Page 1 , / 118 119 / 1973 /> > 1392

‫‪,‬‬
‫ﺳﻴﺎﺣﺖ ﻏﺮب‬
‫‪118‬‬
‫و‬
‫‪119‬‬
‫ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺣﺖ ﻏﺮب‬
‫ ﺳﺎل دﻫﻢ ‪ /‬ﺷﻤﺎره ‪ 118‬و ‪ /119‬ﻛﺪ ‪ / 1973‬ﺧﺮداد و ﺗﻴﺮ ‪1392‬‬
‫ ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﻴﺎز‪ :‬ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺻﺪا و ﺳﻴﻤﺎ‬
‫ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺴﺌﻮل و ﻣﺸﺎور ﻋﻠﻤﻲ‪ :‬ﻣﺠﻴﺪ ﺧﺒﺎزي‬
‫ ﺳﺮدﺑﻴﺮ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ رﺣﻤﺎﻧﻴﺎن‬
‫ ﻫﻤﻜﺎران اﻳﻦ ﺷﻤﺎره‪ :‬ﻣﺤﻤﺪرﺿـﺎ اﻣـﻴﻦ‪ ،‬اﺑﻮاﻟﻔﻀـﻞ اﻳﻤـﺎﻧﻲ راﻏـﺐ‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀـﻲ ﺑـﺎراﻧﻲ‪ ،‬وﺣﻴـﺪه‬
‫ﭘﻴﺸﻮاﻳﻲ ) ( رﺿﺎ ﺣﺴﻦزاده‪ ،‬ﻣﺮﺿـﻴﻪ ) ‬
‫‪ ( !" #$%‬اﺣﻤﺪ ﺷﺎﻛﺮﻧﮋاد ) ') ('&(‪ ،‬ﺟﻮاد ﻃﺎﻫﺮي‪ ،‬اﺳﻌﺪ‬
‫اﻟﻜﻌﺒﻲ‪ ،‬ﻫﺎدي ﻣﻴﺮاﻧﻲﻣﻘﺪم‪ ،‬اﻣﻴﺮ ﻳﺰدﻳﺎن ) ‪.(*+,"- ./-‬‬
‫ وﻳﺮاﺳﺘﺎر‪ :‬ﻣﺤﻤﺪﺻﺎدق دﻫﻘﺎن‬
‫ ﺻﻔﺤﻪآرا‪ :‬ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ‬
‫ ﺑﻬﺎ‪ 65000 :‬رﻳﺎل‬
‫ﻣﻘﺎﻻت و ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻨﺪرج‪ ،‬ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺻﺪا و ﺳﻴﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫اﻗﺘﺒﺎس از اﻳﻦ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻣﺄﺧﺬ‪ ،‬آزاد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻲ‪ :‬ﻗﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻮار اﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺻﺪا و ﺳﻴﻤﺎ‪.‬‬
‫ﺻﻨﺪوق ﭘﺴﺘﻲ‪3133 :‬ـ‪37185‬‬
‫ﺗﻠﻔﻦ‪ 32919670 :‬ـ ‪ 025‬ﻧﻤﺎﺑﺮ‪32915510 :‬‬
‫ﺗﻬﺮان‪ :‬ﺟﺎم ﺟﻢ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺷﻬﻴﺪ رﻫﺒﺮ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ زﻳﺮزﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ‪ 22014738 :‬ـ ‪ 021‬ﻧﻤﺎﺑﺮ‪29164997 :‬‬
‫ﺧﺮاﺳﺎن‪ :‬ﻣﺸﻬﺪ ـ ﺧﻴﺎﺑﺎن اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ=‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺑﺎغ ﻣﻠﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺻﺒﺎ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ ﺳﻮم‬
‫ﺗﻠﻔﻦ‪ 2215108 :‬ـ ‪ 0511‬ﻧﻤﺎﺑﺮ‪2215106 :‬‬
‫‪ Email:[email protected]‬ـ ‪www.irc.ir‬‬
‫در ﺻﻮرت ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻓﺎﻳﻞ اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ ،‬درﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ راﻳﺎﻧﺎﻣﻪ ﺳﻴﺎﺣﺖ ﻏﺮب ارﺳﺎل ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت و رﺳﺎﻧﻪ‬
‫ﻓﻦآوري دﻳﺠﻴﺘﺎل و ﻋﺼﺮ ﻧﻮﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺗﺨﺮﻳﺐﻛﻨﻨﺪه‪5 .......................................................‬‬
‫ﺟﺎن ﭘﻴﻠﮕﺮ‬
‫ﻓﻴﺲ ﺑﻮك‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ؟ ‪9 ............................................................................‬‬
‫ﺑﻠﻦ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪس‬
‫اﺧﺮاﺟﻲﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر در ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ‪13 ...........................................................‬‬
‫ﻣﺎرك ﻫﻮارد‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ در رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎﺑﻲ از ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ؟ ‪18 .....................................................‬‬
‫ﺳﺎﻟﻮاﺗﻮره ﻓﻮﻟﻴﺴﻲ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﺟﺘﻤﺎع‬
‫ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ دوﺑﺎره ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻮرزﻳﻢ‪» :‬ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻪ«‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪي و ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺖ‬
‫از زوﺟﻴﺖ ‪25 ....................................................................................................................‬‬
‫اﻟﻴﻨﻮر وﻳﻠﻜﻴﻨﺴﻮن‬
‫ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ :‬ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺠﺎوز؛ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻫﺰاران ﻗﺘﻞ ‪49 ...........‬‬
‫رﺑﻜﺎ ﺳﻮﻟﻨﻴﺖ‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺣﺠﺎب‪ ،‬اﻧﺤﺮاف اﺳﺖ ‪59 ......................................................................................‬‬
‫ﻣﺎرﻳﺎ ﭘﺎﺑﻠﺖ‬
‫اﻗﺘﺼﺎد و ﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫ﻧﻘﺶ ﺗﺮﻛﻴﻪ در ﺟﻨﮓ ﻣﺸﺘﺮك اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ ‪63 ...................................‬‬
‫ﻛ‪‬ﻢ ا‪‬رﺗﻮر‬
‫ﺟﻨﮓﻫﺎي زﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎي آﻟﻮده‪ :‬روشﻫﺎي ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ ‪84....‬‬
‫اﻟﻜﺴﻴﻦ ﻛﻴﻦ‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﻢ و ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ ‪92 .................................................................................................‬‬
‫ﺟﻮان ﻛﻮل‬
‫ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‪ :‬ﺧﺸﻮﻧﺘﻲ ﻛﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮريﻫﺎ را ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد ‪98 ..............................................‬‬
‫ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬
‫اﻗﺘﺼﺎد و روانﺷﻨﺎﺳﻲ از راه دور ‪103 ................................................................................‬‬
‫ﺟﺎن ﻛﻮزي‬
‫دﻳﻦ‪ ،‬ﻋﺮﻓﺎن و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ‬
‫ﺣﻜﻤﺖ ﺑﻮداﻳﻲ و دوران ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ‪111 .....................................................................‬‬
‫ﺟﺮﻳﻤﻲ ﻛﺎرت و رﻳﭽﺎرد ﻛﻴﻨﮓ‬
‫ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﻮداﻳﻲ در ﻣﻴﺎﻧﻤﺎر‪ :‬ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ و ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﻲ ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ‪125....‬‬
‫ﻣﺎوﻧﮓ زرﻧﻲ‬
‫ﻋﻠﻢ‪ ،‬آﻣﻮزش و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﻧﻘﺪ اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري ‪133 .................................................................................................‬‬
‫ﺟﻒ ﻛﺎﻛﺲ و ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻛﻨﺎل‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦآوري ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻫﻢ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ‪147 .......................................‬‬
‫ﻓﺮدﻳﻨﺎﻧﺪو ﺑﻮﺋﺮو‬
‫اﻟﻤﻮﺟﺰ ‪160 .......................................................................................................................‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪9‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ :‬ﺟﺎن ﭘﻴﻠﮕﺮ‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﻫﺎدي ﻣﻴﺮاﻧﻲ ﻣﻘﺪم‬
‫‪3‬‬
‫ارﺗﺒﺎﻃﺎتورﺳﺎﻧﻪ‬
‫ﻓﻦآوري دﻳﺠﻴﺘﺎل و ﻋﺼﺮ ﻧﻮﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺗﺨﺮﻳﺐﻛﻨﻨﺪه‬
‫‪1‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻋﺼﺮ رﺳﺎﻧﻪاي ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺎ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ اﻣـﺮوزه ﻓـﻦ آوري دﻳﺠﻴﺘـﺎﻟﻲ در‬
‫ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﺼـﺮي ﻛـﻪ در آن‪ ،‬اﻓﻜـﺎر‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ را از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ذﻫﻨـﻲ در ﻣﺨﺎﻃﺒـﺎن ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ اﻫﻤﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﻮﻳـﺖ‪،‬‬
‫دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﻢ و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻣﻔﻬﻮم ﻃﺒﻘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺳﻴﺎ و اﺳـﺮاﺋﻴﻞ و ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪداران ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴـﺖ ﻣﺜـﻞ‬
‫ﻣﺮداك ﻛﻪ اﻧﺤﺼﺎر رﺳﺎﻧﻪاي را در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺳﻠﻄﻪ‬
‫ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﺑـﻪ ﻇـﺎﻫﺮ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴـﺘﻲ ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﺷـﻜﻠﻲ ﻏﻴـﺮ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ و‬
‫ﺧﻄﺮﻧﺎكﺗﺮ از ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ آﻟﻤﺎﻧﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ‬
‫درﺻﺪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ اﻳﺮان را ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪي ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ‪.‬‬
‫‪1. How Digital Technology Has Helped Unleash a Devastating New Era of‬‬
‫‪Propaganda, April 2, 2013.‬‬
‫‪Source:‬‬
‫‪http://www.alternet.org/media/how-digital-technology-has-helped-unleash‬‬‫‪devastating-new-era-propaganda‬‬
‫‪54 2 1032 #0 1-, .&+, 0 ./,
-, ,$ )$ %-&$ '()*$ '+#$% :John Pilger .‬‬
‫‪504 @- #9 'BD4 4 B99, '
+C B,+#$% %-A @?=,>< :!+ : $ #9 '8 76‬‬
‫
‪#0 .0+4 I06 0&$ 06 , .0&? , @0?G #H4 %, E9 @,% '@F
- 3 '4‬‬‫‪09 R,>0 > B&, S,
9 T
$, 54 1,? .2
9 , .9
Q @?#- P) '(NKLML) 9.H‬‬
‫‪>4 9 # 1-, @
Y D %, .T '
+2 B4 .1-, 3 #9 BU& .&DV WX‬‬
‫‪>,04 0
9 0T
$, 0
9 , @?0&$ .10-, 0 0& , .&+, +#$% 9‬‬
‫‪.1-, 9 .?+3,‬‬
‫‪([email protected]) .-- N @
@3, .Z‬‬
‫ ‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻄﺮ ﻫﺴﺘﻪاي در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ اﺛـﺮ ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎت‪99 ،‬‬
‫‪:‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‬
‫ﻟﻨﻲ رﻳﻔﻨﺸﺘﺎل‪ 1‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻴﺮوز اﺳﺖ اﮔﺮ ﺟﻠﻮ آن را ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت اﻣﺮوزي ﭼﻴﺴﺖ؟ از ﻧﻈﺮ ﺑﺴﻴﺎري ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎت‪ ،‬دروغﻫـﺎي ﻳـﻚ دوﻟـﺖ ﺧﻮدﻛﺎﻣـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در دﻫﻪ ‪ ،1970‬ﻟﻨﻲ رﻳﻔﻨﺸﺘﺎل را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم و از او در ﻣﻮرد ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺣﻤﺎﺳﻲاش‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻧﺎزيﻫﺎ را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬او ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دورﺑـﻴﻦﻫـﺎي ﭼﺮﺧﺸـﻲ و‬
‫ﺷﮕﺮدﻫﺎي ﻧﻮرﭘﺮدازي‪ ،‬ﻣﺴﺘﻨﺪي ﺧﻴﺮه ﻛﻨﻨﺪه از آﻟﻤﺎنﻫﺎ ﺳـﺎﺧﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬اﺛـﺮش؛ »ﭘﻴـﺮوزي‬
‫اراده«‪ ،‬ﻧﺎم ﻫﻴﺘﻠﺮ را در ذﻫﻦ اﻓﺮاد ﺗﺪاﻋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫او ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ »ﭘﻴﺎمﻫﺎي« ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﺶ ﻧﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﺻـﺎدر ﺷـﺪه از ﺑـﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﺗــﺎﺑﻌﻲ از »ﻓﻀــﺎي ﺳــﻠﻄﻪﭘــﺬﻳﺮي« ﻋﻤــﻮم ﻣــﺮدم آﻟﻤــﺎن اﺳــﺖ‪ .‬از او ﭘﺮﺳــﻴﺪم‪ :‬آﻳــﺎ آن ﻓﻀــﺎ‪،‬‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪدارﻫﺎي ﻟﻴﺒﺮال ﺗﺤﺼﻴﻞﻛﺮده را ﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲﺷﻮد؟ او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ را درﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻫﻴﭻ ﻓﻀﺎي ﺳـﻠﻄﻪﭘـﺬﻳﺮي وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ .‬ﻫﻤـﻪ ﺟـﺎ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد‪ .‬ﺗﻠﻔﻦﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫـﺎﻳﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﺳـﻄﺤﻲ از اﻧﺪﻳﺸـﻪ را ﻧﺸـﺮ‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﮔﻮﮔﻞ در ﻓﻀﺎي ﺧﺎرج از ﺟﻮ‪ ‬زﻣﻴﻦ ﻫﻢ اﮔﺮ ﺑﻪ آن ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺣﻀـﻮر دارد‪.‬‬
‫وﺳﺎﻳﻞ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻴﺮهﻛﻨﻨﺪهاي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬ارزﻳـﺎﺑﻲ‬
‫و اوﻟﻮﻳﺖﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي اﺻﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﺧﻮد اﺳـﺖ؛ ﻣـﻦ و ﻧﻴﺎزﻫـﺎي ﻣـﻦ‪.‬‬
‫ﻓﻀﺎي ﺳﻠﻄﻪﭘﺬﻳﺮي ﻣﻮرد اﺷﺎره رﻳﻔﻨﺸﺘﺎل‪ ،‬ﺑﺮدﮔﻲ دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ اﻣﺮوزه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ادوارد ﺳﻌﻴﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ را ﮔﺮه ﺧﻮرده ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴـﻤﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎوﮔﺎنﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ آن ﻧﻤﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﻛﻨﺘـﺮل اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫اﺳﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻋﺘﻴﺎدآور و در ﻫﺎﻟﻪاي از آزادي ﻓﺮدي ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺎم ﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮي‪ ،‬ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺟﻨـﮓ‪) ،‬ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ ﺣﻘﻴﻘـﺖ( ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎت‬
‫ﻧﻈﺎمﻫﺎي ﻟﻴﺒﺮال دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻫﺮ ﻣﻌﻴﺎر رﻓﺘﺎري‪ ،‬اﻓﺮاﻃﻲﮔﺮي ﺑﻪ ﺷﻤﺎر‬
‫ﻣﻲرود‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻫﻮﮔﻮ ﭼﺎوز آن را زﻳﺮ ﺳﺆال ﺑﺮد‪ ،‬ﺑﻪ او ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﺪزﺑﺎﻧﻲ دادﻧـﺪ و ﺣـﺎل‬
‫ﻫﻤــﺎن ﺳﺮﺳــﭙﺮدهﻫــﺎي ﻣﺆﺳﺴــﻪﻫ ـﺎي اﻣﺮﻳﻜــﺎﻳﻲ اﻳﻨﺘﺮﭘﺮاﻳ ـﺰ‪ ،‬ﻣﺪرﺳــﻪ ﻛﻨــﺪي ﻫــﺎروارد و‬
‫ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮي ﻛﻪ ﻟﻴﺒﺮاﻟﻴﺴﻢ را ﺑﻪ اﺳﻢ ﺧﻮد ﺟﺎ زده و زﻳﺮﺑﻨـﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎﺗﻲ آن را‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺶ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺑﺮاﻧﺪازي را ﻃﺮاﺣﻲ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺗـﺎرﻳﺦدان‪ ،‬ﻧـﻮرﻣﻦ‬
‫ﭘﻼك‪ 2‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ را ﻓﺎﺷﻴﺴﻢ ﻟﻴﺒﺮال ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ‪ .‬او ﻣﻲﻧﻮﻳﺴـﺪ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻪ ﭼﻴـﺰ روي ﭘـﺮده‪،‬‬
‫ﻋﺎدي ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑـﻪ ﺟـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲﻫـﺎي در ﺣـﺎل رژه رﻓـﺘﻦ ﻗـﺪم آﻫﺴـﺘﻪرو‪،‬‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲﺳﺎزي ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻌﺼﻮمﺗﺮ ﺗﻤﺎم و ﻛﻤﺎل ﻓﺮﻫﻨﮓ را‪ ،‬و ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﻴﺸﻮاي ﮔﺰاﻓﻪﮔﻮ‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫[‪ +%9 'B,
< (KLL_ $^- ] 0 M\LK , KK) 3Y ./ #9 )$ .$, 2 ? :Leni Riefenstahl .‬‬
‫‪W D3$ .1-, C #6C @%- W P,9, .6C .% @? #4 `6 #9 # .H/ DC ab‬‬
‫‪G>d +/ 9 M\c_ - 1-, . .H # 1-, (triumph des willens :.H/ #9) ,, @%
2 ,‬‬
‫‪.9 >9< f%4 ? g/ .HHV B- %, 3Y .C #6- e
9 @%‬‬
‫‪2. Normam pollack.‬‬
‫‪1.Kirsty Wark.‬‬
‫‪2.Albert Speer.‬‬
‫‪3. Argo.‬‬
‫‪4.Ben Affleck.‬‬
‫‪5. Andrew O’Hehir.‬‬
‫ ‬
‫اﺻﻼحﻃﻠﺐ ﺿﺎﻳﻊﺷﺪه را ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻲﻗﻴﺪاﻧﻪ‪ ،‬در ﺳﺮ ﻛﺎر )در ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ( ﺑـﺎ ﻟﺒﺨﻨـﺪي ﺑـﺮ‬
‫ﻟﺐ در ﺣﺎل ﻃﺮحرﻳﺰي و اﺟﺮاي ﺗﺮور اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﺴﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻ در آن‪ ،‬ﺑﻴﺎن اﺧﺘﻼف ﻋﻘﻴـﺪه و ﻃﻨـﺰﻫـﺎي اﻧﺘﻘـﺎدي‬
‫اﻣﻜﺎن داﺷﺖ‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ آن ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﺧﻼقﮔﺮاﻳﻲ ﺟﻌﻠﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪» .‬ﻫﻮﻳﺖ« ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ داراي اﻫﻤﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ آن ﻣﻮﺟﺐ دﮔﺮﮔـﻮﻧﻲ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴـﻢ و‬
‫زوال ﻣﻔﻬﻮم ﻃﺒﻘﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ آﺳﻴﺐﻫﺎي ﺟﺎﻧﺒﻲ ﻳﻚ ﺟﻨﮓ‪،‬‬
‫ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﻣﻲﺷﻮد‪» ،‬ﺻـﺮﻓﻪﺟـﻮﻳﻲ« ﻳـﻚ دروغ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در‬
‫ﭘﻮﺷﺸﻲ از ﻣﺼﺮفﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺮﻛـﺰ و ﺣﻮﻣـﻪ ﻣﻨﭽﺴـﺘﺮ در اﻧﮕﻠﺴـﺘﺎن ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﮔﺰارشﻫﺎ در »ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻓﻘﺮ« زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي »ﻣﺎ« ﻋﻠﻴﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻣﺮد و زن و ﻛﻮدك ﻧﺎﺷـﻨﺎس‬
‫ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل‪ ،‬ﻛﺮﻳﺴـﺘﻲ وارك‪ 1‬از ﺑـﻲ‪.‬‬
‫ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﻧﻲ ﺑﻠﺮ در ﻣﻮرد ده ﺳﺎل از ﺣﻤﻠﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪاش ﺑﻪ ﻋﺮاق ﻣﺼـﺎﺣﺒﻪ ﻣـﻲ‪-‬‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﻪ او ﻫﺪﻳﻪ داد ﻛﻪ در ﺧﻮاب ﻫﻢ ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ .‬او ﺗﺮﺟﻴﺢ داد اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﺑـﻪ ﺑﻠـﺮ‬
‫ﺑﺪﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺨﺘﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮي ﺧﻮد آه و ﻧﺎﻟﻪ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ آنﻛﻪ از او ﺑﺨﻮاﻫـﺪ در ﻣـﻮرد‬
‫دروغﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲاش و ﺣﻤﺎم ﺧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ راه اﻧـﺪاﺧﺖ ﺗﻮﺿـﻴﺢ دﻫـﺪ‪ .‬آن ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ از‬
‫آﻟﺒﺮت اﺳﭙﻴﺮ‪ 2‬ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺎﻟﻴﻮود ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﻘﺸﺶ در زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺳﺮد ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آرﮔﻮ‪ 3،‬ﺑﺮﻧـﺪه‬
‫اﺳﻜﺎر از ﺑﻦ اﻓﻠﻚ‪ 4،‬اوﻟﻴﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﻠﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﮔﺮه ﺧﻮرده اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ در آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﻳﺮان ﻫﺸﺪار داده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ آﻧﻜﻪ اوﺑﺎﻣﺎ آﻣـﺎده‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان ﻣﻲﺷﻮد‪» .‬داﺳﺘﺎن واﻗﻌﻲ« اﻓﻠﻚ در ﻣﻮرد »اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎي ﺧـﻮب در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎنﻫﺎي ﺑﺪ« آنﻗﺪر ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻴﻪ اوﺑﺎﻣﺎ ﺑـﺮاي ﻃـﺮحﻫـﺎي ﺟﻨﮕـﻲاش در‬
‫ﻣﻴﺎن ﺻﺪاي ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎي ﻣﺮدم ﮔﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪ آزاد‪ ،‬اﻧﺪرو اُ ﻫـﺎﻳﺮ‪ 5‬اﺷـﺎره‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آرﮔﻮ‪» ،‬ﻓﻴﻠﻤﻲ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ واﻗﻊﻧﻤﺎﺗﺮﻳﻦ اﺣﺴﺎسﻫﺎﺳـﺖ؛ ﭼﻴـﺰي ﻛـﻪ ادﻋـﺎ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﺗﻬﻲ از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي اﺳﺖ«؛ ﻳﻌﻨﻲ ارزش ﻫﻨﺮ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي را در ﺣـﺪ ﻧﻤـﺎﻳﺶ‬
‫دادن ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ در ﺧﺪﻣﺖ آن اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫واﻗﻌﻴﺖ داﺳﺘﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ‪ 34‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ از ﺧﺸـﻢ‬
‫از دﺳﺖ دادن ﺷﺎه اﻳﺮان‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻣﺤﺒﻮﺑﺸﺎن و دوﻟﺖ ﺳﺮﻛﻮبﮔﺮ آن ﻛـﻪ ﺳـﻴﺎ ﻃﺮاﺣـﻲ ﻛـﺮده‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻮش آﻣﺪهاﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ داﻧﺸﺠﻮﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ ﺳﻔﺎرت اﻣﺮﻳﻜﺎ را در ﺗﻬﺮان ﺳﺎل ‪ 1979‬اﺷـﻐﺎل‬
‫<‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪7‬‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻨﺠﻴﻨﻪاي از اﺳﻨﺎد ﺟﺮم ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺎش ﻣﻲﻛـﺮد ﻳـﻚ ﺷـﺒﻜﻪ ﺟﺎﺳﻮﺳـﻲ اﺳـﺮاﺋﻴﻠﻲ‬
‫داﺧﻞ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ اﺳﺮار ﻋﻠﻤﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻲدزدد‪) .‬اﻣـﺮوزه‪ ،‬ﻣﺘﺤـﺪ دوروي‬
‫ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻳﻜﻲ و ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻄﺮ ﻫﺴﺘﻪاي در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻳﺮان(‪.‬‬
‫در ‪ ،1977‬ﻛﺎرل ﺑﺮﻧﺸﺘﺎﻳﻦ‪ 1‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺰارش واﺗﺮﮔﻴﺘﺶ ﻣﺸﻬﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺎش ﻛﺮد ﻛـﻪ‬
‫ﺑﻴﺶ از ‪ 400‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر و ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻟﻴﺒﺮالﺗﺮﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي رﺳـﺎﻧﻪاي اﻣﺮﻳﻜـﺎ در ‪25‬‬
‫ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎ ﻛﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ آنﻫﺎ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻢ و ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎي ﺑﺰرگ‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه ﭼﻨﺎن ﻧﻴﺮوي رﺳـﻤﻲ ﻧﺎﻛﺎرآﻣـﺪي اﺻـﻼ ﻻزم ﻧﻴﺴـﺖ‪ .‬در ‪،2010‬‬
‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ از ﻫﻢدﺳﺘﻲاش ﺑﺎ ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻛﺮدن رﺧﺪادﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ ﺛﺒـﺖ‪-‬‬
‫ﺷﺪه در وﻳﻜﻲ ﻟﻴﻜﺲ‪ 2‬ﭘﺮده ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺳﻴﺎ ﻳﻚ »دﻓﺘﺮ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ« دارد ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎ و ﻛﺎرﮔﺮدانﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺼـﻮﻳﺮ آن را از ﺗﺼـﻮﻳﺮ دﺳـﺘﻪاي اراذل و‬
‫اوﺑﺎش ﻳﺎﻏﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮور و ﺳﺮﻧﮕﻮﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎ و ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺪا ﻛﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻢزﻣﺎن ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎي اوﺑﺎﻣﺎ ﺟﻨﺎﻳـﺖﻫـﺎي ﻣﺘﻌـﺪدي ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺪون‬
‫ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻓﻠﻚ ﭼﻨﻴﻦ از ﺳﺮوﻳﺲ ﻣﺨﻔﻲ‪ 3‬ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ...» :‬ﻛﻪ در ﺣﻖ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﻫﺮ روز ﻓﺪاﻛﺎري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ‪ ...‬از آنﻫـﺎ ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﺘﺸـﻜﺮم‪ «.‬ﺑﺮﻧـﺪه اﺳـﻜﺎر ﺳـﺎل‬
‫‪ ،2010‬ﻓﻴﻠﻢ ﺳﻲ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎﻣﺪاد‪ 4‬اﺛﺮ ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﮕﻠﻮ‪ 5،‬ﻫﻤﻪاش ﻳﻚ ﻋـﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﮔﻤـﺮاهﻛﻨﻨـﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺠﻮزش را از ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﻬﻢ ﺑﺎزار اﻣﺮﻳﻜﺎ از درآﻣﺪ ﻓﺮوش ﺑﻠﻴﺖ ﺳﻴﻨﻤﺎ در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﻪ ‪ 80‬درﺻﺪ ﻣﻲرﺳﺪ و ﻋﻤﺪه‬
‫ﺳﻬﻢ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻓﻴﻠﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري اﻣﺮﻳﻜﺎﺳـﺖ‪ .‬ﻓـﻴﻠﻢﻫـﺎي اروﭘـﺎ و دﻳﮕـﺮ‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻛﺴﺮ ﻧﺎﭼﻴﺰي از آن ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﻨﺪ اﻣﻜﺎن دﻳﺪن آن را دارﻳﻢ‪.‬‬
‫در ﺣﺮﻓﻪ ﻓﻴﻠﻢﺳﺎزي ﺧﻮدم‪ ،‬ﻫﻴﭻ زﻣﺎﻧﻲ را ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدم ﻛـﻪ ﺻـﺪاﻫﺎي ﻣﺨـﺎﻟﻒ‬
‫ﭼﻨﺎن ﻛﻢ و ﺧﻔﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ ﻓﺸﺎر ﭘﺮسوﺟﻮﻳﺎﻧﻪ ﻟﻮﺳﻮن‪ ،‬رﻣﺰ ﻛﺎر ﻣﺮداك دﺳﺖﻧﺨﻮرده ﻣـﻲﻣﺎﻧـﺪ‪ .‬ﺟﺎﺳﻮﺳـﻲ‬
‫ﺗﻠﻔﻨﻲ در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ ﺑﻮق و ﻛﺮﻧﺎي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳـﻚ‬
‫اﺷﺘﺒﺎه ﻳﺎ ﻳﻚ ﺧﻄﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈـﺮ ﺳـﻨﺠﻲ ﮔـﺎﻟﻮپ‪ 99 7،‬درﺻـﺪ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ اﻳﻦ را ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﺮان ﺧﻄﺮي ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃـﻮر ﻛـﻪ‬
‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺮاق ﻣﺴﺌﻮل ﺣﻤـﻼت ﻳـﺎزده ﺳـﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑـﻮده اﺳـﺖ‪ .‬ﻟﻨـﻲ رﻳﻔﻨﺸـﺘﺎل‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﻴﺮوز اﺳﺖ اﮔﺮ ﺟﻠﻮ آن را ﻧﮕﻴﺮﻳﺪ«‪.‬‬
‫‪1. Carl Bernstein.‬‬
‫‪2. WikiLeaks.‬‬
‫‪3. clandestine service.‬‬
‫‪4. Zero Dark Thirty.‬‬
‫‪5. Kathryn Bigelow.‬‬
‫‪6. Leveson.‬‬
‫‪7. Gallup.‬‬
‫ﻓﻴﺲ ﺑﻮك‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ؟‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﺑﻠﻦ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪس‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺧﺎدﻣﻲ‬
‫‪3‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻳﺎن ﻫﺎﻓﻤﻦ‪ 4‬در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ‪200‬‬
‫ﻧﻔﺮ از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 30‬درﺻﺪ از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن‪» ،‬ﻣﻄـﺎﻟﺒﻲ‬
‫?‪1. Is Facebook Causing a Deterioration of Society, as We Know It‬‬
‫‪Is Facebook a boon or cause for concern for the mental health industry? March 29,‬‬
‫‪2013‬‬
‫‪Source:http://www.alternet.org/media/facebook-causing-deterioration-society-we-know-it‬‬
‫‪ B/ @?G eo9 , p)$ 1-, 94 #$ #
* 1m? n ' Belén Fernández .‬‬
‫‪.-.$ qr #9 + 3 %, @&9‬‬
‫‪.([email protected]) .&+, B9% =%$ C, 8Cs .Z‬‬
‫‪4. Jan Hoffman (n.d.) Trying to find a cry of disperation amid the facebook drama.‬‬
‫‪New York Times.‬‬
‫‪hi$,4 9 %, j$ 'k9 l‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜـﻲ و ﻓـﻦآوراﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻇـﺎﻫﺮ‪ ،‬رﻓـﺎه و آﺳـﺎﻳﺶ‬
‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در واﻗﻊ‪ ،‬اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﭘﻴﺸـﺒﺮد اﻫـﺪاف‬
‫ﺷﻮم ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداران و ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪاران ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﺗـﻼش‬
‫ﻓﻦآوري ﺑﺮاي ورود ﻋﻮاﻃﻒ و اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑـﻪ دﻧﻴـﺎي ﻣﺠـﺎزي‪،‬‬
‫روز ﺑﻪ روز‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ را از ذات ﺑﺸﺮي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮد دور ﻣﻲﺳـﺎزد و‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮداﺗﻲ ﻣﻨﺰوي و اﻓﺴﺮده ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺑـﻪ ﺧـﻮد و‬
‫ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮد ﻓﻜﺮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻓﻴﺲ ﺑﻮك‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﻳـﻦ اﺑﺰارﻫـﺎي‬
‫ﻓﻦآوراﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﻛﻮب روﺣﻴﻪ ﺟﻤﻌـﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻜـﺎري و اﺣﺴﺎﺳـﺎت‬
‫ﻧﺎب ﺑﺸﺮي؛ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻇﻠﻢ‪ ،‬اﻧﺴﺎن آزاري و دﻳﮕـﺮ وﻳﮋﮔـﻲ ﻫـﺎي ﺿـﺪ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﻣﺤﺴﻮﺳﻲ ﺗـﺮوﻳﺞ ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﭘﻴﺸـﺮﻓﺘﻪ و‬
‫ﻓﻦ آوري ﻛﻪ روزي از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺎﻣﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻳﺎد ﻣـﻲﺷـﺪ‪ ،‬ﻫـﻢ‬
‫اﻛﻨﻮن ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﻓﻴﺲ ﺑﻮك‪ ،‬ﻓﻦآوري‪ ،‬ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ‪ ،‬رواﺑﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬اﻓﺴﺮدﮔﻲ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫‬
‫ ‬
‫ ‬
‫ ‬
‫! "‬
‫& ‪#$ %‬‬
‫ ('‬
‫)" ' *‬
‫
‪* +, --#‬‬
‫‪, #./‬‬
‫‪0
1# 23‬‬
‫‪4 +5 4‬‬
‫‪! )5‬‬
‫‪.‬‬
‫را در ﭘﺮوﻓﺎﻳﻞ ﺧﻮد ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳـﺎس ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي اﻧﺠﻤـﻦ روانﭘﺰﺷـﻜﻲ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ 1،‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از اﻓﺴﺮدﮔﻲ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﻲ از اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﻲارزش و ﻧﺎاﻣﻴﺪﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺑـﻲﺧـﻮاﺑﻲ‬
‫ﻳﺎ ﺧﻮاب ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه‪ ،‬و اﺧﺘﻼل در ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮ »ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪه اي در ﻣﻴﺎن داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن راﻳﺞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ«‪.‬‬
‫ﻫﺎﻓﻤﻦ اﻇﻬﺎر ﻣﻲدارد ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ‬
‫»ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺸﺪاردﻫﻨﺪه اوﻟﻴﻪ ﺑﺮاي ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻮﻗﺘﻲ« ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ واﻟﺪﻳﻦ و ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑـﻪ ﻛـﺎر‬
‫رود‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻧﻘﻞ ﻗﻮﻟﻲ از ﻳﻚ ﻣﺎدر در اوﻫﺎﻳﻮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺪ‪» :‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﻫﻤـﺮاه‬
‫ﺷﺪن ﺑﺎ ﻓﻴﺲ ﺑﻮك‪ ،‬دردﻧﺎك ﺑﺎﺷﺪ ‪ ...‬اﻣﺎ داﺷﺘﻦ ﺷﻜﻞ ﻓـﻮقاﻟﻌـﺎدهاي از ارﺗﺒﺎﻃـﺎت ﻣﻮﺟـﺐ‬
‫ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﺷﻮد«‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺛﺮﮔﺬاري آﺷﻜﺎر ﺷـﺒﻜﻪﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻛـﻪ ﺳـﺒﺐ ﭘﻴـﺪاﻳﺶ‬
‫ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻲﺧﻮاﺑﻲ و اﺧﺘﻼل ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﺷﺎرهاي ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﺑﺰار ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ در زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ راﺣﺘﻲ اﺳـﺘﺪﻻل‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎ و دﻳﮕﺮ ﭘﺮﻳﺸﺎنﺳﺎزﻧﺪهﻫﺎي ﻓﻦآوراﻧﻪ در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻪ روﻧـﺪ اﻓﺴـﺮدﮔﻲ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ از واﻗﻌﻴﺖ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪6‬‬
‫در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬اﺗﺎق ﺧﺒﺮ »ﻓﻴﺲ ﺑﻮك«‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﺗﺤﻮﻻت را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫»اﻣﺮوز ﻗﺎﺑﻠﻴﺘﻲ را در ﻗﺴﻤﺖ ﺟﺪول زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ آن ﭼﻴـﺰي را‬
‫ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ« و »اﻣﺮوز ﻧﺴﺨﻪ ﺟﺪﻳﺪي از ﻓﻴﺲ ﺑﻮك را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ‪ ...‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮي روي داﺳﺘﺎن زﻧﺪﮔﻲ اﻓﺮادي داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ اﻫﻤﻴﺖ دارﻧﺪ«‪.‬‬
‫ﺗﻼشﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮاي ﺗﺰرﻳﻖ اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ درون آﻧﭽﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪ ،‬ﻧﻤﺎدي از ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﻛﻠﻲ از واﻗﻌﻴﺖ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻓﺮﻫﻨـﮓ‬
‫ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ﻫﻢ ﻋﻠﺖ و ﻫﻢ ﻋﻼﻣﺘﻲ ﺑﺮاي آن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﺛﺮﻫﺎي زﻳﺎنﺑﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﻫﻢدﻟﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻜﻲ روي ﻳﻚ راﻳﺎﻧـﻪ ﻳـﺎ ﻳـﻚ ﺗﻠﻔـﻦ‬
‫ﻫﻤﺮاه را ﻣﻲﺗﻮان در داﺳﺘﺎن زﻳﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎﻓﻤﻦ اﺳﺖ‪:‬‬
‫ "! ‪# $‬‬
‫&‪ .,- + & # !& *)&( '&( %‬‬
‫‪ 2 3 3 45 678 3 * %# /0 + 1‬‬
‫‪1. American Psychiatric Association.‬‬
‫‪2. Daylina Miller.‬‬
‫;‪%&3» %=> 9? <2 2 . < 92 :‬‬
‫‪.D EF %7# % C : '&( + 1 «4!#‬‬
‫‪ !7* L-5 L 4* -#» :%K 3 HIJ 42‬‬
‫‪«N :O" < M M N" #2 L < L-5‬‬
‫ ‪.P *=> < «4!# %&3» %=> . F‬‬
‫‪.!7* 7 93 < E 3 "4* Q,", # *QR‬‬
‫‪T2 )3 / S *# 2 + 1 2 K; L‬‬
‫
‪"
7) 8‬‬
‫‪» )5‬‬
‫(‪
«4‬‬
‫‪#)5‬‬
‫)=" )<;‬
‫() * >;‬
‫‪?@3) >4‬‬
‫‪A
,‬‬
‫ ‪.B3‬‬
‫‪%&3» %=> 3 D %7# % <M <T- .4!&3 L"3 P‬‬
‫‪«!7( 4K&V!» : U L 3 «4!#‬‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ اﺧﺘﻼل »ﻛﺎﺳﺘﻲ ﺗﻮﺟﻪ«‬
‫ﻧﻘﺶ ﻇﺎﻫﺮي ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﻛﺮدن اﻓﺮاد ﺑـﻪ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻧﺌﻮﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫‪1. Schizophrenia.‬‬
‫‪#9 #/< G
u #9 , k KL #H4 %, Y Kt '#/- KL @,>p N 'B # TT #-$ @%,,
.‬‬
‫‪(W4
$) .- jb‬‬
‫‪hi$,4 9 %, j$ 'k9 l‬‬
‫اﻓﺰون ﺑﺮ ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮدن اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ﺑﺎ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎ ﻛﺮدن ﭘﻴﻮﺳـﺘﺎر ﻓﻀـﺎ ـ زﻣـﺎن‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮان را ﺑﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ از واﻗﻌﻴﺖ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮدن روﻳـﺪادﻫﺎ و اﻓﻜـﺎر‬
‫در زﻣﺎن واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻤﺖ ﻣﻨﺤﺮف ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺑـﻪ ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ‬
‫ﺻﻮرت‪ ،‬اﻳﻦ روﻳﺪادﻫﺎ و اﻓﻜﺎر را ﺑﻪ ﺑﺎزاري ﺑﺮاي ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻛﻲ ﺧﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺧﻮد روي ﺻﻔﺤﻪ راﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻫﻮﻳـﺖ اﻣـﺮي ﻋﺠﻴـﺐ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﻣﺸﺮوط ﺑﺮاي اﻋﺘﺒﺎر ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﺧﻄﺎرﻫﺎي ﻗﺮﻣـﺰ‬
‫رﻧﮓ ﻛﻮﭼﻜﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎﻻي ﺻﻔﺤﻪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ﻓﺮد ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺳـﺒﺐ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺣﺎﻟﺘﻲ از ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺪاوم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻋﺼﺒﻲ زﻳﺎنﺑـﺎر اﺳـﺖ‪.‬‬
‫آﮔﻬﻲﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎت روده اي ﺷﻜﻞ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن‪ ،‬ﻣﺜﺎلﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎري از ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻜـﺮار و ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ آوردن ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺑﺮاي وﺟﻮد ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺷﺪه ي ﻓﺮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺳﻜﻴﺰوﻓﺮﻧﻴﺎﻳﻲ‪ 1‬ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫـﺪ‪ ،‬وﻟـﻲ آﺷـﻜﺎرا‬
‫ﻋﻠﻞ ﻣﻬﻢﺗﺮي ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ و از ﺧﻮد ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ ﻓﺮدي وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﺗﺠﻠﻴـﻞ ﻣﻠـﻲ از‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﻧﻈـﺎﻣﻲﮔـﺮي ﻓـﺮد‪ ،‬روي واﻗﻌﻴـﺖﻫـﺎﻳﻲ از آزار اﻧﺴـﺎن در ﺳﺮاﺳـﺮ ﺟﻬـﺎن ﺳـﺮﭘﻮش‬
‫ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ از ﺑﺸﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺟـﺎي ﺗﻌﺠـﺐ ﻧﻴﺴـﺖ اﮔـﺮ ﺷـﻬﺮوﻧﺪان‬
‫ﺑﻲاﺣﺴﺎس ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم در ﻣﺪرﺳﻪ ﻛﺎﻧﻜﺘﻴﻜﺎت در ﺳﺎل ‪ 22012‬ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪66‬‬
‫)‪, CD‬‬
‫‪ .) E‬‬
‫
‪A+$ "B'5‬‬
‫‪"B33,) #F.‬‬
‫' ‪;GB 3‬‬
‫)‪, B33,‬‬
‫‪H "B( I‬‬
‫‪
+‬‬
‫)‪I J7‬‬
‫ ‪! K L ,‬‬
‫‪. H, %‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻄﺤﻲ آﺷﻜﺎر در ﻫﻢﭘﻴﻮﻧﺪي اﻳـﻦ دو ﻣـﻮرد‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠـﻪ اﺳﺎﺳـﻲ آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺜﺎل دوم‪» ،‬ﻫﻢﭘﻴﻮﻧﺪي« ﺑﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ اﺧـﺘﻼف در وﺿـﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ـ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و ﺟﻨﮓ ﺻﻠﻴﺒﻲ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺳﻮد در ازاي رﻓﺎه ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫در ﻧﻤﻮﻧﻪ اوﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد رو در رو ﻛﻪ اﻟﮕﻮي ﻓﻄﺮي ارﺗﺒﺎط اﻧﺴـﺎنﻫﺎﺳـﺖ‪ ،‬ﺑـﺎ ﻣﺒﺎدﻟـﻪﻫـﺎي‬
‫اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻴﺎزﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﻲ ذاﺗﻲ را ﺑﺮآورده ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻔﺴ‪‬ﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ را ﺑﻪ ﻋﻤﺪ‪ ،‬ﻏﻠﻂ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن‪ ،‬راه ﺣﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺸﻜﻼت ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد‪ ‬آن اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ و ﻣﺒﻬﻢ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎﻓﻤﻦ در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﻓﻴﺲ ﺑﻮك را در زﻣﺎنﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ‬
‫دو ﻣﻔﻬﻮم را ذاﺗﺎً ﻣﺘﻀﺎد ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻛﻤﻚ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮاي ارﺗﻘﺎ دادن‬
‫ﺳﻄﺢ ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬
‫آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺌﻮﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﺗﻬﻲ از اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻛﻤـﻚ‬
‫ﺷﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ؛ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي ﻛﻪ در آن ﻫﺪف از اﻓﺴﺮدﮔﻲ اﻓﺮاد‪ ،‬ﺧﻨﺜﻲ ﻛﺮدن ﻫﻢﺑﺴـﺘﮕﻲ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي اﻳﻦ آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳـﻚ ﺣـﻖ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎزات ﻋﻠﻴﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود و‬
‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ دوگ ﻫﻨﻮود‪ 1،‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺗﺤﺴﻴﻦ ﺷﺪه و ﻣﻴﺰﺑـﺎن رادﻳـﻮ اﺷـﺎره ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫»ﻃﺮح ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ اوﺑﺎﻣﺎ« اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻣﻨﺠﺮ ﺑـﻪ وﺿـﻌﻴﺘﻲ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ در آن‪،‬‬
‫»دهﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزار ﺑﻴﻤﻪ ﺷﺨﺼـﻲ ﺧﺼﻮﺻـﻲ روي ﺑﻴﺎورﻧـﺪ و ﻣﺠﺒـﻮر ﺑـﻪ ﭘﺮداﺧـﺖ‬
‫‪ 1،000‬دﻻر در ﻣﺎه ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ درﻣﺎﻧﻲ ﺿﻌﻴﻔﻲ ﺷﻮﻧﺪ«‪.‬‬
‫ﻫﻨﻮود اﻣﻴـﺪوار اﺳـﺖ ﻛـﻪ »اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ ﻫﻴﺌـﺖ ﻣﺆﺳﺴـﻲ ﺑـﺮاي اﻳﺠـﺎد ﻃﺮﺣـﻲ‬
‫ﺗﻚﭘﺮداﺧﺘﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ ﻃﻮر وﺳﻴﻌﻲ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ ﺑﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﭘﻴﺶﻓﺮض ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮنﮔﺬاران ﻣﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺒﺮﻧﺪ«‪.‬‬
‫در ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﻴﺲ ﺑﻮك و ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑـﺎ ﺟﺒﻬـﻪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖﻫـﺎي‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ داده ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ دﺳﺖﻛﻢ‪ ،‬در اﻓﺰاﻳﺶ اﺧـﺘﻼل ﻛﺎﺳـﺘﻲ ﺗﻮﺟـﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺤـﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫>‪6‬‬
‫‪1. Doug Henwood.‬‬
‫اﺧﺮاﺟﻲﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر در ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﻣﺎرك ﻫﻮارد‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ اﻣﻴﻦ‬
‫‪3‬‬
‫‪1.10 Biggest Rejects Scooped Up By Fox News, May 13, 2013‬‬
‫‪Source: http://www.alternet.org/media/10-biggest-rejects-scooped-fox-news‬‬
‫‪ ، Mark Howard .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ و ﻣﺆﺳﺲ وِبﺳـﺎﻳﺖ رﺳـﺎﻧﻪاي ﺗﺤﻠﻴﻠـﻲ ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ ‪ .News Corpse‬وي‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﺛﺮي اﺳﺖ ﻣﻮﺳﻮم ﺑـﻪ ‪Fox Nation vs. Reality: The Fox News Community's Assault‬‬
‫‪) On Truth‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫‪ .Z‬داﻧﺸﺠﻮي دﻛﺘﺮي ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﻋﻠﻮم ﻗﺮآن )‪.([email protected]‬‬
‫‪4. Fox broadcasting company.‬‬
‫‪% l #9 3$ e>9 ?v4,
6,‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺮوفﺗﺮﻳﻦ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺧﺒﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻌﻲ دارد‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﺘﺒﺮ و ﻣﻮﺟﻪ ﺟﻠﻮه دﻫﺪ‪ .‬ﻇﺎﻫﺮاً اﻳﻦ ﺷـﺒﻜﻪ‪ ،‬ﻣﻬـﺮهﻫـﺎي‬
‫ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ را ﭘﺮﺑﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻳﺎن ﻧﺒﻮغ ﺟﺪﻳﺪ ﺧﻮد ﻣـﻲداﻧـﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻳﻜﻲ از راهﻫﺎي ﭘﻲﺑﺮدن ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻴـﺖ اﻳـﻦ ﺷـﺒﻜﻪ ﺧﺒـﺮي‪ ،‬ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮان‪ ،‬ﻣﺠﺮﻳﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻮﻳﺴﺎن و ﻫﻤﻜﺎراﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﭘﺮﻃﻤﻄﺮاق ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬اﻓﺮادي ﺑﺎ ﺳﻮء ﭘﻴﺸﻨﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧـﺎﻃﺮ‬
‫رذاﻳﻞ اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﺑﺪدﻫﻨﻲ‪ ،‬دروغ‪ ،‬و ‪ ...‬از ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﺧﻮد اﺧﺮاج ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻳﺎزده ﺗﻦ از اﻳﻦ دﺳﺖ اﻓﺮاد ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺧﺒﺮي ﻓﺎﻛﺲ‪ 4‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ راﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮓ ﺑﺎ ﮔﺮوهﻫـﺎي ﺟﻤﻬـﻮري ﺧـﻮاه‪ ،‬در‬
‫ﺑﺤﺚ ﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪاي در ﺷﻤﺎر رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺟﻬﺖﮔﻴﺮ ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴـﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﺷﻌﺎر »ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ در ﺗﻌﺎدل« ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﻌﺎر ﺣﺮﻓﻪاي اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪ‬
‫ﺧﺒﺮي اﺳﺖ؛ ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻋﻠﻮم ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫رﺳﺎﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻫﻢ در ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺒﺮﻫﺎ ﺑﻲﻃـﺮف ﻧﻴﺴـﺖ‪ .‬ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳـﻦ‬
‫ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﺧﺒﺮي را روﭘﺮت ﻣﺮداك ﺑﺮﻋﻬﺪه دارد‪ .‬ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ ﻓﺎﻛﺲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﺎم‬
‫اﺧﺘﺼﺎري )‪ (fbc‬در ﺳﺎل ‪ 1986‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ ،‬ﻛـﺎرش ﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ورزﺷﻲ‪ ،‬ﺧﺒﺮي‪ ،‬ﻓﻴﻠﻢ و ﺳﺮﻳﺎل ﻫـﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻧﻲ‬
‫?‪6‬‬
‫‪)* M#‬‬
‫»‪- «FL‬‬
‫‪"*# 1, I‬‬
‫‪"P
N#3O‬‬
‫‪ IL‬‬
‫‪- B(8‬‬
‫‪),‬‬
‫ ‪QRI‬‬
‫'‪.B3,‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪69‬‬
‫ﺑــﺮاي ‪ 200‬ﻣﺮﻛــﺰ ﮔﻴﺮﻧــﺪه در ﺳﺮاﺳــﺮ اﻣﺮﻳﻜﺎﺳــﺖ و ﺑﻴﺸــﺘﺮﻳﻦ‬
‫اﺳﺘﻮدﻳﻮﻫﺎﻳﺶ در ﺷﻬﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮرك اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻤﭙﺎﻧﻲ اﻣﺮوزه ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ اﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪ ﺗﺠﺎري اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﺳﻮء ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ‪ ،‬رذاﻳﻞ اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ اﺧﺮاﺟﻲ‪.‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻳﻚ ﻋﺮﺻﻪ رﻗﺎﺑﺘﻲ اﺳﺖ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦﻫﺎ و درﺧﺸـﺎنﺗـﺮﻳﻦﻫـﺎ در اﻳـﻦ ﻋﺮﺻـﻪ‪،‬‬
‫آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﻣﻌﺘﺒﺮ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را داراي ارزش ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ .‬و اﻛﻨـﻮن‬
‫ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﺳﺎزﻣﺎن »ﺧﺒﺮي« دﻳﮕﺮي ﺟﺰ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﭼﻨـﻴﻦ ﺑـﺎ ﺑـﻲﭘﺮواﻳـﻲ‪ ،‬اﺧﺮاﺟـﻲﻫـﺎ و‬
‫ﻃﺮدﺷﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﻪاي را ﺟﺬب ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان و ﮔﺰارﺷﮕﺮان‬
‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎن ﺑﺴﻲ ﻣﺎﻳﻪ دلﺧﻮﺷﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ در ﺻﻮرت زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬﺷﺘﻦ ﻧﺰاﻛﺖ ﻳﺎ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي‬
‫اﺧﻼﻗﻲ ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر از آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻮاره اﻣﻜﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ و درﻳﺎﻓـﺖ ﭼـﻚ‬
‫ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺑﺎ رﻗﻢ ﺑﺎﻻ و اﻟﺒﺘﻪ ﺣﻔﻆ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﺑﻲﺑﻬﺮه از ﻗﻮه ﺗﻤﻴﻴﺰ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي از ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﺮﻛﻨﺎرﺷـﺪه‪ ،‬ﻓـﺎﻛﺲ ﻧﻴـﻮز ﻳـﻚ‬
‫ﻧﻈﺎم ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﺷﻐﻠﻲ ﻣﺴﺘﻤﺮ و داﺷﺘﻦ آﻳﻨﺪهاي را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﺪﻧﺎﻣﻲ و ﺧﻔّﺘﻲ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺰا ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬از دﻳﺪ اﻳـﻦ ﻋـﻮاماﻟﻨـﺎس‪ ،‬ﻓـﺎﻛﺲ‬
‫ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﺠﺎﺗﻲ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻻﭘﻮﺷﺎﻧﻲ ﻛﺮدن ﺟﺮمﻫـﺎي ﺣﺮﻓـﻪاي آﻧﻬـﺎ ﭘـﺎ‬
‫ﭘﻴﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫‪ .1‬ﺟﻮدﻳﺖ ﻣﻴﻠﺮ‪ :‬در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻘﺪﻣﺎت ﺣﻤﻠﻪ ﺟﻮرج ﺑـﻮش ﺑـﻪ ﻋـﺮاق‪ ،‬ﺟﻮدﻳـﺖ ﻣﻴﻠـﺮ‪،‬‬
‫ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻨﮓ ﺑـﺎ دوﻟـﺖ ﻫﻤﻜـﺎري ﻣـﻲﻛـﺮد‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎﻻت وي ﺑﻪ اﺗﻬﺎمﻫﺎي ﺟﻌﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺻﺪام ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺨﺸﻴﺪ ﻛـﻪ وي‬
‫در ﺣﺎل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻼحﻫﺎي ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳـﻒﻫـﺎي وي آﺷـﻜﺎر ﺷـﺪ و‬
‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬او را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﺣﺎل ﭼﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺟﺰ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻛـﻪ وي را آن ﭼﻨـﺎن‬
‫ﺑﺎ آﻏﻮش ﺑﺎز ﭘﺬﻳﺮا ﺷﺪ؟‬
‫‪2‬‬
‫‪ .2‬ارﻳﻚ ارﻳﻜﺴﻮن‪ :‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻧﺘﺨﺎﺑـﺎت ﻧـﻮاﻣﺒﺮ ‪ ،2012‬ﺑﺴـﻴﺎري از ﺧﺮوﺟـﻲﻫـﺎي ﺧﺒـﺮ‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻛﺎرﻛﻨﺎن و ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن‪ 3‬ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻧﺘﻴﺠـﻪ رﺳـﻴﺪ ﻛـﻪ‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي وﺑﻼگﻧﻮﻳﺲ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎري ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ دﻳﻮﻳﺪ ﺳﻮﺗﺮ‪ 4،‬ﻗﺎﺿﻲ دﻳﻮان ﻋـﺎﻟﻲ را‬
‫‪1. Judith Miller.‬‬
‫‪2. Erick Erickson.‬‬
‫‪3. CNN.‬‬
‫‪4. David Souter.‬‬
‫‪1. Rick Sanchez.‬‬
‫‪ : Fox News Latino .‬ﺷﺒﻜﻪ ﺧﺒﺮي ﺑﻪ زﺑﺎن ﻻﺗﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ در اﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﻪ اﻳـﻦ زﺑـﺎن ﺳـﺨﻦ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫‪ : MundoFox .Z‬ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪ زﺑﺎن اﺳﭙﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﻤﻜﺎري ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ‬
‫ﻓﺎﻛﺲ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻨﮕـﺎه ﺧﺒـﺮي )‪ (News Corporation's Fox International Channels‬و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن‬
‫‪ RCN‬ﻛﻠﻤﺒﻴﺎ )‪ (RCN Televisión‬اﺳﺖ )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫‪4. Pat Buchanan.‬‬
‫‪5. State of Emergency: The Third World Invasion and Conquest of America‬‬
‫‪ : Microsoft News Broadcast Corporation .w‬ﺧﺒﺮﮔﺰاري ﻣﺎﻳﻜﺮوﺳﺎﻓﺖ )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫‪7. Juan Williams.‬‬
‫‪8. National Public Radio.‬‬
‫‪% l #9 3$ e>9 ?v4,
6,‬‬
‫»ﻟﻮاطﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎ ﺑﺰ« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻧﻴﺰ در ﺣﺎل ﺧﻮدﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺑﻮد و ﻣﻄﻤـﺌﻦ‬
‫ﺷﺪ ﻛﻪ ارﻳﻜﺴﻮن دﻗﻴﻘﺎً ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﺑﻪ دﻧﺒﺎل آن ﻣﻲﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫‪ .3‬رﻳﻚ ﺳﺎﻧﭽﺰ‪ 1:‬ﺳﺎﻧﭽﺰ ﻛﻪ از »ﻣﺘﺤﺠﺮ« ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎن اﺳﺘﻮارت در ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫رادﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺎراﺿﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﻠﻴﺸﻪاي ﻳﻬﻮدآزاراﻧـﻪ ﻣﺒﻨـﻲ ﺑـﺮ »ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺮ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ«‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻔﺼﻠﻲ اراﺋﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎﻧﭽﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛـﻪ ﺳـﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن‬
‫را ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﻮارت اﺳﺖ و اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎري ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫـﺎ را اداره‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ اﺳﺘﻮارت ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺳﺎﻛﻦ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﺗﺎ‬
‫ﺣﺪودي اﻗﻠﻴﺖ زﻳﺮ ﺳﺘﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ«‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫اﻛﻨﻮن ﺳﺎﻧﭽﺰ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻻﺗﻴﻨﻮ‪ 2‬و ﻣﺎﻧﺪوﻓﺎﻛﺲ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺠﻴـﺐ آن ﻛـﻪ وي‬
‫زﻣﺎﻧﻲ اﻫﺎﻟﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎي ﻻﺗﻴﻦ را ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان »ﺧـﺎﺋﻦ«‬
‫ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬واﻛﻨﺶ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ »ﻫﻤﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ رﻳﻚ‪ ،‬ﺟﻮك ﺻﺎﺣﺒﺎن‬
‫ﺻﻨﺎﻳﻊ اﺳﺖ‪ .‬وي ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺎزاري روزﻣﺮه اﺳﺖ و او ﻧﺒﺎﻳـﺪ در ﻣـﻮرد‬
‫ﻛﺎر در ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻧﮕﺮان ﺑﺎﺷﺪ؛ زﻳﺮا ﻣﺎ ﻓﻘﻂ اﻓﺮاد ﺑﺎاﺳﺘﻌﺪادي را اﺳﺘﺨﺪام ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آﻣﺎر‬
‫ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺎﻻ ﺑﺒﺮﻧﺪ«‪.‬‬
‫‪ .4‬ﭘ‪‬ﺖ ﺑﻮﭼﺎﻧﺎن‪ 4:‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎبﻫـﺎﻳﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﺘﺤﺠﺮاﻧـﻪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ وﺿـﻌﻴﺖ اﺿـﻄﺮار‪:‬‬
‫ﺳﻮﻣﻴﻦ ﻫﺠﻤﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻓﺘﺢ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ 5‬در ﻳﻜﻲ از ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ در ﻧﺘﻴﺠـﻪ »ﻇﻬـﻮر‬
‫ﻗﺪرت اﺋﺘﻼﻓﻲ اوﺑﺎﻣﺎﻳﻲ و رﻧﮕﺎرﻧﮓ ﻣﺘﺸﻜﻞ از رﻧﮕـﻴﻦﭘﻮﺳـﺘﺎن‪ [...] ،‬ﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳـﺘﺎن ﻣﻤﻜـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﭼﻴﺰي ﺷﺒﻴﻪ ﺳﻮار ﺷﺪن ﺑﺮ ﻗﺴﻤﺖ آﺧﺮ اﺗﻮﺑﻮس را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬در واﻛﻨﺶ ﺑـﻪ ﺛﺒـﺖ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﻗﺮارداد ﺑﻮﭼﺎﻧﺎن ﺑﺎ ا‪‬م‪.‬ا‪‬س‪.‬ا‪‬ن‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ‪ 6‬ﻟﻐﻮ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ وي ﮔﻠﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ‬
‫اﺋﺘﻼف ﺳﻴﺎﻫﺎن‪ ،‬ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزانِ ﻣﺮد و ﻳﻬﻮدﻳﺎن‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﺳـﻴﺎه ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﮔﻠﻪﻫﺎ ﭘﻴﺶ از آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺎﻛﺲﻧﻴﻮز‪ ،‬وي را ﺟﺬب ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪8‬‬
‫‪ .5‬ﺟﻮان وﻳﻠﻴﺎﻣﺰ‪ 7:‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﭘﻴﺶﻛﺴﻮت رادﻳﻮي دوﻟﺘﻲ ﻣﻠﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺑـﻪ ﺑـﻲراﻫـﻪ‬
‫رﻓﺖ ﻛﻪ اﻗﺮار ﻛﺮد‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺳﻮار ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻣﻲﺷﻮم‪ ،‬اﮔﺮ اﻓﺮادي را ﺑﺎ ﻟﺒﺎس اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺒﻴﻨﻢ ـ و‬
‫‪1, S3,‬‬
‫‪, N *#‬‬
‫»' )‪, B3‬‬
‫&" ‪0I‬‬
‫‪T3 F‬‬
‫‪7 .‬‬
‫)‪& , B‬‬
‫‪*
HB3‬‬
‫*)‪ H‬‬
‫‪) BF‬‬
‫‪1, ,‬‬
‫‪UB(
- *#‬‬
‫* ) ‪ AV‬‬
‫
‪ B.‬‬
‫‪4#3,) WBX‬‬
‫‪B33#
)! ,‬‬
‫ ‪.«BF
G‬‬
‫‪6:‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‪6‬‬
‫ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬آﻧﻬﺎ در درﺟﻪ اول‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨـﺪ ــ ﻧﮕـﺮان و ﻋﺼـﺒﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ«‪ .‬وﻳﻠﻴﺎﻣﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ ذاﺗﻲ ﺗﻔﺴـﻴﺮ ﺧـﻮد را درك ﻛﻨـﺪ و ﭘـﻮزش ﻫـﻢ‬
‫ﻧﺨﻮاﺳﺖ‪ .‬اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ رادﻳﻮي دوﻟﺘﻲ ﻣﻠﻲ‪ ،‬وي را از وﻇﺎﻳﻔﺶ در آﻧﺠﺎ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻛـﺮد‪،‬‬
‫ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻳﻚ ﻗﺮارداد ﺟﺪﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻري ﺑﺎ وي اﻣﻀﺎ ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪ .6‬ﻣﺎرك ﻓﺎرﻣﻦ‪ 1:‬ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺟﻨﺎﻳﻲ ﺣﺮﻓﻪاي در ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز اﺳﺖ‪ .‬اﮔـﺮ ﺑﺨـﻮاﻫﻴﻢ وي را ﺑﻬﺘـﺮ‬
‫ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ اﻓﺴﺮ ﺳﺎﺑﻖ و رﺳﻮاﺷﺪه ﭘﻠﻴﺲ ﻟﺲآﻧﺠﻠﺲ ﺑﻮد ﻛﻪ دادﮔﺎه اُ‪ .‬ﺟِﻲ‪ .‬ﺳﻴﻤﭙﺴـﻮن‪ 2‬را‬
‫ﺑﺎ ﺷﻬﺎدت دروغ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ از اﻟﻘﺎب ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻜﺮده اﺳـﺖ‪ ،‬واروﻧـﻪ ﻛـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺪﻳﺮان ﺗﺤﺮﻳﺮﻳﻪ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬
‫‪ .7‬داگ ﻣﻚﻛﻠﻮِي‪ 3:‬ﭼﻬﺮهاي آﺷﻨﺎ در ﺷﻬﺮ واﺷﻴﻨﮕﺘﻦ دي‪.‬ﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣـﻚﻛﻠـﻮي ﺗـﺎ‬
‫زﻣﺎن ﺷﻜﺎﻳﺖ از وي ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎﻻن ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا ﻛـﻪ ﺑـﺎ وي در ﺣـﺎل‬
‫ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ وي را ﺑﻴﺮون ﺑﺒﺮد و ﺑـﺎ ﻣﺸـﺖ ﺑـﻪ ﺻـﻮرﺗﺶ ﺑﻜﻮﺑـﺪ‪،‬‬
‫ﺳﺘﻮن ﺧﻴﻤﻪ ﻳﻚ ﺑﻨﮕﺎه ﺧﺒﺮي ﻣﺤﻠﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﺑـﺮاي ﻳـﻚ دوره ﺷـﻐﻠﻲ‬
‫ﺳﺨﺖ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ اﻳﺴـﺘﮕﺎه روي آﻧـﺘﻦ‬
‫ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻣﺸﺎﺟﺮه داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬وي دﻳﮕﺮ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻧﺪارد؛ ﭼﻮن اﻛﻨﻮن ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ .8‬ﻟﻮ داﺑﺰ‪ 4:‬اﻳﻦ ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺧﺒﺮ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺳﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن‪ ،‬در ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺎﻟﻲ ﺳـﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن‬
‫ﺑﻮد‪ .‬وي زﻣﺎﻧﻲ ﻧﻘﺶ ﻳﻚ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻣﻬﺎﺟﺮ را ﺑﺎزي ﻣﻲﻛﺮد و ﻃﺮﻓﺪار اﻳﻦ اﻳﺪه ﻧﮋداﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮ آﻧﻜﻪ وي ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺻﺮار ﻣﻜـﺮر ﺑـﺮ اﻳـﻦ‬
‫‪5‬‬
‫ﻛﻪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اوﺑﺎﻣﺎ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﺗﻮﻟﺪ »واﻗﻌـﻲ« ﺧـﻮد را اراﺋـﻪ ﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ »ﺑﺎﻧـﺪ ﺗﻮﻟّـﺪ«‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ داﺑﺰ در ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﺟﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﺷـﻐﻞ آﻳﻨـﺪه‬
‫ﺧﻮد ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪6‬‬
‫‪ .9‬اﻟﻴﻮر ﻧﻮرث‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎ ﻳﻚ ﻓﺮد ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﻟﺐ روﺑـﻪرو ﻫﺴـﺘﻴﻢ‪ .‬ﻛﻠﻨـﻞ‬
‫ﻧﻮرث ﺑﻪ دروغﮔﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮه در ﻗﻀﻴﻪ ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت در ﺑﺮاﺑـﺮ ﮔﺮوﮔـﺎنﻫـﺎ‪ 7‬ﻛـﻪ ﺑـﻪ رﺋـﻴﺲ‬
‫‪1. Mark Fuhrman.‬‬
‫‪2. O. J. Simpson.‬‬
‫‪3. Doug McKelway.‬‬
‫‪4. Lou Dobbs.‬‬
‫‪ : birther brigade .x‬ﮔﺮوه ﻳﺎ ﺟﺮﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﺑﺎراك اوﺑﺎﻣـﺎ‪ ،‬رﺋـﻴﺲ ﺟﻤﻬـﻮري اﻣﺮﻳﻜـﺎ‪ ،‬ﻧـﻪ در اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺸﻮر و ﻣﺜﻼً در ﻛﻨﻴﺎ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺻﻼﺣﻴﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺼﺪي ﭘﺴﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬـﻮري‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ را ﻧﺪارد‪) .‬ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫‪6. Oliver North.‬‬
‫‪ : arms-for-hostages affair .y‬ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ اﻳﺮانﮔ‪‬ﻴﺖ ﻛﻪ در ﺳـﺎل ‪ 1986‬ﺑـﻪ ﺑﺤـﺮان و اﻓﺘﻀـﺎح‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ در دوﻟﺖ رﻳﮕﺎن اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬ﻣﻘﺎمﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﮔﺮوﮔﺎنﻫﺎي ﻻﻧـﻪ‬
‫ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺗﻬﺮان را در ﻗﺒﺎل ﻓﺮوش ﺳﻼح ﺑﻪ اﻳﺮان آزاد ﻛﻨﻨﺪ )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫( ‪Y‬‬
‫ ) ‪F‬‬
‫* ‪#$ V‬‬
‫‪* T) /‬‬
‫‪, B7 N‬‬
‫‪%) * J‬‬
‫‪1. Don Imus.‬‬
‫‪2. Tucker Carlson.‬‬
‫‪3. Disgraced Reporter Rescue Program.‬‬
‫‪ : PBS .z‬ﻋﻼﻣﺖ اﺧﺘﺼﺎري ‪ Public Broadcasting System‬ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﺧﺒﺮﮔﺰاري دوﻟﺘﻲ )ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪.‬‬
‫‪5. Fox & Friends.‬‬
‫‪% l #9 3$ e>9 ?v4,
6,‬‬
‫ﺟﻤﻬﻮري رﻳﮕﺎن ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻬﻢ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ را ﺑﻌﺪﻫﺎ دادﮔـﺎه‬
‫اﺳﺘﻴﻨﺎف ﺑﺎ ﺣﻜﻢ دادن ﺑﻪ ﺻﺤﺖ ﺷﻬﺎدت ﻧﻮرث ﻟﻐﻮ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ واﻗﻌﻴـﺖﻫـﺎي اﺻـﻠﻲ ﻣﻄـﺮح‬
‫ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻬﺎدت ﻧﻮرث در ﻣﻮرد اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺎﻧﻊ از اﻳﻦ ﻧﺸﺪ ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﮔﺮدد‪.‬‬
‫‪ .10‬دان اﻳﻤﻮس‪ 1:‬در ﻣﻮرد ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﻄﺎب ﻛﺮدن ﮔﺮوﻫﻲ از زﻧﺎن در ﺗـﻴﻢ‬
‫‪*# 1,‬‬
‫ﺑﺴﺘﻜﺒﺎل داﻧﺸﻜﺪه ﺑﺎ ﻋﺒﺎرت »ﺑﺪﻛﺎرهﻫﺎي ﻣﻮ وزوزي« اﺧﺮاج ﺷـﺪ‪ ،‬ﭼـﻪ ﻣـﻲﺗـﻮان ﮔﻔـﺖ؟ ‪.‬‬
‫ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز در ﺑﺨﺶ ﺻﺒﺤﮕﺎﻫﻲ در ﺷﺒﻜﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮد از وي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺧﺒﺮ دﻋـﻮت‬
‫ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ .11‬ﺗﺎﻛﺮ ﻛﺎرﻟﺴﻮن‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﺎد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺠﺎت ﮔﺰارﺷﮕﺮ رﺳﻮاي ﻓـﺎﻛﺲ ﻧﻴـﻮز‪ ،‬ﺗـﺎﻛﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از درﻳﺎﻓﺖ ﺑ‪‬ـﺮات ﻧﺠـﺎت از ﻓـﺎﻛﺲ ﻧﻴـﻮز‪ ،‬در ﺳـﻲ‪.‬ا‪‬ن‪.‬ا‪‬ن‪ ،‬ﭘـﻲ‪.‬ﺑـﻲ‪.‬ا‪‬س‪ 4،‬و‬
‫ا‪‬م‪.‬ا‪‬س‪.‬ا‪‬ن‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ ﻣﺮدود ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺎرﻟﺴﻮن ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻧﭽﺰ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﻮد و اﻳﻦ ﺧﺒﺮﮔﺰاري را ﭘﺲ از آن ﻛـﻪ ﺷـﻤﺎره ﺗﻠﻔـﻦ ﺧﺎﻧـﻪ وي را روي‬
‫وِبﺳــﺎﻳﺖ ﺧــﻮد ﻗــﺮار داد‪» ،‬ﮔﺮوﻫــﻲ از اﻓــﺮاد ﻣــﺮﻳﺾ ﻛﺜﻴــﻒ« ﻧﺎﻣﻴــﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕــﺎﻣﻲ ﻛــﻪ‬
‫ا‪‬م‪.‬ا‪‬س‪.‬ا‪‬ن‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﻟﺴﻮن را ﺑﻴﺮون اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬او ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان وﻳﺮاﺳـﺘﺎر‬
‫ﺻﻔﺤﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ‪ ،Daily Caller‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟﻪﻧﻮﻳﺲ و اﻛﻨﻮن در ﺳـﻤﺖ ﻣﺠـﺮي‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻔﺘﮕﻲ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز و دوﺳﺘﺎن‪ 5‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻟﮕﻮي ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻛﺎرﻣﻨﺪان‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺘﻘﺎﺿﻴﺎن )ﻳﺎ در ﻣﻮرد ﺳﺎﻧﭽﺰ و ﻛﺎرﻟﺴﻮن‪،‬‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ اﻟﺘﻤﺎسﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻲ( اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﻣﻬﺮهﻫﺎي ﺳﻮﺧﺘﻪ دﻳﮕﺮ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ را ﭘﺮﺑﺎرﺗﺮﻳﻦ ﺷﺮﻳﺎن ﻧﺒﻮغ ﺟﺪﻳﺪ ﺧـﻮد‬
‫ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺘﻘﺎﺿﻲ‪ ،‬ﺑﺰهﻛﺎري رﻳﺸﻪداري ﻫﻢ در ﭘﺮوﻧﺪه ﺧﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬ﻛـﻪ ﭼـﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ‪ .‬ﻛﺜﺮت ﺟﺬب ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ داراي ﻣﺸﻜﻞ اﺧﻼﻗﻲ از ﺳﻮي ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز‪ ،‬ﺑﺮ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻇﻬﺎر‬
‫ﻧﻈﺮي ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ را ﺻﺮﻓﺎً اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻂ ﺑﻄﻼن ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﻓﺎﻛﺲ ﻧﻴﻮز آﺷﻜﺎرا ﺑﻪ ورﻃﻪ‬
‫اوﺑﺎش ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ و رذاﻳﻞ اﺧﻼﻗﻲ را ﻧﺸﺎن اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬
‫<‪6‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ در رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎﺑﻲ از ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ؟‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﺳﺎﻟﻮاﺗﻮره ﻓﻮﻟﻴﺴﻲ‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺮﺿﻴﻪ ﺧﺎدﻣﻲ‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ اﺑﺰاري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﺛﺮﻫﺎي ﺷﮕﺮﻓﻲ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﻣﻠـﺖﻫـﺎ‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮ از ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ و ﻏﻴﺮ اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﻫـﺎ‬
‫را از ﻓﻄﺮت ﻃﺒﻴﻌـﻲ‪ ،‬اﺧﻼﻗﻴـﺎت و آﻧﭽـﻪ ﻣـﻮرد ﭘﺴـﻨﺪ ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬دور‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﺛﺮﮔﺬاري ﻣﺨﺮب و ﺟﺒﺮانﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﻳـﻦ ﻓـﻴﻠﻢﻫـﺎ ﺑـﺮ روح و روان و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ روﻧﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﻣﺮي اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ ﻓـﻴﻠﻢﻫـﺎ‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ را ﺑﺨﺶ ﺟﺪاﻳﻲﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ ﻓﻄـﺮت اﻧﺴـﺎن ﻣـﻲﺷـﻤﺎرﻧﺪ و آﻧﭽـﻪ را‬
‫ﺑﺎزدارﻧﺪه آن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﺪوﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺘﻢﻛـﺎري و‬
‫ﺳﻠﺐ آزادي آﻧﻬﺎ وﺿﻊ ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬آﻳـﺎ اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﻓـﻴﻠﻢﻫـﺎ زاﻳﻴـﺪه ذﻫـﻦ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪاران و ﻓﻴﻠﻢﺳـﺎزان ﻏﺮﺑـﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در ﺗﻼﺷـﻨﺪ ﺗـﺎ اﻋﻤـﺎل‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﻧﻘﺾ ﻗﻮاﻧﻴﻦ را آزادي ﻣﻄﻠﻖ ﺟﻠﻮه دﻫﻨـﺪ ﻳـﺎ اﻳﻨﻜـﻪ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘـﻪ از‬
‫ﻓﻄﺮت و ذات ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬راﻫﻲ ﺧﻮب و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻨﺤﺮﻓﺎﻧﻪ ﺑـﺮاي ﺑﻴـﺪار ﺷـﺪن‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪67‬‬
‫ﺑﺸﺮ اﺳﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ در واﻗﻊ‪ ،‬راه ﺑﻲارزﺷﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ در رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺳﻠﺐ آزادي‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﻣﺠﺎزي اﻣﻴﺎل ﺑﺸﺮ‪.‬‬
‫?‪1. Is Violence in the Media a Reflection of Our Own Social Anxieties‬‬
‫‪What inner psychological need is met through our mass obsession with crime and‬‬
‫‪prosecution? April 2, 2013‬‬
‫‪Source:http://www.alternet.org/culture/violence-media-reflection-our-own-social-anxieties‬‬
‫‪
9 (3 @
9 N 9 , 6 .Y& G /, .<% #9 # 1-, @,& C 'Salvatore Folisi .‬‬
‫)‪.1-, - B2 #9 .<% B4 B$ ?{ @>
Q Go), :j‬‬
‫‪.([email protected]) .&+, B9% =%$ C, 8Cs .Z‬‬
‫[‪'
- , .1-T
$, *$ p, .> #H$ | N (Judge Judy) @4 .ub .‬‬
‫‪.C.$ P2 T
$, 8,..9..- #TC %, .> - , .1-T
$, @,#HT*$ - 9
2‬‬
‫‪.Eb, @?,
4$ $ - 1-, (Judith Sheindlin) /C }4 '#H$ , .V, 1C‬‬
‫‪(W4
$) .1-, C .$, >4 >$ B 9 % '#$
9 , .1-, l l/ .ub , #HT*$ S,‬‬
‫‪(W4
$) .1-, B a$ # .&+, .> #H$ +%9 '(OJ) .4., .‬‬
‫‪(W4
$) .T
$, *$ p, ,
`
2 .> @?
- %, .Z‬‬
‫‪hvH4, ?v,
+ %, v9%9 'B- 136‬‬
‫ﺑﺎرﻫﺎ از ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺎور ﻧﻜﺮدﻧﻲ ﻛﺸﻮر اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮاي ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺣﺒﺲ ﺷـﺪن‪،‬‬
‫ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ دادﮔﺎهﻫﺎي ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﺿﻲ ﺟﻮدي‪ 1‬و ﻣﺤﺎﻛﻤﻪﻫﺎي‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ اﻓﺮاد ﻣﻌﺮوﻓﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ او‪.‬ﺟﻲ‪ 2‬و اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ در ﻣـﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت‬
‫ﺟﻨﺎﻳﻲ و زﻧﺪﮔﻲ در زﻧﺪان ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺳـﻲ‪.‬اس‪.‬آي ﻣﻴـﺎﻣﻲ‪ ،‬زﻧـﺎن ﭘﺸـﺖ ﻣﻴﻠـﻪﻫـﺎي زﻧـﺪان و‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺪﻫﺎي دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻃﻮﻻﻧﻲ آﺧﺮ ﻫﻔﺘﻪ ام‪.‬اس‪.‬ان‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ‪ 3‬ﺷﻮﻛﻪ ﺷﺪه ام‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫـﺎ‪،‬‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﺗﻤـﺎم ﺟﻨﺒـﻪﻫـﺎي ﺟـﺮم و‬
‫ﻣﺠﺎزات‪ ،‬اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﻳﻲ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺷـﺐ‬
‫ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ ﺗﺮس‪ ،‬ﺷﻚ و ﺷﺎدي‪ ،‬ﭘﻲﮔﻴـﺮ اﺧﺒـﺎر ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮﻧﻲ ﻫﺴـﺘﻴﻢ ﻛـﻪ آﺧـﺮﻳﻦ‬
‫ﺟﺮاﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﮔﺮﻳﺰﻫﺎ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮﺧﻮاﺳﺖﻫـﺎ و ﻗـﻮاﻧﻴﻦ ﻳـﺎ اﺣﻜـﺎم زﻧـﺪان را ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪاي ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺧﺒﺮي‪ ،‬ﻣﺎ را ﻣﺠﺬوب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼـﺮا؟ آﻳـﺎ زﻧـﺪﮔﻲ در‬
‫ﺟﻬﺎن ﻓﻦآوراﻧﻪ ﻧﻮﻳﻦ‪ ،‬ﻧﮋادي را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورد ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ دارد‬
‫و از آن ﻫﻴﺠﺎنزده ﻣﻲﺷﻮد؟ آﻳﺎ در ﺟﻮاﻣﻌﻲ ﻛﻪ از ﻓﻄﺮت ﺧـﻮد ﺑﺮﻳـﺪهاﻧـﺪ‪ ،‬ﻛﻨـﺎر آﻣـﺪن ﺑـﺎ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ و ﻏﺮاﻳﺰ و ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﺸﻜﻞﺗـﺮ ﺷـﺪه اﺳـﺖ؟ آﻳـﺎ ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬
‫ﻓﻦآوراﻧﻪ ﻧﻮﻳﻦ از ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻄﻊ و ﺟﺪا ﻛﺮدن ﻣﺎ از ﻣﺎﻫﻴﺖ دروﻧﻲ ﻏﺮﻳﺰي و واﻗﻌﻲ‪ ،‬روح ﻣـﺎ را‬
‫ﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﺟﻨﺎﻳﻲ ﺟﻨﻮن ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺮده و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﻜﻞ داده اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻣﻴﺰان ﺑﺎﻻي ﻋﻼﻗﻪ ﻣـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺟﺮم و ﻣﺠﺎزات و در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع دﻳﮕـﺮي‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد؟‬
‫ﺗﻌﺪاد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺟﺮم و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﻫـﺮ ﺷـﺐ‪ ،‬آﻧﻬـﺎ را‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪ ،‬آنﻗﺪر زﻳﺎد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ واﻗﻌـﺎً‬
‫ﻋﺠﻴﺐ و دﻳﻮاﻧﻪﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ را ﺑـﻪ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺧﻮد درآوردهاﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﺪرت ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي در ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎي اﺻـﻠﻲ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن ﭘﻴـﺪا‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ روي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺎﻳﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺒﺮي از اﻋﻤﺎل ﻣﺮگﺑﺎر ﺑﺎ اﺳﻠﺤﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫ﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎي ﺟﺴﻤﻲ ﺧﻮﻧﻴﻦ و ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﻜﺸﺪ‪ .‬آﻳـﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻴﺶ از اﻧـﺪازه‬
‫ﺟﻨﺎﻳﻲ رﺳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي از وﺟﺪان ﮔﻨﺎهﻛﺎر ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺑﻲاﻋﺘﻤـﺎديﻫـﺎي رو‬
‫ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻏﻴﺮ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﺷﺪه و ﺧﺎرج از ﻛﻨﺘﺮل ﺟﻬﺎن اﺳﺖ؟ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬آﻳـﺎ‬
‫‪")
N‬‬
‫‪ ) 23‬‬
‫
‪-3‬‬
‫‪H, ZBF‬‬
‫ ‪
,‬‬
‫‪
Z), 8‬‬
‫'‪F3I W‬‬
‫‪"*%) WI‬‬
‫‪"/ I‬‬
‫\‪ [/ W‬‬
‫‪
7L‬‬
‫)‪) >3‬‬
‫)‪. ;]7‬‬
‫‪68‬‬
‫‬
‫'‪, 8‬‬
‫ ‪ FL‬‬
‫*‪./ B‬‬
‫
(‪J3 B#3‬‬
‫
*‪
3J‬‬
‫‪";F‬‬
‫‪ B'#‬‬
‫(‪B‬‬
‫‪^J) 5‬‬
‫‪B() 3I‬‬
‫ ;‬
‫*‪WJ@) B‬‬
‫)(‪R> "B‬‬
‫)
‪.4‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=>‬
‫ﺑﺎزﺗﺎﺑﻲ از ﻣﺎﻫﻴﺖ واﻗﻌﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﻗﺼـﺪ دارﻧـﺪ ﺑـﺮاي‬
‫ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪن ﺑﺎ ﻫﺮج و ﻣﺮج دﻧﻴﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ؟‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه ﻋﻼﻗﻪ ﻣـﺎ ﺑـﻪ ﻗـﺪرت و ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﻧﻈﺎرت و ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ آزادي و آزاديﻫـﺎي‬
‫ﻓﺮدي رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ آن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻮﻣﻴـﺪي و ﺑـﻪ ﺷـﺪت‪ ،‬اﺣﺴـﺎس ﻧـﺎﺗﻮاﻧﻲ و‬
‫ﺧﺎرج از ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻮدن ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻗﺪرت و ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﺴﻴﺎري ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ‬
‫دارﻳﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﻋﺸﻖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﮔﺮﻳﺰ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ﻫـﻢ در‬
‫واﻗﻌﻴﺖ و در ﻗﺎﻟﺐ اﺧﺒﺎر و ﻫﻢ در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺸـﺎن دﻫﻨـﺪه ﭘـﺮوردن آرزوي ﻗﻠﺒـﻲ ﻣـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫داﺷﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻴﺠﺎناﻧﮕﻴﺰ و ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎران‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﻳﺎ ﻣﺄﻣﻮران اف‪ .‬ﺑﻲ‪ .‬آي اﺳﺖ؟‬
‫آﻳﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻓﻜﺎر‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و اﻋﻤﺎل ﺧﻮد در ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬از ﻧﺎاﻣﻴﺪيﻫـﺎي‬
‫ﻣﺤﺼﻮر و اﺣﺴﺎس اﻧﺘﻘﺎم ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ آﻧﭽﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻳﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ‬
‫ﻳﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻴﻢ ﻳﺎ ﺑﺨـﻮاﻫﻴﻢ و آﻧﭽـﻪ واﻟـﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻤـﺎن‪ ،‬ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳـﺎن‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣـﺎت‬
‫دوﻟﺘﻲ‪ ،‬و ﻣﺠﺮﻳﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ آﻣﻮﺧﺘـﻪاﻧـﺪ و ﺳـﺒﺐ ﺳـﺮﻛﻮب اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺗﻤـﺎم‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬رﻫﺎﻳﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﻣﺠﺬوب ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﺷﺒﻪ واﻗﻌﻴـﺖ‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي ﺗﻌﻘﻴﺐﻛﻨﻨﺪه و ﻣﻮرد ﺗﻌﻘﻴﺐ‪ ،‬ﺷﻜﺎرﭼﻲ و ﺷﻜﺎر و ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﺜﻠﺜﻲﺷﻜﻞ ﺟﻨﺎﻳﺖ‪،‬‬
‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ و ﺗﻌﻘﻴﺐﻛﻨﻨﺪه ﺷﺪهاﻳﻢ؟ ﻋﻘﺪه روﺣﻲ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺟﺮم و ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﮔﺮﻳﺰ‪ ،‬ﻛﺪام ﻧﻴﺎز رواﻧﻲ‬
‫دروﻧﻲ ﻣﺎ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬
‫درﺳﺖ ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ در اﺧﺒﺎر و در زﻧﺪﮔﻲ واﻗﻌﻲ ﺑﺎ ﺷـﻨﻴﺪن اﻳﻨﻜـﻪ ﺑﺎزﻳﻜﻨـﺎن ﺳـﺎﺑﻖ‬
‫ﻓﻮﺗﺒﺎل‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻳﺎ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻋﺎدي ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ و ﺑـﻪ ﺳـﺎلﻫـﺎ زﻧـﺪان‬
‫ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎران ﺻﺤﻨﻪﻫـﺎي ﺟـﺮم و‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻲﻧﻘﺼﻲ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬت ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ‪ .‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻣﺎ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﻫﺴـﺘﻴﻢ‬
‫ﺗﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﻗﻤﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ اﻳـﻦ اﻧﺴـﺎنﻫـﺎ و‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺶﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻧﻬﺎ اﺣﺴﺎس زﻧﺪه ﺑﻮدن و ﺳﺮزﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﺑﺎ ﭘﻤﭙﺎژ ﺑﻴﺸﺘﺮ آدرﻧﺎﻟﻴﻦ در‬
‫ﺑﺪن ﺧﻮد‪ ،‬از اﻧﺮژي ﺳﺮﺷﺎر ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤـﺎﻳﺶﻧﺎﻣـﻪ زﻧـﺪﮔﻲ آﻧﻬـﺎ‪ ،‬ﻣـﺎ را از ﺧﺴـﺘﮕﻲ‬
‫ﺑﻲﺣﺲ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد و ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﻜﺎﻧﻲ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮاي اوﻟـﻴﻦ ﺑـﺎر‪،‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﭘﻠﻴﺲ ﻫﺎ‪ 1‬را دﻳﺪم‪ ،‬در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮوﻫﻲ ﺳﺮﮔﺮم رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑـﻪ ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻮدم‪ .‬آﻧﻬﺎ واﻗﻌﺎً درﮔﻴﺮ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و از آن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﺧﻮد ﻳﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬دزد را از ﺣﻴـﺎط‬
‫ﭘﺸﺘﻲ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬دزد دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻛﻼﻣـﻲ و اﺣﺴﺎﺳـﺎت‬
‫‪1. COPS.‬‬
‫‪hvH4, ?v,
+ %, v9%9 'B- 136‬‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ از اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻮﺷﻢ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣـﻦ‪ ،‬آن ﻓـﻴﻠﻢ‪ ،‬ﻣﻀـﺤﻚ ﺑـﻮد؛‬
‫ﭼﻮن ﺟﺎﻣﻌﻪاي را در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺮاژدي ﺟﺮم ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﺟﻨﺎﻳـﺖ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﺑـﺰاري‬
‫ﺳﺮﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬رﺳﻮاﻳﻲ و ﻣﺮگ ﺧﻮد را ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن آن را دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ آﻧﻬـﺎ ﺧـﻮد را ﺟـﺎي ﻧﻘـﺶﻫـﺎي‬
‫ﭘﻮﻳﺎي اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻗﺮار ﻣﻲدادﻧـﺪ‪ .‬ﻧﻘـﺶﻫـﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘﻠـﻴﺲ و دزدان‪ ،‬ﭘﻠـﻴﺲ و ﺟﻨﺎﻳـﺖﻛـﺎران و‬
‫ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻘﺘﺪر ﺗﻌﻘﻴﺐﻛﻨﻨﺪهاي ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺪ را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺧـﻮد آﻧﻬـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﺎﻏﻲ در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺧﻮدآﮔـﺎه ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺠﺮﻣـﻲ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺨﻠﻔﺎت ﺧﻮد در ﺑﺮاﺑـﺮ ﻗـﻮاﻧﻴﻦ و ﻫﻨﺠﺎرﻫـﺎي ﺟﺎﻣﻌـﻪ‪ ،‬ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ‬
‫ﻧﻈﺎم ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻣﺠﺮم ﺧﻮرده اﺳـﺖ و ﺑـﻪ زﻧـﺪﮔﻲ در ﺣـﺒﺲ و‬
‫ﻧﻈﺎرت ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ در ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻪ ﮔﺮوﻫﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﺧﻮد آزار دﻳﺪه ﻳـﺎ رﻫـﺎ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ و در‬
‫ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻨﺎه‪ ،‬ﺧﺸﻢ و ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﻮدﻛﺎن ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ‬
‫ﺷﺪهاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ اﻓﺮاد ﻧﺨﺎﻟﻪ و ﻣﻄﺮود ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺪرﺳﻪ‬
‫و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺮ ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﻮاﻣﻞ‪ ،‬ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ راﺑﻄـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺟﻮاﻧﺎن را ﺑﺎ ﻓﻴﻠﻢ ﭘﻠﻴﺲﻫﺎ درك ﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻲﺷﺪم ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪ اﻓﺮاد ﻋﺎدي اﻣﺮﻳﻜـﺎ‬
‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻃﺮﻓﺪاران ﻓﺮوﻳﺪ درﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎزﻋﻪﻫﺎي ﺟﻤﻌـﻲ ﺑﺸـﺮ ﺑـﺎ ﺳـﺮﻛﻮب‬
‫ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮي و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻓﺮوﻳﺪ در ﻣﻮرد ﺷﺮارت اﻳﻦ ﻏﺮاﻳـﺰ ﺑﺤـﺚ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻣﺎ و ﻣﻴﺰان ﻓﻌﻠﻲ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ و زﻧﺪان‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‬
‫ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي وي درﺳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ اﻧﻮاع ﻋﺒﺎرتﻫﺎي ﺗﺠﺎوزﮔﺮاﻧﻪ اﺷـﻐﺎل‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﺎﻧﻮرﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ و ﺟﻨﮓﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ‪ ،‬ورزشﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺤﺚﻫـﺎي ﻋﺼـﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻣﻴﺰﺑﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي رادﻳﻮﻳﻲ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲﻫﺎي ﻫﻮي ﻣﺘﺎل‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﺑﻪ ﺳﻴﺎره ﻣﺎ ﻓﺮود آﻳﻨﺪ‬
‫و اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻣﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻮﻟﻴﺪات رﺳﺎﻧﻪ اي ﻣﺎ را ﻧﻈﺎره ﮔﺮ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬از ﺗﻤﺎﻳـﻞ‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺸﺖ زدن‪ ،‬ﺑﺮﻳﺪه ﺑﺮﻳﺪه ﻛﺮدن‪ ،‬ﺗﻴﺮاﻧﺪازي ﻛﺮدن‪ ،‬ﺿﺮب و ﺟﺮح و ﻛﺸـﺘﻦ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﻘﻮط اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ و اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ!‬
‫ﻗﺘﻞ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻳﻪاي از ﺧﺸـﻢ ﻋﻤﻴـﻖ ﺟﻤﻌـﻲ و دروﻧـﻲ ﻣـﺎ را‬
‫آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﻋﻨﻮانﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻔﺎوتﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ادب و ﺷﺨﺼـﻴﺖﻫـﺎي‬
‫ﮔﻮل زﻧﻨﺪه از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬در واﻗـﻊ‪ ،‬ﺑـﺮاي ﻣـﺎ ﺑﺴـﻴﺎر دﺷـﻮار اﺳـﺖ در ﻣـﻮرد‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت واﻗﻌﻲ‪ ،‬اﻓﻜﺎر واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺧﻴﺎل ﭘﺮدازيﻫﺎ‪ ،‬آرزوﻫﺎ ﻳـﺎ ﺗـﺮسﻫـﺎي ﺧـﻮد ﺑـﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ‪،‬‬
‫ﺻﺎدق ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬
‫(‪B8 B‬‬
‫‪ B‬‬
‫)‪W' B3‬‬
‫)‪.'I 5*3‬‬
‫
‪Q, 7‬‬
‫‪ -(LP‬‬
‫' ‪3I‬‬
‫
‪.B) P‬‬
‫‪) B‬‬
‫( ‪$ N‬‬
‫
@_ ‪ H,‬‬
‫ ‪
I‬‬
‫‪ ) 4+#‬‬
‫)‪WI +. #‬‬
‫ ‪"B* 3I‬‬
‫
\ )‪B‬‬
‫‪ D‬‬
‫ ‪.B‬‬
‫‪>6‬‬
‫
‪L‬‬
‫^\‬
‫)‪
3 B3‬‬
‫‪* HD‬‬
‫ `‪
N‬‬
‫‪4I H#-‬‬
‫ ‪a ,‬‬
‫\‪ 5'I 4‬‬
‫'‪-3 -3‬‬
‫ ) ‬
‫ !" ) ‬
‫\ )‪, B‬‬
‫‪#$ 23‬‬
‫) )‪23 B3‬‬
‫‪Z' , ) L‬‬
‫
‪
7#‬‬
‫‪H#- Q,‬‬
‫` ‪7#
"B‬‬
‫)‪B3 ! B.‬‬
‫ ' \‬
‫‪ WI N‬‬
‫‪>3) 7L‬‬
‫& )‬
‫‪.B( B‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>>‬
‫ﺑﻪ ﻃﻌﻨﻪ‪ ،‬اﻓﺮادي را ﻛﻪ ﺧﻴﺎل ﭘﺮدازي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ اﻓﻜﺎر ﭘﻮﭼﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻨﺒﻠﻲ و اﻧﺠﺎم ﻧﺪادن ﻫﻴﭻ ﻛﺎري و ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻓﺮار از واﻗﻌﻴﺖ ﺳـﺒﺐ‬
‫اﺗﻼف وﻗﺖ ﺧﻮد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﺷـﺒﺎﻧﻪ روز ﺑـﻪ ﺗﻤﺎﺷـﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳـﻮن‬
‫ﻣﺸﻐﻮﻟﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ دﻟﻴﻠﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ از ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ ﺷﺮط ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺴﻲ ﺑﺸﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰي را اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻴﻢ ﻛـﻪ در واﻗـﻊ ﻧﻤـﻲﺗـﻮاﻧﻴﻢ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻴﻢ و آﻧﭽﻪ را اﺣﺴﺎس ﻧﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ دﻳﮕﺮان از ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻓﻜﺮ ﻛﻨـﻴﻢ‪،‬‬
‫ﺧﻴﺎل ﭘﺮدازي ﻧﻜﻨﻴﻢ و ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ اﺟﺘﻤﺎع اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎي ﺗﻌﺠـﺐ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ اﺑﺮاز ﺗﺠﺎوز ﻋﻼﻗﻪ ﺑﺴﻴﺎري دارﻳﻢ و از اﻳﻨﻜﻪ ﺑـﻪ ﻣـﺎ ﺳـﺘﻢ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺑﻴـﺰارﻳﻢ!‬
‫اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ را ﻗﺎدر ﺑﻪ اﺣﺴﺎس آزادي از ﻗﻔﺲ ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺴﻞﻛﻨﻨﺪه ﺧﻮد در ﻛﻼسﻫﺎي درس آﻣﻮزش و ﭘـﺮورش‪،‬‬
‫ادارهﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ در ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮ و ﺷﻴﻮه اي از زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ‪ ،‬ﻣﻐﺰ‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬اﻳﺪه‪ ،‬ﻋﻘـﻞ و ﻧﻔـﺲ‬
‫ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻲاﺣﺴﺎس‪ ،‬ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪاﻳﻢ و در ﻛﻨﺎر آﻧﻬﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷـﻴﻄﻨﺖ آﻣﻴـﺰ از ﻏﺮاﻳـﺰ‪،‬‬
‫ﻋﻮاﻃﻒ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲ از درون‪ ،‬ﺑﻴﻨﺶ‪ ،‬ﺣﻴﻮان دروﻧﻲ ﻓﻄـﺮي‪ ،‬ﺣـﻮاس ﺟﺴـﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻧﮕﻴـﺰهﻫـﺎ و‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻚﻫﺎي دروﻧﻲ و راز ﺧﻼﻗﻴﺖ و ﺧﻮد اﻧﮕﻴﺨﺘﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﻲاﺣﺴﺎﺳﻲ ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘـﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺷﻜﻠﻲ اﻧﺘﺰاﻋﻲ و ﺑﻴﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎدﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻨـﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺮاردادي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫واژهﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬اﻳﺪهﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬اﺷﻴﺎ و ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت اﺷـﺎره دارﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﺳﺘﺎدان ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ ذن‪ 1‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻤﺎت‪ ،‬اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺎه اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن در ﻣﻮرد ﻛﺒﺎب‪ ،‬ﺷﻜﻢ ﻣﺎ ﺳﻴﺮ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﻠﻤﺎت ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻳﺎ ﻣﻦ واﻗﻌﻲ ﻣﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ‬
‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻣﻮرد ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ ﺑﺎ راه رﻓﺘﻦ در اﻃﺮاف و ﻛﺎوش زﻣـﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻜـﻲ ﺑـﻪ ﻃـﻮر واﻗﻌـﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻨﻲ ﺑﺮاي ﺟﺴﻢ و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﺻﺎﺣﺐﻧﻈﺮان ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دﺳﺘﻮرﻫﺎي ذﻫﻦ ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﺟﺴـﻢ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ دﺳـﺖ آورد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺎدي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺧـﻮد ﻣـﺎ ﻛـﻪ ﺗﻤﺎﻳـﻞ ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﺑـﻪ‬
‫ﺳﺮﻛﻮب اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ذاﺗﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺴﺘﻌﺪ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺮم و‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫[‪#9
#- #9 C, 1?$ #9 @
+fX #~*/ #9 #~*/ TY 9 # 1-, #D$ .,9 %, .TC 'B{ .‬‬
‫‪B9 .)U$,
>$b .?V #9 , 6 @?%$ p€ HE$ T$ , ., .,,
 W)&$‬‬
‫‪(W4
$) .,.$‬‬
‫‪hvH4, ?v,
+ %, v9%9 'B- 136‬‬
‫در اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ ﺟﺮم ﻧﺸﺎندﻫﻨـﺪه ﺗﻼﺷـﻲ ﻧﺎﺧﻮدآﮔـﺎه ﺑـﺮاي ﺣـﻞ و ﻓﺼـﻞ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺗﺤﻤﻞﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺳﺮﻛﻮبﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺎﺑـﻪﺟـﺎﻳﻲ ﺟﺴـﻢ از‬
‫ﻧﻘﺶ ﻣﺮﻛﺰي ﺧﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺎﻧﺠﻲ ﺑﻴﻦ ﺧﻮد و ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﻮم ﺧﻮد ﻳﻌﻨـﻲ ﺷـﻲء‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺴﻢ در اﻳﻦ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻣﺰاﺣﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭼﻴﺰي ﻛـﻪ ﻣـﺎ ﺻـﺮﻓﺎً‬
‫ﺑﺎﻳﺪ آن را ﺧﻮب‪ ،‬ﺗﻌﻤﻴﺮ و از آن ﻧﮕﻪداري ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد درﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﻳـﻚ ﺧﺎﻧـﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ‪.‬‬
‫ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي‪ ،‬ﺣﻀﻮر ﭼﻴﺰي ﻧﺎدرﺳﺖ ﻳـﺎ ﻣﻨﺤـﺮف در ﻋﻤﻠﻜـﺮد‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻓﺮد ﻳﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻗﺪام ﺷﻮرﺷﻲ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻲراﻫـﻪ‬
‫رﻓﺘﻦ و ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ از ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺖ ﻋﻘﻞ ﻳﺎ ﺳـﻼﻣﺖ ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬
‫ﺿﺮوري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺟﺮم‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﻋﻘﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺮ دﺳـﺘﻮر‪ ،‬ﻣﻨﻄـﻖ و ﺷـﻌﻮر‬
‫دﻻﻟﺖ دارد‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ راه دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي درك وﺳﻮاس ﻣﺎ در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑـﺎ ﺟـﺮم‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳـﺖ و ﺧﺸـﻮﻧﺖ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻋﻘﻞ ﻳﻚ اﺻﻞ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﻤـﻪ ﺟـﺎ ﺑـﺮ زﻧـﺪﮔﻲ ﻣـﺎ ﺣﻜﻮﻣـﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺮم‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺧﺸﻮﻧﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﺮﮔﺮﻣﻲ در ﻳـﻚ ﻧﻘـﺶ ﺟﺒﺮاﻧـﻲ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮد و در ﺗﻼش اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮدي ﻣﻄﻠﻖ ﻏﺮاﻳﺰ ﻳﺎ اﺻﻞ ﻋﺸﻖ ﺑﭙﺮدازد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه‬
‫ﻣﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده از ﻋﺸﻖ در اﻳﻨﺠﺎ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﻴﻞ ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺸﻖ و اﺣﺴﺎﺳـﺎت ﻗﻠﺒـﻲ‪ ،‬روح و‬
‫ﺟﺴﻢ ﻧﻴﺰ اﺷﺎره دارد‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ‪ ،‬ﺟﺴﻢ‪ ،‬ﻏﺮاﻳﺰ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻣﻌﻨﻮي ذاﺗﻲ را ﺑﺮاي ﻳـﻚ‬
‫ﻧﻮع ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ و ﻫﻢدﻟﻲ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ و ﺟﻬﺎن دﻳﮕـﺮان رد ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﺟـﺮم‪،‬‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦﻫﺎي ﺟﺬاﺑﻲ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻳـﻖ اﻋﻤـﺎل‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ‪ ،‬دﻳﻮارﻫﺎي ﻧﻔﻮذﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ـ ﻛﻪ ﻣﺎ را از ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ واﻗﻌﻲ ﺟـﺪا‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ ـ ﻧﻘﺾ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮﻗﺖ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﺧﻮد و ﺟﻬﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﻤـﻮل اﺟـﺎزه آن را ﻧـﺪارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻣﻮاد ﻣﺨـﺪر و اﻟﻜـﻞ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ ﻓﺮﺻـﺖ اﻧـﺪاﺧﺘﻦ ﻳـﻚ ﻧﮕـﺎه اﺟﻤـﺎﻟﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﻳﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖ و اﺑﻌﺎد ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻓﺮاﺗﺮ از ﺣﻮزه ﻃﺒﻴﻌﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺟﺮم‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺖ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ـ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻋﻤﺎل آﻳﻴﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻗـﺎﻧﻮن اﺳـﺘﺒﺪادي‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ـ ﺣﺲ آزادي ﻣﻮﻗﺘﻲ را ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺎ ﺑـﺎ‬
‫ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎدي ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﻋﻤﻴﻖﺗـﺮ روﺣـﻲ‬
‫اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﺬب ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻤﻨﻮع ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﺑﻲ ﻛﻪ ﻣـﺎ از‬
‫‪, )-3‬‬
‫‪"4I ") 23‬‬
‫‪ "$‬‬
‫ ' )‪3.‬‬
‫` &‬
‫‪ #'#' a‬‬
‫‪ #'5 >4‬‬
‫)‪B* bc‬‬
‫ ‪- I‬‬
‫ )‪"WI "B3,‬‬
‫‪7L 3I‬‬
‫
‪NI‬‬
‫‪! RI‬‬
‫‪.B() ZBF‬‬
‫?>‬
‫‪
7L‬‬
‫‪ ) 35‬‬
‫‪* +J( "T/‬‬
‫@?" ‪4‬‬
‫‪B3'( J.‬‬
‫'‪4 N‬‬
‫@ * >‬
‫‪HB*! d‬‬
‫)‪
O .‬‬
‫\ )‪B‬‬
‫‪35 7L‬‬
‫)" ‪
L H‬‬
‫
‪B( B#‬‬
‫)" ) ‪"T/‬‬
‫‪
(*
H‬‬
‫*‪ . B‬‬
‫‪"7L * 5‬‬
‫( ‬
‫‪" eF %‬‬
‫ )‪ B3‬‬
‫) ‪HBJ#) ,‬‬
‫
‪5 -BJ‬‬
‫)‪8 B33,‬‬
‫‪ 4#V) #$‬‬
‫!* ‪5 %‬‬
‫‪Z), /‬‬
‫‪.B3‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪>9‬‬
‫ﭼﺸﻤﻪ ﺧﻮنرﻳﺰي و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻲﻧﻮﺷﻴﻢ ـ ﭼﻪ در ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ ﻳﺎ اﺧﺒﺎر آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻨـﮓﻫـﺎ ـ ﻧﺴـﺒﺘﺎً‬
‫ﺗﻠﺦ و وﺣﺸﺖآور اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎ را ﻫﻮﺷﻴﺎر و ﻣﺘﻌﺠﺐ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا آنﻗﺪر ﺑﻲﺣﺲ ﺷـﺪهاﻳـﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮاي درك ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدﻣﺎن ﺷﻮك وارد ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫اﮔﺮ از ﺧﻮدﻣﺎن ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ واﻗﻌﺎً ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻳﺎﻓـﺖ‬
‫ﻣﺎ ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﻛﺮدن ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ .‬ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ ﺗﺎ اﺣﺴﺎس زﻧﺪه ﺑﻮدن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﻧﻴﺎز دارﻳـﻢ‬
‫اﺣﺴﺎس ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد و ﺑﺎ ﺟﻬﺎن ارﺗﺒﺎط دارﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﺣﺴﺎس ﺣﻀﻮر ﺷﻔﺎﺑﺨﺶ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌـﺖ‬
‫و اﺣﺴﺎس ﺳﺤﺮآﻣﻴﺰ زﻧﺪه ﺑﻮدن ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ در ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻏﺮاﻳﺰ ﺧـﻮد‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻴﻢ و راﻫﻲ ﻣﻌﻨﻲدار ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ ﻛـﻪ ﭼـﻪ ﻛﺴـﻲ ﻫﺴـﺘﻴﻢ‪ .‬در‬
‫ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ رواﺑﻂ دروﻧﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد و ﻗﻮي ﺑﺎ ﺟﻬﺎن اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻃﺮاف ﺧﻮد ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ در واﻗﻊ‪ ،‬ﺷـﻜﻠﻲ از اﻧﺤـﺮاف‪ ،‬ﻫـﻢ اﻧﻌﻜﺎﺳـﻲ ﻫﻮﺷـﻤﻨﺪاﻧﻪ‬
‫ﻧﻤﺎدﻳﻦ و ﻫﻢ اﻧﺤﺮاﻓﻲ از ﺣﺎﻟﺖ روح آزاردﻳﺪه ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬راه ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺪار ﺷﺪن ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ در واﻗﻊ‪ ،‬راه ﺑﻲارزﺷﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻮﻋﻲ از ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺗﻼﺷﻲ واﻫﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ارﺗﺒـﺎط اﺳـﺖ‪ ،‬درﺳـﺖ ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﻓـﺮاد‬
‫ﻣﺴﺖ ﻛﻪ در ﻣﻴﻜﺪه ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دﻋﻮا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در آرزوي اﻳﺠﺎد ﻧﻮﻋﻲ‬
‫رﻓﺎﻗﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدن از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﻛﺮدن ﺧﻮد ﺑﺎ ﺑﺎزﻳﮕﺮاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﻠﻴﻚ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‬
‫ﻳﺎ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن را ﻧﻘﺾ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬـﺎ راﻫـﻲ دﻳﮕـﺮ ﺑـﺮاي ﭘﺮﻫﻴـﺰ از زﻧـﺪﮔﻲ ﺧـﻮد‪،‬‬
‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ اﻣﻴﺎل ﺧﻮد ﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻃﺒﻴﻌﺖ واﻗﻌﻲ ﺧﻮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻬﺮوﻧﺪي و ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺖ از زوﺟﻴﺖ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬اﻟﻴﻨﻮر وﻳﻠﻜﻴﻨﺴﻮن‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻳﻤﺎﻧﻲ راﻏﺐ‬
‫‪3‬‬
‫‪1. Learning to love again: ‘Broken families’, citizenship and the state promotion of‬‬
‫‪coupledom, School of Geography, University of Leeds, Leeds LS2 9JT, United‬‬
‫‪Kingdom, www.elsevier.com/locate/geoforum, Apr 3, 2013.‬‬
‫‪Source: http://dx.doi.org/10.1016/j.geoforum.2013.02.012‬‬
‫‪>
$ .-Ro`, +2 p)$ P9 , #/)$ , #H4
j$ $ .1-, C #Vo6 #/)$ ,‬‬
‫‪. ?3$ (www.irc.ir) .$o-, @?P?„2‬‬
‫‪| @ .1-,
S @3, ud d B&T /, :Eleanor Wilkinson .‬‬
‫‪ .<,6 .<% '.V6 .<% 9 o$E .-
9 #9 1-, .H4, 0 .+?
