İSTATİSTİKLERLE ANKARA 2013
Transkript
İSTATİSTİKLERLE ANKARA 2013
raka.org İSTATİSTİKLERLE ANKARA 2013 2 İstatistiklerle Ankara 3 2013 Önsöz İSTATİSTİKLERLE ANKARA 2013 Ankara Kalkınma Ajansı, Cumhuriyetimizin kuruluşunun ve Ankara’mızın başkent oluşunun 100.yılına doğru giderken ortak aklın bir ürünü olarak ortaya çıkan “Yaşam kalitesi yüksek, dünya ile rekabet eden, düşünce ve yeniliğin başkenti Ankara” vizyonuna ulaşmaya yönelik çalışmalarını tüm gayretiyle sürdürmektedir. İstatistiklerle Ankara Çalışması Ankara için sosyal, ekonomik ve çevre alanlarında çok çeşitli ulusal ve uluslararası kaynaklardan derlenen verileri anlamlı formatlarda sunmaktadır. Bu çalışma ile amaçlanan paydaşlarımıza ilgili oldukları alanlar için hazır veri setleri sunmak ve bu verilerin Ankara için alınacak kararlarda yol gösterici olarak kullanılmasıdır. Bölgeye ilişkin strateji/fikir üretiminde ve çeşitli bakımlardan bölgenin performansının ölçümünde bilimsel yöntemlerle üretilmiş, güvenilir ve objektif veriler büyük önem taşımaktadır. Ankara Kalkınma Ajansı Ankara’yı niceliksel veriler ışığında daha yakından tanımak ve ihtiyaçlarını belirlemek için “İstatistiklerle Ankara” çalışmalarını periyodik olarak yayımlamaktadır. Bu bağlamda “İstatistiklerle Ankara 2013” adlı güncel çalışmamızı paydaşlarımızın kullanımına sunmaktan memnuniyet duyarız. Arif ŞAYIK Genel Sekreter Çalışmada veriler, Ankara ile ilgili temel istatistiklerin özet olarak yer aldığı “Temel Göstergeler” giriş kısmı dışında üç ana bölüm halinde sunulmaktadır. Ankara Bölge Planı 2014-2023 çalışmasına uygun olarak bu bölümler “Ankara’da Yaşamak”, “Ankara’da Çalışmak” ve “Ankara’da Çevre ve Enerji”’dir. İstatistiklerle Ankara çalışmasında bu üç ana bölümle ilgili veriler derlenip salt tablo ve grafikler halinde sunulmaktadır. Bu değerlerin anlamlandırılarak bölgeye özel strateji ve tedbirlerin oluşturulduğu rehber doküman ise Ankara Bölge Planı (Ankara Bölge Planı 2014-2023 )’dır ve bu plan Ajansımız web sayfasında paydaşlarımızın görüş ve önerilerine açık durumdadır. Bu çalışmanın girişi mahiyetinde Ankara ile ilgili öne çıkan alanlarda verilerin kısa bir değerlendirmesi devam eden sayfalarda okuyucularımızın dikkatine sunulmaktadır; 4 İstatistiklerle Ankara ANKARA’DA YAŞAMAK İstatistiklerde öne çıkan bazı değerlendirmeler: Türkiye nüfusunun yaklaşık %7 sine sahip olan Ankara’da yaşlı nüfus oranı dikkat çekicidir. 2012 yılı itibariyle Ankara’da yaşlı nüfus oranı % 6,9 iken bu oranın 2023’te %9,2 olacağı tahmin edilmektedir. Buna bağlı olarak yaşlılara yönelik sağlık, bakım, barınma ve ulaşım gibi hizmetlere olan ihtiyacın da bu dönemde önemli ölçüde artış göstermesi beklenmektedir. Yoksulluk Ankara’da Türkiye ortalamasının altında olmakla birlikte hala kentsel, kırsal, yaşlı, çalışan yoksulluğu gibi çeşitli türlerde sorun teşkil etmektedir. Yoksulluğun mekânsal dağılımı incelendiğinde ise Akyurt, Elmadağ ve Kazan’da yoksulluk oranının %30’un üzerinde; Yenimahalle, Çankaya ve Etimesgut’ta ise %5’in altında olduğu görülmektedir. Öte yandan ilçe içi gelir dağılımına göre hesaplanan yoksulluk oranlarına bakıldığındaysa Sincan’da bu oranın %47, Çankaya’da ise %20 olduğu görülmektedir. Diğer bir ifade ile bu ilçelerde yaşayan nüfus içerisinde gelir dağılımında büyük dengesizlikler olduğu gözlemlenmektedir. Ankara yüksek nitelikli, dinamik ve görece benzer bölgelerden göç almaktadır. Ankara’nın aldığı göçte yüksekokul ve üstü eğitimli nüfusun oranı oldukça yüksektir. Ankara’nın aldığı göç yapısına ilişkin olumlu bulgulardan bir diğeri de göçün kaynağının bölgeye yakın illerden olmasıdır. Ankara’nın en yüksek göç aldığı iller yıllar itibarı ile değişim göstermemektedir ve ilk 10 içindeki 6 il Ankara’nın komşusudur. Bu bakımdan gelen göçün kaynağının aynı olması bu nüfusun kente entegrasyonunu kolaylaştırmaktadır. Ankara’nın göçle ilgili yaşadığı olumsuzluk ise çevre ilçelerinin yaşadığı dışarı göçtür. 2007-2012 döneminde Çamlıdere, Bala, Evren, Haymana, Kalecik ve Güdül ilçelerinin nüfuslarında %18 ile %30 arası azalma olmuştur. Kırsal kesimdeki altyapı yetersizlikleri; eğitim, sağlık gibi sosyal hizmetlerin kısıtlılığı; sektör çeşitliliğinin olmayışı; tarım sektörünün getirisinin görece düşük olması gibi sebeplerden beslenen nüfus kaybı, Ankara’nın kırsal alanında nüfusun 5 2013 giderek yaşlanması, ekilen tarım alanlarının ve tarımda çalışan nüfusun azalması gibi sonuçlara yol açmaktadır. Ankara’daki konut arzı ve bu arzla birlikte nüfus artışı incelendiğinde; 20022011 döneminde inşa edilen 483.085 daireye karşılık gelen yeni konut sayısını karşılamak için gerekli nüfus artışı 1.593.371 kişidir. Ancak aynı dönemde gerçekleşen nüfus artışı ise sadece 756.956 olmuştur, bu durum da Ankara’da konut arzı fazlalığına dikkat çekmektedir. Bununla birlikte Ankara’da üretilen yeni konutların dağılımı tek kutuplu olmayıp ilçeler bazında çeşitlilik göstermektedir. 2002-2011 döneminde inşa edilen yeni konutların %94’ü 10 ilçeye dağılmış olup, nüfus artışının %90’ından fazlası da bu 10 ilçede gerçekleşmiştir. Ankara’da kent içi ulaşımda raylı sistemlerin payı düşüktür. Ankara’da raylı sistemlerin günlük kent içi ulaşımdaki payı %6,7’dir. Bazı büyük dünya kentlerine bakıldığında tüm ulaşım türleri içinde raylı sistem kullanımının New York’ta %12, Osaka’da %32, Seul’da %35 ve Londra’da %12 olduğu görülmektedir. Ankara’nın toplu taşıma yapısında raylı sistemlerin payının oldukça az olması ve mevcut toplu taşım türlerinin de karayolu bağımlı olması ve belirli oranda trafik sorununa yol açması Ankara açısından trafik sorununun en temel sebeplerindendir. ANKARA’DA ÇALIŞMAK İstatistiklerde öne çıkan bazı değerlendirmeler: Ankara 21 üniversitesi, 6 teknoparkı, 11 OSB’si ve çok sayıda araştırma merkezi ile yüksek bir beşeri sermaye ve güçlü bir teknolojik altyapıya sahiptir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılan üniversiteler arası girişimcilik ve yenilikçilik endeksinde ilk 3 üniversitenin 2’si Ankara’dandır. Yine aynı Bakanlık tarafından yapılan Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Performans Endeksinde birinci Ankara’dan bir TGB olmuş olup, ilk 10’da ise Ankara’dan toplam 3 TGB yer almıştır. Ankara, yenilikçilik performansının önde gelen göstergelerinden olan patent başvuru/tescilleri ve faydalı model başvuru/tescilleri bakımından Türkiye’de ilk sıralarda yer almaktadır. 6 İstatistiklerle Ankara 7 2013 Türkiye’nin sanayi üretiminde Ankara’nın payı %8,1 olup bu alanda İstanbul (%26,8), TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) (%9,5) ve TR 42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) (%8,2) ‘den sonra gelmektedir. ANKARA’DA ÇEVRE ve ENERJİ Sektörlerin Ankara Gayri Safi Katma Değeri (GSKD) içindeki payı son güncellenen tabloya göre tarım %2,9, sanayi %24,6 ve hizmetler %72,4’ şeklindedir. Bu dağılım Ankara açısından belirgin şekilde katma değer üreten hizmet sektörünü öne çıkarmaktadır. Ankara’da istihdamın sektöre dağılımına bakıldığında ise benzer şekilde hizmetlerdeki istihdamın büyüklüğü görülmektedir. ( %72’si hizmetlerde, %23’ü sanayide ve %5’i ise tarımda istihdam edilmektedir.) Ankara’da şehir içi ulaşımın büyük ölçüde karayolu bağımlı olması, raylı sistemler gibi elektrikle çalışan sistemlere göre daha yüksek sera gazı salınımına ve çevre kirliliğine yol açmaktadır. Ankara 2188 şirket ile en fazla uluslararası sermayeli şirkete sahip 3. İl konumundadır. Ankara yenilikçilik göstergeleri açısından göreceli olarak iyi durumda yer alsa da Ankara’nın üretim ve ihracat sepeti incelendiğinde bu değerlerin üretim ve ihracata pek de yansımadığı görülmektedir. Ankara’nın üretim ve ihracatı incelendiğinde yüksek teknolojiye dayalı ürünlerin payının düşük olduğu görülmektedir. Teknolojik düzey Türkiye ortalamasının üzerinde olmakla birlikte gelişmiş dünya ekonomileri temel alındığında düşük kalmaktadır. 2011 yılında ileri teknolojinin imalat sanayi ihracatı içerisindeki payı Türkiye için %3,12 iken, bu oran Ankara’da %8,61 olmuştur. Ankara imalat sanayinde hammadde ve emek yoğun sektörler net ihracatçı iken ölçek yoğun ve farklılaştırılmış ve bilim bazlı sektörler net ithalatçı durumundadır. Ankara’nın dünya ile rekabet edebilmesi için teknoloji yoğun üretime odaklanılması ve bu alanda Ar-Ge faaliyetlerine ağırlık verilmesi önem arz etmektedir. Ankara imalat sanayinde sürekli dış ticaret açığı verilmektedir. 2005-2012 döneminde Ankara imalat sanayi sektörlerinde ihracatın ithalatı karşılama oranlarına bakıldığında ihracatın ithalatı karşılama oranlarının 2012 itibariyle %68 düzeyinde kalması önemli bir risk olarak görülebilir. İstatistiklerde öne çıkan bazı değerlendirmeler: Ankara’da karayolu ulaşımında kullanılan enerjinin türel dağılımı görece çevre dostudur. Her ne kadar Ankara’nın şehir içi ulaşımının karayolu bağımlı olması çevresel açıdan sorunlu bir durum olsa da, karayolu taşımacılığında motorin (dizel) yerine, otomobillerin daha çok LPG ve belediye otobüslerinin de doğal gaz kullanması çevresel yan etkileri önemli ölçüde azaltmaktadır. Ulaşımda kullanılan ürünler bakımından 23,3% LPG kullanımıyla Ankara diğer şehirlerimize göre daha çevre dostu yakıt kullanmaktadır. Ankara yüksek hızla artan elektrik enerjisi talebine karşın elektrik üretim kapasitesini de hızlı bir şekilde artırmayı başarmış, 1995-2012 döneminde toplam tüketim %201 artarken kurulu güçteki artış %391 olarak gerçekleşmiştir. Böylece Ankara neredeyse kendi tükettiği elektriğin tamamını üretebilecek bir kapasiteye ulaşmış ve son bir yılda üretilen elektriğin mali değeri 3 milyar TL’nin üzerinde gerçekleşmiştir. 2013 9 İçindekiler FİNANS.................................................................................................................................................................................. İÇİNDEKİLER 3.3. 71 1- TEMEL GÖSTERGELER .............................................................................................................................................................................. 12 1. 6 TEMEL GÖSTERGELER............................................................................................................................................................ 2. 7 ANKARA’DA YAŞAMAK.............................................................................................................................................................. 3.5. İSTİHDAM............................................................................................................................................................................. 772.2 Göç .................................................................................................................................................................................................................. 38 2.1. 7 NÜFUS VE DEMOGRAFİ................................................................................................................................................. 3.6. YATIRIM VE TEŞVİKLER.................................................................................................................................................. 842.4 Sivil Toplum ................................................................................................................................................................................................. 46 2.2. 28 GÖÇ......................................................................................................................................................................................... 3.7. AR-GE ve YENİLİKÇİLİK................................................................................................................................................... 852.6 Eğitim ............................................................................................................................................................................................................ 54 2.3. 33 SOSYAL HİZMETLER........................................................................................................................................................ 3.8. TARIM..................................................................................................................................................................................... 942.8 Ulaşım ............................................................................................................................................................................................................ 68 2.4. 34 SİVİL TOPLUM.................................................................................................................................................................... 3.9. TURİZM.................................................................................................................................................................................. 98 Karayolu ............................................................................................................................................................................................................ 69 2.5. 36 SAĞLIK................................................................................................................................................................................... 4. ANKARA’DA ÇEVRE ve ENERJİ............................................................................................................................................... 2.9 Haberleşme .................................................................................................................................................................................................. 74 102 2.6. 40 EĞİTİM................................................................................................................................................................................... 4.1. TEMEL DEĞERLER............................................................................................................................................................ 2.10 Kültür-Sanat Boş Zamanları Değerlendirme ve Yaşam Kalitesi .......................................................................................... 76 102 2.7. 49 KONUT ve BARINMA........................................................................................................................................................ 2.8. 51 ULAŞIM.................................................................................................................................................................................. 4.3. SU............................................................................................................................................................................................ 3.3 Finans . ........................................................................................................................................................................................................... 96 104 2.9. 56 HABERLEŞME..................................................................................................................................................................... 4.4. ELEKTRİK.............................................................................................................................................................................. 3.5 İstihdam ........................................................................................................................................................................................................ 104 106 2.10. 57 3. 61 3.4. SANAYİ VE TİCARET......................................................................................................................................................... 272 ANAKARA’DA YAŞAMAK .......................................................................................................................................................................... 16 KÜLTÜR-SANAT BOŞ ZAMANLARI DEĞERLENDİRME VE YAŞAM KALİTESİ................................... 2.1 Nüfus ve Demografi ................................................................................................................................................................................. 16 2.3 Sosyal Hizmetler ........................................................................................................................................................................................ 44 2.5 Sağlık ............................................................................................................................................................................................................. 48 2.7 Konut ve Barınma ..................................................................................................................................................................................... 66 Havayolu ........................................................................................................................................................................................................... 68 Demiryolu, Metro ve Hafifraylı Sistemler ........................................................................................................................................... 72 Sabit ve Mobil Haberleşme ....................................................................................................................................................................... 74 3- ANKARADA ÇALIŞMAK ............................................................................................................................................................................. 84 4.2. DOĞALGAZ........................................................................................................................................................................... 3.1 Temel Ekonomik Göstergeler ............................................................................................................................................................... 84 102 3.2 Dış Ticaret .................................................................................................................................................................................................... 92 3.4 Sanayi ve Ticaret ....................................................................................................................................................................................... 98 3.6 Yatırım ve Teşvikler .................................................................................................................................................................................. 112 3.7 Ar-Ge Ve Yenilikçilik .................................................................................................................................................................................. 114 ANKARA’DA ÇALIŞMAK............................................................................................................................................................ 