kultur-kreatif

1 1
2 3
KEŞFETMEYİ SEVEN,
TARİH VE KÜLTÜR MERAKLILARI;
ANADOLU'NUN KAPISI SİZI BEKLİYOR.
TARİH VE KÜLTÜRÜN SIRLARI
BU PLATODA.
İçindekiler
Kültür ve Kreatif Turizm
2-3
Erzurum Kalesi, Saat Kulesi,
Pasinler Kalesi, Oltu Kalesi, İspir Kalesi
4-5
Erzurum Tabyaları, Çifte Minareli Medrese, Yakutiye Medresesi, Ulu Cami
6-7
Murat Paşa Camisi, Gürcükapı Camisi, Kurşunlu Camisi, Narmanlı Camisi,
İbrahim Paşa Camisi, Caferiye Camisi
8-9
Lala Paşa Camisi, Aslan Paşa Külliyesi, Tuğrul Şah Camisi, Abdurrahman
Gazi Hz. Türbesi, Üç Kümbetler, Ebu İshak Kazeruni Türbesi, Cimcime Sultan
Kümbeti, Rüstempaşa Kervansarayı
10 - 11
Erzurum Arkeoloji Müzesi, Kongre Binası, Atatürk Evi, Öşvank Kilisesi,
Çobandede Köprüsü, Haho Kilisesi (Taş Cami)
12 - 13
Dokumacılık, Oltu Taşı İşlemeciliği, Saraçlık, Bar, Cirit
14 - 15
Erzurum Kültür ve Kreatif Turizm Haritası
16 - 18
Erzurum İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayın No: 33
4 5
KÜLTÜR VE KREATİF TURİZM
Palandöken Dağları’nın eteğinde kurulan Erzurum, 6000 yıllık tarihi
boyunca bölgenin ekonomik ve siyasi merkezi olmuştur. Anadolu’daki
en eski yerleşim merkezlerinden biri olan Erzurum’da Persler,
Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar’a ait çok sayıda kalıntı
günümüze ulaşmayı başarmıştır. Erzurum, tarihi eserlerinin yanı sıra,
geleneksel halk oyunları, üretimi devam eden el sanatları ve yöresel
lezzetleri ile de dikkat çekmektedir.
6 7
ERZURUM KALESİ
Erzurum Kalesi, birisi şehrin güvenliğini
sağlayan muhafız askerlerin bulunduğu
iç kale, diğeri de halkın ikamet ettiği dış
kaleden meydana gelmektedir. İç kale
bölümü günümüze ulaşmayı başarmıştır.
Erzurum Kalesi’nin ilk yapılışı, M. Ö.
900’lerdeki Urartu Medeniyetine kadar
uzanmaktadır. Bugün varlığını koruyan
kale, Bizans İmparatoru Theodosius’un
eseridir. Saltukoğulları, 12. yüzyılda
buraya “Kale Mescidi” ve bir minare
inşa etmiştir. Kanuni Sultan Süleyman
ve II. Mahmut da kalenin kapsamlı
onarımını yaptırmıştır. Kalede yer alan
minare, 1848 yılında “Saat Kulesi”ne
dönüştürülmüştür.
SAAT KULESİ
Erzurum'un çok eski ve asil Türk
yapılarından biridir. 12. yüzyıl ortalarında
Saltuklulardan “Şemsü'l- Müluk ve'l-ümem”
unvanlı, “İnanç Yabgu Alp Tuğrul Beg Ebü'l
Muzaffer Gazi bin Ebü'l Kasım” tarafından
yaptırılmıştır. Saat Kulesi, bugün ayakta
bulunan iç kalenin batı duvarının şimal
köşesi bitişiğindedir. 16. yüzyılın başlarında
minarenin üst kısmı yıkılmış, ilk olarak
1848 yılında, daha sonra 1881 yılında
saat yerleştirilerek "Saat Kulesi" ve
aynı zamanda gözetleme kulesi olarak
kullanılmaya başlanmıştır.
PASİNLER KALESİ
Pasinler ilçe merkezindedir. İlhanlı Emiri Hacı
Toğay’ın oğlu Hasan Bey tarafından 1339
yılında yaptırılmıştır. Kesme taş ile moloz
taşın kullanıldığı kalenin İç Kale kapısı ile
duvarları günümüze gelebilmiştir. Kalenin
Türklerle ilk tanışması, Büyük Selçuklularla
Bizanslılar arasında 1048 yılında yapılan
“Pasinler Savaşı” ile olmuştur.
