telicon

BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
BÖLÜM 4
Karaaslan
CAPTURE
Capture kısmını açtığımızda karşımıza Capture session frame gelir (Şekil 4.1.).
Şekil 4.1 Capture Ortamı Genel Yüzeyi
Bütün şematik dizayn ve işlemler bu pencerede (capture window) yapılacaktır. Dikkat
edilirse bu pencerenin sol alt köşesinde “session log” adlı bir ikon bulunmaktadır. Bu
Capture ortamında yaptığımız her şey hakkında bilgi vermektedir (devre dizaynı
esnasında hata var ise bu hataları göstermektedir). Capture ortamında açtığımız her
dizayn ayrı bir proje yönetici penceresi (project manager window) halindedir. Birden
fazla dizayn aynı anda açılması mümkündür.
Proje Yöneticisi (The Project Manager)
Özel bir proje için capture çalıştırıldığında, 2 pencere açılır. Bunlardan ilki
proje yöneticisi olarak adlandırılmaktadır. Proje yöneticisi, proje için gerekli olan
bütün kaynakların toplanması ve organize edilmesi için kullanılır. Bu kaynaklar;
şematik dosyalar (schematic folders), şematik sayfalar (schematic pages), kısım
10
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
kütüphaneleri (libraries), VHDL dosyaları ve çıkış raporları içerir. Şekil (4.1.)
şematik sayfa editör penceresi içinde yeni bir proje yönetici penceresi
göstermektedir.
Proje yöneticisi dosyaları kaynakların mantıksal bir grubunu oluşturur. Design
Resources (dizayn kaynakları) dosyasının altında şematik (schematic) dosyalar,
şematik sayfalar ve şematik sayfalar üzerinde kullanılan bütün kısımları gösterir. Her
hangi bir şematik dosya ve ya şematik sayfa dizayn dosyasına otomatik olarak
eklenir. Kütüphane dosyası (library folder) projeye eklemiş olduğunuz şematik kısım
kütüphane dosyalarını gösterir.
Şekil 4.2 Kütüphanede Kayıtlı Olan Dosyaların Gösterimi
İhtiyaç hissedildiğinde ek kütüphanelerin eklenmesi mümkündür. Outputs (çıkışlar)
dosyası capturenin işlem elemanlarının çıkışını gösterir.
Her proje bir dizayna sahipken pek çok kütüphane içerebilir. Proje yöneticisinin File
tab kısmının altında, şematik dosyalara çift tıklama o dosyayı aynı windows
explorerde olduğu gibi genişletir ve şematik dosya (schematic folder) içinde ki her
şematik sayfayı gösterir (şekil4.2.). Bir şematik sayfa bir dizaynın elektriksel
bağlılığının grafiksel tanımlamasını sağlar. Bu sayfa hatlar, grafikler, yazılar ve diğer
elektriksel sembollerden oluşur.
Proje Yönetici Kısımları (Tabs) File - Hierarchy
Proje yöneticisi bir projenin kaynaklarını göstermek için 2 kısma sahiptir. Eğer file
(dosya) Tab’ını seçersek Şekil 4.3.’de olduğu gibi proje yöneticisi bütün proje
dosyalarını şematik dosyaları ve şematik sayfaları gösterir. Bu gösterim şekilde de
görüldüğü gibi ağaç şeklindedir. (+) ve (-) işaretlerine basarak alt dosyalara inip geri
dönmek mümkündür.
11
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
Şekil 4.3 Şematik Dosyalar
Eğer Hierarchy tablosunu seçersek (Şekilde görüldüğü gibi) Proje yöneticisi; Proje
Şematik dosyaları ve şematik sayfaları arasında hiyerarşik ilişkiyi gösterecektir.
Biz şu an için tek sayfa örneklerle ilgileneceğimizden bu özellik basit kalacaktır.
Daha kompleks projelerde elbette proje yapısının yolunu akılda tutmak için çok
önemli olacaktır.
The Schematic Page Editor (Şematik Sayfa Editörü)
Şematik sayfa editörü şematik sayfaların gösterilmesi ve işlenmesi için kullanılır.
Şematik sayfa editörüne parçalar, hatlar yerleştirebilir ve grafik çizilebilir. Şematik
sayfa editörü bir malzeme paletine sahiptir ve bu palet kullanılarak şematik bir sayfa
yaratmak için gerekli olan her şeyi çizmek ve yerleştirmek mümkündür. Şekil 4.4.
şematik sayfa editöründeki ilk basit devremiz olacaktır.
Şekil 4.4 Malzeme Çubuğu
12
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
Malzeme Çubuğu (Toolbar)
Malzeme çubuğu şekilde görülmektedir. Malzeme çubuğunda daha önce
kütüphanemizde seçmiş olduğumuz kütüphane kısımları ve aynı zamanda devrenin
dizayn edilmesi için gerekli olan diğer yardımcı gereçler bulunmaktadır.