B,.,
4‬‬
‫‪ .`,
, .&4 .bo6, Q » :%, @ ))* .6
9 ., #bo .-- b,‬‬
‫‪@?n» «, 1-- 9 , …, H # .-&d,» '«@%$ @
DC #3b$ $ @?n‬‬
‫
‪.«
VE$ @
9 ?
$ 1b,
$ #TC‬‬
‫‪([email protected]) .&+, B9% C, 8C .Z‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬روشﻫﺎي ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ زوﺟﻴﺖ در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﻛﺒﻴـﺮ را‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺑﺮرﺳـﻲ در‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎنﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻏﺎﻟﺐ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارﻧﺪ رواﺑﻂ از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻬـﻢ و ﻋﻠـﺖ‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺸﻜﻼت اﻣﺮوزي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي اﺧﻴﺮ درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻮاده را ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﮔﻔﺘﻤﺎنﻫـﺎﻳﻲ را‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ رواﺑﻂ ﭘﺎﻳـﺪار زن و ﺷـﻮﻫﺮي‪ ،‬ﺑﻨﻴـﺎن‬
‫ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﻣﻘﺎﺑـﻞ اﻳـﻦ ﮔﻔﺘﻤـﺎن آن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻦ راﺑﻄﻪ زن و ﺷﻮﻫﺮي ـ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑـﺪﺗﺮ از آن‪ ،‬ﻧﺪاﺷـﺘﻦ‬
‫اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ راﺑﻄﻪاي ـ ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ ﻓﺮدي ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳـﺎس‪ ،‬در اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑـﺎ وﺟـﻮد رﺳـﻤﻴﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻓﺰاﻳﻨـﺪه اﺷـﻜﺎل‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓواﺟﺘﻤﺎع‬
‫ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ دوﺑﺎره ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻮرزﻳﻢ‪» :‬ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻪ«‪،‬‬
‫‪>:‬‬
‫»ﻣﺘﻨﻮع« ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬دوﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﻧـﻮع ﺧﺎﺻـﻲ از راﺑﻄـﻪ ﺧﺼﻮﺻـﻲ را‬
‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ اﺑﺘﻨـﺎي ﺑـﺮ ﻣﻔﻬـﻮم ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ رﻳـﭻ‪ 1‬از‬
‫ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﮔﺮاﻳﻲ اﺟﺒﺎري‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﭽﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ اﺟﺒـﺎري ﻧﻴﺴـﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫زوﺟﻴﺖ اﺟﺒﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪه‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪي‪ ،‬زوﺟﻴﺖ‪ ،‬راﺑﻄـﻪ ﻧﺰدﻳـﻚ‪ ،‬ازدواج‬
‫ﻫﻢﺟﻨﺲ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﺟﻨﺴﻲ‪.‬‬
‫‪ .1‬ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;>‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻗﺒﻠﻲ در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎي ﻣﻠﻴﺖ ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ رﻓﺘﺎر ﺟﻨﺴﻲ ﺗﺄﻛﻴـﺪ دارﻧـﺪ و ﺑﻴـﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮان »ﺑﻨﻴﺎن ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﻠـﺖ ـ دوﻟـﺖ« ﺗﻠﻘـﻲ ﻛـﺮد‪.‬‬
‫)‪Nast, 1998: 191‬؛ ‪ (Mayer, 2000‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﻮﺟـﻮد‪ ،‬ﺷـﻴﻮه اﺳـﺘﻨﺎد دوﻟـﺖﻫـﺎي ﻣﻴﺎﻧـﻪرو ـ‬
‫ﭼﭗﮔﺮا و ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ـ راﺳﺖﮔﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺴﺘﻪاي و زوﺟﻴﺖ ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاي ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‬
‫ازدواج را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺜﺎل ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻓﺮآﻳﻨـﺪ‪،‬‬
‫زﻳﺮﺑﻨﺎي دوﻟﺖ رﻓﺎه و »ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺴﺐ و ﻛﺎر« را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺗـﺪرﻳﺞ‪ ،‬ﺑـﻪ زوال آن‬
‫اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ (Cooper and Herman, 1991; Smith, 1994, 2007) .‬ﺑﺎ وﺟـﻮد اﻳـﻦ‪ ،‬ﻋﻤﻮﻣـﺎً ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ در دﻫﻪﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﺷﺎﻫﺪ »ﻧﻮﻋﻲ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ و ﺑﻲﺛﺒﺎﺗﻲ‬
‫ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ« ﺑـﻮده اﺳـﺖ )‪ (Richardson, 2000:3‬و اﻛﻨـﻮن ﺷـﻬﺮوﻧﺪي دﻳﮕـﺮ اﻟﺰاﻣـﺎً‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲ ﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻄـﺮحﺷـﺪه در ﮔﻔﺘﻤـﺎن ﺣﻘـﻮﻗﻲ و ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﻧﻴﺴـﺖ‪.‬‬
‫)‪ (Stychin, 2006a‬ﻳﻜﻲ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﻬﻢ اﻳﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ‪ ،‬ﺷـﻴﻮه ﭘـﺬﻳﺮش ﻇـﺎﻫﺮي زوجﻫـﺎي‬
‫ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز )زن و ﻣﺮد( در »ﻣﺤﻔﻞ اﻧﺤﺼﺎري« ﻋﺎدتﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻘﺒﻮل )‪ (Rubin, 1984‬و‬
‫ﺗﺼﻮرات رﺳﻤﻲ از ﻣﻠﺖ ـ دوﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﭘﺮﺳـﺶ ﻣـﻦ در اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ آن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺷﻤﻮل رواﺑﻂ ﻫﻢﺟﻨﺲ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﮔﺴـﺘﺮش و ﺗﻘﻠﻴـﻞ‬
‫ﻣﺤﻔﻞ اﻧﺤﺼﺎري رواﺑﻂ ﺧﺼﻮﺻﻲ »ﻣﻨﺎﺳﺐ« ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد؟ در اداﻣﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳـﺘﺪﻻل ﺧـﻮاﻫﻢ‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻇﺎﻫﺮاً ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺗﻨﻮع ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻤﺎن »ارزشﻫـﺎي ﺧـﺎﻧﻮاده« ﻛـﻪ‬
‫وﻳﮋﮔﻲ ﻃﺮدﻛﻨﻨﺪﮔﻲ دارد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﻄﺮح اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل‬
‫ﺑﺮﻗﺮاري ﻣﺴﺎوات ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﺎﻧﻮاده از زﻣﺎن ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن دوﻟﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ‬
‫در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﺳﺖ‪ .‬دوره زﻣﺎمداري اﻳﻦ ﺣﺰب ﺑﺮاي ﺑﺮاﺑﺮي ﻫـﻢﺟـﻨﺲﺑـﺎزان در‬
‫‪1. Rich.‬‬
‫‪1. Civil Partnership Act.‬‬
‫‪iY #9 †) .$ k
3$ .<% Bb #+r # ,
 #T , 9 4$ ))* .‬‬
‫‪ .$ k
3$ @?.<% .b)d 1H- .$ Hd, ,
% I9 ?,6 a6 @D4%‬‬
‫‪McDermott, 2011; ) .C9 E '.$ 1 ./ @,>$ # .& @,
9 'ib,‬‬
‫‪(Taylor, 2011‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ داﺷﺖ؛ زﻳﺮا در اﻳﻦ دوره‪ ،‬اﺻﻼﺣﺎﺗﻲ در ﻗـﺎﻧﻮن روي داد ﻛـﻪ‬
‫ﻫﺪف آﻧﻬﺎ اﻋﻄﺎي ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ زوجﻫﺎي ﻫـﻢﺟـﻨﺲﺑـﺎز ﺑـﻮد‪ .‬ﻗـﻮاﻧﻴﻦ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل و ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮاﺑﺮي و ﺗﻨﻮع‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻫـﻢﺟـﻨﺲﺑـﺎزان و ﺣـﻖ‬
‫زوجﻫﺎي ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز را ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش رﺳﻤﻲ آﻧﺎن در ﺟﺎﻣﻌـﻪ از ﺳـﺎل ‪ 2002‬ﺑـﻪ رﺳـﻤﻴﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ و ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻃﺮح ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ‪ 1‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺑﻮد )‪ (Browne, 2011; Peel and Harding, 2008‬در زﻣﺎن زﻣﺎمداري ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ‬
‫ﻧﻮ‪ ،‬ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬـﺖ ﭼﺸـﻢﮔﻴـﺮ از ﺑﺮﺗـﺮي ﻧـﺎﻫﻢﺟـﻨﺲﮔﺮاﻳـﻲ در دوﻟـﺖﻫـﺎي‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻗﺒﻠﻲ )‪ 1979‬ـ ‪ (1997‬ﺑﻮد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﺻﻼﺣﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﺣﺎل رخ دادن‬
‫اﺳﺖ و ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻴﺰ در ﺣﺎل ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن »ازدواج ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ«ﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي اﻋﻄﺎي ﺣﻖ ﺷﻬﺮوﻧﺪي )ﻛﺎﻣﻞ(‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻔﺴـﺮان را ﺑـﺮ آن‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ دﻳﺪي ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮش ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖﻫﺎي ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﺑﺎزان داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪.‬‬
‫)‪ 2(Weeks, 2007‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳـﺘﺪﻻل ﺧـﻮاﻫﻢ ﻛـﺮد ﻛـﻪ ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﺳﺘﻮدن اﻳﻦ ﺣﻘﻮق و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖﻫﺎي ﻧﻮﻇﻬـﻮر ﺑﺎﻳـﺪ اﺣﺘﻴـﺎط ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻓﻀـﺎي‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻇﻬﻮر اﻳﻦ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳـﺖ‪ .‬زﻣـﺎﻧﻲ‬
‫دوﻟﺖ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢ ﺟﻨﺲﻫﺎ را ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ‬
‫ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺴﺘﻪ اي ﻫﻤـﺮاه ﺑـﺎ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان ﻃـﻼق‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﺧـﺎﻧﻮاده ﻫـﺎي‬
‫ﺗﻚ واﻟﺪﻳﻨﻲ و اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺧـﺎﻧﻮاده ﻫـﺎي »ﻏﻴـﺮ ﺳـﻨﺘﻲ« و ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻨـﻮع‬
‫ﺧـﺎﻧﻮاده اﺳـﺖ‪ Duncan and Smith, 2003) .‬؛ ‪ (Roseneil and Budgeon, 2004‬در اﻳـﻦ‬
‫ﺑﺴﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬاران ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢ ﺟﻨﺲﻫﺎ را روﺷﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻋﻤﻠﻲ ارزشﻫﺎي زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﻣﻲ ﭘﻨﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬روﻳﺪادﻫﺎﻳﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻗﻒ ﺗـﻼش ﻣﻠـﺖ ـ‬
‫دوﻟﺖ ﺑﺮاي رﺟﺤﺎن دادن ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﮔﺮاﻳﻲ در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ و ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑـﺎ آن‪ ،‬اداﻣـﻪ‬
‫ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ اﺷﻜﺎل ﺧﺎص رواﺑﻂ ﺧﺼﻮﺻﻲ و زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ دوﻟـﺖ ـ‬
‫ﻣﻠﺖ رخ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﺆال ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ آﻳـﺎ در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ‪ ،‬ﻃﻴـﻒ ﻣﺘﻨـﻮﻋﻲ از‬
‫واﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ـ ﺧﺼﻮﺻﻲ واﻗﻌﺎً در ﻛﺸﻮر ﻓﺮﺿﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﮔﻨﺠﺎﻧـﺪه ﺷـﺪه اﻧـﺪ و‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي رواﺑﻂ ﺧﺎرج از ﺣﻮزه ﻣﺤﺒﺖ ﺟﻨﺴﻲ زن و ﺷﻮﻫﺮي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﺳﺘﻲ ﻫﺎ‪ ،‬داﺷﺘﻦ‬
‫<>‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪>7‬‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺷﺮﻳﻚ ﺟﻨﺴﻲ ﻳﺎ ﻣﺠﺮد ﺑﻮدن‪ ،‬ﭼﻪ ﻓﻀﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد؟ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻦ‪ ،‬در ﺣﺎل‬
‫ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ از ﻛﺸﻮر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آن را ﻳـﻚ ﻛﺸـﻮر ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ‬
‫ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎري ﺗﻠﻘﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻧﻪ ﻳﻚ ﻛﺸﻮر ﺻﺮﻓﺎً ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠـﺎري‪.‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻣﻔﻬـﻮم ﻫـﻢ ﺟـﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠـﺎري ﺑـﻪ »ﻧﻴـﺮوي اﻳـﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻓﺮﻫﻨـﮓ زن و‬
‫ﺷﻮﻫﺮي« )‪ ،(Budgeon, 2008: 302‬ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ ﻣﻔﺮوض از زوﺟﻴﺖ و ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻨﺴﻲ ـ ﺧﺼﻮﺻﻲ آﻧـﺎن ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺳـﺎﺧﺘﺎر دوﮔﺎﻧـﻪ ﻣﺘﻌـﺎرف‬
‫ﺳـﺎزﮔﺎري ﻧـﺪارد‪) .‬ﻧـﻚ‪Adeniji, 2001; Barkerand Langdridge, 2010; Pieper and :‬‬
‫‪ (Bauer, 2005; Wilkinson, 2012‬اﻳﺪرﺋﻴﻦ رﻳﭻ‪ ،(1980) 1‬ﻣﻔﻬﻮم »ﻧـﺎﻫﻢ ﺟـﻨﺲ ﮔﺮاﻳـﻲ‬
‫اﺟﺒﺎري« را ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي اﻋﻤﺎل ﻧـﺎﻫﻢ ﺟـﻨﺲﮔﺮاﻳـﻲ از ﻃﺮﻳـﻖ ﻓﺸـﺎرﻫﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﺤﺮّكﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي اﺑﺪاع ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺷﻴﻮه ﻣﺸـﺎرﻛﺖ ﻛﻨـﻮﻧﻲ اﻳـﻦ‬
‫ﻓﺸﺎرﻫﺎ و ﻣﺤﺮكﻫﺎ را در ﺣﻔﻆ ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎري و ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎري ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ آﻧﭽﻪ اﻛﻨﻮن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ اﺟﺒﺎري ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ زوﺟﻴﺖ اﺟﺒﺎري اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺟﻨﺴﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي ﺑﻴﺸـﺘﺮ‬
‫آﺛﺎر ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ در ﻋﺮﺻﻪ ﺣﻘﻮق و ﺑﺮاﺑﺮي ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻮري ﺑـﻮده اﺳـﺖ ) ‪Bell and Binnie,‬‬
‫‪ ،(2000, 2006‬در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻮﺟﻮد درﺑﺎره »ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺻـﻤﻴﻤﻲ« ﻧﻴـﺰ ﺗﻮﺟـﻪ ﺻـﻮرت ﮔﻴـﺮد‪.‬‬
‫)‪ (Hubbard, this issue; Plummer, 2001, 2003; Reseneil, 2010‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﺷـﺮح اﺟﻤـﺎﻟﻲ‬
‫ﭘﻼﻣﺮ‪ ،(242 :2001) 2‬ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺻﻤﻴﻤﻲ را ﻣﻲﺗـﻮان ﻳـﻚ »ﻣﻔﻬـﻮم ﺟـﺎﻣﻊﺗـﺮ و ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗـﺮ‬
‫داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴـﻲ ﻧـﺪارد«‪ .‬ﭘﻼﻣـﺮ )‪ (238 :2001‬ﭼﻨـﻴﻦ اﺳـﺘﺪﻻل‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺗﺎ »ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻧﮕﺮاﻧﻲﻫﺎي‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺧﺎﻧﻮاده ﺗـﻚواﻟـﺪﻳﻨﻲ‪ ،‬زﻧـﺪﮔﻲ ﻣﺸـﺘﺮك ﺑـﺪون‬
‫ازدواج‪ ،‬ارزش زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺠﺮدي‪ ،‬ﺑﻲﻓﺮزﻧﺪي داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و دوﺳﺘﻲﻫﺎي ﺑﺰرگﺳﺎﻻن« را ﺑﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺻﻤﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺠﺎل ﺷـﻤﻮل ﻃﻴـﻒ ﮔﺴـﺘﺮدهﺗـﺮي از رواﺑـﻂ‬
‫ﻓﺮدي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﻴﻮهﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻜﺸﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤـﻚ آنﻫـﺎ‪ ،‬رواﺑـﻂ ﺟﻨﺴـﻲ ـ‬
‫ﻋﺸﻘﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮ از اﺷﻜﺎل دﻳﮕﺮ رواﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ اول اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺷﺮﺣﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ از ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺳﺎﺳﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛـﻪ در ﺳﻴﺎﺳـﺖ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ از ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺗﺎﻛﻨﻮن رخ داده اﺳﺖ و ﺑﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ از رﺟﺤﺎن دادن ﺑﻪ‬
‫‪1. Adrienne Rich.‬‬
‫‪2. Plummer.‬‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺴﺘﻪاي ﻣﺰدوج ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا ﺑﻪ ﺳﻤﺖ رﺳـﻤﻴﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻃﻴـﻒ ﮔﺴـﺘﺮدهﺗـﺮي از‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﺧﺎﻧﻮاده ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ از ﺑﺎﻳﮕـﺎﻧﻲ ﻣﻄﺎﻟـﺐ ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫ﺷﺎﻣﻞ اﺳﻨﺎد ﻣﺸﻮرﺗﻲ دوﻟﺘﻲ‪ ،‬اﺳـﻨﺎد ﺳﻴﺎﺳـﺖﮔﺬاراﻧـﻪ و ﻣﻨـﺎﻇﺮهﻫـﺎي ﭘﺎرﻟﻤـﺎﻧﻲ ﮔـﺮدآوري‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ 1.‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن و ﻟﺤﻦ ﻛﻼم ﺑﻪ ﻛـﺎر رﻓﺘـﻪ در ﻣﺒﺎﺣـﺚ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ زوﺟﻴﺖ ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋهاي دارد و ﺷﻴﻮه ﺗﻮﺻﻴﻒ زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت را ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻓﺮدي و داراي ﻣﺰاﻳﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ و دوﻟﺖ ـ ﻣﻠﺖ ﻣﻄﺮح ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ 2.‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اداﻣﻪ ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ رواﺑﻂ زن و ﺷﻮﻫﺮي ﭘﺎﻳﺪار را ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺑﻨﻴـﺎن ﻳـﻚ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮب و »ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ« در زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺨـﺶ دوم‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎي ﺣﺬف ﺷﺪه از اﻳﻦ ﺗﺼﻮرات ﺟﺪﻳﺪ از ﻛﺸﻮر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ و اﻳـﻦ‬
‫ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻄﺮح ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪ و اﺣﺘﻤﺎﻻً ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ را‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﻲراﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد ﻛـﻪ ﺷـﻬﺮوﻧﺪي دﻳﮕـﺮ اﻟﺰاﻣـﺎً‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪي دوﮔﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ‪ /‬ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﻧﻴﺴـﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫ﺑﺮ راﺑﻄﻪ دو ﺳﻮﻳﻪ ﺑﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ زن و ﺷﻮﻫﺮي و ﻏﻴﺮ زن و ﺷﻮﻫﺮي ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳـﺖ‪ .‬در ﭘﺎﻳـﺎن‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺘﻌﺪدي درﺑﺎره دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻳﻦ »ﭼﺸﻢاﻧﺪازﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮيﻫـﺎ« در اﻳـﻦ‬
‫ﺑﺮﻫﻪ ﺧﺎص از ﺗﺎرﻳﺦ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻢ و ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ را در آﻳﻨﺪه در زﻣﺎن‬
‫‪3‬‬
‫زﻣﺎمداري دوﻟﺖ اﺋﺘﻼﻓﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫‪ .2‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‬
‫[‪#9 T-, l$ #Br ',ˆ<.$ ‡, >/ l+, 9 D #,,ˆ<1-- -, , %, @,E .‬‬
‫‪.1-, 6 a6 ,6 #,,ˆ<1-- Grr d .<%‬‬
‫‪$ @), BHY< j* | '«jT3$» | B, #9 ,
2 6- 9  @,
9 .‬‬
‫‪Grr , 6 j* $ .N, N, 14% 9 @, #- .-- @?
‰$ %, @,E‬‬
‫| ‪ ?1-- , # W&? @
$ .-- &9 9  .2 W?.$ ,
b a6 . #?
9‬‬
‫‪(Denzin and Lincoln, 1998; Fairclough, 2000 :|) .,C B‬‬
‫‪1Hd 1-, Œ4 #~*$ 1b, 'B$% B - b #9 ‹[‹.$ .oŠ, 1/ .Z‬‬
‫‪
9 #$ @D-- 9 .- ` #9 ,
$ ,
/ G>d) 1- #9 , ,
/ @?,
$‬‬
‫‪(9 †
$‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ در ﺳﺎل ‪ 1997‬ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ »روش ﺳـﻮﻣﻲ«‬
‫در ﻣﻴﺎﻧﻪ ارزشﻫﺎي ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ـ ﺟﻨﺎح راﺳﺘﻲ »ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻗﺪﻳﻢ« و دﻳـﺪﮔﺎهﻫـﺎي‬
‫ﻧﻮﻟﻴﺒﺮال و ﻃﺮﻓﺪار ﺑﺎزار ﺣﺰب ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر اراﺋﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛـﺮد‪ .‬ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬ﺑﺮﺧـﻲ از‬
‫ﻣﻔﺴﺮان‪ ،‬ﻣﺎﻫﻴﺖ دﻗﻴﻖ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ را زﻳـﺮ ﺳـﺆال ﺑـﺮده اﻧـﺪ و‬
‫‪>8‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=?‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﭘﻮﺋﻞ‪ (54 :2000) 1‬ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ ﺑـﺎ ﺣـﺰب‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي آن ﺑﺎ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻗـﺪﻳﻢ اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺮ ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫اﺳﺎس‪ ،‬ﭘﻮﺋﻞ )‪ (53 :2000‬اﻇﻬﺎر ﻣﻲ دارد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫـﺎي ﺳﻴﺎﺳـﺖﻫـﺎي ﺣـﺰب‬
‫ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﻴﺎﻧﻪ روي و ﻛﺎﻧﻮن ﺳﻴﺎﺳﺖ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷﺪنﻫﺎي ﻣﻜـﺮر‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻋﺒﺎرت »ﻋﻤﻞ ﮔﺮاﻳﻲ و ﻋﻮام ﮔﺮاﻳﻲ« اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻬﺘـﺮﻳﻦ ﺗﻮﺻـﻴﻒ‬
‫ﻣﻮﺟﺰ از ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻳﻦ ﺣﺰب اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ در ﻣـﻮرد‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده در اﺑﺘﺪاي آﻏﺎز ﺑﻪ ﻛﺎر اﻳﻦ ﺣﺰب ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دوﻟﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﻣﻲ ﺗـﻮان‬
‫اﻳﻦ روﻳﻜﺮد ﻋﻤﻞ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ و ﻋﻮام ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻨـﺎن ﻛـﻪ اﻳـﻦ اﺳـﻨﺎد اوﻟﻴـﻪ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫـﺎ و ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﺣﺰب ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﻗﺒﻠﻲ را در ﻣﻮرد ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دادﻧﺪ‪(Lister, 2001) .‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت دوﻟﺖ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر در دﻫﻪ ‪ 1990‬ﺑﺮاي »ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ اﺻﻮل« ـ اﻳﻦ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت )ﻧﻈﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺼـﻮب ‪ (1996‬از ﺧـﺎﻧﻮاده ﻫﺴـﺘﻪاي ﺳـﻨﺘﻲ و ﻧﻬـﺎد ازدواج‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮد ـ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﻳﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺟﺎي ﺗﻌﺠﺐ دارد‪ .‬ﺗﻘﺒﻴﺢ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺧﺎﻧﻮاده و‬
‫رد‪ ‬اﺧﻼﻗﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺴﺘﻪاي ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔـﺮا ﻧﻴـﺰ در ﻛﻨـﺎر اﻗـﺪاﻣﺎت‬
‫ﻳﺎدﺷﺪه ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪) .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺮح اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ داﻧﺴﺘﻦ ﻣـﺎدري ﺑـﺪون ﻓﺮزﻧـﺪ از ﺳـﻮي ﺣـﺰب‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻧﻚ‪ (Edwards and Duncan, 1997 :‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ دوﻟـﺖ ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ‬
‫ﺗﻼش ﻣﻲﻛﺮد ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻤﺘﺮ از ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪﻛـﺎرش دﺳـﺘﻮرﻫﺎي اﺧﻼﻗـﻲ ﺻـﺎدر‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از آﻧﻬﺎ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﺎﻧﻮاده را ﺑﺮﻣﻲﺗﺎﺑـﺪ‪ ،‬اﺳـﻨﺎد اوﻟﻴـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺣـﺰب‬
‫ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ‪ ،‬ازدواج را ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﺮﺗﺮ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻮد‪) .‬وزارت ﻛﺸـﻮر‪،‬‬
‫‪1998‬؛ در ﻣﻮرد ﺷﺮح اﺟﻤﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧـﻚ‪ (Barlow and Duncan 2000b:‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل‪ ،‬ﺣـﺰب‬
‫ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ در آﻏﺎز ﺑﻪ ﻛﺎر رﺳﻤﻲ ﺧﻮد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﺳﻨﺪ ﻣﺸﻮرﺗﻲ دوﻟﺘﻲ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﺧﺎص ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻲﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻧﺎم اﻳﻦ ﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪ (1998) 2‬و ﻋﻨـﻮان ﻓﺼـﻞ‬
‫ﭼﻬﺎرم آن‪» ،‬ﺗﻘﻮﻳﺖ ازدواج«‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﺳﻨﺪ ﻣﺸـﻮرﺗﻲ ﻳﺎدﺷـﺪه آﻣـﺪه ﺑـﻮد ﺑـﻪ‬
‫»ﺗﻘﻮﻳﺖ ازدواج ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻛﺎمﻳﺎﺑﻲ در ازدواجﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎز اﺣﺴﺎس ﻣﻲﺷﻮد« )وزارت‬
‫ﻛﺸﻮر‪ (30 :1998 ،‬و ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ‪:‬‬
‫ ‪ .%& 3 J .>-! *3 < .2‬‬
‫‪ )? *2 ."J! 3 < C %"3 L 4X‬‬
‫‪(` :]^^_ . :3) .!7* H[ *2 [. . .] .‬‬
‫‪1. Powell.‬‬
‫‪2. Supporting Families.‬‬
‫‪3. Strengthening Marriage.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺳﻨﺪ‪ ،‬ازدواج‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻔـﻊ اﻓـﺮاد و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸـﺎن و داراي ﻣﺰاﻳـﺎي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ازدواج‪ ،‬اﻣـﺮي ﺿـﺮوري ﺑـﺮاي‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ و آﻳﻨﺪه ﻛﺸﻮر ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎزﮔﻮﻛﻨﻨﺪه ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺑﻪ رﻻﻧﺖ‪ 1‬و وارﻧﺮ‪ 2‬از ﻧـﺎﻫﻢﺟـﻨﺲ‬
‫ـ ﻫﻨﺠﺎري اﺳﺖ‪ .‬آﻧﺎن در اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ‪ ،‬ﺷﻴﻮهﻫﺎﻳﻲ را ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ‪:‬‬
‫‪*# 3 < b .--; 93 *4X U J‬‬
‫‪" 3 <-!K M d b c# 32‬‬
‫‪3 *:> # ;2 7 e* L [...] # 3 7‬‬
‫!* ‪b> I* 3 % ; -f J > 2 7‬‬
‫‪- h .7 $g7 9? % ; S/K L .‬‬
‫ ‪ 14* <M %& ,X <-* .# I‬‬
‫*‪(ii` :]^^_) .4 I‬‬
‫‪1. Berlant.‬‬
‫‪2. Warner.‬‬
‫‪W? #9 1& 4% @?1/m&$ S)d 'B # 1-, ,%, %, . :Civil Partnership .Z‬‬
‫ ‪#6C > «.H- 1,
C» N 9 b, .?< ,%, R ,.1-, H fE$ ,%, 9 8b‬‬
‫‪@3 %, '
<.$ ~ ,%, @,
9 .$ k
3$ .<% Bb # .,>$ S)d B,>$ ..C.$‬‬
‫ ‪(W4
$) .1-, Y$ + 3‬‬
‫‪4.Civil Service.‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﺑﺎرﻟﻮ و داﻧﻜﻦ )‪ ،(129 :b2000‬ﺳﻨﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺧـﺎﻧﻮاده ﻫـﺎ را ﺗﻼﺷـﻲ آﺷـﻜﺎر ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ »ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻣﻄﻠـﻮب« ﺧـﺎص را در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﮕﺮ »ﻋﺎدت ﻫﺎ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻧﻪ ﭼﻨـﺪان ﻣﻄﻠـﻮب« ﺗـﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳـﺖ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ در واﻛﻨﺶ ﺑﻪ اﻳـﻦ ﺳـﻨﺪ ﻣﺸـﻮرﺗﻲ )وزارت ﻛﺸـﻮر‪ (1999 ،‬از‬
‫ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ »ﺗﻘﻮﻳﺖ ازدواج« ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻮﺟﻪ دﻳﺮﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪ ازدواج ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ‬
‫و ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ در ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از اﺷﻜﺎل ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﻫﺎ اﻧﺘﻘﺎد ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻌﺪي ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺬﻳﺮش ﺗﺪرﻳﺠﻲ اﺷﻜﺎل‬
‫دﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻮاده در ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺴﺘﻪاي ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا ﺑﺮوز داد و ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‪،‬‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪﮔﻲﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ‪ 3‬در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ رﺳﻤﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢ ﺟﻨﺲﻫﺎ ﺗﺎ اﻧﺪازهاي‪ ،‬ﭘﻲآﻣـﺪ اﻗـﺪاﻣﺎت ﺻـﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ در ﺟﻬـﺖ ﺑﺮﻗـﺮاري‬
‫ﺑﺮاﺑﺮي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮاي ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزان‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ و ﻛﻤﻴﺴـﻮن ﺧـﺪﻣﺎت‬
‫ﻣﺪﻧﻲ‪ 4‬ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﻗﺪام ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻴﺰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ‪ 83‬درﺻـﺪ ﭘﺎﺳـﺦدﻫﻨـﺪﮔﺎن ﺑـﻪ‬
‫‪?6‬‬
‫ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ ﻣﺸﻮرﺗﻲ دوﻟﺖ اﻇﻬﺎر داﺷﺘﻨﺪ از زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪) .‬ﺑﺨـﺶ‬
‫زﻧﺎن و ﺑﺮاﺑﺮي‪ (2003 ،‬ﺑﺮ ﻫﻤـﻴﻦ اﺳـﺎس‪ ،‬دوﻟـﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟـﻪ ﺧـﻮد را از ﺗـﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳـﺖ ازدواج‬
‫ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺧـﺎﻧﻮاده ﺗﻐﻴﻴـﺮ داد ﻛـﻪ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ‬
‫ﺣﺮﻛﺖ دوﻟﺖ از »ﻳﻚ ﻧﻮع ﺧﺎﻧﻮاده« ﺑﻪ ﺳﻤﺖ » اﻧﻮاع ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ« ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در دوره زﻣﺎمداري ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻣﻬﻢ در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧـﺎﻧﻮاده روي داد‬
‫و ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي رﺳﻤﻲ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ واﺣﺪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺳﻨﺘﻲ در ﺣﺎل ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳـﺖ و‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ زوجﻫﺎي ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ را ﻣﻲﺗﻮان در ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻋﻨﻮانﻫﺎي ﺳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻳﻦ ﺣﺰب ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ )ﻣﺼﻮب ﺳﺎل ‪ (1998‬ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮانﻫﺎي ﺳﻨﺪ ﺳﺒﺰ‪) 1‬ﻣﺼﻮب ﺳﺎل ‪ (2010‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛـﺮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫‪2‬‬
‫دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺗﺤﻮل را در ﺳﻨﺪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ )اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪:2008 3،‬‬
‫‪ (7‬ﻣﻲﺗﻮان دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲداﺷﺖ‪» :‬ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ در ﺗﻤﺎم اﺷﻜﺎل و اﻧﺪازهﻫﺎ وﺟـﻮد دارﻧـﺪ« و‬
‫»در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧـﺎم »ﺧـﺎﻧﻮاده ﻧﻤﻮﻧـﻪ« وﺟـﻮد ﻧـﺪارد«‪ .‬در آن‬
‫زﻣﺎن‪ ،‬دوﻟﺖ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد »ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺪرن و ﻛﺎرآﻣﺪ در ﻣﻮرد ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ از واﻟﺪﻳﻦ و ﻛﻮدﻛﺎن آنﻫﺎﺳـﺖ‪) «.‬اداره اﻣـﻮر ﻛﻮدﻛـﺎن‪،‬‬
‫ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪ (21 : a2010 ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬آﻳﺎ دوﻟﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ اﺻـﻼً‬
‫ﮔﺴﺘﺮه ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻮﺟﻮد در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ را درك ﻛﺮده اﺳـﺖ‪ ،‬ﭼﻨـﺎنﻛـﻪ ﻣﺜـﺎلﻫـﺎي‬
‫ﻳﺎدﺷﺪه در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﺳﻨﺎد ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاراﻧﻪ‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻃﻴﻒ ﻣﺤﺪودي از »ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻨﻮع ﺧﺎﻧﻮاده« را اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و واژه »ﺧﺎﻧﻮاده« ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ »واﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺪر ﺑﺰرگ‪-‬‬
‫ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎدرﺑﺰرگﻫﺎ و ﭘﺮﺳـﺘﺎران« ﻳـﺎ ﻛﻤـﻲ ﺑـﻴﺶ از آن اﺳـﺖ‪) .‬اداره اﻣـﻮر ﻛﻮدﻛـﺎن‪ ،‬ﻣـﺪارس و‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪(1 :a2010 ،‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>?‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬در ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺧـﻮد را از ازدواج‬
‫ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲﮔﺮا ﺗﻐﻴﻴﺮ داد ﺗﺎ از ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻊ ﺗﺮي از رواﺑـﻂ وﻓﺎداراﻧـﻪ و ﻋﺎﺷـﻘﺎﻧﻪ ﺣﻤﺎﻳـﺖ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ رواﺑﻂ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﻳﺎ اﺷـﻜﺎل ﺧـﺎﻧﻮادﮔﻲ ـ ﺑﻴﻮﻟـﻮژﻳﻜﻲ‬
‫ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﻣﺤﺪود ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ ﺑﻮد دوﻟﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﺗﻼش ﺧﻮد ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳـﺖ از‬
‫ﻧﻮع »درﺳﺖ« ﺧﺎﻧﻮاده و زوج اداﻣﻪ دﻫﺪ‪ .‬زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺖ ﻫﺎ ﻣﻄﻠﻮب ﺗﺮ از‬
‫اﺷﻜﺎل دﻳﮕﺮ رواﺑﻂ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲ ﺷﺪ )ﻧﻚ‪ :‬اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛـﺎن‪ ،‬ﻣـﺪارس و ﺧـﺎﻧﻮاده ﻫـﺎ‪2008 ،‬؛‬
‫[‪@?D32 $ .3$ - | 1/ .3$% =,>< | >- - :Green Paper .‬‬
‫‪%, l2 'Bb @,
9 Nb /, D , .,
4, 1Hu Ž? # 1-, #,,ˆ<1-- #9 …9
$‬‬
‫‪(W4
$) ..$ HC #9 'C #Š,, @?D32 $ ,ˆ$ }*9‬‬
‫‪2.Families in Britain Evidence Paper.‬‬
‫‪3.DCSF= Department for Children, Schools and Families.‬‬
‫‪1. LCD: Link Community Development.‬‬
‫‪2. Richardson.‬‬
‫‪3. Turner.‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ (2002 1،‬اﺳﻨﺎد ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﻪ ﺗـﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳـﺖ‬
‫اﻫﻤﻴﺖ »رواﺑﻂ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ و ﭘﺎﻳﺪار« و »زوجﻫﺎي وﻓﺎدار« اداﻣﻪ ﻣﻲ دادﻧﺪ و دوﻟﺖ ﻣﺪﻋﻲ‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ »رواﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ آﻣﻴﺰ و ﭘﺎﻳﺪار‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻳﻚ راﺑﻄﻪ ﺑﺮاي‬
‫ﺳﻌﺎدت و رﻓﺎه ﻣﺎ اﻫﻤﻴﺖ دارد‪) «.‬اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ‪ (4 :2008 ،‬اﻳﻦ ﺳﻨﺪ‬
‫در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻘﺪﻧﺎﻣﻪ رﺳﻤﻲ ازدواج‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﻬـﻢ‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﻢ‪ ،‬ارزشﻫﺎي ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬وﻓـﺎداري و رواﺑـﻂ ﭘﺎﻳـﺪار ﺑـﻴﻦ‬
‫واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬در آن زﻣﺎن‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ رواﺑـﻂ زن و ﺷـﻮﻫﺮي درازﻣـﺪت‪،‬‬
‫ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﺟﻬﺖ ﮔﻴﺮي ﺟﻨﺴﻲ و ﻋﻘﺪﻧﺎﻣﻪ ازدواج‪ ،‬ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬ﮔﺮﭼـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ از »رواﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ آﻣﻴﺰ و ﭘﺎﻳﺪار«‪ ،‬اﻣﻜﺎن ﮔﻨﺠﺎﻧﺪن زوجﻫﺎي ﻏﻴـﺮ‬
‫ﻣﺰدوج )اﻣﺎ وﻓﺎدار( را در اﻳﻦ ﻣﻔـﺎﻫﻴﻢ آرﻣـﺎﻧﻲ از »ﺧـﺎﻧﻮاده« ﻓـﺮاﻫﻢ ﻛـﺮد‪ ،‬از رواﺑـﻂ‬
‫ﻣﺤﺒﺖ آﻣﻴﺰ و ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد داراي ﭼﻨﺪ ﺷﺮﻳﻚ ﺟﻨﺴﻲ ﻳﺎ دوﺳﺘﺎن ﺳـﺨﻨﻲ ﺑـﻪ ﻣﻴـﺎن‬
‫ﻧﻴﺎﻣﺪ؛ زﻳﺮا ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ »ﻣﺤﺒﺖ« و »وﻓﺎداري« ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎر زﻧـﺪﮔﻲ زن و‬
‫ﺷﻮﻫﺮي ﭘﻴﻮﻧﺪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠـﺎر دوﻟـﺖ ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ‬
‫درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻮاده اﻳﻦ ﻓﺮض ﺑﻮد ﻛﻪ رواﺑﻂ درازﻣﺪت زن و ﺷﻮﻫﺮي‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪارﺗﺮﻳﻦ ﻣﺤﻴﻂ را‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻮدﻛﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪) .‬اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ‪2008 ،‬؛ دﻓﺘـﺮ‬
‫ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ‪ (2007 ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ رﻳﭽﺎردﺳﻮن‪ 2‬و ﺗﺮﻧﺮ‪ (337 :2001) 3‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده اﻧﺪ‪،‬‬
‫»ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﻣﺪرن ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ در ﻣﻌﻨﺎي دﻗﻴﻖ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬واﻟـﺪﻳﻦ ﺑـﻮدن در‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي »ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ« را وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪ »ﻣﻌﻤـﻮﻟﻲ« و ﻣﺒﻨـﺎي »اﺳـﺘﺤﻘﺎق‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ« ﻣﻲ داﻧﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺎرج از اﻳﻦ ﺳـﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺳـﻨﺘﻲ ﺧـﺎﻧﻮاده ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن را ﺑﺎ روشﻫﺎي ﺟﺎي ﮔﺰﻳﻦ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﻣﺰدوجﻫـﺎ‪،‬‬
‫ﻳﺎ ﺑﻲ ﻓﺮزﻧﺪﻫﺎ( در ﺣﺎﺷﻴﻪ اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻫﺎ از ﺧﺎﻧﻮاده آرﻣـﺎﻧﻲ ﻗـﺮار ﻣـﻲ ﮔﻴﺮﻧـﺪ‪ .‬در زﻣـﺎن‬
‫زﻣﺎم داري ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﺮداﺷـﺘﻲ ﺑﺴـﻴﺎر زوج ﻣﺤـﻮر از »ﺧـﺎﻧﻮاده« وﺟـﻮد‬
‫داﺷﺖ و اﻳﻦ ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺎرﻛﺖﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ دوﺳﺘﺎن‪ ،‬اﻗﻮام ﻳﺎ اﻓـﺮاد دﻳﮕـﺮي را ﻛـﻪ‬
‫ﺷﺮﻳﻚ ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ راﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد رﺳﻤﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻓﺮﺿﻲ ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي‬
‫ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﻫﻤﭽﻨﺎن از اﻳﻦ اﻳﺪه ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣـﻲﻛـﺮد ﻛـﻪ زوﺟﻴـﺖ درازﻣـﺪت ﻫـﻢ ﺑـﺮاي‬
‫اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده و ﻛﻮدﻛﺎن و ﻫﻢ ﺑﺮاي ﮔﺮوهﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻛﺸﻮر ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪،‬‬
‫??‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪?9‬‬
‫ﮔﺮوه ﻣﺸﻮري رﺋﻴﺲ ﻛﻞ دادﮔﺴﺘﺮي در اﻣﻮر ﺣﻤﺎﻳﺖ از ازدواج و راﺑﻄﻪ‪ 1‬ﺑﻴـﺎن داﺷـﺖ ﻛـﻪ‬
‫»زوج ﻣﻴﺎنﺳﺎل ]‪ [. . .‬زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺧﺎﻧﻮاده اﺳﺖ‪ .‬رواﺑﻂ ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ و ﭘﺎﻳﺪار ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ اﻋﻀـﺎي‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪) «.‬اﻧﺠﻤﻦ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﻣـﺮﺗﺒﻂ‪ (33 :2002 ،‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴـﺮ ﺳﻴﺎﺳـﺖ از‬
‫ازدواج‪ ،‬ﺷﻴﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎر را ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﺪاد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ »ﺟﺎﻣﻌﻪ« ﻫﻤﭽﻨﺎن از‬
‫ﻣﻨﻈﺮ ﭼﺸﻢاﻧﺪازﻫﺎي رواﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﺎﻧﻪ‪ ،‬زن و ﺷﻮﻫﺮي و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﺗﺼﻮر ﻣﻲﺷـﺪ و آﻳﻨـﺪه‬
‫در ﻳﻚ ﺳﻴﺮ ﻧﺰوﻟﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻧﺴﻠﻲ و ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ‪Berlant and Warner, 1998: ) .‬‬
‫‪ (554‬اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎنِ ﻃﺮﻓﺪار زن و ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ دﻻﻳﻞ ﻣـﻮرد اﺳـﺘﻔﺎده ﮔـﺮوهﻫـﺎي راﺳـﺖ‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖ زﻳﺎدي دارد ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺣﻔـﻆ ازدواج ﻧـﺎﻫﻢﺟـﻨﺲﮔﺮاﻳﺎﻧـﻪ در‬
‫ﻣﻘﺎﺑﻞ »ﺧﻄﺮ« ازدواج ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﻔﻨﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬زوج ﻣﺘﺄﻫـﻞ‬
‫ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮا زﻳﺮﺑﻨﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ و ارزشﻫﺎي ﻣﻠﻲ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨـﺪ و ﻫـﻢﺟـﻨﺲﮔﺮاﻳـﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺗﻤﺪن ﻏﺮب ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ (Jakobsen, 2002; Cobb, 2006) .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻂ‬
‫اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎر در زﻣﺎن زﻣـﺎمداري ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ ﺑـﺎ ﻫـﺪف ﺷـﻤﻮل‬
‫زوجﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺰدوج و زوجﻫﺎي ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز در ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪن ﻳـﺎ ﻏﻴـﺮ ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺟﻠـﻮه‬
‫دادن اﻳﻦ ﻓﺮض ﺗﻘﻠﻴﻠﻲ ـ اﻧﺤﺼﺎري ﻛﻪ زوجﻫﺎي ﻣﺴـﺘﺤﻜﻢ‪ ،‬ﺑﻨﻴـﺎن ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎ و ﻛﺸـﻮر‬
‫ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻫﺴﺘﺪ‪ ،‬ﻛﺎر ﭼﻨﺪاﻧﻲ از ﭘﻴﺶ ﻧﺒﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻫـﻢﺟـﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠـﺎر ﻳـﻚ ﭘﺪﻳـﺪه ﻃﺒﻴﻌـﻲ ﺑـﺎ راﻫﺒﺮدﻫـﺎي ﭘﺮاﻛﻨـﺪه ﭘﻴﭽﻴـﺪه و‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻓﻌﺎل در ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﻧﺤﺼﺎري آن ﻧﻴﺴﺖ‪(Philips, 2009) .‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﻃﺮح ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ‪ ،‬در ﻇـﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻛﺸـﻮرِ داراي ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺧـﺎﻧﻮاده‬
‫زوجﻣﺤﻮر ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺪﻳﻬﻲ و ﺑﺪون ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و اﻳﻦ اﺻﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﻣﺒﻨﺎي اﻋﻄـﺎي‬
‫ﺣﻖ ﺷﻬﺮوﻧﺪي اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮ ﺳﺆال ﻧﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي ﻣﺠﻠﺲ درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣـﺪﻧﻲ‪،‬‬
‫در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎر از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز ﺗﻚ ﻫﻤﺴﺮ‪ ،‬وﻓـﺎدار‬
‫و ﻣﺴﺌﻮل ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ در آن‪ ،‬زوجﻫـﺎي ﻫـﻢﺟـﻨﺲ ﺑـﻪ ﻫﻤـﺎن اﻧـﺪازه زوجﻫـﺎي‬
‫ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖآﻣﻴﺰ و ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ و ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎري ﻧﻚ‪ :‬دوﮔﺎن‪ (2002 2،‬زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزان در‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎر ﻣﻮﺟﻮد ﮔﻨﺠﺎﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻣﺤﺒـﺖ زﻧـﺪﮔﻲ ﻣﺘـﺄﻫﻠﻲ‪،‬‬
‫وﻓــﺎداري و ﻋﻤــﺮ ﻃــﻮﻻﻧﻲ ﺑﻬــﺎ ﻣ ـﻲدﻫــﺪ‪ .‬آﻧــﺎ ﻣــﺎري اﺳــﻤﻴﺖ‪ 3‬در ﺑﺤــﺚ ﺧــﻮد درﺑــﺎره‬
‫»ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاي ﺧﻮب« اﻇﻬﺎر ﻣﻲدارد ﺑﺮﺧﻲ ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزان را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺪون اﻳﺠﺎد ﺗﺤـﻮل‬
‫‪1. Lord's Chancellor's Advisory Group on Marriage and Relationship Support.‬‬
‫‪2. Duggan.‬‬
‫‪3. Anna Marie Smith.‬‬
‫اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣـﺪﻧﻲ ﻓﻘـﻂ ﺑـﻪ‬
‫‪2‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﻤﻮل ﺻﺮف در ﻧﻈﻢ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻤﻲﭘﺮدازد؛ زﻳﺮا ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﻞ و ﺑﻴﻨﻲ )‪(58 :2000‬‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺣﻘﻮﻗﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ »ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ در ﺑـﺎز‬
‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ازدواج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻬﺎد اﻳﻔﺎي ﻧﻘﺶ ﻛﻨﺪ«‪ .‬ﻣﻴﻞ دارم ﺑﻪ اﻳـﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺑﭙـﺮدازم ﻛـﻪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺟﺎﻣﻊﺗﺮ در ﻣﻮرد ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻧـﻮاع‬
‫رواﺑﻂ ﺧﺼﻮﺻﻲ داراي ارزش و ﺑﺪون ارزش ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل‪ ،‬ﻫﻨﮕـﺎم اراﺋـﻪ ﻻﻳﺤـﻪ‬
‫‪3‬‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ از ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ‪ ،‬ﺟﻜـﻲ اﺳـﻤﻴﺖ‬
‫ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ »اﻳـﻦ ﻻﻳﺤـﻪ‪ ،‬ﭘﻴـﺎم روﺷـﻨﻲ در ﻣـﻮرد اﻫﻤﻴـﺖ رواﺑـﻂ ﭘﺎﻳـﺪار و وﻓﺎداراﻧـﻪ‬
‫ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ دارد« و »ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻣﻬﻢ درﺑﺎره ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر از رواﺑﻂ ﭘﺎﻳﺪار‪ ،‬درازﻣـﺪت و‬
‫وﻓﺎداراﻧﻪ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪) .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ ،‬ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي روزاﻧﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ 12 ،‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2004‬ﺳﺘﻮن‬
‫‪ 174‬و ‪ (175‬ﺗﺼﻮر ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ رواﺑﻂ درازﻣﺪت در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ رو ﺑﻪ اﻓﻮل اﺳﺖ و ﺑـﺮ ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫اﺳﺎس‪ ،‬زوجﻫﺎي ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز وﻓﺎدار‪ ،‬اﻓﺮادي ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ ﺑـﻪ ﻫﻤﺘﺎﻳـﺎن‬
‫‪4‬‬
‫ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاي ﻧﺎﻛﺎم ﺧﻮد ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬آﻟﻦ داﻧﻜﻦ‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻣﻄﺮح ﻛﺮد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ‪» ،‬روﺷـﻲ ﺑـﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈـﺖ از‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده در دوران ﻣﺘﺤﻮل ﺷﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و آﺳﻴﺒﻲ ﺑﻪ آن ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﺳـﺎﻧﺪ‪) «.‬ﻣﺠﻠـﺲ ﻋـﻮام‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي روزاﻧﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ 12 ،‬اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2004‬ﺳﺘﻮن ‪ (187‬وي اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪*2 H&M j3 / [14* *j3] /M QD!& L ...‬‬
‫‪m *l 4 kT L .&- U Q?J .‬‬
‫ ‪L-* < %T7 # > < X .& ( 3‬‬
‫‪*L -* N# *2 H&M H 14* *j3 *l‬‬
‫‪H .f8 Q8 ...%& o- $h# L[; .? .!#O‬‬
‫[< !‪.S> 1I) %& =[> .H +‬‬
‫ ‪.(]__ <!& .pqq` T! ]p .S> 1I 3 *0‬‬
‫ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ درﺑﺎره اراﺋﻪ ﻻﻳﺤﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﺴـﺎﺋﻞ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺮاﺑﺮي ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزان‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﺨﺸﻲ از ﻳﻚ ﻫﺪف ﺟـﺎﻣﻊﺗـﺮ ﺑـﺮاي ﺗﻘﻮﻳـﺖ‬
‫‪1.Bell.‬‬
‫‪2.Binnei.‬‬
‫‪3.Jacqui Smith.‬‬
‫‪4.Alan Duncan.‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫‪%? J T 3 %"n7 3 3 .%T J j3‬‬
‫‪?:‬‬
‫اﻫﻤﻴﺖ رواﺑﻂ درازﻣﺪت زن و ﺷﻮﻫﺮي ﻣﻄﺮح ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺤﺎﻓﻈـﻪﻛـﺎر‬
‫ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬راﺑﺮت ﻛﻲ‪ 1‬ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد‪»:‬اﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻋﻤـﻮﻣﻲ از رواﺑـﻂ ﻻزم و‬
‫ﻣﻠﺰوم ﭘﺎﻳﺪار‪ ،‬وﻓﺎداراﻧﻪ و ﻣﺤﺒﺖآﻣﻴﺰ در ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻧﻬﺎد ازدواج را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪) «.‬ﻣﺠﻠـﺲ‬
‫ﻋﻮام‪ ،‬ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي روزاﻧﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ ،2004 ،‬ﺳﺘﻮن ‪ (207‬از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺎﻇﺮه درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮاً ﻓﺮﺻﺘﻲ در اﺧﺘﻴﺎر آﻧـﺎن ﻗـﺮار داده ﺑـﻮد ﺗـﺎ ﺑـﺮ‬
‫اﻫﻤﻴﺖ زوﺟﻴﺖ ﻣﺘﻌﻬﺪاﻧﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ازدواج ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ )ﺑﺮاي ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﺗﺤﻠﻴﻠـﻲ ﻋﻤﻴـﻖﺗـﺮ از اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ ﻧﻚ‪(Stychin, 2006a :‬‬
‫‪2‬‬
‫‪ .3‬درس ﻫﺎﻳﻲ درﺑﺎره ﻣﺤﺒﺖ؟ »ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ« و »ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎي‬
‫ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪه«‬
‫ﺗﺎ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ از ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روش ﺷﻤﻮل زوجﻫﺎي ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز در آرﻣﺎنﻫﺎي ﻣﻄﺮحﺷﺪه در‬
‫ﺳﻴﺎﺳــﺖ ﻏﺎﻟــﺐ »ﺧــﺎﻧﻮاده« را ﺑﺮرﺳـﻲ ﻛــﺮدﻳﻢ‪ .‬اﻳـﻦ روشﻫــﺎي ﺷــﻤﻮل اﻓــﺮاد در زﻣــﺮه‬
‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان‪ ،‬ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ در ﺷﻤﺎر ﺷـﻬﺮوﻧﺪان ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ )‪ 3(Smith, 1994‬و ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ از ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺣﺬف ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗـﺄﺛﻴﺮ ﻣﻬﻤـﻲ‬
‫داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻃﺮح دوﺑﺎره اﻳﻦ ﭘﺮﺳـﺶ ﻛـﻪ ﭼـﻪ ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﻫﻤﭽﻨـﺎن اﺣﺘﻤـﺎﻻً از اﻳـﻦ‬
‫اﻟﮕﻮﻫﺎي راﻳﺞ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎر ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ‬
‫دﻗﻴﻖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺑﺤﺚ دورﻳﻦ ﻣﺴﻲ‪ 4‬ﻣﻌﻄـﻮف ﻣـﻲﻛـﻨﻢ‪ .‬وي در ﺑﺤـﺚ‬
‫ﺧﻮد ﺑﻪ روشﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪي و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ را ﺑﺎ ﻗﺮاﺑﺖ ﻣـﺮﺗﺒﻂ‬
‫ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬وي ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد‪:‬‬
‫ ?‪3 5 s %"n7 3 %T[ r C .L‬‬
‫ ‪ %& &3 *C&3> !& C T# <M !2& 3‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;?‬
‫&‪ J .2 ! .!2& L . [ 4* <3 6‬‬
‫ ‪4X QT? %# > . [ ... 3 1t& 3 <h‬‬
‫‪1.Robert Key.‬‬
‫‪
&Y ? 0 l4W? @
?C B% .<% W)&$ 1) B,.$ , .$ k
3$ .<% Bb .‬‬
‫
‪.C #9 @? 0 l4W? b @D- 1) U6 9 &Y , C ', 4 9 .‬‬
‫<‪%, 14% .<TC 9 B$%W? ` #9 #,,ˆ<1-- -, .H/2 @?
‰$ , 1-, .Y‬‬
‫‪..$  9 VE$ #E$4 B P? $‬‬
‫‪, ./Hd, BC 3 P/r #9 C .$ k
3$ .<% 4$ #9
'#/)$ , $ .Z‬‬
‫‪W.H .-
9 , #,% .<% B BC >/>$ «G6 m&$ %9l4W? DC» NDY$‬‬
‫)|‪.(Smart, 2007; Weeks et al., 2001 :‬‬
‫‪4.Doreen Massey.‬‬
‫‪4# [=> LC, ! < 2‬‬
‫‪ Massey, 2004: 8) .4 %"n7 678 /M %T7 3‬ـ ‪(9‬‬
‫[‪,
<l4W? / ,
<l4W? #< @9 W&) , '.b #~*$ 1/ B$% 'd , 9 .‬‬
‫‪C < .u
3 .,
<l4W? R,, %, .6
9 #Tr ' 3$ o‬‬
‫?‪€ $ #3H‬‬
‫)‪C .‘&$ .,
<l4W? R,, %, .6
9 # ./d (m&$ .V6 %9 l4W? DC‬‬
‫)‪(Smith, 1994 :|) .(,
<l4W? $ $ $‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﮔﻔﺘﻤﺎن دوﻟﺖ درﺑﺎره زوﺟﻴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ اﮔـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺰ ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‬
‫و ﺑﻴﻦ داﺷﺘﻦ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ زن و ﺷﻮﻫﺮي ﺧﻮب و ﺑﻬﻨﺠﺎر و ﺷـﻬﺮوﻧﺪ ﺧـﻮب ﺑـﻮدن ارﺗﺒـﺎط‬
‫وﺟﻮد دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺮدم ﺻﺮﻓﺎً ﻳﻚ ﻣﺴـﺌﻠﻪ ﺷﺨﺼـﻲ ﻧﻴﺴـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻛﻠﻲﺗﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ارﺗﺒﺎط دارد و رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻـﻲ‬
‫و ﻛﺸﻮر در اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎنﻫﺎ ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻜﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮاد ﺑﺎ زوج ﭘﺎﻳﺪار ﺑﻮدن‪» ،‬وﻇﻴﻔـﻪ ﺧـﻮد« را‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺸﻮر اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ و در ﺟﻬﺖ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﻤﻞ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪) .‬ﻧـﻚ‪ :‬اﻧﺠﻤـﻦ‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺮﺗﺒﻂ‪ (2002 ،‬وﻓﺎداري ﺑﻪ ﺷﺮﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ وﻓﺎداري ﺑﻪ ﻛﺸﻮر ﻳﻜﻲ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ درﺑﺎره ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻛﻠﻲﺗﺮ زوﺟﻴﺖ‪ ،‬اﻓﺮاد ﺧـﺎرج از رواﺑـﻂ زن و‬
‫ﺷﻮﻫﺮي را ﻗﻄﻌﺎً ﺣﺬف ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﻲراﻧﻨـﺪ‪ .‬اﮔـﺮ ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎ و زوجﻫـﺎي‬
‫ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ‪ ،‬ﻛﺸﻮري ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آنﮔﺎه ﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﻧﻴﺰ ﺻﺎدق ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺟﺪاﻳﻲ زوجﻫﺎ و »ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ« ﺧﺎﻧﻮاده داراي راﺑﻄـﻪ ﻧﺎﮔﺴﺴـﺘﻨﻲ ﺑـﺎ ﻓﺮوﭘﺎﺷـﻲ‬
‫ﻛﺸﻮر ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪) .‬ﻧﻚ‪ (Barlow and Duncan, 2000a :‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ راﺑﻄـﻪ زن و ﺷـﻮﻫﺮي‬
‫درازﻣﺪت ـ ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﺪﺗﺮ از آن‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻦ اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ داﺷﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ راﺑﻄﻪاي ـ را ﻣﻲﺗـﻮان ﻧـﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ ﻓﺮدي‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﻛﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ دﻗﻴﻖ ﺷﻬﺮوﻧﺪي دﻳﮕﺮ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑـﺮ ﺗﻘﺴـﻴﻢ‬
‫ﺑﻨﺪي دوﮔﺎﻧﻪ ﻧﺎﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ‪ /‬ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي دوﮔﺎﻧﻪ‬
‫ﺑﻴﻦ زوجﻫﺎي زن و ﺷﻮﻫﺮ و زوجﻫﺎي ﻏﻴﺮ زن و ﺷﻮﻫﺮ ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ 1.‬ﺑـﺎ وﺟـﻮد اﻳـﻦ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻓﺮﺿﻲ در ﺟﻬﺖ ﺑﺮاﺑﺮي ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ زوج ﻓﺮزﻧـﺪدار ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﺮ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺣﻜﻢﻓﺮﻣﺎﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖ از اﻫﻤﻴﺖ زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﻣﺘﻌﻬﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﻨﻴـﺎن‬
‫»ارزشﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده« ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﺤﺚ در ﻣﻮرد ارزشﻫﺎي ﺗﺠـﺮد ﭘﺮﻫﻴـﺰ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻣﺠﺮد ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻲارزش اﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﺪﺗﺮ از آن‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪاﺷـﺘﻦ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﻲ‬
‫ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻧﺮﺳﻴﺪن ﺑﻠﻮغ و ﺧﻮدﺧـﻮاﻫﻲ اﺳـﺖ‪Cobb, 2007; DePaulo and ) .‬‬
‫‪ (Morris, 2006; Reynolds, 2008‬در ﻧﺘﻴﺠــﻪ‪ ،‬رواﺑــﻂ از ﻫــﻢ ﮔﺴﺴــﺘﻪ ﻫﻤﭽﻨــﺎن ﻳﻜـﻲ از‬
‫<?‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪?7‬‬
‫ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﺸﻮر و ﻋﻠـﺖ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎً ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣﺸـﻜﻼت ﺟﺎﻣﻌـﻪ اﻣـﺮوزي‬
‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬در ﺗﻴﺘﺮ روزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪرو ـ ﺟﻨﺎح راﺳﺘﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ دﻳﻠﻲ ﺗﻠﮕﺮاف آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪه‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ آﻣﻮﺧﺘﻦ درسﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻮرد‬
‫ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺖ‪ (Knapton, 2009) «.‬اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﮔﺰارش ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ اﻧﺠﻤـﻦ‬
‫ﻛﻮدﻛﺎن‪ 1‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﺧﻮب‪ :‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ارزشﻫﺎ در ﻋﺼﺮ رﻗﺎﺑﺖ )‪ 2(2009‬ﺑﻪ ﻗﻠﻢ‬
‫ﻣﺸﺎور ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﻮﻧﻲ ﺑﻠﺮ‪ ،‬ﻟﻮرد ﻟﺌﺮد‪ 3‬ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﮔﺰارش آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ اﻓﺮاﻃﻲ« ﺑـﻪ‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ ﺷﺪﻳﺪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺧﺎﻧﻮاده در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ و اﺳﺘﻘﻼل ﻣﺎﻟﻲ ﺑـﻴﺶ از ﭘـﻴﺶ‬
‫زﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ اﻳﻦ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﻓﺰاﻳﻨﺪه و ﭘـﻲآﻣـﺪ آن ﻳﻌﻨـﻲ اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان‬
‫ﻃﻼق ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪ دﻳﻠﻲ ﺗﻠﮕﺮاف‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ ﮔﺰارش ﻟﺌﺮد را اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎن ﻛـﺮده‬
‫ﺑﻮد‪» :‬ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻬﺎرﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ آﺳﻴﺐ زده اﺳـﺖ‪ ...‬اﺣﺴـﺎس ﻣﻬـﻢﺗـﺮ ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴﺖ‬
‫ﻓﺮدي و ﻣﺼﻠﺤﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ اﻳﻦ روﺣﻴﻪ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧـﻪ ﺷـﻮد )‪:Knapton, 2009‬‬
‫ﺑﺪون ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ( ﺟﺪاﻳﻲ ﻳﺎ ﺧﻮدداري آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ از ﻣﺰدوج ﺷﺪن‪ ،‬اﻗﺪاﻣﻲ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓـﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻬﻴﻢ اﺳﺖ‪.‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ دﻳﻠﻲ ﺗﻠﮕﺮاف در اداﻣﻪ آورده ﺑﻮد ‪»:‬اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﻨﻴـﺎدي ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ روﺣﻴﻪ ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺖ‪ :Knapton, 2009) .‬ﺑﺪون ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ( اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌـﻪ ﺑـﻴﺶ از ﭘـﻴﺶ ﻓـﺮدي ﺷـﺪه‪ ،‬ﻣـﺮدم روش ﻣﺤﺒـﺖورزي‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ارزشﻫﺎي ﻣﺤﺒﺖ را دوﺑﺎره ﻓﺮا ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬ﺑـﺮاي آﻣـﻮزش‬
‫»درس ﻣﺤﺒﺖ« ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬وﺟﻮد ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺰدوج دو واﻟﺪﻳﻨﻲ‪ ،‬رﻛﻦ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﻨﺎﻗﺾآﻣﻴﺰي‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ و راه ﺣﻞ ﻣﺸـﻜﻞ ﺗﻠﻘـﻲ ﻣـﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ اﺳﺘﺎﻳﭽﻴﻦ‪ (29 :b 2006) 5‬ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ‪»:‬اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻘـﺶ‬
‫ﻣﺤﻮري آن در ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺴﺌﻮل‪ ،‬ﻓﻌﺎل و ﺟﺪﻳﺪ و ﻋﺮﺿﻪ ﭘﺎدزﻫﺮ ﺑـﺮاي ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ و‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ‪ «.‬ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪﺳﺎز ﻧﻮﻋﻲ اﻣﻨﻴﺖ و آﺳﺎﻳﺶ ﺣﻴـﺎﺗﻲ در دﻧﻴـﺎي ﺑـﻴﺶ از‬
‫ﭘﻴﺶ ﻓﺮدي ﺷﺪه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪) .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﻴﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻧﻚ‪:‬‬
‫‪ Beck and Beck‬ـ ‪ (Gernsheim, 1995‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ ﻣﺒﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر‬
‫‪1. Children's Society.‬‬
‫‪2. A Good Childhood: Searching for Values in a Competitive Age (2009).‬‬
‫‪3. Lord Layard.‬‬
‫‪1/ 1-- «,9 1- , , #&H?» NDY$ =
ˆ2 C 9 #93$ }*9 | $ .z‬‬
‫‪Hd, #9 ' ‹‹[ - B&+, HC «@,„ @?=C» %, l2 .,
< 5?
r 9‬‬
‫‪1*$ @
.$ 1*$.9 3 | Ru$ #9 ,$ 39 ?=C , . #E4,
$‬‬
‫‪.C @
&9 j/ H? #9 j) «@
+» #9 B%‬‬
‫‪5. Stychin.‬‬
‫[‪#6,$ .V6 †9, @
.<% .b @?1/ # 1& , , @E$ #9 $, , .‬‬
‫‪.1-, 9 6 @?1-- 1 9 G>d ,
ˆ2 ' < G>d C ', 4 9 .,
T‬‬
‫‪2. relationship summit.‬‬
‫‪3. Ed Balls.‬‬
‫‪4.Children, Young People and Families.‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﻧﺎﺷﻲ از وﻓﺎداري درازﻣﺪت را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﺳـﺖ و ﻛﻮدﻛـﺎن ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده دو واﻟﺪﻳﻨﻲ ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ارزشﻫﺎي ﻣﺤﺒﺖ را ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ادﻋﺎ ﻣـﻲﺷـﻮد‬
‫اﻳﻦ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح »ﻧﻘﺺ در واﻟﺪﻳﻦ ﺑﻮدن« ﺑﻪ »ﻧﻘﺺ اﺧﻼﻗﻲ« اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ از‬
‫ﻫﻢ ﻓﺮو ﭘﺎﺷﻴﺪه اﺳﺖ؛ زﻳﺮا روش ﻣﺤﺒﺖ ﻛﺮدن را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ دﻟﻴـﻞ‪،‬‬
‫ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖورزي دوﺑﺎره و ﺗﺪاوم ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺧﻮد‪ ،‬راه ﺣـﻞ ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎدي‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺸﻜﻼت اﻳﻦ ﻛﺸﻮر اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس‪ ،‬در دوره ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻼش آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺑﺮاي آﻣـﻮزش‬
‫اﻳﻦ »درسﻫﺎي ﻣﺤﺒﺖ« ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻛﺸﻮر ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬زوجﻫﺎي داراي راﺑﻄﻪ ﭘﺎﻳـﺪار و درازﻣـﺪت‪،‬‬
‫ﻋﺎﻣﻞ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻮدﻛﺎن ﺳﺎﻟﻢ و ﻛﻠﻴﺪ اﻳﺠﺎد ﮔﺮوهﻫﺎ و ﻛﺸﻮر ﻗﻮي ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷـﻮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎرﻟﻮ و داﻧﻜﻦ )‪ (140 : b2000‬ﮔﻔﺘـﻪاﻧـﺪ‪ ،‬ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮ ﻧـﻮ ﺗـﻼش ﻣـﻲﻛـﺮد‬
‫»ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎ و ﻋﺎدتﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮاده را ﭼﻨﺎن ﺑﺎزﺳﺎزي ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻧﺴﺠﺎم اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬دوﻟﺖ ﻣﺪﻋﻲ ﺑﻮد »ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از رواﺑﻂ زن و ﺷﻮﻫﺮي« و ﺑـﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل راهﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ »ﺑﺘﻮان از ﺷﺮﻳﻜﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﻫـﺪف ﺗـﺪاوم و ﺗﻘﻮﻳـﺖ رواﺑـﻂ زن و‬
‫ﺷﻮﻫﺮي آﻧﻬﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻧﺪﮔﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪) «.‬اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮادهﻫـﺎ‪،‬‬
‫‪ :b2010‬ﺑﺨﺶ ‪ (3‬ﺗﻌﺪادي از ﻃﺮحﻫﺎي دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻠﻘﻲ ﺣﻮزه ﻓـﺮدي ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﻣـﺮي‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻲ‪ ،‬آﺷﻜﺎرا ﺗﻼش ﻛﺮدﻧﺪ زﻧـﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻـﻲ ﻣـﺮدم ﻛﺸـﻮر را ﺷـﻜﻞ و ﺑـﺮ آن اﺛـﺮ‬
‫ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ 1.‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﺗﻼشﻫﺎ را در ﺳﺎل ‪ 2008‬ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺸـﺎﻫﺪه ﻛـﺮد ﻛـﻪ در آن‪،‬‬
‫دوﻟﺖ »ﻧﺸﺴﺖ ﻣﻠﻲ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي«‪ 2‬را ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮد‪ .‬اد ﺑـﺎﻟﺰ‪ 3‬ﻛـﻪ در آن زﻣـﺎن‪ ،‬وزﻳـﺮ اﻣـﻮر‬
‫ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﺎوران ﺧـﺎﻧﻮاده روزﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎ و‬
‫ﻣﺠﻼت )ﺟﻨﺠﺎﻟﻲ( ﻗﻄﻊ ﻛﻮﭼـﻚ ﻣﻼﻗـﺎت ﻛـﺮد‪ .‬دوﻟـﺖ ﻣـﺪﻋﻲ ﺑـﻮد ﺧﻮاﺳـﺘﺎر ﺣﻤﺎﻳـﺖ از‬
‫ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺸﺎورهدﻫﻲ درﺑﺎره راﺑﻄﻪ و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻛـﺎﻫﺶ ﺗـﻨﺶ ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ رواﺑﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻧﺸﺴـﺖ‪ ،‬ﺑـﺎﻟﺰ اﻋـﻼم ﻛـﺮد از ﻃﺮﻳـﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﻛﻮدﻛـﺎن‪،‬‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪ 4،‬ﻣﺒﻠﻎ ﺷﺶ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭘﻮﻧﺪ ﺻﺮف »ﺣﻤﺎﻳﺖ از ازدواج و راﺑﻄﻪ« ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﺷﺪ‪) .‬ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ ،‬ﺑﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي روزاﻧﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻮام‪ 25 ،‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪ (807 :2009‬ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻗﺪرداﻧﻲ‬
‫از ﻓﺸــﺎرﻫﺎي اﺿــﺎﻓﻲ ﺗﺤﻤﻴﻠ ـﻲ ﺑــﻪ رواﺑــﻂ ﺧــﺎﻧﻮادﮔﻲ در دوران ﺑــﻪ اﺻــﻄﻼح »رﻳﺎﺿــﺖ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي«‪ ،‬ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﺪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 3/1‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﭘﻮﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي داوﻃﻠﺐ‬
‫‪?8‬‬
‫ﺑﭙﺮدازد ﺗﺎ ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد را اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ )اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎ‪(4.16 : a2010 ،‬‬
‫ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ روﻳﻜﺮد اﻳﻦ ﺣﺰب ﺑﻪ‬
‫راﺑﻄﻪ زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ و ﺣﻤﺎﻳﺖ از آن‪ ،‬ﭘﻴﺎمﻫﺎي ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ در ﭘﻲ دارد‪ .‬دوﻟـﺖ ﻣـﺪﻋﻲ ﺑـﻮد‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ از اﻳﻦ ﻛﻤﻚﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮاي ﻳﺎريرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ روﻧﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي در ﺣﺎل‬
‫ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﻬﺮه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه از اﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖﮔﺬاري ﺑﺮ اﻫﻤﻴـﺖ‬
‫ﺗﺪاوم ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻮدن زوﺟﻴﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮد )اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ‪(a2010 ،‬‬
‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از روشﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﻛﻪ دوﻟﺖ از ﻃﺮﻳﻖ آن ﺗـﻼش ﻛـﺮده اﺳـﺖ اﻳـﻦ‬
‫»درس ﻫﺎي ﻣﺤﺒﺖ« را ﺑﻪ ﻣﺮدم آﻣﻮزش دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﻣﻠـﻲ ﻣـﺪارس اﺳـﺖ‪ .‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ ،2000‬ﻃﺮح آﻣﻮزش ﻣﺴﺎﺋﻞ و رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ‪ ( SRE) 1‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺪارس ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‬
‫ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺻﺮف ﺑﺮ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي ﻋﻤﻠﻲ راﺑﻄﻪ ﺟﻨﺴﻲ ﺳﺎﻟﻢ ﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺮ اﻫﻤﻴﺖ رواﺑﻂ‬
‫و وﻓﺎداري ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺪارس ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ از ﻳﻚ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻤﺎﻳﺖ از درسﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رواﺑﻂ ﺧﺼﻮﺻﻲ و زﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮدي ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻳﻜﻲ از ﮔﺰارش ﻫﺎي دوﻟﺖ آﻣﺪه ﺑﻮد اﻳﻦ آﻣﻮزش ﺿﺮوري اﺳﺖ؛ زﻳﺮا »ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ‬
‫ﻣﺸﻮرتﻫﺎي ﻻزم درﺑﺎره اﻳﺠﺎد رواﺑﻂ ﻣﺤﺒﺖ آﻣﻴﺰ و ﭘﺎﻳﺪار ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑـﺰرگ ﺳـﺎﻻن ﻧﻴـﺎز‬
‫دارﻧﺪ« )اداره اﻣﻮر ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮاده ﻫـﺎ‪ (110 : b2010 ،‬در ﺳـﻨﺪ دﻳﮕـﺮي از وزارت‬
‫آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﻛﺎر آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣـﻮزش ﻣﺴـﺎﺋﻞ و رواﺑـﻂ ﺟﻨﺴـﻲ ﺑـﻪ‬
‫»درك اﻫﻤﻴﺖ ازدواج ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ ،‬رواﺑـﻂ ﭘﺎﻳـﺪار و ﻣﺤﺒـﺖ آﻣﻴـﺰ‪ ،‬اﺣﺘـﺮام‪،‬‬
‫ﻣﺤﺒﺖ و ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪي« ﻣﻲ ﭘﺮدازد‪) .‬وزارت آﻣﻮزش و ﭘﺮورش و ﻛﺎر‪ (5 :2000 ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣـﺎل‪،‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺰ دوﻟﺖ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻠﻮﻳﺤﻲ ﺑﻪ ازدواج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻬﺎ ﻧـﻮع‬
‫راﺑﻄﻪ داراي ارزش اﺷﺎره ﻧﻜﻨﺪ و اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪:‬‬
‫= ‪3 j3 8 j2 !-8‬‬
‫]‪u ?! 3 4h !7 93 [...‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪9‬‬
‫‪ ( 93 3 j3 %-* <M) .L .‬‬
‫>< ; !‪ L! <-F . J 3 v-‬‬
‫‪:3) .4 %[ 2 %Jf3 $" < < S‬‬
‫‪(` :pqqq . 3 l3( 3 lM‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻟﺤﻦ ﻛﻼم ﻗﻄﻌﺎً ﺑﻪ ﺑﺪﻧﺎﻣﻲ ﺑﻴﺸـﺘﺮ اﻓـﺮاد ﺧـﺎرج از‬
‫اﻳﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آرﻣﺎﻧﻲ زوﺟﻴﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴـﺪ؟ ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺳـﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺟـﻪ زﻳـﺎد ﺑـﻪ ﻣﺴـﺎﺋﻞ‬
‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎري را ﺑﻲارزش ﻣﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ اﺣﺘﻤـﺎﻻً ﺟﻮاﻧـﺎن اﺣﺴـﺎس‬
‫‪1. Sex and Relationships.‬‬
‫[‪#9 # .$ BD2 , .`n, .D $,b, %, .6
9 '.$d P,
6 1/ | .‬‬
‫` ?‪./ @,>$ %, @,6
9 (d 9 C @?~ 9 < G>d B$% B$>H‬‬
‫‪(Larkin, 2007) .C.$ H,‬‬
‫‪2. Alan Johnson.‬‬
‫‪3. Relate Institute.‬‬
‫‪@Y, @,
9 ./, ,6 # T B9 .* ` #9 9 b,
$ < G>d #r
< .z‬‬
‫»)‪b$ &9 G>d , #,,ˆ<1-- -, %, .6
9 $, '1-, @
u €$,>/, G6 «./, P‬‬
‫‪ ?,C #9 B$%W? $, '9 ./,| ’) @?
