Bankacılık Sektörü Değerlendirme Raporu

Transkript

BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME
KURUMU
B A N K A C IL IK S E K T Ö R Ü
D E Ğ E R L E N D İR M E R A P O R U
Ekim 2004
Bankacılık Sektörü
Değerlendirme Raporu
E ki m 2004
Bu rapor kamuoyunu bilgilendirme amaçlı olup, içinde yer alan bilgi ve
verilere dayanarak verilecek yatırım ya da benzeri kararların sonuçlarından
BDDK sorumlu tutulamaz.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
Araştırma Dairesi
Atatürk Bulvarı No. 191/B Kavaklıdere 06680 Ankara-TÜRKİYE
Tel.(312) 455 66 50 Faks: (312) 424 08 75 e-posta:[email protected]
Bu yayın tüm içeriği ile BDDK İnternet sayfasında (www.bddk.org.tr) yer almaktadır.
XEROX Doküman Merkezinde Basılmıştır.
İÇİNDEKİLER
1.
ULUSLARARASI EKONOMİK VE FİNANSAL GELİŞMELER ..................................................... 1
1.1. Makroekonomik Gelişmeler ...............................................................................................................................................1
1.2. Finansal Gelişmeler ..............................................................................................................................................................5
2.
ULUSLARARASI BANKACILIK ALANINDAKI GELİŞMELER .................................................... 9
2.1. Uluslararası Bankacılık Faaliyetleri.....................................................................................................................................9
2.2. Seçilmiş Ülkeler İtibariyle Bankacılık Alanındaki Gelişmeler......................................................................................11
3.
YURTİÇİ EKONOMİK VE FİNANSAL GELİŞMELER ................................................................ 16
3.1. Ekonomik Gelişmeler ........................................................................................................................................................16
3.1.1. Büyüme ve Üretim................................................................................................................................................16
3.1.2. Fiyatlar ....................................................................................................................................................................20
3.1.3. Kamu Finansmanı ................................................................................................................................................21
3.1.4. Dış Ticaret ve Ödemeler Dengesi .....................................................................................................................25
3.2. Finansal Gelişmeler ............................................................................................................................................................28
3.2.1. Para Politikası ve Merkez Bankası Bilançosu...................................................................................................28
3.2.2. Faiz Oranları..........................................................................................................................................................30
3.2.3. Varlık Piyasaları.....................................................................................................................................................31
4.
BANKACILIK SEKTÖRÜNÜN MALİ ANALİZİ VE RİSK DEĞERLENDİRMESİ................... 33
4.1. Genel Değerlendirme.........................................................................................................................................................33
4.2. Bankacılık Sektörü Performans Endeksi.........................................................................................................................35
4.3. Aktif Yapısındaki Gelişmeler ............................................................................................................................................39
4.3.1. Likit Aktifler ..........................................................................................................................................................41
4.3.2. Menkul Değerlere Yapılan Plasmanlar..............................................................................................................42
4.3.3. Krediler...................................................................................................................................................................45
4.3.4. Diğer Aktif Kalemlerindeki Gelişmeler ............................................................................................................54
4.4. Pasif Yapısındaki Gelişmeler ............................................................................................................................................54
4.4.1. Mevduat ve Yabancı Kaynaklar..........................................................................................................................55
4.4.2. Bankalar, Bankalararası Para Piyasası ve Merkez Bankasına Borçlar...........................................................59
4.4.3. Özkaynaklar ...........................................................................................................................................................61
4.5. Bilanço Dışı İşlemler ..........................................................................................................................................................62
4.5.1. Türev İşlemler .......................................................................................................................................................62
4.5.2. Diğer Bilanço Dışı Yükümlülükler ....................................................................................................................63
4.6. Bankaların Emanetinde Tutulan Menkul Kıymetlerin Gelişimi .................................................................................64
4.7. Karlılık Performansı ve Gelir-Gider Dengesindeki Gelişmeler..................................................................................66
4.7.1. Karlılık ....................................................................................................................................................................66
4.7.2. Gelir-Gider Dengesi.............................................................................................................................................67
4.7.3. Faiz Gelirleri ve Giderleri....................................................................................................................................68
4.7.4. Faiz Dışı Gelir ve Giderler..................................................................................................................................69
4.7.5. Diğer Faiz Dışı Gelir ve Giderler ......................................................................................................................70
4.8. Sermaye Yeterliliği ..............................................................................................................................................................70
4.9. Bankacılık Sektörü Risk Değerlendirmesi.......................................................................................................................73
4.9.1. Kredi Riski .............................................................................................................................................................73
4.9.2. Piyasa Riski ............................................................................................................................................................75
4.9.3. Yapısal Faiz Oranı Riski ......................................................................................................................................82
4.9.4. Likidite Riski..........................................................................................................................................................84
5.
ÖZEL FINANS KURUMLARI............................................................................................................ 89
5.1. Aktif Yapısındaki Gelişmeler ............................................................................................................................................89
5.1.1. Kullandırılan Fonlar .............................................................................................................................................89
5.2. Pasif Yapısındaki Gelişmeler ............................................................................................................................................90
5.2.1. Toplanan Fonlar ...................................................................................................................................................91
5.3. Bilanço Dışı İşlemler ..........................................................................................................................................................91
5.4. Karlılık...................................................................................................................................................................................92
5.5. ÖFK’ların Yabancı Para Pozisyonları .............................................................................................................................92
5.6. ÖFK’ların Likidite Yapısı ..................................................................................................................................................93
EK TABLOLAR
..................................................................................................................... 95
BDDK-Bankacılık Sektörü Değerlendirme Raporu
TABLOLAR
Tablo 1.1 Dünya Ekonomisine Ait Seçilmiş Göstergeler ...........................................................................................................1
Tablo 1.2 Seçilmiş Ekonomik Göstergeler....................................................................................................................................2
Tablo 1.3 Seçilmiş Uluslararası Finansal Göstergeler..................................................................................................................6
Tablo 2.1 Bankaların Sınır Ötesi Alacakları.................................................................................................................................10
Tablo 2.2 Uluslararası Sendikasyon Kredileri .............................................................................................................................11
Tablo 2.3 Gelişmiş Ülkelere İlişkin Bankacılık Göstergeleri....................................................................................................12
Tablo 2.4 Gelişmekte Olan Piyasalara İlişkin Bankacılık Göstergeleri...................................................................................13
Tablo 2.4 Gelişmekte Olan Piyasalara İlişkin Bankacılık Göstergeleri-Devam ....................................................................14
Tablo 3.1 Yurtiçi Talep Gelişmeleri..............................................................................................................................................16
Tablo 3.2 Üretim Gelişmeleri ........................................................................................................................................................16
Tablo 3.3 Aylık Sanayi Üretim Endeksi .......................................................................................................................................18
Tablo 3.4 İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranındaki Gelişmeler ......................................................................................19
Tablo 3.5 Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri ..........................................................................................................................................20
Tablo 3.6 Konsolide Bütçe Gerçekleşme ve Hedefleri.............................................................................................................22
Tablo 3.7 Konsolide Kamu Dengesi ...........................................................................................................................................22
Tablo 3.8 Konsolide Bütçe İç Borç Stoku...................................................................................................................................23
Tablo 3.9 İç Borç Stokunun Vade Yapısı ....................................................................................................................................24
Tablo 3.10 Hazine Nakit Gerçekleşmeleri...................................................................................................................................25
Tablo 3.11 Dış Ticaret Dengesi.....................................................................................................................................................25
Tablo 3.12 Ödemeler Dengesi.......................................................................................................................................................26
Tablo 3.13 Merkez Bankası Bilançosundan Seçilmiş Göstergeler...........................................................................................28
Tablo 3.14 Niyet Mektubunda Hedef Olarak Verilen Parasal Hedef ve Gerçekleşmeler...................................................29
Tablo 3.15 TCMB Faiz Oranlarının Gelişimi .............................................................................................................................29
Tablo 4.1 Banka ve Personel Sayısı...............................................................................................................................................33
Tablo 4.2 Banka Grupları İtibariyle Bazı Oranlar ......................................................................................................................34
Tablo 4.3 Türk Bankacılık Sektörü ...............................................................................................................................................35
Tablo 4.4 Performans Endeksi Bileşenleri ..................................................................................................................................36
Tablo 4.5 Bankacılık Sektörü Performans Endeksi ...................................................................................................................38
Tablo 4.6 Gruplar İtibariyle Aktif Toplamlarının Gelişimi ......................................................................................................40
Tablo 4.7 Bankacılık Sektörü Aktif Yapısında Gelişmeler........................................................................................................41
Tablo 4.8 Gruplar İtibarıyla Menkul Kıymetler Portföyü.........................................................................................................42
Tablo 4.9 Menkul Kıymet Türlerine Göre Dağılım...................................................................................................................43
Tablo 4.10 Menkul Kıymet Portföyünün Faiz Yapısı ...............................................................................................................43
Tablo 4.11 Menkul Kıymetler Portföyünün Vade Dağılımı.....................................................................................................44
Tablo 4.12 Bankaların Portföylerinde Bulunan DİBS’lerin Vadelerine Göre Dağılımı ......................................................44
Tablo 4.13 Kredilerin Büyüklüklerine Göre Dağılımı ...............................................................................................................45
Tablo 4.14 Gruplar İtibariyle Krediler .........................................................................................................................................46
Tablo 4.15 Kredilerin Türlerine Göre Dağılımı..........................................................................................................................47
Tablo 4.16 Tüketici Kredileri ve Kredi Kartları .........................................................................................................................48
Tablo 4.17 Kredilerin Sektörel Dağılımı ......................................................................................................................................50
Tablo 4.18 Kredilerin Sektörel Dağılımı ......................................................................................................................................50
Tablo 4.19 Grup Bazında Takipteki Alacaklar............................................................................................................................51
Tablo 4.20 Takipteki Alacaklar ve Teminatları...........................................................................................................................52
Tablo 4.21 Diğer Aktif Kalemlerindeki Gelişmeler..................................................................................................................54
Tablo 4.22 Bankacılık Sektörü Pasif Yapısında Gelişmeler......................................................................................................54
Tablo 4.23 Gruplar İtibariyle Pasif Toplamlarının Gelişimi.....................................................................................................55
Tablo 4.24 Gruplar İtibarıyla Yabancı Kaynakların Gelişimi...................................................................................................56
Tablo 4.25 Banka Grupları İtibariyle Mevduatın Gelişimi .......................................................................................................56
Tablo 4.26 Mevduatın Türlerine Göre Dağılımı.........................................................................................................................57
Tablo 4.27 Mevduatın Vadelerine Göre Dağılımı ......................................................................................................................57
Tablo 4.28 Mevduatın Büyüklük ve Müşteri Sayısına Göre Dağılımı.....................................................................................58
Tablo 4.29 Bankalara Borçlar.........................................................................................................................................................59
Tablo 4.30 2004 Yılında Dış Piyasalardan Sağlanan Sendikasyon Kredileri (Bin)................................................................60
Tablo 4.31 2004 Yılında Dış Piyasalardan Sağlanan Seküritizasyon Kredileri (Bin) ............................................................60
Tablo 4.32 Özkaynaklar ..................................................................................................................................................................61
Tablo 4.33 Serbest Sermayenin Gelişimi .....................................................................................................................................62
Tablo 4.34 Türev İşlemler ..............................................................................................................................................................62
Tablo 4.35 Diğer Bilanço Dışı Yükümlülükler ...........................................................................................................................64
Tablo 4.36 Bankaların Emanet Menkul Kıymetlerindeki Gelişmeler (Piyasa Değerleri) ....................................................65
Tablo 4.37 Net Dönem Kar/Zararı .............................................................................................................................................66
II
Ekim 2004
Tablo: 4.38 Bankacılık Sektöründe Seçilmiş Karlılık Rasyoları................................................................................................67
Tablo 4.39 Seçilmiş Kar Zarar Kalemleri ....................................................................................................................................68
Tablo 4.40 Faiz Dışı Gelir ve Gider Kalemleri...........................................................................................................................69
Tablo 4.41 Sermaye Piyasası İşlem Karları, Kambiyo Karları ve Olağanüstü Gelirler ........................................................70
Tablo 4.42 Gruplar İtibarıyla Sermaye Yeterliliği ve Alt Kalemleri .......................................................................................71
Tablo 4.43 Risk Ağırlıklı Kalemlerin Dağılımı............................................................................................................................71
Tablo 4.44 Kredi Riskine Tabi Kalemlerin Risk Ağırlıklı Varlıklar İçerisindeki Payları......................................................71
Tablo 4.45 Yasal Sermaye Yükümlülüğünün Dağılımı..............................................................................................................72
Tablo 4.46 Piyasa Riski Sermaye Yükümlülüğü Bileşenleri (%) .............................................................................................72
Tablo 4.47 Kredilerin Vade ve Para Cinsi Dağılımı...................................................................................................................73
Tablo 4.48 Sektörlerin Takibe Dönüşüm Oranları İle Portföye İlişkin Oran Arasındaki Korelasyon.............................74
Tablo 4.49 Kredi Riskine İlişkin Zarar Dağılımının Ortalaması ve Standart Sapması.........................................................74
Tablo 4.50 Faiz Oranı Genel Piyasa Riskine Tabi Pozisyonların Grup İçi Payları ..............................................................75
Tablo 4.51 Yeniden Fiyatlama Tarihine Kalan Süre İtibarıyla Net Pozisyonların Dağılımı ...............................................76
Tablo 4.52 Ticari Portföyün Menkul Kıymet Türleri İtibarıyla Dağılımı...............................................................................76
Tablo 4.53 Gruplar İtibarıyla Bilanço İçi Ve Genel Yabancı Para Açık Pozisyonunun Gelişimi......................................78
Tablo 4.54 Yabancı Para Pozisyonların Para Cinsleri Bazında Dağılımı................................................................................79
Tablo 4.55 Hesaplanan Marjinal VaR Değerleri.........................................................................................................................80
Tablo 4.56 İkinci El DİBS Faizlerindeki Olası Değişimlerin Etkileri.....................................................................................81
Tablo 4.57 Eurobond Fiyatlarındaki Olası Değişimlerin Etkileri............................................................................................81
Tablo 4.58 Kurlardaki Olası Değişimlerin Etkileri ....................................................................................................................81
Tablo 4.59 Varlık ve Yükümlülüklerin Faiz Yapısı ....................................................................................................................82
Tablo 4.60 Yeniden Fiyatlama Tarihine Göre Varlıklarla Yükümlülükler Arasındaki Fark ...............................................82
Tablo 4.61 Yapısal Faize İlişkin Risklilik Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Senaryolar ...........................................83
Tablo 4.62 Yapısal Faiz Oranı Riskine İlişkin Senaryo Sonuçları ...........................................................................................84
Tablo 4.63 Bankacılık Sektörü İçin Çeşitli Vade Dilimlerinde Kümülatif Likidite Seviyeleri ............................................85
Tablo 4.64 Seçilmiş Likit Varlık Ve Ödeme Yükümlülüklerinin Payları ................................................................................86
Tablo 4.65 Seçilmiş Kalemlerin Vade Dilimleri İtibarıyla Dağılımı ........................................................................................86
Tablo 4.66 Gruplar İtibarıyla YP Likidite Dengesi (Kümülatif)..............................................................................................87
Tablo 4.67 Çeşitli Senaryolar İçin Oransal Likidite Açıkları ....................................................................................................87
Tablo 5.1 Özel Finans Kurumları – Personel ve Şube Sayısı...................................................................................................89
Tablo 5.2 ÖFK Bilançosundan Seçilmiş Kalemler ....................................................................................................................89
Tablo 5.3 Kullandırılan Fonlar ......................................................................................................................................................90
Tablo 5.4 ÖFK’larda Toplanan Fonlar ........................................................................................................................................91
Tablo 5.5 Özkaynaklar ....................................................................................................................................................................91
Tablo 5.6 Bilanço Dışı İşlemler .....................................................................................................................................................92
Tablo 5.7 ÖFK’ların Gelir Gider Dengesinden Seçilmiş Kalemler ........................................................................................92
Tablo 5.8 ÖFK’ların Yabancı Para Pozisyonundaki Gelişmeler .............................................................................................92
Tablo 5.9 ÖFK’larda Vade Unsuru Taşıyan Aktif ve Pasiflerin Vade Yapısı .......................................................................93
III
IV
Ekim 2004
1. ULUSLARARASI EKONOMİK VE FİNANSAL GELİŞMELER
1.1. Makroekonomik Gelişmeler
11 Eylül saldırısı ve Irak savası gibi etkenler nedeniyle 2001 ve 2002 yılında yavaşlayan küresel
ekonomik aktivite 2003 yılında göreli bir toparlanma eğilimine girmiştir. 2000 yılında ulaşmış
olduğu %4,7’lik büyüme oranı sonrasında Dünya hasılası artış oranı, 2001 ve 2002 yıllarında
sırasıyla, %2,4 ve %3 olarak gerçekleşmiştir. 2003 yılında %3,9 olan dünya ekonomisi büyüme
oranının 2004 ve 2005 yıllarında hızlanarak, sırasıyla, %5 ve %4,3’e ulaşması beklenmektedir.
2003 yılında %2,1 olarak gerçekleşen gelişmiş ülkeler büyüme oranının 2004 ve 2005 yıllarında
%3,6 ve %2,9 olarak gerçekleşmesi öngörülmektedir. Euro alanı büyüme oranının 2003 yılındaki
%0,5’lik düzeyinden 2004 ve 2005 yıllarında %2,2 düzeyine yükseleceği; ABD ekonomisinde ise
2003 yılındaki %3 düzeyinden %4,3 ve %3,5 düzeyine çıkacağı tahmin edilmektedir. Uzun süredir
içinde bulunduğu durgunluk dönemi sonrasında 2003 yılında %2,5 büyüme gösteren Japonya
ekonomisinin ise 2004 yılında %4,4 büyümesi beklenmektedir. Çin ve Kore gibi Asya
ülkelerindeki hızlı ekonomik büyüme Japonya ekonomisinin genişleme sürecine girmesinde etkili
olmuştur.
Artan faiz oranları ve petrol fiyatlarına rağmen gelişmiş ülkeler büyüme oranının 2004-2005
döneminde gücünü korumasında iyileşen şirket karlılıkları yanında yükselen konut fiyatları ve
sahipliği ile artan istihdam düzeyinin yaratacağı servet ve gelir etkisine bağlı olarak artacak tüketim
ve yatırım harcamaların etkili olması beklenmektedir.
Tablo 1.1 Dünya Ekonomisine Ait Seçilmiş Göstergeler
(Yıllık % Değişme)
Toplam Hasıla (Gelir)
-Gelişmiş Ülkeler
-Yükselen Piyasa Ekonomileri ve Gelişmekte Olan Ülkeler
Dış Ticaret Hacmi
İhracat
Tüketici Fiyatları
İşsizlik Oranı
- Yeni Sanayileşen Asya Ekonomileri
Yükselen ve Gelişmekte olan Ekonomilere Yönelik Özel Sermaye Akımları (Milyar $)
-Doğrudan Yatırımlar (net)
-Portföy Yatırımları (net)
-Ödemeler Dengesi
- Çin
- Rusya
- Yeni Sanayileşen Asya Ülkeleri(**)
- Orta Doğu Ülkeleri
Petrol Fiyatı ($)
LİBOR (ABD Doları) (%)
2002 2003 2004(*) 2005(*)
3,0
3,9
5,0
4,3
1,6
2,1
3,6
2,9
4,8
6,1
6,6
5,9
3,3
5,1
8,8
7,2
2,2
6,6
2,6
10,9
8,1
10,8
6,3
10,6
1,5
6,0
1,8
6,1
2,1
6,0
2,1
5,5
6,4
4,1
61,2
143,5
-99,6
145,0
35,4
30,9
62,5
29,1
2,5
1,9
6,6
4,3
120,4
147,6
-11,0
235,3
45,9
35,8
86,4
57,6
15,8
1,2
6,3
4,1
81,6
166,9
-21,3
285,7
38,5
56,6
85,0
103,5
28,9
1,6
6,1
4,1
47,5
175,2
-23,4
269,2
49,5
52,3
86,0
108,2
0,0
3,4
Kaynak: Kaynak: IMF, World Economic Outlook, Eylül 2004.
(*) Tahmin
(**) G. Kore, Tayvan, Singapur ve Hong Kong.
2003 yılında %6,1 olarak gerçekleşen yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkeler
büyüme oranının 2004 yılında %6,6’ya ulaşacağı, 2005 yılında ise %5,9 düzeyine gerileyeceği
tahmin edilmektedir. Uzunca bir dönem oldukça yüksek bir büyüme performansı sergileyen Çin
ekonomisinde büyüme hızının 2004 yılında %9 olarak gerçekleşmesi öngörülmekte, izleyen yılda
1
ise %7,4’e gerilemesi beklenmektedir. 2003 yılında %7,2’ye ulaşan Hindistan ekonomisinin
büyüme hızının 2004-2005 döneminde %6,5 dolayında olması tahmin edilmektedir. 2003 yılında
%7,3 olarak gerçekleşen Rusya ekonomisindeki büyüme oranının 2004 yılında önemli bir
değişiklik göstermemesi, 2005 yılında ise %6,6 olması öngörülmektedir. 2000 yılı sonrasında
zayıflayan Brezilya ve Arjantin ekonomileri büyüme performansının belirgin bir iyileşme
göstermesi beklenmektedir.
Büyümenin hızlanmasına paralel olarak ekonomilerin istihdam yaratma kapasitelerinde iyileşme
görülmüştür. 2003 yılında %6,6 olan gelişmiş ülkeler işsizlik oranının 2004 yılında %6,3’e, 2005
yılında ise %6,1’e gerilemesi beklenmektedir. İşsizlik oranı euro alanında önemli bir sorun olmaya
devam ederken, ABD ekonomisinde 2003 yılındaki %6 seviyesinden 2004 yılında %5,5’e düşmesi
beklenmektedir.
Tablo 1.2 Seçilmiş Ekonomik Göstergeler
(Yıllık % Değişme)
Milli Gelir
Dünya
-ABD
-Euro Alanı
-Almanya
-Japonya
-Arjantin
-Brezilya
-Çin
-Rusya
Tüketici Fiyatları
-ABD
-Euro Alanı
-Japonya
Kısa Dönem Faiz Oranları
-ABD Doları
-Euro Alanı
-Japon Yeni
Ödemeler Dengesi (Milli Gelire Oran, %)
-ABD
-Euro Alanı
-Almanya
-Japonya
-Arjantin
-Brezilya
-Çin
-Rusya
İthalat
-ABD
-Euro Alanı
-Almanya
Kamu Kesimi Genel Dengesi (Milli Gelire Oran, %)
-ABD
-Euro Alanı
-Japonya
2002
2003
2004(*)
2005(*)
3,0
1,9
0,8
0,1
-0,3
-10,9
1,9
8,3
4,7
3,9
3,0
0,5
-0,1
2,5
8,8
-0,2
9,1
7,3
5,0
4,3
2,2
2,0
4,4
7,0
4,0
9,0
7,3
4,3
3,5
2,2
1,8
2,3
4,0
3,5
7,5
6,6
1,6
2,3
-0,9
2,3
2,1
-0,2
3,0
2,1
-0,2
3,0
1,9
-0,1
1,6
3,3
0,0
1,0
2,4
0,0
1,3
2,4
0,0
2,8
3,1
0,2
-4,5
0,8
2,2
2,8
9,0
-1,7
2,8
8,9
-4,8
0,3
2,2
3,2
6,2
0,8
3,2
8,3
-5,4
0,8
4,4
3,4
1,1
1,2
2,4
9,9
-5,1
0,9
4,8
3,2
-1,4
0,4
2,8
7,8
3,4
0,5
-1,6
4,4
1,9
4,0
9,8
5,7
6,5
5,0
5,8
6,1
-4,0
-2,3
-7,9
-4,6
-2,8
-8,2
-4,9
-2,9
-6,9
-4,3
-2,5
-6,5
Kaynak: Kaynak: IMF, World Economic Outlook, 2004, Eylül.
(*) Tahmin
Dünya genelindeki hızlı ekonomik büyüme görece düşük enflasyon ortamında gerçekleşmiştir.
2002 yılında gelişmiş ülkelerde %1,5 olan enflasyon oranı izleyen yılda %1,8 olarak gerçekleşmiş,
yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkeler grubunda ise %6’dan %6,1 çıkmıştır.
2
Ekim 2004
Ekonomik büyüme oranının hız kazanması yanında, petrol başta olmak üzere bazı mal
fiyatlarında gözlenen artışın da etkisiyle 2004-2005 yıllarında enflasyon oranının gelişmiş
ekonomilerde %2,1 düzeyine yükselmesi beklenmektedir. Yükselen piyasa ekonomileri ve
gelişmekte olan ülkeler grubunda ise enflasyon oranının düşürülmesinde sağlanan başarının
devam etmesi öngörülmektedir.
Özellikle ABD ekonomisi olmak üzere, gelişmiş ekonomilerde gözlenen talep artışı dünya ticaret
hacminin önemli ölçüde artmasına neden olmuştur. 2002 yılında %3,3 artan Dünya ticaret hacmi
2003 yılında %5,1 artış göstermiştir. Dünya ticaret hacminin 2004 ve 2005 yıllarında daha da ivme
kazanarak, sırasıyla, %8,8 ve %7,2 oranlarında artması öngörülmektedir. 1998 yılında yaşanan kriz
sonrasında rekabetçi kur politikası benimseyen Asya ülkeleri ile doğrudan yabancı sermaye
yatırımlarını çekmede başarılı olan yükselen piyasa ekonomileri ihracat düzeylerini artırmada
oldukça başarılı olmuştur. Diğer yandan, artan petrol fiyatları petrol ihracatçısı ülkelerin dış ticaret
performansını olumlu etkilemiştir. Gelişmiş ülkelerin ihracatı 2003 yılında %2,6 oranında artmış
iken, yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkelerin ihracatı %10,9 artış göstermiştir.
2004-2005 döneminde gelişmiş ülkeler ihracat artış oranının önemli düzeyde yükselmesi, yükselen
piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkeler ihracatı artış oranının ise mevcut düzeyini koruması
beklenmektedir.
Düşük faiz oranları ve genişlemeci maliye politikası nedeniyle artan iç talep ABD ekonomisinin
önemli düzeyde cari işlemler açığı vermesine neden olmuştur. 2002 yılında %4,5 olan ödemeler
dengesi açığının milli gelire oranının 2004 yılında %5,4’e yükselmesi, ihracat performansının
artmasına paralel olarak ise bu oranın 2005 yılında %5,1’e gerilemesi beklenmektedir.
Euro alanı ve Japonya’da ödemeler dengesi fazlasının 2004-2005 döneminde artması
beklenmektedir. ABD ekonomisi rekor düzeyde ödemeler dengesi açığı verirken Japonya, euro
alanı ve başta Uzakdoğu Asya ülkeler ve petrol üreticisi ülkeler olmak üzere yükselen ve
gelişmekte olan ekonomiler önemli düzeyde ödemeler dengesi fazlası vermiştir. Yükselen ve
gelişmekte olan ekonomiler grubunda 2002 yılında 145 milyar dolar olan ödemeler dengesi fazlası
2003 yılında 235,3 miyar dolara çıkmış olup, 2004 yılında ise 285,7 milyar dolara yükselmesi
beklenmektedir. Önemli düzeyde ödemeler dengesi fazlası veren bu ülkelerde artan uluslararası
rezervler önemli ölçüde ABD kaynaklı menkul kıymetlerinin alınmasında kullanılmıştır. ABD
ekonomisi ödemeler dengesi açığının finansmanında bu ülkeye yönelik net portföy yatırımlarının
yaklaşık yarısına sahip olan Asya ülkeleri önemli rol oynamıştır.
2003 yılında ABD ekonomisi ile euro alanında ithalat talebi sırasıyla, %4,4 ve %1,9 artış
göstermiştir. 2004 ve 2005 yıllarında Türk ihraç mallarının en önemli pazarı konumunda olan
euro alanında ithalat talebinin önemli ölçüde artacağı tahmin edilmektedir.
Kamu kesimi finansman açığı euro alanında önemli bir değişiklik göstermezken, ABD
ekonomisinde ciddi ölçüde artmıştır. Milli gelire oran olarak 2000 yılında %1,3 fazla veren ABD
kamu kesimi finansman dengesi izleyen yıllarda açık vermeye başlayarak 2003 yılında %4,6’ya
yükselmiştir. 2004 yılında bu oranın %4,9’a çıkması beklenmektedir. Ekonominin canlandırılması
amacıyla kamu harcamalarında meydana gelen artış Japonya kamu finansman açığının 2003 yılında
%8,2’ye yükselmesine neden olmuştur. 2004-2005 döneminde bu oranın %7’nin altına gerilemesi
beklenmektedir.
Dünya hasılası ve ticareti artış oranının ivme kazanmasında ABD ekonomisi ve Asya ülkelerindeki
yüksek büyüme performansı önemli rol oynamıştır. 2001 yılında görülen ekonomik aktivitedeki
yavaşlama sonrasında faiz oranlarının oldukça düşük düzeylere gerilemesi ve başta savunma
harcamaları olmak üzere kamunun genişlemeci maliye politikası uygulaması ABD ekonomisi ve
3
sonrasında dünya ekonomisi genelinde likidite bolluğu ve talep genişlemesi yaratmıştır. ABD
ekonomisinde 2000 yılında %6 olan kısa vadeli faiz oranları 2001 yılında %3,5’e, 2002 yılında
%1,6’ya ve 2003 yılında %1’e gerilemiştir. Daha düşük düzeyde azalış göstermekle birlikte,
benzeri bir eğilim euro alanı için de geçerlidir. Japonya ekonomisinde kısa vadeli faiz oranları
2000-2003 döneminde %0 olmuştur. Başta yükselen piyasa ekonomileri olmak üzere, temel
yapısal reformların gerçekleştirilmesinde önemli aşamaların kaydedildiği bir dönemde ortaya çıkan
bu politikalar küresel düzeyde faiz oranlarının gerilemesine katkı yaparak iç ve dış talebin artış
göstermesini etkilemiştir. 1998 yılında Asya ekonomilerini derinden etkileyen ekonomik kriz
sonrasında bu ülkelerin rekabetçi kur uygulamasına geçmesi ve ihracat artışına önem vermeleri
sonunda büyüme oranlarında yaşanan iyileşme çevre ülkelerin ve küresel ekonominin
canlanmasına katkı yapmıştır.
Diğer yandan, başta Çin ve Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri olmak üzere çok sayıda ülkenin
ekonomilerini dışa açması ve piyasa ekonomisine geçiş yolunda aşamalar kaydetmesi bu ülkelere
yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının önemli ölçüde artmasına neden olmuştur.
Gelişmiş ülke ekonomilerinde faiz oranlarının da oldukça düşük düzeylere gerilediği bu dönemde,
artan sermaye hareketleri ekonomileri arz, talep ve dış ticaret boyutları itibarıyla olumlu
etkilemiştir. Yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ekonomilere yönelik doğrudan
yabancı sermaye yatırımları (net) 2000 yılında ulaştığı 191,2 milyar dolarlık düzey sonrasında
gerileme eğilimine girerek 2003 yılında 147,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2004-2005
döneminde bu ülkelere yönelik söz konusu yatırımların tekrar artış eğilimine girerek yıllık 170
milyar dolara ulaşması beklenmektedir. Bu ülke grubuna yönelik net portföy yatırımlarında,
küresel düzeyde belirsizlik ortamının artmasına paralel olarak, 2001-2002 döneminde yıllık 100
milyar dolar dolayında çıkış yaşanmıştır. Söz konusu yatırımların 2004-2005 döneminde negatif
olmakla birlikte görece düşük düzeylere gerilemesi beklenmektedir.
Gelişmekte Olan Piyasalara Özel Fon Akımları (Net, Milyar Dolar)
250
200
150
100
50
0
-50
-100
1996
1997
Toplam
Gelişen Asya
1998
1999
2000
Afrika
Orta-Doğu
2001
2002
2003
2004
2005
Tah.
Tah.
Orta ve Doğu Avrupa
Batı Yarımküre
Irak’da yaşanmakta olan savaş başta olmak üzere bazı ülke ekonomilerine yönelik belirsizlikler ile
ekonomik faaliyetlerin dünya genelinde canlanması petrol fiyatlarının artmasına yol almıştır. Petrol
fiyatlarındaki artış küresel düzeyde ekonomik istikrarı ve büyümeyi tehdit eder konuma gelmiştir.
Petrol fiyatlarının 2004 yılında yüksek seyretmeye devam etmesi, 2005 yılında ise bu seviyeyi
koruması öngörülmektedir (Bakınız Kutu 1).
4
Ekim 2004
KUTU 1: Petrol Fiyatları
2004 yılı Ekim ayının ilk haftası içerisinde varil başına50 dolarlık psikolojik sınırı geçen petrol fiyatları ekonomik
büyüme ve makroekonomik istikrarı tehdit eden en önemli unsur haline gelmiştir. Petrol fiyatlarının yükselmesinde
başlıca üç faktör rol oynamaktadır.
Talep Artışı: Dünya ekonomisinin canlanması ve özelikle Çin ve Hindistan ekonomilerinin oldukça yüksek büyüme
hızına ulaşması petrole yönelik talebin önemli ölçüde artmasına yol açmıştır. Artan talebe karşılık petrol arzının
hızlı artırılamaması bu ürüne yönelik talep fazlasının oluşmasına neden olmuştur.
Ekonomik ve Siyasi Belirsizlikler: Irak, Rusya ve Venezuella başta olmak üzere önemli petrol üreticisi ülkelerde
yaşanan belirsizlikler ve Irak petrollerinin dünya piyasalarına ulaştırılmasındaki aksaklık bir yandan petrol arzını
olumsuz etkilerken diğer yandan petrol fiyatı üzerindeki risk primini yükseltmiştir.
Spekülasyon: ABD ve Japonya başta olmak üzere reel faizlerin oldukça düşük düzeylere gerilemesi ekonomilerdeki
tasarrufların değerli madenler üzere uzmanlaşmış fon yönetim kurumlarına yönelmesini desteklemiştir. Arzı artırma
imkanlarının kısıtlı olduğu bu alanlarda artan spekülatif talep, fiyatların kısa bir süre içerisinde önemli artış
göstermesine neden olmuştur. Petrol üreten başlıca ülkelerde yaşan istikrarsızlıklar bu eğilimi güçlendirmiştir.
Petrol fiyatlarının gelecekte izleyeceği seyre yönelik beklentiler dört önemli unsur etrafında şekillenmektedir.
Bunlardan birincisi faiz oranlarının seyrine ilişkindir. Özellikle ABD’de faiz artışının devam etmesi gerek ABD
ekonomisinde gerekse de dünya genelinde talebi kısıcı yönde etki yaratacağından petrol fiyatlarının düşüşü
gündeme gelebilecektir. Diğer yandan, artan faiz oranları değerli madenler alanlarına yönelen tasarrufların
azalmasına neden olarak petrole yönelik spekülatif talep de azalmış olacaktır. Bu kapsamda, ABD merkez
bankasının izleyeceği politika petrol fiyatları üzerinde etkili olacaktır. Petrol fiyatlarını etkileyecek ikinci önemli
faktör Çin ve Hindistan gibi hızla büyüyen ekonomilerin göstereceği performansla ilgilidir. Halihazırda Çin
hükümeti ekonominin ısınması endişesiyle iç talebi kısıcı politikalar uygulamaya koymuştur. Irak, Rusya ve
Venezuella gibi petrol üreticisi ülke ekonomilerine yönelik belirsizliklilerin izleyeceği seyir de petrol fiyatları
üzerinde etkili olacak bir diğer unsurdur. Ağustos ayı içerisinde Venezuella’da yapılan seçimler sonucu
belirsizliklerin azalması bu ayın sonlarında petrol fiyatlarında yaşanan düşüşte rol oynamıştır. Ancak, Irak
ekonomisinin ve Rusya’nın önemli petrol üreticilerinden olan Yukos şirketinin geleceğini yönelik belirsizlik devam
etmektedir. Son olarak, artan petrol fiyatları karşısında petrol üreticisi ülke ve firmaların bu alana yönelik yeni
yatırımlara hız vermesi orta ve uzun dönemde petrol fiyatlarının düzeyini etkileyecek diğer bir önemli unsur olarak
ortaya çıkmaktadır. Artan yatırımlar sonucu yeni üretim alanlarının açılması ve yeni teknolojilerin uygulamaya
konulması petrolün daha ucuz maliyetle dünya piyasalarına ulaştırılmasına imkan verecektir.
1.2. Finansal Gelişmeler
2001 yılında önemli düzeyde gerileyen büyüme oranının artırılması amacıyla ABD ekonomisinde
faiz oranları düşürülmüş ve genişlemeci maliye politikası uygulamaya konulmuştur. Dünya
genelinde iç ve dış talebin önemli ölçüde artmasına ve büyüme oranının yükselmesine katkı yapan
bu politika 2004 yılında özellikle ABD olmak üzere bazı ülkelerde ekonominin ısınmasına yönelik
endişelere, cari işlemler hacminde dengesizliklere ve başta konut ve petrol olmak üzere bazı mal
fiyatlarında aşırı yükselmelere neden olmuştur. Küresel ekonominin reel ve mali boyutlarında
yaşanan bu gelişmeler ekonomik istikrarın sürdürülebilirliğine yönelik endişeleri beraberinde
getirmiştir. Yaşanan bu olguların ekonomiler üzerinde ciddi olumsuz etkilerde bulunmaması
amacıyla ABD Merkez Bankası(FED) 2004 Eylül ayı itibarıyla üç kez kısa vadeli faiz oranlarında
0,25’er puanlık artışa gitmiştir. FED’in faiz artırımına yönelik politikasını başarıyla uygulaması
sonucunda reel ve mali piyasalarda önemli bir dalgalanma yaşanmamıştır. 2003 yılında %1,2 olan
ABD doları LIBOR faiz oranının 2005 yılında %3,5’e yükseleceği tahmin edilmektedir. Faiz
oranlarının 2005 yılında euro alanı ve Japonya’da da artış göstermesi beklenmektedir.
ABD’de ekonomik aktivitenin seyrine bağlı olarak FED’in uygulayacağı faiz politikası, küresel mal
ve hizmet fiyatlarındaki düzeltme sürecinde etkili olacaktır. Mevcut ekonomik göstergeler ABD
ekonomisindeki ısınmanın boyutlarına yönelik net bir bilgi sunmamaktadır. Diğer yandan,
halihazırda petrol ve diğer bazı mal fiyatlarının önemli ölçüde artması sonucu efektif talepte
meydana gelecek zayıflama ve Çin ekonomisindeki ısınmanın azaltılmasına yönelik uygulamaya
konulan politikalar ABD ekonomisi dahil küresel ekonominin yumuşak bir geçiş süreci
göstermesini destekleyen önemli unsurlardır.
5
Faiz oranlarındaki artış beklentisiyle birlikte ABD doları LIBOR faiz oranı ve ABD hazinesi tahvil
getiri oranlarında artış yaşanmıştır. 2004 yılı başında %1,15 olan ABD doları LIBOR faiz oranı
Eylül ayında %1,96’ya yükselmiştir. ABD doları euro karşısında değer kazanırken, Japon
ekonomisinde büyüme oranının artması sonucu yılın üç aylık döneminde yen karşısında değer
kaybetmiştir. İzleyen dönemde ise ABD ekonomisine yönelik faiz artışı beklentisi nedeniyle dolar
yen karşısında değer kazanmıştır. Genel olarak, gelişmiş ülkeler para birimleri arasındaki değişim
oranı ciddi bir değişiklik göstermemişken, dış finansman koşullarının kötüleşmesine bağlı olarak
birçok yükselen piyasa ekonomisi para birimi gelişmiş ülke para birimlerine karşı değer
kaybetmiştir.
Petrol fiyatlarının yüksek seyrini koruması ve ABD’de faiz oranlarının artmasına yönelik
beklentiler genel olarak Şubat ayı sonrasında borsa endekslerinin gerilemesine neden olmuştur.
Petrol fiyatının oldukça yüksek seviyelere ulaşmasının yarattığı endişe nedeniyle Temmuz ayında
borsa endekslerinde önemli düşüşler görülmüştür. Ağustos ve Eylül aylarında borsa endeksleri
ABD ve Japonya’da gerileme gösterirken, euro alanı ve yükselen piyasa ekonomilerinde artış
kaydetmiştir. Yükselen faiz oranı ve petrol fiyatlarına rağmen, 2004 yılı itibarıyla borsa endeksleri
sınırlı ölçüde değer kaybına uğramıştır. Bu gelişmede, şirketlerin artan karlılık performansı etkili
olmuştur.
Tablo 1.3 Seçilmiş Uluslararası Finansal Göstergeler
Oca.2004
Mar.2004
Haz.2004 Tem.2004
Faiz Oranları (%)
3 Ay Vadeli $ Libor Oranı
1,150
1,110
1,610
1,700
ABD 10 Yıllık Haz.Tahv. Getiri Oranı
4,375
3,789
4,598
4,484
Döviz Kurları
$/ Euro
1,2582
1,2129
1,208
1,205
Japon Yeni/ $
107,03
105,89
108,86
111,43
Brezilya Reali/$
2,877
2,939
3,074
3,035
Ruble/$
29,230
28,503
29,065
29,101
Borsa Endeksleri (Dolar Bazlı 2003 Aralık=100)
- ABD (DJI)
99,6
97,7
99,8
97,0
- ABD (NASDAQ)
100,2
97,8
102,2
94,2
- Euro Alanı (FTEU1)
101,1
96,9
98,3
96,6
- Japonya (Nikkei)
111,7
109,5
102,2
- Brezilya
101,4
95,3
89,2
95,7
- Rusya
129,6
103,4
95,7
- Arjantin
103,0
114,5
87,2
88,4
Eurobond Spread'leri (Puan)(*)
-Arjantin
5.146
4.910
5.323
5.008
-Brezilya
413
571
651
580
-Rusya
173
170
222
222
-Türkiye
297
324
496
427
Kaynak: BDDK Haflalık Raporları
(*) Ülkelerin 2009 veya 2009’a en yakın vadeli tahvillerinin ABD’nin 2009 vadeli Hazine kağıtlarına göre spreadleri
Ağu.2004
Eyl.2004
1,790
4,230
1,960
4,032
1,200
109,570
2,950
29,220
1,227
110,790
2,869
29,213
97,5
92,9
96,3
102,8
99,6
101,4
86,2
96,1
93,8
99,5
98,8
104,1
110,2
100,1
5.068
490
199
311
5.197
427
211
286
2004 yılının ilk beş aylık dönemde Brezilya ve Rusya eurobond spreadleri yükselme eğilimi
gösterirken, Arjantin eurobond spreadi düşüş eğilimi göstermiştir. Kıbrıs’daki referandum
sonuçlarına yönelik beklentiler Türkiye eurobond spreadinin Nisan ayı sonlarına kadar düşük
seviyesini korumasına neden olmuş, ancak Mayıs ayında Türkiye eurobond spreadinde önemli
artış yaşanmıştır. Bu gelişmede FED’in faizleri artıracağına yönelik beklenti etkili olmuştur.
Ancak, FED’in kısa vadeli faiz oranında düşük düzeyde artışa gidebileceği yönündeki beklentilerin
güçlenmesi Haziran ayı içerisinde Arjantin dışındaki bu ülke tahvillerini olumlu etkilemiştir. ABD
ekonomisindeki ısınmanın beklenen düzeyde olmadığı yönündeki göstergelerin açıklanması ve
FED’in düşük oranda faiz artımına gitmesi petrol fiyatlarındaki yükselmeye rağmen yükselen
6
Ekim 2004
ekonomilere ait tahvillerin getirilerini Temmuz ayı içerisinde olumlu etkilemiştir. Ağustos ve Eylül
aylarında Brezilya ve Türkiye eurobond spreadleri önemli iyileşme göstermiştir. Avrupa
Birliğinden müzakere tarihinin alınacağına yönelik olumlu beklentiler, IMF ile yeni bir stand-by
anlaşması yapılması yönündeki gelişmeler ve uluslararası derecelendirme kuruluşlarının not
artırımına gitmesi Türkiye eurobondlarının önemli getiri sağlamasına neden olmuştur.
Yıl içerisinde dalgalanma göstermekle birlikte, yükselen piyasa ekonomilerinin önemli bir
bölümünde bono spreadleri tarihi düşük seviyelerde bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde faiz
oranlarının önemli düşüş göstermesi, ekonomik büyüme oranının bu ülkelerde iyileşme
göstermesi, yapısal reform alanında kaydedilen gelişmeler ve mali kuruluşların risk yönetim
kapasitesindeki iyileşme bono spreadlerinin önemli gerileme göstermesinde belirleyici olmuştur.
Ancak, ABD başta olmak üzere gelişmiş ekonomilerde faiz oranlarının yükselme sürecine girmesi
menkul kıymetler piyasalarında istikrarsızlık endişesine neden olmaktadır. Diğer yandan, yükselen
piyasa ekonomileri ve diğer gelişmekte olan ülkelerde 2004 yılı itibarıyla uluslararası piyasalardan
finansman sağlama ihtiyacının büyük bölümünün halihazırda karşılanmış olması bu endişeleri
hafifletmektedir.
Genel Uluslararası Makroekonomik ve Finansal Riskler
ABD Faiz Oranları
Düşük faiz oranı ve genişlemeci maliye politikası iç talebi güçlendirerek ABD ekonomisinde
büyüme oranının önemli ölçüde artmasına neden olmuştur. Büyüme oranındaki artış beklentilerin
altında kalmakla birlikte, enflasyon oranında ortaya çıkan yükselme eğilimi ABD Merkez Bankası
FED’in faiz oranlarını artırmasını gündeme getirmiştir. Enflasyonist baskıların ortaya çıkmasında
yükselen petrol fiyatları önemli rol oynamakla birlikte, çekirdek enflasyon rakamlarının da
yükselme eğilimine girmesi ekonominin ısınmakta olduğu yönündeki endişeleri artırmıştır. 2004
yılı içerinde kısa vadeli faiz oranlarında üç kez 0,25’er baz puanlık artışa giden FED’in uygulamış
olduğu faiz artırımı stratejisi piyasa aktörlerinin yeni koşullara uyumunu kolaylaştırmış, ulusal ve
uluslararası piyasalarda önemli bir dalgalanma yaşanmamıştır. Japonya ve euro alanı büyüme
performanslarının, özellikle iç talep boyutu itibarıyla, yeterince güçlü olamaması geçen dönemde
küresel ekonomik faaliyetleri etkilemede ABD ekonomisi performansı ile ABD doları faiz oranını
en önemli faktörler konumuna getirmiştir. Önümüzdeki dönemde de Japonya ve euro alanında iç
talep artışına bağlı büyüme beklentisinin yeterince güçlü olmaması ABD büyüme performansını
ve faiz oranlarını küresel ekonomik aktiviteyi etkileyebilecek kritik bir unsur olarak ortaya
çıkarmaktadır. Bu kapsamda, ekonominin ısınmasına da bağlı olarak FED’in izleyeceği faiz
artırımı politikası ve piyasa aktörlerinin bu politikaya vereceği tepki büyük önem taşımaktadır.
Geçen dönem içerinde faiz oranlarının oldukça düşük düzeylere inmiş olması bazı mal ve sermaye
piyasalarına spekülatif amaçlı sermaye akımlarının artmasına neden olmuştur. Gelişmiş ülkelerde
olası faiz artırımları spekülatif amaçlı fonlar üzerinde etkide bulunarak reel ve mali sektörlerde
dalgalanmalar yaratabilecektir.
ABD ekonomisi başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde ekonomik büyümenin hız kazanmasına
bağlı olarak istihdamda meydana gelen artış ve faiz oranların oldukça düşük düzeylere gerilemesi
konuta yönelik talebin artmasına ve konut fiyatlarının yükselmesine neden olmuştur. Konut
fiyatlarının ve sahipliğinin artması, bir boyutuyla servet etkisi nedeniyle iç talebi ve dolayısıyla da
ekonomik büyümeyi olumlu etkilerken, diğer bir boyutuyla ise hanehalklarının borçluluk düzeyini
artırarak finansal sistemin kırılganlığına etki etmektedir. Bu kapsamda, gelişmiş ülkelerde
ekonomik faaliyetin izleyeceği seyir ve buna bağlı olarak faiz oranları ve istihdam düzeyindeki
gelişmeler büyük önem taşımaktadır.
7
Petrol Fiyatları
Büyüme oranının küresel düzeyde ivme kazanması, bazı ülkelerde yaşanan ekonomik ve siyasi
belirsizlik ve spekülatif fon akımları nedeniyle varil başına 50 dolar seviyesini aşan petrol fiyatları
ekonomik istikrarı tehdit edebilecek önemli bir potansiyel oluşturmaktadır (Bakınız Kutu 1).
Petrol fiyatlarının mevcut seviyesini koruması veya daha yüksek düzeylere yükselmesinin ülke
ekonomiler üzerine olumsuz etkisi sözkonusu ekonomilerdeki üretim ve tüketim yapısının enerji
yoğunluğuna göre farklılık gösterecektir. Petrol talebinin yüksek ve önemli ölçüde ithalatla
karşılandığı ekonomiler, diğer koşullar sabit olmak üzere, petrol fiyatlarındaki yükselmeden daha
fazla etkilenecektir. Bu kapsamda ABD, euro alanı, yükselen Asya ve Avrupa ülkeleri petrol
fiyatlarındaki olumsuzluklardan en fazla etkilenebilecek ülkelerdir. Bu ülkelerin ekonomik
performanslarında yaşanacak kötüleşme ise dış ticaret yoluyla diğer ülke ekonomilerini de
olumsuz etkileyebilecektir.
Küresel Ekonomideki Dengesizlikler
Artan faiz oranları ABD ekonomisinde cari işlemler açığının önemli düzeylere yükselmesine
rağmen doların gücünü korumasına etki eden önemli bir faktör olmakla birlikte, cari işlem dengesi
fazlası veren ülkelerden ABD ekonomisine yönelik portföy yatırımları bir diğer önemli unsur
olmuştur. 2004 yılında milli gelirin %5,4’üne ulaşması beklenen cari işlemler açığının daha makul
düzeylere nasıl indirileceğine ilişkin belirsizlikler ise devam etmektedir. Küresel ekonomideki en
önemli dengesizlik noktalarından birini oluşturan ABD ekonomisindeki cari açığın azalması
sürecinde ortaya çıkabilecek kur hareketlerinin izleyeceği seyir önem taşımaktadır. Oluşabilecek
kur hareketleri ise fiyat istikrarı, sermaye hareketleri, dış ticaret vb. yollarla ülke ekonomileri
üzerinde önemli etkilerde bulunabilecektir.
8
Ekim 2004
2. ULUSLARARASI BANKACILIK ALANINDAKİ GELİŞMELER
2.1. Uluslararası Bankacılık Faaliyetleri
2003 yılının ikinci çeyreğinden itibaren uluslararası finansal piyasalarda artan istikrarla beraber
uluslararası bankacılık faaliyetleri hız kazanmaya başlamış ve 2004 yılının ilk çeyreğinde geçen
yılın aynı dönemine göre rekor düzeyde bir artış göstermiştir. Söz konusu dönemde,
Uluslararası Ödemeler Bankası’na (Bank for International Settlements, BIS) raporlama yapan
bankaların bankalararası sınır ötesi alacaklarındaki artışta, bankalararası işlemlerde meydana
gelen yükselme belirleyici olmuştur. Bu işlemlerin büyük kısmı ABD doları bazlı repo
işlemlerinden oluşurken, euro bazlı işlemlerde de artış gözlenmiştir. Ayrıca, bankalararası
işlemlerin yanı sıra bu dönemde bankacılık dışı finansal kesime yönelik kredi aktivitesinde de
belirgin bir artış gerçekleşmiştir.
Mart 2004 itibarıyla, bir önceki yılın aynı dönemine göre %12,8 oranında artarak 17,2 trilyon
dolara yükselen bankaların sınır ötesi alacaklarının %64,5’i bankalardan, %35,5’i ise banka dışı
kesimdendir. Bankalardan alacakların %85,2’si kredilerden, %10,4’ü ise menkul kıymetlerden
meydana gelirken, banka dışı kesimden alacakların %52,9’u kredilerden, %41,9’u menkul
kıymetlerden oluşmuştur.
Bankaların sınır ötesi alacakları ülkeler itibarıyla incelendiğinde, İngiltere’nin 3,4 trilyon dolar
(%19,9) ile ilk sırayı aldığı, ikinci sırada 1,8 trilyon dolar ile Almanya’nın (%10,6) ve üçüncü
sırada 1,6 trilyon dolar ile Amerika Birleşik Devletlerinin (%9,2) geldiği görülmektedir.
Dördüncü ve beşinci sıraları alan Japonya ile Fransa’nın payları ise sırasıyla, %8 ve %7,7’dir.
Buna göre, ilk 5 ülkenin toplam içindeki payı %55,4 seviyesinde olup, toplam alacakları tutarı
9,5 trilyon dolardır.
Bankaların sınır ötesi alacaklarının para birimi itibarıyla dağılımları incelendiğinde, dolar
cinsinden alacakların payının %40, euro cinsinden alacakların payının %36,9 ve diğer para
birimlerinin payının ise %23,1 seviyesinde olduğu görülmektedir. 2003 yılında hem euro
cinsinden menkul kıymet ihraçlarındaki artış hem de dolar/euro paritesindeki hareketlere
bağlı olarak euro cinsinden alacaklarda önemli ölçüde artış gerçekleşmiş olmasına karşın, 2004
yılının ilk çeyreğinde dolar bazlı repo işlemlerindeki hızlı artış, doların ağırlıklı para birimi
olma durumunu devam ettirmiştir.
2004 yılının ilk çeyreğinde bankalararası işlemlerdeki artışın yanı sıra bankacılık dışı kesime
yönelik kredi aktivitesinde belirgin artış gözlenmiştir. Bu aktivite ise özellikle off-shore
merkezlerde yer alan banka-dışı finansal kuruluşlara yönelik olmuştur. Özellikle gelişmekte
olan ülkelerin 2003 yılı ve 2004 yılı ilk çeyrek ekonomik ve finansal performansları sonucu
biriken uluslararası rezervlerini gelişmiş ülkelerde yerleşik bankalara yöneltmeleriyle kredi
kapasiteleri güçlenen gelişmiş ülke bankaları, bu fonları off-shore merkezlere ve diğer finansal
merkezlere plase etmeleri sonucunu doğurmuştur. Bu çerçevede özellikle Londra merkezli
bankaların dolar bazlı mevduatında belirgin artışlar kaydedilmiştir.
2004 yılının ilk çeyreğinde gelişmekte olan ülkelere net fon akımı negatif olurken, ülkeler ve
bölgeler arasında farklılık gözlenmektedir. Kore, Çin ve Rusya’dan net çıkış, Türkiye ve
Brezilya’da net giriş olduğu görülmektedir. Gelişmiş ülkelerin faiz oranlarında gözlenen artış
bu gelişmede belirleyici olmuştur. Özellikle Asya-Pasifik bölgesinden Kore, Hindistan ve Çin
bankalarının yurtdışında tuttukları mevduat aracılığıyla belirgin bir sermaye çıkışı
gerçekleştirdikleri gözlenmektedir.
9
Tablo 2.1 Bankaların Sınır Ötesi Alacakları
2002
Milyar Dolar
Yıllık
Toplam Alacaklar
740,1
-Bankalardan
425,0
-Banka Dışı Kurunlardan
315,2
Araçlar İtibariyle
Krediler ve Mevduatlar
496,7
-Bankalardan
392,9
103,8
Menkul Kıymetler
238,5
-Bankalardan
36,3
202,2
Para Cinsi İtibariyle
ABD Doları
320,4
Euro
453,3
Yen
-42,3
Diğer Para Birimleri
8,7
Banka Dışı Borçlanıcılar İtibarıyla
Gelişmiş Ekonomiler
315,1
Euro Alanı
117,4
Japonya
4,1
ABD
153,1
Off –Shore Merkezler
18,8
Gelişmekte olan Piyasalar
-16,5
Dağıtılamayan
-2,2
Bilgi İçin: Yerel Alacaklar
44,5
2003
2003
2004
Yıllık 1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek 1. Çeyrek
1.076,6
376,8
493,8
-110,0
315,9
1.180,8
531,0
175,6
307,9
-229,5
277,1
777,9
545,5
201,2
185,9
119,5
38,9
402,9
Stok
17.185,2
11.084,2
6.101,0
730,6
453,2
277,4
283,6
75,4
208,2
284,1
142,1
142,0
96,6
26,2
70,4
349,9
325,6
24,3
115,2
-8,2
123,4
-171,1
-262,5
91,4
30,3
21,1
9,2
267,7
248,1
19,6
41,6
36,3
5,3
915,2
701,7
213,5
233,6
64,0
169,6
12.674,4
9.449,0
3.225,4
3.709,8
1.154,5
2.555,3
500,3
503,0
-50,4
123,7
105,3
254,4
-10,9
28,0
252,4
202,6
25,4
64,2
-68,3
-7,9
0,7
-34,5
210,9
53,9
-14,8
65,9
559,2
371,2
-3,2
253,6
6.881,7
6.333,8
785,2
3.184,5
459,3
157,5
38,4
179,9
99,8
5,1
-18,7
415,2
148,8
57,2
21,5
25,8
80,9
-6,2
-22,3
180,6
159,9
67,5
15,6
60,0
18,9
3,3
3,8
88,8
103,3
50,5
6,5
40,9
10,2
4,9
1,1
51,7
47,3
-17,7
-5,2
53,3
-10,2
3,1
-1,3
94,1
339,6
149,9
–0,3
101,3
42,7
25,1
-4,5
194,2
4.807,5
2.151,6
184,8
1.621,4
672,2
572,7
48,6
2.534,1
Kaynak: BIS
Türkiye’den alacakların tutarı 2003 yıl sonunda 44,4 milyar dolar iken, bu tutar, Mart 2004’te
48,1 milyar dolar olmuş, yükümlülüklerin tutarı ise sırasıyla 20,5 ve 23,1 milyar dolar
düzeyinde gerçekleşmiştir. Buna göre net alacak tutarı 2003 yıl sonunda 23,9 milyar dolar
iken, 2004 yılı Mart ayında 25 milyar dolara yükselmiştir. Bu gelişmelerde özellikle, gelişmiş
ülkelerdeki faiz artırımına rağmen, Türkiye’nin ekonomik performansının diğer gelişmekte
olan ülkelere göre yüksek seviyesini korumasının temel belirleyici olduğu gözlenmektedir.
Mart 2004 itibarıyla Türkiye’den sınır ötesi alacakların %50,2’si 1 yıldan kısa vadeli, %4,5’i 1-2
yıl arası vadeli, %37,9’u 2 yıldan uzun vadelidir. Sektörler itibarıyla dağılım incelendiğinde,
bankaların %20,7, kamu sektörünün %24, banka dışı özel kesimin %55,1 paya sahip oldukları
görülmektedir. Türkiye’den alacaklı bankaların ülkeler itibarıyla dağılımı incelendiğinde,
Almanya, Fransa, Hollanda, Amerika ve Belçika en fazla alacaklı ülkeler olarak dikkati
çekmektedir.
2004 yılının ikinci çeyreğinde sendikasyon kredileri, bir önceki yılın aynı dönemine göre %37,7,
bir önceki döneme göre ise %103,5 oranında artarak 519,3 milyar dolarla rekor bir seviyeye
yükselmiştir. Bu gelişmede yaklaşık 240 milyar dolar tutarında gerçekleştirilen yeniden
kredilendirme anlaşmaları etkili olmuştur. Yenilenen finansman sözleşmeleri ise temel olarak
uluslararası finansal piyasalardaki durgun yapının bir sonucu olarak değerlendirilmektedir.
Yılın ikinci çeyreğinde, ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin sendikasyon kredisi kullanımı
bir önceki yılın aynı dönemine göre %36,5 oranında artmıştır. ABD’de bu oran %72,1 olarak
gerçekleşmiştir. Gelişmiş ülkelerdeki bu artışa paralel olarak, gelişmekte olan ülkelerin
sendikasyon kredileri bir önceki döneme göre %23,63 oranında, önceki yılın aynı dönemine göre
%55,3 oranında artmıştır. Toplam kredi tutarı 27,8 milyar dolar ile 1997 yılından bu yana en
yüksek ikinci çeyrek rakamıdır. Bu gelişmede 2003-2004 döneminde küresel ekonomik aktivitenin
10
Ekim 2004
göreli olarak iyileşirken, dünya ekonomisi genelinde şirketler kesiminin bilançolarının iyileşmesi
belirleyici olmuştur.
Gelişmekte olan ülkeler bölgeler itibarıyla incelendiğinde, yine lider bölgenin 10,5 milyar dolar ile
Asya-Pasifik bölgesi olduğu görülmektedir. Özellikle Tayvan elektronik firmalarının 4 milyar
dolarlık kullanımı bu gelişmede belirleyici olmuştur. Diğer tüm bölgelerde de artış gözlenirken
Türkiye’nin de içinde yer aldığı Avrupa ekonomileri grubuna yönelik sendikasyon kredileri
toplamı yılın ikinci çeyreğinde 9 milyar dolara ulaşmıştır. Türkiye’ye açılan sendikasyon kredileri
de her iki dönemde artış göstermiştir. Yılın ikinci çeyreğinde Rusya’nın imzaladığı 3,8 milyar dolar
tutarındaki sendikasyon kredileri bölgeye yönelik kredilerin gelişiminde belirleyici olmuştur.
Ayrıca bu dönemde Macar bankaları 1,1 milyar dolar tutarında sendikasyon kredisi almışlardır.
Tablo 2.2 Uluslararası Sendikasyon Kredileri
2003
2004
Milyar Dolar
1. Çeyrek 2. Çeyrek 3. Çeyrek 4. Çeyrek Yıllık 1. Çeyrek 2. Çeyrek
Tüm Ülkeler
232,9
377,0
286,2
345,3 1.241,4
255,1
519,3
Gelişmiş Ülkeler
213,8
352,3
255,6
308,1 1.129,8
226,8
480,9
ABD
133,6
188,7
120,3
166,8 609,4
132,4
324,8
Fransa
20,5
21,0
11,3
13,0
65,8
17,5
29,4
Almanya
6,1
27,5
37,3
26,2
97,1
11,9
27,9
İngiltere
18,0
40,7
24,3
21,0 104,0
24,8
27,4
Gelişmekte Olan Ülkeler
14,5
17,9
25,2
30,1
87,7
22,5
27,8
Afrika ve Orta Doğu
2,3
2,3
7,5
6,9
19,0
6,0
3,1
Güney Afrika
0,6
1,6
3,1
0,9
6,2
0,5
2,0
Asya-Pasifik
9,0
7,3
9,3
7,2
32,8
9,1
10,5
Çin
3,9
1,2
2,3
0,2
7,6
2,1
0,8
Güney Kore
0,4
1,8
1,2
2,3
5,7
0,4
1,6
Tayvan
0,2
1,8
1,9
1,3
5,2
2,7
4,0
Avrupa
1,9
4,4
6,6
9,0
21,9
4,2
9,0
Türkiye
0,1
0,1
1,7
2,2
4,1
0,5
0,7
Rusya
1,3
1,5
2,1
2,5
7,4
1,0
3,8
Latin Amerika
1,2
3,9
1,8
7,0
13,9
3,2
5,3
Arjantin
0,3
0,3
0,3
Brezilya
0,8
0,4
0,2
1,4
1,1
1,1
Meksika
1,0
2,8
0,6
5,3
9,7
0,9
3,6
Off-Shore Merkezler
4,7
6,9
5,2
6,9
23,7
5,7
10,3
Uluslararası Kurumlar
0,2
0,2
0,4
Küm.
774,4
707,7
457,2
46,9
39,8
52,2
50,3
9,1
2,5
19,6
2,9
2,0
6,7
13,2
1,2
4,8
8,5
0,3
2,2
4,5
16,0
0,0
Kaynak: BIS
2.2. Seçilmiş Ülkeler İtibariyle Bankacılık Alanındaki Gelişmeler
Bu bölümde ülkeler itibarıyla bankacılık sektörlerinin gelişimi Türk Bankacılık Sistemindeki
gelişmelerle bir karşılaştırma yapılabilmesini sağlamak amacıyla özet olarak verilmektedir.
2004 yılının ilk yarısında ülkeler itibarıyla genel olarak bankacılık sektörlerinin küresel ekonomik
aktivitedeki göreli canlanma ve finansal piyasalardaki istikrar sonucu daha sağlıklı bir aktif yapısına
kavuştukları ve karlılık performanslarını iyileştirdikleri görülmektedir. Ayrıca, bu dönemde genel
itibarıyla ülkelerin risk yönetimi uygulamalarında belirgin bir gelişme söz konusudur.
ABD’de faaliyette bulunan bankalar 2003 yılından itibaren, sorunlu kredilerindeki azalma, faiz
marjlarındaki artış ve daha güçlü sermaye yapılarına bağlı olarak daha karlı bir dönem
geçirmişlerdir. Ayrıca, daha düşük seviyelerde karşılık ayırma eğilimi bu bankaların karlılıklarını
olumlu etkilemiştir. Kurumsal ve ticari kredilerde azalma devam ederken, ipotek ve tüketici
kredisi alanlarında iyileşme kredi faaliyetlerinin canlılığını korumasını sağlamıştır. İpotek
11
piyasalarında yaşanan dalgalanmalar bankalar açısından riskten korunmayı zorlaştırsa da uzun
vadeli faiz oranlarındaki yüksek seyir faiz marjlarını korumuştur.
Avrupa’da faaliyette bulunan bankalar ise halen 2001 ve 2002 yılında yaşanan ekonomik
zorlukların etkilerini taşımaya devam etmektedirler. 2003 yılında ekonomik aktivitede sağlanan
olumlu gelişmeler ve ev-emlak piyasasındaki canlanmalar takibe dönüşüm oranlarının göreli
olarak gerilemesine ve karlılığın iyileşmesine sınırlı da olsa katkı sağlamıştır. Bu dönemde
bankalar sermaye yeterliliklerini yasal sınırlara yakın olarak tutturalabilmişlerdir. Kurumsal
kredilerde göreli bir iyileşme görülmekle birlikte kredi faaliyetleri tüketici kredileri üzerinde
yoğunlaşmıştır. 2003 yılı için bankaların karlılıklarında artış gözlenmekte ve reel sektördeki
iyileşmeye paralel olarak bankacılık sektörünün performansında iyileşme beklenmektedir. Ancak,
Almanya’da faaliyette bulunan bankaların genel ekonomideki ortama paralel olarak mali
yapılarındaki zayıflık devam etmektedir.
Japon bankalarındaki kredi sorunları halen sektördeki en önemli sorun olarak devam etmekle
birlikte 2003 yılında takipteki alacaklarda azalma görülmektedir. Japon gözetim otoritesince
getirilen 2005 yılı Mart ayına kadar takipteki alacaklarda yarı yarıya azalma zorunluluğunu yerine
getirmek için bankalarca başlatılan çalışmalar devam etmektedir. Birçok banka tarafından yabancı
bankalarla birlikte takipteki kredilerin aktarılacağı “özel amaçlı araçlar” (SPV) kullanılacağı
açıklanmıştır. Bu gelişmeler ve kurumsal gelirlerdeki artışlarla birlikte takipteki alacaklar
sorunlarına rağmen Japon bankalarının hisselerindeki 2003 öncesi değer kayıpları büyük oranda
telafi edilmiştir. Ayrıca Japonya bankacılık sektöründe 2003 yılında özellikle devlet kağıtlarına,
hisse senetlerine yapılan plasmanlarda ve mevduatlarda artış gerçekleşmiştir.
Tablo 2.3 Gelişmiş Ülkelere İlişkin Bankacılık Göstergeleri
Dönem Sonu, Yüzde
1999
2000
2001
2002
2003
2004 Dönem
1,4
-0,6
-0,1
1,1
0,5
0,7
1,1
1,4 Mart
-------
1,2
7,2
4,8
2,2
4,8
1,2
0,4
1,1 Mart
----1,0 Mart
0,4 Mart
12,8
10,4
12,9
12,5
12,0
13,3
10,1
12,8 Mart
----13,3 Mart
10,1 Mart
Aktif Getiri Oranı
A.B.D.
Japonya
Almanya
İngiltere
Fransa
Kanada
Avustralya
1,3
-0,9
0,2
1,0
0,4
0,7
1,2
1,2
0,3
0,2
0,9
0,5
0,7
1,3
A.B.D.
Japonya
Almanya
İngiltere
Fransa
Kanada
Avustralya
1,0
5,8
4,6
3,0
5,7
1,2
0,6
1,1
6,1
5,1
2,5
5,0
1,2
0,5
A.B.D.
Japonya
Almanya
İngiltere
Fransa
Kanada
Avustralya
12,2
11,9
11,5
14,0
12,7
11,7
10,1
12,1
12,2
11,7
13,0
11,9
11,8
9,8
1,2
0,1
0,2
0,5
0,5
0,7
1,0
1,3
-0,7
-0,1
0,9
0,4
0,4
1,2
Takibe Dönüşüm Oranı
1,4
6,6
4,9
2,6
5,0
1,5
0,7
1,5
8,9
5,0
2,6
5,0
1,6
0,6
Sermaye Yeterlilik Oranı
12,7
11,7
12,0
13,2
12,1
12,2
10,5
12,8
10,9
12,7
12,2
12,3
12,2
9,9
Kaynak: IMF, GFSR Eylül 2004
Gelişmekte olan ülkelerdeki bankacılık faaliyetleri değerlendirildiğinde, karlılık, aktif kalitesi
ve sermaye yeterliliği gibi konularda sağlanan gelişmeler çerçevesinde, söz konusu ülkelerin
bankacılık sistemlerinin 2003 yılında güç kazandığı görülmektedir. Ancak bu gelişmelerde
12
Ekim 2004
daha önceki dönemlerde olduğu gibi bölgesel farklılıkların yanı sıra bölge içi farklılıkların da
olduğu gözlenmektedir.
Latin Amerika bölgesinde genel olarak bankacılık sisteminde istikrar korunmakla birlikte,
özellikle Arjantin’de bankacılık sisteminin belirli bir istikrara kavuşmasıyla sistemin
kırılganlığı, temel olarak karlılığa bağlı bir özkaynak yeterliliği nedeniyle devam etmektedir.
Benzer bir durum Uruguay için geçerlidir. Ekonomik canlanmaya bağlı olarak Brezilya’da
bankacılık sistemi sağlıklı bir yapıya kavuşmuş ve sektörün kredi kalitesini ve risk yönetiminde
alınan mesafeler, sağlıklı yapının güçlenerek sürdürülebileceği hususunda bekleyişleri
güçlendirmiştir. Ayrıca Meksika bankacılık sektörü güçlenmeye başlarken, Şili’de artan karlılık
ve sermaye yeterliliği sistemin sağlığının korunmasına yardımcı olmuştur.
Doğu Avrupa bölgesinde 2003 yılında da devam eden karlılık bu bölge ekonomilerinin
bankacılık sistemini güçlendirmiştir. Baltık ülkelerinde, Çek Cumhuriyeti, Macaristan,
Romanya, Slovakya ve Ukrayna’da hızla artan kredi hacmi, yakın izleme gerektiren temel risk
unsuru olarak göze çarpmaktadır. Rusya’nın genel olarak devam eden güçlü ekonomik
performansına karşın, 2003 yılının Mayıs-Haziran döneminde yaşadığı belirsizlik sistemin
sağlıklılığı hakkında kuşkuların artmasına neden olmuştur. Bu dönemde, kara-para aklama
operasyonları ile ilgili iddialar kapsamında küçük bir bankanın kapatılması (Sodbiznessbank)
piyasalarda dalgalanmalara neden olmuştur. Bu gelişmeleri müteakip, bir diğer küçük
bankanın gönüllü olarak kendini tasfiye etmesiyle sisteminde kara para aklama ve sermaye
yeterliliği gibi hususlarda piyasa güveni tamamen sarsılmıştır. Bu olaylar, bazı bankalardan
hızlı mevduat çekilişine, bankalararası piyasalarda sıkışıklık yaşanmasına ve bu piyasalarda
faiz oranlarının hızla yükselmesine yol açmıştır. Bu kapsamda merkez bankası zorunlu karşılık
oranlarını yarı yarıya indirerek dolaylı likidite desteği sağlarken, Meclis, 100.000 rublenin
(3.500 dolar) altındaki hanehalkı mevduatına güvence getiren bir düzenleme ile piyasaları
sakinleştirmeye çalışmıştır. Haziran ayı ortalarında piyasalarda güven yeniden tesis edilmekle
birlikte sistemin gözetim ve denetim çerçevesinde yer alan bazı zafiyetler, kırılganlığın devam
etmesine neden olmaktadır.
Tablo 2.4 Gelişmekte Olan Piyasalara İlişkin Bankacılık Göstergeleri
Dönem Sonu, Yüzde
1999
2000
2001
2002
2003
2004 Dönem
Aktif Getiri Oranı
Latin Amerika
Arjantin
Brezilya
Meksika
Şili
Gelişmekte Olan Avrupa
Bulgaristan
Çek Cumhuriyeti
Polonya
Rusya
Macaristan
Asya
Çin
Hong Kong
Kore
Malezya
Pakistan
0,4
1,6
0,7
0,7
0,3
1,0
0,9
1,0
-0,2
0,2
0,8
1,3
-9,7
1,9
-1,1
1,1
-2,5
1,6
1,7
1,3
-3,2 Mart
-1,7 Mart
1,6 Mart
2,7
-03
1,6
-0,3
0,3
3,0
0,7
1,5
0,9
1,3
2,9
0,7
1,4
2,4
1,7
2,1
1,2
0,8
2,6
1,7
2,4
1,2
1,0
2,6
1,9
2,5 Mart
1,2 Mart
-3,2 Mart
--
0,1
0,4
-1,3
0,7
-0,3
0,1
0,8
-0,6
1,5
--
0,1
0,8
0,8
1,0
0,0
0,1
0,8
0,6
1,3
0,8
-0,8
0,1
1,4
1,4
--1,1 Mart
Asya Ülkelerine bakıldığında ise küresel ekonomik aktivitedeki olumlu gelişmelerin bankacılık
sistemleri üzerinde de olumlu etki yarattığı görülmektedir. Genel olarak bu bölge bankalarında
karlılık sermaye yeterliliği ve aktif kalitesi gibi hususlarda olumlu gelişmeler söz konusudur.
13
Çin ve Hindistan’da da yapısal konulara ilişkin yeniden yapılandırma çalışmaları başlatılmıştır.
Çin bazı kamu bankalarını yeniden sermayelendirilirken, bağımsız denetim, gerçekçi karşılık
ayrılması ve sermaye yeterliliğinin güçlendirilmesi yönünde de adımlar atılmıştır. Hindistan’da
ise kredi portföylerinin yeniden sınıflandırılması yönünde çalışmalar başlatılmıştır.
Tablo 2.4 Gelişmekte Olan Piyasalara İlişkin Bankacılık Göstergeleri-Devam
Dönem Sonu, Yüzde
1999
2000
2001
2002
2003
2004 Dönem
Takibe Dönüşüm Oranı
Latin Amerika
Arjantin
Brezilya
Meksika
Şili
Bulgaristan
Çek Cumhuriyeti
Polonya
Rusya
Macaristan
Asya
Çin
Hong Kong
Kore
Malezya
Pakistan
8,9
8,7
8,9
1,7
9,8
8,4
5,8
1,7
14,0
5,7
5,1
1,6
37,4
5,3
4,6
1,8
30,5
4,4
23,2
1,6
27,7 Mart
-3,2 Mart
1,6 Mart
26,7
22,0
13,3
13,4
4,2
17,3
19,9
15,0
7,7
3,0
13,1
13,7
17,9
6,2
2,2
8,6
10,6
21,1
5,6
2,0
7,3
4,9
20,9
5,0
3,4
7,0 Mart
4,8 Mart
-5,0 Mart
--
-7,2
8,3
16,6
22,0
-6,1
6,6
15,4
19,5
29,8
5,7
2,9
17,8
19,6
25,5
4,5
1,9
15,8
17,7
22,0
3,9
2,6
13,9
13,7
----13,2 Mart
Sermaye Yeterlilik Oranı
Latin Amerika
Arjantin
Brezilya
Meksika
Şili
Bulgaristan
Çek Cumhuriyeti
Polonya
Rusya
Macaristan
Asya
Çin
Hong Kong
Kore
Malezya
Pakistan
20,8
15,5
16,2
13,5
19,5
14,3
13,8
13,3
17,9
15,3
14,7
12,7
-16,7
15,5
14,0
14,0
18,9
14,2
14,1
14,0 Mart
-14,5 Mart
15,0 Mart
41,8
13,2
13,2
18,1
14,9
35,6
14,8
12,9
19,0
13,7
31,3
15,4
15,1
20,3
13,9
25,2
14,3
13,8
19,1
13,0
22,0
14,5
13,8
19,1
11,6
21,3 Mart
15,2 Mart
-18,7 Mart
--
12,8
18,7
10,8
12,5
12,2
13,5
17,8
10,5
12,5
11,4
12,3
16,5
10,8
13,0
11,3
11,2
15,8
10,5
13,2
12,6
-15,4
10,5
13,7
11,1
---13,5 Mart
11,1 Mart
14
Ekim 2004
KUTU 2: Yeni Basel Sermaye Yeterliliği Uzlaşısı (BASEL-II)
Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS-Bank for International Settlements) bünyesinde faaliyet gösteren ve
gelişmiş ülkelerin merkez bankaları ile banka denetim otoriteleri yetkililerinden oluşan Basel Bankacılık
Denetim Komitesi (BCBS- Basel Committee on Banking Supervision), bankacılık faaliyetleri ve bu faaliyetlerin
düzenlenmesi ile denetlenmesi hususunda öneri mahiyetinde metinler yayımlamaktadır. Söz konusu
metinler, uluslararası bankacılık normlarını belirleyen en önemli dokümanlar olarak kabul
edilmektedir. BCBS tarafından yayımlanan en önemli ve kapsamlı metinlerden biri de 1988 yılında
banka sermaye yeterliliklerinin ölçülmesi ve değerlendirilmesi hususunda yayımlanmış olan ve Basel
Sermaye Uzlaşısı (Basel-I) olarak bilinen dokümana ilişkin köklü değişiklikler getiren Yeni Basel Sermaye
Uzlaşısı’dır (Basel-II). Basel-II’ye ilişkin nihai metin, konuya ilişkin taslak metinlere yönelik çeşitli
kesimlerden görüş alınması ve düzenlenen sayısal etki çalışmalarının (QIS-Quantitative Impact Study)
ardından, 26 Haziran 2004’te BCBS tarafından yayımlanmıştır. Yürürlüğe girdiğinde ülkelerin
bankacılık sektörleri ve dolaylı olarak ülke ekonomileri üzerinde önemli etkiler doğurması beklenen
Uzlaşı, bugün bir çok ülke denetim otoritesi ve bankalar için en önemli gündem maddelerinden birini
oluşturmaktadır.
Söz konusu Uzlaşı’ya yönelik olarak 2002 yılından bu yana BDDK bünyesinde de önemli faaliyetler
yürütülmektedir. Kurumumuz, Basel-II ile getirilen hususlara ilişkin altyapı unsurlarının (risk yönetimi
sistemleri, kurumsal yönetişim sistemleri, muhasebe, bilgi sistemleri, vb.) uluslararası gelişmelere
paralel olarak ülkemiz bankacılık sektöründe de tesis edilmesinin sektörün faaliyet ve rekabet yapısını
olumlu etkileyeceğini değerlendirmektedir. Bu çerçevede, Basel Komitesi tarafından Eylül 2002
tarihinde başlatılan ve Basel-II ile getirilen hükümlerin banka sermaye yeterlilikleri üzerine muhtemel
etkilerinin analiz edilmesini amaçlayan 3. Sayısal Etki Çalışmasına (QIS-3) ülkemizden, sektörde
önemli paya sahip altı banka ile katılım sağlanmış, ayrıca çalışmaya ilişkin nihai değerlendirme
toplantısı 10-11 Mart 2003 tarihleri arasında İstanbul’da Kurumumuz ev sahipliğinde
gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında, Mart 2003 tarihinde Kurumumuz yetkilileri ile çeşitli bankaların
risk yönetiminden sorumlu üst düzey yöneticilerin katılımı ile T.Bankalar Birliği bünyesinde “Basel-II
Yönlendirme Komitesi” tesis edilmiştir. Ayda bir kez toplanmakta olan Komite, Basel-II’ye geçişe yönelik
çeşitli çalışmalar yapmaktadır. QIS-3’te edinilen deneyimlerden de faydalanmak suretiyle Temmuz
2003’te aktif büyüklüğü açısından sektörün %95’ini teşkil eden 23 bankanın katılımı ile yerel bir QIS
çalışması (QIS-TR) başlatılmış olup, çalışma sonuçlarına yönelik analiz çalışmalarının Kasım 2004
itibarıyla tamamlanması beklenmektedir. QIS-3 ve QIS-TR çalışmaları, ileride yapılması planlanan
diğer çalışmalar ile birlikte ülkemiz bankacılık sektörünün Basel-II’ye hazırlık sürecinin planlanması
açısından büyük öneme sahip bilgi kaynaklarını oluşturmaktadır.
