40-1-1d Tambur

2011 Eylül
www.guven-kutay.ch
TAMBUR
40-1-1d
M. Güven KUTAY
2011-09-14/Ku
40-1-1d-tambur.doc
Değiştirilen yerlerin satır sonuna dik çizgi çekildi.
İÇİNDEKİLER
1
Kaldırma sistemi .................................................................................................................. 1.3
1.1
Çelik halatlı kaldırma ................................................................................................. 1.3
1.1.4
Tambur .................................................................................................................. 1.3
1.1.4.1
Tamburun ölçülendirilmesi .......................................................................... 1.3
1.1.4.2
Tamburun helis yönleri ................................................................................ 1.4
1.1.4.3
Tamburda mukavemet hesapları .................................................................. 1.6
1.1.4.3.1
Torsiyon gerilimi.................................................................................... 1.6
1.1.4.3.2
Eğilme gerilimi....................................................................................... 1.6
1.1.4.3.3
Bileşik karşılaştırma gerilimi ................................................................. 1.7
1.1.4.3.4
Halatın yivlere sarılmasından oluşan gerilmeler .................................... 1.8
1.1.4.4
Tambur yan diski ......................................................................................... 1.9
1.1.4.5
Tambur konstrüksiyonu ............................................................................. 1.11
1.1.4.5.1
İlk klasik bağlantı ................................................................................. 1.12
1.1.4.5.2
Eski bağlantı......................................................................................... 1.13
1.1.4.5.3
Klasik bağlantı ..................................................................................... 1.14
1.1.4.5.4
Modern bağlantı ................................................................................... 1.14
1.1.4.6
Tamburla halatın ilişkisi............................................................................. 1.14
1.1.4.6.1
Tahrik diski .......................................................................................... 1.15
1.1.4.6.2
Bucurgat babası .................................................................................... 1.16
1.1.4.6.3
İkiz tambur ........................................................................................... 1.16
1.1.4.6.4
Tambura halatın bağlantısı ................................................................... 1.18
1.1.4.7
Tamburun seçimi, "Örnek 1, 100kNx20m Gezer köprü vinci".................. 1.20
1.1.4.8
Tamburun seçimi, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal" .......................... 1.27
1.1.4.9
Tambur muhafazası komple, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal".......... 1.30
1.1.4.10
Tambur muhafazası, "Örnek 2, 32kN-2/1 Ceraskal".................................. 1.30
1.1.4.11
Motor flanşı, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal"................................... 1.31
1.1.4.12
Halat klavuzu, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal" ................................ 1.32
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1
1.1
1.3
Kaldırma sistemi
Çelik halatlı kaldırma
1.1.4 Tambur
Kaza ve istenilmeyen fonksiyon engellerini ortadan kaldırmak için çelik halat tambura helis
yivler ile sarılmalıdır. İnşaat bucurgatlarında ve hafif yük ama kaldırma yüksekliği çok
büyük olan konstrüksiyonlarda istisna olarak yivsiz tambur kullanılır. Tamburun iki
tarafında halatın çıkmaması için ökçe vazifesi gören diskler veya benzeri konstrüksiyon
olmalıdır. Diskin yan yüksekliği tambur çapından en az "2 x çelik halat çapı" kadar
olmalıdır. Kaldırma sisteminde tambur için iki işlem yapılır.
1. Tamburun ölçülendirilmesi
2. Tamburun konstrüksiyonu
1.1.4.1 Tamburun ölçülendirilmesi
Tambur çapının seçimi halat makarası çapının seçimi formülü ile yapılır. Burada faktörler
halat makarası için değilde, tambur için seçilir.
d Ta  h1  h 2  d Ha
dTa
h1
h2
dHa
mm
1
1
mm
F( 1.1)
Tamburun anma çapı
Tahrik grubu ve tambur çapı faktörü
Halat akışı faktörü
Halat çapı
Tambur yivleri halat çapına göre DIN 15061 T2 standartlaştırılmıştır. Yapılan bu
satandartlarda şu kabullerle ölçüler belirlenmiştir.
Yiv yarıçapı " RYi " ya formül F( 1.2) veya Tablo 1.1 ile belirlenir.
R Yi  0,53  d Ha
RYi
dHa
Yiv derinliği
mm
mm
F( 1.2)
Yiv yarıçapı
Halat çapı
" a " ya formül F( 1.3) veya Tablo 1.1 ile belirlenir.
a  0,375  d Ha
a
dHa
mm
mm
F( 1.3)
Yiv derinliği
Halat çapı
Yiv hatvesi " pYi " ya formül F( 1.4) veya Tablo 1.1 ile belirlenir.
p Yi  d Ha  b  d Ha  (1...3)mm
a
dHa
mm
mm
Yiv derinliği
Halat çapı
www.guven-kutay.ch
F( 1.4)
1.4
Tambur
Yivlerin tamburdaki boyu " Lp "
L p  n Yi  p Yi
nYi
pYi
1
mm
F( 1.5)
Yiv sayısı
Yiv hatvesi, yiv adımı
Tamburdaki yiv sayısı " nYi "
n Yi  i Do 
iDo
Hmax
dTa
1
mm
mm
H max
 (2...3)
  d Ta
F( 1.6)
Donam sayısı
Maksimum kaldırma yüksekliği
Tambur çapı
Halat boyu " LHa "
L Ha  i Do  (H max  h KT )  3    d Ta
iDo
Hmax
hKT
dTa
1
mm
mm
mm
F( 1.7)
Donam sayısı
Maksimum kaldırma yüksekliği
Kanca takımı makarası ile halat tamburu orta mesafesi
Tambur çapı
En küçük yiv sayısı, kancanın en alt konumunda kullanılan bütün halat boyunun tambura
sarılmasından sonra en az iki veya üç yiv ve bağlantı yivi kadar olmalıdır. Burada Hmax
kancanın alt ve üst konumunda kullanılan kaldırma yüksekliği ve iDo donam sayısıdır.
Örneğin; 4/2 donamda, iDo = 4 ; 2/1 donamda, iDo = 2 ; 4/1 donamda iDo= 4 dür.
1.1.4.2 Tamburun helis yönleri
Yivlerin yönü, halat çaprazı helis yönünün tersi seçilir. Bu seçim normal tamburda olur. İkiz
tamburda bu seçim imkanı yoktur.
a)
b)
c)
c)
a) Sağ helis normal tambur, b)Sol helis normal tambur,
c) İkiz tambur sağ/sol ve sol/sağ helis
Şekil 1.1, Tamburda helis yönleri
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.5
RY
pYi
m
i
a
dHa
k
pYi
0,5.pYi
R1
pYi
Şekil 1.2, Tambur için önerilen ölçüler
Tablo 1.1, Tambur için önerilen ölçüler
dHa
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
RYi
1,6
2,2
2,7
3,2
3,7
4,2
4,8
5,3
6
6,5
7
7,5
8
8,5
9
9,5
10
10,5
RYi
+0,1
+0,2
4
5
6
7
8
1,2
1,5
1,9
2,3
R1
0,5
0,5
0,5
dHa
21
22
23
RYi
11
12 12,5 13 13,5 14
pYi
a
*)1
9,5 10,5 11,5 13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
2,7
3,0
3,5
4
4,5
4,5
5
5,5
6
6
6,5
7
7,5
7,5
0,5
0,5
0,5
0,5
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
RYi
pYi
a
*)1
R1
*)1
15
16
17
18
+0,2
19
20
+0,4
24
25
26
27
28
29
30
8
8,5
9
9
9,5
10 10,5 10,5 11
11,5 12
12 12,5 13 13,5 13,5 14
14,5
0,8
0,8
0,8
0,8
0,8
1,3
1,3
1,3
1,6
1,3
31
1,3
33
1,3
34
35
1,3
36
Yiv yüksekliği "a  0,375 . dHa " olarak hesaplanır.
www.guven-kutay.ch
37
1,3
38
1,3
39
1,3
40
1,3
41
1,3
42
1.6
Tambur
1.1.4.3 Tamburda mukavemet hesapları
Tamburda zorlamalara göre şu mukavemet hesaplarının yapılması gerekir.
1. Halatın tamburu çevirmesinden doğan torsiyon gerilimi
2. Halatın çekme kuvvetinin doğurduğu eğilme gerilimi
3. Halatın yivlere sarılmasından oluşan bileşik gerilme
1.1.4.3.1
Torsiyon gerilimi
Standart halat tamburunda torsiyon
gerilimi dikkate alınmaz. Boyu uzun
tamburda bu kontrol yapılır.
pYi
i
RY
Torsiyon gerilimi;
d1
d2
pYi
DTa
h
t 
Mt
Mt

