Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart, BRC/IoP(3

Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart, BRC/IoP(3

‹LE STANDARTLAR
Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için
Global Standart, BRC/IoP (3. Versiyon)
Atila
Tunaboylu
Lloyds Register
Gözetim G›da Sektörü
Koordinatörü
36
Ambalaj ve ambalaj malzemeleri üreticilerinin g›da ve tedarik zincirinin önemli bir halkas› olarak kabul edilmesi 2000 ‘li y›llar›n bafl›ndan itibaren ambalaj ile
standartlar›n gereklili¤ini ve zorunlulu¤unu ortaya ç›karm›flt›r. ‹ngiliz Parakendeciler Birli¤i (BRC), sadece g›da ambalajlar›n› kapsayan bir standart› parakendeciler, Ambalaj Enstitüsü (IoP), Lloyds Register Quality Assurance(LRQA)’inde içerisinde bulundu¤u baz› sertifikasyon kurulufllar› ve Birleflik Krall›k Akreditasyon
Servisi (UKAS) taraf›ndan oluflturulan çal›flma gruplar›n›n faaliyetleri sonucunda
2001 y›l›nda yay›mlam›flt›r. Standart›n amac› g›da ile temas eden veya g›da sektöründe ikincil ambalaj olarak kullan›lan tüm malzemelerin g›da güvenli¤i, yasall›¤› ve kalitesi aç›s›ndan güvence alt›na al›nmas› olmufltur. Standart, bilimsel geliflmeler, yasal de¤ifliklikler, ürün güvenli¤indeki beklentilerin artmas› nedeniyle çal›flma gruplar› taraf›ndan gelifltirilerek ve Eylül 2004 tarihinde revize edilerek 2.
versiyonu yay›mlanm›flt›r.
Standart›n uygulanmas›n›n pozitif etkilerinin g›da zincirinde görülmesi ve ambalaj ve ambalaj materyalleri kaynakl› olumsuzluklar›n etkin olarak giderilmesi ile
birlikte ‹ngiliz Parakendeciler Birli¤i (BRC) ve Ambalaj Enstitüsü (IoP) taraf›ndan
standart›n kapsam› g›da sektörü de dahil olmak üzere tüm ambalaj sektörü için geniflletilmifltir ve standart›n 3 versiyonu Ocak 2008’de yay›mlanm›fl, Temmuz
2008’den itibarende yürürlü¤e girmifltir. Böylece standart›n sektördeki en kapsaml› standart haline gelmesi sa¤lanm›flt›r. Bu yeni yaklafl›mla birlikte standart›n
ad› BRC/IoP G›da Ambalajlar› ve Di¤er Ambalaj Materyalleri için Global
Standart yerine Ambalaj ve Ambalaj Maa teryalleri için Global Standart olarak
de¤ifltirilmifltir.
Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart, dinamik bir yap›da
tasarlanm›fl olup tüm paketleme endüstrisini kapsamaktad›r ve tüm ambalaj tedarik zincirinin problemlerini ele alan bir standart haline getirilmifltir. Kademeli etki
olarak, tüm ambalaj üreticilerinin, donüfltürücülerinin ve tedarikçilerinin ayn›
standarta sahip olmalar›n› sa¤lanacakt›r. Bunu elde etmenin en iyi yolunun da akredite belgelendirme oldu¤u BRC ve IoP taraf›ndan ifade edilmifltir. Ayr›ca standart ambalaj ve ambalaj üreticilerinin tedarikçilerininde yeterli bir standarta ulaflmalar›n› istemektedir. Standart›n temel amaçlar›;
• Hijyen ve teknik konularda, tüm g›da paketleme üreticilerinin ayn› koflullarda olmalar›n› sa¤lamak,
• Tüm paketleme ürünlerini kullananlar›n, paketleme malzemelerinin hijyenik
ve tutarl› olmalar›n› sa¤layarak, güvenilir olabilmelerine olanak sa¤lamak
• Standard›n üreticiler için bir rehber niteli¤inde olmas›n› sa¤lamak,
• Üretim aflamalar›n›n hepsinde hijyen kontrolünün sa¤lanmas›na imkan vermek.
