2012 Faaliyet Raporu

Transkript

2012 Faaliyet Raporu
Ford Otosan 2012 Faaliyet Raporu
İçindekiler
Ford Otosan Hakkında
01
Genel
1
Öncü
Güç
Otomotivin
Lideri
Lojistik
Üstünlük
Ar-Ge
Yetkinliği
Kurumsal
Vatandaşlık
Öncü
Güç
1 Ford Otosan Hakkında
2 Özet Sonuçlar
3 Ana Göstergeler
4 Rakamlarla Ford Otosan
6 Vizyon, Misyon ve Stratejilerimiz
7 Değerlerimiz
Otomotivin
Lideri
Hep
Daha İleri
08
8 Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
12 Nesilden Nesile Bir Başarı Geleneği
14 Yönetim Kurulu
18 Üst Yönetim
Yönetim ve
Değerlendirmeler
21 Nuri K. Otay’ın Anısına
22
44
2012 Yılında
Ford Otosan
Sürdürülebilirlik
22 2012 Satırbaşları ve Başarılar
24 Ödüller
26 Otomotiv Pazarı ve Ford Otosan
28 İhracat
29 Üretim
30 Geniş Ürün Yelpazesi
36 Tesisler
39 Artan Kapasite
40 Yatırımcı İlişkileri
42 Ar-Ge
57 Olağan Genel Kurul
Toplantısı Gündemi
58 Yönetim Kurulu Raporu
64 2012 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi
65 Kurumsal Yönetim
İlkelerine Uyum Raporu
72 Risk Yönetimi ve Risk
Yönetim Komitesi Çalışmaları
74 Hukuki Açıklamalar
76 2012 Yılı Bağlı Şirket Raporu
76 Yönetim Kurulu ve Üst Düzey
Yöneticiler İçin Ücret Politikası
77 Denetçi Raporu
79 Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.
31 Aralık 2012 Tarihi İtibarıyla
Finansal Tablolar ve Dipnotlar
81 Bağımsız Denetim Raporu
Ar-Ge
Yetkinliği
44 İnsan Kaynakları
48 İş Sağlığı ve Güvenliği
49 Kalite
50 Çevre
54 Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Ford Otosan,
küresel rekabette üstünlük
sağlamak için ileri teknolojiler ve
ürünler geliştiren 1.240 mühendisi
ile Türk otomotivinin en büyük,
Ford Motor Company’nin ise
3’üncü büyük Ar-Ge merkezidir.
Ford’un hafif ve ağır ticari
araçlarının tek tasarım merkezi,
dizel motorlarının ise küresel
tasarım merkezidir.
57
Raporlar
Yasal Uyarı:
Bu Faaliyet Raporu (“Rapor”) içinde yer alan 2012 yılı faaliyet ve hesapları hakkındaki Yönetim Kurulu Raporu, Denetçi Raporu, Mali
Tablolar ve Bağımsız Denetim Raporu 21 Mart 2013 Perşembe günü, saat 11.00’de Asker Ocağı Caddesi No. 1, 34367 Şişli İstanbul
adresinde bulunan Divan İstanbul Elmadağ Oteli’nde yapılacak olan Ford Otosan A.Ş. (Şirket) Olağan Genel Kurulu’na sunulmak üzere,
yasal mevzuata uygun olarak hazırlanmıştır. Rapor, ortakları bilgilendirme amacıyla hazırlanmış olup, herhangi bir yatırım kararı için
temel oluşturma amacı taşımaz. Rapor’da yer alan ileriye dönük görüş ve tahmini rakamlar, Şirket yönetiminin gelecekteki duruma ilişkin
görüşlerini yansıtmakta olup, gerçekleşmeleri, ileriye dönük tahmini rakamları oluşturan değişkenlere ve varsayımlara bağımlı olarak
farklılık gösterebilir. Buna uygun olarak, Şirket veya Yönetim Kurulu Üyeleri, danışmanları veya çalışanları bu Rapor kapsamında iletilen
herhangi bir bilgi veya iletişimden veya bu Rapor’da yer alan bilgilere dayanan veya yer almayan bir bilgi neticesinde bir kişinin doğrudan
veya dolaylı olarak uğrayacağı kayıp ve zararından sorumlu değildir. Bu Rapor’un hazırlanma zamanı itibarıyla, yer alan tüm bilgilerin doğru
olduğuna inanılmakta olup, yazım ve basım aşamalarında oluşabilecek yanlışlıklar nedeniyle Şirket hiçbir sorumluluk kabul etmemektedir.
Ford Otosan
11 yıldır Türkiye’nin en çok
satan markasıdır. Rekabetçi
üretim modelinin getirdiği
geniş çaplı ihracat programı
ile Türkiye’nin otomotiv
ihracat şampiyonudur.
Ülkemiz ticari araç üretiminin
%55’ini, ihracatının %60’ını
gerçekleştirmektedir.
Hep
Daha İleri
Ford Otosan,
Ford’un 2012’de
başlattığı “Hep Daha İleri”
marka vaadi ile daha
mükemmel ürünler geliştirmek,
güçlü bir iş modeli oluşturmak,
çalışanları ve müşterileri için
daha iyi bir dünya yaratmak
amacıyla her zaman daha
ilerisini düşüneceğinin
sözünü vermektedir.
1959’da
Otosan A.Ş. adıyla
kurulan Türkiye’nin ilk
otomotiv şirketi Ford Otosan,
1966’da Türk mühendisler
tarafından tasarlanan ilk yerli
binek otomobil Anadol’u, 1986’da
ilk dizel motor ERK’i üretmiştir.
2009’da ise ABD’ye otomotiv
ihraç eden ilk Türk şirketi
olmuştur.
Kocaeli ve İnönü’de
330 bin ticari araç ve
66 bin motor üretim
kapasitesi olan Ford Otosan,
2014’te 415 bin adetlik
kapasiteye ulaşacaktır. Kocaeli
Fabrikası’nın kendi limanına
sahip olması ve yan
sanayi üretimine
yakınlığı Ford Otosan’a
lojistik üstünlük
sağlamaktadır.
Ford Otosan,
eğitim, sağlık,
çevre, kültür, sanat
ve spor alanlarında
topluma fayda sağlayacak
projelere destek vererek,
üzerine düşen sorumluluğu
yerine getirmek için
çalışmaktadır.
Kurumsal
Vatandaşlık
Lojistik
Üstünlük
Finansal Göstergeler
Özet Sonuçlar
Ana Göstergeler
Finansal Bilgiler
Satış Gelirleri (Milyon TL)
Yurt Dışı Satışlar (Milyon TL)
Faaliyet Kârı (Milyon TL)
Faaliyet Kâr Marjı (%)
VAFÖK (Milyon TL)
VAFÖK Marjı (%)
Vergi Öncesi Kâr (Milyon TL)
Net Kâr (Milyon TL)
Finansal Borçlar (Milyon TL)
Yatırım Harcamaları (Milyon TL)
Özsermaye Verimliliği (%)
Brüt Finansal Borç/Net Maddi Varlıklar
Ödenen Temettü (Milyon TL)
Yılsonu Piyasa Değeri (Milyar ABD doları)
2012
2011
2010
2009
2008
9.768
5.936
655
6,7
796
8,1
642
675
1.260
935
33,8
0,65
579
4,2
10.445
5.854
729
7,0
875
8,4
800
662
877
377
35,0
0,47
519
2,8
7.649
4.105
610
8,0
785
10,3
619
505
528
85
29,0
0,31
400
3,0
5.574
3.164
389
7,0
561
10,1
409
333
388
73
20,0
0,24
397
2,1
7.007
4.821
613
8,7
775
11,1
616
436
380
70
26,0
0,23
439
1,0
Toplam Satışlar (Bin Adet)
354
141
294
303
75
126
142
316
111
124
112
214
219
85
213
205
177
87
77
129
2008
2009
2010
Yurt içi
2011
2012
2008
2009
İhracat Gelirleri (Milyar ABD Doları)
272
269
173
2,0
Almanya
%13
Diğer
Rusya
%7
%28
Fransa
%6
2008
2009
2010
2011
2012
Temettü Ödemeleri (Milyon TL)
Ford Otosan Pazar Payları
Segmentler
Ford Otosan
Adetleri (‘000)
Pazar
Payı (%)
Binek Otomobil
556
8,5
4
Hafif Ticari Araç
131
29
22,1
2
Orta Ticari Araç
91
30
47
33,3
1
Kamyon
30
6
20,0
2
Toplam
812*
112
13,8
1
2008
2009
2010
2011
2012
9.581
9.527
2011
2012
İstihdam
579
Sıralama
519
8.164
439
2008
* Tüm Ağır Ticari Araçları kapsamaktadır.
242
2,6
Ana İhracat
Pazarları
Türkiye Otomotiv
Pazarı (‘000)
2012
296
3,8
3,5
Satış Gelirleri
(Milyon TL)
2011
Üretim (Bin Adet)
3,2
Yurt içi
3.832
%39
2010
Yurt dışı
İngiltere
%22
K. Amerika
%24
Yurt dışı
5.936
%61
Perakende Satışlar (Bin Adet)
397
400
2009
2010
2011
2012
2008
8.413
7.593
2009
2010
3
Rakamlarla Ford Otosan
1.090.459
Yıllık Ortalama Büyüme (2004-2012)
Pazar Payları
Son 11 yılda sattığımız
Ford markalı araç sayısı
01
Hafif ticari araçta %26,7
%23
579
Son 3 yıldır
02
100 bin
Ağır ticari araçta %20
2004-2012 yılları arasında toplam
2.5 milyar $ temettü ödemesi
(Milyon TL)
519
Son 5 yılda ortalama %12 temettü
verimi ile İMKB’de 1’inci şirket
439
400
adedin üzerinde yıllık satış rakamı
04
11 yıl
boyunca değişen tüm koşullara
rağmen Türkiye’nin en çok tercih
edilen otomotiv markası
397
Binek araçta %8,5
En yüksek temettü ödeyen
otomotiv şirketi
2012’de 579 milyon TL
rekor temettü ödemesi
Toplam pazarda
01
%13,8 payla lider
2008
2009
2010
2011
2012
Fransa %6
Rusya %7
76
%75
ülkeye
Halka açık kısımdaki yabancı payı
205 bin
İngiltere %22
4,2 milyar $
Piyasa değeri
adet araç ihracatı
K. Amerika %24
1.240
Almanya %13
3,2 milyar $
Mühendis ile Türkiye’nin özel sektörde
en büyük Ar-Ge organizasyonu
ihracat geliri
9.449.250 kwh
Enerji verimililiği projeleriyle elde
edilen enerji tasarrufu
Türkiye’nin otomotiv
ihracat şampiyonu
%55
Türkiye’nin
ticari araç
üretimindeki
payımız
%60
Türkiye’nin
ticari araç
ihracatındaki
payımız
%82
Kapasite
kullanım oranı
ile Avrupa
ve Türkiye
ortalamasının
üzerinde
verimli üretim
Ford’un
3 büyük
4.912
Ar-Ge merkezinden biri
Tona eşdeğer CO2 azaltımı
Ar-Ge harcama oranı
%3’e yakın
ile Türkiye’de Ar-Ge harcama
1.176.608 €
oranı en yüksek şirketlerden biri
Çevre yatırımı
9.527
523 milyon $
Çalışanla otomotivde
en yüksek istihdam
Yatırım harcaması
5
Vizyon, Misyon ve Stratejilerimiz
Rahmi M. Koç diyor ki;
Ford Otosan’ın güçlü yanlarının başında kuvvetli ortaklık yapısı gelir. Ford
Motor Company ile güven, ahenk, dostluk üzerine kurulmuş bir beraberliğimiz
var. Üç nesildir bu güvenli ortaklığımız devam etmektedir.
Değerlerimiz
Henry Ford diyor ki;
Vehbi Koç diyor ki;
“Bir araya gelmek başlangıçtır. Bir arada
kalabilmek ilerlemektir. Birlikte çalışmak
başarıdır.”
“Memleketimizin ekonomisini
kuvvetlendirmek için elimizden gelen
bütün gayreti göstermeliyiz. Ekonomimiz
güçlendikçe demokrasi daha iyi yerleşir,
dünyadaki itibarımız artar.”
Vizyon
Misyon
Değerlerimiz
Otomotiv ürün ve hizmetlerinde Türkiye’nin
Müşteri ihtiyaç ve beklentilerine en uygun otomotiv
Çalışanlarımız: Gücümüzün kaynağıdır.
tüketici odaklı lider şirketi olmak.
ürün ve hizmetlerini sunarak Türkiye otomotiv pazarının
Çalışanlarımızın gelişmelerine fırsat tanımak suretiyle yetenek ve mutluluklarını artırmak
lideri ve Ford Avrupa’nın üretim merkezi olmak.
hedefimizdir. Her alanda onların katılımlarını sağlayacak “Takım Çalışması”nı gerçekleştirmek
prensibimizdir.
Stratejilerimiz
Ürün ve Hizmetlerimiz: Gösterdiğimiz çabaların sonuçlarıdır.
Ortaklarımıza yüksek getiri sağlamak
Ürün ve hizmetlerimiz müşterilerimiz tarafından ne kadar beğenilirse, bizim de değerimiz
o kadar artacaktır.
Marka algımızı yükseltmek ve müşteri bağlılığı yaratmak
Kalitemizi, maliyetlerimizi ve süreçlerimizi iyileştirmek
Vizyoner yönetim ekibimizle doğru zamanda doğru kararlar almak
Sosyal sorumluluklarımızı yerine getirmek
Kazancımız: Ürün veya hizmetlerimizin müşteri beklentilerini ne derecede
karşıladığının göstergesidir.
Ürün ve hizmetlerimizi iyileştirmek için gerekli kaynakları temin etmek üzere kâr etmek
hedefimizdir.
7
9
Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı
Dünya ekonomisinde süren
sorunlar ve belirsizliklere rağmen,
Türkiye, küresel ekonominin
çalkantılı denizlerinde güven
içinde seyreden az sayıda ülkeden
birisi olmaya devam etti. Güçlü
bankacılık sektörü ile desteklenen
ekonomik ve finansal istikrar
kesintiye uğramadı.
Saygıdeğer hissedarlarımız, iş ortaklarımız ve
çalışanlarımız,
Gelişmiş ekonomilerde süregelen sıkıntılar, gelişmekte
olan ülkelerin büyümesini de olumsuz etkiledi.
Dünyada ve ülkemizde yaşanan tüm zorluklara
rağmen geçtiğimiz yılı tatminkar bir performans ile
tamamladık. Şirketimizin Genel Müdürü Nuri Otay’ın
ani bir kalp krizi neticesinde kaybı bizleri derinden
sarstı. Ailesine, işine, şirketine, çalışanlarına ve
otomotiv sektörüne tutkuyla bağlı olan çok değerli
bir insanı kaybetmenin büyük üzüntüsünü yaşadık.
Buna rağmen zorlu şartlarda hedeflerimize ulaştık ve
başarılı bir yıl geçirdik.
Türkiye
Ana ihracat bölgemiz Avrupa’da yaşanan ekonomik
krizin yol açtığı dış talep daralmasının yanı sıra
Ortadoğu’da süregelen istikrarsızlıklar tabiatıyla
ülkemizi olumsuz etkiledi. Yılın ilk üç çeyreğinde
tüketim önemli derecede azalırken, cari açığı
düşürmek için alınan önlemlerle ekonomi belirgin
şekilde yavaşladı. Dünya ekonomisinde süren
sorunlar ve belirsizliklere rağmen, Türkiye, küresel
ekonominin çalkantılı denizlerinde güven içinde
seyreden az sayıda ülkeden birisi olmaya devam
etti. Güçlü bankacılık sektörü ile desteklenen
ekonomik ve finansal istikrar kesintiye uğramadı.
Kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye’nin
kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükseltmesi
sevindirici bir gelişme oldu. İkinci bir not artışının
gelmesi halinde şirketlerimiz daha iyi koşullarda
borçlanma imkanı bulacak, fonlama tabanımız
genişlerken aynı zamanda çeşitlenecektir.
Dünya
Son dönem dünya ekonomisi açısından oldukça zorlu
geçti. Avrupa bölgesi başta olmak üzere gelişmiş
ülkelerdeki sorunların hala tam olarak bir çözüme
ulaşmamış olması ülkemiz ve sektörümüz açısından
işlerimizi zorlaştırdı. Birçok Avrupa ülkesi resesyona
girerken, borçluluk ve işsizlik oranları en üst seviyelere
çıktı. Bazı ülkelerin Avrupa para birliğinden ayrılması
dahi gündeme geldi. Ekonomilere bol ve ucuz likidite
sağlanması büyümeyi tetiklemekte yetersiz kaldı.
Yılın son çeyreğinde Merkez Bankası, aldığı
önlemleri kademeli olarak gevşeterek yurt içi talebin
tekrar canlanmasına destek olmaya başladı. Yılı
kapatırken cari açığın daralmasıyla 2013’te ekonomi
yönetiminin önceliğinin yurt içi talebin canlanmasına
yönelik olması bekleniyordu. Ancak yılın başında
Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunun yükselmesi
için ödemeler dengesi şoklarına daha dayanıklı bir
görünüm sergilenmesi yönünde yaptığı açıklama
öncelikleri tekrar değiştirdi. Merkez Bankası’nın kredi
büyümesini yakından takip etmeye devam edeceği
sinyalini vermesiyle, hedeflenen büyüme seviyeleri
sorgulanıyor. Mevcut zorluklara rağmen ekonomi
yönetiminin büyüme, enflasyon ve finansal istikrar
konularını dengelemekteki başarılarını sürdüreceğini
ümit ediyorum.
Otomotiv Pazarı
Otomotiv pazarımız, bir önceki yıla göre %10
daralarak 812 bin adet olarak gerçekleşti. Ekonomik
büyümenin yavaşlaması, cari açık nedeniyle alınan
önlemlerin ve artırılan Özel Tüketim Vergisi oranlarının
özellikle hafif ticari araç segmentindeki satışları
önemli ölçüde azaltması pazarın daralmasında etken
oldu. İç talepteki yavaşlamanın bütçe dengesinde
bozulmaya sebep olmasıyla birlikte Eylül ayında
yapılan bazı vergi artışları bizleri de olumsuz etkiledi.
Otomotiv sektöründe 12 aylık bir süre zarfında ikinci
kere ÖTV artışı yaşandı. Tüm zorluklara rağmen,
geçen yıl sektörün en yüksek satış rakamlarına
ulaşılan ve 2011 yılından sonraki ikinci rekor yıl oldu.
Yurt içi ve yurt dışı pazarlardaki talep azalması
üretime de yansıdı. 2012 yılında Türkiye’de otomotiv
üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre %10 düştü
ve 1 milyon 73 bin adet oldu. İhracat ise %8 daralarak
730 bin adet düzeyinde gerçekleşti. Bu dönemde
Ford Otosan ülkemiz ticari araç üretiminin %55’ini,
ihracatının ise %60’ını tek başına gerçekleştirme
başarısını gösterdi.
2012 yılında Ford Otosan
2012 yılında Ford Otosan 112 bin adet araç satarak
%13,8 pazar payı elde etti. Şirketimiz, yıllardır değişen
ekonomik koşulları ve artan rekabeti doğru yöneterek
11’inci kez üst üste pazar lideri oldu. Ford Otosan’ın
bu başarısında ürün kalitesi, fiyatlandırma politikası,
pazarlama teknikleri, geniş dağıtım kanalları ve satış
sonrası hizmetleri etken oldu.
Şirketimiz, ana ihracat pazarı Avrupa’da daralmaya
rağmen son yıllardaki pazar çeşitlendirme stratejisi
sayesinde büyük ölçekli ihracat programını sürdürdü
ve 205 bin adet araç ihraç etti. Transit Connect
aracımızın Kuzey Amerika’daki başarısı artarken, bu
bölge 49 bin adet araç ve toplam ihracatımızda %24
payla birinciliğe yükseldi. Sene içinde Amerika’ya
100 bininci Connect ihracatımızı gerçekleştirmenin
mutluluğunu yaşadık. Türkiye otomotiv ihracatının
%8 daraldığı bir yılda Ford Otosan’ın ihracat
adetlerindeki düşüş, alınan önlemler sayesinde,
%4 ile sınırlı kaldı. Şirketimiz 2012’de Güney Afrika,
Gürcistan, Kazakistan ve Türkmenistan’ı ihracat
yaptığı ülkeler listesine ekleyerek 76 ülkeye araç ve
parça gönderdi, 3,2 milyar ABD doları ciroyla Türk
otomotiv sektöründe bir kez daha ihracat şampiyonu
oldu. Türkiye genelinde ise Tüpraş’tan sonra en fazla
ihracat yapan ikinci şirket olduk.
Yıl boyunca 272 bin adet araç üreten şirketimiz, %82
ile Avrupa’daki rakiplerinin ve Türkiye ortalamasının
üzerinde kapasite kullanımı gerçekleştirdi.
Evvelce başladığımız ve 2014 yılında 1 milyar ABD
dolarına ulaşacak dev yatırım programımız yıl
boyunca devam etti.
19 Mart 2012’de büyüme ve gelişme
yolunda önemli bir adım daha attık
ve Kocaeli Fabrikamızın yanına
yeni bir fabrikamızın inşaatını
başlattık. 205 milyon Euro
yatırımla hayata geçireceğimiz bu
üçüncü üretim tesisimiz, Ford’un
2014 yılında uluslararası piyasalara
sunulacak yeni hafif ticari aracı
Transit Courier ve Tourneo Courier
modellerinin dünyadaki tek üretim
merkezi olacak.
Yıllık kapasitesi 110 bin adet olan bu Yeniköy
Fabrikamızla birlikte Ford Otosan’ın kamyon dahil
yıllık kapasitesi 415 bin adede ulaşacak. Böylece
Şirketimiz, Ford’un Avrupa’daki en önemli hafif
ticari araç geliştirme ve üretim üssü konumunu
pekiştirecek.
Transit Ailesi’nin yeni üyesi Transit Custom henüz
piyasaya çıkmadan “2013 Uluslararası Yılın Ticari
Aracı” ödülüne layık görüldü. İlaveten bağımsız
araç güvenlik kuruluşu Euro NCAP’ten en yüksek
güvenlik notu 5 yıldızı alan sınıfındaki ilk araç oldu.
Tourneo Custom da yolcu taşımacılığı segmentinde
aynı ödülü aldı. Ford Otosan mühendisleri tarafından
geliştirilip İnönü Fabrikasında üretilen Cargo 1846T
ise, “2013 Yılın Kamyonu” yarışmasında 3’üncü seçildi.
Sürdürülebilir rekabet avantajı için Ar-Ge gücümüze
odaklanmaya yıl boyunca devam ettik. Ford Otosan’ın
mühendislik merkezi Bilim, Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı tarafından Ar-Ge merkezi olarak tescillidir.
Gebze mühendislik merkezimiz dizel motorlar için
Ford Motor Company’nin küresel geliştirme merkezi
konumuna geldi. Ford Transit ve Cargo serisinin Ar-Ge
operasyonlarında Ford Otosan’ın imzası bulunuyor.
Mühendislerimiz, Valencia Fabrikası’nda üretilecek
olan yeni Transit Connect’in de tüm proseslerini
üstlenerek bizi gururlandırdı. Bu yılın başında piyasaya
çıkan ve tamamı Ford Otosan tarafından geliştirilmiş
olan yeni Cargo çekicinin uluslararası lojistik
firmalarına da satışı başlanacak.
Ford Otosan, 1240’a yükselen Ar-Ge mühendisi
sayısıyla Türkiye’nin özel sektörde en büyük Ar-Ge
organizasyonu olma özelliğini korudu. Küresel Ford’un
üç büyük Ar-Ge merkezinden biri olarak, Türkiye
otomotiv sektöründe Ar-Ge harcama oranı en yüksek
şirket olmayı sürdürdü. 2023 yılı Türkiye ortalaması
için hedeflenen %3 Ar-Ge harcama oranına şimdiden
yaklaşmış olduk.
Y
Yenii T
Transit
it projemizin
j
i i yatırımı
t
iiçin
i H
Haziran
i
ve A
Aralık
lk
aylarında Avrupa Yatırım Bankası’ndan 190 milyon
Euro kredi aldık. Banka’nın, Avrupa’daki zorlu ortama
karşın bu krediyi vermesi Türkiye ekonomisine ve Ford
Otosan’a duyulan güvenin bir göstergesidir.
Temmuz ayının sonunda Gölcük Fabrikamızda 3’üncü
üretim hattımızı devreye alarak yeni nesil Transit
modellerimiz olan Tourneo Custom ve Transit Custom
modellerini pazara sunduk. Bu yoğun çalışmalarımızın
karşılığında, sektörümüzün dünyadaki en prestijli
organizasyonlarından ödüller kazandık.
Geçen yıl kâr dağıtım politikamızı
sürdürerek devam eden
yatırımlarımıza rağmen şirket
tarihindeki en yüksek tutar olan
579 milyon TL temettü ödemesi
yaptık. Böylece 2004-2012 yılları
arasında Ford Otosan’ın toplam
temettü ödemesi 2,5 milyar ABD
dolarını aştı.
Geçen yıl kar dağıtım politikamızı sürdürerek devam
eden yatırımlarımıza rağmen şirket tarihindeki en
yüksek tutar olan 579 milyon TL temettü ödemesi
yaptık. Böylece 2004-2012 yılları arasında Ford
Otosan’ın toplam temettü ödemesi 2,5 milyar ABD
dolarını aştı. Şirketimiz son 5 yıllık dönemde %12
temettü verimiyle İMKB’de birinciliğini korudu.
Finansal sonuçlar
Hem iç, hem de dış pazarlar açısından oldukça zorlu
geçen bu yıl boyunca aldığımız tasarruf tedbirleriyle
maliyetlerimizi azaltmaya, risk yönetimine ve
verimliliğimizi arttırmaya odaklandık, 9.768 milyon
TL satış geliri ve 655 milyon TL faaliyet kârı elde ettik.
Net dönem karımız ise 675 milyon TL’ye ulaştı.
2013 yılına bakış
Geçen yıl piyasada gözlenen durgunluğun bu yılın
ilk döneminde de etkisini sürdürmesini bekliyor ve
yıla temkinli yaklaşıyoruz. Otomotiv sektörü toplam
pazarının 780-820 bin adet aralığında oluşmasını
öngörüyoruz. Ford Otosan olarak yaklaşık 112 bin
adet satış gerçekleştirerek 12’nci yılda da liderliğimizi
sürdürmeyi hedefliyoruz.
Avrupa’da alınan tüm tedbirlere rağmen 2013 yılı için
de kayda değer bir canlanma beklenmiyor. Geçen
yıl bu bölgede otomotiv sektörü son 20 yılın en
düşük seviyelerine inerek 13,8 milyon mertebesinde
gerçekleşmişti. Bu yıl da daralmanın devam etmesi ve
pazarın 13,4 milyon adet seviyesinde gerçekleşmesi
bekleniyor. Buna rağmen yeni ürünlerimiz ve ihracat
pazarlarımızın çeşitliliği sayesinde geçen yıla benzer
adetlerde ihracat gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.
Ford Otosan’ın başarılarından büyük gurur duyuyorum
Sayın hissedarlarımız, iş ortaklarımız ve çalışanlarımız,
Ford Otosan’da 1972’den beri yani kırk yıl
sürdürdüğüm Yönetim Kurulu Başkanlığını 10 Aralık
2012’de bıraktım.
11
Kuruluşundaki proje safhasından
itibaren Şirket faaliyetiyle ile
hep ilgilendim. İlk kamyonun
hattan indirilişinde bulundum.
O zaman kapasitemiz günde 4
araç iken, bugün günde 1,000’in
üzerinde araç imal eden, yatırımlar
sonrasında kapasitesi 415 bin
adede ulaşacak, dünya çapında ve
rakiplerin gıpta ettiği son derece
modern tesislere sahip bir şirket
olduk.
Bu güzide şirketimizin gönlümde büyük yeri vardır.
Kuruluşundaki proje safhasından itibaren Şirket
faaliyetiyle ile hep ilgilendim. İlk kamyonun hattan
indirilişinde bulundum. O zaman kapasitemiz günde
4 araç iken, bugün günde 1,000’in üzerinde araç imal
eden, yatırımlar sonrasında kapasitesi 415 bin adede
ulaşacak, dünya çapında ve rakiplerin gıpta ettiği
son derece modern tesislere sahip bir şirket olduk.
Bugün eriştiğimiz noktadan sonra içim rahat olarak
ortağımız Ford’un da desteği ile Başkanlığı Ali Y. Koç’a
devrettim. Eminim ki kendisinin liderliğinde yeni nesil
bizden aldığı bayrağı daha da ileriye götürecektir. Ford
Otosan’ın kurulmasında ve bugünlere gelmesinde
emeği geçen, bize destek veren herkese teşekkür
ediyorum.
Son 11 yıldır değişen tüm koşullara rağmen piyasa
liderliğini sürdüren Ford Otosan’ın, önümüzdeki
dönemde de sahip olduğu vizyon, tecrübe ve altyapı
ile başarılarını sürdüreceğine inanıyorum.
Bu vesile ile bizleri bugünlere getiren değerli
Ford Otosan’lı arkadaşlarıma, iş ortağımız yan
sanayicilerimize, değerli bayilerimize, sadık
müşterilerimize ve siz kıymetli hissedarlarımıza en
derin şükranlarımı sunarım.
Saygılarımla,
Rahmi M. Koç
Yönetim Kurulu Başkanı
Yönetim ve Değerlendirmeler
Nesilden Nesile Bir Başarı Geleneği
“Ford Otosan, Türk Otomotiv Sanayine
öncülük etmiş, istihdam sağlamış, kâr etmiş,
vergi ödemiş, pay dağıtmış, yatırım yapmış,
Ar-Ge çalışmaları için zaman ve kaynak
ayırmış bir kuruluştur. Çalışanlarına aile birliği
ve çalışma ciddiyeti fikri aşılamıştır. Bugün
fabrikamızın duvarlarına bunların seneler
içindeki birikimi sinmiştir.”
Rahmi M. Koç
1961 yılından bu yana Ford Otosan Yönetim Kurulu Üyesi, 1972 yılından itibaren ise Yönetim Kurulu
Başkanı olarak görev yapan Rahmi M. Koç, 10 Aralık 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında Başkanlık
görevini bırakmış olup, Yönetim Kurulumuz Sayın Ali Y. Koç’u Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçmiştir.
Rahmi M. Koç Yönetim Kurulu Üyeliği görevini sürdürecektir.
Ford Otosan Ailesi olarak 1961 yılından beri Yönetim Kurulumuzda yer
alarak başarılarımızda çok kıymetli katkıları bulunan Sayın Rahmi M. Koç’a
en derin şükranlarımızı sunarız.
“Ford Otosan’ın başarılarından büyük gurur
duyuyorum. 40 yıl boyunca Yönetim Kurulu
Başkanlığı yaptım. Ortaklarımızla fevkalade
uyum içinde çalıştık. Ford Otosan Türkiye’de
otomotiv endüstrisi için önemli ve şevk veren
bir yatırım olmuştur.”
Rahmi M. Koç
“Rahmi M. Koç, geçmişte olduğu gibi gelecekte
de engin bilgi ve tecrübesi, vizyoner bakış açısı
ile Şirketimize ve Yönetim Kurulumuza rehberlik
etmeye devam edecektir.”
Ali Y. Koç
Koç-Ford ortaklığının temelleri atılıyor.
1956
“Ford Otosan bu yeni dönemde
Türkiye’ye yine, hep daha iyisini
kazandırmak için çalışacaktır. Pazara
çıkaracağı yeni modelleri, yeni
yatırımları ve Yeniköy Fabrikası’nın
tamamlanmasıyla birlikte bu dev
sanayi şirketimizin, ülkemize istihdam,
ihracat ve birçok alanda katma değer
yaratmaya devam ettiğini hep birlikte
göreceğiz.”
Ali Y. Koç
Koç ve Ford heyetleri Londra’da buluşuyor.
1971
Otosan’da Koç Holding ve Ford Motor Company hisseleri eşitleniyor.
1996
Koç-Ford birlikteliği 50’nci yılını kutluyor.
2010
Yönetim Kurulumuzda bayrak değişimi.
2012
“Ford Otosan dünya otomotiv
tarihindeki en uzun süreli ve en başarılı
iş ortaklıklarından biridir.”
Bill Ford
“Ford Otosan bugün 10 milyar TL’nin
üzerindeki cirosu ile Türkiye’nin en büyük
otomotiv sanayi şirketi haline gelmiştir. Ford
dünyasının ticari araç üretim üssü, Türkiye
otomotiv sektörünün 11 yıldır kesintisiz lideri
ve sektörünün ihracat şampiyonudur. Ayrıca,
Ford’un üç büyük Ar-Ge merkezinden biridir ve
Türkiye otomotiv sektöründe Ar-Ge harcama
oranı en yüksek şirkettir. Ford Otosan’ın
bundan sonraki süreçte de muvaffak
olacağına inanıyorum.”
Rahmi M. Koç
13
15
Yönetim Kurulu
Rahmi M. Koç
Ali Y. Koç
Stephen T. Odell
Bülent Bulgurlu
Osman Turgay Durak
John Fleming
Yönetim Kurulu Başkanı*
Koç Holding A.Ş. Şeref Başkanı
Yönetim Kurulu Üyesi*
Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi
Koç Holding A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi
Yönetim Kurulu Başkan Vekili
Ücret Komitesi Üyesi
Ford Motor Co. İdari Başkan Yardımcısı
ve Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölgesi
Başkanı
Yönetim Kurulu Üyesi
Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi
Komitesi Üyesi
Ücret Komitesi Üyesi
ve CEO’su
Ford Motor Company Global Üretim ve
Endüstriyel İlişkilerden Sorumlu İdari
Başkan Yardımcısı
Yükseköğrenimini Johns Hopkins
Üniversitesi (ABD) Endüstriyel Sevk
ve İdare Bölümü’nde yapmıştır. İş
hayatına Koç Topluluğu’nda 1958 yılında
Otokoç A.Ş.’de başlamıştır. Koç Holding
bünyesinde çeşitli üst düzey görevlerde
bulunmuştur. 1980 yılında İdare Komitesi
Başkanı olduktan sonra, 1984-2003
yılları arasında Koç Holding Yönetim
Kurulu Başkanlığı’nı yürüten Rahmi M.
Koç, halen Koç Holding Şeref Başkanı’dır.
1995-1996 yıllarında Uluslararası Ticaret
Odası Başkanlığı yapan Rahmi M. Koç,
Vehbi Koç Vakfı Mütevelli Heyeti Başkan
Vekilliği, Koç Üniversitesi Mütevelli Heyeti
Başkanlığı, Rahmi M. Koç Müzecilik ve
Kültür Vakfı Kurucusu ve Yönetim Kurulu
Başkanlığı, VKV Amerikan Hastanesi
Yönetim Kurulu Başkanlığı, TURMEPA/
Deniz Temiz Derneği Kurucu Üyesi ve
Onursal Başkanlığı, TÜSİAD Yüksek
İstişare Konseyi Onursal Başkanlığı,
TİSK Danışma Kurulu Üyeliği, Foreign
Policy Association Fahri Üyeliği, New
York Metropolitan Sanat Müzesi Onursal
Mütevelli Heyeti Üyeliği ve Global İlişkiler
Forumu Derneği Kurucu Üyeliği gibi
görevleri de yürütmektedir.
Yükseköğrenimini Rice Üniversitesi (ABD)
İşletme Fakültesi’nin ardından Harvard
Üniversitesi’nden (ABD) aldığı yüksek
lisans programıyla sürdürmüştür. 19901991 tarihleri arasında American Express
Bank’ta Yönetici Yetiştirme Programı’na
katılmış, 1992-1994 yılları arasında
Morgan Stanley Yatırım Bankası’nda
Analist olarak çalışmıştır. 1997-2006
yılları arasında Koç Holding’de Yeni İş
Geliştirme Koordinatörlüğü ve Bilgi Grubu
Başkanlığı gibi üst düzey görevlerde
bulunmuştur. 2006-2010 yılları süresince
Koç Holding Kurumsal İletişim ve Bilgi
Grubu Başkanlığı görevini yürütmüştür.
2008 yılında Koç Holding Yönetim Kurulu
Üyesi olmuştur. Şirketimizde 10 Temmuz
2012’de kurulan Kurumsal Yönetim
Komitesi’ne üye olarak atanmıştır.
1997 yılından bu yana Ford Otosan
Yönetim Kurulu’nda görev yapmakta
olan Ali Y. Koç, 10 Aralık 2012 tarihinden
itibaren Ford Otosan Yönetim Kurulu
Başkanlığı görevini Sn. Rahmi M. Koç’tan
devralmıştır.
1980 yılında Ford İngiltere’ye stajyer
olarak katılmış, 1997’de Jaguar Kuzey
Amerika’ya Pazarlama ve Satış Başkan
Yardımcısı olarak atanmadan önce
İngiltere ve Amerika’da bu alanlarda
muhtelif yönetim kademelerinde
çalışmıştır. 2000 yılı Ocak ayında
Mazda’ya Kuzey Amerika Satış ve
Pazarlama Başkan Yardımcısı olarak
katılmış, aynı yılın Ekim ayında Mazda
Kuzey Amerika Operasyon Direktörü
olmuştur. 2002 yılında Mazda Avrupa’ya
Başkan olan Odell, 2003 yılının Mayıs
ayında Mazda Motor Corporation
Japonya’da Pazarlama, Satış ve Müşteri
Hizmetlerinden sorumlu kıdemli üst
düzey yönetici görevine gelmiştir. 20052008 arasında Ford Avrupa Pazarlama,
Satış ve Satış sonrası Başkan Yardımcısı
görevini yürütmüştür. Odell, Ekim
2008’den Ağustos 2010’a kadar Ford
Motor Company Başkan Yardımcısı
ve Volvo Car Corporation Başkanı
ve CEO’su olarak görev yapmıştır. 2
Ağustos 2010’da Ford Motor Company
Grup Başkan Yardımcısı; Ford Avrupa
Başkanı ve CEO’su olan Odell, 1 Aralık
2012’den itibaren geçerli olmak üzere
Ford Motor Co. İdari Başkan Yardımcısı
ve Avrupa, Orta Doğu ve Afrika Bölgesi
Başkanı olarak atanmıştır. 14 Ekim 2010
tarihinden bu yana Ford Otosan Yönetim
Kurulu’nda görev yapmaktadır. Odell,
şirketimizde 10 Temmuz 2012’de kurulan
Ücret Komitesi’ne üye olarak atanmıştır.
Yükseköğrenimini Ankara Mühendislik
Mimarlık Fakültesi’nin ardından Norveç
Teknik Üniversitesi’nde aldığı doktora
programıyla sürdürmüştür. 1972
yılında Elliot Strömme A/S, Oslo’da
İnşaat Mühendisi olarak iş hayatına
atılan Bulgurlu, 1977 yılında Garanti
İnşaat’ta Saha Mühendisi olarak göreve
başlamıştır. Sırasıyla Mühendislik,
Planlama ve İnşaat Müdürlüğü, Şantiye
Koordinasyon ve İnşaat Müdürlüğü,
Genel Müdür Yardımcılığı ve Genel
Müdürlük görevlerinin ardından Koç
Holding’de 1996 yılından itibaren Turizm
ve Hizmetler Grubu Başkanı, Turizm ve
İnşaat Grubu Başkanı, Dayanıklı Tüketim
ve İnşaat Grubu Başkanı olarak görev
almıştır. Mayıs 2007-Nisan 2010 tarihleri
arasında Koç Holding CEO’su olarak
görev yapmıştır. 27 Mart 2007’den bu
yana Ford Otosan Yönetim Kurulu’nda
görev yapmaktadır. Bulgurlu, şirketimizde
10 Temmuz 2012’de kurulan Riskin Erken
Saptanması ve Yönetimi Komitesi’ne üye
olarak atanmıştır.
Northwestern Üniversitesi (ABD)
Makine Mühendisliği Bölümü’nden
mezun olan ve yüksek lisansını da aynı
okulda tamamlayan Durak, iş yaşamına
1976 yılında Ford Otosan’da Uygulama
Mühendisi olarak başlamıştır. Aynı yıl
Mamul Geliştirme ve Dizayn Mühendisi
olarak görevine devam ettikten sonra
1979 yılında İnönü Proje Şefi olmuştur.
1982’de Proje Koordinasyon Müdürlüğü
ve 1984’te Proje Koordinasyon Daire
Müdürlüğü görevlerine getirilmiştir.
1986 yılında Pazarlama Genel Müdür
Yardımcısı, 1987 yılında ise Satınalma
Genel Müdür Yardımcısı görevlerine
atanmıştır. 2000 yılında Genel Müdür
Başyardımcısı olan Durak, 2002 yılında
Genel Müdür olarak atanmış ve Yönetim
Kurulu’nda görev almaya başlamıştır.
2007-2009 yılları arasında Koç Holding
Otomotiv Grubu Başkanlığı görevini
yürütmüştür. Mayıs 2009’dan itibaren
Koç Holding CEO Vekili olarak görev
yapan Durak, Nisan 2010’da Koç Holding
CEO’su olarak atanmış ve Yönetim Kurulu
Üyesi olmuştur. Ayrıca, 2004-2010 yılları
arasında 6 yıl süreyle Otomotiv Sanayii
Derneği Yönetim Kurulu Başkanlığı
görevini yürütmüştür. Durak, şirketimizde
10 Temmuz 2012’de kurulan Ücret
Komitesi’ne üye olarak atanmıştır.
North East London Polytechnic’te
(İngiltere) Üretim Mühendisliği eğitimi
alan Fleming, Liverpool John Moores
Üniversitesi fahri doktorasına sahiptir.
Ford Motor Company’ye 1967 yılında
Halewood Fabrikası’nda katılmış ve
Ford Escort’un üretim süreçlerinde
görev almıştır. 1984’te Boyahane
Üretim Müdürü olarak atanmış ve
1991’de Halewood operasyonlarından
sorumlu Genel Üretim Müdürü olmuştur.
Üstlendiği çeşitli görevlerden sonra
Global Üretim Mühendisliği ve Yeni
Model Programları Direktörü ve Ford’un
ABD’deki Preshane Bölümü Yönetim
Direktörü olarak atanmıştır. 2 Ağustos
2010’da atandığı mevcut görevinden
önce Ford Avrupa’da üretim tesisleri ve
operasyonlarının tüm sorumluluğunu
alarak Üretim Başkan Yardımcılığı
Ford Avrupa Başkanlığı görevlerini
yürütmüştür. Fleming, 2002 yılından bu
görev yapmaktadır.
* 1961 yılından bu yana Ford Otosan Yönetim Kurulu Üyesi, 1972 yılından itibaren ise Yönetim Kurulu
Başkanı olarak görev yapan Rahmi M. Koç, 10 Aralık 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında Başkanlık
görevini bırakmış olup, Yönetim Kurulumuz Sayın Ali Y. Koç’u Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçmiştir.
Rahmi M. Koç Yönetim Kurulu Üyeliği görevini sürdürecektir.
17
Yönetim Kurulu
Lyle A. Watters
Jeffrey Carter Wood
Mehmet Barmanbek
Prof. Günter Verheugen
Haydar Yenigün
Grant E. Belanger
Komitesi Üyesi
Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi
Ford Avrupa CFO’su, Finans ve Stratejik
Planlamadan Sorumlu Başkan Yardımcısı
Ford Avrupa Üretimden Sorumlu
Başkan Yardımcısı
Bağımsız Üye
Komitesi Başkanı
Ücret Komitesi Başkanı
Denetim Komitesi Üyesi
Bağımsız Üye
Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı
Denetim Komitesi Üyesi
Genel Müdür
Genel Müdür Başyardımcısı
Queens University - Belfast’tan MBA
derecesi ile mezun olan Watters,
1987 yılında finansal analist olarak
Ford İngiltere’ye katılmıştır. Avrupa
ve Amerika’da muhtelif görevlerden
sonra 1998 yılında Ford Avrupa
Hazine Yöneticisi olarak atanmıştır.
2000 yılından itibaren Ford Premier
Automotive Group Finans Kontrolörü
olarak görev almıştır. Watters, 2003
yılından itibaren Ford bünyesindeki
Jaguar ve Land Rover Global Pazarlama
ve Satış Finans Direktörü olarak
görev yapmıştır. Ekim 2005’ten Eylül
2008’e kadar İş Geliştirme ve Stratejik
Planlamadan sorumlu Ford Avrupa İş
Stratejileri Direktörü olarak çalışmıştır.
Ekim 2008’den Mart 2012’ye kadar Ford
Güney Amerika CFO’su olarak görev
yapmıştır. Nisan 2012’de Ford Avrupa
CFO’su, Finans ve Stratejik Planlamadan
Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak
atanmıştır. Watters, 2012 yılı Mart ayından
bu yana Ford Otosan Yönetim Kurulu’nda
görev yapmaktadır ve şirketimizde 10
Temmuz 2012’de kurulan Riskin Erken
Saptanması ve Yönetimi Komitesi ile
Kurumsal Yönetim Komitelerine üye
olarak atanmıştır.
Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ve
Bilgisayar Mühendisliği eğitimi almış
ve kariyerine Ford’un Norfolk Montaj
Tesisinde başlamıştır. Ford dışında
elektronik teknisyenliği ve elektronik
mühendisliği yaptıktan sonra 1988
yılında Norfolk Montaj Tesisine Elektrik
Mühendisi olarak geri dönmüştür. Ford
bünyesinde Kuzey Amerika Elektrik
ve Elektronik Biriminde Direktörlük
yapmış, birçok Ford, Mercury ve Lincoln
modelinin seri üretim direktörlüğünü
üstlenmiştir. Yatırım Verimliliği Direktörü
olarak Ford’un Amerika faaliyetlerinde
“Way Forward” girişimlerine destek
verdikten sonra Ekim 2007 - Aralık
2008 arasında üretim alanında Global
Kalite Direktörlüğü yapmıştır. Kamyon
Faaliyetleri Üretim Direktörlüğü’nden
sonra Kuzey Amerika Araç Montaj
Faaliyetleri Üretim Direktörü olarak
Ford’un Kuzey Amerika’daki altı montaj
tesisindeki operasyonları yönetmiştir. 10
Mayıs 2012’de Ford Avrupa Üretimden
Sorumlu Başkan Yardımcısı olarak
atanmıştır. 4 Haziran 2012 tarihinden bu
görev yapmaktadır.
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler
Fakültesi Maliye ve İktisat Şubesi’nden
1963 yılında mezun olmuştur. Aralık
1963 - Ocak 1977 arasında Maliye
Bakanlığı’nda Hesap Uzman Yardımcısı,
Hesap Uzmanı ve Baş Hesap Uzmanı
olarak görev yapmıştır. 1977 yılı Şubat
ayında Otosan A.Ş.’de (bugünkü adıyla
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.) Mali İşler
Müdürü olarak göreve başlamış, 1986’da
Genel Müdür Yardımcısı (İdari - Mali İşler)
ve 2000’de Genel Müdür Başyardımcısı
olmuştur. 30 Haziran 2002’de Ford
Otomotiv Sanayi A.Ş.’den emekli
olarak profesyonel çalışma hayatını
tamamlamıştır. Şubat 2006- Şubat 2010
döneminde Koç Yöneticiler Derneği’nin
(KOÇYÖNDER) Yönetim Kurulu Üyesi ve
sayman olarak 4 yıl fahri görev yürüten
Barmanbek, 2010 yılı Şubat ayından bu
yana KOÇYÖNDER’in yasal murakıbıdır.
Barmanbek, 2012 yılı Mart ayından bu
Bağımsız Üye ve Denetim Komitesi Üyesi
olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda
Şirketimizde 10 Temmuz 2012’de kurulan
Komitesi ile Ücret Komitesi Başkanı’dır.
Tarih ve Siyasal Bilgiler eğitimi ve
gazetecilik çalışmalarının ardından 1969
yılında politik kariyerine başlamıştır.
1983 - 1999 yılları arasında Almanya
Federal Meclis üyeliği yapmış ve
Avrupa ilişkileri, güvenlik ve dışişleri
konularıyla ilgilenmiştir. 1998 yılında
Federal Dışişleri Ofisi’nde Avrupa
İlişkilerinden Sorumlu Devlet Bakanı
olarak atandıktan sonra 1999 yılında
Avrupa Komisyonu üyesi olmuştur. 2004
yılına kadar genişlemeden sorumlu üye
görevini yürütmüş, 2002’de Avrupa
Komşuluk Politikası sorumluluğunu
devralmıştır. 2004 - 2010 yılları arasında
Avrupa Komisyonu’nda ikinci dönem
çalışmalarını yürütmüş, Girişim ve
Sanayiden Sorumlu Başkan Yardımcılığı
yapmıştır. 2007’de Transatlantik
Ekonomik Konseyi Avrupa Divan
Başkanlığı’nı ifa etmiştir. Halen Frankfurt/
Oder Viadrina Üniversitesi onursal
profesörlük görevini yürütmektedir.
Verheugen, 2012 yılı Mart ayından bu
Bağımsız Üye ve Denetim Komitesi Üyesi
olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda
Şirketimizde 10 Temmuz 2012’de kurulan
Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı’dır.
Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi
Makine Mühendisliği Bölümü’nde
tamamlayarak 1987 yılında mezun
olmuştur. Aynı sene Ford Otosan’a
katılmış ve 1990 yılına kadar Kaynak
Metod Mühendisi olarak görev
yapmıştır. 1992-1996 yılları arasında
Proje Mühendisi olarak çalışmalarını
sürdürmüştür. 1997 yılında Ford Motor
Company ve Otosan A.Ş. arasında
hisselerin eşitlenmesi ve ilgili anlaşmanın
imzalanmasının ardından Kocaeli
Fabrikası’nın kurulması aşamasında
çeşitli görevler almıştır. 1998 yılında
Proje Liderliği görevini üstlenmiştir.
