Özel Sermaye Fonları, CFO`lardan ne bekliyor? Türkiye`de Mali İşler

www.pwc.com/tr
Özel Sermaye Fonları,
CFO’lardan ne
bekliyor?
Türkiye’de Mali İşler ve
Finans Birimi Etkinliği
Araştırması 2012
İçindekiler
Araştırma hakkında
Yatırım öncesi süreç
5
8
Yatırım işlemi süreci
11
Yatırım sonrası süreç
13
Sonuç
26
Giriş
Son yıllarda dünya
ekonomisindeki gelişmelerle
birlikte, Türkiye yabancı
yatırımcılar açısından büyük
bir çekim merkezi ve yabancı
sermayenin ilgi odağı haline
gelmiştir.
Hüsnü Can Dinçsoy
Danışmanlık Hizmetleri
Ortak
Gökdeniz Gür
Danışmanlık Hizmetleri
Kıdemli Müdür
Nazlı Onursal
Danışmanlık Hizmetleri
Müdür
4
Türkiye’de aktif olarak yatırım
yapan 50 kadar Türk ve yabancı
menşeli özel sermaye fonu
bulunurken bu sayı zaman
zaman piyasaya girenler ile
birlikte 100’e kadar çıkmaktadır.
Söz konusu fonların yakın
dönemde yaklaşık olarak
150 şirkete yatırım yaptıkları
bilinmektedir.
Özel sermaye fonlarının çok
yatırım yaptığı sektörler
olarak perakende, tüketici
ürünleri, hizmet, sağlık ve
medya sektörleri ön sıralarda
yer alırken, Türkiye’nin genç
ve tüketen nüfusu sayesinde
önümüzdeki dönemlerde de bu
sektörlere yatırımların artarak
devam etmesini bekliyoruz.
Türkiye’ye henüz yatırım
yapmamış ancak fırsat arayan
birçok özel sermaye fonu
da Türkiye’deki gelişmeleri
yakından izlerken, belli bir
ölçeğe ulaşmış şirketler
büyük sermaye fonlarının
takibine girmektedir.
Tüm bu gelişmeler
doğrultusunda bu seneki
Mali İşler ve Finans Birimleri
araştırmamızı, Türk ve yabancı
menşeli özel sermaye fonlarının
ve bu fonların yatırım yaptıkları
şirketlerin Mali İşler ve Finans
Birimleri yöneticilerinin (CFO),
birbirlerinden beklentilerini
anlamak ve bu süreçte yaşanan
farklı bakış açılarını göstermek
için hazırladık.
Çalışmalarınız esnasında
araştırmamızı faydalı
bulacağınıza inanıyoruz.
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
Araştırma hakkında
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor
başlığı ile hazırladığımız Türkiye’de Mali İşler
ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması’nı hem
özel sermaye fonu yöneticileri, hem de özel
sermaye fonu ile ortaklığı olan şirketlerin Mali
İşler ve Finans Birimi yöneticileriyle yüz yüze
görüşmeler yaparak gerçekleştirdik.
Yatırımların üç ana süreci olan yatırım öncesi
süreç, yatırım işlemi süreci ve yatırım sonrası
süreç ile ilgili olarak toplamda 20 soruyu her iki
tarafa da sorduk ve verilen cevaplar neticesinde
özel sermaye fonlarının, Mali İşler ve Finans
Birimleri’nden beklentilerini ve bu beklentilerin
karşılanması ile ilgili genel tabloyu ortaya
çıkardık.
Çalışmamız 3 temel bölümde şekillenmiştir:
1. Yatırım öncesi süreç:
Özel sermaye fonlarının ve özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı
şirketlerin birbirlerini seçerken dikkat ettiği kriterler
2. Yatırım işlemi süreci:
Özel sermaye fonlarının ve özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı
şirketlerin işlem sürecine ilişkin değerlendirmeleri
3. Yatırım sonrası süreç:
Özel sermaye fonları ile özel sermaye fonlarının yatırım yaptığı
şirketlerin yatırım sonrasında birbirlerinden beklentileri
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 5
Portföy yapısı
Özel sermaye fonları ağırlıklı olarak 50 Milyon TL
ile 200 Milyon TL ciro aralığında ve gelişmekte
olan Türk şirketlerine, %30 ile %50 arasındaki
sermaye oranı ile yatırım yapmayı tercih
etmektedir.
Anketimize katılan özel sermaye fonu ile
ortaklığı olan şirketlerin toplam çalışan sayısı
yatırım sonrasında ortalama %54 oranında artış
göstermiştir.
Toplam çalışan
sayısındaki artış:
%54
Buna paralel olarak, Mali İşler ve Finans Birimi
çalışanları sayısı da ortaklık sonrası dönemde
ortalama %32 oranında artış göstermiştir.
