Tamamını görüntüle

SEYAHAT
Travel
Jú<BúIÊúDD;E#AB7IúALúJHúDú0
R/-.0&ŕ B/&0,~
C;:O7L;IEIO7BEHJ7CB7H:7Aú
F7OB7ö?CB7HB77LHKF7ÊO7<7PB7ÉC7HKP
A7B:?AÊI7DAú$öúC:úI;OO7>B7HúwúDO;Dú
O;HB;H8KBC7P7C7D?¾>7HúJ7O?zD{C{P;
7w?F"Ç87A?öB7H?C?P?D;:;DJ{HAúO;ÊDúD
AKP;O:EøKIKD7w;LúHCúOEHKP5È:;:úA
L;O;DúHEJ7C?P?8;BúHB;:úA0={H9úIJ7DÊ?D
IúIúD7H:?D7I7AB7DC?öw;>H;IúJú<BúI$
YAZI -WORDS SEDA MEŞELİ ALLARD
FOTOĞRAFLAR - PHOTOS XAVIER ALLARD
7jbWi`[j_b[
J_\b_iÊ_a[÷\[jc[d_d
jWcpWcWdê$
Dem_ij^[j_c[
je\bojeJX_b_i_
m_j^7jbWi`[j$
TBILISI’S NEO-CLASSICAL
DISPLAY: RUSTAVELI BOULEVARD
IT SEEMS THAT INFORMATION AND IMAGES SHARED ON MEDIA AND SOCIAL
NETWORKS TEND TO FOCUS TOO MUCH ON EUROPE; IT’S TIME FOR TRAVELLERS
TO FIND NEW DESTINATIONS… SO WE UNFOLDED THE MAP AND DECIDED TO SET
OUR NEW ITINERARY FOR THE REGION TO THE NORTHEAST OF TURKEY: TBILISI,
THE GEORGIAN CAPITAL HIDDEN BEHIND A VEIL OF MIST.
-(š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
-)š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
SEYAHAT
Travel
7jbWi`[j_b[úijWdXkbÊZWd
J_\b_iÊ[^[h]”dZ_h[aj
k‚k÷bWhbWhW^Wj‚Wi[oW^Wj
[Z[X_b_hi_d_p$
M_j^7jbWi`[joek
YWd[Wi_bo\boje
JX_b_i_[l[hoZWom_j^
Z_h[Yj\b_]^ji\hec
?ijWdXkb$
satan ‘babo’ları (Gürcüce ‘yaşlı kadın’).
Bu zıtlık, Tiflis’in bir nevi aynası gibi
aslında. Zira bu şehir, eski ve yeninin
melezliğinde yaşıyor; geçmişin tozlu
suretine sahip çıkarken, modern çağın
getirdiklerine de kapılarını sonuna
kadar açık tutuyor.
>
aritada ufacık bir noktayla
gösterilmiş Tiflis hakkında
bildiklerimizi ‘bir nokta’dan
biraz ötesine götürelim isterseniz.
Gürcü arkadaşım Natalia’nın deyişiyle
“Cep telefonunun yaygın olmadığı
zamanlarda Gürcülerin görmeyi
diledikleri kişilerle karşılaşmak için
tur atmaya uğradıkları” Tiflis’in ana
arteri Rustaveli’ye gidelim. Başkenti
kalbinden, neo-klasik vitrini üzerinden
tanıyalım.
Jú<BúIÊúD7OD7I?
İlla bir benzetme yapacak olursak,
‘Tiflis’in İstiklal Caddesi’ diyebiliriz
Rustaveli için. Altı şeritli bulvarı asıl
güzelleştiren, iki yanında uzanan 19.
yüzyıl mimari yapıları. Ve tabii zarif,
şık ve ince detaylarla bezeli cepheleri.
Bankaları, şık kafeleri, kiliseleri,
opera ve tiyatro binaları. Uluslararası
markaların şık mağazalarının yanında,
mütevazı tezgâhlarında kabak çekirdeği
ya da soyulmuş fıstıkları bardak hesabı
-*š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
8KBL7H?D>;HO;HúI7D7J
Rustaveli, bulvara adını veren şair
Şota Rustaveli’nin bronz heykeli ile
başlayıp küçük bir meydanla sonlanıyor.