Status Bar (Durum Çubuğu)
Capture session yüzünün alt kısmında bulunmaktadır. Dizayn ettiğimiz devrede
yaptığımız işlerle alakalı raporlar verir; seçili malzemenin sayısı, mausenin yeri ve
zoom miktarı gibi.
Sol Bölge: Seçili malzemelerin tanımını gösterir.
Orta Bölge: Seçili malzemelerin sayısını gösterir.
Sağ Alan: Sağ alan, şu andaki skalayı ve mausenin bulunduğu yeri gösterir.( Scale
=%50 x= 10 y=5)
VOLTAJ BÖLÜCÜ DEVRESİ DİZAYNI
Şimdi yukarıdaki şekilde (Şekil 4.4.) bulunan voltaj bölücü devresini dizayn edeceğiz.
Takip edeceğimiz yol aşağıda belirtilmiştir.
• Şematik sayfasına bir direnç yerleştirin. Bunun için Place Part seçeneği altında Libraries
Şekil 4.5 Place Part Menüsü
13
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
kısmında Analog Library seçilip çıkan kısımdan “R” ye basılır ve “OK” denir. Bundan
sonra karşımıza bir direnç şekli gelecektir. Mause istediğimiz tarafa hareket ettirerek
direnci hareket ettirmiş oluruz.
Şekil 4.6 Place Part Menüsünden Devreye Direnç Eklemek
•
2. direnci yerleştirmeden önce mausenin sağ tuşuna tıklayalım. Bu bizim
karşımıza bir menü çıkaracaktır. Buradan Rotate seçeneğini seçersek direnci
çevirmiş oluruz. Aynı şekilde 2. direncide yerleştirmemiz mümkündür.
Şekil 4.7 Rotate Seçeneği
•
Şimdide şase yerleştirelim. Bunun için Şematik sayfa editör malzeme paleti
üzerindeki Place ground ikonunu seçelim.
14
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
Bir sonraki diyalog kutusu olarak karşımıza aşağıda ki şekil (Şekil 4.8.) gelecektir.
Libraries kısmından SOURCE ve sembol kısmından 0 seçildiğinde şasemizi tercih
etmiş oluruz. Daha sonra devremizde gerekli olan yere yerleştirebiliriz.
Şekil 4.8 Place Ground’dan Devreye Şase Bağlama
•
Şimdide DC voltaj kaynağı yerleştirelim. Bunun için önce menüden PlaceÆpart
seçeriz daha sonrada libraries kısmından SOURCE seçeneğini seçeriz ve part
kutusundan da VDC tipini seçeriz. Bu bize şematik üzerinde DC voltaj kaynağı
sembolünü çıkarır.
Yerleştirdiğimiz DC voltaj kaynağının değerini 10V ayarlamak kalıyor. Bunun
içinde voltaj kaynağı sembolünün üzerinnde sağ tuşa bastığımızda şekildeki
seçenekler karşımıza çıkacaktır.
Şekil 4.9 Seçili eleman üzerinde ayar yapabilme
Bu seçeneklerden Edit Properties... seçeneğini kullanarak DC voltaj kaynağının
değerini 10V yapmamız mümkündür.
15
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
•
Tellerle bağlanma; Bu işlem için şematik sayfa editör malzeme paletinin Place
wire icon’ unu seçmeliyiz. Bu seçim bir artı sembolü (+) meydana getirecektir.
Elemanları birbirine bağlamayı bu şekilde gerçekleştirmemiz mümkündür.
•
Tüm bu seçimler yapıldıktan ve elemanların özellikleri istediğimiz şekilde
ayarlandıktan sonra karşımıza şu şekilde bir devre çıkacaktır.
Şekil 4.10 Dizaynı Tamamlanmış Voltaj Bölücü Devresi
16
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
BÖLÜM 5
Karaaslan
DEVRE ANALİZİNİN YAPILMASI:
Capture ortamında çalışma hakkında bir bilgi sahibi olduktan sonra yine bu ortamda
PSpice Menüsü kullanarak devre analizinin nasıl yapıldığını öğrenmeye çalışacağız.
İlgileneceğimiz devre analizi seçenekleri ise; bias (tetiklenme) noktası, DC analiz,
anlık değer ve AC analiz olacaktır.
Simülasyon ayarları: Simülasyon ayarı yapabilmek için önce PSpice menüsünden
“New Simulation Profile” seçeneği seçilir.
Şekil 5.1 Yeni Simülasyona Giriş
Bu seçenek seçildiğinde karşımıza şekilde görüldüğü gibi bir diyalog kutusu çıkar
(Şekil 5.2.). Burada profile name kısmını doldurmamız gerekmektedir.