Wt
 d14  d 42

16
d1
Buradan;
Şekil 1.3, Tambur cidar kalınlığı
t 
t
Mt
d1
d2
Wt
N/mm2
Nmm
mm
mm
mm4
Mt
16  M t  d1

Wt   (d14  d 42 )
F( 1.8)
Torsiyon gerilimi
Tamburda torsiyon momenti
Tamburun yiv altı çapı
Tamburun iç çapı
Torsiyon mukavemet momenti
1.1.4.3.2 Eğilme gerilimi
Eğilme gerilimide normal standart tamburlarda dikkate alınmaz. Özel hallerde ve boyu uzun
olan tamburlarda bu kontrol yapılır. Eğilme gerilimi;
Eg 
M Eg
WEg

M Eg
 d14  d 42

32
d1
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.7
Buradan;
 Eg 
Eg
MEg
d1
d2
WEg
M Eg
WEg

32  M Eg  d1
F( 1.9)
  (d14  d 42 )
Eğilme gerilimi
Tamburda eğilme momenti
Tamburun yiv altı çapı
Tamburun iç çapı
Eğilme mukavemet momenti
N/mm2
Nmm
mm
mm
mm4
Eğer tambur kalınlığı tamdur çapına göre çok küçükse, h << DTa ise, eğilme gerilimi şu
şekilde hesaplanabilir.
 Eg 
Eg
MEg
DTa
h
N/mm2
Nmm
mm
mm
4 M Eg