1800’lerden bu yana farklı isimlerle
anılan bu meydan, bugünün ‘Özgürlük
Meydanı’. Hıristiyan Gürcülerin dini
büyüklerinden Aziz George’un altın
kaplamalı heykelini görmeniz için
başınızı kaldırıp meydanın ortasına
doğru bakmalısınız. Aynı heykelin
onlarca kat küçültülmüş versiyonu
içinse Rustaveli Bulvarı üzerindeki bir
diğer yapıya; heykelin yaratıcısı Gürcü
ressam-heykeltıraş-mimar Zurab
Tsereteli’nin eserlerinin sergilendiği,
yalnızca iki yıl önce kapılarını açan
Modern Sanat Müzesi ‘Moma Tbilisi’ye
gitmeniz gerekiyor. “1900’lerin başında
Rusya ve Gürcistan’ın önde gelen
şahıslarını, yöneticilerini yetiştiren bir
askeri okuldu burası” diyor Natalia ve
ekliyor: “2000’li yılların başlangıcında
harap haldeydi. Neyse ki Rustaveli
üzerindeki birçok bina gibi burası da
bulvara kazandırıldı.”
Hem de ne kazandırılma… Zira Moma
Tbilisi son derece çağdaş ve bakımlı.
“Aslında Rustaveli’de sanatla buluşmak
için dört duvar arasına girmeye gerek
yok” diyor Natalia, kaldırımdan bize
bakan ‘Fotoğrafçı Adam’ heykelciğini
göstererek. Hak veriyorum çünkü
aynı sanatçının, Levan Bujiashvili’nin
heykelleri bulvar boyunca farklı
formlarda karşımıza çıkıyor: Bir
süpürgeci, bir postacı, duvardan fırlayan
bir saksofoncu ve kendisi...
A?I7A?I7Jú<BúI
OJ_\b_ib_b[h÷[^_h_‚_kbW÷êc_‚_d][d[bZ[c[jheok
akbbWdêoeh$C[jhe"÷[^h_dehjWiêdZWd][‚[dAkhW
D[^h_Êd_dWbjêdW_d÷W[Z_bZ_ù_dZ[d"[f[oY[Z[h_d[
_d_oehikdkp$8_hc[jheX_b[j_d_d\_oWjê+&J[jh_"
oWd_,&Akhk÷$
OOWbdêpYWHkijWl[b_ÊZ[Z[ù_b"j”cJ_\b_iXeokdYW
aWh÷êdêpWj[hj[c_p÷[^_hikokdkdWajêùê‚[÷c[b[h
‚êaêoeh$
O=pb[cb[h_c_p[]h["][d‚b[hWhWiêdZWWaêbbê
j[b[\edakbbWdêcêJ”ha_o[Êo[dWpWhWd‚eaZ”÷”a$
OJ_\b_iÊj[a_h[ijehWdoWZWaW\[b[hZ[i_]WhW_‚c[a
i[hX[ijWcWi_]WhW_‚c[ehWdêZWebZka‚WZ”÷”a$
OJ_\b_iÊ_dX_jfWpWhbWhê”db”$P[d_j\ejeùhW\
cWa_d[i_"Wdj_aW]hWce\edoWZWII98
Zd[c_dZ[daWbcWWia[h_cWZWboed
aeb[ai_oedk¾HkijWl[b_Êd_dWhaWjWhW\êdZWa_/
CWhjFWhaêÊdZWakhkbWdX_jfWpWhbWhêdZWoeaoea$
OJ_\b_i>WlWWbWdêÊdZWd÷[^_hc[ha[p_d[7jbWi`[jÊ_d
”Yh[ji_pi[hl_ib[h_oWZW)-dkcWhWbê÷[^_h
_‚_ejeX”ib[hb[kbW÷WX_b_hi_d_p$
8_b[j\_oWjê+&J[jh_3,&Akhk÷$
-+š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
SEYAHAT
Travel
CEB7H;>8;Hú
9W\[=Wbb[ho
