Yal›t›m Kârl› Yat›r›m

Transkript

SAYI:28
MART’05
ÜÇ AYDA B‹R YAYIMLANIR
PUSULA
‹Ç‹NDEK‹LER /
ODE
4 V‹ZYON
Veli Do¤an - Turizmde Antalya Gibi Yeni Markalar Yaratmal›y›z
10 V‹ZYON
Ali B›d› - Kalitenin Maliyeti Uzun Vadede Ucuza Gelir
12 V‹ZYON
Atilla Göze¤er - As›l Görevimiz Enerji Tasarrufunu Sa¤lamak Olmal›
14 V‹ZYON
Özden Egel - Turizm Teflvik Yasas›’nda Yal›t›ma Yer Verilmeli
Say›: 28
MART 2005
Sahibi
ODE Yal›t›m Sanayi ve
Ticaret A.fi. Ad›na
Orhan Turan
Kaptanpafla Mh. Halit Ziya Türkkan Sk.
Famas Plaza B Blok K: 14 Okmeydan›
fiiflli / ‹STANBUL
Yaz› ‹flleri Müdürü
Nesrin Alpak
Yönetim Adresi
Tel: 0 212 210 49 06 Faks: 0 212 210 49 07
http://www.ode.com.tr
e-mail: [email protected]
Yay›n Türü: Yayg›n Süreli Yay›n
Bask› Tarihi: Mart 2005
ODE Bölge Müdürlükleri
Tel
: 0 533 275 31 38
Adana
Ankara
Tel
: 0 312 286 10 24
Antalya
Tel
: 0 533 472 28 49
Bursa
Tel
: 0 533 391 50 58
Diyarbak›r
Tel
: 0 533 283 95 23
‹stanbul Avr.
Tel
: 0 212 210 49 06
‹stanbul And.
Tel
: 0 216 311 04 03
‹zmir
Tel
: 0 232 435 07 00
Konya
Tel
: 0 533 472 28 63
Samsun
Tel
: 0 532 621 87 57
Yap›m
Rota Yay›n Yap›m Tan›t›m Tic. Ltd. fiti.
Prof. N. Mazhar Ökten Sok. No.1 Rota Binas›
34360 fiiflli-‹stanbul
Tel: 0 212 224 01 44 Faks: 0 212 233 72 43
www.rotaline.com
Bask›
Tor Ofset San. ve Tic. Ltd. fiti.
‹mam Çeflme Cad. No:26/2
Ayaza¤a fiiflli/‹stanbul
Tel: 0 212 332 08 38 Faks: 0212 332 08 39
[email protected]
Önerileriniz için iletiflim adresimiz
[email protected]
HABERLER
18 GRUPTAN
Assen Lazov - Bulgaristan’daki Firmam›z fiimdi Daha da Güçlü
HABERLER
19 GRUPTAN
Bayilerimizle Moskova’da Bulufltuk
PROJE
20 REFERANS
Uluslararas› Projelerde ODE K-Flex Duct AL CLAD Kullan›l›yor
24 MAKALE
Yap›larda Su Yal›t›m› ve ODE Membran Uygulamalar›
ORTAKLARIMIZ
28 ‹fi
Sistem Mühendislik
Alpgiray ‹nflaat
30 UYGULAMALAR
HABERLER
33 SEKTÖRDEN
“Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” Kampanyas›'na Alt›n Sponsor Olarak
Destek Veriyoruz
‹ZODER AB Deste¤i ile E¤itim Merkezi Aç›yor
HABERLER
34 GRUPTAN
2004 ODE ‹çin Kalite Y›l› Oldu; 2005 ise Maliyet Y›l› Olacak
“Art›k Yuvam Daha S›cak Projesi”ne Destek Olduk
Çat›&Cephe 2005 ve ‹stanbul Yap› Fuar›na Kat›l›yoruz
Membran Üretim Tesisimiz ve ODE Membran Ürünümüz ile 2004
Yal›t›m Baflar› Ödüllerine Aday Olduk
38 BASINDA ODE
39 ‹NSAN KAYNAKLARI
‹LK YAZI /
ODE PUSULA
MERHABA...
Dergimizin bundan önceki son iki say›n› takip ettiyseniz e¤er, enerjinin etkin kullan›m›
ve ›s› yal›t›m›n›n önemi konusunu ele ald›¤›m›z› hat›rlayacaks›n›z. Dergimizde, büyük ifl
merkezleri, sanayi tesisleri ve konutlardaki
enerji kullan›m› ve buralarda yal›t›ma verilen
öneme dair, konusunda uzmanlaflm›fl kiflilerin
görüfl ve deneyimlerini aktard›¤›m›z söyleflilere yer vermifltik. Bu say›m›zda ise turizm
sektöründe enerjinin etkin kullan›m› ve yal›t›m› ele al›yoruz.
Ülkemizin gelir kaynaklar› aras›nda ilk s›ralarda yer alan turizm sektörünün 50 milyar
dolar gelir potansiyeline sahip oldu¤u tahmin
ediliyor. Böylesine büyük bir potansiyele sahip bu sektörde enerji maliyetleri önemli bir
yer tutuyor. Turizm sektörüne mekanik tesisat
Orhan Turan
ve mimari anlamda hizmet veren, konusunda
Genel Müdür
isim yapm›fl kiflilerle yapt›¤›m›z söyleflilerde,
sektörün enerjinin etkin kullan›m›na yaklafl›m›n› farkl› aç›lardan ele almaya çal›flt›k. Turizm sektöründe faaliyet gösteren iflletmelerin
maliyet bütçelerinde %16 gibi büyük bir paya sahip olan enerji konusunda bu sektöre hizmet veren herkesi bilinçlendirmenin flart oldu¤u vurgulanan söyleflilerimizi,
zevkle okuyaca¤›n›z tahmin ediyorum.
Yal›t›mdaki
Gelecek
‹ZODER, enerji kaynaklar›n›n temininde gün geçtikçe d›fla ba¤›ml› olma oran› artan ülkemizde, kamuoyundaki yal›t›m bilincini art›rmak ve yal›t›m›n sa¤lad›¤› fayday› daha büyük kitlelere anlatabilmek için “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” slogan›yla bir kampanya bafllatt›.
Firmam›z›n Alt›n sponsor kategorisinde destek verdi¤i kampanya, iki y›l gibi genifl
bir süreyi kapsayan bir etkinlik program›na sahip. Son derece titiz bir çal›flma sonunda haz›rlanan ve ses getirece¤ine inand›¤›m›z bu kampanyan›n, son y›llarda küçülme gösteren inflaat sektörüne ra¤men her y›l minimum %15 oran›nda büyümeyi baflaran yal›t›m sektörüne, önemli katk›lar sa¤layaca¤› görüflündeyim.
Önümüzdeki y›llarda daha h›zl› bir büyüme trendi yakalayaca¤›n› düflündü¤üm
sektörümüzle birlikte, ODE olarak biz de büyümemizi sürdürece¤iz. 2010 y›l›ndaki
ODE için flimdiden haz›rland›¤›m›z› daha önceki yaz›lar›mda belirtmifltim. 2010'a kadar her y›l minimum %15 büyümeyi hedefleyen firmam›z›n 2005 y›l› hedefi 40 milyon dolar. 2010 y›l›ndaki ciro hedefimiz ise 100 milyon dolar.
2004 y›l›nda kaliteye yönelik yat›r›mlar›n› tamamlayan firmam›z›n, 2005 y›l›ndaki
çal›flmalar› a¤›rl›kl› olarak maliyetlerimizi düflürmeye yönelik olacak. Bu y›l içinde Is›pan üretim kapasitemizi art›rma yat›r›m›n›n d›fl›nda, yeni bir üretim yat›r›m› yapma
plan›m›z yok. Ama 2006 ve sonras›nda gerçeklefltirece¤imiz yat›r›mlar için fizibilite
çal›flmalar›m›z devam ediyor.
Geçen y›l uygulamaya bafllad›¤›m›z %100 bayi üzerinden sat›fl stratejisi ile bayiler
üzerinden sat›fl›m›z 2004'de %70 seviyelerine ulaflt›. 2006'ya kadar %100 oran›n›
yakalayaca¤›m›za eminim. Ekip olarak biz, bugüne kadar ald›¤› kararlar› uygulama
baflar›s› gösteren firmam›z›n 2010 y›l› için belirledi¤i hedefleri yakalayaca¤›na inan›yoruz. Bu nedenle de “Yal›t›mdaki Gelecek” sözünü kendimize slogan olarak seçtik.
Bir sonraki say›da buluflmak dile¤iyle hoflçakal›n...
Summary
Future of Insulation
Our firm supporting the
campaign of ‹ZODER which
aims to increase insulation
consciousness of public
with a slogan of “Insulation
Profitable Investment”,
takes place in category of
Gold Financer and has a
comprehensive two-year
long activity program. In
spite of the construction
sector getting smaller for
last years, as ODE, we will
keep on enlarging with the
continual growing
insulation sector. Our firm
aims to enlarge
approximately 15% till
2010 and our endorsement
target is 40 million dollars
for 2005, 100 million
dollars for 2010.
I am sure that our sales
which was near 70% in
2004, will reach up to
100% till 2006 with the
100% selling over dealers
strategy that put into
practice last year.
According to its previous
successes of applying the
decisions taken; we, as a
team, believe our firm will
catch the targets
determined for 2010.
Therefore we chose the
words of “Future of
Insulation” as our slogan.
Have a nice time until we
meet on the next issue…
sayfa
3
PUSULA
V‹ZYON /
ODE
Turizmde Antalya
Gibi Yeni Markalar
Yaratmal›y›z...
Bir bölgeye turizm girdi¤i zaman
inflaat faaliyetleri en fazla 18 y›l sürer.
Bugün betonlaflmaya do¤ru giden
Antalya’da inflaat ve tesisat sektörü
son iki üç y›l›n› yafl›yor.
Veli Do¤an, Vemeks Genel Müdürü
4 sayfa
Turizm tesislerinde mekanik tesisat›n
tafl›d›¤› önem ve yal›t›m konusunda Vemeks Ltd. Genel Müdürü Veli Do¤an'›n
görüfllerini ald›k.
Firman›z›n faaliyet alanlar›ndan
ve hizmetlerinden bahseder
misiniz?
Vemeks olarak Antalya'da 19 senedir
tesisat sektöründe faaliyet gösteriyoruz.
Proje üretim kapasitesi aç›s›ndan Türkiye'deki en büyük grubuz. Burada yaklafl›k 40 kifliye yak›n arkadafl›m›z sadece
proje üretiyor. Vemeks'in flu anda
yaklafl›k 480 kiflilik bir kadrosu var. 17'si
mühendis olmak üzere yaklafl›k 40 kiflilik teknik kadroya sahip. 30-40 kiflilik bir
kadromuz süreklili¤ini koruyor. Projelerimizin % 50'si yurtd›fl› a¤›rl›kl› oluyor.
Daha çok 5 y›ld›zl› oteller, turistik tesisler, ifl merkezleri konular›nda hizmet
veriyoruz. Taahhüt konusunda da elimizde ciddi boyutta ifller var, bunlar› tamamlamaya çal›fl›yoruz. fiu anda turizm
sektöründeki hareketle birlikte yurtiçi
ifller a¤›rl›k kazanmaya bafllad›. Türkiye'deki tesisat sektöründe ciddi bir k›p›rdanma var. Hükümetin tutarl› gidifli,
paradaki enflasyon oran›n›n düflmesi,
bankalar›n faiz oran›n› düflürmesi, merkez bankas›n›n kontrolü eline almas›
Türkiye'de yat›r›m› ciddi boyutlara tafl›yacak gibi görünüyor.
Türk tesisat sektörünün
bulundu¤u noktay› de¤erlendirir
misiniz? Sektörde yaflanan
s›k›nt›lar nelerdir?
‹nflaat sektörünün büyümesiyle birlikte tesisat sektörü de büyüyecek. Büyük
konut ve ifl merkezleri anlam›nda yat›r›mlar bence bafllamad›. Onlar bafllad›¤›nda bizim ifllerimizin daha da aç›laca¤›n› tahmin ediyorum. Turizm sektörünün 1-2 y›l içinde inflaat anlam›nda daralaca¤›n› düflünüyorum. Çünkü, özellikle Antalya'da deniz bitti. Deniz kenar›nda arsalar art›k parmakla say›lacak
kadar az. Devlet tahsis açsa bile çok az
yer var. Onun için turizm bakanl›¤› ve
V‹ZYON /
devletin turizm politikalar›n› de¤ifltirmesi yeni bölgeleri turizme aç›p, Antalya gibi yeni markalar yaratma zorunlulu¤u var. Bunu yapmazsa turizm t›kan›r.
Antalya bana sorarsan›z, betonlaflmaya
do¤ru gidiyor. Dolay›s›yla turizm sektöründe inflaat anlam›nda bizim sektöre
dönük olarak bir-iki y›l› daha var. Zaten
bir bölgeye turizm girdi mi, inflaat
faaliyetleri en fazla 18 y›l sürer. Bizim
buraya 1990'larda girdi. fiimdi 2005’teyiz. En fazla üç y›l› daha var. ‹ki üç y›l›n
sonunda renovasyonun haricinde burada bir ifl kalaca¤›na inanm›yorum.
Çok basit yenilemeler veya ek binalar
olarabilir. Bunun alternatiflerini, kapl›ca
turizmi gibi ‹ç Anadolu'ya, Do¤u Anadolu'ya, deniz kenar›nda Kafl'a, ‹skenderun'a kayd›rabilmeyi baflar›rsak yeni
alanlar açar›z. Ama flu an için öyle bir
fley görünmüyor. Turizm projelerine
bak›yorsunuz, Antalya'da tren yolu
yok. Turizm projesi havaalan› yapmakla olmaz ki. Fransa'dan Kafl’a gelen bir
turist, valizini Fransa'dan verdi¤inde,
Antalya havaalan›nda inip, yer alt›ndan
trene binmeli ve h›zl› bir trenla Kafl'a
veya buradan Alanya'ya gidebilmeli.
Böyle politikalar, böyle projeler yaratmak zorunday›z diye düflünüyorum.
Yoksa turizmin Antalya'da inflaat anlam›nda, bizim sektörümüz için sonuna
geldi¤ini düflünüyorum.
Yal›t›m›n iflletmelerin enerji
giderleri üzerindeki etkisi nedir?
Yat›r›mc›, uygulamac› ve
projecilerin yal›t›m konusuna
bak›fl aç›lar›n›
de¤erlendirir misiniz?
Türkiye'deki enerji pahal›. En ucuz
enerji geri kazan›lan veya kaybedilmesi
engellenen enerjidir. Böyle olunca siz
zorla üretti¤iniz bir buhar› bir yerde yo¤uflturuyorsan›z, enerjiyi orada d›flar›ya
at›yorsunuzdur. Herhangi bir yerde yo¤uflan bir su damlas›, oradaki enerji kayb›ndan baflka bir fley de¤ildir. Yani vars›n terlesin, bana zarar› yok ki dedi¤iniz
zaman, o havan›n içindeki su buhar› al-
m›fl oldu¤u enerjiyi, orada soka¤a at›yor
demektir. Yal›t›m bu noktada çok
önemli.
Turizmdeki rekabet uluslararas› rekabet oldu¤u için, bizim otel sahipleri birbirleriyle rekabetinin ötesinde uluslararas› bir tesisteki gider maliyetini yaparken müflteri bafl›na düflen günlük gideri
hesaplar. Bu maliyetlerin içerisinde
enerji, yiyecekten sonra en büyük yeri
tutuyor. Burada konu projelendirme
aflamas›nda kurgulaman›n do¤ru yap›lmas›na geliyor. E¤er siz iyi bir proje yapmad›ysan›z, mühendislik kavram›na ve
mühendislik hesaplar›na önem vermediyseniz, bir usta gelir tesisat›n›za 5
En ucuz enerji
geri kazan›lan
veya
kaybedilmesi
engellenen
enerjidir.
kW'l›k motor yerine 15 kW'l›k motor
takar. Bu da o tesiste 500 bin kcal'lik
bütçe yerine 1 milyon kcal'lik bütçe yap›lmas›na neden olur. Patron anlar m›,
hay›r. Çünkü tesis so¤uyor, ama oradaki ayl›k elektrik giderinin 50 - 60 milyar
fazla oldu¤unu göremiyor. Geçenlerde
bu durumu bir otelde yaflad›k, Yan
otelden biz % 10 daha küçük olmam›za
ra¤men 50 milyar elektrik fark› var, bunun nedeni nedir diye sordular. Proje
bizimdi, gidip bakt›k. Gördük ki cihazlar
al›n›rken, verimine bak›lmam›fl, bizim
500 kW dedi¤imiz cihaz›n yerine 700
bin kcal'lik cihaz tak›lm›fl. Bizim 500 bine göre önerdi¤imiz pompa da de¤ifltirilmemifl. Bu nedenle de cihaz zorlanarak çal›fl›yor, fazla elektrik tüketiyor. K›sacas› dizayn kriterlerinde bizler k›l› k›rk
yarar›z. Bizim kadromuzdaki befl arkadafl›m›z, otel teknik müdürlü¤ü yapm›fl.
ODE PUSULA
Ve biz bugüne kadar yaklafl›k 80'in üzerinde 5 y›ld›zl› otel projelendirdik. Bunun 40'dan fazlas›n› anahtar teslim yapt›k. Bunlar›n hepsini bilgisayarla izlemeye ald›k. Acaba nerede, ne kadar hata
yap›yoruz, ne yapsayd›k enerji giderlerini afla¤› çekerdik diye takip ediyoruz.
Mühendislik, yat›r›mdaki optimizasyon
ve iflletmedeki enerji giderinin minimumda tutulmas›yla orant›l›. Siz bafltan
her fleyi hantal seçerseniz, ondan sonra
bir bakars›n›z ki % 30-40 fazla elektrik
tüketirsiniz. Patronlar, 50-60 milyar fazla elektrik paras› ödüyor ama teknik
müdür bulundurup bir milyar fazladan
maafl ödemek zorlar›na gidiyor. Otel
sahipleri bilinçlendi¤i zaman proje kurgulanmas›n›n ve projecili¤inin önemi de
artacakt›r. Mesela bizim Alanya taraf›nda hemen hemen hiç projemiz yok.
Çünkü onlara biz proje fiyat› verdi¤imiz
zaman, oteli mi sat›n al›yorsunuz diye
tepkilerle karfl›lafl›yoruz. Ama hepsinin
kazan dairesi dökülüyor, flimdi hepsi
splite klimaya geçiyor. Hayat›nda chiller
seçmemifl, so¤utma sistemi kurmam›fl,
ehliyetsiz kiflilere, do¤ru kurgulanmam›fl,
do¤ru yal›t›lmam›fl, sistemler yapt›rd›klar› için splite klimaya geçiyorlar. Splite klimadaki verim 1'e 2,5. Hâlbuki bugün
chiller teknolojisindeki COP'ler 6-7'lere
do¤ru gidiyor. Onu anlatam›yorsunuz.
Side taraf›ndan bize dönmeye bafllad›lar, ya biz niye iki misli fazla elektrik veriyoruz splite olmas›na ra¤men diye ar›yorlar. 300 odas› var. 300 tane içeri
makine koyuyor, 300 tane d›flar› makine koyuyor. 600 tane bafl›na bela al›yor.
Her birinin verimi 2-2,5 civar›nda. Merkezi sistemi öyle bir otelde çok fl›k dizayn› ile hesab› ile oturtursan›z, onun
kesin % 30 daha afla¤›larda oldu¤unu
görmesi laz›m. Splite ile çözdü¤ümde
benim avantaj›m var diyor, avantaj› da
bir odada müflteri varken di¤erlerini açmamak. Hâlbuki do¤ru zonland›¤› takdirde so¤utma gruplar› da % 10 kapasiteye kadar kendini k›s›p ayarlayabiliyor.
Splite kliman›n olmas› gereken yerler
de var tabi. Da¤ bafl›nda villalar vard›r,
sayfa
5
Mimarlar da uçuk
fleyler yapabiliyor.
Biz asla mimara
fluray› kapat, fluray›
kald›r demeyiz,
mutlaka pahal› ama
ucuz bir çözümü
vard›r.
merkeze ba¤layam›yorsunuzdur, do¤rudur ama bunlar› proje baz›nda tek tek
sorgulamak laz›m. Projecili¤in önemi
özellikle hijyenin artt›¤›, klima tekni¤inin
son derece karmafl›k oldu¤u otellerde
çok daha önemli. Taze hava oranlar›n›
çok iyi belirlemek zorundas›n›z. Mutfaklarda bugün HACCP denen kurulufl
denetlemeye bafllad›. Alman kökenli bu
kuruluflun istedi¤i, et kesiminde, kahvalt› bölümünde 18 derece gibi flartlar›
sa¤lamak durumundas›n›z. En az elektri¤i çekerek en iyi so¤utmay› yapmak durumundas›n›z. Antalya'da nem oran›
çok yüksek. S›cak suyu sa¤larken lejyon
hastal›¤›na yakalanmaman›z laz›m. Is› geri kazan›m› da çok önemli. Bu kadar s›cak bir flehir de siz binay› so¤uturken
›s›y› kulelerden kald›r›p sokaklara at›yorsunuz. Biz bunu al›p boilerlere at›p ›s›tmay› yapabiliyoruz. Bunu yapamayan,
bu sistemi kötülüyor. Bizdeki anlayamad›¤› fleyi kötüleme huyu çok enteresan.
Ya da A grubundaki chiller sat›c›s› kendinde o makine yoksa hemen di¤er sistemi kötüleyebiliyor. Bilinçli bir toplum
olman›n yolu buradan geçiyor. Yani biz
Avrupal›l›¤a do¤ru giderken herkes bilimsel, matematikle, hesapla konuflmal›.
