Geri Dönüştürülmüş İpliğin Yükselişi

1 Sayı, 2014
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Bu Sayıda
• Detoks Kampanyası Yeni
Katılımcılar Kazanıyor
• Radici Üretim Merkezi
Çevre Sertifikası Kazandı
• Interface Tesisleri
Sadece Yenilenebilir
Enerji Kullanıyor
• ITMA Geri
Dönüştürülmüş İplik
ve Elyaflara Platform
Sağlıyor
• Gore PFOA’ların Elimine
Edilmesi Hedefine Ulaştı
• Tekstil
Sürdürülebilirliğinde
Nasıl İlerleme
Kaydetmeli
• Teknolojik Konular
• Yeni Oeko-Tex Kriterlerine PFOA’ya Sıkı
Önlem
Genel Bakış
Geri Dönüştürülmüş İpliğin
Yükselişi
Geri dönüştürülmüş iplik ve elyaf ITMA
2015 fuarında kendi salonlarında odak
noktası olacaklar – bu gelişme geri
dönüştürülmüş hammaddelerin tüm
tekstil ürünlerindeki artan kullanımının bir
ispatıdır.
Sentetik polimerlerin geri dönüştürülmesi
artık çok yaygın bir olay. Atık PET
şişelerden ve diğer tekstil harici kaynaklardan alınan polyesterlerle üretilen
ipliklerin artık markaları bile var. Geçmişte
doğal ipliklerin geri dönüştürülmesi düşük
kalitede kumaş üretimi ile özdeşleşmişti,
ancak durum artık çok farklı. Bugün
önemli mağazalar geri dönüştürülmüş yün
veya pamuğu ürünlerindeki ana madde
olarak lanse ediyor. H&M’e göre hiç bir
kalite kaybı yaşamadan kotlarda %20 geri
dönüştürülmüş iplik kullanmak mümkün.
Bu trend devam edecek gibi duruyor.
Tekstilde sürdürülebilirliği arttırmak
için pratik çözümler arayan Avrupa
Topluluğu Ortak Araştırma Komitesinin
Adına by World Textile Information Network Ltd tarafından basılmıştır.
CEMATEX
PO Box 248
Newcastle upon Tyne
NE7 7WY, UK
Tel: +44 (0)7967 477305
Web: www.cematex.com
Editör - John Scrimshaw
Tel: +44 (0)113 203 1259
Email: [email protected]
Dizayn - Jay Faulkner
Web: www.wtin.com
raporu, kullanıcıların bu konudaki hayati
etkilerini öne çıkartıyor ve yakın gelecekte
alışveriş severlerin geri dönüştürülmüş
ürünleri kullanmak için eğitilebileceklerini
anlatıyor.
Tüketicileri ‘’geri dönüşüm’’ iddiaları
konusunda aydınlatmak ve üreticilerin
haksız rekabete maruz kalmasını
engellemek için endüstri standartları
oluşturuluyor. Geçen sene Textile
Exchange, ürünlerin etiketlerinde doğru
geri dönüşüm değerleri belirtildiğinden
emin olmak için, Recycled Claim
Standard (RCS) adlı raporunu yayınladı.
Charles Beauduin,
Bakan, CEMATEX
www.cematex.com
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Detoks Kampanyası Yeni Katılımcılar Kazanıyor
Lüks moda evi Burberry
ve Primark’ın imzaları ile
Greenpeace’in detoks kampanyası
yeni katılımcılar kazanmaya devam
ediyor. İki firma 1 Ocak 2020
itibarı ile üretim sırasındaki zararlı
kimyasal kullanımını tamamen
ortadan kaldıracaklarının garantisini
verdiler.
Öncelik giysilerde olmak üzere
Burberry’nin taahhütü tüm ürünlerini
kapsıyor. Burberry 2014 yılı
Haziran ayı sonuna kadar Güney
’deki tüm tedarikçilerinin kimyasal
salınımlarını açıklayacağını belirtti.
Perakendeci ayrıca 1 Haziran 2016
tarihine kadar tedarik zincirinden
tüm per- ve poli- florinli kimyasalları
çıkaracağına dair söz verdi.
Primark’ın katılımı Greenpeace’i
memnun ederken, grup firmanın
çalışanlarının refah seviyeleri ile
Burberry Greenpeace’in Detoks taahhütüne imza attı.
ilgili halen devam eden problemlerini çözmesini istiyor. Yakın
zamanda Kambodya’daki gösteriler
sırasında vurularak öldürülen tekstil
çalışanları ile ilgili soruşturma
açılması için hükümete yazılan
mektupta Primark’ın da imzası var.
Greenpeace Disney, Burberry ve
Adidas’ın da içinde bulunduğu bazı
markaların çocuk ayakkabılarında
zaralı kimyasallar bulduğunu iddia
etti.
Perakendeciler Angora Yasağına Katılıyor
İngiliz Arcadia Group, New Look ve Forever 21,
tedarik zincirlerinde angora kullanımını yasaklayan
perakendecilere katıldılar. Arcadia’nın kapsadığı
markaların arasında Miss Selfridge, Topshop,
Topman, BHS, Dorothy Perkins ve Wallis gibi
yüksek profil isimler de var.