3.8 Tarım .............................................................................................................................................................................................................. 126 3.9 Turizm ............................................................................................................................................................................................................ 130 3.1. 61 TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER.......................................................................................................................... 3.2. 67 DIŞ TİCARET........................................................................................................................................................................ 4- ANKARA’DA ÇEVRE VE ENERJİ ............................................................................................................................................................. 138 4.1 Temel Değerler ........................................................................................................................................................................................... 138 4.2 Doğalgaz ....................................................................................................................................................................................................... 139 4.3 Su ................................................................................................................................................................................................................. 142 4.4 Elektrik ........................................................................................................................................................................................................... 144 TEMEL GÖSTERGELER İstatistiklerle Ankara 12 13 1.TEMEL GÖSTERGELER İstihdam Oranı Kişi Başına Gayri Safi Katmadeğer* Tablo 1: Temel Göstergelerle Ankara Gösterge Değer Birim Yıl Ankara İl Sırası 1. il 1. İl Değeri İl Nüfusu 4.965.542 Kişi 2012 2 İstanbul 13.854.740 Büyükşehir Belediye Sınırları İçindeki Nüfus 4.630.735 Kişi 2012 2 İstanbul 13.710.512 Yıllık Nüfus Artış Hızı 15,15 ‰ 2012 20 Çankırı 39,8 Şehir Nüfusunun Toplam Nüfus İçindeki Oranı ( İl ve ilçe merkezleri nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı) 97,51 % 2012 2 İstanbul 98,96 203 kişi /km2 2012 8 İstanbul 2666 40,59 % 2012 75 Şanlıurfa 81,66 4,5 % 20112012 20 Çankırı 35,55 99,55 % 2011 8 Edirne,Mersin Bartın, Amasya 100 Yüzbin Kişi Başına Hastane Yatak Sayısı 332 Adet 2011 11 Isparta 546 Onbin Kişi Başına Sinema Koltuk Sayısı 55 Adet 2011 3 Yalova 70 Belediyelerde Kişi Başı Temin Edilen Günlük Su Miktarı Belediyelerde kişi başı çekilen günlük su miktarı 202 (litre/kişigün) 2010 58 Yalova 444 2.098 KWh 2011 34 Çanakkale 7.621 209 Adet 2012 1 - - Bir Milyon Nüfusta Trafik Kaza Sayısı 2.110 Adet 2011 33 Muğla 3.465 İşsizlik Oranı 12,1 % 2010 25 Adana 19,1 Nüfus Yoğunluğu Toplam Yaş Bağımlılık Oranı Net Göç Hızı İlköğretim Net Okullaşma Oranı Kişi Başına Toplam Elektrik Tüketimi Bin Kişi Başına Özel Otomobil Sayısı 2013 41,1 % 2010 59 Rize 58,1 11.990 $ 2010 3 İstanbul 13.416 Sektörlerde Bölgelerin Ulusal Gayrisafi Katma Değerden Aldıkları Paylar* Hizmetler: 9,8 % 2010 2 İstanbul 30,8 Sanayi : 8,1 % 2010 4 İstanbul 26,8 Tarım : 2,7 % 2010 18 Antalya, Isparta, Burdur 8 Kişi Başına İthalat 2.437 $ 2011 9 İstanbul 9.096 Kişi Başına İhracat 1.349 $ 2011 12 Kocaeli 7.705 Kişi Başına Bitkisel Üretim Değeri 452 TL 2012 71 Karaman 5.858 Kişi Başına Canlı Hayvanlar Değeri 271 TL 2012 78 Ardahan 6.581 Kişi Başına Hayvansal Ürünler Değeri 66 TL 2012 80 Ardahan 2571 Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler , ADNKS 2012 *Bu göstergeler İBBS Düzey 2 Bölgeleri düzeyinde hesaplanmaktadır. ANKARA’DA YAŞAMAK İstatistiklerle Ankara 16 2013 17 Şekil 2: Ankara Nüfus Artış Hızı ve Nüfusun Türkiye Oranının Tarihsel Değişimi 2.ANKARA’DA YAŞAMAK 6,38 2.1. NÜFUS NÜFUSVE VEDEMOGRAFİ DEMOGRAFİ 3. 5,73 Şekil 1: Ankara’da Nüfusun Tarihsel Değişimi (Bin) 4,9 6000 5000 4466,7 4548,9 4650,8 4771,7 4890,8 3236,4 Nüfus Artış Hızı (%) 621 819,7 6,56 2,5 1,5 Ankara/ Türkiye Nufus Oranı (%) Şekil 3: Ankara’da Şehir ve Köy Nüfusunun Tarihsel Değişimi 0 1927 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1927-2007, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları 2007-2012 Tablo 2: Nüfus Artış Hızı ve Türkiye Oranı Nüfus Miktarı (Bin) 404,6 621,0 819,7 1.321,4 2.041,7 2.854,7 3.236,4 4.007,9 4.466,8 4.548,9 4.650,8 4.771,7 4.890,9 4.965,5 1,6 1,8 2,2 6,54 Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1927-2007, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları 2007-2012 1321,4 404,6 2,6 2,2 6,47 1927 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2041,7 2000 6,41 6,36 5,91 3,4 1,3 2854,7 3000 Yıllar 1927 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 3,48 2,8 2,96 5,73 4,76 4,4 4007,9 4000 1000 3,4 4965,5 3,91 6,32 Nüfus Artış Hızı (%) 0,034 0,028 0,049 0,044 0,034 0,013 0,022 0,016 0,018 0,022 0,026 0,025 0,015 Ankara/ Türkiye Nüfus Oranı (%) 2,96 3,48 3,91 4,76 5,73 6,38 5,73 5,91 6,32 6,36 6,41 6,47 6,54 6,56 Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1927-2007, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları 2007-2012 99.066 305.515 188.416 414.549 348.552 471.141 783.851 537.529 1927 1950 1970 574.354 615.722 1990 399.907 1.467.304 2.238.967 2007 3.540.522 4.513.921 136.881 4.641.256 130.460 4.762.116 128.777 2012 4.842.136 123.406 0 1.000.000 Köy 4.140.890 325.866 2010 Şehir 2.836.719 467.338 2.000.000 3.000.000 4.000.000 5.000.000 Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1927-2007, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları 2007-2012 İstatistiklerle Ankara 19 Şekil 4: Ankara’da Şehir/Köy Nüfus Oranının Tarihsel Değişimi 2013 Şekil 6: İlçelere Göre Nüfus Yoğunluğu (kişi / km2), 2012 37,0 39,2 7,6 7 12 10 10 12,7 33,0 35,6 37,0 39,2 Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler 1927-2007, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları 2007-2012 2008 yılında mücavir alanın genişlemesiyle beraber köy statüsünde bulunan yerleşim yerleri büyükşehir sınırlarına dâhil edilmiş ve buna bağlı olarak 2009 yılında 2000 yılına göre şehir/köy nüfusu oranında büyük artış olmuştur. Bala 7,1 Kalecik 3,6 Çamlıdere Haymana 2,6 Kızılcahamam Ayaş 1,5 Akyurt Kazan Elmadağ Çubuk Polatlı Beypazarı Güdül Şereflikoçhisar Evren Nallıhan 0,7 Etimesgut Keçiören Çankaya Yenimahalle Altındağ 0,5 23 21 16 14 12 1927 1940 1950 1960 1970 1980 1990 2000 2007 2009 2010 2011 2012 Şehir/Köy Oranı 0,3 Sİncan Mamak Pursaklar Gölbaşı 2,6 1,5 0,7 0,5 0,3 7,6 66 34 26 23 12,7 7,1 3,6 786 151 128 106 77 3105 6014 33,0 2507 2178 1394 1188 35,6 8693 18 Şekil 5: Ankara’da Nüfusun İlçelere Dağılımı ve İl/İlçe Merkezler-Köy/Belde Ayrımı, 2012 18 Kaynak: TÜİK Ankara İl Brifingi 16 Şekil 7: İlçelerin Kır-Kent Nüfus Kompozisyonu 14 İl/İlçe Merkezi 12 Belde/Köy 10 8 6 Köy Oranı 4 Şehir Oranı Kaynak: TÜİK ADNKS Kaynak: TÜİK ADNKS Şereflikoçhisar Yenimahalle Evren Çamlıdere Güdül Akyurt Kızılcahamam Nallıhan Ayaş Bala Kalecik Çubuk Elmadağ Kazan Beypazarı Haymana Şereflikoçhisar Gölbaşı Polatlı Sİncan Etimesgut Altındağ Pursaklar Çankaya Yenimahalle Mamak Keçiören 0 Akyurt Altındağ Ayaş Bala Beypazarı Çamlıdere Çankaya Çubuk Elmadağ Etimesgut Evren Gölbaşı Güdül Haymana Kalecik Kazan Keçiören Kızılcahamam Mamak Nallıhan Polatlı Pursaklar Sİncan 2 İstatistiklerle Ankara 20 21 Tablo 3: İlçelere Göre Şehir ve Köy Nüfusu ve Nüfus Artış Hızları, 2012 Ankara Şehir Yüzde Köy Yüzde 2013 Tablo 4: İlçe Nüfuslarının Yıllara Göre Değişimi Toplam Şehir Nüfus Artış Hızı (%) Köy Nüfus Artış Hızı (%) İlçe Ankara 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 3.236.378 4.007.860 4.466.756 4.548.939 4.650.802 4.771.716 4.890.893 4.965.542 Akyurt 12.507 18.907 23.354 24.986 25.401 26.006 26.780 27.201 Altındağ 422.668 407.101 370.735 367.812 367.340 365.920 365.915 363.744 13.159 13.502 14.057 13.291 13.166 13.087 23.505 29.239 23.822 19.426 18.861 17.397 46.884 46.768 46.514 46.493 47.018 46.738 15.339 9.329 9.862 8.293 7.297 6.993 6.739 714.330 769.331 792.189 785.330 794.288 797.109 813.339 832.075 Çubuk 52.041 75.119 83.826 80.123 81.270 81.747 82.156 82.614 Elmadağ 38.032 43.374 48.013 42.511 42.503 43.311 44.140 43.856 Etimesgut 70.800 171.293 289.601 313.770 347.267 386.879 414.739 425.947 Akyurt 26.572 97,69 629 2,31 27201 1,66 -2,02 Altındağ 363744 100,00 0 0,00 363744 -0,59 - Ayaş 8295 63,38 4792 36,62 13087 0,22 -1,98 Ayaş 20.806 21.239 Bala 7542 43,35 9855 56,65 17397 -7,06 -829 Bala 39.057 39.714 Beypazarı 37097 79,37 9641 20,63 46738 2,10 -9,76 Beypazarı 45.977 51.841 Çamlıdere 2764 41,01 3975 58,99 6739 -2,68 -4,29 Çamlıdere 19.365 Çankaya 832075 100,00 0 0,00 832075 2,30 - Çankaya Çubuk 77958 94,36 4656 5,64 82614 0,91 -4,94 Elmadağ 42674 97,30 1182 2,70 43856 -0,65 -0,51 Etimesgut 425947 100,00 0 0,00 425947 2,7 - Evren 1885 62,60 1126 37,40 3011 -6,5 -7,02 Gölbaşı 109261 98,75 1382 1,25 110643 5,44 0,22 Güdül 2591 29,93 6065 70,07 8656 -1,22 -3,24 Haymana 897 2,89 22088 71,12 31058 2,14 -7,67 Kalecik 873 6,40 4918 36,03 13648 -2,56 -1,84 Kazan 41442 95,69 1866 4,31 43308 2,72 6,81 Keçiören 840809 100,00 0 0,00 840809 1,15 - 6.928 6.167 4.027 4.513 3.822 3.343 3.227 3.011 Gölbaşı 43.522 62.602 73.670 85.499 88.480 95.109 105.006 110.643 Güdül 18.698 20.938 10.676 10.075 9.393 8.971 8.891 8.656 Haymana 55.527 54.087 39.310 40.537 34.912 33.886 32.705 31.058 Kalecik 22.989 24.738 17.007 16.071 15.142 14.517 13.969 13.648 Kazan 22.714 29.692 36.147 38.731 38.964 39.537 42.090 43.308 Keçiören 536.051 672.817 843.535 779.905 796.646 817.262 831.229 840.809 Kızılcahamam 16504 66,99 8131 33,01 24635 -0,61 Mamak 559597 100,00 0 0,00 559597 0,25 - Kızılcahamam 34.008 33.623 25.288 25.900 25.522 25.203 24.966 24.635 Nallıhan 12125 40,02 18174 59,98 30299 -1,61 0,81 Mamak 410.359 430.606 503.663 520.446 532.873 549.585 558.223 559.597 Polatlı 101012 84,64 18337 15,36 119349 0,27 -2,33 Nallıhan 36.779 40.677 31.768 31.323 30.970 30.571 30.351 30.299 Pursaklar 119593 100,00 0 0,00 119593 4,15 - Polatlı 99.965 116.400 118.454 110.990 115.457 117.473 119.510 119.349 Sincan 479454 100,00 0 0,00 479454 2,42 - Pursaklar 28453 81,20 6589 18,80 35042 -2,54 -4,17 687042 100,00 0 0,00 687042 2,76 - 4.842.136 97,51 2.413.163 48,60 4.965.542 Yenimahalle Ankara Kaynak: TÜİK ADNKS -2,75 Evren Sincan Yenimahalle - - - 91.742 100.732 108.211 114.833 119.593 101.118 289.783 413.030 434.064 445.330 456.420 468.129 479.454 60.701 59.128 34.808 35.353 35.978 35.989 36.071 35.042 351.436 553.344 614.778 609.887 625.826 648.160 668.586 687.042 Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler İstatistiklerle Ankara 2013 23 Tablo 5: Yıllık Nüfus Artış Hızı (‰) Şekil 8: İlçe Nüfuslarının Yıllara Göre Değişim Oranları (%) 300 Yıl Türkiye Ankara İstanbul 250 2011 13,5 24,7 27,4 200 150 Genel Kent 12 18,5 2012 100 50 2000-2012 0 1990-2000 Kır -9 Kent Kır Genel Kent Kır Genel Kent Kır 15,1 16,8 -41,7 16,9 16,9 21,5 10,1 10,6 5,4 Kaynak: TÜİK ADNKS Tablo 6: Cinsiyete Göre Ortanca Yaş ve Nüfus Yoğunluğu Ortanca Yaş Şereflikoçhisar Yenimahalle Akyurt Altındağ Ayaş Bala Beypazarı Çamlıdere Çankaya Çubuk Elmadağ Etimesgut Evren Gölbaşı Güdül Haymana Kalecik Kazan Keçiören Kızılcahamam Mamak Nallıhan Polatlı Pursaklar Sİncan İl Toplam Erkek Kadın Türkiye 30,1 29,5 30,6 Nüfus Yoğunluğu 98 Ankara 31,8 31,2 32,5 203 İstanbul 30,7 30,4 31,0 2666 İzmir 34,1 33,4 34,8 333 Kaynak: TÜİK ADNKS Kaynak: TÜİK İstatistik Göstergeler, TÜİK ADNKS *Pursaklar 2008 yılında metropol ilçe olduğundan 2008-2012 dönemine ait nüfus değişim oranı grafikte yer almaktadır. Şekil 9: İlçelerin Kent-Kır Nüfus Değişim Oranları (%), 2007-2012 Şekil 10: Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı, 2011-2012 (%) 10 9 100 80 8 60 7 40 20 6 0 5 -20 -40 Köy Değişim -60 Şehir Değişim Ankara 4 Türkiye 3 2 -80 -100 Kaynak: TÜİK ADNKS Kaynak: TÜİK ADNKS ‘90+’ ‘85-89’ ‘75-79’ ‘65-69’ ‘70-74’ ‘55-59’ ‘60-64’ ‘45-49’ ‘50-54’ ‘40-44’ ‘30-34’ ‘35-39’ ‘20-24’ ‘25-29’ ‘15-19’ ‘5-9’ ‘10-14’ 0 ‘0-4’ Şereflikoçhisar Yenimahalle Ankara 1 Akyurt Altındağ Ayaş Bala Beypazarı Çamlıdere Çankaya Çubuk Elmadağ Etimesgut Evren Gölbaşı Güdül Haymana Kalecik Kazan Keçiören Kızılcahamam Mamak Nallıhan Polatlı Pursaklar Sİncan -120 4,1 Genel -50 -100 İzmir ‘80-84’ 22 24 İstatistiklerle Ankara 25 2013 Şekil 13: İlçe Nüfus Piramitleri, 2012 Şekil 11: 1983 Nüfus Piramidi Erkek Kadın Evren Nüfus Piramidi 0,4 0,9 85+ 80-84 80-84 70-74 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 40-44 35-39 30-34 30-34 20-24 20-24 10-14 10-14 25-29 15-19 5-9 0-4 0-4 200000 100000 0 100000 200000 1,4 2,2 2,7 2,9 3,7 4,0 3,8 3,5 2,9 2,8 2,9 2,4 2,6 3,1 3,4 3,2 2,4 3,5 3,5 3,7 3,1 3,5 2,7 3,1 3,8 3,1 3,6 3,5 2,9 2,2 60-64 50-54 0,8 1,9 2,0 2,0 75-79 8% 6% 4% 2% 0% 2% 4% Erkek 6% 8% Kadın Kaynak: DİE Ayaş Nüfus Piramidi Şekil 12: Ankara Toplam Nüfus Piramidi, 2012 0,1 85+ 0,6 75-79 65-69 1,3 1,7 60-64 70-74 1,0 1,1 65-69 2,4 55-59 40-44 50-54 2,8 3,6 3,6 3,6 3,6 45-49 4,1 35-39 30-34 4,6 25-29 4,5 20-24 4,5 6% 4% Erkek 20-24 15-19 3,8 10-14 3,4 3,7 Kaynak: TÜİK ADNKS 25-29 3,7 3,6 8% 30-34 4,2 5-9 0-4 35-39 4,6 4,0 10-14 40-44 4,4 3,8 15-19 45-49 4,1 5-9 3,5 2% 0% 2% 4% 6% Kadın 8% 3,7 3,4 3,5 3,3 2,8 3,2 2,6 3,0 3,7 3,8 2,6 2,6 3,4 3,7 4,0 3,5 3,4 3,4 3,8 3,8 3,6 3,4 2,9 2,2 55-59 2,5 2,8 50-54 60-64 1,8 1,5 1,9 2,4 2,3 2,7 1,3 1,8 2,0 2,5 75-79 0,8 0,8 70-74 80-84 0,5 0,7 0,4 0,7 85+ 0,3 0,3 80-84 0-4 8% 6% 4% Erkek 2% 0% 2% 4% 6% Kadın 8% 26 İstatistiklerle Ankara 27 Bala Nüfus Piramidi Çamlıdere Nüfus Piramidi 75-79 70-74 65-69 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 8% 6% 4% 70-74 Erkek 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 6% 8% 75-79 70-74 65-69 2,7 60-64 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 6% 4% 2% 0% 2% 4% Erkek 6% 8% Kadın 6% 4% Erkek 2% 0% 2% 75-79 70-74 65-69 60-64 4% 55-59 50-54 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 Kadın 3,9 4,1 4,0 3,7 4,4 4,8 4,4 4,1 5,2 4,5 4,3 10-14 5-9 0-4 8% 3,2 3,3 3,4 3,6 4,0 4,2 3,8 3,2 4,5 45-49 6% 0,3 0,5 0,8 1,1 1,3 1,7 2,1 2,3 0,1 0,4 0,7 0,9 1,2 1,6 2,2 2,5 80-84 3,0 3,3 3,7 3,5 3,5 3,8 3,8 3,5 3,6 3,6 3,3 3,1 3,1 3,3 3,5 3,5 3,6 3,8 3,8 3,3 3,5 3,9 3,4 3,4 35-39 8% 85+ 0,5 1,0 1,4 1,7 1,9 2,3 0,3 0,7 1,2 1,4 1,4 40-44 2,5 3,0 3,0 3,1 3,1 3,2 3,2 2,5 2,6 Çubuk Nüfus Piramidi 85+ 45-49 40-44 Kadın 80-84 50-54 3,2 30-34 Beypazarı Nüfus Piramidi 55-59 45-49 35-39 4% 2,6 3,0 2,2 2,3 2,6 2,4 2,5 3,1 2,9 2,5 2,6 2,5 50-54 3,3 3,5 2% 3,6 55-59 4,2 0% 3,1 60-64 3,6 3,0 3,4 2,8 3,2 3,1 2,9 2,9 3,4 4,0 3,7 4,3 3,8 3,9 65-69 3,0 2% 2,3 2,6 75-79 2,7 3,3 3,2 3,7 3,4 3,8 3,6 3,6 3,4 4,1 3,9 3,3 3,4 60-64 2,2 2,6 1,4 80-84 1,9 2,2 1,3 0,5 85+ 0,5 0,8 1,4 0,2 0,7 1,1 1,5 1,8 85+ 80-84 8% 2013 8% 6% 4% Erkek 2% 0% 2% 4% 6% Kadın 8% 28 İstatistiklerle Ankara 29 Elmadağ Nüfus Piramidi Haymana Nüfus Piramidi 0,3 0,5 0,8 1,0 1,3 1,8 2,2 2,6 0,2 0,3 0,6 0,8 1,2 1,6 2,2 2,7 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 3,6 3,6 3,8 4,1 4,0 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 5,8 4,4 4,1 3,7 10-14 5-9 0-4 8% 6% 4% 2% 0% 75-79 70-74 65-69 55-59 50-54 4% Erkek 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 8% 8% 6% 4,6 4,5 3,9 3,7 4% 2% 0% 2% 4% Erkek Kadın 6% 8% 6% 8% Kadın Kalecik Nüfus Piramidi Güdül Nüfus Piramidi 1,4 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 6% 4% Erkek 70-74 4,3 3,1 3,0 3,4 3,8 3,7 3,3 3,0 2,8 2,7 2,5 2,5 3,3 2,8 2,4 2,2 70-74 65-69 3,3 60-64 4,0 3,9 3,6 3,8 55-59 50-54 2% 0% 2% 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 6% Kadın 8% 3,5 3,3 3,0 3,5 2,8 2,8 2,9 2,7 3,3 3,9 3,6 3,0 2,6 3,1 2,8 3,2 3,2 3,6 4,0 4,0 3,1 2,8 40-44 35-39 4% 2,3 2,3 2,4 3,7 45-49 2,5 2,7 2,2 2,2 2,1 2,8 3,0 2,0 2,0 1,3 2,1 2,0 2,3 2,7 3,0 2,8 75-79 3,2 0,7 1,2 80-84 2,0 2,5 75-79 0,5 85+ 1,3 0,7 85+ 80-84 8% 3,4 2,9 3,4 3,6 3,8 3,9 4,5 5,0 4,0 4,0 45-49 6% 2,5 3,0 2,8 3,2 2,8 3,0 3,4 3,1 3,3 2,3 2,9 2,6 60-64 2% 0,4 0,7 1,2 1,4 1,8 0,2 0,6 1,0 1,1 1,6 85+ 80-84 3,4 3,4 3,6 4,0 3,8 3,8 3,9 4,2 3,8 3,6 5,1 20-24 15-19 2013 8% 6% 4% Erkek 2% 0% 2% 4% Kadın 30 İstatistiklerle Ankara Kazan Nüfus Piramidi Nallıhan Nüfus Piramidi 0,2 0,4 0,7 0,9 1,0 1,3 1,6 1,9 0,1 0,3 0,5 0,6 0,9 1,1 1,7 2,2 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 8% 6% 4% Erkek Kızılcahamam Nüfus Piramidi 4,1 4,5 4,4 4,0 4,0 4,6 4,2 4,5 2% 0% 2% 4% 6% 1,3 2,1 2,4 2,6 3,0 3,5 3,5 3,6 3,2 3,3 3,5 3,3 3,0 3,1 3,0 2,8 2,9 1,8 1,9 2,3 2,6 3,4 3,3 3,5 3,2 3,3 3,7 3,8 2,9 3,1 3,4 2,9 2,8 8% 8% 0,7 0,4 0,9 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 2,8 3,3 3,3 3,9 4,3 4,9 4,5 5,0 4,2 4,8 4,4 4,8 45-49 2013 31 6% 4% 2% 0% 2% 4% Erkek Kadın 6% 8% 6% 8% Kadın Polatlı Nüfus Piramidi 0,3 0,5 0,9 1,1 1,3 1,9 2,4 2,6 0,1 0,3 0,6 0,9 1,1 1,6 85+ 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 2,4 2,8 3,5 3,4 3,5 3,9 4,3 3,6 3,5 3,7 3,9 4,0 3,8 4,2 4,4 3,7 3,6 5,3 4,4 4,6 4,0 3,9 8% 6% 4% Erkek 2% 0% 2% 4% Kadın 32 İstatistiklerle Ankara Şereflikoçhisar Nüfus Piramidi Merkez İlçeler Nüfus Piramidi 0,3 0,5 85+ 80-84 0,5 1,0 1,5 1,6 2,0 1,1 1,2 1,5 75-79 70-74 65-69 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 6,0 20-24 3,8 4,1 3,5 3,3 15-19 10-14 5-9 0-4 8% 6% 4% 2% 0% 75-79 70-74 2% 4% 65-69 Erkek 50-54 40-44 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 8% 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 2,6 2,8 55-59 50-54 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 8% 6% 4% Erkek 2% 0% 2% 6% 4% 4,7 4,5 4,3 3,7 3,7 3,4 3,5 2% 0% 2% 4% 6% 8% Kadın Kaynak: TÜİK Tablo 7: Yıllara Göre Yaş Bağımlılık Oranı (%) 1980 3,4 3,2 3,5 3,7 3,6 3,5 3,9 4,1 3,6 3,5 3,5 3,4 3,6 3,9 3,9 4,2 4,2 4,4 3,8 3,7 45-49 4,2 Erkek 0,4 0,8 1,2 1,5 1,7 2,2 2,7 2,7 0,2 0,5 1,0 1,2 1,5 2,0 85+ 3,7 3,7 4,1 4,7 4,5 4,6 3,8 3,9 3,6 3,7 35-39 Bu ilçeler Toplamı 2,4 2,8 3,6 3,6 45-49 Kadın 1,8 2,4 2,8 55-59 8% 0,5 0,7 1,0 1,2 1,6 60-64 6% 0,3 0,1 0,3 0,5 0,7 1,1 85+ 80-84 2,7 3,0 3,1 3,4 3,0 3,1 3,5 3,5 3,5 3,5 3,8 3,2 3,3 2,4 2,6 3,0 3,4 3,1 3,6 3,9 3,9 60-64 2013 33 4% Türkiye Ankara Türkiye Toplam Yaş Bağımlılık Oranı 64,61 78,12 40,59 48,03 Yaşlı Bağımlılık Oranı 5,72 8,45 9,92 11,12 Genç Bağımlılık Oranı 58,89 69,67 30,67 36,91 Kaynak: TÜİK ADNKS, DİE 6% Kadın 8% 2012 Ankara İstatistiklerle Ankara 34 2013 35 Tablo 8: Kadın Nüfusun Yaş Bağımlılık Oranı (%), 2010 Şekil 14: Yıllara Göre Evlenme ve Boşanma Sayıları, 2012 Türkiye Ankara İstanbul İzmir 49,7 41,5 42,3 41,0 Kadın Nüfus Toplam Yaş Bağımlılık Oranı Kadın Nüfus Genç Bağımlılık Oranı 37,5 30,6 33,1 27,2 Kadın Nüfus Yaşlı Bağımlılık Oranı 12,2 10,9 9,2 13,7 80000 70996 72026 70000 66420 60000 68842 70162 72382 68196 68890 50000 Kaynak: TÜİK İstatistiklerle Kadın Evlenmeler 40000 Şekil 13: Medeni Duruma Göre Nüfus Oranları, 15+ Yaş (%), 2012 Boşanmalar 30000 140,00 20000 120,00 10000 100,00 0 16464 16264 16404 2005 80,00 22166 17788 19996 20520 20982 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler 60,00 40,00 20,00 0,00 Tablo 10: Evlilik Süresine Göre Boşanmalar (%) Hiç evlenmedi Evli Eşi Öldü Boşandı Kadın 22,49 63,91 8,50 Erkek 30,23 65,37 1,17 Evlilik Süresi (yıl) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 1 yıldan az 3,53 3,46 3,55 3,55 3,06 2,71 2,93 3,18 5,11 1 9,12 9,32 9,18 9,6 8,51 8,65 8,88 9,33 3,23 2 7,74 8,18 8,36 7,84 7,41 7,48 7,43 7,11 3 7,18 6,74 7,02 6,9 6,97 6,39 6,69 6,86 Kaynak: TÜİK ADNKS, 2012 4 6,17 5,94 5,88 5,84 5,89 6,23 6,86 6,41 Tablo 9: Ortalama Evlenme ve İlk Evlenme Yaşı 5 5,93 5,83 5,4 5,19 5,02 5,53 5,55 5,90 6-10 20,4 20,95 21,48 20,61 20,07 20,05 18,96 19,87 11-15 14,41 15 14,42 14,37 15,12 14,92 15,16 14,76 16+ 25,52 24,58 24,7 26,02 27,68 27,83 27,26 26,47 Bilinmeyen 0 0 0 0,7 0,26 0,21 0,28 0,12 Ortalama Evlenme Yaşı Erkek Türkiye Ankara 28,8 29,7 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler Kadın 24,9 26,2 Ortalama İlk Evlenme Yaşı Erkek 26,7 27,1 Kadın 23,5 26,2 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler İstatistiklerle Ankara 36 2013 37 Tablo 14: Bitirilen Eğitim Düzeyi ve Cinsiyete Göre Nüfus (+15 yaş), 2011 Tablo 11: Ölümler 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009* 2010 2011 2012 Toplam 18.713 19.264 19.455 20.477 20.947 20.747 21.307 20.639 21.147 21.687 Erkek 10.449 10.986 11.009 19.299 11.827 11.612 - - - - Kadın 8.264 8.278 8.446 8.957 9.120 9.135 - - - - Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler TR51,2009 ve TÜİK Bölgesel İstatistikler *2009 sonrası için cinsiyete göre ölüm oranları TÜİK İstatistiklerinde yer almamaktadır. Tablo 12: İntiharlar 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Toplam 163 166 181 173 169 184 172 Ankara/Türkiye Oranı % 6,03 5,87 6,48 6,14 5,83 6,27 6,43 Erkek 113 98 122 131 124 137 124 Kadın 50 68 59 42 45 47 48 Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Türkiye, İl Yayınları-Ankara-2011 Tablo 13: Okuryazarlık Oranları Toplam (%) Erkek (%) Kadın (%) Türkiye (6+ yaş için, 2012) 95,78 98,56 93 Ankara (6+ yaş için, 2012) 97,43 99,29 95,59 Gelişmekte Olan Ülke Ortalaması (2005-2011)(15+ yaş için)* 79,8 85,6 74,2 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler, Unesco Türkiye (%) Ankara (%) İstanbul (%) İzmir (%) Bitirilen Eğitim Düzeyi Okuma Yazma Bilmeyen Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın 2,0 9,4 0,9 5,4 1,0 5,5 1,0 4,3 Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen 4,2 8,4 1,7 4,1 2,9 5,5 3,3 7,4 İlkokul Mezunu 24,2 30,9 17,0 26,3 21,6 28,2 26,2 32,9 İlköğretim Mezunu 22,3 17,0 17,7 13,7 21,3 16,5 19,8 14,3 Ortaokul veya dengi okul mezunu 6,3 4,0 7,3 5,4 6,8 5,0 6,8 5,2 Lise veya Dengi Okul Mezunu 24,7 18,0 29,9 24,8 25,8 22,0 25,6 21,7 Yüksekokul veya Fakülte Mezunu 11,5 8,2 18,7 14,8 12,9 11,0 14,1 11,7 Yüksek Lisans Mezunu 0,9 0,6 2,0 1,5 1,5 1,1 0,9 0,8 Doktora Mezunu 0,3 0,2 0,7 0,5 0,4 0,3 0,4 0,3 Bilinmeyen 3,7 3,5 4,0 3,6 5,9 4,9 2,0 1,4 Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Türkiye, İl Yayınları-Ankara-2011 İstatistiklerle Ankara 38 2013 39 Şekil 16: Alınan Göçün Verilen Göçe Oranı, 2011-2012 2.2. GÖÇ 3.1. GÖÇ 1,6 Tablo 15: Temel Göç Göstergeleri 1,4 Yıllık Ortalamalar 1980 1985 1985 1990 1995 2000 2010 2011 2011 2012 Aldığı Göç (bin) 50,7 51,5 65,3 75,4 191,9 160,2 0,8 Aldığı Göç Hızı (‰)* 20,91 18,11 23,09 20,96 39,22 32,27 0,6 Verdiği Göç (bin) 40,8 44,2 51,4 57,2 137,3 137,8 0,4 Verdiği Göç Hızı (‰)** 17,18 15,74 18,63 16,32 28,40 27,88 0,2 9,9 7,3 13,9 18,2 54,5 22,4 0,0 18,52 12,08 22,62 25,59 11,2 4,5 Net Göç Hızı (‰) 1,00 0.74 0.74 ’ -4 ‘0 ’ -9 ‘5 ’ 14 0- ‘1 ’ 19 5- ‘1 ’ 24 0- ‘2 ’ 29 5- ‘2 ’ 34 0- ‘3 Kaynak: TÜİK ADNKS *1-eşitlik çizgisidir. 1995-2000 Ortalama Yüzdesi İstanbul Ankara İzmir TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 20 13,5 13,2 3,7 ’ 49 5- ‘4 ’ 54 0- ‘5 ’ 59 5- ‘5 ’ 64 0- ‘6 11,3 7,7 2,4 11,7 4,5 11,2 2010-2011 TR51 Yüzdesi 63,51 65,09 63,73 9,2 8 5,1 8,98 2,26 4,52 2,46 2,2 1965-1970 1970-1975 1975-1980 1980-1985 1985-1990 1995-2000 2010-2011 2011-2012 Kaynak: TÜİK ADNKS, 2013; TÜİK Genel Nüfus Sayımı, 2000; TÜİK Göç İstatistikleri, 2005. 10,64 9,18 9,93 TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 8,93 8,10 8,41 TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 8,93 8,84 8,58 TR10 İstanbul 8,31 8,79 9,35 ’ 5+ ‘6 2011-2012 TR51 Yüzdesi Diğer Bölgelerin Tooplamı 17,7 14 ’ 44 0- ‘4 Şekil 17: Alınan Göçün İBBS Düzey 2 Bölgelerine Göre Dağılımı Şekil 15: Karşılaştırmalı Net Göç Hızı (‰) 16,6 ’ 39 5- ‘3 Yaş Grupları ** İlin verdiği göçün, il nüfusundan ilin net göçü (verdiği-aldığı) çıkardıktan sonra kalan nüfusa oranı 25,5 0.96 0.88 * İlin aldığı göçün, il nüfusuna bölümü 24,5 1,14 1,0 Kaynak: Kocaman, T. (2008). Türkiye’de İç Göçler ve Göç Edenlerin Nitelikleri 1965-2000. Ankara: DPT; TÜİK 2011, 2012. 41,4 1,26 1,16 1,14 1,21 1,20 1,2 1970 1975 Net Göç (bin) 1,39 1,36 1,37 Kaynak: TÜİK ADNKS, 2011, 2012; TÜİK Genel Nüfus Sayımı, 2000; TÜİK Göç İstatistikleri, 2005. 40 İstatistiklerle Ankara 41 Şekil 20: Alınan Göçün Eğitim Düzeyi, 2011-2012, 15+ Yaş Şekil 18: En Çok Göç Alınan İlk On İl, 2011-2012 (Kişi) Bursa 2013 3.518 Samsun Çankırı 2% 2% 2% 4.375 Antalya Okuma yazma bilmeyen 0% 3.890 İlkokul mezunu 4.701 Konya 12% 5.511 İzmir Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 3% 16% 5.879 Kırıkkale İlköğretim mezunu 26% Ortaokul veya dengi okul mezunu 6.516 Yozgat Lise veya dengi okul mezunu 34% 7.583 8.033 Çorum 3% İstanbul Yüksek lisans mezunu 14.988 0 2.000 4.000 6.000 8.000 Doktora mezunu 10.000 12.000 14.000 16.000 Kaynak: TÜİK ADNKS. Kaynak: TÜİK ADNKS Şekil 21: Verilen Göçün Eğitim Düzeyi, 2011-2012, 15+ Yaş Şekil 19: En Çok Göç Verilen İlk On İl, 2011-2012 (Kişi) Çorum 3.175 Yozgat 3.294 Eskişehir Okuma yazma bilmeyen 1% 2% 2% 3.684 Van 4.438 Antalya Konya 26% İzmir 6.474 Kırıkkale 6.528 Çankırı 6.648 İlkokul mezunu İlköğretim mezunu 3% 15.000 Yüksekokul veya fakülte mezunu Yüksek lisans mezunu 17.913 10.000 Ortaokul veya dengi okul mezunu Lise veya dengi okul mezunu 38% İstanbul Kaynak: TÜİK ADNKS. Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 3% 11% 5.593 5.000 2% 11% 5.215 0 Yüksekokul veya fakülte mezunu Doktora mezunu 20.000 Kaynak: TÜİK ADNKS. www.ankaraka.org 42 İstatistiklerle Ankara 43 Şekil 22:2007-2012 Döneminde İlçelerin Nüfus Değişim Oranları 60,0 Gölbaşı; 50,2 Etimesgut; 47,1 50,0 40,0 30,0 20,0 Kazan; 19,8 Akyurt; 16,5 Mamak; 11,1 10,0 0,0 Çankaya; 5,0 Ayaş; -0,5 Beypazarı; -0,3 Altındağ; -1,9 -10,0 Keçiören; -0,3 Çubuk; -1,4 Elmadağ; -8,7 Güdül; -18,9 -20,0 -30,0 Bala; -26,0 Çamlıdere; -27,8 Evren; -25,2 Sincan; -16,1 Yenimahalle; 11,8 Polatlı; 0,8 Şereflikoçhisar; 0,7 Kızılcahamam; -2,6 Nallıhan; -4,6 Kalecik; -19,8 Haymana; -21,0 -40,0 Kaynak: TÜİK, (Altındağ ve Keçiören ilçelerinde nüfus azalmasının sebebi, Pursaklar’ın bu dönem içerisinde ilçe olmasıdır) 2013 İstatistiklerle Ankara 44 45 2013 Tablo 18: Engellilere Yönelik Eğitim Hizmetleri,2013 3.2. SOSYAL HİZMETLER 2.3. SOSYAL HİZMETLER Okulun adı Tablo 16: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Tarafından Sunulan Hizmetler (Yatılı), 2012 Kurum Türü Sayı 0-3 Yaş Çocuk Yuvası Öğrenci sayısı İşitme Engelliler İlkokulu 3 226 Kayıtlı Fiilen Kalan 176 56 İşitme Engelliler Ortaokulu 3 148 615 442 İşitme Engelliler Meslek Lisesi 1 240 2 3-12 Yaş Okul sayısı Çocuk Evi 50 220 197 Ortopedik Engelliler İlkokul 1 55 Yetiştirme Yurdu 3 520 232 Ortopedik Engelliler Ortaokulu 1 40 Bakım ve Sosyal Rehabilitasyon Merkezi 2 124 81 Ortopedik Engelliler Meslek Lisesi 1 74 Huzurevi ve Rehabilitasyon Merkezi 7 1157 Görme Engelliler İlkokulu 2 134 Rehabilitasyon Merkezi 3 823 Görme Engelliler Ortaokulu 2 111 Görme Engelliler Meslek Lisesi 1 16 Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi 46 1204 Otistik Engelliler Okulu( İlkokul+ortaokul+lise) 3 170 Otistik Engelliler İş Uygulama Merkezi 16 329 Serebral Palsili Çocuklar Okulu 2 440 Toplam Okul ve Öğrenci Sayısı 82 3187 Kaynak: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Tablo 17: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Tarafından Sunulan Hizmetler (Gündüzlü), 2012 Kurum Türü Sayı Faydalanan Kişi Sayısı Çocuk ve Gençlik Merkezi 1 752 Toplum Merkezi 5 26647 Aile Danışma Merkezi 1 2471 Yaşlı Hizmet Merkezi 1 224 Kaynak: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğü Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü İstatistiklerle Ankara 46 47 2013 Tablo 19: Ankara’da Türlerine Göre Dernek Sayıları 3.3. SİVİL TOPLUM 2.4. SİVİL TOPLUM Şekil 23: İl Bazlı Dernek Sayıları (İlk 10 il), 2013 Türü 19389 Şubeler Dahil Faal Dernek Sayısı Mesleki ve Dayanışma Dernekleri 3982 Dini Hizmetlerin Gerçekleştirilmesine Yönelik Faaliyet Gösteren Dernekler 1332 Spor ve Spor İle İlgili Dernekleri 1199 İnsani Yardım Dernekleri 545 Sağlık Alanında Faaliyet Gösteren Dernekler 466 Kültür, Sanat ve Turizm Dernekleri 298 Eğitim Araştırma Dernekleri 236 Uluslar Arası Teşekküller ve İşbirliği Dernekleri 235 Kaynak: Dernekler Dairesi Başkanlığı Düşünce Temelli Dernekler 146 Şekil 24: 1000 Kişi Başına Düşen Dernek Sayısı, 2013 Bireysel Öğreti ve Toplumsal Gelişim Dernekleri 126 Çevre Doğal Hayat Hayvanları Koruma Dernekleri 125 Engelli Dernekleri 109 Kamu Kurumları ve Personelini Destekleyen Dernekleri 109 Hak ve Savunuculuk Dernekleri 106 Toplumsal Değerleri Yaşatma Dernekleri 92 İmar, Şehircilik ve Kalkındırma Dernekleri 54 Gıda, Tarım ve Hayvancılık Alanında Faaliyet Gösteren Dernekler 47 Dış Türkler İle Dayanışma Dernekleri 36 Yaşlı ve Çocuklara Yönelik Dernekler 20 Şehit Yakını ve Gazi Dernekleri 10 Çocuk Dernekleri 5 9304 5373 İstanbul Ankara 3891 İzmir Bursa 2861 2527 Kocaeli Antalya 2436 Konya 2027 1791 1773 Adana Samsun Mersin 2,71 2,37 ük b ra Ka yb Ba u rt 2,27 k n Ça ırı 2,26 in tv Ar 2,16 e zc Dü 2,05 ze Ri 2,03 l Ya a ov Kaynak: Dernekler Dairesi Başkanlığı ve TÜİK Verilerinden Derlenmiştir. 1,97 Isp a rta 1,93 t Kü ya ah 1,87 k An a ar Kaynak: Dernekler Dairesi Başkanlığı İstatistiklerle Ankara 48 2013 49 Tablo 22: Hastane ve Yatakların Yıllara Göre Dağılımı 2.5. 3.4. SAĞLIK SAĞLIK Tablo 20: Ankara İli 1.Basamak Sağlık Kuruluşları Dağılımı, 2012 Toplam Sağlık Bakanlığı Üniversite Özel (2) Diğer Kamu Kurum Sayısı Yatak Sayısı(1) Kurum Sayısı Yatak Sayısı(1) Kurum Sayısı Yatak Sayısı(1) Kurum Sayısı Yatak Sayısı(1) Kurum Sayısı Yatak Sayısı(1) Sağlık Kuruluş Sayıları Sayı Aile Sağlığı Merkezi 323 2000 57 12.793 30 7.019 8 4.516 14 751 5 507 Sağlık Evi 61 2001 57 12.933 32 7.094 8 4.641 12 693 5 505 AÇS /AP Merkezi 10 2002 60 13.222 33 7.199 8 4.792 14 719 5 512 Acil Yardım İstasyonu 125 2003 64 14.620 34 8.392 8 4.743 17 973 5 512 7 2004 65 13.631 36 7.867 8 4.680 17 792 4 292 2005 66 13.136 34 7.474 9 4.391 18 944 5 327 2006 65 13.653 34 7.781 10 4.687 18 957 3 228 2007 69 14.414 35 8.227 10 4.744 21 1.299 3 144 2008 66 14.239 32 7.755 9 4.489 24 1.778 1 217 Verem Savaş Dispanseri Cüzzam Savaş Dispanseri 1 Deri Zührevi Hastalıklar Dispanseri 1 Toplum Ruh Sağlığı Merkezi 2 AİDS Danışma Eğitim Merkezi (Mevcut 3 merkezin 1’i faaldir) 1 2009 69 14.990 33 8.445 9 4.489 26 1.839 1 217 Toplum Sağlığı Merkezi 25 2010 72 16.826 34 9.576 9 5.130 28 1.903 1 217 Halk Sağlığı Laboratuvarı 1 2011 73 16.237 35 9.510 9 4.703 29 2.024 0 0 Entegre Hastaneler (E II) 3 (1) 2000-2011 yılları arası fiili yatak sayısını göstermektedir. Evde Sağlık Koordinasyon Merkezi 1 Çocuk İzlem Merkezi 1 Sigara Bıraktırma Merkezi 22 Toplam 584 Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Sağlık Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü (2) Kişilere, derneklere, yabancılara ait hastaneleri kapsar. Not.1. Diğer kamu kuruluşları ve yerel idarelere ait hastaneleri kapsamaktadır. Hastane birleşmeleri ve kapanmalarından dolayı rakamlar değişiklik gösterebilir. Not.2. Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı hastaneleri kapsamaz. Kaynak: Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü, TÜİK Tablo 23: Hastane Bilgileri, 2012 Tablo 21: Ankara İli 2. Basamak Sağlık Kuruluşları Dağılımı, 2012 Kuruluş Sayı İlçe Sağlık Müdürlüğü 25 Eğitim Araştırma Hastanesi 15 Devlet Hastanesi 16 Meslek Hastalıkları Hastanesi 1 Ağız Diş Sağlığı Hastanesi 1 Ağız Diş Sağlığı Merkezi (ADSM) 7 Semt Poliklinikleri 44 Toplam 109 Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Sağlık Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü Hastane Sayısı Hasta Yatak Sayısı Poliklinik Oda Sayısı Muayene Sayısı Yatan Hasta Sayısı Ameliyat Sayısı Yatak Doluluk Oranı (%) Üniversite Hastanesi 10 4.978 969 3.564.559 174.304 167.498 68,13 Sağlık Bakanlığı 39 9548 2.199 17.113.143 448.875 692.929 68,68 Özel Hastane 31 2310 755 2.665.859 211.327 145.604 56,28 Toplam 80 16.836 3.923 23.343.561 834.506 1.006.031 66,80 Kurum Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Sağlık Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü 50 İstatistiklerle Ankara Tablo 26: İl Genelinde Sağlık Personelinin Unvanlara Göre Dağılımı,2012* Tablo 24: Muayene ve Muayene Oda Sayıları, 2012 Birinci Basamak Muayene Oda Sayısı 1.282* Birinci Basamak Muayene Sayısı Unvan 13.706.246 Yataklı Tedavi Kurumları Muayene Oda Sayısı Uzman Hekim 2.184 Yataklı Tedavi Kurumları Muayene Sayısı Asistan Hekim 17.113.143 Pratisyen Hekim *Muayene oda sayısı Aile Hekimi sayısıdır. Toplam Hekim Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Halk Sağlığı Şube Müdürlüğü Tablo 25: Sağlık Personelinin Yıllara Göre Dağılımı Uzman Hekim Pratisyen Hekim Asistan Hekim 2013 51 Toplam Hekim Diş Hekimi Hemşire Sağlık Memuru(1) Ebe Eczacı 2000 5.271 1.996 3.679 10.946 1.823 6.722 4.959 2.528 2.197 2001 5.607 2.040 3.472 11.119 1.869 6.963 5.243 2.619 2.205 Birinci Basamak Yataklı Tedavi Kurumları Toplam* 166 3.444 3.610 0 1.984 1.984 1.483 264 1.747 1.649 5.692 7.341 Diş Hekimi 609 227 836 Eczacı 17 168 185 Hemşire 1.012 5.609 6.621 Ebe 1.006 1.577 2.583 Diğer Sağlık Personeli 3.492 8.271 11.763 Toplam 7.785 21.544 29.329 2002 5.995 2.013 3.745 11.753 1.878 7.142 5.091 2.691 2.239 2003 6.506 2.242 3.766 12.514 2.108 7.555 5.697 2.768 2.195 Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Sağlık Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü 2004 6.288 2.304 3.849 12.441 2.135 7.446 5.517 2.662 2.171 *Sağlık Bakanlığına bağlı kurum kuruluşların personel sayısıdır. Üniversite ve özel sağlık kurum ve kuruluşları dâhil değildir. 2005 6.197 2.402 3.865 12.464 2.229 7.798 5.527 2.615 2.225 2006 8.456 4.214 3.898 16.568 2.271 8.111 6.371 2.788 2.225 2007 9.218 4.072 4.311 17.601 2.228 9.370 7.203 2.943 2.267 2008 8.570 4.018 4.972 17.560 2.199 10.268 8.305 3.056 2.299 2009 8.989 3.220 5.157 17.366 2.150 10.543 8.599 3.113 2.490 2010 8.540 3.331 4.712 16.583 2.553 15.363 8.745 3.046 3.423 2011 8.206 2.477 4.295 14.978 2.356 12.021 10.187 3.139 2.432 (1) İlk Acil Yardım (Acil(Acil Tıp),Tıp), Sağlık, Anestezi, Çevre Sağlığı, Diş Diş Protez, Laboratuvar, Ortopedi, (1) İlk Acil Yardım Sağlık, Anestezi, Çevre Sağlığı, Protez, Laboratuvar, Ortopedi, Röntgen, Diş, Fizik Tedavi, Kalp Akciğer Pompa, Patolojik Anatomi, Odyometri, Protez, Toplum Sağlığı Röntgen, Diş, Fizik Tedavi, Kalp Akciğer Pompa, Patolojik Anatomi, Odyometri, Protez, Toplum branşlarda çalışan teknikerçalışan ve teknisyenleri Sağlığı branşlarda tekniker veiçermektedir. teknisyenleri içermektedir. Kaynak: Sağlık Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğü, TÜİK Tablo 27: Nüfusa Göre Sağlık Personeli Dağılımı, 2012 İl Geneli (Sağlık Bakanlığı, Üniversiteler, Özel) İl Geneli (Sağlık Bakanlığı) 597 1.355 Pratisyen Başına Düşen Nüfus 2.344 2.800 Hemşire Başına Düşen Nüfus 431 739 1.666 1.893 292 516 66,80 68,68 Uzman Hekim Başına Düşen Nüfus Ebe Başına Düşen Nüfus Yatak Başına Düşen Nüfus Yatak İşgal Oranı(%) Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, İnsan Kaynakları Şube Müdürlüğü 52 İstatistiklerle Ankara 53 Tablo 28: Temel Sağlık Göstergeleri, 2009-2012 Göstergeler Bebek Ölüm Hızı (Binde) Anne Ölüm Oranı (Yüz binde) 2009 2010 2011 2012 7,5 6,8 6,5 5,8 10 7,1 15,1 10,5 Kaba Doğum Hızı (Binde) 15,1 14,7 15,2 15,6 Hastanede Yapılan Doğum Oranı (%) 99,9 99,9 99,9 99,9 Sağlık Personeli Yardımı ile Yapılan Doğum Oranı (%) 99,9 99,9 99,9 99,9 2013 Yenimahalle 15.806 27.768 Akyurt 1.411 2.944 Ayaş 933 1.627 Bala 1.685 5.592 Beypazarı 3.803 5.321 Çamlıdere 1.282 2.372 Çubuk 5.460 10.264 Elmadağ 2.184 3.389 431 761 2.170 5.560 733 1.402 Haymana 5.168 9.870 Kalecik 1.087 2.473 Kazan 1.110 2.740 Kızılcahamam 1.469 3.049 Nallıhan 1.545 3.133 Polatlı 7.225 9.247 Şereflikoçhisar 2.384 3.859 Pursaklar 2.697 3.148 146.446 308.176 Evren Gölbaşı Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü, Sağlık Bilgi Sistemleri Şube Müdürlüğü Güdül Tablo 29: İlçelere Göre Yeşil Kart Bilgileri, 2011 İlçe Adı Aktif Yeşil Kartlı Pasif Yeşil Kartlı Merkez 3 12 Altındağ 27.614 51.244 Çankaya 7.764 19.977 Etimesgut 4.982 9.560 Keçiören 13.726 51.253 Mamak 20.023 46.310 Sincan 13.751 25.301 Toplam Kaynak: İl Sağlık Müdürlüğü İstatistiklerle Ankara 54 55 2013 Tablo 31: 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılına Ait Öğrenci ve Öğretmen Sayıları 3.5. 2.6. EĞİTİM EĞİTİM Şekil 25 - Bölgelere Göre İlköğretimde Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı, 2011-2012 Öğrenci Kurum Türü 80 70 60 50 40 Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı 30 20 Öğretmen Başına Düşen Öğrenci Sayısı 10 0 l 1 TR İs R2 tı Ba M m ar T R3 e Eg a ar m ar Okul Öncesi Özel Toplam Okul Öncesi 48.121 8.235 56.356 2.651 836 3.487 İlkokul 289.557 20.356 309.913 15.927 2.157 18.084 Ortaokul 277.930 19.777 297.707 13.806 2.227 16.033 Ortaöğretim 252.175 18.279 270.454 17.476 2.564 20.040 Genel Lise 121.230 16.252 137.482 7.239 2.345 9.584 Meslek Lisesi 130.945 2.027 132.972 10.237 219 10.456 Genel Toplam 867.783 66.647 934.430 47.730 7.784 55.514 * 2.130 okul öncesi öğretmeni ilgili okul müdürlüklerinde gösterildiği için toplamdan düşülmüştür. Ortaokul Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Türkiye 98,86 98,81 98,92 93,09 93,19 Kadın 92,98 Ankara 98,86 98,69 99,03 96,27 96,18 96,37 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2007-2013, TÜİK Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı Derslik Resmi Özel Toplam Resmi Özel Toplam Resmi Özel 78 186 264 1.697 765 2.462 28 11 İlkokul 741 97 838 9.479 1.536 11.015 31 13 Ortaokul 515 89 604 6.895 1.170 8.065 40 17 Ortaöğretim 367 107 474 7.349 1.168 8.517 34 13 Genel Lise 168 91 259 3.856 1.038 4.894 31 16 Meslek Lisesi 199 16 215 3.493 130 3.623 37 16 Genel Toplam 1.701 479 2.180 24.080 4.639 28.719 36 14 *1.340 okul öncesi dersliği ilgili okul müdürlüklerinde gösterildiği için toplamdan düşülmüştür. Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Resmi İlkokul Tablo 30 : 2012-2013 Eğitim Öğretim Yılına Ait İstatistikleri Okul Öğretmen Toplam Tablo 32: İlköğretim Net Okullaşma Oranı [2012/’13 Öğretim yılı başı] Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim, TÜİK Kurum Türü Özel Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü iz iz iz lu lu lu lu lu ra en en en ka do do do do do kd ad ad na na na na na An r r A T A A A A A a a 1 M K K 5 6 u tı ta ğu ğu tı ğu TR TR Ba oğ ğu Or Ba do do 5 Do Do zeyd R7 ey 4 TR rta R8 T 9 n R T O u T TR K B Gü A C TR TR TR a ar bu n ta Resmi Tablo 33: Ortaöğretim Net Okullaşma Oranı [2012/’13 Öğretim yılı başı] Ortaöğretim (Lise) Genel Ortaöğretim (1) Mesleki ve Teknik Ortaöğretim (2) Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Türkiye 70,06 70,77 69,31 34,47 32,78 36,26 35,59 37,99 Kadın 33,05 Ankara 84,54 83,32 85,82 46,19 42,53 50,07 38,34 40,80 35,74 (1) Genel Lise, Anadolu Lisesi, Anadolu Öğretmen Lisesi, Fen Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi, Güzel Sanatlar ve Spor Lisesi ve Özel Liseler. (2) İmam Hatip Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi, Mesleki ve Teknik Liseler, Özel Eğitim Meslek Liseleri ve Özel Liseler. Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2007-2013, TÜİK İlkokul Ortaokul Türkiye 192 306 22 27 20 19 30 Ankara 69 492 25 27 17 19 32 İstanbul 608 560 31 31 25 25 43 İzmir 272 380 22 25 16 17 30 (1) Açık ilköğretim ve açıköğretim lisesi öğrencisi kapsanmamıştır. (2) Toplam öğretmen, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenleri kapsar. (3) İlkokul ve ortaokullarda derslik başına düşen öğrenci sayısı hesaplanırken; genellikle aynı dersliği ilkokul ve ortaokul birlikte kullandığından, ilkokul ve ortaokul birlikte değerlendirilmiştir. Özel Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2007-2012, TÜİK. Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Öğretmen(2) Derslik(3) 23 16 31 Ankara 416 23 13 32 İstanbul 530 26 18 37 İzmir 384 23 14 32 Türkiye 464 23 16 28 Ankara 565 23 15 30 İstanbul 553 24 17 33 İzmir 472 21 14 28 Türkiye 326 24 15 34 Ankara 317 23 12 34 İstanbul 510 28 19 43 İzmir 330 24 14 38 (1) Açık ilköğretim ve açıköğretim lisesi öğrencisi kapsanmamıştır. (2) Toplam öğretmen, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenleri kapsar. (3) İlkokul ve ortaokullarda derslik başına düşen öğrenci sayısı hesaplanırken; genellikle aynı dersliği ilkokul ve ortaokul birlikte kullandığından, ilkokul ve ortaokul birlikte değerlendirilmiştir. Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2007-2012, TÜİK. Genel Ortaöğretim Genel Ortaöğretim Şube 382 Mesleki ve Teknik Ortaöğretim Ortaöğretim Toplamı Okul Ortaöğretim Tablo 35: Ortaöğretimde Okul, Şube, Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı 2012-2013 (1) Türkiye Özel Ortaokul Resmi İlkokul Okul Türü Genel Toplam Resmi Ortaokul İlkokul + Ortaokul Resmi Kademe Derslik (3) Özel Öğretmen(2) Resmi Şube Okul Öncesi Okul Tablo 36: Resmi ve Özel Okul, Derslik, Öğrenci ve Öğretmen Bilgileri, 2012-2013 Temel Eğitim Tablo 34: İlköğretimde Okul, Şube, Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı (2012-2013)(1) İlkokul 2013 57 Özel İstatistiklerle Ankara Temel Eğitim 56 Anaokulu Anasınıfı Resmi Okul Öncesi Anaokulu Anasınıfı Özel Okul Öncesi Resmi+Özel Okul Öncesi Toplamı İlkokul Ortaokul Yatılı Ortaokul İmam-Hatip Ortaokulu Özel Eğitim 1.Kademe Özel Eğitim 2. Kademe Resmi Temel Eğitim Toplamı Özel İlkokul Özel Ortaokul Özel Temel Eğitim Toplamı Resmi+Özel İlköğretim Okulları Genel Lise Anadolu Lisesi Fen Lisesi Güzel Sanatlar Lisesi Ve Spor Lisesi Anadolu Öğretmen Lisesi Sosyal Bilimler Lisesi Resmi Liseler Toplamı Özel Genel Lise Özel Genel Liseler Toplamı Resmi+ Özel Genel Liseler Toplamı Mesleki Ve Teknik Liseler İmam Hatip Liseleri Özel Eğitim Resmi Mesleki Ve Teknik Ortaöğretim Özel Meslek Lisesi Özel Meslek Lisesi Toplamı Resmi+Özel Mes.Ve Tek.Ortaöğretim Resmi Okullar Toplamı Özel Okullar Toplamı Genel Toplam Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Okul Derslik Öğrenci Öğretmen 78 767 78 186 57 186 264 712 446 2 38 29 29 1.256 97 89 186 1.442 47 105 2 2 11 1 168 91 91 259 148 25 26 199 16 16 215 1.701 479 2.180 357 1.340 1.697 536 229 765 2.462 9.191 6.531 29 222 288 113 16.374 1.536 1.170 2.706 19.080 973 2.584 16 24 235 24 3.856 1.038 1.038 4.894 2.899 542 52 3.493 130 130 3.623 24.080 4.639 28.719 8.945 39.176 48.121 5.885 2.350 8.235 56.356 288.372 272.310 199 4.464 1.185 957 567.487 20.356 19.777 40.133 607.620 65.300 50.100 544 491 4.397 398 121.230 16.252 16.252 137.482 112.812 17.034 1.099 130.945 2.027 2.027 132.972 867.783 66.647 934.430 521 2.130 2.651 724 112 836 3.487 15.544 13.189 46 304 383 267 29.733 2.157 2.227 4.384 34.117 1.624 5.083 54 77 362 39 7.239 2.345 2.345 9.584 8.878 1.074 285 10.237 219 219 10.456 47.730 7.784 55.514 İstatistiklerle Ankara 58 Tablo 37: İlçelere Göre Okulöncesi Kurum, Şube, Derslik, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları (Resmi+Özel) (2012-2013) Tablo 38: İlçelere Göre Temel Eğitim ve Ortaöğretim Resmi Okul, Derslik, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları (2012-2013) Şube Sayısı Derslik Sayısı 2 14 26 24 414 24 Kurum Sayısı Anasınıfı Olan Kurum Sayısı Öğretmen Sayısı (Kadrolu) Akyurt İlçe Adı 2013 59 Öğrenci Sayısı Toplam Toplam Altındağ 14 86 227 129 3.836 241 Ayaş 2 9 12 13 157 13 Bala 1 11 10 14 117 9 Beypazarı 3 18 35 33 743 31 Çamlıdere 0 1 2 2 33 2 İlçeler Temel Eğitim Okul Derslik Öğrenci Ortaöğretim Öğretmen Okul Derslik Öğrenci Öğretmen Altındağ 98 1.499 49.401 2.611 30 617 23.225 Çankaya 130 2.335 63.626 4.201 55 1.215 36.517 3.005 61 1.169 52.694 2.473 19 386 17.364 1.101 Etimesgut 1.751 Gölbaşı 58 538 13.994 848 13 247 6.390 513 Keçiören 113 2.143 100.171 4.721 31 757 33.896 2.168 Mamak 1.572 127 1.860 66.868 3.168 34 658 25.728 Pursaklar 28 300 17.870 656 10 148 6.777 371 Sincan 90 1.433 69.349 3.021 24 513 24.656 1.400 Çankaya 61 196 520 548 8.497 634 Çubuk 2 22 57 45 1.101 59 120 1.976 62.944 3.952 45 1.209 41.464 3.064 Elmadağ 2 15 38 22 627 40 Akyurt 23 191 4.255 245 7 55 1.591 106 Etimesgut 29 74 322 216 6.327 338 Ayaş 19 84 1.270 124 2 45 847 57 Evren 0 1 1 1 18 1 Bala 37 141 2.038 156 7 72 907 85 Gölbaşı 6 38 112 110 1.971 171 Beypazarı 28 199 5.247 267 8 127 3.193 240 Güdül 0 5 5 5 75 6 Çamlıdere 6 36 566 49 2 30 368 42 Haymana 1 18 23 36 308 23 Çubuk 44 406 12.511 535 12 236 6.653 389 Kalecik 1 5 14 14 179 19 Elmadağ 260 Kazan 1 14 28 21 555 30 Keçiören 38 124 434 299 8.400 523 Kızılcahamam 0 5 10 5 162 13 Mamak 12 107 277 192 5.420 296 Nallıhan 2 12 27 21 387 32 27 265 6.092 344 9 147 3.470 Evren 2 17 343 23 2 24 82 9 Güdül 9 56 679 73 2 40 548 29 103 Haymana 58 286 4.147 269 6 75 1.349 Kalecik 23 88 1.481 114 5 53 998 80 Kazan 21 280 6.325 385 8 130 3.111 196 Polatlı 4 33 89 63 1.705 Pursaklar 6 23 64 50 1.315 61 Kızılcahamam 14 110 2.524 164 7 97 2.070 177 Sincan 9 66 275 178 5.565 289 Nallıhan 14 202 2.966 205 7 92 1.618 108 1 21 31 32 487 29 Polatlı 64 526 16.040 816 12 249 7.293 479 Yenimahalle 67 170 470 389 7.957 511 Ş. Koçhisar 32 234 4.086 313 10 127 2.060 171 Toplam 264 1.088 3.109 2.462 56.356 3.487 1.246 16.374 567.487 29.733 367 7.349 252.175 17.476 Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü 92 Yenimahalle Toplam Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü 60 İstatistiklerle Ankara 61 2013 Tablo 41: İBBS 3. Düzey ve Eğitim Seviyesine Göre Okul, Şube, Öğretmen ve Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı (2012-2013) Tablo 39: Yıllara Göre Okul, Derslik, Öğrenci ve Öğretmen Sayıları İlköğretim Ortaöğretim Dönemler Okul Derslik Öğrenci Öğretmen Okul Derslik Öğrenci Öğretmen 2003-2004 860 1.277 544.719 21.203 240 5.061 195.765 12.107 2004-2005 864 13.243 548.219 25.233 261 5.323 196.081 14.061 2005-2006 875 13.281 550.858 24.029 288 5.609 208.642 13.824 2006-2007 890 13.767 564.94 24.214 305 5.767 208.758 14.831 2007-2008 887 13.795 563.136 24.67 315 6.057 201.003 14.787 2008-2009 890 14.194 547.698 24.969 324 6.391 223.464 15.064 2009-2010 900 14.771 553.622 25.254 340 6.612 238.916 2010-2011 916 15.153 553.607 26.124 328 6.782 2011-2012 923 15.515 551.659 28.154 337 6.885 2012-2013 1.256 16.374 567.487 29.733 367 7.349 Türkiye Ankara İlkokul/Okul 192 369 İlkokul/Şube 22 25 İlkokul/Öğretmen 20 17 Ortaokul/Okul 306 492 Ortaokul/Şube 27 27 Ortaokul/Öğretmen 19 19 İlköğretim/Derslik 30 32 15.211 Genel Ortaöğretim/Okul 464 565 256.226 15.868 Genel Ortaöğretim/Şube 23 23 246.95 16.661 Genel Ortaöğretim/Derslik 28 30 252.175 17.476 Genel Ortaöğretim/Öğretmen 16 15 Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Mesleki ve Teknik Ortaöğretim/Okul 326 317 Mesleki ve Teknik Ortaöğretim/Şube 24 23 Tablo 40: Özel Eğitim Okul ve Öğrenci Sayıları (2012-2013) Mesleki ve Teknik Ortaöğretim/Öğretmen 15 12 Mesleki ve Teknik Ortaöğretim/Derslik 34 34 Okulun Adı Okul Sayısı Öğrenci Sayısı İşitme Engelliler İlkokulu Okulu 3 226 İşitme Engelliler Ortaokulu Okulu 3 148 İşitme Engelliler Meslek Lisesi 1 240 Ortopedik Engelliler İlkokul Okulu 1 55 Ortopedik Engelliler Ortaokulu Okulu 1 40 Ortopedik Engelliler Meslek Lisesi 1 74 Görme Engelliler İlkokulu 2 134 Görme Engelliler Ortaokulu 2 111 (1) Açık ilköğretim ve açıköğretim lisesi öğrencisi kapsanmamıştır. (2) Toplam öğretmen, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenleri kapsar. (3) İlkokul ve ortaokullarda derslik başına düşen öğrenci sayısı hesaplanırken; genellikle aynı dersliği ilkokul ve ortaokul birlikte kullandığından, ilkokul ve ortaokul birlikte değerlendirilmiştir. Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2007-2012, TÜİK. Tablo 42: Yaygın Eğitim İstatistikleri (2012-2013) Eğitim Kademesi Kurum Sayısı Başlayan Kursiyer Erkek Kız Halk Eğitim Merkezi 28 211.742 64.864 146.878 Mesleki Eğitim Merkezi Görme Engelliler Meslek Lisesi 1 16 Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezi 46 1.204 13 13.675 11.250 2.425 3308 Sayılı Kanunla Açılan Kurslar 0 5.493 4390 1103 Otistik Engelliler Okulu ( İlkokul+ortaokul+lise) 3 170 Olgunlaşma Enstitüsü 1 15 15 0 Otistik Engelliler İş Uygulama Merkezi 16 329 Rehberlik ve Araştırma Merkezi 15 0 0 0 Serebral Palsili Çocuklar Okulu 2 440 Özel Dershane 381 99.205 48.594 50.611 Toplam Okul ve Öğrenci Sayısı 82 3.187 Motorlu Taşıt Sürücü Kursu 254 80.337 51.415 28.922 Özel Eğitim Sınıfı 245 1.592 Muhtelif Kurslar 328 47.178 25.177 22.001 Kaynaştırma Öğrencileri (Görme, İşitme, Ortopedik ve Zihinsel) Bilim Sanat Merkezleri Genel Toplam Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Temel Eğitim Okullarında 11.488 Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi 168 23.781 14.001 9.780 Lise ve Meslek Lisesi Okullarında 2.256 Özel Özel Eğitim Okulu (Yaygın Eğitim) 15 1.270 758 512 2 874 Özel Etüt Eğitim Merkezi 80 1.717 913 804 329 19.397 Bilim Sanat Merkezi 2 863 531 332 1.285 485.276 221.908 263.368 Toplam Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü 62 İstatistiklerle Ankara Tablo 43: Halk Eğitim Merkezleri Kurs Bilgileri (2011-2012) Tablo 45: Yükseköğretim Kurumlarında Önlisans ve Lisans Düzeyinde Öğrenci Sayıları, 2012-2013 Kurs Sayısı Kadın Erkek Toplam 7.544 70.449 38.616 109.115 Genel Kurslar Mesleki ve Teknik Kurslar 2.712 67.634 26.721 94.355 Okuma-Yazma Kursları 1.941 10.293 2.293 13.586 432 28.588 49.814 78.402 12.629 176.964 117.444 295.458 Sosyal Faaliyetler Genel Toplam 2013 63 Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü, HEM OTOMASYON Yeni Kayıtlı Okuyan Mezun Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Ankara 47.590 23.452 24.138 202.348 102.217 100.131 31.039 14.555 16.484 İstanbul 99.740 48.761 50.979 388.698 202.183 186.515 51.361 25.349 26.012 İzmir 27.645 14.407 13.238 126.481 68.007 58.474 18.344 9.303 9.041 Türkiye 886.421 455.871 430.550 4.674.594 2.534.093 2.140.501 573.382 303.277 270.105 Kaynak: Bölgesel Göstergeler, TÜİK. Tablo 46: Yükseköğretim Kurumlarında Kendi Biriminde Görevli Öğretim Elemanı Sayısı, 2012-2013 Tablo 44: Ankara’da Yer Alan Yükseköğretim Kurumları, 2013 Toplam Öğretim Elemanı Profesör Doçent Yardımcı Doçent Diğer Öğretim Elemanı Ankara 20.875 4.113 1.971 2.905 11.886 Devlet Üniversitesi İstanbul 25.458 4.395 2.234 5.357 13.472 Ankara Üniversitesi Devlet Üniversitesi İzmir 8.896 1.651 752 1.653 4.840 4 Atılım Üniversitesi Vakıf Üniversitesi Türkiye 130.653 17.807 10.962 27.385 74.499 5 Başkent Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 6 Çankaya Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 7 Gazi Üniversitesi Devlet Üniversitesi 8 Hacettepe Üniversitesi Devlet Üniversitesi 9 İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 10 İpek Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 11 Orta Doğu Teknik Üniversitesi Devlet Üniversitesi 12 TED Üniversitesi Vakıf Üniversitesi Üniversite Türü 1 ANKA Teknoloji Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 2 Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi 3 Kaynak: Bölgesel Göstergeler, TÜİK. Tablo 47: Üniversitelerin Genel Puan Tablosu 2012 Türkiye Sıralama Üniversite 2011 Yılı Makale Puanı Toplam Atıf Puanı Toplam Bilimsel Doküman Puanı Doktora Öğrencisi Puanı Öğretim Üyesi / Öğrenci Puanı TOPLAM 1 Hacettepe Üniversitesi 174.73 199.00 199.12 178.37 73.38 824.61 2 Orta Doğu Teknik Üniversitesi 192.61 193.04 190.73 187.87 52.41 816.66 13 TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 14 Turgut Özal Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 3 Ankara Üniversitesi 152.13 157.66 169.74 195.76 69.45 744.75 15 Türk Hava Kurumu Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 11 Gazi Üniversitesi 150.37 151.61 159.68 170.33 57.27 689.26 16 Ufuk Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 16 Başkent Üniversitesi 130.93 146.60 179.16 81.66 98.66 637.01 17 Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Devlet Üniversitesi 25 110.12 126.75 146.63 98.58 100.00 582.07 18 Yüksek İhtisas Üniversitesi Vakıf Üniversitesi 140.87 154.16 138.07 47.52 68.19 548.80 447.40 Diğer Yükseköğretim Kurumları 31 Gülhane Askeri Tıp Akademisi TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi 1 Gülhane Askeri Tıp Akademisi 56 2 Kara Harp Okulu Komutanlığı 58 Çankaya Üniversitesi 120.59 136.03 119.87 14.12 49.59 440.20 3 Polis Akademisi 97 Kara Harp Okulu 31.21 20.26 37.73 120.31 27.50 237.01 Kaynak: Yüksek Öğretim Kurulu Atılım Üniversitesi 110.31 101.81 115.63 70.50 49.15 Kaynak: Üniversitelerimizin 2013 Sıralamalar Raporu, URAP İstatistiklerle Ankara 64 65 Tablo 51: Öğrenci Yurtları ve Öğrenci Sayıları (2011-2012) Tablo 48: Dünyada Mevcut Üniversite Sıralama Sistemlerinin En Az Birinde İlk 500’de Yer Alan Üniversiteler Üniversite Adı* URAP ARWU LEIDEN SCIMAGO TIMES QS WEBO Ankara Üniversitesi 491 - 500 488 - - 620 Boğaziçi Üniversitesi 802 - - 1.194 276-300 551- 600 768 Ege Üniversitesi 473 - 474 625 - - 810 Gazi Üniversitesi 522 - 486 506 - - 875 Hacettepe Üniversitesi 429 - 490 433 - 551- 600 714 İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi 810 - - 1223 226-250 401- 450 730 İstanbul Teknik Üniversitesi 617 - - 705 276-300 501- 550 664 İstanbul Üniversitesi 421 401-500 496 416 - 551- 600 628 1.233 - - 2.016 226-250 501- 550 1.237 489 - 418 564 201-225 451-500 396 Koç Üniversitesi Orta Doğu Teknik Üniversitesi 2013 Kaynak: Üniversitelerimizin 2013 Sıralamalar Raporu, URAP *Üniversiteler alfabetik sırada gösterilmiştir. Tablo 49: URAP Bilim Alanı Sıralamalarında ilk 500’e Giren Ankara Üniversiteleri Atatürk Yurdu 2 Başkent Yurdu 3 Beştepe Yurdu 4 Cebeci Erkek Yurdu 5 Cebeci Kız Yurdu 6 Dikimevi Yurdu 7 Eymir Erkek Yurdu 8 Gazi Kız Yurdu 9 Gölbaşı Kız Yurdu 10 Güvenlik Yurdu 11 H.Ömer Sabancı Y. 12 Halide Edip Adıvar Y. Ort. Barınan Öğrenci Sayısı Kız Erkek Toplam 446 1.334 1.780 1.618 622 622 481 900 823 707 567 474 381 172 136 0 900 707 474 172 1.002 1.002 (31.12.2012) 2012 Yılı Kapasite Azalan Ort. Barınan Kapasite Öğrenci Sayısı Toplam Kız Erkek Toplam 446 1.334 1.780 1.696 0 622 622 530 0 900 853 0 707 635 0 474 391 0 172 172 140 0 450 450 233 450 971 900 707 474 933 1.002 1.002 0 1.044 1.044 0 1.044 254 254 232 254 254 235 0 1.104 1.104 1.040 1.104 1.104 1.043 0 592 592 544 592 592 562 0 214 214 255 214 214 188 0 108 402 359 294 108 402 388 0 1 Hacettepe - 217 2 ODTÜ 200 480 - - 382 386 5 13 Kocatepe Yurdu 5 Gazi 369 - 312 - - 426 4 14 294 6 Ankara - 246 292 - - - 3 Mahmut Nedim Zapçı Y. 11 İ. D. Bilkent - - - - - 424 2 15 M. Akif Ersoy Y. 1.320 1.320 1.235 1.320 1.320 1.265 0 18 Başkent - 333 - - - 2 16 Nenehatun Yurdu 256 256 242 256 256 246 0 19 GATA - 376 - - - 2 17 Seyran Yurdu 483 483 390 483 483 461 0 Kaynak: Üniversitelerimizin 2013 Sıralamalar Raporu, URAP 18 Şerife Bacı Yurdu 570 570 500 570 570 529 0 Tablo 50: Yıllara Göre Özel Yurt Sayısı 19 Tahsin Banguoğlu Y. 2.976 2.663 2.976 2.738 0 20 Tuna Kız Yurdu 132 132 119 120 120 119 -12 312 312 295 312 312 295 0 580 494 580 526 0 1.260 1.174 1.260 1.208 0 1.494 540 977 -1.494 17.606 15.021 16.229 -12 Tıp İlk 500’de Yer Alma Sayısı 5 1 (31.12.2011) 2011 Yılı Kapasite Yaşam Bilimleri 423 Mühendislik Sosyal Bilimler 392 Yurdun Adı Çevre ve Ziraat 488 ÜNİVERSİTE Doğal Bilimler - Sıra No Yıl Yurt Sayısı 2005 140 2006 158 21 Yenişehir Yurdu 2007 174 22 Yunus Emre Yurdu 2008 187 23 2009 203 Zübeyde Hanım Kız Y. 2010 233 24 Gölbaşı Yurdu 2011 249 2012 267 Kaynak: İl Milli Eğitim Müdürlüğü Toplam 1.488 1.488 580 1.260 976 518 11.863 5.743 Kaynak: Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu Genel Müdürlüğü 1.488 1.488 580 1.260 11.919 5.675 17.594 İstatistiklerle Ankara 66 2013 67 Şekil 27:Yeni Dairelerin İlçelere Göre Dağılımı, 2002-2011 3.6. KONUT BARINMA 2.7. KONUT VE ve BARINMA Keçiören Tablo 52: Yıllara Göre Ankara’da Konut ve Nüfusla İlgili Bazı Değişkenler Yıl Yeni Dairelerin Karşılayabileceği Nüfus Artışı Yeni Daire Sayısı 14.722 18.450 Gerçekleşen Nüfus Artışı* 2002 27.570 91.016 63.527 2003 27.990 90.604 64.518 2004 27.795 91.402 65.525 2005 55.308 181.092 66.548 2006 56.106 185.193 67.586 9.422 21.713 Etimesgut Çankaya 84.984 27.824 Mamak Yenimahalle 68.571 54.958 Sincan Altındağ 59.211 63.873 Polatlı 2007 55.394 183.413 68.641 2008 45.991 151.942 82.183 Pursaklar 2009 57.136 188.627 101.863 Gölbaşı 2010 63.742 211.118 120.914 2011 66.053 218.963 119.177 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistiklerinden derlenmiştir. * 2000-2007 arası nüfus sayımı bulunmadığından aradaki yıllara ait değerler ortalama nüfus artış hızı göz önünde bulundurularak hesaplanmıştır. Şekil 26:Yeni Dairelerin Karşılayabileceği Nüfus Artışı ile Gerçekleşen Nüfus Artışının Kıyası Diğer Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler kullanılarak hesaplanmıştır. Tablo 53: En Çok Konut İnşa Edilen İlçelerde Yeni Dairelerin Birim Fiyatları İlçe Keçiören 250.000 Etimesgut Çankaya 200.000 Mamak Yenimahalle* 150.000 Gerçekleşen Nüfus Artışı 100.000 Karşılanabilecek Nüfus Artışı 50.000 Sincan Altındağ Polatlı* Pursaklar 0 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 59.357 Gölbaşı Tür Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı Daire Fiyatı Daire Metrekare Fiyatı 2002 38.102 264 43.400 327 65.479 403 38.257 342 84.871 550 32.648 321 51.450 389 49.077 399 40.728 384 46.257 285 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler kullanılarak hesaplanmıştır. Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler kullanılarak hesaplanmıştır. *Bu ilçeler için ilk değerler 2003 yılına aittir. 