Her ne kadar Basel-II’ye nihai halinin verilmesi çalışmaları sırasında Uzlaşı’nın temel olarak G-10
ülkelerinin uluslararası aktif bankalarını hedef aldığı ifade edilse de yapılan QIS çalışmaları ve diğer
anket sonuçlarına göre Yeni Uzlaşının gelişmiş ve gelişmekte olan bir çok ülke tarafından
uygulanmasının planlandığı anlaşılmaktadır. Bu nedenle Uzlaşıya yönelik olarak bir çok kesimden
çeşitli görüşler Basel Komitesi’ne iletilmektedir. Basel-II’ye yönelik olarak Uzlaşı’nın teknik seviyesinin
yüksek olması, Uzlaşı hükümlerinin gelişmekte olan ülke ekonomilerine olumsuz etkiler ortaya
çıkarabileceği, Uzlaşı’nın ekonomik konjonktürel hareketleri arttırabileceği hususlarında çeşitli
eleştiriler mevcut olmakla birlikte, özellikle etkin risk yönetiminin teşvik edilmesi, yasal sermayenin
maruz kalınan riske duyarlı hale getirilmesi, bu anlamda yasal sermaye arbitrajı imkanlarının
sınırlandırılması, piyasa disiplinini artırıcı hükümlerin var olması gibi hususlar Basel-II’nin
uygulanmasından beklenen muhtemel faydalardır. Basel-II ile elde edilmesi öngörülen ve/veya
muhtemel faydalar ile Uzlaşı’ya yönelik eleştiriler birlikte ele alındığında, Basel-II’nin bazı dışsallıklar
içeren ancak doğru yönde atılmış bir adım olduğu değerlendirilmektedir.
15
3. YURTİÇİ EKONOMİK VE FİNANSAL GELİŞMELER1
3.1. Ekonomik Gelişmeler
3.1.1. Büyüme ve Üretim
2004 yılının ikinci çeyreğinde GSYİH bir önceki yılın aynı dönemine göre %13,4, GSMH ise
%14,4 oranında artış göstermiştir. Böylece yılın ilk altı aylık döneminde GSİYH büyümesi %11,8
seviyesinde gerçekleşmiştir. 2004 yılının ikinci çeyreğinde GSYİH’da kaydedilen artış, özel
tüketim, ve yatırım harcamaları artışından kaynaklanmıştır. Özellikle dayanıklı tüketim malları
talebindeki ve hizmetler sektöründeki artışlar özel tüketim büyümesinde, özel kesim makine
teçhizat harcamalarındaki artış da özel sabit sermaye yatırımı büyümesinde belirleyici olmuştur.
Önceki yıllarda büyümeye önemli oranda katkı yapan stok birikiminin 2004 yılı ikinci çeyrek
büyümesine katkısı 1,4 puan olmuştur. Diğer yandan 2003 yılı boyunca faiz dışı fazla hedefine
ulaşmak için kamu harcamalarına getirilen blokajın etkisiyle, kamu tüketimi ve kamu yatırımlarının
daralmasına bağlı olarak 2004 yılının ikinci çeyreğinde kamu tüketimi reel olarak gerileme
göstermiştir. Ayrıca ithalatın ihracattan daha hızlı artmasına bağlı olarak net mal ve hizmet
ihracatının GSYİH büyümesine katkısı bu dönemde de negatif olmuştur.
Tablo 3.1 Yurtiçi Talep Gelişmeleri
%Değişme
2003/I
GSYİH Büyümesi
-Özel Tüketim
-Kamu Tüketimi
-Gayri Safi Sabit Sermaye Yatırımı
-Stok Değişimi
Toplam Yurt İçi Talep
2003/II
8,1
7,8
-2,3
11,7
3,6
10,9
2004/I
3,9
2,9
-2,0
6,3
5,5
8,5
2004/II
10,1
10,6
2,4
52,6
3,1
19,1
2003-6 Aylık 2004-6 Aylık
13,4
16,4
-7,9
51,7
1,4
21,1
5,8
5,3
-2,1
8,5
4,6
9,6
11,8
13,5
-3,5
52,1
2,2
20,2
Kaynak: DİE.
Milli gelir rakamlarına üretim yönünden bakıldığında, yılın ikinci çeyreğinde de, büyümeye en
önemli katkının sırasıyla, %13,9 ve %14,9 oranında büyüyen hizmetler ve sanayi sektörlerinden
kaynaklandığı gözlenmektedir. Diğer yandan tarım sektöründe ilk çeyrekte kaydedilen %7,5’lik
daralmanın ardından ikinci çeyrekte %3,4 oranında artış gerçekleşmiştir. Alt sektörler itibariyle ise
özellikle imalat sanayi, ticaret ve serbest meslek sektörlerinde önemli oranda artış gerçekleşmiştir.
Merkez Bankası tarafından yayınlanan 2004 yılı Eylül ayı birinci dönem Beklenti Anketi’ne göre
2004 yıl sonu GSMH büyüme beklentisi bir önceki aya göre 0,7 puan artmış ve %6,9 olarak
gerçekleşmiştir. Ancak, 2004 yılı ikinci çeyrek gerçekleşmesi ve Temmuz ayı sanayi üretimine
ilişkin veriler GSMH büyümesinin %6’nın da üzerinde olacağına işaret etmektedir. 2004 yılı ikinci
çeyrek gelişmelerinin ardından yılın üçüncü ve son çeyreğinde bir büyüme gerçekleşmemesi
durumda dahi 2004 yılı GSMH büyümesi %5,8 olarak gerçekleşecektir.
Tablo 3.2 Üretim Gelişmeleri
2003/I
GSMH Büyümesi
-Tarım
-Sanayi
-Hizmetler
-Mali Kuruluşlar
-İzafi Banka Hizmetleri*
2003/II
7,4
2,0
8,8
8,2
-8,1
-9,7
2004/I
3,6
-0,8
4,2
4,5
-8,5
-9,9
2004/II
12,4
-7,5
10,3
11,4
0,6
0,4
2003-6 Aylık 2004-6 Aylık
14,4
3,4
14,9
13,9
1,2
2,7
5,3
0,1
6,3
6,2
-8,3
-9,8
13,5
-0,4
12,7
12,7
0,9
1,5
*İzafi banka hizmetleri izafi bir üretim değeri olarak aracılık hizmetlerinden faydalanan diğer sektörler bakımından girdi olarak kabul edilmekte,
dolayısıyla bu değer ilgili sektörün toplam üretim değerinin içinde kapsandığından, mükerrerliği önlemek amacıyla milli gelir hesaplarına eksi bir kalem
olarak girmektedir.
Kaynak: DİE.
1
Bu bölümde yer alan değerlendirmeler, 5 Ekim 2004 tarihi itibarıyla mevcut veriler esas alınarak yapılmıştır.
16
Ekim 2004
Toplam Yurt İçi Talep Gelişmeleri
(Bir Önceki Yılın Aynı Dönemine Göre Yüzde Değişme)
80,0
60,0
40,0
20,0
0,0
-20,0
-40,0
TYİT
ÖSSY
Özel Tüketim
2004:01
2003:03
2003:01
2002:03
2002:01
2001:03
2001:01
2000:03
2000:01
1999:03
1999:01
1998:03
1998:01
-60,0
GSYİH
Üretim eğilimleri ile gerçekleşen GSMH ile potansiyel GSMH tahminleri karşılaştırıldığında, 2003
yılının üçüncü çeyreğinden itibaren gözlenen güçlü üretim eğiliminin 2004 yılının ikinci çeyreğinde
de sürdüğü görülmektedir.
GSMH ve Üretim Açığı/Fazlası
17.45
17.35
17.25
17.15
17.05
16.95
GSMH_mevdüz
2004:02
2003:03
2002:04
2002:01
2001:02
2000:03
1999:04
1999:01
1998:02
1997:03
1996:04
1996:01
1995:02
1994:03
1993:04
1993:01
16.85
üretim eğilimi
Yıllıklandırılmış GSMH ve Reel Kredi Hacmi Büyüme Hızları
15.0
60.0
10.0
40.0
5.0
20.0
0.0
0.0
GSMH
Kredi Hacmi-Sağ Ölçek
17
2004Q1
2003Q1
2002Q1
2001Q1
2000Q1
1999Q1
1998Q1
1997Q1
1996Q1
1995Q1
1994Q1
-60.0
1993Q1
-15.0
1992Q1
-40.0
1991Q1
-10.0
1990Q1
-20.0
1989Q1
-5.0
Sanayi üretimi, 2004 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %12,8 oranında artarak
piyasa beklentilerinin görece altında bir büyüme gerçekleştirmiştir (CNBC-e piyasa bekleyişleri anketi
%13,6 oranındaydı). Sanayi üretiminde gözlenen bu artışta, iç talepteki canlanma, ihracat
hacmindeki olumlu performans ve verimlilik artışı önemli rol oynamıştır. Ocak-Temmuz dönemi
itibariyle, alt sektörlere bakıldığında, 2003 yılının tersine madencilik sektöründeki daralma sınırlı
düzeyde kalırken, imalat ve enerji sektörlerindeki üretim artışı devam etmiştir. İmalat sanayi alt
sektörleri itibariyle incelendiğinde ise, Temmuz ayında gıda, tütün ve petrol sektörü hariç diğer
tüm sektörlerde artış görülürken, deri, ağaç, kağıt kimya, büro-muhasebe bilgi işlem makineleri,
makine teçhizat, taşıt araçları ve mobilya sektörlerinde yüksek oranlı üretim artışları gözlenmiştir.
Böylece sanayi üretim endeksi yılın yedi aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre
%13,2 oranında artmıştır.
Tablo 3.3 Aylık Sanayi Üretim Endeksi*
Temmuz
2003
9,8
5,1
10,2
27,9
-5,0
-7,5
5,0
5,6
56,6
7,9
%Değişme
Toplam Sanayi
Madencilik
İmalat
Gıda
Tekstil
Giyim
Petrol
Kimya
Taşıt
Enerji
Ocak-Temmuz
2003
6,8
-11,8
7,5
15,9
-0,3
-0,9
1,6
-0,7
38,5
7,7
2004
12,8
-1,1
14,2
-2,4
3,6
7,2
-6,2
32,4
61,0
6,2
2004
13,2
-1,2
14,5
-0,8
7,8
3,3
0,2
18,0
75,7
7,1
Kaynak: DİE *Bir önceki yılın aynı ayına ve aynı dönemine göre üretim artışları
Aylık Sanayi Üretim Endeksi 12 Aylık % Değişim
Aylık Sanayi Üretim Endeksi ve
25.0
Mevsimsel Düzeltilmiş Seri
130.0
20.0
120.0
15.0
110.0
100.0
10.0
90.0
Nis.04
Tem.04
Eki.03
Oca.04
Nis.03
Eki.02
Nis.02
Tem.02
Eki.01
Oca.02
Nis.01
Tem.01
Eki.00
Oca.01
Nis.00
Tem.00
Tem.04
May.04
Mar.04
Oca.04
Kas.03
Eyl.03
Tem.03
May.03
Mar.03
Oca.03
70.0
Oca.00
0.0
Y_MD
Tem.03
Y
80.0
Oca.03
5.0
Mevsimsel etkilerden arındırılmış seriler incelendiğinde, aylık sanayi üretim endeksindeki artış
eğiliminin Temmuz ayında da devam ettiği görülmektedir. Söz konusu seriler itibarıyla Temmuz
ayında sanayi üretimi bir önceki aya göre %0,4 oranında artış göstermiştir.
Merkez Bankasınca hesaplanan, referans seri olarak sanayi üretim endeksini alan ve sanayi üretim
endeksindeki döngüleri yaklaşık 3 dönem önceleyen bileşik öncü göstergeler endeksi, 2004
Temmuz ayında geçen aya göre hafif bir artış göstermiştir. Bileşik öncü göstergeler endeksi
Temmuz ayında Haziran ayına göre 1 puan artarak 131,8 seviyesine yükselmiştir.
18
Ekim 2004
TCMB Reel Kesim Güven Endeksi ve
Mevsimsel Düzeltilmiş Sanayi Üretimi Serileri
135
130
125
120
115
110
105
100
95
90
85
135
130
125
120
115
110
Ara.01
Oca.02
Şub.02
Mar.02
Nis.02
May.02
Haz.02
Tem.02
Ağu.02
Eyl.02
Eki.02
Kas.02
Ara.02
Oca.03
Şub.03
Mar.03
Nis.03
May.03
Haz.03
Tem.03
Ağu.03
Eyl.03
Eki.03
Kas.03
Ara.03
Oca.04
Şub.04
Mar.04
Nis.04
May.04
Haz.04
Tem.04
Ağu.04
105
Güven End.
Sanayi Üretimi MevDüz.
Öncü-Sağ Ölçek
Toplam imalat sanayi kapasite kullanım oranı, 2004 yılının Temmuz ayında bir önceki yılın aynı
ayına göre 4,3 puan artarak %84,1’e yükselmiştir. Gelişen ihracat imkanları ve iç talepteki
canlanma kapasite kullanım oranındaki gelişmede belirleyici olmuştur. Kamu kesimi kapasite
kullanım oranı basım, petrol, ana metal ve elektrikli cihazlar imalatı sektörlerinin yüksek kapasite
ile çalışmaları sonucunda %89,7 seviyesinde gerçekleşmiştir. Özel sektör kapasite kullanım oranı
ise bir önceki yılın aynı dönemine göre 6,1 puan artarak %80,8 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu
gelişmede, tütün, ağaç, kağıt, plastik, makine teçhizat,radyo-tv ve taşıt araçları sektörlerindeki
yüksek kapasite kullanım oranları belirleyici olmuştur.
Tam kapasite çalışamama nedenleri arasındaki “İç Pazardaki Talep Yetersizliği”, yüksek seviyesini
2004 yılı Temmuz ayında korumasına karşın, bir önceki yılın aynı ayına göre 9 puan gerileyerek
%56,6 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde, dış pazarda talep yetersizliği ise belirgin bir
şekilde gerilemiştir. Toplam imalat sanayi kapasite kullanımına alt sektörler itibariyle bakıldığında;
bir önceki yılın aynı ayına göre tütün, ağaç, kağıt, basım, petrol, taş-toprak, metal eşya, makine
teçhizat, radyo-TV haberleşme cihazları imalatı taşıt ve diğer ulaşım araçları ile tıbbi, optik-hassas
aletler imalatı sektörlerinde kapasite kullanım oranları artarken, gıda, tekstil, giyim, deri, kimya,
plastik,ana metal, ve büro malzemeleri ve elektrikli eşya imalat sektörlerinin kapasite kullanım
oranları gerilemiştir.
Tablo 3.4 İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranındaki Gelişmeler
(Yüzde)
Toplam
-Kamu
-Özel
Temmuz
2003
79,8
88,6
74,7
2004
84,1
89,7
80,8
Puan
Değişme
4,3
1,1
6,1
Ocak-Temmuz
2003
2004
77,1
80,3
83,5
81,4
73,9
79,7
Puan
Değişme
3,2
-2,1
5,8
Kaynak: DİE
2004 yılının Ocak-Temmuz döneminde kapasite kullanım oranı ise bir önceki yılın aynı dönemine
göre 3,2 puan artarak %80,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmede kağıt, basım, kimya,
plastik, ana metal, metal eşya, makine teçhizat ve taşıt araçları sektörlerindeki kapasite kullanım
oranlarının yükselmesi etkili olmuştur.
TCMB İktisadi yönelim anketi sonuçlarına göre; 2004 yılı Temmuz ayında, katılımcıların genel
gidişat konusundaki olumlu değerlendirmelerinin geçen aya kıyasla bir miktar güçlendiği, iç talebe
ilişkin iç piyasadan alınan yeni sipariş miktarı ve iç pazara satılmış olan mal hacminin son üç ay
eğilimlerinin bir miktar arttığı ve dış talebe ilişkin olarak ihracat piyasasından alınan yeni sipariş
miktarı ve dış pazara satılmış olan mal hacminin son üç aylık dönemde geçen aya kıyasla
19
değişmediği gözlenmektedir. Ayrıca, Merkez Bankası tarafından hesaplanan Reel Kesim Güven
Endeksi (MBRKGE), 2004 yılı Temmuz ayında bir önceki yılın aynı ayına göre değişmezken, bir
önceki aya göre 0,5 puan azalarak 107 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu sonuç önümüzdeki
dönemlerde sanayi üretim endeksi artış hızında belirgin bir değişme olmayacağına işaret
etmektedir.
Tüketicilerin harcama davranışlarının ve beklentilerinin değerlendirildiği Tüketici Eğilim anketi
sonuçlarına göre Tüketici Güven Endeksi, 2004 yılı Ağustos ayında bir önceki aya göre %3,93
oranında azalarak 101,2 değerine gerilemiştir. Ancak, tüketici güveninde iyimser durumu ifade
eden endeksin 100’den büyük olma durumu Ağustos ayında da devam etmiştir. Ağustos ayında
güven endeksinde gözlenen düşüşün, tüketicilerin mevcut ve gelecek dönem satın alma güçlerine,
gelecek dönem genel ekonomik duruma, iş bulma olanaklarına ve mevcut dönemin dayanıklı
tüketim malı satın almak için uygunluğuna dair değerlendirmelerinin gerilemesinden kaynaklandığı
görülmektedir.
3.1.2
Fiyatlar
Fiyatlardaki 12 Aylık % Değişim
Mevsimsellikten Arındırılmış Aylık Fiyat Artışları
120,0
TEFE
100,0
20,0
TÜFE
80,0
15,0
60,0
10,0
40,0
TÜFE
TEFE
5,0
20,0
Eyl.04
May.04
Eyl.03
Oca.04
May.03
Eyl.02
Oca.03
May.02
Eyl.01
Oca.02
May.01
Eyl.00
Oca.01
Oca.00
Eyl.04
Eyl.03
Eyl.02
Eyl.01
Eyl.00
Eyl.99
Eyl.98
Eyl.97
Eyl.96
Eyl.95
-5,0
May.00
0,0
0,0
Eylül ayında, TEFE bir önceki aya göre %1,85, TÜFE %0,94 oranında artmıştır. Böylece yıl
başından itibaren TEFE %9,3, TÜFE ise %4,8 artmıştır. Yıllık fiyat artışları geçen yılın aynı
dönemine göre TEFE’de %12,5, TÜFE’de ise %9,0 olmuştur. Eylül ayındaki fiyat gelişmelerine
12 aylık ortalama artışlar olarak bakıldığında, TEFE’nin % 11,2, TÜFE’nin ise %12,9 oranında
arttığı görülmektedir.
Tablo 3.5 Eylül Ayı Fiyat Gelişmeleri
(%)
I. TEFE-Genel
Kamu
Özel
1. Tarım
2. Madencilik
3. İmalat
Kamu
Özel
4. Enerji
II TÜFE-Genel(*)
1. Gıda-İçki-Tütün
2.Giyim ve Ayakkabı
3. Konut
Aylık
Yıl Sonuna Göre
2003
2004
2003
2004
0,1
1,8
10,7
9,3
-0,6
1,2
10,9
14,9
0,3
2,1
10,7
7,2
0,4
5,5
12,3
4,6
1,1
3,4
13,1
14,5
-0,1
0,7
10,7
11,4
-0,8
1,1
12,9
17,8
0,2
0,6
9,7
8,6
-0,1
0,3
2,6
-1,9
1,9
0,9
13,8
4,8
1,3
0,2
13,8
0,7
3,2
1,0
8,4
-5,7
2,6
2,0
14,1
10,3
12 Aylık
2003
19,1
19,4
24,1
32,0
11,7
16,5
22,9
18,5
10,1
23,0
29,4
26,6
21,3
2004
12,5
15,4
11,3
11,8
17,3
13,4
18,1
11,2
-1,3
9,0
7,3
-0,4
14,6
12 Aylık Ort.
2003
2004
30,3
11,2
30,2
9,1
30,3
12,0
39,0
15,4
34,1
8,1
28,2
10,5
33,7
11,2
25,9
10,1
16,7
0,2
28,4
12,9
30,0
12,7
34,1
7,5
26,5
16,4
Kaynak: DİE * Tabloda verilen sektörler TÜFE içinde en fazla ağırlığa sahip ilk üç sektör olup, toplam ağırlıkları % 66,6’dır.
TEFE’deki artışları tarım fiyatları gibi temelde mevsimsel faktörler, petrol fiyatları gibi dışsal
faktörlerce belirlenen alt gruplar dışlanarak değerlendirildiğinde; sene başından itibaren tarım
hariç fiyatların %10,8, petrol hariç fiyatların ise %7,5 arttığı görülmektedir. Dolayısıyla, tarım ve
petrol hariç TEFE yıl başından itibaren %8,6, 12 aylık ise %11,7 artmıştır. Bu bağlamda, yılın
20
Ekim 2004
gerçekleşen 9 aylık döneminde petrol fiyatlarındaki artışın enflasyon üzerinde olumsuz etkisinin
daha belirgin olduğu düşünülmektedir.
TEFE'nin Alt Gruplarında 12 Aylık % Değişme
Eyl.04
Eyl.03
Mar.04
Mal
Eyl.02
Eyl.01
Mar.02
Eyl.00
Mar.01
Mar.97
Eyl.04
Eyl.03
Mar.04
Eyl.02
Mar.03
Eyl.01
Mar.02
Eyl.00
Mar.01
Eyl.99
Mar.00
Eyl.98
Mar.99
Eyl.97
Mar.98
Mar.97
0,0
Eyl.99
20,0
Mar.00
40,0
Eyl.98
60,0
Hizmet
Mar.99
80,0
Mar.03
120,0
100,0
80,0
60,0
40,0
20,0
0,0
Petrol hariç
Eyl.97
Tarım hariç
100,0
Mar.98
120,0
TÜFE'nin Alt Sektörlerinde 12 Aylık % Değişme
Merkez Bankası tarafından yıl sonu hedefi %12 olarak belirlenen TÜFE’deki artış mal ve hizmet
üreten sektörler2 ayrımında incelendiğinde yıl başından itibaren gerçekleşen dokuz aylık dönemde
mal üreten sektörlerde fiyatlar %0,4 artarken, hizmet üreten sektörlerde söz konusu artış %11,1’e
ulaşmıştır. İki grup fiyatlarında görülen bu belirgin farklılaşma hizmet üreten sektörler genelinde
fiyatların aşağı yönde hareketinde görülen katılığın sürdüğünü ve fiyatlama davranışının ekonomi
geneliyle çakışmadığını göstermektedir. Özellikle hizmet üreten sektörler içinde %50 civarında
paya sahip kira grubundaki yüksek oranlı artışlar enflasyonun tek haneye indiği bir dönemde daha
belirgin bir risk unsuru olarak görülmektedir. Nitekim kira grubunda fiyatlar Eylül ayında bir
önceki aya göre %2,5 oranında artarken, sene başından itibaren söz konusu gruptaki artış oranı
%13,9 düzeyine ulaşmıştır. Kira dışı TÜFE’de sözkonusu oran %2,6 olarak gerçekleşmiştir.
Yılın gerçekleşen dokuz aylık dönemindeki gelişmeler ışığında TÜFE’de yıl sonu artış hedefi olan
%12’ye ulaşılmasında önemli bir sorunla karşılaşılmayacağı öngörülmektedir.
3.1.3 Kamu Finansmanı
2004 yılının ilk sekiz aylık döneminde konsolide bütçe harcamaları geçen yılın aynı dönemine göre
reel olarak %11,9 oranında azalırken, konsolide bütçe gelirleri %1,7 oranında artış göstermiş,
böylece konsolide bütçe dengesi özellikle tarımsal amaçlı transferlerin ve yüksek tutarlı faiz
ödemelerinin etkisiyle harcamalarda artış görülen Ocak ayı dışında genel olarak ılımlı bir seyir
izleyerek yıl sonu hedefleri açısından iyi bir performans sergilemiştir. İlk sekiz ayda personel dışı
cari harcamalar ile yatırım harcamaları hariç konsolide bütçe harcamaları geçen yılın aynı
dönemine ilişkin gerçekleşme rakamlarının nominal olarak dahi altında gerçekleşmiş, bu gelişmede
faiz ödemeleri, sosyal güvenlik kurumlarına transferler ve personel harcamalarındaki reel gerileme
etkili olmuştur. Gelirler tarafında ise vergi geliri performansındaki iyileşmenin yanı sıra başta
kamu bankaları olmak üzere KİT kar transferlerindeki artış, bütçenin gelir tarafındaki olumlu
gelişmelerin en önemli nedenleri olmuştur.
Gelir ve harcamalardaki bu gelişmelerin etkisiyle Ağustos ayı sonu itibariyle bütçe açığı reel olarak
%42,2 oranında azalarak 18 katrilyon lira ile sınırlı kalmış, faiz dışı fazla ise %33 oranında artış
göstererek 22,6 katrilyon liraya ulaşmıştır. Konsolide bütçenin geleneksel olarak yılın son
aylarında açık verme eğilimi gösterdiği göz önünde tutulduğunda ilk sekiz ayda sergilenen faiz dışı
fazla performansı yıl sonu hedeflerinin tutturulma ihtimalini artırmaktadır.
Mal üreten sektörler gıda-içki-tütün, giyim ve ayakkabı, konutla ilgili diğer harcamalar, elektrik ve gaz, ev eşyası, ilaçlar ve tıbbi
ürünler, özel ulaşım araçları, eğlence (eğlence ve kültür hizmetleri hariç), eğitim araçları, mücevherden oluşurken; hizmet üreten
sektörler konut (konutla ilgili diğer harcamalar hariç), ev bakımı, sağlık (ilaçlar ve tıbbi ürünler hariç), ulaştırma (özel ulaşım
araçları hariç), eğlence ve kültür hizmetleri, eğitim hizmetleri, lokanta, pastane ve otel, çeşitli mal ve hizmetler (mücevher hariç)
sektörleri TÜFE içindeki ağırlıkları kullanılarak hesaplanmaktadır.
2
21
Tablo 3.6 Konsolide Bütçe Gerçekleşme ve Hedefleri
Ocak-Ağustos
2003
92,1
19,4
3,5
2,6
66,6
44,0
22,6
63,6
53,3
6,1
3,0
1,3
-28,4
15,5
Katrilyon TL
Harcamalar
I. Personel
II. Diğer Cari
III. Sermaye Harcamaları
IV. Transferler
1. Faiz Ödemeleri
2. Diğer
Gelirler
I. Vergiler
II. Vergi dışı gelirler
III. Diğer gelirler
IV. Katma Bütçe Gelirleri
Denge
Faiz Dışı Denge
Kaynak: MB
Ocak-Ağustos
2004
88,9
19,3
4,4
2,6
62,5
40,6
21,9
70,9
57,2
11,9
0,7
1,2
-18,0
22,6
Reel Değ. 2004 Bütçe
(%)
Hedefi
-11,9
150,0
-9,2
28,6
14,7
12,0
-8,8
6,4
-14,4
102,9
-15,8
66,1
-11,6
36,9
1,7
104,1
-2,1
88,9
78,0
13,9
-78,7
0,5
-15,8
0,8
-42,2
-45,8
33,0
20,2
Gerçekleşme/Hedef
Oranı (%)
59,3
67,5
36,7
40,6
60,7
61,4
59,3
68,1
54,3
64,3
140,0
150,0
39,3
111,9
Konsolide Bütçe Gelişmeleri (Katrilyon TL)
Harcamalar
Bütçe Dengesi
08/04
07/04
06/04
05/04
04/04
03/04
02/04
01/04
12/03
11/03
10/03
09/03
20
15
10
5
0
-5
-10
Gelirler
Faiz Dışı Denge
Öte yandan, konsolide bütçedeki iyi performans, verileri gecikmeli olarak açıklanmakta olan
konsolide kamu kesimi dengelerinin de olumlu gelişmesinin en önemli nedenini teşkil etmiştir. Bu
çerçevede, Haziran ayı için belirlenmiş bulunan 20 katrilyon liralık toplam açık hedefi
tutturulurken, yine Haziran ayı için belirlenmiş bulunan 14,1 katrilyonluk faiz dışı fazla hedefi
önemli ölçüde aşılmıştır. Temmuz ayında da olumlu gelişmeler devam etmiş ve konsolide kamu
kesimi açığı 11,7 katrilyon lira (yaklaşık 8 milyar dolar) olarak gerçekleşirken, konsolide kamu
kesimi faiz dışı fazlası 19,9 katrilyon liraya (yaklaşık 13,6 milyar dolar) ulaşmıştır.
Tablo 3.7 Konsolide Kamu Dengesi (*)
Trilyon TL
Faiz Dışı Denge
Konsolide Bütçe
Bütçe Dışı Fonlar
KİT'ler
Sos. Güv. Kur.
İşsizlik Sig. Fonu
Ocak
1.421
736
-193
656
91
131
Şubat
2.307
2.294
78
-241
85
92
Toplam Denge
Konsolide Bütçe
Bütçe Dışı Fonlar
KİT'ler
Sos. Güv. Kur.
İşsizlik Sig. Fonu
-4.079
-4.910
-274
683
91
331
-1.336
-1.577
77
-220
85
300
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Toplam
3.824
2.115
5.338
1.164
3.694
19.864
3.287
1.802
4.797
387
3.017
16.321
109
238
393
77
-23
679
536
-105
-105
483
610
1.835
-250
52
127
86
-36
155
142
127
126
130
126
874
-734
-1.526
107
571
-250
365
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı
(*) Program tanımlı
22
-2.661
-3.224
185
-91
52
417
-359
-1.153
390
-120
127
398
-2.097
-3.080
61
478
86
358
-394
-1.274
-71
639
-36
348
-11.660
-16.744
474
1.939
155
2.516
Ekim 2004
Kamu finansmanı dengelerindeki iyi performans olumlu makroekonomik ortam ve bekleyişler ile
birlikte Hazinenin borçlanma koşulları üzerinde de iyileştirici bir etkide bulunmuştur. 2002
yılından bu yana belirgin bir düşüş göstererek 2003 yılında %45’e inen Hazinenin ortalama iç
borçlanma bileşik faizi 2004 yılının ilk dokuz aylık döneminde yaklaşık %26,4’e gerilemiştir. Bu
olumlu gelişmeye paralel olarak Hazinenin borçlanma vadesinin de uzadığı ve 2003 yılında 302
gün olan Hazinenin ortalama iç borçlanma vadesinin 2004 yılının ilk dokuz aylık döneminde
ortalama 356 güne yükseldiği görülmektedir.
Hazine İç Borçlanma İhalelerindeki Gelişmeler
70
63,8
438
60
302
50
45,0
40
500
433
393
315
27,1
26,1
25,6
24,0
28,9
400
292
277
253
30
377
375
302
300
28,6
28,1
24,8
24,7
200
20
100
10
0
0
2002
2003
2004/1 2004/2 2004/3 2004/4 2004/5 2004/6 2004/7 2004/8 2004/9
Bileşik Faiz
Ortalama Vade
2004 yılının ilk sekiz ayında konsolide bütçe toplam borç stoku 26,1 katrilyon lira artarak 309,9
katrilyon lira (207 milyar dolar) seviyesine yükselmiştir. Toplam borçların %42,2’si yurt içi
piyasalara, %26,9’u kamu kuruluşlarına ve %30,8’i yurt dışı piyasalara borçlardan oluşmaktadır.
Ağustos ayı sonu itibariyle iç borç stoku 2003 yıl sonuna göre 19,9 katrilyon lira artış göstererek
214,3 katrilyon liraya yükselmiştir. Söz konusu artış, 84,2 katrilyon liralık anapara ödemesi
yapılmasına karşılık gerçekleştirilen 104,4 katrilyon liralık borçlanmaya ve ilgili dönemdeki kur
hareketlerinin borç stokunda yarattığı etkilere bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Söz konusu dönemde
5,2 milyar dolar tutarında dış borç anapara ödemesi yapılırken 6,3 milyar dolar dış borçlanma
yapılmış ve kur hareketlerinin de etkisiyle dış borç stoku 0,5 milyar dolar artışla 63,9 milyar dolara
(95,6 katrilyon lira) ulaşmıştır.
Tablo 3.8 Konsolide Bütçe İç Borç Stoku
İç Borç Stoku
Piyasa
Kamu Kesimi
Dış Borç Stoku
Kredi
Uluslararası Kur.
-IMF Kredisi
Hükümet Kur.
Ticari Bankalar
Tahvil
Toplam
2003 Aralık
2004 Nisan
Tutar
Tutar Pay Tutar
Tutar Pay
Mia $
Ktrl. TL (%) Mia $ Ktrl. TL (%)
139,3
194,4 68,7
143,2
206,2 69,7
72,9
101,8 36,0
84,2
121,3 41,0
66,4
92,6 32,7
59,0
84,9 28,7
63,4
88,5 31,3
62,2
89,7 30,3
36,6
51,0 18,0
36,1
52,1 17,6
23,5
32,8 11,6
23,7
34,2 11,6
16,7
23,4 8,3
16,7
24,0 8,1
6,9
9,7 3,4
6,5
9,4 3,2
6,1
8,5 3,0
5,9
8,5 2,9
26,8
37,5 13,3
26,1
37,6 12,7
202,7
282,9100,0
205,4
296,0100,0
Kaynak: HM
23
Değişim
(%)
2004 Ağustos
08.04/12.03
Tutar
Tutar Pay
TL
Mia $ Ktrl. TL (%) Dolar (reel)
143,1
214,3 69,2 2,7 2,7
87,4
130,9 42,2 19,9 19,8
55,7
83,4 26,9 -16,1 -16,1
63,9
95,6 30,8 0,8 0,6
37,3
55,8 18,0 2,0 1,9
25,2
37,7 12,2 7,1 7,1
17,5
26,2 8,5 4,8 4,3
6,3
9,5 3,1 -9,2 -8,8
5,8
8,6 2,8 -4,9 -5,7
26,6
39,8 12,8 -0,7 -1,1
207,0
309,9 100,0 2,1 2,1
Mevcut konsolide iç borç stokunun 2003 yılı sonu itibariyle 25,1 ay olan ortalama vadeye kalan
süresi özellikle TMSF’ye verilmiş bulunan uzun vadeli nakit dışı kağıtların ağırlığının azalmasının
etkisiyle Ağustos ayı itibarıyla 20,7 aya gerilemiştir. Öte yandan, Hazinenin borçlanma
vadesindeki uzama nakden satılan kağıtlardan kaynaklanan borç stokunun ortalama vadesinde
sınırlı da olsa uzamaya neden olmuş, böylece 2003 yılı sonu itibarıyla %54,3 olan 1 yılın
üzerindeki nakden satılmış kağıtların toplam borç stoku içindeki payı Ağustos ayında %56’ya
yükselmiştir.
Tablo 3.9 İç Borç Stokunun Vade Yapısı
2003 Yıl Sonu
Katrilyon TL
Nakden Satılan
1 - 3 ay (3 ay dahil)
3 - 6 ay (6 ay dahil)
6 - 12 ay (12 Ay dahil)
1 - 3 yıl (3 yıl dahil)
5 yıl üzerine
Nakit Dışı Satılan
2 yıl
3 yıl
4 yıl
5 yıl
5 yıl üzeri
Toplam
TOPLAM (Milyar Dolar) (Bilgi İçin)
Kaynak: HM (*) Ortalama vadeye kalan süre
,
Tutar
130,5
4,4
3,7
16,8
92,2
13,4
0,0
63,9
1,8
1,8
7,7
6,2
7,2
39,2
194,4
13,9
Pay (%)
67,1
2,3
1,9
8,6
47,4
6,9
0,0
32,9
0,9
0,9
4,0
3,2
3,7
20,2
100,0
-
2004 Ağustos
Vade (Ay)
(*)
12,4
1,4
3,8
2,9
13,4
23,6
0,0
51,2
8,8
21,8
17,8
28,4
33,1
67,9
25,1
-
Tutar
153,1
5,5
4,6
23,1
107,7
11,5
0,8
61,2
1,0
1,8
7,7
5,3
8,5
36,9
214,3
14,3
Pay (%)
71,4
2,5
2,2
10,8
50,3
5,3
0,4
28,6
0,5
0,8
3,6
2,5
3,9
17,2
100,0
-
Vade (Ay)
(*)
11,6
1,8
2,4
5,7
12,5
20,4
65,4
43,4
4,6
13,7
9,1
21,0
30,1
59,3
20,7
-
Toplam borç stokunun döviz kompozisyonuna bakıldığında 2003 yılı sonunda %46,3 olan döviz
ve dövize endeksli borçların payının Ağustos ayı itibarıyla %43,7’ye gerilediği görülmektedir.
Toplam Borç Stokunun Döviz Dağılımı
(2003 Aralık)
Döviz
40,0%
D.
Endeksli
6,3%
Toplam Borç Stokunun Döviz Dağılımı
(2004 Ağustos)
D.
Endeksli
3,6%
TL
53,7%
Döviz
40,1%
TL
56,3%
Nakit gerçekleşmeleri açısından bakıldığında, Hazinenin 2004 yılının ilk dokuz ayında 86,2
katrilyon lira tutarında iç borç öderken 107,9 katrilyon lira iç borçlanma gerçekleştirdiği
görülmektedir. Buna karşılık dış borç ödemesi ve dış borç kullanımı sırasıyla 7,6 katrilyon ve 9,9
katrilyon lira seviyesinde gerçekleşmiş, böylece Hazine ilk dokuz ayda 21,7 katrilyon lira net iç ve
2,3 katrilyon lira net dış borçlanma gerçekleştirmiştir.
Ağustos ayı sonu itibariyle kamu finansmanı alanında sağlanan olumlu performans, bir yandan
ekonomik aktivitedeki yükselişin hızını keserek cari açığın kontrol edilmesine katkıda bulunurken,
bir yandan da borç dinamikleri ile ilgili olumlu bekleyişleri güçlendirerek enflasyonla mücadele
programını desteklemektedir.
24
Ekim 2004
Tablo 3.10 Hazine Nakit Gerçekleşmeleri
Katrilyon TL
Gelirler
Giderler
Faiz Dışı Giderler
Faiz Ödemeleri
Faiz Dışı Denge
Nakit Dengesi
Finansman
Borçlanma (Net)
Dış Borçlanma (Net)
Kullanım
Ödeme
İç Borçlanma (Net)
Kullanım
Ödeme
Banka Kullanımı (Net) (*)
Ocak - Mart
23,5
32,1
18,1
13,9
5,4
-8,6
8,6
8,6
-1,1
3,6
4,6
9,6
38,0
28,4
0,0
Nisan - Haziran
24,8
32,0
18,3
13,8
6,5
-7,3
7,3
6,8
1,9
3,1
1,3
5,0
29,7
24,7
0,5
Temmuz - Eylül
30,0
36,7
21,3
15,4
8,6
-6,7
6,7
8,6
1,5
3,2
1,7
7,1
40,2
33,1
-1,9
Toplam
78,3
100,8
57,7
43,1
20,5
-22,6
22,6
24,0
2,3
9,9
7,6
21,7
107,9
86,2
-1,4
Kaynak: HM (Geçici)
(*) Pozitif rakam kasa/banka hesaplarında meydana gelen azalışları, negatif rakam artışları göstermektedir.
Piyasa aktörlerince, kamu sektörünün %6,5 civarında faiz dışı fazla verirken makroekonomik
görünümün borç dinamiklerini olumlu etkileyerek borç yükünü azaltmaya devam etmesi
beklenmektedir. Böylece, konsolide kamu finansman dengelerinin şiddetli ve uzun olmayan
şoklara karşı dayanıklı bir görünüm sergilediği düşünülmekle birlikte özellikle özelleştirme gelirleri
ve mali disiplin orta vadede bu dayanıklılığı pekiştirmesi gereken kritik faktörler olarak
görülmektedir.
3.1.4 Dış Ticaret ve Ödemeler Dengesi
2004 yılı Ocak-Ağustos döneminde toplam ihracat bir önceki yılın aynı dönemine göre %31,8
oranında artarak 39,2 milyar dolar, toplam ithalat ise %43,4 oranında artarak 61,8 milyar dolar
olarak gerçekleşmiştir. Böylece, 2004 yılının sekiz aylık döneminde dış ticaret dengesi 22,6 milyar
dolar açık vermiştir. Bir önceki yılın aynı döneminde söz konusu açık 13,3 milyar dolar
seviyesinde gerçekleşmişti.
Tablo 3.11 Dış Ticaret Dengesi
Milyon Dolar
2003
3.829
5.975
- 2.146
64,1
İhracat
İthalat
Dış Ticaret Açığı
Karşılama Oranı %
Ağustos
2004
4.594
7.846
- 3.252
58,5
Değişim %
20,0
31,3
51,6
2003
29.749
43.080
- 13.330
69,1
Ocak - Ağustos
2004 Değişim %
39.220
31,8
61.791
43,4
- 22.571
69,3
63,5
Kaynak: DİE
İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)
25
Yıllıklandırılmış
Tem.04
Oca.03
50,0
Tem.04
May.04
Aylık
55,0
İhracat
Mar.04
Oca.04
Kas.03
Eyl.03
Tem.03
May.03
Mar.03
Oca.03
2,0
İthalat
May.04
60,0
3,0
Mar.04
65,0
4,0
Oca.04
70,0
5,0
Kas.03
75,0
6,0
Eyl.03
80,0
7,0
May.03
8,0
Mar.03
85,0
Tem.03
Aylık Dış Ticaret, Milyar Dolar
9,0
Geçici TİM verilerine göre de 2004 yılı Eylül ayında ihracat güçlü artış hızını koruyarak 5,8 milyar
dolar olarak gerçekleşmiştir. DİE tarafından yayınlanan imalat sanayi ücret ve verimlilik
göstergeleri incelendiğinde, Türk Lirasındaki reel değerlenmenin etkisiyle yükselen dolar cinsinden
birim iş gücü maliyetlerine karşın, verimlilik artışının devam etmesinin rekabet gücünün
korunmasına yardımcı olduğu görülmektedir. Bu gelişmelere ek olarak küresel ekonomik
aktivitenin beklenenin üzerinde bir performans göstermesi ihracat artışına olumlu katkı
sağlamaktadır.
İmalat Sanayinde Birim İç Gücü Maliyeti, Verimlilik ve İhracat
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2004Q1
2003Q3
2003Q1
2002Q3
2002Q1
2001Q3
NBİM_USD-Sağ Ölçek
2001Q1
İhracat
2000Q1
1999Q3
1999Q1
1998Q3
1998Q1
1997Q3
1997Q1
Verimlilik
2000Q3
250
230
210
190
170
150
130
110
90
70
50
NBİM_USD: Nominal Birim İşgücü Maliyeti ($)
2004 yılının Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre ihracatın %20, ithalatın ise %31
artması sonucunda ihracatın ithalatı karşılama oranı %58,5, dış ticaret açığı ise 3,3 milyar dolar
olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemde, cari işlemler hesabı 118 milyon dolar fazla vermiştir. Bu
gelişmeler neticesinde, 2004 yılının Ocak-Ağustos döneminde cari işlemler açığı 9,8 milyar dolara
yükselmiş bulunmaktadır. Söz konusu açık, 2003 yılının Ağustos ayında 4,4 milyar dolar olarak
gerçekleşmişti. Dolayısıyla, cari işlemler açığında bir önceki yıla göre %123 oranında bir artış
meydana gelmiştir. Öte yandan, Ağustos 2004’te son 12 aylık cari işlemler açığı ise 12,3 milyar
dolara ulaşmıştır.
Tablo 3.12 Ödemeler Dengesi
Cari İşlemler Dengesi
Dış Ticaret Dengesi
Toplam Mal ve Hizmet İhracatı
Toplam Mal ve Hizmet İthalatı
Hizmetler Dengesi
Turizm Gelirleri
Yatırım Gelirleri Dengesi
Cari Transferler
-İşçi Gelirleri
Sermaye ve Finans Hesapları
Finans Hesabı (Resmi Rezervler hariç)
Doğrudan Yatırımlar
Portföy Yatırımları
Diğer Yatırımlar
Resmi Rezervlerdeki Değişim*
Net Hata ve Noksan
Bilgi İçin
Kısa Vadeli Serm. Har
Uzun Vadeli Serm. Har
IMF Kredileri
Kaynak: TCMB; * (-) işareti resmi rezervlerde artış anlamına gelmektedir.
26
2003
920
-1.385
4.231
-5.616
2.623
2.880
-505
187
79
-416
-416
230
632
152
-1.430
-504
Ağustos
2004
118
-2.325
5.050
-7.375
2.757
3.029
-571
257
61
-22
-22
25
103
1.075
-1.225
-96
% Değ.
-87,2
67,9
19,4
31,3
5,1
5,2
13,1
37,4
-22,8
-94,7
-94,7
-89,1
-83,7
607,2
-14,3
-81,0
135
-112
129
580
314
181
329,6
-380,4
40,3
Ocak-Ağustos
2003
2004 % Değ.
-4.404
-9.822
123,0
-8.401 -16.255
93,5
32.136 41.852
30,2
-40.537 -58.107
43,3
6.406
8.002
24,9
8.151 10.186
25,0
-3.777
-3.822
1,2
1.368
2.253
64,7
440
482
9,5
2.576
8.553
232,0
2.576
8.553
232,0
574
1.358
136,6
1.249
3.185
155,0
3.199
4.775
49,3
-2.446
-765
-68,7
1.828
1.269
-30,6
4.182
-1.357
374
2.529
4.114
-1.868
-39,5
-403,2
-599,5
Ekim 2004
Dünya ekonomisinin 2004 yılının ilk çeyreğinde beklentilerin üzerinde büyümesi ve bu büyüme
eğiliminin yılın ikinci çeyreğinde de yavaşlayarak da olsa devam etmesi ile özellikle euro alanında
ekonomik büyüme gözlenmesi, Ocak-Ağustos 2004’te Türkiye’nin ihracatını olumlu etkilemiştir.
Aynı zamanda, tüketici kredilerindeki hızlı artışla büyüyen özel tüketim harcamaları ve yatırım
harcamalarındaki yükselmeyle uyarılan yurt içi talebin yanı sıra yüksek kapasite kullanım oranı ile
verimlilik artışı neticesinde oluşan yurt içi sanayi üretimindeki artışlar, ithalattaki yükselmede etkili
olmuştur.
Öte yandan, 2004’ün ilk çeyreğinde Türk Lirasının -1 ABD doları ve 0,77 eurodan oluşan nominal
döviz sepetine karşı- değer kazanmasına karşın Mayıs 2004’te değer kaybetmiş, Haziran, Temmuz
ve Ağustos 2004’te ise dalgalı bir seyir izlemiştir. İç talep, ithal ara mallara bağımlı yurt içi sanayi
üretimi ve reel kur düzeyi ile ilişkili olarak belirlenen dış ticaret dengesindeki bu gelişmeler, cari
işlemler açığının artmasında temel belirleyici rolü oynamıştır.
Yine de, Ağustos 2004’te turizm gelirinin bir önceki yılın aynı ayına göre %5 artarak 3 milyar
dolara ulaşması ve Ocak 2004’ten itibaren birikimsel olarak bakıldığında bir önceki yılın aynı
dönemine göre %25’lik bir artışla 10,2 milyar dolar turizm gelirinin Ağustos 2004 itibariyle elde
edilmiş olması, Ağustos 2004 döneminde cari işlemleri hesabının fazla vermesini sağlamış ve yıllık
bazda ise açığın daha fazla artmasını önemli ölçüde engellemiştir..
2004 yılı Ağustos ayında bavul ticareti 456 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve bu suretle OcakAğustos 2004’te bavul ticaretinden elde edilen gelir 2,6 milyar dolara yükselmiştir.
10
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
-10
-12
-14
-16
Cari İşlemler Dengesi ve Seçilmiş Sermaye Hareketleri Yıllıklandırılmış,
Milyar Dolar
Ağu.04
Tem.04
Haz.04
May.04
Nis.04
Mar.04
Şub.04
Oca.04
Ara.03
Kas.03
Eki.03
Eyl.03
Ağu.03
Tem.03
Haz.03
May.03
Nis.03
Mar.03
Şub.03
Oca.03
Ara.02
Kas.02
Eki.02
Eyl.02
Ağu.02
Tem.02
Haz.02
May.02
Nis.02
Mar.02
Cari İşlemler Deng.
Kısa Vad.
Portföy
NHN+Gayrimenkul
Net Hata Noksan
2004 Ağustos ayında, sermaye ve finans hesapları dengesi 22 milyon dolar açık vermiş ve bu
gelişmeyle birlikte Ocak-Ağustos 2004 döneminde sermaye hesapları fazlası 8,6 milyar dolara
yükselmiştir. Ocak-Ağustos 2004 döneminde yabancıların yurt içinde yaptıkları doğrudan
yatırımlar yaklaşık 2 milyar dolar olurken, yurt içi yerleşiklerin yurt dışında yaptıkları doğrudan
yatırımlar 647 milyon dolar olmuş ve net doğrudan yatırım 1,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.
Ocak–Ağustos 2004’te net doğrudan sermaye yatırımında yurt dışı yerleşiklerin yurt içinde
yaptıkları yaklaşık 1,1 milyar dolarlık gayrimenkul alımları oldukça önemli bir paya sahip olmuştur.
Ayrıca, Ocak-Ağustos 2004 döneminde portföy yatırımlarında 3,2 milyar dolarlık bir giriş
olmuştur. Söz konusu girişte, yurt dışı yerleşiklerin yurt içi DİBS ve hisse senedi talepleri etkili
olmuştur. Hazine Ağustos 2004 tarihi itibariyle yılın ilk sekiz ayında yurt dışından toplam 3,5
milyar dolarlık borçlanma ve 3,3 milyar dolar tutarında yurt dışına geri ödeme yapmıştır.
Ağustos 2004’te kısa vadeli sermaye hareketlerinde 580, uzun vadeli sermaye hareketlerinde ise
314 milyon dolarlık bir giriş olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda, 2004 yılının ilk sekiz ayında 27
Ağu.04
Mar.04
Eki.03
May.03
Ara.02
Tem.02
Şub.02
Eyl.01
Nis.01
Kas.00
Haz.00
Kısa Vadeli Borçlar/TCMB Uluslararası Rezervleri
160.0
150.0
140.0
130.0
120.0
110.0
100.0
90.0
80.0
70.0
60.0
50.0
Oca.00
Yüzde
doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımları dışında- 2,5 milyar doları kısa ve 4,1 milyar doları uzun
vadeli olmak üzere toplam 6,6 milyar dolarlık bir sermaye girişi olmuştur.
2004 Ağustos ayında net hata ve noksan kalemi eksi 96 milyon dolar olmuştur. Bu kalem, OcakAğustos döneminde, Ağustos ayındaki düzeltmeyle beraber 1,3 milyar dolar fazla vermiştir. Aynı
dönem içerisinde resmi rezervlerdeki artış 765 milyon dolar olmuştur. Bu gelişmelerle birlikte,
Ağustos 2004’te kısa vadeli borçların TCMB uluslararası rezervlere oranı Eylül 2003’te başladığı
yükseliş eğilimini devam ettirerek %87’ye yükselmiştir.
3.2. Finansal Gelişmeler
3.2.1. Para Politikası ve Merkez Bankası Bilançosu
IMF’le yapılan Stand-by anlaşması çerçevesinde verilen niyet mektubunun parasal anlamda üç
performans kriteri bulunmaktadır. Bu performans kriterlerinden biri olan para tabanı, 2003 yılının
ilk çeyreğinden itibaren, enflasyon ve faizlerdeki hızlı düşüş, döviz kurlarındaki istikrar, olumlu
gelişmelerin devam edeceği beklentisi ve ekonomik birimlerin TL taşıma ve kullanma
alışkanlıklarındaki artış nedeniyle yükselme eğilimine girmiştir.
Tablo 3.13 Merkez Bankası Bilançosundan Seçilmiş Göstergeler
Trilyon TL
24.09.2004 27.08.2004 30.07.2004 25.06.2004 26.03.2004 26.12.2003
I- Para Tabanı (A+B+C)
20.662
20.627
19.293
19.084
17.544
15.330
A-Emisyon
14.524
14.055
13.544
13.469
12.050
10.845
B-TL Zorunlu Karşılıklar
2.956
2.885
2.840
2.731
2.588
2.289
C-Serbest Tevdiat
3.182
3.688
2.909
2.884
2.906
2.197
Iı- Net Dış Varlıklar
12.633
12.306
9.857
10.196
7.762
7.189
- Net Dış Varlıklar ( Milyon Dolar)
8.457
8.186
6.584
6.875
5.885
5.090
Iıı- Net İç Varlıklar
8.030
8.322
9.436
8.889
9.782
8.141
-Açık Piyasa İşlemleri (Net)
-5.296
-4.519
-3.718
-5.715
-7.546
-7.902
Kaynak: TCMB
Mali sektörde yeni kaynakların daha çok TL yatırım araçlarına yönelmeye başlamasıyla banka
mevduatlarının artması, para tabanının yıl başından beri genişlemesinde belirleyici etkenlerin
başında gelmektedir. Ayrıca, İmar Bankası mevduatının ödenmeye başlaması zorunlu karşılığa tabi
mevduat tutarı bazını kısmen arttırmış (Ziraat Bankası’na yatırılan bu mevduatının vade sonuna kadar
zorunlu karşılık uygulamasından muaf tutulmasına karşın, mevduatın bir kısmının söz konusu bankadan
çekilerek, yeniden bankacılık sistemine sokulmasıyla zorunlu karşılığa tabi mevduat tutarını artırmıştır) ve
parasal tabandaki genişlemenin bir diğer belirleyicisi olmuştur. Bu çerçevede para tabanında yılın
başından itibaren görülen yükseliş eğilimi, TL’ye artan güvenle oluşan ters para ikamesinin bir
sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.
28
Ekim 2004
Nitekim, temel parasal değişken olarak takip edilen para tabanı, 2003 yılı sonunda 15,3 katrilyon
lira iken, Haziran ayının sonunda 19,1 katrilyon lira seviyesine ulaşmış, Eylül sonunda ise 20,6
katrilyon lira olarak gerçekleşmiştir. Para tabanının bileşenleri incelendiğinde ise en büyük bileşen
olan emisyon rakamının Aralık ayına göre %34 oranında artış gösterdiği görülmektedir. Zorunlu
karşılıklar ve serbest tevdiatta ise sırasıyla %29 ve %45 oranlarında artış gerçekleşmiştir.
Parasal Taban’a ilişkin veriler incelendiğinde, IMF’e sunulan 15 Temmuz 2004 tarihli niyet
mektubundaki hedeflerin tutturulmuş olduğu görülmektedir. 30 Nisan 2004 tarihine kadar parasal
tabana ilişkin hedefler performans kriteri olarak belirlenmiş iken, bu tarihten sonra parasal tabana
ilişkin hedefler gösterge niteliğindeki hedef olarak tanımlanmıştır.
Stand-by bilançosu çerçevesinde performans kriteri olan diğer iki parasal hedef Net İç Varlıklar
(NİV) ile Net Uluslararası Rezervlerdir(NUR). IMF’e verilen niyet mektubundaki NİV ve NUR
hedef ve gerçekleşme rakamlarına bakıldığında da gerek 2003 yılında gerekse 2004 yılı içerisindeki
gerçekleşmelerde hedeflere ulaşıldığı görülmektedir. IMF’ye verilen niyet mektubuna ilişkin
hedefler 31.08.2004 tarihi için ayın son beş iş günü ortalaması olarak, NİV üst sınırı, 34,6
katrilyon TL ve NUR alt sınırı –2,0 milyar dolar olarak belirlenmiştir. Ayın son beş günü
ortalaması olarak gerçekleşen değerler incelendiğinde, ayın son beş iş gününün ortalaması olarak
NİV’in 28,0 katrilyon lira ve NUR’in 1,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği ve hedeflerin
tutturulduğu görülmektedir.
Tablo 3.14 Niyet Mektubunda Hedef Olarak Verilen Parasal Hedef ve Gerçekleşmeler
30.04.2003
30.06.2003
30.09.2003
31.12.2003
31.03.2004
30.04.2004
31.08.2004
30.09.2004
31.12.2004
Parasal Taban (Ktrl. TL)
Üst Sınır
Gerçekleşme
12,8
11,9
13,2
13,0
14,1
13,9
14,9
14,7
16,1
16,9
17,5
17,5
20,5
......
......
......
20,9
......
Net İç Varlıklar (Ktrl TL) Net Uluslararası Rezervler (Mia $)
Üst Sınır
Gerçekleşme
Alt Sınır
Gerçekleşme
32,8
31,0
-6,5
-6,0
34,1
29,4
-7,0
-3,9
33,8
23,0
-6,0
1,5
28,4
26,0
-2,0
-0,5
29,6
27,3
-2,0
0,7
31,6
26,0
-2,0
1,8
34,6
......
-2,0
......
......
......
......
......
35,0
......
-2,0
......
Kaynak: Hazine Müsteşarlığı, DPT (*) Gerçekleşme
TCMB’nin örtük enflasyon hedeflemesi olarak tanımlanabilecek para politikası uygulamasında
parasal taban nominal çıpa olarak ele alınırken faiz oranları da politika aracı olarak
kullanılmaktadır. TCMB, uyguladığı politika paralelinde, temel politika aracı olarak kullandığı faiz
oranlarında 2002 ve 2003 yıllarında 6, 2004 yılı içerisinde ise 3 defa indirime gitmiş
bulunmaktadır. TCMB’nin 8 Eylül 2004 tarihinde gerçekleştirdiği son indirimle gecelik borçlanma
faiz oranı %22’den %20’ye gerilemiştir.
Tablo 3.15 TCMB Faiz Oranlarının Gelişimi
Basit Faiz (%)
25.Nis
Gecelik Borç Alma
41
Gecelik Borç Verme
48
Haftalık Borç Alma
41
Geç Likidite Penc. Borç Alma
53
Geç Likidite Penc. Borç Ver.
5
04.Haz
38
45
38
50
5
2003
16.Tem
35
41
35
46
5
Kaynak:TCMB
29
06.Ağu
32
38
32
43
5
15.Eki
26
31
26
36
5
05.Şub
24
29
24
34
5
2004
16.Mar
22
27
22
32
5
08. Eyl.
20
27
20
28
5
Gecelik Borç Alma faiz oranları ile çekirdek enflasyon olarak adlandırılan özel imalat sanayi
enflasyonu karşılaştırıldığında özel imalat sanayi enflasyonu ile gecelik faiz oranlarının paralel bir
şekilde düştüğü görülmektedir.
Özel İmalat Enflasyonu, Para Tabanı ve Faiz İlişkisi
70
60
50
40
30
20
özim
Pt
Ağu.04
Haz.04
Nis.04
Şub.04
Ara.03
Eki.03
Ağu.03
Nis.03
Şub.03
Ara.02
0
Haz.03
10
Gecelik Faiz
3.2.2. Faiz Oranları
Eylül ayı başında TCMB, 2004 yılı enflasyon hedeflerine ulaşılmasını tehdit edecek bir risk
unsurunun görülmemesi dolayısıyla, enflasyon hedeflemesi ile uyumlu bir faiz politikası izleyerek
gecelik faiz oranlarını, 1 haftalık borçlanma faiz oranını ve geç likidite penceresi faiz oranlarını
düşürmüştür. Halihazırda Eylül ayı TÜFE ve TEFE rakamlarının yıllık bazda sırasıyla, %9 ve
%12,5 olarak gerçekleştiği göz önüne alındığında, her ne kadar petrol fiyat artışlarının imalat
sanayii vasıtasıyla TEFE üzerindeki ve kira artışlarının da TÜFE üzerindeki artırıcı etkileri bu
dönemde gözlense de, yıl sonu rakamlarının hedeflenen tutarları aşmaması beklenmektedir.
Enflasyon hedeflerinin gerçekleşmesi ve faiz politikasının uyumu birlikte değerlendirilmek
suretiyle para piyasalarındaki gelişmelerin yıl başından bu yana seyri incelendiğinde, faiz
oranlarının yılın ilk üç ayında düşme eğiliminde olduğu, Mart ve Ağustos tarihleri arasındaki
dönemde dar bir bantta seyreden faizlerin Eylül ayı ile birlikte tekrar düştüğü ve durağan bir
seyirde devam ettiği görülmektedir. Bu bağlamda TCMB, 8 Eylül tarihinde gecelik borçlanma faiz
oranını %22’den %20’ye, borç verme faiz oranını ise %27’den %24’e düşürmüştür. Ayrıca, 1
haftalık borçlanma faiz oranını %22’den %20’ye, Geç Likidite Penceresi uygulaması çerçevesinde
gecelik borç verme faiz oranını %32’den %28’e, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı
bankalara repo işlemleri yoluyla gecelik ve 1 haftalık vadelerde tanınan borçlanma imkanının faiz
oranlarını ise %24’ten %22’ye düşürmüştür.
Para Piyasalarındaki Gelişmeler
29
27
25
23
21
IMKB Repo Ters Repo Basit Faiz
Takasbank Basit Faiz
30
Eki-04
Eyl-04
Ağu-04
Tem04
Haz-04
May-04
Nis-04
Mar-04
Şub-04
Oca-04
19
Trlibor
Ekim 2004
TCMB beklenti anketinde yer alan para piyasası gecelik yıllık basit faiz oranlarına ilişkin
beklentiler ise Ağustos ayı sonunda %21,7 iken 15 Eylül itibarıyla %20,8 ve Eylül ayı sonu
itibarıyla da %20,3 olarak revize edilmiştir. Faiz oranları beklentilerinde gözlenen bu düşüş
ekonomiye olan güven artışını göstermesi bakımından önemlidir.
Öte yandan, TCMB iktisadi yönelim anketinde gelecek 3 aylık dönemde kısa vadeli TP kredi faiz
oranının aynı kalacağı yönündeki beklentiler güçlü olmakla birlikte, aynı dönem için beklenen
ortalama faiz oranı %25,1’tir. Gelecek 12 aylık dönemdeki kısa vadeli TP kredi faizlerine ilişkin
beklenen oran ise %25’dir.
DİBS piyasası faiz oranlarında ise Mayıs ayı ile birlikte artış gözlenmiş olup söz konusu artışı
yavaş bir düşüş trendi izlemiştir. Eylül ayında 3,7,15 ve 19 aylık vadelerde olmak üzere toplam 4
adet TP cinsi tahvil ve bono ihalesi yapılmış olup Hazine bu ihaleler neticesinde toplamda net
olarak 7.221 trilyon lira borçlanmıştır.
DİBS Faizlerindeki Gelişmeler
IMKB DİBS İşlem Hacmi
Eki-04
Eyl-04
Ağu-04
Tem-04
Haz-04
May-04
Nis-04
Şub-04
Mar-04
32
30
28
26
24
22
20
Oca-04
7.000.000
6.000.000
5.000.000
4.000.000
3.000.000
2.000.000
1.000.000
0
DİBS ErtesiGün Valörlü Bileşik Faiz (sağ eksen)
TP cinsinden 3 ay vadeli ağırlıklandırılmış mevduat faizlerinde ise yılın ilk üç aylık bölümünde
yaklaşık 3 puanlık bir düşüş görülmektedir. Bununla birlikte Nisan ayı itibarıyla faizler tekrar
yükselmeye başlamış olup Ağustos ayına gelindiğinde faizler %25,14 seviyesine gelerek Mart ayına
göre yaklaşık 2 puan artış göstermiştir.
Mevduat Faizleri (%)
26,5
26,0
25,5
25,0
24,5
24,0
Ağu.04
Tem.04
Haz.04
May.04
Nis.04
Mar.04
Şub.04
23,0
Oca.04
23,5
3.2.3. Varlık Piyasaları
2004 yılının ilk yedi aylık döneminde 15.000 ile 20.000 arasındaki bantta seyreden İMKBUlusal100 endeksi Nisan ayında 21.000 değerini sınamış, Haziran ayı itibarıyla 2004 yılının
gerçekleşen en düşük değerine, 16.000 seviyelerine gerilemiş ve bu seviyeden itibaren tekrar
yükselmeye başlamıştır. Özellikle Eylül ve Ekim aylarında devam eden yükselişle birlikte endeks
Eylül sonunda bir ara 22.000 değerine ulaşmış ve hemen ardından gelen kar satışları ile 21.000
düzeylerine inmiştir. AB ilerleme raporunun olumlu neticelenmesi ile birlikte tekrar artarak 22.000
seviyelerine ulaşmıştır.
31
Yılın başlangıç endeks değeri olan 02.01.2004 tarihli 19.148 değeri ile 05.10.2004 tarihli 21.613
değeri karşılaştırıldığında, endeksin bu dönemde %12,9 oranında değer kazandığı görülmektedir.
Özellikle IMF ile 3 yıllık yeni bir stand-by anlaşmasının yapılacağının açıklanması ve AB ilerleme
raporuna piyasaların tepkisinin netleşmesi ile birlikte İMKB-100 endeksinin biraz daha
artabileceği düşünülmektedir.
Öte yandan, yabancı yatırımcıların 13 Eylül tarihi itibarıyla İMKB’de hisse senedi işlemleri
incelendiğinde, toplam alış ve satış tutarlarının netleştirilmesi sonucunda, yıl başından bu yana
kümülatif bazda net olarak 694 trilyon lira (523 milyon dolar) tutarlı hisse senedi aldıkları
görülmektedir. Ağustos ayında ise yabancı yatırımcıların net bazda 45 milyon dolar tutarlı hisse
senedi sattıkları görülmektedir. Ağustos ayı incelendiğinde net sermaye çıkışı görülmekle birlikte,
yıllık kümülatif bazda net sermaye girişi pozitiftir.
İMKB-100 ve TR 2010 Eurobond Spreadi
1.100
1.000
900
800
700
600
500
400
300
200
İMKB100
02.09.2004
02.07.2004
02.05.2004
02.03.2004
02.01.2004
02.11.2003
02.09.2003
02.07.2003
02.05.2003
02.03.2003
02.01.2003
25.000
23.000
21.000
19.000
17.000
15.000
13.000
11.000
9.000
7.000
5.000
Spread-Sağ Ölçek
Altın piyasasında ise altının ons fiyatı yıl içinde dolar bazında 380-430 dolar bandında seyretmiştir.
Nisan ayında işlem hacmindeki düşüşe bağlı olarak fiyat 430 dolara yaklaşmış, Mayıs ayı sonlarına
doğru ise 380 dolar seviyelerine düşmüştür. Temmuz ayı sonundan itibaren ise, işlem hacmindeki
düşüş ile orantılı olarak altının ons fiyatında artış görülmektedir.
Altın İşlem Hacmi
32
Altın Fiyat
Eyl-04
Eyl-04
Ağu-04
Ağu-04
Ağu-04
430
420
410
400
390
380
370
Tem-04
Tem-04
Haz-04
Haz-04
May-04
May-04
Nis-04
Nis-04
Mar-04
Mar-04
Şub-04
Şub-04
Oca-04
Oca-04
Mar-04
Altın Piyasası Gelişmeleri
4000
3500
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
Ekim 2004
4. BANKACILIK
SEKTÖRÜNÜN
DEĞERLENDİRMESİ
MALİ
ANALİZİ
VE
RİSK
4.1. Genel Değerlendirme3
Türk bankacılık sektörü, 2004 yılının ilk yarısında genel olarak yurtiçi ekonomik ve siyasal
ortamda sağlanan istikrar çerçevesinde büyümeye devam etmiştir. Bu dönemde, diğer gelişmekte
olan piyasalardan ayrı olarak, uluslararası piyasalardan Türkiye ekonomisinin performansına bağlı
olarak, sermaye girişinin sürekliliği korunurken, yurtiçi talepteki artış bankacılık sektörünün
aracılık fonksiyonunu geliştirmesine katkıda bulunmuştur. Ayrıca, Kredi Kuruluşları Kanunu
Tasarı Taslağı çalışmaları, Yeni Türk Lirası’na geçiş çalışmalarının başlaması, Yapı Kredi
Bankası’nın satışına ilişkin süreç ve Pamukbank-Halkbank birleşme süreci yılın ilk yarısında sektör
içinde gerçekleşen önemli gelişmeler olarak öne çıkmaktadır.
2004 yılının ilk yarısında banka sayısı sektörde iki yabancı banka arasında gerçekleşen birleşme
neticesinde (Credit Lyonnais S.A. Türkiye Merkez Şubesi, 18 Mart 2004 tarihinde Credit Agricole Indosuez
Türk Bank’a devredilmiştir) 49’a gerilemiştir. Söz konusu 49 bankanın, 35’i mevduat bankası (3 adedi
kamu, 18 adedi özel, 12 adedi yabancı ve 2 adedi TMSF bankası), 14’ü ise kalkınma ve yatırım
bankasıdır.
Banka sayısındaki azalmaya karşın, bankaların şube sayısı 48 adet artarak 6.126’ya yükselmiştir.
Söz konusu artışta özel bankaların şube sayısındaki yükselme belirleyici olmuştur. Bu dönemde
özel bankaların şube sayısı artarken (61), kamu bankalarının (13) ve gerçekleşen birleşmeden
dolayı yabancı bankaların (1) şube sayısı azalmıştır.
Şube sayısındaki gelişmelere paralel bir şekilde bankaların personel sayısı 2003 yılı sonuna göre
göreli bir artış göstermiş ve 2004 Haziran ayı itibarıyla 126.274 olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk
yarısında personel sayısı, özel bankalarda ve yabancı bankalarda sırasıyla, %4,4 ve %1,9 oranında
artarken, kamu bankalarında %2, TMSF banklarında %5,3 oranında gerilemiştir.
Bankaların yurtdışı şube ve personel sayıları incelendiğinde, 2003 yılı sonuna göre 2004 Haziran
ayında yurtdışı şubelerin sayısı 1 adet, personel sayısı 20 adet artış göstermiştir. Personel
sayısındaki artış ise esas itibarıyla şube sayısı artmadığı halde personel sayısı 11 kişi artan kamu
bankalarından kaynaklanmıştır.
Tablo 4.1 Banka ve Personel Sayısı
Kamu Bankaları
Özel Bankalar
TMSF Bankaları
Yabancı Bankalar
Mevduat B. Toplam
Kalk. ve Yatırım Bnk.
Kamusal Ser. KYB
Genel Toplam
Kaynak: BDDK
Yurtdışı
Konsolide Şube
Konsolide Personel Yurtdışı Şube
Personel
Banka Sayısı
Sayısı
Sayısı
Sayısı
Sayısı
Aralık Mart Haziran Aralık Mart Haziran Aralık Mart Haziran Aralık Haziran Aralık Haziran
2003 2004
2004 2003 2004
2004 2003 2004
2004 2003
2004 2003
2004
3
3
3 2,057 2,054
2,044 37,982 37,759 37,231
12
12 124
135
18 18
18 3,604 3,629
3,665 70,622 71,771 73,722
22
23 302
305
2
2
2 175 175
175 4,518 4,400
4,277
1
1
3
3
13 12
12 209 208
208 5,451 5,446
5,553
4
4
29
35
36 35
35 6,045 6,066
6,092 118,573 119,376 120,783
39
40 458
478
14 14
14
33 34
34 5,457 5,430
5,491
3
3
3
21 21
21 4,698 4,646
4,702
50 49
49 6,078 6,100
6,126 124,030 124,806 126,274
39
40 458
478
3 Raporda, “kamu bankaları” kamusal sermayeli mevduat bankaları, “özel bankalar” özel sermayeli mevduat bankaları ve “yabancı
bankalar” yabancı sermayeli mevduat bankaları ve yabancı banka şubeleri yerine kullanılmıştır. Ayrıca, analizlerin tamamı yurtiçi
yurtdışı şubeler konsolide tutarlara göre yapılmış olup, 2004 döneminde ait veriler geçicidir.
33
Bankaların şube ve personel başına faaliyet hacimlerinde 2003 yılında gözlenen göreli iyileşme
2004 Haziran döneminde de devam etmiştir. Şube başına personel sayısı 2003 yılında 20,4 iken,
2004 yılının ilk yarısında 20,6’ya yükselmiş, bu gelişmede özel bankalar grubundaki artış belirleyici
olmuş, kamu, TMSF ve kalkınma-yatırım banka gruplarının şube başına personel sayısında
gerileme gözlenmiştir.
Şube başına aktif büyüklüğü aynı dönemler itibarıyla 29,4 milyon dolardan (41,1 trilyon TL), 30,2
milyon dolara (44,9 trilyon TL) yükselirken, personel başına aktif büyüklüğünde belirgin bir
değişim olmamıştır. Söz konusu dönemler itibarıyla personel başına aktif büyüklüğü 1,4 milyon
dolardan (2 trilyon TL), 1,5 milyon dolara (2,2 trilyon TL) yükselmiştir. Bu dönemde TMSF ve
kalkınma ve yatırım bankaları hariç tüm grupların şube başına aktif toplamları yükselirken,
personel başına aktif toplamları, personel sayısı belirgin bir şekilde artan özel bankalar grubu
haricinde tüm gruplarda sınırlı düzeyde olmakla beraber yükselmiştir.
Tablo 4.2 Banka Grupları İtibariyle Bazı Oranlar
Kamu Bankaları
Özel Bankalar
TMSF Bankaları
Yabancı Bankalar
Mevduat Bnk. Toplamı
Kalk. Yatırım Bnk.
Genel Toplam
Şube Başına
Şube Başına Aktif
Personel Başına Aktif
Personel Sayısı
Toplamı (Milyon Dolar) Toplamı (Milyon Dolar)
Aralık Mart Haziran Aralık Mart Haziran Aralık Mart Haziran
2003
2004
2004
2003
2004
2004
2003
2004
2004
18,5
18,4
18,2
29,0
33,2
29,6
1,6
1,8
1,6
19,6
19,8
20,1
28,3
30,0
28,9
1,4
1,5
1,4
25,8
25,1
24,4
29,0
29,7
27,5
1,1
1,2
1,1
26,1
26,2
26,7
23,8
26,1
28,9
0,9
1,0
1,1
19,6
19,7
19,8
28,4
30,9
29,1
1,4
1,6
1,5
165,4 159,7
161,5 222,8 226,0
221,1
1,3
1,4
1,4
20,4
20,5
20,6
29,4
32,0
30,2
1,4
1,6
1,5
Kaynak: BDDK
Bankacılık sisteminin aktif büyüklüğünün GSYİH’ya oranı, 2003 yıl sonunda yüksek oranlı
büyümeye ve bankaların aktif yapısı içindeki yabancı para cinsinden varlıkların değerinin döviz
kurlarındaki nominal düşüş nedeniyle azalmasına da bağlı olarak bir önceki yıla göre 7,7 puan
gerileyerek 2003 yıl sonunda %69,4 olarak gerçekleşmiştir. 2004 yılının ilk yarısında GSYİH’nın
büyüme eğiliminin güçlenerek devam etmesine ve kurlardaki nominal artış oranının sınırlı
düzeyde kalmasına karşın bankacılık sisteminin aktif büyüklüğünün GSYİH’ya oranı kredi
portföyündeki genişlemeye bağlı olarak 1,7 puan artarak %71,1 seviyesine yükselmiştir.
Bankacılık sektörünün aktif büyüklüğü 2004 yılının ilk yarısında %10,1 (reel %1,8) artarak 274,8
katrilyon lira seviyesinde gerçekleşmiştir. Dolar bazında ise, aktif büyüklüğü 2003 yıl sonunda
178,9 milyar dolar seviyesindeyken 2004 yılının ilk yarısında %3,4 oranında artarak 185 milyar
dolara ulaşmıştır.
Bankaların en önemli işlevlerinden biri olan reel sektörün finansmanına aracılık açısından
değerlendirildiğinde, sektörün 2004 yılının Haziran ayı itibarıyla bu işlevinin etkinliğinin hızlanarak
arttığını söylemek mümkündür. Nitekim, mevduatın krediye (krediler+takipteki alacaklar)
dönüşüm oranı 2004 Haziran ayında 2003 yıl sonuna göre 6,4 puan artarak %54,6’ya yükselmiştir.
Diğer taraftan, kredilerin GSYİH’ya oranında da artış gerçekleşmiş, 2002 yıl sonunda %17,9 olan
söz konusu oran, 2003 yılında %18,4’e, 2004 yılı Haziran ayında da %22,6’ya yükselmiştir.
2004 yılının ilk yarısında bankaların aktif plasmanları menkul kıymet ile kredi ağırlıklı yapısını
korurken, likit varlıkların payı gerilemiştir. Mevduat sektörün en önemli fon kaynağı olmaya
devam ederken, kamu bankalarının Hazineye yaptığı temettü ödemesi sonrasında sektörün
solvabilite oranının yükselmesine bağlı olarak, özkaynakların pasif toplamı içindeki payı gerileme
göstermiştir.
34
Ekim 2004
Yıllar itibarıyla bankacılık sektöründe kamu bankalarının payı azalmakla birlikte, kalkınma ve
yatırım bankaları içindeki kamu payı da dikkate alındığında bankacılık sektöründeki kamu payının
2004 yılı itibarıyla %32,7 seviyesinde olduğu görülmektedir. Yabancı bankaların Türk bankacılık
sistemindeki sahiplik payı ise %3,2 düzeyindedir.
Bankacılık sektörü yoğunlaşma açısından incelendiğinde; yeniden yapılandırma süreci ve büyük
bankaların yurtdışı fon kaynaklarına daha rahat ulaşabilmesinin de etkisiyle, 2003 yılında yükselen
aktif büyüklüğü bakımından en büyük 5 bankanın sektör içindeki payı, 2004 yılının ilk yarısında
artan rekabet nedeniyle göreli olarak gerilemiş ve %60 olarak gerçekleşmiştir. En büyük 10
bankanın payında da benzer gelişmeler yaşanmış ve aynı dönemde bu bankaların sektör içindeki
payı 0,5 puan azalarak %81,8 olmuştur.
Tablo 4.3 Türk Bankacılık Sektörü
2004 Haziran İtibarıyla
Kamu Bankaları
Özel Bankalar
TMSF Bankaları
Yabancı Bankalar
Mevduat Bankaları Toplamı
Kalkınma ve Yatırım Bankaları
Kamusal Sermayeli KYB
Genel Toplam
- İlk Beş Banka
- İlk On Banka
- İlk Beş Özel Banka
Toplam
Aktifler
(Trilyon
TL)
89.954
157.643
7.146
8.929
263.671
11.168
7.866
274.839
164.938
224.690
121.196
Sektör
Toplamı Toplam
İçinde Krediler
Yüzde (Trilyon
Pay
TL)
32,7
17.340
57,4
60.413
2,6
546,037
3,2
4.001
95,9
82.300
4,1
5.156
2,9
3.955
100,0
87.457
60,0
47.033
81,8
67.920
44,1
43.588
Sektör
Toplamı Toplam
İçinde Mevduat
Yüzde (Trilyon
Pay
TL)
19,8
67.659
69,1
95.386
0,6
4.019
4,6
3.895
94,1
170.959
5,9
4,5
100,0
170.959
53,8
108.755
77,7
148.225
49,8
73.188
Sektör
Toplamı
İçinde
Yüzde
Pay
39,6
55,8
2,4
2,3
100,0
100,0
63,6
86,7
42,8
Kaynak: BDDK
4.2. Bankacılık Sektörü Performans Endeksi
Ekonomi politikasının oluşturulmasında ve yönetiminde söz sahibi olan kurum ve kuruluşlar,
uygulanmakta olan politikaların etkinliğinin izlenmesi, ölçülmesi ve muhtemel önlemlerin yerinde
ve zamanında alınabilmesi için seçilmiş bir takım ekonomik ve finansal veriyi takip etmektedir.
Bu göstergeler aracılığıyla hem mevcut durum izlenmekte ve değerlendirilmekte hem de geleceğe
yönelik politika alternatifleri oluşturulmaya çalışılmaktadır.
Ancak, kurumların amaç fonksiyonunda yer alan ölçütlerin tek bir gösterge ile ifade edilmesi
ve/veya izlenmesi çoğunlukla mümkün olamamaktadır. Bu sorunun çözüm yöntemlerinden biri
olarak “bileşik gösterge” yaklaşımı uzunca bir süreden beri gelişmiş ekonomilerce uygulanmaktadır.
Bu çerçevede yapılan endeks uygulamalarına örnek olarak parasal durum endeksleri ile tüketici ve
yatırımcı güven endeksleri verilebilir. Bu kapsamda sektör performansının genel hatlarıyla,
olabildiğince kolay ve hızlı bir şekilde takibi amacıyla BDDK Araştırma Dairesi Başkanlığı
bünyesinde BDDK-Bankacılık Sektörü Performans Endeksi (BDDK-PE) geliştirilerek aylık
olarak hesaplanmaya başlanmıştır.
BDDK-PE’de sektör performansının temel ölçütleri olarak belirlenen likidite, özkaynak yeterliliği,
kur (döviz) riski, karlılık ve aktif kalitesi bloklarına ilişkin olarak seçilen 10 adet gösterge
kullanılmaktadır. Seçilen göstergeler öncelikle ait oldukları blokta endekse dönüştürülmekte,
sonraki aşamada ise bu endekslerin ağırlıklı ortalamaları alınarak bileşik endeks hesaplanmaktadır.
35
BDDK-PE aylık frekansta hesaplanmakta olup TMSF bankaları hariç mevduat bankalarını
kapsamaktadır. Veri seti BDDK Aylık Gözetim Paketinden sağlanmaktadır. Endeks için baz
dönem olarak 2003 Aralık ayı seçilmiştir. 2003 Aralık ayının yüksek nominal faiz ve enflasyon
ortamından, düşük faiz ve enflasyon ortamına geçiş dönemine isabet etmesi sebebiyle, özellikle
karlılık performansı açısından baz teşkil etmeye uygun bir dönem olmadığı düşünülmekle birlikte,
sektör performansının, en azından kısa vadede, özellikle karlılık açısından oldukça iyi performans
sergilenen bir dönem ile karşılaştırılmasında da bir sakınca görülmemektedir.
Göstergelerin seçilmesinde göstergelerin anlaşılır ve performans ölçütü olma konusunda genel
kabul görmüş, sektörde standartlaşmaya yaklaşmış olmalarına özen gösterilmiştir. Seçilen
göstergeler akım seriler ile stok seriler olma özelliklerine bağlı olarak karşılaştırılabilir hale
getirilmiştir. Göstergeler performans endeksinin hesaplanacağı zaman aralığındaki
ortalamalarından çıkartılmak ve standart sapmalarına bölünmek suretiyle “normalize”
edilmişlerdir. Yani;
x Nit =
(x it − µ i )
σi
hesaplanmıştır. Burada i=1,..,N (N=11); t ise içinde bulunulan aylık dönemi temsil etmektedir. Bu
suretle göstergelerin farklı ortalama ve oynaklık düzeyine sahip olmalarından kaynaklanan birimsel
farklılıklarından etkilenmeleri önlenmiştir. Elde edilen göstergeler 100 ile toplanmış ve 2003 yılı
Aralık ayı baz olacak şekilde bir endekse dönüştürülmüştür.