Bu sonuç, yatırım sonrası süreçte özel sermaye
fonu şirketlerinin yatırım yaptığı şirketlerin Mali
İşler ve Finans Birimi çalışanları ve bu birimin
iş yapış şekillerini değiştirmede etkili olduğunu
göstermektedir.
Mali İşler ve Finans Birimi’nde
çalışan sayısındaki artış:
%32
Özel sermaye fonlarının portföylerindeki şirketlerin ciro büyüklükleri
Özel sermaye fonlarının portföylerindeki şirketler ile ortaklık oranları
%12
%15
%20
%15
%16
Ciro büyüklüğü
20 mTL’den az
%28
%28
Ortaklık oranı
%15
%20
%16-%30
51 mTL-100 mTL
%31-%50
101 mTL-200 mTL
%51-%65
%10
%66-%80
201 mTL’den fazla
%25
6
<%15
21 mTL-50 mTL
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
%81-%100
İlgi çeken sektörler…
Yakın geçmişte özel sermaye fonlarının yatırım
yaptığı sektörleri incelediğimizde, hizmet ve
sağlık sektörlerinin diğer sektörlerden önde
olduğunu görmekteyiz. Bu sektörleri perakende
sektörü de dahil olmak üzere tüketici ürünleri ile
medya ve eğlence sektörleri takip etmektedir.
Gelecek 5 yıl içerisinde öncelikli olarak hangi
sektörlere yatırım yapmayı planladıkları
sorulduğunda, özel sermaye fonlarının
eğiliminin mevcut portföyleri ile paralel bir
şekilde, hizmet ve sağlık sektörlerine olacağı;
özellikle tüketici ürünleri ile medya ve eğlence
sektörlerine de ilginin artacağı görülmektedir.
5 yıl içerisinde özel sermaye
fonları tarafından yatırım
yapılması planlanan sektörler
Özel sermaye fonlarının mevcut portföylerindeki şirketlerin sektörel dağılımı
%60
Hizmet
%70
%50
Sağlık
%70
Tüketici
ürünleri
%40
%90
Medya ve
eğlence
%40
%60
Finansal
hizmetler
%30
%30
Lojistik ve
taşımacılık
%30
%40
İnşaat ve
gayrimenkul
%20
%10
Eğitim
%20
%50
Otomotiv ve
yan sanayi
%20
%20
%10
Diğer
%0
%10
%10
%20
%30
%40
%50
%60
%70
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 7
1. Yatırım öncesi süreç
Özel Sermaye Fonu
Yatırım yaparken "nicelik” değil "nitelik” önemli
Özel sermaye fonu yöneticilerinin büyük bir
kısmı ilk sırada yatırım yapacakları şirketin
büyüme potansiyeline, ikinci sırada ise şirket
yönetiminin etkinliğine önem vermektedir.
FAVÖK marjı, pazar payı, ciro veya borç-sermaye
yapısı gibi ölçülebilir kavramlar özel sermaye
fonları açısından yatırım kriteri olarak çok
önemli değerlendirilmemektedir çünkü yatırım
sonrasında tecrübeleri ve bilgi birikimleri
ile, finansal göstergelere, kendilerinin ivme
kazandırabileceklerini düşünmektedirler.
1. Teklif edilen ortaklık yüzdesi
2. Teklifte yer alan koşullar
3. Ortaklık süresindeki hız ve
etkinlik
4. Fon büyüklüğü
5. Sektör deneyimi
8
1. Büyüme potansiyeli
2. Şirket yönetiminin etkinliği
3. FAVÖK marjı
4. Pazar payı
5. Şirketin yenilikçilik gücü
6. Ciro ya da olası işlem
büyüklüğü
7. Şirketin borç ve sermaye yapısı
Yatırım yapılan şirket CFO’larının büyük bir
kısmı, şirket sahipleri tarafından önemsenen
kriterin teklif edilen ortaklık yüzdesi
ve teklifte yer alan koşullar olduğunu
düşünmektedirler. Özel sermaye fonunun
büyüklüğü ve sektör deneyimi ise daha az
derecede önemsenmektedir.
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
CFO
Kriterlerin önem derecesi:
Kriterlerin önem derecesi:
Özel sermaye fonu ile ortak olmaya hazır mısınız?
Ankete katılan CFO’ların büyük bir bölümü, özel
sermaye fonuyla ortak olmaya hazırlık evresinde
satış sürecine ilişkin danışmanlık hizmeti
aldıklarını belirtmektedirler.
Şirketin iş/operasyonel modelinde değişiklik
ve giderlerde tasarruf yapılması kriterleri,
süreçte en az vakit harcanan hazırlıklar olarak
görülmektedir.
Diğer önem verilen hazırlıklar ise bağımsız
denetim ve vergi denetiminin yapılması ile
borçlar için refinansman yapılmasıdır.
