Tam Metin - Dilek Doğan | Ankara Üniversitesi

Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Eğitimde Dijital Araçlar: Google Sınıf Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme
Murat ÇINAR1, Dilek DOĞAN2, S. Sadi SEFEROĞLU1
1Hacettepe
Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara
2Ankara
Üniversitesi, Enformatik Bölümü, Ankara
[email protected], [email protected], [email protected]
Özet: Bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişme ve değişmeler bilginin kapsamı kadar bilgiye erişim kanallarında da farklı
uygulamaların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu değişimden en çok etkilenen kurumlardan biri de okullardır. Bilgiye her
zaman her yerden erişim olanağı sağlayan araçlar öğrenme ortamlarına erişimin önündeki fiziksel engelleri kaldırmakta,
bu sayede öğrenmenin formal olmayan boyutu giderek önem kazanmaktadır. Bu gelişmeler sayesinde eğitim faaliyetlerinin
yürütüleceği sanal öğrenme ortamlarına olan ilgi giderek artmaktadır. Günümüzde, uzaktan eğitimde kullanılan ortamlar
eğitim-öğretim faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla örgün eğitimde de kullanılmaktadır. Uzaktan eğitimle gerçekleştirilen
ya da desteklenen eğitim öğretim faaliyetleri için öğrenen, öğretici, içerik ve etkinlikleri bir araya getirmek amacıyla
geliştirilen birçok öğretim ortamı bulunmaktadır. Bu sistemler farklı teknolojik altyapılara, sistem arayüzü ve içerik
yönetimine, kullanıcı izinlerine ve eğitsel araçlara sahiptir. Öğrenme-öğretme süreçlerinde kullanılan öğretim yönetim
sistemlerinden biri de Google tarafından eğitim kurumları için geliştirilen Google Sınıf öğretim yönetim sistemidir. Bu
çalışmada Google Sınıf’ın temel bileşenleri ve özellikleri, eğitsel olarak öğrenme sürecine katkıları ve sistemle ilgili
geliştirilmesi gereken özellikler tartışılmaktadır. Çalışmada ayrıca Google Sınıf aracının benzer diğer sistemlerle bir
karşılaştırması yapılmaktadır. Yapılan değerlendirme sonucunda Google Sınıf eğitim yönetim sisteminin kullanıcı yönetimi,
basit ve sade arayüz tasarımı, zengin içerik oluşturma araçları, anlık olmayan iletişim araçları, web-tabanlı çalışması ve ek
yazılım kurulumu gerektirmemesi, çoklu platform desteği, kaynak paylaşma, ödev dağıtım ve toplama, dosya depolama,
kullanıcı güvenliği, duyuru panosu ve görev hatırlatma özellikleriyle okullarda kullanımının önemli katkılar sağlayacağı
söylenebilir. Bu sistemin benzer sistemlerle karşılaştırılması sonucunda dosyaların depolanması ve öğrencilere ait dijital
portfolyo oluşturulması, içerik oluşturma araçları, e-posta hizmeti gibi farklı Google hizmetleriyle entegrasyonu sayesinde
işlevsellik ve zengin eklenti seçenekleriyle geliştirilebilirlik açısından artıları olduğu anlaşılmıştır. Bununla birlikte Google
Sınıf’ta intihal kontrolü, otomatik öğrenci kaydı, anlık iletişim araçları, not tablosu, diğer e-öğrenme içerikleriyle
entegrasyon yönünden eksiklikler bulunmaktadır.
Anahtar Sözcükler: Öğrenme Yönetim Sistemi, sanal sınıf, e-öğrenme, uzaktan eğitim, Google Sınıf, üretkenlik araçları
Digital Tools for Education: An Evaluation of Google Classroom Application
Abstract: Developments and changes in information and communication technology has led to emergence of innovative
implementations on information use as well as access channels to information. Schools are also one of the institutions most
affected by this change. Tools that providing access to information from anywhere and anytime, has removed physical
barriers to access to learning environments, thus non-formal dimension of learning has been become increasingly important.
Through these developments, the interest in virtual learning environments for educational activities has been increasingly
growing. Today, the environments already used in distance education are also used to support teaching and learning
activities in formal education. There are a great number of developed learning environments exist to bring together learner,
teacher, content and activities for educational activities delivered or supported by distance education. These systems are
different technological infrastructure, system interface, content management, user permissions and educational tools. One
of the learning management systems used in teaching-learning process is Google Classroom learning management system
developed by Google for educational institutions. In this study, the main components and features of Google Classroom, its
contributions to learning process, and features needed to be developed are discussed. The comparison of Google Classroom
tool and other similar system is also made in the study. Based on the evaluations, the use of Google Classroom in school
settings is likely to make significant contributions owing to its properties include user management, simple interface design,
diversity of content creation tools, non-immediate communication tools, web-based working and not require additional
software installation, multi-platform support, resource sharing, assignment distribution and collection, file storage, user
security, notice board and task reminder. As a result of comparisons, it is understood that Google Classroom has advantages
in terms of expandability with functionality and rich add-on options due to other google services such as file storage and the
preparation of a digital portfolio of students, content creation tools, e-mail service. However, Google Classroom has some
shortcomings such as plagiarism check, automated student enrollment and inadequacy of communication tools.
Keywords: Learning management systems, virtual classroom, e-learning, distance education, Google Classroom,
Productivity tools
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
1.
Giriş
Öğrenme ve öğretim için popüler araçlar haline gelen eöğrenme sistemleri günümüzde geleneksel sınıf pratiklerini
desteklemek amacıyla da kullanılmaktadır. E-öğrenme
ortamlarının en önemli özelliklerinden biri bağımsız
platformlarda da kullanılabilecek birçok iletişim ve etkileşim
aracını
bir
arada
bulundurmasıdır[1].
Öğrenme
topluluklarının bilgi paylaşımını ve etkileşimini sağlamak
amacıyla farklı öğretim ve içerik yönetim sistemleri
(Moodle, Blackboard, Atutor, Sakai, OpenLMS vb.)
kullanılmaktadır.
Yüz
yüze
eğitimi
çevrimiçi
destekleyebilecek araçlardan biri de Google Eğitim
uygulamaları içerisinde yer alan Google Sınıf’tır. Google
Sınıf’ın temel amacı öğreticilerin ve öğrenenlerin sınıf içi
etkinliklerini, zaman ve mekan farkı gözetmeksizin
çevrimiçi
kullanılabilecek
araçlar
yardımıyla
desteklemektir. Google Sınıf ve Google Apps eğitim sürümü
içerisinde yer alan uygulamalarla eğitim amaçlı
kullanılabilecek özellikler Şekil 1’de gösterilmektedir.
verimliliği, sınıf yönetimini ve etkinliklerin kontrolünü
kolaylaştırma açısından büyük potansiyele sahip olduğu
düşünülmektedir. Öte yandan Google Sınıf’ın pratik
kullanımının önünde bazı sınırlılıklar bulunmaktadır. Bu
amaçla bu çalışmada, Google Sınıf’ın temel bileşenleri ve
özellikleri, öğretim ve öğrenme sürecine katkıları ve
geliştirilmesi gereken özellikleri benzer diğer sistemlerle
karşılaştırılarak tartışılmaktadır. Bu bağlamda mevcut
çalışmada aşağıdaki sorularına cevap aranmıştır.