Tablo 4.4 Performans Endeksi Bileşenleri
Beklenen işaret
I
II
III
IV
V
Likidite
Likidite Rasyosu
(Vadesiz ve 3 aya kadar vadeli aktifler/vadesiz ve 3 aya kadar vadeli pasifler)
Özkaynak Yeterliliği
a. Serbest sermaye/ toplam aktifler
b. SYSR
Kur Riski
a. YP aktif / YP pasif (DEP hariç)
b. YPNGP/özkaynak
Karlılık
a. ROA (Net kar / ortalama toplam aktifler)
b. ROE (Net kar /özkaynaklar)
Aktif Kalitesi
a. Krediler / mevduat
b. Duran varlıklar / toplam varlıklar
c. Takibe dönüşüm oranı (TGA / (TGA+krediler))
+
+
+
+
(± %20)
+
+
+
-
Ağırlık
20,00
100,00
20,00
50,00
50,00
20,00
50,00
50,00
20,00
50,00
50,00
20,00
33.33
33.33
33.33
Düzeltilmiş ve normalize edilmiş serilerin tek bir endeks altında birleştirilmesi aşamasında ise
“bileşik endeks” yöntemi uygulanmıştır. Buna göre;
Bileşik Endeks= Σ wi.si veya ∆ % (Bileşik Endeks) = Σ wi.si ∆%(Bileşke)
Wi= her bileşke için belirlenen ağırlık; Si= Bileşke
Bileşik endeks hesaplanırken tüm bileşkelere eşit ağırlık verilmiştir (w=0,20). Kamu ve özel banka
gruplarındaki hesaplamalarda da aynı metodoloji izlenmiş ancak hesaplamalarda standart sapma
ve ortalama olarak BDDK-PE’deki veriler kullanılmıştır. Bu yolla kamu ve özel gruplarının sektör
geneline göreli durumu ortaya konmak istenmiştir.
36
Ekim 2004
Bekleneceği üzere, elde edilen bileşik endeksin ve alt bileşenlerinin, her dönem yeni veri
eklendikçe ortalaması ve standart sapması değişmektedir. Buna bağlı olarak geçmiş dönemler de
dahil olmak üzere, her dönemin endeks değeri farklılaşabilmektedir. Bu çerçevede endeks
değerlerinin her yeni dönemde yeniden, ihtiyatla değerlendirilmesi gerekmektedir. Söz konusu
durum gözlem sayısı arttıkça hafifleyecektir.
Serilerin normalize edilerek toplulaştırma işlemine tabi tutulmaları göstergelerin sürekli bir
bütünsellik ve dinamik bir yapı içinde değerlendirilmeleri konusunda avantaj sağlarken, birleştirme
yönteminin
doğrusal ve mekanik yapısı endekse uygulanabilirlilik ve anlaşılabilirlilik
kazandırmaktadır.
Bankacılık Sektörü Performans Endeksi
101,00
100,50
100,00
99,50
99,00
98,50
98,00
Ara.03
Oca.04
Şub.04
Mar.04
Kamu
Nis.04
Özel
May.04
Haz.04
Tem.04
Genel
BDDK-PE’nin 2004 Yılının Ocak-Temmuz Dönemindeki Gelişimine İlişkin Bulgular:
•
Grafikten izlenebileceği gibi BDDK-PE yılın ilk 4 ayında bozulma gösterirken Mayıs ayından
itibaren yönünü yukarıya çevirerek iyileşme yönünde hareket etmiştir. Nitekim, Temmuz 2004
itibarıyla olumlu seyir devam etmiş ve endeksin tüm bileşenlerinde bir önceki döneme göre
iyileşme sağlanmıştır. Endeks, bu dönemde baz dönemi olan 2003 Aralık ayını yakalamış ve az
da olsa geçmiştir.
•
Performans endeksinin bileşenlerindeki gelişmeler değerlendirildiğinde sistemdeki bankaların
daha düşük likiditeyle çalışmaya başladıkları görülmektedir. Genel olarak makroekonomik
yapısallardaki olumlu gelişmeler bankaları düşük likiditeyle çalışmaya yöneltmekte ve bu
durum artan kredi portföyü ve yüksek getirili aktife bağlı olarak aktif kalitesi ve karlılık
açısından olumlu sonuçlar doğurabilmektedir.
•
Sektörün aktif kalitesinde yılın ilk üç aylık bölümünde bir düşme görülürken, Nisan ayından
itibaren baz döneminin üstüne çıkmıştır. İlk üç aylık dönemde özel bankaların iştirakler ve
bağlı ortaklıklarındaki göreli artış duran varlıkların artmasına bunun sonucunda da aktif
kalitesinde bozulmaya neden olmuştur. Buna rağmen yurt içi talep artışının yüksek hızını
koruması ve makroekonomik göstergelerin genelinde gözlenen iyileşme sonucu bankaların
kredi portföyleri genişlemeye devam etmiş, mevduat bankalarının aracılık fonksiyonunu daha
etkili bir şekilde yerine getirmelerine uygun ortam hazırlamıştır. Bankaların tahsili gecikmiş
37
alacaklarının azalmaya devam etmesi ve sektör genelinde duran varlıkların toplam aktifler
içindeki payının Nisan ayından itibaren düşmesi aktif kalitesindeki iyileşmeye katkıda bulunan
diğer unsurlar olmuştur.
•
Mevduat bankalarının karlılık performansının dalgalı bir seyir izlediği, Mayıs ayından itibaren
endeksin yükselişe geçtiği görülmektedir. Mayıs ayı içerisinde nominal kur ve faiz oranlarında
yaşanan artışların etkileri karlılık performansından ziyade özkaynaklara yansımıştır. Temmuz
ayında ise mevduat bankalarının karlılık performansı baz değeri olan Aralık 2003’ü
yakalamıştır.
•
Performans endeksinin kur riski bileşeninde yılın ikinci çeyreğinde görülen iyileşmede, TL’nin
Nisan-Mayıs döneminde %14 civarındaki değer kaybının bankaları pozisyon kapatmaya
yöneltmesinin etkili olduğu düşünülmektedir.
•
Kamu bankalarının özkaynak yeterliliğine ilişkin göstergelerinde Mart ayından sonra gözlenen
bozulmanın Temmuz ayı itibarıyla yerini yavaş yavaş iyileşmeye bıraktığı gözlemlenmektedir.
Yılın ikinci çeyreğinde gözlenen bozulmanın özellikle kamu bankalarının Hazine’ye yaptığı
temettü ödemelerinden dolayı düşen vergi provizyonundan sonraki dönem karı ve geçmiş
yıllar karı toplamının özkaynaklar toplamını azaltmasından kaynaklandığı görülmektedir.
Ayrıca, bu bozulma söz konusu dönemde mevduat bankaları grubunun toplam özkaynak
performansındaki gerilemesinde belirleyici olmuştur. Buna karşılık, kamu bankaları
özkaynaklarında gerçekleşen azalma 2004 yılı karlılık rasyolarının (özkaynak getiri oranı) ve
dolayısıyla kamu bankaları karlılık performansının iyileşmesine neden olmuştur.
•
Kamu bankalarının Temmuz ayında aktif kalitesinde gözlenen güçlü performans sektörün
aktif kalitesini de artırmıştır. Bu düzelme, Haziran ayında Ziraat Bankası’nın tahsili gecikmiş
alacaklarında yer alan Emlak Bankası’na ait 1,9 katrilyon lira civarındaki kötü aktifi bilanço
dışına çıkarmasından kaynaklanmaktadır.
Tablo 4.5 Bankacılık Sektörü Performans Endeksi
PE-Sektör
Ara.03
Oca.04
Şub.04
Mar.04
Nis.04
May.04
Haz.04
Tem.04
100,0
99,5
99,1
98,9
98,7
99,1
99,5
100,1
Mevduat Bankaları (TMSF Bankaları Hariç)
Likidite
Özkaynak
Kur Riski
Karlılık
100,0
97,5
98,0
98,0
97,3
97,2
98,4
99,2
100,0
100,6
100,6
100,4
99,6
98,8
98,1
98,5
38
100,0
99,8
97,9
97,9
99,0
100,5
99,7
100,7
100,0
99,8
99,5
98,8
97,4
98,1
99,6
100,1
Aktif Kalitesi
100,0
99,7
99,6
99,6
100,1
100,9
101,6
101,8
Ekim 2004
Tablo 4.5 Bankacılık Sektörü Performans Endeksi (Devam)
PE-Kamu
Ara.03
Oca.04
Şub.04
Mar.04
Nis.04
May.04
Haz.04
Tem.04
100,00
99,04
99,89
99,20
98,72
98,82
99,4
100,0
Ara.03
Oca.04
Şub.04
Mar.04
Nis.04
May.04
Haz.04
Tem.04
PE-Özel
100,0
99,3
98,6
98,9
98,5
99,3
99,5
100,2
Likidite
Kamu Mevduat Bankaları
Özkaynak
Kur Riski
Karlılık
100,0
100,0
100,0
100,0
97,7
100,4
99,2
97,7
99,2
100,6
100,2
99,0
98,0
100,2
100,7
96,5
97,8
98,8
100,4
95,7
97,3
97,7
100,4
97,3
97,7
94,9
100,7
100,6
100,0
95,2
100,2
101,7
Özel Mevduat Bankaları
Likidite
Özkaynak
Kur Riski
Karlılık
100,0
100,0
100,0
100,0
97,5
100,7
98,1
101,2
97,6
100,6
96,0
99,9
98,3
100,5
96,5
100,0
97,0
99,9
97,8
98,2
97,2
99,2
100,6
98,6
98,7
99,4
99,0
99,3
99,1
99,9
101,1
99,6
Aktif Kalitesi
100,0
100,3
100,5
100,7
101,0
101,4
102,9
102,9
Aktif Kalitesi
100,0
99,2
98,9
99,0
99,7
100,8
101,3
101,5
4.3. Aktif Yapısındaki Gelişmeler
Bankacılık sektörünün toplam aktifleri yılın ilk altı aylık bölümünde Aralık 2003’e göre %10,1
artarak 274,8 katrilyon liraya (185 milyar dolar) ulaşmıştır. Toplam aktiflerin dağılımı
incelendiğinde, bir önceki yıl sonuna göre, kredilerin payının arttığı, likit aktifler ve menkul
değerler cüzdanında (MDC) küçük oranlı azalışlar olduğu, takipteki alacaklar, iştirakler, bağlı ve
birlikte kontrol edilen ortaklıklar ile sabit kıymetler toplamının bilanço içindeki paylarını koruduğu
ve diğer aktiflerin azaldığı görülmektedir.
Toplam Aktiflerin Dağılımı (%)
100%
80%
60%
40%
20%
0%
2000
2001
2002
2003
2004-Haziran
Likit Aktifler
MDC
Krediler
Takipteki Alacaklar (Net)
İşt.bağlı Ort.ve Sab.Kıy.
Diğer Aktifler
Sektörün aktif yapısında en belirgin gelişme kredilerin payında 2003 yılından itibaren gözlenen
artış eğiliminin güçlenerek devam etmesidir. Ekonomideki genel olumlu seyir, artan yurtiçi talep
ve düşen faiz oranlarının etkisiyle sektör genelinde kredilerin toplam aktifler içindeki payı Aralık
2003’de %26,5 iken Haziran 2004’de %31,8’e yükselmiştir. Söz konusu dönemde, MDC’nin
toplam aktifler içindeki payında küçük bir azalma meydana gelmiştir. MDC’de kamu bankalarının
payı Ziraat Bankası’na İmar Bankası mevduatı karşılığında verilen kamu kağıtlarının etkisiyle
artarken, özel bankaların payı azalmıştır.
39
TMSF dışındaki tüm grupların yılın ilk yarısında reel olarak büyüdüğü, en yüksek artışın ise
yabancı bankalar grubunda olduğu görülmektedir. Özellikle yılın ikinci çeyreğinde
makroekonomik göstergelerdeki olumlu gelişmelerin, faiz oranlarındaki gerilemenin ve yurtiçi
talepteki artışın hızını korumasının etkisiyle artan kredilere plasmanlar sonucu, sektörün toplam
aktifleri yılın Mart ayına göre reel olarak %7,4 oranında büyümüştür.
Bankacılık sektörünün toplam aktiflerinin TP–YP kompozisyonunun bir önceki yıl sonuna göre
belirgin bir değişme göstermediği görülmektedir. 2003 yılı sonunda sektör genelinde %62 olan TP
cinsinden aktiflerin toplam aktifler içindeki payı, Mart 2004’de %66,2, Haziran 2004’de ise %62,6
olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk çeyreğinde toplam aktifler içinde TP aktiflerin payında görülen
artışta bu dönemde döviz kurlarında yaşanan nominal gerileme belirleyici olmuştur.
Tablo 4.6 Gruplar İtibariyle Aktif Toplamlarının Gelişimi
Reel %
Değ.
Katrilyon TL
Milyar Dolar
% Pay (*)
Nominal % Değ.
Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 0604/0304 0604/1203 0604/1203
Kamu Bankaları
83,1
89,3
90,0 59,6
68,1
60,5 33,3
34,9
32,7
0,7
8,2
0,1
- TP
61,6
69,7
67,2 44,1
53,2
45,2 74,1
78,1
74,7
-3,7
9,0
0,9
- YP
21,6
19,6
22,8 15,4
14,9
15,3 25,9
21,9
25,3
16,3
5,8
-2,1
Özel Bankalar
142,3 142,6 157,6 101,9 108,8 106,1 57,0
55,7
57,4
10,5
10,8
2,5
- TP
77,4
83,4
86,7 55,5
63,6
58,4 54,4
58,5
55,0
4,0
12,0
3,6
- YP
64,8
59,2
70,9 46,4
45,1
47,7 45,6
41,5
45,0
19,8
9,4
1,2
Yabancı Bankalar
6,9
7,1
8,9
5,0
5,4
6,0
2,8
2,8
3,2
25,4
28,6
19,0
- TP
3,9
4,3
5,4
2,8
3,3
3,6 56,1
60,8
60,1
23,9
37,6
27,3
- YP
3,0
2,8
3,6
2,2
2,1
2,4 43,9
39,2
39,9
27,8
17,1
8,3
TMSF Bankaları
7,1
6,8
7,1
5,1
5,2
4,8
2,8
2,7
2,6
4,7
1,0
-6,6
- TP
6,3
6,1
6,4
4,5
4,7
4,3 89,2
89,9
89,4
4,1
1,3
-6,3
- YP
0,8
0,7
0,8
0,5
0,5
0,5 10,8
10,1
10,6
9,8
-1,0
-8,4
Kal.veYat.Bank.
10,3
10,1
11,2
7,4
7,7
7,5
4,1
3,9
4,1
10,8
8,8
0,6
- TP
5,6
6,0
6,3
4,0
4,5
4,3 54,5
59,1
56,8
6,6
13,5
5,0
- YP
4,7
4,1
4,8
3,3
3,1
3,2 45,5
40,9
43,2
17,0
3,2
-4,6
Toplam
249,7 256,0 274,8 178,9 195,2 185,0 100,0 100,0 100,0
7,4
10,1
1,8
- TP
154,8 169,6 172,0 110,9 129,3 115,7 62,0
66,2
62,6
1,4
11,1
2,8
- YP
94,9
86,4 102,8 68,0
65,9
69,2 38,0
33,8
37,4
19,0
8,4
0,3
Kaynak: BDDK
* % pay grup toplamlarında toplam içindeki payı, TP-YP’de grubun toplamı içindeki payı ifade etmektedir.
Aktif toplamının grup bazında dağılımı incelendiğinde, grupların paylarında Aralık 2003’e göre
belirgin bir farklılaşma olmadığı görülmektedir. Haziran 2004 itibarıyla özel bankaların toplam
aktifler içindeki payı %57,4, kamu bankalarının payı ise %32,7’dir.
Bankacılık Sektörü Aktif Toplamı Grup Bazında Dağılımı (%)
70.0
60.0
50.0
40.0
30.0
20.0
10.0
0.0
57.0 55.7 57.4
33.3 34.9 32.7
2.8
Kamu Bankaları Özel Bankalar
Ara.03
Mar.04
2.8
3.2
Yabancı
Bankalar
2.8
2.7
2.6
TMSF Bankaları
4.1
3.9
4.1
Kalkınma
Yat.Bank.
Haz.04
Aktif yapısı grup bazında değerlendirildiğinde, kamu bankalarında en büyük plasman kalemi olan
MDC’nin payı Aralık 2003’de %57,4’den Haziran 2004’de %60,2’ye yükseldiği görülmektedir. Bu
40
Ekim 2004
artışta Ziraat Bankası’na İmar Bankası mevduatı karşılığında verilen kamu kağıtları etkili olmuştur.
Kamu bankalarında kredi faaliyetlerinin payı geçen yıl sonuna göre belirgin bir biçimde artmış ve
Haziran 2004’de kredilerin toplam aktifler içindeki payı %19,3’e yükselmiştir. Özel bankalarda söz
konusu dönemde MDC’nin payı azalırken kredilerin payında artış görülmüştür. Özel bankaların
yılın ilk yarısında makroekonomik çerçevede ve ekonomik bekleyişlerdeki olumlu gidişe paralel
olarak görece menkul kıymet plasmanlarını azaltarak kredi faaliyetlerine yöneldikleri
düşünülmektedir.
Tablo 4.7 Bankacılık Sektörü Aktif Yapısında Gelişmeler
Krediler
MDC
Likit Aktifler
İştirakler, Bağlı
Ort. ve Sabit
Değerler
Diğer Aktifler
Yüzde Pay Ara.03 Mar.04Haz.04 Ara.03 Mar.04Haz.04Ara.03Mar.04Haz.04Ara.03Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04
Kamu
14,6 15,9 19,3 57,4 61,7 60,2 13,2
8,7
9,2 3,1
3,0
3,0 11,8 10,7
8,4
Özel
32,2 34,5 38,3 36,2 35,2 32,9 9,0
7,8
8,6 9,8 11,0
9,8 12,8 11,6
10,3
Yabancı
39,0 41,0 44,8 23,2 25,6 20,7 21,1 16,1 21,5 4,0
4,1
3,4 12,8 13,2
9,5
TMSF
10,0
8,5
7,6 70,2 72,4 68,6 7,2
8,7 11,2 3,8
4,1
3,9
8,8
6,3
8,6
Kal.ve Yat. 48,1 46,7 46,2 10,4 11,1 11,3 31,1 30,3 32,5 3,6
3,8
3,4
6,8
8,0
6,6
Toplam
26,5 28,0 31,8 42,8 44,2 41,5 11,6
9,2 10,2 7,0
7,5
7,0 12,1 11,1
9,5
Kaynak: BDDK
4.3.1. Likit Aktifler4
Bankacılık sisteminin likit aktifleri 2003 yıl sonuna göre reel anlamda %3 oranında azalmış ve likit
aktif olarak tanımlanan kalemlerin toplam aktifler içerisindeki payı %10 olarak gerçekleşmiştir.
Yılın ilk altı aylık döneminde nakit değerler kalemi, 2003 yıl sonuna göre reel olarak %3,1
oranında azalarak 2,1 katrilyon lira olarak gerçekleşmiştir. Gruplar itibarıyla incelendiğinde özel
bankalar ve TMSF bankalarının nakit değerlerinin azaldığı diğer banka gruplarının likit aktif
kalemlerinde reel artış olduğu görülmektedir. Para türleri itibarıyla incelendiğinde ise TP cinsinden
nakit değerlerin reel olarak %1,3 oranında arttığı, YP cinsinden nakit değerlerin ise %7,5 oranında
düşüş gösterdiği görülmektedir.
Likit aktif olarak tanımlanan bir diğer kalem olan Merkez Bankasından alacaklar kalemi ise ilgili
dönemde reel olarak %37 oranında artmış ve 4,4 katrilyon lira olarak gerçekleşmiştir. Bu artışta
özel bankalar grubundaki artış belirleyici olmuştur. Para türleri itibariyle bakıldığında ise TP
cinsinden alacakların reel olarak %8 oranında, YP cinsinden alacakların %67 oranında artış
gösterdiği görülmektedir.
Dönem sonları itibarıyla para piyasasından alacaklar kaleminin gelişimi incelendiğinde ise reel
olarak %34 azalış göstermiş ve 6,3 katrilyon liraya gerilemiş olduğu görülmektedir. Gruplar
itibarıyla bakıldığında bu kalemin reel anlamda kalkınma ve yatırım bankaları ve yabancı
bankalarda artış gösterdiği, kamu bankaları, TMSF bankaları ve özel bankalar grubunda bu
kalemin azaldığı görülmektedir.
Likit aktif olarak tanımlanan bir diğer kalem olan bankalardan alacaklar kalemi ise Haziran ayında
2003 Aralık dönemine göre 123 trilyon lira artarak (% 0,8 ) 15,3 katrilyon liraya yükselmiştir. Bu
artış asıl olarak TP cinsinden alacaklar kalemindeki artıştan kaynaklanmıştır. Gruplar itibariyle
bakıldığında ise bankalardan alacaklar kalemi kamu bankaları hariç tüm gruplarda nominal olarak
artarken reel olarak kalkınma ve yatırım, kamu bankaları ve özel bankalarda azalış görülmektedir.
4
Likit Aktifler: Nakit Değerler, Merkez Bankasından Alacaklar, Para Piyasasından Alacaklar, Bankalardan Alacaklar
41
4.3.2. Menkul Değerlere Yapılan Plasmanlar
Bankacılık sektörü menkul değerler cüzdanı (MDC) toplamı Haziran ayında 2003 yıl sonuna göre
%6,8 artarak 114,1 katrilyon lira olarak gerçekleşmiştir. MDC’deki artışın aynı dönem itibarıyla
%10,1 oranında artan bankacılık sektörünün toplam aktiflerinin oldukça gerisinde kaldığı
görülmektedir. Bunun yanısıra MDC’de son üç aydaki artışın %1’in altında olması dikkat
çekmektedir. Menkul kıymetler portföyünün yılın ilk yarısındaki bu sınırlı artışında bankaların
makroekonomik çerçevede ve ekonomik bekleyişlerdeki olumlu seyre paralel olarak menkul
kıymet plasmanlarını azaltarak kredi faaliyetlerine yönelmesinin etkili olduğu düşünülmektedir.
Yılın ilk yarısında MDC’deki artışta Ocak ayında Ziraat Bankası’na Hazine tarafından yatırılan
İmar Bankası mevduatı karşılığında verilen kamu kağıtları etkili olmuştur.
Menkul Değerler Portföyünün Toplam Aktifler İçindeki Payı (%)
100,0
80,0
60,0
33,3
40,0
20,0
70,2
57,4
60,2
57,9
36,2
68,6
50,0
42,8
41,5
40,5
32,9
23,4
10,4 11,3
8,9
23,2
20,7
0,0
Kal.ve Yat.
Kamu
Özel
Ara-02
TMSF
Ara-03
Yabancı
Haz-04
Sektör
Toplamı
MDC toplamının toplam aktiflere oranı Haziran ayı itibarıyla %41,5 olarak gerçekleşmiştir.
MDC’nin toplam aktifler içindeki payı gruplar itibarıyla değerlendirildiğinde TMSF bankaları %69
ile en yüksek oranlı MDC’ye sahipken kalkınma yatırım bankalarında bu oran %11 civarındadır.
Özel bankalardaki MDC’nin toplam aktiflere oranı 2003 yılı sonuna göre 3 puan azalarak %33
olarak gerçekleşmiştir. Kamu bankalarında ise dönem itibarıyla MDC’nin toplam aktifler içindeki
payının 3 puan artarak %60’a ulaştığı görülmektedir.
Tablo 4.8 Gruplar İtibarıyla Menkul Kıymetler Portföyü
Katrilyon TL
Yüzde Pay(*)
Yüzde Değişim
Ara.03Mar.04Haz.04Ara.03Mar.04Haz.04Haz04/Mart.04Haz04/Ara03
Kamu Bankaları
47,7 55,1 54,1 44,7 48,7 47,4
-1,8
13,4
- Alım Satım Amaçlı ve Satılmaya Hazır 14,8 16,9 16,1 31,0 30,6 29,7
-4,7
8,7
- Vadeye Kadar Elde Tutulacak
32,9 38,2 38,0 69,0 69,4 70,3
-0,5
15,6
Özel Bankalar
51,5 50,2 51,9 48,2 44,3 45,5
3,5
0,9
2,9
4,9
12,5 10,4 11,0 24,3 20,7 21,2
6,0
-11,8
Yabancı Bankalar
1,6
1,8
1,9
1,5
1,6
1,6
1,7
15,2
- Alım Satım Amaçlı ve Satılmaya Hazır
1,3
1,6
1,5 79,4 85,9 82,5
-2,3
19,8
0,3
0,3
0,3 20,6 14,1 17,5
26,3
-2,5
TMSF Bankaları
5,0
4,9
4,9
4,6
4,4
4,3
-0,8
-1,2
4,8
4,8
4,9 96,3 97,7 99,0
0,5
1,6
0,2
0,1
0,0
3,7
2,3
1,0
-56,2
-73,1
Kalkınma ve Yatırım Bankaları
1,1
1,1
1,3
1,0
1,0
1,1
12,8
17,7
0,8
0,8
1,0 74,1 73,8 76,3
16,6
21,2
0,3
0,3
0,3 25,9 26,2 23,7
2,2
7,6
Toplam
106,8 113,2 114,1 100,0 100,0 100,0
0,8
6,8
0,8
6,1
46,2 49,3 49,7 43,3 43,6 43,6
0,9
7,6
Kaynak: BDDK
(*)% paylarda ilk satır grupların toplam içindeki paylarını, diğer satırlar grupların iç dağılımını ifade etmektedir.
42
Ekim 2004
MDC içinde ticari portföy (alım satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul kıymetler toplamı) ile
vadeye kadar elde tutulacak portföyün paylarında 2003 yıl sonuna göre belirgin bir değişiklik
olmadığı görülmektedir. Haziran ayı itibarıyla MDC’nin %56,4’ü ticari portföy, %43,6’sı ise
vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetlerden oluşmaktadır. Ancak gruplar itibarıyla MDC’nin
dağılımı incelendiğinde, 2003 yıl sonuna göre kamu bankalarının payının 2,7 puan arttığı, özel
bankaların payının ise 2,7 puan azaldığı görülmektedir. Bu kaymada Ocak ayında İmar Bankası
mevduatına karşılık Ziraat Bankasına verilen kamu kağıtları etkili olmuştur. Nitekim, Aralık
2003’de kamu bankalarının vadeye kadar tutulacak menkul kıymetler içindeki payı %71’den
Haziran 2004’de %76’ya, satılmaya hazır menkul kıymetler içindeki payı ise söz konusu dönem
itibarıyla %8’den %16’ya yükselmiştir.
Haziran ayı itibarıyla bankacılık sektörü MDC’sinin %96,6’sı kamu borçlanma senetlerinden
oluşmaktadır. Kamu borçlanma senetleri içinde devlet tahvillerinin payı 2003 yıl sonunda %74
iken Haziran ayında %80’e yükselmiştir. Dövize endeksli senetlerin payı ise aynı dönemler
itibarıyla %8,5’ten %4,8’e düşmüştür. Bu gelişmede, Hazine’nin Ocak-Haziran 2004 döneminde
bütçenin finansmanında devlet tahvili yoluyla net borçlanma politikasını tercih etmesinin etkili
olduğu düşünülmektedir.
Tablo 4.9 Menkul Kıymet Türlerine Göre Dağılım
Ara.03
(Katrilyon TL)
Kamu Borç. Senetleri
- Devlet Tahvili
- Hazine Bonosu
- Döv.End. Senetler
- Eurobond (Hazine)
Hisse Senetleri
Diğer
Toplam
TP
67,4
54,9
3,8
8,7
0,0
0,9
1,7
70,0
Mar.04
YP Top.
34,9 102,3
20,6 75,6
0,1 3,9
0,0 8,7
14,1 14,1
0,1 0,9
1,9 3,6
36,9 106,8
TP
76,9
66,1
2,8
8,0
0,0
1,0
1,8
79,7
Haz.04
% Pay
YP Top. TP YP Top. Ara.03 Haz.04
32,2 109,1 72,3 37,8 110,2
95,7
96,6
19,2 85,2 65,6 23,0 88,5
70,7
77,6
0,0
2,9 1,4 0,0 1,5
3,6
1,3
0,0
8,0 5,3 0,0 5,3
8,2
4,7
13,0 13,0 0,0 14,8 14,8
13,2
13,0
0,1
1,1 1,0 0,1 1,1
0,9
1,0
1,2
3,0 1,7 1,1 2,8
3,4
2,5
33,4 113,2 75,1 39,0 114,1 100,0 100,0
% Değişim
0604/ 0604/
0304 1203
1,0
7,7
3,9 17,2
-48,8 -61,9
-33,1 -38,7
14,1
4,7
-0,1 20,5
-5,3 -22,9
0,8
6,8
Kaynak: BDDK
2004 yılının ilk altı aylık döneminde menkul değerler içinde TP cinsinden menkul kıymetlerin payı
artmıştır. 2003 yıl sonunda, dövize endeksli senetler hariç TP cinsinden menkul kıymetlerin oranı
%57,4 iken bu oran Haziran 2004’de %61,2 olmuştur. Bu gelişmede, Hazine’nin yılın ilk yarısında
iç borçlanmanın %98,2’sini TP cinsinden yapması belirleyici olmuştur.
MDC’nin faiz yapısı incelendiğinde, 2004 yılının ilk yarısında sabit faizli menkul kıymetlerin %2,3
oranında, değişken faizli menkul kıymetlerin ise %12,2 oranında arttığı görülmektedir. Nitekim,
sabit faizli menkul kıymetlerin payı Aralık 2003’de %43,7’den Haziran 2004’de %41,9’a inerken,
değişken faizli menkul kıymetlerin payı ise aynı dönemler itibarıyla %52,1’den %54,8’e
yükselmiştir. Sabit faizli menkul kıymetlerin payındaki bu düşüş bankaların faiz oranı riskini
azaltıcı etkide bulunmaktadır.
Tablo 4.10 Menkul Kıymet Portföyünün Faiz Yapısı
Ara.03
KatrilyonTL
-Sabit Faizli
-Değişken Faizli
-Faiz Or. Bağ. Olm.
Toplam
TP YP Top.
20,4 26,3 46,7
47,2 8,5 55,7
2,4 2,0
4,4
70,0 36,9 106,8
Mar.04
TP
21,7
55,3
2,7
79,7
YP
23,7
8,5
1,2
33,4
Haz.04
Top.
45,4
63,8
3,9
113,2
Kaynak: BDDK
43
% Pay
TP YP Top. Ara.03 Haz.04
20,0 27,8 47,8 43,7
41,9
52,5 10,0 62,5 52,1
54,8
2,6
1,1 3,8
4,1
3,3
75,1 39,0 114,1 100,0
100,0
% Değişim
0604/ 0604/
0304
1203
5,2
2,3
-2,1
12,2
-3,2
-13,8
0,8
6,8
MDC’de yer alan 1 yıl ve üstünde vadedeki menkul kıymetlerin payının geçen yıla göre arttığı
görülmektedir. Haziran 2003’te 1 yıl ve üstü menkul kıymetlerin payı geçen yılın aynı dönemine
göre 6,4 puan artarak %70’e ulaşmıştır. MDC’nin ortalama vadesinin 1 yılın üzerinde olması vade
uyumsuzluğunu artırmakta ve sektörün likidite dengesini olumsuz etkilemektedir. MDC’nin
yaklaşık %97’si kamu borçlanma senetlerinden oluştuğu için MDC’nin vade dağılımında
bankaların tercihlerinin yanı sıra Hazine’nin borçlanma politikası belirleyici olmaktadır.
Tablo 4.11 Menkul Kıymetler Portföyünün Vade Dağılımı
Yüzde Pay
Menkul Değerler Cüzdanı
3-6 Ay
6-12 Ay
1 Aydan Az
1-3 Ay
1 yıl +
Toplam
2,7
3,7
1,6
5,5
3,1
3,1
7,7
7,4
8,4
20,6
18,8
16,9
63,6
67,0
70,0
100,0
100,0
100,0
0,2
0,2
0,1
3,7
0,8
1,0
10,7
5,0
8,5
5,5
15,7
9,3
79,9
78,3
81,1
100,0
100,0
100,0
5,3
7,1
3,0
7,8
4,9
5,4
5,4
10,1
8,5
37,1
21,8
23,2
44,4
56,0
59,9
100,0
100,0
100,0
Toplam Sektör
Haz.03
Ara.03
Haz.04
Kamu Bankaları
Haz.03
Ara.03
Haz.04
Özel Bankalar
Haz.03
Ara.03
Haz.04
Kaynak: BDDK
Nitekim, 2004 yılı Haziran ayı itibarıyla bankacılık sektörünün portföyünde bulunan devlet iç
borçlanma senetlerinin vade dağılımı incelendiğinde, toplam kıymetler içinde 1 yıldan uzun vadeli
Türk Lirası cinsinden DİBS’lerin payının %57,5’e yükseldiği görülmektedir. Haziran 2004
itibarıyla DİBS’lerin ortalama vadesi iki yıla ulaşmıştır. Bankacılık sektörünce tutulan DİBS’lerin
vadesindeki uzama yapısal vade uyumsuzluğunu artırmakta ve sektörün likidite dengesini olumsuz
etkilemektedir. Ancak kamu dışındaki banka gruplarında menkul kıymet portföyünde alım satım
amaçlı ve satılmaya hazır menkul kıymetlerin payının yüksek olması, söz konusu riskleri bu banka
grupları için göreli olarak azaltmaktadır.
Tablo 4.12 Bankaların Portföylerinde Bulunan DİBS’lerin Vadelerine Göre Dağılımı
Yüzde Pay
TP Cinsinden DİBS’ler
YP Cinsinden DİBS’ler
1 Aydan Az 1-3 Ay 3-6 Ay 6-12 Ay 1 yıl + Toplam 1 Aydan Az 1-3 Ay 3-6 Ay 6-12 Ay 1 yıl + Toplam
Toplam Sektör
Haz.03
0,3
0,9
2,6
23,2 47,9
74,9
1,3
5,1
3,1
3,3 12,3
25,1
Ara.03
1,5
2,7
8,8
15,1 48,8
76,9
1,0
0,8
0,4
5,7 15,3
23,1
Haz.04
0,3
1,9
5,3
12,2 57,5
77,1
0,0
1,6
4,1
6,1 11,1
22,9
Kamu Bankaları
Haz.03
0,0
0,0
1,4
7,3 65,3
74,0
0,2
3,8
3,8
2,5 15,7
26,0
Ara.03
0,0
0,2
5,4
12,3 61,9
79,8
0,2
0,1
0,7
3,8 15,4
20,2
Haz.04
0,0
0,5
4,8
6,2 69,0
80,6
0,0
0,1
4,2
2,2 12,9
19,4
Özel Bankalar
Haz.03
0,6
2,1
4,3
44,0 21,9
73,0
2,9
7,3
2,5
4,9
9,4
27,0
Ara.03
3,4
5,5 14,0
19,8 28,7
71,4
2,1
1,8
0,0
8,8 16,0
28,6
Haz.04
0,5
3,6
6,1
17,4 42,8
70,4
0,0
4,0
4,6
12,1
9,0
29,6
Kaynak: BDDK
44
Ekim 2004
4.3.3. Krediler
Makroekonomik gösterge ve beklentilerdeki iyileşme, döviz kurları ve özellikle faiz oranlarındaki
gerileme, İstanbul Yaklaşımı çerçevesinde kredilerin yeniden yapılandırılması ve kamusal
yükümlülüklerden kaynaklanan aracılık maliyetlerindeki göreli azalma (bkz. Kutu 4: Aracılık
Maliyetlerindeki Gelişmeler) gibi faktörler 2004 yılının ilk yarısında bankacılık sektörü kredi
hacminin belirgin şekilde genişlemesine neden olmuştur. Söz konusu dönemde bankacılık
sektörünün toplam kredi hacmi reel olarak %22,1 oranında artış göstererek 87,5 katrilyon liraya
yükselmiştir.
Kredilerin Grupların Aktif Toplamı İçindeki Payı (%)
60
50
40
32,2
34,5
39,0
38,3
41,0
44,8
48,146,7
46,2
27,0 28,5
30
20
14,615,9
32,5
26,528,0
31,8
19,3
10,0 8,5
10
7,6
0
Kamu
Özel
TMSF
Yabancı
Kalk.-Yat.
Aralık 2003
Mart 2004
Haziran 2004
Top.(TMSF
hariç)
Toplam
Buna paralel olarak, kredilerin aktif toplamı içindeki payı 2003 yıl sonuna göre 5,3 puan artışla
%31,8’e ulaşırken, gruplar itibarıyla; kalkınma ve yatırım bankaları ile normal bankacılık faaliyetleri
dışında değerlendirilmesi gereken TMSF bünyesindeki bankalar dışında tüm banka gruplarında
kredilerin toplam aktifler içindeki payı artış göstermiştir. TP cinsinden kredilerin TP aktiflere
oranında en önemli artış 8,9 puan ile özel bankalarda olurken, YP cinsinden kredilerin YP
aktiflere oranında en önemli artış 5,1 puan ile yabancı bankalarda gerçekleşmiştir.
Kredi hacmindeki artışta tüketici kredileri ile KOBİ kredilerindeki artış belirleyici olmuştur.
Tüketici kredilerindeki faiz oranı ve KKDF oranı yükselişlerinin yanı sıra hurda araç teşvikinin
Mayıs ayı sonunda azaltılmasının yılın ikinci yarısında kredi hacmindeki genişlemeyi
sınırlandıracağı tahmin edilmektedir. Kredi hacmindeki bu gelişmelere rağmen aktiflerin ancak
1/3’ünün krediye yönelmiş olması bankacılık sektörünün reel kesimin finansmanı açısından halen
istenen noktaya ulaşamadığını göstermektedir.
Tablo 4.13 Kredilerin Büyüklüklerine Göre Dağılımı*
Kredi Dilimi
Müşteri Sayısı (Adet)
1 trilyon lira üzeri
501 milyar - 1 trilyon lira arası
101 milyar - 500 milyar lira arası
50 milyar liranın altı
Kredi Tutarı (Trilyon TL)
501 milyar - 1 trilyon lira arası
Aralık 2003
Tutar
% Dağılım
18.706.862
100,0
7.625
0,0
4.072
0,0
20.288
0,1
27.673
0,1
18.647.204
99,7
64.572
100,0
36.324
56,3
2.838
4,4
4.796
7,4
2.001
3,1
18.612
28,8
Kaynak: BDDK *İller Bankası hariç
45
Mart 2004
Tutar
% Dağılım
20.710.522
100,0
7.851
0,0
4.840
0,0
25.730
0,1
38.054
0,2
20.634.047
99,6
69.980
100,0
36.306
51,9
3.362
4,8
5.596
8,0
2.733
3,9
21.983
31,4
Haziran 2004
Tutar
% Dağılım
21.002.108
100,0
9.114
0,0
5.596
0,0
30.880
0,1
48.109
0,2
20.908.409
99,6
85.789
100,0
43.914
51,2
3.962
4,6
6.788
7,9
3.404
4,0
27.721
32,3
Haziran 2004 itibarıyla bankacılık sektöründe kredilerin büyüklük dağılımı incelendiğinde, yüksek
tutarlı kredilerin ağırlığı devam etmekle beraber 500 milyar liranın üzerindeki kredilerin tutar
olarak toplam krediler içindeki payının 4,9 puan düşüşle %55,8’e gerilediği, buna karşılık 50 milyar
liranın altındaki kredilerin payının 3,5 puan artışla %32,3’e yükseldiği görülmektedir. Bu gelişme
son dönemdeki kredi hacmi artışının önemli ölçüde bireysel kredilerdeki artıştan kaynaklanmasına
bağlı olarak ortaya çıkmıştır. Müşteri sayısı açısından ise 50 milyar liranın altında kredi kullanan
müşteri sayısı bir önceki yıl sonuna göre %12,1 oranında artış gösterirken, 500 milyar liranın
üzerinde kredi kullanan müşterilerin sayısı %25,8 oranında artmıştır.
Kredilerin Büyüklük Dağılımı (%) (Aralık 2003)
Kredilerin Büyüklük Dağılımı (%) (Haziran 2004)
28,8
32,3
501 milyar - 1 trilyon
lira arası
501 milyar - 1 trilyon
lira arası
101 milyar - 500 milyar
lira arası
56,3
3,1
51,2
lira arası
lira arası
4,0
7,4
101 milyar - 500
milyar lira arası
7,9
4,4
4,6
Bankaların TP cinsinden aktifleri içerisinde TP kredilerin payı Ocak-Haziran 2004 döneminde 6,9
puan artarak %30,3’e yükselirken, YP cinsinden kredilerin YP cinsinden aktiflere oranı 2,8 puan
artmış ve %34,4 olarak gerçekleşmiştir. Bu gelişme bankaların özellikle TP cinsinden kredi açma
eğilimlerinde artış olduğunu göstermektedir.
Tablo 4.14 Gruplar İtibariyle Krediler
Trilyon TL
Milyon Dolar
% Pay
Ara. 2003 Mar. 2004 Haz.2004 Ara. 2003 Mar. 2004 Haz.2004 Ara. 2003 Mar. 2004 Haz.2004
Kamu
12.100
14.227
17.340
8.669
10.850
11.670
18,3
19,9
19,8
- TP
10.232
12.299
14.867
7.331
9.380
10.006
84,6
86,5
85,7
- YP
1.868
1.928
2.473
1.338
1.470
1.664
15,4
13,5
14,3
Özel
45.763
49.146
60.413
32.785
37.479
40.657
69,1
68,7
69,1
- TP
21.741
25.158
32.060
15.576
19.186
21.576
47,5
51,2
53,1
- YP
24.022
23.987
28.353
17.210
18.293
19.081
52,5
48,8
46,9
Yabancı
2.711
2.918
4.001
1.942
2.226
2.693
4,1
4,1
4,6
- TP
1.423
1.613
2.313
1.019
1.230
1.557
52,5
55,3
57,8
- YP
1.288
1.306
1.688
923
996
1.136
47,5
44,7
42,2
TSMF
707
581
546
507
443
367
1,1
0,8
0,6
- TP
433
365
356
310
278
240
61,2
62,8
65,2
- YP
275
216
190
197
165
128
38,8
37,2
34,8
Kal-Yat.
4.940
4.707
5.156
3.539
3.590
3.470
7,5
6,6
5,9
- TP
2.348
2.286
2.438
1.682
1.743
1.641
47,5
48,6
47,3
- YP
2.592
2.421
2.718
1.857
1.846
1.829
52,5
51,4
52,7
Toplam
66.222
71.579
87.457
47.442
54.587
58.857
100,0
100,0
100,0
- TP
36.176
41.721
52.034
25.917
31.817
35.019
54,6
58,3
59,5
- YP
30.045
29.858
35.422
21.525
22.770
23.839
45,4
41,7
40,5
Kaynak: BDDK.
(*) % pay grup toplamlarında toplam sistem içindeki payı, TL-YP’de grubun kendi toplamı içindeki payı ifade etmektedir.
Haz.
2004/Ara.2003
Değişim Oranı
(%)
Nom. Reel
43,3 32,5
45,3 34,4
32,4 22,4
32,0 22,1
47,5 36,4
18,0
9,1
47,6 36,5
62,6 50,4
31,1 21,2
-22,8 -28,6
-17,8 -24,0
-30,7 -35,9
4,4 -3,5
3,8 -4,0
4,9 -3,0
32,1 22,1
43,8 33,0
17,9
9,0
2004 yılı Ocak-Haziran döneminde bankacılık sektöründe özellikle TP cinsinden kredi
plasmanlarının önemli ölçüde arttığı ve 2003 yılında %55 olan TP kredi payının %60’a ulaştığı
görülmektedir. Özellikle özel bankalar ile yabancı bankalarda TP kredi-YP kredi dengesinin TP
46
Ekim 2004
krediler lehine belirgin şekilde değiştiği gözlenmektedir. TP cinsinden krediler bu dönemde reel
olarak %33 oranında artış gösterirken, yabancı para cinsinden krediler reel olarak %9 oranında,
dolar bazında ise %10,8 oranında artış göstermiştir. Böylece, 2003 yılı sonunda 21,5 milyar dolar
olan yabancı para cinsinden krediler, Haziran 2004’de 23,8 milyar dolara yükselmiş, toplam
aktifler içindeki payı ise %12’den %12,9’a yükselmiştir.
Ocak-Haziran 2004 döneminde TMSF ve kalkınma ve yatırım bankaları dışında tüm grupların
kredileri reel olarak artarken, en yüksek artış %36,5 ile yabancı bankalarda yaşanmıştır. Yabancı
bankalar grubunun TP kredilerinin reel olarak %50,4 oranında artmış olması, bu bankaların TP
cinsinden risk alma eğiliminin arttığına işaret etmektedir. Reel artış oranı açısından %32,5 ile ikinci
sırada bulunan kamu bankaları da 2001 yılında yaşanan ekonomik kriz sonrasında daralttıkları
kredi hacimlerini 2003 yılında olduğu gibi 2004 yılında da ekonomide yaşanan olumlu gelişmelere
paralel olarak genişletmeye devam etmişlerdir. Özel bankaların kredi toplamı 2003 yıl sonuna göre
reel olarak %22,1 oranında artış göstererek 60,4 katrilyon liraya yükselmiştir. Kredi rakamlarında
dikkat çeken bir diğer husus kredilendirme faaliyetinin özellikle Mart ayından itibaren hız
kazanmış olmasıdır. Ocak-Şubat döneminde %2,7 oranında büyüyen sektördeki kredi hacmi
Mart-Haziran döneminde her ay ortalama %6,5 oranında büyümüştür.
Ocak-Haziran dönemi itibarıyla kredi hacmi reel olarak en fazla daralma gösteren banka grubu ise
yüzde 28,6 ile TMSF bünyesindeki bankalar olmuştur. Bu bankaların yeni kurumsal kredi
açmamaları kredi hacmindeki daralmada etkili olmuştur.
Ocak-Haziran 2004 döneminde kredi portföyünün kredi türleri itibarıyla yoğunlaşmasının bir
miktar daha azaldığı görülmektedir. Söz konusu dönemde, bankalar özellikle bireysel kredilere ve
işletme kredilerine ağırlık vermişlerdir. Kredi türleri içerisinde en yüksek paya sahip olan ihracat
ve ihracat garantili yatırım kredilerinin toplam krediler içindeki payı Aralık 2003’de %20,2 iken
Haziran 2004’de 1,9 puan azalarak %18,3 seviyesine gerilemiştir. Bu dönemde krediler içinde en
dikkat çekici gelişme reel olarak %76,9 oranında artış göstererek toplam krediler içerisindeki payı
%14,3’den %20,6’ya yükselen işletme kredilerinde görülmüştür. Artan talebe bağlı olarak kapasite
kullanım oranlarında görülen yükselmenin işletme kredilerindeki artışta etkili olduğu tahmin
edilmektedir. Böylece, kredilerin dörtte birinin çok sayıda gerçek kişiye kullandırılmış tüketici
kredileri ile kredi kartı alacaklarından, yaklaşık beşte birinin ihracatla ilişkili kredilerden ve beşte
birinin işletme kredisi ağırlıklı olması kredi riski açısından olumlu değerlendirilmektedir.
Tablo 4.15 Kredilerin Türlerine Göre Dağılımı*
Kredi Türü
İskonto ve İştira Senetleri
İhracat Kredileri
İhracat Garantili Yatırım Kredileri
Diğer Yatırım Kredileri
İşletme Kredileri
İhtisas Kredileri
Fon Kaynaklı Krediler
Tüketici Kredileri
Kredi Kartları
Faktoring İşlemlerinden Alacaklar
Diğer Krediler
Toplam
Aralık 2003
Mart 2004
Haziran 2004
Trilyon TL Pay (%) Trilyon TL Pay (%) Trilyon TL Pay (%)
422
0,7
412
0,6
463
0,5
11.278
17,5
11.351
16,2
13.688
16,0
1.766
2,7
1.709
2,4
2.004
2,3
2.161
3,3
2.254
3,2
2.571
3,0
9.238
14,3
14.356
20,5
17.668
20,6
1.399
2,2
1.918
2,7
2.382
2,8
4.805
7,4
4.953
7,1
5.055
5,9
5.845
9,1
7.919
11,3
10.754
12,5
7.030
10,9
7.766
11,1
9.743
11,4
65
0,1
34
0,0
130
0,2
20.563
31,8
17.308
24,7
21.333
24,9
64.572
100,0
69.980
100,0
85.789
100,0
* İller Bankası hariç.
Kaynak: BDDK
47
Diğer taraftan ekonomik bekleyişlerdeki iyileşmeye, hurda araç indirimi gibi harcamayı özendiren
mali teşviklere, faiz oranlarındaki gerilemeye, krizler nedeniyle ertelenmiş tüketim harcamalarının
gerçekleştirilmesine ve nispeten azalma eğilimi gösteren kamusal yükümlülüklere bağlı olarak
kredi kartı ve tüketici kredisi kullanımında görülen yükselme 2004 yılının ilk yarısına ilişkin olarak
üzerinde durulması gereken bir olgudur (bkz. Kutu 3: Tüketici Kredilerindeki Gelişmeler). Söz
konusu dönemde tüketici kredileri reel olarak %71 oranında artmış ve bu kredilerin toplam
krediler içindeki payı %9,1’den iken, %12,5’e yükselmiştir. Tüketici kredilerinde özellikle konut
kredilerindeki artış dikkat çekmektedir. Konut kredileri Haziran ayı itibarıyla reel olarak %181,2
oranında artarken, dövize endeksli konut kredileri de %19,7 oranında artış göstermiştir. Tüketim
harcamalarındaki artışın ve kredi kartı kullanımının özendirilmesi ve yaygınlaşmasının etkisiyle
kredi kartı harcamaları toplamı bu dönemde reel olarak %28,2 oranında artış gösterirken, kredi
kartı harcamalarının toplam krediler içerisinde payı da 2003 yıl sonuna göre 0,5 puan artarak
%11,4’e yükselmiştir.
Tablo 4.16 Tüketici Kredileri ve Kredi Kartları
Trilyon TL
Tüketici Kredileri
- Konut
- Otomobil
- Diğer
Tüketici Kredileri (Dövize Endeksli)
- Konut
- Otomobil
- Diğer
Kredi Kartları
Toplam
Aralık 2003
5.338
506
1.663
3.169
482
280
122
80
7.030
12.850
Mart 2004 Haziran 2004
7.347
10.115
929
1.539
2.388
3.575
4.030
5.001
519
644
308
363
133
153
78
129
7.766
9.743
15.632
20.503
Reel % Değişim
Haz.2004/Ara.2003
75,2
181,2
98,9
45,9
23,6
19,7
16,1
48,4
28,2
47,5
Kaynak: BDDK
Bankacılık sektörünün kullandırdığı kredilerin genel sektörler itibarıyla dağılımı incelendiğinde,
tüketici kredilerindeki artış nedeniyle ağırlığı bir miktar azalmakla beraber sanayi sektörü ağırlıklı
plasman yapısının 2004 yılının ilk yarısında da devam ettiği görülmektedir. 2003 yılı sonunda
%43,8 olan sanayi sektörünün payı 2004 yılı Haziran ayında %41,3’e gerilerken, ikinci sıradaki
hizmetler sektörünün payı %32,2’den %31,1’e gerilemiştir.
48
Ekim 2004
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
KUTU 3: Tüketici Kredilerindeki Gelişmeler
Tüketici kredilerinde 2003 yılının son çeyreğinde ivme kazanan artış hızı 2004 yılının Ocak-Ağustos
döneminde de varlığını sürdürmüştür. BDDK Gözetim Sistemi geçici verilerine göre 27 Ağustos 2004 tarihi
itibarıyla bankacılık sisteminin tüketici kredileri ve kredi kartları bakiyesi toplamı 2003 yılı sonuna
göre %71 oranında artarak toplam 22,5 katrilyon liraya ulaşmıştır (15 milyar dolar). Bu tutarın 12,2
katrilyonu tüketici kredisi (8,1 milyar dolar), 10,3 katrilyonu (6,8 milyar dolar) ise kredi kartı bakiyesinden
oluşmaktadır.
Kredi hacminde görülen artış kullanıcı sayısında da kendisini göstermektedir. Üçer aylık dönemler itibarıyla
yayımlanan TBB verilerine göre tüketici kredisi kullanan kişi sayısı yılın ilk yarısında 2003 yılının
aynı dönemine göre %77 oranında artış göstermiştir. Toplam müşteri sayısı ise Ocak-Haziran döneminde
%28 oranında artarak 3.160.463’e ulaşmıştır.
Kredi hacmindeki bu belirgin artışın en önemli nedeninin ertelenmiş tüketim harcamalarının hurda araç
indirimi gibi harcamaları özendiren mali teşvikler, faizlerdeki düşüş ve beklentilerdeki iyileşme ile beraber
hayata geçirilmesine bağlı olarak yurt içi talepteki canlanma olduğu tahmin edilmektedir.
Nisan ve Mayıs aylarındaki faiz yükselişinin ardından istikrara kavuşan ortalama faiz oranları Eylül ayı
itibariyle tüketici kredilerinde yaklaşık %3, taşıt kredilerinde yaklaşık %2,8 ve konut kredilerinde
yaklaşık %2,5 seviyesinde bulunmaktadır.
Aylık olarak bakıldığında kredi hacmindeki artış hızının Ağustos ayında ivme kaybettiği ve bu
çerçevede 2003 yılı Eylül ayından bu yana ortalama aylık %10 olan artış hızının Ağustos ayında
%3,1’e düştüğü görülmektedir. Bu gelişmede, ertelenen tüketim harcamalarının büyük ölçüde
gerçekleştirilmiş olmasının yanı sıra faizlerdeki düşüşün durması ve hurda araç indirimi ile ilgili olarak Mayıs
ayı sonunda yapılan düzenlemenin belirleyici olduğu düşünülmektedir. Öte yandan, tüketici kredileri
üzerindeki KKDF oranının %10’dan kanuni üst sınır olan %15’e çıkarılmasının, kredi maliyetleri üzerinde 2
puanlık bir artışa neden olarak, kredi talebi üzerinde sınırlı da olsa daraltıcı bir etki yaptığı tahmin edilmektedir.
Ocak-Ağustos döneminde mal/hizmet grupları itibarıyla en yüksek artış %159 ile konut kredilerinde
gerçekleşmiş, otomobil kredileri ile diğer mal ve hizmetlere yönelik kredilerde ise artış oranı sırasıyla %44 ve
%43 seviyesinde gerçekleşmiştir. Farklı artış hızları tüketici kredilerinin içsel dağılımını da etkilemiş, böylece
konut kredilerinin 2003 yılı sonunda %10 olan payı Ağustos ayında %18’e yükselirken, otomobil kredilerinin
payı %45’den %42’ye gerilemiştir.
Tüketici kredilerinin banka grupları itibarıyla dağılımına bakıldığında Ocak-Ağustos döneminde kamu
bankalarının payının %27’den %30’a, yabancı bankaların payının %4’den %6’ya yükseldiği, buna
mukabil özel bankaların payının %67’den %64’e gerilediği görülmektedir.
TBB’nin sınıflandırılmış kullanıcı profili verilerine göre Ocak-Haziran döneminde kullandırılan kredilerin
miktar olarak %56’sı ücretlilerce kullanılmış iken serbest meslek sahiplerinin payı %11 olarak
gerçekleşmiştir. Söz konusu dönemde yaş grupları açısından 36-55 yaş grubu %53 ile ilk sırada yer almaktadır.
Eğitim seviyesi açısından ise kredilerin önemli bir bölümü (miktar olarak %40’ı) yüksek öğrenim mezunlarınca
kullanılmıştır.
Ocak-Haziran döneminde en fazla tercih edilen vade dilimlerinin miktar olarak %28 ile 19-24 ay ve %26 ile
25-36 ay olduğu görülmektedir. Üçer aylık dönemler itibarıyla bakıldığında uzun vadeli kredilerin
payının belirgin şekilde arttığı, bu çerçevede, 2003 yılının ikinci çeyreğinde %34 olan “18 ayın
üzerinde vadelerdeki krediler”in payının 2004 yılının ikinci çeyreğinde %69’a yükseldiği
görülmektedir.
Kredi hacmindeki artışa paralel olarak takipteki tüketici kredisi ve kredi kartı alacaklarının tutarı da 2003 yılı
sonuna göre nominal olarak artış göstermiş ve Ağustos ayında 535 trilyon liraya ulaşmıştır. Bununla beraber
tüketici kredilerinin takibe dönüşme oranında son bir yıl içerisinde artan kredi hacmine bağlı olarak
düşüş gözlenmektedir. 2003 yılı Eylül ayında %3,4 seviyesinde bulunan takipteki alacaklar oranı
Ağustos ayı itibariyle %2,2 seviyesine gerilemiştir.
Diğer taraftan, 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinde tüketici
kredilerine ilişkin faiz oranının sözleşmede yer alacağı belirtilmekte, ancak bu faiz oranının belirli şartlar
altında değişebileceğine ilişkin hüküm bulunmamakta ve kredi alanın erken ödeme yapması durumunda, kredi
verenin ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon inidirimini yapmakla yükümlü olduğu hükme
bağlanmaktadır. Bu yapıda, bankalar uzun vadeli ve sabit faizli tüketici kredilerini, çok kısa vadeli ve dolayısıyla
faiz oranı en fazla üç ayda bir değişen mevduatla fonlamakta olup, faiz oranlarında meydana gelen yükseliş,
bankaları zarar tehlikesi ile karşı karşıya bırakmaktadır. Bu riske karşılık, kredi erken kapatmalarının herhangi
bir mali müeyyidesinin olmaması, faiz düşüşlerinde bankaların karlılığını sınırlandırmaktadır. Bu risklere
rağmen sektör doğal olarak, marjların ve talebin yüksek olduğu bireysel kredi faaliyetlerine ağırlık vermiş ve
bu durum sektörün karlılığını olumlu etkilemiştir.
49
Tablo 4.17 Kredilerin Sektörel Dağılımı
% Pay (*)
Artış Oranı (%)
TGA / Krediler (**)
Aralık 2003 Mart 2004 Haziran 2004 Haziran 2004 / Aralık
Mart Haziran
Aralık 2003
2003
2004
2004
Tarım
4,2
3,9
3,6
15,2
6,6
6,5
5,7
Sanayi
43,8
42,3
41,3
24,9
8,9
8,4
6,9
Hizmetler
32,2
31,3
31,1
27,5
8,5
5,7
4,5
Tük.Kred.ve Kred. Kartl.
19,9
22,4
23,9
59,6
2,8
2,8
2,4
Kaynak: BDDK, TCMB
(*) Brüt kredi (canlı krediler + tahsili gecikmiş krediler) bazındadır.
(**) Brüt TGA / Brüt krediler
Alt sektörler itibarıyla kredilerdeki sektörel yoğunlaşmanın 2004 yılının ilk yarısında sınırlı da olsa
bir azalma gösterdiği ve bu çerçevede 2003 yılı sonunda %40,5 olan en çok kredi kullanan beş
sektörün toplam krediler içerisindeki payının 2,7 puan azalışla Haziran ayında %37,8’e gerilediği
gözlenmektedir. Haziran 2004 itibarıyla toplam krediler içerisinde en fazla pay alan sektör %10,8
ile toptan ve perakende ticaret, komisyonculuk, motorlu araç servis hizmetleri sektörü olmuş, bu
sektörü %10,6 ile tekstil ve tekstil ürünleri sanayii ve sırasıyla gıda-meşrubat ve tütün sanayii,
inşaat ve taşımacılık sektörleri takip etmiştir. Alt sektörler itibariyle dikkat çekici olan bir husus da
krediler içerisinde en fazla paya sahip olan sektörlerde takibe dönüşme oranlarının belirgin şekilde
azalmakta olduğudur. Bu durum, pay açısından ilk sırada yer alan ve TGA’ya dönüşme oranı
%15,5’den %4,8’e gerileyen toptan ve perakende ticaret sektörü kredileri için özellikle çarpıcıdır.
Tablo 4.18 Kredilerin Sektörel Dağılımı
Top. Per. Tic.Kom. Mot. Ar. Serv. Hizm.
Tekstil ve Tekstil Ürünleri Sanayi
Gıda Meşrubat ve Tütün Sanayi
İnşaat
Taşımacılık, Depolama ve Haberleşme
% Pay (%) (*)
Artış Or. (%) TGA / Krediler (%) (**)
Aralık
Mart Haziran Haziran 2004 Aralık Mart Haziran
2003
2004
2004 / Aralık 2003 2003
2004
2004
10,5
10,0
10,8
30,8
15,5
7,2
4,8
11,3
11,1
10,6
16,9
12,5
12,3
10,6
7,0
6,4
6,0
7,0
10,6
9,8
8,1
5,5
5,6
5,2
19,0
7,0
5,9
5,6
6,2
5,3
5,2
6,3
3,6
2,8
2,4
Kaynak: TCMB
(*) Brüt kredi (canlı krediler + tahsili gecikmiş krediler) bazındadır.
(**) Brüt TGA / Brüt krediler
Bankacılık sektörü takipteki alacaklarında (TGA) Ocak-Haziran döneminde olumlu gelişmeler
devam etmiş, TGA (brüt) reel olarak %36,9 oranında azalarak 8,6 katrilyon liradan 5,9 katrilyon
liraya gerilemiştir. Söz konusu dönemde TGA (brüt) kalemi tüm banka gruplarında reel olarak
gerilemiş, en yüksek reel düşüş %76,7 ile TMSF bünyesindeki bankalarda yaşanırken, bu grubu
%47,4 düşüşle kamu bankaları, %15,2 düşüşle kalkınma ve yatırım bankaları ve %15,1 düşüşle
özel bankalar grubu izlemiştir. Söz konusu düşüşler, ekonomideki büyüme performansına bağlı
olarak kredi kullanıcılarının geri ödeme kabiliyetlerinin artması, bankaların kredi kullandırırken
daha özenli davranmaları ve İstanbul Yaklaşımı kapsamına alınan kredilerdeki artış gibi genel
faktörlerin etkisinin yanı sıra Ziraat Bankasının daha önce Emlak Bankasından kendisine
devredilmiş bulunan sorunlu kredileri bilanço dışına çıkarması neticesinde ortaya çıkmıştır.
Takipteki alacaklarda büyük ölçüde Ziraat Bankasına bağlı olarak gerçekleşen azalışa paralel olarak
takipteki alacaklar için ayrılan karşılıklarda da aynı nedenle belirgin bir azalma gerçekleşmiştir.
2003 yılı sonunda 7,6 katrilyon seviyesinde bulunan karşılıklar %38,3 oranında reel bir azalmayla
Haziran 2004’de 5,1 katrilyon liraya gerilemiştir. Söz konusu dönemde karşılıkların takipteki
alacaklara oranı bir önceki yıl sonuna göre 1,9 puan azalarak %86,6 olmuştur. Haziran ayı
sonunda bankaların takipteki alacaklar için ayırmış oldukları karşılıklar özel bankalarda 2,6
katrilyon liradan 2,4 katrilyon liraya, kamu bankalarında 4,2 katrilyon liradan 2,3 katrilyon liraya,
TMSF bünyesindeki bankalarda 0,6 katrilyon liradan 0,1 trilyon liraya gerilemiştir. Brüt TGA ve
50
Ekim 2004
karşılık tutarlarındaki bu gelişmeler sonucunda Haziran 2004 itibarıyla, bankacılık sektörünün net
takipteki alacakları geçen yıl sonuna göre reel olarak %26,4 oranında azalmıştır.
Tablo 4.19 Grup Bazında Takipteki Alacaklar
Trilyon TL
Aralık 2003
Takipteki Alacaklar (Brüt)
- Kamu
- Özel
- TMSF
- Yabancı
- Kalkınma ve Yatırım
Karşılıklar
- Kamu
- Özel
- TMSF
- Yabancı
- Kamu
- Özel
- TMSF
- Yabancı
Karşılıklar/ TGA (Brüt) (%)
- Kamu
- Özel
- TMSF
- Yabancı
Kaynak: BDDK
Mart 2004
8.629
4.300
3.200
825
123
180
7.641
4.198
2.561
622
97
163
988
102
639
203
26
17
88,5
97,6
80,0
75,4
78,5
90,3
Haziran 2004
8.154
4.379
3.238
232
129
176
7.325
4.281
2.625
158
104
159
829
98
613
75
26
17
89,8
97,8
81,1
67,9
80,2
90,3
5.887
2.445
2.938
208
131
165
5.100
2.346
2.361
140
105
148
787
99
578
68
25
17
86,6
96,0
80,3
67,5
80,6
89,4
Reel Değişim (%)
Mart 2004/
Haziran 2004/
Aralık 2003
Aralık 2003
-11,3
-36,9
-4,4
-47,4
-5,0
-15,1
-73,6
-76,7
-1,6
-1,9
-8,5
-15,2
-10,0
-38,3
-4,3
-48,3
-3,8
-14,8
-76,2
-79,2
0,5
0,6
-8,5
-16,1
-21,3
-26,4
-9,8
-10,7
-9,9
-16,4
-65,5
-69,2
-9,1
-11,2
-8,7
-7,5
-
Böylece, sektör genelinde kredilerin takibe dönüşüm oranı5 2003 yılı sonunda %11,5 iken,
Haziran 2004 itibariyle %6,3’e gerilemiştir. Özel bankalarda takibe dönüşme oranı 2003 yıl
sonuna göre 1,9 puan gerileyerek %4,6 seviyesinde gerçekleşirken, kamu bankalarının takibe
dönüşme oranı aynı dönemde 13,8 puan gerileyerek %12,4’e düşmüştür. Dikkat çeken bir diğer
gelişme, TMSF bünyesindeki bankaların takipteki alacaklarının TMSF’ye devri nedeniyle söz
konusu banka grubunun takipteki alacaklarında yaşanan düşüştür.
Kredilerin Takibe Dönüşme Oranı (%)
60
53,8
50
40
30
20
28,6 27,5
26,2
23,5
12,4
10,6 10,0
6,5 6,2 4,6
10
4,3 4,2 3,2
3,5 3,6 3,1
Yabancı
Kalk.-Yat.
6,1
11,510,2
6,3
0
Kamu
Özel
TMSF
Aralık 2003
Mart 2004
Haziran 2004
Toplam
(TMSF
Hariç)
Toplam
Merkez Bankası verilerine göre tasfiye olunacak kredilerin %22’si tekstil sektörüne ait iken bu
sektörü %10,2 ile toptan-perakende ticaret, %9,5 ile gıda ve %5,7 ile inşaat sektörü izlemektedir.
5
Brüt Takipteki Alacaklar / (Krediler+Brüt Takipteki Alacaklar)
51
2003 yılı sonunda takipteki alacakların %75,4’ü teminatlı alacaklardan oluşurken bu oran 2004 yılı
Haziran ayında belirgin bir değişme göstermemiş ve %75,2 seviyesinde gerçekleşmiştir. Donuk
alacakların teminat yapısı incelendiğinde;
• Nakit, mevduat, Hazine borçlanma senetleri, OECD ülkeleri merkez yönetimleri, bunların
merkez bankaları ya da kefaletleriyle ihraç edilen menkul değerlerden oluşan I. Grup
teminatlı donuk alacakların %0,75 gibi çok düşük düzeyde olduğu,
• Altın ve kıymetli madenler, borsada kote hisse senetleri, varlığa dayalı menkul kıymetler,
özel sektör tahvilleri, Türkiye’de faal bankaların kendi kredi sınırları dahilinde verdikleri
kefalet ve teminat mektupları, OECD ülkelerinde faal bankaların garantileri, OECD
ülkeleri merkez yönetimleri, bunların merkez bankalarının kefaletleri, Avrupa Merkez
Bankasının garanti ve kefaletleri, kredi riskine karşı koruma sağlayan kredi türevleri,
firmaların kamudan alacaklarının temliki veya rehni, paraya tahvili kolay menkul kıymetler,
ekspertiz kıymeti yeterli olmak kaydıyla, tapulu gayrimenkullerin ipotekleri ile tahsisli
arazilere yapılan ipoteklerden oluşan II. Grup teminatlı donuk alacakların (özellikle kamu
bankalarındaki önemli miktarda sorunlu alacağın bilanço dışına çıkarılmasının etkisiyle)
2003 yılı sonuna göre 17 puan artışla %56,5 oranında bir paya ulaştığı,
• Ticari işletme rehni, ihracat vesaiki, taşıt rehni, uçak ve gemi ipoteği, kredibilitesi yüksek
gerçek ve tüzel kişilerin kefaletleri, müşteri senetlerinden oluşan III. grup teminatlı donuk
alacakların %14,2 düzeyinde olduğu,
• Bunların dışında kalan IV. grup teminatlı alacakların donuk alacakların %3,8’i olduğu,
• Donuk alacakların %24,8’inin ise teminatsız olduğu görülmektedir.
Diğer önemli bir gelişme de, yeniden yapılandırılan kredi ve diğer alacaklar toplamının Finansal
Yeniden Yapılandırma Anlaşması kapsamında sağlanan gelişmelerin etkisiyle 2003 yılı sonuna
göre 446 trilyon lira artışla Haziran ayı itibarıyla 3,6 katrilyon liraya yükselmesidir.
Tablo 4.20 Takipteki Alacaklar ve Teminatları
Trilyon TL
Toplam Donuk Alacaklar
I. Grup Teminata Sahip Olanlar
II. Grup Teminata Sahip Olanlar
III. Grup Teminata Sahip Olanlar
IV. Grup Teminata Sahip Olanlar
Teminatsız Olanlar
Yeniden Yapılandırılan Kredi ve Diğer Alacaklar
Yeni İtfa Planına Bağlanan Kredi ve Diğer Alacaklar
Aralık 2003
8.629
64
3.411
2.729
301
2.124
3.111
995
Mart 2004 Haziran 2004
8.154
5.887
61
44
3.468
3.325
2.768
835
218
223
1.639
1.460
3.176
3.557
941
930
Kaynak:BDDK
Bankacılık Sektörü Yeniden Yapılandırma Programı çerçevesinde yapılan düzenlemelerle
kredi teminatlarının daha gerçekçi olarak belirlenmesinin sağlanması, kredilerin kredi türleri
ve sektörler itibarıyla büyük bir yoğunlaşmaya sahip olmaması, dahası kredi türü, sektör ve
müşteri yoğunlaşmasının 2004 yılının ilk yarısında bir miktar daha azalma eğilimi göstermesi,
uygulanan ekonomik programın sonuçlarının alınmasıyla birlikte ekonomik aktivitede yaşanan
canlanma, mevcut tahsili gecikmiş alacakların önemli bir bölümüne karşılık ayrılmış olması,
döviz cinsinden kredilerin payının %40 civarına gerilemesi ve nihayetinde nakdi kredilerin
aktifler içerisindeki payının son dönemde yükselmekle birlikte hala %30-32 civarında olması
sebebiyle kredi riskinin bankacılık sektörü için hala düşük düzeylerde bulunduğunu söylemek
mümkün bulunmaktadır. Bununla beraber, son dönemde belirgin bir şekilde artan tüketici
kredileri, kredi portföyü çeşitliliğini artırmakla birlikte, hızlı artış ve müşterilerin yarısından
fazlasının sabit gelirli ücretliler olması nedeniyle uygulanan gelirler politikası ışığında dikkatle
takibi gereken bir kredi bileşeni özelliği göstermektedir.
52
Ekim 2004
KUTU 4 : Aracılık Maliyetlerindeki Gelişmeler
Kredi maliyetlerinde 2003 yılından itibaren piyasa koşullarındaki olumlu gelişmelerden ve kamusal yükümlülüklere ilişkin
düzenlemelerden kaynaklanan önemli gelişmeler olmuştur. Bu gelişmeler Türk bankacılık sektöründeki en temel ve en tipik
aracılık süreci durumundaki “mevduatın krediye dönüşümü” sürecinde açık şekilde gözlenebilmektedir. Bu çerçevede; faiz
oranları belirgin şekilde gerilerken bu gelişmeye paralel olarak TCMB tarafından zorunlu karşılıklara ödenen faiz oranları da
kademeli olarak %20’lerden %12,5’e düşürülmüş ve bankalar operasyonel gider ve kar majlarını yeniden gözden
geçirmişlerdir. Öte yandan, kamusal yükümlülükler alanında da aracılık maliyetlerini genel olarak azaltıcı düzenlemelere
gidilmiş olmakla beraber artırıcı yönde bazı düzenlemeler de sözkonusudur. Bu düzenlemeler şu şekilde sıralanabilir:
Aracılık maliyetlerini azaltıcı düzenlemeler:
¾
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunun 31.10.2003 tarih ve 1143 sayılı Kararı ile TMSF prim sisteminde
yapılan değişiklikle sektörde ödenen ortalama efektif prim oranları yarıya düşmüştür;
¾ 02.01.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 5035 sayılı “Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”
uyarınca kredilerden alınan damga vergileri ile harçlar kaldırılmıştır.
¾ 4481 sayılı Kanun uyarınca vadeli mevduat ve katılma hesabı sahiplerinden 31.12.2003 tarihine kadar alınması
öngörülen özel işlem vergisinin uygulama süresi uzatılmayarak söz konusu verginin uygulaması sona erdirilmiştir.
¾ 29.07.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2004/7633 sayılı BKK ile bankalar ve finansman şirketlerince
kullandırılan ticari ve kurumsal kredilerde kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi kaldırılmıştır.
Aracılık maliyetlerini artırıcı düzenlemeler:
¾
30.12.2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2003/6577 sayılı BKK ile bir yıldan kısa vadeli DTH faizleri üzerinde
daha önce %19,8 seviyesinde bulunan gelir vergisi tevkifat oranları %24’e yükseltilmiştir.
¾ 15.08.2004 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2004/7735 sayılı BKK ile tüketici kredileri üzerindeki KKDF kesintisi
oranı %10’dan %15’e yükseltilmiştir.
Bu gelişmelerin etkisi aşağıda TL mevdatın TL krediye (*) dönüşüm süreci açısından 2003 yılı ve 2004 yılının ilk sekiz ayı
için hipotetik olarak rakamsallaştırılmaya çalışılmıştır. Kredi maliyetleri üzerinde kamusal yükümlülüklerdeki
değişikliklerden kaynaklanan etkileri tek başına görebilmek için 2004 yılı hem eski kamusal yükümlülüklerle hem de mevcut
yükümlülüklerle ayrı ayrı ele alınmıştır.
TL Mevduatın TL Krediye Dönüşüm Süreci
(a) Mudinin eline geçen net faiz (%)
+ Mudinin yükümlülükleri (GV, fon ve ÖİV) (puan)
(b) Bankanın mevduata verdiği faiz (%)
+ Banka aşamas. yükler. (MMK, disp., BDDK payı, TMSF primi) (puan)
+ Operasyonel gider ve kar marjı (puan) (**)
(c) Kredi faizi (%)
+ Kredi işl. üzer. kamusal yükler (DV, BSMV, KKDF, harçlar vs.) (puan)
(d) Kredi müşterisinin maliyeti (%)
Toplam faiz marjı (puan) (d-a)
Kamusal yükümlülüklerden kaynaklanan marj (puan)
Kredi maliyeti içinde kamusal yükümlülüklerin payı (%)
2003
36,9
7,9
44,8
2,5
4,7
52,0
7,9
59,9
23,0
18,3
30,6
2004 (Ocak-Ağustos)
Eski Mevzuat+Yeni
Yeni Mevzuat +Yeni
piyasa koşulları
piyasa koşulları
19,5
19,5
4,3
4,3
23,8
23,8
2,1
1,4
10,5
10,5
36,4
35,7
5,9
3,1
42,3
38,8
22,8
19,3
12,3
8,8
29,1
22,7
Görüldüğü gibi, 2003 yılından bu yana kredilerin maliyeti ortalama %59,9’dan %38,8’e gerilemiş olup, 21,1 puanlık bu
düşüşün önemli bir kısmı (17,6 puanı) piyasa koşullarındaki olumlu gelişmelerden, geri kalan kısmı (3,5 puan) ise kamusal
yükümlülüklerdeki gelişmelerden kaynaklanmıştır. Bu gelişmeler sonucunda aracı bankanın mudiye nette verdiği faiz ile
müşterisine verdiği kredinin maliyeti arasındaki toplam faiz marjı 23 puandan 19,3 puana düşmüş, kamusal yükümlülüklerin
kredi maliyetleri içerisindeki payı ise %30,6’dan %22,7’ye gerilemiştir. Düşen faiz oranları ile birlikte operasyonel giderlerin
aracılık maliyeti içindeki payının daha belirgin şekilde ortaya çıkmaya başlaması dikkat çekmektedir.
-----------------------------------------(*) Mevcut durumda %15 oranında KKDF’ye tabi olan tüketici kredileri özellikli bir kredi kategorisi olarak kabul edilmiş ve hesaplamalar mevcut
durumda KKDF’ye tabi olmayan ticari krediler üzerinden yapılmıştır. 15 Ağustos 2004 tarihinde %10’dan %15’e çıkan tüketici kredileri
üzerindeki KKDF’nin kredi maliyetlerini müşteri açısından 2 puan artırdığı tahmin edilmektedir.
(**) Banka aktifleri belli pasif kalemlerince fonlanmak yerine prensip olarak toplam pasif havuzunca fonlanmakta, bu durum farklı süreç ve ürünler
için farklı fiyatlamaların yapılmasını, dolayısıyla belli süreç ve ürünlerin zımnen sübvanse edilmesini mümkün kılmaktadır. Bu çerçevede, yukarıdaki
analiz hipotetik olarak “mevduatın krediye dönüşüm süreci”ni ele aldığından ve piyasada geçerli faiz oranlarına yakınsayan kredi faiz oranlarına
ulaşılmasını amaçladığından kredilere uygulanan operasyonel gider+kar marjı “mevduatın tamamı krediye tahsis edilse elde edilecek faiz geliri (farazi)
/mevduat faiz gideri” oranı ile hesaplanmıştır. Hesaplanan bu marj diğer süreç ve ürünlerin kredi maliyeti üzerindeki etkilerini de zımnen içeren
gerçekleşmiş (ex-post) marjdır. Bankanın tüm süreçlerini ve ürünlerini fonlayan toplam pasif havuzu için geçerli “genel” operasyonel maliyet+kar
marjının mevduat-kredi özelinde hesaplanan ve burada kullanılan oranlardan farklı (büyük) olduğu tahmin edilmektedir.
53
4.3.4. Diğer Aktif Kalemlerindeki Gelişmeler6
Bankacılık sektörünün diğer aktif kalemleri Haziran 2004 itibarıyla reel olarak %2,55 oranında
gerileme göstermiştir. Faiz gelir tahakkuk ve reeskontlarının 2003 yılı sonunda %5,1 olan toplam
aktifler içindeki payı Haziran 2004’te %3’e gerilerken, iştirak ve bağlı ortaklıklar kaleminin payı
aynı dönemde %3,67’den %3,82’ye yükselmiştir.
Tablo 4.21 Diğer Aktif Kalemlerindeki Gelişmeler
%
Sabit Kıymetler
İştirakler, Bağlı ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar (Net)
Faiz ve Gelir Reeskontları, Finansal Kir.Alck, Elden Çık.Kıym. Diğer Aktifler
Toplam
Ara-03
3,32
3,67
7,66
14,64
Mar-04
3,37
4,14
6,75
14,27
Haz-04
3,13
3,82
5,14
12,09
Kaynak : BDDK
Diğer Aktif hesaplar içinde yer alan sabit kıymetlerin toplam aktifler içerisindeki payı 0,2 puan
azalışla %3,1 seviyesine gerilerken, elden çıkarılacak kıymetlerin payı değişmeyerek %0,8
seviyesinde gerçekleşmiştir.
4.4. Pasif Yapısındaki Gelişmeler
2004 yılının ilk yarısında bankacılık sisteminin pasif yapısı yıl sonuna göre değerlendirildiğinde
özkaynakların payında nispi bir gerileme gözlenmiş ve %13 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu
gerilemede esas olarak kamu bankaları grubundaki gelişme belirleyici olmuştur. Ziraat Bankasının
Hazine’ye yaptığı temettü ödemesine bağlı olarak kamu bankalarının özkaynaklarının toplam
pasifler içindeki payı yıl sonuna göre 3 puan azalarak %8,5 olarak gerçekleşmiştir. Sektörde
mevduatın toplam pasifler içindeki ağırlıklı yapısı 2004 yılının ilk yarısında da devam etmiştir.
Tablo 4.22 Bankacılık Sektörü Pasif Yapısında Gelişmeler
TCMB'ye, Para
Piyasalarına ve
Repodan Sağlanan
Bankalara Borçlar
Mevduat
Fonlar
Özkaynaklar
Diğer Pasifler
Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04
Kamu
72,0 74,0
75,2
1,2
1,0
1,5
4,9
3,9
5,1 11,5 11,7
8,5 10,3
9,5
9,8
Özel
62,0 60,0
60,5
5,7
5,5
5,5 13,0 13,0
14,4 14,7 16,3
14,4
4,6
5,2
5,2
Yabancı
45,2 44,2
43,6
0,3
0,4
0,2 20,5 22,5
30,9 24,0 23,8
19,1 10,1
9,2
6,2
TSMF
58,4 58,5
56,2 28,6 27,8
27,7 12,1 12,5
15,9 -12,0 -13,1 -13,2 12,8 14,3
13,4
Kal.ve Yat.
0,0
0,0
0,0
0,7
0,1
0,4 32,7 29,8
33,2 40,8 44,5
40,3 25,8 25,6
26,2
Toplam
62,2 62,0
62,2
4,5
4,2
4,4 11,3
10,7
12,7 14,2
15,2
13,0
7,8
7,9
7,8
Kaynak:BDDK
Yüzde Pay
Toplam pasiflerin TL-YP kompozisyonu incelendiğinde, TL kalemlerin ağırlığı yıl sonuna göre
artarken, yabancı para kalemlerin ağırlığı TMSF hariç tüm gruplar itibarıyla azalmıştır. Nitekim,
2003’de %56,7 olan TL cinsinden pasiflerin toplam içindeki ağırlığı 2004 Haziran ayında %58,6’ya
yükselmiştir. Pasif yapısının TL lehinde gelişmesinde yaşanan ters para ikamesi etkili olmuştur.