• Satış sürecine ilişkin danışmanlık hizmeti alanlar: %41
• Bağımsız denetim ve/veya vergi denetimi yaptıranlar: %23
• Borçları için refinansman yapanlar: %18
• Organizasyon yapısında değişiklik yapanlar: %9
• Şirketin operasyonel modelinde değişiklik yapanlar: %5
• Giderlerde tasarruf yapanlar: %5
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 9
Şirketin hayat döngüsündeki yeri, yatırım tercihinde
önemli mi?
Özel sermaye fonlarının %70’i gelişmekte olan
şirketlere yatırım yapmayı tercih etmektedir.
Yatırım yapılan şirket CFO’larının büyük
çoğunluğunun düşüncesi de bu konuda özel
sermaye fonları ile paraleldir.
CFO’ların değerlendirmelerine göre özel sermaye
fonları, yeni kurulmuş veya küçülmekte olan
şirketlere de yatırım yapmayı düşünebilirler.
Oysa bu evrelerdeki şirketlere yapılan yatırımlar
yok denecek kadar azdır.
Özel sermaye fonlarının yatırım yapmayı tercih ettiği şirketlerin hayat döngüsündeki yeri
Gelişmekte olan
%70
Olgunluk evresinde
%30
ÖSF
CFO
%80
10
%13
%7
Yeni kurulmuş
Küçülmekte olan
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
2. Yatırım işlemi süreci
Özel Sermaye Fonu
Yatırım işlemi sürecinde başarıyı yakalamak
Özel sermaye fonlarının büyük bir çoğunluğu, sürecin başarısında etkin rol oynayan
kriterlerin başında şirket yönetimine doğrudan erişimin geldiğini belirtmektedir.
Şirketin yatırım işlemi sürecinde “münhasırlık” da önemsenen diğer konular
arasında bulunmaktadır. CFO’lar ise bu konuların aynı derecede önemli olmadığını
düşünmektedir.
Şirket hissedarlarının fiilen yönetimde yer alması, iki tarafça da en az önemsenen unsur
olarak ortaya çıkmaktadır.
ÖSF
Kriterlerin önem derecesi
CFO
5
2
Şirketin yönetim raporlamasının etkinliği
4
3
Şirket/Özel sermaye fonu ile aynı yönetim anlayışına sahip olunması
1
4
Şirketin yatırım işlemi sürecinde tek alıcı olmak (münhasırlık)
8
5
İnsan kaynakları kapasitesinin yeterli oluşu
3
6
Şirketin bağımsız denetim ve/veya vergi denetiminden geçiyor olması
2
7
Şirket çalışanlarının süreçte gösterdiği işbirliği
6
8
Satıcı tarafta danışmanların bulunması
7
9
Şirket hissedarlarının fiilen yönetimde yer alması
9
CFO
1
Şirket yönetimine/Özel sermaye fonu yönetimine doğrudan erişimin olması
Mali İşler ve Finans Birimi yöneticilerinin ortaklık sürecinin başarısında en etkin rol
oynayan unsur olarak gördükleri nokta, özel sermaye fonu ile aynı yönetim anlayışına
sahip olunmasıdır. Bir diğer önemsenen husus ise şirketin bağımsız denetim ve/veya
vergi denetiminden geçmesi olarak değerlendirilmiştir. Özel sermaye fonları ise,
çoğunlukla, bu çalışmanın işlem sürecinde tekrar yapılmasını istemektedir.
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 11
Özel Sermaye Fonu
Birliktelik kaç yıl sürecek ?
Özel sermaye fonu yöneticilerinin %47’si ile yatırım yapılan şirket CFO’larının
%59’u, ortaklık süresinin 2-4 yıl arasında olacağını öngörmektedir. Bu da ortaklık
süresi açısından beklentilerin hemen hemen aynı olduğunu göstermektedir.
%60
%50
%40
%30
ÖSF
CFO
%20
%10
%0
0-2 yıl
2-4 yıl
4-6 yıl
6 yıldan fazla
Bu durum, özel sermaye fonu yöneticilerinin şirketlere daha uzun vadeli
baktığını ve stratejik planların yıllara yayılacağını göstermektedir.
12
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
CFO
Diğer taraftan, özel sermaye fonu yöneticilerinin kalan %47’si ortaklık süresinin
4-6 yıl arasında olacağını öngörürken, yatırım yapılan şirket CFO’larının sadece
%25’i ortaklık süresinin 4-6 yıl arasında olacağını öngörmektedir.
3. Yatırım sonrası süreç
Performans ölçüm sıklığı değişecek mi?
Özel sermaye fonları, yatırım yaptıkları
şirketlerin mali performans ölçümlerini aylık
olarak takip etmek istediklerini ifade etmişlerdir.
Ancak özel sermaye fonu ile ortaklıktan önce,
performans ölçümünü aylık olarak yapmakta
olan şirketlerin sadece %20 oranında olduğu
görülmektedir.