2
 h  D Ta
F( 1.10)
Eğilme gerilimi
Tamburda eğilme momenti
Tambur çapı
Tamburun cidar kalınlığı
1.1.4.3.3 Bileşik karşılaştırma gerilimi
Torsiyon ve eğilme gerilimleri BEH Biçim değiştirme Enerjisi Hipotezine göre bileşik
karşılaştırma gerilimi olarak geometrik toplanır.
 Bi   2Eg  3  ( 0   t ) 2
Bi
Eg
t
0
N/mm2
N/mm2
N/mm2
1
F( 1.11)
Bileşik karşılaştırma gerilimi
Eğilme gerilimi
Torsiyon gerilimi
Zorlanma katsayısı
0 = 0,7 Eğilme III, torsiyon II veya I
0 = 1,0 Eğilme ve torsiyon aynı
0 = 1,25 Eğilme I, torsiyon II veya III
Burada eğilme ve torsiyon zorlamaları aynı durumda kabul edilir. Halat tamburunda
zorlamalar hakikaten hep aynıdır. Çünkü yük kaldırılsada, indirilsede yükü halat taşır ve hep
aynı yöne doğru çeker.
www.guven-kutay.ch
1.8
Tambur
h
D
1.1.4.3.4 Halatın yivlere sarılmasından oluşan gerilmeler
Halatın yivlere sarılmasından oluşan gerilmeler basma ve eğilme gerilmesidir. Bu
zorlamaları şu şekilde basite indirebiliriz. Çok büyük kuvvetle tek bir halatı boru şeklinde
düz bir tambura saralım. Tamburda
Şekil 1.4 de görülen deformasyon
meydana gelir. Burada basma
zorlaması ve sonucu basma gerilimi
oluşur. Basma gerilimi halatın
değdiği yerde maksimumdur. Bu
noktadan eksene doğru uzaklaştıkça
gerilim değeri düşer.
Diğer taraftan eksene dik oluşan
d
basma zorlaması, tamburda eksene
paralel kesitte görüldüğü gibi eğilme
gerilimi ve deformasyonu oluşturur.
Fakat tamburda yalnız bir tek halat
Şekil 1.4, Tambur deformasyonu
sarımı yoktur.
Tamburda bir sürü sarım vardır. Bu durumda tamburda her sarımdan oluşan basma ve
eğilme gerilimlerinin toplamını düşünmek gerekir. Bu düşünceye gelindiğinde eğilme
geriliminin ortadan kaybolacağı ve deformasyonununda sıkışmış düz tambur olarak ortaya
çıkacağı görülür. Bunun yanındada basma gerilimlerinin toplam olarak hesaplanır. Böylece
bu kabuller sonucu basma gerilimi şu şekilde formüle edilir:
F
 ba  Ha max
h  p Yi
F( 1.12)
Çok sarımlı tamburda "Ernst" e göre basma gerilimi şöyle kabul edilir;
F
 ba  0,85  Ha max
h  p Yi
F( 1.13)
Hakikatte max gerilim tamburdan halatın çıkış yivinde oluşur, fakat sarımsız taraf gerilimin
azalmasını sağlar. Böylece "Ernst" e göre çıkış yivinde basma gerilimi:
F
 baÇ  0,5  Ha max   baEm
h  p Yi
ba
baÇ
FHamax
h
pYi
N/mm2
N/mm2
N
mm
mm
Basma gerilimi
Çıkış yivinde basma gerilimi
max halat kuvveti
Tamburun cidar kalınlığı
Tambur yiv hatvesi
www.guven-kutay.ch
F( 1.14)
Nasıl vinç yaparım
1.9
Tamburdan halatın çıkış yivinde "Ernst" e göre eğilme gerilimi
egÇ  0,96  FHa max 
baÇ
egÇ
FHamax
DTa
h
pYi
N/mm2
N/mm2
N
mm
mm
mm
Emniyetli basma gerilimleri:
Emniyetli basma gerilimi
Emniyetli eğilme gerilimi
1
D Ta  h 3
  egEM
F( 1.15)
Halat çıkışında basma gerilimi
Halat çıkışında eğilme gerilimi
max halat kuvveti
Tambur çapı
Tamburun cidar kalınlığı
Tambur yiv hatvesi
baEMSt37 = 50 N/mm2 ; baEMGG20 = 25 N/mm2
egEMSt37 = 50 N/mm2 ; egEMGG20 = 25 N/mm2
Bu değerler hafif işletmelerde %25 e kadar yükseltilir. Ağır işletmelerde %20 ye kadar
azaltılır.
2
 karÇ   egC
  2baC   egC   baC
F( 1.16)
1.1.4.4 Tambur yan diski
Tamburun iki tarafında halatın çıkmaması için ökçe vazifesi gören diskler veya benzeri
konstrüksiyon olmalıdır. Disk yüksekliği tambur çapından en az çelik halat çapının 2 katı
olmalıdır. Diskin yeteri kadar dayanıklı olması için kalınlığı diküm tamburda cidar kalınlığı
kadar alınır ve kaynak konstruksiyonda şu fomülle hesaplanır:

d
w Ka  1,2  FHa max  1  0,67  TG
D Ta

mm
N
mm
mm
WKa
FHamax
dTG
DTa




F( 1.17)
Tambur yan diski kalınlığı (Kaynak konstrüksiyon)
max halat kuvveti
Tambur göbeği çapı
Tambur çapı
Disk yüksekliği "k":
k  2  d Ha
dHa
mm
Çelik halat çapı
www.guven-kutay.ch
F( 1.18)
1.10
Tambur
w
u1
L1
b
a
k
dHa
u
pYi
v
DTa
h
Mx
pYi
w+5
Şekil 1.5, Tambur ölçüleri
Tablo 1.2, Tambur cidar kalınlığı "h" için önerilen ölçüler
Tambur çapı DTa mm
FHa
kN
dHa
mm
pYi
mm
250
300
(315)
≤5
≤8
9,5
4 (6)
4 (6)
≤ 10
≤ 10
12
6 (9)
6 (9)
≤ 15
≤ 13
15
8 (12)
7 (12)
≤ 20
≤ 16
18
9 (14)
8 (13)
≤ 25
≤ 16
18
10 (15)
10 (12)
≤ 30
≤ 19
22
11 (16)
11 (16)
≤ 40
≤ 22
25
12 (18)
14 (20)
≤ 50
≤ 24
27
14 (20)
15 (22)
≤ 60
≤ 27
31
≤ 70
≤ 29
33
16 (24)
≤ 80
≤ 31
35
17 (26)
≤ 90
≤ 31
35
19 (27)
18 (26)
≤ 100
≤ 33
37
19 (27)
19 (27)
400
500
600
(630)
16 (24)
Parantez içindeki değerler döküm tambur (GG 20) cidar kalınlığı içindir.
www.guven-kutay.ch
700
(710)
800
14 (22)
Nasıl vinç yaparım
1.11
Tablo 1.3, Tambur için önerilen ölçüler
DTa
280
355
450
560
250
mm
315
400
500
630
Mx
3xM12
3xM12
3xM12
3xM16
3xM16
v  p Yi  Mx  2mm
710
800
3xM16
3xM20
u  1,5  p Yi
u1  u  v  2  p Yi
a  d Ha
b  v  d Ha  2mm
Tablo 1.2 ve Tablo 1.3 de verilen değerler normal işletme (2m) için geçerlidir. Hafif
işletmelerde %25 e kadar yükseltilir. Ağır işletmelerde %20 ye kadar azaltılır.
1.1.4.5 Tambur konstrüksiyonu
Tambur ve tahrik şekli Şekil 1.6 ile gösterilmiştir.
Re
a)
b)
Re
Ta
Ya
Ya Ya
Ta
Ya
Ya
Ya Ya
SB
Ka
c)
d)
Re
Re
Ta
Ya
Ya
Ya
Ta
Ya
Ya
Ya
SB
Şekil 1.6, Genel tambur bağlantı konstrüksiyonu
www.guven-kutay.ch
Ya
1.12
Tambur
Genel olarak tambur bağlantısı dört ana konstrüksiyon sistemiyle yapılır. Bunları sıra ile şu
şekilde sıralarız:
a.
b.
c.
d.
İlk klasik bağlantı
Eski bağlantı
Klasik bağlantı
Modern bağlantı
1.1.4.5.1 İlk klasik bağlantı
Bu bağlantıda redüktör çıkış ekseni ile tambur ekseni aynı doğru üzerinde değildir.
A
B
Şekil 1.7, İlk klasik bağlantı, ikiz tambur
Tambur bir aksa yataklanmıştır. Taburun yataklandığı aks yalmız egilme ve kesmeye
zorlanır. Burulma zorlaması hiçbir zaman olmaz. Buda aksın ince malze-meden ve ucuz
olarak üretilmesini sağlar. Bu bir klasik yataklamadır. Şekil 1.7 de görüldüğü gibi A
taraftaki yatak sabit yataklamadır. B tarafındaki yatak ise radyal sabit, eksenel hareketli
yataklamadır. Bu rulman yatağın tipinden faydalanarak yapılmış bir konstrüksiyondur.
Tambur yataklaması klasik kiriş yataklaması olup statik belirli bir sistemdir. A tarafındaki
yatak dik ve eksenel kuvvetleri taşır. B tarafındaki yatak yalnız dik kuvvetleri taşır. Tambur
döküm konstrüksiyon olarak görülmektedir. Kaynak konstrüksiyon buna benzer
konstrüksiyondur. Yalnız cidar kalınlıkları daha küçük olarak seçilir.
Bu konstruksiyonun en bariz avantajı; bir yandan tambura bağlı son dişli çarkın
bulunmasıdır. Böylece daha küçük ve ucuz redüktör yapma veya satın alma olanağı oluşur.
Diğer taraftan çok karışık hesaplar yapmadan, parçalardaki gerilimlerin hesaplanması ve
rahat karar verilebilmesidir.
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.13
Bu konstruksiyonun dezavantajı ise, doğrudan estetik durumdur. Müşteri yeni ve modern
konstrüksiyon sahibi olmak ister. Bence memleketimizde "ilk klasik bağlantı"
konstrüksiyonunun yapılması daha ekonomiktir. Çünkü;