2011 110.251 747 112.294 956 200.799 1.251 121.370 1.106 169.397 828 109.835 1.019 110.325 781 127.916 950 112.471 947 156.931 933 % Değişim 189 183 159 192 207 210 217 223 100 51 236 217 114 101 161 138 176 146 239 227 İstatistiklerle Ankara 68 3.7. ULAŞIM 2.8. ULAŞIM KARAYOLU Tablo 56: Karayolu Bilgileri HAVAYOLU Değişken Tablo 54: Ankara ve Türkiye’de Toplam Yolcu/Uçak Sayıları, 2006-2012 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Yolcu Sayısı Ankara 4.547.578 4.958.128 5.692.133 6.084.404 7.763.914 8.485.467 9.273.108 Türkiye 58.778.131 66.461.973 74.968.329 83.508.508 102.800.392 117.620.469 130.351.620 Uçak Sayısı Ankara 62.312 63.909 62.859 62.620 73.929 82.965 85.883 Türkiye 594.749 642.988 688.189 788.469 919.411 1.042.369 1.093.047 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Tablo 55: Dört Büyük Havaalanı İle Türkiye Geneli Yolcu ve Uçak Trafiği, 2011-2012 Ankara Esenboğa Hv. 2011 Yılı Aralık Sonu İç Hat Dış Hat Toplam Türkiye Oranı (%) Dış Hat Toplam Toplam Yolcu 7.080.072 1.405.395 8.485.467 7,2 7.679.371 1.593.737 9.273.108 Uçak Trafiği 7,1 67.513 15.452 82.965 8,0 69.335 16.548 85.883 7,9 Türkiye Oranı (%) İç Hat Dış Hat Toplam Türkiye Oranı (%) 198 2.119 2011 511 1.658 62.930 2011 Demiryolu Uzunluğu (km) 199 653 9.642 2011 Toplam Motorlu Araç Sayısı (adet) 2.927.650 1.367.427 16.089.528 2011 Otomobil Sayısı (adet) 1.907.782 986.688 8.113.111 2011 145 209 114 2012 13.887 10.318 131.845 2011 226 164 3.835 2011 21.388 17.251 Trafik Kazasında Ölen Sayısı (kişi) Trafik Kazasında Yaralanan Sayısı (kişi) 23.973.158 37.394.694 31,8 15.279.655 29.812.307 45.091.962 34,6 118.588 206.621 325.209 31,2 127.013 237.309 364.322 33,3 İç Hat Dış Hat Toplam Türkiye Oranı (%) İç Hat Dış Hat Toplam Türkiye Oranı (%) 8.704.249 4.420.421 13.124.670 11,2 9.710.105 4.975.947 14.686.052 11,3 Uçak Trafiği 77.676 43.731 121.407 11,6 77.483 48.560 126.043 11,5 İzmir Adnan Menderes Hv. İç Hat Dış Hat Toplam Türkiye Oranı (%) İç Hat Dış Hat Toplam Türkiye Oranı (%) 6.125.076 2.398.457 8.523.533 7,2 6.945.044 2.410.858 9.355.902 7,2 Oranı (%) 6,7 Türkiye 18.627 70.327 6,7 Kaynak: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü 55.013 18.139 73.152 2011 Tablo 57: İllere Göre Motorlu Kara Taşıt Sayıları, 2011 13.421.536 51.700 238.074 Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Türkiye, İl Yayınları-Ankara, 2011 ve diğer TÜİK verilerinden derlenmiştir. Toplam Toplam Yolcu Yıl 186 Dış Hat Uçak Trafiği Türkiye İl ve Devlet Yolu Uzunluğu (km) İç Hat Uçak Trafiği İstanbul Sabiha Gökçen Hv. Toplam Yolcu Ankara Otoyol Uzunluğu (km) Trafik Kaza Sayısı (adet) 2012 Yılı Aralık Sonu İç Hat Toplam Yolcu İstanbul Bin Kişi Başına Özel Otomobil Sayısı (adet) Türkiye Oranı (%) İstanbul Atatürk Hv. 2013 69 İller Ankara Oranı (%) İstanbul Oranı (%) İzmir Otomobil Minibüs Otobüs Kamyonet Kamyon Motosiklet Özel Amaçlı Taşıtlar Traktör Toplam 986.688 23.990 17.369 193.927 63.984 34.417 3.273 43.779 1.367.427 12,16 6,16 7,90 7,43 8,78 1,36 9,59 2,99 1.907.782 57.022 57.716 559.219 126.535 190.905 6.116 22.355 23,51 14,64 26,25 21,42 17,37 7,55 17,93 1,52 536.626 13.913 15.944 178.533 35.715 185.902 1.752 51.685 6,61 3,57 7,25 6,84 4,90 7,36 5,14 3,53 8.113.111 389.435 219.906 2.611.104 728.458 2.527.190 34.116 1.466.208 2.927.650 1.020.070 Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Türkiye, İl Yayınları- Ankara, 2011 ve diğer TÜİK verilerinden derlenmiştir 70 İstatistiklerle Ankara 71 Tablo 61: Ankara’nın Kent-İçi Ulaşımındaki Türel Dağılımı, (Mayıs 2013) Tablo 58: Yıllara Göre Araç Sayıları ve Artış Oranı, 2006-2011 Yıllar Otomobil 2006 2007 783.198 2008 820.355 2009 854.691 2013 2010 887.703 2006-2011 Artış Oranı (%) 2011 924.360 986.688 25,98 Minibüs 23.838 24.777 25.638 24.911 24.718 23.990 0,64 Otobüs 14.145 14.922 15.621 16.248 16.979 17.369 22,79 Taşınan Yolcu Sayısı Yolcu Genel % Yolcu Toplu Taşım % EGO Otobüsleri Türler 710.400 13,9 22,7 Ankaray 105.450 2,1 3,4 Metro 170.940 3,3 5,5 Banliyö Treni 65.000 1,3 2,1 Minibüs-Dolmuş 1.152.900 22,5 36,8 Kamyonet 135.392 149.602 160.503 168.837 179.160 193.927 43,23 Kamyon 56.415 58.797 60.814 60.547 62.098 63.984 13,42 Servis Araçları 610.000 11,9 19,5 Motosiklet 26.832 28.859 30.387 31.600 32.841 34.417 28,27 Özel Halk Otobüsü 190.000 3,7 6,1 2,8 Özel amaçlı taşıtlar 3.530 4.228 3.901 3.677 3.520 3.273 -7,28 Özel Toplu Taşım Aracı 88.800 1,7 Traktör 41.801 41.839 41.483 41.172 41.985 43.779 4,73 İlçe Özel Toplu Taşım Aracı 40.320 0,8 1,3 3.133.810 61,2 100 Toplam Araç Sayısı 1.085.151 1.143.379 1.193.038 1.234.695 1.285.661 1.367.427 26,01 Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Türkiye, İl Yayınları- Ankara, 2011 ve diğer TÜİK verilerinden derlenmiştir Tablo 59:Karayollarındaki Kaza İstatistikleri, 2011 Ankara Ölü Sayısı Türkiye’ye Oranı (%) İstanbul Türkiye’ye Oranı (%) İzmir Türkiye’ye Oranı (%) Türkiye Toplu Taşım Toplam Taksi 290.000 5,7 Otomobil 1.700.000 33,2 Özel Taşıma Toplamı 1.990.000 38,8 GENEL TOPLAM 5.123.810 100 Kaynak: EGO Genel Müdürlüğü 164 4,28 226 5,89 137 3,57 3.835 Yaralı Sayısı 17.251 7,25 21.388 8,98 11.634 4,89 238.074 Toplam Kaza Sayısı 10.318 7,83 13.887 10,53 7.770 5,89 131.845 Tablo 62: Ankara ve Dünya’nın Önemli Kentlerinde Otomobil Sahipliği (1000 Kişi Başına Düşen Araç Sayısı) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TÜİK Seçilmiş Göstergelerle Türkiye, İl Yayınları- Ankara, 2011 ve diğer TÜİK verilerinden derlenmiştir Berlin 360 360 318 316 319 - - Tablo 60: AŞTİ Yolcu ve Sefer Sayıları Madrid 518 537 536 517 518 - - Viyana 396 392 390 391 390 - - İstanbul 132 136 139 137 137 140 145 İzmir 116 122 126 125 129 135 140 Ankara 175 184 188 191 194 202 209 Gelen-Giden Otobüs Sefer Sayısı Yolcu Sayısı 2011 Haziran Sonu 2011 Yıl Sonu 2012 Haziran Sonu 467.274 1.001.210 489.626 9.280.000 Kaynak: 07.08.2012 tarih ve 290 sayılı resmi cevap yazısı 19.900.000 9.740.000 Kaynak: Eurostat ve TÜİK www.ankaraka.org İstatistiklerle Ankara 72 73 DEMİRYOLU, METRO VE HAFİFRAYLI SİSTEMLER Tablo 63: Ankara-Eskişehir ve Ankara-Konya YHT Yolcu Sayıları 2011 Haziran Sonu Ankara-Eskişehir 2012 Haziran Sonu Giden Gelen Giden Gelen Giden 529.601 545.249 1.055.105 1.091.950 485.711 498.180 205.291 203.037 317.095 325.847 529.601 545.249 1.260.396 1.294.987 802.806 824.027 Ankara-Konya Toplam 2011 Yıl Sonu Gelen Kaynak: Devlet Demiryolları Ankara Bölge Müdürlüğü Tablo 64: Ankaray ve Ankara Metrosu Genel Bilgiler, 2012 AÇIKLAMA ANKARAY METRO 1 8.527 14.661 Araç Sayısı (Adet) 33 108 İstasyon Sayısı (Adet) 11 12 61.039 59.019 Hat Uzunlukları (m) Yapılan Sefer Sayısı (Yıllık) Yapılan Sefer Sayısı (Aylık Ortalama) Taşınan Yolcu Sayısı (Yıllık) 5.087 4.918 37.862.314 56.631.842 Taşınan Yolcu Sayısı (Aylık Ortalama) 3.155.193 4.719.320 Harcanan Enerji (Yıllık kwh) 16.906.073 39.958.763 Kaynak: EGO Genel Müdürlüğü Tablo 65: Ankaray ve Ankara Metrosu Yıllar İtibarıyla Taşınan Yolcu ve Yapılan Sefer Sayısı ile Harcanan Enerji 1997,1998-2012 Yılları Arası 2012 Yılı Yolcu Sayısı (Kişi) Harcanan Enerji (Kwh) Ankara Metrosu (1998-2012) 809.949.594 576.868.670 839.467 56.631.842 39.958.763 59.087 Ankaray (1997-2012) 638.098.717 284.326.363 996.342 37.862.314 16.906.073 61.614 1.448.048.311 861.195.033 1.835.809 94.494.156 56.864.836 120.701 Toplam Kaynak: EGO Genel Müdürlüğü Yapılan Sefer (Tur) Yolcu Sayısı (Kişi) Harcanan Enerji (Kwh) Yapılan Sefer (Tur) 2013 İstatistiklerle Ankara 74 75 3.8. HABERLEŞME 2.9. HABERLEŞME 2013 Tablo 67:2012 Yılı İlk Beş İl Temel Haberleşme Abonelik Sayı ve Penetrasyonları ve Türkiye Toplamı ile Karşılaştırma SABİT VE MOBİL HABERLEŞME Sabit Telefon Erişim Hat Sayısı Tablo 66: Ankara Temel Haberleşme İstatistikleri, 2007-2012 yılları 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Nüfus 4.466.756 4.548.939 4.650.802 4.771.716 4.890.893 4.965.542 Sabit Telefon Erişim Hat Sayısı 1.517.687 1.501.658 1.442.096 1.433.523 1.354.373 1.213.205 8.608 8.452 8.437 7.978 7.926 7.742 Ankesörlü Telefon Sayısı Mobil Telefon Abone Sayısı 4.715.598 4.976.314 4.714.814 4.592.623 4.891.498 5.084.565 Genişbant İnternet Abone Sayısı - - - - 1.311.399 1.819.567 Sabit Genişbant İnternet Abone Sayısı - - - - 785.765 806.083 Mobil Genişbant İnternet Abone Sayısı - Kablo TV Abone Sayısı Fiber-Optik Kablo Uzunluğu (km) 218.699 - 214.858 - 215.171 - 225.118 - 525.634 226.106 - Kaynak: BTK, Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin İl Bazında Yıllık İstatistik Bülteni,2007-2012 Mobil Telefon Abone Sayısı - Toplam Genişbant İnternet Abone Sayısı - Toplam 1.013.484 221.169 11.259 Fiber-Optik Kablo Uzunluğu-km İl Adı Abone Sayısı/ Fiber Uzunluğu Penetrasyon Oranı Türkiye Toplamına Göre Oranı İSTANBUL 3.565.031 25,73% 26,48% ANKARA 1.213.205 24,43% 9,01% İZMİR 921.806 23,01% 6,85% BURSA 557.805 20,75% 4,14% ANTALYA 382.062 18,26% 2,84% TÜRKİYE* 13.461.701 17,80% 100,00% İSTANBUL 16.722.667 120,70% 24,71% ANKARA 5.084.565 102,40% 7,51% İZMİR 3.850.890 96,14% 5,69% BURSA 2.361.399 87,84% 3,49% ANTALYA 2.131.069 101,84% 3,15% TÜRKİYE* 67.680.547 89,49% 100,00% İSTANBUL 6.077.844 43,87% 30,38% ANKARA 1.819.567 36,64% 9,10% İZMİR 1.291.835 32,25% 6,46% BURSA 761.597 28,33% 3,81% ANTALYA 647.251 30,93% 3,24% TÜRKİYE* 20.005.204 26,45% 100,00% İSTANBUL 19.014 - 9,04% ANKARA 11.259 - 5,35% İZMİR 9.556 - 4,54% BURSA 6.400 - 3,04% ANTALYA 6.360 - TÜRKİYE* 210.285 3,02% 100,00% Kaynak: BTK, Elektronik Haberleşme Sektörüne İlişkin İl Bazında Yıllık İstatistik Bülteni,2007-2012 *Türkiye penetrasyon oranları BTK dokümanında yer alan 2012 yılı Türkiye ilgili hizmet abonelik sayılarının Türkiye nüfusuna bölünmesiyle elde edilmiştir. İstatistiklerle Ankara 76 2013 77 3.9. KÜLTÜR-SANAT KÜLTÜR-SANAT BOŞ ZAMANLARI DEĞERLENDİRME YAŞAM KALİTESİ 2.10. BOŞ ZAMANLARI DEĞERLENDİRME VEVE YAŞAM KALİTESİ Tablo 70: İlk Üç İl İtibarıyla Tiyatro Göstergeleri, 2011 Ankara Ankara/ Türkiye Oranı (%) İstanbul İstanbul/ Türkiye Oranı (%) İzmir İzmir/ Türkiye Oranı (%) Türkiye 28 5,5 147 28,8 64 12,6 511 Tablo 68: Devlet Opera ve Balesi Göstergeleri, 2011 Göstergeler Değerler Salon sayısı 2 Kapasite Tiyatro Salonu Sayısı 1.290 Oyun sayısı 44 Koltuk Sayısı 7.306 3,8 54.736 28,2 27.840 14,3 194.020 Seans sayısı 157 0,15 - 0,40 - 0,70 - 0,26 Seyirci sayısı 88.656 Koltuk sayısının nüfusa oranı Gösteri Sayısı 2.975 12,7 9.003 38,6 1.966 8,4 23.361 Seyirci Sayısı Kaynak: TÜİK, Kültür İstatistikleri Tablo 69: İlk Üç İl İtibarıyla Sinema Göstergeleri, 2011 Sinema Salonu Sayısı Koltuk Sayısı Ankara Ankara / Türkiye Oranı(%) İstanbul İstanbul /Türkiye Oranı(%) 174 İzmir İzmir / Türkiye Oranı(%) Türkiye 9,1 647 33,8 112 5,8 1.917 6,3 26.863 10,4 90.024 34,9 16.208 0,55 - 066 - 0,41 - 0,35 Gösteri Sayısı 3.541 9,3 11.631 30,7 2.654 7 37.892 Seyirci Sayısı 4.424.255 11,8 13.435.241 35,9 2.719.564 7,3 37.439.786 90 - 99 - 69 - 50 1.249 - 1.155 Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2011 Ankara, İstanbul, İzmir - 1025 - 12 1.736.783 32,2 441.880 8,2 5.385.588 13 - 13 - 11 - 7 Gösteri Başına Seyirci Sayısı 217 - 193 - 225 - 231 Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2011 Ankara, İstanbul, İzmir Koltuk sayısının nüfusa oranı Sinema seyircisinin nüfusa oranı Gösteri Başına Seyirci Sayısı 646.300 Tiyatro seyircisinin nüfusa oranı 257.604 988 Tablo 71: Yıllara Göre Tiyatro Salonu, Gösteri ve Seyirci Sayısı, 2011 Yıllar Tiyatro Salonu Sayısı Koltuk Sayısı Gösteri Sayısı Seyirci Sayısı Gösteri Başına Seyirci Sayısı 2004 24 6.917 2.744 616.287 225 2005 27 7.635 3.081 936.915 304 2006 28 8.249 2.876 726.394 253 2007 29 9.142 3.189 648.664 203 2008 27 8.967 2.841 665.619 234 2009 26 7.621 3.009 605.074 201 2010 30 8.218 3.045 773.848 254 2011 28 7.306 2.975 646.300 217 Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler TR51 Ankara 78 İstatistiklerle Ankara 79 Tablo 72: Halk kütüphanesi, Kitap, Yararlanma Sayısı ve Oranı, 2011 Ankara Kütüphane Sayısı Kitap Sayısı Kitap sayısının nüfusa oranı(%) Kütüphane başına kitap sayısı Yararlanma Sayısı Ödünç Alınan Kitap Sayısı Yararlanma sayısının nüfusa oranı(%) 42 Ankara / Türkiye Oranı(%) İstanbul 3,8 36 2013 Tablo 75: Müzeler, 2012 İstanbul/ Türkiye Oranı(%) İzmir 3,2 38 Türler İzmir/ Türkiye Oranı (%) Türkiye 3,4 1.118 1.032.811 6,6 1.357.726 8,7 339.207 2,2 15.621.478 21 - 10 - 9 - 21 24.591 - 37.715 - 8.927 - 13.973 626.601 3,3 412.029 2,2 303.094 1,6 18.826.715 313.059 5,3 144.143 2,3 217.648 3,5 6.215.605 12,8 - 3 - 7,6 - 25,2 Resmi Müzeler 7 TBMM’ye Bağlı Müze 1 Askeri Müzeler 9 Özel Müzeler 33 TOPLAM 50 Kaynak: Ankara Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, İl Brifingi Tablo 76: Müzelerin Toplam Eser ve Ziyaretçi Sayıları Müzenin-Ören Yerinin Adı Toplam Eser Sayısı Ziyaretçi Sayısı 191.659 290.044 2.451 44.291 Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğü Gordion Müzesi Roma Hamamı Ören Yeri 884 4.335 28.188 123.884 5.890 248.036 229.072 710.590 Etnografya Müzesi Müdürlüğü Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler 2011 Ankara /İstanbul/ İzmir Cumhuriyet Müzesi Müdürlüğü Tablo 73: Milli Kütüphane İstatistikleri, 2012 GENEL TOPLAM 2010 2011 2012 Yararlanılan Eser Sayısı 171344 158068 154106 Kullanıcı Sayısı 771331 664178 693403 Kayıtlı Üye Sayısı 161645 185563 210723 Kaynak: Ankara Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, İl Brifingi Tablo 77: Ankara, İstanbul, İzmir İllerindeki Müzelerde Bulunan Eserlerin Yılsonu Mevcudu, 2011 Ankara İstanbul İzmir Türkiye Ankara İli Oranı (%) İstanbul İli Oranı (%) İzmir İli Oranı (%) 8,1 Kaynak: Milli Kütüphane Tablo 74: Milli Kütüphane Koleksiyonu Sayısal Durumu, 2013 Materyal Türü Adet/Cilt/Sayı Basma Eser 1.316.133 Eski Harfli Türkçe Basma Kitaplar 56.588 Arkeolojik Materyal 77.892 84.868 60.885 748.561 10,4 11,3 Etnografik Materyal 24.853 96.689 9.633 292.317 8,5 33,1 3,3 Sikke 75.185 562.230 132.119 1.878.366 4,0 29,9 7,0 Tablet 39.495 73.272 55 118.122 33,4 62,0 0,0 Mühür ve Mühür Baskısı 7.346 820 317 60.077 12,2 1,4 0,5 El Yazması 27.479 Süreli Yayınlar 1.479.631 Arşiv Dokümanları 637 58 45 7.166 8,9 0,8 0,6 Kitap Dışı Materyaller 215.898 El Yazması 524 37.379 8 41.318 1,3 90,5 0,0 Toplam 3.095.729 Kaynak: Milli Kütüphane Diğer Toplam 1.876 289 29 4.055 46,2 7,1 0,7 227.808 855.605 203.091 3.149.982 7,2 27,2 6,4 Kaynak: TÜİK, Kültür İstatistikleri 80 İstatistiklerle Ankara 81 Tablo 78: Tescilli Sit Alanları Dağılımı, 2012 Sit Alanı Türü Ankara Türkiye 562 10.976 Kentsel 8 255 Tarihi 5 151 Kentsel Arkeolojik Sit Alanı - 32 Diğer (üst üste sit alanları) 6 445 581 11.859 Arkeolojik TOPLAM Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Tablo 79: Tescilli Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları, 2012 Taşınmaz Türü Sivil Mimarlık Örneği Ankara Türkiye 1.230 62.444 Dinsel Yapılar 211 8.763 Kültürel Yapılar 167 9.938 İdari Yapılar 150 2.530 Askeri Yapılar 7 1.051 Endüstriyel ve Ticari Yapılar 81 3.481 Mezarlıklar 20 3.387 Şehitlikler 2 231 Anıt ve Abideler 33 326 Kalıntılar 19 2.079 Korunmaya Alınan Sokaklar TOPLAM Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı - 60 1.920 94.290 2013 83 ANKARA’DA ÇALIŞMAK 2013 İstatistiklerle Ankara 84 2013 85 Şekil 29: Ankara’da Kişi Başına Gayrisafi Katma Değerin (GSKD) Yıllar itibariyle Gelişimi (Cari Fiyatlarla) 3. ANKARA’DA ANKARA’DA ÇALIŞMAK ÇALIŞMAK 4. 12.598 3.1. EKONOMİK GÖSTERGELER 4.1. TEMEL TEMEL EKONOMİK GÖSTERGELER 11.990 11.134 Tablo 80: Ankara’da Yıllara Göre Sektörlerden Elde Edilen Gayrisafi Katma Değer (Cari Fiyatlarla, Milyar TL) 10.699 9.082 8.284 6.978 2004 Kişi Başına GSKD($) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Kaynak: TÜİK Tablo 81: Bölgelere Göre(İlk 5 ve son 5 bölge) Kişi Başına ve Toplam Gayrisafi Katma Değerleri ve Sıralamaları (Cari Fiyatlarla, 2010) Kaynak: TÜİK Kişi başına GSKD (TL) Kişi Başına GSKD’de Bölgeler Arasındaki Sırası Toplam GSKD (1000 TL) Toplam GSKD’de Bölgeler Arasındaki Sırası İstanbul 20.149 1 263.657.981 1 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 18.215 2 58.647.982 5 Ankara 18.008 3 84.838.769 2 Bursa, Eskişehir, Bilecik 17.313 4 61.493.987 4 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 17.288 5 26.219.460 11 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 7.372 22 17.616.078 18 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 6.805 23 13.459.443 21 Şanlıurfa, Diyarbakır 6.255 24 19.770.650 17 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 6.090 25 6.910.139 26 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 5.575 26 11.245.883 23 BÖLGE ADI Şekil 28: Ankara’da Elde Edilen Gayrisafi Katma Değerde Sektörlerin Payları (%, 2010) Tarım; 2,9 Sanayi; 24,6 Hizmetler; 72,4 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK İstatistiklerle Ankara 86 87 Tablo 82: Bölgelere Göre(İlk 5 ve son 5 bölge) Sektörlerin Gayrisafi Katma Değerdeki (GSKD) Payları, 2010 BÖLGE ADI Sektörün Bölge GSKD’sindeki Payı (%) Bölge Toplam GSKD (Cari Fiyatlarla, 1.000 TL) Türkiye GSKD’sinde Bölgenin Payı (%) Toplam GSKD’de Bölgeler Arasındaki Sırası Tarım Sanayi Hizmetler İstanbul 0,2 26,3 73,5 263.657.981 26,89 1 Ankara 2,9 24,6 72,4 84.838.769 8,65 2 İzmir 5,9 25,8 68,4 63.297.473 6,46 3 Bursa, Eskişehir, Bilecik 5,7 39,8 54,4 61.493.987 6,27 4 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 7,1 36,1 56,8 58.647.982 5,98 5 Zonguldak, Karabük, Bartın 5,8 38,3 55,8 12.312.391 1,26 22 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 23,1 14,7 62,3 11.245.883 1,15 23 Erzurum, Erzincan, Bayburt 17,9 18,3 63,8 9.304.442 0,95 24 Kastamonu, Çankırı,Sinop 22,6 20,4 57,1 7.392.996 0,75 25 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 26,6 12,6 60,8 6.910.139 0,70 26 TÜRKİYE 9,46 26,42 64,13 980.547.016 100,0 - 2013 Tablo 83: Sektörlerde Bölgelerin Ulusal Gayrisafi Katma Değerden Aldıkları Paylar ve Sıralamaları, 2010 İstanbul Hizmetler (%) Hizmetler Sıra Sanayi (%) Sanayi Sıra Tarım (%) Tarım Sıra Tüm Sektörler Toplamı (%) Tüm Sektörler Toplamı Sıra 30,8 1 26,8 1 0,6 26 26,9 1 Ankara 9,8 2 8,1 4 2,7 18 8,7 2 İzmir 6,9 3 6,3 5 4,0 11 6,5 3 5,3 4 9,5 2 3,8 13 6,3 4 Bursa, Eskişehir, Bilecik Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Van, Muş, Bitlis, Hakkari Zonguldak, Karabük, Bartın Erzurum, Erzincan, Bayburt Kastamonu, Çankırı, Sinop Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 5,3 5 8,2 3 4,5 9 6,0 5 1,1 22 0,6 24 2,8 17 1,1 23 1,1 23 1,8 17 0,8 25 1,3 22 0,9 24 0,7 23 1,8 24 0,9 24 0,7 25 0,6 25 1,8 23 0,8 25 0,7 26 0,3 26 2,0 21 0,7 26 Kaynak: TÜİK Tablo 84: Türkiye ve Ankara İmalat Sanayi İhracatının Teknoloji Düzeyine Göre Gelişimi Kaynak: TÜİK Yıllar Düşük Teknoloji (%) Orta Düşük Teknoloji (%) Orta İleri teknoloji (%) İleri Teknoloji (%) Türkiye Ankara Türkiye Ankara Türkiye Ankara Türkiye Ankara 2007 32,69 12,15 30,34 34,38 32,52 44,95 4,45 8,53 2008 28,29 8,55 37,66 39,62 30,92 44,49 3,13 7,33 2009 31,73 9,65 34,42 35,91 30,36 44,54 3,50 9,91 2010 32,61 10,92 31,80 31,64 32,17 46,93 3,41 10,50 2011 32,35 10,84 32,52 33,69 32,01 46,86 3,12 8,61 Kaynak: Ankara İli Dış Ticaret Analizi Raporu İstatistiklerle Ankara 88 89 Şekil 30: Ankara’nın Türkiye Vergi Gelirleri İçindeki Payı (%), 2012 Tablo 85: Ankara Yoksulluk Oranları 21,88 18,84 10,00 Genel bütçe vergi gelirleri Tahakkuk eden gayrimenkul sermaye iradı 9,08 Tahakkuk eden gelir vergisi 2013 Tahakkuk eden kurumlar vergisi Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı Şekil 31: İBBS Düzey1 Yoksulluk ve Gelir Dağılımı İstatistikleri, 2011 25 20 15 İlçe İçi Düzeye göre Yoksulluk Oranları Akyurt 36,5% 13,5% Altındağ 17,9% 2,5% Beypazarı 17,0% 17,0% Çankaya 2,0% 20,0% Çubuk 6,5% 6,5% Elmadağ 32,9% 9,2% Etimesgut 0,4% 14,0% Gölbaşı 17,1% 14,7% Kazan 30,0% 0,0% Keçiören 6,7% 14,3% Mamak 10,3% 1,1% Polatlı 9,6% 1,4% 0,4 Pursaklar 9,7% 0,0% 0,35 Sincan 5,9% 47,3% 0,3 Şereflikoçhisar 25,9% 6,9% 0,25 Yenimahalle 4,0% 4,0% 0,15 0,1 5 Ankara Ortalamasına Göre Yoksulluk Oranları 0,45 0,2 10 İlçeler Kaynak: Ankara’nın Kentsel Yoksulluk Haritası Tablo 86: TÜFE Endeksi ve Değişim Oranı, 2010-2012 (2003 baz yılı = 100) 0,05 ar a An ad ol u Ak de ni Or z ta An ad ba ol u tı Ka ra de Do ni ğu z ka ku ra ze d yd en uğ iz u An Or ad ta do ol u ğu Gü An ne ad yd ol oğ u u An ad ol u Ba tı Eg e ar m M Yoksulluk oranı (%) / Yoksulluk riski %60 Eşdeğer hanehalkı kullanılabilr gelire göre gini katsayısı 2010 2011 2012 2010 2011 Ankara 184,3 196,3 213,1 8,5 6,5 8,6 İstanbul 182,5 192,6 210,3 7,7 5,6 9,2 2012 İzmir 179,3 191,3 208,2 9,0 6,7 8,8 Türkiye 178,4 189,9 206,8 8,6 6,5 8,9 Kaynak: TÜİK Kaynak: TÜİK, Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Oniki aylık ortalamalara göre değişim oranları(%) Genel Endeks 0 Do ğu İst an bu Ba l tı M ar m ar a 0 90 İstatistiklerle Ankara 91 2013 Şekil 32: Harcama Gruplarının Dağılımı, 2009-2011* Tablo 87: Harcama Türlerine Göre Hanehalkı Tüketim Harcamasının Dağılımı, 2011 Ankara Konut ve Kira Türkiye 2004-06 2005-07 2006-08* 2007-09* 2009-11 2011 Toplam Tüketim Harcaması 100 100 100 100 100 100 Konut ve kira 30 31,5 33,3 32,4 27,7 25,8 Gıda ve alkolsüz içecekler 21 20,3 19,9 19,5 18,4 20,7 Ulaştırma 12,4 12,4 12,9 13,7 17,7 17,2 Mobilya, ev aletleri ve bakım hizmetleri 6,3 5,4 4,9 5,3 6 6,4 Giyim ve ayakkabı 5,6 5,5 5,2 5 4,6 5,2 Lokanta ve oteller 4,3 4 4,2 4,9 6,1 5,7 Haberleşme 4,4 4,5 4,5 4,6 4,3 4,0 Çeşitli mal ve hizmetler 4 3,9 3,8 3,8 3,6 4,3 Alkollü içecekler, sigara ve tütün 4 3,9 4 3,7 4,1 4,1 %25 %28 Gıda ve alkolsüz içecekler Ulaştırma %5 Mobilya, ev aletleri ve bakım hizmetleri %6 %18 Giyim ve ayakkabı %18 Diğer Kaynak: TÜİK Tüketim Harcaması İstatistikleri *2007 yılında oluşturulan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne göre yenilenen cari nüfus projeksiyonları esas alınmıştır. Şekil 33: Ankara’da Ana Harcama Gruplarına Göre Satın alma Gücü Paritesi, 2012 Lokanta ve Oteller Eğitim hizmetleri 3,3 3,9 3,3 3 2,6 2,0 Eğlence ve kültür 2,9 2,9 2,4 2,9 3,1 2,7 Sağlık 1,8 1,7 1,8 1,4 1,7 1,9 1,17 Konut 1,15 Eğitim 1,14 Ev eşyası 1,09 Giyim ve Ayakkabı 1,07 1,06 Ulaştırma Kaynak: TÜİK Tüketim Harcaması İstatistikleri *2007 yılında oluşturulan Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’ne göre yenilenen cari nüfus projeksiyonları esas alınmıştır. 