personel giderleri - Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

Transkript

T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU
2016 YILI KURUMSAL MALİ DURUM RAPORU
(30 Haziran 2016)
I.
OCAK-HAZİRAN 2016 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı’na 2016 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu ile
9.111.684.000 TL ödenek tahsis edilmiş olup, tahsis ödeneğin 4.323.071.197 TL’si yılın ilk 6
ayında harcanmıştır. Bu harcama Kurum bütçesinin % 47,45’ine tekabül etmektedir.
Tablo 1:Ekonomik Sınıflandırmaya Göre ilk Altı Aylık Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran 2016)
KURUM BÜTÇESİ
Başlangıç
Ödeneği
Açıklama
PERSONEL GİDERLERİ
Ocak-Haziran
dönemi
gerçekleşme
Harcama
oranı
1.763.369.000
941.772.950
53,41
429.189.000
227.347.252
52,97
6.797.189.000
3.138.755.220
46,18
CARİ TRANSFERLER
17.508.000
4.069.115
23,24
SERMAYE GİDERLERİ
104.429.000
11.060.243
10,59
66.417
66.417
100
9.111.684.000
4.323.071.197
47,45
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARINA DEVLET PRİMİ
GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ
SERMAYE TRANSFERLERİ
TOPLAM
Ekonomik sınıflandırmaya göre 2016 yılı bütçe ödeneklerinin ilk altı aylık kullanım durumu
aşağıdaki grafikte gösterilmektedir.
KURUM BÜTÇESİ KULLANIM MİKTARLARI VE GERÇEKLEŞME ORANLARI
11,060,243; 10,59%
4,069,115; 23,24%
941,772,950; 53,41%
227,347,252;
52,97%
3,138,755,220;
37,50%
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARINA DEVLET
PRİMİ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM
GİDERLERİ
CARİ TRANSFERLER
SERMAYE GİDERLERİ
1
Tablo 2: Merkez Teşkilatının Ekonomik Sınıflandırmaya Göre ilk Altı Aylık Harcama
Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran 2016)
MERKEZ BÜTÇESİ
Başlangıç
Ödeneği
Açıklama
Ocak-Haziran
Dönemi
Gerçekleşme
Harcama
Oranı
31.061.400
16.005.014
51,53
8.276.000
4.263.766
51,52
111.554.000
39.294.166
35,22
Aşı Giderleri
883.841.000
329.686.449
37,30
CARİ TRANSFERLER
1.400.000
405.000
28,92
SERMAYE GİDERLERİ
50.322.000
3.269.068
6,76
1.087.196.699
381.009.240
35,05
1.084.454.400
329.989.880
36,24
SOSYAL GÜVENLİK
GİDERLERİ
TOPLAM
TOPLAM
2016 yılı Kurum Merkez Bütçesinin Ekonomik sınıflandırmaya göre ilk altı aylık kullanım durumu
MERKEZ BÜTÇESİ KULLANIM MİKTARLARI VE GERÇEKLEŞME ORANLARI
16,005,014; 51,53%
405000; 28,92%
4,263,766; 51,52%
39,294,166; 35,22%
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARINA DEVLET
PRİMİ GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM
GİDERLERİ
66417; 100%
Aşı Giderleri
329,686,449;
37,30%
CARİ TRANSFERLER
SERMAYE TRANSFERLERİ
2
Tablo 3: Taşra Teşkilatının Ekonomik Sınıflandırmaya Göre ilk Altı Aylık Harcama
Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran 2016)
TAŞRA BÜTÇESİ
Başlangıç
Ödeneği
Açıklama
Ocak-Haziran
Dönemi
Gerçekleşme
Harcama
Oranı
1.732.307.600
925.767.936
53,44
SOSYAL GÜVENLİK
GİDERLERİ
420.913.000
223.143.485
53,01
236.694.000
55.822.020
23,58
5.565.100.000
2.713.952.585
48,77
CARİ TRANSFERLER
16.108.000
3.664.115
22,75
SERMAYE GİDERLERİ
56.107.000
7.791.175
13,89
8.027.229.600
3.930.141.316
48,96
Aile Hek imliği
TOPLAM
2016 yılı Taşra Ödeneklerinin Ekonomik sınıflandırmaya göre ilk altı aylık kullanım durumu
Ocak-Haziran Dönemi Taşra Bütçe
Gerçekleşmesi
7,791,175;
13,89%
3,664,115;22,75%
925,767,936;
53,44%
223,143,485;
53,01%
SOSYAL GÜVENLİK
KURUMLARINA
DEVLET PRİMİ
GİDERLERİ
MAL VE HİZMET ALIM
GİDERLERİ
AİLE HEKİMLİĞİ
2,713,952,585;48,77
%
55,822,020;
23,58%
CARİ TRANSFERLER
3
Ekonomik
tasnif
bazında
bütçe ödeneklerinin
gerçekleşmelerine
ilişkin
bilgilere
ve
değerlendirmelere aşağıdaki bölümlerde yer verilmektedir.
I.1. PERSONEL GİDERLERİ
Kurum bütçesine Personel Giderleri için toplam 1.763.369.000 TL ödenek tefrik edilmiş olup,
söz konusu ödeneğin 941.772.950 TL’si yılın ilk altı ayında harcanmıştır. Bu harcama, Personel
Giderleri için tahsis edilen başlangıç ödeneğinin %53,41’sine tekabül etmektedir.
Tablo 4: Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Altı Aylık Harcama Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran
2016)
(TL)
Başlangıç Ödeneği
Personel Giderleri
MEMURLAR
Ocak-Haziran Dönemi
Gerçekleşme
Harcama
Oranı (%)
1.648.422.000
879.017.103
53,32
SÖZLEŞMELİ PERSONEL
13.106.000
19.422.650
148,19
İŞÇİLER
72.293.000
31.006.736
42,89
GEÇİCİ PERSONEL
29.548.000
12.326.461
41,71
TOPLAM
1.763.369.000
941.772.950
53,41
Personel Giderleri tertibinden Ocak-Haziran 2016 döneminde aylar itibariyle yapılan
harcamaları gösteren grafik aşağıda gösterilmektedir.
MİLYON TL
250,000,000
200,000,000
150,000,000
01 - PERSONEL GİDERLERİ
208,46
147,90
148,47
147,36
100,000,000
146,50
143,10
01 - PERSONEL GİDERLERİ
50,000,000
0
4
I.2. SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA DEVLET PRİMİ GİDERLERİ
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri tertibine 2016 yılı Bütçesi ile 429.189.000
TL ödenek tefrik edilmiş olup, söz konusu ödeneğin 227.347.252 TL’si yılın ilk yarısında
harcanmıştır. Bu harcama, tahsis edilen başlangıç ödeneğinin %52,97’sine tekabül etmektedir.
2016)
(TL)
Açıklama
Gerçekleşme
Harcama
Oranı (%)
MEMURLAR
408.359.000
216.629.297
53,05
SÖZLEŞMELİ PERSONEL
1.428.000
2.722.919
190,68
İŞÇİLER
14.265.000
6.016.800
42,17
GEÇİCİ PERSONEL
5.137.000
1.978.236
38,50
429.189.000
227.347.252
52,97
TOPLAM
Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderleri ile Personel Giderleri, Kurum’un toplam
personel harcamalarını ifade ettiği için, aylar itibariyle Personel Giderleri tertibiyle aynı seyri
göstermektedir.
MİLYON TL
02 - SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA DEVLET PRİMİ
GİDERLERİ
60,000,000
50,000,000
49,96
35,91
40,000,000
30,000,000
20,000,000
10,000,000
36,29
34,72
35,53
34,94
02 - SOSYAL GÜVENLİK
GİDERLERİ
0
5
I.3. MAL VE HİZMET ALIM GİDERLERİ
Kurum bütçesine Mal ve Hizmet Alım Giderleri için toplam 6.797.189.000 TL ödenek tefrik
edilmiş olup, söz konusu ödeneğin 3.138.755.219 TL’si yılın ilk yarısında harcanmıştır. Bu
harcama, tahsis edilen ödeneğin % 46,17’sine tekabül etmektedir.
2016)
(TL)
Mal Ve Hizmet Alımı Giderleri
TÜKETİME YÖNELİK MAL VE
MALZEME ALIMLARI
Başlangıç
Ödeneği
Ocak-Haziran
Dönemi
Gerçekleşme
Harcama
Oranı (%)
1.013.422.000
374.100.948
36,91
37.864.000
13.848.001
36,57
1.117.000
2.101.189
188,11
5.734.578.000
2.745.203.668
47,87
84.000
14.111
16,79
MENKUL MAL, GAYRİMADDİ HAK
ALIM, BAKIM VE ONARIM GİDERLERİ
8.692.000
3.008.269
34,60
GAYRİMENKUL MAL BAKIM VE
ONARIM GİDERLERİ
1.432.000
479.033
33,45
6.797.189.000
3.138.755.220
46,18
YOLLUKLAR
GÖREV GİDERLERİ
HİZMET ALIMLARI
TEMSİL VE TANITMA GİDERLERİ
TOPLAM
Mal ve Hizmet Alımları Giderlerine ayrılan ödeneğin tertip düzeyinde, ilk altı aylık harcama
oranları aşağıdaki grafikte gösterilmektedir.
MAL VE HİZMET ALIMI GİDERLERİNİN HARCAMA ORANI
6
Mal ve Hizmet Alımı Giderleri içinde Aile Hekimliği, Aşı Alımları ve Diğer Mal ve Hizmet
Alımlarına ayrılan oranları gösteren grafik aşağıda gösterilmektedir.
MAL VE HİZMET ALIMI GİDERLERİ ÖDENEĞİNİN DAĞILIM ORANI
38,31
37,30
AŞI ALIMLARI
AİLE HEKİMLİĞİ
ÖDEMELERİ
48,77
DİĞER ALIMLAR
Tablo 7: Mal ve Hizmet Alımları Giderleri içinde Aile Hekimliği, Aşı Alımları ve Diğer Mal ve
Hizmet Alımlarının Altı Aylık Harcama Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran 2016)
Açıklama
AŞI ALIMLARI
AİLE HEKİMLİĞİ ÖDEMELERİ
DİĞER ALIMLAR
TOPLAM
Ocak-Haziran
Dönemi
Gerçekleşme
Harcama
Oranı (%)
883.841.000
329.686.449
37,30
5.565.100.000
2.713.952.585
48,77
248.248.000
95.116.186
38,31
6.685.635.000
3.138.755.220
46,18
I.4. CARİ TRANSFERLER
Cari Transferler için 2016 yılı Kurum Başkanlığı bütçesine 17.508.000 TL ödenek ayrılmıştır.
Ocak-Haziran dönemini kapsayan ilk altı aylık dönemde, söz konusu harcama kaleminde n
%23,24’e tekabül eden 4.069.115 TL’lik ödenek harcanmıştır.
Tablo 8: Cari Transferler Tertibinin Ödenek Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran 2016)
(TL)
Açıklama
Başlangıç
Ödeneği
Ocak-Haziran
Dönemi
Gerçekleşme
Harcama
Oranı (%)
KAR AMACI GÜTMEYEN
KURULUŞLARA YAPILAN
TRANSFERLER
17.508.000
4.069.115
23,24
TOPLAM
17.508.000
4.069.115
23,24
7
I.5. SERMAYE GİDERLERİ
Kurum bütçesine Sermaye Giderleri için toplam 104.429.000 TL ödenek tefrik edilmiş olup,
söz konusu ödeneğin 11.060.243 TL’si yılın ilk yarısında harcanmıştır. Bu harcama, Sermaye
Giderleri için tahsis edilen başlangıç ödeneğinin % 10,59’ine tekabül etmektedir.
Tablo 8: Sermaye Giderleri Tertibinin Ödenek Gerçekleşmeleri (Ocak – Haziran 2016)
(TL)
Açıklama
MAMUL MAL ALIMLARI
Gerçekleşme
Harcama
Oranı (%)
36.274.000
4.486.577
13,36
500.000
647
0,12
GAYRİMENKUL BÜYÜK
ONARIM GİDERLERİ
49.000.000
5.329.256
10,87
DİĞER SERMAYE
GİDERLERİ
18.655.000
883.763
4,73
104.429.000
11.060.243
GAYRİ MADDİ HAK
ALIMLARI
TOPLAM
Sermaye Giderleri
gösterilmektedir.
Ödeneğinin
tertip düzeyinde
10,59
oranları gösteren grafik aşağıda
SERMAYE GİDERLERİ ÖDENEK DAĞILIM
18,655,000
36,274,000
MAMUL MAL ALIMLARI
GAYRİ MADDİ HAK
ALIMLARI
49,000,000
500,000
GAYRİMENKUL BÜYÜK
ONARIM GİDERLERİ
DİĞER SERMAYE
GİDERLERİ
8
II.
OCAK-HAZİRAN 2016 DÖNEMİNDE YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER
II.1. BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ BAŞKAN YARDIMCILIĞI
Birinci Basamak Sağlık Kuruluşlarının fiziksel yapısı, kapasite ve güvenlik
şartlarını
geliştirmeye ve iyileştirmeye yönelik faaliyetler ile sağlık hizmetlerine daha kolay erişimini
sağlamaya yönelik fiziki düzenlemeler yapılmıştır.
Aile Hekimliği Uygulamaları kapsamında, ilgili mevzuat güncelleme çalışmaları, aile sağlığı
merkezlerinin ve/veya aile hekimliği birimlerinin açma, kapama ve yer değiştirme işlemle r i,
gezici /yerinde sağlık hizmetleri planlama çalışmaları, aile hekimliği uygulamaları konusunda
illerden gelen görüş taleplerinin cevaplandırılması ve şikâyetlerin değerlendirilmesi çalışma la r ı
yapılmıştır.
“Mevsimlik tarım işçi ve ailelerine sunulan sağlık hizmetlerinin düzenlenmesi” konulu
yürürlükte olan genelge revize edilerek, 81 il Valiliğine gönderilmiş tir. Mevsimlik tarım işçi ve
ailelerine taşra teşkilatınca sunulan birinci basamak sağlık hizmetlerine ait veriler, 81 halk
sağlığı müdürlüğünden her ay düzenli olarak hızlı veri sistemi üzerinden toplanmış ve ilk altı
aylık faaliyet raporu hazırlanmıştır.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı ve Bakanlığımız ortaklığı ile
hazırlanan “Romanların Yoğun Olarak Yaşadıkları Yerlerde Sosyal İçermenin Desteklenme s i
Projesi(SİROMA)”, 2015 yılı Kasım ayında başlamıştır. Proje kapsamında; uygulamala r ın
gerçekleştirileceği 12 pilot il belirlenmiştir.
“8 Nisan Dünya Romanlar günü” etkinliği kapsamında, Nisan ayı içerisinde, Mersin, İzmir ve
Edirne’de Romanların yoğun olarak yaşadığı bölgelerde birer günlük, ilgili Kurum temsilcile r i
ile toplum katılımlı,
sosyal aktiviteler gerçekleştirilmiştir. Bu aktivitelerde; Halk Sağlığı
Müdürlükleri tarafından özellikle kadın ve çocuk sağlığı konularında bilgilendirme yapılmış;
hizmet tanıtım videolarının gösterimi, kamu spotu yayınları, afiş, broşür dağıtımı, mobil araçla
sağlık taraması (ağız-diş taraması, şeker ve tansiyon ölçümü) vb. etkinlikler düzenlenmiştir.
Dünya Bankası finansmanı ile yürütülen “Toplum Sağlığı Merkezlerinin Geliştirilmesi ve
Verimliliğin Arttırılması Projesi” kapsamında, toplum sağlığı merkezleri ve bağlı birimler inde
çalışan hekim ve diğer sağlık çalışanlarına yönelik “Toplum Sağlığı Merkezi Temel Eğitimler i”
eğitim planları yapılmış ve “eğitim müfredatının geliştirilmesi çalıştayı”na yönelik hazırlık lar
gerçekleştirilmiştir.
9
Avrupa Birliği IPA II programı çerçevesinde, göçmenler ve dezavantajlı gruplara yönelik sağlık
hizmetlerinin geliştirilmesi kapsamında, iki adet projenin ön hazırlıkları tamamlanmış olup ,
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından onay işlemleri devam etmektedir.
Ceza infaz kurumlarında bulunan tüm hükümlü/tutukluların muayene, tetkik, tedavi ve
rehabilitasyon, koruyucu/önleyici sağlık hizmetleri ile sosyal ve psikolojik danışmanlık
hizmetlerinin takip ve koordinasyonu sağlanmıştır.
Ceza infaz kurumlarında sunulan sağlık hizmetleri ile ilgili aylık veri toplanmıştır.




964.920 adet birinci basamak poliklinik muayenesi hizmeti,
166.220 ağız ve diş sağlığı polikliniği hizmeti sunulmuştur.
287.148 adet üst bir kuruma poliklinik sevk işlemi,
55.972 adet acil hasta sevki yapılmıştır.
Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında; Ceza infaz kurumlarında gerçekleştirilen 888 eğitimde
28.187 tutuklu/hükümlüye sağlık eğitimi verilmiştir.
Kurumlarda yapılan 477 genel sağlık taramasında 78.766 tutuklu hükümlü sağlık taramasında n
geçirilmiştir.
Ceza ve infaz kurumlarında sunulan sağlık hizmetlerine yönelik Kurumumuza iletilen talep ve
şikâyetler değerlendirilmiştir. 2016 yılı Ocak ve Haziran ayları arasında hükümlü/ tutuklula r ın
sağlık sorunları ile alakalı olarak 237 adet talep, şikâyet ve öneri dilekçesi ulaşmıştır. Gelen
dilekçeler değerlendirilerek gerekli işlemler yapılmaktadır. İşleme konulan 161 dilekçe
sonuçlandırılmış olup, neticeden dilekçe sahibine,
ilgili kurum ve kuruluşlara gerekli
bilgilendirmeler yapılmıştır. Kalan başvuruların işlemleri devam etmektedir.
Halk Sağlığı Bilgi Sistemi (HSBS)’nin geliştirilmesi ve güncellenmesi çalışmaları yapılmıştır.
Muayene Bilgi Yönetim Sistemi (MBYS) çalışmaları kapsamında MBYS/HSBS il adminle r i
öncelikli olmak üzere yapılan eğitimlerin koordinasyonu yapılmıştır.
Birinci basamak sağlık hizmetlerinin sunumunda belirlenen vizyona yönelik çalışmala r ın
bilişsel ortamda tesisine ilişkin çalışmalar yürütülmüştür.
Aşı ve Anti Serum Soğuk Zincir ve Stok Yönetimi Sistemi proje çalışmalarına katkı ve katılım
sağlanmıştır.
TSM ve Bağlı birimlerin MEDULA tanımlanmasına yönelik iş ve işlemler yürütülmüş, takibi
yapılmıştır.
2016 ilk 6 ay (01.01.2016-30.06.2016) itibariyle ülke genelinde hizmet veren 112 E2-72 E3
grubu ilçe devlet hastaneleri hastane bilgileri, personel durumu, muayene bilgileri, görüntüle me
10
ve laboratuvar hizmetleri, ağız ve diş sağlığı hizmetleriyle ilgili veriler toplanarak, analiz
sonuçları değerlendirilmiştir.
2016 ilk 6 aylık dönemde aktif hizmete açılan Entegre Sağlık Merkez verileri güncellenmiştir.
Evde sağlık hizmetleri 01.01.2016 tarihi itibari ile pilot uygulama sona ermiş ve Yönetme lik
ülke genelinde uygulanmaya başlanmıştır.
Günlük ziyaret sayıları, personel ve araç durumları gibi hususlar göz önünde bulundurularak,
gerekli planlamalar, halk sağlığı müdürlükleri ile istişare içerisinde yapılmıştır. Yapılan
planlamalar doğrultusunda, Kurumumuz Strateji Geliştirme Daire Başkanlığı tarafında n,
ödenek aktarımı vb. çalışmaları tamamlanmıştır.
10-11 Mart 2016 tarihinde
“Evde
Sağlık
Hizmetleri
Modül Geliştirme
Çalıştayı”
gerçekleştirilmiş ve eğitim modülü tamamlanmıştır.
04-08 Nisan, 18-22 Nisan ve 02-06 Mayıs 2016 tarihleri arasında 81 ilden gelen 165 sağlık
personeline "eğitici eğitimi" verilmiştir. Bu kapsamda, 81 ilde eğitim almış personel tarafında n
eğitimler planlanmış ve T tipi birim personellerine yönelik evde sağlık hizmeti eğitimle r i
tamamlanmıştır.
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı ile birlikte Evde
Sağlık Hizmetleri Kalite Standartlarının oluşturulması için çalışmalar başlatılmıştır. Taslak
çalışma tamamlanmıştır.
60 ayını dolduran ana sınıfı öğrencilerine yönelik “Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Programı” nda
kullanılmak üzere hazırlanan etkinlik kitapçığının basımı ve 81 ilde dağıtımı sağlanmıştır.
“Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Programı” kapsamında kullanılmak üzere hazırlanan afiş ve
broşürlerin (öğretmenlere, velilere, öğrencilere, sağlık personeline yönelik) basım ve dağıtımı
sağlanmıştır.
Devam etmekte olan “Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Programı” kapsamında illerde 60 ayını
doldurmuş ana sınıfı ve ilkokul 1. sınıf öğrencilerine koruyucu ağız diş sağlığı farkında lık
eğitimleri verilmiş, ağız ve diş muayeneleri yapılmış ve florürlü vernik uygulama la r ı
Koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Programı kapsamında, 2016-2017 eğitim ve öğretim yılı
başladığında Ülkemizdeki tüm anasınıfı ve ilkokul öğrencilerine dağıtılmak üzere 6.800.000
11
adet diş fırçası, diş macunu ve muhafaza çantası alımı ile 2.500.000 adet florürlü vernik alımı
için ihale süreci başlatılmıştır.
81 ilde koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetlerinin standart bir şekilde yürütülebilmesi amacıyla,
Sağlık Çalışanları İçin Koruyucu Ağız ve Diş Sağlığı Eğitici Eğitimi Modülü hazırlanmıştır.
AFAD koordinasyonunda Türkiye’de kamp dışındaki Suriyelilere Yönelik Koruma ve Temel
Hizmetlerin Sağlanması Projesi kapsamında, 19-21 Ocak 2016 tarihleri arasında Uluslarara s ı
Koruma ve Acil Durumlarda Sağlık Müdahaleleri Eğitimi, 16-18 Şubat 2016 tarihleri arasında
Uluslararası Koruma ve Acil Durumlarda Sağlık Müdahaleleri Eğitimi düzenlenmiştir.
Bakanlığımız bünyesinde
çalıştırılması planlanan Suriyeli sağlık meslek mensuplar ının
istihdamı hakkında yapılan çalışmalar ve çalıştırılacak kişilerin değerlendirme kriterler inin
belirlenmesi amacıyla 27-29 Haziran 2016 tarihleri arasında çalıştay düzenlendi.
Göçmen Sağlığı Birimlerinde sunulan hizmetlere dair verilerin toplanıp, değerlendirilebilme s i
amacıyla form ve kılavuz oluşturulmuş ve dağıtımı yapılarak, veriler toplanmaya başlanmıştır .
Aile hekimliği disiplininin özünü, birinci basamak bakış açısını tanıtmak ve farkındalığını
yaratmak amacıyla, sözleşmeli aile hekimlerine yönelik Aile Hekimliğine Uyum Birinci Aşama
Sertifikalı Eğitim Programı (3 Tur) düzenlenmiştir.
Eğitim ASM’lerin oluşturulması ile aile hekimliği uzmanlık eğitiminin mevcut durumda
sahadan uzak olması nedeniyle yetersiz olan saha eğitimi için ideal eğitim ortamlar ı
oluşturularak, uzmanlık eğitiminin kalitesi arttırılacak ve nitelikli eğitim alan aile hekimliği
uzmanları yetiştirilecektir. Ayrıca; aile hekimliği asistanları kişi kaydı yaprak mevcut iş yükünü
paylaşacak ve bu hizmet karşılığında fazladan bir mali yük oluşmayacaktır. Bu kapsamda,
Eğitim Aile Sağlığı Merkezleri/Birimlerinin açılmasına yönelik işlemler başlatılmış olup, 22
eğitim aile hekimliği birimi hizmete açılmıştır.
Aile hekimliği hizmetinin aile hekimliği uzmanlarınca sunulmasını ve hizmet sunumu
kalitesinin artmasını sağlamak amacıyla; sahada çalışmakta olan aile hekimlerine yönelik
olarak düzenlenen sözleşmeli aile hekimliği uzmanlık eğitimi (SAHU) 2016 yılı ilkbahar
döneminde 89 kontenjan açılmıştır.
Birinci Basamak sağlık hizmetleri alanında yapılan araştırma talepleri, “Birinci Basmak Sağlık
Hizmetleri Alanında Yapılan Araştırma Taleplerini Değerlendirme Komisyonu” tarafında n
12
aylık olarak değerlendirilmektedir. 2016’in İlk 6 aylık döneminde her ay bir defa olmak üzere
6 defa toplanmış ve araştırma talepleri değerlendirilmiştir.
Kurumdan ve Halk Sağlığı Müdürlüklerinden karma ekiplerle, illerde birinci basamak sağlık
hizmeti sunan kuruluşlara
yerinde izleme
ve değerlendirme
ziyareti yapılarak
rapor
hazırlanmaktadır. İl değerlendirmelerinin daha etkili ve verimli olmasını sağlamak amacıyla üst
yöneticilerin de katılımıyla il öncelik belirleme çalışması yapılmıştır.
Değerlendirmeye Gidilen İl Ziyaret Tarihleri
Ankara;
17-18 Mart 2016
Eskişehir-Antalya; 5-6 Mayıs 2016
Isparta;
7 Mayıs 2016
İzmir;
10-11 Mayıs 2016
Çanakkale;
12 Mayıs 2016
Bursa;
13 Mayıs 2016
Konya;
18 Mayıs 2016
Burdur ;
20 Mayıs 2016
Ankara;
24-25 Mayıs 2016
Samsun-Trabzon; 23-26 Mayıs 2016
Konya;
27 Mayıs 2016
Van;
2 Haziran 2016
Muğla;
3 Haziran 2016
İzmir;
4 Haziran 2016
Kahramanmaraş;13-14 Haziran 2016
Malatya;
15 Haziran 2016
Konya;
20 Haziran 2016
Kars;
23-24 Haziran 2016
Kayseri;
24-25 Haziran 2016
İstanbul;
27-28 Haziran 2016
24-26 Şubat 2016 tarihleri arasında İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü çalışanlarına yönelik
“Aile Hekimliği İzleme ve Değerlendirme Eğitimi” gerçekleştirilmiştir.
13
2015 Yılı Halk Sağlığı Müdürleri Verimlilik Değerlendirme Karnesi illerden toplanmış ve
gerekli incelemelerden sonra puanlanmak üzere daire başkanlıklarına gönderilmiştir. Halk
sağlığı müdürlükleri tarafından hazırlanan 2015 yılı verilerini içeren THSK İl Değerlend ir me
Sunumları illerden toplanmıştır. İnceleme ve düzeltmelerden sonra daire başkanlıklar ına
gönderilmiştir.
İllerden aile hekimlerinin yaptığı performans itiraz konuları ile ilgili bilgiler aylık olarak
toplanmış olup, 2015 yılı verileri ile ilgili istatistikler yapılmıştır.
Sağlık Bilgi Sistemleri, daire başkanlıkları ve TÜİK verileri ile 2015 yılı ve 2016 yılı ilk 3 aylık
verileri içeren veri kitapçıkları hazırlanmıştır.
Reçete Bilgi Sistemi üzerinden aile hekimleri tarafından yazılan reçeteleri inceleme ve illere
göre detaylandırma çalışması yapılarak kitap şeklinde raporlanmıştır.
Sahada izleme ve değerlendirme yapan ekibin eğitimini sağlamak için Dünya Bankası Hibe
Projesi kapsamında hazırlanan Merkez ve Taşra Teşkilatında Çalışan Personelin İzleme ve
Değerlendirme Bilgi, Beceri Düzeyini Artırma Projesi ile ilgili çalışmalara devam edilmiştir.
THSK İl Değerlendirme sunumları, KDS raporları ve TÜİK verileri ile 81 il için bilgi notları
hazırlanmıştır.
Aralık 2015-Şubat 2016 tarihleri arasında Aile Sağlığı Elemanlarının İş Doyumu ve
Memnuniyeti Anketi uygulanmıştır.
Kalite, İç Kontrol ve İç Denetim iş ve işlemlerinin takibi yapılmıştır.
Bilgi Edinme kapsamında (BİMER, CİMER, SBN, SABİM, BBEB) gelen soruların cevapları
hazırlanarak ilgili Birime iletilmiştir.
Bireye ve topluma yönelik halk sağlığı hizmetlerini güçlendirerek yürütmek, bütünleşik sağlık
hizmetleri anlayışıyla bu hizmetlere ulaşımı kolaylaştırmak ve birinci basamak sağlık hizmet
sunumunun kalitesini artırmak amacıyla illerde Kuramca uygun görülen yerlerde 57 adet Halk
Sağlığı Merkezi açılışına dair onay verilmiştir.
14
II.2.BULAŞICI HASTALIK KONTROL PROGRAMLARI BAŞKAN YARDIMCILIĞI
Aşıyla önlenebilir hastalıklar kapsamında hedefimiz bu hastalıkların görülme sıklığını, bu
hastalıklara bağlı ölümleri ve sakatlıkları önlemektir. Bu kapsamda:

Polio Eradikasyon Programı

Kızamık ve Kızamıkçığın Eliminasyonu ve Konjenital Rubella Sendromunun Kontrolü
Programı

Maternal ve Neonatal Tetanoz Eliminasyon Programı

Hepatit B Kontrol Programı

Hepatit A Kontrol Programı

Difteri Kontrol Programı

Boğmaca Kontrol Programı

Kabakulak Kontrolü Programı

Hemofilus influenza tip b Kontrolü Programı

İnvaziv Pömokokal Hastalıkların Kontrolü Programı

Suçiçeği Kontrol Programı
Aşı Sonrası İstenmeyen Etki (ASİE) İzleme Sistemi çalışmaları düzenli olarak yürütülmekted ir.
2016 yılı Kızamık Ulusal Doğrulama Komitesi ilk Toplantısında, 2015 yılının ve güncel
durumun değerlendirilmesine yönelik bir sunum gerçekleştirilmiştir ve yürütülen önlem ve
müdahaleler Kurul tarafından da uygun bulunarak bu müdahalelerin 2016 yılı yaz aylarında da
devam ettirilmesine karar verilmiştir (Mayıs 2015).
2015 yılı Kızamık Durum Raporu hazırlanarak Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Yönetimine
gönderilmiştir (Haziran, 2016).
Bulaşıcı Hastalıkların Bildirimi Sistemi Yönetmeliği kapsamında kızamık,
kızamık ç ık,
konjenital kızamıkçık sendromu ve kabakulak hastalıklarının vaka tanımları gözden geçirilerek
son şekli verilmiştir (Mayıs 2016).
2016 yılı için Sağlıkta Uygulama Tebliğine ilişkin öneriler hazırlanmıştır.
Sağlık Personeli Aşılaması konusunda oluşturulan çalışma grubunda aşılama programı
güncellenmiştir.
15
GBP Genelgesi Çalışmaları kapsamında ilgili bölümlere yönelik çalışmalara katılım ve
koordinasyon sağlanmış olup, Hepatit A, Akut Hepatit B ve Difteri hastalığı ve hastalığa ait
verilerin takibi yapılmıştır. Çalışmalar devam etmektedir.
Bağışıklama Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda risk grupları tanımlanmış ve bu
kapsamda İPA, Hib, 23 Valanlı Pnömokok aşı alımı süreci başlatılmıştır.
Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı kapsamında Sağlığın Geliştirilmesi Genel
Müdürlüğü ile broşür ve eğitim videolarının hazırlanması için çalışmalar başlatılmıştır.
Aile Hekimliğine Uyum Birinci Aşama Sertifikalı Eğitim Programı kapsamında “Birinc i
Basamak Sağlık
Hizmeti
Sunumunda
Bağışıklama”
ile ilgili dokümanlar
ve sunum
oluşturularak eğitim programı kapsamında eğitici olarak destek verilmiştir.
Avrupa Birliği genişleme sürecinde, aday ülkeler veya potansiyel aday üllkelerin bulaşıc ı
hastalıklar sürveyans verilerinin ECDC’ye raporlanmasının sağlanması amacıyla kararlaştır ıla n
hastalıklardan Hepatit A’nın verilerinin Avrupa Sürveyans Sistemi’ne (TESSy) aktarımının
sağlanması için 24-27 Mayıs 2016 tarihlerinde Sırbistan’ın Belgrad kentinde yapılan eğitim
toplantısına katılım sağlanmıştır.
Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Daire Başkanlığına bağlı Çocuk Ergen
Sağlığı Daire Başkanlığı tarafından koordinasyonu yapılan “Sağlık Dostu Okullar Projesi”
kapsamında okul çağı çocuklarına verilen bağışıklama hizmetleri ile ilgili olarak “Sağlık
Hizmeti” başlığı altında çalışmalara katılım sağlanmıştır.
Uygulanan Hepatit B aşısı 1. dozunun hastane performansı kapsamında değerlendirilmesi için
veriler toplanılarak Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir.
7 Ocak 2016 tarihinde düzenlenen “Hastane Sürveyans Birimleri Eğitim Toplantısı” na katılım
sağlanarak pilot illerden gelen hastane sürveyans sorumlularına eğitim verilmiştir.
Polio Eradikasyon Programı 1989 yılında, 150 ülkenin taahhütü sonucu 41. Dünya Sağlık
Asamblesinde alınan karar ile başlatılmıştır. Ülkemizinde iştirak ettiği, 18-25 Mayıs 2015
tarihlerinde yapılan 68. Dünya Sağlık Asamblesi’nde dünyada oral polio aşısı (OPA) kullana n
156 ülke ve bölgenin Nisan 2016’da 2 haftalık bir süreçte eş zamanlı olarak üç bileşenli OPA
(tOPA) kullanımından iki bileşenli OPA (bOPA) kulllanımına geçilmesine karar verilmiştir.
Bu belirtilen sürecin, doğru işlemesi ve bu konudaki çalışmaların düzenli olarak yapıldığını
ortaya koyabilmek için, DSÖ tarafından bir saha rehberi hazırlanmıştır. Hazırlanan saha rehberi
16
uygulama talimatları doğrultusunda; Kurumumuz tarafından “Geçiş Doğrulama Komitesi”
kurulmuştur. Geçiş Yönetim Komitesi tarafından belirlenen 11 ilde yapılan çalışma lar
sonucunda elde edilen veriler Geçiş Doğrulama Komitesi tarafından değerlendirilerek geçişin
tamamlandığı doğrulandı.
Akut Flask Paralizi Sürveyansı Çalışmaları güçlendirilerek sürdürülmektedir. Rota virüsüne
bağlı enfeksiyon görülme sıklığı ve hastalık yükünün belirlenmesine yönelik çalışma lar
başlatılmıştır.
Aşı ile önlenebilir invaziv bakteriyel hastalıklar sürveyans genelgesi çalışmaları,
aşı
uygulanmalarının reddi ile ilgili çalışmalar, SSPE sürveyansına yönelik çalışmalar ve aşı ile
önlenebilir hastalıklar açısından riskli grupların aşı tanımlaması ve şemalarının oluşturulma s ı
çalışmaları yürütülmüştür.
Hepatit A, Akut Hepatit B ve Difteri hastalıklarının takibi yapılmış olup, il düzeyinde veriler
takip edilerek,
aşı sonrası istenmeyen
etkiler
konusunda
illerden
gelen bildirimler
değerlendirilmekte ve mevcut şikayetlere uygun öneri ve önlemler bildirilmektedir. Suçiçeği
Kontrol Programı ile ilgili çalışmalar başlatılmıştır.
81 ildeki resmi ve özel tüm sağlık kuruluşlarına aşı antiserum soğuk zincir ve stok takip sistemi
(ATS) kurulumu çalışmaları tamamlanmıştır. Söz konusu sistem ülkemiz şartlarına uygun
güvenli, basit, devamlı ve ön uyarılı soğuk zincir yönetimini gerçekleştirmek ve Karekodun
özelliklerinden faydalanarak; insan hatalarından arıtılmış modern, güncel Stok Kontrol
Modelini ülke çapında yaygınlaştırmak amacı ile Bakanlığımız tarafından temin edilen WEB
ortamında gerçek zamanlı olarak kesintisiz bilgi alışverişi yapmaktadır.
“En İyi Aşı Yönetimi Uygulamaları” konusunda değişik seviyelerden il yönetici ve aşı
uygulayıcıları ile çalıştay düzenlenmiştir.
Ülkemizde aşı üretimi için gerekli teknoloji ve yatırımın ülkemize kazandırılması ve bu alanda
ülkenin kendi kendine yeterliliğinin mümkün olan en yüksek düzeyde sağlanması amacıyla
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 28. ve geçici 19.maddelerinde
belirtildiği üzere toplam 7 (yedi) yıl olacak şekilde ülkemizde aşı üretimi aşamasını kapsayan
aşı alımı olan Td aşısı üretim yerine yönelik ilk denetim Şubat 2016 tarihinde yapılmıştır.
Karekodsuz aşı kullanımı tamamen kaldırmak için Aşı Veri Seti güncellenmiş ve Sağlık Bilgi
Sistemleri Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir.
17
07-09 Mart 2016 tarihleri arasında Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında yürütüle n
çalışmalar içerisinde yer alan soğuk zincir ve stok yönetimi konularının hem saha çalışanla r ı
hem de Müdürlük çalışanları tarafından yapılan uygulamaların daha detaylı incelenerek sahada
kullanılacak iş akışlarının, formların, kontrol listelerinin hazırlanması amacıyla 21 ilin
katılımıyla “THSK Aşı Çalıştayı” düzenlenmiştir.
24-30 Nisan 2016 tarihlerinde 11. Avrupa Aşı Haftası ile ilgili illere dağıtılmak üzere afiş ve
broşür bastırılarak dağıtımı sağlanmış ve İllere Avrupa Aşı Haftası ile ilgili gerekli etkinlik le r i
yapmaları hususunda resmi yazı gönderilmiştir. Ayrıca Mardin Halk Sağlığı Müdürlüğü’ nün
düzenlediği bağışıklamanın önemi ve GBP programımız, sağlık personeli ve risk grubu
aşılaması ve aşı reddi konularında akademisyenler tarafından konferans verilmesi sağlanmıştır.
2015 yılında alımı yapılan ülkemizde aşı üretimini kapsayan erişkin tip difteri tetanoz aşısı ile
ilgili olarak ilk altı aylık izleme değerlendirme yapılmış, tesis ziyaret edilerek denetlenmiştir.
Sanayi İşbirliği Programı kapsamında alımı planlanan pediatrik tip hepatit A aşısı için gerekli
ön izinler alınmış, ihale dokümanları hazırlanmıştır.
Aşı ve ilaç deposuna raf sistemi yaptırılması için fizibilite çalışması yapılmıştır. Aşı saklama
dolabı teknik kriterler çalışması yapılmıştır.
Bulaşıcı Hastalıkların İhbarı ve Bildirim Sistemleri Genelgesi yürürlüğe girmiş ve Genelge nin
işleyişine yönelik il bulaşıcı hastalıklar şube müdürleri ve personeline eğitim verilmiştir.
Hastanelerde Sürveyans Birimlerinin kurulması için 5 ilde pilot çalışma başlatılmış ve
başlatılan çalışmalar yerinde değerlendirilmek üzere il ziyaretleri gerçekleştirilmiştir.
Bulaşıcı hastalık bildirimlerinin günlük olarak alınabilmesi için TSİM’de planlanan revizyo n
çalışmaları tamamlanmıştır. Konu ile ilgili eğitim dökümanları hazırlanarak yayımlanmış ve
2016 yılı ocak ayı itibariyle bildirimlerin günlük ve vaka bazlı olarak TSİM’e girilerek
raporlanmasına başlanmıştır.
HIV/AIDS Bilgi Sisteminin TC kimlik numarası ile vaka kaydı yapılacak şekilde yeniden
kurgulanması, sistemin HIV/AIDS vaka bildirimi yapan tüm hekimlerin kullanımına açılmas ı
ve sistem içerisinde hastalık bildiriminde kullanılan formun güncellenmesi için revizyo n
çalışmalarına devam edilmektedir.
Hastane Öncesi Acil Sağlık Hizmetlerinde Enfeksiyon Hastalıklarından Korunma Rehberi
hazırlanmış olup yayım çalışmaları sürdürülmektedir.
18
Dünya Sağlık Örgütü’nün HIV/AIDS konusundaki 2020 yılı hedefleri olan “90-90-90
Yaklaşımı” hastalık kontrol programı olarak benimsenmiş ve global hedeflere yönelik Ulusal
Program geliştirme çalışmaları başlatılmıştır.
2016-2020 HIV/AIDS Ulusal Stratejik Planı’nın hazırlanması çalışmaları başlatılmış olup
akademisyenler, sivil toplum kuruluşları, Kurumumuz merkez ve taşra teşkilatında görev
yapmakta olan personelin katılımı sürdürülmektedir.
2013 yılında basılmış olan HIV/AIDS Tanı Tedavi Rehberi ülkemizdeki ilk ve tek rehber olup
söz konusu rehberin HIV/AIDS Rehberi olarak güncelleme çalışmaları sürdürülmekte olup
HIV/AIDS Rehberi Komisyonu toplantıları gerçekleştirilmiştir.
Anneden bebeğe HIV enfeksiyonu geçişinin sıfıra indirilmesi amacıyla 2015 yılında Kamu
Hastaneler Kurumu ile gerçekleştirilen protokol kapsamında, “acil durumlarda kullanılmak
üzere” antiretroviral ilaçlar temin edilmiştir.
Ülke genelinde, gerek sağlıklı toplumun gerekse HIV/AIDS riski altındaki grupların kaliteli ve
koruyucu sağlık hizmetlerine ulaşımının ve erişiminin kolaylaştırılması amacıyla gönüllü
danışmanlık ve test hizmeti sunan merkezlerin oluşturulması çalışmaları başlatılmıştır.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarla mücadele kapsamında evvelce oluşturulan ve halen
yürürlükte olan mevzuatın gözden geçirilmesi, güncellenmesi ve gerekli alanlar için yeni
mevzuatın
oluşturulması
çalışmaları
Bu
kapsamda
toplantılar
HIV/AIDS, Sifiliz (Frengi), Klamidya ve Gonore hastalıklarının sürveyansı yürütülmektedir.
Toplumun bilgilendirilmesi ve farkındalığın arttırılması, farklı hedef grupların bilgi ihtiyac ının
karşılanmasına yönelik çalışmalarında kullanılmak üzere Bakanlığımız Sağlığın Geliştirilme s i
Genel Müdürlüğü ve Başkanlığımız işbirliğiyle HIV/AIDS hastalığı hakkında bilgiler içer en
afiş, broşür ve kamu spotu üretilmesi için çalışmalar yürütülmektedir.
19
Ulusal AIDS Doğrulama ve Viral Hepatitler Laboratuvarı’nda aşağıdaki işlemler yapılmıştır.
Hepatit C Virüs (HCV) Genotiplendirme
4
Anti-CD4-Anti-CD8-Anti-CD3-Anti-CD45
3
Hepatit B s antijeni (HBsAg ) Doğrulama
13
Hepatit B Virüs (HBV) DNA PCR, Kantitatif
751
Hepatit C Antikoru (anti-HCV)
6
Hepatit C Virus (HCV) RNA PCR, Kantitatif
119
Hepatit C Virüs (HCV) Blot analiz
116
HIV Antikoru I/II Sb 0 +p24 antijeni (anti-HIV
(EIA))
4
HIV antiretroviral Direnç Saptanması- PCR
7
HIV Doğrulama
3.328
HIV İntergaz ilaç direnci testi
1
HIV p24 antijeni
7
HIV RNA PCR (HIV RNA, kantitatif)
TOPLAM
466
4.835
Bahçeşehir Üniversitesi (BAU), Uluslararası AIDS Toplumu (IAS), Global Sağlık ve İnsan
Hakları Enstitüsü (GIHHR) ve Sağlık Bakanlığı iş birliğiyle "HIV Virüsü üzerine 2. Üst Düzey
Danışma Toplantısı" düzenlenmiştir.
MERS-CoV Hastalığı “Sağlık Çalışanları Bilgi Notu” ve “Halka Yönelik Bilgi Notu”
güncellenerek Hac ve Umre’ye gidecek kişilere yönelik eğitimlerde kullanılmak üzere Halk
Sağlığı Müdürlükleri’ne gönderilmiştir. Halka yönelik broşürler hazırlanarak THSK internet
sitesinde yayımlanmış ve Hac ve Umre’ye gidecek kişilere dağıtılması sağlanmıştır. MERSCoV Hastalığı sürveyansına devam edilmiştir.
İnfluenza Benzeri Hastalık (ILI) 17 ilde 180 aile hekimi tarafından ve Ağır Akut Solunum Yolu
Enfeksiyonları (SARI) Sürveyansı 5 ilde belirlenmiş
merkezlerde
yürütülmüştür.
ILI
sürveyansı sonuçları haftalık olarak raporlanarak THSK internet sitesinde yayımlanmıştır.
20
Halkı bilgilendirmeye yönelik olarak grip broşürleri ve afişler ile 2 kamu spotu ve hamilelik te
grip aşısı içerikli afişler geliştirilmiş, THSK internet sitesinde yayımlanmıştır. Halk Sağlığı
Müdürlükleri tarafından afiş ve broşürlerin çoğaltılarak halkı bilgilendirmek üzere kullanılma s ı
istenmiştir.
2015-2016 grip sezonunda Ocak ayından itibaren influenza şüphesi nedeni ile hastaneye yatışı
yapılan tüm hastalar ve influenza ilişkili ölümler günlük olarak takip edilmiştir.
Gribe yönelik alınan önlemler gözden geçirilmiş ve antiviral ilaçların tüm sağlık kurum ve
kuruluşlarında yatan ve ayaktan hastaların kullanımına hazır bir şekilde bulundurulma s ı
sağlanmıştır.
2016-2017 influenza sezonunda kullanılmak üzere virüs numune alma ve taşıma besiyeri alımı
için ihale süreci başlatılmıştır. İnfluenza Genelgesi güncelleme çalışmalarına devam edilmiştir.
Avian influenzaya yönelik alınan önlemler gözden geçirilmiş ve kanatlıların göç döneminde,
sağlık personeli, Avian influenza hakkında tekrar bilgilendirilmiştir. Avian influenza genelge
taslağı güncelleme çalışmaları yürütülmüştür.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından lepra hastaları için hibe edilen anti-lepra ilaçlar ı
DSÖ’den temin edilmiştir.
Meningokoksik menenjit sürveyansı kapsamında illerden gelen bildirimlerle meningok s ik
menenjit
vakalarının
takibi
yapılmıştır.
Meningokoksik
Menenjit
Saha
Rehberinin
güncellenmesi ve sürveyans programındaki eksik noktaların giderilmesi için çalışma lara
başlanmıştır.
Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı Kapsamında konaklama birimleri ve yataklı tedavi
kurumlarında sürveyans çalışmalarının uygulanması takip edilmiş, Lejyoner Hastalığı Kontrol
Programı Rehberinin basım çalışmaları yürütülmüş ve Çevre Sağlığı ve Bulaşıcı Hastalık lar
Şube Müdürlüğü düzeyinde eğitim verilmiştir.
ELDSNet’ten bildirilen seyahat ilişkili Lejyoner hastalığı vakaların ilgili olduğu konaklama
birimlerinde çevresel sürveyans çalışmalarının yapılması sağlanmıştır.
Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele Genelgesi ve rehberi hazırlanması çalışmaları yürütülmüştür.
Okullarda
el
hijyeni
konusunda
öğrencilerin,
ailelerin
ve
okul
çalışanlar ının
bilinçlendirilmesine yönelik eğitim materyalleri hazırlanmak amacıyla MEB ve Sağlığın
21
Geliştirilmesi Daire Başkanlığı ile birlikte anaokulu ve ilkokul öğrencilerine yönelik eğitim
videoları hazırlanmaktadır.
Gıdaların uygun koşullarda saklanması, kişisel hijyen ve kolera hastalığı konularında eğitim
(afiş ve broşür) materyalleri hazırlanmış, basımı yapılmış ve THSK internet sitesinde
yayımlanmıştır.
Akut Barsak Enfeksiyonu sürveyansı kapsamında ilk altı aylık dönem için su ve besin kaynaklı
salgınların takibi ve salgınların düzenli olarak raporlanması sağlanmaktadır.
Salgın tespiti ve raporlanması konusunda bulaşıcı hastalıklar şube müdürleri ve personeline
yönelik eğitim düzenlenmiştir.
Referans laboratuvarı tarafından doğrulanmış olan Hemolitik Üremik Sendrom (HÜS) ve
HÜS’e eşlik eden Enterohemorajik Escherichia coli (EHEC) vaka sayılarının takibi yapılmıştır.
Erken Uyarı Cevap Sistemi içerisinde 2016 yılı ilk altı ayında yurtiçi ve yurtdışı kaynaklı 1.622
halk sağlığı olayı tespit edilmiş ve takibi yapılmıştır. Yöneticilere halk sağlığı tehditleri günlük
ve haftalık olarak raporlanarak Risk tipine göre değerlendirme yapılarak müdahaleler gözden
geçirilmiştir. Hastanelerin günlük olarak Temel Sağlık İstatistik Modülünde yer alan Akut
Barsak Enfeksiyonu verileri hızlı sinyal tespit programı aracılığı ile günlük takip edilmiş,
uyarılara yönelik çalışmalar koordineli olarak yürütülmüştür. Üç yıllık ABE verileri analiz
edilmiş, rapor hazırlanmıştır. Ülke genelinde akut bağırsak enfeksiyonlarının takibinde
kullanılmak üzere “Akut Gastroenterit Olay/Hastalık Bilgi Formu” form geliştirilerek, 81 ilde
erken uyarı hizmetlerini yürüten personele tanıtılmış, eğitimleri tamamlanmıştır. Önümüzd ek i
dönemde izleme alınacak Sendromik surveyans grupları oluşturulmuştur.
Ulusal düzeyde mantar zehirlenmeleri için eşik değerleri belirlenerek takibine başlanmıştır.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Sağlık Stratejik Eylem Programı (SHPA) 2014-23 kapsamında
"Hastalıkların Kontrolü ve Önlenmesi" konusunda "Erken Uyarı ve Yanıt Sistemi" ile ilgili
anket hazırlanmıştır.
2016’nın ilk yarısında, 2014 ve 2015 yıllarında Saha Epidemiyolojisi birimine eğitime alınan
kursiyerlerin eğitimlerine devam edilmiştir. Saha Epidemiyolojisi Eğitim Programı kapsamında
yapılan sürveyans değerlendirme raporları ve salgın raporları basılı hale getirilmiş ve Kurum
Başkanlığına sunulmuştur.
22
Uygulamalı Epidemiyoloji Eğitimi yapılmış ve 78 sağlık personelinin salgın incele me,
sürveyans, bilgisayar kullanımı, sürveyans verisi ve salgın inceleme veri analizi konularında
bilgi ve becerileri artırılmıştır.
69. Verem Eğitimi ve Propaganda Haftası kapsamında (03-09 Ocak 2016) Basın Bildir is i
yayımlanmıştır. Hafta kapsamında illerin kullanacakları afiş ve broşürlerin basımı ve dağıtımı
tamamlanmıştır.
sığınmacıları
Ayrıca,
Tüberküloz
bilgilendirmek
(verem)
ve farkındalık
hastalığı
konusunda
Suriye’den
gelen
oluşturmak
amacıyla
kullanılmak
üzere
Başkanlığımızca hazırlanan tüberküloz konulu afiş ve broşürün Arapçaya çevrilmesi ve basımı
sağlanarak illere dağıtılmıştır. Ayrıca, Anti Tüberküloz İlaç temini sağlanmıştır.
TNF-Alfa Blokörü Kullananlarda
Tüberküloza Yaklaşım Çalıştayı 11-12 Şubat 2016
tarihlerinde 24 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir.
Sağlık
Çalışanları
ve
Hekimlere
Yönelik
Verem
Savaşı
Sertifikalı
Eğitimle r i
Tüberküloz Bilimsel Kurul Toplantısı 17 Mayıs 2016 tarihinde 15 üyenin katılımıyla
gerçekleştirilmiştir. Tüberküloz Saha Timleri Oryantasyon Eğitimi 19-25 Haziran 2016
tarihlerinde gerçekleştirilmiştir. Tüberküloz tanısı alan hastalara verem konusunda daha
ayrıntılı ve kapsamlı bilgi verilebilmesi için “Verem (Tüberküloz) Hastaları ile Hasta
Yakınlarını Bilgilendirme Rehberi ve Veremli Hastalarının Hak ve Sorumlulukları Rehberi”nin
basım ve dağıtım çalışmaları tamamlanmıştır.
Tüberkülozla ilgili faaliyet gösteren tüm kamu, üniversite ve özel sağlık kurum ve kuruluşlar ına
ait laboratuvarların mevcut durum bilgileri, 2016 yılında yapılan anket çalışması ile
güncellenmiştir. Tüberküloz kontrol hizmetleri ile ilgili istatistiksel verilerin bulund uğu
“Türkiye'de Verem Savaşı 2015 Raporu” hazırlık çalışmaları yürütülmektedir.
Sıtma sürveyans çalışmaları kapsamında 2016 yılı ilk altı ay içerisinde sıtma tanısı alan 79
yurtdışı sıtma vakasının tedavi, filyasyon ve takipleri yapılmıştır. Ayrıca yurtdışı kaynaklı
vakalardan yerli bulaşın yeniden başlamasının önüne geçilmesini sağlamak amacıyla; sıtma
vakası tespiti halinde ev halkından, işyeri arkadaşlarından, sıtma endemik bölgeye beraber
seyahat ettiği kişilerden
ve gerekli durumlarda
komşularından
kan yayması alınarak
değerlendirilmiştir.
Ülkemizde tespit edilen sıtma ve leishmaniasis vakalarının tedavilerinde kullanılmak üzere
tedavi ilaçlarının temin sürecine başlanmıştır.
23
Leishmaniasis programı çerçevesinde vakaların erken tespit edilerek tedavilerinin yapılmas ını
sağlamak amacıyla yürütülen sürveyans ve tarama çalışmaları kapsamında 2016 ilk altı ayında
833’ü vatandaşımızda ve 593’ü yabancı uyrukluda olmak üzere tespit edilen toplam 1.426
kutanöz leishmaniasis (Şark çıbanı) vakası ile 12’si vatandaşımızda ve 10’u yabancı uyrukluda
olmak üzere tespit edilen toplam 22 visseral leishmaniasis (Kala-azar) vakasının tedavi,
filyasyon ve takipleri yapılmıştır.
Suriyeli misafirler için yürütülen sıtma ve kutanöz leishmaniasise yönelik sürveyans ve tarama
çalışmaları kapsamında Barınma Merkezi bulunan illerde (Adana, Adıyaman, Gaziantep,
Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Mardin, Osmaniye ve Şanlıurfa) 2016 ilk altı ayında
9.946 kan yayması sıtma açısından değerlendirilmiş olup vaka tespit edilmemiştir. Suriye li
misafirlerde 2016 ilk altı ayında tespit edilen 280 kutanöz leishmaniasis vakasının tanı, tedavi
ve takipleri yapılmıştır.
İllerde yürütülen sıtma hizmetlerinin standartlarının belirlenmesi amacıyla; sıtma sürveyans ve
önleme çalışmaları, tanı ve laboratuvar hizmetleri, tedavi ve vaka yönetimi ile vektör kontrol
çalışmalarının esaslarını tanımlayan 2016/2 sayılı “Sıtma Hastalığı ile Mücadele Hizmetler inin
Yürütülmesi Genelgesi” yayımlanmıştır.
Etkili ve verimli vektör mücadelesi yapılabilmesi amacıyla Halk Sağlığı Müdürlükler inin
talepleri doğrultusunda biyosidal ürünlerin uygulanmasında kullanılacak makine ve cihazla r ın
satın alma işlemleri tamamlanmış, sevki tamamlanarak kullanılmaya başlanmıştır. 52 ilimizde
vektör mücadelesi aktif olarak yürütülmekte ve hastalık taşıma potansiyeli olan sivrisinekler ve
kum sineklerine yönelik mücadele çalışmaları yönetilmektedir.
Kuduz Hastalığının kontrolü amacıyla; Kuduz Saha Rehberi, broşürü, kuduz aşı takip kartı,
kuduz riskli temas profilaksi algoritması, kuduz afişi dağıtımı yapılmıştır.
Kuduz Riskli Temas sonrası takibinin sağlıklı yapılabilmesi amacıyla oluşturulan Kuduz Takip
Sistemi ile ilgili akış şeması ile USVS ve SKRS değişiklikleri oluşturularak Sağlık Bilgi
Sistemleri Genel Müdürlüğü ve Halk Sağlığı Bilgi Sistemlerine gönderilmiştir.
Hayvan Kuduz Mihrakları takibi yapılarak
mihrak
son 6 aylık zaman içerisinde
illere 107
bildirimi yapılmıştır. Ayrıca kuduz riskli temasa maruz kalan kişilere uygula na n
profilaksi takvimleri takibi yapılmıştır.
Kuduz riskli temasa maruz kalan kişilere uygulanan profilaksi yaklaşımlarının Kuduz Saha