U6 9 .?, j$C -, , .9‬‬
‫‪ 19
BC e>9 …
C #9 'k .<% @?1V
1C,.$ B9 # .$ -, .,$‬‬
‫| ‪.( ‹‹“ '? ,6 8,$ 'B $, ,, :|) 9.$ P,>, './, ,6‬‬
‫‪.V, #m&$ #U9, .C2
%, jVd ./$ jT3$ # , B{, #,,ˆ<1-- -, .6
9 r
? .x‬‬
‫‪.( ‹‹“ '? ,6 8,$ 'B $, ,, :|) #U9, .C2
6 # '1-,‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ در آﻧﻬﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ و ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻣﻲراﻧﺪ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي‬
‫دلﺳﻮز ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺑﺰرگ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬دوﻟﺖ در ﺳﻨﺪ ﺳـﺒﺰ ﺳـﺎل ‪ 2010‬ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻫﻤﻪ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ‪ ،‬ﻣﺤﺒﺖ‪ ،‬ﻫﻮﻳﺖ و ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﻓـﺮدي ﺑـﻪ‬
‫ﻛﻮدﻛﺎن ارزاﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ]‪ [...‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺎﻧﻮادهﻫـﺎ ﺑـﻪ اﻳﺠـﺎد درك و اﺣﺘـﺮام ﻣﺘﻘﺎﺑـﻞ ﺑـﻴﻦ‬
‫ﻧﺴﻞﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪) «.‬اداره اﻣـﻮر ﻛﻮدﻛـﺎن‪ ،‬ﻣـﺪارس و ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎ‪ (22 : a2010 ،‬اﻳـﻦ اﺳـﻨﺎد‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬاري ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮات اﻳﻦ ﻧﻮع ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺑـﺮ ﻋـﺰت ﻧﻔـﺲ ﻛﺴـﺎﻧﻲ‬
‫ﻧﻤﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي آرﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺑﺰرگ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ روشﻫﺎي اﺑﺘﻨﺎي ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺑﻮدﺟﻪ ﻛﻤﻚﻫﺎي ﻣـﺎﻟﻲ ﺑـﺮ اﻳﺠـﺎد راﺑﻄـﻪ و ﺷـﻴﻮه‬
‫اﺑﺘﻨﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎر آﻣﻮزﺷﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮ ﺗﻮﺻﻴﻪ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻈﺎرت و ﺿـﻤﺎﻧﺖ اﺟـﺮا ﺷـﺎﻳﺎن‬
‫ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﻴﻦ اﺑﺘﻨﺎ‪ ،‬اﻳﻦ روشﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﻨﺒﻴﻬﻲﺗـﺮ و اﻧﻀـﺒﺎﻃﻲﺗـﺮ‬
‫ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ‪ 1.‬اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ را ﺑﺎ اﺻـﻮل ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﻧـﻮﻟﻴﺒﺮال ﻣـﻲﺗـﻮان‬
‫ﻫﻢﺳﻮ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ اﺗﺒﺎع ﺧﻮدﻣﺨﺘـﺎر ﻏﻴـﺮ ارادي را ﻣـﻲﭘﺮوراﻧـﺪ‪» .‬ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎي از ﻫـﻢ‬
‫ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ« ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ آن را ﺑﺎ ﻣﺸﺎوره و آﻣﻮزشِ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮان آن را ﺣﻞ‬
‫ﻛﺮد؛ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ زوجﻫﺎي ﺧﺎص ﻣﺘﺤﻤﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻋﻮاﻣـﻞ ﺳـﺎﺧﺘﺎري اﺛﺮﮔـﺬار و‬
‫ﻛﻠﻲﺗﺮ راﺑﻄﻪ زن و ﺷﻮﻫﺮي‪ ،‬در اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ ﺑﻲاﻫﻤﻴﺖ ﺟﻠﻮه داده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜـﺎل‪،‬‬
‫وزﻳﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ‪ ،‬آﻟﻦ ﺟﺎﻧﺴﻮن‪ 2‬در ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در ﻣﺆﺳﺴﻪ ارﺗﺒﺎط‪(2007) 3‬‬
‫ﻣﺪﻋﻲ ﺷﺪ اﻳﻔﺎي ﺿﻌﻴﻒ ﻧﻘﺶ واﻟﺪﻳﻨﻲ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﻃﺮد اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻧﺪك اﺳﺖ و‬
‫ﺑﻴﺎن داﺷﺖ »ﻧﻘﺶ واﻟﺪﻳﻨﻲ در اﺛﺮﮔﺬاري ﺑﺮ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ]ﻛـﻮدك[ از ﻫـﺮ ﻋﺎﻣـﻞ دﻳﮕـﺮي ـ از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻃﺒﻘﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻗﻮﻣﻴﺖ ﻳﺎ ﻣﻌﻠﻮﻟﻴﺖ ـ ﻣﻬﻢﺗﺮ اﺳﺖ«‪ 4.‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﺮﺧﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫آﻣﻮزش و ﻣﺸﺎوره‪» ،‬رواﺑﻂ از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ« را ﭘﻲآﻣﺪ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﺮدي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ‬
‫ﭘﻲآﻣﺪ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ـ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﻳﺎ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲﻫﺎي دوﻟﺖ‪ 5.‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﮔـﺎﻫﻲ‬
‫‪96‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻛﺎﻣﻼً ﻓﺮدي ﻣﺴﺒﺐ »ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪه« ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪» :‬ﻣﺸـﻜﻼت ﭘـﻴﺶ‬
‫روي ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﺎ اﻳﻔﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻘﺶ واﻟﺪﻳﻨﻲ ﺣﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ در رواﺑـﻂ ﻣﺴـﺘﺤﻜﻢﺗـﺮ زن و‬
‫ﺷﻮﻫﺮي رﻳﺸﻪ دارد‪) «.‬وزارت ﻛﺸﻮر‪ (2006 ،‬ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﭙﺮ ﺑﻼ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﮔﺮدن آن اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻟﻔﺎﻇﻲ درﺑﺎره زوج ﺑﻪ ﻋﻨﻮان زﻳﺮﺑﻨﺎي ﻛﺸﻮر ﺑـﻪ‬
‫راه ﻓﺮار دوﻟﺖ ﺑﺮاي ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدن از ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴﺖﻫـﺎي ﺧـﻮد و ﺑـﻲاﻫﻤﻴـﺖ ﺟﻠـﻮه دادن‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﺸﻜﻼت اﻗﺘﺼﺎدي و ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻛﺸﻮر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ .4‬آﻳﻨﺪه ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮاده در زﻣﺎن دوﻟﺖ اﺋﺘﻼﻓﻲ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>‪9‬‬
‫در دوره زﻣﺎمداري دوﻟﺖ اﺋﺘﻼﻓﻲ ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻢ‬
‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ ﻋﻠﺖ اﺻـﻠﻲ »ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎي ﻓﺮوﭘﺎﺷـﻴﺪه« اﺳـﺖ‪Lister and Bennett, ) .‬‬
‫‪ (2010‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬دﻳﻮﻳﺪ ﻛﺎﻣﺮون‪ ،‬اﻇﻬﺎر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻪ ﻣﺸـﻜﻼت ﻧﻈﻴـﺮ‬
‫اﻋﻤﺎل ﻣﺠﺮﻣﺎﻧﻪ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﻮاﻧﺎن ﭘﻲآﻣﺪ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ زوال ﺧـﺎﻧﻮاده و از ﻫـﻢ‬
‫ﮔﺴﻴﺨﺘﮕﻲ رواﺑﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪» ،‬ﺷﻮرشﻫﺎﻳﻲ« ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 2011‬در ﺑﺮﺧـﻲ ﻣﻨـﺎﻃﻖ‬
‫اﻧﮕﺴﺘﺎن روي دادﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻲآﻣﺪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ و اﻳﻔـﺎي ﺿـﻌﻴﻒ ﻧﻘـﺶ واﻟـﺪﻳﻨﻲ‬
‫ﻣﻌﺮﻓ ـﻲ ﺷــﺪﻧﺪ‪) .‬ﻣﺮﻛــﺰ ﻋــﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤــﺎﻋﻲ‪ (2011 2،‬ﻛــﺎﻣﺮون )‪ ،(2011‬ﻋﺎﻣــﻞ اﻳ ـﻦ رﻓﺘﺎرﻫــﺎ را‬
‫ﺑﻲﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ واﻟﺪﻳﻦ داﻧﺴﺖ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﺑﺮ »ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻲﭘـﺪر« اﻧﮕﺸـﺖ ﮔﺬاﺷـﺖ‪ .‬ﺑـﺎر‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﺠﺎد »ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻣﺴﺘﺤﻜﻢﺗﺮ« ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ »رواﺑـﻂ ﭘﺎﻳـﺪار« ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان راﻫﺒـﺮد‬
‫اﺻﻠﻲ اﺻﻼح »ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎي ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪه« اﺳـﺘﻨﺎد ﺷـﺪ و ﻧﺨﺴـﺖ وزﻳـﺮ اﻇﻬـﺎر داﺷـﺖ ‪»:‬اﮔـﺮ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻪ اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪه ﺧﻮد اﻣﻴﺪوار ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ آﻏـﺎز اﻗـﺪاﻣﺎت ﻣـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده و ﻧﻘﺶ واﻟﺪﻳﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪) «.‬ﻧﻚ‪ (Harker and Martin, 2012 :‬ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎي ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ‬
‫زوجﻫﺎي وﻓﺎدار و داراي رواﺑﻂ درازﻣﺪت‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ اﻳﻔـﺎي ﻧﻘـﺶ در ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺜـﻞ‬
‫زﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬زﻳﺮﺑﻨﺎي اﺻﻠﻲ ﻛﺸـﻮر‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ (Kirby, 2009) .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد دﻳﻮﻳﺪ ﻛﺎﻣﺮون )‪ (2011‬ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬
‫»ﻣﻌﻴﺎر ﺧﺎﻧﻮاده« و اﻋﻤﺎل آن در ﻣﻮرد ﺗﻤﺎم ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي داﺧﻠـﻲ ﺑـﻮد‪ .‬وي اﻇﻬـﺎر داﺷـﺖ‪:‬‬
‫»اﮔﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي داﺧﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ آﺳﻴﺐ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬وﻓﺎداري را ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ارزشﻫﺎي‬
‫ﭘﻴﻮﻧﺪدﻫﻨﺪه ﻣﺮدم را ﭘﺎيﻣﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دوﻟﺖ وي اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎ را اﺟﺮا ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد«‪.‬‬
‫[‪l4W? S)d 9 6 iu$ %, D/ Y-, C %, @
3$ C C @?#H .‬‬
‫‪'#H @,
9) , 4 + @?@
9,
9 B
BD2 @,
9 ?, 1&4 ?.&4 'B,%9‬‬
‫|‪f
*$ @,
9 B %, Y-, C jŠ,
-, 1/ «@%-,%9» @?C 9 ( ‹[[) Š2 ‡, #9 :‬‬
‫
‪.(.U& @?$%
- C, %, ?#4 B‬‬
‫‪2. Centre for Social Justice.‬‬
‫[‪, 1Hd 6.$ W3r #9 .oŠ, 1/ ,6 1-- TC b r 'd , 9 .‬‬
‫‪, .,6W? «2.9 @?,6» oT3$ 9 4$ BHY< 9 ?l4W? ,%, %, 1/‬‬
‫)‪.(Cameron, 2011‬‬
‫‪2.Wilson.‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛـﻪ رواﺑـﻂ » ﻣﻨﺎﺳـﺐ« و ﭘﺎﻳـﺪار زوﺟﻴـﺖ را‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ رواﺑﻄﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ در آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ رواﺑﻄﻲ را‬
‫اﻳﺠﺎد ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؛ ﻋﻠﺖ اﺻﻠﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺸـﻮر و ﺗﻬﺪﻳـﺪي ﺑـﺮاي آن‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﺷﺪه اﻧﺪ ) در ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ درﺑﺎره » ﻣﺸـﻜﻞ« رواﺑـﻂ از ﻫـﻢ ﮔﺴـﻴﺨﺘﻪ و ﻣﻨﻔﻌـﺖ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎي دو واﻟﺪﻳﻨﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ازدواج ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻣﺮﻛﺰ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫در ﺳﺎل ‪ 2010‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ(‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت در ﻋﻤـﻞ‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﻧﺒﻮد و ﺑﺨﺸﻲ از ﭼﺎرﭼﻮب اﻳـﻦ ﻧـﻮع ﮔﻔﺘﻤـﺎن در زﻣـﺎن‬
‫دوﻟﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﺑﻨﺎ ﺷﺪ‪ :‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺗﻮﻧﻲ ﺑﻠﺮ در دﻫﻪ ‪ 1990‬ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻣﺨـﺎﻟﻒ‬
‫دوﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه اي ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﮔﺮوهﻫﺎي ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﻮم را ﺑﻪ‬
‫ﻣﺠﺘﻤﻊﻫﺎي ﻣﺴﻜﻮﻧﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ در آﻧﻬـﺎ ﻛﻮدﻛـﺎن ﻣﻌـﺪودي ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫واﻟﺪﻳﻦ ﺧﻮﻧﻲ ﺧﻮد ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ و وﺟﻮد ﭘﺪران ﺧﻴﺎﻧﺖ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده اﻣﺮي ﻋﺎدي‬
‫ﺑﻮد )ﻧﻚ‪ (Hubbard, 2000 :‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬وﻗﺘـﻲ ﻧﻮﺑـﺖ ﺑـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎﻧﻮاده ﻣـﻲ رﺳـﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي اﻳﻦ ﺣﺰب ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ و ﮔﺮﭼﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎري‬
‫از اﻳﻦ اﺋﺘﻼف ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺣﺰب ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر اﻧﺘﻈﺎر دارﻧـﺪ ﺑـﻪ ارزشﻫـﺎي »ﺳـﻨﺘﻲ«‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده )ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﮔﺮا( ﺑﺎزﮔﺮدد‪ ،‬در ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ ﻓﻌﻠﻲ آﻧﺎن ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺗﺄﻳﻴﺪ ازدواج‬
‫ﻫﻢ ﺟﻨﺲﻫﺎ ﭼﻴﺰي ﺟﺰ اﻳﻦ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﺳﻨﺎد ﻓﻌﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﮔـﺬاري ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫دوري از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ اداﻣﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ از ﺳﻮي دوﻟﺖ‬
‫ﻓﻌﻠﻲ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ اﺑﻌﺎد اﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎ ﺑـﻪ ﻇـﺎﻫﺮ از ﻣﺮزﻫـﺎي ﺣﺰﺑـﻲ ـ‬
‫‪1‬‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ Klett ) .‬ـ ‪(Davies, 2012‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن ازدواج ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ در ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﻣﻄﺮح ﺷﻮد‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺷـﺎﻳﺪ‬
‫ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻃﻴﻒ رواﺑﻂ ﺟﻨﺴﻲ »ﻣﻨﺎﺳﺐ« ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻘﻮﻳﺖ ازدواج ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫ﻗﺒﻮل ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از اﺷﻜﺎل ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪ و دﻳﺪ آﻳﺎ اﻳﻦ دوﻟﺖ اﺋﺘﻼﻓـﻲ‬
‫از ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻛﺮدن ازدواج ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮﺻﺘﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺤﺪود ازدواج ـ‬
‫اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬اﻓﺮادي را ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ازدواج ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺤﺮوم ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﻛﺮد ـ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪.‬‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺴﺘﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدي وﻗﻮع اﻳـﻦ ﺗﺤـﻮﻻت‪ ،‬ﺣﻤﺎﻳـﺖ اﻳـﻦ دو‬
‫ﺣﺰب از ﺣﻘﻮق ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎزان ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺿﻴﺢﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬وﻳﻠﺴﻮن‪ (2010) 2‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮده‬
‫?‪9‬‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮﻗﻲﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ در ﺟﻬﺖ اﻋﻄﺎي ﺣﻘﻮق ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑـﻪ زوجﻫـﺎي‬
‫ﻫﻢﺟﻨﺲﺑﺎز‪ ،‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ آزاديﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﺷﻤﻮل اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫و ﺑﺮاﺑﺮي ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭘﻲآﻣﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪ اﻗﺘﺼﺎدي اﻟﺰاﻣﺎت ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﺮاي دوﻟﺖ ﻧﻴﺰ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬وﻳﻠﺴﻮن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸـﺘﺮك ﻫـﻢﺟـﻨﺲﻫـﺎ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ روي داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح »ﻣﺸﻜﻞ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ«‬
‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮادي ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮاﻗﺒﺖ را اراﺋﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬روﺑﻪرو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮوﻳﺞ زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت از ﺳﻮي دوﻟﺖ در ﻋﻤﻞ روﻧـﺪ ﺧﺼﻮﺻـﻲ‬
‫ﺷﺪن ﻣﺮاﻗﺒﺖ در ﻣﻨﺰل ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ را ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣـﺮ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺗﻠـﻮﻳﺤﻲ‬
‫ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﻮل زوجﻫﺎي ﻫﻢﺟﻨﺲ در ﻛﺸﻮر ﻓﺮﺿـﻲ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ ﺻـﺮﻓﺎً ﺑـﻪ ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬
‫ﺑﺮاﺑﺮي ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬دﻻﻳﻞ اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺎﻣﻼً روﺷـﻨﻲ ﺑـﺮاي اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ در ﺳﻴﺎﺳﺖ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺤﺮكﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي آﺷﻜﺎر ﺑﺮاي ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ زوﺟﻴﺖ را‬
‫در ﮔﺰارش وزارت ﺗﺠﺎرت و ﺻﻨﻌﺖ در ﻣﻮرد ﻗـﺎﻧﻮن زﻧـﺪﮔﻲ ﻣﺸـﺘﺮك ﻣـﺪﻧﻲ ﺑـﻪ روﺷـﻨﻲ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪:‬‬
‫?‪h .*j3 L 2 / <D&< *# 3 < 93 %‬‬
‫ ‪ w3 <M %T[ 3 %-8 <32‬‬
‫< ‪.*j3 3 # < L c%& K /M‬‬
‫‪.%J; 3 :I :3) # *2 $T M <T[ 3 L"3‬‬
‫`‪.(%& EF V .]x :pqq‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪99‬‬
‫اﮔﺮ دوﻟﺖ ﺑﺮاي ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ رواﺑﻂ درازﻣﺪت ﻳﻚ ﻣﺤﺮك اﻗﺘﺼﺎدي آﺷﻜﺎر داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آنﮔﺎه ﻋﻜﺲ ﻗﻀﻴﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎرج از ﺣﻮزه زن و ﺷﻮﻫﺮي را ﻣﻲﺗـﻮان‬
‫ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر‪ ،‬زﻳﺎنﺑﺎر ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد‪ .‬زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﺻﺮﻓﺎً از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻛﺮدن ﻣﺮاﻗﺒﺖ در ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻔﻴﺪ ﺗﻠﻘـﻲ ﻧﻤـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷـﻲ رواﺑـﻂ زن و‬
‫ﺷﻮﻫﺮي‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ اي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺑﺮاي دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲ رود‪ .‬در ﮔـﺰارش ﮔـﺮوه ﻣﺸـﺎوران‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺎد رواﺑﻂ‪ 1‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ رواﺑﻂ‪ ،‬ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻣﺒﻠﻎ ‪ 37‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﭘﻮﻧﺪ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺎﻟﻴﺎتدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬دوﻟﺖ اﺋﺘﻼﻓﻲ ﺑـﻪ اﻳـﻦ رﻗـﻢ اﺳـﺘﻨﺎد‬
‫‪2‬‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺑﺮﺧﻲ وزﻳﺮان ﺣﺘﻲ اﻳـﻦ رﻗـﻢ را ﺑـﺎﻻﺗﺮ ﺑـﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬اﻳـﺌﻦ داﻧﻜـﻦ اﺳـﻤﻴﺖ‬
‫)‪ ،(2010‬وزﻳﺮ ﻛﺎر و ﺣﻘﻮق ﺑﺎزﻧﺸﺴﺘﮕﻲ‪ 3‬اﻇﻬﺎر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻓﺮوﭘﺎﺷـﻲ رواﺑـﻂ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫»ﺑﻴﺶ از ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﭘﻮﻧﺪ« ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﭼﻨﺪ‬
‫‪1. Relationships Foundation.‬‬
‫‪2. Iain Duncan Smith.‬‬
‫‪3. Secretary for State Work and Pensions.‬‬
‫‪ .5‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﻼش ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ را ﺑﺮاي ﺣﻞ اﻳﻦ ﺑـﻪ اﺻـﻄﻼح »ﺑﺤـﺮان« در‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ )ازدواجﻫﺎي ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬زوجﻫﺎي ﻫﻢﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺗﻚواﻟـﺪﻳﻨﻲ‬
‫‪1. Anderson.‬‬
‫‪W? %? $, ', P,>, , 1/ %, .V6 @?#4 @,
9 6 #49 ' < G>d #r
< .‬‬
‫| ‪,
, .V6 P9 #9 1/ %, 1/m&$ 9 .2 # 1C, 4 ,
/ -‬‬
‫‪` #9 .? $6 ŒoV, 9 < G>d 1-- .(Barker and Lamble, 2009) .9‬‬
‫‪#49 P? (Barlow and Duncan, 2000a,: 27) «@b, @$» #9 jH . 9 TC‬‬
‫‪=%$ 1$o-) «G6 .? $6» #9 i9$ i%%9 ~$ #9 .? (@,>$) %, .V6 R,,‬‬
‫ ‪(Powell, 2000) .C.$ 1) (=
2‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﺣﻮزه ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺣﻮزه ﻫﺎ‪ ،‬اﻓـﺰاﻳﺶ ﻛـﺬاﻳﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒـﺎت ﻣﺰاﻳـﺎي‬
‫دوﻟﺘﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻃﻼق و ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ رواﺑﻂ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﻴـﺎد رواﺑـﻂ )‪ (8 :2011‬در ﮔـﺰارش ﺧـﻮد‬
‫اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪ 60» :‬درﺻﺪ زﻧـﺎن ﻣﻄﻠﻘـﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻣﺸـﻤﻮل ﻣﺰاﻳـﺎي ﺗـﺄﻣﻴﻦ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﺗﻚواﻟﺪﻳﻨﻲ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ زوجﻫـﺎ اﻋﺘﺒـﺎر ﻣﺎﻟﻴـﺎﺗﻲ و ﻣﺰاﻳـﺎ درﻳﺎﻓـﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺟﺪاﻳﻲ و ﺗﻚ واﻟﺪﻳﻨﻲ ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ اﻗﺘﺼﺎدي ﭘﺮﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‬
‫و ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ »ﻫﻨﮕﺎم ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ رواﺑﻂ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻴﺎتدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺑﺨﺶ ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ را ﻣﺘﻘﺒﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪) .‬ﺑﻨﻴﺎد رواﺑﻂ‪ (4 :2011 ،‬در اﻳـﻦ ﺗﻮﺻـﻴﻔﺎت‪ ،‬ﻫـﻴﭻ ﻧﺸـﺎﻧﻪاي از‬
‫ﺑﺤﺚ درﺑﺎره ﻟﺰوم ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ دوﻟﺖ از زﻧﺎن داراي ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ اﻗﺘﺼﺎدي ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺟﺪاﻳﻲ در ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺨﺎﻃﺮه آﻣﻴﺰي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬در‬
‫ﻋﻮض‪ ،‬راه ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﻓﻘﻂ ﺗﺸﻮﻳﻖ زوجﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ درﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻣﺎﻧـﺪن اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻨﻴﺎن ﻛﺸﻮر از ﻧﻈﺮ ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺜـﻞ ﻛﻮدﻛـﺎن ﻳـﺎ ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴـﺪ‬
‫ارزشﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ زوجﻫﺎ اﻳﻔﺎﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻳﻚ ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻴﺪي در ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺰاﻳﺎي‬
‫دوﻟﺘﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﻧﺪرﺳﻮن‪ (1991)1‬ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺨﺒﮕﺎن ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬
‫ﻫﻤﻮاره ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮ را ﺑﺮ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻫﺎي ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﻛﺸﻮر داﺷﺘﻪاﻧـﺪ و در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻇﺎﻫﺮي در ﺟﻬﺖ ﺑﺮاﺑﺮي ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﺮآوردهﻛﻨﻨـﺪه ﻣﻨـﺎﻓﻊ ﺻـﺎﺣﺒﺎن‬
‫ﻗﺪرت داﻧﺴﺖ‪ .‬ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ زوﺟﻴﺖ از ﺳﻮي دوﻟﺖ درﺳﺖ زﻣﺎﻧﻲ روي ﻣـﻲدﻫـﺪ ﻛـﻪ‬
‫‪2‬‬
‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺸﻢ ﮔﻴﺮ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ در ﻣﺰاﻳـﺎي رﻓـﺎﻫﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺸﻮر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ را از ﻧﻈـﺮ اﻗﺘﺼـﺎدي‪ ،‬ﺑـﻪ ﺗـﺪاوم ﺷـﻜﻞ زﻧـﺪﮔﻲ زن و ﺷـﻮﻫﺮي‬
‫ﻣﻲﺗﻮان واﺑﺴﺘﻪ ﻗﻠﻤﺪاد ﻛﺮد؛ زﻳﺮا زوﺟﻴﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻟﻮده اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﺸﻮر را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺧﺎﺻﻲ از دوﻟﺖ رﻓﺎه ﻳﺎري ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪9:‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‪9‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ( از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ اﻫﻤﻴـﺖ رواﺑـﻂ وﻓﺎداراﻧـﻪ زن و ﺷـﻮﻫﺮي‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮ روشﻫـﺎﻳﻲ ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﻛـﺮدم ﻛـﻪ در آﻧﻬـﺎ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧـﺎﻧﻮاده در زﻣـﺎن‬
‫زﻣﺎم داري ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ از »ﻳﻚ ﻧﻮع ﺧﺎﻧﻮاده« ﺑﻪ »اﻧﻮاع ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎ«‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻗﺎﻧﻮن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺪﻧﻲ در ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗـﻼشﻫـﺎي‬
‫دوﻟﺖﻫﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﺑﺮاي ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﻃﻴﻒ ﻣﺘﻨﻮﻋﻲ از اﺷﻜﺎل ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﻣﻦ ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺤﺪود از ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ زوج ﻣﺘﺄﻫـﻞ‬
‫ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲﮔﺮا‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ‪ ،‬ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺸﺘﺮك ﻣﺘﻌﻬﺪاﻧﻪ درازﻣﺪت‪ ،‬ﺻـﺮف ﻧﻈـﺮ از‬
‫ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﻨﺴﻲ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ از اﻳﻦ ﻓﺮض ﻛـﻪ ﻛﺸـﻮر ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ راﺑﻄـﻪ‬
‫ﻧﺎﻫﻢ ﺟﻨﺲﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻳﻦ اﻳﺪه ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮرد ﻛـﻪ »رواﺑـﻂ ﻣﺴـﺘﺤﻜﻢ و‬
‫ﺳﺎﻟﻢ ]‪ [...‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﺳﺎﺧﺘﺎر در درﺟﻪ اول اﻫﻤﻴـﺖ ﻗـﺮار دارﻧـﺪ‪) «.‬اداره اﻣـﻮر ﻛﻮدﻛـﺎن‪،‬‬
‫ﻣﺪارس و ﺧﺎﻧﻮادهﻫـﺎ‪ (8 :2008 ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟـﻮد رﺳـﻤﻴﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻓﺮﺿـﻲ اﺷـﻜﺎل ﻣﺘﻨـﻮع‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬رواﺑﻂ زن و ﺷﻮﻫﺮي درازﻣﺪت ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻛﺸـﻮر‪،‬‬
‫ﺿﺮوري ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻀﻮ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ زن و ﺷﻮﻫﺮي ﻧﺒﻮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻧـﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ ﻓﺮدي‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ ﻛﻞ ﻛﺸﻮر ﻗﻠﻤﺪاد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑـﺮﺧﻼف ادﻋـﺎي دوﻟـﺖ‬
‫ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اراﺋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ »ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻫﻤﻪ«‪ ،‬ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ اﻧـﻮاع ﺧﺎﺻـﻲ از‬
‫رواﺑﻂ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رواﺑﻂ ﻣﻬﻢﺗﺮ از رواﺑﻂ دﻳﮕﺮ ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑـﻪ‬
‫راﻳﻦ‪ ،‬ﺣﻠﻘﻪ ﮔﻢﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻇﺮهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺑـﻲﺗـﻮﺟﻬﻲ ﺑـﻪ ﻋـﻮاﻣﻠﻲ ﺑـﻮد ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮات و ﺗﺤﻮﻻت را در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم اﻣﻜـﺎن ﭘـﺬﻳﺮ ﻳـﺎ ﺣﺘـﻲ‬
‫ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﻳﺪه ﻛﻪ زوﺟﻴﺖ درازﻣﺪت ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﭼـﺎر اﺧـﺘﻼل ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪ و ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﭘﺮﺳﺶ اﻧﺘﻘـﺎدي درﺑـﺎره دﻻﻳـﻞ اﻳـﻦ ﺗﻐﻴﻴـﺮات در ﺳـﺎﺧﺘﺎر‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ﻳﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﻮدن اداﻣـﻪ ﺗﺸـﻮﻳﻖ ﻣـﺮدم ﺑـﻪ ﺑﺮﻗـﺮاري ﻳـﺎ ﺣﻔـﻆ رواﺑـﻂ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﻣﺴﺘﻘﻞ زن و ﺷﻮﻫﺮي ﻣﻄﺮح ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ اﺳـﻤﻴﺖ )‪ (89 :1994‬ﺑﻴـﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺰل ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻳﻚ ﺑﻬﺸﺖ و ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه اﻣﻦ‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﻞ ﻃﺮد‪ ،‬ﻛﻨﺘﺮل‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺧﻴـﺎﻟﻲ ﺧـﺎﻧﻮاده ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻬﻲ از ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻛﺸﻮر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ در ﺗﻀﺎد‬
‫اﺳﺖ« )‪ (See: Warrington, 2001‬در زﻣﺎن زﻣﺎمداري ﺣﺰب ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻮ‪ ،‬زوﺟﻴـﺖ ﺑـﻪ ﺟـﺎي‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮد‪ ،‬راه ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺸﻮر ﻓﺮض ﻣـﻲﺷـﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ در ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮيﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻓﺮاﮔﻴـﺮ ﮔﻨﺠﺎﻧـﺪه ﺷـﺪه در ﻋﻘﺪﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ازدواج و واﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺣﺎﺻﻞ از آن ﻧﺎﻛﺎم ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫[‪E9, 1-, 39 #4 $% @
?C B% Q /@
?C B% #U9, #< @9 W&) .‬‬
‫`)‪# @
$ $ 9 1*V N+? #Br 'C #
< ,>H , C @9#‬‬
‫‪#9 '†-$ #)` %, $ jQC B% | gV 9 #&)$ '.$ 1 , 1/ .? $6‬‬
‫‪., 4 .Y$ @?BHY< ,TC‬‬
‫ ‪W? %, @?,6» :W%9 1*$ 9 W
+9‬‬
‫<&&‪14% %, 1/ 1Hd @
DC '«#‬‬
‫ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ ﺗﻔﻜﺮ اﻧﺘﻘﺎدي درﺑﺎره ﺷﻴﻮه ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ و ﺑﺮﺗـﺮي دادن ﺑـﻪ‬
‫زوﺟﻴﺖ را آن ﻫﻢ درﺳﺖ در زﻣﺎن ﻃﺮد و ﺗﻘﺒﻴﺢ زﻧـﺪﮔﻲ ﻏﻴـﺮ زن و ﺷـﻮﻫﺮي اﺟﻤـﺎﻻً‬
‫ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮدم‪ 1.‬زﻧﺪﮔﻲ ﻏﻴﺮ زن و ﺷﻮﻫﺮي ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺧﺎرج از ﺣﻮزه ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻫﻢ ﺟـﻨﺲ ـ‬
‫ﻫﻨﺠﺎر ﺷـﻬﺮوﻧﺪي ﻗـﺮار دارد )‪ (Bell and Binnie, 2000; Hubbard, 2001‬و ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ‬
‫دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن از اﻳﻦ »ﭼﺸﻢ اﻧﺪازﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاﺑﺮي« ﺣﺬف ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﻣﺤﻮر‬
‫ﻗﺮار دادن ﺻﺮف ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺟﻨﺴﻲ در ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻘﻮق و ﺑﺮاﺑـﺮي‪ ،‬در‬
‫ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪن روشﻫﺎي ﺑﻬﻨﺠﺎري ﻛﻪ ﻋﺸﻖ رﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ـ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﻨﻴﺎن ﺷﻬﺮوﻧﺪي را ﭘﻲ رﻳﺰي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﻣـﺎ ﻧﻤـﻲ ﻛﻨـﺪ‪(Cobb, 2007) .‬‬
‫ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ زوﺟﻴﺖ از ﺳﻮي دوﻟﺖ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻓﺮادي را ﻣﺴﺘﺜﻨﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻌـﺎﻣﻼت‬
‫ﺟﻨﺴﻲ آﻧﻬﺎ ﻫﺮﮔﺰ رﻣﺎﻧﺘﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺬف ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣـﻲ ﺷـﻮد ﻛـﻪ اﺣﺘﻤـﺎﻻً‬
‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺟﻨﺴﻲ و ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ‪ ،‬راﺑﻄﻪ ﺻﻤﻴﻤﻲ اﺻﻠﻲ در زﻧﺪﮔﻲ آﻧﻬـﺎ ﻧﻴﺴـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻏﺎﻟﺐ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺟﻨﺴﻲ ﻫﻤﭽﻨﺎن اﻓﺮاد ﻣﺠﺮد‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﻳﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﻣﺴﺘﺜﻨﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ دوﺳﺘﻲ ﻳﺎ اﺷﻜﺎل دﻳﮕﺮ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي را ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ رواﺑﻂ ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺧﻮد ﺗﻠﻘﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ (Budgeon, 2008; Carrigan, 2001; Roseneil, 2004) .‬اﻗﺪام ﻣﻬﻢ ﺑـﺮاي ﻏﻴـﺮ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺮدن ﻛﺸﻮر ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﺎﻧﺪن اﻳﻦ اﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ زوﺟﻴـﺖ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺎﺧﺼﻪ ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺻـﺮﻓﺎً ﺑـﻪ ﻛﺸـﻮر ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ‬
‫ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﻴﺪوارم ﻧﺘﺎﻳﺞ اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻣﺮزﻫﺎي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺑﮕﺬرد ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻴﻮه ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎري در دﻳﮕﺮ ﻣﻠﺖ ـ دوﻟﺖ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺸﻴﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ آﺛـﺎر‬
‫ﺗﻄﺒﻴﻘﻲ‪ ،‬ﻣﺎ را ﻗﺎدر ﺳﺎزد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺸﻴﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ ﭘﺬﻳﺮش ﻓﺰاﻳﻨﺪه زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﺑﺎزان اﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺎ اﻣﺘﻴﺎزﺑﺨﺸﻲ ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﻧﻮع زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻨﺴﻲ ـ ﻋﺎﺷـﻘﺎﻧﻪ‬
‫زن و ﺷﻮﻫﺮي ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪.‬‬
‫ﺟﻐﺮاﻓﻲداﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ روشﻫﺎي ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﻜﺎن ﺑﺮاي ﺑﻬﻨﺠﺎر ﻛﺮدن زوﺟﻴﺖ را ﺑﻪ‬
‫دﻗﺖ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛـﺮدهاﻧـﺪ )‪ (Johnston and Longhurst, 2010; Oswin, 2010; Ramdas, 2012‬و‬
‫ﻣﻔﻬﻮم ﻫﻢﺟﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺎوﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﺎﻳـﺪ ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺳﻴﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺣﻴﻄﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻫـﻢﺟـﻨﺲ ـ‬
‫ﻫﻨﺠﺎري ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎي روزﻣﺮهاي ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻫـﻢﺟـﻨﺲ ـ ﻫﻨﺠـﺎري‬
‫<‪9‬‬
‫ﻫﻢ اﺟﺮا و ﻫﻢ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻈﻴﺮ ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﺘﻨﻮع ﻛﺎر‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺣﺖ و ﺑﺎزي ﻧﻴﺰ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﺴﺘﻨﺪ از ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ و ﺑﻬﻨﺠﺎر ﻛـﺮدن زوﺟﻴـﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺴﻴﺮي ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻣﻜﺎنﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗـﻮان در ﻣﻘﺎﺑـﻞ آن ﻣﻘﺎوﻣـﺖ‬
‫ﻛﺮد و اﻳﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﺟﻐﺮاﻓﻲداﻧﺎن را ﻗﺎدر ﻣﻲﺳﺎزد در ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪن ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮيﻫـﺎي ﻫﻤﻴﺸـﻪ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺎﻧﻮن ﻣﻠﺖ ـ دوﻟﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ اﻳﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪97‬‬
‫ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن‪ ،‬ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪:‬‬
‫ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺠﺎوز؛ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻫﺰاران ﻗﺘﻞ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬رﺑﻜﺎ ﺳﻮﻟﻨﻴﺖ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﺟﻮاد ﻃﺎﻫﺮي‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻨﺪ و آﻣﺎري در ﻣـﻮرد ﺑـﺪرﻓﺘﺎريﻫـﺎي ﺻـﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎ زﻧﺎن از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﺠﺎوز‪ ،‬ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ‪ ،‬ﺿﺮب و ﺟﺮح‪ ،‬ﻗﺘـﻞ و ﻧﻴـﺰ‬
‫اﻧﻮاع آﻧﻬﺎ ﺑﺤﺚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﺑﺮ اﺗﻔﺎﻗﺎت اﻳﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻌﻄﻮف ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺣـﻮادث ﻣﺠﺮﻣﺎﻧـﻪ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن در ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ اﺷﺎره دارد‪ .‬ﺳﻔﺎرش ﻧﮕﺎرﻧﺪه‪ ،‬ﻗﻴـﺎم‬
‫ﺧﻮد ﻣﺮدم ﻋﻠﻴﻪ اﻳﻦ ﺟﺮاﻳﻢ و ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫زﻧﺎن‪ ،‬ﺗﺠﺎوز‪ ،‬ﻗﺘﻞ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪.‬‬
‫‪1. The Longest War is the One against Women: A rape a minute, a thousand corpses a‬‬
‫‪year: hate crimes in America (and elsewhere), TomDispatch, January 24, 2013.‬‬
‫‪Source: http://www.commondreams.org/view/2013/01/24-10‬‬
‫‪+2 % 2 %, ,.$ , #/)$ , #H4
j$ $ .1-, C  'B9 .p` j/ #9 #/)$ ,‬‬
‫‪: 1 @
<9 .$o-, @?P?„2 >
$ .-Ro`,‬‬
‫‪http://pajuhesh.irc.ir/article/index/list#/article/index/show/type/article/id/1071‬‬
‫‪B0-, 0 '@
<=
< A :Œ- :#H4 %, 1-, @&9 @?G & E 'Rebecca Solnit .‬‬
‫
@ ‪with her '=,
09 0 09) (The Battle of The Story of the Battle in Seattle)j-‬‬
‫‪A Paradise Built in Hell, )1-- @,
9 .?%,, W3r :13D9 @?%, #9 = (brother David‬‬
‫‪A Paradise )W0D4 0C #60- 13D9 ', G % .(Wanderlust: A History of Walking‬‬
‫‪Harper's )
20? #0$ 0-,
|0H , .10-, 8
0- j09b 0ud 0d #0 1-, (Built in Hell‬‬
‫‪.1-, (Magazine‬‬
‫‪.([email protected] )#Y& C, .-Cs .Z‬‬
‫‪:54 vp` 'B% # 54‬‬
‫?
‪jb B,,>? '#/- ? I% | ,#)b‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﻫﺮ ‪ 6/2‬دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺠﺎوز ﮔﺰارش ﻣﻲﺷﻮد و از ﻫﺮ ﭘـﻨﺞ زن‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲاش ﺗﺠﺎوز ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﺠﺎوز و ﻗﺘﻞ وﺣﺸـﺘﻨﺎك ﻳـﻚ زن‬
‫‪98‬‬
‫‪667 668 1-2 34 &5‬‬
‫=‪:‬‬
‫ﺟﻮان در اﺗﻮﺑﻮس در دﻫﻠﻲ ﻧﻮ در ﺷﺎﻧﺰدﻫﻢ دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺷـﻤﺎر ﻣـﻲرود‪.‬‬
‫ﭘﺮوﻧﺪه ﺗﺠﺎوز اﻋﻀﺎي ﺗﻴﻢ ﻓﻮﺗﺒﺎل دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن اﺳﺘﻴﻮﺑﻨﻮﻳﻞ‪ 1‬ﺑﻪ ﻳـﻚ دﺧﺘـﺮ ﻧﻮﺟـﻮان ﺑﻴﻬـﻮش‬
‫ﻫﻨﻮز ﺑﺎز اﺳﺖ و ﺗﺠﺎوز دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻌﻤﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬ﺑﺮﺧـﻲ‬
‫از اﻋﻀﺎي ﺑﺎﻧﺪ ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮهاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد ‪ 11‬ﺳﺎﻟﻪ در ﻛﻠﻮﻻﻧﺪ ﺗﮕـﺰاس‪ 2‬ﺗﺠـﺎوز ﻛـﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﻲ ﺗﺠﺎوز دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺑﻪ ﻳـﻚ ﻓـﺮد ‪ 16‬ﺳـﺎﻟﻪ در‬
‫رﻳﭽﻤﻮﻧﺪ ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ‪ 3‬ﻧﻴﺰ در اﻛﺘﺒﺮ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎﻧﺪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮه اي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓـﺮد ‪ 15‬ﺳـﺎﻟﻪ‬
‫در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻧﺌﻮ اورﻟﺌﺎﻧﺰ‪ 4‬ﺗﺠﺎوز ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در آورﻳﻞ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨـﺪ ﺑﺎﻧـﺪ ﺷـﺶ ﻧﻔـﺮه‬
‫ﻣﺘﺠﺎوز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻓﺮد ‪ 14‬ﺳﺎﻟﻪ در ﭘﺎﻳﻴﺰ ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ ﻫﻨﻮز ﻓﺮاري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮد ﺑـﻪ‬
‫دﻧﺒﺎل ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺟﻨﺎﻳﺎت ﻧﺒﻮدهام‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ در اﺧﺒﺎر دﻳﺪه ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ و ﻛﺴـﻲ‬
‫ﻫﻢ آﻧﻬﺎ را اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬اﻟﮕـﻮﻳﻲ ﺑـﺮاي اﻳـﻦ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻳﻚ اﻟﮕﻮي ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮده‪ ،‬ﻋﻤﻴﻖ و وﺣﺸﺘﻨﺎك‬
‫اﺳﺖ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﺸـﺎﻫﻴﺮ‬
‫ﻳﺎ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑـﺎ اﻳـﻦ ﻣـﻮارد ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﻣـﻮر‬
‫ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرف ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ اﺧﺒـﺎر ﻏﻴـﺮ ﻣﻬـﻢ در ﻣـﻮرد‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻛﺸﻮرﻫﺎي دﻳﮕـﺮ و ﻫـﺮ ﻗـﺎرهاي از ﺟﻤﻠـﻪ ﺣـﻮزه ﻗﻄـﺐ‬
‫ﺟﻨﻮب‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي اﺧﺒﺎر ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴـﺪ در ﻣـﻮرد ﺗﺠﺎوزﻫـﺎي اﺗﻮﺑﻮﺳـﻲ ﺻـﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴـﺪ‪ ،‬ﻧـﻪ درﺑـﺎره ﺗﺠﺎوزﻫـﺎي‬
‫دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻣﻮردي اﺷﺎره ﻛﺮد ﻛﻪ در آن ﺑﻪ ﻳﻚ زن ﻣﻌﻠﻮل در ﻳـﻚ اﺗﻮﺑـﻮس‬
‫در ﻟﺲآﻧﺠﻠﺲ در ﻣﺎه ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺗﺠﺎوز ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬رﺑﻮدن ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ‪ 16‬ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺒـﺘﻼ ﺑـﻪ‬
‫اوﺗﻴﺴﻢ در ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻗﻄﺎر ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪاي در اوﻛﻠﻨﺪ‪ 5‬ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎﺳـﺖ‪ .‬آدمرﺑـﺎ‪ ،‬ﺑﺎرﻫـﺎ در‬
‫ﻃﻮل دو روز در زﻣﺴﺘﺎن ﺟﺎري ﺑﻪ او ﺗﺠﺎوز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ اواﺧـﺮ ﺑـﻪ ﭼﻨـﺪﻳﻦ زن در‬
‫اﺗﻮﺑﻮﺳﻲ در ﻣﻜﺰﻳﻜﻮﺳﻴﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﺠﺎوز دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ ﻣـﻦ ﻣﺸـﻐﻮل‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ روﺑﻪرو ﺷﺪم ﻛـﻪ ﻳـﻚ زن دﻳﮕـﺮ در اﺗﻮﺑﻮﺳـﻲ در ﻫﻨـﺪ‬
‫رﺑﻮده ﺷﺪه اﺳﺖ و راﻧﻨﺪه اﺗﻮﺑﻮس و ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ از دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻛﻪ ﺑﺎﻳـﺪ از ﻓﺎﺟﻌـﻪﺑـﺎر ﺑـﻮدن آن‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ واﻗﻒ ﻣﻲﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺑﻪ او ﺗﺠﺎوز ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر و در ﻛﻞ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻣﻮارد ﺗﺠﺎوز و ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴـﻪ زﻧـﺎن ﺑﺴـﻴﺎر اﺳـﺖ‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪي و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻳـﺎ‬
‫‪1. Steubenville.‬‬
‫‪2. Cleveland, Texas.‬‬
‫‪3. Richmond, California.‬‬
‫‪4. New Orleans.‬‬
‫‪5. Oakland.‬‬
‫ﺑﺤﺮان ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ اﻟﮕﻮ ﻣﻄﺮح ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻧﮋاد‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬دﻳﻦ ﻳﺎ ﻣﻠﻴﺖ ﻧﺪارد‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﺟﻨﺴﻴﺖ دارد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﺠﺎل ﻗﺼـﺪ دارم ﻣﻄﻠﺒـﻲ را ﺑـﺎزﮔﻮ ﻛـﻨﻢ‪ :‬اﻳﻨﻜـﻪ در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‪ ،‬ﻣﺮﺗﻜﺒـﺎن اﻳـﻦ‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮدان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛـﻪ ﺗﻤـﺎﻣﻲ ﻣـﺮدان‪ ،‬ﺧﺸـﻮﻧﺖﻃﻠـﺐ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدان اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﻣﺮدان ﻧﻴﺰ ﺧﻮد ﺑﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻣـﺮدان دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ‬
‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ دﭼﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻣﺜﻞ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻣﺮگ و ﺗﺠﺎوزﻫـﺎي وﺣﺸـﺘﻨﺎك‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﺮدان ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن آﺷﻨﺎ و ﻏﺮﻳﺒﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﮔﺎه در ﺑﺎب ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻴﻢ‪ ،‬در واﻗـﻊ‪ ،‬در ﻣـﻮرد ﭼـﻪ ﭼﻴـﺰي‬
‫ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻴﻢ‬
‫‪1. Amherst College.‬‬
‫‪:54 vp` 'B% # 54‬‬
‫?
‪jb B,,>? '#/- ? I% | ,#)b‬‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺎب ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻲﺗﻮان ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮان در ﺑﺎب ﺗﺠﺎوز و ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﻳﻚ زن ‪73‬‬
‫ﺳﺎﻟﻪ در ﭘﺎرك ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻨﻬﺘﻦ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻛﻮدك ‪ 4‬ﺳـﺎﻟﻪ و ﻳـﻚ‬
‫زن ‪ 83‬ﺳﺎﻟﻪ در ﻟﻮﺋﻴﺰﻳﺎﻧﺎ ﺳﺨﻦ ﮔﻔـﺖ ﻳـﺎ در ﻣـﻮرد دﺳـﺘﮕﻴﺮي ﻳـﻚ ﻣـﺄﻣﻮر ﭘﻠـﻴﺲ ﺷـﻬﺮ‬
‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك در اﻛﺘﺒﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻪ اﺗﻬﺎم ﺗﺒﺎﻧﻲ در دزدﻳﺪن‪ ،‬ﺗﺠﺎوز‪ ،‬ﻛﺒﺎب ﻛـﺮدن و ﺧـﻮردن‬
‫ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺪن ﻳﻚ زن ﻳﺎ ﻫﺮ زﻧﻲ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ از روي ﺗﻨﻔـﺮ ﺷﺨﺼـﻲ ﻧﺒـﻮده اﺳـﺖ‬
‫)ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻟﮕﻮﺑﺮداري از ﻳﻚ ﻣﺮد اﻫﻞ ﺳﺎن دﻳﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺴـﺮ ﺧـﻮد را در‬
‫ﻣﺎه ﻧﻮاﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ و ﭘﺨﺖ و ﻣﺮدي اﻫﻞ ﻧﺌﻮ اورﻟﺌﺎن ﻛﻪ دوﺳﺖ دﺧﺘﺮ ﺧﻮد را در ﺳﺎل‬
‫‪ 2005‬ﻛﺸﺖ و ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺪن او را ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺮد و ﻛﺒﺎب ﻛﺮد(‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﺟﺮاﻳﻢ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوزات روزاﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺳـﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻫﺮ ‪ 6/2‬دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺠﺎوز در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﮔﺰارش ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﻛﻠﻴـﺖ‬
‫ﺗﺨﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻً ﭘﻨﺞ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﻻﺗﺮ از اﻳﻦ ﻣﻴﺰان اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎﻻً‬
‫در ﻫﺮ دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺠﺎوز در اﻣﺮﻳﻜﺎ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺑﺮ ﺟﺎي ﻣﺎﻧـﺪن دهﻫـﺎ‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوزات ورزشﻛﺎران دﺑﻴﺮﺳﺘﺎﻧﻲ و داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻳﺎ ﺧﻮاﺑﮕﺎﻫﻲ ﻣـﻲﺗـﻮان ﺳـﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻن داﻧﺸﮕﺎه از ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬـﺎ ﺷـﺎﻧﻪ ﺧـﺎﻟﻲ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن اﺳﺘﻴﻮﺑﻨﻮﻳﻞ‪ ،‬داﻧﺸﮕﺎه ﻧﻮﺗﺮدام‪ ،‬ﻛـﺎﻟﺞ اﻣﻬﺮﺳـﺖ‪ 1‬و ﻣـﻮارد ﺑﺴـﻴﺎر دﻳﮕـﺮ‪ .‬در ﺑـﺎب‬
‫ﺑﻴﻤﺎري ﻫﻤﻪﮔﻴﺮ اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﻋﻨﻒ‪ ،‬ﺗﺠـﺎوز ﺟﻨﺴـﻲ و آزار ﺟﻨﺴـﻲ در ارﺗـﺶ اﻣﺮﻳﻜـﺎ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻟﺌﻮن ﭘﺎﻧﻪﺗﺎ‪ ،‬وزﻳﺮ دﻓـﺎع ﺗﺨﻤـﻴﻦ زده اﺳـﺖ ‪ 19‬ﻫـﺰار‬
‫ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﺑﺎزان ﺗﻨﻬـﺎ در ‪ 2010‬اﺗﻔـﺎق اﻓﺘـﺎده اﺳـﺖ‪ .‬اﻛﺜﺮﻳـﺖ ﺑﺰرﮔـﻲ از‬
‫‪:6‬‬
‫ ) ‪4#X‬‬
‫ ‪a#( +5 Q‬‬
‫‪4I N‬‬
‫‪B
"4#-
NX‬‬
‫
‪+f) N‬‬
‫
‪O , 4*g‬‬
‫]‪V#'5 ##‬‬
‫
‪".)I N B‬‬
‫)‪+) +‬‬
‫ ‪ .RP‬‬
‫ ‪) N‬‬
‫@‪"4, F‬‬
‫)‪ 4#L‬‬
‫) ‪) SV‬‬
‫ ‪NX GBP‬‬
‫
‪N 4#-‬‬
‫)" ? *‬
‫
‪.4B ND‬‬
‫ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن از دﺳﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﻓﺮار ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ژﻧـﺮال ﭼﻬـﺎر ﺳـﺘﺎره‪ ،‬ﺟﻔـﺮي ﺳـﻴﻨﻜﻠﺮ‪ 1‬در ﻣـﺎه‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﺑﻪ ﺟﺮم »ﻛﺸﺘﺎر و ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺟﻨﺴﻲ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن« ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﻮد‪.‬‬
‫]‪ [...‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ در ﺑﺎب ﻋﻠﺖ ﺷﻴﻮع اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺟﺮاﻳﻢ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻣﻠﺖ و ﻫﺮ ﻣﻠﺘﻲ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬
‫اﮔﺮ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ در ﻣﻮرد ﻧﻘﺶ ﻣﺮدان ﻳﺎ ﭘﺪرﺳـﺎﻻري ﺳـﺨﻦ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ و در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺣﺮف زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬
‫در ﻋﻮض‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدان اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ـ ﻛﻪ رﻗـﻢ آن ﺑـﻪ‬
‫دوازده ﺗﻦ در ﻫﻔﺘﻪ ﻣﻲرﺳﺪ ـ؛ زﻳﺮا وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ آﻧﻬﺎ در وﺿﻌﻴﺖ‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮب ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻳﺎ آن ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ در ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻓﺮ‬
‫اﺗﻮﺑﻮس را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻧﺰﺟﺎر ﻓﻘﻴﺮ از ﻏﻨﻲ ﻛﺸﺘﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺗﺠﺎوزﻫﺎ در ﻫﻨـﺪ ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫اﺳﺖ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻏﻨﻲ ]‪[...‬‬
‫ﻓﺮدي ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻛﻪ ﻣﺮدان ﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺖ ﻇﺎﻫﺮاً ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻗﺘﻞﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﺑﺴـﻴﺎري از ﺗﺤﻠﻴﻠﮕـﺮان ﻣﺘﺨﺎﺻـﻢ ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺳﻔﻴﺪ ﭘﻮﺳﺘﺎن ﻣﻲﻧﮕﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭘﻴﺶ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﺴـﻲ ﺑﮕﻮﻳـﺪ ﻓـﻼن ﺗﺤﻘﻴـﻖ ﭘﺰﺷـﻜﻲ‬
‫ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ ﺷﺪه ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻴﻮه ﺧﺸﻜﻲ‪:‬‬
‫ < >‪$> $R .I ! yh %& b2 $‬‬
‫‪v-! f L"3 L!# .z " )( :2 E +b2‬‬
‫‪[...] .? 2 C 3‬‬
‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺣﻖ ﻛﺸﺘﻦ ﺷﻤﺎ را دارد؟‬
‫‪667 668 1-2 34 &5‬‬
‫>‪:‬‬
‫اﮔﺮ از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ آﻣﺎرﻫﺎ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪهاﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ در ﻣﻮرد ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ ﻣﻨﺤﺼـﺮ ﺑـﻪ ﻓـﺮد‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ در ﭼﻨﺪ ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ در ﺷﻬﺮ ﻣﻦ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﻳﻜـﻲ از ﺣـﻮادث‬
‫ﺑﻮﻣﻲ ﺑﺴﻴﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ زﻧﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣـﺮدان ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﺗﺠـﺎوز ﺷـﺪهاﻧـﺪ و ﻣﻘـﺎﻻت‬
‫ﺑﺴﻴﺎري در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪1( .H# T#3 23 < C %K 3 .1( Ld& C‬‬
‫ ‪L" 7-* 4/ C 7 3I‬‬
‫&< ‪[...] .# -2 [X yf h77‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺮد‪ ،‬وﺿﻌﻴﺘﻲ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﻧﺘﺨﺎﺑﻲاش‪ ،‬ﺣﻘﻮق‬
‫و آزادي ﺧﻮﻳﺶ را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ او ﺣﻖ دارد وي را آزار دﻫﺪ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ‬
‫‪1. Jeffrey Sinclair.‬‬
‫‪2. San Francisco's Tenderloin.‬‬
‫‪/X "8 3 L *w . ( L # 3‬‬
‫‪%"8 L...!7* K %K L .%2 { L‬‬
‫‪ .4 %8 S l= ![3 3 S # L )? P‬‬
‫ ‪. & L 3 L /( * . L‬‬
‫‪1. Mason Mayer.‬‬
‫‪2. Marissa Mayer.‬‬
‫‪:54 vp` 'B% # 54‬‬
‫?
‪jb B,,>? '#/- ? I% | ,#)b‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورد ﻛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ آﻏﺎزﻳﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺳﻠﻄﻪﻃﻠﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺣﻖ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮ را دارم‪ «.‬ﻗﺘﻞ‪ ،‬ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻬﺎﻳﻲ آن ﺳﻠﻄﻪﻃﻠﺒﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻗﺎﺗﻞ اذﻋﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ او اﻳﻦ ﺣﻖ را دارد ﻛﻪ ﺗﻮ را زﻧﺪه ﺑﮕﺬارد ﻳﺎ ﺑﻜﺸﺪ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻨﺘﺮل دﻳﮕﺮان اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﺮﻣﺎنﺑﺮدار ﻫـﻢ ﺑﺎﺷـﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮل دﻳﮕﺮان از اﻋﺘﻘﺎد ﺧﺸﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣـﺮ ﻧﺎﺷـﻲ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎنﺑﺮداري آرام ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗـﺮس‪ ،‬ﺣـﺲ آﺳـﻴﺐﭘـﺬﻳﺮي اﻳـﻦ رﻓﺘـﺎر را ﺗﺸـﺪﻳﺪ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ رﻓﺘﺎري ﻛﻪ از ﺣﻖ ﻣﺠﺮوحﺳﺎزي دﻳﮕﺮان و ﻛﺸﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ را‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺠﺮم و ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﺣﻮادﺛﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ آﻧﭽﻪ در زادﮔﺎه ﻣﻦ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺗﻜﺮار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣـﻦ‬
‫ﺟﻮانﺗﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻮادث ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ روﺑﻪرو ﺷﺪم ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣـﺮگ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳـﺪآﻣﻴﺰ و‬
‫ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر وﻗﻴﺢ و زﺷﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻣـﺮدي ﺑـﻪ ﻳـﻚ زن ﻧﺰدﻳـﻚ ﺷـﺪ و‬
‫اﻧﺘﻈﺎرات ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازهاي از او داﺷﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ زن رد ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻏﺮاﻳﺰ ﺷﺪﻳﺪ دﺳﺖ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻳﻚ ﻋﺸﻖ دﻧﻴﻮي را ﺑﻪ اﻣﺮي ﻣﺮگﺑﺎر ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ﺑﻪ آن دﻟﻴﻞ رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻗﺎﺗﻼن‪ ،‬دوﺳﺘﺎن ﺻﻤﻴﻤﻲ زﻧﻲ داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﺮﺋﺖ ﻛﺮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ از ﻫﻤﺴﺮان ﺧﻮد ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟـﺐ زﻧـﺪاﻧﻲ ﺷـﺪن زﻧـﺎن زﻳـﺎدي‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺿﺎرب ﻫﻔﺘﻢ ژاﻧﻮﻳـﻪ ﻳـﺎ ﻣﺘﺠـﺎوز ﻇـﺎﻟﻢ ﭘـﻨﺠﻢ ژاﻧﻮﻳـﻪ در‬
‫ﻫﻤﺴﺎﻳﮕﻲ ﻣﻦ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﺘﺠﺎوز دﻳﮕﺮ در دوازدﻫﻢ ژاﻧﻮﻳﻪ در ﻫﻤﻴﻦﺟﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻚ ﻓﺮد اﻫﻞ ﺳـﺎن‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﻛﻪ در ﺷﺸﻢ ژاﻧﻮﻳﻪ‪ ،‬دوﺳﺖ دﺧﺘﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪ؛ ﭼﻮن ﻟﺒﺎسﻫـﺎي او را‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﻓﺮد ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ‪ 370‬ﺳﺎل ﺣﺒﺲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺠﺎوز ﺧﺸﻦ در اواﺧﺮ ‪ 2011‬در ﺳﺎن‬
‫ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﺣﺎﺷﻴﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﺷﺨﺎص ﭘﻮلدار‪ ،‬ﻣﺸﻬﻮر و ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺼﺐ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺎﻳﺐ ﻛﻨﺴﻮل ژاﭘﻦ در ﺳﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴﻜﻮ ﺑﺎ ‪ 12‬ﻓﻘﺮه ﺟﻨﺎﻳﺖ ﺳﻮء رﻓﺘﺎر ﺑـﺎ ﻫﻤﺴـﺮان و ﺣﻤﻠـﻪ‬
‫ﺑﺎ ﺳﻼح ﻣﺮگﺑﺎر در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬در ﻫﻤـﺎن ﻣـﺎه و در ﻫﻤـﺎن ﺷـﻬﺮ‪ ،‬دوﺳـﺖ‬
‫دﺧﺘﺮ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﻴﺴﻮن ﻣﺎﻳﺮ‪) 1‬ﺑﺮادر ﻣﺪﻳﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﻳﺎﻫﻮ‪ ،‬ﻣﺎرﻳﺴﺎ ﻣﺎﻳﺮ‪ (2‬در دادﮔﺎه ﺷﻬﺎدت داد‪:‬‬
‫?‪:‬‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ او ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﻬﺎدت داده اﺳﺖ ﻛﻪ »ﻣـﺎﻳﺮ ﺳـﺮ او را ﻣﺤﻜـﻢ ﺑـﺮ‬
‫زﻣﻴﻦ ﻛﻮﻓﺘﻪ و ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ را ﻛﺸﻴﺪه و ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ راه ﻧﺠﺎت ﺗﻮ از اﻳﻦ آﭘﺎرﺗﻤﺎن آن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﭘﻞ ﮔﻮﻟﺪن ﮔﻴﺖ‪ 1‬ﺑﺒﺮم و ﺗﻮ‪ ،‬ﺧﻮد را از ﺑﺎﻻي آن ﭘﺮت ﻛﻨﻲ ﻳﺎ ﻣﻦ ﺗـﻮ‬
‫را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺮت ﻛﻨﻢ‪ «.‬ﻣﻴﺴﻮن ﻣﺎﻳﺮ آزادي ﻣﺸﺮوط ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬
‫]‪ [...‬در ﻫﺮ ﻧﻪ ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻳﻚ زن ﻛﺘﻚ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟـﻪ ﻛـﺮد‪ :‬ﻫـﺮ ﻧـﻪ‬
‫ﺛﺎﻧﻴﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﻫﺮ ﻧﻪ دﻗﻴﻘﻪ‪ .‬اﻳﻦ‪ ،‬ﻋﻠﺖ ﺷﻤﺎره ﻳﻚ آﺳﻴﺐ دﻳﺪن زﻧﺎن اﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫آﺳﻴﺐﻫﺎ ﺑﻪ دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻓﻘﺮه در ﺳﺎل ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺑﻴﺶ از ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻮن از آﺳﻴﺐﻫـﺎ ﺑـﻪ ﻣﺮاﻗﺒـﺖ‬
‫ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ‪ 145‬ﻫﺰار ﻓﻘﺮه از آﻧﻬﺎ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﮔـﺰارش ﻣﺮﻛـﺰ ﻛﻨﺘـﺮل‬
‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺒﺎﻧﻪ روزي ﺑﺴﺘﺮي ﺷﻮﻧﺪ ]‪.[...‬‬
‫ﻧﻴﻜﻮﻻس دي ﻛﺮﻳﺴﺘﻮف‪ 2،‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﭘﻲﮔﻴﺮاﻧﻪ دﻧﺒﺎل ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬
‫< ‪ < %2 | ! && Q& `` ]i‬‬
‫‪. : 3 e .D .<F& F2 # yJ‬‬
‫ﺷﻜﺎف ﻣﻴﺎن دﻧﻴﺎﻫﺎي ﻣﺎ‬
‫‪667 668 1-2 34 &5‬‬
‫‪:9‬‬
‫ﺗﺠﺎوز و دﻳﮕﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ از ﺟﻤﻠﻪ ﻗﺘﻞ و ﻧﻴﺰ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺗﻼشﻫﺎي ﺑﻲوﻗﻔﻪ ﻣﺮدان‬
‫اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل زﻧﺎن و ﺗﺮس از اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎري از زﻧﺎن را ﻣﺤـﺪود ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﺑـﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺎ ﻧﻴﺰ‬
‫از ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﺪان ﺑﺎز ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻴﻢ‪ .‬اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎﻳﻲ وﺟﻮد دارد‪ :‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻓﺮدي ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﻧﻮﺷﺖ و وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻼس درس ﻛﺎﻟﺠﻲ را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد ﻛﻪ در آن‪ ،‬از داﻧﺸـﺠﻮﻳﺎن ﭘﺮﺳـﻴﺪه‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﺪن از ﺗﺠﺎوز ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬زﻧـﺎن ﺟـﻮان روشﻫـﺎي ﭘﻴﭽﻴـﺪهاي‬
‫ﺑﺮاي ﮔﻮش ﺑﻪ زﻧﮓ ﺑﻮدن ذﻛﺮ ﻛﺮدﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺧﻮد ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن‪،‬‬
‫اﺣﺘﻴﺎط ﻛﺮدن و ﻫﻤـﻮاره در اﻧﺪﻳﺸـﻪ ﺗﺠـﺎوز ﺑـﻮدن )در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﻣـﺮدان ﺟـﻮان ﻛـﻼس‬
‫ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ(‪ .‬ﺷﻜﺎف ﻣﻴﺎن دﻧﻴﺎﻫﺎي آن دو آﺷﻜﺎرا ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ در اﻳﻦ ﺑﺎب ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺘﻦ ﻧﻮﺷـﺘﻪ ﺷـﺪهاي در‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم »ده ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺎب ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز‪ «.‬ﻫﺮﭼﻨـﺪ‬
‫زﻧﺎن ﺑﻪ ﻗﺪر ﻛﺎﻓﻲ از اﻳﻦ اﻣﻮر واﻗﻔﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﭘﻴﭽﻴـﺪﮔﻲ ﺧﺎﺻـﻲ دارد و اﻧـﺪرزﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ دارد‪:‬‬
‫‪1. Golden Gate Bridge.‬‬
‫‪2. Nicholas D. Kristof.‬‬
‫‪ u*0 . S* 3 # !# 2 -* :& C‬‬
‫‪ * 2 <*-* :& 3 I 7 .E 3‬‬
‫‪. C- %&2‬‬
‫‪1. Anita Sarkeesian.‬‬
‫‪2. Ontario.‬‬
‫‪3. Malala Yousafzai.‬‬
‫‪4. Richard Mourdock.‬‬
‫‪5. Stephen Colbert.‬‬
‫‪:54 vp` 'B% # 54‬‬
‫?
‪jb B,,>? '#/- ? I% | ,#)b‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﺼﻴﺤﺖ ﺑﻪ ﻳـﻚ ﻣﺴـﺌﻠﻪ وﺣﺸـﺘﻨﺎك اﺷـﺎره دارد‪ :‬رﻫﻨﻤﻮدﻫـﺎي ﻣﻌﻤـﻮل در اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﻴﺶﮔﻴﺮي را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه ﻣـﻲﮔـﺬارد و ﺑـﺎ ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﻣﺮ ﻣﺴﻠّﻢ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ ﭼﺮا ﻛﺎﻟﺞﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺖ ﺧﻮد را‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺧﺘﺼﺎص ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻧﺎن ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮد را از ﺷﺮ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﺣﻔـﻆ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪[...] .‬‬
‫‪1‬‬
‫زﻧﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎزي آنﻻﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ و ﻃﺮد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻴﺘﺎ ﺳﺮﻛﻴﺴـﻴﺎن‪،‬‬
‫ﻳﻚ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖ ﻣﻨﺘﻘﺪ رﺳﺎﻧﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻬﺎﺟﻢﻫﺎ را ﻣﺴـﺘﻨﺪ ﺳـﺎﺧﺘﻪ اﺳـﺖ‪ ،‬از ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻛـﺎري‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر‪» ،‬او در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺷﺨﺼﻲ و آزار‬
‫دﻫﻨﺪه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﻜﻲاش ﻫﻚ ﺷﺪ‪ «.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﺮد در اوﻧﺘﺎرﻳﻮ‪ 2‬ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ‬
‫ﻳﻚ ﺑﺎزي وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ آنﻻﻳﻦ ﺑﺴﺎزد ﻛﻪ در آن ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻜﺲ آﻧﻴﺘـﺎ را روي ﺻـﻔﺤﻪ ﺳـﻮراخ‬
‫ﻛﺮد و اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر آن را ﺳﻮراخ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺒـﻮدي و ﺟﺮاﺣـﺖﻫـﺎﻳﻲ روي ﺗﺼـﻮﻳﺮ ﻇـﺎﻫﺮ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﺑﺎزيﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن در ﭼﻴﺴﺖ ﻛﻪ در اﻛﺘﺒـﺮ ﮔﺬﺷـﺘﻪ ﺗـﻼش‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻼﻟﻪ ﻳﻮﺳﻒزي‪ 3‬ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﻪ دﻟﻴـﻞ دﻓـﺎع از ﺣﻘـﻮق زﻧـﺎن ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎﻧﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻞ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ زن را ﺧﺎﻣﻮش و ﻣﺠﺎزات ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ داﻋﻴﻪ ﻗـﺪرت‬
‫و ﺣﻖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪» .‬ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﺮدان ﺧﻮش آﻣﺪﻳﺪ«‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ از اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ‪ 2012‬آﻣﻮﺧﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ اﻣـﺮ ﺑـﺮ ذﻫـﻦ و زﺑـﺎن ﺳﻴﺎﺳـﺘﻤﺪاران‬
‫ﺟﺎري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد آورﻳﺪ ﺳﺨﻨﺎن ﺗﺠﺎوزﻃﻠﺒﺎﻧـﻪ ﺟﻤﻬـﻮريﺧﻮاﻫـﺎن را در ﺗﺎﺑﺴـﺘﺎن و ﭘـﺎﻳﻴﺰ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ادﻋﺎي ﺗﺎد اﻛﻴﻦ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ زن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﺑﺎرداري ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺠﺎوز‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮدش ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ زﻧﺎن اﺧﺘﻴـﺎر ﺑـﺪن ﺧـﻮد را ﻧﺪاﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن‪ ،‬رﻳﭽﺎرد ﻣﻮرداك‪ 4،‬ﻧﺎﻣﺰد ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎ ﮔﻔﺖ ﻛـﻪ ﺣـﺎﻣﻠﮕﻲﻫـﺎي ﻧﺎﺷـﻲ از‬
‫ﺗﺠﺎوز‪ ،‬ﻫﺪﻳﻪاي اﺳﺖ از ﺳﻮي ﭘﺮوردﮔﺎر و ﻳﻚ ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه دﻳﮕـﺮ از اﻳـﻦ ادﻋـﺎي اﻛـﻴﻦ‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻮش ﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﭘﻨﺞ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاه ﻃﺮﻓﺪار ﺗﺠﺎوز‪ ،‬در ﻣﺒﺎرزات اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ‪ ،2012‬ﻫﻤﻪ آراي‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺧﻮد را از دﺳﺖ دادﻧﺪ‪) .‬اﺳﺘﻔﻦ ﻛﺎﻟﺒﺮت‪ 5‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻫﺸـﺪار داد ﻛـﻪ اﻛﺜﺮﻳـﺖ آرا را در‬
‫‪::‬‬
‫* ‪h.i/‬‬
‫‪W% /‬‬
‫ '‪) W‬‬
‫)‪Q+i‬‬
‫‪* B3‬‬
‫‪'I #‬‬
‫‪#)!7L‬‬
‫‪"B3) W%‬‬
‫) ‪
23I‬‬
‫‪ N di‬‬
‫‪"13I‬‬
‫‪H.>j‬‬
‫
‬
‫‪)-3 Hk‬‬
‫‪
, ,‬‬
‫‪./ 7L‬‬
‫)‪.B)%‬‬
‫‪667 668 1-2 34 &5‬‬
‫;‪:‬‬
‫‪ 1920‬ﺑﻪ دﺳﺖ آوردﻧﺪ‪ (.‬ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻔﺘﺎر ﺑﻲارزش آﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﻫﺰﻳﻨـﻪاي ﻧﻴﺴـﺖ ﻛـﻪ اﻛﻨـﻮن‬
‫ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬اواﻳﻞ ﻣﺎه ﺟﺎري‪ ،‬ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاﻫﺎن ﻛﻨﮕﺮه از ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﺠﺪد ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴـﻪ زﻧـﺎن‬
‫ﺧﻮدداري ﻛﺮدﻧﺪ؛ زﻳﺮا آﻧﻬﺎ ﻣﻌﺘﺮض ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺟﺮان‪ ،‬زﻧﺎن ﻓﺮاﺟﻨﺴﻴﺘﻲ و‬
‫زﻧﺎن ﺑﻮﻣﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.[...] .‬‬
‫آنﻫﺎ ﺑﻴﺮوﻧﻨﺪ ﺗﺎ »ﺣﻘﻮق ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ« را ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻮﻟـﺪ و ﻧﻴـﺰ ﺳـﻘﻂ‬
‫ﺟﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻃﻮل دوازده ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در اﻳﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﻳـﻦ ﻛـﺎر را‬
‫اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻨﺎي »ﺣﻘﻮق ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ« ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺣﻘﻮق زﻧﺎن در ﻛﻨﺘﺮل ﺑـﺪن ﺧـﻮد‪.‬‬
‫آﻳﺎ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻧﺸﺪم ﻛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻛﻨﺘﺮل رﺑﻂ دارد؟ ]‪[...‬‬
‫اﻣﻮري ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﺮزﻧﺶ ﻛﺮد‬
‫زﻧﺎن ﻗﻄﻌﺎً ﻗﺎدر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم دادن ﺗﻤﺎم اﻣﻮر ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب ﻫﺴﺘﻨﺪ و زﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺟﺮاﻳﻤﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴـﺰ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺟﻨﮓ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﻳﻦ دو ﺟـﻨﺲ‪ ،‬ﻓـﻮقاﻟﻌـﺎده ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮ اﺳـﺖ ﺑـﻪ وﻳـﮋه‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ واﻗﻌﻲ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف رﺋﻴﺲ ﺳﺎﺑﻖ )ﻣﺮد( ﺻـﻨﺪوق ﺑـﻴﻦ‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻮل‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﻛﻨﻮﻧﻲ )زن( ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﻳﻚ ﻫﺘﻞ ﻟﻮﻛﺲ را ﻛﺘﻚ ﺑﺰﻧﺪ؛ اﻓﺴﺮان‬
‫ﻋﺎﻟﻲرﺗﺒﻪ زن در ارﺗﺶ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻫﻤﺘﺎﻳﺎن ﻣﺮد ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ﻣﺘﻬﻢ‬
‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ورزشﻛﺎران زن ﺑﺮ ﺧﻼف آن دﺳﺘﻪ از ﺑﺎزﻳﻜﻨﺎن ﻓﻮﺗﺒﺎل ﻣﺮد در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل‪ ،‬دوﺳﺖ‬
‫ﻧﺪارﻧﺪ روي ﭘﺴﺮان ﺑﻴﻬﻮش اﻓﺘﺎده ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ادرار ﻛﻨﻨـﺪ و ﺑـﺪﺗﺮ از آن‪ ،‬درﺑـﺎره ﻓﻴﻠﻤﺸـﺎن در‬
‫ﻳﻮﺗﻴﻮب و ﺗﻮﻳﻴﺘﺮ ﺑﺰرگﻧﻤﺎﻳﻲ و اﻏﺮاق ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ زن ﻣﺴﺎﻓﺮ اﺗﻮﺑﻮﺳﻲ در ﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﺮدي ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ او‬
‫از آﺳﻴﺐﻫﺎ ﺑﻤﻴﺮد و ﻫﻴﭻ ﮔـﺮوه زن ﻏـﺎرﺗﮕﺮي‪ ،‬ﻣـﺮدان را در ﻣﻴـﺪان ﺗﺤﺮﻳـﺮ ﻗـﺎﻫﺮه ﺗـﺮور‬
‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ‪ 11‬درﺻﺪ ﺗﺠﺎوزﻫﺎي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﭘـﺪران و ﻧﺎﭘـﺪران‪،‬‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺎدران ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲ آﻳﺪ‪ 93/5 .‬درﺻﺪ از ﻣﺮدم در زﻧـﺪان در اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‪ ،‬ﻣـﺮد‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﻪ زن و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﻌﺪاد ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي از آﻧﻬﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ آﻧﺠﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬـﺎ را‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻧﺠﺎ زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﺮد ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣـﺎ ﻓﻜـﺮ و راه ﺑﻬﺘـﺮ ﺑـﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ و اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﺰرگ ﭘﺎپ زن‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﺮد ﺟﻮاﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ او ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ‬
‫زﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲ ﻛﻮﺑﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﺎري ﻛﻪ ﻓﻴﻞ اﺳﭙﻜﺘﻮر‪ 1‬اﻧﺠﺎم داد‪) .‬او در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از آن‬
‫‪ 93/5‬درﺻﺪ زﻧﺪاﻧﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻔﻨﮓ ﺳﺎﭼﻤﻪ اي ﻻﻧﺎ ﻛﻼرﻛﺴﻮن‪ 2‬را ﻛﺸﺖ‪ ،‬آن ﻫـﻢ در‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﺑﺮاي ﺧﻮدداري از ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎ او‪ (.‬ﻫـﻴﭻ زن ﺑـﺎزﻳﮕﺮ ﺳـﺘﺎره ﻓﻴﻠﻤـﻲ ﺑـﻪ‬
‫‪1. Phil Spector.‬‬
‫‪2. Lana Clarkson.‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ؛ زﻳﺮا آﻧﺠﻠﻴﻨﺎ ﺟﻮﻟﻲ ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﻞ ﮔﻴﺒﺴـﻮن‪ 1‬و اﺳـﺘﻴﻮ‬
‫ﻣﻚ ﻛﻮﺋﻴﻦ‪ 2‬ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻧﺪاد و ﻫﻴﭻ زن ﻛﺎرﮔﺮدان ﻣﺸﻬﻮري ﺑﻪ ﻛـﻮدك ‪ 13‬ﺳـﺎﻟﻪ ﻣـﻮاد‬
‫ﻣﺨﺪر ﻧﻤﻲ دﻫﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ او ﺗﺠﺎوز ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ روﻣﻦ ﭘﻮﻻﻧﺴﻜﻲ‪ 3‬ﺑﻌـﺪ از ﺷـﻨﻴﺪن ﺟـﻮاب‬
‫»ﻧﻪ« ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻳﺎد ﺟﻴﻮﺗﻲ ﺳﻴﻨﮓ ﭘﺎﻧﺪي‬
‫‪4‬‬
‫‪1. Mel Gibson.‬‬
‫‪2. Steve McQueen.‬‬
‫‪3. Roman Polanski.‬‬
‫‪4. Jyoti singh pandey.‬‬
‫‪:54 vp` 'B% # 54‬‬
‫?
‪jb B,,>? '#/- ? I% | ,#)b‬‬
‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﭼﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ؟ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻫﺴﺖ در ﻣﻮرد اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﺗﺼﻮري از ﻣﺮداﻧﮕﻲ وﺟﻮد‬
‫دارد‪ ،‬در ﻣﻮرد آﻧﻜﻪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻮرد راه ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑـﻪ ﭘﺴـﺮان‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬ﻣﺮدان دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ و ﺷـﮕﻔﺖاﻧﮕﻴـﺰ زﻳـﺎدي ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎي دلﮔﺮمﻛﻨﻨﺪه در اﻳﻦ دور ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺮداﻧﻲ دﻳـﺪهام‬
‫ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ را درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ و آن را ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻣﺎ و ﺑﺎ ﻣﺎ در زﻧـﺪﮔﻲ روزﻣـﺮه‬
‫اﻳﺴﺘﺎده اﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ آنﻻﻳﻦ و ﭼﻪ در راهﭘﻴﻤﺎﻳﻲ از دﻫﻠﻲ ﻧﻮ ﺑـﻪ ﺳـﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴـﻜﻮ در زﻣﺴـﺘﺎن‬
‫ﺟﺎري‪ .‬ﻣﺮدان‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻢﭘﻴﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮﺑﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻫﻤﻴﺸـﻪ ﭼﻨـﺪ ﺗـﻦ از‬
‫آﻧﻬﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و ﺑﺰرﮔﻮاري و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻢدردي‪ ،‬ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳـﺪ‪ .‬آﻣـﺎر‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ اﺧﻴﺮ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭼﺸﻢﮔﻴﺮي ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ )ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑـﺎز‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﺰﺟﺎر ﺑﺮاﻧﮕﻴـﺰي ﺑﺎﻻﺳـﺖ(‪ .‬ﺑﺴـﻴﺎري از ﻣـﺮدان در ﺗﻼﺷـﻨﺪ ﺗـﺎ اﻳـﺪهﻫـﺎ و‬
‫آرﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮداﻧﮕﻲ و ﻗﺪرت ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮدان ﻫﻢ ﺟﻨﺲﮔﺮا ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭼﻬﺎر دﻫﻪ‪ ،‬ﻣﺘﺤﺪان ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﻮده اﻧﺪ‪) .‬ﻇـﺎﻫﺮاً ازدواج‬
‫ﻫﻢﺟﻨﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران را ﻣﻲﺗﺮﺳﺎﻧﺪ؛ زﻳﺮا ﻗﻮاﻋﺪ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﻣﻴـﺎن ﻃـﺮﻓﻴﻦ وﺟـﻮد‬
‫ﻧﺪارد‪ (.‬آزادي زﻧﺎن در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﺒﺸﻲ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺼﺪ دﺳﺖ اﻧـﺪازي‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮدان ﻳﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻗﺪرت و اﻣﺘﻴﺎز از آﻧﻬﺎ را دارد‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در ﻳﻚ ﺑﺎزي ﻣﻼلآور ﺑﺪون ﺑﺮد‬
‫و ﺑﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺟﻨﺲ در ﻳﻚ زﻣﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ آزاد و ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫـﻢ آزاد ﻳـﺎ‬
‫ﺑﺮده ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ در ﺑﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺮ ﻫﺮ‬
‫ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي اﺛﺮ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻴﻤﻲ از ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻃﻴﻒ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﻨﻮز ﺳﺨﺖ‬
‫و ﺧﺸﻚ اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر زﻣﺎن و اﻧـﺮژي ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻤﺮﻛﺰ روي ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬اﮔـﺮ ﻣـﺎ ﺧـﻮد را ﭼﻨـﻴﻦ درﮔﻴـﺮ ﻧﻤـﻲﻛـﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺑﻨﮕﺮﻳﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎراﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬در ﻣﺤﻠﻪ ﻣـﺎ‬
‫<‪:‬‬
‫‪667 668 1-2 34 &5‬‬
‫‪:7‬‬
‫ﻣﻲﺗﺮﺳﺪ ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬آﻳﺎ او ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎر ﺗﺎ دﻳﺮوﻗﺖ را رﻫﺎ ﻛﻨﺪ؟ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد از زﻧـﺎن ﺑـﻪ‬
‫دﻻﻳﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﻳﺎ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺗﺮك ﻛﺎر ﺧﻮد ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﺪﻳﺪ در ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ ﺣﻘﻮق ﺑﻮﻣﻲ ﻛﺎﻧﺎداﺳﺖ ﻛـﻪ ﺷـﻌﺎر‬
‫ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﻲ و زﻳﺴﺖ ﻣﺤﻴﻄﻲ آن ﻋﺒـﺎرت اﺳـﺖ از »ﺑـﻲﻛـﺎري و ﻋﻼﻓـﻲ ﻣﻤﻨـﻮع«‪ .‬در ‪27‬‬
‫دﺳﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭘﺲ از اﻓﻮل اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬ﻳﻚ زن ﺑﻮﻣﻲ‪ ،‬در ﺧﻠﻴﺞ ﺗﻨﺪر‪ 1‬اوﻧﺘﺎرﻳﻮ‪ 2‬ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻣﺮداﻧﻲ ـ ﺑﺎ ﻫﺪف ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺜﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ »ﺑﻲﻛﺎري و ﻋﻼﻓﻲ ﻣﻤﻨﻮع« رﺑـﻮده ﺷـﺪ و‬
‫ﺑﻪ او ﺗﺠﺎوز ﺷﺪ و ﻛﺘﻚ ﺧﻮرد و ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﺮگ رﻫﺎ ﺷﺪ‪ .‬او ﭼﻬـﺎر ﺳـﺎﻋﺖ در ﻫـﻮاي ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫ﺳﺮد راه رﻓﺖ و ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺮد ﺗﺎ آﻧﭽﻪ را ﺑﺮ ﺳﺮش آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻬﺎﺟﻤـﺎن‬
‫ﻛﻪ او را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم دوﺑﺎره آن ﻛﺎر ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻓﺮارياﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ و ﻗﺘـﻞ ﺟﻴـﻮﺗﻲ ﺳـﻴﻨﮓ ﭘﺎﻧـﺪي ‪ 23‬ﺳـﺎﻟﻪ در دﻫﻠـﻲ ﻧـﻮ ﻛـﻪ در رﺷـﺘﻪ‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻮﺗﺮاﭘﻲ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ وﺿﻊ ﺧﻮد را در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮان ﻛﻤـﻚ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻨﺪ و ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه او ﺑﻮد )ﻛﻪ ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑـﻪ در ﺑـﺮد( ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﻲ رﺳﺪ واﻛﻨﺸﻲ را ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑـﺮاي ‪ 1000 ،100‬و ‪ 5000‬ﺳـﺎل ﭘـﻴﺶ ﻧﻴـﺎز ﺑـﺪان‬
‫‪3‬‬
‫داﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺟﺎﻳﮕﺎه او ﺑﺮاي زﻧﺎن ـ و ﻣﺮدان ـ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺜﻞ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺖ ﺗﻴـﻞ‬
‫ﻛﻪ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﺎن ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬او را در ﺳﺎل ‪ 1955‬ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑـﺮاي اﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲﻫـﺎي آﻓﺮﻳﻘـﺎﻳﻲﺗﺒـﺎر و‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﻧﻮﭘﺎي ﺑﻌﺪي ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺶ از ‪ 87‬ﻫﺰار ﻣﻮرد ﺗﺠﺎوز ﺟﻨﺴﻲ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻫﺴـﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻫـﺮ‬
‫ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺎدﺛﻪاي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﻘـﺎط ﺧﻴﻠـﻲ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻫﻢ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺗﺼﺎل ﺑﻪ ﻫﻢ‪ ،‬ﻟﻜﻪاي آﻟﻮده را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻛـﺲ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ از آﻧﻬﺎ ﻧﺎﻣﻲ ﻧﻤﻲﺑﺮد‪ .‬ﻣﺮدم ﻫﻨﺪ اﻳﻦ ﻛـﺎر را اﻧﺠـﺎم دادﻧـﺪ‪.‬‬
‫آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﻣﺪﻧﻲ و ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮي اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺸـﻜﻞ‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم اﺳﺖ؛ ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﻜﺮار دوﺑﺎره آن ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲ ﻧﻴﺴـﺖ‪ .‬آن‬
‫را ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ داد‪ .‬وﻇﻴﻔﻪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻦ و ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ آن را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫‪1. Thunder Bay.‬‬
‫‪2. Ontario.‬‬
‫‪3. Emmett Till.‬‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺣﺠﺎب‪ ،‬اﻧﺤﺮاف اﺳﺖ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﻣﺎرﻳﺎ ﭘﺎﺑﻠﺖ‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﺟﻮاد ﻃﺎﻫﺮي‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺑﻪ ﺳﻬﻢ زﻧﺎن در ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳـﻲ و‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي اﺷﺎره دارد و ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫـﺎي ﻣﻠﻤـﻮس و رﺧـﺪادﻫﺎي‬
‫ﺧﺎص و ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ زﻧﺎن در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ در ﭘﻲ ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫زﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن راه ﺧﻮد را ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﺑﺎ اﺗﺤﺎد و ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫ﻋﻤﻴﻖ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت و ﺣﻘﻮق ﺧﻮد از ﺟﻤﻠـﻪ داﺷـﺘﻦ ﺣﺠـﺎب و‬
‫اﺧﺘﻴﺎر در ﭘﻮﺷﺶ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺣﺠﺎب‪ ،‬ﺣﻘﻮق زﻧﺎن‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦ زﻧﺎن‪ ،‬ﺣﻖ اﻧﺘﺨﺎب‪.‬‬
‫‪1. Fighting the Hijab is a Diversion, alternet.org, March 20, 2013‬‬
‫‪Source: http://www.alternet.org/fighting-hijab-diversion‬‬
‫‪f0? 9 H, , #? | %, P9 '(Causa Justa) -4 ,% H, .,
4, $ 'Maria Poblet .‬‬
‫‪.06
9 0 50?H? ,.10-, 0 10/E T&&,
B- 76 #)U$ @b, @,„ 1/, @,
b
9‬‬
‫‪.0D4 1/,0 .0$
$ #0*, *$ p, .H4, H, #H4 %, *$ p, .H4, @?P4‬‬
‫‪(/http://cjjc.org :|) .1-,‬‬
‫‪.([email protected]) #Y& C, 8C .Z‬‬
‫‪1-, f,
*, 'Gd 9 %$‬‬
‫زن ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ »ﺣﺠﺎب« روﺳﺮي زرد و ﻃﻼﻳﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ داﺷﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛـﻪ‬
‫ﭼﺎﻧﻪ و ﺷﺎﻧﻪﻫﺎي او را ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻧﺸﺎن ﻣـﻲداد ﭼﻘـﺪر رﻧﺠﻴـﺪه و ﺳـﺮﮔﺮدان‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ زن ﺑﻮر ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻣﺴﻦﺗﺮي اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزد ﻛﻪ »ﺣﺠﺎب ﺑﺨﺸﻲ‬
‫از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎﺳﺖ!«‪» ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻓﻤﻴﻨﺴﻴﻢ دارد روﺳﺮي را ﺑﺮﻣﻲدارد؟« زن ﺟﻮان اداﻣـﻪ‬
‫داد‪» :‬ﭼﺮا ﺟﻨﮓ را در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ؟ ﭼﺮا از ﻣﺠﺮم ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺳﻼم در اروﭘﺎ دﺳـﺖ‬
‫‪:8‬‬
‫*‬
‫‪ #L‬‬
‫ ‪H-I‬‬
‫‪ 5'I‬‬
‫‪
"l/‬‬
‫»‪
* «%‬‬
‫(‪"HB( HB #‬‬
‫*‬
‫‪"PN#-‬‬
‫* )‪ I‬‬
‫* * ‪VF8‬‬
‫)‪4+5 B/ ;B‬‬
‫‪.BH,‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=;‬
‫ﺑﺮﻧﻤﻲدارﻳﺪ؟ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ در ﻛﺸﻮر ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﺎرهاي ﺟﺰ ﻣﻬـﺎﺟﺮت ﻧـﺪارﻳﻢ‪ .‬ﺣـﺎل‬
‫ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ را ﻧﻴﺰ از ﻣﺎ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ؟«‬
‫ﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺘﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد آن ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬اﻛﻨﻮن داﺷﺖ ﺟﻠﻮ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ اﺗﻔـﺎق‬
‫ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ .‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻏﺮﺑﻲ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﻢ ﺑﺎ اوﻟﻮﻳﺖﻫﺎي زﻧﺎن از ﺟﻨﻮب ﺟﻬﺎن‪1‬در ﺗﻌﺎرض ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ در ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﻧﺠﻤﻦ زﻧﺎن در ﺣﺎل ﺗﻮﺳـﻌﻪ‪ 2‬در اﺳـﺘﺎﻧﺒﻮل ﺗﺮﻛﻴـﻪ ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺮدم ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ از ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي زﻧـﺎن‪ ،‬ﻣـﺎﻟﻲ و ﻓﻤﻴﻨﻴﺴـﺖﻫـﺎ ﺣﻀـﻮر داﺷـﺘﻨﺪ و‬
‫ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻧﺴﺠﺎم ﺑﺎﻻي زﻧﺎن را ﻟﻤﺲ ﻛﺮدم و ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻫﺪ ﺣﻮادﺛﻲ از اﻳﻦ دﺳﺖ ﺑـﻮدم؛ ﺗﻌـﺎرض‬
‫ﻣﻴﺎن دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي زﻧﺪهاي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ زﻧﺎن را ﻋﻘﺐ ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺤﺮﻛﻪ ﺑﻪ ﻗـﺪﻣﺖ اﺳـﺘﻌﻤﺎر ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﮔـﺎﻫﻲ ﺑـﻪ ﻗـﺪﻣﺖ ﺗﺠـﺎوز‪ .‬زﻧـﺎن‬
‫ﺧﻮشﻧﻴﺖ و داراي ﺟﺎﻳﮕﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﺑﺮاي »ﻧﺠﺎت« زﻧﺎن ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧـﺪه ﺷـﺪه‪،‬‬
‫زﻧﺎن رﻧﮕﻴﻦﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬زﻧﺎن ﻣﻬﺎﺟﺮ و زﻧﺎن از ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺘﺪاول ﻗﺪ ﻋﻠﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻤﻜﻲ از دﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﭘﺮ ﻃﻤﻄﺮاق رﺳـﺎﻧﻪاي ﺟـﻮرج ﺑـﻮش ﻓﻜـﺮ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم ـ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﻔﺖ و ﮔﺎز ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻜﺮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﻫـﺪف ﻣـﺎ‬
‫»آزادي زﻧﺎن« ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎم او ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ آزادي زﻧﺎن در رﺳﺎﻧﻪﻫـﺎ ﺑـﺎ ﺗﺼـﺎوﻳﺮي از ﺣﺠـﺎب‬
‫ﺳﺮاﭘﺎي زﻧﺎن ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ روزﻧﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻨﻔﺲ داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﺴﻴﺎري را ﻣﺘﻘﺎﻋـﺪ‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ را در ﻫﺠﻮم ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از آﻧﻜـﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن از ﻛـﺎﻧﻮن ﺧﺒـﺮي‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم از ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ زﻧﺎن اﻓﻐﺎن ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺟﺰﺋﻲ ﭘﻮﺷﺎك و ﻛﺎرﮔﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺰد ﻛﻢ ﻏﻔﻠﺖ ورزﻳﺪﻧﺪ‪ .‬آزادي ﻣﻌﻬﻮد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷـﺪ‬
‫ﺑﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺪلﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻟﺒـﺎس ﻛـﺎر‪،‬‬
‫دوﺧﺖ ﻟﺒﺎس ﺑﺮاي زﻧﺎن در ﺷﻤﺎل ﺟﻬﺎن ﻛﻪ در اﺗﺎقﻫﺎي ﻣﺠﻠﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻴـﺰ ﺑـﺮاي‬
‫ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎنﻛﺎران ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﺑﺰرگ‪ .‬ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻛﻪ »دﺳﺘﺮﺳﻲ‬
‫ﺑﻪ ﭘﻮل«‪ ،‬آزادي زﻧﺎن را در ﭘﻲ دارد‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻟﺒﺎس زﻧﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻗﺮار دارﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﻧﺌﻮ ﻟﻴﺒﺮال در ﻛﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ روﻳﻜﺮد‪ ،‬ﻣﺸﻮرت ﺑﺎ ﺧﻮد زﻧﺎن و ﺑﻬﺮه ﮔﺮﻓﺘﻦ از راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺸـﺎرﻫﺎ را‬
‫ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ اﻧﺠﻤﻦﻫـﺎﻳﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎ ﻓﺸـﺎر ﻣﺒـﺎرزه ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳـﺪه ﻣـﻲﮔﻴـﺮد‪ .‬ﻣـﺎ‪،‬‬
‫ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖﻫﺎي ﻣﺘﺮﻗﻲ در ﻏﺮب ﺑﻪ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ دامﻫﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ و ﺗﺼـﻮر ﻣـﻲﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻴﺮ و ﺻﻼح زﻧﺎن دﻳﮕﺮ را ﻣﻲداﻧﻴﻢ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸـﻜﻮك‪ ،‬ﻣﺘﺤـﺪ ﺷـﺪهاﻳـﻢ و از‬
‫ﻗﺪرت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻋﺪم ﺗﻮازن در ﻗـﺪرت‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺎ آﺳﻴﺐ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺟﻤﻌﻴـﺖ اﻧﻘﻼﺑـﻲ زﻧـﺎن اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن‪ 3‬در ﻣـﻮرد اﻳـﻦ‬
‫‪1. global south.‬‬
‫‪2. Association for Women's Rights in Development (AWID).‬‬
‫‪3. Revolutionary Association of the Women of Afghanistan (RAWA).‬‬
‫‪1-, f,
*, 'Gd 9 %$‬‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ؟ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻣﺒـﺎرزه ﺑـﺎ اﺷـﻐﺎل و اﺳـﺘﺜﻤﺎر ﻣﺘﻌﻬـﺪ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و دﻳﺪﮔﺎه ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ و ﻓﻤﻴﻨﻴﺴـﺖﻫـﺎي ﻏﺮﺑـﻲ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎي زﻳﺎدي از آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﻲ در ﻣﺠﻤﻊ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ اﻧﺠﻤﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﺗـﻮﻧﺲ روﺑـﻪرو‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ و وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬ﻣـﻦ ﺑـﺎ ﭘﺮﺳـﺶﻫـﺎي ﻣﺸـﺎﺑﻬﻲ در ﻣـﻮرد‬
‫ﺟﻨﺒﺶ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ روﺑﻪرو ﺷﺪم‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﻢ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد و ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺮدﻣﻲ‬
‫زﻧﺎن را ارﺗﻘﺎ دﻫﻴﻢ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﺘﻢ و اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻣﺒﺎرزه ﻛﻨـﻴﻢ؟ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺑـﺎ وﺟـﻮد ﺗﻔـﺎوت ﺑـﻪ‬
‫ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻴﻢ؟‬
‫ﻣﻦ در آﻧﺠﺎ در ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﺟﻨﺒﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻃﻌﻢ ﻳﻚ روﻳﻜﺮد ﻣﻨﺴﺠﻢﺗﺮ و ﻣﺮدﻣﻲﺗـﺮ را‬
‫ﻧﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻘﻮق زﻧﺎن ﭼﺸﻴﺪم‪ .‬در ﺳﺎﻟﻦ ﺷﻠﻮغ ﻛﺎﻟﺞ اﻧﺠﻤﻦ‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮاﻧﺎن ﻣﺠﻤـﻊ زﻧـﺎن زﻳـﺮ‬
‫ﺑﻨﺮ ﭼﻨﺪ زﺑﺎﻧﻪاي اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷـﺪه ﺑـﻮد‪» :‬ﺗـﻮﻧﺲ‪ :‬وﻃـﻦ ﺟﻨـﺒﺶﻫـﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﻬﺎن‪ «.‬ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﻮم ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﮔﻮش ﻣﻲ دادﻧـﺪ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻣﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﻣﻄﺎﻟﺐ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ‪ .‬زﻧﺎن ﭼﻨﺪ ﺻﻔﺤﻪ از ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺧـﻮد را‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ روﺳﺮي ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺧﻮد ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ آن را روي ﺳـﺮ ﺧـﻮد اﻧﺪاﺧﺘـﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺪون روﺳﺮي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ اﻫﻞ ﺗﻮﻧﺲ و از ﺳﺎزﻣﺎنﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ زﻧـﺎن از‬
‫ﻏﺮب و ﺷﺮق ﮔﺮد ﻫﻢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﺎن ﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﻧﻘـﺶ ﺟﻨـﺒﺶ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫ﻛﺸﻮر ﺧﻮد در ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻦ »ﺑﻬﺎر ﻋﺮﺑﻲ«‪ ،‬ﺑﻪ روﻧـﺪ اﻧﺠﻤـﻦ ﺑـﺎ ﺷـﻴﻮه اي ﻣﻨﻄﻘـﻪ اي و ﻓﺮاﮔﻴـﺮ‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت آﻧﻬﺎ ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﺮاك داﺷـﺖ‪ .‬ﺣـﻖ ﺳـﺎزﻣﺎندﻫـﻲ در ﺑـﺎﻻي‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻮد‪ .‬در ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ ﻋﻈﻴﻢ ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ دﻳﻜﺘﺎﺗﻮري را ﺳـﺮﻧﮕﻮن ﺳـﺎﺧﺖ‪،‬‬
‫در اﻋﺘﺼﺎب ﻟﺒﺎسﻓﺮوﺷﺎن زن در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ رﻳﺸﻪ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دﻓـﺎع از‬
‫ﺣﻖ اداﻣﻪ ﻛﺎر ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪه و اﻋﺘﻼي ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﻋﺪاﻟﺖ اﻗﺘﺼﺎدي زﻧﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ،‬ﮔﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﻘـﺎي ﺧـﺎﻧﻮاده ﻣﺜـﻞ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﻧﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻀﻮر ﻣﺴﺎوي زﻧـﺎن در ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﻳـﺰي‬
‫اﻧﺠﻤﻦ‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﻤﭙﻴﻦ ﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻖ ارث ﺑﺮاي زﻧﺎن و رﻫﺎﻳﻲ از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻴﺎنﻓﺮدي‬
‫و دوﻟﺘﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ آزاد‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ و اﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺗـﺎ ﺑـﺮ‬
‫ﺷﻤﺮدن ﻛﻞ ﻓﻬﺮﺳﺖ‪ ،‬اﺗﺎق ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻲ‪ ،‬آرام ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺑﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﻛﻪ‬
‫از ﻃﺮﻳﻖ ﮔﻮﺷﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﮔﻮش ﻣﻲدادم و ﺑﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺟﻠﺴـﻪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آﻳﺎ ﻣﺮدم از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﺎت ﺟﺴﻮراﻧﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ زﻧﺎن ﺑﺎ اﻳـﻦ ﻛـﺎر اﺗﻤـﺎم‬
‫ﺣﺠﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻠﻔﻲﻫﺎ )ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺳﺨﺖﮔﻴﺮ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ زﻧﺎن‬
‫ ‪"1‬‬
‫‪4#\5 SF3I‬‬
‫)) ‪B3O ,‬‬
‫ ‪J‬‬
‫ ‪-‬‬
‫‪ "L‬‬
‫‪Ql5‬‬
‫>‪(mF‬‬
‫* )‪83‬‬
‫ ‪7‬‬
‫(‪N .‬‬
‫‪;F SF3I‬‬
‫‪ * a‬‬
‫) ‪,‬‬
‫*)‪HB( B‬‬
‫ ‪5‬‬
‫‪L‬‬
‫‪>B5‬‬
‫‪* l/‬‬
‫
‪.‬‬
‫‪;6‬‬
‫‪1. World Social Forum.‬‬
‫‪V‬‬
‫‪
#n‬‬
‫‪"-
4‬‬
‫(‬
‫*)‪ B‬‬
‫!‪B3‬‬
‫>‪ J#J‬‬
‫)‪Z .BF+8‬‬
‫‪
) * ZF/‬‬
‫‪* SP‬‬
‫‪ Z#F/ N‬‬
‫ ‪W %3P‬‬
‫‪) . H,‬‬
‫
‪! * B‬‬
‫‪4*)#
m‬‬
‫ ‪ao‬‬
‫)‪)* J‬‬
‫‪H N L‬‬
‫‪4# WB/‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>;‬
‫و ﻧﻬﺎدﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻧﺎن ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﻳﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﺶ در ﻛﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ زﻧﺎن رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻨﺪ و ﺟﺎﻳﮕﺎه رﻫﺒﺮي زﻧﺎن را ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫از ﮔﻮﺷﻪ ﻋﻘﺒﻲ اﺗﺎق‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻚ ﻛﺮ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﻣﺮداﻧﻪ ﺷﺮوع ﺑـﻪ ﺧﻮاﻧـﺪن ﻛـﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺮد ﻋﺮاﻗﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ در ﻛﻨﺎر ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫‪: %& =? e*M C L .!7* ) $* * <M‬‬
‫»< ‪.«# 3( y=? 4* C- 9? < 3‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻌﺠﺐ ﺷﺪم‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮدم ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻐﺮب‪ /‬ﻣﺸﺮق ﺑـﻪ »ﻧﺠـﺎت« ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖﻫﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﻛﺮ ﺿﺪ ﻣﺮدﺳﺎﻻري دارﻧـﺪ! در‬
‫‪ 15‬ﺳﺎﻟﻲ ﻛﻪ از ﺗﺸﻜﻴﻞ اﻧﺠﻤﻦ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻣﻲ ﮔﺬرد‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ از ﻫﻢ ﺑﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫زﻳﺒﺎﻳﻲ آﻧﭽﻪ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ در ﻣﻨﺴﺘﻴﺮ‪ 1‬دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺪﻳﺪهام‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺶ و ﭼﺎﻟﺶ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ و ﻣﺎ را در اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‪ ،‬ﻏـﺮب و ﺷـﻤﺎل‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﺎ زﻧـﺎن ﻣﻐـﺮب ‪ /‬ﻣﺸـﺮق ﭼـﻪ ﻛـﺮدهاﻳـﻢ؟ ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد ﻛﻪ از ﺧﺎرج ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﻋﻮض‪ ،‬از‬
‫ﺧﻂ ﻣﻘﺪ‪‬م ﺟﻮاﻣﻊ ﺧﻮد و ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ در ﻛﻨﺎر آﻧﻬﺎ درس ﻣﻲآﻣﻮزد و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑـﻪ ﻋـﺪم ﺗـﻮازن‬
‫ﻗﺪرت و ﻣﻨﺎﻓﻌﻲ ﻣﻲﻧﮕﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺟﻨﺒﺶ و در ﭘﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻋﻠﺖ ﺷﺎﻳﻊ آن اﺳـﺖ؟‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺗﻼشﻫﺎ و دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻼشﻫﺎ و دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺮدﻣﻲ اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬زﻧﺎن ﺷﻤﺎل آﻓﺮﻳﻘﺎ‪ ،‬ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺟﻬﺎن ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎزﻳﻢ؟‬
‫ارﺗﻘﺎي ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﺮاي ﻫﻢ ﺑﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺗﻼﺷﻲ درازﻣﺪت و ﻓﺮآﻳﻨﺪي دﻳﺎﻟﻜﺘﻴﻜﻲ را ﻣﻲ ﻃﻠﺒـﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺴﻞ ﻗﺒﻞ از ﻣﺎ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ ﻧﺮم ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ از آﻧﻬـﺎ‬
‫درس ﺑﻴﺎﻣﻮزﻳﻢ و ﺑﺎ اوﺿﺎع ﻣﻜﺎﻧﻲ و زﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮد در اﻳﻦ راه ﻗﺪم ﻧﻬﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻣـﺎ در‬
‫ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده و از ﻧﮋاد و ﺟﻨﺴﻴﺖ و زﺑﺎن ﻋﺒﻮر ﻛﺮدهاﻳـﻢ‪،‬‬
‫اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﻳﺪهﻫﺎ ﻧﻴﺰ رﺷﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و در ﻣﻌﺮض ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﮔﺴﺘﺮش ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮ‬
‫ﻛﺸﻮر داراي ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ و وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺧﻮدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻـﺤﻨﻪ را ﺑـﺮاي ﺟﻨـﺒﺶ ﻫـﺎي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮﻳﺶ آﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻓﻬﻢ ﻣﺎ از ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪،‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﻳﻚ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﻢ واﻗﻌﺎً ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺎه‪ ،‬اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﺮدﻣﻲ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣـﺎ را ﺑـﻪ اﻧﺠﻤـﻦ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺟﻬـﺎﻧﻲ در‬
‫ﺗﻮﻧﺲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد ﺑﺎ ﻫﺪف ﻳﺎدﮔﻴﺮي و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﻨﺒﺶﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و رﻫﺒـﺮان زن آنﻫـﺎ‪ ،‬از‬
‫آﻓﺮﻳﻘﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬از اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ ﺗﺎ ﺑﺮزﻳﻞ‪ .‬ﻣﺎ ﮔﺮد ﻫـﻢ ﺧـﻮاﻫﻴﻢ آﻣـﺪ ﺗـﺎ ﺑـﻪ اﻳـﻦﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ و ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ وﺑﻼگ‪ 2‬ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫‪1. Monastir.‬‬
‫‪2. http://ggjalliance.wordpress.com/category/world-social-forum-2013-tunisia/‬‬
‫ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﻛ‪‬ﻢ ا‪‬رﺗﻮر‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ اﻣﻴﻦ‬
‫‪3‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدوﺳﻴﺎﺳﺖ‬
‫ﻧﻘﺶ ﺗﺮﻛﻴﻪ در ﺟﻨﮓ ﻣﺸﺘﺮك اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ ،2011‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ ﺟﻨﮕﻲ ﭘﻨﻬـﺎﻧﻲ‬
‫را ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈـﺎر داﺷـﺘﻨﺪ ﻳـﺎ ﺳـﺎﺧﺘﺎر ﺳﻴﺎﺳـﻲ‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ در ﻛﻮﺗﺎهﻣﺪت از ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺎﺷﻴﺪ و ﻳﺎ اﻳـﻦ ﻛـﻪ راﻫـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﺷﻌﻠﻪ ور ﻛﺮدن ﺟﻨﮕﻲ آﺷﻜﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛـﻪ روﺷـﻦ ﺷـﺪ‬
‫رﻫﺒﺮان و ﻣﺮدم ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ اﺳـﺘﺜﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻧﻌﻄـﺎفﭘـﺬﻳﺮ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﭘﺎرهﭘـﺎره‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻛﻪ از ﻫﺮ ﺟﻬﺖ در ﺧﻂ ﻣﻘﺪم اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻗـﺮار دارد‪،‬‬
‫در ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ ﻓﺮاوان ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮدم ﻛﺸﻮر ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﺳـﻮرﻳﻪ‪،‬‬
‫ﺷﺮﻳﻚ ﺟﺮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺻﻠﺢ ﺗﺼﻨﻌﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑـﺎ ﻫﻤﺴـﺎﻳﮕﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺳـﻮرﻳﻪ )از دﺳـﺎﻣﺒﺮ ‪ (2004‬و‬
‫اﻳﺮان )از ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ (2008‬در ﻣﻲ‪ 2011‬ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﺤـﻮري آن در ﺟﻨـﮓ‬
‫‪: @
<9 .$o-, @D3?„2 >
$ .- Ro`,‬‬
‫‪http://pajuhesh.irc.ir/article/index/list#/article/index/show/type/article/id/1072‬‬
‫‪:
C, % ,$ #9 B,.$ @ f
E$ ‡ #H4 %, # @b, @,& 'Cem Ertür .‬‬
‫‪- Growth, Technological Interdependence and Spatial Externalities - Theory and‬‬
‫‪Evidence‬‬
‫‪-Testing for spatial autocorrelation in a fixed effects panel data model‬‬
‫‪.([email protected]) B
b N &Y @
@3, .Z‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫‪1 .The Role of Turkey in the US-NATO-Israeli War on Syria, Global Research,‬‬
‫‪May 29, 2013.‬‬
‫‪Source: http://www.globalresearch.ca/the-role-of-turkey-in-the-us-nato-israeli-war‬‬‫‪on-syria/5336827‬‬
‫‪+2 % 2 %, , #/)$ , #H4
j$ $ .1-, C  'B9 .p` j/ #9 #/)$ ,‬‬
‫?;‬
‫ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻧﺎﺗﻮ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺗﺼﻨﻌﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﺑـﺎ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ ﻧﺎوﮔـﺎن ﻛﻮﭼـﻚ‬
‫آزادي ﻏﺰه‪ 2‬در ﻣﻲ‪ 2010‬آﻏﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﭼﻬﺮه ﺧﻮد را ﻛﺎﻣﻼً ﻧﺸﺎن‬
‫داد ﻛﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ آﺷﻜﺎرا از ﺗﺠﺎوز وﻗﻴﺤﺎﻧﻪ ﻧﻈـﺎﻣﻲ اﺳـﺮاﺋﻴﻞ ﻋﻠﻴـﻪ ﺳـﻮرﻳﻪ در‬
‫ﺳﺎل ‪ 2013‬ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻲآﻣﺪﻫﺎي ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫـﺎي ﻣـﻲ‪ 2013‬ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﭘﻮﺷﺸﻲ دروﻏﻴﻦ‪ 3‬در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺮز ﺗﺮﻛﻴـﻪ ﺑـﺎ ﺳـﻮرﻳﻪ ﺻـﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮ ﺑﺤﺮان ﻋﻤﻴﻖ ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‪ ،‬ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ‪،‬‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﺗﺮﻛﻴﻪ اﺳﺖ؛ از ﺳﺎل ‪ 1990‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬اﺋﺘﻼف اﻳﻦ ﭼﻬﺎر ﻛﺸـﻮر ﺑـﺮ‬
‫ﻋﺮﺻﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﻓﺮاﺳﻮي آن اﺛﺮﮔﺬار ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬اﻳﺮان‪ ،‬رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﺗﺮورﻳﺴﻢ دوﻟﺘﻲ‪.‬‬
‫»ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﮕﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ از ﻣﺮزﻫﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ و ﺣﻤﻠﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ از ﻣﺮزﻫﺎي ﺟﻨـﻮﺑﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﮕﺮان اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﻧﺪوﻳﭻ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ در ﻫﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﻮد«‪] .‬ا‪‬زِر واﻳـﺰﻣﻦ‪،‬‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﺮاﺋﻴﻞ )‪1993‬ـ‪ ،(2000‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ﮔﺎﻧﺮي ﮔﻴﻮاﮔﻠﻮ‪ ،‬ﻗﻴﺼﺮﻳﻪ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪،‬‬
‫‪4‬‬
‫‪ 11‬ژوﺋﻦ ‪[1996‬‬
‫»ﮔﺮﭼﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻫﺮﮔﺰ در ﻛﻨﺎر ﻣﺎ در ﺟﻨﮓ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻧﺪاﺷـﺘﻪ؛ اﻣـﺎ اﻳـﻦ ﺑـﺮاي اﺳـﺮاﺋﻴﻞ‪،‬‬
‫اﻣﺘﻴﺎز ﻣﺜﺒﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻮرﻳﻪ در ﻣﺮزﻫﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺧﻮد‪ ،‬دﺷﻤﻦ دارد‪ .‬ﺳﻮرﻳﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴـﻪ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻋﻜﺲ آن ﻣﻨﺘﻔﻲ ﻧﻴﺴﺖ«‪] .‬ﻳـﻮري اُر‪ ،‬وزﻳـﺮ دﻓـﺎع اﺳـﺒﻖ اﺳـﺮاﺋﻴﻞ‬
‫‪5‬‬
‫)‪1995‬ـ‪ ،(1996‬در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺑﺎ ا‪‬ﻻﻳﻦ ﮔﺮِش‪ ،‬ﺗﻞآوﻳﻮ‪ ،‬اﻛﺘﺒﺮ ‪[1997‬‬
‫ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ دﻣﺸﻖ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪;9‬‬
‫ﺑﺎ آﻏﺎز ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي زﻳﺎنﺑﺎر ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺎﺗﻮ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ‪ 29‬ﻛﺸﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻠﻴﻪ ارﺗﺶ‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ‪ 6،‬ﻧﻴﺮوي ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ اﺟﺮاي دو ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻫﻮاﻳﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﺳﻮرﻳﻪ ﻛﻪ ﻫﺮ دوي‬
‫‪7‬‬
‫آﻧﻬﺎ اﻗﺪاﻣﺎت ﺟﻨﮕﻲ ﺷﺮمآوري ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت آﻧﻬﺎ اﻗﺪام ﻛﺮد‪.‬‬
‫‪1. Turkish Actions Designed To Trigger NATO Confrontation With Syria?, by Rick‬‬
‫‪Rozoff, Stop NATO, 21 June 2011.‬‬
‫‪2. Gaza Freedom Flotilla.‬‬
‫‪
0<.0$ 0V , # @%-
2 B
N9 @,
9 HC C #9 HC 8/ 9 o‬‬
‫‪€ ‘$ # .H .Z‬‬
‫)‪.(W4
$‬‬
‫‪4. America is losing its covert Syria War: US sponsored Al Nusra rebels defeated by‬‬
‫‪Syrian Armed Forces, by Michel Chossudovsky, Global Research, 12 May 2013.‬‬
‫‪5. Turkish-Israeli-Syrian relations and their impact on the Middle East, by Alain‬‬
‫‪Gresh, Middle East Journal, Vol. 52, No. 2, 1 April 1998.‬‬
‫‪6. Militants from 29 countries fighting in Syria: Assad, Press TV, 19 May 2013.‬‬
‫‪7. America is losing its covert Syria War: US sponsored Al Nusra rebels defeated by‬‬
‫‪Syrian Armed Forces, by Michel Chossudovsky, Global Research, 12 May 2013.‬‬
G, ") p * "P ;
jV *
Z+) )* 7
"B@)
ZV) ##',
)* #V@
) Z+)
N#3O :, W5
m , B(
!
