D1Ek - Atatürk Üniversitesi

D1
Savunma Bilimleri Dergisi, Mayıs 2012, 11 (1), 177-186.
177
Eğitmen Konsol Yazılımları için Kullanıcı Arayüzü Kılavuzu
Geliştirilmesi ve Geçerleme Süreci
Engin Kurşun1 Türkan Karakuş2 Aslı Yılmaz3 Kürşat Çağıltay4
Veysi İşler5 Serkan Gürdal6 Ümit Tezcan6
Öz
Bu çalışmada, askerî bilişim sistemleri arayüzlerinin tasarımı ve geliştirilmesinde, İnsan Bilgisayar
Etkileşiminin (İBE) önemli konularından biri olan kullanılabilirliğin sağlanması amacıyla bir
kılavuzun oluşturulması ve geçerlenmesi sırasında şimdiye kadar izlenen ve daha sonra izlenecek
adımların sunulması hedeflenmiştir. Kullanıcı Dostu Grafik Arayüz Kılavuzu adı verilerek geliştirilen
raporda, genel kullanılabilirlik unsurları bir araya getirilerek hazırlanan ya da hazırlanacak
yazılımların etkililiği, verimliliği ve kullanıcı memnuniyetinin sağlanması beklenmektedir.
Kılavuzdaki başlıklar genel olarak Havelsan AŞ tarafından geliştirilen eğitmen konsol yazılımları
temel alınarak belirlenmiş ve diğer araştırma temelli standart kullanılabilirlik kıstasları ile
desteklenmiştir. Bu nedenle benzer eğitmen konsol yazılımlarının geliştiricileri için önemli bir
kılavuz niteliğindedir. Kılavuzun geçerlenmesi, arayüzün önceki sürümü ile kılavuza göre yeniden
hazırlanan sürümünün karşılaştırılması ile sağlanacaktır. Kısaca, bu çalışmada bir kullanılabilirlik
kılavuzunun hazırlanma ve geçerlenme sürecinde izlenen adımlar, uygulanan yöntemler ve
karşılaşılan problemlerden bahsedilecektir. Bu çalışma özellikle uçuş simülasyonlarında kullanılan
eğitmen konsol yazılımları geliştiricileri ve bu alanda kullanılabilirlik çalışması yürüten birimlerinin
izleyeceği metotlar için iyi bir örnek teşkil etmesi beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Arayüz tasarımı, eğitmen konsol yazılımları, insan bilgisayar etkileşimi,
kullanılabilirlik, tasarım kılavuzu, uçuş simülatörleri
Development and Validation of User Interface Guide for
Trainer Console Software
Abstract
In this study, the development and validation of a guideline was proposed to provide usability, which
is one of the most important issues of Human Computer Interaction, in design and development of
military computing systems’ interfaces. In the report which was called as “User Friendly Graphical
Interface Guide”, it is expected to provide efficiency, effectiveness and user satisfaction with the
available software and the software to be prepared by combining general usability issues. The titles in
the guide were defined based on the trainer console software which is being developed by Havelsan
AŞ and it was supported with the criteria which are based on the research. For this reason, the report
is a very important guide for trainer console software developers. The validation of the software will
be provided by comparing old version of the software and the new developed ones via the guideline.
Shortly, in this study the steps, methods and the problems encountered while development and
validation process of the usability guide will be mentioned. It is expected that this study will be a
1
Yazışma adresi: Yrd.Doç.Dr., Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi
Bölümü, Erzurum, [email protected]
2
Yrd.Doç.Dr., Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Erzurum.
3
ODTÜ Jeodezi ve Coğrafi Bilgi Teknolojileri Bölümü.
4
Prof.Dr., ODTÜ Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü.
5
Doç.Dr., ODTÜ – TSK Modelleme ve Simülasyon Araştırma ve Uygulama Merkezi.
6
Sistem Müh., HAVELSAN AŞ.
Makalenin geliş tarihi: 09.09.2011 Kabul tarihi: 29.12.2011
Savunma Bilimleri Dergisi
The Journal of Defense Sciences
ISSN (Basılı): 1303-6831 ISSN (Online): 2148-1776
Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Dergisi İmtiyaz Sahibi/ Licensee
Baş Editör/Editor-in-Chief
Önder Haluk TEKBAŞ, Enstitü Müdürü/Institute Director
Genel Sorumlu/Responsible Editor
Metin GÜLENÇ
İdari Editör/Managing Editor
Ahmet Selim ERSOY
Alan Editörleri/Field Editors
Ertan EROL
Celal EVCİ
Özkan BALİ
Sait GÜRBÜZ
Türkçe Düzeltmen/Turkish Proofreader
Muhammet ELLİİKİ
İngilizce Düzeltmen/English Proofreader
Yaşar KÜRÜM
Danışma Kurulu/Advisory Board
A.Kadir VAROĞLU (Başkent Üniv.) Mustafa ÖZBİLGİN (Brunel Uni.)
