Ausländerbeirat München Präventive Arbeit mit

Transkript

Ausländerbeirat München Präventive Arbeit mit
ýn
aþarýn
ulda b ebeklikten
k
O
ß
eri b
temell rak atýlýyor.
a
baþlay
dört
n üç u
ð
u
ýðý
c
ß Ço a kadar ald
ýn
þ
a
in
y
ð i
gelece
teþvik r.
o
belirliy
ß Ge
liþtir
ve resimici oyun
çocuk li
k
yetene itaplarý
k
geliþim
rolü oy inde baþ
nuyor.
Die Grundlagen des Schulerfolgs werden im Kleinkindalter gelegt.
- Informationen für türkische Eltern Ausländerbeirat
München
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
Präventive
Arbeit mit
Migrantenfamilien
1
Stichpunktartige Zusammenfassung der Broschüre
Die Sorgen der türkischen Eltern bezüglich der
Schulkarriere ihrer Kinder. Das Bildungssystem
kann nicht alle Aufgaben übernehmen. Die Förderung im Kleinkindalter ist für die Schulkarriere
massgeblich. Die Grundlagen werden von den Eltern gelegt.
Das Lebensumfeld des Kindes: Liebe, Lob, Anerkennung, Belohnung, übermässiger Schutz / Vertrauen, Zuverlässigkeit / Dauerhaftigkeit, sich wiederholende positive Eindrücke, Eigenerfahrungen /
Erziehung zur Gehorsam / Dauer, Intensität und
Qualität der Zeit für das Kind / Kind als eigenständige Persönlichkeit, Respekt vor dem Kind / Gewalt
und Strenge / Vernünftige, gemeinsam aufgestellte
Regeln als Orientierungshilfe und Schutz / Konsens
zwischen den Eltern, Gewinn für jede Partei, Ausnahmen müssen möglich sein, keine entwürdigenden Sanktionen / Konsequenz in der Alltagsroutine
wie Zähneputzen, Aufräumen der Spielsachen etc.
zur Förderung eines Bewusstseins für Regeln / Kinder brauchen einen eigenen Raum / eine eigene
Ecke, kindgerechte Wohnungsgestaltung / Kinder
lernen durch ihre Sinnesorgane, Versuche, spielerisch, von Vorbildern wie Eltern, Geschwistern / Fernsehen ab wann und wie? / Je nach Alter Mädchen
und Jungen an allen häuslichen Tätigkeiten beteiligen, auf ihre Fragen eingehen, in der Sprache, die
man am besten beherrscht, kommunizieren, fehlendes Wissen nachholen und bezüglich lernen lernen
als Vorbild fungieren / Bei schlechten Deutschkenntnissen als Eltern Kurse besuchen, sich bemühen
und als Vorbild positive Signale senden / Grundausstattung dem Kind zur Verfügung stellen, pädagogisch wertvolle, aktivierende Spiele und Spielzeuge vorziehen, Restmaterialien und Flohmärkte
nutzen / Bedeutung der Rollenspiele, Regeln spielerisch üben / Märchen, Bilderbücher vorlesen, kommentieren, sprechen, zuhören / Kinder erziehen ist
keine leichte Aufgabe.
Alles zu seiner Zeit: Man lernt das ganze Leben,
aber bestimmte Entwicklungen macht man zu bestimmten Zeiten.
Förderung zur richtigen Zeit: Zwar ist der Rahmen des Entwicklungspotentials der Fähigkeiten genetisch bedingt, jedoch hängt die Entwicklung davon ab, welche Anregungen, wann, wie, mit welcher Intensität und unter welchen Rahmenbedingungen gegeben werden. Entwicklungschancen sind in
bestimmten Perioden des menschlichen Lebens am
grössten und diese Perioden sind nicht sehr lang.
Was benutzt wird, verrostet nicht: Der
Vernetzungsgrad des menschlichen Gehirns, die
Herstellung der Verbindungen hängt von klaren
Anreizen und Anregungen ab, die man im Kleinkindalter unter emotional stimmigen Bedingungen von
2
vertrauenswürdigen Personen wiederholt bekommt.
/ Fernsehen z.B. kann sich negativ auswirken. Für
die Nachhaltigkeit der Entwicklung ist wichtig, dass
das Kind durch eigene Versuche lernt. / Nur die
Bereiche des neuronalen Netzes bleiben in Takt,
die oft genug verwendet werden. Für jedes Kind
zeitlich unterschiedlich, bleiben die Entwicklungsfenster für eine gewisse Zeit offen. Die intensivsten
Lernphasen sind nicht sehr lang. / Während Kinder
bis zu einem gewissen Alter z.B. zwei und mehr
Sprachen quasi spielerisch lernen können, muss
man ab einem bestimmten Alter pauken und die üblichen – nicht einfachen - Lernmethoden anwenden.
/ Ein Teil der wichtigsten Entwicklungsphasen werden in den ersten 3-4 Jahren des kindlichen Lebens
abgeschlossen. Die Eltern müssen durch genaues
Hinsehen feststellen, nach welcher Förderung ihr
Kind durch sein Verhalten und seine Beschäftigung
verlangt. / Sprachförderung hat eine besondere Stellung bzgl. der kognitiven Entwicklung, da die Sprachentwicklung mit den Denkprozessen stark zusammenhängt und in Wechselwirkung steht. Klare Kommunikation, Kommentare, Erklärung der Zusammenhänge ist von grosser Bedeutung. Das Vorlesen von Bilderbüchern und die Herstellung einer
Nähe zur Schriftsprache noch im Kleinkindalter ist
hinsichtlich der Entwicklung des Leseverständnisses, bzw. des Schulerfolgs enorm wichtig. Das
Niveau des Leseverständnisses beeinflusst die Leistungen in Mathematik und Naturwissenschaften. /
Freudvolles Vorlesen und lebhafter Dialog fördern
das Leseverständnis. Es ist aber kontraproduktiv,
kleinen Kindern vor der Schule durch Unterricht oder
Quasi-Unterricht Lesen und Schreiben beibringen
zu wollen. Wichtig ist, zu erreichen, das das Kind
den Eltern keine Ruhe gibt und sagt: “Papa, Mama,
... lest mir Bücher vor!”
Kontakte mit Kindergärten und Schulen: Nicht genug Deutsch zu können, ist kein Hinderungsgrund.
Kontakte auch ohne aktuellen Anlass intensivieren,
pflegen. Die Entwicklung des Kindes nicht selbst /
ausschliesslich den Einrichtungen überlassen. Sich
informieren, nötigenfalls Hilfe suchen. Väter sollten
sich auch intensiv und persönlich um diese Kontakte
kümmern. Ein liebevoller, interessierter Vater macht
einen guten Eindruck.
Unser Angebot: Organisieren Sie in Ihrem Kindergarten einen Infoabend zu Themen der Erziehung.
Für eine zweistündige Veranstaltung mit einem Referenten muss eine Münchner Einrichtung einen
Kostenbeitrag von nur 35.- Euro zahlen.