Birine bu yanl›fl derken, deliliyle, hesab›yla, kitab›yla koymak laz›m. Kendinde
sadece o cihaz olmad›¤› için bu sistem
hiçbir yerde çal›flm›yor diyen birisine,
örnek ver dedi¤inde duruyor. Ama o
çamur at izi kals›n derler ya, öyle at›p gidiyor. Dolay›s›yla, birincisi optimizasyon
6 sayfa
çok önemli, iflletmenin ne istedi¤i, flehir
oteli mi, yoksa bir tatil köyü mü olaca¤›na karar verilmeli. Bir flehir otelinde
günlük su ihtiyac›n›z sizin saatlik diyelim
4 ton olabilir. Ama bir resort otelde konaklayan Avrupal›lar›n % 80'i akflam yeme¤inden sonra dufla girer. Orada sizin
su ihtiyac›n›z 20 tondur. Yani ne istendi¤ini, hangi tipte yap› oldu¤unu, ne flekilde çal›flt›r›laca¤›n› iyi kurgulad›¤›n›z zaman sa¤l›kl› bir sistem kurabilirsiniz. Turizm yat›r›mc›s› bilinçlendikçe, do¤ru
projeciye gidiyor. Do¤ru projeciye gidip
projelendirdikten sonra bence tafllar
yerine oturuyor.
Otel mimarlar› da standart de¤il. Türkiye'de diyelim her y›l 100 tane 5 y›ld›zl› otel yap›l›yorsa bunun % 48 - 49'unu
hep ayn› mimarlar yap›yor. Onlar da
uzmanlaflm›fl. Yeni bir otel yapmak istedi¤inizde geziyorsunuz, hangi konsepti,
hangi mimar› be¤eniyorsan›z o mimar›
seçiyorsunuz. Çünkü apayr› bir fley otel
mimarisi. Personeli nereden sokacaks›n›z, nerede giyinecek, nereden servis
yapacak, bütün bunlar bir mimari konsept, mimar›n bunlar› yaflam›fl olmas›
gerekiyor. Yat›r›m yapan mimar› araflt›r›yor. Mimar da kendine uyan mekanikçiyi araflt›r›yor. Diyor ki, flu mekanikçi
binam›n mekanik tesisat›n› beni çok
zorlamadan yapar. Gerçi mimarlar da
uçuk fleyler yapabiliyor. Ama mekanik
mimariye uyar. Bizim prensibimiz o. Biz
asla mimara fluray› kapat, fluray› kald›r
demeyiz, mutlaka ama pahal› ama ucuz
bir çözümü vard›r. Zaten projecilik mimar ve patronun iste¤iyle yönlenir.
fiimdi bir ifl merkezi yap›yorsunuz. Siz
her kat›n› ayr› ayr› kiraya vermeyi düflünüyorsunuz. Birini Mc Donald's a verdiniz, birini avukata verdiniz. Mc Donald's
her gün aç›k ofis 24 saat so¤utma yap›yor, avukat da bir ifl takibi için kapatt›
ABD'ye gitti. Bir ay sonra adam›n saat
ücreti üzerinden hesaplanm›fl elektrik
faturas›na gösterece¤i tepkiyi düflünebiliyor musunuz? Böyle durumlarda biz
her kat›n so¤utmas›n› ay›rmak zorundas›n›z diye görüflümüzü söylüyoruz. Mimar›n çizdi¤i çok katl› veya az katl› ya da
eksantrik bir binan›n yan›nda, patronun
iflletme niyeti de birinci derecede
önemli oluyor. E¤er siz Ankara gibi
mevsimin çok serin oldu¤u bir yerde
büyük bir al›flverifl merkezi yap›yorsan›z
ve buran›n so¤utmas›n› gidip fan coille
çözüyorsan›z çok yanl›fl bir fley yap›yorsunuz demektir. Çünkü zaten d›flar›da
kullanabilece¤iniz serin hava var. Geçenlerde Akmerkez'den bahsetmifllerdi, toplam bir ay bile ›s›tma olmuyor.
Sürekli içerde büyük lambalar ve insanlar oldu¤u için d›flardan havay› al›p santrallere bas›yorlar. Oray› gidip de fan
coil ile so¤utursan›z yanl›fl kurgulam›fl
olursunuz. Akflama kadar bofl yere
elektrik, chiller paras› verirsiniz. K›sacas›
projecilik mekanik anlamda böylesine
önemli. Di¤er önemli nokta da, yat›r›mc›n›n bilinçlenmesidir. Bizde bir de kontrolörlük mekanizmas› yeni gelifliyor.
V‹ZYON /
AB ile birlikte bu da yerini bulacak, yavafl yavafl standartlar›na oturacak.
Çizdi¤iniz projeyi
denetleyebiliyor musunuz?
Mal sahibine ba¤l›. Mal sahibi güvenirse baz› ifllerin taahhüdünü de bize verebiliyor. Örne¤in, halen devam eden
Cengiz ‹nflaat'›n yapt›¤› Türkiye'nin en
büyük turistik tesis yat›r›m›nda mekanik
tesisat› biz yap›yoruz. Yaklafl›k 3 bin yatak kapasiteli ve tek kalemde yap›lan tesiste 200 kifliye yak›n bir ekiple s›rf tesisat için çal›fl›yoruz. Burada projeci de biziz, yapan da biziz. Baz› mal sahibi projeyi veriyor, biz de ihaleye giriyoruz. Bazen
ihaleyi alam›yoruz. Zaten hepsini yapma
flans›m›z yok. 15 tane proje varsa biz bunun 2 veya 3 tanesini yapabiliriz. Baz›s›
bizden kontrolörlük isteyebiliyor. ‹haleyi
A firmas› ald›, siz de projemizi A'dan
Z'ye bitene kadar denetleyin diyor. Onu
da yapabiliyoruz. Baz›s› da teflekkür edip,
biz bunu baflkas›na yapt›raca¤›z diyebiliyor. Baz›s› biraz önce verdi¤im örnekteki gibi hiç sormuyor. Biz bir projeyi sat›n
alma flartnamelerine kadar detayland›r›p
teslim ediyoruz. Örne¤in 50 küsur odal›k bir proje için yaklafl›k 2 bin sayfal›k rapor haz›rl›yoruz. Burada bütün cihazlar›n
al›m flartlar›, yön durumlar›, psikometrileri, bas›nç kay›plar›, her türlü kurgulamas› var. Ama bunu alan arkadafl, bir flekilde kendi konseptine oturtmaya çal›fl›p
bozarsa, bu sorumluluk onundur. Ama
majör bir de¤ifliklik yapmaya kalkt›klar›
zaman proje emniyeti aç›s›ndan bize
dönmeleri laz›m.
Dönüfller yeterli mi?
Duyarl› insanlar mutlaka dönüyor.
Dönmeyen çok nadir, o zaman da s›k›nt›ya düflünüyorlar.
AB'ye üyelik sürecinin
bafllamas› sizce sektöre ne
flekilde yans›yacak?
Bizim turistik otellerimiz bence Avrupa'dakilerden çok kaliteli. Yani onlar›n
bize 5 y›ld›zl› diye satt›klar›, bizim Antal-
ya'daki 3 y›ld›z ayar›nda oteller bana sorarsan›z. Biz Vemeks olarak yurtd›fl›nda
da oteller yap›yoruz. fiu anda ‹ngiltere'de ikinci iflimizi tamamlad›k. Bir Türk
müteahhidin iflini, oradaki iflçileri toplayarak gerçeklefltirdir. Bir baflka ‹ngiliz
müteahhide de hem projelendirme anlam›nda yard›mc› olduk hem de kontrolörlü¤ünü yapt›k. fiunu görüyoruz ki
‹ngiltere'deki standartlar ve tecrübe
bizden çok geride. Onlar bizim kadar
otel yapm›yor ki. Yani adamlar ömrü
boyunca 5 tane veya 4 tane otel yap›yor. Biz onu bir y›lda yap›yoruz. Bilgi
tecrübelerin toplam›d›r. Onlar›n bilgi ve
tecrübelerinin toplam› bizimkinin onda
Avrupa'daki
oteller yang›n
yönetmelikleri
aç›s›ndan bizden
daha sa¤l›kl›.
biri de¤il. Biz Türk mühendisi olarak
oralara gitti¤imizde önce tedirgindik.
Sonra onlar›n davran›fllar›na, verdikleri
cevaplara ve yapt›klar› sistemlere hayretle bakt›. Bizim toplumumuzun tek
bir eksi¤i var, kendimize güvenimiz yok.
Biz fason proje de üretiyoruz yabanc›lara, yani Moskova'dan Viyana'ya, Polonya'ya kadar herkesi görüyoruz. Bir ara
Kanada'ya proje yapt›k, onlar›n standartlar›n› da biliyoruz. Yang›n standartlar› biraz a¤›r. Arsalar azald›kça, binalar
ya yeralt›na ya da gökyüzüne do¤ru gidiyor. Böyle olunca da yang›n standartlar› çok öne ç›k›yor. Yang›n standartlar›,
Türkiye'de zay›f. Bizde yang›n mühendisli¤inin kurulmas› laz›m. O konularda
bizden iyiler. Tesisat anlam›nda ise bizden çok geriler. Özellikle ABD'de çok
çok daha geride. Mesela TEBA Amerika'ya klima santrali fabrikas› kurdu ve
ayda 500 bin Dolar'a yak›n zarar etti.
ODE PUSULA
Zarar etmesinin nedeni, o kadar kaliteli santral yapt› ki, Amerika'daki o ilkel
santrallerle mücadele etmesi mümkün
de¤ildi. Amerika'daki Ashre fuar›na giden biri bizim Sodex'e geldi¤i zaman
kendisini uzayda san›r, öylesine fark var.
Ama Frankfurt'taki fuar daha baflka,
Amerika teknoloji olarak daha da geri
bana sorarsan›z. Fan coil teknolojisi olarak, bir chiller konusunda Frans›zlar ilerleme göstermifller. Ama onun d›fl›nda
genel klima teknolojisi aç›s›ndan çok gerideler.
Akdeniz'e k›y›s› olan ‹spanya
gibi ülkelerle karfl›laflt›rd›¤›n›zda
aram›zda ne gibi farklar
görüyorsunuz?
Turizm otellerindeki teknolojiler afla¤› yukar› birbirine yak›n. ‹spanya'dakiler
flimdi renovasyona giriyor. 15 y›l önce
yap›lan oteller yenilenmeye bafllad›.
Otel kalitesi olarak bizden gerideler.
Yani kalite sadece tesisatla ölçülmüyor
ki. Onlar›n kulland›klar› tüm inflaat malzelerinin kalitesi bizden çok geride. Avrupa'daki oteller yang›n yönetmelikleri
aç›s›ndan bizden daha sa¤l›kl›. Bizim o
noktada biraz daha dikkat etmemiz
gerekir. Yaln›z 2 y›l önce yürürlü¤e giren yang›n yönetmeli¤ine göre, otel
olarak kullan›lan 3000 m2'den büyük
binalarda tüm odalara sprinkler flart›
getirildi. Bu zorunluluk, uygulanmaya
bafllad›.
Ülkemizde yürürlükte olan
standartlar› ve yasalar›
Binalarda yal›t›m› zorunlu hale getiren
TS 825 bence yetersiz. Bizde, TS 825'e
göre hesap yapt›¤›n›z zaman flöyle bir
durum ortaya ç›k›yor; diyelim mimar
cam yüzeyini çok yapt›. Sizin de o ›s›y›
TS 825'e göre, orada kontrol etmeniz
laz›m. ‹yi de küçük bir duvar var. Duvara 50 cm yal›t›m yapsan da ›s›y› kontrol
edemezsin. Bu yasaya göre mimara,
sen bu cam› kapat demeniz gerekiyor.
sayfa
7
PUSULA
V‹ZYON /
ODE
Mimarl›k bir zevk ve sanatt›r. Dolay›s›yla
mimara böyle bir fley söylenmez. Ama
biz TS 825'le bunu demek zorunda kal›yoruz. Mimar, o konseptte binay› dizayn etmifl. Çift cam kullan›yor, üç cam
kullan›yor, ona ra¤men TS 825'i tutturamayabiliyorsun. K›sacas›, yasa iyi analiz
edilmeden, apar topar ç›kart›lm›fl gibi
görünüyor. Ama hiç yoktan iyidir de diyebilirsiniz. Yasan›n yapt›r›m gücü bence tart›fl›l›r. Yal›t›m hesab›n› belediyeler
istiyor ama Antalya'da bana d›flardan
yal›t›ml› bir tane duvar gösteremezsiniz.
Otel tesisatlar›nda zaman
içinde ne gibi yenilemeler
yapmak gerekiyor?
Antalya’da, nem çok fazla. Nem çok
fazla oldu¤u için de, bizdeki yal›t›m›n
önemi, Ankara'dakinden çok daha fazla. Ankara'da ›s› ve enerji kaybedersiniz.
Antalya'da ise, tesisinizi de kaybedersiniz. Çünkü nemlenme esnas›nda e¤er
iyi bir yal›t›m yapmad›ysan›z, boruyu
çok güzel antipaslay›p, hiç hava almayacak flekilde sarmad›ysan›z, oradaki yo¤uflma esnas›nda meydana ç›kan su, sizin borunuzu kemirecektir. Bu durumda tesisinizi kaybedebilirsiniz. Yo¤uflma
demek enerji kayb›n›n yan›nda korkunç
bir flekilde korozyon demektir. Dolay›s›yla, buradaki yal›t›m tekni¤inde kullanaca¤›n›z bantlar, klipsler çok önemli.
Siz gerekli eme¤i göstermez, A üretici
firmas›n›n dedi¤i flekilde yal›t›m yapmazsan›z, bir ay sonra bakars›n›z o
bantlar aç›lm›fl, bütün borular›n›z meydanda, aralar›ndan su geliyor. Asma tavan akt›¤›ndan sökülür. Ondan sonra
boruyu tekrar izole etmek için oraya,
büyük bir iskele kurars›n. K›sacas› bunun
bedeli çok a¤›r olur. Bizim tesisat kendini hiç göstermez. Mimar›n yapt›¤›n› görürsünüz, bizim yapt›¤›m›z hiçbir fleyi
görmezsiniz. Ne kadar güzel de yapsak,
ne kadar emek de harcasak, hepsi bütün asma tavanlar›n alt›nda kal›r. Özellikle otellerde. Çünkü otel iyi giydirilen
bina anlam›ndad›r. Bir ifl merkezi gibi
böyle bir duvar, bir basit kartonpiyer
8 sayfa
de¤ildir. Otelde iyi bir asma tavan teknolojisi vard›r. Onun içerisinden elektrikler, kanallar herfley geçer. Burada yal›t›mda yap›lacak bir hata size su damlalar› olarak döner. Çünkü nem çok fazla.
Ama Alma Ata'da dönmez çünkü nem
yok, kar bile kupkuru ya¤›yor. Bir baflka
deyiflle Alma Ata'da -32 derecede ›s›
kaybedersiniz ama burada asma tavan›
ve yavafl yavafl borular›n›z› kaybedersiniz. Görünen yerdeyse asma tavan çöker, onu kaybedersiniz. Görünmeyen
yerde ise o damlar durur, izolasyon borular›n›z› çürütür, yavafl yavafl ›s› kaybedersiniz, borular›n›z› kaybedersiniz. Yal›-
Yal›t›m
malzemelerinde
teknolojik, y›llara
dayan›kl›
malzemeler
ç›kt›kça
tesisatç›l›k daha
zevkli hale
geliyor.
t›m ve yal›t›m hesab› bu nedenle son
derece önemli. ‹nce, yeterli yal›t›m sa¤lanmam›fl malzeme, yanl›fl yal›t›m malzemesi kullan›rsan›z s›k›nt› yaflars›n›z.
Yal›t›m tekni¤i tamamen ›s› transferi ile
alakal›d›r. Is› transferi de bizim mühendisli¤inin en temel ve en zor derslerinden biridir. Onun için önüne gelenin
yal›t›m malzemesi yap›p meydana ç›kmas› abes olur. Bir teknoloji ve bilgi birikimi gerekir bence. Çok basit gibi gözükür ama, fleytan ayr›nt›da gizlidir.
Peki yal›t›m malzemelerinin
seçiminde teknik müdürler ne
derece yönlendirici oluyor?
Teknik müdürün hiçbir etkisi yok.
Teknik müdür sadece ifl bitince gelir,
veya son iki ayda al›n›r. Tamamen biz
yönlendiriyoruz. Tüm otellerde projeci
ne diyorsa o yap›l›r. Teknik müdürlerin
hiçbir günah› kabahati yoktur. Sonradan
yap›yorlarsa tamam ama, bafltan flartnameyi biz yazar›z.
Büyük flirketlerde flöyle oluyor. Örne¤in bir tanesi dördüncü otelini yap›yor ve biz onlara y›llard›r dan›flmanl›k
yap›yoruz. Firma burada teknik müdüre
sormaz, bize sorar. Kurumsallaflm›fl büyük flirketlerde genelde bu tür kararlar
bir kifliye b›rak›lmaz. Ama Antalya'daki
otel sektöründe genellikle arsa sahipleri ve burada gayrimenkulü olup flirketleflmemifl, kurumsallaflmam›fl kifliler
a¤›rl›kta oldu¤u için buralarda olabilir.
Ama büyük, bilinçli inflaat flirketlerinin
bünyesinde birden fazla mühendis olaca¤›ndan, birden fazla fikir vard›r ve oradan da mutlak do¤ru ç›kar. Ama tek bir
otel yapm›fl, hiçbir fleyle alakas›
olmayan kifli, teknik müdürüne dan›flacakt›r hakl› olarak.
Geçmiflte yap›lan yal›t›m
uygulamalar› ile günümüzde
yap›lan uygulamalar›, kullan›lan
malzeme ve iflçilik aç›s›ndan
karfl›laflt›r›r m›s›n›z?
Yal›t›m malzemelerinde teknolojik
aç›dan montaj› kolay, y›llara dayan›kl›
güzel malzemeler ç›kt›kça bizler mutlu
oluyoruz. Daha önceleri camyünü üstü
bez üstübeç h›fl›r› sar›yorduk. Ondan
sonra çatlay›p, dökülüyordu. Bizim yapt›¤›m›z tesisat bize zevk vermiyordu.
Yani iflimizi öldürüyordu. Yal›t›m iflin
gömle¤idir, Vakko'sudur. Siz bir bina
yap›yorsunuz ama onu güzel giydirdi¤inizde kendini gösterir. Yal›t›m maalesef önceleri tesisimizi bat›ran bir uygulama anlam› tafl›yordu. Görüntümüzü
yok eden, güzelim borular›m›z›, dizayn›m›z› karalayan bir durumdayd›. Bu yeni teknolojiler ile gelifltirilen kauçuk
esasl› malzemeler, alüminyum sac kaplamalar, di¤er malzemeler ile tesisatç›l›k
V‹ZYON /
zevkli bir hale geldi. Eskiden insanlar
kazan dairelerine girerken kirlenmesin
diye pantolonlar›n›n paçalar›n›, gömleklerinin kollar›n› k›v›r›yorlard›. fiimdi biz
kazan dairesine giren insanlara galofl
veriyoruz, kazan dairesini kirletmesinler
diye. Adeta laboratuar› and›ran bu ortamlar görsel güzelli¤in ötesinde dayan›m› getiriyor. Güzel iflçilik, güzel yal›t›m, yo¤uflman›n az olmas› demektir.
Yo¤uflman›n ve terlemenin az olmas›
oradaki su buhar›n›n az olmas› demektir. Su buhar›n›n az olmas› demek bizim
yal›t›m imkân› bulamad›¤›m›z duvarlar›n, vanalar›n, yal›t›m imkan› bulamad›¤›m›z herhangi bir konsolun kirlenmemesi, paslanmamas›, ömrünün uzamas›
demektir. Bir baflka deyiflle hatal› yal›t›mdan dolay› meydana gelen bir damlama, oradaki enerji kayb›n›n ötesinde
o odada buhar haline gelerek nemli bir
ortam yarat›p, sizin motorlar›n›z›n, makinelerinizin, tüm çelik konstrüksiyonunuzun ömrünü k›salt›yor demektir.
fiimdi bunlar› afla¤›ya çekiyoruz. Hava
tüplerinin giderlerini bile yeralt›ndan
mekanik odalar›n içerisine vermeden
d›flar› almaya çal›fl›yoruz ki içeride bir
nem buhar› oluflup tesisata zarar vermesin. Bu anlamda yal›t›m tekni¤i gelifltikçe bizim için ifller de daha zevkli bir
boyuta geliyor.
Yal›t›m sonucunda elde edilen
kazanc› ölçümleyebilidi¤iniz bir
tesis var m›?
Sar›germe'de bir oteldi, zannedersem ‹ber Otel; galerilere rastgele borular› koymufllard›. Biz o toprak alt›ndan
geçirilmifl, yal›t›m› sökülmüfl borular› att›k. Daha sonra kendinden yal›t›ml› borular› toprak üzerinden geçirdik. Tam %
40 enerji tasarrufu sa¤lad›k.
Yal›t›m›n uygulanmas› esnas›nda
yap›lan hatalar neler?
Tesisatlarda yap›lan yal›t›m uygulamalar›ndaki en büyük hata yal›t›m yap›lan yüzeyin kirli olmas›d›r. Özellikle kanal yal›t›m›nda kullan›lan çivilerin band›
kanal yüzeyi kirliyse tutmuyor ve hepsi
zamanla aç›l›yor. Asl›nda, ustan›n hafif
nemli bezle yüzeyi silip kurulad›ktan
sonra, s›k s›k ellerini y›kayarak veya
plastik eldivenler kullanarak uygulama
yapmas› laz›m. Aksi takdirde çiviler tutmuyor ve yapt›¤›n›z bütün yal›t›m, harcad›¤›n›z emek heba oluyor. Kanal yal›t›m›nda ciddi bir sorun bu. Asl›nda o çivi, yap›flt›rma tekni¤i ve bana sorarsan›z, havan›n nemine ve koflullar›na göre de açma yapabiliyor. Bir de çiviler
say› olarak az kullan›l›yor. Biz bunun
hesab›n› sürekli projelerimizin yan›na
çiziyoruz. Örne¤in 30x30 veya 20x20
Yal›t›ms›z
tesisat olmaz.