OLTU KALESİ
Oltu ilçe merkezinde, Oltu Çayı kıyısındaki
tepe üzerinde bulunan kale, M.Ö 4. yüzyılda
Urartular tarafından yaptırılmıştır. Doğal
kayalıklar üzerinde yer alan ve “Ehmedek”
denilen iç kale, bugün bütün ihtişamıyla
karşımızda durmaktadır. Kalenin kuzeydoğu
köşesindeki, dik ve yüksek burcun
üzerinde, temel seviyesinde kalmış bir
şapel bulunmaktadır.
İSPİR KALESİ
İspir ilçesinde, Çoruh Nehri'nin batı ve
güney sınırını çizdiği dik kayalık üzerine
kurulmuştur. İspir Kalesi'nin, ilk kuruluşu
Urartulara kadar uzanmaktadır. Günümüze
ulaşan kale ise 13. yüzyıl İlhanlılar döneminde inşa edilmiştir. Kalede Saltuklular
döneminden kalma bir mescit vardır.
8 9
ERZURUM TABYALARI
YAKUTİYE MEDRESESİ
Erzurum Tabyaları, 19. yüzyılın acı hatıralarını taşıyan önemli eserlerdir. Osmanlı
Devleti’nin gerileme sürecinde doğudan gelen tehlikelere karşı şehrin 21 stratejik
noktasına tabyalar inşa edilmiştir. Özellikle Aziziye ve Mecidiye tabyaları, 93
Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı –Rus Savaşında kritik bir rol üstlenmiştir.
9 Kasım 1877 tarihli Aziziye Müdafaası, Erzurum halkının kahramanlıklarına
sahne olmuş ve şehrin işgalden kurtarılmasını sağlamıştır. Erzurum halkı, her
yıl bu müdafaanın yıl dönümlerinde tabyalara yürüyüş gerçekleştirmekte ve
kahramanlarını anmaktadır.
İlhanlılar döneminde Hoca Yakut
Gazani tarafından 1310 yılında
yaptırılan eser Anadolu’daki kapalı
avlulu medreselerin en büyüğüdür.
Medrese, dengeli mimarisi, iri
motifli süslemeleri, cepheden
dışarıya taşırılmış basık kemerli ve
oymalı taç kapısı ve taş bezemeleri
ile muhteşem bir görüntü
oluşturmaktadır. Taç kapı üzerinde
yer alan hurma yaprakları, pars ve
kartal figürleri Orta Asya Türklerinin
önemli simgeleridir. Avlunun sağ
ve solunda karşılıklı beşik tonozlu
altışar oda sıralanmıştır. Bunlardan
sağ köşedeki odadan aynı zamanda
minareye çıkılmaktadır. Eserin,
geometrik motifler ve çinilerle bezeli
minaresi de dikkat çekicidir. Yakutiye
Medresesi, 1994 yılından itibaren
Türk-İslam Eserleri ve Etnografya
Müzesi olarak hizmet vermektedir.
ULU CAMİ
ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE
13. yüzyılın sonlarında inşa edilen Çifte Minareli Medrese, Selçuklu medeniyetinin
günümüze ulaşan en önemli eserlerinden biri ve aynı zamanda Erzurum’un
sembolüdür. Medresenin özellikle taç kapısında bulunan bezemeler, Selçuklu
taş süslemesindeki derinliği ve estetik anlayışı gösterir. Burada yer alan palmet
ve rumi motifleri, Selçuklular’ın simgesi olan çift başlı kartal ile hayat ağacı
figürleri dikkat çekicidir. Medresenin, efsanelere konu olan yarım minareleri de
çinileri ile göz kamaştırmaktadır. Çifte Minareli Medrese; döneminin en önemli
üniversitelerinden biridir. Avlunun güneyinde yer alan kümbet de o dönemde
yapılan en büyük türbe unvanına sahiptir.
Erzurum’un en eski ve en önemli
camilerinden biri olan Ulu Cami,
Saltuklu Emiri Nasreddin Aslan
Mehmet tarafından 1179 yılında
yaptırılmıştır. Dikdörtgen planlı cami,
kalın taş sütunları, kırlangıç kubbesi,
mihrabı ve minaresi ile Selçuklu mimari
anlayışını yansıtmaktadır. 28 pencere ile
aydınlatılan caminin içerisinde toplam
40 sütun bulunmaktadır. Caminin beş
kapısı olup, bunlardan ikisi doğuda, üçü
de kuzeydedir.