"4H,
] #((
"[
* #,
* "N
d
HD #'#(
.BH,
،‫ اﺣﻤـﺪ داوود اوﻏﻠـﻮ‬1،‫ ژاﻧﻮﻳـﻪ‬30 ‫ﭘﺲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ دﻣﺸـﻖ در‬
:‫وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ‬
2} )M 3 C 3 * %& pp & ) X
.%& :; 2 U 5 S > *-8 .L
g& *% * X N- = $g& :->
3 & X(C 3 M 3( & [ & X N- y( 4* ,e& C !8 3 . ~?
. ; H8 /# [h& *C#] C# <
-( .$g& 3 & L M N*- SI * $g& *-8
> X .* S# %& 9? & %"3 [...] N%& [ /(
[ . L-# <M )7&V < [] .$g&
N- K!& . v < > ‫ ﻳﺎﻓﺘـﻪﻫـﺎي‬،‫ از ﺑﺎزرﺳﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤـﺪ‬3،‫ ﻛﺎرﻻ دل ﭘﻮﻧﺘﻪ‬،‫ ﻣﻲ‬5 ‫در‬
:‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮن ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ را در ﻣﻮرد ﺳﻮرﻳﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻋﻼم ﻛﺮد‬
.[& ] <## .4 3M *# 6& z
. K!& -# *€=& .L& ‫ رﺟـﺐ ﻃﻴـﺐ‬5.‫ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺣﻤﻠـﻪ ﻫـﻮاﻳﻲ دﻳﮕـﺮي ﺑـﻪ دﻣﺸـﻖ اﻧﺠـﺎم داد‬،‫در ﻫﻤﺎن روز‬
‫ در واﻛﻨﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ دوﻣﻴﻦ اﻗﺪام ﺟﻨﮕﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ‬،‫ ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﻪ‬6،‫اردوﻏﺎن‬
‫ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي‬،‫ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري ﺳﻮرﻳﻪ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺟﻨﺎﻳـﺎت ﺟﻨﮕـﻲ ﻛـﻪ در واﻗـﻊ‬،‫ﺑﻪ ﺑﺸﺎر اﺳﺪ‬
7
:‫ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‬،‫ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻧﺎﺗﻮ در ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﺮﺗﻜﺐ آن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬
k
3$ 54 #
P)
#- # jŠ,
-, 'T
$,
[.S x_q Q& ] = %Jf3 6 [& /#] %Jf3
;:
3 L78 [S ...] , 4%& <=[ 3 .%& sI
[...] .!7* %7( .[% ] yT T( T * .8L78
1. Israeli Attack on Syria: Desperate Bid to Save Failed US-NATO Covert War, by
Tony Cartalucci, Global Research, 31 January 2013.
2. Esad neden Israil’e cakil tasi bile atmiyor, by Metehan Demir, Hurriyet, 2 February
2013.
3. Carla del Ponte.
4. Syrian rebels ‘used sarin’: UN rights investigator, by Agnes Pedrero, AFP, 6 May
2013.
5. The US-NATO-Israel military alliance: Israeli warplanes attack Syria, by Stephen
Lendman, Global Research, 6 May 2013.
6. Recep Tayyip Erdogan.
7. Israel Rushes to Rescue Al-Qaeda Terrorists in Syria, by Arabi Souri, Syria News, 5
May 2013.
<M . C- & [ 5 4 *<& <M
w3 .!7* & [ 5 4 %-8 Q8 *
2 %7 *d [$ <&] % # 3 ! $ <&
L . S>$![ L /M . gT L [&&] s S [&&] S .[ SI7 S %Jf3
[...] . gT P, L /M %7 *d -"L
$[ 4* o $g& * -8 uJb[ 4 # , !h L [...] . :-> L - O> * 3 $" * .%7 QT[
$ <& 3 o $g& * -8 L3 1( 3 /X
<53 .& -# *€=& <3, K!& !
%K ! :D & . .<‚ , Q T8 <M .# !# & -8 ! :D [
& J[3 e S=> ", :/0 L <X ƒ. %-8
, /- 1g ! 3 7& <M & . .<‚ .
Hd! *:T> . HOh <M 3 ; >Tb :42 T8 L #!&3 d7 d .
-# *€=& 3 *C# 4 L %& L#3 :<53
pqq uT? /M >=F */ !K .%& K!&
[...] . K!& C#
&3 3 -# *C# | 7 . * . H&M /M # *!2&
N%& T> 3 ,[ 92 & 1( :&..<‚
.$ <& %& L L Q„& .)( * : . :<53
,X <M < SI Q8 M .$ <& % # N%7X -# 3 K7 L 4/ N3 U! -# !7*
[...] N%7X -# K03
668 667 1-2 34 &5
Z
1. Report: Erdogan says Turkey would back US ground operation against Syria,
Cihan News Agency, 9 May 2013.
2. Gizli el tirasladi, Milli Gazete, 11 May 2013.
3. UPDATE 1-Turkey would support U.S.-led no-fly zone in Syria -NBC, Reuters, 9
May 2013.
;;
N o & …[ 4?!7 %"2 3 -# M :&..<‚
/> ! *%"n7 ! :D 4M !&2 :<53
. J *S 3 L .3 N%7X & K :I -# U :&..<‚
N 3 ( X .' U "
+ & 3 %& L L Ld& .y2 :<53
n7 L S3 L . <3 3 .<K"d .3 .
ƒ
. O[ < -*
‫ اردوﻏﺎن ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻧﻈﺮ دارد ﺷﻮاﻫﺪ اﺳﺘﻔﺎده‬،‫در ﺧﻼل اﻳﻦ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ‬
‫ ﭘﺲ از ﻣﻼﻗﺎت اردوﻏـﺎن ﺑـﺎ‬2.‫از ﺳﻼحﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در ﺳﻮرﻳﻪ را ﺑﺎ اوﺑﺎﻣﺎ در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارد‬
.‫ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﻣﺪرﻛﻲ اراﺋﻪ ﻧﻜﺮد‬،‫ﻲ‬‫ ﻣ‬16 ‫اوﺑﺎﻣﺎ در ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ در‬
‫ وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻗﺘﻞﻋﺎم ﻛﺮدﻫـﺎي ﻋـﺮاق در‬،‫ داوود اوﻏﻠﻮ‬،‫در ﻫﻤﺎن روز‬
‫ آﺧﺮﻳﻦ اﺳـﺘﺪﻻل ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎﺗﻲ آﻧﮕﻠـﻮـاﻣﺮﻳﻜـﺎﻳﻲ‬،1988 ‫ﺣﻠﺒﭽﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ارﺗﺶ ﻋﺮاق در ﺳﺎل‬
3
:‫ را ﺗﻜﺮار ﻛﺮد‬2003 ‫ﭘﻴﺶ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق در ﺳﺎل‬
*€=& # *%8 † ] *)M .J L 4*2 SI . & 83I * 3 [-#
*€=&] K!& zT8 zM -* .h %g 7
ˆ
.# % > % Hh & . ‡ [-#
:‫ در ﻫﻤﺎن روز از ﺗﻤﻬﻴﺪات ﺟﺎري در ﻣﺮز ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ ﺧﺒﺮ داد‬5‫آﺳﻮﺷﻴﻴﺘﺪ ﭘﺮس‬
‰d! %* $h! - .€3I *& J k
3$ 54 #
P)
#- # jŠ,
-, 'T
$,
v 32 C < ?!7 Q8 /M .%& S,> ;<
; ( !7* !7* 3 " .C" .-#
Œ
.%& ! sf & ‹,ŠX 1. NBC “Today” Interview with Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdogan,
Federal News Service, 10 May 2013.
2. Syria Likely to Dominate Obama-Cameron Talks, Voice of America, 11 May 2013.
3. Joint Press Conference by President Obama and Prime Minister Erdogan of Turkey,
The White House website, 16 May 2013.
4. Davutoglu: Suriye’den gelen her yaralida kimyasal silah tetkiki yapilacak, Cihan
Haber Ajansi, 9 May 2013
5. Associated Press.
6. Cilvegozu.
7. Turkey testing Syrians for chemical weapon wounds, Associated Press, 9 May
2013.
‫ ﻳﻚ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺗﺄﻳﻴﺪ اﺳﺘﻔﺎده اﺳﺪ از ﺳـﻼحﻫـﺎي‬،‫ﺑﺎز ﻫﻢ در ﻫﻤﺎن روز‬
:‫ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‬2‫ﺳﺘﺎر‬‫ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪاي ا‬1«‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﺳﺎزﻣﺎن ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬
-# *€=& 2 S > & %& # ‰d L? [ h#,( <& 3 -* %#/ 7&„ .%& K!&
% LX 3 &3 .Ž> / .</ L7 .hM
[...] . { . M & 83I ] < .#
l 3( L .<53 [HF H] # !K
[+ . ! :D /- 1g] [‚ ]x ] ! :D
.$3M p^ # l * n7 L . *2 47 3
S,> ˆ !"3 <!&- & {"d <83I L ]x

.#
‫ اﺳـﺖ؛ ﻳﻌﻨـﻲ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬1998 ‫ ﻳﺎدآور ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺟﻨﮓ در ﻓﻮرﻳـﻪ‬،‫ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬
‫ ﺑﻨـﺎ ﺑـﺮ‬.‫دوﻟﺖ ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن ﺗﻼﺷﻲ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﺮاي ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاق ﺻﻮرت داد‬
6
:‫ﮔﺰارش آژاﻧﺲ ﻓﺮاﻧﺲ ﭘﺮس‬
‘
Œ
!# [ oJ!] 3 €T; *3 .J- 3
3 -# *-8 <U 5 %0K8 . :?
f C& ,* xqq J .[> *3 H 3h
L ? .!& Ž> L Ž# y oF
%& !"3 < .!& /# v <Dn7 C&
Ž> 4- :; .?b L 3 Ž> Ž# y
.%& <M L!# 4/! 3h 3 -# *€=& K!&
’
. [ # %Jf3 D
u -!8
1. Forensic medicine establishment proves that al-Assad has used chemical weapons.
2 .Star.
3. Ricin.
4. Reyhanli State Hospital.
5. Turkish officials reportedly confirm use of chemical weapons by Syrian regime,
BBC Monitoring European, 9 May 2013.
6. AFP.
7. Sabah.
8. Yeni Yuzyil.
9. Ankara sends 60,000 gas masks to southeast Turkey: reports, AFP, 6 February
1998.
668 667 1-2 34 &5
* 3 <- .[...] !7* Qr Ž> 4* ?b
;7
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دو اﺗﻬﺎم در ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺮﻛﻴﻪ از ﺳﻼحﻫـﺎي ﺷـﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬درﺧﻮر اﺷﺎره اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫در آﮔﻮﺳــﺖ ‪ ،2011‬ﭘــﻨﺞ ﺗــﻦ از اﻋﻀــﺎي ﺣــﺰب داي ﻟﻴﻨــﻚ در ﭘﺎرﻟﻤــﺎن آﻟﻤــﺎن‪ ،‬در‬
‫ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﺖ اﻧﺘﺼـﺎب ﻧ‪‬ﻜـﺪ‪‬ت اُزِل‪ 2،‬ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪه ﻛﻨـﻮﻧﻲ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻣﺴـﻠﺢ ﺗﺮﻛﻴـﻪ‪ ،‬ﻛﻨﻔﺮاﻧﺴـﻲ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﺑﺮﮔﺰار ﻛﺮدﻧﺪ‪:‬‬
‫* ]‪.P Qn7 / .  $ .QŠ“ [:h‬‬
‫‪]^^^ Q& 3 .T [] L oF %2 3 Ih#‬‬
‫< &!‪h, ] <T > -# *€=& K‬‬
‫‪. ; ˆ(& s[3 h" !&3‬‬
‫‬
‫در اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2011‬دو ﻣﺎه ﭘﺲ از اﻧﺘﺼـﺎب ﻧﻜـﺪت اُزِل‪ 37 ،‬ﺗـﻦ از ﻣﺒـﺎرزان ﺣـﺰب ﻛـﺎرﮔﺮان‬
‫ﻛﺮدﺳﺘﺎن )‪ 6(PPK‬در ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺮﻛﻴﻪ در در‪‬ه ﻛـﺎزان‪ 7‬واﻗـﻊ در اﺳـﺘﺎن‬
‫ﺣﻜّﺎري‪ 8‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎه ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻴﺌﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از اروﭘﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ اﺗﻬﺎمﻫـﺎي ﻣﺮﺑـﻮط‬
‫‪9‬‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻼحﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت از در‪‬ه ﻛﺎزان ﺑﺎزدﻳﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻧﻘﻞ ﻗـﻮل ﭘـﻴﺶﮔﻔﺘـﻪ از روزﻧﺎﻣـﻪ ﺗﺮﻛﻴـﻪاي ا‪‬ﺳـﺘﺎر ﻧﺸـﺎن ﻣـﻲدﻫـﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دوﻟﺘﻲ رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣـﺮز ﺳـﻮرﻳﻪ‪ ،‬در ﺧـﻂ ﻣﻘـﺪ‪‬م ﺗﺒﻠﻴﻐـﺎت ﺳـﻼحﻫـﺎي‬
‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ در ﻣـﻮرد ﺣﺎدﺛـﻪ ‪ 29‬آورﻳـﻞ ﻗـﺮار داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬دور روز ﭘـﺲ از اﻳـﻦ ﮔـﺰارش‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن از ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻳﻚ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺧﺎﻧﻤﺎنﺑﺮاﻧﺪازﺗﺮ ﭘﺮ ﺷﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺸﻲ دروﻏﻴﻦ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫واﻛﻨﺶﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺑﻪ ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‬
‫‪1. Die Linke.‬‬
‫‪2. Necdet Ozel.‬‬
‫‪3. Ballikaya Village.‬‬
‫‪4. Silop.‬‬
‫‪5. Almanya’dan Ozel’e kimyasal suclamasi, Radikal, 4 August 2011.‬‬
‫‪6. Kurdistan Workers’ Party.‬‬
‫‪7. Kazan Valley.‬‬
‫‪8. Hakkari province.‬‬
‫‪9. Turkey chemical weapons use probed, Press TV, 28 November 2011‬‬
‫‪10. Blasts kill dozens in Turkish town Reyhanli on Syria border, BBC News, 11 May‬‬
‫‪2013.‬‬
‫‪11. Bulent Arinc.‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫در ‪ 11‬ﻣ‪‬ﻲ‪ ،‬آژاﻧﺲﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪاي ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﮔﺰارش ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ دو ﺧﻮدروي ﺑﻤﺐﮔﺬاريﺷﺪه‬
‫ﺳﺒﺐ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن دﺳﺖﻛﻢ ‪ 43‬و ﻣﺠﺮوح ﺷﺪن دﺳﺖﻛﻢ ‪ 100‬ﻧﻔـﺮ در ﺷـﻬﺮ رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ در‬
‫‪11‬‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺮز ﺳﻮرﻳﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ 10.‬اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻮﻟﻨﺖ آرﻳـﻚ‪،‬‬
‫ﻣﻌﺎون ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬اﻧﮕﺸﺖ اﺗﻬﺎم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﻮرﻳﻪ دراز ﻛﺮد‪:‬‬
‫‪;8‬‬
‫‪13&] /M :Td!& 3 ”7 *3 %& L <-‬‬
‫‪*€F LX 3 8F Q-J LU .[& >=F‬‬
‫‪.!7* b#‬‬
‫ƒ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺑﻤﺐ ﮔﺬاريﻫـﺎي رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬آﻧـﺪرس ﻓـﺎگ راﺳﻤﻮﺳـﻦ‪ 2،‬ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪه‬
‫اﺗﺌﻼف ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻧﺎﺗﻮ در ﻳﻚ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫‪. .< ! :? 3 S 2 $ !74* L‬‬
‫>=‪.4 S‬‬
‫‬
‫‪4‬‬
‫ﻓﺮداي آن روز‪ ،‬ﻣﻌﻤﺮ ﮔﺎﻟﺮ‪ ،‬وزﻳﺮ ﻛﺸﻮر ﺗﺮﻛﻴﻪ در ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﮔـﺰار‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ ‪>?" %"2 %7 %& * .f8 Q8‬‬
‫‪.#‬‬
‫‬
‫اﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮي ﻧﺴﺒﺘﺎً ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس آن ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ ،2012‬ﻛﻪ ﻧﻘـﺶ اﻟﻘﺎﻋـﺪه‬
‫در ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻧﺎﺗﻮ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻜﺎر ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻛـﺎﻣﻼً ﺑـﻪ راﺣﺘـﻲ‬
‫اﻟﻘﺎﻋﺪه را ﻣﺴﺌﻮل ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻗﺴﺎوﺗﻲ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در ﺗﺮﻛﻴـﻪ ﻳـﺎ در ﺧـﺎرج از آن ﺻـﻮرت‬
‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ 6.‬ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬اردوﻏﺎن‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﺮد‪:‬‬
‫‪ = )M *J# < % .*-8 L‬‬
‫‪”; 4*d .h )M <-* <3 , #‬‬
‫‪I •J 4 L2 l= .*-8 L %K .4‬‬
‫;! *‪[...] .%& )!&4‬‬
‫]‪.~ TF%; .*-8 L 1( *3 7 <M [...‬‬
‫‪& QT[ %&& .4& $?> <3 3 S- #‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=<‬
‫!? ‪.*-8 L .* < 2 3 $/ .‬‬
‫&&‪3 :T| . h .*- [ E* & QT[ %‬‬
‫‪.%& ! E* #‬‬
‫Œ‬
‫‪1.Blasts kill dozens in Turkish town Reyhanli on Syria border, BBC News, 11 May‬‬
‫‪2013.‬‬
‫‪2. Anders Fogh Rasmussen.‬‬
‫‪3. NATO Secretary General condemns attacks in Turkey, NATO website, 11 May‬‬
‫‪2013.‬‬
‫‪4. Muammer Guler.‬‬
‫‪5. Details surface in twin car bombings in Turkey, Anadolu Agency, 13 May 2013.‬‬
‫‪.(W4
$) 3 1 B @,
9 .E4
$ '#/)$ $ $, '1-, $ [E] 1$o 9 .4, '.V, $ .w‬‬
‫‪7. Evlatlar analarina hep sarilabilsin, Justice and Development Party’s (AKP) official‬‬
‫‪website, 12 May 2013,‬‬
"./ #, >
^I F
$ ^#8
*) , #,
*
. H,
^i/ [#,]
I 4
;B
++'>N#
N . HB(
N H/ "7,
L W) N#)*
H, *
#,
.
:‫ اردوﻏﺎن ﺣﺘﻲ ﺻﺮﻳﺢﺗﺮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‬،‫روز ﺑﻌﺪ‬
L %( [&] 4 . †T [&] 4 uJb[ |8 L
ƒ
.%& / L . [ |8
‫ وزﻳﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﺎ ﺷﺪت ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﺗﻬﺎمﻫـﺎي اردوﻏـﺎن واﻛـﻨﺶ‬2،‫ﻋﻤﺮان اﻟﺰوﺑﻲ‬
:‫ﻧﺸﺎن داد‬
%& <53 HF H T* %"3 .J[3 %73
[] .%& *%73 3 & L =[ . L .%& # Q -"L / 473 Hb[
.%& S *L 3 *2 3 *%73
</ 3 # %& # *%73 <, .
:3 3 H- .€=& v .U8= * <3 L .M
S .O /M !2 IK
3 3 3 %7d .<53 HF H . S>$![ &
-* QT[ F [=2 3 && U 3 2 3 [...] ."n7 .<#2 S 3 & S w3 S
48 y,8 /> u *OH- %"n7
HF H .<M 3 %7d 3 (AKP) %"> 3 J& y,8 J
3 .* SI & %7- [*-8] L .%& <53
& ) 3 S %T7 )( *: /M * -
%&& 3 Ž=2 . %I . SI
k
3$ 54 #
P)
#- # jŠ,
-, 'T
$,
[...] .4* SI <M U *-
<6
.*-8 <M ] J ., S/ < o8 1 *
*-8 !7* L0 /M %K 3 .[" -J
* <3 3 L $" %& <M %??8 .# 9T &
!&2 %& L . S/ %>& LX .
1. Arkasinda Suriye rejimi var, Milliyet, 14 May 2013.
2. Omran al-Zoubi.
3 .Justice and Development Party,
1-, Adalet ve Kalkınma Partisi .E G>d H? .
N g
• Y$ '$ $ # AKP 1C#
.(W4
$)
.4?!7 F [*-8] L . $J .!# L*m oF !7* /M . SI J& 3 %"> y,8 3 <53
>?" !2 -# *€=& .2 >=F 3 ! *3
.* SI * 3 mK H8 <h /M 3 !#O
2 *-(* <#! 3 €=& .*%73 !7* /M
.& & *2 ),8 3 <53 2 . $?!
7 * . & 2 3M . ‡ zM
S>$![ L %& 7 .# S>$![ 3 P !&2
.%& SI
*H- L X 4 .# IK *H- *
*H- X S- .# !2& <# IK )( X N< X 3 X .# IK &
S[ ! :D *2 <53 N3 <53 :[=
Q8 & 3 4!7* …> L %K *2 3 1t& .3
[...] .%& L -8
N
[+']
"4#V) 8
$
>B5 Q
W% .
! .B
* , B3
# 8
#3)
"L 58
d
#'#(
HB5V> #L
B3(R
J) !
^+ B
B33, `D
W% ,
.B3
:‫ ﺟﻨﺒﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻟﺒﻨﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻴﺰان ﺑﻲﭘﺮده ﺑﻮد‬،‫ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺣﺰب اﷲ‬
: >-I d <> !73 *OH- L
> 3 =& {!d * S %& :; % <!& [H ] / !
M 3 v, I 3 * L < :T| E* 3 ƒ
. QT /M
‫ ﺑﻪ ﺣﺰب اﷲ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﺣﻤﺎﻳـﺖ‬،‫ ﻣﻌﺎون ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺗﺮﻛﻴﻪ‬2،‫ﺰداق‬‫ﺮ ﺑ‬‫ ﺑِﻜ‬،‫دو ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻌﺪ‬
3
:‫ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ از ﺳﻮرﻳﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد‬
# I )[ [...] .!7 & [™ y,8]
3 P <> %& %-8 7 M N#
1.Hezbollah Condemns Turkish Blasts: Bore the Hallmark of Intel. Agencies, AlManar TV, 13 May 2013.
2. Bekir Bozdag.
3. Hezbollah’s Nasrallah: Syria’s the “linchpin of resistance”, by Stephen Lendman,
SteveLendmanBlog, 27 May 2013.
668 667 1-2 34 &5
-"L >=F */ * w3 : L .Lz-* .
<>
‫< ‪2 :[ o8 [™ y,8] .[...] * 2 <-7‬‬
‫ &=‪ %& <b # u J[3 /M :[ sT . <M[ 3 S‬‬
‫‪*2 7 c3 h e <-7 *2‬‬
‫‪y,8 2 S ™ y,8 [...] . 2=& h <-7‬‬
‫"‪.* r <b‬‬
‫ƒ‬
‫از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺷﻮاﻫﺪ‬
‫دوﻟﺖ در روز وﻗﻮع اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬دادﮔﺎه ﻣﺤﻠـﻲ رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ را وادار ﻛـﺮد در ﻣـﻮرد‬
‫اﺧﺒﺎر ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻮﺷـﺶ رﺳـﺎﻧﻪاي ﺑﺎﻳـﺪ ﺳﺎﻧﺴـﻮر‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ ﺣﻜﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪﻫﺎي ﺻﺎدر ﺷﺪه از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻘﺎﻣﺎت ارﺷﺪ و ﮔﺰارشﻫـﺎي‬
‫ﭘﻠﻴﺲ اﺟﺎزه داﺷﺘﻨﺪ در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺨﺎﺑﺮه ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬
‫ &‪ † :?? . & LM ]i 6‬‬
‫‪)- 3 )d( .[...] pq] ]] ?b *IK‬‬
‫‪:g, .|8 L 8 3 :K .J[3 $ † :>=F‬‬
‫‪, 3 y!h . .# & H"[ * <M‬‬
‫!!‪.%& v- .‬‬
‫‬
‫‪1.Bekir Bozdag: Hizbullah adini ‘hizbusseytan’ olarak degistirsin, Cihan Haber‬‬
‫‪Ajansi, 26 May 2013,‬‬
‫?@ ‪.1-, 2 .Š W %, & , $‬‬
‫‪2. Article 153 of the Code of Criminal Procedure‬‬
‫‪3.T.C. Reyhanli Sulh Ceza Mahkemesinin Yayin Yasagi Karari, Radio and Television‬‬
‫‪Supreme Council’s (RTUK) official website, 11 May 2013‬‬
‫‪4.AKP’den saglikcilara Reyhanli talimati: Olu sayisini gizleyin!, soL Haber Portali,‬‬
‫‪14 May 2013.‬‬
‫‪5. Ferdi Ozmen.‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻨﻊ رﺳﺎﻧﻪاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺮﻳﺎن اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را ﻫﺪف ﮔﺮﻓـﺖ و‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آن‪ ،‬از آورﻳﻞ ‪ ،2011‬ﺟﺮﻳﺎن رﺳﺎﻧﻪاي ﺗﺮﻛﻴﻪ در ﺟﻨﮓ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ دوﻟﺖ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ‬
‫ﻛﺎﻣﻼً ﻫﻢدﺳﺘﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬روﺷﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻊ در ﻓﻀـﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻲ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺲ ﺷﺪﻳﺪ ﺧﺸﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دوﻟﺖ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪي ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ از آب درآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺨﺶ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ در اﻳﺎﻟﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ در آن واﻗـﻊ اﺳـﺖ‪،‬‬
‫دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ »آﻣﺎر ﻛﺸﺘﻪﺷﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ‪ 50‬ﻧﻔﺮ ﻣﺤﺪود ﻛﻨﻨـﺪ«‪ .‬ﻣﻘﺎﻣـﺎت ﻣﺤﻠـﻲ‬
‫‪5‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ »ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪه ﺑﻮد ﻫﻴﭻ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪاي ﺑﻪ ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻧﺪﻫﻨﺪ«‪ 4.‬ﻓ‪‬ﺮدي اُزﻣﺎنِ‬
‫روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﺎ ارﺳﺎل ﺗﻌﺪاد ﻛﺸﺘﻪﺷﺪﮔﺎن در ﻫﻔﺖ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺤﻠﻲ ﻛـﻪ ﻣﺠﻤـﻮع آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ‬
‫> *‬
‫‪N a/‬‬
‫‪3. "b‬‬
‫(‪H "F3‬‬
‫)@‪+@ +‬‬
‫ ‪ ,‬‬
‫) ‪FL‬‬
‫)‪
AF‬‬
‫
'^‪R‬‬
‫ @‪"+‬‬
‫‪, B3, 4J‬‬
‫‪S(P‬‬
‫ ‪B‬‬
‫ (‪.‬‬
‫
‪N m‬‬
‫‪3 "4J‬‬
‫
‪ ##‬‬
‫(‪^I * HB‬‬
‫)‪ B( )V‬‬
‫‬
‫‪H*I 1#+P‬‬
‫(‪ B3‬‬
‫ ‬
‫‪H
X) 3‬‬
‫(‪.B‬‬
‫?<‬
‫‬
‫‪N 1#+P‬‬
‫
‪;]7) ,‬‬
‫! (‪B‬‬
‫‪ * "B3‬‬
‫) )@‪Z‬‬
‫'‪#+I +‬‬
‫)‪N .B,‬‬
‫;" ) ‪4#‬‬
‫
)@‪ Z‬‬
‫(‪, 4#3#F
4‬‬
‫‪,B) M#‬‬
‫! ‪HB7‬‬
‫" ‪J+‬‬
‫ ‪"1J5‬‬
‫! ‪* HD‬‬
‫‪N#-3 #%‬‬
‫‪ "'L‬‬
‫; * ‪
N#‬‬
‫(‪.B
B‬‬
‫‪ 177‬ﺗﻦ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد واﻗﻌﻲ را ﻓﺎش ﻛﺮد‪ .‬وي ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻧﻘـﺾ ﺣﻜـﻢ ﻣﻨـﻊ رﺳـﺎﻧﻪاي‬
‫‪1‬‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫ﻣ‪‬ﻮﻟﻮت دودو‪ ،‬از اﻋﻀﺎي ﺣﺰب ﻣـﺮدم ﺟﻤﻬـﻮريﺧـﻮاه )‪ (CHP‬در ﭘﺎرﻟﻤـﺎن ﺗﻮﺿـﻴﺢ‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻓﻮري ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪ‪:‬‬
‫‪ 33 .!7* *# 3M Qr / L 1( <7‬‬
‫ ‪3 $ 4!7 .Q8 L . *-8 $‬‬
‫‪%& h .%& 3M * 4T 3 4#‬‬
‫>‪L Q8 .-!2& L& :,/I K!& /M .1h‬‬
‫< ‪. *#‬‬
‫ˆ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ‪ 73‬دورﺑﻴﻦ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﺪار ﺑﺴـﺘﻪ ﻣﻮﺟـﻮد در ﺷـﻬﺮ‪،‬‬
‫ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ را ﺛﺒﺖ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ »ﺧﻄـﺎي ﺳﻴﺴـﺘﻢ«‪ ،‬از ﭼﻨـﺪ روز ﭘـﻴﺶ از‬
‫وﻗﻮع ﺣﺎدﺛﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ‪ 73‬دورﺑﻴﻦ ﻣﺪار ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪﻫﺎي‬
‫‪5‬‬
‫آﻣﺎج ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدادﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﺘﺎگ آﺗﻴﭽﻲ‪ 6،‬ﻋﻀﻮ ﺣﺰب ﻣﺮدم ﺟﻤﻬﻮريﺧﻮاه در ﭘﺎرﻟﻤﺎن اﻓﺸﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 5‬دﻗﻴﻘﻪ ﻗﺒـﻞ‬
‫‪8‬‬
‫از ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮق ﻗﻄﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ 7.‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎﻻن ﺑـﻪ ﻧـﺎم ﺣﻤﻴـﺪ ﻳﮕﻴـﺖ‪،‬‬
‫ﻗﻄﻊ ﺑﺮق‪ ،‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺮاي ورود ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﺰدوران ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ ‪- -* . sb[ Ž ’.([= 8) 7 QF‬‬
‫= ‪Q8 *32 .< L . C‬‬
‫‪u .* 3 *<2‬‬
‫‪. <M T> 3 %-& ”7 *3 3 U :-/ $-8‬‬
‫* >‪ <& .# $;3 Ž .% <( <#T‬‬
‫ * ‪&78 <M %T7 . # !# Q?! 3 $? L‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪<9‬‬
‫>‪. #2 u?-‬‬
‫šƒ‬
‫‪1.Reyhanli’daki patlamalarla ilgili gercek olu sayisini bildiren gazeteci tutuklandi,‬‬
‫‪177 olu, Suriye Gercekleri, 12 May 2013.‬‬
‫‪2. Mevlut Dudu.‬‬
‫‪3. Republican People’s Party‬‬
‫‪10-, Cumhuriyet Halk Partisi '.0E G>0d 0, .0
N0 g‬‬
‫‪• Y$ '$ $ # CHP 1C#‬‬
‫)‪.(W4
$‬‬
‫‪4. AKP’nin yayin yasagi yalaninin nedeni belli oldu: Delilleri kaciriyorlar!, soL.‬‬
‫‪5. MOBESE bilmecesi, Aksam, 14 May 2013.‬‬
‫‪6. Aytug Atici.‬‬
‫‪7. Elektrik neden kesildi?, by Ayse Sayin, Cumhuriyet, 13 May 2013.‬‬
‫‪8. Hamide Yigit.‬‬
‫‪9. Harbiye-Yayladagi.‬‬
‫‪10.Suriye’de yasananlara ve mezhep gerilimine Hatay’dan bakmak, by Hamide Yigit,‬‬
‫‪Sendika.org, 3 August 2012.‬‬
‫در روزي ﻛﻪ ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ از ﻣﺮز ﺳﻮرﻳﻪ‬
‫وارد ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻘﻄﻪ ورود ﻣﻌﻤﻮﻟﺸﺎن ﻳﻌﻨﻲ رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧـﻪ ﻣـﺮزي ﭼﻴﻠـﻮِﮔﺰ‬
‫‪1‬‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺷﺪه و اﻧﺪﻛﻲ ﭘﺲ از اﻳـﻦ ﺑﻤـﺐﮔـﺬاريﻫـﺎ روي‬
‫ﺷﺒﻜﻪ ﻳﻮﺗﻴﻮب‪ 2‬ﻗﺮار داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از زاوﻳﻪاي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﻞ ﺣﺎدﺛـﻪ اﺷـﺮاف‬
‫دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﻋـﺮبزﺑـﺎن »ارﺗـﺶ آزاد ﺳـﻮرﻳﻪ« ﺑـﺎ‬
‫ﺷﺎدي و ﭘﺎيﻛﻮﺑﻲ در ﺣﺎل ﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري از اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎ و در ﺣﺎل ﺳﺮ دادن ﻓﺮﻳﺎد »اﷲ اﻛﺒﺮ«‬
‫‪3‬‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺰ ﺗﺎرﻳﺦ و ﻣﺤﻞ اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ دو روز ﭘﻴﺶ از ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎي رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ا‪‬ي‪.‬ﺑﻲ‪.‬ﺳﻲ‪ ،‬ﺧﺒﺮ »ﺳﻔﺮ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ« راﺑﺮت‬
‫ﻓﻮرد‪ 5،‬وزﻳﺮ ﺳﺎﺑﻖ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺳﻮرﻳﻪ )در ژاﻧﻮﻳﻪ ـ اﻛﺘﺒﺮ ‪ (2011‬و ﻣﻐﺰ ﻣﺘﻔﻜـﺮ ﺟﻨـﮓ‬
‫‪6‬‬
‫ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻧﺎﺗﻮ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ را ﮔﺰارش ﻛﺮد‪:‬‬
‫‪QF [:] /( K& . ! :D :? h‬‬
‫ ‪4+# N‬‬
‫)‪() HB7‬‬
‫‪#)\F( ,‬‬
‫‪S» *Q5‬‬
‫!* « ‬
‫( ‪
,P‬‬
‫ ;‬
‫‪* l‬‬
‫‪ %D‬‬
‫; ‬
‫ »‪«F, t‬‬
‫‪P B3‬‬
‫‪Z@) E #‬‬
‫‪#
%D‬‬
‫)‪.B33,‬‬
‫ & ;‪ * : 3 . V .% :‬‬
‫‪<K"d <& . % )( # 3 & +2‬‬
‫=[‪. :‬‬
‫Œ‬
‫‪1. Suriye mi, El Kaide mi? (2) Deliller AKP’nin toz konduramadigi El Kaide’ye isaret‬‬
‫‪ediyor..., by Hamide Yigit, Sendika.org, 14 May 2013.‬‬
‫‪2. Youtube.‬‬
‫‪3. Patlamanin faili El Nusra mi?, Yurt, 11 May 2013.‬‬
‫‪4. ABC.‬‬
‫‪5. Robert Ford.‬‬
‫‪6. Who is US Ambassador to Syria Robert S. Ford? The Covert Role of the US‬‬
‫‪Embassy in Supporting an Armed Insurrection, by Michael Chossudovsky, Global‬‬
‫‪Research, 30 September 2011.‬‬
‫‪7. US Ambassador Makes Secret Crossing Into Syria to Briefly Meet With Rebels,‬‬
‫‪ABC News, 9 May 2013‬‬
‫‪8. President Bush, Prime Minister Hold Joint Press Conference, U.S. Department of‬‬
‫‪State website, 20 November 2003.‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﺣﻮادث داراي ﭘﻮﺷـﺶ دروﻏـﻴﻦ ﻛـﻪ در ﺗﺮﻛﻴـﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒـﺎّ ﭘـﻴﺶ از ﻫـﺮ ﺟﻠﺴـﻪ‬
‫ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪاي ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪاران ﺗﺮﻛﻴﻪ و ﻫﻤﺘﺎﻳﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻳﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ آﻧﻬـﺎ رخ ﻣـﻲدﻫـﺪ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻨﻪاي دﻳﺮﻳﻦ دارد‪.‬‬
‫وﻳﺮاﻧﮕﺮﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي داراي ﭘﻮﺷﺶ دروﻏﻴﻦ در ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫـﺎي ‪ 15‬و ‪20‬‬
‫ﻧﻮاﻣﺒﺮ ‪ 2003‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪف آﻧﻬﺎ دو ﻛﻨﻴﺴﻪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺮﻛـﺰي ﺑﺎﻧـﻚ ‪ HSBC‬و ﺳـﻔﺎرت‬
‫ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﻮادث‪ 37 ،‬ﺗﻦ ﻛﺸﺘﻪ و ‪ 700‬ﺗﻦ دﻳﮕﺮ زﺧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎ دﻳﺪار رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﺟﻮرج ﺑﻮش ﺑﺎ ﺗﻮﻧﻲ ﺑﻠﺮ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ‪ ،‬در‬
‫‪8‬‬
‫ﻟﻨﺪن ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪<:‬‬
‫ﺑﺎﻛﻲ ﻳﮕﻴﺖ‪ 1،‬ﻳﻜﻲ از ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳـﺎل ‪ 2007‬ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻧﻘﺸﺸـﺎن در اﻳـﻦ‬
‫ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺒﺲ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﺎﻗﻪ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وي در ﺳﺎل ‪ 2010‬از زﻧﺪان آزاد ﺷﺪ و در‬
‫‪2‬‬
‫ﺳﺎل ‪ 2012‬در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ در ﺣﻠﺐ در ﻣﻴﺎن ﺳﺮﺑﺎزان ﻋﺎدي ارﺗﺶ آزاد ﺳﻮرﻳﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﻳﻌﻨـﻲ ﺳـﻴﺎ )از اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه(‪ ،‬ﻣﻮﺳـﺎد )از‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ(‪ ،‬ا‪‬مآيﺳﻴﻜﺲ )از ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ( و ﺑﻲا‪‬ندي‪) 3‬از آﻟﻤﺎن( در ﻣﺮز ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ ﺣﻀﻮري‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮرﻧﮓ دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﭘﺎﻳﮕـﺎه ﻫـﻮاﻳﻲ اﻳﻨﺠﺮﻟﻴـﻚ ﻣﺘﻌﻠـﻖ ﺑـﻪ ﻧـﺎﺗﻮ‪ 4‬ﻛـﻪ در ‪100‬‬
‫ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﻣﺮز ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﻛﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧـﺪﻫﻲ ﺟﻨـﮓ ﭘﻨﻬـﺎﻧﻲ ﻋﻠﻴـﻪ‬
‫‪5‬‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖﻫﺎ ﺑﺎ دوﻟﺖ اردوﻏﺎن‬
‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﭘـﺲ از ﺑﻤـﺐﮔـﺬاريﻫـﺎي ﻳﺎدﺷـﺪه‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖﻫـﺎي ﺧﻮدﺟـﻮش در رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ و‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻳﺎﻻت ﻫﺎﺗﺎي رخ داد‪ .‬ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﻓﺮﻳﺎد ﻣـﻲزدﻧـﺪ‪» :‬اردوﻏـﺎن‪،‬‬
‫اﺳﺘﻌﻔﺎ اﺳﺘﻌﻔﺎ«؛ ارﺗﺶ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ زﻣﻴﻨـﻲ و ﻫـﻮاﻳﻲ ﻓﺮاواﻧـﻲ را در ﻫﺎﺗـﺎي و‬
‫رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﺎﻧﻊ از اﻳﻦ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻋﺘﺮاضﻫﺎي ﺧﻮدﺟﻮش در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ و دﻳﮕـﺮ‬
‫‪76‬‬
‫ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻳﺎﻟﺖ ﻫﺎﺗﺎي ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﻲ ﺗﻤﺎمﻋﻴﺎر ﺑﺪل ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺣﺘﻲ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن دوﻟﺘﻲ رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ ﺿﺪﺷﻮرش‪ ،‬اﻓﺴﺮان ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻣﺒـﺪل و‬
‫‪8‬‬
‫ﺧﻮدروﻫﺎي زرﻫﻲ ﭘﻠﻴﺲ در آن ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺻﺮه درآﻣﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ از ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎي رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻓﻌﺎﻻن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﻤﻴﺪ ﻳﮕﻴﺖ‪ ،‬وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫ذﻫﻨﻲ ﻣﺮدم در اﻳﺎﻟﺖ ﻫﺎﺗﺎي را ﻛﻪ رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ در آن ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد‪:‬‬
‫ ‪e < *& 3 < .* %Jf3‬‬
‫ ‪v3# Q3 3 <-* . * ! €f3 S‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;<‬
‫‪*l, *& 3 M /M .& ›8‬‬
‫‪!7 & */# S- * S . g L53‬‬
‫‪. Ld& [> < J] & < /M .‬‬
‫‪1. Baki Yigit.‬‬
‫‪2. Ladin’in misafir ettigi Turk el-Kaideci de Halep’te olduruldu, Yakin Dogu Haber,‬‬
‫‪17 August 2012.‬‬
‫‪3. BND.‬‬
‫‪4. NATO’s Incirlik Airbase.‬‬
‫‪5. Exclusive: Secret Turkish nerve center leads aid to Syria rebels, Reuters, 27 July‬‬
‫‪2012.‬‬
‫‪6. Turkey sends military reinforcements to Syrian border after blast, Cihan News‬‬
‫‪Agency, 11 May 2013.‬‬
‫‪7. Hatay’da “Erdogan Istifa” Sesleri, Genc Bakis, 12 May 2013‬‬
‫‪8. Reyhanli’da otopsisi tamamlanan cenazeler ailelerine teslim ediliyor, Cihan Haber‬‬
‫‪Ajansi, 11 May 2013‬‬
[#, >]
B(,)
NLB 4 I
H
8 * "
B#,u
)/ L
"
5 ",]
"[... ",
/ L
+5 "3]
N "[...
.F
N#
* :>Tb . * .3 L!M 3 L *
.#T 4* L C * !8 3 2 .*& /M . v=F H7 |8 * LK %"/&
.[...] !7* L-2 . L o?8 { $" e [Q-!8 ] %"8 [*] S .!#O K* %& Lh- 3 - <M " * c Q8 * ![ .& , /M *2 !8 <M )M
* .%& # M ) 3 & K; <M *M .%&
.%& / 2 v! S[ < >S- 3
.< *3 L!2 4* < # [ %"3]
:=!2 .[... 3 . .> .] [ :=!2 V oF
-* * S .T L L .[... 3 > .&] [
% [& ] 2 <!7 <83I 3 <#! T2
.& <# T2 LX -* 3 *-8 * , <> * %& L -* 2 †T 3 !7* /M # K!& & S
/M $-> 7 <, <> , 3 h
] *%73 3 : 7 < [...] . <2 3 +2
k
3$ 54 #
P)
#- # jŠ,
-, 'T
$,
ƒ
<<
!# {[! [&
‫ ﺗﻨﺶﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﻲ اﻳﺎﻟﺖ ﻫﺎﺗﺎي و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺰدور ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ‬،2013 ‫در ﺳﺎل‬
‫ آﺷﻮبﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﭘﻨﺎﻫﻨـﺪﮔﺎن ﺳـﻮري و ﻧﻴﺮوﻫـﺎي اﻣﻨﻴﺘـﻲ‬.‫ﺑﻪ اوج ﺧﻮد رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ در اردوﮔﺎهﻫﺎي ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن در ﻫﺎﺗـﺎي و دﻳﮕـﺮ اﻳﺎﻟـﺖﻫـﺎي ﺟﻨـﻮﺑﻲ ﺗﺮﻛﻴـﻪ رخ داده‬
‫ ﺑـﻪ‬،‫ ﻫﺰار ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﺳﻮري در ﺗﺮﻛﻴﻪ‬114 ً‫ ﻣﺠﻤﻮﻋﺎ‬،‫ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر و ارﻗﺎم ﺧﻮد دوﻟﺖ‬3.2‫اﺳﺖ‬
4
.‫ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ‬
1. Suriye’de yasananlara ve mezhep gerilimine Hatay’dan bakmak, by Hamide Yigit,
Sendika.org, 3 August 2012.
2. After Clashes: Turkey displaces 600 Syrians from Refugee camp, Syria News, 30
March 2013
3. Murder, rape of Syrian refugee women in Jordan, Turkey, Mehr News Agency, 12
April 2013
4. 24 Mayis 2013 Itibariyle Barinma Merkezlerinde 194.908 Suriye Vatandasi
Bulunmaktadir, Disaster and Emergency Management Presidency’s (AFAD) official
website, 24 May 2013.
‫ ‪* "T/‬‬
‫; ‪
(R‬‬
‫;" )‪WV‬‬
‫; ‪
v5‬‬
‫‪# Bo‬‬
‫)‪
w)#>g‬‬
‫‪#+5 #,‬‬
‫ (‬
‫‪.‬‬
‫\‬
‫
‪ (P #‬‬
‫‪ , H‬‬
‫‪(R F)g‬‬
‫
‪
"B( P‬‬
‫)@‪B‬‬
‫‪#+5 #X‬‬
‫!* ‪v5‬‬
‫ ‬
‫(‪.B‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪<7‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬از ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﺎﺗﺎي ﻣﻘﺎم اول اﻋﺘﺮاضﻫﺎ ﺑﺮ ﺿـﺪ ﺳﻴﺎﺳـﺖﻫـﺎي‬
‫اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺖ ﻣ‪Ĥ‬ﺑﺎﻧﻪ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻋﻠﻴـﻪ ﺳـﻮرﻳﻪ را داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﻈـﺎﻫﺮاتﻫـﺎي ﺑﺴـﻴﺎر ﭘﺮﺷـﻮر و‬
‫ﮔﺴﺘﺮدهاي ﻛﻪ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫـﺎي ﺳـﺨﺖﮔﻴﺮاﻧـﻪ ﻋﻠﻴـﻪ آزادي‬
‫‪1‬‬
‫اﻋﺘﺮاض در ﻫﺎﺗﺎي ﺗﻼﻓﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫واﻧﮕﻬﻲ‪ ،‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از اﻳﻦ ﻛﻪ روﻳﺪادﻫﺎي ﻳﺎدﺷﺪه‪ ،‬ﺣﻤﻠـﻪاي ﺑـﺎ ﭘﻮﺷـﺶ دروﻏـﻴﻦ ﻳـﺎ‬
‫ﺣﺎدﺛﻪاي از ﺟﺎﻧﺐ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺰدور ﻧﺎﺗﻮ در ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻫـﺮ‬
‫ﺣﺎدﺛﻪاي ﻛﻪ در ﻣﺮز ﺳﻮرﻳﻪ رخ ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﺮدم در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻣﻨﺠـﺮ ﻣـﻲﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﺮدم ﻣﺤﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ اﻋﺘﺮاض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در روز ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ‪ ،‬اﻋﺘﺮاضﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده و ﺧﻮدﺟﻮﺷﻲ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎي ﻫﺎﺗﺎي ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺖ و ﻫﺮ روز‪ ،‬راهﭘﻴﻤﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ دوﻟﺖ در ﻗﺒـﺎل‬
‫اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ و ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺟﻨﮓﻃﻠﺒﺎﻧﻪ آن ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ ﻧﻜﻮﻫﺶ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﭘﻠﻴﺲ ﺿﺪﺷﻮرش اﻋﺘﺮاضﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﺗﻌﺪادي از داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن را در آﻧﻜـﺎرا و‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺴﻴﺎر وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﺳﺮﻛﻮب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻠﻴﺲ ﺿﺪﺷﻮرش در اﺳﺘﺎﻧﺒﻮل ﻋـﻼوه‬
‫ﺑﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﮔﺴﺘﺮده از ﮔﺎز ﻓﻠﻔﻞ و ﻣﺎﺷﻴﻦﻫﺎي آبﭘﺎش‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﭘﻴﺶ رﻓﺖ ﻛـﻪ در ﻣﺤـﻴﻂ‬
‫‪32‬‬
‫داﻧﺸﮕﺎه از ﮔﻠﻮﻟﻪﻫﺎي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد ‪.‬‬
‫در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻔﺘﻪ وﻗﻮع ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ‪ ،‬در ﺧﻼل ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﺳﺮود ﻣﻠﻲ ﺑـﻪ اﺣﺘـﺮام ﻗﺮﺑﺎﻧﻴـﺎن‪،‬‬
‫ﭘــﻴﺶ از دو ﻣﺴــﺎﺑﻘﻪ ﻓﻮﺗﺒــﺎل ﺟﺪاﮔﺎﻧــﻪ در اﺳــﺘﺎﻧﺒﻮل‪ ،‬ﻫــﻮاداران ﺗــﻴﻢﻫــﺎي ﺑِﺸــﻴﻜﺘﺎش‪ 4‬و‬
‫ﻓ‪‬ﻨ‪‬ﺮﺑﺎﻏﭽﻪ‪ 5‬ﻓﺮﻳﺎد زدﻧﺪ ﻛﻪ »دوﻟﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻌﻔﺎ اﺳﺘﻌﻔﺎ«‪ .‬ﺷـﺮﻛﺘﻲ ﻛـﻪ ﮔـﺰارش اﻳـﻦ ﻣﺴـﺎﺑﻘﻪ را‬
‫‪6‬‬
‫ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻦ اﻋﺘﺮاض ﻧﺎﻣﻨﺘﻈﺮه را ﺑﺎ ﻗﻄﻊ ﺻﺪا‪ ،‬ﺳﺎﻧﺴﻮر ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮدﺟﻮش ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺸـﺎﻧﮕﺮ ﻧﺒـﻮد ﻣﻮﺿـﻊ واﻗﻌـﺎً ﺿـﺪ‬
‫اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ در ﻣﻴﺎن ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ در ﺗﺮﻛﻴﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ دﭼﺎر اﺧﺘﻼف و‬
‫ﮔﻤﺮاه ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻣﻘﺒﻮل ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ روز ﭘﺲ از ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ‪ ،‬ﺑـﺎز ﻫـﻢ ﺑـﻪ‬
‫ﺻﺤﻨﻪ دﻳﮕﺮي از وﺣﺸﻲﮔﺮي ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺪل ﺷﺪ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﮔﺎز ﻓﻠﻔﻞ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣـﺮدم‬
‫ﺷﻠﻴﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ 7.‬دو ﻫﻔﺘﻪ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزدﻳﺪ اردوﻏﺎن از رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ ﻛﻪ در ﻳﻚ‬
‫‪1. Hatay’da OHAL tam gaz, Evrensel, 17 September 2012.‬‬
‫‪2. Ankara’da ogrencilere ‘Reyhanli’ saldirisi, Evrensel, 15 May 2013.‬‬
‫‪3. Reyhanli icin yuruyen genclere polis saldirisi, Etkin Haber Ajansi, 16 May 2013.‬‬
‫‪4. Besiktas.‬‬
‫‪5. Fenerbahce.‬‬
‫‪6. Tribunlerden Ofke, Yurt, 14 May 2013.‬‬
‫‪7. Katliamin birinci haftasinda Reyhanli halkina bile gaz bombasi, Yurt, 18 May‬‬
‫‪2013.‬‬
‫اﻋﻼﻣﻴﻪ دوروزه اﻋﻼم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﺷـﻐﺎل ﻧﻈـﺎﻣﻲ در آﻣـﺪ‪ .‬ﺗﻌـﺪاد ‪5000‬‬
‫ﻧﻴﺮوي وﻳﮋه‪ 5000 ،‬اﻓﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺗﻚﺗﻴﺮاﻧﺪازانِ روي ﭘﺸﺖﺑـﺎمﻫـﺎ‪ ،‬ﭘـﻨﺞ ﻓﺮوﻧـﺪ ﭼـﺮخﺑـﺎل‬
‫‪1‬‬
‫ﺳﻴﻜﻮرﺳﻜﻲ‪ 200 ،‬ﻫﺰار ﻣﺎﻧﻊ و ‪ 50‬ﺗﻦ ﮔﺎز ﻓﻠﻔﻞ در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎدل ﺳﺮﻧﺸﻴﻨﺎن ‪ 600‬دﺳﺘﮕﺎه اﺗﻮﺑﻮس از ﻫﻮاداران ﺣﺰب ﻋﺪاﻟﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﻣﻨﺎﻃﻖ و‬
‫اﻳﺎﻟﺖﻫﺎي ﻫﻢﺟﻮار ﺣﺘﻲ از ﻧﺠﺪه‪) 2‬در ‪ 400‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي(‪ ،‬ﭘﻨﺎﻫﻨـﺪﮔﺎن ﺳـﻮري ﻛـﻪ ﺑـﻪ زﺑـﺎن‬
‫ﺗﺮﻛﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎﻧﺸـﺎن ﺗﻬﺪﻳـﺪ ﺷـﺪه ﺑﻮدﻧـﺪ در‬
‫ﺻﻮرت ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪه در اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ‪ ،‬اﺧﺮاج ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﻪ رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ‬
‫ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ اردوﻏﺎن ﺑﺎ ﻧﻈﻢ و ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ ﻳـﺎدآور دوران‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻒ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻴـﺎن‪ ،‬ﻣـﺮدم ﻣﺤﻠـﻲ اﺟـﺎزه ﺧـﺮوج از‬
‫‪43‬‬
‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮد را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ده روز ﭘﻴﺶ از دﻳﺪار اردوﻏﺎن از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻣﻘﺎمﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﭘﻮل ﻓﺮاواﻧـﻲ ﺑـﻴﻦ ﻣـﺮدم‬
‫ﻣﺤﻠﻲ رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ ﺗﻮزﻳﻊ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﻜﻮت آﻧﻬـﺎ را ﺑﺨﺮﻧـﺪ‪ 5.‬ﺑـﻪ ﻫﻤـﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ‪ ،‬اردوﻏـﺎن در‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ‪ 15‬دﻗﻴﻘﻪاي ﺧﻮد در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺸﻮ‪‬قﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑـﺮاي ﻣـﺮدم رﻳﺤـﺎﻧﻠﻲ‬
‫‪6‬‬
‫اﻋﻼم ﻛﺮد و ﻧﻴﺰ وﻋﺪه داد در ﺳﺎل آﻳﻨﺪه ﻫﺎﺗﺎي ﺑﻪ رﺗﺒﻪ ﺷﻬﺮ اﺻﻠﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ارﺗﻘﺎ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻊ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻛﺮد در ﺗﺮﻛﻴﻪ‬
‫ﻓﺮداي ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ در رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ د‪‬ﻣﻴﺮﺗﺎس‪ 7،‬ﻳﻜﻲ از رؤﺳﺎي ﺣﺰب ﻋـﺪاﻟﺖ و‬
‫ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺣﺰب ﻃﺮﻓﺪار ﻛﺮدﻫﺎ در ﭘﺎرﻟﻤﺎن ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ ﺑﻪ ﻧﺠﺎت اردوﻏﺎن ﺷﺘﺎﻓﺖ‪:‬‬
‫‪.%& ! :; *-8 %J[3 L‬‬
‫‪* S#P * H‬‬
‫‪* $ B‬‬
‫‪"( N‬‬
‫)‪> WV‬‬
‫‪N#
;P‬‬
‫)‪+@) W‬‬
‫@‪T* +‬‬
‫‪J B,‬‬
‫! ‪
.BX‬‬
‫'‪"^# N#‬‬
‫‪ $‬‬
‫‪xp 3X‬‬
‫‪ L V#/‬‬
‫@‪"+‬‬
‫)‪>) jC7‬‬
‫)‪
D+X‬‬
‫)‪+@ W‬‬
‫‪# , W5‬‬
‫‪; HB5‬‬
‫!‪
HB3‬‬
‫‪+ ( F‬‬
‫ )‪V Vi3‬‬
‫
‪.B‬‬
‫‪L] [...] . EbJ L & †T L*m C‬‬
‫‪-"L j 3 j* 3 & 2 e l!7 < [*-8‬‬
‫ ? ‪3 %"3 L] !#M [*-8 L] M [...] .‬‬
‫‪.3M & < L <- N FT [ <K"d‬‬
‫‪.%& E* . <M 2 .f8‬‬
‫‪1. Reyhanli 5000 ozel harekatci, 5000 polis ve 5 helikopter ile kusatildi, Suriye‬‬
‫‪Gercekleri, 25 May 2013.‬‬
‫‪2. Nigde.‬‬
‫‪3. El-Nusra mitingi, Yurt, 26 May 2013.‬‬
‫‪4. Yargiclar Sendikasi: ‘Isciler Reyhanli mitingine tehditle goturuldu’, soL Haber‬‬
‫‪Portali, 25 May 2013.‬‬
‫‪5. Reyhanli’yi parayla yatistirmak istiyorlar, Yurt, 19 May 2013.‬‬
‫‪6. Erdogan’dan Reyhanli’ya kan parasi!, Evrensel, 25 May 2013‬‬
‫‪7. Selahattin Demirtas‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫‪Q8 && … %& L .%& L#3 zM‬‬
‫‪<8‬‬
‫ ‪sf 4!K .%& # v3# & 2 e 3‬‬
‫‪ *-8 3 [...] .%& %& .<M 2 %&& 3 %"3‬‬
‫‪E* <3/# J .<U5 3 .! :; > S L‬‬
‫!‪ %"3 L .4 $-> ! # L %"3 .‬‬
‫‪)( * [%"3 :[ ] [...] .4 Qn7‬‬
‫‪ -* 3 &Q Jf L! )( J *-8 L %T7‬‬
‫ ‪. 4*2 %"3 .*-8 L %T7‬‬
‫ƒ‬
‫ﻣﻮﺿﻊ دﻣﻴﺮﺗﺎس ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪاد واﻗﻌﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎتﻫﺎي داراي ﭘﻮﺷـﺶ دروﻏـﻴﻦ در ﺳـﻪ‬
‫دﻫﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪاران‪ ،‬ﻓﻌﺎﻻن و ﻏﻴﺮﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﻛﺮد را ﻫﺪف ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﺠﺐآور‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎه آورﻳﻞ‪ ،‬ﭼﻬﺎر روز ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﻣﺮاد ﻛﺎراﻳﻼن‪ 2،‬رﻫﺒﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ پ‪.‬ك‪.‬ك‪،‬‬
‫ﻋﻘﺐ ﻧﺸﻴﻨﻲ ﭘﺎرﺗﻴﺰانﻫﺎي اﻳﻦ ﺣﺰب را در راﺳﺘﺎي ﺗﻮاﻓﻖ آﺗﺶﺑـﺲ اﻋـﻼم ﻛـﺮد‪ ،‬روزﻧﺎﻣـﻪ‬
‫ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ 3،‬اﻧﺘﻘﺎل ﺑﻴﺶ از ‪ 1500‬ﭘﺎرﺗﻴﺰان از ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎل ﺳـﻮرﻳﻪ را ﺑـﺮاي ﺣﻔـﻆ اﻣﻨﻴـﺖ‬
‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻛﺮدﻧﺸﻴﻦ آﻧﺠﺎ ﮔﺰارش داد‪ 4.‬دﻣﻴﺮﺗﺎس در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﻛﻪ ‪ 11‬روز ﭘﺲ از ﺣﻤﻠـﻪﻫـﺎ‬
‫ﻳﺎدﺷﺪه اﻧﺠﺎم داد‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺻﺮﻳﺢﺗﺮ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫‪3 Ž> h .< h : 3 %"3 & %& Lh-‬‬
‫‪?b C .Ž> -* %& %& Jb[ < .& h‬‬
‫‪ % !T" .M *2 3 & !d2‬‬
‫&‪$8 * P, :=h h .# $# , [mD .‬‬
‫‪3 %# *2 &!& /M [.:; L ] .# *2‬‬
‫‪ 1# .* [...] .& *2 <( $ !73‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪7‬‬
‫*‪Ž> 3 & ] 3 t& C J c!7‬‬
‫ [‪; 2 %*m Ž> , %"3 .‬‬
‫‪<> %& Lh- Ž> %"3 .:; L .# !#‬‬
‫= ‪. 3 $?!7‬‬
‫‪u [%] C‬‬
‫‹‬
‫‪1. Demirtas’tan Reyhanli aciklamasi: Hukumetin yanindayiz, by Turan Koyuncu,‬‬
‫‪Hurriyet, 12 May 2013.‬‬
‫‪2. Murat Karayilan.‬‬
‫‪3. Times‬‬
‫‪4. Rebellion unveiled: Kurdish women join war on Assad, by Anthony Loyd, The‬‬
‫‪Times, 29 April 2013‬‬
‫‪5. Lattakia.‬‬
‫‪6.‘Siddet donemi bitti, artik geri gelmez’, by Fatih Altayli, Haberturk, 23 May 2013‬‬
‫ﻧﻪ روز ﭘﺲ از ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎ‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﺗﺮك‪ 1،‬ﻳﻜﻲ از رؤﺳـﺎي ﻛﻨﮕـﺮه ﺟﺎﻣﻌـﻪ دﻣـﻮﻛﺮات‬
‫)‪ 2،(DTK‬ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﺣﺰاب ﻃﺮﻓﺪار ﻛﺮدﻫﺎ در ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺳـﻔﺮ ﻛـﺮد‪ .‬وي‬
‫ﭘﺲ از ﺟﻠﺴﺎت ﭘﻴﺎﭘﻲ ﻛـﻪ در وزارت ﺧﺎرﺟـﻪ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ﺑﺮﮔـﺰار ﺷـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﮔﻮﻧـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ (‪*L*m 3 *H[ .# 2 * O‬‬
‫* ‪3 *2 32 |„ )? . d7 2‬‬
‫ ‪.3 32 & *2‬‬
‫‬
‫ (‪[*%*] v -* .<M 4 8 & 3‬‬
‫‪< 2 U M ! 3 # !# 3 M ! {!d‬‬
‫‪L /0 S- #3 [ ! :D :?] .‬‬
‫= ‪. U ŽK‬‬
‫‪u n7‬‬
‫ˆ‬
‫»‪47? C uJ[3 ”7 3 && <K"d «”; 3‬‬
‫[‪* %K"d < SM .<M E* %& b& T* 3 -‬‬
‫ () ‪ !T" .%& < 3 & .# , -8‬‬
‫‪ "r# Ž> 3 & 47? ! :D €F .<4* F‬‬
‫»‪
«y+ B‬‬
‫)‪ # D>X‬‬
‫)‪ , y+‬‬
‫‪& h./ #,‬‬
‫‪ 'B/ 4#V‬‬
‫‪ i+ F‬‬
‫‪"! * ?B ,‬‬
‫!‪D>X) , W‬‬
‫‪#, ,‬‬
‫‪+' * S#P‬‬
‫
) (‪.HB‬‬
‫
‬
‫" >‪8 F‬‬
‫‪d8 ")*4‬‬
‫‪
HB@) G‬‬
‫‪ 4#V‬‬
‫‪ >]( j5‬‬
‫)‪ZV) I‬‬
‫ ‪V@) #‬‬
‫)‪.B3,‬‬
‫& ‪. o? , $?!7 %‬‬
‫ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫‪1. Ahmet Turk.‬‬
‫‪2. Democratic Society Congress.‬‬
‫‪3. Ahmet Turk: Isterseniz anayasanin her yerine ‘Turk’ yazin, Radikal, 21 May 2013.‬‬
‫‪4. BDP de Washington’da Suriye’yi konustu, by Tolga Tanis, Hurriyet, 22 May 2013.‬‬
‫‪5. Yildirim-2013 Mobilization Exercise.‬‬
‫‪6. NATO’s Incirlik Airbase.‬‬
‫‪7. Turkey launches military exercise near Syrian border, Reuters, 6 May 2013.‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫ﻳﻚ روز ﭘﺲ از ﺣﻤﻠﻪ ﻫﻮاﻳﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ در ‪ 5‬ﻣ‪‬ﻲ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ رزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪاي در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﺮزﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬رزﻣـﺎﻳﺶﻫـﺎي ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎي ﺟﻮﻻن ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ و ﻫﻨﻮز در اﺷﻐﺎل اﺳﺖ‪ ،‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ »رزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺴﻴﺞ ﺻﺎﻋﻘﻪ ‪ 5«2013‬ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬در ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﻮاﻳﻲ اﻳﻨﺠﺮﻟﻴﻚ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ‬
‫‪7‬‬
‫ﻧﺎﺗﻮ‪ 6‬ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﺳﺘﺎد ارﺗﺶ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﻫﺪف از رزﻣﺎﻳﺶ ﺻﺎﻋﻘﻪ ‪ ،2013‬آزﻣـﺎﻳﺶ آﻣـﺎدﮔﻲ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ وزارتﺧﺎﻧﻪﻫﺎي دوﻟﺖ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ رزﻣـﺎﻳﺶ‬
‫‪76‬‬
‫
*" ‬
‫‪! Hk‬‬
‫‪
$ D‬‬
‫‪"HB@) G‬‬
‫‪ *P B.‬‬
‫)* ‪
#,‬‬
‫ ‬
‫(‪3‬‬
‫‪a 4#‬‬
‫ "‬
‫! ‪58‬‬
‫\) ‪! ;V‬‬
‫‪y‬‬
‫
‪z +) H‬‬
‫@ '‬
‫> ‪#,‬‬
‫‪. S‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>‪7‬‬
‫دهروزه در ‪ 15‬ﻣ‪‬ﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ روز ﭘﻴﺶ از دﻳﺪار اردوﻏﺎن ﺑﺎ اوﺑﺎﻣﺎ در واﺷﻴﻨﮕﺘﻦ دي‪.‬ﺳﻲ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫در ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﻳﻚ واﺣﺪ ﻣﺘﺸﻜﻞ از ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮﺑﺮ زرﻫﻲ ﻛﻪ ﺷـﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻴـﺎن »ارﺗـﺶ آزاد‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ« را ﺣﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮد و ﺗﺎﻧﻚﻫﺎ ﻧﻴﺰ از آﻧﻬﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻣﺮز ﺟﻴﻼﻧﭙﻴﻨﺎر‪ 2‬ﺗﺮﻛﻴـﻪ‬
‫ﻋﺒﻮر ﻛﺮد و وارد ﺳﻮرﻳﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻤﻬﻴﺪات ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرد در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺷـﻤﺎر‬
‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬در زﻣﺎﻧﻲ رخ داد ﻛﻪ ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻴﺎن ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر در رأس اﻟﻌﻴﻦ‪] 3‬در ﺷﻤﺎل ﺳـﻮرﻳﻪ[‬
‫‪4‬‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﻤﻚ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮ آن ﻛﻪ در ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬رزﻣﺎﻳﺶ درﻳﺎﻳﻲ ‪ IMCMEX 2013‬در ﺧﻠﻴﺞ ﻓﺎرس‬
‫و ﺑﻪ رﻫﺒـﺮي اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‪ ،‬در ﺑﺮاﺑـﺮ اﻳـﺮان اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪ‪ .‬ﮔﺮﭼـﻪ ﻓﻬﺮﺳـﺖ ﻛﺸـﻮرﻫﺎي‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻛﻨﻨﺪه در آن ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄـﻊ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴـﻪ ﻳﻜـﻲ از ‪41‬‬
‫‪5‬‬
‫ﻛﺸﻮري ﺑﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ رزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي واﻗﻊ در ﺑﺎزه زﻣﺎﻧﻲ ‪ 6‬ﻣﻲﺗﺎ ‪ 30‬ﻣ‪‬ﻲ ﺷﺮﻛﺖ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻳﻜﻲ از ‪ 18‬ﻛﺸﻮري ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد ﻛـﻪ در رزﻣـﺎﻳﺶ »ﺷـﻴﺮ ﺧﺸـﻤﮕﻴﻦ‬
‫‪ «2013‬ﺑﻪ رﻫﺒﺮي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻛﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در ﻣﺎه ژوﺋﻦ در اردن ﺑﺮﮔﺰار ﺷﻮد‪ ،‬ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫‪6‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﻔﺮ اردوﻏﺎن ﺑﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‪ ،‬ﺗﻌـﺪاد ﭘﺮوازﻫـﺎ در ﻣـﺮز‬
‫ﺗﺮﻛﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي دﻓﺎع ﻫﻮاﻳﻲ ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ‬
‫‪7‬‬
‫و اﻧﺘﻘﺎل آن ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢِ ﺗﺤﺖ ﺣﻤﺎﻳﺖ دوﻟﺖ ﺗﺮﻛﻴﻪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫واﻧﮕﻬﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر و ارﻗﺎم ﺧﻮد دوﻟﺖ ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺸـﻮر در ﺳـﺎل ‪ ،2012‬ﺑـﻴﺶ از‬
‫‪ 694‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻟﻴﺮ ﺗﺮﻛﻴﻪ )ﺑﻴﺶ از ‪ 386‬ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر اﻣﺮﻳﻜﺎ( از ﺑﻮدﺟﻪ اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ ﺧﻮد‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ 8.‬اﻳﻦ ﺑﻮدﺟﻪ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه ﻫﻮاﻳﻲ اﻳﻨﺠﺮﻟﻴﻚ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﺎﺗﻮ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻪ در‬
‫ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻋﺮاق )در ﺳﺎل ‪ ،(1991‬ﺑﺎ ﻳﻮﮔﺴﻼوي )در ﺳـﺎل ‪ ،(1999‬ﺑـﺎ اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن )در ﺳـﺎل‬
‫‪ ،(2001‬ﺑﺎ ﻋﺮاق )در ﺳﺎل ‪ (2003‬و ﺑﺎ ﻟﻴﺒﻲ )در ﺳﺎل ‪ (2011‬اﻳﻔﺎ ﻛﺮد و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ دﻟﻴـﻞ‬
‫ﻛﻪ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ زر‪‬ادﺧﺎﻧﻪ ﺳﻼحﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ در ﺧﺎرج از ﺧﺎك اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬
‫‪9‬‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﻧﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1. Turkey, Israel hold drills near Syrian border, Press TV, 6 May 2013.‬‬
‫‪2. Ceylanpinar.‬‬
‫‪3. Ras al-Ayn.‬‬
‫‪4. Ceylanpinar Sinirdan Zirhli Araclar Bolgeye Geciyor, Genc Bakis, 15 May 2013.‬‬
‫‪5. Iran warns against provocative actions in Persian Gulf, Xinhua, 7 May 2013.‬‬
‫‪6. Jordan to host major 18-nation military drill: Official, Press TV, 26 May 2013.‬‬
‫‪7. Hava Kuvvetleri’nde Suriye rahatsizligi, Alevi subaylar tasfiye mi ediliyor?, soL‬‬
‫‪Haber Portali, 15 May 2013.‬‬
‫‪8. Ortulu odenek, aleni savas!, Kizil Bayrak, 4 May 2013.‬‬
‫‪9. “First Strike” Pre-emptive Nuclear War directed against Iran. The Alliance’s Nine‬‬
‫‪Nuclear Weapons’ States.‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ ،2011‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻮرﻳﻪ را ﺑﻪ راه‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر داﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎ ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻮرﻳﻪ در ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻮﺗﺎه از ﻫﻢ ﺑﭙﺎﺷﺪ ﻳﺎ اﻳـﻦ ﻛـﻪ‬
‫راﻫﻲ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﺟﻨﮕﻲ ﻋﻠﻨﻲ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ روﺷﻦ ﺷﺪن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ رﻫﺒﺮان و ﻣﺮدم ﺳـﻮرﻳﻪ‪،‬‬
‫اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر وﺣﺸﻴﺎﻧﻪﺗﺮي ﺑﺮاي ﭘﺎره ﭘﺎره ﻛﺮدن اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ا‪‬ﻋﻤـﺎل‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻛﻪ در ﺧﻂ ﻣﻘﺪ‪‬م اﻳﻦ ﺟﻨﮓ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً در ﺟﻨﺎﻳﺎت ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎﻧﺪﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻠﺖ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش در ﺳﻮرﻳﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﺮﻳﻚ ﺟﺮم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از اﻗﺪاﻣﺎت دوﻟﺖ آﻗﺎي اردوﻏﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺑـﻪ‬
‫ﻛﻤﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻏﻮلآﺳﺎي رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺎﻫﺮاﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻮد ﺧﻮد ﺑـﻪ ﻛـﺎر ﮔﻴـﺮد و اﻳـﻦ‬
‫دوﻟﺖ ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﻫﻤﺎﻧﻨـﺪ ﻣﺘﺤـﺪان اﺻـﻠﻲ ﺧـﻮد‪ ،‬در ﺣـﺎل ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻛـﺮدن ﺑﺤـﺮان ﻋﻤﻴـﻖ‬
‫ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ‪ ،‬ﻫﻢ در داﺧﻞ و ﻫﻢ در ﺧﺎرج اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻤﺐﮔـﺬاريﻫـﺎي ﺑـﺎ ﭘﻮﺷـﺶ دروﻏـﻴﻦ در‬
‫رﻳﺤﺎﻧﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻣﻮﺿﻊ آﻗﺎي اردوﻏﺎن‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬واﻛﻨﺸﻲ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ را در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ ﺧﺪﻣﺖﮔﺬاري ﻛﺎﻣﻞ وي ﺑﻪ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪)B/ * J‬‬
‫> !‪/‬‬
‫‪ N $‬‬
‫‪J ,‬‬
‫‪ I )'5‬‬
‫
‪H- &',‬‬
‫‪A
!;$‬‬
‫‪#
)'5‬‬
‫) ‬
‫‪# , L‬‬
‫ ‪> N‬‬
‫‪B3' 3,4‬‬
‫)@‪+ B‬‬
‫‪; "L‬‬
‫‪, %‬‬
‫
@ ‪#'5‬‬
‫)‪ 4 "#57‬‬
‫‪ 4 ZL‬‬
‫‪. {L‬‬
‫)‪k
3$ 54 #
P‬‬
‫‪#- # jŠ,
-, 'T
$,‬‬
‫?‪7‬‬
‫ﺟﻨﮓﻫﺎي زﺷﺖ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎي آﻟﻮده‪:‬‬
‫روشﻫﺎي ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺒﺮد ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬اﻟﻜﺲ ﻛ‪‬ﻴﻦ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻳﻤﺎﻧﻲ راﻏﺐ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪79‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﺟﻨﮓ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ﺑـﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ ﻣﻤﻠـﻮ از ﺗﺒﺎﻧﻴﻬـﺎ و‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت زﺷﺘﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﭘﻴﺮوي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه از ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﺳﻴﺎﺳـﺖ‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ ﺧﻮد در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺒﻨﺎي اﻳﻦ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ رﻫﺒـﺮان‬
‫و ﺟﻨﮓ ﺳـﺎﻻران ﭘﻠﻴـﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧـﺖ رﺷـﻮه‪ ،‬ﻣﺨﻔـﻲ ﻧﮕـﻪداﺷـﺘﻦ ﺣﻤﻠـﻪﻫـﺎ‬
‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸـﻴﻦ و ﺗﺒﺎﻧﻴﻬـﺎي ﭘﺸـﺖ ﭘـﺮده اﺳـﺖ‪ .‬در واﻗـﻊ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺤﺪان اﺻﻠﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ در اﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺗﺮورﻳﺴﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺟﻨﮓﺳﺎﻻران و ﻣﻘﺎمﻫـﺎي‬
‫ﻓﺎﺳﺪ دوﻟﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜـﻲ از ارﻛـﺎن اﺻـﻠﻲ دوﻟـﺖ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ در راهاﻧﺪازي‪ ،‬اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ داﺷـﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﻪ ﺗﺸﺮﻳﺢ اﻗﺪاﻣﺎت اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن در ﺟﻨﮓ ﺑـﺎ‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از اﻗﺪاﻣﺎت زﺷﺖ آن اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳـﺖ‪.‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ اﻗﺪامﻫﺎي ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮه از ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎمﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ دوﻟﺖ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻣﺸﺎوران‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻜـﺎن و اﻋﻀـﺎي ﺧـﺎﻧﻮاده‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري ﺳﺎﺑﻖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن اﺷﺎره ﻛـﺮد‪.‬‬
‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬دوﻟﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ و در رأس آن‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﺎ ﺟﻨـﮓﺳـﺎﻻران‬
‫‪1. Dirty Wars, Filthy Hands: 5 Unsavory Ways America Conducts Its Global War on‬‬
‫‪Terror, May 10, 2013.‬‬
‫‪Source:‬‬
‫‪http://www.alternet.org/world/dirty-wars-filthy-hands-5-unsavory-ways-america‬‬‫‪conducts-its-global-war-terror?akid=10450.1074281.cE‬‬‫‪oi6&rd=1&src=newsletter841898&t=4&paging=off‬‬
‫‪l0$ #
03 9
0- |H k ib, 1
/ #TC .D4 6, P9 9
- ' Alex Kane.‬‬
‫‪. @
<.2 Twitter@alexbkane , , /U$ .1-,‬‬
‫‪.([email protected]).&+, B9% C, 8C .Z‬‬
‫اﻓﻐﺎن و ﺳﻮﻣﺎﻟﻴﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻜـﺎري ﻧﺰدﻳﻜـﻲ داﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ و از آﻧﻬـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻣﻈﻨﻮﻧﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﻜﺎري ﺑـﺎ ﺷـﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋـﺪه و ﮔـﺮوهﻫـﺎي واﺑﺴـﺘﻪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده اﺑﺰاري ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺒﺎﻧﻲ ﺑﺎ دوﻟـﺖ‬
‫وﻗﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺗﻮاﻧﺴﺖ اﺟﺎزه اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺮﻳﻢ ﻫﻮاﻳﻲ اﻳﻦ ﻛﺸـﻮر را ﺑـﺮاي‬
‫اﻧﺠﺎم دادن ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﺧﻮد ﻛﺴـﺐ ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي از ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺒﺎﻧﻲ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻳﻤﻨﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ‪ ،‬ﺗﺒﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﺎت ﻓﺎﺳﺪ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ رﺷـﻮه‪ ،‬ﺟﻨـﮓﺳـﺎﻻران‪،‬‬
‫ﭘﻨﻬﺎنﻛﺎري‬
‫اﻓﺸﺎﮔﺮي اﺧﻴﺮ درﺑﺎره ﭘﺮداﺧﺖ دهﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن دﻻر از ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎمﻫـﺎي دوﻟـﺖ‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﺗﻌﺠﺐﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺳـﺎﺑﻘﻪاي ﻃـﻮﻻﻧﻲ در‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع اﻗﺪاﻣﺎت دارد‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﺟﺪﻳﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرد از ﺟﻌـﻞ »ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ« را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺒﺎﻧﻲﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﭘﺮده‪ ،‬رﺷـﻮهﻫـﺎي ﻧﻘـﺪ و ﺗﺸـﺪﻳﺪ‬
‫ﻓﺴﺎد ﻳﺎدآور ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه از ﻳﻤﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬
‫ﺷﻴﻮه ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ ﺧﻮد دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻫﻤﺎن ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ رﻫﺒﺮان ﭘﻠﻴﺪي اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻓﺎﺳﺪﻧﺪ و در ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺪرت دﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ذﻳﻞ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧـﺪه ﭘـﻨﺞ ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ از اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت زﺷﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﻳﮋﮔﻲ ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه از ﺳﺎل ‪2001‬‬
‫ﺗﺎﻛﻨﻮن اﺳﺖ‪:‬‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻤﻚﻫﺎي ﻧﻘﺪي در اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن ﺑـﻪ ﭘﺮداﺧـﺖ رﺷـﻮه از ﺳـﻮي ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻘﺎمﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ دوﻟﺖ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬در آﻏﺎز ﺟﻨـﮓ در اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن و ﻫﻨﮕـﺎم‬
‫ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎي ﻣﻈﻨﻮن ﺑﺎ ﻫﺪف دﺳﺘﮕﻴﺮي و ﺣـﺒﺲ آﻧـﺎن در زﻧـﺪان ﮔﻮاﻧﺘﺎﻧـﺎﻣﻮ ﺑـﻪ‬
‫دﺳﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬وﺳﻮﺳﻪ ﭘﻮل ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ داﺷـﺖ‪ .‬اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه ﻫـﺰاران دﻻر ﺑـﻪ ﻣـﺮدم‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﺮد ﺗﺎ ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ را ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔـﺰارش داﻧﺸـﮕﺎه ﺳـﺘﻮن‬
‫ﻫﺎل‪ 1‬در ﺳﺎل ‪ 86 ،2005‬درﺻﺪ زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﮔﻮاﻧﺘﺎﻧﺎﻣﻮ‪ ،‬اﻓﺮادي ﺑﻮدﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﺟـﺎﻳﺰه‬
‫ﺑﮕﻴﺮان دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﺎن ﻫﻴﭻ ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادهاﻧﺪ و‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮي از ﻣﻔﺴﺪه اﻧﮕﻴﺰي ﭘﻮل در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1. Seton Hall.‬‬
‫‪:/ @?1- '1C% @?54‬‬
‫=?@ ‪.D4 54 32 @,
9 T
$, &2‬‬
‫‪W&
9‬‬
‫‪ .1‬ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮهﻫﺎي ﻫﻨﮕﻔﺖ ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ‬
‫‪7:‬‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﮓﺳﺎﻻران اﻓﻐﺎن رﺷﻮه ﻣﻲداد ﺗﺎ اﻓﺮاد ﻣﻈﻨﻮن ﺑﻪ ارﺗﺒـﺎط ﺑـﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ را‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش آﺳﻮﺷﻴﺘﺪﭘﺮس‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺮداﺧﺖﻫﺎ از ‪ 3‬ﻫﺰار دﻻر ﺗﺎ ‪ 25‬ﻫـﺰار‬
‫دﻻر ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻣﻈﻨﻮﻧـﺎن از اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه ﭘﻮل درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﺸﺮﻳﻪ آﺳﻮﺷﻴﺘﺪﭘﺮس درﺑﺎره ﺟﻮاﻳﺰ ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﺑـﺮاي‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮي اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم از زﻧﺪان ﮔﻮاﻧﺘﺎﻧﺎﻣﻮ ﺳﺮ درآوردﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪:%# /0 .%& !7> C %K < h‬‬
‫(‪v L .%23 h *3 .Q( F2 <!7( 1‬‬
‫‪ ?b <M y> 3 <2 S- !& d .J‬‬
‫(‪. <!7r h, <!7‬‬
‫رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري ﺳﺎﺑﻖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭘﺮوﻳﺰ ﻣﺸﺮف‪ ،‬در ﺧﺎﻃﺮات ﺧـﻮد ﻛـﻪ در ﺳـﺎل ‪2006‬‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﺎﻳﺰه دﺳﺘﮕﻴﺮي اﻓـﺮاد‬
‫ﻣﻈﻨﻮن اذﻋﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬وي در ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮات آورده اﺳﺖ‪:‬‬
‫ ^_‪3 4 $ h /M K x^ 3 4 !& K x‬‬
‫ ‪.Q-J oTF 7 .4 % , D / h‬‬
‫‪ %& 9? . 4/! 473 e 4 h‬‬
‫&< & ‪.%& <!7( %"3 l( <> Q( [ X &t‬‬
‫‪ .2‬ﺗﺒﺎﻧﻲﻫﺎي ﺧﻮنآﻟﻮد ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد رواﺑﻂ ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ اﻣﺮﻳﻜﺎ و ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﺤﺪان اﺻـﻠﻲ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ در »ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ« ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺪون ﺳﺮﻧﺸـﻴﻦ اﻣﺮﻳﻜـﺎ ﻣﻨـﺎﻃﻖ‬
‫ﻗﺒﺎﻳﻠﻲ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر را ﺑﺎرﻫﺎ ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺎران ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﺮﮔﺰ آﺷﻜﺎرا ﺑﻪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺗﻤـﺎم‬
‫ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ اذﻋﺎن ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري ﺳـﺎﺑﻖ اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺸﻮر اﻇﻬﺎر داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺖﻛﻢ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﺄﻳﻴﺪ او اﻧﺠﺎم ﺷـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫ﺟﺰ آن‪ ،‬دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ را ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬
‫ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ اﻃﻼع داﺷﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﺣﺮﻳﻢ ﻫﻮاﻳﻲ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﭘـﺮواز ﺑـﻲدردﺳـﺮ‬
‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺮح ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ـ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﮔـﺰارش‬
‫اداره ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ‪ 1،‬اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮگ ‪ 2541‬ـ ‪ 3533‬ﻧﻔﺮ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪهاﻧﺪ ـ ﺑـﺎ ﻳـﻚ‬
‫;‪7‬‬
‫‪1. Bureau of Investigative Journalism.‬‬
‫ﺗﺒﺎﻧﻲ ﺧﻮنآﻟﻮد ﻣﺨﻔﻲ آﻏﺎز ﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﻛﺘﺎب ﮔﺰارﺷﮕﺮ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳـﻮرك‬
‫ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﻣﺎزﺗﻲ‪ 1‬اﻓﺸﺎ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮح اﻳﻦ ﺗﺒﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻗﺮار زﻳﺮ اﺳﺖ‪ :‬در ﺳﺎل ‪ ،2004‬دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‬
‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﺸﺘﻦ ﻳﻜﻲ از روﺳﺎي ﻗﺒﺎﻳﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑـﻮد‪ .‬ﻧﻴـﻚﻣﺤﻤـﺪ‪ ،‬رﻫﺒـﺮ‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﻋﻠﻴﻪ ارﺗﺶ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻗﺒﺎﻳﻠﻲ ﺧﺎرج از ﻛﻨﺘﺮل دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻣـﺪت‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل‪ ،‬دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن درﺑﺎره ﺻﺪور ﻣﺠﻮز آﻏﺎز ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸـﻴﻦ‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺗﺮدﻳﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﺒﺎﻧﻲ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﻋﻮض ﺷﺪ‪ .‬ﻗـﺮار ﺷـﺪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ در ﻗﺒـﺎل‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺣﺮﻳﻢ ﻫﻮاﻳﻲ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﺑﺮاي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸـﻴﻦ ﺧـﻮد‪ ،‬ﻧﻴـﻚﻣﺤﻤـﺪ را‬
‫ﺑﻜﺸﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻧﻴـﻚﻣﺤﻤـﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘﺮ ﻳـﻚ ﻣﺸـﻜﻞ داﺧﻠـﻲ ﺑـﺮاي دوﻟـﺖ‬
‫ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﺑﻪ‬
‫اردوﮔﺎه او ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد و او را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دو ﭘﺴﺮ ﺟﻮاﻧﺶ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ واﻗﻌـﻪ‪ ،‬ﻣﺴـﻴﺮ را‬
‫ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻴﺎت وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﻫﻤﻮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫اﻣﺮوز اداﻣﻪ دارد‪.‬‬
‫ﻣﺎزﺗﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻳﻦ ﺗﺒﺎﻧﻲ را در ﮔﺰﻳﺪهاي از ﻛﺘﺎب ﺧﻮد در ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗـﺎﻳﻤﺰ اراﺋـﻪ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬
‫?‪*-(* * -8 S- !# ; <!7( >=F :‬‬
‫‪ !7 .:; L # <M V L& <3‬‬
‫‪/M Lz-* .# !# :U u= U E* %&/‬‬
‫; ‪T[ oF *)d 9? *-(* L !#‬‬
‫‪:-> <Dn7 :U *-(* L *3( S- o‬‬
‫‪ ! :D J < L 3 # SI & <& Kd‬‬
‫*‪ , <!7( %"3 3 *d V h# * -8 ,‬‬
‫‪ *! L C C ! !2 :h& L‬‬
‫‪. *2 œ!2 2‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً آﺷﻜﺎر ﺑﻮد ﻛﻪ دوﻟﺖ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن در ﻣﻮرد ﻛﺸﺘﻦ ﻧﻴﻚ ﻣﺤﻤـﺪ دروغ ﮔﻔﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دوﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﻚﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻮﺷﻚ ارﺗـﺶ ﭘﺎﻛﺴـﺘﺎن‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪:/ @?1- '1C% @?54‬‬
‫=?@ ‪.D4 54 32 @,
9 T
$, &2‬‬
‫‪W&
9‬‬
‫(‪, & <& 3 <!7( -" L :>=F 13& ... 3‬‬
‫<‪7‬‬
‫‪1. Mazetti.‬‬
‫‪ .3‬ﻣﺨﻔﻲ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﻳﻤﻦ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪77‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺣﻤﻠﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻳﻤﻦ در ﺳﺎل ‪ 2002‬روي داد‪ ،‬اﻣﺎ ﭘﺲ از ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﻴﺪن اوﺑﺎﻣﺎ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻓﺰاﻳﻨﺪه آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺑﻪ ﻣﺮگ ‪ 232‬ﺗـﺎ ‪ 333‬ﻧﻔـﺮ‬
‫اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬دوﻟﺖ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﺨﻔﻲ ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺑـﻮد؛ زﻳـﺮا ﻏﻴـﺮ‬
‫ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن از ﺗﺮور اﻓﺮاد ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﻧﻔﺮت دارﻧﺪ‪ .‬دوﻟـﺖ اوﺑﺎﻣـﺎ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﺮﮔﺰ در ﻣﻮرد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮد ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬
‫در ﻳﻤﻦ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ را ﻗﺒﻮل ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺷﻮاﻫﺪ و ﻣﺪارك اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در وﺑﮕﺎه وﻳﻜﻲ ﻟـﻴﻜﺲ ﻣﻨﺘﺸـﺮ ﺷـﺪ‪ .‬در ژاﻧﻮﻳـﻪ ‪،2010‬‬
‫ﺟﻨﺮال دﻳﻮﻳﺪ ﭘﺘﺮاوس ﻛﻪ آن زﻣﺎن‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺳﺘﺎد ﻛﻞ ارﺗﺶ اﻣﺮﻳﻜـﺎ ﺑـﻮد‪ ،‬ﺑـﺎ ﻋﻠـﻲ ﻋﺒـﺪاﷲ‬
‫ﺻﺎﻟﺢ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري وﻗﺖ ﻳﻤﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺬاﻛﺮات آﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣـﻮل ﻣﺤـﻮر ﻛﻤـﻚ‬
‫اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻳﻤﻦ ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺷﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋﺪه در ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﺗـﺎ ﻗﺒـﻞ از اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮاي ﻋﻘﺐ راﻧﺪن ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﺑـﻪ‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﻮﺷﻚﻫﺎي ﻛﺮوز و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺎك ﻳﻤﻦ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت‪ ،‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺻﺎﻟﺢ ﺑﻪ ﭘﺘﺮاﺋﻮس ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺑﻤﺐﻫﺎ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻳﻤﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧـﻪ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه«‪ .‬ﺳـﭙﺲ آﻧﻬـﺎ ﺑـﻪ ﺑﺤـﺚ و‬
‫ﮔﻔﺖوﮔﻮ درﺑﺎره ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻮﺷﻚﻫﺎي ﻛﺮوز در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2009‬اداﻣﻪ دادﻧـﺪ ﻛـﻪ ﺳـﺒﺐ ﻛﺸـﺘﻪ‬
‫ﺷﺪن ‪ 41‬ﻏﻴﺮ ﻧﻈﺎﻣﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ زن و ﻛﻮدك ﺷﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﻳﻤﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺖ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ‬
‫روﺳﺘﺎي اﻟﻤ‪‬ﻌﺠﻠﻪ در اﺳﺘﺎن اﺑﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ اﻳﻦ دوﻟﺖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻌﺎون ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻳﻤﻦ‪ ،‬اﻟﻌﻠﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻨﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺑﻴﺎن اﻳـﻦ ﻣﻄﻠـﺐ در ﻣﺠﻠـﺲ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻤﺐﻫﺎي ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ در ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ارﺣﺐ‪ ،‬اﺑﻴﻦ و ﺷﺒﻮ‪‬ه ﺳﺎﺧﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮدﻧـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫دوﻟﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﻳﻤﻦ ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً دروغ ﮔﻔﺘﻢ«‪ .‬اﻳﻦ اﺷﺎره ﺑﻪ ارﺣﺐ و ﺷﺒﻮه ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻳﻤﻦ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻳﺎدﺷﺪه ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻋﻔﻮ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ دﺧﺎﻟﺖ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه را در اﻳـﻦ ﺣﻤﻠـﻪ اﻓﺸـﺎ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮي‪ ،‬ﻋﻜﺲﻫـﺎﻳﻲ از ﺑﻤﺒﻬـﺎي ﺧﻮﺷـﻪ اي و ﻣﻮﺷـﻚﻫـﺎي ﻛـﺮوز‬
‫ﺗﺎﻣﺎﻫﺎك‪ 1‬اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻬﻠﻚ ﺑﻪ اﻟﻤﻌﺠﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫[‪ Y-, G
2 19b # 1-, %
|C$ R %, V 1
- B$ 9 .+4 |C$ :k?$ .‬‬
‫?