Transit modelinin üretim, Transit
Connect modelinin ise tasarım ve üretim
süreçlerinde bulunmuştur. 1999 yılı
sonunda Kocaeli Fabrikası Kaynak Alan
Müdürü olmuştur. 2007-2012 döneminde
Ford Otosan Kocaeli Fabrika MüdürüGenel Müdür Yardımcısı olarak görev
yapmıştır. 15 Şubat 2012 tarihi itibarıyla
Ford Otosan Genel Müdürü ve Yönetim
Kurulu Üyesi olarak atanmıştır.
Lisans eğitimini Arizona Üniversitesi
(ABD), İşletme-Personel Bölümü’nde
tamamlamış ve Syracuse
Üniversitesi’nde (ABD) İşletme Yüksek
Lisansı yapmıştır. İş yaşamına 1985
yılında Ford Motor Company’de
başlamıştır. 14 yıl boyunca çeşitli satın
alma görevlerinde bulunduktan sonra
1999 yılında Amerika Malzeme Planlama
ve Lojistik Direktörü olarak atanmıştır.
2005 yılına kadar Planlama ve Lojistik
fonksiyonlarında çeşitli üst düzey
pozisyonlarda görev yaptıktan sonra
Ford Güney Amerika’da Operasyon ve
Kalite Direktörlüğü’ne atanmıştır. 2008
- Haziran 2011 arasında Global Üretim
Stratejik İş Birimi Direktörü olarak görev
yapmıştır. Haziran 2011 tarihinden itibaren
Ford Otosan Genel Müdür Başyardımcısı
ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev
yapmaktadır.
Üst Yönetim
Haydar Yenigün
Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Üyesi
Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde tamamlayarak 1987
yılında mezun olmuştur. Aynı sene Ford Otosan’a katılmış ve 1990 yılına kadar Kaynak Metod
Mühendisi olarak görev yapmıştır. 1992-1996 yılları arasında Proje Mühendisi olarak çalışmalarını
sürdürmüştür. 1997 yılında Ford Motor Company ve Otosan A.Ş. arasında hisselerin eşitlenmesi
ve ilgili anlaşmanın imzalanmasının ardından Kocaeli Fabrikası’nın kurulması aşamasında çeşitli
görevler almıştır. 1998 yılında Proje Liderliği görevini üstlenmiştir. Transit modelinin üretim, Transit
Connect modelinin ise tasarım ve üretim süreçlerinde bulunmuştur. 1999 yılı sonunda Kocaeli
Fabrikası Kaynak Alan Müdürü olmuştur. 2007-2012 döneminde Ford Otosan Kocaeli Fabrika
Müdürü - Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmıştır. 15 Şubat 2012 tarihi itibarıyla Ford Otosan
Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak atanmıştır.
Grant E. Belanger
Genel Müdür Başyardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi
Lisans eğitimini Arizona Üniversitesi (ABD), İşletme-Personel Bölümü’nde tamamlamış ve
Syracuse Üniversitesi’nde (ABD) İşletme Yüksek Lisansı yapmıştır. İş yaşamına 1985 yılında Ford
Motor Company’de başlamıştır. 14 yıl boyunca çeşitli satın alma görevlerinde bulunduktan sonra
1999 yılında Amerika Malzeme Planlama ve Lojistik Direktörü olarak atanmıştır. 2005 yılına kadar
Planlama ve Lojistik fonksiyonlarında çeşitli üst düzey pozisyonlarda görev yaptıktan sonra Ford
Güney Amerika’da Operasyon ve Kalite Direktörlüğü’ne atanmıştır. 2008 - Haziran 2011 arasında
Global Üretim Stratejik İş Birimi Direktörü olarak görev yapmıştır. Haziran 2011 tarihinden itibaren
Ford Otosan Genel Müdür Başyardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır.
Oğuz Toprakoğlu
Genel Müdür Yardımcısı - Mali İşler (CFO)
1991 yılında Boğaziçi Üniversitesi İktisat Bölümü’nden mezun olmuş ve aynı yıl Finansman Uzmanı
olarak Ford Otosan’da işe başlamıştır. 1993’te Envanter Planlama ve Kontrol Uzmanı olmuştur.
1995 yılında Ticari Muhasebe Ekip Lideri, 1998 yılında ise Mali Kontrol Müdürü olmuştur. 2002-2004
yılları arasında Ford Avrupa’da Finans Müdürü olarak görev almıştır. 2004 yılında Ford Otosan’da
CFO Vekili olmuştur. 2006 yılından bu yana Mali İşler Genel Müdür Yardımcısı - CFO olarak görev
yapmaktadır.
Aykut Özüner
Genel Müdür Yardımcısı - Pazarlama, Satış ve Satış Sonrası
1991’de Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuş ve 1995’te aynı
üniversitede İşletme Yüksek Lisansını tamamlamıştır. 1993 yılında Pazarlama Stratejileri Müdürü
olarak Ford Otosan’da çalışmaya başlamıştır. 1997’de Otomobil Ürün Müdürü ve Pazarlama Müdürü,
2000’de Satış Müdürü, 2001’de Ford Avrupa organizasyonunda Satış Planlama ve Ürün Yönetimi
bölümlerinde görev almıştır. 2002’de Pazarlama ve Müşteri İlişkileri Direktörü olmuştur. 2004-2010
yılları arasında Pazarlama ve Satış Genel Müdür Yardımcısı olarak görev almıştır. 2010 yılından bu
yana Pazarlama, Satış ve Satış Sonrası Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Ernur Mutlu
Genel Müdür Yardımcısı - Ürün Geliştirme
Ortadoğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuş ve Boğaziçi
Üniversitesi Makine Mühendisliği’nden Yüksek Lisans derecesi almıştır. 1980 yılında Ürün Geliştirme
Mühendisi olarak Ford Otosan’a katılmıştır. 1983 yılında Proje Mühendisi, 1984 yılında Ürün Geliştirme
Ekip Lideri, 1986 yılında Ürün Geliştirme Müdürü, 2000 yılında ise Hafif Ticari Araç Ürün Geliştirme
Müdürü olmuştur. 2007’de Ürün Geliştirme Direktörü olarak atanmıştır. 2008 yılından bu yana Ürün
Geliştirme Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Ahmet Kınay
Genel Müdür Yardımcısı - Cargo İş Birimi
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuş ve 1982 yılında Proje
Mühendisi olarak Ford Otosan’a katılmıştır. 1987 yılında İç Satınalma Şefi ve sonrasında İç Satınalma
Müdürü olarak görev almıştır. 1997-2000 yılları arasında Satış Direktörlüğü yapmış, 2000 yılında
Satınalma Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. 2010 yılından bu yana Cargo İş Birimi Genel
Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Cengiz Kabatepe
Genel Müdür Yardımcısı - Satınalma
Yıldız Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuş ve İstanbul
Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı yapmıştır. 1975 yılında Stajyer Mühendis olarak Ford
Otosan’a katılmıştır. 1982’de Metod Mühendisi, 1984’te ise Üretim Planlama Kontrol Ekip Lideri
olmuştur. 1985-1986 yılında İnönü Fabrikası Planlama Müdürlüğü, 1986-1992 yılları arasında
İstanbul Fabrikası’nda Merkezi Planlama Müdürlüğü, 1992-1997 yılları arasında Kocaeli Fabrikası
Üretim Planlama Müdürlüğü yapmış ve 1997-2000 yılları arasında Dış Satınalma Müdürü görevini
yürütmüştür. 2000’de Malzeme Planlama ve Lojistik Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. 2010
yılından bu yana Satınalma Genel Müdür yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
Taylan Avcı
Genel Müdür Yardımcısı - Yeni Projeler
İngiltere The University of Birmingham’da Makine Mühendisliği’nden Lisans, yine İngiltere
Loughborough University of Technology’de Dizayn Mühendisliği konusunda Yüksek Lisans derecesi
almıştır. 1981’de Uygulama Mühendisi olarak Ford Otosan’a katılmıştır. 1982’de Metod Mühendisi,
1984’de Kalite Kontrol Şefi, 1986’da Kalite Kontrol Müdürü, 1987’de Planlama Müdürü, 1991’de
Pazarlama Müdürü olmuştur. 1993’te Yatırımlar Müdürü ve 1994’te Dış Pazarlama Koordinatörü
görevlerini üstlenmiştir. 1995’te Araç Satış, Sipariş Planlama Koordinatörü olduktan sonra 1997-1998
arasında Fabrika Müdür Yardımcısı olarak çalışmıştır. 1998’de Proje Müdürü (Genel Koordinasyon)
ve 1999’da Proje Direktörü olarak atanmıştır. 2002 yılından bu yana Yeni Projeler Genel Müdür
Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
19
Üst Yönetim
21
Nuri K. Otay’ın Anısına
Mehmet Candan Günel
Genel Müdür Yardımcısı - Kocaeli Fabrika Müdürü
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği bölümünden 1977 yılında
mezun olmuştur. İş yaşamına 1978’de Anadolu Cam San. A.Ş.’de başlamış, 1982 yılında Metod
Mühendisi olarak Ford Otosan’a katılmıştır. 1986’da Montaj Atelye Şefi ve 1998’de Montaj Alan
Müdürü görevlerini üstlenmiştir. 2004-2008 yılları arasında sırasıyla Üretim Grup Müdürü ve
Üretim ve Planlama Grup Müdürü olarak çalışmıştır. 2008’de Kocaeli Fabrikası Üretim ve Planlama
Direktörlüğü, 2010 yılında ise Kocaeli Fabrikası Fabrika Müdür Yardımcılığı görevlerine getirilmiştir.
2012 yılı Şubat ayında Kocaeli Fabrika Müdürü olarak atanmıştır.
Mükemmel bir yönetici, sımsıcak bir insan
Nuri Otay, 55 yıllık hayatına birçok
başarıyı sığdırdı. 1983 yılında Ford
Otosan’da başladığı profesyonel
kariyerinde ilklere imza atan Otay,
insan ilişkilerindeki sıcaklığı ve
yakınlığı ile tanınıyordu.
Mustafa Menkü
Genel Müdür Yardımcısı - İnönü Fabrika Müdürü
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden 1993 yılında mezun olmuş ve Koç
Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansı yapmıştır. 1995’te Metod Mühendisi olarak Ford Otosan’a
katılmıştır. 1996’da Aktarma Organları İmalat Mühendisliği Ekip Lideri, 1999’da Kalite Sistemleri
ve Odit Ekip Lideri ve 2000’de Kamyon Alan Müdürü görevlerini üstlenmiştir. 2006-2008 yılları
arasında, Ford’un ortak olduğu JMC firmasında Üretim ve Yeni Projeleri Devreye Almadan Sorumlu
Direktör olarak Çin’de görev yapmıştır. 2009’da İnönü Fabrika Müdür Yardımcısı olarak Türkiye’ye
dönmüştür. 2009 Eylül ayından bu yana İnönü Fabrika Müdürü olarak görev yapmaktadır.
1957 doğumlu olan Nuri Otay, İstanbul Erkek
Lisesi’nin ardından Boğaziçi Üniversitesi
Makine Mühendisliği bölümünden mezun oldu.
Üniversiteyi bitirdikten sonra çocukluktan beri
hayranlık duyduğu otomotiv sektöründeki
kariyerine 1983 yılında Ford Otosan’da başladı.
Otay’ın Ford Otosan’daki ilk görevi, Elektroforez
Boyahane projesinin otomasyon sisteminin
devreye alınmasıydı. Daha sonraki yıllarda Dış
Satın Alma Müdürlüğü ve İstanbul Fabrika
Müdürlüğü görevlerinde bulundu.
Güven Özyurt
Genel Müdür Yardımcısı - Malzeme Planlama ve Lojistik
1989 senesinde İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuş ve
1990 senesinde İstanbul Üniversitesi’nde İşletme Yüksek Lisansını tamamlamıştır. Aynı yıl Ford
Otosan’a Metod Mühendisi olarak katılmıştır. Ürün Geliştirme, Servis Mühendisliği, İhracat ve
Satış Planlama alanlarında çeşitli görevler üstlendikten sonra 1997 yılında Kocaeli Fabrikası Proje
Ekibi’nde Proje Mühendisi olarak görev almıştır. 1998’de aynı ekipte Proje Lideri olarak çalıştıktan
sonra 2000 yıllında Malzeme Planlama Müdürlüğü’ne atanmıştır. 2010 yılından bu yana Malzeme
Planlama ve Lojistik Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaktadır.
2000 yılında kurulan Kocaeli Fabrikası’nın ilk
Fabrika Müdürü olarak global bir üretim tesisinin
büyüme dönemini yaşadı. 2007 ve 2008 yıllarında
Ford Avrupa’nın yönetim merkezinin bulunduğu
Köln Üretim Tesisleri’nin Direktörü olarak Ford
Motor Company bünyesindeki görevi sonrasında,
2009 yılında Genel Müdür Başyardımcısı olarak
Ford Otosan’daki görevine devam etti. 2010
yılının Mart ayında Ford Otosan Genel Müdürlüğü
görevini üstlendi.
Nursel Ölmez Ateş
Direktör - İnsan Kaynakları ve Kurumsal İletişim
Ford Otosan’da birçok ilke ve başarıya imzasını
atan Nuri Otay, profesyonel kariyerindeki üstün
performansının yanı sıra insan ilişkilerindeki
sıcaklığı ve yakınlığı ile de tanınırdı. Çevresindeki
her insanla doğrudan iletişim kuran ve sıcak
yaklaşımıyla herkesi etkileyen Otay, hiç bitmeyen
pozitif enerjisi ile birlikte çalıştığı kişilere moral ve
esin kaynağı oldu.
İstanbul Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuş ve iş hayatına Migros Türk
T.A.Ş’de Metod Organizasyon ve Planlama uzman yardımcısı olarak başlamıştır. Ar-Ge, Planlama,
Proje Yönetimi birimlerinde yönetici olarak çalışmıştır. 1999 Yılında Migros’ta SAP İK modülünün ilk
Türkiye uygulamasının Proje Liderliğini yapmış ve bu proje SAP’nin best practice uygulamaları arasına
girmiştir. 2003’te Migros’un yurt dışı operasyonlarından Ramenka-Ramstore’a İK Direktörü olarak
atanan Ateş, İK ve İdari İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak kariyerine devam etmiştir.
Beş yıllık görev süresi içinde İK sistemlerinin kurulumu ve işletilmesine liderlik yapmıştır. 2008’de
önce Koçtaş, ardından Ford Otosan’da İK ve Kurumsal İletişim Direktörü olarak atanmıştır. 2013 yılı
itibarıyla tamamladığı ADLER koçluk sertifika programı ile kurumsal koç ünvanını elde etmiştir.
29 yıldır Ford Otosan ailesine değer katan, bugün
sahip olduğumuz ve gelecekte elde edeceğimiz
başarıların en büyük mimarlarından; Ford
Otosan’a, Koç Topluluğu ve Otomotiv sektörüne
önemli eserler bırakan Merhum Genel Müdürümüz
Sayın Nuri K. Otay’ı sevgi, saygı ve şükranla
anıyoruz.
Bülent Akdoğan
Direktör - Toplam Kalite
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği bölümünden 1985 yılında mezun olmuştur.
Hidrel Hidrolik’te Valf Sorumlusu olarak çalışmaya başlamıştır. 1988 yılında Montaj Metod
Mühendisi olarak Ford Otosan’a katılmıştır. 1991 yılında Proje Mühendisi, 1994 yılında Ürün ve
Proses Geliştirme Ekip Lideri olarak görev almıştır. 1999 yılında Montaj Alan Müdür Yardımcısı olarak
Kocaeli Fabrika Proje Ekibi’nde görev almıştır. 2007 yılında vekâleten Kalite Güvence Müdürü olarak
çalışmıştır. 2008-2012 yılları arasında Kalite Güvence Müdürü olarak görev yapmış, 2012 yılında
Toplam Kalite Direktörlüğü görevine atanmıştır.
1957-2012
2012 Yılında Ford Otosan
2012 Satırbaşları ve Başarılar
Yönetim Kurulumuzda bayrak
değişimi
1961 yılından bu yana Yönetim Kurulu
Üyesi, 1972 yılından itibaren de
Yönetim Kurulu Başkanımız olarak
görev yapan Rahmi M. Koç, görevini
bırakmıştır. Yönetim Kurulumuz Ali Y.
Koç’u yeni Yönetim Kurulu Başkanı
olarak seçmiştir.
Euro Ncap
Transit Custom
Tourneo Custom
Yeni Kuga
B-Max
Ranger
Focus
Yeni Fiesta
Yeniköy Fabrikası’nın
temel atma töreni
Ford Otosan’ın üçüncü fabrikasının
temeli, Koç Holding Yönetim Kurulu
Şeref Başkanı ve Ford Otosan
Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi
M. Koç’un da katıldığı tören ile
gerçekleştirilmiştir. Ford Otosan’ın
yürüttüğü 1 milyar dolarlık yatırımın
bir parçası olan ve Kocaeli’ndeki
fabrika arazisinde inşa edilen
Yeniköy Fabrikası, 70 bin m2 kapalı
alanda Ford dünyası için yeni bir
hafif ticari araç üretecektir. 110
bin kapasite ile çalışacak olan
yeni fabrika ile Ford Otosan’ın
yıllık üretim kapasitesi 415 bine
yükselecektir.
Yeni Transit
Yatırımı için
Avrupa Yatırım
Bankası ile 190
milyon Euro’luk
kredi anlaşması
Ticaretin makam
aracı Transit
Custom ve Tourneo
Custom lansmanı
Transit Custom jüri
üyelerinden bugüne
kadar alınan en
yüksek puanı alarak
“2013 Yılın Ticari
Aracı” seçilmiştir.
100 bininci
Transit Connect ihracatı
Ford Otosan dünyanın 5 kıtasına ihraç ettiği
Transit Connect’in otomotivin anavatanı
ABD’ye ihracatıyla yeni bir kilometre taşına
imza atmıştır. Türkiye’de üretilen ve ülkemizin
ardından dünyadaki en büyük pazarı olan
Kuzey Amerika’ya ihraç edilen 100 bininci
Transit Connect, New York taksisi olmuştur.
Türkiye’nin gururu Transit Connect taksiler;
Boston, Chicago, Las Vegas, Los Angeles,
Orlando, San Francisco ve New York’ta
kullanılmaktadır.
Castrol Ford Team Türkiye
ile Ülkemizin ilk Avrupa
Şampiyonluğu
Castrol Ford Team Türkiye
adına Fiesta S2000 ile yarışan
Yağız Avı - Bahadır Gücenmez
ikilisi, Doğu Avrupa Kupası
yarışı Sırbistan Rallisi’nde tarih
yazarak Avrupa’da şampiyonluk
kazanan ilk Türk ekip olmuştur. Bu
başarının ardından Castrol Ford
Team Türkiye, 2012 Türkiye Ralli
Şampiyonası’nı da kazanarak
Türkiye Takımlar Şampiyonu
olmuştur. Böylece sezonu
çifte şampiyonlukla
tamamlanmıştır.
“2012 Yılın Motoru” ödülünü alan
Ford’un en yeni motoru 1.0L EcoBoost’un
lansmanı, ülkemizde Yeni Ford Focus ile
gerçekleştirilmiştir.
Ford’un düşük hacimde yüksek performans
ve düşük yakıt tüketimini bir arada sunan 1.0
Litrelik EcoBoost motoru “2012 Yılın Motoru”
ödülünün sahibi olmuştur. Jüri üyelerinden,
bugüne kadar yapılan değerlendirmelerdeki
en yüksek puanı alarak “Engine of the Year Yılın Motoru” organizasyonunda da bir rekora
imza atan “Ford 1.0 litre EcoBoost Motoru”
aynı zamanda “En İyi Yeni Motor” ve “1.0
Litrenin Altındaki En İyi Motor” ödüllerine de
layık görülmüştür.
Ford Otosan
mühendisleri
tarafından
geliştirilen Ford
Cargo 1846T’nin
üretimine
başlanmıştır.
23
Ödüller
Avrupa’da İş Güvenliği Kültüründe Mükemmellik Ödülü İnönü Fabrikası elde etmiştir.
İşgüvenliği Performansı Ödülü - Bu sene de Kocaeli Fabrikası
Bronz ödülü almaya hak kazanmıştır.
2013 Yılın
Ticari Aracı
Yılın
Uluslararası
Hayat Kurtarma Ödülü - Kartal Sağlık Merkezi ödüle hak
kazanmıştır.
Özel Katkı Ödülü - Ford’da global olarak devreye alınan “Servis
Müteahhitlerinin Yönetim Sistemi” projesi için tüm kıtaların
katılımıyla kurulan ekipte yer alan Ford Otosan ekibi katkıları
sebebi ile ödüle hak kazanmıştır.
Özel Takdir Ödülü - İş Güvenliği Baş Danışmanımız Ford
Otosan’da iş güvenliği kültürünün oluşturulmasındaki büyük
katkısından dolayı Ford Avrupa’da “Özel Takdir” ödülüne layık
görülmüştür.
Yılın İş Güvenliği Profesyoneli Ödülü - İş Güvenliği Yöneticimiz
2013 Yılın
Kamyonu 3.’sü
Pick-Up’ı
2013
Mixx awards Yılın En İyi Dijital
Reklam Filmi
İnteraktif videolar
ve en iyi
markalı içerik
Bronz Ödül
Mixx awards İnteraktif Videolar ve
En İyi Reklam Filmi
Altın Ödül
En Çok Satılan
Marka Ödülü
(Otomobil ve Hafif
Ticari Araç)
Mixx awards En iyi Markalı İçerik
Altın Ödül
En Çok Satılan
Hafif Ticari Araç
Ödülü
Mixx awards Sosyal Pazarlama
Gümüş Ödül
Yılın TV Uygulaması
Ödülü
Tourneo Custom
SGK Türkiye genelinde
en yüksek prim ödeyen
ilk 10 kurumdan biri
Ford Otosan
Temiz Türkiyem Yarışması
Ford Otosan
Sanayi Tesisi
Üçüncülük Ödülü
En Temiz Sanayi Tesisi
İnönü Fabrikası
Rio 20. Birleşmiş Milletler
Sürdürülebilir Kalkınma
Konferansı
En İyi 25 Global
Uygulamadan Biri
25
Otomotiv Pazarı ve Ford Otosan
Binek Otomobil (Bin Adet)
Son 11 yılda 1.090.459 araç satan Ford Otosan, 11 kez üst üste
Türkiye’nin en çok tercih edilen otomotiv markası olarak büyük bir
başarıya imza atmıştır.
Pazar Değerlendirmesi
Türkiye otomotiv pazarı, 2012 yılında bir önceki
yıla göre %10,4 daralarak 812,126 adet olarak
gerçekleşmiştir.
2011 yılının rekor bir yıl olması nedeniyle özellikle yılın
ilk yarısında ve Aralık ayındaki yüksek baz yılı etkisi,
ekonomik büyümenin yavaşlayarak %3 civarında
gerçekleşmesi, cari açık nedeniyle ekonominin
soğutulması yönünde alınan önlemlerin ve 2011
yılının sonunda artırılan ÖTV oranlarının özellikle
hafif ticari araç segmentindeki satışları önemli
ölçüde daraltması pazarı olumsuz etkileyen faktörler
olmuştur. Buna rağmen, 2012 yılı sektörün tarihinde
en yüksek satış rakamlarına ulaşılan 2011 yılından
sonraki en yüksek ikinci yıl olarak kayda geçmiştir.
594
556
Model yılı geçişi uygulamasındaki değişiklik Aralık ayı
satışlarını yavaşlatırken, Eylül ayının son haftasında
1.6 litre ve altı binek otomobillerde uygulanan
ÖTV’nin 3 puan artırılarak %40’a çıkmasının etkileri
şirketlerin uyguladığı kampanyalar nedeniyle sınırlı
olmuştur.
2012 yılında Ford Otosan 112.162 adet araç satarak
%13,8 pazar payı elde etmiş, değişen tüm makro
koşullara ve artan rekabete uyum sağlayarak, geniş
ürün gamı ve esnek stratejisi sayesinde 11’inci kez üst
üste liderliğini sürdürme başarısını göstermiştir.
2008
2009
2010
2011
2012
Orta Ticari
Ford
Otosan
2009
2010
2011
2012
Hafif ticari araçlar 2012 yılında bir önceki
yıla göre %22 ile en fazla küçülmenin
yaşandığı segment olmuştur. Bu
daralmanın en önemli nedenlerinden
biri 2011 yılının Ekim ayında yapılan ÖTV
artışının ardından tüketicilerin otomobile
kayması olmuştur. 130.884 adet aracın
satıldığı bu segmentte Ford Otosan 28.971
adet Transit Connect satışı ile %22,1
pazar payı elde etmiş ve yılı ikinci olarak
tamamlamıştır.
Orta Ticari Araç (Bin Adet)
Kamyon (Bin Adet)
812
Binek
%42
2008
2012 yılındaki daralmadan en az etkilenen
ve fiyat rekabetinin en yoğun olarak
gerçekleştiği segment olan binek otomobil
pazarı yıl boyunca %6 daralarak 556.280
adet olarak gerçekleşmiştir. Ford Otosan,
47.030 adet araç satarak %8,5 pazar payı
ile dördüncü sırada yer almıştır.
Hafif Ticari
524
131
97
%26
792
169
124
370
306
907
574
166
510
Önceki yıllarda özellikle yılın son aylarında artan
fiyat rekabeti, 2012’de tüm yıl boyunca yoğun şekilde
yaşanmıştır. 2011 yılının Ekim ayında devreye giren
ÖTV artışı, hafif ticari araçlardan binek otomobile
doğru bir kayışa neden olurken, 2011’de toplam
pazarda %65 olan otomobilin payı 2012’de %68’e
yükselmiştir.
Toplam Otomotiv Pazarı (Bin Adet)
Hafif Ticari Araç (Bin Adet)
%27
102
91
91
85
37
Kamyon
2008
2009
2010
2011
30
%5
2012
26
63
20
12
Pazar Payı Gelişimi
Transit Connect
Hafif Ticari
%17,0 %17,1
%16
Escort
%13,7
%11,9
%16,8
2008
%15,6 %15,6
%15,5
%15,3
Jumbo
Transit
%14,7
%15,1
%13,8
%11,2
Binek
%68
Otomotiv
Pazarı
Orta Ticari
%9,4 %9,6
Transit
%11
%7,2
Yeni Cargo
%11,3
Transit
%9,6
Focus
%5,0
Kamyon
%4
%4,0
‘93
‘94 ‘95
‘96 ‘97 ‘98 ‘99 ‘00 ‘01
‘02
‘03 ‘04 ‘05 ‘06 ‘07 ‘08 ‘09 ‘10
‘11
‘12
2009
2010
2011
2012
2012 yılında 90.597 adet satışla %11
daralan orta ticari araç pazarında Ford
Otosan; 30.165 adet araç satmış ve
%33,3 pazar payıyla yılı yine segmentinin
tartışmasız lideri olarak kapatmıştır.
Segmentin en önemli markası olan
Transit, takip eden iki markanın toplam
pazar payından daha yüksek bir pay elde
etmiştir.
2008
2009
2010
2011
2012
2012’de 30.042 adet satışın
gerçekleştiği kamyon segmentinde
%18 daralma görülmüştür. Bu
segmentte Ford Cargo elde ettiği
%20’lik pazar payı ile yılı ikinci sırada
kapatmıştır.
27
İhracat
Üretim
3,2 milyar ABD doları ile Türkiye’nin otomotiv ihracat şampiyonu olan
Ford Otosan, 2012’de Güney Afrika Cumhuriyeti, Gürcistan,
Türkmenistan ve Kazakistan’a ihracat yapmaya başlamıştır.
Ford Otosan, 2012’de %82 ile Avrupa ve Türkiye ortalamasının
üzerinde bir kapasite kullanım oranına ulaşmıştır.
296
Transit
242
174
İhracat
Modelleri
Custom
%7
2008
Connect
Transit
İngiltere
3,2
2,7
K. Amerika
B. Avrupa
%7
Almanya
%7
2010
2011
Cargo
Fransa
Ford Otosan tarafından gerçekleştirilmektedir.
%14
%6
Kocaeli Fabrikası Kapasite Kullanımı
2012
320
2,1 milyar ABD doları
320
320
320
250
net ihracat fazlası vermiştir.
İhracat Adetleri (Bin Adet)
200
212
320
300
Ford Otosan son 5 yılda
219
2012 yılında Kocaeli Fabrikası’nda kurulan
3’üncü hatta 23 Temmuz’dan itibaren Transit
ailesine eklenen yepyeni modeller, Transit
Custom ve Tourneo Custom üretilmeye
başlanmıştır. Yıl boyunca Kocaeli Fabrikası’nda
143 bin adet Transit, 105 bin adet Transit
Connect, 17 bin adet Transit Custom ve
Tourneo Custom ile İnönü Fabrikası’nda 7 bin
adet Cargo kamyon üretilmiştir.
dörtte biri
%13
Diğer
%3
2009
2012
Türkiye toplam araç üretiminin
Ana
Pazarlar
İspanya
2008
2011
Custom
100 ticari aracın 55’i
D. Avrupa
Rusya
2,0
2010
Connect
Türkiye’de üretilen her
%24
3,5
2009
%37
%4
3,8
272
269
%56
%22
İhracat Gelirleri (Milyar ABD Doları)
Ford Otosan, 2012 yılının zorlu ortamında
272.102 adet araç üretmiş ve %82 kapasite
kullanım oranıyla Avrupa ve Türkiye
ortalamalarının üzerinde bir verimle çalışmıştır.
Şirket, kapasiteyi etkin kullanmaktaki
başarısını kalite ve iş güvenliğindeki
performansını da artırarak perçinlemiştir. Ford
Otosan, esnek planlaması, yüksek mühendislik
gücü ve disiplinli çalışmaları sayesinde
üretimini aksatmadan yeni araç hatlarını da
mevcut saha içinde başarıyla devreye almıştır.
Üretim (Bin Adet)
Avrupa otomotiv pazarı 2012 yılında daralmaya
devam ederek 13,8 milyon adetlik satışla son 20
senenin en düşük seviyesine gerilemiştir. Ford
Otosan Avrupa pazarında yaşanan daralmaya
rağmen toplam 205 bin adetlik ihracat
gerçekleştirmiştir. 3,2 milyar ABD doları ile Türk
otomotiv sektöründe ihracat şampiyonluğunu bu yıl
da sürdüren Ford Otosan, net ihracatçı konumunu
pekiştirmiştir. Türkiye otomotiv ihracatının
%8 daraldığı bir yılda Ford Otosan’ın ihracat
adetlerindeki düşüş, ihracat pazarlarının çeşitliliği
sayesinde, %4 ile sınırlı kalmıştır. Ford Otosan,
2012 yılında Güney Afrika Cumhuriyeti, Gürcistan,
Türkmenistan ve Kazakistan’ı da ihracat yaptığı
ülkeler listesine eklemiş ve 5 kıtada 76 ülkeye araç ve
parça ihracatı gerçekleştirmiştir.
205
177
5 kıtada 76 ülkeye
140
%117
araç ve parça ihracatı yapmaktadır.
129
200
%100
%100
%93
Türkiye ticari araç ihracatının
%80
%74
%90
%82
%83
%54
%60’ını
2008
2009
2010
2011
2012
gerçekleştirmektedir.
2003
2004
2005
2006
2007
2008
Kapasite (Bin Adet)
2009
2010
Kapasite Kullanımı
2011
2012
29
yüksek verim
31
Geniş Ürün Yelpazesi
FORD TRANSIT
1965’ten bu yana 6 milyon adedi aşan üretim
Ford Avrupa ürün portföyündeki en uzun ömürlü model
Kocaeli Fabrikası’nda 1967 yılından beri üretilen Transit;
sağlamlığı, dayanıklılığı, düşük işletme maliyetleri ve
verimli yakıt tüketimi ile ilk günden bugüne büyük bir
başarıya imza atmıştır. Ürün çeşitliliği ve dayanıklılığı
ile sınıfının jenerik ismi olan Transit, 2012 yılında da
pazardaki geleneksel liderliğini sürdürmüştür. Yatırımı
süren yeni nesil Transit, 2013 yılından itibaren Kocaeli
Fabrikası’nda üretilmeye başlanacaktır.
FORD RANGER
FORD FOCUS
FORD TRANSIT CUSTOM
FORD TOURNEO CUSTOM
Ticaretin yeni makam aracı
Kullanıcılarına sınıfının lideri yük taşıma kapasitesi ve yakıt ekonomisi,
düşük kullanım maliyeti ve yüksek dayanıklılığı bir arada sunan Transit
Custom ve Tourneo Custom; Ford’un daha önce olmadığı bir segmentte
2012 yılında satışa sunulmuştur. Transit Ailesinin yeni üyesi Transit
Custom henüz piyasaya çıkmadan “2013 Uluslararası Yılın Ticari Aracı”
ödülüne, yarışmanın tarihi boyunca edinilen en yüksek puanı ve 24 jüri
üyesi tarafından en yüksek oyu alarak layık görülmüştür. 22 yıldır verilen
“Yılın Ticari Aracı” ödüllerine 2001 yılında Ford Transit, 2003 yılında Ford
Transit Connect ve 2007 yılında yine Ford Transit ile layık görülen Ford,
2013 yılında da Transit Custom ile bu ödülü 4’üncü kez kazanmıştır.
Transit Custom ayrıca bağımsız araç güvenlik kuruluşu Euro NCAP’ten
en yüksek güvenlik notu olan 5 yıldıza layık görülen sınıfındaki ilk araç
olmuştur. Tourneo Custom da yolcu taşımacılığı segmentinde aynı ödülü
almıştır.
FORD B-MAX
FORD C-MAX
FORD TRANSIT CONNECT
Türkiye’den otomotivin anavatanı ABD’ye ihraç edilen
ilk Türk üretimi araç
FORD FIESTA
2002 yılında piyasaya sürülen Transit Connect, 2009
yılında bir ilke imza atmış, otomotivin anavatanı ABD’ye
gönderilen ilk Türk üretimi araç olmuştur. İlk olarak
2003 yılında Avrupa’da almış olduğu “Yılın Ticari Aracı”
ödülünü 2010 yılı içinde Amerika’da da alan Transit
Connect, 2012 yılında ikinci olduğu hafif ticari araç
segmentinde önemini korumuştur.
FORD MONDEO
FORD KUGA
FORD CARGO
En güvenilir iş ortağı
Ford Cargo çekici, inşaat ve yol kamyonları, dayanıklılığı, teknolojiyi
ve performansı düşük işletim maliyetleriyle beraber sunmaktadır.
Ford Otosan mühendisleri tarafından geliştirilerek İnönü
Fabrikası’nda üretilen Yeni Ford Cargo 1846T aracı, “2013 Yılın
Kamyonu” yarışmasında 3’üncü olmuştur. “One Ford” stratejisinin
ağır ticari araç sınıfındaki uygulaması doğrultusunda tasarlanan
Yeni Ford Cargo çekici, İnönü Fabrikamızın yanı sıra Brezilya’da da
üretilerek 2013 yılında piyasaya sunulacaktır.
FORD GALAXY
FORD S-MAX
Transit Ailesinin En Yeni Üyeleri
6 ay
boyunca test
6,5 lt ile sınıfının
en düşük
yakıt tüketimi
172 gr/km CO2
ile sınıfının en düşük
karbon salınımı
-40 0C ve +50 0C
arasında sınırları
zorlayan testler
250.000
kez kapı testi
5.000.000 km
deneme sürüşü
33
Ford Cargo
35
24 Ayda 15 Yeni Modelle Zenginleşen Ürün Gamı
2012
Focus 1L
F
1Lt
Lt E
EcoBoost
B
t
B
B-Max
M
T
Transit
it C
Custom
t
R
Ranger
Tourneo Custom
2013
Fiesta
Transit Connect
75 milyon $
3
yatırım
kıta
400
8
mühendis
ülke
3 yıl
12
geliştirme süreci
lokasyonda test
Cargo 1846T
Tourneo Connect
Ku
K
Kuga
ug
ga
Transit
2014
Mondeo
M d
Ecosport
Transit
i C
Courler/
l
Tourneo Courler
37
Tesislerimiz
Yeni Transit üretimi için Kocaeli Fabrikası’na yapılan 630 milyon
ABD doları tutarındaki yatırımın yaklaşık yarısı tamamlanmıştır.
Ford Otosan Kocaeli Fabrikası
Ford Otosan İnönü Fabrikası
Yeni nesil Transit’in öncü fabrikası ve ana üretim merkezi
Ford’un iki global kamyon üretim merkezinden biri
Transit ve Transit Connect’in üretildiği Kocaeli
Fabrikası’nın yıllık üretim kapasitesi 320 bin araçtır.
2001 yılında açılan Kocaeli Fabrikası, Türk işçisinin
üretim kalitesi ve sahip olduğu yüksek üretim
teknolojisi sayesinde 2004 yılından itibaren Transit’in
dünyadaki ana üretim merkezi olmuştur. Yıllardır
sahip olduğu en üst kalite standartlarıyla Kocaeli
Fabrikası, global Ford üretim tesisleri arasında öne
çıkmaktadır. Kocaeli Fabrikası aynı zamanda çevre
dostu üretimiyle yurt içi ve yurt dışında pekçok ödüle
340.000 m2’si kapalı olmak üzere toplam
1.600.000 m2 alana sahip Kocaeli Fabrikası’nın yan
sanayi üretimine yakınlığı ve kendi limanına sahip
olması Ford Otosan’a lojistik üstünlük sağlamaktadır.
2012 yılında Kocaeli Fabrikası’nda kurulan 3’üncü
hatta 23 Temmuz’dan itibaren Transit ailesine
eklenen yepyeni modeller, Transit Custom ve
Tourneo Custom üretilmeye başlanmıştır.
Yeni Transit üretimi için Kocaeli Fabrikası’na yapılan
630 milyon ABD doları tutarındaki yatırımın yaklaşık
yarısı tamamlanmıştır. 2014 yılında yatırımların
tamamlanması ve Yeniköy Fabrikası’nın devreye
alınmasıyla Kocaeli Fabrikası’nın kapasitesi 400 bin
adede yükselecektir.
Eskişehir’de bulunan İnönü Fabrikası’nda Cargo
kamyon ile motor ve aktarma organları üretimi
yapılmaktadır. Tesis yıllık 66.000 adet motor
(10 bin adet kamyon motoru ve 56 bin adet Transit
Duratorq motoru), 10.000 adet kamyon ve 140.000
arka aks üretim kapasitesine sahiptir. Yeni Global
Cargo yatırımı kapsamında İnönü Fabrikası’nın
kapalı alanı 76.500 m2’den 79.000 m2’ye ulaşmıştır.
İnönü Fabrikası, One Ford stratejisinin ağır ticari araç
sınıfındaki uygulaması doğrultusunda geliştirilen
Ford Cargo modellerinin Brezilya ile birlikte
dünyadaki iki üretim merkezinden biri olacaktır.
Yatırımların tamamlanmasıyla 2014 yılında 15.000
adet kamyon üretim kapasitesine ulaşacak İnönü
Fabrikası’nda üretilen Cargo kamyonlar 3 kıtada 65
ülkeye ihraç edilecektir. İnönü, Türkiye’nin araç, dizel
motor ve güç aktarma üretim çeşitliliğini tek çatı
altında toplayan yegane fabrikasıdır.
39
Yeniköy Fabrikası
Ford’un yeni hafif ticari aracı Courier’nin dünyadaki tek üretim merkezi
Ford Otosan, 1 milyar ABD dolarına ulaşacak dev
yatırım programı kapsamında, üçüncü fabrikası
olan Yeniköy Fabrikası’nın temelini 19 Mart 2012’de
atmıştır. Kocaeli Fabrikası arazisi içinde inşaatı hızla
süren Yeniköy Fabrikası, 70 bin m2 kapalı alana sahip
olacaktır. Fabrika, Ford’un 2014 yılında piyasaya
sunulacak yeni hafif ticari aracı Transit Courier ve
Tourneo Courier modellerinin dünyadaki tek üretim
merkezi olarak yıllık 110 bin adet üretim kapasitesiyle
devreye alınacaktır. Ford’un dünyadaki en önemli
hafif ticari araç üretim üslerinden biri olacak bu
yeni tesis, yüksek bir teknolojiyle ve çevre dostu
uygulamalarla donatılacaktır.
Türkiye’de ilk kez kullanılacak 3wet boya sistemi
sayesinde enerji kullanımı en aza indirilecek,
Ford Avrupa’da ilk kez kullanılacak Dry-Scrubber
teknolojisi sayesinde de atık boyalar su gereksinimi
olmadan ayrıştırılacak ve enerji kullanımı
azaltılarak ‘çevre dostu fabrika’ kimliğimiz daha da
güçlenecektir. Verim ve araç kalitemizin devamı için
üretim hatlarında yaklaşık 130 adet son teknoloji
robot kullanılacaktır. “Engelli dostu fabrika” olarak
anılacak fabrikada alanlar ve alanlarda kullanılacak
olan tüm ekipmanlar işçi sağlığı ve çalışma
ortamını destekleyecek şekilde ergonomik olarak
tasarlanmıştır. Yeniköy Fabrikası, faaliyete geçtiğinde
ek istihdam sağlayacak, beraberinde bölgeye yan
sanayi yatırımını da getirerek, Ford Otosan’ın bölge
kalkınmasına katkısını daha da artırmış olacaktır.
Gebze Mühendislik Merkezi
Ford’un dizel motor geliştirme merkezi
Gebze Mühendislik Merkezi, küresel rekabette
üstünlük sağlamak için en yeni ürünleri ve ileri
teknolojileri geliştirerek, Ford Otosan’ın iç ve dış
pazarlardaki başarısının artırılması amacıyla 2007
yılında kurulmuştur.
Merkez, 1.240 Ar-Ge mühendisiyle Ford’un tüm
dünyadaki dizel motor üretiminin mühendislik
liderliğini yapmaktadır.
Artan Kapasite
Mevcut
330.000
00
0
Transit
Connect
Transit
110,000
210,000
Cargo
10,000
2014
415.000
Transit
Ailesi
Kartal Yedek Parça Dağıtım Merkezi
%95 sipariş karşılama oranı
Sahip olduğu 25.000 m2’lik kapalı alanıyla
Türkiye’nin en büyük otomotiv yedek parça
dağıtım merkezi olan Ford Otosan Yedek Parça
Dağıtım Merkezi, Ford Otosan’ın tüm yedek parça,
pazarlama, satış ve satış sonrası operasyonlarının
yönetildiği noktadır.
Kapalı alan kapasitesine göre Avrupa’da Ford’un
otomotiv yedek parça dağıtım merkezleri arasında
4’üncü sırada yer almaktadır. Etkin yedek parça
yönetimi ile yakalanan %95 seviyesindeki sipariş
karşılama oranı ile emsal Ford merkezlerinden üstün
bir performans sergilemektedir.
290,000
Cargo
Transit
Courier
110,000
15,000
41
Yatırımcı İlişkileri
Neden Ford Otosan?
Güçlü ve Güvenilir Ortaklık Yapısı
Koç Holding A.Ş.
Koç
Topluluğu
%41,04
Ford
Motor Co.
%41,04
Ford
Otosan
Halka Açık
%17,92
Ölçek ekonomisi ve kârlılığı artıracak
yeni projeler
Ford Motor Company
1926 yılında kurulan Koç Holding,
cirosu, ihracatı, İMKB’deki payı ve
çalışan sayısı ile Türkiye’nin en büyük
şirketler topluluğudur. Fortune Global
500 listesindeki tek Türk şirketi olan
Koç Holding, yurt içi ve yurt dışındaki
lider pozisyonlarıyla faaliyetlerini
yüksek büyüme potansiyeli vadeden
ve en güçlü rekabet avantajlarının
bulunduğu enerji, otomotiv, dayanıklı
tüketim ve finans sektörlerinde
yoğunlaştırmaktadır.
www.koc.com.tr
Güçlü mali konum ve proaktif risk yönetimi
Türkiye’nin ticari araç üretiminin %55’i
Türkiye’nin ticari araç ihracatının %60’ı
Tüketici odaklı geniş hizmet ağı
Ürün gamını güçlendirecek ve kapasiteyi artıracak
yeni projeler
1903 yılında kurulan Ford Motor
Company, küresel otomotiv
sektörünün tartışmasız
liderlerinden ve en çok otomobil
satan markalarından biridir. Şirket,
166 bin çalışanı ve 80 merkezi ile
altı kıtada Ford ve Lincoln markaları
ile üretim ve dağıtım yapmaktadır.
Bunun yanı sıra Ford Motor
Credit Company aracılığıyla taşıt
finansmanı sağlamaktadır.
www.ford.com
Dirençli yapı ve yüksek verimlilik
İhracat pazarlarındaki çeşitliliğin getirdiği dirençli yapı
Yüksek kapasite kullanım oranı
Verimli, esnek ve düşük maliyetli üretim
Sürdürülebilir ve Cazip Temettü Verimi
Ford Otosan hisseleri İstanbul Menkul Kıymetler
Borsası’nda 13 Ocak 1986 tarihinden bu yana
FROTO.IS hisse koduyla işlem görmektedir.
21,40 TL
Kapanış fiyatı
CEO ve Yönetim Kurulu Başkanı görevlerinin
birbirinden ayrı olarak yürütülmesi
Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeleri
Yönetim Komitesi
Denetim Komitesi
Kurumsal Yönetim Komitesi
Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi
Ücret Komitesi
519
Temettü verimi
361
400
Kurumsal Yönetim İlkelerine Bağlılık
579
(Milyon TL)
Güçlü Hisse Performansı
Yılbaşına göre değişim (%)
2012 Yılsonu İtibarıyla Temel Veriler
Yüksek nakit yaratma kapasitesi
Güçlü mali yapı
Kurdaki dalgalanmalara karşı yabancı para cinsinden
ihracat gelirlerinin sağladığı doğal hedge koruması
2004-2012 yılları arasında toplam
2,5 milyar $ temettü ödemesi
Son 5 yılda ortalama %12 temettü
verimi ile İMKB’de 1’inci şirket
350
439
300
250
400
200
153
En yüksek temettü
ödeyen otomotiv şirketi
397
150
100
Halka arzından bu yana en fazla
temettü ödeyen 2’nci sanayi şirketi
50
%14,6
0
2008
2009
2010
İMKB-100
22,50 TL
2011
2012
2013
%12,3
%10,6
%12,7
%9,5
FROTO
Yüksek yatırım yılında 579 milyon TL
rekor temettü ödemesi
En yüksek fiyat
2008
Yabancı payında süren artış
13,02 TL
En düşük fiyat
%73
%66
%63
%66
%66
2011
2012
Ortaklarımıza yüksek getiri sağlamak, Ford Otosan’ın temel stratejik hedeflerinden biridir. Bu kapsamda kâr dağıtım politikamız “Büyük
yatırım ve ciddi ekonomik kriz dönemleri dışında, ılımlı ekonomik durgunluk dönemleri dahil, öngörülebilir ve istikrarlı kâr dağıtımı” olarak
belirlenmiştir. Ford Otosan hisselerinde kâr payı dağıtımına ilişkin herhangi bir imtiyaz bulunmamaktadır.
2012 Yatırımcı İlişkileri Faaliyetleri
İMKB’de en yüksek piyasa değerine
sahip otomotiv şirketi
günlük ortalama işlem hacmi
2010
Temettü Politikası
4,2 milyar $
2,8 milyon $
2009
%76
2010
2011
2012
İMKB-100
2010
FROTO
2011
2012
230
10
yatırımcı toplantısı
konferans
5
26
analist toplantısı
ve fabrika ziyareti
özel durum
açıklaması
İletişim
Aslı Selçuk
Yatırımcı İlişkileri Müdürü
[email protected]
0216 564 74 99
Gülçin Öztitiz
Yatırımcı İlişkileri Uzmanı
[email protected]
0216 564 74 95
43
Ar-Ge
Bunun yanı sıra Amerika kıtası dışında Avrupa ve
Uzakdoğu’daki yazılımları (kalibrasyonları) Ford
Otosan mühendisleri üstlenmektedir.
Ford Otosan küresel rekabette üstünlük sağlamak için ileri
teknolojiler ve ürünler geliştiren 1.240 mühendisi ile Ford’un
dünyadaki 3’üncü büyük Ar-Ge merkezidir.
Köklü Ar-Ge Kültürü
Ford’un global hafif ve ağır ticari araçlarının tek
tasarım ve mühendislik merkezi
Türk otomotiv sektöründe ilk Ar-Ge çalışmalarını
başlatan Ford Otosan Ürün Geliştirme bölümü, 1966
yılında Türk mühendisler tarafından tasarlanan ilk
yerli binek otomobil olan Anadol’u, 1986 yılındaysa
ilk dizel motor ERK’i üretmiştir. Şirket, Ford ile
imzalanan ilk lisans anlaşması sonucunda Cargo
Kamyon ve Transit modellerinin üretim ve satış
haklarının yanı sıra Anadol ve Transit motorlarını
üretme hakkını da kazanmıştır. 1997’de Ford ile eşit
hissedar haline gelerek ilk büyük projesi olan Transit
Connect modelini, 2003’te ise yeni Cargo kamyon
için tamamen yeni bir ağır vasıta motoru olan
Ecotorq’u geliştirmiştir.
Bugün 1.240 mühendis ile araç, motor ve
mühendislik ihracatı gerçekleştiren Ford Otosan
Ar-Ge merkezi, Türk otomotiv endüstrisinin en büyük,
Ford’un küresel bazda 3 büyük Ar-Ge merkezinden
biri konumundadır. Ford Transit ve Cargo serisinin
Ar-Ge operasyonlarına imza atan Ford Otosan,
Valencia Fabrikası’nda üretilecek olan yeni nesil
Transit Connect’in tüm mühendislik sürecini
üstlenmiştir.
Kocaeli Gölcük mühendislik merkezi Bilim, Sanayi ve
Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge merkezi olarak
tescillenmiştir. Gebze TÜBİTAK Serbest Bölge’de
bulunan mühendislik merkezi ise ağırlıklı olarak
kamyon, motor ve aktarma organları geliştirilmesine
yönelik Ar-Ge çalışmaları gerçekleştirmektedir.