10 11
MURAT PAŞA CAMİSİ
Kuyucu Murat Paşa tarafından 1573 yılında yaptırılmıştır. Yapı,
bitişiğinde bulunan hamam, Ana Hatun Türbesi ve Ahmediye
Medresesi ile bir külliye oluşturmaktadır. Kubbe tromp ve
kemerleri 19. yüzyılda alçı üzerine yağlı boya kullanılarak
Avrupa üslubunda çiçek ve yaprak motifleri ile bezenmiştir.
Orjinal ahşap kapısı, mimberi ve pencere kapakları Osmanlı
ahşap işçiliğinin en güzel örnekleri arasındadır.
GÜRCÜKAPI CAMİSİ
Erzurum’da görev yapmış Yeniçeri Ocağı ağalarından Zakreci
Ali Ağa tarafından,1608 yılında yaptırılmıştır. Ali Ağa Camisi
olarak da bilinmektedir. Kare planlı ibadet mekânı, köşelerdeki
tromplara oturan merkezi bir kubbe ile örtülmüştür.
KURŞUNLU CAMİSİ
Şeyhülislâm Feyzullah Efendi tarafından 1701 yılında
yaptırılan Kurşunlu Cami, Osmanlı dönemine ait önemli
eserler arasındadır. Kesme taştan, kare planlı olarak inşa
edilen yapı, sekiz kasnak üzerine oturan bir kubbe ile
örtülmüştür. Yapının ahşap minberi, Türk ağaç işçiliğinin
en güzel örneklerinden biridir.
NARMANLI CAMİ
Tebriz Kapı semtinde, Çifte Minareli Medrese'nin doğusunda
yer almaktadır. Eser, kapı üzerindeki dört satırlık kitabeye
göre 1738 yılında, Narmanlı Hacı Yusuf tarafından
yaptırılmıştır. Narmanlı Cami'nin ortası büyük, yanları
küçük beş kubbesi bulunmaktadır. Düzgün kesme taştan
yapılan cami, işçiliği ile de dikkat çekmektedir.
İBRAHİM PAŞA CAMİSİ
Erzurum Valisi İbrahim Ethem Paşa tarafından 1748
yılında yaptırılmıştır. Kare planlı tek kubbeli olan cami,
beyaz renkte mermer taştan yapılmıştır. Önündeki son
cemaat yeri yuvarlak kemerlerle birbirine bağlanan dört
sütunlu üç kubbelidir. Caminin mihrabı da mermerdendir.
CAFERİYE CAMİSİ
Ebubekir Oğlu Hacı Cafer tarafından 1645 yılında
yaptırılmıştır. Yapının önünde, dört sütunun taşıdığı eğimli
çatı altına gizlenmiş, öne ve yanlara açık üç kubbesi, 2006
yılındaki restorasyonda açığa çıkartılmıştır. İç mekânı,
köşelerde tromplar üzerine oturan tek kubbe ile örtülüdür.
12 13
LALAPAŞA CAMİSİ
ÜÇ KÜMBETLER
Erzurum Beylerbeyi Lala Mustafa Paşa tarafından 1562
yılında yaptırılmıştır. Erzurum’da Osmanlı döneminde
inşa edilen ilk camidir. Eserin mimarisi Mimar Sinan'a
aittir. Caminin iç mekânını aydınlatan pencerelerde
bulunan yazılar, hat sanatının eşsiz örnekleri arasındadır.
Son cemaat yerinde 4.Mehmed’in halka vergi muafiyeti
getirdiğini anlatan 1670 tarihli bir ferman bulunmaktadır.
Üç Kümbetler, Anadolu’da bulunan anıt mezarların
en güzel örnekleri arasında yer almaktadır. 12. yüzyılın
sonlarında yapıldığı tahmin edilen en büyük kümbet Emir
Saltuk’a aittir. Bu kümbette yer alan hayvan kabartmaları,
Orta Asya Türk takvimlerinde yer alan burç figürleridir.
Diğer iki kümbet 14. yüzyıl eserleridir.
ASLAN PAŞA KÜLLİYESİ
Oltu ilçe merkezinde bulunmaktadır. Çıldır Atabekleri'nden
Kars Muhafızı Arslan Mehmed Paşa tarafından 1664 yılında
yaptırılmıştır. Cami, medrese, han, hamam ve saraydan
oluşan bir külliye şeklinde inşa edilmiştir.
TUĞRUL ŞAH CAMİSİ
İspir ilçe merkezinde bulunmaktadır. Saltukoğulları’nın Koya
Selçukluları’na bağlandığı dönemde, 1225 yılında Melik Tuğrul
Şah için yaptırılmıştır. Caminin harim bölümü, ahşap direkleri,
ahşap tavanı ve kırlangıç kubbesi ile dikkat çekmektedir.
