doctürkmenıstanyň ılat baradaky maglumatlaryň döwlet klassıfıkatory
download 
Şikayet Transkript
türkmenıstanyň ılat baradaky maglumatlaryň döwlet klassıfıkatory
TÜRKMENISTANYŇ ILAT BARADAKY MAGLUMATLARYŇ DÖWLET KLASSIFIKATORY (IBMDK) MAZMUNY 2 3 4 5 6 7 Ulanylýan ugurlary ................................................................….......... Klassifikasiýanyň obýektleri ……………………………………… Kadalaşdyryjy resminamalar ……………………………………….. Kesgitlemeler ……………………………………………………… Klassifikatoryň gurluşy ………………………………………......... Klassifikatoryň ulanylyşy..................................................…………. Türkmenistanyň ilat baradaky maglumatlaryň döwlet klassifikatory (IBMDK) ................................................................... I BÖLÜM JYNSY, MILLETLER, DILLER ................................. 1.1 Tablisa - Jynsy................................................................................. 1.2 Tablisa - Milletler............................................................................ 1.3 Tablisa - Dünýä halklarynyň dilleri …………………………….. 1.4 Tablisa - Daşary ýurt dillerini bilişiniň derejesi............................. II BÖLÜM HARBY GULLUGA BOLAN GATNAŞYGY............. 2.1 Tablisa - Harby gulluga bolan gatnaşygy ....................................... 2.2 Tablisa - Urşa gatnaşygy ……….………………………............... 2.3 Tablisa - Harby atlar ........................................................................ III BÖLÜM ESASY DEMOGRAFIKI HÄSIÝETLENDIRMELER ....................................... 3.1 Tablisa - Raýatlygy ......................................................................... 3.2 Tablisa - Maşgala ýagdaýy.............................................................. 3.3 Tablisa - Garyndaşlyk ýagdaýy........................................................ 3.4 Tablisa - Bilim basgançaklary.......................................................... 3.5 Tablisa - Bilim edaralary alamaty, görnüşi we eýeçiligiň görnüşleri boýunça .......................................................... 3.6 Tablisa - Bilim almagyň görnüşleri................................................. 3.7 Tablisa - Ylmy kadrlary taýýarlamak ............................................ 3.8 Tablisa - Işgärleri taýýarlamak, gaýtadan taýýarlamak we hünärini ýokarlandyrmak.................... ........................... 3.9 Tablisa - Okuwa gatnaşygy........................................................... 3.10 Tablisa - Alymlyk derejeleri ........................................................ 3.11 Tablisa - Alymlyk atlar ................................................................ IV BÖLÜM ZÄHMETE UKYPLY ÝAŞDA YKDYSADY IŞJEŇ WE YKDYSADY IŞJEŇ DÄL ILAT...................... 4.1 Tablisa - Ykdysady işjeň ilat ........................................................ 4.1.1 Tablisa - Ykdysady işjeň ilatyň görnüşleri.................................. 4.1.2 Tablisa - Ykdysady işjeň ilatyň kategoriýalary ............................ 4.1.3 Tablisa - Işiň çalşygy..................................................................... 4.1.4 Tablisa - Iş tertipleri...................................................................... 4.1.5 Tablisa - Zähmet rugsadynyň görnüşleri ..................................... 4.1.6 Tablisa - Amatsyz zähmet şertlerindäki iş .................................. 4.1.7 Tablisa - Doly däl (bölekleýin) iş bilen üpjün edilen ilatyň kategoriýalary................................................................ 4.1.8 Tablisa - Ilatyň iş bilen meşgullylyk statusy................................. 4.1.9 Tablisa - Hakyna tutmasyz işleýänler........................................... 4.1.10 Tablisa - Esasan iş ýerini saklamaga hukugy bar bolan, ilatyň kategoriýalary ............................................................. 4.2 IŞ GÖZLEÝÄN ILAT.................................................................. 4.2.1 Tablisa - Iş gözlemegiň usullary................................................. 4.2.2 Tablisa - Iş gözlemekligiň dowamlylygy ………………………… 4.2.3 Tablisa - Ilatyň ykdysady işsizliginiň sebäpleri.................................. 4.2.4 Tablisa - Iş gözleýän şahslaryň kategoriýalary............................ V BÖLÜM ILATYŇ ÝAŞAÝAN ÝERI........................................... 5.1 Tablisa - Ilatyň ýaşaýan ýeri............................................................ 5.2 Tablisa - Ilatyň ýaşaýan ýerleri....................................................... VI BÖLÜM ÖÝ HOJALYKLARY.................................................. 6.1 Tablisa - Hususy öý hojalyklaryň görnüşleri.................................. 6.2 Tablisa - Öý hojalygynda hasaba alynýan şahslar.......................... 6.3 Tablisa - Öý hojalygynda hasaba alynmaýan şahslar....................... 6.4 Tablisa - Ýaşaýyş serişdeleriniň çeşmelerii.................................... 6.5 Tablisa - Öý hojalyklaryň girdejileriniň maddalary........................ 6.6 Tablisa - Öý hojalygynyň umumy girdejisini ulanmagynyň ugry... VII BÖLÜM MIGRASIÝANYŇ GÖRNÜŞLERI, ONUŇ SEBÄPLERI, MEJBURY MIGRANTLARA DEGIŞLI RAÝATLARYŇ KATEGORIÝALARY................................................ 7.1 Tablisa - Migrasiýanyň görnüşleri.................................................. 7.2 Tablisa - Ilatyň migrasiýasynyň sebäpleri....................................... 7.3 Tablisa - Migrasiýanyň göwrümi..................................................... 7.4 Tablisa - Ilatyň bellige alyş hasabynyň ýöredilişi.......................... 7.5 Tablisa - Mejbury migrantlara degişli, raýatlaryň kategoriýalary... 7.6 Tablisa - Bosgunlar.......................................................................... 7.7 Tablisa - Bosgun bolmaga mejbur edýän sebäpler.......................... VIII BÖLÜM DÖWLET SYLAGLARY.......................................... 8.1 Tablisa - Türkmenistanyň ordenleri................................................. 8.2 Tablisa - SSSR-iň ordenleri.............................................................. 8.3 Tablisa - Türkmenistanyň Medallary.............................................. 8.4 Tablisa - SSSR-iň Medallary........................................................... IХ BÖLÜM HORMAT ATLARY..................................................... 9.1 Tablisa - Türkmenistanyň hormat atlary.......................................... 9.2 Tablisa - SSSR-iň we Soýuz respublikalarynyň hormat atlary........ 