Komple bir aracı, motoru da dahil olmak üzere,
beyaz kağıttan ticari bir ürün oluşana kadar
tasarlamak, geliştirmek ve test etmek için gerekli
tüm yetenek ve altyapıya sahip olan Ford Otosan,
sadece Türkiye pazarında değil, Avrupa ve Kuzey
Amerika gibi pazarlar da dahil olmak üzere tüm
potansiyel ihracat pazarlarında da rekabet edecek
ürünler sunabilmek için ileri teknolojiler üzerinde
çalışmaktadır.
354 patent ve 40 faydalı model
Cargo kamyon ile Transit Connect ve Courier
projelerinde ve iç pazar Transit projelerinde Ar-Ge
mühendislik faaliyetlerinin yönetimi Ford Otosan’a
aittir. Puma, Ecotorq, DV/DW, Lion motorları ile ön
süspansiyon ve arka aks ürünlerinin tümü Ar-Ge
birimlerimiz tarafından tasarlanıp İnönü Fabrikasında
üretilmektedir. Gebze mühendislik merkezi dizel
motorlar için Ford’un küresel geliştirme merkezidir.
Ford Motor Company’nin Kocaeli Fabrikası’nın da
dahil olduğu, çok yüksek sayıda üretim yapan dört
fabrikasındaki mühendislik işlerinin desteklenmesi
ve yeni üretilen motorların geliştirilmesi Gebze’de
gerçekleştirilmektedir.
Ford Otosan; ülkemizde otomotivin küresel ölçekte
büyüme sürecinin devamının, Ar-Ge yetkinliğinin
gelişmesine ve yaygınlaştırılmasına bağlı olduğuna
inanmaktadır. Rekabetin en üst seviyede olduğu
ve teknolojilerin kısa sürede güncelliğini yitirdiği
otomotiv pazarında tüm standartları sağlayacak
şekilde yeni bir ürün ortaya çıkarmak veya
geliştirmek; ileri seviye mühendislik ekipleriyle
uzun çalışmalar sonucu gerçekleştirilmektedir.
Patent Başvuru Adedi
73
63
57
50
Ar-Ge Mühendis Sayısı
1.240
1.024
CAD Tasarımcısı
%4
Teknisyen
39
%1
Bu sebeple; Ar-Ge faaliyetleri aralıksız olarak
devam ettirilerek pazardaki konumu korumak veya
geliştirmek; geliştirilen ürünlerin sınai mülkiyet
haklarının korunması, patentlerinin alınması
kaçınılmaz olmaktadır. 2012 yılında 73 adet yeni
patent başvurusu yapılmış, toplamda 40 faydalı
model ve 354 patente ulaşılmıştır.
Ford Otosan’dan otomotiv dünyasında bir ilk
daha: Mühendislik ihracatı
%70 yerli üretim yapan, mühendislikte global
Ford dünyasında kendine önemli bir yer edinmiş
olan ve üretmediği modeller için de Ar-Ge yaparak
önemli bir mühendislik ihracatı gerçekleştiren
Ford Otosan, 2012 yılında Ford Motor Company’e
56 milyon ABD doları tutarında know-how ihracatı
gerçekleştirmiştir.
Üniversite-Sanayi işbirliği
Üniversite-Sanayi işbirliği üniversitelere temel
bilimleri geliştirme, yayın sunma ve sonuçta
ülke ve dünya bilimine katkıda bulunma imkanı
sunarken, sanayiye teknolojik bilgi ihtiyacını
karşılama, karşılaşılan sorunları çözme ve değişen
pazar koşullarına göre ürün kalitesi sunma imkanı
sağlamaktadır. Bu amaçla, Boğaziçi Üniversitesi,
İstanbul Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik
Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi,
Sabancı Üniversitesi, Okan Üniversitesi gibi
üniversiteler ile çeşitli işbirliği anlaşmaları
gerçekleştirilmiş ve toplam 91 projede; 85 öğretim
üyesi ve 112 öğrenci ile beraber çalışılmıştır.
814
558
570
Lisans
%67
Mühendis
Kadrosu
Yüksek Lisans
%27
2008
2009
2010
2011
2012
Doktora
%1
2008
2009
2010
2011
2012
yenilikçi
45
İnsan Kaynakları
Ford Otosan için “Her çalışan bir yetenektir”.
Ford Otosan İnsan Kaynakları (İK) “Türkiye’de
çalışanların en çok tercih ettiği otomotiv kuruluşu
olmak” vizyonu ile, “İnsan odaklı, bağlılığı ve
motivasyonu sürekli en üst düzeyde tutan, yüksek
performanslı kurum kültürünün devamlılığını
sağlayan İK uygulamalarında öncü olmak”
misyonunu en iyi şekilde birleştirerek çalışanlarının
yeteneklerini geliştirmeyi hedeflemiştir.
Tüm birimlerde ve her lokasyonda İK sistemlerini
aynı kalitede uygulamak için süreçlerini sürekli
iyileştirerek çalışan bağlılığının esasını oluşturduğu
öncelikler ve yol haritalarıyla ilerlemektedir.
Her geçen gün sayıca büyüyen işgücünü kalite
olarak da en üst seviyede tutan Ford Otosan, her
bir çalışanının yeteneklerini, performansını ve
potansiyelini ölçerek sürekli gelişim ilkesiyle daha
iyiye doğru yönlendirmektedir.
Entegre İK Uygulamaları
Ford Otosan’da “Her çalışan bir yetenektir”
felsefesiyle sürekli gelişme ve büyümenin sağlıklı bir
şekilde sağlanabilmesi için; performans yönetimi,
3600 yetkinlik değerlendirme, yetenek yönetimi,
liderlik potansiyeli değerlendirme gibi standart
değerlendirme yöntemleri kullanılmaktadır.
Değerlendirme sonuçları gelişim planlama,
kariyer yönetimi ve ücret yönetimi süreçlerine girdi
sağlayarak şirket ve çalışan için karşılıklı gelişim
fırsatı sunmaktadır.
Yetenek Yönetim Sistemi
Hareketli işgücü piyasasında kurumumuza yeni
katılan çalışanlarımızın potansiyelini ortaya
çıkarması, gelişmeye açık yönlerinin belirlenerek her
geçen gün bir adım ileriye götürmek için Ford Otosan
yetenek Yönetim Sistemi büyük önem taşımaktadır.
Bu önemli aracı kullanarak sadece yetenekli
çalışanları tespit etmek değil, aynı zamanda
gelişmeye açık yönlerini de belirleyerek her geçen
gün potansiyelin kullanımını bir adım ileri götürmek
mümkündür.
Ford Otosan’da tüm çalışanlara, bir üst düzey
yöneticileri, eş düzey çalışanlar ve varsa kendine
bağlı çalışanlar tarafından Ford Otosan Davranışsal
Yetenek Yönetim Sistemi’ne göre 3600 Yetkinlik
Değerlendirmesi yapılmaktadır.
Her yıl, bir kez olmak üzere, tüm beyaz yaka
çalışanları kapsayacak şekilde uygulanan bu
süreçle sürekliliğin ve büyümenin sağlanabilmesi
için sahip olunan insan gücünün en etkin şekilde
kullanılarak geliştirilmesinin sağlanması ve standart
değerlendirme yöntemlerinin kullanılmasıyla ortak
kurum kültürünün oluşturulması amaçlanmaktadır.
Yönetici ve çalışan arasında yapılacak olan gelişim
planlama görüşmesinde, çalışana yetkinlikleriyle ilgili
geri bildirim verilmekte, görüşleri alınarak gelişim
alanları önceliklendirilmekte ve çalışanların gelişimi
planlanmaktadır.
Çalışanlar, bulundukları seviyenin bir üstü için geçerli
olan yetkinlikleri analiz ederek, bir üst seviyede
kendilerinden beklenen davranışları, yetkinlikleri
anlama olanağı bulmaktadırlar. Roller bazında
tanımlanmış olan yetkinlik iş aileleri, çalışanlara
gelişim planlarını buna göre şekillendirme ve
kendilerini bir üst pozisyona hazırlama fırsatı da
sunmaktadır.
20+
20+
%17
0-3
Yıl
Kıdem
Beyaz Yaka
%55
Yetkinlik Yönetim Sistemi
Tüm beyaz yaka çalışanların gelişimlerinin
planlandığı bu süreçte çalışanın bulunduğu
pozisyonun gereklilikleri, o dönemdeki performans
hedefleri, yetkinlik değerlendirme, performans,
potansiyel ve diğer değerlendirme sonuçları,
yöneticisinin görüşleri ve çalışanın kendi talepleri
dikkate alınarak, öncelikli gelişmesi gerekli
alanlar belirlenir ve buna göre gelişim planları
hazırlanmaktadır.
Bireysel Gelişim Planlama hem organizasyonel
gelişimi hem çalışan gelişimini hedeflemektedir.
Çalışanın mevcut/gelecek pozisyonunun gerektirdiği
bilgi, beceri ve davranışlarda güçlü yönlerini ve
gelişime açık alanlarını belirlemektedir. Gelişime
açık olan alanların, Şirket hedefleri ve çalışan
mevcut pozisyonu gereklilikleri doğrultusunda
önceliklendirilmesini sağlamaktadır. Öncelikli gelişim
alanları için uygun gelişim faaliyetleri planlanıp yol
haritası oluşturulmaktadır. Tamamlanan gelişim
faaliyetlerinden sonra çalışanın gelişim durumu
analiz edilmektedir.
23
56
Lisans
Yüksek
Lisans
Ortaokul
393
4-10
Yıl
%25
%54
Meslek
Yüksek Okulu
1.348
Teknik Lise
98
Toplam çalışan: 7.069
Lise
1.106
1.757
Kıdem
Mavi Yaka
4-10
Yıl
Toplam çalışan: 2.458
İlkokul
Doktora
%21
11-20
Yıl
%24
İnsan Kaynakları İlke ve Yaklaşımları
Ford Otosan’ın eğitim ve gelişim politikası,
çalışanların ihtiyaçlarını karşılayacak yüksek
standartlarda gelişim olanakları ve eğitim
fırsatları sunarak bireysel başarıyı ve motivasyonu
artırmak, organizasyonel gelişime ve başarıya katkı
sağlanmaktadır.
0-3
Yıl
%1
%3
11-20
Yıl
Eğitim ve Gelişim Yönetimi
Çalışanların
Eğitim Durumu
629
Meslek
Lisesi
4.117
Her yıl yapılan 3600 Yetkinlik Değerlendirmesi
ile Ford Otosan’da tüm beyaz yaka çalışanların
kendileri, bir üst yöneticisi, eş düzey çalışanlar
ve varsa kendine bağlı çalışanlar tarafından
Ford Otosan Davranışsal Yetkinlik Seti’ne göre
değerlendirmesi yapılmaktadır.
Bu süreçle, şirketin insan gücünün etkin bir şekilde
yönetilmesi ve geliştirilmesi için değerlendirme
sistemindeki standartları sağlamak, ortak kurum
kültürünü oluşturmak ve böylelikle sürekliliğin ve
büyümenin devamlılığı hedeflenmektedir.
Gelişim Planlama
Tüm beyaz yaka çalışanların gelişimleri bu
süreç ile planlanmaktadır. Çalışanın bulunduğu
pozisyonun gereklilikleri, performans hedefleri,
yetkinlik değerlendirme, performans ve talepleri
esas alınarak belirlenen gelişmesi gereken
alanların güçlendirilmesı amacı ile gelişim planları
hazırlanmaktadır.
Performans Yönetim Sistemi
Ford Otosan’da uygulanan Performans Yönetim
Sistemi’nin amacı, Şirket’te mükemmel performansı
yakalamak ve çalışanların performanslarını
ortak ilkeler çerçevesinde objektif bir şekilde
değerlendirerek yönetmektir. Yılın başında yönetici
ve çalışan arasında gerçekleştirilen Hedef Belirleme
Görüşmesi ile Şirket hedefleriyle entegre bir şekilde
yıl içinde çalışanın kendisinden beklenen hedefler
belirlenmekte, gerçekleşmeler yıl içinde altı aylık
dönemlerde izlenmekte ve düzeltici önlemler
alınmaktadır.
İnsan Kaynakları
Ford Otosan, her bir çalışanının yeteneklerini, performansını ve
potansiyelini ölçerek sürekli gelişim ilkesiyle daha iyiye doğru
yönlendirmektedir.
Şirket İçi İletişim
Aramızda Dergisi
İç İletişim
Aylık olarak yayınlanan “Aramızda” dergisinde güncel
haberler, çalışanlar tarafından yapılan iyileştirmeler
ve pazarlama faaliyetleri tüm çalışanlarla
paylaşılmaktadır.
İK ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü, çalışanların
Ford Otosan ile ilgili tüm gelişmeler hakkında bilgi
alabileceği, başarıları takip edebileceği, görüşlerini
paylaşabileceği çeşitli ortamlar oluşturmaktadır.
Açık Kapı Toplantıları
Yarıyıl ve yılsonu olmak üzere, faaliyet gösterilen
tüm lokasyonlarda üst yönetim ve ilgili lokasyondaki
tüm çalışanların katıldığı “Açık Kapı” toplantıları
yapılmaktadır.
Liderlik Toplantıları
Her çeyrek sonunda Ford Otosan’ın finansal ve
operasyonel durumu, ekonomik ve politik gelişmeler,
İK uygulamalarıyla ilgili güncel gelişmeler, stratejik
planlar ve hedeflerin paylaşıldığı liderlik toplantıları
yapılmaktadır.
Sportif Faaliyetler
Şirketimiz sporcularından oluşan takımlarımız her
yıl düzenlenen Koç Spor Şenliği’ne katılmaktadır.
Bu yıl düzenlenen şenlikte 9 farklı kategoride
yarışan sporcularımız 19 kupa kazanmıştır. Koç Spor
şenliğinin yanı sıra şirketimizin çalışanlarının sportif
faaliyetlerini desteklemek üzere Dragon Festivali’ne
katılımları desteklenmektedir. 2012 yılında 51
çalışanımızın 3 takım halinde katıldığı yarışlarda
“Haliç’in Sultanları” takımımız Eğlence kategorisinde
birincilik elde etmiştir.
İntranet Portalı
Ford Otosan ile ilgili finansal gelişmeler, yatırımlar,
organizasyonel değişiklikler, atamalar, sosyal
etkinlikler, çalışanların güncel olarak takip
edebilmesi için intranet portalından duyurulmakta
ve çalışanlar e-postayla bilgilendirilmektedir.
Çalışanlara Sunulan Sosyal Haklar
İç İletişim Etkinlikleri
Sosyal Yardımlar
Çalışanlarımızın sosyal ortamlarda da bir araya
gelebilmesi için yıl içinde çeşitli etkinlikler organize
edilmektedir. Konser, iftar, sünnet şöleni gibi
gelenekselleşen etkinliklerimize çalışanlarımız,
aileleri ile birlikte katılmaktadır. Bu yıl organize edilen
5 iftar yemeğine 4.865 çalışanımız, 2 sünnet törenine
436 çocuğumuz aileleriyle birlikte toplam 1.950 kişi
olarak katılmıştır.
Ford Otosan’da “Toplu İş Sözleşmesi” gereğince
sosyal yardım ödemesi yapılmaktadır. Sosyal yardım
kapsamında değerlendirilen ödemeler; Yakacak
Yardımı, Tahsil Yardımı, Çocuk Yardımı, Evlenme
Yardımı, Askerlik Yardımı, Bayram Harçlığı, Yıllık İzin
Harçlığı, Ölüm Yardımı, Doğum Yardımı, Kreş Yardımı
olarak yapılmaktadır.
Koç Holding Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı
Mavi Yaka
7.069
Koç Holding Emekli ve Yardım Sandığı Vakfı, Koç
Topluluğu çalışanlarına ek sosyal güvence ve yardım
sağlamakta ve onlara emeklilik dönemlerinde destek
olmaktadır.
Sendika İlişkileri
%74
Çalışan
Sayısı
Beyaz Yaka
2.458
%26
Ford Otosan bünyesinde çalışan tüm saat
ücretli personel için, metal işkolundaki Türk
Metal Sendikası ile toplu sözleşme görüşmeleri
yürütülmekte, düzenlenen endüstri ilişkileri
koordinasyon toplantıları ile Şirket ve Türk Metal
Sendikası arasındaki süreç çalışma barışı korunarak
tamamlanmaktadır. Gerek ülke mevzuatı, gerek
AB mevzuatı ve gerekse BM Küresel İlkeler
Sözleşmesi’ne uygun olarak sendika ile sürekli,
sağlam ve yapıcı sosyal diyaloğun korunmasına
ve geliştirilmesine yönelik çalışmalara devam
edilmektedir.
Ford Otosan, üyesi olduğu Türkiye Metal Sanayicileri
Sendikası (MESS) kanalıyla mavi yaka personel
ile 2010 yılı Kasım ayında, 1 Eylül 2010 itibarıyla
geçerli olan ve iki yılı kapsayan toplu sözleşme
imzalamıştır. 2012-2014 yılları arasında geçerli
olacak Toplu İş Sözleşmeleri görüşmeleri Ocak
2013’te başlayacaktır. Toplu İş Sözleşmesi uyarınca
belirlenen sendika işyeri temsilcileri dışında,
çalışanlar ile ilişkileri yürütmek üzere Şirket
içinden bir temsilci atanmıştır. Sendika ile ilişkiler
İK ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü tarafından
yürütülmektedir.
50 ve üzeri
82
40-50
1.252
%1
%13
20-30
3.019
Çalışanların
Yaş Dağılımı
%32
30-40
5.174
%54
Kadın
845
%9
Çalışan
Kadrosu
Erkek
8.682
%91
47
İş Sağlığı ve Güvenliği
Kalite
Ford Otosan’da yalnızca çalışanların değil, ziyaretçilerin, müteahhitlerin
ve yan sanayi parkı firmalarının da iş güvenliğine önem verilmekte ve
risk önleyici sistemler ve kurallar uygulanmaktadır.
Ford Otosan’ın temel görevi, müşterilerin ihtiyaç ve beklentilerini
karşılamak için ürün ve hizmetlerini sürekli olarak geliştirmektir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası
Mevcut güçlü rekabet ortamında kalite Ford
Otosan’ın en önemli ayırt edici özelliği olarak ön
plana çıkmaktadır.
ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, kalite ve
müşteri memnuniyeti konusunda Ford Otosan’ı
sürekli iyileşmeye götüren rehberidir.
Ford Otosan Kalite Politikası
ISO 9001 Standardı’nın temel felsefeleri; müşteri
odaklılık, proses (süreç) yaklaşımı ve sürekli
iyileşmedir.
Ford Otosan, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğiyle
ilgili tüm yasal ve kurumsal çalışma şartlarını
karşılayarak güvenli ve sağlıklı bir çalışma ortamı
oluşturmayı hedeflemektedir. Hastalık, yaralanma,
yangın gibi can ve mal güvenliğini tehdit eden bütün
tehlikeleri ortadan kaldırmak amacıyla sürekli
iyileştirme çalışmaları yapılmakta, bu süreçte
yönetim ve çalışanlar ortak bir şekilde hareket
etmektedir. Ford Otosan, iş kazaları dolayısıyla
doğacak kayıplara karşı, çalışanları koruma hedefine,
yönetim ve çalışanların ortak çalışma ve katılımıyla
varılacağına inanmaktadır. Kaza ve kayıpların
önlenmesi, yönetim ve çalışanların doğrudan ve
ortak sorumluluğudur.
Üretim ve destek bölümleri, tüm tesis ve
ekipmanların tasarım, işletme ve bakımında, bu
politika çerçevesinde faaliyette bulunmaktadırlar.
Bütün çalışanlar da mevcut iş güvenliği kurallarına
ve prosedürlerine tam olarak uymaktadırlar.
Çalışanlar ve yönetim bu politikaya uyum sağlamak
için azami gayret ve titizlik göstermektedirler. Ford
Otosan, faaliyetlerinin iş sağlığı ve güvenliği risklerini
belirlemeyi, tanımlamayı ve bu risklerle ilgili hedef
ve programlar oluşturmayı ve gözden geçirmeyi
taahhüt etmektedir.
Ford Otosan tarafından taahhüt edilen ve uygulanan
bu politika, tüm çalışanlara ve ayrıca Şirket adına
çalışan bütün kişilere duyurulacak olup, kamu ve
üçüncü şahısların erişimine açıktır.
Risk Değerlendirmesi Süreci
Üretim hatlarındaki her sürecin risk analizi
yapılmaktadır. Risk analizleri işi fiilen yapan
operatörler tarafından yapılmakta olup iş güvenliği
mühendisi/teknikeri, proses mühendisi, çevre
mühendisi, ergonomi sorumlusu gibi uzmanların
katılımı ve onayıyla değerlendirilmektedir. Risk
analizleri işin yapımı sırasında oluşabilecek fiziksel,
kimyasal, ergonomik, hijyenik risklerin gözden
geçirilmesini ve bunlarla ilgili önlemler alınmasını
esas almaktadır. Üretim hatları dışındaki faaliyetler
için de risk analizi yapılmaktadır. Süreçlerde ve/
veya yerleşim planlarında değişiklik olması, yeni
bir ekipman alınması, yeni bir sisteme geçilmesi
durumlarında, iş kazalarından sonra risk analizleri
yenilenmektedir.
Bu durumların hiçbiri gerçekleşmemiş olsa dahi yılda
bir kez risk analizleri gözden geçirilmektedir.
Sağlık Merkezi
Tüm lokasyonlarda çalışma ve üretimin olduğu her
gün ve her saat açık olan Sağlık Merkezleri’nde,
her yıl çalışanların periyodik sağlık kontrolü
yapılmaktadır. Sağlık Merkezi’nde ayrıca acil durum
vakalarına müdahale edilmekte, engelli çalışanlarla
ilgili çalışmalar gibi birçok sağlık konusu ele
alınmakta birçok konuda eğitimler verilmektedir.
Müşteri mutluluğu Ford Otosan’ın ‘1’ numaralı
işidir. Önce kalite...
Ford Otosan Arama ve Kurtarma Ekibi (FOKE)
Ford Otosan, işlerini her zaman müşterileri
düşünerek ve rakiplerinden daha mükemmel ürün
ve hizmet sağlayacak biçimde yaparak, müşterilerin
Şirket’e güvenmesini ve bağlanmasını mutlaka
sağlamaktadır.
Şirket bünyesinde gönüllü katılım ile oluşan FOKE
ekibi, ilk olarak Gölcük depremi sırasında 1999
yılında kurulmuştur. 2011 yılında ekip üyelerinin de
artmasıyla birlikte eğitimleri yenilenen FOKE ekibi,
afet durumlarında arama kurtarma çalışmalarına
gönüllü olarak destek vermektedir. Son olarak
Van depreminde de gönüllü olarak kurtarma
çalışmalarında yer almıştır. Şu an 81 üyesi olan
FOKE ekibi doğal afetlerde ve acil durumlarda
arama kurtarma çalışmalarına devam edebilmek
için düzenli olarak eğitimlerine devam etmektedir.
6 Kategoride Ödül
1999 yılından beri Ford organizasyonu içinde
düzenlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunun prestijli
yarışması “President Health and Safety Award
(PHSA)” programında Ford Otosan 2012 yılında
6 ödüle layık görülmüştür.
Ford Otosan, müşteri mutluluğunun sağlanabilmesi
için, mükemmel ürün ve hizmet kalitesine sahip
olmak gerekliliğiyle faaliyetlerini sürdürmektedir.
Müşteriler, işlerin odağıdır.
Sürekli iyileştirme, Ford Otosan’ın başarısının
temelidir.
Ford Otosan, yaptığı her işte mükemmel olmayı
hedefleme prensibiyle faaliyetlerini sürdürmektedir.
Ürünlerin değerinde, güvenilirliğinde ve güncelliğinde;
insan ilişkilerinde, rekabet yeteneğinde ve kârlılığında
mükemmel olmak için iyileştirme çalışmalarının
günlük hayat tarzı haline gelmesi gerekmektedir.
Bu amaçla yöneticiler, Şirket’in kalite hedeflerini
belirleyerek her seviyeye yayılımını sağlamak ve
düzenli olarak gözden geçirerek iyileştirme fırsatlarını
belirlemektedir.
Takım çalışması Ford Otosan için yaşam tarzıdır.
Ford Otosan, çalışanların birbirlerine güvendiği ve
saygı duyduğu bir aile gibidir. Çalışanların birbirini
anlaması, birbirine güven duyması ve birbirini
desteklemesi için, Şirket’te açık, önyargıdan uzak,
karşılıklı etkin iletişime dayanan çalışma ortamının
sağlanmasına gayret edilmektedir.
Yetkili satıcılar ve yan sanayiciler Ford Otosan’ın
iş ortaklarıdır.
Yetkili satıcılar, yan sanayiciler ve iş ilişkisi içinde
bulunulan diğer kuruluşlarla ilişkilerde karşılıklı yarar
sağlanması ve birlikte büyümek Ford Otosan’ın
prensibidir.
Dürüstlükten vazgeçilemez.
Şirket’in tüm işlemlerinde dürüst yöntemlerle
topluma katkı sağlayarak çevrenin saygınlığının
kazanılması amaçlanmaktadır.
49
Ford Otosan, kalite yönetiminde farkını ortaya
koydu.
Tüm çalışanlarıyla birlikte, her eylem ve kararın;
sunulan her ürün ve hizmetin müşteri memnuniyetini
artırmasını hedefleyen Ford Otosan, 6 Haziran 2011
tarihinde ‘ISO 10002:2004 Kalite Yönetimi Belgesi’
ve ‘ISO 14064’ Kapsamlı Güvence Sertifikasyonu
almaya hak kazanmıştır.
Mükemmel Toplam Kalite’nin Kuralları
“Mükemmel Toplam Kalite” ilkesi Ford Otosan
yönetimi tarafından benimsenmiştir. Bu ilke, “Her
ne yaparsak en mükemmeli olacak” şeklinde ifade
edilebilmektedir.
Ford Otosan, temel görevinde, değerlerinde ve
ilkelerin uygulanmasında da “mükemmel” olmayı
hedeflemektedir.
Müşteri mutluluğunu mükemmelleştirmek için,
ürün ve hizmetlerimizin kalitesi “1 numaralı” öncelik
olmalıdır.
Kalite seviyesini ‘müşteri’ belirler.
Mükemmel Toplam Kalite’ye ulaşmanın en kısa
yolu, çıkan sorunlara çözüm bulmak yerine sorunun
çıkmasını önleyecek tedbirler almaktır.
Ford Otosan’ın bütün çalışanları, yan sanayicileri
ve satıcıları tarafından yapılan çalışmaların hepsi,
müşteriye yönelik ürün veya hizmet sürecinin bir
parçasıdır.
Mükemmel Toplam Kalite’ye ulaşmak için;
Tüm proseslerin (yalnızca üretim prosesleri değil,
aynı zamanda üretimi ve satışı destekleyen tüm
prosesler) sürekli olarak gözden geçirilmesi ve
iyileştirilmesi, geliştirilmesi gerekmektedir.
Bu gelişmeleri gerçekleştirmek için çalışanların fikir
üretmeleri ve planlı şekilde faaliyette bulunmaları
şarttır.
Ford Otosan, “Hepimiz birimizin müşterisiyiz ve her
müşterinin en mükemmeli beklemeye hakkı vardır.”
prensibiyle hareket etmektedir.
51
Çevre
Ford Otosan, çevreyi değerli bir hazine olarak görmekte ve gelecek
nesiller için en iyi şekilde korunması gerektiğine inanmaktadır.
9.449.250 kwh
2.440
enerji tasarrufu
saat şirket personeli çevre eğitimi
4.912
3.799
tona eşdeğer CO2 azaltımı
saat müteahhit personel çevre eğitimi
380.579 m³
1.176.608 €
atıksu arıtımı
çevre yatırımı
1.867 ton
0
tehlikeli atık geri kazanımı
Yangın ve soğutma sistemlerimizde
ozon tabakasına zararlı Halon gazı
%82
Transit’te
sağlanan
geri dönüşüm
oranı
%90
Cargo’da
sağlanan
geri dönüşüm
oranı
Çevre Politikası
İlgili çevre mevzuatı gereklerini karşılamak ve hatta aşmak,
Çevre yönetimi sistemini sürekli geliştirmek için çalışmak,
Atıkları minimuma indirmek, kirliliği kaynağında önlemek ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak,
Çevreyi korumak ve bu prensibi tüm çevremize, ülkeye ve dünyaya yaymak,
Çevre ile ilgili acil durumlar için riskleri belirlemek ve azaltmak,
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği kurallarını da yerine getirmek suretiyle çevreyi etkileyebilecek olumsuz
uygulamaları önlemek,
Çalışanlara ve müteahhitlere, çevreyle ilgili bilinçlendirme eğitimleri vererek onları geliştirmektir.
Çevre Yönetim Sistemi
Hava Emisyonları
Ford Otosan üretim,
ürün, hizmet ve
faaliyetlerini kapsayan
ISO 14001 Çevre
Yönetim Sistemi ile
ilk kez 1998 yılında
sertifikalandırılmıştır.
Sürekli gelişimi esas
alan çevre yönetim
sisteminin Şirket’te
uygulanan kalite ve
iş güvenliği gibi diğer
yönetim sistemleri
ile entegre olması
sağlanmıştır.
Ford Otosan Kocaeli
ve İnönü Fabrikaları
bugüne kadar
yapılan tüm çevre
denetimlerinden
“sıfır” hata ile geçmeyi
başarmıştır.
Ford Otosan personelinin
çevreye olan saygısı ve
üretim faaliyetlerinde
gösterdiği çevre
duyarlılığı Şirket’in
çevresel gelişiminin
anahtar unsuru olmuştur.
Ford Otosan “sürdürülebilir kalkınma”yı kendine
ilke edinmiş bir firma olarak, Kocaeli Fabrikası’nın
projelendirilmesi aşamasından itibaren süreçlerinde
hep en yeni ve en çevreci teknolojileri kullanmayı
seçmiştir. Bu uygulamaya en güzel örnek boyama
prosesinde kullanılan su bazlı boyadır. Hava
kirliliği yaratan uçucu organik bileşikleri (VOC)
azaltmak amacıyla boyama proseslerinde su bazlı
boya kullanılmaktadır. Bu uygulama Avrupa Ford
fabrikaları içinde astar boyada, Türkiye otomotiv
sektöründe ise gerek astar gerekse son kat boyada
ilktir. Bu sayede havaya solvent buharlarının
yayılması en aza indirilmiştir. Uçucu-organik
bileşiklerin (VOC) azaltılması için kullanılan bir başka
yöntem de boya fırınlarının çıkışına insineratörler
yerleştirmek olmuştur.
Böylece fırınlardan çıkan atık gaz yakılarak hem
emisyonların azalması, hem de yakma sonucu
oluşan enerji tekrar kullanılarak sürekli bir enerji
tasarrufu sağlanmaktadır.
Su bazlı boya ve insineratör kullanımının yanı sıra
ısınma ve proses amaçlı olarak doğal gaz kullanımı
ile yakma kaynaklı emisyonlar da minimum
seviyelere indirilmektedir. Tesislerde periyodik
yapılan ölçümlerin sonuçları Şirket’in yasal limitlerin
çok altında olduğunu göstermektedir.
Bunların yanı sıra; soğutucu ve yangın söndürücü
sistemlerde ozon tüketme potansiyeli daha düşük
olan gazlar seçilmiş ve kullanımı kontrol altında veya
sınırlandırılmış olan gazlar kullanılmamıştır.
Enerji
Ford Otosan bu bilincin
yaygınlaşmasını
sağlamak amacıyla
ISO 14001 sertifikası
almayı tedarikçilerine
ve yan sanayine birlikte
çalışmanın bir ön şartı
haline getirmiştir.
Ford Otosan tesislerinde enerji tasarrufu
çalışmalarını izleyen bir Enerji Komitesi
bulunmaktadır. Enerji Komitesi periyodik toplantılar
yaparak hangi proses ve/veya tesislerde enerji
kullanımını azaltmaya yönelik çalışmalar
yapılabileceğini belirlemekte ve bu amaçla projeler
üretmektedir.
53
Çevre
Ford Otosan 2012 Çevre Ödülleri
Ford Otosan’ın Kocaeli fabrikasında uyguladığı sürdürülebilir çevre
dostu otomotiv üretimi uygulaması Kalkınma Bakanlığı tarafından
en iyi uygulamalardan biri seçilerek, Türkiye’yi BM Rio+20 zirvesinde
temsil etmiştir.
Ford Otosan Kocaeli fabrikası “Sürdürülebilir Çevre
Dostu Otomotiv Üretimi” projesi, Kalkınma Bakanlığı
tarafından düzenlenen Türkiye’nin Sürdürülebilirlik
konusundaki en iyi uygulamaları yarışmasında
Türkiye’nin en iyi uygulamalarından biri seçilmiştir. Bu
yarışma neticesinde Rio’da yapılan BM Sürdürülebilir
Kalkınma Zirvesinde Türkiye’yi temsil etme imkanı
yakalamıştır.
Enerji kullanımı ve diğer faaliyetlerden kaynaklanan direkt ve dolaylı sera gazı emisyonları hesaplanmakta ve
bağımsız bir kuruluş tarafından doğrulanmaktadır.
Ford Otosan, 4 tesisindeki tüm faaliyetlerini kapsayan ISO 14064 belgesini 2012 Haziran ayında almıştır.
2012’de ISO 50001 belgelendirme çalışmalarına başlanmış ve 2013 yılı için belge alımı hedeflenmiştir.
Yenilenebilir Enerji Müdürlüğü’nün düzenlediği Sanayide Enerji Verimliliği Proje yarışması kapsamında 4 adet
proje ile finalist olunmuştur.
Enerji tasarrufu ve sera gazı emisyonlarının
azaltımı Kocaeli Fabrikası projelendirme
aşamasında iken de göz önüne alınmış ve
aşağıdaki uygulamalar gerçekleştirilmiştir:
Son yıllarda enerji tasarrufu konusunda
tesislerde yapılan çalışmalardan bazıları
aşağıda verilmiştir;
Çevre aydınlatma sisteminde enerji tasarrufu
sağlayan fotosel ve “reduction” sistemi kullanımı.
Motor ve Aktarma Organları Fabrikası Aydınlatma
Tüketimi İyileştirmesi
İnsan ve araç giriş kapılarının yüksek izolasyonlu
olması ve otomatik olarak kapanması ile enerji
kazanımı.
Kompresör Emiş Hava Sıcaklığının Düşürülmesi ile
Verimliliğin Arttırılması
Kaynak atölyesinde %50 daha az enerji harcayan
kendinden transformatörlü punta kaynak
tabancası kullanımı.
Pres Hatlarında Alt Yastık Uygulaması İle Enerji
Tasarrufu Projesi;
Kaynak üretim Alanları Armatür Değişimi İle Enerji
Tasarrufu Projesi;
Enerji otomasyon sistemi ile %30’a varan tasarruf.
Boyahane fırın çıkışlarındaki insineratörlerden elde
edilen enerjinin tekrar fırın ısıtımında kullanılması.
Soğutma Kulelerinde Motor Sürücüsü Uygulaması
İle Enerji Tasarrufu Projesi
Ürünler ve Malzemeler
Ford Otosan ürünlerinde temel hedef, üretim faaliyetleri sırasında olduğu gibi, ürünün faydalı ömrü ve bu
ömür sonrasındaki olabilecek çevre etkilerini de azaltmaktır. Bu konuda yapılan çalışmalar şu şekildedir:
%85 Kocaeli Fabrikası’nda üretilen
“sıfır” Yangın ve soğutma sistemlerimizde ozon
Transit’te sağlanan geri dönüşüm
tabakasına zararlı Halon gazı miktarı
%90 İnönü Fabrikası’nda üretilen yeni
Ford servis ve bayilerine çevre ile ilgili
Cargo’da sağlanan geri dönüşüm
ürünün kullanımı sırasında oluşabilecek çevresel etkileri
azaltmak amacıyla bilgilendirme
Atık Suların Arıtımı ve Su Kullanımı
Ford Otosan üretim tesislerinde, evsel ve endüstriyel
nitelikli atık suların tümü tesis bünyesindeki atık su
arıtma tesislerinde arıtılmaktadır.
Atık su arıtma tesislerinde arıtılan atık sular
hem tesis laboratuvarında hem de akredite
kurum laboratuvarlarında analiz edilerek kontrol
edilmektedir. Kocaeli atıksu arıtma tesisindeki
atıksuların 2012 yılında yapılan bir yatırımla
online ölçümle tesis çıkışında sürekli izlenmesine
başlanmıştır.
Tesislerde kullanma suyu ihtiyaçları kuyu suları ile
sağlanmaktadır. Doğal kaynakların korunması ve
tasarrufu çalışmaları ile önceki yıllarda proses suyu
tüketimlerinde önemli ölçüde kazançlar sağlanmıştır.
Atık Yönetimi
Fabrikadaki atık yönetimi bilinci, özellikle çevresel
etkisi önemli boyutlarda olan tehlikeli atıkların
teknik ve yasal standartlara uygun depolanması ve
bertarafı çalışmalarının ilerisine geçerek bu atıkların
kaynağında azaltılması ve geri kazanımlarının
artırılması faaliyetleri ile de devam ettirilmektedir.
Bu çalışmalar sayesinde tehlikeli atıkların azaltılması
konusunda önemli ölçüde kazançlar sağlanmıştır.
Bu konuda yapılan en son çalışma Kocaeli Fabrikası
Atık Su Arıtma Tesisi’nden çıkan arıtma çamurları
için çamur kurutma ünitesi kurulmasıdır. Bu çalışma
ile hem arıtma çamuru miktarı azaltılmış hem de
atığın kalorifik değeri artırılarak ek yakıt olarak
kullanılabilmesi sağlanmıştır. Hem atık azaltma ve
atığın faydalı şekilde değerlendirilmesi sağlanarak
önemli çevresel katkılar sağlanmış hem de
önemli bir finansal tasarruf elde edilmiştir. Proje,
Türkiye’deki otomotiv tesisleri ve Ford Avrupa içinde
ilk olması sebebiyle yenilikçilik yönüyle de önemli
puan kazanmıştır. Tüm bu yönleriyle proje 2010
010
Ford Environmental Leadership Award (Ford 2010
k
Çevre Liderliği Ödülü) programında birinci olarak
ödüllendirilmiştir.
Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesinde sunumunu
yaptığı uygulaması büyük ilgi ve beğeni görmüştür.
Uygulamanın, endüstriyel üretimin ekosistemlerin
ve biyoçeşitliliğin korunarak da yapılabileceğinin
güzel bir kanıtı olduğu özellikle vurgulanmıştır.
Uygulamanın çevresel katkıları, fabrika sahası
içindeki biyoçeşitliliğin geliştirilmesi ve korunması,
tesiste 9.619 ağaç ve 40.227 adet çalı tipi bitkinin
oluşturduğu geniş bir flora oluşturulması ve
korunan sulak alanın sanayileşme nedeniyle
konaklama imkani bulamayan göçmen kuşların
körfez çevresinde konaklayabildiği bir yer haline
gelmesi olarak özetlenebilir. Bunun yanı sıra başta
çalışanları, yan sanayisi, servisleri ve bu çalışanların
aileleri olmak üzere çok geniş bir paydaş kitlesine
sahip olan Ford Otosan, paydaşları aracılığıyla
çevre bilincinin gelişmesine katkı sağlamaktadır.
Ayrıca, uygulamaların bu ve benzeri platformlarda
paylaşılması ile bu uygulamaları diğer şirketlerin de
kullanabilmesi sağlanmıştır.
Ford Otosan, 2012 yılı içinde Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı tarafından düzenlenen “Temiz sanayi”
yarışmasında da dereceye girerek Çevre Beratı
almaya hak kazanmıştır.
2012’de İstanbul Sanayi Odası tarafından 13’üncüsü
düzenlenen Çevre Ödülleri’nde Ford Otosan 3 proje
ile ödül almaya hak kazanmıştır.
Kocaeli Fabrikamız ayrıca Türkiye Sağlıklı Kentler
Birliği tarafından 2012 yılı içinde düzenlenen Çevreci
Tesis Ödülü’nü de almaya hak kazanmıştır.
duyarlı
55
Kurumsal Sosyal Sorumluluk
Ford Otosan, içinde yaşadığı toplumun sürdürülebilir hedeflerine
ulaşmasında üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmek için
çalışmaktadır.
Ford Otosan, eğitim, sağlık ve çevre konuları başta
olmak üzere kültür sanat ve spor alanlarında
topluma fayda sağlayacak sosyal sorumluluk
projelerine maddi ve manevi destek vererek, içinde
yaşadığı toplumun sürdürülebilir hedeflerine
ulaşmasında üzerine düşen sorumluluğu yerine
getirmek için çalışmaktadır.
Bu kapsamda 2012 yılı içinde 43 adet sosyal
sorumluluk projesi hayata geçirilmiştir.
Üniversitelerin mühendislik laboratuvarları yeni
donanım seviyeli motor, şanzıman ve araç parçaları
ile desteklenerek öğrencilerin yeni nesil motor
teknolojileri ile ilgili eğitim almaları sağlanmıştır.
Sağlık
Ford Otosan Kocaeli fabrikası işyeri hekimlerimiz ile
İnönü Fabrikamızın 2 doktoru 70 ilkokul öğrencisine
kalp ve göz sağlık taraması yapmıştır.
Kültür ve Sanat
Eğitim
Ford Otosan eğitim ve öğrenim kurumlarına ihtiyaç
duydukları malzeme, donanım ve maddi yardımları
sağlayarak destek vermektedir.
Ferhad İle Şirin Tiyatrosu: Ford Otosan’ın 22 engelli
olmak üzere toplam 26 çalışandan oluşan tiyatro
grubu 3 gösterim gerçekleştirmiştir.
Spor
Arka Pencere Projesi: Ford Otosan ve Otomotiv
Endüstrisi İhracatçıları Birliği Eğitim Vakfı işbirliğiyle
başlayan ‘Arka Pencere’ projesinde toplanan
bağışlarla dönüşümünü tamamlayan Otomotiv
Endüstrisi İhracatçıları Birliği Teknik ve Endüstri
Meslek Lisesi, alanında Yeşil Bina sertifikalı ilk ve
tek eğitim kurumu ve aynı zamanda ilk kamu binası
olma ünvanına hak kazanmıştır.
Avrasya Maratonu Ülkem İçin Projesi: Ford
Otosan Atletizm Takımı, 11 Kasım 2012 Pazar günü
düzenlenen Avrasya Maratonu’nda “Ülkem İçin Engel
Tanımıyorum” projesinde farkındalık yaratmak için
projeye özel kıyafetleri ile katılmıştır. Sporcularımız
toplumsal bilincin ve duyarlılığın oluşturulmasını
sağlamak için bitiş çizgisine kadar götürdükleri
tekerlekli sandalye ile ses getirmiştir.
Gölcük Fen Lisesi öğrencilerinin kullanımı için 2000
kitaplık bir kütüphane yapılmıştır.
14. Futbol Turnuvası: Ford Otosan 14. Futbol
turnuvasında farkındalık yaratmak için engelli
çalışanlardan oluşan 5 takım da maçlara dahil
edilmiştir.
Vehbi Koç Vakfı Ford Otosan Öğretmen Lojmanları:
Depremden etkilenen Van’ın Kalecik Köyü’nde
128 öğretmenin aileleriyle yaşamını sürdüreceği
konutlardan oluşan çağdaş bir lojman kompleksi
inşaa edilmiştir.
Düzce Teknik ve EML’de teorik ve uygulamalı
eğitimler verilmiştir.
İlk ve orta öğretimde eğitim gören öğrencilerin
kullanması için 144 bilgisayar verilmiş, 700
öğrencinin eğitim kalitesine katkıda bulunulmuştur.
Depremde hasar gören Gölcük Dumlupınar
İlköğretim okulu yıkılarak yerine Kocaeli Sanayi Odası
ve Ford Otosan desteğiyle 32 derslikli KSO İlköğretim
Okulu yaptırılmıştır.
Gönüllü Girişimler
İşitme engelli kişilerin rehabilitasyonu konulu
seminer: İşitme engelli çalışanların iş ortamlarında
rahat edebilmeleri için yapılan Ford Otosan
uygulamalarından bahsedilmiştir.
Geçici Prefabrik: Van depreminde mağdur olan
vatandaşlarımıza destek için 3 geçici prefabrik konut
teslimatı yapılmıştır.
Saraylı Çocuk Köyünün Boyanması: Ford Otosan
montaj çalışanlarından 50 kişilik bir ekip, Saraylı
Çocuk Köyü’nün 7 binasının iç badana işlerini
tamamlayarak kimsesiz ve yetim çocukların yaşam
alanlarını güzelleştirmiştir.
“Ülkem için Engel Tanımıyorum” Projesi
Koç Topluluğu çapında gerçekleştirilen Ülkem İçin
Projesinin 2012 - 2013 yıllarındaki teması, “Ülkem İçin
Engel Tanımıyorum” olarak belirlenmiştir.
Bu proje ile amacımız, ülke nüfusumuzun
%12,29’unu oluşturan engellilerin iş ve sosyal
hayattaki yaşam kalitelerinin iyileşmesine destek
olmak ve engellilik konusunda toplumsal bilincin ve
duyarlılığın oluşturulmasını sağlamaktır.
Projenin 2012 hedeflerinden olan “Engelliye
Doğru Yaklaşım” eğitimlerinin tüm Ford Otosan
çalışanlarına verilmesi ve farkındalık yaratılması için
“Ülkem İçin” gönüllüsü 46 çalışan Mayıs ayından
itibaren 85’ten fazla gruba eğitim planlayarak 6.569
çalışana 13.000 saat eğitim vermiştir. Aynı zamanda
tedarikçi, müşteri, öğrenci, taşeron ve çalışan yakını
300 kişiye eğitim verilmiştir.
VKV Kültür ve Sosyal Yaşam Merkezi
Vehbi Koç Vakfı Ford Otosan Gölcük Kültür ve
Sosyal Yaşam Merkezi, 2011 yılında Ford Otosan
çalışanlarının ve bölge halkının sosyal yaşamına
katkıda bulunmak amacıyla hayata geçirilmiştir.
27.000 metrekareye kurulu, 4.700 metrekare kapalı
alana sahip, doğal güzelliğe ve mimari inceliğe sahip
olan kültür merkezinde oditoryum, spor salonu,
gözlem kulesi, sanat atölyeleri, restoran ve sosyal
etkinliklerin yapılabileceği salonlar bulunmaktadır.
97.615 ziyaretçi
Toplam 145 etkinlik
14 sergi
16 tiyatro
11 çocuk tiyatrosu
21 konser ve gösteri
50 eğitim, sağlık ve çevre semineri
17 kurs ve atölye
8 çocuk atölyesi
8 panel ve dinleti
57
Olağan Genel Kurul Toplantısı Gündemi
1. Açılış ve Toplantı Başkanlığı’nın seçilmesi,
Olağan Genel Kurul Toplantısı Gündemi
57
Yönetim Kurulu Raporu
58
2. Şirket Yönetim Kurulu’nca hazırlanan 2012 Yılı
Faaliyet Raporunun okunması, müzakeresi ve
onaylanması,
2012 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi
64
3. 2012 Yılı hesap dönemine ilişkin Denetçi
Raporu’nun ve Bağımsız Denetim Rapor Özeti’ nin
okunması,
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
65
4. 2012 Yılı hesap dönemine ilişkin Finansal
Tabloların okunması, müzakeresi ve onaylanması,
Risk Yönetimi ve Risk Yönetimi Komitesi Çalışmaları
72
Hukuki Açıklamalar
2012 Yılı Bağlı Şirket Raporu
74
76
Yönetim Kurulu ve Üst Düzey Yöneticiler İçin
Ücret Politikası
76
Denetçi Raporu
77
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 31 Aralık 2012 Tarihi
İtibarıyla Finansal Tablolar ve Dipnotlar
79
5. Yönetim Kurulu üyelerinin ve Denetçilerin Şirketin
2012 yılı faaliyetlerinden dolayı ayrı ayrı ibra edilmesi,
6. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince,
2012 yılı ve izleyen yıllara ilişkin Şirket’in “Kar Dağıtım
Politikası” hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi,
7. 2012 yılı kârının dağıtılması ve kar dağıtım tarihi
konusundaki Yönetim Kurulu’nun önerisinin kabulü,
değiştirilerek kabulü veya reddi,
8. Yönetim Kurulu Üye adedinin ve görev sürelerinin
belirlenmesi, belirlenen üye adedine göre seçim
yapılması, Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerinin
seçilmesi,
9. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince
Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için
“Ücret Politikası” ve politika kapsamında yapılan
ödemeler hakkında Pay Sahiplerine bilgi verilmesi ve
onaylanması,
10. Yönetim Kurulu üyelerinin aylık brüt ücretlerinin
belirlenmesi,
11. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu
düzenlemeleri gereğince Yönetim Kurulu tarafından
yapılan Bağımsız Denetleme Kuruluşu seçiminin
onaylanması,
12. Yönetim Kurulu’nun, Genel Kurul çalışma esas
ve usullerine ilişkin kuralları içeren “Genel Kurul İç
Yönergesi” teklifinin kabulü, değiştirilerek kabulü
veya reddi,
13. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri
kapsamında, 2012 yılı içerisinde ilişkili taraflarla
yapılan işlemler hakkında Pay Sahiplerine bilgi
verilmesi,
14. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri
gereğince, “Şirketin Bilgilendirme Politikası” hakkında
Pay Sahiplerine bilgi verilmesi,
15. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri gereğince
Şirketin sosyal yardım amacıyla, 2012 yılında vakıf ve
derneklere yaptığı bağış ve yardımlar hakkında Pay
Sahiplerine bilgi verilmesi ve 2013 yılında yapılacak
bağışlar için üst sınır belirlenmesi,
16. Yönetim hakimiyetini elinde bulunduran pay
sahiplerine, pay sahibi Yönetim Kurulu Üyelerine,
üst düzey yöneticilere ve bunların eş ve üçüncü
dereceye kadar kan ve sıhrî yakınlarına; Şirket
veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden
olabilecek nitelikte işlem yapabilmeleri, rekabet
edebilmeleri, Şirketle kendisi veya başkası adına
işlem yapabilmeleri, Şirketin faaliyet konusuna
giren işleri, bizzat veya başkaları adına yapmaları ve
aynı tür işleri yapan şirketlerde sorumluluğu sınırsız
ortak sıfatıyla da ortak olabilmeleri ve diğer işlemleri
yapabilmeleri hususunda, Türk Ticaret Kanunu’nun
395. ve 396. maddeleri ile Sermaye Piyasası
Kurulu düzenlemeleri çerçevesinde izin verilmesi
ve Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda 2012
yılı içerisinde bu kapsamda gerçekleştirilen işlemler
hakkında pay sahiplerine bilgi verilmesi,
17. Genel Kurul Toplantı Tutanağı’nın pay sahipleri
adına Toplantı Başkanlığı tarafından imzalanması ve
bununla yetinilmesi hususunda yetki verilmesi,
18. Dilek ve görüşler.
59
Yönetim Kurulu Raporu
Saygıdeğer hissedarlarımız, iş ortaklarımız ve çalışanlarımız,
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin 2012 yılı faaliyetlerine ilişkin Yönetim Kurulu Raporu’nu incelemenize sunarken,
54’üncü Olağan Genel Kurulumuzu onurlandıran siz değerli ortaklarımızı saygıyla selamlıyoruz.