EBU İSHAK KAZERUNİ TÜRBESİ
Büyük İslam düşünürlerinden Ebu İshak Hazretleri'ne
aittir. İç Kale'yi Çifte Minareli Medrese'ye bağlayan sur
duvarı üzerinde bulunan türbenin ne zaman yapıldığı tam
olarak bilinmemektedir.
CİMCİME SULTAN KÜMBETİ
Firuze adlı bir kadına ait olduğu sanılan bu kümbet, 14.
yüzyılda yapılmıştır. Yuvarlak kaideli kümbetin, gövdesi
de bu yuvarlak kaideye uyumlu şekilde inşa edilmiştir.
ABDURRAHMAN GAZİ HZ. TÜRBESİ
RÜSTEM PAŞA KERVANSARAYI
Hz. Muhammed'in (s.a.v) sancaktarlığını yapan sahabe
Abdurrahman Gazi Hz. burada yatmaktadır. Türbe, 1796
yılında Erzurum Valisi Yusuf Ziya Paşa'nın eşi Ayşe Hanım
tarafından yaptırılmış, yanına bir de cami ilave edilmiştir.
Kanuni Sultan Süleyman’ın sadrazamı Rüstem Paşa
tarafından 1561 yılında yaptırılmıştır. Yapı, Osmanlı
kervansaray mimarisinin en güzel örneklerinden biridir.
Taşhan adıyla da anılan bu eser, günümüzde Oltu taşı
esnafının imalat ve satış yeri olarak hizmet vermektedir.
14 15
ERZURUM ARKEOLOJİ MÜZESİ
ÖŞVANK KİLİSESİ
İlk olarak 1944 yılında Yakutiye Medresesi’nde, ardından 1947 yılında
Çifte Minareli Medrese’de faaliyet gösteren müze, 1968 yılında
şimdiki binasında hizmet vermeye başlamıştır. Müzede M.Ö. II. Bin
Trans-Kafkas Kültürü Salonu, Urartu Salonu ve Ermeni Katliamları
Salonu bulunmaktadır. Müzenin sergi salonlarında, bölgemizde
yaşamış toplumların kültürel gelişimi, üretimi, yaşam tarzı, sanatı,
dini inançları ve gelenekleri gibi birçok konuda ziyaretçilere bilgi
sunan eserler sergilenmektedir.
Uzundere ilçesi Çamlıyamaç
köyündedir. Gürcü Bagratlı
Hanedanlığı zamanında Magistras
Bagrat tarafından 973 yılları
arasında inşa ettirilmiştir. Renkli taş
bezemeleri ve kabartma figürleriyle
dikkat çeken Öşvank Kilisesi, 10.
yüzyılın en önemli dini yapılarından
biridir. Manastır şeklinde yapılan
eserin içerisinde hamam, yatakhane,
vaftizhane, rahip evleri, mutfak ve
kütüphane bulunmaktaydı.
ÇOBANDERE KÖPRÜSÜ
KONGRE BİNASI
1867 yılında İdadi Mektebi (lise) olarak yaptırılan bina, Milli Mücadele tarihinin
önemli bir simgesidir. Erzurum Kongresi, Atatürk’ün başkanlığında 23 Temmuz
1919 tarihinde bu binada toplanmıştır. Vatanın Bütünlüğü’nü hedef alan bu
kongrede, Türkiye Cumhuriyeti’nin temelleri atılmıştır. Kongre Salonu müze haline
getirilen bina, günümüzde Güzel Sanatlar Lisesi olarak hizmet vermektedir.
Erzurum-Horasan Karayolu üzerinde Pasinler’in 15 km
doğusundadır. Tarihi İpek Yolu güzergâhında bulunan
köprü, İlhanlı Hükümdarı Gazan Han'ın (1295-1304)
Veziri Salduzlu Emir Çoban Noyin tarafından 1298
yılında yaptırılmıştır. Yapı formu ve baş kısmındaki
bezemeler Selçuklu ve İlhanlı mimari üslubunu
yansıtır. Karga Pazarı ve Aras nehirlerinin birleştiği
yere inşa edilen köprü 128 metre uzunluğunda, 8,5
metre genişliğindedir.
ATATÜRK EVİ
HAHO KİLİSESİ (TAŞ CAMİ)
19. yüzyılda konak olarak yaptırılmıştır. 3 Temmuz
1919 tarihinde Erzurum’a gelen Mustafa Kemal
Paşa, arkadaşlarıyla birlikte, 52 gün boyunca bu
evde kalmıştır. Bodrum üzeri iki katlı olan yapı,
günümüzde müze olarak hizmet vermektedir.
