Koyun Besleme

PRATĠK BESLENME PROGRAMI
Koçların Beslenmesi
Koçlardan iyi kaliteli sperma almak ve
libidoyu etkilemek için dengeli beslemek
gerekir.
Bu
hayvanlara
tüm
yıl
boyunca
iyi
kaliteli
mera
yeterli
olabilir.
Yalnız aşım döneminden iki ay önce
vitamin A ihtiyaçları karşılanmalıdır.
Bu dönemde koçlara günde 1-2 kg kesif
yem karması (% 22 HP ve 2 Mcal/kg ME)
verilmelidir
veya
1,5kg
kuruot+2kg
silaj+kesif yem verilebilir. Pancar yaprakları
idrar taşı oluşumuna neden olabilir.
Ne fazla besleyip, yağlandırılmalı nede
fazla
aşım
yaptırarak
zayıf
düşürülmemelidir.
1 yaşından önce aşım yaptırılmamalıdır.
Dönem
Pratik Yemleme
YaĢama Payı
(kuru dönem)
1,5kg baklagil
(fiğ, yonca,vb.) kuru ot
AĢım Dönemi
(Flushing)
1,5kg baklagil kuru ot+
0,25-1kg tahıl
Erken Gebelik
(I.dönem)
1,7kg baklagil kuru ot
Geç Gebelik
(II.dönem)
1,9kg baklagil kuru ot+
0,5kg mısır
Sağmal Dönem
2,3kg baklagil kuru ot+
0,7kg mısır
Koç
3,5kg baklagil kuru ot+
1-3kg tahıl
Her türlü dilek, öneri ve şikayetleriniz için :
www.giresuntarim.gov.tr
Koçlardan yüksek performans almak için;
1kg/gün yulaf
Yeşillik
Hareket ettirilmeleri
Kırkım yapılması
Sabahları yemden önce 1 adet taze
yumurta etkili olmaktadır.
ĠL GIDA , TARIM VE HAYVANCILIK
MÜDÜRLÜĞÜ
Hayvan Sağlığı , YetiĢtiriciliği ve
Su Ürünleri ġube Müdürlüğü
Telefon :0 (454) 215 00 95
Teyyaredüzü mah. Atatürk Bulvarı
No:261 GĠRESUN
Yrd. Doç. Dr. M. Akif ÖZCAN
Koyunlarda kuru dönemde
besleme nasıl yapılmalıdır?
KOYUN BESLEMESĠ
NASIL YAPILMALIDIR?
Koyunlar kaba yemi en iyi değerlendiren
çiftlik hayvanlarıdır ve rasyonlarının
%90’ını kaba yemler oluşturmaktadır.
Ancak gebelik ve sağmal dönemlerinde
sadece kaba yemler yeterli olmaz.
Mutlaka arpa, yulaf, mısır gibi kesif
yem
ilavesinin
yapılması
gerekir.
Koyunlar kaba yem ihtiyaçlarının büyük
bölümünü
çayır
ve
meralardan
karşıladıkları
için
mera
kalitesi
koyun beslenmesi açısından çok önemlidir.
Koyunların beslenmesini 4 farklı döneme
ayırabiliriz
Kuru dönem
Aşım dönemi (Flushing)
Gebelik dönemi
Laktasyon (Süt verim) dönemi
Koyunlar mera bitkilerini ilkbaharda en az
7,5-10 cm. yüksekliğe eriştikten sonra
otlatılmalıdır.
Meralarda
vejetasyonun
ilerlemesi
ile
merada
bulunan
otların
besin
maddesi
içeriği
düşmektedir.
Bu nedenle bu gibi durumlarda hayvanlara
ilave olarak mutlaka kesif yem verilmesi
gerekmektedir.
Kışın ağılda bulundurulan koyunlar için 1012 haftalık sürede hayvan başına 400kg
silaj+130kg kuru ot+20-25kg kesif yem
karması ihtiyacı karşılar.
