sözlü sunuş özetleri - Eğitimde İyi Örnekler Konferansı

e¤itimde iyi örnekler
konferans› 2009
e¤itimde iyi örnekler konferans›
Eğitim Reformu Girişimi (ERG) iki önemli gereksinimin karşılanmasına katkıda bulunuyor:
Bireylerin potansiyellerini gerçekleştirmelerini ve Türkiye’nin toplumsal ve ekonomik
gelişmesini sağlayacak eğitim reformu ve bu yolda farklı paydaşları bir araya getiren
katılımcı bir fikir üretim süreci.
Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi bünyesinde 2003 yılında hayata geçen ERG,
araştırma, savunu ve izleme çalışmaları ile pilot uygulamalarını “herkes için kaliteli eğitim”
hedefi doğrultusunda sürdürüyor.
ERG, Anne Çocuk Eğitim Vakfı, Aydın Doğan Vakfı, Bahçeşehir Üniversitesi, ENKA Vakfı,
Hedef Alliance, Kadir Has Vakfı, Sabancı Üniversitesi, TAV Havalimanları, Vehbi Koç Vakfı ve
Yapı Merkezi tarafından desteklenmektedir.
Eğitimde İyi Örnekler Konferansı 2009, Sabancı Vakfı tarafından desteklenmektedir.
e¤itim reformu giriimi
içindekiler
SUNUŞ .................................................................................................................................... 4
PROGRAM ............................................................................................................................... 5
AÇIŞ KONUŞMASI – PROF. DR. ZİYA SELÇUK ...................................................................... 7
ATÖLYE ÇALIŞMALARI ......................................................................................................... 7
DÜNYA ASTRONOMİ YILI VE DARWIN YILI ETKİNLİKLERİ ............................................. 9
SÖZLÜ SUNUŞ ÖZETLERİ .................................................................................................... 10
ÖĞRENME – ÖĞRETME ETKİNLİKLERİ ................................................................... 10
OKUL ÖNCESİ ............................................................................................... 10
İLKÖĞRETİM (1 – 5. SINIFLAR) .................................................................... 13
İLKÖĞRETİM (6 – 8. SINIFLAR) ................................................................... 17
ORTAÖĞRETİM ............................................................................................. 23
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ................................................................................... 27
ÖZEL EĞİTİM ........................................................................................................... 27
PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK ............................................................ 28
EĞİTİMDE KATILIMCI İŞBİRLİĞİ .......................................................................... 31
POSTER SUNUŞ ÖZETLERİ ................................................................................................... 34
ÖĞRENME – ÖĞRETME ETKİNLİKLERİ .................................................................... 34
OKUL ÖNCESİ ................................................................................................ 34
İLKÖĞRETİM (1 – 5. SINIFLAR) .................................................................... 37
İLKÖĞRETİM (6 – 8. SINIFLAR) ................................................................... 41
ORTAÖĞRETİM ............................................................................................ 46
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ................................................................................... 48
ÖZEL EĞİTİM ............................................................................................................ 49
PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK VE REHBERLİK ............................................................ 49
EĞİTİMDE KATILIMCI İŞBİRLİĞİ .......................................................................... 51
e¤itimde iyi örnekler konferans› 3
sunuş
Değerli katılımcılar,
Altıncı Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’na hoş geldiniz. Bu yıl da diyalog, paylaşım ve
karşılıklı öğrenme olanaklarını çeşitlendirmeyi amaçladık ve hepimizi farklı düşünmeye
özendireceğini umduğumuz ufuk aç›c› ve kaliteli bir program hazırlamaya gayret ettik.
Prof. Dr. Ziya Selçuk’un “Bilimin İçselleştirilmesi” başlıklı konuşmasın›n ard›ndan, 917 iyi
örnek arasından somut ölçütlere dayalı, zorlu ve titiz bir süreç sonucunda hakemler ve
seçici kurul tarafından seçilen ve yaratıcıları tarafından iki gün boyunca paralel oturumlarda
katılımcılarla paylaşılacak olan 95 sözlü ve 72 poster sunuşa ek olarak birçok farklı etkinlik
sizi bekliyor.
2009 yılının Dünya Astronomi Yılı ve Darwin Yılı olması nedeniyle düzenlenen bir dizi etkinlik
bunların başında geliyor. “Köşe Bucak Astronomi” ve “Uzay Macerası I” atölye çalışmaları,
“Evrim ve Son Bulgular” konuşması ve “İnsanın Bilimsel Serüvenine Bakış” temalı drama
atölyeleri bu etkinliklerden bazıları.
E¤itimde toplumsal cinsiyet eitli¤i alan›nda bir atölye çal›mas› düzenledik: “Ders
Kitaplar›nda Toplumsal Cinsiyet”. Ayr›ca, “E¤itimde Yeni Bir Aç›l›m: ‹lkö¤retim Medya
Okuryazarl›¤› Dersi” atölye çal›mas›nda Medya Okuryazarl›¤› dersinin program› ele al›nacak.
Bu çal›malar›n yan› s›ra, e¤itimde akran dan›manl›¤›n›n önemini vurgulayan “Ö¤retmenler
için Akran Koçlu¤unun Önemi” ve “E¤itimde Akran Dan›manl›¤›: Sabanc› Üniversitesi’nden
Bir Örnek” ile “Aktif Ö¤renme Sürecinde Yeni Aç›l›mlar” atölye çal›malar› da bu y›l›n
program›nda yer al›yor.
Sunuşlar ve atölye çalışmalarına ek olarak başta Milli Eğitim Bakanlığı’nın ilgili genel
müdürlükleri olmak üzere çeşitli kurumlara ve eğitim alanında çalışan sivil toplum
kuruluşlarına ait tan›t›m köeleri yoluyla konferans etkinliklerini zenginleştirilmeyi
hedefledik.
‹ki gün boyunca eğitimi iyi örnekler üzerinden tartıştığımız ve birbirimizi dinleyerek
hem keyif aldığımız hem de öğrendiğimiz bir ortam sunmayı amaçlıyoruz. Hepimizin
birbirimizden öğreneceği çok şey oldu¤una inan›yoruz. Bu inancımızın ve heyecanımızın
iyi örnek sahipleri, konferans katılımcıları ve diğer paydaşlarımız tarafından paylaşıldığını
görmek bizler için de umut verici oluyor. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı için izleyici
bavurular› bu y›l 2000’i at›.
Eğitim için düşünen, çalışan ve yarat›c› uygulamalar gelitiren herkese şükranlarımı
sunuyorum.
prof. dr. üstün ergüder
direktör
eğitim reformu girişimi
4 e¤itim reformu giriimi
diğer
(ilköğretim 1 - 5)
öğrenme sürecinde
eğitimsel ihtiyaç
analizi ve örnek bir
bireysel müdahale
programı
sabanc› üniversitesi astronomi toplulu¤u taraf›ndan, üniversite merkezinde “gökyüzünde neler var?” gözlem etkinli¤i gerçekletirilecektir.
15.55 - 16.30
20.00 - 22.00
matematik
(ilköğretim 6 - 8)
eskişehir matematik
okulu: “matematiğe
gülümseyin”
görsel sanatlar
(ilköğretim 6 - 8)
yaratıcı drama
yöntemi ile sanat
eğitimi
yabancı dil
(ilköğretim 6 - 8)
yaşadığımız yerin
sesleri
yabancı dil
(ortaöğretim)
düş gücünün geniş
dalgaları
tarih
(ortaöğretim)
9. sınıf tarih
derslerinde bir
uygulama: kendi
uygarlığını yarat
özel eğitim
işleyen eller
özel eğitim
destek eğitim odası
(kaynak oda)
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
tek ebeveyn olmak:
veli grup çalışması
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
sınıf çaplı olumlu
davranış desteği
uygulamasının
sınıf kurallarına
uyma davranışı
üzerindeki etkileri
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
öğrencilerde
bilgisayar
ve internet
bağımlılığını
önleme çalışmalar›
diğer
(ilköğretim 1 - 5)
leylek etkinlik
kitabı
15.20 - 15.55
matematik
(ilköğretim 6 - 8)
ebob-ekok
istasyonları
ölçme ve
değerlendirme
4 ve 5. sınıflarda
e–portfolyo
uygulamaları
diğer
(ilköğretim 1 - 5)
algı tercihi odaklı
ders tasarımı
tarih
(ortaöğretim)
tarih dersinde yeni
bir soluk: arkeoloji
müzesi
okul öncesi
uzaya yolculuk
14.45 - 15.20
sosyal bilgiler
(ilköğretim 6 - 8)
tarihin hayat bulan
tanıkları
fen ve teknoloji
(ilköğretim 6 - 8)
yapılandırmacı
yaklaşımda öğretim
etkinliği olarak bir
performans görevi
örneği: mancınık
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
iyi ki varsın tilki
toni
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
ben de varım!
yabancı dil
(ilköğretim 1 - 5)
ingilizce öğretirken
“blog”lardan
yararlanmak
diğer
(ortaöğretim)
tüketerek
değil üreterek
öğreniyorum
diğer
(ortaöğretim)
sosyoloji projesi:
bir örnek uygulama
okul öncesi
okul öncesi
kurumlarda
karakter eğitimi
biyoloji
(ortaöğretim)
terakkide suçlu avı
matematik
(ortaöğretim)
kaleyideskop
etkinliği
özel eğitim
otizmli çocukların
eğitiminde pcd›
modeli
1102
14.00 - 14.35
sosyal bilgiler
(ilköğretim 6 - 8)
müze görmemiş
çocukların ilkçağ
kutucukları
sosyal bilgiler
(ilköğretim 6 - 8)
coğrafi konumun
işlenmesinde
alternatif
uygulamalar
diğer
(ortaöğretim)
öğretmen merkezli
eğitime karşı akran
eğitim modeli:
“akran öğretmenler”
diğer
(ortaöğretim)
işlemciler modülü
artık çok zevkli
1101
fen ve teknoloji
(ilköğretim 6 - 8)
proje tabanlı
öğrenmeyle
süregelen bir başarı
öyküsü
fen ve teknoloji
(ilköğretim 6 - 8)
fen öğretiminde
bilimsel süreç
becerilerinin
kazandırılmasına
yönelik etkinlik
önerisi: limondan
elektrik
matematik
matematik
(ilköğretim 6 - 8)
(ortaöğretim)
tahminler yapıyoruz geonext türkçe:
interaktif geometri
yazılımı
edebiyat
(ortaöğretim)
türk edebiyatında
iki disiplinin
buluşması:
yaratıcı yazındramatizasyon
1099
okul öncesi
fen ve teknoloji
itü değerler bankası (ilköğretim 1 - 5)
analoji, buluş
yoluyla öğrenme,
v-diyagramı
kullanımı: yoğunluk
örneği
türkçe
(ilköğretim 1 - 5)
sözcük pazarı
okul öncesi
gökkuşağının ritmi
fen ve teknoloji
(ilköğretim 6 - 8)
benim elementimin
belgeseli…
matematik
(ilköğretim 6 - 8)
halı ve kilimlerle
matematiğe çok
kültürlü bir bakış
1098
öğle yemeği
türkçe
(ilköğretim 1 - 5)
oku(yorum)
okul öncesi
bilmece çemberi
türkçe
(ilköğretim 6 - 8)
türkçe dersinde
işbirlikli
okuduğunu anlama
yönteminin
kullanılması
1097
12.45 - 14.00
12.00 - 12.35
11.15 - 11.50
10.30 - 11.05
türkçe
(ilköğretim 1 - 5)
bir kitap yazıyorum
okul öncesi
açev yaz okulları:
okul öncesi eğitim
ve anne destek
programı
açış konuşması - prof. dr. ziya selçuk
09.30 - 10.00
1096
açış oturumu
09.00 - 09.30
1089
kayıt
08.00 - 09.00
18 nisan 2009 cumartesi
evrim kuramı ve
son bulgular
filiz yeşilırmak
sabancı üniversitesi
g022
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
şiddetten
uzak iletişim:
yargılamadan konuş!
eğitimde katılımcı
işbirliği
yaşayarak
öğreniyorum,
öğrenerek
yaşıyorum:
arkeoloji
köşe bucak
astronomi
ersin göğüş, defne
üçer şaylan, ali
alpar
sabancı üniversitesi
talat saygaç
istanbul
eğitimde katılımcı üniversitesi
işbirliği
yaşam bilimleri
okulu
eğitimde katılımcı
işbirliği
okullarımızdaki
gizli tehdit: alerjen
mikrofunguslar
eğitimde katılımcı
işbirliği
iğne deliği (pinhole)
fotoğraf tekniği:
fotoğraf eğitiminde
alternatif bir
yöntem çalışması
eğitimde katılımcı
işbirliği
eğitiyoruzeğitiliyoruz
eğitimde katılımcı
işbirliği
beyaz şapkalar
projesi
1103
eğitimde yeni
bir açılım:
ilköğretim medya
okuryazarlığı
dersi
talim ve terbiye
kurulu başkanlığı
g049
insanın bilimsel
serüvenine bakış:
öğretmenlere
yönelik yaratıcı
drama atölyesi
çağdaş drama
derneği
istanbul şubesi
e¤itimde akran
dan›manl›¤›:
sabanc›
üniversitesi’nden
bir örnek
tosun terzio¤lu
sabanc› üniversitesi
aktif ö¤renme
sürecinde yeni
yakla›mlar
meral güçeri, zeynep
önel, senem donanc›
büyük
sabanc› üniversitesi
g048
program
e¤itimde iyi örnekler konferans› 5
türkçe
(ilköğretim 1 - 5)
kavramları
öğreniyorum
okul öncesi
türkçe
ah şu kurallar! iyi (ilköğretim 1 - 5)
ki var bu kurallar! harfleri
öğreniyoruz
yabancı dil
(ilköğretim 1 - 5)
yabancı dil
eğitiminde veliöğretmen-öğrenci
işbirliği: elt
parents
matematik
(ilköğretim 1 - 5)
ilköğretim
matemetik
programı veri
öğrenme alanına
yönelik etkinlik
ve ölçmedeğerlendirme
örnekleri
1097
fen ve teknoloji
(ilköğretim 6 - 8)
kolay
biyoteknoloji:
birlikte öğrenme
gruplarında
pratik materyal
tasarımları ile
öğretim
fen ve teknoloji
(ilköğretim 6 - 8)
fen derslerinde
işbirliğine dayalı
öğrenim yaklaşımı
türkçe
(ilköğretim 6 - 8)
eğlenceli türkçe
1098
diğer
(ilköğretim 6 - 8)
medya
okuryazarlığı
dersinden sosyal
sorumluluğa
diğer
(ilköğretim 6 - 8)
araştırmacı
çocuklar
görsel sanatlar
(ilköğretim 6 - 8)
gerçeğin ötesinde:
dal›wood
müzik
(ilköğretim 6 - 8)
suyu akıllıca
kullan!
1099
resim
(ortaöğretim)
benim müzem
projesi
tarih
(ortaöğretim)
tarih öğretimi
açısından
eleştirel
düşünmede
karikatür:
19. yüzyılda
osmanlı-rus
savaşları örneği
kimya
(ortaöğretim)
madde
başkalaşıyor
matematik
(ortaöğretim)
cabr›3d geometri
yazılımı ile
tasarlanan
öğrenme ortamının
uygulaması ve
değerlendirilmesi
1101
diğer
(ortaöğretim)
sıradışı bir
deneyime haz›r›z
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
psikolojik
ilkyardım eğitimi
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
ilköğretim
öğrencilerinin
mesleki olgunluk
düzeyini
artırmaya yönelik
grup rehberliği
programı
psikolojik
danışmanlık ve
rehberlik
ben senim sen
de ben: sosyal
sorumluluk projesi
özel eğitim
zihinsel engeli
olan öğrencilere
sosyal becerilerin
kazandırılmasında
doğrudan öğretim
yönteminin etkisi
1102
eğitimde
katılımcı
işbirliği
müzede eğitim:
öğretmen eğitimi
eğitimde
katılımcı
işbirliği
genç başarı
girişimcilik
uygulaması
eğitimde
katılımcı
işbirliği
gal›leo elçileri
eğitimde
katılımcı
işbirliği
eteğimizdeki
taşlar
eğitimde
katılımcı
işbirliği
bilişim
teknolojileri
dersi:
disiplinlerarası
çalışma örnekleri
1103
uzay macerası ›
ersin göğüş, defne
üçer şaylan
sabancı
üniversitesi
esma yaz
istanbul
üniversitesi
g022
kayıt
türkçe
(ilköğretim 1 - 5)
okuma ortağımla
okuyorum!
diğer
(ilköğretim 1 - 5)
felsefe eğitiminin
ilköğretim
öğrencilerinin
yaratıcı ve
eleştirel düşünme
becerileri
üzerindeki etkisi
matematik
(ilköğretim 6 - 8)
bir yumurtanın
matematik
dünyasına
katkıları: yumurta
tangram
diğer
(ortaöğretim)
ergenlikte
risk almanın
azaltılması: bir
müdahale programı
örneği
okul öncesi
prof. dr. suzan
erbaş çok amaçlı
erken çocukluk
eğitimi sınıfı
okul öncesi
temiz dünya-temiz
çevre şimdi
gelecek bizim
elimizde
öğle yemeği
okul öncesi
5 yaşındayım,
teknolojiyi
kullanıyorum!
kapanış oturumu*
1096
türkçe
(ilköğretim 1 - 5)
okuma projesi
diğer
(ilköğretim 1 - 5)
yaratıcı öğrenme
metotlarını
sistematikleştirmek: oyundrama-tiyatro
etkinlikleri
müfredat
çalışması
ölçme ve
değerlendirme
felsefenin de
sınavı olur. ama
nasıl...?
okul öncesi
okul öncesinde
kültür ve sanat
dizini
hayat bilgisi
(ilköğretim 1 - 5)
küçük kaşifin
seyir defteri
diğer
(ilköğretim 6 - 8)
kariyer
yolculuğuma
başlıyorum
sosyal bilgiler
(ilköğretim 6 - 8)
disiplinlerarası
işbirliği:
ilkçağ anadolu
uygarlıklarında
sanatın ayak
izleri
1089
19 nisan 2008 pazar
08.00 - 09.00
09.00 - 09.35
09.45 - 10.20
10.30 - 11.05
11.15 - 11.50
12.00 - 13.15
13.15 - 13.50
14.30 - 15.30
g049
öğretmenler
için akran
koçluğunun
önemi
mustafa balkaş
enka okulları
ders
kitaplarında
toplumsal
cinsiyet
deniz tarba ceylan,
ayşe yüksel
sabancı
üniversitesi
1001
insanın bilimsel
serüvenine
bakış: lise
öğrencilerine
yönelik yaratıcı
drama atölyesi
çağdaş drama
derneği
istanbul şubesi
l062
insanın bilimsel
serüvenine bakış:
ilköğretim okulu
öğrencilerine
yönelik yaratıcı
drama atölyesi
çağdaş drama
derneği
istanbul şubesi
l063
6 e¤itim reformu giriimi
a盺 konuşmas›
Bilimin ‹çselleştirilmesi
Konuşmacı: Prof. Dr. Ziya Selçuk, Gazi Üniversitesi
Bilim eğitimi kavramı son yıllarda oldukça fazla dillendirilmeye başlandı. Bu durum
sevindirici olmakla birlikte işin özünü kavramak bakımından daha çok mesafe almamız
gerektiği de açıktır. Bilim eğitimi ya da bilimsel düşünme kavramlarını ele almadan önce
bilgiyle münasebetimizi gözden geçirmemiz gerekir. Çünkü bilgiyle ilişki biçimimiz, bilim
kavramıyla ilgili duruşumuzu da açıkça ortaya koymaktadır. Halen bilgiyi ötekileştirme,
nesneleştirme veya özneleştirme bağlamında çok parçalı bir algısal çerçeve söz konusudur.
Bilgiyi algılayış biçimimiz değişmeden bilimsel düşünebilme süreçlerinin değişmesi
doğal olarak beklenemez. Buna dayalı olarak, çocuk yetiştirme gibi günlük yaşam
uygulamalarından okul yaşantılarına kadar birçok alanda bilimsel düşünme olasılıkları
ve engelleri bu konuşmanın odak noktasını oluşturacak ve bu konuşmada “Bilim eğitimi
yapmak bilimsel düşüncenin garantisi midir?”, “Bilimsel düşüncenin kişilik yapılarıyla bir
ilgisi var mıdır?” gibi sorulara yanıt aranacaktır.
atölye çal›şmalar›
Eğitimde Yeni Bir Açılım: İlköğretim Medya Okuryazarlığı Dersi
Mehmet Akif Sütçü, Fatih Kölük, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
Medyanın insanın/toplumun hayatına etki etme oranı modern toplumlarda giderek
artmaktadır. Medya araçları ile yapılan yayınlar toplumun örgütlenme modellerini,
üretim ve tüketim biçimlerini, değer yargılarını, eğitimden ahlaka kadar bütün toplumsal
kurumlarını etkilemektedir. Dolayısıyla kültürün güçlü bir bileşeni olarak medya karşısında
da insanın bağımsızlık alanı giderek daralmaktadır. Medya Okuryazarlığı dersi, öğrencilerde
medya mesajlarının arkasında kültürel, sosyal, ekonomik vb. bağlam bulunabileceğini ve bu
nedenle medya tarafından verilen bilgilerin koşulsuz kabul edilmeyip, içerik analizine tabi
tutulması gerektiği fark›ndal›¤› yaratmay› amaçlamaktadır. Katılımc› say›s› sınırlıd›r.
Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet
Yrd. Doç. Dr. Deniz Tarba Ceylan, Ayşe Yüksel, Sabancı Üniversitesi
Ders kitapları toplumsal cinsiyet rollerini barındır›r. Öğrenciler eğitim materyalinin içeri¤i
ile birlikte bu materyalde bulunan toplumsal cinsiyet rollerini de öğrenirler. Bu durumun
farkında olan, ders kitaplarına toplumsal cinsiyet duyarlılığına sahip bakış açısı ile yaklaşan
öğretmenler; öğrencilerin ders kitaplarından içselleştirebileceği, toplumsal cinsiyet
eşitsizliğine neden olabilecek mesajlara karşı en güçlü değişim kaynakları olmaya adaydırlar.
Katımcıların toplumsal cinsiyet farkındalığının ve duyarlılığının artırılmasını hedefleyen
bu atölye çalışmasında, katılımcılar arasında ortak bir toplumsal cinsiyet dili oluşturulacak
ve toplumsal cinsiyetin ders kitaplarına nasıl yansıdığı örnekler üzerinden derinlemesine
tartışılacaktır. Katılımc› say›s› sınırlıd›r.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 7
Öğretmenler için Akran Koçluğunun Önemi
Mustafa Balkaş, Enka Okulları
Bu atölye, okullarda koçluk kültürünün yerleştirilmesi için bir çerçeve sağlamayı ve sağlıklı
bir koçluk programına ilişkin neden, kim, ne ve nasıl sorularını tartışmayı amaçlamaktadır.
Çalışmada koçluğun öğretmen başarısı üzerindeki etkisi, eğitim türlerine göre öğrenmenin
aktarımı ve öğretmenlerin öğretmenlere koçluk yapması konuları tartışılacak ve katılımcılara
belirli koçluk becerilerini uygulama fırsatları tanınacaktır. Katılımc› say›s› sınırlıd›r.
Eğitimde Akran Danışmanlığı: Sabancı Üniversitesi’nden Bir Örnek
Prof. Dr. Tosun Terzioğlu, Sabancı Üniversitesi
Bireysel ve Akademik Gelişim Merkezi (BAGEM), öğrencilerin, daha farklı sorumluluklar
gerektiren üniversite yaşamına kolayca uyum sağlamalarına yardımcı olmak üzere
kurulmuş özgün bir birimdir. BAGEM’in sunduğu, psikolojik danışmanlık gibi bazı
programlardan ve bireysel becerileri geliştirme amaçlı etkinliklerden sadece öğrenciler değil,
üniversitedeki herkes yararlanabilmektedir. BAGEM’in çatısı altındaki “Akademik Destek”,
Sabancı Üniversitesi’nin öğretim yaklaşımı ve akademik programları göz önüne alınarak
oluşturulmuş, “aktif
“
öğrenme” ve iyi örnekleri temel alan ““akran
akran yyöönlendirmesi” metotlarını
kullanan, hedef, yapı ve işleyişi ile alışılagelmiş destek programlarından farklı öğrenci odaklı
bir destek programıdır. BAGEM bünyesinde, ayrıca, engeli olan öğrencilerin öğrenim ve
kampüs olanaklarına eşit şekilde erişimlerini sağlamak amacıyla kurulmuş bir destek birimi
ve öğrencilerin yazma becerilerini geliştirmek üzere kurulmuş bir merkez de bulunmaktadır.
Aktif Öğrenme Sürecinde Yeni Açılımlar
Meral Güçeri, Zeynep Önel, Senem Donancı Büyük, Sabancı Üniversitesi Diller Okulu
Türkiye’nin geleceğini planlarken, eğitime yönelik
nelik ffırsatları değerlendirmenin etkili
yollarından biri de, aktif öğrenme sürecini geçerli kılacak açılımları uygulamaya koymaktır.
Eğitimin her alanında olduğu gibi yabancı dil eğitiminde de eleştirel düşünme gücünü
harekete geçiren yöntemleri kullanarak yeni kuşaklara “öğrenme”yi sevdirmek açılımların
başında gelmektedir. Ayrıca, çoklu zeka prensiplerini derse entegre ederek her bir öğrencinin
öğrenme biçimine uygun ders yapabilmek, gerek öğrencinin vizyonunu, gerekse özgüvenini
olumlu yönde etkilediği için önemlidir. Bu çalışma, eğitimin her kademesinde uygulanabilir
aktif öğrenme sürecinde kullanılacak açılımları içermektedir. Çalışmaya, İngilizce
öğretmenlerinin katılması planlanmıştır ve sunuş İngilizce yapılacaktır.
8 e¤itim reformu giriimi
dünya astronomi y›l› ve
darw›n y›l› etkinlikleri
Evrim Kuramı ve Son Bulgular
Dr. Filiz Yeşilırmak, Sabancı Üniversitesi
Evrim kuramı yeryüzünde bulunan canlıların ortak bir ataya sahip olduğunu öngörür ve
farklı türlerin oluşmasını, zaman içinde ortam koşullarına en iyi uymayı sağlayan genetik
özelliklerin gelişmesi ile açıklar. Günümüzdeki tüm kanıtlar evrimin ortaya koyduğu bu
temel bulguların doğruluğunu gösterir ve yapılan araştırmalar evrimin nasıl gerçekleştiğinin
anlaşılmasına odaklanır. Bu çalışmada, Darwin tarafından evrim kuramının temeli olarak
öngörülen doğal seçilimin öğeleri ve genetik, arkeoloji ve paleontoloji gibi çeşitli bilim
dallarında yapılan çalışmalar sonucunda elde edilen bulgular paylaşılacaktır.
