havayolu ile sağlık hizmetleri

HAVAYOLU İLE SAĞLIK HİZMETLERİ
Dr. Gareth DAVIES
Dr. Zuhal GÜNGÖR
Londra'nın Hava yoluyla Ambulans hizmeti diğer ambulanslardan çok daha hızlı yaralılara acil
sağlık hizmeti sağlayabilmektedir. Bu durum, birden fazla yarası bulunan hastalar için hayati
önem taşımaktadır.
Ambulans Helikopter Hizmeti, Londra'nın M25 alanında faaliyet gösteren ve birden fazla
yaralanması olan travma hastalarına yardımı amaçlayan bir sağlık hizmetidir. Ambulans
helikopter Hizmetinden yılda 365 gün, sabah 8:00'den akşam 19:00'ye veya gün batımına kadar
yaralanılabilir. Bu bir gündüz hizmetidir, çünkü karanlıkta helikopterin kaza yerine inmesi
imkansızdır.
Görev ekibi; iki pilot, bir doktor ve bir hekim dışı sağlık personelinden oluşmaktadır. Sağlık
görevlilerinin ilkyardım ve acil müdahale eğitimi ve deneyimi bulunmaktadır. Bu görevliler, en az
on yıllık yüksek uzmanlık eğitimi almış yetkili danışmanlardır. İki itfaiyeci ve bir operasyon
görevlisinden oluşan helikopter yer ekibi tarafından desteklenmektedirler. Ekipte vardiya ile
çalışan 5 pilot, 5 doktor ve 5 hekim dışı sağlık personeli bulunmaktadır.
Helikopterin arka tarafında bulunan araç ve gereçler bir acil müdahale odasında (resuscitation
room) bulunması gereken araç ve gereçlerin aynısıdır, sadece bu araç ve gereçler daha küçük
hale getirilerek helikopterler için tasarlanmıştır. Helikopter, vücut ısısı cihazı, karbondioksit,
oksijen saturasyonu ve kan basıncını takip eden aletlerle, elektrokardiografi gibi gerekli aletleri
içerir. Helikopterin gürültüsü nedeniyle doktorlar normal yolla kalp ve akciğeri seslerini
dinleyememektedir.
Ayrıca helikopterde kullanım için sertifikalandırılmış bir defibrilatör vardır. Bazı defibrilatörler
helikopterin sistemini bozarak kazalara neden olabileceğinden bu oldukça önemlidir.
KIRMIZI ALARM
Görev Ekibi, Londra Kraliyet Hastanesi'nin yedinci katında helikopter pistine bağlı bir bölümde
kırmızı alarm'da bekler. Bir hekim dışı sağlık personeli sürekli olarak Londra Ambulans Kontrol
Odası'nda bulunmaktadır ve bütün 999 konuşmalarını birden fazla yaralanması olan hasta uyarısı
için dinlemektedir.
Böyle bir telefon geldiğinde, operasyon odasındaki kırmızı telefon çalar ve bir seri yüksek sesli
siren helikopter pistindeki herkesin göreve çağrıldığını anlamalarını sağlar. Sinyal geldiğinde, pilot
doğruca helikoptere gider ve motorları çalıştırır. Aynı zamanda doktor ve hekim dışı sağlık
personeli turuncu renkli giysilerini giyerler ve helikoptere gitmeden önce depodaki ısıtıcıdan sıvı
madde çantalarını alırlar.
Yardımcı pilot, doğruca operasyon yetkilisinin konuşmaları kaydettiği operasyon odasına gider.
Yardımcı pilot haritadaki enlem, boylam ve Londra A-Z’den sayfa numarası gibi bütün ayrıntılı
bilgileri aldıktan sonra, yardımcı pilot da helikoptere gider. Helikopter genellikle telefon
konuşmasından sonraki iki dakika içinde helikopter pistinden havalanır.
HIZLI HAREKET
Helikopter çatıya inmek için yaklaştığında, operasyon yetkilisi yaralıyı karşılayacak uzmanlar
ekibini acil müdahale odasına çağırmak için “Travma Çağrısı” anonsu yapar. Helikopterden
inildiğinde, sağlık ekibi, yaralıyı Helikopter alanından travma asansörüne gidecek olan rampaya
yerleştirir. Asansör doğruca kaza ve acil müdahale bölümünün yer aldığı zemin katına gider.
Eğer Ambulans helikopter hizmeti birinci görevdeyken ikinci bir telefon çağrısı alınırsa, helikopter
piste gider ve ikinci ekibi alarak ikinci olay yerine götürür. Ambulans helikopter hizmetinin aktif
ve aynı zamanda hizmet verebilen 3 ekibi olduğu bilinmektedir, ama bu çok nadir rastlanan bir
durumdur.
Her telefon çağrısından sonra monitörden alınan bulgular, müdahaleler, gözlem notları ve çıktılar
gelecekte referans olarak kullanılmak üzere dosyalanır. Bu önemlidir, çünkü bu ekip sıklıkla
mahkemeye çağrılmaktadır- şüpheli ölüm vakalarında ölüm nedenini araştıran mahkemeye veya
iddia makamınında olduğu kraliyet mahkemesine- ve bu kayıtlar Ambulans helikopter Hizmetinin
kanıtlarının temelini oluşturmaktadır.