Google Sınıf ve diğer Google Eğitim uygulamaları 21.yy
öğrenme becerilerinin kazanılması ve öğrenme
ortamlarının desteklenmesi amacıyla geleneksel sınıf
etkinliklerinde öğretmen ve öğrencilere hangi faydaları
sağlamaktadır?

Google Sınıf’ın eğitimde pratik kullanımının önündeki
engeller ve geliştirilmesi gereken özellikler nelerdir?
2.
Temel Bileşenler ve Özellikleri
Google Sınıf uygulaması kapsamında ele alınacak temel
bileşenler 5 başlık altında toplanmıştır. Bunlar: kaynak ve
materyal paylaşımı, ödev ve duyuru organizasyonu, iletişim
ve işbirlikli çalışma desteği, sınıf yönetimi ve arayüz
kullanışlılığı ve destek yapılarıdır.
1.1. Kaynak ve Materyal Paylaşımı
Google Sınıf, ders akışı içerisinde öğrenci ve öğretmenlerin
Google sürücü (doküman, sunu, çizelge, form, çizim, harita
vb.) öğelerini, yerel dosyaları, Youtube videolarını ve web
sitesi bağlantılarını yayınlamak suretiyle çok çeşitli ve
zengin içerikleri paylaşmasına olanak tanımaktadır.
Özellikle Google sürücü entegrasyonu ile çevrim içi alanda
her bir kullanıcı ve sınıf(ders) özelinde belge ve klasörlerin
oluşturulması, düzenlenmesi ve paylaşılmasını da
sağlanmaktadır. Kullanıcılar ayrıca Google sürücü üzerinden
üçüncü taraf uygulamaları kullanarak animasyon, diyagram,
kavram haritası, program kodları, not ve teknik çizimler vb.
içerikleri oluşturma ve paylaşma olanağına da sahiptir.
Şekil 1. Google Sınıf ve Google eğitim sürümü bileşenleri
ile eğitim amaçlı kullanılabilecek özellikler
Eğitim için Google sloganıyla yola çıkan Google geliştirici
topluluğu öğretmen ve öğrencilerin eğitim ortamındaki
üretkenliğini artırmak, sınıf dışında da öğrenci-öğretmen ve
öğrenci-öğrenci etkileşimini güçlendirmek, öğrencilere grup
çalışmaları için işbirlikli öğrenme ortamı sağlamak, ders
kaynaklarının zenginleştirilmesini ve paylaşılmasını teşvik
etmek, öğrenci görevlerinin takibini kolaylaştırmak (ödev
teslim, proje çalışmaları vb.) ve öğrencilere hızlı geribildirim
sağlamak kısaca sınıf atmosferinin fiziksel bariyerleri aşması
amacıyla Google Sınıf’ı geliştirmiştir. Google Sınıf Ağustos
2014’te öğretmenlerin ve öğrencilerin hizmetine
sunulmuştur.
Birçok ülkede teknoloji projeleriyle tablet ve dijital
içeriklerin eğitime entegrasyonunun halen devam etmekte
olduğu düşünülürse, yeni olmasına karşın sınıf içinde ihtiyaç
duyulacak birçok özelliği bir arada barındıran Google
Sınıf’ın eğitim sisteminde kullanılması öğretim sürecinde
Aragon [2] tarafından sisteme girişte görülebilecek bir hoş
geldiniz mesajının bulundurulmasının ortamı kullanan
kişilerin
toplumsal
buradalık
hissini
artıracağı
vurgulanmaktadır. Google Sınıf’ta öğretmenler bir sınıf
oluşturduktan sonra derse ait genel bilgileri ve ders
kaynaklarını paylaşmak üzere sınıfları için tanıtım sayfası
oluşturabilir. Ders tanıtım sayfasının en üst bölümünde
görünen dersin genel bilgileri kısmında ders adı, ders tanımı,
yüz yüze sınıf etkinliklerinin yapılacağı fiziksel mekân
bilgileri, öğretmenin e-posta adresi ve derse ait Google
Sürücü klasör bilgileri bulunmaktadır. Öğretmenler ders
tanıtım sayfasına kolay ve hızlı bir şekilde ders
materyallerini ekleyebilmektedir. Tek bir başlık altında
birden fazla kaynak eklenebildiği gibi her bir kaynak ayrı
başlıklar altında da eklenebilmektedir.
İçeriğin paylaşılmasının yanında içeriklerin öğrencilerin
özelliklerini yansıtması gerekliliği nedeniyle öğretmenlerin
ders akış sürecinde paylaşılan içerikler üzerinde çeşitli
güncellemeler yapması neredeyse kaçınılmazdır[3]. Bununla
birlikte, çoğu popüler öğretim yönetim sisteminde (Moodle,
Blackboard vb.) eş zamanlı içerik güncelleme özelliği
bulunmamaktadır. Bulut depolama özelliği Google sürücü ve
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Google sürücü ile eşzamanlı çalışan çoğu üçüncü taraf
uygulamaları aracılılığıyla Google Sınıf üzerinden
paylaşılan öğrenme materyallerinin kaynak dosyalarda
yapılan değişiklere göre dinamik olarak güncellenmesine
olanak tanımaktadır. Öğrenme yönetim sistemleri üzerinden
paylaşılan içeriklerin yeniden düzenlenmesi de iyi
tasarlanmış içeriklerin geliştirilebilmesi için önemlidir. Bu
noktada Google Sınıf’ın içeriklerin güncellenmesinden
doğan iş yükünün azaltılmasında faydalı olacağı
düşünülmektedir.
Videolar öğretim ve öğrenme için yaygın olarak
kullanılmakta olup, etkili kullanıldığı takdirde öğrencilerin
öğrenme süreçlerine önemli katkılar sağlamaktadır [4]. 2005
yılında faaliyete geçmesine rağmen kısa zamanda İnternet
üzerindeki en büyük video paylaşım web sitesi olan ve
içerdiği videoların kullanım yaygınlığı eğlence, sağlık,
reklam vb. hayatın her alanında artan Youtube, öğrenme
ortamında da farklı amaçlar için sıklıkla kullanılmaktadır.
Bir web kamerası, akıllı telefon, ya da ekran kaydı
uygulaması aracılığıyla bir video oluşturup, Youtube
üzerinden paylaşılarak öğrencilerin video ile öğrenmesi
desteklenebilir. Ayrıca Youtube'u kullanarak öğrenciler
ürettikleri videoları diğerleriyle paylaşabilir, paylaşılan
videolar ile ilgili hususları görüşebilir ve video kaynaklarına
dayalı olarak öğrenme toplulukları oluşturabilirler[5]. Bu
işlevleri yapılandırmacı işbirlikli öğrenme yaklaşımını teşvik
ederek, çeşitli bağlamlarda ders müfredatına yeni ilgiler ve
uygulamalar getirilebilir [6]. Web 2.0 teknolojileri grubuna
giren sosyal bir video paylaşım sitesi olan Youtube’dan
pedagojik açıdan uzaktan eğitim sistemlerinde de
faydalanılmaktadır. Youtube videoları öğretim ve öğrenme
üzerindeki etkilerini geliştirmek ve derinleştirmek amacıyla
sıklıkla Blackboard ya da Moodle gibi diğer web-tabanlı ya
da çevrim-içi ders çevrelerinde kullanılmaktadır. Google
Sınıf Youtube entegrasyonu ile öğretmenler ve öğrenciler
hazırladıkları video içerikleri kadar diğer Youtube
kanallarından seçtikleri videoları sınıflarıyla paylaşmak
üzere öğrenme ortamına taşımaktadır.