2012 yılını dünyada ve ülkemizde yaşanan tüm zorluklara rağmen olumlu bir performans ile tamamladık.
Yılın başında şirketimizin Genel Müdürü Sayın Nuri Otay’ın ani bir kalp krizi neticesinde kaybı bizleri derinden
sarstı. Ailesine, işine, şirketine, çalışanlarına ve otomotiv sektörüne tutkuyla bağlı olan çok değerli bir insanı
kaybetmenin büyük üzüntüsünü yaşadık. Kendisini sevgi, saygı ve rahmetle anıyoruz. Bu olumsuzluklara
rağmen sene boyunca hedeflerimize odaklanarak zorlu bir pazarda başarılı sonuçlar elde ettiğimiz bir yılı
geride bıraktık.
Dünya
2012 yılı dünya ekonomisi açısından oldukça zorlu geçmiştir. Avrupa bölgesi başta olmak üzere gelişmiş
ülkelerdeki sorunların alınan önlemlere rağmen hala tam olarak bir çözüme ulaşmamış olması ülkemiz ve
sektörümüz açısından faaliyet ortamını zorlaştırmıştır. Birçok Avrupa ülkesi resesyona girerken, borçluluk ve
işsizlik oranları en üst seviyelere çıkmıştır. Bazı ülkelerin para birliğinden ayrılması dahi gündeme gelmiştir.
Ekonomilere bol ve ucuz likidite sağlanması da dünya ekonomilerinde büyümeyi tetiklemekte yetersiz
kalmıştır. Hatta gelişmiş ekonomilerde süregelen sıkıntılar, gelişmekte olan ülkelerin büyümesini de olumsuz
etkilemiştir.
Türkiye
2012’de ana ihracat bölgemiz olan Avrupa’da yaşanan ekonomik krizin yol açtığı dış talep daralmasının yanı
sıra Ortadoğu’da süregelen istikrarsızlıklar Türkiye ekonomisini olumsuz etkilemiştir. Yılın ilk üç çeyreğinde
tüketim önemli derecede azalırken, cari açığı düşürmek için alınan önlemlerle ekonomi bir önceki yıla göre
belirgin şekilde yavaşlamıştır. Ancak dünya ekonomisinde süren sorunlar ve belirsizliklere rağmen, Türkiye,
küresel ekonominin çalkantılı denizlerinde güven içinde seyreden az sayıda ülkeden biri olmayı sürdürmüştür.
Türkiye, güçlü bankacılık sektörü ile desteklenen ekonomik ve finansal istikrarı ile genel olumsuz resimden
olumlu bir şekilde ayrışmayı başarmıştır. Kasım ayında kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye’nin kredi
notunu yatırım yapılabilir seviyeye yükseltmesi ülkemiz açısından sevindirici bir gelişme olmuştur. Önümüzdeki
dönemde ikinci bir not artışının geldiği durumda ise şirketlerimiz daha iyi koşullarda borçlanma imkanı
bulurken, fonlama tabanımız genişleyecek ve çeşitlenecektir.
Yılın son çeyreğinde Merkez Bankası, aldığı önlemleri kademeli olarak gevşeterek yurt içi talebin tekrar
canlanmasına destek olmaya başlamıştır. 2012 senesini kapatırken cari açığın daralmasıyla 2013’te ekonomi
yönetiminin, Orta Vadeli Program’a göre %4 olarak öngörülen büyüme tahmini de göz önüne alındığında, yurt
içi talebin canlanmasına öncelik vermesi beklenmekteydi. Ancak 2013 yılının başında kredi derecelendirme
kuruluşu Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunun yatırım yapılabilir seviyeye yükselmesi için ödemeler dengesi
tarafındaki şoklara daha dayanıklı bir görünüm sergilenmesi gerektiği yönünde yaptığı açıklama öncelikleri bir
kez daha değiştirmiştir. 2013 yılına girerken cari açık hala ana gündem maddesi olarak yerini korurken, Merkez
Bankası da özellikle tüketici kredilerindeki büyümeyi yakından takip etmeyi sürdüreceğini ve sıkılaştırıcı para
politikasını devam ettireceğini belirtmektedir.
Pazar
Türkiye otomotiv pazarı, 2012 yılında bir önceki yıla göre %10,4 daralarak 812.126 adet olarak gerçekleşmiştir.
2011 yılının rekor bir yıl olması nedeniyle özellikle yılın ilk yarısında ve Aralık ayındaki yüksek baz yılı etkisi,
ekonomik büyümenin yavaşlaması, cari açık nedeniyle alınan önlemlerin ve 2011 yılının sonunda artırılan özel
tüketim vergisi (ÖTV) oranlarının özellikle hafif ticari araç segmentindeki satışları önemli ölçüde daraltması
pazarı olumsuz etkileyen faktörler olmuştur. Merkez Bankası tarafından alınan önlemler sonucunda iç
talepteki yavaşlama bütçe dengesinde bozulmaya sebep olurken, Eylül ayında yapılan bazı vergi artışları
otomotiv sektörünü de olumsuz etkilemiştir. Sektörümüzde 12 aylık bir süre zarfında ikinci kere ÖTV artışı
yaşanmıştır. Tüm olumsuzluklara rağmen, 2012 yılı sektörün tarihinde en yüksek satış rakamlarına ulaşılan
2011 yılından sonraki en yüksek ikinci yıl olarak kayda geçmiştir.
2012 yılında Avrupa’daki ekonomik durum otomotiv pazarını da olumsuz etkilemeyi sürdürmüş, satışlar
son 20 yılın en düşük seviyelerine inerek 13,8 milyon mertebesinde gerçekleşmiştir. Son yıllarda sürdürülen
ihracat pazarlarındaki çeşitlendirme stratejisine rağmen Avrupa halen ülkemizin en büyük ihracat bölgesidir.
Avrupa’daki olumsuzlukların etkisiyle toplam otomotiv sanayii 2012 ihracatı bir önceki yıla göre %8 daralarak
729.923 adet düzeyinde gerçekleşmiştir.
Yurt içi ve yurt dışı pazarlardaki talep daralması ülkemizdeki otomotiv üretimine de olumsuz yansımıştır.
2012 yılında Türkiye’de otomotiv üretimi bir önceki yılın aynı dönemine göre %10 düşmüş ve 1.072.978 adet
olmuştur. Bu dönemde Ford Otosan ülkemiz ticari araç üretiminin %55’ini, ihracatının ise %60’ını tek başına
gerçekleştirme başarısını göstermiştir. Ford Otosan, 2012’de 3,2 milyar ABD doları ihracatla bir kez daha
otomotiv ihracat şampiyonu olmuş, Türkiye genelinde ise Tüpraş’ın ardından en fazla ihracat yapan ikinci şirket
konumunu korumuştur.
2012 yılında Ford Otosan
2012 yılında Ford Otosan 112.162 adet araç satarak toplam pazarda %13,8 pay elde etmiştir. Şirketimiz, yıllardır
değişen tüm ekonomik koşulları ve artan rekabeti doğru yöneterek 11’inci kez üst üste pazar lideri olmuştur.
Toplam pazardaki liderliğimizin yanı sıra, şirketimizin ticari araç pazarı birincisi ve kamyon hariç ticari araç
ve binek otomobil pazarları toplamında birinci olması bizi son derece mutlu etmiştir. Bu başarıda geniş ürün
gamı ve güçlü ürünlerimiz, rekabetçi fiyatlandırma politikamız, doğru pazarlama stratejimiz, geniş dağıtım
kanallarımız ve tüketici odaklı satış sonrası hizmetlerimiz etken olmuştur.
Faaliyet Raporumuzun Türkiye otomotiv pazarına ilişkin bölümündeki verilerin incelenmesiyle de görülebileceği
gibi, Ford Otosan 2012 yılında binek otomobilde %8,5 payla dördüncü, hafif ticari araçta %22,1 payla ikinci, orta
ticari araçta %33,3 payla lider ve kamyonda %20 payla ikinci olmuştur.
Ford Otosan, 2012 yılında Türkiye pazarındaki performansıyla, Avrupa’da başta İngiltere olmak üzere 39 ülkeyi
geçerek Ford’un en yüksek ticari araç pazar payına sahip olduğu ülke olmuştur.
İhracat
Ford Otosan, ana ihracat pazarı olan Avrupa’da yaşanan daralmaya rağmen son yıllardaki pazar çeşitlendirme
stratejisi sayesinde büyük ölçekli ihracat programını 2012 yılında da sürdürmüş ve 204.489 adet araç ihraç
etmiştir. Transit Connect aracımızın Kuzey Amerika’daki başarısı artarken, gönderdiğimiz 49 bin adet araç
ile bölge toplam ihracatımızda %24 payla ilk sıraya yükselmiştir. Ford Otosan 2012 yılında Amerika’ya 100
bininci Connect ihracatını gerçekleştirmiştir. İhracatımızın yarısından fazlasının İngiltere, Kuzey Amerika ve
Almanya gibi ekonomik dalgalanmalardan göreceli olarak daha az etkilenen ülkelere yapılıyor olması, ihracat
gelirlerimizin kırılganlığını azaltmaktadır. Türkiye otomotiv ihracatının %8 daraldığı bir yılda Ford Otosan’ın
ihracat adetlerindeki düşüş, pazarlarının çeşitliliği sayesinde, %4 ile sınırlı kalmıştır. Şirketimiz 2012’de Güney
Afrika, Gürcistan, Kazakistan ve Türkmenistan’ı ihracat yaptığı ülkeler listesine ekleyerek 76 ülkeye araç ve parça
göndermiştir.
Toplam Satışlar
2012 yılında 204.489 adedi dış pazarlara, 111.011 adedi iç pazara olmak üzere toplam 315.500 araç satılmıştır. Bir
önceki yılla karşılaştırıldığında, yurt içi satış hacmi %21 daralırken, ihracat hacmi %4, toplam satış adedi de %11
azalmıştır.
Üretim
Ford Otosan, 2012 yılının zorlu ortamında 272.102 adet araç üretmiş ve %82 kapasite kullanım oranıyla Avrupa
ve Türkiye ortalamalarının üzerinde bir verimle çalışmıştır. Şirket, kapasiteyi etkin kullanmaktaki başarısını
kalite ve iş güvenliğindeki performansını da artırarak perçinlemiştir. Ford Otosan, esnek planlaması, yüksek
mühendislik gücü ve disiplinli çalışmaları sayesinde üretimini aksatmadan Kocaeli Fabrikası’nda Transit Custom
ve Tourneo Custom üretim hattını da mevcut saha içinde başarıyla devreye almıştır.
2012 yılında Kocaeli Fabrikası’nda kurulan üçüncü hatta 23 Temmuz’dan itibaren Transit ailesine eklenen
yepyeni modeller, Transit Custom ve Tourneo Custom üretilmeye başlanmıştır. Transit’in bir tonluk versiyonu
olan Custom serisi; Ford’un daha önce olmadığı bir segmente kuvvetli bir giriş yapmasını sağlamış ve 2012
yılının sonlarına doğru satışa sunulmuştur. Transit Custom ve Tourneo Custom, yıllık 130 bin adet kapasiteyle
Ford dünyası için sadece Kocaeli Fabrikamızda üretilmektedir.
Yıl boyunca Kocaeli Fabrikası’nda 142.827 adet Transit, 104.660 adet Transit Connect, 17.253 adet Transit
Custom ve Tourneo Custom ile İnönü Fabrikası’nda 7.362 adet Cargo kamyon üretilmiştir.
Yatırımlar ve yeni ürünler
2012 senesinin zorlu faaliyet ortamında Ford Otosan, 2010 yılı sonunda başlattığı ve 2014’te tamamlandığında
toplamı 1 milyar ABD dolarına ulaşacak dev yatırım programını hızla sürdürmüştür. 19 Mart 2012’de büyüme
ve gelişme yolunda önemli bir adım daha atan Ford Otosan, Kocaeli Fabrikasının yanında yeni fabrikasının
inşaatını başlatmıştır. Yaklaşık 205 milyon Euro’luk sabit kıymet yatırımıyla hayata geçirilen Yeniköy Fabrikası,
Ford’un 2014’te piyasaya sunulacak yeni hafif ticari aracı Transit Courier ve Tourneo Courier modellerinin
dünyadaki tek üretim merkezi olacaktır. Fabrika’nın yıllık 110 bin adet üretim kapasitesiyle devreye alınmasıyla,
Ford Otosan’ın kamyon dahil yıllık kapasitesi 415 bin seviyesine çıkacaktır. Ford’un dünyadaki en önemli hafif
ticari araç üretim üslerinden biri olacak bu yeni tesis, yüksek bir teknolojiyle ve çevre dostu uygulamalarla
donatılacaktır. Türkiye’de ilk kez kullanılacak boya sistemi sayesinde enerji kullanımı en aza indirilecek, Ford
Avrupa’da ilk kez kullanılacak teknolojiyle de atık boyalar su gereksinimi olmadan ayrıştırılacaktır. Enerji
kullanımı azaltılarak ‘çevre dostu fabrika’ kimliği daha da güçlenecektir. Verim ve araç kalitesinin devamı için
üretim hatlarında yaklaşık 130 adet son teknoloji robot kullanılacaktır. “Engelli dostu fabrika” olarak anılacak
fabrikada alanlar ve kullanılacak olan tüm ekipman işçi sağlığı ve çalışma ortamını destekleyecek şekilde
ergonomik olarak tasarlanmıştır. Yeniköy Fabrikası, faaliyete geçtiğinde ek istihdam sağlayacak, beraberinde
bölgeye yan sanayi yatırımını da getirerek, Ford Otosan’ın bölge kalkınmasına katkısını daha da artırmış
olacaktır. Bu son yatırımlarla Ford Otosan, Ford’un Avrupa’daki en önemli hafif ticari araç geliştirme ve üretim
üssü olarak yerini pekiştirmiştir.
Ford Otosan, Yeni Transit yatırımı için Haziran ve Aralık aylarında Avrupa Yatırım Bankası’ndan 190 milyon Euro
kredi almıştır. Banka’nın, Avrupa’daki zorlu ortama karşın Türk sanayine kredi vermesi Türkiye ekonomisine ve
Ford Otosan’a duyulan güvenin bir göstergesidir.
Yeni projeler ve her yıl gerçekleşen olağan faaliyetlerle ilgili olarak 2012 yılında 935 milyon TL yatırım
harcaması yapılmıştır (2011: 377 milyon TL).
Şirketin 2010 yılı Aralık ayında aldığı ve yeni ürün projelerinde kullanmak üzere toplamı 1.710.112.479 TL
tutarında iki adet yatırım teşviği mevcuttur. Bunların kullanımına ilişkin veriler, finansal tablo dipnotlarında
özetlenmiştir. Bu yatırımlar, teşvik mevzuatına göre 1. Bölgede yer almakta olup %30 yatırıma katkı oranına
sahiptir.
Ar-Ge faaliyetlerimiz
Sürdürülebilir rekabet gücü artışı sağlamak hedefimiz kapsamında Ar-Ge faaliyetlerine büyük önem
vermekteyiz. Ford Otosan’ın mühendislik merkezi Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından Ar-Ge
merkezi olarak tescil edilmiştir. Gebze mühendislik merkezimiz dizel motorlar için Ford Motor Company’nin
küresel geliştirme merkezi konumuna gelmiştir. Ford Transit ve Cargo serisinin Ar-Ge operasyonlarında Ford
Otosan’ın imzası bulunmaktadır. Mühendislerimiz, Valencia Fabrikası’nda üretilecek olan yeni nesil Transit
Connect’in de tüm sürecini üstlenerek bizi gururlandırmışlardır.
Bugün 1240 mühendis ile araç, motor ve mühendislik ihracatı gerçekleştiren Ford Otosan Ar-Ge merkezi, Türk
otomotivinin en büyük, Ford’un küresel bazda 3 büyük Ar-Ge merkezinden biridir. Türkiye otomotiv sektöründe
Ar-Ge harcama oranı en yüksek şirket olmayı 2012 yılında da sürdüren Ford Otosan, 2023 yılı Türkiye
ortalaması için hedeflenen %3 Ar-Ge harcama oranına şimdiden yaklaşmanın haklı gururunu yaşamaktadır.
61
Üzerinde çalıştığımız çok sayıda projeye ilişkin olarak 2012 yılında toplam 257 milyon TL (2011: 168 milyon TL)
tutarında Ar-Ge harcaması yapılmıştır.
Sosyal Sorumluluk ve Bağışlar
Gerek şirket, gerekse çalışanlar olarak ülkemizin temel ihtiyacı olan eğitim, sağlık, çevre ve kültür alanlarında
çok sayıda sosyal sorumluluk projesine destek vermekteyiz. Bunlardan yüksek bütçeli olanlar genellikle Vehbi
Koç Vakfı’nın önderliğinde hayata geçirilmektedir. Vehbi Koç Vakfı’na yapılan bağışla birlikte, 2012 yılında vergi
muafiyetini haiz vakıf ve derneklere yapılan toplam bağış tutarının 13.214.246 (2011: 18.315.200 TL) olarak
gerçekleştiğini bilgilerinize sunarız.
Ödüller
Ford Otosan, yoğun çalışmalarının karşılığını, sektörümüzün dünyadaki en prestijli organizasyonlarından
ödüller kazanarak almıştır. Transit Ailesi’nin yeni üyesi Transit Custom henüz piyasaya çıkmadan “2013
Uluslararası Yılın Ticari Aracı” ödülüne, yarışmanın tarihi boyunca edinilen en yüksek puanı ve 24 jüri üyesi
tarafından en yüksek oyu alarak layık görülmüştür. 22 yıldır verilen “Yılın Ticari Aracı” ödüllerine 2001 yılında
Ford Transit, 2003 yılında Ford Transit Connect ve 2007 yılında yine Ford Transit ile layık görülen Ford, 2013
yılında da Transit Custom ile bu ödülü 4’üncü kez kazanmıştır.
Transit Custom ayrıca bağımsız araç güvenlik kuruluşu Euro NCAP’ten en yüksek güvenlik notu olan 5 yıldıza
layık görülen sınıfındaki ilk araç olmuştur. Tourneo Custom da yolcu taşımacılığı segmentinde aynı ödülü
almıştır.
Ford Otosan mühendisleri tarafından geliştirilip Aralık ayında İnönü Fabrikasında üretilmeye başlanan Cargo
1846T ise, “2013 Yılın Kamyonu” yarışmasında 3’üncü olmuştur.
Yönetim Kurulu’nda Değişiklik
Yönetim Kurulu’muzun 4 Haziran 2012 tarihli toplantısında, Ford Motor Company’deki görevinden ayrılan Sn.
Michael Robert Flewitt, Yönetim Kurulu Üyeliği’nden istifa etmiştir. Ford Motor Company’nin önerisi üzerine,
Yönetim Kurulu Üyeliğine Sn. Jeffery Carter Wood atanmıştır. Bu atama 19 Ekim 2012 tarihli Olağanüstü Genel
Kurul Toplantısında onaylanmıştır.
1961 yılından beri şirketimizin Yönetim Kurulu’nda görev almış ve 1972’den bu yana Yönetim Kurulu Başkanı
olarak görev yapmış olan Sayın Rahmi M.Koç, Yönetim Kurulu’muzun 10 Aralık 2012 tarihli toplantısında
Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini bırakmış olup; Yönetim Kurulumuz, Sayın Ali Y. Koç’u Yönetim Kurulu
Başkanı olarak seçmiştir. Sayın Rahmi M.Koç, Ford Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Üyeliği
görevini sürdürecektir.
Şirket Yönetiminde Değişiklik
Şirketimizin Yönetim Kurulu toplantısında alınan karar doğrultusunda; Genel Müdür Yardımcısı - Kocaeli
Fabrika Müdürü Sayın Haydar Yenigün, 15 Şubat 2012 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, merhum Nuri
Kamil Otay’ın yerine Genel Müdür olarak atanmıştır.
Şirketimizde Kocaeli Fabrikası Müdür Yardımcısı olarak görev yapmakta olan Sayın Mehmet Candan Günel,
Yönetim Kurulumuzun 8 Mart 2012 tarihli kararıyla, Sayın Haydar Yenigün’ün Genel Müdür olarak atanmasıyla
boşalan Genel Müdür Yardımcısı - Kocaeli Fabrikası Müdürü görevine atanmıştır.
Şirketimizde Toplam Kalite Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapan Sayın Ahmet Şatıroğlu 2012 yılı Mayıs
ayında emekli olmuştur. Sayın Bülent Akdoğan 1 Mayıs 2012 tarihinden geçerli olmak üzere Toplam Kalite
Direktörü olarak atanmıştır.
İstihdam ve Personel
Ford Otosan’da istihdam ettiğimiz toplam personel sayısı 2.458 memur ve 7.069 işçi olmak üzere toplam
9.527 kişi olmuştur. Ford Otosan, otomotiv sektöründeki en yüksek istihdama sahip olmayı sürdürmüştür.
(31 Aralık 2011: 2.167 memur ve 7.414 işçi olmak üzere toplam 9.581 personel). Şirketimizdeki işçiler Türk Metal
Sendikası ile Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası’na (MESS) arasında imza edilen ve 31 Ağustos 2012 tarihinde
sona eren Grup Toplu İş Sözleşmesi kapsamındadır. 6356 sayılı yeni Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi
Kanunu’nun 7 Kasım 2012 tarihinde yürürlüğe girmesi ile yetki tespitlerinin MESS’e tebliğ edilmesini takiben
Şirketimizin üyesi olduğu metal iş kolundaki işveren sendikası MESS ile Türk Metal Sendikası arasında 1 Eylül
2012 - 31 Ağustos 2014 dönemini kapsayan yeni dönem Grup Toplu İş Sözleşmesi görüşmelerine 9 Ocak 2013
tarihinde başlanmıştır.
Mali sonuçlar
2012 yılı faaliyet sonuçlarını gösteren ve bağımsız denetim kuruluşu tarafından denetlenmiş mali tablolar ile
bunlara ilişkin açıklayıcı dipnotlar Faaliyet Raporu’nun ilgili bölümlerinde görüşlerinize sunulmaktadır.
2012 yılında satış gelirleri bir önceki yıla göre %6 düşüşle 9.768 milyon TL olmuştur. Yurt içi pazardaki
daralma, satış adetlerinin düşmesi ve fiyat rekabetinin yıl boyunca yoğun biçimde devam etmesi sonucunda
yurt içi satış gelirleri %17 daralarak 3.832 milyon TL olmuştur. Öte yandan ihracat adetlerindeki daralmaya
rağmen ihracat gelirleri %1,4 artışla 5.936 milyon TL’ye ulaşmıştır. Brüt kâr %11 düşüşle 1.075 milyon TL,
faaliyet kârımız ise %10 azalarak 655 milyon TL olmuştur. Faaliyet kâr marjı %6,7 olarak gerçekleşmiştir. Türk
Lirası’nın Euro’ya karşı değer kazanması ve hammadde fiyatlarındaki olumlu seyir maliyetler tarafında pozitif
bir etki yaratırken, fiyat rekabetinin yüksek olması nedeniyle yıl boyu yapılan kampanya maliyetleri, Eylül
ayının ikinci yarısında yürürlüğe giren binek araçlardaki Özel Tüketim Vergisi artışının fiyatlara yansıtılmaması,
üçüncü çeyrekte yeni araçların devreye alınmasına ilişkin maliyetler, yaşlanan ürün gamının fiyat ve liderlik
rekabetinden daha fazla etkilenmesi kâr marjlarını baskılamıştır.
Vergi Öncesi Kâr 642 milyon TL olarak gerçekleşirken, 2011 yılına göre %20 azalmıştır. Net dönem kârı ise
yatırım teşvik belgelerinin getireceği vergi avantajı üzerinden hesaplanan ertelenen vergi varlığı sebebiyle vergi
öncesi kârın üzerinde ve geçen yıla göre %2 artışla, 675 milyon TL olarak kaydedilmiştir.
Şirketimiz geçtiğimiz yıl içinde 305 milyon Euro tutarında yeni kredi kullanmış ve 129 milyon Euro kredi geri
ödemesi yapmıştır. Böylece toplam finansal borç 176 milyon Euro artmıştır. 31 Aralık 2012 tarihli bilançoda
302 milyon TL nakit mevcuduna karşılık, toplam 1.260 milyon TL tutarında finansal borç bulunmaktadır.
Şirketimiz finansal riskleri yakından takip etmekte ve bu tür risklere karşı son derece tedbirli politikalar
izlemektedir. Risklere ilişkin finansal değerlerin Yönetim Kurulu ve Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi
Komitesi tarafından belirlenen temel politika sınırları içinde kalmasına azami özen gösterilmektedir. Çeşitli
risklerle ilgili olarak tarafımızca uygulanan temel politikalar Faaliyet Raporumuzun Risk Yönetimi başlıklı
bölümünde açıklanmış, risklerin niteliği ve düzeylerine ilişkin veriler finansal tablo dipnotlarında özetlenmiştir.
Kâr Dağıtım Politikası ve Kâr Dağıtım Önerisi
2012 yılında maksimum kâr dağıtma politikamız sürdürülmüş ve devam eden yatırımlarımıza rağmen
hissedarlarımıza şirket tarihindeki en yüksek tutar olan 579 milyon TL temettü ödemesi yapılmıştır. Böylece
2004-2012 yılları arasında Ford Otosan’ın toplam temettü ödemesi 2,5 milyar ABD dolarını aşmıştır. Ford
Otosan, son 5 yılda ortalama %12 temettü verimiyle İMKB’de 1’inci şirket konumundadır.
Öngörülebilir ve istikrarlı kâr dağıtım politikasını bu sene de sürdürmek amacındayız. Bu doğrultuda
ortaklarımıza, 2012 yılı net dönem kârından yasal yükümlülükler düşüldükten sonra, beher 1 TL’lik hisseye
brüt 85,5000 kuruş (net=72,6750 kuruş) olmak üzere brüt %85,5000 (net %72,6750) oranında ve toplam
300.028.050 TL brüt kâr payı ödenmesini ve dağıtım işlemlerine 3 Nisan 2013 tarihinde başlanmasını
öneriyoruz. Kâr dağıtım önerimize ilişkin ayrıntılı veriler, rapor ekindeki tabloda ayrıca bilgilerinize
sunulmaktadır.
63
Bağımsız Denetim Kuruluşu Seçimi
Yönetim Kurulumuz, yapılan değerlendirmeler sonucunda, Denetimden Sorumlu Komite’nin de görüşünü
alarak, 2013 yılı hesap dönemini kapsamak üzere, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu
düzenlemeleri gereğince, bağımsız denetim kuruluşu olarak Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci
Mali Müşavirlik Anonim Şirketi’ni (A member firm of Ernst&Young Global Limited) seçmiştir. Bu seçimi Genel
Kurul’un onayına sunuyoruz.
2013 yılına bakış
2012 yılının Eylül ayında 1,6 litre motor hacminin altındaki binek otomobillerde devreye alınan ÖTV artışı,
düşük faiz ortamına rağmen Merkez Bankası’nın kredi büyümesini ve sıkılaştırıcı para politikasını yakından
takip etmeyi sürdüreceğini açıklaması, dünyada, Avrupa’da ve bölgemizde yaşanan ekonomik ve siyasi
olumsuzlukların tüketici güvenine etkisi ışığında 2013 yılı otomotiv sektörü toplam pazarının 780-820 bin
adet aralığında gerçekleşmesini öngörmekteyiz. Ford Otosan olarak 2012 yılına benzer adetlerde satış
gerçekleştirerek 12’nci yılda da liderliğimizi sürdürmeyi hedeflemekteyiz.
Avrupa’da alınan tüm tedbirlere rağmen ekonomide 2013 yılı için de kayda değer bir canlanma
beklenmemekte, aksine daralmanın devam etmesi ve pazarın 13,4 milyon mertebesinde gerçekleşmesi
öngörülmektedir. Bu olumsuzluğa rağmen yeni ürünlerimiz, ihracat pazarlarımızın çeşitliliği ve genişlemesi
sayesinde 2012 yılına benzer adetlerde ihracat gerçekleştirmeyi hedeflemekteyiz.
Devam eden yatırımlarımız kapsamında 2013 yılında 430 milyon ABD doları yatırım harcaması
gerçekleştirmeyi öngörmekteyiz.
Şirketimizin, gerek yeni devreye almalar gerekse süren projelerin giderleri nedeni ile yüksek harcama
döneminde olduğu bu yılda, maliyet azaltıcı ve verimlilik artırıcı önlemlerin artarak sürdürülmesi en önemli
önceliğimiz olmaya devam edecektir. Projelerimizin planlandığı şekilde tamamlanmasıyla ürünlerimizin
öngörülen zamanlarda pazara sunulması, ürün gamımıza ekleyeceğimiz yeni araçlarla büyüyerek önümüzdeki
10 yılda da liderliğimizi sürdürmek, kârlılığımızı ve pazar payımızı artırmak en büyük hedefimizdir.
Sayın yatırımcılarımız, iş ortaklarımız ve çalışanlarımız,
1961 yılından bu yana Ford Otosan Yönetim Kurulu Üyesi, 1972 yılından itibaren ise Yönetim Kurulu Başkanı
olarak görev yapan Sayın Rahmi M. Koç, 10 Aralık 2012 tarihli Yönetim Kurulu toplantısında Başkanlık görevini
bırakmıştır. Yönetim Kurulumuz Sayın Ali Y. Koç’u Yönetim Kurulu Başkanı olarak seçmiştir. Sayın Rahmi
M. Koç, şirketimizin kuruluşundan bu yana bir kaç nesil çalışanlarımızın, bayilerimizin ve imalatçılarımızın
hayatlarına, ve Türk ekonomisine çok önemli katkılar yapmıştır ve yapmaya devam etmektedir. Vizyonel bakış
açısı, engin bilgi ve iş tecrübesi, üstün liderlik vasıfları sayesinde Ford Otosan’ın operasyonel ve finansal olarak
ulaştığı büyüklükte, ve Türk otomotiv sektöründeki liderlik konumunda en büyük paya sahip olan Rahmi M.
Koç’a en derin şükranlarımızı sunarız. Kendisi geçmişte olduğu gibi, gelecekte de bizlere rehberlik etmeye
devam edecektir. Şirketimiz ve Yönetim Kurulumuz Sayın Ali Y. Koç’un önderliğinde yükselişini ve başarılarını
sürdürecek, Ford Otosan bu yeni dönemde de ülkemize istihdam, ihracat ve daha pekçok alanda katma değer
yaratmaya devam edecektir.
Ford Otosan’ın Türkiye’nin en büyük ve en başarılı sanayi kuruluşlarından birisi haline gelmesinde önemli
katkıları bulunan kurucularımıza, iş ortaklarımıza, eski ve yeni tüm çalışanlarımıza, Türk Metal Sendikası’na,
tedarikçilerimize, bayilerimize, bütün müşterilerimize ve siz kıymetli hissedarlarımıza en derin şükranlarımızı
sunarız.
Saygılarımızla,
FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş. YÖNETİM KURULU
65
2012 Yılı Kâr Dağıtım Önerisi
Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu
Şirketimiz tarafından Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri:XI, No:29 sayılı Tebliği hükümleri çerçevesinde Uluslararası Finansal Raporlama
Standartlarına uyumlu olarak hazırlanan ve Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi (A member
firm of Ernst & Young Global Limited) tarafından denetlenen 01.01.2012 - 31.12.2012 hesap dönemine ait finansal tablolarımıza göre
675.022.759 TL “Net Dönem Karı” elde edilmiştir. Şirketimizin kar dağıtım politikası uyarınca hazırlanan kar dağıtım önerimiz aşağıda yer
almakta olup, genel kurulda alınacak karara göre açıklanan temettüün ödenmesine 03.04.2013 tarihinde başlanacaktır.
Şirketimiz, 31.12.2012 tarihinde sona eren faaliyet döneminde Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan
“Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliğ” (Seri:IV, No.56 sayılı Tebliğ)
kapsamında zorunlu olan ilkelere tam olarak uymaktadır, zorunlu olmayan ilkelerin de büyük çoğunluğuna
uyum sağlanmıştır. Zorunlu olmayan Kurumsal Yönetim İlkelerine de tam uyum amaçlanmakla birlikte;
ilkelerin bir kısmında uygulamada yaşanan zorluklar, bazı ilkelere uyum konusunda gerek ülkemizde gerekse
uluslararası platformda devam eden tartışmalar, bazı ilkelerin ise piyasanın ve şirketin mevcut yapısı ile tam
örtüşmemesi gibi nedenlerle tam uyum henüz sağlanamamıştır. Henüz uygulamaya konulmamış olan ilkeler
üzerinde çalışılmakta olup; şirketimizin etkin yönetimine katkı sağlayacak şekilde idari, hukuki ve teknik alt yapı
çalışmalarının tamamlanması sonrasında uygulamaya geçilmesi planlanmaktadır.
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. 2012 Yılı Kâr Dağıtım Tablosu (TL)
1. Ödenmiş/Çıkarılmış Sermaye
2. Toplam Yasal Yedek Akçe (Yasal Kayıtlara Göre)
Esas Sözleşme Uyarınca Kâr Dağıtımda İmtiyaz Var İse Söz Konusu İmtiyaza İlişkin Bilgi -
350.910.000
426.439.720
SPK’ya Göre
3. Dönem Kârı
4. Ödenecek Vergiler (-)
5. Net Dönem Kârı (=)
6. Geçmiş Yıllar Zararları (-)
7. Birinci Tertip Yasal Yedek (-)
8. NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRI (=)
9. Yıl içinde yapılan bağışlar (+)
10. Birinci Temettünün Hesaplanacağı Bağışlar
Eklenmiş Net Dağıtılabilir Dönem Kârı
11. Ortaklara Birinci Temettü
- Nakit
- Bedelsiz
- Toplam
12. İmtiyazlı Hisse Senedi Sahiplerine Dağıtılan Temettü
13. Yönetim Kurulu Üyeleri’ne, çalışanlara vb.’e temettü
14. İntifa Senedi Sahiplerine Dağıtılan Temettü
15. Ortaklara İkinci Temettü
16. İkinci Tertip Yasal Yedek Akçe
17. Statü Yedekleri
18. Özel Yedekler
19. OLAĞANÜSTÜ YEDEK
20. Dağıtılması Öngörülen Diğer Kaynaklar
- Geçmiş Yıl Kârı
- Olağanüstü Yedekler
- Kanun ve Esas Sözleşme Uyarınca Dağıtılabilir Diğer Yedekler
641.582.558
33.440.201
675.022.759
0
675.022.759
13.214.246
Yasal Kayıtlara
(YK) Göre
502.155.243
(89.919.272)
412.235.971
0
412.235.971
688.237.005
137.647.401
137.647.401
137.647.401
0
0
0
162.380.649
28.248.255
0
0
346.746.454
0
0
83.959.666
2012 yılı içinde Kurumsal Yönetim alanındaki çalışmaların başında SPK’nın kurumsal yönetim ilkeleri ile ilgili
yeni düzenlemelerini içeren Seri: IV, No:56 sayılı Tebliği’ne ve yeni Türk Ticaret Kanunu’na uyum çalışmaları
gelmektedir. 2012 yılında yapılan olağan genel kurulumuzda Şirketimizin esas sözleşmesinde tebliğde
öngörülen tüm değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca bağımsız üye adaylarının belirlenmesi ve kamuya duyurulmasına
ilişkin süreç gerçekleştirilmiş, düzenlemelere uygun şekilde seçim tamamlanmıştır. Kurulan yönetim kurulu
komiteleri etkin olarak faaliyetlerine başlamışlardır. Yönetim kurulu ve üst düzey yönetici ücret politikası
belirlenerek genel kurulda ortakların bilgisine sunulmuştur. Hazırlanan genel kurul bilgilendirme dokümanı
ile ilkelerde açıklanması zorunlu olan imtiyazlı paylar, oy hakları, organizasyonel değişiklikler gibi genel kurul
bilgileri, Yönetim Kurulu üye adayları özgeçmişleri, yönetim kurulu ve üst düzey yönetici ücret politikası, ilişkili
taraf işlemleri ile ilgili olarak hazırlanması gereken raporlar ve açıklanması gereken bilgiler genel kuruldan 3
hafta önce yatırımcılarımızın bilgisine sunulmuştur. Tüm ilişkili taraf işlemlerimiz yönetim kurulunun bilgisine
sunularak, bağımsız yönetim kurulu üyelerimizin onayı ile sözkonusu işlemlerin devamına karar verilmiştir.
Ayrıca Şirketimiz internet sitesi ve faaliyet raporu gözden geçirilerek, ilkelere tam uyum açısından gerekli
revizyonlar gerçekleştirilmiştir.
Önümüzdeki dönemde de İlkelere uyum için mevzuattaki gelişmeler ve uygulamalar dikkate alınarak gerekli
çalışmalar yapılacaktır.
DAĞITILAN KÂR PAYI ORANI HAKKINDA BİLGİ (imtiyazlı-imtiyazsız hisse bazında)
PAY BAŞINA TEMETTÜ BİLGİLERİ
BRÜT
NET
GRUBU
TOPLAM
TEMETTÜ
TUTARI (TL)
A
A
B
C
TOPLAM
A
A
B
C
TOPLAM
2.388.161
59.511.182
115.011.241
123.117.466
300.028.050
2.388.161
50.584.504
115.011.241
104.649.847
272.633.753
1 TL NOMİNAL
DEĞERLİ HİSSEYE
İSABET EDEN TEMETTÜ
TUTARI (TL)
ORAN (%)
0,855000
85,5000
0,855000
85,5000
0,855000
85,5000
0,855000
85,5000
0,855000
0,726750
0,855000
0,726750
85,5000
72,6750
85,5000
72,6750
DAĞITILAN KÂR PAYININ BAĞIŞLAR EKLENMİŞ NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRINA ORANI
ORTAKLARA DAĞITILAN
KÂR PAYI TUTARI (TL)
300.028.050
ORTAKLARA DAĞITILAN KÂR PAYININ BAĞIŞLAR EKLENMİŞ
NET DAĞITILABİLİR DÖNEM KÂRINA ORANI (%)
43,59
1) Karda imtiyazlı pay grubu yoktur.
2) A Grubu hisseler içinde Koç Holding A.Ş.’ye isabet eden 2.388.161 TL temettü için %0 stopaj oranı, Koç Holding Emekli ve Yardım
Sandığı Vakfı ve Vehbi Koç Vakfı’na ait 5.718.065 TL temettü için %15 stopaj oranı, diğer 53.793.117 TL tutarındaki temettüye tekabül
eden hisseler için ise tamamının gerçek kişilerde olduğu varsayılarak %15 stopaj oranı kullanılmıştır.
3) B Grubu hisselerin tamamı tam mükellef tüzel kişi ortaklarımız Koç Holding A.Ş ve Temel Ticaret A.Ş.’ye ait olduğundan, bu grup için
net temettü hesaplanırken %0 stopaj oranı kullanılmıştır.
4) C Grubu hisselerin tamamı dar mükellef kurum ortağımız Ford Motor Company’e ait olduğundan, bu grup hisseler için net temettü
hesaplanırken % 15 stopaj oranı kullanılmıştır.
BÖLÜM I - PAY SAHİPLERİ
2. Pay Sahipleri ile İlişkiler Birimi
Şirkette 2004 yılında Yatırımcı İlişkileri Birimi oluşturulmuştur. Bu birim, Genel Müdür Yardımcısı - Mali İşler
(CFO) Oğuz Toprakoğlu’na ([email protected]/0262 3156900) bağlı olarak faaliyet göstermekte olup
Yatırımcı İlişkileri Müdürü Aslı Selçuk ([email protected]/0216 5647499) tarafından yönetilmektedir.
Yatırımcı İlişkileri Birimi; şirket faaliyetleriyle ilgili pay sahipleri ile menfaat sahiplerine ve kamuya zamanında,
doğru, anlaşılabilir ve eşit şekilde bilgilendirmenin yapılmasını düzenleyen Şirket Bilgilendirme Politikası
doğrultusunda yapılacak açıklamalardan sorumludur. Bu amaçla, söz konusu kişilerle bire bir toplantılar
düzenlemekte, yatırımcı konferansları ve road-show’lara katılmakta, telefon veya elektronik posta ile
yöneltilen tüm soruları en kısa sürede yanıtlamaktadır. Birim 2012 yılı içinde 10 yatırımcı konferansına katılmış
ve toplamda 230 adet yatırımcı ve analist ile bire bir görüşme gerçekleştirmiştir.
Pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyebilecek nitelikteki bilgi ve açıklamalar güncel olarak şirketin internet
sitesinde pay sahiplerinin kullanımına sunulur.
3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı
Pay sahipleri arasında bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımında ayrım yapılmamakta olup, ticari sır
niteliğindekiler dışındaki tüm bilgiler pay sahipleri ile paylaşılmaktadır. Yatırımcı İlişkileri Birimi’ne intikal
eden sorular, gizli ve ticari sır niteliğindeki bilgiler hariç olmak üzere, ilgili olduğu konunun en yetkili kişisi ile
görüşülerek gerek telefon gerekse yazılı olarak cevaplandırılmaktadır. Pay sahipleri haklarının kullanımına
yönelik her türlü bilgi ve duyuruya Şirketin internet sitesindeki (www.fordotosan.com.tr) “Yatırımcı İlişkileri”
başlıklı bölümde yer verilerek elektronik araçların etkin bir şekilde kullanılması sağlanmıştır.
Ana Sözleşme’de özel denetçi atanması talebi bireysel bir hak olarak ayrıca düzenlenmemiş, Türk Ticaret
Kanunu hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür. Faaliyet dönemi içinde özel denetçi tayini talebi
olmamıştır. Ayrıca Şirket faaliyetleri, Genel Kurul’da seçilen Bağımsız Denetçi tarafından periyodik olarak
denetlenmektedir.
4. Genel Kurul Toplantıları
2012 takvim yılında birisi olağan (20 Mart) ve diğeri olağanüstü (19 Ekim) olmak üzere iki Genel Kurul
toplantısı gerçekleştirilmiştir. Her iki toplantı da ortalama %86 katılımla, kamuya açık olarak yapılmıştır.
Toplantılar menfaat sahipleri ve medya tarafından da izlenebilmektedir. Genel kurul toplantılarımızda en az iki
yönetim kurulu üyesi ve üst düzey yöneticiler hazır bulunmaktadırlar.
Genel Kurul toplantısına davetler, Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu mevzuatına uygun olarak
Kamuyu Aydınlatma Platformu aracılığıyla yapılan özel durum açıklaması ile Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi ve
ulusal gazetelere verilen ilanlar yoluyla yapılmıştır.
Genel Kurul toplantısından 21 gün önceden itibaren, Toplantı Gündemi, Vekaletname Örnekleri, Yönetim
Kurulu Raporu, Denetçi Raporu, Bağımsız Denetçi Raporu, Mali Tablolar, Kar Dağıtım Önerisi pay sahiplerinin
incelemelerine hazır olarak Şirket Mali İşler Bölümü’nde bulundurulmakta ve internet sitesine konulmaktadır.
Ayrıca, söz konusu belgeleri ve diğer bilgileri içeren Yıllık Faaliyet Raporu kitabı isteyenlere verilmektedir.
Pay sahiplerinin gündeme ilişkin herhangi bir talepleri olmamıştır.
Genel Kurul toplantılarında bazı pay sahipleri soru sorma haklarını kullanmışlar ve sorulara tatmin edici
cevaplar verilmiştir.
Her yıl yapılan Olağan Genel Kurul toplantısında, Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine Şirket konusuna
giren işleri bizzat veya başkaları adına yapmak ve bu nevi işleri yapan şirketlerde ortak olabilmek ve diğer
işlemleri yapabilmeleri için Türk Ticaret Kanunu’nun 395 ve 396. maddeleri gereğince izin verilmektedir. Bu
izin çerçevesinde Yönetim Kurulu üyeleri, herhangi bir sınırlama olmaksızın, şirket dışında başka görevler
alabilmektedirler.
Dönem içinde yapılan bağış ve yardımlar hakkında genel kurulda ayrı bir gündem maddesi ile bilgi
verilmektedir, bağış politikasında herhangi bir değişiklik olmamıştır.
Genel Kurul Tutanakları, toplantıdan hemen sonra şirketin internet sitesinde yayımlanmakta ve Mali İşler
Bölümü’nde pay sahiplerinin incelemesine açık tutulmaktadır.
5. Oy Hakları ve Azlık Hakları
Genel olarak oy hakkında imtiyaz yoktur. Bununla birlikte, Ana Sözleşme hükümleri uyarınca aşağıdaki
ağırlaştırılmış nisaplar uygulanmaktadır:
Genel Kurul kararlarının geçerli olabilmesi için, B ve C grubu hissedarların her birinin yarıdan fazlasını temsil
eden pay sahiplerinin olumlu oy kullanmış olmaları şartı aranmaktadır.
67
Yönetim Kurulu üyelerinin yarısının B Grubu, diğer yarısının ise C Grubu hisse sahiplerince
gösterilecek adaylar arasından seçilmesi esası getirilmiştir. Yine aynı şekilde denetçilerden
birisinin B grubu, diğerinin C grubu hisse sahiplerince gösterilecek adaylar arasından seçileceği hükme
bağlanmıştır.
Ayrıca, Ana Sözleşme değişiklikleri, imtiyazlı pay sahiplerinin haklarını ihlal edecek nitelikte ise Türk Ticaret
Kanunu’nun 454. maddesi uyarınca, B ve C Grupları imtiyazlı hissedarlar Genel Kurullarınca onaylanması
gerekmektedir.
Karşılıklı iştirak içinde olan pay sahibi şirket bulunmamaktadır. Ana Sözleşme’nin yukarıda açıklanan
hükümleri nedeniyle, azınlık paylarının Yönetim Kurulu’nda temsil edilmesi ve birikimli oy kullanma yönteminin
kullanılması söz konusu değildir.
6. Kar Payı Hakkı
Hisse senetlerinde herhangi bir kar payı imtiyazı yoktur.
Son yıllarda Genel Kurul’a sunulan faaliyet raporlarında “ortaklarımıza yüksek getiri sağlama” hedefinin
şirketin temel stratejilerinden birisi olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, internet sitesinde kamuya açıklanan bu
raporlarda da vurgulandığı üzere Ford Otosan’ın kar dağıtım politikası “büyük yatırım ve ciddi ekonomik kriz
dönemleri dışında, ılımlı ekonomik durgunluk dönemleri dahil, öngörülebilir ve istikrarlı kar dağıtımı” şeklinde
belirlenmiştir.
Bu politikaya uygun olarak, 2 Nisan 2012 tarihinde 350.910.000 TL ve 31 Ekim 2012 tarihinde 228.091.500 TL
olmak üzere 2012 takvim yılında toplam 579.001.500 TL temettü dağıtılmıştır.
7. Payların Devri
Borsada işlem gören A Grubu hisse senetleri serbetçe devredilebilir. Başarılı bir şekilde yönetilen Şirketimizin
iş ortaklığı niteliğinin devamlılığını sağlamak üzere, Koç Grubu ve Ford Motor Company’e ait olan B ve C grubu
hisse senetlerinin devrine ilişkin bazı kısıtlamalar Şirket Ana Sözleşmesinin 7. maddesinde düzenlenmiştir.
BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK
8. Bilgilendirme Politikası
Ford Otosan, hissedarları ve yatırımcıları şirketin faaliyetleri konusunda bilgilendirmek amacıyla, önemli
bilgilerin tam, doğru, açık, şeffaf, eksiksiz olarak zamanında açıklanması politikasını benimsemiştir. Bu
çerçevede oluşturulan Bilgilendirme Politikası internet sitesine konulmak suretiyle kamuya açıklanmıştır.
Bilgilendirme Politikasının oluşturulması, denetlenmesi ve geliştirilmesi Yönetim Kurulu’nun yetki ve
sorumluluğu altında olup, geleceğe yönelik bilgilerin kamuya açıklanmasına ilişkin esaslar bilgilendirme
politikasında yer alır. Daha önce kamuya açıklanan geleceğe yönelik bilgilerde yer alan tahminlerin ve
dayanakların gerçekleşmemesi veya gerçekleşmeyeceğinin anlaşılması halinde, güncellenen bilgilere yer
verilmektedir.
9. Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin resmi internet sitesine www.fordotosan.com.tr adresinden ulaşılmaktadır.
İnternet sitesi Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dilde düzenlenmiştir.
Bilgilendirme Politikasında detaylı olarak açıklandığı üzere, sitenin “Kurumsal Bilgiler”, “Yatırımcı İlişkileri” ve
“Kurumsal Yönetim” başlıklı bölümlerinde ticaret sicil bilgileri, son durum itibariyla detaylı ortaklık ve yönetim
yapısı, şirket Ana Sözleşmesi, yıllık faaliyet raporları, periyodik mali tablo ve raporlar, Genel Kurul toplantı
gündemleri ve tutanakları, bağımsız denetçi raporları, yatırımcı sunumu, kurumsal yönetim ilkeleri uyum
raporu, çalışma ilkeleri, şirket tarafından yapılan duyuru ve özel durum açıklamaları, iletişim bilgileri ve benzer
nitelikte çok sayıda belge ve bilgi yer almaktadır.