Köşe Bucak Astronomi
Dr. Ersin Göğüş, Dr. Defne Üçer Şaylan, Prof. Dr. Ali Alpar, Sabancı Üniversitesi
Doç. Dr. Talat Saygaç, ‹stanbul Üniversitesi
Astronomi, hem öğrencilerin çok ilgisini çeken hem de birçok farklı konuyla ilişkisi olan bir
bilim dalı. Bu yüzden astronomi temalı temel bilim uygulamaları yürürlükte olan fen bilgisi
veya fizik müfredat programı içinde ilgi çekici ve etkili bir araç olarak kullanılabiliyor. Atölye
çalışmasında TÜBİTAK ve Sabancı Üniversitesi katkıları ile devam eden “Bilim Eğitiminde
Astronomi” programı çerçevesinde geliştirilmiş/uyarlanmış basit ve ucuz malzemelerle
kolayca yapılabilen astronomi temalı ders uygulamaları tanıtılacak. Çalışmaya, fen bilgisi ve
fizik öğretmenlerinin katılımı öngörülmüş olup, katıl›mc› say›s› s›n›rl›d›r.
Uzay Macerası I
Dr. Ersin Göğüş, Dr. Defne Üçer Şaylan, Sabancı Üniversitesi
Dr. Esma Yaz, İstanbul Üniversitesi
“Hayal et. Yarat. Yenileştir” 2009 Avrupa Yenilik ve Yaratıcılık Yılı’nın sloganı. Hayal etmek,
yaratmak ve yenileştirmek söz konusu olduğunda eğitimin önemi bir kat daha artıyor. Bu
kapsamda Avrupa Uzay Ajansı’nın geliştirdiği “Uzay Macerası I (Spaceflight Challenge I)” ile
üç boyutlu uzay yolculukları, fen bilgisi konuları ışığında hazırlanmış her biri üç ya da dört
alt görev içeren 26 ana görev ile öğrencilere, öğretmenleri eşliğinde bilimsel simülasyon
deneyimi sunuyor. Çalışma, aracın tüm katılımcılara tanıtıldığı bir sunum ve daha sonra
katılımcıların küçük gruplar halinde deneme yapabileceği bir bölümden oluşacak. Çalışmaya,
lise fizik öğretmenlerinin katılması önerilmektedir ve katıl›mc› say›s› s›n›rl›d›r.
İnsanın Bilimsel Serüvenine Bakış: Öğretmenler, İlköğretim ve Lise Öğrencilerine
Yönelik Yaratıcı Drama Atölyeleri
Çağdaş Drama Derneği İstanbul Şubesi
Bu y›l Yaratıcı Drama atölyelerini, 2009 yılının “Dünya Astronomi Yılı” ve “Darwin Yılı”
olması nedeniyle bilim teması etrafında şekillendirdik. Gerçekleştirilecek yaratıcı drama
atölyeleri ile “değişim” ve “gelişim” kavramları çerçevesinde insanın bilimsel serüvenine
dair bulgulamalar yaşayıp bilginin öznesi olmaya çalışacağız. Atölyeler, 20 kişi ile sınırlı
olduğundan katılımcıların kayıt yaptırmaları gereklidir. Katılımcıların rahat giysilerle
gelmeleri tavsiye edilir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 9
sözlü sunuş özetleri
öğrenme – öğretme etkinlikleri
okul öncesi
AÇEV Yaz Okulları: Okul Öncesi Eğitim ve Anne Destek Programı
Tümay Algan, AÇEV
Okul öncesi eğitime katılımın en az olduğu bölgelerde bulunan ve olumsuz şartlarda
yaşayan çocukların, ilköğretim okullarına başlamadan önceki yaz aylarında, potansiyellerini
en iyi şekilde kullanmalarını, okula hazırlanmalarını ve dil becerilerini geliştirmelerini
sağlamak ve bu çocukların annelerini çocuk gelişimi, çocukla iletişim, disiplin, sağlık ve
beslenme konularında bilinçlendirmek amacıyla, AÇEV uzmanları tarafından geliştirilmiş
bir eğitim programıdır. Programı uygulayacak öğretmenler, AÇEV tarafından dokuz
haftalık uygulamalar boyunca iş üstünde eğitilmektedir. İlk kez 2003 yılında Diyarbakır’da
uygulanmaya başlanan Yaz Okulları, 2004’ten bu yana Milli Eğitim Bakanlığı ile işbirliğinde
farklı illerde uygulanmaktadır.
Ah Şu Kurallar! İyi ki Var Bu Kurallar!
Sultan Aydoğan, Yelki Hamdi Dalan İlköğretim Okulu
Yaşamın her alanında uymak zorunda olduğumuz kurallar konusunda farkındalığı artırmayı
ve sorun çözme becerisini desteklemeyi amaçlayan proje, aktif öğrenme anlayışına dayalı
sekiz etkinlik olarak planlanmıştır. Etkinliklerin süresi, ders saatlerine göre ayarlanmış ve
uygulama öncesi ve sonrasında öğrencilerden geribildirimler alınmıştır. Sunuşta, proje
uygulaması ve uygulamanın eğitime katkısı paylaşılacaktır.
Bilmece Çemberi
Zuhal Uzun, Sibel Çelik, Esra Esen, Yasemin Öztürk Kara, Esra Kutlu, Selim Uğurlu,
Karadeniz Ereğli Anadolu Meslek ve Meslek Lisesi
Çalışma öncesi çocuk gelişimi bölüm öğrencilerimize anket uygulanarak konu hakkında
bilgileri ölçüldü. Branş derslerinde edindikleri teorik bilgileri uygulamaya aktarmalarını ve
yaparak yaşayarak sonucu görmelerini sağlayacak bilgiler verildi. Okul öncesi eğitimde,
Türkçe dil etkinliği içinde yer alan bilmeceleri sunan ve sayı ile renk kavramlarını da
kazandıracak eğitim materyali geliştirmek için kaynak taraması yapıldı. Toplanan bilgilerin
ışığında materyal tasarımına başlandı, malzemeler temin edildi ve öğrencilerimizin
işbirliğinde materyal tamamlandı. Materyal ilk olarak uygulama anaokulumuzda daha sonra
ilçedeki üç ilköğretim okulunun anasınıflarında uyguland› ve materyalin işlevselliği ile
amaca uygunluğu denendi.
10 e¤itim reformu giriimi
Gökkuşağının Ritmi
Cülvent Yılmaz, Yunus Ensari İlköğretim Okulu
Okul öncesi dönemde planlı şekilde düzenlenmiş bir müzik eğitimi, çocuğun hayal dünyasını
geliştirmesine, sosyalleşmesine, fazla enerjisini doğru yönde kullanmasına, kendini ifade
etme becerileri kazanmasına, ses ve dil gelişimi ile bilişsel gelişimine ve soyut düşünmesine
katkıda bulunur. Anasınıfı öğrencilerimizin müziğe ve renklere olan ilgilerini dikkate alarak,
renkler ve notalar arasında bağ kurduk. Nota öğrenimine geçmeden önce, “Gökkuşağının
Ritmi” adlı hikayemizi resimli kartlarla öğrencilerimize okuduk. Gökkuşağının yedi rengini,
yedi nota ile eşleştirerek, notaları renkler yardımıyla kavramalarını sağladık. Melodikan›n
üzerindeki notalara renkli kartlar yapıştırarak, anasınıfı öğrencilerimizin, nota sayfasına
bakarak çocuk şarkılarını çalabilmesini sağladık.
İTÜ Değerler Bankası
Banu Seval Gökçek, Yasemin Yıldız, İTÜ Geliştirme Vakfı Okulları Özel Dr. Sedat Üründül Anaokulu
Bu proje çalışmasının genel amacı, okul öncesi eğitimde, öğrencilere evrensel insani
değerleri kazandırarak okulun topluma karşı görevini tam olarak yerine getirmesini
sağlamaktır. Kurum olarak etik değerler dediğimiz “Karakter Eğitimi”ni, 2007–2008
Eğitim–Öğretim Yılı içinde başlattık. Belirlediğimiz süre boyunca öğrencilerimizle “saygı,
sevgi, sorumluluk, yardımlaşma” değerleri üzerinde durmayı ve bu eğitim kapsamında
velilerimizle işbirliği içinde çalışmayı amaçlıyoruz. Eğitim programı hazırlanarak pilot olarak
seçilen 4–5 yaş grubunda uygulanmıştır.
Okul Öncesi Kurumlarda Karakter Eğitimi
Özlem Erdem, İstek Özel Belde Anaokulu
Karakter Eğitimi, 2008–2009 Eğitim–Öğretim Yılı’nda İstek Özel Belde Anaokulu’na devam
eden öğrencileri, öğretmenleri ve ebeveynleri kapsamaktadır. Çalışma, okul psikologu ve
öğretmenler tarafından tüm eğitim–öğretim yılını kapsayacak şekilde planlanmış, seçilen
konular aylara ve haftalara bölünerek ortalama her aya bir konu ve her haftaya dört ya
da be etkinlik gelecek şekilde düzenleme yapılmıştır. Çalışma, grupların yaş özelliklerine
uygun etkinlikler seçilerek farklı uygulamalarla yürütülmüştür. Çocukların anaokulu
yıllarından itibaren ilişkilerinin evrensel değerler üzerine kurulmasına yardımcı olmak
amacıyla yürütülen program, öğrenci, öğretmen ve ebeveynlerden alınan geribildirimlerle
değerlendirilmiştir.
Okul Öncesinde Kültür ve Sanat Dizini
Zeren Satıcı, Nihal Pulaş, Gülen Köse, Özel Sezin İlköğretim Okulu
Kültür ve sanat dizini, okuldaki eğitimcilerle yapılan görüşmeler ve paylaşımlarda ileriki
yaşlarda bu alandaki yetersizliklerin görülmesi üzerine, okul öncesi çağı çocukları kültür ve
sanata daha duyarlı hale getirmek amacıyla oluşturuldu ve 60–72 aylık çocukların gelişim ve
ilgi düzeylerini dikkate alarak hazırlandı.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 11
Prof. Dr. Suzan Erbaş Çok Amaçlı Erken Çocukluk Eğitimi Sınıfı
Dr. Ebru Aktan, Araş. Gör. Özlem Çelebioğlu, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Eğitim Fakültesi
İstanbul ÇABA Derneği
Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği
Çanakkale Sosyal Hizmetler Müdürlüğü
Türkiye’de 5–6 yaş grubundaki çocuklarımızın ancak % 32’si okul öncesi eğitimden
faydalanabilmektedir. Uygulanan modellerin % 92,5’i kurumsaldır. Kurumsal modellerin
maliyetinin diğer modellere göre % 80 fazla olduğu düşünüldüğünde, diğer modellerin
yaygınlaştırılmasının gerekliliği bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Buradan hareketle
projemizin öncelikli amacı, çeşitli nedenlerle okul öncesi eğitimden faydalanamayan
5–6 yaşlarındaki çocukların özellikle zihinsel ve sosyal gelişimlerini destekleyici yönde
hazırlanan programlar yardımıyla eğitim almalarını sağlamak ve aileleri de sürece katarak
Anne–Baba Seminerleri vasıtasıyla desteklemektir.
Temiz Dünya–Temiz Çevre: Şimdi Gelecek Bizim Elimizde
Ali Turan, Yurdanur Baran, Deniz Ortadağ, Nimet İlköğretim Okulu
Günümüzün ve geleceğimizin önemli problemlerinden olan küresel ısınma ve çevre
kirliliğini önlemek ve çevremizin güzelliklerini koruyarak geleceğimiz olan çocuklarımıza bu
güzellikleri aktarmak amacıyla, yapılandırıcı yaklaşıma, çoklu zeka kuramına uygun yöntem
ve teknikler kullanılarak bu proje geliştirilmiştir. Proje, anasınıfımıza devam eden çocuklara
ve ebeveynlerine uygulanmış ve veli–öğretmen–çocuk üçlüsünün birlikte çalışmasıyla
uygulamanın kalıcı olması hedeflenmiştir.
Uzaya Yolculuk
Özlem Fatma Akın, Şule Arslan, Filiz Orhan, Kübra Şimşek, Ebru Mucukgil, Aliye Kaymak, Ayşe Özdemir,
Dr. Ufuk Ege Anaokulu
Öğrencilerimizin hem uzayla ilgili meraklarını gidermek hem de öğrenmek istedikleri
sorulara kendilerinin bulabilecekleri cevapların ortamlarını hazırlayarak “öğrenmeyi
öğretmek” amacıyla bu projeye başlanmıştır. Çocukların dikkatlerini konu üzerine
çekebilmek için sınıflar üç boyutlu araçlarla ve fotoğraflarla süslenmiştir. Astronot kostümü
giymiş öğretmen sınıflara girerek çocukların sorularını almış, uzayla ilgili merak ettikleri
konuları dinlemiştir. Daha önce hazırlanan bilmeceler astronot tarafından çocuklara
sorulmuştur. Bilmecelerin cevaplarını veren çocuklar, duvarlara asılan yön kartlarını
kullanarak kaybolan yıldızlarını aramaya çıkmış, yıldızını bulan çocuk ise uzayla ilgili merak
ettiği bir soruyu sorduktan sonra yıldızını almaya hak kazanmıştır. Çocukların sordukları
sorular kullanılarak kavram haritaları oluşturulmuştur.
5 Yaşındayım, Teknolojiyi Kullanıyorum!
Demet Küyük, Eda Karaçelebi, Özge Karaoğlu, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim Okulu
Okul öncesi dönemde bilişsel–dil gelişim alanındaki temaların kapsamında bulunan
kavramların çocuklara kazandırılmasına yönelik eğitim yazılımları geliştirilmiştir. Türkçe ve
İngilizce öğrenilen kavramların kalıcılığını artırmak, öğrenmeyi eğlenceli hale getirmek ve
Bilişim Teknolojileri etkinliğinin kazanımlarını gerçekleştirmek hedeflenmiştir. Bilgisayar
öğretmenleri, sınıf öğretmenleri ve İngilizce öğretmenleri işbirliği içinde çalışmıştır.
Temalar kapsamında yer alan kavramlar için Türkçe, bu temalara paralel olarak İngilizce
dersinde de işlenen kavramları pekiştirmek için İngilizce eğitim yazılımları, bilgisayar
öğretmenleri tarafından geliştirilmiştir. Çocukların istekli oldukları, kendi hızlarında
öğrendiklerini pekiştirebildikleri gözlemlenmiştir.
12 e¤itim reformu giriimi
ilköğretim (1 – 5. sınıflar)
Bir Kitap Yazıyorum
Sema Maden, Ömür Torun, İsmet Sevil Güner, Özcan Pehlivanoğlu, Özel Emine Örnek İlköğretim Okulu
114 öğrenci ve be öğretmen işbirliğinde özgün be adet öykü yazılarak bir kitapta
toplanmıştır. Öğrencilere takım çalışmasının önemini kavratmak, öğrencilerde yardımlaşma
ruhunu geliştirmek ve öğrencilerin duygu ve düşüncelerini yazılı ve görsel olarak ifade
edebilme, bilgisayar kullanma, topluluk önünde konuşabilme yetenekleri kazanması
amaçlanmıştır. Öğrencilerden takımlar oluşturularak görev dağılımı yapılmış ve takımlar
belli aralıklarla toplanarak seçtikleri konudaki öyküyü yazmışlardır. Her takımın yaptığı
çalışmalar fotoğraflarla belgelenmiş ve görsel sanatlar dersinde öyküye uygun resimler
yapılarak öykülerimiz kitapçık haline getirilmiştir.
Harfleri Öğreniyoruz
Berna Hamarat, Şeyma Sertel, Burçin Kıldıroğlu, FMV Özel Işık İlköğretim Okulu
Harfleri ve seslerini öğrenen ilköğretim 1. sınıf öğrencileri için pekiştirme amaçlı
bir bilgisayar destekli öğretim materyali çalışmasıdır. Ses temelli cümle yöntemiyle
öğrencilerin sesi hissetme ve tanımalarını amaçlayan materyal, öğrencilerin dinlediklerini
anlamaları ve kendi bireysel hızlarına göre anladıklarını sınamaları için hazırlanmıştır.
Bilgisayar ortamında sesli ve etkileşimli bir oyun halinde sunulan bu çalışmada, ilköğretim
1. sınıf öğrencilerinden dinledikleri nesne isimlerini bu nesnelerin içerdikleri seslere
göre sınıflandırmaları istenmiştir. Uygulamalar sonucunda, öğrencilerin gördükleri
nesneleri isimlendirme ve içerdikleri seslere göre sınıflandırmalarında önemli bir gelişme
kaydedilmiştir.
Kavramları Öğreniyorum
Sezgin Kök, Özel Atlas İlköğretim Okulu
Kavramlar, ilköğretim çağındaki çocukların zihinlerinde temel bilişsel yapıların oluşmasına,
yeni bilgileri anlamlı öğrenmelerine yardımcı olur. Bu çalışma, 2007–2008 Eğitim–Öğretim
Yılı’nda Milli Eğitim Bakanlığı’nın ilköğretim 2. sınıf Türkçe dersi kazanımları doğrultusunda,
“Değerlerimiz” temasında bulunan dört metindeki kavramların öğrenciler tarafından
öğrenilmesi amacıyla geliştirilmiştir. Kavramların kalıcı bir şekilde öğrenilmesi amacıyla
yapılandırmacı öğrenme anlayışı ve tam öğrenme yöntemleri doğrultusunda hazırlanan
16 etkinlik öğrencilerle uygulanmıştır. Ayrıca, beden eğitimi, görsel sanatlar derslerinde
tematik çalışmalar da gerçekleştirilmiştir.
Okuma Ortağımla Okuyorum!
Aylin Kama, Ekin Koleji
Okuma sevgisi ve kültürü kazandırmak, Türkçe öğretiminin başat amaçlarından biridir. Bu
önemli amacın yerleşik davranışa dönüşebilmesi için, öğrenme sürecinde sosyal etkileşim
özel bir öneme sahiptir. Öğrenme bilişsel olduğu kadar sosyal bir süreçtir. Bu nedenle,
öğrencinin arkadaşıyla okuduğu kitaplar arkadaşıyla arasında fiziksel ve duyuşsal bir
yakınlık oluşturur. Öğrenci, hem sevdiği arkadaşıyla birliktelikten mutlu olur, hem de
kitabın kendisine sunduğu dilsel, görsel, bilişsel, toplumsal olanaklarla yeni yaşantılar
edinir. “Okuma Ortağımla Okuyorum”, kişinin sevdiği insanla paylaşımına katkı sağlayan
kitaba karşı saygı ve sevgi duyması ve okuma–konuşma kurallarına ilişkin deneyimler
edinmesi amacıyla geliştirilmiştir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 13
Okuma Projesi
Seray Korkmaz, Azime Çetin, Menteşeoğlu İlköğretim Okulu
Öğrencilerimizin kitap okumayı sevebilmeleri, kitap okuma alışkanlığı kazanabilmeleri,
okumanın önemini ve gerekliliğini fark etmeleri önemlidir. Okur olmaları ve bilinçlenmeleri
amacıyla, okulumuz 5. sınıf öğrencileriyle uygulanmak üzere kitap okuma projesi geliştirildi.
Sunuta projenin kapsamı, veli, öğrenci anket sonuçları ve öğretmen değerlendirmeleri
aktarılacaktır.
Oku(yorum)
Sibel Alp, Bircan Gül, Doğa Koleji
Kitap okumak sadece zevk alınan bir alışkanlık ve bir gereklilik değil, aynı zamanda önemli
bir eğitim aracıdır. Yapılan araştırmalar, kitap okuma alışkanlığının çocukluktan itibaren
şekillendiğini ve kitap okuma kültürünün erken yaşlarda kazanıldığını göstermektedir.
Kitap okumanın çocuklar tarafından bir gereklilik olarak benimsenmesi ve alışkanlık haline
gelmesi için, çocukların bunu bir ihtiyaç olarak görmeleri ve eğlenceli bir etkinlik olduğunu
kabul etmeleri gerekmektedir. Bu çalışmada, çocukların okuma ile ilgili farklı ve eğlenceli
yaşantılar geçirerek deneyim kazanmaları, kitap okumanın kendilerine sağladığı faydaları
fark etmeleri ve okuma konusundaki etkinliklerinin sürekli takibi yapılarak düzenli bir
okuma alışkanlığını benimsemeleri amaçlanmıştır.
Sözcük Pazarı
Zeynep Karayüksel, Mürşide Dut, Nihal Çolak, Mesut Özbudak, Özel MEF İlköğretim Okulu
5. sınıf öğrencilerimiz “Hayalet Gişe” adlı kitabı okumuşlar, kitap inceleme çalışmaları
yapmışlar ve bu çalışmalarla “Söz Varlığını Geliştirme” konusundaki sözcüğün yapısı
etkinliklerini birleştirerek grup çalışması yapmışlardır. Bu çalışmada, öğrencinin kendisini
kitaptaki mekanlar ve kahramanların bir parçası gibi hissetmesi ve eğlenerek öğrenmesi
amaçlanmıştır.
Analoji, Buluş Yoluyla Öğrenme, V–Diyagramı Kullanımı: Yoğunluk Örneği
Aylin Günay Sarı, Merve Aslı Müjdeci, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim Okulu
Çalışmamızda, öğrencilerin yoğunluk kavramıyla ilgili kavram yanılgılarını belirlemek ve
farklı yöntem ve teknikler kullanarak gidermek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda
üç aşamalı bir çalışma gerçekleştirilmiştir: 1) Öğrencilerin yoğunlukla ilgili sahip olduğu
kavram yanılgıları belirlenmiş, analojiyle günlük hayattaki yoğunluk kavramından
maddedeki yoğunluğa geçiş yapılmıştır. 2) Yoğunluğun yüzme ve batmadaki rolü farklı
yöntem ve teknikler kullanılarak laboratuvarda yapılan deneylerle tartışılmış, bilimsel işlem
basamakları doğrultusunda sonuca ulaşılmıştır. 3) Yoğunlukla ilgili kavram yanılgılarının
giderilip giderilmediği V–diyagramı olarak hazırlanan ve sınıf içinde uygulanan performans
göreviyle yoklanmış, sonuçlar yorumlanmıştır. Öğrencilerin performans görevlerinin
ortalamasının 90 çıkması çalışmanın amacına ulaşıldığını göstermektedir.
14 e¤itim reformu giriimi
İlköğretim Matematik Programı Veri Öğrenme Alanına Yönelik
Etkinlik ve Ölçme–Değerlendirme Örnekleri
Sonnur Özel, Pınar Turan, Betül Güzelderen, Ümit Fidan, Bilen Özlem Şener, Faruk Demirel,
Özel Sezin İlköğretim Okulu
Öğrenciler ilköğretimin ilk yıllarından itibaren grafik veya tablo şeklinde düzenlenen çeşitli
verilerle karşılaşırlar. Bu verilerin doğru biçimde okunması ve yorumlanması, akademik
başarının yanı sıra yaşam için de gerekli bir beceridir. İlköğretim Matematik Programı’nda
yer alan “veri” alanı kazanımlarıyla öğrencilerin veri toplaması, veriyi tablo ya da grafik
biçimine dönüştürmesi, bu tablo ve grafikler üzerinden yorumlar yapabilmesi ve problemler
oluşturabilmesi amaçlanmaktadır. Bu çalışmada, ilköğretim 2–5. sınıf öğrencilerimizin “veri”
alanı kazanımlarını en iyi şekilde gerçekleştirmelerini sağlamak amacıyla çeşitli etkinlikler ve
ölçme–değerlendirme araçları tasarlanmıştır.
Küçük Kaşifin Seyir Defteri
Gül Gücüm, Derya Küçükada, Özgür Şensoy, Begüm Kaya, Burçak Güney, Esra Çakmak, Duygu Kılıç,
Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim Okulu
3. sınıf konularından biri olan “Keşifler Kaşifler” başlığı altındaki kazanımların öğrencilerin
aktif katılımının sağlandığı bir tasarımla verilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda,
sınıf öğretmenleri, program geliştirme, ölçme–değerlendirme ve eğitim teknolojileri
uzmanları ve yaratıcı drama öğretmeni birlikte çalışmışlardır. Bu çalışmalarda, “Ne
Biliyorum”, “Ne Öğrendim” etkinliği, drama çalışmaları, yap–bozlar, gazete haberleri,
okuma parçaları, animasyonlar, video görüntüleri ve dans gösterisi gibi çeşitli etkinlikler
hazırlanmıştır. Sürecin sonunda uygulanan senaryo temelli değerlendirme sorularının
sonuçları incelendiğinde, başarı ortalamasının % 91,18 ile beklenen seviyenin üzerinde
gerçekleştiği görülmüştür. Aktif öğrenmeye dayalı bir sürecin, akademik başarıyı artırdığı
ve öğrencilerde öğrenme sürecine katılma yönünde olumlu bir tutum oluşturduğu
gözlenmiştir.
İngilizce Öğretirken “Blog”lardan Yararlanmak
Burcu Akyol, TED İstanbul Koleji
Bu çalışma, İngilizce dersinde blogların sınırsız potansiyelinden nasıl yararlanılabileceğini
araştırmak amacıyla tasarlanmıştır. İstanbul’da bir özel okulda öğrenim gören 93 beşinci
sınıf öğrencisiyle birlikte yaratılan blog’un, bir ders yılı boyunca uygulaması yapılmıştır.
Sunuşta bu uygulamadan elde edilen deneyimler ışığında, İngilizce derslerinde blogların
nasıl kullanılabileceğiyle ilgili uygulamaya dönük fikirler paylaşılacaktır.
Yabancı Dil Eğitiminde Veli–Öğretmen–Öğrenci İşbirliği: ELT PARENTS
Dudu Duygu Özkan, Doğa Koleji
“ELT PARENTS”, yabancı dil eğitiminde veli–öğrenci–öğretmen işbirliğinin önemini
vurgulayan ve öğrenme–öğretme etkinliklerine veli katılımını da sağlamayı amaçlayan
bir çalışmadır. Bu çalışma, velilerin de çocuklarının bilişsel, fiziksel ve sosyal gelişimlerine
destek olabilmeleri için eğitime ihtiyaçları olduğu gerçeğinden ortaya çıkmıştır. ELT
PARENTS, anne–babaların çocuklarıyla evde yapabilecekleri İngilizce çalışmalar ve örnek
uygulamalara yer verilen bir veli eğitim semineridir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 15
Algı Tercihi Odaklı Ders Tasarımı
Hülya Bingül, Hatice Adıyaman, Özel Sanko İlköğretim Okulu
Öğrencilerimizin düşünme, öğrenme, iletişim kurmada kullandığı algı tercihini keşfederek
derslerimizi buna uygun tasarımlarla desteklememiz, onların kendi zihinlerine güvenmeleri
ve öğrenmekten zevk almaları açısından önemlidir. Öğrenme çeşitliliğine saygı gösteren bir
eğitim sistemini desteklemek amacıyla, okulumuzun 3. sınıflarında “Algı Tercihi Odaklı Ders
Tasarımı Geliştirme” projesi uygulanmaktadır. Proje, öğrencilerin algı tercihlerinin tespiti,
tespit doğrultusunda velilerin bilgilendirilmesi, öğretmenlere sınıf ortamını öğrencilerin
algı tercihleri doğrultusunda zenginleştirmelerine yönelik 16 saatlik eğitim verilmesi
aşamalarından oluşmaktadır. Sunuta projenin uygulama aşamaları, öğretmenlerin
derslerinden video kayıtları, geliştirilen etkinlik ve materyal örnekleri ve veli, öğretmen ve
öğrencilerin görüşleri paylaşılacaktır.
