Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosasbsp pauca ceppo)

Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosa sbsp pauca ceppo)
Bakteriyel bir hastalık olan Xyllella yaprak yanıklığı Hastalığı ( Xylella fastidosa sbsp pauca
ceppo) son yıllarda italya zeytinciliğini ciddi olarak tehdit etmektedir. Güney-doğu İtalyanın Apulia
bölgesinde görülen bu hastalık zeytinliklerde yapraklarda yanıklar, bitki dallarında kısmi kurumalar ve
bitki ölümleri ile kendini göstermektedir. Apulia bölgesindeki yaklaşık 8000 hektarlık zeytinliklerde
büyük ekonomik zararlara neden olmuş ve Salento yarımadasında yaklaşık 90.000 hektarlık alan
hastalık ile bulaşma riski taşımaktadır. Lecce şehrindeki zeytinliklerin tamamı bu hastalık ile bulaşık
durumda olup 2015 yılı Nisan itibari ile 1 milyonun üzerinde bitki ölümü gerçekleşmiştir.Hastalık
İtalyada ilk olarak 2010 yılında görülen Xylella fastidosa sbsp pauca ceppo, 2013 yılı ekim ayında acil
salgın hastalık olarak ilan edilmiştir. Hastalığın italyaya Honduras ve Kostarika üzerinden süs bitkileri
ve kahve bitkisi aracılığıyla taşındığı tespit edilmiştir. Hastalık etmeni, gram negatif bakteri olan
X.fastidiosa’nın farklı konukçularda oluşturduğu hastalıklar farklı isimlerle bilinmektedir. Bunlardan en
önemlileri; Asmada Pierce hastalığı (Pierce disease), Turunçgilde alacalı kloroz (Citrus variegated
chlorosis), Bademde yaprak yanıklığı (Almond leaf scorch), Şeftalide Phony hastalığı (Phony peach
disease), Erikte yaprak yanıklığı (Plum leaf scald) ve Zakkum yaprak yanıklığı (Oleander leaf
scorch)’dır. Hastalığın dünyaya yayılımı Amerika kıtası üzerinden geniş alanlara yayıllan bu
hastalığın şu ana kadar 4 türü tespit edilip tanımlanmıştır. Hastalık özellikle köpük böcekleri olarak
bilinen (Philaenus spumarius, Neophilaenus campestris, Euscelis lineolatus), Sarı ağaç kurdu
(Zeuzera pyrina) ve Parazit funguslar (Phaeoacremonium e phaeomoniella spp) aracılığıyla
taşınmaktadır. Ayrıca, zeytinde görülen Xyllella yaprak yanıklığı hastalığı ( Xylella fastidosa sbsp
pauca ceppo) badem, zakkum, kiraz, biberiye, akasya ve katır tırnağı ve bir çok yabancı otlarda
konukçu olarak tespit edilmiştir. Konukçu bitkilerdeki vektor ve yabancı ot kontrolü hastalık ile
mücadelede büyük önem taşımaktadır.
Ülkemiz için stratjik öneme sahip zeytin, zeytinyağı üretiminin risk altında olmaması için bu hastalığın
bulaşmasını engelleyecek önlemlerin alınması önem taşımaktadır. Bu konuda, Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığının Gıda Kontrol Genel Müdürlüğü Bitki ve Bitkisel Ürünler Sınır Kontrol Dairesi
Başkanlığınca bulaşmaya neden olabilecek konukçu bitkilerin ithalatında kontrollerin yapıldığı bilgisi
edinilmiştir.