Kompakt ve sessiz. Siemens Ulafl›m
Transkript
Kompakt ve sessiz. Siemens Ulafl›m
22_23CPSIEM 10/22/07 2:45 PM Page 3 Bir bilgisayar simülasyon program› bütün ses kaynaklar›n› toplayarak tesisin yayd›¤› toplam sesi ölçebiliyor. Ennes, “Hesaplama, tesisin boyutu ve karmafl›kl›¤›na ba¤l› olarak iki gün kadar sürebilir” diyor. Ama sonunda fabrika ve çevredeki binalarda renk kodlu ses çizgilerinin halka fleklini ald›¤› bir “ses haritas›” ç›kar›yor. Ayn› akustikteki yerler ayn› rengi al›yor. Renkler çok gürültülü yerler için koyu k›rm›z›dan çok sessiz yerler için aç›k yeflile kadar uzan›yor. Parametreler, yak›ndaki evlerde insanlar›n geceleri rahat bir flekilde uyumalar› için, yerleflim yerleri yeflil olacak flekilde ayarlan›yor. Alman Fraunhofer Yap›sal Dayan›kl›l›k Enstitüsü’ne göre (LBF), Avrupa’da yaklafl›k 100 milyondan fazla insan gürültüden etkile- malar›ndan, yüksek sesli kampana frenlerin yerine disk frenleri ve ses izolasyonlu kapsüllü motor bölmesinin kullan›lmas›ndan kaynaklan›yor. Avrupa’n›n en yeni ve en h›zl› seri üretim rayl› yolcu tafl›t› olan elektrikli Velaro, Madrid-Barselona aras›ndaki 625 km.lik yeni bölümü 350 km ile alarak atalar›n›n 4 saatte ald›¤› yolu 2.5 saate indirdi. Ses emisyonlar› da yine TS çal›flanlar› taraf›ndan düflürüldü. Normal olarak yüksek h›zlarda her çatlak ve köfle, ›sl›k gibi sesler ç›kar›r. Bu nedenle tavan›, pantograf›yla beraber aerodinamik biçimli, dümdüzdür. Dahas›, alttak›mlarla raylar aras›na ve flase üzerindeki tekerlere rüzgâr sesini azaltan koruyucu metal kapaklar yerlefltirilmifl, trenin süspansiyonlar› da modifiye edilmifltir. Amortisörler, 5 ile 400 Hertz aras› alçak frekans aral›¤›nda araç gövdesinin sal›n›m›n› da en düflük seviyede tutarak tren içinde maksimum konfor sa¤l›yor. Moninger, amortisörlerin dikkate de¤er potansiyelleri sundu¤una inan›yor ve “E¤ilim, ak›ll› sistemlerin yönünde” diye konufluyor. “Yaw” ad› verilen amortisörler virajlarda artan sal›n›mlar› mekanik olarak bast›rarak virajlarda trenin performans›n› art›r›yor. Sensörlerden ve elektrik sisteminden gelen verileri kullanan ve virajlarda kendili¤inden sal›n›mlara ayak uyduran, böylece sesi bast›ran aktif yaw amortisörleri gelifltiriliyor. Bu aletler virajlardaki zorlanmay›, özellikle a¤›r lokomotifler söz konusu oldu¤unda, daha iyi kontrol edebilmeyi mümkün hale getirecek ve motor gücünü raylara optimal olarak transfer edebilecek. Kompakt ve sessiz. Siemens Ulafl›m niyor. En büyük suçlu trafik. Onu gürültülü komflular, uçaklar, trenler, endüstri ve ifl yerleri takip ediyor. Buna çare bulmaya yard›mc› olmak için LBF’den Prof. Holger Hanselka, Darmstadt Teknik Üniversitesi ortakl›¤›nda 2004 y›l›nda bir ses azaltma projesi bafllatt›. 3 milyon 334 bin Euro bütçeli proje, daha sessiz makine, araba, uçak ve tren yapmak için yeni materyaller gelifltiriyor. Siemens Ulafl›m Sistemleri (TS) inovasyon uzman› Friedrich Moninger, “Trenleri daha sessiz yapmak için uzun zamand›r çal›fl›yoruz” diyor. Örneklerden biri, 2002 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan alçak sesli Eurorunner lokomotifi. Bugün yaklafl›k 180 birim kullan›mda. 80 tonluk 2 megavat dizel lokomotif, yayl› tafl›tlarda izin verilen en yüksek sesten önemli ölçüde düflük ses yap›yor. Bu düflüklük yan duvarlar›n ince, sertlefltirilmifl çelik levha yerine alüminyum peteklerin üst üste konarak oluflturulmas›ndan, büyük fanlar›n düflük h›zda çal›fl- Daha sessiz araçlar. Velaro elektrikli h›zl› tren (üstte) çok aerodinamiktir, di¤er trenlerden daha sessiz çal›fl›r. Tipik dizel motorlarda ise piezo enjeksiyon (altta) gürültü seviyelerinin düflmesine yard›mc› olur. Sistemleri tren raylar›ndaki ses azalt›lmas›na en son katk›s› olan Syntegra sistemi, ilk kez flase, sürücü sistemi ve frenleri geleneksel flaselerden daha küçük, daha kompakt ve daha hafif bir birim içinde birlefltiriyor. Syntegra trenleri, Münih metro sistemine bu y›l kat›l›yor. Yeni tasar›m, flanz›man› elemeyi mümkün k›l›yor çünkü tekerlekler do¤rudan senkronize bir motor taraf›ndan döndürülüyor. Traction motor fan› da, ses seviyesini daha da düflürmek amac›yla ç›kar›lm›fl. Siemens VDO otomotiv, yeni bir sürüfl sistemi gelifltirmeyi planlayarak benzer bir ses azaltma yoluna girdi. “eCorner” ad› verilen projede çal›flan uzmanlar, motor, frenler ve direksiyon sistemini tamamen elektrikli olan “hub motor” içinde birlefltiriyor. Yanmal› motorlar bile son y›llarda oldukça geliflti. Örne¤in, tipik dizel vurma sesi flimdi sadece eski arabalarda duyuluyor. Bu da yüksek bas›nçl› piezo enjeksiyon sistemlerinden kaynaklan›yor. Piezo teknolojisinde daha fazla yak›t enjeksiyonu kullan›labiliyor. Sonuç olarak yanma s›ras›nda silindirlerdeki bas›nç yavaflça art›yor ve ses seviyeleri düflüyor. Siemens VDO’dan Dr. Klaus Wenzlawski, “Bizim için bir sonraki ad›m yanma yönetim sistemlerini, toplam 11 olas› enjeksiyon içinden, gerçekte tam olarak yerlefltirilebilen 7 ayr› enjetsiyonu seçmek için kullanmak olacak” diye konufluyor. Bu yolla, rahats›z eden sesleri ad›m ad›m, desibel desibel azaltmak ve böylece herkes için hayat› daha sessiz k›lmak mümkün olacak. Gelecek&Trendler 23