Felsefe Eğitiminin İlköğretim Öğrencilerinin Yaratıcı ve Eleştirel Düşünme Becerileri
Üzerindeki Etkisi
Sevgi Şişman, Gözcübaba Lisesi
Platon, “Yaratıcılık Tanrı’dan bir armağandır” der. Aristo ise, “Metafizik” isimli eserine
“bütün insanlar doğal olarak bilmek isterler” ifadesi ile başlar. İşte belki de bu yüzden,
dünyanın en iyi filozofları çocuklardır. Bu çalışmada, 9–12 yaş grubu üstün yetenekli
çocukların felsefe eğitimiyle, yaratıcı ve eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi
inceledik. Çalışmada, M. Lipman Metodu aracılığıyla sorgulama etkinlikleri yaptık ve bunun
için öyküler, filmler ve şiirler kullandık. Çalışma sırasında, eleştirel düşünme becerileri
için kontrol listesi ve yaratıcı düşünme becerileri için ölçek uygulandı. Yapılan gözlem ve
ölçümler, çocuklarda doğal olarak bulunan yaratıcılık ve sorgulama yeteneğinin felsefe
dersleriyle zenginleştiğini gösterdi.
Leylek Etkinlik Kitabı
Gülden Atkın Gençoğlu, Çağrı Göcek, Kuş Araştırmaları Derneği
Leylek Etkinlik Kitabı, Polonya Doğa Dostu Derneği “Pro Natura” tarafından geliştirilmiş,
Kuş Araştırmaları Derneği tarafından Türkçe’ye çevrilmiş ve öğretmenler ile dış uzmanların
desteğiyle Türkiye koşullarına uyarlanmıştır. İlköğretim ve ortaöğretim okullarındaki
öğretmen ve öğrenciler için tasarlanan kitap, ülkemizdeki leylekler ve yaşam alanları ile
ilgili veri toplanması, her bireyin doğaya nasıl yardım edebileceğini görmesi ve yaşadıkları
yerdeki koruma çalışmalarında sorumluluk almasını sağlamak amacıyla geliştirilmiştir.
Öğrencilerin çevre ile ilgili düşünme, sorgulama, araştırma, sorunları yerinde inceleme,
çözüm üretme ve sorumluluk alma gibi becerilerini geliştirmesi hedeflenen etkinliklerin,
ülkemizdeki leylekler ile ilgili bilimsel araştırma ve koruma çalışmalarına katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
Öğrenme Sürecinde Eğitimsel İhtiyaç Analizi ve Örnek Bir Bireysel Müdahale
Programı
Yrd. Doç. Dr. Tamer Ergin, İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü
Akın Kökdemir, Şebnem Güvenç, İpek Tısley, Ahmet Çetin, Öykü Yavuzer, Şükran Angay, Özel Irmak Okulları
İlköğretimin ilk yıllarında akademik becerilerin temelini oluşturan bilişsel işlev alanlarında
(el–göz koordinasyonu, şekil–zemin algısı, eşzamanlılık, planlama, dikkat) yaşıtlarıyla aynı
seviyede olmayan öğrencilerin, öğrenme sürecinde sorun yaşadıkları görülmektedir. Bu
öğrencilerin, akademik benlik algılarının bu durumdan olumsuz etkilendiği ve ilerleyen
yıllarda da kendilerini “başarısız” olarak tanımladıkları ve eğitim–öğretim sürecinden kopma
davranışları gösterdikleri gözlemlenmektedir. Okulumuzda, öğrencilerin bu alanlardaki
bireysel farklılıklarını ve ihtiyaçlarını belirlemek ve öğrencileri desteklemek amacıyla, 1 ve 2.
sınıflarda “Bireyselleştirilmiş Öğretim Programı” uygulanmaktadır.
16 e¤itim reformu giriimi
Yaratıcı Öğrenme Metotlarını Sistematikleştirmek: Oyun-Drama-Tiyatro Etkinlikleri
Müfredat Çalışması
Bülent Sezgin, Doğa Koleji
Türkiye’de yaratıcı eğitim metotları konusunda, özellikle de drama alanında sistematik
program ve müfredat eksikliği yaşandığı bilinmektedir. Bu gereksinimden hareketle,
eğitimde disiplinlerarası bir yaklaşım geliştirilmiş, okulumuzdaki drama, tiyatro, oyun,
beden eğitimi, İngilizce ve rehberlik öğretmenlerinin de ortak çabasıyla bir müfredat
çalışması yapılmış ve 320 sayfalık müfredat kitabı oluşturulmuştur. Müfredat çalışması,
eğitimde drama ve yaratıcı metotlar konusunda katılımcı işbirliğine somut bir örnek
niteliğindedir.
ilköğretim (6 – 8. sınıflar)
Eğlenceli Türkçe
Yıldız Özdemir, Yeşim Kaya, Prof. Dr. Selçuk Yahşi İlköğretim Okulu
Öğrencilerin zorlandıkları ve eksikliklerinin görüldüğü bazı konuları eğlenerek öğrenmelerini
ve okuldaki ders dışı boş zamanlarını daha etkin bir şekilde değerlendirmelerini
amaçlamaktadır. Proje kapsamında, dilbilgisi konularından hareketle, çeşitli malzemeler
kullanılarak üç oyun hazırlanmıştır: Zıt Anlam Tombala, Haydi Cümle Kuralım ve Sıfat
Tamlaması Yapalım. Öğrencilerin bu oyunları zevkle oynadıkları ve konuları eğlenerek
öğrendikleri gözlemlenmiştir.
Türkçe Dersinde İşbirlikli Okuduğunu Anlama Yönteminin Kullanılması
Zahide Göktürk, Özgür Şensoy, Erim Koçyiğit, Derya Gündüz Sefer, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim
Okulu
Bu çalışmada öğrencilerin, tüm derslerde ve günlük yaşamda ihtiyaç duyacağı okuduğunu
anlama becerilerinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için geliştirilen
öğrenme tasarımında, işbirlikli öğrenme yöntemi esas alınmıştır. Tasarım, 8. sınıfta okuyan
74 öğrenciye uygulanmıştır. Uygulama sonucunda, işbirlikli okuma yönteminin uygulandığı,
ölçme sonuçlarının gelişimsel kaydının tutulduğu, sürekli ve etkili geri bildirim verildiği
ve öğrencinin aktif katılımının sağlandığı öğrenme tasarımlarının okuduğunu anlama
becerisinin geliştirilmesinde etkili olduğu görülmüştür.
Benim Elementimin Belgeseli...
Meltem Akmermer, ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu
Öğrenci odaklı yaklaşım izlenen ve etkileşimli öğrenme etkinlikleri uygulanan bu çalışma,
“periyodik cetvel” konusunun ezberletilmeden öğretilmesini amaçlamaktadır. Çalışmaya,
dört sınıf (86 öğrenci) katılmış ve çalışmaya katılan iki sınıf kontrol grubu, diğer iki sınıf da
deney grubu olarak ayrılmıştır. Sınıf panolarına elementlerin isimleri asılarak öğrencilerin
sürekli gözlemlemeleri sağlanmıştır. Deney grubu olarak ayrılan iki sınıfta öğrencilerin
gönüllü olarak seçtikleri elementlerden belgesel hazırlamaları istenmiştir. Ayrıca, üç boyutlu
periyodik cetvel kalemliği ve üzerinde element sembollerinin yazılı olduğu bileklikler de
yapılmıştır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 17
Fen Derslerinde İşbirliğine Dayalı Öğrenim Yaklaşımı
Arzu Erdemir, TED Ankara Koleji
İşbirliğine dayalı öğrenim yönteminde öğrenciler fikirlerini paylaşma, karşılaştırma fırsatı
bulurlar. Bu, birçok öğrencinin sahip olduğu kavram yanılgılarının farkına varmalarını ve
düzeltmelerini sağlar. Dörtlü çalışma grupları oluşturulurken üst düzey, orta düzey ve
alt düzeyden öğrenciler seçilerek heterojen gruplar oluşturulur. Öğrencilerin fikirlerini
paylaşabilecekleri fiziksel konumda olmaları çok önemlidir. Öğretmenin yaptığı kısa ders
anlatımının ardından her grup çalışma kağıtları üzerinde çalışır veya verilen görevi yapar.
Grup hedeflerinin ve bireysel hedeflerin belirlenmesi çok önemlidir. Gruptaki öğrenciler
bireysel öğrenmelerinden ve gruptaki öğrencilerin öğrenmesinden sorumludurlar. Bu
yöntem güven duygusunu, motivasyonu, analitik düşünme ve iletişim becerilerini geliştirir.
Öğretmenin yaptığı testin ardından her gruba performanslarıyla ilgili geribildirim verilir.
Fen Öğretiminde Bilimsel Süreç Becerilerinin Kazandırılmasına Yönelik Etkinlik
Önerisi: Limondan Elektrik
Meltem Duran, Oğuz Özdemir, Muğla Üniversitesi
Bu çalışma, öğrencilerin Fen ve Teknoloji öğretiminde önem kazanan bilimsel süreç
becerilerini pratik şekilde edinmelerini sağlamak üzere tasarlanan “Limondan Elektrik”
etkinliğinin etkisini konu almaktadır. Araştırma, 7. sınıfta okuyan 25 kişilik öğrenci grubuna
uygulanmış ve yapılan analizler sonucunda, “Limondan Elektrik” etkinliğinin öğrencilerin,
bilimsel süreç becerilerinin gelişimine anlamlı ölçüde ve olumlu yönde katkısı olduğu
gözlenmiştir.
Kolay Biyoteknoloji: Birlikte Öğrenme Gruplarında Pratik Materyal Tasarımları ile
Öğretim
Melek Altıparmak, Muğla Üniversitesi
Niğda Nermin Yazıcı, Denizova İlköğretim Okulu
Biyoteknoloji, insanlığın geleceğini şekillendirecek potansiyele sahip çok popüler bir bilim
alanıdır. Ancak, biyoteknolojide takip edilemeyecek hızda artan bilgi ve teknolojiler,
ülkemizde aynı hızla müfredata yansıtılamamaktadır. Yapılan araştırmalar, öğrencilerin
biyoteknoloji kavramlarını tam ve etkili olarak bilmediklerini ve açıklayamadıklarını ortaya
koymaktadır. Konuların öğretiminde daha yaratıcı, işlevsel, somut ve pratik materyal ve
etkinliklere gerek duyulmaktadır. Bu gereksinimden yola çıkarak hazırlanan bu çalışmada,
ilköğretim 8. sınıf öğrencilerine biyoteknoloji konularının öğretimine yönelik yeni etkinlikler
ve materyal tasarımları tanıtılacaktır.
Proje Tabanlı Öğrenmeyle Süregelen Bir Başarı Öyküsü
Mehmet Duran Öznacar, Adana Bilim ve Sanat Merkezi
Öğrencilerin problem çözme ve karar verme becerilerinin artırılması için problemle baş
başa bırakılmaları ve çözüm önerileri getirmeleri gerekmektedir. Projeye dayalı çalışmanın,
çok ileri düzeydeki bilişsel becerileri ortaya çıkardığı gözlemlenmiştir. Merkezimizde, aynı
öğretmenin danışmanlığında üç yılda toplam 17 projeye dayalı çalışma yapılmıştır. Bu
projelerden üçü (Eko–Tekno Apartman, Hoşgörü Araçları ve Bakteriyel Enfeksiyonların
Tedavisinde Doğal Bitki Örtüsünden Yararlanma) 2006, 2007 ve 2008 yıllarında “Bu
Benim Eserim ve Matematik Proje Yarışması”nda ödül almıştır. Sunuşta, süregelen bu
başarının yaşanmışlıkları ve öğrencilerdeki değişim ve gelişimleri paylaşılarak proje tabanlı
öğrenmeye dayalı etkinliklerin yaygınlaştırılması özendirilecektir.
18 e¤itim reformu giriimi
Yapılandırmacı Yaklaşımda Öğretim Etkinliği Olarak Bir Performans Görevi Örneği:
Mancınık
Canan İzgi Yıldız, Ayşegül Terzi, Özgür Millioğlu, Özel İstanbul Çevre Okulları
Çağımızda öğrenciye bilginin öğretilmesi yerine bilgiye nasıl ulaşabileceğinin yolunun
gösterilmesi önem kazanmıştır. Yapılandırmacı yaklaşıma göre uygulanan etkinliklerle,
öğrencilerin günlük hayatta karşılaştığı basit araçlar ile ilgili bilgi inşa etmesi amaçlanmıştır.
Buna göre, basit makineler konusunda özgün mancınık modeli yapımını içeren performans
görevi uygulanmıştır. 7. sınıf öğrencileri ile yapılan bu etkinlikler, bir haftası tasarım ile ilgili
araştırma süresi ve iki haftas› model yapımı olmak üzere üç haftalık süreyi kapsamaktadır.
Çalışmalar, derecelendirilmiş ölçek ile değerlendirilmiştir. Bu çalışmada, etkinliklerin
uygulanış süreçleri, mancınık örnekleri, öğrenci görüşleri paylaşılacak ve “mancınık”
performans görevi, dinleyicilere atölye çalışması olarak yaptırılacaktır.
Bir Yumurtanın Matematik Dünyasına Katkıları: Yumurta Tangram
Emel Topbaş Tat, Safure Bulut, Orta Doğu Teknik Üniversitesi
İlköğretim 6–8. sınıf düzeyinde hazırlanmış olan etkinlik, yumurta tangramın
oluşturulmasını, bu süreçte matematiksel çizimlerin sözel dille ifade edilmesini ve tangram
parçalarından çeşitli şekiller oluşturulmasını içermektedir. 10 ilköğretim 7. sınıf öğrencisine
uygulanan etkinlik, öğrencilerin uzamsal yeteneklerinin ilerletilmesine, matematikte iletişim
becerilerinin kullanımına, devinimsel yeteneklerin geliştirilmesine ve çember konusunun
işlenmesine ve uygulamalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir. Değerlendirmeler
sonucunda, öğrencilerin etkinlikten zevk aldığı gözlemlenmiş ve etkinliğin çember
konusunun işlenişinde etkin bir yöntem olduğu görülmüştür.
EBOB–EKOK İstasyonları
Dilek Karaoğlan, Aysen Eser, Oğuz Saraçoğlu, Sultan Tuncel, Ayfer Dürnel, Erim Koçyiğit, Terakki Vakfı Özel Şişli
Terakki İlköğretim Okulu
Uygulamamızda, 6. sınıf öğrencilerinin EBOB–EKOK konusu ile karşılaştıkları problemleri
formül, soru tipi, kavram ezberlemeden, yapılandırmacı yaklaşıma uygun olarak, somut
materyaller yardımı ile yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağlamak amaçlanmıştır. Bunun
için istasyon tekniği ve işbirlikli öğrenme yöntemlerinin kullanıldığı öğretim tasarımı
oluşturulmuştur. “Doğal sayıların ortak bölenleri ile ortak katlarını belirler, problemlere
uygular” kazanımı çerçevesinde hazırlanan be ayrı istasyonda flash animasyon ve somut
materyallerin kullanıldığı be ayrı etkinlik hazırlanmıştır. Heterojen beş gruba ayrılan
öğrenciler, sırayla tüm istasyonlardaki etkinlikleri tamamlarlar. Çalışmanın sonunda, grup
üyelerine bireysel ölçmeler uygulanır. Her grubun puanı, bireysel ölçme sonuçlarının
ortalaması alınarak belirlenir.
Eskişehir Matematik Okulu: “Matematiğe Gülümseyin”
Emel Özdemir Erdoğan, A. Kadir Erdoğan, Mine Güler, Anadolu Üniversitesi
Ömer Garan, Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Eskişehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Anadolu Üniversitesi işbirliğinde hazırlanan ve
TÜBİTAK tarafından desteklenmeye uygun bulunan Eskişehir Matematik Okulu (EMO)
Projesi, matematik eğitimi ile ilgili karşılaşılan problemlere somut çözümler üretmeyi
amaçlamaktadır. İlköğretim 4–7. sınıf öğrencilerine yönelik faaliyet gösteren EMO’da bilgi
seviyesi ne olursa olsun her öğrencinin matematik yapabileceği fikri benimsenmekte ve
matematiğin farklı yönleri bilimsel bir yaklaşımla hazırlanan öğrenci merkezli etkinlikler
çerçevesinde ortaya konulmaktadır. Sunuşta, EMO’nun içeriğine, iki yıla yakın bir süredir
uygulanan etkinlik örneklerine ve projenin başarısını ölçmek için toplanan verilerin analizi
ve sonuçlarına yer verilecektir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 19
Halı ve Kilimlerle Matematiğe Çok Kültürlü Bir Bakış
Meltem Ceylan Alibeyoğlu, Funda Oprukçu, Vivian La Ferla, Özel Darüşşafaka İlköğretim Okulu
Sinan Olkun, Ankara Üniversitesi
Matematik eğitimi aynı zamanda öğrencilerin kültürel kimliklerini desteklemeli ve
farklı kültürlere karşı hoşgörü içerisinde olmalarını sağlayacak geniş bir bakış açısı
kazandırabilmelidir (D’Ambrosio, 2001). Söz konusu çalışma ile öğrencilerin, kilim ve halı
dokumacılığı ile kültürel motiflerimize tanışıklık kazanması, öğretmenler için kültürel
öğelerin matematik derslerine nasıl entegre edilebileceği, öğretmen ve öğretmen adaylarına
matematik dersinin hayatın içinde yaşayan bir kültür olarak işlenebileceğinin gösterilmesi
amaçlanmıştır. Proje, 2006–2007 Eğitim–Öğretim Yılı’nda dört farklı kurumda eş zamanlı
olarak yürütülmüştür. Çalışmaya öğretmen adayları ve ilköğretim öğrencileri katılmıştır.
Sunuşta, çalışma kapsamında geliştirilen çalışma kağıtları, çalışmayla ilgili bulgular ve
öğrenci çalışmalarından örnekler sunulacaktır.
Tahminler Yapıyoruz
Melek Erdoğan, Tuğçe Gönültaş, Özel Alpan Kursları
Çevremizdeki yetişkinlerin uzunluk, alan ve hacim tahmin becerilerinde zayıf olduklarını
gözlemlemekteyiz. Bu becerileri öğrencilerimize kazandırabilmek amacıyla, okulumuz 6.
sınıf öğrencilerine yapılandırmacı öğrenmeye dayalı “Tahminlerimiz” adlı ders etkinlikleri
uygulanmıştır. Ders etkinliklerimizin tahmin becerileri üzerindeki etkisini görmek hedefiyle
de, klasik öğretim ile 8. sınıfa kadar gelen öğrencilerimiz ile yapılandırmacı öğretim ile
konuları yeni öğrenen öğrencilerimize tahmin etmeye dayalı çalışma uygulanmıştır.
Sunuşta, ders etkinliklerimiz, tahmin sorularımız ve gerçek tahminlere hangi grubun daha
yakın olduğu paylaşılarak yaşayarak öğrenmenin kalıcılık üzerindeki etkileri tart››lacaktır.
Coğrafi Konumun İşlenmesinde Alternatif Uygulamalar
Başak Salimoğlu, Pınar Yıldız, Özgür Şensoy, Erim Koçyiğit, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim Okulu
Uygulama, 6. sınıf Sosyal Bilgiler dersi “Yeryüzünde Yaşam” ünitesinde yer alan “Dünya’yı
Keşfediyoruz” konusuyla ilgilidir. Geliştirilen etkinlikler ve ölçme–değerlendirme araçlarıyla
coğrafi konum ve ilgili kavramların kazandırılması ve içselleştirilmesi sağlanırken, farklı
öğrenme stillerindeki öğrencilere ulaşabilmek de hedeflenmiştir. Bu amaçla, “Hazine Avı”,
“Takas Oyunu” ve “Konuyorum” adlı farklı etkinlikler kullanılmıştır. Bu sayede, öğrenciler
tarafından zor anlaşılan konunun daha kolay kavranması sağlanmıştır. Çalışmalarla birlikte
yürütülen ölçme–değerlendirme çalışmaları, eksiklerin hızlı bir şekilde giderilmesini
sağlamıştır. Öğrenci başarısının önceki yıla göre yaklaşık % 15 oranında arttığı görülmüştür.
Uygulamalara ilişkin öz değerlendirmeler ve akran değerlendirmeleri öğrencilerin
farkındalığının arttığını ve konudan keyif aldıklarını göstermektedir.
Disiplinlerarası İşbirliği: İlkçağ Anadolu Uygarlıklarında Sanatın Ayak İzleri
Alaattin Kılıç, Semra Bolat, Kamil Güner, Elif İpek Kılınç, Özel Sezin İlköğretim Okulu
Özel Sezin Okulu’nda 2008–2009 Eğitim–Öğretim Yılı Güz Dönemi’nde 6. sınıf öğrencileriyle
gerçekleştirilmiştir. Sosyal Bilgiler, Görsel Sanatlar ve Türkçe dersleri kazanımları dikkate
alınmış ve müze ile eğitim amaçlarına uygun olarak yıllık planlara dahil edilmiştir. Dört
hafta süren çalışma, disiplinlerarası proje anlayışı çerçevesinde gerçekleşmiştir. Proje
kapsamında, sınıf içinde ve okul dışında çeşitli etkinlikler yapılmış, ayrıca üç günlük bir alan
gezisi gerçekleştirilmiştir.
20 e¤itim reformu giriimi
Müze Görmemiş Çocukların İlkçağ Kutucukları
Derya Boçkay, Dilek Arın, Vali Sami Sönmez İlköğretim Okulu
6. sınıf Sosyal Bilgiler dersinin “Yeryüzünde Yaşam” ünitesinin işlenişinde, “Müze Görmemiş
Çocukların İlk Çağ Kutucukları” adlı bir uygulama gerçekleştirdik. 6. sınıfta okuyan 105
öğrencimizin tamamı, iki hafta boyunca etkinliğimize katıldı. Geridönüşümlü maddeler,
kil, oyun hamuru, karton, kumaş gibi malzemeler kullanan öğrencilerimiz, orta boy karton
kutuyu, materyallerle bir uygarlığı anlatacak şekle dönüştürdüler. Bilişsel ve sosyal becerileri
gelişen öğrencilerimiz, uygulama boyunca kendi öğrenmelerinden sorumlu oldular.
Proje tabanlı sürecin sonunda açtığımız okul sergimizle de, ilkçağ uygarlıkları konusunda
farkındalık yaratmaya çalıştık. Öğrencilerimiz bilgi alıcısından, anlam çıkarıcıya dönüşürken
ortaya materyallerin desteklediği, farklı derslerde kolaylıkla uygulanabilir bir çalışma çıktı.
Tarihin Hayat Bulan Tanıkları
Sevgi Şentürk, Özel Sanko İlköğretim Okulu
Öğrencilerimiz yaşadıkları kentteki tarihi ve kültürel dokuyu proje tabanlı öğrenme
yaklaşımıyla incelemeye almış ve kentte restore edilen tarihi mekanlarda araştırmalar
yapmışlardır. Yapılan araştırmaları bir araya getiren öğrenciler, kenti tanıtıcı bir katalog
hazırlamışlardır. Sunuşta, çalışma ile ilgili süreç, öğrenci görüşleri, ortaya çıkan ürün ve
öğrenci çalışmalarından örnekler paylaşılacaktır.
Yaşadığımız Yerin Sesleri
Duygu Ergen, Kızılhisar İlköğretim Okulu
Farklı ülkelerdeki öğrenciler yaşadıkları yerin coğrafi özelliklerini de göz önüne alarak
bir mekan seçerler ve doğadaki malzemeleri kullanarak çıplak elle eserler oluştururlar.
Öğrenciler, yaptıkları eserlerde yaşadıkları yerin dokusunu yansıtacak malzemeler
kullanmalıdır. Eserlerini tamamlayan öğrenciler, yaptıkları eserler hakkındaki duygularını
yazı ve şiir yoluyla ifade ederler. Öğrencilerin kendi anadillerinde yazılan bu eserler,
uluslararası paylaşım için İngilizce’ye çevrilerek bir kitapta toplanır ve diğer ülkelerle
paylaşılır.
Suyu Akıllıca Kullan!
İclal Muslu, Doğa Koleji
Suyun önemi hepimiz için giderek artmaktadır. Suyun önemini vurgulamak ve öğrencilerde
bu bilinci oluşturmak amacıyla, öğrencilerden müzik ile yaratıcılıklarını sergilemeleri ve “su
tüketimine dikkat” temalı besteler yapmaları istendi. Her okulda yapılan bestelerden birer
birinci seçildi ve seçilen bu besteler, 22 Mart Su Günü’nde tüm öğrenciler ile paylaşıldı.
Gerçeğin Ötesinde: Daliwood
Bahar Eker, ODTÜ Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu
Çalışma, öğrencilerin gerçeküstücülüğü oluşturan gerçek kavramlardan yola çıkarak bu
akımı özümsemelerini, kazanımlarını da çektikleri kısa filmlerle ifade etmelerini sağlamak
amacıyla geliştirilmiştir. Öğrenciler, öncelikle gerçeküstücülüğün somut bileşenleri ile
Salvador Dali, Luis Bunuel gibi sanatçıların anlayışlarını birleştirerek gerçeği ötelemenin
farkına vardılar. Daha sonra, kısa film çekimi, senaryo yazma teknikleri, hazırlanan oyun
etkinlikleri uygulandı. Tüm bu süreçlerin sonunda ise, öğrencilerden gerçeğin ötesini bizlere
gösteren kısa filmler çekmeleri istendi. Öğrenciler, kısa filmlerinin senaryolarını yazdılar,
“hikaye tahtalarını” oluşturdular, çekimlerini yaptılar, montajladılar ve afişlerini hazırladılar.
