ek tablolar - Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü
Transkript
ek tablolar - Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü
TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ ZEYTİNYAĞI & SOFRALIK ZEYTİN & PİRİNA YAĞI DURUM VE TAHMİN 2005/2006 Olive Oil -Table Olive and Olive Pomace Oil Situation and Outlook 2005/2006 Z-SZ-PY-D&T /142 / Mart 2006 Proje Ekibi Dr. Renan TUNALIOĞLU Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Pervin KARAHOCAGİL Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Bu raporun basım, yayım ve satış hakları Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü’ne aittir. Raporun bütün hakları saklıdır. Kaynak gösterilmek suretiyle alıntı yapılabilir. “Zeytinyağı - Sofralık Zeytin ve Pirina Yağı Durum - Tahmin Raporu” ile ilgili olarak 2005/2006 kampanya dönemine ait öngörü rakamları TEAE tarafından en küçük kareler yöntemi ile hesaplandıktan sonra 31 Ocak 2006 tarihinde İzmir-Ege İhracatçı Birliklerinde düzenlenen Tartışma Kurulu’nda görüşülerek kesinleştirilmiştir. Raporda yer alan görüşlerin sorumluluğu yalnızca TEAE’ye aittir. • • • • • • • ZEYTİNYAĞI- SOFRALIK ZEYTİN VE PİRİNA YAĞI TARTIŞMA KURULU 31 OCAK 2006 • Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Ekonomisi Bölümü-İzmir Ankara • Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Zeytincilik Araştırma Enstitüsü-Bornova-İzmir Bitkileri Bölümü-İzmir Strateji GeliştirmeBaşkanlığı-Ankara • İzmir Ticaret Odası-İzmir Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü• Doğu Akdeniz Zeytin Birliği-Adana Yalova • Edremit Zeytin Üretme İstasyonu-EdremitEge İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği-İzmir Balıkesir TARİŞ-İzmir • MARMARABIRLIK-Bursa Türkiye Ziraat Odaları Birliği-Ankara İletişim Tel : (90) (312) 287 58 33 Fax : (90) (312) 287 54 58 web sitesi: www.aeri.org.tr Dr.Renan TUNALIOĞLU: [email protected] Pervin KARAHOCAGİL: [email protected] YAYIN NO: 142 ISBN 975-407-195-0 ISSN 1305-5321 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 ii Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ .................................................................................................................................................................. vi Proje Ekibi’nin Önsözü ..................................................................................................................................... vii ÖZET ...................................................................................................................................................................... 2 ABSTRACT............................................................................................................................................................ 4 RESMİ GAZETEDE ZEYTİN ............................................................................................................................... 6 BASINDA ZEYTİN ............................................................................................................................................. 10 DÜNYADA ZEYTİN ................................................................................................................................... 14 DÜNYADA ZEYTİNYAĞI ........................................................................................................................ 16 DÜNYADA ZEYTİNYAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ ...................................................................... 17 DÜNYADA SOFRALIK ZEYTİN............................................................................................................... 19 DÜNYADA SOFRALIK ZEYTİN DURUM – TAHMİN - ÖNGÖRÜ...................................................... 21 DÜNYADA PİRİNA YAĞI ......................................................................................................................... 22 DÜNYADA PİRİNA YAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ ...................................................................... 25 TÜRKİYE’DE ZEYTİN ............................................................................................................................... 26 TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞI ..................................................................................................................... 29 TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ ................................................................. 32 TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİN........................................................................................................... 46 TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİN DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ ...................................................... 57 TÜRKİYE’DE PİRİNA YAĞI ..................................................................................................................... 63 TÜRKİYE’DE PİRİNA YAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ .................................................................. 64 BİLGİ NOTLARI BİLGİ NOTU 1- TÜRKİYE’NİN UZK’YA TEKRAR ÜYELİĞİ VE UZK ZEYTİNYAĞI VE SOFRALIK ZEYTİN ANLAŞMASININ İMZALANMASI.................................................................................................... 15 BİLGİ NOTU 2- AB ORTAK PİYASA DÜZENİNDE ZEYTİNYAĞI............................................................ 18 BİLGİ NOTU 3- TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞNDA FİYAT POLİTİKALARI ............................................... 36 BİLGİ NOTU 4- TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞI İHRACATI ............................................................................ 40 BİLGİ NOTU 5- ZEYTİNYAĞI DIŞ TİCARETİNDE MEVZUAT (2006/1) .................................................. 42 BİLGİ NOTU 6- ZEYTİNYAĞI DIŞ TİCARETİNDE MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ (2006/2) ......................... 44 BİLGİ NOTU 7- TÜRKİYE’DE DÖKME ZEYTİNYAĞI ................................................................................ 45 BİLGİ NOTU 8- TÜRKİYE ZEYTİNYAĞI VE DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ.............................................. 45 BİLGİ NOTU 9- TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞINDA STANDART ................................................................. 45 BİLGİ NOTU 10- TÜRK GIDA KODEKSİ ....................................................................................................... 47 BİLGİ NOTU 11- TÜRK GIDA KODEKSİ YEMEKLIK ZEYTİNYAGI VE YEMEKLIK PİRİNA YAĞI TEBLİĞİNDE DEGİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ ................................................................... 49 BİLGİ NOTU 12- YEMEKLİK ZEYTİNYAĞLARI VE YEMEKLİK PİRİNA YAĞLARININ KALİTE VE SAFLIK KRİTERLERİ ........................................................................................................................................ 50 BİLGİ NOTU 13- REVİZE EDİLEN TS 341 YEMEKLİK ZEYTİNYAĞI STANDARDI VE TS 342 YEMEKLİK ZEYTİNYAĞI-MUAYENE VE DENEY YÖNTEMLERİ STANDARDININ DIŞ TİCARETTE ZORUNLU UYGULAMAYA KONULMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ................................................................. 53 BİLGİ NOTU 14- TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİNDE İHRACAT VE FİYAT......................................... 61 BİLGİ NOTU 15- TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİNDE STANDART ........................................................ 61 BİLGİ NOTU 16- TS 5269 RAFİNE YEMEKLİK PİRİNA YAĞI STANDARDI REVİZYON ÇALIŞMALARI ................................................................................................................................................... 64 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 iii Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE GRAFİKLER Grafik 1- Dünyada Zeytinyağı Üretimi (1990/1991 - 2005/2006) ........................................................................ 16 Grafik 2- AB’de Zeytinyağı Üretimi (1990/1991 - 2005/2006)........................................................................... 16 Grafik 3- Dünyada Ülkeler Bazında Sofralık Zeytin Üretimi (1990/1991 - 2005/2006) .................................... 20 Grafik 4- Dünya Sofralık Zeytin İhracatı (1990/91 - 2005/06) ................................................................. 20 Grafik 5- Dünya Pirina Yağı Üretimi (1990/91 - 2004/05)................................................................................ 23 Grafik 6- AB’de Zeytinyağı ve Pirina Yağı Üretimi (2002/2005) ....................................................................... 23 Grafik 7- Türkiye’de Önemli Zeytinci İllerin Ağaç Sayıları (2003) ..................................................................... 28 Grafik 8- Türkiye’de Yağlık ve Sofralık Zeytin Üretimi ...................................................................................... 28 Grafik 9- Türkiye’de Zeytinyağı Üretim, Tüketim ve İhracatı ............................................................................. 30 Grafik 10- Türkiye’de Zeytinyağı Üretimi ve Tüketiminin Karşılaştırılması ....................................................... 30 Grafik 11- Türkiye Zeytinyağı İhracatının Dünya İhracatındaki Payı (%) ........................................................... 30 Grafik 12- Türkiye'de 5° Asit Zeytinyağı Destekleme ve Serbest Piyasa (Borsa) Fiyatları.................................. 33 Grafik 13- Türkiye'de Kutulu Zeytinyağı İhraç Fiyatları ...................................................................................... 33 Grafik 14- Türkiye'de Varilli Zeytinyağı İhraç Fiyatları...................................................................................... 33 Grafik 15- Türkiye'de Dökme Zeytinyağı İhraç Fiyatları (Dolar/Ton) ................................................................. 34 Grafik 16- Türkiye’de Zeytinyağı Ihraç Fiyatları ................................................................................................. 34 Grafik 17- Türkiye’de Hususi Şartlı ve Müstahsil Satış Ham Muhtelif Zeytinyağı Borsa Satış Fiyatları ............ 34 Grafik 18- Türkiye’de Sofralık Zeytin Üretim, Tüketim ve İhracatı..................................................................... 55 Grafik 19- Türkiye’de Sofralık Zeytin Üretimi Birim Maliyet Fiyatları (Marmarabirlik) )YTL\Kg................... 60 Grafik 20- Türkiye Siyah Zeytin İhracat Fiyatları - ($/Ton) ................................................................................. 60 Grafik 21- Türkiye Pirina Yağı İhracat Fiyatları (2000/2001) -$/Ton .................................................................. 64 ŞEKİLLER Şekil 1- Pirina Yağı Üretim Aşamaları ................................................................................................................. 24 Şekil 2- Türkiye’de Zeytin Üreten Bölgeler......................................................................................................... 26 Şekil 3- Türkiye’de Zeytinyağı Pazarlama Organizasyonu............................................................................... 31 Şekil 4- Türkiye’de Zeytinyağı Destekleme Uygulamaları................................................................................... 37 Şekil 5- Türkiye’de Sofralık Zeytin Pazarlama Organizasyonu............................................................................ 56 TABLOLAR Tablo 1- Dünya Zeytinyağı Arzı ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/2006) ....................................................... 17 Tablo 2- AB’nin Zeytinyağı İle İlgili Geçiş Döneminde Değişen Fiyat Uygulamaları ........................................ 19 Tablo 3- AB Üyelerinin Ulusal Garantilenmiş Miktarları Ve Bunlara Göre Verilen Toplam Azami Yardım ..... 19 Tablo 4- Dünya Sofralık Zeytin Arzı Ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/ 2006)................................................. 21 Tablo 5- Dünyada ve Türkiye’de Zeytinyağı - Yemeklik Pirina Yağı - Endüstriyel Pirina Yağı Üretimi............ 22 Tablo 6- Dünya Pirina Yağı Arzı Ve Kullanımı (Endüstriyel+Yemeklik) (2001/2002 - 2005/ 2006)................. 25 Tablo 7- Çiftçi Kayıt Sistemine Dahil Edilen Zeytin Alanı (da)........................................................................... 27 Tablo 8-Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayısı, Zeytin, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi ..................................... 29 Tablo 9- Türkiye Zeytinyağı Arzı ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/2006) ....................................................... 32 Tablo 10- Türkiye’deki Mevcut Zeytinyağı Fabrikaları ve İllere Göre Dağılımı (1995)...................................... 35 Tablo 11- Türkiye Zeytinyağı Fabrika Sayısı ve Kapasite Kullanım Oranı.......................................................... 35 Tablo 12- Dünyada ve Türkiye’de Farklı Kalitede Zeytinyağlarının Sınıflandırılması ........................................ 36 Tablo 13- Türkiye’de Zeytinyağında Üretici Destekleri ....................................................................................... 37 Tablo 14- Çiftçi Kayıt Sistemine Kayıtlı Zeytinyağı Üreticilerine Ödenen Toplam Pirim Miktarları ve Üretici Sayıları .......................................................................................................................................................... 38 Tablo 15- Zeytinyağında Uygulanan Gümrük Tarifeleri ...................................................................................... 39 Tablo 16- Türkiye’de Tiplerine ve Ambalajlarına Göre Zeytinyağı İhracat Mevzuati (2005/2006)..................... 39 Tablo 17- Zeytinyağında 2006 yılı itibari ile GTİP Değişiklikleri........................................................................ 41 Tablo 18- Ham Zeytin Ve Zeytinyağı Üretim Maliyeti (YTL)(2005/2006) ........................................................ 46 Tablo 19- Türkiye Sofralık Zeytin Arzı ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/2006) ............................................. 57 Tablo 20- Marmarabirlik 2004/2005 Ürün Alim Kampanyasında Uygulanan Dane Sayıları ve Avans Barem Fiyatlari (TL/ Kg)......................................................................................................................................... 58 Tablo 21- Marmarabirlik 2005/2006 Ürün Alim Kampanyasinda Uygulanan Tane Sayıları ve Avans Barem Fiyatlari (YTL/ Kg)...................................................................................................................................... 59 Tablo 22- Türkiye’de İller Bazında Sofralık Zeytin İşletmeleri............................................................................ 61 Tablo 23- Sofralık Ham Zeytin Üretim Maliyeti 2005/06 YTL............................................................................ 62 Tablo 24- Türkiye’de Mevcut Pirina Yağ Fabrikaları (1999) ............................................................................... 63 Tablo 25- Türkiye’de PirinaYağı Arzı ve Kullanımı (Endüstriyel+Yemeklik) .................................................... 64 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 iv Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE EK TABLOLAR Ek Tablo 1- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2005/06 .................................................... 66 Ek Tablo 2- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2004/05 .................................................... 67 Ek Tablo 3- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2003/04 .................................................... 68 Ek Tablo 4- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2002/03 .................................................... 69 Ek Tablo 5- Dünya Sofralık Zeytin Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2005/06 ............................................. 70 Ek Tablo 6- Dünya Sofralık Zeytin Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2004/05 ............................................ 71 Ek Tablo 7- Dünya Sofralık Zeytin Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2003/04 ............................................ 72 Ek Tablo 8- Avrupa Birliği Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Üretim, Kullanım ve Ticareti (1000 ton) .................. 73 Ek Tablo 9- Avrupa Birliği Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Üretim, Kullanım ve Ticareti (1000 ton) .................. 74 Ek Tablo 10- Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayıları, Dikim Alanı ve Üretim (2004) ................................................. 75 Ek Tablo 11- Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayıları, Dikim Alanı ve Üretim (2003) .................................................. 78 Ek Tablo 12- Türkiye'nin Ülkelere Göre Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı (kg)*............................................. 79 Ek Tablo 13- Türkiye'nin Ülkelere Göre Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı ($)................................................. 80 Ek Tablo 14- Türkiye'nin AB Ülkelerine Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı (kg) ............................................... 81 Ek Tablo 15- Türkiye'nin AB Ülkelerine Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı ($) ................................................. 81 Ek Tablo 16- Türkiye'nin İnce Naturel Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı (kg) ............................................. 82 Ek Tablo 17- Türkiye'nin İnce Naturel Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı ($) ............................................... 83 Ek Tablo 18- Türkiye'nin AB Ülkelerine İnce Naturel Zeytinyağı İhracatı (kg) .................................................. 84 Ek Tablo 19- Türkiye'nin AB Ülkelerine İnce Naturel Zeytinyağı İhracatı ($) .................................................... 84 Ek Tablo 20- Türkiyenin Riviera Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı (kg) ..................................................... 85 Ek Tablo 21- Türkiyenin Riviera Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı ($) ........................................................ 86 Ek Tablo 22- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Riviera Zeytinyağı İhracatı (kg)........................................ 87 Ek Tablo 23- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Riviera Zeytinyağı İhracatı ($).......................................... 87 Ek Tablo 24- Türkiye'nin Rafine Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı (kg) ...................................................... 88 Ek Tablo 25- Türkiye'nin Rafine Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı ($) ........................................................ 89 Ek Tablo 26- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Rafine Zeytinyağı İhracatı (kg)........................................ 90 Ek Tablo 27- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Rafine Zeytinyağı İhracatı ($)............................................ 90 Ek Tablo 28- Türkiye'nin Diğer Zeytinyağlarında Ülkelere Göre İhracatı (kg).................................................... 91 Ek Tablo 29- Türkiye'nin Diğer Zeytinyağlarında Ülkelere Göre İhracatı ($)...................................................... 92 Ek Tablo 30- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer Zeytinyağları İhracatı (kg) ...................................... 93 Ek Tablo 31- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer Zeytinyağları İhracatı ($) ........................................ 93 Ek Tablo 32- Türkiye'nin Ülkelere Göre Pirina Yağı ve Sabun Hammeddeleri İhracatı (kg) ............................. 94 Ek Tablo 33- Lampant Zeytinyağının Ülkelere göre İhracatı (kg)........................................................................ 94 Ek Tablo 34- Türkiye'nin Kalite sınıflarına Göre Zeytinyağı İhracatı (1996-2005) ............................................. 95 Ek Tablo 35- Türkiye’nin Kalitelerine Göre Zeytinyağı İhracatı.......................................................................... 96 Ek Tablo 36- Türkiye'nin Tiplerine Göre Zeytinyağı İhracatı (kg)....................................................................... 96 Ek Tablo 37- Türkiye'nin Ülkelere Göre Farklı Kalitelerde Zeytinyağı İthalatı (kg) ........................................... 97 Ek Tablo 38- Türkiye'nin Ülkelere Göre Siyah Zeytin İhracatı (kg) .................................................................... 98 Ek Tablo 39- Türkiye'nin Ülkelere Göre Siyah Zeytin İhracatı ($) ...................................................................... 99 Ek Tablo 40- Türkiye’nin Avrupa Birliği Ülkelerine Siyah Zeytin İhracatı (kg) ............................................... 100 Ek Tablo 41- Türkiye’nin Avrupa Birliği Ülkelerine Siyah Zeytin İhracatı ($) ................................................. 100 Ek Tablo 42- Türkiye'nin Ülkelere Göre Yeşil Zeytin İhracatı (kg) .................................................................. 101 Ek Tablo 43- Türkiye'nin Ülkelere Göre Yeşil Zeytin İhracatı ($) .................................................................... 102 Ek Tablo 44- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Yeşil Zeytin İhracatı (kg)................................................ 103 Ek Tablo 45- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Yeşil Zeytin İhracatı ($).................................................. 103 Ek Tablo 46- Türkiye'nin Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı (kg).............................................................. 104 Ek Tablo 47- Türkiye'nin Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı ($)................................................................ 105 Ek Tablo 48- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı (kg).................... 106 Ek Tablo 49- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı ($)...................... 106 Ek Tablo 50- Türkiyenin Sofralık Zeytin İhracatı (kg/$).................................................................................... 107 Ek Tablo 51- Türkiye'nin Ülkelere Göre Siyah ve Yeşil Sofralık Zeytin İthalatı (TL/kg) ................................. 108 Ek Tablo 52- Türkiye'de İllere Göre Çiftçi Eline Geçen Yağlık Zeytin Fiyatları (TL/kg) ................................. 109 Ek Tablo 53- Türkiye'de İllere Göre Çifçi Eline Geçen Sofralık Zeytin Fiyatları (TL/kg)................................. 110 Ek Tablo 54- Türkiye'de İllere Göre Riviera Zeytinyağı Perakende Fiyatları (TL/kg)....................................... 111 Ek Tablo 55- Türkiye'de İllere Göre Siyah Zeytin Perakende Fiyatları (TL/kg) ................................................ 112 Ek Tablo 56- Türkiye'de İllere Göre Yeşil Zeytin Perakende Fiyatları (TL/kg) ................................................. 113 Ek Tablo 57- Zeytin ve Zeytin Mamülleri İmalatı ............................................................................................. 114 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 v Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE ÖNSÖZ İnsanın yaşaması ve neslinin devamı için bir zorunluluk olan beslenme, geçmişten bugüne değin yaşamak için verilen mücadelelerde her zaman önemli ve vazgeçilmez olmuştur. Bu nedenle de beslenmenin en önemli unsuru tarım ürünleri, tüm dünya ülkelerinde stratejik bir önemin yanısıra, bu önemin güncelliğini de devam ettirmektedirler. Tarımın sahip olduğu stratejik önemin ise, geleceğe yönelik bilgi envanterileri “Durum - Tahmin ve Öngörü Çalışması” ile güçlendirilmektedir. Konu, günümüzde sadece durum-tahmin ve öngörü değil “Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) adı altında da değerlendirilerek, Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasının temel çalışmaları arasında bulunmaktadır. Türkiye’de ise durum ve tahmin çalışmaları; bir yandan onları gerçekleştiren Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü (TEAE) tarafından bütün çalışmalara temel teşkil edecek bilgi ve veri tabanı oluşturulmasını sağlarken, diğer yandan sektördeki gelişmeleri yakından izleyecek ilgili kişi, grup ve kuruluşları bu gelişmelerden zamanında ve doğruya yakın olarak haberdar edip bilgilendirmeyi sağlamaktadır. Bu çalışmalarda, bitkisel üretim gruplarında hasat periyodu (varsa buna paralel işleme periyodu) göz önüne alınarak bir önceki yıla ait üretim, kullanım (tüketim), ihracat, ithalat, fiyatlar ve yıl sonu stoklarında ortaya çıkan gerçekleşmeler “ Durum ”, içinde bulunulan yıla ait gerçekleşen fakat tam netleşmeyen gelişmeler “Tahmin”, bir sonraki yıla ait muhtemel gelişmeler ise “ Öngörü ” adı altında sistematik olarak incelenmektedir. Bu incelemeler dünyadaki gelişmeler de dikkate alınarak yapıldığından, ürün grubu ile ilgili olarak dünya ülkelerindeki durum da gündeme getirilmektedir. “Zeytinyağı Sofralık Zeytin ve Pirina Yağı Durum ve Tahmin Raporu” zeytinyağı ve sofralık zeytin üreticileri, ilgili kurum ve kuruluşlar, birlikler, sanayiciler, tüccarlar, üniversiteler ve konuyla ilgilenen tüm kesimlerin bilgileri dahilinde, ortak ve güvenilir bir bilgi kaynağı olma özelliğine sahip olarak hazırlanmaktadır. Ayrıca zeytin ürün gruplarını içeren bu raporla, konu ile ilgili temel politikalar oluşturulması aşamasında önemli katkılar sağlanabilmesine çalışılmaktadır. Bu çalışmadaki gayret ve emekleri nedeniyle, Proje ekibinde yer alan Sayın Dr. Renan TUNALIOĞLU ve Sayın Pervin KARAHOCAĞIL’e, Tartışma Kurulu’nda yer alan temsilcilere ve katkı sağlayan sektörün tüm değerli uzmanlarına teşekkür ederim. Çalışmanın dünya ve ülkemizdeki durum ve gelişmeler hakkında sistematik ve güvenilir bilgi kaynağı olma niteliği sağlayacağını ve böylelikle sektörle ilgili kararlar verirken kullanılabilecek bir kaynak olacağını umuyorum. Hüsnü EGE Enstitü Müdür V. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 vi Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Proje Ekibi’nin Önsözü Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü tarafından 2003 ve 2004 yıllarında “Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum Tahmin” olarak yayınlanan rapor, 2005 yılından bu yana pirina yağının da ilavesi ile “ZeytinyağıSofralık Zeytin ve Pirina yağı Durum Tahmin” raporu olarak hazırlanmaktadır. Bu raporun hazırlanması sırasında Proje Ekibinden katkılarını esirgemeyen ve Tartışma Kurulu’nda yer alan tüm temsilcilere; Sayın Aynur DANACI’ya, Sayın Erdoğan OKTAY’a, Sayın Mustafa TAN’a, Sayın Mehmet GÜLER’e, Sayın Günnur BİNİCİ’ye, Sayın Mehmet BALCI’ya, Sayın Hatice ÇAKIR’a, Sayın Ertuğrul DOĞANALP’e, Sayın Fatma ÖZTÜRK’e, Sayın İlhan UNCU’ya, Sayın Figen KUTKAN’a, Sayın Nesrin AKTEPE TANGU’ya, Sayın Elmas ÖZEKER’e, Sayın Murat İSFENDİYAROĞLU’na; Sayın İsminaz ÖZDEMİR’e ve bu yıla ait Tartışma Kurulu’na ev sahipliği yapan Ege İhracatçı Birlikleri - Zeytin ve Zeytinyağı Bölümüne teşekkür eder, çalışmanın ülkemiz zeytinciliğine faydalı olmasını temenni eder, saygılarımızı sunarız. Mart / 2006 / ANKARA PROJE EKİBİ Dr. Renan TUNALIOĞLU Pervin KARAHOCAGİL ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 vii ZEYTİNYAĞI & SOFRALIK ZEYTİN & PİRİNA YAĞI Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE ÖZET BASLICA GELISMELER ZEYTINYAGI 2003 /2004 • Dünyada bu kampanya döneminde 3.175 bin ton zeytinyağı üretimi, 663 bin ton ithalatı, 2883 bin ton tüketimi ve 657.5 bin ton ihracat yapılmıştır. Bir önceki kampanya dönemine göre daha düşük bir stokla kampanyaya başlanıldığı fakat dönem sonu stokların daha yüksek olarak bittiği görülmektedir. • Dünya zeytinyağı üretimi, tüketimi, ihracatı ve ithalatında yine AB Ülkelerinin söz sahibi olacağı , AB içerisinde de en yüksek üretimin 1.412 bin ton ile İspanya’da olduğu yine diğer iki büyük üretici ülke İtalya ve Yunanistan’da bu kampanya döneminde üretimin bir önceki yıla göre düşük olacağı ve üretim miktarının 685 ile 308 bin ton arasında olacağı ifade edilmektedir. Diğer yandan AB dışındaki önemli ülke Tunus’ta bu kampanya 280 bin ton zeytinyağı üretilmiştir. Tunus AB tarafından tanınan kota nedeniyle her yıl olduğu gibi bu yıl da 55 bin ton zeytinyağını doğrudan AB’ye ihraç etmektedir. Ayrıca AB tarafından bu kampanya itibari ile Suriye’ye 10 bin tonluk bir kota tanınacağı belirtilmektedir. • Türkiye’de bu kampanya dönemi tipik yok yılı yaşanmıştır. Türkiye’de zeytinyağı kampanyasına 21 bin ton dönem başı stok ile başlanılmış, 83 bin ton üretim, 48 bin tüketim, 46 bin ton ihracat ve 10 bin ton dönem sonu stokla kapatılmıştır. Türkiye’de bu kampanya döneminde hasat öncesinde ve sonrasında yaşanılan olumsuz ve sıra dışı iklim değişiklikleri nedeniyle sofralık kalitesi düşmüş, bu da mevcut ürünün yağlığa ayrılması zorunluluğuna neden olmuştur. 2004 /2005 • Dünyada bu kampanya döneminde 3001 bin ton zeytinyağı üretimi, 634,0 bin ton ithalat, 2886 bin ton tüketim ve 607,5 bin ton ihracat olmuştur. Bir önceki kampanya dönemine göre daha yüksek bir stok ile başlayan kampanyanın 1151 bin ton stokla kapanacağı beklenmektedir. • Bu kampanya döneminde, dünya zeytinyağı üretiminde söz sahibi önemli ülkelerden İspanya’da 980,3 bin ton, İtalya’da 879.0 bin ton, Yunanistan’da 435 bin ton, Tunus’da 130 bin ton, Türkiye’de 145 bin ton, Suriye’de ise 175 bin ton üretim olmuştur. Bu kampanya döneminde 3.3 asit zeytinyağı için ortalama dünya fiyatının ise 2.200 Euro/ton olarak gerçekleşmiştir. • Türkiye’de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı prim sistemi kapsamında 5 asit ham zeytinyağı için verilecek prim miktarını 250.000 TL/kg=25 YKrş/kg olarak belirlemiştir. TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği bu kampanya döneminde üreticisini dünya fiyatları açısından korumak amacıyla 5 asit ham zeytinyağı fiyatlarını açıklamamıştır. 2005 /2006 • • • Bu kampanya döneminde dünyada 2585 bin ton zeytinyağı üretimi, 682,5 bin ton ithalat, 2769 bin ton tüketim ve 654 bin ton ihracat öngörülmektedir. Bu kampanya döneminde, dünya zeytinyağı üretiminde söz sahibi önemli ülkelerden İspanya’da 880 bin ton, İtalya’da 600 bin ton, Yunanistan’da 424 bin ton, Tunus’da 200 bin ton, Türkiye’de 115 bin ton, Suriye’de ise 100 bin ton üretim beklenmektedir. Türkiye’de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı prim sistemi kapsamında 5 asit ham zeytinyağı için verilecek prim miktarının 100.000 TL/kg=10 YKrş/kg olacağı belirlenmiş fakat henüz kesinleşmemiştir. TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği bu kampanya döneminde 5 asit ham zeytinyağı fiyatlarını 5 YTL olarak açıklamıştır. SOFRALIK ZEYTIN 2003 /2004 • • Dünya sofralık zeytin üretiminde, tüketiminde ve dönem sonu stoklarında kayda değer bir düşme yaşanmıştır. Genelde olduğu gibi dünya iklimindeki olumsuz değişimler sofralık kalitesini olumsuz etkilemekte ve bu nedenle de yağa ayrılan miktar artmaktadır. Türkiye’de dünyadaki beklentilere paralel olarak sofralık zeytin üretiminin düşmüştür. Bu kampanya döneminde Türkiye zeytinde yok yılını yaşadığı için bu son derece normal bir durumdur. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 2 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin • • • TEAE Üretim, bir önceki yok yılı verilerine göre oldukça iyimser bir tablo çizmektedir. Bu yıl Türkiye’nin 125 bin ton sofralık zeytin üreterek, 51 bin ton ihraç etmiştir. Türkiye’de iç piyasada sıkıntı yaratan sofralık zeytinde KDV oranı Bakanlar Kurulu Kararı ile 31.12.2003 tarih 25333 sayılı resmi gazeteye göre %8'den %1'e indirilmiştir. Bu sorunun çözümlenmesinde üretici yöre milletvekillerinin katkısı olmuştur. Bursa’da yoğun kar nedeniyle çok sayıda zeytin ağacının kırıldığı ya da don zararına maruz kaldığı belirtilmektedir. Yetkililer –7 dereceye kadar düşen sıcaklığın 4 saatten uzun sürmesi ile don zararının başladığını belirtmişlerdir. Bazı ağaçlarda bu zarar dal kırılması bazılarında ise ağaç ölümü şeklinde gerçekleşmiştir. Bu durumda bölgede yetiştirilen Türkiye’nin en önemli sofralık siyah zeytin çeşidi olan “Gemlik” oldukça olumsuz etkilenmiştir. Marmarabirlik bu kampanya döneminde üreticiye Gemlik tipi siyah zeytine avans barem fiyatı olarak 2.300.000 TL/kg ödemiştir. 2004 /2005 • • • Bu kampanya döneminde üretim dünya sofralık zeytın üretimi 1.709 bin ton, ithalatı 440 bin ton, tüketimin 1.678 bin ton ve ihracatın 450 bin ton olmuştur. Türkiye bu kampanya’ya 10 bin ton başlangıç stoğu ile başlamış ve 17 bin ton ile bitirmiştir. Üretim ise 240 bin ton olmuştur. Marmarabirlik bu kampanya döneminde üreticiye Gemlik tipi siyah zeytine olarak kalite farkına göre 1.450.000 TL/kg ile 3.650.000 TL/kg avans barem fiyatı ödemiştir. 2005 /2006 • • Bu kampanya döneminde üretimin 1.730 bin ton, ithalatın 471,5 bin ton, tüketimin 1.778 bin ton ve ihracatın 484 bin ton olması beklenmektedir. Türkiye’nin bu kampanya döneminde 280 bin ton üretimi olacağı beklenmektedir. Marmarabirlik bu kampanya döneminde üreticiye Gemlik tipi siyah zeytine olarak kalite farkına göre 2 YTL/kg ile 4.5 YTL/kg avans barem fiyat ödemiştir. PİRİNA YAĞI 2004/2005 • Dünya pirina yağı üretiminin 214,5 bin ton, ithalatının 58 bin ton, tüketiminin 209 bin ton ve ihracatının 63 bin ton olmuştur. Türkiye’nin ise dünya üretiminin ancak %5-6 sı kadar pirina yağı ürettiği görülmektedir. 2005 /2006 • Bu kampanya döneminde zeytinyağı üretimine paralel pirina yağı üretiminde ve dolayısı ile dengenin diğer unsurlarında da bir azalma öngörülmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 3 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE ABSTRACT MAIN DEVELOPMENTS OLIVE OIL 2003/2004 • • • • 3.175 tons olive oil was produced in this period, 663.500 tons were imported, the olive oil consumption was reached to 2883 thousand tons and 657.500 tons were exported. EU countries were again main producer, exporter, consumer and importer countries of World olive oil. Spain was the first country with 1.412.000 tons in EU. Other two biggest producers; Italy and Greece have produced less than previous year, the production amount was between 685-308.000 tons. On the other hand Tunisia, which is an important country outside EU, produced 280.000 tons of olive oil in this period. Tunisia exported 55.000 tons directly to EU countries in line with the quota put by EU Commission. EU also implemented 10.000 tons quota for Syria during this campaign period. This campaign period was off production (typically alternate bearing) year for Turkey. Turkey started the campaign with 21.000 tons of beginning stocks, produced 83.000 tons, consumed 48.000 tons and closed the period with 10.000 tons endings stocks. During the campaign period negative and unexpected climate changes before and after the harvest, have caused the loss of table olive quality, as a result high percentage of production is directed to olive oil production. 2004/2005 • • • 3.001 thousand tons olive oil was produced, 634 thousand tons were imported, the olive oil consumption was 2.886 thousand tons and 607.500 tons were exported. Campaign started with 1.009 thousand tons stock amount and finished with 1151 thousand tons. EU countries were again main producer, exporter, consumer and importer countries of World olive oil. This campaign; Spain was the first country with 980,3 thousand tons in EU. Other two biggest producers; Italy and Greece produced 879.0 thousands tons and 435 thousand tons respectively. On the other hand Tunisia, which is an important country outside EU, produced 130 .000 thousand tons, Turkey and Syria produced 145 thousand tons and 175 thousand tons of olive oil respectively in this period. Tunisia exported 55.000 tons directly to EU countries in line with the quota put by EU Commission. EU also implemented 10.000 tons quota for Syria last campaign period. TARİŞ Olive and Olive Oil Cooperation announced the price of 50 acid crude olive for protect their producer against the World price. On the other hand; Ministry of Agriculture paid 250.000 TL/kg=25Krş/kg as a premium price (as support). 2005 /2006 • • • It is projected that 2585 housand tons olive oil will be produced, 682,5 thousand tons will be imported, the olive oil consumption will be 2.769 thousand tons and 654 thousand tons will be exported. EU countries will be again main producer, exporter, consumer and importer countries of World olive oil. This campaign; Spain will be the first country with 880 thousand tons in EU. Other two biggest producers; Italy 600 thousand tons and Greece will produce 424 thousand tons. On the other hand Tunisia, which is an important country outside EU, is expected to produce 200.000 thousand tons, Turkiye 115 housand tons and Syria 100 thousand tons of olive oil in this period. Tunisia will export 55.000 tons directly to EU countries in line with the quota put by EU Commission. EU will also implement quota for Syria. TARİŞ Olive and Olive Oil Cooperation are announced the price of 50 acid crude olive oil as 5 YTL this year. On the other hand; Ministry of Agriculture are announced as an premium price (as support), which as 100.000 TL/kg=10Krş/kg ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 4 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TABLE OLIVE 2003/2004 • World table olive production and consumption onsiderably decreased. Negative changes in world climate caused table olive quality badly and as a result olive reserved for oil increased permanently. • Table olive production in Turkey decreased as it is in the world. It is very normal for Turkey since it is alternate bearing years. Actually production, consumption, stock and export numbers are better than the last off production (typically alternate bearing) years data. Turkey produced 125.000 tons and exported 51.000 tons of table olive in this year. • Value added tax (VAT) on table olive is decreased from 8% to 1% by a Council of Ministers decision. This important decision has been adopted by the efforts of olive producer regions’ Member of Parliaments. • It is informed that heavy snow and frost caused considerable loses in Bursa where the finest table olive type “Gemlik” is produced. 2004/2005 • Table olive production was 1.709 thousand tons, import was 440 thousand tons, consumption was 1.678 thousand tons and export was 450 thousand tons in this campaign. Turkey started the period with 10 thousand tons beginning stocks and finished with 17 thousand tons ending stocks. 240 thousand tons of table olive was produced. 2005 /2006 • It is estimated that table olive production 1730 thousand tons, import 471,5 thousand tons, consumption 1.778 thousand tons and export 484 thousand tons in this campaign. This campaign was projected that Turkey table olive production 297 thousand tons. • Marmarabirlik paid to producers between 2 YTL/kg and 4,5 YTL/kg in advance Gemlik type black olive black olive. OLIVE POMACE OIL 2004/2005 • During this campaign period, world olive pomace oil production was 214,5 thousand tons, import was 58 thousand tons, consumption was 209 thousand tons and export was 63 thousand tons. Turkey have only realised 5-6% of the world olive pomace production. 2005 /2006 • It is projected that world olive pomace production will decrease as same as olive oil production. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 5 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE RESMİ GAZETEDE ZEYTİN (1985- 2006) Kanun Karar No Konusu R. G. Tarihi R. G. Sayısı Gaziantep, Ankara, Nusaybin, Tarsus İhracat Kontrol Memurluklarında Çilek, Elma, Armut, Şeftali, Mahlep, Yerfıstığı, Sofralık Üzüm, Bakliyat, Yemeklik Zeytinyağı, Kuru Soğan, Yumurta, Turunçgiller, Pırasa, 19.11.1985 Domates, Taze Biber, Taze Fasulye Ürünlerinin İhracat Kontrollerinin Yapılacağına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Sirküsü. No:85/5 18933 Marmara Birlik-Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği İşyerinde Yapılan İşlerin Gıda Sanayii İşkoluna Girdiğine Dair İşkolu Tespit Kararı. No: 1987/4 27.02.1987 19385 Zeytinyağı İhracatın İlk 10 Bin Tonuna Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığından Ön Müsaade Alınması Kaydıyla Ödeme Yapılmasına Dair Tebliğ. Sıra No: 88/4 26.01.1988 19706 1988/12833 Uluslararası Zeltinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması 02.05.1988 19802 1988/12833 Uluslararası Zeltinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması 02.05.1988 19802 02.07.1990 20566 Sovyetler Birliğine 31 Aralık 1990 Tarihine Kadar İhracı Öngörülen Domates Salçası`na Ait Kontejanın 800.000 Abd Dolarlık Kısmının İptali 29.11.1990 ve İptal Edilen Bu Meblağın Zeytinyağı Kontenjanına İlave Edilmesine Dair Sirküler (Andalşmalar 90/4) 20710 Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Türkiye Arasında Bazı Sinaî Tesislerinin Kurulması ve Kuru Meyvelere Ait Kontenjanın Bir Kısmının 25.12.1990 İptali ve İptal Edilen Bu Meblağın Zeytinyağı Kontenjanına İlave Edilmesine Dair Karar. Anlaşmalar: 90/5 20736 Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması`nın 17`nci Maddesinin Yedinci Fıkrasında Yapılan Değişikliğin Onaylanmasına Dair Karar 30.07.1991 20945 Yemeklik Zeytinyağı TS 341 Standardında Değişiklik Yapılması Hakkında Sirküler. Dış Ticarette Standardizasyon: 91/5 25.09.1991 21002 Zeytinyağı Destekleme Fiyatları ve Alımlarla İlgili Diğer Esaslar Hakkında Tebliğ (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü:91/3) 04.11.1991 21041 Sofralık Zeytinin (1991 Yılı Ürünü) Destekleme Alım Fiatı ve Alımlarla İlgili Diğer Esaslar Hakkında Tebliğ (Teşkilatlandırma Genel 07.03.1992 Müdürlüğü:92/1) 21164 Sofralık Zeytin (1992 Yılı Ürünü) Destekleme Alım Fiyatları ve Alımlarla İlgili Esaslar Hakkında Tebliğ (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü:93/2) 25.01.1993 21476 Zeytinyağı (1992 Yılı Ürünü) Destekleme Alım Fiyatları ve Alımlarla İlgili Esaslar Hakkında Tebliğ (Teşkilatlandırma Genel Müdürlüğü:93/3) 25.01.1993 21476 İç Piyasada Zorunlu Olarak Uygulanmakta Olan TS/341 Yemeklik Zeytinyağı Standardının Tse Tadili Sonucu, Standardın 7. Sahifesindeki Çizelge-5 Teneke Kutu Ambalajları ve İşaretleme Büyüklüklerine Dair Dış Ticarette Standardizasyon No: 90/3 91/1998 93/4439 Zeytinoğlu Eğitim,Bilim ve Kültür Vakfına Vergi Muafiyeti Tanınmasına Dair Karar 06.06.1993 21599 94/5221 Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşmasınını (1986 Tarihli) Bazı Değişiklerle Uzatan 1993 Tarihli Protokolun Onaylanması 23.02.1994 21858 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 6 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Hakkında Karar 4086 95/7482 98/10956 98/12122 Sofralık Zeytin Standardının İhracatta Zorunlu Uygulamaya Konulmasına Dair Tebliğ (Dışticarette Standardizasyon: 94/2) 26.05.1994 21941 Sofralık Zeytin Standarının(Ts/774) Zorunlu Uygulamaya Giriş Tarihinin2 Yıl Uzatılması Hakkında Tebliğ (No: 94/4) 31.08.1994 22037 Sofralık Zeytinlerin Nitelikleri ile Zeytin Salamurahanelerinin ve Yarı Mamul Zeytin Muhafaza Ünitelerinin Teknik Şartları, Teknolojik Kontrol ve Muayeneleri ile İlgili Yönetmelik 25.11.1994 22122 Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında 3573 Sayılı Kanunun Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi ve Yürürlükten Kaldırılması 08.03.1995 Hakkında Kanun 22221 Kümaş, Kütahya Manyezit İşletmeleri A.Ş. Hisselerinin % 99.74`ünün Zeytinoğlu Holding A.Ş.ne Satılması Hakkında Karar 05.09.1995 22395 Zeytin Üretiminin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi Amacıyla Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan Ziraat Bankasına Kaynak Aktarılmasına 31.10.1995 İlişkin Karar 22449 Yemeklik Zeytinyağlarının Sınıf Özelliklerine Dair Tebliğ. Dış Ticarette 01.12.1995 Standardizasyon: 95/9 22480 Tütün ve Tütün Mamulleri Kontenjanının, Bitkisel Yağlar (Zeytinyağı Dahil) Kontenjanına Aktarılmak Suretiyle Kullandırılmasına Dair Dış Ticaret İşlerine Dair Sirküler (Anlaşmalar 95/2) 19.12.1995 22498 Zeytin Hastalık ve Zaralıları ile Mücadele Birliklerinin Kuruluş ve Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik 31.03.1996 22597 Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılmasına Dair Yönetmelik 03.04.1996 22600 Yemeklik Zeytinyağı ile İlgili Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği. No: 16.06.1996 96/12 22668 Sofralık Zeytin TS 774 Standardının Yürürlük Tarihinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ. Dış Ticarette Standardizasyon No: 96/18 05.10.1996 22778 Sofralık Zeytin TS 774 Standardına Dair Dış Ticarette Standardizasyon Tebliği. No: 97/12 27.10.1997 23153 Yemeklik Zeytinyağı, Ayçiçek ve Mısırözü Yağları İhracatında Teknik Düzenlemelere İlişkin Dış Ticarette Sandardizasyon Tebliği. No: 98/8 05.03.1998 23277 Türk Gıda Kodeksi-yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Prına Yağı Hakkında Tebliğ No: 98/7 25.04.1998 23323 Türk Gıda Kodeksi-Yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Pirina Yağı Hakkında Tebliğ No: 98/7 25.04.1998 23323 Taraf Olduğumuz "1993 Tarihinde Değiştirilen ve Uzatılan 1986 Tarihli Uluslararası Zeytin Yağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması"ndan Ülkemizin Çekilmesi Hakkında Karar 22.05.1998 23349 Vakıflar Genel Müdürlüğü Aydın ve Ayvalık Vakıf Zeytinlikleri İşletme 08.06.1998 Müdürlükleri Bayilik Yönetmeliği 23366 Mustafa Kemal Üniversitesi Zeytincilik Araştırma Merkezi Yönetmeliği 09.12.1998 23548 Zeytinyağı Üreticilerinin Desteklenmesine İlişkin Karar 15.12.1998 23554 Zeytinyağının Tarım Satış Kooperatifleri (1998 Yılı Ürünü) Ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesi Ne 02.02.1999 İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği Seri No: 1 23599 Zeytinyağının Tarım Satış Kooperatifleri (1998 Yılı Ürünü) Ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesi Ne 02.02.1999 İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği Seri No: 1 23599 Türk Gıda Kodeksi Yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Pirina Yağı Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. No: 2000/45 24247 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 01.12.2000 7 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Türk Gıda Kodeksi Yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Prina Yağı Tebliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. No: 2000/45 01.12.2000 24247 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine Dair Karar 05.12.2000 24251 Zeytinyağının (2000 Yılı Ürünü ) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleriyle Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2001/1 02.02.2001 24306 Zeytinyağının (2000 Yılı Ürünü ) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleriyle Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2001/1 02.02.2001 24306 Zeytinyağının (2000 Yılı Ürünü ) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleriyle Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2001/1 02.02.2001 24306 2001/2400 Doğu Akdeniz Zeytin Hastalık ve Zararları ile Mücadele Birliğinin (Merkezi Adanada Bulunan) Adının "doğu Akdeniz Zeytin Birliği" Olarak Değiştirilmesi Hakkında Karar 01.06.2001 24419 2001/3172 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine Dair Karar 06.11.2001 24575 2001/3271 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağına Destekleme Primi Ödenmesine Dair 2000/1561 Sayılı Kararname ile Ziraat Bankası A.Ş., Halk Bankası A.Ş. ve Türkiye Emlak Bankası 20.12.2001 A.Ş.’nin Görev Zararı Alacaklarının Tasfiye Edilmesi Hakkında 2001/2312 Sayılı Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Karar 24616 2002/3588 Antalya İli, Merkez İlçesi, Zeytinköy (Yeşildere) Mahallesinde Bulunan Mülkiyeti Hazineye Ait Taşınmaz Malların 4706 Sayılı Kanunun 5 inci Maddesi Çerçevesinde Kullanılmak Üzere Tespiti Hakkında Karar 06.02.2002 24663 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 15.03.2002 İlişkin 2001/3172 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2002/47 24696 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 15.03.2002 İlişkin 2001/3172 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2002/47 24696 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 15.03.2002 İlişkin 2001/3172 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2002/47 24696 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 11.05.2002 İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (No: 2002/47)’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. No: 2002/50 24752 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 11.05.2002 İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (No: 2002/47)’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. No: 2002/50 24752 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 11.05.2002 İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği (No: 2002/47)’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. No: 2002/50 24752 Antalya İli Merkez İlçe, Zeytinköy (Yeşildere) Mahallesinde Bulunan 24768 2000/1561 2002/4067 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 28.05.2002 8 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Mülkiyeti Hazineye Ait Taşınmaz Malların 4706 Sayılı Kanun Gereğince Kullanılmak Üzere Tesbiti Hakkında Karar Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 24.07.2002 İlişkin 2002/47 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. Tebliğ No: 2002/54 24825 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 24.07.2002 İlişkin 2002/47 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. Tebliğ No: 2002/54 24825 Zeytinyağı (2001 Yılı Ürünü)`nın Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri ile Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine 24.07.2002 İlişkin 2002/47 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği’nde Değişiklik Yapılması Hakkında Tebliğ. Tebliğ No: 2002/54 24825 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine Dair Karar 25.10.2002 24917 Zeytinyağının (2002 Yılı Ürünü) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleriyle Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. Tebliğ No: 2003/12 (08.05.2003 Gün ve 25102 Sayılı Resmî Gazete`de düzeltmesi vardır) 30.04.2003 25094 Zeytinyağının (2002 Yılı Ürünü) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleriyle Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. Tebliğ No: 2003/12 (08.05.2003 Gün ve 25102 Sayılı Resmî Gazete`de Düzeltmesi Vardır) 30.04.2003 25094 Zeytinyağının (2002 Yılı Ürünü) Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleriyle Diğer Alıcılara Satışında Üreticilere Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. Tebliğ No: 2003/12 (08.05.2003 Gün ve 25102 Sayılı Resmî Gazete`de Düzeltmesi Vardır) 30.04.2003 25094 2003/6197 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine Dair Karar 01.10.2003 25246 2003/6679 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine Dair Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Karar 03.01.2004 25335 Yemeklik Zeytinyağı (REvize Edilen) TS 341 Standardının Dış Ticarette 09.03.2004 Zorunlu Uygulamaya Konulmasına İlişkin Tebliğ. No: 2004/21 25397 2004/6945 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Pirimi Ödenmesine Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Karar 12.03.2004 25400 2004/6946 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola, Dane Mısır ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Pirimi Ödenmesine Dair Karar 12.03.2004 25400 Yemeklik Zeytinyağı (Revize Edilen TS 341) ve TS 342 Yemeklik Zeytinyağı (TS 342) Muayene ve Deney Standardının Dış Ticarette Zorunlu Uygulamaya Konulmasına İlişkin Tebliğ. No: 2004/30 03.06.2004 25481 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola, Dane Mısır ve Zeytinyağı Üreticilerine Destekleme Pirimi Ödenmesine Dair Karar 11.09.2004 25580 Kütlü Pamuk, Yağlık Ayçiçeği, Soya Fasulyesi, Kanola, Dane Mısır ve Zeytinyağı (2004 Yılı Ürünü) Üreticilerine Destekleme Primi Ödenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği. No: 2004/36 22.09.2004 25591 2002/4842 2004/7828 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 9 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BASINDA ZEYTİN (Ocak 2003-Mart 2006) Türkiye’de zeytinyağı ithalatında ödenen %37 gümrük vergi oranının devamına karar verildi. Bu durum ithalat yoluyla ihracat olasılığını olumsuz etkiledi. TARİŞ “Zeytinyağında AB’ye uyum çalışmalarına” ilişkin olarak 3 kitap yayınladı. Üreticinin fiyatların yükselmesi beklentisi ile elindeki zeytinyağını stoklayarak yavaş yavaş piyasaya sürmesi kalite bozulmasını beraberinde getirme endişesi yarattı (Dünya Gazetesi). Zeytinyağında yüksek fiyat beklentisi bağlamında yaşanılan fiyat istikrarsızlığı ve stok ihracata darbe vurdu (Dünya Gazetesi). TARİŞ dünyadaki yeni denilebilecek bir uygulamayı ülkemize taşımaya karar verdi. Zeytinyağının şarap gibi üretildiği bölgeye göre farklı tat ve aroma içerdiği, “damak tadının zevk işi olduğu” olgusu ile Çanakkale-Muğla arasında yer alan yöresel aromalı yağların üretimine başlanılacağı belirtildi 2002/2003 kampanya dönemi için zeytinyağında ödeneceği açıklanan prim (kg başına 175 bin TL) üretici tarafından yetersiz bulundu Sofralık zeytinde modernleşme anlamında yatırımlarına hız veren ve tamamlayan özel sektör bu yıldan itibaren yarı mamul zeytin ihracatından vazgeçerek, işlenmiş zeytin ihracatına başladı. Son bir kaç yıldır görülen verticillum (solgunluk hastalığı), kolay bulaşması ve hızlı yayılabilirliği sayesinde “ölmez ağaç” zeytini bu aylarda tehdit etti. Özellikle Aydın, Akhisar ve Manisa zarar gördü. “Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Tebliğ” kapsamında 2003 yılında ihracat iadesinden yararlanacak GTIP numaraları 15.09-15.16.20.91.00.14-15.16.20.98.11 olan zeytinyağları ihracat iadesinden yararlandılar. Fındıktan sonra Türk zeytinyağları da Çin pazarına yerleşiyor. Geçen yıl bir özel sektör firması tarafından başlatılan girişim bu yıl da markalı ve kutulu olarak devam ettirildi. Haziran ayında ilk kez Adatepe’de bir araya gelen ve yaklaşık bir yıldır bilgisayar ortamında zeytinyağı sektörünün sorunlarını tartışan bir grubun öncülüğünde “Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi” kuruluş çalışmaları taslak raporla birlikte çalışmalarına hız veriyor. İzmir’in Urla ilçesindeki 2 bin 600 yıl öncesine dayanan dünyanın ilk zeytinyağı işliği olan Klazomenai’deki kazılar KOMİLİ’nin sponsorluğunda tamamlanmıştır. Firma yetkilileri bu kazıların ardından o zamanın yöntemleri ile “Antik Üretim” yapılacağını belirtmişlerdir. Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları 2003/2004 sezonu öncesi rakip ülkelere: İspanya, İtalya, Tunus, Mısır ve Fas’a bu ülkelerin rekolte miktarları ve üretim politikalarını yakından öğrenmek üzere gezi düzenledi. İzmir-Çiğli’de 2-3 Ekim 2003’de Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü tarafından TARİŞ’in ana sponsorluğunda yapılan “Türkiye I. Zeytinyağı Ve Sofralık Zeytin Sempozyumu” basında özellikle de yerel basında bir hafta boyunca olumlu haberlerle yer aldı. Türkiye zeytinyağlarına İspanya, İtalya, Yunanistan ve Tunus’tan sonra Suriye’nin de yeni rakip olarak geldiği dikkat çekildi “İhraç etmek kaydıyla sofralık zeytin ithalatı yapılması” fikri basında yer aldı ve bu söylem ihracatçıların tepkisini çekti. TARİŞ yetkilileri “Zeytinyağı ihracatında yeni hedeflerinin Uzakdoğu ülkeleri” olduğunu belirttiler. Zeytinyağının da konu olduğu “yağda hilenin bini bin para” yazısı ile tağsiş bir kez daha gündeme getirildi. TARİŞ 5 asit baz ön avans zeytinyağı fiyatlarını 3.200.000 TL olarak açıkladı (2003/2004). Dış Ticaret Müsteşarlığı ham sofralık zeytin (fermantasyonu tamamlanmamış) ihracatını yasaklandı. Bu karar ihracatçılar tarafından memnuniyetle karşılandı “Zeytin yerken Alzheimer oluyoruz” haberi gündemi sarstı. Tüketici organizasyonları harekete geçtiler ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 10 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TARİŞ Türk zeytinyağı imajı ile Japonya’da İtalya’nın tahtını salladı. “Ege’nin Sıvı Altını” Japonya’daki 600 İtalyan restoranına girmeyi başardı. Zeytin üreticilerine 2002/2003 prim ödemelerine başlanıldı. Ödemelerin 7 Ocak tarihine kadar devam edeceği belirtiliyor. “Ece Zeytin” Rusya, Romanya ve Çekoslovakya’dan sonra Macaristan ve Polonya olarak seçti. pazarını hedef Romanya salamura zeytinde Türkiye’ye uyguladığı %18.8’lik gümrük vergisini 2004 yılında kaldırmayı taahhüt etti. 3.5 ton olan kotanın da 5 bin tona çıkarıldığı belirtildi. Yılda Romanya’ya 17 bin ton salamura zeytin ihraç eden Türkiye böylece AB’ye karşı da önemli avantajlar elde etmiş oldu. EÜ. Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü ile Yıldız Teknik Üniversitesi’nin ortaklaşa yürüttükleri bir proje çerçevesinde CIS kapsamında Türkiye’nin zeytin haritası çıkarılacak. Uzun süredir gündemde olan ve iç piyasada sıkıntı yaratan zeytinde KDV oranı Bakanlar Kurulu Kararı ile 31.12.2003 tarih 25333 sayılı resmi gazeteye göre ; Zeytinde KDV oranı %8'den %1'e indirilmiştir. (Ocak 2004-Ocak 2005) • Ayrıca Bakanlar Kurulu’nca 23.12.2003 tarihinde kararlaştırılan ve 03.01.2004 tarih ve 25335 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak değiştirilen kütlü pamuk, yağlık ayçiçek, soya fasulyesi, kanola ve zeytinyağında üreticilere destekleme primi ödemeleri bundan böyle çiftçi kayıt sistemine kayıtlı olma zorunluluğu getirilmiştir. • 2004 Ocak ayının ilk haftasında toplanan TİM, 2003 yılının Türkiye ihracatında rekor bir yıl olduğunu ifade etti. Zeytin ve zeytinyağı da bu rekor artıştan payını alarak listenin sonunda da olsa 169.911 bin ton ile toplam ihracat içerisinde %0.35 pay ve yaklaşık 170 milyon dolar değerle yerini alarak “gizli kahraman” unvanına layık görüldü Bu orandaki ihracat miktarı geçen yıla göre %244.9 oranında bir artı değişim getirmiştir. • İGEME tarafından hazırlanan “ Türkiye’de ve AB’de Zeytinyağı Sektörü Raporuna” göre 2003/2004 döneminde zeytinyağı arzının 60-70 bin ton olması beklenmektedir. • 2004 yılında Marmarabirlik gelen teklif üzerine Çin’e “Gemlik Tipi” sofralık zeytin numunesi gönderecek. • Bursa’da yoğun kar nedeniyle çok sayıda zeytin ağacının kırıldığı ya da don zararına maruz kaldığı belirtilmektedir. Yetkililer - 7 dereceye kadar düşen sıcaklığın 4 saatten uzun sürmesi ile don zararının başladığını belirtmişlerdir. Bazı ağaçlarda bu zarar dal kırılması, bazıların da ise ağaç ölümü şeklinde gerçekleşmiştir (Dünya Gazetesi). • Gemlik yöresinde sofralık kalitedeki ürünün ağaçlarda donarak yağlığa gitmesinin, iç piyasada fiyatlar anlamında sıkıntı yaratacağını ifade eden Ege İhracatçı Birlikleri Yönetimi; ihracatta yaşanılacak sıkıntıların geçen yıldan kalan stoklarla çözülebileceğini vurgulamışlardır (Dünya Gazetesi). • Kar ve -15 dereceye kadar düşen soğuk hava, Çanakkale’de 91 dekar zeytinliğin %70’ini yerle bir etti (Dünya Gazetesi). • Uludağ Üniversitesi Bahçe Bitkileri Bölümü tarafından zeytin ağaçlarının dona karşı dayanıklı olmaları amacıyla iki yıl önce başlatılan çalışmanın gelecek yıl tamamlanacağı bildirildi. Özellikle bu yıl ocak ve şubat aylarında yörede yaşanılan don bu çalışmanın önemini bir kez daha gündeme taşıdı • İZFAŞ tarafından 2004 Mart ayında düzenlenen Vinolive Fuarı ile zeytin, zeytinyağı, şarap ve peynir ürünleri tüketicileri ve üreticilerinin bir araya getirilmesi hedeflendi. Fuara çok sayıda yerli zeytin ve zeytinyağı üreticisi ve ihracatçısı firma katıldı. Düzenlenen “Zeytin ve Zeytinyağı” konulu panelde Uluslar arası Zeytinyağı Konseyine yeniden girilmesi konusunda görüş birliğine varıldı. • TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Yönetim Kurulu Başkanı Cahit ÇETİN; Dünya Ekonomi - Politika dergisine verdiği demeçte “2000 yılında çıkan özerklik yasası, çiftçinin gerçek yüzünü göstermemize vesile oldu” şeklinde açıklama yapmıştır. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 11 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE • Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçı Birlikleri 2004/2005 sezonu öncesi rakip ülkelere: İspanya, Tunus, Yunanistan ve Fas’a bu ülkelerin rekolte miktarları ve üretim politikalarını yakından öğrenmek üzere gezi düzenledi. • Mayıs 2004’de TARİŞ ABD’de TA-ZE adı ile açtığı mağazada Türk zeytinyağlarını tanıtmaya başladı. • Eylül- Ekim 2004 tarihleri arasında 2004/2005 zeytin ve zeytinyağı rekoltesini tesbit için İzmir Ticaret Borsası tarafından son on yıldan bu yana yapılan zeytin ve zeytinyağı rekolte gezisi yenilendi. • “5. Uluslararası Zeytincilik Sempozyum”u Ekim 2004’de İzmir’de yapıldı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü sempozyuma “Panel” Organizasyonu ile destek verdi. • Kasım-2004’de Laleli zeytinyağlarına bir ödülde ABD’den geldi. • Türkiye Uluslararası Zeytinyağı Konseyine (UZK) katılım için Aralık 2004’de toplanan UZK Genel Kuruluna başvurdu. UZK Genel Kurulu tavsiye kararı aldı. • 8-10 Aralık 2004 tarihleri arasında İzmir’de Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretimi Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından oluşturulan “Zeytin Danışma Kurulu ve Çalıştayı”nın ardından “Zeytin Zirvesi” yapıldı. • İZFAŞ tarafından 2005 Mart ayında düzenlenen Vinolive Fuarı ile zeytin, zeytinyağı ve şarap ürünleri tüketicileri ve üreticilerinin bir araya getirilmesi hedeflendi. Fuara çok sayıda yerli zeytin ve zeytinyağı üreticisi ve ihracatçısı firma katıldı. “Zeytin ve Zeytinyağı” konulu panel düzenlendi. (Ocak 2005-Mart 2006) • 1 Ocak 2005’den geçerli olmak üzere 15 Mart’ta Resmi gazetede yayınlanan tebliğe göre; “Made in Turkey=Türk Malı” ambalajlı zeytinyağı ihracatına %100 destek verilecektir. 5 kg’a kadar ambalajlı zeytinyağına ton başına 150 dolar, tescilli bir Türk markası olursa 1 kg’a kadar ambalajda yapılacak ihracatta ton başına 300 dolar ihracat iadesi verilecektir. • 7.6. 2005 te, Balıkesir’in Edremit, Güre, Kadıköy, Zeytinli, Akçay Belediyeleri’nden oluşan Edremit Körfezi Belediyeler Birliği ile Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Biyomühendis tarafından yapılan ortak çalışma ile zeytinin karasuyu arıtılarak dünyada bir ilke imza atıldı.(www.yahoo.com) • 28.07.2005 Zeytin ve zeytinyağı ihracatı bu yılın ilk yarısında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 122.1 artışla ihracatın en fazla arttığı sektör olurken, meyve ve sebze mamulleri ihracatında yüzde 10.7’lik gerileme yaşanmıştır.İhracatçı Birlikleri kayıtlarına göre yılın ilk 6 ayında 192 milyon 123 bin dolar zeytin ve zeytinyağı ihracatı gerçekleştirilirken, bu sektörü yüzde 73 artışla fındık ve fındık mamulleri ihracatı izledi. Fındık ve mamulleri ihracatının tutarı 663 milyon 460 bin dolar oldu. • 26.07.2005 Türkiye, zeytinde ihracatını artırarak büyük başarıya imza atarken sektörün en eski markalarından Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği de (Marmarabirlik) tanıtım atağına kalktı. Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Refi Taviloğlu, Birliğin “Gemlik” zeytinindeki markasını güçlendirmeyi amaçladıklarını belirterek, “Sadece zeytin değil, Marmarabirlik markasını satmalıyız. Karlılığımızı sürdürmemiz buna bağlı” dedi. • Marmara Zeytin Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Marmarabirlik) Yönetim Kurulu Başkanı Refi Taviloğlu 16.09.2005 te yaptığı açıklamayla, 2005-2006 sezonunda birliğin dünya zeytin pazarındaki payını artırmayı hedeflediklerini, bu kapsamda ürün kalitesini artırmak için 2004-2005 sezonunda toplam 360 bin Euro yatırım yaptıklarını söyledi. Yeni sezonda, toplam 360 bin Euro yatırım yaptıklarını söyledi.Yeni sezonda, toplam 35 bin ton zeytin almayı hedeflediklerini açıklayan Taviloğlu, ürünün, 20 bin tonunun iç pazarda tüketileceğini, 5 bin tonunun ihraç edilebileceğini, kalan 10 bin tonluk bölümünün de stoklanacağını belirtti. • Zeytinyağına kilogram başına verilen 10 YKr pirimin hayal kırıklığına yol açtığını belirten TARİŞ Zeytin ve Zeytinyağı Birliği Başkanı Cahit Çetin, geçen yıl 25YKr olan kilogram başına primin yüzde 60 düşüş yaşadığını belirtti. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 12 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE • EBSO Yönetim Kurulu ve Zeytinyağı Sanayi Meslek Komitesi’nin ortak çalışmalarıyla, Maliye Bakanlığının da gayretleri ile 15.12.2005 tarihinde zeytinyağı üreticilerinin çok uzun yıllarıdır süren hak yağ ve pirina teslimlerinde gelir vergisi kalkmıştır. • Ayvalık bölgesinde üretilen zeytinyağının farkını coğrafi işaretlerle tescil ettirmek için 2004’te Türk Patent Enstitüsü’ne başvurman Ayvalık Ticaret Odası, tescil belgesini aldı. Odanın başvuru talebi ilanı 19 Mart Cumartesi günü Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kaynak : Dünya Gazetesi (Çeşitli Yıllar) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 13 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA ZEYTİN Dünyada ve Akdeniz Bölgesinde Zeytincilik Dünyada yaklaşık 10 milyon hektar alan üzerinde, 890 milyon zeytin ağacı yetiştirilmekte olup, tarımı ekonomik olarak genellikle Türkiye’nin de içerisinde olduğu Akdeniz havzası ülkelerinde yapılmaktadır. Ağaç varlığının %97’sine sahip ülkeler; İspanya, İtalya, Yunanistan, Türkiye, Tunus, Suriye, Fas, Portekiz, Fransa ve Cezayir önemli üretici ülkeler olarak tanımlanmaktadır. Bu ülkelerin çoğu AB üyesidir. Bunların yanı sıra son yıllarda Avustralya, Japonya ve Arjantin gibi ülkelerde de zeytin üretimine başlanılmıştır. Zeytin, genetik özelliğinin yanı sıra kültürel işlemlerin tam olarak uygulanamayışı nedeniyle periyodisite (bir yıl ürün verme-diğer yıl az verme veya hiç vermeme olayı) gösterir. Ürünün periyodisite eğilimi, üretici ülkelerin yetiştirme politikalarında yer aldığı öneme göre değişen unsurlardan biridir Dünya Coğrafyasında Zeytin Üretimi Yapılan Ülkeler Zeytin, uluslararası platformda Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) başta olmak üzere AB, FAO vb. kurumların işbirliği ile kurumsallaşmıştır. Türkiye UZK’ya 1963 yılında üye olmuş, fakat 1998 yılında hükümetin aldığı bir kararla üyelikten ayrılmıştır. Bu tarihten sonra Türkiye UZK tarafından yürütülen teknik ve ekonomik işbirliğinden yararlanamamış, kendisini de ilgilendiren kararlarda etkili olamamıştır. UZK’nın AB Mevzuatında da referans bularak özellikle, UZK-Kodeks standartlarının oluşmasında, promosyon faaliyetlerinde koordinatörlüğü üstlenmede ve teknik işbirliği programları ile üretimden tüketime kadar dünya zeytinciliğine yön vermedeki etkinliği düşünüldüğünde, bu platformda yer almayan Türkiye’nin uğrayabileceği fırsat kayıplarının neler olacağı gelecek yıllarda daha net görülebilecektir. Halihazırda Türkiye ile UZK ilişkilerinin yeniden başlatılması çabalarında bulunan TARİŞ ve Marmarabirliğin özerk kurumsal yapıları -16 Haziran 2000 tarihinden itibaren ise 4572 sayılı yasa ile birlikler mali ve idari yönden özerkleşmiştir- nedeniyle UZK’ya Gözlemci Üyelikleri bulunmaktadır. Diğer yandan TARİŞ’in UZK’nın promosyon faaliyetlerini sürdürdüğü ülkelerde pazarlanan zeytinyağlarının kalite kontrol anlaşmasına dahil olan ve kalite kontrol listesine dahil edilen ülkemizin tek kuruluşu olduğu da bilinmektedir. Bu anlamda Türkiye’nin AB müktesebatına uyum sürecinde olduğu da düşünülerek böylesi uluslar arası platformlarda yeniden yer alması ve alınacak kararlarda oy hakkının olması önemli görülmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 14 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 1- TÜRKİYE’NİN UZK’YA TEKRAR ÜYELİĞİ VE UZK ZEYTİNYAĞI VE SOFRALIK ZEYTİN ANLAŞMASININ İMZALANMASI Türkiye 1998 yılında üyelikten ayrıldığı UZK’ya, tekrar üyelik için, Aralık 2004 tarihinde başvuru yapmıştır. UZK Genel Kurulu bu başvuruyu tavsiye kararı olarak alarak, Türkiye’nin taahüdlerini 2005 Haziran ayına kadar yerine getirmesi istemi ile kabul etmiştir. Türkiye’nin UZK’ya tekrar üyeliği özellikle AB sürecinin yaşandığı bu günlerde çok büyük önem taşımaktadır. Böylece Türkiye zeytin ve zeytinyağı sektörü AB-OTP’ye uyum çalışmaları kapsamında AB ile sürekli uyumlu çalışan UZK’nın kiterlerine de uyum sağlamış olacaktır. Dolayısı ile zeytincilik açısından AB’ye uyum sağlamak konusunda fazla sıkıntı yaşanmayacaktır. Uluslararası Zeytinyağı Konseyine (UZK) ülkemizin yeniden üyeliğine ilişkin T.C Sanayi ve TicaretİBakanlığının yazılı talebi dikkate alınarak, Konseyin 02.12.2004 tarihinde yapılan Genel Kurulunda yeniden üyeliğimiz kabul edilmiştir. Ancak, 29 Nisan 2005 tarihinde Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansında(UNCTAD) 1986 yılında imzalanmış olan Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması’na ardıl bir uluslararası anlaşma kabul edilmiştir. Söz konusu Anlaşma 15 Haziran-31 Aralık 2005 tarihleri arasında imzaya açılmış olup, 1 Ocak 2006’da yürürlüğe girmiştir. Diğer taraftan, UZK’nın 91.Dönem Toplantısında alınan bir kararla ülkemize, bildirimde bulunabilmesi için 31 Aralık 2005 tarihine kadar süre tanındığı Dışişleri Bakanlığı’ndan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na iletilmiştir. Bundan sonra gelişen süreçte; Anlaşmaya taraf olmamızı teminen gerekli Uygun Bulma Kanunu’nun çıkarılması ve bunu müteakip Anlaşmanın Bakanlar Kurulumuzca onaylanması amacıyla, Dışişleri Bakanlığı tarafından hazırlık çalışmalarında kullanılmak üzere Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması’nın Türkçe çevirisi ve Anlaşmanın kabulüne ilişkin gerekçe Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan istenmiştir. Söz konusu dokümanlar hazırlanarak anılan Bakanlığa gönderilmiştir. Anlaşmanın kabulüne ilişkin Uygun Bulma Kanunu’nun çıkarılması amacıyla söz konusu Anlaşma ve dokümanlar Dışişleri Bakanlığınca, T.B.M.M. sunulmak üzere 17.10.2005 tarihinde Başbakanlığa gönderilmiştir. Dışişleri Bakanlığı’ndan alınan 14.11.2005 tarihli yazıda; 15 Haziran-31 Aralık 2005 tarihleri arasında imzaya açık tutulan Yeni Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşmasının imzalanması için gerekli yetki istihsali yazısının Başbakanlığa sevk edildiği, öte yandan bir katılma bildiriminde bulunulması ve söz konusu Yeni Anlaşmanın 41. maddesine atfen belirtilen “parlamento onayından evvel yapılacak bir bildirim ile UZK’ya şartlı üye olunabileceği” konusunda iç hukuk açısından imkan bulunmadığı hususunun şifahi olarak anılan Bakanlığın Hukuk Müşavirliğinden öğrenildiği ve yazılı olarak da sorulduğu belirtilmiştir. Yine Dışişleri Bakanlığının 28.11.2005 tarihli yazısında; Başbakanlıkça 1986 tarihli Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşmasına Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının Türkiye Büyük Millet Meclisine sevkine ilişkin yazılarının, Bakanlıklarının talepleri üzerine işleme konulmadığı ve dokümanların yazı ekinde iade edildiği bildirilmiştir. Öte Yandan, Yeni Uluslararası Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Anlaşması’nın Türkiye Hükümeti adına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Teşkilatlandırma Genel Müdülüğ’nün imzalamasına ilişkin 12/12/2005 tarih ve 2005/9830 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı Snayi ve Ticaret Bakanlığı’na ulaşmış ve gereğinin yapılması için Avrupa Birliği Koordinasyon Genel Müdürlüğümüze gönderilmiştir., Dışişleri Bakanlığı’ndan alınan 20.01.2006 tarih ve 23280 sayılı yazıda, Yeni Anlaşmanın 2005 yılı Aralık ayı itibariyle tüm UZK üyeleri tarafından imzalanarak yürürlüğe girmiş olduğunun belirtildiği, temas edilen UZK yetkililerinin, yeni UZK Anlaşmasının müzakere sürecine iştirak eden Türkiye’nin yeni Anlaşmayı imzalayabilmek için gerekli hukuki süreci zamanında tamamlayamadığının, bu aşamadan sonra, söz konusu anlaşmaya imza koyamayacağının, Türkiye’nin yeniden UZK üyeliğinin gerçekleşebilmesi için anılan Yeni Anlaşmaya katılma yönteminin uygulanabileceğinin bildirildiği ifade edilmektedir. Ayrıca Anlaşma uyarınca, UZK’ya yeni üye kabulüne karar verecek olan UZK’nın en üst karar mercii UZK toplantılarının her yıl Sonbahar döneminde yılda bir defa yapılmasının öngörüldüğü, ancak Türkiye’nin yeniden UZK üyeliğine kabul edilmesi için 2006 Sonbahar döneminin beklenmeyeceği, bu amaçla Türkiye’nin Ankara’daki İspanya Büyükelçiliği veya Madrid Büyükelçiliğimiz aracılığıyla, depoziter ülke olan İspanya Dışişleri Bakanlığına yapacağı resmi üyelik başvurusunun UZK üyelerine UZK Sekreteryası tarafından yazılı olarak bildirileceği ve bu bildirim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde herhangi bir üyeden itiraz gelmediği takdirde Türkiye’nin UZK üyeliğinin yolunun açılacağı bildirilmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’nin UZK’ya üye olması için İspanya Dışişleri Bakanlığına resmi üyelik başvurusu için gerekli işlemlerin yapılması hususunda Avrupa Birliği Koordinasyon Genel Müdürlüğüne yazı yazılmıştır. Kaynak: T.C Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ( 31.01.2006) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 15 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA ZEYTİNYAĞI Zeytinyağı; zeytinin preslenmesiyle elde edilen, herhangi bir kimyasal işleme tabi tutulmadan doğrudan tüketilebilen tek yağdır. Zeytinyağı bu haliyle meyve suyuna benzetilir. Bitkisel yağlar içerisinde fiziksel metotlarla üretilebilen tek yağ olması zeytinyağının sahip olduğu bir ayrıcalıktır. Son yıllarda bu özelliği nedeniyle zeytinyağı sadece üretimi yapılan ülkelerde değil, sağlıklı yaşam idealini ilke edinen ülkelerde de tüketilmeye başlanmıştır. Yağlık zeytinin işlenmesi ile elde edilen bitkisel yağa zeytinyağı denir. Zeytin ağacının meyvelerinin (her zeytin meyvesi yaklaşık ağırlığının %20-30’u kadar yağ içerir) normal iriliğini aldığı ve yağ teşekkülünün en yüksek seviyeye ulaştığı dönemde hasat edilerek çeşitli metotlarla yağının çıkarılması ile zeytinyağı elde edilir. Dünyada ve AB’de zeytinyağı üretiminde önemli üretici ülkeler Grafik 1-2’de görülmektedir. Grafik 1- Dünyada Zeytinyağı Üretimi (1990/1991 - 2005/2006) S u ri ye 4% Tu n u s 7% Tü rk i ye 4% Di ğe rl e ri 5% Fas 2% AB 78% Kaynak :Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) Grafik 2- AB’de Zeytinyağı Üretimi (1990/1991 - 2005/2006) Di ğe rl e ri 2% İspan ya 47% İtal ya 30% Yu n an i stan 21% Kaynak :Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 16 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA ZEYTİNYAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ Tablo 1- Dünya Zeytinyağı Arzı ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/2006) 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 Durum Durum Durum Durum Tahmin Öngörü ARZ SUPPLY 1000 ton Başlangıç Stokları Beginning Stocks 639 629 891 719 1009 1151 (1 Kasım) (November 1) Üretim 2.566 2.826 2.496 3.175 3.001 2.585 Production İthalat 517 437 492,5 663,5 634 682,5 Import Toplam Arz 3.722 3.892 3.879 4.557 4.644 4.418 Total Supply KULLANIM DISAPPEARANCE 1000 tons Tüketim İhracat Bitiş Stokları (31 Ekim) Toplam Kullanım Stok/Kullanım Oranı (%) 2.591 502 2.606 394,5 2.677 483 2.883 657,5 2.886 607,5 2.769 654 629,00 891 719 1009 1151 995 3.722 3.892 3.879 4.557 4.644 4.418 17 23 19 22 25 23 Consumption Export Ending Stocks (October 31) Total Disappearance Stocks/Disappearance(%) Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi verilerinden yararlanılarak TEAE tarafından hazırlanmıştır Dünya zeytinyağı fiyatlarında sızma zeytinyağı için referans olarak kullanılan üç pazar; Bari-İTALYA, Heraklion/Messinia-YUNANİSTAN ve Jean-İSPANYA'dır. Rafine zeytinyağı için ise Bari-İTALYA ve Cordoba/Sevilla-İSPANYA’dır. Bu bölgelerdeki fiyat gelişmeleri, AB'nin başka bölgelerinde ve başka üretici ülkelerde uygulanan fiyatları özellikle de ihracat fiyatlarını etkilemektedir. DÜNYADA DURUM: 2003/2004 Üretim ve İthalatın Arttı Bu kampanya döneminde üretimin önceki yıl üretimine göre %27 artarak, 3.175 bin ton olmuştur. Dünya rekoltesi ile ilgili tahminler kampanya başında olumsuz olmasına rağmen önemli üretici ülkelerden alınan son bilgiler ve gerçekleşme oldukça iyi olmuştur. 2003/2004 kampanya döneminde başlangıç stokları bir önceki yıla göre %19 oranında azalarak, kampanyaya 719 bin ton stok ile başlanılmıştır. Stok her ne kadar az ise de 663,5 bin ton ithalat ve artan üretimin katkısı ile toplam arz 4.557 bin ton ile son 5 yılın en yüksek miktarına ulaşmıştır. Dünya zeytinyağı üretimi, tüketimi, ihracatı ve ithalatında yine AB Ülkelerinin söz sahibi olacağı , AB içerisinde de en yüksek üretimin 1.412 bin ton ile İspanya’da olduğu yine diğer iki büyük üretici ülke İtalya ve Yunanistan’da bu kampanya döneminde üretimin bir önceki yıla göre düşük olacağı ve üretim miktarının 685 ile 308 bin ton arasında olacağı ifade edilmektedir. Diğer yandan AB dışındaki önemli ülke Tunus’ta bu kampanya 280 bin ton zeytinyağı üretilmiştir. Tunus AB tarafından tanınan kota nedeniyle her yıl olduğu gibi bu yıl da 55 bin ton zeytinyağını doğrudan AB’ye ihraç etmektedir. Ayrıca AB tarafından bu kampanya itibari ile Suriye’ye 10 bin tonluk bir kota tanınacağı belirtilmektedir. Tüketim ve İhracat Arttı Bu kampanyada tüketimin geçen kampanyaya göre %15 artarak 2.833 bin ton, ihracatın ise 657,5 bin ton olduğu görülmektedir. Bitiş stoklarının ise bir önceki var yılına göre arttığı görülmektedir. DÜNYADA TAHMİN :2004/2005 Üretim, İhracat ve İthalatın Azalacağı, Tüketimin Artacağı Tahmin Ediliyor. Toplam arz artışı tüketime olumlu olarak yansımakta, bitiş stoklarının geçen kampanyaya göre artması beklenmektedir. Dünya tüketiminin istikrarlı bir şekilde artması ile stoklardaki artış dengelenebilecektir. Dünya zeytinyağı kampanyasına son dört yılın en büyük başlangıç stoğu ile girileceği tahmin edilmektedir. Başlangıç stoklarında bir önceki kampanyaya göre %39 artış beklenirken, bitiş stoklarında %1,09 düşüş tahmin edilmektedir. Üretimdeki bir önceki yok yılına göre artış beklentisi ve stoklardaki artış, ithalat artışını gündeme getirecektir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 17 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA ÖNGÖRÜ : 2005/2006 Üretim ve Tüketimin Azalacağı, İthalat ve İhracatın Artacağı Öngörülüyor Bu kampanya döneminde İspanyada’da kuraklık nedeni ile üretim düşüklüğü yaşanmaktadır. Bu durumun Avrupa Birliği üretimi ve dolayısı ile dünyadaki üretimi olumsuz etkileyeceği öngörülmektedir. Diğer yandan bu kampanya döeneminde başlangıç stoklarının bir önceki kampanya dönemine göre %14 artış ile başlanılması nedeni ile üretimdeki olumsuzluklardan fazla etkilenilmeyeceği beklenilmektedir. BİLGİ NOTU 2- AB ORTAK PİYASA DÜZENİNDE ZEYTİNYAĞI Zeytinyağında Avrupa Birliği ülkeleri dünyanın en büyük üreticisi ve tüketicisi konumundadır. AB’ne üye üretici ülkeler içerisinde Akdeniz ülkeleri olan İspanya, İtalya, Yunanistan, Portekiz ve Fransa önemli üreticilerdir. Üretimde olduğu gibi AB’nin tüketici ülkeleri de aynı ülkelerdir. AB ülkeleri Roma Antlaşması uyarınca oluşturdukları Ortak Tarım Politikası (OTP) çerçevesinde zeytinyağının da içinde bulunduğu bir çok tarım ürünü için Ortak Piyasa Düzeni uygulamaktadırlar. Zeytinyağı rejiminde amaç; arzın devamlılığını sağlamak, üreticilere daha iyi bir yaşam seviyesi yaratmak, fiyat dalgalanmalarını önlemek ve ticaretin düzenlenmesi için politika oluşturmaktır. EEC 136/66 işaretli Konsey Yönetmeliği’nde zeytinyağı pazar düzenlemeleri ve ithalat korumalarına yer veren AB, reform amaçlı olarak Haziran 1998 tarihinde değişiklikler yapmıştır. Kısa bir geçiş döneminden sonra 1 Kasım 2001 tarihi itibariyle 136/66/EEC işaretli Konsey Yönetmeliği ile ilgili çalışmalara tekrar hız verilmiştir. Bu reformun amacı, sektörün rekabetinin ve ürünün kalitesinin arttırılması ile arz-talep arasındaki dengenin korunması yanında kurallarda sadeleştirmenin yapılmasıdır. 