Faiz Gelir ve Reeskontları, Finansal Kiralama Alacakları, İştirakler, Bağlı ve Birlikte Kontrol Edilen Ortaklıklar, Elden
Çıkarılacak Kıymetler, Sabit Kıymetler ve Diğer Aktiflerden oluşmaktadır.
6
54
Ekim 2004
Tablo 4.23 Gruplar İtibariyle Pasif Toplamlarının Gelişimi
Nominal Reel%
Yüzde
Değ.
Değişim 06.04
Trilyon TL
Milyon Dolar
% Pay
03.04/ 06.04/ /
Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 12.03 12.03 12.04
Kamu Bankaları
83.134 89.335 89.954 59.559 68.127 60.538 33,3 34,9
32,7
0,7
8,2
0,1
- TL
60.705 68.950 66.678 43.490 52.582 44.874 73,0 77,2
74,1 -3,3
9,8
1,6
- YP
22.429 20.385 23.276 16.069 15.545 15.665 27,0 22,8
25,9 14,2
3,8 -4,0
Özel Bankalar
142.270 142.621 157.643 101.925 108.764 106.092 57,0 55,7
57,4 10,5 10,8
2,5
- TL
67.218 73.438 78.594 48.156 56.004 52.893 47,2 51,5
49,9
7,0 16,9
8,1
- YP
75.052 69.184 79.049 53.768 52.760 53.199 52,8 48,5
50,1 14,3
5,3 -2,6
Yabancı Bankalar
6.944 7.118 8.929 4.974 5.429 6.009
2,8
2,8
3,2 25,4 28,6 18,9
- TL
3.469 3.784 4.743 2.486 2.886 3.192 50,0 53,2
53,1 25,3 36,7 26,4
- YP
3.474 3.334 4.186 2.489 2.543 2.817 50,0 46,8
46,9 25,5 20,5 11,4
TSMF Bankaları
7.075 6.825 7.146 5.069 5.205 4.809
2,8
2,7
2,6
4,7
1,0 -6,6
- TL
4.305 4.389 4.549 3.084 3.347 3.061 60,8 64,3
63,7
3,6
5,7 -2,3
- YP
2.770 2.436 2.597 1.984 1.857 1.748 39,2 35,7
36,3
6,6 -6,3 -13,3
Kalkınma Yat.Bank. 10.265 10.075 11.168 7.354 7.684 7.516
4,1
3,9
4,1 10,8
8,8
0,6
- TL
5.967 6.338 6.563 4.275 4.833 4.417 58,1 62,9
58,8
3,6 10,0
1,7
- YP
4.298 3.738 4.605 3.079 2.850 3.099 41,9 37,1
41,2 23,2
7,1 -0,9
Toplam
249.688 255.974 274.839 178.880 195.208 184.964 100,0 100,0 100,0
7,4 10,1
1,8
- TL
141.664 156.899 161.128 101.491 119.653 108.437 56,7 61,3
58,6
2,7 13,7
5,2
- YP
108.023 99.075 113.712 77.390 75.556 76.527 43,3 38,7
41,4 14,8
5,3 -2,7
Kaynak: BDDK.
(*) % pay grup toplamlarında toplam içindeki payı, TL-YP’de grubun kendi toplamı içindeki payı ifade etmektedir.
4.4.1. Mevduat ve Yabancı Kaynaklar
Türk bankacılık sektöründe toplam kaynaklar içerisinde yabancı kaynakların payı %85,
özkaynakların payı ise %15 civarında seyretmektedir. Yabancı kaynaklar mevduat ağırlıklı bir
yapıda olup, toplam yabancı kaynakların %70’i mevduattan oluşmaktadır.
Türk Bankacılık Sektörünün Kaynak Yapısı
100%
Özkaynaklar
90%
80%
Diğer
Bankalara Borçlar
70%
60%
50%
40%
Mevduat
30%
20%
10%
0%
2000
2001
2002
2003
2004 Haz.
Toplam yabancı kaynaklar Haziran 2004 itibarıyla 239,2 katrilyon liraya ulaşmış olup, yılın ilk altı
aylık dönemindeki artış %11,7 olarak gerçekleşmiştir. Yabancı kaynakların para türlerine göre
gelişimi incelendiğinde TP cinsi yabancı kaynakların payının geçen yıl sonu değeri olan %50’den
Haziran ayında %53’e yükseldiği görülmektedir. Bankacılık sisteminde makroekonomik ortama
ilişkin olumlu bekleyişlere bağlı olarak TL’ye artan güvenin getirdiği ters para ikamesinin ve yılın
ilk yarısında TL’nin reel olarak değer kazanmasının bu süreçte etkili olduğu düşünülmektedir.
Gruplar itibarıyla artış oranları değerlendirildiğinde ise yabancı bankalardaki artış dikkat çekicidir.
55
Tablo 4.24 Gruplar İtibarıyla Yabancı Kaynakların Gelişimi
Katrilyon TL
Ara.03
Kamu Bankaları
- TL
- YP
Özel Bankalar
- TL
- YP
Yabancı Bankalar
- TL
- YP
TSMF Bankaları
- TL
- YP
Kalkınma Yat.Bank.
- TL
- YP
Toplam
- TL
- YP
73,6
51,3
22,3
121,3
46,6
74,7
5,3
1,8
3,5
7,9
5,2
2,8
6,1
1,8
4,3
214,1
106,6
107,5
Mar.04
% Pay
Haz.04
78,9
58,7
20,2
119,4
50,6
68,8
5,4
2,1
3,3
7,7
5,3
2,4
5,6
1,9
3,7
217,1
122,9
112,5
Ara.03
82,3
59,1
23,2
134,9
56,0
78,9
7,2
3,0
4,2
8,1
5,5
2,6
6,7
2,1
4,6
239,2
125,8
113,4
Mar.04
34,4
69,7
30,3
56,6
38,4
61,6
2,5
34,6
65,4
3,7
65,0
35,0
2,8
29,3
70,7
100
49,8
50,2
Haz.04
36,3
74,4
25,6
55,0
42,4
57,6
2,5
38,9
61,1
3,5
68,8
31,2
2,6
33,9
66,1
100,0
56,6
51,8
34,4
71,8
28,2
56,4
41,5
58,5
3,0
41,7
58,3
3,4
67,9
32,1
2,8
31,3
68,7
100
52,6
47,4
% Değ.
Haz04/ Haz04/
Mar04
Ara03
4,3
11,9
0,7
15,4
14,9
3,8
13,0
11,2
10,7
20,2
14,7
5,6
33,3
36,9
42,9
67
27,3
21
5,2
2,1
3,8
6,6
8,3
-6,3
19,6
9,8
10,5
16,1
24,3
7,1
10,2
11,7
2,4
18,0
0,8
5,5
Kaynak: BDDK
(*) % pay grup toplamlarında toplam içindeki payı, TL-YP’de grubun toplamı içindeki payı ifade etmektedir.
Haziran ayı itibarıyla yabancı kaynakların vade yapısı incelendiğinde toplam mevduatın %88’inin
vadesinin 3 ayın altında olduğu görülmektedir. Mevduat dışı yabancı kaynakların ise %53’ünün
vadesi 3 ayın altındadır. Bu gelişmeler ışığında Haziran ayı itibarıyla toplam yabancı kaynakların
%78’inin vadesi 3 ayın altında seyretmektedir. Söz konusu oran 2003 yıl sonunda %74 olarak
gerçekleşmiştir. Yılın ilk altı aylık bölümünde yabancı kaynaklarda üç ay ve daha kısa vadedeki
kaynakların payının artması bankaları fonlayan kesimde daha kısa vadelerle ödünç verme
eğiliminin arttığı, bu eğilimin de sınırlı mevduat garantisine geçişin yarattığı bir önlem olarak
yorumlanabileceği düşünülmektedir.
Tablo 4.25 Banka Grupları İtibariyle Mevduatın Gelişimi
Katrilyon TL.
Milyar Dolar
% Pay
Nominal % Değişim
Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 03/04-12/03 06/04-12/03
KAMU
TL
YP
ÖZEL
TL
YP
TMSF
TL
YP
YABANCI
TL
YP
TOPLAM
TL
YP
Kaynak:BDDK
59,9
42,3
17,5
88,2
34,9
53,3
4,1
2,0
2,1
3,1
0,6
2,5
155,3
79,8
75,5
66,1
50,0
16,1
85,5
37,3
48,2
4,0
2,1
1,9
3,1
0,9
2,3
158,8
90,2
68,5
67,7
49,7
17,9
95,4
41,9
53,4
4,0
2,1
1,9
3,9
1,3
2,6
171,0
95,0
75,9
42,9
30,3
12,6
63,2
25,0
38,2
3,0
1,5
1,5
2,2
0,4
1,8
111,3
57,2
54,1
50,4
38,1
12,3
65,2
28,4
36,8
3,0
1,6
1,5
2,4
0,7
1,7
121,1
68,8
52,3
45,5
33,5
12,1
64,2
28,2
36,0
2,7
1,4
1,3
2,6
0,9
1,8
115,1
63,9
51,1
38,5
70,7
29,3
56,8
39,5
60,5
2,7
49,5
50,5
2,0
18,9
81,1
100,0
51,4
48,6
41,6
75,7
24,3
53,9
43,6
56,4
2,5
51,9
48,1
2,0
27,3
72,7
100,0
56,8
43,2
39,6
73,5
26,5
55,8
44,0
56,0
2,4
51,5
48,5
2,3
32,6
67,4
100,0
55,6
44,4
10,4
18,1
-8,1
-3,0
7,0
-9,6
-3,4
1,4
-8,0
0,3
45,2
-10,2
2,2
13,0
-9,2
13,0
17,5
2,3
8,2
20,3
0,2
-2,7
1,3
-6,7
24,1
114,5
3,2
10,1
19,0
0,6
Reel %
Değişim
06/0412/03
4,5
8,6
-5,4
0,0
11,3
-7,3
-10,1
-6,3
-13,7
14,8
98,4
-4,6
1,8
10,1
-6,9
Bankacılık sektörünün toplam mevduatı Haziran ayında 2003 yıl sonuna göre %10,1 oranında
artarak 171 katrilyon lira olarak gerçekleşmiştir. Haziran ayı itibarıyla toplam mevduatın %44’ü
YP cinsinden %56’sı TP cinsindendir. Haziran 2004 döneminde önceki yıl sonuna göre reel
56
Ekim 2004
artışlar incelendiğinde, TP mevduat %10,1 oranında artış gösterirken YP mevduat %7 oranında
azalmıştır. TL’ye artan güvenin tetiklediği ters para ikamesinin bu süreçte etkili olduğu
düşünülmektedir.
Gruplar itibarıyla incelendiğinde, 2004 yılının ilk yarısında TMSF bankalarındaki mevduatın reel
olarak gerilediği, özel bankalarda bir değişiklik gözlenmediği, diğer tüm banka gruplarında reel
olarak artış gösterdiği görülmektedir. Gruplar itibarıyla mevduatın TP-YP dağılımı incelendiğinde,
Kamu bankalarında TP mevduatın özel bankalar ile yabancı bankalarda ise YP mevduatın ağırlıkta
olduğu görülmektedir. Bu dağılımda kamu bankalarındaki %10,2’sini oluşturan resmi nitelikteki
mevduat etkili olmaktadır. 7
Mevduatın türlerine göre dağılımı incelendiğinde, geçen yıl sonuna göre TL tasarruf mevduatının
payının arttığı, DTH’ın payının azaldığı görülmektedir. Söz konusu gelişmede makro ekonomik
çerçevedeki olumlu gelişmelerin ve Ocak ayında Ziraat Bankasına yatırılan 6 katrilyon lira
düzeyindeki İmar Bankası mevduatının etkili olduğu düşünülmektedir.
Tablo 4.26 Mevduatın Türlerine Göre Dağılımı
Katrilyon TL
% Pay
Reel Değişim
Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04 06.04/12.03
Aciklama
TL Tasarruf Mevduatı
45,4
55,0
57,6
29,2
34,7
33,7
17,4
Resmi, Tic. ve Diğer Kur. Mevduatı
34,5
35,2
37,4
22,2
22,2
21,9
0,4
Döviz Tevdiat Hesabı
75,4
68,5
75,8
48,6
43,1
44,4
-7,0
- Yurtiçi Yerleşik Gerçek Kişilere Ait Mevduat
70,7
64,5
71,0
45,6
40,6
41,5
-7,2
Kıymetli Maden Depo Hesapları
0,1
0,0
0,1
0,0
0,0
0,1
56,9
Sektör Toplamı
155,3
158,8
171,0 100,0
100,0
100,0
1,8
Kaynak:BDDK
Bankacılık sektörünün kaynak yapısı içerisinde önemli bir paya sahip olan mevduatın vade
dilimleri itibariyla dağılımı incelendiğinde, gerek TL gerekse YP cinsinden mevduatın 1 aya kadar
olan vade diliminde artış olduğu görülmektedir.
Tablo 4.27 Mevduatın Vadelerine Göre Dağılımı
2003 Aralık
Türk Lirası Mevduat
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-6 Ay
6-12 Ay
12 Ay+
Döviz Tevdiat Hesapları
1 Aya Kadar
1-3 Ay
3-6 Ay
6-12 Ay
12 Ay+
100
43,9
41,3
10,4
3,8
0,6
100
61,2
24,2
6,2
6,7
1,7
% Pay
2004 Mart
2004 Haziran
100
100
43,7
47,6
40,1
38,6
7,3
6
4,5
3,5
4,3
4,3
100
100
66,2
67,7
20,4
21,5
8
6,2
4,2
3,4
1,3
1,2
Reel % Değişme
06.04/12.03
10,1
19,5
2,9
-36,8
1,7
654,2
-6,9
3
-17,4
-7,7
-52,3
-34,4
Kaynak:BDDK
Türk bankacılık sektörünün kısa vadeli mevduat ağırlıklı kaynak yapısı nedeniyle faize duyarlı
pasiflerinin ortalama vadesinin, faize duyarlı aktiflerinin ortalama vadesinden kısa olması faiz
oranlarında meydana gelecek düşüşlerin sektörü olumlu, yükselmelerin ise olumsuz yönde
etkileyebileceğini göstermektedir.
7
Kamu İktisadi Teşekkülleri ile kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşlarının mevduatları da dikkate alınmıştır.
57
Mevduatın büyüklük itibarıyla dağılımı incelendiğinde, mevduat sahiplerinin %97,3’ünün 0-10
milyar arasındaki büyüklükte mevduata sahip oldukları görülmektedir. Mevduat sahiplerinin %2’si
ise 11-50 milyar arası büyüklükte mevduata sahip bulunmaktadır. Dolayısıyla hesap sayısının
%99,3’ünün 50 milyar TL ve altında mevduata sahip olduğu ifade edilebilir. Ancak hesap sayısının
%99,3’ünü temsil eden mudilerin toplam mevduat tutarından aldıkları pay %37,2’dir. Dolayısıyla
toplam mevduatın %62,8’i mevduat sahiplerinin %0,7’sinin elinde toplanmıştır. Bu durum
bankacılık sektöründe mevduat açısından önemli bir yoğunlaşmanın olduğuna işaret etmektedir.
Tablo 4.28 Mevduatın Büyüklük ve Müşteri Sayısına Göre Dağılımı (*)
0-10 Milyar 11-50 Milyar 51-250 Milyar
Haziran 2004- % Pay
Yurtiçinde Yerleşik Kişiler
TL Tasarruf Mevduatı
Resmi, Tic. Ve Diğ. Kur. Mevduatı
Döviz Tevdiat Hesabı
Yurtdışında Yerleşik Kişiler
- Döviz Tevdiat Hesabı
Genel Toplam
Hesap Sayısı (Kişi)
Yurtiçinde Yerleşik Kişiler
-Gerçek Kişiler
-Tüzel Kişiler
Yurtdışında Yerleşik Kişiler
Toplam Hesap Adedi
251 Milyar- 1 Trilyon
1 Trilyon
Üzeri
16.21
8.98
1.34
5.88
0.17
0.09
16.38
20.42
10.28
1.34
8.80
0.44
0.34
20.86
20.86
6.54
1.47
12.85
0.77
0.66
21.62
10.72
3.36
2.49
4.86
0.86
0.78
11.57
76,037,067
68,377,300
7,659,767
302,479
76,339,546
1,532,802
1,305,676
227,126
30,549
1,563,351
528,127
449,859
78,268
11,899
540,026
35,552
21,988
13,564
2,659
38,211
28.48
4.12
15.17
9.14
1.09
0.96
29.56
Toplam
96.68
33.29
21.81
41.54
3.32
2.83
100.00
10,611 78,144,159
4,705 70,159,528
5,906 7,984,631
339
347,925
10,950 78,492,084
Kaynak:BDDK (*) Vadeli+Vadesiz Mevduatı içermektedir.
Sektördeki mevduatın büyüklük itibarıyla belli büyüklük dilimlerinde ve mudide yoğunlaşmasının
yanı sıra, belirli bankalarda yoğunlaştığı da görülmektedir. Aktif büyüklüğü itibarıyla sektörün en
büyük yedi bankası toplam mevduatının %79’unu toplarken, geriye kalan 26 mevduat bankası
toplam mevduatın %21’ini paylaşmaktadır.
Mevduatın bankalar itibarıyla yoğunlaşmasına kamu-özel banka ayırımı çerçevesinde bakıldığında
ise mevduatın %40’ının üç kamu bankasında tutulduğu görülmektedir. 30 özel mevduat bankası
ise toplam mevduatın %60’ını nezdinde bulundurmaktadır.
Mevduat Yoğunlaşması-1
26 MEVDUAT
BANKASI
21%
3 KAMU
BANKASI
40%
30 ÖZEL
BANKA
60%
İLK 7 BANKA
79%
30 özel banka mevduattan %60 oranında pay almakla birlikte %60’lık mevduat payının bu
bankalar arasındaki dağılımında da yoğunlaşma söz konusudur. 30 özel mevduat bankasından
aktif büyüklüğü açısından ilk 10 sırada da yer alan bankalar %60’lık dilimin %86’sını
toplamaktadır. Bu veriler çerçevesinde 3 kamu bankası ve en büyük 10 özel bankanın toplam
mevduatın %91’ini nezdinde tuttuğu görülmektedir.
58
Ekim 2004
20 BANKA
9%
78 İl
36%
13 BANKA
91%
İstanbul
40%
Ankara
18%
İzmir
6%
Mevduatın büyüklük ve banka bazındaki yoğunlaşmasına ilaveten, iller itibarıyla dağılımda da
yoğunlaşma olduğu ve toplam mevduatın %64’ünün üç büyük ilimizde toplandığı görülmektedir.
İstanbul ili toplam mevduatın %40’ını sağlarken, Ankara ili %18’ini, İzmir ili ise %6’sını
sağlamaktadır.
4.4.2. Bankalar, Bankalararası Para Piyasası ve Merkez Bankasına Borçlar
Bankacılık sektörünün diğer önemli fon kaynağı olan bankalara borçlar kaleminin toplam pasifler
içindeki payı bir önceki yıl sonuna göre 2,6 puan artarak 2004 Haziran ayı sonunda %13 olarak
gerçekleşmiştir. Bankalara borçlar kaleminin altında yer alan yurt içi bankalar ve benzeri
kuruluşlara borçların payı 2003 yılına göre 0,3 puan artmıştır. Sektörün yurtdışı banka ve benzeri
kuruluşlardan sağladığı fonların toplam pasifler içindeki payı Haziran ayı itibarıyla 2,4 puan artış
ile %10,6 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Söz konusu hesabın TP-YP kompozisyonu incelendiğinde; 2003 yıl sonunda bankalara borçlar
kaleminin %87,5’i yabancı para cinsinden iken, bu oran Haziran 2004’te %84,8’e düşmüştür.
Dolar bazında ise, 2003 yıl sonunda 16,1 milyar dolar olan YP cinsinden bankalara borçlar kalemi,
Haziran ayı sonunda 16,5 milyar dolara yükselmiştir.
Tablo 4.29 Bankalara Borçlar
Katrilyon TL
Pasif Toplam İçindeki % Pay
Ara.03 Mar.04 Haz.04 Ara.03 Mar.04 Haz.04
Bankalara Borçlar
-Kalkınma ve Yatırım
-Kamu
-Özel
-TMSF
-Yabancı
Sektör Toplamı
Yurtiçi Bankalar ve Benzeri Kuruluşlar
-Kamu
-Özel
-TMSF
-Yabancı
Sektör Toplamı
Yurtdışı Bankalar ve Benzeri Kuruluşlar
-Kamu
-Özel
-TMSF
-Yabancı
Sektör Toplamı
Kaynak: BDDK
Reel % Değ.
06.04/12.03
3.218
2.338
18.158
837
1.362
25.913
2.860
2.103
18.141
837
1.492
25.434
3.572
2.982
22.152
1.133
2.703
32.541
1,3
0,9
7,3
0,3
0,5
10,4
1,1
0,8
7,3
0,3
0,6
10,2
1,4
1,2
8,9
0,5
1,1
13,0
2,6
17,9
12,8
25,2
83,5
16,1
947
610
2.770
680
467
5.474
785
564
2.536
758
295
4.938
915
782
2.801
1.009
569
6.076
0,4
0,2
1,1
0,3
0,2
2,1
0,3
0,2
1,0
0,3
0,1
2,0
0,4
0,3
1,1
0,4
0,2
2,4
-10,6
18,6
-6,5
37,2
12,7
2,6
2.271
1.728
15.388
157
895
20.439
2.075
1.539
15.605
79
1.198
20.496
2.657
2.199
19.351
124
2.134
26.465
0,9
0,7
6,2
0,1
0,4
8,2
0,8
0,6
6,2
0,03
0,5
8,2
1,1
0,9
7,8
0,1
0,9
10,6
8,2
17,7
16,3
-27,0
120,5
19,7
59
Söz konusu hesap gruplar itibarıyla incelendiğinde; tüm banka gruplarında reel artış yaşanırken en
fazla artış reel olarak %83,5 ile yabancı bankalarda yaşanmış, bu grubu %25,2 oranında reel artış
ile TMSF bankaları izlemiştir. Yabancı bankalar 2003 yılı sonuna göre 2004 Haziran döneminde
yurtiçi bankalardan fon sağlamak yerine daha çok yurtdışında bulunan ana ortaklık ve/veya aynı
gruba dahil diğer bankalardan fon sağlamayı tercih etmiştir. Bu bağlamda, yurtiçi bankalara
borçları %12,7 oranında artarken yurtdışı bankalara borçları reel olarak %120,5 oranında artmıştır.
Özel bankalarda ise yurtiçi bankalara olan borçlar bir önceki yıl sonuna göre reel olarak %6,5
seviyesinde azalırken, yurtdışından sağlanan sendikasyon kredilerine bağlı olarak yurtdışı bankalara
borçlar kalemi reel olarak %16,3 oranında artmıştır.
Uluslararası piyasalarda Türk ekonomisine güvenin artması özel bankaların yeniden sendikasyon
ve seküritizasyon kredileri almalarına imkan vermiştir. Bankacılık sektörü 2004 yılının ilk 8 ayında
3,1 milyar dolar tutarında sendikasyon kredisi almıştır.
Tablo 4.30 2004 Yılında Dış Piyasalardan Sağlanan Sendikasyon Kredileri (Bin)
Aylar
Nisan
Haziran
Temmuz
Ağustos
Toplam
Adet
1
4
1
4
10
Vade
181 gün
1 yıl
1 yıl
1 yıl
Dolar Karşılığı
400.000
560.003
550.000
1.625.000
3.135.003
Tür
USD
USD
EUR
USD
Min-Max marj ve Tanım
2,1
Libor+0,8, libor+1
2,9
Libor+0,55
Kaynak : BDDK
Bankacılık sistemi 2004 yılının ilk altı ayında 748,6 milyon dolarlık seküritizasyon kredisi
kullanmıştır. Söz konusu kredilerin ortalama vadesinin ise 1-7 yıl arasında olduğu görülmektedir.
Bu gelişme uluslararası finansal piyasalarda Türk bankacılık sistemine duyulan güvenin arttığını
göstermesi açısından önem arz etmektedir.
Tablo 4.31 2004 Yılında Dış Piyasalardan Sağlanan Seküritizasyon Kredileri (Bin)
Aylar
Mart
Haziran
Temmuz
Toplam
Adet
2
1
2
5
Vade
292 gün
7 yıl
7 yıl
Dolar Karşılığı
153.571
270.000
325.000
748.571
Tür
USD
USD
USD
Min-Max marj ve Tanım
1-1,72
1,97-1,99
Kaynak : BDDK
Türkiye'nin Kredi Derecelerinin Gelişimi(*)
12
10
8
6
4
Fitch
S&P
Moodys
2
Tem.04
Nis.04
Eki.03
Oca.04
Tem.03
Nis.03
Oca.03
Eki.02
Tem.02
Nis.02
Oca.02
Eki.01
Tem.01
Nis.01
Oca.01
Eki.00
Nis.00
Tem.00
Oca.00
0
( *) Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarınca alfabetik ve/veya alfanumerik olarak olarak
verilmiş olan "not"lar, ölçekleri korunarak tamamen sayısal hale getirilmişlerdir.
(**) Moody’s'in 30 Eylül 2004 tarihinde Türkiye’nin Türk Lirası cinsinden notunu B3’ten B2’ye
yükseltmiş ancak bu genel derecelendirmeye yansıtılmamıştır. Bu çerçevede, grafikte yer
almamaktadır.
60
Ekim 2004
4.4.3. Özkaynaklar
2003 yılı Aralık ayında 35,5 katrilyon lira olan bankacılık sektörünün özkaynaklarının, 2004 Mart
ayında 38,8 katrilyon liraya kadar yükseldiği ancak 2004 yılı Haziran ayında 35,6 katrilyon liraya
gerilediği görülmektedir. Aynı dönemde özkaynakların toplam pasifler içerisindeki payı da 2003 yıl
sonuna göe %14,2’den %12,9’a düşmüştür. Bu azalış büyük ölçüde Ziraat Bankasınca Hazineye
gerçekleştirilen temettü dağıtımına bağlı olarak kamu bankaları grubunun özkaynak
kalemlerindeki düşüşten kaynaklanmaktadır. Bunun haricinde, yılın ikinci çeyreğinde menkul
değerler değer artış fonu kaleminde oluşan 1,6 katrilyon liralık düşüş dikkat çekmektedir.
Tablo 4.32 Özkaynaklar
Özkaynak Toplamı
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Ödenmiş Sermaye
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Yedek Akçeler
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Enf.Muh.Kay.Serm Yed.
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Sabit Kıy.Yeniden Değ. Fonu
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Menkul Değ. Değer Art. Fonu
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Dönem Kar/Zarar
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Geçmiş yıllar Kar/Zarar
- Kamu Bankaları
- Özel Bankalar
- TMSF Bankaları
- Yabancı Bankalar
- KYB
Trilyon TL
Aralık
Mart
2003
2004
35.538
38.878
9,574
10,411
20,958
23,191
-847
-897
1,666
1,691
4,188
4,483
13,615
13,776
3,693
3,693
6,470
6,481
1,084
1,124
513
520
1,857
1,958
21,363
23,979
-1
0
1,109
2,468
19,904
21,008
295
401
56
102
22,210
22,592
3,985
4,485
11,524
10,652
2,157
2,519
761
738
3,783
4,199
108
126
50
51
55
72
3
3
0
0
0
0
1,967
2,814
57
94
1,781
2,579
0
0
29
23
100
119
5,608
921
1,790
182
2,917
772
272
6
186
39
443
-79
-29,333
-25,330
0
1,907
-2,897
167
-24,267
-25,557
-119
-30
-2,049
-1,817
Haziran
2004
35.603
7,646
22,700
-943
1,703
4,498
14,191
3,693
6,781
1,134
520
2,064
25,162
556
2,641
21,385
402
179
20,659
2,109
10,968
2,609
685
4,287
136
57
79
0
0
0
1,247
-35
1,215
0
-5
72
2,403
916
1,371
-28
70
75
-28,195
350
-355
-26,043
32
-2,179
Toplam Pasifler İçindeki Pay
% Değişim
Aralık
Mart
Haziran Haz04 / Ara03
2003
2004
2004
14,23
15,19
12,95
0,18
11,52
11,65
8,50
-20,14
14,73
16,26
14,40
8,31
-11,38
23,99
23,75
19,07
2,22
40,80
44,49
40,27
7,39
5,45
5,38
5,16
4,23
4,44
4,13
4,11
0,00
4,55
4,54
4,30
4,82
15,32
16,47
15,86
4,59
7,38
7,30
5,82
1,41
18,09
19,44
18,48
11,17
8,56
9,37
9,16
17,79
0,00
0,00
0,62
0,78
1,73
1,68
138,20
7,44
4,25
5,64
4,50
36,07
0,54
1,01
1,60
221,12
8,90
8,83
7,52
-6,99
4,79
5,02
2,34
-47,07
8,10
7,47
6,96
-4,82
30,49
36,91
36,52
20,96
10,97
10,37
7,67
-10,09
36,85
41,68
38,38
13,33
0,04
0,05
0,05
26,41
0,06
0,06
0,06
14,64
0,04
0,05
0,05
43,47
0,04
0,04
0,00
-100,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,41
0,79
1,10
0,45
-36,61
0,07
0,11
-0,04
-161,24
1,25
1,81
0,77
-31,77
0,00
0,00
0,00
0,00
0,41
0,32
-0,06
-118,98
0,97
1,18
0,65
-27,65
2,25
0,36
0,87
2,15
0,20
1,02
2,05
0,54
0,87
3,85
0,09
-0,40
2,68
0,55
0,78
4,31
-0,78
0,67
-11,75
-9,90
-10,26
-3,88
0,00
2,13
0,39
-2,04
0,12
-0,23
-87,74
-343,01
-374,48
-364,45
7,32
-1,71
-0,43
0,36
-127,04
-19,97
-18,03
-19,51
6,31
Kaynak: BDDK
Özel bankaların ve kalkınma yatırım bankalarının nakit sermaye artırımlarından dolayı sektörün ödenmiş
sermaye toplamı 13,6 katrilyon liradan 14,1 katrilyon liraya yükselmekle birlikte, 2004 yılının ilk yarısı
itibariyle reel bir artış gerçekleşmemiştir.
61
Sektörün serbest sermayesi incelendiğinde, özellikle 2004 yılı Mart-Haziran döneminde kamu
bankalarının özkaynaklarındaki azalma nedeniyle, belirgin bir düşüş gözlenmektedir. Bankacılık
sisteminin serbest sermayesi Aralık 2003-Haziran 2004 döneminde %8,9; ayarlanmış serbest sermayesi
ise %8,2 oranında düşüş göstermiştir. Gruplar itibarıyla incelendiğinde serbest sermayesi önemli ölçüde
düşen kamu bankaları dışında, diğer banka gruplarında önemli bir değişme gözlenmemektedir.
Tablo 4.33 Serbest Sermayenin Gelişimi
Serbest Sermaye*
Ayarlanmış Serbest Sermaye**
Trilyon TL
Ara.03
Mart.04
Haz.04
Ara.03
Mart.04
Haz.04
- Kamu Bankaları
7,016
7,760
4,988
6,914
7,662
4,890
- Özel Bankalar
6,993
7,564
7,220
6,354
6,950
6,643
- TMSF Bankaları
-1,116
-1,174
-1,224
-1,319
-1,249
-1,292
- Yabancı Bankalar
1,390
1,399
1,396
1,364
1,373
1,371
- KYB
3,823
4,095
4,118
3,806
4,078
4,101
Toplam
18,107
19,643
16,499
17,119
18,815
15,712
*Serbest Sermaye: Özkaynaklar –İştirakler ve Bağlı Kuruluşlar – Sabit Kıymetler ** Ayarlanmış Serbest Sermaye:: Serbest Sermaye –TGA(net)
Kaynak:BDDK
4.5. Bilanço Dışı İşlemler
4.5.1. Türev İşlemler
Türk bankacılık sisteminde türev işlemlerin gelişimine bakıldığında, 2003 yıl sonu itibariyle 26
katrilyon lira tutarında olan nominal işlem tutarının %20 oranında artarak 2004 ün ilk yarısı itibariyle
31 katrilyon liraya ulaştığı görülmektedir. Türev işlemlerin toplam aktiflere oranı da aynı dönemlerde
%10,4’den %11,3’e yükselmiştir. İşlem bazında incelendiğinde, büyük çoğunluğu “Swap Para Alım ve
Satım” işlemlerinden oluşan swap işlemlerinin 2003 yılında %37 olan payının 2004 yılının ilk yarısında
%58’e ve opsiyon işlemlerinin payının %7’den %9’a yükseldiği dikkat çekmektedir. Opsiyon
işlemlerinin payındaki artışta özel bankalar tarafından eurobondlar üzerine yazılan opsiyonlar önemli
rol oynamıştır.
Tablo 4.34 Türev İşlemler
Trilyon TL
FORWARD
Özel
Kamu
Yat
Yabancı
TMSF
SWAP
Özel
Kamu
Yat
Yabancı
TMSF
FUTURES
Özel
Kamu
Yat
Yabancı
TMSF
OPSİYON
Özel
Kamu
Yat
Yabancı
TMSF
Aralık 2003
Mart 2004
Haziran 2004
11,929
8,923
93
667
2,245
0
9,625
7,285
700
845
794
0
2,204
590
0
0
1,614
1
1,815
1,752
0
0
63
0
7,641
4,071
33
660
2,878
0
15,658
12,518
1,138
1,142
859
0
363
363
0
0
0
0
4,215
4,038
0
0
177
0
8,129
5,569
56
989
2,429
0
17,845
13,560
681
1,613
2,020
0
1,984
338
0
0
1,645
0
2,892
2,798
0
0
94
0
62
% Değ.
Haz04/Ara03
-32%
-38%
-40%
48%
8%
0%
85%
86%
-3%
91%
154%
0%
-10%
-43%
0%
0%
2%
-100%
59%
60%
0%
0%
48%
0%
Ekim 2004
Tablo 4.34 Türev İşlemler (Devam)
Trilyon TL
Aralık 2003
DİĞER
Özel
Kamu
Yat
Yabancı
TMSF
TOPLAM
Özel
Kamu
Yat
Yabancı
TMSF
Kaynak: BDDK
Mart 2004
503
433
0
60
11
0
26,076
18,983
794
1,571
4,727
1
Haziran 2004
583
540
0
29
14
0
28,460
21,530
1,171
1,831
3,928
0
342
342
0
0
0
0
31,192
22,608
737
2,602
6,188
0
% Değ.
Haz04/Ara03
-32%
-21%
0%
-100%
-100%
0%
20%
19%
-7%
66%
31%
-100%
Bankalar 2004 yılının ilk yarısında türev işlemlerden 81 trilyon lira net kâr beyan etmişlerdir. Söz
konusu kârın büyük bir kısmı forward (77 trilyon) ve swap (53 trilyon) işlemlerinden
kaynaklanmış olup, bankaların opsiyon işlemlerinden 46 trilyon TL zarar ettikleri dikkati
çekmektedir.
Banka grupları bazında incelendiğinde, forward işlemlerde özellikle kalkınma yatırım bankalarının
(16,3 trilyon TL), swap işlemlerinde ise yabancı bankaların(10 trilyon TL) önemli tutarlarda zararla
karşılaştıkları gözlemlenmektedir. Özel bankaların ise sadece opsiyon işlemlerinde zararı söz
konusu olup, diğer işlem türleri itibariyle kar elde etmişlerdir.
Kar
İşlemler İtibariyle Karlılık Durumları
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
-20.000
-40.000
-60.000
ÖZEL
KAMU
KAL.YAT.
YAB.
TMSF
FORWARD NET KAR/ (ZARAR)
SWAP NET KAR / (ZARAR)
FUTURES NET KAR / (ZARAR)
OPSİYON NET KAR / (ZARAR)
TOPLAM
4.5.2. Diğer Bilanço Dışı Yükümlülükler
Bankaların gayri nakdi krediler ve taahhütlerden oluşan türev işlemler dışındaki bilanço dışı
yükümlülükleri, 2003 yılında 97 katrilyon lira ile toplam aktiflerin %39’ u düzeyinde iken 2004
yılının ilk yarısı itibariyle %34 oranında artarak 129,7 katrilyon lira ile toplam aktiflerin %47’si
düzeyine yükselmiştir. Bilanço dışı yükümlülüklerin %60’lık kısmını taahhütler, %20’sini teminat
mektupları, %8’ini ise akreditifler oluşturmaktadır. Taahhütlerin önemli bir bölümünü 36,9
katrilyon lira ile kredi kartı harcama limiti taahhütleri ve 29,4 katrilyon lira ile Cayılabilir Kredi
Tahsis Taahhütleri oluşturmaktadır. Yılın ilk yarısında taahhütler içerisinde önemli paya sahip
olan kredi kartı harcama limiti taahhütleri %30, cayılabilir kredi tahsis taahhütleri ise %58
oranında artış göstermiştir.
63
Gruplar itibariyle incelendiğinde yılın ilk yarısında, taahhüt ve yükümlülüklerin özel bankalar
grubunda %35, kamu bankalarında %22, kalkınma ve yatırım bankalarında %193, yabancı
bankalarda %35 ve TMSF bankalarında %2 oranında artış gösterdiği görülmektedir.
Bilanço dışı yükümlülüklerin bankaların bilançolarında önemli bir paya sahip olmalarına rağmen,
bu işlemlerden elde edilen gelirler sınırlı düzeyde kalmıştır. Söz konusu işlemlerden elde edilen
gelirlerin toplam gelirlere oranı 2003 yılında %1,12 seviyesinden 2004 yılının ilk yarısında %1,46
seviyesine yükselmiştir.
Tablo 4.35 Diğer Bilanço Dışı Yükümlülükler
Trilyon TL
Teminat Mektupları
a)Geçici Teminat Mektupları
b)Kesin Teminat Mektupları
c)Avans Teminat Mektupları
d)Gümrük Teminat Mektupları
e)İstihkak Kesintileri Teminat Mektupları
f)Prefinansman ile İlgili Teminat Mektupları
g)Nakdi Kredilerin Teminatı İçin Verilen Teminat Mektupları
Kabul Kredileri
a) Açık
b) Teminatlı
Akreditifler
a) Açık
b) Teminatlı
Cirolar
Teminat Mektupsuz Prefinansman Kredileri
Menkul Kıymet İhracında Satın Alma Garantileri
Diğer Garanti Ve Kefaletler
Taahhütler
Senet İhracına Aracılık Taahhütlerimiz
İşt,ve B,Ort, (Sat,Hazır Men,Değ,Nit,Ort,Dahil) Sermayesine İşt, Taah,
Kullandırma Garantili Kredi Tahsis Taahhütlerimiz
Kredi Kartları Harcama Limiti Taahhütlerimiz
Vadeli Aktif Değerler Alım Taahhütlerimiz
Vadeli Mevduat Alım-Satım Taahhütlerimiz
Zorunlu Karşılıklar İçin Ödeme Taahhütlerimiz
Diğer Cayılamaz Taahhütler
Cayılabilir Kredi Tahsis Taahhütlerimiz
Diğer Cayılabilir Taahhütler
Toplam Bilanço Dışı Yükümlülükler
Ara-03
Mar-04
Haz-04
Aralık 03 /
Haziran 04
% Değişim
32,126
1,707
21,211
4,010
2,035
551
63
2,550
2,290
553
1,737
8,911
2,625
6,286
7
143
0
3,173
53,332
0
34
1,253
28,288
1,066
286
8
3,647
18,644
106
96,808
31,965
1,828
21,079
3,483
2,135
631
52
2,756
2,315
616
1,698
9,342
2,883
6,459
11
120
0
2,073
63,842
0
24
1,409
31,704
962
132
2
6,328
23,119
162
109,668
36,202
2,158
23,926
4,027
2,018
696
44
3,334
3,034
782
2,252
10,500
3,639
6,862
15
115
0
2,393
77,499
0
24
1,048
36,938
1,047
310
6
8,515
29,439
172
129,758
12,7%
26,5%
12,8%
0,4%
-0,8%
26,3%
-30,0%
30,7%
32,5%
41,4%
29,7%
17,8%
38,6%
9,2%
127,1%
-19,4%
-24,6%
45,3%
-30,5%
-16,4%
30,6%
-1,7%
8,4%
-21,2%
133,5%
57,9%
62,4%
34,0%
Kaynak: BDDK
4.6. Bankaların Emanetinde Tutulan Menkul Kıymetlerin Gelişimi
Emanet Menkul Kıymetler portföyünün yılın ilk altı ayındaki seyri incelendiğinde nominal ve
piyasa değerleri bazında sırasıyla 19 katrilyon lira ve 15,4 katrilyon lira tutarlı artışlar gözlenmekte
olup, bu artışlar ağırlıklı olarak yurtiçi yerleşikler adına tutulan ve hazine tarafından ihraç edilen
yurtiçi TP tutarlı kamu borçlanma senetlerinden kaynaklanmaktadır.
Emanet Menkul Kıymetler Vade Dağılımı
YP cinsinden DİBS'ler
Emanet Menkul Kıymetler Vade Dağılımı
TP cinsinden DİBS'ler
1-3 ay
3-6 ay
6-12 ay
1-2 yıl
2 yıl +
64
1-3 ay
3-6 ay
6-12 ay
1-2 yıl
Eyl-04
Eyl-04
Ağu-04
Ağu-04
Tem-04
Haz-04
Tem-04
Haz-04
May-04
Nis-04
May-04
Nis-04
Mar-04
Şub-04
1 aya kadar
Mar-04
Şub-04
Oca-04
Ara-03
Eyl-04
Eyl-04
Ağu-04
Ağu-04
Tem-04
Haz-04
Tem-04
Haz-04
May-04
Nis-04
May-04
Nis-04
Mar-04
Şub-04
Mar-04
Şub-04
Ara-03
Oca-04
Oca-04
1 aya kadar
Oca-04
65
55
45
35
25
15
5
-5
35
30
25
20
15
10
5
0
2 yıl +
Ekim 2004
Yılın ilk yarısı olan Ocak-Haziran döneminde, Takasbank hariç bankaların emanetinde tutulan
menkul kıymetler nominal bazda %30,6 oranında artarak 81 katrilyon lira, piyasa değeri bazında
ise %26,2 oranında artarak 74 katrilyon lira seviyesinde gerçekleşmiştir. İlgili dönemde görülen
nominal bazda 19,1 katrilyon lira ve piyasa değeri bazında ise 15,4 katrilyon lira tutarlı bu
yükselişte ağırlıklı olarak Hazine tarafından ihraç edilen yurtiçi TP tutarlı kamu borçlanma
senetlerindeki artış etkili olmuştur. Sözkonusu artış ise ağırlıklı olarak yurtiçi gerçek kişilerin
portföylerindeki artıştan kaynaklanmaktadır.
Tablo 4.36 Bankaların Emanet Menkul Kıymetlerindeki Gelişmeler (Piyasa Değerleri)
Piyasa değeri Nominal bazda
Trilyon TL
26.12.2003 26.03.2004 25.06.2004 değişim (%)
değişim (%)
YURTİÇİ + YURTDIŞI TOPLAM
58.888
65.938
74.301
26,2
30,6
Yurtiçi Yerleşikler Adına Tutulan Toplam
52.430
57.391
64.582
23,2
27,3
- Gerçek Kişiler
34.247
36.698
41.810
22,1
26,0
- Tüzel Kişiler
15.153
17.474
19.289
27,3
30,3
- Sigorta Şirketleri
2.644
2.819
2.994
13,2
20,3
- Bankalar
60
417
94
56,7
362,5
- Banka Dışı Mali Kuruluşlar
326
400
395
21,2
31,3
Yurtdışı Yerleşikler Adına Tutulan Toplam
6.458
8.547
9.719
50,5
57,6
- Gerçek Kişiler
623
666
702
12,7
17,2
- Tüzel Kişiler
211
418
379
79,6
85,7
- Sigorta Şirketleri
0
0
0
0,0
0,0
- Bankalar
3.475
4.703
5.764
65,9
71,6
- Banka Dışı Mali Kuruluşlar
2.148
2.761
2.873
33,8
43,6
Menkul Kıymet Türlerine Göre
Hazine Tarafından İhraç Edilen Men.Kıy.
57.918
64.779
73.010
26,1
30,5
- Yurtiçi Yerleşikler
51.529
56.307
64.400
25,0
27,2
- Gerçek Kişiler
33.546
35.824
40.967
22,1
25,9
- Yurtdışı Yerleşikler
6.389
8.471
9.609
50,4
57,7
Dövize Endeksli Borç Senetleri
516
403
251
-51,4
-49,9
Eurobond İhraçları
6.225
6.631
6.977
12,1
26,4
- Yurtiçi Yerleşikler
4.386
5.113
5.393
23,0
40,2
- Yurtdışı Yerleşikler
1.839
1.518
1.584
-13,9
-6,0
Kaynak: BDDK
Emanet Menkul Kıymetler portföyünün TP ve YP cinsi DİBS’ler bazında vade dağılımı
incelendiğinde TP cinsi DİBS portföyün ağırlıklı olarak 6-12 ile 3-6 ay vadeli menkul
kıymetlerden oluştuğu öte yandan, Hazinenin borçlanma politikasındaki değişimlere paralel olarak
1-2 yıl vadeli menkul kıymetlerin de yılın ikinci çeyreğinde ve devamında portföy içindeki
ağırlığının arttığı görülmektedir.
YP cinsi DİBS’ler bazında ise portföyün yapısı yılın ilk yarısında ağırlıklı olarak 1-2 yıl vadeli
menkul kıymetlerden oluşmakta iken, Haziran ayı ile birlikte sözkonusu menkul kıymetlerin
portföy içindeki payı azalmaya başlamış ve bu azalışa paralel olarak 6-12 ay vadeli menkul
kıymetlerin portföydeki payında artış gözlenmiştir.
Emanet menkul kıymetler portföyünde yurtiçi gerçek kişilerin payının, yılın ikinci çeyreğinde
göstermiş olduğu artış dikkate alındığında, bankaların kamu borç stoğunun tabana yayılmasında
aracılık faaliyetlerini artırdıkları görülmektedir. Öte yandan, yabancı bankalar adına emanette
tutulan menkul kıymetlerin payında gözlenen artış ise, yabancıların ülke ekonomisine olan
güvenlerindeki artışın göstergesi olması açısından önemlidir.
65
4.7. Karlılık Performansı ve Gelir-Gider Dengesindeki Gelişmeler
4.7.1. Karlılık
2004 yılının ilk yarısında sektörün -TMSF bünyesindeki bankalar hariç- toplam dönem net karı bir
önceki yılın aynı dönemine göre dolar bazında %18,5 ve reel bazda %12,1 artarak 2.431 trilyon
lira (1.636 milyon dolar) olarak gerçekleşmiştir. TMSF bankaları dahil edildiğinde sektörün
karlılığı Haziran 2004’te 2.403 trilyon lira düzeyinde olmuştur8.
Söz konusu karın (TMSF hariç) elde edilmesinde, Haziran 2004 döneminde faiz gelirlerinin faiz
giderlerini karşılama oranının bir önceki yılın aynı dönemine göre 41,3 puan artarak %176’ya
yükselmesi ve 7.943 trilyon lira net faiz geliri elde edilmesi belirleyici olmuştur. Haziran 2004’te
toplam faiz gelirleri 18.398 trilyon lira düzeyine ulaşmış olup, bu dönemde, bankaların kredilerden
elde ettiği faiz geliri bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak %32,8 artarak 6.626 trilyon
liraya erişirken, menkul değerler cüzdanında yer alan kıymetlerden alınan faizler reel olarak %18,7
azalarak 10.124 trilyon liraya gerilemiştir.
Öte yandan, söz konusu dönemde mevduata verilen faizlerin Haziran 2003’e göre reel olarak %31
azalarak 8.887 trilyon lira tutarına gerilemesinin etkisiyle toplam faiz giderleri reel olarak %32
azalarak 10.456 trilyon liraya inmiştir. Toplam faiz gelirleri ve giderlerinde gözlenen bu
gelişmelerle beraber net faiz geliri bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak %48,7 artarak
7.943 trilyon lira tutarına ulaşmıştır.
TMSF bünyesindeki bankalar hariç değerlendirildiğinde, sektörün 2004 yılının ilk yarısında faiz
dışı gelirler içerisinde yer alan bankacılık hizmet gelirleri ile kredilerden alınan ücret ve
komisyonların bir önceki yılın aynı dönemine göre reel olarak arttığı ve toplam faiz dışı gelirlerin
3.632 trilyon lira seviyesine yükseldiği görülmektedir. Toplam faiz dışı giderler ise bir önceki yılın
ilk yarısına göre reel olarak %2,1 azalarak 6.268 trilyon lira düzeyinde gerçekleşmiştir.
Tablo 4.37 Net Dönem Kar/Zararı
Kamu
Özel
TMSF
Yabancı
Kalkınma ve Yatırım
SEKTÖR
TMSF Hariç Sektör
Kaynak: BDDK
Trilyon TL
2003 Haziran
2004 Haziran
701
916
1.055
1.371
458
-28
98
70
109
75
2.421
2.403
1.962
2.431
Milyon Dolar
2003 Haziran
2004 Haziran
492
616
742
922
322
-19
69
47
77
50
1.703
1.617
1.380
1.636
Toplam faiz gelirleri/giderleri ve faiz dışı gelirler/giderlerinde yaşanan sözkonusu gelişmelerin
yanısıra sektör (TMSF hariç) 2004 yılının ilk yarısında kambiyo işlemleri nedeniyle zarara maruz
kalmış ancak sermaye piyasası işlemlerinden kar elde etmiştir.
Kamu bankalarının özkaynaklarında meydana gelen azalmanın da etkisiyle, Haziran 2004
döneminde TMSF hariç sektörün net kar/toplam özkaynaklar rasyosu 0,27 puanlık artışla
Haziran 2003 rasyosu olan %6,38’den %6,65’e çıkmıştır. Buna karşın aynı dönemde, net kardaki
artışın nominal %23,9 ve toplam aktifteki artışın nominal %30,9 olması sebebiyle net kar/toplam
aktifler rasyosu, %0,96’dan %0,91’e gerilemiştir.
8
Geçici verilere göre sektörün karlılığı 2004 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında da artarak devam etmiştir.
66
Ekim 2004
Tablo: 4.38 Bankacılık Sektöründe Seçilmiş Karlılık Rasyoları
Haziran Dönemi
Net Kar/ Toplam Aktifler
Net Kar/ Toplam Özkaynaklar
Kaynak: BDDK
TMSF
Kamu
Özel
TMSF
Yabancı Kalkınma Hariç Sektör
2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003 2004 2003
2004
0,98 1,02 0,90 0,87 6,32 -0,40 1,56 0,78 1,16 0,67 0,96 0,91
8,48 11,98 6,08 6,04 -71,96 3,01 6,14 4,10 3,05 1,66 6,38 6,65
Sektör
2003 2004
1,14 0,87
8,03 6,75
4.7.2. Gelir-Gider Dengesi
Bankacılık sektörünün (TMSF hariç) gelir gider yapısı incelendiğinde, 2003 Haziran döneminde
faiz gelirleri toplam gelirlerin %85’ini, faiz giderleri toplam giderlerin %71’ini oluştururken, 2004
Haziran döneminde faiz oranlarındaki gerilemenin etkisiyle faiz gelir ve giderlerinin toplam gelir
ve giderler içindeki payı azalarak sırasıyla, %83 ve %62 olarak gerçekleşmiştir. Haziran 2004
döneminde Haziran 2003 dönemine göre faiz giderlerinde reel olarak %32’lik azalma gerçekleşmiş
ve söz konusu gelişme gelir gider dengesini olumlu etkilemiştir.
Gruplar İtibariyle Top. Faiz Geliri/ Top. Faiz Gideri (%)
600
507,9
464,2
500
400
302,2
300
200
238,1
138,3158,8
179,7
120,2
Kamu
Özel
176,0
134,7
100
75,892,2
0
Yabancı
Kalkınma
Haz-03
TMSF Hariç
Sektör
TMSF
Haz-04
2003 Haziran- 2004 Haziran döneminde faiz dışı gelir gider dengesi incelendiğinde, kredilerden
alınan ücret ve komisyonlar ile bankacılık hizmet gelirlerinin arttığı ancak aktiflerin satışından elde
edilen karlar devamlılık arzetmediği için TMSF bankalarının karlılık performansının olumsuz
etkilendiği, ayrılan karşılıkların yükseldiği, sermaye piyasası işlemlerinden daha düşük kar elde
edilirken kambiyo zararına maruz kalındığı görülmektedir.
Gruplar İtibariyle Top. Faiz Dışı Gelir/Top. Faiz Dışı Gider
(%)
300
263,2
250
200
150
100
56,850,1
56,562,0
51,0 48,6
36,541,5
Kamu
Özel
Yabancı
Kalkınma
50
55,657,9
45,0
0
Haz-03
67
Haz-04
TMSF Hariç
Sektör
TMSF
Tablo 4.39 Seçilmiş Kar Zarar Kalemleri
Trilyon TL
Milyon Dolar
Yüzde Değişme
Haz.03
Haz.04
Haz.03
Haz.04 Nominal Reel
Faiz Gelirleri
19.401
18.925
13.646
12.737
-2,5 -11,7
Kredilerden Alınan Faizler
4.596
6.684
3.233
4.499
45,4 31,6
Bankalardan Alınan Faizler
468
370
329
249
-20,9 -28,5
Para Piy. İşl. Alınan Faizler
1.574
607
1.107
409
-61,4 -65,1
Menkul Değerler Cüzdanından Alınan Faizler*
11.766
10.525
14.896
12.525
-10,5 -18,7
Diğer Faiz ve Faiz Benzeri Gelirler
842
521
592
351
-38,1 -44,0
Faiz Giderleri
14.772
11.027
10.390
7.421
-25,3 -32,5
Mevduata Verilen Faizler
12.102
9.158
8.512
6.164
-24,3 -31,5
Bankalara Verilen Faizler
868
745
611
501
-14,2 -22,4
Para Piy.İşl.Verilen Faizler
178
75
125
51
-57,8 -61,8
Repo İşlemlerine Verilen Faizler
1.186
965
834
649
-18,6 -26,4
Diğer Faiz ve Faiz Benzeri Giderler
389
46
273
31
-88,1 -89,2
Net Faiz Geliri (Gideri)
4.629
7.898
3.256
5.315
70,6 20,7
Takipteki Alacaklar Özel Provizyonu
945
483
665
325
-48,9 -53,8
Prov. Son. Net Faiz Geliri (Gideri)
3.684
7.415
2.591
4.990
101,3 82,1
Net Faiz Dışı Gelir (Gider)
2.149
- 2.714
-1.511
- 1.826
26,3 -10,2
Diğer Faiz Dışı Gelirler (Giderler)
2.091
- 1.194
1.471
-804
-157,1 -151,7
Vergi Provizyonu
1.206
1.104
848
743
-8,4 -17,1
Net Kar (Zarar)
2.421
2.403
1.703
1.617
-0,8 -10,2
*:Alım satım amaçlı,menkul kıymetler, satılmaya hazır menkul kıymetler ve vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler toplamından
oluşmaktadır.
Kaynak: BDDK
TMSF hariç bankacılık sektörünün toplam faiz gelirlerinin toplam faiz giderlerini karşılama oranı
%135’den %176’ya yükselmişken grup bazında bakıldığında özellikle yabancı ve özel bankalardaki
artış dikkat çekmektedir. Toplam faiz dışı gelirlerin faiz dışı giderleri karşılama oranı ise %56’dan
%58’e çıkmıştır.
4.7.3. Faiz Gelirleri ve Giderleri
2004 Haziran dönemi itibariyle, TMSF bankaları hariç bankacılık sektörünün 18.398 trilyon lira
olan faiz gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre nominal olarak %2, reel olarak %11,3
oranında azalış göstermiştir. Analize TMSF bankaları da dahil edildiğinde faiz gelirlerinin nominal
olarak %2,5, reel olarak ise % 11,7 oranında azaldığı görülmektedir. Özel bankalar haricinde tüm
gruplarda faiz geliri nominal olarak azalmıştır. Bu duruma neden olan en önemli etken, faizlerde
devam eden gerileme sonrasında bankalardan, para piyasası işlemlerinden, menkul değerler
cüzdanında yer alan ve vadeye kadar elde tutulmak niyetiyle saklanan menkul kıymetlerden alınan
faiz gelirlerinin hem nominal hem de reel bazda azalmasıdır. Öte yandan, nominal faiz
düzeyindeki gerilemeye rağmen kredi hacmindeki artış nedeniyle, kredilerden alınan faizlerde bir
önceki döneme göre artış yaşanmıştır. Bankacılık sektörü kredi hacminin reel olarak genişlemesi
faiz gelirlerini artırmıştır. Özellikle, 2004 Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre
%279 oranında genişleyen tüketici kredilerinden alınan faiz gelirleri, aynı dönemde %146
oranında artmıştır. Bu dönemde, kredilerden alınan faizlerin toplam faiz gelirleri içerisindeki payı
da bir önceki yılın aynı dönemine göre 11,6 puan artarak %35,3’e yükselmiştir. Diğer yandan,
Haziran 2004 döneminde özel bankaların faiz gelirleri, diğer gruplardan farklı olarak satılmaya
hazır menkul değerler kaleminde nominal %134,4, reel %112,1’lik artış gerçekleşmesi nedeniyle
olumlu etkilenmiştir. Bu dönemde, özel bankalar gurubunun alım-satım amaçlı menkul
değerlerden alınan faiz gelirleri ve vadeye kadar elde tutulacak menkul değerlerden alınan faiz
gelirleri nominal olarak sırasıyla, %19 ve %3 oranında azalmıştır.
68
Ekim 2004
İncelenen dönemde faiz giderleri TMSF hariç bankacılık sektörü için nominal olarak %25, reel
olarak %32 oranında azalarak 10.456 trilyon liraya gerilemiştir. Haziran 2003-Haziran 2004
döneminde mevduatın toplam pasif içerisindeki payı 2 puan gerilemekle birlikte mevduata verilen
faizlerin toplam faiz giderleri içerisindeki payı %84’ten %85’e yükselmiştir.
4.7.4. Faiz Dışı Gelir ve Giderler
Analizi yapılan dönemde, TMSF hariç bankacılık sektörünün faiz dışı gelirleri reel olarak artarken
faiz dışı giderleri reel olarak azalmıştır. Nominal bazda incelendiğinde ise faiz dışı gelirler %12,8
oranında artarak 3.219 trilyon liradan 3.632 trilyon liraya yükselmiştir. Haziran 2004 döneminde
bir önceki yılın aynı dönemine göre kredilerden alınan ücret ve komisyonlar gerek nominal gerek
reel bazda yükselmiştir. Ayrıca bu dönemde alınan kar payları ve bankacılık hizmet gelirleri de
hem nominal ve hem de reel bazda artmıştır.
Tablo 4.40 Faiz Dışı Gelir ve Gider Kalemleri
Kredilerden Alınan Ücret ve Komisyonlar
Alınan Kar Payları
Bankacılık Hizmetleri Gelirleri
Aktiflerimizin Satışından Elde Edilen Gelirler
Diğer Faiz Dışı Gelirler
Toplam Faiz Dışı Gelirler
Personel Giderleri
Genel Karşılık Provizyonu
Kıdem Tazminatı Provizyonu
Menkul Değerler Değer Azalma Prov.
İştirakler, Bağlı. Ort. Değ. Az. Prov.
Diğer Provizyonlar
Verilen Ücret ve Komisyonlar
Amortisman Giderleri
Vergi, Resim, Harç ve Fonlar
Diğer Faiz Dışı Giderler
Toplam Faiz Dışı Giderler
Sermaye Piyasası İşlemleri Karları (Zararları) (Net)
Kambiyo Karları (Zararları) (Net)
Olağanüstü Gelirler (Giderler) (Net)
Net Parasal Pozisyon Karı (Zararı)
Toplam Diğer Faiz Dışı Gelirler (Giderler)
Kaynak: BDDK
Trilyon TL
Haz.03
Haz.04
420.093
521.878
264.379
370.288
1.369.483
1.841.918
622.682
65.366
1.225.801
896.055
3.902.438
3.695.505
1.869.571
2.181.815
69.071
155.941
50.464
50.670
158.265
109.213
40.455
86.463
146.141
536.477
531.928
527.333
489.648
515.435
266.919
193.349
2.428.706
2.052.645
6.051.168
6.409.341
1.811.504
783.502
1.501.850
-583.987
43.023
6.823
-1.265.060
-1.400.392
2.091.317
-1.194.054
Milyon Dolar
Yüzde Değişme
Haz.03
Haz.04 Nominal Reel
295
351
24,2
12,4
186
249
40,1
26,7
963
1.240
34,5
21,7
438
44
-89,5
-90,5
862
603
-26,9
-33,9
2.745
2.487
-5,3
-14,3
1.315
1.468
16,7
5,6
49
105
125,8 104,3
35
34
0,4
-9,2
111
73
-31,0
-37,6
28
58
113,7
93,4
103
361
267,1 232,1
374
355
-0,9
-10,3
344
347
5,3
-4,8
188
130
-27,6
-34,5
1.708
1.381
-15,5
-23,5
4.256
4.313
5,9
-4,2
1.274
527
-56,7
-60,9
1.056
-393
-138,9 -135,2
30
5
-84,1
-85,7
-890
-942
10,7
0,2
1.471
-804
-157,1 -151,7
Nominal bazda incelendiğinde sektörün toplam faiz dışı gelirleri azalırken faiz dışı giderler
yükselmiştir. Ancak her iki kalem de reel olarak bu dönemde gerilemiştir. Bu dönemde, esas
olarak sektörün operasyonel faaliyetlerden elde edilen gelirlerini artırmaya çalıştığı
gözlemlenmektedir.
Haziran 2004 dönemi itibarıyla Faiz dışı giderler içerisinde en önemli kalemler toplam faiz
giderlerinin %34’ünü oluşturan personel giderleri, %32’sini oluşturan diğer faiz dışı giderlerdir.
2004 yılı Haziran ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre bankacılık sektöründe personel
giderlerindeki artış, reel bazda %5,6 oranında gerçekleşirken, diğer faiz dışı giderlerde reel olarak
%23,5 oranında azalma gerçekleşmiştir.
69
4.7.5. Diğer Faiz Dışı Gelir ve Giderler
Bankacılık sektörünün Haziran 2003-Haziran 2004 döneminde karlılık performansını olumsuz
etkileyen kalemlerden en önemlisi diğer faiz dışı gelir-gider dengesidir. Diğer faiz dışı gelir-gider
kalemlerini oluşturan sermaye piyasası işlem karları, kambiyo karları, olağanüstü gelirler nominal
ve reel bazda azalmıştır. Bunun yanı sıra, bir önceki dönemde 1.502 trilyon lira kar elde edilen
kambiyo işlemlerinden, Haziran 2004 döneminde 584 trilyon lira zarar edilmiştir. Grup bazında
incelendiğinde, sermaye piyasası işlemlerinden elde edilen karın en keskin bir biçimde daraldığı
grup özel bankalar grubu olmuştur. Ayrıca, tüm banka grupları kambiyo zararına maruz kalırken,
kalkınma ve yatırım bankalarının ilgili dönemde kambiyo karı elde ettikleri ve bir önceki döneme
göre kambiyo karlarını 10 trilyon lira artırdıkları görülmektedir.
Tablo 4.41 Sermaye Piyasası İşlem Karları, Kambiyo Karları ve Olağanüstü Gelirler
Trilyon TL
Sermaye Piyasası İşlem Karları
Haz.03
Haz.04
Kambiyo Karları
Haz.03
Haz.04
Olağanüstü Gelirler*
Haz.03
Haz.04
Kamu
267
43
155
-15
-534
-576
Özel
1.290
592
1.084
-522
-366
-552
TMSF
100
58
197
-38
30
95
Yabancı
82
71
64
-20
-112
-82
Kalkınma ve Yatırım
73
19
2
12
-240
-279
TOPLAM
1.811
783
1.502
-584
-1.222
-1.394
Kaynak: BDDK
*Olağanüstü Gelirler (Net), Olağanüstü Gelirler(Giderler) ve Net Parasal Pozisyon Karı(Zararı) toplamından oluşmaktadır.
Toplam
Haz.03 Haz.04
-112
2.008
327
33
-164
2.091
-547
-483
116
-31
-248
-1.194
Sektörün net olağanüstü gelir (gider) rakamının tamamına yakını enflasyon muhasebesi
uygulamasından kaynaklanan net parasal pozisyon zararından oluşmaktadır.
4.8. Sermaye Yeterliliği
2001 yılında uygulamaya konulan Banka Sermayelerinin Güçlendirilmesi Programı kapsamında
bankaların kendi kaynaklarıyla sermayelerini artırmasının yanı sıra, kamu ve TMSF bankalarının
mali durumlarını iyileştirmeye yönelik kaynak aktarımları, karlılık performansında görülen iyileşme
ve 2002 yılında başlayan enflasyon muhasebesi uygulaması nedeniyle sermaye yeterliliği rasyosu,
yasal oran olan %8’in oldukça üzerinde gerçekleşmiştir. Ancak, Aralık 2003 tarihi itibarıyla %30,8
olan sözkonusu oranın Haziran 2004 tarihinde %25,4’e gerilediği görülmektedir. Sermaye
yeterliliği rasyosundaki gerileme, risk ağırlıklı varlıklardaki %16’lık artışın yanı sıra, menkul kıymet
değer artış fonundaki azalma ile Ziraat Bankası’nın sermaye yedeklerindeki temettü dağıtımına
bağlı azalıştan kaynaklanmıştır9.
Kamu bankalarının sermaye yeterliliği rasyosu Aralık 2003 döneminde %56,3 iken Haziran 2004
tarihinde %34,9’a gerilemiştir. Bu dönemde özel bankalar grubunun sermaye yeterliliği rasyosu da
%23,5’ten %21,2’ye düşmüştür. Rasyonun bu yönde gelişmesinde, %50 risk ağırlıklı varlıklar
içerisindeki konut kredileri ile %100 risk ağırlıklı varlıklar içinde yer alan krediler kalemindeki artış
etkili olmuştur. Yabancı bankaların sermaye yeterliliği standart rasyosunun %36,2’den %26’ya
düşmesinde %50 ve %100 risk ağırlığına tabi kredilerdeki önemli tutarda artış rol oynamıştır.
Kalkınma ve yatırım bankalarında ise özkaynaklar artış oranının risk ağırlıklı varlıklar artış
oranından daha yüksek olması sebebiyle sermaye yeterlilik standart rasyosu %78,4’ten %80,8’e
yükselmiştir.
9
Geçici verilene göre sektörün sermaye yeterliliği rasyosu Temmuz ve Ağustos aylarında sırasıya, %25,7 ve %25,8 olarak
gerçekleşmiştir (Aynı dönemler itibarıyla, TMSF bankaları hariç bu oranlar sırasıyla, %26,7 ve %26,8 düzeyindedir).
70
Ekim 2004
Tablo 4.42 Gruplar İtibarıyla Sermaye Yeterliliği ve Alt Kalemleri
Kamu Bankaları
Özel Bankalar
Yab. Bankalar
Kalk ve Yat. Bnk
TMSF
Trilyon TL
Ara.03 Mart.04 Haz.04 Ara.03 Mart.04 Haz.04 Ara.03 Mart.04 Haz.04 Ara.03 Mart.04 Haz.04 Ara.03 Mart.04 Haz.04
Ana Sermaye
9,467 10,266 7,62419,122 20,540 21,406 1,637 1,668 1,708 4,088 4,364 4,425 -850 -900 -943
Katkı Sermaye
463
501 388 2,417 3,323 2,302
98
88
76 603
609 623 264
264 261
Üçüncü Kuşak Sermaye
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Sermayeden İndirilen Değerler
692
689 720 3,647 3,808 3,876 216
231 246 125
138 131
24
27
24
Özkaynak
9,238 10,078 7,29317,892 20,055 19,831 1,518 1,526 1,539 4,566 4,835 4,917 -616 -669 -711
Risk Ağırlıklı Kalemler Toplamı
16,409 17,937 20,91376,110 81,059 93,779 4,190 4,555 5,916 5,824 5,526 6,083 2,852 2,609 2,630
a.Risk Ağırlığı % 0 Olan Kalemler
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
b.Risk Ağırlığı % 20 Olan Kalemler 1,424 1,133 1,346 3,504 3,349 3,810 234
187 253 260
214 253 244
245 280
c.Risk Ağırlığı % 50 Olan Kalemler 3,373 3,331 3,659 8,899 9,577 11,932 621
757 939 246
237 261 448
617 621
d.Risk Ağırlığı %100 Olan Kalemler 9,021 11,065 13,34753,703 58,000 67,790 3,041 3,215 4,352 4,556 4,350 4,856 1,386 1,191 1,170
e.Piyasa Riskine Maruz Tutar
2,591 2,409 2,56110,005 10,132 10,247 293
397 372 763
725 712 774
555 559
SYR
56.30 56.19 34.87 23.51 24.74 21.15 36.24 33.50 26.01 78.40 87.50 80.84-21.59 -25.62 -27.05
Kaynak: BDDK
Sermaye Yeterliliği Oranı (%)
100,00
80,00
60,00
40,00
20,00
0,00
-20,00
-40,00
78,40
56,30
87,50
80,84
56,19
34,87
36,24
23,51 24,74 21,15
-21,59 -25,62
33,50
26,01
33,46
30,93 32,08 25,42 32,39
26,51
-27,05
Kamu Bnk. Özel Bnk. TMSF Bnk.
Yabancı
Bnk.
Ara.03
Mart.04
Kalkınma
veYat. Bnk.
Sektör
Haz.04
TMSF
Hariç
Sektör
Risk ağırlıklı varlıklar kalemleri içerisinde yer alan kredi riskine ilişkin sermaye yükümlülüğü
incelendiğinde, pozisyonların %43’ünün %0 risk ağırlığına tabi kıymetlerden, %33’ünün ise %50
risk ağırlığına tabi kalemlerden oluştuğu görülmektedir. Diğer taraftan, çeşitli kalemlerin risk
ağırlıklı aktifler içerisindeki payları incelendiğinde en fazla payın %62,5 ile kredilerde olduğu ve
2003 yılına göre yükselme eğilimi gösterdiği görülmektedir. Bunda kamu menkul kıymetlerinin %0
risk ağırlığına tabi tutulmasının etkisi büyüktür. İlgili veriler Tablo 4.43 ve Tablo 4.44’de yer
almaktadır.
Tablo 4.43 Risk Ağırlıklı Kalemlerin Dağılımı
Risk Ağırlığı %0 Olanlar
Kaynak:BDDK
Ara.03
46%
12%
30%
12%
Risk Ağırlıklı Varlıklar (Brüt) İçindeki Pay %
Mar.04
Haz.04
46%
43%
10%
11%
32%
33%
12%
13%
Tablo 4.44 Kredi Riskine Tabi Kalemlerin Risk Ağırlıklı Varlıklar İçerisindeki Payları
Kalemler
Nakit
Bankalar ve Piyasalar
Krediler
Menkul Kıymetler
İştirakler
Gayrinakdi Krediler
Taahhütler
Türev işlemler
Diğer
Toplam
Kaynak:BDDK
Ara.03
0,0
3,8
57,8
7,2
6,3
10,3
6,2
0,1
8,3
100,0
71
Risk Ağırlıklı Varlıklardaki Payı (%)
Mar.04
Haz.04
0,0
0,0
2,9
3,1
58,8
62,5
7,6
6,1
7,2
5,8
9,4
9,7
6,1
5,9
0,1
0,1
7,9
6,7
100,0
100,0
Maruz kalınan piyasa riskleri karşılığında bulundurulan sermaye tutarı incelendiğinde, bu tutarın
toplam sermayenin %4 ünü oluşturduğu ve 2003 yıl sonuna göre önemli bir değişim göstermediği
görülmektedir. Buna karşın kredi riski için bulundurulan sermayenin toplam sermayeye oranı
2003 yıl sonunda sektör için %22 den Haziran 2004’de %28’e yükselmiştir. Yasal sermaye
yükümlülüğünün dağılımı aşağıdaki Tablo’da yer almaktadır.
Tablo 4.45 Yasal Sermaye Yükümlülüğünün Dağılımı
%
Özel
Kalk.Yat.
Kamu
TMSF
Yabancı
Sektör
Özel
Kalk.Yat.
Kamu
TMSF
Yabancı
Sektör
Özel
Kalk.Yat.
Kamu
TMSF
Yabancı
Sektör
Kaynak: BDDK
Kredi riski
Piyasa riski
Yasal oranın üzerinde
fazla sermaye
4%
1%
2%
-10%
2%
4%
66%
90%
86%
137%
78%
74%
4%
1%
2%
-7%
2%
3%
68%
91%
86%
131%
76%
75%
4%
1%
3%
-6%
2%
4%
62%
90%
77%
130%
69%
69%
Aralık 2003
30%
9%
12%
-27%
21%
22%
Mart 2004
28%
8%
12%
-25%
22%
22%
Haziran 2004
34%
9%
20%
-23%
29%
28%
Piyasa riski sermaye yükümlülüğünün bileşenleri incelendiğinde ise faiz oranı riski
yükümlülüğünün Mart 2004 dönemine göre 3 puanlık artışla %61’den %64’e yükseldiği, buna
karşın kur riski yükümlülüğünün 3 puanlık azalışla %23’ten %20’ye düştüğü görülmektedir. Piyasa
riski sermaye yükümlülüğü bileşenleri aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Tablo 4.46 Piyasa Riski Sermaye Yükümlülüğü Bileşenleri (%)
Ara.03
66%
64%
1%
1%
15%
9%
6%
0%
19%
18%
1%
100%
Faiz Oranı Riski Ser. Yük. Toplamı
FOR Genel Piyasa Riski Ser. Yük.
FOR Spesifik Risk Ser. Yük.
FOR Tabi Ops. Hes. Ser. Yük.
Hisse Senedi Riski Ser. Yük. Toplamı
HSPR Gen. Piy. Riski Hes. Ser. Yük.
HSPR Spesifik Risk Hes. Ser. Yük.
HSPR Tabi Ops. Hes. Ser. Yük.
Kur Riski Ser. Yük. Toplamı
KR Ser. Yük.
KR Tabi Ops. Hes. Ser. Yük.
Toplam Ser. Yük.
Kaynak: BDDK
72
Mar.04
61%
60%
1%
1%
16%
9%
7%
0%
23%
23%
0%
100%
Haz.04
64%
63%
1%
0%
15%
9%
6%
0%
20%
20%
0%
100%
Ekim 2004
4.9. Bankacılık Sektörü Risk Değerlendirmesi
Bu bölümde sektörün Haziran 2004 itibarıyla risklilik düzeyine ilişkin değerlendirmelere yer
verilmektedir. Bu amaçla, önceki bölümlerde yer alan değerlendirmeler de dikkate alınarak
sektörün çeşitli risklere maruz pozisyonları, pozisyonların çeşitli risk faktörlerine olan
duyarlılıkları ve bu faktörlerdeki gelişim incelenmekte, ayrıca her bir risk türü için farklı yöntemler
kullanılarak sistemin risklilik düzeyine ilişkin gösterge değerler hesaplanmaktadır10.
4.9.1. Kredi Riski
Kredi riskinin en temel kaynağı konumunda olan “kredi portföyü”ndeki gelişmeler
incelendiğinde; yurtiçi ekonomik aktivitedeki canlanma ve reel kurlar ile nominal faiz
oranlarındaki gelişmelere paralel olarak, 2004 yılının ilk yarısında bankacılık sektörünün kredi
hacminin keskin bir artış eğilimine girdiği görülmektedir. Nitekim, toplam kredi hacmi belirgin
bir biçimde yükselerek Haziran 2004 döneminde 87,5 katrilyon liraya ulaşmıştır (58,9 milyar dolar).
Brüt tahsili gecikmiş alacakların (TGA) toplam aktifler içerisindeki payı incelendiğinde ise yılın ilk
yarısında sektör genelinde bu oranın 1,3 puanlık bir azalışla %2,1’e gerilediği görülmektedir. Bu
dönemde tüm banka grupları için söz konusu oran azalmıştır. Kredi hacminin genişlemesi
çerçevesinde kredi riskine maruz tutarın büyüdüğü görülmekle birlikte, ekonomik aktivitenin
canlılığını koruyacağına ilişkin bekleyişler, söz konusu riski sınırlandırmaktadır. Ayrıca, bu
dönemde brüt ve net TGA tutarlarının azalmış olması, riske maruz pozisyon tutarının azalmasını
sağlamıştır.
Kredi portföyünün vade ve para cinsi dağılımı incelendiğinde Haziran 2004 itibarıyla , kısa vadeli
TP kredilerin portföyün %40’ını oluşturduğu görülmektedir. Kısa vadeli kredilerin toplam kredi
hacmi içindeki payı %57, TP cinsinden kredilerin toplam krediler içindeki payı ise %59
seviyesindedir. Portföyün ağırlığının kısa vadeli ve TP kredilerden oluşması kredi riskini azaltıcı
bir unsur olarak değerlendirilmektedir.
Tablo 4.47 Kredilerin Vade ve Para Cinsi Dağılımı
Kredilerin Vade ve Para Cinsi Dağılımı (%)
Kısa Vadeli Toplam
- TP
- YP
Orta ve Uzun Vadeli Toplam
- TP
- YP
Toplam
- TP
- YP
Kaynak: BDDK
Mart 2004
57
39
18
43
18
25
100
57
43
Haziran 2004
57
40
17
43
19
24
100
59
41
Kredi portföyü büyüklükler itibarıyla değerlendirildiğinde sektörün kredi hacminin %55,8’nin 500
milyar liranın üzerindeki kredilerden oluştuğu görülmektedir. 2004 yılı Haziran ayı itibariyle
tüketici kredileri ve kredi kartları hacmindeki hızlı artış sebebiyle söz konusu yoğunlaşma oranı bir
önceki yıl sonuna göre 4,9 puan azalış göstermesine karşın, halen yüksek seviyesini korumaktadır.
Türler itibariyle incelendiğinde ise Haziran 2004 itibariyle bankaların bireysel kredilerle birlikte
işletme kredilerine ağırlık verdikleri görülmekle birlikte yılın ikinci çeyreğinde kredi portföyündeki
türler bakımdan yoğunlaşmanın göreli olarak azaldığı görülmektedir. Diğer taraftan, kredilerin
sektörel dağılımı incelendiğinde sanayi sektörü ağırlıklı plasman yapısı devam etmektedir. Bu
kapsamda, kredi portföyündeki genişlemeden bağımsız olarak, sektörel yoğunlaşmanın artması
kredi riski açısından olumsuz bir gelişmeyken, portföyün büyüklükler ve türler itibarıyla
dağılımındaki değişiklikler kredi riskini sınırlandırıcı yönde olmuştur.
Risklilik düzeyine ilişkin hesaplanan değerler risk faktörlerine ve banka pozisyonlarına ilişkin bazı zorunlu varsayımlar dikkate
alınarak hesaplanmış gösterge değerler olup, mutlak olarak pozisyonların risklilik düzeyini yansıtmak yerine, risklilik düzeyindeki
göreli değişmeleri ve değişmelerin yönünü açıklamaktadır.
10
73
TGA içerisindeki kredilerin sektörel dağılımı incelendiğinde en fazla paya sahip alt sektörlerin
değişmediği ancak takibe dönüşüm oranlarında azalma olduğu gözlenmektedir. Bu azalma kredi
riskini sınırlandırırken, takibe dönüşüm oranı yüksek sektörlerin canlı krediler içerisinde payının
yüksek olması bu riski artırmaktadır. TGA’lar için alınan teminatlar incelendiğinde, bu krediler
için daha çok ikinci ve üçüncü grup teminatların alındığı, ayrıca ikinci ve üçüncü grup teminat
alınan kredilerde teminatlandırma oranlarının yüksek olduğu (%114 ve %373) görülmektedir.
Tüm TGA’lar için teminatlandırma oranı ise %122 seviyesinde gerçekleşmiştir. TGA tutarlarında
teminatlandırma seviyesinin yüksek olması da kredi riskini azaltıcı bir unsurdur.
Sektörel Bazda Takibe Dönüşüm Oranları
14%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
TARIM
SANAYİ
HİZMETLER
DİĞER
Haz.04
May.04
Nis.04
Mar.04
Şub.04
Oca.04
Ara.03
Kas.03
Eki.03
Eyl.03
Ağu.03
Tem.03
Haz.03
May.03
Nis.03
0%
TOPLAM
Sektörel bazda takibe dönüşüm oranları incelendiğinde, tüm sektörler için bu oranın azaldığı
görülmektedir. Diğer taraftan, söz konusu oranların toplam portföyle olan korelasyonları11
değerlendirildiğinde, temerrüt korelasyonlarında yapısal bir değişiklik olmadığı görülmektedir.
Tablo 4.48 Sektörlerin Takibe Dönüşüm Oranları İle Portföye İlişkin Oran Arasındaki Korelasyon
Sektör
Tarım
Sanayi
Hizmetler
Diğer
Mart 2004
0,9537
0,9845
0,9810
0,9741
Haziran 2004
0,9537
0,9845
0,9810
0,9741
Kaynak: BDDK
Keza, kredi portföyünün risklilik düzeyinin belirlenmesi amacıyla, çeşitli basitleştirici varsayımlar
altında portföyün riske maruz değeri (CVaR-Credit Value at Risk), bu amaçla kullanılan
basitleştirilmiş bir yaklaşım olan “Beklenmeyen Zarar Yöntemi (Unexpected Loss Approach)”
kullanılmak suretiyle ölçüldüğünde, olası zarar dağılımının ortalama değerinin ve standart
sapmasının yılın ikinci çeyreğinde azaldığı görülmektedir. Bu durum kredi riskinin azalması
anlamına gelmektedir.