Ucuz bir konstrüksiyondur,
Her yerde ve az eğitilmiş personelle yapılabilinir,
Pahalı ve ithal makina parkına gerek yoktur,
Bakımı kolaydır,
Yedek parçası rahat, kolay ve ucuz olarak temin edilir, v.s.
1.1.4.5.2 Eski bağlantı
Bu bağlantıda redüktör çıkış ekseni ile tambur ekseni aynı doğru üzerindedir.
Şekil 1.8, Eski bağlantı, ikiz tambur
Tambur kaynak konstrüksiyon olarak Şekil 1.8 da görülmektedir. Tamburun iki ucuna
muylular kaynatılmış ve tambur ve mil bir parça olarak düşünülmüştür. Muylulardan birine
kavrama monte edilmiş ve böylece iki statik belirli kiriş konstrüksiyon elde edilmiştir.
Avantaj yalnız açık ve belirli statik sistemin oluşmasıdır. Redüktör tambur momentine
yeterli büyüklükte olacaktır. Konstrüksiyon ucuz olamayacaktır. Oldukça fazla
konstrüksiyon parçası ile çözüm gerçekleştirilmiştir. Buda büyük dezavantajdır.
Konstrüksiyonun avantajları ilk klasik bağlantı konstrüksiyonu ile hemen hemen aynıdır.
Yukarıdada belirttiğim gibi fazla parça ve redüktörün daha büyük olması pahalıya mal
olacağıdır. Avantajları saymak istersek şunları hemen sıralayabiliriz:




Her yerde ve az eğitilmiş personelle yapılabilinir,
Pahalı ve ithal makina parkına gerek yoktur,
Bakımı kolaydır,
Yedek parçası rahat, kolay ve ucuz olarak temin edilir,
www.guven-kutay.ch
1.14
Tambur
1.1.4.5.3 Klasik bağlantı
Bu bağlantıda redüktör çıkış ekseni ile tambur ekseni aynı doğru üzerindedir ve sistem üç
yatakla yapılmıştır.
A
Şekil 1.9, Klasik bağlantı, ikiz tambur
Tambur redüktör bağlantısı Şekil 1.9 da görülmektedir. Tambur göbeği ile redüktör çıkış
milinin bağlantısı (Detay A) oynak bağlantı olarak yapılır. Eğer bağlantı rijit yapılırsa
sistem statik belirsiz olur ve bu bağlantıyı modern bağlantı olarak göreceğiz. Detay A da
bağlantıyı yapmak oldukça pahalı bir çözümdür. Seçim konstrüktöre kalmıştır. Fakat şunu
söylemek gerekir. Normal klasik uydu kamalı bağlantı oynak bağlantı değildir. Bu Modern
bağlantıya girer.
1.1.4.5.4 Modern bağlantı
Bu bağlantı Şekil 1.9 da görülen bağlantının aynı olup, yalnız detaz A da redüktör çıkış mili
ile tambur göbeği rijit sayılan bağlantı çeşidi olarak yapılır.
Bu durumda bağlantı statik belirsiz olur. Bu dezavantajı araba kasasının konstrüksiyonunda
giderme imkanı vardır. Eskiden çok zor ve tam emniyetli olmayan hesaplamalar, bu günün
bilgisayar programlarıyla kolay ve ucuza geldiği için bu tip konstrüksiyon yapmak bu gün
için dezavantaj değildir.
1.1.4.6 Tamburla halatın ilişkisi
Tambura halatın bağlantısını incelemeden önce makara veya tamburun halatı hareket
ettirmesini, yani tahrikini inceliyelim. Örneğin bazı asansör sistemlerinde görüldüğü gibi.
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.1.4.6.1
1.15
Tahrik diski
a)
b)
c)
d)

F2Ha
F1Ha
F1Ha
F2Ha
Şekil 1.10, Tahrik diski veya tamburu
Tahrik diski veya tamburunda kuvvet hesabı "Eytelwein" a göre yapılır (Şekil 1.10, Pos a).
Halatın büyük kuvvetinin "F1Ha", halatın küçük kuvvetine "F2Ha" oranı, hiç bir zaman e
değerinden büyük olmamalıdır. Yoksa halat disk veya tamburda kayar.
F1Ha
 e 
F2Ha
F1Ha
F2Ha