Rehberindeki kategorizasyona uygun olup olmadığı ve hatalı uygulamaların düzeltilme s i
24
sağlanmıştır. Kuduz ve Kuduz riskli temasa yönelik sağlık personeli eğitiminin USES
üzerinden gerçekleştirilmesi ile ilgili senaryo hazırlıkları yapılarak entegrasyon aşamasına
geçilmiştir.
Kist Hidatik Hastalığının kontrolüne yönelik taslak eylem planı hazırlanmış, ilgili kurumlar la
(Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı; İçişleri Bakanlığı) paylaşılmıştır.
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Hastalığına yönelik olarak, 7 Ocak 2016 tarihinde
KKKA Bilim Kurulu Toplantısı yapılmıştır. Sağlık personeli, okul, muhtar ve din görevlile r i
ve toplu halk eğitimleri yapılmıştır.
Ebola Hastalığı Bilim Kurulu toplanarak “Ebola Virüs Hastalığı Vaka Yönetim Rehberi”
güncellenmiştir.
Zika Virüs Hastalığı (ZVH) ile ilgili bilim kurulu oluşturulmuş, ZVH bilgilendirme notu ve
vaka yönetim rehberi hazırlanmıştır.
10 Haziran 2016 tarihinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na bağlı Etlik Veteriner
Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile “Leptospirozun Referans Laboratuvar
Yöntemleri ile Teşhisine Yönelik Hizmet Alımı Protokolü” imzalanarak yürürlüğe girmiştir.
Hastalık kontrol programlarımıza esas oluşturmak için; “Aedes aegypti ve aedes albopictus’ un
Karadeniz bölgesindeki dağılımlarının belirlenmesi ve arbovirüs varlığının araştırılma s ı
projesi” planlanmış ve çalışma başlatılmıştır.
Zoonotik ve Vektörel Hastalıkların 2015 yılı verileri tamamlanmış, veriler kontrol edilip
değerlendirildikten sonra tabloları, grafikleri ve haritaları hazırlanarak kullanıcıların hizmetine
sunulmuştur.
Vektör mücadelesi ile ilgili olarak, Dünya Hayvan Teşkilatı (OİE)’na “İnsanlarda Zoonoz
Hastalıklar” tablosu oluşturularak gönderilmiştir.
İzmir Halk Sağlığı Lab. ve İstanbul Deri Tenasül Hastalıkları Hastanesi ile karşılıklı LAK
(Laboratuvarlar Arası Karşılaştırma) çalışmaları planlanmış, 2016 yılı içinde ve sonraki yıllarda
düzenli bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlanacaktır.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi ile Gebelikte difteri –tetanoz-aselüler boğmaca aşısı ile aşılanmış
annelerin kanında ve bebeklerinin kordon kanında boğmaca antikor düzeyleri çalışma s ı
25
GATA ile “İki haftadan uzun süren öksürüğü olan 18 yaş üstü yetişkinlerde Kültür, Gerçek
Zamanlı Polimeraz Zincir Reaksiyonu ve Seroloji ile Bordetella Pertussis enfeksiyonunun
araştırılması”çalışması
GATA ile Tularemili
olgularda
serum kemerin
düzeylerinin araştırılması çalışması yürütülmüştür.
Aspergillus spp. Fusarium spp. ve diğer küf kökenlerinin Bruker Matrix-Assisted Laser
Desorption–Ionization Time-of-Flight Mass Spectrometry (MALDI-TOF MS) yöntemiyle
saptanmasına yönelik
ARGE çalışmaları ile Candida ve öncelikle Cryptococcus spp.
Trichosporon spp. gibi Candida dışı maya kökenleri için Bruker Matrix-Assisted Laser
Desorption–Ionization Time-of-Flight Mass Spectrometry (MALDI-TOF MS) yöntemiyle
saptanmasına yönelik ARGE çalışmaları yapılarak laboratuvarda rutin olarak çalışma ya
başlanmıştır.Uluslararası bilimsel kongre, sempozyum ve panellerde posterler sunulmuş, sözlü
bildiriler yayınlanmıştır.
Mart 2016’da 1001 - Bılımsel Ve Teknolojık Arastırma Projelerını Destekleme Programı
çerçevesinde “Klinik önemi olan insan patojeni küflerin hızlı ve güvenilir tür tayini için HRM
Tabanlı MLSA yönteminin geliştirilmesi” başlıklı proje önerisi TUBİTAK’ a sunulmuştur.
ISO 15189 akreditasyon kapsamında yürüttüğü çalışmalarda Minimum inhibitor konsantrasyo n
antifungal duyarlılık test parametrelerine yönelik akredite olmuştur. Cryptococcus neoforma ns
lateks aglitünasyon testinden kapsam genişletmeye başvurulmuştur.
Laboratuvarların DKD Programlarına katılımı sağlanmıştır, sağlanmaya devam edilecektir.
Ulusal Mikoloji Referans Laboratuvarının 2016 yılı için katılım sağlanan DKK programları şu
şekildedir: ( Başarı oranı: %80-100’dür.)
1-Mikroskopi (Fungal Smear FSM)/ College of American Pathologists (CAP)/ Yılda 1 kez (2
çevrim)
2- Kültür ve Mikroskopi (Mycology F)/ College of American Pathologists (CAP)/ Yılda 1 kez
(3 çevrim)
3- Kültür ve Mikroskopi (Yeast F1)/ College of American Pathologists (CAP)/ Yılda 1 kez (3
çevrim)
26
Ocak-Haziran 2016 tarihleri arasındaki test sayıları aşağıdadır.
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
Gaita kültürü
34
19
31
24
70
38
216
EHEC Kültürü
4
3
1
4
13
7
32
Yersinia
enterocolitica
kültürü
-
5
4
2
2
5
18
Listeria kültürü
1
-
1
-
-
-
2
18
22
18
9
15
7
89
18
22
18
-
-
-
58
18
22
18
-
-
-
58
13
16
1
1
6
3
40
51
99
8
5
6
30
199
51
34
75
3
33
42
238
32
-
9
-
9
-
50
PCR mültipleks
49
130
136
27
167
190
699
PCR monopleks
94
68
332
112
236
421
1.263
PFGE
22
23
22
-
-
15
82
1
3
1
4
4
3
16
8
12
10
4
8
23
65
6
27
23
17
18
9
100
420
505
708
212
587
793
3225
TEST ADI
C. difficile
kültürü
C. difficile toksin
AB ELISA
C. difficile GDH
ELISA
EHEC ELISA
Suş doğrulama ve
serotiplendirme
Antimikrobiyal
duyarlılık testi
(Kirby-Bauer
disk difüzyon)
Antimikrobiyal
duyarlılık testi
(Gradiyent strip
yöntemi)
Difteri Antikoru
Hücre Kültürü
Nötralizasyon T.
Doku Kültüründe
İn vitro
Verotoksin
Testleri
Clostridium
difficile Toksin B
TOPLAM
MAYIS HAZİRAN
TOPLAM
27
26-29 Nisan 2016 tarihleri arasında Halk Sağlığı Laboratuvarları, Eğitim ve Araştırma
Hastaneleri ve çeşitli üniversite hastanelerinden gelen 15 mikrobiyoloji uzmanına gıda ve su
kaynaklı enfeksiyon etkenleri uygulamalı eğitimi verilmiştir.
Ulusal Enterik Patojenler Laboratuvar Sürveyans Ağı (UEPLA) kapsamında yürütüle n
çalışmalara devam edilmiştir.
ÇALIŞILAN SUŞ SAYISI
25
54
24
231
292
396
1.022
AY
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
TOPLAM
Ocak-Haziran 2016 Tarihleri Arasında Doğrulanan Suşların
Etkenlere Göre Dağılımı
1
96
123
803
Salmonella
Campylobacter
Shigella
VTEC
2016 yılının ilk altı ayında toplam 1.022 suşun serogruplandırma, serotiplendirme ve
antimikrobiyal duyarlılık çalışmaları yapılmıştır. Toplam 1.408 suşun verileri web tabanlı
sisteme girilmiştir.
2015 yılı verilerinin istatistiksel açıdan çalışmalarına başlanmış olup, 2016 yılı Kasım ayında
sonlandırılması planlanmaktadır.
UEPLA’ya
üye
serogruplandırılması,
laboratuvarlar
için
serotiplendirilmesi
Salmonella
ve
ve antimikrobiyal
Shigella’nın
identifikasyo nu,
duyarlılıkların
belirlenme s i
amacıyla Dış Kalite Değerlendirme (DKD) Programı düzenlenmiştir. DKD programında,
katılımcı laboratuvarlara üç adet Salmonella, üç adet Shigella, bir adet bilinmeyen suş ve bir
adet Escherichia coli ATCC 25922 suşu gönderilmiştir. Katılımcı laboratuvarların test sonuçlar ı
28
24 Haziran 2016 tarihinde toplanmış olup, sonuçların değerlendirme çalışmaları yapılmaktad ır.
Katılımcı
laboratuvarlardan
tamamlandıktan
gelen
sonuçların
sonra genel sonuçlar
tümü
incelenip
istatistiksel
ueplanetwork.thsk.gov.tr adresinde
analizle r i
rapor olarak
yayınlanacak ve ayrıca her laboratuvarın sonucu kendisine gönderilecektir.
Ulusal Solunum Yolu Patojenleri Referans Laboratuvarı’nda 2016 yılının ilk altı ayında
boğmaca için 324 nazofarinks örneği; difteri için 516 tonsillofarinks örneği; Lejyoner hastalığı
için 13 solunum yolu örneği, 70 üriner antijen, 4 serum örneği; Legionella araştırması için 172
çevresel örnek; invaziv bakteriyel hastalıklar için 43 klinik örnek incelenmiştir. 2016 yılının
ilk altı ayı incelemeye alınan toplam test sayısı 1.382’dir.
Analiz
Sayı
Boğmaca kültürü
324
Boğmaca laboratuvar yapımı PCR
19
Boğmaca Real Time PCR
19
Boğmaca identifikasyon paneli
2
Difteri kültürü
516
Difteri identifikasyon paneli
167
Difteri laboratuvar yapımı PCR
4
Legionella klinik örnek kültürü
13
Legionella PCR
14
Legionella üriner antijen tespiti
70
N.meningitidis antijenik tiplendirme
1
Meningokok kültürü
3
H.influenzae antijenik tiplendirme
1
S.pneumoniae spesifik antijenin immunokromatografik yöntemle tespiti
12
S.pneumoniae kapsuler serotiplendirme
7
Antibiyotik duyarlılık testi
28
BOS'da lateks aglütinasyon ile hızlı antijen tespiti
19
Legionella su kültürü
172
Legionella pneumophila SG1-6 IgG IFA
4
Legionella sp IgG IFA
4
Legionella pneumophila IgM IFA
4
Toplam test sayısı
1382
29
İnvaziv bakteriyel etkenlerin tanımlanması ve serotiplendirilmesine yönelik tür spesifik ve
serotip spesifik gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu yöntemi geliştirilmiştir.
“Legionella bakterilerinin spesifik gen prob teknolojisiyle hızlı, kantitatif ve spesifik
saptanması” çalışmaları devam etmektedir.
Ülkemizde invaziv bakteriyel etkenlere yönelik laboratuvar tanı kapasitelerinin artırılması ve
laboratuvarlararası tanı standardizasyonunun sağlanması amacıyla Mikrobiyoloji Referans
Laboratuvarları Daire Başkanlığı Ulusal Solunum Yolu Patojenleri Referans Laboratuvar ı
tarafından
“İnvaziv
Bakteriyel
Etkenlerin
Tanımlanması:
Laboratuvarlararası
Tanı
Standardizasyonu başlıklı uygulamalı spesifik laboratuvar eğitimi 31 Mayıs - 3 Haziran 2016
tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Daire Başkanlığı
koordinasyonunda 28 Mart - 1 Nisan 2016 tarihleri arasında Antalya’da gerçekleştir ile n
"Bulasıcı Hastalıklar Sürveyans Eğitimi"nde Halk Sağlığı Müdürlüğü temsilcilerine "Lejyoner
Hastalığı Kontrol Programı: Sürveyansta Laboratuvarın Önemi" konusunda eğitim verilmiştir.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Bulaşıcı Hastalıklar Kontrol Programları Daire Başkanlığı ve
Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Başkan Yardımcılığı koordinasyonunda 11 Mayıs 2016
tarihinde İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğünde, İstanbul, Amasya ve Kahramanmaraş Halk
Sağlığı Merkezlerinin temsilcilerine “Akut üst solunum yolu enfeksiyonlu olgularda Grup A
streptokok hızlı antijen testlerinin uygulanması”na yönelik eğitim verilmiştir.
Ulusal Solunum Yolu Patojenleri Referans Laboratuvarı ve GATA Enfeksiyon Hastalık la r ı
Anabilim Dalı işbirliğinde
boğmaca şüpheli enfeksiyonlarda
kültür,
polimeraz zincir
reaksiyonu ve serolojik yöntemlerin tanı değerinin araştırılmasına yönelik bir çalışma devam
etmektedir. Ayrıca, Ulusal Solunum Yolu Patojenleri Referans Laboratuvarı ve Dr. Sami Ulus
Çocuk Hastalıkları Hastanesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı işbirliğinde üst
solunum
yolu
enfeksiyonu
olan
bireylerde
toksijenik
Corynebacterium
diphther ia,
Corynebacterium ulcerans ve Corynebacterium pseudotuberculosis varlığının araştırılma s ı
konulu çalışma yürütülmüştür. Sonuçlar değerlendirme aşamasındadır.
“Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı Rehberi” oluşturulmuştur.
“Aşı
ile
Önlenebilir
İnvaziv
Bakteriyel
Hastalıklar
Sürveyansı”nın
alt
yapısının
oluşturulmasına yönelik genelge ve rehber hazırlanmıştır.
Ulusal Lejyoner Hastalığı Laboratuvar Ağı (ULLA) kurulmuştur.
30
Legionella spesifik laboratuvar eğitimlerinde kazanılan bilgi ve tecrübenin pekiştirilmesi ve
eğitimin
etkinliğinin
değerlendirilmesi
amacıyla
eğitimlere
katılan
21 Halk
Sağlığı
Laboratuvarına, Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı Ulusal Solunum
Yolu Patojenleri Refereans Laboratuvarı tarafından 21 Ocak 2015 - 15 Şubat 2016 tarihle r i
arasında Legionella Dış Kalite Değerlendirme Programı (DKDP) uygulanmıştır. Bu kapsamda
ilgili laboratuvarlara üçer adet su simulasyon örneği gönderilmiş ve söz konusu örneklerde
Legionella bakterilerinin kültür ile tanımlanması, sero gruplandırılması ve tespit edilen koloni
sayısının
bildirilmesi istenmiştir.
Legionella DKDP kapsamında örnek gönderilen
21
laboratuvarın 19’u örnekleri incelemiş ve inceleme sonucunu göndermiştir. Başarı yüzdeler ine
göre katılımcı laboratuvarların performansları değerlendirildiğinde; ≥%85: başarılı sonuç,
%70-84: geliştirilmesi gereken sonuç, <%70 ise yetersiz sonuç olarak sınıflandırılmıştır. Bu
kapsamda katılımcı laboratuvarların 17’sinin performansı %100 olup başarılı sonuç olarak
yorumlanmıştır. Performansı %73.3 olan laboratuvarın sonucu ise geliştirilmesi gereken sonuç,
performansı %66.7 olan laboratuvarın sonucu ise şu an için yetersiz sonuç kategorisinde
değerlendirilmiştir.
Ulusal Solunum Yolu Patojenleri Referans Laboratuvarının 2016 yılının ilk altı ayında dahil
olduğu dış kalite değerlendirme programları aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
DKD Programının Adı
Çevrim Sayısı
NEQAS Legionella üriner antijen
1
CAP Legionella üriner antijen ve S.pneumoniae üriner antijen
1
QCMD Bordetella PCR
1
INSTAND Bordetella PCR
1
INSTAND Legionella PCR
1
Public Health England (PHE) Legionella isolation from water
samples
4
Ülke genelinde “Ulusal Antimikrobiyal Direnç Sürveyansı”na dahil olan laboratuvarlara 2016
Ocak ayından itibaren 28 laboratuvar daha eklenerek sayı 77’den 105’e çıkarılmıştır.
23-25 Şubat 2016, Kopenhag DSÖ, Antimikrobiyal Direnç Laboratuvarları için LQSI Mentor
Eğitimi’ne bir uzmanımız katılım sağlamıştır.
31
30 Mart 03 Nisan 2016, HİKON Kongresi’ne “Kalite İyileştirme Programlarının İnfeksiyo n
Kontrolüne Etkisi” başlıklı sunum ile katılım sağlanmıştır.
01-03 Nisan 2016 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleştirilen “12. Antimikrobik Kemoterapi
Günleri: Laboratuvar Uygulamaları ve Yenilikler” Sempozyumuna
“Karbapenem Dirençli
K.pneumoniae ve E.coli izolatlarında Farklı Antibiyotik
Kombinasyonlarında
Sinerjistik
Acinetobacter
Etkinliğin
Araştırılması” ve “Çoğul Dirençli
Pseudomonas aeruginosa
İzolatlarında
Farklı Antibiyotik
İn-Vitro
baumannii
Kombinasyonlarının
ve
İn-Vitro
Sinerjistik Etkinliği” başlıklı iki poster ile katılım sağlanmıştır.
09-12 Nisan 2016 tarihlerinde Hollanda’da yapılan 26.Avrupa Klinik Mikrobiyoloji ve
Bulaşıcı Hastalıklar Kongresi (ECCMID) sırasında gerçekleştirilen, Dünya Sağlık Örgütü
(DSÖ) Avrupa Ofisi tarafından yürütülen ve ülkemizin dahil olduğu “Orta Asya ve Doğu
Avrupa Antimikrobiyal Direnç Sürveyansı (CAESAR) Ağı” Toplantısına katılım sağlanmıştır.
UAMDSS kapsamında sürveyansa yeni dahil edilecek merkezlere UAMDSS’yi tanıtmak,
önceki katılımcılarla birlikte tanışmayı sağlamak, sürveyans yıllık verilerini ve gelişme le r i
paylaşmak amacıyla 02-03 Haziran 2016 tarihlerinde 65 katılımcı ile UAMDSS Toplantıs ı
03 Haziran 2016, Ankara TÜBA-İnsan ve Hayvan Sağlığında Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve
Antibiyotik Dirençlilik Sempozyumuna , “İnsan Sağlığında Antibiyotik Kullanımı İle İlgili
Mevcut Uygulamalar” sunumu ile katılım sağlanmıştır.
13-15 Temmuz 2016, Roma-İtalya. EUROMED Projesi kapanış toplantısında “National AMR
Avtion Plan, Turkey” sunumu yapılmıştır.
UAMDS laboratuvarı; aylık 2 örnek içeren UK NEQAS Mikrobiyoloji-Antimikrobiyal Direnç
Paneli üyesi olarak Nisan 2016’da itibaren gönderilen izolatlar çalışılmaktadır.
DSÖ tarafından CAESAR kapsamında 6 izolat ile yürütülen UK-NEQAS DKD Programlar ına
sürveyans katılımcı labortuvarları ile birlikte katılım sağlanmakta olup çalışma Eylül ayında
uygulanacaktır.
Akılcı Antibiyotik Kullanımı AMD Stratejik Eylem Planı, (2016-2021) kapsamında taslağı
hazırlanmış olan eylem planının tamamlanması ve mevzuatının hazırlanması için paydaşlar ile
toplantılar yapılmıştır. Eylem Planının mevzuatı ile birlikte yıl sonunda yayımlanma s ı
planlanmaktadır.
32
Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı Test Sayıları;
ARB sayısı: 692
Kültür sayısı: Sıvı kültür (662) - Katı Kültür (662)
MTB/TDM tür ayrımı: 396
Real time PCR sayısı: 645
Birinci seçenek İDT sayısı:180
İkinci seçenek İDT sayısı: 343
İGST: 712
Hızlı Direnç (birinci seçenek): 980
Hızlı Direnç (ikinci seçenek): 189
Moleküler TDM tür ayrımı: 341
Moleküler MTBC tür ayrımı: 22
Laboratuvar Sürveyans Ağı (TULSA ) Eğitimi değerlendirme toplantısı yapılmıştır. 12-15
Nisan 2016 tarihinde 17 katılımcı teknik personele (Üniversite Hastanesi, Eğitim Araştırma
Hastanesi, Halk sağlığı tüberküloz laboratuvar çalışanları) eğitim verilmiştir.
Ulusal Tüberküloz Tanı Rehberi Revizyon Çalıştayı yapılmıştır.
YERİNDE DEĞERLENDİRME ZİYARETLERİ
23 farklı ilde 34 Düzey III ve Düzey II tüberküloz laboratuvarının yerinde değerlendir me
ziyareti gerçekleştirilmiştir;
Eskişehir Halk Sağlığı Laboratuvarı 20.01.2016 tarihinde,
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji Laboratuvarı
05.02.2016 tarihinde,
Kocaeli Halk Sağlığı Laboratuvarı 29.06.2016 tarihinde,
Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Mikrobiyoloji Laboratuvarı
Prof. Dr. Türkan Akyol Göğüs Hastalıkları Hastanesi 03.02.2016 tarihinde,
33
Bursa Dernek VSD 03.02.2016 tarihinde,
Afyon Halk Sağlığı Laboratuvarı 22.02.2016 tarihinde,
Konya Halk Sağlığı Laboratuvarı 04.03.2016 tarihinde,
Kütahya Halk Sağlığı Laboratuvarı 10.03.2016 tarihinde,
Kütahya EAH 10.03.2016 tarihinde,
Yozgat Halk Sağlığı Laboratuvarı 11.03.2016 tarihinde,
Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı 14.03.2016,
Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı 04.03.2016 tarihinde,
Manisa Devlet Hastanesi 15.03.2016 tarihinde,
Hatay Halk Sağlığı Laboratuvarı 16.03.2016 tarihinde,
Mustafa Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı 17.03.2016 tarihinde,
Osmaniye Halk Sağlığı Laboratuvarı 18.03.2016 tarihinde,
Ankalab 23.03.2016 tarihinde,
Katip Çelebi Üniveristesi Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi 23.03.2016 tarihinde,
Dr Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi EAH 24.03.2016 tarihinde,
Çorum Göğüs Hastalıkları Hastanesi 13.04.2016 tarihinde,
Çorum Bölge Tüberküloz Laboratuvarı
Gaziantep Halk Sağlığı Laboratuvarı
Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi
Karabük Halk Sağlığı Laboratuvarı
Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı
31.03.2016,
GATA Tıp Fakültesi 15.04.2016 tarihinde,
Tekirdağ Halk Sağlığı Laboratuvarı 29.04.2016 tarihinde,
34
Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi 09.05.2016 tarihinde,
Adıyaman VSD
Samsun Halk Sağlığı Laboratuvarı 05.05.2016 tarihinde,
Zonguldak GHH 26.04.2016 tarihinde,
Zonguldak BTL 26.04.2016 tarihinde,
Afyon Halk Sağlığı Laboratuvarı 18.04.2016 tarihinde ziyaret edilmiştir.
“Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans Ağı” (TULSA) çalışmaları başlatılmıştır.
2016 ilk altı ayında 4.568 izolat verisi elde edilmiştir. Veriler yıllık olarak DSÖ ile
paylaşılmaktadır. TULSA ile ilk kez ulusal direnç verisi Global TB Report’ta yayınlanmıştır.
2016 ilk yarısında DKD’ye başvuruların alınması ve DKD için gönderilecek materyalle r in
hazırlanması çalışması başlatılmıştır.
Ulusal Tüberküloz laboratuvar Sürveyansı Ağı ( TULSA) Projesi devam etmektedir.
N/O Donör Atomlu
Ferrosenil Siklotetrafosfazen
Türevlerinin
Klasik ve Mikrodalga
Yöntemleri ile Sentezi, Stereojenik, Termal ve Elektrokimyasal Özelliklerinin Belirlenme s i,
Antitüberküloz ve Sitotoksik Aktivitelerinin İncelenmesi projesi için gerekli alımlara
başlanmıştır.
Klinik önemi olan tüberküloz dışı mikobakterilerde duyarlılık testlerinin araştırılması projesiBAP
projesi
kapsamında
laboratuvar
çalışmaları
tamamlanmış
olup,
sonuçlar
değerlendirilmektedir.
Ulusal Viroloji Laboratuvarı Test Sayıları
Arbovirus
1.575
Döküntülü hastalıklar
2.181
İnfluenza
21.066
Viral gastroenteritler
Toplam
862
25.684
35
"İnfluenza
Surveyansı
Kapsamında
Laboratuvar
Kapasitesinin
Genişletilmesi"
eğitimi
Kızamık/Kızamıkçık Sürveyansı çalışmaları kapsamında 7 bölge laboratuvarında 1592 hasta
örneğinde 2949 test çalışılmıştır. 39 örnekte kızamık IgM pozitif (Aşıya bağlı pozitiflik ler
dahil) 31 örnekte Rubella IgM pozitif (Aşıya bağlı pozitiflikler dahil) saptanmıştır. 63 kızamık
PCR testi çalışılmış, 7 tane pozitif örnekten 2’sinde D8 genotipi saptanmıştır.
1 tane Rubella PCR pozitifliği saptanmış olup genotiplendirme aşamasındadır.
AFP sürveyansı kapsamında Ankara lab da 540 hastaya ait 787 örnek çalışılmıştır. Bu hastaların
50’sinde nonpolio enterovirüs, 19 sabin tip polio virüs (2’sinde PT1, 2’sinde PT2, 8’inde PT3,
1’inde PT1+PT2, 3’ünde PT1+PT3, 2’sinde PT1+PT2+PT3) saptanmıştır. İzmir Lab da 68
hastaya ait 121 örnek çalışılmış, bunların 4’ünde nonpolio enterovirüs tespit edilmiştir.
İnfluenza; Beş bölge laboratuvarının katılımıyla başlatılan ILI ve SARI sürveyansı kapsamında
Adana Bölge HSL; 4581 SARI, 265 ILI
Samsun Bölge HSL; 1222 SARI, 1295 ILI
Erzurum Bölge HSL; 1248 SARI, 221 ILI
İstanbul Bölge HSL; 3092 SARI, 342 ILI
Ankara Bölge HSL; 5003 SARI, 1513 ILI
Olmak üzere toplamda 15146 SARI, 3636 ILI kapsamında örnek çalışılmıştır.
Kırım Kongo Kanamalı Ateş Sürveyansı kapsamında Ankara, Samsun, Erzurum ve Yozgat
laboratuvarlarında toplam 637 hastadan 225 pozitiflik saptanmıştır.
Kızamık kızamıkçık için yılda bir kez 10 örneklik LAK yapılmakta,
Kırım kongo PCR, IFA ve Hanta virüs IFA, Immunblot testleri yılda bir 10 örneklik LAK
yapılmakta,
İnfluenza; Yılda bir 10 örneklik LAK yapılmaktadır.
İnfluenza A virüs moleküler epidemiyolojisi kapsamında, 2015-2016 İnfluenza sezonuna ait 56
Influenza A H1N1 virus incelenmiştir.
36
Rotavirus Sürveyansi kapsamında bu dönmede 391 örnekte G ve P genotiplendirme çalışma la r ı
yapılmıştır.
Türkiye genelinde en yaygın saptanan genotipler sırasıyla G9P[8] (%30), G1P[8] (%21),
G3P[8] (%9), G2P[8] (%9), G2P[4] (%8), G9P[4 ] (%7).
Çok ilaca Dirençli M. tuberculosis suşlarının moleküler tiplendirmesi kapsamında; 107 suşun
spoligotiplendirmesi yapılmıştır.
5 hasta Ulusal Mikrobiyoloji Laboratuvarımıza Kızamık genotiplendirme için gönderilmiş
olup, 4’ü sekanslanabilmiştir.
İnvaziv bakteriyel patojen araştırması, 16SrRNA dayalı tanımlama, Moleküler tiplend ir me
derecelendirmesi yapılmıştır.
Dış kalite kontrol programı olarak NEQAS’tan iki çevrim olarak sağlanan iki Mycobacteria spp
örneğinde (2 örnek/çevrim) Spoligotiplendirme, Tür tanımlaması ve Rifampisin direncinin
saptanması parametreleri çalışılmıştır.
Moleküler tanı testi geliştirme çalışmaları yapılmıştır.
Toplam test sayısı: 2016 yılının ilk altı aylık döneminde çalışılan toplam test sayısı 9.593 dir.
Aşağıdaki araştırma faaliyetleri yapılmıştır.