Aynı amborgaya daha önce katılan firmalar ise;
ASOS, Marks & Spencer, John Lewis, Next, Calvin
Klein, Tommy Hilfiger, H&M, All Saints ve COS.
Perakendeciler PETA’nın (People for the Ethical
Treatment of Animals) yayınladığı ve Çin’de
tavşanların kürklerinin vahşice sökülüşünü
gösteren videoya tepki olarak bu yasaklara
başvurdular. PETA’ya göre hayvanlar, kürkleri 2
ile 5 yıl boyunca 3 ayda bir bu şekilde söküldükten
sonra öldürülüyorlar.
H&M Geri Dönüştürülmüş Pamuklu Giysileri Piyasaya Çıkarıyor
H&M, Garment Collecting insiyatifi
çerçevesinde geri dönüştürülmüş
ipliklerden oluşturdukları ürünlerini ilk
kez piyasaya sürdü. 5 denim parçası
(jean ve ceketler dahil olmak üzere)
toplam %20 geri dönüştürülmüş
pamuktan oluşuyor. Perakendeciye göre ipliğin kalitesinden
ödün vermeden kullanılabilecek en
yüksek oran bu. H&M gelecekte
müşterilerinin geri dönüştürülmüş
atıklarını daha fazla kullanmayı
hedefliyor.
Geri dönüştürülmüş denim kumaşları
ile konsept yaratıcısı olarak
çalışan Jon Loman şunları söyledi:
‘’Trend artık yavaş yavaş geri
dönüştürülmüş kumaşlarla çalışmaya
doğru ilerliyor ve bir tasarımcı
olarak trend ne diyorsa onu yapmak
istersiniz’’. ’’Hem bizim hem de
müşterilerin yararları hakkında
hemfikir olduğu bir şeyi yapmak çok
güzel bir duygu’’
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Radici Üretim Merkezi Çevre
Sertifikası Kazandı
İtalyan poliamid iplik üreticisi Radici
Fil SpA üretim merkezlerindeki
çevre yönetim sistemi için
ISO 14001:2004 sertifikası ile
ödüllendirildi. 2012 ye kadar
olan 3 yıllık süreçte firma üretim
proseslerini ve su geri kazanım
sistemlerini geliştirerek, bir ton
ürün için harcadığı su miktarını
%21 oranında azaltmayı başardı.
Firma ayrıca enerji kullanımının
%45 ini yenilenebilen bir enerji
kaynağı olan hidroelektrik
güç kullanarak karşılıyor.
Bütün RadiciGroup göz önüne
alındığında, 2012 yılında
hidroelektrik güc tüm enerji
sarfiyatının %41 ini karşıladı.
Radici Fil’in kalite müdürü Riccardo
Guerini’nin sözleri ile: ‘’Çevreye
olan etkilerin incelenmesi ve
sertifika için ölçümleme yapmak
yaklaşık 2 yıl sürdü. 2012 yılında
döküman ve çevre analizi ve
aksiyon, uygulama ve kontrol
planımızı geliştirmeye başladık.
Hindistan İşlem Geliştirme
Programını Onayladı
Ülkenin tekstil işlem ünitelerinin
problemlerini çözmek amacı
ile Hindistan hükümeti yeni bir
Entegre İşlem Geliştirme Programı
(IPDS) başlattı. Program 4 ila 6
‘’kahverengi alan’’ ve 3 ila 5 ‘’yeşil
alan’’ projelerini kapsayacak.
Toplam maliyeti Rs 500 crore (80
milyon dolar) olan program özel
sektörden yatırımcıları ortak bir
altyapı oluşturmaya teşvik edecek.
Programa göre devlet yardımı tüm
projenin %50 sini karşılarken tavan
olarak Rs 75 crore (12 milyon
dolar) belirlendi.
Programa dahil projeler üç grubu
kapsayacak. Grup A – su ve
akıcı madde işleme tesisleri ve
teknolojisi; Grup B – yenilenebilir/
yeşil teknoloji ile çalışan ve enerji
üreten ortak altyapı çalışmaları;
Grup C – test laboratuarları ve
AR-GE merkezleri gibi ortak
tesisler.
Responsible Down Standard
İki yıldır birlikte yürütülen
çalışmaların sonunda The
North Face, Control Union
Certification ve Textile
Exchange Responsible
Down Standartlarını (RDS)
tamamladı.
The North Face firmasının tedarik
zincirini incelemesi ve onaylaması
için gerekli global standartları
belirleyen RDS, kazlarda canlı
yolum ve zorla besleme gibi kritik
konuların yanısıra hayvanların
refahı için diğer sıkı gereksimlere
de değiniyor. Bu koruma ve
gözetim zinciri sertifikasyonu
Textile Exchange’in Content Claim
Standard’ları ile destekleniyor.
