TAġINMAZ DEĞERLEME RAPORU - Halk Gayrimenkul Yatırım
Transkript
TAġINMAZ DEĞERLEME RAPORU - Halk Gayrimenkul Yatırım
TAġINMAZ DEĞERLEME RAPORU HALK GYO A.ġ. KOCAELĠ ÇAYIROVA-ġEKERPINAR 420 ADA 26 NO.LU PARSEL 2013_300_016 “OPERASYON MERKEZI” PROJESI” HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ ĠÇĠNDEKĠLER 1. 2. 3. 4. 4.1. 4.2. 5. 5.1. 5.2. 5.2.1. 5.2.2. 5.2.3. 5.3. 5.3.1. 5.3.1.1. 5.3.1.2. 5.3.2. 5.3.2.1. 5.3.2.2. 5.3.2.3. 5.3.2.4. 5.3.3. 5.4. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 6.6. 6.6.1. 6.6.2. 6.6.3. 6.7. 6.8. 6.9. 6.10. 6.11. 6.12. 7. 7.1. 7.2. 7.3. 7.4. 8. 8.1. 8.2. 8.2.1. 8.2.2 RAPOR ÖZETĠ ................................................................................................................................ 3 RAPOR BĠLGĠLERĠ ........................................................................................................................... 4 ġĠRKETĠ VE MÜġTERĠYĠ TANITICI BĠLGĠLER ....................................................................................... 5 GENEL ANALĠZ VE VERĠLER ............................................................................................................. 6 GAYRĠMENKULÜN BULUNDUĞU BÖLGENĠN ANALĠZĠ VE KULLANILAN VERĠLER ....................................... 6 MEVCUT EKONOMĠK KOġULLARIN, GAYRĠMENKUL PĠYASASININ ANALĠZĠ, MEVCUT TRENDLER VE DAYANAK VERĠLER ......................................................................................................................... 7 DEĞERLEME KONUSU GAYRĠMENKULLER HAKKINDA BĠLGĠLER .......................................................... 10 GAYRĠMENKULLERĠN YERĠ VE KONUMU ........................................................................................... 10 GAYRĠMENKULLERĠN TANIMI VE ÖZELLĠKLERĠ ................................................................................. 12 GAYRĠMENKULÜN YAPISAL ĠNġAAT ÖZELLĠKLERĠ ............................................................................. 12 FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERĠ ................................................................................................................. 12 GAYRĠMENKULÜN TEKNĠK ÖZELLĠKLERĠ .......................................................................................... 12 GAYRĠMENKULÜN YASAL ĠNCELEMELERĠ ......................................................................................... 13 TAPU ĠNCELEMELERĠ..................................................................................................................... 13 TAPU KAYITLARI .......................................................................................................................... 13 TAKYĠDAT BĠLGĠSĠ VE DEVREDĠLMESĠNE ĠLĠġKĠN KISITLAR .............................................................. 13 BELEDĠYE ĠNCELEMESĠ ................................................................................................................. 13 ĠMAR DURUMU ............................................................................................................................. 13 ĠMAR DOSYASI ĠNCELEMESĠ .......................................................................................................... 14 ENCÜMEN KARARLARI, MAHKEME KARARLARI, PLAN ĠPTALLERĠ V.B. DĠĞER BENZER KONULAR ............. 14 YAPI DENETĠM FĠRMASI ................................................................................................................ 14 SON 3 YIL ĠÇERĠSĠNDEKĠ HUKUKĠ DURUMDAN KAYNAKLI DEĞĠġĠM .................................................... 14 DEĞERLEMESĠ YAPILAN PROJE ....................................................................................................... 14 DEĞERLEME ÇALIġMALARI ............................................................................................................ 15 DEĞERLEME ÇALIġMALARINDA KULLANILAN YÖNTEMLER ................................................................. 15 DEĞERLEME ĠġLEMĠNĠ ETKĠLEYEN FAKTÖRLER................................................................................. 15 TAġINMAZIN DEĞERĠNĠ ETKĠLEYEN FAKTÖRLER .............................................................................. 16 DEĞERLEME ĠġLEMĠNDE KULLANILAN VARSAYIMLAR, DEĞERLEME YÖNTEMLERĠ VE BUNLARIN KULLANILMA NEDENLERĠ .............................................................................................................. 16 DEĞER TESPĠTĠNE ĠLĠġKĠN PĠYASA ARAġTIRMASI VE BULGULARI ...................................................... 17 SATIġ DEĞERĠ TESPĠTĠ ................................................................................................................. 18 EMSAL KARġILAġTIRMA YÖNTEMĠ ĠLE DEĞER TESPĠTĠ ...................................................................... 18 MALĠYET YÖNTEMĠ ĠLE DEĞER TESPĠTĠ ........................................................................................... 18 GELĠR YÖNTEMĠ ĠLE DEĞER TESPĠTĠ ............................................................................................... 19 KĠRA DEĞERĠ ANALĠZĠ VE KULLANILAN VERĠLER .............................................................................. 19 GAYRĠMENKUL VE BUNA BAĞLI HAKLARIN HUKUKĠ DURUMUNUN ANALĠZĠ .......................................... 21 BOġ ARAZĠ VE GELĠġTĠRĠLMĠġ PROJE DEĞERĠ ANALĠZĠ VE KULLANILAN VERĠ VE VARSAYIMLAR ĠLE ULAġILAN SONUÇLAR ................................................................................................................... 21 EN ETKĠN VE VERĠMLĠ KULLANIM ANALĠZĠ....................................................................................... 21 MÜġTEREK VEYA BÖLÜNMÜġ KISIMLARIN DEĞERLEME ANALĠZĠ ........................................................ 21 HASILAT PAYLAġIMI VEYA KAT KARġILIĞI YÖNTEMĠ ĠLE YAPILACAK PROJELERDE, EMSAL PAY ORANLARI ................................................................................................................................... 21 ANALĠZ SONUÇLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ ................................................................................. 22 FARKLI DEĞERLEME METOTLARININ VE ANALĠZĠ SONUÇLARININ UYUMLAġTIRILMASI VE BU AMAÇLA ĠZLENEN YÖNTEMĠN VE NEDENLERĠNĠN AÇIKLAMASI........................................................................ 22 ASGARĠ BĠLGĠLERDEN RAPORDA VERĠLMEYENLERĠN NĠÇĠN YER ALMADIKLARININ GEREKÇELERĠ .......... 22 YASAL GEREKLERĠN YERĠNE GETĠRĠLĠP GETĠRĠLMEDĠĞĠ VE MEVZUAT UYARINCA ALINMASI GEREKEN ĠZĠN VE BELGELERĠN TAM VE EKSĠKSĠZ OLARAK MEVCUT OLUP OLMADIĞI HAKKINDA GÖRÜġ.............. 22 DEĞERLEMESĠ YAPILAN GAYRĠMENKULÜN, GAYRĠMENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARI PORTFÖYÜNE ALINMASINDA SERMAYE PĠYASASI MEVZUATI ÇERÇEVESĠNDE, BĠR ENGEL OLUP OLMADIĞI HAKKINDA GÖRÜġ ....................................................................................................................... 22 SONUÇ ....................................................................................................................................... 23 SORUMLU DEĞERLEME UZMANININ SONUÇ CÜMLESĠ ....................................................................... 