• Bir spesifikasyona karfl› tutarl› olmay› sa¤lamak
• Düflük ve yüksek risk alanlar›n›n tan›manmas›na imkan vermek
Önce Kalite Dergisi MART 2009
üreten kurulufllar›n uygulamas› gereken gereklilikler yer al›r. Kurulufllar›n, ürün kategorilerini belirlemek suretiyle Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için
Global Standart (Ver.3) standart›nda yer alan kategori bazl› gerekliliklere uyum sa¤lamalar› beklenmektedir. Standartta her kategoriye iliflkin gereklilikler ayr› bölümler halinde belirlenmifltir. Bu gereklilikler 6 bafll›k alt›nda toplan›r;
o Yönetim Sorumluluklar›
o Tehlike ve Risk Yönetimi
o Teknik Yönetim Sistemi
o Tesis Standartlar›
o Ürün ve Proses Kontrolü
o Personel
Standart›n Oluflum Aflamalar›nda afla¤›daki süreçler izlenmifltir;
• G›da standartlar› izlenerek EN 45011 standard›
alt›nda topland› ve paketleme standard› oluflturulurken bu standart göz önüne al›nd›.
• Tüm denetleme kurulufllar›n›n EN 45011 standard› flartlar› alt›nda akredite olmas› gerekti.
• Her de¤erlendirici hem hijyen hem de paketleme ile ilgili s›navlar› geçerek yetkilendirilir.
BRC ve IoP taraf›ndan belgelendirilmenin ambalaj ve ambalaj malzemeleri üreten kurulufllara yarataca¤› faydalar afla¤›daki gibi öngörülmüfltür;
* A¤›rlaflan rutin ziyaretleri ortadan kald›r›r.
* Kalite, hijyen ve güvenli¤i
standarda temel al›r.
* Yasal Zorunluluklara adres gösterir.
* Proses iyilefltirme ifllemlerine odaklan›r.
* Standard ayn› zamanda ISO 9000
standartlar›n› kapsar.
Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri
için Global Standart (Ver.3) ‘›n›n
‹çeri¤i
Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global
Standart (Ver.3) genel olarak incelendi¤inde 4 bölümden ve eklerden oluflmaktad›r.
* Bölüm 1: Girifl ve Ambalaj teknik yönetim sistemi ile ilgili içerik yer al›r
* Bölüm 2: Ambalaj ve ambalaj malzemeleri
Önce Kalite Dergisi MART 2009
* Bölüm 3: Belgelendirme ifllemleri için takip
edilecek metodoloji afla¤›daki bafll›klar halinde anlat›lmaktad›r;
o ‹ç De¤erlendirme
o Belgelendirme Kuruluflunun Seçimi
o Belgelendirme Süreci
o Denetimin Süresi
o Uygunsuzluklar›n ‹daresi
o Denetimin Raporlanmas›
o ‹tirazlar
* Bölüm 4: BRC Global Rehber, bu rehberin firmalara faydalar› ve rehberin fonksiyonelli¤i anlat›lmaktad›r.
* Ekler: Ekler k›sm›nda afla¤›daki
konularda detayl› bilgiler yer al›r
o Ambalaj kategori örnekleri
o Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için
denetim alanlar›
o Denetçiler için kalifikasyon,
e¤itim ve tecrübe gereklilikleri
o Denetim s›kl›¤› ve planlanmas›
o Sertifika flablonu
o Sözlük
o Teflekkür
Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri
için Global Standart (Ver.3) ‘›na
Göre Ambalaj Kategorisinin
Belirlenmesi
Standart›n önceki versiyonlar›nda ambalaj materyalleri iki kategoride incelenmekte idi. Bunlar
37
‹LE STANDARTLAR
Ambalaj Yüksek
riskli bir ürün için
mi tasarlanm›flt›r
Evet
Ambalaj›n Yüksek
riskli ürün ile direkt
temas› var m›?
Evet
Hay›r
Hay›r
Tasarlanan Ambalaj ürünün
aç›kta bulundu¤u veya yüksek
riskli ürünün bulundu¤u bir
ortama giriyor mu
Yüksek riskli
ürünün yeterli do¤al
bir bariyeri mevcut
mudur?
Hay›r
Kategori 2
Evet
Evet
Ambalaj›n ürünü
kontamine etme
ihtimali var m›?
Kategori 1
Evet
Kategori 1
Hay›r
Ürün zaten
s›zd›rmaz bir
ambalajda m›
Hay›r
Kategori 2
Evet
Kategori 3
Atila Tunaboylu taraf›ndan standart’a uygun olarak çevirilmifltir
basitçe g›da ile direk temas eden (Kategori B) ve etmeyen (Kategori A) olarak s›n›fland›r›lm›flt›. Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global Standart
(Ver.3), ile birlikte ambalajlar›n kategorilendirilmesinde yeni bir yaklafl›m oluflturulmufltur ve ambalaj
kategorileri afla¤›daki gibi tan›mlanm›flt›r;
• Kategori 1 – ‹nsan tüketiminde kullan›lan
ürünlerle veya cilde uygulanan ürünlerle direk temas halinde olan ambalaj malzemeleri
• Kategori 2 – Yüksek riskli ürünlerle direk temas halinde olmayan ambalaj malzemeleri
• Kategori 3 – Düflük riskli ürünler için kullan›lan ambalaj malzemeleri
Bu s›n›fland›rma vas›tas›yla standart›n tüm ürün
ambalajlar›na uygulanmas› sa¤lanm›fl ve arka sayfadaki flekilde görülen karar a¤ac› ile kategori belirlenmesinin flartlar› tan›mlanm›flt›r.