Münchner Stadtbibliothek: Möglichkeiten, Konditionen, Adressen der Bibliotheken, die türkische Medien
anbieten.
Das Projekt: Lass uns spielen! Lass uns lesen!
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
Aþaðýda isimleri yazýlý dostlara broþür
taslaðýný okuyup öneri ve eleþtirileri ile
katkýda bulunduklarý için teþekkür ediyoruz.
Wir bedanken uns bei folgenden Freunden, die mit ihren Vorschlägen und ihrer
Kritik zur Entstehung dieser Broschüre beigetragen haben.
Dr. med. Arcan Demircioðlu
Kinderazt
Dr. Lidwina Genovich-Unterberger
Dipl. Psychologin, Psychotherapeutin
Dr. Ahmet Toprak
Dipl. Pädagoge, Anti-Aggressivitäts-Trainer
Dr. Ýlhami Atabay,
Pädagoge MA, Psychologe
Prof. Dr. rer.pol.habil Ali Uçar
TU-Berlin, Erziehungswissenschaften
interkulturelle Erziehung
Prof. Dr. Sargut Þölçün
Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch
Prof. Dr. Leyla Uzun
Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch
Universität Ankara, Fakultät für Sprachwissenschaften, Geschichte und Geographie
Text/Metin:
Ali Poyraz
Titelblatt/Kapak resmi:
Necati Yürükal
Bezug/Daðýtým:
AÇILIM, in München
kostenlos / ücretsiz
Gestaltung/Mizanpaj:
Ali Poyraz
Auflage/Tiraj:
5000, 12/2003
Herausgeber: AÇILIM - präventive
Yayýnlayan: Arbeit mit Migrantenfamilien
Ausländerbeirat
der Landeshauptstadt München
© AÇILIM - Präventive Arbeit mit Migrantenfamilien
Präventive Arbeit mit Migrantenfamilien
Rosenheimer Str. 135, 81667 München
Tel: 089 – 44 11 97 80, Fax: 089 – 44 11 97 81
@: [email protected]
Internet: www.acilim.de
Träger: AKA - Aktiv für interKulturellen Austausch e.V
Zuschussgeber: Landeshauptstadt München Stadtjugendamt
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
Sevgili Anneler, Sevgili Babalar,
Ýlkokullar, dernekler, camiler ve sosyal
kuruluþlarda yaptýðýmýz toplantýlarda
çocuklarýnýn geleceði ve okul durumu
hakkýnda duyduklarý endiþe ve tasalarý
anne-babalarýn gözlerinden okumak
mümkün. “Çocuðumun okul durumu ne
olacak? 4üncü sýnýftan sonra nereye
gidecek? Bir meslek sahibi olabilecek mi?
Ne yapabilirim? Nerede hangi kursa
gönderebilirim” gibi sorularýn arkasýnda
yatan korkularýný açýkca dile getiriyorlar.
Bazýlarý da “Öðretmeni ilgilenmiyor. Bunlar
yabancý veya Türk düþmaný. Öðretmen ‘bu
çocuk ancak Hauptschule‘ye gidebilir’ diyor.
Hep Türk çocuklarýný Sonderschule’lere
gönderiyorlar!” gibi sözlerle hayal kýrýklýklarýný dile getiriyor.
Gerçeðin bir deðil, bir çok yüzü var. Okul
sisteminin alt sosyal tabaka çocuklarýna
yeterince fýrsat eþitliði tanýmadýðý doðru.
Bunu önemli bilimsel araþtýrmalar
gösteriyor. Bizlerin de çoðu alt sosyal
katmanlardan olduðu için, çocuklarýmýz
bundan önemli oranda etkileniyorlar. Ancak
araþtýrmalar gerçeðin bir diðer yüzünü de
gösteriyor: Çocuðun okuldaki baþarýsý okul
öncesi dönemde aldýðý teþviklere büyük
ölçüde baðlý. Bu neredeyse geleceðini
belirliyor. Bu teþviklerden mahrum kalmýþ
çocuklar yarýþa bir kaç yüz metre arkada
baþlamak zorunda kalýyorlar. Okul öncesi
döneme iliþkin görevleri ne sistem ne de
biz hakkýyla yerine getiriyoruz. Ýlerde ise en
iyi ve en iyi niyetli okul sisteminin ortaya
çýkan büyük farklarý kapamasý olanaksýz.
Ayrýca yaþadýðýmýz çaðda anaokulu, okul
gibi kurumlar çocuðun tüm eðitimini
üstlenmiyorlar; zaten bu iþi tamamen onlara
býrakmak, onlardan beklemek yanlýþ ve
verimsiz bir anlayýþ. Bu küçük broþürde
sorunun bu yanýný kýsaca ele alacaðýz.
Baba ve annenin çocuðun gelecekteki
baþarýsýný nasýl hazýrlayabileceðini irdelemeye çalýþacaðýz. Ruhen ve bedenen
engeli olmayan çocuklarýn “düzgün mü, eðik
mi” yetiþeceði büyük oranda baba ve
annenin eðitim yöntemlerine baðlý. Gerçi bu
her þeyi belirlemiyor, ama temeli atan onlar.
3
Çocuðun yaþam ortamý
- Çocuk sevgiyle yeþerir, övgü, takdir ve arada bir küçük ödüllerle daha
yeni baþarýlara doðru atýlým yapma isteði kamçýlanýr. Sevgi sadece çocuðu
iyi beslemek, iyi giyindirmek deðildir. Sevgi çocuðun geliþimi için gerekli
uðraþýlara yeterli zaman ayýrmaktýr. Aþýrý kollamak, yaþýnýn gerektirdiði iþ
ve görevleri yaptýrmamak sevgi deðildir, çocuðun geliþimini engellemektir.
Çünkü amaç “paþa” deðil, yaþýna göre gerekli her iþini kendi baþýna
çözebilecek baðýmsýz, bireysel ve sosyal sorumluluk bilincine sahip, adil
þahsiyetler yetiþtirmektir. Özellikle erkek çocuklarýmýzýn ilerde çektikleri
bazý zorluklarýn kaynaðýný bu kollamalar ve kayýrmalarda aramak gerekir.
- Anne-baba ile çocuk arasýndaki güven ortamý sürekli tazelenmeli ve
onaylanmalýdýr.
- Çocukla birinci elden ilgilenen kiþi sayýsý özellikle ilk baþlarda az sayýda
olmalý, çocuk elden ele dolaþmamalýdýr. Süreklilik ve devamlý yinelenen
olumlu izlenim ve deneyimler güven ortamýnýn baþ koþuludur.
- Korkutma ve itaata zorlama çocuðu “uslu“ ama çekingen, pýsýrýk, giriþimci
ruhu olmayan bir kiþi yapar, þahsiyet geliþimini, baðýmsýzlýða doðru
geliþimini köreltir, güdük yapar.