23 NĠHAĠ DEĞER TAKDĠRĠ.................................................................................................................. 23 SATIġ DEĞERĠ TAKDĠRĠ ................................................................................................................ 23 KĠRA BEDELĠ TAKDĠRĠ................................................................................................................... 23 EK 1 – FOTOĞRAFLAR EK 2 – DOKÜMAN VE BELGELER EK 3 - LĠSANSLAR Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 2 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 1. RAPOR ÖZETĠ DEĞERLENEN TAġINMAZIN TÜRÜ : PROJE DEĞERLENEN TAġINMAZIN KISA TANIMI : MEVCUT KULLANIMI TAġINMAZIN ĠMAR DURUMU Kocaeli Ġli, Çayırova Ġlçesi, ġekerpınar Mahallesi, 420 Ada 26 no.lu parsel-Operasyon Merkezi Projesi 420 ada 26 no.lu parsel boĢ durumda olup, parsel üzerinde 2 blok inĢa edilmesi planlanmaktadır. : Bloklardan 1 tanesi için ruhsat alınmıĢ olup, bu blok “Operasyon Merkezi” olarak planlanmaktadır. Değerleme konusu parsel 13/12/2012 tarih ve 669 sayılı Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi Meclis Kararı ile onanan 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planında Ticaret lejantında yer almakta olup ayrık nizam, KAKS: 0.80 ön bahçe mesafesi 10m, yan bahçe mesafesi 10m : yapılaĢma Ģartlarına sahiptir. 3194 sayılı Ġmar Kanunu’nun ilgili maddeleri gereği 1/5000 ölçekli uygulama imar plan tadilatı 07/03/2013 tarih 2699 sayılı yazı ile Kocaeli BüyükĢehir Belediyesine onay için sunulmuĢtur. KULLANILAN DEĞERLEME YÖNTEMLERĠ : Emsal KarĢılaĢtırma, Gelir Yöntemi TESPĠT EDĠLEN ARSA DEĞERĠ : KDV hariç, 14.850.000-TL olarak takdir edilmiĢtir. RUHSATI ALINMIġ OLANOPERASYON MERKEZĠNĠN TAMAMLANMASI DURUMUNDAKĠ KĠRA BEDELĠ-AYLIK : 355.135 TL olarak takdir edilmiĢtir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 3 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 2. RAPOR BĠLGĠLERĠ RAPORUN TARĠHĠ : 10.10.2013 RAPORUN NUMARASI : 2013_300_006 DEĞERLEME TARĠHĠ : 04.10.2013 DAYANAK SÖZLEġMENĠN TARĠHĠ : 09.09.2013 DAYANAK SÖZLEġMENĠN NUMARASI : 2013_300_006 RAPORUN KULLANIM AMACI ve YERĠ : Rapor, Sermaye Piyasası Kurul Düzenlemeleri kapsamında GAYRĠMENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARI portföyü için hazırlanmıĢtır. Hazırlanan rapor, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 02.08.2007tarih ve 26601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri:VII No:53 Tebliğinde belirtilen bilgileri asgari olarak içerecek Ģekilde hazırlanmıĢtır. DEĞERLEMENĠN KONUSU ve AMACI : Raporda detayları verilen gayrimenkulün, piyasa rayiç değeri ve arsa üzerinde, ruhsatı alınmıĢ “OPERASYON MERKEZĠ” olarak planlanan bloğun tamamlanması durumundaki kira değerinin tespiti. RAPORU HAZIRLAYAN : NAZEN TÖMEN SPK Lisans No: 400645 Değerleme Uzmanı-Yük. Mimar SORUMLU DEĞERLEME UZMANI : Özgün BEKAR SPK Lisans No: 400425 ġehir Plancısı Genel Müdür DAHA ÖNCE DEĞERLEMESĠNĠN YAPILIP YAPILMADIĞINA ĠLĠġKĠN BĠLGĠ : ĠĢ bu Rapora konu olan gayrimenkulün değerlemesi daha önceki tarihlerde tarafımızca yapılmamıĢtır. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 4 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 3. ġĠRKETĠ VE MÜġTERĠYĠ TANITICI BĠLGĠLER ġĠRKETĠN UNVANI : VEKTÖR GAYRĠMENKUL DEĞERLEME A.ġ. ġĠRKETĠN ADRESĠ : Ihlamurkuyu MÜġTERĠYĠ TANITICI BĠLGĠLER : HALK GAYRĠMENKUL YATIRIM ORTAKLIĞI A.ġ MÜġTERĠ ADRESĠ : ġerifali Çiftliği., Tatlısu Mah. Ertuğrul Gazi Sok., Mah. AytaĢı Tepeüstü/ÜMRANĠYE/ĠSTANBUL Sok. No:4 No:1, Yukarı Dudullu / Ümraniye/ ĠSTANBUL MÜġTERĠ TALEBĠNĠN KAPSAMI ve VARSA GETĠRĠLEN SINIRLAMALAR : Raporda detayları verilen gayrimenkulün, mevcut imar koĢullarına göre piyasa rayiç değeri ve arsa üzerinde, ruhsatı alınmıĢ operasyon merkezi olarak planlanan bloğun tamamlanması durumundaki kira değerinin tespiti. MüĢteri tarafından, “Operasyon Merkezi” için öngörülen bütçe bedeline göre inĢa edilecek özellikli yapının kira bedelinin tespit edilmesi talep edilmektedir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 5 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 4. GENEL ANALĠZ VE VERĠLER 4.1.GAYRĠMENKULÜN VERĠLER BULUNDUĞU BÖLGENĠN ANALĠZĠ VE KULLANILAN KOCAELĠ ĠLĠ Kocaeli, 1,5 milyonu aĢkın nüfusu, 12 Ġlçesi, 1’ i büyükĢehir, 12’si Ġlçe belediyesi olmak üzere toplam 13 belediyesi, 243 köyü ve km2’ ye düĢen 445 kiĢilik nüfus yoğunluğu ile ülkemizin önemli illerinden biridir. Avrupa’yı - Anadolu üzerinden Ortadoğu’ya bağlayan geçiĢ koridorunu oluĢturan ilimiz, Türk imalat sanayi üretimine yapmıĢ olduğu yaklaĢık %13’ lük üretim katkısı ile Ġstanbul’dan sonra gelen en büyük ili konumundadır. Bünyesinde barındırdığı 400 adet 1. sınıf ve yaklaĢık 7000 adet 2. ve 3. sınıf Gayrı Sıhhi Müessesesi (GSM) ile bir Sanayi Kenti, Ġki Üniversitesi, TÜBĠTAK – Marmara AraĢtırma Merkezi ve TÜSSĠDE – Türkiye Sanayi Sevk ve Ġdare Enstitüsü ile bir Bilim Kenti olan Kocaeli, kurulan ve kuruluĢ çalıĢmaları devam eden 16 adet OSB’ si ve 4 adet teknoparkı ile Ülke Sanayii’nin BaĢkenti konumunda olup, Teknokent vizyonuna doğru hızla ilerlemektedir. Kocaeli, Ġstanbul Metropolüne olan yakınlığı, Doğal Limanı (Ġzmit Körfezi), Orman varlığı, kara, deniz ve demiryolu ulaĢımında sağladığı ciddi avantajlar nedeniyle bütün dönemlerde önemli bir cazibe merkezi olmuĢtur. Kocaeli Ġli, “Sanayi Kenti” ve “Bilim Kenti” olma vizyonu yanında “Kartepe Dağ Turizm Merkezi Projesi”nin tamamlanmasıyla “Turizm Kenti” olma vizyonuna da sahiptir Kocaeli, 2001 yılında sağlamıĢ olduğu 9.1 Milyar TL’ lik GSYĠH’ sı ve Türkiye GSYĠH’ sı içindeki % 5.1’ lik payı ile 4. sırada, kiĢi baĢına GSYĠH bakımından ise iller arasında 1. geliĢme hızı bakımından da % 61.7’ lik geliĢme hızı ile iller arasında yine 1. sırada yer almaktadır. Coğrafi Durum Kocaeli’nin doğu ve güneydoğusunda Sakarya, güneyinde Bursa, batısında Ġstanbul ve Yalova illeri, Ġzmit Körfezi, Marmara Denizi, kuzeyinde ise Karadeniz ile çevrilidir. Ġlimizin yüzölçümü 3.418 km2’dir. Sakarya Irmağının batı kıyısından baĢlayarak Pamukova ve Ġznik Gölünün kuzeyinden Bozburun’a kadar uzanan Samanlı Dağları, Ġzmit, Sapanca ve Adapazarı çöküntü alanına hakim bir konumdadır. BaĢlıca ovaları Kocaeli kenti ile Sapanca Gölü arasında uzanan düzlükler ile Dilovası’ dır. Bir peneplen olan Kocaeli Yarımadasının il sınırları içinde kalan bölümü dalgalı düzlüklerden oluĢur. Ġlimizde Ġklim Yapısı, Körfez kıyıları ile Karadeniz kıyısında ılıman, dağlık kesimlerde daha sert bir iklim hüküm sürmektedir. Bu özelliğiyle Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiĢ oluĢturduğu söylenebilir. Ġl merkezinde yazlar sıcak ve az yağıĢlı, kıĢlar yağıĢlı, zaman zaman karlı ve soğuk geçer. Özel Konumu nedeniyle Kocaeli’nin Karadeniz’ e bakan kıyıları ile Ġzmit Körfezine bakan kıyılarının iklimi arasında bazı farklılıklar göze çarpar. Samanlı dağlarının Körfez’e bakan yamaçlarında iklim Karadeniz kıyılarına benzer. YağıĢ miktarı da bu kesimde farklıdır. Rüzgârlar kıĢın kuzey ve kuzeydoğudan, yazları ise kuzeydoğudan eser. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 6 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ Kocaeli’nin bitki örtüsü, kıyısıyla dağlık alanlar arasında önemli farklılıklar göstermektedir. Kuzeyden güneye doğru gidildikçe Karadeniz’e özgü bitki topluluklarının yerini Akdeniz bitki örtüsü almaya baĢlar. Samanlı dağları ile Karadeniz kıyısı arasındaki alanlar sık ve nemcil ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar daha çok kayından oluĢur. Bazı kesimlerde kayına gürgen, kestane, meĢe de karıĢır. Samanlı dağlarının yüksek kesimleri iğne yapraklılarla örtülüdür. Ġzmit Körfezinin kuzey ve doğusunda Akdeniz iklimine özgü makilere rastlanır. Maden varlığı bakımından Ġlimizde, bakır, kurĢun, çinko, barit, civa, çimento hammaddeleri, dolomit, kuvarsit ve mermer gibi maden yatakları bulunmaktadır. Kocaeli’nin BaĢkent Ankara’ ya olan uzaklığı 342 km, Ġstanbul Ġli’ ne olan uzaklığı ise 111 km’ dir. Türkiye’nin en doğusu olan Iğdır Ġli’ne (Dilucu Sınır Kapısı) uzaklığı 1.404 km, en batısı Edirne Ġli’ne ise (Kapıkule Sınır Kapısı) olan uzaklığı 341 km’ dir. ÇAYIROVA ĠLÇESĠ 5747 No.lu ve 22 Mart 2008 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Kanun ile Çayırova (Güzeltepe) Belediyesi, ġekerpınar Belediyesi, Çayırova Mahallesi ve Yenimahalle’nin birleĢtirilmesi sonucu ilçe statüsü kazanan Çayırova, halen Kocaeli’nin en önemli yerleĢim merkezlerinden biridir. Doğusunda, kuzeyinde ve güneyinde Gebze, batısında Ġstanbul Tuzla Ġlçesi ile sınır olan Çayırova 28.918 km² alan ve 72.764 nüfusa sahiptir. Çayırova, konum itibariyle adeta bir cazibe merkezi olmuĢ ve aldığı yoğun göç nedeniyle nüfus hızla artmıĢ ve halen artmaya devam etmektedir. Bölge halkının önemli geçim kaynakları olarak sanayi iĢçiliği, ticaret ve tarımı gösterebiliriz. Türkiye’nin en önemli sanayi kuruluĢlarını da bünyesinde bulunduran ilçe de sanayi yatırımlar halen büyük bir hızla devam etmekte olup, bu da bölgedeki iĢsizlik oranını aĢağılara çekmektedir. Otomotiv, gıda, plastik, çelik, elektrik, deri, kimya, elektronik, kauçuk ve daha birçok alanda ülkenin önde gelen sanayi kuruluĢlarına sahip Çayırova Türkiye’nin en önemli sanayi merkezi olma yolunda da yapılan yeni yatırımlarla hızla ilerlemektedir. 4.2.MEVCUT EKONOMĠK KOġULLARIN, GAYRĠMENKUL PĠYASASININ ANALĠZĠ, MEVCUT TRENDLER VE DAYANAK VERĠLER 2009 - 2010 -2011-2012 yılı, ekonomik göstergelerin Ģekillenmesinde uluslararası koĢullar önemli belirleyiciler olmuĢtur. ABD finans sistemi kaynaklı olarak küresel finansal krizin etkileri devam etmektedir. Türkiye Orta Vadeli Programı: 2012 yılında büyüme hızının yüzde 3,2, 2013 yılında yüzde 4, 2014 ve 2015 yıllarında ise yüzde 5 olması beklenmektedir. Yıl sonu enflasyon hedefi 7,4, kamu borcunun GSYH'ye oranı 2012'de yüzde 36,5, 2013'te yüzde 35, 2014 yılında yüzde 33, 2015'te yüzde 31 olması beklenmektedir. Yıl sonunda cari iĢlemler açığının yüzde 7,3'e düĢeceğini, 2015 sonunda yüzde 6,5'lik bir cari iĢlemler açığı ile dönemin tamamlanacağı öngörülmektedir. GSYH ve Sektörel Büyüme Hızları: 2013 yılının birinci çeyreğinde GSYH, piyasa beklentilerinin üzerinde yüzde 3 oranında artıĢ kaydetmiĢtir. 2013 yılının ilk çeyreğinde ekonomik aktivitede beklentinin üzerinde canlanma kaydedilmiĢtir. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmıĢ GSYH, 2013 yılının birinci çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,6 oranında artıĢ göstermiĢtir. Yılın birinci çeyreğinde katma değer tarım sektöründe yüzde 3,6 oranında artmıĢ, büyümeye katkısı 0,2 puan olmuĢtur. Birinci çeyrekte sanayide katma değer yüzde 2,2 oranında artmıĢ büyümeye katkısı 0,6 puan olmuĢtur. Ġmalat sanayii katma değerindeki artıĢ ise yüzde 2,8’dir. Birinci çeyrekte aylık sanayi üretim endeksindeki ortalama artıĢ ise yüzde 1,3’dür. Aynı dönemde ara mallarının üretimi yüzde 4,3, yatırım mallarının üretimi ise ortalama yüzde 0,9 oranında artmıĢtır. Aynı dönemde imalat sanayi kapasite kullanım oranı da ortalama olarak yüzde 72,4 olmuĢ, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,2 puan gerilemiĢtir. Elektrik üretimi ise birinci çeyrekte yüzde 5,1 oranında azalma göstermiĢtir. Aynı dönemde otomobil üretimi yüzde 7,8 azalmıĢ, beyaz eĢya üretimi yüzde 3,1 oranında artmıĢtır. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 7 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ Yurtiçi talepteki canlanma hizmetler sektörüne yansımıĢtır. Hizmetler sektöründe birinci çeyrekte ekonomik aktivitede beklendiği Ģekilde canlanma kaydedilmiĢtir. Bu geliĢmede, özellikle inĢaat ve mali aracı kuruluĢlardaki katma değer artıĢı dikkat çekicidir. Katma değer, inĢaatta yüzde 5,9, mali aracı kuruluĢlarda yüzde 6,5, oteller ve lokantalarda yüzde 13,7, toptan ve perakende ticarette yüzde 2,9, ulaĢtırma-haberleĢmede yüzde 1,5, gayrimenkul, kiralama ve iĢ faaliyetlerinde yüzde 5,7, oranında artıĢ kaydetmiĢtir. Buna göre hizmetlerde katma değer yüzde 3,9 artıĢ kaydetmiĢ, büyümeye katkısı 2,6 puan olmuĢtur. Birinci çeyrekte vergi-sübvansiyonlarda artıĢ yüzde 1,5 olarak gerçekleĢmiĢ, büyümeye katkısı yüzde 0,1 puan olmuĢtur. 2013 yılının birinci çeyreğinde GSYH deflatörü yüzde 6,3 oranında artıĢ göstermiĢtir. Aynı dönemde ortalama olarak TÜFE yüzde 7,21, ÜFE yüzde 2,01 oranında artıĢ kaydetmiĢtir. Cari ĠĢlemler Hesabı (Haziran 2013) •2013 yılının ilk dört ayında ödemeler dengesinde gösterildiği Ģekliyle, dıĢ ticaret açığı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10,1 oranında artarak 24,3 milyar dolar olmuĢtur. Aynı dönemde, hizmet gelirleri yüzde 19,9 oranında artarak 11,1 milyar dolar olarak gerçekleĢmiĢ, gelir dengesindeki açık 2,7 milyar dolar olmuĢtur. Bu çerçevede 2013 yılının ilk dört ayında cari açık, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 17,2 oranında artarak 24,3 milyar dolar olmuĢtur. Kapasite Kullanım Oranı: Türkiye’nin Kredi Notu: Türkiye ilk olarak Fitch’in, 5 Kasım 2012′de ülkenin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notu “BB+”dan “BBB-”ye çıkarmasıyla “yatırım yapılabilir” seviyeye yükseltilirken, Moody’s 16 Mayıs 2013′te ülkenin “Ba1″ yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu bir basamak artırarak “Baa3″ yapmıĢtı. Japon Kredi Derecelendirme KuruluĢunun da (JCR), 23 Mayıs’ta Türkiye’nin kredi notunu iki basamak artırarak yatırım yapılabilir seviye olan “BBB-”ye yükseltirken, Kanada merkezli uluslararası kredi derecelendirme kuruluĢu Dominion Bond Rating Services’den (DBRS), Türkiye’nin uzun vadeli yabancı para cinsinden kredi notunu “BBB-” ile “yatırım” seviyesine çıkardı. Standard and Poor’s'a (S&P) 27 Mart 2013′te Türkiye’nin kredi notunu ”BB”den ”BB+”ya yükseltmiĢ, ancak yatırım yapılabilir seviyenin bir basamak altında bırakmıĢtı. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 8 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ FED Açıklaması ve Gezi Eylemlerinin Ekonomiye Etkileri: Fed BaĢkanı Bernanke’nin 22 Mayıs’ta tahvil alımlarını Eylül ayından itibaren kısmayı planladıklarını açıklamasıyla Türkiye’nin de aralarında olduğu geliĢme yolundaki ekonomilerden kaynak çıkıĢı yaĢandı. Dolardaki ani iniĢ çıkıĢlar Merkez Bankası’nın uzun bir aradan sonra döviz satıĢı yapması, Turizm sektöründeki iptaller, KapalıçarĢı’daki kayıplar ve borsadaki düĢüĢler ekonomiye önemli kayıplar yaĢatmıĢtır. Yapı Ġzin Ġstatistikleri, I. Dönem 2013 2013 yılının ilk üç ayında bir önceki yıla göre belediyeler tarafından Yapı Ruhsatı verilen yapıların bina sayısı %17,4, yüzölçümü %2,2, değeri %1,2, daire sayısı %9,3 oranında arttı. 