38
Kurulufllar›n, ürün kategorilerini belirlemek suretiyle Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri için Global
Standart (Ver.3) standart›nda yer alan kategori bazl›
gerekliliklere uyum sa¤lamalar› beklenmektedir.
Ambalaj ve Ambalaj Materyalleri
için Global Standart (Ver.3) ‘›nda
Versiyon 2’ye göre Temel
De¤ifliklikler
• Standart›n kapsam› g›da ve g›da d›fl› ambalajlar› kapsayacak flekilde geniflletilmifltir. Yukar›da
bahsedildi¤i gibi üç ayr› kategori tan›mlanm›fl ve
ambalaj risk kategorisini belirlemek için bir karar
a¤ac› oluflturulmufltur.
• Denetim s›kl›¤› tekrar gözden geçirilmifl ve denetimlerin 12 ayl›k periyodlarla gerçeklefltirilmesi
öngörülmüfltür. 3 veya daha çok majör uygun-
Önce Kalite Dergisi MART 2009
suzluk belirlendi¤i taktirde bir sonraki denetimin
s›kl›¤› 6 ay olacakt›r.
• Rapor Format› kullan›c›ya veya rapor sahibine
bilgilerin daha zengin bir flekilde sunumuna imkan
verecek flekilde güncellenmifltir.
• Denetçi Kalifikasyonlar› fleffafl›¤› sa¤lamak ve
kurulufllar›n denetçilerin kalifikasyonunu do¤rulamalar› amac›yla standarda dahil edilmifltir.
• Gerekliliklerin format› di¤er BRC Global Standartlar› ile uyumlu hale getirilmifltir.
• Madde say›s› 178’den ambalaj kategorisine göre 242’ye kadar ç›kar›lm›fl ve maddelerin belgelendirme kurulufllar› ve firmalar aç›s›ndan anlafl›lmas›na yard›mc› olmak için netlik ve gerekli detaylar
ilave edilmifltir
• Üst Yönetim Deste¤i,
kaynaklar›n ayr›lmas› ve iletiflimin gerçeklefltirilmesi ile ilgili yönetimin net kan›tlar›
sa¤lamas› amac›yla yüksek
öncelikli olarak kapsaml› bir
flekilde revize edilmifltir.
• Denetim Sürecine, standart›n›n güncel versi-yonuna
sahip olunmas› ve uygunsuzluklar için etkin düzeltici faaliyetlerin uygulanmas› da dahil olmak üzere ek gereklilikler ilave edildi.
• Tehlike ve Risk Yönetimi
kapsaml› bir flekilde gözden
geçirildi ve kurulufllar›n eksiksiz bir tehlike ve risk analizini garanti alt›na almalar› için
rehberler eklendi. Standarta
Önce Kalite Dergisi MART 2009
e¤itim alm›fl çok disiplinli bir tak›m ve y›ll›k gözden geçirmelerle ilgili 3 alt bölüm eklendi.
• Müflteri Odakl›l›k ve Sözleflmenin Gözden Geçirilmesi maddesine müflteri gerekliliklerinin gözden tan›mlanmas› ve geçirilmesi ile müflteriyle
iletiflimden sorumlu kiflilerin tan›mlanmas›na
iliflkin gereklilikler detayland›r›ld›.
• Site Güvenli¤i, kontrollü ulafl›m, personelin e¤itimi ve malzemelerin güvenli depolanmas› gibi maddeleri içeren ayr› bir bölüm olarak
standarta ilave edildi.
• Ürün Tasar›m› ve Gelifltirilmesi yeni bir
bölüm olarak standarta eklendi ve müflteri tasar›m
gerekliliklerinin tan›mlanmas› ve onaylanmas›n›,
ve bu gerekliliklerinin prosedürlerin ve spesifikasyonlar›n gelifltirilmesinde kullan›lmas› gereklili¤i
getirildi.
• Hat Test Ekipmanlar› ‘n›n kontrolünün tehlike
ve risk analizini temel almas› ve dokümante
prosedürlerle sa¤lanmas› ihtiyac› standarta eklendi.
Kaynakça :
* Global Standart for Packaging and packaging
Materials BRC/IoP Issue 3, January 2008
* Global Standart for Packaging and packaging
Materials, Issue 3, Awareness Training Materials,
Atila Tunaboylu, Ocak 2009.
39