<‪#9 G j6, @?. % %, G
2 @,
9 M\tL #? |C$ , ., , .,? G 1Eu #‬‬
‫‪.T
$, lT$, ,
4 1
C 1- #9 G j6, @?.
% %, |C j9b 2 RY, '
9 V‬‬
‫`
‪), @,#H$
% Q @,#H$
% @?1
C 9 r |C$ , 'B B$% B %, .C .d,‬‬
‫‪.C.$ #6- B 1
C B, W? 1-, #‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻳﻤﻦ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺪون ﺳﺮﻧﺸـﻴﻦ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻔﺮت دارﻧﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ اﻓـﺮاد ﺑﻴﺸـﺘﺮي ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋـﺪه ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ دارد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت از ﺳﻮي ارﺗـﺶ ﻳﻤـﻦ دﻳﮕـﺮ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،2012‬رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري ﺟﺪﻳﺪ ﻳﻤﻦ‪ ،‬ﻋﺒﺪ رﺑ‪‬ﻪ ﻣﻨﺼﻮر ﻫـﺎدي‪،‬‬
‫از ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮرش ﺗﻤﺠﻴﺪ ﻛﺮد‪ .‬وي در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬
‫اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎ اﻫﺪاف ﺧﻮد را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﻗـﺖ ﻛﺎﻣـﻞ آن‬
‫را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ و آن را ﺑﺪون ﻫﻴﭻ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﻫﺪف ﻗـﺮار ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ‪ «.‬اﻟﺒﺘـﻪ اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﻜﻮت ﺧﻮد درﺑﺎره ﺣﻤﻠﻪﻫـﺎي ﻣﺸـﺨﺺ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫـﺎي ﺑـﺪون‬
‫ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ در ﻳﻤﻦ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫‪ .4‬ﻫﻤﻜﺎري ﺑﺎ ﺟﻨﮓﺳﺎﻻران ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ‬
‫‪1. Nation.‬‬
‫‪2. Jeremy Scohill.‬‬
‫‪:/ @?1- '1C% @?54‬‬
‫=?@ ‪.D4 54 32 @,
9 T
$, &2‬‬
‫‪W&
9‬‬
‫ﻛﺸﻮر ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻂ ﻣﻘﺪ‪‬م دﻳﮕﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه در ﺟﻨـﮓ ﺑـﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ اﺳـﺖ‪ .‬از ﺳـﺎل‬
‫‪ 2011‬ﺗﺎﻛﻨﻮن‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﺪف ﻗﺮار دادن ﮔﺮوه اﻟﺸﺒﺎب‪ ،‬ﭼﻨـﺪﻳﻦ ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺑﺪون ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺸـﻮر اﻧﺠـﺎم داده اﺳـﺖ‪ .‬ﮔـﺮوه اﻟﺸـﺒﺎب ﻳـﻚ ﮔـﺮوه‬
‫ﺷﺒﻪﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﻼﻣﻲ در ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ و واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‬
‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺗﺮورﻳﺴﺖ اﻓﻮاﻫﻲ در اﻳﻦ ﻛﺸﻮر را رﺑﻮد و ﺑﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ و ﻳﻚ زﻧﺪان ﻣﺨﻔـﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻘﺎمﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﺑﺎ ﺟﻨـﮓﺳـﺎﻻران ﺑـﺪﻧﺎم‬
‫ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر ﻫﻤﻜـﺎري ﻛـﺮده اﻧـﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮﻧﮕـﺎر ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻲ ﻧﺸـﺮﻳﻪ‬
‫ﻧ‪‬ﻴﺸﻦ‪ 1،‬ﺟﺮﻣﻲ اﺳﻜُﻬﻴﻞ‪ 2،‬ﺟﺰﺋﻴـﺎت ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ از ﻣﺤﻤـﺪ اﻓـﺮح ﻗﻨﻴـﺮي‪ ،‬ﻳـﻚ‬
‫ﺟﻨﮓﺳﺎﻻر ﺑﺪﻧﺎم ﺳﻮﻣﺎﻟﻴﺎﻳﻲ را ﻓﺎش ﻛﺮد‪ .‬ﻗﻨﻴﺮي ﻳﻚ ﻓﺮودﮔﺎه ﻣﺨﻔﻲ داﺷﺖ ﻛـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن‬
‫ﺳﻴﺎ ﺧﻮاﺳﺘﺎر اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ‪ 100 ،‬ﺗﺎ ‪ 150‬ﻫﺰار دﻻر ﺑـﻪ او‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر را آﻏﺎز ﻧﻜﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺎ ﺳـﺎل‬
‫‪ ،2007‬ﻗﻨﻴﺮي ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﺮد از ﺣﻤﺎﻳﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم دادن ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﺧـﻮد ﺑﺮﺧـﻮردار‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﮔﺰارش اﺳﻜُﻬﻴﻞ‪ ،‬ﻗﻨﻴﺮي و ﺟﻨﮓﺳﺎﻻران دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺣﻤﺎﻳـﺖ‪،‬‬
‫اﻓﺮادي را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ واﺷﻴﻨﮕﺘﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﺮاﻗﺒﺖ و ﻛﻨﺘﺮل آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻴﺮوﻫﺎي واﺑﺴﺘﻪ ﺑـﻪ ﺷـﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋـﺪه اﻧﺠﺎﻣﻴـﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﺟﻨﮓ اﺗﻴﻮﭘﻲ در اﻳﻦ ﻛﺸـﻮر‬
‫ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻧﻔﻮذ ﻧﻈﺎﻣﻴﺎن اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪78‬‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎس ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﺎن آﻳﻨﺘﻪ ﻋﻠﻲ‪ ،‬در ﮔﻔﺖوﮔﻮ ﺑﺎ ﻧﺸﺮﻳﻪ ﻧﻴﺸﻦ اﻇﻬـﺎر‬
‫داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪ :K u# 3 # <D&e )( L‬‬
‫‪ %>- < 3 <T* 3 S[ /M 1t& .‬‬
‫ * ‪<T* <D&e L .!# 473 FT‬‬
‫ ‪ !& T 3 !& %>- < 3‬‬
‫‪& . ! h %# [ <M h 4/ ( C‬‬
‫‪$ *h 3 < /M‬‬
‫ ‪.4! L » :!K 3‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕـﺮي از ﺳﻴﺎﺳـﺖﻫـﺎي ﻧﺎدرﺳـﺖ اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه‪ ،‬ﺗﺄﺳـﻴﺲ ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎنﻫـﺎ و‬
‫ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ در ﺳﻮﻣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﻜُﻬﻴﻞ اﻓﺸﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از اﻳـﻦ ﻣﻜـﺎنﻫـﺎ‪،‬‬
‫زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻋﻮاﻣﻞ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ ﺳـﻮﻣﺎﻟﻲ آن را ﺑـﺎ‬
‫ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻪ ‪ 200‬دﻻر اداره ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﻧﺪاﻧﻴﺎن اﻳﻦ زﻧﺪان در ﻣﻮﮔﺎدﻳﺸﻮ‪ ،‬اﻋﻀﺎي اﻓـﻮاﻫﻲ‬
‫ﮔﺮوه اﻟﺸﺒﺎب ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎل در اﻳﻦ زﻧﺪان ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺟﻨـﺎﻳﺘﻲ‬
‫ﻣﺘﻬﻢ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺳﺎل ‪ ،2003‬ﻳﻚ ﮔﺮوه ﺷﺒﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺳﻮﻣﺎﻟﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻀﻮ اﻓﻮاﻫﻲ ﺷﺒﻜﻪ اﻟﻘﺎﻋﺪه ﺑـﻪ‬
‫ﻧﺎم ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻋﺒﺪاﷲ را در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎﻧﻲ دﺳـﺘﮕﻴﺮ ﻛـﺮد و ﺑـﻪ ﺳـﺎزﻣﺎن ﺳـﻴﺎ ﻓﺮوﺧـﺖ‪ .‬ﺳـﭙﺲ‬
‫ﻋﺒﺪاﷲ‪ ،‬ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﻨﻴﺎ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﮔـﺰارشﻫـﺎي‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ‪ ،‬وي را ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ اﺗﻬﺎﻣﻲ ﺑﻪ وي وارد ﻧﺸﺪ و او‬
‫در ﺳﺎل ‪ 2008‬آزاد ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪8‬‬
‫‪ .5‬ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮلﻫﺎي ﻧﻘﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻛﺮزي‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ در ﮔﺰارش ﺧﻮد در ‪ 29‬آورﻳﻞ ﻓﺎش ﻛﺮد‪:‬‬
‫?‪* 3 *!( " ./-X D !K* *kT . * uT‬‬
‫ (=&!‪/- 1g ! & <& {b" 2 *C‬‬
‫‪E* J[3 Q( - Q( *{ .%& # !& <!7r‬‬
‫ ‪ &!& S3 3 <!7r /- 1g < [ |V %‬‬
‫‪ & <& M )? L-… .<M sT 3 3 <h,‬‬
‫( ‪.# Q& 3 ! <!7r e‬‬
‫‪:/ @?1- '1C% @?54‬‬
‫=?@ ‪.D4 54 32 @,
9 T
$, &2‬‬
‫‪W&
9‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﻮلﻫﺎي ﻧﻘﺪ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺴﺎد ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اﻓﺸـﺎﮔﺮيﻫـﺎي ﺷـﺒﻜﻪ وﻳﻜـﻲ‬
‫ﻟﻴﻜﺲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻬﺮت ﻛﺮزي و ﺧﺎﻧﻮاده او ﺑﻪ ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻲآﻣﺪي اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﻮل ﺻﺮف ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮه ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران و ﺟﻨﮓﺳﺎﻻراﻧﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﮔﺰارش‬
‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪» ،‬ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﺎن ﺑﺎ ﻗﺎﭼﺎق ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر و در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﺎﻟﺒﺎن‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﻮدﻧﺪ«‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﻀﻤﻴﻦ اداﻣﻪ ﻧﻘﺶآﻓﺮﻳﻨﻲ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺪﻧﺎم ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن آن در ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ ﻃﺎﻟﺒﺎن‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺎن ﭘﻮل ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﭘـﻮل ﻧﻴـﺰ ﺳـﺒﺐ‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺣﻤﺎﻳﺘﻲ ﻓﺎﺳﺪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻣﺼﺮاﻧﻪ ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل ﻧـﺎﺑﻮدي آﻧﻬﺎﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﭘﻮل ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺟﻴـﺐ ﻧﺰدﻳﻜـﺎن و ﻣﺸـﺎوران رﺋـﻴﺲ ﺟﻤﻬـﻮري‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن رﻓﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬اوﻟﻴﻦ ﻣﻮرد از اﻓﺸﺎ ﺷﺪن ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮه از ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻪ ﻣﻘـﺎمﻫـﺎي‬
‫ﻓﺎﺳﺪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2009‬روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺖ ﭘﻮل ﻧﻘﺪ ﺑﻪ اﺣﻤﺪ‬
‫وﻟﻲ ﻛﺮزي‪ ،‬ﺑﺮادر رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ در ﺟﻨﻮب اﻓﻐﺎﻧﺴـﺘﺎن را‬
‫آﺷﻜﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﻜﺎري ﻛﺮزي در ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﺷـﺒﻪﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻫﻤﻜﺎر ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ در اﻗﺪام ﻋﻠﻴﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ اﺷﻐﺎل اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺎ اﺷﻐﺎﻟﮕﺮان ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻮلﻫﺎ را ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺰرگ در ﭘﺮداﺧﺖ‬
‫اﻳﻦ ﭘﻮلﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ :‬اﺣﻤﺪ ﻛﺮزي‪ ،‬ﻣﻈﻨﻮن ﺑﻪ دﺧﺎﻟﺖ ﮔﺴﺘﺮده در ﻗﺎﭼـﺎق ﻣـﻮاد ﻣﺨـﺪر در‬
‫اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺎ آن ﻣﺒﺎرزه ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﻣﻘﺎم اﻃﻼﻋﺎت ارﺗﺶ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﮔﺮ در ﭘﻲ اﺟـﺮاي‬
‫راﻫﺒﺮد ﻣﺮدمﻣﺤﻮر در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﺎ را ﺣـﺎﻣﻲ ﺗﺒـﻪﻛـﺎران ﻗﻠﻤـﺪاد‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻛﺮدهاﻳﻢ«‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻟﻔﺎﻇﻲﻫﺎي ﺑﺰرگﻣﻨﺸﺎﻧﻪ رﻫﺒﺮان اﻣﺮﻳﻜﺎ درﺑﺎره ﺷﻴﻮه ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺟﻨـﮓ؛‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮهﻫﺎي ﻧﻘﺪي‪ ،‬ﺗﺒﺎﻧﻲﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﭘﺮده و ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻛـﺎﻣﻼً ﻋـﺎدي‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮداﺧﺖ رﺷﻮه از ﺳﻮي ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎ ﺑﻪ رﻫﺒﺮان ﻓﺎﺳﺪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺟﺪﻳـﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧـﻪ‬
‫از اﻗﺪاﻣﺎت ﺑﻲﺷﻤﺎر اﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﻋﻜﺲ در ﭘﻲ دارﻧﺪ و اﮔﺮ ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮي از اﻳﻦ دﺳﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎ در‬
‫آﻳﻨﺪه اﻓﺸﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪86‬‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﻢ و ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﺟﻮان ﻛﻮل‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻳﻤﺎﻧﻲ راﻏﺐ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>‪8‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺗﺮورﻳﺴﻢ و ﺧﺸﻮﻧﺖ را از دو ﻣﻨﻈﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ و دﻳﻨﻲ و‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس آﻣﺎر و ارﻗﺎم ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﺟﻨﮓﻫﺎ و ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎي دﻳﻨﻲ ـ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫اﺧﻴﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ ادﻋﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫـﺎي‬
‫ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎﺷـﻲ از ﻣﻠـﻲ ﮔﺮاﻳـﻲ ﺑـﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﻬﺎمﮔﺮﻓﺘﻪ از دﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ادﻋﺎي ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻣﺜـﺎلﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وي ﺑﺎ اراﺋﻪ اﻳﻦ آﻣﺎر و ارﻗﺎم در ﭘﻲ اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﭘﻴﺮوان ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺴـﻴﺤﻴﺎن‪ ،‬ﺧﺸـﻮﻧﺖﻃﻠـﺐ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬وي ﺑﻪ ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﺟﻨـﮓﻫـﺎي ﺟﻬـﺎﻧﻲ اول و دوم‪،‬‬
‫ﺟﻨﮓ ﻫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري ﺳـﺪهﻫـﺎي اﺧﻴـﺮ و ﺧﺸـﻮﻧﺖﻫـﺎي ﮔﺬﺷـﺘﻪ و ﺣـﺎل‬
‫ﺑﻮداﻳﻴﺎن‪ ،‬ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺟﻨﮓﻫﺎي داﺧﻠﻲ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘـﻪ از دﻳـﻦ‬
‫اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻣﻠﻬﻢ از دﻳﻦ ﻧﻴﺰ وي ﻣﺪﻋﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﺎت ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺮورﻳﺴـﻢ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن و ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ادﻋﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺗﻠﻔـﺎت‬
‫ﺟﺎﻧﻲ اﻗﺪاﻣﺎت ﮔﺮوه ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ اﻧﺠﻤﻦ دﻓﺎع از ﻳﻬﻮدﻳﺎن‪ ،‬ﺑﻤﺐﮔﺬاريﻫـﺎي‬
‫ﻫﻨﺪوﻫﺎي ﻣﻠﻲﮔﺮا در آراﻣﮕﺎه ﻣﻌﻴﻦاﻟﺪﻳﻦ ﭼﺸﺘﻲ در اﺟﻤﺮ ﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘـﺎكﺳـﺎزي‬
‫‪1. Terrorism and Other Religions, Commondreams.org, April 23, 2013‬‬
‫‪Source: https://www.commondreams.org/view/2013/04/23-1‬‬
‫‪#Hd B, 9 @ G 6 .1-, B+3$ +3, - G4 #$6 A -, ' Juan Cole.‬‬
‫‪0C 03$ @>HC 4 BoHT$ –
+/2 .,3, #&-—$ @
+%9 %, l2 6,, H? 'No-, BD4 #9‬‬
‫‪(KLLt 'Bo0HT$ +/2 ,3, 'k) #$6 #9 #Hd :Bm2 $ G & @ ˜H? .1-,‬‬
‫‪#*YV #$6 jŠ&$ &Y$ B, #9 @ @?
~ 9.$ nd .> ™, @?#$
9 @ .1-,‬‬
‫~
?@ ‪'g/ , G Mc @ ., Salon.com .H, B- | @ .6.$ W3r #9 3 .C‬‬
‫
‪ informed comment N0 #09 @ eo9 .1-, 3$ 3 > #/)$ šL #H4
@-,‬‬
‫‪.1-, VE$ #$6 $‬‬
‫‪([email protected]) .&+, B9% C, 8C .Z‬‬
‫ﻗﻮﻣﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ در ﻣﻴﺎﻧﻤﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻮداﻳﻴﺎن اﻓﺮاﻃﻲ و اﻗـﺪاﻣﺎت‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ارﺗﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺪا در اوﮔﺎﻧﺪا اﺷـﺎره ﻛـﺮده اﺳـﺖ‪ .‬وي ﭼﻨـﻴﻦ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ آﻣﺎر و ارﻗﺎم و اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ‪،‬‬
‫ﺗﻠﻘﻲ ﭘﻴﺮوان ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اروﭘﺎﻳﻲﺗﺒﺎر ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان اﻓـﺮاد‬
‫»ﺧﻮب« و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻓﺮاد ذاﺗﺎً ﺧﺸﻮﻧﺖﻃﻠﺐ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺑـﻲﺑﺼـﻴﺮﺗﻲ‬
‫ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺗﺮورﻳﺴﻢ دﻳﻨﻲ ـ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻠﻔﺎت ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻠﻲ ﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‪.‬‬
‫‪1. Bill Maher.‬‬
‫‪, .09 ^0-, T '(M\t› 0 M]\K) (Francisco Francoy Bahamonde)T,
T&&,
,
X .‬‬
‫‪(W4
$) .
.$ 1$Td ^-, 9 M\t› P<
$ N+? M\_\ %, '3 , .6, 54 %, l2‬‬
‫
&‪
+ B, W‬‬
‫ﺑﺮ ﺧﻼف ادﻋﺎي اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﺼﺐ و واﭘﺲﮔﺮاﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﻞ ﻣﺎﺋﺮ‪ 1،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﭘﻴـﺮوان ادﻳـﺎن‬
‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖﻃﻠﺐﺗﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﺰان ﻗﺘﻞ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﺟﻬـﺎن اﺳـﻼم در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ‬
‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺑﺎب ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻣﺮدم ﻣﺴﻴﺤﻲﺗﺒﺎر در دو ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴـﺘﻢ‬
‫و ﺳﺮﻛﻮبﻫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري‪ ،‬دﻫﻬﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﻗﺘـﻞ رﺳـﺎﻧﻨﺪ‪ .‬وﻗـﻮع اﻳـﻦ ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم‬
‫ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اروﭘﺎﻳﻲ از اﻧﺴـﺎنﻫـﺎي دﻳﮕـﺮ‪ ،‬ﺑـﺪﺗﺮ ﻳـﺎ ﻣﺘﻔـﺎوت‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪن ﺟﻨﮓ و ﭘﻲﮔﻴﺮي ﻳـﻚ ﻣـﺪل ﻣﻠـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ آﻧﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ اروﭘﺎﻳﻴـﺎن اﻳـﻦ‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت را ﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم دﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﻲ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه واﻗﻌﺎً ﺳﺎدهﻟﻮﺣﺎﻧﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬دﻳﻦ و ﻣﻠﻲ ﮔﺮاﻳﻲ ارﺗﺒﺎط ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﻫـﻢ دارﻧـﺪ‪ .‬ﭘﺎدﺷـﺎه ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ‪ ،‬رﻫﺒـﺮ ﻛﻠﻴﺴـﺎي‬
‫اﻧﮕﻠﺴﺘﺎن اﺳﺖ و اﻳﻦ اﻣﺮ دﺳﺖﻛﻢ ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ اول ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻌﻨﺎ و ارزش داﺷـﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺳﻮﺋﺪ ﻳﻚ ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻣﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻮرد اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳـﻴﺪ ﻛـﻪ آﻳـﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺸﻮر واﻗﻌﺎً ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﻧﺪاﺷﺖ؟ آﻳﺎ ﻛﻠﻴﺴـﺎ و اﺣﺴﺎﺳـﺎت ﻓﺮاﻧﺴﻴﺴـﻜﻮ‬
‫ﻓﺮاﻧﻜﻮ‪ 2‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺸﻲ در ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ اﺳﭙﺎﻧﻴﺎ ﻧﺪاﺷﺖ؟ آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي ﻳﻜﻲ رواﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ روا ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﺑﺨﺶ اﻋﻈﻤﻲ از ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﻴـﺰ اﻟﻬـﺎمﮔﺮﻓﺘـﻪ از‬
‫اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﻲ ﻣﺪرن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻴﺶ از ﺣﺪود دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ را در ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛـﻞ‬
‫ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ در ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1980‬ﺗـﺎ‬
‫‪ 1988‬و ﺟﻨﮓﻫﺎي اﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮروي و ﭘﺴﺎاﺗﺤﺎد ﺟﻤﺎﻫﻴﺮ ﺷﻮروي در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑـﻮده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اروﭘﺎﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﺣﺪ‪‬ي در آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺼﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫?‪8‬‬
‫اﻳﻦ رﻗﻢ را ﺑﺎ رﻗﻢ ﻛﺸﺘﺎر ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اروﭘﺎﻳﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﺪوداً ﺻـﺪ ﻣﻴﻠﻴـﻮن ﻧﻔـﺮ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ )‪ 16‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول‪ 60 ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در ﺟﻨـﮓ ﺟﻬـﺎﻧﻲ دوم ـ‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎ را ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﺑﻮداﻳﻴﺎن آﺳﻴﺎ ﻧﺴـﺒﺖ داد ــ و ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬـﺎ ﻧﻔـﺮ‬
‫دﻳﮕﺮ در ﺟﻨﮓﻫﺎي اﺳﺘﻌﻤﺎري(‪.‬‬
‫ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ ﺟﻨﮓ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ و ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻟﻬﺎمﮔﺮﻓﺘﻪ از دﻳﻦ‬
‫ﺟﻤﻊ ﻛﻞ‪ 102 :‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ‬
‫ﺑﺨﺶ ﺑﺰرگ‪ :‬اﻓﺮادي ﻛﻪ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اروﭘﺎﻳﻲﺗﺒﺎر ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻛﻮﭼﻚ‪ :‬اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪89‬‬
‫ﻛﺸﻮر ﺑﻠﮋﻳﻚ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺸﻮر ﺑﻠﮋﻳﻚ‪ ،‬ﻣﻌﺮوف ﺑـﻪ ﻛﺸـﻮر ﺷـﺮاب‬
‫ﺗﻮت ﻓﺮﻧﮕﻲ و ﻗﻠﻌﻪ ﻋﺠﻴﺐ و زﻳﺒﺎي ﮔﺮﻳﻮن اﺳﺘﻴﻦ‪ 1،‬ﻛﺸﻮر ﻛﻨﮕـﻮ را اﺷـﻐﺎل و ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﺑﺮآوردﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻲ از ﺳﺎﻛﻨﺎن آن ﻳﻌﻨﻲ دﺳﺖﻛﻢ ﺣﺪود ﻫﺸﺖ ﻣﻴﻠﻴﻮن را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1916‬و ‪ ،1917‬ﻧﻴﺮوﻫـﺎي روﺳـﻴﻪ ﺗـﺰاري در ﺑﺮﺧـﻮرد ﺑـﺎ‬
‫ﺷﻮرش ﻣﺮدم آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺷﻮرش ﺑﺎﺳﻤﻪ ﭼﻲ‪ 2‬ﻛﻪ ﻫـﺪف آن‪ ،‬ﺳـﺮﻧﮕﻮﻧﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﻴﺤﻲ ـ اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺪود ‪ 1/5‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ را ﻗﺘـﻞ ﻋـﺎم ﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ دو‬
‫ﻛﻮدك ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪه در ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎ )ﻗﺮﻗﻴﺰﺳﺘﺎن(‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻧﻔـﺮ را‬
‫ﻛﺸﺘﻪ و ﺗﻌﺪادي را زﺧﻤﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع واﻗﻌﺎً ﻫﻮﻟﻨﺎك اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻛـﺲ در‬
‫‪1. Gravensteen.‬‬
‫‪#0 =0C 0, BH0&$ B0,
< 10- .0C G
- M\Kš - %Q M\Mt - =C , .‬‬
‫‪(W4
$) .C, 1
C @>
$ @- @C ?H4 *, 1$Td‬‬
‫[‪%, R0 'B .0V, f0? #0 10-, @0D R0 50/ '
< , + N : Jewish Defense League .‬‬
‫‪(W4
$) .1-, C No, @D u $,b, -&d, j9)$ BD‬‬
‫‪2. Darrel Issa.‬‬
‫
&‪
+ B, W‬‬
‫روﺳﻴﻪ‪ ،‬اروﭘﺎ ﻳﺎ اﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ از ﻗﺘﻞ ﻋﺎم و ﭼﭙﺎول ﺑﺨـﺶ ﺑﺰرﮔـﻲ از ﺛـﺮوت ﻣـﺮدم‬
‫آﺳﻴﺎي ﻣﺮﻛﺰي در ﺧﻼل ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎن اول ﻛﻮﭼﻚ ﺗـﺮﻳﻦ ﺧﺒـﺮي ﻧـﺪارد‪ .‬در آن زﻣـﺎن‪،‬‬
‫روﺳﻴﻪ‪ ،‬ﻳﻚ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻣﺴﻴﺤﻲ ارﺗﺪوﻛﺲ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺷـﺮق ﺑـﻮد )و ﻇـﺎﻫﺮاً‬
‫ﺷﺎﻫﺪ ﺗﻮﻟﺪ دوﺑﺎره اﻳﻦ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﻫﺴﺘﻴﻢ(‪.‬‬
‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﻦ ‪ 500‬ﻫﺰار ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻟﺠﺰاﻳﺮي در ﺟﻨﮓ اﺳـﺘﻘﻼل از ﻓﺮاﻧﺴـﻪ‪،‬‬
‫ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1954‬و ‪ ،1962‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬در آن زﻣـﺎن‪ ،‬ﺟﻤﻌﻴـﺖ اﻳـﻦ ﻛﺸـﻮر ﻓﻘـﻂ ‪11‬‬
‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮﺑﻮد!‬
‫اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎن اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮي اروﭘـﺎ‬
‫در آﻓﺮﻳﻘﺎ و آﺳﻴﺎ را ﻛﻨﺪوﻛﺎو ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ اﺟﺴﺎد زﻳﺎدي از ﻛﺸﺘﻪﺷﺪﮔﺎن ﺧﻮاﻫﻴﻢ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺣﺎل ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﺗﻌﺪاد اﻓﺮاد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اروﭘﺎﻳﻲﺗﺒـﺎر‬
‫در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﺗﺮورﻳﺴﻢ دﻳﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻧﻴﺰ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧـﺎ ﻣﻴـﺰان‬
‫اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮﺧﻲ ﮔﺮوه ﻫﺎ از ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ در ﻳﻚ زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از زﻣﺎن‬
‫دﻳﮕﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎن ﻗﻴﻤﻮﻣﻴﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ ﺑﺮ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺎم ﻫﺎي ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺻﻬﻮﻧﻴﺴﺘﻬﺎ‬
‫را ﺗﺮورﻳﺴﺖ ﻫﺎي ﻓﻌﺎل در دﻫﻪ ‪ 1940‬ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و در ﺳﺎل ﻫﺎي ‪ 1965‬ﺗﺎ ‪،1980‬‬
‫اداره اف‪ .‬ﺑﻲ‪ .‬آي‪ ،‬ﮔﺮوه ﻣﻮﺳـﻮم ﺑـﻪ اﻧﺠﻤـﻦ دﻓـﺎع از ﻳﻬﻮدﻳـﺎن‪ 1‬را ﺟـﺰو ﻓﻌـﺎل ﺗـﺮﻳﻦ‬
‫ﮔﺮوه ﻫﺎي ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ در اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻣﻲ داﻧﺴﺖ )زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻋﻀﺎي اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺗﺼـﻤﻴﻢ داﺷـﺘﻨﺪ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬دارل ﻋﻴﺴﻲ‪ 2‬ـ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاه از ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ـ را ﺗـﺮور‬
‫ﻛﻨﻨﺪ؛ زﻳﺮا وي ﻟﺒﻨﺎﻧﻲ ﺗﺒﺎر اﺳﺖ(‪ .‬ﺣﺎل ﻛﻪ ﻣﻠﻲ ﮔﺮاﻳﺎن ﻳﻬﻮدي ﺗﺎ اﻧﺪازه زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻫﺪف‬
‫ﺧﻮد رﺳﻴﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪه ﺗﺮورﻳﺴﻢ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ از رﺳـﻴﺪن‬
‫ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد ﻣﻨﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪه ﺗﺮورﻳﺴﻢ دوﺑﺎره در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬در‬
‫واﻗﻊ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﻣﺠﺎز ﺑﻮدن ﺳﺎﻛﻨﺎن اﺷﻐﺎﻟﮕﺮ در‬
‫ﺗﺼﺎﺣﺐ داﻳﻤﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻫﺎي اﺷﻐﺎل ﺷﺪه ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن در ﻛﺮاﻧﻪ ﺑﺎﺧﺘﺮي اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ از اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺒﺐ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺪان‬
‫ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن را ﺗﺮور ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺧﻮد اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ )ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ ﻓﻘﻴﺪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬اﺳﺤﺎق راﺑﻴﻦ ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﻲ ﺑﺮده ﺑﻮد(‪.‬‬
‫‪8:‬‬
‫ﺣﺘﻲ در ﻫﻤﻴﻦ اواﺧـﺮ‪ ،‬ﺑـﻪ ﺳـﺨﺘﻲ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﺴـﺘﻢ ﺑـﻴﻦ ﺗـﺎرﻣﺮﻻن ﺗﺰارﻧـﺎﺋﻒ‪ 1‬و ﺑـﺎروخ‬
‫ﮔﻠﺪﺷﺘﻴﻦ‪ 2،‬ﻣﺴﺒﺐ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم اﻟﺨﻠﻴﻞ‪ ،‬ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺑﻤﺐﮔﺬاري ﺑﻲرﺣﻤﺎﻧﻪ در آراﻣﮕﺎه ﻣﻌﻴﻦاﻟﺪﻳﻦ ﭼﺸﺘﻲ در اﺟﻤﺮ ﻫﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫دﺳﺖ ﺑﻬﺎوﻳﺶ ﭘﺎﺗﻞ‪ 4‬و ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﺎن ﻫﻨﺪو اﺷﺎره ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺷﮕﻔﺖ آن اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫اﻓﺮاد از ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻧﺸﺪن ﺑﻤﺐ ﺟﺎﺳﺎزي ﺷﺪه دوم ﻧﺎرﺣﺖ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑـﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳـﻖ ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺘﻨﺪ آن‬
‫ﻣﻘﺪار وﻳﺮاﻧﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﺟﻤﺮ ﻳﻚ آراﻣﮕﺎه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺻـﻮﻓﻴﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻨﺪوﻫﺎ ﻧﻴﺰ آن را زﻳﺎرت ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و اﻳـﻦ اﻓـﺮاد ﻣﺘﻌﺼـﺐ ﺑـﻪ دﻟﻴـﻞ ﻧﻔـﺮت از ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻣﺎﻧﻊ ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺑﻲﺗﻌﺼﺐ ﻣﺮدم در زﻳﺎرتﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮداﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ و ﺧﺸﻮﻧﺖﺑﺎري ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴـﻴﺎري از اﻋﻀـﺎي‬
‫ﻓﺮﻗﻪﻫﺎي ذن در ژاﭘﻦ در ﻧﻴﻤﻪ اول ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪار ﻧﻈﺎﻣﻲﮔﺮي ﺑﻮدﻧﺪ و رﻫﺒـﺮان آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﮔـﺮوه‬
‫اﻳﻨﻮﺋﻪ ﺷﻴﺮو‪ 5‬در دﻫﻪ ‪ 1930‬در ژاﭘﻦ اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺮوزه ﻧﻴﺰ راﻫﺒﺎن ﺷﺒﻪﻧﻈـﺎﻣﻲ ﺑـﻮداﻳﻲ در‬
‫ﺑﺮﻣﻪ‪ /‬ﻣﻴﺎﻧﻤﺎر ﻣﺸﻮ‪‬ق ﭘﺎكﺳﺎزي ﻗﻮﻣﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺮدم روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ‪ 6‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫[‪(W4
$) .B-9 @,ˆ+H9 B~$ $ :TamerlanTsarnaev .‬‬
‫‪#E T
$, /$ '@D 1&
|C>2 '(Goldstein Kappel Baruch) C< j2 œ9 .‬‬
‫‪ |C j&&$ 9 j/, DC W?,
9, &$ .U& B,,><%H @ #9 M\\c - # 9 jŠ,
-,‬‬
‫ ‪'.3 P &^ | %, Y-, 9 &$ B,,><%H .b9 .C .U& M›L BC .H6% K\ e
$‬‬‫‪@?9 '.&
N,b, , %, , >+, .C #3 j*$ BH? # % | Br Œo- i6 , ,‬‬
‫‪(W4
$) .C #6C BD Q B
9 9 %, #$% .`,
, @D‬‬
‫‪š__ - #9 #Cˆ< ) .3r /,E$ #4,6 #9 D3$ .3r @>- &d /, E$ #4,6 AC .Z‬‬
‫‪,
? %, '@, 'B&- ./?, %, , , '.nE9 .1-, r .4 ™ B&4, 1/, ? g
C H4, (@
Hb‬‬
‫ ‪, .1-, #C+ .- B9% #9 , 6 ‡ 9 B9%8 , # 1-, W&$ $, ',#&, b
H- %, '.nE9‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‪8‬‬
‫ ‪
H4, 1 ? #9 B&, B,
, %, @Q H*$ /,>E$ BU- B
T3/ ,
H? #9 @
Hb ›]] -‬‬
‫ ‪ .-- A W? # l- , .V @?1)
` ‡$ WD$ %, .T @ .C‬‬‫‪ B&2 '? -,
- 1)
` , .,#C, P) B$- B .- 9, A W? b #C .H4,‬‬
‫‪,
, .- B9% #9 , 6 @?#9U6 ˆ ž l/$ BV , .1 =
&< . =o+9‬‬
‫‪j/ 'Œ,p, l, $ Gr .,.$ =
&< ? b #C , .- 9, B9% '
$, , .$‬‬
‫‪ .3r /, E$ B˜H? #3r 1)
` B<>9 ?#&-
- #9 #H? '/p,,
-, T/&/, , 'E/,‬‬
‫‪(W4
$) .,C , 1& . 9 /, Ub‬‬
‫‪4. Bhavesh Patel.‬‬
‫‪N0 #09 02,X 0 .-, Œ4 .$~ < ,ˆ<B9 .,9 @ ž, | @( Inoue Shiro) .x‬‬
‫‪(W4
$) .9 B6 H,‬‬
‫‪6. Rohingya.‬‬
‫در ﻣﻮرد ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ارﺗﺶ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺧﺪا‪ 1‬در اوﮔﺎﻧﺪا ﺑﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺧﺼﻤﺎﻧﻪاي‬
‫دﺳﺖ زده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﻲﺧﺎﻧﻤﺎﻧﻲ دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ارﺗـﺶ‪ ،‬ﻓﺮﻗـﻪاي آﻓﺮﻳﻘـﺎﻳﻲ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه آن‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ و ﭘﻲآﻣﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت دﻳﻨﻲ ﻣﺒﻠﻐـﻴﻦ ﻣﺴـﻴﺤﻲ در آﻓﺮﻳﻘﺎﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﻣﺒﻠﻐﺎن وﻫﺎﺑﻲ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻃﺎﻟﺒﺎن ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا وﻗﺘﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ و ﺑﻤﺒﮕﺬاريﻫﺎي ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﺒﻠﻐﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻣـﻲﭘـﺮدازﻳﻢ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﺒﻠﻐـﺎن ﻧﺎدﻳـﺪه‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد ﺣﻀﻮر ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻲﺷﻤﺎر در اروﭘﺎ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ درﺻﺪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺗﺮورﻳﺴـﺘﻲ در‬
‫اﻳﻦ ﻗﺎره در ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 2007‬ﺗﺎ ‪ 2009‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن اﻧﺠـﺎم ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺗﺮورﻳﺴـﻢ‪،‬‬
‫ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺗﻨﺪورﻫﺎي اﻓﺮاﻃﻲ ﻫﻤﻪ ادﻳﺎن و ﻣﻜﺘـﺐﻫـﺎي ﺳـﻜﻮﻻر ﻣﺎرﻛﺴـﻴﻢ و ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴـﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻳﻨﻲ از ﺟﻤﻠﻪ اﺳﻼم‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ اﻓﺮاد ﺑﻲﮔﻨﺎه را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺗﻠﻔﺎت ﺟﺎﻧﻲ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺷﺮح آن در ﺑﺎﻻ آﻣﺪ‪ ،‬ﺗﻠﻘﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‬
‫اروﭘﺎﻳﻲﺗﺒﺎر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻓﺮاد »ﺧﻮب« و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻓﺮاد ذاﺗﺎً ﺧﺸـﻮﻧﺖﻃﻠـﺐ ﻧـﻮﻋﻲ‬
‫ﺑﻲﺑﺼﻴﺮﺗﻲ ﻋﺠﻴﺐ و ﻏﺮﻳﺐ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﮋاد اﻧﺴﺎﻧﻲ آنﭼﻨﺎن ﺟﻮاﻧﻨـﺪ و‬
‫اﻋﻀﺎي آن ﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﮔﺮوه را از ﮔﺮوه دﻳﮕﺮ ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﺎهﻃﻠﺒﻲ ﻳﺎ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ روي ﻣﻲآورﻧﺪ و ﻫﺮ اﻧﺪازه ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪﺗﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮاً ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮ ﺧﻮش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﺟﻨـﮓﻫـﺎ‬
‫در ﮔﺬر زﻣﺎن ﻛﻤﺘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ دﺧﻤـﻪ اﺳـﺘﺨﻮان‬
‫ﻣﺮدﮔﺎن ﺗﻜﺮار ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪.06
9 .1-, No, B$
@$ 9 . 1$Td ,
)-, ,<, 1$Td @%,,
9 , 6 f? #‬‬
‫‪104 .+4 4» GT, ND, #9 '
< , ? '. f%4 #H4 %, ,6 1$)$ P, B?$
%,‬‬
‫‪(W4
$)., ,
b @
Y .H/,9 B, )E 1* «1
39 #‬‬
‫
&‪
+ B, W‬‬
‫[‪1-, .*&$ @X/Š, 9 .,<, .$~#C < | '(Lord's Resistance Army),6 1$)$ P, .‬‬
‫<‪8‬‬
‫ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‪ :‬ﺧﺸﻮﻧﺘﻲ ﻛﻪ اﻣﭙﺮاﺗﻮريﻫﺎ را ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺑﺎراﻧﻲ‬
‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﺳﺎل ‪ ،1948‬ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ از ﺗﺮس ﻳـﺎ ﺑـﻪ زور ﻧﻴﺮوﻫـﺎي ﻏﺎﺻـﺐ‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻏﺰه ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در آن زﻣﺎن ادﻋﺎ ﻛـﺮد‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ راه ﺑﺮاي اﻋﺮاب ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه و آن ﻓـﺮار اﺳـﺖ‪ .‬اﻣـﺮوزه‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ وﻳﮋه اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬در راﺳـﺘﺎي ﺗﺸـﺪﻳﺪ رﻧـﺞ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷـﺪﮔﺎن‬
‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ﻛﻪ در ﻏﺰه زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﻫﻴﭻ ﻛﺎري درﻳـﻎ ﻧﻤـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬آﻧـﺎن‬
‫اﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻴﻦ و ارﻋﺎب ﻫﻤـﻪﺟﺎﻧﺒـﻪ ﻓﻠﺴـﻄﻴﻨﻴﺎن روي آوردهاﻧـﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲ ﺛﺎﺑﺖ ذﻫﻨﻴﺖ ﺳﻠﻄﻪﺟﻮﻳﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﺪرتﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮاﻓﺖ و ﺣﻘﻮق اﻧﺴـﺎﻧﻲ اﺣﺘـﺮام ﻧﮕﺬارﻧـﺪ‪ ،‬دﻧﻴـﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺖ و رﻧﺞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺣﺎﺿـﺮ‪ ،‬اﻗﺘﺒﺎﺳـﻲ از‬
‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ادوارد ﺳﻌﻴﺪ‪ 4‬اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮام ﭼﺎﻣﺴﻜﻲ در ﻫﺠﺪﻫﻢ ﻣﺎرس ‪2013‬‬
‫در ﻟﻨﺪن اراﺋﻪ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺷﺮاﻓﺖ‪ ،‬ﻏﺰه‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪87‬‬
‫‪1. Chomsky: The Cruelty That Keeps Empires Alive. April 2, 2013.‬‬
‫?‪Source: http: // www.alternet.org/ world/ chomsky – cruelty – keeps – empires - alive‬‬
‫‪Paging = off.‬‬
‫‪.-CB9% 2» B, #9 # 1-, .T
$, %,
2#
~ f& '8CB9% .T&$r 'Noam Chomsky .‬‬
‫‪#0&3%9 0-, @ ., 0T
$, 10/ .46 @?1-- ) @&9 p)$ @ .C.$ #6C «B$‬‬
‫‪B,0 9 @ G 4 .1-, (MIT) T
$, 1-r-$ @X/T #&-—$ #Y& .-CB9% BH2‬‬
‫‪Power ) 0T
$, @0,
^$, 04 @0?P/r .D4 |,
$ @?Nb G9 .- :b @?+-‬‬
‫‪Systems: Conversations on Global Democratic Uprisings and the New Challenges to‬‬
‫‪.1-, - qr #9 KLM_ - (U.S. Empire‬‬
‫‪([email protected]) .+?
E/U$ #C C, .-C @3, Z‬‬
‫‪ @ .10-, .0T
$, - .U0& .0-- 0E .0+?
0)$ '.9, %,
2#
~ 'Edward W. Said z‬‬
‫‪.9 H +3, .)U 9, .&+, B9% NH -, ,6 8 B&
2 ,? @?+3,‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺴﺘﺒﺪ‪ ،‬اﺻﻠﻲﺗﺮﻳﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﻛﻨﺘﺮلِ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻴﻦ و‬
‫ارﻋﺎب اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﻴﻦ ﻣ‪‬ﻨﻜﻞ‪ 1،‬رﻣﺎنﻧﻮﻳﺲ ﺳﻮﺋﺪي ﺗﺠﺮﺑﻪ ‪ 25‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺧﻮد را از اﺗﻔﺎقﻫـﺎي‬
‫ﻫﻮﻟﻨﺎك ﺟﻨﮓ داﺧﻠﻲ ﻣﻮزاﻣﺒﻴﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫ ‪2M S ; .S# 33 l( <M‬‬
‫>‪*( ! 3 4!2 <M *( . 4*d -‬‬
‫>< ‪ #? )K 1h> .2 * *( 3 .S# 3‬‬
‫‪,Me 2 *( <* 3 +2 K!& 3 .‬‬
‫ ‪. ! 2 %# K8 * .%??8 3‬‬
‫‪1 Henning Mankell.‬‬
‫‪2. Samidin.‬‬
‫‪3. The Third Way.‬‬
‫‪4. Raja Shehadeh.‬‬
‫‪5. Mukhabarat.‬‬
‫‪,.$ #+ 4
92 , ?@,
^$, # .36 :.T&$r‬‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻳﻲ از ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺗﺤﻘﻴـﺮ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ ،‬دﭼـﺎر ﺗـﺄﺛﺮ و اﻧـﺪوه‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻮارد ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ اﺗﻔـﺎقﻫـﺎ در دﻧﻴـﺎ رخ داده اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻣﻞ آن‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﺰه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در اﻛﺘﺒﺮ ﺳـﺎل ﮔﺬﺷـﺘﻪ‪ ،‬از‬
‫آن ﻣﻨﻄﻘﻪ دﻳﺪن ﻛﺮدم‪.‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮔﺮوه »ﺻﺎﻣﺪﻳﻦ«‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ اﺳﺘﻮاري در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎي اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ .‬واژه‬
‫»ﺻﺎﻣﺪﻳﻦ« از ﻛﺘﺎب »راه ﺳﻮم«‪ 3‬ﻧﻮﺷﺘﻪ رﺟﺎ ﺷﻬﺎده‪ 4‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وي اﻳـﻦ ﻛﺘـﺎب را‬
‫‪ 30‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﺎدﺑﻮدي از ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ در ﺗﺼﺮف ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در راه ﺑﺎزﮔﺸـﺖ ﺑـﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺰارشﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺑﺮﺧﻮردم ﻛﻪ ﺧﺒﺮ از ﺗﻬﺎﺟﻢ اﺳـﺮاﺋﻴﻞ ﺑـﻪ ﻏـﺰه در ﻣـﺎه ﻧـﻮاﻣﺒﺮ‬
‫ﻣﻲداد‪ .‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻧﻴﺰ از اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻣـﻲﻛـﺮد و ﻛﺸـﻮرﻫﺎي اروﭘـﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻣﺘﺎﻧﺖ ﻛﺎﻣﻞ اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪﻫﺎ را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﺎ ﻏﺰه دﺷﻤﻨﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﺮزﻫﺎي ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻧﻮار ﻏﺰه ﻛﺎﻣﻼ ﺗﺤﺖ ﻛﻨﺘﺮل ﭘﻠـﻴﺲ‬
‫ﻣﺨﻔﻲ و ﻣﺨﻮف ﻣﺼﺮ )ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﺨﺒﺎرات‪ (5‬اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺰارشﻫﺎي ﻣﻮﺛّﻖ از ارﺗﺒﺎط ﻧﺰدﻳﻚ اﻳـﻦ‬
‫ﮔﺮوه ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﻴﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻣﻮﺳﺎد اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺣﻜﺎﻳﺖ دارد‪ .‬ﻣﺎه ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻜـﻲ از ﺟﻮاﻧـﺎن‬
‫ﻏﺰه ﻣﻘﺎﻟﻪاي ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ در آن ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺣﻤﻠﻪ ﺟﺪﻳﺪ دوﻟﺖ ﻣﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻏـﺰه‬
‫اﺷﺎره ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺒﻜﻪاي از ﺗﻮﻧﻞﻫﺎ ﻛﻪ ﻏﺰه را ﺑﻪ ﻣﺼﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎهراﻫـﻲ ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺮدم زﻧﺪاﻧﻲ ﻏﺰه اﺳﺖ ﻛﻪ در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﻣﺤﺎﺻﺮه و ﻫﺠﻮمﻫﺎي ﭘﻴـﺎﭘﻲ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻛﻨﻮن دوﻟﺖ ﻣﺼﺮ راهﺣﻞ ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﻣﺴﺪود ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞﻫـﺎ ﻳﺎﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫آﻧﺎن ﻓﺎﺿﻼب ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻮﻧﻞﻫﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫
‪! P‬‬
‫ ‪H-‬‬
‫‪ 4LB‬‬
‫)‪P I‬‬
‫‪"WB( 5‬‬
‫) ‪P‬‬
‫
‪"L 3‬‬
‫‪ SD, 1J5‬‬
‫‪H, (V‬‬
‫
‪
.‬‬
‫‪0L * HD‬‬
‫ ‪# 7‬‬
‫‪ L P‬‬
‫‪#)!2‬‬
‫‪ H,‬‬
‫‪ "V#V‬‬
‫
‪|D‬‬
‫( ‪L‬‬
‫ ‪.‬‬
‫‪88‬‬
‫} ‬
‫‪#
H$‬‬
‫(‪U BB‬‬
‫‪ , I‬‬
‫)‪! N‬‬
‫ )*‬
‫‪ B33,) H-‬‬
‫‪, L‬‬
‫* ! ‪#‬‬
‫‪"BHB( HB‬‬
‫
\‪-) H‬‬
‫‪! .B33#7‬‬
‫ '‪B3‬‬
‫
‪*) N‬‬
‫& (‪UB‬‬
‫* '‪7, h‬‬
‫‪.B( B3L‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫==‪6‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﮔﺮوه اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم )‪ (B'Tselem‬ﮔﺰارشﻫﺎﻳﻲ از دﺳﺘﮕﺎه‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ارﺗﺶ اﺳﺮاﺋﻴﻞ اراﺋﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﺑـﺮاي ﺣﻤﻠـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات ﺻﻠﺢآﻣﻴﺰ ﻫﻔﺘﮕﻲ در ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ دﻳﻮار ﺣﺎﻳـﻞ ﻏﻴـﺮ ﻗـﺎﻧﻮﻧﻲ اﺳـﺮاﺋﻴﻞ‬
‫ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳـﻮار‪ ،‬اﻟﺤـﺎﻗﻲ اﺳـﺖ ﺑـﺮاي ﺗﺼـﺮف ﺑﻴﺸـﺘﺮ زﻣـﻴﻦﻫـﺎي‬
‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﮔﺮوه ﺻﺎﻣﺪﻳﻦ ﺑﺎ اﺑﺘﻜﺎر ﺧﻮد ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ راه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﮔﺎزﻫـﺎي اﺷـﻚآور‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲﻫﺎ را ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ارﺗﺶ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎي ﺟِﺖ‪ ،‬ﺑـﺮ ﺳـﺮ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن و‬
‫ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻳﻊ ﺳﻤﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه از ﻓﺎﺿﻼب ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻧﺸﺪه ﻣﻲرﻳﺰد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻬﺎﺟﻢﻫﺎ ﺳﻨﺪي‬
‫ﺑﺮ ﺗﻔﻜﺮﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ در ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ ﺟﻨﺎﻳﺖﻛﺎراﻧﻪ و ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺮدن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺟﻌﻪ ﻏﺰه ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1948‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد؛ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ از ﺗﺮس ﻳـﺎ ﺑـﻪ‬
‫زور ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻏﺎﺻﺐ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ ﺑﻪ ﻏﺰه ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دﻳﻮﻳﺪ ﺑﻦﮔﻮرﻳﻮن‪ 1،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳـﺮ وﻗـﺖ‬
‫اﺳﺮاﺋﻴﻞ در اﻳﻦ ﺑﺎره اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪» :‬اﻋﺮاب ﺳﺮزﻣﻴﻦ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺗﻨﻬﺎ ﻳـﻚ راه ﺑﺮاﻳﺸـﺎن ﺑـﺎﻗﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﺪه و آن ﻓﺮار اﺳﺖ«‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟـﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻣـﺮوزه ﺑﻴﺸـﺘﺮﻳﻦ ﺣﻤﺎﻳـﺖ از اﺳـﺮاﺋﻴﻞ در ﻣﺠـﺎﻣﻊ‬
‫ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ را اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﻛﺎﻧﺎدا و اﺳـﺘﺮاﻟﻴﺎ )ﺣـﻮزهي اﻧﮕﻠﻴﺴـﻲﻫـﺎ‪ (2‬اﻧﺠـﺎم ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺎﺟﺮان ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﺘﻌﻤﺎري ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﮋاد ﺑﺮﺗﺮ‪ ،‬ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﻮﻣﻲ اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﻳﺎ ﺗﺒﻌﻴـﺪ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ و ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ در اﻳﻦ ﺟﻮاﻣﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﺳﺘﻮدﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻏﺰه در اﻳﻦ ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﺷﺎﻫﺪ اﻧﻮاع ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻳـﻚ ﻣـﻮرد ﻣـﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻲرﺣﻤﻲﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي ﺷﺪه دﻗﻴﻖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »ﻋﻤﻠﻴﺎت ﺳﺮب ﮔﺪاﺧﺘﻪ«‪ 3‬در ﺳـﺎل ‪2008‬‬
‫و ‪ 2009‬اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﻣ‪‬ﺪس ﮔﻴﻠﺒﺮت‪ 4‬و ارﻳﻚ ﻓﻮس‪ 5،‬ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻧﺮوژي ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎن اﻟﺸـﻔﺎ در‬
‫ﻏﺰه‪ ،‬در زﻣـﺎن اﻳـﻦ ﺗﻬـﺎﺟﻢﻫـﺎي وﺣﺸـﻴﺎﻧﻪ ﺳـﺮﮔﺮم ﻛـﺎر ﺑﻮدﻧـﺪ‪ .‬آﻧـﺎن اﻳـﻦ اﻗـﺪاﻣﺎت را‬
‫»ﻛﻮدكﻛﺸﻲ« ﻧﺎﻣﻴﺪهاﻧﺪ؛ زﻳﺮا ﺻﺪﻫﺎ ﻛﻮدك ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ در اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮه ﺧﺸﻮﻧﺖ در اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ اﻧﻮاع ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻗﻮه ذﻫﻨﻲ ﺑﺮﺗﺮ ﺧﻮد اﻳﻦ روشﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺗﺸﺪﻳﺪ رﻧﺞ ﺗﺒﻌﻴﺪﺷﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ رﻧﺞ در ﻏﺰه ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ اﺳﺖ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﻣﺴﻦﺗﺮ ﺑﻪ آن ﺳﻮي ﻣﺮزﻫـﺎ‬
‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ از آن ﺑﻴﺮون راﻧﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺎره ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﺣﺘـﻲ‬
‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮزﻫﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ؛ زﻳﺮا ﺣﺘﻤﺎً ﻛﺸﺘﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪1. David Ben-Gurion.‬‬
‫‪2. Anglosphere.‬‬
‫‪3. Operation Cast Lead.‬‬
‫‪4. Mads Gilbert.‬‬
‫‪5. Erik Fosse.‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺳﺨﻨﺎن ﺳﺎرا روي‪ 1،‬ﻳﻜﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در ﻏﺰه‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﺷﻜﻞﻫـﺎي‬
‫ﻣﺠﺎزات‪ ،‬ﺟﺪاﺳﺎزي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزي ﻏﺰه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ آنﺟﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻔـﺎﻇﺘﻲ‬
‫ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺼﻒ زﻣﻴﻦﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﻛﺸﺖ ﻏﺰه ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ آن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻏﺰه‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﻇﺮﻓﻴﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺸﻮﻧﺖ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻟﻬﺎمﺑﺨﺸﻲ از ﺣﻔﻆ ﺷﺮاﻓﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬
‫ﻏﺎده ﻋﻘﻴﻞ‪ 2،‬زن ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ از ﻏﺰه ﺑﻪ ﻛﺎﻧﺎدا ﻓﺮار ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬درﺑﺎره وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺎدرﺑﺰرگ‬
‫‪ 87‬ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن در زﻧﺪان ﻏﺰه ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪» :‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦﻛﻪ‬
‫ﻣﺎدرﺑﺰرﮔﻢ را از روﺳﺘﺎي ﺗﺨﺮﻳـﺐ ﺷـﺪهﺷـﺎن ﺗﺒﻌﻴـﺪ ﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬او ﻣﺎﻟـﻚ ﺧﺎﻧـﻪ و زﻣـﻴﻦﻫـﺎي‬
‫ﻛﺸﺎورزي ﺑﻮد و ﺑﺎ اﻓﺘﺨﺎر‪ ،‬اﻣﻴﺪ و ﻋﺰت زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ «.‬ﻧﻜﺘﻪ ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫اﻳﻦ زن ﺳﺎلﺧﻮرده ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲﻫﺎ اﻣﻴﺪ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻧـﺪاده اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﻘﻴـﻞ در‬
‫اداﻣﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬
‫‪TI> :; .S :[= pq]p Q& 4, ![3‬‬
‫‪$" .S # %K# 3 D 7 83 L . Q #2‬‬
‫‪3 !&3 < L :%K '&( 3 .S&( l" #2‬‬
‫ ‪.%& H[ !&3 .4!7 <o& !%& %#‬‬
‫‪4*2 2 E* .lT .!7 / L 4‬‬
‫&‪.‬‬
‫‪1. Sara Roy.‬‬
‫‪2. Ghada Ageel.‬‬
‫‪3. Arafat Jaradat.‬‬
‫‪,.$ #+ 4
92 , ?@,
^$, # .36 :.T&$r‬‬
‫ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻗﺪرت و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ را از ﺷﺮاﻓﺖ ﺟﺪا ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻄﺮي‪ ،‬ﺣﻔـﻆ‬
‫ﺷﺮاﻓﺖ را درك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن آن‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﺮ اﻓـﺮاد اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﻛﻨﻮن ﺗﺤﻘﻴﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻋﺎدت در زﻧﺪانﻫﺎ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪3‬‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﻌﻤﻮل زﻧﺪانﻫﺎي اﺳـﺮاﺋﻴﻞ دوﺑـﺎره ﺑﺮرﺳـﻲ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﻋﺮﻓـﺎت ﺟـﺮادت‪،‬‬
‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻲ ‪ 30‬ﺳﺎلﻫﺎي ﻛﻪ ﻣﺘﺼﺪي ﭘﻤﭗ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻣﺎه ﻓﻮرﻳﻪ در ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه اﺳـﺮاﺋﻴﻞ‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎﻻً اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺮوع ﻗﻴﺎم دﻳﮕﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺮادت ﻧﻴﻤـﻪ ﺷـﺐ‬
‫در ﻣﻴﺎن وﺣﺸﺖ ﺧﺎﻧﻮادهاش‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪ دﺳﺘﮕﻴﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺮم وي‪ ،‬ﭘﺮﺗﺎب ﺳﻨﮓ و ﻣﻮاد آﺗﺶزا در‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﺣﻤﻠﻪ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﺳـﺮاﺋﻴﻞ ﺑـﻪ ﻏـﺰه ﺑـﻮد‪ .‬وي در زﻣـﺎن دﺳـﺘﮕﻴﺮي از‬
‫ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘـﻪ وﻛـﻴﻠﺶ‪ ،‬وي ﻫﻨﮕـﺎم ﺣﻀـﻮر در دادﮔـﺎه‪ ،‬ﺧﻤﻴـﺪه‪،‬‬
‫وﺣﺸﺖزده‪ ،‬ﻣﺘﺤﻴﺮ و ﻻﻏﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬دادﮔﺎه‪ ،‬وي را ﺑﻪ ‪ 12‬روز ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﺮد و ﺑﻌـﺪ‬
‫از آن‪ ،‬ﺟﺴﺪش را در زﻧﺪان ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪6=6‬‬
‫‪; ~p B‬‬
‫ ‪
FV ,‬‬
‫‪ "! jD‬‬
‫
‪ ++'>N#‬‬
‫‪Zl Z‬‬
‫‪+f) &#'+g‬‬
‫‪N#i+ Z#‬‬
‫
!)‪HB‬‬
‫" ) >‬
‫)‪ N * J‬‬
‫‪.B3,) #+I‬‬
‫‪ > N‬‬
‫‪> ,‬‬
‫‪8 P‬‬
‫‪N 3'o‬‬
‫)‪V) ao‬‬
‫‪.BH,‬‬
‫ا‪‬ﻣﻴﺮا ﻫﺎسِ‪ 1‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ *< ‡ :[ *g& o? <b7‬‬
‫‪3 3 %& I 7 : P .<M .‬‬
‫‪-n7 .: P .<M I .# $- ! l2‬‬
‫ &‪vf L .s[3 . & <M (3 %‬‬
‫ ‪- Ih# < .y3! F $g& %h8 <M‬‬
‫‪ h .%7 < Sh / .Ih# E* .<M .‬‬
‫;‪.# SI <b7 -* &sb 3 y> $" .$‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻫﻴﻦ و ارﻋﺎب‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آﺷﻨﺎي ﺳـﺎزوﻛﺎر ﺳـﺮﻛﻮﺑﻲ در داﺧـﻞ و ﺧـﺎرج از‬
‫ﻛﺸﻮر اﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ‪ .‬ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲ ﺛﺎﺑـﺖ ذﻫﻨﻴـﺖ ﺳـﻠﻄﻪﺟﻮﻳﺎﻧـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﺪود ‪ 35‬ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق آرا‪ ،‬ﺗﻮاﻓﻖ ﺑـﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﺑـﺮ ﺳـﺮ ﺣـﻞ و ﻓﺼـﻞ‬
‫دﻳﭙﻠﻤﺎﺗﻴﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ دوﻟﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ از اﻳـﻦ ﺗﻮاﻓـﻖ‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دوﻟﺖﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﺮ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻛﻪ ﺑﻲارزش ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻬﻤﻲ در دﺳﺖﻳـﺎﺑﻲ ﺑـﻪ ﺗـﻮاﻓﻘﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺖﻛﻢ ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﻋﺪاﻟﺖ و اﺣﺘﺮام ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮاﻓﺖ و ﺣﻘﻮق اﻧﺴـﺎﻧﻲ ﺑـﻪ دﺳـﺖ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭼﻴﺮﮔﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺘﻌﻬﺪاﻧﻪ‪ ،‬دور از ذﻫﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗـﺎ زﻣـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﻗﺪرتﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺮاﻓﺖ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن اﺣﺘﺮام ﻧﮕﺬارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ ﮔﺬرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑـﻮد و‬
‫دﻧﻴﺎ؛ ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺖ و رﻧﺞ دردﻧﺎك اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>=‪6‬‬
‫‪1. Amira Hass.‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎد و روانﺷﻨﺎﺳﻲ از راه دور‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﺟﺎن ﻛﻮزي‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ اﻣﻴﻦ‬
‫‪3‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﺑﺸﺮ در ﻣﻮاردي‪ ،‬ﻓﺮﻳﺐ ﺷـﺒﻪﻋﻠـﻢ را ﺧـﻮرده اﺳـﺖ‪ .‬از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖ ﺑﻄﻠﻤﻴﻮﺳﻲ‪ ،‬ﺟﻤﺠﻤﻪﺧـﻮاﻧﻲ و ﻧﻈﻴـﺮ‬
‫آن اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻠﻢ را از ﺷﺒﻪﻋﻠﻢ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻛـﺮد؛ و اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺎر را در ﻣﻮرد ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺎوش ﻣﺎﻫﻴﺖ آن و ﺑﺮرﺳﻲ ارﺗﺒﺎط‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ آن ﺑﺎ اﻗﺘﺼﺎد و ﺟﻬﺎن واﻗﻊ ﻣﻲﺗﻮان اﻧﺠﺎم داد‪ .‬اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫـﺎي‬
‫ﺑﺮﺧﻲ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺻﺪق و ﻛﺬب آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻋﻠـﻢ‬
‫اﻗﺘﺼﺎد ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ اﺑﺰاري ﺑﺮاي ﺳﺮﻛﻴﺴﻪ ﻛﺮدن ﻣﺮدم و ﻧﻈـﺎﻣﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﺑﺮدهداري ﻧﻮﻳﻦ و ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ اﻗﺘﺼﺎد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ ،‬ﺷﺒﻪﻋﻠﻢ‪ ،‬ﺑﺮدهداري ﻧﻮﻳﻦ‪.‬‬
‫»&‪.«%& d7 ![ . *)*3w( ) .b7K‬‬
‫‪1. Economics and Armchair Psychology, Global Research, May 16, 2013.‬‬
‫‪Source: http://www.globalresearch.ca/economics-and-armchair-psychology/5335230.‬‬
‫‪@ .0%.0$ Wb .-- .H4, '@b, jŠ&$ G9 # (U$ #Y& #&3%9 -, 'John Kozy .‬‬
‫‪.<0& #9 > + - KL 9 +3, -, - KL '
54 *$ p, P, 1$6 %, l2‬‬
‫‪,E .?+3, 3 '@ #4 %, # 3$ @V (U$ G9 .- G | @ .16,
2‬‬
‫‪0/U$ .10-, #0C+ >0 0?#$% @,
9 @, #/)$
- @,E 1-, Œ
U$ .<%9 o$ %, @E$‬‬
‫‪, 09 B,0.$ 1-G , .V, #*YV %, '1-, ?3$ j9b http://www.jkozy.com/ @ .
,‬‬
‫‪.1C, @,#, #T$‬‬
‫‪([email protected]) B
b N &Y @
@3, .Z‬‬
‫‪4. Henry Hazlitt.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫)* *ž‪(%",‬‬
‫ˆ‬
‫?=‪6‬‬
‫‪6=9‬‬
‫‪1. Apollonius of Perga.‬‬
‫‪2. Kepler.‬‬
‫‪3. Copernican heliocentrism.‬‬
‫‪4. Franz Joseph Gall.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪L'%'I‬‬
‫
‪#
F@) I‬‬
‫‪^, , ,B‬‬
‫‪F( ",‬‬
‫
‪"3#
T>8 #‬‬
‫)‪.) _@F‬‬
‫) ‪ B5‬‬
‫‪4+5F( "3#
€,‬‬
‫ (‪.B‬‬
‫در ﻫﺰار ﺳﺎل اﺧﻴﺮ‪ ،‬ﺗﻼشﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎري ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻋﻠﻢ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘـﻪ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻌﺪاد ﻣﻌﺪودي از آﻧﻬﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﭼﻴﺰي را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﻨﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان داﻧﺶ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺗﺤﻘﻴﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪاي از ﺑﺎورﻫﺎ‪ ،‬ﺻﺮف ﻧﻈـﺮ از ﻣﻴـﺰان‬
‫ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻳﺎ ﮔﺴﺘﺮه ﺣﻮزه آﻧﻬﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻫﻴﺌﺖ ﺑﻄﻠﻤﻴﻮﺳﻲ‪ ،‬داﻳﺮه دو‪‬ار ﺑﺮ ﻣﺤﻴﻂ داﻳـﺮه ﺑـﺰرگﺗـﺮ‪ ،‬ﻣـﺪل ﻫﻨﺪﺳـﻲ ﻣﻨﻈﻮﻣـﻪ‬
‫ﺷﻤﺴﻲ و ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎرهاي را ﺷﻜﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪل را ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر‪ ،‬آﭘﻮﻟﻮﻧﻴﻮس از اﻫـﺎﻟﻲ‬
‫ﭘﺮﮔﺎ‪ 1‬در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺳﻮم ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮد و ﺑﺴﻂ ﻳﺎﻓﺘﻦ آن ﺗﺎ ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﻛﭙﻠﺮ‪ 2‬ﺑﻪ ﻣﺪل ﺑﻬﺘﺮي دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و ﻣﺪل ﻫﻨﺪﺳﻲ ﻣﻨﻈﻮﻣـﻪ ﺷﻤﺴـﻲ ﺟـﺎي‬
‫ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖ ﺧﻮرﺷﻴﺪﻣﺮﻛﺰ ﻛﭙﺮﻧﻴﻜﻲ‪ 3‬داد‪ .‬ﻧﻈﺎم داﻳﺮه دو‪‬ار ﺑﺮ ﻣﺤﻴﻂ داﻳﺮه ﺑﺰرگﺗـﺮ‪ ،‬ﺑـﺎ‬
‫وﺟﻮد ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻈﺎم ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎره اي‪ ،‬ﻫﺮﮔـﺰ ﻧﺘﻮاﻧﺴـﺖ‬
‫ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪ درﺳﺘﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ دﻫﺪ‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫ﺟﻤﺠﻤﻪﺧﻮاﻧﻲ را ﻓﺮﻧﺰ ﺟﻮزف ﮔﺎل در اواﺧﺮ دﻫﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬
‫وي ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﺮ ﺗﻌﺪادي از ﺟﻴﺐﺑ‪‬ﺮﻫﺎي ﺟﻮان ﭘﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ درﺳـﺖ در‬
‫ﺑﺎﻻي ﮔﻮش ﺧﻮد داراي ﺑﺮآﻣـﺪﮔﻲﻫـﺎﻳﻲ روي ﺟﻤﺠﻤـﻪ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و اﻇﻬـﺎر ﻧﻈـﺮ ﻛـﺮد ﻛـﻪ‬
‫ﻧﺎﻫﻤﻮاريﻫﺎ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﻪﻫﺎ و ﺷﻜﻞ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﺑـﺎ اﺑﻌـﺎد ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺷﺨﺼـﻴﺖ‪ ،‬ﻣـﻨﺶ و‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺷﺨﺺ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮔـﺎل‪ ،‬ﺟﻤﺠﻤـﻪ اﻓـﺮاد را در زﻧـﺪانﻫـﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳـﺘﺎنﻫـﺎ و‬
‫ﻧﻮاﻧﺨﺎﻧﻪﻫﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﺮد و ﻧﻈﺎم ﻗﻮاي ذﻫﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺖ ﮔﺎﻧـﻪ را ﺳـﺎﻣﺎن داد‬
‫ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از ﻃﺮﻳﻖ ارزﻳـﺎﺑﻲ ﺑﺨـﺶﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳـﺮ‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻣـﺮگ ﮔـﺎل‬
‫در ﺳــﺎل ‪ ،182‬ﺗﻌــﺪادي از ﺷــﺎﮔﺮدان وي ارﺗﻘــﺎي ﻓــﻦ ﺟﻤﺠﻤــﻪﺧــﻮاﻧﻲ را اداﻣــﻪ دادﻧــﺪ‪.‬‬
‫ﺟﻤﺠﻤﻪﺧﻮاﻧﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺖ اﻧﺪﻛﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﺐ ﻛﺮد‪ ،‬در ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﺑـﺎ ﻃـﺎﻟﻊﺑﻴﻨـﻲ‪،‬‬
‫ﻣﺒﺤﺚ ﻣﻌﺎﻧﻲ رﻣﺰي اﻋﺪاد و ﻛﻒﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺒﻪﻋﻠﻢ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ‪ ،‬ﻛﺎرﺷﻨﺎس اﻋﺼﺎب از اﺗﺮﻳﺶ‪» ،‬ﭘﺪر روانﻛﺎوي« ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻳﻚ روش ﻛﻠﻴﻨﻴﻜﻲ ﺑﺮاي درﻣﺎن آﺳﻴﺐﻫﺎي رواﻧـﻲ از ﻃﺮﻳـﻖ وادار ﻛـﺮدن‬
‫ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ روانﻛﺎو‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺮﺑﻮط ﺳﻼﻣﺖ رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎران ﭼﻨﺪان ﻣﻄﻠﻮب ﻧﺒـﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺪﻋﻲاﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮوﻳﺪ‪» ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ«‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻣـﻮرد روانﺷﻨﺎﺳـﻲ و‬
‫روانﭘﺰﺷﻜﻲ را ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮد و »روش ﻓﺮوﻳﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ دادهﻫﺎي ﻋﻴﻨﻲ در ﻣﻮرد ﻓﺮآﻳﻨـﺪﻫﺎي‬
‫ذﻫﻨﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ دﻫﺪ«‪ .‬ﺗﻠﻘﻲ دﻳﮕـﺮان اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ روانﻛـﺎوي ﺷـﺎﻳﺪ ﭘﻴﭽﻴـﺪهﺗـﺮﻳﻦ و‬
‫‪1. Paul Samuelson‬‬
‫‪2. Nassau William Senior.‬‬
‫‪3. Jared Bernstein.‬‬
‫‪4. Columbia University.‬‬
‫‪5. Living Standards Program.‬‬
‫‪6. Economic Policy Institute.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫ﻣﻮﻓﻘﻴﺖآﻣﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﺷﺒﻪﻋﻠﻢ در ﺗـﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻛـﺎرل ﭘـﻮﭘﺮ ﻛـﻪ اﺳـﺘﺪﻻل ﻣـﻲﻛـﺮد ﺗﻤـﺎﻣﻲ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي ﺻﺤﻴﺢ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﺑﻄﺎلﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣـﺪﻋﻲ ﺑـﻮد ﻫـﻴﭻ ﺗﺠﺮﺑـﻪاي ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎي روانﻛﺎواﻧﻪ ﻓﺮوﻳﺪ را اﺑﻄﺎل ﻛﻨﺪ و از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻳﻜﺴﺮه ﻏﻴﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬اﻛﻨـﻮن‬
‫ﻛﺎر ﻓﺮوﻳﺪ ﺗﻨﺎﺳﺐ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺎ روانﭘﺰﺷﻜﻲ دارد و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺴﻲ را درﻣـﺎن ﻛﻨـﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺷﺒﻪﻋﻠﻢ را ﻧﻪ ﻓﺮوﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﭘﺪﻳﺪ آوردﻧﺪ ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي وي را ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﻏﻴـﺮ‬
‫اﻧﺘﻘﺎدي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺮوزه ﻋﻠﻢ ﺷﺎﺧﺺ و ﻗﻼﺑﻲ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﻗﺘﺼﺎد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮ آن ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮده ﭼـﻮب ﺑـﺰﻧﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎري از اﻫﻞ دﻗﺖ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﻳﻚ ﻋﻠﻢ ﻧﻴﺴـﺖ و ﺣﺘـﻲ ﺑﺮﺧـﻲ از اﻗﺘﺼـﺎدداﻧﺎن‬
‫ﻣﺸﻬﻮر ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻞ ﺳﺎﻣﻮﺋﻠﺴﻮن‪ 1‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬اﻗﺘﺼـﺎد ﻫﺮﮔـﺰ ﻳـﻚ ﻋﻠـﻢ‬
‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و اﻣﺮوزه در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ﺣﺘﻲ ﺗﻨﺰل ﺑﻴﺸﺘﺮي ﭘﻴـﺪا ﻛـﺮده اﺳـﺖ«‪.‬‬
‫ﺣﺘﻲ ﻧﺎﺳﺎو وﻳﻠﻴﺎمِ ﭘﺪر‪ 2‬ﻧﻴﺰ واﻗﻒ ﺑﻮد‪» :‬اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻋﻠـﻮم ﺗﺠﺮﺑـﻲ و اﻧﺴـﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺎﺑﻊ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻮاﻧﻊ اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻗﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ«‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎنِ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻛـﺎر ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﻣـﺪﻋﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ در ﻋﺮض ﻫﻢﻗﻄﺎران ﺧﻮد ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻳـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﻛﻪ دﺳﺖﻛﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ آن را ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ اﻓﺮاد اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﺎر‬
‫آﻧﻬﺎ‪ ،‬اﮔﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﺎﺻﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨـﺪ ﻛـﻪ اﮔـﺮ‬
‫ﻋﻠﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ دﻗﻴﻘﺎً ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﻧﮕﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن‪،‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻨﺪ آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان آﻧﭽﻪ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺟﺮارد ﺑِﺮﻧ‪‬ﺴﺘﺎﻳﻦ‪ 3‬داراي ﻣﺪرك دﻛﺘﺮاي رﻓﺎه اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ از داﻧﺸـﮕﺎه ﻛﻠﻤﺒﻴـﺎ‪ 4،‬اﺻـﻄﻼﺣﺎً‬
‫ﻳﻚ اﻗﺘﺼﺎددان ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺳﻤﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﻳـﻚ اﻗﺘﺼـﺎددان‬
‫دارد‪ .‬وي اﻗﺘﺼﺎددان ارﺷﺪ و ﻣﺸﺎور اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﻮ ﺑﺎﻳﺪن‪ ،‬ﻣﻌﺎون رﺋـﻴﺲ ﺟﻤﻬـﻮري و ﻋﻀـﻮ‬
‫ﺗﻴﻢ اﻗﺘﺼﺎدي رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اوﺑﺎﻣﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬وي ﭘـﻴﺶ از ﭘﻴﻮﺳـﺘﻦ ﺑـﻪ دوﻟـﺖ اوﺑﺎﻣـﺎ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎددان ارﺷﺪ و ﻣﺪﻳﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ‪ 5‬در ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺧﻂﻣﺸﻲ اﻗﺘﺼﺎدي‪ 6‬ﺑـﻮد‪.‬‬
‫او ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1995‬و ‪ 1996‬ﺳﻤﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻘﺎم اﻗﺘﺼﺎددان ارﺷـﺪ در وزارت ﻛـﺎر اﻳـﺎﻻت‬
‫ﻣﺘﺤﺪه را داﺷﺖ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي وي ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﺳﺎﻳﺖ دﻳﺪﮔﺎه اﻗﺘﺼﺎددان ﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻦ‬
‫در آﻧﺠﺎ ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرتﻫﺎ ﻳﺎﻓﺘﻢ‪:‬‬
‫‪, 3,‬‬
‫‪^3 B‬‬
‫‪
,B‬‬
‫‪J(P‬‬
‫ ‬
‫'‪, B‬‬
‫ ) ‪.B3,‬‬
‫‪6=:‬‬
‫!?‪L( 7 SŠ $" LH" 3 LL‬‬
‫ *‪ # # )h-* 3 ƒE"M | <D L-‬‬
‫* * ‪%d& *,-!& | L .# ! ^q‬‬
‫‪ $2 $> <M , ,X J c# 9T‬‬
‫"‪)( . pq * ! # 3 !d7SI‬‬
‫ * * ‪3 4 33 *%-[ # 3 .^q‬‬
‫‪E* !&2 Q 2m SU S œ[ ( 3 ( <F‬‬
‫‪ Hb L ˆL(, L"M u*0 .* [ K; 4[ /‬‬
‫ Ÿ ‪.%#O • M2 F # 3 %‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;=‪6‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ‪ ،‬آﻛﺮﻟﻮف و ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ را ﺑﺮ آن داﺷﺖ ﻛﻪ در ﻣـﻮرد آﻧﭽـﻪ ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ در‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺎ ﺗﻮرم ﺻﻔﺮ رخ دﻫـﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﺪﻳﺸـﻨﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪﻧـﺪ ﭼﻨـﻴﻦ ﺗـﻮرﻣﻲ از ﻧﻈـﺮ‬
‫ﺑﻲﻛﺎري و رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ را ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻋﻠﺖ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮ اﻗﺘﺼﺎد از ﺟﺎﻧﺐ ﺗﻮرمِ ﺻﻔﺮ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﻧﺪارﻧـﺪ‪ .‬ﭼـﻪ در ﺷـﺮاط ﻣﻄﻠـﻮب و ﭼـﻪ در ﺷـﺮاﻳﻂ‬
‫ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ و ﺻﻨﺎﻳﻊ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬دﺳـﺘﻤﺰدﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوتﻫﺎ از ﻧﻈـﺮ ﻓﺮﺻـﺖﻫـﺎي اﻗﺘﺼـﺎدي‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨـﮓ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬در‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻮرم ﻣﺘﻮﺳﻂ و رﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ را ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺑﺪﺷﺎﻧﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎي ]اﺳﻤﻲ[ را ﻛﻪ ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ ،‬ﺗـﺎ ﻛﻤﺘـﺮ از‬
‫ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺧﻮشﺷﺎﻧﺲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻓﺰاﻳﺶﻫﺎﻳﻲ ﺗـﺎ‬
‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻴﺰان رﺷﺪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺎﺷـﺪ‪) ،‬ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﻛـﻪ از‬
‫اواﻳﻞ دﻫﻪ ‪ 70‬در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد( و ﺗﻮرﻣﻲ ﻧﻴﺰ در ﻛﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﻛﺎر را از ﻃﺮﻳﻖ ﻛـﺎﻫﺶ دﺳـﺘﻤﺰدﻫﺎي ﭘـﻮﻟﻲ‬
‫]ﻳﻌﻨﻲ دﺳـﺘﻤﺰدﻫﺎي اﺳـﻤﻲ[ ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﺧـﻮد اﻧﺠـﺎم دﻫﻨـﺪ‪ .‬از آﻧﺠـﺎ ﻛـﻪ اﻳـﻦ ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎ‬
‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﻤﺰﻫﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ را ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ و ﻣﻴﺰان اﺳـﺘﺨﺪام را ﻧﻴـﺰ ﺑﺴـﻴﺎر‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻲدارﻧﺪ‪.‬‬
‫»ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻮرم اﻧﺪﻛﻲ در ﻧﻈﺎم وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي »داراي ﻓﺮﺻﺖﻫﺎي‬
‫ﻛﻤﺘﺮ« ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ دﺳﺘﻤﺰد‪ ‬اﺳﻤﻲ را ﺗﺎ ﻛﻤﺘﺮ از ﻣﻴﺰان ﺗﻮرم اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ و اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑـﻪ آﻧﻬـﺎ‬
‫‪1. Ackerlof.‬‬
‫‪2. Keynes.‬‬
‫‪.(W4
$) , 6{ W&- #9 N-$ *$ p, d, ./2 N~ @>
$ |9 : Fed .Z‬‬
‫‪4. Alan Greenspan.‬‬
‫! * ( ‪ 3 "3 * S/ /M S/‬‬
‫‪3 * z( * <h 7 L 3 %&/M‬‬
‫‪ -2 3 ( ( 7 J[3 $?! * !73‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ دﺷﻮارﺗﺮ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑـﺎ ﺗـﻮرم ﺑﺴـﻴﺎر ﭘـﺎﻳﻴﻦ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم دادن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎر دﺷﻮاري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬اذﻋﺎن ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﺒﻬﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺗﻔﻜﺮ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ؛ زﻳﺮا ﻣـﻲﺑﻴـﻨﻢ ﻛـﻪ »ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎ‬
‫ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﻛﺎﻫﺶ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ ،‬دﺳـﺘﻤﺰدﻫﺎ را از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫»اﻓﺰاﻳﺶ دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎي اﺳﻤﻲ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻣﻴﺰان ﺗﻮرم« ﻛﺎﻫﺶ ﻣـﻲدﻫﻨـﺪ؛ ﻛـﺎري ﻛـﻪ در‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ اﺻﻼً »ﺗﻤﺎﻳﻞ« ﻧﺪارﻧﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻲ ﻧﺨـﻮاﻫﻲ ﺣﺎﺻـﻞ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮرم ﺑﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺻـﻮرت ﭘﻨﻬـﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺳـﺘﻤﺰدﻫﺎي‬
‫ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮد را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ و اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺻـﺮف ﻧﻈـﺮ از وﺿـﻌﻴﺖ ﻣـﺎﻟﻲ ﺷـﺮﻛﺖ اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ؛ زﻳﺮا ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻣﺎﻧﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ دﺳﺘﻤﺰد را ﺗﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻣﻴﺰان ﺗـﻮرم‬
‫اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺴﺘﺎﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﻣﻴﺰان ﺗﻮرم ﺑﺎﻻﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻫﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻣﻮذﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬دﺳﺘﻤﺰد ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺧﻮد را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮرم‪ ،‬ﺧﻮب اﺳـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﺮاي‬
‫ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎﻳﺎن‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاي ﻛﺎرﻛﻨﺎن!‬
‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮﻧﺴﺘﺎﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻌﺪﻳﻞ ﻣﻌﺎدﻟﻪاي اﺳﺖ؛ روﻳﻪاي ﻛﻪ در ﺑـﻴﻦ اﻗﺘﺼـﺎدداﻧﺎن رواج دارد‪.‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻣﻌﺎدﻟﻪ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن آن را »ﻣﺪل« ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎور آﻧﻬـﺎ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻌﺎدﻟﻪ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ را اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهاي ﺳﺎدهاﻧﮕﺎراﻧﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ ﻛـﻪ دادهﻫـﺎي‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﺷﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﺮ دو ﻃﺮف‪ ،‬ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻃﺮف ﻳﺎ ﮔﺎﻫﻲ دو‬
‫ﻃﺮف ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ دو ﻃﺮف‪ ،‬ﻣﻌﺎدل ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﻣﻌﺎدﻟـﻪ ﺧﺎﺻـﻲ در‬
‫ذﻫﻦ ﺑﺮﻧﺴﺘﺎﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﭘﻴﺶ روي ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ را‬
‫ﺑﻪ زﺑﺎن رﻳﺎﺿﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪ را وﺻـﻒ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬از‬
‫اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﻔﻪ ﻃﺮف‪ ‬ﺗﻮﺻﻴﻒﻛﻨﻨﺪه وﺿـﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼـﺎدي ﭘـﻴﺶ روي ﺷـﺮﻛﺖﻫـﺎ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﺮف دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﭘﺎراﻣﺘﺮي ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﻮد‪.‬‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﻧﺴﺘﺎﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از دﺳﺘﻤﺰدﻫﺎ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻌﺎدﻟـﻪ ﭼـﻪ ارﺗﺒـﺎﻃﻲ ﺑـﺎ‬
‫واﻗﻌﻴﺖ دارد؟ اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ﺑﺮآﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎي آﻧﻬﺎ واﻗﻌﻴﺖ را ﺑﺎ دﻗﺖ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﻣﺪﻟﻲ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ دﻟﻴﻠﻲ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ دﻗﻴﻘـﻲ اراﺋـﻪ‬
‫دﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﻴﻨﺰ ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫‪ %& :T> u; f ‚![ -U> d‬‬
‫‪N
.‬‬
‫‪#) L‬‬
‫‪" G
W‬‬
‫
‪,‬‬
‫‪B3
),‬‬
‫
‪H#( N‬‬
‫)`" '‬
‫‪ L 3,,‬‬
‫‪.B3 S,‬‬
‫‪" QL "W‬‬
‫) ‬
‫‪ "),‬‬
‫
‪!3,,‬‬
‫<=‪6‬‬
‫)‬
‫ '‪B‬‬
‫)‪, B(
>B‬‬
‫‪
"! ,,‬‬
‫ )‪. W‬‬
‫‪< <-* . -| 3 Ž 3 Ž( * -‬‬
‫‪. ob J[3 L ? L . !K ,‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺪل ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺑﺮﻧﺴـﺘﺎﻳﻦ ﺑـﺎ آن ﭼﻴـﺰي ﺗﺮﻛﻴـﺐ ﺷـﻮد ﻛـﻪ اﻗﺘﺼـﺎدداﻧﺎن‪،‬‬
‫»ﺗﻨﺎﻗﺾ ﭘﺲاﻧﺪاز«‪ 1‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ )ادﻋﺎﻳﻲ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺲاﻧﺪاز ﺑﻪ ﺳﻮد ﻣﺼـﺮفﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ اﻗﺘﺼﺎد و ﺑﻮدﺟﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮد اﻗﺘﺼﺎد و ﺑﻪ ﺿﺮر ﻣﺼﺮفﻛﻨﻨـﺪﮔﺎن اﺳـﺖ‪ ،‬آﺳـﻴﺐ‬
‫ﻣﻲزﻧﺪ(‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪداري ﻫﺮﮔـﺰ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻣـﺪﻟﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﻛﺎرﻛﺮد آن‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮد ﻣﺮدم اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺪلﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺻﺮﻓﺎً ﺑﺮ ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻣﺪﻋﺎﻫﺎي زﻳﺮ را در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪:‬‬
‫»*‪3 K "T d!& %& & 7 ,‬‬
‫&‪%& 8 7 ,* . J e& .I‬‬
‫ ‪ * < <8 .2 Q-J *3 3 :#‬‬
‫‪"T <M <M 4*2 L 3 %& oJ! <M 3 L oJ! L‬‬
‫‪(%-& SM) .«4‬‬
‫
‬
‫»* *‪QT[ $r# L%JK( L! l= Q8 -‬‬
‫& &‪(%-& SM) .«# !# !2 %‬‬
‫»* ‪L! .Lh- ,* L!- %& L !&2 d#‬‬
‫|‪(( SŠ 3 3&) .«3M %& :3‬‬
‫»*‪(:!& C) .« %"3 ,* %&3 -‬‬
‫‬
‫»‪. j2 ! .!7* -3| 678 * S‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪6=7‬‬
‫‪.« ˆ:3| | %"8 L <![ .#T -3| !8‬‬
‫» |‪E <= d7 , %7 ,X . <-3‬‬
‫?<«‪.‬‬
‫[‪P?0 #09 '%,0,l02 B,>$ P,>, 'B 8-, 9 Œ
U$ > # 1-, .$DY$ :Paradox of Thrift .‬‬
‫‪@
0W .$ $ '# W f‬‬
‫‪• $ '
39 %– ,,l2 '
+ #9 .$,.$ %,,l2 j9b 4 B,>$‬‬
‫ ‪(W4
$) .9.$ P? > %,,l2 B,>$ '
W $ 9 , .2‬‬
‫‪2. Adam Smith.‬‬
‫‪3. Frederic Bastiat.‬‬
‫‪Ÿ
0Y$ 0‡ (P?0) P,>, 9 # ?#>? (P?) P,>, #9 ‰ @b, @,X, :wealth effect .z‬‬
‫?‪.(W4
$) 1-, ,
H‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ داﻧﻲ رودرﻳﻚ‪ 1‬ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫[! ‚< < ‪.# ? ![ *%7"g .H"5‬‬
‫‪L ![ *%7"g ! ) 4 o L‬‬
‫&‪( %"3 2 3 yb um ", * %‬‬
‫‪ 6 *6= zM .%J[3 4"> . #2 um‬‬
‫‪2 &# 3 <I 4 ."> €b& <I‬‬
‫‪ %Jf3 .4O • -& D zM 3 4M‬‬
‫ ‪. 7 †T‬‬
‫‪1. Dani Rodrik.‬‬
‫‪2. Paul Bloom.‬‬
‫‪3. Yale University.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻮارد را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﻓﻬﻢ ﻛﺮد؟ آﻳﺎ آدام اﺳﻤﻴﺖ وﻗﺖ ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑﺮاي ﻣﺸـﺎﻫﺪه‬
‫رﻓﺘﺎر ﺳﮓﻫﺎ ﺻﺮف ﻛﺮده اﺳﺖ؟ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪهاي ﭼـﻪ ﭼﻴـﺰي‬
‫در ﻣﻮرد اﻗﺘﺼﺎد ﺑﻪ وي آﻣﻮﺧﺘﻪ اﺳـﺖ؟ آﻣﻮزﮔـﺎران ﻣـﺪارس دوﻟﺘـﻲ ﻳـﺎ ﭘﺮﺳـﺘﺎران ﭼﮕﻮﻧـﻪ‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺮﺳﻮدﺗﺮﻳﻦ ﺷﻐﻞ در ﻗﺒﺎل ﺳﺮﻣﺎﻳﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در اﺧﺘﻴـﺎر داﺷـﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺧﻮاﺳﺘﺎر زﻧﺪﮔﻲ ﺑـﺎ ﻫﺰﻳﻨـﻪ دوﻟـﺖ ﻫﺴـﺘﻨﺪ؟ ﭼـﻪ‬
‫ﺗﻌﺪاد از اﺳﺘﺎدان اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ﺗﺪرﻳﺲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﭘﺮوﻓﺴﻮر رودرﻳﻚ رﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ؟ ﻫﻴﭻ ﺷﺎﻫﺪي‬
‫ﺑﺮ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻣﺜﺎلﻫﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﭼﺮا اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ادﻋﺎﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ دﺳﺖ دارﻧﺪ؟ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻋﻠﺖ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ادﻋﺎﻫﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ رﻓﺘﺎر آﻧﻬﺎ را در ﺻﻮرت دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ آﻳـﺎ‬
‫ﺑﺎﺳﺘﻴﺎت ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﺗﻨﺒﻞ ﺑﻮد؟ آﻳﺎ اﺳﻤﻴﺖ واﻗﻌﺎً ﺣﺮﻳﺺ ﺑﻮد؟ اﮔﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎن اﻳـﻦ ﻣـﺪﻋﺎﻫﺎ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس آﻧﭽﻪ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬رﻓﺘﺎر ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در اﻳـﻦ ﺻـﻮرت‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﻧﻤـﻲﺷـﺪﻧﺪ ﻛـﻪ‬
‫ادﻋﺎﻫﺎﻳﺸﺎن ﻛﺎذب اﺳﺖ؟‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎﻫﺎي ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻧﺴﺎﻧﻲ )ﻳﺎ ﺳﮕﻲ( اﺛﺒﺎتﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻗﺘﺼـﺎدي‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ادﻋﺎﻫﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﺑﺎره اﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻓـﺮاد ﺑﺸـﺮ در وﺿـﻌﻴﺖ ﺧـﺎص‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬واﻗﻌـﺎً اﻳـﻦ اﻗﺘﺼـﺎد ﭼﻴـﺰي ﺟـﺰ روانﺷﻨﺎﺳـﻲ از راه دور ﻧﻴﺴـﺖ و‬
‫روانﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ وﻳﮋﮔـﻲﻫـﺎي روانﺷـﻨﺎﺧﺘﻲ اﻗﺘﺼـﺎدداﻧﺎنِ ﻣﻄـﺮحﻛﻨﻨـﺪه ﻫﻤـﺎن‬
‫ﻣﺪﻋﺎﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮاد ﺣﺮﻳﺺ ﺑﺮآﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺣﺮﻳﺺ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓـﺮاد دورو ﻣﻌﺘﻘﺪﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻓﺮاد دورو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﻓﺎﺳﺪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻓﺎﺳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑـﺎور‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺮدم ﺷﺮور‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺷﺮور ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮب ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ در اﺷﺘﺒﺎﻫﻨﺪ! ﭘﻞ ﺑﻠـﻮم‪،‬‬
‫ﭘﺮوﻓﺴﻮر روانﺷﻨﺎس در داﻧﺸﮕﺎه ﻳﻴﻞ‪ 3‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫‪) , l/‬‬
‫)(‪"4#3‬‬
‫‪5 h‬‬
‫ ‪ H
N‬‬
‫‪ 7
,‬‬
‫‪‚L #.o‬‬
‫‪Z'5 -O‬‬
‫)‪N h./ .B33,‬‬
‫‪I #O l/‬‬
‫(‪H * 3‬‬
‫ ‪ #‬‬
‫(‪# 3‬‬
‫)‪
3F‬‬
‫‪k‬‬
‫(‪L3‬‬
‫‬
‫‪K l/‬‬
‫)‪' HB33,di‬‬
‫)‪.5B‬‬
‫‪6=8‬‬
‫)‪N ZJ7‬‬
‫‪, #‬‬
‫‪ "l/‬‬
‫)‪"B3 >V.‬‬
‫
‪N ZJ7) J+‬‬
‫ ‪! ,‬‬
‫ (‬
‫‪ ! ... .B3‬‬
‫‪/L 4ƒ>5‬‬
‫)‪Z'5 D‬‬
‫)‪.«B33,‬‬
‫* ‪[] ... # €b sf3 r lO( n7‬‬
‫) »‪ <![ .# «J <&# s‬‬
‫ ‪ L .%& O%-[ s ,X -*» O L‬‬
‫‪"?J .<![ %7 L $h ... .# %| <M E=2‬‬
‫*‪4¡"> /M ... .!7* 3# /M %& L $h h .!7‬‬
‫‪.« $-> 3K! [=2‬‬
‫ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻓﻠﺪﺳﺘﺎﻳﻦ‪ 1‬روش ﻛﺎر ﻛﻞ اﻳﻦ ﻧﻈﺎم را ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫* ‪Ž3 3 : !"3 f[ Ž3 .Q 2m SU‬‬
‫‪ ;2 <O& .& l3 #L-… /‬‬
‫‪O& .3 L .d : * <M -‬‬
‫ ‪HT& L .d S/& .!7* : / Ž3 !&2‬‬
‫‪H ! ,* %2( 3 .%& # S/& %-[ ),‬‬
‫‪.«[:3| |V] # I <E‬‬
‫اﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﺄﺛﻴﺮي ﻧﺪارد‪ ،‬آﻳﺎ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ؟‬
‫اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آدام اﺳﻤﻴﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن‪ ،‬ﻣﻮﺟ‪‬ﻪ ﺑـﻮدن آن ﭼﻴـﺰي را‬
‫ﻣﻄﺮح ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻧﺠﺎم دادﻧﺶ ﺑﻮده اﻧﺪ )ﻳﻌﻨﻲ رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﻄﺎران ﺧـﻮد‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺎرﺑﺮ(‪ ،‬در ﺣﺎل ﺑﺮدن زﻳﺮه ﺑﻪ ﻛﺮﻣﺎن ﺑﻮده اﻧﺪ‪ .‬اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ﻫﻤـﻮاره‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫& >‪L# L T 4X 3 %& :T‬‬
‫‪SI 7 * & L! $" * L,M:# .‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪66‬‬
‫*«‪(‚ : <) .‬‬
‫
‬
‫ﻋﻠﻢ اﻗﺘﺼﺎد‪ ،‬ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺎ اﻗﺘﺼﺎد ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ راﻫﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺳﺎزﻣﺎن دادن ﺑـﻪ ﺟﺎﻣﻌـﻪ‪.‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدداﻧﺎن ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ را اﺣﻴﺎ ﻛﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬ﻣـﺎ در ﺟﻬـﺎن ﻧﺌﻮﻓﺌـﻮداﻟﻲ زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺨﺒﮕﺎن‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲﻫﺎي ﮔﺮوﻫﻲ را در ﻋﻤﺎرتﻫﺎي ﺑﺰرگ ارﺑﺎﺑﻲ اﺟﺎره ﻣﻲدﻫﻨﺪ و‬
‫دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺑﺮده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1. Martin Feldstein.‬‬
‫‪2. John Maynard Keynes.‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﺟﺮﻳﻤﻲ ﻛﺎرت و رﻳﭽﺎرد ﻛﻴﻨﮓ‬
‫‪2‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺑﺎراﻧﻲ‬
‫‪3‬‬
‫دﻳﻦ‪،‬ﻋﺮﻓﺎنوﻣﻌﻨﻮﻳﺖ‬
‫ﺣﻜﻤﺖ ﺑﻮداﻳﻲ و دوران ﺟﺪﻳﺪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ‬
‫‪1‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﻮاﻧﺶﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﻏﺮﺑﻲ از آﻳﻴﻦﻫﺎي ﺷـﺮﻗﻲ ﺗـﺎ ﭼـﻪ اﻧـﺪازه‪ ،‬ﻣﻮﺛـﻖ و‬
‫ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ آﻣﻮزه ﻫﺎي اﺻﻴﻞ آنﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺮﺧـﻲ آﺛـﺎر ﻋﺎﻣـﻪ‪-‬‬
‫ﭘﺴﻨﺪ ﻏﺮﺑﻲ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎي ﺧﻮد را از اﻳﻦ آﻳﻴﻦﻫـﺎ در‬
‫راﺳﺘﺎي دلﻣﺸﻐﻮﻟﻲﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻴﺎن ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨـﻴﻦ ﺑـﻪ‬
‫ﺗﻔﺎوتﻫﺎ و ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎي ﺑﻴﻦ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ ﻳـﺎ ﭘـﺮداﺧﺘﻦ ﺑـﻪ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ در‬
‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ و آﺛﺎر ﻋﺎﻣﻪﭘﺴﻨﺪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻏﺮﺑـﻲ ﻣـﻲﭘـﺮدازﻳﻢ و ﺑـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ آﻣﻮزه ﻫﺎي ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ ﻛـﻪ ﺑـﻪﻋﻨـﻮان‬
‫»ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ آﺳﻴﺎﻳﻲ« اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دل ﺳﻮزي‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺧﻮاﺳـﺘﻪﻫـﺎي‬
‫ﻧﻔﺲ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان و ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ )ﻣﺤﻮرﻫﺎي آﻳﻴﻦ ﺑـﻮداﻳﻲ(‬
‫ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﻓﺮدﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ‪ ،‬ﻋﺼﺮ واﮔﺸـﺖ‪ ،‬ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ ﻓـﺮدي‪،‬‬
‫روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ‪.‬‬
‫‪1. Jeremy Carrette and Richard King, Budhist Wisdom and New Age Individualism, in‬‬
‫‪The Privatizations of Religion. pp 95-114.‬‬
‫‪+3, . E/U$ < lŠ o‬‬
‫‪€ b s.$ l B&+, @9
s 1s +3, –s .H
4 .‬‬
‫‪'5s ˜ .1-, (M\\\) .,
<S
C Gs (2000) s Gs & @ .9 5/
-,‬‬
‫‪.<& 9 l2 1-, s l .&+, +3, r '1-, «? #Y& » 8C‬‬
‫‪.,ˆ<.$ <%‬‬
‫‪.([email protected]) .+?
