otam aylık bülten

SAYI 38
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
OTOMOTİV TEKNOLOJİLERİ
ARAŞTIRMA GELİŞTİRME A.Ş.
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ VAKFI
OTOMOTİV SANAYİİ DERNEĞİ
TAŞIT ARAÇLARI YAN SANAYİCİLERİ DERNEĞİ
OTOMOTİV ENDÜSTRİSİ İHRACATÇILAR BİRLİĞİ
IAS 2012 otomotiv endüstrisinin temsili ve OSD, TAYSAD ve OTAM
destekleriyle düzenlenmektedir. Bunun neticesinde Türk otomotiv
endüstrisinin gereksinim ve beklentileri küresel etkenler dikkate
alınarak sempozyumda masaya yatırılacaktır.
I
AS 2012-Uluslararası Otomotiv Sempozyumu, 11-12 Aralık
tarihinde İstanbul The Ritz-Carlton Oteli’nde 2 genel oturum
ve 4 teknik alt oturum çerçevesinde, Türkiye’de uluslararası
otomotiv sektörünün önde gelen 57 uzmanının teknik gelişmeleri,
yenilikleri ve stratejileri, sunmak ve farklı alanlardan gelen katılımcıların oluşturduğu bir platformda tartışmak üzere bir araya geldiği
bir organizasyondur.
Türk otomotiv sektörü örnek nitelikte gelişerek Türk ekonomisinin
büyümesine ve güçlenmesine önemli katkıda bulunmuş, global
otomotiv dünyasında cazip bir konuma gelmiştir. Türkiye’yi cazip
kılan avantajlar sadece hızla gelişen iç ve dış pazarlara sahip olmasından değil, özellikle AB ile Ortadoğu ve Asya pazarları arasında
köprü vazifesi gören stratejik konumundan kaynaklanmaktadır.
Türkiye 1.2 milyon araç üretimiyle dünyada ve özellikle Avrupa'da
toplam üretim sıralamasında önemli bir yere sahip olup, ayrıca
hafif ticari araçlarda Avrupa’daki üreticiler arasında birinci, otobüste ise ikinci sırada yer almaktadır.
Bununla birlikte, otomotiv endüstrisinde rekabet ve inovasyon
baskısı her gecen gün artmaktadır. Mevcut pazar koşulları içerisinde global olarak nitelendirilebilmek için Ar-Ge’de mükemmellik, en
az, uygun üretim maliyeti ve etkili satış öncesi ve sonrası hizmetleri kadar önemlidir.
Türkiye’de 2011 yılında otomotiv Ar-Ge yatırımları yıllık 300 milyon Euro mertebesinde gerçekleşmiş ve yaklaşık 4500 kişi bu alanda görev almıştır. Bu gelişmekte olan bir otomotiv endüstrisi için
iyi bir temel oluşturmakla birlikte, Türkiye’nin hızla gelişmekte
olan global otomotiv endüstrisine ayak uydurabilmesi ve hatta
anahtar konumda bir otomotiv ülkesi haline gelebilmesi için gelecek yıllarda bu yapının ciddi oranda geliştirilmesi gerekmektedir.
Bu durum, önde gelen otomotiv ülkelerine ait veriler dikkate alındığında daha da belirginleşmektedir. Örneğin Türkiye’ye kıyasla
Almanya’da 2011 yılında 24 Milyar Euro’luk Ar-Ge yatırımı gerçekleştirilmiş ve 100,000 Ar-Ge personeli görev almıştır. Bu veriler,
Türkiye’nin otomotiv üreticileri sıralamasındaki yerini 17’den yukarılara taşıması için kat etmesi gereken yolu açıkça ortaya koymaktadır. Türk otomotiv sektörü hem kendi içinde hem de yatırım
yapacak yabancı OEM, tedarikçiler ve mühendislik firmaları için
168 yüksek okulu ve genç nüfusu ile ciddi büyüme ve gelişme potansiyeline sahiptir.
IAS 2012 tüm bu koşulları dikkate alarak, Türk otomotiv sektörünün ortak buluşma noktası olmaya aday bir organizasyon bünyesinde uluslararası uzmanları ve onların tecrübelerini bir araya getirmek suretiyle, Türkiye’nin bir otomotiv lokasyonu olarak gelişmesine katkıda bulunmaktadır.
IAS 2012’de sunum yapacak yabancı konuşmacıların çoğunluğunu
otomotiv teknolojisinin anavatanı olan Almanya’dan gelen, mühendislik altyapısına sahip, otomotiv endüstrisine yön veren Ar-Ge
çalışmaları nedeniyle tüm dünyada tanınan üst düzey görevliler
oluşturmaktadır. Böylece IAS, diğer ülkelerden ve Türkiye’den
gelen konuşmacılarla birlikte seçkin bir uluslararası bilgi ve tartışma platformu teşkil etmektedir.