1987/88 kampanya döneminden itibaren AB’de üretilen toplam zeytinyağının yardım kapsamına alınacak miktarının belirlenmesi için Garanti Edilmiş Azami Miktar (MGQ) sistemi uygulanmaya başlanılmıştır. Buna göre garanti kapsamına alınacak azami üretim miktarı MGQ ile belirlenerek, kampanya sonunda bu miktarın aşılması halinde üretim yardımında aşılan miktarla orantılı olarak kesinti yapılması öngörülmüştür. Geçiş dönemi ile birlikte MGQ sisteminde değişiklik yapılarak, daha önce 1.350,0 bin ton olan MGQ %31,6 oranında arttırılarak, 1.777,2 bin tona çıkartılmıştır. Buna göre AB’nin üretici ülkeleri farklı paylar almışlardır. Bunun sonucunda, zeytinyağı üretiminde MGQ’nun aşılması halinde, ulusal kotasını aşmış olan bir ülke üretim yardımında yapılacak kesintiden muaf olacak ve ulusal kotasını aşan diğer bir ülkenin sorumluluğunu paylaşmamış olacaktır. Ortak Piyasa Düzeni içerisinde yer alan Hedef Fiyat, Müdahale Fiyatı, Temsili Piyasa Fiyatı diğer tarım ürünlerine uygulandığı gibidir. Hedef Fiyat; Üreticiler için adil bir gelir düzeyi sağlanması ve topluluğun üretim hacminin korunması amacıyla belirlenmiş fiyattır. Müdahale Fiyatı; pazarlama yılının son dört ayı boyunca müdahale kuruluşları tarafından alınacak olan standart kalitedeki zeytinyağı için belirlenmiş fiyattır. Bu fiyat, kampanya döneminden önce belirlenmektedir. Müdahale kuruluşları kendilerine teklif edilmiş olan zeytinyağını bu fiyattan almak zorundadırlar. Temsili Piyasa Fiyatı; bu fiyat üretim fazlasını elden çıkarmaya imkan verecek ölçüde ve her pazarlama döneminin başlangıcından önce bitkisel yağlar pazarındaki gelişmeler de dikkate alınarak belirlenmiş olan, zeytinyağının normal olarak elden çıkartılabileceği fiyattır. Bunun dışında AB zeytinyağında, Dünya Ticaret Örgütü taahhütleri çerçevesinde sınırlandırılan İhracat İadesi, üretimi 500 kg.dan daha az olan üreticilere adil bir gelir düzeyi sağlamak amacıyla verilen Üretim Yardımı - bu sistem geçiş döneminde değişikliğe uğramıştır- ve geçiş döneminde kaldırılan Tüketim Yardımı ki; bu yardım zeytinyağı tüketimine özendirilmesi amacını taşırken suiistimale açık olması sebebiyle kaldırılmıştır. Bunların dışında Özel Depolama Şeklinde Müdahale, Konserve Endüstrisi için Yardım ve Sofralık Zeytin Tüketiminin Arttırılması İçin Yardımlar vardır. AB 2002/2003 kampanya dönemi itibariyle Zeytinyağı için Üretim Hedef Fiyatı olarak 3.837,7 ECU/Ton, Üretim Yardımı olarak 1.322,5 ECU/Ton, Temsili Piyasa Fiyatı 2.515,2 ECU/Ton ve Stoklama Yardımı olarak 1.664,0 ECU/Ton olarak zeytinyağı üreticisine destek sağlamaktadır. Garanti Edilmiş Azami Miktar (MGQ) sisteminde yapılan değişikliklerle Müdahale Fiyatı ve Tüketim Yardımı uygulamadan kaldırılmıştır. AB’nin büyük zeytinyağı üretici ülkeleri AB’nin desteklerinden yararlanmanın yanı sıra her biri kendi içerisinde kurumsal yapılarına önem vermişlerdir. Kurumsal yapı içerisinde yer alan üretici, sanayici ve ihracatçılar bazen bireysel olarak birlikler bazen de bir dernek altında büyük yapılanmalar oluşturmuşlardır. Böylece bu ülkeler üretimden - stoklara , tüketimden - dış ticarete dek dünya zeytinyağı ekonomisinde söz sahibi olmaktadır. Bunun yanında Tunus örneğinde olduğu gibi bazı ülkeler AB üyesi olmamalarına rağmen özellikle ihracatta bazı ayrıcalıklara sahiptirler. AB, Tunus’a her yıl 55 bin ton zeytinyağı alma garantisi vermiştir. Bu uygulama 1994 yılından bu yana devam etmektedir. Aynı ayrıcalığın Suriye’ye tanınacağı belirtilmektedir. Suriye bu ayrıcalığı “AB Akdeniz Anlaşması” çerçevesinde istemektedir. Özetlemek ve özellikle belirtmek gerekirse; zeytinyağında büyük üretici ülkeler -Türkiye dışında- Avrupa Birliği (AB) ve Birleşmiş Milletler (BM) çatısı altında yer alan Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK)’nin ekonomik, teknik ve tanıtım konularındaki koruyuculuğu altındadırlar. * Türkiye 2004 yılı Aralık ayı itibari ile UZK’ya tekrar üyelik için resmi başvuruda bulunmuştur (Ayrıntılı bilgi için Bilgi Notu 1’e bakınız). ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 18 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 2- AB’nin Zeytinyağı İle İlgili Geçiş Döneminde Değişen Fiyat Uygulamaları 1997/1998 ( ECU/ Ton) 1998/2003/2004(ECU/ Ton) 3.837,7 3.837,7 Üretici Hedef Fiyat 2.295 2.515,2 Temsili Piyasa Fiyatı 1.422 (Küçük üreticiler için 1.514) 1.322,5 Üretim Yardımı 1.805,8(AGM aşımı halinde 1.751,6) Uygulamadan kaldırıldı Müdahale Fiyatı 120,7 Tüketim yardımı Uygulamadan kaldırıldı Kaynak: Göksu,Ç., a.g.e 2005/06 sezonunda ise AB; AB’de kayıtlı zeytinyağı üreticilerinin toplam sayısı 2,800,000’dir. Bunlardan her yıl 2,200,000’ü üretim yardımı almaktadır. AB’deki zeytinyağı üreticilerinin %40’ı küçük üreticidir. Yani sahip oldukları zeytin ağaçlarının sayısı 100’den küçüktür. AB zeytinyağı üretimine büyük bir destek vermektedir. Her yıl zeytinyağı için AB bütçesinden 2.250.000.000 ile 2.500.000.000 Avro ayrılmaktadır. Bu tutarın yaklaşık %90’ı üretim yardımlarına ayrılmaktadır. AB, zeytinyağının tonuna 1320 Avro üretim yardımı vermektedir. Ancak yardıma hak kazanan yağ miktarı ulusal garantilenmiş miktarlar ile kısıtlanmıştır. Tablo 3- AB Üyelerinin Ulusal Garantilenmiş Miktarları Ve Bunlara Göre Verilen Toplam Azami Yardım Ulusal Garantilenmiş Miktar (ton) Azami Toplam Yardım (avro ) İspanya 760,027 1 005 135 708 Fransa 3,297 4 360 283 Yunanistan 419,529 554 827 103 İtalya 543,164 718 334 390 Portekiz 51,244 67 770 190 Toplam 1,777,261 2 350 427 673 Üye Devlet Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri-Meclis Komisyon Raporu-2006 Nisan • • • • AB üretim yardımı sistemiyle bağlantılı olarak başka yardımlar da vermektedir: Stok müesseselerine özel stoklama yardımı: Piyasada fiyatlar düşünce verilmektedir Zeytinyağı fabrikalarına üretim iadesi: Hali hazırda tutarı ton başına 440 Avro’dur. Zeytinyağı ihracatı için ihracat iadesi, dünya ve AB zeytinyağı fiyatları arasındaki farka eşit tutarda, son dönemlerde verilmemektedir. Önemli üretim potansiyeline sahip ülkeler olan İspanya, İtalya ve Yunanistan; AB üretiminin % 97’sini dünya üretiminin ise % 94’ünü elinde bulundurmaktadır. Üretici AB ülkeleri tek tek incelendiğinde AB’de uygulanan destekleme politikalarının sonucu ülkelerin üretim ve tüketimlerinin arttığı görülmektedir. Nitekim Yunanistan ve İspanya’nın AB’ye ilk üye oldukları dönemle son 10 yıllık üretim sezonu ortalamasına göre üretimlerinin, sırasıyla % 30 ve % 36 oranında daha fazla gerçekleştiği görülür. Yunanistan’ın ihracatı AB üyesi olduktan sonra tam 5 kat artmıştır. İhracattaki artışın ana sebebi üye ülke olma yanı sıra bu ülkelerde üretilen zeytinyağının AB içinde serbest dolaşıma tabi olmasından dolayı ihracatlarının başta İtalya olmak üzere diğer AB ülkelerine yönelmesidir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 19 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA SOFRALIK ZEYTİN Sofralık zeytin; uluslararası standartta kültüre alınmış zeytin çeşitlerinin işlenebilecek olgunlukta hasat edilen temiz, sağlam meyvelerinin belirli teknik usullerle acılığı giderilmiş, –sofralık zeytin olarak değerlendirilebilmesi için içindeki “oleoropein” denilen acılık maddesinin bünyeden uzaklaştırılması gerekir– kullanımına izin verilen katkı maddeleri ile birlikte veya sade olarak ambalajlanmış, yeme olgunluğu kazanan zeytin daneleri olarak tanımlanmakta ve siyah, yeşil, rengi dönük olarak sınıflandırılmaktadır. Dünyada sofralık zeytin üreten önemli ülkeler İspanya, Türkiye, ABD, Fas, Yunanistan ve İtalya’dır. Türkiye dünya sofralık zeytin üretiminde ikinci, dünya siyah zeytin üretimde birinci sıradadır. Dünya ihracatında İspanya ve Fas lider konumda bulunmakta, bu ülkeleri Türkiye ve Yunanistan izlemektedir. Grafik 3- Dünyada Ülkeler Bazında Sofralık Zeytin Üretimi (1990/1991 - 2005/2006) Diğerleri 30% AB 42% Türkiy e 12% Tunus 1% Suriy e 8% Fas Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) Grafik 4- Dünya Sofralık Zeytin İhracatı (1990/91 - 2005/06) Diğerleri 20% Türkiy e 9% Suriy e 2% Fas 20% AB 49% Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 20 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA SOFRALIK ZEYTİN DURUM – TAHMİN - ÖNGÖRÜ Tablo 4- Dünya Sofralık Zeytin Arzı Ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/ 2006) 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 Durum Durum Durum Durum Tahmin Öngörü 1000 ton ARZ SUPPLY Başlangıç Stokları (1 Kas.) 294 Üretim 1.343 İthalat 358 Toplam Arz 1.995 327,5 397 431,5 342,5 363,5 Beginning Stocks (Nov.1) 1.474 1.774 1.602 1.709 1.730 Production 400 449,5 441 440 2.201 2.620 2.475 2.491 KULLANIM 364 Bitiş Stokları (31 Ekim) 327,50 Toplam Kullanım 1.995 Stok/Kullanım Oranı (%) 2.565 Total Supply 1000 ton Tüketim 1.304 İhracat 471,5 Import 16 DISAPPEARANCE 1.383 1.728 1.670 1.678 421,5 460,5 462 450 397 431,5 342,5 363,5 2.201 2.620 2.475 2.491 18 16 14 15 1.778 Consumption 484 Export 303 Ending Stocks (October 31) 2.565 Total Disappearance 12 Stock/Disappearance (%) Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi verilerinden yararlanılarak TEAE tarafından hazırlanmıştır DÜNYADA DURUM: 2003/2004 Üretimde Azalış İthalat ve Başlangıç Stoklarında Artış Bu kampanya döneminde üretimin önceki yok yılı üretimine ve bir önceki var yılına göre ise artarak 1.602 bin ton olmuştur. Dünya sofralık zeytin üretimi ve ithalatındaki azalışın, dane zeytinden yağlığa ayrılma oranındaki artışa, dolayısı ile zeytinyağı üretim artışı ile olan ilgisine bağlanması söz konusudur. İthalatın ise bir önceki kampanya dönemine göre azalarak 441 bin ton olduğu ve dönem başı stoklarında bir önceki kampanyaya göre artarak 431 bin ton stok ile kampanyaya başlanıldığı görülmektedir. Tüketim ve Dönem Sonu Stoklarında Azalış Bu kampanyada tüketimin geçen kampanyaya göre azalarak 1.670 bin ton olduğu, ihracatın ise artarak 462 bin ton olduğu ve dönem sonu stoklarının dönem başı stok miktarına göre azalışla 342.5 bin tona düştüğü görülmektedir. DÜNYADA TAHMİN: 2004/2005 Üretim ve Tüketimde Artış, İthalat ve İhracatta Azalma Bu kampanya döneminde dünya sofralık zeytin üretiminde hem bir önceki kampanya dönemine göre hem de bir önceki yıla göre artış olmuştur. Tüketim ve ihracat ise azalma tahmin edilmektedir. Dünya sofralık zeytin arztalep denge tablosundaki bu değişikliklerin son yıllardaki zeytinyağı üretim ve tüketimi ile yakından ilişkilendirildiğini ifade etmek mümkündür. DÜNYADA ÖNGÖRÜ: 2005/2006 Üretim - İthalat - Tüketim ve İhracatta Artış Öngörülüyor Bu kampanya döneminde uzun yıllar ortalamasına göre en fazla artışın ithalat – ihracat ve tüketimde olacağı öngörülmektedir. Üretim ise uzun yıllar ortalamasına göre yüksek beklenilmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 21 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA PİRİNA YAĞI Zeytin meyvesi, doğasından gelen özellikleri nedeniyle doğrudan tüketilememektedir. Bu nedenle, öncelikle sofralığa ve yağa işlenerek gıda sanayine ve zeytinyağı üretim aşamasında, pirina - pirina yağı ve karasu gibi yan ürünler elde edilmesiyle diğer sanayi dallarına hammadde kaynağı oluşturmaktadır. Yan ürünler arasında yer alan yağlı pirina, ya da diğer bir adı ile yağlı zeytin küspesi önemli bir zeytin yan ürünüdür. Teknik tanımı ile zeytinyağı fabrikalarında zeytinlerin sıkılmasından sonra arta kalan zeytin küspesine Pirina (Yağlı Pirina); pirinadan organik çözücülerle extraksiyon sonucu elde edilen yağa Pirina Yağı, bu yağın elde edilmesiyle ilgili fabrikaların çalışma şekilleri, kapasiteleri ve faaliyet sonuçlarının tümüne ise Pirina Sanayi denilmektedir. Pirina sanayinin temeli, pirinanın bünyesindeki yağı elde etmek için önce pirinayı kurutmak, sonrada yağ çözücü bir solventle ekstraksiyona tabi tutmak esasına dayanmaktadır. Pirina yağının üretim tekniği dünyada ülkelere farklılık göstermemekle birlikte, Türkiye’de üretilen pirina yağı; hammadde ve teknolojiden kaynaklanan nedenlerle yemeklik kalitede olamamaktadır. Pirina yağı üretim miktarı, zeytinyağı eldesinden sonra elde edilen ikincil bir yağ olduğu için, zeytinyağı üretimi ile doğrudan ilişkilidir. Zeytinden elde edilecek pirina ve pirina yağı miktarları her ne kadar zeytinin yetiştirme tekniğine, iklim, toprak, çeşit özelliğine zeytinin işleyiş şekillerine ve uygulanan teknolojik işlemlere bağlı ise de genellikle zeytinyağı fabrikalarında üretilen zeytinyağı miktarının iki katı ağırlıkta pirina elde edilmektedir. Pirina, içerisinde yağ dahil olmak üzere; su, çekirdek ve pulp kısımlarından oluşmaktadır. Zeytinyağı fabrikalarının tipi ve işleyiş biçimleri, her ne kadar pirinanın içeriğini değiştiriyorsa da yağlı pirina ortalama %5-8 yağ ve %20-30 rutubet içermektedir. Böylece 100 kg pirinadan ortalama 6-8 kg pirina yağı, 60-70 kg yağsız kuru pirina elde edilmektedir. Elde edilen pirina yağı, pirinanın hemen işlenmesi ve çıkan yağın rafine edilmesi şartıyla ancak yemeklik olarak kullanılabilmektedir. Pirina yağı kendine has kokusu olan koyu yeşil renkli bir yağdır. Kimyasal olarak, asit bileşimi bakımından zeytinyağına oldukça benzemekte fakat daha fazla miktarda sabunlaşan maddelere ve serbest yağ asitlerine sahip olmaktadır. Dünya zeytinyağı üretiminde söz sahibi ülkeler olan AB’nin büyük üretici ülkeleri, pirina yağı üretiminde de söz sahibidirler. İspanya dünya yemeklik pirina yağı üretiminde %70, İtalya %15, Yunanistan %11, Portekiz %3 ve Tunus ise %1 pay almaktadırlar. Türkiye’nin yemeklik pirina yağı üretimi ise istatistiklere yansıyacak düzeyde değildir. Dünya’nın ve AB’nin büyük zeytin üreticisi ülkeleri İspanya, İtalya ve Yunanistan’da üretilen pirina yağının sadece yemeklik kalitede olması ve bu ülkelerde endüstriyel pirina yağının üretilmemesi dikkat çekmektedir. Bunun nedeni, söz konusu bu ülkelerde zeytinyağı teknolojisi yanında, pirina yağı teknolojisinin de oldukça iyi olmasından kaynaklanmaktadır. Tablo 5- Dünyada ve Türkiye’de Zeytinyağı - Yemeklik Pirina Yağı - Endüstriyel Pirina Yağı Üretimi ÜRETİM ( Bin Ton) ZEYTİNYAĞI YEMEKLİK PİRİNA YAĞI ENDÜSTRİYEL PİRİNA YAĞI ÜLKELER/Yıllar 2003-2004 2004-2005 2003-2004 2004-2005 2003-2004 2004-2005 113,3 74,6 1412 980,3 0 0 İspanya 0 0 4,6 4,7 0 0 Fransa 24 33 308 435 0 0 Yunanistan 40,6 45 685 879 0 0 İtalya 5 4,7 31,2 46,4 0 0 Portekiz AB Toplam 2448 2353,5 182,5 157,3 0,0 0,0 280 130 8 3,5 8 4,5 Tunus Türkiye 79 145 0 0 5 12 110 175 0 0 20 Suriye 11,5 251 197,5 8 3,7 3,5 1,5 Diğerleri Dünya Toplamı 3168,0 3001,0 198,5 164,5 28,0 38 Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 22 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Grafik 5- Dünya Pirina Yağı Üretimi (1990/91 - 2004/05) T unus 4% T ürkiye 4% Diğerleri 1% Suriye 7% Fas 3% AB 81% Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) Grafik 6- AB’de Zeytinyağı ve Pirina Yağı Üretimi (2002/2005) 1,400 1000 ton 1,200 1,000 800 600 400 200 0 İspanya Yunanistan Yemeklik Pirina Y İtalya Portekiz Zeytinyağı Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) Pirina yağı, Türkiye dahil, üretilen tüm ülkelerde aşağıdaki aşamalardan geçirilerek üretilmektedir. İşte bu üretim aşamalarındaki süreçte, hammadde ve uygulanan teknoloji, pirina yağının yemeklik yada endüstriyel vasıfta olup olmamasına neden olmaktadır. Kaliteli yada bir başka ifade ile yemeklik vasıftaki pirina yağ eldesi için hammadde ve teknoloji birbirinden ayrılamaz bir bütündür. Dünyada yemeklik vasıfta pirina yağı üreten ülkelerde, pirina fabrikaları zeytinyağı fabrikaları genellikle yan yanadır. Zeytinyağı fabrikaları modern (Kontinu sistem) olduğu gibi, pirina fabrikaları da modern sistemdir. Bir yandan zeytinyağı fabrikalarına sağlıklı zeytin (bekletilmemiş ve fermente olmamış hammadde) girişi yapılmakta iken, bir yandan pirina fabrikalarına da sağlıklı pirina (bekletilmemiş ve fermente olmamış hammadde) girişi olabilmektedir. Sonuçta üretilen pirina yağı yemeklik kalitede olabilmektedir. Önemli zeytinyağı üreticisi AB ülkeleri, ABD gibi bazı dış pazarlara zeytinyağından önce yemeklik pirina yağı ile girmektedirler. Çünkü yemeklik pirina yağının tadı hafif, fiyatı ucuz ve dahası zeytinyağı tüketim alışkanlığı açısından zeytinyağı türevi olan bir yağdır. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 23 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Şekil 1- Pirina Yağı Üretim Aşamaları ZEYTİN ÜRETİCİSİ SOFRALIK ZEYTİN Bu üretim aşaması geneldir.Farklı zeytinyağı sistemlerinde pirina üretim aşamaları değişmektedir. YAĞLIK ZEYTİN Zeytinyağı Fabrikası ZEYTİNYAĞI Karasu Tortu YAĞLI PİRİNA Pirina Fabrikası Kuru Pirina Pirina Yağı Rafinasyon YEMEKLİK PİRİNA YAĞI Diğer sanayilere hammadde Endüstriyel Pirina Yağı Kaynak: Tunalıoğlu;R. (2004) “Pirina ve Pirina Yağı ” TEAE, Bakış, Sayı:5, Nüsha:12, Ankara ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 24 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE DÜNYADA PİRİNA YAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ Tablo 6- Dünya Pirina Yağı Arzı Ve Kullanımı (Endüstriyel+Yemeklik) (2001/2002 - 2005/ 2006) 2001/2002 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 Durum Durum Durum Tahmin Öngörü ARZ 1000 tons SUPPLY Başlangıç Stokları (1 Kasım) 74 101 81 57 Üretim 215 184 187 214,5 İthalat 53,5 46 58 58 Toplam Arz 342,5 331 326 329,5 KULLANIM 57,5 Beginning Stocks (Nov.1) 185,2 Production 56 Import 298,7 Total Supply 1000 ton DISAPPEARANCE Tüketim 185 204,5 210 209 200 Consumption İhracat 55,5 45,5 59 63 60 Export Bitiş Stokları ( 31 Ekim) 101 81 57 57,5 38,7 Toplam Kullanım 341,5 331 326 329,5 298,7 Total Disappearance Stok/Kullanım Oranı(%) 29,5 24,4 17,4 17,4 12,9 Ending Stocks (Oct. 31) Stock/Disappearance (%) Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi verilerinden yararlanılarak TEAE tarafından hazırlanmıştır DÜNYADA TAHMİN: 2004/2005 Üretim- Tüketim ve İhracatın Artacağı İthalatın Değişmeyeceği Tahmin Edilmektedir. Pirina yağı üretimi zeytinyağı üretimi ile doğrudan bağlantılı olduğu için zeytinyağı arz-talep denge tablosundaki değişimde zeytinyağı arz talep denge tablosu ile doğrudan bağlantılı olmaktadır. Pirina yağında bu kampanya dönemine 57 bin ton başlangıç stoğu ile başlanılacağı ve üretimin 214,5 bin ton olacağı öngörülmektedir. İthalatın fazla değişmeyeceği, tüketimin aynı kalacağı, ihracatın ise artacağı beklentisi mevcuttur. DÜNYADA ÖNGÖRÜ: 2005/2006 Dengeler Azalma Eğiliminde Bu kampanya döneminde zeytinyağı üretimine paralel pirina yağı üretiminde ve dolayısı ile dengenin diğer unsurlarında da bir azalma öngörülmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 25 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE ZEYTİN Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de üretilen dane zeytinin yaklaşık %65-70’i yağlığa, %30-35’i sofralığa işlenir. Genelde tüketim zeytinyağı ağırlıklı olduğu için yağlık zeytin üretimi fazla olmaktadır. Türkiye’nin zeytin üretiminde periyodisitenin -bir yıl az, bir yıl- etkisi çok fazladır. Türkiye koşullarında kültürel işlemlerin yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerle periyodisiteye eğilim maalesef artmaktadır. Türkiye’de DİE’nin 2002/2003 verilerine göre 101.600 bin zeytin ağacı bulunmakta, bu ağaçlardan var-yok yılı ortalaması olarak 196 361 işletme tarafından 1.200 bin ton dane zeytin, 130 bin ton zeytinyağı, 365 bin ton sofralık zeytin üretilmektedir. Türkiye’de Aydın, İzmir, Muğla, Balıkesir, Bursa, Manisa, Çanakkale, Hatay, Antalya, G.Antep ve İçel önemli zeytinci illerdir. Ege, Marmara,Akdeniz, Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ise önemli zeytin üreten bölgelerdir. Türkiye’de zeytincilik seferberliği Cumhuriyet döneminde ilk kez Atatürk’ün direktifleri doğrultusunda Tarım Bakanlığı’nın “Tarımda Tedrisatı Islah Kanunu” ile başlatılmıştır. Zeytincilik, günümüzde T.C. Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlıkları, Tarım Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı, Tarım Satış Kooperatifleri gibi üretici birliklerinin (TARİŞ, Marmarabirlik ve Güneydoğu Anadolu Birlik) yanı sıra özel sektörün ve üniversitelerin de yer aldığı kurumsal yapının içerisinde geliştirilmeye çalışılmaktadır. Şekil 2- Türkiye’de Zeytin Üreten Bölgeler ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 26 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 7- Çiftçi Kayıt Sistemine Dahil Edilen Zeytin Alanı (da) İl Adı 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 AYDIN İZMİR MUĞLA MANİSA BALIKESİR BURSA HATAY ÇANAKKALE GAZİANTEP KİLİS MERSİN ANTALYA DENİZLİ BİLECİK KARAMAN 16 7 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 TEKİRDAĞ SAKARYA KAHRAMANMARAŞ YALOVA ADANA ŞANLIURFA OSMANİYE ARTVİN MARDİN KOCAELİ ISPARTA BURDUR ESKİŞEHİR SİNOP ADIYAMAN KASTAMONU TRABZON İSTANBUL SAMSUN ZONGULDAK ANKARA (%) Alanı (da) 27,02 12,57 11,64 11,59 9,40 5,95 5,53 5,05 3,64 3,21 1,61 0,73 0,55 0,27 0,22 997.914 464.429 429.946 428.136 347.061 219.916 204.170 186.580 134.436 118.485 59.590 26.962 20.251 9.946 8.297 0,21 0,12 0,12 0,11 0,10 0,09 0,08 0,07 0,04 0,03 0,01 0,01 0,01 0,01 0,01 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 7.687 4.418 4.407 3.978 3.792 3.229 2.981 2.566 1.332 1.010 437 271 265 263 199 138 85 56 42 26 23 37 BARTIN 0,00 38 Toplam Alan 100 Kaynak: TKB-TÜGEM(Çiftçi Kayıt Sistemi Veri Tabanı) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 11 3.693.335 27 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Grafik 7- Türkiye’de Önemli Zeytinci İllerin Ağaç Sayıları (2003) Ağaç Sayısı (1000 Adet ) 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 D iğ er A nt al ya İç el G az ia nt ep Ç an ak ka le H at ay M an is a B ur sa B al ık es ir İz m ir M u ğl a A yd ın 0 Kaynak: TUIK Grafik 8- Türkiye’de Yağlık ve Sofralık Zeytin Üretimi 1600 1000 ton 1400 1200 1000 800 600 400 200 Sofralık Üretim 03 /0 4 04 /0 5 05 /0 6 00 /0 1 01 /0 2 02 /0 3 97 /9 8 98 /9 9 99 /0 0 95 /9 6 96 /9 7 92 /9 3 93 /9 4 94 /9 5 89 /9 0 90 /9 1 91 /9 2 0 Yağlık üretim Kaynak: TUIK ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 28 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE . Tablo 8-Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayısı, Zeytin, Sofralık Zeytin ve Zeytinyağı Üretimi Yıllar Alan (Ha) Meyve Meyve Zeytin Dane Toplam Ağaç Veren Ağaç Vermeyen Üretimi Sayısı Ağaç Sayısı Sayısı ( 1000 Ton) (1000 Adet) (1000 Adet) (1000 Adet) Sofralığa Ayrılan Dane (1000 Ton) Yağlığa Ayrılan Dane (1000 Ton) Zeytinyağı Üretimi (*) (1000 Ton) 1989-90 855.000 85.710 79.460 6.250 500 162 338 35 1990-91 855.000 85.560 79.600 5.950 1.100 337 763 80 1991-92 877 000 87.705 81.520 6.185 640 181 459 60 1992-93 871 000 87 088 81.260 5.828 750 231 519 56 1993-94 872 000 87 163 81.703 5.460 550 200 350 48 1994-95 881 000 88 147 82.192 5.955 1.400 350 1.050 160 1995-96 556 209 87 581 81.437 6.144 515 206 309 40 1996-97 568 405 89 740 83.200 6.540 1.800 435 1.365 200 1997-98 657 647 95 730 85.700 10.000 510 200 310 40 1998-99 600 000 93 450 85.850 7.600 1.650 430 1.220 170 1999-00 595 000 95 500 87.130 8.370 600 240 360 70 2000-01 600 000 97 770 89.200 8.570 1.800 490 1.310 190 2001-02 600 000 99 000 90.000 9.000 600 235 365 65 2002-03 620 000 101 600 91.700 9.900 1.800 450 1.350 140 2003-04 625 000 102 750 92.250 10 500 850 350 500 79 2004-05 644 000 107 100 94 950 12 150 1 600 400 1 200 145 2005-06 (**) 660.000 109.000 95.000 14.000 880 280 600 115 Kaynak: TUİK - Tarım İstatistikleri Özeti, (*) Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (**) Tahminidir ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 29 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞI Türkiye’de var - yok yılı ortalamasına göre 130 bin ton zeytinyağı üretilmektedir. Bu miktar ile Türkiye, zeytinyağı üretiminde İspanya, İtalya, Yunanistan ve Tunus’tan sonra beşinci sırada yer almakta ve dünya üretiminin %5’ini, ihracatının ise %9,5’ini sağlamaktadır. Türkiye’de zeytinyağı tüketimi Türk halkının gerek fiyat, gerekse alışkanlıkları nedeniyle istenilen düzeyde olamamaktadır. Tüketim adeta üretim bölgeleriyle sınırlı kalmaktadır. Zeytinyağında kişi başına tüketim diğer önemli üretici ülkelerde 10 kg ile 20 kg arasında değişirken, Türkiye’de yıllara göre 800 gr ile 1 kg arasında değişmektedir. Grafik 9- Türkiye’de Zeytinyağı Üretim, Tüketim ve İhracatı 1000 Ton 250.0 200.0 150.0 100.0 50.0 Tüketim Üretim 04 -0 5 03 -0 4 02 -0 3 01 -0 2 00 -0 1 99 -0 0 98 -9 9 97 -9 8 96 -9 7 95 -9 6 94 -9 5 0.0 İhracat Kaynak:Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) Grafik 10- Türkiye’de Zeytinyağı Üretimi ve Tüketiminin Karşılaştırılması 220 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 1000 ton 94-95 95-96 96-97 97-98 98-99 Tüke tim 99-00 Üretim 00-01 01-02. 02-03. 03-04. 04-05. Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) Grafik 11- Türkiye Zeytinyağı İhracatının Dünya İhracatındaki Payı (%) 800 700 600 500 400 300 200 100 0 1000 ton 94-95 95-96 96-97 97-98 98-99 Türkiye 99-00 00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 Dünya Kaynak:Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 30 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Şekil 3- Türkiye’de Zeytinyağı Pazarlama Organizasyonu ZEYTİN ÜRETİCİSİ Öztüketim ÜRETİM 4 KÜÇÜK TOPLAYICI 1 3 2 BİRİM ZEYTİNYAĞI T.S. KOOPERATİFİ 44 BÜYÜK TOPLAYICI TÜCCAR 3,4 1 3 TOPLAMA BORSA 3 4 2 2,4 TARİŞ (Naturel, Rafine, Dökme yağ) 4 AMBALAJLAMA ÖZEL ZEYTİNYAĞI İŞLEME TESİSİ (Naturel, Rafine, Dökme yağ) C İŞLEME A B BÖLGE BAYİLİKLERİ DIŞ SATIM 2,3,4 B TOPTANCI-ARACI BİRİM ZEYTİNYAĞI T.S. KOOPERATİFİ PERAKENDECİLER (Bakkal, Süpermarket) PERAKENDECİ-ARACI B 2,3,4 A TÜKETİM TÜKETİCİ Kaynak: : R. TUNALIOĞLU,(1995) “ Önemli Zeytin Üreticisi Ülkelerin Zeytinciliği ile Türkiye Zeytinciliğinin Bazı Yönlerden Karşılaştırılması” ,Basılmış Doktora Tezi, TC Başbakanlık.DTM-EİBGS Yayın No-1 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 31 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ Tablo 9- Türkiye Zeytinyağı Arzı ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/2006) 2000/2001 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 Durum Durum Durum Durum Tahmin Alan (ha) 600.000 600.000 620.000 625.000 644.000 Toplam Ağaç Sayısı 97.770 99.000 101.600 102.750 107.100 (1000 adet) Toplam Dane Üretimi 1.800 600 1.800 850 1.600 (1000 ton) Verim (kg/ha) 3.000 1.000 2.903 1.360 2.484 Yağlık Dane Üretimi 1.310 425,5 1.350 500 1.290 (1000 ton) ARZ 1000 ton Başlangıç Stokları 14,5 25 7 21 10 (1Kasım ) Üretim 175 65 140 83 145 İthalat 0 0 0 0 0 Toplam Arz 189,5 90 147 104 155 KULLANIM 1000 ton Tüketim 72,5 55 52 48 55 İhracat 92 28 74 46 92 Bitiş Stokları (31 Ekim) 25 7 21 10 8 Toplam Kullanım 189,5 90 147 104 155 Stok/Kullanım Oranı (%) 13,19 7,78 14,29 9,62 5,16 2005/06 Öngörü 660.000 Area(ha) 109.000 880 Total Olive Trees Number (1000 Unit) Total Olive ( 1000 tons) 1.333 600 8 115 0 123 50 73 0 123 0,00 Olive for Olive Oil Production (1000 tons) SUPPLY Beginning Stocks (November 1) Production Import Total Supply DISAPPEARANCE Consumption Export Ending Stocks (October 31) Total Disappearance Stocks/Total Disappearance(%) Kaynak: Tartışma Kurulu sonrası TEAE tarafından kesinleştirilmiştir. Not: Son yıllarda Türkiye’de dikim aralıkları ortalama dekarda 6*6 veya 10*10’dur. TÜRKİYE’DE DURUM : 2003/2004 Üretim ve İhracat Azaldı Yok yılı yaşandığı için Üretim azaldı. Üretimdeki azalmaya bağlı olarak ihracat da azalmıştır. Tüketim, İhracat ve Dönem Sonu Stokları Azaldı Üretimdeki azalma nedeni ile tüketimde ve ihracatta da azalma yaşanmış ve 20 bin ton stok ile başlayan kampanya, 10 bin ton stok ile bitirilmiştir. TÜRKİYE’DE TAHMİN: 2004/2005 Üretimin Bir Önceki Var Yılına Göre Artacağı Beklenmektedir. Bir önceki var yılında 140 bin ton olan zeytinyağı üretiminin 145 bin tona yükseleceği beklenmektedir. İhracatta ve Tüketimde Artış İhracatın yükselerek 2000 yılındaki düzeye geleceği, tüketimin ise 2001 yılı seviyesinde gerçekleşeceği beklenmektedir. TÜRKİYE’DE ÖNGÖRÜ: 2005/2006 Üretimde Bir önceki Yok Yılına Göre Artış Üretimin yok yılları ortalamasının daha üzerinde (115 bin ton) olacağı öngörülmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 32 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tüketimde azalma İhracatta Artış Üretim yok yıllarına kıyasla artarken, tüketimde bir önceki yok yılına göre azalma olacağı, üretim artışının ihracat ile dengeleneceği, stokların bu dönemde tükeneceği öngörülmektedir. Grafik 12- Türkiye'de 5° Asit Zeytinyağı Destekleme ve Serbest Piyasa (Borsa) Fiyatları 3500 1000 TL/kg 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 1994/95 1995/96 1996/97 1997/98 1998/99 1999/00 Destek F.(Tariş) 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 Borsa F.(İTB) Kaynak: TARİŞ ,İTB İktisadi Raporlar (2003) dan hazırlanmıştır.- İzmir Grafik 13- Türkiye'de Kutulu Zeytinyağı İhraç Fiyatları Dolar/Ton 5000 4000 3000 2000 1000 N.Sızma Naturel Rafine 03 /0 4. 02 /0 3 01 /0 2 00 /0 1 99 /0 0 98 /9 9 97 /9 8 94 /9 5 95 /9 6 96 /9 7 0 Riviera Kaynak: EİB Kayıtları,. İzmir Grafik 14- Türkiye'de Varilli Zeytinyağı İhraç Fiyatları 3500 Dolar/T on 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 96/97 97/98 N.Sız ma 98/99 99/00 Nature l 00/01 Rafine 01/02 02/03 Rivie ra 03/04. Kaynak: EİB Kayıtları,. İzmir ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 33 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Grafik 15- Türkiye'de Dökme Zeytinyağı İhraç Fiyatları (Dolar/Ton) Dolar/kg 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 N.Sızma Naturel 3 4. 03 /0 01 /0 Rafine 02 /0 2 1 00 /0 0 99 /0 9 98 /9 96 /9 97 /9 7 8 0 Riviera Kaynak:: EİB Kayıtları,. İzmir Grafik 16- Türkiye’de Zeytinyağı Ihraç Fiyatları 3.50 Dolar/kg 3.00 2.50 2.00 1.50 1.00 0.50 0.00 2000/2001 2001/2002 2002/2003 2003/2004 2004/2005 Kaynak:: EİB Kayıtları,. İzmir Grafik 17- Türkiye’de Hususi Şartlı ve Müstahsil Satış Ham Muhtelif Zeytinyağı Borsa Satış Fiyatları TL/KG 4.000.000 3.500.000 3.000.000 2.500.000 H.Ş 2.000.000 MS.S 1.500.000 1.000.000 500.000 0 2002 2003 2004 2005 Kaynak: İTO –İTB Ar-Ge raporlarından hazırlanmıştır.- İzmir HŞ: Hususi Şartlı işlemi ifade eder. Alışverişte alıcının veya satıcının koyduğu özel bir şarttır. MS S.: Üreticiden tüccara satışı ifade eder. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 34 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 10- Türkiye’deki Mevcut Zeytinyağı Fabrikaları ve İllere Göre Dağılımı (1995) Fabrika Sayısı (Adet) % Hidrolik Pres (Adet) Süper Pres (Adet) Kontinü (Adet) 213 173 140 135 133 95 85 67 55 13 8 7 7 5 2 3 1141 18,67 15,16 12,27 11,83 11,66 8,33 7,45 5,87 4,82 1,14 0,70 0,61 0,61 0,44 0,18 0,26 100,00 202 175 127 116 117 81 82 51 50 11 5 2 3 4 2 2 1030 118 61 46 60 44 41 37 17 11 2 7 4 3 2 2 2 457 19 28 2 26 11 7 7 24 4 1 1 1 0 0 1 0 132 İzmir Aydın Gaziantep Balıkesir Muğla Çanakkale Manisa Hatay Bursa İçel Antalya Adana Kocaeli Kahramanmaraş Tekirdağ Diğerleri Toplam Kurulu Kapasite (1000 Ton) 52 46 25 36 27 20 20 21 10 2 2 1 1 1 1 1 266 % 19,55 17,29 9,40 13,53 10,15 7,52 7,52 7,89 3,76 0,75 0,75 0,38 0,38 0,38 0,38 0,38 100,00 Kaynak: Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Bornova-İzmir. Tablo 11- Türkiye Zeytinyağı Fabrika Sayısı ve Kapasite Kullanım Oranı Yıl 1982/83 1992/93 1993/94 1994/95 1995/96 1996/97 1997/98 1998/99 1999/00 2000/01 2001/02 2002/03 Ort. Klasik sistemler Modern Sistem Fabrika Sayısı UZK’ya göre (1.000 ton) *Kurulu Kapasite Kapasite Kullanım Oranı (1.000 ton) (%) Hidrolik Pres (Sulu) Süper Pres (Kuru) Kontinü (Santrifüj) (Adet) 160 56 48 160 45 200 40 170 70 201 65 175 116 204,7 225,6 231,6 243,0 251,3 292,8 300,0 303,6 304,0 317,6 331,5 343,0 279,2 78,2 24,8 20,7 65,8 17,9 68,3 13,3 56,0 23,0 63,3 19,6 51,0 41,8 1.235 900 875 825 820 675 650 600 590 585 583 580 220 200 180 155 150 130 120 110 105 105 103 102 1 150 175 220 240 375 400 425 430 460 490 515 1.000 935 920 900 925 940 945 950 950 960 980 1.005 Üretim (pres sayısı) Kaynak : Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Bornova-İzmir. Zeytinyağında AB ortak piyasa düzeninin pazarlama standartları gereği özellikle kalite sınıflandırması, paketleme ve etiketleme ile ilgili 1 Kasım 2003 tarihine kadar yürürlükte olan sınıflandırma ile yeni sınıflandırma aşağıda görülmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 35 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 12- Dünyada ve Türkiye’de Farklı Kalitede Zeytinyağlarının Sınıflandırılması Sızma Naturel Birinci Naturel İkinci Yürürlükteki Oleik Asit Değeri (gr/100gr) ≤1 >1-≤2 > 2 - ≤ 3,3 Lampant Rafine Riviera Rafine Pirina Karma Pirina > 3,3 ≤ 0,5 ≤ 1,5 ≤ 0,5 ≤ 1,5 Kalite Sınıfı: Naturel Zeytinyağları Yürürlüğe Girecek Olan Oleik Asit Değeri (gr/100gr) ≤ 0,8 > 0,8 - ≤ 2 Türkiye’de bu tip yürürlükten kaldırılmıştır. UZK standartlarında kaldırılmamıştır. > 2 - UZK standartlarında 3.3 ≤ 0,3 ≤1 ≤ 0,3 ≤1 Kaynak:TARİŞ BİLGİ NOTU 3- TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞNDA FİYAT POLİTİKALARI Zeytinyağı 1990’lı yılların başına dek Türkiye’de tüketim alışkanlıkları ve yüksek fiyat ınedeniyle - diğer bitkisel yağlarla olan fiyat makas nedeniyle - üretildiği bölgelerde tüketilen bir yağ olmuştur. 1970’li yıllarda margarinle olan savaşını kaybeden zeytinyağı, 1990’lı yılların ortasına doğru üretimdeki müthiş artışla tekrar bitkisel yağlar içerisinde olması gereken konuma kavuşmuştur. Son yıllardaki üretim artışı ile başlayan bu başarısına ve sektörün kendini yenilemesine karşın; düzenli ve kararlı işleyen bir politika içerisinde yer alamadığından üretimden dış ticarete, dış ticaretten tüketime ve fiyatlarla ile ilgili her konuda sorunları vardır. Üretim ve üretici aşamasında AB’de olduğu gibi üreticiyi – sanayiciyi, ihracatçıyı ve tüketiciyi destekleyen bir organizasyondan yoksun olduğu için ekonomisi ile ilgili verilmesi gereken kararlar kampanya dönemlerine göre hatta aynı kampanya döneminde bile farklılık göstermektedir. Bu durum sektörün her halkasını olumsuz etkilemektedir. Çok yıllık bir bitki olması nedeniyle de bu yıl olan yanlış ya da eksik politikaların devamında bu ürünü seneye yetiştirmeme gibi bir olasılıkta bulunmamaktadır. Diğer ürünlerde olduğu gibi asıl olan üreticinin desteklenerek üretimin arttırılması yanında üreticinin istikrarlı bir üretime teşvik edilmesidir. Çünkü organizasyon içerisinde yer alan tüm halkalar özellikle de ihracatçı için üretimdeki istikrarın önemi çok büyüktür. Tüm bu olumsuzluklara rağmen umut verici olan; sektör kendi içerisinde Üretici Birlikleri başta olmak üzere (TARİŞ-Marmara Birlik-Güneydoğu Anadolu Birlik) Sanayi Odaları, Ticaret Odaları, Borsa İhracatçı Birlikleri, Tarım Bakanlığı ve Üniversiteler bireysel gayretleriyle zeytinyağının dinamiğini korumaya devam etmektedirler. Zeytinyağı ilk kez 1966 yılında Destekleme Alım kapsamına alınan 24 üründen biri olarak, 1986 yılına dek aralıksız olarak desteklenmiştir. 1987-1990 yılları arasında Devlet Destekleme kapsamından çıkarılmıştır. 1991 yılında yeniden destekleme kapsamına alınan zeytinyağı, bu kez 5 Nisan 1994 kararlarıyla birlikte tekrar destekleme kapsamı dışı bırakılmıştır. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ve AB Ortak Tarım Politikalarına uyum sağlamak, ekonomiyi kayıt içine alarak vergi gelirlerini arttırmak, tarımsal kayıt ve envanter tutulmasını sağlamak, üretici ve sanayiciyi aynı zamanda koruyup üretimi teşvik etmek, sanayiye dünya fiyatlarından hammadde sağlamak ve devlet hazinesine en az yük getirecek olan prim sistemine aşamalı olarak geçmek amaçlanarak zeytinyağında aşağıdaki ödemeler yapılmıştır. 5° asit zeytinyağı için prim ödemeleri; *26. 11. 1998 tarih ve 98/12122 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 15.12.1998 tarih ve 23554 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Karara ilişkin Uygulama Tebliği ise 2.02.1999 tarih ve 23599 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş ve 1998/1999 kampanya döneminde 1 kg zeytinyağı için 40 cent prim tutarı ile ortalama 500 bin TL/kg destekleme alım fiyatı ödenmiştir. *1999/2000 kampanya döneminde zeytinyağına prim ödemesi yapılmamıştır. *2000/2001 kampanya döneminde 27.10.2000 tarih ve 2000/1561 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’na ve 2.02.2001 tarih ve 24306 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Uygulama Tebliği’ne ile 1 kg zeytinyağı için 28 cent prim tutarı belirlenmiştir. *2001/2002 kampanya döneminde 6.11.2001 tarih ve 24575 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ve 15.03.2002 tarih ve 24696 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Uygulama Tebliğine göre 1 kg zeytinyağı için 150 bin TL prim tutarı belirlenmiştir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 36 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE *2002/2003 kampanya dönemi için ise Bakanlar Kurulu Kararı 25.10.2002 tarih ve 24917 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış olup henüz Uygulama Tebliği ile ilgili çalışmalar devam etmektedir Destekleme prim ödemelerine 175 bin TL/kg olarak Aralık ayında başlanılmıştır. *2003/2004 kampanya ürünü zeytinyağı üreticisine destekleme primi ödenmesi ile ilgili olarak 2003/6197 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 01 Ekim 2003 tarih ve 25246 sayılı Resmi gazetede yayınlanmış olup, Uygulama Tebliğin yayınlanmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. *2004/2005 kampanya ürünü zeytinyağı üreticilerine destekleme primi ödenmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı Uygulama Tebliği( 2004/36 no.lu ) ise 22 Eylül 2004 tarih ve 25591 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir * 2005/2006 kampanya ürünü zeytinyağı üreticisine prim verilmesi ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararı (2005/8670) 16/04/2005 tarih ve 25788 sayılı R.G.'de yayınlandı, sonra 19/12/2005 te 2005/9829 sayılı değişiklik kararı çıktı, buna bağlı olarak 12/02/2006 tarih ve 26078 sayılı R.G.'de (2006/7) nolu tebliğ olarak yayınlandı, 23/03/2006 tarihinde de artı değişiklik de 2006/13 numaralı tebliğ değişikliği yapıldı. Tablo 13- Türkiye’de Zeytinyağında Üretici Destekleri 1.Doğrudan Gelir Desteği Ödemeleri (DGD Arazi Büyüklüğü Miktar (TL) 2001/2002 ≥5 ─ 200 dekar 10.000.000 2002/2003 ═1 ─ 200 dekar 13.500.000 YILLAR 2000/2001 Kayıtlı Ürt. Sayısı (Adet) İlk pilot uygulamada zeytinyağı yer almamıştır. 2 2003/2004 100m ─500 dekar 174 700 16.000.000 2004/2005 100m2─500 dekar 174 946 16.000.000 182 454 Henüz belirlenmedi.* 2005/2006 *Uygulama belirli bir ürüne yada belirli bir alana değil, modern uretim teknikleri kullanan üreticilere (toprak analizi, organik tarım, sertifikalı tarım vs) dikkate alınarak verilecektir. Türkiye’de Zeytinyağı Destekleme Fiyat Uygulamasına ilk kez 1966 yılında başlanılmıştır. Uygulama zaman zaman yerini Birlik alım fiyatlarına bırakmış, 1998 yılından itibaren de IMF taahhütleri çerçevesinde Destekleme Ödemeleri Prim ödemelerine dönüştürülmüştür. 2. Mazot Desteği (MD) ve Gübre (Kimyevi) Desteği (GD) Ödemeleri* ALAN GÜBRE DESTEK MAZOT DESTEK (YTL/da) (YTL/da) Azami 500 dekara ─ 3.900.000 2003/2004 Azami 500 dekara ─ Verilmedi 2004/2005 2005/ 2006 Azami 500 dekara 1,0 1,5 Türkiye’de Zeytinyağı Üreticilerinin Yararlanacakları Mazot Desteği ve Gübre Desteği (GD) Ödemeleri 3 ayda bir yapılmaktadır. 