Tablo 4.49 Kredi Riskine İlişkin Zarar Dağılımının Ortalaması ve Standart Sapması
(Yüzde)
Ortalama
Standart Sapma
Mart 2004
100,00
100,00
Kaynak: BDDK
11
Hesaplama penceresi olarak bir yıllık hareketli dönemler kullanılmıştır.
74
Haziran 2004
91,13
82,16
Ekim 2004
Sonuç olarak kredi riskinin gelişimi incelendiğinde, Haziran 2004 itibarıyla kredi hacmindeki
genişleme sonucu maruz kalınan pozisyonun arttığı ancak, portföydeki yoğunlaşmaların
azalmasıyla risk faktörlerine olan duyarlılığın azaldığı görülmektedir. Ayrıca, bu dönemde en temel
risk unsuru olan takibe dönüşüm oranlarının azaldığı ve cari ekonomik eğilimler ve bekleyişler
ışığında sektörün kredi riskinin genel olarak azaldığı görülmektedir.
4.9.2. Piyasa Riski
a-Faiz Oranı Riski
Yılın ilk yarısında ticari portföy ve türev finansal araçların büyüklüğü incelendiğinde her iki
kalemin de artış içerisinde olduğu görülmektedir.
70
Ticari Portföy ve Türev Finansal Araçların Gelişimi (Katrilyon TL)
60
50
40
30
20
10
Ticari Portföy
6/2004
5/2004
4/2004
3/2004
2/2004
1/2004
12/2003
11/2003
9/2003
10/2003
8/2003
7/2003
6/2003
5/2003
4/2003
3/2003
2/2003
1/2003
12/2002
0
Türev Finansal Araçlar
Sektörün ticari portföyünün faiz oranı riskine duyarlılığının incelenmesinde, pozisyonların araçlar
bazında bileşiminin, pozisyonların faiz yapısının ve yeniden fiyatlanma tarihlerinin dikkate
alınması gerekmektedir. Ayrıca, spesifik risklerin değerlendirilmesinde kamu kağıtlarının portföy
içerisindeki oranı önem arz etmektedir.
Faiz oranı genel piyasa riskine tabi kalemlerin dağılımı incelendiğinde, alacak hakkını temsil eden
uzun pozisyonlar içerisinde en fazla payın haziran ayı itibarıyla %69 ile menkul değerlere ait
olduğu, daha sonra ise %17’lik pay ile türev işlemlerin yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, yılın ikinci
çeyreğinde menkul değerlerin payında %4 oranında bir azalış, türev işlemlerin payında ise %2
oranında bir artış gözlenmiştir. Sektörün kısa pozisyonlarının ise daha çok türev işlemlerden
kaynaklandığı görülmektedir (%66).
Tablo 4.50 Faiz Oranı Genel Piyasa Riskine Tabi Pozisyonların Grup İçi Payları
(Haziran 2004, % )
Uzun Pozisyonlar
MDC
Repo
Türev İşlemler
Diğer
Kısa Pozisyonlar
Repo
Türev İşlemler
Diğer
Kamu
100
92
6
2
0
100
63
35
2
Özel
100
64
15
20
1
100
35
63
2
Kalk. Y.
100
42
1
55
2
100
3
97
0
Yabancı
100
36
0
58
6
100
0
95
5
TMSF
100
57
43
0
0
100
100
0
0
Sektör
100
69
13
17
1
100
32
66
2
Kaynak: BDDK
Ayrıca, net pozisyonların yeniden fiyatlanma tarihleri incelendiğinde, pozisyonların büyük
çoğunluğunun kısa vadelerde yoğunlaştığı ve genelde uzun pozisyonların kısa pozisyonlardan
daha fazla olduğu görülmektedir. Net pozisyonların pozitif ve yeniden fiyatlanma tarihinin kısa
olması, sektörün faiz artışlarından piyasa riski kapsamında olumsuz etkileyebilecek bir unsurken,
yeniden fiyatlanma sürelerinin kısalığı bu konuda bir avantaj oluşturmaktadır.
75
Tablo 4.51 Yeniden Fiyatlama Tarihine Kalan Süre İtibarıyla Net Pozisyonların Dağılımı
Yüzde
1 Ay
1-3 Ay
3-6 Ay
6-12 Ay
1-2 Yıl
2-3 Yıl
3-4 Yıl
4-5 Yıl
5-7 Yıl
7-10 Yıl
10-15 Yıl
15-20 Yıl
20+ Yıl
Toplam
Kaynak: BDDK
Kamu
20
24
8
22
14
4
2
1
2
2
0
0
1
100
Özel
-5
24
14
24
25
3
4
2
4
3
0
0
2
100
Kalk. Y.
22
13
11
17
22
6
5
3
1
0
0
0
0
100
Yabancı
-449
2.294
1.382
-1.458
-1.569
-50
-37
-8
-8
6
0
0
0
100
TMSF
-27
69
48
0
10
0
0
0
0
0
0
0
0
100
Sektör
4
24
12
23
21
3
4
2
3
3
0
0
1
100
Ticari portföyün (alım-satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul kıymetler) enstrümanlar bazında dağılımı
incelendiğinde, DİBS’lerin payının Haziran 2004 döneminde %76, dövize endeksli menkul
kıymetlerin payının %3,7 seviyesinde olduğu görülmektedir. Diğer taraftan portföydeki YP
kıymetlerin payı %46,5 oranında gerçekleşmiştir. Ayrıca, portföyde, olumsuz faiz hareketlerinin
etkilerini kısa sürede telafi edebilecek olan değişken faizli kıymetlerin oranı %29,3 düzeyindedir.
Bu husus faiz oranı riskini artırıcı bir unsur olarak değerlendirilmektedir.
Tablo 4.52 Ticari Portföyün Menkul Kıymet Türleri İtibarıyla Dağılımı
(Haziran 2004, %)
DİBS
Dövize Endeksli MK
MENKUL KIYMET TÜRÜ
TL
Sabit Faizli
Değişken Faizli
Sabit Faizli
Değişken Faizli
Eurobond
Sabit Faizli
Değişken Faizli
Hisse S.+ Yatırım Fonu
Diğer
YP
48,3
31,0
17,3
3,7
0,0
3,7
1,5
0,0
0,0
0,0
0,0
53,5
31,0
21,0
1,5
Sabit Faizli
Değişken Faizli
Diğer
TOPLAM
Sabit Faizli
Değişken Faizli
Diğer
TOPLAM
27,7
21,1
6,7
17,5
15,9
1,5
0,8
0,5
0,4
0,1
0,0
46,5
37,4
8,3
0,8
76,0
52,0
24,0
3,7
0,0
3,7
17,5
15,9
1,5
2,3
0,5
0,4
0,1
0,0
100,0
68,4
29,3
2,3
Kaynak: BDDK
Faiz oranı riskini oluşturan kalemlerin büyük ölçüde kamu menkul kıymetlerinden oluştuğu
dikkate alındığında, bu risk için kullanılabilecek en önemli risk faktörü söz konusu menkul
kıymetlere ilişkin ikinci el faiz oranlarıdır. Mart-Haziran 2004 döneminde, faiz oranlarında ve faiz
oynaklıklarında az da olsa artışlar gerçekleşmiştir. Faiz oranı riskini artırıcı bir unsur olan bu
gelişme çerçevesinde faiz oranları %22,3’ten %25,1’e, faiz oynaklıkları ise %0,5’ten %0,8’e
yükselmiştir.
76
Ekim 2004
2
1,8
1,6
1,4
1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
01.08.2004
01.05.2004
01.02.2004
01.11.2003
01.08.2003
01.05.2003
01.02.2003
01.11.2002
01.11.2000
01.08.2004
01.05.2004
01.02.2004
01.11.2003
01.08.2003
01.05.2003
01.02.2003
01.11.2002
01.08.2002
01.05.2002
01.02.2002
01.11.2001
01.08.2001
01.05.2001
01.02.2001
0
01.08.2002
50
01.05.2002
100
01.02.2002
150
01.11.2001
200
01.08.2001
250
01.05.2001
300
(*) 31.12.2003 tarihi sonrasındaki veri sağ eksende ölçeklendirilmiştir.
b- Hisse Senedi Fiyat Riski
Ticari portföy içerisindeki göreli payı oldukça düşük olan hisse senetleri ve yatırım fonlarının ticari
portföye oranı Haziran 2004 döneminde %2,3 seviyesinde gerçeklemiştir. Söz konusu kıymetlerin
paylarının düşük olması, hisse senedi ve yatırım fonu fiyatlarında ortaya çıkabilecek olumsuz
gelişmelerin önemli bir piyasa riski kaynağı olmadığını göstermektedir.
İMKB-100 ENDEKSİ
25.000
İMKB-100 ENDEKSİNİN GÜNLÜK GETİRİSİ
20%
15%
20.000
10%
5%
15.000
0%
-5%
10.000
-10%
-15%
5.000
-20%
İMKB-100 Günlük Getiri Oynaklığı (10 Günlük Hareketli Ort.)
4%
3%
10%
3%
8%
2%
6%
2%
4%
1%
31.07.2004
30.04.2004
31.01.2004
31.10.2003
31.07.2003
30.04.2003
31.01.2003
31.10.2002
31.07.2002
30.04.2002
31.01.2002
31.10.2001
31.07.2001
30.04.2001
31.01.2001
0%
31.10.2000
1%
0%
31.07.2000
2%
Ayrıca, İMKB-100 endeksinin gelişimi incelendiğinde, endeksin artış eğilimini devam ettirdiği,
ancak Mayıs ve Haziran ayında kısa süreli inişler yaşadığı görülmektedir. Endeks, Mart 2004
sonunda 20.191 iken, Haziran 2004 sonunda 17.968 olmuştur. İKMB-100 endeksi getirisinin
volatilitesi- oynaklığı incelendiğinde ekonomik ve finansal piyasalardaki genel istikrar eğilimine
paralel olarak gerilediği görülmektedir.
77
18.07.2004
18.04.2004
18.01.2004
18.10.2003
18.07.2003
18.04.2003
18.01.2003
18.10.2002
18.07.2002
18.04.2002
18.01.2002
18.10.2001
18.07.2001
18.04.2001
18.01.2001
18.07.2000
17.07.2004
17.04.2004
17.01.2004
17.10.2003
17.07.2003
17.04.2003
17.01.2003
17.10.2002
17.07.2002
17.04.2002
17.01.2002
17.10.2001
17.07.2001
17.04.2001
17.01.2001
17.10.2000
12%
18.10.2000
-25%
0
17.07.2000
01.11.2000
İkinci El DİBS Piyasası Faiz Oynaklığı (10 günlük hareketli ort.-%)
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
01.02.2001
İkinci El DİBS Piyasası Faiz Oranları (%)
350
c- Kur Riski
Sektörün yabancı para net genel pozisyonu, Haziran 2004 sonunda –367 milyon dolar olarak
gerçekleşmiştir. Bu dönemde bilanço içi açık pozisyon–1.108 milyon dolar, dövize endeksli
kıymetler ise 6.731 milyon dolar olarak gerçeklemiştir.
Bankacılık Sektörü YP Pozisyonu (milyon USD)
1.500
2003 (Aylık)
1.000
2004 (Haftalık)
500
0
-500
-1.000
-1.500
-2.000
Bilanço İçi YP Pozisyonu
27.08.2004
06.08.2004
02.07.2004
04.06.2004
07.05.2004
02.04.2004
05.03.2004
06.02.2004
26.12.2003
02.01.2004
26.09.2003
27.06.2003
28.03.2003
31.01.2003
-2.500
YPNGP
Banka grupları itibarıyla bakıldığında, özel bankaların sektörün toplam açığından daha yüksek
tutarda yabancı para açığı ile çalıştığı, diğer bankaların ise toplamda kapalı pozisyonda çalıştığı
görülmektedir.
Tablo 4.53 Gruplar İtibarıyla Bilanço İçi Ve Genel Yabancı Para Açık Pozisyonunun Gelişimi
Bilanço İçi Yabancı Para Pozisyonu
Dövize
Yabancı Para Net Genel Pozisyonu
Endeksli
Milyon Dolar) Kamu Özel Yabancı TMSF Kalk. Top. Pozisyon Kamu Özel Yabancı TMSF Kalk. Top.
Ara.00
-144 -8.377 -1.803 -3.984 -245 -14.553
3.436
-91 -1.182
-35 -4.030 -107 -5.445
Ara.01
191 -1.486
108 -441 40 -1.588
8.557 189 110
-9 -441
22 -129
Ara.02
194 -454
42 -367 34 -551
9.132 194 -335
-9 -366
67 -449
26.12.2003
227 -367
82
1 37
-20
9.224 227 -135
39
1 137 269
30.01.2004
421 -770
-90
-28 58 -409
8.939 421 -568
32
-27 129 -13
27.02.2004
235 -1.609
-310
-13 63 -1.634
8.985 234 -1.042
71
-13 183 -567
26.03.2004
171 -1.594
-369
2 -112 -1.901
8.489 169 -1.027
-1
2 105 -752
30.04.2004
204 -927
7
30 38 -649
8.461 215 -779
14
30 134 -386
28.05.2004
233 -479
-31
42 -37 -272
7.818 235 -186
0
42
63 153
25.06.2004
186 -1.222
-142
41 29 -1.108
6.731 187 -651
1
41
55 -367
30.07.2004
206 -880
-392
58 -78 -1.085
6.740 208 -334
21
58
60
13
20.08.2004
227 -914
52
65 123 -447
6.860 227 -317
9
65
71
56
Kaynak: BDDK
Sektörün yabancı para pozisyonunun çeşitli döviz cinsleri itibarıyla dağılımı incelendiğinde,
pozisyonların yaklaşık %70’inin ABD doları, yaklaşık %30’unun da euro cinsinden olduğu
görülmektedir. Ayrıca yılın ilk yarısında hem dolar hem de euro cinsinden pozisyonların
oranlarında artış gözlenmiştir. Bu durum, yoğunlaşmadan kaynaklanan risklerin artmasına yol
açmakta ve maruz kalınan kur riski büyük ölçüde dolar ve euro kurlarında meydana gelebilecek
değişmelerle açıklanabilmektedir.
78
Ekim 2004
Tablo 4.54 Yabancı Para Pozisyonların Para Cinsleri Bazında Dağılımı
Döviz
Kodu,
Haziran
2004
Uzun Pozisyonlar
Kısa Pozisyonlar
(Toplam Uzun Pozisyona Göre Dağılım) (Toplam Kısa Pozisyona Göre Dağılım)
Bilanço
İçi
Pozisyon
USD
EUR
Diğer
Toplam
Bilanço
Dışı
Vadeli
İşlemler
50
17
1
68
Gayri
Toplam Bilanço
nakdi
Uzun
İçi
Krediler Pozisyon Pozisyon
3
5
2
10
15
6
1
22
68
29
4
100
Bilanço
Dışı
Vadeli
İşlemler
46
21
2
69
Gayri
Toplam
nakdi
Kısa
Krediler Pozisyon
7
1
1
9
15
6
2
23
68
28
4
100
Net
Pozisyon
(Toplam
Net
Pozisyona
Göre
Dağılım)
-90
-15
5
-100
Kaynak:BDDK
Sektörün maruz kaldığı kur riski için temel risk faktörleri olan dolar ve euro kurları incelendiğinde
dolar kuru getiri oynaklığının Mayıs ayındaki dalgalanmalarında etkisiyle Haziran ayında az da olsa
yükseldiği görülmektedir. Nitekim, Haziran sonunda 1.480.911 liraya yükselen dolar kurunun
getiri oynaklığı yıl başında yaklaşık %0,3 olan düzeyinden söz konusu dönemde %0,48’e
yükselmiştir.
EUR
USD
1,30
1,28
1,26
1,24
1,22
1,20
1,18
1,16
1,14
1,12
27.08.2004
13.08.2004
30.07.2004
16.07.2004
02.07.2004
18.06.2004
04.06.2004
21.05.2004
07.05.2004
23.04.2004
09.04.2004
26.03.2004
12.03.2004
27.02.2004
13.02.2004
16.01.2004
02.01.2004
30.01.2004
USD ve EUR Kuru ile EUR/USD Çapraz Kuru
2000000
1800000
1600000
1400000
1200000
1000000
800000
600000
400000
200000
0
Çapraz Kur (Sağ Eksen)
USD Getirisi Oynaklığı (10 Günlük Hareketli Ort.)
14%
2,0%
1,8%
1,6%
1,4%
1,2%
1,0%
0,8%
0,6%
0,4%
0,2%
0,0%
12%
10%
8%
6%
4%
2%
26.06.2004
26.03.2004
26.12.2003
26.09.2003
26.06.2003
26.03.2003
26.12.2002
26.09.2002
26.06.2002
26.03.2002
26.12.2001
26.09.2001
26.06.2001
26.03.2001
26.12.2000
0%
d- Piyasa Riskine Maruz Değer
Piyasa riskine maruz kalemler içerisinde en büyük paya sahip ticari portföy ile yabancı para net
genel pozisyon dikkate alınarak portföyün risklilik düzeyi “Riske Maruz Değer (VaR)” yöntemiyle
de ölçülebilmektedir. Bu çerçevede, DİBS ikinci el faizinde meydana gelebilecek gelişmeler
79
karşısında (durasyon katsayısı aracılığıyla) DİBS portföyünün değerindeki değişimler, Eurobond
fiyatlarında, hisse senetleri fiyatlarında ve kurlarda meydana gelebilecek değişmeler karşısında ilgili
enstrümanların değerinde meydana gelebilecek değişmeler “parametrik (varyans-kovarsyans)
yöntem” aracılığıyla ölçülmüştür. Hesaplamalarda çeşitli basitleştirici varsayımlar kullanıldığı için,
sonuçların portföyün mutlak risklilik seviyesini gösterir tutarlardan daha çok bir risklilik endeksi
şeklinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
KUTU 5: VaR Nedir?
VaR, istatistiki olarak belli bir güven aralığında, belli bir süre için elde tutulan portföyün önceden belirlenen
bir olasılık dahilinde beklenen maksimum değer kaybıdır. Diğer bir ifadeyle VaR ‘...yüzde ‘X’ olarak emin
olabiliriz ki önümüzdeki ‘T’ gün içinde ‘V’ TL’den daha fazla bir kaybımız olmayacak’ demektedir. Tanımlardan da
görüleceği üzere VaR iki temel unsurdan oluşmaktadır: elde tutma süresi ve güven aralığı. Daha açık bir ifadeyle
herhangi bir kıymetin belli bir sürede (genellikle 10 gün) belli bir olasılık limiti içinde (%99 ya da %95 gibi)
ne kadar değer kaybedebileceğinin istatistiki yöntemler kullanılarak hesaplanmasıdır (teoride yer alan bir
çok istatistiki dağılım çeşitli VaR hesaplama yöntemlerinde kullanılabilmektedir; ancak burada kullanılan
parametrik yöntem normal dağılım varsayımına dayanmaktadır). VaR hesaplamasında kullanılabilecek
yöntemler: (1) varyans kovaryans yöntemi (parametrik yöntem olarak da adlandırılmakta), (2) tarihi
benzetim yöntemi (historical simulation = parametrik olmayan yöntem) ve (3) Monte Carlo metodu’dur.
Bankalar bu yöntemlerden istediklerini uygulamakta serbest bırakılmıştır. Ancak her bir yöntemin
kullanıldığı yere göre (portföy itibarıyla) farklı avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır (örneğin varyanskovaryans yöntemi doğrusal olmayan -non-linear- özellik gösteren finansal araçların-opsiyon- risklerini ölçmede yetersiz
kalmaktadır). Diğer taraftan, sadece Basel Komitesi’nce değil, akademik yazında da muhtelif geriye dönük
testler önerilmiş olup modelin performansına ilişkin olarak son derece başarılı sonuçlar ürettiği
bilinmektedir.
Hesaplanan VaR değerleri incelendiğinde sektörün (ticari portföyden kaynaklanan) piyasa riskine
ilişkin risklilik seviyesinin, kurlardaki düşük oynaklığa ve hisse senedi portföyünün göreli payının
düşüklüğüne bağlı olarak daha çok kamu menkul kıymetlerinden kaynaklandığı ve risklilik
düzeyinin, oynaklıklardaki artışa paralel olarak, Haziran 2004 döneminde görece arttığı
görülmektedir.
Tablo 4.55 Hesaplanan Marjinal VaR Değerleri
Risk Unsuru
DİBS Faiz Oranları
Eurobond Fiyatları
Hisse Senedi Fiyatları
USD Kuru
EUR Kuru
GBP Kuru
TOPLAM
Mart 2004
Haziran 2004
99,83
0,05
0,12
0,00
0,00
0,01
100,00
118,84
0,15
0,11
0,00
0,00
0,01
119,12
Kaynak: BDDK
Tablodaki değerler, portföyün 1 gün içerisindeki maruz kalabileceği zararların, %99’luk güven aralığı için alabileceği maksimum tutarların Mart
2004 dönemi toplam VaR tutarına oranını göstermektedir. Tablodaki değerler her bir risk faktörünün toplam VaR değerine olan marjinal
katkılarını ifade etmektedir ve pozisyonların risk faktörlerine duyarlılıkları ile risk faktörleri arasındaki korelasyonlar bu tutarın belirlenmesinde
etkili olmaktadır.
Yukarıdaki VaR analizi, kısa dönemdeki (1 gün) fiyat değişimlerinin etkilerini ölçmek amacıyla
kullanılmaktadır. Bu sebeple analizde hem sabit hem de değişken faizli kıymetler dikkate
alınmıştır. Daha uzun dönemli bir analiz için sadece sabit faizli menkul kıymetler dikkate
alınmakta ve faiz değişimlerine duyarlılıklar, durasyon ve konveksite katsayılarıyla
belirlenmektedir.
Aşağıdaki tabloda, ikinci el DİBS faizlerinde meydana gelebilecek çeşitli değişimler için sektörün
maruz kalabileceği kar/zarar tutarları özkaynaklara oranla gösterilmektedir. Temmuz 2004
80
Ekim 2004
dönemi verileri itibarıyla, ikinci el DİBS faizlerinde 10 puanlık bir artış, ticari portföydeki sabit
faizli DİBS fiyatlarındaki(değerlerindeki) azalma yoluyla, sektörde özkaynakların %10’u
seviyesinde bir gelir kaybı ihtimali doğurmaktadır.
Tablo 4.56 İkinci El DİBS Faizlerindeki Olası Değişimlerin Etkileri
İkinci El DİBS Faizlerindeki Değişim (puan)
Temmuz 2004 Tarihi İtibarıyla (Trilyon TL)
-10
-5
-1
1
5
10
Sabit
Faizli
Ticari
Durasyon Konveksite
Bankalar Porftöy DİBS
Özk. Katsayısı Katsayısı Faizlerdeki Değişimin Sermayeye Etkisi (%)
Kamu
16.007
8.720 7.931
1,35
1,15
16
8
1
-1
-7
-14
Özel
41.107
22.292 23.169
1,10
0,79
11
5
1
-1
-5
-10
Kalkınma
983
795 4.751
1,16
0,84
2
1
0
0
-1
-2
Yabancı
1.880
1.488 1.750
1,09
0,77
10
5
1
-1
-5
-9
TMSF
4.847
336
-969
0,87
0,56
-3
-2
0
0
1
3
TOPLAM 64.825
33.631 36.633
1,17
0,88
11
5
1
-1
-5
-10
Kaynak: BDDK
Eurobond portföyünün piyasa riski ise ikinci el piyasa fiyatları kullanılarak ölçülmüştür. Bu
çerçevede, örneğin, eurobond fiyatlarındaki %10’luk bir azalış kamu bankalarında özkaynakların
%3’ü, özel bankalarda ise özkaynakların %4’ü seviyesinde bir gelir kayıbı olasılığına neden
olabilecektir.
Tablo 4.57 Eurobond Fiyatlarındaki Olası Değişimlerin Etkileri
Temmuz 2004 Tarihi İtibarıyla (Trilyon TL)
Ticari
Sabit Faizli
Bankalar
Porftöy
Eurobond
Özk.
Kamu
16.007
2.486
7.931
Özel
41.107
10.385
23.169
Kalkınma
983
248
4.751
Yabancı
1.880
122
1.750
TMSF
4.847
0
-969
TOPLAM
64.825
13.240
36.633
-10
Eurobond Fiyatlarındaki Değişim (%)
-5
-1
1
5
10
Fiyatlardaki Değişimin Sermayeye Etkisi (%)
-3
-2
0
0
2
-4
-2
0
0
2
-1
0
0
0
0
-1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
-4
-2
0
0
2
3
4
1
1
0
4
Kaynak: BDDK
Benzer bir senaryo analizi yabancı para açık pozisyon için gerçekleştirildiğinde, 10 Eylül 2004
tarihli bilanço içi ve genel açık pozisyon veri iken, kurlardaki %5 oranındaki bir artış, kur riskine
karşı daha kırılgan olan özel bankalarda özkaynakların %0,2’si seviyesinde bir gelir kaybı ihtimali
yaratırken, sektör genelinde önemli bir muhtemel zarar söz konusu değildir.
Tablo 4.58 Kurlardaki Olası Değişimlerin Etkileri
10.09.2004 Tarihi İtibarıyla (Milyon Dolar)
Bilanço İçi
Pozisyon
Bankalar (BİP)
Kamu
234
Özel
-774
Kalkınma
23
Yabancı
114
TMSF
55
TOPLAM
-348
-20
Kurlardaki Değişim Oranı (%)
-10
1
5
25
50
BİP/Özk YPNG YPNGP
.
P
/Özk. Kurlardaki Değişimin Sermayeye Etkisi (%)
(%)
(%)
(Sadece BİP dikkate alınmıştır)
7.931
3,0
232
2,9
-0,6 -0,3
0,0
0,1
0,7
1,5
23.169
-3,3
-156
-0,7
0,7
0,3
0,0 -0,2 -0,8 -1,7
4.751
0,5
73
1,5
-0,1
0,0
0,0
0,0
0,1
0,2
1.750
6,5
16
0,9
-1,3 -0,7
0,1
0,3
1,6
3,3
-969
-5,7
55
-5,7
1,1
0,6 -0,1 -0,3 -1,4 -2,8
36.633
-0,9
220
0,6
0,2
0,1
0,0
0,0 -0,2 -0,5
Özkay.
Kaynak: BDDK
81
4.9.3. Yapısal Faiz Oranı Riski
Yapısal faiz oranı riskine maruz pozisyon konumunda olan faiz açıklarının aylar itibarıyla gelişimi
incelendiğinde genelde yatay bir seyir görülmektedir. Ayrıca 1 aylık YP açıklar önemli düzeylerde
seyretmektedir.
1 Aylık YP Açık
1-3 Aylık TRL Açık
6/2004
5/2004
4/2004
3/2004
2/2004
1/2004
12/2003
11/2003
10/2003
9/2003
8/2003
7/2003
6/2003
5/2003
3/2003
2/2003
1/2003
12/2002
1 Aylık TRL Açık
4/2003
Faiz Açıklarının Gelişimi (Katrilyon TL)
15
10
5
0
-5
-10
-15
-20
-25
-30
-35
-40
1-3 Aylık YP Açık
Sektörün faiz değişimlerine olan duyarlılığının belirlenmesinde, varlık ve yükümlülüklerin faiz
yapısı ile yeniden fiyatlama tarihlerine göre varlıklar ile yükümlülükler arasındaki farklar(faiz
açıkları) önem arzetmektedir. Bu çerçevede, çeşitli varlık ve yükümlülüklerin faiz yapısı
incelendiğinde, büyük çoğunluğunun sabit faizli olduğu, ayrıca Haziran 2004 itibarıyla sabit faizli
varlık ve yükümlülük paylarında artış olduğu görülmektedir. Bu dönemde, TP aktiflerin %54’ü,
YP aktiflerin %72’si, TP pasiflerin %95’i, YP pasiflerin ise %90’ı sabit faizlidir. Portföyde,
olumsuz faiz hareketlerinin etkilerini kısa sürede telafi edebilecek olan değişken faizli varlıkların
payının azalması yapısal faiz oranı riskini artırıcı bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Pasifte ise
sabit faizli kalemlerin artması olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca, makro
ekonomik yapısallardaki gelişmeler ve bekleyişlerin düzeyi söz konusu riski sınırlandırmaktadır.
Tablo 4.59 Varlık ve Yükümlülüklerin Faiz Yapısı
(Haziran 2004) (%)
TP
KAMU
YP
TP
ÖZEL
YP
TP
KAL & YAT
YP
TP
YABANCI
YP
TP
SEKTÖR
YP
Kaynak: BDDK
Sabit Faizli
AKTİF
Değişken Faizli
36
58
52
46
63
14
80
17
87
3
35
65
88
2
86
12
54
33
72
25
Diğer
Sabit Faizli
6
2
23
3
10
0
10
2
15
3
PASİF
Değişken Faizli
98
1
91
9
93
0
93
5
58
0
39
55
92
0
98
0
95
0
90
8
Diğer
1
0
7
2
42
6
8
2
5
2
Tablo 4.60 Yeniden Fiyatlama Tarihine Göre Varlıklarla Yükümlülükler Arasındaki Fark
Mart 2004
Haziran 2004
Özkaynağa Oranla, %) Para Cinsi 1 Ay 1-3 Ay 3-6 Ay 6-12 Ay 12+ Ay 1 Ay 1-3 Ay 3-6 Ay 6-12 Ay 12+ Ay
TP
54
-107
46
72
-4 119
-160
39
90
-34
KAMU
YP
-10
-15
5
5
14 -30
-38
-5
18
52
TP
-68
15
15
24
52 -90
21
12
32
64
ÖZEL
YP
-112
-15
3
25
90 -127
-18
29
29
78
TP
21
9
15
8
3 13
11
19
8
6
KAL&YAT
YP
-7
-1
-8
1
28
6
2
4
-7
11
TP
4
8
5
25
43 10
-1
17
29
42
YABANCI
YP
-105
11
14
47
31 -136
8
42
44
30
TP
-32
-18
26
36
35 -37
-17
19
45
34
SEKTÖR
YP
-77
-12
4
17
63 -93
-18
22
22
62
Kaynak: BDDK
82
Ekim 2004
TCMB O/N
02.09.2004
02.08.2004
02.07.2004
02.06.2004
02.05.2004
02.04.2004
02.03.2004
02.02.2004
02.01.2004
02.12.2003
02.11.2003
02.10.2003
02.09.2003
02.07.2003
02.06.2003
02.05.2003
02.04.2003
02.03.2003
02.02.2003
02.01.2003
Takasbank O/N
02.08.2003
Faiz Oranları Gelişimi
70
60
50
40
30
20
10
0
DİBS İkinci El Piyasası (Aynı gün valörlü ort. bileşik)
Diğer yandan faiz oranlarındaki düşüş, bankaların plasman getirilerine ve kaynak maliyetlerine
eşanlı olarak ve aynı seviyede yansımamaktadır. 2003 yılı başlarından itibaren başlayan plasman
faizlerinde ve faiz maliyetlerinde görülen azalmayla yatay bir seyir izleyen faiz marjı, 2004 yılı
başında artışa geçmiş, fakat son dönemde plasman faizlerindeki azalışa paralel olarak tekrar
daralmıştır.
Ortalama Plasman Faizi ve Faiz Maliyetinin Gelişimi
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
Plasman Getirisi
Kaynak Maliyeti
6/2004
5/2004
4/2004
3/2004
2/2004
1/2004
12/2003
11/2003
9/2003
10/2003
8/2003
7/2003
6/2003
5/2003
4/2003
3/2003
2/2003
1/2003
12/2002
0%
10%
9%
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
Faiz Marjı (Sağ Eksen)
Yapılan senaryo analizleri12, Haziran 2004 döneminde sektörün yapısal faiz oranına ilişkin risklilik
seviyesinin Mart 2004 dönemine göre arttığını göstermektedir. Ayrıca, sektör YP faizlere, TL
faizlere olduğundan daha duyarlıdır.
Tablo 4.61 Yapısal Faize İlişkin Risklilik Seviyesinin Belirlenmesinde Kullanılan Senaryolar
Senaryolar
Senaryo 1
Senaryo 2
Senaryo 3
Senaryo 4
Senaryo 5
Senaryo 6
Senaryo 7
Senaryo 8
Senaryo 9
Senaryo 10
TL Faizlerdeki Değişim (puan)
1-3 ay
3-6 ay
6-12 ay
1,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1,00
2,00
3,00
6,00
0,00
0,00
0,00
0,00
1,00
1,00
1,00
1,00
10,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
10,00
0,00
-1,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-1,00
-2,00
-3,00
-6,00
1 ay
YP Faizlerdeki Değişim (puan)
1-3 ay
3-6 ay
6-12 ay
0,00
0,00
0,00
0,00
1,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,25
0,50
0,75
1,50
0,50
0,50
0,50
0,50
5,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
5,00
0,00
0,00
0,00
0,00
0,00
-1,00
0,00
0,00
0,00
-0,25
-0,50
-0,75
-1,50
1 ay
Kanyak: BDDK
Analizlerde, bankanın varlık ve yükümlülüklerinin yeniden fiyatlama tarihlerine kalan süreler ve ortalama plasman faizi ile kaynak
maliyeti veri iken, faiz değişimlerinin banka karlılığı üzerindeki etkisi hesaplanmaktadır. Hesaplamalarda bankanın varlık ve
yükümlülüklerinin faiz duyarlılığının analiz dönemi boyunca değişmediği varsayılmaktadır. Ayrıca, analizlerde yeni kaynak girişinin
olmadığı varsayılmış ve paranın zaman değeri ihmal edilmiştir. Analizlerde kullanılan on farklı senaryo ile her bir senaryoda hangi
dönem içerisinde hangi faizin (TP veya YP) ne kadar değiştirildiği tabloda sunulmaktadır. Tabloda yer alan değerler, faizlerde
hangi tarihlerde ne oranda bir değişimin olduğunu göstermektedir. Örneğin 3 numaralı senaryoda TL faziler 1 ay sonra 1 puan, 1-3
ay arasındaki dönemde 2 puan, 3-6 ay arasındaki dönemde 3 puan ve 6-12 ay arasındaki dönemde 6 puan artmaktadır
12
83
Tablo 4.62 Yapısal Faiz Oranı Riskine İlişkin Senaryo Sonuçları
Mar.04
Haz.04
TP
YP
YP
Kalemlerden Kalemlerden
Toplam
TPKalemlerden Kalemlerden
Toplam
Milyar TL Kazanç/Kayıp Kazanç/Kayıp Kazanç/Kayıp Kazanç/Kayıp Kazanç/Kayıp Kazanç/Kayıp
Senaryo 1
-185.030
0
-185.030
-202.879
0
-202.879
Senaryo 2
0
-450.370
-450.370
0
-510.437
-510.437
Senaryo 3
-1.616.555
0
-1.616.555
-2.299.182
0
-2.299.182
Senaryo 4
0
-2.848.820
-2.848.820
0
-2.829.663
-2.829.663
Senaryo 5
-958.781
-1.798.121
-2.756.902
-1.172.519
-1.860.368
-3.032.887
Senaryo 6
-1.850.300
-2.251.852
-4.102.152
-2.028.791
-2.552.185
-4.580.976
Senaryo 7
-4.249.076
-7.448.527
-11.697.604
-5.791.293
-7.313.870
-13.105.163
Senaryo 8
185.030
0
185.030
202.879
0
202.879
Senaryo 9
0
450.370
450.370
0
510.437
510.437
Senaryo 10
1.616.555
2.848.820
4.465.374
2.299.182
2.829.663
5.128.845
Kaynak: BDDK
4.9.4. Likidite Riski
Likidite riski sektörün varlık ve yükümlülükler arasındaki vade uyuşmazlığı çerçevesinde oluşan
likidite açık veya fazlalılığının ölçülmesi suretiyle “fonlama likiditesi riski” açısından
incelenmektedir. Geçmiş dönemde, uzunca bir süre yüksek kronik enflasyon ve düşük
makroekonomik istikrar ve güven ortamında faaliyet gösteren Türk bankacılık sisteminde gittikçe
kısalan mevduat vadelerine bağlı olarak likidite açıklarının yüksek seviyede seyrettiği
görülmektedir. 2004 yılı Haziran ayı itibarıyla da ekonomik ve siyasal ortamda sağlanmış olan
istikrara karşın likidite açığı oranlarında çok belirgin bir değişim gözlenmemektedir. Ancak,
enflasyon ve faiz oranlarındaki gerilemenin kalıcı olduğuna dair bekleyişlerin güçlenmesi ile
sektörün kaynak ve kullandırımları arasındaki vade uyumunun daha da iyileşmesi beklenmektedir.
Likidite Açıkları (Katrilyon TL)
0
-10
-20
-30
-40
-50
1 aylık TP Açık
1-3 aylık YP Açık
84
6/2004
5/2004
4/2004
3/2004
2/2004
1/2004
12/2003
11/2003
9/2003
1 aylık YP Açık
10/2003
8/2003
7/2003
6/2003
5/2003
4/2003
3/2003
2/2003
1/2003
-70
12/2002
-60
1-3 aylık TP Açık
Ekim 2004
Tablo 4.63 Bankacılık Sektörü İçin Çeşitli Vade Dilimlerinde Kümülatif Likidite Seviyeleri
Para Cinsi
Varlıkların Para
Cinsi Bazında
Dağılımı (%)
Mar.04 Haz.04
TRL
USD
EUR
DGR
TOPLAM
50,5
25,3
19,2
5,0
100,0
48,1
27,7
17,3
6,9
100,0
TRL
USD
EUR
DGR
TOPLAM
53,4
23,4
18,9
4,3
100,0
49,1
27,7
17,2
6,0
100,0
TRL
USD
EUR
DGR
TOPLAM
54,5
24,4
17,4
3,7
100,0
49,2
29,8
15,9
5,0
100,0
Yükümlülüklerin
Para Cinsi Bazında
Varlıklar /
Oransal Likidite
Dağılımı (%)
Yükümlülükler (%)
Açığı* (%)
Mar.04
Haz.04
Mar.04 Haz.04 Mar.04 Haz.04
BİR AYA KADAR VADELİ
44,7
45,0
45,9
44,2
-24,2
-25,1
38,2
37,3
26,9
30,8
-27,9
-25,8
14,0
13,7
55,6
52,3
-6,2
-6,6
3,1
4,0
64,9
71,7
-1,1
-1,1
100,0
100,0
40,6
41,4
-59,4
-58,6
ÜÇ AYA KADAR VADELİ
49,7
48,7
41,7
40,5
-29,0
-28,9
34,6
34,7
26,3
32,0
-25,5
-23,6
13,2
13,3
55,5
51,9
-5,9
-6,4
2,5
3,4
67,2
71,9
-0,8
-0,9
100,0
100,0
38,8
40,2
-61,2
-59,8
ALTI AYA KADAR VADELİ
48,0
46,8
52,8
50,3
-22,7
-23,3
35,7
36,6
31,8
39,1
-24,4
-22,3
13,6
13,4
59,6
56,8
-5,5
-5,8
2,6
3,3
66,6
74,0
-0,9
-0,8
100,0
100,0
46,6
47,8
-53,4
-52,2
Likidite Açığı
(Trilyon TL)
Mar.04
Haz.04
-31.739
-36.668
-8.187
-1.436
-78.031
-37.574
-38.640
-9.811
-1.679
-87.703
-55.928
-49.156
-11.330
-1.588
-118.001
-62.859
-51.171
-13.909
-2.049
-129.989
-48.888
-52.577
-11.879
-1.887
-115.232
-55.916
-53.533
-13.876
-2.033
-125.358
Kaynak: BDDK
* : Her bir vade diliminde, ilgili para cinsinden likidite açığının o vade dilimindeki “toplam yükümlülük”lere oranlanması şeklinde hesaplanmıştır.
Tablo incelendiğinde, Mart-Haziran 2004 döneminde sektörün likidite açığının tutar olarak her bir
vade diliminde yaklaşık 10 katrilyon lira civarında arttığı, ancak sektörün bilanço büyüklüğündeki
artışa paralel olarak oransal likidite açıklarının azaldığı ve varlıkların yükümlülükleri karşılama
seviyesinin arttığı görülmektedir. Bu hususlar likidite riski açısından olumlu olarak
değerlendirilmektedir.
Oransal Likidite Açıkları (Toplam Yük. Oranla-%)
0%
3 Aya Kadar Vadeli
Mar 04
Haz 04
1 Aya Kadar Vadeli
Mar 04
Haz 04
6 Aya Kadar Vadeli
Mar 04
Haz 04
-10%
-20%
-30%
-40%
-50%
-60%
-70%
TRL
USD
EUR
DGR
Genel likidite açıklarına banka grupları itibarıyla bakıldığında ise mevduat toplayan bankalarda
likidite açıklarının %50’ler civarında oluştuğu, yabancı banka şubelerinde bu açığın daha düşük
oranlarda gerçekleştiği, kalkınma ve yatırım bankalarında ise likidite fazlasının bulunduğu
görülmektedir.
Bankacılık sisteminin tamamı için likit varlık ve ödeme yükümlülüklerinin kaynakları
incelendiğinde, varlık ve yükümlülük kompozisyonunun önceki dönemlere göre önemli ölçüde
değişmediği, bu çerçevede 1 aylık vade diliminde, kredilere ve piyasalara yapılan plasmanların,
85
mevduat yoluyla ve piyasalardan13 toplanan kaynaklarla fonlandığı, 1-3 ay arası vadede fonlamanın
büyük bir kısmının mevduat yoluyla yapıldığı ve plasmanlarda kredilerin ağırlığının arttığı, 3-6 ay
arası vadede ise mevduatlardan ve piyasalardan sağlanan fonların kredilere ve menkul kıymetlere
plase edildiği görülmektedir.
Tablo 4.64 Seçilmiş Likit Varlık Ve Ödeme Yükümlülüklerinin Payları
(%)
Varlıklar
Piyasalar
Krediler
Menkul Kıymetler*
Vadeli İşl.
Diğer
Yükümlülükler
Mevduat
Piyasalar
Vadeli İşl.
Diğer
1 Aya Kadar Vadeli
100,0
34,7
27,8
2,8
14,6
20,1
100,0
61,5
15,3
5,9
17,3
1-3 Ay Arası Vadeli
100,0
4,8
52,9
14,1
19,2
9,0
100,0
77,6
9,2
8,2
5,1
3-6 Ay Arası Vadeli
100,0
4,5
46,0
34,0
9,6
5,8
100,0
44,2
29,1
15,5
11,3
Kaynak: BDDK
*:Alım-satım amaçlı, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler.
Mevduat ve diğer önemli fonlama kaynağı olan piyasalara borçların 3 aya kadar olan vade
dilimlerinde yoğunlaşmış olması, aktifte ise özellikle menkul kıymet kalemlerinin ortalama
vadesinin 1 yıldan uzun olması likidite dengesini olumsuz yönde etkileyen etkenlerdir. Plasman
kalemleri arasında yer alan kredilerde ise vade dilimleri arasında düzenli bir dağılım görülmektedir.
Ayrıca Haziran 2004 döneminde varlık ve yükümlülüklerin genel vade dağılımında önemli
değişiklikler gözlenmezken, menkul kıymetler, piyasalara borçlar ve mevduat kalemlerinde az da
olsa vade kısalması görülmektedir. Bu durum likidite riskini sınırlamaktadır.
Tablo 4.65 Seçilmiş Kalemlerin Vade Dilimleri İtibarıyla Dağılımı
Haziran 2004
Piyasalardan Alacaklar
Menkul Kıymetler*
Krediler
Vadeli İşlemlerden Alacaklar
Piyasalara Borçlar
Mevduat
Vadeli İşlemlerden Borçlar
1 Aya
Kadar
86,1
1,6
20,4
48,2
51,3
56,5
44,3
1-3 Ay
Arası
4,7
3,1
15,6
25,3
13,3
31,0
26,8
3-6 Ay
Arası
5,0
8,4
15,1
14,1
14,5
6,1
17,5
6-12 Ay
Arası
2,2
16,9
15,8
8,3
9,4
3,5
7,6
1 Yıldan
Fazla
1,9
70,0
33,1
4,1
11,4
2,9
3,7
Toplam
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
Kaynak: BDDK
*:Alım-satım amaçlı, satılmaya hazır ve vadeye kadar elde tutulacak menkul kıymetler.
Analize dahil edilen kalemlerin gerçek davranışlarının sözleşme vadeleri ve tutarlarından önemli
düzeyde farklılaşması mümkündür. Örneğin, alım-satım amaçlı ve satılmaya hazır menkul
kıymetlerin vadesi uzun olsa bile kısa süre içerisinde elden çıkarılabilecek olması, vadesiz
mevduatların etkin vadelerinin 1 ayın üzerinde olması veya gayri nakdi kredilerin tamamının
nakde dönüşmemesi, vadesi dolan mevduatların yenilenmesi gibi hususlarda bankaların likidite
riskini sınırlamaktadır
Bankacılık sisteminin kümülatif bazda hesaplanan YP likidite açıkları incelendiğinde, TP açıklara
paralel olarak, Mart-Haziran 2004 döneminde açıkların tutar bazında arttığı ancak oransal bazda
azaldığı görülmektedir. Ayrıca, TCMB’nin döviz rezervlerinin bankaların YP likidite açıkları için
bir üst sınır olarak algılanabilir. Bu çerçevede, sektörün 1 aya kadar vadede YP likidite açığının
13 Piyasalar, aktifte merkez bankasından alacaklar, para piyasasından alacaklar, ters repo alacakları, bankalardan alacaklar, menkul
kıymet ödünç piyasasından alacaklar kalemleri için; pasifte ise merkez bankasına borçlar, para piyasasına borçlar, repodan sağlanan
fonlar, bankalara borçlar, menkul kıymet ödünç piyasasına borçlar kalemleri için kullanılmıştır.
86
Ekim 2004
TCMB döviz rezervlerine oranı Mart 2004’teki %109 olan seviyesinden Haziran 2004’te %102’ye
indiği görülmektedir. Açığın rezervleri aşmış olması YP likidite riski için önemli bir gösterge
olarak değerlendirilirken, açığın rezervlere oranının Mart-Haziran 2004 döneminde azalması
olumlu bir gelişmedir.
Tablo 4.66 Gruplar İtibarıyla YP Likidite Dengesi (Kümülatif)
1 Ay
3 Ay (Kümülatif)
6 Ay (Kümülatif)
12 Ay (Kümülatif)
Likidite
Likidite
Likidite
Likidite
Açığı
Oransal Açığı
Oransal Açığı
Oransal Açığı
Oransa
(Trl Var/Yük
Açık
(Trl Var/Yük
Açık
(Trl Var/Yük
Açık
(Trl Var/Yük l Açık
Banka Grupları
(%)
(%)
(%)
(%)
TL)
(%)
TL)
(%)
TL)
(%)
TL)
(%)
BÖMB
-33.696
36,6
-63,4 -47.363
35,7
-64,3 -48.662
41,6
-58,4 -42.279
52,6 -47,4
OÖMB
-13.085
41,1
-58,9 -15.934
44,4
-55,6 -17.550
48,9
-51,1 -17.617
53,1 -46,9
KÖMB
-3.319
33,4
-66,6 -3.657
37,6
-62,4 -3.493
46,0
-54,0 -3.424
50,6 -49,4
KYB
-137
79,6
-20,4
-220
78,7
-21,3
-282
76,5
-23,5
-282
79,2 -20,8
YBŞ
107
108,2
8,2
45
102,0
2,0
546
121,7
21,7
340
109,7
9,7
Toplam
-50.130
39,1 -60,9 -67.129
39,8 -60,2 -69.441
45,7 -54,3 -63.263
54,3 -45,7
Kaynak: BDDK
Sektörün varlık ve yükümlülük bileşenleri incelendiğinde likidite riskinin seviyesini belirleyen en
önemli kalemlerin aktifte ticari portföydeki menkul kıymetler, pasifte ise mevduat olduğu
görülmektedir. Bu çerçevede, vadesiz mevduatların bir aya kadar olan tortu oranı ile ticari
portföyde yer alan ve vadesine kalan süre bir aydan daha uzun olan menkul kıymetlerin ne
kadarının ikinci el piyasada satılabileceğine yönelik 10’ar farklı senaryonun sektörün oransal
likidite açığı üzerine etkisi incelenmiştir. Söz konusu iki oranın yüksek değerleri için likidite
açığının önemli düzeyde azaldığı ve likidite fazlasına dönüştüğü görülmektedir. Ayrıca, Haziran
2004 döneminde senaryoların çoğu için oransal likidite açığı seviyesinin yılın ikinci çeyreğinde
değişmediği görülmektedir.
Ticari Portföyde Vadesi 1 Aydan
Daha Uzun Olan Menkul
Kıymetlerin Ne Kadarı İkinci el
Piyasada Nakde Çevrilebilir
Tablo 4.67 Çeşitli Senaryolar İçin Oransal Likidite Açıkları
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
10%
20%
-55%
-50%
-46%
-41%
-37%
-33%
-28%
-24%
-19%
-15%
-54%
-49%
-44%
-40%
-35%
-31%
-26%
-22%
-17%
-13%
Vadesiz Mevduatın 1 Aya Kadar Tortu Oranı
30%
40%
50%
60%
70%
80%
HAZİRAN 2004
-52%
-51%
-50%
-48%
-47%
-45%
-48%
-46%
-45%
-43%
-42%
-40%
-43%
-41%
-40%
-38%
-36%
-34%
-38%
-37%
-35%
-33%
-31%
-29%
-34%
-32%
-30%
-28%
-26%
-24%
-29%
-27%
-25%
-23%
-21%
-18%
-24%
-22%
-20%
-18%
-15%
-13%
-20%
-18%
-15%
-13%
-10%
-8%
-15%
-13%
-10%
-8%
-5%
-2%
-10%
-8%
-5%
-3%
0%
3%
Kaynak:BDDK
87
90%
100%
-43%
-38%
-32%
-27%
-21%
-16%
-10%
-5%
1%
6%
-42%
-36%
-30%
-24%
-19%
-13%
-7%
-2%
4%
10%
Çeşitli Senaryolar İçin 1 Aylık Vadede Likidite Açıkları (%) (Haz 04)
10%
0%
-10%
-20%
Likidite Açığı
-30%
-40%
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
90%
70%
50%
Vadesiz
Mvd. Tortu
Oranı
-60%
30%
10%
-50%
MDC'nin Nakde
Dönüşüm Oranı
Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, sektörün likidite açıkları mevduat ve DİBS
senaryolarına karşı oldukça duyarlı olduğudur. Örneğin, ticari portföyde yer alan ve vadesi 1
aydan uzun olan menkul kıymetlerin yarısının ikinci el piyasada nakde çevrilebileceği ve vadesiz
mevduatların %30’unun 1 aydan uzun bir etkin vadeye sahip olduğu varsayıldığında, sektörün 1
aylık vadedeki likidite açığı %34 seviyesine, menkul kıymetler ve vadesiz mevduat için bahsi geçen
oranların %50 olması durumunda ise oransal likidite açığı %30 seviyesine gerilemektedir.
88
Ekim 2004
5. ÖZEL FİNANS KURUMLARI
2003 yılı itibariyle bankacılık sektörü ve ÖFK bilanço toplamı içerisindeki payı yaklaşık %2,1 olan
ÖFK’ların 2003 yılı içerisinde gösterdikleri gelişme 2004 yılının ilk yarısında da devam etmiştir.
ÖFK’ların fon kaynaklarına daha etkin erişebilme çabalarının bir sonucu olarak Haziran 2004’te,
2003 yıl sonuna göre şube sayısı 31 adet artarak 220’ye, yine aynı dönemde personel sayısı ise 641
kişi artarak 4.143’e ulaşmıştır.
Tablo 5.1 Özel Finans Kurumları – Personel ve Şube Sayısı14
Aralık 2003
Kurum Sayısı (Adet)
Şube Sayısı (Adet)
Çalışan Sayısı (Adet)
Bilanço Büyüklüğü (Trilyon TL)
Bilanço Büyüklüğü (Milyon Dolar)
Bilanço Dışı İşlemler (Trilyon TL)
Bilanço Dışı İşlemler (Milyon Dolar)
5
189
3.502
5.252
3.762
1.482
1.062
Mart 2004
Haziran 2004
5
202
3.834
5.382
4.104
1.826
1.393
5
220
4.143
6.323
4.255
2.307
1.553
Kaynak: BDDK
5.1. Aktif Yapısındaki Gelişmeler
ÖFK’ların toplam aktif büyüklüğü 2004 yılı Haziran ayında 2003 yılı Aralık ayına göre reel olarak
yüzde 11,3 artarak 6.323 trilyon liraya yükselmiştir. Aralık 2003 - Haziran 2004 dönemi içerisinde
aktif büyüklük dolar bazında %13,1 oranında artarak 4,3 milyar dolar seviyesine yükselmiştir.
2003 yılı sonu itibariyle toplam aktiflerin %49,7’si TP ve %50,3’ü YP iken söz konusu dağılım
Haziran 2004’te TP cinsinden aktifler lehine değişerek sırasıyla %55,1 ve %44,9 olmuştur.
Tablo 5.2 ÖFK Bilançosundan Seçilmiş Kalemler
(Trilyon TL)
Kullandırılan Fonlar
Bankalardan Alacaklar
Takipteki Alacaklar (net)
Sabit Kıymetler (net)
Toplanan Fonlar
Özkaynaklar
Aktif Toplamı
2003
2003
Haziran
Aralık
TP YP Toplam TP YP Toplam
788 1.655 2.443 1.344 1.794 3.138
78 196
274 202 328
530
72 130
202 66 59
124
680
0
680 722
0
722
574 2.631 3.205 1.127 2.984 4.111
481 35
516 600 72
672
1.793 2.395 4.188 2.612 2.639 5.252
TP
1.634
181
46
705
1.407
706
2.878
2004
Mart
YP Toplam
1.786
3.420
232
412
51
97
0
705
2.786
4.192
20
726
2.504
5.382
2004
Haziran
TP
YP Toplam
2.188 2.027
4.215
243 262
506
43
54
97
587
0
587
1.981 3.067
5.048
742
29
771
3.486 2.837
6.323
Kaynak: BDDK
Öte yandan, Aralık 2003’te kullandırılan fonların aktif büyüklük içindeki payı %59,8 iken bu oran
6,9 puan artarak Haziran 2004’te %66,7’ye yükselmiştir. Aynı dönemde, sabit kıymetlerin payı 4,5
puan azalarak %9,3’e, bankalardan alacaklar 2,1 puan azalarak %8’e, takipteki alacakların (net)
payı ise 0,8 puan azalarak %1,5’e gerilemiştir
ÖFK’ların bankalarda tutulan depoları, Haziran 2004’te, 2003 yıl sonuna göre reel olarak %11,7,
dolar bazında ise %10,3 azalarak 506 trilyon lira seviyesinde gerçekleşmiştir.
5.1.1. Kullandırılan Fonlar
ÖFK’lar tarafından kullandırılan fonların tutarı, Haziran 2004’te 2003 yıl sonuna göre reel olarak
%24,2 oranında artarak 4,2 katrilyon lira düzeyinde gerçekleşmiştir. Kullandırılan fonlar dolar
14
ÖFK’lara ilişkin veriler geçici olup, Vergi Usul Kanununa göre düzenlenmiş mali tablolar esas alınarak hazırlanmıştır.
89
bazında %26,2 artarak 2,8 milyar dolara yükselmiştir. Benzer şekilde toplanan fonların, fon
kullanımına dönüşme oranı da yükselmiştir; Aralık 2003’te ÖFK’lar tarafından toplanan fonların
%76,3’ü fon kullanımına dönüşmüş iken bu oran Haziran 2004’te %83,5’e çıkmıştır. Dolayısıyla,
2004 yılının ilk yarısında Türkiye ekonomisinde yaşanan yüksek büyümede geleneksel bankaların
yanı sıra ÖFK’lar da önemli bir aracılık işlevi yerine getirmiştir.
Kullan. Fon/ Toplanan Fon Rasyosu
86,0
5,0
84,0
4,0
82,0
3,0
Yüzde
Değer (Milyar Dolar)
Aktif Büyüklük, Kullandırılan ve Toplanan Fonlar
2,0
80,0
78,0
76,0
1,0
74,0
0,0
Ara.03
Aktif Toplamı
Dönem
72,0
Haz.04
Kullan. Fonlar
Ara.03
Topl. Fonlar
Haz.04
Dönem
Tablo 5.3 Kullandırılan Fonlar
Kısa Vad.
Haziran 2004-Trilyon TL
Üretim desteği Sağ.Amacıyla Kull.Fon.
Kar-Zarara Katılma Yönt. İle Kull. Fonlar
Kira Akdi Yönt. İle Kull. Fonlar
Diğer Kullandırılan Fonlar
Toplam Kullandırılan Fonlar
TP YP
1.871 1.255
77
74
14
56
105
0
2.068 1.385
Ort.ve Uz.Vad.
TP
0
0
120
0
120
Kamu
Özel
Yüzde
Kesimine Kesime Toplam Pay (%)
92
0
3.218
3.219
76,4
14
0
166
166
3,9
535
0
725
725
17,2
0
0
105
105
2,5
641
0
4.214
4.215 100,0
YP
Kaynak: BDDK
ÖFK’ların 2003 yıl sonunda 124 trilyon lira olan net takipteki alacakları, 2004’ün ilk çeyreğinde ve
Haziran 2004’te 97 trilyon lira olarak gerçekleşmiştir. Dolayısıyla net takipteki alacaklar, Aralık
2003- Haziran 2004 döneminde nominal olarak %22, dolar bazında %26,7, reel olarak ise %27,9
azalmıştır.
ÖFK’lar Haziran 2004’te toplanan fonların önemli bir kısmını, %76,4’ünü, üretim desteği
sağlamak amacıyla kullandırmıştır. Bunu %17,2 ile leasing yöntemi takip ederken, kar zarara
katılma yöntemi %3,9 olarak gerçekleşmiştir. Kullandırılan fonların çok önemli bir kısmı yurt
içinde yerleşik özel kesime, ağırlıklı olarak kısa vadeli olarak kullandırılmıştır.
5.2. Pasif Yapısındaki Gelişmeler
ÖFK’ların özkaynaklar dışındaki temel kaynakları, cari hesaplar ile kar zarara katılma hakkı veren
hesaplarda toplanan fonlardır. Cari hesaplar ve katılma hesabı şeklinde toplanan fonlar büyük
ölçüde yabancı para cinsinden oluşmaktadır. Nitekim, Haziran 2004’te toplam toplanan fonlar
içerisinde YP cinsinden fonların oranı %60,8 iken TP fonların oranı %39,2’dir. Ancak, söz
konusu oranlar Haziran 2003’te sırasıyla %82,1 ve %17,9, 2003 yıl sonunda %72,6 ve %27,4
olarak gerçekleşmişti. Dolayısıyla, son dönemlerde ekonomideki genel eğilime paralel olarak,
toplanan fonlarda da Türk parasının oranının arttığı gözlenmektedir. Diğer yandan, toplam
toplanan fonların toplam pasifler içindeki payı Aralık 2003’te %78,3 iken Haziran 2004 itibariyle
%79,8’e çıkmıştır. Aynı dönemde özkaynakların payı ise %12,8’den %12,2’ye gerilemiştir.
90
Ekim 2004
5.2.1. Toplanan Fonlar
Haziran 2004’te toplanan fonlar, Aralık 2003’e göre reel olarak %13,6 artarak 5.048 trilyon liraya
yükselmiştir. Dolar bazında bakıldığında, ağırlıklı olarak YP cinsinden fon toplamaları söz konusu
olan ÖFK’ların toplanan fonları, 2003 Aralıkta 2,9 milyar dolar olan değerine göre %15,4’lük
artışla Haziran 2004’te 3,4 milyar dolara yükselmiştir.
Tablo 5.4 ÖFK’larda Toplanan Fonlar
(Trilyon TL)
Hesap Türleri
Cari Hesaplar
Katılma Hesapları
Özel Proje Hesapları
Toplam Toplanan Fonlar
TP
147
424
2
574
2003
2003
2004
2004
Haziran
Aralık
Mart
Haziran
YP Toplam TP YP Topl. TP
YP Topl. TP YP Toplam
500
647 277 665 943 265 579 845 371 634
1.005
2.031
2.455 847 2.207 3.054 1.139 2.037 3.175 1.607 2.215
3.822
100
102
3 112 114
3 170 173
3 219
222
2.631
3.205 1.127 2.984 4.111 1.407 2.786 4.192 1.981 3.067
5.048
Kaynak: BDDK
Haziran 2004’te toplanan fonların %75,7’si katılma hesaplarından, %19,9’u cari hesaplardan ve
%4,4’ü özel proje hesaplarından oluşmaktadır. Toplam toplanan fonlarda en önemli bileşene
%60,8’lik oranla YP cinsinden hesaplar sahiptir. Haziran 2004 itibariyle toplanan fonların büyük
bir bölümünü, %78,5’ini, 10 milyar lira ve üzeri fonlar ve %80’ini vadeli hesaplar oluşturmaktadır.
Haziran 2004 itibariyle, ÖFK’lardaki 850.342 adetlik “toplanan fon” müşterisinin yüzde 42,6’sını
500 milyon liradan az tutarlı vadesiz hesabı olan müşteriler oluşturmaktadır.
ÖFK’ların 2003 yıl sonuna göre ödenmiş sermayelerinde gerçekleştirdikleri artışlar ile toplam
özkaynaklar, dolar bazında %7,8, reel olarak ise %6,1 artarak Haziran 2004’te 771 trilyon lira
düzeyinde gerçekleşmiştir. Kullandırılan fonların artmasına rağmen ödenmiş sermayede
gerçekleştirilen artış sayesinde sermaye yeterliliği rasyosundaki azalma sınırlı kalmıştır; ÖFK’ların
2003 yıl sonunda %18 olan sermaye yeterliliği rasyosu, Haziran 2004’te %17,9’a düşmüştür.
Tablo 5.5 Özkaynaklar
Özkaynak Toplamı
Ödenmiş Sermaye
Yedek Akçeler
Sabit Kıymet Yeniden Değ. Fonu
Dönem Karı (Zararı)
Geçmiş Yıllar Karı (Zararı)
Haz.03
516
306
23
181
43
-37
Toplam Pasifler
İçindeki Paylar
Trilyon TL
Ara.03 Mar.04 Haz.04
Ara.03 Mar.04 Haz.04
672
726
771 12,3
12,8
13,5
12,2
420
425
628 7,3
8,0
7,9
9,9
12
17
77 0,6
0,2
0,3
1,2
202
219
18 4,3
3,8
4,1
0,3
75
32
47 1,0
1,4
0,6
0,7
-37
33
1
0,6
0,0
Kaynak: BDDK
5.3. Bilanço Dışı İşlemler
Ocak-Haziran 2004 döneminde bilanço dışı işlemler reel olarak %41,4 oranında artarak 2.414
trilyon liraya yükselmiştir. Aynı dönem içerisinde bilanço dışı işlemlerin bilanço toplamına oranı
ise %38,2’ye yükselmiştir. Bunun yanı sıra, bilanço dışı işlemlerin TP ve YP bileşimi
incelendiğinde, Haziran 2004’te bilanço dışı işlemlerinin ağırlıkla TP cinsinden (%54,1’inin)
yapılmış olduğu görülmektedir.
2003 Aralık ayına göre kıyaslandığında, Haziran 2004’te bilanço dışı yükümlüklerinin en önemli
bölümünü oluşturan teminat mektuplarının toplam bilanço dışı işlemler içindeki payı 1 puan
azalarak %66,6’ya gerilemiştir. Aralık 2003’te %0,9 olan vadeli döviz işlemlerinin toplam bilanço
dışı işlemler içerisindeki payı Haziran 2004’te %3,8’e çıkmıştır. Bu gelişmeyle, ÖFK’lar Haziran
2004’te 91 trilyon liralık vadeli döviz alım satım işlemi gerçekleştirmiştir.
91
Tablo 5.6 Bilanço Dışı İşlemler
Trilyon TL
Haz.03 Ara.03 Mar.04 Haz.04
1.004 1.446
705 1.067
25
34
273
344
1
1
20
133
0
15
0
97
20
22
1.023 1.579
Toplam Gayri Nakdi Krediler
Teminat Mektupları
Kabul Kredileri
Akreditifler
Garanti, Kefalet ve Cirolar
Toplam Taahütler
Döviz ve Faiz Haddi İle İlgili İşlemler
Diğer Cayılamaz Taahütler
Cayılabilir Taahütler
Toplam Bilanço Dışı İşlemler
Kaynak: BDDK
1.728
1.266
30
427
5
206
76
108
23
1.934
Yüzde Değişim Haziran 04/Aralık 03
Nominal
Reel
2.192
1.607
49
530
6
222
91
107
24
2.414
51,6
50,7
44,2
54,0
461,9
66,7
514,7
10,5
9,4
52,9
40,2
39,3
33,4
42,4
419,6
54,2
468,4
2,2
1,2
41,4
5.4. Karlılık
Haziran 2003’te 43 trilyon lira net dönem karı açıklayan ÖFK’ların Haziran 2004’te net dönem
karı 47 trilyon lira olarak gerçekleşmiştir. Kullandırılan fonlardan alınan kar payı gelirleri, Haziran
2004’teki karlılıkta belirleyici olmuştur. Ancak, reel bazda bakıldığında Haziran 2004’te ÖFK’ların
karlılığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %2,6 azalmıştır.
Tablo 5.7 ÖFK’ların Gelir Gider Dengesinden Seçilmiş Kalemler
Trilyon TL
Milyon Dolar
Haz.03 Ara.03 Mar.04 Haz.04 Haz.03 Ara.03 Mar.04 Haz.04
295
291
126
126
169
98
221
23
22
43
Kar Payı Gelirleri
Kullandirilan Fonlardan Alinan Kar Paylari
Kar Payı Giderleri
Toplanan Fonlara Ödenen Kar Paylari
Net Kar Payı Geliri (Gideri)
Kar Payı Dışındaki Gelirler
Kar Payı Dışındaki Giderler
Diğer Kar Payı Dışı. Gelirler (Giderler)
Dönem Net Karı
Kaynak: BDDK
694
682
285
285
409
215
516
26
23
75
193
191
90
90
104
57
128
24
24
32
419
412
208
208
211
174
310
17
17
47
207
204
89
89
119
69
156
17
16
31
497
489
204
204
293
154
370
19
16
53
147
146
68
68
79
44
98
18
19
24
282
278
140
140
142
117
209
12
12
31
Karlılıktaki bu gelişmelerle beraber, ÖFK’ların aktif karlılığı 2003 Haziran ayı itibariyle %1 ve
2004 yılının ilk yarısı itibariyle ise %0,7 olarak gerçekleşmiştir. Özkaynak karlılığı ise, yine
bahsedilen dönemlerde, sırasıyla %8,4 ve %6,1 olmuştur.
5.5. ÖFK’ların Yabancı Para Pozisyonları
2003 yılı sonunda 65 milyon dolar yabancı para pozisyon açığı olan ÖFK’ların yabancı para net
genel pozisyonu, Nisan 2004’te 34, Mayıs 2004’te 32 ve Haziran 2004’te 5 milyon dolar olarak
gerçekleşmiştir. Bununla beraber, ÖFK’ların Temmuz 2004 itibariyle 22 milyon dolar, Ağustos
2004 itibariyle ise 8 milyon dolar yabancı para net genel pozisyon açığı mevcuttur.
Tablo 5.8 ÖFK’ların Yabancı Para Pozisyonundaki Gelişmeler
Milyon Dolar
Bilanço İçi Pozisyon (1)
Net genel Pozisyon (2)
2003
2004
Mart Nisan Mayıs Haziran
Temmuz
Ağustos
-65
26
61
76
27
5
35
-65
12
34
32
5
-22
-8
(1) Bilanço İçi Pozisyon = Döviz Pozisyonu + Dövize Endeksli Pozisyon
(2) Net Genel Pozisyon= Bilanço İçi Pozisyon + Vadeli İşlemler
Kaynak: BDDK
92
Ekim 2004
Ağu.04
Tem.04
Haz.04
May.04
Nis.04
Mar.04
Bilanço İçi Pozisyon (1)
Net genel Pozisyon (2)
Ara.03
Milyon $
ÖFK'larda Yabancı Para Pozisyonu
100
80
60
40
20
0
-20
-40
-60
-80
5.6. ÖFK’ların Likidite Yapısı
ÖFK’ların likidite yapısında ağırlıklı olarak kullandırılan fonlar ile toplanan fonların vade yapısı
etkili olmaktadır. Bu kapsamda, ÖFK’ların kaynak ve plasman yapısının kısa vadede yoğunlaştığı
gözlenmektedir; Aralık 2003’te vade unsuru taşıyan kaynakların yüzde 69,4’ü 1 aya kadar vadeli
iken söz konusu oran Haziran 2004’te yüzde 69,1’e inmiştir. Ancak, uzun vadeli aktiflerin payında
az da olsa artış gözlenmektedir; Aralık 2003’te aktiflerin %22,2’si 12 aydan uzun vadeli iken söz
konusu oran Haziran 2004’te %31,4’e yükselmiştir. Öte yandan, 2003 yıl sonunda kaynakların
sadece %3,2’si 12 aydan uzun vadeli iken Haziran 2004’te bu oran %4’e yükselmiştir.
Tablo 5.9 ÖFK’larda Vade Unsuru Taşıyan Aktif ve Pasiflerin Vade Yapısı
Yüzde Dağılım
1 Aya Kadar
1 Ay-3 Ay Arası
3 Ay-6 Ay Arası
6 Ay-12 Ay Arası
12 Aydan Fazla
Toplam
Haziran 2003
Aralık 2003
Mart 2004
Haziran 2004
Aktif
Pasif
Aktif
Pasif
Aktif
Pasif
Aktif
Pasif
28,7
67,9
31,6
69,4
27,9
67,8
27,0
69,1
13,7
23,3
14,2
21,7
14,0
20,9
11,7
19,7
19,2
3,0
16,5
2,5
16,3
4,6
14,4
4,2
13,7
2,7
15,4
3,2
16,3
2,8
15,6
3,0
24,8
3,1
22,2
3,2
25,6
3,8
31,4
4,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
100,0
Kaynak: BDDK
93
Ek Tablolar
94
Ekim 2004
95
EK TABLOLAR LİSTESİ
Ek Tablo 1: Aktif Büyüklüğüne Göre Banka Sıralaması
Ek Tablo 3: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 4: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 5: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu (% Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
Ek Tablo 6: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu -TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç- (Milyar TL)
Ek Tablo 7: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu -TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç- (Milyon Dolar)
Ek Tablo 8: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu - TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç (% Değ.) (Haz.2004/Ara. 2003)
Ek Tablo 9:Kamu Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 10: Kamu Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 11: Kamu Bankalarının Analitik Bilançosu (% Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
Ek Tablo 12: Özel Bankaların Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 13: Özel Bankaların Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 14: Özel Bankaların Analitik Bilançosu (% Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
Ek Tablo 14: TMSF Bünyesindeki Bankaların Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 15: TMSF Bünyesindeki Bankaların Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 16: TMSF Bünyesindeki Bankaların Analitik Bilançosu (% Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
Ek Tablo 17: Yabancı Bankaların Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 18:Yabancı Bankaların Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 19: Yabancı Bankaların Analitik Bilançosu (% Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
Ek Tablo 20: Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 21: Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 22: Kalkınma ve Yatırım BAnkalarının Analitik Bilançosu (% Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
Ek Tablo 23: Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 24: Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 25: Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 26: TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 27: TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 28: TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 29: Kamu Bankaları Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 30: Kamu Bankaları Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 31: Kamu Bankaları Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 32: Özel Bankalar Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 33: Özel Bankalar Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 34: Özel Bankalar Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 35: TMSF Bünyesindeki Bankalar Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 36: TMSF Bünyesindeki Bankalar Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 37: TMSF Bünyesindeki Bankalar Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 38: Yabancı Bankalar Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 39: Yabancı Bankalar Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 40: Yabancı Bankalar Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 41: Kalkınma ve Yatırım Bankaları Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 42: Kalkınma ve Yatırım Bankaları Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 43: Kalkınma ve Yatırım Bankaları Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
Ek Tablo 44: Özel Finans Kurumları Analitik Bilançosu (Milyar TL)
Ek Tablo 45: Özel Finans Kurumları Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 46: Özel Finans Kurumları Analitik Bilançosu (% Değ.)(Haz. 2004/Ara.2003)
Ek Tablo 47: Özel Finans Kurumları Kar Zarar Tablosu (Milyar TL)
Ek Tablo 48: Özel Finans Kurumları Kar Zarar Tablosu (Milyon Dolar)
Ek Tablo 49: Özel Finans Kurumları Kar Zarar Tablosu (% Değişim) (Haziran 2004/Haziran 2003)
96
Ekim 2004
97
Haziran 2004 İtibarıyla
Trilyon TL
Toplam
Aktif
İçinde %
Pay
Dönem
TOPLAM
Ödenmiş
Karı
AKTİFLER Krediler Mevduat Sermaye (Zararı)
TOPLAM
ÖZKAY.
Gayrinakdi
Kredi ve
Yüküm. Taahhütler
Mevduat Bankaları
-Kamusal Sermayeli Mevduat Bankaları
1 T.C.ZİRAAT B.
2 T.HALK B.
3 T.VAKIFLAR B.
18,8
7,2
6,7
51.797
19.825
18.332
6.927
3.570
6.843
40.951
13.897
12.810
2.222
1.150
321
611
207
98
3.806
2.519
1.321
1.492
868
3.916
4.096
540
3.273
12,5
11,2
9,1
8,4
2,9
2,7
2,2
2,2
1,9
1,3
1,0
0,6
0,5
0,4
0,2
0,1
0,1
0,0
34.247
30.722
24.994
23.178
8.055
7.479
6.061
5.915
5.353
3.530
2.826
1.563
1.408
1.144
505
328
240
94
10.974
10.403
9.240
9.490
3.482
4.040
2.952
2.125
3.064
1.419
1.094
615
590
572
196
25
133
0
20.448
18.444
15.279
13.632
5.385
4.326
3.052
3.504
3.863
2.349
2.161
1.006
752
561
304
182
106
32
1.427
1.500
822
752
430
425
272
202
225
58
85
66
220
123
50
10
35
80
356
527
211
34
58
59
16
39
39
20
27
10
1
1
-1
1
0
-28
6.122
5.338
2.661
3.836
645
869
855
589
576
355
222
121
121
125
85
62
58
61
5.523
2.554
6.294
8.236
2.921
3.259
2.260
2.281
1.424
1.259
1.694
683
545
1.060
269
17
255
48
6.520
15.259
13.380
28.631
2.823
5.707
4.130
3.157
9.283
1.943
1.235
631
336
355
64
34
27
0
1,7
0,9
4.696
2.449
528
18
3.938
81
473
661
-139
111
-2.028
1.084
1.361
490
1.066
2
1,6
0,6
0,2
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,0
0,0
0,0
4.485
1.646
529
459
374
365
354
257
180
132
105
44
2.812
823
153
9
53
32
44
0
29
21
19
7
2.548
1.044
69
38
32
38
3
1
78
21
21
2
277
34
29
6
29
36
25
21
50
4
4
3
48
8
-1
-4
3
39
-9
-3
-13
1
0
1
906
308
89
32
69
145
48
45
27
16
8
10
694
217
168
23
203
377
142
15
0
10
46
16
7.562
2.505
729
119
1
208
392
25
76
0
3
0
1,7
1,0
0,6
0,2
0,1
0,1
0,1
0,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
100,0
32,7
57,4
44,1
54,4
2,6
3,2
95,9
4,1
4.773
2.632
1.772
460
406
371
306
170
80
74
60
41
20
3
274.839
89.954
157.643
121.196
149.533
7.146
8.929
263.671
11.168
2.094
1.667
925
194
20
45
7
102
24
38
39
0
0
0
87.457
17.340
60.413
43.588
57.188
546
4.001
82.300
5.156
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
170.959
67.659
95.386
73.188
90.282
4.019
3.895
170.959
0
658
924
114
150
20
13
60
48
27
14
15
14
5
2
14.191
3.693
6.781
4.931
6.112
1.134
520
12.127
2.064
41
-31
26
9
7
-3
21
4
0
2
1
-1
-1
-1
2.403
916
1.371
1.185
1.359
-28
70
2.328
75
1.451
1.882
314
332
83
16
185
68
44
47
34
38
2
3
35.603
7.646
22.700
18.601
21.846
-943
1.703
31.105
4.498
238
8
46
1
164
33
611
175
157
57
50
106
1
0
52.267
6.276
40.583
25.529
36.011
1.850
1.910
50.620
1.647
652
0
461
0
840
1.248
0
33
46
0
3
11
1
0
117.407
7.909
93.515
66.613
90.833
1.068
11.620
114.113
3.294
-Özel Sermayeli Mevduat Bankaları
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
T.İŞ BANKASI
AKBANK T.A.Ş.
T.GARANTİ B.
YAPI VE KREDİ B.
KOÇBANK
FİNANSBANK A.Ş.
T.DIŞ TİCARET BANKASI
DENİZBANK
OYAKBANK
T.EKONOMİ B.
ŞEKERBANK
ANADOLUBANK A.Ş.
ALTERNATİFBANK
TEKSTİL BANKASI A.Ş.
TEKFENBANK A.Ş.
TURKISH BANK
MNG BANK
ADABANK
-Tassaruf Mevduatı Sig. Fon. Dev. Bankalar
1 PAMUKBANK
2 BAYINDIRBANK A.Ş.
-Yabancı Bankalar
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
HSBC BANK
CITIBANK
ABN AMRO BANK
WESTLB AG
ARAP TÜRK B.
BNP-AK DRESDNER B.
SOCIETE GENERALE
THE CHASE MANHATTAN B.
BANK EUROPA A.Ş.
BANK MELLAT
BANCA DI ROMA
HABİB BANK
-Kalkınma ve Yatırım Bankaları
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
49
TÜRK EXIMBANK
İLLER B.
T.SINAİ KALKINMA B.
T.KALKINMA B.
DEUTSCHE BANK A.Ş.
CREDIT AGRI. INDO.EUROTÜRK MER
TAKASBANK IMKB
C KREDİ VE KALKINMA BANKASI AŞ
NUROL YATIRIM B.
ÇALIK YATIRIM
GSD YATIRIM B.
DİLER YATIRIM
TAIB YATIRIM BANK
TAT YATIRIM B.
Toplam
Kamusal Sermayeli Mevduat Bankaları
Özel Sermayeli Mevduat Bankaları
-İlk Beş Banka
-İlk On Banka
TMSF
Yabancı Sermayeli Mevduat
Mevduat
KYB
Kaynak: BDDK
Haziran 2004 İtibarıyla
Milyon Dolar
Dönem
Ödenmiş
TOPLAM
Karı
AKTİFLER Krediler Mevduat Sermaye (Zararı)
TOPLAM
ÖZKAY.
Gayrinakdi
Kredi ve
Yüküm. Taahhütler
Mevduat Bankaları
-Kamusal Sermayeli Mevduat Bankaları
1 T.C.ZİRAAT B.
2 T.HALK B.
3 T.VAKIFLAR B.
34.859
13.342
12.337
4.662
2.403
4.606
27.560
9.353
8.621
1.495
774
216
411
139
66
2.561
1.695
889
1.004
584
2.636
2.757
364
2.203
23.048
20.676
16.821
15.598
5.421
5.033
4.079
3.981
3.603
2.376
1.902
1.052
948
770
340
221
162
63
7.385
7.001
6.219
6.386
2.343
2.719
1.987
1.430
2.062
955
736
414
397
385
132
17
89
0
13.761
12.413
10.283
9.174
3.624
2.911
2.054
2.358
2.600
1.581
1.454
677
506
378
204
123
71
22
960
1.009
553
506
289
286
183
136
151
39
57
44
148
82
34
7
24
54
240
354
142
23
39
39
11
26
27
14
18
6
1
0
0
1
0
-19
4.120
3.592
1.791
2.581
434
585
576
396
388
239
150
81
82
84
57
42
39
41
3.717
1.719
4.236
5.543
1.966
2.193
1.521
1.535
958
847
1.140
460
367
714
181
11
171
32
4.388
10.269
9.005
19.268
1.900
3.841
2.779
2.124
6.247
1.308
831
425
226
239
43
23
18
0
3.161
1.648
355
12
2.650
54
318
445
-94
74
-1.365
730
916
330
717
2
3.019
1.108
356
309
251
246
238
173
121
89
70
29
1.893
554
103
6
35
21
29
0
20
14
13
5
1.715
703
46
26
22
25
2
1
53
14
14
1
187
23
20
4
20
24
17
14
34
3
3
2
32
5
-1
-3
2
26
-6
-2
-9
1
0
0
610
207
60
21
46
98
33
30
18
11
5
7
467
146
113
16
136
254
96
10
0
6
31
11
5.089
1.686
491
80
1
140
264
17
51
0
2
0
3.212
1.772
1.193
310
273
249
206
115
54
50
40
28
14
2
184.964
60.538
106.092
81.563
100.634
4.809
6.009
177.448
7.516
1.409
1.122
622
130
14
30
5
69
16
26
27
0
0
0
58.857
11.670
40.657
29.334
38.487
367
2.693
55.387
3.470
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
115.054
45.534
64.194
49.255
60.759
2.705
2.621
115.054
0
443
622
77
101
13
9
40
32
18
9
10
9
3
1
9.551
2.485
4.564
3.319
4.114
763
350
8.162
1.389
28
-21
18
6
5
-2
14
3
0
1
0
0
-1
-1
1.617
616
922
798
914
-19
47
1.567
50
976
1.266
211
223
56
11
124
46
30
32
23
26
1
2
23.960
5.146
15.277
12.518
14.702
-635
1.146
20.934
3.027
160
5
31
0
110
22
411
118
106
39
34
72
1
0
35.175
4.224
27.312
17.180
24.235
1.245
1.286
34.066
1.109
439
0
310
0
565
840
0
22
31
0
2
7
1
0
79.013
5.323
62.934
44.830
61.129
719
7.820
76.796
2.217
-Özel Sermayeli Mevduat Bankaları
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
T.İŞ BANKASI
AKBANK T.A.Ş.
T.GARANTİ B.