2013 yılının ilk üç ayında Yapı Ruhsatına göre yapıların yüzölçümü 31.995.430 m2 iken; bunun 18.436.845 m2’si (%57,6) konut, 8 736 141 m2’si (%27,3) konut dıĢı ve 4 822 444 m2’si (%15,1) ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleĢti. Kentsel DönüĢüm: 35 ilde baĢlatılan kentsel dönüĢüm projeleri inĢaat sektörünü ve çimentoya, yalıtımdan cama kadar 120 alt sektörü olumlu etkileyeceği öngörülmektedir. boyadan Kentsel dönüĢüm ile birlikte 400 milyar dolarlık ekonomi yaratması beklenmektedir. Mütekabiliyet Yasası: Mütekabiliyet yasasıyla birlikte, bireylerin Türkiye’de gayrimenkul satın alımında mütekabiliyet zorunluluğu kaldırıldı. Yeni yasanın, özellikle Körfez ülkelerinden bireysel yatırımcılara konut edinimi konusunda olanak sağlaması sebebiyle, ticari gayrimenkul pazarına yasanın çok büyük bir etkisinin olması beklenmektedir. 2 B Yasası: Orman vasfını yitirmiĢ alanların ticaret ve konut fonksiyonlarına dönüĢümüne olanak veren 2B yasası 25 Nisan 2012’de yürürlüğe girdi. Bu yasanın, Ġstanbul’un baĢlıca alt pazarlarında ve Türkiye genelinde proje geliĢtirmeye uygun arsa arzında artıĢ sağlaması ile yeni projelerin ivme kazanması beklenmektedir. 2001 yılı Ģubat ayındaki kriz döneminde, global likiditenin bolluğu ve tüm dünyadaki olumlu geliĢmelerin etkisiyle ülkemiz krizi atlatmıĢ ve 2005 yılında genel ekonomik koĢullarla paralel olarak konut sektöründe hızlı bir canlanma yaĢanmıĢtır. Ekonomik canlılık 2008 yılındaki global ekonomik kriz ile birlikte yerini durağanlık ve gerilemeye bırakmıĢtır. 2009 yılı sonu, 2010-2011 yılı itibariyle ekonomide iyileĢmeler kendini göstermiĢtir. Türkiye’de ekonomik büyümenin kazandığı ivme ile birlikte ekonominin daha güçleneceği beklentisi ile birlikte, arap dünyasında yaĢanan değiĢiklikler ve özellikle Suriye-Mısır ile ilgili karıĢıklığın sonucunun ne olacağı belirsizliğini korumaktadır. Kaynakça-TCMB, TÜİK, DPT, TÜSİAD, OECD Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 9 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 5. DEĞERLEME KONUSU GAYRĠMENKULLER HAKKINDA BĠLGĠLER 5.1. GAYRĠMENKULLERĠN YERĠ VE KONUMU Değerlemesi yapılan taĢınmaz, Kocaeli Ġli, Çayırova Ġlçesi, ġekerpınar Mahallesi içerisinde TEM Otoyolu’nun batısında, ġekerpınar Mahallesi içerisinde, Fevzi Çakmak Caddesi üzerinde yer almaktadır. Fevzi Çakmak Caddesi üzerinden ġekerpınar’la Akse Mahallesi arasında bağlantı sağlanmakta olup Tem Otoyolu’na paralel olarak konumlu ve bölgenin ulaĢım açısında iĢlek caddelerindendir. TaĢınmazların konumlu bulunduğu bölge sanayi tipi yapıların ağırlıklı olduğu bir bölge olup güneybatı yönünde konut yapılaĢmaları ağırlıklıdır. Bölgede boĢ parseller ağırlıklı olmakla birlikte geliĢim imar planları kapsamında sanayi ağırlıklı olacağı öngörülmektedir. Yapı Kredi Bankası ve Akbank’a ait, Bilgi ĠĢlem /Veri Bankası/Çağrı Merkezleri gibi operasyon merkezleri taĢınmazın yakınlarında yer almaktadır. TaĢınmaza ulaĢabilmek için Rahmi Dibek Caddesi üzerinde batı yönünde ilerlerken Yapı Kredi Bilgi ĠĢlem merkezi tarafında kalan kuzeybatı istikametinde Fevzi Çakmak Caddesi üzerinden gidilirken 1500 m ileride sağ cephede konumlanmaktadır. TAġINMAZIN MERKEZLERE KUġUÇUġU UZAKLIKLARI Çayırova Belediyesi 3.000 m Yapı Kredi Bilgi ĠĢlem Merkezi Tem Otoyoluna 500 m Marmara Denizi 5.000 m Sabiha Gökçen Havaalanı D-100 karayoluna 1400 m 6.900 m 10.000 m Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 10 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ YAPI KREDĠ BĠLGĠ ĠġLEM MERKEZĠ DEĞERLEME KONUSU TAġINMAZLAR Değerleme Konusu 26 no.lu parsel TEM Otoyolu Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 11 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 5.2.GAYRĠMENKULLERĠN TANIMI ve ÖZELLĠKLERĠ Değerlemesi yapılan taĢınmaz, Kocaeli Ġli, Çayırova Ġlçesi, ġekerpınar2 Mahallesi, 420 ada 26 numaralı parseldir. 15.652,00 m² yüzölçümüne sahiptir. Mevcut durumda taĢınmaz ġekerpınar bağlantısının sağlandığı Fevzi Çakmak Caddesi’ne cepheli durumdadır. TaĢınmazın Fevzi Çakmak Caddesi’ne cephesi yaklaĢık 146 m ve derinlikleri yaklaĢık 128 m’dir. Değerleme konusu parsel 13/12/2012 tarih ve 669 sayılı Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi Meclis Kararı ile onanan 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planında Ticaret lejantında yer almakta olup ayrık nizam, kaks: 0.80 ön bahçe mesafesi 10m, yan bahçe mesafesi 10m yapılaĢma Ģartlarına sahiptir. Çayırova belediyesinde yapılan incelemeye göre, parsel üzerinde A ve B bloktan oluĢan bir proje düĢünülmekte olduğu vaziyet planından anlaĢılmaktadır. A bloğa iliĢkin mimari proje onaylanmıĢ ve ruhsat alınmıĢ durumdadır. B blok için ise henüz herhangi bir proje ve ruhsat yoktur. A bloğun, yüksek donanıma sahip bir bina olması ve bir “operasyon merkezi”, olarak kullanılması planlanmaktadır. TaĢınmazın fiziksel incelemesinin yapıldığı tarih itibariyle, arazi üzerinde hafriyat çalıĢmaları henüz yeni baĢlamıĢ olup, iĢin baĢındadır. Parsel doğu yönünde hafif eğimli bir topografya sahiptirler. 5.2.1. GAYRĠMENKULÜN YAPISAL ĠNġAAT ÖZELLĠKLERĠ Değerleme konusu taĢınmazın üzerinde, 29.08.2013 tarihinde alınmıĢ bir yapı ruhsatı mevcut olup A Bloğun yapımı için temel açılma aĢamasındadır. TaĢınmaz altyapı hizmetlerinden istifade edebileceği bir noktada konumludur. B-blok için henüz ruhsat alınmamıĢtır. 5.2.2. FĠZĠKSEL ÖZELLĠKLERĠ Değerlemesi yapılan taĢınmaz 26 no.lu parsel hafif eğimli bir topoğrafyaya sahiptir. TaĢınmazın üzerinde 3 katlı, 9.131 m² inĢaat alanına sahip olacak bloğun inĢaatı için temel açılmaya baĢlanmıĢtır. TaĢınmaz üzerine yapılacak olan binanın alt yapı hizmetlerinden tam olarak istifade edebileceği bir noktada konumludur. 5.2.3. GAYRĠMENKULÜN TEKNĠK ÖZELLĠKLERĠ Değerlemesi yapılan taĢınmaz henüz arsa vasıflı olup üzerinde herhangi bir yapı bulunmamaktadır. Ruhsata göre; taĢınmaz üzerinde,geliĢtirilmekte olan A blokta, Çerçeveli Sistem, tuğla dolgulu inĢaat modeli kullanılacak olup, ısıtma sistemi doğalgaz kombi olup, Ģehir suyu elektriği, jeneratör, temiz su,pis su, kanalizasyon, açık otopark, sığınak gibi donanımlar planlanmaktadır. "Operasyon Merkezi" olarak planlanan yapıda birçok yüksek teknolojiye dayalı altyapı donanımları düĢünülmektedir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 12 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 5.3.GAYRĠMENKULÜN YASAL ĠNCELEMELERĠ 5.3.1. TAPU ĠNCELEMELERĠ 5.3.1.1. TAPU KAYITLARI 5.3.1.2. TAKYĠDAT BĠLGĠSĠ VE DEVREDĠLMESĠNE ĠLĠġKĠN KISITLAR DEĞERLEMESİ YAPILAN GAYRİMENKULLER İLE İLGİLİ HERHANGİ BİR TAKYİDAT (DEVREDİLEBİLMESİNE İLİŞKİN SINIRLAMA) OLUP OLMADIĞI HAKKINDA BİLGİ DEVREDİLEMESİNE İLKİŞKİN KISITLAMAR 09.09.2013 tarihinde saat 10:45 itibariyle Çayırova Tapu Sicil Müdürlüğü’nden alınan yazılı takbis belgesine göre taĢınmaz üzerinde herhangi bir ipotek, Ģerh, beyan kaydına rastlanmamıĢtır. TaĢınmazın, devir ve temliki ile ilgili herhangi bir takyidat bulunmamaktadır. 