3. Pirim Desteği Ödemeleri (TL/kg) (5 Asit Zeytinyağı) 1998/1999 40 Cent 1999/2000 ------2000/2001 28 Cent 2001/2002 150.000 TL/kg = 15YKrş 2002/2003 175.000 TL/kg = 17.5 YKrş 2003/2004 200.000TL/kg = 20 YKrş 2004/2005 250.000TL/kg = 25 YKrş 2005/2006* 100.000TL/kg = 10 YKrş * Kaynak: TKB-TÜGEM verilerinden yararlanılarak TEAE tarafından hazırlanmıştır. (*) Raporun basımı itibari ile kesinleşmemiştir. Şekil 4- Türkiye’de Zeytinyağı Destekleme Uygulamaları 1960 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 37 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin 0 1 2 3 4 0 DA 1 DA 2 DA 3 BF 4 DA 0 DA 1 DA 2 DA 3 DA 4 DA 0 BF 1 DA 2 DA 3 DA 4 BF 0 PÖ 1 PÖ 2 PÖ 3 PÖ 4 PÖ 5 TEAE 6 DD 7 DD 8 DD 9 DD 6 DA 7 DA 8 DA 9 BF 6 DA 7 BF 8 BF 9 BF 6 BF 7 BF 8 DA 9 BF 1970 5 DA 1980 5 DA 1990 5 BF 2000 5 PÖ Destekleme Alım Fiyatları(DA); Üretici Birlikleri =Barem (BF); Pirim Ödemeleri (PÖ) Kaynak: TUNALIOĞLU R., GÖKSU,Ç « Avrupa Birliği Ve Türkiye’de Zeytinyağinda Değişen Fiyat Ve Diş Ticaret Politikalari » Türkiye I. Yağlı Tohumlar ve Bitkisel Yağlar Sempozyumu-22-23 Mayıs 2003-İstanbul’dan yararlanılmıştır. Tablo 14- Çiftçi Kayıt Sistemine Kayıtlı Zeytinyağı Üreticilerine Ödenen Toplam Pirim Miktarları ve Üretici Sayıları 2000/01 2001/02 2002/03 (2000 Ürünü için) (2001 Ürünü için) (2002 Ürünü için) Üretici sayısı (Adet) Pirime esas üretim miktarı (ton) 51 600 115 000 Pirim Cent /kg Üretici Sayısı (Adet) Pirime esas üretim miktarı (ton) 28 7 738 12 000 2003/04 (2003 Ürünü için) Üretici sayısı (Adet) 10 819 Pirime esas üretim miktarı (ton) 15 000 Pirim (000) YKrş/kg 20 Pirim (000) YKrş/kg 15 Üretici sayısı (Adet) 40 604 2004/05 (2004 Ürünü için) Üretici Sayısı (Adet) 37.652 Pirime esas üretim miktarı (ton) 94.264. Pirim Üretici Sayısı (Adet) Pirime esas üretim miktarı (ton) 97 000 Pirim (000) YKrş/kg 17,5 2005/2006 (2005 Ürünü için) Pirime esas üretim Pirim (*) miktarı (ton) (000) YKrş/kg YKrş/kg 25 10 Kaynak: TKB-TÜGEM verilerinden yararlanılarak TEAE tarafından hazırlanmıştır. *Raporun yayim tarihi itibari ile kesinleşmemiştir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 38 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 15- Zeytinyağında Uygulanan Gümrük Tarifeleri Yıllar İthalattan Alınan Vergi (%) İhracat Verilen Destek ($ U.S. Ton) İhracat Desteğinin Geçerli Olduğu Süre 1997 37.0 110 1-1-1997 / 31-12-1997 1998 37.0 96 1-1-1998 / 31-12-1998 1999 35.6 200 (%10) 1-1-1999 / 31-12-1999 2000 34.7 200 (%10) 1-1-2000 / 31-12-2000 2001 33.8 200 (%10)* 1-1-2001 / 31-12-2001 2002 32.9 180 (%10)* 1-1-2002 / 31-12-2002 2003 32.0 180 (%10)* 1-1.2003 / 31-12-2003 2004 31,2 180 (%10)* 1-1-2004 / 31-12-2004 2005 31,2 150 (%10) 1-1-2005 / 31-12-2005 31,2 100(%10) 1-1-2006 / 31-12-2006 2006 Kaynak : DTM Kayıtları Tablo 16- Türkiye’de Tiplerine ve Ambalajlarına Göre Zeytinyağı İhracat Mevzuati (2005/2006) ZEYTİNYAĞI Kutulu İhracat Varilli İhracat Dökme İhracat Naturel Sızma Serbest Serbest Serbest Naturel Birinci Serbest Serbest Serbest Naturel İkinci Serbest Serbest İhracatı Yasak Rafine Serbest Serbest Serbest Riviera Serbest Serbest Serbest DTM iznine tabidir. DTM iznine tabidir. DTM iznine tabidir. Lampant Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri ( İhracat Mevzuatı 2004/2005 mevzuatının aynısıdır) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 39 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 4- TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞI İHRACATI Türkiye ilk kez 1966/67 kampanya döneminde zeytinyağı ihraç etmeyi başarabilmiştir. Diğer yandan Türkiye’de zeytinyağı ihracatında ilk kez 1972/1973 kampanya döneminde, rafinasyon ve ambalaj sanayindeki gelişmeler dikkate alınarak, varilli ve dökme zeytinyağı ihracatına son verilmiştir. 1994/1995 kampanya döneminde, ilk uygulamadan 22 yıl sonra rafine dökme ve naturel (sızma) dökme zeytinyağı ihracatı serbest bırakılmıştır. Bu uygulamanın Türkiye’nin rafine dökme zeytinyağı ihracatı için olumlu olduğu ifade edilebilirse de naturel zeytinyağı için durum farklıdır. Çünkü Naturel – dökme ihracatı AB üyesi büyük zeytinyağı üreticisi ülkeler İspanya, İtalya ve Yunanistan’a yapılmaktadır. AB ile Türkiye arasında Gümrük Birliği esaslarını belirleyen Ankara Antlaşması çerçevesinde hazırlanan 05.11.1984 tarih ve 18566 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Tarımsal Ürünlerin İhracatının Geliştirilmesi ve Tarımsal Yapının Bu Amaçla Düzenlenmesi Fonu Yönetmeliği” gereği AB’ye yapılacak dökme lampant ve dökme natürel zeytinyağı ihracatlarından, ihracatçı sorumlu tutulmak kaydı ile, ihraç bedelinin yaklaşık %10’u kadar prelevman kesilmesi zorunluluğu bulunduğundan, bu tutar da ürünün satış bedeline yansıdığından, naturel zeytinyağı ihracatında gelişme sağlanmamıştır (100 kg için 122 EURO ile 135 EURO arasında yağ çeşitlerine göre). Dış Ticaret Müsteşarlığ’nın 19.03.1997 tarih ve 1484 sayılı yazısı uyarınca AB dışındaki ülkelere yapılacak dökme zeytinyağı ihracatından prelevman alınmaması talimatlandırılmıştır. Buna rağmen AB dışındaki ülkelere kayda değer ihracat yapılamamıştır. Diğer yandan, Dış Ticaret Müsteşarlığ’nın 18.12.1997 tarih ve 6736 sayılı yazısı ile dökme lampant zeytinyağı ihracatı önce belirli koşullarla serbest bırakılmış, bilahare 02.03.1998 tarih ve 1023 sayılı yazı ile lampant zeytinyağı ihracatının 1 Kasım 1998 tarihine kadar herhangi bir ön koşul aranmaksızın serbest bırakıldığı bildirilmiştir. Ancak 138,6 ECU/Ton tutarındaki prelevman benzeri vergi kaldırılmadığı için dökme lampant zeytinyağı ihracatı istenilen düzeyde olmamıştır. Nihayet Dış Ticaret Müsteşarlığının girişimleri ile bu vergi yürürlükten kaldırılmış ve 2 Eylül 1998 tarih ve 23451 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmıştır. Zeytinyağı ihracatında 31.12.1998 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan Para Kredi Kurulu Kararı ile (PKKK) ton başına 200 ABD Doları ihracat iadesi verilmiştir. 29 Haziran 2002 tarih ve 24800 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan PKKK kararıyla 5 ve 6 kutulu olarak ihraç edilen zeytinyağına ise ton başına 180 ABD Doları ihracat iadesi uygulanmaktadır. 2000/2001 kampanya dönemlerinde ise dış ticaret mevzuatında tam anlamıyla bir karmaşa yaşanmış ve zeytinyağı ihracat ve ithalatında kararsızlıklar yılı olmuştur. 25 Aralık 2001 tarihinde, yani kampanya ortasında dökme zeytinyağı ihracatı tamamen yasaklandı. 10 Ocak 2002 tarihinde dökme zeytinyağı ihracatındaki yasak kısmi olarak kaldırılmış ve sadece 1-2 asit dökme naturel zeytinyağı ihracatı yasaklanmıştır. 18 Ocak 2002 tarihinde ihraç kaydıyla 10 bin ton zeytinyağı ithalatına izin verilmiştir. İhracatçılar bu kararlarla yurtdışındaki imajlarının büyük ölçüde zedelendiğini belirtmişlerdir. Dış Ticaret Müsteşarlığı(DTM) 2000/2001 kampanya döneminde yaşanılan olumsuzluklar nedeni ile 2002/2003 kampanya dönemi başlamadan 23.10.2002 tarih ve 120005682 sayılı yazı ile naturel 1. yemeklik (2-3,3 asit arası) zeytinyağının varilli halde ihracatının bütün ülkeler için serbest bırakılması, dökme halde ihraç yasağının devam etmesinin uygun görüldüğü bildirilmiştir. Özetlemek gerekirse Sızma, Naturel (1-2 asit) ve (23,3 asit), Rafine, Riviera zeytinyağlarının kutulu, varilli ve dökme ihracatı serbest bırakılmıştır. Sadece Naturel 2-3,3 asit yağın dökme ihracatı yasaktır. Ve Lampant (ham) zeytinyağının varilli ve dökme izni DTM’nin izni ile yapılması karara bağlanmıştır. 2002/2003 Ocak ayı sonunda zeytinyağı üreticileri, naturel 2-3,3 asit zeytinyağının dökme ve ham zeytinyağı ihracatının DTM’nin iznine tabi olmadan serbest bırakılması için Sanayi Bakanlığı, Tarım Bakanlığı ve İlgili Devlet Bakanlığına başvuruda bulunmuşlardır. Ege İhracatçı Birlikleri ise geçen yıl yaşanılan olumsuzluklar dikkate alınarak, sezon ortasında verilen karardan dönülmemesi gerektiğini belirtmektedir. 2004/2005 Kampanya döneminde zeytinyağı ihracatı için DTM tarafından uygulanacak mevzuat Tablo 17’de belirtilmiştir. Bu mevzuat 2003/2004 Kampanya dönemi mevzuatnın aynısıdır. 2005/2006 Kampanya döneminde zeytinyağı ihracatı için DTM tarafından uygulanacak mevzuat Tablo 17’de belirtilmiştir. Bu mevzuat 2004/2005 Kampanya dönemi mevzuatnın aynısıdır. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 40 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 17- Zeytinyağında 2006 yılı itibari ile GTİP Değişiklikleri ESKİ 15 09 10 90 00 11 001 Sızma (Ekstra Naturel) Zeytinyağı Kutulu 15 09 10 90 00 12 002 003 001 Sızma (Ekstra Naturel) Zeytinyağı Varilli Sızma (Ekstra Naturel) Zeytinyağı Dökme 1.Yemeklik Naturel Zeytinyağı Kutulu 15 09 10 90 00 19 002 003 001 1.Yemeklik Naturel Zeytinyağı Varilli 1.Yemeklik Zeytinyağı Dökme 2.Yemeklik Naturel Zeytinyağı Kutulu 15 09 90 00 00 13 002 003 001 2.Yemeklik Naturel Zeytinyağı Varilli 2.Yemeklik Naturel Zeytinyağı Dökme Rafine Zeytinyağı Kutulu 15 09 90 00 00 19 002 003 001 Rafine Zeytinyağı Varilli Rafine Zeytinyağı Dökme Riviera Zeytinyağı Kutulu 002 003 001 002 003 001 002 003 001 002 003 Riviera Zeytinyağı Varilli Riviera Zeytinyağı Dökme Ham Prina Yağı Kutulu Ham Prina Yağı Varilli Ham Prina Yağı Dökme Rafine Prina Yağı Kutulu Rafine Prina Yağı Varilli Rafine Prina Yağı Dökme Karma Prina Yağı Kutulu Karma Prina Yağı Varilli Karma Prina Yağı Dökme 15 09 90 00 00 19 15 10 00 90 00 11 15 10 00 90 00 19 YENİ 1509. 10 90 00 11 1509. 10 90 00 12 1509. 10 90 00 13 1509. 10 90 00 14 1509. 10 90 00 14 1509.10 90 00 11 1509.10 90 00 12 1509.10 90 00 13 1509 10 90 00 14 1509 10 90 00 14 1509 10 90 00 11 1509.10 90 00 12 1509.10 90 00 13 1509 10 90 00 14 1509 10 90 00 14 1509.90 00 00 14 1509.90 00 00 15 1509.90 00 00 16 1509.90 00 00 18 1509.90 00 00 18 1509.90 00 00 14 1509.90 00 00 15 1509.90 00 00 16 1509.90 00 00 18 1509.90 00 00 18 1510.00 90 00 11 1510.00 90 0011 1510.00 90 00 19 1 1 1 1 2 2 2 2 3 4 3 3 3 5 6 1 1 1 1 2 2 2 2 3 4 1 2 3 4 5 6 1 2 3 Naturel Sızma zeytinyağı, Net ağırlığı 1 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel Sızma zeytinyağı, Net ağırlığı 1-2 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel Sızma zeytinyağı, Net ağırlığı 2-5 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel Sızma zeytinyağı, Varilli Naturel Sızma zeytinyağı, Dökme Naturel Birinci zeytinyağı, Net ağırlığı 1 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel Birinci zeytinyağı, Net ağırlığı 1 -2 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel Birinci zeytinyağı, Net ağırlığı 2-5 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel Birinci zeytinyağı, Varilli Naturel Birinci zeytinyağı, Dökme Naturel İkinci zeytinyağı, Net ağırlığı 1 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel İkinci zeytinyağı, Net ağırlığı 1-2 kg.'a kadar olan hazır ambalaj Naturel İkinci zeytinyağı, Net ağırlığı 2-5 kg.'a kadar olan hazır Naturel İkinci zeytinyağı, Varilli Naturel İkinci zeytinyağı, Dökme Rafine zeytinyağı, Net ağırlığı 1 kg.'a kadar olan hazır ambalajda olanlar Rafine zeytinyağı, Net ağırlığı 1-2 kg.'a kadar olan hazır ambalajda olanlar Rafine zeytinyağı, Net ağırlığı 2-5 kg.'a kadar olan hazır ambalajda olanlar Rafine zeytinyağı, Varilli Rafine zeytinyağı, Dökme Riviera zeytinyağı, Net ağırlığı 1 kg.'a kadar olan hazır ambalajda olanlar Riviera zeytinyağı, Net ağırlığı 1-2 kg.'a kadar olan hazır ambalajda olanlar Riviera zeytinyağı, Net ağırlığı 2-5 kg.'a kadar olan hazır ambalajda olanlar Riviera zeytinyağı, Varilli Riviera zeytinyağı, Dökme Ham Prina Yağı Kutulu Ham Prina Yağı Varilli Ham Prina Yağı Dökme Rafine Prina Yağı Kutulu Rafine Prina Yağı Varilli Rafine Prina Yağı Dökme Karma Prina Yağı Kutulu Karma Prina Yağı Varilli Karma Prina Yağı Dökme Türkiye’de 2006 yılı itibari ile zeytinyağı ve ürünlerinde Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonları Tablo 8’deki gibi değiştirilmiştir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 41 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 5- ZEYTİNYAĞI DIŞ TİCARETİNDE MEVZUAT (2006/1) Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliği (No: 2006/1) (15.02.2006 t. 26081 s. R.G) Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulundan: Bu Tebliğ, Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşması çerçevesinde, Bakanlar Kurulu’nun 27/12/1994 tarihli ve 94/6401 sayılı “İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı”na dayanılarak hazırlanan, Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 07/02/2006 tarih ve 2006/3 sayılı Kararı’na istinaden hazırlanmıştır. Amaç Madde 1 — Bu Tebliğ, ülkemiz tarımsal ürünlerinin uluslararası piyasalarda rekabet gücünün ve ihracat potansiyelinin artırılması amacıyla hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 2 — Bu Tebliğ’de geçen; a) İhracat İade Miktarı : Fiziki birim başına yapılacak ödeme miktarıdır. b) Miktar Barajı : Ürün bazında ihracat iadesi yardımlarına esas olacak kısmı belirten orandır. c) Azami Ödeme Oranı : Mamulün ihracat bedeli dikkate alınarak yapılacak azami ödemeyi belirleyen orandır. d) İhracat Bağlantılı Tarımsal Üretim Sözleşmesi : İhraç edilecek olan ürünlerin bünyesinde kullanılan tarım ürünlerinin üretimi ve ihracatçıya teslimi ile ilgili olarak, ihracatçı ile üretici arasında, ürünün idrak tarihinden asgari üç ay önce yapılan ve ilgili ihracatçı birliğine teslim edilen sözleşmedir. İhracat iadesi yardımlarının verilmesinde uygulanacak yöntem Madde 3 — İhracat iadesi ödemelerinde, Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşmasında öngörülen limitler içinde kalınır. İhracat iadesi yardımlarından yararlanacak ürünler Madde 4 — Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ödenekleri çerçevesinde karşılanmak üzere, aşağıda belirtilen tarım ürünlerinin ihracatını müteakip finansmanı amacıyla, bu Tebliğ’in 6 ncı maddesinde belirtilen giderler, tabloda gösterilen ihracat iade miktarı ve azami ödeme oranı dikkate alınarak ABD Doları karşılığı Türk Lirası üzerinden, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde ihracatçı adına açılacak hesaptan, anılan Banka kanalıyla mahsup yoluyla karşılanır. İmalatçı firmalar, kendi dış ticaret şirketleri ya da şirketlerinin de yer aldığı aynı kuruluş bünyesindeki bir dış ticaret firması kanalıyla ihracatı gerçekleştirmesi ve dış ticaret firmalarının hakedişlerini imalatçı firmalarına devretmesi durumunda teşvikten faydalanabilir. İhracatçı firmalar hakedişlerini ürünü satın aldıkları imalatçı firmalara devredebilir. Madde 5 — 4 üncü maddenin 1,2,3,4,5 ve 6 ncı sıra numaralarında yer alan ürünlerin, İhracat Bağlantılı Tarımsal Üretim Sözleşmesi kapsamında temin edilerek ihraç edilmeleri halinde, 4 üncü maddede belirtilen ihracat iade miktarları ve azami ödeme oranları % 40 oranında artırılır. Bu suretle hesaplanacak % 40’lık artış tutarının % 80’i üreticiye nakit ödenir, % 20’si ise, 4 üncü madde uyarınca ihracatçı adına açılmış olan mahsup hesabına alacak kaydedilir. İhracat Bağlantılı Tarımsal Üretim Sözleşmesi kapsamında yukarıda belirtilen artırımlı iadelerden faydalanabilmek için, sözleşme ile birlikte ilgili ihracatçı birliğine, ürünün idrak tarihinden asgari üç ay önce ön müracaatta bulunulması zorunludur. Bu kapsamda iadeden faydalanılabilmesi için sözleşmeye konu ürünlerin, sözleşmeli üreticiler tarafından istihsal edilmesi esastır. İhracatçı, aynı zamanda tarımsal üretim faaliyetinde bulunması halinde, artırımlı iade miktarının sadece % 20’lik kısmından faydalandırılır. Artırımlı iadenin hesaplanmasında, ihraç ürününün bünyesinde yer alan sözleşmeli ürünlerin miktarları baz alınır. İhracat Bağlantılı Tarımsal Üretim Sözleşmesinin şekil ve şartları Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından tespit edilir. Diğer hususlar Madde 6 — Bu Tebliğ kapsamında; vergiler, vergi cezaları, SSK primleri, haberleşme giderleri (sabit telefon, telefaks vb.), enerji giderleri (elektrik ve doğalgaz), Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na ve ilgili tasfiye halindeki Bankalara olan borçlar ve bunların gecikme zammı ve faizlerine ilişkin giderlerin tamamı mahsup edilir. Bu Tebliğ kapsamı mahsup işlemlerinde, hesapların kullanımı sırasında imalatçı/ihracatçı veya ihracatçılara hiçbir şekilde nakit olarak doğrudan ihracat iadesi ödemesi yapılmaz. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 42 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Madde 7 — Bu Tebliğ kapsamındaki mahsup işlemlerinden yararlanabilmek için, fiili ihraç tarihinden (ihraç ürünü, buna ilişkin gümrük beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük denetiminden çıktığı sırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi, Serbest Bölgelere yapılan satışların ise buradan başka bir ülkeye ihraç edildiğinin tevsiki kaydıyla fiilen ihraç edilmiş sayılır) itibaren en geç bir yıl içerisinde, ibrazı zorunlu belgelerle birlikte, doğrudan bağlı bulunulan ya da kanuni merkez veya şubelerin bulunduğu yerdeki ihracatçı birliğine müracaat edilmesi gerekmektedir. Madde 8 — Adına hesap açılacak imalatçı/ihracatçı veya ihracatçılardan, ihracatçı birliklerine başvuruları sırasında, Maliye Bakanlığı’na hitaben bir örneği ekte yer alan taahhütname alınır. İhracatçı birlikleri tarafından ABD Doları olarak belirlenerek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na bildirilen her hakediş tutarı, hakediş belgesinin düzenlendiği tarihteki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden Türk Lirası’na çevrilerek sabitleştirilir. İhracat Bağlantılı Tarımsal Üretim Sözleşmesi kapsamında artırımlı olarak iadeden faydalandırıldığı ilgili ihracatçı birliği tarafından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na bildirilen hakediş tutarı içinde üretici payına tekabül eden miktar, üretici tarafından beyan edilmiş olan banka hesabına aktarılır. Madde 9 — Mahsup işlemleri, imalatçı/ihracatçı veya ihracatçılara Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından verilen hakediş belgeleri üzerinde bu Banka şubeleri tarafından yapılır. Bu işlemler tahsil hükmündedir. Ancak vergilerin ödenmesinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri doğrultusunda Maliye Bakanlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası arasında düzenlenecek protokollerle belirlenir. Şubeler, mahsubu istenen meblağı ihracatçıların hesabından düşerek ilgili kurumca belirlenen hesaba aktarır. Bu Tebliğ kapsamında imalatçı/ihracatçı veya ihracatçıların giderleri ile ilgili mahsuplar sonucu DFİF’den Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası kanalıyla ilgili kurumlara yapılacak ödemelerin uygulama usul ve esasları protokollerle belirlenir. Madde 10 — Bu Tebliğ’de yer alan tarım ürünleri ihracatında ihracatı müteakip imalatçı/ihracatçı veya ihracatçı adına açılacak mahsup hesabına alacak kaydedilecek meblağ, mamulün FOB ihraç bedeli üzerinden, ilgili mamulün karşısında gösterilen azami ödeme oranını aşamaz. Aştığı takdirde azami ödeme oranı uygulanır. İmalatçı/ihracatçı veya ihracatçı adına açılacak mahsup hesabına esas teşkil edecek ihracat iadesinin belirlenmesinde, beher sevkiyat için miktar barajı dikkate alınır. Madde 11 — Mahsup hesabına 4 üncü maddede yer alan mamullerin; a) İthalat rejimi çerçevesinde ithal edilmiş bulunan yabancı malların ihracatı, b) Transit ticareti, c) Sınır ve kıyı ticareti, d) Sınır Ticaret Merkezleri kapsamında yapılan ihracatı, e) Bedelsiz ihracatı, f) Bağlı muamele ve takası, g) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 128 ila 134 üncü maddeleri hükümleri çerçevesinde ithal edilerek işlenmesi sonucunda ihracı, h) 12/07/2000 tarihli ve 24107 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hariçte İşleme Rejimi Tebliği (İhracat 2000/8) hükümleri çerçevesinde ihracatı, i) İhracat sayılan yurt içi satış ve teslimleri, j) Gümrük hattı dışı eşya satış mağazalarına yapılan ihracatı, dahil edilmez. Tebliğ kapsamındaki ürünlerin bünyelerine giren hammaddelerin 27/1/2005 tarihli ve 25709 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Dahilde İşleme Rejimi Tebliği (İhracat 2005/1) hükümleri çerçevesinde ithal edilmesi halinde, sözkonusu ürünlere ilişkin ihracat iadesi hesaplamalarında net döviz girdisi esas alınır. 1 inci maddede belirtilen ürünün ihraç edilmesini müteakip Türkiye’ye geri getirilmesi durumunda (serbest bölgeler dahil), daha önce yararlanılan ihracat iadesi geri ödenir. Madde 12 — Bu Tebliğ kapsamında yapılan konsinye ihracat kapsamında kesin satış faturasında belirtilen FOB birim ihraç fiyatının gümrük beyannamesinde belirtilen FOB birim ihraç fiyatının %50’sinin altında olması halinde mahsup işlemlerinden yararlandırılmaz. Madde 13 — Bu Tebliğ’in 4 üncü maddesinin 5 inci sıra numarasında bulunan ürünlerden 20.01, 20.03, 20.05, 20.06, 20.08 G.T.İ.P. altında yer alan maddeler (zeytin için Madde 14 dikkate alınır), 10 kg’ın (net ağırlık) üzerinde ambalajlarda ihraç edilmeleri halinde, geçici konserve olarak mütalaa edilir ve mahsup hesabına dahil edilmez. 20.08 pozisyonundaki fındık mamulleri için ambalaj sınırı uygulanmaz. Madde 14 — Bu Tebliğ’in 4 üncü maddesinin 5 inci sıra numarasında bulunan ürünlerden 20.01, 20.05 G.T.İ.P. altında yer alan zeytinler 18 kg’ın (net ağırlık) üzerinde ambalajlarda ihraç edilmeleri halinde mahsup hesabına dahil edilmez. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 43 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE 2001.90.65.00.15,25; 2004.90.30.00.17,27 ve 2005.70.10.00.15,25 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 25 kg arasında (5 kg dahil) olan ambalajlarda, “tescilli Türk Markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytinler için ihracat iadesi miktarı 100 $/ton, miktar barajı % 51, azami ödeme oranı % 20 olarak uygulanır. 2001.90.65.00.14,24; 2004.90.30.00.16,26 ve 2005.70.10.00.14,24 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 12 kg arasında (2 kg dahil) olan ambalajlarda, “tescilli Türk Markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytinler için ihracat iadesi miktarı 125 $/ton, miktar barajı % 51, azami ödeme oranı % 20 olarak uygulanır. 2001.90.65.00.13,23; 2004.90.30.00.15,25 ve 2005.70.10.00.13,23 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 1 kg’a kadar (1 kg dahil) olan ambalajlarda “tescilli Türk Markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytinler için ihracat iadesi miktarı 150 $/ton, miktar barajı % 51, azami ödeme oranı % 20 olarak uygulanır. Madde 15 — Bu Tebliğ’in 4 üncü maddesinin 9 uncu sıra numarasında bulunan zeytinyağı azami net ağırlığı 5 kg’a kadar (5 kg dahil) ambalajlarda ihraç edilmesi halinde mahsup hesabına dahil edilir. 1509.10.10.00.13 ve 1509.10.90.00.13 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 2-5 kg arasında (5 kg dahil) olan ambalajlarda, “tescilli Türk Markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 150 $/ton, miktar barajı % 100, azami ödeme oranı % 15 olarak uygulanır. 1509.10.10.00.12 ve 1509.10.90.00.12 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 1-2 kg arasında (2 kg dahil) olan ambalajlarda, “tescilli Türk Markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 200 $/ton, miktar barajı % 100, azami ödeme oranı % 15 olarak uygulanır. 1509.10.10.00.11; 1509.10.90.00.11 ve 1516.20.91.00.14 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 1 kg’a kadar (1 kg dahil) ambalajlarda, “tescilli Türk Markaları” ve “Made in Turkey” ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 350 $/ton, miktar barajı % 100, azami ödeme oranı % 15 olarak uygulanır. Madde 24 — Bu Tebliğ 1/1/2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. BİLGİ NOTU 6- ZEYTİNYAĞI DIŞ TİCARETİNDE MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ (2006/2) 2006/1 Sayılı Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi Ve Koordinasyon Kurulu Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: 2006/2) Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 13/4/2006 tarihli ve2006/5 sayılı Kararı’na istinaden; MADDE 1 – Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 7/2/2006 tarihli ve 2006/3 sayılı Kararı’na istinaden 15/2/2006 tarihli ve 26081 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin 2006/1 sayılı Tebliğ’in 15 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ’in 4 üncü maddesinin 9 uncu sıra numarasında bulunan zeytinyağı azami net ağırlığı 5 kg’a kadar (5 kg dahil)ambalajlarda ihraç edilmesi halinde mahsup hesabına dahil edilir. (2) 1509.90.00.00.16 ve 1509.10.90.00.13 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 2-5 kg arasında (5 kg dahil) olan ambalajlarda, "tescilli Türk Markaları" ve "Made in Turkey" ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 150 $/ton, miktar barajı % 100,azami ödeme oranı % 15 olarak uygulanır. (3) 1509.90.00.00.15 ve 1509.10.90.00.12 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 1-2 kg arasında (2 kg dahil) olan ambalajlarda, "tescilli Türk Markaları" ve "Made in Turkey" ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 200 $/ton, miktar barajı % 100,azami ödeme oranı % 15 olarak uygulanır. (4) 1509.90.00.00.14; 1509.10.90.00.11 ve 1516.20.91.00.14 G.T.İ.P.’lerinde yer alan ve net ağırlığı 1 kg’a kadar (1 kg dahil) ambalajlarda, "tescilli Türk Markaları" ve "Made in Turkey" ibaresi ile ihraç edilen zeytinyağları için ihracat iadesi miktarı 350 $/ton, miktar barajı % 100, azami ödeme oranı % 15 olarak uygulanır." MADDE 2 – Bu Tebliğ 1/1/2006 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 44 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 7- TÜRKİYE’DE DÖKME ZEYTİNYAĞI Kısa vadede üreticinin lehine gibi görünen dökme ihracat serbestinin orta ve uzun vadede üretici aleyhine olduğunu bilinmektedir. Eğer bu konuda olumlu yaklaşımlar söz konusu ise kutulu zeytinyağına teşvik Türkiye zeytinyağı sektörünün geleceğine yatırım olacaktır. Türk sanayicisi ve ihracatçısı kutulu üretime teşvik primi verilmesi halinde, üretimdeki istikrarsızlığa ve kutulu ihracat için yüksek bir yatırım maliyeti gerektirmesine karşın kutulu ihracat yapmayı tercih edecektir. Çünkü dökme olarak yapıldığında ihracat, miktar olarak artmakta fakat katma değer kaybına neden olduğu için elde edilen gelir düşük olmaktadır. Bunun yanı sıra ithalatın kolaylaştırılmasını isteyen ve ithalat baskısı ile üreticiye istediği fiyatı kabul ettirmeye çalışan baskı gruplarının çabaları, kutulu ihracata prim verilerek önlenebilecektir. Sonuçta hem üretici hem ihracatçı hem de Türkiye zeytinyağı sektörü kazanacaktır. Diğer yandan zeytinyağı dış ticaretindeki ve özellikle ihracatındaki mevzuat değişiklikleri ise Avrupalı alıcılar karşısında Türk zeytinyağlarının var olan potansiyelinin kullanılmamasına neden olmakta ve pazarlık şansını yeterince iyi değerlendirilememektedir. (Yıllar itibariyle yapılan toplam ihracatımızın 1992/1993 - 2001/2002 yılları ortalaması olarak %21,52’si Ektra Naturel, % 11,20’si İnce Naturel, %26,00’ı Riviera, %39,68’i ise Rafine %1,60’ı ise diğer zeytinyağlarıdır. Yine dökme zeytinyağı ihracatının serbest bırakıldığı yıldan itibaren 1994/1995 - 2001/2002 yılları ortalaması olarak zeytinyağı ihracatımızın % 65,92’si dökme, %18,13’ü varilli, %15,95’i kutulu olmuştur) 2002/2003 kampanya döneminde Türkiye zeytinyağı ihracatının %70’i dökme, %13’ü varilli, %17’sı kutulu olarak yapılmıştır. Türkiye’de 2005/2006 kampanya döneminde ambalajlı zeytinyağına verilen ihracat iadesinin arttırılması nedeniyle yukarıdaki oranlarda kutulu lehine gelişmeler beklenmektedir. BİLGİ NOTU 8- TÜRKİYE ZEYTİNYAĞI VE DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ Zeytinyağı prim desteği alarak DTÖ’nün kırmızı kutusunda, aynı zamanda DGD ve Mazot desteklerinden de yararlanarak yeşil kutuda da yer alan bir üründür. Üründe periyodosite eğilimi olması nedeniyle üreticiye yapılan bu desteklere devam edilmelidir. Fakat ihracat desteğinde DTÖ taahhütleri aşılmamalı, bunun yerine ambalajlı zeytinyağına sınırsız ihracat desteği yapılmalıdır. İhracat desteğinde Türkiye’nin DTÖ taahhütü 100 $/ton, Türkiye’nin verdiği ihracat desteği Ocak 2006’den gecerli olmak üzere100 $/ton’dur (5 kg’lık kutu için). Zeytinyağı dünyada ve Türkiye’de doğal olarak üretilen tek yağdır ve periyodisite gösteren bir hammaddeye bağlı olduğu için her zaman desteklenmek zorundadır. Sadece üretim ve ihracata yönelik değil tüketime yönelik olarak da desteklemelerin yapılması zorunludur. Özellikle AB’ye üyelik aşamasında konu çok önemlidir, Tablo 14’te görüldüğü gibi AB zeytinyağını sürekli desteklemektedir ve desteklemeye de devam edecektir. BİLGİ NOTU 9- TÜRKİYE’DE ZEYTİNYAĞINDA STANDART Zeytinyağında halen TSE 341 Yemeklik Zeytinyağı standardı kullanılmaktadır. Revize için 2002/2003 kampanya döneminde Ege İhracatçı Birlikleri tarafından başvuru yapılmıştır. Doğal olarak üretilen ve tüketilen tek bitkisel yağ olan zeytinyağı, Avrupa Birliği ülkelerinde Ortak Tarım Politikası çerçevesinde – üretici, sanayici, ihracatçı ve tüketici – korunmaktadır. Türkiye’de ise Zeytinyağı, üretimden tüketime her aşamada ne Tarım Politikası içerisinde ne de Ulusal Yağ Politikası içerisinde değerlendirilme şansına sahiptir. Ancak devamlılığı ve kararlılığı olmayan fiyat ve dış ticaret mevzuatı ile her kampanya döneminde günün değişen kararlarına uyum sağlamakla mücadele etmektedir TS 341 Zeytinyağı Standardı Revizyon Çalışmaları Revize edilen TS 341 Yemeklik Zeytinyağı Standardı ve TS 342 Yemeklik Zeytinyağı – Muayene ve Deney Yöntemleri Standardının Dış Ticarette Zorunlu Uygulamaya Konulmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2004/30) 3 Haziran 2004 tarih ve 25481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 45 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 18- Ham Zeytin Ve Zeytinyağı Üretim Maliyeti (YTL)(2005/2006) MALIYET UNSURLARI Budama ve artıklarının toplanması Sürüm (pulluk) Diskaro çekme Ara çapa (kültüvatör, kaz ayağı vb.) Dip çapa ve temizliği Gübreleme İlaçlama Hasat ve nakliye a. Bakım masrafları toplamı b. Diğer masraflar (koruma vb.) c. Genel idare masrafları (a x %3) d. Sermayenin faizi* ((a+b+c) x TEFE/3) e. Yan ürün net geliri** TOPLAM (çekigücü +işgücü +materyal) 22.50 10.89 1.70 4.11 0.12 39.91 80.07 1.60 2.40 2.27 4.00 A- İŞLETME MASRAFLARI TOPLAMI (bu yıl), (a+b+c+d-e) B- Önceki yıl işletme masrafları toplamı C- Önceki yıl işletme masraflarının bu yılki değeri, ((B+(B xTEFE)) D- ORTALAMA İŞLETME MASRAFLARI, (A+C) / 2 a. Çıplak arazi değerinin %5 faiz karşılığ b. Arazi vergisi, (Arazi Değeri x %0,1) E- ARAZİ KİRASI (a+b) F- TESİSİN YILLIK AMORTİSMAN PAYI G- ORTALAMA ÜRETİM MASRAFLARI, (D+E+F) Ortalama Verim a. Dane verimi-bu yıl, (Kg/da) b. Dane verimi-önceki yıl, (Kg/da) H. ORTALAMA DANE VERİMİ (Kg/da), (a+b) / 2 J - ORT. HAM DANE KG ÜRETİM MALİYETİ (TL/kg), (G/H) ORT. HAM DANE KG ÜRETİM MALİYETİ (TL/kg), (G-E)/H (Arazi kirası hariç) Zeytinyağı Üretim Maliyeti K- BU YIL HAM DANE ÜRETİM MASRAFLARI (Dane verimi-bu yıl x J) Zeytinyağına İşleme Masrafları a. Dane ve yağ nakli vd. b. Zeytinin yağa işleme masrafı c. Sermayenin faizi, ((a+b) x (TEFE/12)) L- ZEYTİNYAĞINA İŞLEME MASRAFLARI, (a+b+c) 82.34 132.70 143.45 112.89 75.00 1,50 76,50 15.00 204,39 M- ZEYTİNYAĞI ÜRETİM MASRAFLARI (TL/da), (K+L) N-ZEYTİNYAĞI VERİMİ (Kg/da) P- ZEYTİNYAĞI KG ÜRETİM MALİYETİ (TL/kg), (M/N) 156,81 25.97 132.43 225.13 178.78 1,14 0,72 151,40 0.08 5.30 0.04 5.41 6,04 3,86 ZEYTİNYAĞI KG ÜRETİM MALİYETİ (TL/kg), (Arazi Kirası hariç) Masraf-Gelir Tablosu Zeytinyağı Geliri a. Zeytinyağı verimi (Kg/da), (=N) b. Zeytinyağı ort. satış fiyatı, (TL/Kg) R- BRÜT GELİR (TL/da), (a x b)) S- ÜRETİM MASRAFLARI (TL/da), (=M) T- NET GELİR (TL/da), (R-S) 25.97 5.00 129.85 156,81 -26,96 V- NET KARLILIK ORANI %, (T/ S x 100) -17,20 NET KARLILIK ORANI %, (Arazi Kirası hariç) -29,32 Not: 17 ağaç/da, kır, kır-taban arazi ve kuru şartlarda Verilerin, belli bir arazinin kıymet takdirinde doğrudan kullanılması bilimsel açıdan uygun değildir. (*) TEFE = 0,081 önceki yılın ekim ayına göre değişim (**) Budama artığı ve/veya sofralık satışından elde edilen net gelir. Kaynak : ZAE-Izmir ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 46 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 10- TÜRK GIDA KODEKSİ (Yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Pirina Yağı Hakkında Tebliğ) Resmi Gazete 25 Nisan 1998 - Sayı: 23323 Tarım ve Köyişleri Bakanlığınd Tebliğ No : 98/ Amaç Madde 1 - Bu Tebliğin amacı ; gıda olarak tüketime uygun olan yemeklik zeytinyağı ve yemeklik prina yağlarının tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, işleme, muhafaza, depolama, taşıma ve pazarlanmasını sağlamak üzere özelliklerini belirlemektir. Kapsam Madde 2 Bu Tebliğ gıda olarak tüketime uygun olan yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarını kapsar. Hukuki Dayanak Madde 3 - Bu Tebliğ, 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi,Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddesine göre hazırlanmıştır. Tanımlar Madde 4 - Bu Tebliğde adı geçen ürünlerin tanımları aşağıda verilmiştir : a)Zeytinyağı : Sadece zeytin ağacı (Olea europaea sativa Hoffm. et Link) meyvelerinden elde edilen yağlardır.Solvent kullanılarak ekstrakte edilen veya reesterifikasyon işlemi görmüş (naturel trigliserid yapısı değiştirilmiş) yağlar ve diğer cins yağlarla karışımı bu tanımın dışındadır. b)Çeşnili Zeytinyağı : Naturel yemeklik zeytinyağlarına değişik baharatlar,meyve ve sebzeler veya bunların doğal aroma maddeleri katılarak çeşnilendirilmesi ile elde edilen , tat ve koku dışındaki diğer özellikleri naturel zeytinyağı için verilen özellikleri taşıyan yağlardır c)PirinaYağı : Prinanın (zeytin küspesi) solventlerle ekstraksiyonu sonucu elde edilen, reesterifikasyon işleminden geçmemiş, diğer yağlar ve karışımları ile karıştırılmamış yağlardır.Prina yağı hiçbir koşulda zeytinyağı olarak adlandırılamaz. Ürün Özellikleri Madde 5- Bu Tebliğ kapsamındaki ürünlerin özellikleri aşağıda verilmiştir: a) Naturel Zeytinyağları : Zeytin ağacı meyvesinden doğal niteliklerinde değişikliğe neden olmayacak bir ısıl ortamda, sadece yıkama, sızdırma, santrifüj ve filtrasyon işlemleri gibi mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak elde edilen, berrak, yeşilden sarıya değişebilen renkte, kendine özgü tat ve kokuda olan doğal halinde gıda olarak tüketilebilen yağlardır. Ekstra Naturel Sızma Zeytinyağı : Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her 100 gramda l.0 gramdan fazla olmayan yağlardır. Naturel Birinci Zeytinyağı : Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 2.0 gramdan fazla olmayan yağlardır. Naturel İkinci Zeytinyağı : Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 3.3 gramdan fazla olmayan yağlardır. b) Rafine Zeytinyağı : Zeytin ham yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, sarının değişik tonlarında rengi olan, kendine özgü tat ve kokuda bir yağdır. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 0.3 gramdan fazla olmamalıdır. c) Riviera Zeytinyağı : Rafine zeytinyağı ile gıda olarak doğrudan tüketilebilecek naturel zeytinyağları karışımından oluşan, yeşilden sarıya değişen renkte, kendine özgü tat ve kokuda bir yağdır. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda l.5 gramdan fazla olmamalıdır. d) Rafine Prina Yağı : Ham prina yağının doğal trigliserid yapısında değişikliğe yol açmayan metodlarla rafine edilmeleri sonucu elde edilen, rengi açık sarıdan kahverengi sarıya kadar değişebilen bir yağdır.Rafine prina yağı olduğu gibi veya naturel zeytinyağları ile karıştırılarak tüketime sunulabilir. Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 0.3 gramdan fazla olmamalıdır. e) Karma Prina Yağı : Doğrudan gıda olarak tüketilebilecek naturel zeytinyağları ile yemeklik rafine prina yağı karışımından oluşan bir yağdır. Bu yağların duyusal özellikleri karışımda kullanılan yağların duyusal özellikleri arasında değişir.Serbest yağ asitliği oleik asit cinsinden her l00 gramda 1.5 gramdan fazla olmamalıdır. f) Kalite ve Saflık Kriterleri : Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarının kalite ve saflık kriterleri EK- l ‘de verilmektedir. Katkı Maddeleri Madde 6 - Karma prina yağları da dahil olmak üzere diğer tüm zeytinyağlarında kullanılan katkı maddelerine ait değerler Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin “Katkı Maddeleri” Bölümünde rafine zeytinyağları için verilen değerlere uygun olmalıdır. Naturel zeytinyağlarına hiç bir gıda katkı maddesi ilave edilemez. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 47 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE . Bulaşanlar Madde 7 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarında bulaşanların miktarı Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin “Bulaşanlar” Bölümünde belirtilen limitlere uygun olmalıdır. Pestisit Kalıntıları Madde 8 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağları için pestisit kalıntı limitleri, Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin “Pestisit Kalıntıları” Bölümünde belirtilen limitlere uygun ol Hijyen Madde 9 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağları Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin “Hijyen” Bölümünde yer alan genel kurallara uygun olarak işlenmelidir. Ambalajlama,Etiketleme-İşaretleme Madde 10 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarının ambajlanmasında Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği’nin “Ambalajlama,Etiketleme-İşaretleme” Bölümüne uygun ambalaj materyalleri kullanılmalı ve etiketleme işlemi bu bölüme uygun yapılmalıdır. Bu bölüme ilave olarak aşağıdaki işaretleme bilgileri de etiket üzerinde yer almalıdır: Ürünün oleik asit cinsinden serbest yağ asitliği, Çeşnili zeytinyağlarında bu amaçla kullanılan ürünün adı, 4 üncü maddede yer alan tanımlar ve 5 inci maddede belirtilen ürün özellikleri ile uyumlu ürün adı Taşıma ve Depolama Madde 11 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarının taşınması ve depolanması sırasında Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin “Taşıma ve Depolama” Bölümünde belirtilen kurallara uyulmalıdır. Numune Alma ve Analiz Yöntemleri Madde 12 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarından Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin “Numune Alma ve Analiz Yöntemleri” Bölümünde belirtilen kurallara uygun numune alınmalı ve uluslararası kabul görmüş analiz yöntemleri uygulanmalıdır. Tescil ve Denetim Madde 13 - Yemeklik zeytinyağları ve yemeklik prina yağlarını üreten ve satan işyerleri ; tescil ve izin, ithalat işlemleri, kontrol ve denetim sırasında bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır.Bu hükümlere uymayan işyerleri hakkında 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapan 3/11/1995 tarihli ve 4128 sayılı Kanun hükümlerine göre yasal işlem yapılır. Uygulama ve Denetim Madde 14 - Bu Tebliğe ait hükümler ; 3/11/1995 tarihli ve 4128 Sayılı Kanun ve 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye göre Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığınca uygulanır. İhracatta alıcı ülke isteklerine göre işlem yapılır. Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat Madde 15 - Bu Tebliğle ; a) TS 341 Yemeklik Zeytinyağı, b) TS 5269 Yemeklik Rafine Prina Yağı standartları mecburi uygulamadan kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 - Halen faaliyet gösteren,bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içinde bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadır.Bu süre içinde gerekli düzenlemeleri yapmayan işyerleri ve satış yerlerinin faaliyetine izin verilmez.Bu işyerleri hakkında 24/6/1995 tarihli ve 560 sayılı Gıdaların Üretimi Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapan 3/11/1995 tarihli ve 4128 sayılı Kanun hükümlerine göre yasal işlem yapılır. Yürürlük Madde 16 - Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer Yürütme Madde 17 - Bu Tebliği Tarım ve Köyişleri Bakanı ile Sağlık Bakanı yürütür. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 48 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 11- TÜRK GIDA KODEKSİ YEMEKLIK ZEYTİNYAGI VE YEMEKLIK PİRİNA YAĞI TEBLİĞİNDE DEGİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ (Tebliğ No:2000/45) Madde 1 - 25 Nisan 1998 tarihli ve 23323 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi – Yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Prina Yağı Tebliğinin 4 üncü maddesinde yer alan “Çeşnili zeytinyağı” tanımı aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir: “Çeşnili zeytinyağı: Naturel yemeklik zeytinyağlarına değişik baharat, meyve ve sebzeler veya bunların doğal aroma maddeleri katılarak çeşnilendirilmesi ile elde edilen, yağlardır.” Madde 2- Aynı Tebliğin 5 inci maddesi a bendinde yer alan naturel zeytinyağlarının isimleri tebliğdeki sırası ile “Naturel Sızma Zeytinyağı”, “Naturel Birinci Zeytinyağı” ve “Naturel İkinci Zeytinyağı” olarak değiştirilmiştir. Madde 3- Aynı Tebliğin 1 no’lu Ek’inde Rafine Zeytinyağı ve Riviera Zeytinyağı için yer alan Ultraviyole Işığında Özgül Soğurma değerleri aşağıdaki gibi değiştirilmiştir: 270nm.de delta E Rafine Zeytinyağı <=1.20 <=0.16 Riviera Zeytinyağı <=1.10 <=0.15 ” Madde 4-Tebliğin 1 no’lu Ek’inde yer alan Sterol Kompozisyonu bölümü aşağıdaki gibi değiştirilmiştir: “ 2.7. Sterol Kompozisyonu 2.7.1. Sterol Toplamındaki % ler Kolesterol <=0.5 Brassikasterol <=0.1** Kampesterol <=4.0 Stigmasterol Yemeklik zeytinyağlarındaki kampesterolden Daha az Delta - 7- stigmastenol <=0.5*** Beta-sitosterol+ ) delta-5-avenasterol+ ) delta-5,23-stigmastadienol ) >=93.0 + klerosterol ) + sitostanol + ) delta-5,24-stigmastadienol ) ** Bu değer karma prina yağlarında <=0,2 olarak alınmalıdır. *** Zeytin üretiminin kısıtlı ve belirli bölgelerde gerçekleştiği yıllarda bu değerde yaşanabilecek sapmalar Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığınca mutabakat halinde değerlendirilir. ” Madde 5- Tebliğin 1 no’lu Ek’inde Rafine Zeytinyağı ve Riviera Zeytinyağı için yer alan Toplam Sterol İçeriği değerleri aşağıdaki gibi değiştirilmiştir: Minimum (mg/kg) Rafine Zeytinyağı 900 Riviera Zeytinyağı 900 ” Geçici Madde 1- Bu tebliğin 3 üncü ve 5 inci maddelerinde yer alan değerler, altı yıl içerisinde 25 Nisan 1998 tarihli ve 23323 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Gıda Kodeksi – Yemeklik Zeytinyağı ve Yemeklik Prina Yağı Tebliğinde yer alan değerlerle aynı olacak şekilde değiştirilecektir. Geçici Madde 2- Halen faaliyet gösteren ve bu Tebliğ kapsamında yer alan ürünleri üreten ve satan işyerleri,bu Tebliğin yayımından itibaren 1 yıl içerisinde bu Tebliğ hükümlerine uymak zorundadırlar. Yürürlük Madde 3 - Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 4- Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Köyişleri Bakanı ile Sağlık Bakanı yürütür. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 49 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 12- YEMEKLİK ZEYTİNYAĞLARI VE YEMEKLİK PİRİNA YAĞLARININ KALİTE VE SAFLIK KRİTERLERİ EK: l l- Kalite Kriterleri: l.l. Nem ve Uçucu Madde Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı 1.2. Çözünmeyen Safsızlıklar Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı l.3. Peroksit Değeri Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı 1.4. Ultraviyole Işığında Özgül Soğurma Maksimum (%) 0.2 0.l 0.l 0.l 0.1 Maksimum (% m/m) 0.10 0.05 0.05 0.05 0.05 Maksimum (meq aktif oksijen / kg yağ) 20 5 15 5 15 270 nm.de delta E Ekstra Naturel Sızma Zeytinyağı <= 0,25 <= 0.0l Naturel Birinci Zeytinyağı <= 0,25 <= 0.0l Naturel İkinci Zeytinyağı <= 0,30* <= 0.0l Rafine Zeytinyağı <= l.l0 <= 0.l6 Riviera Zeytinyağı <= 0.90 <= 0.15 Rafine Prina Yağı <= 2.00 <= 0.20 Karma Prina Yağı <= l.70 <= 0.l8 * Aktif alüminyum oksitten geçirildikten sonra, örneğin 270 nm dalga boyunda ölçülen özgül soğurması 0.11’e eşit veya daha az olmalıdır. Maksimum (g/kg) l.5. Sabunlaşmayan Madde (Petrol Eteri) Naturel Zeytinyağları 15 Rafine Zeytinyağı 15 Riviera Zeytinyağı 15 Karma Prina Yağları 30 l.6. Mumsu Maddeler (C40+C42+C44+C46) mg/kg Naturel Zeytinyağları <=250 Rafine Zeytinyağı <=350 Riviera Zeytinyağı <=350 Karma Prina Yağı >350 1.7. Halojene Solventler Her bir halojene solventin maksimum konsantrasyonu 0.l mg/kg’ı, Halojene solventlerin toplamının maksimum konsantasyonu 0.2 mg/kg’ı geçmemelidir. 2. Saflık Kriterleri: 0.9l0- 0.916 (200C/ 200Csu) 2.l. Yoğunluk 2.2. Kırılma İndisi Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı (1.4677- 1.4700 (nD 200C) Riviera Zeytinyağı Karma Prina Yağları 1.4680- 1.4707 (nD 200C) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 50 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin 2.3. Sabunlaşma Sayısı Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Karma Prina Yağları İyot Sayısı ( Wijs) Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Karma Prina Yağları TEAE 184-196 mg KOH/kg. 182-193 mg KOH/kg 78-88 75-92 2.5.Yemeklik Zeytinyağları ve Yemeklik Prina Yağlarının Gaz-Likit Kromatografide Belirlenen Yağ Asitleri Kompozisyonu (% m/m Metil Esterleri) Miristik asit < = 0.05 Palmitik asit 7.5-20 Palmitoleik asit 0.3-3.5 Heptadekanoik asit < = 0.3 Heptadesenoik asit < = 0.3 Stearik asit 0.5-5.0 Oleik asit 55.0-83.0 Linoleik asit 3.5-21.0 Linolenik asit < = 0.9 Araşidik asit < = 0.6 Gadoleik asit < = 0.4 Behenik asit < = 0.2* Lignoserik asit < = 0.2 * Karma prina yağlarında bu değer < = 0.3 olmalıdır. 2.6. Trigliseritlerin 2 - Pozisyonundaki Palmitik ve Stearik Asit Toplamı Maksimum (%) Naturel Zeytinyağları 1.5 Rafine Zeytinyağı 1.8 Riviera Zeytinyağı 1.8 Rafine Prina Yağı 2.2 Karma Prina Yağı 2.2 2.7. Sterol Kompozisyonu 2.7.1. Sterol Toplamındaki % ler Kolesterol Brassikasterol Kampesterol Stigmasterol Delta-7-stigmastenol Beta-sitosterol + delta-5-avenasterol + delta-5,23-stigmastadienol + klerosterol + sitostanol + delta-5,24-stigmastadienol 2.7.2. Toplam Sterol İçeriği 2.7.3. Minimum (mg/kg) Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 < = 0.5 < = 0.1 < = 4.0 Yemeklik zeytinyağlarındaki kampesterolden daha az < = 0.5 ) ) > = 93.0 ) ) ) 1000 1000 1000 1800 1600 51 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin 2.8. Eritrodiol ve Uvaol İçeriği (Toplam Steroller İçinde ) Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı TEAE (%) <=4.5 <=4.5 <=4.5 >=12.0 > 4.5 C 18:1T 2.9.Trans Yağ Asitleri C 18:2 T C 18:3 T % <0.05 =<0.20 =<0.20 =<0.40 =<0.40 Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı % <0.05 =<0.30 =<0.30 =<0.35 =<0.35 2.10.Tohum Yağlarının Tesbiti Gerçek ve teorik ECN 42 trigliserid içeriği arasındaki maksimum fark : Maksimum Naturel Zeytinyağları 0.3 Rafine Zeytinyağı 0.4 Riviera Zeytinyağı 0.3 Rafine Prina Yağı 0.5 Karma Prina Yağı 0.5 2.11.Rafine Bitkisel Yağların Tesbiti Stigmastadienler Naturel Zeytinyağları Rafine Zeytinyağı Riviera Zeytinyağı Rafine Prina Yağı Karma Prina Yağı Stigmasta -3,5- dien R1= --------------------------Kampeste -3,5- dien ppm =<0.15 =<50 =<50 =<120 =<120 R1 >=12 >=12 >=10 >=10 oranı stigmastadien içeriği 4 ppm’den fazla olan yağlara uygulanır. Kaynak: TKB-KKGM Yukarıdaki sözkonusu tebliğ ile ilgili revizyon çalışmalarına başlanılmıştır. Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonu altında Katı Sıvı Yağlar İhtisas Alt Komisyonu kurulmuş, bu komisyonun Zeyinyağı Çalışma grubu oluşturulmuş ve çalışmalar devam etmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 52 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE BİLGİ NOTU 13- REVİZE EDİLEN TS 341 YEMEKLİK ZEYTİNYAĞI STANDARDI VE TS 342 YEMEKLİK ZEYTİNYAĞI-MUAYENE VE DENEY YÖNTEMLERİ STANDARDININ DIŞ TİCARETTE ZORUNLU UYGULAMAYA KONULMASINA İLİŞKİN TEBLİĞ (Tebliğler 03.06.2004 PerşembeSayı: 25481 (Asıl) Son Güncelleme: 03.06.2004) (Tebliğ No: 2004/30) Dış Ticaret Müsteşarlığından: MADDE 1- 9/3/2004 tarihli ve 25397 sayılı Resmi Gazete'de yayımlananRevize Edilen TS 341 Yemeklik Zeytinyağı Standardının Dış Ticarette Zorunlu Uygulamaya Konulmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2004/21) ile dış icarettezorunlu uygulamaya konulan TS 341 Yemeklik Zeytinyağı Standardı ve 11/4/1967tarihli ve 12570 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 2/2/1967 tarihli ve 6/7658sayılı Kararname ile zorunlu uygulamaya konulan TS 342 Yemeklik Zeytinyağı-Muayene ve Deney Yöntemleri Standardı Türk Standartları Enstitüsü tarafındanrevize edilmiştir. İlişikte yer alan revize edilen TS 341 Yemeklik ZeytinyağıStandardı ve TS 342 Yemeklik Zeytinyağı- Muayene ve Deney Yöntemleri Standardıdış ticarette zorunlu uygulamaya konulmuştur. MADDE 2- 9/3/2004 tarihli ve 25397 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Revize Edilen TS 341 Yemeklik Zeytinyağı Standardının Dış Ticarette Zorunlu Uygulamaya Konulmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2004/21) yürürlükten kaldırılmıştır. MADDE 3- Bu Tebliğ'in yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, Yemeklik Zeytinyağı Standardı kapsamı dışında kalan zeytinyağlar ile diğer bitkisel sıvı yağlar, ihracatları sırasında yemeklik zeytinyağı olup olmadıklarının tesbiti bakımından denetime tabi tutulacaktır. MADDE 4- Bu Tebliğ 9/6/2004 tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 5- Bu Tebliğ hükümlerini Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bağlı olduğu Bakan yürütür. ICS 67.200.10 TÜRK STANDARDI TS 341/Nisan 2004 Yemeklik zeytinyağı 0 Konu, tarif, kapsam 0.1 Konu Bu standard, yemeklik zeytinyağının tarifine, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma, muayene ve deneyleriyle piyasaya arz şekline dairdir. 0.2 Tarifler 0.2.1 Zeytinyağı Zeytin ağacı (Olea europaea sativa Hoffm. et Link) meyvelerinden TS 9591(1)'e uygun yerlerde üretilen yağ. 0.2.1.1 Naturel zeytinyağı Zeytin ağacı meyvesinden doğal niteliklerinde değişikliğe neden olmayacak bir sıcaklıkta, çeşitli mekanik veya fiziksel işlemler uygulanarak üretilen vedoğal halde gıda olarak tüketilebilen yağ. 0.2.1.1.1 Naturel sızma zeytinyağı Serbest yağ asitliği, oleik asit cinsinden her 100 gramda 1,0 gramdan fazla olmayan yağ. 0.2.1.1.2 Naturel birinci zeytinyağı Serbest yağ asitliği, oleik asit cinsinden her 100 gramda 1,0 g'dan az, 2,0 g'dan fazla olmayan yağ. 0.2.1.1.3 Naturel ikinci zeytinyağı Serbest yağ asitliği, oleik asit cinsinden her 100 gramda 2,0 g'dan az, 3,3 g'dan fazla olmayan yağ. 0.2.1.2 Rafine zeytinyağı Naturel halinde gıda olarak tüketilemeyen ham zeytinyağının, doğal trigliserit yapısında değişikliğe yol açmayan yöntemlerle rafine edilmeleri sonucu elde edilen, rafinasyon artığı madde ihtiva etmeyen ve serbest yağ asitliği, oleik asit cinsinden her 100 g'da 0,3 g'dan fazla olmayan yağ. 0.2.1.3 Riviera zeytinyağı Naturel zeytinyağı ile rafine zeytinyağı karışımından meydana gelen ve özellikleri naturel zeytinyağı ile rafine zeytinyağı arasında değişen ve serbest yağ asitliği, oleik asit cinsinden her 100 g'da 1,5 g'dan fazla olmayan yağ. 0.3 Kapsam Bu standard, yemeklik zeytinyağını kapsar. Not- Bu standard metninde bundan sonra "yemeklik zeytinyağı" terimi yerine "zeytinyağı" ifadesi kullanılmıştır. 1 Sınıflandırma ve özellikler 1.1 Sınıflandırma 1.1.1 Sınıflar Zeytinyağı elde ediliş şekillerine ve üretimde uygulanan yöntemlere göre; - Naturel zeytinyağı, - Rafine zeytinyağı, - Riviera zeytinyağı,olmak üzere üç sınıfa ayrılır. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 53 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE (1) Bu standard metninde atıf yapılan standardların numaraları, yayım tarihleri, Türkçe ve İngilizce isimleri metnin başında verilmiştir. 1.1.2 Türler 1.1.2.1 Naturel zeytinyağı, ihtiva ettiği serbest yağ asitleri oranına ve duyusal, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre: - Naturel sızma zeytinyağı, - Naturel birinci zeytinyağı, - Naturel ikinci zeytinyağıolmak üzere üç türe ayrılır. 1.1.2.2 Rafine zeytinyağı bir türdür. 1.1.2.3 Riviera zeytinyağı bir türdür. 1.2 Özellikler 1.2.1 Duyusal Özellikler 1.2.1.1 Naturel zeytinyağının duyusal özellikleri Naturel zeytinyağı, yeşilden sarıya değişebilen renklerde, kendine özgü tat ve kokuda olmalı, gözle görülebilir yabancı madde içermemelidir. 1.2.1.2 Rafine zeytinyağının duyusal özellikleri Rafine zeytinyağı, berrak tortusuz; sarıdan, sarının en açık rengine kadar değişebilen tonda, şeffaf görünümde ve kendine özgü tat ve kokuda olmalı, gözle görülebilir yabancı madde içermemelidir. 2.1.3 Riviera zeytinyağının duyusal özellikleri Riviera zeytinyağı, yeşilden sarıya değişebilen renklerde ve kendine özgü tat ve kokuda olmalı, gözle görülebilir yabancı madde içermemelidir. 1.2.2 Diğer fiziksel ve kimyasal özellikler Zeytinyağının diğer fiziksel ve kimyasal özellikleri Çizelge 1'de verilen değerlere uygun olmalıdır. 3.1.2 Şişeler Cam ve plastik ambalajlarına ait bilgiler Çizelge 4'te gösterilmiştir. Şişeler doldurulmadan önce dikkatle temizlenmeli ve ağızları hava sızdırmayacak ve kapak bozulmadan açılamayacak şekilde kapatılmış olmalıdır.Vidalı metal kapakların kullanılması durumunda yağ ile temas eden iç yüzeyimantar veya alüminyum folyo ile kaplanmış olmalıdır. Ambalajın kontrolünde, TS 11359'daki temel ilkeler dikkate alınarak aşağıdaki esaslara uyulmalıdır. Ambalajların içinde bulunan yağ miktarı kontrolü net kütle üzerindenyapılır. Bazı ambalajlarda noksanlık görülmesi halinde gelişigüzel ayrılan 10adet ambalajın net kütlelerinin ortalamasına göre işlem yapılır. Not: Bu standartta belirtilmeyen hususlarda Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır. Kaynak:TKB-KKGM: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi ve Codex Alimentarius Komitesi tarafındankabul edilen muayene ve deney yöntemleri esas alınarak hazırlanmıştır. . ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 54 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİN Türkiye’de siyah sofralık olarak değerlendirilen başlıca sofralık zeytin çeşitleri; Gemlik, Uslu, Edincik-Su, Kan, Halhalı, Tavşan Yüreği ve Çelebi’dir. Domat ve Yamalak Sarısı çeşitleri; yeşil ve genellikle kostikli, dolgulu olarak değerlendirilen çeşitlerdir. Ayvalık (Edremit) ve Memecik çeşitleri ise yeşil, pembe çizik, siyah ve yağlık olarak değerlendirilebilen en önemli karma çeşitlerimizdendir. Fakat tüm bilinenlerin aksine çok özel bir sofralık zeytin çeşidi Hurma Zeytin vardır ki; dalından koparılarak yenilen bir çeşittir. Hurma zeytin Türkiye’de özel alanlarda (mikro klimalarda) yetişebilen bir çeşittir. Türkiye’nin sofralık zeytin üretiminde Marmara Bölgesi’nin ayrıcalıklı bir yeri vardır. Çünkü bu bölgede üretilen zeytinin %80’ninden fazlası siyah sofralık olarak işlenmekte ve çeşit olarak da Gemlik çeşidi ilk sırayı almaktadır. Türkiye’de var-yok yılları ortalamasına göre -zeytinde bir yıl var, bir yıl yok yılıdır- üretilen toplam zeytinin yaklaşık %30’u sofralık işlenmek üzere ayrılmaktadır. Dolayısı ile sofralığa ayrılan miktar o yılın dane üretimi ile doğrudan ilişkilidir. Türkiye’de üretilen sofralık zeytinin %85’i siyah, %15’i yeşil ve rengi dönük olarak işlenmektedir. Türkiye’de -var yok yılları ortalaması olarak- 150 bin ton sofralık zeytin üretilmektedir. Bu miktar yok yıllarında 75 bin tona düşebildiği gibi, var yıllarında 225 bin tona da çıkabilmektedir. Tüketimin de üretimdeki bu dalgalanmaya bağlı olarak değiştiği fakat ihracatın üretimdeki değişmeden etkilenmediği görülmektedir. Türkiye, üretiminin büyük bir miktarını tüketime yönlendirmekte, işleme tekniğindeki farklılıktan dolayı ihracatta aynı başarıyı gösterememektedir. Genellikle yüksek tuz konsantrasyonu içeren işleme tekniği ile başta AB ülkelerinin büyük tüketici ve ithalatçısı konumunda bulunan İtalya ve İspanya’nın da içerisinde yer aldığı birçok tüketici ülkenin damak zevkine hitap edilememektedir. Adı geçen ülke insanlarının damak zevkine uygun üretilmediği veya Türk damak zevkine alıştırılmadıkları sürece, Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatının artması mümkün olmayacaktır. Bu nedenle Türkiye siyah sofralık ağırlıklı olmak üzere yılda 25 ile 35 bin ton olan ihracatını, genellikle Romanya, Bulgaristan, Rusya, Almanya vb. ülkelere yapmaktadır. Grafik 18- Türkiye’de Sofralık Zeytin Üretim, Tüketim ve İhracatı 1000 ton 300 250 200 150 100 50 0 94-95 95-96 96-97 97-98 Üretim 98-99 99-00 00-01 Tüketim 01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 İhracat Kaynak :Uluslararası Zeytinyağı Konseyi (UZK) ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 55 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Şekil 5- Türkiye’de Sofralık Zeytin Pazarlama Organizasyonu ÜRETİCİ 5 1,2 3 4 4 ÜRETİM HAMDANE 5 1 2 3 TÜCCAR (Aracı) MUHABİR Eksper 5 1 1 TOPLAMA ÖZ TÜKETİM İŞLENMİŞ DANE 1 3 2 4 PAKETLEME İŞLEME Birim Tarım Satış Koop İşleme Tesisleri ÖZEL SEKTÖR Dış Satım 1 2 1 3 TOPTANCI TOPTANCILAR 5 PARAKENDECİ (ARACI) BÖLGE BAYİLİKLERİ 1 1 2 PERAKENDECİLER (Bakkal,Pazarcı,Süpermarket) 1,2,3 TÜKETİCİ Kaynak: : R. TUNALIOĞLU,(1995) “ Önemli Zeytin Üreticisi Ülkelerin Zeytinciliği ile Türkiye Zeytinciliğinin Bazı Yönlerden Karşılaştırılması” ,Basılmış Doktora Tezi, TC Başbakanlık.DTM-EİBGS Yayın No-1 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 56 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİN DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ Tablo 19- Türkiye Sofralık Zeytin Arzı ve Kullanımı (2000/2001 - 2005/2006) 2000/01 2001/02 2002/03 2003/04 2004/05 2005/06 ARZ Başlangıç Stokları (1 Kasım) Üretim İthalat Toplam Arz KULLANIM Tüketim İhracat Bitiş Stokları (31 Ekim) Toplam Kullanım Stok/Kullanım Oranı (%) Durum Durum Durum Durum Tahmin Öngörü 1000 ton SUPPLY 20 87 16 32 10 17 Beginning Stocks (November 1) 224 85 165 125 240 280 Production 0 0 0 0 0 0 Import 244 172 181 157 250 297 Total Supply 1000 ton DISAPPEARANCE 125 100 114 96 175 197 Consumption 32 56 35 51 58 55 Export 87 16 32 10 17 45 Ending Stocks (Oct. 31) 244 172 181 157 250 297 Total Disappearance 36 9 18 6,3 16,6 16,6 Stocks/Disappearance(%) Kaynak: Tartışma Kurulu sonrası TEAE tarafından kesinleştirilmiştir. TÜRKİYE’DE DURUM: 2003/2004 Üretim Arttı Bu kampanya dönemi yok yılı olmasına rağmen sofralık zeytinde normal yok yılı ortalamasının üzerinde üretim gerçekleşmiştir. Bir önceki yok yılında 85 bin ton olarak gerçekleşen üretim bu kampanya döneminde %40 oranında artarak 125 bin tona çıkmıştır. Tüketim ve İhracatta da Artış Yok yılı olmasına rağmen bir önceki var yılına göre ihracatta artış, tüketimde düşüş beklenmektedir. Tüketimin bir önceki yok yılına göre %4 azalarak 96 bin ton, ihracatın ise bir önceki yok yılına göre %9 oranında azalarak 51 bin ton olması beklenmektedir. Fiyatlar Bu kampanyada Marmarabirlik Gemlik tipi sofralık zeytin için avans barem fiyatını 2.300.000 TL olarak belirlemiştir. Avans ödeme olarak yapılan fiyat açıklaması bir yandan Marmarabirlik tarafından üstlenilen bir risk ve ortaklara karşı bir taahhüt olmakta, bir yandan da piyasadaki fiyat oluşumunu düzenlemekte rol oynayıcı olmaktadır. TÜRKİYE’DE TAHMİN: 2004/2005 Üretim, İhracat ve Tüketimde Artış Bu kampanya dönemi üretim, ihracat ve tüketimin bir önceki var yılına göre artacağı beklenmektedir. Üretimin 240 bin tona ihracatın ise 58 bin tona, tüketimin ise 175 bin tona ulaşması beklenmektedir. Fiyatlar Bu kampanyada Marmarabirlik Gemlik tipi sofralık zeytin için üreticiye avans barem fiyatı olarak kalite farkına göre 1.450.000 TL/kg ile 3.650.000 TL/kg ödemiştir. Her zaman olduğu gibi Marmarabirlik tarafından üstlenilen avans barem fiyat uygulaması, bir yandan bir risk ve ortaklara karşı bir taahhüt olmakta, bir yandan da piyasadaki fiyat oluşumunu düzenlemekte rol oynayıcı olmaktadır. TÜRKİYE’DE ÖNGÖRÜ: 2005/2006 Üretim ve Tüketimde Artış, İhracatta Azalış Üretimde yok yılı olmasına karşılık bir önceki var yılından daha fazla üretim gerçkeleştirileceği öngörülmektedir. İhracatta azalma öngörülürken, üretimdeki artışın tüketimle dengeleneleceği ve yüksek bir stokla (45 bin ton) kampanyanın kapatılacağı öngörülmektedir. ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 57 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 20- Marmarabirlik 2004/2005 Ürün Alim Kampanyasında Uygulanan Dane Sayıları ve Avans Barem Fiyatlari (TL/ Kg) SİYAH ZEYTİN Havuzlama Grubu Dane/Kg 200-210 220-230 240-260 270-290 300-320 330-350 360-380 390-410 420-460 GEMLİK TİPİ SU TİPİ KIZIL ZEYTİN KAYISI TİPİ GEMLİK TİPİ SU TİPİ 200 3.650.000 2.550.000 2.120.000 2.400.000 1.660.000 210 3.500.000 2.450.000 2.030.000 2.300.000 1.600.000 220 3.375.000 2.360.000 1.960.000 2.200.000 1.540.000 230 3.250.000 2.275.000 1.885.000 2.100.000 1.475.000 240 3.125.000 2.190.000 1.815.000 2.000.000 1.425.000 250 3.025.000 2.120.000 1.755.000 1.950.000 1.380.000 260 2.925.000 2.050.000 1.700.000 1.900.000 1.330.000 270 2.825.000 1.975.000 1.640.000 1.850.000 1.285.000 280 2.750.000 1.925.000 1.595.000 1.800.000 1.250.000 290 2.675.000 1.870.000 1.550.000 1.780.000 1.220.000 300 2.600.000 1.820.000 1.510.000 1.740.000 1.180.000 310 2.525.000 1.770.000 1.465.000 1.700.000 1.150.000 320 2.450.000 1.715.000 1.420.000 1.650.000 1.115.000 330 2.375.000 1.660.000 1.375.000 1.600.000 1.080.000 340 2.300.000 1.600.000 1.330.000 1.550.000 1.050.000 1.300.000 350 2.225.000 1.550.000 1.500.000 1.010.000 360 2.150.000 1.500.000 1.450.000 980.000 370 2.075.000 1.450.000 1.400.000 945.000 380 2.000.000 1.400.000 1.350.000 910.000 390 1.930.000 1.350.000 1.300.000 880.000 400 1.860.000 1.300.000 1.250.000 850.000 410 1.790.000 1.250.000 1.200.000 815.000 420 1.720.000 1.200.000 430 1.650.000 1.150.000 440 1.580.000 1.100.000 450 1.515.000 1.060.000 460 1.450.000 1.015.000 1.000.000 600.000 700.000 400.000 Yağlık Barem Dışı (47 ve yukarısı) Yağlık Dip Zeytini Kaynak : Marmarabirlik ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 58 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 21- Marmarabirlik 2005/2006 Ürün Alim Kampanyasinda Uygulanan Tane Sayıları ve Avans Barem Fiyatlari (YTL/ Kg) SİYAH ZEYTİN Havuzlama Grubu Dane/Kg GEMLİK ÇEŞİDİ SU ÇEŞİDİ KIZIL ZEYTİN KAYISI ÇEŞİDİ GEMLİK ÇEŞİDİ SU ÇEŞİDİ 200 4,050 2,835 2,320 2,650 1,855 210 3,800 2,660 2,195 2,500 1,750 220 3,600 2,520 2,070 2,375 1,660 230 3,425 2,400 1,945 2,250 1,575 240 3,275 2,300 1,845 2,125 1,485 250 3,125 2,190 1,770 2,000 1,400 260 2,975 2,080 1,700 1,900 1,335 270 2,825 1,975 1,640 1,850 1,285 280 2,750 1,925 1,595 1,800 1,250 290 2,675 1,870 1,550 1,780 1,220 300 2,600 1,820 1,510 1,740 1,180 310 2,525 1,770 1,465 1,700 1,150 320 2,450 1,715 1,420 1,650 1,115 330 2,375 1,660 1,375 1,600 1,080 340 2,300 1,600 1,330 1,550 1,050 350 2,225 1,550 1,300 1,500 1,010 360 2,150 1,500 370 2,075 1,450 380 2,000 1,400 390 1,930 1,350 400 1,860 1,300 410 1,800 1,260 1,500 0,900 Yağlık Barem Dışı (47 ve yukarısı) 1,250 0,625 Yağlık Dip Zeytini 1,000 0,600 ..- 200 210-230 240-260 270-290 300-320 330-360 370-410 Ezmelik Ezmelik (42-46) Kaynak : Marmarabirlik ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 59 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Grafik 19- Türkiye’de Sofralık Zeytin Üretimi Birim Maliyet Fiyatları (Marmarabirlik) )YTL\Kg 2,5 (YTL/Kg) 2,135 1,88 2 1,597 1,56 1,5 1,057 1 0,777 0,566 0,5 0,202 0,099 0,055 0,344 0 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 Kaynak: MARMARABİRLİK,. Bursa Grafik 20- Türkiye Siyah Zeytin İhracat Fiyatları - ($/Ton) 12.000.000 9.650.313 11.325.403 Zeytin İhracatı 7.270.125 2.294.537 3.176.039 4.297.480 3.615.245 766.197 714.240 2.000.000 3.613.987 3.977.616 2.450.886 3.026.356 1.822.456 4.001.808 2.414.075 3.202.354 2.020.941 4.000.000 2.306.947 6.000.000 3.961.277 8.000.000 5.023.960 6.503.613 10.000.000 0 1995-96 1996-97 1997-98 1998-99 1999-00 2000-01 2001-02 2002-03 2003-04 2004-05 2005-06 MİKTAR (KG.) $ TUTAR Kaynak: MARMARABİRLİK - Bursa ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 60 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 22- Türkiye’de İller Bazında Sofralık Zeytin İşletmeleri İller Antalya Aydın İzmir Çanakkale Balıkesir Manisa Bursa Muğla Denizli İçel Toplam İşletme (Adet) % 115 24,95 68 14,75 58 12,58 57 12,36 48 10,41 43 9,33 24 5,21 24 5,21 13 2,82 11 2,39 461 100,00 Toplam Kapasite (Ton) Yeşil Zeytin Üretimi (Ton) 2.802 76.969 15.462 1.380 17.256 15.436 8.449 1.129 332 4.004 143.219 Siyah Zeytin Üretimi (Ton) 0 14.125 6.031 0 0 7.460 1.891 10 42 396 29.955 442 52.284 6.691 560 0 7.916 5.893 498 44 975 75.303 Toplam Üretim (Ton) 442 66.409 12.722 560 0 15.376 7.784 508 86 1.371 105.258 Kapasite Kullanımı (%) 16 86 82 41 0 100 92 45 26 34 73 Kaynak : Zeytincilik Araştırma Enstitüsü, Bornova-İzmir. BİLGİ NOTU 14- TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİNDE İHRACAT VE FİYAT Sofralık zeytin pazar hacmi son yıllarda istikrarlı olarak büyümektedir. Bu artış, üretici birlikleri ve özel sektörün katkılarıyla daha da güçlenmektedir. Türkiye’de ürünün kalite ve standardı (Sofralık zeytinde TSE 771 Sofralık Zeytin Standardı kullanılmaktadır. Fakat bu standart gerek iç tüketimde gerekse ihracatta ihtiyaca cevap verememektedir), imalat sanayinin durumu vb nedenlerle gerek yeşil gerekse siyah zeytin işlenerek ihraç edildiği gibi hasattan hemen sonra ham olarak da ihraç edilmektedir. Aynen dökme zeytinyağında olduğu gibi sofralık zeytinde de bu durum katma değer kayıplarına neden olmaktadır. Türkiye geçmiş yıllardan bu yana sofralık zeytini özellikle siyah sofralık olarak işlemektedir. Siyah sofralık zeytin de tuzlu olarak işlendiği için ihracat ancak etnik pazarlara yapılabilmektedir. Bu tip zeytin tüketen ve damak tatları buna uygun ülkeler; Rusya, Bulgaristan, Romanya, AB ülkeleri – Türklerin yoğun yaşadığı ülkeler olması sebebiyle Almanya, Hollanda– ve son yıllarda ABD, Danimarka, Avustralya ile Kıbrıs olarak sınırlı kalmaktadır. AB genişleme sürecindeki ülkelerin Gümrük Birliği ile OTP uygulamasına geçeceği düşünülürse bu ülkelere yapılan ihracatta daha sonraki yıllar problemler yaşanabilecektir. Bu ülkelerle olan Ticari Anlaşmaların gözden geçirilmesinde ve Türkiye aleyhine olabilecek gelişmeler için tedbir düşünülmesinde yarar olacaktır. Sofralık zeytinde üreticiye herhangi bir prim ödemesi yapılmamakta ya da destekleme alımı uygulanmadığı için sofralık zeytinde üretici eline geçen fiyatlarda Marmara Birliğin ve TARİŞ’in üreticiye verdiği fiyatlar esas alınmakta ve piyasa bu fiyatlara göre oluşmaktadır. Türkiye’de sofralık zeytin fiyatlarının belirlenmesinde oluşturulan politika ile 1991 yılından itibaren sofralık zeytinin Marmara Birlik aracılığı ile devlet adına üreticiden satın alınmasına karar verilmiş ve Marmarabirlik görevlendirilmiştir. Bu nedenle özellikle ham sofralık dane zeytin piyasasında Marmara Birlik düzenleyici rol oynamaktadır. Böylece daha önce Marmara Bölgesindeki fiyatlarda etkili olan Marmara Birlik etkisini ülkesel boyuta taşımıştır. Üreticinin garantiye alınması, ihracatçıların da dış piyasalarda rekabet edebilmesi için 2002/2003 kampanya döneminde sofralık zeytinde 1 kg için 10 cent prim ödenmesi önerilmiş fakat uygulamaya geçirilememiştir Marmarabirlik 2003/2004 kampanyasında Gemlik tipi sofralık zeytine 2 300 000 TL avans barem fiyatı uygulamıştır. Marmarabirlik 2004/2005 kampanyasında Gemlik tipi sofralık zeytine 1450 000 ile 3 650 000 olmak üzere ortalama 2 4200 000 TL avans barem fiyatı uygulamıştır. Marmarabirlik 2005/2006 kampanyasında Gemlik tipi sofralık zeytine 2 YTL ile 4 YTL olmak üzere avans barem fiyatı uygulamıştır. BİLGİ NOTU 15- TÜRKİYE’DE SOFRALIK ZEYTİNDE STANDART Sofralık Zeytin ile ilgili olarak da 10 Aralık 2004-İzmir “Zeytincilik Zirvesi”n sonuç raporunda yer alan “Sofralık Zeytin Tebliğinin hazırlanması kararı Ulusal Gıda Kodeks Komisyonuna götürülmüş, İşlenmiş Meyve Sebze İhtisas Alt Komisyonu altında oluşturulacak olan bir çalışma grubu ile hazırlıklarına başlayacak.tır. ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 61 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Tablo 23- Sofralık Ham Zeytin Üretim Maliyeti 2005/06 YTL TOPLAM (çekigücü +işgücü +materyal) UNSURLAR Budama ve artıklarının toplanması Sürüm (pulluk) Diskaro çekme Ara çapa (kültüvatör, kaz ayağı vb.) Dip çapa ve temizliği Gübreleme Sulama İlaçlama Hasat ve nakliye Boylama a.Bakım masrafları toplamı b. Diğer masraflar (koruma vb.) c. Genel idare masrafları (a x %3) d. Sermayenin faizi* ((a+b+c) x TEFE/2) e. Yan ürün net geliri** A- İŞLETME MASRAFLARI TOPLAMI (bu yıl), (a+b+c+d-e) 22,50 34,16 2,16 11,04 11,16 30,05 25,36 28,46 74,04 2,16 241,09 4,82 7,23 10,25 12,05 251,34 B- Önceki yıl işletme masrafları toplamı C- Önceki yıl işletme masraflarının bu yılki değeri, ((B+(B xTEFE)) 243,00 D- ORTALAMA İŞLETME MASRAFLARI, (A+C) / 2 a. Çıplak arazi değerinin %5 faiz karşılığı b. Arazi vergisi, (Arazi Değeri x %0,1) E- ARAZİ KİRASI (a+b) F- TESİSİN YILLIK AMORTİSMAN PAYI G- ORTALAMA ÜRETİM MASRAFLARI, (D+E+F) 257,01 125,00 2,50 127,50 60,00 444,51 Ortalama Verim a. Dane verimi-bu yıl, b. Dane verimi-önceki yıl, (Kg/da) (Kg/da) H. ORTALAMA DANE VERİMİ 262,68 312,00 446,00 (Kg/da), (a+b) / 2 379,00 J - ORT. HAM DANE KG ÜRETİM MALİYETİ (TL/kg), (G/H) ORT. HAM DANE KG ÜRETİM MALİYETİ (TL/kg), (G-E)/H (Arazi kirası hariç) 0,84 Ham Dane Üretim Masrafları K- BU YIL HAM DANE ÜRETİM MASRAFLARI (Dane verimi-bu yıl x J) 366 Masraf-Gelir Tablosu a. Ham dane verimi (Kg/da) b.Ortalama satış fiyatı, (TL/Kg) L- BRÜT GELİR (TL/da), (a x b)) M- ÜRETİM MASRAFLARI (TL/da), N- NET GELİR (TL/da), 1,17 312,0 1,500 468 (=K) (L - M)) P- NET KARLILIK ORANI %, (N/M x 100) 302 166 55,0 NET KARLILIK ORANI %, (Arazi Kirası hariç) 79,3 (*) TEFE = 0,081 önceki yılın ekim ayına göre değişim (**) Budama artığı ve/veya yağlık satışından elde edilen net gelir. Not: 20 ağaç/da, kır-taban ve taban arazi, sulanabilir şartlarda Verilerin,belli bir arazinin kıymet takdirinde doğrudan kullanılması bilimsel açıdan uygun değildir. Kaynak: Zeytincilik Araştırma Enstitüsü ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 62 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE PİRİNA YAĞI Türkiye’de yıllara göre değişmekle birlikte üretilen zeytinyağının 1/9’u kadar pirina yağı üretilmektedir. Bu oran diğer gelişmiş ülkelerden farklılık göstermemekle birlikte asıl oan üretilen yağın kalitesindeki sorunlardır. Halen Türkiye’de pirina yağı iki farklı fabrika sisteminde üretilmektedir. Bu sistemlerden Klasik Sistemde (Kaffesi Bach=Patlamalı), Modern Sisteme (Kontinü) göre yağlı pirina açıkta alevde kurutularak yağ elde edildiğinden, üretilen pirina yağın is kokusunu bünyesine çekmektedir. Sonuçta yemeklik vasıfta üretilebilme ancak %1-1,5 oranında olabilmek, bu miktar ise resmi istatistiklere yansımamaktadır. Halen Türkiye’de kapasiteleri ortalamanın üzerinde olmasına rağmen var olan 18 pirina fabrikasının sadece dört tanesi Modern Sistemle çalışmaktadır (Tablo 2). Bu nedenle de üretilen endüstriyel pirina yağı daha çok sabun bir miktarda diğer sanayi dallarında kullanılmaktadır. Tablo 24- Türkiye’de Mevcut Pirina Yağ Fabrikaları (1999) İller İlçe Fabrika Sayısı 1 Modern(M) Klasik(K) K K Kapasite (Ton/Gün) 70 Antakya Merkez Aydın Köşk 1 Aydın Söke 1 K 90 Balıkesir Ayvalık 1 M 200 Balıkesir Gömeç 1 M 150 Balıkesir Havran 1 K 100 Balıkesir Edremit 1 K 300 Gaziantep Nizip 1 K 70 Gaziantep Nizip 1 K 30 Gaziantep Nizip 1 K 70 Gaziantep Nizip 1 K 70 Hatay Merkez 1 K 70 İzmir Tire 1 M 140 İzmir Merkez 1 M 150 İzmir Ödemiş 1 K 200 İzmir Bergama 1 K 300 Muğla Muğla Milas Milas 1 K 60 1 K 60 120 Kaynak: Zeytincilik Araştırma Enstitüsü (1999) Türkiye’de pirina yağının yemeklik olarak üretilmesi için dikkate alınması gereken birkaç konu vardır: 1. Pirina yağının yemeklik olarak üretilmesini dolayısı ile tüketilmesini sağlamak amacı ile pirinanın taze olarak işlenmesi, buna imkan yok ise, daha zeytinyağı fabrikasında iken kurutulması amacı ile zeytinyağı fabrikalarına yeterli ve modern kurutma tesislerinin eklenmesi, 2. Pirina fabrikaları ile zeytinyağı fabrikalarının karşılıklı anlaşmaya giderek, pirinanın günlük olarak işleme olanaklarının sağlanması böylece pirina fabrikalarında, pirinanın işleninceye kadar geçireceği bekleme döneminin en aza indirilmesi 3. Pirina fabrikalarında mevcut kurutma sistemlerinin de tekniğine uygun şekilde iyileştirilmesi. 4. Pirina fabrikalarının çalışma sistemlerinin modernize edilerek sürekli sisteme dönüştürülmesi ve faaliyetlerini tam kapasite kullanım ile devamlarının sağlanması. Türkiye artan nüfusu ile bitkisel yağ açığının karşılamak üzere her yıl yaklaşık 700 bin ton bitkisel yağ ithal etmektedir. Pirina yağı da bitkisel kökenli bir yağdır ve ithal edilen diğer bitkisel yağlardan teknolojik açıdan farkı yoktur. Türkiye pirina yağını üretebilecek potansiyele ve dahası bilgi düzeyine sahiptir. Sorun sadece bu konuda gerekli yatırımların yapılmamasından kaynaklanmaktadır. Üstelik son yıllarda Türkiye’de pirina yağı sektörüne hammadde sağlayan zeytinyağı sektörü de oldukça gelişmiştir ve pirina sanayine bu yönlü fazla bir sorun taşınmamaktadır. Türkiye’nin şimdiki hali ile pirina yağını yemeklik vasıfta üretimi hiçbir zaman zeytinyağı tüketimini olumsuz etkileyemeyecektir. Nitekim Türkiye’de yemeklik pirina yağının yüksek oranlarda üretiminde rakibi zeytinyağı (naturel olarak üretilebilen tek bitkisel yağ) değil diğer bitkisel yağlar olacaktır. Oysa günümüz Türkiye’sinde ancak endüstriyel vasıfta üretilebilen pirina yağı, en çok kullanıldığı sabun sanayinde oldukça ciddi rekabet yaşamaktadır. ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 63 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TÜRKİYE’DE PİRİNA YAĞI DURUM-TAHMİN-ÖNGÖRÜ Tablo 25- Türkiye’de PirinaYağı Arzı ve Kullanımı (Endüstriyel+Yemeklik) 2001/02 2003/04 2004/05 2005/06 Durum Durum Tahmin Öngörü 1000 ton ARZ DISAPPEARANCE Başlangıç Stokları 5 1 0 0 Beginning Stocks (Nov.1) (1Kasım) 6 5 12 7 Üretim Production 0 0 0 0 İthalat Import 11 6 12 7 Toplam Arz Total Supply KULLANIM Tüketim İhracat Bitiş Stokları ( 31 Ekim) Toplam Kullanım 1000 ton DISAPPEARANCE 10 1 5 1 12 0 6 1 Consumption Export 0 0 0 0 Ending Stocks (Oct. 31) 11 6 12 7 Total Disappearance Kaynak: Uluslararası Zeytinyağı Konseyi verilerinden yararlanılmıştır. TÜRKİYE’DE TAHMİN: 2004/2005 Üretim Artışı Tahmin ediliyor. Türkiye’de pirina yağına bu kampanya döneminde bir önceki kampanya dönemine göre başlangıç stokları olmaksızın başlanılacağı, beklenen üretim ve tüketimin 12 bin ton olacağı, ithalat ve ihracatın olmayacağı tahmin edilmektedir. Bu kampanya var yılı olmasına karşın pirina yağında Türkiye üretiminin oldukça düşük olma beklentisi söz konusudur. TÜRKİYE’DE ÖNGÖRÜ: 2005/2006 Üretimin Azalması Öngörülüyor Zeytinyağı üretimine paralel olarak üretim ve tüketimde artış öngörülüyor. Tüketimin 6,Üretimin 7 <ihracatın bin ton olacağı bekleniyor. BİLGİ NOTU 16- TS 5269 RAFİNE YEMEKLİK PİRİNA YAĞI STANDARDI REVİZYON ÇALIŞMALARI 2004/2005 kampanya dönemi itibari ile Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği girişimleri ile Türk Standartları Enstitüsü’nce gündeme alınan ve hazırlanan TS 5269 Rafine Yemeklik Prina Yağı Standardı revizyon tasarısı Zeytinyağı Kimyası Alt Komitesi’nce incelenmiş ve yapılması gereken değişiklikler ilgili kuruluşa arz edilmiştir. Grafik 21- Türkiye Pirina Yağı İhracat Fiyatları (2000/2001) -$/Ton Dolar/Ton 1000 800 600 400 200 0 Ham Pirina Yağı Karma Pirina Yağı Rafine Pirina Yağı Kaynak: EİB Kayıtları,. İzmir ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 64 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE EK TABLOLAR Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü tarafından yayınlanan Zeytinyağı – Sofralık Zeytin ve Pirina yağı Durum ve Tahmin 2005/2006 raporu yoğun bir çalışma sonucu hazırlanmıştır. Rapor ile ilgili bizlere yön verebilecek fikirlerinizi iletmenizi bekliyoruz. Proje Ekibi ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 65 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 1- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2005/06 Appendix Table 1- World Olive Oil Supply and Use (1000 tons) 2005/06 Arz Supply Kullanım Use Başlangıç Toplam Yurtiçi Stokları Arz Domestic Beginning Total Toplam Üretim İthalat İhracat Stocks Supply Total Production Import Exports Bitiş Stokları Ending stocks Cezayir Arjantin Kıbrıs AB/15 Hırvatistan İran İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 8,5 2,5 1 1052 0,5 0,5 0,5 -1 1 3 20,5 40 5 13 1047 47,5 25,0 0,0 1.947,5 5,5 4,0 4,0 20,0 5,5 75,0 10,0 100,0 200,0 112,0 2.556,0 0,0 0,0 0,0 258,0 0,5 1,0 12,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 271,5 56 27,5 1 3257,5 6,5 5,5 16,5 19 6,5 78 30,5 140 205 125 3874,5 44,0 5,5 0,0 1.982,5 5,0 5,5 16,5 18,5 5,0 60,0 10,0 95,0 50,0 50,0 2.347,0 0,0 15,0 0,0 346,5 0,5 0,0 0,0 3,0 1,0 15,0 10,0 20,0 150,0 75,0 636,0 12 7 1 928,5 1 0 0 -2,5 0,5 3 10,5 25 5 0 891,5 Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Sırbistan Diğerleri Ara Toplam 1 0,5 0 0 2 0 0,5 0,5 0,5 3 5,0 0,0 0,0 2,5 1,0 9,0 2,5 0,5 8,0 28,5 29,0 28,0 0,0 0,0 233,0 0,0 9,0 0,0 5,0 304,0 35 28,5 0 2,5 236 9 12 1 13,5 335,5 32,5 28,5 0,0 2,5 219,5 9,5 11,5 0,5 12,0 315,0 1,5 0,0 0,0 0,0 15,0 0,0 0,5 0,0 1,0 18,0 1 0 0 0 1,5 -0,5 0 0,5 0,5 2,5 Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Mexico Serbia Others S/Total S. Arabistan Kanada Japonya Rusya İsviçre Tayvan Diğerleri Ara Toplam TOPLAM 0 0 0,5 0,5 0 0 0 0,5 1.150,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2.584,5 4,5 26,0 32,5 6,0 10,5 4,0 23,5 107,0 682,5 4,5 26 33 6,5 10,5 4 23,5 107,5 4.417 4,5 26,5 32,5 6,0 10,5 4,0 23,5 107,0 2.769,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 654,0 0 -0,5 0,5 0,5 0 0 0 0,5 994 Saudi Arabia Canada Japan Russia Switzerland Taiwan Others S/Total TOTAL Algeria Argentina Cyprus EC/15 Croatia Iran Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 66 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 2- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2004/05 Appendix Table 2- World Olive Oil Supply and Use (1000 tons) 2004/05 Arz Supply Kullanım Use Başlangıç Toplam Yurtiçi Stokları Arz Domestic Beginning Total Toplam Üretim İthalat İhracat Stocks Supply Total Production Import Exports Bitiş Stokları Ending stocks Cezayir Arjantin Kıbrıs AB/15 Hırvatistan İran İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 10 2,5 1 892 0 0,5 0 0 0,5 13 20,5 35 17 10 902 33,5 10,0 0,0 2.353,5 5,0 4,0 9,5 29,0 6,0 50,0 20,0 175,0 130,0 145,0 2.970,5 0,0 0,0 0,0 214,5 0,5 2,0 8,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 225,0 43,5 12,5 1 3460 5,5 6,5 17,5 29 6,5 63 40,5 210 147 155 4097,5 35,0 5,0 0,0 2.066,0 4,5 6,0 17,0 25,0 5,0 50,0 10,0 135,0 42,0 60,0 2.460,5 0,0 5,0 0,0 342,0 0,5 0,0 0,0 5,0 0,5 10,0 10,0 35,0 100,0 82,0 590,0 8,5 2,5 1 1052 0,5 0,5 0,5 -1 1 3 20,5 40 5 13 1047 Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Sırbistan Diğerleri Ara Toplam 1 0 0 0 5 0 0,5 0 0 6 4,5 0,0 0,0 2,5 1,0 12,5 2,5 0,5 7,0 30,5 28,5 25,5 0,0 0,0 228,0 0,0 10,0 0,0 5,0 297,0 34 25,5 0 2,5 234 12,5 13 0,5 12 333,5 32,0 25,0 0,0 2,5 217,0 12,0 12,0 0,0 11,0 313,0 1,0 0,0 0,0 0,0 15,0 0,5 0,5 0,0 0,5 17,5 1 0,5 0 0 2 0 0,5 0,5 0,5 3 S. Arabistan Kanada Japonya Rusya İsviçre Tayvan Diğerleri Ara Toplam TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0,5 0,5 1008 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3.001,0 5,0 26,0 32,5 7,5 11,0 4,5 26,0 112,0 634,0 5 26 32,5 7,5 11 4,5 26,5 112,5 4.643,0 5,0 26,0 32,0 7,0 11,0 4,5 26,5 112,0 2.885,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 607,5 0 0 0,5 0,5 0 0 0 0,5 1.150,0 Algeria Argentina Cyprus EC/15 Croatia Iran Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Mexico Serbia Others S/Total Saudi Arabia Canada Japan Russia Switzerland Taiwan Others S/Total TOTAL Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 67 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 3- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2003/04 Appendix Table 3- World Olive Oil Supply and Use (1000 tons) 2003/04 Arz Supply Kullanım Use Başlangıç Toplam Yurtiçi Stokları Arz Domestic Beginning Total Toplam Üretim İthalat İhracat Stocks Supply Total Production Import Exports Bitiş Stokları Ending stocks Cezayir Arjantin Kıbrıs AB/15 Hırvatistan İran İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 0,5 0 1 564,5 0,5 0 0 5 0 8 27,5 80 2 27 716 69,5 13,5 0,0 2.448,0 3,0 4,0 3,0 20,0 7,5 100,0 5,0 110,0 280,0 79,0 3142,5 0,0 0,0 0,0 209,5 0,5 0,0 10,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 120,5 70 13,5 1 3222 4 4 13,5 25 7,5 108 32,5 190 282 106 3979 60,0 5,0 0,0 1.982,0 4,0 3,5 13,5 24,0 5,0 70,0 12,0 120,0 55,0 50,0 2404,0 0,0 6,0 0,0 348,0 0,0 0,0 0,0 1,0 2,0 25,0 0,0 35,0 210,0 46,0 673,0 10 2,5 1 892 0 0,5 0 0 0,5 13 20,5 35 17 10 902 Algeria Argentina Cyprus EC/15 Croatia Iran Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Sırbistan Diğerleri Ara Toplam 2 0 0 0 3,5 0 0,5 0 0 5,5 2,5 0,0 0,0 2,0 1,0 6,5 2,5 0,5 7,0 22,0 31,0 23,5 0,0 0,5 221,0 2,0 10,0 0,0 7,0 295,0 35,5 23,5 0 2,5 225,5 8,5 13 0,5 14 322,5 34,0 23,5 0,0 2,5 213,0 8,5 12,0 0,5 13,5 307,5 0,5 0,0 0,0 0,0 7,5 0,0 0,5 0,0 0,5 9,0 1 0 0 0 5 0 0,5 0 0 6 Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Mexico Serbia Others S/Total S. Arabistan Kanada Japonya Rusya İsviçre Tayvan Diğerleri Ara Toplam TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0,5 0,5 721,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 3164,5 7,5 26,0 33,0 7,0 11,0 4,5 31,0 120,0 635,5 7,5 26 33 7 11 4,5 31,5 120,5 4521,5 7,5 26,0 33,0 7,0 11,0 4,5 31,0 120,0 2.831,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 682,0 0 0 0 0 0 0 0,5 0,5 1008 Saudi Arabia Canada Japan Russia Switzerland Taiwan Others S/Total TOTAL Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 68 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 4- Dünya Zeytinyağı Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2002/03 Appendix Table 4- World Olive Oil Supply and Use (1000 tons) 2002/03 Arz Supply Kullanım Use Başlangıç Toplam Yurtiçi Bitiş Stokları Arz Domestic Stokları Beginning Total Toplam Üretim İthalat İhracat Ending Stocks Total Production Import Supply Exports stocks Cezayir Arjantin Kıbrıs AB Hırvatistan İran İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 6,5 0 1 760,5 0 0,5 0 3,5 0 15,5 18 74 0 7 886,5 15,0 11,0 7,0 1.942,5 7,0 1,5 9,0 28,0 6,0 45,0 21,5 165,0 70,0 140,0 2.468,5 0,0 0,0 0,0 93,5 0,5 0,0 6,0 0,0 0,0 10,5 0,0 0,0 0,0 0,0 110,5 21,5 11,0 8,0 2.796,5 7,5 2,0 15,0 31,5 6,0 71,0 39,5 239,0 70,0 147,0 3.465,5 21,0 5,5 6,0 1. 