YAPI VE KREDİ B.
KOÇBANK
FİNANSBANK A.Ş.
T.DIŞ TİCARET BANKASI
DENİZBANK
OYAKBANK
T.EKONOMİ B.
ŞEKERBANK
ANADOLUBANK A.Ş.
ALTERNATİFBANK
TEKSTİL BANKASI A.Ş.
TEKFENBANK A.Ş.
TURKISH BANK
MNG BANK
ADABANK
-Tassaruf Mevduatı Sig. Fon. Dev. Bankalar
1 PAMUKBANK
2 BAYINDIRBANK A.Ş.
-Yabancı Bankalar
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
HSBC BANK
CITIBANK
ABN AMRO BANK
WESTLB AG
ARAP TÜRK B.
BNP-AK DRESDNER B.
SOCIETE GENERALE
THE CHASE MANHATTAN B.
BANK EUROPA A.Ş.
BANK MELLAT
BANCA DI ROMA
HABİB BANK
-Kalkınma ve Yatırım Bankaları
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
49
TÜRK EXIMBANK
İLLER B.
T.SINAİ KALKINMA B.
T.KALKINMA B.
DEUTSCHE BANK A.Ş.
CREDIT AGRI. INDO.EUROTÜRK MER
TAKASBANK IMKB
C KREDİ VE KALKINMA BANKASI AŞ
NUROL YATIRIM B.
ÇALIK YATIRIM
GSD YATIRIM B.
DİLER YATIRIM
TAIB YATIRIM BANK
TAT YATIRIM B.
Toplam
Kamusal Sermayeli Mevduat Bankaları
Özel Sermayeli Mevduat Bankaları
-İlk Beş Banka
-İlk On Banka
TMSF
Yabancı Sermayeli Mevduat
Mevduat
KYB
Kaynak: BDDK
MEVDUAT
MERKEZ BANKASINA BORÇLAR
PARA PİYASALARINA BORÇLAR
MENKUL KIYMET ÖDÜNÇ PİYASASINA BORÇLAR
BANKALARA BORÇLAR
REPO İŞLEMLERİNDEN SAĞLANAN FONLAR
FONLAR
İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER (NET) (30+31)
a) TAHVİLLER VE BONOLAR
b) V.D.M.K. VE DİĞER İHRAÇ EDİLEN MENKUL KIYMETLER
FİNANSAL KİRALAMA BORÇLARI (NET)
ÖDENECEK VERGİ, RESİM, HARÇ VE PRİMLER
SERMAYE BENZERİ KREDİLER
FAİZ VE GİDER REESKONTLARI
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
ENFLASYON MUHASEBESİNDEN KAYNAKLANAN SERMAYE YEDEKLERİ
SABİT KIYMET YENİDEN DEĞERLEME FONU
MENKUL DEĞERLER DEĞER ARTIŞ FONU
DÖNEM KARI (ZARARI)
GEÇMİŞ YILLAR KARI (ZARARI)
TOPLAM ÖZKAYNAKLAR (39+...+45)
TOPLAM PASİFLER (38+46)
GAYRİNAKDİ KREDİ VE YÜKÜMLÜLÜKLER
TAAHHÜTLER (50+51)
a) TÜREV FİNANSAL ARAÇLAR
b) DİĞER TAAHHÜTLER
TOPLAM BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
AKTİF HESAPLAR
NAKİT DEĞERLER
MERKEZ BANKASINDAN ALACAKLAR
PARA PİYASALARINDAN ALACAKLAR
BANKALARDAN ALACAKLAR
ALIM-SATIM AMAÇLI MENKUL DEĞERLER (NET)
SATILMAYA HAZIR MENKUL DEĞERLER (NET)
ZORUNLU KARŞILIKLAR
MENKUL KIYMET ÖDÜNÇ PİYASASINDAN ALACAKLAR
TERS REPO ALACAKLARI
KREDİLER
TAKİPTEKİ ALACAKLAR (NET) (12-13)
a) TAKİPTEKİ ALACAKLAR
b) TAKİPTEKİ ALACAKLAR KARSİLİĞİ (-)
FAİZ VE GELİR TAH. REESKONTLARI
FİNANSAL KİRALAMA ALACAKLARI (NET)
İŞTİRAKLER, BAĞLI VE BİRLİKTE KONTROL EDİLEN ORTAKLIKLAR (NET)
VADEYE KADAR ELDE TUTULACAK MENKUL DEĞERLER (NET)
ELDEN ÇIKARILACAK KIYMETLER (NET)
SABİT KIYMETLER (NET)
DİĞER AKTİFLER
TOPLAM AKTİFLER (1+..+20)-(12+13)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Ek Tablo 3: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu (Milyar TL)
13.394.660
39.987.547
2.860.152
37.127.395
53.382.207
12.565.532
4299916
22.468.906
222.504
513.046
2.420.739
-12.454.633
30.036.010
118.026.437
64.835.211
479
544.717
0
2.519.050
6.023.159
4.284.072
1
1
0
24.363
535.888
482.155
2.104.560
2.806.713
3.830.059
87.990.427
TP
1.038.697
1.099.438
6.384.350
1.914.570
13.460.944
10.340.820
2.603.445
0
38.932
25.501.698
2.554.116
8.879.379
6.325.263
8.226.488
344
6.768.121
37.405.337
2.124.336
8.346.843
2.921.214
130.729.693
28.788.227
29.778.887
26.612.970
3.165.917
58.567.114
100.067
0
0
0
7.670
0
0
107.737
93.639.903
68.361.555
319.841
1.979.804
0
17.491.666
1.554.238
8.543
558.358
558.358
0
61.974
889
353.887
648.328
329.239
1.863.844
93.532.166
Haziran 2003
YP
965.644
1.195.561
1.172.016
9.447.259
10.973.491
9.664.429
6.439.011
0
0
26.327.576
210.030
484.513
274.483
1.554.289
128.866
1.546.148
10.816.374
0
31.103
464.850
80.936.647
42.182.887
69.766.434
29.473.122
40.293.312
111.949.321
12.665.599
4299916
22.468.906
222.504
520.716
2.420.739
-12.454.633
30.143.747
211.666.340
133.196.766
320.320
2.524.521
0
20.010.716
7.577.397
4.292.615
558.359
558.359
0
86.337
536.777
836.042
2.752.888
3.135.952
5.693.903
181.522.593
TOPLAM
2.004.341
2.294.999
7.556.366
11.361.829
24.434.435
20.005.249
9.042.456
0
38.932
51.829.274
2.764.146
9.363.892
6.599.746
9.780.777
129.210
8.314.269
48.221.711
2.124.336
8.377.946
3.386.064
211.666.340
15.439.967
51.286.309
2.750.843
48.535.466
66.726.276
13.515.586
21.362.627
22.210.289
107.768
1.576.668
5.608.277
-29.332.803
35.048.412
141.664.184
79.844.552
9.621
429.712
0
3.244.450
7.745.407
4.616.909
1
1
0
14.970
591.359
465.073
1.793.371
3.920.129
3.940.218
106.615.772
TP
1.005.795
1.343.496
7.762.000
2.358.380
16.696.479
15.987.871
2.857.683
0
116.799
36.176.466
921.457
8.379.012
7.457.555
10.691.857
330
7.487.901
37.309.363
2.077.941
8.258.449
3.766.295
154.818.562
31.212.992
36.297.237
31.484.315
4.812.922
67.510.229
99.876
0
0
0
390.105
0
0
489.981
108.023.359
75.467.086
125.662
1.756.728
0
22.673.206
3.495.701
9.394
488.760
488.760
0
91.526
989
353.152
608.900
368.239
2.094.035
107.533.378
Aralık 2003
YP
1.024.966
1.614.191
1.052.009
12.782.186
13.328.665
14.619.085
7.116.085
0
41.376
30.045.370
66.571
249.646
183.075
1.995.320
165.765
1.665.117
8.902.878
0
19.849
429.548
94.868.981
46.652.959
87.583.546
34.235.158
53.348.388
134.236.505
13.615.462
21.362.627
22.210.289
107.768
1.966.773
5.608.277
-29.332.803
35.538.393
249.687.543
155.311.638
135.283
2.186.440
0
25.917.656
11.241.108
4.626.303
488.761
488.761
0
106.496
592.348
818.225
2.402.271
4.288.368
6.034.253
214.149.150
TOPLAM
2.030.761
2.957.687
8.814.009
15.140.566
30.025.144
30.606.956
9.973.768
0
158.175
66.221.836
988.028
8.628.658
7.640.630
12.687.177
166.095
9.153.018
46.212.241
2.077.941
8.278.298
4.195.843
249.687.543
15.372.708
63.697.065
3.572.730
60.124.335
79.069.773
13.675.399
23.979.656
22.591.967
125.954
2.387.679
920.967
-25.329.569
38.352.053
156.898.707
90.240.154
11.386
535.350
0
3.857.160
7.699.218
4.771.767
1
1
0
30.948
518.782
465.073
2.262.719
3.832.828
4.321.268
118.546.654
TP
901.614
1.759.072
5.986.300
2.184.942
15.230.191
23.466.182
3.579.446
0
74.615
41.720.860
737.508
7.853.182
7.115.674
8.608.560
446
9.046.688
41.029.104
2.176.231
8.619.356
4.447.982
169.569.097
30.460.498
39.803.799
36.085.866
3.717.933
70.264.297
100.476
-643
0
0
426.409
0
0
526.242
99.075.394
68.515.563
98.381
1.356.278
0
21.650.855
2.998.688
8.163
460.206
460.206
0
79.506
570
331.321
447.204
316.712
2.285.705
98.549.152
Mart 2004
YP
725.355
1.415.542
708.535
9.974.077
10.906.297
14.259.341
6.560.327
0
18.608
29.857.741
91.010
300.575
209.565
1.655.133
157.359
1.549.957
8.267.582
0
18.816
239.324
86.405.004
45.833.206
103.500.864
39.658.596
63.842.268
149.334.070
13.775.875
23.979.013
22.591.967
125.954
2.814.088
920.967
-25.329.569
38.878.295
255.974.101
158.755.717
109.767
1.891.628
0
25.508.015
10.697.906
4.779.930
460.207
460.207
0
110.454
519.352
796.394
2.709.923
4.149.540
6.606.973
217.095.806
TOPLAM
1.626.969
3.174.614
6.694.835
12.159.019
26.136.488
37.725.523
10.139.773
0
93.223
71.578.601
828.518
8.153.757
7.325.239
10.263.693
157.805
10.596.645
49.296.686
2.176.231
8.638.172
4.687.306
255.974.101
16.434.931
77.697.842
5.831.243
71.866.599
94.132.773
14.088.723
25.163.418
20.648.215
136.153
1.089.114
2.402.573
-28.194.785
35.333.411
161.127.736
95.021.997
8.513
590.889
0
5.539.673
8.104.793
4.923.400
1
1
0
30.563
662.819
465.073
1.969.195
3.253.413
5.223.996
125.794.325
TP
1.101.471
1.564.044
5.505.950
2.879.066
11.942.717
23.972.154
3.662.846
0
75.471
52.034.466
694.209
5.634.027
4.939.818
6.696.126
293
8.766.165
39.199.898
2.141.246
8.593.616
3.161.604
171.991.342
35.832.229
39.709.184
34.076.836
5.632.348
75.541.413
102.727
9.073
0
77
157.680
0
0
269.557
113.711.662
75.937.465
113.329
1.580.527
0
27.003.241
3.957.353
7.550
520.406
520.406
0
90.749
571
374.383
547.494
347.810
2.961.227
113.442.105
Haziran 2004
YP
1.025.758
2.816.860
804.912
12.384.821
11.896.560
16.532.635
7.445.490
0
17.290
35.422.213
92.469
252.672
160.203
1.557.312
202.074
1.723.370
10.537.198
0
20.863
368.231
102.848.056
52.267.160
117.407.026
39.908.079
77.498.947
169.674.186
14.191.450
25.172.491
20.648.215
136.230
1.246.794
2.402.573
-28.194.785
35.602.968
274.839.398
170.959.462
121.842
2.171.416
0
32.542.914
12.062.146
4.930.950
520.407
520.407
0
121.312
663.390
839.456
2.516.689
3.601.223
8.185.223
239.236.430
TOPLAM
2.127.229
4.380.904
6.310.862
15.263.887
23.839.277
40.504.789
11.108.336
0
92.761
87.456.679
786.678
5.886.699
5.100.021
8.253.438
202.367
10.489.535
49.737.096
2.141.246
8.614.479
3.529.835
274.839.398
45.603
0
383
0
1.772
4.237
3.013
0
0
0
17
377
339
1.480
1.974
2.694
61.890
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
20.249
20.946
18.719
2.227
41.195
70
0
0
0
5
0
0
76
65.864
48.084
225
1.393
0
12.303
1.093
6
393
393
0
44
1
249
456
232
1.311
65.788
Haziran 2003
YP
679
841
824
6.645
7.718
6.798
4.529
0
0
18.518
148
341
193
1.093
91
1.088
7.608
0
22
327
56.929
29.670
49.072
20.731
28.341
78.742
8.909
3.024
15.804
157
366
1.703
-8.760
21.202
148.881
93.687
225
1.776
0
14.075
5.330
3.019
393
393
0
61
378
588
1.936
2.206
4.005
127.678
TOPLAM
1.410
1.614
5.315
7.992
17.187
14.071
6.360
0
27
36.455
1.944
6.586
4.642
6.880
91
5.848
33.918
1.494
5.893
2.382
148.881
11.061
36.742
1.971
34.772
47.804
9.683
15.305
15.912
77
1.130
4.018
-21.015
25.109
101.491
57.202
7
308
0
2.324
5.549
3.308
0
0
0
11
424
333
1.285
2.808
2.823
76.381
TP
721
963
5.561
1.690
11.962
11.454
2.047
0
84
25.917
660
6.003
5.343
7.660
0
5.364
26.729
1.489
5.916
2.698
110.915
22.362
26.004
22.556
3.448
48.365
72
0
0
0
279
0
0
351
77.390
54.066
90
1.259
0
16.243
2.504
7
350
350
0
66
1
253
436
264
1.500
77.039
Aralık 2003
YP
734
1.156
754
9.157
9.549
10.473
5.098
0
30
21.525
48
179
131
1.429
119
1.193
6.378
0
14
308
67.966
Kaynak: BDDK
*Menkul Değerler Cüzdanı Eylül 2002 döneminde Menkul Değerler Cüzdanı ve Bağlı Men. Değ. kalemlerinin , diğer dönemlerde ise Alım-Satım Amaçlı Menkul Men. Değ., Satılmaya Hazır Men. Değ. ve Vadeye Kadar Elde Tutulacak Men. Değ. kalemlerinin toplamından oluşmaktadır.
9.421
28.126
2.012
26.114
37.548
8.838
3.024
15.804
157
361
1.703
-8.760
21.127
83.017
TP
731
773
4.491
1.347
9.468
7.273
1.831
0
27
17.937
1.797
6.246
4.449
5.786
0
4.761
26.310
1.494
5.871
2.055
91.952
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 4: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
33.423
62.746
24.527
38.220
96.169
9.754
15.305
15.912
77
1.409
4.018
-21.015
25.460
178.880
111.268
97
1.566
0
18.568
8.053
3.314
350
350
0
76
424
586
1.721
3.072
4.323
153.420
TOPLAM
1.455
2.119
6.315
10.847
21.511
21.927
7.145
0
113
47.442
708
6.182
5.474
9.089
119
6.557
33.107
1.489
5.931
3.006
178.880
11.723
48.576
2.725
45.851
60.299
10.429
18.287
17.229
96
1.821
702
-19.317
29.248
119.653
68.818
9
408
0
2.942
5.872
3.639
0
0
0
24
396
355
1.726
2.923
3.295
90.405
TP
688
1.341
4.565
1.666
11.615
17.896
2.730
0
57
31.817
562
5.989
5.426
6.565
0
6.899
31.289
1.660
6.573
3.392
129.315
23.229
30.355
27.519
2.835
53.584
77
0
0
0
325
0
0
401
75.556
52.251
75
1.034
0
16.511
2.287
6
351
351
0
61
0
253
341
242
1.743
75.155
Mart 2004
YP
553
1.080
540
7.606
8.317
10.874
5.003
0
14
22.770
69
229
160
1.262
120
1.182
6.305
0
14
183
65.893
34.953
78.931
30.244
48.687
113.884
10.506
18.287
17.229
96
2.146
702
-19.317
29.649
195.208
121.069
84
1.443
0
19.453
8.158
3.645
351
351
0
84
396
607
2.067
3.164
5.039
165.559
TOPLAM
1.241
2.421
5.106
9.273
19.932
28.770
7.733
0
71
54.587
632
6.218
5.586
7.827
120
8.081
37.594
1.660
6.588
3.575
195.208
11.061
52.290
3.924
48.365
63.350
9.482
16.935
13.896
92
733
1.617
-18.975
23.779
108.437
63.949
6
398
0
3.728
5.454
3.313
0
0
0
21
446
313
1.325
2.190
3.516
84.658
TP
741
1.053
3.705
1.938
8.037
16.133
2.465
0
51
35.019
467
3.792
3.324
4.506
0
5.900
26.381
1.441
5.783
2.128
115.748
24.115
26.724
22.933
3.791
50.838
69
6
0
0
106
0
0
181
76.527
51.105
76
1.064
0
18.173
2.663
5
350
350
0
61
0
252
368
234
1.993
76.345
Haziran 2004
YP
690
1.896
542
8.335
8.006
11.126
5.011
0
12
23.839
62
170
108
1.048
136
1.160
7.091
0
14
248
69.215
35.175
79.013
26.858
52.156
114.189
9.551
16.941
13.896
92
839
1.617
-18.975
23.960
184.964
115.054
82
1.461
0
21.901
8.118
3.318
350
350
0
82
446
565
1.694
2.424
5.509
161.003
TOPLAM
1.432
2.948
4.247
10.272
16.044
27.259
7.476
0
62
58.857
529
3.962
3.432
5.554
136
7.059
33.472
1.441
5.797
2.376
184.964
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
6,4
51,5
112,0
48,1
41,1
4,2
17,8
-7,0
26,3
-30,9
-57,2
-3,9
0,8
13,7
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
14,8
9,4
8,2
17,0
11,9
2,9
-59,6
-45,0
5,3
0,6
-9,8
-10,0
19,1
13,2
-19,6
6,5
6,5
-0,8
-42,3
6,0
-10,1
-5,5
41,4
5,5
19,0
-11,5
37,5
70,7
4,6
6,6
0,0
0,0
104,2
12,1
0,0
9,8
-17,0
32,6
18,0
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
Nominal Değişim TL
TP
YP
9,5
0,1
16,4
74,5
-29,1
-23,5
22,1
-3,1
-28,5
-10,7
49,9
13,1
28,2
4,6
-35,4
-58,2
43,8
17,9
-24,7
38,9
-32,8
1,2
-33,8
-12,5
-37,4
-22,0
-11,2
21,9
17,1
3,5
5,1
18,4
3,0
4,1
5,1
-16,1
-14,3
11,1
8,4
Ek Tablo 5: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
12,0
34,1
16,6
45,3
26,4
4,2
17,8
-7,0
26,4
-36,6
-57,2
-3,9
0,2
10,1
10,1
-9,9
-0,7
25,6
7,3
6,6
6,5
6,5
13,9
12,0
2,6
4,8
-16,0
35,6
11,7
TOPLAM
4,8
48,1
-28,4
0,8
-20,6
32,3
11,4
-41,4
32,1
-20,4
-31,8
-33,3
-34,9
21,8
14,6
7,6
3,0
4,1
-15,9
10,1
0,0
42,3
99,1
39,1
32,5
-2,1
10,7
-12,7
18,7
-35,1
-59,8
-9,7
-5,3
6,8
11,8
-16,9
29,2
60,4
-1,7
0,2
-6,1
-6,1
91,8
5,3
-6,1
3,1
-22,0
24,5
10,8
7,8
2,8
1,7
9,9
5,1
-3,4
-62,0
-48,3
-1,1
-5,5
-15,3
-15,5
11,9
6,3
-24,5
0,0
0,0
-6,9
-45,8
-0,4
-15,5
-11,3
32,8
-0,9
5,2
25,9
9,5
36,5
18,7
-2,1
10,7
-12,7
18,7
-40,5
-59,8
-9,7
-5,9
3,4
3,4
-15,4
-6,7
18,0
0,8
0,1
0,0
0,0
7,0
5,2
-3,6
-1,6
-21,1
27,4
4,9
Nominal Değişim ABD Doları
TP
YP
TOPLAM
2,9
-6,0
-1,6
9,4
63,9
39,1
-33,4
-28,1
-32,7
14,7
-9,0
-5,3
-32,8
-16,2
-25,4
40,9
6,2
24,3
20,4
-1,7
4,6
-39,3
-60,7
-44,9
35,1
10,7
24,1
-29,2
30,5
-25,2
-36,8
-4,9
-35,9
-37,8
-17,8
-37,3
-41,2
-26,7
-38,9
-16,6
14,5
14,5
10,0
-2,8
7,7
-1,3
11,2
1,1
-3,2
-3,2
-2,2
-1,3
-2,2
-21,1
-19,5
-21,0
4,4
1,8
3,4
-1,6
40,1
96,0
36,9
30,5
-3,6
8,9
-14,0
16,8
-36,1
-60,4
-11,1
-6,8
5,2
10,1
-18,2
27,2
57,9
-3,2
-1,4
-7,5
-7,5
88,8
3,7
-7,5
1,5
-23,3
22,6
9,1
6,2
1,2
0,1
8,2
3,5
-4,9
-62,6
-49,1
-2,7
-6,9
-16,6
-16,8
10,1
4,7
-25,7
-1,5
-1,5
-8,3
-46,6
-2,0
-16,8
-12,7
30,8
-2,4
Reel Değişim TL
TP
YP
1,3
-7,5
7,7
61,4
-34,4
-29,2
12,9
-10,4
-33,9
-17,5
38,7
4,6
18,5
-3,2
-40,2
-61,4
33,0
9,0
-30,3
28,5
-37,8
-6,4
-38,7
-19,1
-42,1
-27,8
-17,9
12,7
8,3
-4,3
-2,8
9,5
-4,7
-3,8
-2,8
-22,4
-20,7
2,7
0,3
3,6
24,0
7,8
34,3
16,9
-3,6
9,0
-14,0
16,9
-41,4
-60,4
-11,1
-7,4
1,8
1,8
-16,7
-8,2
16,1
-0,8
-1,4
-1,5
-1,5
5,3
3,6
-5,1
-3,1
-22,3
25,4
3,3
TOPLAM
-3,1
37,0
-33,8
-6,8
-26,6
22,4
3,0
-45,8
22,1
-26,4
-36,9
-38,3
-39,8
12,7
6,0
-0,5
-4,7
-3,8
-22,2
1,8
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
62.819.970
479
522.817
0
2.438.163
4.083.206
4.192.565
1
1
0
24.363
499.833
214.669
1.980.916
2.552.885
3.740.041
83.069.908
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
12.315.235
39.446.800
2.860.152
36.586.648
51.762.035
11.497.580
1348348
20.431.940
222.504
507.729
1.962.332
-5.297.418
30.673.015
113.742.923
TP
1.017.344
1.098.919
6.360.350
1.803.707
11.934.504
7.255.801
2.603.445
0
38.932
25.031.817
2.277.986
7.755.052
5.477.066
7.897.818
344
6.764.502
37.220.612
2.066.347
8.015.165
2.838.033
124.225.626
AKTİF HESAPLAR
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
27.047.487
29.771.899
26.609.545
3.162.354
56.819.386
100.067
0
0
0
7.670
0
0
107.737
90.667.306
66.125.875
161.579
1.979.804
0
17.077.388
1.554.238
8.543
558.358
558.358
0
61.974
889
353.887
626.640
225.098
1.825.296
90.559.569
Haziran 2003
YP
935.762
1.195.509
1.172.016
9.181.095
10.971.191
9.587.446
6.439.011
0
0
25.984.445
202.947
424.944
221.997
1.549.429
128.866
1.545.676
10.816.374
0
31.050
443.786
80.184.603
Ek Tablo 6: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu -TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç- (Milyar TL)
39.362.722
69.218.699
29.469.697
39.749.002
108.581.421
11.597.647
1348348
20.431.940
222.504
515.399
1.962.332
-5.297.418
30.780.752
204.410.229
128.945.845
162.058
2.502.621
0
19.515.551
5.637.444
4.201.108
558.359
558.359
0
86.337
500.722
568.556
2.607.556
2.777.983
5.565.337
173.629.477
TOPLAM
1.953.106
2.294.428
7.532.366
10.984.802
22.905.695
16.843.247
9.042.456
0
38.932
51.016.262
2.480.933
8.179.996
5.699.063
9.447.247
129.210
8.310.178
48.036.986
2.066.347
8.046.215
3.281.819
204.410.229
14.531.930
50.667.226
2.750.843
47.916.383
65.199.156
12.431.629
1.458.276
20.052.965
105.010
1.576.668
5.336.245
-5.065.353
35.895.440
137.359.300
77.800.196
9.621
407.812
0
2.925.125
5.720.418
4.503.853
1
1
0
14.970
561.147
214.669
1.751.237
3.698.090
3.856.721
101.463.860
TP
986.282
1.336.165
7.757.450
2.138.070
15.168.796
12.942.108
2.857.683
0
116.799
35.743.672
722.506
7.572.619
6.850.113
10.376.861
330
7.484.202
37.124.744
2.067.300
7.994.077
3.691.734
148.508.779
29.805.257
36.293.266
31.483.635
4.809.631
66.098.523
99.876
0
0
0
390.105
0
0
489.981
105.253.392
73.378.792
125.662
1.756.728
0
22.155.322
3.495.701
9.394
488.760
488.760
0
91.308
989
353.152
592.316
281.387
2.033.900
104.763.411
Aralık 2003
YP
1.000.120
1.614.133
1.052.009
12.546.857
13.326.468
14.415.617
7.116.085
0
41.376
29.770.849
62.373
230.956
168.583
1.991.658
165.765
1.664.634
8.902.878
0
19.426
413.665
94.103.913
44.337.187
86.960.492
34.234.478
52.726.014
131.297.679
12.531.505
1.458.276
20.052.965
105.010
1.966.773
5.336.245
-5.065.353
36.385.421
242.612.692
151.178.988
135.283
2.164.540
0
25.080.447
9.216.119
4.513.247
488.761
488.761
0
106.278
562.136
567.821
2.343.553
3.979.477
5.890.621
206.227.271
TOPLAM
1.986.402
2.950.298
8.809.459
14.684.927
28.495.264
27.357.725
9.973.768
0
158.175
65.514.521
784.879
7.803.575
7.018.696
12.368.519
166.095
9.148.836
46.027.622
2.067.300
8.013.503
4.105.399
242.612.692
14.584.312
62.677.832
3.572.730
59.105.102
77.262.144
12.551.693
2.971.316
20.073.305
123.196
2.387.679
914.876
227.239
39.249.304
152.509.620
88.166.735
11.386
518.750
0
3.389.697
5.803.338
4.652.564
1
1
0
30.948
496.345
214.669
2.115.801
3.608.842
4.251.240
113.260.316
TP
885.718
1.758.728
5.973.800
1.837.476
13.700.869
20.359.360
3.579.446
0
74.615
41.356.148
707.207
7.705.755
6.998.548
8.479.637
446
9.042.298
40.915.651
2.165.736
8.347.839
4.248.943
163.433.917
29.310.935
39.800.957
36.085.866
3.715.091
69.111.892
100.476
-643
0
0
426.409
0
0
526.242
96.639.863
66.594.947
98.381
1.356.278
0
21.281.548
2.998.688
8.163
460.206
460.206
0
79.389
570
331.321
431.318
242.082
2.230.730
96.113.621
Mart 2004
YP
706.559
1.415.481
708.535
9.776.781
10.904.299
14.068.589
6.560.327
0
18.608
29.641.923
46.741
215.724
168.983
1.650.633
157.359
1.549.508
8.267.582
0
18.444
224.197
85.715.566
43.895.247
102.478.789
39.658.596
62.820.193
146.374.036
12.652.169
2.970.673
20.073.305
123.196
2.814.088
914.876
227.239
39.775.546
249.149.483
154.761.682
109.767
1.875.028
0
24.671.245
8.802.026
4.660.727
460.207
460.207
0
110.337
496.915
545.990
2.547.119
3.850.924
6.481.970
209.373.937
TOPLAM
1.592.277
3.174.209
6.682.335
11.614.257
24.605.168
34.427.949
10.139.773
0
93.223
70.998.071
753.948
7.921.479
7.167.531
10.130.270
157.805
10.591.806
49.183.233
2.165.736
8.366.283
4.473.140
249.149.483
15.768.631
76.632.929
5.831.243
70.801.686
92.401.560
12.955.040
3.778.609
18.038.810
136.153
1.089.114
2.430.991
-2.151.879
36.276.838
156.578.651
92.951.429
8.513
588.889
0
4.894.137
6.125.147
4.797.704
1
1
0
30.563
641.823
214.669
1.870.778
3.035.022
5.143.138
120.301.813
TP
1.087.730
1.563.677
5.505.500
2.383.218
10.412.418
20.865.332
3.662.846
0
75.471
51.678.588
664.478
5.493.880
4.829.402
6.373.541
293
8.756.549
39.150.193
2.136.440
8.323.362
2.963.012
165.602.648
34.648.089
39.705.977
34.076.836
5.629.141
74.354.066
102.727
9.073
0
77
157.680
0
0
269.557
111.114.891
73.988.876
113.329
1.580.527
0
26.515.353
3.957.353
7.550
520.406
520.406
0
90.716
571
374.383
528.485
269.040
2.898.745
110.845.334
Haziran 2004
YP
1.004.677
2.816.792
804.912
12.118.201
11.894.381
16.317.765
7.445.490
0
17.290
35.232.054
54.647
185.188
130.541
1.550.488
202.074
1.722.864
10.537.198
0
20.499
351.562
102.090.894
50.416.720
116.338.906
39.908.079
76.430.827
166.755.626
13.057.767
3.787.682
18.038.810
136.230
1.246.794
2.430.991
-2.151.879
36.546.395
267.693.542
166.940.305
121.842
2.169.416
0
31.409.490
10.082.500
4.805.254
520.407
520.407
0
121.279
642.394
589.052
2.399.263
3.304.062
8.041.883
231.147.147
TOPLAM
2.092.407
4.380.469
6.310.412
14.501.419
22.306.799
37.183.097
11.108.336
0
92.761
86.910.642
719.125
5.679.068
4.959.943
7.924.029
202.367
10.479.413
49.687.391
2.136.440
8.343.861
3.314.574
267.693.542
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
44.186
0
368
0
1.715
2.872
2.949
0
0
0
17
352
151
1.393
1.796
2.631
58.429
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
8.662
27.746
2.012
25.734
36.408
8.087
948
14.371
157
357
1.380
-3.726
21.575
80.004
TP
716
773
4.474
1.269
8.394
5.104
1.831
0
27
17.607
1.602
5.455
3.852
5.555
0
4.758
26.180
1.453
5.638
1.996
87.377
AKTİF HESAPLAR
19.025
20.941
18.716
2.224
39.965
70
0
0
0
5
0
0
76
63.773
46.511
114
1.393
0
12.012
1.093
6
393
393
0
44
1
249
441
158
1.284
63.697
Haziran 2003
YP
658
841
824
6.458
7.717
6.744
4.529
0
0
18.277
143
299
156
1.090
91
1.087
7.608
0
22
312
56.400
EkTablo 7: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu -TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç- (Milyon Dolar)
27.687
48.687
20.728
27.958
76.373
8.157
948
14.371
157
363
1.380
-3.726
21.650
143.777
90.697
114
1.760
0
13.727
3.965
2.955
393
393
0
61
352
400
1.834
1.954
3.915
122.127
TOPLAM
1.374
1.614
5.298
7.726
16.111
11.847
6.360
0
27
35.884
1.745
5.754
4.009
6.645
91
5.845
33.788
1.453
5.660
2.308
143.777
10.411
36.299
1.971
34.328
46.710
8.906
1.045
14.366
75
1.130
3.823
-3.629
25.716
98.407
55.737
7
292
0
2.096
4.098
3.227
0
0
0
11
402
154
1.255
2.649
2.763
72.690
TP
707
957
5.558
1.532
10.867
9.272
2.047
0
84
25.607
518
5.425
4.908
7.434
0
5.362
26.597
1.481
5.727
2.645
106.394
21.353
26.001
22.555
3.446
47.354
72
0
0
0
279
0
0
351
75.405
52.570
90
1.259
0
15.872
2.504
7
350
350
0
65
1
253
424
202
1.457
75.054
Aralık 2003
YP
717
1.156
754
8.989
9.547
10.328
5.098
0
30
21.328
45
165
121
1.427
119
1.193
6.378
0
14
296
67.418
31.764
62.300
24.526
37.774
94.064
8.978
1.045
14.366
75
1.409
3.823
-3.629
26.067
173.812
108.307
97
1.551
0
17.968
6.603
3.233
350
350
0
76
403
407
1.679
2.851
4.220
147.745
TOPLAM
1.423
2.114
6.311
10.521
20.414
19.600
7.145
0
113
46.936
562
5.591
5.028
8.861
119
6.554
32.975
1.481
5.741
2.941
173.812
11.122
47.799
2.725
45.074
58.921
9.572
2.266
15.308
94
1.821
698
173
29.932
116.305
67.237
9
396
0
2.585
4.426
3.548
0
0
0
24
379
164
1.614
2.752
3.242
86.373
TP
675
1.341
4.556
1.401
10.448
15.526
2.730
0
57
31.539
539
5.876
5.337
6.467
0
6.896
31.203
1.652
6.366
3.240
124.636
22.353
30.353
27.519
2.833
52.705
77
0
0
0
325
0
0
401
73.699
50.786
75
1.034
0
16.230
2.287
6
351
351
0
61
0
253
329
185
1.701
73.297
Mart 2004
YP
539
1.079
540
7.456
8.316
10.729
5.003
0
14
22.605
36
165
129
1.259
120
1.182
6.305
0
14
171
65.368
33.475
78.151
30.244
47.907
111.626
9.649
2.265
15.308
94
2.146
698
173
30.333
190.004
118.023
84
1.430
0
18.815
6.713
3.554
351
351
0
84
379
416
1.942
2.937
4.943
159.671
TOPLAM
1.214
2.421
5.096
8.857
18.764
26.255
7.733
0
71
54.144
575
6.041
5.466
7.725
120
8.077
37.508
1.652
6.380
3.411
190.004
10.612
51.573
3.924
47.649
62.185
8.719
2.543
12.140
92
733
1.636
-1.448
24.414
105.376
62.555
6
396
0
3.294
4.122
3.229
0
0
0
21
432
144
1.259
2.043
3.461
80.962
TP
732
1.052
3.705
1.604
7.007
14.042
2.465
0
51
34.779
447
3.697
3.250
4.289
0
5.893
26.348
1.438
5.602
1.994
111.449
23.318
26.722
22.933
3.788
50.039
69
6
0
0
106
0
0
181
74.779
49.794
76
1.064
0
17.845
2.663
5
350
350
0
61
0
252
356
181
1.951
74.598
Haziran 2004
YP
676
1.896
542
8.155
8.005
10.982
5.011
0
12
23.711
37
125
88
1.043
136
1.159
7.091
0
14
237
68.706
33.930
78.295
26.858
51.437
112.225
8.788
2.549
12.140
92
839
1.636
-1.448
24.595
180.154
112.349
82
1.460
0
21.138
6.785
3.234
350
350
0
82
432
396
1.615
2.224
5.412
155.559
TOPLAM
1.408
2.948
4.247
9.759
15.012
25.024
7.476
0
62
58.490
484
3.822
3.338
5.333
136
7.053
33.439
1.438
5.615
2.231
180.154
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
8,5
51,2
112,0
47,8
41,7
4,2
159,1
-10,0
29,7
-30,9
-54,4
-57,5
1,1
14,0
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
16,2
9,4
8,2
17,0
12,5
2,9
-59,6
-45,0
5,6
0,8
-9,8
-10,0
19,7
13,2
-19,6
6,5
6,5
-0,6
-42,3
6,0
-10,8
-4,4
42,5
5,8
19,5
-11,5
44,4
67,3
7,1
6,5
0,0
0,0
104,2
14,4
0,0
6,8
-17,9
33,4
18,6
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
TP
YP
10,3
0,5
17,0
74,5
-29,0
-23,5
11,5
-3,4
-31,4
-10,7
61,2
13,2
28,2
4,6
-35,4
-58,2
44,6
18,3
-8,0
-12,4
-27,5
-19,8
-29,5
-22,6
-38,6
-22,2
-11,2
21,9
17,0
3,5
5,5
18,4
3,3
4,1
5,5
-19,7
-15,0
11,5
8,5
13,7
33,8
16,6
45,0
27,0
4,2
159,7
-10,0
29,7
-36,6
-54,4
-57,5
0,4
10,3
10,4
-9,9
0,2
25,2
9,4
6,5
6,5
6,5
14,1
14,3
3,7
2,4
-17,0
36,5
12,1
TOPLAM
5,3
48,5
-28,4
-1,2
-21,7
35,9
11,4
-41,4
32,7
-8,4
-27,2
-29,3
-35,9
21,8
14,5
8,0
3,3
4,1
-19,3
10,3
1,9
42,1
99,1
38,8
33,1
-2,1
143,4
-15,5
21,8
-35,1
-57,2
-60,1
-5,1
7,1
12,2
-16,9
35,6
57,2
0,6
0,1
-6,1
-6,1
91,8
7,4
-6,1
0,4
-22,9
25,3
11,4
9,2
2,8
1,7
9,9
5,7
-3,4
-62,0
-48,3
-0,8
-5,3
-15,3
-15,5
12,4
6,3
-24,5
0,0
0,0
-6,7
-45,8
-0,4
-16,2
-10,2
33,9
-0,6
6,8
25,7
9,5
36,2
19,3
-2,1
144,0
-15,5
21,9
-40,5
-57,2
-60,1
-5,6
3,6
3,7
-15,4
-5,9
17,6
2,8
0,0
0,0
0,0
7,2
7,3
-2,5
-3,8
-22,0
28,2
5,3
TP
YP
TOPLAM
3,6
-5,6
-1,0
9,9
63,9
39,5
-33,3
-28,1
-32,7
4,7
-9,3
-7,2
-35,5
-16,2
-26,5
51,4
6,3
27,7
20,4
-1,7
4,6
-39,3
-60,7
-44,9
35,8
11,2
24,6
-13,6
-17,7
-13,9
-31,8
-24,7
-31,6
-33,8
-27,3
-33,6
-42,3
-26,9
-39,8
-16,6
14,5
14,5
9,9
-2,8
7,6
-0,9
11,2
1,4
-2,9
-2,9
-2,2
-0,9
-2,2
-24,6
-20,2
-24,2
4,8
1,9
3,6
Ek Tablo 8: Bankacılık Sektörü Analitik Bilançosu - TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
0,3
39,9
96,0
36,6
31,1
-3,6
139,6
-16,8
19,9
-36,1
-57,9
-60,7
-6,5
5,4
10,5
-18,2
33,5
54,7
-1,0
-1,5
-7,5
-7,5
88,8
5,8
-7,5
-1,2
-24,1
23,3
9,6
7,5
1,2
0,1
8,2
4,0
-4,9
-62,6
-49,1
-2,4
-6,8
-16,6
-16,8
10,7
4,7
-25,7
-1,5
-1,5
-8,1
-46,6
-2,0
-17,5
-11,6
31,8
-2,2
Reel Değişim TL
TP
YP
2,0
-7,1
8,2
61,4
-34,4
-29,2
3,1
-10,7
-36,5
-17,5
49,1
4,7
18,5
-3,2
-40,2
-61,4
33,7
9,4
-15,0
-19,0
-32,9
-25,8
-34,8
-28,4
-43,2
-28,0
-17,9
12,7
8,2
-4,3
-2,5
9,5
-4,4
-3,7
-2,4
-25,8
-21,4
3,1
0,3
5,2
23,7
7,8
34,1
17,5
-3,6
140,2
-16,8
20,0
-41,4
-57,9
-60,7
-7,1
2,0
2,1
-16,7
-7,3
15,8
1,2
-1,5
-1,5
-1,5
5,5
5,7
-4,1
-5,3
-23,2
26,2
3,7
TOPLAM
-2,6
37,3
-33,8
-8,7
-27,6
25,7
3,0
-45,8
22,7
-15,3
-32,7
-34,6
-40,8
12,7
5,9
-0,2
-4,4
-3,7
-25,3
2,0
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
35.014.864
144
0
0
216.416
703.774
4.102.761
0
0
0
23
166.405
213.344
905.181
1.053.711
577.649
42.954.272
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
1.627.947
2.899.038
27.782
2.871.256
4.526.985
3.592.688
0
3.818.878
18.388
11.753
700.141
0
8.141.848
51.096.120
TP
524.838
747.351
2.856.450
249.903
3.979.387
56.095
1.374.720
0
2.000
7.172.278
1.000.966
4.573.537
3.572.571
2.943.508
0
630.965
27.128.955
487.616
1.624.013
1.067.155
51.846.200
AKTİF HESAPLAR
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Ek Tablo 9:Kamu Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyar TL)
3.653.061
2.497.401
1.619.589
877.812
6.150.462
0
10.533
0
0
110.600
20.246.694
100.067
0
15.523.237
17.386
1.979.804
0
1.999.025
141.881
8.497
0
0
0
5.882
623
0
100.254
67.850
291.655
20.136.094
Haziran 2003
YP
166.270
250.277
98.667
2.713.913
4.387.448
513.161
1.561.658
0
0
1.615.616
24
6.483
6.459
292.539
0
343.050
7.282.126
0
3.267
268.598
19.496.614
5.281.008
5.396.439
1.647.371
3.749.068
10.677.447
3.692.755
0
3.818.878
18.388
22.286
700.141
0
8.252.448
71.342.814
50.538.101
17.530
1.979.804
0
2.215.441
845.655
4.111.258
0
0
0
5.905
167.028
213.344
1.005.435
1.121.561
869.304
63.090.366
TOPLAM
691.108
997.628
2.955.117
2.963.816
8.366.835
569.256
2.936.378
0
2.000
8.787.894
1.000.990
4.580.020
3.579.030
3.236.047
0
974.015
34.411.081
487.616
1.627.280
1.335.753
71.342.814
1.787.186
3.929.756
88.439
3.841.317
5.716.942
3.592.879
-1.301
3.985.188
49.685
36.561
1.790.361
0
9.453.373
60.704.905
42.344.346
1.348
0
0
117.556
756.305
4.393.426
0
0
0
0
192.801
213.344
672.014
1.645.434
914.958
51.251.532
TP
483.156
679.290
3.975.000
303.831
7.560.186
1.089.698
1.308.015
0
0
10.232.197
101.963
4.293.835
4.191.872
4.236.675
0
565.548
27.348.788
515.780
1.614.557
1.568.779
61.583.463
3.981.977
2.195.987
873.066
1.322.921
6.177.964
0
20.706
0
0
120.582
22.429.478
99.876
0
17.517.744
7.266
1.756.728
0
2.220.289
261.834
9.352
0
0
0
6.572
328
0
80.400
34.442
413.941
22.308.896
Aralık 2003
YP
150.488
236.609
80.794
5.060.749
4.751.424
1.399.975
1.731.292
0
0
1.868.244
12
6.070
6.058
253.070
0
372.659
5.565.675
0
5.282
74.647
21.550.920
5.769.163
6.125.743
961.505
5.164.238
11.894.906
3.692.755
-1.301
3.985.188
49.685
57.267
1.790.361
0
9.573.955
83.134.383
59.862.090
8.614
1.756.728
0
2.337.845
1.018.139
4.402.778
0
0
0
6.572
193.129
213.344
752.414
1.679.876
1.328.899
73.560.428
TOPLAM
633.644
915.899
4.055.794
5.364.580
12.311.610
2.489.673
3.039.307
0
0
12.100.441
101.975
4.299.905
4.197.930
4.489.745
0
938.207
32.914.463
515.780
1.619.839
1.643.426
83.134.383
1.793.797
4.481.252
189.182
4.292.070
6.275.049
3.592.279
-85
4.484.526
51.387
68.070
181.777
1.906.799
10.284.753
68.950.073
50.006.289
474
0
0
110.253
643.670
4.531.753
0
0
0
0
169.811
213.344
818.099
1.302.700
868.927
58.665.320
TP
426.393
955.019
2.123.000
221.177
6.965.692
3.774.131
1.597.462
0
0
12.299.240
97.979
4.373.078
4.275.099
3.250.116
0
620.183
33.056.007
545.532
1.686.602
2.112.890
69.731.423
3.638.650
1.942.667
1.156.598
786.069
5.581.317
0
26.115
0
0
126.591
20.384.546
100.476
0
16.091.954
3.312
1.356.278
0
1.992.867
252.918
8.123
0
0
0
6.405
284
0
90.242
28.039
427.533
20.257.955
Mart 2004
YP
118.949
188.277
78.600
3.673.185
4.489.073
1.648.195
1.626.067
0
0
1.927.690
8
5.501
5.493
274.861
0
339.684
5.171.016
0
4.881
62.710
19.603.196
5.432.447
6.423.919
1.345.780
5.078.139
11.856.366
3.692.755
-85
4.484.526
51.387
94.185
181.777
1.906.799
10.411.344
89.334.619
66.098.243
3.786
1.356.278
0
2.103.120
896.588
4.539.876
0
0
0
6.405
170.095
213.344
908.341
1.330.739
1.296.460
78.923.275
TOPLAM
545.342
1.143.296
2.201.600
3.894.362
11.454.765
5.422.326
3.223.529
0
0
14.226.930
97.987
4.378.579
4.280.592
3.524.977
0
959.867
38.227.023
545.532
1.691.483
2.175.600
89.334.619
1.955.117
5.476.547
131.414
5.345.133
7.431.664
3.590.028
556.186
2.109.210
56.883
-48.544
916.041
349.788
7.529.592
66.678.146
49.733.934
355
0
0
421.717
754.560
4.672.774
0
0
0
0
339.130
213.344
808.934
1.035.046
1.168.760
59.148.554
TP
579.461
831.965
1.755.000
493.822
4.792.804
3.941.723
1.669.379
0
0
14.867.353
98.496
2.437.874
2.339.378
2.213.360
0
608.424
32.206.576
526.414
1.661.220
910.358
67.156.355
4.321.241
2.432.742
752.441
1.680.301
6.753.983
77
13.475
0
0
116.279
23.276.066
102.727
0
17.925.154
3.336
1.580.527
0
2.559.808
553.043
7.505
0
0
0
10.001
295
0
115.347
28.086
376.685
23.159.787
Haziran 2004
YP
167.913
216.367
69.430
4.120.399
4.673.952
2.680.357
1.798.613
0
0
2.472.966
8
7.068
7.060
292.473
0
382.412
5.830.837
0
5.320
86.810
22.797.857
6.276.358
7.909.289
883.855
7.025.434
14.185.647
3.692.755
556.186
2.109.210
56.960
-35.069
916.041
349.788
7.645.871
89.954.212
67.659.088
3.691
1.580.527
0
2.981.525
1.307.603
4.680.279
0
0
0
10.001
339.425
213.344
924.281
1.063.132
1.545.445
82.308.341
TOPLAM
747.374
1.048.332
1.824.430
4.614.221
9.466.756
6.622.080
3.467.992
0
0
17.340.319
98.504
2.444.942
2.346.438
2.505.833
0
990.836
38.037.413
526.414
1.666.540
997.168
89.954.212
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
24.629
0
0
0
152
495
2.886
0
0
0
0
117
150
637
741
406
30.213
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
1.145
2.039
20
2.020
3.184
2.527
0
2.686
13
8
492
0
5.727
35.940
TP
369
526
2.009
176
2.799
39
967
0
1
5.045
704
3.217
2.513
2.070
0
444
19.082
343
1.142
751
36.467
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 10: Kamu Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
2.569
1.757
1.139
617
4.326
70
0
0
0
7
0
0
78
14.241
10.919
12
1.393
0
1.406
100
6
0
0
0
4
0
0
71
48
205
14.163
Haziran 2003
YP
117
176
69
1.909
3.086
361
1.098
0
0
1.136
0
5
5
206
0
241
5.122
0
2
189
13.713
3.715
3.796
1.159
2.637
7.510
2.597
0
2.686
13
16
492
0
5.805
50.181
35.547
12
1.393
0
1.558
595
2.892
0
0
0
4
117
150
707
789
611
44.376
TOPLAM
486
702
2.079
2.085
5.885
400
2.065
0
1
6.181
704
3.221
2.517
2.276
0
685
24.204
343
1.145
940
50.181
1.280
2.815
63
2.752
4.096
2.574
-1
2.855
36
26
1.283
0
6.773
43.490
30.336
1
0
0
84
542
3.148
0
0
0
0
138
153
481
1.179
655
36.717
TP
346
487
2.848
218
5.416
781
937
0
0
7.331
73
3.076
3.003
3.035
0
405
19.593
370
1.157
1.124
44.119
2.853
1.573
625
948
4.426
72
0
0
0
15
0
0
86
16.069
12.550
5
1.259
0
1.591
188
7
0
0
0
5
0
0
58
25
297
15.982
Aralık 2003
YP
108
170
58
3.626
3.404
1.003
1.240
0
0
1.338
0
4
4
181
0
267
3.987
0
4
53
15.439
4.133
4.389
689
3.700
8.522
2.646
-1
2.855
36
41
1.283
0
6.859
59.559
42.886
6
1.259
0
1.675
729
3.154
0
0
0
5
138
153
539
1.203
952
52.700
TOPLAM
454
656
2.906
3.843
8.820
1.784
2.177
0
0
8.669
73
3.081
3.007
3.217
0
672
23.580
370
1.160
1.177
59.559
1.368
3.417
144
3.273
4.785
2.740
0
3.420
39
52
139
1.454
7.843
52.582
38.135
0
0
0
84
491
3.456
0
0
0
0
129
163
624
993
663
44.739
TP
325
728
1.619
169
5.312
2.878
1.218
0
0
9.380
75
3.335
3.260
2.479
0
473
25.209
416
1.286
1.611
53.178
2.775
1.481
882
599
4.256
77
0
0
0
20
0
0
97
15.545
12.272
3
1.034
0
1.520
193
6
0
0
0
5
0
0
69
21
326
15.449
Mart 2004
YP
91
144
60
2.801
3.423
1.257
1.240
0
0
1.470
0
4
4
210
0
259
3.943
0
4
48
14.950
4.143
4.899
1.026
3.873
9.042
2.816
0
3.420
39
72
139
1.454
7.940
68.127
50.407
3
1.034
0
1.604
684
3.462
0
0
0
5
130
163
693
1.015
989
60.188
TOPLAM
416
872
1.679
2.970
8.736
4.135
2.458
0
0
10.850
75
3.339
3.264
2.688
0
732
29.152
416
1.290
1.659
68.127
1.316
3.686
88
3.597
5.001
2.416
374
1.419
38
-33
616
235
5.067
44.874
33.470
0
0
0
284
508
3.145
0
0
0
0
228
144
544
697
787
39.806
TP
390
560
1.181
332
3.225
2.653
1.123
0
0
10.006
66
1.641
1.574
1.490
0
409
21.675
354
1.118
613
45.195
2.908
1.637
506
1.131
4.545
69
0
0
0
9
0
0
78
15.665
12.063
2
1.064
0
1.723
372
5
0
0
0
7
0
0
78
19
254
15.586
Haziran 2004
YP
113
146
47
2.773
3.146
1.804
1.210
0
0
1.664
0
5
5
197
0
257
3.924
0
4
58
15.343
4.224
5.323
595
4.728
9.547
2.485
374
1.419
38
-24
616
235
5.146
60.538
45.534
2
1.064
0
2.007
880
3.150
0
0
0
7
228
144
622
715
1.040
55.393
TOPLAM
503
706
1.228
3.105
6.371
4.457
2.334
0
0
11.670
66
1.645
1.579
1.686
0
667
25.599
354
1.122
671
60.538
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
9,4
39,4
48,6
39,1
30,0
-0,1
-42.850,7
-47,1
14,5
-232,8
-48,8
-20,4
9,8
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
8,5
10,8
-13,8
27,0
9,3
2,9
-34,9
-3,6
3,8
2,3
-54,1
-10,0
15,3
111,2
-19,7
52,2
-10,1
43,5
-18,5
-9,0
3,8
17,5
-73,7
258,7
-0,2
6,4
75,9
0,0
20,4
-37,1
27,7
15,4
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
TP
YP
19,9
11,6
22,5
-8,6
-55,8
-14,1
62,5
-18,6
-36,6
-1,6
261,7
91,5
27,6
3,9
45,3
32,4
-3,4
-33,3
-43,2
16,4
-44,2
16,5
-47,8
15,6
7,6
2,6
17,8
4,8
2,1
2,9
0,7
-42,0
16,3
9,0
5,8
Ek Tablo 11: Kamu Bankalarının Analitik Bilançosu (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
8,8
29,1
-8,1
36,0
19,3
0,0
-42.850,7
-47,1
14,6
-161,2
-48,8
-20,1
8,2
13,0
-57,2
-10,0
27,5
28,4
6,3
52,2
75,8
0,0
22,8
-36,7
16,3
11,9
TOPLAM
17,9
14,5
-55,0
-14,0
-23,1
166,0
14,1
43,3
-3,4
-43,1
-44,1
-44,2
5,6
15,6
2,1
2,9
-39,3
8,2
2,8
30,9
39,6
30,7
22,1
-6,1
-40.259,1
-50,3
7,5
-224,7
-51,9
-25,2
3,2
10,3
-75,3
237,0
-6,3
-0,1
65,2
-6,1
13,1
-40,9
20,0
8,4
1,9
4,1
-19,0
19,3
2,7
-3,4
-38,9
-9,4
-2,5
-3,9
-56,9
-15,5
8,3
98,4
-24,6
43,0
-15,5
34,8
-23,4
-14,5
-2,5
2,2
21,3
-13,6
27,8
12,0
-6,1
-40.259,1
-50,3
7,7
-157,5
-51,9
-25,0
1,6
6,2
-59,7
-15,5
19,8
20,6
-0,1
43,0
65,1
-6,1
15,4
-40,6
9,2
5,1
TP
YP
TOPLAM
12,7
4,8
10,8
15,1
-14,1
7,5
-58,5
-19,3
-57,7
52,7
-23,5
-19,2
-40,4
-7,6
-27,8
239,8
79,9
149,9
19,9
-2,4
7,2
36,5
24,3
34,6
-9,3
-37,4
-9,3
-46,7
9,4
-46,6
-47,6
9,5
-47,5
-50,9
8,6
-47,6
1,1
-3,6
-0,8
10,6
-1,6
8,6
-4,1
-4,1
-3,3
-5,4
-3,4
-45,5
9,2
-43,0
2,4
-0,6
1,6
1,2
28,9
37,4
28,7
20,2
-7,6
-39.634,2
-51,1
5,9
-222,8
-52,7
-26,3
1,6
8,6
-75,6
231,7
-7,7
-1,6
62,7
-7,5
11,3
-41,8
18,1
6,7
0,4
2,4
-20,3
17,5
1,1
-4,9
-39,8
-10,8
-4,0
-5,4
-57,5
-16,8
6,6
95,3
-25,8
40,7
-16,8
32,7
-24,6
-15,8
-4,0
Reel Değişim TL
TP
YP
10,9
3,2
13,3
-15,4
-59,2
-20,5
50,3
-24,7
-41,4
-9,0
234,5
77,1
18,0
-3,9
34,4
22,4
-10,7
-38,3
-47,5
7,7
-48,4
7,8
-51,7
6,9
-0,5
-5,1
8,9
-3,1
-5,6
-4,9
-6,9
-46,3
7,5
0,8
-2,2
0,6
19,4
-15,0
25,8
10,3
-7,5
-39.634,2
-51,1
6,0
-156,6
-52,7
-26,1
0,1
4,5
-60,4
-16,8
17,9
18,8
-1,7
40,7
62,5
-7,5
13,6
-41,5
7,5
3,5
TOPLAM
9,1
5,8
-58,4
-20,5
-28,9
146,0
5,5
32,5
-10,7
-47,4
-48,3
-48,4
-2,3
6,9
-5,6
-4,9
-43,9
0,1
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
27.320.634
335
502.802
0
1.574.691
3.330.587
10.914
0
0
0
24.036
268.908
1.325
1.006.757
1.059.880
1.835.257
36.936.126
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
9.843.747
31.464.556
1.451.957
30.012.599
41.308.303
5.672.064
1.152.135
11.565.826
204.116
457.590
1.055.143
-2.736.382
17.370.492
54.306.618
TP
479.657
289.100
1.827.600
656.632
7.090.238
6.842.178
1.196.411
0
35.389
14.970.950
1.240.375
2.956.233
1.715.858
4.581.256
0
5.867.654
9.798.260
1.564.196
5.985.201
1.419.516
63.844.613
AKTİF HESAPLAR
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Ek Tablo 12: Özel Bankaların Analitik Bilançosu (Milyar TL)
21.363.161
19.892.196
17.784.321
2.107.875
41.255.357
0
-11.000
0
0
-11.000
63.082.163
0
0
48.380.308
542
0
0
11.390.144
1.364.857
0
0
0
0
50.657
266
25.330
437.210
101.599
1.342.250
63.093.163
Haziran 2003
YP
728.832
887.127
995.828
4.454.635
6.513.301
8.431.708
4.610.858
0
0
21.015.310
186.973
341.308
154.335
1.151.509
0
1.187.460
3.196.246
0
25.554
158.827
53.544.168
31.206.908
51.356.752
19.236.278
32.120.474
82.563.660
5.672.064
1152135
11.565.826
204.116
446.590
1.055.143
-2.736.382
17.359.492
117.388.781
75.700.942
877
502.802
0
12.964.835
4.695.444
10.914
0
0
0
74.693
269.174
26.655
1.443.967
1.161.479
3.177.507
100.029.289
TOPLAM
1.208.489
1.176.227
2.823.428
5.111.267
13.603.539
15.273.886
5.807.269
0
35.389
35.986.260
1.427.348
3.297.541
1.870.193
5.732.765
0
7.055.114
12.994.506
1.564.196
6.010.755
1.578.343
117.388.781
11.988.574
42.024.707
1.215.170
40.809.537
54.013.281
6.469.530
1.108.631
11.523.667
55.082
1.433.517
2.916.991
-2.897.255
20.610.163
67.218.283
34.864.356
8.273
333.861
0
2.027.643
4.931.403
22.357
0
0
0
14.794
325.299
1.325
951.173
1.367.160
1.760.476
46.608.120
TP
488.742
620.236
2.265.400
835.730
6.956.601
11.262.158
1.503.023
0
115.120
21.741.018
582.644
3.019.506
2.436.862
5.816.309
0
6.681.725
9.451.348
1.539.517
5.993.467
1.583.900
77.436.938
23.697.739
26.004.947
22.649.631
3.355.316
49.702.686
0
347.533
0
0
347.533
75.051.810
0
0
53.315.162
315
0
0
16.130.278
3.171.931
0
0
0
0
81.007
661
25.461
423.566
178.762
1.377.134
74.704.277
Aralık 2003
YP
805.180
1.357.648
898.725
5.533.486
8.373.542
12.388.935
5.092.928
0
41.376
24.022.075
56.342
180.799
124.457
1.601.148
0
1.276.480
3.052.641
0
12.583
320.066
64.833.155
35.686.313
68.029.654
23.864.801
44.164.853
103.715.967
6.469.530
1.108.631
11.523.667
55.082
1.781.050
2.916.991
-2.897.255
20.957.696
142.270.093
88.179.518
8.588
333.861
0
18.157.921
8.103.334
22.357
0
0
0
95.801
325.960
26.786
1.374.739
1.545.922
3.137.610
121.312.397
TOPLAM
1.293.922
1.977.884
3.164.125
6.369.216
15.330.143
23.651.093
6.595.951
0
156.496
45.763.093
638.986
3.200.305
2.561.319
7.417.457
0
7.958.205
12.503.989
1.539.517
6.006.050
1.903.966
142.270.093
11.860.854
52.816.313
1.654.271
51.162.042
64.677.167
6.481.205
2.468.457
10.651.593
71.565
2.195.554
772.347
167.467
22.808.188
73.437.504
37.301.872
10.912
436.336
0
2.450.375
5.131.779
31.278
0
0
0
30.785
255.383
1.325
1.185.562
1.607.732
2.185.977
50.629.316
TP
442.502
772.876
2.111.200
709.378
5.960.351
15.775.573
1.870.408
0
72.322
25.158.445
572.285
3.073.816
2.501.531
4.885.586
0
8.159.955
7.565.955
1.608.675
6.259.736
1.494.245
83.419.492
23.420.848
28.712.694
26.280.261
2.432.433
52.133.542
0
383.273
0
0
382.630
69.183.680
0
-643
48.216.131
174
0
0
15.690.759
2.737.821
0
0
0
0
71.005
279
23.811
294.482
161.738
1.604.850
68.801.050
Mart 2004
YP
550.804
1.211.039
568.336
4.710.917
6.231.757
11.798.504
4.640.207
0
18.608
23.987.094
41.078
164.367
123.289
1.248.112
0
1.195.426
2.841.473
0
12.109
146.228
59.201.692
35.281.702
81.529.007
27.934.532
53.594.475
116.810.709
6.481.205
2.467.814
10.651.593
71.565
2.578.827
772.347
167.467
23.190.818
142.621.184
85.518.003
11.086
436.336
0
18.141.134
7.869.600
31.278
0
0
0
101.790
255.662
25.136
1.480.044
1.769.470
3.790.827
119.430.366
TOPLAM
993.306
1.983.915
2.679.536
5.420.295
12.192.108
27.574.077
6.510.615
0
90.930
49.145.539
613.363
3.238.183
2.624.820
6.133.698
0
9.355.381
10.407.428
1.608.675
6.271.845
1.640.473
142.621.184
12.876.402
64.337.494
3.210.982
61.126.512
77.213.896
6.781.205
2.642.017
10.958.172
79.026
1.077.881
1.370.579
-355.087
22.553.793
78.594.072
41.948.730
8.158
507.995
0
2.794.142
5.325.186
37.065
0
0
0
30.454
272.119
1.325
984.678
1.610.638
2.519.789
56.040.279
TP
489.567
673.259
1.579.900
650.251
4.902.779
16.000.210
1.924.231
0
64.953
32.060.260
529.536
2.806.928
2.277.392
3.752.908
0
7.877.177
6.641.378
1.596.879
6.264.994
1.729.855
86.738.137
27.706.334
29.177.257
25.659.180
3.518.077
56.883.591
0
137.352
0
0
146.425
79.048.550
0
9.073
53.437.587
1.860
0
0
19.357.920
3.388.651
0
0
0
0
79.057
266
26.867
347.564
180.195
2.082.158
78.902.125
Haziran 2004
YP
777.409
2.573.240
634.741
6.123.729
7.050.196
12.956.903
5.280.041
0
17.290
28.352.582
48.231
131.434
83.203
1.136.544
0
1.324.161
4.385.829
0
13.552
230.037
70.904.485
40.582.736
93.514.751
28.870.162
64.644.589
134.097.487
6.781.205
2.651.090
10.958.172
79.026
1.215.233
1.370.579
-355.087
22.700.218
157.642.622
95.386.317
10.018
507.995
0
22.152.062
8.713.837
37.065
0
0
0
109.511
272.385
28.192
1.332.242
1.790.833
4.601.947
134.942.404
TOPLAM
1.266.976
3.246.499
2.214.641
6.773.980
11.952.975
28.957.113
7.204.272
0
82.243
60.412.842
577.767
2.938.362
2.360.595
4.889.452
0
9.201.338
11.027.207
1.596.879
6.278.546
1.959.892
157.642.622
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
19.217
0
354
0
1.108
2.343
8
0
0
0
17
189
1
708
745
1.291
25.980
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
6.924
22.131
1.021
21.110
29.055
3.990
810
8.135
144
322
742
-1.925
12.218
38.198
TP
337
203
1.285
462
4.987
4.813
842
0
25
10.530
872
2.079
1.207
3.222
0
4.127
6.892
1.100
4.210
998
44.907
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 13: Özel Bankaların Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
15.026
13.992
12.509
1.483
29.018
0
0
0
0
-8
0
0
-8
44.370
34.029
0
0
0
8.012
960
0
0
0
0
36
0
18
308
71
944
44.378
Haziran 2003
YP
513
624
700
3.133
4.581
5.931
3.243
0
0
14.782
132
240
109
810
0
835
2.248
0
18
112
37.662
21.950
36.123
13.530
22.593
58.073
3.990
810
8.135
144
314
742
-1.925
12.210
82.568
53.246
1
354
0
9.119
3.303
8
0
0
0
53
189
19
1.016
817
2.235
70.358
TOPLAM
850
827
1.986
3.595
9.568
10.743
4.085
0
25
25.312
1.004
2.319
1.315
4.032
0
4.962
9.140
1.100
4.228
1.110
82.568
8.589
30.107
871
29.237
38.696
4.635
794
8.256
39
1.027
2.090
-2.076
14.765
48.156
24.977
6
239
0
1.453
3.533
16
0
0
0
11
233
1
681
979
1.261
33.391
TP
350
444
1.623
599
4.984
8.068
1.077
0
82
15.576
417
2.163
1.746
4.167
0
4.787
6.771
1.103
4.294
1.135
55.477
16.977
18.630
16.227
2.404
35.608
0
0
0
0
249
0
0
249
53.768
38.196
0
0
0
11.556
2.272
0
0
0
0
58
0
18
303
128
987
53.519
Aralık 2003
YP
577
973
644
3.964
5.999
8.876
3.649
0
30
17.210
40
130
89
1.147
0
914
2.187
0
9
229
46.448
25.566
48.738
17.097
31.640
74.304
4.635
794
8.256
39
1.276
2.090
-2.076
15.014
101.925
63.173
6
239
0
13.009
5.805
16
0
0
0
69
234
19
985
1.108
2.248
86.910
TOPLAM
927
1.417
2.267
4.563
10.983
16.944
4.725
0
112
32.785
458
2.293
1.835
5.314
0
5.701
8.958
1.103
4.303
1.364
101.925
9.045
40.278
1.262
39.017
49.323
4.943
1.882
8.123
55
1.674
589
128
17.394
56.004
28.447
8
333
0
1.869
3.914
24
0
0
0
23
195
1
904
1.226
1.667
38.610
TP
337
589
1.610
541
4.545
12.031
1.426
0
55
19.186
436
2.344
1.908
3.726
0
6.223
5.770
1.227
4.774
1.140
63.617
17.861
21.897
20.042
1.855
39.758
0
0
0
0
292
0
0
292
52.760
36.770
0
0
0
11.966
2.088
0
0
0
0
54
0
18
225
123
1.224
52.468
Mart 2004
YP
420
924
433
3.593
4.752
8.998
3.539
0
14
18.293
31
125
94
952
0
912
2.167
0
9
112
45.148
26.906
62.175
21.303
40.872
89.081
4.943
1.882
8.123
55
1.967
589
128
17.686
108.764
65.217
8
333
0
13.835
6.001
24
0
0
0
78
195
19
1.129
1.349
2.891
91.079
TOPLAM
758
1.513
2.043
4.134
9.298
21.028
4.965
0
69
37.479
468
2.469
2.002
4.678
0
7.135
7.937
1.227
4.783
1.251
108.764
8.666
43.298
2.161
41.137
51.964
4.564
1.778
7.375
53
725
922
-239
15.178
52.893
28.231
5
342
0
1.880
3.584
25
0
0
0
20
183
1
663
1.084
1.696
37.714
TP
329
453
1.063
438
3.300
10.768
1.295
0
44
21.576
356
1.889
1.533
2.526
0
5.301
4.470
1.075
4.216
1.164
58.374
18.646
19.636
17.268
2.368
38.282
0
6
0
0
92
0
0
99
53.199
35.963
1
0
0
13.028
2.281
0
0
0
0
53
0
18
234
121
1.401
53.100
Haziran 2004
YP
523
1.732
427
4.121
4.745
8.720
3.553
0
12
19.081
32
88
56
765
0
891
2.952
0
9
155
47.718
27.312
62.934
19.429
43.505
90.246
4.564
1.784
7.375
53
818
922
-239
15.277
106.092
64.194
7
342
0
14.908
5.864
25
0
0
0
74
183
19
897
1.205
3.097
90.815
TOPLAM
853
2.185
1.490
4.559
8.044
19.488
4.848
0
55
40.657
389
1.977
1.589
3.291
0
6.192
7.421
1.075
4.225
1.319
106.092
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
7,4
53,1
164,2
49,8
43,0
4,8
138,3
-4,9
43,5
-24,8
-53,0
-87,7
9,4
16,9
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
16,9
12,2
13,3
4,9
14,4
-60,5
-57,9
5,3
0,2
490,5
20,0
6,8
-2,4
-59,8
5,5
-17,9
0,8
51,2
5,6
20,3
-1,4
52,2
37,8
8,0
65,8
105,9
-16,3
0,0
3,5
17,8
43,1
20,2
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
TP
YP
0,2
-3,4
8,5
89,5
-30,3
-29,4
-22,2
10,7
-29,5
-15,8
42,1
4,6
28,0
3,7
-43,6
-58,2
47,5
18,0
-9,1
-14,4
-7,0
-27,3
-6,5
-33,1
-35,5
-29,0
17,9
3,7
-29,7
43,7
3,7
4,5
7,7
9,2
-28,1
12,0
9,4
Ek Tablo 14: Özel Bankaların Analitik Bilançosu (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
13,7
37,5
21,0
46,4
29,3
4,8
139,1
-4,9
43,5
-31,8
-53,0
-87,7
8,3
10,8
8,2
16,7
52,2
22,0
7,5
65,8
14,3
-16,4
5,2
-3,1
15,8
46,7
11,2
TOPLAM
-2,1
64,1
-30,0
6,4
-22,0
22,4
9,2
-47,4
32,0
-9,6
-8,2
-7,8
-34,1
15,6
-11,8
3,7
4,5
2,9
10,8
0,9
43,8
148,2
40,7
34,3
-1,5
123,9
-10,7
34,8
-29,4
-55,9
-88,5
2,8
9,8
13,0
-7,4
42,9
29,4
1,4
55,7
93,4
-21,4
-6,1
-2,8
10,7
34,5
12,9
9,8
5,4
6,4
-1,5
7,5
-62,9
-60,4
-1,1
-5,8
454,7
12,7
0,4
-8,3
-62,2
-0,9
-22,9
-5,3
42,0
-0,8
6,8
29,1
13,6
37,5
21,5
-1,5
124,6
-10,7
34,8
-35,9
-55,9
-88,5
1,7
4,1
1,6
9,6
42,9
14,6
1,0
55,7
7,4
-21,5
-1,1
-9,0
8,8
37,8
4,5
TP
YP
TOPLAM
-5,9
-9,3
-8,0
2,0
78,0
54,2
-34,5
-33,7
-34,3
-26,9
4,0
-0,1
-33,8
-20,9
-26,8
33,5
-1,8
15,0
20,3
-2,6
2,6
-47,0
-60,7
-50,6
38,5
10,9
24,0
-14,6
-19,6
-15,1
-12,7
-31,7
-13,8
-12,2
-37,2
-13,4
-39,4
-33,3
-38,1
10,7
-2,6
8,6
-34,0
35,0
-17,2
-2,6
-2,6
-1,8
1,2
-1,8
2,6
-32,5
-3,3
5,2
2,7
4,1
-0,7
41,6
144,4
38,5
32,2
-3,1
120,4
-12,1
32,7
-30,5
-56,5
-88,7
1,2
8,1
11,3
-8,8
40,7
27,4
-0,1
53,3
90,4
-22,6
-7,5
-4,3
8,9
32,4
11,2
8,1
3,8
4,8
-3,0
5,8
-63,5
-61,0
-2,6
-7,3
446,1
11,0
-1,2
-9,7
-62,8
-2,4
-24,1
-6,8
39,8
-2,3
Reel Değişim TL
TP
YP
-7,4
-10,7
0,4
75,3
-35,5
-34,7
-28,0
2,3
-34,8
-22,1
31,4
-3,3
18,4
-4,1
-47,8
-61,4
36,4
9,1
-16,0
-20,8
-14,0
-32,8
-13,6
-38,2
-40,3
-34,4
9,0
-4,1
-35,0
32,9
-4,1
-3,3
-0,4
1,0
-33,5
3,6
1,1
5,2
27,1
11,9
35,4
19,6
-3,1
121,1
-12,1
32,7
-36,9
-56,5
-88,7
0,2
2,5
0,0
7,9
40,7
12,8
-0,6
53,3
5,7
-22,7
-2,7
-10,4
7,1
35,6
2,9
TOPLAM
-9,4
51,8
-35,3
-1,6
-27,9
13,2
1,0
-51,4
22,1
-16,4
-15,1
-14,8
-39,0
6,9
-18,4
-4,1
-3,3
-4,8
2,5
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
2.015.241
0
21.900
0
80.887
1.939.953
91.507
0
0
0
0
36.055
267.486
123.644
253.828
90.018
4.920.519
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
1.079.425
540.747
0
540.747
1.620.172
1.067.952
2.951.568
2.036.966
0
5.317
458.407
-7.157.215
-637.005
4.283.514
TP
21.353
519
24.000
110.863
1.526.440
3.085.019
0
0
0
469.881
276.130
1.124.327
848.197
328.670
0
3.619
184.725
57.989
331.678
83.181
6.504.067
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 14: TMSF Bünyesindeki Bankaların Analitik Bilançosu (Milyar TL)
1.740.740
6.988
3.425
3.563
1.747.728
0
0
0
0
0
2.972.597
0
0
2.235.680
158.262
0
0
414.278
0
0
0
0
0
0
0
0
21.688
104.141
38.548
2.972.597
Haziran 2003
YP
29.882
52
0
266.164
2.300
76.983
0
0
0
343.131
7.083
59.569
52.486
4.860
0
472
0
0
53
21.064
752.044
2.820.165
547.735
3.425
544.310
3.367.900
1.067.952
2951568
2.036.966
0
5.317
458.407
-7.157.215
-637.005
7.256.111
4.250.921
158.262
21.900
0
495.165
1.939.953
91.507
0
0
0
0
36.055
267.486
145.332
357.969
128.566
7.893.116
TOPLAM
51.235
571
24.000
377.027
1.528.740
3.162.002
0
0
0
813.012
283.213
1.183.896
900.683
333.530
0
4.091
184.725
57.989
331.731
104.245
7.256.111
908.037
619.083
0
619.083
1.527.120
1.083.957
19.904.351
2.157.324
2.758
0
272.032
-24.267.450
-847.028
4.304.884
2.044.356
0
21.900
0
319.325
2.024.989
113.056
0
0
0
0
30.212
250.404
42.134
222.039
83.497
5.151.912
TP
19.513
7.331
4.550
220.310
1.527.683
3.045.763
0
0
0
432.794
198.951
806.393
607.442
314.996
0
3.699
184.619
10.641
264.372
74.561
6.309.783
1.407.735
3.971
680
3.291
1.411.706
0
0
0
0
0
2.769.967
0
0
2.088.294
0
0
0
517.884
0
0
0
0
0
218
0
0
16.584
86.852
60.135
2.769.967
Aralık 2003
YP
24.846
58
0
235.329
2.197
203.468
0
0
0
274.521
4.198
18.690
14.492
3.662
0
483
0
0
423
15.883
765.068
2.315.772
623.054
680
622.374
2.938.826
1.083.957
19.904.351
2.157.324
2.758
0
272.032
-24.267.450
-847.028
7.074.851
4.132.650
0
21.900
0
837.209
2.024.989
113.056
0
0
0
218
30.212
250.404
58.718
308.891
143.632
7.921.879
TOPLAM
44.359
7.389
4.550
455.639
1.529.880
3.249.231
0
0
0
707.315
203.149
825.083
621.934
318.658
0
4.182
184.619
10.641
264.795
90.444
7.074.851
788.396
1.019.233
0
1.019.233
1.807.629
1.123.706
21.008.340
2.518.662
2.758
0
6.091
-25.556.808
-897.251
4.389.087
2.073.419
0
16.600
0
467.463
1.895.880
119.203
0
0
0
0
22.437
250.404
146.918
223.986
70.028
5.286.338
TP
15.896
344
12.500
347.466
1.529.322
3.106.822
0
0
0
364.712
30.301
147.427
117.126
128.923
0
4.390
113.453
10.495
271.517
199.039
6.135.180
1.149.563
2.842
0
2.842
1.152.405
0
0
0
0
0
2.435.531
0
0
1.920.616
0
0
0
369.307
0
0
0
0
0
117
0
0
15.886
74.630
54.975
2.435.531
Mart 2004
YP
18.796
61
0
197.296
1.998
190.752
0
0
0
215.818
44.269
84.851
40.582
4.500
0
449
0
0
372
15.127
689.438
1.937.959
1.022.075
0
1.022.075
2.960.034
1.123.706
21.008.340
2.518.662
2.758
0
6.091
-25.556.808
-897.251
6.824.618
3.994.035
0
16.600
0
836.770
1.895.880
119.203
0
0
0
117
22.437
250.404
162.804
298.616
125.003
7.721.869
TOPLAM
34.692
405
12.500
544.762
1.531.320
3.297.574
0
0
0
580.530
74.570
232.278
157.708
133.423
0
4.839
113.453
10.495
271.889
214.166
6.824.618
666.300
1.064.913
0
1.064.913
1.731.213
1.133.683
21.384.809
2.609.405
0
0
-28.418
-26.042.906
-943.427
4.549.085
2.070.568
0
2.000
0
645.536
1.979.646
125.696
0
0
0
0
20.996
250.404
98.417
218.391
80.858
5.492.512
TP
13.741
367
450
495.848
1.530.299
3.106.822
0
0
0
355.878
29.731
140.147
110.416
322.585
0
9.616
49.705
4.806
270.254
198.592
6.388.694
1.184.140
3.207
0
3.207
1.187.347
0
0
0
0
0
2.596.771
0
0
1.948.589
0
0
0
487.888
0
0
0
0
0
33
0
0
19.009
78.770
62.482
2.596.771
Haziran 2004
YP
21.081
68
0
266.620
2.179
214.870
0
0
0
190.159
37.822
67.484
29.662
6.824