‘’ Daha sonra çıkan sonuçlara
göre düzeltici aksiyonlar aldık ve
yönetimi geliştirmek adına tekrar
kontroller yaptık. Ve Aralık 2013
tarihinde resmi sertifikasyonu
aldık’’
Radici Fil’in Genel Müdürü Stefano
Loro hedeflerini şu sözlerle
açıkladı: ‘’Bir sonraki adımımız bir
enerji yönetim sistemi standartı
olan ISO 50001’i almak. Bu sistemi
enerji kullanımındaki verimliliği
arttırmak için kullanacağız.’’
Boyarmaddeler
SVHC Listesine
Eklendiler
Kanserojen üç boyarmadde
European Chemical Agency
(ECHA) tarafından ‘’Aşırı Endişe
Veren Maddeler’’ (SVHC)
listesine konan 7 yeni maddenin
arasında yerlerini aldılar.
Direct Black 38 ve Direct Red 28
adlı benzidin bazlı, tekstil ve kağıt
üzerinde kullanılan, 2 maddenin
yanısıra bir inorganik pigment
olan kadmiyum sülfid listeyi
oluşturan diğer boyarmadde.
REACH’in SVHC tanımlaması
ve uygulanması konusunda
çizdiği yol haritasına göre, şu
anda 151 madde içeren liste
2020 yılına kadar genişlemeye
devam edecek. Ürünleri bu
maddelerden % 0.1 oranından
fazla içeren ithalatçı ve üreticiler
istendiğin andan 45 gün
içerisinde ürünlerinin sağlıklı
kullanımı hakkında bilgi vermek
zorundalar.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Interface Tesisleri Sadece Yenilenebilir Enerji Kullanıyor
Halı üreticisi Interface Hollanda’nın
Scherpenzeel şehrindeki üretim
tesislerini %100 yenilenebilir enerji
ve gaz ile çalıştırırken, üretim
sırasında sıfır su kullanıyor ve
toprağa sıfır atık çıkarıyor.
Interface Avrupa’nın CEO’su Rob
Boogaard; ‘’Son 3 yıl içinde Mission
Zero (Hedef Sıfır) amacımıza
ulaşmak için çok önemli adımlar
attık. Açıklamak gerekirse; Ocak
2014 tarihinden itibaren Avrupa’daki
fabrikalarımızı 1996 yılına göre
%90 daha az yeşil gaz salınımı ile
işletiyoruz. AB’nin bu konuda koyduğu
hedef ise 2030 itibarı ile %40’’
Firma Ocak 2014 itibarı ile su
kullanımını %95 ve karbon salınımını
%90 oranında azaltan yenilikleri
hayata geçirdi. Scherpenzeel’de gaz
balık atıklarının oksijensiz ortamda
özümsenmesi ile elde ediliyor. Bu
daha sonra doğal gaza dönüştürülüp
kullanılıyor. Diğer önemli bir yenilik
ise suyun kapalı borulama methodu
ile tekrar kullanılmasını sağlayan bir
sistem.
‘’Başarılarımız alkışa değer olmasına
rağmen bununla yetinmememiz
lazım. Amacımız yağa olan
bağımlılığımızdan kurtulmak’’ diyen
Boogaard sözlerine şöyle devam etti;
‘’Şu anda Avrupa’daki hammaddelerimizin %44’ü ya geri dönüştürülmüş
yada bio bazlı. Çok yol kat ettik ama
görevimiz devam ediyor’’
CmiA Sahara Ötesi Erişimini Genişletti
Gana’daki küçük çiftçilerinde programa katılması ile
Cotton Made Africa (CmiA) erişimini Sahara’nın da
ötesine taşıdı. CmiA Gana’da 9,000 civarında çiftçi
ve pamuk şirketi Olam ile çalışıyor.
CmiA, eğitim programları aracılığı ile çiftçilere daha
kaliteli pamuk üretmek, daha fazla hasat elde etmek
ve daha çok kazanç sağlamaları için modern, verimli
ve çevre dostu tarım metodlarını öğretiyor.
Aid by Trade derneğinin genel müdürü Christoph
Kaut’un sözleri ile: ‘’CmiA ile yapılan bu
işbirliğinden sadece çiftçiler değil aileleri de
yararlanıyor: Gana’da 100,000 kişiye ulaştık,
bu sayı Zimbabve, Zambia ve Fildişi Sahil’inde
486,000 kişiyi buldu’’
Desso’nun CEO’su Global Geri Dönüşüm İnsiyatifine Katıldı
Halı üreticisi Desso’nun CEO’su Alexander
Collot d'Escury firmaların döngüsel ekonominin
potansiyelini anlamaları için kurulan ve bir
Dünya Ekonomik Forumu insiyatifi olan Project
MainStream’in yönetici komitesine katıldı.
Ellen MacArthur Derneği ve McKinsey & Co
danışmanlık şirketlerinin ortaklığı ile geliştirilen
insiyatif kısa bir süre önce ‘‘Towards the Circular
Economy’ başlıklı bir rapor yanınladı. Rapora göre
geri kazanım 2025 yılından itibaren yılda 1 Trilyon
dolar’dan fazla kaynak yaratacak.