Tortum ilçesine baglı Bagbaşı köyündedir. Meryem
Ana Kilisesi olarak da bilinen yapı, Bagratlı Kralı III.
David tarafından 1001 yılında yaptırılmıştır. 19. yüzyılda
camiye dönüştürülen yapı, Taş Cami ismini almıştır.
16 17
DOKUMACILIK
Bir dönem Halı Şehri anlamına gelen Kalikala adıyla anılan Erzurum’da
dokumacılığın önemli bir yeri vardır. Erzurum halıcılığı, son yıllarda Halk Eğitim
Müdürlüğü ve Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Halı Atölyesi’nde
yaşatılmaktadır. Erzurum’un önemli dokuma ürünlerinden biri de ehramdır.
Ehram, tamamıyla koyun yününden örülmüş, kadınların dış giysi olarak
kullandıkları ve tek parça örtündükleri sokak giysisidir. Ehram dokuma tezgâhı
Ilıca mahallesinde bulunmaktadır.
SARAÇLIK
Araba koşumları, binek veya çeki at takımları,
eyer, semer gibi bütün takımların deri ve
meşinden olan kısımlarını yapma ve tamir
etme zanaatıdır. Bu zanaatı yapana saraç
denir. Erzurum'da Gürcükapı Mahallesi'nde
yer alan saraçhanede günümüzde yalnızca iki
saraç bulunmaktadır.
BAR
Erzurum yöresinde oynanan halk oyunlarına
“bar” adı verilir. Bar, birlik ve beraberliği ifade
etmektedir. Kadın ve erkek barları ayrı ayrı oynanır. Erkek oyunları 18 bardan, kadın oyunları
15 bardan oluşmaktadır. Özel günlerde, kutlamalarda ve çeşitli etkinliklerde bar oynanır.
OLTU TAŞI İŞLEMECİLİĞİ
Oltu taşı; siyah, sert, parlak, kavlı biçiminde kırıkları olan, parlatılabilir, tıraşlanabilir
bir linyit türüdür. Altın ve gümüş ile birlikte de kullanılabilen Oltu taşından ağızlık,
tespih, kolye, broş, küpe, yüzük, bilezik gibi aksesuarlar üretilmektedir. Oltu taşı
atölyeleri Taşhan’da ve şehrin farklı noktalarında bulunmaktadır.
CİRİT
Atla insanın birlikte mücadelesine dayanan ve
erkekliğin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir. Türklerin yüzyıllar öncesinden bu
yana oynadıkları bir oyundur. Savaş sırasındaki at ve insan hareketlerini kapsayan bu oyun,
cirit meydanında oynanmaktadır.
Ko
ng
re
Çırçır Sokak
Çürüklük Sk
Gölbaşı
Caddesi
Kant arcıoğlu Sk
Büyük Delibaş Sk
Ba
ba
Sk
Yüzbaşı
Çk
ad
ar
Sk
Erzurumlu Sokak
Kışla Sokak
SEMBOLLER
Salih Ka
vaz Soka
k
So
ka
k
Ko
ne
vi
tin
o kak
Hacı
Ahm
et S okak
Berber Sk
Esva
p Em
in S
Ba
kı
rc
ıla
rS
k
1. G
ölba
şı C
add
esi
Ca
dd
es
i
Gaz
ino S
okak
ğ
De
k
ka
So
bi
tdi
k
Sk
ğlu
Laço
k
So
ka
Cami Sk
du
m
S
Demir
Sk
Dabak Hurşit 2
.
Barut Sk
Mumcu Cadd
esi
mu
Sk
U
le
La
K›lk›l Sk
k
eS
udiy
hm
Ma
Sk
Orta
Sk
ilbey
Şam
s at Ç
uh
2. Şemobay Sk
Keleş Sk
Hastane
1. Lale
kS
k
iS
am
tac
Tah
Araplardüzü Sk
Zorlu Sk
Rabi Baba Sokak
esi
Ali Ravi Cadd
Kreatif turizm
k
oka
nS
ma
Nu
Kamu kurumu
Türbe
Tepe
Sk
Dara
cı
E
ka
re Sk
M
ah
2.
M
m
.P
ut
Pa
şa
Ca
dd
es
k
ak
So
Restoran
Rızabey Sk
Rab
iB
ab
aS
ok
ne
Müze
Otel
ı Sokak
Şadırl
Mo
llak
ay
aS
ok
ak
So
ka
k
Ya
se
m
in
De
mir
cil
er
So
ka
k
Sk
Park
Çıkmaz
Sokak
Cennet Çeşm
eC
ad
.