Yal›t›m›
tesisat›n çok
önemli bir
parças›
olarak görmek
gerekir.
kanallarda kaç adet kullan›laca¤›n› projelerimizde sürekli belirtiyoruz. Ama
adam tasarruf olsun diye 10 çivi kullanmas› gereken yere 4-5 çivi kullan›yor.
Bu sefer kanal ile yal›t›m malzemesi
aras›nda hava kal›yor. Arada kalan hava
da terleme demektir. Ondan sonra bu
çiviler aç›nca gidiyorlar üzerini bir tane
ambalaj band› ile ba¤l›yorlar. Bu sefer
de s›kt›r›lm›fl bel gibi bölüm bölüm çok
çirkin bir tablo ortaya ç›k›yor. Kontrolör bunu görebilmeli.
Boru izolasyonunda bu kauçuk esasl›
malzemeden önce daha k›r›lgan bir
malzeme vard›. Çok kötüydü, ucuz diye herkes onu kullan›yorlar. Kauçuk köpükleri ile bu malzeme sorunu kapand›. Ancak burada da bant sorunu var.
ODE PUSULA
Birleflim yerlerinde 5 cm bant kullanaca¤›na 3 cm bant kullan›yorlar. Büyük
boruda bant açabiliyor. Bant›n yap›flkanl›¤› da iyi olmayabiliyor. Bazen tam
boru çap›nda de¤il yanl›fl çapta yal›t›m
malzemesi siparifl veriliyor. Büyükse
bombofl geçiriyor. Böyle bir durumda,
oradan bir flerit ç›kart›p güzelce yap›flt›rmak gerekir.
Antalya'da flöyle bir s›k›nt› var; tatil
köyü çok fazla. Tatil köylerinde kullan›m
alan›ndaki s›cak suyu da¤›tman›z gerekiyor. Müflteri muslu¤u açt›¤› anda suyun
hemen akmas› laz›m. Bunun için biz
ikinci bir hat çekiyoruz. S›cak su sürekli
müflterinin önünde dönüyor. S›cak suyun böylesine sirküle edilmesi demek ›s›
kayb› demek. Burada kayb› önlemek
için de çok iyi yal›tman›z gerekir. Özellikle sirkülasyon hatlar›n›n yal›t›m› çok
önemli. Yal›t›m yapmazsan›z ne kaybedersiniz, su kaybedersiniz. Bu sefer A
villas›ndaki vatandafl açar muslu¤u s›cak
su gelene kadar bekler. Fakat kim bilir
belki 100 litre su kaybedersiniz. Ben 6.
katta oturuyorum. 12. kattaki günefl kolektöründen bana su gelinceye kadar
tam 42 litre su ak›yor, denedim. Bunun
do¤rusu orada suyu sirküle ettirmek.
Sirküle ettirdi¤iniz zaman da enerji kayb› bafllayacakt›r.
O zaman do¤ru sirküle ettirip çok iyi
yal›t›m yapman›z, depolar› da çok iyi yal›tman›z gerekir. Yal›t›m lejyon hastal›¤›
aç›s›ndan da büyük önem tafl›yor. Çünkü lejyon 30-35 °C gibi kritik s›cakl›klarda katlayarak büyüyor. 16 °C ila 40 °C
aras›nda ürüyor ama 30-35 °C’de ç›lg›nca ürüyor. Bizim suyumuz 50 °C ise,
50 °C'lerde tutarsak üremez. 55
°C'lerde ölmeye bafll›yor, 60 °C'de ise
hemen ölüyor.
Yani 60 °C ise 60 °C'de tutmam›z,
afla¤›ya indirmememiz laz›m. Bizim boilerde 60 °C'de tutmam›z bir fley ifade
etmiyor, borularda da o s›cakl›kta tutmam›z flart. Yal›t›ms›z tesisat olmaz. Yal›t›m› tesisat›n çok önemli bir parças›
olarak görmek gerekir.
sayfa
9
PUSULA
V‹ZYON /
ODE
Kalitenin
Maliyeti Uzun
Vadede Ucuza
Gelir
G
eliflim Teknik firmas› Genel
Müdürü Ali B›d› ile yapt›¤›m›z söyleflide tesisatta malzeme seçiminin tafl›d›¤›
önem konusunu ele ald›k.
Bize kendinizden ve
firman›zdan bahseder misiniz?
Ben 1949 y›l›nda Korkuteli'nin Garipçe Köyü'nde do¤dum. Ailemin durumu
çok iyi de¤ildi bu nedenle ilkokuldan
sonra babam beni Antalya'da bir oto
elektrikçisinin yan›na b›rakt›. Askerlik ça¤›ma kadar orada çal›flt›m. Daha sonra
Almanya'ya gittim. Oraya gidince buradaki mesle¤imin çok geçerli olmad›¤›n›
gördüm. Orada bir metal fabrikas›nda
çal›fl›rken, meslek okuluna devam ettim.
Almanya'da 15 y›l bilfiil çal›flt›m. 15 y›l›n
sonunda Türkiye'ye dönme karar› verdim. Sanat okulunda e¤itim gören 5 Alman, 5 Türk arkadafl Türkiye'ye gelip
Türk-Alman ortakl› bir flirket kurmay›
planlam›flt›k. Ama anlaflamad›k. Ben de
yurda dönüp tek bafl›ma günefl enerjisi
ve s›hhi tesisat flirketimi kurdum. Bu arada Aquatherm firmas›n›n Türkiye temsilcili¤ini ald›m. Böylece Türkiye'ye ilk poliproplen yeflil renkli s›hhi tesisat malzemesini 1987 y›l›nda tan›tt›m. 1987 y›l›nda Türkiye'ye getirdi¤im zaman, bilinmeyen bir üründü, kabul görmeyece¤ini
düflündü¤üm bir s›rada Alman ortakl›
Falez Otel'in inflaat› bafllad›. Alman da10 sayfa
Ali B›d›, Geliflim Teknik Genel Müdürü
n›flmanlar›n da yard›m›yla ürünümüz Falez Otel'de kullan›ld›. Y›llar içinde pazar
geliflip büyüyünce Türkiye'de de muadilleri üretilmeye bafllad›. Temiz su borular›nda faaliyet gösterirken, pis su boru pazar›n›n da aç›k oldu¤unu gördük. Bu konuda da Avrupa'n›n en büyük üreticilerinden Wavin firmas›n›n Türkiye temsilcili¤ini ald›k. Sessiz boru ad› alt›nda getirdi¤imiz bu ürünle konutlarda ve otellerde pis su borular›ndan kaynaklanan ses
problemlerine çözüm getirdik.
Ürünlerimiz ilk bafllarda banyolarda
kullan›ld›. Özellikle flaftlarda, kolonlarda,
galerilerde, kullanmaya güvenemediler.
Bizim ürünümüz di¤erlerine göre daha
uzun ömürlü, en az 100 y›l ömrü var. Bu
nedenle ürünümüzü, “sorunsuz ve sonsuz kullan›ml› boru” olarak tan›ml›yoruz.
Daha önce banyoda kullan›p kolonlarda
ve galerilerde kullanmayan tesisler 8-10
y›l sonra tüm tesisat›n› bizim borularla
de¤ifltirdiler. Bafltan karar vermifl olsalard›, bu borular›n onlara maliyetinin üç kat› olacak flekilde kazançl› ç›kacaklard›.
Ürünlerimizin ileride kendilerine sorun
ç›kartmayaca¤›na inananlar bizi tercih
ediyor. Akdeniz bölgesindeki otellerin %
80'i bizim müflterimiz.
Antalya merkezli faaliyet gösteren bir
firmay›z. Bizim ürünlerimiz kaliteli ve ayn› zamanda pahal› ürünler. Bu nedenle
Anadolu'da, büyük flehirlerdeki kadar
kabul görmüyor. Bu da standartlar›n ol-
may›fl›ndan kaynaklan›yor. Çünkü her
önüne gelen plastik boru üretmeye bafllad›. Ama ben inan›yorum ki, Türkiye'de
standartlar her geçen gün Avrupa standartlar›na uyum sa¤lamaya do¤ru gidiyor. Bu uyum sa¤land›ktan sonra da kalite her fleyin önüne geçecek.
Turistik tesislerin mekanik
tesisatlar›nda kullan›lacak
ürünlere nas›l karar veriliyor?
Ben makine mühendisi de¤ilim ama,
Türkiye'nin bu konudaki bilinçsizli¤ine
çok üzülüyorum. Örne¤in kap›da gördü¤ünüz o çürümüfl borular, yat›r›mc›lar›n
malzeme seçiminde gösterdikleri hassasiyetin bir kan›t›. Benim gözlemlerime
göre, yat›r›mc›lar›n % 80'i paray› öyle ya
da böyle, ama zor ama kolay kazanm›fl.
Bu paray› birilerine bana otel yap diye
veriyorlar. Bugüne kadar Türkiye'de
“ucuz olsun, para kazan›nca iyisini yapar›z” mant›¤› hakimdi. Bu mant›kla yat›r›m
yapan yat›r›mc›, 7-8 y›l para kazand›ktan
sonra oteli tadilata soktu¤unda bir bak›yor ki kazand›¤› paray› tesisat›n› yenilemek için harcam›fl..
Tesisat›n, asl›nda bir insan›n kalbi kadar önem tafl›d›¤›na inan›yorum. Çünkü
yap›lan tesisat›, galerileri sökmek, bahçe
düzenlemelerini bozmak çok maliyetli.
Bunun ötesinde tesisat› sökerken duvarlar, banyolar, küvetler, lavabolar, tesisattaki baflka borular, elektrik hatlar› hep
V‹ZYON /
zarar görüyor. Bafltan iyi bir proje yap›lsa, kaliteli malzemeler seçilse her 10 y›lda bir tadilat yap›lmak zorunda kal›nmaz.
Avrupa'da yap›lar en az 50 y›l sorun ç›kmadan kullan›lacak flekilde yap›l›yor. Bu
durumda da ben kendi kendime soruyorum, acaba biz bunu böyle yapal›m
da, 10 y›l sonra bize tekrar ifl ç›ks›n mant›¤› m› güdülüyor? Bir otel yap›l›r ama yirmi, otuz, k›rk y›l sorun ç›kmaz. O yat›r›mc› para kazan›rsa baflka bir otel yapar.
Bu durumda da yine baflka bir ifl ç›km›fl
olur. E¤er yat›r›mc› para kazanmazsa,
“ben yanl›fl bir seçim yapm›fl›m. On y›l
para kazan›yor, sonras›nda da tesisat›n
yenilenmesi için kazand›¤›m› harc›yorum.
Demek ki, bu çok kazançl› bir yat›r›m
de¤il, ben bu yat›r›mdan ç›k›yorum.” deyip otel yapmaktan vazgeçebilir. Onun
için tesisat› oluflturan malzemelerin do¤ru ve kaliteli seçilmesi çok önemli. Tesisat› uzman kifliler yapmal›. Yurt d›fl›ndaki
üniversitelerde tesisat, ›s› mühendisli¤i
gibi özel bölümler var. Bu sistemi Türkiye'de de gelifltirmek gerekir.
Projelendirme ve uygulama
aflamalar›nda karar vericilerin
kimler oldu¤unu
düflünüyorsunuz?
Biz proje bürolar› ile son 5-6 y›ld›r iyi
bir diyalog içindeyiz. Bana göre, bizim
ürünümüzü yak›ndan tan›yan projeci
onu projesine yazd›¤› zaman, yat›r›mc›
kendisine, “kardeflim niye bunu yazd›n”
der endiflesiyle hem bizimkini yaz›yor,
hem de muadili diyerek di¤er ürünleri
tavsiye ediyor. Ama muadili demek ne
kadar do¤ru o çok önemli, Ürünün sahip oldu¤u de¤erlere mutlaka bak›lmal›.
Yani standartlar ön plana ç›kmal›. Denmeli ki flu standartlara, flu hijyen koflullar›na uygun olmal›.
Üretici firmadan bu malzemenin al›m›nda bir taahhütname, garanti belgesi
istenmeli. Projeciler yat›r›mc› niye bunu
yazd›n der çekincesiyle bazen bir sürü
ürün yazabiliyor. Böyle bir durumda da
yat›r›mc›, bafl›na gelecekleri bilmedi¤i
için daha ucuz olan› tercih ediyor. Asl›n-
da birisi yat›r›mc›n›n masas›na gidip de;
“bu malzeme ucuz ama ilerde sorun ç›kartabilir, yüz lira daha verelim ama en
iyi ürünü kullanal›m” demedi¤i sürece
bu ülke tamirattan kurtulmaz. Projeciler
de s›k›nt›da. Bir projeci otelin tesisat
projesini 40 bin dolara yaparken di¤eri
10 bin dolara yapar›m diyor. Yat›r›mc›
10 dolar verene projesini yapt›r›yor
ama 10 bin dolarl›k proje de bafl›na bir
sürü s›k›nt› ç›kart›yor.
K›sacas›, bizim ülkemizdeki s›k›nt›; ucuz
alal›m, param›z olursa tekrar yenileriz
mant›¤›n›n hakim olmas›. Halbuki “bir
defa al›r›m, bunu ömür boyu sorunsuz
kullan›r›m düflüncesi hakim olsa” o zaman herkes kazanacak. Biz sat›c›lar da s›k›nt›l›y›z. Bize muadil olarak gösterilen
“Ülkemizde
ucuz alal›m,
param›z olursa
tekrar yenileriz
mant›¤› hakim”
baz› kötü ürünler nedeniyle kullan›c› bizim ürünümüzü yanl›fl tan›yor ve kullanmak istemiyor. Is› yal›t›m› Türkiye'nin atmosfere milyarlarca dolar savurdu¤u bir
konu. ‹yi bir ›s› yal›t›m, yönetmeli¤i ç›kmad›¤› sürece, yasayla belirlenmedi¤i sürece, bu sorunlar devam eder. Daha
do¤rusu bir ifli yapt›ran, ona bu ürünü
tavsiye eden kifliye, “ürünün 50 y›l dayanaca¤›n› imzanla garanti ediyor musun?”
demeli. O ürünü seçen kifli de bize dönüp, kardeflim ben patrona imza veriyorum, sen de bana sertifikalar›n›, garanti
belgeni getir, sigortan› getir önüme koy
dedi¤inde bu iflten herkes kârl› ç›kar.
Tesisat konusunda hangi standartlar› örnek almal›y›z?
Türkiye'de tesisat konusunda kontrolör kim, kim kimi kontrol ediyor belli de¤il. Bence Avrupa normlar›n›, özellikle,
ODE PUSULA
Alman DIN normlar›n› k›smen uygulasak
sorun ortadan kalkar.
Teknik elemanlar yeterli bilince
sahip mi?
Bu çok hassas bir konu. Avrupa'ya
bakt›¤›n›zda insanlar›n, üç-dört tane yaflam›yla veya mesle¤i ile ilgili derne¤e
üye oldu¤unu görürsünüz. Türkiye'de
ise insanlar›n % 70'i hiçbir derne¤e üye
de¤il. Bilgi aktar›m› paylafl›mla olur. Biz
her y›l belli flehirlerde seminerler vermeye çal›fl›yoruz. Ama insanlar›n ücretsiz
olarak düzenledi¤iniz seminerlere ilgi
göstermemesi beni üzüyor. Avrupa'da
insanlar fuarlara, seminerlere para vererek gider. Biz para istemiyoruz ama yinede ilgi yok. Hatta baflka bir örnek vereyim, çok detayl› haz›rlad›¤›m›z broflürler bile maalesef okunmuyor. Oradan
ö¤renilebilecek çok basit bir bilgiyi bile
bize soruyorlar. Halbuki o broflürümüzü
inceleseler, sadece bizim ürünümüz hakk›nda de¤il, genel tesisat konusunda da
bilgi edinecekler.
Bir de tesisat firmalar› Avrupa'da çok
iyi organize olmufl durumdalar. Siz bir
tesisat firmas›ysan›z, bir derne¤e üye
olman›z gerekir. Üye oldu¤unuz bu
dernek sizi sigortalar. fiayet sizin ustan›z bir hata yaparsa 1 milyon Euro'ya
kadar sizin ad›n›za, verilen zarar ödenir.
Bu da araba kaskosu gibi, çok kaza yaparsan›z bir sonraki y›l priminiz yükselir. Hatalar›n›z s›k oldu¤unda da size art›k biz sizi sigortalam›yoruz diyorlar.
Dernek, sizi sigortalamad›¤› zaman siz
ifl alam›yorsunuz. Çünkü mimar sizden
belge istiyor, güvence belgenizi veremedi¤inizde de kendileri için uygun olmad›¤›n›z› söylüyor. Bizde eline bir tane
kaynak makinesi alan, ben tesisat ifli yap›yorum diyor. Yat›r›mc› 5 y›ld›zl› otel
yapt›r›yor, ama bir mühendise, bir dan›flmana ihtiyaç duymuyor. Sonra da bedelini en a¤›r flekilde ödüyorlar. Mesela Almanya'da s›hhi tesisat ifli yapanlar en az
üç y›ll›k sanat okulundan sonra kursa gidip ustal›k sertifikas› al›yorlar. Türkiye'de
ise tesisat okullar› yeni yeni gündeme
geliyor. Yani yapacak çok iflimiz var.
sayfa
11
PUSULA
V‹ZYON /
ODE
As›l Görevimiz
Enerji Tasarrufunu
Sa¤lamak Olmal›
Atilla Göze¤er
Otellerdeki mekanik tesisat›n verimli çal›flmas› ve enerji
giderlerinin kontrolü konular›nda Antalya Dedeman Oteli'nin
Teknik Müdürü Atilla Göze¤er'in görüfllerine baflvurduk.
Turizm iflletmeleri aç›s›ndan,
teknik müdürlerin önemi
sizce nedir?
Bugün art›k birçok otelde teknik mü-dür var. Ama eskiye oranla bir kalite dü-flüflü var. ‹flletmecilerde, becerikli gördü-¤ü bir teknik eleman›, teknik müdür ola-rak kullanma e¤ilimi a¤›rl›k kazanmaya
bafllad›. Ama seviyenin yükselmesi laz›m.
Ben 1974'lerde otelcili¤e bafllad›¤›mda
Türkiye'de on tane 5 y›ld›zl› otel vard›.
fiimdi Antalya'da 150-200 tane 4 y›ld›z-l›, 5 y›ld›zl› oteller ve tatil köyleri var. Bu-ralarda teknik müdür olarak görev ya-pan kiflilerin mutlaka mühendis olmas›
gerekir, diye düflünüyorum. Baflka birisi
yapamaz m›? Yapar. Ben otuz y›ld›r bu
sektördeyim. Befl tane asistan›m›, teknik
müdür yapt›m. Ama onlar›n hepsi sanat
okulu, meslek yüksek okulu mezunuydu.
Gönül mühendisle çal›flmak ister bunu
ben mühendis oldu¤um için de¤il, iflin
do¤rusu bu oldu¤u için söylüyorum.
Çünkü yat›r›mc› 70 milyon dolarl›k tesi-sini bizlere emanet ediyor. Bu Mercedes
marka arac›n›z› soka¤a b›rakmaya ben-zer. Halbuki Mercedes'iniz varsa, oto-park›n›z›n da olmas› gerekir. Bu verilen
önemle ilgili bir durum. Oteller için tek-nik müdür pozisyonundaki kiflilerin sahip
oldu¤u nitelikler çok önemli. Çünkü te-pedeki uçak ikaz lambas›ndan, kanalizas-yon hatt›na kadar bizler sorumluyuz.
12 sayfa
Bir otelin mekanik tesisat›
kurulurken, otel teknik
müdürlerinin görüfllerine
baflvuruluyor mu?
Çok güzel bir konuya temas ettiniz.
Asl›na bak›l›rsa uluslararas› flirketler proje safhas›nda mutlaka teknik müdürünü
al›yor ve onunla beraber çal›fl›yor. Veya
inflaat safhas›ndaki proje müdürü veya
asistan› kimse onunla iletiflim kuruyor,
onu tesiste b›rakmay› düflünüyor. Zaman›nda ben de önce inflaat safhas›nda çal›flt›m sonra iflletmede kald›m. Fakat daha sonra bu bir profesyonellik haline geliyor. fiantiyede çal›flan insanlar geçifl döneminde kal›yor, iflletmeyi b›rak›p gidiyorlar. O zaman esas sorunlar bafll›yor.
Yani bir tabirimiz var ya “yap ifllet devret”, otel teknik müdürleri olarak bizler
önce yap›lan› iflletiyoruz. Daha sonra birisine devredip gidiyoruz. Yeni gelen de
iki ayr› yük ile karfl› karfl›ya kal›yor. Bu
yükler de projeden ve kendinden önceki kifliden kaynaklanan yüklerdir.
ha eski projelerde bu oran çok düflük.
Mesela bizim otelimizde iki tane kazan
dairesi var. fiimdi ben, 18 y›l sonra iki kazan dairesini iptal ediyorum. Tek kazan
dairesinden besleme çal›flmas› yap›yorum. Kötü demiyorum, ama projeci o
zaman öyle uygun görmüfl, öyle yapm›fl.
Onlara ulaflt›¤›m›z taktirde, neyi düflünerek böyle yapt›n›z, iflin esprisi neydi diye
sordu¤umuzda bize cevap veriyorlar.
Geçenlerde, Lara taraf›ndayd›m. Orada en az on tane tesisin inflas› h›zl› bir flekilde devam ediyor. Birçok firma yedi,
sekiz ayda tesisi bitirdik diye övünüyor.
Bana sorarsan›z bu sürede biten bir tesisten hay›r beklenmez. Projeci, projesini
yap›p gidiyor. O yap›lanlarla iflletmeci ve
devretti¤i kifliler u¤rafl›yor. Yat›r›mc› baz›nda bakt›¤›n›z zaman 70 milyon dolarl›k tesisin inflaat›nda son aflamalara gelindikçe harcanan para miktar›n›n korkunç
derecede artt›¤›n› görürsünüz. Yat›r›mc›
geriye kalan para ile yat›r›m›n› tamamlamak için de mekanik aksamda A markas› yerine özelliklerine ve projeye uygunlu¤una bakmadan daha ucuz olan B
markas›n› alma yoluna gidiyor.