E/U$ #C C, .-C @3, .Z‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫]‪ [...‬آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده در ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﻏﺮﺑـﻲ ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﻨﺘﻲ ﺑـﺎ ﺗﻤـﺎﻳﻼت‬
‫ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬واژه »ﺑﻮداﻳﻲ« ﺑﻪ ﺳﻨﺖﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ارﺟﺎع دارد ﻛﻪ در اﺻﻞ‬
‫‪666‬‬
‫
‪S( * B.‬‬
‫; ‪ o‬‬
‫!*)‪S‬‬
‫‪' "D+‬‬
‫)‪#) B( I‬‬
‫
‬
‫(‪ 3#
N‬‬
‫!* )‪(#‬‬
‫* }" ‬
‫‪o‬‬
‫(‪ BB‬‬
‫*‪-R> B‬‬
‫‪ I‬‬
‫‪ I‬‬
‫)(" ‪J+‬‬
‫)‪N#
#) #‬‬
‫' ‪) "8‬‬
‫ ‪?B N‬‬
‫)‪.B‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>‪66‬‬
‫از آﻣﻮزهﻫﺎي ﺳﻴﺪارﺗﻪ ﮔﻮﺗﻤﻪ‪ 1‬اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﺗﻤﻪ‪ ،‬ﺷﺎهزاده ﻫﻨﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در ﻗﺮن‬
‫ﭼﻬﺎرم ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد ﻣﻲزﻳﺴﺖ و در ﺟﻮاﻧﻲ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ زاﻫﺪاﻧﻪ را در ﭘـﻴﺶ ﮔﺮﻓـﺖ‪ .‬وي اﻫـﻞ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﮕﺎده‪ 2‬در ﺷﻤﺎل ﺷﺮق ﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻮﺗﻤﻪ در ‪ 29‬ﺳﺎﻟﮕﻲ زﻧﺪﮔﻲ اﺷﺮاﻓﻲ ﺧـﻮد را رﻫـﺎ‬
‫ﻛﺮد ﺗﺎ درﺑﺎره ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺮﺗﺎض و زاﻫﺪي ﻛﻪ در آن زﻣﺎن زﻧـﺪﮔﻲ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫‪3‬‬
‫ﻛﺴﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد زﻣﺎﻧﻪ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ‪» ،‬ﺳﺮاﻣﺎﻧﻪ«‬
‫ﺧﻄﺎب ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي »ﺗﻼﺷﮕﺮان« اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪف ﻣﺸـﺘﺮك اﻳـﻦ ﮔـﺮوهﻫـﺎ ﺗﻮﺳـﻌﻪ‬
‫روشﻫﺎي ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺟﺴﻤﻲ و ذﻫﻨﻲ در راﺳﺘﺎي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ آزادي و ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑـﻪ ﭼﺮﺧـﻪ‬
‫ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺠﺪد ﺑﻮد؛ ﭼﺮﺧﻪاي ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ رﻧﺞ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬ﺑﻌـﺪ از ﺷـﺶ ﺳـﺎل‬
‫رﻳﺎﺿﺖ و آزﻣﺎﻳﺶﮔﺮي ﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬ﮔﻮﺗﻤﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨـﻲ و آزادي‬
‫)ﻧﻴﺮواﻧﻪ( از رﻧﺞ‪ ،‬ﻧﻪ در رﻳﺎﺿﺖﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ و ﻧﻪ در زﻧـﺪﮔﻲ ﻟـﺬتﺟﻮﻳﺎﻧـﻪ دوران ﺟـﻮاﻧﻲاش‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاﻃﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﻣـﻲرﺳـﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ آﻣﻮزهﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﮔﻮﺗﻤﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ ﮔﻮﺗﻤـﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﺪتﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺗﻔﻜﺮ درﺑﺎره ذات وﺟﻮد‪ ،‬زﻳﺮ ﻳﻚ درﺧﺖ‪ ،‬ﺑـﻪ روﺷـﻦﺑﻴﻨـﻲ )ﺑـﻮدا‪(4‬‬
‫رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي درك ﻛﺎﻣﻞ ذات ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ وي ﺑﻪﻋﻨﻮان »ﺑـﻮدا«‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﺗﻤﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻌـﺪي زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﺧﻮد را ﺻﺮف ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﻨﺶﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﭘﻴﺮوان روزاﻓﺰوﻧﺶ ﻛـﺮد‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻴـﺎن‪،‬‬
‫ﻧﻬﺎد رﻫﺒﺎﻧﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان »ﺳﺎﻧﮕﻪ«‪ 5‬ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑـﻪ ‪ 2500‬ﺳـﺎل از ﻋﻤـﺮ‬
‫آن ﻣﻲﮔﺬرد‪.‬‬
‫آﻳﻴﻦ »ﺑﻮداﻳﻲ« اﻣﺮوزه ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎي ﺗﻤﺪﻧﻲ ـ ﻣﺬﻫﺒﻲ دﻧﻴـﺎ ﺑـﻪ ﺷـﻤﺎر‬
‫ﻣﻲرود ﻛﻪ از ﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﻨﻮب و ﺷﺮق آﺳﻴﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ آﻳﻴﻦ در ﻗـﺮن‬
‫ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﻏﺮب ﻧﻴﺰ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﺷﻜﺎل ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ دو‬
‫ﺷﻜﻞ ﻏﺎﻟﺐ آن‪ ،‬ﺗﺮاواده‪) 6‬ﭘﻴﺮوان ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻣﺸﺎﻳﺦ‪ (7‬و ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ‪) 8‬ﺳﻨﮕﻪ ﺑﺰرگ‪ (9‬ﻧﺎم دارﻧـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻛﻞ‪ ،‬ﺗﻔﻜﺮ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ رﻳﺸﻪﻫﺎي آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺟﻨﺒﺶ زاﻫـﺪان ﻣﺨـﺎﻟﻒ‬
‫وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮ زﻧﺪﮔﻲ رﻫﺒﺎﻧﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ﺗﺮاواده‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺴﻴﺎري داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪1. Siddhartha Gautama.‬‬
‫‪2. Magadhi.‬‬
‫‪3. Shramanas.‬‬
‫‪4. Bodhi.‬‬
‫‪5. Sangha.‬‬
‫‪6. Theravada.‬‬
‫‪7 .doctrine of the elders.‬‬
‫‪8. Mahayana.‬‬
‫‪9. the Great Vehicle.‬‬
‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﭘﻲآﻣﺪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺴﺘﻌﻤﺮهﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻴـﺎن در اواﺧـﺮ‬
‫ﻗﺮن ﻫﺠﺪﻫﻢ و ﻧﻮزدﻫﻢ وارد ﻓﺮﻫﻨﮓ اروﭘﺎﻳﻲ ـ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي دﻗﻴﻖﺗﺮ‪ ،‬ﭘـﺬﻳﺮش‬
‫آن در دﻧﻴﺎي ﻏﺮﺑﻲ ﺑﻪ »ﺗﻤﺎﻳﻞ ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺮدن ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻗﻠﻤـﺮوي ﻓـﺘﺢ ﺷـﺪه ﺟﺪﻳـﺪ«‬
‫ارﺗﺒﺎط دارد‪ (Clarke, 1997: 26) .‬در آن ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮﺑﻲ زﻣﺎن ﺗﻨﺶﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﻴﻦ ﻋﻘﻼﻧﻴـﺖ دوره‬
‫روﺷﻨﮕﺮي و رﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻠﻢ و ﻣﺬﻫﺐ و ﺑﻴﻦ ﻛﻠﻴﺴﺎي رﺳﻤﻲ و ﻧﻘﺪ آن وﺟﻮد داﺷـﺖ و ﺑـﺎ‬
‫اﻧﺘﻘﺎل ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮﺑﻲ اﻳﻦ ﺗـﻨﺶﻫـﺎ ﺗﺸـﺪﻳﺪ ﺷـﺪ‪Almond, 1988; ) .‬‬
‫‪(Lopez, 1998; King, 1999a‬‬
‫‪1‬‬
‫‪(W4
$) .1-, #9$ ,9 @HE- $%
- @E$#9 :Sukhavati .z‬‬
‫‪1. New Age.‬‬
‫‪2. Zen.‬‬
‫‪3. Bodhisattva.‬‬
‫‪5. Protestant Reformation.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺬاﺑﻴﺖ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ در ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﺣﻜﻤﺖ‬
‫ﺳﻨﺖﻫﺎي ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ ﺑﻮداﻳﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ذن‪ 2‬ژاﭘﻦ( ﺑﻮده اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻤﺮﻛـﺰ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد‪ .‬واژه »ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧـﻪ« ﺑـﻪ ﮔﺴـﺘﺮه وﺳـﻴﻌﻲ از ﺳـﻨﺖﻫـﺎ و‬
‫ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ ارﺟﺎع دارد ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲﺳﺎزي ﺑﻮداﺳ‪‬ﻒ‪ 3‬آرﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺎرﻛﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮداﺳ‪‬ﻒ‪ ،‬اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را وﻗﻒ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ دﻳﮕﺮان ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪[...] .‬‬
‫ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ ﺣﺪودا ﻳﻚ ﻗﺮن ﻗﺒﻞ از ﻣﻴﻼد در ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 300‬ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از ﻓﻮت ﺑﻮدا ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ رﻫﺒـﺎﻧﻲ‬
‫را ﺗﻜﺮﻳﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﺎن از اﻫﺪاف »دﻧﻴﻮي« ﻧﻴﺰ ﺣﻤﺎﻳـﺖ ﻣـﻲﻛﺮدﻧـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل‪،‬‬
‫ﺣﻴﺎت ﻣﺠﺪد در ﺳﺮزﻣﻴﻦ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺳﻮﻛﺎواﺗﻲ‪ 4‬را ﭘﺎداشﻫﺎي ﻣﻌﻨﻮي در ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﺑﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ ﺗﺎم ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳـﺖ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻓﻜﺮي‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎ و اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺘﻔﺎوت اﻋﻤﺎل اﻳﻦ آﻳـﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺳﺎزد؛ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪه رﻫﺒﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ آزادي ﻧﻬـﺎﻳﻲ‬
‫)ﻧﻴﺮواﻧﻪ( ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدﻣﺎن ﻋﺎدي ﻛﻪ ﺑﺎ داﺷﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺠﻴﺒﺎﻧـﻪ‪ ،‬اﻣﻴـﺪوار ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻴﺎت ﻣﺠﺪد ﻣﻄﻠﻮب در زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻌﺪي ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎور ﺷﺎﻳﻊ درﺑﺎره ﭼﺮﺧﻪ ﺑـﻲﭘﺎﻳـﺎن‬
‫ﺣﻴﺎت ﻣﺠﺪد در ﻣﻴﺎن ﭘﻴﺮوان ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ آﻧﺎن اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ دﻳﺪﮔﺎه »ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺗﻲ« ﻧﺴﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺧﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮاﻳﻨﺪي در ﻧﻈـﺮ ﮔﻴﺮﻧـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﻻزﻣﻪ آن‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎره اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ در ﻳﻚ زﻣﺎن‬
‫‪5‬‬
‫و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻳﻚ ﻫﺪف ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮﻃﻲﺷﺪﮔﻲ اﺻﻼحﮔﺮاﻳﺎن ﭘﺮوﺗﺴـﺘﺎن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي ﻳﻚ دﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﺪﻓﻲ‬
‫ﻣﺸﺘﺮك ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻫﺪﻓﻲ ﻛﻪ ﺳﻨﺖ‪ ،‬ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫?‪66‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪669‬‬
‫ﺳﻨﺖ ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ رﻫﺒﺎﻧﻲ را ﺗﻜﺮﻳﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻣﻜﺎن دﺳـﺖﻳـﺎﺑﻲ اﻓـﺮاد ﻋـﺎدي‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ را ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲرﻓﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧـﻮﻋﻲ ﭼـﺎﻟﺶ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ آﻣﻮزهﻫﺎ در ﻛﺘﺎب اوﻟﻴﻪ ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ«‪ 1‬ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﻲ‬
‫ﺑﻴﺎن ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻮداﻳﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ در دو ﻗﺮن اول ﺑﻌﺪ از ﻣـﻴﻼد در ﻫﻨﺪوﺳـﺘﺎن‬
‫ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ ﭼـﻴﻦ و ژاﭘـﻦ ﮔﺴـﺘﺮش ﻳﺎﻓـﺖ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻛﺘـﺎب‬
‫ﺷﻬﺮت ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﻮاﻋﺪ »دﻧﻴﻮي«‪ 2‬در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﮔﺮوهﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺳﺎﻣﻮراﻳﻲﻫﺎ ﻣﺠﺬوب اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻛﺘﺎب »آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ« آﻣﺪه اﺳﺖ ﺛﺮوت و ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﻣﻮر دﻧﻴـﻮي ﻟﺰوﻣـﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮاي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ درﺟﻪﻫﺎي واﻻي ﻣﺴﻴﺮ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ ﺗﺎم ﻧﻴﺴﺖ‪ [...] .‬در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪،‬‬
‫ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ رﻫﺒﺎﻧﻲ ﻛﺎﻣﻼً اﻧﻜﺎر ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ‬
‫ﻋﻤﺮ زﻳﺎدي را زاﻫﺪاﻧﻪ ﺻﺮف ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺧﻮدداري ﻧﻔﺲ ﺧﻮد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﺮﻫﻴـﺰ از »دل‪-‬‬
‫ﻣﺸﻐﻮﻟﻲﻫﺎي دﻧﻴﻮي« در اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ از زاﻫﺪان‪ ،‬روﺑﻪرو ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺗﻤـﺎﻳﻼت ﺧﻮدﻣﺤـﻮر‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪[...] .‬‬
‫ﻓﻠﺴﻔﻪاي ﻛﻪ از ﻛﺘﺎب »آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ« ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮا ﺷـﺒﺎﻫﺖﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﺎ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در ﺑﻴﺸﺘﺮ آﺛﺎر ﻋﺎﻣﻪﭘﺴﻨﺪ درﺑـﺎره ﻣﻌﻨﻮﻳـﺖ و ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﻓـﺮدي دارد‪ .‬از‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﻳﻦ آﺛﺎر ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ دﻛﺘﺮ ﺑﺮﻓﻮت‪ 3‬اﺛﺮ راﺳﻞ‪ 4،‬آﺛﺎر دﻳﭙﺎك ﭼـﻮﭘﺮا‪ 5‬و رﻣـﺎنﻫـﺎي‬
‫ﻓﻮقاﻟﻌﺎده ﻣﻮﻓﻖ ﻋﺼـﺮ واﮔﺸـﺖ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭘـﻴﺶﮔـﻮﻳﻲ آﺳـﻤﺎﻧﻲ‪ 6‬اﺷـﺎره ﻛـﺮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‪،‬‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎي ﺳﻄﺤﻲ از ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻓﻠﺴﻔﻲ آﺳﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن اﺟﺎزه داده اﺳﺖ از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫ﻓﺮوش ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎ اﻣﻮر دﻧﻴﻮي‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮد »اﻋﺘﺒﺎر« ﻛﺴﺐ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﮔـﻮﻳﻲ ﺣﻜﻤـﺖ‬
‫ﺳﻨﺖﻫﺎي ﻛﻬﻦ آﺳﻴﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫]‪ [...‬در ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ و ﺗﻔﻜﺮ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬ارﺗﺒﺎط روﺷﻦ و ﺳﺒﺒﻲ ﺑـﻴﻦ ﻇـﺎﻫﺮ‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ رﻧﺞ ﻛﺸﻴﺪن و ﺑﻬﺮهﻛﺸﻲ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ذﻫﻨﻲ دروﻧﻲﺷﺪه اﻓﺮاد وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ‪،‬‬
‫ﺑﺤﺚ ﻓﺼﻞ اول ﻛﺘﺎب آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ درﺑﺎره وﺟﻮد ﻧﺎﭘـﺎﻛﻲﻫـﺎ را در ﻧﻈـﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳـﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺑﻮدا ﻓﺮدي ﻗﺪرتﻣﻨﺪ‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ و ﻣﻬﺮﺑﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭼـﺮا‬
‫وي اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ ﮔﺴﺘﺮه ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺧﺎص ﺧﻮدش )ﻳﻌﻨﻲ دﻧﻴﺎ( داراي ﻧﺎﭘﺎﻛﻲﻫﺎ و‬
‫زﺷﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻳﺎدآور »ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺷﻴﻄﺎن« در ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳـﺖ‪ .‬ﭼـﺮا اﻳـﻦ‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻧﻴﺎي ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪه ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ ﺟﺬاب و اﺻـﻴﻞ اﺳـﺖ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‪،‬‬
‫‪1. The Teachings of Vimalakirti (Vimalakirtinirdesa).‬‬
‫‪2. inner-worldly.‬‬
‫‪3. Barefoot Doctor.‬‬
‫‪4. Russell.‬‬
‫‪5. Deepak Chopra.‬‬
‫‪6. The Celestine Prophecy.‬‬
‫اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﭘﺎك اﺳﺖ و ﻧﺎﭘﺎﻛﻲ ﻛﻪ در آن دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﻧﻈـﺮ ﺑﻴﻨﻨـﺪه وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﺗـﺎ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ذﻫﻦ ﺷﺨﺼﻲ ﭘﺎك ﺷﻮد‪ ،‬دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﺎك ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﮔﺮ دﻧﻴﺎ را ﻏﻴـﺮ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل‪ ،‬ﻫﻮﻟﻨﺎك و دﺷﻮار در ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬دﻟﻴﻞ آن‪ ،‬ﻧﺎﭘﺎﻛﻲﻫﺎي دروﻧﻲ ﺧﻮدﺗـﺎن اﺳـﺖ‪.‬‬
‫اﮔﺮ درك ﺧﻮد را از دﻧﻴﺎ‪ ،‬ﭘﺎك و ﺑﺪون ﻧﻘﺺ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬دﻧﻴـﺎ ﻧﻴـﺰ ﭘـﺎك و ﺑـﺪون‬
‫ﻧﻘﺼﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﻠﻲ در ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻮداﻳﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ذﻫـﻦ در ﺳـﺎﺧﺘﻦ‬
‫ﺗﺼﻮر ﻣﺎ از واﻗﻌﻴﺖ اﺷﺎره دارد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻪ ﻣﺴـﺎﺋﻞ و ﻣﺸـﻜﻼت دﻧﻴـﺎ ﺗﻨﻬـﺎ اﻧﻌﻜﺎﺳـﻲ از‬
‫آﮔﺎﻫﻲ دروﻧﻲ ﺧﻮدﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺤﻮري در آﺛﺎر ﻋﺎﻣﻪﭘﺴﻨﺪ ﻋﺼـﺮ واﮔﺸـﺖ درﺑـﺎره‬
‫ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮدي در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در ﻧﻈـﺮ اول‪،‬‬
‫ﻋﻘﻴﺪه آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ اﺻﻴﻞ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻲﺳﺎزي و ذﻫﻨﻲﻛﺮدن ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻪ ﻧﻈـﺮ ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﻨﻄﺒـﻖ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ [...] .‬روانﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎل ﻫﻴﻼس‪ 1،‬ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ را »آﻳﻴﻦ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ« اﺻـﻴﻞ‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ دﻻﻳﻞ آن‪ ،‬ﻓﺮديﺳﺎزي ﺑﻲﻋـﺪاﻟﺘﻲ و ﺑـﻲﭼـﺎرﮔﻲ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣ‪‬ﺠﺎز ﻣﻬﻤﻲ در ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎدي ﻏﺮﺑﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ »ﻋﺮﻓﺎن ﺷﺮﻗﻲ«‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺧﻮاﻧﺪن اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان ﺗـﺮوﻳﺞ ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ‬
‫ﻏﺮﺑﻲ و ﻣﺪرن ﭼﻘﺪر درﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮري ﻛﻪ وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪ ،‬ﻋﻘﻴﺪه آﻳﻴﻦ ﺑـﻮداﻳﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﺷـﺒﻴﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ روﻳﻜﺮدﻫﺎي دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﻇﻬﺎرات دﻛﺘﺮ ﺑﺮﻓـﻮت درﺑـﺎره اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫ ‪N "V#V‬‬
‫‪ 0P #‬‬
‫ ‪ , ,P‬‬
‫! ‪-) HB‬‬
‫(" ‪ AV‬‬
‫\ ‪HB33#‬‬
‫‪ . I‬‬
‫‪N` , /‬‬
‫(‪0P lX‬‬
‫(" ‪# #‬‬
‫‪.) 0P‬‬
‫‪3 3 4 .<2 3 *)h- .-# s .%& <3 M‬‬
‫‪:hK .<!J-F .< .Q( < .<2‬‬
‫‪3 M <& -# %& <!& 3 <3 2‬‬
‫ ‪ Q 3 K!& %; L *2 .‬‬
‫‪<2 <!& M .* [ <!*m L! L 3 ,‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﺮ درونﻧﮕﺮي را ﺑـﺎ دﻳـﺪﮔﺎهﻫـﺎي ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﻣـﻮرد ﺣﻤﺎﻳـﺖ‬
‫دﻳﭙﺎك ﭼﻮﭘﺮا ﻣﻲﺗﻮان ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻮﭘﺮا در اﺛﺮ »ﺟﺴﻢ ﺟﻮان‪ ،‬ﺣﻜﻤﺖ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن«‪،(1993) 2‬‬
‫ده ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻬﻢ در رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﻮشﺑﺨﺘﻲ را ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬
‫]‪c47 %-h8 .‬‬
‫‪c !2 U " L / $" L .Q8 .p‬‬
‫‪1.Paul Heelas.‬‬
‫‪2. Ageless Body, Timeless Wisdom.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫‪(Russell, 2002, back cover) . *2‬‬
‫‪66:‬‬
‫‪c< hK 3 :h& .‬‬
‫`‪c%& < V !& * #(4X .‬‬
‫‪.* < )3 !Jf3 ‰d# %K"d 3 42 * .i‬‬
‫‪c,!& :2 / l M‬‬
‫‪c%& :2 «3» %J[3 y .«<3» l M .x‬‬
‫‪cL * < :3…[ 2 .±‬‬
‫_‪LM* :&78 3 *# .O5 *4& 2 47 .‬‬
‫‪cLh "M‬‬
‫^‪ # !d *! L, o> # !d *! .‬‬
‫‪cL 6‬‬
‫‪.%& o-> / l M .]q‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‪66‬‬
‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ از اﻳﻦ ﻣﺮاﺣﻞ دﺳﺖﻛﻢ از ﻧﻈﺮ ﻇﺎﻫﺮي ﺷﺒﻴﻪ اﻧﺪﻳﺸـﻪﻫـﺎي ﻓﻠﺴـﻔﻲ‬
‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﺎﺳﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻮﭘﺮا را ﻣﻲﺗـﻮان ﺑـﻪ‬
‫راﺣﺘﻲ در ﺳﻨﺖ ﺑﻮداﻳﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﻛﻪ درﺑﺎره ﻗﻀﺎوت اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺒﻴﻪ اﻧﺼـﺎف و‬
‫وارﺳﺘﮕﻲ )اوﭘﻜﺸﺎ‪ (1‬آرﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮداﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﻣﻄﻠﺐ ﭼﻮﭘﺮا‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ارﺗﻘﺎي ﺣﺐ‪‬‬
‫ﺣﺐ‪ ‬ﻧﻔﺲ ارﺗﺒﺎط ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات‪ .‬ﻣﺮﺣﻠﻪ دﻫﻢ ﻧﻴـﺰ‬
‫اﻋﺘﻘﺎد ﭼﻮﭘﺮا ﺑﻪ آﮔﺎﻫﻲ اﻟﻬﻲ ذاﺗﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ دﻧﻴـﺎ ﮔﺴـﺘﺮده اﺳـﺖ )ﺷـﻜﻠﻲ از‬
‫ﻫﻨﺪوي وداﻧﺘﺎي‪ 2‬ﻣﺪرن اﺳﺖ(‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ از ﻫﻨـﺪوﻫﺎ ﻋﻘﺎﻳـﺪ ﻣﺸـﺎﺑﻬﻲ را اﻇﻬـﺎر‬
‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﺖ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻮﺟﻮد اﻟﻬﻲ را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻋﻠـﺖ‬
‫اﺻﻠﻲ ﺟﻬﺎن رد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ (King, 1995) .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺷﺒﺎﻫﺖ داﺷـﺘﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﺸﻢ ﻃﺮح ﭼﻮﭘﺮا ﺑﻪ آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ آن اﺷـﺎره ﻛﻨـﻴﻢ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺷﺎره دارد‪ :‬درك ﺟﻬﺎن »ﺑﻴﺮوﻧﻲ« در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﺗـﺎﺑﻲ از ﺣﻘﻴﻘـﺖ‬
‫دروﻧﻲ اﻓﺮاد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻬﻤﻲ ﺑﻴﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎي ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ ﭼﻮﭘﺮا و راﺳﻞ ﺑﺎ ﺳـﻨﺖﻫـﺎي‬
‫ﺑﻮداﻳﻲ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ و ﻓﺮدي ﻛﺮدن ﻣﺴـﺌﻮﻟﻴﺖ‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ دارد‪ ،‬ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻮداﻳﻲ دﻗﻴﻘﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮدن ﺑﺮ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ ﻓـﺮدي و ﻣﺴـﺘﻘﻞ‬
‫)‪ (atman‬اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﻤﺎﻳﺰﺗﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آﻣﻮزهﻫﺎي ﺑﻮدا‪ ،‬اﻧﻜﺎر ﮔﺴـﺘﺮده اﻋﺘﻘـﺎد ﺑـﻪ‬
‫روح ﻳﺎ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ اﺑﺪي و ﺣﺘﻲ ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮدي ﺟﺮﻳﺎن ﻳﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣـﺎدي و‬
‫‪1. Upeksha.‬‬
‫‪2. Hindu Vedanta.‬‬
‫ﻣﻌﻨﻮي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎي در ﺣﺎل ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ ﺗـﺎ اﻳـﻦﻛـﻪ‬
‫ﻣﺎﻫﻴﺘﻲ ﻣﺸﺨﺺ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻔﻬﻮم‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺ آﻳﻴﻦ ﺑـﻮداﻳﻲ از وﺿـﻌﻴﺖ ﻣـﺎ اﻳـﻦ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ اﺳﺎﺳﺎ ﺑﻪ »آﻳﻴﻦ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ« )ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻋﺒﺎدت ﺧﻮدﻣﺎن( ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬
‫دلﺳﻮزي )‪ (karuna‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي »رﻧﺞ ﻛﺸﻴﺪن ﺑﺎ ﻛﺴـﻲ« اﺳـﺖ‪ .‬و ﺗﻨﻬـﺎ در‬
‫واژﮔﺎن ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ رﻧﺠﺶ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺲ ﺟﺪاﻳﻲ ﻓـﺮدي از دﻳﮕـﺮان ﻏﻠﺒـﻪ‬
‫ﻛﺮده و ﻫﻤﻪ اﺷﻜﺎل ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻲ و دلﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻏﻢﺧﻮاري‬
‫ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آن زﻣـﺎن‪ ،‬ﺗـﻼش و اﻋﻤـﺎل ﻣﺮاﻗﺒﺘـﻲ‪ ،‬روشﻫـﺎي ﺧـﺎص‬
‫درونﻧﮕﺮي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻓﻨﻮن دروﻧﻲ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ( ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ‪ ،‬ادراك ﺧﻮدﻣﺤﻮرﻣﺎن‬
‫ﺑﻪ دﻧﻴﺎ را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﺳﻨﺖ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان وﺟـﻮدي اﺳﺎﺳـﺎ ﻣﺒﺘﻨـﻲ ﺑـﺮ‬
‫ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎه ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﺮ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ‬
‫ﻓﺮدي ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﺸﺎن دادن ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎ و ﺣﺪود ﻧﻔﻮذﭘﺬﻳﺮ آن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎر‬
‫ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﻄﺢ ﻓﺮدي و از ﻃﺮﻳﻖ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي ذﻫﻨـﻲ ﻧﺎﭘـﺎك و ﻋﻘﺎﻳـﺪ ﻧﺎدرﺳـﺖ‬
‫اﻧﺠﺎمﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺗﻨﻬﺎ روشﻫﺎ و ﺷﺮوع آداب ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻮداﻳﻲ را ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧـﻪ ﺧﻮاﻫـﺪ‬
‫ﻛﺮد‪ ،‬ﻧﻪ اﻫﺪاف ﻳﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﻬﺎﻳﻲ آن را‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬دﻳﻮﻳﺪ ﺑﺮﻳﮋ )‪ 1(2001: 16–17‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫‪.%??8 3 !7* J <M H& j2 *l3‬‬
‫‪ S %& <M yM L E* .# E H‬‬
‫‪* J‬‬
‫)'‪N‬‬
‫‪k‬‬
‫!)*‪"
H‬‬
‫‪H J‬‬
‫‪d V5‬‬
‫ ‪N7L‬‬
‫
‪ B‬‬
‫)‪I I‬‬
‫ )‪5'%‬‬
‫* ‪B3‬‬
‫) )‪3.‬‬
‫'‪#]) 7#‬‬
‫ ‪7#
,‬‬
‫(‪-L #F‬‬
‫ ;‬
‫‪ I‬‬
‫‪#) ,N‬‬
‫)‪( †X7‬‬
‫
(‪.B‬‬
‫‪-4*K ²& h ... $T !/ E30 .4/ < SI‬‬
‫* ‪ *M .S 7 %& L‬‬
‫‪ &3 <M h .- S %T7 &Q‬‬
‫&! ‪v L L#3 . U 3 d#‬‬
‫‪,X .* %& 3 %f ? ;2‬‬
‫;‪%0 .L .# [ / L .%7 ,Md! 3 $‬‬
‫]‪ [...‬اﮔﺮ ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻣﺤﻮري آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺣـﺲ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ ﺟـﺪا و ﻣﺴـﺘﻘﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻨﺖ آن را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »دﻳﻦ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ« ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮد و از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺠـﺎم‬
‫»ﻓﻨﻮن درونﻧﮕﺮي« ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻫﺪف ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻴﻨﺶ ﺑﻪ ذات ﺣﻘﻴﻘﻲﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭘﺮورش‬
‫ﻧﮕﺮش ﻏﻢﺧﻮاراﻧﻪ و ﺻﻠﺢآﻣﻴﺰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ آن دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬اﻧﺘﻘـﺎد‬
‫اﻓﺮاﻃﻲ »دﻳﻦ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ«‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﺑﻬﺘـﺮي از ﻣﺴـﻴﺮ ﻫﻤـﻪ‬
‫اﺷﻜﺎل آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ »اﻧﻜﺎر« ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ ﻓـﺮدي ﻣـﺪرن‪ ،‬ﺗﻮﺻـﻴﻒ‬
‫‪1. David Brazier.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫; ‪.%& ! L LM‬‬
‫<‪66‬‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ رﻳﻤﻮن ﻟﻲ )‪ 1(2003: 364–5‬اﺷـﺎره‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪ »ﺳﺎﺧﺖﺷﻜﻨﻲ« آﻳـﻴﻦ‬
‫ﺑﻮداﻳﻲ ﺳﻨﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻓﺮدي ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه اﮔﺮ آﻧﺎن ﺑﺮ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ »ﻣﺮﻛﺰزدا‬
‫ﺷﺪه« ﭼﻨﺪﭘﺎره ﺗﺄﻛﻴـﺪ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ ﭼﻨـﺪﭘﺎره ﺑـﻪ دﻧﺒـﺎل »ﭘﻮﻳـﺎﻳﻲ ﻫﻮﻳـﺖ« و در‬
‫ﺟﺴﺖوﺟﻮي »رﺷﺪ دروﻧﻲ« و دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻓﻀﺎي وﻳﮋه ﻓﺮﻫﻨـﮓ ﺟﻬـﺎﻧﻲ و ﻣﺼـﺮفﮔﺮاﺳـﺖ‪.‬‬
‫رﻳﻤﻮن ﻟﻲ در اداﻣﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫‪%J[ r 2 & … LM $h# r‬‬
‫‪%& ![ L . # X 3 F!8 ![ L!2‬‬
‫ ‪3 L#3 LM * O( L!2‬‬
‫‪M h .- V 32 * L .# $T‬‬
‫ »&‪&& ![ #3 c TJ «L!2 h#%2‬‬
‫[!‪(Lee, 2003: 365) . ,!& & 2 & &T‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪667‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻣﺮﻛﺰزدا ﻛﺮدن ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ« ﺗﺄﻛﻴـﺪ‬
‫دارد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده »ﻧﻮ رﻣﺎﻧﺘﻴﻚﻫﺎي«‪ 2‬ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎي ﻋﺼﺮ واﮔﺸـﺖ از آن ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﺑـﻪ اﻣـﻮر اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ دﻗﻴﻘـﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎﻳﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از اﻳـﻦ دﻳـﺪﮔﺎه‪» ،‬ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ ﻣﺮﻛـﺰزدا ﺷـﺪه«‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ آن اﺳﺖ ﻛﻪ »دﻳﮕﺮﮔﺮا« ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دلﺳﻮزي ﺑـﺮاي دﻳﮕـﺮان و اﻟﺘـﺰام اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑـﻪ ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺳﺎﺧﺖﺷﻜﻨﻲ ﺣﺪود ﻣﻌﻴﻦ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻓﺮدي ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑـﺎ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ‬
‫ﻣﺼﺮفﮔﺮاي »ﭘﺴﺖ ﻣﺪرن« ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد؛ زﻳﺮا آن از ﻫﻮﻳﺖﻫﺎي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ و ﭼﻨـﺪﭘﺎره ﻟـﺬت‬
‫ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬اﻣﺎ در اﺻﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدﻳﺘﻲ ﻣﺠﺮد و ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﮔﺮه ﺧﻮرده اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ آﻳﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺳﺒﺐ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺣﺎﻟـﺖﻫـﺎي اﻧﻘﻼﺑـﻲ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻋﺼﺮ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ آن ﺑﺤـﺚ ﺑﺴـﻴﺎري‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع ﻣﺸـﺨﺺ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺷﺨﺼﻲ آﻣﻮزهﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ درﺑﺎره ﭘﻴﺎم اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻲ و دﮔﺮﮔﻮن‬
‫ﺷﻮﻧﺪه‪ 3‬را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﻠﺴﻔﻪاي ﺑﺮ ﻣﺤﻮر ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺧﻮﻳﺸـﺘﻦ‬
‫ﻓﺮدي ﭘﺎكﺳﺎزي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻓﺮدي ﻛﻪ در ﺗﻼش ﺑـﺮاي »ﻣﺮﻛـﺰزدا ﻛـﺮدن« ﻧﻔـﺲ‪ 4‬از‬
‫ﻧﻘﺶ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ اﻋﻤﺎﻟﻤﺎن در اﻳﻦ دﻧﻴﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺗـﺮﺟﻴﺢ دارد‪ .‬اﻟﺒﺘـﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ دﻗﻴﻘﺎ ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﺛﺎر ﻋﺎﻣﻪﭘﺴـﻨﺪ درﺑـﺎره ﻣﻌﻨﻮﻳـﺖ و‬
‫‪1. Raymond Lee.‬‬
‫‪2. New Romanticism.‬‬
‫‪3. Transformative.‬‬
‫‪4. Ego.‬‬
‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮدي از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺟﻠﻮهاي از آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺴﺖوﺟﻮي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻔﺲ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي آﮔﺎﻫﻲ وﺳﻴﻊﺗﺮ ﻫﻢﺑﺴـﺘﮕﻲ ﻣـﺎ ﺑـﺎ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﻮدات و ﻧﮕﺮاﻧﻲ درﺑﺎره رﻓﺎه آﻧﺎن ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫـﺎن‪ ،‬ﺧـﻮاﻧﺶ ﻣﻌﺎﺻـﺮ اﺣﻜـﺎم اﺧﻼﻗـﻲ‬
‫ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻮداﻳﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﺪاﻟﺖ و ﻇﻠﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﻮﺟـﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻫﺎن از ﺣﻜﻢ دوم ﺑﻮداﻳﻲ )درﺑﺎره ﺳﺨﺎوت( ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫ ‪S /> .4!& 3 .>-! !"> .-R!& # ³ *M‬‬
‫ < ‪ <* 3 :8 .S )&M C- * 3 4d %T‬‬
‫ ‪ 4*!# 3 < .< < œ!2 )d S /> .S‬‬
‫< ‪< oJ! ,X 4!7* 4 .4 L- J[3‬‬
‫‪ .SO S!8 < * .4 !2 ,* .#‬‬
‫*‪.T / : *<7 )I < 4‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﺎ اﺣﻜﺎم دﻛﺘﺮ ﺑﺮﻓﻮت درﺑﺎره »رﻫﺎﻳﻲ از ﺳﺘﻢ« ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬
‫)‪m W‬‬
‫‪'( , l‬‬
‫! * ‬
‫‪7 L‬‬
‫)‪'( "B#‬‬
‫ )‪ .B33,‬‬
‫‪B#3,) m‬‬
‫(‪ ‚L †X‬‬
‫ ‪
‚L‬‬
‫(' ‪"B3,) 4+n‬‬
‫
‪ Z#> N‬‬
‫‪ * '( ,‬‬
‫
‪4+n L‬‬
‫)‪ B#3,‬‬
‫‪‡ "%#‬‬
‫‪! '>n‬‬
‫>‪.B#3,) V‬‬
‫‪.* < <2 <3 *M -# 6& S‬‬
‫ ‪*3 œ2 ‰d# 678 . ! -#‬‬
‫‪<2 <3 -# %& $" L . 40 -# œ2‬‬
‫‪ ![3 . ?" <M -"0  .I! 3 40‬‬
‫‪, -# 40 -# 40 . %& <2 40 -#‬‬
‫ ‪4!& 678 ?X < <M -# %7 4/ .% *2 L‬‬
‫‪-4!& 678 . {[! <2 40 * .!#‬‬
‫ ‪(Russell, 2002: 158) .%# *d‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦﻛﻪ راﺳﻞ ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ درﺑﺎره ﻳﻜـﻲ از ﺑﺎزﻣﺎﻧـﺪهﻫـﺎي اردوﮔـﺎه آﺷـﻮﻳﺘﺲ ﺑﻴـﺎن‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي اراده از ﻣﺼﻴﺒﺖﻫﺎي آن ﺟﺎن ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ در ﺑﺮد‪ ،‬وي ﭘﻴﺸـﻨﻬﺎد ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‬
‫ﺑﺮاي آزادﺳﺎزي روح‪ ،‬ذﻛﺮ زﻳﺮ را ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪:‬‬
‫»ﻣﻦ آزادم ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲﺧـﻮاﻫﻢ‪ ،‬اﻧﺠـﺎم دﻫـﻢ و ﻣـﻲﺗـﻮاﻧﻢ ﻫـﺮ آﻧﭽـﻪ را‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺖ آورم و ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي از دﺳﺖ دادن ﻧﺪارم«‪.‬‬
‫ﻧﻘﻄﻪ اﺷﺘﺮاك اﻳﻦ دو دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻌﺎﺻﺮ درﺑﺎره ﺳﺘﻢ‪ ،‬ﭘـﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳـﻦ ﻣﺴـﺌﻠﻪ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑـﺮاي‬
‫ﭼﻴﺮﮔﻲ ﺑﺮ رﻧﺠﺶ‪ ،‬ادراك ﻣﺎ از دﻧﻴﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺤﻮل ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﻗﻴﻘﺎ ﻫﻤﺎن ﭘﻴﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ در‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫‪2‬‬
‫‪1. Hanh.‬‬
‫‪668‬‬
‫‪(W4
$) .N .D4 54 B&D/ @% WX <, e>9 :Auschwitz .‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=>‪6‬‬
‫ﻣﺘﻮن ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳـﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬وﺟـﻮد ﻣﻔـﺎﻫﻴﻢ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوت درﺑﺎره ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ و آﮔﺎﻫﻲ اﺧﻼﻗﻲ ﺣﺎﺻﻞ از اﻳﻦ ادراك‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﻧﻈﺮ ﻫﺎن ﻟﻲ ﻛﻪ از ﺗﻌﺎﻳﻢ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ دروﻧﻲ‪ ،‬ادراك‬
‫ﻫﻢﺑﺴﺘﮕﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺣﻴﺎت‪ 1‬اﺳﺖ )وي‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻣﺎ را »درون وﺟﻮد«‪ 2‬ﻣﻲداﻧﺪ(‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿـﻮع‬
‫ﺳﺒﺐ ﻛﻨﺘﺮل ﻫﻮاي ﻧﻔﺲِ ﻓﺮدي ﺧﻮدﻣﺎن و ﺗﺮوﻳﺞ ﻋﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ ﺻﻠﺢﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و »دﻳﮕﺮﻣﺤـﻮر«‬
‫در دﻧﻴﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از دﻳﺪ راﺳﻞ‪ ،‬در اﺻﻞ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻓﺮدي را ﻣﻲﭘﺮﺳﺘﻴﻢ و ﺑﺮاي دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻗﻠﺒﻲﻣﺎن‪ ،‬ذﻛﺮﻫﺎي اﻋﺘﻤﺎدﺑﺨﺶ درﺑﺎره ﻗﺪرت‪ ‬ﻣﻄﻠﻖ اراده را ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻳﻚ‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻋﻤﻞﮔﺮاﻳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ و ﺗﻔﺴـﻴﺮ دﻳﮕـﺮ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳـﺖ‬
‫ﻫﻢﻧﻮاﻳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺧﻮدﺗﺮﻏﻴﺒﻲ‪ 3‬ﻓﺮدي‪ .‬ﺑﻴﻨﺶ ﺑﻮداﻳﻲ ﻫﺎن اﺳﺎﺳﺎ ﺑﺎ اﺻﻮل اﺧﻼﻗـﻲ ﻧﻔـﻊ‬
‫ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﻣﺼﺮفﮔﺮاﻳﻲ و دﻧﻴﺎي ﺳﻠﻄﻪﺟﻮﻳﺎﻧـﻪ و اﻧﺤﺼـﺎرﻃﻠﺒﺎﻧﻪ ﻧﺎﺳـﺎزﮔﺎر اﺳـﺖ‪ .‬راﺳـﻞ از‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ و ﻗﻬﺮﻣﺎﻧﺎﻧﻪ ﻏﺮﺑﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي »دﺳﺖﺑﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ« در‬
‫دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﺑﺮاز وﺟﻮد‪ 4‬ﻓﺮدي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻫﻤﻴﺖ دادن ﺑﻪ دﻳﮕﺮان اوﻟﻮﻳﺖ‬
‫دارد‪ .‬از دﻳﺪ راﺳﻞ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻓﻀﺎ ﺑﺎر ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺮ دوش اﻓﺮاد اﺳﺖ‪» :‬رﻧﺞ ﻛﺸﻴﺪن را‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ (Russell, 2002: 232) «.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪن ﻫﺮﮔﻮﻧـﻪ ﺣﺎﻟـﺖ‬
‫روﺣﻲ ﻛﻪ از وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد آﺷﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻲدرﻧﮓ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣـﺎﻟﺘﻲ »ﻣﻨﻔـﻲ« ﻛﻨـﺎر ﮔﺬاﺷـﺘﻪ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﻓﺮدي ﺗﻨﺰل ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪(Russell, 2002: 180) [...] .‬‬
‫در ﻳﻚ ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻏﺮﺑﻲﻫﺎ ﺑـﻪ اﻫﻤﻴـﺖ دادن ﺑـﻪ ﺗﺸـﺨﻴﺺﻫـﺎي درﻣـﺎﻧﻲ ﺳـﻨﺘﻲ‬
‫ﭼﻴﻨﻲﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺮﻣﺸﻐﻠﻪﺷﺎن وﻇﻴﻔﻪ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻛﻞﻧﮕﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬در‬
‫ﺳﻄﺢ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺮاﺗﺮ از دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﻲ ﺑﺮاي ﻛﻨﺘﺮل ذﻫﻦ اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦﺟـﺎ ﺑـﻪ‬
‫اﺛﺮ ﻫﻤﺴﺮان اﺳﺘ‪‬ﭗﻓﻮرد‪ 5‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬آنﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ درﺑﺎره اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺷـﻨﺎﺧﺖ ارزش ﺗﺠﺮﺑـﻪ ﻧﺎرﺿـﺎﻳﺘﻲ‪ ،‬در دﻧﻴـﺎ و ﻓﻀـﺎﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳـﻲ و اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬
‫‪6‬‬
‫ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﻇﻠﻢ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺎد؟ آﻳﺎ واﻛﻨﺶ ﻣﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺘﻢﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اردوﮔـﺎه آﺷـﻮﻳﺘﺲ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺮوﻳﺞ ﻓﻠﺴﻔﻪ »ﺳﻮﺧﺘﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻦ« ﺑﺎﺷﺪ؟ اﻳﻦ آﺛﺎر داري اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﺳﺖ‪ :‬رﻧﺞ و ﻇﻠﻢ‬
‫ﻓﺮدﮔﺮا ﺷﺪه اﻓﺮاﻃﻲ )ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮدت اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ ﺧﻮدت را ﺣﻞ ﻛﻦ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺸﻜﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ را(‬
‫و ﺗﺄﻛﻴﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮ ﻗﺪرت و آزادي ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻓﺮدي در ﺑﺎزﺳﺎزي واﻗﻌﻴﺘﻲ ﻛـﻪ ﺑـﺎ آن روﺑـﻪرو‬
‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ »ﺣﺲ ﺧﻮب داﺷﺘﻦ« ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﺎن و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان اﺳـﺖ و ﻓﻘﻴـﺮان و‬
‫ﺣﺎﺷﻴﻪﻧﺸﻴﻨﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﻴﻊ ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﻮﺿـﻮع‪» ،‬اﻓﻴـﻮن‬
‫ﺗﻮدهﻫﺎ«ي ﺟﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1. Existence.‬‬
‫‪2. Interbeing.‬‬
‫‪3. self-promotion.‬‬
‫‪4. Selfexpression.‬‬
‫‪5. The Stepford Wives.‬‬
‫‪6. Auschwitz.‬‬
‫]‪ [...‬ﺑﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ‪ 1960‬ﺗﺎ ‪ ،1999‬ﺷﻜﺎف ﺑﻴﻦ ﻣﻠﺖﻫﺎي ﻓﻘﻴﺮ و ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺷﻜﺎف در دﻫﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳـﻦ ﺣـﺎل‪،‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ آﻣﺎرﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ و راﺑﻄﻪاي ﺑﺎ دﻧﻴﺎي آﺳﻮدهﺧﺎﻃﺮ و ﻣﺮﻓﻪﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ راﺳﻞ‬
‫و ﭼﻮﭘﺮا ﻧﺪارد‪ .‬اﺛﺮي از ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻓﻘﺮ‪ ،‬ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮي وﺟـﻮد ﻧـﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ‬
‫اﻳﻦﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻇﻠﻢ و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎﻳﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷـﻮﻧﺪ ﻛـﻪ اﻓـﺮاد در دﻧﻴـﺎي‬
‫‪1‬‬
‫ﻓﺮدي ﻣﺪرن ﺑﺮ ﺧﻮد ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺷﻜﺎل ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺟﺎذﺑـﻪ آواﻧﮕﺎردﺷـﺎن‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈـﺎرتﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺳـﻨﺘﻲ‬
‫‪2‬‬
‫ادﻳﺎن اﺻﻠﻲ‪ ،‬آزاد ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻜﻨﻴﻚﻫﺎي ذﻫﻨﻲﺷﺪه ﺟﺪﻳﺪي را ﺑﺮاي ﺗـﺮوﻳﺞ ﺳـﺎزﮔﺎرﮔﺮاﻳﻲ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪[...] .‬‬
‫اﻳﻦ روﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ ادﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ »ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺷﺮﻗﻲ« ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮﻳـﻖ ﭘﻴﻮﻧـﺪ ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺎﻓﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻏﺮﺑﻲ دﭼﺎر ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬از زﻣﺎن آﻟﺒﺮت ﺷـﻮﻳﺘﺰر‪ 3‬و ﻣـﺎﻛﺲ‬
‫وﺑﺮ‪ 4،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻣﻮﺟﻮد در رواﻳﺖﻫﺎي ﻏﺮﺑﻲ درﺑﺎره ﺳﻨﺖﻫﺎي آﺳﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺎندﻫﻨﺪه‬
‫اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ورود ﻓﻠﺴﻔﻪﻫﺎي ﺷﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﻏﺮب‪ ،‬در ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻏﻴﺮ اﺧﻼﻗـﻲ و در‬
‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪ ،‬ﺗﻬﻲ از ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ در ﻧﻈـﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻫﺎروي ﻛﺎﻛﺲ )‪ Harvey Cox (1977: 84‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫‪K7 .L )( 5 e* * %& L n7 ...‬‬
‫»*‪5 s ?!> .%& Ž5 «2 Qr 7‬‬
‫‪5 L!2( [ *5 . { !d& *!73‬‬
‫‪.*!73 / <M .!7 [# #3 !73‬‬
‫‪!735 .* U r , «l2 Qr ‚ 2» h‬‬
‫‪ *5 ! .# * , L!2 # Lh- / ??8‬‬
‫‪. *d QT[ LX * SI L -‬‬
‫[‪ ?G-, 32 'E$ | # C.$ #Y< .,
C B<& 'B,$
? #9 :avant-garde .‬‬
‫‪(W4
$) .,9 @?P4 ,ˆ<B9 Y-, BC‡ , ?BHn$‬‬
‫‪2. Conformism.‬‬
‫‪3. Albert Schweitzer.‬‬
‫‪4. Max Weber.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺿﻤﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻘﺎﺑﻞﻫﺎي ﻣﻨﻔـﻲوار ﭼﻨـﻴﻦ ﺳـﻨﺖﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻏﺮﺑﻲ ﻳﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي »ﻏﻴﺮ دﻳﻨﻲ« ﻣﺘﻔﺎوت اراﺋﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫ﻣﻄﻠﻖ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎي ﺧﺎورﺷﻨﺎﺳﺎن در ﭘـﻴﺶﻓـﺮض ﺧـﻮد‪،‬‬
‫ﺳﻨﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ »ﺑﻮداﻳﻲ« »ﻫﻨﺪوﻳﻴﺴـﻢ« و »ﺗﺎﺋﻮﻳﻴﺴـﻢ« را از درون‪ ،‬ﻣﺘﻀـﺎد ﻣـﻲداﻧﻨـﺪ؛‬
‫‪6>6‬‬
‫>>‪6‬‬
‫‪1. Zen.‬‬
‫‪2. Guru.‬‬
‫‪3. Osho/ Bhagwan Shree Rajneesh.‬‬
‫‪4. Osho Rajneesh.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫)‪3.) #‬‬
‫‪' #‬‬
‫'‪N#! ,G‬‬
‫
‪Z#> 3‬‬
‫*‪B‬‬
‫ *‪B‬‬
‫
(' ‪z‬‬
‫‪. NJ') 8‬‬
‫ ‪, V5‬‬
‫‪B* N‬‬
‫‪ F +lL‬‬
‫;* ‪BBP‬‬
‫)*‪
B‬‬
‫‪.B) Z)J‬‬
‫ﺳﻨﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺷﻴﻮه درك ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﻨﮓﮔﺮاي‬
‫آن )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻣﻮراﻳﻲ( و ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ذن‪ 1‬ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ آن اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪[...] .‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺮﺷﺪان ﻣﺬﻫﺒﻲ‪ 2‬ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻛﺘـﺮ ﺑﺮﻓـﻮت‪ ،‬دﻳﭙـﺎك ﭼـﻮﭘﺮا و اوﺷـﻮ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ »زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ« ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺳﻨﺘﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ در ﺗﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا اﻳﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎ ﺑﺮ‬
‫ﭘﺬﻳﺮش زﻧﺪﮔﻲ رﻫﺒﺎﻧﻲ و زاﻫﺪاﻧﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪» ،‬ﻣﻌﻨﻮﻳـﺖ دﻧﻴـﻮي« ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫آﻣﻮزهﻫﺎي وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ‪ ،‬اﻳﻦ آﻣﻮزهﻫﺎ را در آن زﻣﺎن ﺑﻪ اﺛـﺮي اﻧﻘﻼﺑـﻲ ﺗﺒـﺪﻳﻞ ﻛـﺮد‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ از ﭼﺎﻟﺶ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه در ﺑﺮاﺑﺮ آرﻣﺎنﻫـﺎي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه و‬
‫ﻣﻘﺎمﻫﺎي رﺳﻤﻲ زﻣﺎن ﺧﻮد ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻋﻀﺎي ﻣﻮرد ﺳـﺘﺎﻳﺶ اﺟﺘﻤـﺎع رﻫﺒـﺎﻧﻲ آﻳـﻴﻦ‬
‫ﺑﻮداﻳﻲ )‪ (sangha‬ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﭼﻪ درﻛﻲ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ؟ آﻳـﺎ ﺟـﺰ ﺑـﻪ ﺳـﺨﺮه ﮔـﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﺗﻈﺎﻫﺮﻫﺎي ﺣﻜﻤﺖ واﻻي ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي رﻫﺒﺎﻧﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﻛﻨﺎﻳﻪ زدﻧـﺪ؟ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﺘﻦ‪ ،‬دوﮔﺎﻧﮕﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺟﻊ و ﻓﺮﺿﻴﻪﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺑـﺮ اﺳـﺎس آﻳـﻴﻦ و‬
‫رﺳﻮم ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﻣﺸﺨﺺﺗﺮﻳﻦ آن ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﺑﺮﺗـﺮي ﻣـﺮدان‪،‬‬
‫زﻧﺪﮔﻲ رﻫﺒﺎﻧﻲ و ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ )‪ (sangha‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﻲ ﺑـﻪ ﻓﻘﻴـﺮان ﻣﺮﺑـﻮط اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﺘﻦ ﺑﺎ »اﻓـﺰاﻳﺶ ﻣﻴـﺰان« ﺳـﻠﻮك ﻣﻌﻨـﻮي ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﻏﻠﺒـﻪ ﺑـﺮ ﺗﻤـﺎﻳﻼت‬
‫ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ و دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ وارﺳﺘﮕﻲ ﺣﻘﻴﻘـﻲ ﺑـﺎ زﻧـﺪﮔﻲ ﻋـﺎدي در دﻧﻴـﺎ و روﻳـﺎروﻳﻲ ﺑـﺎ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻧﺸﺎن داده و آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷـﻮد‪ .‬ﻣﻴـﺰان ﻣﺨـﺮب ﺑـﻮدن‬
‫دﻳﺪﮔﺎه ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻨﺘﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎع رﻫﺒﺎﻧﻲ را ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻌﻨﻮي و اﺧﻼﻗﻲ واﻻي زﻣﺎﻧﻪ ﺗﻜﺮﻳﻢ ﻛﻨﺪ و ﭘﻴﺸـﺮﻓﺖ ﻣﻌﻨـﻮي را در زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫زاﻫﺪاﻧﻪ در دﻧﻴﺎ ﺑﺪاﻧﺪ‪ .‬از ﻣﻴﺎن ﻣﺮﺷﺪان ﻣﻌﻨﻮي ﻣﺪرن ﻛﻪ اﻋﻤـﺎل ﻋﻘﻼﻧـﻲ ﻣﺸـﺎﺑﻪ را اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻ اوﺷﻮ راﺟﻨﻴﺶ‪ 4‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺳﻨﺖﺷﻜﻨﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ راﺟﻨﻴﺶ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﻛﻤـﻚ ﺑـﻪ‬
‫ﻓﻘﻴﺮان اﺷﺎرهاي ﻧﻜﺮده و ﺗﻨﻬﺎ روﺷﻦﺷﺪﮔﻲ ﻓﺮدي را وﻋﺪه داده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻌﻨﻮي دﻧﻴﻮي‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ زﻧـﺪﮔﻲﻫـﺎي ﺑـﻲﺷـﻤﺎرشِ زاﻫﺪاﻧـﻪ اﻓﺮاﻃـﻲ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬وي اﻋﺘﻘﺎد دارد ﻛﻪ اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲﻫﺎ ﺧﺼﻠﺖﻫـﺎي ﺻـﺒﺮ و دلﺳـﻮزي را ﭘﺪﻳـﺪار‬
‫ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ و ﺑﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﻧﺴﺒﺘﺎ »آﺳﺎن« ﺑـﻪ روﺷـﻦﺑﻴﻨـﻲ‬
‫ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻛﺎﻣﻞ دارد ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ اوﺷﻮ و دﻳﭙﺎك ﭼﻮﭘﺮا وﻋﺪه دادهاﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ‬
‫ﻣﻲرﺳﺪ ﻻزﻣﻪ آن اﺻﻮل ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ‪ ،‬اﻧﻜﺎر ﻧﻔﺲ و ﻋﻼﻗﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﻪ »دﮔﺮﺧـﻮاﻫﻲ« اﺳـﺖ‬
‫)ﻧﻚ‪ :‬ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎرم اﻳﻦ ﻛﺘﺎب( ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﭼﻮﭘﺮا در ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘـﺎب ﺧـﻮد؛ ﺟﺴـﻢ‬
‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺟﻮان و ذﻫﻦ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن‪ (1993: 258) «1‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬در ﺑﺮاﺑﺮ وﺿﻊ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﻫﻲ ﺟـﺎري‬
‫ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﻋﻮض ﺑﺎ آن ﻫﻤﺮاه ﺷﻮﻳﺪ«‪.‬‬
‫در دﻳﮕﺮ ﻃﻴﻒ ﻋﺎﻣﻪﭘﺴﻨﺪﺗﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻋﺼﺮ واﮔﺸـﺖ‪ ،‬اﻓـﺮادي ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﭼـﻮﭘﺮا و دﻛﺘـﺮ‬
‫ﺑﺮﻓﻮت ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬آنﭼﻪ از ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ‪ .‬ﺧﻮاه ﻣﻮاﻓﻖ ﻳﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﮔﻪﮔﺎﻫﻲ آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪» .‬دﻧﻴﺎﮔﺮاﻳﻲ«‪ 2،‬اﻳـﺪﺋﻮﻟﻮژي راﻳـﺞ زﻣـﺎن‬
‫ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺪرن ﻏﻴـﺮ دﻳﻨـﻲ و ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪداري‪ ،‬ﺗـﺮوﻳﺞ اﻋﻤـﺎل ﻣﻌﻨـﻮي ﻛـﻪ ﺷـﺎﻣﻞ‬
‫ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺳﺒﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺼﺮفﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ و ﺗﻦﭘﺮوراﻧـﻪ ﻓﺮدﮔﺮاﻳـﻲ و »دﻧﻴﺎﭘﺮﺳـﺘﻲ« اﺳـﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و ﻣﺨﺮب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧـﻪ‪ ،‬دﺳـﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ دﻛﺘـﺮ ﺑﺮﻓـﻮت ﺑـﺮاي‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺎ ﻛﻤﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺳﺎزش اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻣﺼﺮفﮔﺮاﻳﻲ ﺷﺎﻳﻊ روزﮔﺎر ﻣﺎﺳﺖ‪:‬‬
‫[! < &‪ .M ![ l3 & X .# $h HT‬‬
‫; ‪ .4# - .4 U 5 T> :; <M‬‬
‫ & &‪.S X *l3 E; S-> Q‬‬
‫‪%& L :3K .!7 %[ *[# 1 * 4 4‬‬
‫ ‪ X ! 3 47g *LM |V % <M‬‬
‫[‪& <M .L . %-* *,X E; 2 %‬‬
‫‪ <& 2  <M h Z.- %[ %-* *,X‬‬
‫?‪The Barefoot Doctor, column ) . ,* l *%‬‬
‫‪(in the Observer, 10 February 2002‬‬
‫‪1. Ageless Body, Timeless Mind‬‬
‫‪2. This-worldly-ism‬‬
‫‪(W4
$) .1-, $ 5?