Hanım Ham
amı
So
ka
k
1.
2. H
alit
Pa
şa
Sk
C
k
ka
So
Mazi Sokak
tun
So
ka
k
ha
Er
ku
ş
ne
Sk
ğlu
şo
vu
Küm b et S
Sıvırcık Sokak
a Sk
Taby
rak
Top
k
a
unh
Halk
Kütüphanesi
Leyla Sk
Kars Kapı Cad
desi
Der
eC
ad
d
Narmanlı
Camisi
Ceylanoğlu Sk
Ali Ravi Sokak
Cami So k ak
2. Temir Ağa
Sk
Ba
Ku
yın
dır
Sk
Tun
ay S
k
Üç
Kümbetler
k
ka
So
ğlu
no
yla
Ce
2. Ç
Sab
k
ddesi
k Ca
Köş
rfi
Te
Pa
lan
dö
ke
nC
ad
.
Sk
ey Sk
Hurşit B
Osman Paşa Sk
Sk
Ketenci
Sk
Cennet Zade Çk
lu
oğ
d›
Ka
S
Şahbender k
k
k
si
dde
k Ca
erse
na H
Bos
e Soka
k
Tarihi cami
Tah
Yüzba
şı Sok
ak
ler
Çifte Minare
Sk
Yüzbaşı
Memişağa Sk
Sk
Osmanpaşa
i
di Caddes
Şerif Efen
ak
ok
ğı
da
Ne
Ça
A
kak
k So
İsha
Ebu
Dere
Cad
desi
Çifte Minareli
Medrese
Ulu Cami
iye S o k a k
Ca
mi
Sk
Ebu İshak
Kazeruni Türbesi
Cimcime Sultan
Kümbeti
Turizm danışma
Çk
Cedit Dere Sokak
addesi
Pazarı C
Eski Bat
Oltulu Sk
Kabristan Sk
a
İban Ağ
Büyük M
e
adiye Sk
Mur
rif
Sk
Hacı Ahmet Sk
kak
So
dik
Ce
k
ka
So
sız
ak
rm
Pa
Kır
kla
rS
k
k
kası Soka
Mektep Ar
Edip Efendi Sk
z
lyo
Ba
ak
Tar
çın S ok
Daracık Sokak
Sk
Erzurum Kalesi
Caferiye
Cami
İbrahim
Paşa Camisi
ddesi
Ali Ravi Ca
çe S
Yenikapı Caddesi
ı
ağ
pd
To
Taşkın Sokak
i
Hüseyin Efend
Kırkla
r So
kak
Sk
Hükümet Ar.
Kemalağa Sk
Bah
kak
am S
ak
nhan
Sk
Sk
si
de
ad
ıC
p
a
nik
Ye
Sok
Sabu
2. Sk
kak
ı So
Kap
So
oğlu
Molla
t
niye
okak
rta S
ri
Yase
n
inca
kim
Ha
Ham
aşa Cad.
Muratp
Sk
eri
Yas
Hacı Mirza
Midilli So
kak
f Sk
Telgra
Cami Sk
Kuloğlu Sokak
A
Sokak
Yaseri Sk
Sk
me
Çeş
DDESİ
MHURİYET CA
CU
t
de
Sa
Tahtacılar
Sokak
i
es
kak
So
dd
dik
Ca
i
Ge
r
es
ala
dd
az
Ca
ağ
arı ak
şm
az Sok
Ta
t P ibi
Ba end
ki Bed
Es
Camiönü Sk
Bü
yü
kS
k
k.