1 Ulanylýan ugurlary Türkmenistanyň ilat baradaky maglumatlaryň döwlet klassifikatory (mundan beýläk - IBMDK) Türkmenistanyň territoriýasynda ilkinji gezek girizilýär. IBMDK awtomatlaşdyrlan dolandyryş ulgamlarynyň kompýuterde işläp taýýarlamagy üpjün etmek üçin Türkmenistanyň ykdysady we durmuş maglumatlar binýadyny kodlaşdyrlan we klassifikasiýa ulgamynyň ýeke täk düzümine girýär. IBMDK Türkmenistanyň ministrlikleriniň we edaralarynyň maglumatlar ulgamynda, şeýle hem dürli statistiki we ykdysady gözleglerde ulanylyp bilner. IBMDK niýetlenen: - ilatyň durmuş we ykdysady soraglary bilen bagly, beýleki garyşyk statistiki we hasabatyň görnüşlerinde, demografiýanyň maglumatlaryň seljermesinde we işläp taýýarlamagynda, durmuş we ykdysady statistika bagly bolan durmuş-ykdysady maglumatlaryň ýeke täk kesgitlemesi; - ilat baradaky maglumatlary saklaýan, kadastrlary we reýestrleri, maglumatlar çeşmeleriniň registrini döretmäge; - durmuş we ykdysady statistiki ugrunda derňew meselelerini kesgitlemek; - durmuş-ykdysady maglumatlary işläp taýýarlamagyň awtomatlaşdyrylan, utgaşdyrylan maglumatlar ulgamyny üpjün etmäge; 2 Klassifikasiýanyň obýektleri Ilatyň, onuň jynsynyň, milleti, dili, ýaşy, durmuş ýagdaýy, bilimi, sylaglary, ýaşaýyş jaý şertleri we beýlekiler barada dürli maglumatlar bu klassifikasiýanyň obýektleri bolup durýarlar. 3 Kadalaşdyryjy resminamalar Şu standartda aşakdaky standartlara salgynamalar ulanyldy: TDS 1.11-2006 Niýetlenişi boýunça sarp ediş harytlary we hyzmatlary üçin çykdajylaryň döwlet klassifikatory 4 Kesgitlemeler Ýaşamak üçin gerek bolan iýmit we beýleki gerekli zatlar bilen özlerini bilelikde üpjün edýän, jemi şahslaryň, ýagny iki ýa-da birnäçe bile ýaşaýan adamlaryň toparynyň (bir ýa-da birnäçe ýaşaýyş birliklerinde), IBMDK öý hojalyklary diýip düşünýär. 1 Toparyň düzümine girýän taraplar, belli bir derejede umumy býujeti döretmäge we öz girdejilerini birleşdirip bilýärler. Olar garyndaş ýa-da garyndaş däl, ýa-da şol we başgalaryň düzümini düzýärler. Eger-de şahslaryň topary bir ýaşaýyş birliginde ýaşap, ýöne aýratyn iýmitlenseler we býujeti özbaşdak ýöretseler, onda her topar aýratyn öý hojalyk hökmünde seredilmeli. Öý hojalygy, şeýle hem ýeke ýaşaýan, bir adamdan hem bolup bilýär. Zähmet pensiýasy – bu pensiýa, iş döwründe, döwlet durmuş ätiýaçlandyrmasyna döredilen tutum, pensiýa ýaşyna ýeten taraplara bellenilýär. Toplaýyş pensiýa - bu pensiýa, pensiýa toplumynyň bar bolan we pensiýa ýaşyna ýeten taraplara bellenilýär. Pensiýa toplumy – Bu şertnama boýunça toplaýjy pensiýa ulgamynda we oňa maýa goýum girdejileriň degişlilikde meýletin pensiýa pul geçirmeleri. Döwlet kömek puly – saglygy sebäpli, enelik we çagalyk, ekleýän adamy ýitirenligi, pensiýa ýaşyna ýetenligi sebäpli üpjünçilik çeşmesini bölekleýin, doly ýa-da wagtlaýyn işe ukyplylygyny ýitirenlere, döwlet durmuş üpjünçilik ulgamynyň bölegi bolup we pul tölegleri görnüşinde aňladylýar. Döwlet hemaýaty- bu mätäçlik çekýän raýatlara ýaşaýyş derejesini ýokarlandyrmak üçin durmuş taýdan kömek. 5 Klassifikatoryň gurluşy IBMDK fasetlerden (bölümlerden) durýar, olary dürli durmuş-ykdysady meseleleri çözmeklikde biri-birine bagly bolmazlykdan ulanyp bolýar. Ilat ýazuwyny we beýleki bir gezeklik geçirilýän ilat gözegçiliginde şeýle hem resminamalaryň görnüşlerinde, statistiki hasabatlarda we beýleki resminamalarda bar bolan, bir nusga getirilen resminamalar ulgamynda, maglumatlaryň seljermesi esasynda Fasetleriň (bölümleriň) sany we göwrümi kesgitlendi. Aýratyn fasetler (bölümler) görnüşinde klassifikatoryň gurluşyny üpjün edýän, gerek bolan ýagdaýynda kiçi bölümleriň sanawyna we pozisiýalaryň düzümine üýtgetmeler girizmek bolar.Türkmenistanyň territoriýasynda hereket edýän, beýleki klassifikatorlar bilen bilelikde IBMDK analitiki we statistiki meseleler çözülende ulanylyp bilner. Her bir faset (bölüm) öz gezeginde iki bölümden: atdan we indentifikasiýadan durýar. Fasetlerde klassifikasiýanyň obýektleri tertip ýa-da seriýa-tertip kodlama görnüşinde kodlanýar. 2 6 Klassifikatoryň ulanylyşy Türkmenistanyň ilat baradaky maglumatlaryň Döwlet klassifikatoryň girizilmegi indiki tertip boýunça amala aşyrylýar: 6.1 Klassifikatora üýtgeşmeleri girizmek we taýýarlamak Türkmenistanyň Statistika baradaky Döwlet komiteti tarapyndan amala aşyrylýar. 6.2 Klassifikatordaky üýtgeşmeler “Türkmenstandartlary” Baş döwlet gullugy tarapyndan tassyklanýar we hasaba alynýar. 6.3 Türkmenistanyň Statistika baradaky döwlet komiteti girizilen üýtgetmeleri, olaryň herekete girizmegiň tertibi we möhletleri barada ähli ulanyjylara habar berilmegi amala aşyrýar. 3 7 TÜRKMENISTANYŇ ILAT BARADAKY MAGLUMATLARYŇ DÖWLET KLASSIFIKATORY I BÖLÜM JYNSY, MILLETLER, DILLER 1.1. Tablisa - Jynsy Kod 001 002 Ady Erkek Aýal 1.2.Tablisa - Milletler Kod 001 005 009 013 017 021 025 027 029 033 037 041 045 049 053 057 061 065 069 073 077 081 085 4 Ady türkmenler abadzehler abžuýlar abhazlar awarlar awstiýalylar aginsler agullar aždarlylar adygeýler azerbeýjanlar albanlar alžirlylar altaýlylar amerikanlylar angliýalylar araplar BAE araplary ortaaziýaly araplar arawiýalylar ermenler arçlar assiriýalylar 1.2 Tablisanyň dowamy Kod 089 091 093 097 099 101 105 109 113 117 121 125 129 133 137 141 145 149 153 157 161 165 169 173 177 181 185 189 193 197 201 205 209 213 217 221 225 229 Ady ahtinliler owganlylar bahreýnlylar başgyrlar balkarlylar beloruslar buluçlar bengaliýalylar beşermýanlar bolgariýalylar burýatlylar buharlylar wengriýalylar wýetnamlylar gagauzlar gollandiýalylar grekler gruzinler derbetliler detkiller dolganlar dunganlar ýewreýler buharaly ýewreýler gruziýaly ýewreýler dagestanly ýewreýler krymly ýewreýler ortaaziýaly ýewreýler tat ýewreýleri ýegipitliler zyrýanlylar iliýliler ingiloýlylar inguşlar hindi dilli hindiler ispanlar italýanlar kabardinler 5 1.2 Tablisanyň dowamy Kod 233 237 241 245 249 253 257 261 265 269 273 277 281 285 289 293 297 301 305 309 313 317 321 325 329 333 337 341 345 349 353 355 357 361 365 367 369 373 6 Ady gazaklar step gazaklary kalmaklylar kalmyklylar galpaklar garagalpaklar garaçaýlylar kareller kaçinler kaşgarlylar gyrgyzlar hytaýlylar kolymçanlar koreýler kreşenlar krymçaklar kubalylar kumandylylar kumuklylar kürtler lazlar laklar latyşlar lezginler litwalylar lýudinikatlar mawrlar madýarlar moldowanlar mongollar mordwlar niwhler neglar nemsler nemsler-mennonitler nogaýslar osetinler parslar 1.2 Tablisanyň dowamy Kod 377 381 385 389 393 397 401 405 407 409 413 415 417 421 425 429 433 437 441 445 449 453 457 461 465 469 473 477 