Sempozyumda aşağıdaki konular ele alınacaktır:
 Araç, gövde ve şasi konseptleri
 Konvansiyonel ve alternatif tahrik sistemleri ve güç aktarım teknolojileri
 Gelişmiş malzemeler ve inovatif imalat teknikleri
 Küresel ve ulusal ölçekte piyasa koşulları
 Satış sonrası piyasasının güncel konuları
 Ticari araçlar ve otobüsler
Bu sempozyum otomotiv endüstrisinin Ar-Ge, üretim, malzeme,
pazarlama, satınalma ve genel tabiriyle satış öncesi ve sonrası
hizmetler ile ilgili tüm alanlarında görev yapan yönetici, mühendis
ve diğer elemanlara ve otomotiv dernekleri ile teknik kuruluşların
üyelerine yönelik olup ayrıca sempozyuma eşlik eden sergi alanında şirketlere ürünlerini ve hizmetlerini katılımcılara teşhir etme
imkanı verilmektedir.
Sempozyumun program koordinatörlüğünü Prof. Dr. Ferit KÜÇÜKAY yönetimindeki Almanya Braunschweig Teknik Üniversitesi
Otomotiv Mühendisliği Enstitüsü (IAE) yapmaktadır. Ayrıca,
Prof. Dr. Ferit KÜÇÜKAY konferansın başkanlığını yürütmektedir.
IAE (Otomotiv Mühendisliği Enstitüsü) dünya çapında ve özellikle
Türk-Alman otomotiv endüstrileri arasındaki bağlantılar bakımından, geniş bir işbirliği ağına sahiptir. IAE Türk otomotiv sektöründen bir çok firma, TAYSAD, OSD, OTAM gibi kuruluşlar ve araç
mühendisliği konusunda eğitim veren seçkin üniversiteler ile sıkı
iletişim içerisindedir.
IAS 2012 Uluslararası Otomotiv Sempozyumu Car Training Institute (CTI) tarafından organize edilmektedir.
Bilgi icin: www.international-automotive-symposium.de
İÇİNDEKİLER
IAS 2012-Uluslararası Otomotiv Sempozyumu
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
1
2
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
Bahadır HIZLAN(*)
T
ürk otomotiv sektöründe 46.
yılını kutlayan MAN, MAN
Truck & Bus'ın en önemli üretim üslerinden biri olarak faaliyetlerini
sürdürmektedir. MAN ’ın Türkiye’deki
geçmişi 1800’lü yılların sonlarına dayanmaktadır. 1874 yılında, demiryolu
ve yük vagonu ithalatı ile başlayan
işbirliği, devam eden yıllarda artış göstererek bugünkü işbirliğinin temelini
oluşturmuştur.
MAN Türkiye bugün MAN’ın dünyadaki en büyük ve kompakt otobüs fabrikası konumundadır. Ankara Akyurt’da
bulunan toplam 317 bin 202 metrekarelik arazi üzerinde MAN ve NEOPLAN
marka şehiriçi otobüsler, seyahat otobüsleri ve orta mesafe seyahat otobüsleri geliştirilmekte ve üretilmektedir.
Özellikle Avrupa olmak üzere dünyanın birçok ülkesine ihraç edilen araçlarla ilgili satış, servis ve müşteri finansmanı, MAN’ın Türkiye ve dünya
çapındaki yaygın ağı ile yapılmaktadır.
MAN Türkiye, Türk işçisinin emeği ile
ürettiği ileri teknoloji ürünü araçların
yüzde 90’a yakın bir kısmını 41 ülkeye
ihraç etmektedir.
Kilometre Taşları
 1904 yılında Anadolu, Bağdat ve
Hicaz Demiryolu için köprü inşaatı
MAN tarafından gerçekleştirilmiştir.
Bunların arasında Hicaz'ın Yamacık
Köprüsü de yer almaktadır.
 1910-1912 yılları arasında İstanbul'da Karaköy Galata Köprüsü MAN
tarafından inşaa edilmiştir. Galata
Köprüsü 350.000 altın Lira'ya mal
olmuştur.
 1966 yılında Almanya dışındaki ilk
ticari aracı üretmek için İstanbul'da
fabrika açılmıştır.
 1986 yılında Türkiye'deki ilk körüklü
otobüs MAN tarafından üretilmiştir.
 1999 yılında Türkiye'deki ilk üç akslı
seyahat otobüsünü MAN üretmiştir.
 2005 yılında MAN Türkiye'deki ilk
doğalgazlı belediye otobüsünü üretmiştir.
2
2011 yılı itibariyle;
 Lion's Coach L - R08 Belgeli Seyahat
Otobüsü,
 Lion's Coach - R07 Belgeli Seyahat
Otobüsü,
 Lion's Regio - R12 Belgeli Orta Mesafe Otobüsü,
 Lion's Regio L - R13 Belgeli Orta Mesafe Otobüsü,
 Lion's City T - A78 Belgeli Belediye
Otobüsü,
 Lion's Coach - R09 Belgeli Seyahat
Otobüsü,
 Tourliner - P20-21-22 Belgeli Seyahat Otobüsleri,
 Lion's Regio - R14 Belgeli Orta Mesafe Seyahat Otobüsü MAN Türkiye’nin ürün gamını oluşturmaktadır.