Proje kaynakl› bir sorunda,
projeyi yapan kiflilerden destek
al›yor musunuz?
Yeni yap›lan projelerde projeciye ulaflma flans›n›z daha yüksek. Üç, befl hatta
on y›ll›k otellerde bu mümkün. Ama da-
Yat›r›mc› enerjinin etkin
kullan›m›na yönelik özel bir
hassasiyet göstermifl ise
devletten herhangi bir teflvik
al›yor mu?
Hay›r, yat›r›mc›ya sadece yapt›¤› yat›r›-
Ama as›l görevimiz, enerji tasarrufu ve
cihazlar›n verimli çal›flmas› olmal›.
V‹ZYON /
m›n tutar›na göre, de¤iflen uzun vadelerde krediler veriliyor.
Enerji maliyetleri konusunda
turizm tesislerine ayr›cal›klar
tan›n›yor mu?
Daha önce vard› ama flu an yok.
Enerji giderlerinin, sizin
otelinizin genel giderleri içindeki
pay› nedir?
Otellerde enerji giderlerinin genel
bütçedeki pay›n›n % 7'yi aflmamas› gerekir. Bizim bu y›l enerji giderleri için ay›rd›¤›m›z tutar 730 bin $. Is›tma ve buhar
ihtiyaçlar›m›z› karfl›lamak için fuel oil kullan›yoruz. 400 ton civar›nda fuel oil harc›yoruz. Bu da yaklafl›k 180 bin dolar tutuyor. K›smen LPG kullan›yoruz. Örne¤in, çamafl›rhanede kulland›¤›m›z buhar
jeneratörlerinde LPG var. Ancak bütçemizdeki en büyük kalemi elektrik tüketimi oluflturuyor. A¤›rl›kl› olarak so¤utma
giderlerimizi karfl›lamak için kulland›¤›m›z
elektri¤in y›ll›k tüketim tutar›, 500 bin
dolar civar›nda. Bunlar›n d›fl›nda kalan
bölüm ise su ve di¤er harcamalardan
olufluyor. Antalya s›cak bir flehir. K›fl çok
az sürüyor ve yumuflak geçiyor. Bu nedenle insanlar ›s› yal›t›m› yapt›rmay› gereksiz görüyorlar. Halbuki enerji en çok
so¤utma amaçl› klima kullan›m›nda harcan›yor. Dolay›s›yla otellerde bina yal›t›m› önemli bir konu. Eksik olmas›n mimarlar da koyu renkli do¤rama seçmeyi
severler. Koyu renkler de, radyatör etkisi yap›p içeriyi ›s›t›r. Biz de so¤utma için
daha çok enerji harcar›z. O nedenle binadaki refleksiyon ve radyasyon etkisi
veren sorunlar›n ortadan kald›r›lmas›
flartt›r. Binan›n yap› k›sm›nda mutlaka
içeriden veya d›flar›dan yal›t›m yapmak
gerekir. Otellerdeki yal›t›m›n bir de tesisat boyutu var. Örne¤in s›cak veya so¤uk suyun tafl›nmas›, bize art› enerji maliyeti getiren bir unsurdur.
Turistik tesislerdeki mekanik
tesisat›n ortalama ömrü ne
kadard›r?
Bu kullanmaya ba¤l› bir fley. Ölçülemeyen de¤er hesaplanamaz. Bir ölçüm
varsa hesaplars›n›z, ölçmediyseniz hesaplayamazs›n›z. Biz 18 y›l sonra kazan
de¤ifltiriyoruz. Bu normal de¤il. Baz› kazanlar 25 y›l kullan›l›yor. Ama bu kullan›ma ba¤l›. So¤utma grubu normal flartlar
alt›nda herhangi bir zorlama, kötü kullanma olmazsa nerden baksan›z 20 y›l gider. Çünkü kullan›lan cihazlar uzun
ömürlü cihazlard›r. Ama ne yaz›k ki çevre flartlar›, kullanma flartlar›, elektriklerin
s›k kesilmesi gibi etkenler cihazlar› olumsuz etkiliyor. Veya suyla çal›flan cihazlarda suyun sertli¤i önemli. Siz suyu flartland›rmazsan›z cihazlar›n›z zarar görür.
Müflteri memnuniyeti aç›s›ndan
hangi noktalarda yal›t›m
konusunda daha hassas olman›z
gerekiyor?
Yal›t›m›n içerdi¤i ›s›, ses, su ve yang›n
konular›n›n tümünde bizlerin di¤er iflletmelere oranla daha fazla özen göstermesi gerekiyor. Özellikle tesisin kalbi diye adland›rabilece¤imiz teknik servisin
olufltu¤u mekanik platform çok önemli.
Mekanik tesisat yal›t›m› dedi¤imiz zaman
genellikle ilk akla gelen, ›s› merkezi ve
so¤utma gruplar›n›n ›s› yal›t›m› olur. Is›
yal›t›m›n›n yan› s›ra mekanik tesisat›n ses
yal›t›m› da çok önemlidir. Örne¤in elektrikler kesildi¤inde devreye giren jeneratör önemli bir gürültü kayna¤›d›r. Ya da
so¤utma kulelerimizden gelen fan sesi,
su sesi var. Otelimize dinlenmeye gelen
misafirlerimizin mekanik tesisat›n gürültüsünü kesinlikle duymamas› gerekir. Bu
nedenle buralarda mutlaka ses yal›t›m›na
ihtiyaç duyulur.
Geçmiflte yap›lan yal›t›m
uygulamalar› ile günümüzde
yap›lan uygulamalar›n›
karfl›laflt›r›r m›s›n›z?
Önceden marka baz›nda al›fl›la gelmifl
fleyler kullan›l›yordu. Ama alternatifler
ç›kt›¤› sürece insanlar aray›fl›na devam
ediyor ve en iyisini istiyor. ‹yi olan pahal›ysa bu sefer ekonomik olan›na yönleniyor. Eskiden yal›t›mda a¤›rl›kl› olarak
camyünü kullan›l›yordu. Ama art›k camyünü ömrünü bitirmek üzere, çünkü da-
ODE PUSULA
ha iyi performans sa¤layan alternatif
ürünler gelifltirildi. Son dönemlerde kullan›m› artan kauçuk köpü¤ü malzemelerin kullan›m› çok kolay. Is› geçirimsizli¤i,
yo¤uflma, çevreden gelen zararlara karfl›
dayan›m özellikleri ile daha çok tercih
edilmeye baflland›. Camyünü kulland›¤›n›z zaman mutlaka üzerini bir fleyle kaplay›p korumaya alman›z gerekliydi. Bu da
genellikle alüminyum folyo oluyordu.
Zaman içinde bu sistemin, suyla temas
halinde yal›t›m özelli¤ini kaybetti¤ini,
ama üzeri kapal› oldu¤u için bunu fark
edemedi¤imizi gördük. Antalya çevresinde bu tarz yal›t›m nedeniyle tesisat›n›
yenilemek zorunda kalan bir çok tatil
köyü biliyorum. Tatil köyleri borular›n›
yüzeyden götüremedikleri için kanal ve
drenaj kuyular› yap›yorlar. Ama pompa
çal›flmad›¤› için bütün logarlar tamamen
su içinde kal›yor. Anl›k da olsa, “geçmifl
ola,” yap›lan bütün yal›t›m zarar görüyor.
Kendi ömrü kadar, borunun da ömrünü
bitiriyor.
Yal›t›m uygulamalar›n› kendi
personelinizle mi hallediyorsunuz
yoksa d›flar›dan bir firmadan
destek al›yor musunuz?
Daha çok tafleron bir firmayla çal›flmay› tercih ediyoruz. O firman›n çal›flma
flartlar›n› daha önceden bildi¤imiz için bir
sorun yoksa devam ediyoruz. Ama bir
sorun oldu¤u taktirde de malzeme seçiminde oldu¤u gibi mutlaka bir aray›fl içerisine giriyoruz. Ama küçük fleyleri kendimiz halletmeye çal›fl›yoruz. Çok özel
bir durum oldu¤unda da dan›fl›yoruz.
Mesela fluanda 200-300 mt'lik bir borunun yal›t›m›n› yapt›r›yorum. Ç›k›fl noktas›ndan son noktaya gelinceye kadar 6
°C'lik bir ›s› kayb› vard›. Bu yal›t›mla o
kayb› önlemifl olaca¤›z. Bu yal›t›m›n öneminin basit bir göstergesi. Ölçülemeyen
de¤erler hesaplanamaz. Biz burada kazan çal›flma sürelerini de takip ediyoruz.
Her gün kazanlar›n ne kadar çal›flt›¤›n›,
kazan çal›flma sayaçlar›yla ölçüyoruz. Ald›¤›m›z gaz›, elektri¤i, fuel oil'i ölçüyoruz.
Bu mant›¤a önem veren iflletmelerin,
daima kazanacaklar›na inan›yorum.
sayfa
13
PUSULA
V‹ZYON /
ODE
Turizm Teflvik
Yasas›’nda Yal›t›ma
Yer Verilmeli
Turizm sektöründe
herfley o kadar alel
acele infla edildiki
üç befl sene sonra
eksikler
anlafl›lmaya
baflland›. Bugün
maalesef inflaat
giderleri kadar
harcamaya sahip
yenilemeler
yap›l›yor.
Bugüne kadar birçok ödüllü otel projesine imza atm›fl mimar Özden Egel ile
yapt›¤›m›z söyleflide, mimari aç›dan turizm tesislerinde yal›t›ma verilen önemi
de¤erlendirdik.
Firman›z›n faaliyet alanlar›ndan
ve hizmetlerinden bahseder
misiniz?
Egel Mimarl›k, 1966 y›l›nda kuruldu.
Tasar›m ve inflaat stüdyosu olarak kurulan firmam›z ayr›cal›kl› bir müflteri portföyüne, 40 y›la yak›n bir süredir aral›ks›z
hizmet veriyor. Bünyemizde makro ölçekte proje gelifltirme ve çevre tasar›m›ndan, küçük ölçekte mobilya detayland›r›lmas›na kadar tüm mimarl›k, iç
mimarl›k ve mühendislik hizmetleri, inflaat ve iç mekan düzenlemelerinde
proje yönetim ve taahhüt hizmetleri,
gayrimenkul yat›r›m ve de¤erlendirme
dan›flmanl›¤› hizmetleri veriliyor. fiirketimiz A grubu 3.5milyon $ limitli müteahhitlik karnesine sahiptir. Özel sektör
ve finansman firmalar› yan›nda, ülkemizin muteber bankalar› için 25 y›l, sürekli Bölge Eksperli¤i görevini baflar› ile
yürütmüfl ve böylece “Apraisal
Institute of America”n›n Türkiye'de kabul edilmifl ikinci üyesi
olma hakk›n› kazanm›flt›r.
Referanslar›n›zdan
örnekler
verir misiniz?
Özden Egel, Egel Mimarl›k
Antalya merkez olmak
14 sayfa
üzere Türkiye'nin bat› ve güney sahille-ri ile çevre illerinde yat›r›m yapan Türk
ve yabanc› firmalardan oluflan seçkin
yat›r›mc› portföyüne hizmet veren fir-mam›z özellikle turizm tesisleri, yeme
içme, e¤lence iflletmeleri, ifl - al›flverifl
merkezleri ve araflt›rma gerektiren
özellikli yap›lar›n projeleri ile tan›nmak-tad›r.
Antalya Dedeman Otel, Tekirova
Corinthia Otel, Zigana Tatil Köyü, Cen-der Otel, Olimpia Otel, Türker Resi-dance referanslar›m›z aras›nda yer alan
projelerden birkaç tanesi.
Bir mimari proje tasarlarken
göz önünde bulundurdu¤unuz
kriterler nelerdir?
Yap›n›n en uzun zaman süreci içinde
fonksiyonelli¤ini, estetik de¤erlerini, se-çilen yap› malzemeleri ile uygulanan de-taylar yönünden fiziksel ve teknik niteli-¤ini koruyarak, en az bak›m zorunlulu¤u
gerektiren, kullan›c› ya da sahiplerinin
yap› kitlelerine olas› keyfi müdahalesine
imkan vermeyen, yer ald›¤› çevreye, yö-reye topluma ve infla edildi¤i ça¤a ait;
topluma ve yans›tt›¤› toplumsal kültüre
devaml›l›k yan›nda, kültürel ve duygusal
cesaret de veren, kullan›c›s›n› memnun
ederken, mimar›n› mahcup etmeyen
bir yap› üretebilmek hedefimizdir.
Tabi bütün bu kriterler yat›r›mc›n›n
imkânlar›ndan do¤an yat›r›m bütçesine
ba¤l› kal›yor. Ama biz mutlaka tasar›m-lar›m›zda hepsine yer verebilmek için
çal›fl›yoruz.
Bir mimar›n projesini, popülist, k›sa
süreçli, gelgeç bir zaman dilimi için dü-flünmemesi laz›m. Yani mimar bir yap›-y› çizmek için kalemi eline al›rken bu ya-p›ya bir ömür biçmek durumundaysa,
-ki olmas› laz›m- ne kadar y›ll›k bir süreç
içinde bu ülkeye, bu topluma bir bafl ta-c›, dert veya destek olacak bir yap›y›
projelendirdi¤ini düflünmek zorunda.
Öyle üç y›l befl y›l gibi de¤il, en uzun sü-reyi düflünmeli. Bir bina 20 y›l önce okul
olarak tasarlanm›flsa 20 y›l sonra da
V‹ZYON /
fonksiyonunu yitirmeden okul olarak
hizmet verebilmeli.
Sonra bu kadar uzun süre içinde en
az bak›m zorunlulu¤unu getiren, bafl›n›-za en az dert açan estetik de¤erlerini, fi-ziksel ve teknik niteli¤ini korumal›. Sizin
baflta yapt›¤›n›z, çat›, tafl duvar bir za-man sonra e¤ri suratl›, y›k›k dökük bir
fley olmamal›. Kullan›c› ya da sahipleri-nin yap› kitlesinde olas› keyfi müdahale-lerine imkân vermeyen niteliklere sahip
olmal›.
Türkiye'de yap›lar kime ait belli de¤il.
Baz› noktalar nezdinde bakt›¤›n›z zaman
yap›lar ve yap›lar üzerindeki tasarruf
haklar› birinci derecede mimara aittir.
Çünkü yap› bir güzel sanat eseridir.
Tüm güzel sanat ürünleri onu tasarla-yan telif haklar› uyar›nca, müellifin tasar-rufuna b›rak›l›r. Yani Zeki Müren'in flar-k›lar›n› de¤ifltirme hakk› onun hayatta
oldu¤u süreçte sadece kendisine, ölü-münden sonra da bu hakk› b›rakt›¤› va-rislerine aitse, bizim için de ayn› fley ge-çerli olmal›. Çünkü yap›lar›n iç yüzü kul-lan›c›lar›n, d›fl yüzü toplumun mal›d›r.
Onun için topluma mal olmufl bir eseri
hassasiyetle koruman›z gerekir. Biz bi-nada yap›lan herhangi bir de¤iflikli¤i
projemize yap›lm›fl bir düflman sald›r›s›
olarak görüyoruz. Bu bizim projemiz,
flöyle ya da böyle düflünmüflüz, çizmifl
ve de kabul ettirmifliz. Projemiz onay-land›ktan sonra aram›zda bir nikâh do¤-mufltur bize göre. Bunu art›k size teslim
ediyorsak sizin de istedi¤iniz gibi üstüne
iki kat ç›karak, balkonlar› kesip, duvarla-r› büyüterek müdahaleler yapmaman›z
gerekir. Ama maalesef bizde öyle ol-muyor, bina sahipleri kafalar›na esti¤i gi-bi yap›lar›n fleklini de¤ifltirebiliyorlar. Bu
durum karfl›s›nda bir mimar olarak biz-ler e¤er bir tak›m ince mimari bulufllar-la ya da çal›flmalarla, projemizin üstüne
ileride keyfi kat ç›kmas›n›, kenar›n› köfle-sini uzatmas›n›, sa¤›n› solunu kapatmas›-n› önleyici baz› detay ve sistemler gelifl-tirdi¤imiz taktirde kendimizi güvenceye
alabiliyoruz.
ODE PUSULA
Projeleriniz tafl›d›¤› mimari
tarz› nas›l tan›mlars›n›z?
Öncelikle Egel Mimarl›k'›n 40 y›la ya-k›n bir süredir aral›ks›z olarak çizgisini
hiç de¤ifltirmeden hizmet vermeye de-vam etti¤ini ifade etmek isterim. Firma-m›z her zaman butik bir tasar›m atölye-si olarak hizmet verdi. Hiçbir zaman se-ri üretim yap›lan bir tasar›m ve mühen-dislik ofisine dönüflmesine izin verme-dik. Butik tasar›m atölyesinden kast›m›z
ise; biz her zaman iflveren ve farkl›ysa
kullan›c› ile birebir sürekli diyalogda
olan, tamamen iflveren-yat›r›mc› bek-lentileri ile kullan›c› beklentilerini en üst
düzeyde karfl›layan bir tasar›m sorgu-sunda olduk. Bu da yetmedi, kullan›c› ve
iflverenin talebi olmasa da gelecek za-manlarda de¤iflebilecek tüm beklenti ve
ihtiyaçlar›n neler olabilece¤ini sorgula-y›p, tasar›m sürecinde bu ilerideki de¤i-flikliklere cevap verebilen çözümler ara-d›k. ‹stedik ki kullan›c› da, iflveren ve ya-t›r›mc› da yap›lan iflin büyüklü¤ü ne
olursa olsun sonuçtan hep mutlu olsun,
sonuçla hep gurur duysun.
Böyle bir misyonunuz oldu¤u vakit,
zaten tüm iflveren ve yat›r›mc›lar ile çok
farkl› boyutlarda aile dostluklar›n›z geli-fliyor. Bu hissiyat ve sorumlulukla çizdi-¤iniz her çizgide asl›nda kendinizle bü-tünleflmifl, kendi mülkünüze verdi¤iniz-den çok daha fazla de¤er ve emek ver-di¤iniz bir tasar›m oluyor. Ben çok flü-kür hiçbir zaman sadece geçinmek zo-runlulu¤um oldu¤u için çal›flmad›m. Bu-nu diyebildi¤iniz zaman ne tasar›m ilke-lerinizden ne de meslek ilkelerinizden
feragat etmedi¤iniz için bafl›n›z dik, yap-t›klar›n›z›n arkas›nda olabiliyorsunuz.
‹flte tasar›mc›ya özgü dil böyle oluflu-yor. Asl›nda tüm mimarlardan beklenen
zaten iflleve uygun tasar›m yapmakt›r.
Ama tasar›mc›ya özgü yaklafl›m›n içinde,
yap› kendisine münhas›r, mimarl›k dili
ve kiflili¤i ile ona uygun malzemesi ve
uygulanabilirli¤i ile en önemlisi kullan›c›
ve yat›r›mc› mutlulu¤u ile ortaya ç›kt›¤›
vakit, o tasar›mc›ya özgü dili, d›flar›dan
sayfa
15
PUSULA
V‹ZYON /
ODE
bakan herhangi iki göz de yaflayabiliyor.
Bizim tarz›m›zda timles dedi¤imiz her
döneme ait olan bir çizgi var. O çizgiyi
de bu bölgeye, bu yöreye ait olmaktan
bir parça verneküler mimariden, bir
parça bölgesel mimariden, bir tak›m bi-zim kimli¤imizi yans›t›c› elemanlar› al›p,
veya düflünceleri felsefeleri al›p, bunlar›
bugünün diline ve fonksiyonuna adapte
edebilmek ve yorumlamak bizim yap-maya çal›flt›¤›m›z. Yani kalk›p cumbalar
varsa Türk mimarisinde, Akdeniz mi-marisinde al›p ayn› anda onu kullanmak
de¤il ama onu yorumlamak ve özellikle
tasarlad›¤›m›z mekanlar›n kullan›c›lar›na
nerede oldu¤unu, o aidiyet duygusunu
hissettirmek bizim amac›m›z.
Turizm sektöründe mimari anlamda yaflanan s›k›nt›lar neler?
Bize göre tek bir s›k›nt› var, Türki-ye'de turizm emeklemeden yürüyen
bir sektör. Onun için çok alel acele fley-ler yap›ld›. Keflke emekleseydi, ö¤rene-rek yat›r›m yap›lsayd›, keflke mimarlar
da birfleyler ö¤renerek yapabilselerdi.
Herfley o kadar alel acele infla edildi ki
üç befl sene sonra eksikler anlafl›lmaya
baflland› ve bugün maalesef inflaat gi-derleri kadar harcamaya sahip yenile-meler yap›l›yor.
K›y› band›n›n dolmas› konusunda neler düflünüyorsunuz?
Master planda yap›lan hatalar onlar.
Biliyorsunuz arkas›nda da ikinci konutlar
yap›ld›. Onlar›n hiçbiri dolmufl durumda
de¤il, at›l. Zaten alt yap› da yetiflemedi
çünkü önce imalatlar oldu, arkadan alt
yap› getirilmeye çal›fl›l›yor. Türkiye'nin
pek çok yerinde hala alt yap› ciddi prob-lem, özellikle turizm sektöründe. Bunlar
çok makro ölçekteki kararlar biz burada
mimar olarak onlar› bir yere kadar elefl-16 sayfa
tiriyoruz ama yapabilece¤imiz, en az›n-dan böyle hatalar varsa, bizim dokuna-bildi¤imiz noktalarda bir parça onlara
müdahale etmek. Yani iflverenin iki ara-zisi varsa ve biri deniz kenar›nda, di¤eri
arkas›ndaysa, arkas›ndaki arsaya da, bir
fleyler yapmak istiyorsa ve bu yanl›flsa,
en az›ndan belli noktalarda, “hay›r, bunu
böyle yapmayal›m” diye frenlemeye ça-l›flarak, düflüncelerimizi aktarmaya çal›fl›-yoruz. Ama her zaman baflar›l› olabili-yor muyuz? Hay›r, baflar›l› olamad›¤›m›z
zamanlarda da baflka meslektafllar›m›za
bunu b›rak›yoruz. Dedeman projesini
buna örnek olarak gösterebilirim. Dede-man'›n yap›ld›¤› dönemde, Antalya'n›n
sahil band› dümdüz giderdi. Sonra De-deman, o araziyi al›nca yolun bir lup ya-p›p dönmesi karar› ç›kt›. 22 ayl›k çal›flma-lar›n sonucunda böyle bir karar proje bi-timinde gündeme geldi. E¤er siz böyle
bir lup yaparsan›z, burada iki keskin viraj
olacak, bu kavflakta insanlar ölebilir, imar
plan›n› daha yumuflak yapal›m dedik. Ya-t›r›mc›; “hay›r, bu benim ç›karlar›m do¤-rultusunda do¤ru bir projedir, ben bunu
de¤ifltirmem.” dedi. Ben de, “bu benim
vijdan›m aç›s›ndan yanl›fl, buyurun proje-nizi ödedi¤iniz rakamlarla, beni affedin,
ben daha fazla çal›flamam” dedim.