481 485 489 493 497 501 505 509 513 517 Ady polýaklar pomorlar portugallar pohodçanlar puştunlar rumynlar rusinler ruslar rutulslar serblar slowaklar tabasaranlar täjikler tatarlar tat-azerbaýjanlar tat-mussulmanlar terýuhanlar türkler türkler-meshetinler türk udmurtlar özbekler uýgurlar ukrainler finlar fransuzlar hakaslar horwatlar horinsler syganlar çerkesler çernogoriýalylar çehlar çeçenler çuwaşlar çudlar çuhonlar şwedler 7 1.2 Tablisanyň soňy Kod 521 525 529 533 999 Ady estonlar ýakutlar ýakutýanler ýaponlar beýleki milletler 1.3 Tablisa - Dünýä halklarynyň dilleri Kod 001 005 009 013 017 021 025 029 033 037 041 045 049 053 057 061 065 069 073 077 081 085 089 093 097 101 105 8 Ady türkmen abaz abhaz awar azerbeýjan alban aleut altaý alýutor iňlis andiý arameý (assiriý) ermeni arçin owgan (puştu) ahwah bagulal barabin başgyr bežtin belorus buluç bengal bolgar botlih burýat wenger 1.3 Tablisanyň dowamy Kod 109 113 117 121 125 129 133 137 141 145 149 153 157 161 165 169 173 177 181 185 189 193 197 201 205 209 213 217 221 225 229 233 237 241 245 249 253 257 Ady wýetnam gagauz ginuh godoberin grek gruzin gunzibski (hunzal) dolgan dungan iwrit (ýewreý) iderin ižor inguş irak (ýegipit) ispan italýan kabardin-çerkes gazak kalmyk kamçadal karaim garagalpak garanogaý garatin karaçaý-balkar karel kerek ket gyrgyz hytaý komi-zyrýan komi-perm koreý korýak krym krymçak kubaçin kumandin 9 1.3 Tablisanyň dowamy Kod 261 265 269 273 277 281 285 289 293 297 301 305 309 313 317 321 325 329 333 337 341 345 349 353 357 361 365 369 373 377 381 385 389 393 397 401 405 409 10 kumyk (hasawýurt) kürt lak latyş lezgin litwa lopar mansiý mariý (dag) mingrel mokşan (mordow) moldaw mongol muhad nanaý nemes (awstriýa) nenes niderland (golland) osetin polşa portugal rumyn rus ruşan swans selkup serbskohorwat slowas tabasaran täjik talyş tannu-tuwin tatar teleut tubalar türk udmurt udegeý Ady 1.3 Tablisanyň soňy Kod 413 417 421 425 429 433 437 441 445 449 453 457 461 465 469 473 477 481 485 489 493 497 501 505 509 513 517 521 525 529 533 999 Ady özbek uýgur ukrain ulç fars (pars) fin (suom) fransuz hakas hantyý hwarşin hindi sez (didoý) sygan çalkan (çelkan) çan (laz) çeçen çeş çuwaş çukot çulym-týurk şahdarin şwed şors ewenkiý ewen enes erzýa-mordow (erzýan) eston ýug (sym) ýakut ýapon beýleki diller 11 1.4 Tablisa - Daşary ýurt dillerini bilişiniň derejesi Kod 001 002 003 Ady Sözlük bilen okaýar we terjime edýär Okaýar we düşünşip bilýär Erkin bilýär II BÖLÜM HARBY GULLUGA BOLAN GATNAŞYGY 2.1 Tablisa - Harby gulluga bolan gatnaşygy Kod Ady 001 002 003 004 005 Harby gullukçy Harby borçly Harby borçly däl Çagyryşa degişli raýat Ýaragly Güýçleriň we kanun boýunça harby gulluk göz öňünde tutulan ministrlikleriň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň harby gullukçylary 2.2 Tablisa - Urşa gatnaşygy Kod 001 002 003 12 Ady Beýik Watançylyk urşuna gatnaşan Beýleki döwletleriň çäklerinde bolan söweş hereketlerine gatnaşan Beýik Watançylyk urşy ýyllarynda tylda zähmet çeken weteranlar 2.3 Tablisa - Harby atlar Kod Ady Esgerler we matroslar 001 Hatarçy (harby talyp) 002 Matros (harby talyp) Seržantlar we starşinalar 003 Kiçi seržant 004 Ikinji basgançakly starşina 005 Seržant 006 Birinji basgançakly starşina 007 Uly seržant 008 Baş starşina 009 Starşina 010 Baş gämi starşinasy Kiçi derejeli ofiserler 020 Kiçi leýtenant 030 Leýtenant 040 Uly leýtenant 050 Kapitan 060 Kapitan-leýtenant Uly derejeli ofiserler 070 Maýor 080 3-nji derejeli kapitan 090 Podpolkownik 100 2-nji derejeli kapitan 110 Polkownik 120 1-nji derejeli kapitan Ýokary derejeli ofiserler 130 General-maýor 140 Kontr-admiral 150 General-leýtenant 160 Wise-admiral 170 General-polkownik 180 Admiral 190 Goşun generaly 200 Flot admiraly 300 Türkmenistanyň Marşaly 13 III BÖLÜM ESASY DEMOGRAFIKI HÄSIÝETLENDIRMELER 3.1 Tablisa - Raýatlygy Kod 001 002 003 Ady Türkmenistanyň raýaty Daşary ýurt raýaty Raýatlygy bolmadyk adam 3.2 Tablisa - Maşgala ýagdaýy Kod 001 002 003 004 005 Ady Hiç haçan nika baglaşmadyk (nika baglaşmadyk) Resmileşdirilen nikada durýar Nika baglaşan (resmileşdirilmedik nikada durýar) Aýaly (äri) ölen Nikasyny bozan 3.3 Tablisa - Garyndaşlyk ýagdaýy Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 14 Ady äri aýaly kakasy ejesi ogly (şol sanda ogullyyga alnan) gyzy (şol sanda gyzlyga alnan) atasy enesi babasy mamasy Ogul agtygy gyz agtygy 3.3 Tablisanyň soňy Kod 013 erkek dogany 014 aýal dogany 015 kakalyk (öweý kaka) 016 öweý ene 017 öweý ogul 018 öweý gyzy 019 gaýyn ata (aýalyň ) 020 gaýyn ene (aýalyň) 021 gaýyn ata (äriň) 022 gaýyn ene (äriň) 023 giýew 024 gelin 025 garyndaşlygyň beýleki derejesi Ady 3.4 Tablisa - Bilim basgançaklary Kod 001 003 004 005 006 007 Ady Mekdebe çenli bilim Umumy orta bilim Başlangyç hünär bilimi Orta hünär bilimi Ýokary hünär bilimi Ýokary okuw mekdebinden soňky hünär bilimi 3.5 Tablisa - Bilim edaralary alamaty, görnüşi we eýeçiligiň görnüşleri boýunça Kod 010 020 030 Ady Mekdebe çenli çagalar edaralary Umumy bilim edaralary Başlangyç hünär bilimi edaralary 15 3.5 Tablisanyň soňy Kod 040 050 060 070 080 090 100 110 120 Ady Orta hünar bilimi edaralary Ýokary hünär bilimi edaralary Ýokary okuw mekdebinden soňky hünär bilimini amala aşyrýan edaralar Işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrýan we olary gaýtadan taýýarlaýan edaralar Saglyk ýagdaýy sebäpli mümkinçilikleri çäkli okaýanlar we terbiýelenýänler üçin ýörite bilim edaralary Ýetim çagalar we ata-eneleriň (olaryň ornuny tutýan adamlaryň) hossarlygyndan mahrum bolan çagalar üçin ýörite bilim edaralary Mekdepden daşary bilim edaralary Bilim edaralary eýeçiligiň görnüşleri bounça Bilim işini amala aşyrýan beýleki edaralar 3.6 Tablisa - Bilim almagyň görnüşleri Kod 001 002 003 004 005 006 010 020 Ady Gündizki Gündizki -gaýybana (agşamky) Gaýybana Eksternat Daşary ýurtda gündizki bilim almak Daşary ýurtda gaýybana bilim almak Uzak aralykdan okatmak tehnologiýalarynyň üsti bilen Özbaşdak okap bilim almak 3.7 Tablisa - Ylmy kadrlary taýýarlamak Код 001 002 003 004 005 16 Ady Aspirantura Adunktura Doktarantura Ordinatura Alymlyk derejesini goraýan 3.8 Tablisa - Işgärleri taýýarlamak, gaýtadan taýýarlamak we hünärini ýokarlandyrmak Код Ady 001 Türkmenistanyň Milli Bilim Institutynyň ýanyndaky hünärini ýokarlandyrýan kurslary Ýokary hünär bilimi edarasynyň ýanyndaky hünärini ýokarlandyrýan fakulteti Kärhanalaryň ýanyndaky hünärini ýokarlanyrýan kurslar Ýörite maksatly kurslar Döwlet eýeçiligine