1.2. Ödev ve Duyuru Organizasyonu
Öğrenciler öğrenme sürecinde dersle ilgili çeşitli görev ve
ödevleri yapmakla sorumludur. Özellikle geleneksel bir ders
süreci düşünüldüğünde kimi zaman ödev ve yapılması
planlanan etkinliklerle ilgili yanlış anlaşılmalar, dersle ilgili
güncelleme ve değişikliklerin takip edilememesi, derse
gelmeyen öğrencilerin ödev ya da etkinliklerle ilgili
sorumluluklarını tam olarak öğrenememesi ya da eksik
bilgilendirilmesi
gibi
sorunlarla
karşılaşılmaktadır.
Ödevlerin teslim edildikten sonra öğretmenlerin ödevlerle
ilgili
dönüt
veremeyişi
değerlendirme
sürecini
aksatabilmektedir. Google Sınıf öğretmenlerin basılı
olmayan ödevler hazırlamaları ve toplamaları, yapılacak olan
etkinliklerle ilgili öğrencileri bilgilendirmeleri, öğrencilere
görevleriyle ilgili dönüt verebilmeleri için ideal bir araçtır.
Öğretmenler Google Sınıf üzerinden kolay ve hızlı bir
şekilde ödev ve görevler oluşturup, sınıflarıyla paylaşmak
üzere bunları ders akışında yayınlayabilmektedir.
Öğrencilerin ödev gönderileri otomatik olarak Google
sürücüde organize edilmektedir. Google sürücü klasörleri
sınıf ve ödev adına göre etiketlenmektedir. Ödevler için
sadece görüntülenme, düzenlenebilme ve her öğrenci için bir
ödev kopyasının oluşturulması olmak üzere üç farklı
paylaşım seçeneği bulunmaktadır. Ödevlerin niteliğine göre
(bireysel ya da grup) öğretmenler bu paylaşım
seçeneklerinden birini seçmektedir. Özellikle bireysel
nitelikteki ödevler için her bir öğrenci adına otomatik bir
Google doküman ödev kopyasının oluşturulabilmesi oldukça
zaman kazandırıcı bir özelliktir. Çünkü bu paylaşım seçeneği
ile öğrencilere ödev verildiğinde Google sürücüde ilgili
ödeve ait bir klasör ve bu klasörünün altında her öğrenci için
ödev kopyası oluşturulmaktadır. Ayrıca öğrencilerin ödevle
ilgili diğer gönderileri de aynı klasörde saklanmaktadır.
Böylece öğrencinin işleri ödevlere göre tasnif edilip, düzenli
bir şekilde tutulması sağlanırken, aynı işlerin tekrarından
doğacak iş yükü azaltılmaktadır. Sınıfla ilgili ödevler
öğrencilerle paylaşılan bir klasörde olmadığından
öğrencilerin diğer öğrencilerden esinlenme ya da kopya
çekmesi güçleşmektedir.
Google Sınıf’ta öğrenci ve öğretmen arasında gerçekleşen
tipik bir ödev akışı Şekil 2’de görülmektedir.Öğretmenler
ödevin başlığını, yönergelerini ve son teslim tarihi belirleyip,
ders akışında paylaşmaktadır. Ödevler gerektiğinde Google
sürücü öğeleri, Youtube videoları ve web site bağlantıları
eklenerek zenginleştirilebilmektedir. Ödevlerin ders
akışında görülmesiyle birlikte öğrenciler tek tıklamayla
ödeve ulaşıp, ödevi hazırlamaya başlamaktadır. Öğretmenler
Google Sınıf üzerinden kolay bir şekilde ödevi tamamlayan
ve tamamlamayan öğrencileri görebilmektedir. Ayrıca
yapılan işlerle ilgili öğrencilere doğrudan gerçek-zamanlı
dönütler verip, öğrencinin görev ve ödevlerini notlandırarak
ödevleri öğrencilere teslim edilebilmektedir. Tüm ödev
notları tek seferde farklı bir dosya olarak indirilebilmektedir.
Google Sınıf’ta öğrencilere ödevleriyle ilgili zengin
içerikleri oluşturmaları için farklı içerik oluşturma
seçenekleri (doküman, sunu, e-çizelge ve çizim) ve
bağlantıları (Google Drive, YouTube ve web sitesi)
sunulmaktadır. Moodle, Edmodo vb. öğrenme yönetim
sistemlerinde ödev yüklemeleri için çoğunlukla bir dosya
boyutu sınırı bulunmaktadır. Google Sınıf, Google Drive
entegrasyonu sayesinde öğrenciler ve öğrenenlere öğrenme
kaynakları ve ödevler için yüksek kapasiteli depolama alanı
sunulmaktadır. Öğrenciler “Ödevler” sayfasında ödevleriyle
ilgili bilgileri düzenli olarak takip edip, ödev süreçlerini
yönetebilmektedir. Bu sayfada öğrencinin tamamlanan ve
tamamlanmayan ödevlerine ait bir liste bulunmaktadır.
Listede bulunan bir ödeve tıklanıldığında ilgili ödeve ait
yönergelerin ve ödevle ilgili öğrenci tarafından yapılan
işlerin görülebildiği 2 sekmeden oluşan bir ödev alt sayfasına
geçiş yapılmaktadır. Öğrenciler bu sekmelerden ödev ile
ilgili detaylı bilgilere ulaşıp, diğer arkadaşlarına sorular
sorarak fikirlerini paylaşabildikleri gibi ödevle ilgili
öğretmenlerine özel ya da gizli mesajlar da
gönderebilmektedir. Öğrenciler “Ödevlerim” sayfasının
dışında da ödevlerle ilgili çok çeşitli şekillerde
bilgilendirilmektedir. Sınıf seçiminin yapıldığı karşılama
sayfasında ve ders akışı sayfasında yaklaşan ödevlerle ilgili
hatırlatmaları yapılmaktadır.
Öğretmenler öğrencilerin gönderdiği belgeyi Google
dokümanda açarak ödev belgesi üzerinde yorumlar,
düzeltmeler ve yönlendirmeler yapıp, öğrencilere dönüt
sağlayabilmektedir. Öğrenciler tıpkı yüz yüze sınıflarda
olduğu gibi doğrudan kendi işi üzerinden dönütler
almaktadır. Böylece hem öğrencinin görev ve ödevlerine
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
verilen geribildirimlerin daha etkili olması hem de öğrenme
ve öğretim için daha çok zaman kazanılması sağlanmaktadır.
Şekil 2. Google Sınıf’ta öğretmen ve öğrenci arasındaki ödev
iş akışı [7].