Yeni dönemde bu ürünlerin yanı sıra
Akyurt Fabrikasında üretimi planlanan
aşağıdaki ürünlerin de prototip üretimine başlanmıştır:
 Lion’s City G/GL- A23 Belgeli Alçak
Taban Körüklü Belediye Otobüsü
 Lion’s City – A21 Belgeli Alçak Taban
Belediye Otobüsü
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
 Lion’s City – A37 Belgeli Alçak Taban
Belediye Otobüsü (Dik Motor)
MAN Türkiye için önemli gelişmelerden bir tanesi de Ankara Büyükşehir
Belediye’si için Alçak Tabanlı Doğalgazlı ve Körüklü belediye otobüslerinin
prototip üretimlerinin başarıyla sonuçlandırılarak seri üretime geçilmesidir.
Türkiye’deki kalıcılığını yeni yatırımlarla destekleyen MAN Türkiye, 2011
yılında başladığı kataforez tesisinin
inşaatını aynı yıl içinde tamamlamıştır.
İlk aşamada 20 milyon dolarlık bir yatırım ile tamamlanarak tüm otomotiv
sektörünün hizmetine sunulan kataforez tesisinin, AR-GE ve geliştirilen diğer çalışmalarla birlikte orta vadede iki
katına çıkarılması hedeflenmektedir.
ürünlerin kalitesini, verimliliğini ve
ekonomikliğini arttıran MAN Türkiye
A.Ş., malzeme, elektronik ve bilgiiletişim teknolojisi alanlarında da pek
çok konuda güçlü altyapısı ile Ar-Ge
faaliyetleri gerçekleştirmektedir.
2012 yılı içerisinde 2 katlı yeni bir ARGE Merkezi binası yapılarak tüm tasarım, sanal test ve analiz gruplarının bir
arada çalışabilir hale gelmeleri sağlanmıştır. Ar-Ge Merkezi ofisleri üretim
binası başta olmak üzere firmanın diğer bölümlerinden bağımsız hale getirilmiştir.
Böylece Ar-Ge faaliyetleri toplam kullanım alanı 3,800 m2’ye erişmiştir. Bu
alan;
 Ar-Ge Merkezi Ana Binası
 Prototip Atölyesi
 Kalıphane
olacak şekilde 3 kısımdan oluşmaktadır.
AR-GE Merkezi
Altmışı aşkın Ar-Ge projesi gerçekleştirmiş olan MAN Türkiye A.Ş. geçmişten bugüne kadar sürekli gelişme kaydettiği teknolojik altyapı, deneyim,
bilgi birikimi ve Ar-Ge yetkinliğini gerek TEYDEB desteği alarak başarıyla
tamamlanan projeleriyle gerekse 2010
yılında Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belgelendirilen ArGe Merkezi ile tescillemiştir.
Ar-Ge için insan kaynağı geliştirme
çabası, altyapıyı geliştirme amaçlı yatırımlarımız ve yeni ürün geliştirmeye
yönelik faaliyetler aralıksız olarak sürdürülmektedir. Ar-Ge Merkezinin kurulduğu dönemde 1395 kişi istihdam
etmekte olan MAN Türkiye A.Ş, geçen
2 yıllık dönemde ihraç pazarlarında
yaşanan büyük ekonomik krizin olumsuz etkisine rağmen çalışan sayısını
203 kişi (~15%) arttırarak toplam 1598
kişiye çıkarmayı başarmıştır.
Çözümlerini ve tasarımlarını sürekli
optimal hale getirerek geliştirdiği
Benzer şekilde toplam Ar-Ge personeli
sayısı da arttırılarak 134 kişiye ulaşıl3
mıştır. Ar-Ge Merkezi personeli yüksek lisans ve doktora programlarına
devam etmeleri konusunda desteklenmektedir. Ar-Ge Merkezi bünyesinde şu anda 1 doktoralı ve 18 yüksek
lisans mezunu bulunmakta, 13 çalışanımız yüksek lisans programlarına ve 4
çalışanımız da doktora programlarına
devam etmektedir. Önümüzdeki dönemlerde yapılacak yeni projeler ve
oluşturulacak yeni yatırımlarla bu sayıların arttırılması hedeflenmektedir.
Piyasada oluşan pazar talebine göre
uygun araç teknik özelliklerinin tespiti
ve belirlenmesi, teknik bilgilerin, yönetmeliklerin araştırılması, konsept
oluşturulması, tasarım ve resimlerin
hazırlanması, prototiplerin hazırlanması, testler ve üretime hazırlık süreci
Ar-Ge Merkez’inde yürütülmektedir.
MAN Türkiye Ar-Ge Merkezi 4 ana
bölümden oluşmaktadır;
Otobüs Teknik Destek Bölümü
MAN Türkiye’de üretilen araçların
dokümantasyon çalışmaları Ankara
Teknik birimi tarafından çalışılmaktadır.