0
506
0
0
364
16.669
757.162
1.850.440
1.068.120
0
1.068.120
2.918.560
1.133.683
21.384.809
2.609.405
0
0
-28.418
-26.042.906
-943.427
7.145.856
4.019.157
0
2.000
0
1.133.424
1.979.646
125.696
0
0
0
33
20.996
250.404
117.426
297.161
143.340
8.089.283
TOPLAM
34.822
435
450
762.468
1.532.478
3.321.692
0
0
0
546.037
67.553
207.631
140.078
329.409
0
10.122
49.705
4.806
270.618
215.261
7.145.856
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
1.417
0
15
0
57
1.365
64
0
0
0
0
25
188
87
179
63
3.461
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
759
380
0
380
1.140
751
2.076
1.433
0
4
322
-5.034
-448
3.013
TP
15
0
17
78
1.074
2.170
0
0
0
331
194
791
597
231
0
3
130
41
233
59
4.575
AKTİF HESAPLAR
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
Ek Tablo 15: TMSF Bünyesindeki Bankaların Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
1.224
5
2
3
1.229
0
0
0
0
0
0
0
0
2.091
1.573
111
0
0
291
0
0
0
0
0
0
0
0
15
73
27
2.091
Haziran 2003
YP
21
0
0
187
2
54
0
0
0
241
5
42
37
3
0
0
0
0
0
15
529
1.984
385
2
383
2.369
751
2.076
1.433
0
4
322
-5.034
-448
5.104
2.990
111
15
0
348
1.365
64
0
0
0
0
25
188
102
252
90
5.552
TOPLAM
36
0
17
265
1.075
2.224
0
0
0
572
199
833
634
235
0
3
130
41
233
73
5.104
651
444
0
444
1.094
777
14.260
1.546
2
0
195
-17.386
-607
3.084
1.465
0
16
0
229
1.451
81
0
0
0
0
22
179
30
159
60
3.691
TP
14
5
3
158
1.094
2.182
0
0
0
310
143
578
435
226
0
3
132
8
189
53
4.520
1.009
3
0
2
1.011
0
0
0
0
0
0
0
0
1.984
1.496
0
0
0
371
0
0
0
0
0
0
0
0
12
62
43
1.984
Aralık 2003
YP
18
0
0
169
2
146
0
0
0
197
3
13
10
3
0
0
0
0
0
11
548
1.659
446
0
446
2.105
777
14.260
1.546
2
0
195
-17.386
-607
5.069
2.961
0
16
0
600
1.451
81
0
0
0
0
22
179
42
221
103
5.675
TOPLAM
32
5
3
326
1.096
2.328
0
0
0
507
146
591
446
228
0
3
132
8
190
65
5.069
601
777
0
777
1.379
857
16.021
1.921
2
0
5
-19.490
-684
3.347
1.581
0
13
0
356
1.446
91
0
0
0
0
17
191
112
171
53
4.031
TP
12
0
10
265
1.166
2.369
0
0
0
278
23
112
89
98
0
3
87
8
207
152
4.679
877
2
0
2
879
0
0
0
0
0
0
0
0
1.857
1.465
0
0
0
282
0
0
0
0
0
0
0
0
12
57
42
1.857
Mart 2004
YP
14
0
0
150
2
145
0
0
0
165
34
65
31
3
0
0
0
0
0
12
526
1.478
779
0
779
2.257
857
16.021
1.921
2
0
5
-19.490
-684
5.205
3.046
0
13
0
638
1.446
91
0
0
0
0
17
191
124
228
95
5.889
TOPLAM
26
0
10
415
1.168
2.515
0
0
0
443
57
177
120
102
0
4
87
8
207
163
5.205
448
717
0
717
1.165
763
14.392
1.756
0
0
-19
-17.527
-635
3.061
1.393
0
1
0
434
1.332
85
0
0
0
0
14
169
66
147
54
3.696
TP
9
0
0
334
1.030
2.091
0
0
0
240
20
94
74
217
0
6
33
3
182
134
4.300
797
2
0
2
799
0
0
0
0
0
0
0
0
1.748
1.311
0
0
0
328
0
0
0
0
0
0
0
0
13
53
42
1.748
Haziran 2004
YP
14
0
0
179
1
145
0
0
0
128
25
45
20
5
0
0
0
0
0
11
510
1.245
719
0
719
1.964
763
14.392
1.756
0
0
-19
-17.527
-635
4.809
2.705
0
1
0
763
1.332
85
0
0
0
0
14
169
79
200
96
5.444
TOPLAM
23
0
0
513
1.031
2.235
0
0
0
367
45
140
94
222
0
7
33
3
182
145
4.809
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
-26,6
72,0
72,0
13,4
4,6
7,4
21,0
-100,0
-110,4
7,3
11,4
5,7
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
-15,9
-19,2
-100,0
-2,6
-15,9
-6,3
-6,7
-5,8
-84,9
14,6
-9,3
3,9
-6,3
1,3
-90,9
102,2
-2,2
11,2
-30,5
0,0
133,6
-1,6
-3,2
6,6
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
TP
YP
-29,6
-15,2
-95,0
17,2
-90,1
125,1
13,3
0,2
-0,8
2,0
5,6
-17,8
-30,7
-85,1
801,0
-82,6
261,1
-81,8
104,7
2,4
86,3
160,0
4,8
-73,1
-54,8
2,2
-13,9
166,3
4,9
1,3
-1,0
Ek Tablo 16: TMSF Bünyesindeki Bankaların Analitik Bilançosu (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
-20,1
71,4
-100,0
71,6
-0,7
4,6
7,4
21,0
-100,0
-110,4
7,3
11,4
1,0
-2,7
-90,9
35,4
-2,2
11,2
-84,9
-30,5
0,0
100,0
-3,8
-0,2
2,1
TOPLAM
-21,5
-94,1
-90,1
67,3
0,2
2,2
-22,8
-66,7
-74,8
-77,5
3,4
142,0
-73,1
-54,8
2,2
138,0
1,0
-31,1
61,6
61,6
6,5
-1,8
0,9
13,6
-100,0
-109,8
0,8
4,6
-0,7
-4,9
-91,4
89,9
-8,2
4,4
-34,7
-6,1
119,4
-7,6
-9,0
0,1
-21,0
-24,1
-100,0
-8,5
-21,0
-11,9
-12,3
-11,5
-85,8
7,7
-14,8
-2,4
-11,9
-24,9
61,0
-100,0
61,2
-6,7
-1,8
0,9
13,6
-100,0
-109,8
0,8
4,6
-5,1
-8,6
-91,4
27,2
-8,2
4,4
-85,8
-34,7
-6,1
87,9
-9,6
-6,3
-4,1
TP
YP
TOPLAM
-33,8
-20,3
-26,3
-95,3
10,1
-94,5
-90,7
-90,7
111,4
6,4
57,2
-5,9
-6,8
-5,9
-4,2
-0,8
-4,0
-22,8
-34,9
-27,5
-86,0
746,3
-68,8
-83,7
239,2
-76,4
-82,9
92,3
-78,8
-3,8
75,0
-2,9
144,2
-1,6
127,4
-74,7
-74,7
-57,6
-57,6
-4,0
-19,2
-4,0
150,2
-1,4
123,6
-4,9
-7,0
-5,1
-32,1
59,1
59,1
4,8
-3,3
-0,6
11,9
-100,0
-109,7
-0,8
3,0
-2,3
-6,3
-91,6
86,9
-9,6
2,8
-35,7
-7,5
116,0
-9,0
-10,4
-1,4
-22,2
-25,3
-100,0
-9,9
-22,2
-13,3
-13,7
-12,9
-86,0
6,0
-16,1
-3,9
-13,3
Reel Değişim TL
TP
YP
-34,9
-21,5
-95,4
8,4
-90,9
108,1
4,8
-7,4
-8,3
-5,7
-2,3
-24,0
-35,9
-86,2
733,2
-83,9
233,9
-83,2
89,3
-5,3
72,3
140,4
-3,1
-75,1
-58,2
-5,5
-20,4
146,3
-2,9
-6,4
-8,5
-26,1
58,5
-100,0
58,7
-8,2
-3,3
-0,6
11,9
-100,0
-109,7
-0,8
3,0
-6,6
-10,1
-91,6
25,2
-9,6
2,8
-86,0
-35,7
-7,5
84,9
-11,0
-7,7
-5,6
TOPLAM
-27,4
-94,6
-90,9
54,8
-7,4
-5,5
-28,6
-69,2
-76,7
-79,2
-4,4
123,8
-75,1
-58,2
-5,5
120,1
-6,6
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
484.472
0
0
0
400.735
43.245
0
0
0
0
304
36.907
0
63.373
142.527
165.387
1.336.950
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
84.652
4.670.544
1.106.259
3.564.285
4.755.196
532.192
120.443
1.335.703
0
2.120
98.129
-497.944
1.590.643
2.927.593
TP
12.535
58.581
324.800
297.486
734.587
71.804
29.158
0
0
1.049.701
25.697
95.631
69.934
110.270
0
62.404
158.926
768
219.891
259.655
3.416.263
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 17: Yabancı Bankaların Analitik Bilançosu (Milyar TL)
1.354.545
5.672.317
5.641.818
30.499
7.026.862
0
7.915
0
0
7.915
3.370.536
0
0
2.222.330
0
0
0
988.610
0
0
0
0
0
5.435
0
41.347
26.482
51.740
26.677
3.362.621
Haziran 2003
YP
40.056
53.700
77.521
622.752
56.387
415.868
247.920
0
0
1.090.596
1.686
23.011
21.325
57.166
0
0
209.875
0
2.229
6.110
2.881.866
1.439.197
10.342.861
6.748.077
3.594.784
11.782.058
532.192
120443
1.335.703
0
10.035
98.129
-497.944
1.598.558
6.298.129
2.706.802
0
0
0
1.389.345
43.245
0
0
0
0
5.739
36.907
41.347
89.855
194.267
192.064
4.699.571
TOPLAM
52.591
112.281
402.321
920.238
790.974
487.672
277.078
0
0
2.140.297
27.383
118.642
91.259
167.436
0
62.404
368.801
768
222.120
265.765
6.298.129
99.590
4.226.128
961.036
3.265.092
4.325.718
512.542
295.356
761.422
0
7.139
186.246
-118.716
1.643.989
3.469.430
591.494
0
60.957
0
641.529
19.686
0
0
0
0
176
22.170
0
105.607
233.467
150.355
1.825.441
TP
14.054
31.633
495.050
210.122
524.346
218.576
43.534
0
0
1.422.640
26.448
118.254
91.806
121.678
0
70.451
160.783
2.118
203.261
353.679
3.898.373
1.333.998
6.717.611
6.692.791
24.820
8.051.609
0
21.668
0
0
21.668
3.474.142
0
0
2.545.886
0
0
0
720.011
0
0
0
0
0
3.665
0
43.296
39.947
63.014
36.655
3.452.474
Aralık 2003
YP
43.847
18.512
72.490
577.289
175.503
357.986
261.971
0
0
1.288.095
0
4.911
4.911
68.826
0
0
170.757
0
1.561
8.362
3.045.199
1.433.588
10.943.739
7.653.827
3.289.912
12.377.327
512.542
295.356
761.422
0
28.807
186.246
-118.716
1.665.657
6.943.572
3.137.380
0
60.957
0
1.361.540
19.686
0
0
0
0
3.841
22.170
43.296
145.554
296.481
187.010
5.277.915
TOPLAM
57.901
50.145
567.540
787.411
699.849
576.562
305.505
0
0
2.710.735
26.448
123.165
96.717
190.504
0
70.451
331.540
2.118
204.822
362.041
6.943.572
90.496
4.762.055
1.255.698
3.506.357
4.852.551
519.752
401.344
738.166
0
5.669
39.377
-30.411
1.673.897
3.784.333
858.574
0
57.804
0
663.129
25.816
0
0
0
0
163
62.656
0
79.220
215.446
147.628
2.110.436
TP
16.269
28.646
477.000
162.062
636.720
393.166
107.937
0
0
1.612.520
25.612
119.183
93.571
96.508
0
81.759
97.573
2.577
208.668
381.725
4.328.742
1.442.856
7.310.272
7.208.356
101.916
8.753.128
0
16.887
0
0
16.887
3.334.078
0
0
2.286.862
0
0
0
880.798
0
0
0
0
0
1.941
7
39.857
19.648
47.469
40.609
3.317.191
Mart 2004
YP
36.242
14.999
61.599
350.380
157.071
377.568
257.938
0
0
1.305.850
0
9.932
9.932
62.249
0
0
158.573
0
1.454
5.746
2.789.669
1.533.352
12.072.327
8.464.054
3.608.273
13.605.679
519.752
401.344
738.166
0
22.556
39.377
-30.411
1.690.784
7.118.411
3.145.436
0
57.804
0
1.543.927
25.816
0
0
0
0
2.104
62.663
39.857
98.868
262.915
188.237
5.427.627
TOPLAM
52.511
43.645
538.599
512.442
793.791
770.734
365.875
0
0
2.918.370
25.612
129.115
103.503
158.757
0
81.759
256.146
2.577
210.122
387.471
7.118.411
87.778
5.821.526
1.655.344
4.166.182
5.909.304
519.752
401.895
684.631
0
-12.602
69.747
32.106
1.695.529
4.743.194
1.268.765
0
57.369
0
1.329.643
20.577
0
0
0
0
109
19.035
0
55.203
75.889
221.075
3.047.665
TP
18.111
52.641
797.050
323.287
472.119
513.939
65.596
0
0
2.312.980
25.386
119.392
94.006
128.429
0
98.623
117.751
2.736
206.291
228.409
5.363.348
1.822.424
5.798.962
5.731.255
67.707
7.621.386
0
7.135
0
0
7.135
4.185.513
0
0
2.626.135
0
0
0
1.372.871
0
0
0
0
0
1.636
10
44.864
17.046
54.696
61.120
4.178.378
Haziran 2004
YP
58.664
25.873
100.741
542.052
140.654
401.946
326.313
0
0
1.688.190
0
11.211
11.211
52.907
0
0
205.840
0
1.627
20.552
3.565.359
1.910.202
11.620.488
7.386.599
4.233.889
13.530.690
519.752
401.895
684.631
0
-5.467
69.747
32.106
1.702.664
8.928.707
3.894.900
0
57.369
0
2.702.514
20.577
0
0
0
0
1.745
19.045
44.864
72.249
130.585
282.195
7.226.043
TOPLAM
76.775
78.514
897.791
865.339
612.773
915.885
391.909
0
0
4.001.170
25.386
130.603
105.217
181.336
0
98.623
323.591
2.736
207.918
248.961
8.928.707
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 18:Yabancı Bankaların Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
60
3.285
778
2.507
3.345
374
85
939
0
1
69
-350
1.119
2.059
341
0
0
0
282
30
0
0
0
0
0
26
0
45
100
116
940
TP
9
41
228
209
517
51
21
0
0
738
18
67
49
78
0
44
112
1
155
183
2.403
953
3.990
3.968
21
4.943
0
0
0
0
6
0
0
6
2.371
1.563
0
0
0
695
0
0
0
0
0
4
0
29
19
36
19
2.365
Haziran 2003
YP
28
38
55
438
40
293
174
0
0
767
1
16
15
40
0
0
148
0
2
4
2.027
1.012
7.275
4.746
2.528
8.287
374
85
939
0
7
69
-350
1.124
4.430
1.904
0
0
0
977
30
0
0
0
0
4
26
29
63
137
135
3.306
TOPLAM
37
79
283
647
556
343
195
0
0
1.505
19
83
64
118
0
44
259
1
156
187
4.430
71
3.028
689
2.339
3.099
367
212
545
0
5
133
-85
1.178
2.486
424
0
44
0
460
14
0
0
0
0
0
16
0
76
167
108
1.308
TP
10
23
355
151
376
157
31
0
0
1.019
19
85
66
87
0
50
115
2
146
253
2.793
956
4.813
4.795
18
5.768
0
0
0
0
16
0
0
16
2.489
1.824
0
0
0
516
0
0
0
0
0
3
0
31
29
45
26
2.473
Aralık 2003
YP
31
13
52
414
126
256
188
0
0
923
0
4
4
49
0
0
122
0
1
6
2.182
1.027
7.840
5.483
2.357
8.867
367
212
545
0
21
133
-85
1.193
4.974
2.248
0
44
0
975
14
0
0
0
0
3
16
31
104
212
134
3.781
TOPLAM
41
36
407
564
501
413
219
0
0
1.942
19
88
69
136
0
50
238
2
147
259
4.974
69
3.632
958
2.674
3.701
396
306
563
0
4
30
-23
1.277
2.886
655
0
44
0
506
20
0
0
0
0
0
48
0
60
164
113
1.609
TP
12
22
364
124
486
300
82
0
0
1.230
20
91
71
74
0
62
74
2
159
291
3.301
1.100
5.575
5.497
78
6.675
0
0
0
0
13
0
0
13
2.543
1.744
0
0
0
672
0
0
0
0
0
1
0
30
15
36
31
2.530
Mart 2004
YP
28
11
47
267
120
288
197
0
0
996
0
8
8
47
0
0
121
0
1
4
2.127
1.169
9.206
6.455
2.752
10.376
396
306
563
0
17
30
-23
1.289
5.429
2.399
0
44
0
1.177
20
0
0
0
0
2
48
30
75
201
144
4.139
TOPLAM
40
33
411
391
605
588
279
0
0
2.226
20
98
79
121
0
62
195
2
160
295
5.429
59
3.918
1.114
2.804
3.977
350
270
461
0
-8
47
22
1.141
3.192
854
0
39
0
895
14
0
0
0
0
0
13
0
37
51
149
2.051
TP
12
35
536
218
318
346
44
0
0
1.557
17
80
63
86
0
66
79
2
139
154
3.609
1.226
3.903
3.857
46
5.129
0
0
0
0
5
0
0
5
2.817
1.767
0
0
0
924
0
0
0
0
0
1
0
30
11
37
41
2.812
Haziran 2004
YP
39
17
68
365
95
271
220
0
0
1.136
0
8
8
36
0
0
139
0
1
14
2.399
1.286
7.820
4.971
2.849
9.106
350
270
461
0
-4
47
22
1.146
6.009
2.621
0
39
0
1.819
14
0
0
0
0
1
13
30
49
88
190
4.863
TOPLAM
52
53
604
582
412
616
264
0
0
2.693
17
88
71
122
0
66
218
2
140
168
6.009
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
-11,9
37,8
72,2
27,6
36,6
1,4
36,1
-10,1
-276,5
-62,6
-127,0
3,1
36,7
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
36,6
-13,7
-14,4
172,8
-5,3
-67,1
-67,1
20,5
3,2
90,7
-55,4
3,6
-57,3
-13,2
66,7
21,0
114,5
-5,9
107,3
4,5
-38,1
-14,1
-47,7
-67,5
47,0
67,0
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
TP
YP
28,9
33,8
66,4
39,8
61,0
39,0
53,9
-6,1
-10,0
-19,9
135,1
12,3
50,7
24,6
62,6
31,1
-4,0
1,0
128,3
2,4
128,3
5,5
-23,1
40,0
-26,8
20,5
29,2
1,5
4,2
-35,4
145,8
37,6
17,1
Ek Tablo 19: Yabancı Bankaların Analitik Bilançosu (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
33,2
6,2
-3,5
28,7
9,3
1,4
36,1
-10,1
-119,0
-62,6
-127,0
2,2
28,6
24,1
-5,9
98,5
4,5
-54,6
-14,1
3,6
-50,4
-56,0
50,9
36,9
TOPLAM
32,6
56,6
58,2
9,9
-12,4
58,9
28,3
47,6
-4,0
6,0
8,8
-4,8
40,0
-2,4
29,2
1,5
-31,2
28,6
-17,2
29,4
61,8
19,9
28,3
-4,7
27,8
-15,5
-265,8
-64,8
-125,4
-3,1
28,4
101,5
-11,6
94,7
-1,8
-41,8
-19,3
-50,9
-69,5
38,1
56,8
28,3
-18,9
-19,6
156,3
-11,1
-69,1
-69,1
13,2
-3,1
79,1
-58,1
-2,7
-59,9
-18,5
56,6
13,7
25,2
-0,3
-9,3
20,9
2,7
-4,7
27,8
-15,5
-117,8
-64,8
-125,4
-4,0
20,8
16,6
-11,6
86,5
-1,8
-57,3
-19,3
-2,7
-53,4
-58,6
41,8
28,6
TP
YP
TOPLAM
21,1
25,7
24,6
56,3
31,3
47,1
51,2
30,5
48,6
44,5
-11,8
3,2
-15,4
-24,7
-17,7
120,9
5,5
49,2
41,5
17,0
20,5
52,7
23,1
38,7
-9,8
-9,8
-5,2
114,4
-0,4
-3,8
114,4
2,2
-0,9
-27,8
-10,6
31,5
31,5
-31,2
13,2
-8,3
21,3
21,3
-4,7
-2,1
-4,6
-39,3
130,9
-35,4
29,2
10,0
20,8
-18,5
27,4
59,3
18,0
26,3
-6,2
25,8
-16,9
-263,2
-65,4
-125,0
-4,6
26,4
98,4
-13,0
91,7
-3,3
-42,7
-20,6
-51,7
-69,9
36,0
54,4
26,3
-20,2
-20,8
152,3
-12,5
-69,5
-69,5
11,4
-4,6
76,3
-58,7
-4,2
-60,5
-19,7
54,2
11,9
Reel Değişim TL
TP
YP
19,2
23,7
53,9
29,2
48,9
28,5
42,3
-13,2
-16,7
-25,9
117,4
3,8
39,3
15,2
50,4
21,2
-11,2
-6,6
111,1
-5,3
111,1
-2,4
-28,9
29,5
-32,3
11,5
19,5
-6,1
-3,6
-40,3
127,3
27,2
8,3
23,2
-1,8
-10,8
19,0
1,1
-6,2
25,8
-16,9
-117,6
-65,4
-125,0
-5,5
18,9
14,8
-13,0
83,6
-3,3
-58,0
-20,6
-4,2
-54,1
-59,3
39,5
26,6
TOPLAM
22,6
44,8
46,3
1,6
-19,0
46,9
18,6
36,5
-11,2
-1,9
0,6
-12,0
29,5
-9,7
19,5
-6,1
-36,4
18,9
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
0
0
20.015
0
246.321
5.600
78.890
1
1
0
0
27.613
0
5.605
296.767
1.161.748
1.842.560
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
758.889
412.662
274.154
138.508
1.171.551
1.700.636
75.770
3.711.533
0
36.266
108.919
-2.063.092
3.570.032
5.412.592
TP
314
3.887
1.351.500
599.686
130.292
285.724
3.156
0
1.543
1.838.888
10.948
129.651
118.703
262.784
344
203.479
134.471
13.767
186.060
91.707
5.118.550
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 20: Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyar TL)
676.720
1.709.985
1.563.817
146.168
2.386.705
0
222
0
0
222
3.967.913
0
0
0
143.651
0
0
2.699.609
47.500
46
558.358
558.358
0
0
0
287.210
62.694
3.909
164.714
3.967.691
Haziran 2003
YP
604
4.405
0
1.389.795
14.055
226.709
18.575
0
0
2.262.923
14.264
54.142
39.878
48.215
128.866
15.166
128.127
0
0
10.251
4.261.955
1.435.609
2.122.647
1.837.971
284.676
3.558.256
1.700.636
75770
3.711.533
0
36.488
108.919
-2.063.092
3.570.254
9.380.505
0
143.651
20.015
0
2.945.930
53.100
78.936
558.359
558.359
0
0
27.613
287.210
68.299
300.676
1.326.462
5.810.251
TOPLAM
918
8.292
1.351.500
1.989.481
144.347
512.433
21.731
0
1.543
4.101.811
25.212
183.793
158.581
310.999
129.210
218.645
262.598
13.767
186.060
101.958
9.380.505
656.580
486.635
486.198
437
1.143.215
1.856.678
55.590
3.782.688
243
99.451
442.647
-2.049.382
4.187.915
5.966.682
0
0
12.994
0
138.397
13.024
88.070
1
1
0
0
20.877
0
22.443
452.029
1.030.932
1.778.767
TP
330
5.006
1.022.000
788.387
127.663
371.676
3.111
0
1.679
2.347.817
11.451
141.024
129.573
202.199
330
166.478
163.825
9.885
182.792
185.376
5.590.005
791.543
1.374.721
1.268.147
106.574
2.166.264
0
198
0
0
198
4.297.962
0
0
0
118.081
0
0
3.084.744
61.936
42
488.760
488.760
0
64
0
284.395
48.403
5.169
206.170
4.297.764
Aralık 2003
YP
605
1.364
0
1.375.333
25.999
268.721
29.894
0
0
2.592.435
6.019
39.176
33.157
68.614
165.765
15.495
113.805
0
0
10.590
4.674.639
1.448.123
1.861.356
1.754.345
107.011
3.309.479
1.856.678
55.590
3.782.688
243
99.649
442.647
-2.049.382
4.188.113
10.264.644
0
118.081
12.994
0
3.223.141
74.960
88.112
488.761
488.761
0
64
20.877
284.395
70.846
457.198
1.237.102
6.076.531
TOPLAM
935
6.370
1.022.000
2.163.720
153.662
640.397
33.005
0
1.679
4.940.252
17.470
180.200
162.730
270.813
166.095
181.973
277.630
9.885
182.792
195.966
10.264.644
839.165
618.212
473.579
144.633
1.457.377
1.958.457
101.600
4.199.020
244
118.386
-78.625
-1.816.616
4.482.466
6.337.710
0
0
24.610
0
165.940
2.073
89.533
1
1
0
0
8.495
0
32.920
482.964
1.048.708
1.855.244
TP
554
2.187
1.262.600
744.859
138.106
416.490
3.639
0
2.293
2.285.943
11.331
139.678
128.347
247.427
446
180.401
196.116
8.952
192.833
260.083
5.954.260
808.581
1.835.324
1.440.651
394.673
2.643.905
0
134
0
0
134
3.737.559
0
0
0
94.895
0
0
2.717.124
7.949
40
460.206
460.206
0
38
0
267.653
26.946
4.836
157.738
3.737.425
Mart 2004
YP
564
1.166
0
1.042.299
26.398
244.322
36.115
0
0
2.421.289
5.655
35.924
30.269
65.411
157.359
14.398
96.520
0
0
9.513
4.121.009
1.647.746
2.453.536
1.914.230
539.306
4.101.282
1.958.457
101.600
4.199.020
244
118.520
-78.625
-1.816.616
4.482.600
10.075.269
0
94.895
24.610
0
2.883.064
10.022
89.573
460.207
460.207
0
38
8.495
267.653
59.866
487.800
1.206.446
5.592.669
TOPLAM
1.118
3.353
1.262.600
1.787.158
164.504
660.812
39.754
0
2.293
4.707.232
16.986
175.602
158.616
312.838
157.805
194.799
292.636
8.952
192.833
269.596
10.075.269
849.334
997.362
833.503
163.859
1.846.696
2.064.055
178.511
4.286.797
244
72.379
74.624
-2.178.686
4.497.924
6.563.239
0
0
23.525
0
348.635
24.824
87.865
1
1
0
0
11.539
0
21.963
313.449
1.233.514
2.065.315
TP
591
5.812
1.373.550
915.858
244.716
409.460
3.640
0
10.518
2.437.995
11.060
129.686
118.626
278.844
293
172.325
184.488
10.411
190.857
94.390
6.344.808
798.090
2.297.016
1.933.960
363.056
3.095.106
0
-282
0
0
-282
4.604.762
0
0
0
108.133
0
0
3.224.754
15.659
45
520.406
520.406
0
22
0
302.652
48.528
6.063
378.782
4.605.044
Haziran 2004
YP
691
1.312
0
1.332.021
29.579
278.559
40.523
0
0
2.718.316
6.408
35.475
29.067
68.564
202.074
16.291
114.692
0
0
14.163
4.823.193
1.647.424
3.294.378
2.767.463
526.915
4.941.802
2.064.055
178.511
4.286.797
244
72.097
74.624
-2.178.686
4.497.642
11.168.001
0
108.133
23.525
0
3.573.389
40.483
87.910
520.407
520.407
0
22
11.539
302.652
70.491
319.512
1.612.296
6.670.359
TOPLAM
1.282
7.124
1.373.550
2.247.879
274.295
688.019
44.163
0
10.518
5.156.311
17.468
165.161
147.693
347.408
202.367
188.616
299.180
10.411
190.857
108.553
11.168.001
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
TAAHHÜTLER (50+51)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
0
0
14
0
173
4
55
0
0
0
0
19
0
4
209
817
1.296
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
534
290
193
97
824
1.196
53
2.611
0
26
77
-1.451
2.511
3.807
TP
0
3
951
422
92
201
2
0
1
1.293
8
91
83
185
0
143
95
10
131
65
3.600
AKTİF HESAPLAR
Ek Tablo 21: Kalkınma ve Yatırım Bankalarının Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
476
1.203
1.100
103
1.679
0
0
0
0
0
0
0
0
2.791
0
101
0
0
1.899
33
0
393
393
0
0
0
202
44
3
116
2.791
Haziran 2003
YP
0
3
0
978
10
159
13
0
0
1.592
10
38
28
34
91
11
90
0
0
7
2.998
1.010
1.493
1.293
200
2.503
1.196
53
2.611
0
26
77
-1.451
2.511
6.598
0
101
14
0
2.072
37
56
393
393
0
0
19
202
48
211
933
4.087
TOPLAM
1
6
951
1.399
102
360
15
0
1
2.885
18
129
112
219
91
154
185
10
131
72
6.598
470
349
348
0
819
1.330
40
2.710
0
71
317
-1.468
3.000
4.275
0
0
9
0
99
9
63
0
0
0
0
15
0
16
324
739
1.274
TP
0
4
732
565
91
266
2
0
1
1.682
8
101
93
145
0
119
117
7
131
133
4.005
567
985
909
76
1.552
0
0
0
0
0
0
0
0
3.079
0
85
0
0
2.210
44
0
350
350
0
0
0
204
35
4
148
3.079
Aralık 2003
YP
0
1
0
985
19
193
21
0
0
1.857
4
28
24
49
119
11
82
0
0
8
3.349
1.037
1.334
1.257
77
2.371
1.330
40
2.710
0
71
317
-1.468
3.000
7.354
0
85
9
0
2.309
54
63
350
350
0
0
15
204
51
328
886
4.353
TOPLAM
1
5
732
1.550
110
459
24
0
1
3.539
13
129
117
194
119
130
199
7
131
140
7.354
640
471
361
110
1.111
1.494
77
3.202
0
90
-60
-1.385
3.418
4.833
0
0
19
0
127
2
68
0
0
0
0
6
0
25
368
800
1.415
TP
0
2
963
568
105
318
3
0
2
1.743
9
107
98
189
0
138
150
7
147
198
4.541
617
1.400
1.099
301
2.016
0
0
0
0
0
0
0
0
2.850
0
72
0
0
2.072
6
0
351
351
0
0
0
204
21
4
120
2.850
Mart 2004
YP
0
1
0
795
20
186
28
0
0
1.846
4
27
23
50
120
11
74
0
0
7
3.143
1.257
1.871
1.460
411
3.128
1.494
77
3.202
0
90
-60
-1.385
3.418
7.684
0
72
19
0
2.199
8
68
351
351
0
0
6
204
46
372
920
4.265
TOPLAM
1
3
963
1.363
125
504
30
0
2
3.590
13
134
121
239
120
149
223
7
147
206
7.684
572
671
561
110
1.243
1.389
120
2.885
0
49
50
-1.466
3.027
4.417
0
0
16
0
235
17
59
0
0
0
0
8
0
15
211
830
1.390
TP
0
4
924
616
165
276
2
0
7
1.641
7
87
80
188
0
116
124
7
128
64
4.270
537
1.546
1.302
244
2.083
0
0
0
0
0
0
0
0
3.099
0
73
0
0
2.170
11
0
350
350
0
0
0
204
33
4
255
3.099
Haziran 2004
YP
0
1
0
896
20
187
27
0
0
1.829
4
24
20
46
136
11
77
0
0
10
3.246
1.109
2.217
1.862
355
3.326
1.389
120
2.885
0
49
50
-1.466
3.027
7.516
0
73
16
0
2.405
27
59
350
350
0
0
8
204
47
215
1.085
4.489
TOPLAM
1
5
924
1.513
185
463
30
0
7
3.470
12
111
99
234
136
127
201
7
128
73
7.516
TAAHHÜTLER (50+51)
48
49
50
51
52
Kaynak: BDDK
ÖDENMİŞ SERMAYE
YEDEK AKÇELER
39
40
41
42
43
44
45
46
47
29,4
105,0
71,4
37.396,3
61,5
11,2
221,1
13,3
0,4
-27,2
-83,1
6,3
7,4
10,0
PASİF HESAPLAR
MEVDUAT
BANKALARA BORÇLAR
FONLAR
KARŞILIKLAR
DİĞER PASİFLER
TOPLAM (22+..+37)-(30+31)
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
0,8
67,1
52,5
240,7
42,9
-242,4
-242,4
7,1
-8,4
4,5
-74,7
7,1
6,5
6,5
-65,6
6,4
0,3
17,3
83,7
7,1
81,0
151,9
90,6
-0,2
0,0
0,0
-44,7
-2,1
-30,7
19,7
16,1
NAKİT DEĞERLER
KREDİLER
DİĞER AKTİFLER
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
AKTİF HESAPLAR
TP
YP
79,1
14,2
16,1
-3,8
34,4
16,2
-3,1
91,7
13,8
10,2
3,7
17,0
35,6
526,4
3,8
4,9
-3,4
6,5
-8,0
-9,4
-8,4
-12,3
37,9
-0,1
-11,2
21,9
3,5
5,1
12,6
0,8
5,3
4,4
-49,1
33,7
13,5
3,2
Ek Tablo 22: Kalkınma ve Yatırım BAnkalarının Analitik Bilançosu (Yüzde Değişim ) (Haziran 2004/Aralık 2003)
13,8
77,0
57,7
392,4
49,3
11,2
221,1
13,3
0,4
-27,6
-83,1
6,3
7,4
8,8
-8,4
81,0
10,9
-46,0
-0,2
6,5
6,5
-65,6
-44,7
6,4
-0,5
-30,1
30,3
9,8
TOPLAM
37,1
11,8
34,4
3,9
78,5
7,4
33,8
526,4
4,4
0,0
-8,3
-9,2
28,3
21,8
3,7
7,8
5,3
4,4
-44,6
8,8
21,5
92,5
61,0
35.123,3
51,7
4,4
201,7
6,5
-5,7
-31,6
-84,2
-0,1
0,9
3,3
70,1
136,6
79,0
-6,3
-6,1
-6,1
-48,1
-8,1
-34,9
12,4
9,1
-5,3
57,0
43,3
220,0
34,2
-233,8
-233,8
0,6
-14,0
-1,8
-76,3
0,6
0,0
0,0
-67,7
0,0
-5,8
10,2
72,6
0,7
6,9
66,3
48,2
362,5
40,3
4,4
201,7
6,5
-5,7
-32,0
-84,2
-0,1
0,9
2,2
-14,0
70,1
4,1
-49,3
-6,3
0,0
0,0
-67,7
-48,1
0,0
-6,5
-34,4
22,4
3,1
TP
YP
TOPLAM
68,2
7,3
28,8
9,1
-9,6
5,1
26,3
26,3
9,1
-9,0
-2,4
80,1
6,9
67,7
3,5
-2,6
0,9
9,9
27,3
25,7
488,5
488,5
-2,5
-1,5
-2,0
-9,3
0,0
-6,1
-13,6
-14,9
-13,9
-14,0
-17,6
-14,7
29,5
-6,1
20,5
-16,6
14,5
14,5
-2,8
-1,2
-2,6
5,8
-5,3
1,2
-1,1
-1,1
-1,9
-1,9
-52,2
25,6
-48,0
6,6
-3,1
2,2
19,6
89,5
58,5
34.575,2
49,4
2,8
197,0
4,8
-7,1
-32,7
-84,4
-1,7
-0,7
1,7
67,4
133,0
76,3
-7,7
-7,5
-7,5
-48,9
-9,5
-35,9
10,6
7,4
-6,8
54,5
41,0
215,0
32,1
-231,7
-231,7
-0,9
-15,3
-3,3
-76,6
-0,9
-1,5
-1,5
-68,2
-1,6
-7,3
8,5
69,9
-0,9
Reel Değişim TL
TP
YP
65,6
5,6
7,4
-11,0
24,3
7,4
-10,4
77,3
5,2
1,9
-4,1
8,2
25,4
479,3
-4,0
-3,0
-10,7
-1,5
-15,0
-16,3
-15,3
-18,9
27,5
-7,6
-17,9
12,7
-4,3
-2,8
4,1
-6,8
-2,6
-3,4
-52,9
23,7
5,0
-4,6
5,2
63,7
45,9
355,3
38,1
2,8
197,0
4,8
-7,1
-33,1
-84,4
-1,7
-0,7
0,6
-15,3
67,4
2,5
-50,1
-7,7
-1,5
-1,5
-68,2
-48,9
-1,6
-8,0
-35,4
20,5
1,5
TOPLAM
26,8
3,4
24,3
-3,9
65,1
-0,6
23,7
479,3
-3,5
-7,5
-15,2
-16,1
18,6
12,7
-4,1
-0,3
-2,6
-3,4
-48,8
0,6
1.529.613
1.848.913
4 Para Piy. İşl. Alınan Faizler
5 Alım-Satım Amaçlı Menkul Değerlerden Alınan Faizler
532.004
127.255
13 Bankalara Verilen Faizler
14 Para Piy.İşl.Verilen Faizler
43.025
-247.807
47 DÖNEM NET KARI (ZARARI) (45 - 46)
Kaynak: BDDK
1.205.301
46 Vergi Provizyonu
430.353
957.494
45 VERGİ ÖNCESİ KAR (ZARAR) [(22+28+44)-39]
-1.265.060
44 Toplam Diğer Faiz Dışı Gelirler (Giderler) (40 tan 43 e)
43 Net Parasal Pozisyon Karı (Zararı)
42 Olağanüstü Gelirler (Giderler) (Net)
0
1.652.388
40 Sermaye Piyasası İşlemleri Karları (Zararları) (Net)
41 Kambiyo Karları (Zararları) (Net)
2.382.523
264.381
37 Vergi, Resim, Harç ve Fonlar
5.896.485
487.902
36 Amortisman Giderleri
39 Toplam Faiz Dışı Giderler (29 dan 38 e)
462.049
35 Verilen Ücret ve Komisyonlar
38 Diğer Faiz Dışı Giderler
39.428
140.487
146.912
32 Menkul Değerler Değer Azalma Provizyonu
34 Diğer Provizyonlar
50.464
31 Kıdem Tazminatı Provizyonu
33 İştirakler, Bağlı ve Birl. Kont. Ed. Ort. Değer Azalma Provizyonu
67.254
1.855.085
29 Personel Giderleri
30 Genel Karşılık Provizyonu
3.520.876
28 Toplam Faiz Dışı Gelirler (23 ten 27 ye)
622.681
1.169.418
27 Diğer Faiz Dışı Gelirler
26 Aktiflerimizin Satışından Elde Edilen Gelirler
1.267.540
205.023
25 Bankacılık Hizmetleri Gelirleri
256.214
24 Alınan Kar Payları
2.902.750
844.545
23 Kredilerden Alınan Ücret ve Komisyonlar
22 PROV.SONRASI NET FAİZ GELİRİ (GİDERİ) (20-21)
21 Takipteki Alacaklar Özel Provizyonu
3.747.295
2.668.546
514
2.669.060
1.660.964
0
-2
1.501.850
159.116
154.683
46.183
2.538
1.746
69.879
5.654
1.027
11.353
0
1.817
14.486
381.562
56.383
1
101.943
59.356
163.879
781.217
100.489
881.706
1.552.551
13.219.250
19 Toplam Faiz Giderleri (12 den 18 e)
20 NET FAİZ GELİRİ (GİDERİ) (11-19)
4.093
20.123
140.129
2.128
1.166.042
42.122
50.792
336.393
958.899
2.434.257
162.378
3.270
3
466.427
280.167
504.162
44.670
156.930
2.140
814.110
YP
HAZİRAN 2003
248.601
18 Diğer Faiz ve Faiz Benzeri Giderler
17 Finansal Kiralama Giderleri
16 Repo İşlemlerine Verilen Faizler
0
11.143.220
15 İhraç Edilen Menkul Kıymetlere Verilen Faizler
16.966.545
11 Toplam Faiz Gelirleri (1 den 10 a)
679.490
71
4.065
7.751.800
12 Mevduata Verilen Faizler
10 Diğer Faiz ve Faiz Benzeri Gelirler
9 Finansal Kiralama Gelirleri
8 Ters Repo İşlemlerinden Alınan Faizler
7 VKET Menkul Değerlerden Alınan Faizler
914.176
311.282
3 Bankalardan Alınan Faizler
6 Satılmaya Hazır Menkul Değerlerden Alınan Faizler
144.713
3.782.422
TP
2 Takipteki Alacaklardan Alınan Faizler
1 Kredilerden Alınan Faizler
(Milyar TL)
Ek Tablo 23: Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu
2.420.739
1.205.815
3.626.554
2.091.317
-1.265.060
43.023
1.501.850
1.811.504
6.051.168
2.428.706
266.919
489.648
531.928
146.141
40.455
158.265
50.464
69.071
1.869.571
3.902.438
1.225.801
622.682
1.369.483
264.379
420.093
3.683.967
945.034
4.629.001
14.771.801
388.730
6.221
1.186.165
42.122
178.047
868.397
12.102.119
19.400.802
841.868
3.341
4.068
8.218.227
1.194.343
2.353.075
1.574.283
468.212
146.853
4.596.532
TOPLAM
1.377.780
2.453.938
3.831.718
2.858.524
-1.853.477
51.813
0
4.660.188
12.356.843
4.620.093
608.954
967.483
984.333
504.080
147.213
118.137
215.875
189.111
4.001.564
6.430.632
2.058.081
722.641
2.872.235
235.911
541.764
6.899.405
2.521.828
9.421.233
25.057.599
433.576
4.051
2.179.634
0
194.247
951.704
21.294.387
34.478.832
1.351.271
54
19.064
13.778.874
1.878.047
5.005.510
2.557.246
596.482
463.735
8.828.549
TP
4.230.493
4.072
4.234.565
2.066.163
0
54
1.631.223
434.886
325.519
87.097
1.691
4.116
164.464
22.941
1.465
9.726
0
4.948
29.071
757.918
90.236
1
220.809
107.058
339.814
1.736.003
100.209
1.836.212
2.939.875
167.102
6.103
51.686
72.198
70.766
643.518
1.928.502
4.776.087
207.767
6.817
110
799.918
856.152
917.779
73.706
283.386
4.348
1.626.104
YP
ARALIK 2003
5.608.273
2.458.010
8.066.283
4.924.687
-1.853.477
51.867
1.631.223
5.095.074
12.682.362
4.707.190
610.645
971.599
1.148.797
527.021
148.678
127.863
215.875
194.059
4.030.635
7.188.550
2.148.317
722.642
3.093.044
342.969
881.578
8.635.408
2.622.037
11.257.445
27.997.474
600.678
10.154
2.231.320
72.198
265.013
1.595.222
23.222.889
39.254.919
1.559.038
6.871
19.174
14.578.792
2.734.199
5.923.289
2.630.952
879.868
468.083
10.454.653
TOPLAM
-635.505
803.028
167.523
-905.444
-1.188.880
3.106
0
280.330
3.409.239
1.284.054
98.262
259.639
203.150
338.937
31.152
59.549
40.354
48.776
1.045.366
1.571.152
458.626
26.797
819.756
102.874
163.099
2.911.054
314.380
3.225.434
4.991.360
20.763
2.349
477.018
0
28.624
193.276
4.269.330
8.216.794
244.261
0
7.105
2.187.437
1.093.012
1.407.834
352.079
119.120
102.956
2.702.990
TP
1.556.474
104
1.556.578
1.063.779
0
0
928.413
135.366
97.620
15.120
599
964
57.409
3.127
0
11.539
0
1.168
7.694
206.026
14.712
2
53.181
55.134
82.997
384.393
9.687
394.080
638.876
4.852
1.999
18.109
12.322
4.984
144.153
452.457
1.032.956
18.615
1.881
194
143.690
217.655
210.912
2.505
61.385
1.016
375.103
YP
MART 2004
920.969
803.132
1.724.101
158.335
-1.188.880
3.106
928.413
415.696
3.506.859
1.299.174
98.861
260.603
260.559
342.064
31.152
71.088
40.354
49.944
1.053.060
1.777.178
473.338
26.799
872.937
158.008
246.096
3.295.447
324.067
3.619.514
5.630.236
25.615
4.348
495.127
12.322
33.608
337.429
4.721.787
9.249.750
262.876
1.881
7.299
2.331.127
1.310.667
1.618.746
354.584
180.505
103.972
3.078.093
TOPLAM
1.679.146
1.104.323
2.783.469
-917.875
-1.400.392
6.823
0
475.694
6.189.972
2.017.842
192.214
513.353
422.169
532.647
86.463
59.499
50.670
149.669
2.165.446
3.299.871
871.810
65.350
1.730.754
293.693
338.264
6.591.445
472.738
7.064.183
9.734.458
36.439
5.258
918.968
0
62.963
415.872
8.294.958
16.798.641
488.868
8
10.973
4.764.713
2.563.792
2.071.489
601.059
241.884
200.897
5.854.958
723.429
126
723.555
-276.179
0
0
-583.987
307.808
219.369
34.803
1.135
2.082
105.164
3.830
0
49.714
0
6.272
16.369
395.634
24.245
16
111.164
76.595
183.614
823.469
10.331
833.800
1.292.968
9.784
4.588
45.985
28.159
12.148
328.805
863.499
2.126.768
31.998
4.201
399
308.975
447.919
368.159
5.972
128.314
1.261
829.570
YP
HAZİRAN 2004
TP
2.402.575
1.104.449
3.507.024
-1.194.054
-1.400.392
6.823
-583.987
783.502
6.409.341
2.052.645
193.349
515.435
527.333
536.477
86.463
109.213
50.670
155.941
2.181.815
3.695.505
896.055
65.366
1.841.918
370.288
521.878
7.414.914
483.069
7.897.983
11.027.426
46.223
9.846
964.953
28.159
75.111
744.677
9.158.457
18.925.409
520.866
4.209
11.372
5.073.688
3.011.711
2.439.648
607.031
370.198
202.158
6.684.528
TOPLAM
1.076
1.300
374
90
0
303
673
848
-174
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
30
-890
0
1.162
4.147
186
1.676
343
325
28
99
103
35
47
1.305
2.476
823
892
438
144
180
2.042
594
1.877
0
1.877
1.168
0
0
1.056
112
109
32
2
1
49
4
1
8
0
1
10
268
40
0
72
42
115
549
71
620
1.092
9.298
2.636
3
99
1
14
30
36
237
674
1.712
114
2
0
328
197
355
31
110
2
573
YP
HAZİRAN 2003
175
820
7.838
11.934
478
0
3
5.452
643
219
102
2.660
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo24: Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu
1.703
848
2.551
1.471
-890
30
1.056
1.274
4.256
1.708
188
344
374
103
28
111
35
49
1.315
2.745
862
438
963
186
295
2.591
665
3.256
10.390
273
4
834
30
125
611
8.512
13.646
592
2
3
5.780
840
1.655
1.107
329
103
3.233
TOPLAM
987
1.758
2.745
2.048
-1.328
37
0
3.339
8.853
3.310
436
693
705
361
105
85
155
135
2.867
4.607
1.474
518
2.058
169
388
4.943
1.807
6.750
17.952
311
3
1.562
0
139
682
15.256
24.701
968
0
14
9.871
1.345
3.586
1.832
427
332
6.325
TP
3.031
3
3.034
1.480
0
0
1.169
312
233
62
1
3
118
16
1
7
0
4
21
543
65
0
158
77
243
1.244
72
1.315
2.106
120
4
37
52
51
461
1.382
3.422
149
5
0
573
613
658
53
203
3
1.165
YP
ARALIK 2003
4.018
1.761
5.779
3.528
-1.328
37
1.169
3.650
9.086
3.372
437
696
823
378
107
92
155
139
2.888
5.150
1.539
518
2.216
246
632
6.187
1.878
8.065
20.058
430
7
1.599
52
190
1.143
16.637
28.123
1.117
5
14
10.444
1.959
4.244
1.885
630
335
7.490
TOPLAM
-485
612
128
-691
-907
2
0
214
2.600
979
75
198
155
258
24
45
31
37
797
1.198
350
20
625
78
124
2.220
240
2.460
3.806
16
2
364
0
22
147
3.256
6.266
186
0
5
1.668
834
1.074
268
91
79
2.061
TP
1.187
0
1.187
811
0
0
708
103
74
12
0
1
44
2
0
9
0
1
6
157
11
0
41
42
63
293
7
301
487
4
2
14
9
4
110
345
788
14
1
0
110
166
161
2
47
1
286
YP
MART 2004
702
612
1.315
121
-907
2
708
317
2.674
991
75
199
199
261
24
54
31
38
803
1.355
361
20
666
120
188
2.513
247
2.760
4.294
20
3
378
9
26
257
3.601
7.054
200
1
6
1.778
1.000
1.234
270
138
79
2.347
TOPLAM
1.130
743
1.873
-618
-942
5
0
320
4.166
1.358
129
345
284
358
58
40
34
101
1.457
2.221
587
44
1.165
198
228
4.436
318
4.754
6.551
25
4
618
0
42
280
5.582
11.305
329
0
7
3.207
1.725
1.394
405
163
135
3.940
487
0
487
-186
0
0
-393
207
148
23
1
1
71
3
0
33
0
4
11
266
16
0
75
52
124
554
7
561
870
7
3
31
19
8
221
581
1.431
22
3
0
208
301
248
4
86
1
558
YP
HAZİRAN 2004
TP
1.617
743
2.360
-804
-942
5
-393
527
4.313
1.381
130
347
355
361
58
73
34
105
1.468
2.487
603
44
1.240
249
351
4.990
325
5.315
7.421
31
7
649
19
51
501
6.164
12.737
351
3
8
3.415
2.027
1.642
409
249
136
4.499
TOPLAM
28,5
-38,5
169,9
-6,3
16,7
122,5
Kaynak: BDDK
-777,6
-8,4
190,7
46 Vergi Provizyonu
-313,3
10,7
-84,1
-
-71,2
5,0
-15,3
-27,3
5,2
-8,6
119,3
279,1
-59,5
0,4
-25,4
-89,5
32,0
127,1
43,2
-44,0
36,5
88,5
-16,7
-26,4
-93,0
-85,3
-72,9
-75,5
-72,9
-116,6
-
-100,0
-138,9
93,4
41,8
-24,6
-55,3
19,2
50,5
-32,3
-100,0
337,9
-
245,2
13,0
3,7
-57,0
1.500,0
9,0
29,0
12,0
5,4
-89,7
-5,4
12,1
147,1
128,5
-21,2
-33,1
-76,1
-2,3
-9,9
-12,6
-80,3
-33,8
59,9
-27,0
-86,6
-18,2
-
-21,8
-50,5
-1,0
-25,6
-88,7
180,4
-28,1
12,0
-60,7
13.200,0
-22,3
-41,1
38,8
1,9
54,8
YP
Nominal Değişim % (TL)
TP
Ek Tablo 25: Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
-0,8
-8,4
-3,3
-157,1
10,7
-84,1
-138,9
-56,7
5,9
-15,5
-27,6
5,3
-0,9
267,1
113,7
-31,0
0,4
125,8
16,7
-5,3
-26,9
-89,5
34,5
40,1
24,2
101,3
-48,9
70,6
-25,3
-88,1
58,3
-18,6
-33,1
-57,8
-14,2
-24,3
-2,5
-38,1
26,0
179,5
-38,3
152,2
3,7
-61,4
-20,9
37,7
45,4
TOPLAM
-748,3
-12,3
178,1
-304,1
5,9
-84,8
-
-72,5
0,4
-19,0
-30,4
0,7
-12,6
262,8
109,8
-61,2
-3,9
112,9
11,7
-10,3
-28,7
-90,0
30,6
37,1
26,3
117,3
-46,4
80,4
-29,5
-86,0
136,4
-24,6
-
-52,7
-25,2
-28,8
-5,3
-31,2
-89,2
158,3
-41,2
168,3
7,2
-62,4
-25,7
32,8
48,1
-74,1
-76,5
-74,1
-115,9
-
-100,0
-137,2
85,1
35,7
-27,9
-57,2
14,1
44,0
-35,2
-100,0
319,0
-
230,3
8,1
-0,8
-58,9
1.430,9
4,3
23,5
7,2
0,9
-90,2
-9,5
-20,3
-93,3
7,3
118,6
-36,0
-77,1
-6,5
-13,8
-16,4
-81,1
22,9
12.625,4
-36,6
53,0
-30,1
-87,2
-21,8
-43,6
-2,5
YP
Nominal Değişim % (USD)
TP
-5,0
-12,4
-7,5
-154,6
5,9
-84,8
-137,2
-58,6
1,3
-19,1
-30,7
0,7
-5,1
251,2
104,5
-34,0
-3,9
116,0
11,7
-9,4
-30,1
-90,0
28,7
34,0
18,9
92,6
-51,1
63,2
-28,6
-88,6
51,4
-22,2
-36,0
-59,6
-18,0
-27,6
-6,7
-40,8
20,5
167,5
-40,9
141,3
-0,8
-63,1
-24,3
31,7
39,1
TOPLAM
-713,0
-17,1
163,0
-293,0
0,2
-85,7
-
-74,0
-5,0
-23,4
-34,2
-4,8
-17,3
243,0
98,4
-63,4
-9,2
101,3
5,6
-15,2
-32,6
-90,5
23,5
29,6
19,4
105,4
-49,4
70,6
-33,4
-86,7
123,5
-28,7
-
-55,2
-29,3
-32,7
-10,4
-34,9
-89,8
144,2
-44,4
153,7
1,4
-64,4
-29,7
25,6
40,0
TP
-75,5
-77,8
-75,5
-115,0
-
-100,0
-135,2
75,0
28,3
-31,8
-59,5
7,9
36,2
-38,7
-100,0
296,2
-
212,3
2,2
-6,2
-61,1
1.347,6
-1,3
16,7
1,4
-4,6
-90,7
-14,4
-24,7
-93,7
1,4
106,7
-39,5
-78,4
-11,6
-18,5
-21,0
-82,2
16,2
11.932,9
-40,1
44,6
-33,9
-87,9
-26,0
-46,7
-7,8
YP
Reel Değişim % (TL)
-10,2
-17,1
-12,5
-151,7
0,2
-85,7
-135,2
-60,9
-4,2
-23,5
-34,5
-4,8
-10,3
232,1
93,4
-37,6
-9,2
104,3
5,6
-14,3
-33,9
-90,5
21,7
26,7
12,4
82,1
-53,8
54,4
-32,5
-89,2
43,2
-26,4
-39,5
-61,8
-22,4
-31,5
-11,7
-44,0
14,0
152,9
-44,1
128,1
-6,2
-65,1
-28,5
24,5
31,6
TOPLAM
1.524.475
1.567.792
122.955
43.025
-590.136
Kaynak: BDDK
1.205.301
615.165
46 Vergi Provizyonu
293.234
-1.295.113
0
1.545.322
2.295.574
256.402
5.641.995
477.932
458.931
39.428
140.487
71.971
67.003
45.284
1.788.983
2.845.731
141.637
1.013.706
1.242.444
204.987
242.957
3.118.195
801.822
3.920.017
2.552.468
514
2.552.982
1.471.237
0
-2
1.304.840
166.399
149.597
45.069
2.533
1.746
67.921
5.654
1.027
11.353
0
1.241
13.053
373.433
56.342
1
100.636
59.356
157.098
857.909
53.274
911.183
1.495.204
12.441.628
4.093
20.123
138.854
2.128
856.385
42.122
50.792
324.948
914.272
2.406.387
162.378
3.270
3
466.408
279.758
503.469
44.662
146.785
2.082
797.572
YP
HAZİRAN 2003
220.869
0
503.745
16.361.645
10.735.546
672.231
71
3.870
7.724.493
727.700
292.020
132.319
3.716.674
TP
(Milyar TL)
Ek Tablo 26: TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu
1.962.332
1.205.815
3.168.147
1.764.471
-1.295.113
43.023
1.304.840
1.711.721
5.791.592
2.340.643
258.935
479.678
526.852
146.141
40.455
83.324
45.284
68.244
1.802.036
3.219.164
1.070.048
141.638
1.343.080
264.343
400.055
3.976.104
855.096
4.831.200
13.936.832
359.723
6.221
876.508
42.122
173.747
828.693
11.649.818
18.768.032
834.609
3.341
3.873
8.190.901
1.007.458
2.071.261
1.569.137
438.805
134.401
4.514.246
TOPLAM
1.090.803
2.453.938
3.544.741
2.826.169
-1.837.127
51.813
0
4.611.483
11.965.799
4.470.020
595.639
946.343
979.711
503.549
147.213
58.139
204.609
188.853
3.871.723
5.561.119
1.780.241
204.019
2.821.179
235.874
519.806
7.123.252
2.388.019
9.511.271
23.542.383
343.279
4.051
1.560.164
0
186.499
898.527
20.549.863
33.053.654
1.337.211
54
18.867
13.729.367
1.291.829
4.425.376
2.550.302
560.610
443.132
8.696.906
TP
4.245.438
4.072
4.249.510
1.988.352
0
54
1.545.961
442.337
315.739
85.414
1.682
3.954
161.044
22.941
1.465
9.726
0
3.610
25.903
742.649
90.131
1
217.877
107.058
327.582
1.834.248
56.753
1.891.001
2.833.558
163.665
6.103
51.686
72.198
70.766
624.544
1.844.596
4.724.559
207.712
6.817
110
799.899
852.890
917.025
73.698
265.366
4.289
1.596.753
YP
ARALIK 2003
5.336.241
2.458.010
7.794.251
4.814.521
-1.837.127
51.867
1.545.961
5.053.820
12.281.538
4.555.434
597.321
950.297
1.140.755
526.490
148.678
67.865
204.609
192.463
3.897.626
6.303.768
1.870.372
204.020
3.039.056
342.932
847.388
8.957.500
2.444.772
11.402.272
26.375.941
506.944
10.154
1.611.850
72.198
257.265
1.523.071
22.394.459
37.778.213
1.544.923
6.871
18.977
14.529.266
2.144.719
5.342.401
2.624.000
825.976
447.421
10.293.659
TOPLAM
-490.354
803.028
312.674
-1.041.331
-1.290.684
3.106
0
246.247
3.276.996
1.193.831
97.104
254.562
202.595
336.681
31.152
59.549
38.662
47.449
1.015.411
1.537.871
439.567
26.634
811.100
102.424
158.146
3.093.130
302.103
3.395.233
4.713.595
19.357
2.349
350.119
0
27.335
172.915
4.141.520
8.108.828
242.311
0
7.072
2.187.437
1.092.802
1.349.456
351.140
102.833
101.062
2.674.715
TP
1.405.232
104
1.405.336
901.493
0
0
766.136
135.357
95.935
14.734
599
939
56.833
3.127
0
11.539
0
1.168
6.996
202.693
14.553
2
52.630
55.134
80.374
397.085
7.477
404.562
620.960
4.852
1.999
18.109
12.322
4.984
141.669
437.025
1.025.522
18.582
1.881
194
143.690
217.177
210.891
2.505
58.861
941
370.800
YP
MART 2004
914.878
803.132
1.718.010
-139.838
-1.290.684
3.106
766.136
381.604
3.372.931
1.208.565
97.703
255.501
259.428
339.808
31.152
71.088
38.662
48.617
1.022.407
1.740.564
454.120
26.636
863.730
157.558
238.520
3.490.215
309.580
3.799.795
5.334.555
24.209
4.348
368.228
12.322
32.319
314.584
4.578.545
9.134.350
260.893
1.881
7.266
2.331.127
1.309.979
1.560.347
353.645
161.694
102.003
3.045.515
TOPLAM
1.645.063
1.104.323
2.749.386
-1.071.905
-1.495.906
6.823
0
417.178
6.056.472
1.962.215
189.815
503.965
421.013
530.368
86.463
59.499
48.800
149.642
2.104.692
3.243.126
843.554
64.521
1.713.810
293.063
328.178
6.634.637
452.686
7.087.323
9.202.214
34.871
5.258
679.963
0
61.197
363.295
8.057.630
16.289.537
475.784
8
10.940
4.750.796
2.331.996
1.921.024
599.591
196.481
197.938
5.804.979
785.930
126
786.056
-237.874
0
0
-545.838
307.964
212.281
34.017
1.134
1.991
104.022
3.830
0
49.714
0
2.732
14.841
389.165
24.014
16
109.867
76.595
178.673
847.046
8.125
855.171
1.253.576
9.784
4.588
45.985
28.159
12.148
323.362
829.550
2.108.747
31.909
4.201
399
308.975
443.838
368.118
5.972
123.135
1.177
821.023
YP
HAZİRAN 2004
TP
2.430.993
1.104.449
3.535.442
-1.309.779
-1.495.906
6.823
-545.838
725.142
6.268.753
1.996.232
190.949
505.956
525.035
534.198
86.463
109.213
48.800
152.374
2.119.533
3.632.291
867.568
64.537
1.823.677
369.658
506.851
7.481.683
460.811
7.942.494
10.455.790
44.655
9.846
725.948
28.159
73.345
686.657
8.887.180
18.398.284
507.693
4.209
11.339
5.059.771
2.775.834
2.289.142
605.563
319.616
199.115
6.626.002
TOPLAM
1.072
1.103
354
86
0
206
433
848
-415
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
30
-911
0
1.087
1.615
180
3.968
336
323
28
99
51
32
47
1.258
2.002
713
874
100
144
171
2.193
564
1.795
0
1.796
1.035
0
0
918
117
105
32
2
1
48
4
1
8
0
1
9
263
40
0
71
42
110
603
37
641
1.052
8.751
2.757
3
98
1
14
30
36
229
643
1.693
114
2
0
328
197
354
31
103
1
561
YP
HAZİRAN 2003
155
602
7.551
11.508
473
0
3
5.433
512
205
93
2.614
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 27: TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu
1.380
848
2.228
1.241
-911
30
918
1.204
4.074
1.646
182
337
371
103
28
59
32
48
1.268
2.264
753
100
945
186
281
2.797
601
3.398
9.803
253
4
617
30
122
583
8.194
13.201
587
2
3
5.761
709
1.457
1.104
309
95
3.175
TOPLAM
781
1.758
2.540
2.025
-1.316
37
0
3.304
8.573
3.202
427
678
702
361
105
42
147
135
2.774
3.984
1.275
146
2.021
169
372
5.103
1.711
6.814
16.866
246
3
1.118
0
134
644
14.722
23.680
958
0
14
9.836
925
3.170
1.827
402
317
6.231
TP
3.042
3
3.044
1.424
0
0
1.108
317
226
61
1
3
115
16
1
7
0
3
19
532
65
0
156
77
235
1.314
41
1.355
2.030
117
4
37
52
51
447
1.322
3.385
149
5
0
573
611
657
53
190
3
1.144
YP
ARALIK 2003
3.823
1.761
5.584
3.449
-1.316
37
1.108
3.621
8.799
3.264
428
681
817
377
107
49
147
138
2.792
4.516
1.340
146
2.177
246
607
6.417
1.751
8.169
18.896
363
7
1.155
52
184
1.091
16.044
27.065
1.107
5
14
10.409
1.537
3.827
1.880
592
321
7.375
TOPLAM
-374
612
238
-794
-984
2
0
188
2.499
910
74
194
155
257
24
45
29
36
774
1.173
335
20
619
78
121
2.359
230
2.589
3.595
15
2
267
0
21
132
3.158
6.184
185
0
5
1.668
833
1.029
268
78
77
2.040
TP
1.072
0
1.072
687
0
0
584
103
73
11
0
1
43
2
0
9
0
1
5
155
11
0
40
42
61
303
6
309
474
4
2
14
9
4
108
333
782
14
1
0
110
166
161
2
45
1
283
YP
MART 2004
698
612
1.310
-107
-984
2
584
291
2.572
922
75
195
198
259
24
54
29
37
780
1.327
346
20
659
120
182
2.662
236
2.898
4.068
18
3
281
9
25
240
3.492
6.966
199
1
6
1.778
999
1.190
270
123
78
2.323
TOPLAM
1.107
743
1.850
-721
-1.007
5
0
281
4.076
1.321
128
339
283
357
58
40
33
101
1.416
2.183
568
43
1.153
197
221
4.465
305
4.770
6.193
23
4
458
0
41
244
5.423
10.963
320
0
7
3.197
1.569
1.293
404
132
133
3.907
529
0
529
-160
0
0
-367
207
143
23
1
1
70
3
0
33
0
2
10
262
16
0
74
52
120
570
5
576
844
7
3
31
19
8
218
558
1.419
21
3
0
208
299
248
4
83
1
553
YP
HAZİRAN 2004
TP
1.636
743
2.379
-881
-1.007
5
-367
488
4.219
1.343
129
341
353
360
58
73
33
103
1.426
2.444
584
43
1.227
249
341
5.035
310
5.345
7.037
30
7
489
19
49
462
5.981
12.382
342
3
8
3.405
1.868
1.541
408
215
134
4.459
TOPLAM
28,5
-38,5
182,7
17,6
123,3
Kaynak: BDDK
-378,8
-8,4
346,9
46 Vergi Provizyonu
-465,5
15,5
-84,1
-
-73,0
7,3
-14,5
-26,0
5,4
-8,3
119,3
277,5
-17,3
7,8
14,0
-16,8
43,0
35,1
112,8
37,9
-43,5
-54,4
80,8
-16,2
-26,0
-93,0
-84,2
-69,2
-75,5
-69,2
-116,2
-
-100,0
-141,8
85,1
41,9
-24,5
-55,2
14,0
53,2
-32,3
-100,0
337,9
-
120,1
13,7
4,2
-57,4
1.500,0
9,2
29,0
13,7
-1,3
-84,7
-6,1
12,1
147,1
128,5
-20,6
-33,1
-76,1
-0,5
-9,3
-12,4
-80,3
-33,8
58,7
-26,9
-86,6
-16,1
-
-27,9
-50,2
-0,4
-24,9
-88,7
220,5
-29,2
22,5
-60,7
13.200,0
-32,7
-43,5
49,6
2,9
56,2
YP
TP
Ek Tablo 28: TMSF Bünyesindeki Bankalar Hariç Bankacılık Sektörü Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
23,9
-8,4
11,6
-174,2
15,5
-84,1
-141,8
-57,6
8,2
-14,7
-26,3
5,5
-0,3
265,5
113,7
31,1
7,8
123,3
17,6
12,8
-18,9
-54,4
35,8
39,8
26,7
88,2
-46,1
64,4
-25,0
-87,6
58,3
-17,2
-33,1
-57,8
-17,1
-23,7
-2,0
-39,2
26,0
192,8
-38,2
175,5
10,5
-61,4
-27,2
48,1
46,8
TOPLAM
-366,7
-12,3
327,6
-449,8
10,5
-84,8
-
-74,2
2,7
-18,2
-29,2
0,9
-12,2
261,2
109,8
-20,9
3,1
113,7
12,6
9,0
-20,4
-56,4
32,0
36,8
29,2
103,6
-46,0
73,0
-29,2
-84,9
136,4
-24,0
-
-52,4
-31,0
-28,2
-4,7
-32,3
-89,2
170,5
-41,2
206,6
17,2
-62,4
-35,6
43,1
49,4
-70,5
-76,5
-70,5
-115,5
-
-100,0
-140,0
77,1
35,8
-27,8
-57,2
9,1
46,5
-35,2
-100,0
319,0
-
110,6
8,8
-0,3
-59,2
1.430,9
4,5
23,5
8,8
-5,5
-85,4
-10,2
-19,8
-93,3
7,3
118,6
-36,0
-77,1
-4,8
-13,2
-16,2
-81,2
22,9
12.625,4
-36,6
51,8
-30,0
-87,2
-19,7
-45,9
-1,5
YP
TP
18,5
-12,4
6,8
-171,0
10,5
-84,8
-140,0
-59,5
3,6
-18,4
-29,4
0,9
-4,7
249,7
104,5
25,4
3,1
113,6
12,5
8,0
-22,4
-56,4
29,9
33,8
21,2
80,0
-48,4
57,3
-28,2
-88,1
51,4
-20,8
-36,0
-59,6
-20,7
-27,0
-6,2
-41,8
20,5
180,1
-40,9
163,6
5,7
-63,1
-30,3
41,7
40,4
TOPLAM
-352,2
-17,1
304,4
-430,7
4,5
-85,7
-
-75,6
-2,9
-22,7
-33,0
-4,6
-17,0
241,6
98,4
-25,2
-2,5
102,1
6,4
3,1
-24,7
-58,8
24,8
29,3
22,2
92,5
-48,9
63,6
-33,1
-85,7
123,5
-28,2
-
-55,0
-34,8
-32,1
-9,9
-36,0
-89,8
155,8
-44,4
189,9
10,9
-64,4
-39,1
35,3
41,3
TP
-72,1
-77,8
-72,1
-114,6
-
-100,0
-137,8
67,4
28,4
-31,7
-59,5
3,2
38,6
-38,7
-100,0
296,2
-
99,2
2,9
-5,7
-61,4
1.347,6
-1,2
16,7
2,9
-10,7
-86,2
-15,1
-24,1
-93,6
1,4
106,7
-39,5
-78,4
-10,0
-17,9
-20,7
-82,2
16,2
11.932,9
-40,1
43,5
-33,8
-87,9
-24,1
-48,9
-6,9
YP
12,1
-17,1
1,0
-167,2
4,5
-85,7
-137,8
-61,7
-2,1
-22,8
-33,3
-4,6
-9,8
230,7
93,4
18,6
-2,5
102,0
6,4
2,1
-26,6
-58,8
22,8
26,5
14,6
70,2
-51,2
48,7
-32,1
-88,8
43,2
-25,1
-39,5
-61,8
-25,0
-31,0
-11,3
-45,0
14,0
164,9
-44,1
149,3
0,0
-65,1
-34,1
34,0
32,8
TOPLAM
24.058
569.622
374.706
6.093.152
50.723
4.660
26.697
52.334
62.321
69.272
583.707
835.579
567.943
267.636
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
-290.568
0
-533.873
0
243.305
1.408.813
4.324
5.231
29.139
571.128
777.944
46.134
454.895
225.152
24.526
27.237
1.757.016
548.722
304.270
432.505
514
433.019
178.824
0
155.360
23.464
30.995
5.517
2.110
472
8.926
3.187
1.001
2.881
0
1
6.900
39.411
9.335
0
14.299
1.198
14.579
245.779
844
246.623
6.368.254
2.305.738
597
1.741
10.329
448
30
211.698
0
35.500
52.671
202.984
550.893
8.515
0
0
245.921
16.055
164.729
4.341
43.495
254
67.583
YP
HAZİRAN 2003
12.168
483
8.673.992
247.784
0
769
6.667.894
0
60.744
728.415
TP
(Milyar TL)
Ek Tablo 29: Kamu Bankaları Kar Zarar Tablosu
700.141
568.457
1.268.598
-111.744
-533.873
0
155.360
266.769
1.439.808
589.224
71.382
62.793
61.260
29.884
5.661
7.205
29.139
5.232
578.028
817.355
464.230
46.134
239.451
25.724
41.816
2.002.795
549.566
2.552.361
6.672.524
12.616
627
213.439
10.329
35.983
103.394
6.296.136
9.224.885
256.299
0
769
6.913.815
16.055
539.435
573.963
67.553
60.998
795.998
TOPLAM
1.065.718
1.095.711
2.161.429
280.063
-736.497
0
0
1.016.560
2.974.499
1.067.251
175.582
116.081
126.252
16.314
95.474
417
169.386
35.030
1.172.712
1.435.207
727.757
56.662
555.560
29.324
65.904
3.420.658
1.311.997
4.732.655
12.006.291
27.836
32
355.033
0
753
83.063
11.539.574
16.738.946
523.627
0
8.912
11.747.298
29.684
1.244.010
1.191.615
43.974
268.938
1.680.888
TP
724.643
2.491
727.134
245.986
0
197.941
48.045
49.720
9.816
764
1.121
17.391
1.968
1.459
3.462
0
0
13.739
83.470
23.335
0
30.468
1.751
27.916
447.398
694
448.092
571.699
870
1.471
4.202
10.557
47.607
84.982
422.010
1.019.791
15.755
0
0
419.223
42.635
325.890
5.223
82.138
725
128.202
YP
ARALIK 2003
1.790.361
1.098.202
2.888.563
526.049
-736.497
0
197.941
1.064.605
3.024.219
1.077.067
176.346
117.202
143.643
18.282
96.933
3.879
169.386
35.030
1.186.451
1.518.677
751.092
56.662
586.028
31.075
93.820
3.868.056
1.312.691
5.180.747
12.577.990
28.706
1.503
359.235
10.557
48.360
168.045
11.961.584
17.758.737
539.382
0
8.912
12.166.521
72.319
1.569.900
1.196.838
126.112
269.663
1.809.090
TOPLAM
-13.726
314.890
301.164
-458.961
-480.929
0
0
21.968
638.168
222.518
27.808
32.071
18.710
9.735
0
1.813
27.616
5.140
292.757
318.631
107.178
19.808
155.929
3.976
31.740
1.079.662
168.822
1.248.484
2.316.986
9.150
0
48.661
0
9
12.001
2.247.165
3.565.470
107.343
0
2.710
1.812.431
176.110
634.131
161.299
8.674
56.299
606.473
TP
195.503
104
195.607
78.670
0
76.427
2.243
19.344
2.244
402
210
9.267
0
0
4.125
0
0
3.096
22.589
7.136
0
8.138
17
7.298
113.692
78
113.770
124.506
279
312
1.211
0
2.096
14.937
105.671
238.276
3.838
1
0
53.646
25.927
102.147
165
22.585
98
29.869
YP
MART 2004
181.777
314.994
496.771
-380.291
-480.929
0
76.427
24.211
657.512
224.762
28.210
32.281
27.977
9.735
0
5.938
27.616
5.140
295.853
341.220
114.314
19.808
164.067
3.993
39.038
1.193.354
168.900
1.362.254
2.441.492
9.429
312
49.872
0
2.105
26.938
2.352.836
3.803.746
111.181
1
2.710
1.866.077
202.037
736.278
161.464
31.259
56.397
636.342
TOPLAM
723.919
422.206
1.146.125
-537.735
-575.598
0
0
37.863
1.300.660
455.371
60.002
63.644
42.586
13.747
2.975
10.973
30.905
15.642
604.815
628.360
174.807
49.596
322.309
16.690
64.958
2.356.160
195.811
2.551.971
4.411.894
23.017
0
92.584
0
9
25.745
4.270.539
6.963.865
206.004
0
2.752
3.739.076
428.051
859.910
255.061
15.647
105.392
1.351.972
192.122
126
192.248
-9.501
0
-14.878
5.377
41.308
4.193
736
432
14.777
669
0
13.871
0
0
6.630
43.459
9.841
0
15.910
603
17.105
199.598
408
200.006
264.985
383
654
4.350
0
5.788
31.875
221.935
464.991
7.752
0
0
121.785
60.423
164.267
314
45.635
1
64.814
YP
HAZİRAN 2004
TP
916.041
422.332
1.338.373
-547.236
-575.598
0
-14.878
43.240
1.341.968
459.564
60.738
64.076
57.363
14.416
2.975
24.844
30.905
15.642
611.445
671.819
184.648
49.596
338.219
17.293
82.063
2.555.758
196.219
2.751.977
4.676.879
23.400
654
96.934
0
5.797
57.620
4.492.474
7.428.856
213.756
0
2.752
3.860.861
488.474
1.024.177
255.375
61.282
105.393
1.416.786
TOPLAM
17
401
264
0
0
37
44
49
411
991
171
-204
588
399
188
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
-376
0
19
3
0
3
4
20
402
547
32
320
158
17
19
1.236
386
1.622
214
4.479
304
0
305
126
0
0
109
17
22
4
1
0
6
2
1
2
0
0
5
28
7
0
10
1
10
173
1
173
0
9
0
0
1
7
25
37
143
387
6
0
0
173
11
116
3
31
0
48
YP
HAZİRAN 2003
149
36
6.101
4.286
174
0
1
4.690
0
43
512
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 30: Kamu Bankaları Kar Zarar Tablosu
492
400
892
-79
-376
0
109
188
1.013
414
50
44
43
21
4
5
20
4
407
575
327
32
168
18
29
1.409
387
1.795
4.693
9
0
150
7
25
73
4.429
6.489
180
0
1
4.863
11
379
404
48
43
560
TOPLAM
763
785
1.548
201
-528
0
0
728
2.131
765
126
83
90
12
68
0
121
25
840
1.028
521
41
398
21
47
2.451
940
3.391
8.602
20
0
254
0
1
60
8.267
11.992
375
0
6
8.416
21
891
854
32
193
1.204
TP
519
2
521
176
0
0
142
34
36
7
1
1
12
1
1
2
0
0
10
60
17
0
22
1
20
321
0
321
410
1
1
3
8
34
61
302
731
11
0
0
300
31
233
4
59
1
92
YP
ARALIK 2003
1.283
787
2.069
377
-528
0
142
763
2.167
772
126
84
103
13
69
3
121
25
850
1.088
538
41
420
22
67
2.771
940
3.712
9.011
21
1
257
8
35
120
8.569
12.723
386
0
6
8.716
52
1.125
857
90
193
1.296
TOPLAM
-10
240
230
-350
-367
0
0
17
487
170
21
24
14
7
0
1
21
4
223
243
82
15
119
3
24
823
129
952
1.767
7
0
37
0
0
9
1.714
2.719
82
0
2
1.382
134
484
123
7
43
463
TP
149
0
149
60
0
0
58
2
15
2
0
0
7
0
0
3
0
0
2
17
5
0
6
0
6
87
0
87
95
0
0
1
0
2
11
81
182
3
0
0
41
20
78
0
17
0
23
YP
MART 2004
139
240
379
-290
-367
0
58
18
501
171
22
25
21
7
0
5
21
4
226
260
87
15
125
3
30
910
129
1.039
1.862
7
0
38
0
2
21
1.794
2.901
85
0
2
1.423
154
561
123
24
43
485
TOPLAM
487
284
771
-362
-387
0
0
25
875
306
40
43
29
9
2
7
21
11
407
423
118
33
217
11
44
1.586
132
1.717
2.969
15
0
62
0
0
17
2.874
4.687
139
0
2
2.516
288
579
172
11
71
910
129
0
129
-6
0
0
-10
4
28
3
0
0
10
0
0
9
0
0
4
29
7
0
11
0
12
134
0
135
178
0
0
3
0
4
21
149
313
5
0
0
82
41
111
0
31
0
44
YP
HAZİRAN 2004
TP
616
284
901
-368
-387
0
-10
29
903
309
41
43
39
10
2
17
21
11
411
452
124
33
228
12
55
1.720
132
1.852
3.147
16
0
65
0
4
39
3.023
5.000
144
0
2
2.598
329
689
172
41
71
953
TOPLAM
-35,0
-55,2
129,5
-
-25,7
170,5
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
85,1
37,2
7,8
-
-84,4
-
-7,7
-22,0
-13,4
2,1
-18,6
-36,2
-48,5
153,8
6,1
199,0
5,9
-19,2
7,5
-61,6
43,2
-31,9
34,1
-64,3
138,5
10,7
-12,9
-30,7
-55,6
-75,5
-55,6
-105,3
-
-
-109,6
-77,1
33,3
-24,0
-65,1
-8,5
65,6
-79,0
-100,0
381,5
-
-100,0
-3,9
10,3
5,4
-
11,3
-49,7
17,3
-18,8
-51,7
-18,9
-14,5
9,5
149,9
-100,0
-83,7
-39,5
9,3
-15,6
89,2
-100,0
-56,3
-
-49,2
-98,1
-19,7
-29,9
-9,0
-16,9
-
-50,5
-43,9
257,9
276,4
-0,3
-92,8
4,9
-99,6
-4,1
-
73,5
85,6
YP
TP
Ek Tablo 31: Kamu Bankaları Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
30,8
-25,7
5,5
389,7
7,8
-
-109,6
-83,8
-6,8
-22,0
-14,9
2,0
-6,4
-51,8
-47,4
244,8
6,1
199,0
5,8
-17,8
-60,2
7,5
41,2
-32,8
96,2
27,6
-64,3
7,8