1,17 Sağlık 1,03 Eğlence ve Kültür Çeşitli mal ve hizmetler 1 Alkollü içecekler ve Tütün 1 Haberleşme 1 Gıda ve Alkolsüz İçecekler 1 Kaynak: TÜİK İstatistiklerle Ankara 92 93 4.2. DIŞDIŞ TİCARET 3.2. TİCARET 2013 Tablo 89: Ankara İli İhracatında İlk 10 Ülke, 2010-2012 (milyon ABD Doları) 2010 Tablo 88: Ankara İli İhracat ve İthalat Değerleri (Bin ABD Doları), 2008-2012 2011 Ülke Tutar (milyon $) Ülke 2012 Tutar (milyon $) Ülke Tutar (milyon $) Yıllar İhracat (Bin $) Ankara ili Oranı (%) İhracatçı Firma Sayısı İthalat (Bin $) Ankara ili Oranı (%) İthalatçı Firma Sayısı İhracatın İthalatı Karşılama Oranı(%) Dış Ticaret Hacmi (Bin $) Çin 421 Çin 498 ABD ABD 373 ABD 429 Irak 611 2008 5.361.209 4,06 3.220 7.869.443 3,90 5.501 68.1 13.231.000 Irak 338 Irak 407 Çin 547 2009 4.911.248 4,81 3.340 7.303.001 5,18 5.411 67.2 12.214.000 Libya 305 Almanya 349 Azerbaycan 417 2010 5.622.350 4,94 3.403 9.053.788 4,88 5.808 62.1 14.672.000 Almanya 273 Azerbaycan 346 Almanya 293 2011 6.597.118 4,89 3.694 11.917.402 4,95 6.339 55.4 18.507.000 İtalya 259 280 Kanada 274 2012 7.137.756 4,68 3.854 10.489.473 4,43 6.256 68 17.627.000 263 İtalya 267 238 Yunanistan 256 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Dış Ticaret İstatistikleri Şekil 34: Kişi Başına İhracat ve İthalat Değerleri (ABD Doları), 2011 9.096 615 Azerbaycan 226 Suriye 190 Kanada Rusya Federasyonu İtalya İngiltere 167 İngiltere 235 İngiltere 249 Türkmenistan 160 Türkmenistan 216 Türkmenistan 199 Kaynak: TÜİK Tablo 90: Ankara İli İthalatında İlk 10 Ülke, 2010-2012 (milyon ABD Doları) 2010 4.509 3.223 1.805 2.437 1.349 Türkiye Ankara Kişi Başına İhracat Kişi Başına İthalat Kaynak: TÜİK 2.036 İstanbul 2.679 İzmir 2011 Ülke 2012 Ülke Tutar (milyon $) Tutar (milyon $) Ülke ABD 1.497 ABD 1.959 ABD Tutar (milyon $) 1.487 Almanya 1.467 Almanya 1.813 Almanya 1.482 1.017 İtalya 1.062 Çin 977 İtalya İtalya 695 Çin 968 Çin 965 Güney Kore 346 Güney Kore 686 Güney Kore 534 İngiltere 336 İngiltere 401 İngiltere 366 Fransa 290 Fransa 345 Kolombiya 346 Rusya Federasyonu 285 Kolombiya 285 Fransa 288 Kolombiya 240 Rusya Federasyonu 279 Burkina Faso 222 Japonya 204 İspanya 268 Japonya 212 Kaynak: TÜİK İstatistiklerle Ankara 94 95 Tablo 91: Sektörlere Göre İthalat ve İhracat Rakamları (TL), 2012 Sektör Tarım ve Ormancılık Balıkçılık Madencilik ve taşocakçılığı 2013 Tablo 93: Faktör Kullanım Yoğunluklarına Göre Ankara İmalat Sanayinde Net İhracat ve Net İthalat Değerleri (Milyon $) (2002-2011 Toplamı) İthalat İhracat 691.422.629 147.360.978 157.230 Faktör Kullanım Yoğunluklarına Göre Sektör Kategorileri Net İthalat veya Net İhracat Hammadde Yoğun Sanayiler 444 123.400 Net İthalat Toplamı -994 1,438 860.494.185 1.186.455.828 Net İhracat Toplamı 17.189.018.072 11.485.396.578 Emek Yoğun Sanayiler 1,715 Elektrik gaz ve su 63.693.850 2.101.869 Net İthalat Toplamı -1,411 Toptan ve perakende ticaret 92.407.819 34.981.909 İmalat sanayi Gayrimenkul kiralama ve iş faaliyetleri Diğer sosyal toplumsal ve kişisel hizmetler TOPLAM 111.786 50.197 1.697.067 129.740 18.899.002.638 12.856.600.499 Net İhracat Toplamı 3,126 Ölçek Yoğun Sanayiler -8,563 Net İthalat Toplamı -8,563 Net İhracat Toplamı Kaynak: TÜİK 0 Farklılaştırılmış ve Bilim Bazlı Sanayiler -18,398 Net İthalat Toplamı -18,398 Net İhracat Toplamı Tarım ve ormancılık Madencilik ve Taşocakçılığı İmalat sanayi Yıllar Karşılama Karşılama Karşılama Denge Denge Denge Oranı Oranı Oranı Mil.$ Mil.$ Mil.$ (%) (%) (%) 0 Toplam Tablo 92: İhracatın İthalatı Karşılama Oranındaki Gelişmeler Toptan ve Perakende Ticaret Toplam Karşılama Karşılama Denge Oranı Oranı Mil.$ (%) (%) -24,803 Kaynak: Ankara İli Dış Ticaret Analizi Raporu Tablo 94: Türkiye ve Ankara İli İmalat Sanayi İhracat ve İthalatının Teknoloji Düzeyi Denge Mil.$ 2002 152.4 27.3 250.1 48.2 31.5 -2.934.2 117.6 0.7 34.6 -2.859.9 2003 47.5 -66.2 88.8 -11.6 55.6 -1.452.5 91.4 -0.7 56.4 -1.531.2 Teknoloji Düzey Puanı (TDP)* 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2004 31.7 -61.4 92.1 -10.3 55.5 -1.654.4 77.1 -2.1 56.4 -1.724.7 Türkiye 2005 340.8 87.5 75.1 -44.5 52.8 -2.120.0 110.6 1.1 56.0 -2.077.4 İhracat 1.90 1.94 2.02 2.02 2.07 2.09 2.09 2.06 2.06 2.06 2006 433.6 149.2 86.0 -27.2 61.4 -2.009.3 129.0 3.6 65.6 -1.882.1 İthalat 2.60 2.61 2.65 2.62 2.60 2.57 2.54 2.58 2.58 2.55 2007 28.6 -149.4 98.3 -3.9 61.2 -2.456.5 55.7 -15.9 62.2 -2.578.2 Teknoloji Açığı -0.70 -0.67 -0.64 -0.60 -0.53 -0.48 -0.45 -0.52 -0.51 -0.50 2008 2.2 -780.0 110.8 40.0 73.8 -1.747.9 45.9 -14.8 68.1 -2.508.2 2009 69.9 -67.2 54.3 -257.1 67.7 -2.090.8 69.1 -5.6 67.2 -2.391.8 Ankara 2010 94.5 -17.5 126.7 91.3 57.4 -3.552.6 61.8 -12.7 62.1 -3.431.4 İhracat 2.41 2.51 2.42 2.43 2.46 2.50 2.51 2.55 2.57 2.53 2011 7.0 -574.0 119.6 83.5 55.7 -4.784.3 45.1 -26.6 55.4 -5.320.3 İthalat 2.77 2.79 2.77 2.79 2.85 2.90 2.88 2.96 2.97 2.93 Teknoloji Açığı -0.36 -0.28 -0.35 -0.36 -0.39 -0.40 -0.37 -0.42 -0.40 -0.40 Kaynak: TÜİK Kaynak: Ankara Dış Ticaret Analizi Raporu 96 İstatistiklerle Ankara 97 2013 Tablo 97: Kredilerin Ankara ve Türkiye Geneli Dağılımı (Bin TL), 2012 3.3. 4.3. FİNANS FİNANS İhtisas Kredileri Tablo 95: İller İtibarıyla Banka Şube ve Çalışan Sayıları, 2012 Yıllar Şube Sayısı Çalışan Sayısı Ankara 1.015 19.089 İstanbul 2.938 81.378 İzmir 736 10.632 Türkiye 10.158 186.098 İhtisas Dışı Krediler Toplam Ankara 1.716.330 75.836.006 77.552.336 Türkiye 46.380.243 717.816.536 764.196.779 Oran (%) 3,70 10,56 10,15 Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Tablo 96: İller Bazında Mevduatlar, 2012 Toplam Mevduat Oran (%) Ankara 119.478.621 % 15,52 İstanbul 345.812.458 % 44,91 İzmir 41.608.331 % 5,40 Türkiye 770.016.322 %100,00 Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Şekil 36: İhtisas Kredileri Dağılımı, 2012 18% Şekil 35: Ankara’da Toplam Mevduatın Türlerine Göre Dağılımı, 2012 Tarım 48% Tasarruf Mevduatı Resmi Kuruluşlar Mevduatı Ticari Kuruluşlar Mevduatı 34% Bankalar-arası Mevduat Döviz Tevdiat Hesabı Diğer Kuruluşlar Mevduatı Kıymetli Madenler Depo Hesapları Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Kaynak: Türkiye Bankalar Birliği Mesleki Diğer İstatistiklerle Ankara 98 99 4.4. SANAYİ SANAYİ TİCARET 3.4. VEVE TİCARET 2013 Tablo 99: İş Kayıtlarına Göre Girişim Sayıları, 2012 Sektör Sayı Madencilik ve taş ocakçılığı Tablo 98: Ankara Sanayisi Genel Bilgiler 793 İmalat 25.333 Kategori Değer Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı Sanayi siciline kayıtlı sanayi işletmesi sayısı 5.191 Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri Türkiye’nin Toplam Sanayi İşletmesi Sayısı İçinde Ankara’nın Payı 7% Kayıtlı İşletmelerde Çalışan Personel Sayısı 174.210 963 204 İnşaat 29.212 Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı 76.638 Ulaştırma ve depolama 33.043 Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 14.361 Bilgi ve iletişim 3.763 2.570 Ar-Ge Birimi Olan Firma Sayısı 469 AR-Ge Biriminde Çalışan Personel Sayısının Toplam Personel İçindeki Yüzdesi 4% Kalite Kontrol Birimi Olan Firma Sayısı 814 Finans ve sigorta faaliyetleri Kalite Kontrol Biriminde Çalışan Personel Sayısının Toplam Personel İçindeki Yüzdesi 2% Gayrimenkul faaliyetleri 6.129 Ar-Ge birimi olan firma sayısı 471 Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler 21.352 İdari ve destek hizmet faaliyetleri 4.032 Eğitim 2.003 İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri 3.995 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2012 / 81 İl Durum Raporu Şekil 37: Sanayi İşletmelerinin Sektörel Dağılımı, % Diğer Metal cevherleri madenciliği Kok kömürü, rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı 1 1 Diğer ulaşım araçlarının imalatı Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı 1 1 Kağıt ve ürünleri imalatı Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması Deri ve ilgili ürünlerin imalatı Tekstil ürünleri imalatı Ağaç ve mantar ürünleri imalatı ( Mobilya hariç ) Bilgisayarların elektronik ve optik ürünlerin imalatı Motorlu kara taşıtı, treyler( römork )ve yarı römork... Diğer imalatlar Giyim eşyası imalatı;kürkün işlenmesi ve boyanması Diğer madencilik ve taşocakçılığı Elektrikli teçhizat imalatı Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imaları Kimsayasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı Ana metal sanayi Mobilya Gıda ürünlerin imalatı Makine teçhizat hariç fabrikasyon metal ürünleri... Başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman... 1 2 Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor 2.104 Diğer hizmet faaliyetleri 17.212 Toplam 243.707 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler Şekil 38: Sanayi İşletmelerinin Ölçeksel Dağılımı 2 2 2 2 Orta Ölçekli; 8% 3 3 3 3 3 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2012 / 81 İl Durum Raporu Büyük Ölçekli; 1% Mikro Ölçekli; 47% 4 5 5 Küçük Ölçekli; 44% 6 6 8 10 12 14 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2012 / 81 İl Durum Raporu 100 İstatistiklerle Ankara Tablo 100: Ankara Organize Sanayi Bölgeleri Genel Bilgiler Tablo 102: Açılan Şirket Sayısının Kapanan Şirket Sayısına Oranı, 2012 Ocak-Aralık Birikimli İlçe Kuruluş Yılı ASO I. OSB Sincan 1977 954 321 226 OSTİM OSB Yenimahalle 1997 476 4.569 5.202 50.000 İvedik OSB Yenimahalle 2001 477 7.183 6.707 102.927 ASO 2. ve 3. OSB Sincan 2000 620 325 17 982 Başkent OSB Sincan 2001 1.014 737 42 2.590 Polatlı OSB Polatlı 1996 267 83 21 612 Anadolu OSB Sincan 2002 410 381 Polatlı Ticaret Odası OSB Büyüklüğü (Hektar) Toplam Parsel Sayısı İşyeri Sayısı Çalışan Sayısı 30.000 Polatlı 2008 50 - Şereflikoçhisar 2006 141 - A. Dökümcüler İhtisas OSB Sincan 2009 240 - Çubuk Hayvancılık İhtisas OSB Çubuk 2006 255 109 Şereflikoçhisar OSB 2013 101 Açılan Kapanan Oran Ankara 13.474 4.262 3,16 İstanbul 41.235 15.417 2,67 İzmir 4.985 2.027 2,46 107.219 47.978 2,23 Türkiye Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Tablo 103: 2012 Aralık Ayına Ait Kurulan ve Kapanan Şirket İstatistikleri; Faaliyet Alanlarına Göre Ankara Faaliyet Yok Kaynak: 17.01.2013 Tarihli “2023’e 10 Kala Ar-Ge ve Yenilikte Ankara” Temalı Üniversite-Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı ve OSB Bilgi Sitesi. Tablo 101: Küçük Sanayi Siteleri(KSS) Bilgileri, 06.01.2012 İktisadi Faaliyetler-Nace 2 Kurulan Kapanan Türkiye Kurulan Şirket Sayısının Kapanan Şirket Sayısına Oranı Kurulan Şirket Sayısının Kapanan Şirket Sayısına Oranı K-Finans ve Sigorta Faaliyetleri 11 2 5,50 2,00 N-İdari ve Destek Hizmet Faaliyetleri 12 3 4,00 2,49 J-Bilgi ve İletişim 18 7 2,57 1,52 M-Mesleki, Bilimsel ve Teknik Faaliyetler 37 15 2,47 1,83 İşyeri Sayısı Dolu İşyeri Sayısı Boş İşyeri Sayısı Doluluk Oranı (%) L-Gayrimenkul Faaliyetleri 7 3 2,33 1,32 Ankara Polatlı (Marangoz ve Mobilya) 33 15 18 45 A-Tarım, Ormancılık Ve Balıkçılık 4 2 2,00 1,50 KSS Adı Ankara Beypazarı Marangozlar 192 140 52 73 Ankara Kızılcahamam 74 74 0 100 G-Toptan ve Perakende Ticaret; Motorlu Kara Taşıtlarının Ve Motosikletlerin Onarımı 85 49 1,73 1,18 Ankara Merkez (Ağaç İşleri) 69 69 0 100 B-Madencilik ve Taş Ocakçılığı 3 2 1,50 1,65 Ankara Merkez (Madeni Eşya) 144 0 144 0 I-Konaklama ve Yiyecek Hizmeti Faaliyetleri 13 9 1,44 1,66 Ankara Merkez (Otomobilciler) 1.198 1.173 25 98 C-İmalat 44 33 1,33 1,04 Ankara Merkez (Dökümcüler) 118 118 0 100 F-İnşaat 51 52 0,98 1,19 Ankara Merkez II. Böl. (Döküm) 79 79 0 100 D-Elektrik, Gaz, Buhar ve İklimlendirme Üretimi Ve Dağıtımı 6 7 0,86 2,17 H-Ulaştırma ve Depolama 8 10 0,80 2,24 S-Diğer Hizmet Faaliyetleri 2 4 0,50 0,50 Ankara Merkez Ostim (Alt Yapı) Ankara Polatlı Ankara Merkez ( San. Çarşı) Bina 0 0 0 0 260 260 0 100 0 0 0 0 Ankara Şereflikoçhisar Kenan Evren KSS 250 150 100 60 P-Eğitim 4 9 0,44 0,86 Ankara Haymana Yeni KSS 100 100 0 100 2.517 2.178 339 87 Diğer (NACE 2’ye göre E, Q, O,R, T, U sınıfları) 8 10 0,80 1,01 313 217 1,44 1,30 Toplam Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2012 / 81 İl Durum Raporu Genel toplam Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi 102 İstatistiklerle Ankara Tablo 104: 2012 Yılı Ocak-Aralık Ayları Arası Kurulan Yabancı Sermayeli Şirketlerin İllere Göre Dağılımı Ankara İstanbul İzmir Türkiye 51 363 18 496 210.934.250 1.092.422.967 12.225.547 1.594.680.416 179 2.077 141 3207 30.751.500 318.691.600 47.648.000 670.585.725 Anonim Şirketler Ortak Olunan Şirketlerin Sermaye Toplamı (TL) Limited Şirketler Ortak Olunan Şirketlerin Sermaye Toplamı (TL) 2013 103 Kaynak: Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Tablo 106: Ankara’daki Uluslararası Sermayeli Şirketlerin Sektörlere Göre Dağılımı (1954-2013/Mayıs) Sektörler Ankara Tarım, Avcılık,Ormancılık ve Balıkçılık 26 Madencilik ve Taşocakçılığı 127 İmalat Sanayii 288 Gıda Ürünleri, İçecek ve Tütün İmalatı 24 Tekstil Ürünleri İmalatı 8 Kimyasal Madde ve Ürünlerin İmalatı 21 B.Y.S. Makine ve Teçhizat İmalatı 36 Motorlu Kara Taşıtı , Römork, Yarı-Römork İm. 10 Diğer İmalat 189 Elektrik, Gaz ve Su 160 İnşaat 249 Tablo 105:Uluslar arası Sermayeli Şirketlerin Sayılarının İllere Göre Dağılımı (İlk 10 il), Mayıs 2013 İl Şirket Sayısı (1954-2013/Mayıs) İstanbul 20.298 Antalya 3.856 Ankara 2.188 İzmir 1.838 Muğla 1.461 Mersin 600 Toptan ve Perakende Ticaret, 631 Bursa 595 Oteller ve Lokantalar 77 Aydın 534 Ulaştırma, Haberleşme ve Depolama Hizmetleri 116 Kocaeli 391 Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri 11 Hatay 259 Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri 356 Diğer Toplumsal, Sosyal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri 147 Diğer İller 2.459 Toplam 34.479 Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Uluslararası Doğrudan Yatırım Raporları Toplam Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Uluslararası Doğrudan Yatırım Raporları 2.188 İstatistiklerle Ankara 104 105 4.5. İSTİHDAM İSTİHDAM 3.5. 2013 Tablo 108: İstihdamın Sektörel Dağılımı, 2012 Şekil 39: Genel İşgücü Piyasası Resmi (15+ Yaş), 2012 Kadın 60 50 40 46,7 44,9 45 39,7 41,1 38,8 47,5 43 48,6 İşgücüne katılma oranı (%) 43,9 İşsizlik oranı (%) 30 28,7 20 10 24,7 11,8 26,1 23 22,8 9,4 9,5 2001 2012 İstihdam oranı (%) Genç İşsizlik Oranı (%) 13,6 12,1 Tarım Erkek Toplam Türkiye Dağılımı AB Dağılımı Bin Kişi Toplam İstihdamdaki Payı % Bin Kişi Toplam İstihdamdaki Payı % Toplam İstihdamdaki Payı % Toplam İstihdamdaki Payı % Toplam İstihdamdaki Payı % 31 7,09 49 4,21 4,99 24,56 5,0 Sanayi 43 9,84 320 27,47 22,66 26,03 24,9 Hizmetler 363 83,07 796 68,33 72,35 49,41 70.1 Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri, 2012; Eurostat Şekil 40: Ankara’da Çalışanların Sektörlere Göre Dağılımı, 2012 0 2008 2009 2010 5% Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri 23% Tablo 107: Tam Zamanlı ve Yarı Zamanlı İstihdam, 2012 (15 yaş +, bin kişi) Ankara İstanbul Türkiye Toplam 1.602 4.493 24.821 6,45 Erkek 1.165 3.281 17.512 6,65 Kadın 437 1.212 7.309 5,98 Yarı zamanlı / Toplam 103 173 2.942 3,50 Erkek 44 65 1.176 3,74 Kadın 60 108 1.766 3,40 Tam zamanlı/Toplam 1.499 4.319 21.879 6,85 Erkek 1.122 3.215 16.336 6,87 Kadın 377 1.104 5.543 6,80 Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri Tarım Sanayi Ankara ili oranı (%) Hizmet 72% Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri İstatistiklerle Ankara 106 107 Şekil 41: İstihdamın Sektörel Kompozisyonun Değişimi (Bin kişi, 15+ yaş) 2013 Şekil 42: İstihdam Biçimleri, 2012 1800 1600 Ankara 1400 Ücretli veya yevmiyeli 1200 1000 Hizmet 800 Sanayi 600 Tarım İşveren veya kendi hesabına Ücretsiz aile işçisi Türkiye 400 200 0 2009 0% 2010 2011 20% 40% 60% 80% 100% Kaynak: TÜİK 2012 Şekil 43: Eğitim Durumuna Göre İstihdam Oranları, 2012 (15+ yaş) Kaynak: TÜİK İşgücü İstatistikleri 67,3 Tablo 109: İşgücüne Dahil Olmayanların Cinsiyete Göre İşgücüne Dahil Olmama Nedenleri, 2012 (15+, bin kişi) İşgücüne dahil olmayan nüfus* Kadın Erkek Toplam 1.876 1.353 523 İş bulma ümidi yok 5 7 12 İş aramayıp çalışmaya hazır olan/Diğer 47 26 73 Mevsimlik çalışan 1 1 2 Ev işleri ile meşgul 949 0 949 Öğrenci(eğitim-öğretim) 170 181 351 Emekli 94 256 350 Özürlü yaşlı veya hasta 67 32 99 Ailevi ve kişisel nedenler 15 14 29 Diğer * 4 6 10 Kaynak: TÜİK *Yuvarlama nedeniyle veriler toplamı vermeyebilir. 