Ürün Sorumluluğu:
Her bir ürün sorumlusu, Satış Teknik
tarafından iletilen araç konfigürasyonlarının Teknik birim içinde koordinasyonunu sağlamakla yükümlüdür. Teknik içinde yapılan inceleme sonrası
yapılabilirlik, iş yükü ve termin gibi
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
Otobüs Geliştirme ve Tasarım Bölümü
Yeni teknolojik gelişmeler ve esnek
tasarım kabiliyeti doğrultusunda, yeni
araçlar için tasarıma girdi teşkil edecek
özellikler analiz edilmekte, konsept ve
hedef ürün özelliklerine dair kalitatif
ve kantitatif değerlerin netleştirilmesiyle kavramsal tasarım çalışmaları
gerçekleştirilmektedir.
konularla ilgili geri bildirim yine bu
bölüm tarafından yapılmaktadır.
Ürün yönetimi tarafından alınan kararlarla ilgili Teknik içi bilgilendirme ve
koordinasyonun sağlanması da bu
bölümün görevleri içindedir.
Parça Listesi ve Norm:
Hazırlanan resim dokümantasyonun,
ilgili normlara uygunluğunun
kontrolü ve serbest bırakılması ile hazırlanan parça listeleri ve resim uyumunun kontrol edilmesi bu bölüm
tarafından yapılmaktadır. Ayrıca hazırlanan dökümantasyonun MAN sistemine aktarılması sorumluluğu da bu
bölüme aittir.
teme hata girişi yapılmaktadır. Teknik
bölüm içinde sorumlu grup bu hataları
incelemekte ve gerekli görülenlerin
araçlara mümkün olduğunca hızlı yansıması için çalışmaktadır.
Servisler tarafından yapılan hata bildirimleri Almanya’da bulunan birim tarafından sıklık, garanti maliyeti ve risk
faktörleri dikkate alınarak ilgili birimlere iletilmekte ve çalışılacak her hata
için bir çözüm sorumlusu belirlenmektedir. Bu hatalar belli bir prosese ve
zaman kısıtına göre çalışılmaktadır.
Teslim edilmiş araçlara uygulanacak
aksiyon için servis aksiyonu ve seri
iyileştirme için dökümantasyon çalışması yapılır.
Müşteri Özel İstekleri:
Araç dökümantasyonları içinde seri ve
özel donanım dışında kalan ve müşteri
tarafından
talep
edilen
kapsam ,müşteri özel isteği olarak adlandırılır. Müşteri tarafından iletilen bu
talepler, Otobüs Teknik Destek ekibi
tarafından yapılır. Müşteri özel istekleri, üretim ve müşteri araçlarında tespit
edilen hataların giderilmesine yönelik
çalışmalar ile proje ve proje destek
çalışmaları yürütülmektedir.
Hata Giderme çalışmaları:
Hata giderme çalışmaları iki ana kapsamda yapılmaktadır.Üretim aşamasında tespit edilen hatalar ile ilgili sis4
Ar-Ge Merkezi Mühendislik Fonksiyonları;
 Paketleme,
 İç Trim; sürücü bölgesi, yolcu alanı,
tavan, taban ve yan kaplamalar, koltuklar ve basamaklar, yalıtım, torpido
ve gösterge paneli, hava kanalları, iç
aydınlatma, bakım kapakları, iç aynalar,
 Dış Trim; camlar, dış aynalar, dış aydınlatma, kapak ve kilitler, kapılar,
çamurluklar, ön ve arka maske, tamponlar,
 İklimlendirme; soğutma, ısıtma, havalandırma sistemlerinin entegrasyonu, montajı, borulama tasarımı ve
sistem testleri,
 İskelet; ön, arka, yan duvar, taban ve
tavan bölge iskeletlerinin tasarımı,
şasi-iskelet entegrasyonu, iskelet ile
diğer bileşenlerin entegrasyonu,
 Elektrik; röle ve sigorta panelleri,
aküler, CAN, kablolama,
 Proje Yönetimi,
 Homologasyon,
 Bilgisayar destekleri analiz çalışmaları,
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
leri gerçekleştirilmektedir. Bu analizler
için hem teorik olarak kinematik denklemler, sanal iş metodu gibi tekniklere
başvurulurken hem de güçlü analiz
simülasyon programlarıyla sağlaması
yapılmaktadır. Elde edilen sonuçlara
göre bulunan kuvvet değerleri doğrulandıktan sonra yapılacak mukavemet
analizleri için girdi olarak kullanılmaktadır.
 Dokümantasyon şeklinde sıralanmaktadır.
Akış Analizleri
Araç içinde düzenli bir hava akışının
sağlanması ve araç içi yolcu konforunu
arttırıcı ısıtma ve havalandırma sistemleri tasarımı için CFD analizlerinin
yanı sıra NVH analizleri de gerçekleştirilmektedir.
Bilgisayar Destekli Mühendislik ve
Analiz Çalışmaları
2D ve 3D tasarım çalışmalarında CATIA
programı kullanılmakta, analizlerde ise
çeşitli sonlu eleman analiz programlarından yararlanılmaktadır.
Sonlu elemanlar yöntemiyle çeşitli
sınır ve yükleme şartlarında araç ve
parça bazında yapısal (statik ve yorulma) analizleri gerçekleştirilmektedir.
Analiz sonuçları ile mevcut bileşenlerin optimizasyonuna gidilmekte, test
ve prototip maliyetlerinde düşmeler
sağlanmaktadır.