Turistik tesisler için yal›t›m›n
önemi nedir?
Benim meslek hayat›m biraz uzun bir
süreci kapsad›¤› için, yal›t›m konusunun
mimari e¤itimde ne zaman önem tafl›-maya bafllad›¤›n› biliyorum. Genç bir
mimar olarak karfl›n›zda olsayd›m, size
bu konuda bilgi veremezdim. Yal›t›m
konusu Türkiye'deki hem e¤itim ku-rumlar› hem akademisyenler hem de
devlet otoriteleri aç›s›ndan çok geç de-¤erlendirilmifl bir konu. Hala çok yüzer
gezer kalm›fl ve hala bireysel teflvikle
ancak ayakta durabilen konulardan biri.
Mesela, turizm teflvik yasas›nda hiç de-¤inilmeyen bir konu. Ben ne e¤itimim,
ne hâlâ devam etti¤im hocal›k görevim
s›ras›nda bana verilen akademik prog-ramlar aras›nda yal›t›m konusunun öne-me al›nmas›n› zorlayan hiçbir fley gör-müyorum. Hiç kimse bu konunun üze-rinde durmuyor. Biz zaten toplum ola-rak, daha çok görsel de¤erlendirmeye
yönelik ve de yüzeysel de¤erlendirme-lerle günü geçifltiriyoruz. Böyle bir top-lum karakteri tafl›mam›z›n sebebi de
herhalde biraz e¤itimin derinliklerine in-memifl olmam›z. ‹nsanlar yat›r›m bütçe-leri içinde, hafriyata, kaba yap›ya, ince
yap›ya, reklam giderlerine para ay›r›rlar
ama yal›t›ma ay›rmazlar. Kaba yap› sa-dece yap›n›n ayakta durmas›, ince yap›
da süslenmesini içerir. Ama yap›n›n ba-k›m›, zaman içinde gerektirece¤i bak›m
masraflar›, y›pranmas›, enerji tüketimi
de düflünülmeli.
Bunlar size b›rak›lan, ancak yat›r›mc›la-r›n eli yand›¤›nda, “uf yand›m. flimdi bu-na ne çare bulaca¤›m” gibi kendi dene-me yan›lma tecrübeleriyle çözüm bul-maya çal›flaca¤› konulardan. Is› yal›t›m
yönetmeli¤inin ç›kar›ld›¤› y›llar› hat›rl›yo-rum, mimari projelere Bay›nd›rl›k Ba-kanl›¤› onay› al›rken, ›s› yal›t›m hesaplar›-n›n istenmesi flart koflulmufltu.
Is› yal›t›m› hep makine, mekanik proje
kapsam›nda istenirdi. Halbuki onlar mi-mari projenin bir eki. mimarlar, ona gö-re do¤al ›s› kaçaklar›n› hesaplayacak,
hangi yönde ne kadar yap› aç›kl›¤› b›ra-k›yor, bunlar kaça mal olacak, gibi kritikleri de¤erlendirirler. Ama bu ifl mimarlara b›rak›lmad›. Mimar, gelifli güzel b›-rakt›, ›s› kaçaklar›n› veya ›s› korunmalar›-n› makine mühendisinin eline teslim et-ti. Makine mühendisi ›s› kayb› hesab›n›
yapt›, reçete verdi. “Buradan flu kadar ›s›
kayb› oluyor, sen bunun önlemini al.”
dedi. Bunlar çok yüzeysel. Ama fluna da
sevinmeliyiz ki, hiç de¤ilse, bilinçli birileri
›s›n›n, yal›t›m›n önemini 1978'li y›llarda
düflünebildi. Toplumu da buna düflün-dürmeye çal›flt›. Ama hâlâ kim uygulu-yor belli de¤il. Çok ac› ki, turistik tesis
yap›lar›nda enerji kullan›m›n› teflvik eden
uygulamalar var. Yani teflvik kapsam›n-da, turistik tesislerin enerji giderlerini,
elektrik, su giderlerini minimuma indi-ren, çok çok düflük tarifelerle ödemele-rini sa¤layan teflvikler var. Ama buna,
“karfl›l›k enerjiyi çarçur etme, kaybetme,
bilinçli kullan” diyen hiçbir fley yok.
Halbuki enerjiyi ucuza alabilirsin, an-cak çarçur etmezsen, kaybetmezsen,
ben seni o zaman teflvik ederim diyen,
müeyyidelerin olmas› laz›m. 1983'den
beri turizm bakanl›¤›, turizm yat›r›mc›s›-na ucuz enerji verdi. Vergi muafiyetleri
gibi imkanlar yan›nda, bir de sürekli
elektrik, su harcamalar›nda büyük ko-layl›k getirdi. Sonradan bu kald›r›ld›.
Normal birim fiyatlar üzerinden ödeme
yapmaya bafllad›lar.
Geçenlerde ‹stanbul'da, Turizm Yat›-r›mc›lar› Derne¤i’’nin bir toplant›s› ol-mufltu. O toplant›da, yat›r›mc›lar, top-lant›ya kat›lan Devlet Bakan› Ali Baba-can'a flikayette bulunarak, enerji harca-malar›n›n yeniden düflük ücretler üze-rinden ödemelerini sa¤lamas›n› istedi-ler. Bakan da yak›n bir gelecekte, fiyat-lar›n eskiye dönece¤i müjdesini verdi.
Baz› turistik tesislerin, normal birim fi-yatlar üzerinden ödedikleri ayl›k elektrik
faturalar› 40-50 milyar civar›nda oluyor.
Ama, indirim uygulamas› ile bu tutar
tekrar 4-5 milyarlara düflecek. Böyle
olunca, sahip olmam›z gereken milli de-¤erleri bilinçsiz savurdu¤umuz sürece,
kimse ›s› yal›t›m›na sahip ç›km›yor. Niye
u¤raflay›m bu kadar ucuz elektrik tüke--
tiyorsam, nas›l olsa ucuz ›s›t›yorum, na-s›l olsa ucuz so¤utuyorum diye düflünü-yor. Ama, devlet, “ben verdi¤im enerji-yi do¤ru kullanan yat›r›mc›y›, teflvik ede-rim” dese daha farkl› olur. Bay›nd›rl›k
Bakanl›¤› A, B, C, D gibi bir s›n›fland›rma
yapsa, mesela, “zeminde, temelde, du-varda, do¤ramalarda ›s› yal›t›m› uygulan-mas›na göre hangi grupta ›s› yal›t›m›
yapt›ysan›z sizi ona göre teflvik ederim,
ona göre elektrik ücretlerinizi tahsil
ederim” dese insanlar bunu yapacak.
Avrupa'da oldu¤u gibi Türkiye'de de
binalar›n enerji tüketim s›n›flar›n›n ol--
m›fl bir do¤ramaya transferini sa¤laya-m›yorum. Durup dururken de, adam
do¤ramalar›n› de¤ifltirmiyor. Boya, renk,
mobilya de¤ifltiriyor ama do¤ramay› de-¤ifltirmiyor.
Görsel toplum. Ama bunlar
çok güçlü otoritelerle çözülmeyecek
fleyler de¤il. Bence sivil toplum örgütle-rinin üzerine büyük görevler düflüyor.
Her fleyin bafl› e¤itim. Bu ifle gönül ve-ren projecilerin, mühendislerin, mimar-lar›n, iflletme uzmanlar›n›n muhakkak ki
Turizm Yat›r›mc›lar› Derne¤i'nin etkisi
büyük olacakt›r diye düflünüyorum.
Avrupa'da
oldu¤u gibi
Türkiye'de de
binalar›n enerji
tüketim s›n›flar›n›n
olmas› gerekir
Yabanc› yat›r›mc›lar›n yal›t›ma
bak›fl aç›s› nas›l?
Onlarda tam tersi. Biz Malta grubu ile
10-11 y›l çal›flt›k. Onlar çok önem veri-yorlar. Hollanda gurubuyla 3,5 y›l çal›fl-t›k. Çok farkl›lar.
Bizdeki mant›k flu; bir yerden su ak›-yorsa, onu boyar›z geçer fleklinde günlük
çözümlerle günü kurtarmak. Ama e¤er
turistlerde bir reklamasyon bafllarsa; ben
buraya geldim, yal›t›m sorunlar› nedeniy-le odada koku var, ast›m›m tuttu, ben
hasta olmaya gelmedim buraya, siz beni
hasta ettiniz gibi üç befl tane geri dönüfl
olunca o zaman teknik müdürler eyvah
ne oluyor demeye bafllarlar.
Asl›nda uluslararas› hizmet veren bir
sektör. Reklamasyon korkunç sigortalar
gerektiriyor. Mesela yabanc› otel zincir-lerinde geliflmifl, oda kap›lar› ses yal›t›m
kriterleri vard›r. Yani koridordaki sesin
odaya ne kadar az geçti¤ini belli detay-larla isterler ve onu garanti ederler kul-lan›c›ya karfl›. Bence turizm firmalar›na,
turizm meslek yüksek okullar›na, yap›-larda al›nan yal›t›m tedbirleriyle yap›da-ki konaklama güvencesinin ve konfor
kalitesinin ne kadar yükseldi¤i mutlaka
ö¤retilmeli.
mas› gerekir. Bu turizm sektöründe
çok kolay takip edilebilir. Yani bir turis-tik tesisin y›ld›z de¤erlendirmesine göre,
yatak kapasitesine göre birim yatak ba-fl›na de¤iflik iklim kuflaklar›nda tüketece-¤i elektrik, ve yak›t enerjisi bellidir.
Sen befl y›ld›zl› otelsin, flu kadar yatak-l›s›n, yatak bafl›na tüketmen gereken
elektrik enerjisi budur, ben senin bu ka-dar harcaman› sübvanse ederim. Onun
üstünü de normal de¤erinden öde. Ba-k›n en yak›n örnek karfl›daki otel. Bir fle-hir oteli, 12 ay aç›k, doluluk kapasitesi %
60 olan dört y›ld›zl› bir turistik tesis. Ben
hem komflu bir tesis hem de sahibi bü-romda staj yap›p mezuniyetine katk›da
bulundu¤um bir mimar olmas›na ra¤-men, 4 mm'lik camdan, ›s› yal›t›m› yap›l--
sayfa
17
PUSULA
GRUPTAN HABERLER /
ODE
Bulgaristan’daki
Firmam›z
fiimdi Daha da Güçlü
ODE IPKA Genel Müdürü Assen Lazov
B
ulgaristan'da faaliyet gösteren firmam›z ODE Bulgaria
Bulgaristan'›n yerel firmalar›ndan IPKA Ltd. ile birleflti.
Bulgaristan'›n en büyük kauçuk köpü¤ü yal›t›m malzemesi da¤›t›c›s›
olan IPKA ile kurulan ortakl›k sonucunda
ODE IPKA ad›n› alan firmam›z Bulgaristan'›n en büyük yal›t›m malzemesi sat›c›s› konumuna geldi. ODE IPKA’y› daha
yak›ndan tan›tabilmek için firma genel
müdürü Assen Lazov’la bir söylefli
yapt›k.
IPKA Firmas›n›n kuruluflundan ve
faaliyetlerinden söz eder misiniz?
IPKA 2000 firmas› 2000 y›l›nda Dimitrov Lazov, Daniela Lubomirova Balabanova ve ‹talyan Giovanni Ummarino taraf›ndan üç ortakl› bir firma olarak kuruldu. Firman›n ticari hayat›, pastane ve g›da sektörüne yönelik olarak baz› flekerleme ürünlerinin ‹talya'dan ithalat› ve da¤›t›m›yla bafllad›. Bunu, ‹talya'ya flarap
endüstrisinde tartar asit yap›m›nda kullan›lan tartar ve kabuklu yemifl ihracat› takip etti. 2001 y›l›n›n ilk yar›s›nda ise, ‹talya'dan kauçuk köpü¤ü ›s› yal›t›m malzemesi ithal etmeye bafllad›k. ‹talyan KFLEX firmas›n›n Bulgaristan'daki tüm da¤›t›m a¤›n› oluflturmak üzere çal›flmalar›n›z› yo¤unlaflt›rd›k. Bu nedenle de, daha
önceki tüm faaliyetlerimizi durdurduk.
18 sayfa
2004 y›l›nda, bir önceki y›la göre, sadece
K-FLEX ifl hacminde % 81'lik bir büyüme ve 500 bin Euro’yu aflan bir sermaye devri gerçekleflti. Yine 2004 y›l›nda
Sofya'da apartman tipi konut inflaat›na
da bafllad›k.
2004 y›l›n›n son çeyre¤inde ODE ile
ortakl›k karar› ald›k. Yap›lan anlaflma gere¤i IPKA 2000 firmas› yal›t›m malzemesi ithalat›n› durdurdu. fiu an sadece gayrimenkul alan›nda faaliyetlerini sürdürüyor.
Bulgaristan’ daki yal›t›m pazar›n›
Burada faaliyet gösteren yerli ve yabanc› çok say›da firma var. Bu da piyasada fiyat rekabetini etkin hale getiriyor.
Fiyatlar›n›n düflük olmas›n›n nedeni de
bu. Ancak ülkenin yak›n bir gelecekte
Avrupa Birli¤i'ne girecek olmas› ve son
dönemlerde Bulgaristan'daki inflaat faaliyetlerinin h›z kazanmas› önümüzdeki
y›llarda yal›t›m pazar›n›n daha da
hareketlenece¤inin sinyallerini veriyor.
En çok kullan›lan yal›t›m ürünleri
nelerdir?
Bina yal›t›m›nda XPS, EPS taflyünü ve
bitümlü Membran; tesisat yal›t›m›nda da,
kauçuk köpü¤ü, camyünü ve polietilen
kullan›l›yor.
ODE ile ortakl›¤a nas›l karar
verdiniz? Bu ortak giriflimin sizi
hangi yönlerden farkl›laflt›raca¤›n›
düflünüyorsunuz?
ODE'nin birçok yal›t›m malzemesinin
üretim ve sat›fl›nda büyük bir tecrübeye
sahip olmas›, faaliyet gösterdi¤i pazarda
önemli bir konumda bulunmas›, ortakl›k
karar› almam›zdaki en büyük etkenlerdir.
Bu sayede mevcut müflteri portföyümüzü ve bayi a¤›m›z› gelifltirece¤imize inan›yoruz. Daha önceden sadece kauçuk
köpü¤üyle s›n›rl› olan ürün gam›m›z
ODE ürünleriyle daha da zenginleflecek.
Ayr›ca ODE'den alaca¤›m›z teknik bilgi
deste¤i de, bizi di¤er firmalardan farkl›
hale getirecek.
Pazardaki hedefleriniz neler?
Müflterilerimize tek bir ürün de¤il bütün bir sistem çözümü sunaca¤›m›z için
2005 y›l›nda % 60'l›k bir büyümeyi hedefledik. Yap› yal›t›m› konusunda müflteri
portföyümüzü gelifltirmek için çal›flaca¤›z.
Bu y›l özellikle ODE Membran ve ODE
Ductflex ürünlerine a¤›rl›k verece¤iz.
Summary
ODE Bulgaria Getting Stronger
Our firm of ODE Bulgaria serving in Bulgaria, was united with one of the
local firms of Bulgaria named IPKA Ltd. After this joint venture with the
biggest rubber foam distributor of Bulgaria, the company took the name
ODE IPKA and became the biggest insulation material seller of Bulgaria.
GRUPTAN HABERLER/
ODE PUSULA
Bayilerimizle
Moskova'da
Bulufltuk
Geleneksel bayi seyahatimizin sekizincisini 3-6 Mart tarihleri aras›nda Rusya'n›n baflkenti Moskova'da gerçeklefltirdik.
Gezimize 2004 y›l› hedeflerini tutturan bayilerimizden
oluflan k›rk befl kifllik bir grup kat›ld›. ‹stanbul Havaliman› d›fl
hatlar terminalinde bafllayan gezimizin ilk gününde üç saatlik bir uçak yolculu¤unun ard›ndan karlarla kapl› bir Moskova manzaras› bizleri karfl›lad›. Uçak yolculu¤unun yorgunlu-
¤unu ilk gün otelde dinlenerek geçiren bayilerimizle, gezimizin ikinci gününde Moskova'n›n tarihi güzelliklerini daha yak›ndan tan›ma f›rsat› bulduklar› bir tura kat›ld›k. fiehir turu
esnas›nda K›z›l Meydan, Kremlin Saray›, Bolflov Tiyatro Binas›, Moskova Üniversitesi, Katedraller Meydan› ve Puflkin
Müzesini ziyaret ettik.
Üçüncü günkü geziminiz ilk dura¤› K›z›l Meydan idi. Ard›ndan Fransa - Rusya savafl›n›n efektlerle sergilendi¤i muhteflem Bara Dino Panoramas›n› gezdik. Sudar Restaurant'›n
otantik ortam›nda yedi¤imiz ö¤le yeme¤inin ard›ndan gezimizin ö¤leden sonraki bölümünde Moskova Metrosunun istasyonlar›n› gezdik. Misafirlerimiz her biri birer müze niteli¤indeki on bir istasyonun güzellikleri karfl›s›nda büyülendiler.
Gezimizin dördüncü gününde Moskova'n›n ünlü Arpad
Caddesi'nde gönüllerince al›flverifl yapma imkan› bulan bayilerimizle olan birlikteli¤imiz, gezimizin bafllad›¤› Atatürk
Havaliman›'nda son buldu.
sayfa
19
PUSULA
REFERANS PROJE /
ODE
Yat›r›m Maliyetlerini Düflürmek
Ad›na Verimlilik Gözard› Ediliyor
Sanayi
tesislerindeki
mekanik tesisatta
s›radan bir bina
mekani¤inde
karfl›lafl›lmayacak
nitelikte bir
kalitenin ön plana
ç›kmas› gerekiyor.
Firman›z›n kuruluflundan ve
faaliyetlerinden bahseder
misiniz?
Biz 1994 y›l›nda kurulmufl bir mühen-dislik ve taahhüt flirketiyiz. Kurulufl ama-c›m›z bafllang›çta, büyük ölçekli taahhüt
firmalar›n›n ve yat›r›mc›lar›n mekanik te-sisat konusundaki alt yüklenici aç›¤›n›
kapatmakt›. Fakat, geliflen flartlar ve bu
sektörde elde etti¤imiz baflar›lar sonu-cunda daha de¤iflik alanlarda da ifl yap-maya bafllad›k. Türkiye'de daralan paza-r›n zorlamas›yla birlikte yurtd›fl›na aç›l-d›k. Bu, flirketimiz faaliyet alan›n› biraz
daha geniflletti. Sadece mekanik tesisa-ta ba¤l› kalmad›. Üst yap› ve endüstriyel
projeler konusunda da ciddi projeler
üstlendi.
fiirketimizin vazgeçilmez temel bir ta-k›m prensipleri bizim bu noktaya gel-memizde ciddi flekilde yard›mc› oldu.
Bunlardan bir tanesi teknik emniyettir.
Biz ço¤unlukla Avrupa flirketleriyle çal›-fl›yoruz. Bunlar›n alt yüklenicisi kimi za-man da ana yüklenicisi olarak bir tak›m
20 sayfa
Haydar Kayal›k, MTG Mühendislik Genel Müdürü
projeler yap›yoruz. Burada firma seçim
kriterleri biraz daha farkl›l›k gösteriyor.
‹nsan sa¤l›¤›, ifl ve çevre güvenli¤i önde
geliyor. Ayr›ca firman›z›n kalite politika-s› da önemlidir. Üçüncü s›rada da, bizim
için iflin zaman›nda teslimi geliyor. Bu
prensiplerden hareketle bugüne kadar
çeflitli bölgelerde say›s›z projeler ta-mamlad›k.
Bugüne kadar yapt›¤›n›z
projeler hakk›nda bilgi verir
misiniz?
Firmam›z, mekanik tesisat, endüstriyel
projeler ve üst yap› inflaat› olmak üzere
üç ana dalda faaliyet gösteriyor.
Mekanik tesisat konusunda bugüne
kadar havaliman›, ifl ve al›flverifl merkez-leri, okul gibi projeler gerçeklefltirdik.
Bunlar›n d›fl›nda endüstriyel projeler ko-nusunda petrol ve petrokimya ürünleri-nin depoland›¤› terminaller yapt›k. Ener-ji sektöründe ülkemizde yap›lm›fl olan
do¤algaz kombine çevrim santrallerinin
boru ve ekipman montaj› türünde pro-jeler hayata geçirdik.
Bununla birlikte flu an Ukrayna’da yap-t›¤›m›z Philip Morris gibi çeflitli fabrikala-r›n anahtar teslim mekanik tesisat proje-lerini tamamlad›k.
Bugüne kadar faaliyet gösterdi¤imiz ül-kelerden Azerbaycan'da havaliman›, iç-me suyu ar›tma tesisleri, Rusya'da bir
havaliman›n›n uçak yak›t sistemini yapt›k.
Bursa Do¤algaz Fabrikas›
Kazakistan'da yaklafl›k dört y›ld›r faaliyet
gösteriyoruz. Burada özellikle Sherron'a
büyük projelere imza att›k. Gürcistan'da
yaklafl›k üç y›l faaliyet göstererek, petrol
terminalleri kurduk.