Ortaklık öncesinde mali performansını çeyrek
dönemlerde, yarıyılda ve yılsonunda ölçen
şirketler; ortaklık sonrasında, özel sermaye
fonlarının beklentilerini karşılamak üzere, ölçüm
sıklıklarını aylık döneme çekmişlerdir.
Yatırım yapılan şirketlerin mali performans ölçüm sıklığındaki değişim
Ortaklıktan
önce
Aylık
%20
%40
Yarıyıl
%10
Yılsonu
%30
Ortaklıktan
sonra
%100
Çeyrek dönem
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 13
Özel Sermaye Fonu
Hangi performans ölçüm kriteri daha önemli?
Özel sermaye fonlarının büyük çoğunluğu, yatırım yapılan
şirketin kâr marjındaki iyileşmenin, nakit yaratma gücündeki
artışın ve cirosundaki büyümenin, yatırım yapılan şirketin
başarısının değerlendirilmesinde çok önemli kriterler olduğunu
belirtmektedir.
Yatırım yapılan şirketlerin performans ölçümünde kullanılan kriterlerin önemi
Faaliyet kâr marjında iyileşme
4.9
4.2
Nakit yaratma gücünde artış
4.8
4.2
Şirket cirosunda büyüme
4.5
3.7
Şirket iş süreçlerinde iyileşme
3.1
Ürün ve hizmetlerin kalitesinde iyileşme
3.0
Pazar payında büyüme
3.0
Şirketin yeni pazarlara açılması
4.2
4.1
2.6
3.7
1
2
3
3.4
4
Yatırım yapılan şirket CFO’ları da bu konularda hemen
hemen aynı görüşte olmakla birlikte, performans ölçüm
kriteri olarak şirket iş süreçlerinde iyileşme, ürün ve
hizmet kalitesinde iyileşme ile pazar payında büyüme gibi
kriterlerin diğerleri kadar önemli olmadığını düşünmektedir.
14
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
5
CFO
0
CFO
4.0
3.0
Şirketin aktiflerindeki büyüme
ÖSF
Özel Sermaye Fonu
Ortaklık şirketimize ne getirecek?
Özel sermaye fonlarının hepsi yatırım yaptıkları şirketlerde, ortaklık sonrasında,
öncelikli olarak büyüme konusunda iyileştirme yapmak istemektedir ancak şirket
CFO’ları için bu konu aynı önemde değerlendirilmemektedir. Hatırlanacağı gibi
büyüme potansiyeli konusu özel sermaye fonları açısından yatırım öncesi süreçte de
en önemli karar noktalarından birisiydi.
Ortaklık sonrasında şirketlerde iyileştirme yapılması planlanan alanlar
Büyüme
%100
%50
Raporlama ve
performans ölçümleri
%67
Süreçlerdeki şeffaflık
ve etkinlik
%80
%50
Sermaye ve borçlanma
kapasitesinin iyileşmesi
%80
%50
%33
ÖSF
%50
Maliyet azaltıcı
faaliyetler (Verimlilik)
CFO
%50
Yeni bir vizyon ve iş
yapma şekli (Know-how)
%33
Yeni bir teknolojik
altyapı
%30
%8
%10
%0
%10
%25
%20
%30
%40
%50
%60
%70
%80
%90
%100
CFO
Müşteri ve tedarikçi
memnuniyeti
%40
Diğer taraftan, yatırım yapılan şirket CFO’ları ortaklık sonrasında raporlama ve şirket
performans ölçümü konusunu en öncelikli iyileştirme alanı olarak görmektedirler.
İki taraf arasındaki en dikkat çekici anlayış farkını yaratan konu ise süreçlerdeki
şeffaflık ve etkinliğin sağlanması konusunda iyileştirme yapılmasına verilen
önceliktir.
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 15
Yönetim raporlaması ne zaman hazır olacak?
Özel sermaye fonlarının yarısı yönetim
raporlarının 6-10 gün içerisinde hazırlanmasını
talep etmekte ancak portföy şirketlerinin sadece
%20’si bu talebe cevap verebilmektedir.
Yatırım yapılan şirket CFO’larının ise %40’ı
yönetim raporlamasını 11-20 gün içerisinde
tamamladıklarını belirtmiştir. Bu durum,
yönetim raporlarına her iki tarafın da önem
vermesine rağmen hız konusunda özel
sermaye fonlarının ihtiyaç ve beklentilerinin
karşılanamadığını göstermektedir.
Dönem kapanışından sonra yönetim raporlarının hazırlanma süresindeki beklenti ve gerçekleşen gün sayısı
Özel
sermaye
fonlarının
beklentisi
5 gün
11-20 gün
21-30 gün
%50
%20
%10
%20
%40
%40
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
Gerçekleşen
16
%20
6-10 gün
Yönetim raporlarında öncelik: Hesap verilebilirlik
Yönetim raporlarının doğru ve güvenilir olması
ayrıca içerik olarak bütçe-fiili karşılaştırmalarına
yer vermesi gibi hususlar hem özel sermaye
fonları hem de şirket CFO’ları için çok önemlidir.