- Çocuða ayrýlan zamanýn süresi önemli de olsa, yoðunluðu ve kalitesi
çok önemlidir. Onun gereksinimlerine cevap vermelidir. Babalarýn az da
olsa zamanlarýný görev savmak için deðil, çocuk için anlamlý uðraþýlara
ayýrmalarý gerekir.
- Çocuk baþlý baþýna bir þahsiyettir. Gururu kýrýlmamalý, baþkalarýyla
kýyaslanmamalýdýr. “Hayýr’larýna” saygý göstermek özgüvenini arttýrýr, sizin
“hayýr’larýnýza” saygýyý öðrenir.
Ne bedensel þiddetin, ne de sözler ve tutumlarla uygulanan manevi
þiddetin çocuk eðitiminde yeri yoktur. Sert ve yüzü asýk tavýrlar geliþimini
köstekler, ama bu kuralsýzlýk anlamýna gelmemelidir. Size yapýlmasýný
istemediðiniz uygulamalarý çocuða yapmanýn onda da benzeri duygular
yaratacaðýný unutmamak gerekir.
- Anlamlý, mantýklý, çocuðun yolunu yordamýný bulmasýna yardýmcý kurallar
tutarlý uygulanmalýdýr. Kurallar onu koruduðu gibi ayný zamanda onu
yönlendirir. Ancak uyulmasý mümkün, olumlu iþlevi olan kurallar
koyulmalýdýr. Sizin bile uymayacaðýnýz kurallarý koymakta yarar yoktur.
Kurallar mümkün olduðunca birlikte koyulmalý, aile içinde herkesin uymasý
için çaba sarfedilmelidir. Anne-baba bu konuda uzlaþmaya varmalýdýrlar.
Geliþim aþamasýna uygun olarak kurallar deðiþtirilmeli ve ilgili herkesin
bu anlaþmalardan kazançlý çýkmasýna bakýlmalýdýr. Gönülsüz yapýlan iþler
4
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
ne verimli olur, ne de insanlar bu tür kurallara uyarlar. Kurallar, arada bir
istisnalara da yer olduðu sürece kuraldýrlar. Anne ve babanýn bu konudaki
uygulamalarý farklý olmamalý, birbirine uyum saðlamalýdýr. Çocuk veliden
birini diðerine karþý kullanmanýn mümkün olmadýðýný görmelidir. Ayrýca
kurallara uymama dövme gibi bedensel, odaya kapama gibi gurur kýrýcý,
aþaðýlayýcý manevi cezalara yol açmamalý, tepkiler anýnda kýsa bir süre
için ve yaþamsal olmayan “avanta” türü þeylerden bazý kýsýtlamalarý
aþmamalýdýr.
Diþlerin çýkmaya baþlamasý ile birlikte her yemekten sonra birlikte diþ
fýrçalama, belirli saatlerde yemek yeme ve yatýp kalkma gibi, oyundan
sonra etrafý birlikte toplama gibi yinelenen rutin olaylarda tutarlý kalmak
düzen ve kural bilincini pekiþtirir.
- Çocuðun kendine özgü mekâna gereksinimi vardýr. Oda veremiyorsanýz
en azýndan evde sadece ona ait sabit bir köþe ayýrýnýz, bu köþeyi istediði
gibi kullansýn. Ev düzenini konuklara göre deðil çocuðun gereksinimine
göre ayarlayýnýz. Çocuklu eve gelen misafir bunu bilir.
- Çocuk duyularýyla, görerek, iþiterek, koklayarak dokunup elleyerek, bol
bol deneyerek, yapýp bozarak .... oyun karakteri taþýyan uðraþýlar yoluyla
öðrenir, geliþir. En çok da en güvendiði insanlarý, yani anneyi, babayý,
kardeþi örnek alarak öðrenir. Ancak dýþ sosyal yaþam geliþtikçe
çevresindeki baþka insanlarý da örnek almaya baþlar. Ama temel evde
atýlýr. Aile içinde örülen yaþam dokusu küçük deðiþikliklere uðrayarak kaba
hatlarýyla yaþam boyu sürer gider.
- Küçük çocuklu aileler çocuk 4 yaþýna gelene kadar çocuk yatmadan önce
televizyon seyretmemeli, hele 3 yaþýndan önce bunun zararlý olacaðý
unutulmamalýdýr. Çocukla haftada bir kaç kezi aþmadan önceden
belirlenen Kinderkanal, die Sendung mit der Maus ve benzeri þiddet
içermeyen geliþtirici çocuk yayýnlarý/programlarý, ama tek bir programla
sýnýrlý kalarak beraberce seyredilmeli ve bu süre boyunca program
hakkýnda açýklamalar getirmeli, özellikle çocuk duygu ve izlenimlerini
anlatmaya cesaretlendirilmelidir. Yatmadan önceki son yarým saatte
televizyon seyretmek kesinlikle söz konusu olmamalýdýr.
- Kýz-erkek ayýrýmý yapmaksýzýn her çocuða evde yapýlan iþ ve uðraþýlara
katýlma þansý verilmelidir. Yaptýðýnýz her iþi ayný zamanda sözlü olarak
anlatmak, onun “Neden ve Niçinlerini” bir sýnavdaymýþçasýna ciddi ve en
iyi biçimde ayrýntýlý, ama tane tane anlatmak gerekir. Konuþmalar daima
en iyi bildiðiniz, yani bilgi ve duygularýnýzý en iyi aktarabildiðiniz dilde
olmalýdýr. Bilim anadiline (birinci dile) ayrýntý ve zenginliði ile iyi hakim
olanlarýn, baþka dilleri daha çabuk ve daha iyi öðrendiðini söylemektedir.
En iyi bildiði dilde iki kere ikinin dört ettiðini kavrayamayanlarýn bunu
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
5
sonradan öðrendikleri bir dilde kavramalarý çok güçtür. Amaç bilgi
birikiminizi en anlaþýlýr þekilde aktarmaktýr. Bu nedenle bilmediklerimizi
öðrenmek için çaba sarfetmemiz gerekir. Anne-babasýnýn bu çabasýný
görmek bile çocuðu öðrenmeyi öðrenme yönünde kamçýlar.
Almanca bilmeyen velisinin öðrenmek için kursa gittiðini, çaba sarfettiðini
görmek, bunun önemini çocuða gösterir, böylece veli çocuða örnek
olmakta, olumlu sinyaller vermektedir.
- Çocuða gerekli donaným sunulmalýdýr. Oyuncaklarda onu aktifleþtiren,
fantazisini uyandýran, el becerilerini, zihinsel yeteneklerini geliþtiren
özelliklere bakýlmalý, çocuðu pasifleþtiren, onu seyirci, tüketici durumuna
düþüren oyuncaklar tercih edilmemelidir. Çocuklu evlerde, tür tür renkli
kalem, sulu boya, çocuk makasý, tehlikesiz yapýþkanlar, kaðýt, oyun
hamuru, karton ve el iþlerine yarayacak materyaller bol miktarda
bulundurulmalýdýr. Gözetim altýnda çocuk çeþitli aletler ve iþlevleri ile
tanýþtýrýlmalý, deneme olanaðý saðlanmalýdýr. Ambalaj kartonlarý, tuvalet
ve mutfak kaðýdý rulolarý, reklamlardaki resimler, ip ve yün artýklarý, at
kestaneleri, yaprak, kozalak, meþe palamudu gibi akla gelebilecek sayýsýz
nesneden istifade etmek gerekir. Bit pazarlarýnda kitap ve özellikle iþe
yarar oyuncaklar/oyunlar bulmak mümkündür.