N
N
1
Rad
F( 1.19)
Halatın büyük kuvveti
Halatın küçük kuvveti
Sürtünme katsayısı
Sarım açısı (Radyan olarak 1 Rad = )
Sürtünme katsayısı " " hesaplamak istersek halatın yivli sarılması halinde (bak Şekil 1.10,
Pos c) şu şekilde hesaplanır:



1
1
4
 0

F( 1.20)
Sürtünme katsayısı
Tutuk sürtünme katsayısı
Tutuk sürtünme katsayısının "  " değeri; çelik halat ile çelik veya döküm disk arasında 0,1
ile 0,15 kadardır. Daha doğru değerler için literatüre bakınız. Tam değerleri bulmak için
deney yapmaktan başka yol yoktur.
Halatın tahriki için muhakkak bir ön gerilme kuvvetinin bulunması gerekir. Eğer F2Ha çok
küçük ise, kuvvetler oranı otomatik olarak e değerinden büyük olur.
www.guven-kutay.ch
1.16
Tambur
Tahrik kuveti




ön gerilmenin büyütülmesiyle,
sürtünme katsayısının yükseltilmesiyle,
sarım açısının büyütülmesiyle,
disk çapının büyütülmesiyle
yükseltilir.
Böylece küçük eğilme gerilimi sonucu büyük ön gerilim oluşur.
1.1.4.6.2
Bucurgat babası
F1Ha
F2Ha

Şekil 1.11, Bucurgat babası
Tamburda (Şekil 1.10, Pos b), örneğin;
halatla tahrikli vinç yürüyüş sisteminde,
halat tamburda en az iki sarımla ön
görülür. Böyle iki sarım bucurgat
babasındada kullanılır.
Bucurgat babasında halatın devamlı en
dar boğaza doğru kaymasını sağlamak
için, bucurgat babasının  açısı
sürtünme açısından ( = tan  büyük
olmalıdır.
1.1.4.6.3 İkiz tambur
Normal tamburda kaldırmada yükün yatay olarak kaymasına karşın ikiz tamburda
a
a
Şekil 1.12, İkiz tambur ve makara sistemi
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.17
yük dikey olarak kaymadan hareket eder. Buda halatın iki ucunun tambura bağlı olmasından
olur. İkiz tamburda kanca bloğu veya kanca alt takımında daima çift sayıda makara vardır.
Makara sisteminde muhakkak bir adet denge makarası bulunur. Kanca bloğu makara sayısı
2, 4, 6, ... alınır. İkiz tambur konstrüksiyonu 4/2 donam ile normal tambur 2/1 donamı
karşılaştırırsak şu avantajları görürüz:





Bir halata gelen yük küçüktür,
Halat çapı ve tambur çapı küçüktür, dolayısıyla momentte küçük olur,
Tamburun çıkış devir sayısı ve halat hızı daha büyüktür,
Böylece küçük ve ucuz redüktör kullanılır,
Yük dik olarak hiç kaymadan kaldırılır.
İkiz tamburda konstrüksiyonunda yivler arası mesafeye dikkat edilecektir. Halat
kaçıklığının max değeri aşılmamalıdır. Fazla donamlı, 6 ve daha fazla donamlarda ikiz
tamburu ayırmakta fayda vardır. İkiz tambur makara sistemi kuvvet bağıntıları şu şekilde
yazılır:
Sürtünmesiz:
F0  G/2  z
z = Kanca bloğu veya alt makara takımı makara sayısı
Sürtünmeli:
F
G 1  Ma