58,9 78,2 70,5 61,4 47,8 34,1 19,4 7,3 5,5 Okuma yazma bilmeyen 23,9 11,9 Lise altı Toplam Kaynak: TÜİK Lise ve dengi meslek okulu Kadın Erkek Yükseköğretim İstatistiklerle Ankara 108 2013 109 Şekil 44: Eğitim Durumuna Göre İşsizlik Oranları, 2012(15+ yaş) Tablo 111: İŞKUR’a yapılan Başvuru Sayıları ve Yerleştirme, 2012 17,7 14,8 10,8 8,6 Ankara Türkiye % Oranı Erkek 77.467 1.476.264 5,2 Kadın 52.963 820.061 6,5 Toplam 130.430 2.296.325 5,7 Erkek 21.706 390.979 5,6 Kadın 8.931 165.608 5,4 Toplam 30.637 556.587 5,5 Erkek 130.889 2.188.403 5,5 Kadın 89.542 1.293.322 6 Toplam 220.431 3.481.725 5,7 14,4 Yıl İçinde Yapılan Başvuru 12,2 10,7 9,8 9,2 8,3 6,4 5,5 Yıl İçinde İşe Yerleştirme Kayıtlı İşgücü Okuma yazma bilmeyen Lise ve dengi meslek okulu Lise altı Kadın Toplam Yükseköğretim Erkek 88.089 1.433.621 6,1 Kadın 65.750 938.641 7,0 Toplam 153.839 2.372.262 6,5 Kayıtsız İşsizler Erkek Kaynak: Türkiye İş Kurumu İstatistik Yıllığı Kaynak: TÜİK Tablo 112: Alınan Açık İşler, 2012 Tablo 110: Kayıt Dışı İstihdam ve Kompozisyonu, 2012 (%, 15+ yaş) Kamu Ankara Türkiye İş sayısı Özel Genel Toplama Oranı (%) İş sayısı Genel Toplam Genel Toplama Oranı (%) İş sayısı Genel Toplama Oranı (%) Kayıtlı Değil Kayıtlı Kayıtlı Değil Kayıtlı Ankara 2.993 0,3 41.767 4,2 44.760 4,5 Toplam 17,67 82,33 39,02 60,97 Türkiye 140.668 14,2 851.136 85,8 991.804 100,0 Tarım dışı 14,71 85,29 24,51 75,49 Tarım 75,00 25,00 83,61 16,39 Ücretli veya yevmiyeli 11,34 88,66 22,00 78,00 İşveren veya kendi hesabına 38,28 61,72 54,85 45,17 Ücretsiz aile işçisi 76,00 24,00 91,71 8,32 Kaynak: TÜİK Kaynak: Türkiye İş Kurumu İstatistik Yıllığı Tablo 113: Tarım Dışı ve Tarım İçi Sektörden Alınan Açık İşler (Kamu-Özel), 2012 Tarım Dışı Toplam Kamu Tarım İçi Özel Toplam Kamu Özel Genel Toplam Ankara 44.616 2.919 41.697 144 74 70 44.760 Türkiye 975.888 129.528 846.360 15.916 11.140 4.776 991.804 Oran(%) 4,6 2,3 4,9 0,9 0,7 1,5 4,5 Kaynak: Türkiye İş Kurumu İstatistik Yıllığı 110 İstatistiklerle Ankara Tablo 114: İŞKUR’a Kayıtlı Özürlü ve Eski Hükümlü İşgücünün Durumu, 2012 Tablo 116: İşsizlik Ödeneği, 2012 Özürlüler Kayıtlı İşgücüne Oranı Eski Hükümlüler Kayıtlı İşgücüne Oranı Kayıtlı İşgücü 8.316 100,00 1.116 100,00 Başvuru 5.894 70,88 475 42,56 İşe Yerleştirmeler 3.452 41,51 17 1,52 Halen Çalışan Sayısı 8.366 100,60 647 57,97 881 10,59 83 7,44 1.277 15,36 538 48,21 Kontenjan Fazlası Çalışan Sayısı Açık Kontenjan Sayısı Kişi Sayısı Yüzde Türkiye Türkiye Oranı (%) İşsizlik Ödeneği Başvuru 43.833 100,00 609.245 7,19 İşsizlik Ödeneği Hakeden 23.939 54,61 365719 6,55 Kesilen 8.020 18,30 121.852 6,58 Biten 5.087 11,61 75.032 6,78 Devam Eden 10.832 24,71 168.835 6,42 19.894 45,39 243.526 8,17 İşsizlik Ödeneği Haketmeyen Kaynak: Türkiye İş Kurumu İstatistik Yıllığı Kaynak: Türkiye İş Kurumu İstatistik Yıllığı Tablo 117: Sosyal Güvenlik Bilgileri, 2013 Tablo 115: İŞKUR Kursları, 2012 Kurs Sayısı Yüzde Katılan Sayısı Yüzde Toplam 814 100,00 19.029 100,00 Hibe Projeleri 313 38,5 1.651 8,7 Hükümlülere Yönelik Kurslar 12 1,5 133 0,7 İşgücü Yetiştirme Kursları (İstihdam Garantili) 205 25,2 12.188 64,0 İşgücü Yetiştirme Kursları (Genel) 33 4,1 878 4,6 İşgücü Yetiştirme Kurslar (TYÇP) 36 4,4 1.329 7,0 Özürlü Kursları 105 12,9 1.167 6,1 Girişimcilik 16 2,0 1.105 5,8 İşbaşı Eğitim Programı 94 11,5 578 3,0 Kaynak: Türkiye İş Kurumu İstatistik Yıllığı 2013 111 Ankara İlin Toplam Nüfusu* (Bin) 4.965.542 Sosyal güvenlik kapsamının (gelir testi yaptıranlar hariç) toplam il nüfusuna oranı (%) 91,76 Sosyal güvenlik kapsamındaki aktif çalışanların toplam il nüfusuna oranı (%) 33,63 Sosyal güvenlik kapsamındaki emeklilerin toplam il nüfusuna oranı (%) 16,71 Sosyal güvenlik kapsamındaki bakmakla yükümlü tutulanların toplam il nüfusuna oranı (%) 41,41 Kaynak: SGK, Nisan 2013, Aylık İstatistik Bülteni İstatistiklerle Ankara 112 113 4.6. YATIRIM YATIRIM TEŞVİKLER 3.6. VEVE TEŞVİKLER Tablo 119: Ankara’da Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı, 2012 Şekil 45: Ankara İlinin Yılı Kamu Yatırımları (Sektörlere Göre Dağılım, 2005-2012, Bin TL ) 3 000 000 TARIM MADENCİLİK 2 500 000 Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (milyon TL) İstihdam (kişi) Genel Teşvik Sistemi 101 798 2.308 Bölgesel Yatırımlar 77 890 6.015 Büyük Ölçekli Yatırımlar 0 0 0 Stratejik Yatırımlar 0 0 0 178 1.688 8.323 3 500 000 ( BİN TL ) 2013 İMALAT ENERJİ 2 000 000 ULAŞTIRMA-HABERLEŞME TURİZM 1 500 000 KONUT 1 000 000 Genel Toplam Kaynak: Ekonomi Bakanlığı EĞİTİM SAĞLIK 500 000 DİĞER KAMU HİZMETLERİ 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Tablo 118: Yıllar İtibarıyla Yatırım Teşvik Verileri, 2008-2013 Belge Sayısı (Adet) Sabit Yatırım (milyon TL) İstihdam (Kişi) Yıllar Ankara Türkiye Pay (%) Ankara Türkiye Pay (%) Ankara Türkiye Pay (%) 2008 149 3.009 4,95 1.026 26.629 3,85 5.025 115.792 4,34 2009 104 2.349 4,43 618 30.635 2,02 3.905 86.069 4,54 2010 138 4.247 3,25 1.807 63.808 2,83 7.099 153.132 4,64 2011 176 4.447 3,96 2.205 55.278 3,99 6.310 126.924 4,97 2012 178 4.339 4,10 1.688 57.665 2,93 8.323 147.503 5,64 2013* 102 2.199 4,64 3.277 36.988 8,86 3.263 76.521 4,26 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı *2013 verileri 01.01.2013-31.05.2013 tarihleri arasını kapsamaktadır. Belge Sayısı (adet) Sabit Yatırım (milyon TL) İstihdam (kişi) İmalat 114 642 2.264 Hizmetler 58 978 5.926 Enerji 0 0 0 Tarım 1 21 36 Madencilik 5 47 97 178 1.688 8.323 2012 Kaynak: Kalkınma Bakanlığı Kamu Yatırımları Tablo 120: Ankara’da Verilen Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörel Dağılımı, 2012 Toplam Kaynak: Ekonomi Bakanlığı İstatistiklerle Ankara 114 115 2013 Şekil 46: Ankara’da Teknoparklarda İlk 3 Faaliyet Alanı, 2012 4.7. AR-GE AR-GE YENİLİKÇİLİK 3.7. VEve YENİLİKÇİLİK Tablo 121: AR-GE Merkezi, TGB ve OSB Verileri, 2012 Ar-Ge Merkezi TGB OSB Ankara 17 6 11 İstanbul 38 5 8 Türkiye 136 50 276 Yazilim Bilişim 58% Savunma Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve OSB Bilgi Sitesi verilerinden derlenmiştir. 13% Tablo 122: Ankara’da yer alan TGB’lere ilişkin veriler, 2012 Patent Sayısı Firma Sayısı Personel ODTÜ Teknokent TGB 282 3.990 Hacettepe Üniversitesi TGB 145 Ankara TGB Toplam Proje Elektronik İhracat (Milyon $) 11% Ulusal Uluslar arası Toplam Alınan Patent 2.417 27 10 37 245 Kaynak: 17.01.2013 Tarihli “2023’e 10 Kala Ar-Ge ve Yenilikte Ankara” Temalı Üniversite-Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı 1.188 567 5 3 8 14 Tablo 123: Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Performans Endeksi 2011 Sonuçları ( İlk 5’teki TGB’ler ile Ankara’daki TGB’lerin Sıralaması) 205 2.997 2.622 4 11 15 234 Gazi Teknopark TGB 114 576 562 4 - 4 0,3 Ankara Üniversitesi TGB 43 187 154 - - - 0,9 Ankara Sanayi Odası TGB Toplam - - - - - - 789 8.938 6.322 40 24 64 494.2 Kaynak: 17.01.2013 Tarihli “2023’e 10 Kala Ar-Ge ve Yenilikte Ankara” Temalı Üniversite-Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı Sıra Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Toplam Puan 1 ODTÜ 57,39 2 İTÜ 54,56 3 Batı Akdeniz 53,03 4 Gazi 48,87 5 Cyberpark 48,75 13 Hacettepe 37,14 16 Ankara 35,33 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Performans Endeksi 2011 Sonuçları 116 İstatistiklerle Ankara 117 Tablo 124: Ankara’daki OSB’lere İlişkin Veriler, 2012 Tablo 126: SCI+SSCI+AHCI’de Yayımlanan Yayın Sayısına Göre İlk Altı Üniversite Sıralaması İşyeri Sayısı 226 30.000 OSTİM OSB 5.202 50.000 İvedik OSB 6.707 17 Başkent OSB 2006 2007 2008 2009 2010 İstanbul Üniversitesi 1.161 1.254 1.270 1.338 1.570 Hacettepe Üniversitesi Çalışan Sayısı ASO I. OSB ASO 2. ve 3. OSB 2013 42 1.017 1.034 1.197 1.182 1.204 Ankara Üniversitesi 904 980 1.183 1.170 1.134 102.927 Ege Üniversitesi 594 783 885 972 1.126 982 Gazi Üniversitesi 694 863 1.030 1.066 1.115 ODTÜ 710 692 803 830 952 16.836 17.788 22.564 25.046 27.364 2.590 Türkiye Toplam Polatlı OSB 21 612 12.215 187.111 Kaynak: Yüksek Öğretim Kurumu Üniversite Yayın İstatistikleri Toplam Tablo 127: Faydalı Model, Patent, Marka, Endüstriyel Tasarım Tescil Sayısı, 2012 Anadolu OSB Polatlı Ticaret Odası OSB Şereflikoçhisar OSB Faaliyet Yok A. Dökümcüler İhtisas OSB Çubuk Hayvancılık İhtisas OSB Kaynak: 17.01.2013 Tarihli “2023’e 10 Kala Ar-Ge ve Yenilikte Ankara” Temalı Üniversite-Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı ve OSB Bilgi Sitesi. Tablo 125: Yıllar İtibarıyla SCI+SSCI+AHCI’de Yayımlanan Yayın Sayısı, Ankara-Türkiye 2006 2007 2008 2009 2010 Ankara Toplam 4.085 4.496 5.358 5.355 5.579 10 19 - 4 25,3 23,7 21,4 20,4 TR içindeki payı (%) Türkiye Toplam 24,3 16.836 17.788 Kaynak: Yüksek Öğretim Kurumu Üniversite Yayın İstatistikleri 22.564 25.046 Faydalı Model Patent İl Tescil Sayısı Sıra No. Ankara 203 İstanbul 1.010 İzmir Bursa Endüstriyel Tasarım Marka Tescil Sayısı Sıra No. Tescil Sayısı Sıra No. 2 96 1 490 177 4 183 3 Tescil Sayısı Sıra No. 3 4.114 1 26.516 2 457 4 1 3693 42 6 1 3.234 3 461 112 2 3 2.113 4 603 2 Kaynak: Türk Patent Enstitüsü Yıllar Bir Önceki Yıla Göre Artış (%) 27.364 Tablo 128: Patent Başvuru ve Tescillerinin İllere ve Yıllara Göre Dağılımı 2008 2009 2010 2011 2012 Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru İstanbul 1057 187 1119 251 1370 314 1582 417 1939 Tescil 490 Bursa 119 16 170 23 244 38 530 74 288 112 Ankara 269 33 318 52 328 71 417 78 569 96 Türkiye 2268 337 2588 456 3250 642 4087 847 4543 1025 Kaynak: Türk Patent Enstitüsü İstatistiklerle Ankara Tablo 129: Faydalı Model Başvuru ve Tescillerinin İllere ve Yıllara Göre Dağılımı 2008 Başvuru İSTANBUL 2009 Tescil Başvuru 2010 Tescil Başvuru Şekil 47: Üniversitelere Göre SANTEZ Proje Sayıları 2011 Tescil Başvuru 2012 60 Tescil Başvuru Tescil 1.278 886 1.257 967 1.384 835 1.421 914 1.517 1.010 ANKARA 259 121 265 176 263 159 319 177 402 203 BURSA 216 147 221 150 208 151 231 145 271 183 2.942 1.833 2.842 2.151 2.994 2.022 3.175 1.948 3.725 2.245 TÜRKİYE 2013 119 50 40 36 34 20 31 28 25 22 18 18 10 Kaynak: Türk Patent Enstitüsü 15 15 15 12 12 12 12 12 11 10 2011 2012 ni k 2010 Te k 2009 Ün i l T Ege vers ek Ü ite ni niv si kÜ e ni rsit ve es Ha Ga rs i zi it c Do ette Ün esi ku pe ive z E Ü rsit n Çu ylü ive esi k u l Ü rs ro niv ite v e si İzm Y Ul a Ü rsit n ir ıldı uda ive esi Yü z r ğ ks Tek Ün site ek n s i Te ik Ü vers i kn n i i ol ve tesi o r Ko ji E sit ns esi ca ti e Se li Ü tüsü lçu niv e TO Er k Ü rsi t BB Ga ciye nive esi Ek zia s Ü rs on nt ni ites om v e i i v Sa p Ü ersi te eT b n ek anc ive si no ı Ü rsit e l o ni Ka s ra Yed ji Ün ver i s de ni itep iver ites zT e s i ek Ün ites ni iv i An k Ü ersi ka niv tes ra ers i Ün ite ive si rs ite si 0 Tablo 130: Endüstriyel Tasarım Başvuru ve Tescillerinin İllere ve Yıllara Göre Dağılımı 2008 50 30 Proje Sayısı 118 Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil İSTANBUL 3082 2947 3182 2877 3444 3380 3861 3644 3974 3693 BURSA 450 444 424 375 491 475 616 546 614 603 ANKARA 517 480 454 443 416 407 519 471 509 457 İZMİR 350 348 358 327 400 386 416 370 495 461 Kaynak: 17.01.2013 Tarihli “2023’e 10 Kala Ar-Ge ve Yenilikte Ankara” Temalı Üniversite-Sanayi İşbirliği Bölgesel Toplantısı. TÜRKİYE 6093 5783 5927 5378 6567 6360 7525 6915 7864 7274 Şekil 48: Tekno Girişim Programı Kapsamında Desteklenen İşletmelerin İllere Dağılımı, 2009-2013 Dönemi Or ta Do ğu Tescil İst an bu Başvuru Kaynak: Türk Patent Enstitüsü Toplam: 1034 Proje Tablo 131: Marka Başvuru ve Tescillerinin İllere ve Yıllara Göre Dağılımı 2008 2009 2010 2011 2012 Diğer: 24% Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil Başvuru Tescil İSTANBUL 31500 18307 30832 21770 37150 16906 53161 18532 50030 26516 ANKARA 4585 2608 4472 3339 5588 2460 8630 2782 7261 4114 İZMİR 3295 1983 3508 2302 4339 1931 6088 2146 5868 3234 TÜRKİYE 60597 35543 59838 41414 73142 32397 103747 35858 97311 52386 Kaynak: Türk Patent Enstitüsü Ankara: 46% İzmir: 4% Konya: 4% İstanbul: 22% Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, “Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı 2009-2013 Dönem Analiz Raporu” İstatistiklerle Ankara 120 2013 121 Tablo 132: Teknogirişim Sermayesi Desteği Üniversitelere Göre Dağılımı, 2009-2013 Dönemi Tablo 133: TÜBİTAK Akademik Ar-Ge Desteklerinden En Çok Yararlanan Üniversiteler ve Destek Miktarları (2003-2012 yılları karşılaştırması) Üniversiteler Ankara 444 ODTÜ 174 Bilkent Üniversitesi 80 Hacettepe Üni. 42 Gazi Üniversitesi 48 Ankara Üniversitesi 37 Başkent Üni. 24 TOBB Üni. 15 Diğer Üniversiteler 24 2003 (bin TL)* Üniversite 1. ODTÜ 2. Bilkent Ü. 2012 (bin TL)* 2012/ 2003 1.775 11.543 7 katı 663 10.613 16 katı 6. Hacettepe Ü. 900 6.267 7 katı 9. Ankara Ü. 666 5.665 11 katı Kaynak: TÜBİTAK Akademik Destek İstatistikleri,2013 *2012 Sabit Fiyatlarıyla (kamu projeleri hariç) Şekil 50: 2000-2012 Yılları Arasında Önerilen ve Desteklenen Projelerin İllere Göre Dağılımı Diğer İllerdeki Üniversiteler 590 Türkiye Toplamı 1034 Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, “Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı 2009-2013 Dönem Analiz Raporu” 2000-2004 Önerilen Pro. Say. 2000-2004 Desteklenen Pro. Say. 2005-2012 Önerilen Pro. Say. 2000-2012 Desteklenen Pro. Say. 21306 Şekil 49: TÜBİTAK TEYDEB Tarafından Firmalara Verilen Hibe Destek Tutarlarının İllere (En fazla desteklenen 5 il) Göre Dağılım Oranları(%) (1995-2012 Birikimli) İstanbul 30,6% 9075 Ankara 20,4% Bursa 6889 15,4% Kocaeli 1767 12,1% İzmir Ankara 4,7% 0,0% 5,0% 770 822 330 İstanbul Kaynak: TÜBİTAK Akademik Destek İstatistikleri 10,0% Kaynak: TÜBİTAK TEYDEB İstatistikleri 15,0% 20,0% 25,0% 30,0% 35,0% 4485 3761 2663 1927 737 262 İzmir 991 2576 760 Diğer İller İstatistiklerle Ankara 122 123 Tablo 134: Avrupa Birliği 7. Çerçeve Programı’nda Ortaklıkları En Fazla Olan İlk 5 İl (2007-2011 ) İl 354 İstanbul 315 İzmir 72 Kocaeli 46 Mersin 13 Tablo 136: Ankara’da Desteklenen Tematik İleri Araştırma Merkezleri Ankara Üniversitesi 1.Biyoteknoloji Enstitüsü 2.Radyasyon Uygulamaları ve Teknolojileri Geliştirme Projesi 3.Hızlandırıcı Merkezi ve Test Laboratuvarı 4.Ülkemiz Önemli Bitkisel Gen Kaynaklarının Muhafazası 5.Süperiletkenlik Araştırma Merkezi 6.Viral Zoonozlar Tanı ve İleri Araştırma Laboratuvarı Ortaklık Sayısı Ankara 2013 Kaynak: TÜBİTAK AB Çerçeve Programları Ulusal Koordinasyon Ofisi AB 7. Çerçeve Programı’nda Türkiye (20072011)” Kitapçığı Tablo 135: 7. ÇP’de Ortaklık Sayısına Göre En Başarılı 10 Üniversite (2007-2011 ) Sıra Üniversite Adı Ortaklık Sayısı 1 Ortadoğu Teknik Üniversitesi 59 2 Sabancı Üniversitesi 43 3 Koç Üniversitesi 38 4 İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi 34 5 Boğaziçi Üniversitesi 32 6 İstanbul Teknik Üniversitesi 31 7 Ege Üniversitesi 17 8 Hacettepe Üniversitesi 16 9 İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 11 10 Özyeğin Üniversitesi 11 Kaynak: TÜBİTAK AB Çerçeve Programları Ulusal Koordinasyon OfisiAB 7. Çerçeve Programı’nda Türkiye (20072011)” Kitapçığı Gazi Üniversitesi 1.İmmünoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi 2.İleri Teknolojiler Ar-Ge Merkezi 3.İleri Araştırma ve Eğitim Programları 4.Nanotıp Araştırma Merkezi 5.Linyit Ar-Ge Çalışmaları Laboratuvarı 6.Fotonik Araştırma Merkezi 7.Plazma Teknolojileri İleri Araştırma Merkezi Hacettepe Üniversitesi 1.Hacettepe Ar-Ge Merkezi 2.Pediatrik Kök Hücre Ar-Ge ve Hücresel Tedavi Merkezi 3.Nörogirişimsel Radyoloji Ünitesi 4.Transgenik Hayvan Araştırmaları Laboratuvarı 5.Doğa Koruma ve Biyoçeşitlilik Ar-Ge Merkezi Atılım Üniversitesi 1.Metal Şekillendirme Mükemmeliyet Merkezi Orta Doğu Teknik Üniversitesi 1.Moleküler Biyoloji-Biyoteknoloji Ar-Ge Merkezi 2.ODTÜ-BİLTİR Merkezi Endüstriyel Tasarım ve İmalat Altyapısı 3.Endüstriyel Mikro-Elektro-Mekanik Sistemler (MEMS) 4.Kriptoloji Konusunda Ar-Ge Altyapısı 5.Sensör Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi 6.BİLTİR-Hasarsız Çarpışma Test Laboratuvarı 7.Modelleme ve Simülasyon Araştırma Altyapısı 8.Güneş Enerjisi Araştırma Merkezi (GÜNAM) 9.Rüzgar Enerjisi Teknolojileri Ar-Ge Merkezi 10.Biyomalzeme ve Doku Mühendisliği Araştırma Merkezi Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 1.Bitkisel Biyoteknoloji Merkezi Labaratuvarı 2.Türkiye Tohum Gen Bankası TÜBİTAK 1.Savunma Sanayi Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü (SAGE) 2.Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) 3.Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü Türkiye Atom Enerjisi Kurumu 1.Proton Hızlandırıcısı Tesisi (TAEK-PHT) 2.Sarayköy Nükleer Eğitim ve Araştırma Merkezi(SANAEM) Bilkent Üniversitesi 1.Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi 2.Tanısal ve Girişimsel Manyetik Rezonans Görüntüleme Merkezi 3.Hareket Algılayıcı Teknolojileri Uzmanlık Merkezi Kaynak: DPT Tablo 137: Ankara Nano Teknoloji Araştırma Merkezleri Üniversite Araştırma Merkezi Bilkent Üniversitesi Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Mer. (UNAM) Bilkent Üniversitesi Nanoteknoloji Araştırma Mer. (NANOTAM) Gazi Üniversitesi Nanotıp ve İleri Teknolojiler Araş.ve Uyg. Mer. Kaynak: DPT, Üniversite ve Kamu Kurumları Araştırma Merkezleri Kitabı ve web üzerinden toplanan bilgilerden derlemiştir. 124 İstatistiklerle Ankara 125 Tablo 139: Üniversitelerarası Girişimcilik ve Yenilikçilik Endeksi 2012 Sıralaması ( İlk 5’teki Üniversiteler ile Ankara’daki Üniversitelerin Sıralaması*) Tablo 138: Ankara’nın Yenilikçilik Performansı (2000-2012) Ankara’nın Patent Başvuruları İçerisindeki Payı (%) Ankara’nın, Sektörün Türkiye Geneli Patent Başvurularından Aldığı Pay (%) Ankara’nın Faydalı Model Başvuruları İçerisindeki Payı (%) Ankara’nın, Sektörün Türkiye Geneli Faydalı Model Başvurularından Aldığı Pay (%) Tıbbi ve cerrahi teçhizat ile ortopedik araçların imalatı 8,6 21,6 9,1 21,7 Motorlu kara taşıtı, römork ve yarı römork imalatı 6,6 10,9 4,1 7,5 Makine ve teçhizatı hariç; fabrikasyon metal ürünleri imalatı 5,6 10,9 12,6 9,3 Ana kimyasal maddelerin imalatı 5,5 19,4 0,8 10,5 Sektörler 2013 Sıra Üniversite Toplam Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Yetkinliği Fikri Mülkiyet Havuzu İşbirliği ve Etkileşim Girişimcilik ve Yenilikçilik Kültürü Ekonomik Katkı ve Ticarileşme 1 SABANCI ÜNİVERSİTESİ 84 19,2 9,2 25 12,5 18,3 2 ORTA DOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 83 18,9 10,6 22,2 12,2 18,8 3 İHSAN DOĞRAMACI BİLKENT ÜNİVERSİTESİ 70 18,3 6,5 22,8 4,5 18,2 4 ÖZYEĞİN ÜNİVERSİTESİ 69 13,3 6,5 19,3 10,9 18,8 5 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ 67 15,9 7,8 20,1 7,4 15,9 54 16,1 0 19,2 6,8 12,2 Başka yerde sınıflandırılmamış ev aletleri imalatı 5,5 4,2 8,2 6,8 10 TOBB EKONOMİ VE TEKNOLOJİ ÜNİVERSİTESİ Eczacılık ürünlerin, tıbbi kimyasal ve botanik ürünlerinin imalatı 5,5 9,8 0,1 20,0 11 HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ 49 13,5 5,5 13,6 6,6 9,5 Metalik olmayan diğer mineral ürünlerin imalatı 5,3 13,7 5,0 11,7 15 GAZİ ÜNİVERSİTESİ 44 11,1 3,3 9,5 7,6 12,4 Gıda ürünleri ve içecek imalatı 4,9 13,6 0,3 3,9 17 ÇANKAYA ÜNİVERSİTESİ 43 10,4 7,1 11,5 7,6 6,3 Diğer özel amaçlı makinelerin imalatı 4,8 10,1 5,8 7,4 23 ANKARA ÜNİVERSİTESİ 37 12,4 2,7 11,3 2,6 7,9 Büro makineleri ve bilgisayar imalatı 26 ATILIM ÜNİVERSİTESİ 35 9,7 0 13,5 1,3 10,5 4,6 14,9 2,3 13,7 Uçak, motorlu taşıt ve motosiklet motorları hariç, mekanik güç üretimi ve kullanımına yönelik makinelerin imalatı Kaynak: İleri Teknolojide Ankara Raporu. Kaynak: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Üniversitelerarası Girişimcilik ve Yenilikçilik Endeksi 2012 Sıralaması. 