Anne-baba oyunu, doktorculuk, öðretmenlik, polisçilik, itfaiyecilik gibi
gerçek yaþam alanlarýný veya fantazi dünyasýný konu alan rollü oyunlar
çocuðun fantazisini iþletmeye, konuþma ve düþünme süreçlerini geliþtirmeye yaradýklarý gibi, bir dizi kurallarý oyun çerçevesinde öðrenmeleri
açýsýndan çok çok faydalý uðraþýlardýr.
Masal anlatmak, çocuk kitabý okumak ve bunlar hakkýnda konuþmak
çok özel bir iþlev taþýrlar.
- Çocuk eðitmek ve yetiþtirmek, sancý, acý ve aðrýlarýna raðmen çocuðu
dünyaya getirmekten çok daha güç bir iþtir. Kaldý ki annelik, bizim
toplumumuzda ev iþlerine elini sürmeye yanaþmayan erkeklerin „evde
oturuyorsun, ne yapýyorsun yani“ türündeki iddialarýnýn tersine zor ve
büyük sorumluluklar getiren bir iþtir.
Yakýn akraba evlilikleri çocuðun
bedensel ve zihinsel geliþimi
açýsýndan sakýncalý olabilir,
olumsuz ve kalýcý sonuçlara yol
açabilir.
6
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
Her þeyin bir zamaný var.
Rumlarýn yoðun olduðu eski Ýstanbul’da bir deyim vardý: „40’ýndan sonra
Yani, olmaz Kâni“. Gerçi inançlar konusunda saplantý sahibi olmamakta yarar
var. Burada önemli olan „Yani’nin Kani olamamasý“ deðil, bazý deðiþikliklerin
„40’ýndan sonra“ genellikle olamayacaðý. Ýnsan hayat boyu öðrenme
sürecinde, bu kesin. Ama buna raðmen yetenek ve beceri geliþimi konusunda,
sosyalleþmenin ana hatlarý gibi temeli çok önceden atýlan geliþimler
konusunda iç rahatlýðýyla biraz „saplantý“ sahibi olabilirsiniz. 40’ýndan sonra
futbolcu olunur mu? Yani Mehmet Scholl gibi futbolcu olunur mu? Olduðunu
varsayalým, ama bunun bir istisna olacaðýný hepimiz biliriz, yani kural olarak
olunmaz! Bunu biliriz!
Demir tavýnda dövülür!
Kalýtýmsal olarak doðuþtan varolan yetenek geliþim potansiyeli insanoðlunun
ortaya çýkýþýndan beri hemen hemen hiç deðiþmedi denirse büyük bir yanlýþ
yapýlmýþ olunmaz. Taþ çaðý insaný yavrusunun günümüz koþullarýnda
yetiþmesi halinde yaklaþýk bizimkine benzer bir yetenek geliþimi göstereceði,
tersi durumda da çaðýmýz bebeðinin taþ çaðý insan yavrusunun yetenek
geliþimini aþamayacaðý söylenmektedir. Normal koþullarda insan yavrusu
tahayyülü bile güç bir geliþim potansiyeli ile dünyaya gelmekte ve - bu
potansiyelin çerçevesi ile sýnýrlý olarak - aldýðý uyarýmlarla geliþim
göstermektedir. Hiç bir canlý bir diðeriyle (gen tekniði konusunu bir yana
býrakýrsak) tamamen özdeþ deðildir. Buna raðmen özdeþ yani ayný kalýtýmsal
önkoþullara sahip iki insan yavrusu olduðunu varsayalým: Bunlardan birinden
dahi, diðerinden ise tam tersi bir insan ortaya çýkabilir. Bunun nedeni
aldýklarý uyarýmlarýn farklý olmasýdýr. Hangi uyarýmýn, ne zaman, nasýl, hangi
yoðunlukta, hangi çevresel koþullarda ve ortamda verildiði gibi hususlar
geliþimi belirlemektedir. Gerçi verilen uyarýmlar kalýtýmsal çizilmiþ yetenek
potansiyeli sýnýrlarýný aþamamakta, ama çoðu kez bu sýnýrlara yaklaþmak
bile mümkün olmamaktadýr.
Tohumdan çiçek olabilir, ama toprak uygunsa, suyu zamanýnda ve
doðru miktarda verilirse .... Ýnsanoðlunun bir talihsizliði - ama belki de
büyük þansý - bu gizli yeteneklerin belirli dönemlerde/yaþlarda açýlýp
saçýlabilmesi, ve bu dönemlerin pek uzun olmamasý.
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
7
Ýþleyen demir ýþýldar
Çevresinden aldýðý uyarým, itki ve sinyallerin tür ve yoðunluðuna göre bebek
ve küçük çocuk beyninin içindeki belirli sinir aðlarý ve baðlantýlarý güçlenip
pekiþiyor, tersi durumlarda da güdükleþiyor. Bu uyarýmlar, çocuðun derin
duygusal baðlarla baðlý olduðu ve güven duyduðu yetiþkinlerden olumlu bir
ortam içinde duru, sakin ve yinelene yinelene geldiði takdirde zihinsel geliþimi
en kalýcý ve olumlu þekilde etkiliyor.
Sahnelerin ve resimlerin durmadan deðiþmesi, sürekli hareket içermesi ve
arka planýnda gürültü ve seslerin baskýn olmasý nedeniyle örneðin televizyon
yayýnlarý küçük beyinlerdeki aðlaþma ve baðlantý kurma sürecini olumsuz
etkileyebiliyor. Çocuk beynindeki bu aðlaþma, onlar deneye deneye, yanýlýp
düzelte düzelte oynadýklarý zaman, doðrudan doðruya kendileri deneyim
yaptýklarý zaman kalýcýlaþýyor.
Baþlangýçta var olan aðýn sadece kullanýlan bölümleri iþlev görüyor. Her
çocukta biraz farklý zamanlarda da olsa, geliþim gözeneði diyebileceðimiz
pencereler sanki ayarlanmýþ bir saat gibi belirli bir dönemde açýlýyor ve bir
süre sonra kapanýyor. Belirli yetenek ve yetiler bu süre zarfýnda geliþme
þansýna sahip. En verimli öðrenme dönemleri oldukça erken sona eriyor.