Öğretmenler istedikleri anda öğrenciler için Google Sınıf
akışına duyurular ekleyebilir. Duyuruların bilgilendirme
amaçlı kullanımının yanında hatırlatma ya da anımsatma
amaçlı olarak da kullanılabilmektedir. Google Sınıf’ta
“Duyurular” öğrencilere soru sormak, anket uygulamak,
çevrim-içi tartışmalar başlatmak ve ders, proje ya da mevcut
bir olay hakkında öğrenci yansımaları öğrenmek amaçlı da
kullanılabilir. Tıpkı ödevde olduğu gibi duyuru içerikleri de
Google Sınıf'ın standart içerik araçlarıyla zenginleştirilebilir.
Tek yönlü iletişimi olan bir web sitesinin aksine Google
Sınf’ta öğrenciler duyurulara yorum yapabilmektedir.
Ayrıca Moodle vb. öğretim yönetim sistemlerinde her ders
için ayrı duyuru ve ödev oluşturulması gerekirken. Google
Sınıf’ta ise öğretmenler bir sınıf için hazırladıkları duyuru ve
ödevi diğer sınıflarında da paylaşabilmektedir. Bu özellik
işlerin tekrar edilmesini engelleyerek, öğretmenlere zaman
kazandırmaktadır.
1.3. İletişim ve İşbirlikli Çalışma
Öğrenenler birbirinden uzak olduğunda topluluk hissinin
oluşturulması için çevrimiçi etkileşim araçlarının kullanımı
anlamlı hale gelmektedir [8]. Bu bağlamda kullanılabilecek
e-posta, forum, blog, anlık sohbet, eşzamanlı görüşme,
forum, sosyal ağlar, işbirlikli ortamlar vb. farklı araçlar
bulunmaktadır. Google Sınıf öğretmen-öğrenci ve öğrenciöğrenci iletişimini sağlayan iletişim kanallarına sahiptir.
Öğretmenler sınıf sayfasında duyurular yayınlayarak
öğrenciler ile kolayca iletişim kurabilmektedir. Sınıf
duyurularının yanı sıra öğretmenler sınıfındaki öğrencilere
Google
Sınıf
aracılığıyla
doğrudan
e-posta
gönderebilmektedir.
Öğretmenler
ayrıca
ödevler
bölümünden geri bildirim sağlarken belli bir öğrenciye özgü
mesajlar da gönderebilmektedir.
Çevrimiçi bir öğrenme ortamında kullanıcılara ait profil
bilgileriyle, sisteme kayıtlı olan kullanıcılar arasındaki
iletişim daha kolay hale gelmektedir [1]. Google Sınıf’ta
öğrenciler için sınıf arkadaşlarım bölümünde derse kayıtlı
tüm öğrencilerin bir listesi bulunmaktadır. Sınıf listesinde
öğrenci isimlerinin yanı sıra öğrencilerin profil fotoları ve eposta bağlantıları yer almaktadır. Bu liste öğrencilerin sınıf
arkadaşlarını tanımasına, öğrencilerde bir sınıfta oldukları
hissinin oluşmasına ve toplumsal buradalık algılarının
artırılmasına katkı sağlamaktadır.
Google Sınıf’a kayıtlı kullanıcılar, yönetici izni verildiği
takdirde Google Eğitim hesabına bağlı uygulamaları
kullanabilmektedir. Özellikle Google Plus hizmetlerinden
Google Talk/Hangout uygulamasıyla öğretmen ve
öğrencilere anlık mesajlaşma, sesli ve görüntülü iletişim,
ekran paylaşımı, sunum yapma, uzaktan kontrol, fotoğraf
çekme, moderatör kontrolleri ve Hangout’a entegre diğer
uygulamalara bağlı hizmetlerden yararlanabilmektedir.
Hangout görüşme bağlantısı Google Sınıf akışından
paylaşılabildiği gibi görüşme davetiyeleri e-posta ve Google
Plus aracılığıyla da gönderilebilir. Hangout aracılığıyla bire
bir görüşmelerin yanı sıra grup görüşmeleri de
yapılabilmektedir. Video görüşme yoluyla aynı anda on
kullanıcıya kadar grup toplantıları yapılabilmektedir.
Youtube üzerinden canlı etkinlikler oluşturulup, özellikle
kalabalık sınıflar için uzaktan sunumlar yapılabilmektedir.
Canlı etkinlikler esnasında video konferans sistemi
oluşturulup, soru-cevap etkinlikleri düzenlenebilmektedir.
Canlı etkinliklere katılamayan ya da bu etkinlikleri
izleyemeyen öğrenciler için oturum otomatik olarak
Youtube’a kaydedilerek yayınlanabilmektedir.
İşbirlikli öğrenme analiz, iletişim ve yüksek düzey kritik
düşünme becerilerini geliştiren etkili bir pedagoji olarak
kabul edilmektedir [9]. Bu bağlamda Google Sınıf Google
doküman aracılığıyla sağladığı işbirlikli öğrenme ortamları
ve kontrol yapılarıyla öğrencilerin grup çalışması
becerilerinin geliştirilmesi için büyük bir potansiyele
sahiptir. Google Docs sayesinde öğrenciler ortak belgelerde
işbirlikli olarak gerçek zamanlı düzenleme yapabilmektedir.
Öğrenciler, aynı belge üzerinde çalışırken sohbet aracıyla
grup arkadaşlarıyla anlık olarak mesajlaşmaktadır. Böylece
öğrenciler hızlı, kolay ve etkin işbirlikli çalışmalar
yürütmektedir. Öğretmenler oluşturduğu bir proje taslağını
sınıftaki tüm öğrencilerin erişimine açıp, her bir öğrencinin
kendi rollerine göre projeye katılımını sağlayabilir.Ayrıca
öğretmen işbirlikli öğrenci çalışmalarını incelerken belgenin
güncelleme geçmişini görüntüleyip, yazarlık katkısı
hakkında bilgi edinebilir.
1.4. Sınıf Yönetimi
Aktarım biçimi (yüz yüze, çevrim içi ya da harmanlanmış
öğrenme) ne olursa olsun etkili sınıf yönetimi öğretim
ortamında eğitimcilerin en önemli sorumluluklardan biridir.
Teknolojik açıdan zenginleştirilen sınıflarda sınıf
yönetimine farklı ve yeni boyutlar eklendiği de yadsınamaz
bir gerçektir. Google Sınıf öğretim kaynaklarının
çeşitlendirilmesi, zaman yönetimi, sınıf içi iletişimin
desteklenmesi, değerlendirme pratiklerinin yönetilmesi,
öğrenci ilişkilerinin geliştirilmesi, öğrenci kontrolü olmak
üzere sınıf yönetimini destekleyecek bir çok özelliğe
sahiptir. Ayrıca çok sayıda sınıf rutinini otomatikleştirdiği
için sınıfta öğretim etkinliklerine daha çok zaman
ayrılmasına katkı sağlamaktadır.
Google Sınıf öğrenme sürecinin bir düzen içerisinde
ilerlemesi için öğretmen ve yöneticilere çeşitli ayrıcalıklar ve
kısıtlayıcı haklar tanımaktadır. Öğretmenler öğrencilerin
mesajlarını ve yorumlarını kontrol edip, silinen tüm öğeleri
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
(mesaj, yorum ve diğer paylaşımlar) görebilmektedir.
Öğretmenler akış içinde öğrenciler tarafından yapılan
yorumları silebilir, tüm sınıf ya da her bir öğrenci özelinde
yayın paylaşma ve yorum yapma haklarını kısıtlayabilir.