Türkiye'de sirküle olan Kırım Kongo viruslarının filogenetik analiz çalışmaları.

Türkiye'de sirküle olan Kızamık viruslarının moleküler tiplendirilmesi.

Türkiye'de sirküle olan Rotaviruslarının moleküler tiplendirilmesi (VP4 ve VP7
genlerinin sekanslanması).

Streptococcus pneumoniae suşları arasındaki klonal ilişkinin MLST ve PFGE
yöntemleri ile belirlenmesi.

N.meningitidis serogruplama ve serogrup B suşlarında aşı kapsamındaki proteinler in
karakterizasyonu.

Sepsis etkenlerinin hızlı tanısında kullanılabilecek Gerçek Zamanlı Multipleks PZR kiti
geliştirilmesi.

Kırım Kongo Kanamalı Ateşi tanısında kullanılabilecek Gerçek Zamanlı Multip leks
PZR kiti geliştirilmesi.

Majör hastane infeksiyon etkenlerinin moleküler epidemiyolojik sürveyansı.
37

Klonlama uygulamaları ve Rekombinant
Protein üretimi (in vitro ve in vivo
etkinliklerinin gösterilmesi):

Diagnostik amaçlı M. tuberculosis ESAT-6/CFP-10 füzyon proteinin üretilmesi.

N. meningitidis NadA, fHBP ve NHBA aşı proteinlerinin üretilmesi.
Tubitak Destekli;

Diyarbakır İlinde çocuklarda gözlenen Brusellozun çapraz bulaş dinamiği ve izolatlar ın
filogenetik soy ağacının araştırılması,

DNA dizi analizine dayalı moleküler araştırması,

Karbapenem
dirençli
karakterizasyonu:
Acinetobacter
Multilocus
baumannii
Sequence Typing,
kan
izolatlarının
Pulsotyping
moleküler
ve Direnç ilişk ili
mutasyon analizi,