Dünya Ekonomik Forumunun Davos’taki zirvesine
katılan Bay Collot d'Escury Project MainStream’e
destek vereceğini belirtti. Yönetim kuruluna katılan
Collot d'Escury önümüzdeki iki yıl içinde proje
üretecek.
Organizatörlere göre Project MainStream
potansiyel olarak 500 Milyon USD değerinde
madde tasarrufu sağlayacak, 100,000 yeni iş
imkanı yaratacak ve 100 milyon ton su sarfiyatını
engelleyecek.
Bay Collot d'Escury’nin sözleri ile; ‘’Kaynakların
sınırlı olduğu bu dünyada daha çok veren bir
ekonomik model geliştirmek ve böylece tedarik
zincirlerinin ürünlere daha sağlıklı malzemeler
teslim etmelerini sağlamamız lazım. Hayatımızın
%90’nı kapalı alanlarda geçiriyoruz ve bu çevreyi
inşa etmek için kullandığımız tüm malzemeler doğa
ile barışık olmalı’’
Desso 2008 den beri ürünlerin yaşam süreleri sona
erdiğinde ilk hallerine dönmelerini destekleyen
Beşikten Beşiğe kurallarını takip ediyor. Bu işlemin
kalbinde üretimde kullanılan malzemelerde sağlığa
zararlı hiç bir madde bulunmaması yatıyor.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
ITMA Geri Dönüştürülmüş İplik
ve Elyaflara Platform Sağlıyor
ITMA 2015 de yer alacak İplik &
Elyaf bölümü yeni bir alt kategori
olarak geri dönüştürülmüş iplik ve
elyafları sunacak.
ITMA 2011’de ilk kez yer alan iplik
ve elyaf sektörü ziyaretçilerden
gördüğü yakın ilgi sayesinde
katılımcılar için harika bir platform
oldu. Ankete katılan katılımcıların
neredeyse tümü 2015’e daha da
güçlü katılacaklarını belirttiler.
ITMA 2011 de İplik ve Elyaf
bölümü 14 ülkeden 37 katılımcıyı
barındırırken en çok ziyaret edilen
5 sektörden biri oldu. Katılımcıların
%94 bir sonraki ITMA’ya daha
güçlü olarak katılacaklarını
belirtirken katılımcıların %83’ü yeni
iş ilişkileri kurduklarını söylediler.
ITMA 2015, geleneksel ve yenilikçi
tekstil maddelerinin üretimi için
çözümler arayan uluslararası bir
ziyaretçi grubunu cezbedeceğinden
emin. ITMA dünyada tekstil
ve konfeksiyon teknoloji ve
hizmetlerinin sergilendiği en geniş
yelpazeyi bir noktada sunan tek
fuar olma özelliğinde.
Bugüne kadar dünyanın çeşitli
iplik ve elyaf derneklerinden fuara
destek geldi. Destek veren bazı
dernekler; Brazilian Association
of Producers of Artificial and
Synthetic Fibres; Discover Natural
Fibres Initiative; Gdynia Cotton
Association and Taiwan Man-Made
Fibre Industries Association
Weba STeP Sertifikası
Alan İlk Dokumacı
İsviçre’nin Weba Weberei Appenzell AG firması
sürdürülebilir tekstil üretimi konusunda OEKO-TEX
in STeP sertifikasını alan ilk dokuma fabrikası oldu.
1944 yılında yüksek kalite mendil üretmek amaçlı
kurulan ‘weba’ artık hazır giyim sektörü için özel
ve yenilikçi gömlek ve bluz malzemeleri üretiyor.
Weba’nın CEO’su Kurt Ebneter konu ile ilgili
şunları söyledi; ‘’ Başarımız öncelikle ürünlerimizin üstün kalitesinden dolayı geldi. Üst
kalitede ürünler ancak kaliteli malzeme ve en
son üretim teknikleri kullanılarak elde edilebilir.
Bu weba’da standart bir prosedürdür’’
Bay Ebneter STeP sertifikasını uzun dönemde
başarı için bir anahtar olarak görüyor.
‘’Amacımız yeniliklerimizle sektörü hep ileri
götürmek. Müşterilerimiz uzun süre dayanan
kaliteli ürünler istiyorlar ve biz puanları ancak
ortaklarımızla beraber çalışıp birinci sınıf ürünler
üreterek kazanabiliriz’’
Firmanın çevre koruması konusunda kat ettiği
yol ‘Dinamik Pamuk’, ‘Buz Pamuk’ ve ‘Kırışıksız
Kumaş’ üretimleri ile alakalı. Dinamik Pamuk
diğer pamuklardan %15-20 daha esnektir ve
dokuma teknolojisi kullanılarak üretilmiştir. ‘Buz
Pamuk’ ise kimyasal kullanımı ile soğutucu ve
ferahlatıcı karakteristiklere sahiptir. ‘Kırışıksız
Kumaş’ ise giyildiği zaman kendi kendini
düzelten bir kumaş türüdür.