Büyük sanayi tesislerinde
mekanik tesisat konusunda en
çok hangi noktalara önem
verilmeli?
Bizim flirketimizin anlay›fl›na göre sa-nayi tesislerinde ifl güvenli¤i, teknik em-niyet daha ön planda olmal›. Bunun ar-d›ndan kalite, amaca uygun do¤ru mal-zeme seçimi ve projenin gerektirdi¤i
kalitede montaj geliyor. Sanayi tesisle-rindeki mekanik tesisatta, s›radan bir bi-na mekani¤inde karfl›laflamayaca¤›n›z ni-teli¤e sahip bir kalitenin ön plana ç›kma-s› gerekir.
Biz büyük sanayi tesislerinde yap›lan
boru montaj›n›n kaynak ifllerini, test
yöntemlerini, kaplama tekniklerini bü-yük sanayi tesislerinde mutlaka dikkat
edilmesi gereken ciddi konular olarak
görüyoruz.
Yurtiçinde ve yurtd›fl›nda
yap›lan sanayi tesislerinde
mekanik tesisat konusunda
öncelik verilen konular aras›nda
farklar var m›?
Yurtiçinde ve yurtd›fl›nda yap›lan sa-nayi tesislerinde öncelikli konular ara-s›nda art›k günümüzde ciddi farkl›l›klar
olmad›¤›n› düflünüyorum. Ancak halen
yurtiçindeki projelerde ilk yat›r›m mali-yetlerini düflürmek için verimlilik bazen
gözard› edilebiliyor. Bunun d›fl›nda me-sela teknik emniyet ve kalite kontrol
konular›nda halen eksikliklerimiz mev-cut. Bunlara yap›lan tesisi iflletecek per-sonelin e¤itimini de ekleyebiliriz. Ama
onun d›fl›nda ciddi projelerde hakikaten
hiçbir farkl›l›k yok. Hatta daha kaliteli
projelerin yap›ld›¤›n› bile söyleyebiliriz.
Türkiye'de baz› standartlar›n
eksik olmas› sizi ne flekilde
etkiliyor?
Türkiye'de baz› konularda zorlay›c›
standartlar halen yok. Bunlar›n bafl›nda
yal›t›m ve yang›n önleme sistemleri ge--
liyor. Bu tip konular yat›r›mc›n›n veya
ana müteahhidin insiyatifine b›rak›lm›fl.
Halbuki direkt çevreyi, ülke ekonomisi-ni ilgilendiren konular› konufluyoruz.
Yurtd›fl›nda bir projeyi yapan kifli pro-je tamamlanana kadar iflin içerisinde yer
al›yor, do¤rusu da bu. Fakat bu konu
bizde uzun y›llardan beri ihmal ediliyor.
Projeciye önceki y›llarda sadece prose-dür yerine gelsin diye proje yapt›r›l›yor-du. Daha sonraki y›llarda bu biraz daha
geliflmeye bafllad›ysa da, hâlâ bir iflin ba-fl›nda ciddi bir dan›flman yoksa, mutlaka
projegöz ard› ediliyor.
Yal›t›m›n enerji tasarrufundaki
rolü sizce nedir?
Yal›t›m bize göre enerji tasarrufu ko-nusunda ilk s›rada yer al›yor. Ülkemiz-deki alternatif enerji kaynaklar› aray›fl›n›n
ve bu nedenle enerji maliyetlerini dü-flürmek için do¤algaz kullan›m›na geçil-mesinin sebebi budur. Geliflen piyasa
koflullar› içerisinde art›k bir çok yap›, bir
çok üretim sektörü yal›t›ma a¤›rl›k ver-sayfa
21
PUSULA
REFERANS PROJE /
ODE
Bakü Su Hatt›
meye bafllad›. Bunun sebebi tabi ki geli-flen rekabet koflullar› ve üretimde
önemli bir yer tutan enerji sarfiyat›. Do-lay›s›yla siz az enerjiyle daha do¤rusu
düflük maliyetle ürününüzü üretmek
zorundas›n›z. Bu gözle bakt›¤›n›z zaman
yal›t›m›n sektördeki önemini daha iyi
kavrayabilirsiniz.
Enerji kaynaklar› aç›s›ndan d›fla ba-¤›ml› oldu¤umuzdan, yal›t›m›n bizim ül-kemizde çok daha önemli oldu¤unu
düflünüyorum. Özellikle baz› yap›lar›n
proje aflamas›nda, ›s› kay›p veya kazanç
hesaplar›n›n yap›larak yal›t›m›n zorunlu
hale getirmesi gerekti¤ine inan›yorum.
Philip Morris Projesi hakk›nda
bilgi verebilir misiniz?
Ukrayna'n›n Kharkov flehrinde yap›-lan bir yat›r›m. fiehre yaklafl›k 35 km
mesafede. Toplam inflaat alan› 200 bin
m2, toplam kapal› alan› 43 bin m2, üre-tim alan› ise 32 bin m2 olan bir proje.
Y›ll›k üretimi 30 milyar adet sigara. An-cak, ileride oluflabilecek pazar pay› art›-fl›na göre 45 milyar adete ç›kabilecek
bir altyap›yla yap›l›yor.
Bu projenin tüm mekanik sistemlerini
biz yap›yoruz. Buhar ve konvens, ›s›tma,
so¤utma ve havaland›rma, s›hhi tesisat,
yang›n söndürme bas›nçl› hava, proses
suyu, su ar›tma, yak›t tanklar›, yak›t ve
22 sayfa
do¤algaz sistemleri gibi tüm mekanik
sistem bizim taraf›m›zdan yap›l›yor. Bu-rada yaklafl›k 50 bin metre civar›nda
boru montaj› ve yaklafl›k 25 bin m2 ha-va kanal› montaj›m›z var. 15 bin m2 ci-var›nda da kanal yal›t›m› yap›yoruz. 22
bin m2 de boru yal›t›m› iflimiz mevcut.
Bu projedeki yal›t›m
malzemelerini seçerken nelere
dikkat ettiniz? Nerelerde hangi
malzemeleri kulland›n›z?
Bildi¤iniz gibi Philip Morris bir Ameri-kan firmas›. Dolay›s›yla, önümüzde ha-z›rlanm›fl bir Amerikan flartnamesi vard›.
Biz bunun alternatiflerini üretmeye çal›fl-t›k. Ve iflin tekni¤inden ödün vermeden,
bu alternatif malzemeleri iflverenimizin
onay›na sunduk. Bu flekilde biz Türki-ye'den herhangi bir malzeme markas›
listelerde yer almazken, bir çok malze-meyi gönderme f›rsat› elde ettik. Örne-¤in; projeye göre kanallar cam yünü
üzeri alüminyum kaplamayken, biz onu
özel alüminyum lamineli kauçuk köpük
yal›t›m malzemesine çevirdik. Çünkü,
hem uygulamas› ç,ok kolay hem de da-ha dayan›kl›yd›. Biz burada seçim yapar-ken fluna dikkat ettik. Birincisi iflin hem
malzemesini temin etti¤imiz hem de ifl-çili¤ini yapt›¤m›z için malzeme ve iflçili¤i
yan yana koyduk. Toplam ç›kan maliye--
tin analizini yapt›k. Toplamda gördük ki,
sizin malzemenizle biz ifli istenilen süre
içinde yetifltirip, bütçenin içinde kal›yor
ve istenilen kaliteyi rahatl›kla yakalayabi-liyoruz. Bu kriterler içinde biz ODE'nin
ODE K-FLEX DUCT AL CLAD malze-mesini rahatl›kla kulland›k.
Bizim, ifl yapm›fl oldu¤umuz bölgelerde, nitelikli iflçi bulamamak genel bir sorundur. Türkiye'den nitelikli personellerimizi oraya aktar›yoruz. Bu da bize ciddi bir maliyet getiriyor. Dolay›s›yla
adam.saat maliyetimizi dikkate ald›¤›m›z
zaman, buradan yapaca¤›m›z tasarruf
bizim için çok daha önemliydi. Bunun
toplam›n› yan yana koyduk ve bu flekilde yap›lm›fl bir analizle sizin malzemenizin bizim için çok daha uygun oldu¤una karar verdik. Ayr›ca, malzemenin
darbe almayan ve kendi formunu koruyan bir yap›ya sahip olmas› da bizim için
bir di¤er tercih sebebi oldu.
‹lk kez kullanman›za ra¤men
baflta tercih ederken hiç
tereddüt yaflad›n›z m›?
‹lk analizimizi biz malzeme baz›nda
yapt›k. Buna bakt›¤›n›z zaman sizin mal-zemenizin fiyat› bizim için yüksekti. Son-ra iflçili¤i de kapsayan bir analiz daha
yapt›k. O zaman daha uygun oldu¤unu
gördük. Art›k projelerin tamamlanma
süresi günümüzde çok önemli. Ve bili-yorsunuz eski teknikle yap›lan alümin-yum kaplama iflleri çok ciddi zaman al›-yor. E¤er iyi bir ekip de kuramad›ysan›z
ifliniz sahada gerçekten zor.
ODE ile çal›flmak size ne gibi
avantajlar sa¤lad›?
Biz alternatif bir malzemeyle yola ç›k-t›k bu projede. Bunun için ciddi bir tek-nik destek gerekiyordu. Biz bu malzeme-nin en az önerilen di¤er malzemeyle ay-n› özelliklerde oldu¤unu kan›tlamak zo-rundayd›k. Bu teknik deste¤i sizlerden al-d›k. Bunun d›fl›nda bir de bizim farkl› bir
ülkede bir proje yapt›¤›m›z için baz› ser-tifikalara ihtiyac›m›z vard›. Bu tip konular-da da firman›zdan ciddi destek ald›k.
REFERANS PROJE /
ODE PUSULA
Uluslararas› Projelerde ODE K-Flex
Duct AL CLAD Kullan›l›yor
Artan rekabet koflullar› ve daralan pazarda düflen kar marj›yla ile kaliteli, h›zl› ve düflük maliyetli ifl yapabilmenin yollar›n›
arayan tesisat firmalar›, klima kanal yal›t›m›nda ODE K-Flex
ürünlerini tercih ediyor.
1990'l› y›llar›n sonlar›ndan itibaren klima kanal yal›t›m›nda
kullan›m› artan kauçuk köpü¤ü yal›t›m malzemeleri kullan›c›lar›na, camyününe oranla iflçilik maliyeti ve uygulama süresi aç›s›ndan daha ekonomik ve mükemmel yal›t›m imkan› sunuyor.
Bu yüzden ODE K-Flex ürün gam›m›zda yer alan bir yüzü
kendinden yap›flkanl›, bir yüzü 0,4 mm kal›nl›¤›nda, özel alüminyum kapl› kauçuk köpü¤ü levhalar uluslararas› projelerde
en çok tercih edilen ürün haline gelmeye bafllad›.
2004 y›l›nda devreye ald›¤›m›z ODE K-Flex laminasyon tesislerimizde üretimini yapt›¤›m›z AL Clad ürünümüz Philip
Morris'in Ukrayna'daki fabrikas›nda kullan›ld›.
Philip Morris Proje Bilgileri
Proje Ad›
fiehir
Ülke
Yerleflim
Toplam ‹nflaat Alan›
Toplam Kapal› Alan
Toplam Üretim Alan›
Y›ll›k Üretim
: Philip Morris Ukraine Greenfield Project
: Kharkov
: Ukrayna
: Fabrika ülkenin do¤usunda Rusya s›n›r›na 30 km
uzakl›kta bulunan ve ülkenin ikinci büyük flehri olan
Kharkov'da infla edilmektedir. Fabrika flehrin bat›
ç›k›fl›nda ve flehir merkezinde 35 km mesafededir.
: 200.000 m2
: 43.000 m2
: 32.000 m2
: 30 milyar sigara/y›l. Ayr›ca ileride oluflabilecek pazar
pay› art›fl›na göre 45 milyar sigara/y›l ilave kapasite
art›r›m›na olanak sa¤layacak flekilde tasarlanm›flt›r.
Sistem Kapasiteleri
Buhar
Is›tma
: 30 ton/saat (2 adet buhar kazan›)
: 8.000 kw
(1 adet buhar kazan› ve 1 adet plakal› eflanjör)
Havaland›rma
: 1.250.000 m3/h (65 adet klima santral› ve egrost fan›)
Bas›nçl› Hava
: 5.040 m3/h (3 adet kompresör)
Kullan›m ve Proses Suyu : 250 m3/h
Yak›t Tank›
: 250 m3 (diesel)
Toplam Hava Kanal›
: 25.000 m2
Yal›t›m Uygulanmas›
:15.000 m2 hava kanal yal›t›m
Hava Kanal›
Kullan›lan Malzeme
: ODE K-Flex Duct Al Clad Levha ve AL CLAD Bant
Summary
ODE K-Flex Duct AL CLAD is Now in
International Projects
Because of the increasing competition
conditions and less profit margins in the market;
the installation firms searching ways of doing
fast business high in quality and low in cost,
prefer ODE K-Flex products for the insulation
of air conditioning ducts.
From ODE K-Flex product range; elastomeric
rubber foam sheets, one side of which is
covered with aluminium while the other is selfadhesive, started to become the most elegant
one in international projects. ODE K-Flex Duct
AL Clad being producted in our ODE K-Flex
lamination unit, were used in the plant of Philip
Morris/Ukraine.
sayfa
23
PUSULA
MAKALE /
ODE
Yap›larda Su Yal›t›m› ve
ODE Membran Uygulamalar›
U
zun y›llar, boyunca ayakta
kalan yap›lar iyi bir tasar›m›n yan› s›ra eksiksiz bir
uygulaman›n ürünleridir.
Yap›n›n do¤al d›fl etkenlerden korunmas›, çözülmesi gereken bir sistem olarak ele al›nmal›d›r.
Modern mimarl›k anlay›fl›n›n bir gere¤i olarak, yap›larda ço¤u zaman düflük
e¤imli çat›lar tercih edilir. Enerjinin verimli kullan›lmas›, yap›ya gelen suyun
drenaj›, çat›lar›n teras, bahçe veya otopark olarak de¤erlendirilmesi gibi konular günümüzde bu anlay›fl›n yerleflmesine neden oldu.
Yap›larda, çat›lar›n oldu¤u kadar toprak ile temastaki bölümlerinin de su ve
nemden korunmas› gerekir. Bu aflamada
su yal›t›m› büyük önem kazan›r.
Mükemmel su yal›t›m› için do¤ru detayland›rma, nitelikli malzeme ve titiz uygulama gerekir.
Su yal›t›m›n›n eksik veya hatal› olmas›
halinde; çat›larda, döfleme ve yap› elemanlar›n›n dayan›mlar› azal›r.
Konfor koflullar› sa¤lanamaz. Temellerde, beton içindeki çelik donat› korozyona u¤rayarak kesit kayb›na u¤rar, dayan›m› azal›r. Deprem bölgesinde yer
alan ülkemizde tafl›y›c› sistemin temeli,
korozyonu h›zland›racak etkenlerden
uzak tutulmal›d›r.
Su yal›t›m› uygulama flekline
göre ikiye ayr›l›r:
24 sayfa
• Sürekli su yal›t›m›: Ek yap›larak uygulan›r. (su yal›t›m örtüleri vb.)
• Kesintili su yal›t›m›: Su geçirimsiz kaplamalar kullan›larak uygulan›r. (kiremit,
shingle vb.)
Su yal›t›m›nda kullan›lan malzemeler;
• Polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri,
• Sentetik örtüler,
• Sürülerek uygulanan su yal›t›m malzemeleri,
• Kristalize olarak geçirimsizlik sa¤layan
su yal›t›m malzemeleri,
• Beton ve harç katk› malzemeleri olmak üzere befl farkl› flekilde s›n›fland›rabiliriz.
Bu malzemelerin uygulanmas›nda;
• Sentetik örtüler, özel uygulama aparatlar› ve kalifiye iflçi gerektirir.
• Sürülerek uygulanan su yal›t›m malzemeleri d›fl etkilerden olumsuz etkilenir.
• Kristalize olarak geçirimsizlik sa¤layan
su yal›t›m malzemelerinin kullan›m alanlar› özel ve s›n›rl›d›r.
• Beton katk› malzemeleri sadece betonu su geçirimsiz yapmaya yard›mc› olur.
Bu durumda en etkin ve ifllevsel çözümü
polimer bitümlü örtüler sunar.
Polimer Modifiye Bitüm
Bitümün fiziksel özelliklerini (flekil de¤ifltirme, yumuflama ve e¤ilme noktalar›,
UV ve yorulma v.b.) iyilefltirmek için bitüm ile polimerlerin (APP veya SBS)
yüksek s›cakl›kta ifllem görmesiyle elde
edilen üstün nitelikli bitümdür.
APP modifiye bitümlü örtüler
S›cak iklim performans›na sahip bu tür
ürünler, yüksek hava s›cakl›klar›nda daha kolay uygulan›rlar.
UV dayan›m› yüksek, yafllanma süreci
uzun olan bu ürünler, uygun maliyetlidir.
Düfley aplikasyona daha uygundur.
SBS modifiye bitümlü örtüler
Düflük hava s›cakl›klar›nda daha kolay
uygulanan bu ürünlerin, so¤uk iklim performans› yüksektir.
Yüksek flekil de¤ifltirme özellikleri sayesinde, girintili, ç›k›nt›l› ve detay yo¤un
uygulamalarda kolay uygulan›rlar.
Çelik çat›lar gibi yüksek flekil de¤ifltirme yapan yap› elemanlar› üzerine uyguland›klar›nda iyi performans gösterirler.
ODE Membran Ürün Gam›
OPAL serisi polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, APP modifiye bitüm ile üretilmifl, so¤ukta bükülmesi -5 ºC olan,
GRANAT serisi polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, APP modifiye bitüm ile
üretilmifl, so¤ukta bükülmesi -10 ºC olan
ve RUB‹N serisi polimer bitümlü su yal›t›m örtüleri, SBS modifiye bitüm ile
üretilmifl, so¤ukta bükülmesi -20 ºC olan
ve standart olarak iki yüzü polietilen film
kapl› (Mineral tiplerde, bir yüzü renkli
mineral di¤er yüzü PE film kapl›) teras,
temel baflta olmakla beraber farkl› iklim
koflullar›nda yap›lacak uygulamalarda
yüksek performans gösteren su yal›t›m
örtüleridir.
MAKALE /
ODE
PUSULA
Teras Çat›larda Su Yal›t›m›
Kullan›labilir çat› alanlar› oluflturan ve
cepheden görünmeyen çat› çözümleri
sunan teras çat›lar, ›s› yal›t›m malzemesinin konumuna göre iki gruba ayr›l›rlar.
• Geleneksel (konvansiyonel)
teras çat›lar
Geleneksel teras çat›da, su yal›t›m örtüsü ›s› yal›t›m malzemesi üzerinde yer
al›r. Su yal›t›m örtüsü alt›nda yo¤uflma
riskini önlemek amac›yla döfleme yüzeyinde buhar kesici katman uygulanmas›
zorunludur.
Su yal›t›m örtüsü ›s›l gerilme ve çevresel etkilere aç›kt›r. Su yal›t›m katman›nda oluflabilecek herhangi bir problem kullan›lan ›s› yal›t›m malzemesinin
çeflidine ba¤l› olmakla beraber, ›s› yal›t›m malzemesinin kullan›lmaz hale gelmesine neden olabilir.
Geleneksel çat›lar›n
dezavantajlar›:
• Buhar kesici uygulamas› gereklidir.
• Uygulama detayl› ve zordur.
• Uygulama süresi uzundur.
• Ters Teras Çat›
• Gezilen Ters Teras Çat›
Ters teras çat›da, su yal›t›m örtüsü
döfleme yüzeyine do¤rudan uygulan›r.
Buhar kesici katman uygulamas›na gerek duyulmaz. Ekstrüde polistiren
(XPS) ODE Is›pan DT ›s› yal›t›m levhalar› su yal›t›m› üzerine serbest olarak
döflenir. Su yal›t›m katman› ›s› yal›t›m›
taraf›ndan çevresel etkilerden korunur.
Üzerinde gezilen ve sürekli kullan›ma
uygun teras çat›lard›r. Uygulama
aflamalar› flöyledir;
• Yüzey toz ve kal›nt›lardan temizlenerek ODE bitüm emülsiyonu (astar)
uygulan›r.
• Birinci kat ODE Membran flalümo
atefliYle ›s›t›larak yüzeye tam olarak yap›flt›r›l›r.
• Parapetlerde, k›fl›n kar seviyesinin
üzerinde kalacak flekilde uygulan›r
• ‹kinci kat ODE Membran, ilk kat
örtü üzerine ›s›t›larak tam olarak yap›flt›r›l›r.
• ODE ISIPAN DT, ekstrüde polistren ›s› yal›t›m plakalar› su yal›t›m› üzerine yerlefltirilir. Yal›t›m kal›nl›klar› TS 825
standard›na göre belirlenmelidir.
• Ay›r›c› tabaka amaçl› ODE SANTEX polyester keçe ›s› yal›t›m› üzerine
serbest olarak serilir.
• Koruyucu tabaka olarak beton dökülür ve yüzey kaplama malzemesi uygulamas› yap›l›r.
Ters teras çat›lar›n avantajlar›:
• Buhar kesici uygulamas›na gerek
yoktur.
• Su yal›t›m tabakas› olas› mekanik
darbelere, ›s›l gerilmelere ve UV ›fl›nlara karfl› korunur.
• Uygulama süresi k›sa ve kolayd›r.
• Yat›r›m maliyeti düflüktür.
Gezilen ters teras çat› uygulamas›
Gezilen ters teras çat› detay›
sayfa
25
PUSULA
MAKALE /
ODE
• Gezilmeyen Ters Teras Çat›
Üzerinde yo¤un olarak gezilmeyen, ancak bak›m ve onar›m amac›yla ç›k›lan çat›lard›r.
Uygulama flu s›ras›yla yap›l›r.
• Yüzey toz ve kal›nt›lardan temizlenerek
ODE bitüm emülsiyonu (astar) uygulan›r.