Tüberküloz Enfeksiyonunun Hızlı ve Hassas Teşhisi İçin Entegre Mikroakışkan Çip
Tabanlı Tanı Kiti Geliştirilmesi, projeleri yapılmıştır.
II.3. BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLAR PROGRAMLAR VE KANSER BAŞKAN
YARDIMCILIĞI
Kanserle mücadelede en etkin yol toplum temelli kanser tarama programlarıdır. Bu çerçevede
serviks kanseri ile mücadelede başlatmış olduğumuz toplum temelli serviks kanseri taraması
bu hastalıktan ölümleri azaltacak ve hastalığın görülme sıklığını düşürecektir. Bunun için 2014
yılında başlatılmış olan serviks kanseri tarama programlarında hedefimiz; önümüzdeki 5 yıl
içerisinde, yurt genelinde hedef kadın nüfusumuzun en az %70’ini kapsayan, Avrupa Birliği
Kalite
Standartlarına
uygun
ve
tek
elden
yürütülen
bir
tarama
programının
gerçekleştirilmesidir. Kanser taramalarını artırmak ve halkın ulaşılabilirliği kolaylaştır mak
amacıyla 8 yeni KETEM (5 İstanbul,1 Kayseri,1 Adana, 1 Adıyaman) ve Siirt'e 1 adet Tarama
Birimi açılmıştır.
KETEM’lerde (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri) tarama hizmetlerinin daha
verimli yürütülebilmesini sağlamak için röntgen teknisyenlerine mamografi çekim teknikler i
konusunda bilgi ve beceri kazandırmak amacıyla 1-4 Nisan 2016 tarihinde Tarama Sonrası
Teşhis eğitimi yapılmıştır.
38
Kanser verilerinin toplanmasında güvenilir ve tam bilgiye ulaşılması ve srtandardizasyo nun
sağlanması amacıyla, 21-24 Mart 2016 tarihlerinde kanser kayıt merkezleri ya da kanser kayıt
birimlerinde çalışan sağlık personeline Kanser Kayıtçılığı Değerlendirme Eğitimi verilmiştir.
Kanser kayıtçılığı yapmakta olan sağlık personelinin kanser kayıtçılığında kullanılan SEER
özet evreleme konusunda bilgi vermek, uygulama yaptırmak amacıyla, 16-18 Mayıs 2016
tarihlerinde Temel Kanser Kayıtçılığı Eğitimi (SEER Özet Evreleme) verilmiştir.
Kanser Kayıtçılığı yapacak olan kişilere kanser kayıtçılığı konusundaki temel bilgile r i
aktarmak, kayıtçılığın prensiplerini öğretmek, uygulama yapmak amacıyla, 03-06 Mayıs 2016
tarihlerinde Temel Kanser Kayıtçılığı Eğitimi verilmiştir.
Ülkemizde Akciğer kanseri ile mücadele konusunda kararlar alınabilmesi amacıyla 15 Mart
2016 tarihinde Göğüs Hastalıkları Uzmanlarının katılımı ve sivil toplum kuruluşu olan Kanser
Kontrol Derneği ile Akciğer Kanser Çalıştayı yapılmıştır.
Ülkemizde mide kanseri erkeklerde TUİK ölüm nedeni istatistikleri 2014 raporunda kanserler
içinde mide kanseri % 9 ile en sık ölüme neden olan ikinci kanser türüdür. Ülkemizde ve dünya
genelinde mide kanseri taramasına yönelik, Bakanlığımız ve Kurumumuz tarafından yürütüle n
toplum tabanlı bir tarama çalışması yapılması ve ülkemizde mide kanseri ile mücadele
konusunda kararlar alınabilmesi amacıyla Genel Cerrahi Uzmanları, Halk Sağlığı Uzmanla r ı,
Kanser Enstüsünün katılımları ve Bakanlığımız ile sivil toplum kuruluşu olan Kanser Kontrol
Derneği işbirliği ile 10 Mart 2016 tarihinde çalıştay yapılmıştır.
Kadın kanserleri farkındalığını artırmak amacıyla 10-16 Mart 2016 tarihlerinde Avrupa'dan
gelen jinekolog onkologlar ve profesyonel bisikletçiler, STK’lar ve İl Halk Sağlığı kanser
yöneticilerinin katılımı ile Boğaziçi Köprüsü'nde farkındalık etkinliği yapılmıştır.
Meme kanseri erken tanısı konulabilmesi amacıyla, araç içerisine monte edilmiş gezici
mamografi cihazıyla ve gerek görülen hallerde idare ile varılacak mutabakat çerçevesinde sabit
dijital mamografilerle, 10 pilot ilde ve bu illerin ilçe ve köylerinde, Aile Sağlığı Merkezlerinde
kayıtları bulunan 40-69 yaş arası tüm kadınların mamografisinin çekimi hizmetlerinin 3
yıllığına tetkik başı satın alınması hizmet alımı yapılmıştır.
Ulusal Kanser Kontrol Programının Türkçe olarak baskısı yapılmış, İngilizce çevirisi baskı
aşamasındadır. Başkanlığımız tarafından hazırlanan elektronik derginin 3. sayısı yayınla nmış
4. sayısı hazırlık aşamasındadır.
39
Haziran ayında EUROGİNE Kongresinde Ülkemiz Kanser Tarama programı hakkında Avrupa
ülkelerine sunum yapılmıştır.
“4 Şubat Dünya Kanser Günü” sebebiyle kanser konusunda ulusal medyada basın açıklamas ı
yapılmış ve basın bildirisi yayınlanmıştır. Hafta boyunca medya kuruluşları ile haberler
yapılmıştır. Ayrıca tüm illerde farkındalık faaliyetleri ve eğitim çalışmaları yapılmıştır.
Kanser farkındalık etkinliği algı yönetimi malzemeleri tasarlanmış ve hazırlanmıştır.
Hacettepe Üniversitesi,
Ortadoğu Kanser Konsorsiyumu
(MECC), Amerikan
Klinik
Onkologlar Derneği (ASCO), Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), Sağlık Dernekleri
Federasyonu(SADEF), Palyatif Sağlık Hizmetleri Derneği, Kritik Bakım Derneği ve Evde
Sağlık ve Sosyal Hizmetler Derneği, Kadın Sağlıkçıları Dayanışma Derneği ( KASAD-D),
Kansere Karşı El Ele Federasyonu, Kanser Kontrol Derneği (KANKODER) ve Genç Birik im
Derneği (GENÇBİRDER) katılımı ile 1-3 Nisan 2016 tarihlerinde “Ulusal Kanser Haftası,
Kayıtçılık ve Tarama Eğitimleri” düzenlenmiştir. Toplantıya 81 ilden il yöneticileri, KETEM
çalışanları, Aile Hekimleri, Kanser Kayıt Elemanları ve konu ile ilgili uzmanlardan oluşan
1300’ün üzerinde kişinin katılımı olmuştur.
Her ilde Palyatif Bakım Merkezlerinde çalışan ve çalışacak personele yönelik Palyatif Bakım
Kursu ile uluslararası katılımlı Epidemiyoloji Kursu düzenlenmiştir.
Tüm illerimizde halkın kanser konusunda farkındalık oluşturma ve kanser taramalarına katılı mı
artırma
için
farkındalık
etkinlikleri
ve
eğitim
çalışmaları
yapılmıştır.
Akciğer kanseri konusunda halkın farkındalığı artırmak için Başkanlığımıza hibe edilen “Koca
Ciğer” adlı dev akciğer maketinin 81 ilde kullanımına başlanmıştır.
Otobüs firmalarına yayınlanmak üzere "kanser nedir" videomuz ve meme, barsak, rahim ağzı
kanserleri broşürlerinin gönderilmesi sağlanmıştır.
Kanser kayıtçığında kullanılacak "Can-
Türk" program yazılımının çalışmaları devam etmektedir.
Kocaeli, Kayseri, Malatya ve Erzurum illerinde taramalar ile ilgili bölgesel değerlendir me
toplantıları düzenlenmiştir.
Türkiye Asbest Kontrolü Stratejik Planı çerçevesinde yapılacak olan ıslah çalışmalarında; Çok
Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı (ÇPSSGP) içerisine eklenmiş ve
çalışmalar devam etmektedir. 2015-2016 yılı takvimi Ekim ayı içerisinde planlanan iller
içerisinde yer alan; Aksaray, Amasya, Burdur, Çankırı, Kastamonu, Niğde ve Uşak iller inde
çalışmalar tamamlanmıştır. 2015-2016 yılı takvimi Ocak ayı içerisinde çalışma yapılacak olan;
40
Adıyaman, Antalya, Artvin, Aydın, Bartın, Balıkesir, Çanakkale, Denizli, Giresun, Karabük,
Muğla, Ordu, Rize, Samsun, Sinop ve Trabzon illerinde toplanma çalışmaları tamamlanmış ve
analiz çalışmalarına devam edilmektedir.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığının vizyon ve hedeflerini paylaşmak, kadın sağlığına
yönelik gerekli tedbirleri almak üzere Eskişehir, Kayseri, Ankara, Şanlıurfa illerine “Anne
Ölümleri İl Değerlendirme Ziyaretleri” yapılmış ve “Anne Ölümleri Merkez İnceleme
Komisyonu Toplantısı" 2016 yılında 2 kez yapılmıştır.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı bünyesinde yürütüle n
“Anne Dostu Hastane Programı” kapsamında “Anne Dostu Hastane Eğitimi” ve “Anne Dostu
Hastane Bilgilendirme Toplantısı" yapılmıştır.
yönelik gerekli tedbirleri almak üzere “Acil Obstetrik Bakım Klinisyen Eğitimi” yapılmıştır.
Sağlık personeline Rahim İçi Araç (RİA) uygulama ve Aile Planlaması Danışmanlığı
konularında yetişkin eğitimi ilkelerine uygun, interaktif eğitim teknikleri kullanarak yeterliliğe
dayalı eğitim yapma becerisi kazandırmak amacıyla 29 Şubat- 04 Mart 2016 tarihleri arasında
Aile Planlamasında Klinik Becerilerin Standardizasyonu ve Eğitim Metodolojisi Eğitimi
verilmiştir.
Üreme sağlığı hizmetlerinde kullanılmak üzere, 50.000.000 adet kondom, 400.000 RİA,
5.000.000 hap, 3.000.000’er adet D vitamini ve demir preparatı, 100.000 adet sadece
progesteron içeren oral hormonal kontraseptif vb. tıbbi malzeme ve ilaç alımı yapılmıştır.
Bebeklerin doğumdan hemen sonra emzirmeye başlatılması, ilk 6 ay sadece anne sütü verilme s i
ve 6. aydan sonra uygun besinlerle beraber emzirmenin 2 yaşına kadar sürdürülmesi ve bu
şekilde tüm bebeklerin yaşama sağlıklı başlaması amacıyla, 28-31 Mart 2016 tarihlerinde ve
12-14 Nisan 2016 doktor, diyetisyen, hemşire, ebe, sağlık memurlarının katılımıyla Anne Sütü
ve Emzirme Danışmanlık Eğitici Eğitimi düzenlenmiştir.
Yenidoğan ölümlerini azaltmak amacıyla, 06-07 Nisan 2016 tarihlerinde doktor, hemşire, ebe,
sağlık memurlarının katılımlarıyla Yenidoğan Transport Eğitici Eğitimi düzenlenmiştir.
Birinci Basamak Sağlık Çalışanları Ergen Sağlığı ve Sorunlarına Yönelik Cep Kitabı basımı,
Emziren Anne Rehberi, Tamamlayıcı Beslenme Rehberi, Yenidoğan Yoğun Bakım/Prema türe
Bebek Emzirme Rehberi basılmıştır.
41
Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerindeki personelin toplum temelli ruh sağlığı hizmetle r i
konusunda bilgi ve becerilerini arttırmak amacıyla 29 Mart 2016-1 Nisan 2016 tarihle r i
arasında TRSM Çalışma Rehberi Eğitimi düzenlenmiştir.
Katılımcı İl Eğitim Ekiplerine “Çocuğun Psikososyal Gelişimini Destekleme (ÇPGD)”
Eğiticileri Sertifikalı Eğitim Programı'nı tanıtmak, illerinde ÇPGD Programı eğitimle r i
düzenleyip, programın takibini yapabilecek bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla 22-26
Şubat 2016 tarihleri arasında ve 9-13 Mayıs 2016 tarihinde Çocuğun Psikososyal Gelişimini
Destekleme (ÇPGD) Eğiticileri Sertifikalı Eğitim Programı Eğitici Eğitimi düzenlenmişt ir.
İstismara uğrayan çocuklarla yapılacak adli görüşmenin çocuğu (0- 18 yaş) en az travmaya
uğratacak şekilde yapılması, görüşmenin ikincil bir travma oluşturmasının önlenmesi için bu
konuda nitelikli, bilgili ve yeterli personel yetiştirilmesini amacıyla, 4-8 Nisan 2016 tarihinde
“Çocukla Adli Görüşmeci Sertifikalı Eğitimi” düzenlenmiştir.
Sağlık personelinin; travma kavramını öğrenmelerini, travmanın çocukluk dönemine olumsuz
ruhsal etkilerini tanımalarını sağlamak ve temel yaklaşımlar konusunda bilgi ve beceriler ini
arttırmak amacıyla, 23-28 Mayıs 2016 tarihlerinde Psikososyal Koruma, Önleme ve Krize
Müdahale Programı Eğitimi" düzenlenmiştir.
Kadına yönelik şiddeti azaltmak ve sağlıkla ilgili etkilerini önlemek amacıyla kadına yönelik
aile içi şiddet konusunda sağlık personelinin farkındalığının ve müdahale kapasitesinin artırmak
amacıyla, 5-7 Nisan 2016 19-21 Nisan 2016 tarihlerinde Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede
Sağlık Personelinin Rolü Eğitici Eğitimi düzenlenmiştir.
Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı Faaliyetleri kapsamında; Birinci Basamak
Hekimler İçin Obezite ile Mücadele El Kitabı güncelleme çalıştayı 11-12 Nisan 2016 tarihinde
yapılmış, 25 - 29 Nisan 2016 tarihlerinde Dünya Sağlık Örgütü ile Türkiye Sağlıklı Beslenme
ve Hareketli Hayat Programı Değerlendirme Toplantısı gerçekleştirilmiş, Türkiye Beslenme
Rehberi basımı yapılmıştır.
Fiziksel aktivite Teşviki Projesi kapsamında 174.248 adet bisiklet alım ve dağıtım hizme ti
yapılmıştır. ‘2015 yılı Okullarda Bisiklet Dağıtımı Değerlendirme Araştırması’ kapsamında
eğitim, materyal basımı faaliyetleri yapılmıştır.
Türkiye Diyabet Programı Faaliyetleri kapsamında,
13-15 Nisan 2016 tarihlerinde ‘Birinc i
Basamakta Çalışan Hekimleri için Diyabet Tanı-Tedavi –İzlem Rehberi Hazırlık Çalıştayı’
42
yapılmış, Diyabetli Bireyler İçin Eğitimci Rehberi basılmış ve 24 Mayıs 2016 tarihinde HbA1c
Tayin Yöntemleri ve Glukometrelerin Standardizasyonu Toplantısı yapılmıştır.
Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı kapsamında,
Türkiye Aşırı Tuz
Tüketiminin Azaltılması Programı Güncelleme Çalıştayı 22 Ocak 2016 tarihinde yapılmıştır.
9 Şubat 2016 tarihinde Sigarayı Bırakma Günü etkinliği kapsamında Cumhurbaşkanlığı
Külliyesinde Sayın Cumhurbaşkanımızın himayelerinde toplumun farkındalığını artırmaya
yönelik sigarayı bırakan yaklaşık 250 vatandaşımızla bir araya gelinmiş ve düzenlenen program
ulusal kanallarda yayınlanmıştır.
Cumhurbaşkanlığı çalışanlarının farkındalıklarını artırmaya ve sigarayı bırakmak isteyenle r in
bırakmasına yardımcı olmak için bilgilendirme toplantısı düzenlenmiştir. Bu kapsamda
Cumhurbaşkanlığı çalışanlarından 200 kişiye yerinde sigara bırakma hizmeti sunulmuştur.
Tütün ürünlerinin zararları konusunda topluma yeni mesajların verilmesi amacıyla afiş ve
broşür geliştirmek
üzere metin
içerikleri
hazırlanmıştır.
Afiş ve broşürlerin
görsel
tasarımlarının geliştirilmesi için çalışmalar yapılmıştır.
Sigarayı bırakmak isteyen vatandaşlarımızı teşvik edip bırakma kararını almış olanlara destek
olmak amacıyla ALO 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı aracılığıyla sunulan hizmetlerin, web
üzerinden de verilebilmesi için alo171.saglik.gov.tr isimli web sitesini hazırlanmıştır.
Tütün ürünlerinin zararları ve pasif etkilenim gibi konularda vatandaşların bilgilendiri ld iği
Havanı Koru web sitesi (havanikoru.org) güncelleme çalışmalarını tamamlanmıştır.
Gençlik sivil toplum kuruluşlarından yaklaşık 200 genç ve akademisyenlerin katılımıyla tütün
ürünü kullanımı ve zararlarından gençlerin korunması amacına yönelik olarak hedef, strateji ve
faaliyetler ile gençlerin kamudan beklentilerini içeren “Gençlik Eylem Planı” hazırlanmıştır.
İllerden vali/yardımcısı, halk sağlığı müdürü/yardımcısı, sivil toplum kuruluşları, gençlik
örgütlenmeleri ve akademisyenlerin yer aldığı yaklaşık 400 kişinin katılımıyla “Gençlik Eylem
Planı” nın da tanıtımının yapıldığı 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü Etkinliği düzenlenmiştir.
31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü Etkinlikleri kapsamında tüm illerimizde vatandaşların, tütün
ürünü kullanımı, pasif etkilenim gibi konularında bilinç düzeylerini artırmaya yönelik gençler
başta olmak üzere topluma ve sağlık çalışanlarına yönelik olarak panel, sempozyum ve
eğitimler düzenlenmiştir.
43
Tütün kullanımı, pasif etkilenim gibi konularda toplumun farkındalık düzeyini artırmak
amacıyla sosyal medya aracılığıyla sivil toplum kuruluşlarındaki gençlerin de desteği ile aynı
anda mesajlar paylaşılmıştır.
Madde bağımlılığı tedavi merkezlerinin kamuoyundaki görünürlüğünün artırılması, verilen
hizmetler
hakkında
Enformasyon
toplumun
Genel Müdürlüğü
bilgilendirilmesi
amacıyla
Başbakanlık
Basın
Yayın
ile konu hakkında haber çalışması yapılarak
ulusal
televizyonların haber bültenlerinde yayınlanmasını sağlanmıştır.
Uyuşturucu ile mücadele çalışmaları kapsamında “İletişim Bilim Kurulu” kurulmuş ve iletiş im
stratejileri belirlenmiştir.
Uyuşturucu ile mücadele çalışmaları kapsamında halk sağlığı müdürlüklerine “İletiş im
Stratejileri Rehberi” dağıtımı yapılarak yerel düzeyde görev yapan muhabirlere ve yazılı basın
mensuplarına dağıtılmıştır.
4207 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen denetimlerin etkinliğini artırmak amacıyla iller
arası çapraz denetim modeli için gerekli olan usul ve esasları belirlenmiş ve illerden ihlal tespit
oranları yüksek olan 10 denetim personeli, toplamda 60 denetim personeli ile pilot çalışma
olarak Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana ve Antalya illerinde çapraz denetimler yapılmıştır.
Kapalı alanlarda tütün kullanımını tamamen engellemek amacıyla Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu işbirliğinde 4207 sayılı Kanun ile yasaklanan alanlarda tütün
ürünü
kullanımına
bulunabilmeleri
şahit
olan vatandaşlarımızın
için uygulama
geliştirilmiş
akıllı
telefonlar
ve İstanbul’da
aracılığıyla
ihbarda
pilot olarak uygulanma ya
başlanmıştır.
Sigara bırakma polikliniklerinde görev yapacak 125 hekime Tütün Bağımlılığı Tedavisi Eğitimi
verilmiştir.
Tütün alkol ve madde bağımlılığı konusunda birinci basamakta sunulan hizmetlerin etkinliğinin
artırılması ve burada görev yapan aile hekimlerinin bu konudaki kapasitelerinin geliştirilme s i
ve gerekli müdahaleleri yapabilecek donanıma sahip olabilmeleri amacıyla “Bağımlılık la
Mücadele Eğitim Programı” kapsamında 81 ilden 193 kişinin eğitici eğitimlerini aile
hekimlerine yönelik eğitim vermek üzere tamamlanmıştır.
18 yaş öncesi tütün bağımlısı bireylere yönelik “tütün bağımlılığı eğitim ve tedavi birimle r i
oluşturmak” ve ALO 171 sigara bırakma danışma hattında 18 yaş öncesi tütün bağımlılar ına
44
danışmanlık hizmeti verebilecek yapının oluşturulması için Ankara Ünivers itesi Sosyal Pediatri
ve Çocuk Göğüs Hastalıkları ABD temsilcileri ile bir araya gelinerek hazırlık çalışma la r ı
Uyuşturucu ile Mücadele Ulusal Eylem Planı (2016-2018) ve Uyuşturucu ile Mücadele Strateji
Belgesi (2016-2018) 18 Nisan 2016 tarihinde UMYK onayından geçerek yürürlüğe girmiş ve
Bakanlığımız web sayfasında yayımlanmıştır.
Türkiye genelinde ayakta ve yatarak tedavi merkezleri sayısının arttırılmasına yönelik
çalışmalar yapılmıştır. 2016 yılı ilk altı ayında 21 adet Ayakta Tedavi Merkezi açılarak toplam
tedavi merkezi sayısı 70 olmuştur.
Kronik hava yolu hastalıklarının (astım ve KOAH) gelişimini önlemek, konuyla ilgili koruyucu
önlemler geliştirmek, kronik hava yolu hastalıklarını izlemek, kontrol altına almak, kronik hava
yolu hastalıklarının morbidite ve mortalite hızını düşürme ile bu hastalıkların oluşturd uğu
hastalık ve ekonomik yükü azaltmak amacıyla “Türkiye Kronik Hava Yolu Hastalıkları Önleme
ve Kontrol Programı” hazırlanmış, uygulamaya koyulmuş olup yürütülmektedir.
Pulmoner Rehabilitasyon Haftası (7-13 Mart 2016) Etkinlikleri kapsamında, kronik hava yolu
hastalıkları konusunda farkındalığın arttırılması amacıyla sağlık personeline yönelik eğitim
materyalleri ile halka yönelik bilgilendirici materyaller hazırlanmıştır.
Kronik hava yolu hastalıklarının konusunda sağlık personeli ve toplumsal farkındalığını
arttırmak amacıyla; “Pulmoner Rehabilitasyon Haftası” kapsamında 2 afiş, 2 broşür,1 adet
bibord, Pulmoner Rehabilitasyona ilişkin 7 adet hasta eğitim videosu hazırlanmıştır.
“Pulmoner Rehabilitasyon” farkındalığının artırılmasına yönelik yapılacak çalışmalar ile
konuya ilişkin hazırlanan materyaller ve bilgi notu resmi yazı ile 81 İl Halk Sağlığı
Müdürlüğüne ulaştırılmakta ve Kurumumuz web sitesinde de eş zamanlı yayınlanmaktadır. Her
il ihtiyacı doğrultusunda materyalleri çoğaltarak öncelikle Aile Sağlığı Merkezleri, Toplum
Sağlığı Merkezleri, Hastanelerde olmak üzere halkın yoğun olduğu (Okullar, Huzurevleri, Halk
Eğitim Merkezleri vb.) yerlerde çeşitli etkinlikler (eğitim toplantıları, bilgilendirme toplantıla r ı,
sempozyumlar, paneller, konferanslar, etkinlik faaliyetleri, tanıya yönelik ölçümler vb.)
Kronik hava yolu hastalıklarından “Astım” konusunda farkındalığın arttırılması amacıyla sağlık
personeline
yönelik
eğitim
materyalleri
ile
halka
yönelik
bilgilendirici
materyaller
hazırlanmıştır.
45
Kronik hava yolu hastalıklarından “Astım” konusunda sağlık
personeli ve toplumsa l
farkındalığını arttırmak amacıyla;
Dünya Astım Günü kapsamında çocuklara yönelik 2 afiş 2 broşür ve yetişkinlere yönelik 2 afiş
2 broşür, iç ortam hava kirliliğine ilişkin 1 afiş, 1 broşür, 3 adet bilbord, topluma yönelik
farkındalık videosu, hastalara yönelik eğitim sunumu,
astıma ilişkin 11 adet hasta eğitim
videosu, inhaler cihaz kullanımına ilişkin 10 adet hasta eğitim videosu, topluma yönelik
"Astımla Yaşam Kitapcığı", sağlık personeline yönelik eğitim sunumu ve 7 adet eğitim videosu
hazırlanmıştır.
Kronik hava yolu hastalıklarından “Astım” farkındalığının artırılmasına yönelik yapılacak
çalışmalar ile konuya ilişkin hazırlanan materyaller ve bilgi notu resmi yazı ile 81 İl Halk
Sağlığı
Müdürlüğüne
ulaştırılmakta
ve Kurumumuz
web sitesinde
de eş zamanlı
yayınlanmaktadır. Her il ihtiyacı doğrultusunda materyalleri çoğaltarak öncelikle Aile Sağlığı
Merkezleri, Toplum Sağlığı Merkezleri, Hastanelerde olmak üzere halkın yoğun olduğu
(Okullar, Huzurevleri, Halk Eğitim Merkezleri vb.) yerlerde çeşitli etkinlikler (eğitim
toplantıları,
bilgilendirme
toplantıları,
sempozyumlar,
paneller,
konferanslar,
etkinlik