918,5 6,5 2,0 15,0 25,0 4,5 60,0 12,0 128,5 29,5 50,0 2.284,0 0,0 5,5 1,0 313,5 0,5 0,0 0,0 1,5 1,5 3,0 0,0 30,5 38,5 70,0 465,5 0,5 0 1 564,5 0,5 0 0 5 0 8 27,5 80 2 27 716 Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Sırbistan Diğerleri Ara Toplam 0 0 0,0 0 4,5 0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0,50 0,5 890,5 2,0 0,0 0,0 5,0 1,0 6,5 2,5 0,5 7,5 25,0 31,5 21,0 0,0 0,5 191,5 2,0 10,0 0,0 7,5 264,0 33,5 21,0 0,0 5,5 197,0 8,5 12,5 0,5 15,0 293,0 31,5 21,0 0,0 3,5 184,0 8,5 12,0 0,5 14,5 275,5 0,0 0,0 0,0 2,0 9,5 0,0 0,0 0,0 0,5 12,0 2 0 0 0 3,5 0 0,5 0 0 5,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 2.493,5 7,0 25,0 30,5 6,0 10,0 5,5 34,0 118,0 492,5 7,0 25,0 30,5 6,0 10,0 5,5 34,5 118,5 3.876,5 7,0 25,0 30,5 6,0 10,0 5,5 34,0 118,0 2.677,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 477,5 0 0 0 0 0 0 0,5 0,5 721,5 S. Arabistan Kanada Japonya Rusya İsviçre Tayvan Diğerleri Ara Toplam TOPLAM Algeria Argentina Cyprus EC Croatia Iran Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Mexico Yugoslavia Others S/Total Saudi Arabia Canada Japan Russia Switzerland Taiwan Others S/Total TOTAL Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 69 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 5- Dünya Sofralık Zeytin Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2005/06 Appendix Table 5- World Table Olive Supply and Use (1000 tons) 2005/06 Arz Supply Kullanım Use Başlangıç Toplam Yurtiçi Bitiş Stokları Arz Domestic Stokları Beginning Toplam Üretim İthalat Total İhracat Ending Stocks Total Production Import Supply Exports stocks Cezayir Arjantin AB/15 Hırvatistan İran İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 27 17,5 294 0 1 1 1,5 1 6 0 9,5 1,5 3 358,5 80,5 87,0 596,0 1,0 14,0 8,5 29,5 6,0 100,0 6,0 120,0 24,0 280,0 1,352.5 0,0 0,0 79,0 0,0 0,0 12,0 0,5 0,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 92,0 107,5 104,5 969 1 15 21,5 31,5 7,5 106 6 129,5 25,5 283 1803 96,0 15,0 529,5 1,0 14,0 20,0 27,0 5,5 30,0 6,0 102,0 21,5 210,0 1,077.5 0,0 58,0 234,0 0,0 0,0 0,0 3,0 1,0 68,0 0,0 25,5 1,0 65,0 455,5 11,5 31,5 205,5 0 1 1,5 1,5 1 8 0 2 3 8 270 Algeria Argentina EC/15 Croatia Iran Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Peru Yugoslavya Diğerleri Ara Toplam 0 0,5 0 75 83,5 0 0 2,5 0 2 166,5 4,0 0,5 10,0 200,0 104,5 3,0 9,5 30,0 0,5 15,0 377,0 13,5 60,0 0,0 0,5 115,0 4,5 4,0 0,0 0,0 15,0 212,5 17,5 61 10 275,5 303 7,5 13,5 32,5 0,5 32 756 17,0 60,0 9,0 170,0 210,0 7,5 10,5 19,0 0,0 30,0 533,5 0,5 0,0 1,0 7,0 6,0 0,0 3,0 11,0 0,0 0,0 28,5 0 1 0 98,5 87 0 0 2,5 0,5 2 194 Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Meksika Peru Yugoslavia Others S/Total S. Arabistan Bulgaristan Kanada Japonya Romanya İsviçre Venezuella Diğerleri Ara Toplam TOPLAM 0 0 0 0 0 36,5 0 0 0 524 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,729.0 20,0 7,0 25,0 2,5 17,5 45,0 3,0 42,0 167,0 471,5 20 7 25 2,5 17,5 81,5 3 42 167 2724,5 20,0 6,5 25,0 2,5 17,5 5,0 3,0 42,0 166,5 1,777.5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 484,0 0 0,5 0 0 0 76,5 0 0 0,5 463 Saudi Arabia Bulgaria Canada Japan Romania Switzerland Venezuela Others S/Total TOTAL Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 70 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 6- Dünya Sofralık Zeytin Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2004/05 Appendix Table 6- World Table Olive Supply and Use (1000 tons) 2004/05 Arz Supply Kullanım Use Başlangıç Toplam Yurtiçi Bitiş Stokları Arz Domestic Stokları Beginning Toplam Üretim İthalat Total İhracat Ending Stocks Total Production Import Supply Exports stocks Cezayir Arjantin AB/15 Hırvatistan İran İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 14 22,5 256 0 0,0 0,0 72,0 0,0 0,0 5,5 0,0 3,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 81,0 91 82,5 1054 1 18 24,5 31 9,5 90 7 202 15 233 1853,5 64,0 15,0 533,5 1,0 17,0 22,0 26,5 7,5 29,0 7,0 159,5 13,0 175,0 1,070.0 0,0 50,0 226,5 0,0 0,0 1,5 3,0 1,0 55,0 0,0 33,0 0,5 55,0 425,0 27 17,5 294 0 1 1 1,5 1 6 0 9,5 1,5 3 358,5 Algeria Argentina EC/15 Croatia 0,5 2 0,5 10 0 2 2 13 317 77,0 60,0 726,0 1,0 18,0 18,5 29,0 6,0 80,0 7,0 200,0 13,0 220,0 1,455.5 Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Peru Yugoslavya Diğerleri Ara Toplam 0 1 0 88,5 89 0 2 3,5 0 2 186 4,0 0,5 9,0 95,0 87,0 4,5 4,0 29,0 0,5 15,0 253,0 13,0 56,0 0,5 0,5 116,5 3,5 4,0 0,0 0,0 10,0 204,0 17 57,5 9,5 184 292,5 8 10 32,5 0,5 27 643 16,5 57,0 9,0 104,0 205,0 8,0 7,0 18,5 0,5 25,0 452,5 0,5 0,0 0,5 5,0 4,0 0,0 3,0 11,5 0,0 0,0 24,0 0 0,5 0 75 83,5 0 0 2,5 0 2 166,5 Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Meksika Peru Yugoslavia Others S/Total S. Arabistan Bulgaristan Kanada Japonya Romanya İsviçre Venezuella Diğerleri Ara Toplam TOPLAM 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 503 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1,708.5 20,0 6,5 23,5 2,5 17,0 41,0 2,5 37,5 155,0 440,0 20 6,5 23,5 2,5 17 41 2,5 37,5 155 2651,5 20,0 6,5 23,5 2,5 17,0 4,5 2,5 37,5 155,0 1677,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 450,0 0 0 0 0 0 36,5 0 0 0 524 Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Saudi Arabia Bulgaria Canada Japan Romania Switzerland Venezuela Others S/Total TOTAL Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 71 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 7- Dünya Sofralık Zeytin Arz Kullanım ve Ticareti (1000 ton) 2003/04 Appendix Table 7- World Table Olive Supply and Use (1000 tons) 2003/04 Arz Supply Başlangıç Stokları Beginning Stocks Üretim Production Kullanım Use Toplam Arz İthalat Total Import Supply Yurtiçi Domestic Toplam Total Bitiş Stokları İhracat Ending Exports stocks Cezayir Arjantin Kıbrıs AB/15 Hırvatistan İsrail Ürdün Lübnan Fas Filistin Suriye Tunus Türkiye Ara Toplam 15 12,5 1,5 151,5 0 4 2 0,5 0 2,5 32 0,5 35 250,5 59,0 70,0 0,0 767,5 1,0 7,0 30,0 7,0 120,0 5,0 120,0 25,0 93,0 1304,5 0,0 0,0 0,0 84,0 0,0 10,5 0,5 0,5 0,0 1,5 0,0 0,0 0,0 97,0 74 82,5 1,5 1003 1 21,5 32,5 8 120 9 152 25,5 128 1652 60,0 20,0 0,0 533,0 1,0 21,0 23,5 6,5 45,0 9,0 134,5 23,0 64,0 940,5 0,0 40,0 0,0 214,0 0,0 0,0 7,0 1,0 65,0 0,0 15,5 0,5 51,0 394,5 14 22,5 1,5 256 0 0,5 2 0,5 10 0 2 2 13 317 Algeria Argentina Cyprus EC/15 Croatia Israel Jordan Lebanon Morocco Palestine Syria Tunusia Turkey S/Total Avustralya Brezilya Şili Mısır ABD Libya Meksika Peru Yugoslavya Diğerleri Ara Toplam 0 0 0,5 176 85,5 0 3 4 0 2 271 4,5 0,5 6,5 95,0 100,0 3,5 10,0 31,0 0,5 25,0 276,5 14,5 51,0 0,5 0,5 117,5 6,0 3,0 0,0 0,0 15,0 208,0 19 51,5 7,5 271,5 303 9,5 16 35 0,5 42 755,5 19,0 50,5 7,5 138,0 210,0 9,5 10,0 24,0 0,5 40,0 509,0 0,0 0,0 0,0 45,0 4,0 0,0 4,0 7,5 0,0 0,0 60,5 0 1 0 88,5 89 0 2 3,5 0 2 186 Australia Brazil Chile Egypt USA Libya Meksika Peru Yugoslavia Others S/Total S. Arabistan Bulgaristan Kanada Japonya Romanya Rusya İsviçre Venezuella Diğerleri Ara Toplam TOPLAM 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 521,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1581,0 20,0 6,5 23,5 2,5 17,0 4,5 40,0 2,5 37,5 154,0 459,0 20 6,5 23,5 2,5 17 4,5 40 2,5 37,5 154 2561,5 20,0 6,5 23,5 2,5 17,0 4,5 40,0 2,5 37,5 154,0 1603,5 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 455,0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 503 Saudi Arabia Bulgaria Canada Japan Romania Russia Switzerland Venezuela Others S/Total TOTAL Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 72 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 8- Avrupa Birliği Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Üretim, Kullanım ve Ticareti (1000 Appendix Table 8- Europian Union Olive Oil and Table Oil Production, Use and Trade (1000 Üretim Fransa İspanya İtalya Portekiz Yunanistan Kıbrıs AB 25 Tüketim Almanya Avusturya Belçika Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Lüksemburg Portekiz Yunanistan Kıbrıs Estonya Macaristan Letonya Litvanya Malta Polanya Çek Cum. Slovakya AB 25 İhracat Almanya Danimarka Belçika Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Portekiz Macaristan Yunanistan Estonya AB 25 İthalat Almanya Avusturya Belçika Danimarka İspanya Fransa İtalya Hollanda İngiltere Slovenya Portekiz Yunanistan AB 25 Zeytinyağı Sofralık Zeytin 2004-05 Zeytinyağı Sofralık Zeytin 2005-06 4.7 980.3 879.0 46.4 435.0 7.5 2,353.3 2.0 537.5 65.0 10.7 101.0 10.1 726.3 5.0 880.0 600.0 30.0 424.0 8.0 1,947.4 2.0 381.0 70.0 10.0 123.0 10.1 596.1 43.4 5.9 12.3 2.7 1.2 98.0 12.7 73.2 2.6 600.0 5.3 837.1 0.8 69.0 283.0 7.9 0.1 1.2 0.5 0.2 0.5 3.1 2.8 0.8 2,065.7 39.2 3.4 10.4 2.8 2.8 45.0 8.7 23.1 0.5 170.0 7.7 147.2 3.9 13.1 33.0 10.3 0.1 0.2 0.8 0.9 1.0 7.1 0.5 1.1 533.4 40.0 5.9 12.3 1.9 1.2 98.5 12.9 68.0 2.2 560.0 5.3 837.1 0.8 63.0 255.0 8.0 0.1 1.2 0.5 0.2 0.5 3.1 2.8 0.8 1,982.7 40.5 3.9 10.8 3.2 2.4 45.5 8.5 23.2 0.5 170.0 7.9 139.0 3.0 13.0 35.0 10.3 0.1 0.9 0.9 1.0 1.0 7.0 1.0 0.6 529.7 0.4 0.0 0.1 0.0 1.3 0.0 0.6 111.2 200.0 18.2 0.1 10.0 0.0 342.2 0.6 0.1 0.2 0.0 1.4 0.2 0.1 184.7 2.1 4.0 0.7 32.0 0.1 226.3 0.2 0.0 0.1 0.0 1.3 0.0 0.5 100.0 215.0 19.0 0.1 10.0 0.0 346.4 0.6 0.1 0.2 0.8 1.5 0.2 0.0 189.0 1.5 4.0 0.0 35.0 0.9 234.0 0.2 0.0 0.1 0.0 45.0 0.3 168.0 0.4 0.1 0.1 0.4 0.0 12.7 0.5 7.9 0.3 3.5 26.1 7.7 3.9 5.1 0.1 0.1 3.5 0,1 0.0 0.1 0.0 45.0 0.3 207.0 0.4 0.1 0.1 5.0 0.0 13.0 0.7 7.8 0.3 5.0 26.0 7.0 3.7 5.5 0.1 0.1 9.0 Production France Spain Italy Portugal Greece Cyprus EU 25 Use Germany Austria Belgium Denmark Finland France Netherlands United King. Ireland Spain Sweden Italy Luxembourg Portugal Greece Cyprus Estonia Hungary Latvia Lithuania Malta Poland Czech. Rep. Slovakia EU 25 Export Germany Denmark Belgium Finland France Netherlands United King. Spain Italy Portugal Hungary Greece Estonia EU 25 Import Germany Austria Belgium Denmark Spain France İtaly Netherlands United King. Slovenia Potugal Greece 214.6 72.1 258.1 78.8 EU 25 Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 73 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 9- Avrupa Birliği Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Üretim, Kullanım ve Ticareti (1000 ton) Appendix Table 9- Europian Union Olive Oil and Table Oil Production, Use and Trade (1000 tons) Üretim Fransa İspanya İtalya Portekiz Yunanistan Kıbrıs Tüketim Almanya Avusturya Belçika Danimarka Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Lüksemburg Portekiz Yunanistan Kıbrıs Estonya Macaristan Letonya Litvanya Malta Polanya Çek Cum. Slovakya İhracat Almanya Belçika Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Portekiz Yunanistan Estonya İthalat Almanya Avusturya Belçika Danimarka İspanya Fransa İtalya Hollanda İngiltere İsveç Portekiz Yunanistan Zeytinyağı Sofralık Zeytin 2002-03 4,7 861,1 634,0 28,9 414,0 2,0 448,3 66,0 11,0 117,0 1942,7 Zeytinyağı Sofralık Zeytin 2003-04 644,3 2,9 1412,0 685,0 0,0 308,0 0,0 2441,1 2,0 579,4 65,0 11,0 101,0 9,0 767,4 40,0 4,6 11,8 3,1 1,2 97,0 9,3 47,0 2,4 591,3 5,3 770,0 0,7 64,9 270,0 1918,6 37,4 3,2 8,6 3,6 2,2 62,0 5,9 18,1 0,3 192,7 7,1 150,0 0,4 13,8 33,0 538,3 40,3 5,3 12,7 3,2 1,3 98,0 11,5 67,9 2,2 610,0 5,3 775,0 0,7 64,3 270,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 1967,7 37,4 3,7 8,6 3,6 1,9 71,5 5,0 19,9 0,3 155,6 7,8 150,0 0,5 13,0 30,0 9,9 0,2 0,8 0,4 0,2 0,8 7,9 2,5 1,0 533,0 0,2 0,1 0,1 1,3 0,0 0,5 107,0 0,2 176,1 13,1 15,0 0,4 0,0 0,7 2,3 0,4 0,0 188,8 0,1 1,9 4,1 30,0 313,6 228,8 0,2 0,1 0,1 1,5 1,0 0,6 107,5 0,2 211,0 19,0 7,5 0,0 348,7 0,6 0,2 0,8 2,0 0,3 0,0 168,3 0,1 2,0 5,1 33,3 0,8 213,5 0,1 0,0 0,0 0,0 18,2 0,4 74,3 0,1 0,0 0,0 0,2 0,0 93,3 12,3 0,4 0,0 0,3 2,1 34,8 5,6 3,5 4,6 0,7 0,0 2,0 72,9 0,2 0,1 0,0 0,0 55,0 0,4 152,0 0,1 0,0 0,0 1,7 0,0 209,5 13,0 0,7 5,9 0,3 2,0 42,0 10,0 3,2 3,6 0,6 0,1 3,0 84,4 Production France Spain Italy Portugal Greece Cyprus Use Germany Austria Belgium Denmark Finland France Netherlands United King. Ireland Spain Sweden Italy Luxembourg Portugal Greece Cyprus Estonia Hungary Latvia Lithuania Malta Poland Czech. Rep. Slovakia Export Germany Belgium Finland France Netherlands United King. Spain Sweden Italy Portugal Greece Estonia » Import Germany Austria Belgium Denmark Spain France İtaly Netherlands United King. Sweden Potugal Greece Kaynak: Uluslararası Zeytin Konseyi-Aralık 2004 Source: İnternational Olive Oil Council-December 2004 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 74 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 10- Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayıları, Dikim Alanı ve Üretim (2004) Appendix Table 10- Number of Olive Trees, Plant Area and Production in Türkiye (2004) Dikim Alanı (ha) Adana Adıyaman Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bılecık Burdur Bursa Çanakkale Denizli Eskişehir Gaziantep Gıresun Hatay İçel Isparta İstanbul İzmir K.Maras Karaman Kastamonu Kilis Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 5.389 2.463 2.926 681 9.712 2.875 6.837 368 364 4 151.041 33.877 117.164 82.151 7.393 74.758 1.019 66 45 21 36.974 26.865 1.382 25.483 2.641 1.629 1.012 90 23.697 2.799 20.898 0 42.243 5.744 36.499 8.586 4.552 4.034 24 20 4 0 87.545 10.282 77.263 4.448 1.560 2.888 748 28 12.000 Meyve Meyve Toplam Veren Vermeyen Üretim(ton) Ağaç Sayısı Ağaç Sayısı Ağaç Sayısı 434.441 201.261 233.180 29.950 1.903.676 538.581 1.365.095 143.450 142.650 800 21.011.040 5.415.827 15.595.213 10.420.075 1.485.130 8.934.945 203.414 43.759 37.274 6.485 8.718.200 4.078.703 233.681 3.845.022 412.847 265.589 147.258 12.490 2.381.939 292.328 2.089.611 0 5.612.000 744.000 4.868.000 2.275.144 1.415.500 859.644 15.900 12.650 3.250 85 12.825.470 1.253.140 11.572.330 506.930 80.250 426.680 109.830 10.270 1.436.000 566.984 179.715 387.269 195.126 339.366 149.266 190.100 20.905 20.765 140 1.391.558 422.004 969.554 409.124 212.459 196.665 111.385 17.240 13.570 3.670 785.150 331.389 65.701 265.688 335.014 225.934 109.080 30.570 449.777 42.306 407.471 12 1.842.314 473.120 1.369.194 729.249 416.142 313.107 3.115 2.665 450 30 995.200 195.950 799.250 350.950 274.950 76.000 11.805 2.215 214.000 1.001.425 380.976 620.449 225.076 2.243.042 687.847 1.555.195 164.355 163.415 940 22.402.598 5.837.831 16.564.767 10.829.199 1.697.589 9.131.610 314.799 60.999 50.844 10.155 9.503.350 4.410.092 299.382 4.110.710 747.861 491.523 256.338 43.060 2.831.716 334.634 2.497.082 12 7.454.314 1.217.120 6.237.194 3.004.393 1.831.642 1.172.751 19.015 15.315 3.700 115 13.820.670 1.449.090 12.371.580 857.880 355.200 502.680 121.635 12.485 1.650.000 11.020 5.183 5.837 243 44.583 15.119 29.464 1.417 1.399 18 472.652 105.980 366.672 157.100 19.418 137.682 3.839 198 171 27 48.847 82.496 5.246 77.250 8.708 5.149 3.559 192 37.028 4.076 32.952 0 123.465 19.419 104.046 67.786 46.553 21.233 217 169 48 2 232.830 29.440 203.390 2.517 768 1.749 3.892 51 11.488 75 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 10- Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayıları, Dikim Alanı ve Üretim (2004) Appendix Table 10- Number of Olive Trees, Plant Area and Production in Türkiye (2004) - Con’ed Dikim Meyve Meyve Toplam Üretim Alanı Veren Vermeyen Ağaç Sayısı (ton) (ha) Ağaç Sayısı Ağaç Sayısı Kocaeli Manisa Mardin Muğla Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Şanlıurfa Sinop Tekirdağ Trabzon Yalova Zonguldak TÜRKİYE Kaynak:TUİK S S Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yaglık) Zeytin (sofralık) Toplam zeytin ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 206 181 25 57.414 37.922 19.492 812 80.793 2.346 78.447 0 3.052 1.393 1.659 0 195 135 60 25 335 220 115 120 1.507 1.207 300 70 3.153 3.042 111 2 1.230.042 47.700 44.150 3.550 7.995.820 5.883.234 2.112.586 125.030 12.474.679 353.676 12.121.003 1.780 257.001 146.733 110.268 100 63.000 49.600 13.400 23.560 50.920 31.370 19.550 45.200 323.420 258.915 64.505 65.415 888.912 867.287 21.625 1.850 178.682.385 2.860 2.410 450 1.925.571 1.160.375 765.196 43.763 538.003 65.965 472.038 590 391.255 163.412 227.843 100 7.650 2.850 4.800 5.875 36.934 15.534 21.400 11.150 33.085 26.830 6.255 18.180 1.992 1.612 380 514 22.302.551 50.560 46.560 4.000 9.921.391 7.043.609 2.877.782 168.793 13.012.682 419.641 12.593.041 2.370 648.256 310.145 338.111 200 70.650 52.450 18.200 29.435 87.854 46.904 40.950 56.350 356.505 285.745 70.760 83.595 890.904 868.899 22.005 2.364 200.984.936 885 831 54 104.750 57.821 46.929 2.406 157.450 5.364 152.086 23 7.718 4.279 3.439 1 3.210 2.808 402 54 679 204 475 287 3.264 2.458 806 1.242 7.455 7.061 394 5 3.116.408 76 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 11- Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayıları, Dikim Alanı ve Üretim (2003) Appendix Table 11- Number of Olive Trees, Plant Area and Production in Türkiye (2003) Toplam Ağaç Sayısı (Adet) Adana Adıyaman Antalya Artvin Aydın Balıkesir Bilecik Burdur Bursa Çanakkale Denizli Eskişehir Gaziantep Giresun Hatay Isparta İçel İstanbul İzmir K.maraş Karaman Kastamonu Kilis Kocaeli Manisa Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin (sofralık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin Zeytin (sofralık) Zeytin (yağlık) Zeytin (sofralık) Zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (yağlık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 847.940 329.441 518.499 183.090 2.193.012 660.692 1.532.320 164.220 163.300 920 21.954.943 5.538.278 16.416.665 10.503.575 2.250.124 8.253.451 320.584 60.999 50.844 10.155 9.439.950 4.035.417 322.931 3.712.486 640.151 427.743 212.408 42.910 2.818.066 334.934 2.483.132 12 6.706.932 1.078.820 5.628.112 19.445 15.745 3.700 2.815.988 1.755.471 1.060.517 115 12.960.200 985.690 11.974.510 737.060 264.880 472.180 131.620 11.855 1.650.000 50.755 46.695 4.060 9.130.145 6.696.853 2.433.292 Meyve Veren Yaşta (Adet) 397.890 179.790 218.100 23.895 1.869.435 520.569 1.348.866 143.380 142.600 780 20.540.192 5.051.242 15.488.950 10.182.580 2.085.639 8.096.941 210.018 43.544 37.164 6.380 8.697.750 3.718.844 248.587 3.470.257 371.872 238.389 133.483 12.760 2.370.278 292.328 2.077.950 12 5.200.540 675.240 4.525.300 16.300 13.050 3.250 2.173.442 1.342.132 831.310 85 12.302.020 866.860 11.435.160 471.660 67.980 403.680 120.480 8.865 1.436.000 47.050 44.140 2.910 7.590.120 5.638.645 1.951.475 Meyve Dikim Alanı Vermeyen Yaşta (Ha) (Adet) 450.050 149.651 300.399 159.195 323.577 140.123 183.454 20.840 20.700 140 1.414.751 487.036 927.715 320.995 164.485 156.510 110.566 17.455 13.680 3.775 742.200 316.573 74.344 242.229 268.279 189.354 78.925 30.150 447.788 42.606 405.182 0 1.506.392 403.580 1.102.812 3.145 2.695 450 642.546 413.339 229.207 30 658.180 118.830 539.350 265.400 196.900 68.500 11.140 2.990 214.000 3.705 2.555 1.150 1.540.025 1.058.208 481.817 4.826 2.202 2.624 472 9.531 2.774 6.757 368 364 4 149.251 32.722 116.529 78.149 11.777 66.372 1.006 66 45 21 37.600 26.710 1.328 25.382 1.989 1.292 697 80 23.697 2.799 20.898 0 37.381 5.124 32.257 29 25 4 7.288 4.388 2.900 0 81.936 7.025 74.911 3.887 1.092 2.795 693 21 12.000 176 159 17 55.369 37.825 17.544 Üretim (ton) 13.129 5.236 7.893 217 30.657 8.913 21.744 1.431 1.426 5 41.206 13.689 27.517 122.859 24.067 98.792 967 192 164 28 105.991 49.894 3.277 46.617 7.757 4.562 3.195 213 53.590 5.969 47.621 0 82.277 15.426 66.851 220 172 48 72.758 43.633 29.125 2 41.199 4.402 36.797 3.537 583 2.954 5.286 94 25.793 942 897 45 117.229 81.980 35.249 77 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 11- Türkiye’de Zeytin Ağaç Sayıları, Dikim Alanı ve Üretim (2003) Appendix Table 11- Number of Olive Trees, Plant Area and Production in Türkiye (2003) - Con’ed Mardin Muğla Ordu Osmaniye Rize Sakarya Samsun Sinop Şanlıurfa Tekirdağ Trabzon Yalova Zonguldak Türkiye zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) zeytin zeytin (sofralık) zeytin (yağlık) zeytin (sofralık) Zeytin 158.253 12.975.066 406.829 12.568.237 2.160 638.774 304.645 334.129 235 70.650 52.450 18.200 29.785 56.400 67.209 45.309 21.900 354.995 284.275 70.720 83.635 891.124 870.717 20.407 2.730 102.750.000 121.290 12.498.608 352.150 12.146.458 1.150 220.816 114.503 106.313 125 63.000 49.600 13.400 23.870 45.150 48.855 30.105 18.750 322.715 258.235 64.480 64.795 888.664 868.857 19.807 1.950 92.250.000 36.963 476.458 54.679 421.779 1.010 417.958 190.142 227.816 110 7.650 2.850 4.800 5.915 11.250 18.354 15.204 3.150 32.280 26.040 6.240 18.840 2.460 1.860 600 780 10.500.000 780 83.338 2.302 81.036 0 2.963 1.277 1.686 0 195 135 60 27 120 326 221 105 1.502 1.202 300 70 3.152 3.051 101 2 625.000 2.337 47.188 2.581 44.607 5 6.592 3.343 3.249 1 3.115 2.780 335 122 291 651 192 459 3.708 2.966 742 1.240 7.306 6.972 334 4 850.00 Kaynak:TÜİK Source:SIS ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 78 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 12- Türkiye'nin Ülkelere Göre Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı (kg)* Appendix Table 12- Turkey's Extra Virgin Olive Oil Exports by Countries (kg)* A.B.D. AB Antalya S.B Arjantin Avustralya Azerbaycan B.A.E. Barbados Bona-Hersek Brezilya Bulgaristan Bursa SB Çin Ege SB Endonezya Fas Filipinler G.Afrika G.Kore Gürcistan Hırvatistan Hindistan Hong Kong İran İsrail İsviçre Jamaika Japonya K.K.T.C K.Kore Kanada Katar Kazakistan Kes ve Bil Kırgızistan Kolombiya Kostarika Kuveyt Libya Lübnan Maldivler Malezya Meksika Mısır Norveç Özbekistan Pakistan Panama Paraguay Peru Romanya Ruanda Rusya S.Arabistan Singapur Suriye Tayland Tayvan Trinidad & T Tunus Türkmenistan Uruguay Ürdün Y.Zelanda Yemen Yugoslavya Zimbabve Toplam 1996 1997 327.414 2.221.432 36.070 345.604 0 0 0 53 0 51.105 0 0 225.436 485.192 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.200 0 0 0 0 0 0 0 22.814 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.911 0 16.507 0 49.216 0 46.117 0 0 0 17.657 1.092 1.382 0 0 1.080 66.491 27.076 42.591 1.710 1.457 0 0 0 0 0 0 0 0 161.015 174.703 0 3.000 7.000 33.200 0 0 0 0 0 0 0 0 917 58.309 120 321 0 0 0 0 0 9.961 0 0 0 0 0 0 846 340 339.741 859.976 0 0 20.640 99.840 0 0 0 0 0 0 0 0 350 427 0 0 0 36.100 0 253 17.204 7.511 0 0 0 15.074 1.167.711 4.683.744 1998 1999 2.687.993 3.326.756 1.411.540 14.822.879 0 0 15.386 36.273 31.332 187.654 233 0 533.938 429.660 0 0 0 1.674 5.598 14.992 0 250 0 0 0 0 0 260.113 0 0 0 0 0 0 21.464 13.212 0 1.092 0 0 29.640 0 2.000 0 0 18.127 866 0 348.922 975.957 46.000 901.317 0 0 7.641 9.070 33.411 41.230 0 0 188.296 289.569 51.461 51.644 0 0 0 906 0 0 0 0 0 0 341.403 238.534 980 0 418.164 12.350 0 0 0 0 0 0 36.923 0 41.775 2.665 100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14.147 4.681 0 0 4.595 1.596 1.446.590 942.601 0 0 54.186 0 0 0 0 0 0 0 79.140 0 0 1.000 0 0 1.806.308 24.000 455 2.366 0 0 0 0 0 12.012 9.660.487 22.629.640 2000 2001 1.195.883 5.479.622 678.598 19.612.305 185 0 557.976 404.926 35.979 189.130 1.960 1.922 473.388 691.680 0 0 0 0 20.743 0 13.168 5.972 0 0 0 16.627 0 91 0 0 0 109.600 0 10.546 20 80.093 25.989 87.637 182 0 0 0 0 0 6.402 15.391 13.104 0 520.357 1.498.835 326.220 998.804 0 0 8.905 136.048 12.243 9.669 19.200 2.457 147.891 439.665 120.293 75.881 17 29 8.000 33.253 0 0 0 45.600 0 0 192.650 496.116 0 20 0 46.800 0 0 6.251 12.057 32 0 1.223 0 19.333 77.434 0 1.923 0 14.610 0 0 0 0 0 0 1.490 16.323 19.200 0 5.617 0 642.739 1.157.163 243 163 0 0 0 0 0 15.200 0 0 23 0 0 0 0 0 0 144.162 1.033 9.711 0 0 500 0 0 7.862 5.081.496 31.945.545 2002 2003 2.030.817 3.850.202 457.261 1.278.936 0 0 0 443.560 92.859 289.359 14.843 3.158 487.620 440.958 0 6.345 0 0 0 0 12.354 5.642 0 15.727 1.769 4.961 2.065 1.007 0 0 0 116.100 6.497 16.516 87.231 70.589 82.660 206.717 0 0 0 0 0 1.147 22.750 27.846 9.907 0 175.698 8.000 273 7.378 0 0 129.330 190.105 19.547 19.786 0 0 318.878 1.348.618 72.678 57.170 0 293 50.000 0 0 0 0 0 0 0 210.188 325.051 0 0 0 0 0 4.393 1.769 0 36.116 0 0 97.660 14.189 2.602 0 2.490 0 0 0 4.750 5.214 0 0 6.165 2.565 0 0 73.221 90.229 269.737 204.861 3.527 202 0 0 0 0 44 8.285 3.254 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 19.984 0 0 31 0 15.724 0 4.768.823 9.118.585 2004 2005 3003069 6175671 1.248.323 9.487.294 6.677 844 569.240 220.140 282.414 248.772 4.890 6.953 235.054 234.358 0 0 836 0 11.493 0 18.694 27.500 0 0 19.787 21.765 96 0 0 16.511 0 0 55.044 48.603 133.736 166.142 468.323 745.819 0 9.104 3.040 17.000 546 874 39.860 81.062 10.429 9.521 34.316 0 5.817 6.174 0 15.200 96.130 173.859 20.380 13.860 0 0 2.236.439 2.198.710 42.858 26.163 6.950 7.316 0 0 0 1.070 0 380 24.226 0 108.875 68.032 0 0 0 0 6.985 0 6.744 59 0 0 0 0 59.059 30.293 6.645 1.212 23.820 18.664 9.500 0 0 0 17.697 0 54.585 19.707 0 0 83.796 105.690 153.598 572.730 2.859 5.721 0 0 30.400 0 25.035 3.538 0 0 0 0 0 0 40.260 19.780 0 0 4.759 5.261 0 0 721 0 0 0 9.592.441 20.808.437 U.S.A EU Antalya FR Argentina Australia Azerbaijan U.A.E Barbados Bosnia & Her Brasil Bulgaria Bursa FR China Aegean FR Endonasia Morocco Philippines S.Africa S. Korea Georgia Croatia India Hong Kong Iran Israel Switzerland Jamaica Japan T.R.N.C N.Korea Canada Qatar Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Colombia Costarica Kuwait Libya Lebanon Maldivs Malaysia Mexico Egypt Norway Uzbekistan Pakistan Panama Paraguay Peru Romania Rwanda Russia Saudi Arabia Singapore Syria Thailand Taiwan Trinidad &T Tunisia Turkmenistan Uruguai Jordan New Zealand Yemen Yugoslavia Zimbabwe Total * Serbest Yağ Asit % ≤1. 0 ve ≤1. 5** 2004 Verileri 10 Aylıktır Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 79 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 13- Türkiye'nin Ülkelere Göre Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı ($)* Appendix Table 13- Turkey's Extra Virgin Olive Oil Exports by Countries ($)* 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 1.162.366 5.361.995 4.753.618 6.528.306 2.685.899 8.339.644 1.471.511 8.705.324 8.308.570 A.B.D. 167.321 726.961 2.370.024 26.771.611 1.140.975 28.195.493 834.243 3.415.622 3.258.293 AB 0 0 0 0 621 0 0 0 8.610 Antalya SB 0 150 35.553 99.974 1.092.868 651.187 0 1.191.161 1.600.789 Arjantin 0 104.947 64.284 409.529 76.017 306.326 114.542 690.325 851.670 Avustralya 0 0 511 0 5.029 3.020 9.297 8.848 15.511 Azerbaycan 673.337 999.233 804.576 802.188 880.121 1.001.031 489.303 866.685 605.431 B.A.E. 0 0 0 0 0 0 0 19.199 0 Barbados 0 0 0 4.068 0 0 0 0 3.146 Bona-Hersek 0 0 17.455 30.283 33.275 0 0 0 37.923 Brezilya 0 0 0 313 26.843 13.302 29.618 15.482 59.678 Bulgaristan 0 0 0 0 0 0 0 54.615 0 Bursa SB 0 0 0 0 0 27.308 0 16.916 65.339 Çin 0 27.360 0 494.006 0 167 13.988 3.296 463 Ege SB 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Endınezya 0 0 0 0 0 143.987 0 216.050 0 Fas 0 0 0 0 0 26.212 20.544 53.538 190.407 Filipinler 0 70.656 52.378 29.871 50 130.254 65.851 228.392 487.996 G.Afrika 0 0 0 3.120 54.795 230.823 118.337 611.956 1.574.770 G.Kore 0 0 0 0 570 0 0 0 0 Gürcistan 0 0 59.872 0 0 0 0 0 8.939 Hırvatistan 0 0 3.400 0 0 0 0 2.881 1.913 Hindistan 0 5.262 0 47.776 13.296 31.767 20.645 60.029 118.668 Hong Kong 0 38.000 3.952 0 10.983 0 29.466 0 43.282 İran 0 113.874 563.087 1.765.687 814.700 1.915.600 267.639 14.450 111.689 İsrail 0 108.063 92.000 1.407.931 531.671 1.471.004 624 41.523 32.805 İsviçre 0 0 0 0 0 0 0 0 44.189 Jamaika 0 39.552 19.200 25.367 20.620 312.460 95.421 450.933 307.567 Japonya 5.289 2.392 71.237 99.650 36.017 19.744 34.116 52.681 77.670 K.K.T.C 0 0 0 0 38.400 5.436 0 0 0 K.Kore 6.366 193.236 424.890 545.863 336.252 699.842 455.864 3.119.237 6.534.201 Kanada 79.302 94.542 87.469 94.556 235.543 121.511 74.933 114.976 101.731 Katar 7.865 3.354 0 0 37 43 0 2.778 23.534 Kazakistan 0 0 0 1.857 13.016 64.429 114.926 0 0 Kes ve Bil 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Kırgızistan 0 0 0 0 0 67.698 0 0 0 Kolombiya 0 0 0 0 0 0 0 0 78.283 Kostarika 465.710 351.934 485.946 460.703 341.944 658.118 99.946 675.641 252.784 Kuveyt 0 7.720 2.468 0 0 78 0 0 0 Libya 18.750 67.165 553.267 16.055 0 65.520 0 0 0 Lübnan 0 0 0 0 0 0 0 0 25.139 Maldivler 0 0 0 0 16.678 33.282 0 4.296 10.304 Malezya 0 0 0 0 0 480 0 0 0 Maritus 0 0 0 0 36 0 0 83.952 0 Meksika 0 0 117.168 0 3.017 0 0 0 0 Mısır 5.844 152.110 100.728 7.195 49.546 165.392 207.110 44.484 213.330 Norveç 505 1.000 332 0 0 6.658 5.240 0 26.722 Özbekistan 0 0 0 0 0 27.798 5.167 0 66.379 Pakistan 0 0 0 0 0 0 0 0 27.121 Panama 0 23.569 0 0 0 0 0 10.735 0 Paraguay 0 0 0 0 0 0 0 0 68.316 Peru 0 0 42.708 9.667 4.651 36.715 15.501 12.216 159.900 Romanya 0 0 0 0 33.600 0 0 0 0 Ruanda 2.611 1.780 16.830 4.456 18.433 48.375 101.262 263.308 278.197 Rusya 955.550 1.715.962 2.172.830 1.769.847 1.094.099 1.754.531 260.423 443.871 353.277 S.Arabistan 0 0 0 190 569 316 0 720 7.573 Singapur 54.825 191.608 83.013 0 0 0 0 0 0 Suriye 0 0 0 0 0 0 0 0 91.262 Tayland 0 0 0 0 0 28.672 102 21.536 83.867 Tayvan 0 0 0 0 0 0 6.931 0 0 Trinidad & T 0 0 142.500 0 19 0 0 0 0 Tunus 1.970 984 0 1.980 0 0 0 0 0 Türkmenistan 0 0 0 0 0 0 0 0 117.257 Uruguay 0 67.237 2.835.087 51.000 0 214.602 0 0 0 Ürdün 0 804 960 3.978 2.816 18.785 0 57.855 17.170 Y.Zelanda 55.950 17.290 0 0 0 0 0 0 0 Yemen 0 0 0 0 1.026 0 0 0 2.849 Yugoslavya 0 34.701 0 29.670 0 14.688 0 0 30.800 Zimbabve 3.663.561 10.523.441 15.977.343 41.528.085 9.626.528 46.852.298 4.962.550 21.575.511 27.381.633 Toplam * Serbest Yağ Asit % ≤1. 0 ve ≤1. 5** 2004 Verileri 10 Aylıktır Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 2005 19.608.361 32.053.116 11.901 634.496 886.330 32.744 685.568 0 0 0 89.831 0 90.998 0 63.022 0 179.593 662.810 2.746.143 62.168 51.369 3.412 299.937 40.816 0 38.668 0 690.030 40.825 0 7.584.847 62.567 34.489 0 5.425 1.713 0 179.663 0 0 0 0 0 0 0 0 6.393 62.751 0 0 0 62.508 0 321.614 1.735.663 0 0 0 17.312 0 0 0 64.492 0 20.152 0 0 0 68.464.048 U.S.A EU Antalya FR Argentina Australia Azerbaijan U.A.E Barbados Bosnia & Her Brasil Bulgaria Bursa FR China Aegean FR Endonasia Morocco Philippines S.Africa S. Korea Georgia Croatia India Hong Kong Iran Israel Switzerland Jamaica Japan T.R.N.C N.Korea Canada Qatar Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Colombia Costarica Kuwait Libya Lebanon Maldivs Malaysia Mauritius Mexico Egypt Norway Uzbekistan Pakistan Panama Paraguay Peru Romania Rwanda Russia Saudi Arabia Singapore Syria Thailand Taiwan Trinidad &T Tunisia Turkmenistan Uruguai Jordan New Zealand Yemen Yugoslavia Zimbabwe Total 80 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 14- Türkiye'nin AB Ülkelerine Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı (kg)* Appendix Table 14- Turkey's Extra Virgin Olive Oil Exports to the EU (kg) * Almanya Avusturya Belçika-Lux Çek Cum Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Letonya Litvanya Macaristan Polonya Portekiz Slovakya Slovenya Yunanistan Toplam 1996 1.980 0 1.092 0 0 0 436 0 19.656 2.871 0 0 0 0 0 0 0 10.035 0 36.070 1997 1998 1999 2000 2001 45 6.130 2.751 1.678 14.328 0 1.800 0 982 0 0 300 4.968 0 0 0 2 98 0 0 1.365 0 0 0 4.918 0 40 291.820 0 0 2.620 0 66.880 2.216 2.620 7.298 180 4.576 0 20.492 60.687 637.860 5.391.670 137.940 3.985.790 0 2.347 0 3.458 7.960 250.000 742.560 8.336.922 505.568 15.226.277 0 0 0 4.519 0 0 0 0 455 0 0 0 0 0 2.805 0 0 0 0 23.127 0 0 691.700 0 21.911 2.744 0 0 0 0 20.845 20.321 31.494 21.782 22.677 0 0 0 0 279.400 345.604 1.411.540 14.822.879 678.598 19.612.305 2002 2003 3.800 23.748 0 6.594 0 4.032 13.256 4.368 0 10.993 0 390 1.718 0 13.093 18.315 0 100.000 2.854 0 394.043 1.074.350 0 0 0 0 7.140 14.349 0 3.505 0 0 0 0 21.357 18.292 0 0 457.261 1.278.936 2004 2005 52.153 26.693 1.183 0 9.523 0 0 0 3.400 3.483 3.323 5.226 0 19.961 5.623 0 4.358.800 0 1.497.655 4.973.180 0 2.850 0 9.533 12.165 0 0 0 104.110 0 0 1.248.323 9.487.294 Germany Austuria Belgium-Lux Czech Rep Denmark France Netherlands G.Britain Spain Sweden Italy Letonia Lithuania Hungary Poland Portugal Slovakia Slovenia Greece Total 2004 2005 236.733 124.528 851.670 886.330 50.207 0 0 0 0 12.927 19.879 22.481 21.826 0 76.599 26.135 0 15.242.382 0 0 3.770.605 15.296.239 0 0 9.405 0 0 0 33.264 46.735 0 0 0 0 0 395.359 0 0 3.258.293 32.053.116 Germany Austuria Belgium-Lux Czech Rep Denmark France Netherlands G.Britain Spain Sweden Italy Letonia Lithuania Hungary Poland Portugal Slovakia Slovenia Greece Total * Serbest Yağ Asit % ≤1. 0 ve ≤1. 5 ** 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 15- Türkiye'nin AB Ülkelerine Ekstra Naturel Zeytinyağı İhracatı ($)* Appendix Table 15- Turkey's Extra Virgin Olive Oil Exports to the EU ($) * Almanya Avusturya BelçikaL Çek Cum Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Letonya Litvanya Macaristan Polonya Portekiz Slovakya Slovenya Yunanistan Toplam 1996 11.958 0 6.334 0 0 0 2.484 0 68.006 14.577 0 0 0 0 0 0 0 63.962 0 167.321 1997 1998 106 13.892 0 4.837 0 688 0 6 4.842 0 0 100 8.513 0 27.259 442 108.858 1.032.820 0 6.045 490.125 1.262.352 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9.063 0 78.195 48.842 0 0 726.961 2.370.024 1999 10.345 0 12.078 0 0 675.056 137.594 8.285 10.097.322 0 14.368.465 0 0 0 0 1.347.640 0 114.826 0 26.771.611 2000 2001 5.290 31.407 3.267 0 0 0 0 0 0 9.659 0 0 6.230 5.344 0 32.213 231.143 5.736.090 7.556 9.309 796.396 21.880.260 11.295 0 1.060 0 0 5.866 0 43.092 0 0 0 0 78.738 64.404 0 377.849 1.140.975 28.195.493 2002 2003 9.522 101.486 0 20.799 0 16.114 55.880 16.153 0 35.087 0 2.166 4.742 0 22.118 66.015 0 186.600 5.741 0 672.935 2.863.224 0 0 0 0 10.913 44.749 0 11.185 0 0 0 0 52.392 52.044 0 0 834.243 3.415.622 * Serbest Yağ Asit % ≤1. 0 ve ≤1. 5 ** 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 81 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 16- Türkiye'nin İnce Naturel Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı (kg)* Appendix Table 16- Turkey's Semi- Fine Virgin Olive Oil Export by Countries (kg)* 1996 1997 1998 729.651 1.610.521 1.808.914 A.B.D. 299.178 186.822 54.073 AB 0 0 0 AHL SB 0 0 39.212 Arjantin 76.500 100.000 910 Arnavutluk 0 50.864 15.200 Avustralya 180 0 0 Azerbeycan 111.132 127.859 129.531 B.A.E. 0 0 0 Bahreyn 0 0 0 Bulgaristan 0 0 0 Çin 0 0 0 Ege S B 0 0 0 Fas 0 0 15.200 Güney Afrika 0 11.182 36.764 Güney Kore 0 0 0 Hong Kong 0 0 5.130 Hindistan 0 0 0 İran 0 45.600 815.159 İsrail 0 346.546 0 İsviçre 0 0 910 Japonya 0 118.127 12.005 K.K.T.C. 0 0 20.900 Kanada 0 0 24.150 Katar 0 0 0 Kazakistan 0 0 0 Kes ve Bil. 6.700 153.945 59.847 Kuveyt 0 0 0 Lübnan 0 1.000.000 0 Malta 0 0 0 Meksika 0 0 0 Mersin SB 0 0 Mısır 0 1.171 0 Norveç 0 0 0 Özbekistan 14.000 0 917 Romanya 0 0 0 Singapur 0 0 21.621 Suriye 64.855 605.890 449.852 Suudi Ara. 0 0 0 Tacikistan 0 0 0 Tayland 0 0 110.000 Tunus 0 786 0 Türkmenistan 0 0 0 Ukrayna 0 0 131.185 Ürdün 0 0 2.911 Venezuella 0 0 0 Yemen 0 0 0 Yeni Zelanda 1.302.412 4.362.097 3.755.407 Toplam 1999 2000 1.321.584 72.578 5.594.865 20.462 0 0 0 103.500 0 0 32.558 12.230 0 0 217.062 209.990 0 0 0 0 0 0 21.621 0 0 0 0 0 13.850 3.276 0 0 0 0 0 0 429.211 0 3.161.980 0 5.077 0 14.941 0 0 0 0 1.911 0 0 0 0 158.464 102.261 0 0 0 0 0 9 0 0 0 0 0 0 0 19.049 0 0 122 0 0 0 841.307 942.923 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.999 0 3.822 0 11.819.463 1.488.189 2001 916.700 13.939.215 0 0 0 2.350 0 236.860 0 0 0 0 712.720 0 0 0 0 0 454.080 1.335.950 0 950 3 0 0 294 118.238 0 0 0 0 0 0 0 0 0 94.333 1.542.132 0 0 0 0 0 116.398 0 0 0 19.470.223 2002 213.200 470.150 0 0 0 0 0 233.212 19.204 0 0 0 0 0 0 0 0 0 29.250 0 0 1.820 0 0 0 13.130 81.335 0 0 0 0 0 0 0 0 0 46.256 1.352.293 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.459.850 2003 2004 2005 1.285.824 1.210.938 779.673 U.S.A 1.970.800 448.646 12.292.543 EU 30 0 564 AHL FR 0 41.060 0 Argentina 0 0 0 Albania 52.052 232.940 34.944 Australia 0 40 Azerbaijan 245.925 495.236 345.767 U.A.E 0 0 0 Bahrain 0 5.264 7.948 Bulgaria 0 0 1.229 China 60 0 0 Aegean F R 497.750 0 80.000 Morocco 0 24.461 0 S.Africa 0 0 5.278 S.Korea 1.365 157 0 Hong Kong 0 0 2.493 India 149.906 0 115.760 Iran 0 10.483 0 Israel 0 546 0 Swıtzerland 7.426 16.131 1.638 Japon 0 0 0 T.R.N.C 7.600 0 167 Canada 7.626 44.130 11.271 Qatar 0 470 0 Kazakhstan 0 0 0 Undefined C 74.024 192.258 72.774 Kuwait 0 0 0 Lebanon 0 0 0 Malta 0 0 0 Meksiko 2.189 0 50.159 Mersin FR 0 30 0 Egypt 437 0 0 Norway 0 0 0 Uzbekistan 0 0 0 Romania 0 0 0 Singapore 0 0 0 Syria 2.061.811 2.183.364 192.824 Saudi Arabia 0 200 0 Tajikistan 0 15.200 0 Thailand 0 0 0 Tunusia 0 0 0 Türkmenistan 0 915 5.120 Ukraine 0 0 0 Jordan 0 0 0 Venezuela 2.038 20.202 21.223 Yemen 17.472 52.416 17.568 New Zealand 6.384.335 4.995.085 14.038.983 Total *Serbest yağ asiti ≤3,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 82 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 17- Türkiye'nin İnce Naturel Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı ($)* Appendix Table17- Turkey's Semi- Fine Virgin Olive Oil Export by Countries ($)* A.B.D. AB AHL SB Arjantin Arnavutluk Avustralya Azerbeycan B.A.E. Bahreyn Bulgaristan Çin Ege S B Fas Güney Afrika Güney Kore Hong Kong Hindistan İran İsrail İsviçre Japonya K.K.T.C. Kanada Katar Kazakistan Kes ve Bil. Kuveyt Lübnan Malta Meksika Mersin SB Mısır Norveç Özbekistan Romanya Singapur Suriye Suudi Ara. Tacikistan Tayland Tunus Türkmenistan Ukrayna Ürdün Venezuella Yemen Yeni Zelanda Toplam 1996 2.578.579 934.988 0 0 290.540 0 900 341.045 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21.600 1.177 0 0 0 0 0 0 0 37.500 0 0 194.002 0 0 0 0 0 0 0 0 4.400.331 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 3.301.888 2.940.627 2.180.765 160.418 1.213.810 93.163 2.694.068 449.629 120.013 7.728.321 40.722 17.841.564 675.084 4.424.106 0 0 0 0 0 0 156 0 95.490 0 265.995 0 0 0 290.000 1.753 0 0 0 0 0 119.039 31.907 60.669 24.460 3.898 0 127.598 0 0 0 0 0 0 0 220.938 171.494 342.705 323.486 303.492 286.930 457.487 0 0 0 0 0 31.454 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 34.597 0 0 0 178 0 0 0 0 914.174 0 1.111.530 0 28.424 0 0 0 0 0 24.487 75.240 24.759 6.596 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.000 0 7.527 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 305.589 91.200 1.193.719 539.203 0 535.993 0 0 892.865 0 3.332.426 0 1.656.578 0 0 0 2.210 18.985 0 0 0 17.726 277.081 26.486 27.188 0 2.360 3.520 0 0 36.438 0 0 5 0 18.104 0 32.602 0 2.679 0 0 14.125 0 0 0 0 0 0 0 321.351 102.113 299.624 174.985 136.089 114.054 145.332 7.518 2.259 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.640.