HkijWl[b_”p[h_dZ[a_aW\[d_d_‚Z[aehWioedkdW
XWoêbWYWaiêdêp$9kcWl[YkcWhj[i_b[h_][Y[
oWhêiêdZWdiedhWakb”X[Zd”÷[dc[a~dW
ck^j[÷[cb_cedWjWbWhêdêZ[d[c[a
_‚_d]”d_‚_dZ[kùhWcWbêiêdêp$
HkijWl[b_8kblWhê"*."J_\b_i"
mmm$_d\e#jX_b_i_$Yec%YW\[#]Wbb[ho
Fheif[heÊi8eeai9Wb_XWdÊi9e\\[[^eki[
>[ca_jWX[l_^[cZ[aW\[ebWhWa^_pc[j
l[h[dFheif[heÊdkdi[l_cb_WlbkikdWHkijWl[b_
8kblWhêÊdZWd]_h_b_oeh$J_\b_iÊj[oW÷WoWd=”hY”
ebcWoWda[i_c_dj[hY_^[jj_ù_c[a~dêd
úd]_b_pY[a_jWfWh÷_l_ebZka‚W][d_÷$
HkijWl[b_8kblWhê")*"J_\b_i"
mmm$fheif[heiXeeai^ef$Yec
9W\[-.JX_b_i_
úhWdbê_÷b[jc[Y_%÷[\7c_hHW^_c_jWhW\êdZWd
JW^hWdÊZWa_9W\[-.Ê_dZ[lWcêd_j[b_ù_dZ[W‚êbWd
aW\[Z[_o_lWa_j][‚_hc[d_p_‚_d^[hj”hb”Z[jWo
Z”÷”d”bc”÷$úhWdÊZWdp[bebWhWa][j_hj_b[d
X_ja_i[b‚WobWhê"úhWdki”b”jWfWibWhêl[oWhWjêYê
_‚Z[aehWioedkobWd[‚êaWdc[a~dWckjbWaW
kùhWoêd$BWZe7iWj_Wd_"))"J_\b_i
JúO7JHEL;EF;H7
Gürcülerin sevdiği etkinliklerin
başında tiyatro ve opera izlemek yer
alıyor. Bu tutkunun vücuda gelmiş hali
gibi duran Rustaveli’nin iki önemli
yapısı da ‘Opera ve Bale’ ile ‘Rustaveli
Tiyatrosu’... Aynalı pencerelere sahip
barok stili tiyatro, Rustaveli’nin belki
de en güzel yapısı. Simültane İngilizce
çeviri yapılan oyunlardan birini izlemek
için içeri girmeniz halinde harikulade
tavan süslemelerini de görebilirsiniz.
“Tabii ki Rustaveli 19. yüzyıldan ibaret
değil, 20. yüzyılın örnekleri de var
burada” diyor Natalia parmağıyla
tiyatronun hemen yanındaki Tbilisi
Marriott Oteli’ni göstererek.
Ve ekliyor: “Dikkatli bakarsan, bulvarın
sola doğru kıvrılışıyla beraber bina
cephelerinin de nazikçe kıvrım aldığını
görebilirsin.”
8KBL7H?D=;9;>ÚBú
Bulvarın tam merkezindeki Parlamento
Binası geceleri, gün ışığı altında
göründüğünden çok daha etkileyici.
Sütunların ve önündeki beyaz meleklerin
parıltısı göz kamaştırıcı. Aslında
ışıklandırmanın iyi kullandığı tek yerin
Parlamento olduğunu söylemek doğru
olmaz. Zira bulvardaki devasa dekorlar gün
batıp karanlık çökünce ışıl ışıl süzülmeye
koyuluyor. Rustaveli, yedi-yirmi dört
yaşıyor. Kim bilir, belki de Tiflis için ne
denli önemli olduğunun bilincinde. Tiflis’e
kan pompalayan genç ve dinamik bir kalp
misali, ona gece-gündüz hayat vermeye
devam ediyor...