faaliyetleri, tanıya yönelik ölçümler vb.) gerçekleştirmektedir.
Türkiye Kronik Hava yolu Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı Yürütme Kurulu
Toplantısı 25 Mayıs 2016 tarihinde yapılmıştır.
Türkiye Kas ve İskelet Sistemi Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programının basımı yapılarak
Bakanlığımız ilgili birimleri, ilgili kamu kurum ve kuruluşları STK’lar ve Kontrol Programının
oluşumuna katkı sağlayan kişilere dağıtımı yapılmıştır.
Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların (BOH) Önlenmesi ve Kontrolü Birleşmiş Milletler (BM) Ortak
Görev Gücü Türkiye Ziyareti 20-22 Nisan 2016 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
46
II.4. TÜKETİCİ VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ KURUM BAŞKAN YARDIMCILIĞI
Toplam 83 adet Halk Sağlığı Laboratuvarının 19’u L1, 64’ü L2 Laboratuvarı olarak hizmet
vermektedir.
Sularda ruhsat, denetim izleme ve PGD analizlerini yapabilen laboratuvar sayısı 2015 yılında
13 iken, 2016 yılının ilk yarısında 17’e çıkarılmıştır. Nevşehir, Afyonkarahisar, Konya ve
Aydın Halk Sağlığı Laboratuvarlarının cihaz altyapısı güçlendirilerek, personele çeşitli
konularda
gerekli olan eğitimler
verildikten
sonra laboratuvarlarca
hazırlanan
metot
validasyonu ve ölçüm belirsizliği raporları ile birlikte komisyon marifetiyle yerinde yapılan
inceleme ve değerlendirme sonucuna göre analiz yapma yetkisi verilmiştir.
“Yüzme Havuzlarının Tabi Olacağı Sağlık Esasları ve Şartları Hakkında Yönetmelik ”
kapsamında havuz sularından numune alma ve analiz yapmaya yetkili özel laboratuvar sayısı,
2016 yılı
içerisinde
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi,
Aydın SAI ve YÜ-AGAM
laboratuvarlarına yetki verilmesiyle, 34’e ulaşmıştır.
Halk Sağlığı laboratuvarlarında numune kabulü, raporlama ve diğer sistemlerle entegrasyon
amacıyla kullanılan Laboratuvar Bilgi Yönetim Sisteminin (LBYS) aktif kullanabilmesi için
gerekli olan çalışmalar yapılmıştır.
Halk Sağlığı Laboratuvarlarında sularda mikrobiyolojik analizlere yönelik DKD-YT çevrimi
Türkiye çapında 81 HSL’de, MRLDB ve HSLDB işbirliğinde başarı ile gerçekleştirilmiştir.
Halk Sağlığı Laboratuvarlarının hizmet kalitesinin artırılmasına yönelik mevcut durumun
tespiti ve değerlendirmesi, laboratuvarlar arası iletişim ve bilgi alış verişi, Halk Sağlığı
Laboratuvarları Daire Başkanlığı ile halk sağlığı laboratuvarları arasında koordinasyonun
sağlanması ve bu doğrultuda talep, beklenti ve önerilerin tespitine imkan sağlanması amacıyla;
Kocaeli, Kırşehir, Eskişehir, Isparta, Giresun illerinde Halk Sağlığı Laboratuvarları ile birlikte
yaptığı durum değerlendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir.
Kurum kaynaklarını en verimli şekilde kullanmak amacıyla, Su Mikrobiyolojisinde LAK
testlerinin Kurumumuz bünyesinde MRLDB ile ortak çalışma yapılarak dış kalite kontrol
sistemi kurulmuştur. Kimyasal analizler için de dış kalite kontrol sisteminin oluşturulma s ı
çalışmalarına İstanbul 1 No’lu HSL’de başlanmıştır.
Genel Metroloji ve Kalibrasyon Eğitimi, Hemoglobinopati Eğitimi, Kimyasal Analizlere
Yönelik Metot Validasyonu ve Ölçüm Belirsizliği Eğitimi, Sıtma ve Leishmania Eğitimi, TS
47
EN ISO 15189 Standardı Tıbbi Laboratuvarlar Temel Dokümantasyon ve İç Tetkik Eğitic i
Eğitimi,
TS EN ISO 17025 Standardı Eğitimi,
Laboratuvarlar Kalite ve Yeterlilik
Sertifikaların
Okunması
Güncellenmesi Eğitimi,
TS EN ISO 15189 Standardı Tıbbi
için Şartlar Standardı Temel Eğitimi,
Değerlendirilmesi
LKYS Eğitimi,
ve Yorumlanması
Kalibrasyon
Konusunda
Bilgiler inin
TS EN ISO/IEC 17043:2010 /
Uygunluk
Değerlendirilmesi-Yeterlilik Deneyleri İçin Gereklilikler Standardı Eğitimi ve TS EN ISO
15189 Standardı Tıbbi Laboratuvarlar Temel Dokümantasyon ve İç Tetkik Eğitici Eğitimi
düzenlenmiştir.
Tüberküloz Ulusal Laboratuvar Sürveyans Ağı (TULSA) çalışmaları ile ilgili olarak Kütahya,
Hatay, Osmaniye, Şanlıurfa, Çorum, Samsun, İstanbul 3 Tüberküloz Tanı Laboratuvar ına
yerinde değerlendirme ziyareti yapılmıştır.
83 Halk Sağlığı Laboratuvarından 78’sinde Biyokimyasal ve Mikrobiyolojik Klinik Analizler
çalışılmaya başlanmıştır. 32 Halk Sağlığı Laboratuvarı Klinik ruhsatı almıştır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çalışan sağlığının korunması ve
iyileştirilmesi hedefi doğrultusunda, işyeri hekimlerince çalışanlardan istenebilecek kan, idrar,
saç, tırnak vb. klinik numunelerde organik ve inorganik toksik madde analizlerinin L1 tipi Halk
Sağlığı Laboratuvarında yapılması için gerekli olan enstrümental cihaz, ekipman ve sarf
malzeme ihtiyaçlarına yönelik alt yapı çalışmaları tamamlanmış olup, 2016 yılında inorganik
toksik madde analizlerine başlanılmıştır.
Bakanlığımız Uyuşturucu Koordinasyon Kurulu’nun aldığı karar kapsamında İstanbul 3 No’lu
Halk Sağlığı Laboratuvarında klinik numunelerde yasadışı ve kötüye kullanılan ilaç ve madde
(uyuşturucu madde) analizi doğrulama laboratuvarı kurulmuştur.
“Halk Sağlığı Laboratuvarlarında Dış Kalite Kontrol Sisteminin Oluşturulması” projesi
kapsamında
bilgilendirme
toplantıları
düzenlenmiş,
gerekli
planlamalar
yapılmıştır.
TÜRKAK’tan TS EN ISO 17043 Standart Eğitimi alınmıştır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde düzenlenen Uluslararası Şehir, Çevre ve Sağlık
Kongresine sözlü bildirim ile katılım sağlanmıştır.
30 Mart - 2 Nisan 2016 tarihinde yapılan Talasemi ve Hemoglobinopatiler Kongresinde “Halk
Sağlığı Laboratuvarları Bünyesinde Talasemi Tanı Laboratuvarlarının Yapılanması” konulu
poster
sunulmuş
ve
“Halk
Sağlığı
Laboratuvarları
Bünyesinde
Talasemi
Tanı
Laboratuvarlarının Değerlendirilmesi” konulu bildirinin 07-09 Nisan’da sunumu yapılmıştır.
48
19-20 Ocak 2016 tarihinde 81 ilin Halk Sağlığı Müdür Yardımcılarına “Kamuda İş Sağlığı,
Güvenliği ve Yasal Zorunluluklar” konulu eğitim düzenlenmiştir.
26-27 Ocak 2016 tarihlerinde meslek hastalıkları konusunda sağlık hizmeti sunucular ının
farkındalığını artırarak gerekli önlemlerin alınabilmesi ve meslek hastalığı bildirimler inin
artırılmasını sağlamak amacıyla ilgili uzman hekimlere, birinci basamakta hizmet veren
hekimlere ve iş yeri hekimlerine yönelik eğitim verilmesi planlanarak, eğitimlerde izlenecek
yöntemin ve eğitim konularının belirlenebilmesi maksadıyla “Meslek Hastalıklar ı Eğitimi
Çalıştayı” düzenlenmiştir.
Meslek Hastalıkları Bildirim Sistemine yönelik olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
ile birlikte ortak çalışmalar devam edilmekte olup, bu kapsamda sıklıkla meslek hastalığı
ve/veya işle ilişkilendirilebilecek olan ICD10 kodlarının yıllara göre meslek kodlarıyla
eşleştirilmesi çalışmalarına devam edilmektedir.
04 Şubat 2016 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığında “İş Sağlığı ve Güvenliği
Hakkında” ortaklaşa bir toplantı düzenlenmiştir.
10 Şubat 2016 tarihinde SGK Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğünde Çalışma ve Sosyal
Güvenlik Bakanlığı ve SGK Hizmet Sunumu Genel Müdürlüğünün temsilcileriyle birlikte
MEDULA’da yer alan meslek hastalıkları ve iş kazaları ile ilişkili olabilecek ham veriler in
paylaşımı çalışmalarıyla ilgili bir toplantı gerçekleştirilmiştir.
Aile Hekimlerine yönelik meslek hastalıklarıyla ilgili anket hazırlanmıştır.
Taşra birimlerinden istenen bilgi ve belgelerin takibi için Hızlı Veri Toplama Sistemi (HTS)
sistemine geçilmiştir.
Kurumumuz tarafından çıkarılan “Toplum Sağlığı Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği
Hizmetleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” revizyon çalışmalar ına
başlanmıştır.
02-04 Mart 2016 tarihlerinde “Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Modelleme Çalıştayı”
yapılmıştır.
16 Mart 2016 tarihinde
Kurum Daire Başkanlarının da katılımıyla “Toplum Sağlığı
Merkezlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında
Yönerge” revizyon çalışması yapılmıştır.
49
17 Mart 2016 tarihinde “İstanbul İli İş Sağlığı ve Güvenliği Değerlendirme” toplantıs ı
düzenlenmiştir.
Çevre Sağlığı Daire Başkanlığı tarafından Mart 2016 ‘da Kocaeli ve Eskişehir illerinde, Nisan
2016’da Kırşehir ilinde, 03-04 Mayıs 2016’da Isparta ilinde düzenlenen “Su Güvenliği
Bölgesel Eğitim” toplantısına katkı ve katılım sağlanmıştır.
06-07 Nisan ve 21-22 Nisan 2016 tarihleri arasında düzenlenen “Evde Sağlık Eğitic i
Eğitimlerinde” katılımcılara eğitim verilmiştir.
27-28 Nisan 2016 tarihleri arasında Mersin İlinde Halk Sağlığı Müdürlüğü ve Mersin Sanayii
Sitesi Yönetimi işbirliği ile düzenlenen “Mersin I. Ulusal Çalışan Sağlığı ve Güvenliği
Sempozyumu” ile 8-11 Mayıs 2016 tarihleri arasında İstanbul İlinde gerçekleşen “Uluslarara s ı
İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı” na katkı ve katılım sağlanmıştır.
21-23 Haziran 2016 tarihlerinde Daire Başkanlığımızca “İSG (İş Sağlığı ve Güvenliği)
Hizmetleri Standardizasyon Çalıştayı” düzenlenmiştir.
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS), Türk Metal Sendikası, Hollanda Uygula ma lı
Bilimsel Araştırmalar Kurumu (TNO) ve Kurumumuz Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire
Başkanlığının ortaklaşa yürüttüğü FERROSH (Türkiye’de Metal Sektöründe İş Sağlığı ve
Güvenliği İçin Etkin ve Güvenilir Kaynakların Kullanımı) Projesi kapsamında işyeri
hekimlerine ve iş güvenliği uzmanlarına; metal sektörüne yönelik iş sağlığı ve güvenliği
eğitimleri verilerek bu sektörün iş sağlığı ve güvenliğinin daha nitelikli hale getirilme s i
amacıyla proje yaygınlaştırma faaliyetlerine devam edilmiştir.
Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı koordinatörlüğünde,
Hollanda Vu-MC
Üniversitesi, TNO Bilimsel Araştırmalar Kurumu, Belçika Gent Üniversitesi ortaklığında,
Horizon 2020 Twinning
Programı kapsamında Avrupa Birliği Komisyonu
tarafında n
desteklenmeye değer bulunan “Strengthening the Occupational Health Expertise and Scientific
Capacity of Public Health of Turkey (ESPRİT)”, “Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun Çalışan
Sağlığı Uzmanlık ve Bilimsel Kapasitesinin Güçlendirilmesi” projesi 01.01.2016 tarihinde
resmi olarak başlamış olup, Projenin açılış toplantısı 11 Şubat 2016 tarihinde Ankara’da
yapılmıştır.
THSK ihtiyaç ve gereksinimleri envanteri çıkarma amacıyla 7-11 Mart 2016
tarihinde Ankara da çalıştay yapılmış, 4-9 Nisan 2016 tarihlerinde 2. toplantı Hollanda ’ nın
Leiden şehrinde TNO liderliğinde “Bilgi Eksiklikleri Raporu” hazırlama çalıştayı yapılmış ve
50
29 Mayıs- 1 Haziran 2016 tarihlerinde Amsterdam’da yapılan 4. Uluslararası ‘Wellbeing at
Work’ konferansına katılım sağlanmıştır.
Kurumumuz merkez ve taşra teşkilatında görev yapan ve hizmet sunumu sırasında şiddete
maruz kalan çalışanlarımızın ‘Beyaz Kod’ ile ilgili başvurularının değerlendirilmesi, hukuki
destek verilmesi ve psikolojik yardım yapılması, bunların kayıt altına alınması, veriler in
istatistik değerlendirmelerinin yapılması ve elde edilen sonuçların sahaya uygulanma s ı
çalışmalarına devam edilmiştir.
Mobbing vakalarına ilişkin başvuruları değerlendirmek, bildirim sistemi oluşturmak ve
mobbingi önlemek maksadıyla, yönerge taslağı hazırlanmıştır.
“Hijyen Eğitimi Yönetmeliği” kapsamında mevzuatın geliştirilmesi ve diğer konularda yapılan
çalışmalara katkı ve katılım sağlanmıştır.
Merkez ve taşra teşkilatında toplam 61.000 aktif çalışana genel konulardan iş yeri temizliği ve
düzeni dışındaki başlıklardan uzaktan eğitim verilmiştir. ‘’İş Yeri Temizliği ve Düzeni’’
modülü hazırlıkları tamamlanarak 01 Nisan 2016 tarihinde yayınlanmıştır.
İklim değişikliği, karbonmonoksit zehirlenmeleri eylem plan, beyaz bayrak uygulamaları, il
değerlendirmeleri, il sunumları, veri girişlerinde yaşanan problemlerin giderilmesi amacıyla
18-22/04/ 2016 tarihleri arasında eğitim düzenlenmiştir.
Su güvenliğine ilişkin uygulama yapan personelin bilgilerini tazelemek, uygulamalarda
standardı sağlamak ve uygulamadaki aksaklıkların giderilmesini temin etmek amacıyla MartNisan-Mayıs aylarında eğitim düzenlenmiştir.
51
III. TEMMUZ-ARALIK 2016 DÖNEMİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER VE HEDEFLER
III.1. BİRİNCİ BASAMAK SAĞLIK HİZMETLERİ BAŞKAN YARDIMCILIĞI
81 il Halk Sağlığı Müdürlüklerindeki ilgili personele yılsonu itibariyle ÇKYS Taşınmaz Bilgi
Sistemi ve Coğrafi Bilgi Sistemi eğitimi verilmesi,
İlgili tüm paydaşların katılımıyla “toplum sağlığı merkezi temel eğitimleri müfredat
geliştirilmesi çalıştayının” düzenlenmesi,
TSM hekimleri eğitimi ile 6 tur TSM sağlık çalışanları eğitimi gerçekleştirilmesi,
Göçmenler ve dezavantajlı gruplara yönelik hazırlanan projelerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı ile sürdürülen çalışmalarının tamamlanarak projeye başlanması,
Mevsimlik tarım işçi ve ailelerine sunulacak birinci basamak sağlık hizmetlerinin izlenmesi ve
değerlendirilmesi amacı ile web tabanlı bilgi toplama sistemi hazırlanmasına yönelik
çalışmaların gerçekleştirilmesi ve bu konudaki hizmet içi eğitimlerinin sürdürülebilirliğinin
sağlanması ve bu kapsamda 3 tur eğitim gerçekleştirilmesi,
“Romanların Yoğun Olarak Yaşadıkları Yerlerde Sosyal İçermenin Desteklenmesi Projesi”
(SİROMA) kapsamında; sağlık okuryazarlığını artırmaya yönelik afiş, broşür vb materyal
hazırlanması,
Roman vatandaşlara dağıtılmak
üzere sağlık kitlerinin proje yürütüc üs ü
tarafından temin edilmesi ve diğer faaliyetlerin gerçekleştirilmesi,
Ceza infaz
rehabilitasyon,
kurumlarında
bulunan
koruyucu/önleyici
hükümlü/tutuklunun
sağlık
hizmetleri,
muayene,
tetkik,
sosyal ve psikolojik
tedavi
ve
danışmanlık
hizmetlerinin takip ve koordinasyonu faaliyetlerine devam edilmesi,
Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında; Ceza infaz kurumlarında gerçekleştirilen sağlık
eğitimlerine devam edilmesi,
Kurumlarda bulunan her tutuklu/hükümlünün yılda en az bir kez genel sağlık taramasında n
geçirilmesi,
Ceza ve infaz kurumlarında sunulan sağlık hizmetlerine yönelik olarak Kurumumuza iletile n
talep ve şikâyetlerden işlemleri devam etmekte olanların kısa sürede sonuçlandırılması,
Halk Sağlığı Bilgi Sistemi (HSBS) ’nin geliştirilmesini ve güncellenmesi,
Aşı ve Anti Serum Soğuk Zincir ve Stok Yönetimi Sistemi proje çalışmasının devam edilmes i,
52
TSM Muayene sayılarının aylık takibi,
Birinci basamak sağlık hizmetlerinin sunumunda belirlenen vizyona yönelik çalışmala r ın
bilişsel ortamda tesisine ilişkin çalışmaların yürütülmesi,
E2-E3 ilçe devlet hastaneleri hastane bilgileri,
personel durumu,
muayene
bilgile r i,
görüntüleme ve laboratuvar hizmetleri, ağız ve diş sağlığı hizmetleriyle ilgili veri toplama
işlemlerine devam edilmesi,
Yeni entegre sağlık merkezleri açılması ile ilgili iş ve işlemlere devam edilmesi,
ASPB ile yazılım entegrasyonunun tamamlanması,
Evde Sağlık Hizmetleri Uygulama Genelgesinin tamamlanarak sahaya sunulması,
İllerin yapılan planlanmalar doğrultusunda kıyafet, laptop, araç, ve tıbbi malzemeler inin
tamamlanması,
Evde sağlık hizmetinin etkinliğinin artırılması amacıyla ilgili kurum ve kuruluşlar tarafında n
sunulan sosyal bakım ve destek hizmetlerinin entegrasyon sürecinin hızlandırılması, Evde
sağlık hizmetlerinin öncelikli olarak toplum sağlığı merkezlerinde kurulan T tipi birimler le
verilebilmesi için ülke coğrafyasına yaygınlaştırılması,
ve bu kapsamda, Evde Sağlık
Hizmetleri Kalite Standartlarının tamamlanması, Sağlık Net’e entegre olan HSBS Evde Sağlık
Hizmetleri Modülünün istenilen kapsayıcılığa sahip olması,
2016-2017 eğitim öğretim yılında devam etmekte olan “Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Programı”
kapsamında
kullanılmak
üzere
2.500.000 adet vernik
alımı
ve 81 ilde
dağıtımı
gerçekleştirilmesi,
Eğitici eğitimi almış diş hekimi/hekimlerin sahada çocuklara ve yetişkinlere verilecek olan
farkındalık
eğitimlerinde
kullanmaları
için
standart bir eğitim
sunusu
hazırlanma s ı
kararlaştırılmıştır. Bu amaçla Ağız Diş Sağlığı Bilimsel Danışma Komisyonu ile çalıştay
düzenlenmesi ve eğitim materyali hazırlanması,
2016-2017 eğitim ve öğretim yılı başladığında tüm anasınıfı ve ilkokul öğrencilerine 6.800.000
adet diş fırçası, macunu ve muhafaza çantası alımı dağıtımının gerçekleştirilmesi,
Sağlık çalışanları için Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Eğitici Eğitimi Modülü basımı ve dağıtılma s ı,
53
2016-2017 eğitim öğretim yılında “Koruyucu Ağız Diş Sağlığı Programı” kapsamında illerde
eğitim vermesi planlanan, daha önce koruyucu ağız diş sağlığı eğitici eğitimine katılma mış
olan, hekim ve diş hekimlerine eğitim verilmesi,
Göçmen Sağlığı Birimlerinin sayılarının arttırılmasına yönelik çalışmalara devam edilmesi ve
Göç İdaresi Genel Müdürlüğü koordinasyonunda “Kent Ortamında Yaşayan Suriyelile r in
Hizmetlere Erişimi” projesi kapsamında çalıştay düzenlenmesi, İskanlı Göçmen olarak
Ülkemize yerleşen Ahıska Türkü Ailelere sunulan hizmetlere dair verilerin toplanabilme s i
amacıyla form ve kılavuz oluşturulması,
Aile hekimliği disiplininin özünü, birinci basamak bakış açısını tanıtmak ve farkındalığını
yaratmak amacıyla, sözleşmeli aile hekimlerine yönelik Aile hekimliğine Uyum Birinci Aşama
Sertifikalı Eğitim Programı 2016 ikinci 6 aylık dönemde 6 tur olarak yapılması,
Yetişkin eğitimine ilişkin bilgi, tutum ve beceri kazanarak sağlık eğitimi yapabilmeler ini
sağlamak amacıyla THSK bünyesinde çalışan personele yönelik Eğitim Becerileri Eğitimi
ikinci 6 aylık dönemde 3 tur olarak yapılması,
Eğitim Aile Sağlığı Merkezi/Birimlerinin açılmasına yönelik işlemlere devam edilmesi,
Aile hekimliğine Uyum Birinci Aşama Sertifikalı Eğitim Programı Dökümanları güncelle me
çalıştayı yapılarak Sözleşmeli Aile Hekimliği Uzmanlık Eğitimi (SAHU) 2016 sonbahar
dönemi başvuru ve yerleştirme işlemlerinin yapılması,
“Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Alanında Yapılan Araştırma Taleplerini Değerlend ir me
Komisyonu”nun 2016’in son 6 aylık döneminde her ay bir defa olmak üzere 6 defa toplanıp
bekleyen araştırma taleplerinin değerlendirilmesi planlanmaktadır.
“Aile Hekimliği Eğitimleri Değerlendirme Komisyon”unca uygun bulunan Hizmet içi eğitim
planı Aralık ayının son haftasında uygulanmak üzere illere duyurularak bir sonraki yılın
planlaması yapılacaktır.
Sürekli mesleki gelişim eğitimi kapsamında Yıldırım Beyazıt Üniversitesi tarafından uzaktan
eğitim biçiminde yürütülen ve 2015 mayıs ayında sona eren AHUZEM(aile hekimliği uzaktan
eğitim) Protokolün yenilenmesi çalışmaları devam edecektir.
12 ile izleme ve değerlendirme ziyareti yapılması planlanmaktadır. 21-22 Temmuz 2016
tarihlerinde “İzleme ve Değerlendirme Koordinatör Eğitimi” yapılması planlanmaktadır.
54
2015 Yılı Halk Sağlığı Müdürleri Verimlilik Değerlendirme Karneleri daire başkanlık la r ı
tarafından puanlandıktan sonra toplam puanlar hesaplanacak ve değerlendirme yapılacaktır.
2016 yılı ilk 6 aylık verilerden oluşacak sunumlar halk sağlığı müdürlüklerinden istenerek
inceleme ve düzeltmeler yapılacak ve daire başkanlıklarına gönderilecektir.
Daire Başkanlığımız tarafından illerden aile hekimlerinin yaptığı performans itiraz konuları ile
ilgili bilgiler aylık olarak toplanmaya devam edilecektir.
Sağlık Bilgi Sistemleri, daire başkanlıkları ve TÜİK verilerini içeren veri kitapçıkla r ı
hazırlanmaya devam edilecektir.
Reçete Bilgi Sistemi üzerinden aile hekimleri tarafından yazılan reçeteleri inceleme ve illere
göre detaylandırma çalışması yapılarak kitap şeklinde raporlanacaktır.
Sahada izleme ve değerlendirme yapan ekibin eğitimini sağlamak için Dünya Bankası Hibe
Projesi kapsamında hazırlanan Merkez ve Taşra Teşkilatında Çalışan Personelin İzleme ve
Değerlendirme Bilgi, Beceri Düzeyini Artırma Projesi ile ilgili çalışmalara devam edilecektir.
THSK İl Değerlendirme Sunumları, KDS raporları ve TÜİK verileri ile iller için bilgi notları
hazırlanmaya devam edilecektir.
SABİM, BİMER, SBN ve Bakanlık Bilgi Edinme Birimine yapılan Daire Başkanlığımız
çalışma alanı ile ilgili başvurular cevaplandırılacaktır.