Küçük çocuklar müsait ortamda iki ve hatta daha fazla dili bir arada hiç bir
zorluk çekmeden, farkýna bile varmadan oyunla karýþýk öðrenirken, on
yaþýndan sonra giderek yeni bir dili kelimeleri ezberleye-ezberleye, kurallarý
hafýzlaya-hafýzlaya öðrenmek zorunda kalýyorlar. Bazýlarý için bu, bitmeyen
bir ýzdýraba dönüþüyor. Çünkü konuþma/dil geliþim gözeneði artýk kapanmýþ
oluyor.
Üç-dört yaþlarýnda sayý ve miktarlar arasýndaki iliþkiler kavranmaya
baþlanýyor. Bunlarý bedensel deneyimlerle kazanýlan zaman, mesafe, hýz
gibi fiziksel kavramlar takip ediyor. Sosyal bir yaratýk olma, diðer insanlarla
uyumlu sosyal iliþkiler sürdürme yeteneðinin öðrenilme dönemi iki yaþý
civarýnda baþlýyor. Bu anne-baba ve yakýn diðer yetiþkinlerin yinelenen tutarlý
güvenilir kurallara uyarak örnek olmalarýný gerektiriyor.
Ýnsanoðlunun yaþadýðý en hýzlý ve yoðun geliþim dönemi pek uzun deðil,
genellikle ilk üç yýlýn sonunda bu geliþim duruluyor. Ahlaki deðerler ile sosyal
iliþkilerde tekrarlanagelen davranýþlara iliþkin ikinci bir geliþim dönemi ise
ergenlikten kýsa bir süre önce oluyor. Bundan sonraki geliþimler zorluklarý
aþa-aþa bildiðimiz ve hiç de kolay olmayan öðrenme yöntemleri ile mümkün.
Maalesef sýnýrlarý da sözü geçen dönemlerde ulaþýlmýþ yetenek geliþim düzeyi
ile çizili kalýyor.
8
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
Yani en sýký, en çok, en uzun çalýþma ile varýlabilecek en üst nokta,
belirli bir çaðda çizilmiþ çerçeveyi aþamýyor. Yetenek geliþimi yüksek
düzeylere varmýþ olanlar daha çok ve çabuk öðrenirken, diðerleri artýk
çok güç öðreniyorlar ve bazý konularý, bazý iliþkilerin içeriðini, nedenlerini
öðrenemiyorlar. Konu kafaya girmiyor. Nedeni aptal olmalarý deðil, „akýl
daðýtýldýðý“ dönemleri dolu dolu yaþamalarýna olanak saðlanmamýþ olmasý,
nasiplerini almalarý için ellerinden tutulmamýþ olmasý.
Kýsaca ilk yaþam yýllarýndaki kazanýmlar geleceði belirliyor.
Her çocuðun bireysel geliþimi farklý, o ana kadar yapmýþ olduðu deneyimler
farklý: adý geçen geliþim dönemleri deðiþik zamanlarda ortaya çýkabiliyor. Çocuk
uðraþtýðý þeylerle hangi yönde geliþime açýk olduðu sinyalini veriyor. Annebabalarýn onlarý iyi gözlemlemeleri ve buna göre sunum ve uyarýmlarla onlarý
teþvik etmeleri gerekiyor.
Burada konuþma/dil yeteneðinin geliþimi üzerinde durmakta yarar var. Ana
karnýnda annenin sesini duyarak geliþen çocuk dünyaya gelince onun sesini
tanýyor. Dört aylýkken konuþma içinde geçince kendi adýný, bir süre sonra da
anne, baba deyimlerini tanýyor. Birinci yýlýn sonunda anadilinin seslerini
ayýrdedebiliyor, bir kelimenin ne zaman baþladýðýný ne zaman sona erdiðini
farkedebiliyor, 60 kavramý anlayabiliyor. Hatta bundan kýsa bir süre önce
hayvanlar, arabalar, mobilyalar gibi kaba kategorileri birbirinden ayýrabiliyor.
Kýsaca konuþmaya baþlamadan anadil dilbilgisinin temel iskeletini kavrýyor.
Konuþma ve dil geliþimi ile düþünce süreçleri birbirlerini karþýlýklý etkiliyor.
Yani çocukla düzgün, düzenli konuþmak, olaylarý anlatmak, sebep sonuç
iliþkilerini izah etmek onun zihinsel faaliyetlerini etkiliyor.
Zihinsel faaliyetlerin teþviki çaðýmýzda sadece sözlü anlatýmlarla yeterince
teþvik edilemiyor. Sözlü anlatým yazý dilinin derinliðine ve zenginliðine
ulaþamýyor. Yazý dili ile iliþkinin çok küçük yaþlarda kurulmasý gerekiyor.
Çocukta merak ve isteðin uyandýrýlmasý ilerde okul baþarýsýnýn en önemli
anahtarlarýndan biri. Bunun için konulara göre seçilmiþ resimli çocuk kitaplarýný
düzenli okumak, çocuða verilebilecek en geliþtirici ve o kadar da zevkli bir
destek.
Güncel araþtýrmalar çok küçük yaþlardan itibaren kendisine düzenli kitap
okunarak yetiþtirilen çocuklarýn bundan mahrum kalan çocuklardan bir kaç
yýla varan bir geliþim farkýyla okula baþladýklarýný bir kez daha vurguluyor.
Çünkü bu çocuklarýn dilsel geliþimleri, düþünmeye iliþkin yetenekleri ve
dolayýsýyla okuduklarýný anlayýp uygulama yetenekleri geliþiyor. Araþtýrmalar
yalnýz bunu göstermiyor. Okuyup-anlama-anladýðýný yansýtma yeteneðinin
geliþim düzeyi matematik ile fizik, kimya, biyoloji gibi derslerdeki randýmaný
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
9
derinden etkiliyor. Bu yeteneði geliþmiþ olanlar genellikle matematikte de,
doða bilimleri derslerinde de baþarýlý oluyorlar.
Evet okuma-yazma ilkokulda öðreniliyor. Ders verir gibi bunu küçük çocuklara
öðretme iddiasýna girmek yanlýþ, hatta zararlý olabilir, isteðini kýrýp iþtahýný
kaçýrabilir. Ýsteklendirme çabasý oyun ve keyifli uðraþý çerçevesini aþmamalý.
Demek ki, okuyup-anlama-anladýðýný yansýtma yeteneðinin temeli ilkokuldan
çok önce atýlýyor, bu da çocuðun geleceðini belirliyor. Bedensel, sosyal ve
diðer geliþim teþviklerini unutmadan çocuða düzenli kitap okumak, onun erken
çaðda yazý diliyle tanýþmasýný saðlýyor. Öðrenme merak ve dürtüsünü
kamçýlýyor. Okuma isteðini ve kitap sevgisini artýrýyor. Eteðinizi, pantalonunuzu
çekiþtirerek „Baba, anne, abla hadi bana kitap oku!“ diye sýzlanýp size huzur
vermeyen çocuk, artýk baþarýnýn anahtarýný elinde tutuyor.