Öğrenciler, Daliwood projesiyle, ilk baktıklarında gerçekleştirilemeyecek diye düşünülen kısa
filmlerini, teknik bilgi, tesadüfi olmayan yaratıcılık ve işbirliği içinde çalışarak gerçeküstü
hale getirdiler.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 21
Yaratıcı Drama Yöntemi ile Sanat Eğitimi
Gökben Karabayır, Özel Ekin İlköğretim Okulu
Yaratıcı drama, bir konuyu bir grupla grup üyelerinin yaşantılarından yola çıkarak ve
tiyatro teknikleri ile çocuk oyunlarından yararlanarak canlandırmaktır. Sanat eğitiminde
yaratıcı drama temelli çalışmamızda, ilköğretim 7. sınıf öğrencileriyle “görsel sanat
kültürü” öğrenme alanı kazanımlarına uygun olarak atölye çalışması geliştirilmiştir. Yaratıcı
dramanın hazırlık, ısınma, canlandırma ve değerlendirmeden oluşan aşamaları izlenerek
atölye çalışması yapılandırılmıştır. Sunuşta, yaratıcı dramanın teknik ve yöntemleri, sanat
eğitiminde yaratıcı dramanın yeri, çalışmaya yönelik fotoğraf ve videolar, öğrencilerin süreç
içindeki ve süreç sonrasındaki görüşleri, yapılan gözlem ve yorumlar ile öğrenci ürünleri
paylaşılacaktır.
Araştırmacı Çocuklar
Ali Ekber Şahin, Gülsen Bektaş Kızılkan, Özge Bıkmaz, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Mesude Ayan, Türkiye Noterler Birliği İlköğretim Okulu
İlköğretim, ortaöğretim, hatta üniversite düzeyinde öğrenciler “araştırma” kavramının
tanımına uygun ürünleri ortaya koyamamaktadırlar. Araştırma, kitaplardan ya da
internetten edinilen bilgilerin kopyalanıp bir araya getirilmesi olarak algılanmaktadır.
Aslında araştırma, verileri toplayarak bilinmeyeni ortaya çıkarmaktır. Şüpheci, etik ve
sistematik olma, bu sürecin temel öğeleridir. Türkiye Noterler Birliği İlköğretim Okulu’nda
16 öğrenci, bir müdür yardımcısı ve dört öğretmenin katılımıyla uygulanan bu çalışma,
öğrencilere merak ettiklerini şüpheci, etik ve sistematik bir süreç sonucunda ortaya çıkarma
becerisi kazandırmayı amaçlamaktadır. Sunuşta, 12 hafta süreyle uygulanan program,
öğrencilerin tamamladıkları araştırma örnekleri ve uygulamanın öğrencilerin akademik ve
sosyal gelişimi üzerindeki etkileri paylaşılacaktır.
Kariyer Yolculuğuma Başlıyorum
Yaprak Kaymak, Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı
Nevin Dölek, Bakış Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık
M. Fulya Kurter, Bahçeşehir Üniversitesi
“Kariyer Yolculuğuma Başlıyorum” Programı’nın genel amacı, 6–8. sınıf çocuklarının yakın
gelecekte karşılaşacakları lise türü seçimi ve mesleki karar aşamalarına hazırlanırken daha
bilinçli adım atmalarına yardımcı olabilecek bazı temel bilgi ve becerileri kazandırmaktır.
Program, bu yaş grubu çocukların gelişim özellikleri düşünülerek tasarlanmıştır ve kendi
kişisel özelliklerini, eğitim ve meslek olasılıklarını keşfetme süreçleriyle ilgili bilinç ve
merak kazanmalarına yönelik çalışmaları içermektedir. Bir başka deyişle, amaç, bu yaş
grubu çocukları yeterince olgunlaşmamış tercihler yapmaya zorlamak değil, karşılarına
çıkabilecek farklı seçeneklerin farkında olmalarını sağlamak, buna yönelik düşünebilmelerini
yüreklendirmektir.
Medya Okuryazarlığı Dersinden Sosyal Sorumluluğa
Erdoğan Kızmaz, Zübeyde Oktay, Batuhan Sarıca, Habibe Baykan, Bedriye Taç, İnegöl Vehbi Koç İlköğretim
Okulu
Medya Okuryazarlığı dersi ve Medya Kulübü’nün organize ettiği etkinlikler, okuldaki tüm
paydaşların yakın çevre, ülke ve dünya gündemini takip etmesini sağlamıştır. Öğrenciler,
Medya Kulübü’nün etkinleri ile yaşanan sorunlarla ilgili herkesin dikkatini çekmeyi,
düşünmeyi, eleştirel bakmayı ve sorgulamayı deneyimlemiş ve medyanın toplum üzerindeki
etkisinin ne kadar baskın olduğunu veya olabileceğini fark etmiştir. Sunuşta, okulumuzda
yürütülen bu çalışma paylaşılacak ve Medya Okuryazarlığı dersi kapsamında Medya Kulübü
ile birlikte ilçe çapında gerçekleştirilen çalışmalardan bir dizi örnekler gösterilecektir.
22 e¤itim reformu giriimi
ortaöğretim
Türk Edebiyatında İki Disiplinin Buluşması: Yaratıcı Yazın–Dramatizasyon
Buket Şafak Ciğeroğlu, Özel Bilkent Lisesi
Yaratıcı drama, eğitim sürecinde oyunlarla geliştirilen bir etkinliktir ve eğitimin yaşamsal
bir parçasıdır. Bu etkinlikte amaç, öğrencilerimizi bilgiye ulaşırken edilgen konumdan çıkarıp
aktif duruma getirmek ve düşünsel, duygusal ve bedensel boyutlarıyla öğrenmenin içinde
bütünleştirmektir. Dil ve Anlatım derslerinde, öğretim yöntem ve teknikleri geliştirilmiş
ve “Yaratıcı Yazın–Dramatizasyon (Canlandırma) etkinliği düzenlenmiştir. Etkinlikte, Dil
ve Anlatım derslerinin iki saati kullanılarak toplam 18 saatlik bir etkinlik oluşturulmuştur.
Sunuşta, öğretim yöntemi olarak edebiyat eğitiminde/öğretiminde yaratıcı yazın süreci ve
öğrenci ürünlerinden örnekler paylaşılacaktır.
Cabri3D Geometri Yazılımı ile Tasarlanan Öğrenme Ortamının Uygulaması ve
Değerlendirilmesi
Halil İbrahim Taşova, Savaş Baştürk, Marmara Üniversitesi
Teknolojik gelişmeler her çağda eğitim ve öğretimi etkilemiştir. Geometri dersi için de
birçok yazılım geliştirilmiş, öğrencilerin ve öğretmenlerin kullanımına sunulmuştur. Bilindiği
gibi Geometri dersinde öğrencilerin yaşadığı problemlerden en önemlilerinden biri, üç
boyutlu şekilleri zihinlerinde canlandırmadır. Uzay geometrinin geleneksel sınıf ortamında
kağıt, kalem gibi geleneksel araç gereçlerle öğretimi oldukça güç olmaktadır. Bu eksiklikten
hareketle, üç boyutlu geometri öğretimi için geliştirilen Cabri3D yazılımı kullanılarak
öğrenci merkezli ortamların nasıl kurulabileceğinin örneklenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç
doğrultusunda, 12. sınıf öğrencilerinin geometri dersinde eğik prizmanın hacmini keşfetmesi
sağlanmış ve ortaya çıkan öğrenme ürünleri ile bilgi kurma süreçleri değerlendirilmiştir.
Geonext Türkçe: İnteraktif Geometri Yazılımı
Tonguç Özdaş, Hacer Ünver, Özel Enka Lisesi
Geonext Türkçe: İnteraktif Geometri Yazılımı’nın hedef kitlesi matematik öğretmenleri
ile öğrencilerdir. Bu yazılımı Türkçe’ye çevirmemizdeki amaç, özellikle devlet okullarında
bütün öğretmenler için etkili bir öğretme ve öğrenme aracı olabileceğine inanmamızdır.
Dinamik bir matematik yazılımı olan Geonext Türkçe, öğretme ve öğrenmede yeni
yöntemler oluşturarak geleneksel çizim aletleri ile kağıt veya tahtada yapılamayacak
görselliğin olanaklarını sunar. Geonext Türkçe, sınıf ortamında özerk ve işbirlikli öğrenmeyi
mümkün kılarak etkin keşfedici yaklaşımı teşvik eder. Bu yazılım, evde veya okulda ücretsiz
kullanılabilir ve bir telif hakkı problemi yaşanmadan öğrencilere dağıtılabilir.
Kaleyideskop Etkinliği
Duygu Ören, Safure Bulut, Bülent Çetinkaya, Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Araştırma çalışmaları ve öğretmenlerin deneyimlerinden elde ettikleri sonuçlar, matematik
derslerinde somut materyal kullanımının önemli faydaları olduğunu ortaya koymaktadır.
Günlük hayatla ilişki kurarak soyut ilişkileri somutlaştırması ve ilgi çekici olması sebebiyle,
matematik derslerinde materyal kullanımı öğrencilerin kavramları daha iyi anlamalarına
yardımcı olmaktadır. Bu çalışma, 11 ve 12. sınıflar için hazırlanmış olan bu etkinliği
öğretmenlere ve öğretmen adaylarına tanıtmayı hedeflemektedir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 23
Terakkide Suçlu Avı
Canan Şensöz, Ahu Binici, Gizem Baykal, Serap Ügümü, Funda Topçul, Erim Koçyiğit, Esma Çolak, Terakki Vakfı
Özel Şişli Terakki Lisesi
9. sınıf “Canlıların Temel Bileşenleri” ünitesinde yer alan DNA konusu için yapılandırmacı
modele dayalı, durumlu öğrenme tasarımı geliştirilmiştir. Bu çalışmada, öğrenciler
kendilerini adli tıp uzmanı yerine koyarak hazırlanan suç mahallinden delil örnekleri
toplamış ve mıknatıslı materyalleri kullanarak DNA molekülü oluşturmuşlardır.
Değerlendirme, hazırlanan çalışma yaprağının ve ara sınavların incelenmesi ile yapılmış ve
istendik yönde bir değişimin sağlandığı görülmüştür. Öğrencilerin öğrenme sürecine ilişkin
görüşleri video yolu ile alınmış ve tasarımın derse yönelik olumlu tutum oluşturulmasını
desteklediği görülmüştür.
Madde Başkalaşıyor
Aynur Kuruçay, Reşat Saravin, Esma Çolak, Esra Çakmak, Erim Koçyiğit, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Lisesi
9. sınıf Kimya dersi “Kimyasal Değişimler” ünitesindeki “Kimyasal–Fiziksel Değişim
Özellikleri” konusunun kavratılması için, buluş yoluyla öğretim stratejisine dayalı bir
tasarım geliştirilmiştir. Bu çalışmada amaç, öğretmenin bilgi aktarıcı rolünü sınırlayarak
aktifliği öğrenciye vermek ve öğrencilerin keşfetmesine fırsat vermektir. Tasarımı
desteklemek üzere, günlük yaşamın içinde yer alan fiziksel ve kimyasal değişim olaylarına
ilişkin video örnekleri bulunarak öğrencilere izlettirilmiş ve bu yolla konunun günlük
yaşama transferi de desteklenmiştir. Çalışma, sekiz şubede öğrenim görmekte olan 162
öğrenci ile yürütülmüştür. Uygulama kapsamında öğrenmeyi ölçmek üzere, çalışma
yaprağı hazırlanmış ve sınav değerlendirmeleri yapılmıştır. Değerlendirme sonuçları, ilgili
kazanımlara ulaşıldığını göstermektedir.
Tarih Dersinde Yeni Bir Soluk: Arkeoloji Müzesi
Nimet Renkliyıldız Akıncı, Oya Lebibe Akgül, Özel Darüşşafaka Lisesi
İstanbul Arkeoloji Müzesi’ni, İstanbul ve Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü lisans ve
lisansüstü eğitimini sürdürmekte olan sekiz kişilik bir arkeolog grubu rehberliğinde gezdik.
Yaptığımız gezinin sonunda, öğrencilerimiz müzedeki materyalleri, heykel, cam, truva,
tablet, çini, seramik ve lahit başlıkları altında gruplayarak materyalleri tanıtıcı afişler
hazırladılar. Sunuşta, gezi öncesi hazırlık süreci, gezi süreci ve gezi sonucu çalışmalar,
öğrenci görüşleri ve öğretim programının temel hedefleri ile öğrenci çalışma örnekleri
paylaşılacaktır.
Tarih Öğretimi Açısından Eleştirel Düşünmede Karikatür: 19. Yüzyılda Osmanlı–Rus
Savaşları Örneği
Mehmet Köseoğlu, Kavak Rıdvan Çelikel Anadolu Lisesi
Ergin Balan, Kavak Yaşar Doğu Çok Programlı Lisesi
Bu çalışma, Türkiye’de “tarih eğitimi” alanında siyasi karikatürlerin işlevine ilişkin
çalışmaların yapılmasına bir katkı sağlamak, öğretmenlerin tarih öğretiminde
karikatürlerden yararlanmasına yönelik ilgi ve meraklarını uyandırmak, siyasi karikatürleri
kullanmaya teşvik edici zemin oluşturmak amacıyla hazırlanmıştır. Tarih eğitiminde
öğrencilerin eleştirel düşünmesinde siyasi karikatürlerin nasıl ve ne şekilde kullanılabilir
olduğu tartışılacaktır. Eleştirel düşünmenin sekiz boyutu ve öğrencilerin verdikleri yanıtların
ortaya konacağı bu sunuşta, 1853–56 Osmanlı–Rus Harbi’nin işlenmesine örnek karikatür
çalışması olarak Brandeis Üniversitesi’nin web sitesinden erişilen iki ana yayında sunulan
karikatürler paylaşılacaktır.
24 e¤itim reformu giriimi
9. Sınıf Tarih Derslerinde Bir Uygulama: Kendi Uygarlığını Yarat
Aydan Demirkuş, TED Mersin Koleji
9. sınıf tarih dersi konuları, “Tarih nedir?”, “Tarih biliminin amacı nedir?”, “Tarihsel süreci
ne yönlendirir?” sorularıyla başlıyor ve tarih öncesi dönemler ile ilkçağ uygarlıklarının
tanıtılmasıyla devam ediyor. Bu çalışma, öğrencinin öğrendiklerini somutlaştırması,
eksiklerini tespit etmesi ve öğrenmeyi uygulamaya dönüştürmesi amacıyla hazırlanmıştır.
Öğrencilerden, verilen özelliklere göre kendi uygarlıklarını yaratmaları istenir. Sunuş
sırasında, projenin içeriği, öğrencilerin ürünleri ve kazanımları aktarılacaktır.
Düş Gücünün Geniş Dalgaları
Pelin Gerçeker, Doğa Koleji
Zuhal Yılmaz Doğan, Cağaloğlu Anadolu Kız Meslek Lisesi
Filiz Coşkun, Handegül Altan, Göztepe İhsan Kurşunoğlu Anadolu Lisesi
Banu Yurtseven, Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi
Başak Bandırma, Ümraniye Genç Osman İlköğretim Okulu
Evrim Bayram, Mustafa Saffet Anadolu Lisesi
Avrupa Birli¤i Eğitim ve Kültür Programları’ndan “Yaşamboyu Öğrenme Programı”
kapsamındaki “Comenius Programı”na yaptığımız “Düş Gücünün Geniş Dalgaları” adlı
başvuru, Avrupa Komisyonu tarafından kabul edilmiştir. “Düş gücünün dil öğretimindeki
yeri” konulu projenin hedefleri, Avrupa’daki ortak ülkelerin (Bulgaristan, Romanya ve
İtalya) aracılığıyla bu yöntemin uygulama alanını daha geniş platformlara taşımak, yenilikçi
ürünler ve süreçler ortaya çıkarabilmek, yabancı dil öğrenimine katkıda bulunmak ve dil
farklılıklarından doğan yanlış anlamaları giderebilmektir. Proje, eğitimde kültürlerarası
ilişkilere katkıda bulunmakta ve bu yolla yabancı dil öğretimi/öğreniminin niteliğini
yükseltmektedir.
Benim Müzem Projesi
Murat Ergin, Çamlıdere İlköğretim Okulu
2007–2008 Eğitim–Öğretim Yılı’nda çağdaş müzeciliği geliştirmek, arkeoloji ve tarihe olan
ilgiyi artırmak amacıyla başlatılan proje kapsamında, okulumuzda Müzecilik Drama Atölyesi
kurulmuş, seramik, arkeolojik kazı, form–obje bilgisi kazandırma ve resim, heykel sanatını
geliştirmeye yönelik etkinlikler düzenlenmiş ve etkinliklerde üretilen eserler atölyede
sergilenmiştir.
Ergenlikte Risk Almanın Azaltılması: Bir Müdahale Programı Örneği
Hülya Ercan, Cumhuriyet Üniversitesi
Neslihan Güney Karaman, Başkent Üniversitesi
Mustafa Türkmen, Figen Çok, Ankara Üniversitesi
Bu çalışma, ergenlikte riskin azaltılmasını amaçlayan gelişimsel müdahale yaklaşımı
çerçevesinde oluşturulan ve okul temelli bir müdahale programının geliştirilmesini içeren
deneysel bir araştırmadır. Çalışma, alan yazına dayalı olarak geliştirilmiş ve ön test, son test,
izleme testi uygulamalarının yanı sıra 16 oturumdan oluşmaktadır. Çalışmada, ergenlik,
iletişim ve karar verme becerileri, benlik saygısı, ÖSS sistemi, üniversite yaşamı/liseden
sonraki yaşam, ergenlik ve erinlik döneminin biyolojik özellikleri, cinsel gelişim, madde
kullanımı, verimli ders çalışma, problem çözme ve gelecek planı konuları da yer almaktadır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 25
İşlemciler Modülü Artık Çok Zevkli
Sinan Uğuz, Fadime Uğuz, Aksu Çok Programlı Lisesi
Tuncay Aydoğan, Süleyman Demirel Üniversitesi
Meslek liselerinin “bilişim teknolojileri” alanı modüllerinden olan “işlemciler” modülünün
içeriğine bağlı kalınarak hazırlanan ve öğrenciler tarafından web–tabanlı uzaktan
eğitim yoluyla kullanılan bir öğretim materyali tasarlanmıştır. Tasarlanan materyal ile,
öğrencilere modül içeriğini oluşturan konuların kavram haritaları kullanılarak öğretilmesi
amaçlanmıştır. Öğretim materyalinin özelliklerinin ve öğretim materyalinde kullanılan
kavram haritalarının öğrencilerin konuyu öğrenmesi üzerindeki etkisi, öğrencilere uygulanan
anketin sonuçları değerlendirilerek tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler,
materyali öğretim materyalinin görsel özellikleri, kullanım kolaylığı ve dersin hedefleri
açısından olumlu değerlendirmiştir.
Öğretmen Merkezli Eğitime Karşı Akran Eğitim Modeli: “Akran Öğretmenler”
Türkay Tol, Sevgi Şişman, Gözcübaba Lisesi
Akran eğitimi metoduyla öğrencilere bazı temel davranışların kazandırılması amaçlanmıştır.
Bu davranışlar, bilişsel beceriler kapsamında öğrencilerin matematiksel problemleri çözme
yeterlilikleri, kendi kendine öğrenme deneyimleri ve akıl yürütme becerileridir. Sosyal
beceriler kapsamındaki kazanımlar ise, iletişim, kendini ifade etme, sosyal sorunlarla baş
edebilme, arkadaşlarına ve çevrelerine karşı duyarlı olma gibi davranışlardır. Çalışma
boyunca, matematik, felsefe ve rehberlik gibi farklı alanlarda eğitilen gönüllü öğrenciler,
yukarıda sıralanan becerilerin kazandırılmasına yönelik akran eğitimi uygulamışlardır. Bu
amaçla, matematik oyunları, matematik testleri, sunular, felsefi içerikli film, resim gibi
materyallerin yanı sıra yaratıcı drama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmada, öğrencilere kontrol
listeleri ve testler uygulanmış, gözlem raporları tutulmuştur.
Sosyoloji Projesi: Bir Örnek Uygulama
Okan Uzelli, Özel Darüşşafaka İlköğretim Okulu
TÜBİTAK tarafından her yıl yapılan “Ortaöğretim Öğrencileri Proje Yarışmaları” kapsamına,
2007–2008 E¤itim–Ö¤retim Yılı’ndan itibaren “sosyoloji” alanındaki projeler de dahil
edilmiştir. Öğrencilerimiz, dört ay süren çalışma sonucunda, sosyoloji–sosyal bilimler
alanındaki bilimsel aşamaları izleyerek ilgilendikleri konu doğrultusunda bilimsel olma
gayretindeki projelerini hazırlamışlardır. Sunuşta, öğrencilerimizin, projelerini hazırlarken
“sorun belirleme” aşamasından başlayarak “bilimsel kriterlere uygunluk gösterme,
sosyolojide veri toplama tekniklerini kullanma, anket oluşturma ve değerlendirme,
SPSS analiz programı kullanımı, örneklem seçimi, rapor hazırlama ve sunum yapma”
konularındaki kazanımlarını elde etme ve geliştirmeleri süreci paylaşılacaktır.
Tüketerek Değil Üreterek Öğreniyorum
Ahmet Bayram, Derinkuyu Halk Eğitimi Merkezi
Ayhan Köroğlu, Avanos Endüstri Meslek Lisesi
Mesleki eğitimde basit temrinlik malzemeler üzerinde uygulamalı eğitim yapılmaktadır. Bu
eğitim sonucu üretilen ürünler herhangi bir amaçla kullanılmamaktadır. Bu yönde yapılan
eğitim, yüksek maliyetli ve tüketime yönelik olup, ülkemizin sınırlı kaynaklarını verimsiz
bir şekilde kullanmaktan öte bir işe yaramamaktadır. Oysa eğitim sonucu üretilen ürünün
getirisinin yüksek, eğitim maliyetinin düşük olması, mesleki eğitimin amacı olmalıdır.
26 e¤itim reformu giriimi
ölçme ve değerlendirme
Felsefenin de Sınavı Olur. Ama Nasıl...?
F. Gülşen Öz, Özel Amerikan Robert Lisesi
Felsefe eğitiminin temel amacı, felsefe tarihini ezberletmek değil, “felsefe yapma”nın
öğrenilmesini sağlamaktır. “Felsefe yapma,” okuma, anlama, yorumlama, problem
görme–yapılandırma, bilgi toplama–analiz etme, öğrenilenlerle yaşananlar arasında ilişki
kurma, akıl yürütme ve yargıya varma, yargıları sorgulama ve temellendirme gibi üst
düzey düşünsel beceriler gerektirir. Bu tür beceriler, yalnızca geleneksel ölçme yöntemleri
ile değerlendirilemez. Bu sunuşta, geleneksel araçların yanında “Felsefe nedir?” sorusunun
yanıtlarından hareketle “felsefe yapma”nın koşul ve gerekleri dikkate alınarak hazırlanan ve
Robert Lisesi’nde kullanılan “felsefeye özgü” ölçme araç ve yöntemleri üzerinde durulacak,
uygulama ve değerlendirme örnekleri paylaşılacaktır.
4 ve 5. Sınıflarda E–Portfolyo Uygulamaları
Burcu Örentürk Aybat, Ece Milliyetçi, Nurcan Şeflek, Özel Enka İlköğretim Okulu
“Elektronik portfolyo” kelimesini söylemlerimizde her geçen gün daha fazla kullanıyoruz.
Okul için bir değerlendirme aracı mı? Öğrencinin dönüşümlü düşünmesini sağlayan bir ayna
mı? Yoksa, özgeçmişimizi yazdığımız, kariyer rotamızı çizdiğimiz dijital bir günlük mü? Özel
Enka İlköğretim Okulu’nda daha pek çok soru sorularak başlatılan “E–Portfolyo” Projesi,
şimdi iki yaşında. Bu sunuşta, uygulamalarımızdan ve tecrübelerimizden yola çıkılarak
e–portfolyo süreci, okul sistemine entegrasyonu, dört farklı grubun –öğretmen, öğrenci,
yönetici ve aile– rolleri ile süreç içerisinde karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri
paylaşılacaktır. Ayrıca, öğrenci e–portfolyo örnekleri ve katılımcıların etkileşimine olanak
sağlayan, yaratıcılığı destekleyen ve e–portfolyo sürecinde etkin kullanılabilecek popüler
yeni teknolojiler tanıtılacaktır.
özel eğitim
Destek Eğitim Odası (Kaynak Oda)
Mehmet Öğüt, Murat İçtüzer, Ümmü Türkakın, Recep Keçili, Mücahit Akbulut, Mehmet Çanakçı İlköğretim Okulu
Bu çalışma, okulumuzdaki “kaynaştırma” eğitimine alınan öğrencilerimizin, daha iyi bir
şekilde hayata hazırlanmaları ve bunun için destek eğitimi almalarını sağlamak amacıyla
tasarlanmıştır. Normal eğitim–öğretim sürecinde olan ve fakat içinde bulunduğu sınıfın
düzeyinin altındaki öğrencilere “destek eğitimi” vermeyi amaçlayan bu çalışma kapsamında,
okulumuzdaki bir oda bu öğrencilerin dinlenme ve okuma salonu olarak yeniden
tasarlanmıştır.
İşleyen Eller
Ayşe Bakırcı, Dilan Bayındır, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi
Zuhal Özenel, Vefa Demirkıran, Saadet İlköğretim Okulu ve İş Okulu
Eylül 2008’de başlamış olan proje, Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi (NGBB) ve Saadet
İlköğretim Okulu ve İş Okulu’nun işbirliğinde yürütülen bir projedir. Amacı, eğitilebilir
zihinsel engeli olan çocukların bahçecilik programına katılarak ileriki yaşlarında
istihdam olanağı yaratabilecek bahçıvanlık becerilerinin geliştirilmesi, bitkiler hakkında
teorik bilgilerinin desteklenmesi ve aynı zamanda bu çocuklara beceri ve yeteneklerini
geliştirebilecekleri güvenli bir ortam sunmaktır. Değerlendirme, gözlemler ve beceri analizi
formları kullanılarak özel eğitim uzmanlarının yönlendirmesiyle yapılacaktır. Projenin
sonunda düzenlenen hasat şenliğine katılan ailelerin bilgilendirilmesiyle, çocukların
edindikleri bahçıvanlık becerilerinin sürekliliği sağlanacaktır. Bu proje, NGBB’de uygulanan
Bahçıvan Çocuklar Projesi’nin, özel eğitim grubuna uyarlanmış şeklidir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 27
Otizmli Çocukların Eğitiminde PCDI Modeli
Binyamin Birkan, Tohum Otizm Vakfı
Türkiye’de otizmli bireylerin eğitiminde yeterli bilimsel dayanağa sahip ilk sistematik ve
kapsamlı model, 2006 yılında, Tohum Vakfı Özel Eğitim Okulu’nda (TOVO) başlamıştır.