1998 yılında weba Oeko-Tex Standart 1000
sertifikasını alan ilk çevre dostu ve sosyal
sorumluluk sahibi dokuma fabrikası olmuştu.
Bunun dışında weba 2007 yılında Oeko-Tex
Standard 100plus sertifikasını kendi dalında
alan ilk firma olmuştu.
Bay Ebneter sözlerini şöyle tamamladı; ‘’Şirket
aktivitilerimizde odak noktamız daha temiz bir
çevre. Aktif çevre koruması firmamızın filozofisinin uzun yıllardır önemli bir parçası olmuştur’’
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Sürdürülebilirlik Brifingi
Gore PFOA’ların Elimine Edilmesi Hedefine Ulaştı
Gore’a göre ürettiği, hava
koşullarına dayanıklı çok
fonksiyonel kumaşlarında kullandığı
hammaddelerin tümünden PFOA
tamamen elimine edildi. Bu söylem,
dağcılık, koşu, bisiklet, moda ve
günlük kıyafetler, ayakkabılar ve
polis & itfaiye çalışanları için yapılan
özel giysilerde kullanılan kumaşların
zarlarını ve yine bunlarda bulunan
DWR (devamlı su geçirmez)
özelliğini sağlamak için yapılan
uygulamaları da kapsıyor.
PFOA kısa bir süre önce AB
REACH tasarısının listesi
‘Substances of Very High
Concern’ (Yüksek derecede
endişe verici maddeler) de yerini
aldı. Gore ürünlerini PFOA’dan
arındırmak için 10 yıldır çalışıyor.
2011 yılında kalıcı su geçirmezlik
(DWR) işlemini daha çevre dostu
bir işlemle değiştirdi.
Gore Kumaş Bölümü sürdürülebilirlik takımı lideri Bernhard
Kiehl’e göre firma bu çevresel
programı 30 yıldır takip ediyor.
Gore’un yıllardır odaklandığı
Yaşam Döngüsü İncelemeleri,
bir ürünün çevreye olan etkilerini
azaltmanın en etkili yolunun o
ürünün yaşam süresini uzatmak
olduğunu ortaya koydu.
Görüş
Tekstil Sürdürülebilirliğinde Nasıl
İlerleme Kaydetmeli
By John Scrimshaw
Sentetik
PVC
Polipropilen
Poliüretan/ Polipropilen
Poliamid
Akrilik
Poliester
Viskoz
Kuş Tüyü
Doğal
Avrupa komisyonunun bir
çalışmasına göre atık suyu geri
dönüştürmek tekstil endüstrisinin
çevreye olan etkilerini azaltmak için
başvuracağı yollardan sadece bir
tanesi.
Komisyonun Birleşik Araştırma
Merkezinde (JRC) yapılan
‘’Tekstilde Potansiyel Çevresel
Gelişim’’ (IMPRO Textiles)
başlıklı çalışma tekstillerin
çevresel performanslarının hem
sosyo-ekonomik hem de teknik
açıdan mümkün olacak şekilde
nasıl arttırılabileceğini gösteriyor.
Ocak ayında yayınlanan
analizde üretim prosesin ve
kullanıcıların sürdürülebilirliğe
olan etkileri ayrı ayrı incelendi.
Rapordaki tavsiyelerden biri
tüketicilerin davranışlarındaki
Giysi
Ev Eşyası
Keten
İpek
Yün veya diğer hayvan tüyü
Pamuk
Figür 1: Kıyafet ve ev tekstillerinde iplik tipine göre tüketim. Kaynak: JRC Raporu
ufak değişikliklerin önemli etkiler
yaratacağıydı – tabi tüketicilerin
bu değişikliği gösterebilmesi
için öncelikle problemlerden
haberdar olmaları ve değişiklik için
imkanların onlara sunulmuş olması
lazım.
Fransız ENSAIT (Ecole Nationale
Supérieure des Arts et Industries
Textiles) ve Deloitte Touche
Tohmatsu’nun bir parçası olan
BIO Intelligence Service’de görevli
uzmanların yardımı ile hazırlanan
rapor, üretim söz konusu olunca
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
•
•
•
•
•
İklim değişimi
Ozon Azalımı
Petrokimyasal oksidan oluşumu
Özel madde oluşumu
İyonlaştırıcı ışinim
Karasal asitleştirme
İnsan kirliliği
Toprak kirliliği
Tatlı su kirliliği
Deniz kirliliği
Metal azalımı
Fosil azalımı
Su azalımı
Tatlı su ötrofikasyonu
Tuzlu su ötrofikasyonu
Tarımsal toprak işgali
Yaşam alanı işgali
Doğal toprak dönüşümü
Üretim
Tüketim
Ulaşım Yaşam Sonu
yıkama derecesini azaltmak
tam kapasite yıkama yapmak
mümkün olduğu sürece asarak kurutmayı tercih etmek
çevre dostu iplikler satın almak
eski elbiseleri atmak yerine ihtiyacı olanlara vermek
Çevresel performansı arttırmak
için eko etiketler ve pratikte en iyi
işleyen sistemleri örnek göstermek
gibi methodlar denenebilir.