rS
ida
m
Ca
e
kak
Çeşme So
Kurşunlu
Cami
Rüstempaşa
Kervansarayı
ü
ön
mi Sk
Kurşunlu Ca
Sk
Cami Sk
Erz
Sk
t Sk
asa
üş M
Güm
il B
ma
k
kuşu S
aşa Yo
Esatp
i
es
1. Cennet
çeşme Sk
Kık
k
e S Nam›k Sk
ştiy
Rü
şa
okak
rsun B e y S
ğlu
uşo
Çav
k
oka
li S
cı A
Ha
18
Gümrü
k Cami
k
Sk
k
an Ç
Kulh
3. Turan Sk
Naz
ik Ç
arşıs
ı
i
des
Cad
der
ben
Şah
i
es
dd
Ca
ler
rci
mi
De
k
ka
So
mi
Ca
a
et P
İzz
Menderes Caddesi
y
k
ğı Ç
da
Top
ak
ok
nS
lçe
zö
Be
İs
si
de
ad
aC
r Sk
ş
eda
pa
zn
az
Ha
Ay
Mektep Sk
kak
Erzurum
Arkeoloji
Müzesi
Sigo
k
eb
iC
ad
de
si
k
nS
ura
2. T
ak
Sok
elik
Arç
si
dde
r Ca
cile
mir
Sk
De
rşit
Hu
nt
üle
t. B
Şh
ak
ok
aS
oc
if H
Ak
Du
desi
u Cad
Mumc
Ara Sokak
Erz
Em
Nenehatun
Kız Yetiştirme Yurdu
Müdürlüğü
Caddesi
Yenişehir
Sokak
I
k
Lala Paşa
Camisi
Yakutiye
Medresesi
pı So
ık
Sokak
apı Cadde
cü K
si
Gür
Bey
Musa
10
Ka
incan
d
Fın
Kızılay
İş Hanı
LV
AR
k
T CADDESİ
Murat Paşa
Camisi
Emniyet
Müdürlüğü
Sk
Hamam
Küçük
Cami Sokak
ddesi
Çaykara Ca
Polisevi
İsmatpaşa Cd
Mecidiye
Ca
dd
Kil
ise
Sk
k
oka
lu S
aoğ
Moll
n Sk
apa
ruh
Sk
Ku
hve
ı Ka
ıl
p
ka
İki
PTT
Gemalmaz Sk
Dr. İspiroğlu
BU
Vergi Dairesi
Başkanlığı
Caddesi
Bayındırlık
ve İskan
Müdürlüğü
ME
HM
ET
Erzurum Barosu
si
de
ad
nC
i Sk
yda
ndib
e
ede
lit M
1. B
Pe
lu Sk
CUMHURİYE
Türk
Telekom
Yakutiye
ddesi
Yenişehir Ca
Erzurum
Valiliği
Sk
mi
Ca
Ankara Sk
kak
1. Cami So
Havuzbaşı
Tapu ve Kadastro
Müdürlüğü
Hacı Ömer Sokak
Ca
mi
Ön
üS
ok
ak
Sokak
Çaykara
desi
ra Cad
Çayka
Caddesi
Hastaneler
Erzurum
Büyükşehir
Belediyesi
Gürcü Kapı
Cami
Sk
uran
3. T
23 Temmuz
Erzurum Kongre
Binası
si
pı Cadde
Gürcüka
.
Sk
Sk
ka
So
k.
u S Fil
iz
mc
S
hu
k. oka
To
k
ıS
kç
dı
n
.
Sa
Sk
ik
ik pr
Ak
k.
ıS
ağ
ur
aD
Il›c
Sk.
Ali Ağa
k
ne
Ör
fe
ke
şa
Ba
k.
rS
fta
Ala
açoğ
1. Sar
1. Ko
rukç
u Ca
ddes
i
Öğretmenevi
İl Kültür ve
Turizm Müdürlüğü
Tourist Information
netim
Merkez Yö
AN
k
hçe S
et Ba
2. Mill
So
ka
k
k
ka
So
il
f
n
ra
a
K
1.
i
es
dd
Ca
çe Sk
3. Millet Bah
Erzurum Lisesi
Erzurum Ticaret
Meslek Lisesi
M
ille
tB
ah
çe
si
Cadde
Atatürk
Evi
kak
Lojmanlar So
k
ka
So
un
Uz
Numune Hastanesi
Ağız ve Diş Sağlığı
Merkezi
PTT
Verem Savaş
Dispanseri
Bahçe
Millet
k
ka
So
an
op
iK
m
a
S
Ka
zım
Ka
rab
ekir
Ca
dde
si
Çeşme
Sk
ızı
rm
Kı
Veli
Sok
ak
k
ka
So
ak
ok
eS
hç
Ba
ak
Sok
bül
üm
1. S
Ka
ra
i
des
Cad
kara
Çay
Caddesi
Hastaneler
So
ka
k
Sk
iz
g
n
Ce
gin
Er
fiz
Na
Fil
iz
i
es
dd
Ca
oy
ifs
er
nŞ
ha
Or
Sokak
Caddesi
Şelale Evler
Be
y
i
es
dd
Ca
gin
Er
fiz
Na
Ge
zS
oka
k
ak
ok
zS
vu
Ya
Rı
za
D DES İ
Caddesi
mal Gürsel
si
l
pe
To
iz
ng
e
C
IL
.Y
50
ak
ok
iS
m
Ca
Kurtderesi
fa
ta
us
M
k
ka
So
az
rm
u
D
Sİ
DE
D
CA
al
İhm
Y
DD
50.YIL CA
İ
I CA DDES
L KAP
U
B
AN
İST
N
k
ka
ak
si
de
ad
nC
yo
as
İst
ok
ERZURUM
KÜLTÜR ve KREATİF
TURİZM HARİTASI
ak
ok
›S
lar
an
jm
Lo
ak
ok
sS
re
de
en
M
.S
Caddesi
Kombina
2
ok
iS
es
er
rtd
u
.K
ak
20
Erzurum Turizm Portalı
www.goerzurum.net
www.visit-er.net
İRTİBATLAR
İLGİLİ KURUMLAR
TURİZM ACENTELERİ
Erzurum Valiliği
+90 (442) 237 50 00
www.erzurum.gov.tr
Kuşkay Tur
+90 (442) 234 24 47
Erzurum Büyükşehir Bel.