TOVO, bu modeli ABD’de bulunan PCDI’dan (Princeton Child Development Institute)
almıştır. TOVO, bu modeli profesyonelce uygulayan eğitimciler yetiştirmekte, otizmli
çocuklara erken çocukluk, okul öncesi, okul ve ev programları sunmakta, yetiştirdiği
eğitimcilerin ve eğitim hizmeti sunduğu çocukların performanslarını sürekli ölçmekte,
başarısını dünyada aynı modeli uygulayan okulların (PCDI, NYCLI, IEA, SHLI, GA, IWRD)
başarılarıyla karşılaştırmaktadır. Sunuşta, TOVO’nun otizmli çocukların eğitiminde
sağladığı başarılar, dünyada aynı modeli uygulayan diğer otizm okullarının başarılarıyla
karşılaştırılarak verilecektir.
Zihinsel Engeli Olan Öğrencilere Sosyal Becerilerin Kazandırılmasında Doğrudan
Öğretim Yönteminin Etkisi
Osman Özokçu, Mustafa Kemal Üniversitesi
Mehmet Özyürek, Gazi Üniversitesi
Bu çalışmada, ilköğretim kaynaştırma programlarına devam eden zihinsel engeli olan
öğrencilere doğrudan öğretim yöntemiyle sosyal beceri öğretiminin etkililiği incelenmiştir.
Uygulama öncesi, uygulama evresi ve sonrası çalışmaya katılan üç zihinsel engeli olan
öğrencinin sosyal becerileri gözlemlenmiş ve sosyal beceri ölçü araçlarıyla kayıt edilmiştir.
Çalışmanın değerlendirme sonuçları, doğrudan öğretim yöntemine dayalı sosyal beceri
öğretim programının öğrencilerin sosyal becerilerinin gelişmesinde kalıcı bir etkisi olduğunu
göstermektedir.
psikolojik dan›şmanl›k ve rehberlik
Ben de Varım!
Yasemin Yalgı, Hale Çalgın, Zühal Aydın, Özel Enka İlköğretim Okulu
Toplumun var olmasını sağlayan en önemli öğe, üyeleridir. İnsanın, toplumun etkin üyesi
olabilmesi için, yaşına göre sosyal gelişimini gerçekleştirmesi gerekmektedir. Toplumsal
gelişimini sağlayamamış birey, toplumca onaylanmayan davranışlar gösterebilir. Sosyal bir
ortamda çocukların davranışlarına baktığımızda, diğer çocukların oyununa seyirci kalan,
sınıf ya da oyun alanının bir köşesine çekilmiş mutsuz çocuk yüzleri vardır. Bu yüzlerin
bazıları mızıkçılık yaparak oyun bozan, dediğini yaptıramayınca dışlanan, yalnız kalan,
bazıları da oyuna katılma isteğini dile getiremeyen ürkek, sessiz çocuklardır. Bu çalışmada,
sosyal beceri gelişimi açısından desteklenmesi gereken öğrencilerin, yaratıcı drama
etkinliklerinden faydalanarak doğal bir ortamda sosyalleşmeleri, sağlıklı ve mutlu bireyler
olmaları konusunda gelişim göstermeleri hedeflenmektedir.
Ben Senim Sen de Ben: Sosyal Sorumluluk Projesi
Nilgün Aktaş, Mine Çiğdem, Özel MEF Lisesi
Bu sunuşta, “Cerebral Palsy”li bireylerin toplumla bütünleşmesini desteklemek ve çeşitli
etkinliklerle gelişimlerine küçük de olsa olumlu katkı sağlayabilmek amacıyla yürüttüğümüz
çalışma paylaşılacaktır. Bu çalışmayla, öğrencilerimizin sorumluluk almalarını sağlamak,
öğrencilerimizi engeller ve engeli olanlar ile ilgili bilgilendirmek ve toplum tarafından
farklı fiziksel ve düşünsel yapıya sahip birey ve çocuklara karşı kabulün gelişmesine katkıda
bulunmak hedeflenmiştir.
28 e¤itim reformu giriimi
İlköğretim Öğrencilerinin Mesleki Olgunluk Düzeyini Artırmaya Yönelik Grup
Rehberliği Programı
Ayfer Köroğlu, Yakın Doğu Üniversitesi
Öğrencilerimizin meslekler konusunda olgunluk düzeyini artırmaları, ileride karşılaşacakları
meslek tercihinde zorlanmadan daha kolay ve sağlıklı kararlar almalarını sağlayacaktır.
Meslek tercihinin insan yaşamındaki önemi düşünülerek öğrencilerin olgunluk düzeyini
erken yaşta artırmak ve mesleklerle tanıştırmak amacıyla, Emine Hasan Aytaşman
İlköğretim Okulu’nun 3. sınıfında, yapılandırmacı öğrenme anlayışına dayalı “Mesleki
Olgunluk Düzeyini Yükseltmek için Grup Rehberliği Programı” geliştirilmiştir. Program, be
oturum olarak grup rehberlik etkinliği şeklinde düzenlenmiştir. Her haftanın amaçları, hedef
davranışları, süresi, kullanılacak malzemeleri ve eğitim yöntemleri belirlenmiştir. Sunuşta,
öğretmen ve öğrenci görüşleri ile öğrenci çalışmalarından da örnekler sunulacaktır.
İyi ki Varsın Tilki Toni
Hafize Güner, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim Okulu
Biz öğretmenler, öğrencilerimizin sürekli olarak birbirlerini şikayet etmelerini, dersi
bölmelerini istemeyiz. Oysa dikkat çekme, kabul görme ihtiyacını karşılamak isteyen
öğrencilerin dışındakiler, sorunlarını nasıl çözeceklerini bilemedikleri için şikayet
etmektedirler. Bu çalışma, 1. sınıf öğrencilerinin ilişkilerini yönetebilmeleri ve problem
çözme becerilerini geliştirebilmelerini amaçlamıştır. Bu amacın yanı sıra öğrencilerin
hayal güçlerinin, yaratıcılık ve spontanlıklarının gelişmesi de desteklenmiştir. Kuklanın
eğitim aracı olarak kullanıldığı, dramanın rol oynama, doğaçlama tekniklerine yer verildiği
çalışmada öğrenciler, yaşlı ve gezgin Tilki Toni’yle tanışmışlardır. Sunuşta, Tilki Toni’yle
yaşanılan süreç, süreç sonunda veli, öğrenci, öğretmen geribildirimleri, çalışmanın başında
ve sonunda öğrencilerin Tilki Toni’ye yazdıkları mektupların değerlendirilmesi ve kuklanın
eğitimde kullanılmasına ilişkin bilgiler paylaşılacaktır.
Öğrencilerde Bilgisayar ve İnternet Bağımlılığını Önleme Çalışmaları
Melike Sarıkaya, İzmir Kız Lisesi
Bilgisayar ve internet kullanımının artmasıyla beraber “bilgisayar ve internet bağımlılığı”
da artmaktadır. Okul çağındaki çocuklar ve gençlerin bilgisayar ve internet kullanım
alışkanlıkları, çocukların gelişimlerini ve başarılarını etkileyebilmektedir. Zamanının
çoğunu bilgisayarda oyun oynayarak, internette gezerek ve yazışarak geçiren gençlerin,
okul başarıları düşmektedir. 2007–2008 Eğitim–Öğretim Yılı’nda 9. sınıf öğrencilerine
tanıma anketleri uygulanarak bilgisayar ve internet kullanımı alışkanlıkları belirlenmiştir.
Bilgisayar ve internet bağımlılığı olan öğrenciler tespit edilmiş ve bu öğrencilerin velileri
ile görüşmeler yapılarak bu öğrenciler için ‘’bilgisayar ve internet kullanım sözleşmesi’’
geliştirilmiştir. Ayrıca, düzenlenen etkinlikler ile gençlerin bilgisayar ve internet kullanım
alışkanlıklarını sorgulamaları sağlanmıştır. Aynı konuda velilere de konferans düzenlenmiş,
bülten hazırlanmıştır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 29
Psikolojik İlkyardım Eğitimi
Yeşim Kulluk, FMV Özel Işık İlköğretim Okulu
Travmatik olaylar, kişinin kendisinin veya yakınlarının yaşamını ve fiziksel, ruhsal
bütünlüğünü tehdit eden olaylardır. Böylesi durumlarda verilen psikolojik ilkyardım, tıpkı
fiziksel ilkyardım da olduğu gibi önemli bir adımdır. Öğretmenler, bir felaket esnasında
ve sonrasında çocuklara psikolojik ilkyardım verebilmek için en ulaşılabilir kişilerdir.
“Psikolojik İlkyardım” Eğitimi, öğrencilerin zorlu ve örseleyici yaşam olaylarıyla başa
çıkma becerilerini artırmak amacıyla hazırlanan ve bir buçuk saatlik bilgilendirici bir sunum
ve üç saatlik yaparak yaşayarak öğrenmeye dayalı atölye çalışmasından oluşmaktadır.
Sunuşta, eğitiminin temel bilgi ve becerileri ele alınacak ve öğretmenlerin çocuklarla
uygulayabileceği çalışmalardan örnekler paylaşılacaktır.
Sınıf Çaplı Olumlu Davranış Desteği Uygulamasının Sınıf Kurallarına Uyma Davranışı
Üzerindeki Etkileri
Sezgin Vuran, Emre Ünlü, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Figen Erten Akdoğan, Didem Güven, Seher Yönter, Seçil Erol, Milli Eğitim Bakanlığı
Bu çalışmada, öğretmenlerle görüşmeler ve “İşlevsel Davranış Değerlendirmesi” (İDD)
sonrasında hazırlanmış olan “Olumlu Davranış Desteği” (ODD) uygulamasının sınıf
kurallarına uyma davranışı üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çalışma, bir devlet okulunun
ilköğretim 3. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Uygulama yapılan sınıfta birisi
zihinsel yetersizlik tanısı almış toplam 34 öğrenci bulunmaktadır. Uzman–öğretmen
işbirliği ile planlanan uygulamalar, sınıf öğretmeni tarafından yürütülmüştür. ODD
uygulaması, önleme, sınıf kurallarının oluşturulması, rutinlerin belirlenmesi ve pekiştirme
bileşenlerinden oluşmaktadır.
Sıradışı Bir Deneyime HAZIRIZ
Hatice Demir, Faruk Küçüködük, Şenol Özkısa, İrem Orgun, Fulya Toraman, Gamze Topçu, M. Eren Cemaloğlu,
Sakıp Sabancı Anadolu Lisesi
Bu proje konusunun belirlenmesindeki en büyük etken, ortaöğretim öğrencilerini bir
uluslararası teknoloji yarışmasına hazırlamak için model oluşturabilecek örnek bir proje
çalışmasının olmamasıdır. İlk olarak proje grubu seçilmiş, daha sonra arabanın motor
ve mekanik tasarım çalışmaları yapılmış, maddi destek aranmış ve arabanın yapımı
gerçekleştirilmiştir. Arabanın yapımı gerçekleştirildikten sonra, 22–24 Mayıs 2008 tarihleri
arasında 207 takımla yarışılmış, etanol yakıt kategorisinde ikinci ve gaz emisyonu
klasmanında ise alt›nc› olunmuştur.
Tek Ebeveyn Olmak: Veli Grup Çalışması
Muzaffer Özcan, Şükran Demircioğlu, Çiğdem Tiryaki, Nihal Tezel, Nuriye Önol, Özge Karali, Ayşe Erdem,
Özel Darüşşafaka İlköğretim Okulu
Darüşşafaka Eğitim Kurumları, 1863’te babası ölmüş, maddi durumu yetersiz kız ve erkek
öğrencilere karşılıksız eğitim olanakları sağlamak amacıyla kurulmuştur. Öğrencilerimizin
velileri, tek ebeveyn olarak çocuklarını yetiştirmek ve yaşam süreçleriyle baş etmek
durumunda kalan annelerdir. Eş kaybı nedeniyle çocuklarının gelişimi, eğitimi konularında
kendilerini daha fazla sorumluluk almak ve rol üstlenmek durumunda hisseden
annelerle, “Tek Ebeveyn Olmak” başlıklı, haftada bir gün iki saat olmak üzere toplam be
oturumdan oluşan veli grup çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışma, katılımcılarımızın
yaşamlarını sağlıklı, güçlü devam ettirmelerine yardımcı olmayı, yaşadıkları zorlukları
birbirleriyle paylaşmalarını sağlamayı ve toplumda kadın olmak, anne olmak konularında
farkındalıklarını artırmayı amaçlamaktadır.
30 e¤itim reformu giriimi
Şiddetten Uzak İletişim: Yargılamadan Konuş!
Jennifer Mansur Sertel, Güler Karabatur, İrem İren, Özel Amerikan Robert Lisesi
Çatışmalarda karşılıklı anlayış ve barışçıl çözüme ulaşmanın en etkili yolu, başkalarını
veya kendimizi yargılamaktan ve suçlamaktan vazgeçmektir. Yargılamak ve suçlamak
yerine, kendimizin ve başkalarının davranışlarını motive eden gereksinimlere odaklanmayı
öğrenebiliriz. Eğer bir insanın ihtiyaçlarını anlayabilirseniz, onun durumunu da daha iyi
anlarsınız. Dolayısıyla, NVC (Şiddetten Uzak İletişim) uygulamasının amacı, dikkatimizi
karşımızdakini “etiketleme” ve “suçlama” yerine anlayışa ve kabul gösterici davranışa
çevirmeyi öğretmektir. Bu kazanım, müthiş bir paradigma değişimidir. Daha barışçıl bir
sınıf ortamı ve dünya yaratmanın yanında, ne ilginçtir ki, istediklerimizi elde etmemizi de
kolaylaştırır!
eğitimde kat›l›mc› işbirliği
Bilişim Teknolojileri Dersi Disiplinlerarası Çalışma Örnekleri
Elif Kara, Dilara Vardar, Hisar Eğitim Vakfı Okulları
Disiplinlerarası çalışmalar, öğrenim sürecinde önemli bir yer tutmaktadır. Sunuşta, Hisar
Eğitim Vakfı Okulları’nda Bilişim Teknolojileri dersi kapsamında geliştirilerek uygulanmış
disiplinlerarası çalışmalar ele alınacaktır. Bilişim Teknolojileri dersimizin kazanımlarına
paralel olarak belirlediğimiz disiplinlerarası çalışma örnekleri, bu çalışmaların nasıl
planlandığı, ne şekilde uygulandığı ve çalışmaların değerlendirme süreci aktarılacaktır.
Sunuş sırasında ele alınacak her çalışmaya ait öğrenci ürünlerinden ve ölçme–değerlendirme
araçlarından örnekler paylaşılacaktır.
Beyaz Şapkalar Projesi
Firuze Mıhçıoğlu, Beyza Bilal, Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Hizmet Kulübü (BUSOS)
Gülnur Şen, Nur Bekata Mardin, Boğaziçi Üniversitesi Barış Eğitimi Uygulama ve Araştırma Merkezi
Tarlabaşı Toplum Merkezi’nde, 10–12 ve 12–14 yaş aralığındaki çocuklarla, iletişim, etkin
dinleme, empati, özgüven, önyargı, çatışma çözümü, öfke yönetimi, çocuk hakları ve
medya okuryazarlığı atölyelerinden oluşan şiddetsiz çözüm eğitimi verilmektedir. Şiddet
ortamında büyüyen ve şiddeti içselleştiren çocuklara ulaşmayı hedefleyen bu program
12 hafta sürmekte ve bu programa okula giden veya gitmeyen, her etnik kökenden çocuk
katılmaktadır.
Eğitiyoruz–Eğitiliyoruz
Ayfer Toman, Halide Edip Adıvar Anaokulu
Bu çalışma, okul öncesi eğitim kurumlarının sadece özbakım ihtiyaçlarını karşılayan
kurumlar olmadığı, yoğun eğitim programlarının uygulandığı ve eğlenerek öğrenmenin
gerçekleştiği kurumlar olduğu fikrine dayanmaktadır. Okul öncesi eğitime aile katılımını
etkin bir şekilde sağlamayı amaçlayan bu projede, aileler ile çocukları hakkında bilgi
alışverişi yapıldı ve çocuklar için ebeveyn ile beraber yapılacak çalışmaların çocuklar
üzerindeki olumlu etkilerinden bahsedilerek ailelere çocukları ile yapabilecekleri çalışmalar
gösterildi.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 31
Eteğimizdeki Taşlar
Esma Kırılmaz, Sevgi Kayır, Günebakan İlköğretim Okulu
Okul, aile ve öğrenci işbirliği ve iletişiminin okul için öneminden yola çıkılan bu projeyle,
okulumuz öğrencilerinin ve ailelerinin okuldaki sosyal, kültürel ve sportif etkinliklerde
aktif rol almalarını sağlamak amaçlanmaktadır. Çalışmada, gönüllülük esasına dayanarak
öğrenci ve ailelerinden oluşan çalışma grupları oluşturulmuş, her grubun çalışma konusu
belirlenmiştir. Gruplara etkinlikleri boyunca, çalışma konularına göre, danışmanlık yapmak
üzere okulumuz öğretmenlerinden danışman öğretmenler seçilmiştir. Çalışmaların
sonucunda, aktif katılımcılardan ve izleyicilerden geribildirim alınmıştır. Projenin tanıtımı
için afiş hazırlanmış, etkinlikleri içeren kısa film hazırlanarak film gösterimi yapılmıştır.
Galileo Elçileri
Mihrunisa Duran, Aytaç Ongun, Mehmet Duran Öznacar, Adana Bilim ve Sanat Merkezi
2009 yılı, Galileo Galilei’nin teleskopla yaptığı ilk gökyüzü gözleminin 400. yıldönümü
olması sebebiyle Dünya Astronomi Yılı ilan edilmiştir. 2009 Dünya Astronomi Yılı
kapsamında, Türk Astronomi Derneği (TAD) işbirliğinde Adana Bilim ve Sanat Merkezi’nde
astronomi etkinlikleri düzenlenmiştir. Merkez bünyesinde bir astronomi odası kurulmuş,
astronomiye ilgi duyan öğrenciler bir araya getirilmiş ve astronomi ile ilgili etkinlikler
yapılmıştır. “Galileo Elçileri” olarak adlandırdığımız ilköğretim 4–7. sınıf öğrencileri ile
“Güneş Saati Yapalım”, “Battaniyeni Al da Gel”, “Perdede Güneş Sistemi”, “Galileo Sınıfta”,
“Elçiler Okullarda”, “Gök Taşları Yağıyor”, “Öğretmenini Ekle Gel”, “Elçiler Uzaymer’de”,
“Astronomi Odası Kuruyoruz” ve “Biz Çatıda Sabahlarız” adlı etkinlikler düzenlenmiştir.
Genç Başarı Girişimcilik Uygulaması
Muzaffer Alkan, Kemal Ergül, Ahmet Elbeyli, Engin Özbek, Haydarpaşa Anadolu Teknik ve Meslek Lisesi
Genç Başarı Eğitim Vakfı desteği ile yapılan uygulamalı çalışmamız, iş dünyası ile eğitim
arasında bir köprü oluşturarak ekonomi programları uygulamayı amaçlamaktadır. Bu
programlar ile, gençlerin, piyasa ekonomisinin önemi, global ekonomide iş dünyasının yeri,
iş dünyasının çevre ve sosyal sorunlar konusundaki sorumlulukları, iş idaresinde etik kurallar
çerçevesinde hareket etme sorumluluğu, iş yeri ile eğitim arasındaki ilişki ve ekonomi
anlayışının gençlerin kendi gelecekleri üzerindeki etkileri gibi konularda bilinçlenmeleri
hedeflenmiştir. 10’un üstünde gönüllü öğretmen ve 100’ün üstünde öğrencinin katıldığı
girişimcilik programı, okulumuzda 2006–2007 Eğitim–Öğretim Yılı’ndan bu yana
uygulanmaktadır.
İğne Deliği (Pinhole) Fotoğraf Tekniği: Fotoğraf Eğitiminde Alternatif Bir Yöntem
Çalışması
Nuri Gürdil, Tepebağ Lisesi
Oktay Saygı, Milli Mensucat İlköğretim Okulu
Fotoğraf için hep fotoğraf makinesine gereksinim duyulur. Fotoğrafa başlamanın da,
başlayamamanın da nedeni olur fotoğraf makinesi. Okulun Fotoğraf Kulübü’ne katılan
öğrenciler, gerekli donanımı sağlayamadıkları için sorunu, fotoğraf makinesinin en ilkel
hali sayılan ve Camera Obscura ilkesine dayalı çalışan “iğne deliği” tekniği ile çözdüler.
Öğrenciler, üzerlerine delik açılmış konserve kutularını kullanarak basit makineler yaptılar.
Bu çalışmayla fotoğraf için pahalı makinelerden çok, akıl ve özveriye ihtiyaç olduğunu
gösterdiler ve kentin kültür mirasını fotoğrafladılar. Çeşitli illerde sergi açtılar. İğne
deliği (Pinhole) fotoğraf tekniğiyle okullarımızda atıl durumdaki Fotoğraf Kulüpleri işlev
kazanabilir ve bu teknik, tüm okullarda uygulanabilir. Sunuta, bu uygulamanın yöntem ve
teknikleri paylaşılacaktır.
32 e¤itim reformu giriimi
Müzede Eğitim: Öğretmen Eğitimi
Emine Bayam, Rahmi M. Koç Müzesi
Handan Sungur, Kadriye Osmanoğlu, VKV Koç Özel İlköğretim Okulu ve Lisesi
Rahmi M. Koç Müzesi ve VKV Koç Özel İlköğretim Okulu ve Lisesi’nin 2002 yılında “Müzede
Eğitim” Projesi kapsamında hazırladığı “eğitim paketi”, ülkemizde bir ilk olmuştur. Talim ve
Terbiye Kurulu Başkanlığı’nın 24.01.2008 tarihli genelgesinde, “İlköğretim Okulu Öğretim
Programlarının Kazanım Tabloları”ndaki açıklamalara “Müze ile Eğitim” de dahil edilmiş ve
program bu yolla hayata geçirilmiştir. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından 7–11
Nisan 2008 tarihleri arasında Mersin’de farklı illerden seçilmiş 90 sınıf öğretmenine hizmetiçi
eğitim semineri verilmiştir. Başkanlığın daveti üzerine, “Eğitim Ortamı Olarak Müze” konulu
seminere, eğitim görevlisi olarak katılarak yaptığımız çalışmaları öğretmenlerle paylaşma
fırsatı bulduk.
Okullarımızdaki Gizli Tehdit: Alerjen Mikrofunguslar
Mustafa Katı, Üsküdar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü
Mehmet Ali Onaran, Muğla Anadolu Lisesi
Bu çalışma kapsamında, ilk olarak farklı okul çevrelerinde dört mekan belirlenmiştir.
Belirlenen bu mekanlardan ilki yeşil alan, ikincisi çorak alan, üçüncüsü kalabalık alan olarak
seçilen okul bahçesi ve dördüncüsü de binaların oldukça yoğun olduğu bir okul alanıdır.
Bu farklı mekanlarda deneysel araştırmalar yapılmış, hastanelerden elde edilen istatistiksel
veriler incelenmiş ve kalabalık bölgelerdeki “bronşiyal astım” vakalarının her geçen yıl
arttığı görülmüştür.
Yaşam Bilimleri Okulu
Erksin Güleç, Timur Gültekin, Tülin Sağlam, Ankara Üniversitesi
Yaşam Bilimleri Okulu, çocukların, insanlığın geçirdiği evrimin farkına varmalarını,
biyolojik açıdan kendilerini tanımalarını, anatomik olarak hangi spor dallarına uygun
olduklarını anlamalarını, kültürel ve biyolojik kalıntıların önemini kavramalarını ve Anadolu
topraklarının bu anlamda zenginliğini tanımalarını hedefleyen sanat ve spor destekli bir
eğitim programıdır. Programın ilk aşaması, kayak eğitimi desteğiyle anatomik ve biyolojik
olarak bedeni tanıma ve sporun gelişimdeki önemini kavramayı amaçlamaktadır. İkinci
aşamada, drama destekli laboratuvar çalışmaları yürütülmektedir. Programın sonucunda,
çocuklar, eğitim sürecinde edindikleri bilgiler ışığında, insanlığın geçirdiği evrimin Anadolu
topraklarındaki izlerini sanatsal bir ürün yoluyla ifade etmektedirler.
Yaşayarak Öğreniyorum, Öğrenerek Yaşıyorum: Arkeoloji
Belgin Kaplan, Tunç Sipahi, Neriman Altun, Özden Tatar, Demet İkinci Kavraal, Ankara Üniversitesi Geliştirme
Vakfı Özel İlköğretim Okulu
Bu çalışmada amaç, bir arkeologun çalışma ortamını görerek ve arkeolojinin keyifli bir bilim
dalı olduğunu fark ederek geçmişin aslında çok uzakta olmadığını sezdirmektir. Çalışma
ortamı olarak okulumuzun Haziran ayında 7. sınıf öğrencileri ile yaptığı bilim kampı
seçilmiştir. Ankara Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden, “arkeoloji atölyesi” için bilgi ve
materyal desteği alınmıştır. Öğrencilerimize, “Arkeoloji Bilimine Çocuk Gözüyle Bakmak”
konulu seminer verilmiş ve öğrencilerimizde merak uyandırılmıştır. Okul bahçemizde
belirlenen alan eşit karelere bölünmüş ve belirli kareler içine gömülecek eserler temin
edilmiştir. Bilim insanlarının adını alan gruplarımız yönerge eşliğinde kazı yapmışlardır.
Çıkarılan her eser, arkeolog ile tartışılarak kazı eser fişine işlenmiştir. En sorumlu grup
ödüllendirilerek buldukları eserler okulda sergilenmiştir. Çalışma, öğrencilerimizin tarihsel
empati becerisi oluşturmasına, bilişsel düzeydeki başarısına, sorumluluk alma ve grupla
işbirliği yapma becerilerine katkı sağlamıştır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 33
poster sunuş özetleri
öğrenme – öğretme etkinlikleri
okul öncesi
Benim Param Değerli
Sebiha Yazıcı, Fetih Çabukoğlu, Fatih Çakmak, Münevver Comba, Emine Kobya, Yeliz Tutal, Canan Aydoğan,
Cumhuriyet Anaokulu
Proje üç ana bölümden oluşmaktadır: 1) Paranın tanıtımı, 2) Paranın kullanım şekli, 3)
Paranın harcanması ve tasarruf. Hazırlık aşamasında, 35x50 cm. büyüklüğünde 1,5 ve 10
TL. değerindeki paralar çoğaltıldı. Bankalardan paranın tanıtımıyla ilgili afişler toplatılarak
okulun belirli bölümlerini asıldı. Velilerimize 10 sorudan oluşan anket hazırlandı. Ailelerden
çocuklarına cüzdan ve kumbara alarak okula göndermeleri istendi. Velilerimize çocuklarını
bir bankaya götürerek küçük de olsa bir hesap açtırılması tavsiyesinde bulunuldu.
