
miktarıdır.
• Nanosaniye cinsinden ölçülür.
45
Ekran Kartı
• Ekran kartı, bilgisayarın yaptığı işlemlerin sonuçlarını, CRT monitörler, LCD
monitörler ya da
projeksiyon cihazları
üzerinden bizim
algılayabileceğimiz
şekilde görüntülere
dönüştüren bilgisayar
parçasıdır
46
Ekran Kartı Performans Kriterleri
• Bellek miktarı: (128Mb, 256Mb, 512Mb, 1Gb.. )
Grafik belleği ekran kartı üzerinde grafik işlemcisinin görüntüyü yaratabilmesi
için, işlemesi gereken verilerin depolandığı yerdir. Kısacası Bir bilgisayarda
sistem belleği yani RAM ne işe yarıyor ise ekran kartı belleği de aynı görevi
üstlenmektedir.
47
Ekran Kartı Performans Kriterleri
• Bellek hızı: (333mhz -1200mhz)
Ekran kartı belleklerinin de normal RAM’lar gibi bir
çalışma hızları vardır. Ne kadar hızlı çalışırlarsa o kadar
yüksek performans sağlayabilirler. Grafik işlemcisi
işlediği verileri çok daha hızlı şekilde depolar veya iletir.
DDR,GDDR3 hatta son nesil kartlarda DDR4 belleklerin
kullanılması grafik performansına doğrudan etki
etmektedir.
48
Ekran Kartı Performans Kriterleri
• Grafik işlemcisi (GPU):
Performansa etki eden en önemli ayrıntılardan birisi grafik işlemcisidir. En
yaygın olarak iki üreticinin grafik işlemcileri kullanmaktadır; ATI ve Nvidia,
Nvidia GeForce
Ati Radeon
49
Ekran Kartı Performans Kriterleri
• Veri yolu ( Bellek arabirimi ):
Veri yolu kart üzerindeki bileşenlerin birbirleri ile etkileşim hızlarını belirler.
Bit cinsinden ifade edilen veri yolu hızı ne kadar yüksek olur ise performansa
katkısı da o kadar fazla olacaktır. Eski ekran kartlarında 64bit olan veri yolu
günümüz standart kartlarında 128bit, performans kategorisinde ise 256bit’e
kadar ulaşmıştır
50
On Board (Paylaşımlı) Kartlar
• Paylaşımlı ekran kartları, ana karta bağlı genellikle düşük hızlı ekran kartlarıdır.
Paylaşımlı özelliği olan bir ana kart aldığınız zaman ayrıca bir ekran kartı
almanıza gerek olmaz. Bu ekran kartları gücünü RAM’den alır. BIOS üzerinden
istenildiği kadar ram vererek ekran kartınızın gücü değiştirilebilir.
51
Güç Kaynağı
Güç Kaynağı, prizdeki AC gücü DC güce dönüştürür.
52
Çeşitli bilgisayar konfigürasyonları;
Ev
Intel Core 2 Duo veya Intel
Celeron Dual Core veya
AMD Sempron
Minimum RAM: 2 GB
Küçük Ofis/
Ev Ofis
Intel Core 2 Quad veya
Intel Core 2 Extreme veya
AMD Athlon FX or AMD
Athlon X2 Dual-Code
Mobil
Intel Core 2 Extreme veya
AMD Turion X2
Minimum RAM: 2 GB
Minimum RAM: 4 GB
53
Çeşitli bilgisayar konfigürasyonları;
Güçlü
Şirket
Intel Itanium 2 or AMD
Quad Core Opteron or
Intel Quad Core Xeon or
Sun UltraSPARC T2
Intel Core 2 Quad or
Intel Core 2 Extreme or
AMD Athlon FX or AMD
Athlon X2 Dual-Core
Minimum RAM: 8 GB
Minimum RAM: 4 GB
54
Bilgisayarınızı veya Mobil Aygıtınızı Temiz
Tutma
Bilgisayarınızı veya mobil aygıtınızı yılda bir veya iki kez temizleyin.
Bilgisayarınızı veya mobil aygıtınızı temizlemeden önce kapatın ve
elektrik bağlantısını kesin.
Tozları uzaklaştırmak için basınçlı hava kullanın.
Kasanın dış kısmını temizlemek için antistatik bez kullanın. Ekranı
temizlemek için temizlik solüsyonu ve yumuşak kumaş parçası kullanın.
55