10. Faaliyet Raporu
Faaliyet raporu, Kurumsal Yönetim İlkelerinde sayılan bilgilere yer verilerek, kamuoyunun şirketin faaliyetleri
hakkında tam ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak ayrıntıda ve mevzuatta belirtilen hususlara uygun olarak
hazırlanır.
69
13. İnsan Kaynakları Politikası
Koç Topluluğu’nun diğer şirketlerinde olduğu gibi, Ford Otosan’da da, “En değerli sermayemiz insan
kaynağımızdır” felsefesi İnsan Kaynakları Politikası’nın özünü oluşturmaktadır. Bu konudaki şirket vizyonu,
“Türkiye’de çalışmak için tercih edilen ilk 5 şirket arasında yer almak ve mutlu, sadık çalışanları ile bir Ford
Otosan kültürü yaratmak” şeklinde tanımlanmaktadır.
BÖLÜM III - MENFAAT SAHİPLERİ
11. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi
Menfaat sahipleri kendilerini ilgilendiren hususlarda, haklarının korunması ile ilgili şirket politikaları ve
prosedürleri hakkında düzenli olarak bilgilendirilmektedir.
Çalışanlar, bir yandan her vesileyle yönetim tarafından elektronik posta ve basılı belge olarak yayımlanan
duyurularla bilgilendirilirken, diğer yandan da bu amaçla şirket genelinde ve bölümlerde açık kapı toplantıları
düzenlenmektedir. İşyerlerimizde ayrı ayrı yapılan genel toplantılara işçi sendikası temsilcileri de katılmakta ve
görüşlerini bildirmektedirler.
Menfaat sahiplerinin mevzuata aykırı uygulamalar ve etik açıdan uygun olmayan işlemlerini Denetimden
Sorumlu Komite’ye iletilmek üzere İç Denetim Birimi’ne sunması mümkündür.
Pay sahipleri, yatırımcılar, yetkili satıcılar, tedarikçiler ve diğer menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesine ilişkin
açıklamalar raporun ilgili bölümlerinde yapılmıştır.
12. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı
Menfaat sahiplerinin yönetime katılması konusunda yürütülen faaliyetlerden bazıları özetle şöyledir:
Çalışma koşulları, ortamı ve çalışanlara sağlanan haklar konusunda yapılacak uygulama değişiklikleri için işçi
sendikasının görüşü ve mutabakatı alınmakta, kararlar birlikte oluşturulmaktadır.
Bayilerin yönetime katılması, yıllar önce kurulmuş olan “Bayi Konseyi” kanalıyla sağlanmaktadır. Bayiler
tarafından seçilen temsilcilerden oluşan bu kurul belirli aralıklarla toplanmakta ve yönetim temsilcileriyle
birlikte şirketin satış ve pazarlama faaliyetlerine ilişkin konularda öneriler geliştirmektedir. Ayrıca, her yıl bütün
araç bayilerimizin katıldığı bir Bayi Toplantısı düzenlenmektedir.
Şirkete mal sağlayan yerli tedarikçilerle birlikte Tedarikçi Toplantıları yapılmaktadır. Tedarikçilerimizin hemen
hemen tamamının katıldığı bu toplantılarda, yan sanayi firmalarının ortaya koyduğu görüşlerden hareketle,
tedarik zincirinin her iki taraf için de daha etkin ve verimli hale getirilmesine yönelik tedbirler tartışılmaktadır.
Pazarladığımız ürün ve hizmetler için tam bir müşteri memnuniyetinin sağlanması şirketimizin temel
stratejilerinden birisidir. Bu amaçla, ürün kalitesi, satış ve satış sonrası hizmetlere ilişkin olarak, şirketimizce ve
bağımsız kuruluşlarca çok sayıda araştırma ve sayısal ölçümleme yapılmaktadır. Ayrıca, bayi memnuniyetini
sayısal olarak ölçmeyi amaçlayan yeni bir program da uygulanmaktadır. Bu araştırmalarda elde edilen
sonuçlar ve müşteri talepleri dikkate alınarak, ürün ve hizmet kalitesini ve dolayısıyla müşteri memnuniyetini
artırmaya yönelik faaliyet planları uygulamaya konulmaktadır.
Şirkette, toplam kalite konularında çalışan çeşitli birimlerin yanı sıra, Müşteri İlişkileri Bölümü de, müşterilerden
gelen taleplerin yanıtlanması ve şikayetlerin giderilmesi için faaliyet göstermektedir.
İnsan Kaynakları Yönetimi stratejilerimiz; yüksek performans kültürü yaratmak, çağımızın teknolojisiyle
donatılmış, sosyal ve teknik becerilerini dengeli kullanabilen liderler yetiştirmek, öğrenen bir organizasyon
oluşturmak, değişimin rotasını çizen İK süreci oluşturmak, geliştirmek ve yaşatmaktır.
Şirket çalışanlarının görev tanımları ve dağılımı ile performans ve ödüllendirme kriterleri çalışanlara duyurulma
esasına uyulmaktadır. Her yıl gerçekleştirilen “Çalışan Bağlılığı Değerlendirme Anketi” ile çalışanların
memnuniyeti, bağlılığı ölçülmekte ve geliştirilmesi gereken alanlar tespit edilerek iyileştirici önlemler
alınmaktadır.
Şirketimiz üyesi olduğu Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) kanalıyla mavi yaka personel ile 2010
yılı Kasım ayında, 1 Eylül 2010 itibarıyla geçerli olan ve 2 yılı kapsayan toplu sözleşme imzalamıştır. Toplu İş
Sözleşmesi uyarınca belirlenen sendika işyeri temsilcileri dışında, çalışanlar ile ilişkileri yürütmek üzere şirket
içinden bir temsilci atanmamıştır. Sendika ile ilişkiler İnsan Kaynakları ve Kurumsal İletişim Direktörlüğü
tarafından yürütülmektedir.
14. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk
Şirket ve çalışanlar ile ilgili temel etik prensiplerin belirlenmesi amacıyla “Ford Otosan Çalışma İlkeleri”
çalışması etkinliğin arttırılması için revize edilmiştir. On sekiz maddeden oluşan bu metin kabul edildiği
dönemden itibaren Şirkette çalışan bütün personele dağıtılmış ve kabul ettiklerine dair beyan alınmıştır. O
tarihten sonra işe giren personel de aynı uygulamaya tabi tutulmaktadır. Ayrıca, yılda bir kez bütün çalışanlara
bu konuda hatırlatmada bulunulmakta ve kabul beyanları yenilenmektedir. Son yapılan revizyon çalışması
ile, kabul beyanının ardından, ilkelerin anlaşılırlığını kontrol etmek için de ayrıca çalışanlara on-line test
uygulaması gerçekleştirilmektedir.
Şirketin internet sitesinde de yer alan Ford Otosan Çalışma İlkeleri için güncelleme çalışmaları her sene
yenilenmekte ve takip edilmektedir.
Ford Otosan, içinde bulunduğu çevreyi, toplumu ve insanların yaşam standartlarını geliştirmeyi ilke edinmiştir.
Şirketin çevre politikasının esasları faaliyet raporunda ve internet sitemizde açıklanmıştır. Kocaeli ve İnönü
fabrikaları için Çevresel Etki Değerlendirme Raporu mevcuttur. Ford Otosan’ın bütün işletmeleri ISO 14000
belgesine sahiptir. Çevreci uygulamalar ve çevreye uyum ile sürdürülebilirlik esas alınmaktadır.
Şirketimizin dahil olduğu sosyal sorumluluk projeleri ve bu konuda yapılan çalışmalar Faaliyet Raporunun ilgili
bölümünde ayrıca açıklanmaktadır.
BÖLÜM IV - YÖNETİM KURULU
15. Yönetim Kurulunun Yapısı ve Oluşumu
Yönetim Kurulu’nun listesi ve detay bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir. Kurulun on iki üyesinden ikisi (Genel
Müdür Haydar Yenigün ve Genel Müdür Başyardımcısı Grant E.Belanger) icracı üye olarak görev yapmaktadır
ve Kurul üyelerinin özgeçmişleri Faaliyet Raporu’nda mevcuttur.
YKÜ Adı Soyadı
Y. Ali Koç
Stephen T. Odell
M. Rahmi Koç
İcracı Olup Bağımsızlık
Olmadığı
Durumu
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
Atanma Görev
Tarihi Süresi
19.10.2012
5 Ay
19.10.2012
5 Ay
19.10.2012
5 Ay
Bülent Bulgurlu
O. Turgay Durak
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
19.10.2012
19.10.2012
5 Ay
5 Ay
Mehmet Barmanbek
John Fleming
Hayır
Hayır
Evet
Hayır
19.10.2012
19.10.2012
5 Ay
5 Ay
Lyle A. Watters
Jeffery C. Wood
Hayır
Hayır
Hayır
Hayır
19.10.2012
19.10.2012
5 Ay
5 Ay
Günter Verheugen
Haydar Yenigün
Grant E. Belanger
Hayır
Evet
Evet
Evet
Hayır
Hayır
19.10.2012
19.10.2012
19.10.2012
5 Ay
5 Ay
5 Ay
YK Komitelerindeki
Görevleri
Kurumsal Yönetim Komitesi
Ücret Belirleme Komitesi
Riskin Erken
Saptanması Komitesi
Ücret Belirleme Komitesi
Riskin E. S. Kom. Baş. / Ücret B.
Kom. Baş. / Denetim Kom. Baş.
Kurumsal Yönetim Komitesi /
Riskin Erken S. Kom.
Kurumsal Yönetim Kom. Başkanı
/ Denetim Komitesi
-
Şirket Dışındaki
Görevleri
Koç Holding
Ford Motor Company
Koç Holding
Koç Holding
Koç Holding
Ford Motor Company
Ford Motor Company
Ford Motor Company
-
Yönetim kurulu başkanı ve genel müdür görevleri ayrı kişiler tarafından yerine getirilmektedir. 1961 yılından
beri Şirketimizin yönetim kurulunda görev almış ve 1972’den bu yana yönetim kurulu başkanı olarak görev
yapmış olan Rahmi M.Koç, Yönetim Kurulu’muzun 10 Aralık 2012 tarihli toplantısında yönetim kurulu
başkanlığı görevini bırakmış olup; Yönetim Kurulu’muz, Ali Y.Koç’u yönetim kurulu başkanı olarak seçmiştir.
Yönetim kurulu üyelerinin şirket işleri için gereken zamanı ayırmalarına özen gösterilmekte olup, şirket dışında
başka görev veya görevler almasına ilişkin bir sınırlandırma bulunmamaktadır. Özellikle bağımsız üyelerin iş
deneyimleri ve sektörel tecrübelerinin yönetim kuruluna önemli katkısı dolayısıyla böyle bir sınırlandırmaya
ihtiyaç duyulmamaktadır. Genel kurul öncesinde üyenin özgeçmişi ile birlikte, şirket dışında yürüttüğü görevler
de pay sahiplerinin bilgisine sunulur. Yönetim Kurulu’nda kadın üye bulunmamaktadır.
Şirketimizde Aday Gösterme Komitesi’nin görevleri 10/7/2012 tarihine kadar Denetimden Sorumlu Komite
tarafından üstlenilmiş olup, 10/7/2012 tarihinden sonra ise bu görevleri Kurumsal Yönetim Komitesi yerine
getirmektedir.
Denetimden Sorumlu Komite’ye 2012 yılı için sunulan bağımsız üye adayı sayısı iki olup, bu kişilerin adaylık
beyanları ve özgeçmişleri Denetimden Sorumlu Komite’nin 6/2/2012 tarihli, Yönetim Kurulu’nun 10/2/2012
tarihli toplantılarında değerlendirilerek tamamının bağımsız üye adayı olarak belirlenmelerine karar verilmiştir.
Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin tamamı bağımsızlık beyanlarını Denetimden Sorumlu Komite’ye sunmuş
olup, 2012 yılı faaliyet dönemi itibariyle bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durum ortaya çıkmamıştır.
16. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
Yönetim Kurulu’nun faaliyet esasları Ana Sözleşme’nin 8,9,10 ve 11. maddelerinde sayılmıştır. Özetle, Yönetim
Kurulu, Türk Ticaret Kanunu ve Ana Sözleşme hükümleri uyarınca mutlaka Genel Kurul kararı alınmasını
gerektiren işlemler dışında kalan tüm kararları almaya yetkilidir.
Yönetim Kurulu yılda en az üç veya dört kez bütün üyelerin katılımıyla düzenli toplantı yapmaktadır. Bu
toplantılarda Şirketin bütün faaliyetleri gözden geçirilmekte ve önemli konularda karar alınmaktadır. Söz
konusu düzenli toplantılara ilave olarak, gerekli görülen hallerde özel konulara ilişkin karar almak üzere,
Yönetim Kurulu salt çoğunluğu sağlayacak üye sayısı ile toplanmakta veya Türk Ticaret Kanunu’nun 390/4
maddesi uyarınca fiilen toplantı yapmadan karar alabilmektedir. Ana Sözleşme gereği; kararlarda toplantıda
bulunan B Grubunu temsil eden üyelerin çoğunluğu ile toplantıda bulunan C Grubunu temsil eden üyelerin
çoğunluğunun olumlu oyu şarttır.
2012 takvim yılında toplam 33 Yönetim Kurulu kararı alınmıştır, toplantı yapılmaksızın alınan karar sayısı beştir.
Düzenli toplantıların gündemi Yönetim Kurulu sekreteryası tarafından daha önce alınan kararlar ve karar
alınmasını gerektiren konular göz önünde tutularak ve üyelere danışılarak hazırlanmaktadır. Diğer toplantıların
gündemini ise, yasal zorunluluklar nedeniyle karar alınmasını gerektiren hususlar belirlemektedir.
Yönetim Kurulu’nun sekreterya görevi Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı (CFO) tarafından
yürütülmektedir.
Son yıllarda yapılan toplantılarda hiçbir üye alınan kararlara muhalif kalmadığından, tutanaklarda bu yönde
bir bilgi yer almamış ve denetçilere de iletilmemiştir.
71
2012 yılı içinde tüm ilişkili taraf işlemleri ve işlem esasları yönetim kuruluna sunulmuştur. Sözkonusu işlemlerin
koşullarında bir değişiklik olması halinde veya yönetim kurulu kararı tarihinden sonra gerçekleşecek ilişkili taraf
işlemlerinden tek seferde tutarı 2 milyon ABD Dolarını aşanlar ile, yaygın ve süreklilik arz eden işlemlerde bir
hesap dönemi içinde tutarı 2 milyon ABD Dolarına ulaşacak olanların, yönetim kurulu onayına getirilmesine ve
bu limitlerin altında kalan tüm ilişkili taraf işlemlerinin Şirket imza sirkülerindeki yetkilendirmeler çerçevesinde,
Şirket yönetimi tarafından alınacak kararlar ile uygulanmasına bağımsız yönetim kurulu üyelerimizin
tamamının onayı ile karar verilmiştir. 2012 yılı içinde bağımsız üyeler onaylamadığı için genel kurul onayına
sunulması gereken herhangi bir ilişkili taraf işlemi veya önemli nitelikte işlem gerçekleşmemiştir.
17. Yönetim Kurulunda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı
Denetimden Sorumlu Komite, Mehmet Barmanbek ve Günter Verheugen’den oluşmaktadır ve Yönetim
Kurulu’nun düzenli toplantılarından önce toplanmaktadır. Üçer aylık dönemler itibariyle hazırlanan finansal
raporları inceleyerek, yönetim kuruluna görüşünü bildirmektedir. Komitenin çalışma esasları yazılı olarak
belirlenmiştir. Şirketin mali durumu, bağımsız denetim ve iç kontrol mekanizmalarına ilişkin ayrıntılı verilerin
gözden geçirilmesi, izlenmesi ve bu konularla ilgili görüş ve karar taslaklarının Yönetim Kurulu’na sunulması
Denetimden Sorumlu Komite’nin görevleri arasındadır.
Yönetim Kurulu’muzun 10 Temmuz 2012 tarih ve 2012/18 sayılı kararı ile, Sermaye Piyasası Kurulu’nun
Seri:IV, No:56 Kurumsal Yönetim İlkelerinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Tebliği (kısaca “Tebliğ”)
ve Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan hükümler çerçevesinde, yeni komiteler kurulmuş ve çalışma esasları
belirlenmiştir.
Şirketimizin kurumsal yönetim uygulamalarının geliştirilmesi amacıyla Yönetim Kurulu’na tavsiyede bulunmak
üzere bir Kurumsal Yönetim Komitesi kurulmasına ve Tebliğ’de açıklanan Aday Gösterme Komitesi görevinin
de Kurumsal Yönetim Komitesi tarafından yerine getirilmesine, Kurumsal Yönetim Komitesi’nin üç üyeden
oluşmasına, Komite Başkanlığı’na Sn. Günter Verheugen ve Komite Üyeliklerine Sn. Yıldırım Ali Koç ve Sn. Lyle
Alexander Watters’ın seçilmesine karar verilmiştir.
Şirketimizin karşılaşabileceği risklerin erken saptanması ve etkin bir risk yönetim sisteminin oluşturulması
amacıyla Yönetim Kurulu’na tavsiyede bulunmak üzere bir Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi
kurulmasına ve üç üyeden oluşmasına, Komite Başkanlığı’na Sn. Mehmet Barmanbek ve Komite Üyeliklerine
Sn. Bülent Bulgurlu ve Sn. Lyle Alexander Watters’ın seçilmesine karar verilmiştir.
Yönetim Kurulu üyeleri ve üst düzey yöneticilere ödenecek ücretlerin belirlenmesi amacıyla Yönetim Kurulu’na
tavsiye ve önerilerde bulunmak üzere bir Ücret Komitesi kurulmasına ve üç üyeden oluşmasına, Komite
Başkanlığı’na Sn. Mehmet Barmanbek ve Komite Üyeliklerine Sn. Osman Turgay Durak ve ve Sn. Stephen
Terrence Odell’in seçilmesine karar verilmiştir.
Kurulan komitelerin görev alanları, çalışma esasları ve hangi üyelerden oluştuğu hususları Şirketimiz internet
sitesinde duyuru yapılarak kamuya açıklanmıştır.
İcracı Yönetim Kurulu Üyeleri yukarıda belirtilen komitelerde görev almamıştır.
18. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması
Ford Otosan’ın risk yönetiminde temel hedefleri, her alandaki potansiyel riskleri önceden öngörebilmek,
yönetmek, izlemek, risk ve kriz yönetimi açısından gerekli aksiyon planlarını önceden oluşturmaktır. Şirket’in
Yönetim Kurulu, Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi, Denetimden Sorumlu Komitesi ve Üst
Yönetimi riskler konusunda düzenli bir şekilde bilgilendirilmektedir. Oluşturulan Risk Yönetim ve İç Kontrol
sistemleriyle ilgili ayrıntılı açıklamalar Faaliyet Raporu’nun “Risk Yönetimi” kısmında yer almaktadır.
19. Şirketin Stratejik Hedefleri
Yönetim Kurulu Faaliyet Esasları kısmında belirtildiği usulde oluşturulan ve onaylanan Stratejik Hedeflerin
ulaşma derecesi, faaliyetler ve geçmiş performansın gözden geçiriliş şekli Faaliyet Raporu’nun ilgili bölümleri
ve internet sitesi aracılığıyla kamuya açıklanmaktadır.
20. Mali Haklar
Yönetim kurulu üyelerine ve üst düzey yöneticilere sağlanan her türlü hak, menfaat ve ücret ile bunların
belirlenmesinde kullanılan kriterler ve ücretlendirme esaslarını içeren Şirketimizin “Yönetim Kurulu Üyeleri
ve Üst Düzey Yöneticiler için Ücret Politikası” 20 Mart 2012 tarihli olağan genel kurulumuzdan üç hafta önce
yayınlanan “Bilgilendirme Dokümanı” aracılığı ile internet sitemizde ortaklarımızın incelemesine sunulmuş
ve genel kurulu takiben uygulamaya alınmıştır. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için Ücret
Politikası çerçevesinde yapılan ödemeler toplamı her yıl Kurumsal Yönetim Komitesi ve yönetim kurulu
tarafından değerlendirilmektedir. Finansal tablo dipnotlarımızda Yönetim Kurulu Üyeleri ve üst düzey
yöneticilere yapılan ödemeler genel uygulamalara paralel olarak toplu olarak kamuya açıklanmaktadır.
Yönetim Kurulu üyelerimize veya yöneticilerimize Şirket tarafından borç verilmesi, kredi kullandırılması,
lehlerine teminat verilmesi gibi çıkar çatışmasına yol açacak işlemler söz konusu değildir.
73
Risk Yönetimi ve Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları
a. Risk Yönetimi
Ford Otosan’ın risk yönetiminde temel hedefleri, her alandaki potansiyel riskleri önceden öngörebilmek,
yönetmek, izlemek, risk ve kriz yönetimi açısından gerekli aksiyon planlarını önceden oluşturmaktır. Şirket’in
Yönetim Kurulu, Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesi, Denetimden Sorumlu Komitesi ve Üst
Yönetimi riskler konusunda düzenli bir şekilde bilgilendirilmektedir.
Operasyonel Riskler:
Risk Yönetimi kapsamında 1 Eylül 2012’de Ford Otosan’da Finansman Departmanı bünyesinde Risk Yönetimi
Müdür Yardımcılığı kurulmuştur. Bu departman Ekim 2012 tarihinde Şirketimizde bölümler arası çalışan
Risk Yönetimi Ekibi (ERM ekibi) oluşumuna liderlik etmiştir. Bu ekip ayda iki kez yapılan toplantılarla Ford
Otosan’ın finansal, operasyonel, stratejik ve yasal risklerini belirlemekte, riskleri ölçülebilir hale getirmekte, bu
riskleri önceliklendirmekte ve risklerin yönetilmesi için gerekli aksiyon planlarını oluşturmaktadır. Risk ölçümü
için “Etki ve Olasılık Tablosu”; etki analizi için ise “Etki Şiddeti Sınıflandırma Tablosu” kullanılmaktadır. Risk
Yönetimi Müdür Yardımcılığı, yapılan çalışmaların Ford Otosan üst yönetimine ve “Riskin Erken Saptanması
ve Yönetimi Komite”sine raporlanmasından sorumludur.
Operasyonel süreçleri ilgilendiren bir diğer temel risk yönetim aracı da “İş Sürekliliği ve Felaket Kurtarma
Planı”dır. Bu plan çerçevesinde tüm kritik iş süreçlerinin iş kesintisine neden olabilecek olaylar sonrasında ne
şekilde tekrar işleyiş kazanacağı tanımlanmıştır. Planlar yıllık olarak gözden geçirilmekte ve tatbikatlarla test
edilmektedir. Ayrıca Şirket’in fiziki durumunu etkileyebilecek patlama, doğal afet gibi durumlarda uygulanması
gereken adımları tarifleyen acil durum eylem planları da belirlenmiş olup düzenli eğitim ve testlerle işlerliği
garanti altında tutulmaktadır.
Şirket risk yönetimini dört ana başlıkta takip etmektedir.
Finansal Riskler:
Kredi Riski: Yurt içi araç ve yedek parça satışı nedeniyle oluşan bayi alacaklarında uygulanan Doğrudan
Borçlanma Sistemi, alacakları risksiz olarak teminat altına almada etkili bir yöntemdir. Yurt dışı satışların
önemli kısmı Ford Motor Company ve iştiraklerine yapılmaktadır ve bu kapsamdaki alacaklar için uygulanan
vade 14 gündür. Ford Motor Company harici yapılan yurt dışı satışların tahsilatı ise akreditif, teminat mektubu
ya da peşin ödeme yöntemleri ile garanti altına alınmaktadır.
Likidite Riski: 2013 yılı başında yapılan değişiklikle, Ford Otosan yönetimi likidite riskini yönetmek için elinde
toplam 21 günlük nakit çıkışını karşılayacak miktarda nakit, kredi taahhüdü ve faktoring kapasitesi tutmaktadır.
Bu kapsamda Şirket’in bankalarla yapılmış olan, ihtiyacı olduğu anda kullanabileceği 80 Milyon Avro tutarında
kredi taahhüt anlaşması ve 140 Milyon TL tutarında faktoring anlaşması bulunmaktadır. 31/12/2012 itibarıyla
net kredi borcu 958 Milyon TL’dir.
Faiz Riski: Faiz oranına duyarlı varlık ve yükümlülüklerin yeniden fiyatlandırmaya kalan sürelerinin
dengelenmesi suretiyle oluşan doğal tedbirlerle yönetilmesi esas olup, faiz doğuran varlıklar kısa vadeli yatırım
araçlarında değerlendirilmektedir.
Politika gereği uzun vadeli kredilerde sabit/değişken faiz oranının %50 / %50 olması hedeflenmektedir.
Kur Riski: Bilançoda doğal hedge sonrası (yatırım kredilerinin yabancı para yükümlülüklerinden ayrıştırılması)
döviz pozisyonunun özsermayeye oranının %10 bandında kalma politikası benimsenmiştir. Bu şekilde
bakıldığında 31/12/2012 itibariyla net döviz pozisyonu 300 Milyon TL artıdır. 2012 yılında toplam ihracat tutarı
5.936 Milyon TL, ithalat tutarı ise 5.079 Milyon TL olmuştur.
Sermaye Riski: Sermayeyi yönetirken Ford Otosan’ın hedefleri, ortaklarına azami getiri, diğer hissedarlara en
üst seviyede fayda sağlamak, sermaye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek
ve bu kapsamda Şirket’in faaliyetlerinin devamını sağlayabilmektir. Şirket 2013 yılı başından itibaren sermaye
yapısını “toplam finansal borç/maddi öz varlık” oranını kullanarak izlemekte ve bu oranın 0,80’i geçmemesi
hedeflenmektedir.
Şirketin borçluluk ve sermayesi ile ilgili açıklamalar faaliyet raporunun ilgili bölümlerinde detaylı olarak
verilmiştir.
Ford Otosan, operasyonel risk potansiyeline sahip kalite, verimlilik, çalışan, müşteri memnuniyeti, bilgi
güvenliği, fiyatlama gibi iş süreçlerini çok sayıda gösterge değer aracılığıyla izlemekte ve belirlenen hedeflere
göre yönetmektedir.
Stratejik Riskler:
Ford Otosan, iş portföyünün gelecekteki sürekliliğini sağlamak için proje geliştirme çalışmalarını düzenli olarak
gerçekleştirmekte ve Yönetim Kurulu’nun periyodik değerlendirmesine sunmaktadır. Şirket her sene yenilenen
uzun vadeli planlarla, iş modeline ilişkin risk ve fırsatları gözden geçirir.
Yasal Riskler:
Şirket Hukuk Müşavirliği mevzuatta meydana gelen değişiklikleri düzenli olarak izlemekte ve yasal
risklerin ortaya çıkmasını engellemek üzere gerekli bilgilendirme, eğitim ve uyum programı faaliyetlerini
yürütmektedir. Şirketin karşı karşıya olduğu önemli nitelikteki uyuşmazlıklar ve çalışma yapılmasını gerektiren
hukuki gelişmeler “Denetimden Sorumlu Komite” ile “Riskin Erken Saptanması ve Yönetimi Komitesine”
raporlanmakta, aksiyon planları belirlenmekte ve takip edilmektedir.
b. Risk Yönetim Komitesi Çalışmaları
Ford Otosan A.Ş.’nin 10 Temmuz 2012 tarihli yönetim kurulu toplantısında 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe
giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 378’nci maddesine uyum ve yönetim kurulu bünyesindeki
komitelerin etkin çalışmasını sağlamak amacıyla, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye
düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin
yönetilmesi amacıyla çalışmalar yapmak üzere Risk Yönetimi Komitesi’nin kurulmasına ve Başkanlığına
bağımsız yönetim kurulu üyesi Mehmet Barmanbek’in, üyeliğine yönetim kurulu üyesi Bülent Bulgurlu ve Lyle
Alexander Watters’ın getirilmesine karar verilmiştir.
Komite, kuruluşundan sonra iki toplantı gerçekleştirmiş, Ford Otosan Risk Yönetim Sistemini değerlendirerek,
risk raporlaması esaslarını belirlemiştir. Belirlenen esaslara uygun şekilde raporlama çalışmaları ve komite
değerlendirmeleri periyodik olarak yönetim kurulunun bilgisine sunulmaktadır.
c. İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim
Ford Otosan her yıl tüm şirket operasyonlarını içeren bir dahili kontrol planı uygulamaktadır. Bu yapı ile yıllık
3000’inin üstünde kontrol noktası test edilmekte ve şirket operasyonlarının doğruluğuna ilişkin yönetim kurulu
ve ortaklara güvence oluşturulması hedeflenmektedir.
Şirket yönetim kurulunun bir alt komitesi olan denetim kurulu; tüm iç kontrol ve iç denetim faaliyetlerini
periyodik olarak izlemektedir. Denetimden Sorumlu Komite, Yönetim Kuruluna gereken tavsiyeleri iletmekte
ve finansal raporların uygunluğu konusunda görüş vermektedir.
Şirket içerisinde her yıl; ana ortaklar olan Koç Holding, Ford Motor Company ve şirket iç denetim
organizasyonu tarafından gerçekleştirilen incelemeler yapılmaktadır. Bunlara ilaveten maliye bakanlığı,
gümrük genel müdürlüğü gibi çeşitli kamu kurumlarından zaman zaman inceleme için bilgi talebi gelmektedir.
Bu çalışmalara ait rapor ve varsa sonuçlar bağımsız yönetim kurulu üyelerinden teşkil olmuş Denetimden
Sorumlu Komite’ye raporlanmaktadır.
75
Hukuki Açıklamalar
a. Sermaye:
Vergi mevzuatına göre 160.576.630 TL olağanüstü yedek akçelerden, 52.836.811 TL geçmiş yıl karlarından
ve 14.678.059 TL iştirak satış kazançlarından oluşan diğer kar yedeklerinden karşılanmak üzere 228.091.500
TL’nin ortaklara temettü olarak nakden dağıtılmasına ve Türk Ticaret Kanunu’nun 519. maddesi uyarınca
tamamı olağanüstü yedeklerden karşılanmak üzere 22.809.150 TL ikinci tertip yasal yedek akçe ayrılmasına;
SPK düzenlemelerine göre hazırlanan finansal tablolar uyarınca nakden dağıtılacak 228.091.500 TL’nin
213.413.441 TL’lik kısmının olağanüstü yedeklerden ve 14.678.059 TL’lik kısmının iştirak satış kazançlarından
oluşan diğer kar yedeklerinden karşılanmasına, 22.809.150 TL ikinci tertip yasal yedek akçenin ise olağanüstü
yedeklerden karşılanmasına karar verildi.
Ödenmiş / Çıkarılmış Sermaye: 350.910.000 TL
Kayıtlı Sermaye Tavanı: 500.000.000 TL
b. Ortaklık Yapısı
Ortağın Ticaret
Unvanı
Pay
Nama /
Nominal
Grubu Hamiline Değeri (TL)
Toplam Sermayedeki
(TL)
Payı (%)
Ford Motor Company
C
Nama
0,01 143.997.036,76
41,0353
Koç Holding A.Ş.
Diğer (Halka Açık)
Vehbi Koç Vakfı
Koç Holding Emekli
Yardım Sandığı Vakfı
Temel Ticaret A.Ş.
Toplam
B
A
A
Nama
Nama
Nama
0,01
0,01
0,01
134.953.357,14
62.915.926,49
3.428.592,30
38,4581
17,9294
0,9770
A
A
Nama
Nama
0,01
0,01
3.259.202,32
2.355.885
350.910.000
0,9288
0,6714
100
Borsada
İmtiyaz işlem görüp
Türü görmediği
Yönetim
imtiyazlı
Görmüyor
Yönetim
imtiyazlı
Görmüyor
Görüyor
Görmüyor
-
Görmüyor
Görmüyor
Hisse Senedi
Kote Edildiği /
İşlem Görmeye
Başladığı Tarih
İlgili Piyasanın /
Borsanın
Bulunduğu Ülke
13.01.1986
Türkiye
İlgili Piyasanın /
Borsanın
İsmi
İMKB Hisse
Senetleri Piyasası
Temettü dağıtımının kaydileştirme düzenlemeleri çerçevesinde, Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. tarafından
belirlenen esaslara göre 31 Ekim 2012 tarihinden itibaren yapılmasına karar verildi ve gerçekleştirildi.
Türk Ticaret Kanunu’nun 363. maddesine göre yıl içinde Yönetim Kurulu üyeliklerinde yapılan değişiklikler
onaylandı.
e. Yıl içindeki organizasyonel değişiklikler
Merhum Nuri Kamil Otay’ın vefatı ile boşalan Yönetim Kurulu üyeliğine, Koç Holding A.Ş.’nin önerisi üzerine,
Yönetim Kurulu’nun kalan süresi içinde B Grubu Hisseleri temsilen görev yapmak üzere, Sn. Haydar Yenigün
atanmıştır.
c. Hisse Bilgileri
Kote Edilen /
İşlem Gören
Sermaye Piyasası
Aracının Türü
Vergi mevzuatı uyarınca yapılan hesaplamalara göre, dağıtılacak topplam 228.091.500 TL temettünün 1 TL
nominal değerli hisse için brüt 65,0000 Kr, net 57,2693 Kr olarak ödenmesine karar verildi.
Piyasanın /
Borsanın
İlgili Pazarı
Ulusal Pazar
İMKB TÜM / İMKB 50 / İMKB Kocaeli / İMKB METAL EŞYA, MAKİNA / İMKB SINAİ / İMKB TEMETTÜ / İMKB
TEMETTÜ 25 / İMKB ULUSAL / İMKB 100 / İMKB 100-30 endekslerine dahildir.
d. Yıl içinde yapılan Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı Bilgileri
Şirketimizin Ortaklar Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 19 Ekim 2012 günü saat 10:00’da Akpınar Mah. Hasan
Basri Cad. No:2 Sancaktepe/İstanbul adresindeki Şirket merkezinde yapılmış ve özet olarak aşağıdaki kararlar
alınmıştır:
Genel Müdür Yardımcısı - Kocaeli Fabrika Müdürü Sayın Haydar Yenigün, 15 Şubat 2012 tarihinden itibaren
geçerli olmak üzere, merhum Nuri Kamil Otay’ın yerine Genel Müdür olarak atanmıştır.
Şirketimizde Kocaeli Fabrikası Müdür Yardımcısı olarak görev yapmakta olan Sayın Mehmet Candan Günel,
Yönetim Kurulu’nun 8 Mart 2012 tarihli kararıyla, Sayın Haydar Yenigün’ün Genel Müdür olarak atanmasıyla
boşalan Genel Müdür Yardımcısı - Kocaeli Fabrikası Müdürü görevine atanmıştır.
Yönetim Kurulu’muzun 4 Haziran 2012 tarihli toplantısında, Ford Motor Company’deki görevinden ayrılan Sn.
Michael Robert Flewitt, Yönetim Kurulu Üyeliği’nden istifa etmiştir. Ford Motor Company’nin önerisi üzerine
Yönetim Kurulu Üyeliğine Sn. Jeffery Carter Wood atanmıştır. Bu atama 19 Ekim 2012 tarihli Olağanüstü Genel
Kurul Toplantısında onaylanmıştır.
1961 yılından beri şirketimizin Yönetim Kurulu’nda görev almış ve 1972’den bu yana Yönetim Kurulu Başkanı
olarak görev yapmış olan Sayın Rahmi M.Koç, Yönetim Kurulu’muzun 10 Aralık 2012 tarihli toplantısında
Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini bırakmış olup; Yönetim Kurulumuz, Sayın Ali Y.Koç’u Yönetim Kurulu
Başkanı olarak seçmiştir. Sayın Rahmi M.Koç, Ford Otomotiv Sanayi Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Üyeliği
görevini sürdürecektir.
2012 Yılı Bağlı Şirket Raporu
Denetçi Raporu
1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 199’uncu maddesi uyarınca, Ford
Otomotiv Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu, faaliyet yılının ilk üç ayı içinde, geçmiş faaliyet yılında şirketin hâkim
ortağı ve hakim ortağına bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında bir rapor düzenlemek ve bu raporun sonuç kısmına
faaliyet raporunda yer vermekle yükümlüdür. Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin ilişkili taraflarla yapmış olduğu
işlemler hakkında gerekli açıklamalar 26 nolu finansal rapor dipnotunda yer almaktadır.
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.
Genel Kurulu’na
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan 27 Şubat 2013 tarihli Rapor’da “Ford
Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin hakim ortakları ve hakim ortaklarının bağlı ortaklıkları ile 2012 yılı içinde yapmış
olduğu tüm işlemlerde, işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı anda tarafımızca
bilinen hal ve şartlara göre, her bir işlemde uygun bir karşı edim sağlandığı ve şirketi zarara uğratabilecek
alınan veya alınmasından kaçınılan herhangi bir önlem bulunmadığı ve bu çerçevede denkleştirmeyi
gerektirecek herhangi bir işlem veya önlemin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. ” denilmektedir.
1. Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuat gereğince;
Yönetim Kurulu ve Üst Düzey Yöneticiler İçin Ücret
Politikası
c. Şirket yönetimi ile ilgili alınan kararların usulüne uygun şekilde tutulan karar defterine geçirildiği,
görülmüştür.
Bu politika dokümanı, SPK düzenlemeleri kapsamında idari sorumluluğu bulunanlar kapsamındaki yönetim
kurulu üyelerimiz ve üst düzey yöneticilerimizin ücretlendirme sistem ve uygulamalarını tanımlamaktadır.
Yönetim kurulu üyeleri için ödenecek sabit ücretler, ortaklarımızın önerisi üzerine Genel Kurul kararı alınmak
suretiyle her yıl olağan genel kurul toplantısında belirlenir.
İcrada bulunan yönetim kurulu üyelerine, aşağıda detayları açıklanan üst düzey yöneticiler için belirlenen
politika kapsamında ödeme yapılır. Bağımsız yönetim kurulu üyelerinin ücretlendirmesinde hisse senedi
opsiyonları veya şirketin performansına dayalı ödeme planları kullanılmaz.
Yönetim kurulu üyelerine atanma ve ayrılma tarihleri itibariyle görevde bulundukları süre dikkate alınarak kıst
esasına göre ödeme yapılır. Yönetim kurulu üyelerinin şirkete sağladığı katkılar dolayısıyla katlandığı giderler
(ulaşım, telefon, sigorta vb. giderleri) şirket tarafından karşılanabilir.
Şirketin 2012 yılı hesap dönemi ile ilgili denetim çalışmalarımızın sonuçları aşağıda görüşlerinize sunulmuştur.
a. Tutulması zorunlu defter ve kayıtların kanunların icaplarına uygun bir şekilde tutulduğu,
b. Kayıtları tevsik edici belgelerin muntazam bir şekilde muhafaza edildiği, ve
2. Bu çerçevede, Şirketin hal ve durumu dikkate alındığında, görüşümüze göre Sermaye Piyasası Kurulu’nun
Seri: XI, No:29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine ve
bu tebliğe açıklama getiren duyurularına uygun olarak hazırlanan ekli 01.01.2012 - 31.12.2012 tarihi itibariyle
düzenlenmiş finansal tablolar, Şirketin anılan tarihteki finansal durumu ile anılan döneme ait faaliyet
sonuçlarını doğru bir biçimde yansıtmaktadır.
Netice olarak, Yönetim Kurulu tarafından hazırlanan raporda özetlenen şirket çalışmaları, Sermaye Piyasası
Mevzuatı’na uygun olarak düzenlenen finansal tablolar ile Yönetim Kurulu’nun dönem neticesi ile ilgili
önerilerinin tasvibini ve Yönetim Kurulu’nun aklanması hususunu Genel Kurul’un görüşlerine sunarız. İstanbul,
27/02/2013
Saygılarımızla,
Üst Düzey Yönetici ücretleri ise sabit ve performansa dayalı olmak üzere iki bileşenden oluşmaktadır.
Üst düzey yönetici sabit ücretleri, piyasadaki makroekonomik veriler, piyasada geçerli olan ücret politikaları,
şirketin büyüklüğü ve uzun vadeli hedefleri ve kişilerin pozisyonları da dikkate alınarak uluslararası standartlar
ve yasal yükümlülüklere uygun olarak belirlenir.
MEHMET APAK
Üst düzey yönetici primleri ise prim bazı, şirket performansı ve bireysel performansa göre hesaplanmaktadır.
Kriterler ile ilgili bilgiler aşağıda özetlenmiştir:
Prim Bazı: Prim Bazları her yıl başında güncellenmekte olup, yöneticilerin pozisyonlarının iş büyüklüğüne gore
değişkenlik göstermektedir. Prim bazları güncellenirken piyasadaki üst yönetim prim politikaları göz önünde
bulundurulur.
Şirket Performansı: Şirket performansı, her yıl başında şirkete verilen finansal ve operasyonel
(pazar payı, ihracat, yurtdışı faaliyetler, verimlilik vb.) hedeflerin dönem sonunda ölçülmesi ile elde
edilmektedir. Şirket hedefleri belirlenirken, başarının sürdürülebilir olması, önceki yıllara gore iyileştirmeler
içermesi önemle dikkate alınan prensiplerdir.
Bireysel Performans: Bireysel performansın belirlenmesinde, şirket hedefleri ile birlikte, çalışan, müşteri,
süreç, teknoloji ve uzun vadeli strateji ile ilgili hedefler dikkate alınmaktadır. Bireysel performansın
ölçülmesinde, şirket performansı ile paralel şekilde, uzun vadeli sürdürülebilir iyileştirme prensibi
gözetilmektedir.
Yukarıdaki esaslara göre belirlenen ve yıl içinde Üst Düzey Yönetici ve Yönetim Kurulu Üyelerine ödenen
toplam miktarlar, izleyen genel kurul toplantısında mevzuata uygun olarak ortakların bilgisine sunulur.
77
MUSTAFA BİLGÜTAY YAŞAR
FORD OTOMOTİV SANAYİ A.Ş.
31 Aralık 2012 Tarihi İtibarıyla
Finansal Tablolar ve Dipnotlar
79
81
Güney Bağımsız Denetim SMMM A.Ş.
Büyükdere Cad. Beytem Plaza No:22 K:9-10, 34381 - Şişli
İstanbul - Turkey
Tel: +90 212 315 30 00
Fax: +90 212 230 82 91
www.ey.com
Bağımsız denetim raporu
Yönetim Kurulu’na:
İçindekiler
Giriş
Bağımsız Denetim Raporu
Bilançolar
Gelir Tabloları
Kapsamlı Gelir Tabloları
Özkaynak Değişim Tabloları
Nakit Akım Tabloları
Finansal Tablolara İlişkin Açıklayıcı Dipnotlar
81
82
84
85
86
87
88
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. (“Şirket”)’nin 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle hazırlanan ve ekte yer alan bilançosunu, aynı tarihte
sona eren yıla ait gelir tablosunu, kapsamlı gelir tablosunu, özkaynak değişim tablosunu ve nakit akım tablosunu, önemli
muhasebe politikalarının özetini ve dipnotları denetlemiş bulunuyoruz.
Finansal tablolarla ilgili olarak şirket yönetiminin sorumluluğu
Şirket yönetimi finansal tabloların Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)’nca yayımlanan finansal raporlama standartlarına
göre hazırlanması ve dürüst bir şekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, finansal tabloların hata veya hile ve
usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanarak, gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasını
sağlamak amacıyla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmasını, uygulanmasını ve devam ettirilmesini, koşulların
gerektirdiği muhasebe tahminlerinin yapılmasını ve uygun muhasebe politikalarının seçilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim kuruluşunun sorumluluğu
Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız
denetimimiz, SPK tarafından yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu
standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp
yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir.
Bağımsız denetimimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla,
bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların hata
veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine
dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde,
Şirket’in iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş
vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, Şirket yönetimi tarafından
hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca Şirket
yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların
bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir.
Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun
bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz.
Görüş
Görüşümüze göre, ilişikteki finansal tablolar Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle finansal
durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akımlarını, Sermaye Piyasası Kurulu’nca
yayımlanan finansal raporlama standartları çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır.
Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi
A member firm of Ernst & Young Global Limited
Ferzan Ülgen, SMMM
Sorumlu Ortak, Başdenetçi
26 Şubat 2013
İstanbul, Türkiye
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait bilançolar
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait bilançolar
(Tutarlar, aksi belirtilmedikçe, Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.)
Cari dönem
bağımsız
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2012
Geçmiş dönem
bağımsız
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2011
2.438.262.072
3.089.000.716
4
301.518.353
808.849.078
26
7
8
9
16
752.478.555
478.607.642
4.552.464
726.816.032
174.289.026
877.374.203
521.587.032
4.346.575
724.972.219
151.871.609
2.208.855.227
1.332.458.953
537.623
5.961.405
1.739.343.486
55.475.988
83.167.885
324.368.840
474.645
3.458.740
1.108.089.000
28.777.170
191.659.398
4.647.117.299
4.421.459.669
Dipnotlar
Varlıklar
Dönen varlıklar
Nakit ve nakit benzerleri
Ticari alacaklar
- İlişkili taraflardan ticari alacaklar
- Diğer ticari alacaklar
Diğer alacaklar
Stoklar
Diğer dönen varlıklar
Toplam varlıklar
Dipnotlar
Cari dönem
bağımsız
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2012
Geçmiş dönem
bağımsız
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2011
Kaynaklar
Duran varlıklar
Ticari alacaklar
Finansal yatırımlar
Maddi duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar
Ertelenmiş vergi varlığı
Diğer duran varlıklar
83
7
5
10
11
24
16
Finansal tablolar yayımlanmak üzere Yönetim Kurulu’nun 26 Şubat 2013 tarihli toplantısında onaylanmış ve
Yönetim Kurulu adına Oğuz Toprakoğlu, Genel Müdür Yardımcısı - Mali İşler (CFO) ve Devrim Kılıçoğlu, Finans
ve Muhasebe Direktörü tarafından imzalanmıştır.
Kısa vadeli yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
- İlişkili taraflara ticari borçlar
- Diğer ticari borçlar
Diğer borçlar
- İlişkili taraflara diğer borçlar
- Diğer borçlar
Dönem kârı vergi yükümlülüğü
Borç karşılıkları
1.652.686.554
1.730.705.260
6
363.516.248
226.836.996
26
7
292.778.669
807.166.340
340.785.262
900.664.471
26
8
24
13
1.449.061
139.020.033
7.741.631
41.014.572
16.468.196
150.137.511
56.963.729
38.849.095
Uzun vadeli yükümlülükler
998.765.910
792.535.926
6
15
24
13
28
896.037.316
72.876.906
28.167.783
1.683.905
650.052.940
55.081.174
40.304.565
46.672.397
424.850
Özkaynaklar
17
1.995.664.835
1.898.218.483
Ana ortaklığa ait özkaynaklar
17
1.995.664.835
1.898.218.483
350.910.000
27.920.283
8.252
4.712.623
(1.298.245)
432.432.060
505.957.103
675.022.759
350.910.000
27.920.283
8.252
2.335.091
(345.806)
390.964.519
464.337.418
662.088.726
4.647.117.299
4.421.459.669
Finansal borçlar
Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar
Ertelenmiş vergi yükümlülüğü
Borç karşılıkları
Türev finansal araçlar
Ödenmiş sermaye
Sermaye düzeltmesi farkları
Hisse senedi ihraç primleri
Değer artış fonları
Nakit akış riskinden korunma fonu
Kârdan ayrılmış kısıtlanmış yedekler
Geçmiş yıllar kârları
Net dönem kârı
Toplam kaynaklar
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait gelir tablosu
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait kapsamlı gelir tablosu
Dipnotlar
Sürdürülen faaliyetler
Satış gelirleri
Satışların maliyeti
18
18
Brüt kâr
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri
Genel yönetim giderleri
Araştırma ve geliştirme giderleri
Diğer faaliyet gelirleri
Diğer faaliyet giderleri
19
19
19
21
21
Faaliyet kârı
Finansal gelirler
Finansal giderler
22
23
Cari dönem
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2012
Geçmiş dönem
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2011
9.767.937.257
(8.693.361.846)
10.445.022.950
(9.243.511.780)
1.074.575.411
1.201.511.170
(231.097.209)
(120.582.112)
(112.084.954)
47.403.306
(3.673.749)
(255.169.985)
(112.904.465)
(106.886.110)
49.151.689
(46.450.461)
654.540.693
729.251.838
211.652.109
(224.610.244)
286.253.021
(215.432.140)
Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kârı
641.582.558
800.072.719
Sürdürülen faaliyetler vergi geliri / (gideri)
- Cari vergi gideri
- Ertelenmiş vergi geliri
33.440.201
(89.919.272)
123.359.473
(137.983.993)
(168.782.079)
30.798.086
675.022.759
662.088.726
1,92
1,89
24
24
Net dönem kârı
Nominal değeri 1 Kr olan hisse başına kazanç
İlişikteki dipnotlar finansal tabloların ayrılmaz parçasını oluşturur.