Sınıflarda sinevizyon gösterileri yapıldı. Öğrencilerden, çeşitli alışveriş dükkanları ve
banka oluşturularak, verilen örnek paralarla alışveriş yapmaları istendi. İsteyen öğrenciler
paralarını bankaya yatırdı ve hesap cüzdanı aldı.
Biz Artık Çöp Değiliz
Arzu Uluiş, Hanife Özkan, Melda Abalı, Özel İstanbul Çevre Anaokulu
Günümüzde dünyamızın ve ülkemizin sınırlı doğal kaynaklarını korumak artık bir gereklilik
olmuştur. Çocuklarda çevre farkındalığı yaratarak çevreye duyarlı bireyler yetiştirebilmek
ve geri dönüşümün önemini kavratmak amacıyla, anaokulumuzun hazırlık sınıflarında bu
projeyi gerçekleştirdik. Sunuşta, evimizdeki atık maddeleri ayrıştırarak başlayan projemizin,
okulumuzda ve çevresinde nasıl devam ettiği, atık maddelerin çocuklarımız tarafından nasıl
yaratıcı bir şekilde işlevselleştirildiği, çevre ve geridönüşüm ile ilgili proje öncesi ve sonrası
öğrenci görüşleri ve öğrenci çalışmalarından örnekler paylaşılacaktır.
Depreme Hazırız
Beyhan Şatır, Filiz Mert, Özlem Fatma Akın, Dr. Ufuk Ege Anaokulu
Çalışmamız, öğrencilerimizin depreme karşı bilinçlenmeleri amacıyla uygulamaya
geçirilmiştir. Çocukların dikkatini çekebilmek için sınıfımızdaki eşyalarla depremde meydana
gelebilecek görüntüler ve kargaşa ortamı oluşturulmuştur. Ardından yaralı kılığındaki
arkadaşımız yıkıntıların arasından çıkarak deprem olduğunu depremde yaralandığını
anlatmıştır. Çocuklar depremle ilgili merak ettikleri soruları depremzede arkadaşlarına
sormuşlardır. Sordukları sorular, yapacağımız araştırmalara rehberlik etmesi amacıyla
kaydedilmiştir. Çocuklarla deprem hakkında beyin fırtınası yapılarak ilk kavram haritası
oluşturulmuştur. Çocuklar tarafından yöneltilen her soru ve merak ettikleri konular, uzman
konukların davet edilmesi, çizgi film seyredilmesi ve gezi yapılması gibi etkinliklerle
araştırılmıştır. Uygulama sonucunda, yeni bir beyin fırtınası yapılarak ikinci kavram haritası
oluşturulmuştur. Değerlendirme sonucunda, öğrencilerdeki davranış değişiklikleri ve
öğrencilerin kelime dağarcığındaki gelişmeler gözlenmiştir.
34 e¤itim reformu giriimi
Erken Çocuklukta Dil Eğitimine Farklı Bir Yaklaşım: İngilizce Animasyon
Özge Karaoğlu, Havva Kangal Erdoğan, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Anaokulu
Günümüz koşullarında, bir veya birkaç yabancı dil bilmek hayatımızın önemli bir parçasıdır.
Yabancı dil öğreniminin kalıcı olması için erken yaşta dil eğitimine başlanması şarttır.
Projemizde, farklı öğretim teknikleri, farklı branşlar ve yaklaşımlar da eğitimin içine dahil
edilerek çocukların eğlenerek kalıcı öğrenmeleri hedeflenmiştir. Yabancı dil eğitiminin
sürekli geliştiği günümüzde, disiplinlerarası yaklaşıma dayanarak İngilizce ve sanat eğitimi
bir araya getirilmiştir. Yabancı dilin sadece okulda değil, başka alanlarda da var olduğu
bilincini küçük yaşta kazandırmak ve dil eğitimine farklı bir materyal hazırlamak amacıyla,
İngilizce animasyon projesi gerçekleştirilmiştir. Sunuşta, “Daisy and Drago” adlı filmin
oluştuğu alt› aylık süreç anlatılacak ve film gösterilecektir.
Heykel
Gülsen Kama, Kamile Yüce, Çiğdem Pasin, Miray Bölükbaşı, Batıkent Anaokulu
Çocuklarda var olan yaratıcılık ve estetik duyguların erken yaşlarda desteklenmesiyle,
yaratıcı, üretken ve çevresindeki güzellikleri algılayan bireyler yetişecektir. Sanat eğitimi
yoluyla çocuklar, görsel algılamayı, el–göz koordinasyonunu, seçmeyi, karar vermeyi, hayal
gücünü kullanmayı, grup çalışmalarında işbirliği yapmayı, düşündüklerini planlamayı,
uygulamayı ve sonuçlandırmayı, iletişim kurmayı ve çok boyutlu düşünmeyi öğrenir. Bu
kazanımlar doğrultusunda, yaparak yaşayarak ve hissederek kalıcı öğrenme yaşantılarının
gerçekleştirilmesi amacıyla, Batıkent Anaokulu’nda 6 yaş gruplarıyla “Heykel” Projesi
geliştirilmiştir. Sunuşta, sınıf içi etkinlikler, atölye çalışmaları, kısa ve uzun süreli görsel algı,
grafik oluşturma, sütun grafiği, uzmanla atölye çalışması, aile katılımı, alan gezisi ve sergi
örnekleri paylaşılacaktır.
Karagöz ile Hacivat
Ayşegül Şahin, Kamile Yüce, Yeliz Yılmaz, Batıkent Anaokulu
Çocuklarımızın, kültürel değerlerini bilen ve bu değerlere sahip çıkan, zamanını iyi
değerlendiren, Türkçe’yi doğru ve etkili kullanan, yaratıcı, problemlere çözüm üretebilen,
eğlenirken öğrenen ve öğrenmekten keyif alan bireyler olarak yetişmeleri önemlidir.
Kültürümüzde yer alan ve unutulmaya yüz tutmuş gölge oyununu gündeme getirerek
çocuklarımızın televizyon veya bilgisayar karşısında geçirdikleri zamanı aza indirmek
ve anne–babaları da dahil ederek çocukları ile kaliteli zaman geçirmelerini sağlamak
amacıyla, 6 yaş grubu öğrencilerimizle uygulamak üzere “Hacivat ile Karagöz Gölge
Oyunu” Projesi geliştirilmiştir. Ekip çalışması yaparak birlikte başarmanın, paylaşmanın,
arkadaşlık ve dostluğun öneminin de vurgulandığı bu projenin tüm aşamaları ve kazanımları
planlanmıştır. Sunuşta, uygulamanın aşamaları, örnekleri, çocukların ve velilerin görüşleri
paylaşılacaktır.
Kavramların Kuklası
Zuhal Uzun, Sibel Çelik, Esra Esen, Yasemin Öztürk Kara, Esra Kutlu, Selim Uğurlu, Karadeniz Ereğli Anadolu
Meslek ve Meslek Lisesi
Çalışma öncesi, Çocuk Gelişimi Bölümü öğrencilerine anket uygulanarak konu hakkındaki
bilgileri ölçüldü. Çalışmada, oyuncak yapımı, gelişim alanları, kavramların okul öncesi
çağı çocukların gelişimindeki önemi ve bu kavramların eğlenerek öğretilmesi konularında
bilgi aktarıldı. İlçedeki oyuncakçılar gezildi. Öğrencilerle birlikte sayı, ilişki kurma, şekil,
yarım–tam kavramları seçilerek alan taraması yapıldı. Toplanan bilgilerin ışığında, seçilen
kavramları barındıran kukla hazırlamaya karar verildi. Kuklanın yapım aşamaları belirlenip
malzemeler alınarak öğrencilerimizin, işbirliğiyle kukla yapımı tamamlandı. Materyalimiz,
ilk olarak uygulamalı anaokulumuzdaki 5–6 yaş grubu öğrencilere uygulanmış, materyalin
ilevselliği ve amaca uygunluğu denenmiştir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 35
Mutlu Çocuk
Halime Delen Tanrıverdi, Tevfik Delen, Albay İbrahim Karaoğlanoğlu İlköğretim Okulu
“Mutlu Çocuk” adını verdiğimiz proje, birbirine bağlı ancak bağımsız olarak da
uygulanabilecek bir projeler bütünüdür. Bu projelerden bazıları, okul öncesi eğitimi ile
ilgili, okulumuzda düzenlediğimiz bir kampanya olan “Kardeşini Getir, Hediyeni Götür”
kampanyası gibi, her okulda bir kampanya düzenlemek, anasınıfı öğretmenlerine yönelik
“Haydi Öğretmenim! Bir Proje de Sen Üret” adlı proje üretme yarışması düzenlemek,
muhtarlıklara ve sağlık ocaklarına anasınıfına ait bir pano oluşturarak okul yüzü görmemiş
insanlara ulaşmak ve ulusal televizyon programlarına anaokulu faaliyetlerini içeren tanıtım
malzemeleri göndermektir.
Öğrenmeyi Alıcı ve Görünür Kılma
Ebru Binatlı, Emsal Yalçın, Ekin Koleji
Erken çocukluk döneminde, “Düşünmeyi nasıl kalıcı kılabilirim?”, “Hedeflenen becerileri
ve kazanımları verirken çocuğun motivasyonunu yüksek tutup dersi nasıl keyifli bir hale
getirebilirim?” gibi soruları yanıtlayacak örnek bir ders programı “Dinozorlar” şemsiyesi
altında hazırlandı. Öğrencide ilgi ve merak uyandırarak onları canlılar dünyasında yolculuğa
çıkaran bu çalışma, öğrencilerimizi sürece katarak, onları merkeze alarak ve yaratıcılıklarını
kullanarak sürdürülmüştür. Küresel ısınma ve çevre bilinci konular›n› da içeren programda
uygulanan süreç, pek çok ders planına uyarlanabilir.
Küresel Isınmaya Karşı Biz de Varız!
Yelda Güneri, Avukat İlhan Ege Anaokulu
Dünyamızın yanlış tüketim ve üretim sonucunda hızla kirletilmesi ve bu yolla dünya
üzerindeki tüm canlıların yaşama haklarının tehdit edilmesi yadsınamaz bir gerçektir.
Anaokulumuzun 5 yaş grubu öğrencileri ile uygulanmak üzere geliştirilen “Küresel Isınmaya
Karşı Biz de Varız!” Projesi, orman alanlarının yok olması, çöplerin ayrılmadan toplanması,
fabrika atıkları ve su kaynaklarının bilinçsiz tüketilmesi, araba kullanımının artması ve buna
bağlı olarak havayı kirleten gazların artması ve denizlerin kirletilmesi sonucunda oluşan
bilinçli ya da bilinçsiz tüm olumsuzluklara karşı söz söylemek amacıyla geliştirilmiştir.
Şiir Saldım Gökyüzüne
Yasemin Öztürk Kara, Zuhal Uzun, Sibel Çelik, Esra Esen, Belgizar Tuncer, Esra Kutlu, Selim Uğurlu,
Karadeniz Ereğli Anadolu Meslek ve Meslek Lisesi
“Şiir Saldım Gökyüzüne” adlı çalışmamız, okul öncesi çağı çocukların hayal kurma,
yaratıcı ve eleştirel düşünme, iletişim kurma ve duygularını şiirle anlatabilme becerilerini
geliştirmek ve ailelerin de etkin katılımlarını sağlayarak çocukları ile iletişimlerini
ilerletmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Öğrencilere resimler ve materyaller inceletilmiş,
dil etkinliklerinde ünlü şairler ve çeşitli şiirler tanıtılmış veya dinletilmiş, sanat
etkinliklerinde duygu ve düşüncelerini yansıtan resimler yaptırılmış, öğrencilerle çeşitli
drama çalışmaları gerçekleştirilmiş ve tüm bu etkinlikler müzik, oyun ve okuma–yazmaya
hazırlık etkinlikleriyle de desteklenmiştir. Öğrenilen şiirler evlere gönderilerek çalışmanın
sürekliliğinin sağlanması hedeflenmiştir. Etkinlik davetiyeleri ailelere gönderilerek şiir
dinletisi sunumu yapılmış ve üzerinde şiirler olan uçan balonlar çocuklar tarafından
gökyüzüne salınarak etkinlik tamamlanmıştır.
36 e¤itim reformu giriimi
Yaprak Kardeşe Ne Oldu?
Özden Tatar, Gülcan Hasdemir, Hatice Başkan, Hülya Akman, Hacer Gökpınar, Demet İkinci Kavraal,
Ankara Üniversitesi Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu
Çalışma, anasınıfı öğrencilerimizin, sonbahar mevsiminde yapraklarda meydana gelen
değişiklikleri gözlemlemeleri ve yapraklardaki değişikliklerin nedenini sezmeleri amacıyla
tasarlanmıştır. Bahçemizde çalışma yapacağımız alanın etrafı çevrelenmiş ve bu alanda
gözlem yapılmıştır. Sonuçlar, rapor haline getirilip grafik oluşturulmuştur. “Sadece bizim
bahçemizdeki yapraklar mı dökülüyor?” sorusundan yola çıkılarak Eymir Gölü çevresine
gezi düzenlemiştir. Gezi sonrasında, öğrencilere Eymir Gölü’nden toplanan yaprakları nasıl
gruplayabilecekleri sorulmuştur. Bu çalışmalar esnasında, öğrenciler “Acaba toprağa düşen
yapraklara ne oluyor?” diye merak etmişler, disiplinlerarası çalışmalar yapılmış ve çeşitli
ürünler oluşturulmuş, besin maddesi olarak da yaprak değerlendirilmiştir.
ilköğretim (1 – 5. sınıflar)
Genç Beyinleri İşlemek İstiyorsak Hece Hece “Kitap Okuyoruz Ailece!”
Yeşim Kaya, Prof. Dr. Selçuk Yahşi İlköğretim Okulu
Çocuklara okuma alışkanlığını kazandırmak için aile ile işbirliği yapmanın etkili olacağını
düşündük. Öncelikle, öğrenci ve velilerimize proje ve uygulamasıyla ilgili bilgi verildi.
Gönüllülük esasına dayanarak gruplar oluşturuldu ve gruplardan her akşam uygun
saatlerde istedikleri materyalleri belirlenen sürede okumaları istendi. Süreç sonucunda,
okunanlar aile fertleri arasında paylaşılarak tartışma ortamı oluşturuldu. Belirlenen okuma
zamanları sonunda, okuma takip çizelgesi öğrenci tarafından doldurularak her hafta
bitiminde öğretmene teslim edildi ve değerlendirildi. Bu çalışma sayesinde, aile bireylerinin
okuma alışkanlığının gelişmesinin yanı sıra bireysel olarak da birbirleriyle nitelikli zaman
geçirmeleri sağlandı.
Noktalama İşaretleri Tiyatroda
Zühal Sarıkaya, Zübeyde Hanım İlköğretim Okulu
Bu projede amaç, bilginin zihinde kalıcılığını gösteri yöntemini kullanarak sağlamak,
alfabemizdeki harfleri ve sıralamasını ritim eşliğinde söylemek ve noktalama işaretlerini
ve kullanıldığı yerleri eğlenerek öğretmektir. Bu amaç doğrultusunda proje kapsamında,
noktalama işaretlerinin kullanıldığı yerler tiyatro gösterisiyle öğrenciye aktarılmış, harflerin
yazımında ve öğrenimindeki dilbilgisi kuralları şarkıyla anlatılmış ve alfabemizdeki tüm
harfler üç sözcük halinde söylenmiştir.
Materyal Hazırlamak Hiç de Zor Değil!
Ayşegül Ekizceli, Tamer Çelebi, Füruzan Sadıkoğlu İlköğretim Okulu
Öğrenmenin kalıcı olmasını sağlamak için görsel ve işitsel araçlar önemlidir. Öğretmenler
çoğu zaman okullarındaki materyal eksikliğinden yakınırlar. Oysa materyal geliştirmek hiç
de zor değildir. Çalışma kapsamında, Fen ve Teknoloji dersine ait kazanımlara ulaşabilmek
için öğrencilerin derse ilgisini artırarak öğretimi daha zevkli hale getiren, bilginin kalıcılığını
ve yaşama uygulanabilirliğini sağlayan, onların pratik yapmasına fırsat veren yapımı kolay
ve maliyeti düşük üç materyal hazırlanmıştır. Hazırlanan materyaller, öğrencilerin temel
becerilerini geliştirmeyi hedefleyen ve yapılandırmacı yaklaşıma uygun olarak planlanan
“Bayan Termometre” ve “Karagöz’e Ben Öğretebilirim” etkinliklerinde kullanılmıştır.
Çalışma, basit düzeyde hazırlanan materyallerle amaca ulaşılabileceğini göstermesi
bakımından önemlidir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 37
Bilin Bakalım Ben Kimim?
Duygu Çavdar, Duygu Berktaş, Ayşegül Halavut, Burak Avcı, Recep Arslan, Ankara Üniversitesi
Çocuklara geometrik şekiller ve cisimler hakkında bilgi vermek için hazırlanmıştır.
Bu uygulamada, geometriyi dans ederek, resim çizerek, günlük hayattaki nesnelerle
ilişkilendirerek öğretmek amaçlanmış ve yöntem olarak da yaratıcı drama kullanılmıştır.
Uygulamaya, Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı Mamak Öğrenim Birimi’ndeki, ilköğretim
2. sınıfa giden 8–9 yaşlarındaki 10 çocuk katılmıştır. Bu uygulamayla, öğrencilere aslında
hayatımızın her alanında geometri ve matematikle karşılaştığımız ve geometriyi eğlenerek
öğrenmenin mümkün olduğu aktarılmaya çalışılmıştır.
Film Şeritleri ile Öğreniyorum
Mehmet Akkirman, Boyabat Halk Eğitimi Merkezi
Özge Akkirman, Boyabat Cengiz Topel İlköğretim Okulu
Nihat Çini, Aylin Bayram Çini, Boyabat Yaşar Topçu Yatılı Bölge İlköğretim Okulu
Bu çalışma, ilköğretim 1 ve 2. sınıf Hayat Bilgisi dersinde yer alan konuların kavratılmasını
amaçlamaktadır. Görsel öğelere ağırlık vererek tasarlanan “Film Şeritleri ile Öğreniyorum”,
öğrencilerin kendi yaptıkları veya çeşitli kitap ve dergilerden kestikleri resimlerin her iki
tarafının delgeç ile delinip film şeridine benzetilmesi ve bu şeritlerin ders araç gerecinin
üzerine yapıştırılması yoluyla uygulanan bir tamamlama çalışmasıdır.
Hayat Bilgisi Dersinde “A.2.16” Nasıl Öğretilir? (Örnek bir Çalışma)
Ayça Turan, Şebnem Özkan, Erdoğan Başar, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü
Hayat Bilgisi dersi, ilköğretim 1–3. sınıflar için zorunlu temel derslerden birisidir. Bu ders
ile, çocuklara temel yaşam becerileri kazandırmanın yanı sıra çocukların mutlu, hayata
pozitif bakan, sorunlara mantıklı çözüm önerileri getirebilen ve problem çözebilen
daha nitelikli bireyler olmalarını sağlamak amaçlanmaktadır. Kuşkusuz bütün bunlar iyi
bir öğretim programı ile mümkün olabilmektedir. Öğretim programına dayalı olarak
belirlenen ders kitaplarında yer alan etkinlik örnekleri ise, öğrencilere konuyu kavratma
aşamasında ve öğretmenlere yol göstermekte sınırlı kalabilmektedir. Bu çalışmada, Hayat
Bilgisi dersi “A.2.16” nolu kazanımı örnek alınarak bir dersin planlanması, uygulaması ve
değerlendirilmesi yapılmıştır.
Haydi Doğaya!
R. Asuman Erduran, Betül Ünal, Ankara Üniversitesi Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu
“Mevsimlere göre çevrede ve canlılarda nasıl değişiklikler oluyor?” sorusuyla, 2007 Aralık
ayında araştırma, gözlem ve incelemelere başladık. Her mevsime bir isim verildi: 1)
Bahçemizde Kış, 2) Merhaba İlkbahar, 3) Hoş Geldin Yaz ve 4) Sonbaharla Okula Merhaba.
Öğrencilere birer yönerge verilerek her ay bulundukları yerlerde gözlem yapmaları ve
gözlem kağıtlarını doldurmaları istendi. Bu yönergede, öğrencilerin gözlemlerini fotoğraf
ve görüntülerle desteklemeleri istendi. Gözlemlerimiz bittikten sonra, her aya ait değişik
şehir ve ülkelerdeki gözlemler sınıflandırıldı. Her öğrenci kendi gözlemine ait fotoğraf
ve görüntüleri kullanarak gözlem sonuçlarını sınıfta sundu. Tahtada bir gözlem tablosu
oluşturularak çevredeki, insanlardaki, hayvanlardaki ve bitkilerdeki değişiklikler kaydedildi.
Çıkarımlarımız ve değerlendirmelerimiz bir panoda sergilendi. Bir yıl süren projemiz
sonucunda, mevsimleri yaşarken farkındalığımızın arttığı gözlemlendi.
38 e¤itim reformu giriimi
İşte Bu Benim Aracım
Demet İkinci Kavraal, Gülay Çilek, Nilay Çalış, Ankara Üniversitesi Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu
Bu çalışmada, öğrencilerimizin yaratıcılıklarını kullanmalarına olanak sağlayıp herhangi
iki değişken arasında ilişki kurabilmeleri amaçlanmış ve çalışmayı bir oyuna dönüştürerek
öğrenmede hazır bulunuşluğun üst düzeye çıkarılması planlanmıştır. Öğrencilerimizden
farklı oyuncak taşıtlar getirmeleri istenmiştir. Hazırlanan dört farklı yüzey ve oyuncaklar
sınıfa konulmuş ve öğrenciler okula geldiklerinde bu ortamla karşılaşmışlardır. Teneffüslerde
öğrencilerin hangi yüzeylerde hangi araçlarla oynadıkları gözlenmiştir. Yapılan gözlemler
öğrencilerle paylaşılarak seçtikleri yüzey ve araçlar hakkında tartışılmıştır. Öğrencilerden
bir yüzey ve bu yüzey için bir araç tasarlamaları istenmiştir. Öğrencilerimiz hangi yüzeyde
hangi malzemeyi kullanarak nasıl bir araç tasarlayacaklarına karar verip tasarılarının taslağını
çizmişler, tasarılarını gerçekleştirmişler, okuldaki diğer öğrencilerle paylaşmışlar ve ilerideki
öğrenme yaşantıları için örtük bir öğrenme deneyimi yaşamışlardır.
Sanal Ortamda İnteraktif Eğitim
Zeki Demirdöğen, Ayşe Açıkalın, Boğaz İlköğretim Okulu
Web ortamında ilköğretim 5. sınıf “Adım Adım Türkiye” ünitesi ile ilgili oluşturduğumuz
eğitim tasarımıyla, öğrencilerimiz üniteyle ilgili bilgilere daha kolay erişerek içindeki
animasyonlar, sesli konu anlatımları, videolar, metinler, fotoğraflar ve oyunlar yoluyla
eğlenerek öğrenmektedirler. Eğitim tasarımı sayesinde, öğrenciler Türkiye’yi ünitemizin
adında olduğu gibi neredeyse adım adım dolaşmış hissederek bilgiyi daha kolay kalıcı hale
getirmektedirler. Eğitim tasarımının kullanım kolaylığı ve eğlenceli olması, öğrencilerin bu
bilgileri arkadaşlarıyla, hatta daha alt sınıftaki kardeşleriyle bile, paylaşmalarını sağlamıştır.
Boyalarım İngilizce Konuşuyor
Esin Çoban, Rauf Nail Akman İlköğretim Okulu
“Bir resim binlerce kelime boyar” sözünden yola çıkarak tasarlanan projemizde, görsel ve
iletişimci yaklaşımdan faydalanarak resimlerle İngilizce uygulaması yapıldı. Bu uygulama
ile, öğrencilerimizin İngilizce’yi öğrenirken eğlenmeleri, kendilerine güven duymaları ve
kişiliklerini en iyi şekilde ortaya koymaları amaçlanmıştır. Bir resmin bir çocuk için çok şey
ifade ettiğini düşünüyoruz. Bir çocuğun hayalleri, kişiliği ve yaşadıkları resimlerinde saklıdır.
İngilizce’yi bu uygulamanın ortasına koyarak onların yaptıkları değerli çalışmaları İngilizce
ifade etmelerini ve kendi yaş gruplarına ve çevrelerindeki bireylere kendilerini anlatmalarını
sağladık. Resimler gittikçe daha fazla şey ifade etmeye başladı. Resimlerdeki ifadeleri geliştikçe
İngilizce’leri gelişti. Farklı bir dil öğrenme onlar için artık zevkli bir uğraş halini aldı.
Drama Günleri
Kübra Miroğlu, Sevilay Öztürk, Fatma Sarışahin, Ayşegül Çolakoğlu, Seher Cebeci, Gözde Özüağ,
Özel Marmara Evleri İhlas İlköğretim Okulu
Bu çalışma, İngilizce dersini sınıf dışına taşıyarak öğrencilerimize toplum önünde İngilizce’yi
kullanabilme imkanı sağlamayı amaçlamaktadır. Çocukların toplum önünde kendilerini ifade
edebilmek için gerekli özgüveni kazanmalarına ve dramanın eğitime katkı ve faydalarından
yararlanmalarına imkan sağlayan çalışma, 4 ve 5. sınıf öğrencilerimizin tamamının katılımıyla
hazırlanmakta ve okulumuzda iki yıldır uygulanmaktadır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 39
Yaşayan Kelimeler
Ayşim Güler, Özel Edirne İlköğretim Okulu
Yabancı dil öğreniminin temeli, okuma, yazma, dinleme, konuşma gibi değişik becerilerden
oluşur. Bu becerilerin tamamını gerçekleştirebilmek için iki ortak araca ihtiyaç vardır:
Dilbilgisi ve kelime bilgisi. Özel Edirne İlköğretim Okulu’nun tüm sınıflarında uygulanmak
üzere ilgi çekici, yaş grubuna hitap eden, merak uyandıran ve katılıma yer veren kelime
öğrenmeye dayalı bir çalışma geliştirilmiştir. Bu çalışmada, kart oyunları, eşleştirmeler
ve uygulamaya yönelik faaliyetler yapılmaktadır. Her faaliyetin kazanımları belirlenmiş,
faaliyet süresi bir ders saati olarak planlanmıştır. Sunuşta, sınıf içerisinde kelime öğrenme
amacıyla uygulanan faaliyetlerden örnekler paylaşılacak ve uygulanan programla ilgili
öğrenci görüşlerine yer verilecektir.