Kurumlarla iliþkiler
Öðretmenlerin en yakýndýðý konulardan biri Türk velilerinin okulla iliþkilerinin
yetersiz bir düzeyde olmasý. Almancayý yeterince bilmemek, bir engel olarak
görülmemeli, babanýn ve annenin çocukla ilgilendiði - daha sorunlar ortaya
çýkmadan, okula davet edilmeden - öðretmen ve eðitmenlerin görüþme
saatlerinde, gerekirse randevu alarak veyahut mümkünse kapý arasý
görüþmelerde sürekli gösterilmelidir. Özellikle anaokulunda eðiticilerden
çocuðun geliþimine iliþkin gözlemleri hakkýnda bilgi almak, sorun varsa çözüm
önerilerini, nerelerden bilgi ve destek alabileceðinizi öðrenmek tüm taraflar
açýsýndan yararlýdýr. Çocuðunuzun geliþimi, hele hele bu yaþlarda kendi
akýþýna býrakýlamayacak kadar önemlidir. Ancak zamanýnda yapýlacak
müdahalenin fayda getirebileceði de bir gerçektir. Öðretmen ve eðitmenlerle
kurulacak samimi, açýk iliþkiler belki de bir çok sorunun yoðunlaþmadan
çözülebilmesini saðlayacaktýr. Özellikle babalarýn da bu iliþkileri bizzat
sürdürmeleri, sadece kendi çocuklarý için yararlý olmayacak „haþin, çocuðuyla
ilgilenmeyen, sert Türk erkeði“ gibi pek de yanlýþ olmayan, fakat bazen de
haksýz saplantýlarýn aþýlmasýna, bunun yerine „sevecen, çocuðuna zaman
ayýran, sevimli baba“ imajýnýn yerleþmesine katkýda bulunacaktýr.
„Demir tavýnda dövülür“ ve „Ýþleyen demir ýþýldar“ baþlýklý bölümlerdeki italik/
yatýk harflerle yazýlmýþ uzun bölümler 20.10.03 tarihli Spiegel dergisinin
„Zekanýn doðuþu - Çocuklar düþünmeyi nasýl öðreniyor“ baþlýklý baþ yazýsýndan
(s. 198 - 210) derlenmiþtir. Ýleri sürülen görüþlerin hepsini yüzde yüz katýksýz
gerçek olarak görmemek gerekirse de, ilk üç yýlýn yetenek geliþimindeki önemi
konusunda ilgili bilim dallarýnýn hemen hemen hepsinde görüþ birliði vardýr
denebilir. PISA ve IGLU araþtýrmalarý sonuçlarý yalnýz bizleri deðil tüm Alman
toplumunu yakýndan ilgilendirmekte, çeþitli gazete ve dergilere sürekli konu
olmaktadýr. Çocuklarýmýzýn okul randýmanlarý ortada olduðundan bizleri daha
yakýndan ilgilendirmesi gerektiði inancýyla konunun yakýcýlýðýný bir daha
vurgulamak istedik. PISA ve IGLU sonuçlarýný „BABA BANA KÝTAP OKU“ adlý
broþürümüzde bulabilirsiniz.
10
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
AÇILIM’I KONFERANS VERMEYE DAVET EDEBÝLÝRSÝNÝZ
Önümüzdeki dönemlerde çocuk yuvalarýnýn daha geniþ ve daha karma bir yaþ grubunu kapsamýna
almasý düþünülmektedir. Amaç çocuklar arasýnda var olan karþýlýklý uyarým ile öðrenme
süreçlerinin yoðunlaþýp artmasýný desteklemektir. Anaokullarýnýn çocuk bakma iþlevini aþan eðitim
görevlerini, aileleri bilgilendirme görevini de üstlenmesi bu çerçevede ele alýnmaktadýr.
AÇILIM çocuk eðitimi ve teþvikine iliþkin konularda kurum ve derneklerle iþbirliði içinde Münih’te
Türkçe konferanslar, seminerler ve veli toplantýlarý düzenlemekte, pedagog, psikolog gibi uzman
konuþmacýlarý bu toplantýlara göndermektedir. Çocuðunuzun gittiði anaokullarýnda, ilkokullarda,
dernek ve benzeri kuruluþlarda yöneticilerle görüþerek bu tip toplantýlarý düzenlemelerini rica
edebilirsiniz. Diðer Türk anne ve babalarýnýn katýlmasýný saðlamak için onlara destek olabilirsiniz.
(Bir konuþmacýyla Münih’te yapýlan 2 saatlik bir toplantýya kurumlarýn 2004 yýlý itibariyle toplam
35.- Euro’luk bir masraf katkýsý yapmalarý gerekmektedir.)
Hazineyi aramayýnýz! Yanýnýzda duruyor. Elinizi uzatýp alabilirsiniz!
Münih Þehir Kütüphanesi
&
&
&
&
i
i
i
geliþtirici, eðlendirici harika çocuk oyunlarý,
Türkçe ve iki dilli resimli çocuk kitaplarý,
Türkçe çocuk eðitimi kitaplarý ve
çeºitli konulardaki kitaplar ile hizmetinizde.
18 yaþýna kadar çocuklar için üyelik ücretsizdir.
Mevcut her kitap/oyun/kaset vs. 4 hafta süre ile ödünç alýnabilir, süre uzatýlabilir.
Münih ve çevresinde (S-Bahn bölgesinde) oturan, çalýþan veya öðrenim görenler kütüphane
kimliði çýkartabilir. Bunun için
· imzalanmýþ bir baþvuru formu, pasaport, Münih’te oturduðunu gösteren resmi bir belge
(Meldebestätigung) veya Alman vatandaþ kimliði (Personalausweis) ile kütüphaneye
müracaat gerekmektedir.
18 yaþýndan küçük çocuklar için, baþvuru formunda velinin imzasý ve belgeleri
gerekmektedir.
Türkçe yayýn bulunan
Münih Þehir Kütüphaneleri
Stadtbibliothek
- Am Gasteig, Rosenheimer Str. 5, 81667 München
- Giesing, St.-Martin-Straße 2, 81541 München
- Milbertshofen, Schleißheimer Str. 340, 80809 München
- Westend, Schrenkstr. 8, 80339 München
- Neuperlach, Quiddestr. 45, 81735 München
- Berg am Laim, Schlüsselbergstr. 4, 81673 München
- Hasenbergl, Blodigstr. 8, 80933 München
- Isarvorstadt, Kapuzinerstr. 28, 80337 München
- Neuaubing, Radolfzeller Str. 15, 81243 München
Türkçe bilgi
verilen gün ve saatler
Ö
Ö
Ö
Ö
Cuma,
Salý,
Perºembe,
Pazartesi,
10.00 – 15.00
10.00 – 14.30
10.30 – 16.00
12.00 – 16.30
Orientalische Märchen, Märchen aus der Türkei, Klassische Märchen aus aller Welt
Savaþ Tetik, Märchenerzähler
Mobil: 0171 - 35 5 14 21, E-Mail: [email protected]
Angebote für Kindergärten, Schulen, Vereine und Kinderbibliotheken:
deutsche Märchen auf türkisch, türkische Märchen auf türkisch/deutsch, interkultureller Ansatz
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
11
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
Gönüllü bayanlardan oluþan ev ziyaretçileriyle 2 yaþýndan 6
yaþýna kadar anaokuluna gitmeyen veya yarým gün giden
küçük Türk çocuklarýnýn oyun ve okuma yoluyla biliþsel,
bedensel yetenek ve becerilerinin geliþimini, sosyal ve
duygusal geliþimini teþvik projesi taslaðý.