• Birinci kat ODE Membran flalümo atefliyle
›s›t›larak yüzeye tam olarak yap›flt›r›l›r.
• Parapetlerde, k›fl›n kar seviyesinin üzerinde
kalacak flekilde uygulan›r.
• ‹kinci kat ODE Membran, ilk kat örtü üzerine ›s›t›larak tam olarak yap›flt›r›l›r.
• ODE ISIPAN DT, ekstrüde polistren ›s› yal›t›m plakalar› su yal›t›m› üzerine yerlefltirilir. Yal›t›m kal›nl›klar› TS 825 standard›na göre belirlenmelidir.
• Ay›r›c› tabaka amaçl› ODE SANTEX polyester keçe ›s› yal›t›m› üzerine serbest olarak
serilir.
• Koruyucu katman olarak, tane büyüklü¤ü
Ø15/35 mm olan yuvarlak çak›l serilir. Çak›l tabakas›n›n yüksekli¤i, yal›t›m plakas›n›n kal›nl›¤›na
ba¤l› olarak de¤iflir.
26 sayfa
MAKALE /
ODE PUSULA
Temellerde Su Yal›t›m›
Yap›lar›n toprak ile temasta olan bölümlerinin su ve nemden korunmas› ve
tafl›y›c› sistemin özellikle deprem etkisi
sonras›nda yap›y› sa¤lam olarak tafl›mas› için gerekir. Su yal›t›m sisteminin ömrü yap› ömrüyle efl projelendirilmeli, bu
do¤rultuda uygulama yap›lmal›d›r. Temellerde hatal› veya eksik uygulanm›fl
su yal›t›m›n›n yeniden yap›lmas›n›n
mümkün olmayaca¤›, yüksek maliyetlerle, bile ço¤unlukla geçici çözümler
getirilebilece¤i unutulmamal›d›r.
Yeralt› su seviyesi de¤erlendirilerek
temel ve su yal›t›m sistemi belirlenmelidir.
Yeralt› su seviyesinin yüksek oldu¤u
durumlarda su yal›t›m› yap›n›n d›fl›ndan,
sürekli ve kesintisiz (bohçalama) olmal›d›r.
Su yal›t›m› mekanlar›n konforu aç›s›ndan ›s› yal›t›m›yla birlikte ele al›nmal›d›r.
Yap›, geçirimsiz toprakla direkt temas
halinde oldu¤undan yeralt› suyu en büyük problemdir. Hafriyat alan›ndaki uygulamalara imkan vermesi için öncelikle
yeralt› su seviyesi hafriyat taban›n›n en
az 500 mm afla¤›s›na kadar düflürülmelidir.
Bu amaçla, bir pompa istasyonu kurularak flantiye çal›flmas› boyunca su seviyesinin süreklili¤i sa¤lan›r. Aksi taktirde
olas› ani art›fllar, tamamlanmam›fl uygulamalara hasar verebilir.
Hafriyat taban›nda, su yal›t›m›n›n serilece¤i düzgün grobeton bir katman
oluflturulur. Temel betonunun dikey
kal›plar› yerlefltirilir. 50 mm genifllikteki
ahflap üçgen takozlar kal›plar›n iç köflelerine yerlefltirilerek keskin dönüfller
engellenir.
Grobeton toz ve kal›nt›lardan ar›nd›r›larak ODE bitüm emülsiyonu (astar)
uygulamas› yap›l›r.
‹lk kat ODE Membran su yal›t›m örtüsü, 200/300 mm kadar› kal›ptan d›flar› ç›kacak flekilde flalümo atefli ile ›s›t›larak uygulan›r.
‹kinci kat ODE Membran 200/300
mm d›flar› tafl›r›larak tamamen yap›flt›r›l›r.
Betonarme temeldeki demir donat›lar›n su yal›t›m örtüsüne zarar vermemesi için, 3-4 cm kal›nl›¤›nda koruyucu
bir flap at›l›r. Düfley eksendeki örtüyü
temel yüksekli¤i boyunca korumak içinse ahflap levha kullan›l›r. Beton döküldükten hemen sonra ahflap levha ç›kar›l›r ve keskin köfleler yuvarlat›l›r.
Perde duvarlar›n, tamamlanana kadar
temel kal›plar› sökülmez. Perde duvarlar toz ve kal›nt›lardan temizlenerek,
ODE bitüm emülsiyonu astar uygulamas› yap›l›r.
Kal›plar ç›kar›l›nca serbest b›rak›lm›fl
200/300 mm'lik örtüler temel aya¤›n›n
üzerine yap›flt›r›l›r.
ODE Membran su yal›t›m örtüsü,
200 mm pay b›rak›larak zeminden en
az 300/500 mm yukar›ya yap›flt›r›l›r.
‹kinci kat ODE Membran su yal›t›m
örtüsü, 200 mm pay b›rak›l›p alttaki örtüyü ortalayacak flekilde yap›flt›r›l›r.
Uygulamada, ek yerlerinde 100 mm bini b›rak›lmas› unutulmamal›d›r.
200 mm'lik bitifl binileri temel aya¤›na kapat›larak membran uygulamas› tamamlan›r. Koruyucu olarak ODE ISIPAN DT ›s› yal›t›m levhalar› yerlefltirildikten sonra dolgu yap›l›r.
sayfa
27
PUSULA
‹fi ORTAKLARIMIZ /
ODE
S‹STEM Mühendislik
Firman›z›n kuruluflundan ve
ticari faaliyetlerinden bahseder
misiniz?
Makine Mühendisi Murat Toprakk›ran
ve Yüksek Mimar Serhat Toprakk›ran
taraf›ndan, 1998 y›l›nda kurulan firmam›z, mühendislik ve mimarl›k hizmetleri
yan›nda ›s›tma-so¤utma sistemleri üzerine çal›flma hayat›na bafllad›. Is›tma ve
so¤utma giderlerinin süreç içerisinde
ola¤an üstü art›fl göstermesi üzerine,
mesle¤imizin getirdi¤i sorumlulukla yapt›¤›m›z araflt›rmalar yak›n gelecekte yal›t›m sektörünün vazgeçilmez ve zorunlu
bir hal alaca¤›n› gösterdi. Sektörde h›zla
büyüyen ve flu anda alan›nda lider konuma gelen ODE ile tan›flmam›z, 2000
y›l›n›n Kas›m ay›nda gerçekleflti.
Sizce yal›t›m›n önemi nedir?
Ülkemiz inflaat sektöründe y›llardan
beri süregelen ve denetimsizlik sonucu
geliflen kötü bina yapma al›flkanl›¤›,
1999 depremiyle beraber su yüzüne
ç›kt› ve faturas› çok a¤›r oldu. Deprem
“‹nsanlar
yal›t›ma
yapacaklar›
yat›r›m›,
pahal› ve
gereksiz
buluyor.”
sonras› revize edilen inflaat yönetmeli¤i
yine denetimsizlik sonucu sadece ka¤›t
üzerinde kald›. Kalitesiz ve eksik malzeme kullan›m›, yal›t›m düflünülmeden yap›lan binalar her y›l milyonlarca dolar›n
havay› ›s›tmak için kullan›ld›¤›n› gösteriyor.
Y›llard›r müteahhit firmalara, bireysel
kullan›c›lara ›srarla yal›t›m›n ne denli
önemli oldu¤unu anlatmaya çal›flsak da,
maalesef insanlar yal›t›ma yapacaklar›
yat›r›m›, pahal› ve gereksiz buluyor. Sek-
Serhat Toprakk›ran
tördeki en önemli problem, bunu anlatamay›fl›m›zd›r.
Bölgenizde yal›t›ma olan ilgiyi
Faaliyet gösterdi¤imiz Trakya bölgesinde inflaat sahipleri hala gaz beton kullanarak ›s›; yan›k ya¤ kullanarak da su yal›t›m›n› çözdüklerini düflünmekteler. Bireysel konut yapan baz› bilinçli kifliler d›fl›nda, yal›t›ma gösterilen ilgi hâlâ istedi¤imiz düzeye ulaflmad›. Kendi imkanlar›m›z› ve ODE'nin bize sa¤lad›¤› katk›larla
yapt›¤›m›z panellerde, meslek gurubumuzdan bile bir elin parmaklar›n› geçmeyecek kadar az meslektafl›m›z›n konuya duyarl›l›k göstermesi iflimizin daha
da zor oldu¤unu aç›kça gösteriyor.
ODE ile çal›flman›n size ne gibi
avantajlar sa¤lad›¤›n› düflünüyorsunuz?
Son dönemlerde yapt›¤› çok ciddi yat›r›mlarla, sektördeki liderli¤ini sa¤lamlaflt›ran ODE, bayilerine konusunda uzman ve bilgili teknik kadrosuyla karfl›lafl›lan sorunlar› çözmekte son derece
yard›mc› olmaktad›r. Yak›n bir yerleflimde fabrika ve deponun bulunmas›
hem malzemeyi en k›sa sürede temin
etmemizi hem de nakliye giderlerini
afla¤›ya çekmek aç›s›ndan bizim için
son derece önemli. Ürün kalitesi ve
tecrübesiyle ODE bizim için art›k vazgeçilmez oldu.
Referans olarak
gösterebilece¤iniz
uygulamalar›n›z neler?
Pek çok konutta uygulad›¤›m›z ›s› yal›t›m›n›n yan› s›ra; K›rklareli Botafl fiube
Müdürlü¤ü bas›nçland›rma kompresör
ünitelerinde yapt›¤›m›z ses izolasyonu;
Karakafl Peynircilik so¤uk hava depolar› izolasyonunu sayabiliriz.
28 sayfa
‹fi ORTAKLARIMIZ /
ODE PUSULA
ALPG‹RAY ‹nflaat
Firman›z›n faaliyetleri hakk›nda bilgi
verir misiniz?
Firmam›z 2001 y›l›nda kuruldu. Alpgiray ‹nflaat Taah.
Ltd. fiti. olarak Bodrum'da; inflaat, proje, taahhüt, yap›
onar›m, yal›t›m, asma tavan uygulamalar› ve malzeme
sat›fl› gibi konularda faaliyet göstermekteyiz.
Size göre yal›t›m›n önemi nedir?
Avrupa Birli¤i'ne girme haz›rl›¤›nda olan ülkemizde
yal›t›m sektörü, Avrupa standartlar›n›n ve miktarlar›n›n
çok alt›ndad›r. H›zla geliflmekte olan bu sektörün, ileriki günlerde Avrupa standartlar›n› yakalayacak olmas›
ülkemizdeki pazar›n nedenli büyük oldu¤unun bir göstergesidir.
Serhan Alpgiray
Turistik bir bölgede hizmet veriyorsunuz.
Bu nedenle buralarda en çok ne tür yal›t›m
uygulamalar› yap›l›yor?
Bodrum'da uygulanmas› mecburi olan, düz teras çat› detay› önemli bir pazar oluflturuyor. Ayr›ca geçmifl
dönemlerde yap›lm›fl inflaat kalitesi düflük yap›lar›n d›fl
cephelerini rehabilite etmek ve enerji tasarrufu sa¤lamak amac›yla h›zla yayg›nlaflan mantolama uygulamalar› giderek ço¤al›yor. Son kullan›c› henüz enerji tasarrufu konusunda yeterince bilinçlenmifl olmasa da sorunlu d›fl cepheler, mantolamaya olan ilgiyi artt›rd›.
ODE ile çal›flman›n size ne gibi avantajlar
sa¤lad›¤›n› düflünüyorsunuz?
Bayili¤ini yapt›¤›m›z ODE firmas›n›n, rakiplerine
oranla daha genç, dinamik ve h›zl› büyüyen yap›s› ve
malzeme çeflitlili¤i bizleri olumlu bir flekilde etkiliyor.
Yal›t›m sektöründe böylesine genifl deneyim ve bilgiye sahip bir firmayla çal›flmak bizlerin de ufkunu geniflletiyor.
Referans olarak gösterebilece¤iniz
uygulamalar›n›zdan örnekler verir misiniz?
Mandarin Otel teras çat› su ve ›s› yal›t›m uygulamalar›, Simko Otel d›fl cephe mantolama uygulamas›, Yat
Lift Tersanesi yal›t›m uygulamalar›, Havana Beach
Clup, Çelebi Hava Servisi Bodrum ‹stasyonu, Kaplan
‹nflaat Villalar› yal›t›m uygulamalar› referanslar›m›z aras›nda yer al›yor.
Simko Otel
Yal›t›m Uygulamas›
sayfa
29
PUSULA
UYGULAMALAR /
ODE
SSK Halkal›
Hastanesi'nin Is›
Yal›t›m Uygulamas›n›
Net Yal›t›m Yapt›
ap›m›na 1999 y›l›n›n Aral›k ay›nda bafllanan, ancak ödenek yetersizli¤i nedeniyle inflaat aflamas› uzayan SSK Halkal›
Hastanesi'nin inflas› devam ediyor. ‹stanbul'da 25 y›l aradan sonra yap›lan ve
Avrupa yakas›n›n en büyük SSK hastanesi olma
özelli¤ini tafl›yan 25 bin m2'lik hastane, 400 yatak kapasitesine sahip.
Hastanenin d›fl cephedeki ›s› yal›t›m›n› yapan Ankara bayiimiz Net Yal›t›m, toplamda 15 bin m2'lik bir
alana uygulama yapt›. Uygulamada 3 cm ODE Is›pan MD ›s› yal›t›m plakas›, ODE S›vaf Premium s›va
filesi, ODE Excel yap›flt›r›c› ve ODE S›va Extra kullan›ld›.
Y
Özel Demetevler Hastanesi'nin Bina ve Tesisat
Yal›t›m›nda ODE Ürünleri Tercih Edildi
A
DT Sa¤l›k Hizmetleri firmas›
taraf›ndan Ankara'da yapt›r›lan Özel Demetevler Hastanesi'nin yal›t›m uygulamalar›n›, Ankara bayimiz Repa yapt›. 5 bin m2
oturum alan›na sahip olan, 85 yatakl›
30 sayfa
hastanenin d›fl cephesine, 3 cm ODE
Is›pan MD ile 2 bin m2 mantolama uygulamas› yap›ld›. Söve olarak da, 720 mt
S 04 tipi söve profili kullan›ld›. Binan›n
su yal›t›m uygulamas›nda ODE Membran uyguland›. Toplam 2 bin m2'lik uy-
gulamada, ODE Membran OC 200 ve
OP 300 ürünleri, mekanik tesisat yal›t›m›nda da ODE ürünlerinin tercih edildi.
Ayr›ca hastanede 4 bin mt ODE K-Flex
EC Boru ile 2 bin mt ODE Flex boru
kullan›ld›.
UYGULAMALAR /
ODE PUSULA
Bulduk Ticaret Su Yal›t›m
Uygulamalar›nda
ODE Membran'›
Öneriyor
T
okat bayiimiz Bulduk
Ticaret, gerek kamu
binalar›nda gerekse
özel binalarda yapt›¤›
su yal›t›m› uygulamalar›nda ODE Membran ürünümüzü kullan›yor.
Tokat Vak›flar Bölge Müdürlü¤ü'nün çat› yal›t›m›nda ODE
Membran OC 200 ve OC 400
kullanan bayiimize, buradaki baflar›l› uygulamas›n›n neticesinde
Amasya Vak›flar Müdürlü¤ünün
çat› yal›t›m ifli de verildi.
Tokat Emniyet Müdürlü¤ü Misafirhane'sinin ›s› ve su yal›t›m uygulamalar›n› da yapan
bayiimiz, binan›n perde betonlar›nda ve çat›s›nda su yal›t›m ürünü olarak ODE Membran OC 200 ve OC
400 MIN arduazl› kullan›ld›. Binan›n d›fl cephesine ise 600 m2 3
cm'lik ODE Sistem ile
›s› yal›t›m uygulamas›
yap›ld›.
Çet Yal›t›m Baflar›l› Uygulamalar›na
Devam Ediyor
Ankara Eryaman Toplu Konutlar›nda
yapt›¤› baflar›l› uygulamayla 2004 y›l›n›n
Yal›t›m Uygulamas› ödülüne aday gösterilen Ankara bayiimizi Çet Yal›t›m, baflar›l› uygulamalar›na devam ediyor.
Sakarya'da inflaat› devam eden Ferizli
L tipi Cezaevi'nin su yal›t›m uygulamas›n› yapan bayiimiz, cezaevi ve lojmanlar›n
perde duvarlar›na ODE Membran OP
300 ürünümüz ile 7 bin m2 su yal›t›m
uygulamas› yapt›. Cezaevi ar›tma tesisinin taban ve perde duvarlar›nda da
ODE Membran OC 200 ve OP 300
ürünümüz kullan›ld›.
sayfa
31
Yap›lan Uygulama
: DO⁄ASAN
: Ayd›n Devlet Hastanesi
Acil Servis Ek Binas› / Ayd›n
: 4.000 m2 D›fl Cephe Is› Yal›t›m›
: 5 cm ODE Is›pan MD
Firma Ad›
Uygulama Yap›lan Yer
Yap›lan Uygulama
: DO⁄ASAN
: Baflak Villalar› / Ayd›n
: 7.650 m2 Çat› Is› Yal›t›m›
: 3 cm ODE Is›pan DT
32 sayfa
s
s
Firma Ad›
Yap›lan Uygulama
: ‹ZONUR
: Akkoyunlu Toyota Plaza / Bursa
: 5.000 m2 Temel ve
Perde Su Yal›t›m›
: ODE Membran OC 200-OP 300
Firma Ad›
: YAPI NET
Uygulama Yap›lan Yer : Do¤ukent ‹lkö¤retim Okulu
Akarlar / Manisa
Yap›lan Uygulama
: 1.800 m2 Temel Bohçalama
: ODE Membran OC 200 - OP 300
Firma Ad›
Yap›lan Uygulama
fiAAT
: CAN ‹NfiA
: OPSAN Fabrikas› Gebze / ‹zmit
: 1.500 m2 Temel Su Yal›t›m›
: ODE Membran OP 300
s
s
Firma Ad›
ODE
s
UYGULAMALAR /
s
PUSULA
Firma Ad›
: TEKN‹K YAPI
Uygulama Yap›lan Yer : Amasya Lisesi Ek Binas›
Amasya
Yap›lan Uygulama
: 2.000 m2 D›fl Cephe Is› Yal›t›m›
: 5 cm ODE Is›pan MD
SEKTÖRDEN HABERLER/
ODE PUSULA
“Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” Kampanyas›'na
Alt›n Sponsor Olarak Destek Veriyoruz
on dönemlerde kurumsallaflma faaliyetlerini
h›zland›ran ‹ZODER,
kamuoyundaki yal›t›m
bilincini art›rmak ve yal›t›m›n sa¤lad›¤› fayday›
daha fazla say›da insana
anlatabilmek için, “Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” isimli bir kampanya
bafllatt›.
‹ZODER ‹letiflim Komitesi'nin bir y›ll›k
çal›flmas› sonucunda oluflan ve ciddi bir
iletiflim stratejisi üzerine kurulan kampanya, ‹ZODER'in en önemli dönüflüm
projelerinden birisi niteli¤inde. 2006 y›l›
sonuna kadar uzanan iki y›ll›k bir süreci
kapsayan kampanya medya reklâmlar›ndan, yar›flmalara kadar 42 de¤iflik aktiviteyi içeriyor. Finans anlam›nda platin, alt›n, gümüfl ve bronz olmak üzere dört
farkl› kategoride toplam 17 firma tara-
S
f›ndan desteklenen projeye, ODE olarak bizler de alt›n sponsor statüsünde
destek veriyoruz.
“Yal›t›m Kârl› Yat›r›m” kampanyas›n›n
ana hedefi, son kullan›c›lara ve resmi
makamlara ulaflarak, yal›t›m bilincini ge-
lifltirmek. Kampanya sayesinde özellikle
kamuoyunda oluflacak bilinçle, yal›t›m
sektörüne talebin artaca¤›, yasa ve yönetmeliklerin daha do¤ru uygulanmas›,
uygulamalar›n denetim aya¤›n›n sa¤lamlaflt›r›lmas›, ça¤dafl yasa ve yönetmeliklerin bir an önce ç›kart›lmas› için daha
h›zl› ad›mlar at›laca¤› öngörülüyor.
‹ZODER 2005 y›l› itibariyle bafllatt›¤›
ulusal bilgilendirme kampanyas› kapsa-
‹ZODER, AB Deste¤i ile
E¤itim Merkezi Aç›yor
‹ZODER'in, büyüyen yal›t›m sektörünün, e¤itilmifl ve nitelikli ara elemana ihtiyaç duydu¤u gerçe¤inden yola ç›karak
oluflturdu¤u ‹YEDAM (‹ZODER Yal›t›m
E¤itim Dan›flma Merkezi) projesi hayata
geçiyor.
Avrupa Birli¤i'nce oluflturulan ve ‹flkur
taraf›ndan yönlendirilen fon program›yla
Aktif ‹flgücü Programlar› Projesi'ne sunulan ‹YEDAM program›, 17 Aral›k 2004
tarihinde kabul edildi. Böylece uygulanma bedeli 221 bin Euro olan projenin
132.789 Euro'su ‹ZODER'e hibe olarak
verildi.
‹TÜ Gümüflsuyu Makine Fakültesi'nde
faaliyet gösterecek olan ‹ZODER Yal›-
t›m E¤itim Dan›flma Merkezi ‹YEDAM'da; yal›t›m sektöründeki uzman
eleman eksikli¤inin giderilmesi için 12 ay
boyunca toplam 500 kiflilik bir gruba e¤itim verilmesi hedefleniyor. Projedeki
e¤itim çal›flmalar›; iflsizleri 'yal›t›m ustas›';
mimar ve mühendisleri de 'yal›t›m uzman›' olarak yetifltirmek üzere haz›rlanm›fl iki ana bafll›ktan olufluyor. Yal›t›m ustas› olarak yetifltirilecek, 400 kifli çeflitli
m›nda öncelikli olarak, ad›n› ve logosunu
yeniledi. ‹ZODER'in ›s›, ses, su izolasyoncular› derne¤i olan aç›l›m› temsil etti¤i tüm alt sektörleri kapsayacak flekilde
“Is›, Su Ses Yang›n Yal›t›mc›lar› Derne¤i”
olarak de¤ifltirilirken temsil etti¤i misyona uygun olarak da logosu yenilendi.