degişli däl (hususy) bilim edaralarynda hünärini ýokarlandyrmak Iş bilen meşgullylyk gullugynyň bilim merkezi Beýleki işgärleriň we işçileriň hünärini okarlandyrmagy beýleki görnüşleri 002 003 004 005 006 010 3.9 Tablisa - Okuwa gatnaşygy Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 020 030 Ady Umumybilim berýän edarasynda okaýar Başlangyç hünär bilimi edarasynda okaýar Orta hünär bilimi edarasynda okaýar Ýokary hünär bilimi edarasynda okaýar Işgärleriň hünär derejesini ýokarlandyrýan we olary gaýtadan taýýarlaýan edarasynda okaýar Doktaranturada okaýar Aspiranturada okaýar Ordinaturada okaýar Adýunkturada okaýar Alymlyk derejesini goraýan adam Bilim işini amala aşyrýan beýleki edaralarda okaýar Bilim alanok 17 3.10 Tablisa - Alymlyk derejeleri Kod 001 002 003 Ady Ylymlaryň doktory Ylymlaryň kandidaty Daşary ýurtlarda berlen alymlyk derejeleri 3.11 Tablisa - Alymlyk atlar Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 Ady Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň hakyky agzasy (akademigi) Türkmenistanyň pudaklaýyn ylymlar akademiýasynyň akademigi Halkara ylymlar akademiýasynyň akademigi Türkmenistanyň ylymlar akademiýasynyň habarçy-agzasy Türkmenistanyň pudaklaýyn ylymlar akademiýasynyň habarçy-agzasy Halkara ylmy akademiýasynyň habarçy-agzasy Hormatly ýa-da daşary ýurtly agzasy Pofessor Dosent Uly ylmy işgär Daşary ýurtlarda berlen başga alymlyk atlary IV BÖLÜM ZÄHMETE UKYPLY ÝAŞDA YKDYSADY IŞJEŇ WE YKDYSADY IŞJEŇ DÄL ILAT 4.1 YKDYSADY IŞJEŇ ILAT 4.1 Tablisa - Ykdysady işjeň ilat Kod 001 002 18 Ady Işli ilat (ykdysady iş bilen işli, şahslar) Iş gözleýänler 4.1.1 Tablisa - Ykdysady işjeň ilatyň görnüşleri Kod 001 002 021 Ady Esasan akyl zähmeti bilen işleýänler Esasan fiziki zähmeti bilen işleýänler Esasan oba hojalygynda fiziki zähmeti bilen işleýänler 4.1.2 Tablisa - Ykdysady işjeň ilatyň kategoriýalary Kod 001 010 011 012 020 030 040 050 060 070 080 090 Ady Möhletsiz zähmet şertnamasy boýunça işleýän Möhletli zähmet şertnamasy boýunça işleýän - wagtlaýyn işde işleýän -möwsümleýin işlerde işleýän On sekiz ýaşyna ýetmän işleýänler Esasy iş bilen utgaşyryp işleýän Wahta iş usuly bilen işleän Öý işgärleri Öýünde işleýän işçiler Hakyna tutma zähmeti ulanýan iş berijilerde – şahsy taraplarda işleän adamlar Işlemeýänler Zähmet biržalarynda hasaba alnanlar, iş gözleýänler. 4.1.3 Tablisa - Işiň çalşygy Kod 001 002 003 004 Ady birinji ikinji üçinji dördünji 19 4.1.4 Tablisa - Iş tertipleri Kod 010 020 021 022 023 030 040 050 051 052 060 061 062 070 071 072 073 074 075 076 080 Ady Doly iş günini işleýän, işçiler Doly däl iş günini işleýän işçiler: 4 s. 6 s. 7 sagat Doly däl iş hepdesini işleýän, işçiler Öýünde işleýän, işçiler Işleýän, işçiler: - gijelerine - üýtgäp durýan grafik boýunça Doly iş hepdesini işleýän, işçiler -bäşgünlik - altygünlik beýleki iş tertipleri boýunça işleýän, işçiler - smenalaýyn iş tertibi boýunça - iş güniniň böleklere bölünenleri - bir smenada - iki smenada - üç smenada - dört smenada Kadalaşdyrylmadyk düzgünli iş günini işleýän, işgärler 4.1.5 Tablisa - Zähmet rugsadynyň görnüşleri Коd 010 020 021 022 023 024 025 030 031 20 Ady Her ýylky esasy rugsat Goşmaça rugsat - zähmetiň aýratyn şertleri bolan iş üçin goşmaça rugsat - işiň aýratyn häsiýeti üçin goşmaça rugsat - toý dabaralaryny geçirmek üçin goşmaça rugsat - jaýlama we ýatlama dessuryny amala aşyrmak üçin goşmaça rugsat - 62 ýaşa ýeten raýatlara berilýän goşmaça rugsat Durmuş rugsatlary - göwrelilik we çaga dograndygy bounça rugsat 4.1.5 Tablisanyň soňy Kod Ady 032 - çaga seretmek boýunça rugsat 033 - Gündizki-gaýybana (agşamky) we gaýybana görnüşler boýunça ýokary we orta hünärment okuw mekdeplerinde önümçilikden aýrylman okaýan işgärlere rugsat 034 - Gündizki-gaýybana (agşamky) we gaýybana görnüşler boýunça ýokary okuw mekdeplerinde okamak bilen baglanyşykly rugsat 035 - Gündizki-gaýybana (agşamky) we gaýybana görnüşler boýunça orta hünärment okuw mekdeplerinde okamak bilen baglanyşykly rugsat 036 - diplom taslamasyny (işini) taýýarlamak üçin rugsat 037 - döredijilik rugsady 040 Zähmet haky tölenilmeýän rugsat 4.1.6 Tablisa - Amatsyz zähmet şertlerindäki iş Kod 001 002 003 004 005 Ady Sanitariýa-arassaçylyk normalaryna jogap bermeýän şertlerdäki iş Zyýanly önümçilik faktorlaryň täsirindäki iş Agyr fiziki zähmet bilen baglanyşykly iş Zähmet howupsyzlyk düzgünlerine laýyk gelmeýän enjamda işlemek Aýratyn howa şertlerindäki iş 4.1.6 Tablisa - Doly däl (bölekleýin) iş bilen üpjün edilen ilatyň kategoriýalary Kod 001 002 003 Ady Uzak wagtlaýyn iş tapyp bilmänligi sebäpli, “doly däl iş hepdesini” ýa-da “doly däl iş güni” işleýän şahslar Öz islegi boýunça doly däl iş hepdesine geçirilen, şahslar: - Näsag maşgala agzasyna seredýänligi sebäpli; - göwreli aýallar; - 14 ýaşa çenli çagasy (16 ýaşa çenli maýyp-çagasy) bar bolan ene-atalar, hossarlar; - olaryň ykdysady işjeňliginiň peselmegi sebäpli Ýolbaşçylaryň inisiatiwasy boýunça doly däl iş hepdesine geçirilen, şahslar: - ortaça zähmet hakyny saklamazsyz; - bölekleýin ortaca zähmet hakyny saklamak bilen; 21 4.1.8 Tablisa - Ilatyň iş bilen meşgullylyk statusy Kod 001 002 Ady Hakyna tutma işçi Hakyna tutmasyz işleýänler 4.1.9 Tablisa - Hakyna tutmasyz işleýänler Kod 001 002 003 004 005 006 Ady Iş berijiler Özbaşdak işliler Önümçilik kooperatiwleriň agzalary Tölenmeýän maşgala işgärleri Hususy kömekçi hojalyklarda işleýänler Işlilik derejesi boýunça klassifikasiýa girmeýän şahslar 4.1.10 Tablisa - Esasan iş ýerini saklamaga hukugy bar bolan, ilatyň kategoriýalary Kod Ady 001 002 003 004 005 006 007 008 009 Türkmenistanyň kanunyna laýyklykda weteran diýip tassyklanan şahslar Çagalykdan maýyplar Bu kärhanada on ýyldan az bolmadyk işlän, şahslar Pensiýa çykmazdan öňki ýaşly şahsalar (pensiýadan 2 ýyl öň) Bu kärhanada zähmet şikesini ýa-da keseli alan, şahslar Eklenjinde iki ýa-da köp adamlarynyň bar bolan şahslar Maşgalasynda ýeke-täk ekleýän, şahslar Önümçilikden aýrylman bilim edarasynda okaýanlar, şahslar Radiasiýa heläkçiliginde we weýrançylykdan soňky netijeleri ýok etmeklige gatnaşan, şahslar Ýokary ýa-da orta hünär bilimi edarasyny tamamlandan soň işe ýollanan,ýaş hünärmenler 010 22 4.2 IŞ GÖZLEÝÄN ILAT 4.2.1 Tablisa - Iş gözlemegiň usullary Kod Ady 001 002 003 Iş bilen meşgullyk döwlet gullugyna ýüz tutma Iş bilen meşgullyk täjirçilik gullugyna ýüz tutma Internedi ulanmak bilen, köpçülikleýin habar beriş serişdeleriniň üsti bilen iş gözlemeklik Tanyşlara, garyndaşlara, dostlara ýüz