Gerekçe
Çocuk yeteneklerinin en hýzlý ve yoðun geliþme aþamasý olan ilk 3 – 4 yýlda
yetersiz veya içinde bulunduðumuz zaman ve mekânýn gereklerine uymayan
uyarým ve teþvik alan çocuklar okul yaþamlarýnda baþarýsýz olmaktadýrlar.
Özellikle oyun ve resimli çocuk kitaplarý yoluyla eðlenceli bir þekilde verilecek
teþvik yöntemleri geleneksel, eðitimsel ve sosyal kökenli nedenlerden dolayý
yeterince yaygýnlaþmamýþtýr. Çocuklarýna iyi bir gelecek sunabilmek çabasý
içinde olan genç Türk aileleri ise modern çaðýn geliþtirici çocuk yöntemlerine
açýktýrlar. Bu konuda verilecek destekleri almaya hazýrdýrlar.
Gönüllü ziyaretçi bayanlarýn görevleri
- Yaklaþýk bir okul yýlý boyunca haftada en az bir kez 1-2 saatliðine küçük
çocuklu bir aileyi tatil ve hastalýk gibi istisnalar hariç düzenli ziyaret etmek.
- Küçük çocuklar düzenli yinelenen, sade ve duru uyarýmlarý durmadan
deðiþmeyen ve sevecen insanlardan aldýklarý zaman kalýcý bir yetenek
geliþimi gösterdikleri için biraz uzun soluklu bir çalýþmayý göze almak.
- Bu ziyaretlerde Türkçe resimli çocuk kitaplarýný onlara okumak,
açýklamalar getirmek, sorularla onu anlatmaya, konu hakkýndaki duygu
ve düþüncelerini yansýtmaya cesaretlendirmek.
- Aileleri Münih Belediye Kütüphanesi’nin çocuklar için bedava olan geniþ
medya sunumunu (Türkçe ve ikidilli kitap, oyun, kaset vs.) kullanmaya
yönlendirmek, birlikte gidip üye yapmak, koþullarýný tanýtmak.
- El iþleri için gerekli makas, karton, yapýþkan gibi malzemeleri götürüp
oyun yoluyla çocuða el beceri ve fantazisinin geliþmesine yönelik
uyarýmlar vermek.
- Evde bulunan veya götüreceði oyun ve oyuncaklarý kullanarak çocukla
oynamak, sürekli diyalog içinde bedensel, sosyal, zihinsel yeti ve
becerilerinin geliþmesi için uyarýmlar vermek. Aileleri elveriþli ama
geliþtirici oyunlar ve gerekli asgari donanýmý edinme konusunda
yönlendirmek.
12
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
- Çocuðun anne-babasýný faaliyetlerine katmaya çalýþmak. Oyun gruplarýna
ve benzeri olanaklarý kullanmaya cesaretlendirmek.
- Ziyaret gün ve saatlerini hem kendi ve hem de ailenin zamansal
olanaklarýna göre ayarlama elastikiyetiyle sürekliliði saðlamaya çalýþmak.
- Her ziyaret sonrasý belirli bir þemaya göre izlenimlerini not etmek.
- Arada bir psikolog, pedagog ve benzeri uzmanlarla yapacaðýmýz eðitim
ve hazýrlýk toplantýlarýnda deneyimlerini aktarýp, yapacaðý faaliyetlere
(okuma, el iþleri, oyunlar, anlatma-dinleme vs.) iliþkin bilgi alýþ-veriþinde
bulunmak. Proje koordinatörü ile iletiþim içinde kalmak. Öðrenmeye açýk
olmak.
- Ailenin sosyal yaþamýna karþý duyarlý olmakla birlikte aile ile iliþkilerinde
belirli ve açýk sýnýrlar koyabilmek ve proje kurallarýna uymak. Ailenin iç
sorunlarý karþýsýnda taraf olmamak, bu tür olaylarda yardýmýný profesyonel
kurumlarýn sunum ve desteklerini almaya yönlendirmekle sýnýrlý tutmak.
Çocuðun geliþimine yönelik projece bilinmesi gerekli bilgiler hariç aile özel
yaþamýný üçüncü þahýslara yansýtmamak.
- Görevinin aile psikoloðu olmak deðil çocuðu teþvik ve yönlendirme ile
sýnýrlý olduðunu unutmamak.
- Çocuklarýn “Baba, anne, abla, abi hadi bana kitap oku!” diyerek onlarýn
eteklerini, pantalonlarýný çekiþtirmeye baþlamalarýný görmeyi bu toplumsal
görevin ana hedefi olarak görmek.
Gönüllü ziyaretçilerin yol masraflarý ödenecektir. Kullanacaklarý materyaller
proje tarafýndan temin edilecektir. Orta vadede maddi kaynak saðlanabilirse
- emeðinin karþýlýðý olarak deðil - yaptýðý görevin önemini belirtebilmek için
sadece sembolik bir ücret verilecektir.
Aileler
Özel kiþilerin ve kurumlarýn öneri ve yardýmlarý ve medya desteði ile ailelerin
projeye kazanýlmalarýna çaba sarfedilecektir. Ýlk görüþmede projenin
gönüllülük bazýndaki çercevesi ve görev sýnýrý iyice belirlenecektir. Bunlarý
aþan istemleri veya sorunlarý olduðu durumlarda aileler yetkili kurumlarýn
sunumlarýna yönlendirilecektir.
Ailelerden beklentimiz þunlardýr: kooperasyona açýk olmak, gönüllü
ziyaretçinin faaliyetlerini gözlemlemek ve zaman içinde katýlmak, çocuk eðitim
ve teþviki konusunda yapacaðýmýz bir kaç toplantýya katýlmak.
Ziyaretçinin getireceði eliþi malzemeleri tarafýmýzdan temin edilecek ve
çocuða býrakýlacaktýr. 2004 yýlýnda ailelerden ziyaret baþýna 1.- Euro’dan
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
13
hesaplanarak her baþlayan 10 hafta için 10.- Euro makbuz karþýlýðý peþin
alýnacak ve bu parayla gerçekleþen her 10 ziyaretin bitiminde çocuða
oyuncak, oyun malzemesi veya kitap proje tarafýndan alýnýp verilecektir.
Projenin sabit bir baþlama dönemi yoktur
- Çalýþmaya hazýr gönüllülere aile
- gönüllü ziyaretçiye kapýsýný açan aileye gönüllü
bulunmaya çalýþýlacaktýr. Her an müracaat edilebilir ve ilk fýrsatta gönüllülerle
aile arasýndaki iþbirliði baþlayabilir.