Araç Dinamik Analiz Çalışmaları
UNECE R66 Regülasyonu gereği zorunlu araç devrilme analizleri gerçekleştirilmektedir. Bilgisayar ortamında simülasyonun gerçekleştirilmesi için
gerekli malzeme özellikleri literatürden alınmak yerine deneysel olarak
elde edilmekte, tüm yapısal analiz
faaliyetlerinde kullanılmaktadır. So-
nuçların doğruluğu, analizlere paralel
gerçekleştirilen testler ile teyit edilmektedir.
Böylece tam ölçekli araç dayanım testleri öncesi doğrulanmış yöntemlerle
sonlu elemanlar analizleri gerçekleştirilmekte ve gerekli düzeltmeler bilgisayar ortamında yapılmaktadır.
Kinematik Analiz Çalışmaları
3 boyutlu olarak modellenen mekanik
sistemlerin serbest cisim diyagramları
çizilerek matematiksel modelleri oluşturulmaktadır. Bu matematiksel modellerdeki girdiler gerek 3 boyutlu katı
modelden gerekse test sonuçlarından
elde edilerek, statik ve dinamik analiz-
5
Ergonomi İyileştirme Çalışmaları
Ergonomi analiz programları kullanılarak şoför bölümü ergonomisi incelenmektedir.
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
Test ve Doğrulama Çalışmaları
 Araç içi sıcaklık dağılımı ölçümü
 Fren performansı testleri
 Motor sıcaklık ölçümleri ve soğutma
sabiti testleri
 İç ve dış gürültü ölçümleri
 Yakıt tüketimi ölçümleri
 Aydınlatma kabiliyeti ölçümleri
 Hava emiş ve egzoz karşı basıncı ölçümleri
 Egzoz emisyon ölçümleri
Bu testler için kullanılan ekipmanların
kalibrasyonları da şirket içerisinde
yapılmaktadır.
Ölçüm laboratuvarlarımızda laser tracker, laser scanner, CMM (coordinate
measuring machine) cihazları hassas
ölçümler için hizmet vermektedir.
Çekme dayanımı, kopma uzaması,
sertlik, mikro sertlik, kaynak uygunluğu, metalografi, kaplama tabakaları
film kalınlığı, korozyon dayanımı, bükme, eğme dayanımı, malzeme bileşenleri, spektroanaliz, parlaklık, alevlenme noktası, erime ergime noktası vb.
çeşitli testler gerçekleştirilmektedir.
Saha şikayetleri ile auditlerin yönetildiği bölümde örnekleme olarak alınan
araçların kalite seviyesi QKZ hesaplanarak takip edilmektedir.
Yol Verisi Toplama ve Kullanma Faaliyetleri
Otobüs dayanım ve ömür testleri
ömür testi parkurlarında yapılmaktadır. Hızlandırılmış ömür testleri için yol
koşullarında araç üzerinden yol verisi
6
toplanmakta, bu veri işlenerek en uygun hızlandırılmış ömür testi parkurları ve çevrimleri belirlenmektedir.
Veri toplama işlemi için gerilim ve ivme ölçerlerin yanı sıra “Wheel Force
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
Transducer”lar da kullanılmaktadır. Bu
şekilde aracın dayanıklılık testleri kısa
sürede yüksek doğrulukla tamamlanmakta ve araç üzerinde gerekli düzeltmeler yapılmaktadır. Dayanıklılık testleri boyunca yakıt tüketimi, yağ tüketimi, lastik aşınma, fren balataları aşınma, fren balataları sıcaklıkları gibi değerler sürekli olarak ölçülmektedir.
Homologasyon Çalışmaları
Araçların yasalara ve yönetmeliklere
uygunluğunun sağlanması ve buna
göre araç ve sistem tip onaylarının
alınması homologasyon bölümünün
sorumluluğundadır.
Homologasyon
onay süreci, aracın tescillenmesi için
gerekli test ve belge işlemlerinin yapılmasını kapsamaktadır. Bu nedenle
homologasyon bölümü araç tasarım
faaliyetlerinin her aşamasında diğer
gruplara destek vermektedir.
Stüdyo Çalışmaları
Almanya merkezde bulunan stüdyodan gelen Stil tasarımların CAD sistem-
leri kullanılarak imal edilebilir parçalar
haline dönüştürülmesiyle stüdyo ile
paralel çalışmalar yürütülmektedir.
Ürün ve Üretim Geliştirme Bölümü
Bünyesinde Ürün ve Üretim Geliştirme
ve Prototip, Hassas Ölçüm ve Malzeme Analiz, Proses Geliştirme ve Proses
Ekipmanları Grupları yer almaktadır. İş
hazırlama, metod, test ve analizler ile
hata yönetimi ve montaj prosesleri
işlemleri yapılmaktadır.
Geliştirilen ürünler ve proseslerinin;
yüksek kalite, düşük maliyet ve zamanında uygulamaya konulması için mukavemetli, ekonomik, ergonomik, imalatı ve montajı kolay “üretim gereçleri” (makina, kalıp-aparat-şablon vb.)
tasarlanmakta ve imal edilmektedir.