Yönetici hem kullanıcı hesapları için uygulamalara erişimi
hem de söz konusu uygulamaların özellikleriyle
düzenlemeleri yapmaktadır. Örneğin öğrencilerin çevrim-içi
anlık iletişim aracında sadece alan adına kayıtlı kullanıcılarla
iletişim kurmasının sağlanması gibi.
1.5. Arayüz Kullanışlılığı ve Destek Yapıları
Öğretim ve içeriğin yönetildiği sistemlerin arayüzleri bu
sistemlerin kullanımını etkileyeceği için oldukça önemlidir.
Arayüz kullanışlılığı erişilebilirlik, tutarlılık, dallanma
yapısı, sezgisel buluş ve arama seçenekleri olarak beş başlık
altında incelenebilir [10].
1.
Erişilebilirlik: Kullanıcıların zaman kaybı olmaksızın
kolay
bir
biçimde
herhangi
bir
işlemi
gerçekleştirebilmesidir.
2.
Tutarlılık: Sistem içerisinde kullanılan bileşenlerin
(simgeler, materyaller vb.) aynı anlam ve amaç
doğrultusunda tutarlılık göstermesidir.
3.
Dallanma Yapısı: Sistemdeki içeriklere en hızlı, en kolay
ve en az tıklama ile erişilebilmesi ve rahat bir gezinimin
sağlanması
amacıyla
dallanma
yapısının
oluşturulmasıdır.
4.
Sezgisel Buluş: Evrensel olarak tanımlanan ya da
standartlaşmış kavram ve özelliklere göre oluşturulan
yapıların daha kolay tahmin edilebilir olması durumudur.
5.
Arama Seçenekleri: Sistemdeki içeriğe ilişkin farklı
bilgilerin (kullanıcılar, mesajlar, duyurular, dosyalar
vb.) aranabilmesidir.
Google Sınıf bir Google Eğitim uygulamasıdır ve tıpkı diğer
Google Eğitim uygulamaları gibi k12 ve yükseköğretim
kurumları için ücretsizdir. Google Eğitim uygulamalarından
yararlanmak için alan adı gereksinimi bulunmaktadır.
Google Sınıf sadece Google Eğitim hesabına bağlı alan adına
kayıtlı kullanıcılar tarafından kullanabilmektedir.
öğrencilerin sık kullanacağı sayfa bağlantıları (akış, sınıf
arkadaşları ve ders bilgileri) ana ekranın üst bölümündeki bir
şerit üzerinde sekme görünümündedir (Şekil 3). Ders akışı
sayfasının içerik oluşturma araçları, duyuru, ödev ve
öğrenciler tarafından yapılan paylaşımlarının görüntülendiği
bir içerik alanı ve teslim tarihi yaklaşan ödevler ile ilgili
bilgilendirmelerin yapıldığı bir hatırlatıcı bulunmaktadır.
Sınıf arkadaşlarım/öğrencilerim sayfasında sınıfa kayıtlı
öğrencilerin bir listesi bulunurken, hakkında sayfasında
öğretmen ve ders bilgileri, ders kaynakları ve sınıfın saklama
alanı bilgileri bulunmaktadır. Tüm sayfaların en üst
bölümünde ders ve öğretmen bilgileri bulunmaktadır.
Google sınıf reklam içermeyip, kullanıcı verileri ticari
amaçla kullanılmamaktadır. Ayrıca Google Sınıf için
herhangi bir yazılım kurulum gereksinimi bulunmamaktadır.
Diğer bir ifadeyle açık kaynaklı öğretim yönetim
sistemlerinin aksine Google Sınıf’ın kurulumu için teknik
bilgiye (sunucu yapılandırmaları, veri tabanı bağlantısı
sağlama, yazılım kurulması vb.) ihtiyaç duyulmamaktadır.
Kullanıcılar bağlam ve koşullara bağlı olarak farklı
desteklere gereksinim duymaktadır. Hangi karmaşıklıkta
olursa olsun yardıma ihtiyaç duymaksızın sadece kullanıcı
sezgileriyle kullanılabilecek bir etkileşimli sistem yoktur
[11]. Bu nedenle kullanıcı desteği ve yardım, tasarımın
ayrılmaz bir parçasıdır. Google Sınıf kullanıcılarına çok
çeşitli destek seçenekleri sunmaktadır. Sisteme ilk girişte
kullanıcılar girş ekranı üzerinde metin ve görsel ipuçlarıyla
zenginleştirilen interaktif bir oryantasyon eğitimiyle
karşılanmaktadır. Ayrıca kullanıcılara (öğretmen, öğrenci ve
yönetici) göre farklılaşan zengin dokümantasyon kaynakları
sunulmaktadır. Google Eğitim kullanıcı forumu aracılığıyla
kullanıcılar sorular sorarak bu ortamda deneyimlerini
paylaşma olanağına kavuşmaktadır. Kullanıcılar bu ortamlar
aracılığıyla sisteme eklenen yeni özellikler hakkında
bilgilendirilip, sistemle ilgili geliştirilmesini istedikleri
özelliklere yönelik önerilerde de bulunabilmektedir.
Google Sınıf kullanıcılara farklı erişim seçenekleri
sunmaktadır. Kullanıcılar istedikleri zaman istedikleri yerde
bilgisayar, tablet ve telefonlarından sanal sınıf ortamına
ulaşabilmektedir. Google Sınıf hem tarayıcı hem de mobil
uygulama
(Android
ve
IOS
için)
aracılığıyla
kullanabilmektedir. Google Sınıf mobil uygulaması
(Classroom) sayesinde kullanıcılar sınıfa daha hızlı erişme,
güncellemelerini daha hızlı alma ve seyir halindeyken
öğrenme etkinliklerini sürdürme olanağına kavuşurken,
çevrimdışı önbellekleme sayesinde İnternet bağlantısının
olmadığı durumlarda da ödevlerine erişebilmektedir. Ayrıca
Classroom mobil uygulamasında ödevler için fotoğraf çekme
ve paylaşma özellikleri de bulunmaktadır. Kısacası çoklu
cihaz desteği ve platform zenginliği sayesinde Google Sınıfı
yüksek erişim olanaklarına sahiptir.
Web tabanlı bir öğretim yönetim sistemi olan Google Sınıf
sade ve tutarlı bir arayüz tasarımına ve sistem içi işlevsel
bağlantılara sahiptir. Örneğin kullanıcılar tek tıklamayla
kayıtlı olduğu sınıflar arasında gezinmekte ve ödevlerini
inceleyebilmektedir. Diğer birçok öğretim yönetim
sisteminin aksine fazla içerik öğesinin bulunmadığı arayüzde
Şekil 3. Google Sınıf ders akış sayfası
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
3.
Geliştirilmesi Gereken Özellikler ve Pratik
Kullanımın Önündeki Sınırlılıklar
Kim ve Lee [12] tarafından e-öğrenme alanındaki öğretim
yönetim sistemlerinin değerlendirilmesi için önerilen modele
göre bir öğretim yönetim sisteminin değerlendirilmesi
öğretim yönetimi, ekran tasarımı, teknoloji, etkileşim ve
değerlendirme olmak üzere 5 boyutu kapsamaktadır.