+90 (442) 235 09 25
www.erzurum.bel.tr
11 Tur
+90(442) 234 15 15
www.11tur.com
Erzurum İl Kültür
ve Turizm Müdürlüğü
+90 (442) 235 09 25
Durmazpınar Seyahat
+90 (442) 233 36 90
www.durmazpinartur.com
Erzurum Müze Müdürlüğü
+90 (442) 233 04 14
Ak-Burak Tur
+90 (442) 235 65 16
Turizm Danışma
+90 (442) 235 09 25
Eş-Dost Tur
+90 (442) 235 55 25
Alo Ambulans: 112
Alo Polis: 155
Overir Tur
+90 (442) 234 65 65
www.overirtur.com
ULAŞIM BİLGİLERİ
Erzurum Havalimanı
+90 (442) 327 28 35
Türk Hava Yolları
+90 444 0 849
www.thy.com.tr
Anadolujet
+90 444 2 538
www.anadolujet.com
Onur Hava Yolları
+90 (850) 210 6 687
www.onurair.com
Tur 25 Seyahat
+90 (442) 235 35 97
www.tur25.com
Medam Turizm
+90 (505) 893 53 92
www.medam.com.tr
KONAKLAMA BİLGİLERİ
Polat Renaissance Oteli
+90 (442) 232 00 10
www.polatturizm.com
Pegasus Hava Yolları
+90 (850) 250 07 37
www.flypgs.com
Xanadu Snow White
+90 (442) 230 30 30
www.xanaduhotels.com.tr
Erzurum Otobüs Terminali
+90 (442) 233 90 90
Dedeman Palandöken
+90 (442) 316 24 14
www.dedeman.com
Esadaş Turizm
+90 (442) 235 22 01
www.esadas.com
Dadaş Turizm
+90 444 25 00
www.dadasturizm.com.tr
Palandöken Seyahat
+90 (442) 235 00 54
palandokenseyahat.com
Dedeman Ski Lodge
+90 (442) 317 05 00
www.dedeman.com
Tourinn Palan Otel
+90 (442) 317 07 07
www.palanhotel.com
Palandöken Kayak Evi
+90 (442) 317 08 04
Hotel Dilaver
+90 (442) 235 00 68
Grand Hitit Otel
+90 (442) 233 50 01
Otel Polat
+90 (442) 235 03 63
Esadaş Otel
+90 (442) 233 54 25
Otel Amiller
+90 (442) 234 92 17
Akçay Otel
+90 (442) 235 32 64
Hekimoğlu Oteli
+90 (442) 234 30 49
Kral Otel
+90 (442) 234 64 00
İLGİLİ BAĞLANTILAR
Metin Çelebi
(Oltu taşı zanaatkarı)
+90 (537) 680 31 32
Mehmet Tozoğlu (Ehramcı)
+90 (544) 686 95 36
Akbulut Saraciye
+90 (442) 213 25 26
Yakup Pak (Cirit)
+90 (536) 899 99 20
Atatürk Üniversitesi
Halıcılık Eğitim Merkezi
+90 (536) 560 19 64
+90 (442) 231 10 01
Erzurum Halkoyunları-Halk
Türküleri Turizm Derneği
+90 (442) 213 74 74
Erzurum Kalkınma Vakfı
+90 (442) 233 38 20
Erzurum Kültür Turizm
Gençlik ve Spor Derneği
+90 (543) 877 72 07
Bu broşür, Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı'nın desteklediği "Erzurum Turizm Ürünleri
Farkındalık Projesi" kapsamında bastırılmıştır. İçerik ile ilgili tek sorumluluk İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü'ne aittir ve Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı'nın görüşlerini yansıtmaz.