Bu dönem hayvanın verimsiz olduğu
dönemdir.
16 haftalık bir dönemi kapsar ve hayvanın
ihtiyacı sadece kaba yemle karşılanabilir.
Kaba yem olarak yonca, fiğ, çayırotu,
silaj gibi yemler kullanılabilir. Bunların
yanı sıra küçük aile işletmelerinde
kullanılan
ayçiçeği
yeşili,
pancar
yaprakları, havuç, turp, şalgam, lahana gibi
bahçe kültür bitkilerinin yaprakları ve bazı
ağaç yaprakları koyun beslemede yeşil
yem olarak verilebilir. Saman ve pancar
posası gibi yemler kaba yem rasyonunun
%25’i
yerine
kullanılabilir.
Kışın
kaba
yemin
sağlanamadığı
durumlarda koyunlara 100-150gr/gün yağlı
tohum
küspeleri
verilebilir.
Kaba yem rasyonlarının 1/3’ü baklagil
otlarından oluşursa hayvanın kalsiyum
ihtiyacı karşılanabilir. Kalsiyum kemik
gelişimi için önemli bir mineraldir. Bu
dönemde mera yetersiz ise 500gr kuru ot
veya 300gr yonca veya 200gr tahıl karması
verilebilir.
AĢım Döneminde Besleme
Koyunlarda döl verimini artırmak amacıyla
aşım döneminden (koç katım) 2 hafta
önce başlayıp aşım dönemi süresince
kesif
yemle
yapılan
beslemedir.
Bu dönemde koyunlara ek olarak günde
400-500gr kesif yem karması veya arpa,
yulaf, mısır gibi kesif yemler verilebilir.
Yonca kaliteli ise 500 gr’dan başlayarak
1,5kg düzeyine kadar yonca verilmesi de
yine beslenme açısından ihtiyacı karşılar.
Bu
uygulamalar
kuzulama oranını
%10-20 artırabilir. Bu uygulama koçlarda
da yapılırsa aynı şekilde koçlarında üreme
etkenliğini artırmaktadır.
AĢım Dönemi Programı
Aşım öncesi
hafta
Kaba yem,
kg/gün
Tahıl kırması, gr/
gün
6.-4.
Mera veya
1kg
100-200gr
4.-2.
Mera veya
1kg
200-300gr
2.-0.
Mera veya
1kg
300-450gr
Aşım sonrası
2 hafta
Mera veya
1kg
250-450gr
Gebelik Döneminde Besleme
Bu dönemde kendi içerisinde 2 döneme
ayrılmaktadır:
I. dönem gebeliğin ilk 100 günü,
II. dönem gebeliğin son 4-6 haftasını
kapsar.
I. dönem yavru gelişimi çok yavaş olduğu
için bu dönemde hayvanlara kuru
dönemde uygulanan besleme yeterli
olmaktadır.
Bu ihtiyaçlar iyi kaliteli mera otu ile
sağlanabilir. Bunun için koyuna 1.5-2.0 kg
kuru ot veya 6 kg iyi kaliteli silaj ya da
7-10 kg yemlik pancar verilebilir.
Bu dönemde ilave olarak mineral yem
karması sağlanmalıdır. Bu ihtiyaç yalama
taşları ile karşılanabilir. Fakat sığırların ve
diğer
hayvanların
beslenmesinde
kullanılan yalama taşları koyunlar için
zehirleyici olabilir. Çünkü koyunlar bakıra
karşı duyarlıdır ve bu ürünlerdeki bakır
düzeyi koyunlar için zehirleyici olmaktadır.
II. Dönemde ise hem yavrunun hızla
büyümesi hem de süt bezlerinin gelişmesi
nedeniyle
ilave
besin
sağlanması
zorunludur.
Bu dönemde yapılan düzenli ve yeterli
besleme
sağlıklı
yavruların
elde
edilmesinde ve kuzu doğum ağırlıklarının
artmasına
neden
olmaktadır.