Yeah–Each–May When Bee Is Then
Melek Başbuğ, Özel Kardelen İlköğretim Okulu
“Bana balık yemeği değil, balık tutmayı öğret” sözünden çıktık yola ve her istasyonda mola
verip İngilizce öğrendik. Bu projede, öğrencilerin hazır bulunuşluk seviyelerine uygun,
bireysel öğrenme hızları doğrultusunda bir program hazırlanmış ve bu yolla çoklu zeka
kuramının gerektirdiği farklı zeka kapasiteleri önemsenip öğrencilerin yaparak yaşayarak
öğrenmeleri sağlanmıştır. İşbirliğine dayalı öğrenmeye bağlı kalarak bilgi alışverişinde
bulunabilen ve gerekli görev ve sorumlulukları alabilen heterojen gruplar (istasyonlar)
oluşturuldu. Her grupta farklı etkinlikler uygulanarak öğrencilerin diğer gruplarda da aktif
olması sağlandı. Öğrenciler yarım bırakılan bir işi tamamlamayı ve ileri götürmeyi öğrendi.
Eğitimde İşbirliğine Dayalı Öğrenmeye Veli Katılımının Başarıya Etkisi
Ayşen Öznacar, Şehit İlbey Gülbey İlköğretim Okulu
İşbirliğine dayalı öğrenmenin uygulandığı bir öğrenme ortamında, veli, öğretmen ve
öğrenci işbirliğinin akademik başarıyı olumlu etkilediğini alt sosyo–ekonomik düzeyde bir
ilköğretim okulunda yapılan bu çalışma ile görmek mümkün olacaktır. Çalışma kapsamında,
“Hastalıkta ve Sağlıkta Biz Olacağız”, “Kelebekler Gibi Özgürüz”, “Birimiz Hepimiz, Hepimiz
Birimiz”, “Çaba Sarf Edersem Başarı Gelir”, “Yaparsam Sergilerim”, “Sınıfta Demokrasi”,
“Seversem Yaparım”, “Annem Babam Sıramda” ve ”Haberimiz Var, Sıra Bende” başlıklı
etkinlikler düzenlenmiş ve yapılan etkinliklerle öğrencilerin sosyal becerileri ve akademik
başarılarının olumlu yönde geliştiği gözlemlenmiştir.
İlköğretimde Gökbilim
Özden Tatar, Nuran Şahinbaş, Sevgi Yılmaz, Ankara Üniversitesi Geliştirme Vakfı Özel İlköğretim Okulu
Bu çalışmada amaç, temel bilimlerin bir parçası olan gökbilimini öğrencilerimizin düzeyine
uygun olarak tanıma ve anlamalarını sağlamaktır. Her eğitim–öğretim basamağında
olduğu gibi gökbilim eğitiminde de, küçük yaşlarda aşamalı olarak öğrencilere bilimsel
bilinç kazandırılması önemlidir. Öğrencilerin farklı alan derslerine giren her branştan birer
alan uzmanı öğretmenden komisyonlar oluşturulup gökbilim kitapları hazırlanmış ve bu
içerik derslerde uygulanmıştır. Komisyon, bilim danışmanı, program geliştirme uzmanı,
matematik, İngilizce, fen ve teknoloji, sosyal bilgiler, Türkçe, görsel sanatlar ve sınıf
öğretmenlerinden oluşturulmuştur. Evreni daha iyi anlamak ve diğer ders disiplinleri ile
ilişkilendirmek için kulüp çalışmaları yapılm›tır.
40 e¤itim reformu giriimi
Karikatür Dersimize Girdi
Hatice Bilici, Özel Bahçelievler İhlas İlköğretim Okulu
Karikatürler, evrensel bir dile sahiptir. Pek çok sözcüğün bir araya gelip anlatmaya
çalıştığı konuyu karikatür birkaç çizgiyle kolayca anlatabilir. Karikatürlerle ders işleyen ve
karikatürleri analiz etmeyi öğrenen çocuklar, çevrelerini daha iyi tanıyabilir ve olayların
değerlendirmesini daha sağlıklı yapabilirler. Gülünçleştirme, sembolize etme, mizah unsurları
ve ironi kullanılarak hazırlanmış olan karikatürler öğrencilerin sezgilerini güçlendirmenin
yanı sıra konuyu özetlemektedir. Avrupa’da pek çok ülkede ders kitaplarında karikatürler
yer almaktadır. Derse girmeden önce öğretmen konuyla ilgili karikatürleri belirler. Sınıfta
projeksiyon yardımıyla, yoksa fotokopiyle çoğaltarak tüm çocuklara bu karikatürleri gösterir.
Çocuklardan inceledikleri karikatürü analiz etmelerini ister.
Küçücük Kutucuk İçi Dolu Bilgicik
Burcu Demirayak, Özel Emine Örnek İlköğretim Okulu
Bilişim Teknolojileri dersi konular›n› öğretmek ve kalıcılığını sağlamak amacıyla “oyun
oynayarak öğrenme” yöntemi izlendi. Bunun için, kağıt üzerinde de çözebileceğimiz
bulmacalar seçildi. Özellikle genç yaşta bolca bulmaca çözmenin, beynin çalışma
sistemini güçlendirdiği ve sistematik düşünmeyi geliştirdiği ortaya çıkmıştır. Bulmaca
çözmek, öğrencinin konuları pekiştirmesini, bilgisinin kalıcılığını sağlamasını, okuma–
yazma becerisini geliştirmesini, bütünsel ve parçalayarak düşünmesini, problem çözme
yeteneklerinin artırılmasını ve farklı düşünebilmesini sağlar. Projenin derslerimize de faydalı
olması amacıyla, “Ünite Sonu Bulmaca Kitapları” hazırlanmıştır.
Liseli Gençlerin Dünya ve Ülke Sorunlarının Çözümüne Aktif Katılımı:“Kadına Karşı
Şiddeti Engelleme”
Sevgi Şişman, Türkay Tol, Gözcübaba Lisesi
Kadına yönelik şiddet, tüm dünyada ve ülkemizde çözülmesi gereken önemli bir sorundur.
Bu sorunun çözümüne yönelik yasalara rağmen, gerek yasaların işleyişi gerekse mağdurların
haklarını kullanma düzeyi yetersizdir. Aslında, çözüm kadın ve erkeklerin bilinç düzeyini
artırmaktır. Bunun için, temel adım öncelikle geleceğin anne–babalarını, yani liselileri
bilinçlendirmek ve onları bu konuda aktif kılmaktır. Gözcübaba Lisesi Felsefe Kulübü
öğrencileri bu amaçla, bir eğitim semineri düzenleyerek Türkiye ve dünya tarihinde
kadının yeri, şiddetin tanımı ve türleri, kadına yönelik şiddetin yapısı, kadına karşı şiddeti
engellemek için ülkemizde ve dünyadaki yasal tedbirler ve birey olarak yapabileceklerimiz
gibi konularda okul öğrencilerini, velileri ve öğretmenleri bilgilendirdiler. Bu çalışmayı,
afişler ve hazırladıkları panolarla desteklediler. Böylece, problemin çözümünde aktif rolleri
olabileceğini fark ettiler ve fark ettirdiler.
ilköğretim (6 – 8. sınıflar)
Dil Bilincini Geliştirme
Serdar Duran, Demet Duran, Yaşar Altuner, Örnek Evler İlköğretim Okulu
Öğrencilerin dil bilinçlerinin artması için tasarlanan bu programda, algıda seçicilik, tasarlama
ve renklerin etkileşimi metotlarından yararlanıldı. Bunun için, “Cümlematik” adlı materyal
geliştirildi. Mıknatıslı küçük plastik levhalar üzerine, isim, zamir, fiil, zarf ve nesne olabilecek
kelimeler ile yapım ekleri, çekim ekleri, kip ekleri, edatlar, bağlaçlar gibi sözcükler her bir öğe
farklı renkte olacak şekilde yazıldı. Bu levhaları kullanarak çocukların cümleler oluşturmasını
istedik ve çocuklar seçtikleri kelimelerle cümleleri oluşturdu. Fiiller kırmızı renkte, zamirler
mavi ve isimler ise sarı renkteydi. Çocuklar renkli levhalarla, fiil, zamir veya edatları çeşitli
eşleştirmelerde kullandılar ve yaşayarak, uygulayarak daha kalıcı öğrendiler.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 41
Yaşama Açılan “Kapı”lar
Sema Alevcan, TED Alanya Koleji
Drama, eğitim programlarında bireysel gelişimi ve sanatla öğrenmeyi destekleyici
çalışmalarda uygulanırken aynı zamanda da öğrenilen bilgilerin uygulama ve sentezinde
de kullanılabilecek bir yöntemdir. TED Alanya Koleji 6. sınıfındaki 40 öğrenciyle yapılan
bu çalışmada, “kapı” sözcüğü çıkış noktası olarak alınmış ve bir sözcükten yola çıkılarak
bu sözcüğün somut ve soyut anlamlarının tartışılması ve bu sözcüğün geçtiği atasözü
ve deyimlerin kullanılması, sözlü ve yazılı anlatımı destekleyecek rol oyunlarıyla,
desteklenmiştir. Bu çalışmanın, Türkçe öğretiminde sıklıkla kullanılan drama yönetimine bir
örnek oluşturması amaçlanmıştır.
Basit Bir Düzenekle Optik Kavramlarının Eğlenceli Öğretimi
Kemal Yürümezoğlu, Sinan Ayaz, Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Bu etkinlik, ışığın doğrusal yayıldığı bilgisi ve ışık–madde etkileşimi ile ilintili gölge,
yarıgölge, yansıma, kırılma, ana (birincil) renkler, ara (ikincil) renkler kavramlarını
öğretmek, bu kavramların aralarındaki ilişkileri fark ettirebilmek ve bu kavramları günlük
hayata transfer edebilmek için tasarlanmıştır. Ayrıca, bu etkinlik günlük yaşantımızda
ve okullarımızda karşılaştığımız “Renkli gölge olur mu?” sorusuna bilimsel bir cevap
verebilmektedir.
Bilim İnsanları Aramızda
Sibel Eti, Gazipaşa İlköğretim Okulu
Bilim, Fen ve Teknoloji Kulübü olarak Gazipaşa İlköğretim Okulu’nda yaptığımız çalışmada,
öğrenciler özel araştırmalar yapmakta, bilime damgasını vurmuş farklı şahsiyetleri
canlandırmakta ve üzerinde çalıştıkları bilimsel buluşlara bizzat aktif olarak katılmaktadırlar.
Çalışmamızda, yapılandırmacı yaklaşıma uygun yöntemlerden yaratıcı drama ve yaparak
yaşayarak öğrenme yöntemleri kullanılmış ve uygulamada gönüllü öğrencilerimiz yer
almıştır. Böylece, öğrencilerimiz bireysel özelliklerinin farkına varmakta, grup halinde
çalışma becerisi edinmekte ve daha iyi düşünme becerisi kazanmaktadır.
Elektriğin Tarihsel Gelişimi İçinde Elektrik Motorları: Görünmez Buhar
Ayşe Oğuz, Kemal Yürümezoğlu, Özcan Takmak, Ali Şahin, Nazmiye Köprülü, Pınar Ayaz, Hakkı Aksanaklu,
Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Bu çalışmanın amacı, elektriğin tarihsel gelişimi sürecinde elektrik motorlarının doğuşunu,
elektrikle ilgili olgulara açıklık getiren deneysel etkinliklerle birlikte ele almaktır. Çalışma,
tarihsel dört grup deneyle, yapılandırmacı yaklaşım ışığında öğrencilerdeki bilimsel
düşünceyi geliştirmek üzere tasarlanmıştır. Bu deneyler, tarihsel sırasıyla, “Statik elektrik
deneyleri, “Oersted Deneyi”, 18. yüzyılda yüzyılın deneyi olan “Faraday Deneyi” ve
son olarak da okul programlarına uygun “basit elektrik motoru deneyi”dir. Günümüz
teknolojisinin gelişiminde tarihsel öneme sahip bu deneyler, bu çalışma çerçevesinde basit
ve ucuz malzemelerle aşamalı bir anlayışla tekrar ele alınmıştır. Öğrenciler, zihinlerindeki
elektrikle ilişkili kavramları, elektrik motorlarının tarihsel gelişim süreci içerisinde, eğlenceli
bir şekilde anlamlandırmışlardır.
42 e¤itim reformu giriimi
Farklı Tür Etkinliklerle Fen ve Teknoloji Öğretiminin Öğrenci Başarısı Üzerine Etkisi
Mustafa Demir, Muammer Çiçekoğlu İlköğretim Okulu
Öğrencilerin anlama zorluğu çektikleri ve başarısızlığa uğradıkları derslerden biri de Fen
ve Teknoloji dersidir. Bu çalışmanın amacı, ilköğretim 7. sınıf konuları arasında yer alan
boşaltım sistemi, sindirim sistemi, kulak ve göz konularının farklı tür etkinliklerle (şiir, şarkı,
drama, kavram haritası, çalışma yaprağı) işlenmesinin, öğrenci başarısı üzerine etkisini
araştırmaktır. Uygulama için, başarı düzeyleri esas alınarak 7. sınıflardan iki şube seçilmiş ve
sınıfların başarılarını belirlemek için ön test ve son test uygulanmıştır.
Fen ve Teknoloji Dersinde 5E Modeli
Esma Çolak, Aylin Günay Sarı, Süheyla Özkan, Derya Gündüz Sefer, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim
Okulu
Çalışma, 8. sınıf “Maddenin Yapısı ve Özellikleri” ünitesi içerisinde yer alan “Elementlerin
Sınıflandırılması, Kimyasal Bağlar ve Kimyasal Tepkimeler” konuları için, “Yapılandırmacı
Temelli 5E Öğrenme Modeli” çerçevesinde bir tasarım yapılmasını ve bu yolla öğrencilerde
ilgi çekici, kalıcı ve başarıyı artırıcı bir öğrenme gerçekleşmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
Tasarım sürecinde, giriş etkinlikleri, problem çözme uygulamaları, oyun temelli
uygulamalar, gerçek yaşam bağlamlı örnekler ve grup çalışmaları kullanılarak öğrenen
merkezli yapıya destek verilmiştir. Uygulama, 10 ders saati boyunca tüm 8. sınıf öğrencileri
ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda, yapılandırmacı temelli etkinlikleri merkeze alan
bu tür tasarımların, akademik başarıyı artırdığı ve bireylerde öğrenme sürecine katılma
yönünde olumlu bir tutum oluşturduğu görülmüştür.
Gösteri ve Üretim Deneylerinin İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Programlarında Yer
Alması
Hüseyin Göksel Yalçın, Gümüşpala İlköğretim Okulu
Hadiye Yalçın, Üçevler İlköğretim Okulu
Öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersinde öğrendiklerinin kalıcı olması, öğrendiklerinin günlük
hayatta ne işlerine yarayacağının farkında olmalarıyla ilişkilidir. Bu bağlamda, ilköğretim 2.
kademe Fen ve Teknoloji dersi kazanımları göz önüne alınarak gösteri deneyleri ile kolonya,
şampuan, sıvı sabun, kalıp sabun, çamaşır suyu, tuz ruhu, jöle gibi maddelerin yapımına
yönelik çalışmalar planlanmıştır. Sunuşta, öğretim programının temel ilkeleri, program
süreci ve sonundaki öğrenci görüşleri ile öğrenci çalışmalarından örnekler paylaşılacaktır.
Hücre Yapılarından Bilgi Yapılarına
Aylin Günay Sarı, Esma Çolak, Süheyla Özkan, Derya Gündüz Sefer, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim
Okulu
Bu çalışmada, ilköğretim 8. sınıf “Hücre Bölünmesi ve Kalıtım” ünitesinde yer alan “Mitoz
Bölünme”, “Kalıtım”, “Mayoz Bölünme”, “DNA ve Genetik Bilgi”, “Adaptasyon” ve
“Evrim” konularının “Yapılandırmacı Temelli 5E Öğrenme Modeli” çerçevesinde öğretimi
amaçlanmıştır. Tasarım sürecinde, giriş etkinlikleri, oyun temelli uygulamalar, gerçek yaşam
bağlamlı örnekler, grup çalışmaları sıklıkla kullanılarak öğrenen merkezli yapıya destek
verilmiştir. Uygulama, 16 ders saati boyunca tüm 8. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir.
Tasarımda ölçme aracı olarak, çalışma ve etkinlik kağıtları, yazılı sınav ve dönem sonu
tarama testi kullanılmış ve öğrencilerin ilgili kazanımlara ulaştıkları görülmüştür.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 43
Küresel Isınma ve Sera Etkisi: Güneş Evler
Aslı Taşcı, Müzeyyen Yaman, Özel Dr. Natuk Birkan İlköğretim Okulu
Küresel ısınma, ozon tabakasının incelmesi, toprağın, havanın ve suyun kirlenmesi,
ormanların ve sulak alanların yok olması, canlı türlerinin hızla tükenmesi gibi nedenlerle
gezegenimiz tehdit alt›ndadır. Özel Dr. Natuk Birkan İlköğretim Okulu öğrencileri ile küresel
iklim değişikliği ve sera etkisi üzerine çalışmaktaki amacımız, yüz yüze gelebileceğimiz
felaketlerin farkında olmak ve sorunların çözümü için bize düşen görevleri anlamaktır.
Çalışma kapsamında, “küresel ısınma ve sera etkisi” ile “güneş evler” etkinlikleri
uygulanmış, küresel ısınma ile ilgili bilimsel açıklamaları doğru ve anlaşılabilir hale getiren
deneysel çalışmalar yapılmıştır. Sunuşta, “Güneş Evler” Öğretim Programı’nın temel ilkeleri,
öğretim aşamaları ve uygulanan program sonundaki öğrenci çalışmaları sergilenecektir
Gülen Adam ile Matematikte Çarpma İşlemi
Zeynelabidin Ağalday, Hikmet Uluğbay İlköğretim Okulu
Bu çalışma, çocukların tam sayılarla çarpma işlemlerinde negatif ile pozitif, negatif ile
negatif ve pozitif ile pozitif sayıların çarpımları sonucunda elde edilecek sayıların “pozitif mi
yoksa negatif mi” olacağı konusunda karar vermekte zorluk çektiğini gözlemlediğimiz için,
gerçekleştirildi. “Gülen Adam” olarak adlandırdığımız bir model ile, öğrencilerin tam sayılar
ile çarpma işlemlerini daha pratik ve kalıcı şekilde öğrenmeleri sa¤lanm›t›r.
Modelleme ile Parçadan Bütüne: Çevre, Alan ve Hacim Öğreniyoruz
Gülcan Tabakoğlu, Sevda Uygun, Nilgün Değirmen, Fatma Barut, FMV Özel Işık İlköğretim Okulu
35 adet kibrit kutusu, elişi kağıtlarıyla kaplanarak dikdörtgen prizma şeklinde materyaller
oluşturuldu. Öğrencilerin kullanmasına yönelik grafik ve tablo kağıtları hazırlandı.
Öğrenciler, sınıf mevcuduna göre gruplara ayrıldı. Görselliği artırmak ve zaman kaybını
önlemek için, öğrencilere ne yapacaklarının anlatıldığı asetat kağıtları hazırlanarak tepegöz
yardımıyla gösterildi. Bir tane kutunun ebatları ölçülerek alan ve hacmi hesaplandı. ‹ki tane
kutu üst üste konularak aynı işlem tekrarlandı. Alan ve hacim hesaplamaları sekiz kutuya
kadar devam etti. Öğrenciler, buldukları verileri tabloya kaydettiler. Tablodan yararlanarak
hacim–kutu sayısı ve alan–kutu sayısı grafikleri çizildi. Son olarak da, “n” tane kutu için alan
ve hacim formülü oluşturmaları istendi.
Sen Neredesin?
Mutlu Biçer, Ayfer Dürnel, Dilek Karaoğlan, Erim Koçyiğit, Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki İlköğretim Okulu
Öğrencilerin bireysel farklılık ve ihtiyaçları, farklı öğretim tasarımları kullanmayı gerekli
kılmaktadır. Bu ihtiyaçtan yola çıkarak özellikle kinestetik (dokunsal) öğrenme sitiline
sahip öğrencilere yönelik hazırladığımız uygulamamızda, ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin,
“İki boyutlu Kartezyen Koordinat Sistemi’ni açıklar ve kullanır” kazanımını yapılandırmacı
yaklaşıma uygun ve yaparak yaşayarak edinmelerini sağlamak amaçlanmıştır. Okul
bahçesinde, iplerle hazırlanan dik koordinat sisteminde, öğrencilerin koordinat düzlemini
tanımaları ve onlara verilen kartlardaki koordinatları bulmalarına yönelik bir uygulama
yapılmıştır. Uygulama, gözlem formu ve çalışma yaprağı ile değerlendirilmiş ve öğrencilerin
kendilerine ait koordinatları bulma başarısının % 95 olduğu belirlenmiştir.
44 e¤itim reformu giriimi
Tam Sayılarda Çarpma İşleminde Modelleme Uygulamaları
Nilgün Değirmen, Sevda Uygun, Gülcan Tabakoğlu, FMV Özel Işık İlköğretim Okulu
Üzerinde pozitif ve negatif işaretleri olan mıknatıslı yuvarlak pullar hazırlandı. Bu pullar,
proton ve elektronlarla ilişkilendirilerek Fen ve Teknoloji dersindeki elektrik konusu
hatırlatıldı. Tam sayılardaki işaret çarpımı ve çarpma işlemi, iyonların elektron alıp vermesi
ile örtüştürülerek anlatıldı. Öğrencilerin görsel olarak konuyu kavramaları ve disiplinlerarası
işbirliği ile çarpma işlemini öğrenirken Fen ve Teknoloji dersindeki elektrik konusunu da
pekiştirmeleri sağlandı.
Genç Öğretmenler
Gökhan Çoban, 75. Yıl İlköğretim Okulu
Bu çalışmayla, öğrencilerimizin uzun yıllar boyu öğrenmiş oldukları yabancı dili,
okul ortamlarında etkin bir şekilde kullanabilmeleri, zihinlerinde yer etmiş dilbilgisi
kalıplarını pratiğe dökmeleri ve kurallarını çoğu zaman çok iyi bildikleri dili ne derece
konuşabildiklerinin farkına varmaları amaçlanmıştır. İletişimci yaklaşıma dayalı olarak
tasarlanan ve grup çalışmalarından faydalanarak ö¤rencilerin aktif kat›l›m›n› destekleyen
bu çalışma, öğretirken öğrenme ve öğrendikçe öğretmeye dayalı bir faaliyetler bütünüdür.
Çalışmanın uygulama süreleri, sınıf seviyeleri ve etkinliklere göre değişiklik göstermektedir.
Sıradışı
Eda Karaca, Ortahisar Fatih İlköğretim Okulu
“Zihin çerçevelerini zihinlerdeki resimlere yerleştirdiğinde, yıllardır zekanın tek ve sabit
olduğuna inandırılanlar, artık eşsiz potansiyelleri ve gizli güçleriyle farklı boyutlara
yolculuklara hazırdılar” (Gardner). İşte bizim öykümüz, bu boyutlar arası yolculuklarda,
bugünün küçük kaşifleri tarafından yazıldı. Özel web sayfaları oluşturuldu, zaman çiçekleri
yetiştirildi, beyaz tebeşirlerimizle siyahlıklara meydan okundu, şarkılar söylendi, kimi zaman
çiftçi kimi zaman bebek olundu ve şarkılar yazıldı. Görsel dünyanın küçük tasarımcıları,
İngilizce dergi çıkardı. Ayrıca, proje dahilinde yapılan tüm etkinlikler beraber kurduğumuz
web sitemizde bir araya getirildi. Sizi sıradışı bir yolculuğa davet ediyoruz. Hazır mısınız?
Popüler Kültürün İngilizce Eğitiminde Kullanılması
Meltem Erken, Zerrin Eren, Cumhuriyet İlköğretim Okulu
Dil öğretim sürecinde daha etkin bir öğretim ortamı yaratmak için, öğrencilerin ilgi ve
ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak gerekmektedir. Bu sebeple, çocuklara dil öğretirken
onların ilgi alanlarının büyük bir kısmını oluşturan çocuk popüler kültür ürünlerinin ders
işleyişine renk katabileceği düşünülmüştür. Uygulamalar öncesinde, sevilen popüler kültür
ürünlerini belirlemek amacıyla öğrencilere bir anket verilmiştir. Anket sonuçlarınca favori
seçilen ürünler, sınıf ortamına uygunluklarını belirlemek amacıyla oluşturduğumuz ölçütler
yardımıyla değerlendirilmiştir. Ardından bu ürünler uygun iletişimsel ve öğrenci merkezli dil
öğretim teknikleri seçilerek sınıfta kullanılmıştır.
Türk Resim Sanatı Tarihinde Bir Gezinti
Bircan Aydoğdu, Zağnospaşa İlköğretim Okulu
İlköğretim öğrencilerinin bilinç düzeylerini geliştirmek ve görsel belleklerinde nitelikli
bir sanat kavramının oluşmasını sağlamak için tasarlanan “Türk Resim Sanatı Tarihinde
Bir Gezinti” başlıklı sunu, bir grup öğrenciyle paylaşılmıştır. Bu paylaşım sonucunda, bazı
öğrencilerin galeri ve müze ziyaretine isteklerinin artığı, ziyaret ettikleri müze ve galerilerde
çekmiş oldukları fotoğrafları, arkadaşlarıyla paylaştıkları ve bir kaçının Güzel Sanatlar
Liseleri hakkında bilgi almak istedikleri görülmüştür.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 45
Arkeoloji ve Bilişim Teknolojileri Birleşti, Ayvalık’ın Silueti Değişti
Şahin Tavlaş, Onur Ongun, Ayvalık 15 Eylül İlköğretim Okulu
Arkeoloji, sadece toprağın derinliklerinde gün yüzüne çıkmayı bekleyen tarihi eserlerin kazı
bilimi değildir. İnsanın geçmişini ortaya çıkararak onun kimlik bunalımını da iyileştirir. İşte
biz de bu düşünceden yola çıkarak öğrencilerimizin arkeolojiyi bilişim teknolojisi araçlarını
kullanarak daha iyi anlamasını ve bir sit alanı şehri olan Ayvalık’ta yaşamanın önemini
kavramalarını sağlamaya çalıştık. İlk önce, öğrencilerimiz arkeoloji ve geçmiş medeniyetler
üzerine bilişim sınıfında sunu çalışması hazırladılar. Teorik olarak elde ettikleri bilgileri,
okul bahçesinde oluşturduğumuz kazı alanında uygulamaya geçirdiler ve Ayvalık kültürüne
katkıda bulunmak için Eski Ayvalık Evleri üzerine görsel kayıt çalışması gerçekleştirdiler.
Tüm bu çalışmaların sonucunda, Ayvalık’ın siluetini değiştirecek “Müze Kent Ayvalık”
belgesel filmi oluştu.