Tedarik tarafında ise otoriteler
yeni teknolojilerde henüz yeterince
tecrübe kazanılmadığı için en
iyi yöntemin hangisi olduğunu
söylemekte zorlanıyorlar.
Yinede geleneksel pamuğu çevre
Figür 2: Tekstilin yaşam döngüsündeki evrelerin ölçülebilir etkileri. Kaynak: JRC Raporu
dostu pamukla değiştirmek, atık
tekstil endüstrisinin en komplike
fotokimyasal oksidan oluşumuna ve suyu geri dönüştürmek ve hava
tedarik zincirine sahip olduğunu
özellikli madde oluşumuna katkıda kargo yolunu kullanmamak gibi
kabul ediyor. Bu tedarik zincirinde
bulunur.
methodların tekstil endüstrisinin
tarım, kimyasal-iplik, tekstil, giysi,
Rapor tekstil tüketiminin etkilerini
çevreye olan negatif etkilerini
perakende, hizmet ve su arıtma
iki başlık altında topluyor; arz
azaltacağını söyleyebiliriz.
sektörlerinden çeşitli aktörler
faktörleri ve talep faktörleri.
Rapor ayrıca çevre politikaları ile
bulunuyor ve parçalara ayrılmış
Arz faktörleri içinde tarımsal
ilgili yaptırımların hem arz hem de
hetorojen tekstil endüstrisi küçük
işlevler, üretim safhası, ürün
talep kısmına uygulanabileceğini
ve orta boy işletmelerin kontrolü
dizaynı ve ev aletlerinin etkileri,
söylüyor. Avrupa’da bu yönde
altında yaşamını sürdürüyor.
ayırma ve geri dönüşüm
atılan adımların çoğu üretim
Üretim ve proses safhasında
sistemlerinin varlıkları gibi faktörleri safhasını hedef aldı. Örneğin
doğal elyaf elde etmek için
bulundurur. Talep faktörleri
REACH tasarısı ve EMAS
agrokimyasalların kullanımı
ise ürün/iplik seçimi, temizlik
(Eco-Management and Audit
ötrofikasyon, ekotoksiloji ve toprak alışkanlıkları (yıkama, kurutma,
Scheme) gibi daha temiz üretim
kullanımını arttırır. Sentetik elyaf
ütüleme), değişen modaya göre
öngören gönüllü projelerin
üretimi ise fosil kaynaklarının
ürünün yaşam süresi ve elden
endüstriye katkıları biliniyor. Diğer
harcanması konusunda endişe
çıkarma/atma alışkanlıkları gibi
önemli bir aksiyon ise ürünler
yaratır. Ama rapora göre tekrar
sosyal parametreler tarafından
yönelik tedbirler üreten ‘the
kullanım ve hayatının sonundaki
belirlenir.
Ecodesign Directive’.
tekstillerin geri dönüşümü üretim
Yazarlara göre tekstil pazarının
Ancak konu tekstil endüstrisi
safhasının kötü etkilerini gözle
AB-27 üzerindeki etkilerini azaltmak olunca Avrupa politikaları ve yasa
görülür şekilde azaltır.
için verilecek çaba hem üretim hem tasarılarının etkileri oldukça sınırlı.
Kullanım safhasında ise çevreye
de kullanım süreçlerini kapsamalı.
Bunun sebebi ise üretiminin büyük
verilen zararların büyük bir
Eldeki seçenekler incelendiğinde
bir bölümünün Avrupa sınırları
kısmından deterjanlar sorumludur. kullanıcıları hedef alarak önemli
dışında gerçekleşmesi. Bu yüzden
Bunun dışında yıkama ve kurutma
sonuçlar elde edilebileceği
European Ecolabel projesi gibi son
işlevlerinde ihtiyaç duyulan enerji
görülüyor. Örneğin bazı pratik
kullanıcıya yönelik önlemler daha
iklim değişimlerine, ozon azalımına, çözümler;
etkili.
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
Teknolojik Konular
Verimli Giysi Yıkama
İspanyol Cosmotex firması
COSMODYE sistemi ile donanmış,
kumaş boyama ve yıkama
işlemlerinde önemli tasarruf sağlayan
yeni bir boyama makinası üretti. Bu
yeni makina az su kullanımı ve verimli
kapakları ile buhar kullanımını %70
azalttı. Bu makinada sıvı oranı 1/3
oranı kadar az olabilir. Cosmotex
enerji ve kimyasal kullanımında
tasarruf sağlamanın yanısıra işlem
süresini de azalttığını iddia ediyor.
www.cosmotex.net
Isı Geri Kazanımında
Verimlilik
Bu grafik, önemli COSMODY-EKOLOJİK sistemini kullanarak kaydeder gösterir
GELENEKSEL sistem
– Sıvı oranı 1:10
COSMODYS sistemi –
Sıvı oranı 1:3
% su kullanımı
% kimyasal
kullanımı
Cosmotex’in COSMODYE sistemi ile mevcut tasarruflar
ve üretimi %5 ile %10 arasında
arttırdığını söylüyor.