5.3.2. BELEDĠYE ĠNCELEMESĠ 5.3.2.1. ĠMAR DURUMU Çayırova Belediyesi Ġmar ve ġehircilik Müdürlüğü’nden, bilgiye göre; değerleme konusu taĢınmaz 1/5000 Nazım Ġmar Planı’na uygun olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli Uygulama Ġmar Planı 01/03/2013 tarih ve 2013/18 sayılı meclis kararı ile değerlendirilmiĢ olup onayı için Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi’ne gönderilmiĢtir. Değerleme konusu parsel 13/12/2012 tarih ve 669 sayılı Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi Meclis Kararı ile onanan 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planında Ticaret lejantında yer almakta olup ayrık nizam, kaks: 0.80 ön bahçe mesafesi 10m, yan bahçe mesafesi 10m yapılaĢma Ģartlarına sahiptir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 13 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 5.3.2.2. ĠMAR DOSYASI ĠNCELEMESĠ Çayırova Belediyesi Ġmar Müdürlüğü arĢivinde değerleme konusu 26 no.lu parsele ait imar iĢlem dosyası incelenmiĢtir. TaĢınmazın dosyasında parsel üzerindeki yapıya ait 29.08.2013 tarih ve 521 sayı onaylı yeni yapı ruhsatı alınmıĢ olduğu görülmüĢtür. TaĢınmazın dosyasında 19.07.2013 tarih ve 2013/521 sayı onaylı mimari projesi görülmüĢtür. 5.3.2.3. ENCÜMEN KARARLARI, MAHKEME ĠPTALLERĠ V.B. DĠĞER BENZER KONULAR KARARLARI, PLAN ENCÜMEN KARARLARI, MAHKEME KARARLARI, PLAN ĠPTALLERĠ V.B. DĠĞER BENZER KONULAR Değerleme konusu taĢınmazlardan 26 no.lu parsel üzerinde herhangi bir yapı bulunmamakta olup taĢınmazın imar iĢlem dosyasında herhangi bir zabıt görülmemiĢtir. 5.3.2.4. YAPI DENETĠM FĠRMASI 29.08.2013 tarihli ve 52 sayılı yapı ruhsatından edinilen bilgiye göre, yapı denetim firması; PETEK YAPI DENETĠM LTD.ġTĠ., Ömer Ağa Mah., Bilgusu Cad., ABM ĠĢ Merkesi,No:41,Kat :7, Ġzmit / Kocaeli Tel: 0262 322 17 10, 0262 322 15 10, Tepecik Vergi dairesi, 7290498209 5.3.3. SON 3 YIL ĠÇERĠSĠNDEKĠ HUKUKĠ DURUMDAN KAYNAKLI DEĞĠġĠM DEĞERLEMESİ YAPILAN GAYRİMENKUL İLE İLGİLİ VARSA SON ÜÇ YILLIK DÖNEMDE GERÇEKLEŞEN ALIM-SATIM İŞLEMLERİNE VE GAYRİMENKULÜN HUKUKİ DURUMUNDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLERE (İMAR PLANINDA MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLİKLER, KAMULAŞTIRMA İŞLEMLERİ V.B.) İLİŞKİN BİLGİ TAPU SĠCĠL MÜDÜRLÜĞÜ BĠLGĠLERĠ (Son Üç Yılda GerçekleĢen Alım-Satım Bilgileri) TaĢınmazın tamamı Mustafa Erengül adına kayıtlı iken : 11.09.2012 tarihinde Halk GYO adına satıĢından tescil edildi. Çayırova Belediyesi Ġmar ve ġehircilik Müdürlüğü’nden alınan bilgiye göre; değerleme konusu taĢınmaz 1/5000 Nazım Ġmar Planı’na uygun olarak hazırlanan 1/1000 ölçekli Uygulama Ġmar : Planı 01/03/2013 tarih ve 2013/18sayılı meclis kararı ile değerlendirilmiĢ olup onayı için Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi’ne gönderilmiĢtir. BELEDĠYE BĠLGĠLERĠ (Ġmar Planında Meydana Gelen DeğiĢiklikler, KamulaĢtırma ĠĢlemleri V.B. Bilgiler) Değerleme konusu parsel 13/12/2012 tarih ve 669 sayılı Kocaeli BüyükĢehir Belediyesi Meclis Kararı ile onanan 1/5000 ölçekli Nazım Ġmar Planında Ticaret lejantında yer almakta olup ayrık nizam, Kaks: 0.80 ön bahçe mesafesi 10 m, yan bahçe mesafesi 10m yapılaĢma Ģartlarına sahiptir. Çayırova Belediyesi Ġmar Müdürlüğü arĢivinde değerleme konusu 26 no.lu parsele ait imar iĢlem dosyası incelenmiĢtir. TaĢınmazın dosyasında parsel üzerindeki yapıya ait 29.08.2013 tarih ve 521 sayı onaylı yeni yapı ruhsatı alınmıĢ olduğu görülmüĢtür. TaĢınmazın dosyasında 19.07.2013 tarih ve 2013/521 sayı onaylı mimari projesi görülmüĢtür. Kocaeli Belediye BaĢkanlığı, Ġmar ve ġehricilik Müdürlüğü (Harita Planlama Servisinden) alınan 10.09.2013 tarihli yazılı belge ektedir. 5.4.DEĞERLEMESĠ YAPILAN PROJE EĞER BELĠRLĠ BĠR PROJEYE ĠSTĠNADEN DEĞERLEME YAPILIYORSA, PROJEYE ĠLĠġKĠN DETAYLI BĠLGĠ VE PLANLARIN VE SÖZ KONUSU DEĞERĠN TAMAMEN MEVCUT PROJEYE ĠLĠġKĠN OLDUĞUNA VE FARKLI BĠR PROJENĠN UYGULANMASI DURUMUNDA BULUNACAK DEĞERĠN FARKLI OLABĠLECEĞĠNE ĠLĠġKĠN AÇIKLAMA Değerlemesi yapılan gayrimenkule/ projeye iliĢkin bilgiler raporun 5,2 bölümünde anlatılmaktadır. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 14 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 6. DEĞERLEME ÇALIġMALARI 6.1.DEĞERLEME ÇALIġMALARINDA KULLANILAN YÖNTEMLER Değerleme tekniği olarak ülkemizde ve uluslararası platformda kullanılan 3 temel yöntem bulunmakta olup bunlar Maliyet Yöntemi, Emsal KarĢılaĢtırma Yöntemi ve Gelir yöntemleridir. MALĠYET YÖNTEMĠ: Bu yöntemde, var olan bir yapının günümüz ekonomik koĢulları altında yeniden inĢa edilme maliyeti gayrimenkulün değerlemesi için baz kabul edilir. Bu anlamda maliyet yaklaĢımının ana ilkesi kullanım değeri ile açıklanabilir. Kullanım değeri ise, “Hiçbir Ģahıs ona karĢı istek duymasa veya onun değerini bilmese bile malın gerçek bir değeri vardır” Ģeklinde tanımlanmaktadır. Bu yöntemde gayrimenkulün önemli bir kalan ekonomik ömür beklentisine sahip olduğu kabul edilir. Bu nedenle gayrimenkulün değerinin fiziki yıpranmadan, fonksiyonel ve ekonomik açıdan demode olmasından dolayı zamanla azalacağı varno.lur. Bir baĢka deyiĢle, mevcut bir gayrimenkulün bina değerinin, hiçbir zaman yeniden inĢa etme maliyetinden fazla olamayacağı kabul edilir. EMSAL KARġILAġTIRMA YÖNTEMĠ: ĠĢyeri türündeki gayrimenkul değerlemesinde en güvenilir ve gerçekçi yaklaĢım piyasa değeri yaklaĢımıdır. Bu değerleme yönteminde bölgede değerlemesi istenilen gayrimenkul ile ortak temel özelliklere sahip karĢılaĢtırılabilir örnekler incelenir. Emsal karĢılaĢtırma yaklaĢımı aĢağıdaki varsayımlara dayanır. Analiz edilen gayrimenkulün türü ile ilgili olarak mevcut bir pazarın varlığı peĢinen kabul edilir. Bu piyasadaki alıcı ve satıcıların gayrimenkul hakkında oldukça iyi düzeyde bilgi sahibi olduğu ve bu nedenle zamanın önemli bir faktör olmadığı kabul edilir. Gayrimenkulün piyasada makul bir satıĢ fiyatı ile makul bir süre için kaldığı kabul edilir. Seçilen karĢılaĢtırılabilir örneklerin değerlemeye konu gayrimenkul özelliklere sahip olduğu kabul edilir. Seçilen karĢılaĢtırılabilir örneklere ait verilerin, fiyat düzeltmelerinin yapılmasında günümüz sosyo-ekonomik koĢulların geçerli olduğu kabul edilir. ile ortak temel GELĠR YÖNTEMĠ: TaĢınmazların değeri, yalnızca getirecekleri gelire göre saptanabiliyorsaörneğin kiralık konut ya da iĢ yerlerinde- sürüm bedellerinin bulunması için gelir yönteminin uygulanması kuraldır. Gelir yöntemi ile üzerinde yapı bulunan bir taĢınmazın değerinin belirlenmesinde ölçüt, elde edilebilecek net gelirdir. Bu net gelir; yapı, yapıya iliĢkin diğer yapısal tesisler ve arsa payından oluĢur. Arsanın sürekli olarak kullanılma olasılığına karĢın, bir yapının kullanılma süresi kısıtlıdır. Bu nedenle net gelirin parasal karĢılığının saptanmasında arsa, yapı ve yapıya iliĢkin diğer yapısal tesislerin değerleri ayrı kısımlarda belirlenir. Net gelir, gelir getiren taĢınmazın yıllık iĢletme brüt gelirinden, taĢınmazın boĢ kalmasından oluĢan gelir kaybı ve iĢletme giderlerinin çıkarılması ile bulunur. Net gelir, yapı gelir ve arsa gelirinden oluĢmaktadır. Arsa geliri, arsa değerinin bölgedeki taĢınmaz piyasasında geçerli olan taĢınmaz faiz oranınca getireceği geliri ifade eder. Yapı geliri yapının kalan kullanım süresi boyunca bölgedeki taĢınmaz piyasasında geçerli olan taĢınmaz reel faizi oranında getirdiği gelir ile yapının kalan kullanım süresi temel alınarak ayrılacak yıllık amortisman miktarının toplamından oluĢmaktadır. 6.2.DEĞERLEME ĠġLEMĠNĠ ETKĠLEYEN FAKTÖRLER ĠĢ bu rapor tarihi itibariyle konu taĢınmazların değerleme iĢlemini etkileyen olumsuz bir faktör bulunmamaktadır. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 15 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 6.3.TAġINMAZIN DEĞERĠNĠ ETKĠLEYEN FAKTÖRLER OLUMSUZ YÖNDE ETKĠLEYEN FAKTÖRLER - B- Blok için henüz ruhsat alınmamıĢ olması OLUMLU YÖNDE ETKĠLEYEN FAKTÖRLER - TaĢınmazların cadde üzerinde yer almaları - TEM Otoyoluna yakın bir konumda bulunması, - Ġmar uygulaması görmüĢ net parsel olması. - Planlanan “Operasyon Merkezi” nin çok nitelikli bir yapı olması 6.4.DEĞERLEME ĠġLEMĠNDE KULLANILAN VARSAYIMLAR, YÖNTEMLERĠ VE BUNLARIN KULLANILMA NEDENLERĠ DEĞERLEME Değerleme konusu olan 26 numaralı parsel ile ilgili olarak satıĢ değeri ve projenin tamamlanmıĢ olması durumundaki kira değeri tespiti yapılacaktır. SatıĢ Değeri Tespitine ĠliĢkin: Değerlemesi yapılan 26 parsel, üzerinde 2 blok planlanmıĢ olup mevcut durumda sadece tek bir blok için ruhsat alınmıĢtır. TaĢınmazın mevcut inĢaat seviyesindeki değeri, inĢaat sürecinin henüz çok baĢında olunması nedeniyle (temel hafriyatı yeni baĢlamıĢ), yapılandırmaların kattığı herhangi bir eklenebilir maliyet oluĢmadığından, boĢ arsa değerine eĢit bir değer olduğu düĢünülmektedir. Bu sebeple rapor içerisinde arsanın boĢ olarak değeri tespit edilerek taĢınmazın mevcut inĢaat seviyesine göre değeri, tek olarak verilmiĢtir. TaĢınmaz bitmiĢ olması durumunda değeri ise, arsa+bina maliyetleri toplamından oluĢmaktadır. Ancak, taĢınmazın üzerinde geliĢtirme potansiyeli olan B bloğun henüz hiçbir çalıĢması yapılamadığından ortaya nasıl bir bina çıkacağı bilinmediğinden taĢınmazın bitmiĢ hali, ile değeri hesaplanmamıĢtır. Parselin, boĢ arsa değeri tespiti için, Emsal KarĢılaĢtırma ve Arsa Artık yöntemleri kullanılmıĢtır. Kira Değeri Tespitine ĠliĢkin TaĢınmazın tamamlanması durumundaki kira bedeli tespit edilirken, taĢınmaz üzerinde planlanan A ve B bloklardan sadece A bloğa iliĢkin bilgiye sahip olunulduğundan sadece bu blok için kira değeri tespiti yapılmıĢtır. Kira değeri tespiti yapılırken Gelir Yöntemi kullanılarak “direkt kapitalizasyon uygulanmıĢtır. Kapitalizasyon oranı olarak bölgedeki oranlar kullanılmıĢtır. Bölgede,planlanan operayon merkezi kiralamalarına iliĢkin emsaller olmadığından tek yöntem kullanılarak kira değeri sadece “gelir yöntemi” çerçevesinde verilmiĢtir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 16 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 6.5.DEĞER TESPĠTĠNE ĠLĠġKĠN PĠYASA ARAġTIRMASI VE BULGULARI Değerlemesi yapılan taĢınmazın bulunduğu bölgede yapılan emsal ve piyasa araĢtırması aĢağıdaki gibidir. Emlakçı Bilgileri Tasmahal Gayrimenkul 0 (532) 138 28 71 Konumu KİRALIK İŞYERİ Kira Alanı Değeri (m²) TL/ay Özellikleri Şekerpınar 2350 Şekerpınar 15.562 Şekerpınar 23.500 Birim m² Kira Değeri (TL/m²/ay) Açıklama Ofis olarak kullanıma uygun, plaza şeklinde inşa edilmiş, 2350 m² kapalı alanı bulunan 21000 8,94 iskanlı işyeri Değerleme konusu taşınmazın bulunduğu bölgede faaliyet gösteren emlak yetkilisi Halk Gyo nun arsası üzerinde yapılacak olan plaza şeklindeki bir yapının 5-6 $/m² birim fiyatla rahatlıkla kiralanabileceğini 170000 10,92 belirtmiştir. Konu taşınmazın bulunduğu bölgeye yakın konumda, 23.500 m² alan büyüklüğündeki depo 135.000 $/ay bedelle kiralıktır. (5.74 275.000 11,70 $/m²) CENTURY 21 BURADA GAYRİMENKUL 0 (533) 211 58 90 Defa Gayrimenkul 0533 601 01 31 Güvercinoğlu Emlak 0 532 261 95 45 Emlakçı Bilgileri Şekerpınar Konumu 2.000 20.000 SATILIK İŞYERİ Alanı (m²) Özellikleri REALTY WORLD İMZA GAYRİMENKUL 0 (532) 232 39 67 Şekerpınar Sanayi, E :0,60, Hmax : 15,50 Evar Gayrimenkul 0 (532) 417 48 18 Akse Sanayi, E :0,60, Hmax : 15,50 Akse 3500 m²(kapalı alan)+ 5500m²(açık alan) Evar Gayrimenkul 0 (532) 417 48 19 2.400 6.000 3.500 10,00 Birim Satış Satılık Değeri Değeri (TL) (TL/m²) 5.600.000 12.200.000 7.600.000 Değerleme konusu taşınmazın bulunduğu 2000 m² alana sahip kiralık depo 10.000 $/m² bedelle kiralıktır. (5$/m²) Açıklama 2.333 Değerleme konusu taşınmazın bulunduğu bölgede yer alan fabrika 2.750.000$ bedelle satılıktır. Taşınmazın ayrıca 2600 m2 de açık alanı bulunmaktadır. 2.033 Değerleme konusu taşınmazla aynı cadde üzerinde, Namet’in karşısında konumlu işyeri 6.000.000$ bedelle satılıktır. 2.171 Değerleme konusu taşınmaza yakın konumda bulunan E:0.6, hmax 15.50 m olan arsa satılıktır. SATILIK ARSA Emlakçı Bilgileri Konumu İmar Durumu Yapılaşma Şartı Alanı (m²) YENİKENT EMLAK 0532 422 44 21 Akse Sanayi E:0,60, hmax:15,50m 4.940 3.900.000 Akse Sanayi E:0,60, hmax:15,50m 3.800 3.500.000 Açıklama Değerleme konusu taşınmaza yakın konumda bulunan E:0.6, hmax 15.50 m 789 olan arsa satılıktır. Değerleme konusu taşınmaza yakın konumda bulunan E:0.6, hmax 15.50 m 921 olan arsa satılıktır. Akse Sanayi E:0,60, hmax:15,50m 3.800 3.000.000 E:0.6, hmax 15.50 sanayi imarlı olup 789 pazarlık payı mevcutttur. Akse Sanayi E:0,60, hmax:15,50m 1.490 1.100.000 2077 ada 6 parsel konumlu arsa satılık 738 olup pazarlık payı mevcuttur. Şekerpınar Sanayi E:0,60, hmax:15,50m 6.500.000 Değerleme konusu taşınmaza çok yakın konumlu olduğu söylenen arsa yaklaşık bir 752 ay önce satılmıştır. GOLD ESTATE 0532 578 44 92 GÜVERCİNOĞLU EMLAK 0262 658 84 94 MUTLUKENT EMLAK– 0543 957 30 58 Forever Gayrimenkul Danışmanlık ve Ekspertiz Hiz. 0 (544) 598 33 90 8.640 Satış Değeri Birim m² değeri Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 17 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 6.6.SATIġ DEĞERĠ TESPĠTĠ 6.6.1. EMSAL KARġILAġTIRMA YÖNTEMĠ ĠLE DEĞER TESPĠTĠ Rapor’un 6.5. baĢlığı altında detayları verilen emsal gayrimenkuller ve piyasa araĢtırmaları dikkate alınarak emsal karĢılaĢtırma yöntemi çerçevesinde değerleme konusu taĢınmazların boĢ arsa değeri 950,00 TL/m2 olarak hesaplanmıĢtır. Emsaller aynı bölgede olup E:0,60 iken, değerlemesi yapılan taĢınmazın yapılaĢma hakkı E=0,80 olduğundan, imar hakkından kaynaklı yaklaĢık %30 daha yüksek değere sahip olarak değerlendirilmiĢtir. ALAN BĠRĠM SATIġ DEĞERĠ SATIġ DEĞERĠ (TL) (M²) (TL/M²) (KDV HARĠÇ) 15.652 950 TL 14.869.400 TL 6.6.2. MALĠYET YÖNTEMĠ ĠLE DEĞER TESPĠTĠ Değerleme konusu taĢınmaz, gelinen inĢaat seviyesi itibariyle henüz inĢaatın çok baĢlarında olunması sebebiyle, katkısının ihmal edilebilir küçüklükte olduğu düĢünülerek, mevcut hali ile değerin, boĢ arsa değeri kadar olabileceği düĢünülmüĢtür. Ruhsatı alınmıĢ olan, “Operasyon Merkezi” olarak planlanan A blok için, üstün teknolojik özelliklerde, donanıma ve altyapıya sahip bir bina inĢaatı gerekmektedir. Bu ileri teknoloji gerektiren donanımların maliyetlerini tahmin etmek, benzerleri çok sayıda ve piyasaya açık veriler olmadığından, oldukça zorlayıcı olduğundan, Halk GYO A.ġ. tarafından, hesaplanarak, eklerde BEYAN olarak belirtilen maliyet öngörüleri kabul edilerek hareket edilmiĢtir. BEYAN, raporun ekler bölümünde verilmektedir. EK 3. TaĢınmazın tamamlanmıĢ hali için, değer tespiti, B blokta ne yapılacağı henüz belli olmadığından, hesaplanamamaktadır. Sadece A bloğun tamamlanmıĢ haline iliĢkin değer (sadece kira değeri tespitinde kulanılabilir olacaktır) maliyet yaklaĢımı, tahminen tespit edilebilmektedir. Bu yöntemde Değer= Arsa+maliyet, formülü ile elde edilmektedir. Mimari projede, operasyon merkezi binasının yapılacağı bina arsası ile diğer bina için yapılacak arsa alanı ayrıĢtırılarak, A blok payına düĢen arsa miktarı hesaplanmıĢtır, böylece, A blok, diğer potansiyel B bloktan bağımsız hale getirilmeye çalıĢılmıĢtır. Operasyon merkezi binasının inĢa edildiği bölüm için belirlenen/ayrılabilen arsa alan yaklaĢık 7.612 m² olarak hesaplanmıĢtır. Kalan 8.040 m² alana sahip arsa ile ilgili henüz, ruhsat alınmamıĢ olduğundan, bu kısım dikkate alınmamıĢtır. Halk GYO A.