2 1  zMa
Böylece ikiz tambur makara sisteminde genel randıman şu şekilde hesaplanır.
F
G  2  (1  zMa )
Z  0 
F 2  z  G  (1  Ma )
Z 
Z
Ma
z
1
1
1
1  zMa
z  (1  Ma )
F( 1.21 )
İkiz tambur makara sistemi randımanı
Bir makaranın randımanı
Kanca bloğu veya alt makara takımı makara sayısı
İkiz tambur makara sisteminde halat çevirim oranı:
v
i Ha  Ha  z
v Ka
iHa
vHa
vKa
z
1
m/dak
m/dak
1
F( 1.22 )
Halatın çevirme oranı
Halatın hızı
aldırma hızı
Kanca bloğu veya alt makara takımı makara sayısı
www.guven-kutay.ch
1.18
1.1.4.6.4
Tambur
Tambura halatın bağlantısı
Yivli plaka ile tutturma
30 °
30 °
Şekil 1.13, Yivli plaka ile tutturma
Halatı tambura yivli plaka ile tutturma (Şekil 1.13) çelik konstrüksiyon tamburda klasik
bağlantı şeklidir. Yivli plakalar Tablo 1.3 den alınan bilgilere göre 30 ara ile yerleştirilirler.
Cıvataların gevşemesine karşın önlem almaya gerek yoktur, çünkü halat yay fonksiyonu
yapar. Sıkıştırılan iki sarımdan başka en az iki sarımda emniyet sarımı olarak alınır. Böylece
halatın tambura sarılmasından ortaya çıkan sürtünme kuvveti yükü taşır. Bağlantı
cıvatalarını kontrol etmeye gerek yoktur.
Yivsiz plaka ile tutturma
Şekil 1.14, Yivsiz plaka ile tutturma
Halatı tambura yivsiz plaka ile tutturmada (Şekil 1.14) çelik konstrüksiyon tamburda klasik
bağlantı şeklidir. Fakat yivli plakadan daha az kullanılır. Bu şekil konstrüksiyonda halatı
zedeleme olasılığı olabilir.
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.19
Düz kamayı cıvata ile sıkıştırma
Şekil 1.15, Döküm tambur, düz kama cıvata ile
Halatı tambura düz kamayı cıvata ile sıkıştırarak tutturmak (Şekil 1.15) döküm
konstrüksiyonda kullanılan bağlantı şeklinden biridir. Bu konstrüksiyondada cıvataların
gevşemesine karşın önlem almaya gerek yoktur, çünkü halat yay fonksiyonu yapar.
Sıkıştırılan bir uçtan sonra en az üç sarımda emniyet sarımı olarak alınmasında fayda vardır.
Eğimli kama ile sıkıştırma
Şekil 1.16, Döküm tambur, eğimli kama cıvatasız
Halatı tambura eğimli kama cıvata ile sıkıştırarak tutturmak (Şekil 1.16) döküm
konstrüksiyonda kullanılan ekonomik bağlantı şeklidir. Bu konstrüksiyondada yalnız kama
kullanılır. Cıvata ve cıvatayı taşıyacak vida delikleri açılmayacaktır. Halat ucunun
sıkıştırılmasından sonra yarım sarım emniyet sarımı olarak alınır. Böylece tambur boyundan
kazanılır.
www.guven-kutay.ch
1.20
Tambur
1.1.4.7 Tamburun seçimi, "Örnek 1, 100kNx20m Gezer köprü vinci"
Tamburu ikiz tambur ve kaynak konstrüksiyon olarak seçelim.
Tamburun anma çapı F( 1.1) ile hesaplanır:
d Ta  h1  h 2  d Ha = 18 . 1. 16 = 288
standart sayı
Tahrik grubuna göre tambur çapı faktörü,
Dönmeyen veya çok az dönen çelik halat
Makara düzenine göre halat akış faktörü,
İkiz tambur 4/2 donam, veya 2/1 donam
Halat çapı
dTa = 315 mm
h1 = 18
h2 = 1
dHa = 16 mm
Tambur dış torna çapı dTa = ddYi + 2.a = 299 + 2 . 6 = 311
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
dTa = 311mm
Tambur yivi dibi çapı ddYi = dTa  dHa = 315  16 = 299
ddYi = 299 mm
Tambur yivi yüksekliği
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1den;
a = 6 mm
Tambur iç çapı
diTa = ddYi  2 . h = 299  2 . 9 = 281
Tambur 18 mm kalınlığında St 37 plakadan yapılacaksa
alalım.
diTa = 280 mm
Tambur cidar kalınlığı
Şekil 1.5 ve Tablo 1.2 den;
h = 9 mm
Tambur yivi yarı çapı
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
RYi = 8,5 mm
Tambur yivi hatvesi
pYi = 18 mm
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
Tambur yivi tepe yuvarlaklığı yarı çapı
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
www.guven-kutay.ch
R1 = 0,8 mm
Ø110
Ø284
Ø380
20
5
80
95
M12
32
18
,8
,5
41
www.guven-kutay.ch
16
82
50
Ø60
Ø70
Ø315
15
Ø311
95
16x18=288
926
160
Şekil 1.17, Örnek 1, 10tx20m gezer köprü vinci tamburu konstrüksiyonu
18
R8
Ø270
R0
7
(27)
30°
15
30°
Nasıl vinç yaparım
1.21
Ø150
1.22
Tambur
Sıkıştırma cıvatası
3 adet M12
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den;
İlk sıkıştırılan halat ile yan disk mesafesi
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3den
u = 1,5 . pYi = 1,5 . 18
u = 27 mm
Sıkıştırılan iki halatın arası v = pYi + Mx + 2 mm = 18 + 12 + 2
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
v = 32 mm
Kullanılmayan son halat ile yan disk mesafesi
u1 = u+v+2.pYi = 27+32+2.18= 95
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
u1 = 95 mm
Sıkıştırma plakası kalınlığı
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
aP  MX = 12 mm
aP = 12 mm
Sıkıştırma plakası eni x boyu bP  v + dHa + 2 mm = 32 + 16 + 2 = 50
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
bP = 50 mm
Sıkıştırma plakası tam kalınlığı aTop  aP + a = 12 + 6 = 18
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den, 20 mm kalınlığındaki St 37 plakadan
aTop= 18 mm
Tambur yan diski yüksekliği F( 1.18) dan k  2  d Ha = 2 . 16 = 32
Bunu 32,5 mm yapalım ve diskin dış çapı böylece
dDi = dTa + 2 . k olur; dDi = 315 + 2 . 32,5 = 380
k = 32 mm
dDi = 380 mm

d
Tambur yan diski kalınlığı F( 1.17) dan w Ka  1,2  FHa max  1  0,67  TG
D Ta





Bu hassas hesabı daha sonra tambur bağlantısında yapalım. Burada kısaca pratik bir kaideye
göre disk kalınlığını uygulayalım;
wKa  dHa = 16 mm.
Diski 20 mm kalınlıktaki plakadan 5 mm ökçe işleyerek yapalım.
Disk tambur yanı kalınlığı 15 mm olur.
Gerekli yiv sayısı: Kaldırma yüksekliği H = 8 m,
Tambur çapı dTa = 0,315 m, 4/2 yani 2/1 donam.
n Yi 
2H
2 8