-29,9
85,5
4,3
-54,6
-100,0
-83,9
-44,3
-28,6
-19,5
-16,6
-
257,9
-44,2
2.942,5
89,9
-55,5
-9,3
72,8
78,0
TOPLAM
158,8
-28,9
31,2
77,1
3,2
-
-
-85,1
-11,7
-25,4
-17,1
-2,3
-22,1
-50,7
-38,9
142,8
1,5
186,1
1,3
-22,7
-63,2
2,9
37,0
-34,9
128,2
28,3
-65,9
5,9
-33,7
81,0
-100,0
-58,2
-
-98,2
-51,4
-32,9
-23,2
-20,5
-
242,4
-46,3
-
119,6
-57,2
-37,8
66,0
77,6
-57,5
-76,5
-57,5
-105,1
-
-
-109,2
-78,1
27,5
-27,3
-66,6
-12,4
58,4
-79,9
-100,0
360,7
-
-100,0
-8,1
5,5
0,9
-
6,5
-51,8
12,3
-22,3
-53,7
-22,4
-16,7
-18,2
4,8
139,1
-100,0
-84,4
-42,1
4,6
-19,2
-12,9
-
-
-52,6
260,1
-4,6
-93,1
0,4
-99,6
-8,2
YP
TP
25,2
-28,9
0,9
368,6
3,2
-
-109,2
-84,5
-10,8
-25,4
-18,6
-2,4
-10,4
-53,8
-49,7
229,9
1,5
186,1
1,2
-21,4
-61,9
2,9
35,1
-35,7
87,8
22,1
-65,8
3,2
-32,9
77,5
-0,2
-56,5
-100,0
-84,6
-46,7
-31,7
-22,9
-20,2
-
242,4
-46,6
2.811,1
81,7
-57,4
-13,2
65,3
70,3
TOPLAM
144,7
-32,7
24,1
67,4
-2,5
-
-
-85,9
-16,5
-29,4
-21,6
-7,6
-26,4
-53,4
-42,2
129,6
-4,0
170,5
-4,2
-26,9
-65,2
-2,7
29,5
-38,4
115,8
21,3
-67,7
0,1
-37,3
71,1
-100,0
-60,4
-
-98,3
-54,1
-36,6
-27,4
-24,8
-
223,8
-49,3
-
107,6
-59,5
-41,2
57,0
67,9
TP
-59,8
-77,8
-59,8
-104,8
-
-
-108,7
-79,3
20,6
-31,2
-68,4
-17,2
49,8
-81,0
-100,0
335,6
-
-100,0
-13,1
-0,2
-4,6
-
0,7
-54,5
6,1
-26,5
-56,3
-26,6
-21,2
-22,7
-0,9
126,1
-100,0
-85,2
-45,2
-1,1
-23,6
-17,6
-
-
-55,2
240,5
-9,8
-93,5
-5,1
-99,6
-13,2
YP
18,4
-32,8
-4,6
343,1
-2,5
-
-108,7
-85,3
-15,7
-29,4
-23,0
-7,7
-15,3
-56,4
-52,5
212,0
-4,0
170,5
-4,3
-25,6
-64,0
-2,7
27,8
-39,2
77,6
15,5
-67,7
-2,5
-36,6
67,8
-5,6
-58,9
-100,0
-85,4
-49,6
-35,4
-27,1
-24,5
-
223,8
-49,5
2.652,6
71,8
-59,7
-17,9
56,3
61,0
TOPLAM
577.431
4.550.137
313.004
115.001
89.419
490.116
-39
459.572
-970.325
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
786.668
-510.753
-366.133
0
1.152.840
1.546.956
162.419
3.732.383
367.396
398.616
34.768
72.534
66.728
10.640
54.212
1.018.114
930.035
1.875.408
158.620
207.218
202.182
559.554
2.025.467
0
2.025.467
1.221.009
0
1.083.816
137.193
104.676
34.186
373
1.229
54.901
2.459
20
4.925
0
963
5.620
292.339
38.761
1
68.966
58.158
126.453
616.795
9.290
626.085
1.071.587
5.800.945
761.736
130.278
3.176
18.007
0
9.772
213.888
696.466
1.697.672
146.034
0
3
196.741
245.303
337.747
34.953
69.705
395
666.791
YP
HAZİRAN 2003
183.684
2.092
637.027
0
6.562.681
404.336
0
3.043
968.576
679.417
1.148.072
116.613
67.817
2.597.376
TP
(Milyar TL)
Ek Tablo 32: Özel Bankalar Kar Zarar Tablosu
1.055.142
459.572
1.514.714
2.007.677
-366.133
-39
1.083.816
1.290.033
3.837.059
1.581.142
162.792
368.625
453.517
74.993
34.788
71.653
10.640
55.175
1.023.734
2.167.747
528.877
89.420
999.001
216.778
333.671
1.176.349
211.472
1.387.821
6.872.532
313.962
5.268
655.034
0
124.773
526.892
5.246.603
8.260.353
550.370
0
3.046
1.165.317
924.720
1.485.819
612.384
186.318
68.212
3.264.167
TOPLAM
-349.138
1.005.019
655.881
2.731.651
-538.532
-67
0
3.270.250
7.854.099
3.024.514
370.469
729.893
837.450
354.284
43.297
57.244
25.080
138.698
2.273.170
3.721.469
885.856
142.301
2.075.211
182.958
435.143
2.056.860
1.010.411
3.067.271
11.097.243
303.990
4.000
1.190.489
0
170.596
585.878
8.842.290
14.164.514
795.634
0
9.873
1.844.997
1.165.114
3.080.747
814.856
212.053
163.717
6.077.523
TP
3.266.127
1.581
3.267.708
1.598.204
0
1.198.752
399.452
223.391
61.799
846
2.751
130.886
12.180
0
1.405
0
2.124
11.400
573.683
56.115
1
144.827
105.307
267.433
1.319.212
10.287
1.329.499
2.044.790
157.061
4.094
46.160
0
14.676
426.475
1.396.324
3.374.289
187.969
0
110
340.958
747.205
587.861
59.892
129.453
691
1.320.150
YP
ARALIK 2003
2.916.989
1.006.600
3.923.589
4.329.855
-538.532
-67
1.198.752
3.669.702
8.077.490
3.086.313
371.315
732.644
968.336
366.464
43.297
58.649
25.080
140.822
2.284.570
4.295.152
941.971
142.302
2.220.038
288.265
702.576
3.376.072
1.020.698
4.396.770
13.142.033
461.051
8.094
1.236.649
0
185.272
1.012.353
10.238.614
17.538.803
983.603
0
9.983
2.185.955
1.912.319
3.668.608
874.748
341.506
164.408
7.397.673
TOPLAM
-355.349
437.141
81.792
-314.383
-485.817
-2.946
0
174.380
2.336.165
866.358
57.494
197.402
180.443
281.884
31.152
57.551
7.932
40.643
615.306
1.094.477
290.207
6.235
600.277
75.854
121.904
1.637.863
121.325
1.759.188
2.301.585
4.768
2.339
299.588
0
23.020
119.201
1.852.669
4.060.773
130.087
0
4.353
347.135
867.468
675.258
99.266
32.842
40.731
1.863.633
TP
1.127.695
0
1.127.695
775.656
0
628.126
147.530
66.496
8.856
160
716
45.373
3.089
0
3.428
0
1.149
3.725
162.167
3.440
0
36.217
55.117
67.393
256.368
5.680
262.048
453.346
3.685
1.623
16.820
0
1.165
103.413
326.640
715.394
14.357
0
194
83.738
176.735
106.027
864
25.264
144
308.071
YP
MART 2004
772.346
437.141
1.209.487
461.273
-485.817
-2.946
628.126
321.910
2.402.661
875.214
57.654
198.118
225.816
284.973
31.152
60.979
7.932
41.792
619.031
1.256.644
293.647
6.235
636.494
130.971
189.297
1.894.231
127.005
2.021.236
2.754.931
8.453
3.962
316.408
0
24.185
222.614
2.179.309
4.776.167
144.444
0
4.547
430.873
1.044.203
781.285
100.130
58.106
40.875
2.171.704
TOPLAM
847.155
634.649
1.481.804
-251.077
-546.933
-5.077
0
300.933
4.193.564
1.319.725
111.672
394.614
371.441
454.986
74.147
40.309
13.504
121.907
1.291.259
2.384.318
602.825
11.437
1.281.528
235.338
253.190
3.542.127
245.277
3.787.404
4.613.101
8.620
5.236
582.852
0
51.152
246.112
3.719.129
8.400.505
259.864
0
8.073
956.676
1.814.678
1.003.936
173.647
63.861
83.900
4.035.870
523.425
0
523.425
-231.803
0
-522.410
290.607
146.934
22.911
354
1.529
79.630
3.086
0
29.507
0
2.117
7.800
308.051
7.504
13
75.713
75.949
148.872
594.111
5.969
600.080
889.210
7.887
3.817
41.525
0
2.393
236.924
596.664
1.489.290
23.305
0
399
173.729
352.953
199.475
2.376
53.601
340
683.112
YP
HAZİRAN 2004
TP
1.370.580
634.649
2.005.229
-482.880
-546.933
-5.077
-522.410
591.540
4.340.498
1.342.636
112.026
396.143
451.071
458.072
74.147
69.816
13.504
124.024
1.299.059
2.692.369
610.329
11.450
1.357.241
311.287
402.062
4.136.238
251.246
4.387.484
5.502.311
16.507
9.053
624.377
0
53.545
483.036
4.315.793
9.889.795
283.169
0
8.472
1.130.405
2.167.631
1.203.411
176.023
117.462
84.240
4.718.982
TOPLAM
81
0
146
112
654
63
345
0
323
-683
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
553
-359
-258
0
811
2.625
114
258
1.088
280
24
47
51
7
38
716
1.319
394
142
1.425
0
1.425
859
0
0
762
96
74
24
0
1
39
2
0
3
0
1
4
206
27
0
49
41
89
434
7
440
754
536
4.080
2
92
1
13
0
7
150
490
1.194
103
0
0
138
173
238
25
49
0
469
YP
HAZİRAN 2003
129
448
220
4.616
3.200
284
0
681
2
478
406
808
82
48
1.827
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 33: Özel Bankalar Kar Zarar Tablosu
742
323
1.065
1.412
-258
0
762
907
2.699
1.112
115
259
319
53
24
50
7
39
720
1.525
372
63
703
152
235
827
149
976
4.834
221
4
461
0
88
371
3.690
5.810
387
0
2
820
650
1.045
431
131
48
2.296
TOPLAM
-250
720
470
1.957
-386
0
0
2.343
5.627
2.167
265
523
600
254
31
41
18
99
1.629
2.666
635
102
1.487
131
312
1.474
724
2.197
7.950
218
3
853
0
122
420
6.335
10.148
570
0
7
1.322
835
2.207
584
152
117
4.354
TP
2.340
1
2.341
1.145
0
0
859
286
160
44
1
2
94
9
0
1
0
2
8
411
40
0
104
75
192
945
7
952
1.465
113
3
33
0
11
306
1.000
2.417
135
0
0
244
535
421
43
93
0
946
YP
ARALIK 2003
2.090
721
2.811
3.102
-386
0
859
2.629
5.787
2.211
266
525
694
263
31
42
18
101
1.637
3.077
675
102
1.590
207
503
2.419
731
3.150
9.415
330
6
886
0
133
725
7.335
12.565
705
0
7
1.566
1.370
2.628
627
245
118
5.300
TOPLAM
-271
333
62
-240
-370
-2
0
133
1.782
661
44
151
138
215
24
44
6
31
469
835
221
5
458
58
93
1.249
93
1.342
1.755
4
2
228
0
18
91
1.413
3.097
99
0
3
265
662
515
76
25
31
1.421
TP
860
0
860
592
0
0
479
113
51
7
0
1
35
2
0
3
0
1
3
124
3
0
28
42
51
196
4
200
346
3
1
13
0
1
79
249
546
11
0
0
64
135
81
1
19
0
235
YP
MART 2004
589
333
922
352
-370
-2
479
245
1.832
667
44
151
172
217
24
47
6
32
472
958
224
5
485
100
144
1.445
97
1.541
2.101
6
3
241
0
18
170
1.662
3.642
110
0
3
329
796
596
76
44
31
1.656
TOPLAM
570
427
997
-169
-368
-3
0
203
2.822
888
75
266
250
306
50
27
9
82
869
1.605
406
8
862
158
170
2.384
165
2.549
3.105
6
4
392
0
34
166
2.503
5.653
175
0
5
644
1.221
676
117
43
56
2.716
352
0
352
-156
0
0
-352
196
99
15
0
1
54
2
0
20
0
1
5
207
5
0
51
51
100
400
4
404
598
5
3
28
0
2
159
402
1.002
16
0
0
117
238
134
2
36
0
460
YP
HAZİRAN 2004
TP
922
427
1.349
-325
-368
-3
-352
398
2.921
904
75
267
304
308
50
47
9
83
874
1.812
411
8
913
209
271
2.784
169
2.953
3.703
11
6
420
0
36
325
2.904
6.656
191
0
6
761
1.459
810
118
79
57
3.176
TOPLAM
-
10,8
21,3
12,4
-73,9
Kaynak: BDDK
-187,3
38,1
-390,1
46 Vergi Provizyonu
-131,9
49,4
12.917,9
-
-14,7
-31,2
7,4
-6,8
113,3
527,3
26,9
-39,6
26,8
124,9
27,1
23,0
37,8
-87,2
48,4
22,2
533,0
-20,5
397,2
-74,2
-
-74,2
-119,0
-
-
-148,2
111,8
40,4
-33,0
-5,1
24,4
45,0
25,5
-100,0
499,1
-
119,8
38,8
5,4
-80,6
1.200,0
9,8
30,6
17,7
-3,7
-35,7
-4,2
-17,0
-95,3
20,2
-93,9
150,3
130,6
-
-75,5
-8,5
-12,3
-14,3
-
-21,4
-55,5
28,0
-18,3
-84,0
-35,7
13.200,0
-11,7
43,9
-40,9
-93,2
-23,1
-13,9
2,4
165,3
-1,2
167,1
-69,9
-12,6
-45,2
23,7
55,4
YP
TP
Ek Tablo 34: Özel Bankalar Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
29,9
38,1
32,4
-124,1
49,4
12.917,9
-148,2
-54,1
13,1
-15,1
-31,2
7,5
-0,5
510,8
113,1
-2,6
26,9
124,8
26,9
24,2
15,4
-87,2
35,9
43,6
20,5
251,6
18,8
216,1
-19,9
-94,7
71,8
-4,7
-
-57,1
-8,3
-17,7
19,7
-48,5
-
178,1
-3,0
134,4
-19,0
-71,3
-37,0
23,5
44,6
TOPLAM
-183,5
32,1
-377,6
-130,5
42,9
12.355,6
-
-75,0
7,5
-18,4
-34,2
2,8
-10,8
500,2
104,0
-42,2
21,4
115,2
21,3
21,6
17,7
-87,8
31,8
42,0
16,9
505,7
16,1
375,7
-23,9
-95,5
139,5
-12,5
-
-57,4
-24,8
-21,8
22,5
-38,5
-
153,8
-5,5
155,6
-16,3
-71,2
-47,6
18,4
48,7
-75,3
-
-75,3
-118,2
-
-
-146,1
102,7
34,3
-35,9
-9,2
19,0
38,8
20,1
-100,0
473,2
-
110,3
32,8
0,8
-81,5
1.143,8
5,0
24,9
12,6
-7,8
-38,5
-8,3
-20,6
-94,2
15,0
120,6
-
-76,6
6,0
-18,0
-16,1
-84,7
-
12.625,4
-15,5
37,7
-43,5
-93,5
-26,4
-17,6
-2,0
YP
TP
24,3
32,1
26,7
-123,0
42,9
12.355,6
-146,1
-56,1
8,2
-18,8
-34,2
2,8
-4,8
484,4
103,9
-6,8
21,4
115,1
21,4
18,8
10,4
-87,7
30,0
37,4
15,3
236,4
13,7
202,5
-23,4
-95,0
64,4
-8,8
-
-58,9
-12,3
-21,3
14,6
-50,8
-
166,1
-7,2
124,3
-22,5
-72,5
-39,7
18,2
38,3
TOPLAM
-179,0
24,9
-362,5
-128,9
35,1
11.677,7
-
-76,4
1,7
-22,8
-37,8
-2,8
-15,7
467,5
92,9
-45,3
14,8
103,4
14,7
15,0
11,3
-88,4
24,7
34,2
10,5
472,7
9,8
349,8
-28,1
-95,8
126,4
-17,2
-
-59,8
-28,9
-26,1
15,8
-41,9
-
140,0
-10,6
141,6
-20,9
-72,8
-50,5
11,9
40,6
TP
-76,6
-
-76,6
-117,2
-
-
-143,6
91,6
27,0
-39,4
-14,1
12,6
31,2
13,5
-100,0
442,0
-
98,9
25,6
-4,7
-82,5
1.076,2
-0,7
18,1
6,5
-12,9
-41,9
-13,3
-24,9
-94,5
8,7
108,6
-
-77,8
0,2
-22,5
-20,6
-85,6
-
11.932,9
-20,1
30,2
-46,6
-93,8
-30,4
-22,1
-7,3
YP
17,5
24,9
19,8
-121,8
35,1
11.677,7
-143,6
-58,5
2,3
-23,2
-37,7
-2,8
-10,0
452,6
92,8
-11,8
14,8
103,4
14,8
12,4
4,4
-88,4
22,9
29,9
9,0
218,1
7,5
186,0
-27,6
-95,2
55,5
-13,8
-
-61,2
-17,1
-25,6
8,3
-53,5
-
151,6
-12,2
112,1
-26,7
-74,0
-43,0
11,7
30,8
TOPLAM
407.674
28.259
4.300
155.712
675.145
66.102
Kaynak: BDDK
342.329
0
46 Vergi Provizyonu
137.119
342.329
0
30.053
0
107.066
86.949
254.490
7.979
9.970
0
3.118
0
74.941
5.180
251
481.044
25.096
36
13.257
-215.445
42.723
57.347
116.078
0
116.078
189.727
0
197.010
-7.283
5.086
1.114
5
0
1.958
0
0
0
0
576
1.433
8.129
41
0
1.307
0
6.781
-76.692
47.215
-29.477
777.622
-172.722
0
0
1.275
0
309.657
0
0
11.445
44.627
27.870
0
0
0
19
409
693
8
10.145
58
16.538
YP
HAZİRAN 2003
27.732
0
604.900
7.259
0
195
27.307
186.476
5.138
19.262
281.121
12.394
65.748
TP
(Milyar TL)
Ek Tablo 35: TMSF Bünyesindeki Bankalar Kar Zarar Tablosu
458.407
0
458.407
326.846
30.053
0
197.010
99.783
259.576
88.063
7.984
9.970
5.076
0
0
74.941
5.180
827
67.535
683.274
155.753
481.044
26.403
36
20.038
-292.137
89.938
-202.199
834.969
29.007
0
309.657
0
4.300
39.704
452.301
632.770
7.259
0
195
27.326
186.885
281.814
5.146
29.407
12.452
82.286
TOPLAM
286.977
0
286.977
32.355
-16.350
0
0
48.705
391.044
150.073
13.315
21.140
4.622
531
0
59.998
11.266
258
129.841
869.513
277.840
518.622
51.056
37
21.958
-223.847
133.809
-90.038
1.515.216
90.297
0
619.470
0
7.748
53.177
744.524
1.425.178
14.060
0
197
49.507
586.218
580.134
6.944
35.872
20.603
131.643
TP
-14.945
0
-14.945
77.811
0
85.262
-7.451
9.780
1.683
9
162
3.420
0
0
0
0
1.338
3.168
15.269
105
0
2.932
0
12.232
-98.245
43.456
-54.789
106.317
3.437
0
0
0
0
18.974
83.906
51.528
55
0
0
19
3.262
754
8
18.020
59
29.351
YP
ARALIK 2003
272.032
0
272.032
110.166
-16.350
0
85.262
41.254
400.824
151.756
13.324
21.302
8.042
531
0
59.998
11.266
1.596
133.009
884.782
277.945
518.622
53.988
37
34.190
-322.092
177.265
-144.827
1.621.533
93.734
0
619.470
0
7.748
72.151
828.430
1.476.706
14.115
0
197
49.526
589.480
580.888
6.952
53.892
20.662
160.994
TOPLAM
-145.151
0
-145.151
135.887
101.804
0
0
34.083
132.243
90.223
1.158
5.077
555
2.256
0
0
1.692
1.327
29.955
33.281
19.059
163
8.656
450
4.953
-182.076
12.277
-169.799
277.765
1.406
0
126.899
0
1.289
20.361
127.810
107.966
1.950
0
33
0
210
58.378
939
16.287
1.894
28.275
TP
151.242
0
151.242
162.286
0
162.277
9
1.685
386
0
25
576
0
0
0
0
0
698
3.333
159
0
551
0
2.623
-12.692
2.210
-10.482
17.916
0
0
0
0
0
2.484
15.432
7.434
33
0
0
0
478
21
0
2.524
75
4.303
YP
MART 2004
6.091
0
6.091
298.173
101.804
0
162.277
34.092
133.928
90.609
1.158
5.102
1.131
2.256
0
0
1.692
1.327
30.653
36.614
19.218
163
9.207
450
7.576
-194.768
14.487
-180.281
295.681
1.406
0
126.899
0
1.289
22.845
143.242
115.400
1.983
0
33
0
688
58.399
939
18.811
1.969
32.578
TOPLAM
34.083
0
34.083
154.030
95.514
0
0
58.516
133.500
55.627
2.399
9.388
1.156
2.279
0
0
1.870
27
60.754
56.745
28.256
829
16.944
630
10.086
-43.192
20.052
-23.140
532.244
1.568
0
239.005
0
1.766
52.577
237.328
509.104
13.084
0
33
13.917
231.796
150.465
1.468
45.403
2.959
49.979
-62.501
0
-62.501
-38.305
0
-38.149
-156
7.088
786
1
91
1.142
0
0
0
0
3.540
1.528
6.469
231
0
1.297
0
4.941
-23.577
2.206
-21.371
39.392
0
0
0
0
0
5.443
33.949
18.021
89
0
0
0
4.081
41
0
5.179
84
8.547
YP
HAZİRAN 2004
TP
-28.418
0
-28.418
115.725
95.514
0
-38.149
58.360
140.588
56.413
2.400
9.479
2.298
2.279
0
0
1.870
3.567
62.282
63.214
28.487
829
18.241
630
15.027
-66.769
22.258
-44.511
571.636
1.568
0
239.005
0
1.766
58.020
271.277
527.125
13.173
0
33
13.917
235.877
150.506
1.468
50.582
3.043
58.526
TOPLAM
0
0
5
425
287
20
3
0
96
241
Kaynak: BDDK
241
0
21
46 Vergi Provizyonu
0
0
75
6
7
61
2
179
0
0
53
46
475
110
0
338
4
18
0
9
-152
30
40
547
-121
82
0
82
133
0
0
139
-5
4
1
0
0
1
0
0
0
0
0
1
6
0
0
1
0
5
-54
33
-21
1
20
0
0
0
0
0
8
31
20
0
0
0
0
0
0
0
7
0
12
YP
HAZİRAN 2003
218
19
131
4
14
198
9
46
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 36: TMSF Bünyesindeki Bankalar Kar Zarar Tablosu
322
0
322
230
21
0
139
70
183
62
6
7
4
0
0
53
4
1
48
481
110
338
19
0
14
-205
63
-142
587
20
0
218
0
3
28
318
445
5
0
0
19
131
198
4
21
9
58
TOPLAM
206
0
206
23
-12
0
0
35
280
108
10
15
3
0
0
43
8
0
93
623
199
372
37
0
16
-160
96
-65
1.086
65
0
444
0
6
38
533
1.021
10
0
0
35
420
416
5
26
15
94
TP
-11
0
-11
56
0
0
61
-5
7
1
0
0
2
0
0
0
0
1
2
11
0
0
2
0
9
-70
31
-39
76
2
0
0
0
0
14
60
37
0
0
0
0
2
1
0
13
0
21
YP
ARALIK 2003
195
0
195
79
-12
0
61
30
287
109
10
15
6
0
0
43
8
1
95
634
199
372
39
0
24
-231
127
-104
1.162
67
0
444
0
6
52
594
1.058
10
0
0
35
422
416
5
39
15
115
TOPLAM
-111
0
-111
104
78
0
0
26
101
69
1
4
0
2
0
0
1
1
23
25
15
0
7
0
4
-139
9
-129
212
1
0
97
0
1
16
97
82
1
0
0
0
0
45
1
12
1
22
TP
115
0
115
124
0
0
124
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
3
0
0
0
0
2
-10
2
-8
14
0
0
0
0
0
2
12
6
0
0
0
0
0
0
0
2
0
3
YP
MART 2004
5
0
5
227
78
0
124
26
102
69
1
4
1
2
0
0
1
1
23
28
15
0
7
0
6
-149
11
-137
225
1
0
97
0
1
17
109
88
2
0
0
0
1
45
1
14
2
25
TOPLAM
23
0
23
104
64
0
0
39
90
37
2
6
1
2
0
0
1
0
41
38
19
1
11
0
7
-29
13
-16
358
1
0
161
0
1
35
160
343
9
0
0
9
156
101
1
31
2
34
-42
0
-42
-26
0
0
-26
0
5
1
0
0
1
0
0
0
0
2
1
4
0
0
1
0
3
-16
1
-14
27
0
0
0
0
0
4
23
12
0
0
0
0
3
0
0
3
0
6
YP
HAZİRAN 2004
TP
-19
0
-19
78
64
0
-26
39
95
38
2
6
2
2
0
0
1
2
42
43
19
1
12
0
10
-45
15
-30
385
1
0
161
0
1
39
183
355
9
0
0
9
159
101
1
34
2
39
TOPLAM
135,7
-71,4
-46,5
24,3
-49,0
-83,1
-58,9
-23,9
Kaynak: BDDK
-90,0
-
12,3
-90,0
46 Vergi Provizyonu
217,8
-
-45,3
-
-47,5
-36,0
-5,8
-69,9
-62,9
-
-
-100,0
-89,2
-8,1
-63,9
-91,6
-81,9
-32,5
-99,8
1.650,0
-80,0
-53,1
-153,8
-
-153,8
-120,2
-
-
-119,4
-97,9
39,4
-29,4
-80,0
-
-41,7
-
-
-
-
514,6
6,6
-20,4
463,4
-
-0,8
-
-27,1
-69,3
-95,3
-27,5
-31,3
-31,6
-86,6
-100,0
-
-
-
-
-52,4
-23,9
-35,3
-
-
-
-100,0
897,8
-94,1
-100,0
-49,0
44,8
-48,3
YP
-94,3
-
-22,8
-
86,1
-15,8
-41,8
80,2
-
-76,1
-24,0
TP
Ek Tablo 37: TMSF Bünyesindeki Bankalar Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
-106,2
-
-106,2
-64,6
217,8
-
-119,4
-41,5
-45,8
-35,9
-69,9
-4,9
-54,7
-
-
-100,0
-63,9
331,3
-7,8
-90,7
-81,7
-99,8
-30,9
1.650,0
-25,0
-77,1
-75,3
-78,0
-31,5
-94,6
-
-22,8
-
-58,9
46,1
-40,0
-16,7
81,5
-
-83,1
-49,1
26,2
-46,6
-71,5
72,0
-75,6
-28,9
TOPLAM
-90,5
-
-90,5
7,5
204,1
-
-
-47,7
-49,8
-38,8
-71,2
-9,9
-64,5
-
-
-100,0
-65,5
-89,7
-12,1
-92,0
-82,6
-99,8
-35,4
1.574,4
-27,2
-80,8
-55,1
-87,2
-34,5
-94,6
-
-26,2
-
-60,7
78,0
-44,3
-19,5
72,5
-
-83,8
-51,2
18,9
-48,8
-72,7
125,5
-77,2
-27,3
-151,5
-
-151,5
-119,3
-
-
-118,5
-98,0
33,3
-32,5
-80,9
-
-44,2
-
-
-
-
488,0
2,0
-23,9
439,1
-
-5,1
-
-30,3
-70,6
-95,5
-30,6
-34,3
-100,0
-
-
-
-
-54,5
-27,2
-38,1
-
-
-
-100,0
854,7
-94,3
-100,0
-51,2
38,6
-50,6
YP
TP
-105,9
-
-105,9
-66,1
204,1
-
-118,5
-44,0
-48,2
-38,7
-71,2
-9,0
-56,7
-
-
-100,0
-65,5
312,7
-11,8
-91,1
-82,5
-99,8
-33,9
1.574,4
-28,2
-78,1
-76,3
-78,9
-34,5
-94,8
-
-26,2
-
-60,7
39,8
-42,6
-20,3
73,6
-
-83,8
-51,3
20,8
-48,9
-72,7
64,6
-76,6
-31,9
TOPLAM
-91,0
-
-91,0
1,6
187,5
-
-
-50,6
-52,5
-42,1
-72,8
-14,8
-66,5
-
-
-100,0
-67,3
-90,3
-16,8
-92,4
-83,6
-99,8
-38,9
1.483,3
-31,2
-81,9
-57,5
-87,9
-38,1
-94,9
-
-30,2
-
-62,8
68,3
-47,3
-23,9
63,1
-
-84,7
-53,9
12,5
-51,6
-74,2
113,3
-78,4
-31,2
TP
-148,7
-
-148,7
-118,3
-
-
-117,5
-98,1
26,1
-36,2
-81,9
-
-47,2
-
-
-
-
456,0
-3,5
-28,0
409,7
-
-10,2
-
-34,1
-72,2
-95,8
-34,4
-37,9
-100,0
-
-
-
-
-57,0
-31,2
-41,5
-
-
-
-100,0
802,7
-94,6
-100,0
-53,8
31,0
-53,2
YP
-105,6
-
-105,6
-68,0
187,5
-
-117,5
-47,1
-51,0
-42,0
-72,8
-14,0
-59,0
-
-
-100,0
-67,3
290,2
-16,6
-91,6
-83,5
-99,8
-37,5
1.483,3
-32,2
-79,3
-77,6
-80,1
-38,1
-95,1
-
-30,2
-
-62,8
32,2
-45,7
-24,6
64,2
-
-84,7
-53,9
14,2
-51,7
-74,2
55,6
-77,9
-35,7
TOPLAM
36.901
52.290
1.053
5.238
78.522
-26.944
Kaynak: BDDK
100.085
73.141
46 Vergi Provizyonu
-33.958
920
-113.400
0
314.987
13.721
121.816
4.964
40.674
4.960
0
453
1.798
3.949
139.488
122.652
4.168
41.211
73.041
2.861
18.207
282.598
35.871
125.074
0
125.074
66.818
-2
63.769
3.051
4.450
1.786
50
45
1.986
8
6
45
0
2
522
23.346
3.237
0
15.428
0
4.681
39.360
102
39.462
201.134
287.836
320
0
8.112
6
7.003
0
2.173
10.448
14.818
75.333
7.164
0
0
17.424
9.714
151
1.841
6.740
112
32.187
YP
HAZİRAN 2003
13.822
0
86.993
92.257
488.970
19.544
0
36.896
138.408
6
33.190
2.473
169.262
TP
(Milyar TL)
Ek Tablo 38: Yabancı Bankalar Kar Zarar Tablosu
98.130
100.085
198.215
32.860
-113.400
918
63.769
81.573
319.437
123.602
13.771
40.719
6.950
4.968
6
498
3.949
1.800
123.174
162.834
44.448
4.168
88.469
18.207
7.542
321.958
5.340
327.298
237.005
21.934
326
7.003
0
3.226
97.441
107.075
564.303
26.708
0
6
69.714
46.615
37.047
140.249
39.930
2.585
201.449
TOPLAM
-93.774
166.720
72.946
36.390
-138.127
948
0
173.569
744.498
310.308
28.336
85.258
10.523
33.673
0
37
6.686
6.861
262.816
265.565
78.494
529
160.497
18.748
7.297
515.489
14.995
530.484
327.626
574
19
12.230
0
2.486
144.318
167.999
858.110
14.101
0
10
77.857
53.414
74.406
170.042
64.999
6.801
396.480
TP
280.020
0
280.020
142.503
-2
126.904
15.601
16.120
1.893
72
82
4.385
8.793
6
180
0
0
709
49.977
1.505
0
35.285
0
13.187
103.660
0
103.660
47.646
3.674
537
0
0
1.721
15.455
26.259
151.306
1.454
0
0
27.033
44.110
1.434
2.209
11.686
182
63.198
YP
ARALIK 2003
186.246
166.720
352.966
178.893
-138.127
946
126.904
189.170
760.618
312.201
28.408
85.340
14.908
42.466
6
217
6.686
6.861
263.525
315.542
79.999
529
195.782
18.748
20.484
619.149
14.995
634.144
375.272
4.248
556
12.230
0
4.207
159.773
194.258
1.009.416
15.555
0
10
104.890
97.524
75.840
172.251
76.685
6.983
459.678
TOPLAM
-48.190
20.184
-28.006
-46.627
-78.464
107
0
31.730
204.163
81.438
6.522
21.244
2.819
27.663
0
37
1.692
1.075
61.673
80.370
8.971
262
47.157
21.995
1.985
142.414
9.211
151.625
72.510
1.218
10
1.449
0
2.250
25.897
41.686
224.135
4.749
0
0
6.182
21.991
27.334
30.254
13.618
947
119.060
TP
87.567
0
87.567
56.878
0
52.956
3.922
2.081
408
37
13
1.346
38
0
68
0
0
171
9.506
510
2
6.201
0
2.793
23.264
0
23.264
8.714
703
63
0
0
0
3.241
4.707
31.978
327
0
0
3.306
9.053
2.180
97
2.120
0
14.895
YP
MART 2004
39.377
20.184
59.561
10.251
-78.464
107
52.956
35.652
206.244
81.846
6.559
21.257
4.165
27.701
0
105
1.692
1.075
61.844
89.876
9.481
264
53.358
21.995
4.778
165.678
9.211
174.889
81.224
1.921
73
1.449
0
2.250
29.138
46.393
256.113
5.076
0
0
9.488
31.044
29.514
30.351
15.738
947
133.955
TOPLAM
7.278
28.938
36.216
-34.019
-82.174
75
0
48.080
343.965
141.927
10.492
38.047
5.554
12.410
0
6.021
2.220
8.875
118.419
148.092
13.049
821
92.402
37.465
4.355
266.108
10.195
276.303
137.586
532
22
3.237
0
5.368
60.465
67.962
413.889
9.653
0
0
17.494
32.069
36.056
53.770
27.603
2.466
234.778
62.469
0
62.469
2.750
0
-20.275
23.025
5.311
1.029
44
30
2.865
75
0
889
0
0
379
21.606
2.154
3
13.434
43
5.972
43.424
0
43.424
20.542
1.066
115
0
0
0
8.417
10.944
63.966
704
0
0
7.614
17.378
3.107
262
3.468
0
31.433
YP
HAZİRAN 2004
TP
69.747
28.938
98.685
-31.269
-82.174
75
-20.275
71.105
349.276
142.956
10.536
38.077
8.419
12.485
0
6.910
2.220
8.875
118.798
169.698
15.203
824
105.836
37.508
10.327
309.532
10.195
319.727
158.128
1.598
137
3.237
0
5.368
68.882
78.906
477.855
10.357
0
0
25.108
49.447
39.163
54.032
31.071
2.466
266.211
TOPLAM
0
0
14
344
65
61
1
0
5
0
10
141
202
-24
51
70
-19
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
1
-80
0
55
222
3
0
0
86
3
10
1
86
98
3
29
29
3
51
2
13
199
4
25
37
6
26
1
88
0
88
47
0
0
45
2
3
1
0
0
1
0
0
0
0
0
0
16
2
0
11
0
3
28
0
28
0
0
0
2
7
10
53
5
0
0
12
7
0
97
26
5
23
0
23
YP
HAZİRAN 2003
2
119
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 39: Yabancı Bankalar Kar Zarar Tablosu
69
70
139
23
-80
1
45
57
225
87
10
29
5
3
0
0
3
1
87
115
31
3
62
13
5
226
4
230
167
15
0
5
0
2
69
75
397
19
0
0
49
33
26
99
28
2
142
TOPLAM
-67
119
52
26
-99
1
0
124
533
222
20
61
8
24
0
0
5
5
188
190
56
0
115
13
5
369
11
380
235
0
0
9
0
2
103
120
615
10
0
0
56
38
53
122
47
5
284
TP
201
0
201
102
0
0
91
11
12
1
0
0
3
6
0
0
0
0
1
36
1
0
25
0
9
74
0
74
34
3
0
0
0
1
11
19
108
1
0
0
19
32
1
2
8
0
45
YP
ARALIK 2003
133
119
253
128
-99
1
91
136
545
224
20
61
11
30
0
0
5
5
189
226
57
0
140
13
15
444
11
454
269
3
0
9
0
3
114
139
723
11
0
0
75
70
54
123
55
5
329
TOPLAM
-37
15
-21
-36
-60
0
0
24
156
62
5
16
2
21
0
0
1
1
47
61
7
0
36
17
2
109
7
116
55
1
0
1
0
2
20
32
171
4
0
0
5
17
21
23
10
1
91
TP
67
0
67
43
0
0
40
3
2
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
7
0
0
5
0
2
18
0
18
7
1
0
0
0
0
2
4
24
0
0
0
3
7
2
0
2
0
11
YP
MART 2004
30
15
45
8
-60
0
40
27
157
62
5
16
3
21
0
0
1
1
47
69
7
0
41
17
4
126
7
133
62
1
0
1
0
2
22
35
195
4
0
0
7
24
23
23
12
1
102
TOPLAM
5
19
24
-23
-55
0
0
32
231
96
7
26
4
8
0
4
1
6
80
100
9
1
62
25
3
179
7
186
93
0
0
2
0
4
41
46
279
6
0
0
12
22
24
36
19
2
158
42
0
42
2
0
0
-14
15
4
1
0
0
2
0
0
1
0
0
0
15
1
0
9
0
4
29
0
29
14
1
0
0
0
0
6
7
43
0
0
0
5
12
2
0
2
0
21
YP
HAZİRAN 2004
TP
47
19
66
-21
-55
0
-14
48
235
96
7
26
6
8
0
5
1
6
80
114
10
1
71
25
7
208
7
215
106
1
0
2
0
4
46
53
322
7
0
0
17
33
26
36
21
2
179
TOPLAM
-100,0
409,8
-5,8
-23,5
16,5
9,2
-50,5
-71,1
-127,0
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
0,2
-27,5
-91,8
-
-38,8
-6,5
11,9
150,2
1.229,1
-43,8
393,6
-3,5
6,2
-68,3
26,5
-80,3
52,2
94,6
105,8
-4,0
-31,6
-42,7
-96,2
-50,1
-
-50,1
-95,9
-
-100,0
-131,8
654,7
19,3
-42,4
-12,0
-33,3
44,3
837,5
-100,0
1.875,6
-
-100,0
-27,4
-7,5
-33,5
-
-12,9
-
27,6
10,3
-100,0
10,0
-64,1
-86,9
266,7
-
-53,8
-
-100,0
-19,4
-26,1
-15,1
-90,2
-
-
-56,3
78,9
1.957,6
-85,8
-48,5
-100,0
-2,3
-
-30,5
-15,4
-26,3
-50,6
-
-66,5
-2,3
-13,1
-16,8
-61,2
-0,3
38,7
YP
TP
Ek Tablo 40: Yabancı Bankalar Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
-28,9
-71,1
-50,2
-195,2
-27,5
-91,8
-131,8
-12,8
9,3
15,7
-23,5
-6,5
21,1
151,3
-100,0
1.287,6
-43,8
393,1
-3,6
4,2
-65,8
-80,2
19,6
106,0
36,9
-3,9
90,9
-2,3
-33,3
-92,7
-58,0
-53,8
-
66,4
-29,3
-26,3
-15,3
-61,2
-
-100,0
-64,0
6,1
5,7
-61,5
-22,2
-4,6
32,1
TOPLAM
-125,8
-72,3
-52,6
-4,1
-30,7
-92,2
-
-41,4
4,5
11,5
-26,8
-10,5
7,1
139,4
-
1.171,7
-46,2
372,3
-7,6
1,6
-69,7
-81,2
21,0
96,9
45,6
-9,9
86,2
-8,2
-34,6
-96,3
250,8
-55,8
-
387,8
-33,5
-29,5
-19,0
-52,7
-
-100,0
-68,0
-16,8
-6,5
-62,8
-20,4
-4,6
32,7
-52,2
-
-52,2
-96,1
-
-100,0
-130,4
622,1
14,2
-44,9
-15,8
-36,2
38,0
797,0
-100,0
1.790,2
-
-100,0
-30,5
-11,5
-36,3
-
-16,7
-
22,1
5,6
-100,0
5,3
-45,2
-87,4
-65,6
-
-
-100,0
-22,9
-29,3
-18,8
-90,6
-
-
-58,2
71,2
1.868,7
-86,4
-50,8
-100,0
-6,6
YP
TP
-32,0
-72,3
-52,4
-191,0
-30,7
-92,2
-130,4
-16,6
4,6
10,7
-26,8
-10,5
15,9
140,5
-100,0
1.227,6
-46,2
371,8
-7,7
-0,3
-67,3
-81,1
14,5
97,1
31,0
-8,0
82,7
-6,5
-36,2
-93,0
-59,8
-55,8
-
59,2
-32,4
-29,5
-19,0
-62,9
-
-100,0
-65,5
1,5
1,1
-63,1
-25,5
-8,7
26,4
TOPLAM
-124,4
-73,8
-55,2
-9,4
-34,4
-92,6
-
-44,6
-1,2
5,4
-30,8
-15,4
1,2
126,4
-
1.102,5
-49,1
346,6
-12,6
-3,9
-71,4
-82,2
14,5
86,2
37,7
-14,8
76,1
-13,2
-38,1
-96,5
231,7
-58,2
-
361,2
-37,1
-33,4
-23,4
-55,3
-
-100,0
-69,7
-21,4
-11,6
-64,9
-24,8
-9,8
25,5
TP
-54,8
-
-54,8
-96,3
-
-100,0
-128,8
582,8
8,0
-47,9
-20,4
-39,7
30,5
748,2
-100,0
1.687,3
-
-100,0
-34,3
-16,3
-39,8
-
-21,2
-
15,4
-0,2
-100,0
-0,4
-48,2
-88,1
-67,5
-
-
-100,0
-27,1
-33,2
-23,2
-91,1
-
-
-60,5
61,9
1.761,6
-87,1
-53,4
-100,0
-11,6
YP
-35,7
-73,8
-55,0
-186,1
-34,4
-92,6
-128,8
-21,1
-1,1
4,6
-30,8
-15,4
9,6
127,4
-100,0
1.155,4
-49,1
346,1
-12,7
-5,7
-69,1
-82,1
8,2
86,4
23,9
-13,0
72,7
-11,6
-39,6
-93,4
-62,0
-58,2
-
50,5
-36,0
-33,3
-23,4
-64,9
-
-100,0
-67,4
-4,0
-4,4
-65,1
-29,6
-13,7
19,6
TOPLAM
567
1.556
217.198
77.701
139.497
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
-281.707
-168.908
42.144
0
70.655
43.095
185.812
10.990
7.541
3.017
0
36.296
466
5.762
52.891
77.089
1.916
27.484
14.216
3.634
5.641
45.680
519.027
-30.578
0
-30.578
4.586
0
1.895
2.691
9.476
3.580
0
0
2.108
0
0
3.502
0
275
11
18.337
5.009
0
1.943
0
11.385
-44.025
43.038
-987
83.476
71.295
564.707
16
0
375
31.793
3.347
47.941
4
82.489
665
3.270
0
6.322
8.686
842
3.527
26.845
1.321
31.011
YP
HAZİRAN 2003
11.195
0
657
0
6.418
0
53.025
636.002
71
35.733
52
11.382
8.118
239.014
118.159
1.285
221.621
TP
(Milyar TL)
Ek Tablo 41: Kalkınma ve Yatırım Bankaları Kar Zarar Tablosu
108.919
77.701
186.620
-164.322
-281.707
42.144
1.895
73.346
195.288
46.675
10.990
7.541
5.125
36.296
0
3.968
1.556
6.037
77.100
71.228
32.493
1.916
16.159
3.634
17.026
475.002
88.718
563.720
154.771
11.211
0
1.032
31.793
9.765
100.966
4
718.491
1.232
3.341
52
42.055
20.068
8.960
242.541
145.004
2.606
252.632
TOPLAM
467.997
186.488
654.485
-221.935
-423.971
50.932
0
151.104
392.703
67.947
21.252
15.111
5.486
99.278
8.442
441
3.457
8.264
163.025
138.878
88.134
4.527
29.911
4.844
11.462
1.130.245
50.616
1.180.861
111.223
10.879
0
2.412
0
12.664
85.268
0
1.292.084
3.849
54
72
59.215
43.617
26.213
373.789
239.584
3.676
542.015
TP
-25.352
0
-25.352
1.659
56
22.364
-20.761
26.508
11.906
0
0
8.382
0
0
4.679
0
1.486
55
35.519
9.176
0
7.297
0
19.046
-36.022
45.772
9.750
169.423
2.060
1
1.324
61.641
6.762
97.632
3
179.173
2.534
6.817
0
12.685
18.940
1.840
6.374
42.089
2.691
85.203
YP
ARALIK 2003
442.645
186.488
629.133
-220.276
-423.971
50.988
22.364
130.343
419.211
79.853
21.252
15.111
13.868
99.278
8.442
5.120
3.457
9.750
163.080
174.397
97.310
4.527
37.208
4.844
30.508
1.094.223
96.388
1.190.611
280.646
12.939
1
3.736
61.641
19.426
182.900
3
1.471.257
6.383
6.871
72
71.900
62.557
28.053
380.163
281.673
6.367
627.218
TOPLAM
-73.089
30.813
-42.276
-221.360
-245.474
5.945
0
18.169
98.500
23.517
5.280
3.845
623
17.399
0
148
1.422
591
45.675
44.393
33.211
329
7.737
599
2.517
233.191
2.745
235.936
22.514
4.221
0
421
0
2.056
15.816
0
258.450
132
0
9
21.689
27.233
12.733
60.321
47.699
3.085
85.549
TP
-5.533
0
-5.533
-9.711
0
8.627
-18.338
8.014
3.226
0
0
847
0
0
3.918
0
19
4
8.431
3.467
0
2.074
0
2.890
3.761
1.719
5.480
34.394
185
1
78
12.322
1.723
20.078
7
39.874
60
1.880
0
3.000
5.462
537
1.379
8.892
699
17.965
YP
MART 2004
-78.622
30.813
-47.809
-231.071
-245.474
5.945
8.627
-169
106.514
26.743
5.280
3.845
1.470
17.399
0
4.066
1.422
610
45.679
52.824
36.678
329
9.811
599
5.407
236.952
4.464
241.416
56.908
4.406
1
499
12.322
3.779
35.894
7
298.324
192
1.880
9
24.689
32.695
13.270
61.700
56.591
3.784
103.514
TOPLAM
66.711
18.530
85.241
-249.074
-291.201
11.825
0
30.302
218.283
45.192
7.649
7.660
1.432
49.225
9.341
2.196
2.171
3.218
90.199
82.356
52.873
2.667
17.571
3.570
5.675
470.242
1.403
471.645
39.633
2.702
0
1.290
0
4.668
30.973
0
511.278
263
8
115
37.550
57.198
21.122
117.113
89.370
6.180
182.359
7.914
0
7.914
680
0
11.725
-11.045
18.728
5.884
0
0
6.750
0
0
5.447
0
615
32
16.049
4.515
0
4.810
0
6.724
9.913
1.748
11.661
78.839
448
2
110
28.159
3.967
46.146
7
90.500
148
4.201
0
5.847
13.084
1.269
3.020
20.431
836
41.664
YP
HAZİRAN 2004
TP
74.625
18.530
93.155
-248.394
-291.201
11.825
11.725
19.257
237.011
51.076
7.649
7.660
8.182
49.225
9.341
7.643
2.171
3.833
90.231
98.405
57.388
2.667
22.381
3.570
12.399
480.155
3.151
483.306
118.472
3.150
2
1.400
28.159
8.635
77.119
7
601.778
411
4.209
115
43.397
70.282
22.391
120.133
109.801
7.016
224.023
TOPLAM
0
447
153
55
98
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
-198
-119
30
0
50
8
5
2
30
26
131
0
0
4
1
54
37
1
19
10
3
4
32
365
59
50
397
8
0
0
0
2
-22
0
-22
3
0
0
1
2
7
3
0
0
1
0
0
2
0
0
0
13
4
0
1
0
8
-31
30
-1
0
0
22
5
0
34
0
58
0
2
0
4
6
1
2
19
1
22
YP
HAZİRAN 2003
37
0
0
0
25
8
168
6
83
1
156
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 42: Kalkınma ve Yatırım Bankaları Kar Zarar Tablosu
77
55
131
-116
-198
30
1
52
137
33
8
5
4
26
0
3
1
4
54
50
23
1
11
3
12
334
62
397
109
8
0
1
22
7
71
0
505
1
2
0
30
14
6
171
102
2
178
TOPLAM
335
134
469
-159
-304
36
0
108
281
49
15
11
4
71
6
0
2
6
117
99
63
3
21
3
8
810
36
846
80
8
0
2
0
9
61
0
926
3
0
0
42
31
19
268
172
3
388
TP
-18
0
-18
1
0
0
16
-15
19
9
0
0
6
0
0
3
0
1
0
25
7
0
5
0
14
-26
33
7
121
1
0
1
44
5
70
0
128
2
5
0
9
14
1
5
30
2
61
YP
ARALIK 2003
317
134
451
-158
-304
37
16
93
300
57
15
11
10
71
6
4
2
7
117
125
70
3
27
3
22
784
69
853
201
9
0
3
44
14
131
0
1.054
5
5
0
52
45
20
272
202
5
449
TOPLAM
-56
23
-32
-169
-187
5
0
14
75
18
4
3
0
13
0
0
1
0
35
34
25
0
6
0
2
178
2
180
17
3
0
0
0
2
12
0
197
0
0
0
17
21
10
46
36
2
65
TP
-4
0
-4
-7
0
0
7
-14
6
2
0
0
1
0
0
3
0
0
0
6
3
0
2
0
2
3
1
4
26
0
0
0
9
1
15
0
30
0
1
0
2
4
0
1
7
1
14
YP
MART 2004
-60
23
-36
-176
-187
5
7
0
81
20
4
3
1
13
0
3
1
0
35
40
28
0
7
0
4
181
3
184
43
3
0
0
9
3
27
0
228
0
1
0
19
25
10
47
43
3
79
TOPLAM
45
12
57
-168
-196
8
0
20
147
30
5
5
1
33
6
1
1
2
61
55
36
2
12
2
4
316
1
317
27
2
0
1
0
3
21
0
344
0
0
0
25
38
14
79
60
4
123
5
0
5
0
0
0
8
-7
13
4
0
0
5
0
0
4
0
0
0
11
3
0
3
0
5
7
1
8
53
0
0
0
19
3
31
0
61
0
3
0
4
9
1
2
14
1
28
YP
HAZİRAN 2004
TP
50
12
63
-167
-196
8
8
13
160
34
5
5
6
33
6
5
1
3
61
66
39
2
15
2
8
323
2
325
80
2
0
1
19
6
52
0
405
0
3
0
29
47
15
81
74
5
151
TOPLAM
402,5
-27,3
3,4
47,5
-60,8
-76,2
-52,2
46 Vergi Provizyonu
Kaynak: BDDK
-71,9
-
-57,1
4,9
17,5
-30,4
1,6
-52,5
35,6
-
39,5
371,2
17,0
-44,2
92,4
55,7
39,2
-1,8
0,6
23,6
-9,4
-96,9
-5,6
-16,5
-125,9
-
-125,9
-85,2
-
-
518,7
-510,4
97,6
64,4
-
-
220,2
-
-
55,5
-
123,6
190,9
-12,5
-9,9
-
147,6
-
-40,9
-122,5
-95,9
-1.281,5
-44,4
-
-70,7
-11,4
18,5
-3,7
2.700,0
-
96,3
9,7
75,0
-75,9
-
-41,6
-
-19,6
-77,7
28,5
-88,7
-53,6
-
-7,5
50,6
50,7
-14,4
-23,9
-36,7
34,4
YP
121,2
5,1
160,2
-24,4
-51,0
380,9
-17,7
TP
Ek Tablo 43: Kalkınma ve Yatırım Bankaları Kar Zarar Tablosu (Haziran 2004/ Haziran 2003)
-31,5
-76,2
-50,1
51,2
3,4
-71,9
518,7
-73,7
21,4
9,4
-30,4
1,6
59,6
35,6
-
92,6
39,5
-36,5
17,0
38,2
76,6
39,2
38,5
-1,8
-27,2
1,1
-96,4
-14,3
-23,5
-71,9
-
35,7
-11,4
-11,6
-23,6
75,0
-16,2
-66,6
26,0
121,2
3,2
250,2
149,9
-50,5
-24,3
169,2
-11,3
TOPLAM
-54,2
-77,2
-62,4
41,1
-1,1
-73,2
-
-59,0
12,4
0,3
-33,4
-2,8
-54,6
29,8
-
350,9
33,5
-46,6
12,0
49,0
84,1
33,2
18,3
-6,0
-3,7
-13,3
-97,1
-20,1
-46,8
-76,9
-
87,9
-
-30,4
-44,1
-
-23,1
-55,6
-89,2
111,6
0,5
380,8
148,9
-53,1
-27,6
360,2
-21,3
-124,8
-
-124,8
-85,8
-
-
492,0
-492,7
89,1
57,3
-
-
206,4
-
-
48,8
-
114,0
178,3
-16,3
-13,8
-
136,9
-
-43,5
-121,5
-96,1
-1.230,4
-9,6
2.579,0
-
-71,9
-15,3
13,4
-7,9
67,4
5,0
-78,7
22,9
-
-11,5
44,1
44,2
-18,1
-27,2
-39,4
28,5
YP
TP
-34,4
-77,2
-52,2
44,6
-1,1
-73,2
492,0
-74,9
16,1
4,7
-33,4
-2,8
52,8
29,8
-
84,3
33,5
-39,3
12,0
32,2
69,0
33,2
32,5
-6,0
-30,3
-3,3
-96,6
-18,0
-26,8
-73,1
-
29,8
-15,3
-15,4
-26,9
67,4
-19,9
-68,1
20,5
111,6
-1,3
235,1
139,1
-52,6
-27,5
157,6
-15,2
TOPLAM
-56,7
-78,4
-64,5
33,4
-6,5
-74,6
-
-61,2
6,3
-5,1
-37,0
-8,1
-57,1
22,7
-
326,3
26,2
-49,5
5,9
40,9
74,0
25,9
11,8
-11,1
-9,0
-18,0
-97,2
-24,4
-49,7
-78,2
-
77,6
-
-34,2
-47,2
-
-27,3
-58,0
-89,8
100,1
-4,9
354,7
135,4
-55,7
-31,6
335,1
-25,6
TP
-123,4
-
-123,4
-86,6
-
-
459,8
-471,3
78,8
48,7
-
-
189,7
-
-
40,7
-
102,3
163,2
-20,8
-18,4
-
124,0
-
-46,6
-120,4
-96,3
-1.168,9
-14,6
2.433,2
-
-73,5
-19,9
7,2
-12,9
58,3
-0,7
-79,9
16,2
-
-16,3
36,3
36,4
-22,5
-31,1
-42,7
21,6
YP
-38,0
-78,4
-54,8
36,8
-6,5
-74,6
459,8
-76,2
9,8
-1,0
-37,0
-8,1
44,4
22,7
-
74,3
26,2
-42,6
5,9
25,0
59,8
25,9
25,3
-11,1
-34,1
-8,5
-96,8
-22,4
-30,7
-74,6
-
22,7
-19,9
-20,0
-30,9
58,3
-24,2
-69,8
14,0
100,1
-6,6
216,9
126,1
-55,2
-31,5
143,6
-19,8
TOPLAM
PASİF HESAPLAR
Toplanan Fonlar
Merkez Bankasına Borçlar
Bankalara Borçlar
Çıkarılmış Menkul Kıymetler (Net)
Ödenecek Vergi, Resim, Harç ve Primler
Ödenecek Kar Pay. ve Gider Reeskontları
Karşılıklar
Diğer Pasifler
TOPLAM
ÖZKAYNAKLAR:
Ödenmiş Sermaye
Yedek Akçeler
Sabit Kıymet Yeniden Değerleme Fonu
Menkul Değerler Değer Artış Fonu
TOPLAM ÖZKAYNAKLAR
TOPLAM PASİFLER
Nakit Değerler
Merkez Bankasından Alacaklar
Menkul Değerler Cüzdanı (Net)
a) Devlet Borçlanma Senetleri
b) Diğer Menkul Kıymetler
Blokajlar
a) Takipteki Alacaklar
b) Takipteki Alacaklar Karşılığı (-)
Alınacak Kar Pay. ve Gelir Tah. Reeskontları
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklar (Net)
Bağlı Menkul Değerler (Net)
Elden Çıkarılacak Kıymetler
Sabit Kıymetler (Net)
Diğer Aktifler
TOPLAM AKTİFLER
Kaynak: BDDK
36- Gayrinakdi Fonlar ve Yükümlülükler
37- Taahhütler
38a) Döviz İle İlgili İşlemler
39b) Diğer Taahhütler
40- TOPLAM BİLANÇO DIŞI YÜKÜMLÜLÜKLER
2829303132333435-
192021222324252627-
123456789101112131415161718-
AKTİF HESAPLAR
526.094
19.630
0
19.630
545.724
305.810
23.264
180.504
0
8.106
-36.857
480.827
1.269.456
573.765
0
0
0
11.060
13.760
20.653
169.391
788.629
TP
23.117
21.441
78.138
1.555
0
1.555
20.231
788.083
72.420
120.944
48.524
32.781
1.679
0
44.480
679.884
29.016
1.792.825
Ek Tablo 44: Özel Finans Kurumları Analitik Bilançosu
477.705
0
0
0
477.705
0
0
0
0
35.355
0
35.355
2.918.488
2.630.858
0
0
0
0
11.038
1.751
239.486
2.883.133
Haziran 2003
YP
55.560
9.611
196.018
31.189
0
31.189
276.619
1.655.253
130.030
289.446
159.416
32.543
0
0
0
29
8.267
2.395.119
1.003.799
19.630
0
19.630
1.023.429
305.810
23.264
180.504
0
43.461
-36.857
516.182
4.187.944
3.204.623
0
0
0
11.060
24.798
22.404
408.877
3.671.762
TOPLAM
78.677
31.052
274.156
32.744
0
32.744
296.850
2.443.336
202.450
410.390
207.940
65.324
1.679
0
44.480
679.913
37.283
4.187.944
754.937
118.187
0
118.187
873.124
420.310
12.101
201.840
0
2.246
-36.857
599.640
1.948.513
1.127.106
0
0
0
18.625
13.433
22.848
166.861
1.348.873
TP
28.080
27.636
201.976
4.480
0
4.480
34.918
1.344.355
65.551
128.192
62.641
53.974
44.086
0
51.321
722.277
33.626
2.612.280
691.005
14.881
14.881
0
705.886
0
0
0
0
72.265
0
72.265
3.303.259
2.983.549
0
877
0
0
8.679
2.785
235.104
3.230.994
Aralık 2003
YP
67.637
11.052
327.703
41.709
0
41.709
306.961
1.793.636
58.558
187.534
128.976
28.304
14
0
0
94
3.824
2.639.492
1.445.942
133.068
14.881
118.187
1.579.010
420.310
12.101
201.840
0
74.511
-36.857
671.905
5.251.772
4.110.655
0
877
0
18.625
22.112
25.633
401.965
4.579.867
TOPLAM
95.717
38.688
529.679
46.189
0
46.189
341.879
3.137.991
124.109
315.726
191.617
82.278
44.100
0
51.321
722.371
37.450
5.251.772
943.032
151.874
21.695
130.179
1.094.906
425.310
16.559
219.387
0
11.765
32.943
705.964
2.360.675
1.406.631
0
0
0
14.412
14.028
28.462
191.178
1.654.711
TP
24.165
39.464
180.578
4.695
0
4.695
49.424
1.634.164
45.880
135.711
89.831
56.526
44.086
0
55.988
704.934
37.673
2.877.577
785.102
53.950
53.950
0
839.052
0
0
0
0
20.321
-29
20.292
3.020.997
2.785.803
0
824
0
0
5.492
2.802
205.784
3.000.705
Mart 2004
YP
55.042
1.024
231.557
41.176
0
41.176
302.944
1.785.705
50.897
171.421
120.524
27.212
13
0
0
424
8.101
2.504.095
1.728.134
205.824
75.645
130.179
1.933.958
425.310
16.559
219.387
0
32.086
32.914
726.256
5.381.672
4.192.434
0
824
0
14.412
19.520
31.264
396.962
4.655.416
TOPLAM
79.207
40.488
412.135
45.871
0
45.871
352.368
3.419.869
96.777
307.132
210.355
83.738
44.099
0
55.988
705.358
45.774
5.381.672
1.133.648
173.045
42.646
130.399
1.306.693
628.477
76.876
17.681
0
17.552
1.451
742.037
3.045.164
1.980.929
0
0
0
17.709
20.001
32.313
252.175
2.303.127
TP
35.371
43.544
243.483
2.745
0
2.745
70.484
2.188.225
42.798
149.803
107.005
86.411
51.610
0
82.943
586.962
51.322
3.485.898
1.058.252
48.821
48.821
0
1.107.073
0
0
0
0
29.214
0
29.214
3.278.126
3.067.215
0
41.430
0
0
6.819
3.268
130.180
3.248.912
Haziran 2004
YP
68.930
998
262.022
48.750
0
48.750
331.462
2.026.521
54.010
196.704
142.694
34.576
15
0
0
445
9.663
2.837.392
2.191.900
221.866
91.467
130.399
2.413.766
628.477
76.876
17.681
0
46.766
1.451
771.251
6.323.290
5.048.144
0
41.430
0
17.709
26.820
35.581
382.355
5.552.039
TOPLAM
104.301
44.542
505.505
51.495
0
51.495
401.946
4.214.746
96.808
346.507
249.699
120.987
51.625
0
82.943
587.407
60.985
6.323.290
PASİF HESAPLAR
Toplanan Fonlar
Bankalara Borçlar
Karşılıklar
Diğer Pasifler
TOPLAM
ÖZKAYNAKLAR:
Ödenmiş Sermaye
Yedek Akçeler
TOPLAM ÖZKAYNAKLAR
TOPLAM PASİFLER
Nakit Değerler
Blokajlar
Diğer Aktifler
TOPLAM AKTİFLER
Kaynak: BDDK
37- Taahhütler
38a) Döviz İle İlgili İşlemler
39b) Diğer Taahhütler
2829303132333435-
192021222324252627-
123456789101112131415161718-
AKTİF HESAPLAR
370,0
13,8
0,0
13,8
383,8
215,1
16,4
127,0
0,0
5,7
-25,9
338,2
892,9
403,6
0,0
0,0
0,0
7,8
9,7
14,5
119,1
554,7
TP
16,3
15,1
55,0
1,1
0,0
1,1
14,2
554,3
50,9
85,1
34,1
23,1
1,2
0,0
31,3
478,2
20,4
1.261,0
336,0
0,0
0,0
0,0
336,0
0,0
0,0
0,0
0,0
24,9
0,0
24,9
2.052,8
1.850,5
0,0
0,0
0,0
0,0
7,8
1,2
168,4
2.027,9
Haziran 2003
YP
39,1
6,8
137,9
21,9
0,0
21,9
194,6
1.164,3
91,5
203,6
112,1
22,9
0,0
0,0
0,0
0,0
5,8
1.684,7
Ek Tablo 45: Özel Finans Kurumları Analitik Bilançosu (Milyon Dolar)
706,0
13,8
0,0
13,8
719,9
215,1
16,4
127,0
0,0
30,6
-25,9
363,1
2.945,7
2.254,1
0,0
0,0
0,0
7,8
17,4
15,8
287,6
2.582,6
TOPLAM
55,3
21,8
192,8
23,0
0,0
23,0
208,8
1.718,6
142,4
288,7
146,3
45,9
1,2
0,0
31,3
478,2
26,2
2.945,7
540,8
84,7
0,0
84,7
625,5
301,1
8,7
144,6
0,0
1,6
-26,4
429,6
1.395,9
807,5
0,0
0,0
0,0
13,3
9,6
16,4
119,5
966,4
TP
20,1
19,8
144,7
3,2
0,0
3,2
25,0
963,1
47,0
91,8
44,9
38,7
31,6
0,0
36,8
517,5
24,1
1.871,5
495,0
10,7
10,7
0,0
505,7
0,0
0,0
0,0
0,0
51,8
0,0
51,8
2.366,5
2.137,5
0,0
0,6
0,0
0,0
6,2
2,0
168,4
2.314,7
Aralık 2003
YP
48,5
7,9
234,8
29,9
0,0
29,9
219,9
1.285,0
42,0
134,4
92,4
20,3
0,0
0,0
0,0
0,1
2,7
1.891,0
1.035,9
95,3
10,7
84,7
1.131,2
301,1
8,7
144,6
0,0
53,4
-26,4
481,4
3.762,5
2.944,9
0,0
0,6
0,0
13,3
15,8
18,4
288,0
3.281,1
TOPLAM
68,6
27,7
379,5
33,1
0,0
33,1
244,9
2.248,1
88,9
226,2
137,3
58,9
31,6
0,0
36,8
517,5
26,8
3.762,5
719,2
115,8
16,5
99,3
835,0
324,3
12,6
167,3
0,0
9,0
25,1
538,4
1.800,3
1.072,7
0,0
0,0
0,0
11,0
10,7
21,7
145,8
1.261,9
TP
18,4
30,1
137,7
3,6
0,0
3,6
37,7
1.246,2
35,0
103,5
68,5
43,1
33,6
0,0
42,7
537,6
28,7
2.194,5
598,7
41,1
41,1
0,0
639,9
0,0
0,0
0,0
0,0
15,5
0,0
15,5
2.303,8
2.124,5
0,0
0,6
0,0
0,0
4,2
2,1
156,9
2.288,4
Mart 2004
YP
42,0
0,8
176,6
31,4
0,0
31,4
231,0
1.361,8
38,8
130,7
91,9
20,8
0,0
0,0
0,0
0,3
6,2
1.909,6
1.317,9
157,0
57,7
99,3
1.474,9
324,3
12,6
167,3
0,0
24,5
25,1
553,9
4.104,1
3.197,2
0,0
0,6
0,0
11,0
14,9
23,8
302,7
3.550,3
TOPLAM
60,4
30,9
314,3
35,0
0,0
35,0
268,7
2.608,0
73,8
234,2
160,4
63,9
33,6
0,0
42,7
537,9
34,9
4.104,1
762,9
116,5
28,7
87,8
879,4
423,0
51,7
11,9
0,0
11,8
1,0
499,4
2.049,4
1.333,1
0,0
0,0
0,0
11,9
13,5
21,7
169,7
1.550,0
TP
23,8
29,3
163,9
1,8
0,0
1,8
47,4
1.472,6
28,8
100,8
72,0
58,2
34,7
0,0
55,8
395,0
34,5
2.346,0
712,2
32,9
32,9
0,0
745,0
0,0
0,0
0,0
0,0
19,7
0,0
19,7
2.206,1
2.064,2
0,0
27,9
0,0
0,0
4,6
2,2
87,6
2.186,5
Haziran 2004
YP
46,4
0,7
176,3
32,8
0,0
32,8
223,1
1.363,8
36,3
132,4
96,0
23,3
0,0
0,0
0,0
0,3
6,5
1.909,5
1.475,1
149,3
61,6
87,8
1.624,4
423,0
51,7
11,9
0,0
31,5
1,0
519,0
4.255,5
3.397,3
0,0
27,9
0,0
11,9
18,0
23,9
257,3
3.736,5
TOPLAM
70,2
30,0
340,2
34,7
0,0
34,7
270,5
2.836,5
65,2
233,2
168,0
81,4
34,7
0,0
55,8
395,3
41,0
4.255,5
PASİF HESAPLAR
Toplanan Fonlar
Bankalara Borçlar
Karşılıklar
Diğer Pasifler
TOPLAM
ÖZKAYNAKLAR:
Ödenmiş Sermaye
Yedek Akçeler
TOPLAM ÖZKAYNAKLAR
TOPLAM PASİFLER
Nakit Değerler
Blokajlar
Diğer Aktifler
TOPLAM AKTİFLER
Kaynak: BDDK
37- Taahhütler
38- a) Döviz İle İlgili İşlemler
39- b) Diğer Taahhütler
2829303132333435-
192021222324252627-
123456789101112131415161718-
AKTİF HESAPLAR
50,2
46,4
10,3
49,7
49,5
535,3
-91,2
681,5
-103,9
23,7
56,3
75,8
-4,9
48,9
41,4
51,1
70,7
53,1
228,1
228,1
56,8
-59,6
-59,6
-0,8
2,8
4.624,1
-21,4
17,3
-44,6
0,6
51,6
66,7
514,7
10,3
52,9
49,5
535,3
-91,2
-37,2
-103,9
14,8
20,4
22,8
4.624,1
-4,9
21,3
38,8
-4,9
21,2
TP
YP
TOPLAM
26,0
1,9
9,0
57,6
-91,0
15,1
20,6
-20,0
-4,6
-38,7
16,9
11,5
-38,7
16,9
11,5
101,9
8,0
17,6
62,8
13,0
34,3
-34,7
-7,8
-22,0
16,9
4,9
9,7
70,8
10,6
30,3
60,1
22,2
47,0
17,1
7,1
17,1
61,6
61,6
-18,7
373,4
-18,7
52,6
152,7
62,8
33,4
7,5
20,4
Ek Tablo 46: Özel Finans Kurumları Analitik Bilançosu (% Değ.)(Haz. 2004/Ara.2003)
41,1
37,5
3,6
40,6
40,5
496,8
-91,8
634,1
-103,7
16,2
46,8
65,1
-10,7
39,9
32,9
42,0
60,4
43,9
208,2
208,2
47,3
-62,0
-62,0
-6,8
-3,4
4.337,7
-26,2
10,2
-48,0
-5,5
42,4
56,6
477,4
3,6
43,6
40,5
496,8
-91,8
-41,0
-103,7
7,8
13,1
15,4
4.337,7
-10,7
13,9
30,4
-10,6
13,9
TP
YP
TOPLAM
18,3
-4,3
2,4
48,0
-91,5
8,2
13,2
-24,9
-10,3
-42,4
9,8
4,7
-42,4
9,8
4,7
89,6
1,4
10,4
52,9
6,1
26,2
-38,7
-13,4
-26,7
9,8
-1,5
3,1
60,5
3,9
22,4
50,4
14,8
38,1
10,0
0,6
10,0
51,8
51,8
-23,7
344,7
-23,6
43,4
137,4
53,0
25,4
1,0
13,1
38,9
35,4
2,0
38,4
38,3
487,5
-91,9
622,7
-103,6
14,4
44,5
62,5
-12,1
37,7
30,8
39,8
57,9
41,6
203,4
203,4
45,0
-62,6
-62,6
-8,2
-4,9
4.268,6
-27,3
8,5
-48,8
-7,0
40,2
54,2
468,4
2,0
41,4
38,3
487,5
-91,9
-42,0
-103,6
6,1
11,3
13,6
4.268,6
-12,1
12,2
28,4
-12,0
12,1
TP
YP
TOPLAM
16,5
-5,8
0,8
45,7
-91,6
6,5
11,5
-26,1
-11,7
-43,3
8,1
3,1
-43,3
8,1
3,1
86,7
-0,1
8,7
50,5
4,5
24,2
-39,6
-14,7
-27,9
8,1
-3,0
1,5
58,0
2,3
20,5
48,1
13,0
36,0
8,3
-0,9
8,3
49,5
49,5
-24,8
337,8
-24,8
41,1
133,7
50,6
23,4
-0,6
11,3
113.370
17.790
1.475
94.105
8.515
17
22.027
4.399
27.027
61.985
NET KAR PAYI GELİRİ (GİDERİ)
Takipteki Alacaklar Provizyonu
Kullandırılan Fonlar Genel Provizyonu
PROV.SONRASI NET KAR PAYI GEL. (GİD.)
KAR PAYI DIŞINDAKİ GELİRLER :
Kullandırılan Fonlardan Alınan Ücret ve Komisyonlar
İştirakler ve Bağlı Ortaklıklardan Alınan Kar Payları
Diğer Kar Payı Dışındaki Gelirler
Toplam Kar Payı Dışındaki Gelirler
KAR PAYI DIŞINDAKİ GİDERLER :
Personel Giderleri
Menkul Değ., İştirakler,B.Ort.ve B.Men.Değ.Değer Azalma Pro.
Diğer Provizyonlar
Diğer Kar Payı Dışındaki Giderler
Toplam Kar Payı Dışındaki Giderler
DİĞER KAR PAYI DIŞINDAKİ GELİRLER (GİDERLER)
Toplam Diğer Kar Payı Dışı. Gelirler (Giderler)
13141516-
171819202122-
232425262728293031-
32333435-
Kaynak: BDDK
38- DÖNEM NET KARI (ZARARI)
37- Vergi Provizyonu
36- VERGİ ÖNCESİ KAR (ZARAR)
54.850
0
0
94
54.944
KAR PAYI GİDERLERİ :
Toplanan Fonlara Ödenen Kar Payları
Mali Kesime Ödenen Kar Payları
Çıkarılmış Menkul Kıymetlere Ödenen Kar Payları
Diğer Kar Payı Giderleri
Toplam Kar Payı Giderleri
89101112-
-71.053
6.416
238
0
0
238
0
-64.637
38.597
756
222
352
8.076
116.460
11.594
44.908
220.965
165.147
2.668
0
0
0
499
168.314
1234567-
TP
KAR PAYI GELİRLERİ :
Kullandırılan Fonlardan Alınan Kar Payları
Takipteki Alacaklardan Alınan Kar Payları
Mali Kesimden Alınan Kar Payları
DBS'lerden Elde Edilen Gelirler
Diğer Menkul Kıymetlerden Elde Edilen Gelirler
Diğer Kar Payı Gelirleri
Toplam Kar Payı Gelirleri
(Milyar TL)
Ek Tablo 47: Özel Finans Kurumları Kar Zarar Tablosu
114.514
0
783
22462
0
23.245
0
114.514
1
0
0
0
157
0
0
151
309
1.966
7
1.006
0
33.457
36.436
55.142
0
0
55.142
71.429
0
0
0
71.429
125.581
956
0
0
0
34
126.571
Haziran 2003
YP
43.461
6.416
1.021
22462
0
23.483
0
49.877
38.598
756
222
352
8.233
116.460
11.594
45.059
221.274
10.481
24
23.033
4.399
60.484
98.421
168.512
17.790
1.475
149.247
126.279
0
0
94
126.373
290.728
3.624
0
0
0
533
294.885
TOPLAM
-201.465
4.158
2.905
0
364
3.269
0
-197.307
85.034
858
0
760
17.956
286.265
26.384
98.021
515.278
20.392
23
48.379
7.047
60.074
135.915
234.597
53.915
1.895
178.787
149.244
0
0
0
149.244
378.995
3.582
0
0
0
1.264
383.841
TP
275.976
0
0
22.813
0
22.813
0
275.976
22
0
0
0
350
23
23
229
647
3.650
34
1.967
0
73.772
79.423
174.387
0
0
174.387
136.119
0
0
0
136.119
303.097
7.310
0
0
0
99
310.506
Aralık 2003
YP
74.511
4.158
2.905
22813
364
26.082
0
78.669
85.056
858
0
760
18.306
286.288
26.407
98.250
515.925
24.042
57
50.346
7.047
133.846
215.338
408.984
53.915
1.895
353.174
285.363
0
0
0
285.363
682.092
10.892
0
0
0
1.363
694.347
TOPLAM
-48.684
2.918
-934
0
65
-869
0
-45.766
31.584
254
0
181
5.014
63.160
3.063
24.686
127.942
9.182
0
15.066
1.150
12.311
37.709
66.490
20.554
600
45.336
61.678
0
0
0
61.678
126.722
374
0
0
0
1.072
128.168
TP
80.769
0
0
24.382
0
24.382
0
80.769
62
0
0
0
337
29
0
86
514
830
0
471
0
18.484
19.785
37.116
0
0
37.116
28.123
0
0
0
28.123
64.608
411
145
0
0
75
65.239
Mart 2004
YP
32.085
2.918
(934)
24382
65
23.513
0
35.003
31.646
254
0
181
5.351
63.189
3.063
24.772
128.456
10.012
0
15.537
1.150
30.795
57.494
103.606
20.554
600
82.452
89.801
0
0
0
89.801
191.330
785
145
0
0
1.147
193.407
TOPLAM
-50.186
1.619
-38
0
65
27
0
-48.567
65.262
532
0
387
10.006
101.686
6.003
125.525
309.401
20.674
0
32.962
2.319
112.956
168.911
135.075
40.414
2.765
91.896
145.909
0
0
0
145.909
277.100
829
1.942
0
0
1.113
280.984
TP
96.953
0
0
17.202
0
17.202
0
96.953
140
0
0
0
483
80
0
348
1.051
1.536
0
987
0
2.416
4.939
75.863
0
0
75.863
62.440
0
0
0
62.440
135.389
2.514
294
0
0
106
138.303
Haziran 2004
YP
46.767
1.619
-38
17.202
65
17.229
0
48.386
65.402
532
0
387
10.489
101.766
6.003
125.873
310.452
22.210
0
33.949
2.319
115.372
173.850
210.938
40.414
2.765
167.759
208.349
0
0
0
208.349
412.489
3.343
2.236
0
0
1.219
419.287
TOPLAM
79,7
12,5
1,0
66,2
6,0
0,0
15,5
3,1
19,0
43,6
27,1
0,5
0,2
0,2
5,7
81,9
8,2
31,6
155,4
0,2
0,0
0,0
0,2
Personel Giderleri
Diğer Provizyonlar
13141516-
171819202122-
232425262728293031-
32333435-
Kaynak: BDDK
38- DÖNEM NET KARI (ZARARI)
37- Vergi Provizyonu
-50,0
4,5
-45,5
0,0
38,6
0,0
0,0
0,1
38,6
Toplanan Fonlara Ödenen Kar Payları
Mali Kesime Ödenen Kar Payları
Çıkarılmış Menkul Kıymetlere Ödenen Kar Payları
Diğer Kar Payı Giderleri
Toplam Kar Payı Giderleri
89101112-
36- VERGİ ÖNCESİ KAR (ZARAR)
116,2
1,9
0,0
0,0
0,0
0,4
118,4
1234567-
TP
(Milyon USD)
Ek Tablo 48: Özel Finans Kurumları Kar Zarar Tablosu
80,5
0,0
80,5
0,6
15,8
0,0
16,3
0,0
0,0
0,0
0,0
0,1
0,0
0,0
0,1
0,2
1,4
0,0
0,7
0,0
23,5
25,6
38,8
0,0
0,0
38,8
0,0
50,2
0,0
0,0
0,0
50,2
88,3
0,7
0,0
0,0
0,0
0,0
89,0
Haziran 2003
YP
30,6
4,5
35,1
0,7
15,8
0,0
16,5
27,1
0,5
0,2
0,2
5,8
81,9
8,2
31,7
155,6
7,4
0,0
16,2
3,1
42,5
69,2
118,5
12,5
1,0
105,0
0,0
88,8
0,0
0,0
0,1
88,9
204,5
2,5
0,0
0,0
0,0
0,4
207,4
TOPLAM
-144,3
3,0
-141,4
2,1
0,0
0,3
2,3
60,9
0,6
0,0
0,5
12,9
205,1
18,9
70,2
369,2
14,6
0,0
34,7
5,0
43,0
97,4
168,1
38,6
1,4
128,1
0,0
106,9
0,0
0,0
0,0
106,9
271,5
2,6
0,0
0,0
0,0
0,9
275,0
TP
197,7
0,0
197,7
0,0
16,3
0,0
16,3
0,0
0,0
0,0
0,0
0,3
0,0
0,0
0,2
0,5
2,6
0,0
1,4
0,0
52,9
56,9
124,9
0,0
0,0
124,9
0,0
97,5
0,0
0,0
0,0
97,5
217,1
5,2
0,0
0,0
0,0
0,1
222,5
Aralık 2003
YP
53,4
3,0
56,4
2,1
16,3
0,3
18,7
60,9
0,6
0,0
0,5
13,1
205,1
18,9
70,4
369,6
17,2
0,0
36,1
5,0
95,9
154,3
293,0
38,6
1,4
253,0
0,0
204,4
0,0
0,0
0,0
204,4
488,7
7,8
0,0
0,0
0,0
1,0
497,4
TOPLAM
-37,1
2,2
-34,9
-0,7
0,0
0,0
-0,7
24,1
0,2
0,0
0,1
3,8
48,2
2,3
18,8
97,6
7,0
0,0
11,5
0,9
9,4
28,8
50,7
15,7
0,5
34,6
0,0
47,0
0,0
0,0
0,0
47,0
96,6
0,3
0,0
0,0
0,0
0,8
97,7
TP
61,6
0,0
61,6
0,0
18,6
0,0
18,6
0,0
0,0
0,0
0,0
0,3
0,0
0,0
0,1
0,4
0,6
0,0
0,4
0,0
14,1
15,1
28,3
0,0
0,0
28,3
0,0
21,4
0,0
0,0
0,0
21,4
49,3
0,3
0,1
0,0
0,0
0,1
49,8
Mart 2004
YP
24,5
2,2
26,7
-0,7
18,6
0,0
17,9
24,1
0,2
0,0
0,1
4,1
48,2
2,3
18,9
98,0
7,6
0,0
11,8
0,9
23,5
43,8
79,0
15,7
0,5
62,9
0,0
68,5
0,0
0,0
0,0
68,5
145,9
0,6
0,1
0,0
0,0
0,9
147,5
TOPLAM
-33,8
1,1
-32,7
0,0
0,0
0,0
0,0
43,9
0,4
0,0
0,3
6,7
68,4
4,0
84,5
208,2
13,9
0,0
22,2
1,6
76,0
113,7
90,9
27,2
1,9
61,8
0,0
98,2
0,0
0,0
0,0
98,2
186,5
0,6
1,3
0,0
0,0
0,7
189,1
TP
65,2
0,0
65,2
0,0
11,6
0,0
11,6
0,1
0,0
0,0
0,0
0,3
0,1
0,0
0,2
0,7
1,0
0,0
0,7
0,0
1,6
3,3
51,1
0,0
0,0
51,1
0,0
42,0
0,0
0,0
0,0
42,0
91,1
1,7
0,2
0,0
0,0
0,1
93,1
Haziran 2004
YP
31,5
1,1
32,6
0,0
11,6
0,0
11,6
44,0
0,4
0,0
0,3
7,1
68,5
4,0
84,7
208,9
14,9
0,0
22,8
1,6
77,6
117,0
142,0
27,2
1,9
112,9
0,0
140,2
0,0
0,0
0,0
140,2
277,6
2,2
1,5
0,0
0,0
0,8
282,2
TOPLAM
-116,0
-88,7
-74,8
-29,4
VERGİ ÖNCESİ KAR (ZARAR)
Vergi Provizyonu
DÖNEM NET KARI (ZARARI)
32333435-
36-
37-
38-
Kaynak: BDDK
69,1
-29,6
-100,0
9,9
23,9
-12,7
-48,2
179,5
40,0
Personel Giderleri
Diğer Provizyonlar
232425262728293031-
-24,9
-1,9
-92,8
-86,4
49,6
-47,3
317,9
172,5
-15,3
-
-15,3
-100,0
-23,4
-26,0
13.900,0
207,6
130,5
240,1
-21,9
-12,6
-12,6
37,6
37,6
7,8
163,0
211,8
9,3
142,8
171819202122-
166,0
-100,0
165,6
19,1
127,2
87,5
-2,3
67,8
-68,9
123,0
66,9
13141516-
8Toplanan Fonlara Ödenen Kar Payları
9Mali Kesime Ödenen Kar Payları
10- Çıkarılmış Menkul Kıymetlere Ödenen Kar Payları
11- Diğer Kar Payı Giderleri
12- Toplam Kar Payı Giderleri
1234567-
7,6
-74,8
-3,0
-103,7
-23,4
-26,6
69,4
-29,6
-100,0
9,9
27,4
-12,6
-48,2
179,4
40,3
47,4
-47,3
90,7
76,6
111,9
65,0
-100,0
64,9
25,2
127,2
87,5
12,4
41,9
-7,8
128,7
42,2
TP
YP TOPLAM
-32,4
-75,9
-28,1
-115,3
-89,1
61,8
-32,7
-100,0
5,2
18,5
-16,5
-50,5
167,4
34,0
43,2
-49,6
299,9
160,7
132,3
154,5
-100,0
154,1
14,0
117,4
79,4
-6,6
60,5
-70,3
113,4
59,7
-19,0
-
-19,0
-100,0
-26,7
-29,2
13.295,2
194,4
120,5
225,4
-6,1
-93,1
-87,0
-25,2
-16,4
-16,4
31,6
31,6
3,2
151,6
198,3
4,5
3,0
-75,9
-7,2
-103,6
-26,7
-29,8
62,1
-32,7
-100,0
5,2
21,9
-16,4
-50,5
167,3
34,2
41,0
-49,6
82,5
69,0
102,8
57,9
-100,0
57,7
19,8
117,4
79,4
7,5
35,8
-11,7
118,8
36,0
TP
YP TOPLAM
Ek Tablo 49: Özel Finans Kurumları Kar Zarar Tablosu (Yüzde Değişim) (Haziran 2004/Haziran 2003)
-36,1
-77,2
-32,0
-114,4
-89,7
53,0
-36,3
-100,0
-0,5
12,1
-21,0
-53,2
152,9
26,7
35,4
-52,3
278,1
146,5
119,7
7,8
105,5
69,6
-11,7
140,7
-100,0
140,3
51,8
-71,9
101,8
51,0
-23,4
-
-23,4
-100,0
-30,7
-33,0
12.566,2
178,3
108,5
207,7
-11,2
-93,5
-87,7
-29,3
24,5
24,5
-20,9
-20,9
-2,5
137,9
182,1
-1,1
-2,6
-77,2
-12,2
-103,4
-30,7
-33,6
53,3
-36,3
-100,0
-0,5
15,3
-20,9
-53,2
152,7
26,9
33,4
-52,3
72,6
59,8
91,7
13,3
105,5
69,6
1,7
49,3
-100,0
49,2
28,4
-16,5
106,9
28,6
TP
YP TOPLAM

Bankacılık Sektörü Değerlendirme Raporu

Transkript

Benzer belgeler

POWELL SONRASI EUR/USD Dün Yunanistan ile olası haberler

Ara yıl sınavı 2009

Ara yıl sınavı 2010

GÜNLÜK BÜLTEN

Yeni Haftaya Başlarken

günlük bülten - Global Menkul Değerler

Paranın Günlüğü

günlük bülten - Global Menkul Değerler

usdtry haftalık temel/teknik görünüm