Küçük Teknisyenler Proje Yarışması
Seren Barlas, Mehmet Karaoğlu, Adem Karacabey, Pilot Cengiz Topel İlköğretim Okulu
Bilişim teknolojilerinin hakim olduğu bir çağda, teknolojiyi hayatımızın her evresinde
kullanmakta ve teknoloji kullanımı konusunda bilinçli bir tüketici olma yolunda
çaba harcamak zorundayız. Okulumuz “Bilinçli Tüketici Ekibi” çalışmaları, 6–8. sınıf
öğrencilerimizin Küçük Teknisyenler Projesi’ni doğurdu. Proje, öğrencilere bilgisayar
donanım birimlerinin nasıl çalıştığı, nasıl takıldığı ve bu birimler ile ilgili karşılaşılabilecek
sorunlar ile ilgili bilgilerini pratiğe dökme imkanı sundu. Sunuşta, bilgisayarın temel çalışma
prensibi, öğrenciler ile çalışma görüntüleri, eğitim ile ilgili süreç görüntüleri ve öğrenci
çalışmalarından örnekler paylaşılacaktır.
ORTAÖĞRETİM
Kontrol Kalemi ile Temel Elektrik Kavramlarını Öğretmek
Özlem Oflaz, Kemal Yürümezoğlu, Muğla Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Her gün karşılaştığımız olay ve olguların birçoğu bilimsel olarak çözümlenmesine rağmen,
yaşamda onları alışkanlıklarımızla yorumlamaya devam etmekteyiz. Okul programlarında
yer alan konuları günlük deneyimlerimizle bütünleştirebilirsek onları daha anlamlı
öğrenebiliriz. Bu anlamlı öğrenme de, bizi bilimsel düşünmenin doğasına yaklaştıracaktır. Bu
temel felsefe etrafında şekillenen bu çalışmada, elektriğin temel kavramlarının (akım, yük,
voltaj ve elektrik alanı) eğlenceli bir biçimde öğretilmesi amaçlanmıştır.
Hayatın Kimyası
Yeliz Büyükdemir, Gaziantep Koleji Vakfı Özel Fen Lisesi
Bu çalışmada, basit görsel materyallerin öğrenme üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bu
amaçla, kimyanın temel konusu olan elementlerin periyodik tablodaki yeri ve kullanım
alanları materyal kullanılarak anlatılmıştır. Bunun için, yaşları, sayıları, sosyo–ekonomik
ve hazırbulunuşluk düzeyleri yakın olan okulumuz öğrencilerinden araştırma ve kontrol
grupları oluşturulmuş ve araştırma grubunda konu işlenirken materyal kullanılmış,
kontrol grubundaysa kullanılmamıştır. Uygulama sonucunda her iki gruba ortak bir sınav
uygulanmış ve uzun sözel metinlerle anlatılabilecek bir konunun materyal yardımıyla daha
kısa sürede ve kalıcı şekilde öğretilebileceği görülmüştür.
46 e¤itim reformu giriimi
Orgideck
Ferah Kezban, Sarı Uslan, Özel Çakabey Lisesi
Aktif öğrenme, öğrencinin materyallerle direkt olarak çalıştığı ve fikir ve olaylarla doğrudan
ilişki içinde olduğu bir öğrenme şeklidir. Bu çalışmada, “organik bileşikler” konusunun
öğrenilmesine yönelik olarak öğrencinin aktif katılımının sağlandığı “Yeni Bir Oyunla
Öğrenme Materyali” hazırlanmıştır. Materyal ile yapılan uygulamaların öğrencilerin
başarılarını olumlu yönde etkilediği değerlendirme testleriyle saptanmıştır. 2006–2007
Eğitim–Öğretim Yılı’ndan bu yana kullandığımız bu materyal geliştirilmeye açıktır.
Ortaöğretim Kimya dersi programında organik kimya konularının içeriğinin daraltılması
ve konuların 9. sınıf müfredatı altındaki “bileşikler” ünitesi içerisinde “organik bileşikler”
başlığı altında işlenmeye başlanması, materyalin önemini artırmış ve kullanım alanını
genişletmiştir.
Modellerle Mutlak Değer
Emel Topbaş Tat, Safure Bulut, Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Bu çalışma kapsamında, “mutlak değer” konusunun işlenmesinde kullanılmak üzere
ortaöğretim düzeyine uygun olarak bir etkinlik hazırlanmış ve bu etkinlik üç öğretmen ve
dokuz öğretmen adayı ile uygulanmıştır. Değerlendirme sonuçları, uygulamaya katılan
öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının etkinliği mutlak değer konusunun öğretiminde
uygun bulduğunu göstermiştir. Sunuşta, bu etkinliğin öğretmenlere ve öğretmen adaylarına
tanıtılması hedeflenmektedir.
Geleneksel Gölge Oyunu Karakterleri Motifleri ile Deneysel Uygulamalar
Reyhan Ayter, Seher Bilgen, Sefa Yılmaz, Özge Tatar, Zeynep Durmuş, Cansel Gündüz, İlknur Orhan,
Adana Seyhan Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi
Geleneksel sanat ürünlerinin, günümüz ve gelecek tasarım ürünlerine kaynaklık edebileceği
ve tasarım eğitimi veren okullarda öğretilmesi gerektiği kanısındayız. Geleneksel Gölge
Oyunu’nun görsel ve düşünsel zenginliği, farklı tekniği ve uygulanabilirliği açısından
eğitici olduğunu da düşünmekteyiz. Bu çalışma, gölge oyununun karakter zenginliği, ifade
biçimleri ve ortamı ile iyi bir ders konusu olduğu ve hayal gücünün yaratıcı kullanımını
desteklediği ve gerçek öğeler yanında hayal ürünü karakterler ile dikkat çekici olduğu
fikirlerinden hareketle tasarlanmıştır.
Üç Boyutlu Atölye: Atık Malzeme ile Deneysel Form Oluşturma
Reyhan Ayter, Ezgi Or, Menduh Yolu, Gökhan Türk, Pakize Karageçili, Elif Ayşe Çınar, Yeliz Delice,
Adana Seyhan Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi
Üç boyut oluşturma yöntemleri, serbest ya da modüler yapılanma ile sağlanıp öğretilebilir.
Bu çalışmada, formu oluşturacak malzeme hiç masrafı olmayan kolay elde edilebilir atık
malzemelerden (muşamba, kadın çorabı, ip, elyaf, plastik, yiyecek ambalajları vb.) elde
edilir. Tasarım eğitimi alan Güzel Sanatlar Lisesi öğrencileri ile gerçekleşen bu deneysel form
oluşturma bir çeşit inşa biçimidir. Böylece, ö¤rencilerin tasarım oluşturma sürecine genel
bir bakış oluşturmaları sağlanacaktır. Daha serbest ama form oluşturma kurallarının da
gözlenebildiği bir süreç yaşanması hedeflenmektedir. Bu çalışma ile, öğrencinin çevreye olan
bakış açısının değişmesinden üç boyut oluşturma sürecini ve kurallarını uygulama yoluyla
öğrenmeye kadar birkaç alanda öğrenmenin gerçekleşmesi beklenmektedir.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 47
Asenkron Uzaktan Eğitim Yönteminin Pazarlama Eğitiminde Uygulanması
Hasan Ali Yıldırım, Çiğdem Özkaya Yıldırım, Anadolu Ticaret ve Ticaret Meslek Lisesi
Uzaktan eğitim, öğrenci ve öğretmenin eğitime değişik mekanlardan katılmasıdır. Eğer
eğitmenle öğrenci aynı anda etkileşime girerlerse buna “senkron” uzaktan eğitim, zaman
gecikmeli olarak etkileşime girerlerse de, buna “asenkron” uzaktan eğitim denir. Yaşam
boyu öğrenmeye hizmet etmesi, ekonomik olması, öğrenci merkezli olması, geleneksel
eğitimden faydalanamayan kişilere de hizmet etmesi gibi nedenlerle, uzaktan eğitim
faaliyetleri hızla yaygınlaşmaktadır. Bu çalışma, okulumuzun bilişim teknolojileri
alanında eğitim alan öğrencileri ile pazarlama ve perakende alanı öğrencilerinin ortaklaşa
yaptıkları, pazarlama ve perakende alanı ile ilgili bir internet sitesi oluşturma çalışmalarını
içermektedir. Sunuşta, bu çalışmayla oluşturulan uzaktan eğitim sitesi tanıtılacaktır. Ayrıca,
çalışmayla elde edilen öğrenci kazanımları da paylaşılacaktır.
İstanbul ve Trafik
Zeynep Demirkılıç, Burhanettin Uysal, Mehmet Can Evrenol, Yavuz Kaleoğlu, Taha Mete Erhan, Balkan Evrensel,
Terakki Vakfı Özel Şişli Terakki Fen Lisesi
Çevre kirliliğinin önlenmesi amacıyla yapılabilecek iyileştirmelerden biri olan araç trafiğinin
sağlıklı ve kontrollü olması için, üç öğrenci ile bir çalışma yapıldı. Bu çalışmada, trafik
sorunu olan bölgeye butonlu trafik lambası konuldu ve araçların trafik sıkışıklığı nedeniyle
fazla yakıt harcaması engellenerek havaya karışan zehirli gazlar azaltılmış oldu.
İyi Bir Afiş Nasıl Tasarlanır?
Ali Toker, Yonca Özgün, Özel Darüşşafaka Lisesi
Söz konusu çalışma, öğrencilerimizin bilgisayarın farklı bir kullanım alanını görmesi adına
önemlidir. Bu çalışma ile öğrencilerin iyi bir afişte (tanıtım, film vb.) yer alması gereken
temel özellikleri fark etmeleri ve kendi afişlerini tasarlamaları hedeflenmiştir. Ayrıca,
öğrencilerin iki kişilik gruplar oluşturmaları ile de grup çalışması yapması sağlanarak iş
bölümü ve paylaşma gibi kazanımlar edinmeleri sağlandı. Hazırlanan afişler yine öğrenciler
tarafından değerlendirildi ve sergilenecek afişler belirlendi. Bu afişler 35x50 cm. ve 50x70
cm. boyutlarında bastırıldı ve sergilendi.
ölçme ve değerlendirme
Ölçme–Değerlendirmede Alternatif Sistem
Hanife Ataman, S. Şenay Kocaalp, Özlem Gürsoy, Öznur Karademir, Şüküfe Nihal İlköğretim Okulu
Bu çalışma, 4–8. sınıf düzeylerinde her ders için kullanılabilecek bir ölçme–değerlendirme
araçları paketini kapsamaktadır. Konunun veya dersin özelliklerine ve öğrencinin isteğine
dikkat edilerek bu paketteki sıra değişebilir. Ölçme–değerlendirmede alternatif paket, 1)
Yeşil Sınav ( Arkadaşlarla yapılan sınav), 2) Sarı Sınav (Defter ve kitap ile yapılan sınav), 3)
Mavi Sınav (Arkadaş, defter ve kitap ile yapılan sınav), 4) Kırmızı Sınav (1 günlük sınav), 5)
Beyaz Sınav (Ev sınavı) ve 6) Siyah Sınavdan (Tek başına yapılan sınav) oluşur. Sınavların
uygulama esasları önceden öğrenciye okunur. Öğrenciler sınıfça ilk olarak hangi sınavdan
başlayıp devam edeceklerine karar verebilirler. Fakat en son siyah sınav alınmalıdır.
Sınavlarla ilgili değerlendirme ölçütleri de önceden hazırlanıp öğrencilere verilir.
48 e¤itim reformu giriimi
2–8. Sınıflar Türkçe Dersi “Söz Varlığını Geliştirme” Alanına Yönelik Performans
Görevi Örnekleri
Sonnur Özel, Yüksel Altıntaş, Banu Özer, Elif İpek Kılınç, Eylem Akgüzel, Özel Sezin İlköğretim Okulu
Türkçe dersindeki “Söz Varlığını Geliştirme” alanının kazanımları, tüm öğretim
programlarının genel yapısına uygun olarak sarmal bir yapı göstermektedir. Okulumuzda
uyguladığımız sınavlarda, öğrencilerin bu alt öğrenme alanı kazanımlarını gerçekleştirmede
bazı sorunlar yaşadıkları göze çarpmaktadır. Bu sorundan yola çıkarak ilköğretim 2. sınıftan
itibaren her sınıf düzeyinde, bu öğrenme alanının farklı bir kazanımını ele alan performans
görevleri tasarlandı. Bu performans görevleriyle, hem öğrenme sürecinin izlenmesi hem de
sınıf etkinliklerinin zenginleştirilmesi hedeflendi. Tüm performans görevlerinin ana hedefi
ö¤rencilerin Türkçe’yi doğru, etkili ve güzel kullanma becerisini geliştirmek ve Türkçe’nin
zenginliğini fark etmelerini sağlamaktır. Ayrıca, öğrencilerin karar verme, araştırma yapma
ve yaratıcılık becerilerini de geliştirmek hedeflenmiştir.
özel eğitim
OÇİDEP: Otistik Çocuklar için Davranışsal Eğitim Programı
Gönül Kırcaali İftar, Yeşim Güleç Aslan, Onur Kurt, Burcu Ülke Kürkçüoğlu, Anadolu Üniversitesi
Yoğun davranışsal eğitim, uygulamalı davranış analizi ilkelerine dayalı çeşitli öğretim
tekniklerinin sistematik kullanımıyla otistik özellikler gösteren çocuklara çeşitli beceriler
kazandırmak amacıyla Lovaas tarafından geliştirilmiş bilimsel bir uygulamadır. OÇİDEP ise,
Lovaas’ın programına dayalı olarak ve WEAP (Wisconsin Early Autism Project) gözlemleri
sonucunda geliştirilmiş ve 2006 yılından bu yana sınırlı sayıda çocukla Türkiye’de
yürütülmekte olan bir programdır. Bu sunuşun amacı, OÇİDEP’in özelliklerini ve çocuklar
üzerindeki etkilerini dört örnekle anlatmaktır. Bu amaçla, ikisi eve, ikisi kuruma dayalı olarak
haftada en az 20 saat süreyle OÇİDEP eğitimi alan dört çocuğun eğitim programlarının
özellikleri ve gösterdikleri ilerlemeler sunulacaktır.
Yaratıcılığım Ellerimde
S. Şenay Kocaalp, Öznur Karademir, Hanife Ataman, Seda Tuğut, Elmas Ataman, Şüküfe Nihal İlköğretim Okulu
Bu çalışma, okulumuz genelinde bulunan 41 kaynaştırma öğrencisiyle yürütülen bir
çalışmadır. Bu öğrenciler önceden hazırlanan bir ders programı çerçevesinde, haftada üç
gün birer saat bir araya gelmişler ve İş Eğitimi öğretmeninin başkanlığında çalışmışlardır.
Öğrencilerle, önce özellikle el ve parmaklarının ısınmasını sağlamak amacıyla ısınma
etkinlikleri yapılmış, daha sonra projenin amacı ve nasıl yürütüleceği kısaca anlatılmıştır.
Öğrenciler, hava ile kuruyan seramik hamuru kullanarak çeşitli balık figürleri yapmışlardır.
Bazı öğrenciler dağıtılan balık resimlerini, bazı öğrenciler ise hayallerindeki balığı
yapmışlardır. 3 aylık çalışmanın ardından öğrenciler tarafından yapılan balık resimleri okul
duvarına alçıyla yapıştırılıp doğal akvaryum görünümünde sergilenmiştir.
psikolojik dan›şmanl›k ve rehberlik
Biz Şiddeti Böyle Önledik
Haşem Ünlü, Mahmut Akbaş, Kenan Marangoz, Ergezen İlköğretim Okulu
Öğrencilerin kişisel ve sosyal gelişim özelliklerine ve ergenlik dönemi özelliklerine uygun
güvenli ve huzurlu bir okul ortamı oluşturmak önemlidir. Güvenli ve huzurlu okul ortamı
oluşturmak amacıyla, 2006–2007 Eğitim–Öğretim Yılı’ndan itibaren okulumuzda şiddeti
önleme ile ilgili çalışmalar yapılmaktadır. Çalışmayı yürütmek için “Temel Önleme Çalışma
Ekibi” kurulmuş ve yaptığımız çalışmalar sonucunda önemli sonuçlar elde edilmiştir.
Sunuşta, ekibin yürüttüğü çalışmalardan örnekler ile çalışmaların gösterdiği sonuçlar
paylaşılacaktır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 49
3 SAAT: Bir ÖSS Belgeseli
Serdar M. Değirmencioğlu, Arel Üniversitesi
Can Candan, Boğaziçi Üniversitesi
“3 SAAT”, ÖSS sürecini titizlikle belgeleyen bir araştırmanın ürünüdür. Belgesel, öğrenci
seçimini çok kısa bir sürede ve tek bir araçla yapmaya dayanan seçme sisteminin tam
tersine, üniversiteye gitmek isteyen farklı sosyo–ekonomik koşullarda yaşayan ve farklı
okullarda okuyan altı adayı birer birey olarak tanıtmakta ve ÖSS sürecinde yaşadıklarını
gözler önüne sermektedir. “3 SAAT”, izleyiciye üniversitede okumak isteyen altı genci ve
yaşadıkları ortamları tanıtmakta ve izleyiciyi ÖSS’nin onların yaşamını nasıl değiştirdiğini
ve ÖSS için girmek zorunda kaldıkları ortamları anlamaya davet etmektedir. Filmde aktarılan
görüşler, belgeseli hazırlayan ekibin değil, ÖSS’yi yaşayan adayların ve yakınlarının,
eğitimcilerin ve ÖSS sürecinde değişik şekillerde taraf olan kişilerin görüşleridir.
Alan Seçimi
Candan Gültekin, Sultan Özbek, Gülsevil Serter, Uğur Çetinkaya, İzmir Kız Lisesi
Beyin fırtınası yöntemiyle “başarısızlık nedenleri” tanımlanmış ve “yanlış alan seçimi” olarak
belirlenen sorun balık kılçığı yöntemiyle analiz edilmiştir. Öğrencinin kendini tanıması,
ilgi ve yeteneklerini belirlemesi için envanter uygulanmıştır. 9. sınıf öğrencilerine alan
seçiminin önemine yönelik sınıf seminerleri verilmiştir. Şube öğretmenler kurulu toplantıları
yapılarak ders öğretmenlerinin öğrenci hakkındaki görüşleri alınmış ve notları belirlenmiştir.
“Meslekler ve Alanlar” konusunda panel ve seminerler düzenlenmiştir. Aile etkisini olumlu
yönde değiştirme amaçlı veli toplantıları yapılmıştır. Yapılan tüm çalışmalar sonucunda, her
öğrenci için “Alan Yönlendirme Karnesi” hazırlanmış ve velilere ulaştırılmıştır.
Dramalı Aile İçi İletişim ve Anne–Baba Tutumları Semineri
Nurhan Uçar Pekdemir, Volkan Derman, Öznur Aktürk, Özkan Demir, Sevcan Kurulay, Prof. Dr. Selçuk Yahşi
İlköğretim Okulu
Bu çalışmanın amacı, aile içi iletişim sorunlarını ortaya çıkaran olumsuz anne–baba
tutumları konusunda okulumuzun velilerinin farkındalığını artırmaktır. Çalışma, dramalar
eşliğinde örneklendirmeler yapılarak sunulan bir anne–baba eğitimi semineridir. Bu eğitim
seminerlerinde, anne–baba tutumları hem komik ve eğlenceli şekilde sergilenmiş, hem
de okulumuz öğretmenleri tarafından canlandırılan bu skeçlerde velilere eğitici mesajlar
verilmesi hedeflenmiştir.
İşbirlikli Yapboz
Duygu Çavdar, Duygu Berktaş, Ayşegül Halavut, Burak Avcı, Recep Arslan, Ankara Üniversitesi
“İşbirlikli Yapboz”, öğrencilere arkadaşlık ilişkilerinde yardımlaşmanın önemini fark
ettirmek amacıyla hazırlanmıştır. Alt amaç olarak da, aile içerisinde işbirliğinin önemini fark
ettirmek saptanmıştır. Her öğrencinin ilgisini çekebilecek olan yapbozdan yola çıkılan bu
çalışmada, işbirliği ve yardımlaşmayı anlatan ve 15 parçadan oluşan bir resim tasarlanmıştır.
Her yapboz parçasının arkasında yardımlaşma ve işbirliği ile ilgili günlük yaşamdan örnek
olay soruları bulunmaktadır. Öğrencilerden bu sorulara yanıt vererek işbirliği ile yapbozu
tamamlamaları istenmiştir. Böylece, öğrencilerin eğlenerek sürece katılmaları sağlanmıştır.
Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bölümü Grup Rehberliği dersi için hazırlanan materyal,
Ankara Abidin Paşa İlköğretim Okulu’nda 39 öğrenciye ve Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı
Mamak Öğrenim Birimi’nde dokuz öğrenciye uygulanmıştır.
50 e¤itim reformu giriimi
e¤itimde kat›l›mc› ibirli¤i
Eğitimde Gelişen Nevşehir’in Değişen Yüzü: Nevsehirdeiyiornekler.org
Harun Fatsa, Nail Yavuz, İshak Serkan Başar,Nevşehir İl Milli Eğitim Müdürlüğü
Öğretmenlerimizin eğitim alanında yaptıkları farklı ve örnek uygulamaların sergilenmesi,
bu uygulamalar ile ilgili farkındalığın artırılması ve bu uygulamaların sürdürülebilirliklerinin
sağlanmasının önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle, ulusal ve uluslararası
platformlarda kabul görmüş projelerin kamuoyu ile paylaşılması, herhangi bir yere
proje başvurusu yapmamış ve/veya yapamamış eğitmenlerin yönlendirilmesi ve
bilgilendirilmesi ve eğitmenler arası tatlı bir rekabet ortamı yaratarak daha kaliteli
çalışmaların ortaya çıkmasının sağlanması amacıyla, Nevşehir’de İyi Örnekler Web Portalı
(www.nevsehirdeiyiornekler.org) geliştirilmiştir. Türkiye’de ilk olan bu çalışmada, dört
ayrı başlıkta projeler sergilenmektedir. Sunuşta, “Nevşehir’de İyi Örnekler” ön çalışması ve
değerlendirme süreci görsel olarak paylaşılacaktır.
E–Öğretmenim: Bilgisayar Öğretmenlerine Yönelik Portal Projesi
Elif Kara, Dilara Vardar, Hisar Eğitim Vakfı Okulları
“E–Öğretmenim”, Bilişim Teknolojileri dersleri için yıllık plan, konu planları, değerlendirme
uygulamaları ve benzer konularda paylaşım amacıyla bilgisayar öğretmenlerine yönelik
hazırlanmış bir portal (www.e–ogretmenim.com) projesidir. Sunuşta, projenin planlama ve
oluşum süreci ile Eylül 2008’den beri yayında olan portalın işleyişi ele alınacaktır. Sitenin
üye sayısı, sitenin gelişimiyle ilgili yapılmış anket sonuçları aktarılarak sitede paylaşılmış
olan her türlü içerik hakkında bilgi verilecek ve örnekler paylaşılacaktır.
Fen Sokağı
Hayati Can, İMKB Yatılı Bölge İlköğretim Okulu
Fen ve Teknoloji dersini, ders kitaplarından ve sınıf ortamından dışarıya taşıyarak
laboratuvar ve mini sokağımızda dersin mantığını kavratmaya, dersi sevdirmeye ve daha
anlaşılır bir hale getirmeye çalıştık. Bu bağlamda, öğrencilerimizin ders kitabında gördüğü
soyut kavramların (kuvvet, elektrik akımı, makaralar, DNA, vb.) model levha tasarımlarını
ve posterlerini öğrencilerin bizzat kendilerinin yapmasını sağlayarak somutlaştırdık ve hazır
bilgi yerine yaparak yaşayarak öğrenmelerini sağladık.
Yaşadığımız Yerin Sakini Değil Sahibi Olalım
Gülhan Sarı, Süreyya Aytaş, Mustafapaşa İlköğretim Okulu
Mustafapaşa kasabası, Kapadokya’nın tarihi, kültürel ve mimari açıdan zengin
yörelerinden biridir. Kasabamızda, gerek tarihi gerek mimari açıdan değeri olan birçok
eser bulunmaktadır. Bu eserlerin korunması ve tanıtılması için özel çaba sarf etmek
gerektiğinden yola çıkarak öğrencilerin kasabanın ve bölgenin ciddi bir sorununu (koruma
bilinci) tartışmasını sağlamak amacıyla öğrencileri bu konuda bilgilendirerek bir dizi etkinlik
düzenledik. Bu etkinlikler, görsel sanatların bir öğrenme alanı olan “görsel sanat kültürü”
uygulamalarını desteklemek amacıyla tasarlanmıştır. Öğrencilerin sanat tarihi ve eser
koruma bilincini geliştirerek görsel sunumlar yoluyla sorunun çözümüne katkı sunması
sağlanmıştır.
e¤itimde iyi örnekler konferans› 51
e¤itimde iyi örnekler konferans› 2009
seçici üst kurul üyeleri
prof. dr. ayla oktay, prof. dr. gönül akçamete, doç. dr. emine erktin,
yrd. doç. dr. kenan çay›r, güler erdur, mustafa balkaş, serdar dinler
hakemler
prof. dr. jale çak›roğlu, prof. dr. yaşar özden, doç. dr. ahmet ilhan şen, doç. dr. erdinç
çak›roğlu, doç. dr. emrah kalemci, yrd. doç. dr. ebru aktan, doç. dr. mustafa sözbilir, doç.
dr. ömer kutlu, doç. dr. tuncay ergene, yrd. doç. dr. hande sart, yrd. doç. dr. mine göl
güven, yrd. doç. dr. nalan babür, dr. ayşegül metindoğan-wise, dr. deniz kurtoğlu eken,
dr. defne üçer şaylan, dr. ersin göğüş, dr. gültekin çakmakç›, dr. ›ş›k kamaraj, dr. mine
›ş›ksal, ayşe alan, aysun say›n, burçin balkaş, emel tok, hasan deniz, hasan tahsin özkaya,
ibrahim tolunay, kenan eroğlu, mutlu öztürk, nur arman, nuran direk, nurdan şahin, oya
adal›, sabriye özerdem, tuğrul yakarçelik, y›ld›z ayy›ld›z, zeynep k›l›ç, zeynep y›lmazkaya
konferans destekçisi
sabancı vakfı
konferans organizasyonu
24 proje yönetim
toprak sancar, burak katmer, deniz güler
bilgi teknolojileri ve web uygulamaları
advanc›ty
poster , dosya ve sertifika tasar›m›
myra
basın ve iletişim
sabancı üniversitesi iletiim ve halkla ilikiler
nesrin balkan
lojistik planlama ve koordinasyon
sabancı üniversitesi istanbul politikalar merkezi
nilden kireçtepe, ››k çorapç›
planlama ve yürütme
eğitim reformu girişimi
melisa çakmak, mesut özcan, çiğdem polat boyac›, ipek dübüş, neyyir berktay
yayına hazırlayan
melisa çakmak
istanbul, nisan 2009
52 e¤itim reformu giriimi