ġ.’nin, beyanı doğrultusunda, 9.131 m² alana sahip Operasyon Merkezi için öngörülen maliyet bedeli 49.000.000 TL’dir. Bu öngörülen maliyet ile operasyon merkezi binası için ayrılan arsa bölümünün değeri toplanarak, taĢınmazın tamamlanması durumundaki değeri maliyet yöntemine göre tahminen belirlenmektedir. Bu değer, 26 numaralı parselin değerini yansıtmamaktadır. Sadece, kira tespitine, bir altlık oluĢturmak amacını taĢımaktadır. Maliyet Yöntemine Göre Tamamlanması Durumundaki Değer (Parsel Üzerinde ĠnĢa Edilmesi Planlanan "Operasyon Merkezinin " Tamamlanması Durumundaki Değer) BĠRĠM DEĞER TANIM ALAN (M²) DEĞER (TL) (TL/M²) "Operasyon Merkezinin " Olarak Planlanan Alana Düşen Arsa Alanının 7.612 949 7.221.965 TL Değeri Yapı Değeri (Operasyon Merk.- A BLOK 9.131 5.366 Parsel Üzerinde İnşa Edilmesi Planlanan A blok, "Operasyon Merkezinin " Kısmının Tamamlanması Durumundaki Toplam Değeri 49.000.000 TL 56.221.965 TL Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 18 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 6.6.3. GELĠR YÖNTEMĠ ĠLE DEĞER TESPĠTĠ Değerlemesi yapılan 26 numaralı parselin boĢ arsa değerini tespit ederken, kullanılan ikinci yöntem olan Arsa Artık Yöntemi, Gelir Yöntemi altında incelenmiĢtir. Bu yöntem çerçevesinde, taĢınmazın güncel imar durumu ve bölgedeki genel yapılaĢma dikkate alınmak suretiyle, planlanan yapıdan bağımsız Ģekilde arsa değeri tespit edilmiĢtir. Planlanan yapı çok özellikli ve yüksek maliyetlere sahip olması planlandığından, taĢınmazın arsa fiyatını belirlemede, çevre yapılaĢması ve imar durumu çerçevesinde değer tespitinin yapılmasının, piyasa değerini daha doğru yansıtacağı düĢünülerek bu yöntem kullanılmıĢtır. Parsel üzerinde mevcut imar durumuna göre toplam inĢaat alanının 18.782 m² olacağı varsayılmıĢtır. E:0,80 yapılaĢma hakkına göre, bina oturum alanının %40 olacağı ve emsal harici %40 inĢaat alanı ile birlikte bu alanın sağlanacağı varsayılmaktadır. Binanın inĢa edilebilmesi için gerekli olan birim maliyeti, 2013 yılı Çevre ve ġehircilik Bakanlığı’nın belirlemiĢ olduğu 2013 Yılı Yapı YaklaĢık Birim Maliyetleri esas alınarak 730 TL/m² (ruhsattaki yapı sınıfı esas alınmıĢtır) olarak ele alınmıĢtır. GiriĢimci kar oranı %15-35 aralığında olup, taĢınmazın bulunduğu bölge için, toplam değer üzerinden, %20 uygun olduğu kanaatine varılmıĢtır. TaĢınmazın tamamlanması durumundaki yapı birim satıĢ değerinin 1.900 TL olacağı piyasadan elde edilen veriler doğrultusunda öngörülmüĢtür. Bu varsayımlar çerçevesinde Arsa Artık Yöntemine göre arsa birim değeri 948 TL/m² olarak hesaplanmıĢtır. Arsa Artık Yöntemi İle Sonuç Değer Hesaplama (Emsal Karşılaştırma Yöntemi İle) Ada/Parsel 420/26 Arsa alanı 15.652,00 Kaks 0,80 Emsale dahil alan 12.521,60 Bodrum kat 6.260,80 Toplam inşaat alanı 18.782,40 Bina tamamlanması durumundaki birim satış değeri 1.900 Taşınmazın tamamlanması durumundaki değeri 35.686.560 İnşaat Maliyeti 730 Yapı İnşaat Maliyeti 13.711.152 Girişimci Karı (%15-35 arası) 7.137.312 Toplam İnşaat Maliyeti(Yapı +Geliştirme) 20.848.464 Arsa Değeri (Gelir-Toplam Maliyet) 14.838.096 Arsa Birim Değeri 948 6.7.KĠRA DEĞERĠ ANALĠZĠ VE KULLANILAN VERĠLER TaĢınmazın tamamlanması durumundaki kira bedeli tespit edilirken, taĢınmaz üzerinde planlanan A ve B bloklardan sadece A bloğa iliĢkin bilgiye sahip olunulduğundan sadece bu blok için kira değeri tespiti yapılmıĢtır. ĠnĢa edilmesi planlanan operasyon merkezinin bölgedeki yapılara göre çok daha yüksek maliyet ile inĢa edilecek olmasından dolayı, bölgedeki sanayi tipi yapılara göre daha yüksek kiradan kiralanabilir özellikte olacağı düĢünülmektedir. Operasyon merkezi kiralarına emsal olabilecek bir bilgi, piyasada bulunamamıĢtır. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 19 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ Kira değeri tespiti yapılırken Gelir Yöntemi kullanılarak “direkt kapitalizasyon uygulanmıĢtır. Kapitalizasyon oranı olarak bölgedeki oranlar kullanılmıĢtır. Bölgede,planlanan operasyon merkezi kiralamalarına iliĢkin emsaller olmadığından tek yöntem kullanılarak kira değeri verilmiĢtir . Direkt kapitalizasyon yönteminde: Değer = Gelir x Kapitalizsayon oranı formülü kullanılmaktadır. Bu doğrultuda, kira tespiti yapılabilen A blok için değer, maliyet yaklaĢımı ile tahminen tespit edilebilmektedir. Bu yöntemde Değer= Arsa+maliyet, formülü ile elde edilmektedir. Halk GYO A.ġ.’nin, beyanı doğrultusunda, 9.131 m² alana sahip Operasyon Merkezi için öngörülen maliyet bedeli 49.000.000 TL’dir. Bu öngörülen maliyet ile operasyon merkezi binası için ayrılan arsa bölümünün değeri toplanarak, taĢınmazın tamamlanması durumundaki değeri maliyet yöntemine göre tahminen belirlenmektedir. Mimari projede, operasyon merkezi binasının yapılacağı blok/bina arsası ile diğer blok/bina için yapılacak arsa alanı ayrıĢtırılarak, A blok payına düĢen arsa miktarı hesaplanmıĢtır, böylece, kira tespiti yapılırken A blok, diğer potansiyel B bloktan bağımsız hale getirilmeye çalıĢılmıĢtır. Operasyon merkezi binasının inĢa edildiği bölüm için belirlenen/ayrılabilen arsa alan yaklaĢık 7.612 m² olarak hesaplanmıĢtır. Kalan 8.040 m² alana sahip arsa ile ilgili henüz, ruhsat alınmamıĢ olduğundan, kira değer tespitinde bu kısım dikkate alınmamıĢtır. Bu kısım, dikkate alınmadan, operasyon merkezi için ayrılan arsa alanı üzerinden hesaplama yapılmasının kira değerini daha doğru Ģekilde yansıtacağı düĢünülmektedir. Bölgede taĢınmaza emsal teĢkil edecek yapı bulunmadığından, taĢınmazın bulunduğu bölgedeki kapitalizasyonu oranı kullanılmıĢtır. Operasyon merkezinin tamamlanması durumundaki değeri de bilindiğinden, gelir kapitalizasyonu yöntemi kullanılarak kira bedeli tespiti yapılmıĢtır. Yapılan hesaplamalar tablo düzeninde sunulmuĢtur. Maliyet Yöntemine Göre Tamamlanması Durumundaki Değer (Parsel Üzerinde İnşa Edilmesi Planlanan "Operasyon Merkezinin "Tamamlanması Durumundaki Değer) Alanı Birim Değeri Değer (m²) (TL/m²) (TL) Toplam Arsa Alanı 15.652 "Operasyon Merkezinin " Olarak Planlanan Alan Dışında Kalan Arsa Bölümü Bu kısım ile ilgili henüz, ruhsat alınmamış olduğundan, kira değer tespitinde bu kısım dikkate alınmamıştır. Bu kısım, dikkate alınmadan, "Operasyon Merkezinin " için 8.040 ayrılan arsa alanı üzerinden hesaplama yapılarak kira değerini nisbeten daha doğru yansıtacağı düşünülmeketdir. "Operasyon Merkezinin " Olarak Planlanan Alana Düşen Arsa Alanının Değeri 7.612 949 7.221.965 TL Yapı Değeri (Operasyon Merkezinin ) 9.131 5.366 49.000.000 TL Parsel Üzerinde İnşa Edilmesi Planlanan Operasyon Merkezi Kısmının Tamamlanması Durumundaki Toplam Değeri 56.221.965 TL Gelir Kapitalizasyonu Yöntemine Göre Kira Değerinin Belirlenmesi (Parsel Üzerinde İnşa Edilmesi Planlanan "Operasyon Merkezinin " Kısmının Maliyet Yöntemine Göre Belirlenen Değeri Kullanılarak Kira Bedelinin Tespiti) Parsel Üzerinde İnşa Edilmesi Planlanan "Operasyon Merkezinin " Tamamlanması Durumundaki Toplam Değeri 56.221.965 TL Bölgedeki Kapitalizasyon Oranı (%7-%8) Yıllık Net Kira Geliri (I=V*R) (Yıllık Net Kira=Taşınmazın Değeri x Kapitalizasyon Oranı) 7,58% 4.261.625 TL Aylık Net Kira Geliri 355.135 TL Operasyon Merkezi alanı dıĢında kalan alan için yapı ruhsatı alınması durumunda, parsel üzerindeki toplam yapı üzerinden alınacak kira miktarında da artıĢ olacaktır. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 20 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 6.8.GAYRĠMENKUL VE BUNA BAĞLI HAKLARIN HUKUKĠ DURUMUNUN ANALĠZĠ Değerleme konusu taĢınmazın her hangi bir hukuki kısıtlaması bulunmamaktadır. 6.9.BOġ ARAZĠ VE GELĠġTĠRĠLMĠġ PROJE DEĞERĠ ANALĠZĠ VE KULLANILAN VERĠ VE VARSAYIMLAR ĠLE ULAġILAN SONUÇLAR Değerlemesi yapılan taĢınmazlar üzerinde henüz yeni baĢlamıĢ bir proje geliĢtirmekte olup, söz konusu taĢınmazın mevcut hali ile değeri, rapor içerisinde de anlatıldığı nedenler ile boĢ arazi değeri olarak kabul edilmiĢ ve raporun sonuç bölümünde verilmiĢtir. 6.10. EN ETKĠN VE VERĠMLĠ KULLANIM ANALĠZĠ TaĢınmazların en etkin ve en verimli kullanımı; yasal olarak izin verilen, fiziki olarak mümkün, finansal olarak fizibıl ve akılcıl mantıklı seçeneği sunan alternatif olmalıdır. Değerlemesi yapılan taĢınmazların yasal olarak izin verilen fonksiyonları uygulama imar planında belirtildiği gibidir. 6.11. MÜġTEREK VEYA BÖLÜNMÜġ KISIMLARIN DEĞERLEME ANALĠZĠ Söz konusu parseller üzerinde henüz, herhangi bir yapı mevcut olmadığından müĢterek veya bölünmüĢ kısımları bulunmamaktadır. TaĢınmaz üzerinde planlanan A ve B bloklardan sadece A blok ruhsat almıĢ olup, B blok özellikleri, alanı henüz bilinmemektedir. Değerleme boĢ arsa değeri olarak verilmiĢ olduğundan henüz müĢterek veya bölünmüĢ alan mevzubahis değildir. Kira değeri tespiti ise sadece A blok için yapılabilmiĢtir. HASILAT PAYLAġIMI VEYA KAT KARġILIĞI YÖNTEMĠ ĠLE YAPILACAK PROJELERDE, EMSAL PAY ORANLARI 6.12. Hasılat paylaĢımı veya kat karĢılığı yöntemi söz konusu değildir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 21 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 7. ANALĠZ SONUÇLARININ DEĞERLENDĠRĠLMESĠ 7.1. FARKLI DEĞERLEME METOTLARININ VE ANALĠZĠ SONUÇLARININ UYUMLAġTIRILMASI VE BU AMAÇLA ĠZLENEN YÖNTEMĠN VE NEDENLERĠNĠN AÇIKLAMASI Değerleme konusu 26 numaralı parsel, henüz üzerinde planlanan proje ile ilgili, inĢaat sürecinin çok baĢında yer aldığından, gelinen seviye itibariyle boĢ parsel olarak kabul edilmiĢ ve değer buna göre verilmiĢtir. Emsal KarĢılaĢtırma Yöntemine Göre: 14.869.400 TL, Gelir Yöntemine Göre(arsa artık yöntemi): 14.838.096 TL olarak hesaplanmıĢtır. Her iki yöntem ile bulunan değerin ortalamasına yakın değer(14.850.000 TL) nihai değerde esas alınmıĢtır. 7.2.ASGARĠ BĠLGĠLERDEN RAPORDA ALMADIKLARININ GEREKÇELERĠ VERĠLMEYENLERĠN NĠÇĠN YER Asgari bilgilerden verilmeyen herhangi bir bilgi bulunmamaktadır. 7.3.YASAL GEREKLERĠN YERĠNE GETĠRĠLĠP GETĠRĠLMEDĠĞĠ VE MEVZUAT UYARINCA ALINMASI GEREKEN ĠZĠN VE BELGELERĠN TAM VE EKSĠKSĠZ OLARAK MEVCUT OLUP OLMADIĞI HAKKINDA GÖRÜġ Değerleme konusu taĢınmazlardan A-blok için ruhsat alınmıĢ, ancak planlanan B-blok için henüz ruhsat alınmamıĢtır. B-Blok için de ruhsat alınarak en geç, 2 yıl içerisinde inĢaata baĢlanması ve 5 yıl içerisinde inĢaatın tamamlanarak yapı kullanma izin belgelerinin alınması gerekmektedir. 7.4.DEĞERLEMESĠ YAPILAN GAYRĠMENKULÜN, GAYRĠMENKUL YATIRIM ORTAKLIKLARI PORTFÖYÜNE ALINMASINDA SERMAYE PĠYASASI MEVZUATI ÇERÇEVESĠNDE, BĠR ENGEL OLUP OLMADIĞI HAKKINDA GÖRÜġ Gayrimenkulün Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı portföyüne alınmasında Sermaya Piyasası Mevzuatı çerçevesinde bir engel görülmemiĢtir. Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 22 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 8. SONUÇ 8.1.SORUMLU DEĞERLEME UZMANININ SONUÇ CÜMLESĠ Değerleme uzmanlarının konu ile ilgili yaptıkları analiz ve ulaĢtıkları sonuçlara katılıyorum. 8.2. NĠHAĠ DEĞER TAKDĠRĠ 8.2.1. SATIġ DEĞERĠ TAKDĠRĠ SATIġ DEĞERĠ ARSA DEĞERĠ ALAN BĠRĠM SATIġ DEĞERĠ (M²) (TL/M²) 15.652 SATIġ SATIġ DEĞERĠ (TL) DEĞERĠ (TL) (KDV HARĠÇ) SATIġ DEĞERĠ (USD) KDV DAHĠL (KDV HARĠÇ) 948,76 14.850.000 TL 17.523.000 TL 7.307.711 TL Değerleme konusu taĢınmazın KDV Hariç toplam rayiç değeri; 14.850.000-TL (Ondörtmilyonsekizyüzellibin-Türk Lirası) olarak takdir edilmiĢtir. 8.2.2 KĠRA BEDELĠ TAKDĠRĠ Parsel Üzerinde ĠnĢa Edilmesi Planlanan "Operasyon Merkezinin "Tamamlanması Durumundaki Kira Bedeli ALAN(M²) A-BLOK(RUHSAT ALINMIġ) (VERĠ MERKEZĠ) 9.131 BĠRĠM KĠRA (TL/M²/AY) TL /AY 38,89 TL 355.135 TL TL /YIL USD/YIL 4.261.620 TL 2.097.151 TL Parselde ilave inĢaat hakkı bulunmakta ve sadece A-blok için ruhsat alınmıĢ olup kira bedeli; ruhsat alınmıĢ Operasyon Merkezi olarak planlanan A-blok için belirlenmiĢtir. “Operasyon Merkezi” tamamlanması durumundaki toplam aylık kira değeri 355.135 TL(ÜçyüzellibeĢbin yüzotuzbeĢ Türk Lirası) olarak takdir edilmiĢtir. Ġlave inĢaat hakkı dolayısıyla, alınacak ilave ruhsat alanı doğrultusunda kirada artıĢ olacaktır. Ancak mevcutta sadece 9.131 m² kullanım alanına sahip olacak operasyon merkezi için kira değeri belirlenmiĢtir. *(04.10.2013 tarihi itibari ile T.C. Merkez Bankası USD satıĢ kuru 2.0321.-TL’dir). GÖREVLĠ DEĞERLEME UZMANI Nazen TÖMEN SPK Lisans NO:400645 Yük.Mimar Değerleme Uzmanı SORUMLU DEĞERLEME UZMANI Özgün BEKAR SPK LĠSANS NO:400425 ġehir Plancısı Genel Müdür Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 23 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ EK 1 - FOTOĞRAFLAR PARSELĠN CEPHELĠ OLDUĞU YOL Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 24 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ TAġINMAZA AĠT FOTOĞRAFLAR Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 25 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 26 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 27 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ EK 2 – DOKÜMAN VE BELGELER YAZILI ĠMAR BELGESĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 28 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ ĠMAR DURUMU Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 29 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ YAPI RUHSATI(SADECE 1 ADET BLOK ĠÇĠN ALINMIġ) Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 30 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ MĠMARĠ PROJE(SADECE 1 BLOK ĠÇĠN) YERLEġĠM PLANI Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 31 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ BODRUM KAT PLANI ZEMĠN KAT PLANI Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 32 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ 1.NORMAL KAT PLANI B-B KESĠTĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 33 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ TAPU ve ONAYLI TAKBĠS BELGESĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 34 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ EK 3 – BEYAN Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 35 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 36 2013_300_006 HALK GYO-ÇAYIROVA-ġEKERPINAR-ARSA-“OPERASYON MERKEZĠ” PROJESĠ EK 4 - LĠSANSLAR SORUMLU DEĞERLEME UZMANI LĠSANS BELGESĠ RAPORU HAZIRLAYANA AĠT LĠSANS BELGESĠ Vektör Gayrimenkul Değerleme A.ġ. Ihlamurkuyu Mah. AytaĢı Sok. No:4 Tepeüstü/Ümraniye/ĠSTANBUL 37 2013_300_006