Firma içinde kullanılan aparat ve şablonların ~%95’i kalıphane bölümü tarafından geliştirilmiştir.
Proses Geliştirme Bölümü
Sürekli iyileştirme faaliyetleri için çalışanların ve organizasyonun ihtiyaçlarını tanımlamakta ve bu yönde eğitim
ve gelişim planı hazırlamaktadır.
Gelişim faaliyetlerini temel alan yalın
süreçler tanımlanıp, çalışanların kendi
7
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
Sistem, aracı otomatik olarak önceden
seçilen hıza gelene kadar hızlandırmaktadır. Araç daha yavaş giden bir
araca yaklaştığında, ACC otomatik
olarak fren yapmakta ve öndeki aracı
seçilen mesafeden takip etmektedir.
Öndeki araç hızlandığında veya şerit
değiştirdiğinde, ACC aracı otomatik
olarak hızlandırarak önceden ayarlanan hıza getirmektedir.
çalışma ortamlarında işlerini kolaylaştıracak önerilerini ve gelişim yollarını
kendileri tanımlayarak ürünün uygun
maliyet ve daha yüksek kalitede çıkmasına her kademede katkı sağlamaktadır. Bu yöntemlere örnekler Kaizen
çalışmaları, birim yöneticisi Workshopları, CFT'ler ve öneri sistemidir.
Şerit Takip Sistemi "Lane Guard System ( LGS )":
Sürücü hataları yüzünden yaşanan
trafik kazalarını azaltmaya yardımcı
olmak amacıyla aracın şeritten çıkmaması için sürücüyü uyaran bir sistemdir.
Araç seyir halinde iken şeritten ayrılmaları önlemek için, şoför koltuğu
altındaki titreşim motorları sayesinde
sürücüyü uyararak aracı tekrar olması
gereken şerite almasını hatırlatmaktadır.
Proje Örnekleri
Araç Sürüş Emniyet Sistemlerini Geliştirme Projesi "(ACC) Adaptive Cruise
Control" (Mesafe Kontrollü Hız Sabitleyici Sistemi):
Araç sürüşünün daha güvenli bir seviyeye çekilmesi ve sürücü hataları yüzünden yaşanan trafik kaza oranlarının
azaltılması amacıyla başlatılmış bir
projedir. Akıllı Hız Sabitleme Sistemi,
Cruise Control (CC) sisteminin gelişmiş
bir şekli olup, öndeki araçla arada emniyetli bir mesafenin bırakılmasını sağlamaktadır. Öndeki aracın göreceli hızı
ve aradaki mesafe sürekli ölçülmektedir. Gerekli emniyet mesafesi araç hızı
ile doğru orantılı; araç hızlı giderken
mesafe fazla, yavaş giderken ise az
olarak belirlenmektedir.
muma indirmek amacıyla başlatılan
projedir.
Kataforez şasi kaplama teknoloji sürecinin mevcut üretim yerleşkesinde
uygulanması ve üretim akışının bu
teknolojiye uyarlanması sağlanmıştır.
Seyahat Otobüsü, Belediye Otobüsü
ve Orta Mesafe Seyahat Otobüsü araç
şasi modellerinin iskelet konstrüksiyonu KTL havuzu mantığına uygun olarak
komponent bazında optimize edilerek
yeniden tasarlanmıştır.
Şasilerinde giriş ve tahliye noktalarının
dağılımlı çizim, tasarım ve statik hesapları, burulma katılığı, eğilme mukavemeti, taşıma kapasitesi, yük dağılımı, ömür, impermastik yerleşim tasarımlarının yan saç bağlantısı, izolasyon
ve kaplanmasına etkileri çalışılmıştır.
Başarıyla gerçekleştirilen çalışmalar
neticesinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanı Nihat Ergün tarafından, 5.500
m2’lik bir alan üzerine kurulan Boyahane/ Katoforez Tesisi’nin açılışı gerçekleştirilmiştir.
Kataforez Kaplama Sürecinin Geliştirilmesi ve Şasilerin Bu Yüzey İşlem Teknolojisiyle İyileştirilmesi
TÜBİTEK TEYDEB destekli olarak mevcut durumda 2 yıl olan korozyon dayanımının 10 yıla çıkarılması için otobüs
iskelet ve metal aksamların korozyon
direncini artırmak, korozyon kaynaklı
garanti maliyetlerini düşürmek, operatör kaynaklı korozyon risklerini mini-
Tesis kapasitesinin, Ar-Ge ve diğer
geliştirilen çalışmalarla birlikte orta
vadede iki katına çıkarılması hedeflenmektedir. MAN’ın yanı sıra tüm otomotiv sektörüne hizmet verecek olan
tesiste, su bazlı boya kullanılmakta ve
içine bir otobüsün girebileceği 11 ayrı
havuz yer almaktadır. Tesis, yüksek
kapasitesinin yanı sıra en teknolojik ve
en çevreci tesis unvanlarını da taşımaktadır.