Aile hekimlerinin idari davaları ile ilgili yazışmalara devam edilecektir
Görüş talep edilen konularla ilgili yazışmalar yapılacaktır.
2016 yılı sonuna kadar, il ve ilçe merkezlerinde, TUİK nüfusu baz alınarak (50.000 ve üstünde
olan merkez nüfus için) ihtiyaç duyulan yerlerde, birinci basamak sağlık hizmetler inin
bütünleşik bir anlayışla sunulacağı sağlık tesislerinin yaygınlaştırılmasına, Bakanlığımız ın
politikaları doğrultusunda devam edilecektir.
55
III.2.
BULAŞICI
HASTALIK
KONTROL
PROGRAMLARI
BAŞKAN
YARDIMCILIĞI
Bağışıklama hizmetlerinin yürütülmesinde görev alan personele yönelik hizmet içi eğitimler
yapılacaktır.
Her bir antijen için ülke genelinde %97 aşılama hızının devamlılığı sağlanacaktır.13-24 aylık
çocuklarda %90 tam aşılılık hızına ulaşmak, okul çağı çocuk aşılamalarında her bir antijende
%95 aşılama hızına ulaşmak hedeflenmektedir.
Ülkenin poliomyelitten arındırılmış durumunu sürdürülecek ve bu kapsamda gerektiği
zamanlarda riskli bölgelerde aşı kampanyaları düzenle necektir.
Aşı ile
önlenebilir
invaziv
bakteriyel
hastalıklar
sürveyans
genelgesi
çalışmalar ını
tamamlanacaktır.
Difteri hastalığı ile ilgili olarak 2003 yılında hazırlanan ve halen kullanılmakta olan “Difte r i
Saha Rehberi” yenileme çalışmalarına başlanılacaktır.
2016 yılı sonuna kadar kızamık ve kızamıkçık
eliminasyonunu ve konjenital rubella
sendromunun kontrolünü sağlanacaktır.
Maternal ve neonatal tetanozun eliminasyonunu sürdürmek, aşı deposundaki eksiklikle r in
giderilerek deponun DSÖ eğitim alanı haline getirmek hedeflenmektedir.
Sanayi İşbirliği Programı (SİP) kapsamında aşı alımlarının gerçekleştirilmesi ve yerli aşı
üretimi için teknoloji transferinin sağlanması hedeflenmektedir.
Viral Hepatit Önleme ve Kontrol Programı taslağı tamamlanacaktır.
Hepatit A Kontrol Programı hazırlanacaktır.
“28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” ile ilgili web ve basın bilgi notlarının hazırlanılarak
akademisyenlerin ve Daire Başkanlıklarının da katılımı ile sosyal medya üzerinden toplantı
yapılacaktır.
Viral Hepatitlerle ilgili eğitim videoları ve broşürlerle ilgili çalışmaların tamamlanarak saha ve
basın-medya ile paylaşılacaktır.
Hepatit A, hepatit B ve difteri hastalıkları ile ilgili programların ve verilerin takibi
sağlanacaktır.
Okul çağı çocuklarına yapılan aşı uygulamaları ile ilgili faaliyetlerin planlanması ve aşı
uygulamanın başlatılması sağlanacaktır.
56
Aile Hekimliğine Uyum Birinci Aşama Sertifikalı Eğitim Programı kapsamında “Birinc i
Basamak Sağlık Hizmeti Sunumunda Bağışıklama” konusunda eğitici olarak destek
verilecektir.
Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) Daimi Genelgesi’nin güncellenecek ve yürürlüğe
konulacaktır.
GBP
kapsamındaki
hastalık
programlarının
ve
saha
rehberlerinin
güncellenme s i
planlanmaktadır.
Karekod tabanlı aşı ve antiserum takip sistemini daha ileri teknoloji olan karekod yerine RF
sistemi ile izlenmesine yönelik çalışma yapılacaktır.
SİP kapsamında pediatrik tip hepatit A aşısı alımı yapılacaktır.
KİK kapsamında yerli aşı üretimini kapsayan pediatrik tip hepatit B aşısı alımı yapılacaktır.
Aşı deposuna raf sistemi yapılması sağlanacaktır.
Aşı üretimi, Aşı deposu ve Aşı Takip Sistemi lansmanı yapılması hedeflenmektedir.
Aşı saklama dolabı alımı yapılacaktır.
Bulaşıcı
Hastalıklar
Sürveyans
ve
Kontrol
Esasları
Yönetmeliğinin
güncellenerek
ve uygulamanın
raporlanma s ı
yayımlanacaktır.
Sürveyans
Birimleri
pilot uygulamasının
sürdürülmesi
sağlanacaktır.
HIV/AIDS Bilgi Sisteminde revizyon çalışmalarının tamamlanarak sistemin bildirim yapan
tüm hekimlerin ve paydaş kurumların kullanımına açılacaktır.
Bulaşıcı hastalıkların ihbarı ve bildirim sistemlerine yönelik tamamlanan tüm işler ve mevzuata
ilişkin revizyonlar hakkında saha eğitimlerinin düzenlenecektir.
Ulusal AIDS Komisyonunun toplanması sağlanacaktır.
Ulusal HIV/AIDS Stratejik Planı’nın tamamlanması ve ilgili paydaşlarla paylaşılma s ı
planlanmaktadır.
HIV/AIDS Rehberi’nin tamamlanarak yayımlanacaktır.
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ile ilgili halk sağlığı müdürlüklerinde görevli personelinin
bilgi birikiminin ve vaka yönetim becerisinin artırılması sağlanacaktır.
57
HIV/AIDS ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar ile ilgili gerekli mevzuat çalışmalar ının
sürdürülmesi, ihtiyaç duyulan mevzuatın oluşturulması hedeflenmektedir.
Kamu Hastaneler Kurumu ile imzalanan protokol gereği; ihtiyaç anında antiretroviral ilaca
erişimin sağlanması için gerekli çalışmaların kesintisiz sürdürülmesi hedeflenmektedir.
Gönüllü danışmanlık ve test hizmeti sunan merkezlerin, erişiminin ve sayısının artırılmas ına
yönelik çalışmaların sürdürülmesi hedeflenmeketedir.
Gebelik Dönemi Tarama Programı geliştirilmesine yönelik
çalışmaların tamamlanma s ı
sağlanacaktır.
1 Aralık Dünya AIDS Günü etkinliklerinin planlanması ve yürütülmesi hedeflenmektedir.
HIV/AIDS hastalığına yönelik afiş, broşür kamu spotu çalışmalarının tamamlanacaktır.
MERS-CoV Sürveyansı kapsamında Dünya’daki gelişmeler takip edilerek WHO ve ECDC
önerileri doğrultusunda mevcut rehber ve bilgi notlarının güncellenecektir.
MERS-CoV hastalığına yönelik hazırlanan broşürler basılacaktır.
İl Halk Sağlığı Müdürlüklerince 81 ilde Hac ve Umreye gidecek olan sağlık personeline ve
halka yönelik MERS-CoV hastalığı eğitimleri yapılacaktır.
Lepra Sürveyansına yönelik Dermatoloji uzmanlarının Lepra farkındalığını artırmak üzere
Cüzzamla Savaş Derneği ile birlikte 7 ilde toplam 100 dermatoloğa eğitim verilecektir.
İnfluenza Sürveyansı Genelgesinin yayınlanacaktır.
İnfluenza Benzeri Hastalık (ILI) Sürveyansına ve Ağır Akut Solunum Yolu Enfeksiyonla r ı
(SARI) Sürveyansına devam edilecektir.
ILI ve SARI sürveyansı sonuçlarının haftalık olarak raporlanarak THSK internet sitesinde
yayımlanacaktır.
İnfluenza Sürveyansı kapsamında;
ILI sürveyansı ve SARI sürveyansında görevli olan
hekimlere ve sürveyansın yürütüldüğü ilin bulaşıcı hastalıklar şube müdürlerine yönelik
«İnfluenza Sürveyansı Güncelleme Eğitimi» yapılacaktır.
Halkı bilgilendirmeye yönelik hazırlanan grip ve grip aşısı içerikli 2 kamu spotunun RTÜK
onayı alınarak televizyonlarda ve halka açık mekanlarda gösterilmesi sağlanacaktır.
58
Halkın influenza hastalığı ve aşılanma konusunda bilgi düzeyini artırmak için; broşürlerin halka
dağıtımı ve afişlerin halkın görebileceği yerlere asılması sağlanacaktır.
THSK tarafından temin edilen grip aşıların sağlık çalışanlarına ücretsiz olarak uygulanma s ı
sağlanacaktır.Gribe yönelik alınan önlemlerin gözden geçirilerek antiviral ilaçların tüm sağlık
kurum ve kuruluşlarında
yatan ve ayaktan hastaların
kullanımına
hazır
bir şekilde
bulundurulması sağlanacaktır.
Meningokoksik
Menenjit
Saha
Rehberi
güncelleme
çalışmalarına
devam
edilecektir.Meningokoksik menenjit sürveyansına devam edilecektir.
Lejyoner Hastalığı sürveyans çalışmalarına devam edilecektir.Lejyoner Hastalığı Kontrol
Programı Rehberinin basılması ve dağıtılması sağlanacaktır.
Bulaşıcı
Hastalıklarla
Mücadele
Genelgesi
ve Rehberinin
hazırlanması
çalışma la r ı
tamamlanacaktır.
HÜS sürveyansı’nın iyileştirilmesi sağlanacaktır.
Okullarda
el
hijyeni
konusunda
öğrencilerin,
ailelerin
ve
okul
çalışanlar ının
bilinçlendirilmesine yönelik eğitim materyallerinin hazırlanması amacıyla MEB ve Sağlığın
Geliştirilmesi Daire Başkanlığı ile birlikte yürütülen çalışmaların
diğer hedef gruplar ına
yönelik de (öğretmen, öğrenci, aileler) yapılması sağlanacaktır.
Su ve gıda kaynaklı gelişen salgınlarda Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı ile işbirliğini
geliştirecek çalışmaları yapılacaktır.
Akut Barsak Enfeksiyonları sürveyansının güçlendirilerek sürdürülmesi sağlanacaktr.
Her yılın ikinci yarısında düzenlenen Saha Epidemiyolojisi Konferansı 2016’da yapılma s ı
planlanmıştır. Ayrıca 2016 Dönemi Kohortu’nun da eğitimlerinin başlaması planlanmaktadır.
Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ile birlikte yürütülen Erken Uyarı Sistemi göstergeye
dayalı sürveyans komponentinin tamamlanması planlanmaktadır.
Sıtma ve leishmaniasis tedavi ilaçlarının temin sürecine ve sürveyans çalışmalarına devam
edilecek, tespit edilen vakaların tedavi, filyasyon ve takipleri yapılacaktır.
Kuduz Takip Sisteminin tamamlanması ve kullanılmaya başlaması sağlanacaktır. Kuduz ve
kuduz riskli temas ile ilgili sağlık personeli eğitimine yönelik USES üzerinde eğitim materyali
hazırlanarak kullanıma açılacaktır.
59
Kist Hidatik hastalığına yönelik farkındalık oluşturmak için, özellikle Kurban Bayramında
kullanılmak üzere Bez Afiş (Banner) ve El Broşürü basımı yapılarak illere dağıtılacaktır.
Ayrıca, bayramda kesilen kurban etlerinin taşınmasında kullanılmak için, üzerinde bu hastalığa
yönelik mesajların olduğu poşet tasarımı yaptırılarak, basımı ve dağıtımı yapılmak üzere illere
gönderilecektir.
KKKA Hastalığı ile ilgili 2015 yılının değerlendirilmesi ve 2016 yılı uygulamalar ının
belirlenmesi amacıyla “KKKA Bilim Kurulu Toplantısı” yapılacaktır (Aralık 2016).
2017 yılında dağıtımı yapılmak üzere KKKA duvar takvimi ve çocuklara yönelik eğitim amaçlı
KKKA boyama kitabı hazırlanması, basılması ve dağıtılması planlanmaktadır.
2017 yılı için KKKA ile mücadelede büyükbaş çiftlik
hayvanlarının
ilaçlanmas ında
ektoparaziter ilaç alımı ve İl Tarım Müdürlüklerine dağıtımı yapılacak, hizmet alımı
gerçekleştirilecektir.
Ağustos ayında Trabzon ilinde Chikungunya, Dengue, sarı humma, Zika Virüs Hastalığı gibi
hastalıklardan korunma, bu hastalıkların vektörleri ile mücadele yöntemleri hakkında sağlık
personeli ve belediye çalışanlarına yönelik eğitim toplantısı yapılacak akabinde de Doğu
Karadeniz Bölgesinde vektör mücadelesi aktifleştirilecek ve izlenecektir.
Vektör mücadelesi ile ilgili olarak alınan makine ve teçhizatların illere dağıtımı yapılarak
kullanımı sağlanacak, 2017 yılı için vektör mücadelesi planlanarak satın alma süreçleri
başlatılacaktır.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülen “Brusellanın Konjuktival Aşı ile
Kontrol ve Eradikasyonu Projesi” ile koordineli olarak süt ve peynirin güvenli kullanımı ile
ilgili eğitim ve broşür çalışmaları yapılacaktır.
Tularemi Saha Rehberi güncellenerek yayımlanacaktır.
Anti Tüberküloz İlaç alımı ihalesi ile alınamayan ilaçların piyasadan ve yurtdışından temini
için çalışma başlatılmıştır. Birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarında tedavi gören
tüberküloz hastaları için, halk sağlığı müdürlükleri ve sağlık kuruluş larından gelen talepler
doğrultusunda ilaç ikmali yapılmasına devam edilecektir.
Hekimlere Yönelik Verem Savaşı Sertifikalı Eğitim Programının ikinci grup eğitiminin 10-15
Ekim 2016 tarihlerinde yapılması planlanmaktadır.
60
Tüberkülozla ilgili faaliyet gösteren tüm kamu, üniversite ve özel sağlık kurum ve kuruluşlar ına
ait laboratuvarların güncellenen mevcut durum bilgilerinin takibine devam edilecektir.
Tüberküloz Tanı ve Tedavi Rehberi güncellenme çalıştayının 5-7 Eylül 2016 tarihinde
yapılması planlanmaktadır.
Tüberküloz kontrol hizmetleri ile ilgili istatistiksel verilerin bulunduğu “Türkiye'de Verem
Savaşı 2015 Raporu” tamamlanacaktır. Elektronik Tüberküloz Yönetim Sistemi’nin revizyo nu,
geliştirilmesi ve bakımı için teknik şartname çalışmaları devam edecektir. 2016 yılının İlk 6
ayının TUTSA çalışmaları illerden toplanacaktır.
Tüberküloz Saha Timleri Eğitim alan timlerin Ağustos ayından itibaren Şanlıurfa, Bursa,
Sakarya, Edirne ve Gaziantep illerinde izleme ve değerlendirme çalışmalarına başlamala r ı
hedeflenmektedir.
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Laboratuvarı
Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar için sürveyans sisteminin kurulması ve Akredite test sayısını
artırmak hedeflenmektedir.
Türkiye’de
Boğmaca, tetanoz ve difteri serosürveyansı için alt yapının hazırlanma s ı
hedeflenmektedir.
Ulusal Antimikrobiyal Direnç Sürveyans Laboratuvarı Tarafından;
Disk Difüzyon ve gradient strip test yöntemlerinde EUCAST geçiş sürecini tamamlamak,
Sürveyans kapsamındaki laboratuvarlar sayısını %3 oranında arttırmak
2016 yılında sürveyans kapsamında yer alan katılımcı laboratuvarların %100’üne UAMDSS
DKD Programını uygulamak,
2016 CAESAR’a üye olan Türkiye katılımcı laboratuvarların %100’ünde UK-NEQAS DKD
programını yönetmek,
UAMDS Laboaratuvarındaki akreditasyon test sayısını 4’e çıkarmak (Sıvı mikrodilüsyon ve
agar dilüsyon testlerinden akredite olmak) planlanmaktadır.
Ulusal Parazitoloji Referans Merkez Laboratuvarı (Uprml) Tarafından;
UPRML Sıtma sürveyansı çalışmalarını devam edilmesi,
61
Ağustos ayı içinde 78 laboratuvara ilk DKD çevrimini gerçekleştirilmesi,
Ar-Ge projesi devam etmektedir. Bu proje için suş sağlanması,
15189 Kalite Akreditasyon sürecinin devamında eksik olan validasyon, verifikasyon ve
yetkilendirme süreçleri ve çalışmaları tamamlanarak, eksik olan kitler temin edilmesi ve
çalışılması, Dış Kalite Kontrol programlarına katılımın devamının sağlanması planlanmaktad ır.
Ulusal Solunum Yolu Patojenleri Referans Laboratuvarı Tarafından;
Legionella Türlerinin Tanımlanması: Laboratuvarlararası Tanı Standardizasyonu Eğitimi. 16
katılımcının iştiraki ile 10-14 Ekim 2016 tarihleri arasında yapılması,
Seçilen beş Halk Sağlığı Laboratuvarına yönelik
yerinde değerlendirme ziyaretler inin
gerçekleştirilmesi,
Aşı ile Önlenebilir İnvaziv Bakteriyel Hastalıklar Sürveyansı Genelgesinin üst yönetim
tarafından
onaylanması
kapsamında
seçilmiş
beş Halk Sağlığı
Laboratuvarının
tanı
kapasitesinin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerin yürütülmesi,
Ülkemizde boğmaca ve difteri sürveyansının etkin bir şekilde yürütülmesinin sağlanma s ı
amacıyla seçilen beş Halk Sağlığı Laboratuvarında tanı hizmeti sunacak laboratuvar alt
yapısının oluşturulması,
Lejyoner Hastalığı Kontrol Programı kapsamında “Ulusal Lejyoner Hastalığı Laboratuvar Ağı”
(ULLA)’na dahil olan laboratuvar sayısının 21’e çıkarılması,
“Suda Legionella türlerinin izolasyonu, identifikasyonu, serogruplandırma ve koloni sayısının
tespiti” ile Legionella üriner antijen tespiti” için dış kalite değerlendirme programlar ının
uygulanması,
TÜBİTAK 1003 Öncelikli Alanlar Ar-Ge Destekleme Programı kapsamında yürütüle n
“Hastane Enfeksı̇yonu Etkenlerı̇nı̇n Hızlı Tespı̇tı̇ İçı̇n Otomatı̇ze Moleküler Analı̇z Cı̇haz ve
Kı̇tlerı̇nı̇n Gelı̇ştı̇r ı̇ lmesi” projesinin tamamlanması ve sonuç raporunun hazırlanması,
İnvaziv bakteriyel etkenlerin tanımlanması ve serotiplendirilmesine yönelik tür spesifik ve
serotip spesifik gerçek zamanlı polimeraz zincir reaksiyonu yönteminin optimizasyonunun
tamamlanması,
-
ISO 17025 başvurusu
62
-
ISO 15189 kapsam genişletme çalışmaları
-
Ulusal/uluslararası toplantı ve kongrelere katılım sağlanması planlanmaktadır.
Ulusal Viroloji Referans Merkez Laboratuvarı Tarafından;
Samsun, İstanbul, Adana, Erzurum, Antalya ve İzmir Bölge HS laboratuvarlarında ILI/SARI
surveyansı kapsamında eğitimler,
Antalya ve İzmir BHS laboratuvarlarına ziyaretler,
Mevcut yürütülen surveyans çalışmalarına devam edilmesi,
ILI-SARI surveyansı kapsamında / kızamık surveyansı / KKKA kapsamında ortak çalışıla n
BHSL ile LAK gerçekleştirilmesi,
Ülkemizde 1998-2015 Yılları Arasında Dolaşımda Bulunan İnsan Enterovirüs Serotipler inin
Genotipik Analizi (değerlendirme aşamasında) çalışmalarının yapılması planlanmaktadır.
Ulusal Enterik Patojenler Referans Laboratuvarı (Ueprl) Tarafından;
EHEC-HUS sürveyansı kapsamında gelen örneklerin çalışmaları,
Salgın ve HUS kapsamında izole edilen mikroorganizmaların moleküler tiplendirilmeleri,
18-21 Ekim 2016 tarihleri arasında Halk Sağlığı Laboratuvarları Daire Başkanlığı ile ortak
olarak yapılacak Gıda ve Su Kaynaklı Enfeksiyon Etkenlerinin laboratuvar tanısına yönelik
uygulamalı eğitimi kapsamında16 Mikrobiyoloji uzmanına eğitim verilmesi,
06-09 Aralık 2016 tarihleri arasında 16 mikrobiyoloji uzmanına Gıda ve Su kaynaklı
Enfeksiyon Etkenlerinin laboratuvar tanısına yönelik uygulamalı eğitim verilmesi,
Ulusal Enterik Patojenler Laboratuvar Sürveyans Ağı (UEPLA) kapsamında yürütüle n
laboratuvar çalışmalarına devam edilmesi,
UEPLA 2015 raporunun hazırlanması,
UEPLA katılımcıları ile toplantı düzenlenmesi ve katılımcı sayısının arttırılması konusunda
çalışmalar yapılması,
UEPLA kapsamında
Mayıs ayında yapılan
DKD çalışmalarının
değerlendirmeler inin
tamamlanıp genel sonuçların web tabanlı sistemden katılımcılara duyurulması,
63
UEPLA 2016 DKD sonuçları istatistiki olarak yapılması ve katılımcı laboratuvarlara kendi
sonuçlarının bildirilmesi,
Katılım sağlanan DKK programlarının sonuçlarının gönderilmesi çalışmalarına devam edilmes i
planlanmaktadır.
Ulusal Moleküler Mikrobiyoloji Referans Merkez Laboratuvarı (Ummrml) Tarafından;
Influenza A, Kızamık, Kırım Kongo Kanamalı Ateş virüsü, Çok ilaca Dirençli M. tuberculos is,
İnvaziv bakteriyel hastalık (IBUSA) ve Rotavirus’a yönelik sürveyans çalışmalarına devam
edilmesi,
Staphylococcus aureus, Escherichia coli ve Pseudomonas aeruginosa PFGE testlerinde akredite
olmak,
Çok ilaca
dirençli
bakterilerin
neden
olduğu
hastane
enfeksiyonlarının
moleküler
epidemiyolojik sürveyansının başlatılması ve sürdürülmesi,
Kırım Kongo Kanamalı Ateşi tanısına yönelik moleküler tanı testi geliştirilmesi,
Rekombinant Esat6 ve CFP10 proteinlerinin plot ölçekte üretilmesi planlanmaktadır.
Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı tarafından:
Laboratuvar
Sürveyans
Ağı
(TULSA)
Eğitim
Programı
kapsamında
Halk
Sağlığı
Laboratuvarları Daire Başkanlığı ile koordineli olarak 29 Kasım-02 Aralık 2016 tarihle r i
arasında Ankara’da 16 katılımcı teknik personele ve 27-30 Eylül tarihleri
arasında
mikrobiyoloji uzmanlarına (Üniversite Hastanesi, Eğitim Araştırma Hastanesi, Halk sağlığı
tüberküloz laboratuvar çalışanları) eğitim verilmesi planlanmaktadır.
Halk Sağlığı Laboratuvarlarındaki Düzey II ve III tüberküloz laboratuvar ihtiyaçlar ının
tamamlanması için Halk Sağlığı Laboratuvarları Daire Başkalığı ile birlikte yürütüle n
çalışmalara (yerinde değerlendirme ziyaretleri ve teknik destek sağlanması) devam edilecektir.
Ayrıca DKD çalışmalarında performansı düşük olan laboratuvarlara yerinde değerlendir me
ziyaretleri gerçekleştirilecektir.
Tüberküloz
laboratuvarlarının
yetkilendirilmesi
ve yerinde
değerlendirme
süreçler inin
akreditasyonu için çalışmalar başlatılacaktır.
64
“Tüberküloz Laboratuvar Sürveyans Ağı” (TULSA) kapsamında laboratuvarlarda kalite
güvence sistemine dayalı sonuç elde etmek için kapasitenin değerlendirilmesi (ilaç duyarlılık
testi kontrolü, dış kalite değerlendirme programı ve yerinde değerlendirme ziyaretleri) ve
kapasitenin geliştirilmesi (mevzuat, rehber ve eğitim programı) çalışmaları yürütülmeye devam
edilecektir.
TULSA’nın yaygınlaştırılması çalışması kapsamında tüm Düzey II ve Düzey III tüberküloz
laboratuvarlarının TULSA’ya dahil olmaları ve gerekliliklerini yerine getirmeleri için
çalışmaların yürütülmesi sağlanacaktır.
Ulusal Tüberküloz Referans Laboratuvarı DKD programına alınan parametreler (Mikroskopi,
kültür, tür tayini ve ilaç duyarlılık testleri) için yılda bir yapılan DKD çevrimi yapılacaktır.
Ulusal Tüberküloz Tanı Rehberi revizyon çalışması tamamlanacak, Rehberin İngilizce/Rusça
çevirileri yapılarak yayınlanması sağlanacaktır.
Mikoloji Referans Laboratuvarı Tarafından:
College of American Pathologists (CAP) Dış kalite programlarına katılım sağlanacaktır.
Fusarium spp. ve diğer küf kökenlerinin antifungal duyarlılıklarının CLSI- M38-A2 yöntemiyle
saptanmasına yönelik,
ATCC Referans kökenlerin
alımını takiben, ARGE çalışma la r ı
yapılması.
Aspergillus spp. Fusarium spp. ve diğer küf kökenlerinin Sekans ile tanımlanmalar ının
sağlanması ve rutin tanı algoritması oluşturulması.
WEB sayfasının Mikoloji Referans Laboratuvarı ile ilgili bölümünün hazırlanması.
Özellikle Hastaneler yoğun bakım ünitelerinden talep edilen 1,3 Beta D-Glukan testinin rutin
olarak çalışmaya başlanması.