%, .E$ ~ %, # 1-, C, ./‘$ #9 4, & .Z‬‬
‫‪4. Nirvana.‬‬
‫‪ , %, v-CB, b,‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﺎﻫﺎﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ اﺷﺎره‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وي ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ آزادي )ﻧﻴﺮواﻧﺎ(‪ 4‬را ﺑﺎﻳﺪ در دﻧﻴﺎ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻦﻛـﻪ از آن ﻓـﺮار ﻛـﺮد‪.‬‬
‫در ﺳﻨﺖ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺎﻣﻼ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﻴﺮواﻧﻪ ﺑـﻪ ﺣﻜﻤـﺖ ﻗﺎﺑـﻞ ﺗﻐﻴﻴـﺮ درﺑـﺎره ﻣﺎﻫﻴـﺖ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن اﺷﺎره دارد‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻦﻛﻪ آن را ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻓﻬﻢ اﻫﺪاف دور و دﮔﺮدﻧﻴﺎﻳﻲ ﻓﺮاﺗـﺮ از‬
‫اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ اﺣﻮال‪» ،‬ﺑﻮدا« ﺑﻪﻣﻌﻨﺎي »ﺷﺨﺺ آﮔـﺎﻫﻲ ﻳﺎﻓﺘـﻪ« اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻣﻌﻨﻮي در اﻳﻦ واژﮔﺎن‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ از وﺟﻮد ﻛﺎﻣﻼ ﻧﺰدﻳﻚ در اﻳﻦﺟـﺎ و ﺣـﺎل ﻧﻴﺴـﺖ‪.‬‬
‫اﻛﻨﻮن اﻳﻦﺟﺎ ﺑﺎش‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﺷﻴﺎ را ﻫﻤـﺎنﻃـﻮر‬
‫?>‪6‬‬
‫' ‪, 8‬‬
‫'‪,G‬‬
‫»)‪# «mBV‬‬
‫!‪ N#‬‬
‫@‪+#lD Z#+‬‬
‫‪N#! E D+‬‬
‫ ‪B
#‬‬
‫‪"B) 7‬‬
‫
‪* #‬‬
‫‪l5 B3‬‬
‫‪, 7‬‬
‫)‪3 QR%‬‬
‫‪#! 'J‬‬
‫(‪B "BB‬‬
‫‪ F>/ 7B‬‬
‫‪«#» 3‬‬
‫‪B3) 3‬‬
‫!‪ N#‬‬
‫‪
4#‬‬
‫‪.B37J
S>O‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪6>9‬‬
‫ﻛﻪ واﻗﻌﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﻴﺪار ﺷﺪن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ‪» ،‬ﻣﻌﻨﻮي« اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ را ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ دﻧﻴﺎ را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻓﺮاﺗـﺮ از آن ﻣـﻲروﻧـﺪ در ﻧﺘﻴﺠـﻪ‬
‫دﻳﺪن واﻗﻌﻴﺖ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ و ﺗﻐﻴﻴﺮ رﻓﺘﺎر و ﻧﮕﺮش‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﻴﺪار ﺷـﺪن ﻓـﺮد ﻣـﻲﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬دﻧﻴـﺎي‬
‫روزاﻧﻪ ﻣﺎ ﺑﻪوﺳﻴﻠﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﻮدا ﺑـﻪ روﺷـﻦﺑﻴﻨـﻲ‬
‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬در ﻏﺒﺎري ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺟﻬﺎن روﺷﻦ ﻣﻲﺷﻮد و آن را ﺑﺎ دﻳﺪ ﻧﻮ و دﻳـﺪﮔﺎه‬
‫ﺗﺎزه ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﻣﺎن ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﺎ ﺟـﺎﻳﻲ »ﻧﻤـﻲروﻳـﻢ‪ «.‬ﻧﻴﺮواﻧـﻪ ﺑـﻪ ﻣﻌﻨـﺎي‬
‫»ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن« ﺷﻌﻠﻪﻫﺎي ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧـﻪ ﻣﺎﺳـﺖ‪ .‬در ﭘﺎﺳـﺦ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ‪:‬‬
‫ﻣﻮﺟﻮدي ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻦﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﺮﮔﺶ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲرود؟ ﺑﻮدا ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬ﻫﻨﮕـﺎﻣﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺷﻌﻠﻪاي ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آﻳﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪ آﺗﺶ ﻛﺠﺎ رﻓﺖ؟«‬
‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ وﻳﻤﺎﻻﻛﺮﺗﻲ »ﻣﻘﺪس« و دﻧﻴﻮي آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻓﻠﺴـﻔﻪ‬
‫و ﺗﺎرﻳﺦ آﻳﻴﻦ ﺗﺎﺋﻮ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪﻳﻬﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻋﺼـﺮ واﮔﺸـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺠﺬوب ﺳﻨﺖﻫـﺎي ﺣﻜﻤـﺖ آﺳـﻴﺎﻳﻲ ﺷـﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺣـﻖ دارﻧـﺪ اﻧﺪﻳﺸـﻪﻫـﺎي ﻗـﺎﻟﺒﻲ و ﺳـﻨﺘﻲ‬
‫»دﮔﺮدﻧﻴﺎﻳﻲ« ﺳﻨﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ و ﺗﺎﺋﻮﻳﻴﺴﻢ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫـﺮ ﺣـﺎل‪،‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﻧﺎن اﻳﻦ آﻣﻮزهﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزﮔﺎري ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻳﻼت ﻓﺮدﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ اﻓـﺮاد و دﻧﻴـﺎ را‬
‫ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫـﺪف آﻣـﻮزهﻫـﺎي آﻳـﻴﻦ‬
‫ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬رﻳﺸﻪﻛﻦ ﻛﺮدن »آﻳﻴﻦﻫﺎي ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ« ﻓﺮدي ﺧﻮدﻣـﺎن ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ ﺳـﺎﺧﺖﺷـﻜﻨﻲ‬
‫»ﺧﻮﻳﺶ« اﺳﺖ؛ ﺧﻮﻳﺸﺘﻨﻲ ﻛﻪ ﻫﺪف ﭘﺎرﺳﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻤﺎن ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‪ ،‬آﻣـﻮزهﻫـﺎي‬
‫ﻋﺼﺮ واﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان »ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ آﺳﻴﺎﻳﻲ« ﺑﻪ ﻣـﺎ ﻋﺮﺿـﻪ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﺑﺎزﺗـﺎﺑﻲ از‬
‫دلﻣﺸﻐﻮﻟﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻏﺮﺑﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دلﻣﺸﻐﻮﻟﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻓﺮدي و ﺗﻤﺎﻳﻞ‬
‫ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺑﻪ دلﺳﻮزي‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺧـﺪﻣﺖ ﻧـﻮعدوﺳـﺘﺎﻧﻪ ﺑـﻪ دﻳﮕـﺮان و ﺗﺮدﻳـﺪﻫﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ‪[...] .‬‬
‫ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﻮداﻳﻲ در ﻣﻴﺎﻧﻤﺎر‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ و ﻧﮋاد ﭘﺮﺳﺘﻲ ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﻣﺎوﻧﮓ زرﻧﻲ‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪ :‬ﺟﻮاد ﻃﺎﻫﺮي‬
‫‪3‬‬
‫راﺧﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﻤﺎر‪.‬‬
‫در ﻧﮕﺎه ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺎرج از ﺑﺮﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣـﻲﺑﺮﻧـﺪ‪ ،‬ﺗﺼـﺎوﻳﺮ ﭘﺨـﺶ ﺷـﺪه از »اﻧﻘـﻼب‬
‫زﻋﻔﺮان« راﻫﺒﺎن ﺗﺮاوادا‪ 4‬در ﺳﺎل ‪ 2007‬ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺗﺎزه اﺳﺖ‪ .‬اﻳـﻦ راﻫﺒـﺎن ﺗﺤـﺖ ﺣﻤﺎﻳـﺖ‬
‫‪1. Buddhist Nationalism in Burma: Institutionalized racism against the Rohingya‬‬
‫‪Muslims led Burma to genocide, March 26, 2013.‬‬
‫‪Sorce:http://www.maungzarni.com/2013/03/buddhist-nationalism-in-burma_23.html.‬‬
‫‪ .$b @
9,
9 ˜H? 39 S)d 1-
- i,$ '#$
9 $, 8C &Y$ 'Dr. Maung Zarni, .‬‬
‫‪T3, 39 1$, ))* d, .$ #E$4 (KLM_™KLMM) $ -, '
ud d , .1-, .&4‬‬
‫‪(W4
$) .1-, B/ .-- N b,‬‬
‫‪.([email protected]) #Y& C, .-C .Z‬‬
‫”‪4. Theravada monks of the “Saffron Revolution.‬‬
‫‪:H$ .,9 W&/-‬‬
‫&‪+? BH&$ # #D .-
2 ,„ .3j‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻧﺴﻞ ﻛﺸﻲ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑـﻮداﻳﻲ در ﺑﺮاﺑـﺮ اﻗﻠﻴـﺖ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﻣﻲﭘﺮدازد ﻛﻪ در ﻏﺮب ﺑﺮﻣﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﭼﻨـﺪ‬
‫ﺳﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻮداﻳﻲﻫـﺎي ﺗـﺮاواداي ﺑﺮﻣـﻪ ﻣـﻲﻛﻮﺷـﻨﺪ ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن‬
‫روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ را ﻧﺎﺑﻮد و اﺧﺮاج ﻛﻨﻨﺪ و ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻲ را ﺑـﺎ ﻧـﺎم ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴـﻢ‬
‫ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورﻧﺪ‪ .‬دوﻟﺖ ﺑﺮﻣﻪ ﺑﺎ ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪ ،‬از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪاي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻣﺜـﻞ ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫ﻓﻴﺲ ﺑﻮك دﻓﺘﺮ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬اﺳـﻼمﻫﺮاﺳـﻲ ﺧﺎﺻـﻲ را ﺑـﻪ راه‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳﻦ اﺑﺰارﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻧـﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ از ﮔﺴﺘﺮش اﺳﻼم در ﺑﺮﻣﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ آﻧﻨـﺪ ﺗـﺎ ﺣـﺪ‬
‫اﻣﻜﺎن‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را ﻣﺤﺪود و ﻧﺎﺗﻮان ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑـﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺴـﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴـﺎ‪ ،‬ﻧﺴـﻞﻛﺸـﻲ‪ ،‬ﺑﻮدﻳﺴـﻢ‪،‬‬
‫‪6>:‬‬
‫ ‪N ;8‬‬
‫‪"> B3O H‬‬
‫‪/ #
7‬‬
‫ ‪0iL‬‬
‫‪ Pk‬‬
‫)‪
#‬‬
‫ ) ‪,‬‬
‫ ‪Z, {L‬‬
‫‪'+) #.'I‬‬
‫‪,( #-3#‬‬
‫‪BBP "BH,‬‬
‫!)‪. HB‬‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﺆﻣﻦ‪ ،‬در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي راﻧﮕﻮن‪ ،‬ﻣﺎﻧﺪاﻻي و ﭘﺎﺧﻮﻛﻪﻛﻮ‪ 1‬ﺑـﺎ ﺳـﺮ دادن ﺷـﻌﺎر‬
‫ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﻲ دﻳﻨﻲ‪ 2،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻊ ﻣﻌﻴﺸﺘﻲ ﻣـﺮدم در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺳـﺨﺘﻲﻫـﺎي روز‬
‫اﻓﺰون اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮداﻳﻲ ﻫﺎي ﺑﺮﻣﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺗﻈﺎﻫﺮات راﻫﺒﺎن ﭘﺎﺑﺮﻫﻨﻪ ﺷﺠﺎع در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ‬
‫اﻧﺠﻤﻦ ﺳﺮّي ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﺸـﺎﻧﮕﺮ ﻳـﻚ ﺑﻮدﻳﺴـﻢ ﻣﺘﻌﻬـﺪ و ﻧﮕـﺮان اﺳـﺖ‪ .‬اﻳـﻦﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﺆﻳﺪي اﺳﺖ ﺑﺮ دﻳﺪﮔﺎه ﺧﺎورﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻗﺪﻳﻤﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ در ﺑـﺎب اﻳﻨﻜـﻪ‬
‫ﺑﻮداﻳﻴﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ ‪)( *M 2 <-/ 3 <2 .!#%&3‬‬
‫ ‪E* 5 </ L!2M *,X 3‬‬
‫?‪. ”; %‬‬
‫در ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮي از ﺗﻈﺎﻫﺮات راﻫﺒﺎن ﻣ‪‬ﻠَﺒﺲ‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻤﻚ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳـﻼﻣﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻗﺤﻄﻲزدﮔﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ‪ 3‬در ﻛﻞ دﻧﻴﺎ ﭘﺨﺶ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺣﻤﻠﻪﻫﺎي ﺑـﻮداﻳﻲ راﺧـﻴﻦ‪،‬‬
‫آواره اردوﮔﺎه ﻫﺎي ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﺎن ﻛﺸﻮر ﺧﻮد ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻇﻬﻮر ﻧﺴﻞ ﻛﺸﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ﻧﮋادﭘﺮﺳـﺘﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴـﻪ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻗﻠﻴﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ در راﺧﻴﻦ )ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ارﻛﺎن‪(5‬‬
‫واﻗﻊ در ﻏﺮب اﺳﺘﺎن ﺑﺮﻣﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺤﺮان ﺑﺸﺮدوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬دوﻟﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑـﺮاي ﭘـﺎك‬
‫ﻛﺮدن ﻫﻮﻳﺖ ﻗﻮﻣﻲ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﻛﻪ رﺳﻤﺎً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳـﻚ ﮔـﺮوه ﻗـﻮﻣﻲ ﻣﺘﻤـﺎﻳﺰ در ﺳـﺎل ‪ 1954‬از‬
‫ﺟﺎﻧﺐ اوﻧﻮ‪ 6،‬ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ دوﻟﺖ دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻼش ﻣﻲﻛـﺮد‪.‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬در درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎر ﻣﺎهﻫـﺎي ﮔﺬﺷـﺖ ﻛـﻪ از ﻣـﺎه ژوﺋـﻦ ‪ 2012‬ﺷـﺮوع ﺷـﺪ‪،‬‬
‫روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 90‬درﺻﺪ از ﻛﻞ ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ و ﺗﺨﺮﻳﺐ اﻣﻮال و ﻧﻴﺰ وﻳﺮاﻧﻲ ﻛـﻞ روﺳـﺘﺎﻫﺎ و‬
‫ﺣﻮﻣﻪ ﺷﻬﺮ روﺑﻪروﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻓﻮران ﺧﺸﻢ اوﻟﻴﻪ در ﻏﺮب ﺑﺮﻣﻪ‪ ،‬اﻣﻮاﺟﻲ از ﻗﺘﻞ‪ ،‬آﺗـﺶﺳـﻮزي‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖورزي ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺑﺮﻣﻪ در روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫در ﻃﻮل اﻳﻦ دوره ﭼﻨـﺪ ﺳـﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻓﺸـﺎر ﺑﺴـﻴﺎر ﻗـﻮي و ﺧﻄﺮﻧـﺎك ﻧﮋادﭘﺮﺳـﺘﻲ در ﻣﻴـﺎن‬
‫ﺑﻮداﻳﻲﻫﺎي ﺗﺮاواداي ﺑﺮﻣﻪ ﻛﻪ در اﺧﺮاج ﻛﻞ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﻛـﺮدهاﻧـﺪ‪،‬‬
‫ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺎﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﻮداﻳﻲ در ﺑﺮﻣﻪ رخ ﻣﻲدﻫـﺪ‪ ،‬ﺑـﺎ اﻳـﺪهآل‬
‫ﻣﺤﺒﺖ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬راﺧﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻮدﻛـﺎن ﺟـﻮان روﻫﻴﻨﮕﻴـﺎ را ﭘـﻴﺶ ﭼﺸـﻢ اﻋﻀـﺎي‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده در ﺷﻌﻠﻪ ﻫـﺎي آﺗـﺶ ﺧﺎﻧـﻪ ﻫـﺎي ﺧـﻮد ﻣـﻲ اﻓﻜﻨـﺪ‪ .‬در ‪ 3‬ژوﺋـﻦ‪ ،‬در ﺷـﻬﺮ راﺧـﻴﻦ‬
‫ﺗﺎﺋﻮﻧﮕﻮك‪ 7،‬ﺣﺪود ‪ 200‬ﻣﺎﻳﻠﻲ ﻏـﺮب راﻧﮕـﻮن‪ 8،‬ﭘﺎﻳﺘﺨـﺖ ﺳـﺎﺑﻖ‪ 10 ،‬زاﺋـﺮ ﺧـﺎرج اﺳـﺘﺎﻧﻲ‬
‫‪4‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;>‪6‬‬
‫‪1. Rangoon, Mandalay, and Pakhoke-ku.‬‬
‫‪2. metta and the Lovingkindness Sutta.‬‬
‫‪3. Rohingya.‬‬
‫‪4. Rakhine.‬‬
‫‪5. Arakan.‬‬
‫‪6. U Nu.‬‬
‫‪7. Taunggoke.‬‬
‫‪8. Rangoon.‬‬
‫‪1. Bengali kalar.‬‬
‫‪2. Ashoka.‬‬
‫‪3. Siam.‬‬
‫‪#09 0,.0$ #0s BD4 ss 1Eu G9 1-, .))d '(dharma) #$
? '.,9 Y .z‬‬
‫‪.-
9 B2 #9 , BD4 H? 4$ >$ ,
C oH < A-2 B&, 7 1?$ 1‬‬
‫‪5. Thein Sein.‬‬
‫‪6. Rajapaksa.‬‬
‫‪:H$ .,9 W&/-‬‬
‫&‪+? BH&$ # #D .-
2 ,„ .3j‬‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺶ از ‪ 100‬ﻣﺮد ﺑﻮداﻳﻲ از ﻳﻚ اﺗﻮﺑﻮس ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪه ﺷـﺪﻧﺪ و ﺗـﺎ ﺣـﺪ‬
‫ﻣﺮگ ﻛﺘﻚ ﺧﻮردﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺮم و ﺟﻨﺎﻳﺖ در روز روﺷـﻦ و در ﻣﻌـﺮض دﻳـﺪﮔﺎن ﻣﻘـﺎم ﻫـﺎي‬
‫اﺟﺮاي ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻣﺤﻠﻲ رخ داده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﺗﻜﺎندﻫﻨﺪهﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ ﺿﺪ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻗﺮﻳﺐ ﺑـﻪ‬
‫اﺗﻔﺎق ﺑﺮﻣﻪايﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه در ﻣﺮﻛﺰ ﻗﺴﻤﺖ ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺑﺮﻣﻪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﻓﺮد روﻫﻴﻨﮕﻴﺎﻳﻲ را ﻧﺪﻳﺪهاﻧـﺪ؛‬
‫ﭼﻮن ﺑﺴﻴﺎري از روﻫﻴﻨﮕﻴﺎﻳﻲﻫﺎ در اﻳﺎﻟﺖ راﺧـﻴﻦ ﺑﺮﻣـﻪ ﻏﺮﺑـﻲ در ﻣﺠـﺎورت ﺑـﻨﮕﻼدش زﻧـﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻀﻮر ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺟﺪا از زﺑﺎن‪ ،‬دﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﻃﺒﻘﻪ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺟﺪاﻳﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺟﻤﺎﻋـﺖ ﻣﻠـﻲ‬
‫ﮔﺮاﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬اﻫﻤﻴﺖ رﻧﮓ ﭼﻬﺮه ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ در ﺳﺮاﺳـﺮ آﺳـﻴﺎ ﻧﺎدﻳـﺪه‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ‪ ،‬اﻓﺮادي ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺗﻴﺮهﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﻪ ﻃﻌﻨـﻪ »ﺑﻨﮕـﺎﻟﻲ‬
‫ﻛﺎﻻر«‪ 1‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻮداﻳﻲﻫﺎي ﺑﺮﻣﻪاي ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ روﺷـﻦﺗـﺮ در ﺑﺮﺧـﻮرد ﺑـﺎ اﻓـﺮاد‬
‫ﺗﻴﺮهﭘﻮﺳﺖ ﭼﻨﺪان واﻫﻤﻪاي ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧـﺪ ﻛـﻪ ﻫﺮﭼـﻪ ﭘﻮﺳـﺖ ﻓـﺮد روﺷـﻦﺗـﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ‪ ،‬اﺣﺘﺮام و ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪.‬‬
‫ﻧﻔﺮت زﻳﺎد و ﺳﺘﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن داﻣﺎن آن دﺳﺘﻪ از ﺑﻮداﻳﻲﻫﺎ را ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﻤﻚ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در اﻛﺘﺒﺮ ‪ ،2012‬ﺑﺮﺧـﻲ ﺑﻮﻣﻴـﺎن ﺑـﻮداﻳﻲ راﺧـﻴﻦ‪ ،‬ﺑـﺪﻧﺎم و‬
‫ﻣﺠﺎزات و در ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻲ ﺑـﺮ ﺗـﻦ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ روي آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﺧﺎﺋﻦ ﻫﺴﺘﻢ«‪ .‬ﺟﺮم آﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﺑـﻮد؟‬
‫ﻓﺮوش ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎﻳﻲ‪.‬‬
‫ﻧﮕﺮش ﻣﺜﺒﺖ ﺧﺎورﺷﻨﺎﺳﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﭼﻨﺎن اﺳﺘﻴﻼﻳﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻏﺮﺑـﻲﻫـﺎ‬
‫ﻣﺒﻬﻮت ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎي ﺗﻮدهﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ را ﻣﻲﺷﻨﻮﻧﺪ ﻳـﺎ از ﻣﻮاﺿـﻊ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﺴﻢ را ﺑﺨﺸﻲ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ دوﻟﺖ ﻣﻲﺷﻤﺎرد‪ ،‬ﺑﺎﺧﺒﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺼﻮر ﻣﺘﺪاول از ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دﻛﺘﺮﻳﻦ دﻳﻨﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺻﻠﺢآﻣﻴﺰ ﻣﺼﻮن از ﺟﺰﻣﻴـﺎت‬
‫ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺧﺸﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ـ از اﻣﭙﺮاﺗﻮر آﺷﻮﻛﺎ‪ 2‬در ﺷـﺒﻪ ﻗـﺎره ﻗـﺪﻳﻤﻲ ﻫﻨـﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺑﻮداﻳﻲ ﭘﻴﺶ اﺳﺘﻌﻤﺎري ﺳﺮيﻻﻧﻜﺎ و ﺳﻴﺎم‪ 3‬و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺧﻤﺮ و ﺑﺮﻣﻪ ـ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﻓﺘﻮاي ﺟﻨﮓ را ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ دﻫﺮﻣﻪ‪ 4‬ﺻـﺎدر ﻛﺮدﻧـﺪ‪ ،‬ﻫـﻢﺧـﻮاﻧﻲ ﻧـﺪارد‪ .‬ﺳـﺘﻢ‬
‫ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﺑﺮﻣﻪ در دوره رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﺗـﻴﻦ ﺳـﻴﻦ‪ 5‬و ﻫﻤﺘـﺎي ﺳـﺮﻳﻼﻧﻜﺎﻳﻲ او‪،‬‬
‫‪6‬‬
‫راﺟﺎﭘﺎﻛﺴﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ دو ﻣﻮرد اﺧﻴﺮ از ﻇﻠﻢ رژﻳﻢﻫﺎي ﺑﻮداﻳﻲ ﺧﺸﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫<>‪6‬‬
‫> )"‬
‫‪.)I W‬‬
‫‪8 * L‬‬
‫*‪,‬‬
‫*) )‪* €+X‬‬
‫‪ +'I‬‬
‫> ‬
‫ ‪5'I‬‬
‫)‪1# @D B3‬‬
‫
‪ 0‬‬
‫‪}#
'I‬‬
‫‪. H,‬‬
‫ ‬
‫‪-)
5'I‬‬
‫*
‪* ,‬‬
‫)‪n B B#‬‬
‫ ‪N#‬‬
‫>'‪3P ++‬‬
‫)(‪D "B‬‬
‫
‪#‬‬
‫)‪.B33,‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪6>7‬‬
‫ﻫﺮ ﺟﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﻣﺬاﻫﺐ‪ ،‬ﻃﺒﻘﻪﻫﺎ و اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻳﻜـﺪﻳﮕﺮ ﻫـﻢزﻳﺴـﺘﻲ و ﺗﻌﺎﻣـﻞ‬
‫ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺼﺐﻫﺎ ﺳﺮ ﺑﺮ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ‪ ،‬ﭘﻲآﻣﺪ اﺟﺘﻨﺎبﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ ﺗﻌﺼـﺐ ﮔﺮوﻫـﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎزوﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺳـﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘـﻪ و ﻣﺼـﻮب‬
‫دوﻟﺖ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﻣﻪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑـﺮ ﻓـﺮض‪ ،‬از‬
‫آرﻣﺎن ﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ و دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﮔﺴﺘﺮده در ﺳﺮاﺳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎي ﭼﭗ ﻗﺒﻠﻲ اﻟﻬـﺎم‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬آﺷﻜﺎرا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ آن ﭼﻴـﺰي را اﻳﺠـﺎد ﻛﻨﻨـﺪ ﻛـﻪ آﻧـﮓ ﺳـﺎن ﺳـﻮﭼﻲ‪ 1‬آن را‬
‫»اﻧﻘﻼب روح« ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬آﻧﻬﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدهاﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺨﺮب را ﻛـﻪ در‬
‫ﺗﺮس از دﺳﺖ دادن اﻣﻮال‪ ،‬زﻣﻴﻦ و ﭘﺎك ﻧﮕﻪداﺷﺘﻦ ﻧﮋادي و ﻣﺬﻫﺒﻲ رﻳﺸﻪ دارد‪ ،‬دﻧﺒﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫دوﻟﺖ ﺑﺮﻣﻪ‪ ،‬اﺳﻼمﻫﺮاﺳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮد را از ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎزوﻛﺎرﻫﺎي ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ﻣﺨﺘﻠـﻒ از ﺟﻤﻠـﻪ‬
‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي دوﻟﺘﻲ و ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪاي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺻـﻔﺤﻪ ﻓـﻴﺲ ﺑـﻮك دﻓﺘـﺮ رﻳﺎﺳـﺖ‬
‫ﺟﻤﻬﻮري ﺑﺴﻴﺞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي رﺳـﺎﻧﻪاي اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑﺮﻣـﻪايزﺑـﺎن ﻛـﻪ از ﻣﻴـﺪان دﻳـﺪ‬
‫ﻧﺎﻇﺮان رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺻﻮاﺑﻲ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ارﺳﺎل ﺗﺼـﺎوﻳﺮ‬
‫ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن از ﺟﻤﻠﻪ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎﻳﻲ ﻫﺎ در ﻓﻴﺲ ﺑﻮك ـ ﻣﺤﺒﻮبﺗﺮﻳﻦ وب ﺳـﺎﻳﺖ در‬
‫ﻣﻴﺎن رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻮﺟﻮد در ﻓﻀﺎي ﺗﺎزه ﺑﺎزﺷﺪه ﺑﺮﻣﻪ ـ ﺑﺎ اﺳـﺘﻘﺒﺎل ﺷـﻬﺮوﻧﺪان ﺑـﻮداﻳﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻛﺸﻮر‪ ،‬در داﺧﻞ و ﺧﺎرج از ﻛﺸﻮر روﺑﻪرو ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮﻣﻪايﻫﺎ و ﻓﻌﺎﻻن ﺣﻘـﻮق ﺑﺸـﺮ‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻛﻪ ﺟﺮﺋﺖ ﺻـﺤﺒﺖ ﻛـﺮدن در ﺑﺮاﺑـﺮ اﻓـﺰاﻳﺶ ﺗﻤـﺎﻳﻼت ﻧﮋادﭘﺮﺳـﺘﺎﻧﻪ و‬
‫ﻓﺎﺷﻴﺴﺘﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮداﻳﻲ را ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﺰاﻳﻨﺪه اي در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﻤﺖ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻫﺎي ﺳﺎﻳﺒﺮي‬
‫و ﮔﻔﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎﺻﻮاب ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻫﺮ زﻣﺎن ﻛﻪ ﺧﺒﺮﻫـﺎﻳﻲ در ﻣـﻮرد ﻣﺤﻜﻮﻣﻴـﺖ‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖﻫﺎي اﺧﻴﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدهاﻧـﺪ‪ ،‬از ﺣﺠـﻢ زﻳـﺎد درﻳﺎﻓـﺖ راﻳﺎﻧﺎﻣـﻪﻫـﺎي ﻧـﺎﻣﻄﻠﻮب از ﺳـﻮي‬
‫ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﺮﻣﻪ اﻇﻬﺎر اﻧﺰﺟﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺮوﻓﺴﻮر وﻳﻠﻴﺎم ﺷﺎﺑﺎس‪ 2،‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن درﺟﻪ ﻳﻚ دﻧﻴﺎ در ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻣﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر ﺷﺒﻜﻪ اﻟﺠﺰﻳﺮه در ‪ 9‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2012‬ﭘﺨﺶ ﻛﺮد‪ ،‬در زﻣﻴﻨﻪ ﻧﺴﻞ ﻛﺸﻲ ﺳـﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺖ و ﻫﻤﻴﻦ اواﺧﺮ‪ ،‬رﺋﻴﺲ اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ﻧﺴـﻞﻛﺸـﻲ‪ ،‬از ﺧﺸـﻮﻧﺖﻫـﺎي‬
‫ﻓﺮﻗﻪاي ﻋﻠﻴﻪ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ ﻳﺎد ﻛﺮد‪ .‬ﺷـﺎﺑﺎس ﻣـﻲﮔﻮﻳـﺪ‪» :‬ﻣـﺎ اﻛﻨـﻮن ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻮزهاي وارد ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲرود«‪» ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻗﺪاﻣﺎت ﺟﻠـﻮﮔﻴﺮي‬
‫از ﺗﻮﻟﺪ‪ ،‬ﺗﻼش ﺑﺮاي اﻧﻜﺎر ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺮدم و اﻣﻴﺪ ﺑﻪ دﻳﺪن اﻳﻨﻜﻪ ‪ ...‬آﻧﻬﺎ دﻳﮕـﺮ وﺟـﻮد ﻧﺪارﻧـﺪ‪،‬‬
‫اﻧﻜﺎر ﺗﺎرﻳﺦ آن ﻫﺎ‪ ،‬اﻧﻜﺎر ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺣﻖ زﻧﺪﮔﻲاي ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از آن ﺑﺮﺧـﻮردار ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﺸﺪاردﻫﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻛـﺎرﻛﺮد اﺻـﻄﻼح‬
‫ﻧﺴﻞﻛﺸﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻬﻮده و ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬
‫‪1. Aung San Suu Kyi.‬‬
‫‪2. William Schabas.‬‬
‫‪ $7 S :I 3 )( ! $ <& <7‬‬
‫ ‪.f8 < 7 : .M ]^i] ]p‬‬
‫‪< L % %& Q-> L C* J $7‬‬
‫‪:# SI T*O 3 w .S[ .% C g,‬‬
‫"{( !‪c3 …> L‬‬
‫‪c3 …> 3 H&M Ÿ H&M I (y‬‬
‫‪ g, h, Hd 3 9# -> r (j‬‬
‫ ‪c<M‬‬
‫( >‪c3 " -> %3 Q-‬‬
‫*( !?‪. *3 3 C < T Q‬‬
‫‪1. Brunei.‬‬
‫‪2. Ekmeleddin Ihsanoglu.‬‬
‫‪:H$ .,9 W&/-‬‬
‫&‪+? BH&$ # #D .-
2 ,„ .3j‬‬
‫ﺑﺮﻣﻪ ايﻫﺎي ﺣﺎﻛﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮداﻳﻲ و ﭼﻪ دوﻟﺖ ﺑـﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺗﻜـﺐ ﭼﻬـﺎر اﻗـﺪام اول‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ دوﻟﺖ‪ ،‬ﺗﺨﻠﻒ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﺧﻮد را ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮد ﻛﻪ در ﻣﺪت ﻧﺰدﻳـﻚ ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺶ ﻣﺎه ﺧﺸﻮﻧﺖ در ﺳﺎل ‪ 2012‬ﺳﺒﺐ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ‪ 167‬ﻣﺴﻠﻤﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎﻳﻲ و ﭘﻨﺎﻫﻨـﺪه‬
‫ﺷﺪن ‪ 110‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ اﺳـﺎس ﺑﻨـﺪ »ﻫ«‪ ،‬ﻛﻮدﻛـﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴـﺎﻳﻲ ﻣﺤـﺮوم از ﺗﻐﺬﻳـﻪ و‬
‫ﺗﺤﺼﻴﻼت ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻨﻬﺎ »ﺑﻪ زور« ﺑﻪ ﮔﺮوه دﻳﮕـﺮ ﻣﻨﺘﻘـﻞ ﻧﺸـﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ ﻣـﻮاردي از ﻗﺘـﻞ‬
‫وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﭼﺎﻗﻮ‪ ،‬ﻏﺮق ﻛﺮدن و زﻧﺪهﺳﻮزي ﺑﻪ دﺳﺖ راﺧﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬‬
‫در ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺑﺮوﻧﺌﻲ‪ 1‬در ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ آﺳﻴﺎ‪ ،‬در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 2‬دﺳـﺎﻣﺒﺮ‬
‫‪ ،2012‬ﻳﻚ داﻧﺸﺠﻮ از اﺳﺘﺎد اﻛﻤﻞاﻟـﺪﻳﻦ اﺣﺴـﺎن اوﻏﻠـﻮ‪ 2،‬دﺑﻴـﺮ ﻛـﻞ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻫﻤﻜـﺎري‬
‫اﺳﻼﻣﻲ )‪ (OIC‬ﭘﺮﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﻜﺎري اﺳﻼﻣﻲ ـ ﺑﺎ ‪ 57‬ﻛﺸﻮر ﻋﻀﻮ آن ﻛﻪ در ﻣﻘـﺎم‬
‫ﻧﻈﺮي‪ ،‬دﺳﺖﻛﻢ ‪ 1/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﺴﻠﻤﺎن را ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ـ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑـﻪ آزاررﺳـﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻪ اﻗﻠﻴﺖﻫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﭼﻪ ﻛﺎري اﻧﺠﺎم دﻫﺪ؟ اﺣﺴﺎن اوﻏﻠـﻮ در‬
‫ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎد دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﺑﺮﻣﻪاي و ﺑﺮﻧﺪه ﺟﺎﻳﺰه ﺻﻠﺢ ﻧﻮﺑﻞ‪ ،‬آﻧﮓ ﺳﺎن ﺳـﻮﭼﻲ ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻓﻌﺎل ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﺮاي ﺑﻮداﻳﻲ ﻫﺎي ﺑﺮﻣﻪ اي ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﻮﭼﻲ »ﺗﻨﻬﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﻮداﻳﻴﺎن ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ اﺳﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ «.‬در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﭘﺸﺖ اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎي ﺑﺎزيﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻧﮓ ﺳﺎن ﺳﻮﭼﻲ در ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ رﻓﺘﺎر ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﺗﻮﻓﻴﻖ زﻳﺎدي ﻧﺪارد‪.‬‬
‫او دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬او ﻳﻚ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار اﺳﺖ و ﭼﺸـﻢ ﺑـﻪ راه ﻳـﻚ ﺟـﺎﻳﺰه‬
‫اﺳﺖ‪ :‬ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن در اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت ﺳﺎل ‪ 2015‬ﺑﺎ ﻛﺴﺐ اﻛﺜﺮﻳﺖ رأي ﺑﻮداﻳﻴﺎن‪.‬‬
‫‪6>8‬‬
‫
‪
4‬‬
‫‪W\ & 35‬‬
‫‪"D+ 3‬‬
‫)‪) hV+i‬‬
‫*)‬
‫‪ l/ "#‬‬
‫‪! ) , -3‬‬
‫ > ˆ )‪+‬‬
‫))‪ "4#‬‬
‫
‪.B ND‬‬
‫
‪ 4‬‬
‫‪& l ,‬‬
‫‪3F) +) .)I‬‬
‫
‪'lL A‬‬
‫‪"B , "B‬‬
‫
‪) J+‬‬
‫‪/ * HD‬‬
‫‪\3) J‬‬
‫‪+ #) 4‬‬
‫)‪SL WB.‬‬
‫‪.B) NX‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=?‪6‬‬
‫اﺳﺘﺎد اﺣﺴﺎن اوﻏﻠﻮ ﻗﺒﻞ از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺧﻮد در ﺑﺮوﻧﺌﻲ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﺳﻮﭼﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از‬
‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﻜﺎري اﺳﻼﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ در آن‪ ،‬او رﻫﺒﺮ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻣﻠﻲ دﻣﻮﻛﺮاﺳـﻲ )‪ (NLD‬را‬
‫ﻣﺠﺒﻮر ﻛﻨﺪ ﺗﺎ از ﺷﻬﺮت ﻋﻈﻴﻤﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ ﻳـﺎ ﻧﻔـﻮذ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ ﺑـﻪ دﺳـﺖ آورد ﺗـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﻮداﻳﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺰرگ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭘﺎﻳﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﺳـﻜﻮت‬
‫‪1‬‬
‫روﺑﻪ رو ﺷﺪ‪ .‬رﻫﺒﺮ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﺑﺮﻣﻪ ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﺎﻓﻞ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑﺮﻣﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑـﻮدي ﺳـﺎداوا‬
‫)»ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻮدا ﺑﺎﺷﺪ«( ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ در رﺳﻮا ﻛـﺮدن ﻧﻘـﺾ ﺣﻘـﻮق‬
‫ﺑﺸﺮ ﻋﻠﻴﻪ روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ‪ ،‬در ﮔﺎم ﺑﺮداﺷﺘﻦ در ﻣﺴﻴﺮ اوﻣﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﻮداﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 4‬ژاﻧﻮﻳـﻪ ‪ ،2013‬در ﺟﺸـﻦ ﺷﺼـﺖ و ﭘﻨﺠﻤـﻴﻦ ﺳـﺎﻟﮕﺮد اﺳـﺘﻘﻼل ﺑﺮﻣـﻪ از‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺳﻮﭼﻲ در ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در ﻣﻘﺮ اﺗﺤﺎدﻳﻪ ﻣﻠﻲ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ اذﻋﺎن ﻛﺮد ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺮدم ﺑﺮﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ رؤﻳﺎي ﺧـﻮد ﻳﻌﻨـﻲ ﻳـﻚ ﻛﺸـﻮر آزاد و‬
‫ﻣﺮﻓﻪ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬او ﻫﺸﺪار داد ﻛﻪ »اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺪاﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻴﺪ ﻛﺴـﻲ ﺑﻴﺎﻳـﺪ و ﺷـﻤﺎ را ﻧﺠـﺎت‬
‫دﻫﺪ«‪ .‬اﻳﺮاوادي‪ 2‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﻠﻪ اي ﺑﺮﻣﻪ اي در ﺳﺮﻣﻘﺎﻟﻪ اﺧﻴﺮ ﺧﻮد اﺷـﺎره ﻛـﺮد‪» :‬ﺣـﻖ ﺑـﺎ‬
‫ﺳﻮﭼﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺮﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺠﻲ ﻧﻴﺎز ﻧﺪارد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ رﻫﺒﺮ ﻧﻴﺎز دارد«‪.‬‬
‫رﻫﺒﺮان ﻓﻌﻠﻲ ﺟﻨﺒﺶ ‪ 25‬ﺳﺎﻟﻪ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﺑﺮﻣﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑـﻪ زﺑـﺎن اﻣﻨﻴـﺖ ﻣﻠـﻲ‪،‬‬
‫ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻣﻄﻠﻖ و ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻣﺸﺮوط ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ زﺑﺎن و اﺣﺴﺎﺳﺎت اﺳـﺘﻌﻤﺎرﮔﺮان‬
‫ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮد ﻳﻌﻨﻲ ارﺗﺶ ﺣﺎﻛﻢ را ﺑﺎزﺗﺎب ﻣـﻲدﻫـﺪ‪ .‬اﺗﺤﺎدﻳـﻪ ﻣﻠـﻲ دﻣﻮﻛﺮاﺳـﻲ و ﻣﺨﺎﻟﻔـﺎن‬
‫دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ از درك ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺧﻮد ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه اﻧـﺪ‪ .‬ﭘـﺬﻳﺮش ﺣﻘـﻮق‬
‫ﺑﺸﺮ ﻣﺸﺮوط و ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﻄﻠﻖ آﻧﻬﺎ از ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﺪهآل ﺧـﻮد از‬
‫ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﻲ از زﺑﺎن ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ در ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﺣﺮﻛـﺖ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از رﻫﺒﺮان داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ و ﻓﻌـﺎﻻن ﺣﻘـﻮق ﺑﺸـﺮ ﻛـﻪ از ﺳـﺎل ‪ 1988‬ﻧﻴﻤـﻲ از‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را ﭘﺸﺖ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي زﻧﺪان ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺪﻧﺎم اﻳﻨﺴﻴﻦ‪ 3‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان »زﻧﺪاﻧﻴﺎن ﻋﻘﻴـﺪﺗﻲ«‬
‫ﮔﺬراﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ آرﻣﺎن ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮي را ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن روﻫﻴﻨﮕﻴﺎ ﺑـﻪ ارﻣﻐـﺎن‬
‫آورﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﻳﻜﻲ از اﻗﻠﻴﺖﻫﺎﻳﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛـﺮده‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ آزار را در ﺟﻬﺎن دﻳﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﻧﻈﺎم دﻳﻨﻲ و ﻓﻠﺴﻔﻲ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻘـﺎً در ﻣـﻮرد ﺳـﺎزﻣﺎنﻫـﺎي ﺳﻴﺎﺳـﻲ‪،‬‬
‫اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ آﻧﻬﺎ را دوﻟﺖ ـ ﻣﻠﺖ ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﻢ‪ ،‬ﺣﺮﻓﻲ ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻮدﻳﺴﻢ‬
‫ﺑﺎ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻠﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ رواﺑﻂ ﺧﺼﻤﺎﻧﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺎري ﻧـﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜـﻪ در‬
‫ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻮاي ﻓﻜﺮي ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻓﻬﻢ ﻣﺎﻫﻴﺖ اﺻﻠﻲ ﻣﻌﺪوم ﺧﻮﻳﺶ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳـﺪ‪.‬‬
‫‪1. bhodhi saddhava.‬‬
‫‪2. Irrawaddy.‬‬
‫‪3. Insein.‬‬
‫‪1. Royingya.‬‬
‫‪2. Aung San.‬‬
‫‪:H$ .,9 W&/-‬‬
‫&‪+? BH&$ # #D .-
2 ,„ .3j‬‬
‫در ﺑﺮﻣﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﺸﺮاﻧﮕﺎراﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧـﻮد‪ ،‬ﺑـﻪ ﺟﺒﻬـﻪﮔﻴـﺮي در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻌﺼﺐ ﻫﺎي ﻓﺮاﮔﻴﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻃﺮﻓﺪاران ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﺎن اﻓﺮاﻃﻲ آﻧﻬﺎ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﻧﺪارد؛ ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫ﺑﺮﻣﻪايﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﺎﻫﻮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﻣـﺬﻫﺒﻲ و اﻧـﺪرز دادن ﺑـﻪ‬
‫ﻣﺆﺳﺴﺎت ﺑﻮداﻳﻲ اﻇﻬﺎر ﭘﺎيﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎي ﻧﺎﮔﻔﺘﻨﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮر آﻧﻬﺎ دﺷﻤﻦ ﺑﻮدﻳﺴﻢ‪ ،‬دوﻟﺖ ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﺛﺮوت ﺑﻮداﻳﻲ‪ ،‬زﻧﺎن‬
‫ﺑﻮداﻳﻲ و زﻣﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺑﺎﻧﻔﻮذ ﺑﻮداﻳﻲ ﺑـﺎ ﻧﻘـﺪ ﺻـﺮﻳﺢ و ﺗﻨـﺪ ﺧـﻮد ﻋﻠﻴـﻪ‬
‫روﻳﻴﻨﮕﻴﺎ‪ 1‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻫﺪاﻳﺖ اﺻﻮل اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺗﺴﺎﻫﻞ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻔﻲ ﺗﺒﻌﻴﺾ و وﺿﻊ ﺟﺎﻳﮕﺎه‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻋﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻄﺮﻧﺎكﺗﺮﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﻣﺮدم ﺑ‪‬ﺪ‪‬ل ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﻃﻮل ﺣﻜﻮﻣـﺖ ﺑﻴﮕﺎﻧـﻪ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴـﺎ از ﺳـﺎل ‪ 1824‬ﺗـﺎ ‪ ،1948‬دﻳـﻦ ﺑـﻮداﻳﻲ در ﺑﺮﻣـﻪ‬
‫اﺳﺘﻌﻤﺎري ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮي ﻳﻚ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻲ ﻣﺸـﺘﺮك‪ ،‬اﺳﺎﺳـﻲ را ﺑﻨـﺎ ﻧﻬـﺎد ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻼشﻫﺎي ﺿﺪ اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﺘﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ در ﻣﻴﺎن ﻃﺒﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﭘﺮاﻛﻨﺪه و ﺟﻮاﻣﻊ ﺑـﻮداﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ زﺑﺎﻧﻲ و ﻗﻮﻣﻲ‪ ،‬ﻣﺘﻨﻮع ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﻣﺘﻀـﺎد داﺷـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺧﻴـﺰش ﻛﻨـﻮﻧﻲ‬
‫ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ ﭘﻲ آﻣﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﻴﻢ ﻗﺮن ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﺘﺒﺪادي ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺳـﺎﺧﺖ دﻗﻴـﻖ ﻳـﻚ‬
‫ﻗﻔﺲ آﻫﻨﻴﻦ ـ ﺻﻮرت ﻓﻠﻜﻲ ﻳﻚﭘﺎرﭼﻪ ارزشﻫﺎ و اﺧﻼﻗﻴﺎت اﻧﺴﺎﻧﻲ ـ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻨﺤﺼـﺮ ﺑـﻪ‬
‫ﻓﺮدي را در ﺑﺎب ﭼﻴﺴﺘﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻲ ﺑﺮﻣﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣـﻲآورد‪ .‬ﺟﻤﻌﻴـﺖ ﻏﺎﻟـﺐ ﺑـﻪ ﺷـﻜﻞ‬
‫ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﺑﻮﻣﻲ ﻣﻠﻲﮔﺮاي ﻣﻘﺘﺪري ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻪ اﺻﻠﻲ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻲ اﺻﻴﻞ ﺑﺮﻣـﻪ را‬
‫ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻛﻤﻲ از ﺑﻮداﻳﻴﺎن ﺑﺮﻣﻪاي ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑـﻮداﻳﻲ و ﺗﻔـﺎوتﻫـﺎي ﻧـﮋادي‬
‫ﻗﻮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻜﻮي ﭘﺮش اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﺷﻌﺎر ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛـﺎر رﻓﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻨﺪ؛ ﭼﻮن آن را ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﺑﻮداﻳﻲ‬
‫ﺑﺮﻣﻪاي‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻗﻮﻣﻲ ـ ﻣﺬﻫﺒﻲ را ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ اﺳﺘﻘﻼل ﺑﺮﻣﻪ ﺧـﺪﻣﺖ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮي ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ ﺧﻮد را ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻟﻬﺎمﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﻜﺘﺐ ﺑـﻮداﻳﻲ در ﻃـﻮل ﭼﻨـﺪﻳﻦ‬
‫ﺳﺎل ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﺷﻤﺸﻴﺮ دو ﻟﺒﻪ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮﻣﺔ ﺗﺎزه اﺳﺘﻘﻼل ﻳﺎﻓﺘﻪ ﭘﺲ از ﺟﻨـﮓ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم‪ ،‬از اواﺧﺮ دﻫﻪ ‪ 1940‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻣﻠﻲﮔﺮاﻳﺎن اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻟﻬﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴـﻢ ﺑـﻪ‬
‫رﻫﺒﺮي ﺷﻬﻴﺪ آﻧﮓ ﺳﺎن‪) 2‬ﭘﺪر آﻧـﮓ ﺳـﺎن ﺳـﻮﭼﻲ( ﻧـﻮﻋﻲ ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴـﻢ ﭼﻨـﺪ ﻓﺮﻫﻨﮕـﻲ‪،‬‬
‫ﺳﻜﻮﻻر و ﻣﺪﻧﻲ اﻳﺠﺎد ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1948‬ﭘـﺲ از ﺗـﺮور آﻧـﮓ ﺳـﺎن ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻳـﻚ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪار ﺑﺮﻣﻪ اي رﻗﻴﺐ )و ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 90‬روز ﭘﺲ از اﺳﺘﻘﻼل ﺟﺪﻳﺪ اﻳﻦ ﻛﺸـﻮر(‪ ،‬ﺑﺮﻣـﻪ ﺑـﺎ‬
‫‪* ', B.‬‬
‫
‪
)
#‬‬
‫‪4#># ^#,‬‬
‫
‪D‬‬
‫‪
, / k‬‬
‫‪P J 35‬‬
‫‪.( &‡>B‬‬
‫‪3i+ #+5‬‬
‫
‪, #‬‬
‫ "‬
‫
‪O UB335‬‬
‫! )‪
+.‬‬
‫‪ .B3) (R‬‬
‫)‪* #
"Z
V‬‬
‫)‪
W‬‬
‫
)" '‬
‫‪ˆ )/ 4#>#‬‬
‫)‪)* , FR‬‬
‫
‪;V SF3I‬‬
‫
) ‪H, )BL‬‬
‫‪.‬‬
‫‪6?6‬‬
‫‪Pk‬‬
‫} ‪<,‬‬
‫
" ‪
L‬‬
‫‪# 35‬‬
‫‪B3)# 5'I‬‬
‫‪, L BBP‬‬
‫> )‪+) #3‬‬
‫
) )‬
‫! )@‪B‬‬
‫‪T'% ,‬‬
‫(‪Bo B‬‬
‫) ) ‪,‬‬
‫‪.#‬‬
‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﻃﻮﻻﻧﻲ از ﺷﻮرشﻫﺎي ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻋﻠﻴﻪ دوﻟﺖ ﻣﺮﻛﺰي روﺑـﻪرو ﺷـﺪ‪ .‬ﺟﺎﻧﺸـﻴﻨﺎن‬
‫آﻧﮓ ﺳﺎن ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ‪ ،‬از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﻏﻴﺮ دﻳﻨﻲ ﻛﺮدن ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﺑﺮﻣﻪ در اﻣﺘـﺪاد‬
‫ﺧﻄﻮط ﻧﺎﺳﻴﻮﻧﺎﻟﻴﺴﻢ ﻣﺪﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮﻣﻪ را از در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ دﻳﺪﮔﺎه ﭘﻴﺸﺎﻣﺪرن‬
‫ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺧﻮن و اﻳﻤﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻠﻲ ﺑﺮﻫﺎﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻧﮋادﭘﺮﺳﺘﻲ راﻳﺞ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑـﻮداﻳﻲ‪ ،‬ﺧـﻮد را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﻧﻴـﺮوي‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﭘﺪﻳﺪار ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ دوﻟﺖ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺑﺮﻣﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ آن را ﺑﺮاي ﻣﺘﺤﺪ‬
‫ﻛﺮدن و ﺗﺠﻤﻊ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺮﻣﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﻘﺎمﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺮﻣﻪ ﻣﺘﺸﻜﻞ از‬
‫ژﻧﺮالﻫﺎي ﺳﺎﺑﻖ و ﺟﺪﻳﺪ؛ ﺣﺎﻣﻴﺎن ﺳﺮﺳﺨﺖ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ ﺑـﻮداﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨـﺪ ﺗﺄﺳـﻴﺲ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي داﻧﺎ‪ 1،‬ﺑﺘﻜﺪه و ﻣﻌﺒﺪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ رﻫﺒﺮان ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺗـﻮده ﻣـﺮدم را ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﺑـﺎ‬
‫اﻓﻴﻮن ﺧﻮد ـ ﻋﺮﺿﻪ ﺑﻮدﻳﺴﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺴﻜّﻦ درد و رﻧﺞ اﻧﺴـﺎن ــ ﺗﺴـﻜﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ داد‪،‬‬
‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻮداﻳﻴﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ اﻳﻤﺎﻧﺸﺎن و ﻧﻪ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺷﺎن‪ ،‬ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺣﻴﺎت ﺑﻬﺘﺮي را ﺑﻪ‬
‫ارﻣﻐﺎن ﻣﻲآورد‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻣﻘﺎﻣﺎت رژﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻛـﻪ ﻣـﺎ ﻣـﻲﺧـﻮاﻫﻴﻢ‬
‫ﻧﺒﻮدن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻛﺸﻮرﻣﺎن اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﻤـﻪ آﻧﻬـﺎ را از ﺑـﻴﻦ‬
‫ﺑﺮﻳﻢ‪ «.‬راه ﺣﻞ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدي رﻫﺒﺮ دوﻟﺖ اﺻﻼح ﻃﻠﺒﺎن ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻟﺰوم ﭘﺎك ﺳـﺎزي اﻳـﻦ‬
‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﺎارزش ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻮداﻳﻴﺎن راﺧﻴﻦ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>?‪6‬‬
‫‪1. Dana.‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﺟﻒ ﻛﺎﻛﺲ‪ 2‬و ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻛﻨﺎل‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺘﺮﺟﻢ‪ :‬اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻳﻤﺎﻧﻲ راﻏﺐ‬
‫‪4‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺸـﻮﻧﺖ آﺷـﻜﺎر ﻳـﺎ ﺗﺮورﻳﺴـﻢ اﻃـﻼق‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻣﻨﻴﺖ از ﻣﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛـﺮد؟ در‬
‫وراي اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد ﻣﺘﻮﻟﻴـﺎن ﻗـﺪرت‬
‫ﻣﺮﺗﺒﺎً ﻣﺮﺗﻜﺐ اﻋﻤﺎل ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﻴﺰ واﻗﻌﻲ و ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻣـﻲﺷـﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑـﺪون‬
‫آﻧﻜﻪ ﻣﺠﺎزات ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻧﭽﻨﺎن ﻣﺸـﺮوﻋﻴﺖ ﻳﺎﻓﺘـﻪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎر ﻋﻠﻴـﻪ ﻣـﺎ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻧـﺎم‬
‫اﻣﻨﻴﺖ از ﻣﺎ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ اﻳﻦ ﺳﺆال را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ذاﺗﻲ ﻧـﺮماﻓـﺰاري ﺷـﺪه ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ اﻳﻨﮕﻮﻧـﻪ‬
‫اﺳﺘﻨﺒﺎط ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻓﺮض ﺻﺮف ﻛﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري از ﻛـﺎرﺑﺮ‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎاﻣﻨﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳـﺘﺪﻻل ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮم اﻓﺰاري ﻓﻲ ﻧﻔﺴﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺧﺸـﻮﻧﺖ اﺳـﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬـﺎ‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫‪1. Critique of Software Security, 02 May 2011‬‬
‫‪Source: http://www.neme.org/1300/critique-of-software-security‬‬
‫‪ ? :.$, , B, 9 l g4 >C 5+Y/¡ 1- #9 C @-,
‡, 9 /, @,
9 $ ,‬‬
‫
?‪.1-, C 3$ c_™Kt *YV '$ .,3, #&-—$ 'k '1$, 5‬‬
‫‪# 1-, .-C.% #&-—$ +3?„2 '( Dr. Geoff Cox)l g4 '
ud d .‬‬
‫‪˜H? ..$ HC #9 kH, 8?, +3, #9 #&9, @
DC .<% .))* >
$ %, .39‬‬
‫@ | ?
‪@
9) &
9 .Y/ @
? >
$ †6
9 @?X
2 m&$ B,TH? %, .T 1b$ $‬‬
‫
(' ‪1H2 +3, 3, (*$ 1/, /BH/) k//
9 (
?,
) l
#&-—$ -,‬‬
‫)‪@ .1-, .H4, @?@ @
? m&$ /
? .))* < n 1-, (
@
9‬‬
‫
‪k $ .,3, #&-—$ , D9 ,) o`, <41&4 #9 N-$ @D9 #H$ -,‬‬
‫‪5?
.-D$ I(KLLc) 5?
B
@b, :1-, #C, @TH? ?G , =+ 1-, (
3$‬‬
‫)›‪.1-, jH @,ˆ<>$ .b$ B, 9 .9 =+ 3$ B, W? @ .(KLL\) ..$, , '(KLL‬‬
‫‪%, .T @ .1-, 1H2 +3, 8F$ '(Dr. Martin Knahl) $ '
ud d .Z‬‬
‫‪:%, @ #bo $ .))* @?#$% .1-, @,#TC ))* o`, 1$, >
$ B,
+3?„2‬‬
‫‪.C i% $6 @
< #9 #E- .
, ~ 'o`, @ @,
4, 1
$‬‬
‫‪.([email protected]) .&+, B9% C, 8C .z‬‬
‫ﻋﻠﻢ‪،‬آﻣﻮزشوﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي‬
‫ﻧﻘﺪ اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري‬
‫‪1‬‬
‫??‪6‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﻟّﺪ وﺿﻌﻴﺖﻫﺎي اﺿﻄﺮاري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑـﻪ ﺧـﻮد‬
‫ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎاﻣﻨﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫اﻣﻨﻴﺖ‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﻨﻲ‪ ،‬ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻧـﺮم اﻓـﺰاري‪ ،‬ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻧﻤـﺎدﻳﻦ‪،‬‬
‫ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻘﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻘﺎﻟﻪ واﻟﺘﺮ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ‪ 1‬ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﻧﻘﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ«‪ 2‬اﺳـﺖ ﻛـﻪ در ﺳـﺎل‬
‫‪ 1921‬ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ 3.‬از ﻧﻈﺮ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬وﺳﻴﻠﻪاي ﺑـﺮاي رﺳـﻴﺪن‬
‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﺪف درﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪) .‬ﻧﻘﺪي ﺑﺮ»اﻫﺪاف درﺳﺖ«(‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫آﻳﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ وي‪:‬‬
‫ ‪* L! U <3 # !# 3 o[ J C‬‬
‫ ‪,- $&3 L 2 8 .# o? $&3 C-‬‬
‫‪(px :]^^x) . I‬‬
‫ˆ‬
‫ﻣﻘﺎﻟﻪ »ﻧﻘﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ« ﺑﻪ ﺟﺎي ﻗﺒﻮﻻﻧﺪن ﺻﺮف اﻫﺪاف درﺳﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﺟﻴﻪ وﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﻳﺎ ﺑﺮﻋﻜﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻮزه وﺳﺎﻳﻞ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻗﻴﻖﺗﺮ و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ )‪» (237 :1996‬ﺑﻪ ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪ وﺳﺎﻳﻞ ﺧﺎص ﻛﻪ ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ« ﻣﻲﭘﺮدازد‪.‬‬
‫ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه از ﺳﻮي اﻓﺮاد ﻳﺎ اﺗﺒﺎع ﺣﻘﻮﻗﻲ‬
‫آن‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﻫﻤﺎن ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده دوﻟﺖ از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎر ﻣﻲرود‪ .‬در ﻇﺎﻫﺮ‪ ،‬اﻫﺪاف ﻣﺸﺮوع ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻗﺪرت ﻣﺸﺮوع دﺳـﺖﻳـﺎﻓﺘﻨﻲ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮن از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﻣﺸﺮوﻋﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺗﻌﻴـﻴﻦ ﻛـﺮده‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪6?9‬‬
‫‪1 .Walter Benjamin.‬‬
‫‪2. Critique of Violence.‬‬
‫‪R0u$ #09 0% ,
0, 10-, 0$ #0/)$ 0$ B3$ # @,
, #H4 %, + B,H3, '$9 9 o .Z‬‬
‫‪09 8
0-o 02 I(M\š\) «136 G9 » B, 9 @,#/)$ 9 1 ? :%, ,
, , ., #6,
2 136‬‬
‫‪B, 9 #/)$ ,) «$% 9n$» B, 9 @, #/)$ 9 B >,
I(M\t\) «136 .-CB-9» B, 9 @,#/)$‬‬
‫
‪ .,
<HE0-, 1036 9 136 '#/)$ , .(C 3$ M\šM - les damnes dela terre @&,‬‬
‫‪#? # 1-, C -, œ
- P, < @?@ 39 «136 )» .H ib, @,
9 =o .1-, n‬‬
‫‪09 0`, N `, '(KLL\) «136 )» B, 9 Y/ 5, #/)$ .
.$ 1/E BH/ M\tL‬‬
‫»)« ‪.1-, W-
, œ
- P, < >$ 136 1C,
9 $9 ~ $‬‬
‫‪«.E` Bb» 8-, 9 136 .< 'V , Q ,
% I1-, WD$ $9 p-, @,
9 ~ D‰, , .z‬‬
‫ ‪.0d f,0?, N0H 09 -$ '.E` G, jV, #- D» B, #9 , #
~ Grr‬‬
‫`‪B0b» '0,.0$ 10E` *$ , 136 # .E` Bb fo6 9 .(K_t a :M\\š) «.$ jH 1E‬‬
‫‪ f,?, 1)U$ $ #u$ Bb» # 1-, , jT3$ ..$ .) A *$ , 136 '«#u$‬‬
‫‪$, '1-, #- #4 #9 .E` Bb .(K_t :M\\š) «1-, @,p #- .+&9, $ > .E` Bb‬‬
‫‪.1-, f,?, Hn .2 #u$ Bb‬‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺧﺸﻮﻧﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺪار دوﻟﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣـﻞ وﺿـﻊ و‬
‫ﺣﻔﻆ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﺸﺮوﻋﻴﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺧﺸـﻮﻧﺖﻫـﺎ اﺑـﺰار وﺿـﻊ و‬
‫ﺣﻔﻆ ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴـﺮ وي‪ ،‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ ﺑﻴـﺎﻧﮕﺮ »ﺣـﻖ اﻧﺤﺼـﺎري ﻗـﺎﻧﻮن در اﻋﻤـﺎل‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ« اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ اﻫﺪاف ﻣﺸﺮوع‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮ از آن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺧـﻮد‬
‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﻗﺪاﻣﺎت‪ ‬ﺧﺎرج از ﺣﻴﻄـﻪ ﻗـﺎﻧﻮن ﺑـﺮاي ﺧـﻮد‬
‫ﻗﺎﻧﻮن و دﻻﻳﻞ ﻟﺰوم ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن آﻧﻬﺎ را اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻖ اﻋﺘﺼﺎب از اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺴﺘﺜﻨﺎﺳﺖ و دوﻟﺖ در ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻮدن ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ در ﺟﻮاﻣـﻊ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﺣﻖ را ﻗﺒﻮل دارد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻋﺘﺼﺎب ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﻮدداري ﻋﻤﻠﻲ از ﻛﺎر ﻛﺮدن‪،‬‬
‫ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻧﻜﺮدن اﺳﺖ و اﻟﺰاﻣﺎً ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﻴـﺰه‬
‫اﻋﺘﺼﺎب در وﻫﻠﻪ اول‪ ،‬ﻓﺮار از ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻛﺎرﻓﺮﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ،‬آنﮔـﺎه ﺧﺸـﻮﻧﺖ را‬
‫ﻣﻲﺗﻮان آﺳﺎنﺗﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪ .‬اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﺑـﺎ ﻧﻈـﺮ ﺗﺮوﺗﺴـﻜﻲ‪ 1‬در ﻣﻘﺎﻟـﻪ اش ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮان‬
‫»ﺗﺮورﻳﺴﻢ« ـ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1911‬ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ ـ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد‪ .‬در اﻳـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ‪ ،‬وي دﻻﻳـﻞ‬
‫ﻣﻄﺮحﺷﺪه ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺧﺸﻮﻧﺖ را رﻳﺎﻛﺎري ﻣﻲداﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﺪان ﻣﻌﻨـﺎ ﻛـﻪ ﻛـﻞ ﺗﺸـﻜﻴﻼت‬
‫دوﻟﺖ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﭘﻠﻴﺲ و ارﺗﺶ آن ﭼﻴﺰي ﺟﺰ اﺑﺰار ﺗﺮورﻳﺴﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫‪<M U . h# 473 :> ?TF <-#‬‬
‫?‪s > ?TF /!"J S- %&3 <M .%& 4/T uT‬‬
‫‪l3 .y!> .<M U . -[ 473 ?TF L L-#‬‬
‫; ‪.y!> <T* *& .y!> b2 <M .%& 473‬‬
‫ ‪C [=2 4 .)/ 3 48 C ![ 4‬‬
‫‪ . 473 7 3 :?TF h!2‬‬
‫‪ 3 6 H !"J * J c# L 473‬‬
‫‪S- .L? .4 ? 473 .& H&M <M # L-#‬‬
‫=‪(]^_±) . *d 473 , ,X .?TF L /#‬‬
‫‪1. Trotsky.‬‬
‫‪$,0b, #0T9 '10& H0C.$ @
.&
$,b, '1-, C >H$ .T&
@9 $
#˜ .‬‬
‫‪0? P) # j/ , #9 €)b 1-, &2 @
W&
'$ ~ %, » :<.$ @ .1-, W&- # .EH4‬‬
‫ ‪#$
0- #0E$4 '0, 09 o0 .(M\]t) . ...$ <%- BC., 9 , D =%, W , BC.?<6‬‬
‫‪0*$…, '
+16C 'k
*$ 'E @
| $% # ,.$ %$ 8-, , 9 , ?G, '@,‬‬
‫ ‪#9 $ .,,6 1‘ @,
9 '.T&
E #9 # 1-, #m&$ , .,,6 H? $, '1-, C .H4,‬‬
‫»‪.1-, @
u «
< #)` .H4, =%, BH? .)` @?
@
?, *,‬‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫ﺣﻖ اﻋﺘﺼﺎب ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻖ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻮﻋﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑـﻪ اﻫـﺪاف ﺧـﺎص‬
‫اﺳﺖ و دوﻟﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ ﺑﺎ آن را ﺣﻖ ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺪ‪ 2.‬ﺗﺮوﺗﺴﻜﻲ ﺑﻪ ﺗﻨـﺎﻗﺾ آﺷـﻜﺎر‬
‫‪6?:‬‬
‫ﻳﻚ ﻧﻈﺎم ارزﺷﻲ اﺷﺎره ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺪاﻓﻊ »ارزش ﻣﻄﻠﻖ ﺣﻴﺎت ﺑﺸﺮي« اﺳﺖ و در ﻋﻴﻦ‬
‫ﺣﺎل‪ ،‬ﺟﺎن ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ اﻧﺴﺎن را در ﺟﻨﮓﻫﺎ ﻓﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﺸﻮﻧﺖ از ﻳﻚ ﺳﻮ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺎﻳﺴـﺖ و از‬
‫ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬در وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺿﺮوري ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ وﺿﻌﻴﺖ ﻫﻤﺎن »ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺖ‬
‫‪1‬‬
‫از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ« اﺳﺖ )‪(Buck-Morss 2003: 33‬‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻨﺎﻗﺾ در »ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﺮورﻳﺴﻢ« ﻣﻌﺎﺻـﺮ ﻧﻴـﺰ ﻣﺼـﺪاق ﻣـﻲﻳﺎﺑـﺪ؛ زﻳـﺮا وﺿـﻌﻴﺖ‬
‫اﺿﻄﺮاري ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻮﺟ‪‬ﻪ ﺑﺮاي ﺗﻀﻴﻴﻊ ﺣﻘﻮق و آزاديﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣـﺪه‬
‫اﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻮرد رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ در ﺷﻴﻮه دﺳﺘﮕﻴﺮي و ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻈﻨﻮﻧﻴﻦ ﺑﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻣﻨﻴـﺖ‬
‫ﻣﻠﻲ ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻴﻮهﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻓﺮدي اﻳـﻦ اﻓـﺮاد را ﻧـﺎﺑﻮد و آﻧـﺎن را ﺑـﻪ اﻓـﺮاد »ﻏﻴـﺮ‬
‫ﺷﻬﺮوﻧﺪ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ »ﺣﻴﺎت ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺑﻪ ﺣﺪ اﻋﻼي ﺑﻲﺗﻜﻠّﻔـﻲ ﺧـﻮد ﻣـﻲرﺳـﺪ«‬
‫)‪ .(Agamben 2005: 4‬ﻳﻜﻲ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻗﺪرت ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﺷﻴﻮهاي اﺳﺖ ﻛـﻪ دوﻟـﺖ از ﻃﺮﻳـﻖ‬
‫آن‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﺧﻮد را در ﻗﺒﺎل ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﻠﻴﻖ درﻣﻲآورد و ﻛﻨﺎر ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﺟﻮرﺟﻮ آﮔـﺎﻣﺒﻦ‪ 2‬در‬
‫ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﺑﺎ ﻋﻨﻮان وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎ )‪ (2005‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻔﺼﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮداﺧﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬وي ﺑـﺎ‬
‫ﺑﺴﻂ دادن ﻣﻔﻬﻮم اﻟﻬﻴﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ 3‬ﻛﺎرل اﺷﻤﻴﺖ‪ 4‬ـ اﻳﻦ ﻣﻔﻬـﻮم در ﺳـﺎل ‪ 1922‬ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪ ﻛـﻪ‬
‫ارﺗﺒﺎط و واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ و وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎ را اﺛﺒﺎت ﻛـﺮد ـ ﭼﻨـﻴﻦ اﺳـﺘﺪﻻل ﻣـﻲﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻳﻚ اﻗﺪام ﻣﻮﻗﺖ در ﺷﺮاﻳﻂ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﻣـﻲﺷـﻮد‪ ،‬اﻣـﺎ ﺑـﻪ ﭘـﺎراداﻳﻢ ﻛﺎرآﻣـﺪ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺪرن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ 5.‬ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳـﻦ ﻣﻨﻄـﻖ‪ ،‬ﻗـﺪرت دوﻟـﺖ از ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻋﻠﻴـﻪ ﻳـﻚ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;?‪6‬‬
‫[‪
09 .0-,
$ #9 6,
2 G
Q '. ` #9 *$ p, TC .`1V
#9 8$k9 B,%- '$ , .‬‬
‫‪ #0 0$, '0C.0$ 7
0 .0-,
$» :<.$ B+? jŠ$- %, j) #9 @ ..$ C, #< @?E$ 8-,‬‬
‫‪@,
09 #0 C.$ #V S,
B,
, @,
9 .H, @Ddo- =
&< i$ I-
9 b #9 , .$o-, .,
<9 # .V‬‬
‫‪0d $,0b, 4$ W&
.(_K :KLL_) «@E- B&9
# , 4 r 39 S)d jT3$ . ..jŠ,
-,‬‬
‫‪#0&-—$ .,0? 0$
X
02 '0, 09 B>, .(KLL\ #,X) .$  , U$ , .C #9 >Q jŠ,
-, ud‬‬
‫‪@
ˆ02T,» , B 0D #0 10-, @>0r B0H? 0 #0< @0?E$ %, @
+ #H (, ) @
9 @$6‬‬
‫‪0), @,
09 0- B$%0- #0Y$ @0?%,
2 %, N0D/, 9 # 1-, .E4 .,? l,X | X
2 ,) .$.$ «jH*$‬‬
‫‪(W4
$) .C.$ Y-, #TC .-
2%9 @,
9 + @?3 #9 B<C 1C,%9 ), ~$‬‬
‫‪44 # 1-, .p)$ #H$ (Means without End :.&+, #9) f?.9 j- G .‬‬
‫<‪«1--» 'G , .V, Ru$ .1-, #C M\\L @#? , - 72 '(Giorgio Agamben)$‬‬
‫‪1- W&/
$ 1m?p, '1Hd '1/ 'b $ .u$ Œ
` #9 B *$ d $< # 1-,‬‬
‫‪:.&+, #9) #?
9 d .E 'd jTC .-
9 9 C.$ G %Q $< .1-, #6,
2 .9
Q‬‬
‫‪0 jTC ŒoUV, %, $ ~$» :<.$ d jTC g
E $< .%,
^9 .-- d (bare life‬‬
‫‪
~ @>r @%-,4 'B # .d 'C ,4 PTC %, ,.H ><
? # 1-, .d j9)$ 'd‬‬
‫‪# .9
Q B&, .-- d ()* 9 C.$ G , $< .«1& TH$ Ž? #9 #?
9 d‬‬
‫‪1&% #9 , 1-- '. > 8-, 9 %,
^9 1-- .-
9 #9 '1-, #?
9 d .$Q, fˆd #‬‬
‫‪(W4
$) .%- j ( bio-politics :.&+, #9) .1-‬‬‫‪3. Politische Theologie.‬‬
‫‪4. Carl Schmitt.‬‬
‫‪j0V, '10$, #0 10-, #C,  Ru$ , 9 (, ) «
1$, G9 » B, 9 6 #/)$ > $< .x‬‬
‫‪.(KLLM) «C 1&
6 'W&
|
* #9 ,.$ ,H? 1/» # @, #< #9 '1-, 1/ @D-- WD$‬‬
‫دﺷﻤﻦ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده دوﻟﺖ از ﻗﺪرت‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﻨـﺎﻗﺾ ﺟـﺪ‪‬ي ـ‬
‫ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ آن‪ ،‬ﻣﺸﺮوع ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻮان اﻫﺪاف ﺿﺮوري را ﺗﻨﻬﺎ ﺑـﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﺮد‪ ،‬آنﮔﺎه ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮ دوﻟﺖ »ﺑﻨﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻞ اﻣﻨﻴﺘﻲ«‪ ،‬ﺑﻴﺸـﺘﺮ‬
‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ )‪ .(Benjamin 1996: 243‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻣﻨﻴﺖ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺠﻠﻲ و ﻧﻤﺎد اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي ﻫﺴـﺘﻨﺪ و اﺗﺼـﺎل ﺑـﻪ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ‪ ،‬ﺻﺮف ﻧﻈﺮ از ﻛﺎرآﻣﺪي ﺻﺮﻓﺎً ﻓﻨﻲ آن‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ اﻣﻨﻴﺘﻲ اﺳـﺖ‪ .‬اﻟﻜﺴـﺎﻧﺪر‬
‫ﮔﺎﻟُﻮِي‪ 1‬و ﻳﻮﺟﻴﻦ ﺗﻜﺮ‪ 2‬در ﻛﺘﺎب ﺧﻮد ﺑﺎ ﻋﻨﻮان اﺳـﺘﺜﻤﺎر‪ ،‬اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه را »ﺗﻘـﺎرن ﺷـﺒﻜﻪ ـ‬
‫ﺷﺒﻜﻪ« ﺟﺪﻳﺪ ﻗﺪرت ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﺗﻮزﻳـﻊ ﻧﻈـﺎرت در ﻧﻘـﺎط ﺳـﺎزﻣﺎﻧﻲ اﻓﻘـﻲ‬
‫ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻣﺴﺘﻘﻞ اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻳـﻦ ﺣـﺎل‪ ،‬در ﻗﺎﻟـﺐ ﺳﻠﺴـﻠﻪﻣﺮاﺗـﺐ ﻋﻤـﻮدي اﻧﻌﻄـﺎفﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ ﻳـﺎ‬
‫دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺖدار ﺗﻮزﻳﻊ ﻣﻲﺷـﻮد )‪ .(2007‬اﻟﺒﺘـﻪ اﻳـﻦ ﺗﻮﺻـﻴﻒ‪ ،‬ﻳـﻚ ﺣﻘﻴﻘـﺖ ﺑـﺪﻳﻬﻲ‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﻓﻨﻲ اﺳﺖ و ادﻋﺎي آﻧﺎن ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﺳﺎزﮔﺎري ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ و ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳـﻦ ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ و ﺷـﺒﻜﻪﻫـﺎ ﻣﺘﻔﻘـﺎً اﺳـﺘﺜﻨﺎﻳﻨﺪ و ﻫﻤـﻮاره در ﻗﺎﻟـﺐ »ﺣﺎﻛﻤﻴـﺖ در‬
‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ« ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻴﺎس‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮاﺣـﺎن ﺗﺎﻛﺘﻴـﻚﻫـﺎي ﻣﺨﺎﻟﻔـﺖ‬
‫ﺳﻔﺎرش ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﺪرت ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻧﻈﺎم ﻣﻮﺟـﻮد اﺳـﺖ‪ ،‬از‬
‫آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮيﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ دﻗﻴﻘـﺎً ﻫﻤـﺎن ﭼﻴـﺰي اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﻮﻟﻴﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ و ﻃﺮاﺣﺎن ﺑـﺪاﻓﺰارﻫﺎ ﻫﻨﮕـﺎم ﺑﻬـﺮهﺑـﺮداري از ﺧـﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻲ‪،‬‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻋﺎﻣﻞ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬
‫در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ را ﮔﻮﺷﺰد ﻛﻨﻢ‪ :‬ﺧﺸﻮﻧﺖ اﻳﻨﺘﺮﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهﻫـﺎي ﮔﻮﻧـﺎﮔﻮن ﻣﺎﻧﻨـﺪ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از وﻳﺮوسﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻠﻴﻚﻫﺎي ﺗﻘﻠﺒـﻲ‪ ،‬ﺳـﺮﻗﺖ اﻃﻼﻋـﺎت ﺷﺨﺼـﻲ ﻣﻬـﻢ و‬
‫»ﺑﺎت ﻧﺘﻬﺎ« )ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎﻳﻲ از رﺑﺎﺗﻬﺎي ﻧﺮماﻓـﺰاري ﻳـﺎ ﺑﺘﻬـﺎ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺧﻮدﻛـﺎر ﻋﻤـﻞ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ( ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ 3.‬اﻧﺒﻮﻫﻲ از اﺻـﻄﻼﺣﺎت ﻣﺎﻧﻨـﺪ اﺻـﻄﻼﺣﺎت ﻳﺎدﺷـﺪه در ﺣـﻮزه‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫‪1. Alexander Galloway.‬‬
‫‪2 .Eugene Thacker.‬‬
‫‪09 0$, '0.0$ Y-, C i% .-*$ ,>,N
%, # <.$ ?#, %, #TC | #9 «1 9» X, .Z‬‬
‫‪0D {Y B ?
T? # .?#, 0 .$,% @?#, , ?#, , b, .?<) U6 r @?#,‬‬
‫‪9 39 o`, & @,
9 ..$ ,
4, , 9 @?,>,N
&? †
$ ($.$ 0 ,
U6 r ,‬‬
‫‪#0E4,
$ 0$ 0, lT0/ .T 1- j6$ #9 + . B<X, #9 …9
$ .
, @?.3 ?1 9‬‬
‫‪0,C D 9 , .+6 .C @?#, V W1- )E$ @,#, 1$, B-C %, .6
9 .‬‬
‫) ‪>0 0+ j0$ @DH0&- $, '.$ Y-, 1Y? % j$ @DH&- %, ?#, , 39 .(KLLt‬‬
‫‪., , 1 9 #9 BC / 19b‬‬
‫‪W‬‬
‫‪ ,‬‬
‫(‪I JF‬‬
‫)(‪"B‬‬
‫‪' +%‬‬
‫‪‡>B‬‬
‫‪ B3‬‬
‫‪
;l‬‬
‫(‪? "JF‬‬
‫\ *‬
‫‪B)!,‬‬
‫‪"! 3 h‬‬
‫'‪& H‬‬
‫‪#3) BB‬‬
‫‪.‬‬
‫<?‪6‬‬
‫
‪B‬‬
‫)‪8 * Gh '.‬‬
‫‪"3 W,‬‬
‫‪ F‬‬
‫ ‪#$‬‬
‫‪^l /‬‬
‫)(‪
, B‬‬
‫& ‬
‫)‪ >'.‬‬
‫*‪\ L‬‬
‫‪.B33,) Z'5‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪6?7‬‬
‫اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮم اﻓﺰاري اﺑﺪاع ﺷﺪهاﻧﺪ‪ 1‬و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎي ﻛﻢوﺑﻴﺶ ﺳﺎﺧﺘﻤﻨﺪ در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﻮﺻـﻴﻪﻫـﺎي‬
‫ﺷﺮﻛﺘﻬﺎي دﺧﻴﻞ در اﻣﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري )ﻧﻚ‪ :‬ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﺷﺮﻛﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻴﻤﻨﺘﻚ‪ (2‬ﻳﺎ در ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎي ﺟﺴﺖوﺟﻮ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬درك وﻳﮋﮔﻴﻬﺎ و ﻣﺎﻫﻴﺖ‬
‫آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮيﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ردهﺑﻨﺪيﻫﺎ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪه و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‪،‬‬
‫ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮيﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎﻟﻘﻮه در آﻳﻨﺪه اراﺋـﻪ ﻛـﺮده اﺳـﺖ‬
‫)‪ 3(Igure & Williams 2008‬ﺑﺪاﻓﺰارﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮﻻً از ﻃﺮﻳﻖ ﻛﺮمﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ ،‬اﺳﺒﻬﺎي ﺗـﺮو‪ 4‬ﻳـﺎ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﺼﺐ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ دﺳﺘﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و زﻳﺮﺳـﺎﺧﺖ ﻧﻈـﺎرﺗﻲ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﺼﺐ ﺷﺪه از ﺳﻮي ﺑﺎت ﻧﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻫـﺎرد دﻳﺴـﻚ )دﻳﺴـﻚ‬
‫ﺳﺨﺖ( ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻣﺨﺘﻞ و اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺎرﺑﺮ از ﺻﻔﺤﻪ ﻛﻠﻴﺪ را ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪاي ﻫـﺪاﻳﺖ ﻛﻨـﺪ ﺗـﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺧﺼﻮﺻﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻬﻢ ﻣﺎﻟﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﻤﺎره ﻛﺎرت اﻋﺘﺒـﺎري و ﮔـﺬرواژه‬
‫ﺣﺴﺎب ﺑﺎﻧﻜﻲ ﻳﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻬﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ( را ﺟﻤﻊ آوري ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ اﻳـﻦ اﻃﻼﻋـﺎت ﺑﺎزﻳﺎﻓـﺖ‬
‫ﺷﺪه را از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻪ ﺳﺮور ﺧﻮد اﻧﺘﻘﺎل دﻫﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻮارد ﺑﻲﺷﻤﺎر دﻳﮕﺮي وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﺎاﻣﻨﻲﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺑﺎت ﻧﺘﻬﺎ و ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﺑﻬـﺮه‬
‫ﺑﺮداري از آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮي ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﺪن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺷـﺘﺮاك ﭘﻮﺷـﻪ‬
‫‪6‬‬
‫)ﻓﺎﻳﻞ ﺷﻴﺮﻳﻨﮓ(‪ 5‬و ﺗﻌﺪاد ﺑﻲﺷﻤﺎر راﻳﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴـﺮ )‪،( P2P‬‬
‫‪7‬‬
‫اﻳﻦ راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ در ﻣﻌﺮض ﺣﻤﻠﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬وﻳـﺮوس ﺗﺮوﺟـﺎن ﭘﻴﻜـﺎم‪،‬‬
‫[‪'10$, =%0$ i0$ H, j9b» :, 4 % @?1- ?X, doUV, , %, .?#H .‬‬
‫ *)( ‪e>09 0D . ..www.sans.org/resources/glossary.php .0
, .03 #9 @,#,‬‬
‫‪www.itsecurity.com/ features /networksecurity-threats- .000
, .0003 #0009 @,#T000C‬‬
‫‪ www.rfc-editor.org/rfc/rfc4949.txt .03 #09 IETFRFC4949 .
, .-D$ <'011707/‬‬
‫‪_š› P02 # RFC4949 o`, $) .$ #Š,, .
, 1$, $ .E$4 #$ X, # RFC2828‬‬
‫‪.(1-, #*YV‬‬
‫‪2. Symantec.‬‬
‫‪D
ˆ02 0- oHd $ @9 @,
9 , % @D<„ (KLL]) >$ .@ / +, .N, . .Z‬‬
‫ ‪.,
$ #&- #p #p @9 IW&- a$ @9 9 :, #Š,, @,#, @DH&-‬‬
‫‪#0)` N0- #0p .10-, W&- a$ #Hd '@9 #)` N #p .1-, #Hd ‡ '@9 #)` , #p IC9‬‬
‫‪.10-, (@
ˆ02 0- i$) W&- @D<„ '@9 #)` NDr #p .1-, (#Hd f,?,) W&- @,>4, '@9‬‬
‫‪& iH/,#E$ €$,>/, )` ,‬‬
‫‪W?,
0 .--4 @?,>,N
8
@,
9 , #$% # 1-, @,>,9 -, B4
.z‬‬
‫‪(B-
9) ..$‬‬
‫‪5. Filesharing.‬‬
‫‪#9 .$ ,>9, #<
? #9 % B9 ,.$ #, < r B #s @,#, @?#TC @HE$ . .w‬‬
‫` ‪W? ?l
- W? ,.$ #, ? '
~ #9 ~ @?W&- .s ,
b
9 …, + 9 W)&$‬‬
‫
‪(W4
$) .C9 <l‬‬‫‪'jT
2 , (` .C .$ Y-, 1
, # 1-, .? jT
2 %, .T B, :Trojan Peacomm .y‬‬
‫‪(B-
9) .1-, .b …, @,
b
9 B9 #TC @?
- #9 N2 -, #9 b 9‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از اﺳﺐ ﺗﺮوآ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺒﻨﺎي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺑﺎت ﻧﺖ ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬
‫)‪ (Grizzard 2007‬اﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻮﻋﺎً از ﻃﺮﻳﻖ ﻳﻚ راﻳﺎﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع )ﻣﺜﻼً‪ :‬ﻛﺎﻧﺪوﻟﻴﺰا راﻳـﺲ‪،‬‬
‫وزﻳﺮ اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺑﺎ آﻧﮕﻼ ﻣﺮﻛﻞ‪ ،‬ﺻﺪر اﻋﻈﻢ آﻟﻤﺎن ﺑﺪ رﻓﺘﺎري ﻛﺮده اﺳﺖ(‪،‬‬
‫ﭘﻴﻮﺳﺖﻫﺎ )ﻣﺜﻼً »ﮔﺰارش ﻛﺎﻣﻞ« ﺑﺎ ﭘﺴﻮﻧﺪ ‪ (exe‬ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﺧﺎﻟﻲ وارد راﻳﺎﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻗﺎﺑﻞ اﺟﺮا ﻳﻚ اﺳﺐ ﺗﺮوآ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻓﺮاﻳﻨـﺪ ﺧـﺪﻣﺎت داراي ﭘﺴـﻮﻧﺪ ‪ exe‬ﺳﻴﺴـﺘﻢ را ﺗﻐﻴﻴـﺮ‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳـﻦ ﺳﻴﺴـﺘﻢ »آﻟـﻮده ﺷـﺪه« از‬
‫ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺮارداد دادهﻧﮕﺎر ﻛﺎرﺑﺮ‪ 1‬ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ ارﺗﺒﺎط ﻧﻈﻴﺮ ﺑـﻪ ﻧﻈﻴـﺮ ﺑﺮﻗـﺮار ﻛﻨـﺪ و ﺑـﺎ ﺑـﻪ‬
‫ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از ﻧﺸﺎﻧﻲﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ اراﺋﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺎﻳﻠﻬﺎي ﻣﺨـﺮب دﻳﮕـﺮ درﻳﺎﻓـﺖ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻳﻚ دﻳﻮار آﺗﺶ )ﻓﺎﻳﺮوال‪ (2‬داراي ﻓﻴﻠﺘﺮ درﮔﺎه ﺧﺮوﺟﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺪﻣﺎت داراي ﭘﺴﻮﻧﺪ ‪ exe‬ﺗﻼش ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ درﮔﺎه ﻗﺮارداد دادهﻧﮕﺎر ﻛـﺎرﺑﺮ ﺑـﺎ‬
‫ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻲ راه دور ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ ﺳﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻧﺸـﺎﻧﻲﻫـﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻲ دﻳﮕـﺮي‬
‫درﻳﺎﻓﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و اﺳﺎﺳﺎً ﻳﻚ ﺷﺒﻜﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻳﺮوس ﺗﺮوﺟﺎن ﺑﺮاي ﺗﺴﻬﻴﻞ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﻧﻈﻴﺮﻫﺎي ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ را ﻧﮕﻪداري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬راﻫﺒﺮد اﺳـﺘﻔﺎده از ارﺗﺒـﺎط‬
‫ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺎرﮔﻴﺮي را ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﺮ ﻗﺪرت ﺑﺎت ﻧـﺖ ﺑـﻪ وﻳـﮋه در ﻣﻘﺎﻳﺴـﻪ ﺑـﺎ‬
‫‪3‬‬
‫روش ﺳﻨﺘﻲ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮورﻫﺎي دﺳﺘﻮر و ﻧﻈﺎرت‪ ،‬ﻣﻲاﻓﺰاﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎت ﻧﺘﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮﺟﺐ اﺧﺘﻼل ﺷﺪﻳﺪ در ﺳﺎﻳﺘﻬﺎي ﻣﻮرد ﻫﺪف ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳـﻚ‬
‫ﺑﺎت ﻧﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي »ﻫـﻚ ﺷـﺪه« را ﺑـﺮاي ﻫـﺪف ﻗـﺮار دادن‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ )ﻣﺜﻼً وب ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺗﺠﺎري و دوﻟﺘﻲ( از ﻃﺮﻳﻖ درﺧﻮاﺳـﺖ اﻃﻼﻋـﺎت در ﻳـﻚ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ﻣﺤﺮومﺳﺎزي از ﺧﺪﻣﺎت‪ 4‬ﻛﻨﺘﺮل ﻛﻨﺪ‪ .‬در وﺿﻌﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺎد‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ ﻛـﻪ ﻗـﺎدر ﺑـﻪ‬
‫ﻛﻨﺘﺮل ﺗﻌﺪاد زﻳﺎدي ﻛﺮش‪ 5‬ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬اوﻗﺎت ﻛﻞ ﻣﺮﻛﺰ دادهﻫﺎي ﺳﻴﺴﺘﻢ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬در‬
‫ﻣﺎه ﻣﻲ ‪ 2006‬ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻴﻜﺲ اﭘﺎرت‪ 6،‬ﺧﺪﻣﺎت دﻫﻨﺪه وﺑﻼگ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟـﻪ ﺷـﺪ ﻗﺮﺑـﺎﻧﻲ ﺣﻤﻠـﻪ‬
‫ﻣﺤﺮومﺳﺎزي از ﺧﺪﻣﺎت از ﺳﻮي ﻳﻚ ﺑﺎت ﻧﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ ﺷﺪه اﺳـﺖ‪ .‬در ﻋـﺮض ﭼﻨـﺪ‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫‪1. User Datagram Protocol.‬‬
‫‪H0C W&- #9 B,
+ .-
- %, i$ 1
, #9 , N+? #s 1-, @
9s @,#$
9 :
T?u ,
.‬‬
‫‪0D ($0 @?=o gb$ , HC W&- #9 {Y @,
9 ?
? %$
Q 1/E #< ? P ,. C.$‬‬
‫‪(W4
$) .s.$ 1‡ ,‬‬
‫‪Gr0r |0 #0 10-, «0Dr/PC» X
2 ~ #9 ~ @?#TC %, Y-, ¢- P,>, $ Y$ X
2 | .Z‬‬
‫‪j0T
2 |0 :10-, 0% Œ
0C #9 jT
2 , gV D9 .1-, E$ ,€
?‰ ~ #9 ~ jT
2 j$C ˆ2fUE,‬‬
‫‪#09 80C m0HU$ .0-
- @,
09 N
0$ #9 |H 'B f? C.$ 1) H, (
` %, # 8C @%- j‬‬
‫‪(B-
9) ..$ #Š,, - # 1-, .V6 $6 6,, %, B f? # #Hd . .1-, .$H o`,‬‬
‫)‪4. Distributed Denial of Service attack (DDoS‬‬
‫‪09 %, , B 0o`, 0 0C.0$ W&- o6, 4$ # #-,6 @?#$
9 o`, .D2 .x‬‬
‫‪(W4
$) .
9.$‬‬
‫‪6. Six Apart.‬‬
‫
)‪B3‬‬
‫)‪;L ^I‬‬
‫(‪ BB‬‬
‫ )‬
‫‪& .B( ?B‬‬
‫
)‪B‬‬
‫)‪* 5'%‬‬
‫‪&» 4#‬‬
‫(‪
«HB‬‬
‫‪ / ?B‬‬
‫‬
‫‪h <)) 4#‬‬
‫‪ Q‬‬
‫‪(> %‬‬
‫* ‪8‬‬
‫‪L‬‬
‫‪& 58‬‬
‫'‪+‬‬
‫)@‪* *W‬‬
‫‪;3, )BL‬‬
‫‪.B3,‬‬
‫‪6?8‬‬
‫)‪ ,‬دﻗﻴﻘﻪ‪ ،‬ﺳﺮورﻫﺎي اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺨﺘﻞ ﺷﺪ و اﻳﻦ اﺧﺘﻼل ﻣﻮﺟﺐ ﺣـﺬف وﺑـﻼگ ده ﻣﻴﻠﻴـﻮن‬
‫>‪ B#,u ;F#‬ﻣﺸﺘﺮي ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺮﻛﺖ ﺳﻴﻜﺲ آﭘﺎرت ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪ ﻫـﺪف اﻳـﻦ ﺣﻤﻠـﻪ‪ ،‬ﺧـﻮد اﻳـﻦ‬
‫)‪ B5‬‬
‫)‪ JF( ,7‬ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن آن ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻚ ﺷﺮﻛﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ ﺑـﻪ ﻧـﺎم اﻣﻨﻴـﺖ‬
‫‪1‬‬
‫" ‪ * 5‬آﺑﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺎترﺳﺎﻧﻲ ﺣﻤﻠﻪ ﺿﺪ ﻫﺮزﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﺐ رﺳﻮاﻳﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد ) ‪Berinato‬‬
‫‪ 2.(2006 ;'5 7L‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﺑﺎت ﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري از‬
‫)‪N .B33,‬‬
‫‪ ' 7L‬ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺘﻬﺎي دﻳﮕﺮ آﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺮﻛﺖ اﻣﻨﻴﺖ آﺑﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺷـﺪ و ﻓﻌﺎﻟﻴـﺖ‬
‫‪ 7L‬ﺗﺠﺎري ﺧﻮد را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﺎ اﻳﻦ اﻗﺪام ﻧﺸﺎن داد )ﺑﺮ ﺧﻼف دوﻟﺖ اﺳﺮاﺋﻴﻞ( ﺑﻪ ﺷـﺮﻛﺖ‬
‫*) در »ﺟﻨﮓ ﻧﺮم در ﺣﺎل اﻓﺰاﻳﺶ« ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺿﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺗﻤﺎﻳﻠﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ اﺳـﺖ‬
‫)‪
,‬‬
‫‪ m,) #F.‬ﻛﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ از ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻳﻚ ﺑﺎم و دو ﻫﻮا ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫در ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮع اﻣﻨﻴﺖ را ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﭼـﺎﻟﺶ ﻣـﺪﻳﺮﻳﺖ ﻧﺎاﻣﻨﻴﻬـﺎي ذاﺗـﻲ رواﺑـﻂ ﺷـﺒﻜﻪاي‬
‫)‪:‰ŠŠ‹) N#K‬‬
‫Œ‰(" »‪ 7L‬ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻘﻠﻴﻞ داد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ دوﺳﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻳﺎ دﺷـﻤﻦ‬
‫)‪ . «,7‬و اﻳﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺎرل اﺷﻤﻴﺖ‪ 3‬از دﺷﻤﻨﻲ )در اﺛﺮ ﺧﻮد ﺑـﺎ ﻋﻨـﻮانﻣﻔﻬـﻮم ﺳﻴﺎﺳـﻲ ﺑـﻮدن‪ 4‬در‬
‫ﺳﺎل ‪ (1927‬را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد‪ 5.‬در اوﺿﺎع ﻧﻮﻟﻴﺒﺮال ﻣﻌﺎﺻﺮ ـ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ ﺗﻨﮕﺎﺗﻨﮕﻲ ﺑﺎ اﻣﻨﻴـﺖ دارد ـ‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲﻫﺎي ﻟﻴﺒﺮال ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﻋﺪت و ﻣﺸﺎرﻛﺖ در ﺷﺒﻜﻪ ﻫـﺎ‪ ،‬ﻧـﻮﻋﻲ از‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﻤﺎن ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﺎزﻣﺎنﻳﺎﻓﺘﻪ دﻣﻮﻛﺮاﺳـﻲ ﻳـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻌﺒﻴـﺮ‬
‫ﻣﺎرﻛﻮس ﻣ‪‬ﻴﺴﻦ‪» ،(26 :2007) 6‬ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﺸﺎرﻛﺖ« اﺳﺖ‪ 7.‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﻣﻮﻛﺮاﺳـﻲ ﻟﻴﺒـﺮال‬
‫ﻧﻮﻋﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ دوﺳﺘﺎﻧﻪ را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑـﻪ ﻧﻈـﺮ ﻧﻤـﻲرﺳـﺪ‪ .‬ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺧﺎص را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﻴﺰ و ﺑـﻪ‬
‫ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن اﻣﻨﻴﺖ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻧﻔﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪69‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ راه ﺣﻞ دﻳﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ راه ﺣﻞ ﻣﺸـﻜﻞ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﺮماﻓﺰار ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ اﻋﺘﺼﺎب ﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻟﻮز‪ 8‬اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪:‬‬
‫‪1. Blue Security.‬‬
‫‪,>09, g0V ?03$ @,
9 ., .46 4 B, http://bluesecurity.com/ .9 1$, .
, .3 .‬‬
‫‪.en.wikipedia.org/wiki/Blue_Frog : #E4,
$ .3 , #9 B l2 C P, @%-D2 u‬‬
‫‪3. Carl Schmitt.‬‬
‫‪4. The Concept of Political‬‬
‫‪.&, i$,4 ˆ2 G4, @
$, B, #9 1$6  W&/,
/ ., W&/,
/ %, 1HC, ), .x‬‬
‫‪',
0/ @D0-,
$ #0 %, ., ,
b ., , B HC 1- 9 .-- >H 1-, #YD‬‬
‫‪.1-, @,-, @DHX 1
3$ 'B9 . , $.2 '1HC, ~ %, 'C.$ .) .‬‬
‫‪6. Markus Meissen‬‬
‫‪0& @,
09 .0?.$ B3 , «13$ 136» '&$ ` #9 .H4, @?#TC @?,>,N
?#$
9 .y‬‬
‫‪. #E4,
$ Antisocial Applications .3 #9 $ , 39 o`,‬‬
‫‪8. Deleuze.‬‬
‫»ﻣﺜﻼً ﺳﺮﻗﺖ راﻳﺎﻧﻪ اي و وﻳﺮوﺳﻬﺎ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ اﻋﺘﺼﺎبﻫﺎ و اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ ﺧﻮاﻫﻨـﺪ ﺷـﺪ ﻛـﻪ در‬
‫ﻗــﺮن ﻧــﻮزدﻫﻢ‪» ،‬ﺧــﺮابﻛــﺎري« )ﻳــﺎ ﻫﻤــﺎن »ﻣﺘﻮﻗــﻒ ﻛــﺮدن ﻣﺎﺷــﻴﻦ آﻻت«(‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴــﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ)‪ ،«(1990‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟـﺎيﮔﺰﻳﻨـﻲ را ﭘـﻴﺶ ﺑﻴﻨـﻲ ﻛـﺮد‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨـﺪان و ﻓﻌـﺎﻻن‬
‫ﺑﺴﻴﺎري وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ اﻗﺪام ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﻫﻚ ﻛﺮدن‪ ،‬اﻳﻦ ﺟـﺎيﮔﺰﻳﻨـﻲ را ﺗﺤﻘـﻖ‬
‫ﻣﻲﺑﺨﺸﻨﺪ‪ .‬ﻫﻜﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺮكﺳﺎزﻫﺎ‪ 2 1‬ﻳﺎ ﻣﻬﺎﺟﻤﺎن ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷـﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ راﻳﺎﻧﻪﻫﺎي دور ﻧﻔﻮذ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺮداﺷـﺖ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده ﺗﺤﻘﻴﺮآﻣﻴـﺰ از‬
‫اﻳﻦ واژه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﻳﻦ واژه ﺻﺮﻓﺎً ﺑﻪ ﻓﺮدي ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﻧﻔﻮد ﻛﻨﺪ ﻳﺎ اﺳﺘﻌﺪاد ﻓﻨﻲ ﺧﻮد را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ )‪ .(Levy 1984‬اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﻫـﻚ ﻛـﺮدن‪،‬‬
‫ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ ـ ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﻣﻮرد ﻋﻤﻠﻜﺮد واﻗﻌﻲ ﺟﻬـﺎن‪،‬‬
‫ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻣﻮزد ـ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﻣﺤﺪود و ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻻزم اﻻﺟﺮاي »ارﺳﺎل ﻛﻨﻴﺪ« ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫ ﻫﻤﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎﻳﺪ راﻳﮕﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ ﺑﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﺗﻤﺮﻛﺰزداﻳﻲ را ﺗﺮوﻳﺞ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ ﻫﻜﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﻜﺮدﺷﺎن ﻗﻀﺎوت ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس ﻣﻌﻴﺎرﻫـﺎي ﺟﻌﻠـﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻴﺰان ﺗﺤﺼﻴﻼت‪ ،‬ﺳﻦ‪ ،‬ﻧﮋاد ﻳﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‪.‬‬
‫ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ راﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﺮ و زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺧﻠﻖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﻬﺘﺮ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ اﻃﻼﻋﺎت اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻤـﻮﻣﻲ را در دﺳـﺘﺮس ﻫﻤﮕـﺎن ﻗـﺮار دﻫﻴـﺪ و از اﻃﻼﻋـﺎت ﺧﺼﻮﺻـﻲ‬
‫‪3‬‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬
‫در راﺳﺘﺎي اﻳﻦ اﺻﻮل ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻜﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺣﻤﻠﻪ ﺑـﻪ ﺳﻴﺴـﺘﻢﻫـﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ را‬
‫ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬در ﺳﺎل ‪ ،1999‬ﺑﺎﺷﮕﺎه راﻳﺎﻧﻪ آﺷﻮب‪ 4‬ﺑﻪ اﺋﺘﻼف ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠـﻲ ﮔـﺮوهﻫـﺎي‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫[‪# .
3$ D ./ '?.$ N, .V6 N, ? # , C W&) .Y$ @?#- #9 ?«k
» .‬‬
‫‪(W4
$) .1-, ~ $ ,>,N
1*$ B
9 9 %, '?.$ N,‬‬
‫‪0H 6- %, .H k D$ # 1-, @
'
T? :W #u, 9 >H , BC C @,
9 .‬‬
‫‪(80C @D0&
) %0-k
b, .?< #3,9 f,?, @,, • ,
, ., @,#, @DH&- ?#TC‬‬
‫‪.C.$ $‬‬
‫‪.bo6, V, » B, 9 ¤,>$ B-, #/)$ #9 ˜H? .
T? .bo6, V, =Hacker Ethics %, #
<
9 .Z‬‬
‫?‪.
, .3 «h, 4 M\\L #? @?
T? @,
9 T‬‬
‫‪. #E4,
$ www.fiu.edu/~mizrachs/hackethic.html‬‬
‫‪B09%.0H/ @?3 + BH/ ib, 2, @?
T? H, e>9 : Chaos Computer Club .z‬‬
‫‪ 0.0$ .0
E$ .H4, @
<1D4 ,„ '1&4 '- %, : '.<% TC, .3TD H,» , 6 #‬‬
‫?‪(W4
$) .«1-, o`, @,% @,
9 =o 'B f‬‬
‫‪696‬‬
‫ﻫﻜﺮ )ﺷﺎﻣﻞ ﻓﺮﻗﻪ ﮔﺎو ﻣﺮده‪ 2(1‬ﭘﻴﻮﺳﺖ ﺗﺎ در ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اﻳﻦ اﺋﺘﻼف ﺑـﺮاي »ﺻـﻠﺢ اﻃﻼﻋـﺎﺗﻲ«‪،‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﺟﻨﮓ ﻣﺤﻜﻮم ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ آﻣﺪه ﺑﻮد‪» :‬از‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت »ﺟﻨﮓ ﺳﺎﻳﺒﺮي« ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ارﺗﺒـﺎﻃﻲ را ﻓﻌـﺎل ﻧﮕـﻪ دارﻳـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ‬
‫‪3‬‬
‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻋﺼﺎب ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺸﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ«‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﻗﺪام ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖآﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار ﺗـﺎﻛﺘﻴﻜﻲ ‪ FloodNet‬اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﮔﺮوه ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﺗﺎﻻر اﺧﺘﻼل اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜـﻲ‪ 4‬در ﺳـﺎل ‪ 1998‬ﻃﺮاﺣـﻲ ﻛـﺮد‪ 5.‬اﺟـﺮاي اﻳـﻦ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮﻧﺎﻣـﻚﻫـﺎي اﺟﺮاﻳـﻲ ﺟﺎواﺳـﺖ و ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم ﺗﺤﺼـﻨﻬﺎي ﻣﺠـﺎزي ﻳـﺎ‬
‫ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻴﻬﺎي ﻣﺪﻧﻲ ﺑﺮﺧﻂ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ اﺑﺰار اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳـﺖ‬
‫ﺗﺎ ﻣﻌﺘﺮﺿﺎن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از آن ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺳﺮورﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪ اي ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﻮرد ﻫـﺪف‬
‫را ﺑﺎ ارﺳﺎل درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎر ﻋﻤﻼً ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر و ﺑـﺎ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎد ﺑﺎرﮔﺬاري ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﺮاﻓﻴﻚ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮ ﺳﺮور ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﺗـﺎ ﺑـﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳـﻖ‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮان دﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ وﺑﮕﺎه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳـﻦ ﻧـﺮماﻓـﺰار‪،‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮان را ﻗﺎدر ﻣﻲﺳﺎزد ﻣﻄﺎﻟﺐ و اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫﺎ را از ﻃﺮﻳﻖ اﻧﺘﻘﺎل آﻧﻬﺎ ﺑـﻪ ﻓﺎﻳﻠﻬـﺎي ﺛﺒـﺖ‬
‫ﺳﺮور‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ارﺳﺎل ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>‪69‬‬
‫[‪.C l- M\]c - # 8,>+ @,#- B$%- | T? #, | :the Cult of Dead Cow .‬‬
‫‪(W4
$) .1-, «@,#- RC, (
` %, .D4 #U-» 'B$%- , EC‬‬
‫‪
0? 09 0C l- M\]c - # 1-, {Y9 &9 @?
T? %, jT3$ < | (cDc) $ < #b
.‬‬
‫‪
00< 00, .003 .00.00$ 100Y/$ '00C9 B009 @,% B
00 00*$ 00-,6 #00 .00/ 00 00‬‬
‫‪ 0C %0Q KLLš 0- j0<< # < , .D4 %$ '‘$ @,
9 .1-, www.cultdeadcow.com‬‬
‫
‪.1-, www.goolag.org ,>,N
, .3 .C 3$ KLL] - T-, 5/< ,>,N‬‬
‫‪http://www.ccc.de /CRD/ B .0
, .03 0C 03$ M\\\ 0- # «.o`, ’V» #9 .Z‬‬
‫‪'
$^- MM #‡d %, l2 .(, 4 CCC 1- G .3 , r
?) .1-, CRD19990107.html‬‬
‫‪
0 0 + 9 B 3$ (KLLM $^- N- A #9) .U$ =,>< | GC #, +C9‬‬
‫‪=,>000< 000, .000
, 8 .W000&? 00039 .000H/, 0009 k 000$% '@
000< @0004 #0009 #000‬‬
‫‪.1-, www.ccc.de/press/releases/2001/CCC20010913. en.html‬‬
‫‪#9 Ž%, $ @ BY-, 'N/-, 9 '>Š+$ T :Electronic Disturbance Theater.z‬‬
‫»‪#? T
$, .$ S)d P4 , %, 8b, 9 < , @n, .&? f
E$ «.T
T/, o6, p‬‬
‫‪, @,#, @?,>,N
'#-2 W? #9 < 5 /b B .,
Y-, 6 .Eb, N %, ,H? M\šL‬‬
‫‪B . B9 .$~ . 0 u $,b, 9 1Y/$ , 6 ) .$ @> #$
9 .?$%‬‬‫‪nd #$% B
W?,
†6
9 @%$ @D* 6,, , #9 9 .$ 7&9 , .`, @?#TC
6‬‬
‫‪(W4
$) . jH W&$ ` #9 './ W)&$ $,b, .EH4‬‬
‫‪†0&9 #09 #0 10-, @
0- B,$
? BpE %, jT3$ |r < | (EDT) .T
T/, o6, p .x‬‬
‫~
‪@D0- , FloodNet ,>,N
,9, < , ./3$ (ECD) .T
T/, .$ .$
C #‬‬
‫‪.0T
T/, .0$ .0$
10- G .
0 ,
04, M\\] $- j #9 T
$, |>T$ ./‬‬
‫‪0,.0$ .10-, #Cˆ< d $,b, %, .-
D j$C # 1-, www.thing.net/~rdom/ecd/ecd.htm‬‬
‫
‪www.thing. net/~rdom/ecd/floodnet.html : @
<9 .3 , %, , FloodNet ,>,N‬‬
‫»اﻳﻦ ﻧﺮماﻓﺰار ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺮاﺣﻠﻲ ﺑﺮاي اﺳﺘﻔﺎده در اﻳﺠﺎد آدرﺳﻬﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘـﻲ‪»1‬ﺑـﺪ«‪ ،‬ـ ﻣﺜـﻞ‬
‫ﻋﺒــــﺎرت »‪=human rights‬ﺣﻘــــﻮق ﺑﺸــــﺮ« ﺑــــﺮاي اﻳﺠــــﺎد آدرس اﻳﻨﺘﺮﻧﺘــــﻲ‬
‫‪ http://xxx.gb.mx/human‬ـ ‪ rights‬ـ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ درﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻤﺪي آدرﺳﻲ ﻛـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﻴﺎمﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﻻﮔﻬﺎي ﻏﻠﻂ ﺳﺮور ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟـﺐ ﻣـﻲﺷـﻮد ﺳـﺮور‬
‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺎمﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬ﻋﺒﺎرت ‪ human-rights‬در اﻳﻦ ﺳﺮور ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ« را ﻧﺸﺎن دﻫـﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺷﻴﻮه اﺛﺮﺑﺨﺶ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺮورﻫﺎي ‪ http‬ﺑﺮاي ﭘـﺮدازش درﺧﻮاﺳـﺘﻬﺎي اراﺋـﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﺑﺮاي ﺻﻔﺤﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻛﻪ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬از روش ﺧﺎﺻـﻲ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣـﻚ‬
‫اﺟﺮاﻳﻲ ﺟﺎواي اﻳﻦ ﻧﺮماﻓﺰار از ﺳﺮور ﻣﻮرد ﻫﺪف ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺎ ﻓﻬﺮﺳﺖ راﻫﻨﻤﺎي درﺧﻮاﺳﺖ ﺷـﺪه‬
‫را اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳـﺖ راﻫﻨﻤـﺎي »‪ human‬ـ ‪ «rights‬ــ اﻣـﺎ از آﻧﺠـﺎ ﻛـﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺖ راﻫﻨﻤﺎ وﺟﻮد ﺧﺎرﺟﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﺳﺮور ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي ﻣﺸـﺎﺑﻪ ﻳﻌﻨـﻲ »ﻓﺎﻳـﻞ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ﻧﺸﺪ« ﻳﺎ »اﺷﺘﺒﺎه ‪ «404‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ و درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﺎدرﺳﺖ را ﺛﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻳـﻚ‬
‫‪32‬‬
‫روش ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎل ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺑﻪ ﺳﺮور ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ«‪) .‬اﺳﺘﺎﻟﺒﻮم (‬
‫اﻳﻦ روش ﺗﺎﺑﻊ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي و دﻗﺖ ﻫﻜﺮ در ﺑﺎزﻛﺮدن آﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮﻳﻬﺎي اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻣﻮﺟﻮد در‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﻗﺪرت ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻮﺟﺐ آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮي ﺧﻮد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺴـﺌﻠﻪ‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪهﺗﺮ و ﺗﻨﺎﻗﺾ آﻣﻴﺰﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧﻲ ﻫﻜﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻴﻮهﻫـﺎي اﺧﻼﻗـﻲ‬
‫ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي راﻳﮕﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻧﻔﻲ ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺧﺸﻮﻧﺖ اﺳﺖ‪ 4.‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳـﻦ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﺣﺎﺿـﺮ‬
‫ﺗﻼش ﻛﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺛﺎﺑـﺖ ﻛﻨـﺪ ﭼﮕﻮﻧـﻪ ﺧﺸـﻮﻧﺖ واﻗﻌـﺎً اﺟﺘﻨـﺎبﻧﺎﭘـﺬﻳﺮ اﺳـﺖ و در ذات‬
‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﻓﻨﻲ ﺷﺒﻜﻪﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺰ آن‪ ،‬ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻣﻨﻴﺘﻲ رو ﺑـﻪ رﺷـﺪي‪،‬‬
‫ﻧﺎاﻣﻨﻲ را ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ آﮔﺎﻫﻲ و ﻫﻢ ﺗـﺮس از ﻧـﺎاﻣﻨﻲ ﻣﺸـﻬﻮد را ﻣـﻲآﻓﺮﻳﻨﻨـﺪ‪ 5‬و‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫‪1. URL= Uniform resource locator .‬‬
‫‪2. Stalbaum.‬‬
‫‪<%0- 06, ¥,0d 9 , , , FloodNet ,>,N
.b @?#&» :9.$ #$,, #<, b j) , .Z‬‬
‫‪#09 |0>T$ P0, o0Hd #0 0&2,% B,%3 .$-, %, 'ŠX W? @?Ÿ,
, o6 o‬‬
‫
‪€ ‘$ ',‬‬
‫‪#09 @
? ~ %, N,b, , .C Y-, 9 .
, @?.3 , @,
9 'C #3 |-9 , $6 @-‬‬
‫‪'@
0T 0~ %, .09 0 0‘ @,% %, R0 , , 6 .<% # 9 .& #9 N,
d, @ .E$‬‬
‫‪#0 0 jD0& , .& @?
- #9 B<C #3 , H 13<%9 1&, FloodNet ,>,N
TH‬‬
‫‪ 0< 0, .H- 1- #9 ?&2,% $ 39 o`, & @,
9 .(C ‡,) 9 B e
$ &$‬‬
‫‪.1-, , a6, .T @?#- %, Y-, #9 , .39 # #E4,
$ 2 .T j6$‬‬
‫‪0$ 10- #09 KLL] $0- j0H, (
` %, @ ,D‰,) #T , B
C j/ #9 j$4 %, .z‬‬
‫‪.W.$ T3 «.o`, ’V» #9 #9 C, (-‬‬
‫‪ 10-, i
0- 0C |0 ?0C '.0$, @0?,>,N
0 ,%09 Wd ',%9 9 B<< E/U$ 8-, 9 .x‬‬
‫
‪'>0$ `0$ @0n 0D$ #9 % ,
H? #9 .V6 W
d #9 …9
$ jŠ&$ o`, BC = '.<
^-‬‬‫‪#0Š,, Nb, 6 8-, 9 .(KLL] B&^$) .,
1) , i
- C , 'C d 1
- #9 ˜2‬‬
‫‪=%, #0 P,>0, 0V KL ,€d .$, p*$ / j6 @D
C =
'
< @- %, C‬‬
‫‪,%09 0V Kš %, P09 0C, 06, 09 |H0- 1
0C .10-, 09 p $ ML/c 9 ¦/9 B ./$‬‬
‫‪=
0
2 N ,%09 0V MM %, P09 C, 6, 9 .T$ 1
C , .$, p*$‬‬
‫
‪.(KLL] 'B&^$) , ,
b D
C‬‬
‫?‪69‬‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‪ ،‬واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻛﺎرﺑﺮان ﺑﻪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﺸﺪﻳﺪ ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﻣﻮﺟـﺐ ﺗﺮدﻳـﺪ‬
‫ﻓﺰاﻳﻨﺪه ﺣﺘﻲ در ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ اذﻋﺎن دارﻧﺪ‪» :‬اﻣﻨﻴﺖ‪ ،‬آﺳـﻴﺐ ﺧـﺎص‬
‫‪1‬‬
‫ﺧﻮد را ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد«‪.‬‬
‫اﻗﺪاﻣﺎت ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﻧﺮماﻓﺰاري را ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ در ﻗﺎﻟﺐ ﺷﺒﻜﻪﻫـﺎ و ﺗﻮﺟﻴـﻪ وﺳـﺎﻳﻞ‬
‫ﺧﺎص ﻣﺘﻀﻤﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮد و اﻳﻦ اﻣﺮ‪ ،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻣﻀﻤﻮن ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ را ﺑﻪ‬
‫ﻳﺎد ﻣﻲآورد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ اﺳﺎﺳﺎً ﺧﺸﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺣﺘـﻲ اﮔـﺮ در ﻇـﺎﻫﺮ اﻳـﻦﮔﻮﻧـﻪ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻣﺤﺾ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪699‬‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ »ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺳﻴﺴﺘﻤﻲ«‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻤﺎدﻳﻦ ﻧﻴﺰ وﺟـﻮد دارد ﻛـﻪ در ﺧـﻮد زﺑـﺎن‬
‫ﺑﺎزﺗﺎب ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺻﺮﻓﺎً در ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺤﺮﻳﻚ ﺑﻪ اﻗﺪام ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﻴﺰ ﻳﺎ در ﺷﻴﻮهﻫﺎي‬
‫اﻧﻌﻜﺎس ﺳﻠﻄﻪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ زﺑﺎن )ﻣﺎﻧﻨﺪ زﺑﺎن »ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺸﺮ«(‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃـﻮر ﻛﻠـﻲ‪ ،‬ﺑـﻪ‬
‫ﺷﻜﻞ اﻧﺘﻘﺎد ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺠﺴﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﺷﻴﻮه ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﻨﻴﺎديﺗﺮ ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ زﺑـﺎن‬
‫ﻣﺘﺠﻠﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﻼوي ژﻳﮋك‪ 2‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻳﻚ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻨﻴﺎدي در‬
‫اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ "ذاﺗﻲ" زﺑﺎن وﺟﻮد دارد« )‪ ،(58 :2008‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﺪﮔﺎه ﻫﮕﻞ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨـﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻣﺴﺌﻠﻪ اي ذاﺗﺎً ﺧﺸﻮﻧﺖ آﻣﻴﺰ در ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ زﺑﺎن ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم وﺟﻮد دارد‬
‫و اﻳﻦ ﻋﻤﻞ در ﺣﻜﻢ ﻣﺮگ ﻧﻤﺎدﻳﻦ آن اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﻮزه ﻧﺮماﻓﺰار‪ ،‬زﺑﺎنﻫـﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪﻧﻮﻳﺴـﻲ‪،‬‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ آﺷﻜﺎرﺗﺮي دارﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آن را اﺟﺮا‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﮔﺮ رﻣﺰ ﻣﺒﺪأ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻢزﻣﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪاي را ﺑﻴﺎن و اﺟﺮا ﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﻤﺎد ﺧﺸﻮﻧﺖ اﻋﻤﺎل ﺷﺪه ﺑﺮ آن ﻣﺴﺌﻠﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ را اﺟﺮا ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨـﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ را اﻋﻤﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺼﺪاق ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻳﺎدﺷﺪه در ﺣﻮزه راﻳﺎﻧﻪ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺿـﺪ ﺧﺸـﻮﻧﺖ در‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ و ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻋﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﻧـﺮماﻓـﺰاري اﺟﺒـﺎراً ﻣﺤـﺪود‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ اﻋﻤﺎل ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ آزاد ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻣﻔﻬﻮم ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫آﻧﺠﻼ ﻣﻴﺘﺮو ﭘﻮﻟﻮس‪ 3‬ﻛـﻪ آن را »ﺟﻨـﮓ ﻧـﺮماﻓـﺰاري« ﻣـﻲﻧﺎﻣـﺪ )‪ ،(2007‬ﻧـﺮماﻓﺰارﻫـﺎي‬
‫_‪1>$ | o`, @ @D~ # , Œ
U$ , P-
2 , B< / 1&¡2 .@ /,
4 .‬‬
‫?& | ‪%, .C @?