25
85
Net dönem kârı
675.022.759
662.088.726
Diğer kapsamlı gelir
Finansal varlıklar değer artış fonundaki değişim
ertelenmiş vergi etkisi netlenmiş olarak
17
2.377.532
427.422
Nakit akım koruması ile ilgili birikmiş (zarar)
ertelenmiş vergi etkisi netlenmiş olarak
17
(952.439)
(345.806)
1.425.093
81.616
676.447.852
662.170.342
Diğer kapsamlı gelir (vergi sonrası)
Toplam kapsamlı gelir
4.712.623 (1.298.245) 432.432.060 1.180.979.862 1.995.664.835
87
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait nakit akım tablosu
Dipnotlar
Cari dönem
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2012
Geçmiş dönem
denetimden
geçmiş
31 Aralık 2011
641.582.558
800.072.719
Faaliyetlerden doğan nakit akımları:
Vergi öncesi net dönem kârı
İşletme faaliyetlerinden sağlanan net nakit tutarının net kâr ile mutabakatını sağlayan düzeltmeler:
Amortisman
İtfa ve tükenme payları
Kıdem tazminatı karşılığı
Garanti giderleri karşılığı
Faiz geliri
Faiz gideri
Kredi kur farkı (geliri) / gideri
Konusu kalmayan karşılıklar
Sabit kıymet net satış (kârı) / zararı
Temettü geliri
Türev enstrümanların gerçekleşmemiş tutarı
Şüpheli alacak karşılığındaki artış
8.252
10
11
15
13
22
23
123.072.513
18.005.120
23.521.920
55.828.833
(22.980.847)
12.607.844
(10.700.719)
(1.140.269)
(2.249.473)
(281.198)
68.506
1.200.000
125.254.072
20.625.057
15.483.426
70.896.977
(48.068.840)
18.799.809
106.350.031
(13.288.028)
482.962
(87.874)
(7.407)
88.919
Varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler öncesi net faaliyet geliri
838.534.788
1.096.601.823
Ticari alacaklardaki azalış / (artış)
Stoklardaki (artış)
Diğer dönen varlıklardaki (artış)
Ticari borçlardaki (azalış) / artış
Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki (azalış) / artış
Ödenen vergiler
Ödenen garanti giderleri
Ödenen kıdem tazminatları
166.675.038
(589.793)
(22.623.306)
(141.504.724)
(26.206.738)
(139.141.370)
(72.167.970)
(5.726.188)
(214.619.706)
(259.521.882)
(96.161.014)
557.072.813
53.839.636
(169.057.119)
(54.098.639)
(4.464.057)
597.249.737
909.591.855
(757.430.279)
(44.703.938)
5.352.753
(132.772.420)
22.937.222
281.198
(180.269.122)
(7.102.665)
4.843.347
(190.119.804)
46.567.423
87.874
(906.335.464)
(325.992.947)
(12.667.340)
(579.001.500)
696.796.581
(303.372.739)
(16.691.431)
(518.995.890)
515.501.212
(275.507.755)
Finansal faaliyetlerde kullanılan net nakit akımları
(198.244.998)
(295.693.864)
Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki net (azalış) / artış
(507.330.725)
287.905.044
21
21
7
13
15
Faaliyetlerden elde edilen net nakit akımları
350.910.000 27.920.283
31 Aralık 2012 itibariyle bakiyeler
676.447.852
675.022.759
-
-
41.467.541
(41.467.541)
- (579.001.500) (579.001.500)
(952.439)
-
-
-
-
(ertelenmiş vergi etkisi netlenmiş olarak)
Transferler
Dağıtılan temettüler (Dipnot 17)
-
2.377.532
675.022.759
1.425.093
675.022.759
(952.439)
2.377.532
Net dönem kârı
Diğer kapsamlı gelir / (gider)
-
-
1.898.218.483
1.126.426.144
1.126.426.144 1.898.218.483
390.964.519
390.964.519
(345.806)
(345.806)
2.335.091
350.910.000
27.920.283
8.252
2.335.091
1 Ocak 2012 itibariyle bakiyeler
31 Aralık 2011 itibariyle bakiyeler
350.910.000 27.920.283
8.252
(518.995.890)
662.170.342
-
-
662.088.726
-
50.145.039
(50.145.039)
- (518.995.890)
(345.806)
-
-
Transferler
Dağıtılan temettüler (Dipnot 17)
(ertelenmiş vergi etkisi netlenmiş olarak)
-
427.422
662.088.726
81.616
662.088.726
(345.806)
1.755.044.031
1.033.478.347
340.819.480
1.907.669
427.422
-
8.252
27.920.283
-
350.910.000
1 Ocak 2011 itibariyle bakiyeler
Net dönem kârı
Diğer kapsamlı gelir / (gider)
Kârdan
ayrılmış
kısıtlanmış
yedekler
Nakit akış
riskinden
korunma
fonu
Değer
artış
fonları
Hisse
senedi
ihraç
primleri
Sermaye
Ödenmiş düzeltmesi
sermaye
farkları
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait özkaynak değişim tablosu
Geçmiş
yıllar
kârları
Toplam
özkaynaklar
Yatırım faaliyetlerindeki nakit akımları:
Maddi duran varlık alımları
Maddi olmayan duran varlık alımları
Maddi duran varlık satışlarından elde edilen nakit
Diğer duran varlıklardaki artış
Alınan faiz
Alınan temettü
10
11
21
Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit akımları
Finansal faaliyetlerdeki nakit akımları:
Ödenen faiz
Ödenen temettü
Alınan krediler
Ödenen krediler
17
Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem başı bakiyesi
4
808.849.078
520.944.034
Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi
4
301.518.353
808.849.078
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren döneme ait finansal tablolara ilişkin açıklayıcı dipnotlar
1. Şirketin organizasyonu ve faaliyet konusu
2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı)
Türkiye’de kurulmuş olan ve faaliyet gösteren Ford Otomotiv Sanayi A.Ş.’nin (“Şirket”) faaliyet konusu özellikle
ticari sınıf araçlar olmak üzere motorlu araçların imalatı, montajı ve satışı, binek araçların ithalatı, satışı ve bu
araçların yedek parçalarının üretimi, ithalatı ve satışıdır. Şirket, 1959 yılında kurulmuş olup halihazırda Ford
Motor Company ve Koç Grubu şirketleri ortaklığı olarak faaliyetine devam etmektedir. Halka açık olan Şirket’in
hisselerinin %17,92’si İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem görmektedir.
Finansal tabloların hazırlanış tarihi itibariyle, Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UMS / UFRS’nin UMSK
tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediğinden, finansal tablolar tebliğ ve
bu tebliğe açıklama getiren duyurular çerçevesinde, UMS / UFRS’nin esas alındığı SPK Finansal Raporlama
Standartları’na uygun olarak hazırlanmıştır. Finansal tablolar ve bunlara ilişkin dipnotlar, SPK tarafından
17 Nisan 2008 ve 9 Ocak 2009 tarihli duyuruları ile uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve
zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur.
Şirket’in Kocaeli ve Eskişehir’de 2 ayrı fabrikası, İstanbul Kartal’da yedek parça dağıtım deposu ve Tübitak
Marmara Araştırma Merkezi, Gebze Yerleşkesi Teknoloji Serbest Bölgesi’nde (“TEKSEB”) bir işyeri şubesi
bulunmaktadır. Kocaeli fabrikasında hafif ticari araç “Transit Connect”, diğer ticari Transit marka araçlar
(minibüs, pick-up, van) ve 2012 yılında üretilmeye başlanan Transit Custom ile Eskişehir fabrikasında Ford
Cargo kamyon ve bu araçların motorları üretilmekte, 2007 yılında kurulan TEKSEB şubesinde ise hizmet
ihracatına da konu olan araştırma ve geliştirme faaliyetleri yürütülmektedir.
Şirket, 2012 yılında ortalama 2.379 memur ve 7.314 işçi olmak üzere toplam 9.693 personel; dönem sonu
itibariyle 2.458 memur ve 7.069 işçi olmak üzere toplam 9.527 personel istihdam etmektedir (31 Aralık 2011:
ortalama 2.016 memur ve 7.439 işçi olmak üzere toplam 9.455 personel; dönem sonu itibariyle 2.167 memur
ve 7.414 işçi olmak üzere toplam 9.581 personel).
89
Gerçeğe uygun değerden taşınan finansal varlıklar ve türev finansal araçlar hariç, finansal tablolar maliyet
esasına göre hazırlanmıştır.
Şirket’in 31 Aralık 2012 ve 31 Aralık 2011 tarihleri itibariyle ve 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren
faaliyet dönemlerine ait finansal tabloları, SPK’nın 9 Nisan 2008 tarihinde yayımlamış olduğu Seri XI, No:29
“Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) esas alınarak hazırlanmıştır.
Şirket’in işlevsel ve sunum para birimi TL olarak kabul edilmiştir.
İşletmenin sürekliliği
Şirket’in ticari sicile kayıtlı adresi Akpınar Mahallesi, Hasan Basri Cad. No: 2 Sancaktepe, İstanbul’dur.
Şirket finansal tablolarını işletmenin sürekliliği ilkesine göre hazırlamıştır.
2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar
Karşılaştırmalı bilgiler
2.1 Sunuma ilişkin temel esaslar
Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket’in finansal tabloları önceki
dönemle karşılaştırmalı hazırlanmaktadır. Şirket, 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle hazırlanmış bilançosunu 31
Aralık 2011 tarihi itibariyle hazırlanmış bilançosu ile, 1 Ocak - 31 Aralık 2012 dönemine ait gelir tablosu, kapsamlı
gelir tablosu, nakit akım tablosu ve özkaynaklar değişim tablosunu da 1 Ocak - 31 Aralık 2011 dönemine ait
gelir tablosu, kapsamlı gelir tablosu, nakit akım tablosu ve özkaynaklar değişim tablosu ile karşılaştırmalı
olarak düzenlemiştir.
Uygulanan muhasebe standartları
Sermaye Piyasası Kurumu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 sayılı “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin
Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) ile işletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması
ve ilgililere sunulmasına ilişkin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebliğ, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra
başlayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiş
olup, SPK’nın Seri: XI, No: 25 “Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ”i yürürlükten
kaldırılmıştır. SPK Muhasebe Standartları’nın 5. maddesine göre işletmelerin, Avrupa Birliği tarafından kabul
edilen haliyle UFRS uygulamaları gerekmektedir. Ancak yine SPK Muhasebe Standartları’nda yer alan geçici
madde 2’ye göre 5. maddenin uygulaması, Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu (“TMSK”) (Kasım 2011’de
TMSK kapatılmış ve görevleri Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu’na devredilmiştir)
tarafından Avrupa Birliği tarafından kabul edilen UFRS ile Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu
(“UMSK”) tarafından yayınlanan UFRS arasındaki farklar ilan edilinceye kadar ertelenmiştir. Bu sebeple
Şirket, 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yıla ilişkin finansal tablolarını UMSK tarafından kabul edilen UFRS
standartları ile uyumlu olan Türkiye Finansal Raporlama Standardları’na uygun olarak hazırlamıştır.
SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK tarafından
kabul edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartları”) uygun finansal
tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi
uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Dolayısıyla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden
başlamak kaydıyla, UMSK tarafından yayımlanmış 29 No’lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal
Raporlama” standardı (UMS 29) uygulanmamıştır.
2.2 Standartlarda değişiklikler ve yorumlar
a) Yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar
31 Aralık 2012 tarihi itibariyle sona eren yıla ait finansal tabloların hazırlanmasında esas alınan muhasebe
politikaları aşağıda özetlenen 1 Ocak 2012 tarihi itibariyle geçerli yeni ve değiştirilmiş standartlar ve UFRYK
yorumları dışında önceki yılda kullanılanlar ile tutarlı olarak uygulanmıştır. Bu standartların ve yorumların
Şirket’in mali durumu ve performansı üzerindeki etkileri ilgili paragraflarda açıklanmıştır.
1 Ocak 2012 tarihinden itibaren geçerli olan yeni standart, değişiklik ve yorumlar aşağıdaki gibidir:
KCI'(=[b_hL[h]_b[h_#;iWi7bçdWdLWhbçabWhçd=[h_AWpWdçcç:[Ŋ_ś_ab_a
UMS 12, i) aksi ispat edilene kadar hukuken geçerli öngörü olarak, UMS 40 kapsamında gerçeğe uygun
değer modeliyle ölçülen yatırım amaçlı gayrimenkuller üzerindeki ertelenmiş verginin gayrimenkulün taşınan
değerinin satış yoluyla geri kazanılacağı esasıyla hesaplanması ve ii) UMS 16’daki yeniden değerleme
modeliyle ölçülen amortismana tabi olmayan varlıklar üzerindeki ertelenmiş verginin her zaman satış
esasına göre hesaplanması gerektiğine ilişkin güncellenmiştir. Değişikliklerin geriye dönük olarak uygulanması
gerekmektedir. Değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmamıştır.
K<HI-<_dWdiWb7hWbWh07çabWcWbWh#=[b_śj_h_bc_ś8_bWde:çśç8çhWacW7çabWcWOacbbab[h_
(Değişiklik)
KCI)(<_dWdiWb7hWbWh0Ikdkc#<_dWdiWbLWhbçal[8ehbWhçdD[jb[śj_h_bc[i_:[Ŋ_ś_ab_a
Değişikliğin amacı, finansal tablo okuyucularının finansal varlıkların transfer işlemlerini (seküritizasyon gibi)
- finansal varlığı transfer eden taraf üzerinde kalabilecek muhtemel riskleri de içerecek şekilde - daha iyi
anlamalarını sağlamaktır. Ayrıca değişiklik, orantısız finansal varlık transferi işlemlerinin hesap döneminin
sonlarına doğru yapıldığı durumlar için ek açıklama zorunlulukları getirmektedir. Karşılaştırmalı açıklamalar
verilmesi zorunlu değildir. Değişiklik sadece açıklama esaslarını etkilemektedir ve Şirket’in finansal durumunu
veya performansı üzerinde etkisi olmamıştır.
91
Değişiklik “muhasebeleştirilen tutarları netleştirme konusunda mevcut yasal bir hakkının bulunması”
ifadesinin anlamına açıklık getirmekte ve UMS 32 netleştirme prensibinin eş zamanlı olarak gerçekleşmeyen
ve brüt ödeme yapılan hesaplaşma (takas büroları gibi) sistemlerindeki uygulama alanına açıklık
getirmektedir. Değişiklik 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak
uygulanacaktır. Söz konusu standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olması
beklenmemektedir.
K<HI-<_dWdiWb7hWbWh07çabWcWbWh#<_dWdiWbLWhbçal[8ehbWhçdD[jb[śj_h_bc[i_:[Ŋ_ś_ab_a
b)Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar
Finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe
girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler
aşağıdaki gibidir. Şirket aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra finansal
tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır.
Getirilen açıklamalar finansal tablo kullanıcılarına i) netleştirilen işlemlerin şirketin finansal durumuna
etkilerinin ve muhtemel etkilerinin değerlendirilmesi için ve ii) UFRS’ye göre ve diğer genel kabul görmüş
muhasebe ilkelerine göre hazırlanmış finansal tabloların karşılaştırılması ve analiz edilmesi için faydalı bilgiler
sunmaktadır. Değişiklik geriye dönük olarak 1 Ocak 2013 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri ve bu
hesap dönemlerindeki ara dönemler için geçerlidir. Değişiklik sadece açıklama esaslarını etkilemektedir ve
Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmayacaktır.
KCI'<_dWdiWbJWXbebWhçdIkdkck:[Ŋ_ś_ab_a#:_Ŋ[hAWfiWcbç=[b_hJWXbeikKdikhbWhçdçdIkdkck
K<HI/<_dWdiWb7hWbWh#IçdçóWdZçhcWl[7çabWcW
Değişiklikler 1 Temmuz 2012 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir fakat erken
uygulamaya izin verilmektedir. Yapılan değişiklikler diğer kapsamlı gelir tablosunda gösterilen kalemlerin
sadece gruplamasını değiştirmektedir. İleriki bir tarihte gelir tablosuna sınıflanabilecek (veya geri
döndürülebilecek) kalemler hiçbir zaman gelir tablosuna sınıflanamayacak kalemlerden ayrı gösterilecektir.
Değişiklikler geriye dönük olarak uygulanacaktır. Değişiklik sadece sunum esaslarını etkilemektedir ve Şirket’in
finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmayacaktır.
KCI'/wWbçśWdbWhWIWŊbWdWd<WoZWbWh:[Ŋ_ś_ab_a
Standart 1 Ocak 2013 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir ve erken uygulamaya
izin verilmiştir. Bazı istisnalar dışında uygulama geriye dönük olarak yapılacaktır. Standartta yapılan
değişiklik kapsamında birçok konuya açıklık getirilmiş veya uygulamada değişiklik yapılmıştır. Yapılan
birçok değişiklikten en önemlileri tazminat yükümlülüğü aralığı mekanizması uygulamasının kaldırılması
ve kısa ve uzun vadeli personel sosyal hakları ayrımının artık personelin hak etmesi prensibine göre değil
de yükümlülüğün tahmini ödeme tarihine göre belirlenmesidir. Düzeltilmiş standardın Şirket mali tabloları
üzerinde etkisi, 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yıla ait gelir tablosunda ertelenmiş vergi etkisi sonrasında
12.584.337 TL daha fazla gelir kaydedilmesi şeklinde olacaktır.
KCI(-8_h[oi[b<_dWdiWbJWXbebWh:[Ŋ_ś_ab_a
UFRS 10’nun ve UFRS 12’nin yayınlanmasının sonucu olarak, UMSK UMS 27’de de değişiklikler yapmıştır.
Yapılan değişiklikler sonucunda, artık UMS 27 sadece bağlı ortaklık, müştereken kontrol edilen işletmeler ve
iştiraklerin bireysel finansal tablolarda muhasebeleştirilmesi konularını içermektedir. Bu değişikliklerin geçiş
hükümleri UFRS 10 ile aynıdır. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde
etkisi olması beklenmemektedir.
KCI(.Ȝśj_hWab[hZ[a_l[ȜśEhjWabçabWhçdZWa_OWjçhçcbWh:[Ŋ_ś_ab_a
UFRS 11’in ve UFRS 12’nin yayınlanmasının sonucu olarak, UMSK UMS 28’de de değişiklikler yapmış ve
standardın ismini UMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar olarak değiştirmiştir. Yapılan
değişiklikler ile iştiraklerin yanı sıra, iş ortaklıklarında da özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirme getirilmiştir.
Bu değişikliklerin geçiş hükümleri UFRS 11 ile aynıdır. Değişiklik 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap
dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacaktır. Söz konusu standardın Şirket’in finansal durumu veya
performansı üzerinde etkisi olması beklenmemektedir.
Aralık 2011 de yapılan değişiklikle yeni standart, 1 Ocak 2015 tarihi ve sonrasında başlayan yıllık hesap
dönemleri için geçerli olacaktır. UFRS 9 Finansal Araçlar standardının ilk safhası finansal varlıkların ve
yükümlülüklerin ölçülmesi ve sınıflandırılmasına ilişkin yeni hükümler getirmektedir. UFRS 9’a yapılan
değişiklikler esas olarak finansal varlıkların sınıflama ve ölçümünü ve gerçeğe uygun değer farkı kâr veya
zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılan finansal yükümlülüklerin ölçümünü etkileyecektir ve bu tür
finansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer değişikliklerinin kredi riskine ilişkin olan kısmının diğer kapsamlı
gelir tablosunda sunumunu gerektirmektedir. Standardın erken uygulanmasına izin verilmektedir. Bu standart
henüz Avrupa Birliği tarafından onaylanmamıştır. Standardın, Şirket’in finansal durumu ve performansı
üzerinde bir etkisi olması beklenmemektedir.
K<HI'&Aedieb_Z[<_dWdiWbJWXbebWh
Standart 1 Ocak 2014 ve sonrasında sona eren yıllık hesap dönemleri için geçerlidir ve değişiklikler bazı
farklı düzenlemelerle geriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 11 Müşterek Düzenlemeler ve UFRS 12 Diğer
İşletmelerdeki Yatırımların Açıklamaları standartlarının da aynı anda uygulanması şartı ile erken uygulamaya
izin verilmiştir.
UMS 27 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar Standardının konsolidasyona ilişkin kısmının yerini almıştır.
Hangi şirketlerin konsolide edileceğini belirlemede kullanılacak yeni bir “kontrol” tanımı yapılmıştır. Mali tablo
hazırlayıcılarına karar vermeleri için daha fazla alan bırakan, ilke bazlı bir standarttır. Söz konusu standardın
Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olması beklenmemektedir.
K<HI''Cśj[h[a:p[db[c[b[h
düzenlemelerle geriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar ve UFRS 12 Diğer
İşletmelerdeki Yatırımların Açıklamaları standartlarının da aynı anda uygulanması şartı ile erken uygulamaya
izin verilmiştir.
Standart müşterek yönetilen iş ortaklıklarının ve müşterek faaliyetlerin nasıl muhasebeleştirileceğini
düzenlemektedir. Yeni standart kapsamında, artık iş ortaklıklarının oransal konsolidasyona tabi tutulmasına
izin verilmemektedir. Söz konusu standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olması
beklenmemektedir.
93
K<HI'(:_Ŋ[hȜśb[jc[b[hZ[a_OWjçhçcbWhçd7çabWcWbWhç
c) UFRS’deki iyileştirmeler
düzenlemelerle geriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar ve UFRS 11 Müşterek
Düzenlemeler standartlarının da aynı anda uygulanması şartı ile erken uygulamaya izin verilmiştir.
UMSK, mevcut standartlarda değişiklikler içeren 2009 - 2011 dönemi Yıllık UFRS İyileştirmelerini yayınlamıştır.
Yıllık iyileştirmeler kapsamında gerekli ama acil olmayan değişiklikler yapılmaktadır. Değişikliklerin geçerlilik
tarihi 1 Ocak 2013 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleridir. Gerekli açıklamalar verildiği sürece,
erken uygulamaya izin verilmektedir. Bu proje henüz Avrupa Birliği tarafından kabul edilmemiştir. Söz konusu
projenin Şirket’in finansal durumunu veya performansı üzerinde etkileri değerlendirilmektedir.
UFRS 12 daha önce UMS 27 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar Standardı’nda yer alan konsolide finansal
tablolara ilişkin tüm açıklamalar ile daha önce UMS 31 İş Ortaklıklarındaki Paylar ve UMS 28 İştiraklerdeki
Yatırımlar’da yer alan iştirakler, iş ortaklıkları, bağlı ortaklıklar ve yapısal işletmelere ilişkin verilmesi gereken
tüm dipnot açıklamalarını içermektedir. Bu standart henüz AB tarafından kabul edilmemiştir. Söz konusu
standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olması beklenmemektedir.
K<HI')=[h[Ŋ[Ko]kd:[Ŋ[h_dzbc
Yeni standart gerçeğe uygun değerin UFRS kapsamında nasıl ölçüleceğini açıklamakla beraber, gerçeğe uygun
değerin ne zaman kullanılabileceği ve / veya kullanılması gerektiği konusunda bir değişiklik getirmemektedir.
Tüm gerçeğe uygun değer ölçümleri için rehber niteliğindedir. Yeni standart ayrıca, gerçeğe uygun değer
ölçümleri ile ilgili ek açıklama yükümlülükleri getirmektedir. Bu standardın 1 Ocak 2013 ve sonrasında sona
eren yıllık hesap dönemlerinde uygulanması mecburidir ve uygulama ileriye doğru uygulanacaktır. Erken
uygulamaya izin verilmektedir. Yeni açıklamaların sadece UFRS 13’ün uygulamaya başlandığı dönemden
itibaren verilmesi gerekmektedir, önceki dönemlerle karşılaştırmalı açıklama gerekmemektedir. Söz konusu
standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olması beklenmemektedir.
K<HOA(&O[hijCWZ[dȜśb[jc[b[h_dZ[{h[j_c7śWcWiçdZWa_>W\h_oWj:[aWfW`CWb_o[jb[h_
1 Ocak 2013 tarihinde ya da sonrasında başlayan finansal dönemler için yürürlüğe girecek olup erken
uygulamaya izin verilmektedir. Şirketlerin karşılaştırmalı olarak sunulan dönemin başından itibaren üretim
aşamasında oluşan hafriyat maliyetlerine bu yorumun gerekliliklerini uygulamaları gerekecektir. Yorum, üretim
aşamasındaki hafriyatların ne zaman ve hangi koşullarda varlık olarak muhasebeleşeceği, muhasebeleşen
varlığın ilk kayda alma ve sonraki dönemlerde nasıl ölçüleceğine açıklık getirmektedir. Söz konusu yorum
Şirket’in operasyonları ile ilişkili olmayıp; Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olması
beklenmemektedir.
Ko]kbWcWH[^X[h_K<HI'&"K<HI''l[K<HI'(Z[Ŋ_ś_ab_a
Değişiklik 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir. Değişiklikler geriye dönük
düzeltme yapma gerekliliğini ortadan kaldırmak amacıyla sadece uygulama rehberinde yapılmıştır. İlk
uygulama tarihi “UFRS 10’un ilk defa uygulandığı yıllık hesap döneminin başlangıcı” olarak tanımlanmıştır.
Kontrolün olup olmadığı değerlendirmesi karşılaştırmalı sunulan dönemin başı yerine ilk uygulama tarihinde
yapılacaktır. Eğer UFRS 10’a göre kontrol değerlendirmesi UMS 27 / TMSYK 12’ye göre yapılandan farklı
ise geriye dönük düzeltme etkileri saptanmalıdır. Ancak, kontrol değerlendirmesi aynı ise geriye dönük
düzeltme gerekmez. Eğer birden fazla karşılaştırmalı dönem sunuluyorsa, sadece bir dönemin geriye
dönük düzeltilmesine izin verilmiştir. UMSK, aynı sebeplerle UFRS 11 ve UFRS 12 uygulama rehberlerinde de
değişiklik yapmış ve geçiş hükümlerini kolaylaştırmıştır. Bu değişiklik henüz Avrupa Birliği tarafından kabul
edilmemiştir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olması
beklenmemektedir.
UMS 1 Finansal Tabloların Sunuşu:
İhtiyari karşılaştırmalı ek bilgi ile asgari sunumu mecburi olan karşılaştırmalı bilgiler arasındaki farka açıklık
getirilmiştir.
UMS 16 Maddi Duran Varlıklar:
Maddi duran varlık tanımına uyan yedek parça ve bakım ekipmanlarının stok olmadığı konusuna açıklık
getirilmiştir.
UMS 32 Finansal Araçlar: Sunum:
Hisse senedi sahiplerine yapılan dağıtımların vergi etkisinin UMS 12 kapsamında muhasebeleştirilmesi
gerektiğine açıklık getirilmiştir. Değişiklik, UMS 32’de bulunan mevcut yükümlülükleri ortadan kaldırıp
şirketlerin hisse senedi sahiplerine yaptığı dağıtımlardan doğan her türlü gelir vergisinin UMS 12 hükümleri
çerçevesinde muhasebeleştirmesini gerektirmektedir.
UMS 34 Ara Dönem Finansal Raporlama:
UMS 34’de her bir faaliyet bölümüne ilişkin toplam bölüm varlıkları ve borçları ile ilgili istenen açıklamalara
açıklık getirilmiştir. Faaliyet bölümlerinin toplam varlıkları ve borçları sadece bu bilgiler işletmenin
faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili merciine düzenli olarak raporlanıyorsa ve açıklanan toplam tutarlarda
bir önceki yıllık mali tablolara göre önemli değişiklik olduysa açıklanmalıdır.
UFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar (Değişiklik):
UFRS 10 standardı yatırım şirketi tanımına uyan şirketlerin konsolidasyon hükümlerinden muaf tutulmasına
ilişkin bir istisna getirmek için değiştirilmiştir. Konsolidasyon hükümlerine getirilen istisna ile yatırım
şirketlerinin bağlı ortaklıklarını UFRS 9 Finansal Araçlar standardı hükümleri çerçevesinde gerçeğe uygun
değerden muhasebeleştirmeleri gerekmektedir. Değişiklik 1 Ocak 2014 ve sonrasında sona eren yıllık hesap
dönemleri için geçerlidir ve erken uygulamaya izin verilmiştir. Bu değişiklik henüz Avrupa Birliği tarafından
kabul edilmemiştir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olması
beklenmemektedir.
2.3 Önemli muhasebe politikalarının özeti
Finansal tabloların hazırlanmasında önceki dönemlerle tutarlı olarak uygulanan önemli muhasebe politikaları
aşağıda özetlenmiştir:
Nakit ve nakit benzerleri
Nakit ve nakit benzerleri bilançoda maliyet değerleri ile yansıtılmaktadır. Nakit ve nakit benzerleri, eldeki nakit,
banka mevduatları ile tutarı belirli, nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli ve yüksek likiditeye sahip, değerindeki
değişim riski önemsiz olan ve vadesi üç aydan daha kısa olan yatırımları içermektedir (Dipnot 4).
Ticari alacaklar ve değer düşüklüğü karşılığı
Maddi duran varlıklar
Doğrudan bir borçluya mal veya hizmet tedariki ile oluşan Şirket kaynaklı vadeli satışlardan kaynaklanan ticari
alacaklar, etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyetleri üzerinden değerlendirilmiştir. Belirtilmiş
bir faiz oranı bulunmayan kısa vadeli ticari alacaklar, orijinal etkin faiz oranının etkisinin önemsiz olması
durumunda fatura tutarı esas alınarak değerlendirilmiştir.
Maddi duran varlıklar, elde etme maliyetinden, birikmiş amortisman düşüldükten sonraki net değeri ile
gösterilmektedir. Amortisman, maddi duran varlıkların faydalı ömürleri esas alınarak doğrusal amortisman
yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır.
95
Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Şüpheli alacak karşılıkları, Şirket yönetiminin bilanço tarihi itibariyle varolan ancak cari ekonomik koşullar
çerçevesinde tahsil edilememe riski olan alacaklara ait gelecekteki zararları karşılayacağına inandığı tutarları
yansıtmaktadır. Alacakların değer düşüklüğüne uğrayıp uğramadığı değerlendirilirken ilişkili kuruluş ve anahtar
müşteriler dışında kalan borçluların geçmiş performansları piyasadaki kredibiliteleri ve bilanço tarihinden
finansal tabloların onaylanma tarihine kadar olan performansları ile yeniden görüşülen koşullar da dikkate
alınmaktadır.
Şirket’in, ödenmesi gereken meblağları tahsil edemeyecek olduğunu gösteren bir durumun söz konusu olması
halinde ticari alacaklar için bir değer düşüklüğü karşılığı oluşturulur. Söz konusu bu karşılığın tutarı, alacağın
kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden
tahsil edilebilecek tutarlar da dahil olmak üzere beklenen nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin
faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir.
Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar,
cari dönemde diğer gelirlere yansıtılır.
Şirket, yurtiçi araç ve yedek parça satışlarından doğan alacaklarının önemli kısmını, “Doğrudan Borçlandırma
Sistemi” (DBS) ile tahsil etmektedir. Doğrudan Tahsilatlandırma Sistemi olarak da adlandırılan bu sistemde,
anlaşmalı bankalar, bayilere tahsis ettikleri limit kapsamında, satışlar neticesinde doğan alacakları ödeme
garantisinde bulunmaktadır. Satışlardan doğan alacaklar vade tarihlerine uygun olarak anlaşmalı bankalar
tarafından Şirket hesaplarına aktarılmaktadır (Dipnotlar 7 ve 26).
Vadeli satış ve alışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş finansman gelir / gideri
Bu çeşit gelir / giderler dönem içindeki vadeli alım ve satımlardan kaynaklanan finansman gelir ve gideri kabul
edilir ve vade süresince finansman gelir ve giderine dahil edilirler.
Stoklar
Stoklar elde etme maliyeti veya net gerçekleşebilir değerin düşük olanıyla finansal tablolara yansıtılır.
Stokların maliyeti, aylık hareketli ağırlıklı ortalama metodu ile hesaplanmaktadır. Mamul maliyeti hammadde,
doğrudan işçilik, diğer doğrudan giderler ve ilgili genel üretim giderlerini içerirken borçlanma maliyetlerini
içermez. Net gerçekleşebilir değer, işin normal akışı içinde tahmini satış fiyatından tahmini tamamlama
maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli tahmini satış maliyeti toplamının indirilmesi ile elde edilen
tutardır. Mamul üzerindeki sabit üretim maliyetleri normal üretim kapasitesine göre dağıtılırlar. Fabrikanın yıllık
üretim planları haricinde üretime ara vermesi sırasında oluşan çalışmayan kısım giderleri mamul stokları ile
ilişkilendirilmez ve oluştuğu dönemde satılan malın maliyeti hesabında muhasebeleştirilir (Dipnot 9).
Ticari borçlar
Ticari borçlar, kayıtlı değerleriyle deftere alınır ve müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak
iskonto edilmiş değeri ile muhasebeleştirilir (Dipnotlar 7 ve 26).
Yerüstü düzenleri
Binalar
Makine ve ekipmanlar
Kalıp ve modeller
Demirbaş ve mefruşatlar
Taşıtlar
14,5 - 30 yıl
14,5 - 36 yıl
5 - 25 yıl
proje ömrü
4 - 14,5 yıl
9 - 15 yıl
Arazi için sınırsız ömürleri olması sebebiyle amortisman ayrılmamaktadır.
Maddi duran varlıkların satışı dolayısıyla oluşan kâr ve zararlar diğer faaliyet gelirleri ve giderleri hesaplarına
dahil edilirler. Bakım ve onarım giderleri gerçekleştiği tarihte gider yazılır. Eğer bakım ve onarım gideri ilgili
aktifte genişleme veya gözle görülür bir gelişme sağlıyorsa aktifleştirilir (Dipnot 10).
Maddi olmayan duran varlıklar
Maddi olmayan duran varlıklar bilgisayar programlarını, haklar, özel maliyetleri ve geliştirme giderlerini
içermektedir.
Maddi olmayan duran varlıklar, elde etme maliyetinden itfa ve tükenme paylarının düşülmesiyle ifade edilir.
İtfa ve tükenme payları projenin ömrüne göre normal amortisman yöntemiyle hesaplanır. Üretimi planlanan
yeni ticari araçların geliştirilmesiyle ilgili mühendislik dizayn giderlerini de içeren geliştirme giderleri Dipnot
2.3’de (araştırma ve geliştirme giderleri) anlatıldığı şekilde aktifleştirilmektedir (Dipnot 11).
Söz konusu varlıkların tahmin edilen faydalı ömürleri aşağıda belirtilmiştir:
Haklar
Aktifleştirilen geliştirme maliyetleri
Diğer maddi olmayan duran varlıklar
3 - 5 yıl
proje ömrü
5 yıl
Varlıklarda değer düşüklüğü
Şirket, maddi ve maddi olmayan duran varlıkları da içeren her varlık için her bir bilanço tarihinde, söz konusu
varlığa ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir
gösterge mevcutsa, o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Geri kazanılabilir değer, ilgili duran varlığın
mevcut kullanımından gelecek net nakit akımları ile net satış fiyatından yüksek olanı olarak kabul edilir. Eğer
söz konusu varlığın veya o varlığa ait nakit üreten herhangi bir biriminin kayıtlı değeri, kullanım veya satış
yoluyla geri kazanılacak tutarından yüksekse değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Değer düşüklüğü kayıpları
gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Bir varlıkta oluşan değer düşüklüğü kaybı, o varlığın geri kazanılabilir tutarındaki müteakip artışın, değer
düşüklüğünün kayıtlara alınmasını izleyen dönemlerde ortaya çıkan bir olayla ilişkilendirilebilmesi durumunda
daha önce değer düşüklüğü ayrılan tutarı geçmeyecek şekilde geri çevrilir.
97
Finansal yatırımlar
Ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğü, söz konusu geçici farkların ortadan kalkacağı ilerideki dönemlerde
ödenecek vergi tutarlarında yapacakları tahmin edilen artış ve azalış oranlarında finansal tablolara
yansıtılmaktadırlar. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü, tüm vergilendirilebilir geçici farklar için hesaplanırken
ertelenmiş vergi varlığı gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle indirilebilir geçici farklardan
yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla finansal tablolara alınır. Ertelenmiş vergi varlığının bir
kısmının veya tamamının sağlayacağı faydanın elde edilmesine imkan verecek düzeyde mali kâr elde etmenin
muhtemel olmadığı ölçüde, ertelenmiş vergi varlığının kayıtlı değeri azaltılır.
Şirket yönetiminin likidite ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak veya faiz oranlarındaki değişimler nedeniyle
satılabilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, satılmaya hazır finansal
varlıklar olarak sınıflandırılmıştır. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa bir süre için
finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya işletme sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç
duyulmayacaksa duran varlıklar olarak gösterilir, aksi halde dönen varlıklar olarak sınıflandırılır. Şirket yönetimi,
bu finansal araçların sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte uygun bir şekilde yapmakta olup düzenli olarak
bu sınıflandırmayı gözden geçirmektedir.
Tüm finansal varlıklar, ilk olarak bedelin makul değeri olan ve yatırımla ilgili satın alma masrafları da
dahil olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıkların
makul değerlerindeki değişikliklerden kaynaklanan gerçekleşmemiş kâr veya zararlar dönem sonuçları ile
ilişkilendirilmeden doğrudan diğer kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir (Dipnot 5).
Hisse senetleri ihraç primleri
Hisse senetleri ihraç primleri Şirket’in elinde bulunan bağlı ortaklık ya da iştirak hisselerinin nominal
bedelinden daha yüksek bir fiyat üzerinden satılması neticesinde oluşan farkı ya da Şirket’in iktisap ettiği
şirketler ile ilgili çıkarmış olduğu hisselerin nominal değerleri ile makul değerleri arasındaki farkı temsil eder.
Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olunması ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup
edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması şartlarıyla ertelenmiş vergi varlıkları ve
ertelenmiş vergi yükümlülükleri, karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir (Dipnot 24).
Dönem cari ve ertelenmiş vergisi
Doğrudan özkaynakta alacak ya da borç olarak muhasebeleştirilen kalemler (ki bu durumda ilgili kalemlere
ilişkin ertelenmiş vergi de doğrudan özkaynakta muhasebeleştirilir) ile ilişkilendirilen ya da işletme
birleşmelerinin ilk kayda alımından kaynaklananlar haricindeki cari vergi ile döneme ait ertelenmiş vergi, gelir
tablosunda gider ya da gelir olarak muhasebeleştirilir.
Gelirlerin kaydedilmesi
Sermaye ve temettüler
Mal ve hizmet satışları
Adi hisseler özkaynaklar olarak sınıflandırılır. Adi hisseler üzerinden dağıtılan temettüler, beyan edildiği
dönemde birikmiş kârlardan indirilmek suretiyle kaydedilir. Alınacak temettüler ise ilan edildikleri dönemde
gelir olarak kaydedilir (Dipnotlar 17 ve 21).
Gelir, mal ve hizmet satışlarının faturalanmış değerlerini içerir. Satışlar, ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi,
ürünle ilgili risk ve faydaların transferlerinin yapılmış olması, gelir tutarının güvenilir şekilde belirlenebilmesi ve
işlemle ilgili ekonomik faydaların Şirket tarafından elde edileceğinin kuvvetle muhtemel olması üzerine alınan
veya alınabilecek bedelin makul değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Yurtdışı satışlarda
önemli riskler ve faydalar “Final Assignment to Ship” teslimat yöntemi doğrultusunda devredilir. Yurtiçi araç ve
yedek parça satışlarında önemli riskler ve faydalar alıcıya fatura kesildiğinde devredilmektedir. Yurtdışı hizmet
satışları, hizmetin sunulduğu ve gelirin güvenilir bir biçimde tespit edilebildiğinde kayıtlara alınır. Net satışlar,
fatura edilmiş mal bedellerinin, satış iadelerinden ve iskontolarından arındırılmış halidir. Satışların içerisinde
önemli bir finansman unsuru bulunması durumunda, makul bedel gelecekte oluşacak tahsilatların, finansman
unsuru içerisinde yer alan gizli faiz oranı ile indirgenmesi ile tespit edilir. Satış bedelinin nominal değerleri
ile makul değerleri arasındaki fark tahakkuk esasına göre finansman geliri olarak ilgili dönemlere kaydedilir
(Dipnot 18).
Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler
Dönemin kâr veya zararı üzerindeki vergi yükümlülüğü, cari dönem vergisi ve ertelenmiş vergiyi içermektedir.
Cari dönem vergisi
Cari dönem vergi yükümlülüğü, dönem kârının vergiye tabi olan kısmı üzerinden ve bilanço tarihi itibariyle
geçerli olan vergi oranları ile yürürlükteki vergi mevzuatı uyarınca hesaplanan vergi yükümlülüğü kayıtlarını
içermektedir.
Temettü ve faiz gelirleri
Ertelenmiş vergi
Ertelenmiş vergi, varlık ve yükümlülüklerin bilançodaki kayıtlı değerleri ile vergi değerleri arasında oluşan geçici
farklar üzerinden hesaplanır. Varlık ve yükümlülüklerin vergi değeri, vergi mevzuatı çerçevesinde söz konusu
varlık ve yükümlülükler ile ilgili gelecek dönemlerde vergi matrahını etkileyecek tutarları ifade eder. Ertelenmiş
vergi, bilanço tarihi itibariyle yürürlükte olan veya yürürlüğe giren vergi oranları ve vergi mevzuatı dikkate
alınarak, vergi varlığının gerçekleşeceği veya yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenen
vergi oranları üzerinden hesaplanır.
Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman
kayda alınır.
Faiz gelirleri zaman dilimi esasına göre gerçekleşir ve geçerli faiz oranı ve vadesine kalan süre içinde etkili
olacak faiz oranı dikkate alınarak tahakkuk edecek olan gelir belirlenir.
Yabancı para cinsinden işlemler
Yabancı para cinsinden olan işlemler, işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kurdan, yabancı para cinsinden olan
parasal varlıklar ve yükümlülükler ise bilanço tarihindeki Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası alış kurundan
TL’ye çevrilmiştir. Yabancı para cinsinden olan kalemlerin çevrimi sonucunda ortaya çıkan gelir ve giderler ilgili
dönemin gelir tablosunda finansal gelirler ve finansal giderler hesap kalemlerine dahil edilmiştir (Dipnotlar 22,
23 ve 27).
Şirket tarafından bilanço tarihlerinde kullanılan döviz çevrim kurları sırasıyla aşağıdaki gibidir:
Faiz oranı riski
TL / Amerikan Doları
TL / Avro
TL / İngiliz Sterlini
1,7826
1,8889
2,3517
2,4438
2,8708
2,9170
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
99
Şirket yönetimi, faiz oranına duyarlı varlık ve yükümlülüklerinin vadelerini dengelemek suretiyle oluşan
doğal tedbirlerle yönetme prensibi çerçevesinde, faiz doğuran varlıklarını kısa vadeli yatırım araçlarında
değerlendirmektedir. Ayrıca gerekli görüldüğü takdirde, türev araçlardan faiz takası sözleşmelerinin sınırlı
kullanımı ile değişken faizli banka borçlarından kaynaklanan faiz riskinden kendini korumaktadır.
Finansal araçlar ve finansal risk yönetimi
Fonlama riski
Kredi riski
Varolan ve muhtemel borç yükümlülüklerini fonlama riski, fonlama imkanı yüksek borç verenlerden yeterli
fonlama taahhütlerinin sağlanması yoluyla yönetilmektedir.
Finansal varlıkların sahipliği karşı tarafın sözleşmeyi yerine getirememe riskini beraberinde getirir. Ticari
alacakların önemli bir kısmı bayilerden ve ilişkili şirketlerdendir. Şirket, bayileri üzerinde etkili bir kontrol
sistemi kurmuş olup bu işlemlerden doğan kredi riski yönetimce takip edilmektedir ve her bir borçlu için bu
riskler sınırlandırılmıştır. Yurtiçi araç satışı nedeniyle oluşan bayi alacaklarında uygulanan DBS sayesinde,
şirket bayilerin anlaşmalı bankalardaki kredi limitleri tutarı kadar alacağını risksiz olarak teminat altına
almış ve alacak vadelerinde bankalardan tahsil etmektedir. Bayi alacaklarında uygulanan DBS, kredi riskinin
azaltılmasında etkili bir yöntemdir.
Yurtiçi yedek parça alacaklarının kredi riski takibinde bayilerden teminat alınması da kullanılan diğer bir
yöntemdir (Dipnot 7).
Yurtdışı satışların önemli kısmı Ford Motor Company ve iştiraklerine yapılmaktadır. Ford Motor Company ile
yapılan iş anlaşmalarında alacakların vadesi ve ödeme şekilleri belirlenmiştir. Şirket’in Ford Motor Company
ve iştiraklerinden, araç satışı dışında olan alacakları için uyguladığı vade ortalama 30 gündür (ihraç araç
alacakları 14 gün) ve bu alacaklar düzenli olarak tahsil edilmektedir. Ford Motor Company harici yapılan
yurtdışı satışların tahsilatı ise akreditif, teminat mektubu ya da peşin ödeme yöntemleri ile teminat altına
alınmaktadır.
Döviz kuru riski
Şirket, yurt dışındaki grup şirketleri ile ticari faaliyetlerde bulunması sebebiyle döviz cinsinden borçlu veya
alacaklı bulunulan meblağların TL’ye çevrilmesinden dolayı kur değişikliklerinden doğan döviz kuru riskine
maruz kalmaktadır. Bu risk, Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu’nca yapılan düzenli toplantılarda takip
edilmektedir.
Bilanço kalemlerinden doğan kur riskini en aza indirmek amacı ile atıl nakit, dövizli aktif ve pasifleri
dengeleyecek oranda yabancı para yatırımlarda değerlendirilmektedir. Bununla birlikte, ihracata yönelik üretim
ve satış miktarlarının ilgili ay içerisindeki dağılımı, bilanço dönemi itibariyle dövizli aktifleri arttırabilmektedir
(Dipnot 27).
Sermaye riski yönetimi
Sermayeyi yönetirken Şirket’in hedefleri, ortaklarına getiri, diğer hissedarlara fayda sağlamak ve sermaye
maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Şirket’in faaliyetlerinin devamını
sağlayabilmektir.
Fiyat riski
Şirket’in bilançosunda satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıfladığı sermaye araçları fiyat riskine maruz
kalmaktadır. Şirket sermaye araçlarından kaynaklanan fiyat riskini yönetmek için elinde sınırlı sayıda satılmaya
hazır finansal varlık bulundurmaktadır.
Likidite riski
İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul kıymet tutmayı, yeterli miktarda kredi işlemleri ile
fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder.
Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki
kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir. Şirket yönetimi, likidite riskini
yönetmek için elinde, toplam 30 günlük nakit çıkışını karşılayacak miktarda nakit, kredi taahhüdü ve faktoring
kapasitesi tutmaktadır. Bu kapsamda Şirket’in, bankalar ve faktoring şirketleri ile yapılmış olan, ihtiyacı olduğu
anda kullanabileceği 70 milyon Avro tutarında kredi taahhüt anlaşması ve 140 milyon TL tutarında faktoring
anlaşması bulunmaktadır.
Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için Şirket ortaklara ödenen temettü tutarını
değiştirebilir, sermayeyi hissedarlara iade edebilir, yeni hisseler çıkarabilir ve borçlanmayı azaltmak için
varlıklarını satabilir.
Şirket sermayeyi finansal borç / toplam özkaynaklar oranını kullanarak izler. Bu oran finansal borçlar
toplamının toplam özkaynaklara bölünmesiyle bulunur. Finansal borçlar toplamı, uzun ve kısa vadeli finansal
borçların tümünü, toplam özkaynaklar ise bilançoda yer alan özkaynaklar kalemini kapsar. Şirket yönetim
kurulunun aldığı kârar gereği bu oranın 0,25-0,70 aralığında olması hedeflenmektedir.
Finansal borçlar
Toplam özkaynaklar
Borç / özkaynaklar oranı
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
1.259.553.564
1.995.664.835
876.889.936
1.898.218.483
0,63
0,46
101
Finansal araçların makul değeri
Krediler ve borçlanma maliyetleri
Makul değer, zorunlu satış veya tasfiye dışında tarafların rızası dahilindeki bir işlemde, bir finansal aracın alım
satımının yapılabileceği tutardır. Mevcut olması durumunda kote edilmiş piyasa fiyatı, makul değeri en iyi
biçimde yansıtır.
Banka kredileri, alındıkları tarihlerde, alınan kredi tutarından işlem masrafları çıkartıldıktan sonraki değerleriyle
kaydedilir. Banka kredileri, müteakip dönemlerde etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyet
değeri üzerinden gösterilir. İşlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri
arasındaki fark, gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır (Dipnot 6).
Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, satın
alınması, yapımı veya üretimi ile direkt ilişki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa
hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Borçlanma maliyetleri faiz ve borçlanmaya
bağlı olarak katlanılan diğer maliyetleri içerir.
Şirket, finansal araçların tahmini makul değerlerini, halihazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme
yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Ancak piyasa bilgilerini değerlendirip gerçek değerleri tahmin edebilmek
yorum ve muhakeme gerektirmektedir.
Sonuç olarak burada sunulan tahminler, her zaman, Şirket’in cari bir piyasa işleminde elde edebileceği
değerlerin göstergesi olmayabilir. Finansal araçların makul değerinin tahmini için kullanılan yöntem ve
varsayımlar aşağıdaki gibidir:
Parasal varlıklar
Yabancı para cinsinden bakiyeler bilanço tarihindeki döviz kurları kullanılarak TL’ye çevrilmektedir. Bu
bakiyelerin kayıtlı değere yakın olduğu öngörülmektedir. Nakit ve nakit benzeri değerlerin de dahil olduğu
belirli finansal varlıklar maliyet değerleri ile taşınır ve kısa vadeli olmaları sebebiyle kayıtlı değerlerinin yaklaşık
olarak makul değerlerine eşit olduğu öngörülmektedir. Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili şüpheli alacak
karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı öngörülmektedir.
wWbçśWdbWhWiWŊbWdWd\WoZWbWhW_b_śa_daWhśçbçabWh
a) Tanımlanan fayda planı :
Şirket yürürlükteki kanunlara göre, emeklilik dolayısıyla veya istifa ve İş Kanunu’nda belirtilen davranışlar
dışındaki sebeplerle istihdamı sona erdirilen çalışanlara kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Kıdem
tazminatı karşılığı, tüm çalışanların emeklilikleri dolayısıyla ileride doğması beklenen yükümlülük tutarlarının
net bugünkü değerine göre hesaplanmış ve finansal tablolara yansıtılmıştır (Dipnot 15). Aktüeryal kayıp
kazanç ise gelir tablosunda muhasebeleştirilir.
Parasal yükümlülükler
b) Tanımlanan katkı planları :
Banka kredileri, alındıkları tarihlerde, işlem maliyetleri düşürülmüş gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda
alınır. Müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleriyle değerlenir ve
muhasebeleştirilir. Diğer parasal borçların kayıtlı değerlerinin makul değerlerine yaklaştığı varsayılmaktadır.