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.255 0 0 0 0 0 0 0 2.605 0 0 0 0 0 3.747 0 0 0 64.446 0 0 0 0 1.923 0 0 0 0 0 0 0 326 0 0 0 0 0 33.264 0 0 107.450 0 0 1.156.685 696.105 1.641.266 1.594.659 2.098.530 1.187.743 4.192.315 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 154.000 0 0 0 0 0 1.848 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 206.225 0 0 170.772 0 0 0 5.823 0 0 0 0 0 0 0 4.499 0 0 0 3.669 8.797.134 5.965.642 16.235.337 2.658.464 24.985.348 2.429.276 13.522.985 2004 2005 3.135.371 2.306.625 U.S.A 981.211 37.128.613 EU 0 1.378 AHL FR 114.952 0 Argentina 0 0 Albania 716.525 121.800 Australia 117 Azerbaijan 1.245.572 1.049.217 U.A.E 0 0 Bahrain 21.050 43.498 Bulgaria 0 4.626 China 0 0 Aegean F R 190.256 Morocco 81.536 S.Africa 0 19.596 S.Korea 842 Hong Kong 0 9.277 India 0 329.263 Iran 32.256 0 Israel 1.901 0 Swıtzerland 48.636 4.060 Japon 0 0 T.R.N.C 0 1.558 Canada 110.074 34.792 Qatar 2.285 0 Kazakhstan 0 0 Undefined C 482.448 220.620 Kuwait 0 0 Lebanon 0 0 Malta 0 0 Meksiko 0 160.096 Mersin FR 113 0 Egypt 0 0 Norway 0 0 Uzbekistan 0 0 Romania 0 00 Singapore 0 0 Syria 5.485.794 578.173 Saudi Arabia 916 0 Tajikistan 40.631 0 Thailand 0 0 Tunusia 0 0 Türkmenistan 3.816 12.995 Ukraine 0 0 Jordan 0 0 Venezuela 46.264 64.936 Yemen 148.260 59.813 New Zealand 12.700.565 42.341.309 Total *Serbest yağ asiti ≤3,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 83 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 18- Türkiye'nin AB Ülkelerine İnce Naturel Zeytinyağı İhracatı (kg)* Appendix Table 18- Turkey's Semi- Fine Virgin Oil Export to the Europian Countries (kg)* Almanya Avusturya Belçika-Lük Hollanda Fransa İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Polonya Yunanistan Toplam 1996 0 0 0 7.640 0 0 0 291.538 0 0 0 0 299.178 1997 0 0 0 0 0 1.801 0 90.137 6.757 46.000 18.127 24.000 186.822 1998 1999 229 5.687 0 0 3.630 0 5.130 0 0 0 1.119 0 1.778 0 0 2.966.378 2.347 0 39.840 2.622.800 0 0 0 0 54.073 5.594.865 2000 2001 2002 2003 2004 2005 0 435 0 0 910 2.484 982 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 194 0 0 0 0 0 0 259 0 0 0 0 0 0 19.480 4.084.660 0 817.500 792 972.490 0 0 0 0 0 0 0 9.809.400 470.150 1.153.300 446.750 11.317.310 0 0 0 0 0 0 0 44.720 0 0 0 0 20.462 13.939.215 470.150 1.970.800 448.646 12.292.543 Germany Austria Belgium-Lux Netherlands France Great Britain Ireland Spain Sweden Italy Poland Greece Total * Serbest yağ asiti %≤3,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 19- Türkiye'nin AB Ülkelerine İnce Naturel Zeytinyağı İhracatı ($)* Appendix Table 19- Turkey's Semi- Fine Virgin Oil Export to the Europian Countries ($)* Almanya Avusturya Belçika-Lük Hollanda Fransa İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Polonya Yunanistan Toplam 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 0 0 555 18.634 0 587 0 0 0 0 0 3.126 0 0 0 0 10.905 0 0 0 0 24.985 0 17.231 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.976 2.831 0 0 0 0 0 0 3.912 0 0 0 0 910.003 203.949 0 4.058.483 37.596 5.219.830 0 0 21.584 6.304 0 0 0 0 0 98.800 78.275 3.651.204 0 12.555.647 675.084 0 56.720 0 0 0 0 0 0 63.600 0 0 0 65.500 0 934.988 449.629 120.013 7.728.321 40.722 17.841.564 675.084 2003 0 0 0 0 0 0 0 1.890.586 0 2.533.520 0 0 4.424.106 2004 2005 1456 8461 0 0 0 0 0 0 1.319 0 0 1.326 0 0 7.531 2.689.585 0 0 970.905 34.429.241 0 0 0 0 981.211 37.128.613 Germany Austria Belgium-Lux Netherlands France Great Britain Ireland Spain Sweden Italy Poland Greece Total * Serbest yağ asiti %≤3,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 84 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 20- Türkiyenin Riviera Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı (kg)* Appendix Table 20- Turkey's Riviera Olive Oil Export by Countries (kg)* 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 1.586.424 4.941.306 4.890.897 4.514.234 2.938.469 4.663.319 2.723.859 4.848.621 13.797.525 5.294.495 A.B.D. 211.268 597.330 10.323.443 27.564.911 1.990.329 11.388.914 151.960 19.022.783 6.451.502 13.778.568 AB 14.022 8.208 0 0 0 0 0 0 0 0 Afganistan 0 0 0 0 0 0 0 15.200 38.076 0 Amerikan Samoa 0 0 0 0 152 0 0 0 0 0 Ahl Ser Böl 0 18.200 0 0 0 0 0 0 0 0 Angola 0 0 17.908 48.460 254.549 34.629 0 0 0 0 Arjantin 0 85.887 140.690 351.620 58.931 361.866 57.837 305.106 413.707 328.242 Avustralya 5.307 2.766 251 15.403 13.893 8.038 3.236 30.209 4.715 49.920 Azerbaycan 0 0 0 0 0 0 0 1.310 0 0 Barbados 16.000 21.208 0 28.721 8.030 34.168 0 19.193 34.944 94.220 B.A.E. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30.400 Bangaldeş 0 0 0 0 1.456 0 0 0 0 0 Beyaz Rusya 0 0 0 1.986 0 0 1.500 2.500 6.340 0 Bosna Hersek 106.400 0 0 0 0 0 0 0 Brezilya 0 0 14.880 45.832 67.689 66.566 34.731 26.939 40.661 26.828 Bulgaristan 0 0 0 17.000 0 0 0 0 0 Cezayir 10.450 0 0 0 0 10 3.997 23.095 0 5.961 Çin 0 0 0 5.925 474 2.830 14.893 15.000 108 5.734 Ege Serbest Böl 15.200 0 0 15.200 0 0 0 0 0 Ekvator 15.200 15.200 0 15.200 0 494.480 191.940 39.900 0 Fas 0 60.800 182.400 760.000 45.600 1.124.800 288.900 0 1.444.000 1.165.560 Fildişi Kıyısı 0 0 0 0 0 0 0 71.453 43.298 59.871 Filipinler 15.200 167.200 562.400 212.600 0 0 0 0 30.400 Gana 6.828 21.640 0 0 1.820 0 0 0 3.276 Güney afrika 33.124 27.664 13.195 81.026 113.985 221.386 177.376 358.253 499.963 1.013.880 Güney Kore 0 0 4.558 0 91 0 5.460 0 3.112 0 Gürcistan 8.208 25.780 24.624 24.624 27.018 32.838 33.242 26.854 49.745 36.389 Hindistan 0 3.370 2.184 2.184 10.706 0 4.419 3.549 6.952 Hong Kong 33.654 0 0 0 0 0 0 0 0 İngiliz Virgin 0 0 0 0 0 0 0 60.653 121.314 141.486 Irak 14.022 0 9.739 1.975 72.964 36.472 0 0 19.984 10.104 İran 0 0 0 61.470 66.107 218.574 50.240 0 11.193 0 İsrail 0 3.822 45.600 132 3.684 0 437 2.700 3.832 4.160 İsviçre 0 1.934 15.926 10.786 70.988 157.705 240.944 354.223 441.626 450.777 Japonya 27.471 30.922 49.370 93.301 27.997 26.064 4.400 500 9.872 6.552 K.K.T.C 10.810 55.798 784.136 509.674 175.764 548.042 927.174 689.998 1.007.659 449.609 Kanada 0 0 0 0 1.911 9.738 12.605 14.115 0 3.276 Katar 21.717 0 306 0 9 0 0 2.843 5.768 1.723 Kazakistan 0 0 0 0 900 0 0 0 0 0 Kenya 0 2.184 10.920 0 3.030 1.170 9.792 44.325 18.240 0 Kes ve Bil 30.400 0 0 121.600 0 167.200 91.200 729.600 76.000 82.820 Kolombiya 0 6.825 0 0 0 8.517 20.566 9.770 15.561 0 Kuveyt 0 0 0 16.707 0 21.294 0 0 0 0 Kuzey kore 3.300 2.625 0 3.375 0 0 0 0 0 0 Libya 0 13.920 84.240 20.493 0 0 0 0 0 0 Lübnan 0 0 0 0 0 0 0 0 9.224 0 Maldivler 0 0 0 0 7.948 1.041 2.512 0 0 0 Malezya 0 17.414 0 0 0 0 0 0 0 59.186 Mersin Ser 0 0 0 0 2.273 0 0 0 0 0 Mısır 0 3 7.100 0 0 0 0 0 0 0 Moldova 0 9 0 0 5.639 0 0 0 0 0 Nepal 21.222 118.300 11.630 162.451 8.008 198.790 214.298 289.113 160.172 156.353 Norveç 0 240 4.557 0 5.884 963 800 392 0 3.111 Özbekistan 0 0 5.657 0 0 0 3.833 0 0 3.960 Pakistan 0 0 0 0 0 0 0 0 5.700 0 Panama 0 0 0 15.200 0 0 0 0 7.080 0 Peru 0 12.159 13.212 2.500 13.540 32.504 17.320 8.655 3.533 1.092 Romanya 3.491 1.692 10.316 6.843 26.209 22.736 49.068 51.328 68.055 87.349 Rusya 15.200 0 76.000 0 Samoa 211.662 121.600 228.000 106.400 30.400 106.400 0 0 0 0 Senegal 0 0 0 0 0 0 0 1.200 1.820 0 Sırbistan-Karadağ 0 15.740 45.560 56.880 79.714 31.164 30.400 45.600 63.386 44.460 Singapur 2.504 0 2.477 2.189 Srilanka 28.013 19.191 22.353 24.427 11.284 18.152 38.220 17.388 0 116.143 Suudi Arabistan 0 91.200 334.400 1.265.459 0 991.180 0 248.480 0 500.180 Şeyseller 0 0 15.200 17.071 0 0 0 0 0 Şili 30.400 15.200 0 15.200 15.200 88.540 10.070 19.380 4.560 5.320 Tayland 26.557 98.537 30.400 72.812 60.093 16.642 0 69.297 27.226 0 Tayvan 0 0 0 0 8.368 0 14.654 0 0 Trinidat ve tob 0 0 0 0 0 0 0 0 19.600 Tunus 100 0 0 0 144 182 491 0 0 Türkmenistan 0 0 91.200 0 0 0 0 0 0 Uganda 0 0 1.501 0 0 1.237 0 7.556 1.092 Ukrayna 0 0 67.992 0 21.285 0 0 0 Ürdün 0 0 13.877 0 0 0 0 0 Yemen 0 9.938 17.253 546 0 21.280 0 0 5.083 3.040 Yeni Zelanda 0 0 0 0 1.965 0 0 1.200 0 0 Yugoslavya 2.524.569 6.635.812 18.095.741 36.290.508 6.249.937 21.172.222 5.445.759 27.478.059 16.459.051 20.706.326 Toplam *Serbest Yağ Asiti ≤1,5 (Naturel+Rafine Zeytinyağı) Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 U.S.A EU Afghanistan American Samoa AHL FR Angola Argentina Australia Azerbaijan Barbados U.A.E Bangladesh Belarus Bosnia & Her Brazil Bulgaria Algeria China Aegean FR Ecuador Morocco Ivory Coast Philippines Ghana S.Africa S.Korea Georgia India Hong Kong Vingin Isl (Bri) Iraq Iran Israel Switzerland Japan T.R.N.C Canada Qatar Kazakhstan Kenya Undefined C. Colombia Kuwait N.Korea Libya Lebanon Maldives Malaysia Mersin FR Egypt Moldova Nepal Norway Uzbekistan Pakistan Panama Peru Romania Russia Samoa Senegal Sirbia-Mont Singapore Srilanka Saudi Arabia Seychelles Chile Thailand Taiwan Tri & Tob Tunusia Turkmenistan Uganda Ukraine Jordan Yemen N.Zealand Yugoslavia Total 85 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 21- Türkiyenin Riviera Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı ($)* Appendix Table 21- Turkey's Riviera Olive Oil Export by Countries ($)* 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 5.739.680 10.991.832 8.404.063 8.546.850 6.213.592 7.277.580 1.936.248 10.219.560 A.B.D. AB 893.037 1.126.399 14.599.838 47.697.966 3.851.281 15.175.000 336.685 41.962.565 70.725 31.405 0 0 0 0 0 0 Afganistan 0 0 0 0 291 0 0 116 Amerikan Sam 0 0 0 0 0 0 0 38.517 Ahl Ser Böl 0 40.500 0 0 0 0 0 0 Angola 0 0 39.081 107.849 610.472 77.493 0 0 Arjantin 0 200.325 233.640 610.722 128.236 544.073 6.853 0 Avustralya 21.082 4.972 620 38.958 38.785 16.264 5.075 89.700 Azerbaycan 0 0 0 0 0 0 0 3.709 Barbados 51.750 51.457 0 54.642 14.191 60.938 0 32.807 B.A.E. 0 0 0 0 0 0 0 0 Banglades 0 0 0 0 3.872 0 0 0 Beyaz Rusya 0 0 0 3.842 0 0 0 9.855 Bosna Hersek 403.894 0 0 0 0 0 0 0 Brezilya 0 0 27.595 85.732 166.260 126.751 72.740 70.461 Bulgaristan 0 0 0 30.522 0 0 0 0 Cezayir 40.239 0 0 0 0 10 0 51.842 Çin 0 0 0 9.433 1.147 5.903 4.674 25.500 Ege Serbest Böl 57.760 0 0 30.000 0 0 0 0 Ekvator 54.722 25.978 0 29.640 0 697.862 0 88.351 Fas 0 120.674 289.989 1.163.647 72.277 1.722.824 174 0 Fildişi Kıyısı 0 0 0 0 0 0 0 154.709 Filipinler 53.504 394.988 928.902 449.300 0 0 0 0 Gana 29.415 72.838 0 0 0 2.700 0 0 Güney afrika 143.496 73.714 25.990 181.934 253.751 456.514 208.117 874.868 Güney Kore 0 0 8.272 0 240 0 0 0 Gürcistan 40.316 97.365 69.319 83.078 78.428 82.764 23.776 68.969 Hindistan 0 7.848 0 5.235 4.277 20.716 0 10.839 Hong Kong 125.665 0 0 0 0 0 0 0 İngiliz Virgin 0 0 0 0 0 0 0 192.271 Irak 70.725 0 18.781 3.294 213.875 77.898 0 0 İran 0 0 0 74.200 79.846 293.589 0 0 İsrail 0 9.026 72.677 389 6.987 0 0 7.600 İsviçre 0 5.291 33.232 26.359 181.432 382.515 228.758 766.732 Japonya 101.746 83.312 97.619 173.162 73.759 33.884 0 1.563 K.K.T.C 48.510 138.826 1.353.672 894.618 388.464 902.980 429.662 1.547.048 Kanada 0 0 0 0 4.083 18.672 7.137 27.251 Katar 37.700 0 634 0 18 0 0 13.428 Kazakistan 0 0 0 0 2.006 0 0 0 Kenya 0 7.745 27.600 0 9.304 2.585 2.925 116.253 Kes ve Bil 123.056 0 0 225.391 0 273.456 0 1.414.503 Kolombiya 0 21.600 0 0 0 14.688 38.584 26.645 Kuveyt 0 0 0 35.521 0 39.528 0 0 Kuzey kore 11.731 6.114 0 5.758 0 0 0 0 Libya 0 31.900 126.360 28.690 0 0 0 0 Lübnan 0 0 0 0 0 0 0 0 Maldivler 0 0 0 0 18.036 1.023 180 0 Malezya 0 42.050 0 0 0 0 0 0 Mersin Ser 0 0 0 0 5.236 0 0 0 Mısır 0 8 14.205 0 0 0 0 0 Moldova 0 20 0 0 14.901 0 0 0 Nepal 94.584 343.453 27.646 452.376 21.216 368.181 300.862 1.752.295 Norveç 0 785 10.900 0 19.194 2.317 1.650 894 Özbekistan 0 0 13.096 0 0 0 7.198 0 Pakistan 0 0 0 0 0 0 0 0 Panama 0 0 0 23.408 0 0 0 0 Peru 0 43.314 23.122 7.213 30.947 67.078 38.844 25.243 Romanya 8.097 4.014 18.341 16.914 70.123 54.697 80.636 134.697 Rusya 0 0 0 0 0 0 0 0 Samoa 776.083 233.139 348.726 162.805 52.741 144.896 0 0 Senegal 0 0 0 0 0 0 0 Sırbistan-Kara. 0 32.057 74.824 111.579 154.242 47.720 0 103.017 Singapur 0 0 0 0 0 0 0 0 Srilanka 81.946 38.577 31.692 47.708 22.576 34.205 63.585 51.971 Suudi Ara 0 177.840 555.854 2.422.721 0 1.553.709 0 777.530 Şeyseller 0 0 24.548 31.216 0 0 0 0 Şili 125.873 29.171 0 24.000 28.484 159.330 0 49.537 Tayland 108.551 263.325 47.040 167.950 139.812 31.881 0 152.336 Tayvan 0 0 0 0 19.191 0 29.660 0 Trinidat ve Tob 0 0 0 0 0 0 0 0 Tunus 222 0 0 0 514 280 0 0 Türkmenistan 0 0 149.568 0 0 0 0 0 Uganda 0 0 3.061 0 0 2.375 0 19.518 Ukrayna 0 0 97.838 0 63.318 0 0 0 Ürdün 0 0 16.888 0 0 0 0 0 Yemen 0 22.807 30.099 975 0 34.771 0 0 Yeni Zelanda 0 0 0 0 5.313 0 0 4.690 Yugoslavya 9.338.164 14.774.669 27.845.332 64.066.092 13.077.447 30.809.973 3.824.023 60.887.611 Toplam *Serbest Yağ Asiti ≤1,5 (Naturel+Rafine Zeytinyağı) Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 2004 13.797.525 17.367.395 0 15.200 38.076 0 0 413.707 4.715 0 34.944 0 0 19.452 0 123.682 0 0 353 0 0 4.085.247 137.160 41.773 0 1.007.048 13.376 139.951 0 0 396.695 50.780 34.476 7.404 1.048.378 29.014 2.225.970 0 0 0 46.464 185.274 0 0 0 0 27.852 0 0 0 0 0 430.487 0 0 0 17.808 11.923 152.647 236.852 0 139.528 8.077 0 0 0 13.561 43.260 0 0 0 0 3.660 0 0 4.707 6.977 44.923.281 2005 5.294.495 43.255.073 0 0 0 0 0 1.096.065 162.143 0 312.302 104.576 0 0 0 95.699 0 22.201 21.368 0 0 3.805.137 201.846 0 12.000 3.406.596 0 150.225 23.278 0 583.389 38.231 0 13.375 1.382.225 24.864 1.379.720 9.893 7.107 0 0 365.186 0 0 0 0 0 0 161.163 0 0 0 549.294 13.605 12.458 0 0 4.316 240.377 0 0 0 151.898 6.650 416.343 1.618.944 0 18.082 0 0 75.976 0 0 0 0 0 7.829 0 65.912.677 U.S.A EU Afghanistan American Sam AHL FR Angola Argentina Australia Azerbaijan Barbados U.A.E Bangladesh Belarus Bosnia & Her Brazil Bulgaria Algeria China Aegean FR Ecuador Morocco Ivory Coast Philippines Ghana S.Africa S.Korea Georgia India Hong Kong Vingin Isl (Bri) Iraq Iran Israel Switzerland Japan T.R.N.C Canada Qatar Kazakhstan Kenya Undefined C. Colombia Kuwait N.Korea Libya Lebanon Maldives Malaysia Mersin L FR Egypt Moldova Nepal Norway Uzbekistan Pakistan Panama Peru Romania Russia Samoa Senegal Sirbia-Mont Singapore Srilanka Saudi Arabia Seychelles Chile Thailand Taiwan Tri & Tob Tunus Turkmenistan Uganda Ukraine Jordan Yemen N.Zealand Yugoslavia Total 86 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 22- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Riviera Zeytinyağı İhracatı (kg)* Appendix Table 22- Turkey's Riviera Olive Oil Export to the Europian Countries (kg)* Almanya Avusturya Belçika-Lük Çek Cum Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Letonya Litvanya Macaristan Malta Polonya Yunanistan Toplam 1996 1997 1998 1999 51.087 28.672 55.386 95.189 0 0 0 0 0 7.200 91.200 0 0 0 0 0 0 1.365 0 0 0 20 0 1.267.920 3.600 0 76.000 182.200 0 1.365 49.467 0 0 0 0 0 0 0 7.389.784 11.892.675 1.820 0 3.767 0 142.640 558.708 2.657.839 14.101.567 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18.054 0 0 0 12.121 0 0 0 0 0 0 25.360 211.268 597.330 10.323.443 27.564.911 2000 2001 148.297 118.884 1.964 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.746 1.638 4.095 5.928 3.364 0 1.514.700 6.684.030 0 9.849 309.776 4.527.200 6.278 0 109 0 0 2.948 5.678 0 0 38.437 0 0 1.990.329 11.388.914 2002 2003 2004 2005 98.159 176.713 104.657 69.374 Germany 0 0 0 0 Austria 0 3.385 12.820 1.638 Belgium-Lux 15.201 9.042 0 0 Czech Rep 0 5.108 6.056 0 Denmark 0 0 68 0 France 0 9.391 0 Netherlands 15.713 7.604 12.811 10.651 Great Britain 0 0 0 Ireland 0 10.482.530 2.202.133 6.789.870 Spain 542 0 0 26.765 Sweden 0 8.314.300 4.101.600 6.880.270 Italy 0 0 0 0 Letonia 0 0 0 0 Lithuania 22.345 21.447 0 0 Hungary 0 0 0 0 Malta 0 2.654 1.966 0 Poland 0 0 0 0 Greece 151.960 19.022.783 6.451.502 13.778.568 Total *Serbest Yağ Asiti ≤1,5 (Naturel+Rafine Zeytinyağı) Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Ek Tablo 23- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Riviera Zeytinyağı İhracatı ($)* Appendix Table 23- Turkey's Riviera Olive Oil Export to the Europian Countries ($)* Almanya Avusturya Belçika-Lük Çek Cum Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Letonya Litvanya Macaristan Malta Polonya Yunanistan Toplam 1996 227.663 0 0 0 0 0 21.059 0 0 0 8.115 589.580 0 0 0 23.735 1997 1998 1999 107.338 135.062 227.108 0 0 0 20.589 144.900 0 0 0 0 3.856 0 0 45 0 2.651.214 0 121.805 338.627 4.159 138.165 0 0 0 0 0 10.376.433 20.245.706 0 8.629 0 990.412 3.674.844 24.184.591 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 46.620 0 0 0 0 0 0 50.720 893.037 1.126.399 14.599.838 47.697.966 2000 2001 429.716 264.801 8.372 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.144 3.227 12.886 15.103 5.915 0 2.719.467 9.057.613 0 16.416 660.207 5.738.266 10.327 0 247 0 0 5.697 14.531 0 0 73.877 0 0 3.851.281 15.175.000 2002 2003 2004 2005 256.435 524.823 423.050 306.428 Germany 0 662.514 0 0 Austria 0 12.547 59.012 6.401 Belgium-Lux 26.856 31.932 0 0 Czech Rep 0 18.787 25.794 0 Denmark 0 0 138 0 France 0 0 41.692 0 Netherlands 25.847 24.352 48.780 53.985 Great Britain 0 0 0 0 Ireland 0 22.198.293 5.687.685 21.221.333 Spain 1.066 0 0 106.275 Sweden 0 18.419.230 11.074.087 21.560.651 Italy 0 0 0 0 Letonia 0 0 0 0 Lithuania 26.481 62.076 0 0 Hungary 0 0 0 0 Malta 0 8.011 7.157 0 Poland 0 0 0 0 Greece 336.685 41.962.565 17.367.395 43.255.073 Total *Serbest Yağ Asiti ≤1,5 (Naturel+Rafine Zeytinyağı) Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 87 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 24- Türkiye'nin Rafine Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı (kg)* Appendix Table 24- Turkey's Refined Olive Oil Export by Countries (kg)* A.B.D. AB Afganistan Arjantin Avustralya Azerbeycan B.A.E Bosna Hersek Brezilya Bulgaristan Çin Endonezya Fas Fildişi Kıyısı Filipinler Gana Güney Kore Gürcistan Hindistan Irak İran İsrail İsviçre İzlanda Japonya K.K.T.C Kanada Kazakistan Kes ve Bil Kırgızistan Kolombiya Kostarika Libya Lübnan Madagaskar Makedonya Malezya Maritus Meksika Menemen D.S Moldova Moritanya Norveç Özbekistan Pakistan Romanya Rusya Senegal Singapur Suriye Suudi Ara. Şeyseller Tacikistan Tayland Tayvan Tunus Türkmenistan Uganda Ukrayna Ürdün Venezuelle Yeni Zelanda Yugoslavya Zambia Toplam 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2.917.970 2.518.150 1.784.195 2.394.303 729.664 1.381.659 581.400 3.841.370 1.210.541 3.828.585 11.323.125 19.794.404 11.285.211 23.350.224 778.356 19.076.780 10.298.997 23.980.027 15.266.086 15.911.015 0 0 0 0 0 0 0 0 0 900 0 0 0 0 274.890 389.220 162.000 587.590 41.200 200.760 55 35.045 0 22.614 0 0 0 376 30.400 30.400 0 0 0 1.557 500 2.382 244 0 0 0 0 1.261 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 1.636 0 0 2.500 0 0 0 0 0 0 0 0 62.162 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.319 2.867 0 0 0 0 0 0 1.820 0 0 0 547 0 0 0 0 0 2.184 0 0 0 0 0 1.387 0 0 0 0 0 290.020 272.800 927.120 0 60.000 0 121.600 471.200 0 0 79.520 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 216 0 0 0 16.744 1.520 0 0 0 0 66.500 159.556 136.800 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.200 0 0 0 0 10.122 0 0 0 0 0 0 0 50 17.565 0 0 0 0 0 0 0 59.850 1.500 21.237 0 0 28.336 35.910 15.200 30.800 0 0 20.966 0 0 700.218 955 1.474 2.402 72.990 3.438 0 0 0 0 1.740 0 0 0 0 0 0 0 0 1 14.181 9.424 653 0 78.761 937 0 0 0 13.067 18.053 14.320 2.403 0 0 0 0 0 0 1.310 0 38.260 0 0 2 0 0 4.193 782 0 1.260 1.078 0 3 0 290 1.004 5.114 0 0 10.920 0 246.000 36.002 36.972 55.557 0 0 0 3.973 0 300 1.080 0 2.401 0 0 0 0 45.600 212.295 0 0 0 0 45.600 0 0 280.040 0 2.280 0 0 0 0 0 0 0 0 1.148 1.443 3.514 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.800 0 0 0 0 0 0 0 0 45.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.490 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.010 0 0 0 570 0 15.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.525 58 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 300 0 0 0 0 8.724 7.850 18.876 7.935 0 0 0 0 0 874 0 504 594 2.933 0 782 1.638 91 309 0 0 0 252 0 18 0 1.802 0 0 0 0 200 16.773 11.000 0 5.847 3.021 0 917 0 6.718 8.608 162.980 18 273 0 0 120 1.009 115 0 167.200 60.800 15.200 0 0 0 0 0 0 7 0 950 0 0 0 0 0 0 1.140 12.270 21.458 5.077 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 97.710 0 0 0 7.285 0 212.800 81.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 200 442 120.000 0 0 0 0 0 15.200 0 15.200 0 11.182 25.290 21.936 11.182 0 11.182 0 11.182 25.805 0 106.400 0 628.320 0 3 0 0 0 0 0 950 10.476 533 285 1.824 0 1.034 5.700 18.973 0 0 0 91.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.000 0 76.820 0 0 0 0 0 0 0 2.147 2.947 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14.582.622 23.979.980 14.751.204 26.143.958 1.843.619 21.731.391 11.449.325 29.481.693 16.747.538 20.499.897 U.S.A EU Afghanishtan Argentina Australia Azerbaijan U.A.E Bosnia & Her Brasil Bulgaria China Endonasia Morocco Ivory Coast Philippines Ghana S.Korea Georgia India Iraq Iran Israel Switzerland Iceland Japan R.T.N.C Canada Kazakhstan Undefined Kyrgyzstan Colombia Costa Rica Libya Lebanon Madagascar Macedonia Malaysia Mauritius Mexico MenemenF R Moldova Moritania Norway Uzbekıstan Pakistan Romania Russia Senegal Singapore Syria Saudi Arabia Seychelles Tajikistan Tailand Taiwan Tunusia Turkmenistan Uganda Ukrania Jordan Venezuela New Zealand Yugoslavia Zambia Total * Serbest Yağ Asiti ≤0,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 88 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 25- Türkiye'nin Rafine Zeytinyağında Ülkelere Göre İhracatı ($)* Appendix Table 25- Turkey's Refined Olive Oil Export by Countries ($)* 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 10.534.241 5.553.510 2.723.775 2.394.303 1.473.079 1.973.195 52.156 7.584.638 3.038.378 11.202.166 U.S.A A.B.D. 41.896.408 38.713.609 16.735.577 39.007.086 1.580.221 25.960.985 7.062.812 48.721.255 39.075.136 47.612.060 EU AB 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.912 Afghanishtan Afganistan 0 0 0 0 511.878 537.870 177.358 1.388.546 108.026 615.908 Argentina Arjantin 365 79.087 0 39.846 0 0 0 1.671 81.391 99.201 Australia Avustralya 0 0 0 3.898 1.648 8.488 831 0 0 0 Azerbaijan Azerbeycan 0 2.620 0 0 0 5 0 0 0 0 U.A.E B.A.E 0 0 0 2.381 0 0 10.360 0 0 0 Bosnia & Her Bosna Hersek 0 0 0 0 0 88.027 0 0 0 0 Brasil Brezilya 0 0 0 0 0 6.251 3.246 0 0 0 Bulgaria Bulgaristan 0 0 0 4.321 0 0 0 1.432 0 0 China Çin 0 0 27.011 65.101 0 0 0 0 0 5.432 Endonasia Endonezya 0 0 0 5.172 0 0 0 0 0 142.692 Morocco Fas 0 0 0 0 0 464.867 0 1.655.318 0 0 Ivory Coast Fildişi Kıyısı 0 239.312 823.236 0 0 122.174 0 0 0 0 Philippines Filipinler 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ghana Gana 0 0 0 0 0 0 0 436 453.925 495.393 S.Korea Güney Kore 0 43.056 3.040 0 0 0 0 173.038 448.807 0 Georgia Gürcistan 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 India Hindistan 0 0 0 0 0 25.654 0 0 260 74.205 Iraq Irak 37.000 0 0 0 0 0 0 0 1.719 114.353 Iran İran 0 0 0 0 0 0 0 133.865 0 0 Israel İsrail 0 0 53.012 82.460 34.914 38.400 0 0 59.904 0 Switzerland İsviçre 0 1.139.862 2.365 4.154 6.531 95.282 9.125 0 0 0 Iceland İzlanda 0 3.671 0 0 0 0 0 0 0 0 Japan Japonya 6 45.612 31.808 2.580 0 182.977 1.159 0 0 0 R.T.N.C K.K.T.C 58.895 48.303 31.617 6.498 0 0 0 0 10.191 2.937 Canada Kanada 4.924 0 65.649 0 0 4 0 0 22.154 0 Kazakhstan Kazakistan 0 3.220 2.383 0 8 0 0 3.383 0 0 Undefined Kes ve Bil 0 42.000 0 509.220 120.342 77.757 58.727 0 0 0 Kyrgyzstan Kırgızistan 19.486 0 992 1.793 0 5.338 0 0 0 794.229 Colombia Kolombiya 148.971 533.794 0 0 0 0 0 0 0 0 Costa Rica Kostarika 0 5.271 0 0 0 0 0 0 0 0 Libya Libya 7.874 3.229 10.300 0 0 0 0 0 0 0 Lebanon Lübnan 0 0 11.973 0 0 0 0 0 0 0 Madagascar Madagaskar 0 101.192 0 0 0 0 0 0 0 0 Macedonia Makedonya 0 0 0 0 0 3.133 0 0 0 2.332 Malaysia Malezya 0 0 0 0 0 16.661 0 0 0 0 Mauritius Maritus 0 32.543 0 0 0 0 0 0 0 0 Mexico Meksika 0 0 0 0 18 0 0 0 0 0 MenemenF R Menemen D.S 0 0 0 0 3.925 175 0 0 0 0 Moldova Moldova 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Moritania Moritanya 0 0 0 0 0 840 0 0 0 3.525 Norway Norveç 41.289 22.314 35.581 16.278 0 0 0 0 1.350 0 Uzbekıstan Özbekistan 0 1.230 1.100 10.322 0 1.434 0 207 0 0 Pakistan Pakistan 0 0 695 0 42 0 3.174 0 0 0 Romania Romanya 0 250 29.296 27.300 0 5.708 7.150 0 4.315 457 Russia Rusya 29.409 21.266 300.813 31 850 0 0 271 4.315 0 Senegal Senegal 0 358.151 100.429 22.040 0 0 0 0 0 3.827 Singapore Singapur 30 0 1.540 0 0 0 0 0 0 0 Syria Suriye 48.124 43.885 7.415 0 0 0 0 0 0 29.912 Saudi Arabia Suudi Ara 0 0 0 0 0 232.681 0 0 0 0 Seychelles Şeyseller 0 424.017 131.846 0 0 0 0 0 0 1.851 Tajikistan Tacikistan 0 0 0 0 0 0 0 0 1.054 0 Tailand Tayland 492.992 0 0 0 0 0 25.274 0 40.706 0 Taiwan Tayvan 50.380 81.081 50.268 27.648 0 22.118 0 25.805 0 0 Tunusia Tunus 385.700 0 1.080.000 0 4 0 0 0 0 0 Turkmenistan Türkmenistan 4.773 19.510 997 769 5.009 0 0 18.973 0 0 Uganda Uganda 0 0 157.110 0 0 0 0 0 0 0 Ukrania Ukrayna 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Jordan Ürdün 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Venezuela Venezuelle 0 30.622 0 0 0 0 0 0 0 0 New Zealand Yeni Zelanda 0 0 0 1.884 0 117.230 0 0 0 0 Yugoslavia Yugoslavya 0 0 0 5.361 8.892 0 0 0 0 0 Zambia Zambia 53.760.867 47.592.217 22.419.828 42.240.446 3.747.361 29.987.254 7.411.372 59.708.838 42.903.696 61.204.392 Total Toplam * Serbest Yağ Asiti ≤0,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 89 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 26- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Rafine Zeytinyağı İhracatı (kg)* Appendix Table 26- Turkey's Refined Olive Oil Export to the Europian Countries (kg)* 1996 1997 1998 1999 28.819 145.733 37.502 8.398 Almanya 900 0 0 0 Avusturya 9.062 4.351 202.514 5.696 Beçika-Lux 4.368 0 0 0 Danimarka 40.592 13.008 1.747 0 Hollanda 393 6.558 507 240 İngiltere 0 0 0 0 İrlanda 5.165.540 7.569.454 3.364.800 9.278.220 İspanya 7.964 9.558 3.767 0 İsveç 0 12.112 0 0 Litvanya 0 0 0 0 Macaristan 0 0 22.494 0 Polonya 0 0 76.000 0 Portekiz 0 0 0 11.970 Slovenya 0 0 0 0 Yunanistan 6.065.487 12.033.630 7.575.880 14.045.700 İtalya 11.323.125 19.794.404 11.285.211 23.350.224 Toplam 2000 2001 2002 2003 2004 2005 10.580 5.118 1.638 4.368 21.933 16.165 910 0 0 0 0 0 4.600 8.192 6.519 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.439 10.283 0 16 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 639.620 2.592.050 20.040 2.201.520 1.095.250 2.591.900 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14.400 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 152.000 0 496.960 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 122.630 16.457.020 10.270.800 21.618.700 14.138.620 12.805.990 778.356 19.076.780 10.298.997 23.980.027 15.266.086 15.911.015 Germany Austuria Belgium-Lux Denmark Netherlands Great Britain Ireland Spain Sweden Lithuania Hungary Poland Portugal Slovenia Greece Italy Total * Serbest Yağ Asiti ≤0,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic, Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 27- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Rafine Zeytinyağı İhracatı ($)* Appendix Table 27- Turkey's Refined Olive Oil Export to the Europian Countries ($)* Almanya Avusturya Beçika-Lux Danimarka Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç Litvanya Macaristan Polonya Portekiz Slovenya Yunanistan İtalya Toplam 1996 1997 1998 1999 63.352 421.360 88.176 20.549 3.410 0 0 0 47.197 15.895 366.540 11.884 20.735 0 0 0 150.997 43.487 4.982 0 1.641 14.620 1.325 644 0 0 0 0 18.673.146 14.354.961 4.967.790 17.096.409 19.127 27.760 8.629 0 0 35.298 0 0 0 0 0 0 0 0 53.560 0 0 0 126.567 0 0 0 0 22.144 0 0 0 0 22.916.803 23.800.228 11.118.008 21.855.456 41.896.408 38.713.609 16.735.577 39.007.086 2000 2001 37.070 11.431 2.797 0 12.699 20.410 0 0 0 0 59 0 0 0 1.232.445 3.507.079 0 0 0 0 0 23.244 0 0 0 0 0 0 0 0 295.151 22.398.821 1.580.221 25.960.985 2002 2003 2004 2005 6.442 15.145 84.741 78.635 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10.283 0 0 0 1.489 0 0 0 0 0 0 0 4.008.576 2.924.339 8.701.857 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 317.833 0 1.687.863 0 0 0 0 0 0 0 0 7.056.370 44.367.929 36.066.056 37.143.705 7.062.812 48.721.255 39.075.136 47.612.060 Germany Austuria Belgium-Lux Denmark Netherlands Great Britain Ireland Spain Sweden Lithuania Hungary Poland Portugal Slovenia Greece Italy Total * Serbest Yağ Asiti ≤0,3 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 90 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 28- Türkiye'nin Diğer Zeytinyağlarında Ülkelere Göre İhracatı (kg) . Appendix Table 28- Turkey's Other Olive Oil Export by Europian Countries (kg) A.B.D. AB Arjantin Avustralya Azerbaycan B.A.E. Beyaz Rusya Bosna-Hersek Brezilya Bulgaristan Çin Ege SB El Salvador Endonezya Fas Fildişi Kıyısı Filipinler Gana Güney Kore Gürcistan Hindistan Irak İran İsrail İsviçre Japonya K.K.T.C Kanada Katar Kazakistan Kes ve Bil Kırgızistan Kolombiya Kuveyt Lübnan Makedonya Mardin SB Moldova Norveç Özbekistan Pakistan Romanya Rusya Samoa Senegal Sırbistan-Kar Suriye Suudi Ara Şeyseller Tayland Tayvan Türkmenistan Ukrayna Yeni Zelanda Yugoslavya Toplam 1996 1997 1998 1.300 0 79.376 95.112 16.707 8.385 0 0 0 0 0 0 8.700 4.801 5.794 0 0 10 3.492 0 0 0 0 7.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 41.160 459 0 0 0 0 0 0 0 18.570 0 75.000 86 23.600 165.730 0 0 0 0 0 1.490 32.511 14.217 98 0 0 0 0 0 0 1.858 770 0 57.644 0 33 6.534 0 0 0 0 0 9.762 0 0 23.328 9.360 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.094 2.140 2.119 5.489 0 0 0 0 2 0 12.012 19 4.295 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 90.220 587.39 40 0 3.262 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.842 11.987 86 0 0 0 3.650 2.275 0 0 0 365.205 315.779 764.705 1999 315.046 154.165 0 0 5.100 0 0 6.033 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18.612 0 0 9.027 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17.857 0 50 0 0 0 0 374.680 5.460 0 0 0 0 0 0 5.460 911.490 2000 2001 9.309 503.466 42 451.236 41.140 61.180 0 6.093 15.160 5.415 14.366 540 0 0 0 0 0 103.120 0 21.294 0 0 0 0 61.740 0 0 0 0 148.100 0 0 0 0 0 0 0 16.077 2.275 0 0 0 0 0 0 982 0 0 0 600 0 0 44.142 4.902 0 29.483 0 0 120.021 0 25.132 24.980 3.300 0 0 0 0 0 0 0 0 950 0 0 0 0 0 25.082 33.915 0 0 0 0 1.680 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.102 218 0 0 0 0 0 0 375.684 1.406.075 2002 2003 2004 2005 73.513 697.872 525.673 1.292.384 12.774 808.759 832.663 2.362.684 0 0 0 41.480 33.153 39.290 11.051 45.758 0 0 124 8.582 0 0 0 0 0 0 0 0 3.669 2.000 0 0 41.200 0 0 0 18.482 106.227 106.731 107.247 0 35.981 37.800 33.176 0 0 4.225 297 0 0 0 0 0 0 0 16.132 0 0 0 220.000 0 996.300 107.680 123.080 0 55.488 85.156 89.781 0 45.600 0 0 0 0 35.411 31.668 0 0 0 0 0 0 0 10.472 0 3.210 104.958 1.495 36 0 34.944 21.558 0 46.914 0 0 1.692 980 0 0 0 75.508 33.729 73.548 9.233 30.343 13.870 4.700 8.586 523.644 424.334 619.464 0 0 12.922 0 0 600 29.745 12.953 522 0 0 0 780 1.600 2.853 4.307 0 76.000 205.230 273 0 0 0 0 0 0 0 0 8.332 1.499 0 24 3.822 0 928 0 0 17.450 0 0 0 0 91.862 79.472 0 2.335 1.248 437 0 0 28.501 80.995 0 14.263 32.570 0 0 0 2.359 0 0 15.200 0 0 38.000 0 246 0 0 0 2.750 0 0 0 0 27 660 273 0 0 124.280 0 0 0 0 0 22.549 0 18.292 143.176 0 2.402 3.811 7.759 2.899 0 0 746 42 0 19.223 85.577 123.967 0 0 0 0 218.727 3.772.474 2.998.672 6.190.382 U.S.A EU Argentina Australia Azerbaijan U.A.E Belarus Bosnia& Her Brazil Bulgaria China Aegean FR El Salvador Endonasia Morocco Ivory Coast Philippines Ghana S Kore Georgia İndia Iraq Iran Israel Switzerland Japan T.R.N.C Canada Qatar Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Colombia Kuwait Lebanon Macedonia Mardin FR Moldovia Norway Uzbekistan Pakistan Romania Russia Samoa Senegal Sırbia-Kar Syria Saudi Arabia Seychelles Thailand Taiwan Turkmenistan Ukraine New Zealand Yugoslavia Total Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 91 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 29- Türkiye'nin Diğer Zeytinyağlarında Ülkelere Göre İhracatı ($) Appendix Table 29- Turkey's Other Olive Oil Export by Europian Countries ($) A.B.D. AB Afganistan Arjantin Avustralya Azerbaycan Bahreyn B.A.E. Benin Beyaz Rusya Bosna-Hersek Brezilya Bulgaristan Çin Ege SB El Salvador Endonezya Fas Fildişi Kıyısı Filipinler Gana Güney Kore Gürcistan Hindistam Irak İran İsrail İsviçre Japonya K.K.T.C Kanada Katar Kazakistan Kes ve Bil Kırgızistan Kolombiya Kuveyt Libya Lübnan Makedonya Mardin SB Melezya Moldova Norveç Özbekistan Pakistan Romanya Rusya Samoa Senegal Sudan Suriye Suudi Ara Şeyseller Tayvan Türkmenistan Ukrayna Yeni Zelanda Yugoslavya Toplam 1996 5.605 74.445 0 0 0 39.900 0 0 0 17.430 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 26.250 679.493 0 7.892 578 0 0 0 198 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9.794 0 0 21.437 0 0 0 0 0 0 0 0 102 0 0 883.124 1997 1998 1999 2000 0 88.928 352.068 12.952 43.274 20.369 184.238 47 0 0 0 0 0 0 0 72.669 0 0 0 0 10.805 13.050 10.200 40.852 0 0 0 0 0 7 0 5.652 0 0 0 0 0 0 0 0 0 12.378 11.242 0 0 0 0 0 0 63 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 103.531 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 35.672 1.520 0 1.650 0 0 0 0 0 0 0 0 44.521 0 0 0 41 41.373 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 49.035 38.977 43.676 80.784 0 0 0 0 0 0 0 0 5.610 1.235 18.819 134.592 66.196 0 0 17.689 4.633 0 0 1.257 0 0 0 0 8.345 0 0 0 0 0 0 0 28.508 10.296 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.813 0 0 0 0 0 0 0 0 9.711 0 0 8.783 4.760 24.194 18.820 0 0 0 0 3 0 164 0 82 4.982 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 36.088 493.647 208.470 0 6.540 0 11.469 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.265 13.569 0 3.765 0 0 0 0 8.040 5.275 0 0 0 0 7.800 0 369.254 760.140 872.340 494.260 2001 455.746 237.069 0 40.026 7.767 15.436 1.264 0 0 0 0 111.859 27.203 0 0 0 0 85.062 0 0 0 20.223 0 0 0 1.944 0 1.266 0 12.617 30.726 0 0 53.078 0 0 0 0 0 1.354 0 0 0 24.242 0 0 3.080 0 0 0 0 0 0 0 0 414 0 0 0 1.130.376 2002 80.008 7.900 0 0 40.109 0 0 0 0 0 6.501 46.504 10.091 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9.886 9.828 0 0 1.790 0 0 0 0 0 384 11.574 0 0 0 0 0 10.213 0 0 0 0 0 100 0 0 6.101 0 0 0 240.989 2003 2004 2005 1.194.148 940.489 3.924.958 1.925.221 2.194.64 10.302.80 1.766 0 5.106 0 0 68.187 55.946 20.818 93.226 0 328 27.836 0 0 0 0 0 0 0 350 0 0 0 0 9.044 0 0 0 0 0 159.754 220.837 244.993 63.925 104.865 115.995 0 16.152 1.214 0 0 0 0 0 35.027 0 0 235.796 2.336.617 314.509 419.927 70.702 176.058 207.488 91.017 0 0 0 76.122 76.563 0 0 0 0 0 35.853 10.512 76.765 10.178 0 131.844 91.372 60.657 0 0 3.710 0 0 118.418 81.200 226.925 78.591 50.022 19.059 957.189 1.208.919 1.784.916 0 32.675 0 2.764 118.547 67.206 0 0 0 8.089 13.006 20.828 134.758 552.101 1.386 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.120 0 182 0 3.704 0 0 0 0 18.530 0 0 0 321.622 330.418 5.004 1.757 2.262 0 36.812 167.672 0 44.082 123.648 0 0 8.815 0 45.166 0 89.560 0 1.313 433 0 0 0 0 0 682 1.222 0 387.141 0 0 27.234 266.252 0 10.334 27.183 14.870 0 1.845 145 23.021 129.099 217.115 0 0 0 7.848.887 7.212.460 18.996.223 U.S.A EU Afghanistan Argentina Australia Azerbaijan Bahrain U.A.E Benin Belarus Bosnia& Her Brazil Bulgaria China Aegean FR El Salvador Endonesia Morocco Ivory Coast Philippines Ghana S Kore Georgia İndia Iraq Iran Israel Switzerland Japan T.R.N.C Canada Qatar Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Colombia Kuwait Libya Lebanon Macedonia Mardin FR Malaysia Moldovia Norway Uzbekistan Pakistan Romania Russia Samoa Senegal Sudan Syria Saudi Arabia Seychelles Taiwan Turkmenista Ukraine New Zealand Yugoslavia Total Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 92 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 30- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer Zeytinyağları İhracatı (kg) Appendix Table 30- Turkey's Other Olive Oil Export to the Europian Countries (kg) Almanya Avusturya Belçika-Lüx Çek Cum Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Macaristan Malta Polonya Yunanistan Toplam 1996 0 0 13.924 0 2.184 0 0 75.000 0 4.004 0 0 0 0 0 95.112 1997 6.198 0 3.276 0 0 0 1.317 0 0 0 0 0 0 5.916 0 16.707 1998 8.385 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8.385 1999 1.485 0 0 0 0 0 0 0 76.000 0 76.680 0 0 0 0 154.165 2000 0 0 0 0 0 0 42 0 0 0 0 0 0 0 0 42 2001 0 0 0 0 7.808 5 0 3.549 0 0 439.816 0 58 0 0 451.236 2002 10.374 0 0 0 0 0 0 2.184 0 0 0 0 0 0 216 12.774 2003 44.588 0 1.776 0 0 80.040 3.276 6.519 652.560 0 20.000 0 0 0 0 808.759 2004 43.186 0 4.823 82 0 90 7.250 5.460 100.000 0 661.070 10.702 0 0 0 832.663 2005 39.883 3.920 0 0 1.271 34.111 6.006 2.316.890 0 680.000 0 0 0 0 2.362.684 Germany Austria Belgium-Lux Czech Rep Denmark France Netherlands Great Britain Spain Sweden Italy Hungary Malta Poland Greece Total Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 31- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer Zeytinyağları İhracatı ($) Appendix Table 31- Turkey's Other Olive Oil Export to the Europian Countries ($) Almanya Avusturya Belçika-Lüx Çek Cum Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Macaristan Malta Polonya Yunanistan Toplam 1996 0 0 16.820 0 13.055 0 0 26.250 0 18.320 0 0 0 0 0 74.445 1997 18.516 0 9.863 0 0 0 4.361 0 0 0 0 0 0 10.534 0 43.274 1998 20.369 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20.369 1999 1.608 0 0 0 0 0 0 0 105.695 0 76.935 0 0 0 0 184.238 2000 0 0 0 0 0 0 47 0 0 0 0 0 0 0 0 47 2001 0 0 0 0 9.187 12 0 3.512 0 0 224.358 0 0 0 0 237.069 2002 6.470 0 0 0 0 0 0 1.224 0 0 0 0 0 0 206 7.900 2003 150.845 0 7.772 0 0 207.456 9.205 7.775 1.502.290 0 39.878 0 0 0 0 1.925.221 2004 187.078 0 19.096 432 0 140 28.162 7.281 263.091 0 1.656.938 32.422 0 0 0 2.194.640 2005 161.603 17.483 0 0 6.943 0 144.568 12.041 7.652.478 0 2.307.692 0 0 0 0 10.302.808 Germany Austria Belgium-Lux Czech Rep Denmark France Netherlands Great Britain Spain Sweden Italy Hungary Malta Poland Greece Total Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 93 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 32- Türkiye'nin Ülkelere Göre Pirina Yağı ve Sabun Hammeddeleri İhracatı (kg) Appendix Table 32- Turkey's Olive Pamace Oil and Soap Raw Materials Exports to the Countries (kg) 1997 Prina Yağı ABD 1.238.938 Avustralya 0 B.A.E. 16.087 Brezilya 0 Bulgaristan 0 Çin 0 Endonezya 77.884 Filipinler 0 G.Kore 0 İngiltere 0 İspanya 210.000 İsrail 0 İtalya 1.456.300 Kes ve Bil 0 Kuveyt 43.771 Lübnan 0 Norveç 0 Romanya 0 Suriye 5.292.984 Şili 0 Y.Zelanda 0 Toplam 8.335.964 Sabun Ham Maddeleri Arnavutluk 0 İngiltere 0 Belçika 0 Gürcistan 0 Almanya 0 Bursa SB 0 Irak 0 İran 6.276 Kuveyt 0 Özbekistan 14.580 Romanya 0 Rusya 0 Yeni Zelanda 0 Yugoslavya 38.000 Toplam 58856 1998 1999 2000 2001 267.310 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 984.925 0 0 1.252.235 675.376 0 15.