www.laudati.net
Geridönüştürülebilir
Halılar
Barselona’daki Katalonya Politeknik
Üniversitesinin araştırmalarına
Isı geri kazanımı uzmanı Laudatec
göre yün döşeme kaplamalarında
Polonya, Çek Cumhuriyeti, Brezilya,
kullanılan lateksin yerini dolduracak
Meksika, Portekiz ve Çin’in de dahil
olduğu ülkelerde kurduğu 50 den fazla lignin bazlı bir yapıştırıcı geliştirmek
havadan havaya ve havadan suya geri için enzimatik yaklaşımlar
kullanılıyor. Bunun sonucunda halılar
kazanım ünitesini kutluyor.
kullanım hayatlarının sonunda geri
Ünite, kendini otomatik olarak
dönüştürülebilecekler.
temizleyen alüminyum plakalar
Sentetik lateks geri
kullanarak, endüstriyel kaynatıcı ve
dönüştürülemediği gibi halının
kurutucuların bacalarından ısı geri
hayatının sonuna gelindiğinde
kazanımı sağlıyor. Çelik plakaların
ayrıştırılması neredeyse imkansız.
kullanıldığı başka bir model ise 450
derece ısıya kadar çalışıyor. Bacaların Ancak bu yeni yaklaşımla lignini
yapışkan hale çeviren laccase
%50 ile %60 ında gazlar temizlenip
enzimleri aynı zamanda yapışkanın
sisteme geri kazandırılıyor.
yok olmasınada yardımcı
Laudatec sistemin %20 ile %30
oluyor. Halılar yakılmak yerine
arasında enerji tasarrufu sağladığını
söylerken hava kirliğini %40 azalttığını parçalara ayrılıp gübre olarak
kullanılabiliyorlar.
www.barcelonatech.upc.edu
Çevre Dostu Reçine
Apre
Laudatec’in ısı kazanım instolasyonu.
% tuz ve alkali
kullanımı
BASF sıfır formaldehit kullanarak
kırışıksız apre elde etmeyi başardı.
Wholistic Future Finishing (WFF)
markası altında piyasa sürülen
Fixapret reçine, kullanıcı güvenliği
ve çevreye olan uyumu açısından
endüstride bir ilk.
Bu yeni çözümün Oeko-Tex Standard
100 Product Class I standartlarına
uyması, formaldehitin reçeteye kasıtlı
eklenmediğini gibi hammaddeler
aracılığı ile de eklenmediği anlamına
geliyor. BASF South East Asia Pte Ltd
Tekstil Kimyasalları firmasında Global
Ticaret Müdürü olan Lütfü Okman
açıklıyor: ‘’Aprelemenin geleceği
burada. Bu ‘wholistic’ performans
formaldehit kullanmadan kırışıksız
aprelemeyi mümkün kılarken ipliğin
optimum gücünü de muhafaza ediyor’’
BASF’e göre Fixapret Reçine
formaldehit kullanımının gittikçe
kısıtlandığı çoçuk kıyafetleri için çok
önemli olacak. Ayrıca OECD’nin
Kimyasalların Kontrolu konusunda
koyduğu ana hatlara göre reçine geri
dönüştürülebiliyor.
www.basf.com
Sürdürülebilirlik
Yönetimi
Denim uzmanı Jeanologia firmasına
göre Environmental Impact Measuring
(EIM) adını verdikleri yazılım
sayesinde tekstil üreticileri kaliteli ve
modaya uygun ürünleri sürdürülebilir
bir şekilde üretebilecek. Firma başkanı
Enrique Silla, Munich Fabric Start
fuarında yaptığı konuşmada şunları
dedi: ‘’EIM yazılımı ve Jeanologia
teknolojileri sayesinde ürün ve ekoloji
artık kol kola diyebiliriz, ayrıca ürünün
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
daha yeşil olması için bazı şeylerden
fedakarlık yapmamıza artık ihtiyaç
kalmadığını da söyleyebiliriz’’
EIM yazılımı Jeanologia tarafından
özellikle kumaş terbiye endüstrisi
için geliştirildi ve markalara istedikleri
tedarikçilerle çalışma imkanını tanıdı..
www.jeanologia.com
Yeşil Bebek Bezi
Projesi
Avrupa Birliği, İtalyan Fameccanica
firmasının bebek bezleri gibi emici
hijyen ürünlerinin (AHP) üretimini
sırasında çevreye verilen zararları
azaltmak için çözümler sunduğu
projeye destek vermeye karar verdi.
AHP’lerin üretimine yönelik teknolojik
çözümler sunan firma, bu proje ile
çevreye verilen zararların azalırken
masraflarının ise artmadığını
gösterecek. Proje 31 Aralık 2016
tarihine kadar sürecek.
www.fameccanica.com
Coda
Yeni Oeko-Tex Kriterlerine
PFOA’ya Sıkı ÖnlemCriteria
Kıyafetlerde eser miktar bulunan
perfluorooktanoik asitin potansiyel
tehlikelerini gösteren tüketiciye
yönelik kampanyalardan sonra
Oeko-Tex derneği, Oeko-Tex
Standard 100 programında bu
konuda alınan sıkı önlemlere dikkat
çekti.