 16,168
  d Ta
  0,315
www.guven-kutay.ch
nYi = 16 .
Nasıl vinç yaparım
İkizlik ara boyu konstrüksiyonda başka şartlar istenmiyorsa
1.23
LHe  0,5 . dTa alınır.
LHe = 160 mm.
Helis yönleri Şekil 1.18 ile gösterilmiştir.
Redüktör
Sol
Denge Makarası
Sol
Denge Makarası
Sağ
Sağ
Redüktör
IV
III
II
Sağ
Sol
Sol
Sağ
Redüktör
Denge Makarası
I
Redüktör
Şekil 1.18, İkiz tamburda helis yönleri
Konstrüksiyonda, arabada yerleştirmede avantajlı ve halat akış yönü bakımından ideal
olduğu için Pos I i seçeriz.
Denge makarası
İkiz tamburda ideal helis yönü seçimi
için şu şekli aklımızda tutalım.
Helis yönleri
Helis yönlerini V kabul edersek halat
makarası bu V harfini kapatır.
Şekil 1.19, Helis yönü sembolik
Tambur göbeğinin kontrüksiyonunu ve
genel hesapları yapalım.
Bunun içinde tambura gelen halat kuvvetlerini ve bu kuvvetlerden oluşan momentleri
hesaplayalım.
Halat seçiminden halat kuvveti;
Tamburda eksene dik kuvvetler halat kuvveti kadardır
Tamburda torsiyon momenti oluşturan kuvvetler
www.guven-kutay.ch
FHa = 26'272 N
Fdik = 26'272 N
2. FHa = 52'543 N
1.24
Tambur
Şekil 1.20 de tamburdaki kuvvet ve moment dağılımları gösterilmiştir. A tarafı redüktör
tarafı olarak alınmıştır. Böylece kritik tarafın A tarafı olduğu görülür.
95
16x18=288
160
18
15
42
157,5
Ø270
Ø300
B
Ø315
A
926
FHa
FHa
FA
FHa
FHa
155
425
505
FHa
FB
585
Dik kuvvetler
Fdik Dağılımı
E?ilme momenti
MEgDağılımı
Torsiyon momenti
M tDağılımı
Şekil 1.20, Ana örnek tamburda kuvvet ve momentler
A tarafındaki mukavemet hesapları:
Torsiyon momenti:
M t  0,5  d Ta  2  FHa  d Ta  FHa  0,315  26272  8276  8'275 Nm
Tambur göbeğindeki eğilme momenti: Burada tamburdaki halat kuvvetleri tambur ortasına
göre simetrik hareket ettiklerinden yükün en alt veya en üst noktasındaki halat çıkışında
yatak kuvvetleri aynı büyüklüktedir. A ve B yatak kuvvetleride tamburun kendi ağırlığı
sayılmassa halat kuvveti ile eşittir FA=FB=FHa. Redüktör milini 80 mm kabul edersek,
hesaplanacak kesit A dan 115 mm B ye doğrudur. Böylece hesaplanacak kesitte moment;
Meg = FB . 895 – 2.FHa . 390
Burada FA=FB=FHa olduğundan şu formül bulunur;
Meg = FA . (895 – 2 . 390) = FA . (895 – 780)
Meg = FA . 115 = 26'272 . 115 = 3'021'280  3020 Nm
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.25
BEH ne göre hesaplanan moment:
2
M he  M eg
 0,75  ( 0  M t ) 2  3020 2  0,75  (0,7  8275) 2  5'850 Nm
Redüktör mili semantasyon çeliği 20MnCr5 kamalı mil olarak kabul edelim. Milin
emniyetli devamlı eğilme mukavemet değeri:
 EGD 
 D  b1  b 2 550  0,9  0,8

 171  170 N/mm2
Ct  SDGER
1,85  1,25
20MnCr5 in  = 1 için devamlı eğilme mukavemet değeri :
Yüzey prüzlüğü katsayısı
Malzemenin büyüklük katsayısı
Çentik sayısı
Emniyet katsayısı
D = 550 N/mm2
b1 = 0,9
b2 = 0,8
Çt = 1,85
SDGER = 1,25
Redüktör çıkış mili çapı veya tambur göbeği iç çapı:
M he
5856000
 3,4  3
= 110 mm
Redüktörün kamalı milinin için
 EGD
170
Kamalı mil profili DIN ISO 14-10x112x125 seçilir
d  3,4  3
Tambur cidarı mukavemet kontrolünü yapalım (d1 ve d2 Şekil 1.3 den).
16  M t  d1
Torsiyon gerilimi F( 1.8) ile hesaplanır:
= 6,8 N/mm2
t 
4
4
  (d1  d 2 )
Eğilme gerilimi F( 1.9) ile hesplanır:
 Eg 
32  M Eg  d1
  (d14
 d 42 )
= 5 N/mm2
Bileşik karşılaştırma gerilimi F( 1.11) ile hesaplanır:
Bi  2Eg  3  (0   t ) 2 = 9,7 N/mm2
Halatın çıkış yivinde basma gerilimi F( 1.14) ile hesaplanır
F
 baÇ  0,5  Ha = 73 N/mm2
h  p Yi
Halatın çıkış yivinde eğilme gerilimi eğilme gerilimi F( 1.15) ile hesaplanır:
1
 egÇ  0,96  FHa 
= 44,9 N/mm2
3
d Ta  h
www.guven-kutay.ch
1.26
Tambur
Halat çıkışında karşılaştırma gerilimi F( 1.16) ile hesaplanır
2
 karÇ   egC
  2baC   egC   baC = 63,8 N/mm2
Emniyetli basma gerilimi St 37 için baEM = (50) 65 N/mm2 dir.
Değeri 1Am için %25 büyültsek bile 10 mm cidar kalınlığı yetmemektedir.
Yeteri kadar cidar kalınlığı bulmak için basma gerilimi formülü F( 1.14) yi tambur cidar
kalınlığına uygulayalım:
FHa
h Ye  0,5 
 11,2 mm
 baEM  p Yi
 baÇ  0,5 
FHa
1
= 48,7 N/mm2  egÇ  0,96  FHa 
= 24,5 N/mm2
3
h  p Yi
d Ta  h
2
 karÇ   egC
  2baC   egC   baC = 42,1 N/mm2
Değerlerin hepsi baEM = 65 N/mm2 den küçüktür.
Tambur cidar kalınlığı
hTa = 15 mm alınır.
Tambur göbeği kaynak bağlantısının kontrolü:
Tambur göbeği dış çapı
d2 =150 mm
Kaynak büyüklüğü, köşe dikişi, 2 taraflı
a = 5 mm
Torsiyon ger ilimi
Eğilme gerilimi:
d1 =160 mm
16  M t  d1
= 22,6 N/mm2
4
4
2    (d1  d 2 )
32  M Eg  d1
 Eg 
= 45,2 N/mm2
4
4
2    (d1  d 2 )
t 
2
Karşılaştırma gerilimi NGH göre:  kay  0,5    eg   eg
 4   2t  =54,6 N/mm2


 = 1 için
egEM = 60 N/mm2 > kay = 54,6 N/mm2
tEM = 98 N/mm2
2
  eg 
    t
 kay  

  egEM 
 tEM


2

 = 0,6 < 1 kaynak bağlantıları yeterli.