Başka bir deyişle, hazırlanan raporların içeriğinin
hesap verilebilir durumda olması, her iki tarafın
da ortak ihtiyacıdır.
Özel sermaye fonları yönetim raporlarında
operasyonel performans ile ilgili bilgileri de
görmek isterken, şirket CFO’ları bu bilgilerin
yönetim raporlarında bulunmasını aynı önemde
görmemektedir.
Son yıllarda özellikle CFO’lardan beklentilerin
artması sonucunda, CFO’ların şirketin diğer
operasyonel birimlerle birlikte çalışması ihtiyacı
doğmuştur ve bu nedenle de bir anlamda
CFO’ların yetki ve sorumlukları genişlemiştir.
Üst yönetimler artık yönetim raporlarının sadece
rakamları göstermesini değil, rakamların belli
operasyonel göstergelerle desteklenerek şirket
faaliyetlerini açıklamasını da istemektedirler.
Yönetim raporlaması ile ilgili önem taşıyan unsurlar
Raporların doğruluğu ve
güvenilirliği
Bütçe ve fiili
karşılaştırmalarını içermesi
4.7
4.3
Operasyonel performansa da
yer vermesi
5.0
4.7
4.6
3.8
4.1
4.2
Raporların zamanında alınması
Kısa ve öz bilgi içermesi
4.0
3.0
Şirketin performansı ile ilgili
istisnaların belirlenmesi
İleriye yönelik projeksiyon
sağlaması
3.6
2.7
Raporların görseller ve trend
analizleri ile desteklenmesi
2.6
Dış etkenlerin de (Rekabet ve makro
ekonomik etkenler) ölçümünü sağlaması
1
2
3.5
3.4
2.5
0
CFO
4.0
3.2
Raporların kurum içinde etkin
paylaşımı
ÖSF
4.0
3.1
3
4
5
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 17
Yönetim raporlamasında beklentiler neden
karşılanamıyor?
Özel sermaye fonları, yönetim raporlarının kritik
performans göstergeleri ve kaliteli analizler
ile desteklenerek sunulmasını istemekte
ancak çoğunluğu bu beklentinin karşılığını
bulamamaktadır.
CFO’lar ise daha çok veri kalite seviyesinin
düşük olması, veri eksikliği ve sistemsel hatalar
nedeniyle manuel düzeltmelere çok fazla zaman
harcadıklarını; kaliteli analiz için zamanlarının
kalmaması nedeniyle bu beklentileri
karşılayamadıklarını belirtmektedir.
Bu noktada şirketlerin tüm raporlama
altyapısını değiştirecek ciddi bir raporlama
otomasyonuna ihtiyaç ön plana çıkmaktadır,
bu da şirketlerin bu alanda yatırım yapması
gerektiğini göstermektedir. Günümüzde pek çok
özel sermaye fonu, ortak olmayı düşündükleri
şirketlerin fiyatını belirlerken ileride oluşabilecek
bu tip ihtiyaçları göz önünde bulundurmaktadır.
Diğer taraftan özel sermaye fonları, raporlama
yapan birimlerin diğer operasyonel birimlerle
entegre çalışmaması nedeniyle beklentilerinin
karşılanamadığını belirtmektedir. Hatırlanacağı
gibi özel sermaye fonları yönetim raporlarının
operasyonel göstergelere de yer vermesini çok
önemli olarak nitelemekteydi.
Yönetim raporlamasındaki sorunların kaynağı nedir?
ÖSF
%34
CFO
%34
%33
%40
Sistem
Süreç
Organizasyon
%32
18
%27
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
Yönetim raporlamasında beklentilerin karşılanamama sebepleri
Kritik performans göstergeleri ile
desteklenmemesi
4.0
1.9
Raporlama yapan birimlerin entegre
çalışmaması
3.8
2.4
Kaliteli analiz eksikliği
3.7
2.2
Veri kalitesinin düşüklüğü ve/veya
veri eksikliği
3.7
2.8
Rapor hazırlayan kişilerin yetkin olmayışı
3.7
2.0
Standart raporlama şablonunun olmayışı
CFO
3.3
2.0
Sistemsel hatalar
3.3
2.6
Manuel düzeltmeler
3.1
2.3
Çok uzun veya kısa olması
(İçerik kalitesi)
3.1
1.9
Raporlama takvimi ve rollerin belirli
olmaması
2.9
2.1
Son dakika
değişiklikleri
2.3
Görsel analizler
içermemesi
1.8
0
1
2
ÖSF
2.6
2.5
3
4
5
PwC: "Şirketler, yönetim raporlamasında Excel
bazlı çalışmaları terk ederek, entegre sistemler
ile üretilen ve operasyonel göstergelerle
desteklenmiş tablolar ile mali performanslarını
takip etmekte.”