Öğretim yönetimi, Ekran Tasarımı ve Teknoloji boyutlarında
ortamın yönetimi, kullanıcıların erişebilirliği, ekranın
okunabilirliği, navigasyon yapısı, öğrenen kontrolü ve çoklu
ortam özellikleri, kolay kurulum, sistemin kararlılığı vb.
unsurları yer alırken, Etkileşim ve Değerlendirme
boyutlarında
iletişim
araçlarının
çeşitliliği
ve
kullanılabilirliği, test çeşitleri, kolay ve tekrar
kullanılabilirliği vb. unsurlar yer almaktadır. Bu çalışmada
Google Sınıf’ın geliştirilmesi gereken özellikleri ve pratik
kullanımının önündeki sınırlılıklar Kim ve Lee [12]
tarafından önerilen Öğretim Yönetim Sistemi Değerlendirme
Modeline uygun olarak 5 boyut altında yapılmıştır (Şekil 4).
oynatılamaması Google Sınıf’ta içerik sunumunda göze
çarpan eksiklerden bazılarıdır.
Öğretim sürecinde etkili olan bir diğer durum ise işbirlikli
çalışmadır. Google Sınıf’ta grup çalışmaları için öğrencileri
gruplara ayırma seçeneğinin bulunmaması ve ödevlerin
belirlenen öğrencilere yönelik olarak dağıtılamaması önemli
bir eksiklik olarak dikkat çekmektedir. Bu durum özellikle
kalabalık sınıflarda grup çalışmasına dayalı bir pedagojik
yaklaşımı uygulamak isteyen öğretmenler için zorluk
oluşturabilir. Google Sınıf’ta teslim edilen ödevler için dahili
bir intihal kontrolü ya da algılaması yapılmamaktadır. Ayrıca
merkezi bir not defterinin olmaması eksik yönlerinden
biridir. Bu yüzden her bir ödev için tüm notların öğretmenin
not çizelgesine transfer edilmesi gerekmektedir.
Google Sınıf’ta Google Dokümanlar aracılığıyla paylaşılan
içeriklerin yeniden yüklenmesine gerek kalmadan
güncellenmesinin diğer öğretim yönetim sistemlerine göre
kolaylık sağladığı düşünülse de WebCT, Blackboard,
Moodle gibi sistemlerde var olan bir dersin başka bir derste
kullanılmak üzere tamamen kopyası oluşturulabilirken,
Google Sınıf’ta içerikler sadece arşivlenebilmektedir.
Arşivlenen içerikleri öğretmenler ve öğrenciler sadece
görüntüleyebilmekte
fakat
üzerinde
değişiklik
yapamamaktadır.
Google Sınıf içerisinde dahili planlama araçları ve takvim
uygulamasının bulunmamaktadır. Bununla birlikte sınıf
üzerinden bağlantı adreslerinin paylaşılmasıyla Takvim ve
diğer uygulamalara erişim sağlanabilmektedir. Moodle,
Edmodo gibi sistemlerde bu araçların dâhili olarak
bulunması hem öğrenciler tarafından kolay kullanımlarını
sağlamakta hem de söz konusu uygulamaları kullanmak
amacıyla farklı alanlara geçiş yapma zorunluluğunu ortadan
kaldırmaktadır.
Şekil 4. Öğretim Yönetim Sistemi Değerlendirme Modeli
[12]
3.1. Öğretim Yönetimi
Google Sınıf’ta otomatik öğrenci kaydı özelliği de
bulunmamamaktadır.Google Sınıf’ta öğrenme sürecinin
başlatılabilmesi için öncelikle kullanıcıların tanımlanması
gerekmektedir. Her kullanıcı için Google Eğitim servisine
kayıtlı alan adına bağlı bir kullanıcı hesabı oluşturulması
gerekmektedir. Yani kişisel e-posta adresleri (gmail, yahoo,
hotmail vb.) ile sisteme kayıt olunamamaktadır. Bu durum
kullanıcıların hâlihazırda kullandıkları e-posta hesaplarına
ek olarak ayrı hesapla uğraşma yükünü beraberinde
getirmektedir. Ayrıca söz konusu uygulamayla kullanıcıların
sisteme kayıt işleminin kontrol altına alınması sağlarken,
kullanıcıların kayıt sürecini uzatmaktadır. Google Sınıf giriş
ekranına ilk girişte kullanıcılar öğrenci ve öğretmen
rollerinden birini seçerek Classroom'a giriş yapmaktadır.
Bununla birlikte Google Sınıf’ta rol seçimi için herhangi bir
denetim bulunmaması rol seçimlerinde hata yapılması riskini
doğurmaktadır.
Diğer öğretim yönetim sistemleriyle karşılaştırıldığında
paylaşılan kaynakların sayfadaki konum sırasında değişiklik
yapılamaması ve IMS, SCORM ya da NLS standartlarına
göre
hazırlanan
e-öğrenme
içerik
paketlerinin
3.2. Ekran Tasarımı
Sade bir arayüz tasarımı ve değiştirilebilir bir arayüz teması
olmasına rağmen Google Sınıf’ın tekdüze bir sayfa yapısının
bulunması kişiselleştirilebilirlik açısından geliştirilmesi
gereken özelliklerinden biridir. Diğer öğretim yönetim
sistemlerinde (Moodle, Blackboard vb.) açık kaynak kodlu
ya da ticari amaçlı özel şablonların kullanılmasına, yazı
tipinin ve boyutunun değiştirilmesine, takvim, sohbet,
duyurular, ders içerikleri, testler vb. araçların yerlerinin ve
aktifleştirme/pasifleştirme durumlarının ayarlanmasına
ilişkin seçenekler bulunmaktadır. Google sınıfta ise sayfa
düzenine ait kontroller bulunmamaktadır. Ayrıca Google
Sınıf ders akışında sadece ödev, duyuru ve yaklaşan
görevlere ilişkin hatırlatma alanı bulunmakta, diğer google
ve üçünçü taraf uygulamaları için farklı bir sayfaya
yönlendirme yapılmaktadır.
3.3. Teknoloji
Google Classroom farklı uygulamalar aracılığıyla da olsa
işbirlikli çalışma için farklı araçlar sunmakta ve üçüncü taraf
uygulamalar sisteme eklenebilmektedir. Özellikle üçüncü
taraf uygulamaları kullanabilmek için bu uygulamalara
tekrar üye olunması gerekmektedir.
Güncellenmesi ve geliştirilmesi devam eden Google Sınıf
masaüstü bilgisayarlarda herhangi bir uygulama olmaksızın
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
İnternet tarayıcıları aracılığıyla kullanıldığında kurulum
gerektirmediği ve kullanıcıların kendisine ait bir sunucuda
bulunmadığı için güncelleme yapması gerekmemektedir.
Sistemle ilgili geliştirilen özellikleri otomatik olarak ekrana
yansımaktadır. Ancak mobil uygulamaların kullanılması
durumunda uygulamaların güncellenmesi gerekmektedir.