www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.27
1.1.4.8 Tamburun seçimi, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal"
Normal tambur ve çok sayıda devamlı yapılacağından döküm konstrüksiyon olarak seçilir.
Tamburun anma çapı F( 1.1) ile hesaplanır:
d Ta  h1  h 2  d Ha = 20 . 1. 12 = 240
standart sayı
dTa = 250 mm
Tahrik grubuna göre tambur çapı faktörü,
h1 = 20
dönmeyen veya çok az dönen çelik halat
Makara düzenine göre halat akış faktörü,
h2 = 1
Seri üretilen vinçlerde halat düzenine bakmadan h2 = 1 alınır.
Halat çapı
dHa = 12 mm
Tambur dış torna çapı dTa = ddYi + 2.a = 238 + 2 . 4,5 = 247
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den
Tambur yivi dibi çapı
ddYi = dTa  dHa = 250  12 = 238
Tambur yivi yüksekliği
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1den;
dTa = 247 mm
ddYi = 238 mm
a = 4,5 mm
Tambur iç çapı
diTa = ddYi  2 . h = 238  2 . 12 = 214
Tambur iç çapı döküm
diTa = 214 mm,
Tambur cidar kalınlığı
Şekil 1.5 ve Tablo 1.2 den;
h = 12 mm
Tambur yivi yarı çapı
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
RYi = 6,5 mm
Tambur yivi hatvesi
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
pYi = 14 mm
Tambur yivi tepe yuvarlaklığı yarı çapı
Şekil 1.2 ve Tablo 1.1 den;
R1 = 0,8 mm
Sıkıştırma cıvatası
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den.
3 adet M12
www.guven-kutay.ch
3
1x45°
R8
R8
Ø130
Ø214
Ø238
www.guven-kutay.ch
1x45°
40
70
R8
R8
,8
Ø80 H7
Ø115
R8
18
2
107
112
85
28
77
35
Ø214
Ø250
,5
R6
22 H9
8
85,4
Şekil 1.21, Örnek 2, 32kN-2/1 Ceraskal tamburu konstrüksiyonu, sol helis
18
1x45°
Ø214
413
19x14+3x14 =308
Ø238
4,5
Ø125 H7
R8
R1
416
R6
R6
30°
R0
30°
30
°
M1
30°
1.28
Tambur
2
Nasıl vinç yaparım
1.29
İlk sıkıştırılan halat ile yan disk mesafesi
u = 1,5 . pYi = 1,5 . 14 = 21
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
pYi = 21 mm
Sıkıştırılan iki halatın arası
v = pYi + Mx + 2 mm = 14 + 12 + 2 = 28
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
v = 28 mm
Kullanılmayan son halat ile tambur sonu mesafesi
u1 = u+v+2.pYi = 21+28+2.14= 77 mm
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
Sıkıştırma plakası kalınlığı
Şekil 1.5 ve Tablo 1.3 den
aP  MX = 12 mm
u1 = 77 mm
aP  12 mm
Gerekli yiv sayısı: Kaldırma yüksekliği
H = 7,5 m,
Tambur çapı dTa = 0,250 m, 2/1 donam.
n Yi 
2H
2  7,5

 19,1
  d Ta   0,250
nYi = 19
Halat klavuzu içinde üç yiv alırsak; 19x14+3x14 = 308 mm yapar.
Kaldırma yüksekliğini bir kaç kademe yapmak istersek, tambur boyunu ayarlamak gerekir.
Tablo 1.4, Tambur boyuna göre donam ve kaldırma yükseklikleri
Kaldırma
Kaldırma
Tambur boyu
Yiv boyu
Donam
Yiv sayısı
mm
mm
2/1
19
19x14+3x14=308
416
4/2
38
38x14+3x14=574
682
57
57x14+3x14=840
948
Kaldırma
yüksekliği
m
7,5
3,75
2/1
15
4/2
7,5
2/1
22,5
4/2
11,25
Şekil 1.21 da görüldüğü gibi ceraskal tamburu ancak tambur muhafazası ve halat klavuzu ile
tam tambur olur. Bunu sağlamak için tambur muhafazası ve halat klavuzunun
konstrüksiyonunu yapalım.
www.guven-kutay.ch
1.30
Tambur
1.1.4.9 Tambur muhafazası komple, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal"
Tambur muhafazası bütün ceraskalı taşıyan ana çelik konstrüksiyondur. Tambur muhafazası
redüktörü, motor flanşını ve dolayısıyla motoru taşır. Ayaklar ile ceraskalın asılı değilde
oturtmalı kullanılmasını sağlar. Askı latalarıyla ceraskalın monoray arabaya asılmasını
sağlar. Halat klavuzuna klavuz yataklığını yapar. Kamalı veya makaralı traversi taşır.
Şekil 1.22, 2/1-Donam tambur muhafazası komple
1.1.4.10 Tambur muhafazası, "Örnek 2, 32kN-2/1 Ceraskal"
4/2 veya 4/1 donam için tambur muhafazası Şekil 1.23 de görülmektedir.
Şekil 1.23, 4/2 veya 4/1 donam için tambur muhafazası
www.guven-kutay.ch
Nasıl vinç yaparım
1.31
1.1.4.11 Motor flanşı, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal"
Motor flanşı GG20 den döküm konstrüksiyon olarak yapılır.
129
95
10
12
R3
3
90
5
R8
1x45°
M10
0
R2
Ø11
Çevrede
4 adet
Şekil 1.24, Motor flanşı
www.guven-kutay.ch
Ø320
Ø295
Ø215
Ø200
Ø180
1x45°
Ø314
1x45°
Ø124
Ø47H7
Ø70h6
Ø80
Ø140
1x45°
1.32
Tambur
1.1.4.12 Halat klavuzu, "Örnek 2, 32kN-2/1 Halatlı ceraskal"
Halat klavuzu GG20 den parçalı döküm konstrüksiyon olarak yapılır. Parçalar kör perçin
veya cıvatayla bağlanan çelik çember ile birbirine bağlanır. İki uç esnekliği sağlamak için
yaylı bağlantı olarak yapılır. Halat klavuzunun helis yönü kullanılacağı tambura göre seçilir.
Helis tıpkı cıvata ve somun gibidir. Örneğin; Tambur dış sol helis ise, halat klavuzu iç sol
helis olmalıdır.
Şekil 1.25, Halat klavuzu
Şekil 1.26, Halat klavuzu
Kaynak: www.kilavuzmakina.com
www.guven-kutay.ch