tutmak Gönüden-göni dolandyryş guramanyň ýa-da iş berijiniň özüne ýüzlenmek Hususy işini açmak üçin maliýe serişdelerini, enjamlary we maşynlary, desgany, ýeri gözlemek, rugsatnamalar, lisenziýalar üçin ýüz tutmak Iş gözlemegiň beýleki ýollary 004 005 006 007 4.2.2 Tablisa - Iş gözlemekligiň dowamlylygy Kod 010 011 012 013 014 015 Ady Iş gözlemekligiň dowamlylygy: - 1 aýdan az - 1 aýdan 3 aýa çenli - 4 aýdan 7 aýa çenli - 8 aýdan 1ýyla çenli - 1 ýyldan köp 4.2.3 Tablisa - Ilatyň ykdysady işsizliginiň sebäpleri Kod Ady 001 002 003 Gündizki bilim edaralarynyň bölümlerine gatnamaklygy Pensiýa, otstawka çykmagy, Öý borçlaryny ýerine ýetirmek, çaga we maşgala agzalarynyň başgalaryna seretmek Uzak wagtlap iş gözlemekden bolman soň Nirede we nädip iş gözlemekligi, bilmezligi Zähmete ukyply ýaşda maýyplylyk 004 005 006 23 4.2.4 Tablisa - Iş gözleýän, şahslaryň kategoriýalary Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 Ady Işde uzak wagt (1ýyldan köp) arakesmesi bar bolanlar Azatlykdan mahrum edilen ýerlerden azatlyga boşadylanlar Harby gullukdan boşadylanlar Maýyplar Pensionerler 14-17 ýaşdaky kämillik ýaşyna ýetmedikler 18-24 ýaşly ýaşlar 25-29 ýaşly şahslar 59-61 ýaşly erkek adamlar 55-57 ýaşly aýallar Bosgunlar we mejbury migrantlar Düzüm sanawynyň kemeldillmegi ýa-da kärhananyň, edaranyň, guramanyň ýapylmagy, gaýtadan döredilmegi bilen baglanyşykly işden boşadylan işgärler V BÖLÜM ILATYŇ ÝAŞAÝAN ÝERI 5.1 Tablisa - Ilatyň ýaşaýan ýeri Kod 001 002 Ady Oba ilatly ýerler (oba) Şäher ilatly ýerler (şäher, şäherçe) 5.2 Tablisa - Ilatyň ýaşaýan ýerleri Kod 001 002 003 004 005 007 008 009 24 Ady Ýaşaýyş jaý Köp ýaşaýyşly jaýda ýaşaýyş jaýy Kommunal jaýda otag Gulluk ýaşaýyş jaýy Umumy ýaşaýyş jaýy Maýyplaryň we gartaşan adamlaryň öýleri Çagalar öýi Mekdebiň ýanyndaky internat 5.2 Tablisanyň soňy Kod Ady 010 Ýöriteleşdirilen mekdep-internat 012 Beýleki ýöriteleşdirilen öýler 013 Şahslaryň hemişelik ýa-da köplenç ýaşaýan beýleki ýaşaýyş binalary 014 Hemişe ýaşaýan ýeriniň ýoklugy VI BÖLÜM ÖÝ HOJALYKLARY 6.1 Tablisa - Hususy öý hojalyklaryň görnüşleri Kod Ady 010 011 012 Bir jübüt är-aýaldan ybarat, öý hojalygy Çagaly jübüt är-aýaldan ybarat, öý hojalygy Çagaly we çagasyz jübüt är-aýaldan, är-aýalyň biriniň ene-atasyndan ybarat bolan öý hojalygy Çagaly we çagasyz jübüt är-aýaldan hem-de ejesi bilen çagalaryndan ybarat bolan öý hojalygy Çagaly we çagasyz jübüt är-aýaldan hem-de kakasy bilen çagalaryndan ybarat bolan öý hojalygy Çagaly we çagasyz jübüt är-aýaldan, är-aýalyň biriniň ene-atasyndan (ýa-da olarsyz), ejesi (kakasy) çagalary bilen (ýa-da olarsyz) we beýleki garyndaşlaryndan ýa-da garyndaş bolmadyklaryndan ybarat bolan öý hojalygy Iki jübüt är-aýaldan ybarat bolan öý hojalygy Çagaly we çagasyz jübüt är-aýaldan we är-aýalyň biriniň çagaly we çagasyz ene-atasyndan, beýleki garyndaşlaryndan we garyndaş bolmadyklardan ybarat bolan öý hojalygy Çagaly we çagasyz iki jübüt är-aýaldan, garyndaşlaryndan, garyndaş bolmadyklardan (ýa-da olarsyz) ybarat bolan öý hojalygy Çagaly we çagasyz üç jübüt we ondan hem köp bolan jübüt är-aýaldan, garyndaşlaryndan, garyndaş bolmadyklardan (ýa-da olarsyz) ybarat bolan öý hojalygy Ejesi bilen çagalaryndan ybarat bolan öý hojalygy Kakasy bilen çagalaryndan ybarat bolan öý hojalygy Ejesi bilen çagalaryndan we ejesiniň (kakasynyň) ene-atasynyň birinden ybarat bolan öý hojalygy 013 014 015 020 021 022 030 041 042 043 25 6.1 Tablisanyň soňy Kod Ady 044 Kakasy bilen çagalaryndan we kakasynyň (ejesiniň) ene-atasynyň birinden ybarat bolan öý hojalygy Ejesi bilen çagalaryndan, ejesiniň (kakasynyň) ene-atasynyň birinden (ýa-da olarsyz), beýleki garyndaşlaryndan ýa-da garyndaş bolmadyklaryndan ybarat bolan öý hojalygy Kakasy bilen çagalaryndan, kakasynyň (ejesiniň) ene-atasynyň birinden (ýada olarsyz), beýleki garyndaşlaryndan ýa-da garyndaş bolmadyklaryndan ybarat bolan öý hojalygy Garyndaşlyk baglanşygy bolmadyk adamlardan ybarat bolan öý hojalygy Beýleki öý hojalyklary 045 046 047 049 6.2 Tablisa - Öý hojalygynda hasaba alynýan şahslar Kod Ady 010 Raýatlygyna garamazdan, olarda hemişelik (köplenç) ýaşaýan öý hojalyklarynyň hemme agzalary Iş saparlarynyň möhletlerine bagly bolmadyk, gulluk iş saparlaryna giden ýada Türkmenistanyň döwlet häkimýet edaralarynyň ugry boýunça gulluk borçlaryny ýerine ýetirýän (harby gullykçylar, diplomatik korpuslary we olaryň maşgala agzalaryny hasaba almak bilen) Türkmenistanyň raýatlary Türkmenistanda hemişelik ýaşaýan we daşary ýurtlara wagtlaýynça iş saparlaryna, şertnama boýunça türkmen we daşary ýurt firmalarynda işlemek üçin ýa-da 1 ýyla çenli möhlet bilen okuwa giden adamlar Türkmenistanda hemişelik ýaşaýan we wagtlaýynça daşary ýurtlara keselini bejertmäge, dynç almaga, garyndaşlaryna we tanyşlaryna myhmançylyga giden adamlar Türkmenleriň balyk tutýan we söwda edýän gämilerindäki ýüzüşde bolýan deňizçileri Heniz bellige alyş resminamalaryny resmileşdirip ýetişmediklerini hem goşmak bilen, Türkmenistanyň raýatlary we daşary ýurtlaryň raýatlary, raýatlygy bolmadyk adamlary, hemişelik ýaşamak üçin pena (gaçybatalga) gözläp Türkmenistana gelen adamlar 011 012 013 014 015 26 6.2 Tablisanyň soňy Kod Ady 016 Türkmenistanyň raýatlary we daşary ýurt raýatlary hem- de raýatlygy bolmadyk adamlar, daşary ýurtlardan Türkmenistana okamaga ýa-da 1ýyl we ondan köpräk möhlete işlemäge gelenler (olaryň ýurda gelenlerine näçä wagt bolanlygyna, we olaryň Türkmenistanda bolmaly näçe wagtlarynyň galanlygyna garamazdan) Harby-okuw ýygnaşygynda bolýan, şahslar Deslapky derňew döwründe wagtlaýyn tussag astyna alnanlar, şeýle hem edara ediş tertibinde 3 gije-gündiz möhleti bilen tussag edilenler 017 018 6.3 Tablisa - Öý hojalygynda hasaba alynmaýan şahslar Kod Ady 001 Öz döwletleriniň diplomatik we beýleki wekilhanalarynda işleýän daşary ýurt raýatlary, daşary ýurt harby gullukçylary we olaryň maşgala agzalary Türkmenistanyň çäginde halkara guramalaryň wekilhanalarynda işleýän daşary ýurt raýatlary Öz döwletleriniň hökümet delegasiýasynyň we kanun çykaryjy edarasynyň agzasy bolan daşary ýurt raýatlary Hemişelik daşary ýurtlarda ýaşaýan, Türkmenistanyň raýatlary 1 ýyllyk we ondan köp wagtlyk okuwa ýa-da işe giden, şahslar (haçan gidendigine we näçe wagt olara okuw ýa-da iş ýerinde bolmana galanlygyna garamazdan) Deslapky tussag astyna alnyp, olara degişli höküm güýje girizilen adamlar, şeýle hem azatlykdan mahrum edilip, jezasyny çekýän adamlar 1 ýyl we ondan köp wagt hassahanalarda bejergidäki, şahslar