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 19
Özel Sermaye Fonu
Mali İşler ve Finans Birimi’nin sorumlulukları
Özel sermaye fonu yöneticilerinin gözünde, şirketlerin Mali İşler ve Finans
Birimi’nin sorumluluk alanında genel muhasebe ve alacak-borç yönetimi gibi
“verimlilik” ağırlıklı konular bulunmaktadır.
2010 yılındaki çalışmamızda aynı soruyu şirket CEO’larına yönelttiğimizde
aldığımız cevaplar, CEO’ların, özel sermaye fonu yöneticileri ile aynı sıralamayı
gözettiklerini ortaya koymaktadır.
Karar destek
4.7
• İş Stratejisi & Stratejik Planlama
• Bütçeleme
• Yönetim Raporlaması
• İş Analizi
• Performans Yönetimi
5.6
ÖSF
CFO
• Hazine: Risk Yönetimi
• Hazine: Banka ve Nakit Yönetimi
• İç Denetim
• Kontroller
• Vergi Yönetimi
2.5
8.3
Uyum ve kontrol
Verimlilik
• Kurumsal Raporlama
• Borç Yönetimi
• Alacak Yönetimi
• Genel Muhasebe
Yatırım yapılan şirket CFO’ları ise, kendi sorumluluk alanlarının stratejik
planlama, bütçeleme ve yönetim raporlaması gibi daha çok “karar destek”
konularına yönelmesi gerektiğini düşünmektedirler.
20
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
CFO
5.8
3.0
Yönetim raporlaması, bütçe-projeksiyon (forecast)
ve stratejik planlama; hem özel sermaye fonları
hem de CFO’lar tarafından Mali İşler ve Finans
Birimleri’nin en önemli sorumlulukları olarak
görülmektedir.
Öncelik açısından iki taraf arasındaki en önemli
anlayış farkı CFO’ların iş geliştirme projelerine
verdiği destek konusunda ortaya çıkmaktadır.
Özel sermaye fonları, CFO’ların dış dünyaya
daha fazla açılmasını ve iş geliştirmeye/şirket
faaliyetlerinin büyümesine destek vermesini
istemekte ancak CFO’lar açısından bu konu kendi
öncelikleri arasında yer almamaktadır.
Genel muhasebe işlemleri ve finansal
raporlama, CFO’lar tarafından kendilerinin
önemli ve öncelikli sorumlulukları arasında
değerlendirilirken, özel sermaye fonları bu konuya
aynı derecede önem vermemekte ancak öncelikli
konular arasında bulunduğunu belirtmektedir.
Mali İşler ve Finans Birimi sorumluluklarının öncelik derecesi
Önem derecesi
ÖSF
9.5
9.5
%80
%67
%90
%67
%60
%50
%20
%50
%20
%17
5.1
%10
%8
4.9
5.1
%10
%8
%0
%17
%10
%8
%0
%0
%0
%8
Bütçe ve projeksiyon (Forecast)
Yönetim raporlaması
8.7
9.4
7.8
7.4
Stratejik planlama
Genel muhasebe ve finansal
raporlama
7.3
7.1
6.1
Hazine ve nakit yönetimi
İş geliştirme projeleri
3.3
İç kontroller ve denetim
4.8
Tahsilat yönetimi
Performans geliştirme projeleri
3.6
Satın alma ve ödemeler
2.9
Vergi muhasebesi ve düzenleyici
kuruluşlar
0
1
2
3
7.0
5.7
4.6
3.7
4.1
4.5
4
CFO
5
6
7
8
9
10
11
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 21
Mali İşler ve Finans Birimi yöneticilerinden beklenen
teknik yetkinlikler
Özel sermaye fonu yöneticileri daha çok;
• Finansal analiz kabiliyeti olan
• Yönetim raporlaması yetkinliğine sahip
Mali İşler ve Finans Birimi yöneticileri ile
çalışmak istediklerini belirtmiştir.
Uluslararası finansal raporlama standartlarına
göre raporlama yetkinliğinin önceliği de
artık CFO’ların ajandasında önemli bir yer
tutmaktadır.
Sektörel deneyim ve teknolojik yetkinlikler
CFO’lar ve özel sermaye fonları tarafından
çok öncelikli olarak değerlendirilmese de
derecelendirme açısından iki taraf arasında
önemli bir fark olduğu göze çarpmaktadır.