Koordinasyon
Projenin koordinasyonu yüklenicisi AÇILIM tarafýndan yapýlacaktýr.
Çalýþma yöntemleri
Oyun yoluyla ve eðlenceli bir þekilde uyarýmlar vererek çocuðun öðrenmesini
teþvik etmek, bu sürece anne-babayý katarak karþýlýklý etkileþim ve iletiþim
içinde güçlü çocuk yetiþtirmeleri, sosyal aðlarýný geniþletmeleri yönünde
desteklemek.
Gönüllülerin eðitimi ve desteklenmesi
Pädagolar, psikologlar, sosyal çalýþmanlar, eðiticiler ve eliþleri ve oyunlar
konusunda deneyimli kiþilerle iþbirliði içinde genel olarak çocuk eðitimi,
özellikle çocukla iletiþim, dil geliþimi, oyunlar, eliþleri, malzeme bilgisi, rollü
oyunlar vb. konularda seminerler ve atölye çalýþmalarý yapýlacaktýr. Bu
seminerlerde gönüllüler deneyimlerini aktaracaklar, karþýlaþtýklarý sorunlara
çözüm yollarý aranacaktýr.
Malzeme temini
Malzemeler proje tarafýndan temin edilecek ve gönüllülere ilgilendikleri
çocuðun geliþim durumuna göre verilecektir. Ýlk aþamada çocuða küçük bir
temel donaným verilecek, gerektiðinde her ziyarette yeni malzemeler
götürülecektir. Uzun vadede aile gerekli donanýmý en elveriþli ve verimli þekilde
edinmesi yönünde bilgilendirilecektir.
Maddi kaynaklar
Projeye gerekli kaynaklar maddi ve aynî baðýþlar, resmi kurumlardan talep
edilecek yardýmlar yoluyla saðlanmaya çalýþýlacaktýr. Baðýþ karþýlýðý kamu
yararýna çalýþan bir kurum olarak tanýnmýþ AKA – Aktiv für interKulturellen
Austausch e.V. tarafýndan vergiden düþülmesi mümkün bir makbuz
verilecektir.
14
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM
Ýþ ve güç birliði, taban örgütlerinin önemi
GEL OYNAYALIM – GEL OKUYALIM Projesinin temel amaçlarýndan biri
çocuklarý geliþimlerinde desteklemek isteyen her kiþi ve kurumla bir defalýk
veya uzun erimli iþbirliði yapmaktýr. Bu somut durum ve katkýya göre
þekillenebilir. Ayný veya benzeri bir çalýþmayý yapmak isteyenlerle bilgi alýþveriþinde bulunabilir, gönüllülere ortak eðitim seminerleri yapýlabilir. Ýþbirliðinde
temel kural her katýlýmcýnýn katkýsýnýn kamuya yansýmasýdýr.
Göçmenlerin taban örgütleriyle bugüne kadar sürdürülen çalýþmalar, sorun
bilincinin yüksek ve çözüm arayýþlarýnýn yoðun olduðunu göstermektedir. Bu
örgütlerle iþbirliði Türk ailelerinin sunumlarý kabulünü arttýracak, çekincelerini
azaltacak ve katýlýmýn kalýcýlaþmasýna katkýda bulunacaktýr.
Kamuya yönelik çalýþmalar
Çocuklarýmýzýn temel sorunu olan yetersiz uyarým alma konusunun
- kamuya yansýmasý
- ailelerin bu konuda duyarlý kýlýnabilmesi
- çözüm yollarýný göstermek için oyunlar, eliþleri, vb. konularda bilgilendirici
örnek yayýnlar ile bir kaç resimli çocuk kitabýnýn çýkarýlmasý
- destek kazanmak için de çalýþmalarýn yaygýn biçimde duyurulmasý
gerekmektedir.
Diðer kentlerden aldýðýmýz duyumlar bir çok aktif insanýn arayýþ içinde
olduðunu göstermektedir. Bu nedenle internet aracýlýðýyla çalýþmalarýn daha
geniþ bir çevre tarafýndan duyulmasýna çalýþýlacaktýr. Bugüne kadar olduðu
gibi Türk basýnýnýn da bu konuda destek vereceðinden hareket edilmektedir.
En etkin yolun ise bu iþe gönül vermiþ kiþilerin çabalarý olacaðýna inanýyoruz.
BAÐIÞLARINIZ
ÇALIÞMALARIMIZA GÜÇ KATACAKTIR
Baðýþlarýnýzýn tek centine kadar çocuklarýmýzýn geliþimine yönelik etkinlik,
yayýn ve malzemeler için harcanacaðý konusunda müsterih olunuz. Adresini
veren baðýþçýya çalýþmalar hakkýnda bilgi gönderilmektedir. Baðýþ
makbuzumuz maliye tarafýndan kabul edilmektedir.
Baðýþ kontosu
AKA e.V. - Acilim Acredobank eG
303402118
BLZ:
760 605 61
Verwendungszweck: Baba bana kitap oku
Empfänger:
Bankverbindung:
Konto-Nr.:
DEMÝR TAVINDA DÖVÜLÜR
15
„GEL OYNAYALIM
GEL OKUYALIM“
PROJESÝNE
GÖNÜLLÜ ARIYORUZ!
.
Münih’te anaokuluna gitmeyen
veya yarým gün giden
.
2 - 6 yaþ arasý Türk çocuklarýnýn
.
biliþsel, bedensel yetenek ve
becerilerinin geliþimini,
sosyal ve duygusal geliþimini
.
oyun ve okuma yoluyla
.
onlarý en az bir okul yýlý boyunca
.
haftada bir kez ziyaret ederek
.
uzun erimli teþvik ve desteðe hazýr
.
öðrenmeye ve bilgi alýþ-veriþine açýk
.
karþýsýndakini anlama duyarlýðýna sahip,
ama faaliyetlerini göreviyle sýnýrlý tutabilecek
.
gönüllü bayan ziyaretçiler
dolaylý destekleyici beyler arýyoruz.
PROJEDEN YARARLANMAK ÝSTEYEN KÜÇÜK
ÇOCUKLU AÝLELER 15 OCAK 2004’TEN ÝTÝBAREN
AÇILIM’A BAÞVURABÝLÝRLER!
Düþünmeyi öðrenmekle okumayý
öðrenmek arasýndaki sýký iliþki
elinizdeki bu kitapçýkta adým adým
ortaya konmaktadýr.
Prof. Dr. Leyla Uzun
Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch
Universität Ankara, Fakultät für Sprachwissenschaften,
Geschichte und Geographie
16
Bu kitapçýk, okumanýn neden önemli
olduðunu, okuma becerisinin okul
baþarýsý üzerindeki olumlu etkisini açýk
ve anlaþýlýr bir dille sunmaktadýr.
Prof. Dr. Sargut Þölçün
Uni. Duisburg-Essen, Lehramtsstudiengang Türkisch
GEL OYNAYALIM - GEL OKUYALIM

Benzer belgeler