Attığın taş ürküttüğün kuşa değmeli!

TurizmdeBuSabah Türkiye'nin On-Line Turizm gazetesi
Sayfa 1 / 2
Attığın taş ürküttüğün kuşa değmeli!
Bundan 10 yıl önce birileri "İnternet'in yayılması ile birlikte turizme
bakış açınız bile değişecektir" demiş olsa; herhalde herkes kıs kıs
gülerdi. Oysa şimdi geldiğimiz noktaya bir göz atalım. İnternet
evlerimize öncelikle bilgi bankası, e-posta, sohbet odaları ve ardından
e-ticaret olarak girdi.
Turizmdebusabah.com / 7.7.2009
Turizmde ise "Low-Cost-Airline"lerin yaratmış olduğu satış kanalları takiben online seyahat portallarından
"Expedia.com" veya "Travelocity.com" veya "Orbitz.com" Lastminute.com gibi havayolu, otel ve araba
kiralama vs. satmakta olan şirketlerin oluşumunu izledik.
Avrupa'da ise şehir otelleri satarak işe başlayan Booking.com, Hrs.com veya Venere.com adlı başarılı
siteler görmekteyiz (Yukarda belirtmiş olduklarımın aksine bu sitelerde "şimdilik" sadece otel rezervasyonu
yapılmaktadır).
Daha sonra İngiltere'de otel ve transfer satan Hotels4u.com, Medhotels.com gibi şirketler ayrı bir online
turizm pazarını oluşturmaya başladılar. Müşteriye "doğrudan satış" zaten hep vardı ... Hatırlarsınız, ne de
güzel bir isim "Direct holidays" veya Transferonly.com değil mi?
Bu gelişme karşısında büyük tur operatörleri ya bu şirketleri satın alarak veya online seyahat pazarına
yatırım yaparak, pastadan pay kapma yarışına girdiler. Ardından "dinamik paket" (dynamic packaging) adı
altında daha esnek veya daha bireysel ürünler satan sisteme dönüşüm başlandı. Bireysel ürünler ile kitle
turizmi? Neyse. Burasını fazla kurcalamayalım. Geleneksel acenteler üzerinden satılan paket tur dönemi
henüz sona ermedi ama son yıllarda en göze çarpan nokta, internet'in en
çok tercih edilen satış kanalı olması.
Şimdi isterseniz ülkemize en fazla yolcu gönderen Alman pazarına bakalım: Almanya Ekonomi
Enstitüsü'nün yaptığı son araştırmaya göre "Online seyahat satış" oranının yüzde 25 sınırlarına dayandığı,
bunun üçte birinin internet üzerinden alındığı ve krize rağmen çok azda olsa (% 1,5) artış göstereceğinin
tahmin edildiğini açıklamıştır. Yüzde 25'lik oranın diğer Avrupa ülkeleri ile kıyaslandığında ortalamanın bile
altında olduğu bilinmektedir. Özellikle İskandinav ülkeleri ile İngiltere'de seyahat satın alımında İnternet
kullanımı çok daha yüksektir.
Yine haziran ayı ortasında "Bitkom/Forsa" tarafından yapılan son araştırmada 7,2 Milyon Alman'ın 2009
yılında internet üzerinden rezervasyonu yapmış olduğunu ve
5 milyon kişinin daha yapılacağı tahmin edilmekte olduğu açıklanmıştır. Bunun bir diğer anlamı ise her altı
kişiden birinin internet üzerinden rezervasyon yaptığıdır.
Ve nerdeyse tüm ana tur operatörleri; TUI.com, Berge-Meer.de, Discount-travel.com, Neckermann.de,
Bucher-reisen.de, ITS Rewe-reise.de, Clevertours.com, FTİ Bigxtra-reise.de, 5vorflug.de, L'tur'un sahibi
olduğu, Flyloco.de aracı kullanmaksızın doğrudan müşteriye paket seyahat sunmaktadır. Alltours'un ise
Byebey.de adı altında hazırlıklar yaptığı bilinmektedir. Bunun yanı sıra ana tur operatörleri seyahat
acenteleri, gazete reklamları, teletext ve 24 saat yayın yapan televizyon kanalları üzerinden veya yayın
saati satın alarak programlarını satışa sunmaktadır.
İngiltere'nin aksine Alman pazarı "Paket tur segmettinde" sonradan doğan direk satış tur operatörlerinin
yerine ana tur operatörlerinin oluşturmuş olduğu alt markalar görmekteyiz. Belki de bu nedenden dolayı
(diğer pazarların aksine) müşteriye direk ulaşmak için kendi satış fiyatlarından taviz verilmemektedir.