EURO6 Standartları ile Uyumlu Yeni
Nesil Çevreci Seyahat, Orta Mesafe ve
Belediye Otobüslerinin Geliştirilmesi
TÜBİTEK TEYDEB destekli olarak Seyahat Otobüsü, Orta Mesafe Seyahat
Otobüsü ve Belediye Otobüsü segmentlerinde teknik değişiklikler yapıla-
8
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
rak, Euro 6 emisyon normları ile
uyumlu yeni nesil otobüslerin geliştirilmesi amacıyla başlatılmıştır.
Avrupa’ya ihraç edilebilecek standartlarda çevreci ürünler elde edilmesi
hedeflenmiştir.
Böylelikle devreye
girecek üre tesisatı, üre tankı, dozajlama modulü tasarımları gerçekleştirilmiş ve yeni üretim kabiliyetleri kazanılmıştır.
KİBES 32 Projesi
Mevcut eski nesil araç PLC kontrol
sistemi, yeni nesil 32-bit mikro islemcili versiyona yükseltilmiş, araç veri
transfer hızı artırılmış, sistem modüler
hale getirilmiş ve yeni ürün çeşitliliği
gereksinimlerine göre kolaylıkla adaptasyon sağlanabilmiştir.
Temel olarak araç kontrol sisteminde
3 temel yapıtaşı değişmiştir:
1. Araç kontrol platformu; 32-bit sisteme geçildi.
2. Araç kontrol sistem programı; C++
tabanlı modüler yeni yazılım geliştirildi.
3. Bu sistemin temel altyapısını oluşturan tesisatların tasarımı yeniden
yapıldı.
2+1 Koltuk Düzenine Sahip Ergonomik
Tasarımlı Yeni Model Seyahat Otobüsü
Geliştirilmesi
TÜBİTAK TEYDEB destekli olarak yurt
içi/dışı pazarlardan gelen özel müşteri
isteği neticesinde ileri konfor ve kalite
özelliklerine sahip; 2+1 koltuk düzeninde, daha geniş minder ve sırt destekli, geniş açıyla yatabilen ergonomik
tasarımlı koltuklara sahip; ileri havalandırma ve klima sistemi, ışıklandırma
sistemi, geniş iç hacim, araç içi ferahlık, kolay biniş ve iniş sağlayan geniş
kapı ve sürüş özellikleri ile seyahat
kalite ve konfor özellikleri arttırılmış
yeni bir seyahat otobüsü geliştirilmiştir. Bununla birlikte karkas yapısı, tavan ve taban yapısı, dış donanım ve
elektrik sistemi de yeni tasarlanmıştır.
Gerek yurtiçi gerekse yurtdışı pazarda
oluşan rahat seyahat segmentinden
gelen talebin yerel üretim ile karşılanması amacıyla VIP seyahat imkanı sağlayan bu yeni araç, bir çok yeni komponentiyle yeni model bir araç olmuştur.
Türkiye Pazar İhtiyaçlarına Uygun Doğal Gazlı Ve Körüklü Toplu Taşım Aracı
Tasarlanması Ve Düşük Maliyetli Yeni
Üretim Prosesleri Geliştirilmesi
Türkiye pazarı beklentilerine uygun
özelliklerde doğalgazlı, maximum yolcu taşıma amacıyla körük sistemine
sahip yeni nesil şehir içi toplu taşıma
aracının geliştirilmesi amacıyla başlatılmıştır.
Engelli iniş-biniş sisteminin araca uyarlanması, yeni yangın söndürme sisteminin geliştirilmesi (Üniversite ile ortak çalışma), yolcu sayma sisteminin
geliştirilmesi, yan sanayi ile birlikte
9
koltuk tasarım ve uygulama çalışmalarını kapsamaktadır.
Sağdan Direksiyonlu Tourliner Araç
Projesi
İngiltere pazarının talebini karşılamak
ve Tourliner tiplerinin tamamı için
sağdan direksiyon seçeneğini sunmak
amacıyla başlatılmıştır.
Projede; taban iskeleti, sağ ve sol yan
duvar iskeletleri, yan kapaklar, yerleşim, servis seti düzeni, torpido, ön
kapı, ön basamak, şoför koltuğu, hostes koltuğu v.b. ortak kapsamın çalışılması ve adapte edilmesi çalışılmıştır.
Multimedya Yolcu Monitörleri
Yolculara daha konforlu ve eğlenceli
seyahat sağlamak amacıyla yapılan bu
multimedya projesi içerisinde; sinema,
tv, oyun, müzik, belgesel ve navigasyon sistemleri barındırmaktadır. Proje
EKİM 2012
OTAM AYLIK BÜLTEN
MAN Ar-Ge Merkezi Tanıtımı
kapsamında ayırma duvarı, koltuk ve
mutfak ünitesine 7” monitörün adaptasyon çalışması yapılmıştır.
Sistemin entegrasyonunda ergonomi,
konfor ve güvenlik konularında çeşitli
yazılımlar kullanılarak analizler yapılmış ve yolcu güvenliği yapılan testlerle
doğrulanmıştır.