Talyplar we okaýanlar (umumy bilim berýän edaralarynda okaýanlardan başga), okuw ýeri boýunça ýaşaýanlar Çagyryş boýunça harby gullukçylar 002 003 004 005 007 008 009 010 27 6.4 Tablisa - Ýaşaýyş serişdeleriniň çeşmeleri Kod Ady 010 020 030 Zähmet işinden girdeýji (hususy kömekçi hojalygynda işden başga ) Hususy kömekçi hojalygyndaky önümleri ýerlemekden alnan pul girdeýjileri Öz hususy hojalygyndan gelýän tebigy girdeýjiler (şahsy peýdalanmagy üçin) Talyp haky Pensiýa Döwlet kömek puly(goldawy): - wagtlaýyn zähmete ukupsyzlyk bilen baglanşykly - göwreliligi we çaga dogurmagy boýunça - çaga dogulanda - çaga seretmek boýunça - maýyplygy boýunça (doly ýa-da bölekleýin zähmete ukypsyzlygy bilen baglanşykly) -ekleýjini ýitirenligi boýunça - durmuş kömek pullary -dynç alyş kömek pullary, işden çykan işgärlere Döwlet üpjünçiliginiň beýleki görnüşleri Emlägini kärendesine ýa-da kreýine bermekden gelýän girdeýji Gymmatly kagyzlar we pul goýumlary boýunça göterimler, diwidendler, maýalar. Tanyşlaryndan we garyndaşlaryndan düşewüntler, alimentler Biriniň eklenjinde Gaýry çeşmeler 040 050 060 061 062 063 064 065 066 067 068 070 080 090 100 110 120 6.5 Tablisa - Öý hojalyklaryň girdejileriniň maddalary Kod Ady 001 Raýat-hukuk häsiýetli we beýleki esaslarda şertnamalar boýunça işleri ýerine ýetirmegi bilen baglanyşykly aýlyk-haky, baýrak, sylag we zähmet borçlaryny ýerine ýetirenligi üçin tölenen töleg. Kooperatiwlerde, daýhan hojalyklarynda, hususy kärhananlarda, hojalyk birleşiklerinde we beýlekilerdäki zähmet işi netijesinde girdeýji Telekeçilik işinden gelen girdeýji Hususy kömekçi hojalykdan gelen girdeýji Daýhan birlişiklerinden edilen işe gelen girdeýji Wagtlaýynça zähmete ukypsyzlyk bilen baglanşykly durmuş kömek puly 002 003 004 006 011 28 6.5 Tablisanyň soňy Kod 012 013 014 015 016 017 021 022 023 031 032 040 061 062 065 068 071 076 077 078 081 085 Ady Göwrelilik we çaga dogurma sebäpli kömek puly Çaga dogulanda berilýän kömek puly Çaga seretmek boýunça kömek puly Maýyplygy boýunça ( doly ýa-da bölekleýin zähmete ukyplylygyny ýitirenligi ) kömek puly Ekleýjini ýitirenligi sebäpli kömek puly Durmuş kömek puly Şypahana, dynç alyş öýlerine, saglygy dikeldiş lagerlerine ýollanma ýardam bermek Çagalary mekdebe çenli edaralarda saklamak üçin ýardam etmek Öwezini dolma tölegler we goşmaça ýeňillikler Talyp haky Pensiýa Beýleki düşewüntler Aksiýalardan, obligasiýalardan we başga gymmat bahaly kagyzlardan gelýän girdeýji Banklara we beýleki karz-maliýe guramalaryna goýumlaryndan gelýän girdeýji Aksiýalara we walýuta baha kesmeginiň üýtgemeginden girdeýji Mirasdan we sowgatdan girdeýji Jaýlary, tehnikany kreýine bermekden gelen girdeýji Ätiýaçlandyrmadan gelen düşewünt Gozgalmaýan emlägi (öý, jaý we ş.m.) satmakdan gelen düşewünt Alimentler Karzyň, ssudanyň, berginiň jemi Öý hojalygynda galan pul 6.6 Tablisa - Öý hojalygynyň umumy girdejisini ulanmagynyň ugry Kod Ady 001 002 003 004 005 Azyk önümleri we alkagolsyz içgiler Alkagolly içgiler, temmäki we neşe önümleri Egin-eşik we aýak-gap Ýaşaýyş şertleri, suw, elektroenergiýa, gaz we ýangyjyň beýleki görnüşleri Öý durmuş goşlary, durmuş tehnikasy we öýe günde seretmek üçin gerek zatlar 29 6.6 Tablisanyň soňy Kod 006 007 008 009 010 011 012 021 022 024 026 027 028 034 036 041 042 Ady Saglygy goraýyş Ulag Aragatnaşyk Dynç alyş we medeni çäreleri guramak Bilim Myhmanhanalar, restoranlar we kafelar Beýleki harytlar we hyzmatlar Salgytlar, ýygymlar, tölegler, agzalyk we beýleki pul geçirimleri Toplanmalar Mallaryň we guşlaryň satyn alynmagy Önümçilik serişdeleriň satyn alynmagy Gozgalmaýan emlägi satyn almak Beýleki çykdaýjylar Banklarda we beýleki karz-maliýe guramalarynda goýumlaryň artmagy Aksiýalary, erkin konwertirlenýän walýutalar we beýleki gymmatly kagyzlary satyn almak Öz işini açmak Karzy, ssudany yzyna bermegi, bergini üzülşmek VII BÖLÜM MIGRASIÝANYŇ GÖRNÜŞLERI, ONUŇ SEBÄPLERI, MEJBURY MIGRANTLARA DEGIŞLI RAÝATLARYŇ KATEGORIÝALARY 7.1 Tablisa - Migrasiýanyň görnüşleri Kod 001 002 003 004 005 006 30 Ady Daşary migrasiýa Içerki migrasiýa Üstaşyr migrasiýa Zähmet migrasiýasy Kanuny migrasiýa Kanuny däl migrasiýa 7.2 Tablisa - Ilatyň migrasiýasynyň sebäpleri Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 010 011 012 013 014 015 019 Ady Okuw sebäpli Iş sebäpli Öňki ýaşaýan ýerine dolanmak Milletara gatnaşyklaryň ýitileşmegi Kriminal ýagdaýlaryň ýitileşmegi Ekologiki oňaýsyz ýagdaý Tebigy-klimat şertleriň saglyk üçin oňaýsyz ýagdaýy Hususy, maşgala ýagdaýy sebäpli Tebigy betbagytçylyklar Ýaragly çaknyşyk Harby gullugyň geçýän ýerine Iş saparyna Dynç alyşa Syýahada gitmek Başga sebäpler 7.3 Tablisa - Migrasiýanyň göwrümi Kod 001 002 003 Ady Gelenleriň sanawy Gidenleriň sanawy Ilatyň migrasion ösüşi 7.4 Tablisa - Ilatyň bellige alyş hasabynyň ýöredilişi Kod 001 002 003 004 Ady Ýaşaýan ýeri boýunça ýazga almak Ýaşaýan ýeri boýunça ýazgydan çykarmak Bolýan ýeri boýunça hasaba almak Bolýan ýeri boýunça hasapdan çykarmak 31 7.5 Tablisa - Mejbury migrantlara degişli, raýatlaryň kategoriýalary Kod Ady 001 002 003 Bosgunlar Bosgun diýip ykrar etmegi haýyş edýän şahslar Tehnogen weýrançylyklaryň netijesinde ýaşaýan ýerini mejbury goýup giden şahslar Tebigy betbagçylyklar netijesinde ýaşaýan ýerini mejbury goýup giden şahslar Käbir-sebäpleriň netijesinde ýaşaýan ýerini mejbury goýup giden şahslar Beýleki mejbury migrantlar 004 005 006 7.6 Tablisa - Bosgunlar Kod 010 020 021 022 Ady Beýleki döwletlerden gelen, bosgunlar hasaba goýuldy Bosgunlar hasabyndan sebäpler boýunça çykarylan: - bosgun statusyny ýitirenligi - bosgun statusyndan mahrum edilme 7.7 Tablisa - Bosgun bolmaga mejbur edýän, sebäpler Kod Ady 100 Türkmenistanyň raýaty bolmadyk şahslaryň esaslanan gorkusy, alamatlar boýunça yzarlamanyň pidasy bolmak: - jynsy - dine ynanjy - raýatlygy - belli-bir sosial topara degişliligi - syýasy ynanjy 102 104 106 107 108 32 VIII BÖLÜM DÖWLET SYLAGLARY 8.1 Tablisa - Türkmenistanyň ordenleri Kod Ady 001 002 003 004 005 006 «Watan» ordeni «Türkmenistanyň ilkinji Prezidenti Beýik Saparmyrat Türkmenbaşy» ordeni «Prezidentiň Ýyldyzy» ordeni «Türkmenbaşy» ordeni «Altyn asyr» I derejeli ordeni «Altyn asyr» II derejeli ordeni 007 008 009 010 011 012 013 «Altyn asyr» III derejeli ordeni «Garaşsyzlyk» ordeni «Bitaraplyk» ordeni «Garaşsyz Türkmenistana bolan beýik söýgüsi üçin» ordeni «Galkynyş» ordeni «Ruhubelent» ordeni «Gurbansoltan eje» ordeni 8.2 Tablisa - SSSR-iň Ordenleri Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 