4,0 9,9 2,9 8,4 *2011 yılı YÖK verilerine göre 50 ve altında Prof. + Doç. + Y.Doç’a sahip 42 üniversite hesaplamalara dahil edilmemiştir. Listede toplam 50 üniversite bulunmaktadır İstatistiklerle Ankara 126 2013 127 Tablo 140: Ankara’da Yetiştirilen Önemli Bitkisel Ürünler (Ton), 2012 3.8. 4.8. TARIM TARIM Ürün Adı Şekil 51: Ankara İli Tarım Alanları Dağılım Oranları, 2012 4% 3% Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünlerin Ekilen Alanı Nadas Alanı 28% 65% Sebze Bahçeleri Alanı Ankara Türkiye Ankara Oran Buğday 967093 16800000 5,76 Arpa 506260 6510000 7,78 3084 28000 11,01 Kuru Soğan 268224 1734857 15,46 Vişne 27698 186443 14,86 Havuç 132965 714280 18,62 Marul 77390 419066 18,47 Yeşil Mercimek Kaynak: TÜİK Meyveler, İçecek ve Baharat Bitkilerinin Alanı Tablo 141: Hayvancılık (Adet), 2012 Hayvancılık Kaynak: TÜİK Şekil 52: Ankara’da Kullanım Kabiliyeti ve Toprak Sınıflarına Göre Arazi Dağılımı 1. Sınıf: 1,7 8. Sınıf: 30 Ankara Türkiye Ankara Oran Büyükbaş Sayısı 275805 14022347 1,97 Küçükbaş Sayısı 895906 35782519 2,50 Arı Kovanı 67668 6348009 1,07 8323864 257505341 3,23 Kanatlı 2. Sınıf: 17,5 Kaynak: TÜİK Tablo 142: Ankara İlinde Yıllar İtibariyle Hayvan Varlığı 3. Sınıf: 21,7 7. Sınıf: 0,7 6. Sınıf: 4,6 Sığır 4. Sınıf: 13,7 Kaynak: Batı Anadolu Bölgesi Tarım Ana Planı, 2007 (I., II., III. ve IV. Sınıf tarım arazileri işlemeli tarıma elverişli alanlar, V., VI. ve VII. Sınıf tarım arazileri işlemeli tarıma elverişli olmayan alanlar, VIII. Sınıf tarım dışı araziler) 2007 2008 2009 2010 2011 2012 217,014 220,909 217,788 223,422 254,973 274,69 Manda 662 426 396 586 515 936 854 Koyun 557,828 562,361 519,332 536,245 665,2 692,961 755,344 Keçi(kıl + Tiftik) 5. Sınıf: 10 2006 221,037 116,852 100,55 90,286 100,649 104,181 103,44 139,185 Broiler 4.982.500 5.983.070 5.949.585 3.946.791 3.998.922 3.876.555 3.800.597 Yumurta Tavuğu 1.858.860 2.676.419 2.899.167 2.863.799 3.071.717 2.933.855 3.068.320 64,114 53,47 53,267 53,474 55,285 59,628 55,776 Arı Kovanı Kaynak: Ankara Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İstatistiklerle Ankara 128 Şekil 53: Büyükbaş Hayvan Sayıları Tablo 143: Ankara Süt ve Besi İşletmeleri 16000000 14022347 14000000 12000000 12483969 10946239 11454526 10811165 10000000 TR 8000000 Ankara 6000000 4000000 2000000 1190973 754422 803788 616909 1129951 0 2008 2009 2010 2011 2012 Kaynak: TÜİK Şekil 54: Küçükbaş Hayvan Sayıları 30.000.000 25.000.000 2013 129 25.892.582 22.955.941 23.811.036 Hayvan Sayısı (Baş) İşletme Cinsi İşletme Sayısı (Adet) Kültür Melez Yerli Toplam Oranı(%) 1–4 Süt Sığırı 12,967 6,017 7,888 4,261 18,166 20,21 Besi Sığırı 2,082 1,873 3,241 2,359 7,473 7,11 5–10 Süt Sığırı 3,46 6,99 8,997 5,199 21,186 23,57 Besi Sığırı 1,09 1,983 4,26 3,113 9,356 8,91 11–25 Süt Sığırı 1,443 8,593 11,783 5,04 25,416 28,27 Besi Sığırı 825 1,704 7,095 5,139 13,938 13,27 26–50 Süt Sığırı 489 4,879 6,164 4,004 15,047 16,74 20,64 Besi Sığırı 687 3,298 11,414 6,964 21,676 51–100 Süt Sığırı 118 2,275 1,958 2,838 7,071 7,87 Besi Sığırı 269 2,091 9,687 6,347 18,125 17,26 101–200 Süt Sığırı 10 1,274 65 111 1,45 1,61 201 ve Üzeri Besi Sığırı 132 2,134 8,419 5,393 15,946 15,18 Süt Sığırı 17 1,512 50 0 1,562 1,74 Besi Sığırı 1,116 1,858 11,93 4,734 18,522 17,63 TOPLAM Süt Sığırı 18,504 31,54 36,905 21,453 89,898 100 Besi Sığırı 6,201 14,941 56,046 34,049 105,036 100 Kaynak: Ankara Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü 22.003.299 20.000.000 Tablo 144: İşletme Kapasitelerine Göre Küçükbaş İşletme Ve Hayvan Sayısı 20.721.925 TR 15.000.000 0–50 Baş Ankara IRKI 10.000.000 5.000.000 329.307 318104 354021 393909 425496 0 2008 Kaynak: TÜİK Hayvan Sayısı (Baş) 2009 2010 2011 2012 İşletme Sayısı Hayvan Sayısı 51–100 Baş İşletme Sayısı 101–200 Baş Hayvan Sayısı İşletme Sayısı Hayvan Sayısı 200 Baş Üzeri İşletme Sayısı Hayvan Sayısı 229,827 Koyun 752 26,202 956 74,449 1,122 188,854 760 Keçi 633 19,884 292 20,712 120 18,895 102 30,795 Toplam 1,385 46,086 1,248 95,161 1,242 207,749 862 260,622 Kaynak: Ankara Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İstatistiklerle Ankara 130 2013 131 Tablo 147: İşletme Belgeli Tesislere Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranının İllere Göre Dağılımı, 2012 3.9. 4.9. TURİZM TURİZM Tablo 145: Ankara’ya Giriş Çıkış Yapan Yabancı ve Vatandaş Sayıları Giriş Yapan Yabancı 2012 Yıl Sonu 369.892 344.087 Çıkış Yapan Yabancı 374.993 327.983 Giriş Yapan Vatandaş 487.637 490.108 Ortalama Kalış Süresi Geceleme Doluluk Oranı(%) Toplam (Milyon) *Y/Y Oranı Toplam (Milyon) *Y/Y Oranı Toplam *Y/Y Oranı Toplam *Y/Y Oranı ANKARA 1,77 3,18 3,02 2,10 1,7 0,66 39,04 2,10 ANTALYA 12,79 0,26 68,04 0,13 5,3 0,50 63,22 0,13 İSTANBUL 6,16 0,39 13,93 0,27 2,3 0,69 53,94 0,27 İZMİR 1,88 1,75 4,26 0,92 2,3 0,53 46,67 0,92 TÜRKİYE 36,18 0,77 121,15 0,33 3,3 0,44 54,34 0,33 İLLER 2011 Yıl Sonu Tesise Giriş Sayısı Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistikleri , *Y/Y: Yerli/Yabancı Çıkış Yapan Vatandaş 493.786 497.859 Tablo 148: İşletme Belgeli Tesislere Geliş Sayısı, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranlarının Tesis Tür ve Sınıflarına Göre Dağılımı (2012) Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler Tablo 146: 2012 Yılı İşletme Belgeli ve Belediye Belgeli Tesislere Geliş Sayısı, Geceleme ve Ortalama Kalış Süresi Tesise Geliş Sayısı Geceleme Ortalama Kalış Süresi Tesis Türü İşletme Belgeli Belediye Belge. Genel Toplam Tesis Türü Otel Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam 423.782 1.345.672 1.769.454 974.060 2.049.371 3.023.431 2,3 1,5 1,7 19.779 443.561 524.681 1.870.353 544.460 2.313.914 30.660 1.004.720 611.992 2.661.363 642.652 1,6 1,2 3.666.083 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Konaklama İstatistikleri 1,2 Toplam Y*/Y Oranı 1.662.802 Geceleme Ortalama Kalış Süresi Doluluk Oranı % Toplam Y*/Y Oranı Yabancı Yerli Toplam Yabancı Yerli Toplam 3,18 2.852.675 2,07 2,3 1,5 1,7 13,00 27,0 40,0 1.812 257,86 4.573 380,08 1,7 2,5 2,5 0,08 31,2 31,2 Pansiyon 1.493 Hepsi Yerli 2.408 Hepsi Yerli - 1,6 1,6 - 22,3 22,3 Oberj 8.848 Hepsi Yerli 8.848 Hepsi Yerli - 1 1 - 36,6 36,6 Özel Tesis 51.971 1,59 73.332 1,51 1,5 1,4 1,4 17,5 26,3 43,7 Butik Otel 24.243 0,88 2,5 1,4 1,9 15,5 13,6 29,1 Motel Yabancı Tesise Geliş Sayısı 12.943 1,54 Termal Otel 29.585 31,87 57.352 9,52 6,1 1,8 1,9 1,71 16,2 18 Genel Toplam 1.769.454 3,18 3.023.431 2,10 2,3 1,5 1,7 12,6 26,5 39,0 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistikleri, *Y/Y: Yerli/Yabancı 132 İstatistiklerle Ankara Tablo 149:İşletme Belgeli Tesislere Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranının Ankara’daki İlçelere Göre Dağılımı, 2012 Tesise Geliş Sayısı Geceleme Ortalama Kalış Süresi Doluluk Oranı(%) Altındağ 479.232 778.918 1,6 42,07 Çankaya 990.638 1.733.720 1,8 40,02 Etimesgut 10.021 11.661 1,2 37,93 Keçiören 22.547 31.014 1,4 34,73 Mamak 2.896 7.318 2,5 31,24 Yenimahalle 94.134 163.886 1,7 39,14 Akyurt 46.862 96.041 2 38,48 Beypazarı 9.206 12.383 1,3 32,85 Elmadağ 8.848 8.848 1 36,63 Gölbaşı 32.603 42.919 1,3 37,95 Haymana 7.702 14.558 1,9 17,96 Kazan 274 670 2,4 4,36 Kızılcahamam 58.933 107.485 1,8 28,02 Polatlı 3.460 8.736 2,5 13,84 Şereflikoçhisar 2.098 5.274 2,5 17,15 1.769.454 3.023.431 1,7 39,04 Toplam 2013 133 Tablo 151:Turizm İşletme ve Belediye Belgeli Konaklama Tesisi, Oda ve Yatak Sayısı, 2012 Haziran Tesis Sayısı Oda Sayısı Yatak Sayısı İşletme Belgeli 155 10.315 20.712 Belediye Belgeli 169 4.932 9.508 TOPLAM 324 15.247 30.220 Kaynak: Ankara İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü,2012 İl Brifingi raporu ve T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü Konaklama İstatistiklerinden derlenmiştir. Şekil 55:Ankara’daki Konaklama Tesislerinde Yıllar İtibarıyla Doluluk Oranları, 2008-2012 İşletme Belgeli Tesisler 36,18 39,04 37,08 33,70 23,37 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistiklerinden derlenmiştir. Belediye Belgeli Tesisler 31,59 22,56 20,81 19,89 21,56 Tablo 150:Belediye Belgeli Tesislere Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranının İllere Göre Dağılımı, 2012 Tesise giriş sayısı Geceleme Toplam (Milyon) *Y/Y Oranı Toplam (Milyon) *Y/Y Oranı ANKARA 0,54 26,53 0,64 ANTALYA 2,39 0,30 9,62 İSTANBUL 2,77 0,89 İZMİR 1,42 4,53 GENEL TOPLA M 22,64 2,54 İLLER Ortalama kalış süresi Doluluk oranı(%) Toplam *Y/Y Oranı Toplam *Y/Y Oranı 19,96 1,2 0,75 21,56 19,96 0,30 4,0 0,99 39,66 0,30 7,24 0,67 2,6 0,76 43,78 0,67 2,26 3,96 1,6 0,88 26,66 3,96 51,16 1,27 2,3 0,50 34,20 1,27 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistiklerinden derlenmiştir, *Y/Y: Yerli/Yabancı 2008 2009 2010 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistiklerinden derlenmiştir. 2011 2012 İstatistiklerle Ankara 134 135 Tablo 152:Ankara’ya Gelen Yabancıların Ülkelere Göre Dağılımı, 2008-2012 2008 Ülke Almanya 2009 Kişi 147.018 Ülke Almanya 2010 Kişi 128.388 Ülke Almanya 2011 Kişi 145.787 Ülke Almanya 2012 Kişi 116.658 Ülke Almanya Kişi 90.371 Hollanda 32.629 Hollanda 30.555 Hollanda 41.386 Hollanda 29.692 İran 39.430 Avusturya 28.924 Avusturya 24.201 İran 26.183 İran 27.286 Hollanda 20.277 Fransa 19.291 İran 19.590 Avusturya 25.504 Avusturya 22.880 Rusya Fed. 19.026 Belçika 18.648 Belçika 16.345 Belçika 15.924 Belçika 12.990 Avusturya 17.010 Kaynak: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistikleri 2013 ANKARA’DA ÇEVRE VE ENERJİ İstatistiklerle Ankara 138 2013 139 5.2. DOĞALGAZ DOĞALGAZ 4.2. 4. ANKARA’DA ANKARA’DAÇEVRE ÇEVREveVE ENERJİ 5. ENERJİ Tablo 156: Yıllara Göre Doğalgaz Dağıtım Şebeke Ağı Uzunlukları ve Doğalgaz Abone Sayılar 4.1. 5.1. TEMEL DEĞERLER TEMEL DEĞERLER Tablo 153: Yıllar İtibarı ile Ankara’da Kişi Başına Düşen Aktif Yeşil Alan Miktarı m2/kişi Yıllar 1950 1965 1969 1989 1990 1991 1992 1993 1996 2006 m2/kişi 2,7 1,3 0,9 0,83 1,03 1,21 1,32 2,08 1,8 4 Kaynak: 2011 Ankara İl Çevre Durum Raporu 2006 2007 Polietilen Anahat (km) 3.441 3.639 3.913 4.278 4.484 4.592 4.801 5.432 57,9% 835 885 954 1.072 1.127 1.151 1.248 1.317 57,7% Servis Hattı (km) Toplam Hat Uzunluğu (km) Abone Sayısı (bin) 2009 2010 2011 2012* 2.097 2.243 2.380 2.487 2.634 2.713 2.879 3.131 49,3% 6.373 6.767 7.247 7.837 8.245 8.456 8.928 9.880 55,0% 854 938 1.026 1.112 1.183 1.252 1.339 1.432 67,7% Kaynak: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ve POLGAZ Tablo 154: Ulaşımda Kullanılan Petrol Ürünlerinin Payları, 2012 Şehir 2005 Çelik Anahat (km) 2008 2003-2012 Değişim (%) *Polatlı Bölgesine ait veriler 2012 itibariyle dâhil edilmiştir. Motorin Benzin Fuel Oil LPG Diğer Ankara 64,6% 10,5% 1,4% 23,3% 0,2% İstanbul 74,8% 15,3% 1,2% 8,8% 0,0% İlçe 4.157 0,3% Tablo 157: İlçelere Göre Doğalgaz Abone Sayıları, 2012 Abone Sayısı Pay (%) İzmir 71,3% 10,8% 1,8% 15,8% 0,3% Akyurt Bursa 74,6% 10,9% 2,8% 11,1% 0,7% Altındağ 69.357 4,8% 403.544 28,2% Adana 71,6% 8,5% 3,1% 16,7% 0,1% Çankaya Konya 73,9% 5,5% 1,8% 18,0% 0,9% Çubuk 9.680 0,7% Türkiye 73,5% 9,6% 1,9% 14,8% 0,2% Elmadağ 2.717 0,2% Kaynak: EPDK verilerinden hareketle hesaplanmıştır. Etimesgut 128.011 8,9% Gölbaşı 25.481 1,8% Kazan Tablo 155: Yolcu Başına CO2 Salınımı Karşılaştırması 7.006 0,5% Keçiören 258.678 18,1% 2012 Yolcu Toplamı Toplam Emisyon CO2 Ton Yolcu Başı CO2 kg Mamak 131.071 9,2% Raylı Sistem Toplam 94.494.156 26.157,82 0,28 Polatlı 21.037 1,5% EGO Otobüs Toplam 159.011.198 170.545,22 1,07 Kaynak: EGO, IPCC ve IEA verilerinden hareketle hesaplanmıştır, (Raylı sistemler için CO2 salınımı Türkiye’de 1 KWh elektrik üretiminde salınan ortalama CO2 miktarı üzerinden hesaplanmıştır) Pursaklar 31.745 2,2% Sıncan 136.538 9,5% Yenimahalle TOPLAM Kaynak: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ve POLGAZ 202.510 14,1% 1.431.532 100,0% 140 İstatistiklerle Ankara 141 Tablo 160: İlçelere Göre Dolu Konut Başına Ortalama Mesken Doğalgaz Tüketimi, 2012 Tablo 158: Türlere Göre Doğalgaz Abone Sayıları ve Doğalgaz Tüketim Miktarı, 2012 Abone Sayısı Abone Sayısındaki Pay (%) Doğalgaz Tüketimi (m3) Tüketimdeki Pay (%) 1.364.718 95,3% 1.731.170.081 43,4% Ticarethane ve Sanayi 50.662 3,5% 317.949.213 8,0% Resmi Kurum 13.751 1,0% 277.371.960 7,0% Serbest Tüketiciler 2.401 0,2% 1.658.019.182 41,6% 1.431.532 100,0% 3.984.510.437 100,0% Tür Mesken TOPLAM Kaynak: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ve POLGAZ Tablo 159: İlçelere Göre Doğalgaz Tüketimi (Serbest Tüketiciler Hariç), 2012 Tüketim (m ) Pay (%) Akyurt İlçe 6.221.653 0,3% Altındağ 92.819.657 4,0% Çankaya 3 1.048.291.694 45,1% Çubuk 11.925.778 0,5% Elmadağ 7.602.422 0,3% 138.149.552 5,9% Etimesgut Gölbaşı 48.319.323 2,1% Kazan 24.519.715 1,1% Keçiören 302.590.237 13,0% Mamak 150.136.543 6,5% Polatlı 22.180.072 1,0% Pursaklar 38.369.300 1,6% Sıncan 146.389.015 6,3% Yenimahalle TOPLAM 288.976.292 12,4% 2.326.491.255 100,0% Kaynak: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ve POLGAZ 2013 İlçe Konut Başına Tüketim Miktarı (m3) Çankaya 2165,0 Keçiören 1105,9 Yenimahalle 1099,4 Gölbaşı 1090,8 Pursaklar 1056,4 Etimesgut 993,5 Sıncan 949,5 Mamak 821,5 Altındağ 636,9 Kazan 615,7 Polatlı 546,5 Akyurt 518,8 Çubuk 448,1 Elmadağ 187,4 Kaynak: Başkent Doğalgaz Dağıtım A.Ş. ve POLGAZ İstatistiklerle Ankara 142 143 5.3. SUSU 4.3. Tablo 163: İçme ve Kullanma Suyu ile Atık Su Arıtma Hizmet Bilgileri, 2010 Tablo 161: İçme Suyu Barajları ve Doluluk Oranları, 2012 İçme Suyu Barajları Düzey Kapasite (Bin m3) Doluluk Oranı Akyar Barajı 56.000 44% Çubuk II Barajı 22.445 59% Eğrekkaya Barajı 112.300 75% Kurtboğazı Barajı 92.053 65% Kavşakkaya Barajı 80.835 40% Çamlıdere Barajı 1.220.150 40% TOPLAM 1.583.783 44% Kaynak: ASKİ Genel Müdürlüğü 2013 Bütçe Yılı Performans Programı Raporu Akyurt Özel Resmi Toplam 8.906 60 8.966 132.352 911 133.263 Ayaş 4.915 54 4.969 Bala 3.490 53 3.543 346.677 2.399 349.076 Altındağ Çankaya Çubuk 28.622 139 28.761 Elmadağ 15.256 147 15.403 Etimesgut 131.135 387 131.522 Gölbaşı 37.696 273 37.969 Kalecik 3.394 62 3.456 Kazan 12.256 82 12.338 Keçiören 300.372 947 301.319 Mamak 188.841 610 189.451 Pursaklar 39.297 171 39.468 Sincan 158.013 593 158.606 295.139 1.483 296.622 1.706.361 8.371 1.714.732 Yenimahalle TOPLAM Kaynak: ASKİ Genel Müdürlüğü 2013 Bütçe Yılı Performans Programı Raporu Ankara İstanbul Türkiye 98 100 99 320.511 812.614 2.520.085 İçme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen nüfusun belediye nüfusu içindeki oranı (%) 94 87 54 Belediyelerde kişi başı günlük atıksu miktarı (litre/ kişi-gün) 138 203 182 Belediyeler tarafından arıtılan atıksu miktarı (1000 metreküp/yıl) 223.537 882.676 2.719.151 95 91 62 İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen nüfusun belediye nüfusu içindeki oranı (%) İçme ve Kullanma Suyu Atık Su Tablo 162: İlçelere Göre Su Aboneliği Sayıları, Ekim 2012 İlçe 2013 Toplam arıtılan içme ve kullanma suyu miktarı (1000 m3/yıl) Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun belediye nüfusu içindeki payı (%) Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler Tablo 164: Ankara İçme Suyu Arıtma Tesisleri Bilgileri, 2012 Arıtma Kapasitesi (m³/gün) 2012 Yılı İlk 8 Aylık Döneminde Arıtılan Su Miktarı (m³) İvedik Arıtma Tesisi 1.128.000 219.969.740 Pursaklar İçme Suyu Arıtma Tesisi 75.000 11.835.037 Kazan İçme Suyu Arıtma Tesisi 30.000 1.752.399 Çubuk İçme Suyu Arıtma Tesisi 25.920 3.907.184 Kaynak: ASKİ Genel Müdürlüğü 2013 Bütçe Yılı Performans Programı Raporu İstatistiklerle Ankara 144 2013 145 Tablo 166: İllerde Türlere Göre Net Elektrik Tüketimi, 2011 4.4. ELEKTRİK 5.4. ELEKTRİK Şekil 56: Yıllara ve Türlere Göre Ankara Elektrik Tüketimi Toplam Tüketim 3500000 3000000 Resmi daire 2500000 Resmi daire (MWh) Sanayi İşletmesi (MWh) 2000000 Ticarethane (MWh) 1500000 Sanayi işletmesi Mesken (MWh) Tarımsal sulama (MWh) 1000000 Sokak Aydınlatma (MWh) Ticarethane 500000 Mesken 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 0 Tarımsal sulama Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler Tablo 165: İllere ve Bazı Türlere Göre Kişi Başı Elektrik Tüketimi, 2011 İL Kişi başına mesken elektrik tüketimi Miktar Türkiye (KWh) Sıralaması Kişi başına toplam elektrik tüketimi Miktar Türkiye (KWh) Sıralaması Kişi başına sanayi elektrik tüketimi Miktar Türkiye (KWh) Sıralaması Sokak aydınlatma Diğer İzmir 913 1 4147 9 2334 11 Muğla 864 2 2634 20 284 63 Antalya 852 3 3005 14 566 49 İstanbul 756 4 2398 25 658 42 Bursa 684 7 3384 12 2110 12 Ankara 660 9 2098 34 604 46 Tekirdağ 655 11 6745 3 5256 3 Fosil yakıtlar Kocaeli 626 17 7180 2 5838 2 Çanakkale 606 18 7621 1 6237 1 Konya 524 39 2446 24 1103 27 Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler İstanbul İzmir Kocaeli Miktar (GWh) 32.672 16.443 11.500 Payı (%) 100,0% 100,0% 100,0% Miktar (GWh) 1.100 511 163 Payı (%) 3,4% 3,1% 1,4% Ankara Bursa TÜRKİYE 10.259 8.975 186.100 100,0% 100,0% 100,0% 1.032 50 7.272 10,1% 0,6% 3,9% 87.980 Miktar (GWh) 8.959 9.253 9.352 2.956 5.596 Payı (%) 27,4% 56,3% 81,3% 28,8% 62,3% 47,3% Miktar (GWh) 10.244 1.951 849 2.511 1.233 30.525 Payı (%) 31,4% 11,9% 7,4% 24,5% 13,7% 16,4% Miktar (GWh) 10.298 3.619 1.003 3.228 1.813 44.271 Payı (%) 31,5% 22,0% 8,7% 31,5% 20,2% 23,8% Miktar (GWh) 4 297 7 139 93 3.814 Payı (%) 0,01% 1,80% 0,06% 1,35% 1,04% 2,05% 3.986 Miktar (GWh) 486 165 83 241 105 Payı (%) 1,5% 1,0% 0,7% 2,3% 1,2% 2,1% Miktar (GWh) 1.582 646 44 153 85 8.251 Payı (%) 4,8% 3,9% 0,4% 1,5% 0,9% 4,4% Kaynak: TÜİK Bölgesel İstatistikler Tablo 167: Birincil Enerji Kaynaklarının Ankara Elektrik Kurulu Gücü ve Üretimindeki Payları, 2012 Kaynak Kurulu Güç Üretim Miktar (MW) Pay (%) Miktar (MW) Pay (%) 1.597 83,5% 10.115 91,3% Hidrolik 282 14,7% 829 7,5% Biyokütle 34 1,8% 137 1,2% TOPLAM 1.914 100,0% 11.081 100,0% Kaynak: TEİAŞ verilerinden hareketle hesaplanmıştır. 146 İstatistiklerle Ankara 147 Tablo 168: Santral Karakteristik ve Üretim Bilgileri, 2012 SANTRAL ADI YAKIT CİNSİ KURULU GÜÇ MW Doğalgaz 798,0 5.238.919.278 Park Termik (Gr I-Iı-Iıı-Iv) Linyit 620,0 4.343.924.000 Sarıyar Barajlı 160,0 422.614.560 Kesikköprü Barajlı 76,0 210.670.180 Ankara(Baymina) Ayen Ostim Enerji Üretim (Ostim/Ankara) Yenice Zorlu Enerji (Sincan) ÜRETİM (kWh) Doğalgaz 41,0 148.624.200 Barajlı 37,9 147.964.220 Doğalgaz 50,3 141.866.000 Yenilenebilir+Atık 25,4 94.044.000 Sıvı+Doğalgaz 36,6 79.518.000 Linyit 24,0 65.639.000 Ors(Polatlı) Fuel-Oil 7,4 62.325.720 Çeşmebaşı Reg. Ve Hes (Gimak Enerji Üret.) Akarsu 8,2 47.287.489 Yenilenebilir+Atık 5,7 25.585.000 Doğalgaz 3,9 19.567.000 Yenilenebilir+Atık 3,2 17.588.000 Çelikler Taah. İnş. (Rixox Grand Ankara Oteli) Doğalgaz 2,0 6.055.000 Knauf İnş. Ve Yapı Elemanları Sn. Ve Tic. A.Ş. Doğalgaz 1,6 4.940.000 Gordion Avm (Redevco Üç Emlak Geliştirme) Doğalgaz 2,0 3.303.000 Samur Halı A.Ş. Doğalgaz 4,3 118.000 Fuel-Oil 3,8 59.000 Lokman Hekim Engürü Sağ.(Sincan Hastanesi) Doğalgaz 0,5 0 Ofim Enerji Santralı (Ostim Finans Ve İş Mer.) Doğalgaz 2,1 0 Ankara Şeker Fabrikası Doğalgaz 8,8 0 1.922,6 11.080.611.647 Itc-Ka Enerji Mamak Katı Atık Top.Merk. Bil Enerji (Dg+M)(Balgat) Eti Soda Üre.Paz.Nak.Ve Elk.Üre.San.Tic.A.Ş. Itc-Ka Enerji (Sincan) Tav Esenboğa Yatırım Yapım (Ankara) Belka(Ankara) Anadolu Efes Bira(Kazan) TOPLAM Kaynak: TEİAŞ 2013 148 İstatistiklerle Ankara