Üniversite İşbirlikleri ve SANTEZ Projeleri
MAN Türkiye; uluslararası düzeyde
rekabet edebilir nitelikte teknolojik
bilgi üretmek ve bilgiyi ticarileştirmek
doğrultusunda geliştirdiği, ürettiği
ürünlerde, süreçlerde kalite, standart
ve verimlilik arttırıcı, maliyet azaltıcı Ar
-Ge faaliyetlerine ivme kazandırıcı
hamleler yapmayı ve kapsamını genişletmeyi planlamaktadır. Bu doğrultuda
üniversiteler ve araştırma merkezleri
ile işbirliği halinde, yurt içi ve dışındaki
teknolojik uygulamaları düzenli takip
edilmesi; gelecekte etkin olacak teknolojik alanlarda yeni teknolojiler geliştirme çalışmalarına da yer verilmesi
kararlaştırılmıştır.
Gerçekleştirilen SANTEZ projeleri;
 Çok İşçili Çok Taraflı Karışık Modelli
Üretim Hattı Dengeleme Karar Destek
Sistemi Geliştirilmesi,
 Otobüslerde Pnömatik Sistemlerin
Analizi, Ölçümü, Kontrolü ve Değerlendirmesi
2012 yılı ortasına kadar MAN Türkiye
A.Ş tarafından Üniversitelerle 20 adet
işbirliği projesi yürütülmüştür.
Firmada stajını yapmış son sınıf öğrencilere öncelik tanınmaktadır. Şimdiye
kadar 5 üniversiteden toplam 12 öğrencinin 5 farklı konuda bitirme projeleri için destek sağlanmıştır.
Bilkent Üniversitesi, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi , TOBB ve Atılım Üniversi-
teleriyle, “Üniversitelerde Seçmeli
Ders Verme” konulu proje üzerine
görüşmeler devam etmektedir. Bu
proje kapsamında hedeflenen Man
Üretim süreçlerinin üniversite son sınıf
öğrencilerine bağlantı dersler içinde
adapte edilerek anlatılması ve onlara
tecrübe kazandırılmasını sağlamaktır.
Bu amaçla bazı derslerin firmada verilerek uygulamalı örnekler üzerinden
pekiştirilmesi de planlanmaktadır.
Tüm bu süreç Ar-Ge merkezi koordinasyonunda takip edilmekte ve yürütülmektedir.
Global düzeyde test, homologasyon ve
teknik çalışmalarda faaliyet gösteren
ve oldukça önemli konumda bulunan
TÜV SÜD, TÜV RHEINLAND, MAN
Truck Bus AG, RDW, IDIADA, Bertrandt
ve KBA gibi akredite laboratuvarlara
sahip Ar-Ge kurumlarından, MAN Türkiye bünyesinde yürütülen çalışmalarla ilgili danışmanlık hizmetleri alınmaktadır.
Patent Sayıları
Ar-Ge Merkezimizde yeni mühendislik
yaklaşımları ve çözümler patent ile
korumaya alınmış ve bu güne kadar 13
adet patent başvurusu başarıyla tamamlanmıştır.
Yurt Dışı Bilimsel Dergilerde Yayımlanmış Makaleler
MAN Türkiye bünyesinde yürütülen
proje faaliyetleri neticesinde
hazırlanan ve yayınlanan
bilimsel makaleler;
 Montaj Hattı İstasyonlarına
İş Gücü Atanma Problemine Bir Yaklaşım ve Bir Uygulama
YAEM’11
0404-263
 MAN Türkiye Montaj
Hattında İş Gücü Dengeleme Karar Destek Sistemi
OTEKON’12
 An Optimization Model For Worker
Assignment Of A Mixed Model Vehicle Production Assembly Line Under Worker Mobility “Proceedings of
the 41st International Conference
on Computers & Industrial Engineering” Pages 483-490
Geleceğe Yönelik Teknolojik Hedefler
Geleceğe yönelik Ar-Ge stratejileri ve
planımızda belirlenen ana stratejik
hedeflerimiz;
 Mevcut modellerde maliyet ve kalite
iyileştirme,
 Ürün geliştirmede tam sorumluluk
almak,
 Sürdürülebilir ve karlı büyüme için
gerekli, teknolojileri geliştirmektir.
“MAN Grubu içerisinde EN YETKİN
Otobüs Geliştirme Merkezi Olmak”
vizyonuna ulaşabilmek, sürdürülebilir
ve karlı büyümeyi uzun vadede sağlayabilmek amacı ile aşağıdaki alanlar
MAN Türkiye Ar-Ge Merkezi için teknolojik öncelik alanları olarak belirlenmiştir.
 Daha Güvenli Araç,
 Hafif ve Dayanıklı Araç,
 Akıllı Araç (Intelligent Vehicle), Güvenli Sürüş
 Sessiz ve Konforlu Araç,
 Çevreye Saygılı Araç (CNG,..)
(*)
MAN Ar-Ge Merkezi Direktörü
[email protected]
İletişim Bilgileri :
İstanbul Teknik Üniversitesi Ayazağa Yerleşkesi, Motorlar ve Taşıtlar Laboratuarı,
OTAM A.Ş. 34396 Maslak / İstanbul
Tel:
0212 276 16 12
Eposta:
[email protected]
Faks: 0212 276 16 13
Web:
www.otam.com.tr
10