3.4. Etkileşim
Google Sınıf’taki en önemli olumsuzlukların başında sınıf
üzerinde kullanılabilecek iletişim araçlarının yetersiz olması
gelmektedir. Google Sınıf’ta çoğu öğrenme yönetim
sisteminde bulunan anlık sohbet, sesli veya görüntülü
görüşme, forum, wiki araçları ve eş-zamanlı görüntülü
etkileşim
yazılımlarıyla
entegrasyon
seçeneği
bulunmamaktadır. Bununla birlikte Google Sınıf’a kayıtlı
kullanıcılar yönetici izni verildiği takdirde Google Eğitim
hesabına bağlı uygulamaları kullanabilmektedir. Özellikle
Google Plus hizmetlerinden Google Talk/Hangout
uygulamasıyla öğretmen ve öğrencilere anlık mesajlaşma,
sesli ve görüntülü iletişim, ekran paylaşımı, sunum yapma,
uzaktan kontrol, fotoğraf çekme, moderatör kontrolleri, efekt
uygulama hizmetleri ve Hangout’a entegre diğer
uygulamalara bağlı hizmetler sağlanabilmektedir. Bununla
birlikte söz konusu araçta eş zamanlı görüntülü etkileşim için
kullanıcı sayısındaki sınırlılık özellikle kalabalık sınıflar
açısından sıkıntı oluşturabilir.
3.5. Değerlendirme
Google Sınıf’ta çevrimiçi sınav yapabilmek amacıyla üçüncü
taraf uygulamaların kurulması gerekmektedir. Çevrimiçi
sınavlar için dâhili bir aracın olmayışı sistemin önemli
eksiklerindendir.
Google Eğitim hesabına bağlı kurumlar için gelişmiş bir
raporlama hizmeti bulunmaktadır. Çok sayıda sınıf etkinliği
(oturum açma, ödev, mesaj vb.) ve standart Google
hizmetleriyle (e-posta, dosya depolama, doküman hazırlama
ve düzenleme, vb.) ilgili etkinlikler kayıt altına alınmaktadır.
Ayrıca log kayıtlarına ait istatistikler hazırlanıp, grafikler
oluşturulabilmektedir. Bununla birlikte bu gelişmiş
raporlama özellikleri herhangi bir ayrıcalık ya da yetki
paylaşımı sağlanmadıkça sadece yöneticilerin erişimine
açıktır. Öğretmenlerin öğrencilerin öğrenme ortamıyla olan
etkileşimleri hakkında bilgi edinmesi öğretim etkinliğinin
geliştirilmesi adına önemli geribildirimler sağlayabilir. Bu
nedenle Google Sınıf etkinlikleriyle ilgili log kayıtlarının ve
analiz araçlarının öğretmenlerin erişimine açılması
geliştirilmesi gereken bir özellik olarak durmaktadır.
4.
Sonuç, Tartışma ve Öneriler
Teknolojik ilerlemelere bağlı olarak değişen dünyada
öğrencilerin öğrenme gereksinimlerinin değişmesi de
kaçınılmazdır. Bu durum öğrencileri hayata hazırlayan
öğretim kurumlarını da BİT'ten daha fazla yararlanma, sınıf
pedagojilerine teknolojiyi entegre etme ve onu teknolojiyle
destekleme zorunluluğunu beraberinde getirmektedir.
Bununla birlikte geçmiş deneyimler okulların teknoloji
entegrasyonuna en direnç gösteren kurumların başında
geldiğini göstermektedir. Bu durum bir çelişki yaratsa da
problemin detaylı analizleri teknolojiyi sınıf ortamında
kullanacak ve sınıf pratiklerine uygulayacak olan
öğretmenlerin önemini bir kez daha ortaya çıkarmaktadır.
Etkili teknoloji kullanımı için öğretmenlerin, teknolojik
araçlara erişim ve kullanımı kadar teknolojik açıdan zengin
ortamlarda sınıf yönetimi, eğitim programı ve eğitsel etkinlik
planlanması konusunda desteklenmesi gerekmektedir [13].
"Daha fazla öğretim daha az teknik" anlayışından yola
çıkılarak öğretmenler tarafından adreslenen sorunlar ve
onlardan gelen talepler doğrultusunda tasarlanan Google
Sınıf
çevrim-içi
ortamda
öğrenme
olanaklarının
artırılmasına, öğrenme sürecinin bir düzen içerisinde
gerçekleşmesine, sınıf iletişimin geliştirilmesine ve ödev
akışının kâğıtsız bir şekilde gerçekleştirilerek öğretmenlerin
zaman kazanmasına yardımcı olmaktadır [7].
Google sınıf öğretmenlere öğretim stratejileri açısından
esneklik sağlamaktadır. Öğretmenler sistemi sadece ders
içeriğini ya da kaynaklarını aktarım için kullanabildiği gibi
oluşturduğu bir proje taslağını sınıftaki tüm öğrencilerin
düzenlemesi için erişime açarak her bir öğrencinin kendi
rollerine göre projeye katılımını sağlayıp, bilginin işbirlikli
olarak yapılandırılmasına rehberlik edebilir. Google Sınıf
zengin içerik oluşturma seçenekleri (belge, sunu, çizim,
diyagram, web sitesi, video vb.) farklı öğrenci özelliklerine
uygun öğretim materyallerinin tasarlanmasına, öğrenme
ortamının çoklu ortam ilkelerine dayalı olarak
zenginleştirilmesine, öğrenci motivasyonunun artırılmasına
olanak sağlamaktadır. Ayrıca bireysel ve grup işlerinde
öğrencilerin yaratıcılıklarını desteklemektedir. Google Sınıf,
öğretmenlere anında duyuru yapma ve ödev dağıtma imkânı
sağlarken öğrencilere sınıflarıyla ilgili paylaşımda bulunma
(soru sorma, dosya paylaşma, sınıf tartışmaları başlatma)
imkânı sunmaktadır. Ayrıca Google Sınıf üzerinden
öğrencinin görev ve ödevlerini pratik olarak gözden
geçirmek, notlandırmak ve öğrencilere anında geri bildirim
vermek mümkündür. Google Sınıf öğretim sürecini
desteklemek ve öğrenmeyi geliştirmek için çok sayıda
Google hizmetini (e-posta, dosya depolama ve paylaşma,
işbirlikli çalışma ortamı vb.) birbirine bağlamaktadır. Eposta hizmeti öğrencilerin öğretmen ve sınıf arkadaşlarıyla
kolayca iletişim kurmasını sağlamaktadır. Ayrıca sınıf
üzerindeki bilgilendirme ve hatırlatmalara ek olarak
öğrenciler duyuru, ödev, yorum, sosyal ağ bildirimleri vb.
hakkında e-posta aracılığıyla bilgilendirilmektedir. Dosya
depolama, paylaşma ve düzenleme hizmeti sayesinde
öğrenciler akranlarıyla iletişim kurma, farklı bakış açılarını
tartışma, akrandan öğrenme ve işbirlikli olarak bir ürün
oluşturma
olanağına
kavuşmaktadır.
Öğretmenler
öğrencilerine doğrudan kendi işleri üzerinden dönüt
verebilmektedir. Böylece geribildirimin daha etkili olması
sağlanmaktadır. Öğrenciler ödev sayfasında kendi
ödevlerinin tamamını görebilirken, öğrenci işleri otomatik
olarak Google sürücü üzerinde arşivlenmektedir. Bu özellik
öğrencilere ait dijital portfolyo oluşturulmasına ve süreç
içinde gelişimlerinin izlenmesine olanak sağlanmaktadır.