Mali İşler ve Finans Birimi’nden beklenen teknik yetkinliklerin öncelik derecesi
4.6
Finansal analiz kabiliyeti
4.2
4.0
Yönetim raporlaması yetkinliği
Yabancı dil kullanma becerisi
3.9
3.3
Mevzuat ve vergi konusunda yetkinlik
3.4
Sektörel deneyim
1
2
3.7
3.3
2.0
0
CFO
3.5
2.0
Teknolojik yetkinlik
ÖSF
3.8
2.8
Uluslararası finansal raporlama
standartlarına göre raporlama yetkinliği
22
4.8
3
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
4
5
Mali İşler ve Finans Birimi yöneticilerinden beklenen
sosyal yetkinlikler
Özel sermaye fonu yöneticileri;
Mali İşler ve Finans Birimi’nden beklenen sosyal yetkinliklerin öncelik derecesi
• Güvenilir
• Sahiplenen
• Hedefe odaklı
Sahiplenme
CFO’lar ile çalışmak istediklerini
belirtmişlerdir. CFO’lar da
kendilerinden beklenilenler
konusunda aynı görüşe sahiptirler.
Diğer taraftan iletişim ve pratiklik
konularını da özel sermaye fonu
yöneticileri öncelikli olarak
görmekte ancak CFO’lar için bu
konular aynı derecede öncelikli
olarak değerlendirilmemektedir.
2010’da yaptığımız çalışmada,
aynı soruyu şirket CEO’larına
yönelttiğimizde aldığımız
yorumlarda da; CEO’lar, özel
sermaye fonu yöneticilerinin
görüşlerine paralel olarak,
güvenilir, sahiplenen, takım
çalışmasına yatkın ve yanıt
verme hızı yüksek olan CFO’lar
ile çalışmak istediklerini ifade
etmişlerdir.
9.5
9.8
Güvenilirlik
8.8
Hedefe
odaklılık
9.1
8.3
İletişim
7.8
6.6
Pratiklik
7.7
6.2
Esneklik
5.2
Açık görüşlülük
4.8
5.6
ÖSF
5.3
CFO
5.2
Takım çalışması
6.1
5.1
Ulaşılabilirlik
Yanıt verme
hızı
7.3
5.0
Yaratıcılık
3.8
Dinleme
1
2
3
8.4
4.3
4.1
3.0
0
9.3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 23
Ortaklık şirkete nasıl bir değişiklik getirdi?
Araştırmamıza katılan özel sermaye fonu
yöneticileri, ortaklık sonrasında en çok
Bunun yanı sıra Bilgi Teknolojileri, Satın Alma,
İnsan Kaynakları ve Üretim Birimleri’nin iş yapış
şekillerinde nispeten daha az değişiklik olduğu
gözlemlenmektedir.
• Mali İşler ve Finans Birimi
• Üst Yönetim/Organizasyon
• Satış ve Pazarlama
birimlerinin iş yapış şekillerinde değişimler
olduğunu belirtmiştir. Özel sermaye fonu ile
ortaklığı olan şirket yöneticileri de bu görüşü
paylaşmaktadırlar.
ÖSF
En çok değişim gösteren
alanlar
CFO
Birimlerin iş yapış şekillerindeki değişim oranları
1
Şirket stratejik planı ve bütçesi
2
Mali işler
birimi
2
Yönetim raporlama sistemi
1
Üst yönetim/
organizasyon
3
Satış ve
pazarlama
4
Bilgi
teknolojileri
5
Satın alma
3
4
5
Şirket organizasyon yapısı
ve İK
Bilgi sistemleri ve kullanılan
altyapı
Şirketin iş/operasyonel modeli
Ortaklık sonrasında en çok değişim gösteren
alanların ise öncelikle şirket stratejik planı ve
bütçesi ile yönetim raporlaması sistemi olduğu
belirtilmiştir.
%26
%23
%22
%0
24
%23
%17
%10
%6
ÖSF
%8
%8
İnsan
kaynakları
Üretim
%33
%8
CFO
%11
%3
%3
%5
%10
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
%15
%20
%25
%30
%35
Danışmanlık hizmeti kullanma eğilimi
Özel Sermaye
Fonu
Araştırmamıza katılan özel sermaye fonu
yöneticilerinin büyük bir çoğunluğu şirket
özel incelemesi ve kapanış sonrası süreçlerde
danışmanlık hizmeti aldıklarını belirtmişlerdir.
Özel sermaye fonları ile ortaklığı olan şirket
Hedef
şirketin tespit
edilmesi
%15
%15
Hisse değer
tespiti ve
ön teklifin
hazırlanması
%15 %8
Özel sermaye
fonunun sorularının
yanıtlanması
Hisse değer
tespiti
Şirket özel
incelemesi
%38
Şirket özel
incelemesi
%15 %30 %26
Kapanış sonrası
%23
Kapanış sonrası
%15
Portföy Şirketi
Özel sermaye
fonuna erişim
sağlanması
Şirketlerle ilgili
bilgi toplanması
CFO’ları da buna paralel olarak şirket özel
incelemesi konusunda danışmanlık hizmeti
aldıklarını fakat hisse değer tespitinde
danışmanlık hizmetine daha çok ihtiyaç
duyduklarını belirtmişlerdir.