Şirket, Sosyal Güvenlik Kurumu’na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Şirket’in bu primleri
ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel
giderlerine yansıtılmaktadır (Dipnot 15).
Finansal riskten korunma muhasebesi
Karşılıklar
Şirket, faiz riskini yönetmek amacıyla swap işlemlerine girmektedir. Bu tür türev finansal araçlar türev
kontratına girildiği tarihteki rayiç değerleri ile ilk kayda alınmakta ve daha sonraki dönemlerde rayiç değerleri
ile yansıtılmaktadırlar. Uluslararası muhasebe standartları uyarınca nakit akış riskinden korunma aracı
olarak değerlendirilen swap işlemleri ile finansal riskten korunma konusu olan finansal borçlar riskten
korunma muhasebesine göre kayıtlara alınmaktadır. Nakit akım korunması olarak nitelendirilen ve etkin
bir korunma olan türev finansal araçların makul değer değişiklikleri özsermayede finansal riskten korunma
fonu olarak gösterilir. Finansal riskten korunma muhasebesine, finansal riskten korunma aracının kullanım
süresinin dolması, satılması ya da kullanılması veya finansal riskten korunma muhasebesi için gerekli şartları
karşılayamaz hale geldiği durumda son verilir.
Karşılıklar, Şirket’in geçmiş olaylar sonucunda, elinde bulundurduğu yasal ya da yaptırıcı bir yükümlülüğün
mevcut bulunması ve bu yükümlülüğü yerine getirmek amacıyla geleceğe yönelik bir kaynak çıkışının
muhtemel olduğu, ayrıca ödenecek miktarın güvenilir bir şekilde tahmin edilebildiği durumlarda ayrılmaktadır.
Karşılık tutarı, karşılık yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari
dönemde diğer gelirlere yansıtılır.
Şirket’in girmiş olduğu faiz takası sözleşmelerinin gerçeğe uygun değeri piyasada gözlemlenebilir verilere
dayanan değerleme yöntemleri kullanmak suretiyle belirlenmektedir.
Finansal araçların rayiç değeri
Rayiç değer, zorunlu satış veya tasfiye gibi haller dışında, bir finansal aracın cari bir işlemde istekli taraflar
arasında alım-satıma konu olan fiyatını ifade eder. Kote edilmiş piyasa fiyatı, şayet varsa, bir finansal aracın
makul değerini en iyi yansıtan değerdir. Finansal araca ilişkin aktif bir piyasanın bulunmaması durumunda,
Şirket, rayiç değeri bir değerleme yöntemi kullanmak suretiyle belirler. Söz konusu değerleme yöntemleri; bilgili
ve istekli taraflar arasında karşılıklı pazarlık ortamında son dönemlerde gerçekleştirilen piyasa işlemlerinin
(eğer varsa) kullanılmasını, büyük ölçüde aynı olan başka bir finansal araca ilişkin gerçeğe uygun değerin
referans olarak alınmasını ve iskonto edilmiş nakit akışı analizlerini içerir.
Satış destek primi karşılıkları
Bayi stoklarında bulunan araçlarla ilgili oluşacak satış destek primleri için, onaylanmış satış destek programı
doğrultusunda karşılık ayrılır (Dipnot 8).
Garanti giderleri karşılığı
Garanti giderleri, geçmiş dönemde gerçekleşen giderler esas alınarak tahmin edilen tutarların tahakkuku
esasına göre finansal tablolara yansıtılır. Şirket 1 yıl içinde gerçekleşmesini öngördüğü garanti gider
karşılıklarını kısa vadeye yansıtmaktadır (Dipnot 13).
103
Araştırma ve geliştirme giderleri
(vi) İşletmenin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi
halinde.
(vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulunması veya söz
konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici personelinin bir üyesi olması halinde.
Araştırma gideri gerçekleştiğinde gider kaydedilmektedir. Aşağıda belirtilen kriterlere sahip proje harcamaları
aktifleştirilmekte, bu kriterler dışında geliştirme için yapılan harcamalar da oluştukları dönem içerisinde gider
olarak kayıt edilmektedir:
- Ürün ile ilgili maliyetleri net olarak tanımlanabiliyor ve de güvenilir bir şekilde ölçülebiliyorsa,
- Ürünün teknik yeterliliği / fizibilitesi ölçülebiliyorsa,
- Ürün satışa sunulacak ya da şirket içerisinde kullanılacaksa,
- Ürün için potansiyel bir pazar mevcutsa, ya da şirket içi kullanılırlığı ispatlanabiliyorsa,
- Projenin tamamlanabilmesi için yeterli teknik, mali ve diğer gerekli kaynaklar temin edilebiliniyorsa.
İlişkili tarafla yapılan işlem, raporlayan işletme ile ilişkili bir taraf arasında kaynakların, hizmetlerin ya da
yükümlülüklerin, bir bedel karşılığı olup olmadığına bakılmaksızın transferidir.
Şirket üst düzey yönetim kadrosunu, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve genel
müdüre doğrudan raporlayan direktörler olarak belirlemiştir (Dipnot 26).
Hisse başına kazanç
Önceki dönemde gider kaydedilen geliştirme gideri sonraki dönemde aktifleştirilemez. Aktifleştirilen geliştirme
gideri, ürünün ticari üretiminin başlaması ile projenin ömrüne göre, normal amortisman yöntemi uygulanarak
itfa edilmektedir (Dipnot 11).
Kiralamalar
Kiralama işlemleri - kiralayan olarak
Gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, dönem net kârının, dönem boyunca piyasada bulunan hisse
senetlerinin ağırlıklı ortalama sayısına bölünmesi ile bulunmuştur.
Türkiye’deki şirketler, sermayelerini, geçmiş yıl kazançlarından dağıttıkları “bedelsiz hisse” yolu ile
arttırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş
hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, hisse senedi
dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de hesaplanarak bulunmuştur (Dipnot 25).
Operasyonel kiralama işlemleri
Karşılaştırmalar
Operasyonel kiralamalarda kira tahsilatları, kiralama dönemi boyunca doğrusal yöntemle gelir olarak
kaydedilir. Bir operasyonel kiralama işleminin yapılması sırasında ilk katlanılan direkt giderler varlığın taşınan
değerine eklenir ve kira süresi boyunca, kira gelirleriyle aynı şekilde giderleştirilirler.
Cari dönem finansal tablolarındaki sınıflandırma değişiklikleri, tutarlı olması açısından, tutarın önemli olması
durumunda önceki dönem finansal tablolarına da uygulanır.
Ȝb_śa_b_jWhWóWh
Nakit akımının raporlanması
Finansal tablolarını hazırlayan işletmeyle (raporlayan işletme) ilişkili olan kişi veya işletmedir.
Nakit akım tablosunda, döneme ilişkin nakit akımları işletme, yatırım ve finansman faaliyetlerine dayalı bir
biçimde sınıflandırılarak raporlanır.
(a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda raporlayan işletmeyle ilişkili sayılır:
Söz konusu kişinin,
(i) raporlayan işletme üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda,
(ii) raporlayan işletme üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda,
(iii) raporlayan işletmenin veya raporlayan işletmenin bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi
olması durumunda.
(b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme raporlayan işletme ile ilişkili sayılır:
(i) İşletme ve raporlayan işletmenin aynı grubun üyesi olması halinde (yani her bir ana ortaklık, bağlı ortaklık
ve diğer bağlı ortaklık diğerleri ile ilişkilidir).
(ii) İşletmenin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş
ortaklığı olması halinde.
(iii) Her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde.
(iv) İşletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz konusu üçüncü
işletmenin iştiraki olması halinde.
(v) İşletmenin, raporlayan işletmenin ya da raporlayan işletmeyle ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin
olarak işten ayrılma sonrasında sağlanan fayda planlarının olması halinde. Raporlayan işletmenin kendisinin
böyle bir planının olması halinde, sponsor olan işverenler de raporlayan işletme ile ilişkilidir.
İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları, Şirket’in esas faaliyetlerinden kaynaklanan nakit
akımlarını gösterir.
Yatırım faaliyetleriyle ilgili nakit akımları, Şirket’in yatırım faaliyetlerinde (varlık yatırımları ve finansal
yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akımlarını gösterir.
Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akımları, Şirket’in finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu
kaynakların geri ödemelerini gösterir. Nakit ve nakit benzeri değerler, nakit ve banka mevduatı ile tutarı belirli,
nakde kolayca çevrilebilen kısa vadeli, yüksek likiditeye sahip ve vadesi üç ay veya daha kısa olan yatırımları
içermektedir (Dipnot 4).
Şarta bağlı varlık ve yükümlülükler
Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki
bir veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün
yükümlülükler ve varlıklar finansal tablolara dahil edilmemekte ve şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar olarak
değerlendirilmektedir (Dipnot 13).
105
Bilanço tarihinden sonraki olaylar
(e) Şirket garanti karşılıklarını geçmiş dönemde gerçekleşen giderleri dikkate alarak oluşturduğu araç başı
gider öngörüleri üzerinden hesaplamaktadır. Karşılık hesaplanırken garantiye konu araç adedi, garanti süresi
ve geçmişte oluşan garanti taleplerine (kleymler) dayanarak geleceğe ilişkin varsayımlar yapılmaktadır (Dipnot
13).
Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kâra ilişkin herhangi bir duyuru veya diğer seçilmiş finansal bilgilerin kamuya
açıklanmasından sonra ortaya çıkmış olsalar bile, bilanço tarihi ile bilançonun yayımı için yetkilendirilme tarihi
arasındaki tüm olayları kapsar. Şirket, bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması
durumunda, finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir (Dipnot 29).
Netleştirme / Mahsup
Finansal varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hakkın bulunması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net
olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin
birbirini takip ettiği durumlarda net olarak gösterilirler.
Devlet teşvik ve yardımları
Devlet teşvik ve yardımları, teşviklerin alınacağına ve Şirket’in uymakla yükümlü olduğu şartları karşıladığına
dair makul bir güvence olduğunda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar. Aktifleştirilen proje
maliyetlerine ilişkin devlet teşvik ve yardımları, ilgili maddi ve maddi olmayan duran varlıkların maliyetlerinden
netleştirilerek muhasebeleştirilmektedir. Aktife konu edilmeyen teşvikler ise gelir tablosunda diğer gelir olarak
gösterilmektedir.
2.4 Muhasebe politikaları, muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar
Muhasebe politikaları ve muhasebe tahminlerinde değişiklik ve hatalar olması durumunda, yapılan önemli
değişiklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal
tabloları yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin
yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde, hem de ileriye yönelik
olarak uygulanır. 31 Aralık 2012 itibari ile muhasebe politikaları ve muhasebe tahminlerinde herhangi bir önemli
değişiklik ya da hata yoktur.
2.5 Önemli muhasebe tahminleri ve kararları
Finansal tabloların hazırlanması, bilanço tarihi itibariyle raporlanan varlıklar ve yükümlülüklerin tutarlarını,
şarta bağlı varlıkların ve yükümlülüklerin açıklanmasını ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin
tutarlarını etkileyebilecek tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Bu tahmin ve varsayımlar,
Şirket yönetiminin mevcut olaylar ve işlemlere ilişkin en iyi bilgilerine dayanmasına rağmen, fiili sonuçlar
varsayımlardan farklılık gösterebilir.
(a) Kıdem tazminatı karşılığının hesaplamasında çalışan devir hızı, iskonto oranları ve maaş artışları gibi
aktüeryel varsayımlar kullanılmaktadır. Hesaplamaya ilişkin detaylar çalışanlara sağlanan faydalar dipnotunda
belirtilmiştir (Dipnot 15).
(b) Ticari alacaklara ilişkin değer düşüklüğünün tesbitinde borçluların kredibiliteleri, geçmiş ödeme
performansları ve yeniden yapılandırma sözkonusu olan durumlarda yeniden yapılandırma koşulları dikkate
alınmaktadır (Dipnot 7).
(c) Stok değer düşüklüğü hesaplanırken stokların iskonto sonrası liste fiyatlarına ilişkin veriler kullanılır. Satış
fiyatı ölçülemeyen stoklar için malların stokta bekleme süreleri ve fiziki durumları teknik personelin görüşleri
alınarak değerlendirilir. Öngörülen net gerçekleştirilebilir değerin maliyet bedelinin altında kaldığı durumlarda
stok değer düşüklüğü karşılığı ayrılır (Dipnot 9).
(f) Ertelenmiş vergi aktifi gelecek yıllarda vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğunun
tespiti halinde kayıtlara alınmaktadır. Vergilendirilebilen gelirin oluşmasının muhtemel olduğu durumlarda
ertelenmiş vergi aktifi her türlü geçici farklar üzerinden hesaplanmaktadır. 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren
dönem için Şirket’in gelecek dönemlerde vergilendirilebilir kârının olduğuna dair kullanılan varsayımlar yeterli
bulunduğundan ertelenmiş vergi aktifi kaydedilmiştir (Dipnot 24).
(g) Şirket maddi ve ve maddi olmayan duran varlıklarını Not 2.3’te belirtilen faydalı ekonomik ömürleri dikkate
alarak amortisman ve itfa / tükenme payı ayırmaktadır (Dipnot 10 ve 11).
3. Bölümlere göre raporlama
Türkiye’de kurulmuş olan Şirket’in faaliyet konusu motorlu taşıt araçları ile yedek parçaların imalatı, montajı,
ithalatı ve satışıdır. Şirket’in faaliyet alanı, ürünlerin niteliği ve ekonomik özellikleri, üretim süreçleri, müşterilerin
risklerine göre sınıflandırılması ve ürünlerin dağıtımında kullanılan yöntemler benzerdir. Ayrıca, Şirket’in
organizasyon yapısı, Şirket’in farklı faaliyetleri içeren ayrı bölümler halinde yönetilmesi yerine tek bir faaliyetin
yönetilmesi şeklinde oluşturulmuştur. Bu sebeplerden dolayı, Şirket’in operasyonları tek bir faaliyet bölümü
olarak kabul edilmekte ve Şirket’in faaliyet sonuçları, bu faaliyetlere tahsis edilecek kaynakların tespiti ve bu
faaliyetlerin performanslarının incelenmesi bu çerçevede değerlendirilmektedir.
4. Nakit ve nakit benzerleri
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
268.395.160
26.610.646
5.601.180
911.367
409.090.947
68.352.296
330.490.311
915.524
301.518.353
808.849.078
Banka - yabancı para vadeli mevduat
Banka - TL vadesiz mevduat
Banka -TL vadeli mevduat
Banka - yabancı para vadesiz mevduat
Nakit ve nakit benzeri değerler içerisinde bloke ve üç aydan uzun vadeli mevduat bulunmamaktadır.
ABD Doları vadeli mevduatların ağırlıklı ortalama faiz oranı %2,90 (31 Aralık 2011 - %5,50) Avro vadeli
mevduatların ağırlıklı ortalama faiz oranı %2,41 (31 Aralık 2011 - %5,17) ve TL vadeli mevduatların ağırlıklı
ortalama faiz oranı ise %7,69’dür (31 Aralık 2011 - %11,64).
5. Finansal yatırımlar
Satılmaya hazır finansal varlıklar:
Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş. (Otokar) (*)
31 Aralık 2012
İştirak
oranı %
Tutar
0,59
5.961.405
5.961.405
(d) Davalara ilişkin karşılık ayırırken davaların kaybedilme olasılıkları ve kaybedilme durumunda ortaya çıkacak
yükümlülükler Şirket Hukuk Müşaviri ve uzman görüşleri alınarak Şirket Yönetimi tarafından değerlendirilir.
Şirket Yönetimi en iyi tahminlere dayanarak dava karşılık tutarını belirler.
31 Aralık 2011
İştirak
oranı %
Tutar
0,59
3.458.740
3.458.740
(*) Şirket’in, Otokar’daki iştirak tutarı, 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle makul değerine yaklaştığı öngörülen borsa fiyatı ile
değerlenmiştir.
6. Finansal borçlar
7. Ticari alacak ve borçlar
31 Aralık 2012
;\[aj_\
faiz oranı %
TL
tutar
31 Aralık 2011
Efektif
faiz oranı %
TL
tutar
Kısa vadeli finansal borçlar:
- Avro
- TL (*)
1,00
-
88.024.131
8.302.535
2,29
-
96.326.666
(*)
107
67.400.004
101.297
Kısa vadeli ticari alacaklar:
Alıcılar
Çek ve senetli alacaklar
Şüpheli alacaklar
Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş
finansman geliri
67.501.301
Eksi: Şüpheli ticari alacak karşılığı
Geçici amaçla kullanılan faizsiz kısa vadeli krediler
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
481.044.572
4.533.456
517.917.390
7.392.169
3.333.456
(2.436.930)
(3.722.527)
483.141.098
524.920.488
(4.533.456)
(3.333.456)
478.607.642
521.587.032
Uzun vadeli finansal borçların kısa vadeli kısımları:
31 Aralık 2012
- Avro
- ABD Doları
31 Aralık 2011
;\[aj_\
faiz oranı %
TL
tutar
Efektif
faiz oranı %
TL
tutar
2,45
2,97
238.302.673
28.886.909
3,37
2,68
158.983.070
352.625
Şirket’in ticari alacaklarının ortalama vadesi 30 gündür (31 Aralık 2011: 30 gün) ve iskonto işleminde kullanılan
aylık etkin faiz oranı %0,64’dür (31 Aralık 2011: %1,05).
Ford Motor Company harici yapılan yurtdışı satışların tahsilatı akreditif, teminat mektubu ya da peşin ödeme
yöntemleri ile teminat altına alınmaktadır.
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
537.623
474.645
537.623
474.645
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
810.038.054
906.030.573
Uzun vadeli ticari alacaklar:
267.189.582
159.335.695
363.516.248
226.836.996
Verilen depozito ve teminatlar
Toplam kısa vadeli finansal borçlar
Uzun vadeli finansal borçlar:
- Avro
- ABD Doları
2,31
-
896.037.316
-
3,53
2,68
896.037.316
619.830.540
30.222.400
650.052.940
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle uzun vadeli kredilerin ödeme planı aşağıdaki gibidir:
Ödeme dönemi
31 Aralık 2012
Toplam TL
31 Aralık 2011
Toplam TL
2013
2014
2015
2016
2017
2018
2018 - 2021
211.392.012
284.988.369
98.460.416
83.490.904
78.686.683
139.018.932
252.639.137
230.192.464
131.329.646
16.121.932
5.648.502
14.121.259
-
896.037.316
650.052.940
Banka kredileri için finansal kuruluşlara verilen banka teminat mektuplarının toplam tutarı 685.574.000 TL’dir
(31 Aralık 2011 - 194.893.049 TL) (Dipnot 13).
Ticari borçlar:
Ticari borçlar
Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş
finansman gideri
(2.871.714)
(5.366.102)
807.166.340
900.664.471
Şirket’in ticari borçlarının ortalama vadesi 60 gündür (31 Aralık 2011: 60 gün) ve iskonto işleminde kullanılan
aylık etkin faiz oranı %0,64’dür (31 Aralık 2011: %1,05).
7. Ticari alacak ve borçlar (devamı)
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde, finansal araç türleri itibariyle Şirket’in maruz kaldığı kredi risklerini gösteren
tablo aşağıdaki gibidir:
Ticari alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
31 Aralık 2012
Ticari alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
31 Aralık 2012
Raporlama tarihi itibariyle maruz
kalınan azami kredi riski
(Dipnot 26, 7, 8, 4)
-Azami riskin teminat ile
güvence altına alınmış kısmı
Vadesi geçmemiş / değer
düşüklüğüne uğramamış finansal
varlıkların net defter değeri
752.478.555
110.000.000
719.274.870
Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan,
aksi takdirde vadesi geçmiş veya
değer düşüklüğüne uğramış sayılacak
finansal varlıkların defter değeri
Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış
-
478.607.642
432.038.087
465.229.069
9.348.000
Diğer alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
-
-
-
-
4.552.464
-
4.552.464
-
Bankalardaki
mevduat
301.518.353
-
301.518.353
-
Raporlama tarihi itibariyle
maruz kalınan azami kredi riski
(Dipnot 26,7,8,4)
33.203.685
-
4.030.573
-
-
-
1.864.174
-
-
-
Değer düşüklüğüne uğrayan
varlıkların net defter değerleri
-
-
-
-
-
-Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-
4.533.456
-
-
-
-Değer düşüklüğü (-)
-
(4.533.456)
-
-
-
-Teminat ile güvence altına alınmış kısmı
-
-
-
-
-
Bankalardaki
mevduat
877.374.203
521.587.032
-
4.346.575
808.849.078
-Azami riskin teminat ile
güvence altına alınmış kısmı
100.000.000
450.426.632
-
-
-
Vadesi geçmemiş / değer
düşüklüğüne uğramamış finansal
843.800.456
503.998.613
-
4.346.575
808.849.078
-
10.392.169
-
-
-
33.573.747
7.196.250
-
-
-
-
632.956
-
-
-
Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan,
aksi takdirde vadesi geçmiş veya
değer düşüklüğüne uğramış sayılacak
finansal varlıkların defter değeri
Vadesi geçmiş ancak değer
düşüklüğüne uğramamış
Diğer alacaklar
İlişkili
taraf
Diğer
109
Değer düşüklüğüne uğrayan
varlıkların net defter değerleri
-
-
-
-
-
-Vadesi geçmiş (brüt defter değeri)
-
3.333.456
-
-
-
-Değer düşüklüğü (-)
-
(3.333.456)
-
-
-
-
-
-
-
-
8. Diğer alacak ve borçlar (devamı)
Şirket’in, vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıklarının yaşlandırma tablosu aşağıdaki
gibidir:
111
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
40.379.148
34.379.893
31.329.263
15.223.130
12.800.732
4.907.867
52.502.458
46.680.062
23.118.895
10.030.288
10.237.728
7.568.080
139.020.033
150.137.511
Diğer borçlar:
31 Aralık 2012
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
Teminat ile güvence altına alınmış kısmı
Ticari alacaklar
İlişkili taraf
Diğer taraf
17.523.033
3.776.451
7.406.479
4.497.722
1.934.800
339.845
312.248
1.443.680
33.203.685
4.030.573
-
1.864.174
Şirketin’in ilişkili taraflardan olan vadesi geçmiş alacakları Ford Motor Company ile yürütülen uzun dönemli
mühendislik hizmet faturaları ve yedek parça ihracatından kaynaklanmaktadır.
Ticari alacaklar
31 Aralık 2011
İlişkili taraf
Diğer taraf
Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmiş
Vadesi üzerinden 1-5 yıl geçmiş
4.130.763
9.219.076
14.867.704
5.356.204
1.339.011
1.375.466
4.419.742
62.031
33.573.747
7.196.250
-
632.956
Teminat ile güvence altına alınmış kısmı
Ödenecek vergi ve fonlar
Personele borçlar ve gider karşılıkları
Satış destek primi karşılıkları(*)
Gider tahakkukları
Mühendislik şirketlerine borçlar
Diğer
(*)
Satış destek primi karşılıkları ağırlıklı olarak bilanço tarihi itibariyle bayilerin hak edip henüz fatura etmedikleri indirim karşılıklarından ve
stoklarında bulundurdukları araçlarla ilgili gider karşılıklarından oluşmaktadır (Dipnot 2.3).
9. Stoklar
Hammaddeler
Mamuller
Yoldaki mallar
Araç yedek parçaları
İthal araçlar
Eksi: Mamuller ve araç yedek parçaları değer
düşüklüğü karşılığı
Şirket’in ticari alacaklarına ilişkin değer düşüklüğü karşılığın dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
2012
2011
1 Ocak
3.333.456
3.244.537
Dönem içinde ayrılan karşılıklar
1.200.000
88.919
31 Aralık
4.533.456
3.333.456
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Diğer alacaklar:
Diğer çeşitli alacaklar
4.552.464
4.346.575
4.552.464
4.346.575
31 Aralık 2011
280.078.252
219.100.521
118.581.186
70.595.889
40.831.183
298.160.635
75.705.380
215.633.497
70.536.820
68.560.906
729.187.031
728.597.238
(2.370.999)
(3.625.019)
726.816.032
724.972.219
Mamül üzerindeki sabit üretim maliyetleri normal üretim kapasitesine göre dağıtılırlar.
Şirket, stok değer düşüklüğünden kaynaklanan giderleri satışların maliyeti hesabında muhasebeleştirmiş olup,
dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
1 Ocak
Dönem içindeki net değişim
8. Diğer alacak ve borçlar
31 Aralık 2012
31 Aralık
2012
2011
3.625.019
5.149.850
(1.254.020)
(1.524.831)
2.370.999
3.625.019
Şirket, mamul stoklarındaki net gerçekleşebilir değerinin maliyetten düşük kaldığı veya uzun süredir hareket
görmediği durumlar için stok değer düşüş karşılığı ayırmıştır. Konusu kalmayan karşılık satılan malın
maliyetinde muhasebeleştirilmiştir (Dipnot 18).
11.874.536
Net defter değeri
308.276.901
635.576.989
277.087.943
99.202.375
99.202.375
5.637.227
7.978.528
(2.341.301)
5.637.227
(903.139)
1.124.686
1.739.343.486
1.855.480
1.108.089.000
757.430.279
(4.958.760)
(123.072.513)
1.108.089.000
2.789.091.268
(1.681.002.268)
326.618.398
1.739.343.486
326.618.398
3.541.562.787
- (1.802.219.301)
326.618.398
-
126.902.600
269.459.151
(69.743.353)
-
126.902.600
126.902.600
-
Toplam
11.874.536
11.874.536
11.874.536
31 Aralık 2011
Maliyet
Birikmiş amortisman
Net defter değeri
69.937.170
100.439.184
(30.502.014)
69.937.170
62.852.695
5.416.993
4.626.292
(2.958.810)
-
31 Aralık 2011 tarihinde
sona eren dönem için
Açılış net defter değeri
11.874.536
Girişler
Transferler
Çıkışlar
Cari yıl amortismanı
Birikmiş amortismanlardan çıkışlar
Kapanış net defter değeri
62.852.695
11.874.536
Net defter değeri
90.395.899
(27.543.204)
11.874.536
-
Yerüstü
düzenleri
31 Aralık 2010
Maliyet
Arazi
10. Maddi duran varlıklar (devamı)
239.273.794
373.182.635
(133.908.841)
239.273.794
246.361.824
404.840
4.033.576
(11.526.446)
-
246.361.824
368.744.219
(122.382.395)
Binalar
Kalıp ve
modeller
32.141.823
47.285.809
11.123.709
739.482
(909.413)
(27.006.552)
908.788
47.285.809
587.984.489
32.141.823
1.452.681.721
629.094.207
(864.697.232) (596.952.384)
587.984.489
631.176.186
34.964.630
1.434.531
(13.152.389)
(78.435.264)
11.996.795
631.176.186
1.429.434.949
618.140.429
(798.258.763) (570.854.620)
Makine ve
ekipmanlar
32.795.892
86.071.505
(53.275.613)
32.795.892
25.398.362
11.849.203
28.459
(1.858.937)
(4.287.086)
1.665.891
25.398.362
76.052.780
(50.654.418)
Demirbaş ve
mefruşatlar
7.178.696
8.844.880
(1.666.184)
7.178.696
8.587.729
3.607.925
(4.914.543)
(1.039.914)
937.499
8.587.729
10.151.498
(1.563.769)
126.902.600
126.902.600
-
126.902.600
24.863.118
112.901.822
(10.862.340)
-
24.863.118
24.863.118
-
Yapılmakta
Taşıtlar olan yatırımlar
1.108.089.000
2.789.091.268
(1.681.002.268)
1.108.089.000
1.058.400.259
180.269.122
(20.835.282)
(125.254.072)
15.508.973
1.058.400.259
2.629.657.428
(1.571.257.169)
Toplam
Şirket, almış olduğu dövizli yatırım kredileri ile ilgili oluşan borçlanma maliyetlerini TL cinsinden piyasa kredi faizleri ile karşılaştırmış ve kümülatif yönteme göre 31 Aralık 2012
itibariyle 21.091.127 TL (31 Aralık 2011: 17.287.672 TL) tutarındaki faiz ve kur farkı giderini aktifleştirerek maddi duran varlıklar altında sınıflandırmıştır.
31 Aralık 2012 tarihi itibariyle maddi duran varlıklar üzerinde ipotek bulunmamaktadır (31 Aralık 2011: Yoktur).
üretilecek yeni hafif ticari araç fabrikası yatırımı ve yeni nesil Transit projeleri ile ilgilidir. Geri kalan 120.887.206 TL (31 Aralık 2011: 57.762.678 TL) tutarındaki kısmı ise maddi olmayan duran varlık niteliğinde
olup yeni hafif ticari araç ve muhtelif Cargo projelerinin mühendislik yatırım harcamalarından oluşmaktadır.
(**) 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle makine ve ekipmanlar içinde gösterilen 326.865.103 TL tutarında maliyeti ve 193.083.658 TL tutarında birikmiş amortsimanı olan maddi duran varlıklar açılış düzeltmesi
ile ilgili hesaplara sınıflanmıştır.
(*) Yapılmakta olan yatırımlar içindeki 269.459.151 TL’lik (31 Aralık 2011: 112.901.822 TL) cari yıl girişlerinin 148.571.945 TL’si (31 Aralık 2011: 55.139.144 TL) maddi duran varlık niteliğinde olup ağırlıklı olarak
75.069.117
277.087.943
(4.619.430) (69.968.966)
31.029
11.874.536
635.576.989
7.178.696
8.844.880
(1.666.184)
Yapılmakta
Taşıtlar olan yatırımlar
32.795.892
7.178.696
119.242.198
348.343
29.044.237
3.003.927
1.049.080
(40.373) (4.218.622)
(12.950.722) (896.664)
32.795.892
Net defter değeri
308.276.901
193.083.568
699.765
32.141.823
9.569.559
210.498.795
47.781.719
(18.284.523)
32.141.823
11.874.536 125.949.303
566.132.999 1.370.698.096 896.944.280 235.366.647
- (50.880.186) (257.856.098)
(735.121.107) (619.856.337) (136.164.272)
75.069.117
587.984.489
86.071.505
(53.275.613)
Demirbaş ve
mefruşatlar
11.874.536
(102.014.830)
-
Kalıp ve
modeller
1.452.681.721
629.094.207
(864.697.232) (596.952.384)
Makine ve
ekipmanlar
239.273.794
587.984.489
176.194.337 (326.865.103)
3.050.864
238.921.258
13.705.163
6.659.985
(699.765)
(21.932.427) (64.207.208)
239.273.794
373.182.635
(133.908.841)
Binalar
31 Aralık 2012
Maliyet
(15.577.203)
-
69.937.170
21.510.666
3.452.047
547.406
(4.800.969)
69.937.170
100.439.184
(30.502.014)
Yerüstü
düzenleri
31 Aralık 2012 tarihinde
sona eren dönem için
11.874.536
Açılış düzeltmeleri(**)
Girişler(*)
Transferler
Çıkışlar
Cari dönem amortismanı
Birikmiş amortismanlardan
transferler(*)
Birikmiş amortismanlardan çıkışlar
-
11.874.536
-
Arazi
31 Aralık 2011
Maliyet
10. Maddi duran varlıklar
113
10. Maddi duran varlıklar (devamı)
11. Maddi olmayan duran varlıklar (devamı)
Ekonomik ömrü sona ermiş ancak halihazırda kullanımda olan maddi duran varlıkların maliyet bedelleri
aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
31 Aralık 2010
Kalıp ve modeller
Makine ve ekipmanlar
Demirbaş ve mefruşatlar
Binalar
Yerüstü düzenleri
Taşıtlar
352.273.187
101.236.425
53.118.988
15.035.700
1.522.776
377.996
346.300.236
104.763.970
25.062.916
5.529.499
237.300
149.976
523.565.072
482.043.897
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren yıllara ait maddi duran varlık amortisman giderlerinin dağılımı
aşağıda belirtildiği gibidir:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Üretilen malın maliyeti (Dipnot 18)
Genel yönetim giderleri (Dipnot 19)
Araştırma ve geliştirme giderleri (Dipnot 19)
Satış ve pazarlama giderleri (Dipnot 19)
Yapılmakta olan yatırımlara yansıtılan
113.073.259
4.089.233
3.206.364
1.841.629
862.028
Cari yıl maddi duran varlıklar amortismanı
118.215.871
1.847.645
2.287.156
1.690.302
1.213.098
123.072.513
125.254.072
11. Maddi olmayan duran varlıklar
31 Aralık 2011
Maliyet
İtfa payları
Net defter değeri
Haklar
Geliştirme
maliyetleri
Diğer
Toplam
25.276.100
(18.658.712)
432.247.432
(411.668.558)
3.357.113
(1.776.205)
460.880.645
(432.103.475)
6.617.388
20.578.874
1.580.908
28.777.170
6.617.388
10.893.778
(11.227.284)
(2.050.705)
-
20.578.874
31.069.730
(821.663)
11.227.284
(15.394.062)
821.663
1.580.908
2.740.430
(560.353)
-
28.777.170
44.703.938
(821.663)
(18.005.120)
821.663
4.233.177
47.481.826
3.760.985
55.475.988
24.942.594
(20.709.417)
473.722.783
(426.240.957)
6.097.543
(2.336.558)
504.762.920
(449.286.932)
4.233.177
47.481.826
3.760.985
55.475.988
31 Aralık 2012 tarihinde sona eren dönem için
Girişler
Çıkışlar
Transferler
Cari dönem itfa payı
Birikmiş amortismandan çıkışlar
31 Aralık 2012
Maliyet
İtfa payları
Net defter değeri
Maliyet
İtfa payları
115
Haklar
Geliştirme
maliyetleri
Diğer
Toplam
21.677.670
(17.929.947)
428.871.269
(392.276.771)
3.229.041
(1.271.700)
453.777.980
(411.478.418)
3.747.723
36.594.498
1.957.341
42.299.562
3.747.723
3.598.430
(728.765)
36.594.498
3.376.163
(19.391.787)
1.957.341
128.072
(504.505)
42.299.562
7.102.665
(20.625.057)
6.617.388
20.578.874
1.580.908
28.777.170
25.276.100
(18.658.712)
432.247.432
(411.668.558)
3.357.113
(1.776.205)
460.880.645
(432.103.475)
6.617.388
20.578.874
1.580.908
28.777.170
Net defter değeri
31 Aralık 2011 tarihinde sona eren yıl için
Girişler
Cari yıl itfa payı
31 Aralık 2011
Maliyet
İtfa payları
Net defter değeri
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren yıllara ait maddi olmayan duran varlıkların itfa paylarının dağılımı
aşağıda belirtildiği gibidir:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Üretilen malın maliyeti (Dipnot 18)
Genel yönetim giderleri (Dipnot 19)
Araştırma ve geliştirme giderleri (Dipnot 19)
Cari yıl maddi olmayan duran varlıklar itfa payları
15.389.751
1.508.053
1.107.316
19.391.787
543.004
690.266
18.005.120
20.625.057
12. Devlet teşvik ve yardımları
Şirket, 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle Cargo kamyon ve yeni hafif ticari araç projeleri için Türkiye Bilimsel ve
Teknolojik Araştırma Kurumu (Tübitak)’ndan 14.394.321 TL’lik araştırma, geliştirme destek primi almıştır.
Söz konusu tutar, ilgili projenin geliştirme giderleri ile netleştirilerek bilançodaki maddi duran varlıklar altında
devam eden yatırımlar kalemi ile ilişkilendirilmiştir.
Şirket, 2010 yılı 4. çeyreğinde 14/07/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında, her
ikisi de 250 milyon TL’den yüksek, büyük ölçekli iki yatırım teşviği almıştır. İlgili yasa kapsamında Şirket, yeni
yatırımları nedeniyle yapacağı sabit kıymet harcamalarının %30’unu vergi matrahından yasa hükümlerinin
elverdiği oranda, yatırım nihayetlenip gelir elde edilmeye başladığında indirim konusu yapabilecektir. 31 Aralık
2012 tarihi itibariyle bu kapsamda 531.833.087 TL sabit kıymet yatırım harcaması yapılmış olup, cari yılda
indirimli kurumlar vergisi avantajı olarak kullanılan 1.046.102 TL’lik kısmı düşüldükten sonra, ileriki dönemlerde
kullanabileceği 158.503.824 TL vergi avantajı bulunmaktadır (Dipnot 24).
13. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler
13. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler (devamı)
Şirket’in, bayiler vasıtasıyla satmış olduğu araçlar için müşterilerine satış sözleşmesinde belirtilen arızalar ile
ilgili 2 ve 3 yıl garanti taahhüdü bulunmaktadır. Bilanço tarihi itibariyle, garanti kapsamında olan araçlarla
alakalı geçmiş yıllardaki ürün bazında garanti talepleri (kleymleri) göz önüne alınarak, ileride oluşabilecek
giderlere ilişkin garanti gider karşılığı ayrılmaktadır.
Şirket’in 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle, teminat / rehin / ipotek (“TRİ”) pozisyonuna ilişkin tabloları
Borç karşılıkları:
A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ’lerin
toplam tutarı
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
41.014.572
28.167.783
38.849.095
46.672.397
69.182.355
85.521.492
2012
2011
85.521.492
68.723.154
Kısa vadeli garanti gider karşılığı
Uzun vadeli garanti gider karşılığı
Garanti gider karşılığının dönem içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
1 Ocak
Dönem içinde ödenen
Dönem içindeki artış (Dipnot 19)
(72.167.970)
55.828.833
(54.098.639)
70.896.977
69.182.355
85.521.492
J[c_dWjc[ajkXkl[Wah[Z_j_ó[h
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Bankalara verilen teminat mektupları
Gümrüklere verilen teminat mektupları
Diğer kuruluşlara verilen teminat mektupları
685.574.000
28.124.155
16.677.764
194.893.049
24.545.155
13.596.691
730.375.919
233.034.895
31 Aralık
Şirket tarafından verilen TRİ’ler
117
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
730.375.919
233.034.895
B. Tam konsolidsayon kapsamına dahil edilen ortaklıklar
lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
-
-
C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer
3. Kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin
toplam tutarı
-
-
-
-
-
-
D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı
i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup
şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
iii. C maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine
vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı
Toplam
-
-
730.375.919
233.034.895
Şirket’in 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle almış olduğu teminat ve ipoteklerin detayı aşağıdaki gibidir.
Alınan teminatlar
Verilen teminatlar
Avro
TL
ABD Doları
Eh_`_dWbfWhW
birimi
31 Aralık 2012
JBfWhW
birimi
Orijinal para
birimi
31 Aralık 2011
TL para
birimi
301.581.428
16.501.139
2.606.157
709.229.045
16.501.139
4.645.735
89.812.210
13.527.262
13.000
219.483.077
13.527.262
24.556
730.375.919
233.034.895
31 Aralık 2012
Eh_`_dWbfWhW
JBfWhW
birimi
birimi
TL
Avro
ABD Doları
GBP
138.348.665
12.318.405
82.140
-
138.348.665
28.969.193
146.423
167.464.281
31 Aralık 2011
Orijinal para
TL para
birimi
Birimi
260.663.503
2.364.519
132.140
27.000
260.663.503
5.778.412
249.599
78.759
266.770.273
Vergi Uyuşmazlığı:
Mali İdare, ihraç araçlara sınırlı miktarda konulan ilk dolum yakıtlarıyla alakalı olarak 2005 - 2009 yıllarına
ait kullanımlar için, Özel Tüketim Vergisi, vergi ziyaı ve faiz dahil 17.837.279 TL tarh ettirmiştir. Uzmanların da
görüşünü alan Şirket yönetimi, konuyu yargı aşamasına götürmüştür. Her yıl için ayrı ayrı açılan davaların
11.982.710 TL’lik tutarı için ilk mahkemeler kazanılmıştır, vergi dairesi davaları temyize götürmüştür, temyiz
süreci devam etmektedir. 5.854.569 TL’lik dava için ise ödeme yapılmış olup, konu Danıştay’da temyiz
aşamasındadır.
119
14. Taahhütler
'+$wWbçśWdbWhWiWŊbWdWd\WoZWbWhZ[lWcç
Şirket’in bankalardan kullanmış olduğu kredilerle ilgili vermiş olduğu taahhütleri aşağıdaki gibidir:
Kıdem tazminatı karşılığı yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir ve herhangi bir fonlama şartı
bulunmamaktadır. Kıdem tazminatı karşılığı çalışanların emekliliği halinde ödenmesi gerekecek muhtemel
yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminiyle hesaplanır.
a)Şirket, TC. Ziraat Bankası A.Ş.’deki hesabı üzerinden toplam 20.000.000 Avro, 2011 yılında yapılan
sözleşmeyle Vakıflar Bankası T.A.O’daki hesabı üzerinden 60.000.000 Avro ihracat bedelini geçirmeyi
taahhüt etmiştir. Şirket 31 Aralık 2012 itibariyle ile bu taahhütlerini yerine getirmiştir.
b)Şirket, 2012 yılında Garanti Bankası ile yaptığı 70.000.000 Avro tutarındaki 1 yıl vadeli kredi taahhüt
anlaşmaları gereğince, 2012 yılında Garanti Bankası’ndaki hesabı üzerinden 150.000.000 Avro ihracat bedelini
geçirmeyi taahhüt etmiştir. Şirket 31 Aralık 2012 itibariyle ile bu taahhütlerini yerine getirmiştir.
c)Şirket, 2012 yılı Haziran ayında Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.’den (Eximbank) kullandığı 37.430.000
Avro tutarındaki 4 ay vadeli kredi sözleşmesiyle, 38.000.000 Avro ihracat gerçekleştirmeyi taahhüt etmiştir.
Şirket 31 Aralık 2012 itibariyle ile bu taahhütlerini yerine getirmiştir. Şirket, ayrıca 2012 yılı Kasım ayında
Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.’den (Eximbank) kullandığı 37.430.000 Avro tutarındaki 4 ay vadeli kredi
sözleşmesiyle, 38.000.000 Avro ihracat gerçekleştirmeyi taahhüt etmiştir.
Operasyonel kiralama taahhütleri
İptal edilemeyecek durumdaki operasyonel kiralamalarla ilgili gelecekte yapılacak olan ödemeler aşağıdaki
gibidir:
Operasyonel kiralama taahhütleri
31 Aralık 2012
UFRS, Şirket’in kıdem tazminatı karşılığını tahmin etmek için aktüer değerleme yöntemlerinin geliştirilmesini
öngörmektedir. Buna göre toplam yükümlülüğün hesaplanmasında aşağıda yer alan aktüer öngörüler
kullanılmıştır:
İskonto oranı (%)
Emeklilik olasılığına ilişkin sirkülasyon oranı (%)
31 Aralık 2011
3,86
5
4,66
5
Temel varsayım, her yıllık hizmet için belirlenen tavan karşılığının enflasyon ile orantılı olarak artmasıdır.
Böylece uygulanan iskonto oranı enflasyonun beklenen etkilerinden arındırılmış gerçek oranı gösterir. Şirket’in
kıdem tazminatı karşılığı, kıdem tazminatı tavanı her altı ayda bir ayarlandığı için, 1 Temmuz 2012 tarihinden
itibaren geçerli olan 3.033,98 TL (1 Temmuz 2011: 2.731,85 TL) üzerinden hesaplanmaktadır.
Kıdem tazminatı karşılığının yıl içindeki hareketleri aşağıdaki gibidir:
2012
2011
55.081.174
44.061.805
Faiz maliyeti
Cari yıl hizmet maliyeti
Dönem içinde ödenen
Aktüeryal kayıp
2.128.739
5.662.760
(5.726.188)
15.730.421
2.054.263
7.159.232
(4.464.057)
6.269.931
31 Aralık
72.876.906
55.081.174
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
144.221.205
6.044.648
4.746.495
4.109.902
15.166.776
114.811.622
11.575.054
3.093.981
7.585.414
14.805.538
174.289.026
151.871.609
31 Aralık 2011
1 Ocak
Bir yıl içerisinde
Bir-beş yıl arasında
31 Aralık 2012
3.852.436
7.839.168
1.952.712
3.417.246
11.691.604
5.369.958
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
72.876.906
55.081.174
Diğer dönen varlıklar:
72.876.906
55.081.174
İadeye tabi indirilecek KDV
Tedarikçilere fatura edilecek meblağlar
Peşin ödenen giderler
Peşin ödenen vergi ve stopajlar
Diğer
'+$wWbçśWdbWhWiWŊbWdWd\WoZWbWh
Uzun vadeli borç karşılıkları:
Kıdem tazminatı karşılığı:
Aşağıda açıklanan yasal zorunluluk dışında yapılmış hiçbir emeklilik planı anlaşması yoktur.
Yürürlükteki İş Kanunu’na göre, Şirket bir senesini doldurmuş olan ve Şirket’le ilişkisi kesilen veya emekli olan,
25 hizmet (kadınlarda 20) yılını dolduran ve emekliliğini kazanan (kadınlar için 58 yaşında, erkekler için 60
yaşında), askere çağrılan veya vefat eden personeli için kıdem tazminatı ödemekle mükelleftir.
Ödenecek kıdem tazminatı her hizmet yılı için 1 aylık maaş kadardır ve bu tutar 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle
3.033,98 TL (31 Aralık 2011: 2.731,85 TL) ile sınırlandırılmıştır. 1 Ocak 2013 tarihi itibariyle kıdem tazminatı
tavanı 3.129,25 TL’ye yükselmiştir.
16. Diğer varlıklar
İadeye tabi indirilecek KDV, iade işlemi devam eden, Ekim, Kasım ve Aralık aylarına ait ihracat KDV iadesinden
kaynaklanmaktadır.
16. Diğer varlıklar (devamı)
17. Özkaynaklar (devamı)
Diğer duran varlıklar:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Verilen yatırım avansları
324.368.840
191.659.398
324.368.840
191.659.398
Verilen yatırım avansları Şirket’in yeni araç yatırımları ile ilgili olup, 92.502.110 TL’sini (31 Aralık 2011:
62.748.370) bu araçlarla alakalı yerli tedarikçilere verilen kalıp avansları, 231.866.730 TL’sini (31 Aralık 2011:
128.911.028) Kocaeli fabrikasında kurulacak yeni hafif ticari araç fabrikası ve yeni nesil Transit projeleri için
yurtdışından tedarik edilen hat yatırımı avansları oluşturmaktadır.
17. Özkaynaklar
Şirket’in 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerindeki hissedarları ve sermaye içindeki payları tarihi değerlerle aşağıdaki
gibidir:
31 Aralık
Ortaklık payı
31 Aralık
Ortaklık payı
Hissedarlar
2012
(%)
2011
(%)
Koç Holding A.Ş.
Vehbi Koç Vakfı
Koç Holding Emekli Yardım
Sandığı Vakfı
Temel Ticaret A.Ş.
134.953.357
3.428.592
38,46
0,98
134.953.357
3.428.592
38,46
0,98
3.259.202
2.355.885
0,93
0,67
3.259.202
2.355.885
0,93
0,67
Toplam Koç Grubu
143.997.036
41,04
143.997.036
41,04
Ford Motor Company
Diğer (Halka açık)
143.997.036
62.915.928
41,04
17,92
143.997.036
62.915.928
41,04
17,92
350.910.000
100,00
350.910.000
100,00
Toplam
Sermaye düzeltme farkları
;dóWioedW]h[Zp[bj_bc_ś
ödenmiş sermaye
121
27.920.283
27.920.283
378.830.283
378.830.283
Sermaye düzeltme farkları ödenmiş sermayeye yapılan nakit ve nakit benzeri ilavelerin enflasyona göre
düzeltilmiş toplam tutarları ile enflasyon düzeltmesi öncesindeki farkı ifade eder.
Nominal değeri 1 Kr olan 35.091.000.000 adet hisse senedi mevcuttur (31 Aralık 2011: 35.091.000.000 adet).
Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk
Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya
kadar, kanuni net kârın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan
dağıtılan kârın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini
geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir.
Yukarıda bahsi geçen tutarlar, SPK Finansal Raporlama Standartları uyarınca “Kârdan ayrılan kısıtlanmış
yedekler” altında özel yedekler alt başlığında sınıflanmıştır. Şirket’in 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle kârdan
kısıtlanmış yedeklerinin tutarı 432.432.060 TL’dir (31 Aralık 2011: 390.964.519 TL).
1 Ocak 2008 itibariyle yürürlüğe giren Seri: XI, No: 29 sayılı tebliğ ve ona açıklama getiren SPK duyurularına
göre “Ödenmiş sermaye”, “Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler” ve “Hisse senedi ihraç primleri”’nin yasal
kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebliğin uygulanması esnasında
değerlemelerde çıkan farklılıkların (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farklılıklar gibi):
- “Ödenmiş sermaye”den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemişse, “Ödenmiş sermaye”
kaleminden sonra gelmek üzere açılacak “Sermaye düzeltmesi farkları” kalemiyle;
- “Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler” ve “Hisse senedi ihraç primleri”’nden kaynaklanmakta ve henüz kâr
dağıtımı veya sermaye artırımına konu olmamışsa “Geçmiş yıllar kâr / zararıyla”,
ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Diğer özkaynak kalemleri ise SPK Finansal Raporlama Standartları
çerçevesinde değerlenen tutarları ile gösterilmektedir.
Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur.
Halka açık şirketler, temettü dağıtımlarını SPK’nın öngördüğü şekilde aşağıdaki gibi yaparlar:
SPK’nın 27 Ocak 2010 tarihli kararı ile payları borsada işlem gören halka açık anonim ortaklıklar için yapılacak
temettü dağıtımı konusunda herhangi bir asgari kâr dağıtım zorunluluğu getirilmemesine karar verilmiştir.