Abdullah ATALAR (Bilkent Üniv.) Nesrin HİSLİ ŞAHİN (Başkent Üniv.)
Ahmet ACAR (ODTÜ) Neşe YALABIK (ODTÜ)
Ali Erkan EKE (Yeditepe Üniv.) Orhan YILDIRIM (ODTÜ)
Ali Rıza KAYLAN (Boğaziçi Üniv.) Ömer ANLAĞAN (TUBİTAK-SAGE)
Şengün YENİYURT (Rutgers Uni) Ömer GEBİZLİOĞLU (Kadir Has Üniv.)
Aydın AYTUNA (Sabancı Üniv.) Öznur YÜKSEL (Çankaya Üniv.)
Bernd KLAUER (The Helmut-Schmidt Uni) Raffaele FEDERİCİ (Uni. of Perugia)
Ömer SAVAŞ (Uni. of California, Berkeley) Ramazan AKTAŞ (TOBB Üniv.)
Cemal TALUĞ (Ankara Üniv.) Romano UGOLINI (Uni. of Perugia)
Cevriye GENCER (Gazi Üniv.) Selami SARGUT (Başkent Üniv.)
Emin ANARIM (Boğaziçi Üniv.) Selim HOVARDAOĞLU (Ankara Üniv.)
Fatoş YARMAN VURAL (ODTÜ) Semih BİLGEN (ODTÜ)
H.Mehmet ŞAHİN (Gazi Üniv.) Serpil EROL (Gazi Üniv.)
Halil CAN (Hacettepe Üniv.) Sevinç ÜRETEN (Başkent Üniv.)
Hüseyin YAPICI (Erciyes Üniv.) Suat GEZGİN (İstanbul Üniv.)
İmdat KARA (Başkent Üniv.) Sümer ŞAHİN (Atılım Üniv.)
İsmail ERDEM (Başkent Üniv.) Şenol BAŞKAYA (Gazi Üniv.)
Kemal LEBLEBİCİOĞLU (ODTÜ) Şeref SAĞIROĞLU (Gazi Üniv.)
Levent KANDİLLER (Çankaya Üniv.) Taner ALTUNOK (Çankaya Üniv.)
Marco MOSCHİNİ (Uni. of Perugia) Tayfur ÖZTÜRK (ODTÜ)
M. Baha KARAN (Hacettepe Üniv.) Udo ZÖLZER (Berlin Technical Uni)
Mehmet BARAY (Bilkent Üniv.) Yahya K. BAYKAL (Çankaya Üniv.)
Metin Kamil ERCAN (Gazi Üniv.) Ziya GÜVENÇ (Çankaya Üniv.)
Mustafa İPÇİ (Hacettepe Üniv.) Tamer KAHVECİ (Uni. of Florida)
Memet ERKENEKLİ (KHO) Müfrettin Murat SARI (KHO)
Yayın Kurulu/Editorial Board
Önder Haluk TEKBAŞ (Kara Harp Okulu)
Metin GÜLENÇ (Kara Harp Okulu)
Ertan EROL (Kara Harp Okulu)
Celal EVCİ (Kara Harp Okulu)
Özkan BALİ (Kara Harp Okulu)
Sait GÜRBÜZ (Kara Harp Okulu)
Selçuk TEMEL (Kara Harp Okulu)
E-posta/Mail Info
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
[email protected]
Savunma Bilimleri Dergisi
Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü tarafından 2002 yılından
itibaren yayımlanan Savunma Bilimleri Dergisi, yılda iki kez yayımlanan (MayısKasım), savunma bilimleriyle ilişkili bilimsel makalelere yer veren hakemli bir
dergidir. Dergi, TÜBİTAK/ULAKBİM Mühendislik ve Temel Bilimler Veri
Tabanı ve Sosyal Bilimleri Veri Tabanı, ASOS İndeks, EBSCO, İndexCopernicus
ve Arastirmax Bilimsel Yayın İndeksi veri tabanları tarafından taranmaktadır.
Dergide yayımlanan makalelerin bilim ve dil sorumluluğu yazarlarına aittir.
Dergide yayımlanan makaleler yazarların bireysel görüşünü yansıtmakta; Türk
Silahlı Kuvvetlerinin görüşlerini yansıtmamaktadır.
About the Journal of Defense Sciences
Journal of Defense Sciences published semiannually (May-November) by
Defense Sciences Institute of Turkish Military Academy since 2002, is a doubleblind-refereed academic journal, soliciting scientific articles in the field of defense
sciences. The journal is indexed/abstracted by Turkish Academic Network and
Information Center (TÜBİTAK/ULAKBİM) Engineering and Social Sciences
databases, ASOS Index, EBSCO, IndexCopernicus, and Arastirmax. The views
expressed in the journal are solely of the authors and do not necessarily reflect the
views of the Turkish Armed Forces.