-,š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
O
n the map Tbilisi appears nothing
more than a tiny dot, but we want
to know more about the city than
this. So let’s go to Rustaveli, Tbilisi’s
main street and the place where, in the
words of my Georgian friend Natalia,
“When mobile phones weren’t so
common, Georgians would go for a stroll
in order to bump into the people they
wanted to see.” Let’s discover the capital
through this neo-classical display that
lies at the very heart of the city.
J>;C?HHEHE<J8?B?I?
If we had to make a comparison we
would say that Rustaveli is the ChampsÉlysées of Tbilisi. What makes the sixlane boulevard so beautiful is the 19th
century buildings that line either side
of the road. And of course their façades
that are covered in elegant, stylish
and fine details. Banks, elegant cafés,
churches, theatres and opera buildings…
The sophisticated stores of international
brands stand next to humble stalls from
--š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
SEYAHAT
Travel
8H;7A=K?:;
9W\[=Wbb[ho
Oekm_bbbel[j^[_dj[h_ehe\j^_iYW\ƒedHkijWl[b_$
J^[YW\ƒjhWdi\ehci_djeWYbkXW\j[hc_Zd_]^jed
<h_ZWoWdZIWjkhZWod_]^ji1XkjcWa[ikh[oek]e
Zkh_d]j^[ZWojejhoj^[_hmedZ[h\kbb[cedWZ[$
HkijWl[b_8ekb[lWhZ"*."JX_b_i_"mmm$_d\e#jX_b_i_$
Yec%YW\[#]Wbb[ho
Fheif[heÊi8eeai9Wb_XWdÊi9e\\[[^eki[
J^[fh[jjoYekhjoWhZe\Fheif[heÊiYW\ƒWdZ
Xeeai^ef_ih[WY^[Z\hecHkijWl[b_8ekb[lWhZ$
7fefkbWhfbWY[Wced]\eh[_]d[hib_l_d]_dJX_b_i_"
J>;7JH;7D:EF;H7
Among the most popular pastimes
in Georgia are going to the theatre or
opera. Standing on Rustaveli are two
buildings that appear to be the physical
incarnation of this passion: the ‘Opera
and Ballet’ and the ‘Rustaveli Theatre’…
The baroque-style theatre with
mirrored windows is perhaps the most
beautiful building on Rustaveli. Plays
here are staged with simultaneous
translation in English, and if you decide
to watch one you will also have the
chance to see the marvellous ceiling
decorations. “Of course, Rustaveli isn’t
all from the 19th century, there are also
buildings from the 20th century,” says
Natalia, pointing to the Tbilisi Marriott
Hotel right next door to the theatre. She
adds, “If you look carefully you can see
that the façades of the buildings curve
which ‘babo’s (Georgian for ‘old woman’)
sell pumpkin seeds or peanuts by the
cup. This contrast is in some ways a
mirror of the rest of the city. Because
Tbilisi lives in the hybrid area between
the old and the new; while it protects the
dusty face of the past, it also holds the
doors wide open to the changes brought
by the modern age.