Şirket, 20 Mart 2012 tarihinde yapılan Genel Kurul’unda, 2011 yılı kârından 1 TL’lik hisseye brüt 1 TL (net
95,0976 Kuruş) olmak üzere %100 oranında ve toplam 350.910.000 TL nakit temettü dağıtım kararı almış,
temettü ödemesini 2012 yılı Nisan ayında yapmıştır. Şirket ayrıca, 19 Ekim 2012 tarihinde yapılan Olağanüstü
Genel Kurul’unda, 1 TL’lik hisseye brüt 65 Kuruş (net 57,2693 Kuruş) olmak üzere %65 oranında ve toplam
228.091.500 TL nakit temettü dağıtım kararı almış, temettü ödemesini 2012 yılı Ekim ayında yapmıştır (2011 :
518.995.890 TL)
Şirket’in 2012 yılı kâr dağıtımına konu olacak, SPK’ya ve Yasal Kayıtlara (Vergi Usul Kanunu’na) göre
hazırlanan dağıtılabilir dönem kârları aşağıdaki gibidir.
SPK’ya göre
Yasal kayıtlara göre
Dönem kârı
Alınacak / (ödenecek) vergiler
641.582.558
33.440.201
502.155.243
(89.919.272)
Net dönem kârı
675.022.759
412.235.971
Net dağıtılabilir kâr
675.022.759
412.235.971
Yıl içinde yapılan bağışlar (Dipnot 19)
13 Haziran 2006 tarihinde yürürlüğe giren 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile iştirak hisselerinin satışından
doğan kazançlara ilişkin istisna düzenlenmiştir. Kanunda belirtilen koşulların sağlanması halinde kurumların
en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan iştirak hisseleri satışından doğan kazançlarının %75’lik kısmı
kurumlar vergisinden istisna edilebilmektedir. Satıştan doğan kazanç kısmının %75’i beş yıl süreyle özel bir fon
hesabında tutulmak şartıyla satışın yapıldığı dönem istisnadan yararlanılabilmektedir. Şirket’in bu kapsamda
vergiye konu kayıtlarında 5.992.339 TL (31 Aralık 2011: 20.670.400 TL) tutarında fon hesabında tutmuş
olduğu yedeği vardır.
Birinci temettünün hesaplanacağı bağışlar
eklenmiş net dağıtılabilir dönem kârı
13.214.246
688.237.005
412.235.971
123
Şirket’in SPK Seri: XI, No:29 sayılı tebliğine göre özkaynaklar tablosu, 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Özkaynaklar enflasyon düzeltmesi farkları sadece bedelsiz sermaye artırımı veya zarar mahsubunda;
olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri ise, bedelsiz sermaye artırımı, nakit kâr dağıtımı ya da zarar
mahsubunda kullanılabilecektir.
Ödenmiş sermaye
Sermaye düzeltmesi farkları
Değer artış fonları
Nakit akış riskinden korunma fonu
350.910.000
27.920.283
8.252
4.712.623
(1.298.245)
350.910.000
27.920.283
8.252
2.335.091
(345.806)
Hisse senetleri İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında işlem gören Otokar, 31 Aralık 2012 ve 31 Aralık 2011 tarihli
iş günleri sonunda borsada oluşan piyasa fiyatları ile değerlenmiştir. 2.377.532 TL (31 Aralık 2011: 427.422 TL)
tutarındaki cari dönemde ortaya çıkan ertelenmiş vergi etkisi netlenmiş gerçeğe uygun değer farkı (artı yönde),
toplam kapsamlı gelir tablosu içinde gösterilmiştir.
Kârdan ayrılan kısıtlanmış yedekler
-Yasal yedekler
-Özel yedekler
432.432.060
426.439.719
5.992.341
390.964.519
370.294.119
20.670.400
1 Ocak
1.989.285
1.907.669
Geçmiş yıllar kârları
-Özkaynaklar enflasyon düzeltmesi farkları
-Olağanüstü yedekler
505.957.103
428.301.244
77.655.859
464.337.418
428.301.244
36.036.174
Finansal varlıkların makul değer artışı
Türev finansal araçların makul değer azalışı
2.377.532
(952.439)
427.422
(345.806)
675.022.759
662.088.726
31 Aralık
3.414.378
1.989.285
1.995.664.835
1.898.218.483
Net dönem kârı
Özkaynaklar toplamı
Yukarıda tarihi bedelleri ile gösterilmiş kalemlerin düzeltilmiş değerleri ve özkaynaklar enflasyon düzeltme
farkları 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir:
Özkaynaklar
;dóWioed
Düzeltilmiş
düzeltmesi
31 Aralık 2012:
Tarihi değerler
değerler
farkları
Ödenmiş sermaye
Yasal yedekler
Olağanüstü yedekler
Özel yedekler
31 Aralık 2011:
Ödenmiş sermaye
Yasal yedekler
Olağanüstü yedekler
Özel yedekler
350.910.000
426.439.719
77.655.859
8.252
5.992.341
378.830.283
485.192.323
446.800.875
361.733
6.042.484
27.920.283
58.752.604
369.145.016
353.481
50.143
861.006.171
1.317.227.698
456.221.527
Tarihi değerler
Düzeltilmiş
değerler
Özkaynaklar
Enflasyon
düzeltmesi
farkları
350.910.000
370.294.119
36.036.174
8.252
20.670.400
378.830.283
429.046.723
405.181.190
361.733
20.720.543
27.920.283
58.752.604
369.145.016
353.481
50.143
777.918.945
1.234.140.472
456.221.527
Değer artış fonları ve nakit akış riskinden korunma fonu değişimlerinin ertelenmiş vergi etkisi netlenmiş olarak
diğer kapsamlı gelirlere etkisi aşağıda gösterilmiştir:
2012
2011
18. Satışlar ve satışların maliyeti
Yurtdışı satışlar
Yurtiçi satışlar
Diğer satışlar
Eksi: İndirimler
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
5.936.332.099
4.366.124.292
83.258.381
(617.777.515)
5.853.930.197
5.088.764.313
108.924.394
(606.595.954)
9.767.937.257
10.445.022.950
Satış adetleri:
Transit
Transit Connect
Binek araçlar
Transit Custom
Cargo
Ranger
Fiesta Van
Yurtiçi
satışlar
31 Aralık 2012
Yurtdışı
satışlar
Toplam
satışlar
Yurtiçi
satışlar
31 Aralık 2011
Yurtdışı
satışlar
Toplam
satışlar
28.179
29.162
45.919
1.113
5.811
827
-
113.502
75.081
613
14.328
955
10
-
141.681
104.243
46.532
15.441
6.766
837
-
35.246
37.445
57.946
8.329
1.714
-
147.766
64.616
384
824
4
55
183.012
102.061
58.330
9.153
1.718
55
111.011
204.489
315.500
140.680
213.649
354.329
18. Satışlar ve satışların maliyeti (devamı)
19. Araştırma ve geliştirme giderleri, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri
(devamı)
125
Aşağıdaki tablo, 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren yıllara ait satışların maliyetini özetlemektedir:
İlk madde ve malzeme gideri
Malzeme dışı genel üretim giderleri
Amortisman giderleri (Dipnotlar 10 ve 11)
Mamul stoklarındaki değişim
Toplam üretimden satışların maliyeti
Satılan ticari malların maliyeti
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
(6.546.593.774)
(637.331.701)
(128.463.010)
144.649.161
(6.692.484.964)
(644.304.470)
(137.607.658)
60.177.833
(7.167.739.324)
(7.414.219.259)
(1.525.622.522)
(1.829.292.521)
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
(60.033.883)
(35.774.742)
(7.006.757)
(4.313.680)
(4.955.892)
(64.819.409)
(28.707.474)
(7.985.354)
(2.977.422)
(2.396.451)
(112.084.954)
(106.886.110)
Araştırma ve geliştirme giderleri:
Personel giderleri
Proje maliyetleri
Araştırma ve geliştirme yönetim giderleri
Amortisman ve itfa payı giderleri (Dipnotlar 10 ve 11)
Diğer
20. Niteliklerine göre giderler
Satışların toplam maliyeti
(8.693.361.846)
(9.243.511.780)
19. Araştırma ve geliştirme giderleri, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, genel yönetim giderleri
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
(55.828.833)
(47.900.238)
(47.424.649)
(37.188.390)
(16.944.752)
(9.565.370)
(1.841.629)
(14.403.348)
(70.896.977)
(52.994.210)
(52.721.289)
(32.129.825)
(14.988.279)
(9.210.817)
(1.690.302)
(20.538.286)
Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri:
Garanti giderleri (Dipnot 13)
Araç nakliye giderleri
Reklam giderleri
Personel giderleri
Yedek parça nakliye ve ambalaj giderleri
Bayi toplantı ve servis geliştirme giderleri
Amortisman gideri (Dipnot 10)
Diğer
Aşağıdaki tablo, 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren yıllara ait giderlerin niteliklerine göre
sınıflandırmasını göstermektedir:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
İlk madde ve malzeme giderleri
Satılan ticari malların maliyeti
Personel giderleri
Diğer faaliyet giderleri
Diğer genel üretim giderleri
Finansman giderleri
Amortisman ve itfa payı giderleri
Stoklardaki değişim
Diğer giderler
Toplam giderler
(6.546.593.774)
(1.525.622.522)
(488.691.859)
(303.707.986)
(297.065.505)
(224.610.244)
(140.215.605)
144.649.161
(3.551.780)
(6.692.484.964)
(1.829.292.521)
(501.075.874)
(300.840.441)
(310.222.166)
(215.432.140)
(144.666.031)
60.177.833
(51.835.170)
(9.385.410.114)
(9.985.671.474)
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
13.203.775
7.076.706
5.740.521
4.413.044
3.563.296
2.789.119
1.170.077
281.198
9.165.570
11.166.945
9.975.091
7.104.167
4.705.352
3.088.123
2.801.720
465.457
87.874
9.756.960
47.403.306
49.151.689
21. Diğer faaliyetlerden gelir / giderler
(231.097.209)
(255.169.985)
Diğer faaliyetlerden gelir ve kârlar:
Genel yönetim giderleri:
Personel giderleri
Yeni proje yönetim giderleri
Bağış ve yardımlar (Dipnot 17)
Dava takip, danışmanlık ve denetim giderleri
Amortisman ve itfa payı giderleri (Dipnotlar 10 ve 11)
Tamir, bakım ve enerji giderleri
Ulaşım ve seyahat giderleri
Vergi, resim ve harç giderleri
Satış dışındaki teminat giderleri
Diğer
(51.081.421)
(13.934.069)
(13.214.246)
(12.206.087)
(5.597.286)
(4.014.969)
(3.385.758)
(2.785.861)
(1.892.354)
(12.470.061)
(52.132.874)
(7.361.693)
(18.315.200)
(11.932.460)
(2.390.649)
(3.522.562)
(3.729.247)
(1.720.001)
(1.397.671)
(10.402.108)
(120.582.112)
(112.904.465)
Fiyat farkı ve tazmin edilen hasar bedelleri
Komisyon gelirleri
Geçmiş dönem kurumlar vergisi düzeltmeleri
Lisans geliri
Alınan kiralar
Sabit kıymet satış kârı
Sigorta hasar bedelleri
Temettü gelirleri
Diğer
21. Diğer faaliyetlerden gelir / giderler (devamı)
24. Vergi varlık ve yükümlülükleri (devamı)
31 Aralık 2011
(1.200.000)
(1.138.567)
(795.536)
(539.646)
-
(88.919)
(3.792.064)
(1.870.025)
(3.284.682)
(36.633.529)
(781.242)
(3.673.749)
(46.450.461)
Kurumlar Vergisi Kanunu’nda kurumlara yönelik birçok istisna bulunmaktadır. Bu istisnalardan Şirket’e ilişkin
olanları aşağıda açıklanmıştır:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
141.942.140
46.729.122
22.980.847
191.298.369
46.885.812
48.068.840
Kurumların tam mükellefiyete tabi bir başka kurumun sermayesine iştirakten elde ettikleri temettü kazançları
(yatırım fonlarının katılma belgeleri ile yatırım ortaklıkları hisse senetlerinden elde edilen kâr payları hariç)
kurumlar vergisinden istisnadır.
211.652.109
286.253.021
22. Finansal gelirler
Kur farkı gelirleri
Vadeli satışlar dolayısıyla oluşan finansman geliri
Faiz gelirleri
23. Finansal giderler
Kur farkı gideri
Vadeli alımlar dolayısıyla oluşan finansman gideri
Faiz giderleri
Diğer finansman gideri
Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sağlamak gibi bir uygulama
bulunmamaktadır. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapandığı ayı takip eden dördüncü ayın
25 inci günü akşamına kadar bağlı bulunulan vergi dairesine verilir.
31 Aralık 2012
Diğer faaliyetlerden gider ve zararlar:
Şüpheli alacak karşılığı
Geçmiş dönem giderleri
İthal malzeme tazminat giderleri
Sabit kıymet satış zararı
Rekabet Kurulu cezası
Diğer
127
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
(156.915.443)
(51.327.108)
(12.607.844)
(3.759.849)
(149.865.185)
(42.060.676)
(18.799.809)
(4.706.470)
(224.610.244)
(215.432.140)
24. Vergi varlık ve yükümlülükleri
Kurumlar Vergisi Kanunu 13 Haziran 2006 tarih ve 5520 sayılı yasa ile değişmiştir. Söz konusu 5520 sayılı yeni
Kurumlar Vergisi Kanunu esasen 21 Haziran 2006 tarihi itibariyle resmi gazetede yayımlanmış; ancak pek
çok hükmü 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe girmiştir. Buna göre Türkiye’de, kurumlar
vergisi oranı 2012 yılı için %20’dir (31 Aralık 2011: %20). Kurumlar vergisi oranı kurumların ticari kazancına vergi
yasaları gereğince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalarında yer alan istisna (iştirak
kazançları istisnası, yatırım indirimi istisnası vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi vb.) tenzili sonucu bulunacak
vergi matrahına uygulanır. Kâr dağıtılmadığı takdirde başka bir vergi ödenmemektedir.
Vergi incelemesine yetkili makamlar muhasebe kayıtları incelemelerini geriye dönük beş yıl süreyle yapabilir ve
hatalı işlem tespit edilirse ortaya çıkan vergi tarhiyatı nedeniyle vergi miktarlarını değiştirebilirler.
Türk vergi mevzuatına göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak kaydıyla dönem
kurum kazancından indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmiş yıl kârlarından mahsup edilemez.
Şirket 5746 sayılı yasa kapsamında yapmış olduğu Ar-Ge harcamalarını yasal defterlerinde aktifleştirmektedir.
Aynı yasa hükümlerine göre Şirket yaptığı Ar-Ge harcamaları üzerinden ilgili mevzuat çerçevesinde hesaplama
yaparak, yapmış olduğu harcamaların kanunun izin verdiği kısmı için %100 oranında Ar-Ge indirimi istisnası
kullanmaktadır. 31 Aralık 2012 itibariyle Şirket yasal vergi karşılığında 55.811.632 TL (2011: 48.013.361 TL)
tutarında Ar-Ge indirimi istisnası kullanmıştır.
Yatırım teşviklerini düzenleyen Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu kararı 16 Temmuz
2009 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Şirket karar kapsamında, Transit modelinin
modernizasyon yatırımı için 13 Aralık 2010 tarihinde 1.342.219.988 TL tutarında Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik
Belgesi ve hafif ticari araç segmentinde üreteceği yeni model yatırımı için 31 Aralık 2010 tarihinde 367.892.491
TL tutarında Büyük Ölçekli Yatırım Teşvik Belgesi almıştır. Sözkonusu yatırımlar, teşvik mevzuatına göre 1.
Bölgede yer almakta olup %30 yatırıma katkı oranına sahiptir. Bilanço tarihi itibariyle ilgili yatırım teşvik
belgeleri kapsamında 531.833.087 TL yatırım harcaması yapılmıştır. Şirket Transit Custom modeli için yasal
vergi karşılığında 1.046.102 TL indirimli kurumlar vergisi avantajı kullanmış ve bu rakamı ertelenmiş vergi
varlığından düşmüştür.
Şirket’in, 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle, net vergi yükümlülüğü aşağıdaki gibidir.
Cari dönem kurumlar vergisi
Peşin ödenen vergi ve stopaj
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
89.919.272
(82.177.641)
168.782.079
(111.818.350)
7.741.631
56.963.729
Türkiye’deki bir işyeri ya da daimi temsilcisi aracılığı ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye’de
yerleşik kurumlara ödenen kâr paylarından (temettüler) stopaj yapılmaz. Bunların dışında kalan kişi ve
kurumlara yapılan temettü ödemeleri %15 oranında stopaja tabidir. Kârın sermayeye ilavesi, kâr dağıtımı
sayılmaz.
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren yıllara ait gelir tablolarına yansıtılmış vergi tutarları aşağıda
özetlenmiştir.
Şirketler üçer aylık mali kârları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ayın
14 üncü gününe kadar beyan edip 17 nci günü akşamına kadar öderler. Yıl içinde ödenen geçici vergi o yıla ait
olup izleyen yıl verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup
edilir. Mahsuba rağmen ödenmiş geçici vergi tutarı kalmış ise bu tutar nakden iade alınabileceği gibi devlete
karşı olan herhangi bir başka finansal borca da mahsup edilebilir.
Cari dönem kurumlar vergisi
Ertelenmiş vergi
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
(89.919.272)
123.359.473
(168.782.079)
30.798.086
33.440.201
(137.983.993)
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren dönemlere ait gelir tablolarındaki cari yıl vergi gideri ile vergi
öncesi kâr üzerinden cari vergi oranı kullanılarak hesaplanacak vergi giderinin mutabakatı aşağıdaki gibidir:
Ertelenmiş vergi hareket tablosu aşağıda gösterilmiştir:
31 Aralık 2012
Vergi öncesi kâr:
31 Aralık 2011
641.582.558
Cari dönem vergi gideri
Arge indirimi
Serbest Bölge kârı istisnası
Yatırım teşviği istisnası
Diğer geçici farklar
800.072.719
(128.316.512)
11.162.326
951.229
147.464.410
2.178.748
(160.014.544)
9.602.672
1.026.053
11.919.443
(517.617)
33.440.201
(137.983.993)
Şirket ertelenmiş gelir vergisi varlık ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin UFRS ve vergiye esas yasal
finansal tabloları arasındaki farklı değerlendirmelerin sonucunda ortaya çıkan geçici farkların etkilerini dikkate
alarak hesaplamaktadır.
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle birikmiş geçici farklar ve ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüklerinin
yürürlükteki vergi oranları kullanılarak hazırlanan dökümü aşağıdaki gibidir:
;hj[b[dc_śl[h]_lWhbçabWhç0
8_h_ac_ś
geçici farklar
31 Aralık
31 Aralık
2012
2011
Yatırım teşviği vergi varlığı
531.833.087
72.876.906
Garanti gider karşılığı
69.182.355
Gider tahakkukları
66.429.815
Stoklar
10.269.456
Tahakkuk etmemiş finansman
geliri / gideri etkisi, net
393.748
UFRS’ye göre düzeltilmiş finansal
tablolar ve vergiye esas finansal
tablolar arasındaki fark:
- maddi ve maddi olmayan
duran varlıklar
83.139.964
;hj[b[dc_śl[h]_oacbbab[h_0
UFRS’ye göre düzeltilmiş
finansal tablolar ve vergiye esas
finansal tablolar arasındaki fark:
Maddi ve maddi olmayan
duran varlıklar
656.780.718
Gelir tahakkukları
22.191.210
Net ertelenmiş vergi varlığı / (yükümlülüğü)
122.767.903
55.081.174
85.521.492
50.209.442
3.746.431
195.474
94.512.342
1 Ocak 2012
;hj[b[dc_śl[h]_
varlıkları / (yükümlülükleri)
31 Aralık
31 Aralık
2012
2011
158.503.824
14.575.381
13.836.471
13.285.962
2.053.891
78.749
16.627.993
18.902.468
218.962.271
69.860.597
31 Aralık 2012
tablolar arasındaki geçici fark:
Maddi / maddi olmayan
duran varlık
(85.620.677)
Gelir tahakkukları
(5.619.521)
Finansal varlıklardaki değer artışı
(22.496)
(29.107.474)
1.328.908
-
(125.133)
(114.728.151)
(4.290.613)
(147.629)
12.085.516
Kıdem tazminatı
11.016.235
17.104.299
Gider tahakkukları
9.955.437
Stoklar
749.286
Türev finansal araçlardaki değer azalışı 86.451
Tahakkuk etmemiş
finansman gideri-net
(39.095)
146.418.308
3.559.146
(3.267.828)
3.005.964
1.304.605
-
238.110
158.503.824
14.575.381
13.836.471
12.961.401
2.053.891
324.561
117.844
-
78.749
;hj[b[dc_śl[h]_lWhbçŊç#d[j
*&$)&*$+,+
'()$)+/$*-)
''($/--
.)$',-$..+
1 Ocak 2011
Gelir tablosuna
yazılan
gelir / (gider)
Kapsamlı gelir
tablosuna
yazılan
gelir / (gider)
31 Aralık 2011
12.085.516
11.016.235
17.104.299
10.041.888
749.286
(39.095)
Kapsamlı gelir
tablosuna
yazılan
gelir / (gider)
Gelir tablosuna
yazılan
gelir / (gider)
129
tablolar arasındaki geçici fark:
Maddi / maddi olmayan
duran varlık
(104.256.782)
Gelir tahakkukları
(1.644.430)
Tahakkuk etmemiş
finansman geliri-net
(19.958)
Finansal varlıklardaki değer artışı
-
18.636.105
(3.975.091)
-
(85.620.677)
(5.619.521)
(19.137)
-
(22.496)
(39.095)
(22.496)
3.359.668
7.559.370
2.203.874
2.255.593
777.704
-
86.451
17.104.299
12.085.516
11.016.235
9.955.437
749.286
86.451
30.798.086
63.955
(40.304.565)
522.615.725
28.210.078
(131.356.144)
(4.438.242)
(104.523.145)
(5.642.017)
(135.794.386)
(110.165.162)
83.167.885
(40.304.565)
13.744.631
4.526.146
Kıdem tazminatı
8.812.361
Gider tahakkukları
7.699.844
Stoklar
(28.418)
Türev finansal araçlardaki değer azalışı
;hj[b[dc_śl[h]_
yükümlülüğü-net
(71.166.606)
25. Hisse başına kazanç
Net dönem kârı (TL)
Nominal değeri bir Kr olan ağırlıklı ortalama hisse sayısı
131
26. İlişkili taraf açıklamaları (devamı)
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
675.022.759
35.091.000.000
662.088.726
35.091.000.000
1,92 Kr
1,89 Kr
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. ile yurtiçi bayilik anlaşması kapsamında araç ve yedek parça satış
ilişkisi bulunmaktadır. Şirket’in Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş’den olan alacakları için Dipnot 7’de
belirtildiği üzere uyguladığı vade ortalama 30 gündür.
XȜb_śa_b_jWhWóWhWXehbWh0
Nominal değeri 1 Kr olan hisse başına kazanç
_Ȝb_śa_b_jWhWóWhWj_YWh_XehbWh
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
233.527.483
275.655.280
233.527.483
275.655.280
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş.
28.779.476
Ram Dış Ticaret A.Ş.
16.622.916
Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
4.542.232
Opet Fuchs Madeni Yağ Sanayi ve Ticaret A.Ş.
2.463.770
Setur Servis Turistik A.Ş.
1.908.907
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş.
1.549.714
Koçtaş Yapı Marketleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
1.389.750
AKPA Dayanıklı Tüketim LPG ve Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş.
861.421
Ram Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş.
572.244
Callus Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
288.487
Tanı Pazarlama ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
131.375
Koç Üniversitesi
114.217
Palmira Turizm Ticaret A.Ş.
84.255
Opet Petrolcülük A.Ş.
71.778
Promena Elektronik A.Ş.
44.722
V.K.V. Amerikan Hastanesi Sağlık Hiz.Tic.A.Ş.
24.765
Otokar Otomotiv ve Savunma Sanayi A.Ş.
24.225
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.
5.496
Aygaz A.Ş.
Setair Hava Taşımacılığı A.Ş.
Arçelik A.Ş
Özel Med Amerikan Polikliniği
Ark İnşaat
Aygaz Doğalgaz Toptan Satış A.Ş.
-
28.611.410
17.378.510
2.934.044
327.641
2.854.488
853.906
1.795.311
1.248.429
423.819
46.937
254.801
51.095
86.860
3.175.831
161.542
11.951
197.904
9.680
16.596
13.477
883
5.200
2.571.511
2.513.107
59.479.750
65.544.933
26. İlişkili taraf açıklamaları
Bir şirketin ilişkili şirket olarak tanımlanması, şirketlerden birinin diğeri üzerinde kontrol gücüne sahip
olması veya ilgili şirketin finansal ve idari kararlarını oluşturmasında önemli bir etkisi olmasına bağlı olarak
belirlenmektedir. Şirket Koç Holding A.Ş. ve Ford Motor Company tarafından kontrol edilmektedir. Finansal
tablolar için hissedar şirketleri, hissedarlar ve finansal duran varlıklar ile diğer Grup şirketlerinin bakiyeleri ayrı
kalemler olarak gösterilmiş ve bu şirketler, ilişkili şirketler olarak adlandırılmıştır.
Ortaklara ticari borçlar:
31 Aralık 2012 ve 31 Aralık 2011 tarihleri itibariyle ilişkili taraflardan alacaklar ve ilişkili taraflara borçlar bakiyeleri
ile dönem içerisindeki ilişkili taraflarla yapılan işlemlerin özeti aşağıda sunulmuştur:
Grup şirketlerine ticari borçlar(*):
WȜb_śa_b_jWhWóWhZWdWbWYWabWh0
_Ȝb_śa_b_jWhWóWhZWdj_YWh_WbWYWabWh
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
547.996.541
691.134.250
547.996.541
691.134.250
201.024.921
4.514.189
186.190.661
1.912.344
205.539.110
188.103.005
Ortaklardan ticari alacaklar:
Ford Motor Company ve iştirakleri
Grup şirketlerinden ticari alacaklar(*):
Diğer
Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan tahakkuk
etmemiş finansman geliri
(*)
(1.057.096)
(1.863.052)
752.478.555
877.374.203
Ford Motor Company ve iştirakleri
Şirket hissedarlarının bağlı ortaklıkları ve iştirakleri
Yurtdışı satışların önemli kısmı Ford Motor Company’ye yapılmaktadır. Ford Motor Company ile alacakların
vadesi ve ödeme şekilleri yapılan iş anlaşmalarında belirlenmiştir. Şirket’in Ford Motor Company’den olan
ihraç araç alacakları için uyguladığı vade 14 gündür ve bu alacaklar düzenli olarak tahsil edilmektedir.
Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan tahakkuk etmemiş
finansman gideri
(*)
Şirket hissedarlarının bağlı ortaklıkları ve iştirakleri
(228.564)
(414.951)
292.778.669
340.785.262
__Ȝb_śa_b_jWhWóWhWZ_Ŋ[hXehbWh
ZȜb_śa_b_jWhWóWhZWdoWfçbWdcWbp[c["^_pc[jl[iWX_jaçoc[jWbçcbWhç0
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
1.221.174
168.707
59.180
13.346.087
2.408.926
713.183
1.449.061
16.468.196
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
5.846.254.699
1.223.507.084
48.692.300
9.741.687
5.641.091.144
1.238.782.018
57.181.225
16.308.098
7.128.195.770
6.953.362.485
Malzeme
Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
Koç Holding A.Ş.
Diğer
YȜb_śa_b_jWhWóWhWoWfçbWdiWjçśbWh0
Ford Motor Company(*)
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş.(**)
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş.(***)
Diğer
Eksi: Vadeli satışlardan kaynaklanan finansman geliri
(*)
(13.720.173)
(16.978.165)
7.114.475.597
6.936.384.320
Şirket, Ford Motor Company’ye araç, yedek parça ve hizmet ihracı gerçekleştirmektedir.
Otokoç Otomotiv Ticaret ve Sanayi A.Ş. ile yurtiçi bayilik anlaşması kapsamında araç ve yedek parça satış ilişkisi bulunmaktadır.
Zer Merkezi Hizmetler ve Ticaret A.Ş.’ye yapılan satışlar ağırlıklı olarak hurda satışlarından oluşmaktadır.
(**)
(***)
133
1 Ocak - 31 Aralık 2012
Hizmet Sabit kıymet
Toplam
Yurtiçi alımlar:
Ark İnşaat
Ram Dış ticaret A.Ş.
AKPA Dayanıklı Tüketim LPG ve
Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş.
Koç Sistem Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
Opet Fuchs Madeni Yağ Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Koç Holding A.Ş.
Koçtaş Yapı Marketleri Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Arçelik A.Ş.
Callus Bilgi ve İletişim Hizmetleri A.Ş.
Promena Elektronik Ticaret A.Ş.
Setair Hava Taşımacılığı ve Hizmetleri A.Ş.
Koç Üniversitesi
Aygaz A.Ş.
Bilkom Bilişim Hizmetleri A.Ş.
Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan
finansman gideri
14.732.196
60.280.743
135.159.753
-
60.763
74.299.597
-
149.952.712
74.299.597
60.280.743
14.780.943
12.362.700
7.410.968
5.630
4.008.894
128.877
-
7.113.946
11.514.929
8.872.406
7.422.987
7.024.497
4.992.109
1.381.439
1.270.173
602.448
531.800
514.092
293.888
170.468
145.295
8.969
7.637
1.437
6.430.220
455.506
1.321.196
-
14.780.943
13.544.166
12.362.700
11.514.929
8.872.406
7.866.474
7.422.987
7.030.127
6.313.305
4.008.894
1.381.439
1.270.173
602.448
531.800
514.092
293.888
170.468
145.295
128.877
8.969
7.637
1.437
113.710.951
187.028.273
(1.785.553)
-
111.925.398
187.028.273
82.567.282 383.306.506
-
(1.785.553)
82.567.282 381.520.953
135
Malzeme
1 Ocak - 31 Aralık 2011
Hizmet Sabit kıymet
Yurtdışı malzeme, araç ve hizmet alımları:
Toplam
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
3.959.541.682
4.346.121.545
Yurtiçi alımlar:
Ford Motor Company
Ram Dış ticaret A.Ş.
Eltek Elektrik Enerjisi İth. İhr. Ve Toptan A.Ş.
Ark İnşaat
Aygaz Doğalgaz Toptan Satış A.Ş.
AKPA Dayanıklı Tüketim LPG ve
Akaryakıt Ürünleri Pazarlama A.Ş.
Koç Sistem Bilgi ve İletişim
Hizmetleri A.Ş.
Koçtaş Yapı Marketleri
Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Koç Holding A.Ş.
Koç.net Haberleşme Teknoloji ve
İletişim Hizmetleri A.Ş.(*)
Opet Fuchs Madeni Yağ
Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Callus Bilgi ve İletişim Hzimetleri A.Ş.
Setair Hava Taşımacılığı ve Hizmetleri A.Ş.
Promena Elektronik Ticaret A.Ş.
Koç Üniversitesi
Aygaz A.Ş.
Arçelik A.Ş.
Bilkom Bilişim Hizmetleri A.Ş.
Türk Traktör A.Ş.
10.906.606
56.317.549
17.618.341
19.544.561
17.620.604
15.719.823
120.526.098
-
82.617
-
131.515.321
56.317.549
17.618.341
19.544.561
17.620.604
15.719.823
14.915.009
-
12.794.384
-
14.915.009
12.794.384
-
3.341.978
5.904.738
9.246.716
8.464.226
-
7.778.927
7.727.302
2.091.864
1.798.121
1.418.583
94.816
1.782.821
85.000
267.374
8.559.042
7.778.927
7.727.302
3.874.685
1.883.121
e) Satılan malın maliyeti içinde yer alan Ford Motor Company’ye ödenen lisans bedeli:
(*) Koç
31 Aralık 2011
63.348.604
73.047.471
f) Diğer gelirler içinde yer alan Ford Motor Company iştiraklerinden alınan lisans bedeli:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
4.413.044
4.705.352
g) Genel yönetim giderleri içinde yer alan Koç Grubu ile ilişkili vakıf ve kuruluşlarla yapılan bağışlar:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
12.691.187
16.867.915
1.685.957
h) Şirket’in ilişkili bankalara yatırdığı mevduatlar ve ilişkili bankalardan aldığı krediler:
1.603.990
132.169
16.280
195
1.549.171
711.464
648.099
547.331
376.800
240.613
113.388
22.006
6.610
3.368
-
23.778
-
1.603.990
1.549.171
711.464
648.099
571.109
376.800
240.613
132.169
113.388
22.006
16.280
6.610
3.368
195
162.859.353
161.696.107
8.241.144
332.796.604
İlişkili banka mevduatları:
(4.405.654)
-
-
(4.405.654)
158.453.699
161.696.107
8.241.144
328.390.950
Holding A.Ş., elinde bulundurduğu Koç.Net Haberleşme Teknoloji ve İletişim Hizmetleri A.Ş. hisselerini 30 Kasım 2011 itibariyle
devretmiştir.
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
81.026.491
14.774.853
4.600.958
63.678
133.962.936
10.231.042
55.287.918
667.664
- Yabancı para vadeli mevduat
- TL vadesiz mevduat
- TL vadeli mevduat
- Yabancı para vadesiz mevduat
İlişkili banka kredileri
Eksi: Vadeli alışlardan kaynaklanan
finansman gideri
31 Aralık 2012
100.465.980
200.149.560
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
8.231.871
-
Koç Topluluğu şirketleri tarafından kullanılmak üzere, Koç Holding ve 14 finans kuruluşunu kapsayan
konsorsiyum ile imzalanan sözleşme kapsamında alınan kredinin, 16 milyon ABD doları karşılığı 28.521.600 TL
tutarındaki kısmı, Şirket tarafından alt borçlu sıfatı ile kullanılmaktadır (Dipnot 6).
27. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi
ı) Komisyon geliri:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
7.967.886
9.721.269
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
50.742.453
2.829.930
72.685.342
2.267.067
53.572.383
74.952.409
137
Aşağıdaki tablo 31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle Şirket’in yabancı para pozisyonu riskini özetlemektedir.
Şirket tarafından tutulan yabancı para varlıkların ve yükümlülüklerin kayıtlı tutarları yabancı para cinslerine
göre aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2012
i) Komisyon gideri
TL Karşılığı
(Fonksiyonel
para birimi)
ABD
Doları
Avro
GBP
1. Ticari alacaklar
2. Parasal finansal varlıklar
(kasa, banka hesapları dahil)
3. Diğer
4. Dönen Varlıklar (1 + 2 + 3)
6. Duran Varlıklar (5)
7. Toplam Varlıklar (4+6)
8. Ticari borçlar
9. Finansal yükümlülükler
10. Parasal olan diğer yükümlülükler
11. Kısa vadeli yükümlülükler (8 + 9 + 10)
12. Finansal yükümlülükler
13. Uzun vadeli yükümlülükler (12)
14. Toplam yükümlülükler (11 + 13)
499.992.758
1.965.806
207.944.342
2.600.601
270.124.448
67.668.583
837.785.789
163.576
163.576
837.949.365
312.600.674
355.213.713
2.132.641
669.947.028
897.721.221
897.721.221
1.567.668.249
20.051.098
22.016.904
91.763
91.763
22.108.667
25.546.455
16.204.930
178.584
41.929.969
41.929.969
99.661.889
28.687.123
336.293.354
336.293.354
111.554.369
138.762.089
763.678
251.080.136
381.732.883
381.732.883
632.813.019
2.263
71.435
2.674.299
2.674.299
1.643.847
6.394
1.650.241
1.650.241
15. Net yabancı para varlık /
(yükümlülük) pozisyonu (7 - 14)
(729.718.884)
(19.821.302)
(296.519.665)
1.024.058
b{ijZp[ood[j_Y_b[h[iWŊbWdWd\WoZWbWh0
16. Parasal kalemler net yabancı
para varlık / (yükümlülük)
(1 + 2 + 5 - 8 - 9 - 10 - 12)
(797.387.467(*)
(19.821.302)
(325.206.788)
952.623
Şirket üst düzey yönetim kadrosunu, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları olarak
belirlemiştir.
(*)
Koç Tüketici Finansmanı A.Ş.
Koç Tüketici Finansmanı A.Ş. ve Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.’ye ödenen komisyonlar satışlardan indirimler olarak
kaydedilmektedir.
`<W_p][b_h_0
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
6.153.305
9.507.070
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
281.198
87.874
k) Temettü geliri:
Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar tutarı, maaş, primler, SGK işveren primi, işsizlik işveren primi ile
yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkını içermektedir.
Şirket’in 2012 yılında üst düzey yöneticilerine sağladığı faydalar toplamı 15.126.090 TL’dir
(31 Aralık 2011: 14.199.305 TL).
Şirket’in açık döviz pozisyonu ağırlıklı olarak uzun vadeli yatırım kredilerinden oluşmaktadır. Şirket, yatırımları gerçekleşip ihracat geliri
elde etmeye başladığında elde edeceği dövizli varlıklarla uzun vadeli yatırım kredilerini ödemeyi planlamaktadır.
27. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı)
31 Aralık 2011
Döviz kuru riski
TL Karşılığı
(Fonksiyonel
para birimi)
139
Şirket, ağırlıklı olarak Avro ve kısmen de ABD Doları cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Şirket’in döviz
kuru riski uzun vadeli Avro yatırım kredilerinden oluşmaktadır.
ABD
Doları
Avro
GBP
CAD
JPY
1.761.115
282.869.344
3.191.736
-
-
20.051.902
851.158
153.814.991
67.789.981
5.842
(17.992)
28.536
21.890.128
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değişmesi halinde
22.664.175
95.575
95.575
504.474.316
-
3.179.586
-
28.536
21.890.128
-
ABD Doları net (yükümlülüğü) / varlığı
ABD Doları riskten korunan kısım
ABD Doları net etki-(gider) / gelir
22.759.750
23.038.495
504.474.316
116.295.760
3.179.586
886.928
28.536
28.536
21.890.128
21.890.128
Avro’nun TL karşısında %10 değişmesi halinde
186.683
92.635.680
-
-
-
219.936
534.261
-
-
-
23.445.114
209.465.701
886.928
28.536
21.890.128
16.000.000
253.807.754
-
-
-
Diğer döviz net varlığı / (yükümlülüğü)
Diğer döviz kuru riskten korunan kısım
Diğer döviz varlıkları net etki-gelir / (gider)
16.000.000
253.807.754
-
-
-
31 Aralık 2011
39.445.114
463.273.455
886.928
28.536
21.890.128
41.200.861 2.292.658
-
-
31 Aralık 2012
1. Ticari alacaklar
702.936.616
2. Parasal finansal
varlıklar (kasa, banka
hesapları dahil)
413.784.365
3. Diğer
167.807.854
4. Dönen Varlıklar
(1 + 2 + 3)
1.284.528.835
180.531
6. Duran Varlıklar (5)
180.531
7. Toplam Varlıklar
(4+6)
1.284.709.366
8. Ticari borçlar
330.624.277
9. Finansal
yükümlülükler
226.735.699
10. Parasal olan
diğer yükümlülükler
1.721.063
11. Kısa vadeli
yükümlülükler
(8 + 9 + 10)
559.081.039
12. Finansal
yükümlülükler
650.477.790
13. Uzun vadeli
yükümlülükler (12)
650.477.790
14. Toplam
yükümlülükler
(11 + 13)
1.209.558.829
15. Net yabancı para
varlık / (yükümlülük)
pozisyonu (7 - 14)
Kâr / Zarar
Yabancı paranın değer kazanması / Yabancı paranın değer kaybetmesi
Avro net (yükümlülüğü) / varlığı
Avro riskten korunan kısım
Avro net etki-(gider) / gelir
(3.533.345)
(3.533.345)
3.533.345
3.533.345
(69.732.530)
(69.732.530)
69.732.530
69.732.530
293.987
293.987
(293.987)
(293.987)
Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde
Kâr / Zarar
Yabancı paranın değer kazanması / Yabancı paranın değer kaybetmesi
ABD Doları’nın TL karşısında %10 değişmesi halinde
75.150.537 (16.685.364)
16. Parasal kalemler
net yabancı para varlık /
(yükümlülük) (1 + 2 +
5 - 8 - 9 - 10 - 12)
(92.657.317)
ABD Doları net (yükümlülüğü) / varlığı
ABD Doları riskten korunan kısım
ABD Doları net etki-(gider) / gelir
(3.151.698)
(3.151.698)
3.151.698
3.151.698
10.086.666
10.086.666
(10.086.666)
(10.086.666)
598.086
598.086
(598.086)
(598.086)
Avro’nun TL karşısında %10 değişmesi halinde
(17.536.522)
(26.589.120)
2.310.650 (28.536) (21.890.128)
Avro net varlığı / (yükümlülüğü)
Avro riskten korunan kısım
Avro net etki-gelir / (gider)
Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde
Diğer döviz net varlığı / (yükümlülüğü)
Diğer döviz kuru riskten korunan kısım
Diğer döviz varlıkları net etki-gelir / (gider)
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihlerinde sona eren dönemlere ait toplam ihracat ve ithalat tutarlarının TL karşılıklarını
gösteren tablo aşağıdaki gibidir:
Likidite riski
141
Şirket’in finansal yükümlülüklerinden kaynaklanan likidite riskini gösteren tablo aşağıdaki gibidir:
Toplam ihracat tutarı
Toplam ithalat tutarı
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
5.936.332.099
5.079.439.096
5.853.930.197
5.428.691.359
Sözleşme
Defter uyarınca nakit
değeri çıkışlar toplamı
31 Aralık 2012
3 aydan
kısa
3-12 ay
arası
113.206.045
258.374.650
1-5 yıl
arası
5 yıldan
uzun
Şirket’in net varlıkları, gerçekleştirdiği ihracat satışları sebebiyle yabancı para çevrim riskine maruzdur. Şirket,
kur riskini azaltabilmek için döviz pozisyonunu dengeleyici bir politika izlemektedir. Şirket, yabancı para
biriminde alınan krediler ve ticari borçlarından ötürü ortaya çıkan kur riskini, ilgili yabancı para birimindeki
varlıkları ile yönetmektedir.
Türev olmayan
finansal yükümlülükler
Faiz oranı riski
Ticari borçlar
-İlişkili taraf
-Diğer
292.778.669
807.166.340
293.007.233 293.007.233
810.038.054 810.038.054
-
-
-
Diğer borçlar
-İlişkili taraf
-Diğer
1.449.061
139.020.033
1.449.061
139.020.033
1.449.061
139.020.033
-
-
-
1.683.905
-
-
1.683.905
-
Şirket’in faiz oranına duyarlı finansal araçlarını gösteren tablo aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
Sabit faizli finansal araçlar
Finansal varlıklar
273.952.715
738.079.840
Finansal yükümlülükler
511.098.797
73.314.000
736.549.267
799.812.178
Değişken faizli finansal araçlar
Finansal yükümlülükler(*)
(*)Şirket,
31 Aralık 2012 itibariyle 9 Aralık 2015 vadeli 40.000.000 Avro tutarında (94.068.000 TL karşılığı) kullanmış olduğu değişken
faizli kredisine ilişkin nakit akımlarından doğacak faiz riskini faiz swapı ile finansal korumaya tabi tutmuştur.
31 Aralık 2012 tarihindeki ABD Doları ve Avro para birimi cinsinden olan değişken faizli kredilerin yenileme
tarihlerindeki faizi 100 baz puan daha yüksek / düşük olup diğer tüm değişkenler sabit kalsaydı, değişken
faizli kredilerden oluşan yüksek / düşük faiz gideri sonucu vergi öncesi dönem kârı 615.024 TL (31 Aralık 2011:
1.039.330 TL) daha düşük / yüksek olacaktı.
Finansal borçlar
1.259.553.564
1.337.741.736
703.559.582 262.601.459
Türev finansal yükümlülükler
1.683.905
31 Aralık 2011
Defter
değeri
Sözleşme
uyarınca nakit
çıkışlar toplamı
3 aydan
kısa
3-12 ay
arası
1-5 yıl
arası
143
31 Aralık 2012 ve 2011 tarihleri itibariyle, Şirket’in gerçeğe uygun değer ile takip ettiği finansal varlık ve
yükümlülüklerin hiyerarşi tablosu aşağıdaki gibidir:
31 Aralık 2012
Seviye 1(*)
Türev olmayan
finansal yükümlülükler
Finansal borçlar
Ticari borçlar
-İlişkili taraf
-Diğer
Diğer borçlar
-İlişkili taraf
-Diğer
Seviye 2(**)
Seviye 3
Gerçeğe uygun değer ile gösterilen varlıklar
876.889.936
928.011.724
16.673.977
236.631.382
674.706.365
340.785.262
900.664.471
341.200.213
906.030.573
341.200.213
906.030.573
-
-
16.468.196
150.137.511
16.468.196
150.137.511
16.468.196
150.137.511
-
-
Finansal yatırımlar-Otokar
5.961.405
-
-
Toplam varlıklar
5.961.405
-
-
Gerçeğe uygun değer ile gösterilen yükümlülükler
Türev finansal yükümlülükler
Nakit akım koruması amaçlı swap işlemi
-
1.683.905
-
Toplam yükümlülükler
-
1.683.905
-
(*)
424.850
424.850
-
-
424.850
Gerçeğe uygun değer ölçümleri hiyerarşi tablosu
Şirket, finansal tablolarında gerçeğe uygun değerleri ile yansıtılan finansal araçlarını her finansal araç sınıfının
değerleme girdilerinin kaynağına göre, üç seviyeli hiyerarşi kullanarak, aşağıdaki şekilde sınıflandırmaktadır.
Seviye 1: Belirlenen finansal araçlar için aktif piyasada işlem gören (düzeltilmemiş) piyasa fiyatı kullanılan
değerleme teknikleri
Borsada bilanço tarihi itibariyle oluşan piyasa fiyatları ile değerlenmiştir.
Rayiç değeri, birinci seviyenin içerdiği borsa fiyatlarının dışında ilgili varlık için dolaysız (fiyat gibi) veya dolaylı (fiyatlardan türetilen)
gözlemlenebilen girdilerden hesaplanmıştır.
(**)
31 Aralık 2011
Seviye 1(*)
Seviye 2(**)
Seviye 3
-
-
Gerçeğe uygun değer ile gösterilen varlıklar
Finansal yatırımlar-Otokar
3.458.740
Seviye 2: Dolaylı veya dolaysız gözlemlenebilir girdi içeren diğer değerleme teknikleri
Toplam varlıklar
3.458.740
Seviye 3: Gözlemlenebilir piyasa girdilerini içermeyen değerleme teknikleri
Gerçeğe uygun değer ile gösterilen yükümlülükler
-
Nakit akım koruması amaçlı swap işlemi
-
424.850
-
Toplam yükümlülükler
-
424.850
-
(*)
Borsada bilanço tarihi itibariyle oluşan piyasa fiyatları ile değerlenmiştir.
Rayiç değeri, birinci seviyenin içerdiği borsa fiyatlarının dışında ilgili varlık için dolaysız (fiyat gibi) veya dolaylı (fiyatlardan türetilen)
gözlemlenebilen girdilerden hesaplanmıştır.
(**)
28. Türev finansal araçlar
31 Aralık 2012
31 Aralık 2011
1.683.905
424.850
1.683.905
424.850
Türev finansal araçlar:
Uzun vadeli türev finansal araçlar
Şirket uluslararası piyasalardan, uzun vadeli değişken faizli yabancı para kredi kullanmaktadır. Uluslararası
piyasalardan sağladığı değişken faizli kredinin faizini uzun vadeli swap işlemleriyle sabitleyerek faiz riskinden
korunmaktadır.
Şirket, 31 Aralık 2012 itibariyle 9 Aralık 2015 vadeli 40.000.000 Avro tutarında (92.340.000 TL karşılığı)
kullanmış olduğu kredisine ilişkin nakit akımlarından doğacak faiz riskini, faiz swapı ile finansal korumaya tabi
tutmuştur. Swap kontratının vade, ödeme, faiz değişim tarihleri gibi kritik şartları 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle
finansal korunma konusu olan yabancı para kredinin kritik şartları ile uyumludur. Söz konusu swap işleminin 31
Aralık 2012 tarihi itibariyle hesaplanan gerçeğe uygun değeri 1.683.905 TL tutarında olup finansal tablolarda
“Uzun Vadeli Yükümlülükler” kalemi altında gösterilmektedir.
29. Bilanço tarihinden sonraki olaylar
Bilanço tarihinden, raporlama tarihine kadar geçen sürede ortaya çıkan açıklanması gereken husus
bulunmamaktadır.
30. Diğer hususlar
Finansal tabloları önemli ölçüde etkileyen yada finansal tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması
açısından açıklanması gerekli başka bir husus bulunmamaktadır.
Ticari Unvan:
Ticaret Sicil Numarası:
73232/11476
Merkezler:
Kocaeli Fabrikası
İnönü Fabrikası
Denizevler Mah. Ali Uçar Cad. No:53
GÖLCÜK / KOCAELİ
Tel: 0262 315 50 00
Bozüyük - Kütahya Yolu Üzeri 8. km
26670 İNÖNÜ / ESKİŞEHİR
Tel: 0222 213 20 00
Kartal Yedek Parça Dağıtım Merkezi
TÜBİTAK MAM Teknoloji Serbest Bölge Şubesi
Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No:2
34885 SANCAKTEPE / İSTANBUL
Tel: 0216 564 71 00
TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi,
Gebze Yerleşkesi Teknoloji Serbest
Bölgesi (TEKSEB) 41470
GEBZE / KOCAELİ
0262 677 95 00
İletişim:
Aslı Selçuk
Yatırımcı İlişkileri Müdürü
Tel: 0216 564 7499
[email protected]
İnternet Sitesi:
www.fordotosan.com.tr
Gülçin Öztitiz
Yatırımcı İlişkileri Uzmanı
Tel: 0216 564 7495
[email protected]
Bu raporun basımında;
Geri dönüşümlü kağıt kullanılmıştır.
Çevre dostu teknolojiler kullanılmıştır.
www.fordotosan.com.tr

2012 Faaliyet Raporu

Transkript

Benzer belgeler

Ford Otosan Cargo Kamyon [EBRD

Ford Otosan Üstyapı Portalı

İkinci el çekici ve kamyonda Ford güvencesi

sa-baposta

Diyarbakır Fuarı