6 #6,$ 'B<?A-2 V _c ?.$ B3 B #E/U$ 7 .jT3$‬‬
‫&‪$,b,) P,>, .$ @ B,$ . ...$ .) 6 & @n $2 , .$, @?W‬‬‫‪1&¡2 ˜H? .$,.$ B .C @?1/m&$ 39 o6,$ #9 .$, @?C ?.3$ †6 (1Hd%
2‬‬
‫ <‪P? #9 @,
9 .$ D32 C9 WD- .$, .3$ †6 9 B,
9 ,.$ D‰, B‬‬
‫‪.C P$% B,
9 @ .$, @D*$ '#Y‰ j6,‬‬
‫‪2. Slavoj Zizek.‬‬
‫‪3. Angela Mitropoulos.‬‬
‫‪1. Georges Sorel.‬‬
‫‪.1-, 4, 136 .E$ #9 «Gewalt» .H/ X, # C9 #C, #4 .‬‬
‫‪#0/)$ 0CŒ
U$ @?, .+-2 W? #9 ,
% I1-, /4 «*$ #-» %, Y-, '#$% , .Z‬‬
‫? ‪B9 #-» B, 9 $< 44 p)$ #H$ (KLLL) «N,b, ' ' @
» B, 9 1‬‬
‫?‪@06 #09 j0H ,.$ B9 # , C, U-, @, #9 & , ..$ #9 , (KLLL) «f‬‬
‫‪.1-, f? 6‬‬
‫) ‪,>,N
1$,‬‬
‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ـ ﺗﺠﺎري‪ ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ را ﺑﺮ ﻛﺎرﺑﺮان اﻋﻤﺎل ﻣـﻲﻛﻨﻨـﺪ و ﻫﻤﻴﺸـﻪ ﻛـﺎرﺑﺮان را وادار‬
‫ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ را ﺧﺮﻳﺪاري و ﺑﻪروز رﺳﺎﻧﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦﻫﺎي‬
‫راﻳﮕﺎن و ﻛﺎرآﻣﺪ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻴﺘﺮو ﭘﻮﻟﻮس ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﺑﻪ ﻣﻮﺿـﻮع ﻣﺎﻟﻜﻴـﺖ ﻣﻌﻨـﻮي و‬
‫ﺗﻨﺶﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ درﺑﺎره ﻣﺸـﺎرﻛﺖ در ﻣﺤﺘـﻮاي دﻳﺠﻴﺘـﺎل‪ ،‬ﻧﻈﻴـﺮ ﻣﺤﺘﻮاﻫـﺎي ﻣﻮﺟـﻮد در‬
‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﻈﻴﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﻴﺮ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﻓﺮد ﻣﺘﺨﻠﻒ ﺑﺮﺧﻲ از اﺻـﻮل‬
‫ﺑﻨﻴﺎدي ﻣﻮﺟﻮد در ذات ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي دﻳﺠﻴﺘﺎل را ﻧﻘﺾ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ اﻣﻜـﺎن‬
‫ﻛﭙﻲﺑﺮداري و ﻣﺸﺎرﻛﺖ راﻳﮕﺎن ﻓﺎﻳﻠﻬﺎ وﺟﻮد دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮاي ﻋﺎدي ﻛﺮدن اﻳﻦ ﺷـﻴﻮه‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﺎ اﺻﻮل‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن وﺿﻊ ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﺑﻬـﺎمﻫـﺎي اﺧﻼﻗـﻲ ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣﺠﻮزﻫـﺎي‬
‫ﻧﺮماﻓﺰاري و دوﮔﺎﻧﮕﻲﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮن ﻛﺎﻣﻼً روﺷﻦ اﺳﺖ و در ﻛﺎﻧﻮن ﺗﻤﺎم ﺗﻮاﻓﻖﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ‬
‫ﻗﺮاردادﻫﺎ وﺟﻮد دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﻘﺾ ﻳﻚ ﻗﺮارداد ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﻄﺮ ﺧﺸـﻮﻧﺖ ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﺸﻮﻧﺖ‪ ‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻋﻤﺎل و ﺑﺪون ﻣﺠﺎزات رﻫﺎ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﻣﺒﻨﺎي اﺻﻮل اﺧﻼﻗﻲ ﺳﺮﻗﺖ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺮﻗﺖ ﭼﻴﺰي راﺳﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻪ ﺳﺮﻗﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫در ﻣﻮرد راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ و ﺗﺤﻮل اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ ژرژ ﺳﻮرل ﺑﺎ ﻋﻨـﻮان‬
‫»ﺗﺄﻣﻼﺗﻲ در ﺑﺎب ﺧﺸﻮﻧﺖ« )‪ (1915‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ و اﺟﺒـﺎر را ﻧﺸـﺎن‬
‫دﻫﺪ‪ 245 :1996) .‬ـ ‪ 2(246‬ﺳﻮرل ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ ﭘﺎرﻟﻤﺎﻧﻲ در ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪهﻫﺎي ﺧﻮد و‬
‫ﺑﻪ اﺻﻞ ﺿﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ از ﻃﺮﻳﻖ اﻋﺘﺼﺎب و اﻧﻘﻼب اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﺿـﻮع اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﺧﺸﻮﻧﺖ در وﺿﻌﻴﺖ ﺧﺎص‪ ،‬ﺑﻪ اﺟﺒﺎر آن ﻫﻢ در ﻗﺎﻟﺐ »وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤﺾ« ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪ 3.‬ﺑـﻪ‬
‫اذﻋﺎن آﮔﺎﻣﺒﻦ‪ ،‬ﭘﻲآﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ وﺳﻴﻠﻪ و ﻫﺪف‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وي ﻣﻲﮔﻮﻳـﺪ‪:‬‬
‫»ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻧﻪ ﺣﻮزه ﻫﺪف ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻮزه وﺳﻴﻠﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻫﺪف‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﻮزه ﻳـﻚ‬
‫ﻣﻴﺎﻧﺠﻲ ﺻﺮف‪ ‬ﺑﺪون ﻫﺪف ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻤﻞ و ﺗﻔﻜﺮ ﺑﺸﺮي اﺳﺖ«‪(116 :2000) .‬‬
‫در ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﻧﻘﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ«‪ ،‬ﻣﻔﻬﻮم وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺤـﺾ‪ ،‬ﺗـﻮان ﺑـﺎﻟﻘﻮه ﺑـﺮاي‬
‫»ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻣﺤﺾ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ« را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻫﻤﺎن ﻋﻤﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻗﺎﻧﻮن را وﺿﻊ ﻳﺎ ﺣﻔﻆ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴـﺮون از ﺣـﻮزه ﻗـﺎﻧﻮن ﻗـﺮار دارد‪ .‬اﻳـﺪه »ﺧﺸـﻮﻧﺖ‬
‫ﻣﺤﺾ« در ﻣﻮرد ﻫﺮ اﻗﺪام ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻣﺼﺪاق ﻧﺪارد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ‬
‫وﺿﻌﻴﺖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻣﺼﺪاق ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬وﺿﻌﻴﺖ ﺣﺎﺿﺮ از ﺧﺸﻮﻧﺖ زﺷﺖ و ﻧﺎﺧﺎﻟﺺ ﺗﺎرﻳﺦ در آﻧﭽﻪ‬
‫‪69:‬‬
‫)‪WD‬‬
‫‪> 7L‬‬
‫)‪3.) +i‬‬
‫‪, 7L‬‬
‫‪* hn‬‬
‫‪3. ˆ !%,‬‬
‫* ‪ˆ /‬‬
‫‪
B)! BL‬‬
‫‪\ m‬‬
‫‡‪"! "0k‬‬
‫»‪& N7,‬‬
‫‪B 3I‬‬
‫‪I ,‬‬
‫‪* U«#‬‬
‫‪ AV /‬‬
‫) *‪B‬‬
‫)‪. jBl‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‪69‬‬
‫ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ آن را »وﺿﻌﻴﺖ اﺳﺘﺜﻨﺎي واﻗﻌﻲ« ﺗﻮﺻـﻴﻒ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪.‬‬
‫)و‪‬ﻟﻔﺎرت‪ 2(14 :2009 1،‬ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻣﻮﺟﻮد در دﻳﺪﮔﺎه ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ در ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﻛﺎرﮔﺮ )ﻛـﻪ‬
‫ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﻣﻜﺘﺐ ﻣﺎرﻛﺴﻴﺴﻢ اﺳﺖ( ﺑﺎ اﻟﻬﻴﺎت ﺧﺸـﻮﻧﺖ اﻟﻬـﻲ ﻧﻬﻔﺘـﻪ اﺳـﺖ و ﻣﻨﺠـﻲﮔﺮاﻳـﻲ‬
‫ﻳﻬﻮدي ﻛﻪ در آن‪» ،‬ﺧﺸﻮﻧﺖ اﻟﻬﻲ ﻣﻄﻠﻖ« رﺳﺘﮕﺎري را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻧﻤﺎد اﻳﻦ ﺧﺸﻮﻧﺖ‬
‫اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺮوﻳﺞ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ﻳـﺎ ﻫﻤـﺎن وﺳـﻴﻠﻪ‬
‫ﻻزم ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻫﺪف‪ ،‬ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر »اﻗﺪام ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺟﻤﻌـﻲ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﻧـﻪ‬
‫ﺑﺮاي اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﻗﺪرتﻫـﺎي اﻓﺴـﺎﻧﻪ اي ﻣﺨﻠـﻮق اﻧﺴـﺎنﻫـﺎ ﻛـﻪ ﺑـﺮ ﺧـﻮد آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺣﻜﻢﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻠﻚ اﺳﺖ‪ (Buck-Mors,2003: 33) «.‬ﻣﻔﻬﻮم ﺧﺸﻮﻧﺖ اﻟﻬﻲ ﻣﻄﻠﻖ‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﺸﻮﻧﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً از ﻧﺎﻛﺠﺎآﺑﺎد ـ ﻳﻌﻨﻲ از وراي ﻗـﺎﻧﻮن ـ ﺧﻮاﻫـﺪ آﻣـﺪ و ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﻧﻈﺮ ژﻳﮋك‪ ،‬در آن‪» ،‬ﻛﺸﺘﻦ ﻳﻚ ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻳﺎ ﻓﺪا ﻛﺮدن ﺟﺎن ﻧﻴﺴﺖ«؛ زﻳﺮا ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻘﻂ‬
‫در ﻣﻮرد زﻧﺪﮔﺎن ﻣﺼﺪاق دارد‪ .‬ژﻳﮋك در اداﻣﻪ ﻣﻲاﻓﺰاﻳـﺪ‪» :‬ﺧﺸـﻮﻧﺖ اﻟﻬـﻲ ﻧﻤـﺎد اﺷـﺘﻴﺎق‬
‫ﻣﺤﺾ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺮاﻳﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺎن ﻓﺰوﻧﻲ ﺣﻴﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ »زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎده« ﻧﻈﻢ ﻳﺎﻓﺘـﻪ ﺑـﺮ اﺳـﺎس‬
‫ﻗﺎﻧﻮن در ﺗﻀﺎد اﺳﺖ‪ (168 :2008) «.‬از ﻧﻈﺮ ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ‪ ،‬اﻧﻘﻼب ﻣﺴـﺘﻠﺰم اﻳـﻦ ﻣﻔﻬـﻮم ﻓﺰوﻧـﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ آﮔﺎﻣﺒﻦ‪ ،‬ﻳﻚ وﺳﻴﻠﻪ ﺑﺪون ﻫﺪف اﺳﺖ‪.‬‬
‫در ﺣﻮزه ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺻﺮف آﺳﻴﺐﭘﺬﻳﺮيﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺳﻴﺴـﺘﻢ را‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان روش اﻳﺠﺎد ﻧﺎاﻣﻨﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ در ﻣﻘﺎﺑـﻞ ﺧﺸـﻮﻧﺖ اﻣﻨﻴـﺖ از ﻣـﺎ‬
‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬آنﮔﺎه ﺑﻪ ﺟﺰ آﻏﺎز »ﺟﻨﮓ ﻧﺮماﻓﺰاري ﻣﺤﺾ« ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﻗﺪرتﻫﺎي اﻓﺴﺎﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﻣﺎ را ﻧﻈﻢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺎره دﻳﮕﺮي ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪1. Wohlfarth.‬‬
‫‪ «#0,9$ G0C» @,
09 B0b T, 9 B BHn$ =
ˆ2 $9 #/)$ 9 i$4 }*9 | .‬‬
‫‪#9 1-- 9  # 1-, ) , 9 Y/ .6.$ W3r #9 (KLL\) «136 )» B, 9 Y/ #/)$‬‬
‫‪ $9 # 1-, @>r BH? , 1-, .d '«. 1Eu k» $9 «)» &Y @,
9 A @4‬‬
‫‪..$ gV . j&& BoU9 , B .4‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦآوري ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻫﻢ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‬
‫‪1‬‬
‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ :‬ﻓﺮدﻳﻨﺎﻧﺪو ﺑﻮﺋﺮو‬
‫‪2‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺟﻮاد ﻃﺎﻫﺮي‬
‫‪3‬‬
‫‪1. Ferdinando Boero, DiSTeBA, Università del Salento: Cnr-Ismar, Information And‬‬
‫‪Technology Are Not Enough: We Need Also Knowledge And Science., Ricerca‬‬
‫‪Scientifica e Tecnologie dell'Informazione, Vol 1, Issue 1 (2011), 3-12.‬‬
‫‪Source: http://caspur-ciberpublishing.it.‬‬
‫‪./, #$ 9
- '/, @(Salento) /- %, +3, .-C4 -, 'Ferdinando Boero .‬‬
‫‪#$ '.-CN9 @?#$ '@>9 H4D 'B>9 .-C1&% :o$ #
* 1m? n '.-C4‬‬
‫‪.(W4
$) ([email protected]) .$T .-C1&% #$ '.-C4 ./,‬‬
‫‪.([email protected]) #Y& C, .-C .Z‬‬
‫‪:& . @ o`,‬‬
‫‪W, % W? P, #9 $‬‬
‫ﭼﻜﻴﺪه‬
‫ﻋﺼﺮ اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦ آوري زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده اﺳﺖ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻛﺴـﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ دارﻧﺪ اﻳﻦ اﻣﻜﺎن را ﻣـﻲدﻫـﺪ ﺗـﺎ از ﻣﺸـﻮرت‬
‫ﺗﻌﺪاد ﻧﺎﻣﺤﺪودي از ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را ﭘﻮﺷـﺶ‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد از‬
‫ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬داده ﻫﺎ در وب ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴـﻖ‬
‫اﻣﺎ ﻓﺎﻗﺪ ﺻﺤﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ‬
‫داﻧﺶ ﺻﺮف اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﺐ اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﻣﺠﻼت ﻋﻠﻤـﻲ ﻣﻌﺘﺒـﺮ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻣﺜﺎل ﻫﺎﻳﻲ دﻟﻴﻞ آورده اﻧﺪ ﺑـﺮ اﻳﻨﻜـﻪ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﻛﻨـﻮﻧﻲ در‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت از ﻃﺮﻳﻖ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ داﻧﺶ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴـﺖ‪.‬‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ را ﻣﻲ ﺗﻮان در ﺳﺎﻳﺖ ﻫﺎي ﻣﺠـﻼت ﻋﻠﻤـﻲ ﻳﺎﻓـﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از آﻧﻬﺎ اﻏﻠﺐ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك و ﻗﺒﻮل ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻫﺎي ﻛﭙﻲ راﻳﺖ‬
‫دارد؛ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺎﻧﻊ ﮔﺴﺘﺮش داﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺎس »اﻧﺘﺸـﺎر« ﻋﻠﻤـﻲ‬
‫)از ﺑﺎب ﻣﺜﺎل اراﺋﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم( ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻛﻠﻴﺪواژﮔﺎن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻓﻦآوري‪ ،‬داﻧﺶ‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻋﻠﻤﻲ‪.‬‬
‫<‪69‬‬
‫‪D‬‬
‫
‪N#‬‬
‫‪ 58‬‬
‫‪I S‬‬
‫‪.‬‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ وﺟﻮد دارد‪ .‬در دوره ﺗـﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻨـﻮﻧﻲ‪ ،‬اﻃﻼﻋـﺎت ﺑـﻪ‬
‫راﺣﺘﻲ در دﺳﺘﺮس ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﺗﺼﺎل‬
‫دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻛﻠﻴﺪي در ﻳﻚ ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺴﺖ وﺟﻮ و ﻛﻠﻴﻚ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ دﻛﻤﻪ‪ ،‬ﺻـﺪﻫﺎ‪،‬‬
‫ﻫﺰاران ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت در دﺳﺘﺮس ﻫﻤﮕﺎن ﻗـﺮار دارد‬
‫و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬واﻗﻌﺎً دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻣﺎ ﺗﺎ اﻧﺪازه اي‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫـﺎ اﻧﺴـﺎن ﻣﺤـﺮوم از‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬دﺳﺘﺮﺳﻲ آﺳـﺎن ﺑـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت اﻟﺒﺘـﻪ ﮔـﻴﺞﻛﻨﻨـﺪه اﺳـﺖ؛ ﭼـﻮن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬آﻛﻨﺪه از ﺿﺪ و ﻧﻘـﻴﺾﻫﺎﺳـﺖ و آن را ﺑـﻪ ﺷـﻴﻮهﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻦ ﻣﺪﻋﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬ازاﻳﻦرو‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﻜﻲ‬
‫از اﻓﺮاﻃﻲﺗﺮﻳﻦﻫﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻫﺮﮔﺎه ذﻫـﻦ در ﻣﻌـﺮض اﻃﻼﻋـﺎت‬
‫ﺑﻲﺑﻬﺮه از داﻧﺶ ﻛﺎﻓﻲ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻜﺎﻣﻞ‪ ،‬دروغ ﻳﺎ راﺳﺖ؟ ﺷﻮراي ﻣﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻳﺘﺎﻟﻴﺎ‪ ،‬ﺧﻄـﺎب ﺑـﻪ آﻛـﺎدﻣﻲ‬
‫ﭘﺎﭘﻲ ﻋﻠﻢ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪697‬‬
‫ﺳﺎل ‪ ،2009‬ﺳﺎﻟﻲ داروﻳﻨﻲ اﺳﺖ؛ ﭼﻮن در اﻳـﻦ ﺳـﺎل ﺑـﻪ اﻓﺘﺨـﺎر ﭼـﺎرﻟﺰ داروﻳـﻦ ﻛـﻪ در‬
‫دوازدﻫﻢ ﻓﻮرﻳﻪ ‪ 1809‬زاده ﺷﺪ و ﻛﺘﺎب اﺻﻞ اﻧﻮاع‪ 1‬را در ‪ 1859‬ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺆﺳﺴـﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ ﺑﺮاي اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎﺑﻲ در ﺑﺎب ﺗﻜﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺎﻟﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑـﻪ‬
‫اﺑﺘﻜﺎر ﻣﻌﺎون رﺋﻴﺲ ﻣﺆﺳﺴﻪ‪ ،‬ﻣﻔﺎد ﻛﺘﺎب از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻧﺸﺴﺘﻲ ﻓﺮاﻫﻢ آﻣﺪ ﻛﻪ در آن‬
‫ﻣﺤﻞ ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ .‬ﻋﻨﻮان آن ﻋﺒﺎرت ﺑﻮد از‪ :‬ﺗﻜﺎﻣﻞ ﮔﺮوي‪ ،‬ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪي ﻳﻚ ﻓﺮﺿـﻴﻪ‪ 2.‬ﻛﺘـﺎب‬
‫ﻳﻚ ﭘﻴﺎم ﺑﺴﻴﺎر روﺷﻦ داﺷﺖ‪ :‬ﺗﻜﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﻓﺮﺿﻴﻪ ﻋﻠﻤـﻲ ﻣﻌﺘﺒـﺮ ﻧﻴﺴـﺖ‪ .‬ﭘـﺲ از آن‬
‫ﺑﻴﺎﻧﻴﺔ ﺟﺴﻮراﻧﻪ‪ ،‬رﺋﻴﺲ ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﺳﺴﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻬﻢ دﻳﮕﺮ واﻛﻨﺶ ﻧﺸـﺎن داد و ﮔﻔـﺖ ﻛـﻪ‬
‫ﻫﻴﭻ ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺎس ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎﻧﻴﻪ اي وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺳﺘﻮن اﺻـﻠﻲ‬
‫زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﻖ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ؟ در ﺻـﻮرت ﻧﺪاﺷـﺘﻦ داﻧـﺶ ﺑﻴﺸـﺘﺮ در اﻳـﻦ زﻣﻴﻨـﻪ‪ ،‬داﺷـﺘﻦ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد اﻳﻦ دو ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﮔـﻴﺞﻛﻨﻨـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻣـﺎ ﻧﻤـﻲﺗـﻮاﻧﻴﻢ از ﺗﻤـﺎم‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﺗﺤﻘﻴﻖ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ زﻳﺮا ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ ﺑـﻪ اﻋﺘﺒـﺎر ﻳﻜـﻲ از دو ﻧﻈﺮﻳـﻪ‬
‫ﻣﺘﻀﺎد ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪ .‬دو ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻳﺎدﺷﺪه ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺷﻮراي ﻣﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت )ﺑﺰرگ ﺗـﺮﻳﻦ ﻧﻬـﺎد‬
‫‪3‬‬
‫اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ در اﻳﺘﺎﻟﻴـﺎ( و آﻛـﺎدﻣﻲ ﻋﻠـﻢ واﺑﺴـﺘﻪ ﺑـﻪ ﭘـﺎپ‬
‫)ﺗﺠﻠﻲ واﺗﻴﻜﺎن ﻛﻪ در زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻋﻠـﻢ‪ ،‬ﺣـﺎﻣﻲ ﭘـﺎپ و اﻋﻀـﺎي دﻳﮕـﺮ ﻛﻠﻴﺴـﺎي‬
‫‪1. Origin of Species.‬‬
‫‪2. Evolutionism, the dismissal of a hypothesis.‬‬
‫‪3. Pontificial.‬‬
‫ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ اﺳﺖ(‪ .‬ﻫﺮ دو ﻣﺆﺳﺴﻪ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬ﻋﺠﻴـﺐ آﻧﻜـﻪ ﺷـﻮراي ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت‪ ،‬ﻣﻴﺰﺑﺎن اﻳﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻌـﺎون رﺋـﻴﺲ ﻣﺆﺳﺴـﻪ‪ ،‬اﺳـﺘﺎد روﺑﺮﺗـﻮ دي‬
‫ﻣﺘﻲ‪ 1،‬اﻧﺘﺸﺎر ﻛﺘﺎب ﺿﺪ ﺗﻜﺎﻣﻞ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻣـﻲﻛﻨـﺪ‪ ،‬در ﺣـﺎﻟﻲ ﻛـﻪ اﺳـﺘﺎد ﭘـﻴﺶ از او‪،‬‬
‫ﻧﻴﻜﻮﻻ ﻛﺎﺑﻴﺒﻮ‪ ،‬رﺋﻴﺲ آﻛﺎدﻣﻲ ﭘﺎﭘﻲ ﻋﻠﻮم‪ 2،‬ﻣﺪاﻓﻊ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﺎﺷـﻴﺪ‬
‫و ﺗﻜﺎﻣﻞ را ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﮔﻮش ﻓﺮا ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟ ﻫﻤـﻴﻦ ﭘﺮﺳـﺶ را‬
‫ﻣﻲﺗﻮان از ﻳﻚ ﻓﺮد ﻣﻠﺤﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﻣﺪاﻓﻊ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺧﻠﻘﺖ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاوان ﻫﺴﺘﻨﺪ و آﻧﻬﺎ اﻳﺪهﻫﺎي ﺧـﻮد‬
‫را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﻣﻮرد ﺗﺄﻳﻴﺪ ﺣﻘـﺎﻳﻖ ﺻـﺮف اﺳـﺖ و از ﻃـﺮحﻫـﺎي‬
‫ﺗﻜﺎﻣﻠﻲ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺗﻜﺎﻣﻞﮔﺮا وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﺗﻤﺴـﺨﺮ‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺧﻠﻘﺖﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻠﻢ ﺑﺎ دﻳـﻦ‬
‫آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ از آﻏﺎز ﺗﻤﺎﻳﺰ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‪ ،‬وﺿﻊ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ(‪.‬‬
‫در ﻛﻞ ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻮاﻫﺪي از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺣﻤﺎﻳﺖ از‬
‫ﻧﻈﺮﻳﻪ ﺧﻮد ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻮش ﻓﺮازﻣﻴﻨﻲ وﺟﻮد دارﻧﺪ ﻛﻪ ادﻟـﻪاي ﺻـﺮف در‬
‫اﺛﺒﺎت وﺟﻮد ﻣﺮﻳﺨﻲﻫﺎ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺳﺎﻳﺖﻫـﺎي دﻳﮕـﺮي ﻧﻴـﺰ ﻫﺴـﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻣـﻲﺗﻮاﻧﻨـﺪ وﺟـﻮد‬
‫ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻧﮕﻬﺒﺎن را اﺛﺒﺎت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن دارم ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴـﺪ در ﺣﻤﺎﻳـﺖ‬
‫از اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﺻﺎف اﺳﺖ و ‪ 6000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻮاﻫﺪي ﺑﻴﺎﺑﻴـﺪ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﺗﺮي از اﻋﺘﺒﺎر ﻧﻴﺰ وﺟـﻮد دارد‪ .‬اﮔـﺮ در ﺑـﺎب ﻣﻘـﺎﻻت ﻋﻠﻤـﻲ ﻫـﻢ ﻓﻜـﺮي‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد رﺋﻴﺲ آﻛﺎدﻣﻲ ﻋﻠﻮم ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﭘﺎپ‪ ،‬ﺑﺎ داﻧﺶ ﻋﻠﻤﻲ راﻳـﺞ‬
‫ﻫﻢداﺳﺘﺎن اﺳﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺎون رﺋـﻴﺲ ﺷـﻮراي ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎت ﻣﻠـﻲ ﻋﻘﻴـﺪهاي را اﻇﻬـﺎر‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺷﺨﺺ ﻫﻤﻜﺎر )ﻫﻢرﺷﺘﻪ(‬
‫‪1. prof. Roberto De Mattei.‬‬
‫‪2. prof. Nicola Cabibbo, president of the Pontificial Academy of Sciences.‬‬
‫‪:& . @ o`,‬‬
‫‪W, % W? P, #9 $‬‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ آزاد و ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ در ﭼﻴﺴﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده اﺳـﺖ؛‬
‫در ﺳﺎﻳﺖ آزاد‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ و در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬آزادي ﻛﺎﻣﻞ‬
‫دارﻳﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷـﺪه در ﻳـﻚ ﻣﺠﻠـﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﻣﻄﻠﺐ ارﺳﺎﻟﻲ را ﺷﺨﺺ ﻫﻤﻜﺎر ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨـﺪ‪ .‬وﻳﺮاﺳـﺘﺎر‪ ،‬ﮔﺮوﻫـﻲ از داوران‬
‫ﻣﺘﺨﺼﺺ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻄﻠﺐ ارﺳﺎﻟﻲ را ﺑﺮﻣﻲﮔﺰﻳﻨﺪ و آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎﻟﻪ را ارزﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻣﻬـﺎرت‬
‫اﻳﻦ داوران از ﻃﺮﻳﻖ اﻣﺘﻴﺎز اﻧﺘﺸﺎر آﺛﺎر آﻧﻬﺎ در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﺸـﺨﺺ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑـﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ﻛﺮﺳﻲ ﻫﺎﻳﻲ در ﻣﻌﺮض ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻫﻤﻜـﺎران ﻗـﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ‪ .‬ﻫﻤﻜـﺎر ﺑـﻪ ﻛﺴـﻲ‬
‫‪698‬‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺨﺼﺺ او ﺑﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺮادي ﺑﺎ داﻧﺶ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ در اﺛﺮ ﻧﻮﻳﺴـﻨﺪه ﻣﺸـﻜﻠﻲ وﺟـﻮد دارد ﻳـﺎ ﺧﻴـﺮ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﻣﺸﻜﻠﻲ وﺟﻮد دارد‪ ،‬آﻧﻬﺎ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺪان ﭘﺎﺳﺦ دﻫـﺪ‪ .‬در ﺻـﻮرت ﻧﮕـﺮﻓﺘﻦ‬
‫ﭘﺎﺳﺦ رﺿﺎﻳﺖﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺷﻤﺎ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛـﻪ در ﻳـﻚ ﻣﻴﺨﺎﻧـﻪ ﻧﺸﺴـﺘﻪاﻳـﺪ‪ ،‬ﻫـﺮ ﭼـﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮ زﺑﺎن آورﻳﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ آب از آﻫﻦ و ﺳﺮب ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷـﺪه اﺳـﺖ‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻣﻘﺎﻟﻪاي در ﻳﻚ ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻴﺪ و در آن ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ ﻛـﻪ آب‬
‫از آﻫﻦ و ﺳﺮب ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ آن ﻣﻘﺎﻟﻪ را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬آزادي ﺑﻪ اﻳـﻦ‬
‫ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ اﻃﻼﻋﺎت اﺷﺘﺒﺎه را از ﻫﺮ ﺗﺮﻳﺒﻮﻧﻲ اﻋﻼم ﻛﻨﻴﺪ؛ ﭼـﻮن اﻳـﻦ اﻣـﺮ‬
‫دﺳﺖ ﻛﻢ در ﺑﺮﺧﻲ ﺗﺮﻳﺒﻮنﻫﺎ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺠﻼت و روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺟﺪ‪‬ي‪ ،‬ﺣﺘﻲ آنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻟﺰوﻣﺎً ﻋﻠﻤﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺮادي دارﻧﺪ ﻛـﻪ‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺮوﻓﺴﻮر دي ﻣﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ اي ﺑـﻪ ﻳـﻚ‬
‫ﻣﺠﻠﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﭘﻴﺸﺮو اراﺋﻪ دﻫﺪ و در آن ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻌﺘﺒـﺮي ﺑـﺮاي‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﻜﻞ زﻧﺪه ﻣﺎده ﺑﺎﺷﺪ و در ﻋﻮض‪ ،‬ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ دﻳﮕﺮي )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺪاﺧﻠـﻪ‬
‫اﻟﻬﻲ( اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻟﻪ او ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻓﺮاﻳﻨﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﺪ؛ زﻳﺮا ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ اﻇﻬـﺎرات وي‪،‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺎور ﻧﻜﺮدﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛـﻪ ﺑﺮﭼﺴـﺐ ﺷـﻮراي ﻣﻠـﻲ‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﺮ آن ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺧﻄﺎ را ﺑﻪ ﻣﺎ اﻟﻘﺎ ﻛﻨـﺪ ﻛـﻪ ﻣﺤﺘـﻮاي ﻛﺘـﺎب ﺑـﺎ‬
‫ﻧﻈﺎرت دﻗﻴﻖ ارزﻳﺎﺑﺎن ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨـﺪ اﻳـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ اﻓﺮاﻃـﻲ‪ ،‬ﻧـﺎدر ﻫـﻢ ﻧﻴﺴـﺖ‪.‬‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر دﻳﮕﺮي ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ اﻇﻬﺎرات ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮ اﻇﻬـﺎرات ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻗﺒﻮل‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﺷﻴﻪ راﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻲاﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣـﻮرد‪ ،‬ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﻧﺎﻛﺎرآﻣـﺪي‬
‫ردهﺑﻨﺪي در دوران ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫=‪6:‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‬
‫ﺟﺴﺘﺎر در ﺑﺎب ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ از ﺳﺎل ‪ 1992‬اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﻳﺎﻓﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺤﺚ در‬
‫ﻣﻮرد ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﺮاي ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎ در ﻛﻨﻮاﻧﺴﻴﻮن ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ رﻳﻮ دو ژاﻧﻴﺮو‪ 1‬ﻣﻄﺮح ﺷﺪ؛‬
‫زﻳﺮا ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ ﻛـﻪ ﻛﺎﻻﻫـﺎ و ﺧـﺪﻣﺎﺗﻲ را ﺣﻔـﻆ ﻛﻨـﻴﻢ ﻛـﻪ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﻤﻠﻜﺮد اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻋﻄﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻠﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﭘﻮل و ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬
‫زﻳﺎدي را ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﻨـﺪ‪ .‬ﭘـﺮوژه ﻫـﺎي ﺑـﺰرگ ﺑـﺮاي‬
‫‪1. Rio de Janeiro Rio de Janeiro.‬‬
‫ﺟﻤﻊآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧـﺪ آن را در اﺧﺘﻴـﺎر ﺟﺎﻣﻌـﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﻲ و ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريﻫـﺎ‪ ،‬ﻳـﻚ ﺳـﻮﻳﻪ ﺑـﻮدهاﻧـﺪ‪:‬‬
‫ﻓﻦ آوري و اﻃﻼﻋﺎت و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺻﻔﺮ اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد داﻧﺶ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫آﻧﻜﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﭘﺮ از اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ در ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣـﺎ ﻧﻤـﻲ داﻧـﻴﻢ ﻛـﻪ آن‬
‫اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻧﻈﺮﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﺎي درﺳﺖ از ﻧﺎدرﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﺰاع ﻣﻮﺟـﻮد در ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ اﺟﻤﺎع ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﭼﻘﺪر دﺷﻮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫دﻗﺖ و ﺻﺤﺖ‬
‫ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ اﻳﻦ دو اﺻﻄﻼح ﻧﺰد ﻛﺴﺎﻧﻲ روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺣﺮﻓـﻪاي اﻧﺠـﺎم‬
‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻳـﻦ دو واژه )درﺳـﺖ ﻣﺜـﻞ داﻧـﺶ و اﻃﻼﻋـﺎت(‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ را ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ اﻧﺪازهﮔﻴـﺮي ﻛـﺮد و‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ درﺟـﻪ ﺣـﺮارت در ﻳـﻚ ﻣﺤـﻞ ﻣﻌـﻴﻦ ‪ 23/2536444569‬درﺟـﻪ‬
‫ﺳﺎﻧﺘﻲﮔﺮاد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ از وﻳﺮﮔﻮل‪ ،‬رﻗﻢ ﻫﺎي زﻳﺎدي وﺟﻮد دارد‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬دﻗـﺖ ﻓـﻮق اﻟﻌـﺎده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ‪ ...‬آن اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ درﺟﻪ ﺣﺮارت ﺑﺎ ﻳﻚ اﺑﺰار ﺑﻬﺘﺮ‬
‫)ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اي از اﺑﺰارﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ( اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺷـﻮد‪ ،‬ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻧﺘﻴﺠـﻪ ‪ 24/1‬درﺟـﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﻪ دﻗﺖ ‪ 23/2536444569‬ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪه وﻗﺘﻲ ﻳﻚ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴـﻖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺘﺎﻳﺞ آن ﺻﺤﻴﺢ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ؟ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪه وﻗﺘﻲ ﻳﻚ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي دﻗﻴﻖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ ارزش‬
‫ﺻﺪق آن ﻛﺎذب ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻣﺎ اﻃﻼﻋﺎت دﻗﻴﻖ در ﻣﻮرد ﭼﻴﺰي )در اﻳﻦ ﺟﺎ درﺟﻪ ﺣﺮارت( دارﻳﻢ‪،‬‬
‫اﻣﺎ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ارزش واﻗﻌﻲ آن را ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫‪N N#
D‬‬
‫ ‪ di‬‬
‫‪N( ,‬‬
‫ ‪H*B ,‬‬
‫‪#‬‬
‫ ‪W%‬‬
‫)‪) "B3‬‬
‫)‪#
4#D‬‬
‫(‪+# HB‬‬
‫‪H‡ N‬‬
‫) )<‪Z‬‬
‫‪ S‬‬
‫‪(58‬‬
‫)'‪ NJ‬‬
‫‪.B(
HB33,}#‬‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‬
‫[‪(W4
$) ., 3Q #9 j$ #&? D @?- # % ,4$ %, .?
< : Procariotes .‬‬
‫‪2. Nominal.‬‬
‫‪:& . @ o`,‬‬
‫‪W, % W? P, #9 $‬‬
‫ﻣﺎ ﺣﺪود دو ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮔﻮﻧﻪ را ﺷﺮح داده و ﻧﺎم ﮔﺬاري ﻛﺮدهاﻳـﻢ‪ .‬ﺑـﺮآورد ﻣـﺎ اﻳـﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ‬
‫دﺳﺖ ﻛﻢ ده ﻣﻴﻠﻴﻮن ﮔﻮﻧﻪ از آﻧﻬﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬اﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎﻻً اﮔﺮ ﻣﺎ ﭘﺮوﻛـﺎرﻳﻮتﻫـﺎ‪ 1‬را ﻧﻴـﺰ ﺑـﻪ‬
‫ﺣﺴﺎب آورﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ‪ 100‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳـﺖ داﻧـﺶ ﻣـﺎ در ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳـﺎدي ﻧـﺎﻗﺺ اﺳـﺖ و ﻣـﺎ از اﻃﻼﻋـﺎت زﻳـﺎدي )ﺑـﻪ وﻳـﮋه‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ( ﺑﻲﺧﺒﺮﻳﻢ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳـﺖ واﻗﻌـﻲ‬
‫ﻳﺎ اﺳﻤﻲ‪ 2‬ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﻔﺎوت ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو وﺟـﻮد دارد‪ .‬ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي واﻗﻌـﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺟـﻮداﺗﻲ‬
‫‪6:6‬‬
‫‪B)!,‬‬
‫‪B3
H 4+5‬‬
‫)‪D ;+.‬‬
‫‪N#
N(R-‬‬
‫ '‬
‫ ‪N#
"./‬‬
‫‪@ /‬‬
‫ ‪58 N#‬‬
‫ ‪. S‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫>‪6:‬‬
‫زﻳﺴﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮاد را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷـﻮﻧﺪ ﺑـﺎ ﺗﺎرﻳﺨﭽـﻪ ﺗﻜـﺎﻣﻠﻲ ﻣﺸـﺘﺮك‪ ،‬ﻧـﻪ‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﻧﻴﺎي ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي اﺳـﻤﻲ‪ ،‬ﻓﻘـﻂ ﻧـﺎم ﻫـﺎﻳﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از اﻓﺮادي داده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ واﻗﻌﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ‬
‫ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻔﺎوت ﻫﺎي رﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﺑـﻪ درﺳـﺘﻲ ارزﻳـﺎﺑﻲ ﻧﺸـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻧﺎمﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻧﻬﺎد‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺸﻜﻞ ﻫﻢﻧﺎﻣﻲ‪ 1‬را ﺑـﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﻣﻲآورد و ﻧﺎمﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه ﻣﻲﻧﻬﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ وﻗﺖﻫـﺎ زواﻳـﺪي دارد؛‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي واﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎمﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ‬
‫از رﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﺺ ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ )ﻣﺜﻞ ﻣﺮدان در ﻣﻘﺎﺑﻞ زﻧﺎن ﻳﺎ ﻻرو‪ 2‬در ﻣﻘﺎﺑـﻞ‬
‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺑﺰرگ ﺳﺎﻻن( ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي اﺳـﻤﻲ‬
‫ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ واﻗﻌﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺎ آﻧﻬﺎ را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ؛ زﻳﺮا ﺷـﺒﻴﻪ‬
‫ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺗﻤﺎﻳﺰ ﺑﻴﻦ ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﺰه و ﺑﻨﻮﺑﻮ‪ 3،‬ﻣﺪﺗﻲ زﻣﺎن ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬
‫داﻧﺶ ﻛﻨﻮﻧﻲ در ﺑﺎب ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻗﺺ اﺳـﺖ )ﺑﺴـﻴﺎري از ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎ ﻫﻨـﻮز در‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻒ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ( و دﻗﺖ ﻧﺎمﻫﺎ در ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻮﺟﻮدات زﻳﺴـﺘﻲ واﻗﻌـﻲ‪ ،‬ﭼﻨـﺪان‬
‫درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻗﺮار دادن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﻳﻚ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ و ﻗﺎﺑـﻞ دﺳـﺘﺮس ﺳـﺎﺧﺘﻦ آن‬
‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻳﻚ اﺑﺘﻜﺎر ﻗﺎﺑﻞ ﺳﺘﺎﻳﺶ اﺳﺖ ﻛـﻪ اﻃﻼﻋـﺎت را اﻓـﺮاد آﮔـﺎﻫﻲ‬
‫ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪﻫـﺎي واﻗﻌـﻲ را از اﺳـﻤﻲ ﺗﺸـﺨﻴﺺ دﻫﻨـﺪ ﻳـﺎ ﻛﺴـﺎﻧﻲ ﻛـﻪ‬
‫دﺳﺖﻛﻢ از ﻣﺸﻜﻞ ﺧﺒﺮ دارﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬ﭘـﻴﺶﺷـﺮط ﭘـﺬﻳﺮش ﻳـﻚ روﻳﻜـﺮد ﻓﻨﺎوراﻧـﻪ ﻳـﺎ‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاري ﺑـﺮاي اﻛﺘﺸـﺎف ﺗﻨـﻮعزﻳﺴـﺘﻲ‪،‬‬
‫ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺗﻮزﻳﻊ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺳﻬﻢ ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻠﻤﻲ اﺣﺘﺮام ﺑﮕـﺬارد‪ .‬اﻳـﻦ اﻣـﺮ‬
‫ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﺑﺨﺸﻲ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﻨﺪ )ﮔﻮﻧﻪ ﺷﻨﺎﺳـﺎن(‬
‫درﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﻴﺖ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺪاﺷـﺘﻦ ﻣﻨـﺎﺑﻊ در ﺣـﺎل‬
‫اﻧﻘﺮاض ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه ﺑﺰرگ‬
‫ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪي ﻋﻠﻢ ردهﺑﻨﺪي ﻣﻌﻠﻮل ﺗﻔﺎوت ﻧﮕﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي اﺳﻤﻲ و واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻦ دﻗـﺖ‬
‫و ﺻﺤﺖ و ﺑﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎت و داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻧﺘﺨﺎب را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺻـﺤﺖ‬
‫و داﻧﺶ ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ رخ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬اﮔـﺮ اﻧﺘﺨـﺎب ﻣﻌﻄـﻮف ﺑـﻪ ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎي‬
‫اﺳﻤﻲ‪ ،‬دﻗﺖ و اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻮد و از ﺟﺎيﮔﺰﻳﻦ ﻏﻔﻠﺖ ﮔﺮدد‪ ،‬وب )ﺷﺒﻜﻪ( ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻧﺎﻗﺺ‪،‬‬
‫‪1. Synonymies.‬‬
‫‪2. Larvae.‬‬
‫‪3. Bonobo.‬‬
‫ﻧﺎدﻗﻴﻖ و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎه در ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﭘﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ آن‪ ،‬داﻧﺶ ﻣـﻮرد‬
‫ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ اﻳﻦ ﻛﺎﺳﺘﻲﻫﺎ ﻧﻴﺰ در ﺣﺎل ﻧﺎﺑﻮدي اﺳﺖ ﻛـﻪ ﻣﻮﺟـﺐ ﺗـﺪاوم ﺟﻬـﻞ ﻣـﺎ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد )ﻛﻪ اﻣﺮي اﺳﺖ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ( و ﺑﺎ داﻧﺶ ﺧَﻠﻂ ﻣﻲﮔﺮدد )ﻛﻪ اﻣﺮي اﺳﺖ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪﺗﺮ(‪.‬‬
‫ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﻋﺮﺻﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‬
‫‪1. Linnaeus' Systema Naturae.‬‬
‫‪:& . @ o`,‬‬
‫‪W, % W? P, #9 $‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦ آوري ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﻲﺗﻮان راه ﺣﻞ ﺗﻤﺎم ﻣﺸﻜﻼت داﻧﺴـﺖ‪ .‬آﻧﻬـﺎ‬
‫اﺑﺰار ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ اﺑﺰارﻫﺎ ﺳﻮدﻣﻨﺪﻧﺪ اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﺑـﺪون ﺗـﺪﺑﻴﺮ از آﻧﻬـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده ﺷـﻮد‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭼﺎﻗﻮي ﺟﺮاﺣﻲ‪ .‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺗﺮ اﺳﺘﺪﻻل‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‪ ،‬ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬در ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪي ﺟﺪي ﻋﻠﻢ ردهﺑﻨﺪي ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻣﺮ‬
‫ﻧﺎﺷﻲ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ ﺟﺬب ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﻮدﺟﻪ اﺧﺘﺼﺎص داده ﺷﺪه ﺑـﻪ‬
‫ﭘﮋوﻫﺶ در ﺑﺎب ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ردهﺑﻨﺪي را در دورهاي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در اوج ﭘﻴـﺮوزي ﺑﺎﺷـﺪ‪،‬‬
‫در ﻓﻘﺮ ﻛﺎﻣﻞ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت درﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﭼﺎﻗﻮي ﺟﺮاﺣﻲ در دﺳﺘﺎن ﻗﺎﺗﻞ زﻧﺠﻴﺮهاي و ﻧﻪ در‬
‫دﺳﺖ ﻳﻚ ﺟﺮاح ﻣﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻋﻠﻢ ردهﺑﻨﺪي را از ﺑﻴﻦ ﻣﻲﺑﺮد؛ ﭼﻮن ﺷﻴﻮه اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﺪرت آن ﺑـﺎ‬
‫ﻧﺒﻮد ﻋﻘﻞ )و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻧﻘﺼﺎن ﻋﻘﻞ( ﻫﻤﺮاه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋـﺎت در ﺣﻘﻴﻘـﺖ‪،‬‬
‫ﺑﺮاي ردهﺑﻨﺪي اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ دارد‪ .‬اﺻﻞ اوﻟﻮﻳﺖ‪ ،‬ﺳﺘﻮن ردهﺑﻨﺪي اﺳﺖ‪ :‬ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﻧـﺎم‬
‫را ﺑﺮ ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻬﺎد )ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺪﻳﺪ اﺳﻤﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داد(‪ ،‬در ﺻـﻮرﺗﻲ ﻛـﻪ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ واﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ در ﺣﺎل ﻧﺎم ﮔﺬاري آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻧﺎم داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷـﻨﺪ‪ .‬اﮔـﺮ‬
‫ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ و اﺷﺘﺒﺎه ﺷﻤﺎ ﻓﺎش ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮدهاﻳـﺪ‪ ،‬در اﺻـﻞ‪،‬‬
‫ﻣﺘﺮادﻓﻲ اﺳﺖ ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺮاي ﻧﺎم ﻗﺪﻳﻤﻲ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﻤﻲ را ﻋ‪‬ﻠَﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨـﺪ‪،‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﺪ ﻳﻚ ﻧﺎم ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬روزاﻧـﻪ ﺻـﺪﻫﺎ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ اﺳﻤﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﺸﺨﺺ ﻣـﻲﺷـﻮد ﻛـﻪ ﺑﺮﺧـﻲ از آﻧﻬـﺎ ﻣﺘـﺮادف‬
‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ ﻧﺎمﻫﺎي ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻧﺪ‪ .‬اﺻﻼح ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎص ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺟﻨﺲﻫﺎ ﻳﺎ ﺧـﺎﻧﻮادهﻫـﺎ‪،‬‬
‫از اﻫﻤﻴﺖ ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﺳﺒﺐ »ﭘﺎك« ﺷﺪن ردهﺑﻨﺪي از ﻣﺘﺮادﻓـﺎت‬
‫ﺟﺪﻳﺪﺗﺮ و ﻧﺎمﮔﺬاري ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ اﺳﺎﻣﻲ درﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اوﻟﻮﻳﺖ‪ ،‬از ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎﻟﻪاي در ﺑﺎب ردهﺑﻨﺪي ﻧﻤﻲﺗﻮان درﮔﺬﺷـﺖ و ﻫـﺮ‬
‫ﺗﺒﻴﻴﻨﻲ را ﺑﺎﻳﺪ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬آﻏﺎر ردهﺑﻨﺪي ﻣﺪرن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻪ ﻗﺪﻣﺖ دﻫﻤﻴﻦ ﻧﺴﺨﻪ )اﻧﺘﺸﺎر‬
‫ﺳﺎل ‪ (1758‬از ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻟﻴﻨﺎﺋﻮس‪ 1‬اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺑﺮاي ردهﺑﻨﺪي ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪ وﺟـﻮد‬
‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻞ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ردهﺑﻨـﺪي را در ﺑـﺮ دارد‪ .‬در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ‪،‬‬
‫‪58 !N‬‬
‫ )<‪& Z‬‬
‫‪ I /O‬‬
‫ ‪Z/‬‬
‫*‪ H#%‬‬
‫ & ‪dI‬‬
‫)" ‪B3
H 4+5‬‬
‫ * ‪U
) N#‬‬
‫‪HD H#( O‬‬
‫* ‪
! B/‬‬
‫‪B( ) ZV5 F‬‬
‫‪(ZV5 lV 4‬‬
‫'‪) "() H‬‬
‫‪58 !N‬‬
‫ ‪
"V#V‬‬
‫‪#' B3
H‬‬
‫‪. #‬‬
‫?‪6:‬‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫‪6:9‬‬
‫ﺗﻌﺪاد ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻧﮕﺸﺖﺷﻤﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬ﻣﻮزه ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻟﻨﺪن‪ ،‬ﻣﻮزه ﺗـﺎرﻳﺦ‬
‫ﻣﻠﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ 1‬ﭘﺎرﻳﺲ ﻳﺎ ﻣﺆﺳﺴﻪ اﺳﻤﻴﺘﺴـﻮﻧﻲ‪ 2‬در واﺷـﻴﻨﮕﺘﻦ‪ .‬ﺑﻨـﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻳـﻚ ﻛﺎرﺷـﻨﺎس‬
‫ردهﺑﻨﺪي ﻫﻨﮕﺎم اﺻﻼح ﻳﻚ ﺟﻨﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻘﺎﻻت از ﺟﻤﻠـﻪ ﺗﺒﻴـﻴﻦﻫـﺎﻳﻲ را در ﻣـﻮرد‬
‫ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺟﻨﺲ ارﺟﺎع ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻤـﻊ ﻛﻨـﺪ و ﺗﻮﺿـﻴﺤﺎت اﺻـﻴﻠﻲ را ﺑـﺮاي‬
‫اﺻﻼﺣﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﻣﺴﺘﻨﺪات ﺳﺎده اراﺋﻪ دﻫﺪ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي اﺳﻤﻲ ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮﻧﺪ و اﻧﻮاع ﻧﻤﻮﻧﻪاي را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺟﺪﻳﺪ را ﻧﻴﺰ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد ﺗﺎ اﻣﻜﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻳـﻦﻫـﺎ ﺑﺎﻳـﺪ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ و ادﺑﻴﺎت ﺑﺤﺚ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫از اﻳﻦ رو‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦ آوري ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻛﺮدن ادﺑﻴﺎت و ﻧﻈﺎم ردهﺑﻨـﺪي ﺑـﺮاي درﻳﺎﻓـﺖ ﺟـﻮاز‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر دﻗﻴـﻖ ﻣﻄـﺮح ﺷـﺪهاﻧـﺪ‪ .‬ﻳﻜـﻲ از‬
‫ﺳﺎده ﺗﺮﻳﻦ راه ﻫﺎ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺎم ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ در ﻣﻮﺗﻮر ﺟﺴﺖ وﺟﻮ و اﺳﺘﺨﺮاج ﺗﻤﺎم‬
‫اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ادﺑﻴﺎت ردهﺑﻨﺪي ﺑﻪ آن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ارﺟﺎع ﺷﺪهاﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺎم ﻳـﻚ ﺟـﻨﺲ و‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺮﺟﻮع ﺑﻪ آن ﺟـﻨﺲ‪ .‬ﻣـﺎ ﻣـﻲ ﺗـﻮاﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﺤﺪوده ﺟﺴﺖ وﺟﻮي ﺧﻮد را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻧـﺎم ﻳـﻚ ﺧـﺎﻧﻮاده ﻳـﺎ ﻃﺒﻘـﻪ را ﺑﻨﻮﻳﺴـﻴﻢ و‬
‫ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ و ﮔﻮﻧﻪ ﻋﺎﻟﻲﺗﺮ و ﺗﻤﺎم اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه در ﻣﻮرد آﻧﻬـﺎ را اﺳـﺘﺨﺮاج‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﻜﺮه ﻛﻠﻲ ادﺑﻴﺎت ﻋﻠﻤﻲ را ﺑﺎﻳﺪ دﻳﺠﻴﺘـﺎﻟﻲ ﻛـﺮد و آن را ﺑـﻪ ﻃـﻮر راﻳﮕـﺎن در‬
‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در دﺳﺘﺮس ﻫﻤﻪ ﻗﺮار داد‪.‬‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان آن را ﺑﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ردهﺑﻨﺪي ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻨـﺪ‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭘﺎﻳﮕـﺎه دادهﻫـﺎ ﻛﻤـﻚ ﻛﻨﻨـﺪ و ﺑـﻪ‬
‫ﻣﻨﻈﻮر ﺟﺎيﮔﺰﻳﻨﻲ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺎ داﻧﺶ دﻗﻴﻖ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و ﻣﺪﺧﻞﻫﺎ را ﺑﺴﻨﺠﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه داده ﺑﻪ ﺗﻼش ﻓﺮاوان ﻧﻴﺎز دارد؛ ﭼﻮن ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴـﺖ و ﻣـﺎ ﺑـﺎ‬
‫وﺟﻮد ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬاريﻫﺎي ﻋﻈﻴﻢ روي اﻃﻼﻋـﺎت ﺗﻨـﻮع زﻳﺴـﺘﻲ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺘـﺎً ﺳـﺮﻣﺎﻳﻪ ﺧـﻮد را ﺗﻠـﻒ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﺮس‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻨﺪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟـﻪ‪ ،‬درﺳـﺖ ﻧﻴﺴـﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧـﻲ‬
‫ﻣﻘﺎﻻت و ﻧﻪ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﻲ اراﺋﻪ دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺮادفﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ و ﺗﻔﺎوت ﺑﻴﻦ ﻧﺎمﻫـﺎ‬
‫و ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﺑﺰار ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧـﻪ ﻫـﺎ در‬
‫ﺣﺎل ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دوﺗﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ژنﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﺑـﻪ ﻣـﺎ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺗﻔﺎوت دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫـﺎ را ﺑﺎﻳـﺪ ﻧـﺎمﮔـﺬاري ﻛـﺮد‪ .‬در ﮔﺬﺷـﺘﻪ‪ ،‬ﺷـﺎﻳﺪ‬
‫‪1. Musée National d’Histoire Naturelle‬‬
‫‪2. Smithsonian.‬‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي اﺳﻤﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از‬
‫ﻧﺎمﻫﺎي ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠـﻒ‪،‬‬
‫از ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﻧﺎم داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻋﻠﻢ ردهﺑﻨﺪي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﻤﺴﺎري اﺳﺖ ﻛـﻪ در آن‪ ،‬ﻫـﻴﭻ ﭼﻴـﺰ ﺑـﻪ ﻫـﺪر‬
‫ﻧﻤﻲرود و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫رﻛﻮرد ﺟﺎﻧﻮرﺷﻨﺎﺳﻲ‬
‫از ﺳﺎل ‪ 1864‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬رﻛﻮرد ﺟﺎﻧﻮرﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻘﺎﻻت )و ﻛﺘﺎبﻫﺎ و ﻫﺮ ﻧﻮع دﻳﮕﺮ از اﻧﺘﺸـﺎر(‬
‫را ﻛﻪ در ﺑﺎب ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻤﻊآوري ﻣﻲﻛﻨـﺪ‪ .‬اﻳـﻦ ﻣﻘـﺎﻻت ﻓﻬﺮﺳـﺖ‬
‫ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻧﻤﺎﻳﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻣﻔﺼﻠﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ درﺑﺮدارﻧﺪه ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺗﻤﺎم ﻧﺎمﻫﺎي ذﻛـﺮ ﺷـﺪه در‬
‫آﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎم ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﺎم ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ اﮔﺮ در ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟـﻪ ﻳـﺎ‬
‫ﻛﺘﺎب آﻣﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺰارش ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳـﻲ ﻛﺎﻣـﻞ اﻃﻼﻋـﺎت ﻣﻮﺟـﻮد در ﺑـﺎب‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1758‬ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ‪ :‬ﺧﻮشﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻮﻳﺴـﻨﺪﮔﺎن در ﮔﺬﺷـﺘﻪ‪ ،‬اﻳـﻦ‬
‫ﻛﺎر را ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﺑـﻪ ﻳـﻚ ﻛـﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ‬
‫داد و ﺑﺎ دﻗﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎمﺗﺮ ﻧﻤﺎﻳﻪﺳـﺎزي ﻛـﺮد‪ .‬درﺳـﺘﻲ را ﺗﻨﻬـﺎ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ردهﺑﻨـﺪي ﻛـﻪ ﺑـﺎ‬
‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻫﻤﻜﺎري ﻧﺰدﻳﻜﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﻓﻬﺮﺳـﺘﻲ از ﺗﻤـﺎم‬
‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪه ﺗﺎ ﻛﻨﻮن را اﺳﺘﺨﺮاج ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﺘﺮادفﻫﺎ را از ﻧﺎمﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷـﺪه‬
‫ﻣﺘﻤﺎﻳﺰ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﮔﺮدآوري ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﻌﻠـﻲ آن‪ ،‬ﻧـﺎم ﻫـﺎي‬
‫ﻗﺒﻠﻲ ﻧﻴﺰ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻃﻼﻋﺎت اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠﻪ آﻧﻬـﺎ در ﻣﻘـﺎﻻﺗﻲ اﺳـﺘﻔﺎده‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي اﺷﺎره ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‪ ،‬ﻧﺎم ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﺷﺪهاي دارﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﺪه‬
‫‪:& . @ o`,‬‬
‫‪W, % W? P, #9 $‬‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻣﺤﺼﻮل اﻳﻦ اﻗﺪام ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ اﺳﺖ از ﺗﻤﺎم ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺷﺮح داده ﺷﺪه ﺗﺎ ﻛﻨـﻮن‬
‫و ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻫﺮ ﻧﺎم ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﻣﻮرد آن ﮔﻮﻧﻪ ﻫـﺎ‪ .‬ﭼﻨـﻴﻦ ﺳـﻜﻮﻳﻲ ﺑﺎﻳـﺪ درﺑﺮدارﻧـﺪه‬
‫داﻧﺶ ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ در ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﺗـﺎ اﻃﻼﻋـﺎت ﺣﻴـﺎﺗﻲ ﺑـﺮاي ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن‬
‫ردهﺑﻨﺪي ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ .‬راه ﺣﻞ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻋﺒﺎرت اﺳﺖ از ﺗﻘﺴﻴﻢ ادﺑﻴﺎت ﺑﺤـﺚ ﺑـﻪ ﻣـﺪﺧﻞﻫـﺎي‬
‫ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻤﻊ آوري اﻳﻦ ﻣﺪﺧﻞﻫﺎ و اﻳﺠﺎد رﺳـﺎﻟﻪﻫـﺎﻳﻲ ﺑـﺮاي ﻫـﺮ‬
‫ﮔﻮﻧــﻪ ﻛــﻪ ﺷــﺎﻣﻞ ﺗﻤــﺎم اﻃﻼﻋــﺎت ﻣﻨﺘﺸــﺮ ﺷــﺪه در ﻣــﻮرد آن‪ ،‬در ﻗﺎﻟــﺐ ﭘــﻲ دي اف‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻳﻚ از ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اراﺋﻪ اﻃﻼﻋﺎت در ﻣـﻮرد ﺟﻨﺒـﻪ ﻫـﺎي‬
‫ﺣﻴﺎﺗﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬
‫‪6::‬‬
‫ ‪m‬‬
‫
‪58‬‬
‫*) (‪HB‬‬
‫ ) '‬
‫ )'‪NJ‬‬
‫ ‪,‬‬
‫‪, B V‬‬
‫)‪S Z‬‬
‫‪) L‬‬
‫! ‬
‫(‪R-
0‬‬
‫)
‪\ /‬‬
‫‪3(,‬‬
‫‪B3
H‬‬
‫(‪.‬‬
‫‪ .1‬رﻳﺨﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺰرگﺳﺎﻻن‬
‫‪ .2‬ﭼﺮﺧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺎﻣﻞ‬
‫‪ .3‬ﺗﻮزﻳﻊ‬
‫‪ .4‬زﻳﺴﺘﮕﺎه ﺗﺮﺟﻴﺤﻲ )و زﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﺳﺖ(‬
‫‪ .5‬وﺿﻌﻴﺖ ﺗﻐﺬﻳﻪاي‬
‫‪ .6‬ﻣﺤﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻧﻮﻋﻲ‬
‫‪ .7‬ﻧﻮع ﻣﺤﻞ‬
‫ƒ‬
‫‪ .8‬زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ و دﻳﮕﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻓﻨﻮﻟﻮژي‬
‫‪ .9‬اﻧﮕﺸﺖ ﻧﮕﺎري ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻳﺎ ﺑﺎرﻛﺪ ﮔﺬاري‬
‫و ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺗﺒﻴـﻴﻦ ﻫـﺎي ﻗﺎﺑـﻞ دﺳـﺘﺮس ﻣﻮﺟـﻮد‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه داده‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ارزﺷﻤﻨﺪي ﺑﺮاي ﭘﮋوﻫﺶ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺮﻣﻮز و اﺳﺮارآﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﺗﻌﺎﻣﻠﻲ‬
‫‪668 667 1-2 34 &5‬‬
‫;‪6:‬‬
‫در دﺳﺘﺮس ﺑﻮدن اﻃﻼﻋﺎت ﺳﺎزﻣﺎندﻫﻲ ﺷﺪه در ﻣﻮرد ﻫﻤﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫـﺎ را ﻣﻤﻜـﻦ اﺳـﺖ ﻫـﺮ‬
‫ﻛﺴﻲ ارﺗﻘﺎ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ داﻧﺶ ﺧﻮد را در ﻣﻮرد آن ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ اﺷـﺘﺮاك ﺑﮕـﺬارد )ﺑـﺎ‬
‫دﻗﺖ ﻧﻈﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ردهﺑﻨﺪي ﺣﺮﻓﻪاي(‪ .‬ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮﻳﻦ ارﺗﻘﺎ‪ ،‬درﺑﺎره ﺗﻮزﻳﻊ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫در ﻣﻮرد ﺑﺮﺧﻲ از ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧـﺮمﺗﻨـﺎن و ﺣﺸـﺮات(‪ ،‬ﺣﺘـﻲ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳـﺎن ﻏﻴـﺮ‬
‫ﺣﺮﻓﻪ اي ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺳﻬﻢ زﻳﺎدي در ﻛﻤﻚ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ارزﺷﻤﻨﺪ در‬
‫ﻫﺮ ﺟﻨﺒﻪاي از زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎر اﺳﻨﺎد ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ‪،‬‬
‫ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺑﺎزده ﻛﺎري ﭼﻨﺪان ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ؛ زﻳﺮا ﺳﺒﺐ ﻧﻤـﻲﺷـﻮد ﺑـﻪ ﺧﺎﺳـﺘﮕﺎه ﮔﻮﻧـﻪﻫـﺎ‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﺠﺎد ﻓﻀﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ارﺳﺎل اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻃﻼﻋﺎت )ﺗﺮﺟﻴﺤﺎً ﺑـﺎ ﻋﻜـﺲ و‬
‫ارﺟﺎع ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ( ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺎ داﻧﺶ از ﭘﻴﺶ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﺳﺒﺐ ارﺗﻘﺎي ﻣﺴﺘﻤﺮ داﻧـﺶ‬
‫ﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬در دوره ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬زﻳﺮ ﻧﻈـﺮ داﺷـﺘﻦ واﻛـﻨﺶ‬
‫ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ وﻗﻮع و زﻣﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر آﻣﻮزﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﺸﻜﻼت ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي )ﻛﭙﻲ راﻳﺖ(‬
‫ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻧﺘﺸﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻠﻤﻲ )از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت در‬
‫ﻣﻮرد ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﭘﻮل ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد( و ﻧﻴﺎز ﻧﺎﺷﺮان ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ اﻣﺮار ﻣﻌـﺎش‬
‫[‪(W4
$) ..-C1&% @?2 #Vd ,
,? G 9 #U9, }*$ : phenology. .‬‬
‫ﺧﻮد و ﻛﺎرﻛﻨﺎﻧﺸﺎن‪ ،‬ﺗﻀﺎد وﺟﻮد دارد‪ .‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ از ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑﺮﺧﻮردارﻧـﺪ‬
‫و ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﻖ اﺷﺘﺮاك دارد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از آﻧﻬﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺒﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ آن ﻣﻌﻨﻲ اﺳـﺖ‬
‫ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻋﻠﻤﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻖ اﺷﺘﺮاك ﻣﺠﻠﻪ اي را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫در آن‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﻣـﻮرد ﻧﻴـﺎز‬
‫ﺧﻮد دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻳـﻦ وﺿـﻌﻴﺖ در ﻣﺆﺳﺴـﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘـﺎﺗﻲ ﺑﺴـﻴﺎري از ﻛﺸـﻮرﻫﺎ‬
‫ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ )ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ( ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻖ اﺷﺘﺮاك ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﺰاران دﻻر‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻣﺠﻼت راﻳﮕﺎن زﻣﻴﻨـﻪ ﭼـﺎپ و ﻧﺸـﺮ ﻋﻠﻤـﻲ ﺑﺴـﻴﺎر ﻧﻮﻳـﺪﺑﺨﺶ ﻫﺴـﺘﻨﺪ‪ ،‬اﻣـﺎ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮان اﻧﻜﺎر ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺨﺶ زﻳﺎدي از ﻣﻘﺎﻻت و ﻛﺘﺎب ﻫﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺣﻖ‬
‫ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي دارﻧﺪ و ﺑﺮاي ﻋﻤﻮم ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫راه ﺣﻞ اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ دارد‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧﺎﻧـﻪ ﭼـﺎپ و‬
‫ﻧﺸﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ در ﻋﺮﺻﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ‪ .‬دﻳﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﺸـﺘﺮك‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ از ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﺑﻪ ﭼﺎپ و ﻧﺸﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ‪ ،‬آن ﻫـﻢ ﻧـﻪ‬
‫در ﻣﺠﻼﺗﻲ ﻛﻪ اﺟﺎزه ارﺳﺎل ﻓﺎﻳﻞ ﻫﺎي ﭘﻲ دي اف ﻣﻘﺎﻻت ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﺨﺎزن ﺧـﺎص‬
‫و ﭘﺎﻳﮕﺎهﻫﺎي داده ﻳﺎدﺷﺪه را ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻞ ﺣﻘﻮق ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ ﻣﻌﻨﻮي ﺑـﺮاي ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ‬
‫در اﻳﻦ اﻣﻮر ﻻزم اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺳﺎده و ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ZJ7) Z‬‬
‫‪#J>) jV‬‬
‫)‪
3.‬‬
‫)‪N #V‬‬
‫) ‪ W*G‬‬
‫ ‬
‫)‪H 5o‬‬
‫ ‪.# #O‬‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ‬
‫‪:& . @ o`,‬‬
‫‪W, % W? P, #9 $‬‬
‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦآوري ﺑﺮاي ﺑﺮﻗﺮاري ﻳﻚ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ واﻗﻌـﻲ در ﻋﺮﺻـﻪ‬
‫ﻋﻠﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﺮوري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﺷﺘﺮاك ﻧﻬﺎدن داﻧﺶ در ﺳﺮاﺳـﺮ دﻧﻴـﺎي ﮔﺴـﺘﺮده وب ﻳـﻚ‬
‫واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺴﻴﺎري وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دارﻧـﺪ‪ .‬اول‪،‬‬
‫ﺻﺤﺖ اﻃﻼﻋﺎت ارﺳﺎل ﺷﺪه و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ اﻃﻤﻴﻨﺎن آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳـﻦ ﻫﻤـﻪ‪ ،‬اﻳـﻦ ﻣﻮاﻧـﻊ را در‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺮﻃﺮف ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋـﺎت و داﻧـﺶ ﺑﺴـﻴﺎر ﻣﻬـﻢ ﻫﺴـﺘﻨﺪ و ﺑﺎﻳـﺪ‬
‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬داﻧﺶ ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از آن اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ‬
‫اﻣﺮ از ﻃﺮﻳﻖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﺧﻄﺮﻧﺎك اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑـﺮ‬
‫اﺳﺎس داﻧﺶ ﻧﺎب ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺆﻟﻔﻪ ﺳﻮم اﻳﻦ ﺑﺎزي‪ ،‬ﻋﻘﻞ و دراﻳﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻫﻤﻴﺖ دادن ﺻﺮف ﺑﻪ‬
‫اﻃﻼﻋﺎت و ﻓﻦآوري ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺧﺘﻼل داﻧﺶ ﻣﻲﺷـﻮد‪ ،‬ﻫﻤـﺎنﮔﻮﻧـﻪ ﻛـﻪ در ﻣـﻮرد ﺑﺤـﺮان‬
‫ردهﺑﻨﺪي در دوران ﺗﻨﻮع زﻳﺴﺘﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ راه ﺣﻞ ﻣﺸـﻜﻼت‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻪ در ﮔﺮو ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت اﺳﺖ و ﻧﻪ در ﮔﺮو داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻓﻦآوري اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺘﺤﺪ ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻴﺎز دارﻳﻢ‪.‬‬
‫<‪6:‬‬
1. Angela Mitropoulos (2007) ‘The Social Softwar’, in Web 2.0: Man’s
Best Friendster?, Mute, Vol. 2 (4), January www.metamute.org/Web ‫ـ‬
2.0 ‫ ـ‬Mans ‫ ـ‬best ‫ ـ‬friendster/.
2. Brett Stalbaum, ‘The Zapatista Tactical FloodNet: A collaborative,
activist and conceptual art work of the net’
www.thing.net/~rdom/ecd/ZapTact.html.
3. Carl Schmitt (1996 [1927]), The Concept of the Political, Chicago:
University of Chicago Press.
4. Gerald V Post and Albert Kagan (2007) ‘Evaluating information security
tradeoffs: Restricting access can interfere with user tasks’, Computers &
Security, Vol. 26 (3), May, pp. 229 ‫ ـ‬237
www.hmso.gov.uk/acts/acts2006/pdf/ukpga ‫ ـ‬20060048 ‫ ـ‬en.pdf.
5. Gilles Deleuze (1990) ‘Control and Becoming’, conversation with
Antonio Negri, in Futur Anterieur, trans. Martin Joughin
www.generation ‫ ـ‬online.org/p/fpdeleuze3.htm
6. Giorgio Agamben (2000 [1992]) Means Without End: Notes on Politics,
trans. Vincenzo Binetti & Cesare Casarino, Minneapolis: University of
Minnesota Press.
7. Giorgio Agamben (2001) ‘On Security and Terror’, trans. Soenke Zehle,
in Frankfurter Allgemeine Zeitung, Sept 20
www.egs.edu/faculty/agamben/agamben ‫ ـ‬on ‫ ـ‬security ‫ ـ‬and ‫ ـ‬terror.html.
8. Giorgio Agamben (2005) State of Exception, trans. Kevin Attell,
Chicago: University of Chicago Press.
9. Hannah Arendt (2000 [1964]) ‘Labor, Work, Action’, in The Portable
Hannah Arendt, New York: Penguin, pp. 167 ‫ ـ‬181.
10. Iain Thomson (2008) ‘Enterprise security software market booms’, 18
June www.vnunet.com/vnunet/news/2219275/enterprise ‫ ـ‬software ‫ـ‬
market.
11. Irving Wohlfarth (2009) ‘Critique of Violence: the deposing of the law’,
in Radical Philosophy, Jan/Feb: 153, pp. 13 ‫ ـ‬26.
12. jAlexander R. Galloway & Eugene Thacker (2007) The Exploit: A
Theory of Networks, Electronic Mediations, Vol. 21, Minneapolis:
University of Minnesota Press.
13. Julian Grizzard et al (2007) ‘Peer ‫ ـ‬to ‫ ـ‬Peer Botnets: Overview and Case
Study’, HotBots ’07, 4th USENIX Symposium on Networked Systems
Design & Implementation, Cambridge (MA), 11 ‫ ـ‬13 April.
14. Konstantin Beznosova & Olga Beznosova (2007) ‘On the imbalance of
the security problem space and its expected consequences’, Information
Management & Computer Security, Vol. 15 (5), Emerald Group
Publishing Limited, pp. 420 – 431.
15. Leon Trotsky (1987 [1911]) ‘Terrorism’, in ‘What do we mean…?’,
Education for Socialists: No. 6, March, Socialist Worker’s Party.
16. Markus Miessen, ed. (2007) The Violence of Participation, Berlin:
Sternberg Press.
668 667 1-2 34 &5
References:
6:7
:& . @ o`,
W, % W? P, #9 $
17. Nicholas Ianelli & Aaron Hackworth (2005) ‘Botnets as a Vehicle for
Online Crime’, CERT Coordination Center, Carnegie Mellon University
www.cert.org/archive/pdf/Botnets.pdf.
18. Nick Carr (2007) ‘Botnets – a hidden menace that threaten the future of
the internet’, The Guardian, 5 April.
19. Paul Barford & Vinod Yegneswaran (2006) ‘An Inside Look at Botnets’,
Advances in Information Security, Springer
pages.cs.wisc.edu/~pb/botnets ‫ ـ‬final.pdf.
20. Scott Berinato (2006) ‘Attack of the Bots’, Wired, Issue 14 (11),
November.
21. Slavoj Zizek (2008) Violence, London: Profile Books.
22. Steven Levy (1984) Hackers, Heroes of the Computer Revolution,
Project Gutenberg Etext of Hackers
www.ibiblio.org/pub/docs/books/gutenberg/etext96/hckrs10.txt.
23. Susan Buck ‫ ـ‬Morss (2003) Thinking Past Terror: Islamism and Critical
Theory on the Left, London: Verso.
24. Vinay M. Igure & Ronald D. Williams (2008) ‘Taxonomies of Attacks
and Vulnerabilities in Computer Systems’, in IEEE Communications
Surveys & Tutorials, 1st Quarter: Vol. 10 (1)
www.comsoc.org/pubs/surveys.
25. Walter Benjamin (1996 [1921]) ‘Critique of Violence’, in Marcus
Bullock & Michael W. Jennings, eds. Walter Benjamin: Selected
Writings, Volume 1, 1913 ‫ ـ‬1926, Cambridge, Mass.: Harvard University
Press, pp. 236 ‫ ـ‬252.
6:8
‫اﻟﻤﻮﺟﺰ‬
‫ ﺟﻮن ﺑﻴﻠﻐﺮ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
‫ اﺳﻌﺪ اﻟﻜﻌﺒﻲ‬:‫ ﻣﺘﺮﺟﻢ‬/
!" #$ % & ' $ % 0 +1 2 !3 43 56 (
)* &! % !+ ,- ./$
7$ !8 9: !;< 7$ =>* - ?+ ,@)!A B C
2 DEF (G6H
M* N?O .G" I !8J #/ !: !8J K< 7$ @ + *
Q#- HTU PF (CIA) D- PF Q
PDV ,/- W ( "X* + Y> Z[N 8
IZ< !"H: 8<UU ?JF \ F 8; CTU
< CTU$ M^ _ CGU 7H
.2 AG 4 C
2 DEF ]1 @ G 2 +[F
( TF bb M* B$ `U- aE " V! )! "
CTU c&< dG:F ]1 ,)! " + M$ MG MD-
.
668 667 1-2 34 &5
)* ,: ,U: ,
,
CTU :VJ PHN
6;=
P 8/B d
% GU (Y!F f)
‫ ﺑﻮﻟﻴﻦ ﻓﺮﻧﺎﻧﺪس‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
,cV M:/ + gGGU h+[F G /D !" M$
(U*H iE j+- 5; gHU ; cZD
I6! ; : ( k4 7H
,(FK U:
Gm< 2 ! F g! 8Z/* B$ ,/D QlJ EG fUV-
ZDJ B gGnN go gTN cH< &B EG c<1 (
M:/
V* !+ (Y!F f) /D p! .Z3 c;F c:JF B$
fUV- M q \GD rV h?+ CTU
Po TU pE s Q?$ kH[ I . ,8o EG
MN !" p * .s
2 !:; 4 C
2 DEF /:/ 4
2 "X k+* 7$ (+ B!;< M:/ % U 8Z/* g! 7
O
.EG >8
, P ,:J : , ,Y!F f :VJ PHN
>4H/,
FtD
6;6
(W!/ fN!) M!JZu! ! k+ (>" 8A*
‫ ﻣﺎرك ﻫﻮارد‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
8:J/ )Gm< M* ;< G P! 8A* =V$ G< (W!/ fN!) v
T: HAJ >! ( ?Z< 8Z/* G ,0+& P1 KH vw G 8Z/9N
G6 a" =V$ M* N?O . 84!G 2 =#9N P!
ZN 8? 8HU x U> + G GX v h?+
g[/ yU z
2 k8 1$ ,k8H
< (? 8JZu! TU 8<B
]1 7$ 2 ?N 0 F/ {
0 J* ( cF !+!J< HX CT1 ( h!
h?+ rVG .F: k8JTu ( k+>6 7$ =>* ,CT1 (
.QBi+ ( gA E
V* !V* MGF CU ,H CT1 ,y: x ,W!/ fN! :VJ PHN
668 667 1-2 34 &5
>"
6;>
&B "x s
% D/ ,
CTU I
‫ ﺳﺎﻟﻔﺎﺗﻮره ﻓﻮﻟﻴﺴﻲ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
- ,k|- # 7H
2 GN C
2 DEF Z#i< M* 8/9A ( CTU
G" k8<" (
s Gm< X- 4 J P"HF H;
B - h?8 v #} M$ .p c:;: k8X*
6 (nA q 7H
DO B % #9< 8 +T:X ~!< (D
5H"< M:/ v" (
CJ B Q o& I M* G< + ,k8E
! kH[H ~G 8x >! ( cZ/9F 8x C
Z N 7H
(U: M+1- vw + * ?D+ M* C+ (D €; dHU
(/! ~/ I M* !< M!; (? (FK - G" P? v"J ( 5
' E cZ/* * H" ; PoH: (
cZD ,g:V g6 M!D M* (D I M* rVG = EGH
B]
% H: ; cZ/- EG v!; g; gGU c<1 (;
.v; c PG4 5Z;< ,; dHU ,
CTU I :VJ PHN
>4H/,
EGH xB
6;?
% 4 ‚; 0 > C
Z N ,2V !6* + Q: x ;
;l jBƒ `:< 0 U C
Z N ‫ رﺑﻴﻜﺎ ﺳﻮﻟﻨﻴﺖ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
88& P Q!U CH;< U> !+ h?+ r;G !;
,C /+ l P; Y8/ 4B ]1 F ,Q:
_VG PoZN .
@ TV$ – @ T# r
0 ;F „8 5 c< k< rV
PB! \ ‚V- 7H
r;G W k[ 8+
8 \x< & ‚V- ~F PN1 N D- v;
kT h?8 k8:J/* s = M* \V .MHG TU v!:
.8H
Ql vx 7H
PZN*
668 667 1-2 34 &5
M:/ a!V ,C ,4B ,Q: :VJ PHN
6;9
j
% ;/ !+ ; F;
‫ ﻣﺎرﻳﺎ ﺑﺎﺑﻠﻴﺖ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
fU9< Q: > 7$ vA !+ h?+ (< ( j8
PH: Q: M* MF ]?N ,0> 0 UU 0 & P
0 NV
(; > &B I<D >;<B G
(8/* (86 M& ,fGH ; ]1 F ,(8!V (8G" 7H
!;
?+ H
pT U!H .1/ 7$ vA X ( ]1
.
>4H/,
XB 5V ,Q: >;Z< ,
&B PN; ,Q: :VJ PHN
6;:
NE ; N< >
CTU$ !< D* v>F !U x
‫ ﻛﻴﻢ ارﺛﺮ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
!U x gU gFV +†JHV v; PB! \ZA ?+ U: [ 8/ M!Z! k8G< ( MD- MN ,‡ˆ‰‰
(D ,hx @ H
2 !+ (E Š: * v0 v0 HG
F< ?Z< ,‹o
o B g>!3 M3 +QF* !U v> M* k8 (G<
p& ( - `
Z I< +F N< .HG ?+ 5o gJ
_N*
EG kT gDA < rV J ; h?+ V!
.!U 8<& x \GD<
8A ? !U p) +< MHG N< (F p" : M$
gv9 78/ (‡ˆˆ G!/ 8A ? M$ ‡ˆˆŒ G:>
7H
: !< V )!; +> QE$ F ‡ˆ‰‰ ! 8A
.!U
cZ/* gH& F Ž ! 8A vZo4 P
: K !"U-
!U 7H
CTU T )D: !8 v/* \
> p
% " gZV
PJ „T/ * .8V Y<’ ; c&! 8u rV ,Ž‘ Ž‘ ! 8A \ I
0 o C
2 DEF 8"K< k< W- 7H
0 +A Xƒ G< 8 !: N >; H/;
? ,N< CTU$ /"F v; PB! E v>;
aE U: V: 7H
F- MHG h?+ \J;< ““
." h#9< I; ?8 MN ,hQ `U-
!D; + ,H/; ,M$ ,!U ,CTU$ ,N<:VJ PHN
668 667 1-2 34 &5
7H
(HTU !+ F dE/ )? CTU$ p N p" ‹o *
6;;
8GZ< v0 ?G; 4 a
2 6 fX ,v? )>- ;G ;
+ x 8FV D- v; PB!
M!i: 2 V v
> k+ D- v; PB! QJHV)
(PB4 oT!N vGN =A 7H
M!H; MU
‫ أﻟﻜﺲ ﻛﻴﻦ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
!+ v; PB! cV"< )? + x ; ŠH" M$
U: 8& fD< ;G PQ& t ( Q H ; p M !+ 8&! h?+ sU* ,; h?+ D- v> &
,f!D IHX ‚;< n/> P Y+ rV ; v
> Q
o ?*
,: Pi 8&! PT" P+ 7H
kZD =A pN
v
> M!F+ k+ ; h?+ (UU- ("A QJHV M* p!
(CIA) D- PGUB [ * .MUJ M!i: ;
„&9< g+ g> dH8 D- !D;H UU- MN- V* h?+ cF \ N?F h?+ rVG .8<>$ ;
F l ?+ H_- ~F 7$ A* + x ; [
!D; (UJ (i:H [ h?+ CG ( =A p> ]1 ,c<U* Ql
* cF M:/K* !8& fT )E: /K-
!D; M^ ]1 (
gl ./:NG fTH c< k< 7$ A* ]?N
v
> p M< 3* 8 ,D- PGUB [ 8U* 7H
D-
(8Z B 0 HU!N k8H
< rV ! M:/K* ;
PGUB [ M* N .c F p TU v
k[< p MF
M0 1$ d:N ( \ZD< F: /:NG !D; p Pt< D-
,!& P
0 8F KF /:NG Q!&- 8&! 8<T6 5H;
>4H/,
v; PB! P+ M^ ]?N .(/ ( 2 GN >0 C 7$ =>*
6;<
p MD- (i: t g/ \/N ( j+- ~F x
.( (i:
p> ,MUJ M!i: ,t ,+ x ;:VJ PHN
!- 7H
kZD ,; v
> ,v!A
M>- TU +
‫ ﺟﻮان ﻛﻮل‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
g> I + CH;< U> 7H
h?+ r;G oN
T: PTV sU* 7H
8< k< rV gUU
‚V )? U: – I ; X EG 8 \x<
w nA/ ,~G N h?+ I * M* !+ d<N )* .gZXi
,w> % ?& gl* 8 N ,U: q"3B d:V 6! o (
9: h?+ PG# PTV$ N1 .?+ h
PG# gH_* aU rV
U B ,P/ TU ‹G<* ( gJ
C
Z * (H: M* 7$ A*
EG 88& T: 7$ A* sU- ?+ 7H
€M!;:
x M UB ; /_ 7- ( (F;
PJ x; x M!1!G 8GD< I *
- 7$ G:F * .> p> ( nA HX ; v_D
(
& T: M* 7$ rVG A* ( ( 8H: F+
(;: +$ (
\lZ< T: ( _DF C
Z * (H: +$
N1 ]?N ,>!8 (
‹ [F v: F+ vo P6E/
&* " E& ( vG g6 (G (U8 PJ<
K+ (H: x 8" 7$ A* gl* ,8F
” •& 8GD< F+ - ,(" (1!G "U!F /F
M^ PTV h?+ sU* 7H
cZ/* „U cZ/* N .h4* !< M!F- M!;: U B M>- TU ‹G<* q3 !<
.vGH j
% X ; !+ ,I v
> ( k8Z/9F g<1 (H:
,M!H: ,; T:X ,U: – + :VJ PHN
M!;: ,6! o
668 667 1-2 34 &5
(
\/ EG T: N1 7$ a"< 7
?+ PG# ,>!8
6;7
P!6G cU< )? I :D:E<
‫ ﻧﻮام ﺗﺸﺎﻣﺴﻜﻲ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
( jB} Pn ZH; HTU P! \J/ ‰bŒ MD ?+ ( g!X k8 GN >
&+ N vZo4 7$ (":HJ
M9F Y?/ƒ HTU QW! fT 7
> ,d3K
EF !< CTU$ M^ ! * .J =!U k8 X B (":HJ
>
BF vZo4 M!" (? k8x* (
(G (":HJ v/
! rV ,>; B @ D* k
2 F ]1 ,CTU! 7ZA 7H
,V! p& ( k8F
$ k8B1$ (":HJ /+^F M!HTU
U Po ( \;G3* k8x ( C
Z D /+ M* &
B !"H: P!D; \> ? .(!"H: 7$ G:F M+1-
* c&!U k M^ c!V ;< B M:/ D +* <
.d? kT ( M!/U s I
0 >4H/,
d? ,CTU$ ,vZo4 ,D ,I:VJ PHN
6;8
‫ﻌﺪ‬‫اﻻﻗﺘﺼﺎد وﻋﻠﻢ اﻟﻨﻔﺲ ﻋﻦ ﺑ‬
‫ ﺟﻮن ﻛﻮزي‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
~F kHF cGA* Q– EF \
mX EG M^ kH —9< X
d ? ,+4 vQ s!H"F n+ >! h?+ ( ,>!
(
>B kH
k< M* (D - ?+ ,c8GE kH C
k >B p ; c6G< U> cG6 r;G 56
M* 7$ E< k8F?N k83 CH;< >B QGX Qƒ ~F .3
g[/ c/!N = B s !* d8 0 HU =!U f >B kH
.>B p 0 H3 * c f _; >!GH
>!G ,kH cFE ,U* ,>B kH
,>B :VJ PHN
668 667 1-2 34 &5
_;
6<=
>J oH 8 1!G D;
‫ ﺟﺮﻳﻤﻲ ﻛﺎرت و رﻳﺸﺎرد ﻛﻴﻨﻎ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
7$ vA 1!G /F I !+ h?+ r;G !;
E P/H vX- FK PQ# ;3 =
#} ~F 7$ 8 Am* N ,P/ h?8 H3- k p 8G"/
PZH sU* 7H
P/ h?+ vQ 8F d4 cGE c&* PXB MF 7$ 8 a" k< ]?N ,FK _
#ƒ 1!G / fJF +B < >J o (F
MN M$ 7$ > ?+ Am* rV FK _H s o/
8 (!U} !) 8JFv>! k< M* Q
> MDF
(X˜ fJ PG4 F< JE p ™
w G<
.1!G /H g!; < !- h?+ M* N?O .
&B
,v>! ,! ,>J o ,1!G /:VJ PHN
>4H/,
v! † ,fJ G;
6<6
K+ H: x 8&! ) !F 1!G 6!
(!F v>F 7$ P>*
‫ ﻣﺎوﻧﻎ زورﻧﻲ‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
v>F 9: CH;< U> 7$ h?+ rVG a"
v
? ,!F 4 (6 K+ H: x M!1!G 8GD<
H: ‹x* o
W !F )>< M!1!G ; P
0 !U
.1!G 6! ?F W k+x !GD< rV k+>6 K+
P! 56 (
PnJ IH ( P" E;F !G !D; \
Y!F f C_ &B C3! p! !D; U
C
2 DEF F!!U a" h?+ G
\& rV !8 UT dD
E/ M> !H; ;< 8lF p MF CTU! h?+ p& ,š›X
.k+1!J/ ;< (H: 7H
a 5l< !F U
,
v>F ,K+ !H: ,1!G 6! o :VJ PHN
668 667 1-2 34 &5
(X ,1!G
6<>
„G (- /
‫ ﺟﻴﻒ ﻛﻮﻛﺲ و ﻣﺎرﺗﻦ ﻛﺎﻧﺎل‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
!+ ( (D ,>!8E + * I CF (- Š"H 5H"O
h?+ Q w N w V Y+ (- CF H
{J; (
i:
I
0 * M!GD< "H: (
(i: M* 7$ E< rV vG
I ?+ ,0F!
* !8&! M* M> 2 D C
2 DEF 0 o 0 V
I * M!DF !/ Z/* & EF 7[V p!
q" .<V 7H
{J; 8/9A ( (- ( ‹% !/ + /x dD<<
I ?+ ™GU (D IN : i: h?+ M_VG
„G (- > M* z F v! h?8F „G <?
h?+ M_VG Z U ,- 8 CF M:/ 7H
{J;H
~F &! rV ,I (l c<1 „G (- M9F g 8<?F < "x ‹x* !V 7$ )>i< j[
.(’
I ,„G I ,(- / ,I ,(- :VJ PHN
>4H/,
I E ,)o
6<?
gl* kH 7$ 0 &;F (;/ , P!H JN ‫ ﻓﺮدﻳﻨﺎﻧﺪو ﺑﻮﻳﺮو‬:‫اﻟﻜﺎﺗﺐ‬
\// :H; rV <V 4 P!H M$
k[ "K< p!H gG< v0 >; 4 P
0 EU ( v>JUB
8H
>
B (D P!H œE< M^ ?+ p (D ,px!
M* ( (D DGE P!H KH d
% 3 % * !+ +4 (
P!H M* N?O .; (
g
M!D< KH g> M!D<
,>! ~F 8H
!_ (D ~; kH 7$ v: ;;
gH_* ~G N1 ,vG H P V" px!N
(
P!H !HG D kH 7$ :< B ; U: M* 7H
0 Z>9N
,H P _N* Mn6B (D rV , DGE 56
5V a"/ 5lF !G Y
0 A 7$ .; gG4 8 v>JUB (D
N?N ,H (E) sU* 7H
kH ‹:Z< M> !; - ?+ —:
H ,\// ,kH , , :VJ PHN
668 667 1-2 34 &5
.s kH „T/
6<9
Siāhat-e Gharb Monthly
Vol. 118 & 119, July & Aug 2013
License Holder: Islamic Research Center of IRIB (IRC)
Subject: Criticizing the West civilization from the viewpoint of western intellectuals in
various domains including, Communications & Media, Culture & Society, Politics & Economics,
Religion & Mysticism & Spirituality, Science & Education & Technology
Managing Director: Majeed Khabāzi
Chief Editor: Mohammad Hossein Rahmāniān
Scientific Counselor: Majeed Khabāzi
Editorial Board: Abolfazl Imāni Rāgheb, Ahmad Shākernejād, Amir Yazdiān, As'ad alKa'bi, Javād Tāheri, Hādi Mirani Muqadam, Marzieh Khādemi, Mohammad Rezā Amin,
Mortezā Bārāni, Reza Hassanzādeh, Vahideh Pishvā'i.
Contents of This Volume:
•
Pilger, John, How Digital Technology Has Helped Unleash a Devastating New Era of
Propaganda, Alternet, April 2, 2013.
•
Fernández, Belén, Is Facebook Causing a Deterioration of Society, as We Know It?
Alternet, March 29, 2013.
•
Howard, Mark, 10 Biggest Rejects Scooped Up By Fox News, Alternet, May 13,
2013.
•
Folisi, Salvatore, Is Violence in the Media a Reflection of Our Own Social Anxieties?
Alternet, April 2, 2013.
•
Wilkinson, Eleanor, Learning to love again: ‘Broken families’, citizenship and the
state promotion of coupledom, School of Geography, University of Leeds, Leeds LS2
9JT, United Kingdom, Apr 3, 2013.
•
Solnit, Rebecca, The Longest War is the One against Women: A rape a minute, a
thousand corpses a year: hate crimes in America (and elsewhere), TomDispatch,
January 24, 2013.
•
Poblet, Maria, Fighting the Hijab is a Diversion, Alternet, March 20, 2013.
•
Ertür, Cem, The Role of Turkey in the US-NATO-Israeli War on Syria, Global
Research, May 29, 2013.
•
Kane, Alex, Dirty Wars, Filthy Hands: 5 Unsavory Ways America Conducts Its
Global War on Terror, Alternet, May 10, 2013.
•
Cole, Juan, Terrorism and Other Religions, Commondreams.org, April 23, 2013.
•
Chomsky, Noam, The Cruelty That Keeps Empires Alive, Alternet, April 2, 2013.
•
Kozy, John, Economics and Armchair Psychology, Global Research, May 16, 2013.
•
Jeremy Carrette and Richard King, Budhist Wisdom and New Age Individualism, in
The Privatizations of Religion. pp 95-114.
•
Zarni, Maung, Buddhist Nationalism in Burma: Institutionalized racism against the
Rohingya Muslims led Burma to genocide, maungzarni.com, March 26, 2013.
•
Cox, Geoff, Critique of Software Security, neme.org, 2 May 2011.
•
Ferdinando Boero, DiSTeBA, Università del Salento: Cnr-Ismar, Information And
Technology Are Not Enough: We Need Also Knowledge And Science., Ricerca
Scientifica e Tecnologie dell'Informazione, Vol 1, Issue 1 (2011), 3-12.
The articles do not necessarily represent the Islamic Research Center views.
To receive the free full-text electronic journal, contact us: [email protected]
The online journal will be available here: www.irc.ir