Düzenlediğimiz devre “voltage divider” devresi olduğundan buraya bu ifadeyi
yazalım.
Şekil 5.2 Yeni Simülasyon Profil Adı
17
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
“Profile name” kısmı doldurulduğunda karşımıza bir diyalog kutusu daha çıkacaktır.
Pek çok farklı ayarın bulunduğu bu diyalog kutusu vasıtasıyla devremiz hakkında pek
çok bilgiyi devreyi kurmadan elde edebiliriz. Şekil 5.3. ‘de görüldüğü gibi 8 tane tab
kısmı vardır. Fakat biz bunlardan sadece 4 tanesini kullanacağız.
Şekil 5.3 Simülasyon Analiz Ayar Tablosu
Analiz
Bu Tab bizim en çok kullanacağımız seçeneklerden biridir (Şekil 5.3.).Bu seçenek
kullanılarak hangi analiz çeşidiyle çalışacağımızı belirleriz.
Yukarıdaki şekildeki örnekte, zaman domain (Transient= Anlık) analizi seçilmiştir. Bu
analiz tipinde yapmamız gereken ayarlar şekilde de görüldüğü gibi simülasyonun
yapılacağı zaman miktarı (Run to time), bilginin saklanma süresinin başlayacağı
zaman, (Start saving data after) maksimum izin verilebilir simülasyon zaman
basamak büyüklüğü (Maxmimum step size) ve birkaç tane daha seçenek vardır.
Genel (General)
Bu Tab analizle alakalı bazı genel bilgileri ve görünümü değiştirmemize izin verir.
Genel olarak burada hiçbir şeyi değiştirmeye gerek yoktur. Aşağıdaki şekilde
görüldüğü gibi çıkış dosya adı dalga şekli Data dosya adı ve notla alakalı değişiklikler
yapmamız mümkündür.
18
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
Şekil 5.4 Genel Simülasyon Ayarları ve Bilgileri
Data Toplama (Data Collectıon)
Bu Tab analiz esnasında datanın nasıl toplanılacağını kontrol etmeye izin verir (Şekil
5.5.).
Seçilen Opsiyon
Bütün voltaj, akım ve dijital durumlar (All
voltages, currents, and digital states)
İç alt devre bilgileri hariç olan diğer bilgiler
(All but internal subcircuit data)
Sadece işaretli kısımlar
Hiçbiri (None)
Yaptığı iş
Bütün simülasyon sonuçları kaydedilir (alt
devrelerdeki netlerin bile)
Alt devreler haricindeki bütün simülasyon
bilgileri kaydedilir.
Dizayn içerisindeki sadece işaretlenmiş
kısımlardaki dataları kaydeder.
Hiçbir sonucu kaydetmez.
Şekil 5.5 Simülasyon Bilgi Seçenekleri
19
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
Prob Pencere Tabı (The Probe Window Tab):
Prob penceresi görüntü ayarları (Şekil 5.6.);
Profil açıkken prob penceresini göster (Display Probe window when profile is
opened) Profil son açıldığı
zamanki prob penceresini gösterir
Prob penceresini Göster
(Display Probe window)
Similasyon anında (during simulation)
Simülasyon işlemi bittikten sonra
(after simulation has completed )
Göster (Show)
Açık şematik üzerindeki bütün işaretler
(All markers on open schematics)
Son çizim (Last plot)
Prob penceresini şu durumlarda gösterir
Simülasyon devam ederken ve
simülasyon işlemi sırasında dalga şekli
yenilenirken
Simülasyon bittiğinde
Şekilleri göster
Capture’deki aktif açık dizaynlar üzerine
yerleştirilmiş bütün işaretler için
Profil açıkken çıkan son şekil
Şekil 5.6 Prob Penceresi Görüntü Ayarları
Çalışma Noktası Analizi (Bias Point Analysis)
Bias noktası analizi simülasyon çıkış dosyaları için detaylı Bias noktası bilgilerini
kaydeder (Şekil 5.7.).
Çıkış dosyaları için rapor edilen bilgiler:
Bütün analog nokta voltajlarını listeler.
Bütün dijital nokta voltajlarını listeler.
Bütün voltaj kaynakları arasındaki akımları ve onların toplam gücünü gösterir.
Bütün elemanlar için küçük sinyal parametrelerini listeler.
20
BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II
Karaaslan
Çıkış dosyalarına Bias noktası bilgisini kaydetmek için
1. simülasyon ayarları diyalog kutusundan analiz tuşunu seçeriz.
2. Analiz tuşundan Bias noktasını (Bias Point) seçeriz.
3. Çıkış dosya opsiyonları altında çıkış dosyası özelliğine göre her hangi bir
seçeneği işaretleriz.
4. OK tuşuna basarız.
Şekil 5.7 Simülasyon Bias Ayarları
21