Bu dönemde hayvanın aşırı yemlenmesi
de fazla yağlanmaya neden olarak
doğum
güçlüğüne
ve
gebelik
zehirlenmesine
neden
olabilmektedir.
II. Dönem de 250-450 gr/gün tahıl karması
(arpa+mısır+yulaf) verilmesi yeterli olur.
Gebelik döneminde besleme programı
Doğum öncesi
hafta
Kaba yem,
kg/gün
Tahıl kırması, gr/
gün
6.-4.
1
200
4.-2.
1
400
2.-0.
1
500
Sağmal Dönemde Besleme
Kuzuların Beslenmesi
Bu dönemde koyunların besin madde
gereksinimi gebelik döneminden daha
yüksektir.
Bu nedenle kaba yemelere ilave olarak
mutlaka kesif yem karmaları verilmelidir.
Kuzuların beslenmesinde yapılacak ilk işi
ağız sütünün doğum sonrası kısa sürede
sağlanmasıdır.
Ağız sütünün içindeki bağışıklık maddeleri
yüksektir ve miktarı geçen zaman içinde
giderek azalır.
Doğumdan sonraki ilk 15 dakika ile 4 saat
arasında verilecek olan ağız sütünde en
yüksek orandadır.
Doğumdan sonraki ilk 1-4. saatler içinde
en az her kg canlı ağırlık için 50 ml ağız
sütünün
alınması
gerekmektedir.
Ağız sütü, kuzunun bağırsaklarında
birikmiş
olan
atık
maddelerin
atılmasına
da
yardımcı
olur.
Doğumdan sonraki günlerde kuzular, altı
kuru bol yataklık serilmiş özel bölmelere
yerleştirilerek anasından ayrılır.
Kuzulara doğumu izleyen 2. haftadan
itibaren sütün yanında tane yem karmaları
ve iyi kaliteli kuru ot verilmeye başlanır.
Kuzulara bu dönemde, %25 mısır, %25
yulaf, %25 buğday kepeği, %15 soya
küspesi veya fındık küspesi ve %10 melas
içeren konsantre yem karması verilmesi iyi
bir
besleme
yöntemidir.
Kuzular merada otlatılıyorsa ilave olarak
100-200gr/gün kesif yem sağlanmalıdır.
Kuzular 250gr/gün tahıl tüketiyorsa sütten
kesilebilirler. Kuzular 1 aydan sonra
meraya çıkarılabilir, fakat anaç sürüden
ayrı gruplar halinde otlatılmalıdır. Meraya
çıkmadan önce biraz kuru ot verilmelidir.
Sağmal dönem besleme
programı
Doğum sonrası
hafta
Kaba yem,
kg/gün
Tahıl kırması, gr/
gün
1-8.
1-1,5
750-1000
9-16.
1-1,5
250-500
Erkek kuzulara ;
1kg kuru ot veya yonca kuru otu+ 300400gr kesif yem,
DiĢi kuzulara ;
700gr kuru ot veya yonca kuruotu+200250gr kesif yem verilebilir.
Koyunların Su Ġhtiyacı
Koyunlara daima temiz ve sürekli su
sağlanmalıdır.
Yetersiz
su
tüketimi
verim
düşüklüğüne
neden
olur.
Su tüketimi yem tüketiminin 2-4 katı
kadardır.
Koyunlara sağlanacak suyun sıcaklığı da
önemlidir. Su sıcaklığı 7-13C0 olmalıdır.
Tuz Gereksinimi
Tuz
yetersizliği
verimi
düşürür.
Genellikle
tuz
ihtiyacı
kaya
tuzu
şeklinde
serbest
olarak
sağlanır.
Rasyonlarda
tuz
düzeyi
yaklaşık
%0.5
civarında
olmalıdır.
Hayvanlar
tuz
yetersizliğinde
odun
kemirme, toprak yeme, diğer hayvanların
terlerini
yalama
gibi
davranışlar
sergileyebilirler.