Bir sentetik kimyasal olan PFOA,
genellikle fluoropolymerler
üretiminde polymerleşmeyi
kolaylaştırmak için kullanılır.
Giysilerde ise bu su geçirmezlik
fonksiyonu anlamına gelir. Ancak
C8, fluorotelomer bazlı su ve yağ
geçirmeyen ürünlerin yapımında
direk kullanılmaz sadece üretim
esnasında istenmeyen, eser
miktarlarda, bir madde olarak açığa
çıkar.
Son ürünlerde bulunmasının
yanısıra, çevre örgütleri ve
bilimadamları uzun zincir
kimsalların (PFC) – ki bunun
en önemli örneği PFOA dır
– çevremizdeki varlığından
rahatsızlar. Çevreye etkilerini
Yeni standartlara göre PFOA
ve insan sağlığı için yarattıkları
değerleri aşağıdaki değerleri
olası tehlikeler endüstriyi C8
aşamaz.
bazlı ürünlerden uzaklaşmaya ve
• Ürün Sınıfı I: 50 μg/kg = 0.05 mg/kg (daha önce 0.10 mg/kg) alternatifler aramaya itti.
• Ürün Sınıfı II: 100 μg/kg = 0.10 AGC Chemicals Americas Inc
mg/kg (daha önce 0.25 mg/kg) firmasında üst düzey yöneteci olan
• Ürün Sınıfı III: 100 μg/kg = 0.10 Bill Fiedler şunları söyledi: ‘’2006
mg/kg (daha önce 0.25 mg/kg) yılında Amerikan Çevre Koruma
• Ürün Sınıfı IV: 500 μg/kg = 0.50 Derneği (EPA) dünyanın önde
mg/kg (daha önce 1.00 mg/kg) gelen fluorokimyasal üreticilerini
2010/15 PFOA Stewardship
Programme adını verdikleri
insiyatife katılmaya davet etti’’
‘’Katılımcılar 2010 yılına kadar
PFOA ve diğer uzun zincir PFC leri
%95 oranında azaltma sözü verdi.
Katılımcılar ayrıca 2015 yılına
kadar bunların hepsinden tamamen
kurtulma sözü verdiler’’ Uzun
zincir PFC lerle ilgili bu endişelerin
üzerine, alternatif olarak kısa zincir
fluorotelomer bazlı C6 ürünleri
sıkı bir incelemeden geçiyor. Bu
sebepten dolayı kısa zincir C6 bazlı
bu ürünler endüstri ve regülatörler
tarafından kontrol ediliyor.
Ürünlerin yeni gelişen güvenlik
ITMA Sürdürülebilirlik Bülteni
ve sürdürülebilirlik konseptlerine
ayak uydurmasını isteyen Fluoro
Konsey üyeleri EPA ile beraber
çalışıp C6 lar hakkında doneler
üretiyor.
‘’PFOA ve uzun zincir PFC ler
hakkında artan endişeler ve
C8 ürünlerinin yavaş yavaş
piyasadan çekilmesini öngören
trendler düşünüldüğünde C6
bazlı ürünlere geçiş akıllı bir
hareket oluyor’’ diyen Mr Fiedler
sözlerine şöyle devam etti;
‘’Ancak bu yeni teknoloji anında
C8’lere alternatif olamıyor –
formülasyon ve işlemlerde
değişikliğe gidilmeli. Üreticilerin en
iyi işlem ve prosedürleri anlayıp
uygulayabilmeleri için teknik
destek almaları önemli.’’
PFOA ya getirdiği kısıtlamaların
yanısıra Oeko-Tex dört adet daha
uzun zincir perfluorine bileşiği de
bu kritere tabi tutacak ve bunlar
PFOA gibi kısıtlamalara maruz
kalacak.
Bu dört ürün; perfluoroundecanoic
asit/heni-cosafluoroundecanoic
asit (CAS 2058-94-8),
perfluorododecanoic asit/
tricosafluorododecanoic asit (CAS
307-55-1), perfluorotridecanoic
asit/pentacosafluorotridecanoic
asit (CAS 72629-94-8) and
perfluorotetradecanoic asit/
heptacosafluorotetradecanoic asit
(CAS 376-06-7)
TBunun sebebi ise bu kimyasalların
REACH tasarısı kapsamındaki
ECHA Aday Listesinde ‘’yüksek risk
taşıyan maddeler’’ (SVHC) olarak
yer almaları.
Bu iki önlem ile Oeko-Tex
uluslararası markalarında destek
verdiği ‘Tehlikeli Kimyasalların
Sıfır Yayılımı’ (ZDHC) insiyatifine
olan bağlılığını gösteriyor.
3 aylık bir geçiş döneminden
sonra yeni yaptırımlar 1 Nisan
2014 tarihinde uygulanmaya
başlayacak.