Zaten DRV'nın (Alman Seyahat Acenteler Birliği) yaptırmış olduğu ve yedi havayolu şirketini kapsayan fiyat
araştırması. Pazarda sunulan uçak biletlerinin de; ister internet üzerinden ister CRS yani seyahat acenteleri
http://www.turizmdebusabah.com/HaberPrint~haberNo~47014.htm
07.07.2009
TurizmdeBuSabah Türkiye'nin On-Line Turizm gazetesi
Sayfa 2 / 2
rezervasyon sistemlerinde olsun, satış fiyatları arasında fark olmadığı ortaya çıkarmıştır. Ama herkesin
bildiği gibi "Son dakika" satışlarında durum farklı. Artık o noktada ateş serbesttir!
İşin diğer bir ilginç yanı ise bazı ülkelerde internet karşımıza "Low-Cost-Airline" yani ucuz fiyatla hizmet
sunan havayolları sonrası "Low-Cost-Tour Operator" ucuz fiyatla hizmet sunan veya online pazardaki
pastadan en kısa süre zarfında büyük oranda pay almak isteyen "dönme" tur operatörleri çıkarmıştır. İşte
bunun en belirgin örneklerini Hollanda pazarında görmekteyiz.
Burada hala bazılarınca anlaşılmayan bir şeyler olduğu kesin. Ama mevcut fiyat rekabetinin üstüne
ortalama yüzde 15'lere varan acente komisyon farkı eklendiğinin unutulmaması gerekir. Bu sebepten
dolayı tüm Avrupa'da seyahat acentesi üzerinden satış yapan tur operatörlerinin pazardaki ağırlıklarını
kullanarak "online satış yapan" tur operatörlerinin önünü kesmeye çalıştığı bilinen bir gerçektir. İspanya'da
yıllardır yaşanan bu sorunun ülkemizde daha yeni başlıyor olmasını; öncelikle yaşadığımız krizlere veya
otelcilerimizin fazla detay ile ilgilenmemelerine bağlayabiliriz.
Bunları neden mi anlatıyorum? Bugün gelinen noktada artık tüm geleneksel tur operatörlerinin de
müşteriye "doğrudan satış" ortamına geçme konusunda istekli oldukları bilinmektedir. Eğer "Otelcilerimizin
desteğiyle" müşteriye doğrudan satış geleneksel seyahat acentesi satış oranlarına yaklaşırsa. Komisyonlu
veya komisyonsuz fiyat kargaşasını bir kenara bırakalım. Gelişen satış sistemi belki de en çok yine
otelcilerimizin başını ağrıtacaktır!
Çünkü yapılan bunca araştırmalarda açıklanmayan, gizlenen bölüm; doğrudan satış rakamların içinde
"paket tur satış" oranının ne olduğudur? İnternet üzerinden alınan paket tur satışlarında artış olduğu
muhakkak ama orantı nedir? Artık içi boş söylemlerin bir kenara bırakılması gerekir.
Bir diğer önemli nokta ise sadece internet üzerinden satış yapan tur operatörlerinin yapmış olduğu paket
tur satışlarının acaba yüzde kaçının otele giriş tarihi öncesi alınmış olduğudur. Bildiğimiz Katalog ve
geleneksel seyahat acentesi üzerinden almış olduğu standart dönemler ise zaten bir sorun yok.
Eğer karşımıza gerçekten, son zamanlarda "dillenen" yüzde 8o'lik bir oranın son 14 veya 21 gün içinde
alınmış olduğu çıkar ise o zaman nasıl doğrudan veya internet üzerinden sunulan ucuz fiyatlı biletler,
havayolları için tehdit oluşturduğu gibi; doğrudan veya internet üzerinden satılan "ucuz bir paket turunda"
yalnız seyahat acentesi için tehdit olmakta kalmayıp, ilerde oteller içinde ayrı bir tehdit unsuru
oluşturacaktır.
Bunları tabiî ki laf olsun diye yazmadım. Hangi otel sahibi acaba yüzde 20'lik bir doluluk ile son iki haftaya
girebilir? Kısacası yazının başlığında belirtmiş olduğum
gibi "Attığımız taş, ürküttüğümüz kuşa değmeli !"
http://www.turizmdebusabah.com/HaberPrint~haberNo~47014.htm
07.07.2009