Ady Lenin ordeni Okýabr Rewolýusiýasy ordeni “Ýeňiş” ordeni Gyzyl Baýdak ordeni I derejeli Suworow ordeni II derejeli Suworow ordeni III derejeli Suworow ordeni I derejeli Uşakow ordeni II derejeli Uşakow ordeni I derejeli Kutuzow ordeni II derejeli Kutuzow ordeni III derejeli Kutuzow ordeni I derejeli Nahimow ordeni II derejeli Nahimow ordeni I derejeli Bogdan Hmelniskiý ordeni 33 8.2 Tablisanyň soňy Kod 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 Ady II derejeli Bogdan Hmelniskiý ordeni III derejeli Bogdan Hmelniskiý ordeni Aleksandr Newskiý ordeni Watançylyk urşy I derejeli ordeni Watançylyk urşy II derejeli ordeni Zähmet Gyzyl Baýdagy ordeni Halklaryň Dostluk ordeni Gyzyl Ýyldyz ordeni “SSSR-iň Ýaragly Güýçlerinde Watana bolan gullugy” I derejeli ordeni “SSSR-iň Ýaragly Güýçlerinde Watana bolan gullugy” II derejeli ordeni “SSSR-iň Ýaragly Güýçlerinde Watana bolan gullugy” III derejeli ordeni “Hormat Nyşany” ordeni I derejeli Şöhrat ordeni II derejeli Şöhrat ordeni III derejeli Şöhrat ordeni I derejeli Zähmede Şöhrat ordeni II derejeli Zähmede Şöhrat ordeni III derejeli Zähmede Şöhrat ordeni “Gahryman-ene” ordeni “Enelik şöhrady” I derejeli ordeni “Enelik şöhrady” II derejeli ordeni “Enelik şöhrady” III derejeli ordeni Hormat ordeni “Şahsy edermenlik üçin” ordeni 8.3 Tablisa - Türkmenistanyň Medallary Kod 001 002 003 004 005 006 007 34 Ady Türkmenistanyň Gahrymany aýratyn tapawutlandyrýan aýratyn nyşany “Altyn Aý” medaly «Edermenlik» medaly «Gaýrat» medaly «Watana bolan söýgüsi üçin» medaly «Harby gullugyň weterany» medaly «Içeri işler edaralarynyň weterany» medaly «Watan öňündäki birkemsiz harby gullugy üçin» medaly 8.3 Tablisanyň soňy Kod 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 Ady «Birkemsiz gullugy üçin» medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 10 ýyllygyna» Ýubileý medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 11 ýyllygyna» Ýubileý medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 15 ýyllygyna» atly ýadygärlik medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 10 ýyllyk baýramynyň hormatyna harby ýörişe gatnaşyja» Ýadygärlik ýubileý medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 15 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilen dabaraly harby ýörişe gatnaşyja» Türkmenistanyň ýadygärlik medaly «Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 60 ýyllygyna» ýubileý medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 18 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilen dabaraly harby ýörişe gatnaşyja» Türkmenistanyň ýadygärlik medaly «1941-1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk urşunda gazanylan Ýeňşiň 65 ýyllygyna” ýubileý medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 19 ýyllygyna bagyşlanyp geçirilen dabaraly harby ýörişe gatnaşyja» Türkmenistanyň ýadygärlik medaly «Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň 20 ýyllygyna» atly ýubeleý medaly 8.4 Tablisa - SSSR-iň Medallary Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 Ady “Altyn Ýyldyz” medaly “Orak we çekiç” Gyzyl medaly “Edermenlik üçin” medal Uşakowyň medaly “Söweşjeň hyzmatlary üçin” medal “SSSR-iň döwlet araçägini goramakda tapawutlanany üçin” medal “Jemgyýetçilik tertibini goramakda gowy gullugy üçin” medal Nahimowyň medaly “RKKA-nyň XX ýyl” ýubileý medaly “Zähmetde edermenlik üçin” medal “Zähmetde tapawutlanany üçin” medal “W.I.Leniniň doglan güniniň 100 ýyllygyna bagyşlanan Göreldeli zähmeti üçin” ýubileý medaly “W.I.Leniniň doglan güniniň 100 ýyllygyna bagyşlanan Göreldeli harby gullugy üçin” ýubileý medaly “Harby gullukda tapawutlanany üçin” I derejeli medal 35 8.4 Tablisanyň dowamy Kod 015 016 017 018 019 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 36 Ady “Harby gullukda tapawutlanany üçin” II derejeli medal “Ýangynda edermenlik görkezeni üçin” medal “Gark bolup barýany halas edeni üçin” medal “Watançylyk urşunyň I derejeli Partizanyna” medal “Watançylyk urşunyň II derejeli Partizanyna” medal “Leningrady gorany üçin” medal “Moskwany gorany üçin” medal “Odessany gorany üçin” medal “Sewastopoli gorany üçin” medal “Stalingrady gorany üçin” medal “Kiýewi gorany üçin” medal “Kawkazy gorany üçin” medal “Sowet Zapolýarýany gorany üçin” medal “1941-1945-nji ýyllarda Beýik Watançylyk urşunda Germaniýanyň üstünde Ýeňişi üçin” medal “1941-1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk Urşunyň ýigrimi ýyllyk Ýeňşi” Ýubileý medaly “1941-1945-nji ýyllaryň Beýik Watançylyk Urşunyň otuz ýyllyk Ýeňşi” Ýubileý medaly “Ýaponiýanyň üstünde Ýeňşi üçin” medal “Budapeşti eýeläni üçin” medal “Kenigsbergi eýeläni üçin” medal “Wenany eýeläni üçin” medal “Berlini eýeläni üçin” medal “Belgrady boşadany üçin” medal “Warşawany boşadany üçin” medal “Pragany boşadany üçin” medal “1941-1945-nji ýyllarda Beýik Watançylyk urşunda edermen zähmeti üçin” medal “Zähmet weterany” medaly “Günortanyň gara metallurgiýa kärhanasyny dikeldeni üçin” medal “Donbasyň kömür şahtalaryny dikeldeni üçin” medal “Tarp ýerleri özleşdireni üçin” medal “Baýkal-Amur uly ýoluň gurluşygy üçin” medal “Moskwanyň 800 ýyllyk ýadygärligi üçin” medal “Leningradyň 250-ýyllyk ýadygärligi üçin” medal “Sowet Goşunyna we Flotyna 30 ýyl” ýubileý medaly “SSSR-iň Ýaragly güýçlerine 40 ýyl” ýubileý medaly “SSSR-iň Ýaragly güýçlerine 50 ýyl” ýubileý medaly 8.4 Tablisanyň soňy Kod Ady 050 051 052 053 054 055 056 057 058 “Sowet milisiýasyna 50 ýyl” ýubileý medaly “Enelik medaly” I derejeli medal “Enelik medaly” II derejeli medal “RSFSR-iň Neçernozemýany özgerdeni üçin” medal “SSSR-iň Ýaragly güýçlerine 60 ýyl” ýubileý medaly “Harby hyzmatdaşlygy güýçlendirmek üçin” medal “Kiýewiň 1500–ýyllyk ýadygärligine” medal “SSSR-iň Ýaragly Güýçleriniň Weterany” medaly “Günbatar Sibiriň nebitgaz pudagyny ösdürmäge we ýerastyny özleşdirmek üçin” medal “1941-1945-ni ýyllaryň Beýik Watançylyk Urşunyň Ýeňşine 40 ýyl” ýubileý medaly “SSSR-iň Ýaragly güýçlerine 70 ýyl” ýubileý medaly 059 060 IХ BÖLÜM HORMAT ATLARY 9.1 Tablisa - Türkmenistanyň hormat atlary Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 017 018 019 Ady «Türkmenistanyň halk mugallymy» «Türkmenistanyň halk lukmany» «Türkmenistanyň halk artisti» «Türkmenistanyň halk suratkeşi» «Türkmenistanyň halk ýazyjysy» «Türkmenistanyň halk bagşysy» «Türkmenistanyň ylymda we tehnikada at gazanan işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan senagat işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan halyçysy» «Türkmenistanyň at gazanan gurluşykçysy» «Türkmenistanyň at gazanan arhitektory» «Türkmenistanyň at gazanan ulag işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan aragatnaşyk işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan oba hojalyk işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan atşynasy» «Türkmenistanyň at gazanan ýer gurluşykçysy» «Türkmenistanyň at gazanan saglygy goraýyş işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan medeniýet işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan artisti» 37 9.1 Tablisanyň soňy Kod 020 021 022 023 024 025 026 027 028 029 030 031 Ady «Türkmenistanyň at gazanan bagşysy» «Türkmenistanyň sungatda at gazanan işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan žurnalisti» «Türkmenistanyň at gazanan bilim işgäri» «Türkmenistanyň durmuş hyzmaty çygrynyň at gazanan işgäri» «Türkmenistanyň at gazanan ýuristi» «Türkmenistanyň at gazanan ykdysatçysy» «Türkmenistanyň at gazanan uçarmany» «Türkmenistanyň «Hormatly il ýaşulusy» «Türkmenistanyň hormatly raýaty» «Altyn asyryň hormatly hünär ussady» «Ene mähri» diýen hormatly at 9.2 Tablisa -SSSR-iň we Soýuz respublikalarynyň hormat atlary Kod 001 002 003 004 005 006 007 008 009 010 011 012 013 014 015 016 38 Ady SSSR-iň hormat atlary we ýokary derejeli tapawudy Sowet Soýuzyň Gahrymany Sosialistik zähmediň Gahrymany Lenin baýragynyň Lauready Döwlet baýragynyň Lauready Gahryman-ene SSSR-iň halk artisti SSSR-iň halk hudožnigi SSSR-iň halk arhitektory SSSR-iň at gazanan lýotçik- synagçy SSSR-iň at gazanan şturman-synagçy SSSR-iň lýotçik-kosmonawty SSSR-iň halk lukmany SSSR-iň halk mugallymy SSSR-iň at gazanan sport ussady SSSR-iň at gazanan türgeni 9.2 Tablisanyň dowamy Kod 017 018 019 020 021 022 023 025 026 027 028 029 030 031 032 033 034 035 036 037 038 039 040 041 042 043 044 045 046 047 048 049 050 051 052 053 054 055 Ady SSSR-iň at gazanan oýlap tapyjysy SSSR-iň at gazanan oba hojalyk işgäri SSSR-iň at gazanan senagatda işgäri SSSR-iň at gazanan gurluşykçysy SSSR-iň at gazanan ulag işgäri SSSR-iň at gazanan aragatnaşyk işgäri SSSR-iň ýaragly güýçleriniň at gazanan hünärmeni Respublikan Döwlet sylagynyň laureaty Senagatyň at gazanan işgäri At gazanan energetik At gazan nebitçi Nebit ussasy Gaz senagatynyň at gazanan işgäri Nebit we gaz senagatynyň at gazanan işgäri At gazanan şahtaçy Dag-magdan senagatynyň at gazanan işçisi At gazanan metallurgiýa işçisi At gazanan himik At gazanan maşyn-gurluşyk işçisi Tokaý senagatynyň at gazanan işçisi Azyk senagatynyň at gazanan işgäri At gazan çakyr ýasaýjy Balyk hojalygynyň at gazanan işçisi At gazanan balykçy At gazanan balyk ösdürip etişdirýän At gazanan poligrafist At gazanan oba hojalyk işçisi At gazanan ekerançylyk ussady At gazanan agronom Oba hojalygyň at gazan inženeri At gazanan mekgejöwen ösdürip ýetişdirýän Pagta ussady At gazanan patga ýygyjy At gaznanan bagban Bagban-ussat Üzümçi-ussat Nahalhana-ussady Çaý ussady 39 9.2 Tablisanyň dowamy Kod 056 057 058 059 060 061 062 063 064 065 066 067 068 069 070 071 072 073 074 075 076 077 078 079 080 081 082 083 084 085 086 087 088 089 090 091 092 40 Ady Temmäki ussady At gazanan mal tehnigi At gazanan maldarçylyk işgäri At gaznan maldar At gazanan maldarçylyk ussady Maldarçylyk ussady At gazanan goýundar Goýundarçylygyň ussady At gazanan ýer gurluşykçy Oba hojalygynyň at gaznan mehanizatory At gaznan mehanizator Galla ýygnaýan maşynynyň ussady At gazanan irrigator At gazanan meliorator At gazanan gidrotehnik Suwaryş ussady At gazana mal lukmany At gazanan tokaýçy Tebigaty goraýan at gazanan işgär At gazanan ulag işgäri At gazanan awtomobil ulag işgäri At gazanan aragatnaşykçy At gazanan aragatnaşyk işgäri At gazanan gurluşykçy Söwda we jemgyýetçilik iýmitiniň at gazanan işgäri Söwdanyň at gazanan işgäri Söwdanyň we durmuş taýdan hyzmat edýän at gazanan işgär Ilata durmuş taýdan hyzmat edýän at gazanan işgär Durmuş gullygynyň at gazanan işgäri Jemagat hojalygynyň at gazanan işgäri Ýaşaýyş-jemagat hojalygynyň at gazanan işgäri Kommunal-durmuş taýdan ilata hyzmat edýän at gazanan işgär Kommunal-durmuş gullugynyň at gazanan işgäri Halk lukmany Saglygy goraýşyň at gazanan işgäri At gazanan lukman At gazanan prowizor 9.2 Tablisanyň dowamy Kod 093 094 095 096 097 098 099 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 Ady At gazanan farmasewt Spordyň we bedentebiýäniň at gazanan işgäri Spordyň at gazanan işgäri Bedentebiýäniň at gazanan işgäri Spordyň we bedentebiýäniň at gazanan işgäri At gazanan türgen Durmuş üpçinçiligiň at gazanan işgäri Mekdebiň at gazanan mugallymy At gazanan mugallym Hünär-tehniki bilimiň at gazanan mugallymy Hünär-tehniki bilimiň at gazanan ussady Hünär-tehniki bilimiň at gazanan işgäri At gazanan mugallym Ýokary mekdebiň at gazanan işgäri Halk biliminiň at gazanan işgäri Ýokary mekdebiň at gazanan işgäri At gazanan propagandist Halk artist At gazanan artist Medenýetiň at gazanan işgäri Halk suratçysy At gaznan suratçy Halk ýazyjy At gazanan ýazyjy Halk şahyr Halk aýdymçy Halk bagşy At gazanan žurnalist Medenýetde at gazanan işgär Medeniýet-magaryf işiniň at gazanan işgäri Medenýetde at gazanan işgär At gazanan arhitektor At gazanan kitaphanaçy At gazanan halyçy Amaly sungadyň ussady Halk döredijiligiň at gazanan ussady Ylmyň we tehnikanyň at gazanan işgäri Ylmyň at gazanan işgäri 41 9.2 Tablisanyň soňy Kod 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 148 152 155 156 157 160 161 167 171 182 183 197 199 206 208 210 214 219 220 221 42 Ady At gazanan geolog At gazanan geolog-razwedkaçy Geollogiýanyň at gazanan işgäri Geologiýa gullygynyň at gazanan işgäri Geodeziýanyň we kartografiýanyň at gazanan işgäri At gazanan ýurist At gazanan inžener At gazanan oýlap tapyjy At gazanan rasionalizator At gazanan ussat At gazanan ykdysatçy At gazanan hasapçy Ýaşlaryň (işleýän, işçi) at gazanan halypasy Awtonom respublikalaryň hormatly atlary Nebit we nebithimiýa senagatynyň at gazanan işgäri Sellýulýoz-kagyz we agajy gaýtadan işläp bejerýän senagatyň at gazanan işgäri Balyk senagatynyň at gazanan işgäri Saglyk senagatynyň at gazanan işgäri At gazanan saglyk işgäri At gazanan ekerançy At gazanan şalyçy At gazanan üzümçi At gazanan ýüpekçi At gazanan sürüji At gazanan sürüji At gazanan mekdep işgäri Hünär-tehniki bilim berýän at gazanan mugallym Halk suratçy Halk ýazyjy Halk şahyry Ylmyň we medeniýetiň at gazanan işgäri Milisiýanyň at gazanan işgäri At gazanan tehnik Halk hojalygynyň at gazanan işgäri