Google Sınıf öğretmen ve öğrenci arasındaki gizli mesajlara
ve bireysel ödev dokümanlarına erişimi üçüncü şahıslara
kapatmaktadır. Böylece hem öğretmen-öğrenci gizliliği hem
de öğrenci işlerinin mülkiyeti korunmaktadır.
Google sınıf ortamında öğrenci güvenliği ön planda
tutulmaktadır. Ücretsiz bir hizmet olan Google Sınıf reklam
bildirimlerine kapalıdır ve öğrenci bilgileri ticari amaçla
Akademik Bilişim 2015, 4-6 Şubat 2015, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
kullanılmamaktadır. Eğitim kurumlarından Google Sınıf
kullanımı için herhangi hizmet bedeli talep edilmemektedir.
Ayrıca Google Sınıf kullanıcılarının e-posta, takvim,
planlama ve doküman oluşturma dâhil olmak üzere standart
Google servislerine erişimi sağlamaktadır.
Çoğu öğretmen ve uzman öğrenmeyi etkili ve çekici hâle
getirmek, öğrenme yollarını çeşitlendirmek,
zaman
kazanmak ve iş yükünü azaltmak için teknoloji kullanımının
yollarını aramaktadır. Zengin içerik oluşturma ve paylaşma
seçenekleri, ödev dağıtım ve takip süreçleri, iletişim araçları,
dosya yönetim ve arşivleme yetenekleri, Google
hizmetleriyle uyumu, sınıf kontrolleri, farklı erişilebilirlik
olanakları, görev hatırlatma özellikleriyle sınıflarında bilişim
teknolojilerinden yararlanmak isteyen ve çevrim-içi ortamda
da öğretimi belirli bir düzene koymayı amaçlayan
öğretmenler için oldukça kullanışlıdır.
Ülkemizde BİT’in eğitim sürecinin temel araçlarından biri
olması ve teknolojinin öğretmen ve öğrenciler tarafından
etkin olarak kullanılmasının sağlanması vizyonundan
hareketle başlatılan FATİH projesiyle okulların teknolojik
açıdan zenginleştirilmesi ve böylece eğitimde yeni fırsatların
yakalanması hedeflenmektedir [14]. Bu proje kapsamında
okullarda internet altyapısının iyileştirilmesi, sınıfların
etkileşimli tahtayla donatılması, öğretmen ve öğrencilere
tablet bilgisayarların dağıtılması, eğitsel e-içeriklerin
hazırlanması ve öğretmenlerin etkili teknoloji kullanımı
konusunda desteklenmesi planlanmaktadır. Bununla birlikte
yapılan çalışmalar projeyle ilgili yüksek beklentilerin ve
olumlu tutumların olmasına [15] karşın sınıf yönetimi ve
organizasyonunda sorunlar yaşandığını, öğrencilerin pasif
kaldığını [15, 16], e-içeriklerinin yetersiz olduğunu [15] ve
dolayısıyla kaynakların etkili kullanılmadığını ve geleneksel
sınıf atmosferinin hâlen sürdüğünü göstermektedir. Bu
anlamda Google Sınıf gibi öğretim yönetim sistemlerinin
sınıf dışında kullanımı kadar sınıf içi öğrenme sürecine
entegre edilmesi okullara yapılan teknolojik yatırımların
potansiyellerine erişmesine dolayısıyla istenen eğitsel
dönüşümlerin gerçekleştirilmesine katkı sağlayacağı
düşünülmektedir.
5.
Kaynaklar
[1] Seferoğlu, S. S., Doğan, D. & Duman, D., "Toplumsal
buradalık algısı ve çevrimiçi ortamlarda bu algının
arttırılması", Demirci, D.D., Yamamoto, G. T., &
Demiray, U. (Eds.), Türkiye’de e-öğrenme: Gelişmeler
ve uygulamalar II, Bölüm 4, Anadolu Üniversitesi,
Eskişehir, 37-60, (2011).
[2] Aragon, S. R., "Creating social presence in online
environments",. New Directions for Adult and
Continuing Education, 100:57-68 (2003).
[3] Usagawa, T., Yamaguchi, M., Chisaki, Y., Ijtihadie, R.
M., & Affandi, A., "Dynamic Synchronization of
Learning Contents of Distributed Learning
Management Systems over Band Limited Network Contents sharing between distributed Moodle 2.0
series", Paper presented at the 12th International
Conference on Information Technology Based
Higher Education and Training (Ithet), Antalya,
2013.
[4] Szeto, E., & Cheng, A.-N., "Exploring the Usage of ICT
and YouTube for Teaching: A Study of Pre-service
Teachers in Hong Kong", The Asia-Pacific Education
Researcher, 23(1):53-59 (2014).
[5] Agazio, J., & Buckley K. M., "An untapped resource:
using YouTube in nursing education",. Nurse Educ,
34(1): 23-31 (2009).
[6] Duffy, P., "Engaging the YouTube Google-Eyed
Generation: Strategies for Using Web 2.0 in Teaching
and Learning", The Electronic Journal of eLearning, 6(2): 119-129 (2008).
[7] Google (2015). Google for Education: Google
Classroom Basics. 14 Ocak 2015 tarihinde
https://www.google.com/edu/training/gettrained/classroom/basics.html adresinden erişildi.
[8] Anderson, B., & Simpson, M., "Learning and Affective
Support Online in Small Group and Class Contexts",.
The International Review Of Research In Open And
Distributed
Learning,
5(3),.(2004).
http://www.irrodl.org/index.php/irrodl/article/view/20
8/291 adresinden erişildi.
[9] McLoughlin, C., & Luca, J., "A learner–centred
approach to developing team skills through web–based
learning and assessment", British Journal of
Educational Technology, 33(5):571-582 (2002).
[10] Gülbahar, Y., “e-Learning (e-Öğrenme)”, (2nd edition)
Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara, (2012).
[11] Dix, A., Finlay, J., Abowd, G., & Beale, R., "HumanComputer Interaction", (3rd ed.). Pearson Prentice
Hall, Edinburgh Gate, (2004).
[12] Kim, S.W. & Lee, M.G., "Validation of an evaluation
model for learning management systems", Journal of
Computer Assisted Learning, 24(4): 284-294 (2007).
[13] Kleiman, G. M. Myths and realities about technology
in K-12 schools. In the Harvard Education Letter
report, The digital classroom: How technology is
changing the way we teach and learn, (2000). 26
Ocak
2015
tarihinde
http://www.sfu.ca/educ260/documents/myths.pdf
adresinden erişildi.
[14] MEB (2015). Fatih Projesi: Proje Hakkında. 14 Ocak
2015
tarihinde
http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/icerikincele.php?id=6
adresinden erişildi.
[15] Pamuk, S., Çakır, R., Ergün, M., Yılmaz, H. B., &
Ayas, C., "The Use of Tablet PC and Interactive Board
from the Perspectives of Teachers and Students:
Evaluation of the FATİH Project", Educational
Sciences: Theory & Practice, 13(3):1815-1822
(2013).
[16] Keleş, E., Öksüz, B. D. & Bahçekapılı, T.,
"Teknolojinin eğitimde kullanılmasına ilişkin öğretmen
görüşleri: FATİH projesi örneği". Gaziantep
University Journal of Sciences, 12(2):353366(.2013).