Kurumumuz Mikoloji Referans Laboratuvarını temsilen en son yapılan çalışmaları içeren
bildirilerle 37. Türk Mikrobiyoloji Cemiyeti Kongresine (Kasım, 2016) katılım sağlanarak
Referans
Laboratuvarımızın
çalışmalarının
duyurulması
ve
bulgularının
sunulma s ı
planlanmaktadır.
65
III.3. BULAŞICI OLMAYAN
HASTALIKLAR
PROGRAMLAR VE KANSER
BAŞKAN YARDIMCILIĞI
Kanser kayıtçılığı yapmakta olan sağlık personelinin kanser kayıtçılığında kullanılan Can-Reg
bilgisayar
programı konusunda bilgi vermek, uygulama yaptırmak
amacıyla
“Kanser
Kayıtçılığı Can-Reg Bilgisayar Programı Kullanımı Eğitimi” yapılması planlanmaktadır.
Kanser kayıtçılığı konusunda standartların oluşturulması amacıyla Temel Kanser Kayıtçılığı
Kalite Eğitimi yapılması planlanmaktadır.
Kanser şube müdürü, kayıt merkezi sorumlu hekimi, halk sağlığı uzmanı, epidemiyolog, tıbbi
teknolog, ebe ve hemşire, sağlık memuru ve tıbbi sekreterlerin katıldığı gruba bir “Kanser
Kayıtçılık Değerlendirme Eğitimi” verilmesi planlanmaktadır.
Kadın doğum uzmanı,
patoloji uzmanı,
onkoloji uzmaını,
enfeksiyon
hastalıkları ve
mikrobiyoloji uzmanlarının, katıldığı gruba serviks kanserinin erken teşhis ve tarama tedavi
ilkeleri, kullanılan HPV tarama testleri konusunda katılımcılara bilgi vermek ve kolposkopi
kullanımı ile ilgili beceri kazandırmak amacı ile eğitim verilmesi planlanmaktadır.
Kanser tarama teşhis ve tedavi merkezleri çalışmalarına teorik ve pratik bilgi kayıt yapılacak
işlemler ve düzenlemeler hakkında “Kolorektal Kanser Tarama, Teşhis ve Tedavi Eğitimi ”
düzenlenmesi planlanmaktadır.
Başkanlığımızca KETEM’lerde (Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri) tarama
hizmetlerinin daha verimli yürütülebilmesini sağlamak için röntgen teknisyenlerine mamogr a fi
çekim teknikleri konusunda bilgi ve beceri kazandırmak amacıyla, “Mamografi Çekim
Teknikleri Eğitimi” verilmesi planlanmaktadır.
Mamografi okuma becerisi kazandırmak amacıyla “Mamografi Değerlendirme Eğitimi ”
Kanserle mücadelede en etkin yol toplum tabanlı kanser tarama programlarıdır. Bu çerçevede
kolon kanseri ile mücadelede başlatmış olduğumuz toplum tabanlı kolon kanseri taraması bu
hastalıktan ölümleri azaltacak ve hastalığın görülme sıklığını düşürecektir. Bunun için gerekli
alt yapı çalışmalarını
tamamlayarak
kolon kanseri tarama programlarında
hedefimiz;
önümüzdeki 2 yıl içerisinde, yurt genelinde vatandaşlarımızın en az %70'ini kapsayan, Avrupa
Birliği
Kalite Standartlarına
uygun
ve tek elden yürütülen
bir tarama programının
yerleştirilmesidir.
66
Hizmet vermekte olan Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi'nin (KETEM) bozulan,
sık sık arıza yapan veya belli bir yılın üzerindeki mamografi cihazları yerine yeni 40 adet dijital
mamografi cihazı alımı planlanmaktadır.
Kadın sağlığına yönelik gerekli tedbirleri almak amacıyla "Acil Obstetrik Bakım Klinis ye n
Modülü" hazırlanması planlanmaktadır.
Kadın ve üreme sağlığına yönelik gerekli tedbirleri almak üzere “İleri Eğitim Beceriler i
Eğitimleri” yapılması planlanmaktadır.
Üreme ve Cinsel Sağlık Modüler Eğitiminde kullanılan Güvenli Annelik Eğitimci Ve Katılımc ı
kitabının revizyon çalıştayının yapılması planlanmaktadır.
yönelik gerekli tedbirleri almak üzere “Acil Obstetrik Bakım Klinisyen Eğitimi” yapılma s ı
planlanmaktadır.
Doğum Öncesi Bakım-Doğum Sonu Bakım Yönetim Rehberi Revizyon Çalıstayı yapılma s ı
planlanmaktadır.
Kadın sağlığına yönelik gerekli tedbirleri almak üzere “Anne Ölümleri Yıl Sonu Değerlend ir me
Toplantısı” ve “Anne Ölümleri İl Değerlendirme Ziyaretleri”nin yapılması planlanmaktadır.
Anne Ölümleri Merkez İnceleme Komisyonu Toplantısı düzenlenmesi planlanmaktadır.
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kadın ve Üreme Sağlığı Daire Başkanlığı bünyesinde yürütüle n
“Anne Dostu Hastane Programı” kapsamında
“Anne Dostu Hastane Eğitici Eğitimi” nin
yapılması planlanmaktadır.
Kadın ve Üreme sağlığına yönelik gerekli tedbirleri almak üzere “Aile Planlamasında Klinik
Becerilerin
Standardizasyonu
ve
Eğitim
Metodolojisi
Eğitimleri”nin
yapılma s ı
planlanmaktadır.
HSBS Misafir Anne Modülü yeni versiyonunun başarıyla uygulanması için 81 İl Halk Sağlığı
Müdürlükleri
ilgili
personelin
katılacağı
bilgilendirme
toplantısı
düzenlenme s i
planlanmaktadır.
Üreme ve Cinsel Sağlık Modüler Eğitiminde kullanılan Güvenli Annelik eğitimci ve katılımc ı
kitabının revizyon sonrası basımı yapılması planlanmaktadır.
"Ulusal Aile Planlaması Hizmet Rehber 2 cilt" basımı yapılması planlanmaktadır.
67
"Doğum Eylemi Yönetim Rehberi" basımının yapılması planlanmaktadır.
Toplum Ruh Sağlığı Merkezlerindeki personelin toplum temelli ruh sağlığı hizmetle r i
konusunda bilgi ve becerilerini arttırmak amacıyla 11-14 Kasım ve 13- 16 Aralık 2016
tarihlerinde “TRSM Çalışma Rehberi Eğitimi”nin yapılması planlanmaktadır.
İl eğitim ekiplerine
‘Çocuğun Psikososyal Gelişimini Destekleme (ÇPGD) Eğiticile r i
Sertifikalı Eğitim Programı’nı tanıtmak, illerinde ÇPGD Programı eğitimleri düzenle yip,
programın takibini yapabilecek bilgi ve becerileri kazandırmak amacıyla “Çocuğun Psikososyal
Gelişimini Destekleme (ÇPGD) Eğiticileri Sertifikalı Eğitim Programı" eğitici eğitimler inin
İstismara uğrayan çocuklarla yapılacak adli görüşmenin çocuğu (0- 18 yaş) en az travmaya
uğratacak şekilde yapılandırılması, görüşmenin ikincil bir travma oluşturmasının önlenme s i
için bu konuda nitelikli, bilgili ve yeterli personel yetiştirilmesi amacıyla “Çocukla Adli
Görüşmeci Sertifikalı Eğitimi” düzenlenmesi planlanmaktadır.
Sağlık personelinin; travma kavramını öğrenmelerini, travmanın çocukluk dönemine olumsuz
ruhsal etkilerini tanımalarını sağlamak ve temel yaklaşımlar konusunda bilgi ve beceriler i ni
arttırmak amacıyla “Psikososyal Koruma, Önleme ve Krize Müdahale Programı Eğitimi"
Kadına yönelik şiddeti azaltmak ve sağlıkla ilgili etkilerini önlemek amacıyla kadına yönelik
aile içi şiddet konusunda sağlık personelinin farkındalığının ve müdahale kapasitesinin artırmak
amacıyla, “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadelede Sağlık Personelinin Rolü” eğitici eğitimi nin
Sağlık çalışanlarının toplumsal travmalar ve afet durumlarında temel tedavi yaklaşımla r ı
konularında yeterliliklerinin artırılması ve izlenmesi amacı ile "Toplumsal Travmalar ve Afette
Ruh Sağlığı Eğitimi"nin düzenlenmesi planlanmaktadır.
Türkiye Beslenme Araştırması kapsamında eğitimler, materyal basımı ve danışman alımı
yapılması ve Metabolizma Hastalıkları Eylem Planı için ekim ayı içinde çalıştay düzenlenme s i
planlanmaktadır.
Birinci
basamak
sağlık
çalışanlarına
yönelik
obezite
ve
diyabet
eğitici
eğitimi
gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
68
Birinci Basamak Hekimler İçin Obezite ile Mücadele El kitabı rehber basımının yapılma s ı
planlanmaktadır.
Beslenme Dostu Okul Eğitimleri ve İl Değerlendirme Toplantısı yapılması planlanmaktadır.
Türkiye Diyabet Programı Faaliyetleri kapsamında, Diyabetli Bireyler İçin Eğitimci Rehberi
ile Birinci Basamakta Çalışan Hekimleri için Diyabet Tanı-Tedavi İzlem Rehberlerinin basımı
planlanmaktadır.
İkinci basamak sağlık çalışanlarına yönelik diyabet eğitimci eğitimi yapılması planlanmaktad ır.
Birinci
basamakta
tip
1 diyabetlilere
yönelik
rehber
hazırlık
çalıştayı
yapılma s ı
planlanmaktadır.
Türkiye Aşırı Tuz Tüketiminin Azaltılması Programı Faaliyetleri kapsamında, Türkiye Günlük
Tuz Tüketim Araştırmasının yapılması ve tüm okullarda asılmak üzere çocuklar için sağlık lı
beslenme ve fiziksel aktivite piramit afişi basımı planlanmaktadır.
4207 sayılı Kanun kapsamında gerçekleştirilen denetimlerin etkinliğinin artırılması için paydaş
kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımıyla Ağustos 2016’da bir çalıştay gerçekleştirilme s i
planlanmaktadır.
ALO 191 Uyuşturucuyla Mücadele Danışma ve Destek Hattında sunulan hizmetle r in
etkinliğinin değerlendirme için paydaş kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımıyla Eylül
2016’da bir çalıştay gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
Uyuşturucu ile mücadele çalışmalarının değerlendirilmesi amacıyla Eylül ve Kasım 2016
tarihlerinde bölge değerlendirme toplantıları düzenlenmesi planlanmaktadır.
Uyuşturucuyla
mücadele
danışma
birimlerinin
görev
tanımlarının
belirlenmesi
ve
değerlendirilmesine yönelik Eylül 2016’da bir çalıştay gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
4207 sayılı Kanun hükümlerinin etkin bir şekilde takip edilmesi için oluşturulan çapraz denetim
uygulaması kapsamında denetim ekiplerinin saha ziyaretleri için Ekim 2016 tarihinde bir
organizasyon yapılması planlanmaktadır.
Sağlık personeline yönelik olarak eğitim modüllerinin geliştirilmesine yönelik Ekim 2016’da
bir çalıştay gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
Ulusal
Uyuşturucu
Kontrol Çalışmaları
Değerlendirme
Toplantısının
Ekim
2016’da
gerçekleştirilmesi planlanmaktadır.
69
İllerde tütün kontrolü konusunda yürütülen faaliyetlerin değerlendirilmesi ve iyi uygulamala r ın
paylaşılması amacıyla Kasım 2016’da Değerlendirme Toplantısı yapılması planlanmaktadır.
Bağımlılık
konusunda
sunulan
hizmetlerin
birinci
basamak
sağlık
hizmetler inde
güçlendirilmesi ve sağlık personelinin kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla Aralık 2016’da
eğitici eğitimleri düzenlenmesi planlanmaktadır.
Yürütülen
tütün,
kuruluşlarının
alkol ve uyuşturucu
katılımının
sağlamak
kontrol çalışmalarına
amacıyla
Aralık
medya ve sivil
2016’da bir toplantı
toplum
yapılma s ı
planlanmaktadır.
Çocuklara sunulan sağlık hizmetlerinde iyileştirmeler yapmak ve çocuk ölümlerini azaltmak
amacıyla çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarının katılacağı 5-6 Ekim ile 8-9 Kasım 2016
tarihlerinde “Çocuk Acil Eğitimi” ile “Çocuk Yoğun Bakımı Temel Eğitimi” verilme s i
planlanmaktadır.
Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarına kurulacak yenidoğan yoğun bakım merkezler inde
görev yapması ve il düzeyinde yenidoğana doğru ve etkili müdahale olanaklarının geliştirilme s i
amacıyla 10-15 Ekim ve 21-25 Kasım 2016 tarihlerinde “Yenidoğan Yoğun Bakım Eğitimi”
verilmesi planlanmaktadır.
Tüm sağlık çalışanlarını çocuk hakları konusunda bilgilendirmek amacıyla ekim ayında Çocuk
Hakları Eğitimi verilmesi planlanmaktadır. Olağanüstü Hallerde Çocuk Bakımı ve Beslenme s i
Çalıştayı düzenlenmesi planlanmaktadır.
D vitamini ve demir dağıtımı ile ilgili çalışmaların değerlendirilmesi amacıyla demir ve D
vitamini bilim komisyonu toplantılarının ekim ayında düzenlenmesi planlanmaktadır.
Yenidoğan ve çocuk hastalıkları hekimleri ile halk sağlığı uzmanlarının katılımıyla bebek
çocuk ölümleri değerlendirme toplantılarının Kasım ayında yapılması planlanmaktadır.
Çocuk sağlığı ve hastalıkları uzman hekimleri yenidoğan hekimleri, halk sağlığı uzmanlar ının
katılımıyla anne sütü konusunda yapılan çalışmaların değerlendirilmesi amacıyla ekim ayında
Anne Sütü Üst Komite Toplantısı yapılması planlanmaktadır.
Olağanüstü Hallerde Çocuk Bakımı ve Beslenmesi Rehberi basılması planlanmaktadır.
Dünya KOAH Günü Etkinlikleri kapsamında, kronik hava yolu hastalıkları konusunda
farkındalığın arttırılması amacıyla sağlık personeline yönelik eğitim materyalleri ile halka
yönelik bilgilendirici materyaller hazırlanarak dağıtımının yapılması planlanmaktadır. Her ilin
70
ihtiyacı doğrultusunda materyalleri çoğaltarak öncelikle Aile Sağlığı Merkezleri, Toplum
Sağlığı Merkezleri, Hastanelerde olmak üzere halkın yoğun olduğu (Okullar, Huzurevleri, Halk
Eğitim Merkezleri vb.) yerlerde çeşitli etkinlikler (eğitim toplantıları, bilgilendirme toplantıla r ı,
sempozyumlar, paneller, konferanslar, etkinlik faaliyetleri, tanıya yönelik ölçümler vb.)
gerçekleştirmesi sağlanacaktır.
Türkiye
Kronik
Hava yolu
Hastalıkları
Önleme
ve Kontrol Programı
kapsamında
gerçekleştirilmiş olan 81 il Halk Sağlığı Müdürlüğü/GARD Çalışma Gruplarının faaliyetler inin
ve çalışmaların
değerlendirmesi,
yapılacak
çalışmaların
planlanması,
programın genel
değerlendirilmesinin yapılması, genel stratejilerinin gözden geçirilmesi, yeni dönemde görev
alacak çalışma gruplarının başkan ve sekreterlerinin seçilmesi amacıyla her 2 yılda bir
gerçekleştirilen genel kurul toplantısının yapılması planlanmaktadır.
Sağlıklı yaşlanma ve Engelliğin Önlenmesine Yönelik Eğitim Kapasitesinin Artırılması ve
Yaşlılıkta Tıbbı Bakım İhtiyacının Tespiti Projesi kapsamında topluma yönelik 2 gün 50’şer
kişilik Eğitim ve Bilgilendirme Materyali Hazırlanması Çalıştayı yapılması planlanmaktadır.
Sağlıklı yaşlanma ve Engelliğin Önlenmesine Yönelik Eğitim Kapasitesinin Artırılması ve
Yaşlılıkta Tıbbı Bakım İhtiyacının Tespiti Projesi kapsamında Sağlık Personeline Yönelik 2
Aralık 2016 tarihinde Eğitim ve Bilgilendirme Materyali Hazırlanması Çalıştayı yapılma s ı
planlanmaktadır.
Ulusal Kaza ve Yaralanma Eylem Planı Taslağı hazırlanacaktır.
Yaşlılık ve sağlıklı yaşlanma konusunda toplum duyarlılığının arttırılmasına yönelik demans,
alzheimer, depresyon ve yaşlılık döneminde sık karşılaşılan sağlık sorunlarından görme-duyma
bozuklukları, ağız ve diş sağlığı ve idrar kaçırma ile sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite
konularıyla ilgili afiş/broşür hazırlanarak ülke genelinde dağıtımı yapılacaktır.
Sağlıklı Yaşlanma ve Engelliliğin Önlenmesine Yönelik Eğitim Kapasitesinin Arttırıl ması ve
Yaşlılıkta Tıbbi Bakım İhtiyacının Tespiti Projesi kapsamında ekim ayı içerisinde anket
hazırlama çalıştayı yapılması planlanmaktadır.
71
III.4. TÜKETİCİ VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ KURUM BAŞKAN YARDIMCILIĞI
Halk Sağlığı Laboratuvarları ve Yetkilendirilmiş Laboratuvarların Çalışma Usul ve Esasları
Hakkında Yönetmelik kapsamında 2016 yılı L1 ve L2 Halk Sağlığı Laboratuvarlar ının
denetlenmesi planlanmaktadır.
Halk Sağlığı Laboratuvarları Daire Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan “Halk Sağlığı
Laboratuvarlarında Dış kalite Kontrol Sisteminin Oluşturulması” projesi kapsamında su kimya
parametrelerine yönelik bir planlama yapılmıştır. Ayrıca, Tübitak’ tan Danışmanlık Hizme ti
alınması, İstanbul 1 Nolu HSL nin proje kapsamında teknik altyapısının güçlendirilme s i
amacıyla mal ve hizmet satın alınması, TS EN ISO 13528 Standardına yönelik İstatistik Eğitimi
alınması planlanmıştır. TS EN ISO 17025 Standardına göre akredite olacak Halk Sağlığı
Laboratuvarlarına, kalite altyapısı alanında destek vermek amacıyla denetim ve yerinde ziyaret
çalışmalarının yapılması planlanmıştır.
Bakanlığımız Uyuşturucu Koordinasyon Kurulu’nun aldığı karar kapsamında İstanbul 3 No’lu
Halk Sağlığı Laboratuvarında klinik numunelerde yasadışı ve kötüye kullanılan ilaç ve madde
(uyuşturucu madde) analizi doğrulama laboratuvarı kurulmuş olup, laboratuvar 2016 yılı ikinci
yarısında analizlere başlanması planlanmıştır.
Halk Sağlığı Laboratuvarları, Çevre Sağlığı, Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığının
birlikte
yaptığı durum değerlendirme toplantısının
Van ve Hatay illerinde
yapılma s ı
planlanmıştır.
Kayseri, Ankara, HSL’lerin akreditasyonun tamamlanması planlanmıştır.
Legionella Türlerinin Tanımlanması-Laboratuvarlararası Tam Standardizasyonu Eğitimi,
Kaliteye Yönelik Problem Çözme Teknikleri Eğitimi, Gıda ve Su Kaynaklı Enfeksiyo n
Etkenleri
Eğitimi,
Tüberküloz
Laboratuvarlarında
Enfeksiyoz Madde Paketleme Gönderme Eğitici
Tanısal
Eğitimi,
Standardizasyon
Eğitimi,
Laboratuvarcılıkta
Düzeyin
Geliştirilmesi Hizmet İçi Eğitimi, TS EN ISO 15189 Standardı Modül Oluşturma Eğitimi, TS
EN ISO 15189 Standardı Tıbbi Laboratuvarlar Kalite ve Yeterlilik için Özel Şartlar Standardı
Temel Eğitimi, Sularda Parazit Aranması, Sularda Sanmonella ve S. Aureus Aranması ve
Uygulamalı Laboratuvar Eğitimi düzenlenmesi planlanmıştır.
TSM İSG birimlerinin HSM’ye bağlanarak Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (ÇASMER)
yapılarının oluşturulması için Yönerge revizyonunun tamamlanması planlanmıştır.
72
Halk Sağlığı Müdürlüklerinde sunulan İSG hizmetleri için HSM İSG Rehberi çalışmalar ının
tamamlanması planlanmıştır.
“Güçlü, Güvenli, Sağlıklı Çalışan” ve “Sağlıklı Çalışan & Sağlıklı Toplum” temalı afişler in
basılması ve tüm taşra teşkilatlarına dağıtılması planlanmıştır.
İllerde Ortam Ölçüm Laboratuvarları alt yapısı hazırlanarak ve Taşra teşkilatları için “İÇ
YÖNERGE” örneği hazırlanıp dağıtılması planlanmıştır.
Merkez ve taşra teşkilatlarımızda görevli İSG profesyonellerinin “EĞİTİM BECERİLERİ ”
belgesi alması için eğitim programları düzenlenecektir. TSM İSG biriminde tam zamanlı
görevlendirilen işyeri hekimi ve diğer çalışanlar için Ek Ödeme Yönetmeliğinde değişik lik
çalışması bitirilecektir. İşyerinde Sağlığın Geliştirilmesi Programı kapsamında toplam 100
işyeri hekimine eğitim verilmesi planlanmıştır. ASM’lerin İSG hizmetleri için standartlar
oluşturulacaktır.
Sağlık hizmet sunucularının meslek hastalığı farkındalığını artırmaya yönelik olarak ilgili
uzman hekimlere, birinci basamakta hizmet veren hekimlere ve iş yeri hekimlerine meslek
hastalığı farkındalık eğitimleri verilmesi planlanmıştır.
Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı koordinatörlüğünde,
Hollanda Vu-MC
Üniversitesi, TNO Bilimsel Araştırmalar Kurumu, Belçika Gent Üniversitesi ortaklığında,
Horizon 2020 Twinning
Programı kapsamında Avrupa Birliği Komisyonu
tarafında n
desteklenmeye değer bulunan “Strengthening the Occupational Health Expertise and Scientific
Capacity of Public Health of Turkey (ESPRİT)”, “Türkiye Halk Sağlığı Kurumunun Çalışan
Sağlığı Uzmanlık ve Bilimsel Kapasitesinin Güçlendirilmesi” projesi kapsamında yer alan
eğitim ve çalıştay faaliyetlerinin 19 Eylül-23 Eylül 2016, 31 Ekim-4 Kasım 2016, 9-10 Kasım
2016, 28 Kasım-2 Aralık 2016 tarihlerinde yapılması planlanmıştır.
Kurumumuz merkez ve taşra teşkilatında görev yapan ve görevi sebebiyle şiddete maruz kalan
çalışanların ‘Beyaz Kod’ ile ilgili başvurularının değerlendirilmesi, hukuki ve psikolojik
yardım yapılması ve bunların kayıt altına alınmasına devam edilecektir.
Beyaz Kod konusunda hazırlanan talimat ile mobbing konusunda hazırlanan yönergenin
yayımlanması sağlanarak bu konulardaki mevzuatın geliştirilmesi yönündeki çalışma lara
devam edilecektir.
Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında yapılan çalışmalara devam edilecektir.
73
Su güvenliğine ilişkin uygulama yapan personelin bilgilerini tazelemek, uygulamalarda
standardı sağlamak ve uygulamadaki aksaklıkların giderilmesini temin etmek amacıyla eylül
ve ekim aylarında Hatay ve Van illerinde eğitim düzenlenmesi planlanmaktadır.
Piyasada satılan ürünlerin piyasa gözetiminin etkin yapılması için taşra teşkilatında görevli
personelin biyosidal ürünlerden numune alması, laboratuvara ulaştırılması, kanuni bir sorun
olması halinde atılacak adımlar hakkında ''Biyosidal Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi
Eğitimi'' yapılması planlanmaktadır.
Hayes Pestisit Tokiskolojisi El Kitabı (Hayes Handbook of Pesticide Toşicology) çeviriş ve
basımının yapılması planlanmaktadır.
Karbonmonoksit Zehirlenmesinin Önlenmesi Programı ve Eylem Planı, İklim Değişliğinin
Sağlık Üzerine Olumsuz Etkilerini Azaltılması Programı ve Eylem Planı, Karbonmonoks it
Zehirlenmelerinin Teşhis ve Tedavisinde Dikkat Edilecek Hususlar için Hazırlanan Modül,
Ambalajlı Sular Üretim ve Denetim Rehberi ve belediyeler için Biyosidal Uygulama la r ı
Rehberinin basımının yapılması planlanmaktadır.
74

personel giderleri - Türkiye Halk Sağlığı Kurumu

Transkript

Benzer belgeler

Lütfen İrtibata Geçiniz - Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü

BROŞÜR [tyrkisk] - Folkehelseinstituttet

3. THSK İşe Giriş Raporları Görüş Yazısı

Çevre Sağlığı Politikalarında Dokuz Temel İlke / Umur Gürsoy

CV - Kemerburgaz Üniversitesi

Untitled - Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma Merkezi

“kırım kongo kanamalı ateşi hastalğı” hakkında halk eğitiminde