Tan›t›m faaliyetleriyle tüm Türkiye çap›nda, yayg›nlaflt›r›lacak kampanya kapsam›nda, yal›t›mla ilgili doküman, bilgilendirici broflür ve tan›t›m kitaplar›n›n
yan› s›ra bir de rehber haz›rlan›yor. Türkiye'de yal›t›m konusunda ilk kez haz›rlanan ve Türkiye Yal›t›m Rehberi 2005
ad›n› tafl›yan bu çal›flmayla yal›t›m sektöründe faaliyet gösteren firmalara yer
verilerek, sektörün kamuoyunda daha
iyi tan›t›lmas›, yal›t›m uygulamalar› hakk›nda detayl› bilgiler verilmesi ve yal›t›m
yapt›rmak isteyenlerin firmalara kolayca
ulaflabilmeleri sa¤lanacak.
sosyal gruplardan seçilecek ve bunlar›n
yüzde 35'i de eski mahkumlar, sokak çocuklar›, madde ba¤›ml›l›¤› tedavisi görmüfl ve yetifltirme yurtlar›nda büyümüfl
kiflilerle e¤itimsiz veya ilkokul mezunlar›ndan oluflacak. Yal›t›m Uzman› olarak
e¤itilecek 100 kiflilik grup ise mimar veya mühendislik e¤itimi alm›fl, inflaat sektöründeki küçülmeden dolay› ifl bulamam›fl veya her an iflsiz kalma riskini tafl›yan
mimar ve mühendislerden oluflacak. E¤itimler sonunda ‹ZODER taraf›ndan verilecek sertifikalar› tafl›yan kursiyerlere,
istihdam konusunda sektör firmalar› taraf›ndan öncelik tan›nacak.
Proje kapsam›nda, ‹ZODER taraf›ndan kurulacak merkezde gerçeklefltirilecek e¤itim programlar›n›n yan› s›ra, Marmara bölgesinin çeflitli illerinde de seminerler verilmesi planlan›yor. Yal›t›m konusunda dan›flma merkezi niteli¤i de tafl›yacak merkezin e¤itim programlar›ndan 1100 kifli faydalanabilecek.
sayfa
33
PUSULA
GRUPTAN HABERLER /
ODE
2004 ODE ‹çin Kalite Y›l› Oldu;
2005 ise Maliyet Y›l› Olacak
2004 y›l›n›n sat›fl ve pazarlama aktivitelerini, 12 Mart 2005 tarihinde ‹stanbul
Point Otel'de düzenledi¤imiz toplant›da de¤erlendirdik.
‹ki bölüm halinde yap›lan toplant›ya
pazarlama, sat›fl, muhasebe ve üretim
personelimiz kat›ld›. Toplant›n›n ilk bölümünde s›ras›yla; Ductflex Genel Müdürü Celalettin Erim, ODE K-Flex Genel Müdürü Nezih Alt›nok, Üretim ve
Yat›r›mlardan Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›m›z Ferruh Kuduo¤lu ile Mali
ve ‹dari ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›m›z Güven Karaman birer konuflma yapt›lar.
Sabahki bölümün ilk konuflmac›s›
olan Ductflex firmam›z›n Genel Müdürü Celalettin Erim, faaliyete bafllad›klar›
2003 y›l›ndan bu yana istikrarl› bir büyüme kaydettiklerini, bafllang›çta iki çeflitle
s›n›rl› olan üretim gam›n› k›sa bir sürede
19 çeflide ç›kartt›klar›n› ve pazar lideri
olma yolunda h›zla ilerlediklerini vurgulad›. As›l hedeflerinin yurtd›fl› pazarlar
Teoman Duman
Adahan Lojistik Genel Müdürü
34 sayfa
oldu¤unu da söyleyen Celalettin Erim;
“Biz yurtiçi pazar›na son model üretim
teknolojisiyle üretilen, kaliteli ürünler
sunduk. Sahip oldu¤umuz bilgi birikiminin ve genifl ürün gam›n›n k›sa sürede
bizi pazar lideri yapaca¤›na eminim. Hedefimiz, tüm dünyaya kaliteli ve uygun
fiyatl› ürünler satan bir firma haline gelmek. Bu nedenle 2005 y›l›nda sadece
s›n›r›m›z olan komflu ülkelere de¤il, Almanya, Rusya gibi daha uzak ama daha
büyük pazara sahip ülkelere ihracat
yapmak için çal›flaca¤›z”dedi.
Toplant›n›n ikinci konuflmac›s› ODE
K-Flex firmam›z›n Genel Müdürü Nezih
Alt›nok idi. Nezih Alt›nok konuflmas›nda, ODE K-Flex'in Ar-Ge, üretim çeflitlili¤i, makine park› ve üretim kalitesiyle
güçlendi¤ini, yurtiçi pazar haricinde Endonezya, ‹spanya, ‹ran, Ukrayna, Birleflik
Arap Emirlikleri, Polonya, ‹talya, Yunanistan gibi bir çok ülkeye de ihracat
yapt›klar›n› ve yap›lan ihracatlar›n ürün
kalitesinin bir göstergesi oldu¤unu vurgulad›. 2004 y›l›nda devreye giren laminasyon tesisiyle kullan›c›ya katma de¤er
sa¤layan özel alüminyum kapl› ürünlerin
üretimine de bafllad›klar›n› söyleyen Alt›nok 2005 y›l›nda alüminyum kaplamal› kauçuk ürünlerin sahip oldu¤u özelliklerle pazarda önemli bir pay elde edece¤ine inand›¤›n›n alt›n› çizdi.
Nezih Alt›nok'un ard›ndan Üretim ve
Yat›r›mlardan Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›m›z Ferruh Kuduo¤lu söz ald›.
Kuduo¤lu konuflmas›nda; 2003, 2004
ve 2005 y›llar›n› üretim ve yat›r›m aç›s›ndan de¤erlendirdi. 2003 y›l›n› hacimsel olarak üretim kapasitelerinin s›n›rlar›n›n zorland›¤› y›l olarak nitelendiren
Ferruh Kuduo¤lu, 2004 y›l›n›n ise ODE
aç›s›ndan ciddi bir yat›r›m y›l› oldu¤unu
vurgulad›. 2004'ün ODE için kalite
odakl› bir y›l oldu¤unu belirten Kuduo¤lu; “2004 y›l›nda hizmete giren Membran üretim tesisi ve lojistik merkeziyle
üretim ve hizmet kalitemizde önemli
bir aflama daha kaydettik. Üretim kalitemizi daha da artt›rmam›zda ve Ar-Ge
çal›flmalar›m›zda bize önemli katk›lar
sa¤layaca¤›na inand›¤›m›z bir laboratuar
kurduk. Bu nedenle 2004 bizim için kalite y›l› olmufltur. 2005 ise bizim için bir
maliyet y›l› olacak. ‹nsan kaynaklar›, üretim, hammadde gibi maliyetleri yeniden
de¤erlendirece¤iz” dedi.
‹lk bölümün son konuflmac›s› Mali ve
‹dari ‹fllerden Sorumlu Genel Müdür
Yard›mc›m›z Güven Karaman'd›. Karaman 2005 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan
Logo Gold ERP program› ve firmaya
sa¤lad›¤› avantajlar konusunda bilgiler
verdi.
Ferruh Kuduo¤lu
ODE Üretim ve Yat›r›mlardan Sorumlu
Genel Müdür Yard›mc›s›
GRUPTAN HABERLER /
Toplant›n›n ikinci bölümünde söz
alan ilk konuflmac› ise Adahan Lojistik
Genel Müdürü Teoman Duman oldu.
Konuflmas›n›n bafl›nda Adahan Lojistik
olarak sunduklar› hizmetleri anlatan
Teoman Duman daha sonra ODE ile
yürütülen sevk›yat ve lojistik konular›n-
daki iflbirli¤i hakk›nda bilgiler
verdi.
Teoman Duman'dan sonra Genel Müdürümüz Orhan Turan, 2004 y›l›n›n durum de¤erlendirmesini konu
alan bir konuflma yapt›. Sat›fl
ve pazarlama konusunda yeniden yap›lanan firmam›z›n
2005 y›l›nda % 100 bayi üzerinden sat›fl
sistemini daha da yayg›nlaflt›raca¤›n›
vurgulayan Turan; “günümüzün ekonomik flartlar› sonucunda düflük enflasyonla dönen farkl› bir durum var karfl›m›zda. Fiyatlar› enflasyon kadar att›rmak
mümkün de¤il. Oyun art›k baflka saha-
ODE PUSULA
da oynan›yor. Bu yeni flartlar kârl›l›kta,
ciroda hedeflerin tutmas› için adetsel
büyümeyi zorunlu k›l›yor. 2005 bizim
için önemli kararlar›n arifesinde oldu¤umuz bir y›l. Bu nedenle üretim ve da¤›t›mda daha da büyümemiz gerekiyor.”
dedi. Toplant› bitiminde tüm personelimiz eflleriyle birlikte Tafldevri Restaurant'da düzenledi¤imiz akflam yeme¤ine kat›ld›. Yemekte firmam›zda 5. çal›flma y›l›n› dolduran personelimize ve
2004 y›l›n›n en iyi performans›n› gösteren üç bölge müdürlü¤ümüze plaketlerinin verildi¤i bir tören düzenlendi. Gece, hareketli müzikler eflli¤inde, geç saatlere kadar sürdü.
Üretim Personelimiz fiirket Yeme¤inde E¤lendi
Çorlu'da dört üretim tesisimizde görevli personelimiz, 26 fiubat'ta yap›lan yemekte bir araya geldi.
Burç Best Otel’de yap›lan
yeme¤e eflleriyle birlikte kat›lan personelimizden beflinci çal›flma y›l›n› dolduran on
kifliye, törenle plaketleri verildi.
Yemek süresince nefleli
müziklerle coflan personelimiz, gece geç saatlere kadar
e¤lendi.
sayfa
35
PUSULA
GRUPTAN HABERLER /
ODE
“Art›k Yuvam Daha S›cak
Projesi”ne Destek Olduk
Elektrik ‹flleri Etüt ‹daresi, ‹ZODER ve
Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu iflbirli¤inde, mevcut binalardaki
enerji tasarrufu potansiyeli konusunda
kamuoyunu bilinçlendirmek amac›yla
Ankara 50. Y›l Yetifltirme Yurdu'na ›s›
yal›t›m› uygulamas› yap›ld›.
Ülkemizdeki enerji verimlili¤inin artt›r›lmas› çal›flmalar›na örnek teflkil edecek uygulaman›n, izleme süreci, Elektrik
‹flleri Etüt ‹daresi taraf›ndan yürütülüyor. Uygulaman›n ilk aflamas›nda ›s› ya-
l›t›m› yap›lmadan önce binan›n tüketti¤i enerji miktar› ölçüldü. Böylece; bir
binan›n ›s› yal›t›m› yap›lmadan önce ve
›s› yal›t›m› yap›ld›ktan sonra harcad›¤›
enerji miktar› kamuoyuna somut olarak
gösterilecek.
Enerji verimlili¤ine yönelik yenileme
çal›flmas› kapsam›nda yap›lan uygulamada kullan›lan malzemeler, aralar›nda
ODE'nin de bulundu¤u ‹ZODER üyesi
üretici firmalar taraf›ndan temin edildi.
Projeye destek veren firmalara 17
fiubat 2005 tarihinde düzenlenen bir
törenle teflekkür plaketi verildi. Enerji
Verimlili¤i Haftas› etkinlikleri kapsam›nda Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarl›k Fakültesi Konferans Salonu'nda
yap›lan törende firmam›za verilen plaketi, Ankara Bölge Müdürümüz Bülent
Tezcan ald›.
Çat› & Cephe 2005 ve ‹stanbul Yap›
Fuar›na Kat›l›yoruz
24-27 Mart tarihleri aras›nda bu y›l ikinci kez düzenlenecek olan Çat› & Cephe Fuar›, CNR Fuar merkezinde
gerçeklefltirilecek. Çat› Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i ÇATIDER'in destekledi¤i ve çat›-cephe
sektörünün gerçek anlamdaki ihtisas fuar›
olarak nitelendirilen organizasyonda,
çat›-cephe sistemlerinde tüm aray›fllara cevap verecek ürünler
sergilenecek.
Bu y›l yirmi sekizincisi düzenlenecek olan Uluslararas› ‹stanbul Yap›
Fuar› ise 4-8 May›s tarihlerinde TÜYAP
Beylikdüzü Fuar Merkezi'nde yap›lacak.
Bu iki önemli sektörel fuar›n kat›l›mc›lar› aras›nda yer alan firmam›z da yap› yal›t›m›nda pazara sundu¤u yeni ürünlerini sergileyecek.
Fuar Stand›m›za Sizleri de Bekliyoruz…
Fuar Ad›
Tarih
Yer
Stand No
Çat› & Cephe Malzemeleri
ve Teknolojileri Fuar›
Yap› ‹stanbul Fuar›
24 - 27 Mart 2005
4 - 8 May›s 2005
CNR Fuar Merkezi
TÜYAP Beylikdüzü
1.Hol E-02
3. Hol
36 sayfa
GRUPTAN HABERLER /
ODE PUSULA
Membran Üretim Tesisimiz ve
ODE Membran Ürünümüz ile
2004 Yal›t›m Baflar›
Ödüllerine Aday Olduk
Y
al›t›m Dergisi taraf›ndan geçen y›l ilki düzenlenen, Yal›t›m Sektörü Baflar› Ödülleri'nin bu y›lki adaylar› belli
oldu. “Y›l›n Yat›r›m›”, “Y›l›n
Profesyoneli”, “Y›l›n Yeni Ürünü” ve
“Y›l›n Yal›t›m Uygulamas›” kategorilerinde verilecek ödüllerin adaylar› aras›nda geçen y›l hizmete giren Membran
üretim tesisi ve ODE Membran ürünüyle firmam›z da yer al›yor.
Toplamda alt› aday›n bulundu¤u, Y›l›n
Yat›r›m Adaylar› aras›nda yer alan
Membran üretim tesisimiz, 6 bin m2
aç›k, 20 bin m2 kapal› alana sahip. 6 milyon $ yat›r›m de¤erindeki tesisimizin,
y›ll›k üretim kapasitesi ise; 12 milyon
metrekare.
2004 y›l›n›n Haziran ay›nda pazara
sundu¤umuz ODE Membran ürünümüz de, Y›l›n Su Yal›t›m› Ürünü ödülüne aday gösterildi. Camtülü ve nonwoven polyester tafl›y›c›larla güçlendirilen, APP ve SBS katk›larla modifiye edilmifl bitümden üretilen ODE Membran
ürünümüzün, Opal, Granat ve Rubin
olmak üzere üç tipi bulunuyor. Polimer
bitümün uzun ömür, tam su geçirmezlik ve farkl› iklim koflullar›nda kolay uygulan›rl›¤› tüm ürün tiplerinin ortak
özelli¤i.
2004 Y›l› Yal›t›m Baflar› Ödülleri Yal›t›m Dergisi okurlar›yla, sektörü temsil
eden firma temsilcilerinden ve akademisyenlerden oluflturulan Seçici Kurul'un oylar›yla, Nisan ay›nda sahiplerini
bulacak.
Y›l›n Yal›t›m Uygulamas›
Adaylar› Aras›nda
Bayimiz Çet Yal›t›m da Var
Geçen Sene Ne Olmufltu?
Yal›t›m sektörünün geliflmesi, kamuoyunun yal›t›m konusunda bilinçlendirilmesi ve yal›t›m sektörünün pazarlama
iletiflimi çal›flmalar›na katk›da bulunmay›
amaçlayan organizasyonda, geçen sene
ödüle hak kazananlar Yap› ‹stanbul
2004 Fuar›'nda düzenlenen törende
ilan edilmiflti. Firmam›z geçen sene de
2003 y›l›nda faaliyete bafllayan ODE
Ductflex Esnek Hava Kanal› Üretim Tesisi ile Y›l›n Yat›r›m› ödülünü alm›flt›.
Ankara bayilerimizden Çet Yal›t›m da, Eryaman Toplu Konut Projesi'nde yapt›¤› yal›t›m uygulamalar›yla Y›l›n Yal›t›m Uygulamas› ödülüne aday gösterildi. Bayimiz HaziranAral›k 2004 tarihleri aras›nda, 1660
konuta, toplamda 110 bin m2 ›s›, 44
bin m2 su yal›t›m uygulamas› yapt›.
Bayimiz yapt›¤› uygulamalarda 4 cm
ODE Is›pan MI ile ODE Membran
OP 300 ve OP 400 ürünlerimizi
kulland›.
sayfa
37
PUSULA
BASINDA /
ODE
Finans Dünyas›
fiubat 2005
Türkiye’nin flartlar›
girimflimcili¤in okulu
“Baflar›;
çal›flma, ilke
takip, güven ve
sab›r gerektirir”
Hürriyet Gazetesi
38 sayfa
22 fiubat 2005
Baflar›lar›m›z
Genç
Giriflimcilere
Örnek Olmaya
Devam Ediyor
Türkiye Genç ‹fladamlar›
Derne¤i TÜG‹AD'›n
katk›lar›yla haz›rlanan
“Genç Giriflimcilerin Baflar›
S›rlar›” isimli kitap Hayat
Yay›nc›l›k kitaplar› aras›nda
yay›mland›.
Yeni nesil giriflimcilere
örnek olmas› amac›yla, sektörlerinde Türkiye'nin önde
gelen firma sahiplerinin ifl
hayat›nda yaflad›klar›
deneyimleri anlatt›klar›
kitapta genel müdürümüz
Orhan Turan ve ODE'nin
baflar› öyküsü de yer ald›.
Firmam›z›n ihracat
konusunda son befl y›ll›k
dönemde gösterdi¤i baflar›l›
yükselifl de Yrd. Doç. Dr.
Serdar Pirtini ve Yrd. Doç.
Dr. Mehmet Melemen'in
haz›rlad›¤› “‹hracat
Uygulamalar› - Pazarlama
Yönlü Bir Yaklafl›m” isimli
kitapta anlat›lm›flt›.
‹NSAN KAYNAKLARI /
ODE PUSULA
Firmam›zda 5. Çal›flma Y›l›n› Dolduran Personelimiz
Ad› - Soyad›
Görevli Oldu¤u Bölüm
Görevi
Hakk› Atam Atilla
Veli Ar›salan
Hatice Mutlu
Bedri Baykal
Mehtap Dinçer
Nadir Tafl
Ramazan Gürel
Ali Ekber Önal
Cenk Tekin
Okan Murat Ereno¤lu
Serkan Demirsan
Dilek Ertan
Uygar Sonlu
Eylem Asil
Adem Akdo¤an
Veli Yitük
Levent Bozay›
ODE K-Flex Üretim Tesisi
Genel Müdürlük
Pazarlama
‹stanbul Avrupa Bölge Müdürlü¤ü
Bursa Bölge Müdürlü¤ü
Pazarlama
‹hracat
Ankara Bölge Müdürlü¤ü
Membran Üretim Tesisi
Polietilen Üretim Tesisi
Hamurhane ‹flletme fiefi
Vardiya Amiri
Kalite Kontrol Personeli
Üretim fiefi
Üretim Plan. ve ‹th. ‹hr. fiefi
Vardiya Amiri
Üretim Personeli
Muhasebe Personeli
Ürün Grup Yöneticisi
‹st. Avr. Bölge Müdürü
Bursa Bölge Müdürü
Sat›fl Destek Sorumlusu
‹hracat Sorumlusu
Sat›fl Destek Sorumlusu
Üretim Personeli
Üretim Personeli
Üretim Personeli
Arkadafllar›m›za bugüne kadarki özverili çal›flmalar› için teflekkür ediyor, birlikte daha uzun y›llar çal›flmay› diliyoruz.
Aram›za Kat›lanlar
Leyle¤in Getirdi¤i
Ad› - Soyad›
Görevli Oldu¤u Bölüm
Görevi
Bar›fl Erdo¤an
Cem Çivici
Elif Budak
Enver Y›lmaz
Hikmet Al›kl›
Muammer Girgin
Nazan Duyar
Nurten ‹driso¤lu
Tayfun Odabafl
XPS Üretim Tesisi
XPS Üretim Tesisi
‹hracat
Genel Müdürlük
XPS Üretim Tesisi
XPS Üretim Tesisi
Samsun Bölge Müdürlü¤ü
Sat›nalma Sorumlusu
Üretim Personeli
‹hracat Operasyon Eleman›
Bilgi ‹fllem Sorumlusu
Üretim Planlama Sorumlusu
Üretim Pesoneli
Muhasebe Personeli
Kalite Kontrol Sorumlusu
Samsun Bölge Müdürü
XPS üretim tesisi vardiya sorumlumuz Hasan Demir 1 Kas›m 2004
tarihinde baba oldu. Saliç-Hasan
Demir çiftini kutluyor o¤ullar› Yi¤it
ile birlikte güzel bir hayat
geçirmelerini diliyoruz.
Bursa Bölge müdürümüz Serkan
Demirsan 18 Kas›m 2004 tarihinde
ikinci kez baba oldu. Eylem- Serkan
Demirsan çiftini kutluyor, k›zlar› Ekin
ve minik o¤ullar› Özgür ile birlikte
mutlu bir hayat diliyoruz.
Aram›za kat›lan arkadafllar›m›za görevlerinde baflar›lar diliyoruz.
Mutluluklar›m›z
‹zmir Bölge Müdürümüz Tolga Köse 12 fiubat 2005
tarihinde Canan Müderriso¤lu ile hayat›n› birlefltirdi. Tolga Canan Köse çiftini kutluyor, bir ömür boyu mutluluk
diliyoruz.
sayfa
39

Yal›t›m Kârl› Yat›r›m

Transkript

Benzer belgeler

profesyonellerin tercihi

Adaylar için tıklayınız

AÇ - ekolojikmim.com

PE Körkasa Bandı