7HJ;L;HOM>;H;
At the start of Rustaveli stands a bronze
statue of Shota Rustaveli, the poet after
which the boulevard was named, and
the street ends at a small square. Since
the 1800s this square has been known
by various different names, but today
it is called ‘Freedom Square’. To see
the gold-plated statue of Saint George,
one of the patron saints of Christian
Georgians, raise your head and look
towards the centre of the square. A much
smaller version of this statue can be
found in another building on Rustaveli
Boulevard; the ‘Moma Tbilisi’, the city’s
Museum of Modern Art that opened just
two years ago and where you can see the
works of the statue’s creator, Georgian
painter-sculptor-architect Zurab
Tsereteli. “At the beginning of the 1900s
this was a military school that trained
the important figures and leaders of
-.š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
J8?B?I??DI>EHJ
OJ^[f[efb[e\JX_b_i_][d[hWbboki[
j^[c[jheje][jWhekdZj^[Y_jo$7ij^[
c[jhemWiXk_bjX[bemj^[AkhWH_l[h
j^WjYkjij^hek]^JX_b_i_"jeh[WY^j^[
fbWj\ehcioekZ[iY[dZZ[[fX[bemj^[
Y_jo$7c[jhej_Ya[jYeiji+&j[jh_"_dej^[h
mehZiWXekj(&[kheY[dji$
ODej`kijedHkijWl[b_Xkjj^hek]^ekj
JX_b_i_"oekm_bbYec[WYheii\ekdjW_di
\hecm^_Y^hkdj^[YhoijWbYb[WhmWj[hi
e\j^[Y_jo$
O<hecm^Wjm[iWm"j^[ki[e\
icWhjf^ed[iWced]oekd]f[efb[_ickY^
bem[hj^Wd_dJkha[o$
OIcea_d]_iWbbem[Z_dh[ijWkhWdjiWdZ
YW\ƒi_dJX_b_i_Xkjj^[dkcX[he\f[efb[
m^eicea[_il[hobem$
OJX_b_i_Êi\b[WcWha[jiWh[h[demd[Z$
7P[d_jYWc[hW"WdWdj_gk[
]hWcef^ed[ehc_b_jWhoc[ZWbb_edi\hec
j^[Iel_[j[hW¾?dj^[\b[WcWha[jii[j
kf_d/CWhY^FWhaX[^_dZHkijWl[b_
j^[h[_idej^_d]oekYWdÊj\_dZ$
O<hecJX_b_i_W_hfehjoekYWdh[WY^j^[
Y_joY[djh[m_j^7jbWi`[jÊi\h[[i^kjjb[
Xki[iehm_j^j^[dkcX[h)-Xki$7
j_Ya[jYeiji+&j[jh_(&[kheY[dji$
Russia and Georgia,” says Natalia, adding,
“At the beginning of the 2000s it lay in
ruins. But thankfully, just like many other
buildings along Rustaveli, this building
was also given back to the boulevard.” And
what a restoration… Moma Tbilisi is a fully
modern, sophisticated building. “Actually,
to find art on Rustaveli you don’t need to
go indoors,” says Natalia showing us the
‘Photograph Man’ statuette that looks
at us from the pavement. She’s right; we
meet statuettes in different forms by the
same artist, Levan Bujiashvili, all along the
boulevard. A street sweeper, a postman, a
saxophonist leaping from the wall and the
artist himself…
-/š@;JB?<;šOCAK-JANUARY 2015
j^[Xeeai^ef^WiWbWh][i[b[Yj_ede\;d]b_i^
Xeeai$HkijWl[b_8ekb[lWhZ")*"JX_b_i_"mmm$
fheif[heiXeeai^ef$Yec
9W\[-.JX_b_i_
7Yedj_dkWj_ede\9W\[-._dJ[^hWdj^Wj_ihkd
Xo?hWd_WdcWdW][hWdZY^[\7c_hHW^_c_"_dj^_i
YW\ƒ[l[hoZ[jW_b^WiX[[dYWh[\kbboj^ek]^jekj
je[dikh[oek[d`eoWfb[WiWdjj_c[$CWa[ikh[
oekfWoWl_i_jjej^_iYW\ƒj^WjijWdZiekj\hec
j^[YhemZm_j^^[hXWbj[WiXhek]^j[if[Y_Wbbo
\hec?hWd"?hWd_Wd#ijob[jWfWiWdZYh[Wj_l[
_dj[h_ehZ[i_]d$BWZe7iWj_Wd_"))"JX_b_i_
gently along with the boulevard as it
curves to the left.”
J>;8EKB;L7H:8OD?=>J
The Parliament Building right in
the centre of the boulevard is much
more impressive at night than it is by
daylight. Its columns and the white
angels at the front of the building
sparkle impressively. But it would
be wrong to say that the Parliament
is the only place that uses lighting
well. Because when darkness falls, the
decorative lights along the boulevard
begin to shimmer. Rustaveli stays
awake 24-7; perhaps it is aware of what
an important place it holds for the
city. Like a young and dynamic heart
that pumps blood through Tbilisi, it
continues to bring life to the city day
and night…