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 25
Sonuç
Etkin ve şeffaf bir Mali İşler ve Finans Birimi sayesinde
daha kurumsal bir yönetime…
Şirket performansını doğru ölçen, güvenilir
ve operasyonlara yön veren etkin yönetim
raporlamaları, özel sermaye fonları açısından
ortaklığın başarıya ulaşması adına çok önemli bir
araç olarak görülmektedir.
Her ne kadar özel sermaye fonlarının nihai
hedefinin, yatırım yaptıkları şirketlerin büyümesi
olduğu düşünülse de, bu hedef doğrultusunda
çalışırken şirketlere iş süreçlerin iyileştirilmesi,
mali performansın daha sık ölçülmesi, Mali İşler
ve Finans Birimi çalışanlarının teknik ve sosyal
yetkinliklerinin artırılması gibi çeşitli alanlarda
katma değer yarattıklarını gözlemliyoruz.
Özel sermaye fonları, yatırım performansını
ölçebilmek amacıyla, daha etkin ve sistemler ile
entegre edilmiş bir raporlama sürecine ihtiyaç
duyuyorlar. Şirketlerin raporlama ve performans
ölçümlerinin güvenilir bir şekilde ve zamanında
yapılabilmesi için, özellikle Mali İşler ve Finans
Birimi süreçlerinde şeffaflık sağlanması ve
verimliliğin artırılması yönündeki çalışmalara,
PwC Yönetim Danışmanlığı ekibimiz ile destek
vermekteyiz.
Araştırmamıza katılan tüm özel sermaye fonu
yöneticilerine ve şirket CFO’larına bize ayırdıkları
zaman ve verdikleri destek için teşekkür ederiz.
26
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012
Yönetim Danışmanlığı
Dünyanın en büyük denetim, vergi ve danışmanlık
organizasyonlarından PwC, müşterilerine ve
hizmet sunduğu tüm paydaşlarına, yakın işbirliği
içerisinde ihtiyaç duydukları değeri katar. PwC’nin
158 ülkedeki 169.000’i aşkın çalışanı, kurdukları
güçlü ilişkilerle, müşterileri için uygulamaya
dönük düşünce, deneyim ve çözümlerini paylaşır.
PwC 1981 yılından beri faaliyet gösterdiği
Türkiye’de, İstanbul’da iki, Ankara’da, Bursa’da
ve İzmir’de birer ofis olmak üzere toplam 5 ofiste
yaklaşık 1.250 kişilik profesyonel kadrosu ile
Türk iş dünyasının aradığı değeri yaratmak için
hizmet sunmaktadır.
PwC olarak güçlü uluslararası iş ağımız
ve Türkiye’deki deneyimimiz ile Türkiye’de
Mali İşler ve Finans Birimleri’ne müşterilerinin
ihtiyaçları doğrultusunda danışmanlık
hizmeti veriyoruz. Uzman Mali İşler ve Finans
profesyonellerinden oluşan ekibimiz, uzun
yıllara dayanan bilgi, birikim ve deneyimleri ile
“Küresel En İyi Uygulamalar” çerçevesinde en
uygun çözüm önerilerini sunmaktadır.
Mali İşler ve Finans Danışmanlığı Hizmetlerimiz
• Kurumsal Performans Yönetimi
• Dönem Kapama, Raporlama ve Konsolidasyon Süreçlerinin İyileştirilmesi
• Hazine ve İşletme Sermayesi Yönetimi
• Mali İşler Sistem ve Yazılım Seçimi
• Bütçeleme, Konsolidasyon Sistem Uygulamaları
Özel Sermaye Fonları, CFO’lardan ne bekliyor? Türkiye’de Mali İşler ve Finans Birimi Etkinliği Araştırması 2012 27
Mali İşler ve Finans Danışmanlığı
Ekibimiz
Orhan Cem
PwC Türkiye
Danışmanlık Hizmetleri
Ortak
Tel: +90 (212) 376 5310
E-posta: [email protected]
Gökdeniz Gür
PwC Türkiye
Danışmanlık Hizmetleri
Kıdemli Müdür
Tel: +90 (212) 376 5332
E-posta: [email protected]
İsmihan Baysal
PwC Türkiye
Danışmanlık Hizmetleri
Kıdemli Müdür
Tel: +90 (212) 376 5358
E-posta: [email protected]
Nazlı Onursal
PwC Türkiye
Danışmanlık Hizmetleri
Müdür
Tel: +90 (212) 376 5940
E-posta: [email protected]
Meftun Özten
PwC Türkiye
Danışmanlık Hizmetleri
Müdür
Tel: +90 (212) 376 5398
E-posta: [email protected]
Neslihan Soyer Tekin
PwC Türkiye
Danışmanlık Hizmetleri
Müdür
Tel: +90 (212) 376 5950
E-posta: [email protected]
© [2012] PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede “PwC” ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers
International Limited’in bir üye şirketi olan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. “PwC Türkiye”, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali
Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de
kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.