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.478.640 0 0 0 0 0 1.093.240 33.632 1.033 5.297.121 318.201 0 0 134.600 0 0 0 0 0 0 100.000 0 0 133.980 0 121.250 36.149 0 663.080 0 37.412 1.544.672 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 40687 0 0 0 40887 0 0 0 80 0 0 0 0 0 4.500 0 0 0 0 4580 2002 2003 2004 2005 52.810 2.067 0 123.800 0 0 0 0 10.592 0 1.705.120 0 920.800 52.190 0 0 0 0 0 0 17.156 2.884.535 0 132.022 0 18.301 0 0 0 0 0 10.647 0 4.346 0 0 0 5.460 0 0 0 2.730 0 0 0 28.774 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.302 0 0 0 0 0 0 0 4.302 202.280 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20.780 139.950 0 0 0 0 0 0 0 6.676 167.406 525.920 0 0 0 0 4.560 45.600 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.165 0 0 10.773 592.018 25 0 0 250 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 275 0 0 0 1.782 0 400 500 84.757 0 0 0 0 0 122.710 0 900 250 0 0 0 0 0 0 1.740 0 0 0 0 750 0 0 9.942 600 11.700 288 320 2.250 0 0 0 0 3.516 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 70 0 70 Pomace Oil U.S.A Australia U.A.E Brasil Bulgaria China Endonasia Philippines S. Korea Great Britain Spain Israel Italy Undefined C Kuwait Lebanon Norway Romania Syria Chile N.Zealand Total Soap Raw M Albenia G. Britain Belgium Georgia Germany Bursa FR Iraq Iran Kuwait Uzbekistan Romania Russia Yugoslavia Toplam Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri-Ege İhracatçı Birlikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs- Aegean Exporters Union Ek Tablo 33- Lampant Zeytinyağının Ülkelere göre İhracatı (kg) Appendix Table 33- Lampant Olive Oil Exports By Countries (kg) A.B.D. Azerbeycan B.A.E. Etyopya Filipinler Irak İsrail İsviçre K.K.T.C Kazakistan Libya Lübnan Suudi Arabistan Türkmenistan Toplam 1996 45.480 4.368 0 0 0 4.732 0 0 0 0 0 0 0 0 54.580 1997 15.160 0 3.640 0 0 0 0 0 0 508 0 0 7.600 0 26.908 1998 497.56 494 0 0 965 0 192.28 0 33.684 6.808 162 0 3.866 0 0 735.81 9 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri 1999 0 0 0 0 0 0 0 0 60 180 600 0 0 0 840 2000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 601 0 0 360 964 2001 0 0 0 25 0 0 0 0 0 306 0 0 0 0 331 2002 5.897 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5.897 2003 0 0 0 0 0 0 786 0 0 120 0 0 0 0 906 2004 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.080 0 0 0 0 1.080 2005 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 U.S.A Azerbaijan U.A.E Ethiophia Philippines Iraq Israel Switzerland T.R.N.C Kazakhstan Libya Lebanon Saudi Arabia Turkmenistan Total Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 94 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 34- Türkiye'nin Kalite sınıflarına Göre Zeytinyağı İhracatı (1996-2005) .... Appendix Table 34- Different Quality Olive Oil Export in Turkey (1996-2005) EKSTRA NATUREL Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı $ (%) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı kg (%) İNCE NATUREL Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı $ (%) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı kg (%) RİVİERA ZEYTİNYAĞI Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Z Yağ İhracattındaki Oranı $ (%) Top.Z Yağ İhracattındaki Oranı kg (%) RAFİNE ZEYTİNYAĞI Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı $ (%) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı kg (%) DİĞER ZEYTİNYAĞLARI Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı $ (%) Top.Z Yağ İhracatındaki Oranı kg (%) Toplam Z Yağı İhracat Değeri ($) Toplam Z Yağı İhracat Miktarı (kg) Ort Fiyat ($/kg) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Ortalama 3.663.561 1.167.711 3,14 5,09 5,86 10.523.441 4.683.744 2,25 12,82 11,72 15.977.343 9.660.487 1,65 21,90 20,54 41.528.085 22.629.640 1,84 25,18 23,14 9.626.528 5.081.496 1,89 32,52 33,79 46.852.298 31.945.545 1,47 35,03 33,37 4.962.550 4.768.823 1,04 26,30 19,59 21.575.511 9.118.585 2,37 13,19 11,96 27.381.633 9.592.441 2,85 20,26 18,89 68.464.048 20.808.437 3,29 26,65 25,30 25.055.500 11.945.691 2,18 22,18 21,75 4.400.331 1.302.412 3,38 6,11 6,53 8.797.134 4.362.097 2,02 10,72 10,91 5.965.642 3.755.407 1,59 8,18 7,99 16.235.337 11.819.463 1,37 9,84 12,09 2.658.464 1.488.189 1,79 8,98 9,90 24.985.348 19.470.223 1,28 18,68 20,34 2.429.276 2.459.850 0,99 12,87 10,11 13.522.985 6.384.335 2,12 8,27 8,37 12.700.565 4.995.085 2,54 9,40 9,83 42.341.309 14.038.983 3,02 16,48 17,07 13.403.639 7.007.604 2,01 11,86 12,76 14.774.669 27.845.332 6.635.812 18.095.741 2,23 1,54 18,01 38,16 16,60 38,48 64.066.092 36.290.508 1,77 38,84 37,11 13.077.447 6.249.937 2,09 44,17 41,56 30.809.973 21.172.222 1,46 23,03 22,12 3.824.023 5.445.759 0,70 20,27 22,37 60.887.611 27.478.059 2,22 37,23 36,04 44.923.281 16.459.051 2,73 33,25 32,40 65.912.677 20.706.326 3,18 25,66 25,18 33.545.927 16.105.798 2,16 29,69 29,33 47.592.217 23.979.980 1,98 58,00 59,98 42.240.446 26.143.958 1,62 25,61 26,73 3.747.361 1.843.619 2,03 12,66 12,26 29.987.254 21.731.391 1,38 22,42 22,70 7.411.372 11.449.325 0,65 39,28 47,03 59.708.838 29.481.693 2,03 36,51 38,67 42.903.696 16.747.538 2,56 31,75 32,97 61.204.392 20.499.897 2,99 23,82 24,93 37.097.627 18.121.123 2,04 32,83 33,00 9.338.164 2.524.569 3,70 12,96 12,66 53.760.867 14.582.622 3,69 74,62 73,12 22.419.828 14.751.204 1,52 30,73 31,37 883.124 369.254 760.140 872.340 494.260 1.130.376 240.989 7.848.887 7.212.460 18.996.223 3.880.805 365.205 315.779 764.705 911.490 375.684 1.406.075 218.727 3.772.474 2.998.672 6.190.382 1.731.919 2,42 1,17 0,99 0,96 1,32 0,80 1,10 2,08 2,41 3,07 1,63 1,23 0,45 1,04 0,53 1,67 0,85 1,28 4,80 5,34 7,39 3,43 1,83 0,79 1,63 0,93 2,50 1,47 0,90 4,95 5,90 7,53 3,15 72.046.047 82.056.715 72.968.285 164.942.300 29.604.060 133.765.249 18.868.210 163.543.832 135.121.635 256.918.649 112.983.498 19.942.519,00 39.977.412,00 47.027.544,00 97.795.059,00 15.038.925,00 95.725.456,00 24.342.484,00 76.235.146,00 50.792.787,00 82.244.025,00 54.912.135,70 3,61 2,05 1,55 1,69 1,97 1,40 0,78 2,15 2,66 3,12 2,06 Kaynak:TÜİK Source: SIS ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 95 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 35- Türkiye’nin Kalitelerine Göre Zeytinyağı İhracatı .... Appendix Tablo 35- Turkey’s Olive Oil Export for Quality SEZON 2001/2002 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 TİP Sızma Naturel 1. Naturel 2. Rafine Riviera TOPLAM Sızma Naturel 1. Naturel 2. Rafine Riviera TOPLAM Sızma Naturel 1. Naturel 2. Rafine Riviera TOPLAM Sızma Naturel 1. Naturel 2. Rafine Riviera TOPLAM Sızma Naturel 1. Naturel 2. Rafine Riviera TOPLAM Değer ($) $/kg 11.467.961 5.943.506 23.260 18.046.434 10.293.106 45.774.267 18.355.357 13.338.043 923.506 56.108.101 68.602.013 157.327.020 25.304.104 10.846.289 380.132 46.323.638 42.793.666 125.647.829 1,845 1,677 1,966 1,862 1,885 9,235 2,38 2,13 2,14 1,99 2,17 2,12 2,93 2,60 2,27 2,58 2,83 2,73 Miktar payı % 24,70 14,09 0,05 39,47 21,7 100,00 10,9 6,0 0,5 44,6 37,9 100,00 18,78 9,07 0,36 38,93 32,86 100,00 76.867.758 3,43 24,50 15.230.684 45.581.029 3,02 16,54 3.100.579 10.817.767 3,52 3,37 23.759.582 73.143.837 3,10 25,79 Miktar (kg) 6.215.236 3.545.138 11.830 9.933.024 5.461.322 25.166.550 7.712.582 6.261.820 431.618 28.253.290 31.596.196 74.255.506 8.645.330 4.175.129 167.530 17.921.350 15.125.073 46.034.412 22.568.728 27.449.301 87.482.022 3,21 29,80 92.108.874 293.892.413 3.19 100,00 2.778.936 12.003.456 4,32 17,10 2.544.093 9.745.552 3,83 15,66 594.992 2.535.673 4,26 3,66 4.363.739 17.288.614 3,96 26,86 5.965.123 25.041.549 4,20 36,72 16.246.884 66.704.544 4,11 100,00 Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Source: Aegean Export Union General Secreteria Ek Tablo 36- Türkiye'nin Tiplerine Göre Zeytinyağı İhracatı (kg) .... Appendix Table 36- Turkey's Olive Oil Export for Types (kg) Sezon Dökme % Varilli % Ambalajlı 32.089 58,07 11.126 20,13 12.043 1994/95 11.226 58,96 5.148 27,04 2.665 1995/96 23.029 56,73 11.054 27,23 6.508 1996/97 24.416 54,86 11.217 25,20 8.877 1997/98 82.768 77,84 13.442 12,64 10.124 1998/99 7.109 42,89 3.568 21,53 5.898 1999/00 69.177 75,89 10.901 11,96 11.078 2000/01 12.392 49,24 6.007 23,87 6.767 2001/02 52.227 70,33 9.672 13,03 12.357 2002/03 26.294 57,12 5.588 12,14 14.152 2003/04 61.192 66,43 9.348 10,14 21.569 2004/05 12.487 76,85 1.474 9,072 2.286 2005/06 % 21.79 14.00 38.062 19.94 19.238 35,58 12,15 26,89 16,64 30,74 23,41 14,07 Toplam 55.258 19.039 40.591 44.510 106.334 16.575 91.156 25.166 74.256 46.034 92.109 16.247 Kaynak: Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği Source: Aegean Export Union General Secreteria ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 96 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 37- Türkiye'nin Ülkelere Göre Farklı Kalitelerde Zeytinyağı İthalatı (kg) Appendix Table 37- Turkey's Different Quality Olive Oil Exports to the Countries (kg) 1997 Ekstra Naturel Almanya 10 Fransa 21 Güney 0 İspanya 0 İtalya 6. 098 Kanada 0 Katar 0 Kes ve Bil 12. 883 K.K.T.C 0 Kuveyt 0 Mısır 0 Suudi 0 Tunus 0 Yunanistan 0 Toplam 19 012 İnce Naturel A. B. D 0 Kes ve Bil 0 K.K.T.C 0 Suudi 0 Toplam 0 Lampant Antalya SB 0 İspanya 0 İsviçre 0 K. K. T. C 0 Suriye 0 Tunus 0 Toplam 0 Rafine Zeytinyağı Almanya 10 İtalya 0 Litvanya 0 Riviera Zeytinyağı Almanya 0 B. A. E. 0 İspanya 0 İtalya 0 Japonya 0 Kes ve Bil 0 Toplam 0 Diğer Zeytinyağları A. B. D. 0 Almanya 40 Hollanda 0 İngiltere 50 İspanya 0 İsveç 0 İsviçre 0 İtalya 0 Malezya 0 Yunanistan 0 90 Toplam Genel 19.112 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 18 61 0 0 2. 970 0 0 704 0 0 11. 111 55. 409 0 0 70 273 0 0 0 0 1. 515 58. 695 8. 372 0 0 0 0 62. 685 0 0 131267 0 21. 867 0 22. 867 515 0 0 0 0 0 0 7. 505 0 26. 000 78 754 0 0 0 0 0 0 0 1729 0 0 0 0 0 0 1 729 0 0 0 0 0 0 2.400 3.367 0 13.577 0 21.567 0 0 40.911 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 13.745 0 0 13.745 0 0 6.238 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.238 0 0 0 9. 682 9 682 0 0 0 28. 173 28173 3. 037 0 0 8. 736 11773 0 25. 274 0 0 25274 0 21.000 0 15.110 36.110 0 0 0 0 0 0 0 0 20.703 20.703 0 0 0 0 1.679.740 989.620 0 0 0 0 17.605 90.075 0 298.770 0 0 0 0 0 1.996.115 1.079.695 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 748. 800 0 748800 0 0 0 0 0 7. 546 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 0 0 1. 000 0 0 1005 0 0 0 41. 780 0 20. 250 62 030 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1911 1911 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.961 8.943 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10 205 0 0 0 0 0 6. 190 0 0 6.405 97.047 0 509 100 0 126 0 3.040 0 0 20. 000 160. 650 90.000 0 50 0 0 0 0 0 600. 000 0 0 0 0 0 78. 000 60.000 0 0 0 5. 510 0 0 0 0 20 198.740 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 176 620.000 244.690 351.880 0 257.365 1.471.100 298.878 2.461.126 1.106.344 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 47.644 2005 Extra Naturel Olive Oil 0 Germany 0 France 0 South Korea 0 Spain 0 Italy 0 Canada 0 Qatar 0 Undefined C 43.000 T.R.N.C 0 Kuwait 0 Egypt 0 Saudi Arabia 0 Tunusia 0 Greece 43.000 Total Light Natural Olive 0 U. S. A 0 Undefined C 21.900 T.R.N.C 0 Saudi Arabia 21.900 Total Lampant Olive Oil 0 Antalya FR 0 Spain 0 Switzerland 0 T. R. N. C 0 Syria 0 Tunusia 0 Total Rafine Olive Oil 0 Germany 0 Italy 0 Lithuania Riviera Olive Oil 0 Germany 0 U. A. E 0 Spain 0 Italy 0 Japon 0 Undefined C 0 Total Other Olive Oil 0 U. S. A 0 Germany 0 Netherlands 0 Great Britain 0 Spain 0 Sweden 0 Switzerland 0 Italy 0 Malaysia 0 Greece 0 Total 64.900 Total Kaynak:TÜİK Source:SIS ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 97 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 38- Türkiye'nin Ülkelere Göre Siyah Zeytin İhracatı (kg) Appendix Table 38- Turkey's Black Table Olive Export to the Countries (kg) A.B.D. AB Afganistan AHL SB Arjantin Arnavutluk Avustralya Azerbaycan B.A.E. Bahreyn Bangladeş Beyaz Rusya Bosna Hersek Brezilya Bulgaristan Bursa SB Cezayir Ege S B Filipinler G.Afrika Gine Gürcistan Hırvatistan Irak İran İsrail İst Der S B İsviçre Japonya K.K.T.C Kanada Katar Kazakistan Kes ve Bil Kırgızistan Kuveyt Libya Makedonya Malezya Mardin S.B Meksika Menemen D.S Mersin S B Moğolistan Moldova Namibya Norveç Özbekistan Panama Romanya Rusya Samsun S B Senegal Sırbistan Singapur Sudan Suriye Suudi Ara. Tacikistan Tanzanya Trabzon S B Türkmenistan Ukrayna Ürdün Venezuella Vietnam Yemen Yeni Zelanda Yugoslavya Toplam 1996 1997 1998 1999 2000 2001 360.637 1.349.722 730.314 803.405 543.313 1.831.292 6.283.306 7.731.455 6.471.224 7.197.139 6.984.842 11.366.798 0 0 0 0 0 0 0 810 100 0 0 0 300 844 2.264 1.024 1.803 20 210 5.497 0 0 63.097 146.145 152.536 137.004 104.947 165.615 3.454 7.675 35.873 10.033 8.532 7.406 21.300 6.968 38.900 39.635 21.738 60.713 0 0 0 0 0 9.000 0 0 0 18.900 0 0 0 0 2.640 14.430 0 17.880 1.830 4.520 5.503 7.107 1.500 0 47.940 0 0 24.840 137.556 90.627 983.454 1.356.687 648.606 725.538 361.936 1.274.584 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18.000 0 0 303.770 1.920 35.356 0 0 1.300 0 0 1.960 12.922 8.912 79.287 25.401 19.691 31.087 0 0 0 0 0 0 7.920 32.505 50.322 52.434 38.570 40.226 9.200 39.900 7.000 14.300 12.580 0 0 0 0 0 0 347.955 351.300 145.800 229.830 74.700 64.800 0 15.942 0 11 8.380 193.232 0 0 0 0 0 960 39.189 36.409 47.596 88.090 103.262 48.424 0 0 240 0 106 4.498 148.337 370.915 436.662 414.046 221.952 251.819 14.871 204.780 97.902 98.393 31.900 146.165 1.394 4.662 1.400 2.400 500 7.760 67.832 17.382 23.274 27.169 33.549 0 4.067 2.557 19.754 6.521 16.880 1.030 2.248 2.564 1.628 6.966 6.231 1.000 15.740 28.200 0 12.150 31.177 34.844 14.397 8.121 5.367 12.514 17.562 25.693 140.540 17.340 18.005 216.177 360 176 0 0 0 0 0 0 0 50 240 0 0 0 13.395 13.395 13.337 0 0 0 0 0 0 320 0 0 0 475 3.685 4.608 0 0 0 0 0 0 47 2.994 100 48 0 52.976 0 0 0 16.416 0 0 16.736 20.622 21.136 14.274 12.534 19.177 43.228 8.417 2.170 6.622 29.614 8.026 4.235 0 0 0 0 1.367 8.616.329 9.254.404 10.951.581 10.860.234 12.651.975 15.179.276 86.550 80.081 56.731 47.854 62.365 195.443 0 0 0 0 300 318 252 0 2.250 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.625 0 1.435 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 53.754 96.844 115.549 67.459 56.728 98.554 0 0 0 0 0 15 0 0 345 0 0 0 4.570 0 0 0 0 0 42.575 147.594 21.887 19.662 24.447 16.878 326.667 62.681 23.241 2.065 0 350 0 0 0 4.080 30.370 20.244 0 1.200 0 11.500 0 14.688 0 0 0 0 0 0 0 2.400 0 1.000 0 0 2.926 11.003 2.692 4.215 4.515 2.294 9.600 36.647 5.278 16.795 59.454 121.662 17.631.250 21.525.018 20.364.806 21.402.803 21.681.796 31.692.781 * 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 2002 1.878.487 8.756.291 0 0 0 0 191.453 7.264 22.265 0 0 0 0 16.800 2.007.202 0 0 24.847 840 5.903 0 0 0 0 32.547 254.819 0 146.784 3.118 275.857 264.460 0 38.499 97.931 7.080 0 54.223 353.381 0 0 0 548 12.614 0 0 0 17.884 11.083 81 14.511.825 288.069 0 0 0 212 0 0 38.962 0 0 0 32.632 0 19.250 0 0 0 702 17.542 29.391.567 2003 2.226.456 12.016.851 2.226.456 0 0 70 320.742 11.113 36.390 0 0 0 0 0 3.180.409 34.838 540 15.960 1.755 0 0 400 0 400 7.776 108.138 0 151.560 5.153 272.635 289.177 0 79.311 11.430 37.042 19.128 0 164.173 0 0 0 0 0 0 3.455 0 39.549 12.852 0 14.381.883 285.057 0 0 0 0 6.500 0 115.659 700 0 0 42.912 2.122 41.790 0 0 0 7.038 97.310 36.254.944 2004 3.213.850 12.268.691 25.326 0 0 0 895.651 6.813 47.004 428 0 132 1.202 0 4.730.766 218.203 0 42.091 0 0 500 32.319 16.460 893.705 20.949 93.817 0 135.499 5.736 437.193 515.296 0 82.708 0 15.982 46.672 0 208.028 0 0 0 0 2.880 750 11.285 0 53.098 12.742 0 22.689.584 341.822 0 0 187.469 0 1.300 0 107.386 5.400 0 0 20.100 660 0 0 8.700 0 7.348 0 47.405.805 2005 2.818.811 9.756.637 11.049 367 0 0 878993 11524 31812 744 0 0 284 0 4121922 211471 0 59094 600 17400 572 49356 0 1020367 78541 99466 0 92624 2478 314859 267471 5200 122.680 0 15721 27070 0 259087 0 0 0 0 0 712 0 0 22822 7.554 0 18079129 328588 0 0 93,495 200 1000 9.480 66134 592 0 0 25514 0 75010 0 0 0 1202 0 38.987.898 U.S.A EU Afghanistan AHL FR Argentina Albania Australia Azerbaijan U.A.E Bahrain Bangladesh Belarus Bosnia Herz Brazil Bulgaria Bursa FR Algeria Aegean F R Philippines S Africa Gine Georgia Croatia Iraq Iran Israel İstanbul FR Switzerland Japan T.R.N.C Canada Qatar Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Kuwait Libya Macedonia Malaysia Mardin F R Mexico Menemen F R Mersin FR Mongolia Moldova Namibia Norway Uzbekistan Panama Romania Russia Samsun FR Senegal Sirbia Singapore Sudan Syria Saudi Arabia Tajikistan Tanzania Trabzon FR Turkmenistan Ukraine Jordan Venezuela Vietnam Yemen New Zealand Yugoslavia Total Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs 98 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 39- Türkiye'nin Ülkelere Göre Siyah Zeytin İhracatı ($) Appendix Table 39- Turkey's Black Table Olive Export to the Countries ($) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 511.368 1.924.481 1.068.369 982.566 613.645 1.431.059 1.572.455 A.B.D. 15.613.984 14.127.273 11.493.027 12.346.435 10.521.534 11.673.496 5.884.195 AB 0 0 0 0 0 0 0 Afganistan 0 1.700 285 0 0 0 0 AHL SB 0 960 1.689 7.960 2.555 3.544 0 Arjantin 20 0 900 3.909 0 0 0 Arnavutluk 188.971 356.768 343.654 275.674 148.494 115.484 119.141 Avustralya 7.736 13.599 60.124 22.218 16.630 11.463 4.576 Azerbaycan 37.600 8.671 53.730 51.118 24.394 69.655 7.900 B.A.E. 0 0 0 0 0 7.875 0 Bahreyn 0 0 7.260 10.175 0 15.893 0 Beyaz Rusya 3.629 10.671 12.356 19.218 3.400 0 0 Bosna Hersek 69.426 0 0 24.342 119.057 58.205 8.990 Brezilya 690.093 1.034.973 498.213 445.422 288.067 627.250 498.893 Bulgaristan 0 0 0 0 0 0 0 Bursa SB 0 0 0 0 0 0 0 Cezayir 19.800 0 0 429.711 1.482 29.623 11.630 Ege Ser Böl 0 0 2.406 0 0 1.923 1.383 Filipinler 15.337 19.081 111.527 51.105 13.052 14.259 6.191 G.Afrika 15.592 56.256 71.516 55.898 33.323 21.147 0 Gürcistan 0 0 0 0 0 0 0 Gine 11.166 44.496 7.568 15.596 0 8.932 0 Hırvatistan 0 0 0 0 0 0 0 Irak 232.548 335.584 121.011 204.389 51.500 42.070 0 İran 0 19.567 0 8 9.808 148.259 232.781 İsrail 0 0 0 0 0 1.603 0 İst Der S B 85.570 79.802 98.502 130.695 185.348 72.178 114.803 İsviçre 0 0 948 0 297 5.296 417 Japonya 173.376 445.553 453.501 402.471 201.438 195.812 124.616 K.K.T.C 40.456 290.435 144.228 117.413 50.760 140.638 190.655 Kanada 1.299 0 4.785 1.000 1.200 350 0 Katar 20.202 133.405 37.224 34.179 63.503 42.622 22.874 Kazakistan 0 4.928 4.500 23.086 14.166 9.195 14.259 Kes ve Bil 2.385 3.276 3.446 3.808 8.941 7.232 4.651 Kırgızistan 3.200 0 19.192 28.949 0 10.692 0 Kuveyt 95.236 92.585 45.390 20.081 15.118 10.536 55.690 Libya 15.910 24.668 169.092 23.394 18.671 140.912 112.009 Makedonya 1.224 223 0 0 0 0 0 Malezya 0 0 0 50 214 0 0 Mardin Ser B 0 0 10.887 9.415 6.219 0 0 Meksika 0 0 0 0 0 269 816 Menemen D.S 0 0 0 850 9.862 7.910 17.579 Mersin S B 0 0 0 0 0 0 0 Moğolistan 100 3.811 252 103 0 30.014 0 Moldova 0 0 0 26.357 0 0 0 Namibya 35.701 42.693 57.686 28.746 27.598 22.800 21.560 Norveç 96.070 13.573 4.367 12.287 57.447 8.414 5.163 Özbekistan 8.125 0 0 0 0 2.131 276 Panama 5.885.921 7.537.227 7.102.292 6.866.116 7.688.796 6.847.842 3.912.809 Romanya 185.264 113.231 66.921 57.356 79.189 168.189 185.144 Rusya 0 0 0 0 0 421 0 Samsun S B 566 730 0 1.938 0 0 0 Senegal 0 0 0 0 0 0 0 Sırbistan-Kar. 0 0 0 2.629 0 1.818 416 Singapur 0 0 0 0 0 0 0 Sudan 0 0 0 0 0 0 0 Suriye 76.442 155.383 162.904 61.750 50.776 80.015 12.165 Suudi Arabi. 0 0 0 0 0 18 0 Tacikistan 9.402 0 203 0 0 0 0 Tanzanya 0 0 0 0 0 0 0 Trabzon S B 87.435 148.531 41.664 32.470 44.398 25.311 14.743 Türkmenistan 767.937 141.599 29.798 680 0 255 0 Ukrayna 0 0 0 5.956 32.435 20.207 0 Ürdün 0 2.265 0 7.590 0 14.222 0 Venezuella 0 0 0 0 0 0 0 Vietnam 0 3.000 0 1.000 0 0 0 Yemen 8.764 23.843 6.048 6.697 9.613 2.706 0 Yeni Zelanda 11.674 37.945 6.375 17.879 59.137 94.344 12.396 Yugoslavya 25.029.529 27.252.786 22.323.840 22.883.541 20.472.067 22.244.494 13.171.277 Toplam 2003 2004 2005 3.041.068 5.332.492 4.749.449 19.636.553 24.456.879 23.016.653 6.294 40.611 16.988 0 646 0 0 0 572 0 0 0 1.649.993 1.594.638 17.221 19.958 40.091 44.580 70.799 51.605 0 661 1.025 0 124 0 0 3.023 694 0 0 0 1.788.641 2.795.640 2.358.640 59.994 550.336 496.104 480 0 0 34.670 90.019 78.651 3.647 0 1.428 0 0 0 1.250 68.930 86.718 0 1.722 1.248 0 19.471 0 527.655 1.273.523 1.433.549 4.278 15.153 104.382 132.620 140.669 155.880 0 0 0 292.151 358.834 274.217 11.713 16.505 6.048 400.308 715.499 531.657 452.320 882.656 486.389 0 6.750 122.018 166.505 247.629 16.305 0 0 52.120 30.371 26.636 16.713 47.196 29.995 0 0 0 200.193 318.095 365.441 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.211 0 0 2.420 1.781 6.527 17.318 0 0 0 0 66.000 125.814 44.090 20.324 36.842 21.149 0 0 0 11.376.250 15.290.918 13.475.657 316.401 470.474 451.611 0 0 0 0 0 331 0 232.607 96.430 0 0 428 13.324 2.145 2.970 0 13.000 175.772 204.845 117.300 1.989 14.385 734 0 0 0 0 0 0 69.524 55.249 68.343 3.137 2.925 0 48.405 0 103.050 0 0 0 0 16.678 0 0 0 0 14.090 15.010 2.390 123.863 0 0 39.099.759 55.558.440 50.579.968 U.S.A EU Afghanistan AHL FR Argentina Albania Australia Azerbaijan U.A.E Bahrain Belarus Bosnia Herz Brazil Bulgaria Bursa FR Algeria Aegean F R Philippines S Africa Georgia Gine Croatia Iraq Iran Israel İstanbul FR Switzerland Japan T.R.N.C Canada Qatar Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Kuwait Libya Macedonia Malaysia Mardin F R Mexico Menemen F R Mersin FR Mongolia Moldova Namibia Norway Uzbekistan Panama Romania Russia Samsun FR Senegal Sirbia Singapore Sudan Syria Saudi Arabia Tajikistan Tanzania Trabzon FR Turkmenistan Ukraine Jordan Venezuela Vietnam Yemen New Zealand Yugoslavia Total * 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 99 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 40- Türkiye’nin Avrupa Birliği Ülkelerine Siyah Zeytin İhracatı (kg) Appendix Table 40- Turkey's Black Olive Exports to the Europian Countries 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004* 2005 3.276.509 4.858.080 4.159.152 5.044.775 4.728.411 7.713.614 5.489.790 7.725.434 7.334.861 6.311.068 Almanya 112.406 220.034 238.518 316.398 230.568 269.652 268.009 372.066 316.082 292.042 Avusturya 123.033 203.235 150.483 192.575 191.109 176.899 98.301 203.368 112.850 117.311 Belçika-Lük 0 0 1.793 0 0 0 13.440 25.959 1.343 1.278 Çek Cum 46.582 76.572 88.726 118.110 121.698 433.143 204.864 272.651 226.092 227.421 Danimarka 0 250 0 0 0 0 0 0 0 0 Finlandiya 146.863 111.878 51.431 90.853 45.203 241.500 77.000 309.033 258.948 363.481 Fransa 513.975 591.693 603.023 763.569 549.731 790.180 1.180.504 1.229.494 691.108 635.488 Hollanda 162.055 238.211 318.314 246.294 583.770 374.415 533.582 752.429 681.074 572.264 İngiltere 0 0 12.125 0 0 0 0 0 0 606 İrlanda 1.403.720 252.000 148.491 115.014 146.640 130.830 36.800 112.690 114.430 95.040 İspanya 62.131 66.953 40.204 116.947 145.984 161.622 81.347 84.832 168.279 220.355 İsveç 212.150 476.050 33.600 101.700 189.790 1.049.541 557.850 674.495 1.384.567 506.603 İtalya 0 0 0 0 0 0 10.204 0 0 0 Letonya 55.500 0 604 16.324 19.000 4.532 6.870 8.020 7.982 7.885 Macaristan 612 5.004 0 0 0 0 2.100 20.762 11.447 0 Polonya 13.300 320.065 576.080 0 14.318 0 0 0 0 0 Portekiz 0 0 0 0 18.620 0 0 20.500 0 0 Slovakya 154.470 311.430 48.680 74.580 0 20.870 195.630 205.118 959.628 405.795 Yunanistan 6.283.306 7.731.455 6.471.224 7.197.139 6.984.842 11.366.798 8.756.291 12.016.851 12.268.691 9.756.637 Toplam Germany Austria Belgium-Lux Czech R Denmark Finland France Netherlands Great Britain Ireland Spain Sweden İtaly Lethonia Hungary Poland Portugal Slovakia Greece Total *2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 41- Türkiye’nin Avrupa Birliği Ülkelerine Siyah Zeytin İhracatı ($) Appendix Table 41- Turkey's Black Olive Exports to the Europian Countries ($) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 6.406.557 8.920.116 7.679.647 8.464.739 7.589.095 8.338.892 3.974.015 Almanya 270.577 459.295 487.346 528.188 453.141 373.636 198.825 Avusturya 273.749 401.936 342.369 403.280 231.829 217.937 52.513 Belçika-Lük 0 0 2.190 0 0 0 0 Çek Cum 87.572 143.713 144.380 167.081 148.818 315.379 126.525 Danimarka 0 382 0 0 0 0 0 Finlandiya 294.878 221.027 110.273 178.279 82.811 261.966 60.785 Fransa 1.074.609 1.247.274 1.144.599 1.285.710 717.299 884.862 686.073 Hollanda 392.556 548.836 727.236 532.028 824.811 545.793 451.917 İngiltere 0 0 21.610 380.613 0 0 0 İrlanda 6.207.341 897.149 120.905 102.073 114.827 104.150 7.202 İspanya 148.442 137.349 72.192 161.910 160.619 104.155 11.379 İsveç 252.230 505.475 35.159 83.609 139.946 508.718 199.091 İtalya 0 0 0 0 0 0 0 Letonya 44.083 0 1.370 13.637 12.920 5.669 6.029 Macaristan 1.522 4.653 0 0 0 0 0 Polonya 14.364 326.204 559.862 0 34.619 0 0 Portekiz 0 0 0 0 10.799 0 0 Slovakya 145.504 313.864 43.889 45.288 0 12.339 109.841 Yunanistan 15.613.984 14.127.273 11.493.027 12.346.435 10.521.534 11.673.496 5.884.195 Toplam 2003 12.190.991 1.344.822 383.638 28.404 412.805 0 546.876 1.811.662 1.346.352 0 139.563 154.319 940.398 0 13.140 32.678 0 10.763 280.142 19.636.553 2004* 15.795.060 816.148 261.110 2.479 459.771 0 617.559 1.369.381 1.762.301 0 122.450 322.565 1.686.114 0 15.760 24.933 0 0 1.201.248 24.456.879 2005 15.334.628 886.792 358.145 2.151 570.495 0 900.481 1.749.207 1.550.273 1.679 103.590 400.984 610.060 0 17.343 0 0 0 530.825 23.016.653 Germany Austria Belgium-Lux Czech R Denmark Finland France Netherlands Great Britain Ireland Spain Sweden İtaly Lethonia Hungary Poland Portugal Slovakia Greece Total *2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 100 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 42- Türkiye'nin Ülkelere Göre Yeşil Zeytin İhracatı (kg) Appendix Table 42- Turkey's Green Table Olive Export to the Countries (kg) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 395.170 664.128 470.814 990.114 836.013 1.230.281 A.B.D. 3.171.786 3.815.112 1.994.517 3.644.190 3.143.140 5.172.745 AB 0 0 0 0 0 0 Afganistan 0 1.502 0 0 0 0 Ahl Ser Böl 7.680 0 0 0 0 0 Antalya SB 0 1.897 0 0 1.600 0 Arjantin 4.532 13.000 8.330 5.880 12.000 4.200 Arnavutluk 28.594 5.691 4.015 21.676 6540 12.153 Avustralya 123 2338 405 480 3.896 Azerbaycan 201.396 418.088 315.375 181.409 354.240 335.604 B.A.E. 0 0 0 0 164 7.200 Bahreyn 0 0 0 0 0 0 Benin 0 550 4.807 1.080 2.500 0 Beyaz Rusya 0 0 0 0 0 0 Bosna-Hersek 12.400 11.400 40.000 96.000 1.794.121 Brezilya 29.161 73.287 26.714 3826 11.010 32.460 Bulgaristan 0 0 0 0 0 0 Bursa SB 0 3.360 0 0 0 0 Cezayir 4.370 0 0 1.728 1.164 4.512 Ege SB 500 500 1.000 600 250 0 Fildişi Kıyısı 0 0 1.182 0 0 900 Filipinler 48.328 46.526 56.252 18.000 21.528 12.240 Güney Afrika 0 0 0 4.200 0 0 Gürcistan 6.000 19.800 7.320 0 0 0 Hırvatistan 0 0 0 0 0 0 Hindistan 0 1.248 0 3 0 0 Hong Kong 0 0 0 0 0 0 Irak 15.480 0 0 0 0 42 İran 27.714 12.890 33.008 313.614 268.029 1.344.879 İsrail 7.349 4.090 7.321 14.564 39.503 6.156 İsviçre 0 0 4 0 16 2535 Japonya 48.352 17.235 71.947 83.366 19.262 46.144 K.K.T.C 0 0 0 0 0 0 Kamerun 18.537 33.160 1.700 40.100 107.446 Kanada 50.639 16.713 41.205 46.870 20.266 7.350 Katar 1238 25.878 4.540 7.116 2.750 9453 Kazakistan 0 0 0 0 150 0 Kenya 0 0 0 973 165 3.856 Kes ve Bil 865 700 0 240 2.276 1.591 Kırgızistan 223.660 126.296 181.777 12.150 94.852 32.450 Kuveyt 8.452 4.723 2.754 300 495 5.832 Libya 0 0 0 0 0 0 Lübnan 12.500 3.836 0 69.765 1011 23.548 Makedonya 0 0 0 220 4.280 0 Menemen D SB 0 0 0 0 878 720 Mersin SB 0 2.159 0 0 0 0 Mısır 0 0 0 0 0 0 Moğolistan 180 1.420 200 0 0 0 Moldova 40.144 10.903 7.344 16.222 7.063 7.131 Norveç 2.631 2753 1.870 0 0 2.281 Özbekistan 0 0 48 0 0 0 Pakistan 362.654 511.494 376.875 134.728 174.250 426.220 Romanya 30.298 9.675 1241 0 22.904 6.141 Rusya 1.291 5.681 1.300 600 2.890 1.140 Senegal 0 0 0 0 0 0 Sırbistan-Kara. 0 0 0 0 0 418 Singapur 0 11.160 0 0 0 0 Sudan 245.416 252.944 354.211 222.828 345.381 164.184 Suudi Ara. 0 0 0 0 0 0 Tacikistan 928 0 0 0 0 0 Trabzon SB 2064 2562 1882 3243 1364 4.154 Türkmenistan 524 4.978 900 0 0 1.592 Ukrayna 0 0 0 0 0 3.422 Ürdün 0 2.400 12.189 0 16.380 0 Venezuella 7.020 480 0 1.750 0 0 Yemen 922 0 0 1440 0 2.920 Yeni Zelanda 4.800 34.243 33.565 27.211 10.271 67.681 Yugoslavya 1.555 0 0 0 0 0 Zimbabve 5.025.253 6.174.620 4.028.545 5.910.466 5.521.065 10.890.148 Toplam 2002 2003 883.473 1.574.210 1.605.958 5.496.434 0 429 0 0 0 0 0 0 0 0 24.073 59.439 174 6.435 76.633 191.986 164 1.092 0 0 0 0 0 0 135.684 0 11.421 37.306 0 181.815 0 1.848 17.661 51.156 0 0 0 0 868 9.504 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21.709 0 49.882 568.806 770.305 34.704 18.122 9.533 2.429 16.587 64.894 0 0 91.097 13.463 17.574 8.800 6.136 5.940 0 100 1.241 240 2.546 2.782 117.542 13.767 173.447 0 0 0 71.570 58.864 0 0 163 0 0 0 0 0 0 0 15.405 69.318 3.718 5.917 0 0 474.644 550.502 26.562 21.546 0 2.760 0 35.463 215 0 1.200 4.604 422.500 259.686 0 60 0 0 7.396 17.965 0 8.358 1.860 0 0 0 0 0 1.108 5.872 5.862 35.463 0 0 4.827.525 9.625.102 2004 2005 1.044.911 686.997 U.S.A 4.006.613 3.165.381 EU 1.403 1.550 Afghanistan 0 116 Ahl FR 0 0 Antalya FR 0 0 Argentina 0 0 Albania 68.467 27.233 Australia 14.603 19.453 Azerbaijan 198.935 134.853 U.A.E 964 1.572 Bahrain 16.694 0 Benin 102 0 Belarus 12.571 213 Bonia&Her 131.200 Brasil 101.922 56.177 Bulgaria 165.227 108.388 Bursa FR 0 172 Algeria 1474 9388 Aegean F R 0 0 Ivory Coast 0 0 Philippines 0 0 S Africa 2.686 3.185 Georgia 15.801 0 Croatia 0 25 India 0 0 Hong Kong 40.697 133.526 Iraq 29.815 120.748 Iran 326.120 239.997 Israel 55.254 29.410 Switzerland 992 4.992 Japan 26.997 23.824 T.R.N.C 252 0 Camerun 47.056 24.740 Canada 5.432 1.400 Qatar 26.239 34.171 Kazakhstan 0 0 Kenya 0 0 Undefined C. 7.089 8.258 Kyrgyzstan 17.200 6.450 Kuwait 0 0 Libya 0 0 Lebanon 69.582 99.173 Macedonia 0 0 Menemen D.F.R 0 0 Mersin F.R 0 0 Egypt 0 588 Mongolia 4.248 0 Moldova 41.099 25.289 Norwey 3.343 5.157 Uzbekistan 0 0 Pakistan 1.085.938 827.661 Romania 28.161 34.981 Russia 1.560 2.008 Senegal 138.048 82.863 0 0 Singapore 13265 130 Sudan 317.233 137.803 Saudi Arabia 208 0 Tajikistan 0 0 Trabzon F.R 12.196 7.432 Turkmenistan 660 0 Ukraine 0 0 Jordan 0 0 Venezuela 1215 0 Yemen 2.831 902 New Zealand 0 0 Yugoslavia 0 0 Zimbabwe 7.955.103 6.197.526 Total * 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 101 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 43- Türkiye'nin Ülkelere Göre Yeşil Zeytin İhracatı ($) Appendix Table 43- Turkey's Green Table Olive Export to the Countries ($) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 577.857 979.259 538.025 1.052.604 791.052 1.136.124 A.B.D. 5.516.374 6.136.166 3.366.200 5.411.258 4.243.555 5.911.334 AB 0 0 0 0 0 0 Afganistan 0 2.540 0 0 0 0 Ahl SB 22.400 0 0 0 0 0 Antalya SB 0 6.719 0 0 1.668 0 Arjantin 12.176 29.378 28.960 8.774 23.018 6.964 Arnavutluk 31.297 38.637 6.931 32.931 11.960 14.066 Avustralya 262 0 5.806 1.100 952 6.322 Azerbaycan 209.742 381.803 271.033 68.055 142.309 147.948 B.A.E. 0 0 0 0 316 9.300 Bahreyn 0 0 0 0 0 0 Benin 0 0 0 0 0 0 Beyaz Rusya 0 1.011 12.857 2.828 6.712 0 Bosna-Hersek 12.400 23.284 0 51.285 68.440 1.007.920 Brezilya 20.222 84.611 40.380 4.006 18.533 34.329 Bulgaristan 0 0 0 0 0 0 Bursa SB 0 7.980 0 0 0 0 Cezayir 4.705 0 0 1.149 1.942 4.282 Ege SB 375 449 865 525 160 0 Fildişi Kıyısı 0 0 4.294 0 0 1.335 Filipinler 101.200 65.462 77.331 27.597 27.413 10.268 Güney Afrika 0 0 0 3.441 0 0 Gürcistan 0 0 0 0 0 0 Hindistan 7.873 23.018 8.522 0 0 0 Hırvatistan 0 3.503 0 3 0 0 Hong Kong 0 0 0 0 0 0 Irak 21.918 0 0 0 0 70 İran 60.601 13.360 30.144 158.736 207.024 515.561 İsrail 0 0 0 0 0 0 İst Der SB 18.966 8.800 15.022 27.477 42.002 10.633 İsviçre 0 0 6 0 8 2.393 Japonya 67.613 31.472 113.905 123.348 27.899 46.849 K.K.T.C 0 0 0 0 0 0 Kamerun 39.266 55.528 4.369 72.234 0 102.496 Kanada 46.804 11.915 23.517 18.565 8.461 3.400 Katar 4.306 61.494 8.627 10.224 7.060 16.554 Kazakistan 0 0 0 0 300 0 Kenya 0 0 0 1.351 323 5.231 Kes ve Bil 1.739 0 0 1.584 4.385 2.704 Kırgızistan 239.238 110.953 139.752 7.533 34.562 16.520 Kuveyt 28.331 12.445 9.476 140 917 4.505 Libya 0 0 0 0 0 0 Lübnan 33.797 3.791 0 16.618 2.285 32.186 Makedonya 0 223 0 0 0 0 Malezya 0 0 0 627 2.036 0 Menemen D SB 0 0 0 0 1.300 1.624 Mersin SB 0 2.412 0 0 0 0 Mısır 0 0 0 0 0 0 Mogolistan 252 3.444 655 0 0 0 Moldova 91.581 23.643 9.791 37.526 11.313 9.413 Norveç 6.983 5.340 3.995 0 0 2.790 Özbekistan 350.755 581.025 498.910 112.252 144.374 269.289 Romanya 54.849 20.564 2.642 0 32.430 6.441 Rusya 0 0 0 0 0 76 Samsun SB 3.619 10.424 1.250 923 3.810 1.290 Senegal 0 0 0 0 0 0 Sırbistan 0 0 0 0 0 584 Singapur 0 20.317 0 0 0 0 Sudan 231.309 241.541 325.116 162.847 206.093 100.784 Suudi Arabia 0 0 0 0 0 0 Tacikistan 2.736 0 0 0 0 0 Trabzon SB 3.435 4.552 3.549 6.467 2.069 4.608 Türkmenistan 1.280 13.996 2.160 0 0 1.605 Ukrayna 0 0 0 0 0 0 Uruguay 0 0 0 0 0 6.672 Ürdün 0 4.673 10.710 0 5.265 0 Venezuella 5.460 1.200 0 1.400 0 0 Yemen 4.118 0 0 3.808 0 6.996 Yeni Zelanda 7.328 33.110 24.104 27.249 12.856 71.464 Yugoslavya 3.607 0 0 0 0 0 Zimbabve 7.846.774 9.060.042 5.589.041 7.456.538 6.094.802 9.532.930 Toplam 2002 2003 2004 2005 452.899 1.562.931 1793309 1.298.970 2.498.358 8.269.460 8.158.305 7.041.643 0 946 1923 2996 0 0 0 1.080 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 29.936 83.156 145514 64.592 296 12.394 30630 45.497 25.654 95.001 107425 68.774 276 1412 1801 3.253 0 0 28438 0 0 0 232 0 0 0 30403 648 49.919 0 0 70.162 10.488 30.576 85221 64.226 0 362.665 348203 221.140 0 4.942 0 303 12.958 8.806 3200 16.371 0 0 0 0 0 0 0 0 131 17.484 0 0 0 0 7528 13.120 0 0 0 159 0 0 15230 0 0 0 0 0 0 36949 69229 238.665 0 51.683 66408 232.307 164.464 571.564 333120 237.276 0 0 0 0 15.459 39.785 111773 80.937 6.618 3.687 3007 9.699 13.818 92.676 55699 47.013 0 0 1046 0 86.911 33.110 72672 55.093 2.035 6524 2799 3.500 8.489 14.259 44714 70.473 0 250 0 0 1.000 530 0 0 4.869 3949 12128 13.088 0 24.850 18209 7.366 165.102 0 0 0 0 0 0 0 45.143 74.753 98441 126.018 0 0 0 0 0 0 0 0 455 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.472 0 0 6574 0 27.975 137.306 92608 56.462 2.204 12.666 6984 12.509 155.983 574.189 1065486 914.462 5.102 15.062 37838 47.493 0 0 0 0 0 5719 3468 5.618 0 0 195.116 151.211 538 0 0 0 1.103 12101 19648 507 124.439 268.238 425808 230.228 0 161 483 0 0 0 0 0 10.858 38.467 28693 17.904 0 8.435 2925 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1215 0 0 10.318 5018 1.522 5.772 45.820 0 0 0 0 0 0 3.929.252 12.532.959 13.538.471 11.474.197 U.S.A EU Afghanistan Ahl FR Antalya FR Argentina Albania Australia Azerbaijan U.A.E Bahrain Benin Belarus Bonia&Her Brasil Bulgaria Bursa FR Algeria Aegean F R Ivory Coast Philippines S Africa Georgia India Croatia Hong Kong Iraq Iran Israel Ist Der FR Switzerland Japan T.R.N.C Camerun Canada Qatar Kazakhstan Kenya Undefined C. Kyrgyzstan Kuwait Libya Lebanon Macedonia Malaysia Menemen D. FR Mersin F.R Egypt Mongolia Moldova Norwey Uzbekistan Romania Russia Samsun F.R Senegal Singapore Sudan Saudi Arabia Tajikistan Trabzon F.R Turkmenistan Ukraine Uruguay Jordan Venezuela Yemen New Zealand Yugoslavia Zimbabwe Total * 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 102 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 44- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Yeşil Zeytin İhracatı (kg) Appendix Table 44- Turkey’s Green Table Olive Export to the Europian Countries 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 1.404.265 2.121.447 1.157.619 1.988.051 1.548.809 2.405.825 1.159.754 2.769.567 2.497.705 1.993.502 Almanya 21.767 15.851 14.742 61.369 45.618 68.141 28.068 66.347 57.445 73.207 Avusturya 196.573 148.374 50.177 170.674 109.006 94.385 16.077 255.924 2.10169 118.454 Beçika-Lüx 0 0 1.288 477 0 0 0 1.612 796 537 Çek Cum 27.813 43.631 35.715 20.741 12111 42.352 25.416 47.338 36.908 54.170 Danimarka 0 480 2.151 0 0 0 0 0 0 0 Estonya 0 1.498 0 0 0 0 0 0 0 0 Finlandiya 251.469 280.358 72.372 306.481 64.079 383.342 27.074 273.654 166.076 154.273 Fransa 147.954 205.906 127.309 194.849 148.444 264.790 184.101 339.502 317.345 262.828 Hollanda 32.811 80.090 46.380 73.196 92.464 117.744 108.150 439.171 355.215 306.958 İngiltere 0 0 0 0 0 0 0 0 0 780 İrlanda 444.000 269.685 342.400 694.260 503.855 647.006 0 0 4101 0 İspanya 3.214 33.857 18.110 27.662 30.988 14.285 2.713 24.696 28.894 44.026 İsveç 626.920 410.026 83.699 78810 545.153 881.234 29.709 1.210.292 303.186 137.654 İtalya 0 0 0 0 0 0 12.847 13.767 0 0 Letonya 0 20 155 0 0 2.064 2.367 2.980 2.933 2.060 Macaristan 0 584 0 0 0 0 0 8135 9.295 0 Polonya 0 0 37.600 12.000 2.993 0 0 0 0 0 Portekiz 15.000 203.305 4.800 15.620 39.620 251.577 9.682 43.449 16545 16932 Yunanistan 3.171.786 3.815.112 1.994.517 3.644.190 3.143.140 5.172.745 1.605.958 5.496.434 4.006.613 3.165.381 Toplam Germany Austria Belçika-Lüx Czech Rep Denmark Estonia Finland France Netherlands Great Britain Ireland Spain Sweden Italy Letonia Hungary Poland Portugal Greece Total * 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 45- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Yeşil Zeytin İhracatı ($) Appendix Table 45- Turkey’s Green Table Olive Export to the Europian Countries ($) Almanya Avusturya Beçika-Lüx Çek Cum Danimarka Estonya Finlandiya Fransa Hollanda İngiltere İrlanda İspanya İsveç İtalya Letonya Macaristan Polonya Portekiz Yunanistan Toplam 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2.810.253 3.676.931 2.051.498 3.054.530 2.440.517 3.219.646 1.847.109 4.926.508 5.324.353 4.377.883 54.680 31.120 32.020 135.771 112.414 118.661 57.267 132.269 135.910 166.986 441.152 269.550 101.344 240.171 129.289 115.130 33.339 399.944 341.045 245.419 0 0 4.364 552 0 0 0 1.944 2.192 1.226 62.639 75.219 42.654 28.272 13.131 49.024 32.881 69.559 71.497 131.429 0 582 2.526 0 0 0 0 0 0 0 0 2.243 0 0 0 0 0 0 0 0 452.292 420.970 102.997 401.566 91.215 345.499 48.959 359.865 245.050 266.577 325.774 359.132 271.545 357.393 270.102 365.966 229.511 631.458 691.232 616.603 44.867 139.389 108.931 140.111 193.970 144.463 187.187 611.014 677.312 765.293 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.229 602.613 312.989 380.476 801.603 540.980 615.191 0 0 8.686 0 7.291 56.224 23.231 40.846 32.759 13.102 2.891 44.760 64.659 75.375 693.824 532.794 207.495 173.306 380.402 711.428 47.189 1.015.410 528.296 345.294 0 0 0 0 0 0 0 17.494 0 0 0 26 378 0 0 2.676 2.251 5951 6.210 5.535 0 1.315 0 0 0 0 0 14.061 23.583 0 0 0 29.061 15.478 3.378 0 0 0 0 0 20.989 257.682 7.680 21.659 35.398 210.548 9.774 39.223 38.280 41.794 5.516.374 6.136.166 3.366.200 5.411.258 4.243.555 5.911.334 2.498.358 8.269.460 8.158.305 7.041.643 Germany Austria Belçika-Lüx Czech Rep Denmark Estonia Finland France Netherlands Great Britain Ireland Spain Sweden Italy Letonia Hungary Poland Portugal Greece Total * 2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 103 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 46- Türkiye'nin Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı (kg) Appendix Table 46- Turkey's Other Different Processed Table Olive Export to the Countries (kg) 1996 145.473 A.B.D. 1.265.099 AB 0 Afganistan 0 Ahl Ser Böl Arjantin 20 Arnavutluk 3.366 Avustralya 2.349 Azerbeycan 0 Bahreyn 0 B.A.E. 2.500 Bosna-Hersek 0 Bulgaristan 0 Bursa SB 0 Cezayir 0 Ege SB 785 Güney Afrika 4.794 Gürcistan 0 Irak 31.200 İran İsrail 1.258 İsviçre 0 Japonya 4.282 K.K.T.C 333 Kanada 3.212 Kazakistan 0 Kes.ve Bil 46 Kırgızistan 0 Libya 0 Moğolistan 0 Makedonya 0 Malezya 0 Maritus 0 Mersin SB 0 Mısır 0 Moldova 0 Nepal 3.126 Norveç 0 Özbekistan 0 Pakistan 313.188 Romanya 34.234 Rusya 43 Senegal 57 Singapur 0 Suudi Arabia 0 Tacikistan 0 Tayland 2.900 Türkmenistan 1.000 Ukrayna 0 Ürdün 0 Yeni Zelanda 0 Yugoslavia 6.735 Zimbabve 1.833.778 Toplam 1997 1998 1999 2000 2001 27.120 2.355 10.357 450 6.562 348.518 127.499 46.928 390.332 625.489 0 0 0 0 0 0 0 339 0 0 610 0 2.010 0 0 20 1.805 0 2.264 0 18.086 2.746 1.336 3.295 6.530 8.517 255 1.198 325 0 0 0 0 0 7.500 0 0 0 0 1.420 0 240 10.904 0 9.141 44.629 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 750 3.000 0 5 0 5.709 2.448 0 2.100 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.658 0 0 0 0 136 0 24 5.978 24.442 0 1.072 1.110 260 31.364 34.566 13.486 22.280 5.488 588 615 0 0 0 750 1.760 0 505 0 2 2.584 12.360 99.958 0 175 0 0 0 0 0 0 960 0 0 0 0 0 0 0 9.049 0 0 167 0 0 0 0 0 0 0 0 15.856 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 400 0 0 0 0 0 0 30 0 1.522 100 0 0 0 450 4.675 5.028 0 0 0 990 0 3 0 299.308 23.517 31.044 0 39.800 32.514 10.055 10.068 9.700 200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.648 0 7 0 0 29 0 0 0 0 0 0 0 0 3.148 0 360 3.120 1.350 7.057 33.937 0 0 0 0 0 0 19 0 0 4.590 0 0 0 5.012 0 0 0 0 0 0 0 0 0 812.715 299.433 134.665 464.349 828.584 2002 15.072 199.620 0 0 0 0 2.850 0 170 1.000 2.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3.546 0 0 408 0 176 0 0 548 1.335 0 0 0 0 354 0 0 15.050 0 20.500 0 0 0 0 212 0 2.004 0 0 0 0 0 265.045 2003 2004 2005 2.844 6.730 365 25.461 46.827 101.644 0 4.573 4.275 0 0 0 0 0 0 0 0 522 864 3.400 4.427 0 0 370 0 0 0 0 2.000 0 0 0 0 0 0 0 150 0 0 0 5.800 0 0 3.600 0 0 0 0 0 500 0 0 40 25.223 0 0 0 0 0 0 272 630 3.000 0 0 0 210 0 0 0 0 305 358 190 10.567 0 0 0 0 0 270 0 0 0 0 0 0 0 0 2.940 0 0 0 0 0 0 0 15.408 0 0 93 0 1.278 0 0 0 0 0 0 2..940 0 0 566 70 0 0 0 11.362 0 400 12627 23.250 43.010 0 0 0 0 0 0 0 0 0 425 150 600 0 80 0 2.700 11.235 0 0 30 0 0 0 0 0 60 0 0 3.035 0 0 0 0 58.551 153.101 225.938 U.S.A EU Afghanistan Ahl FR Argentina Albania Australia Azerbaijan Bahrain U.A.E Bonia & Her Bulgaria Bursa FR Algeria Aegean FR S Africa Georgia Iraq Iran Israel Switzerland Japan T.R.N.C Canada Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Libya Mongolia Macedonia Malaysia Mauritius Mersin FR Egypt Moldova Nepal Norway Uzbekistan Pakistan Romania Russia Senegal Singapore Saudi Arabia Tajikistan Thailand Turkmenistan Ukraine jordan New Zealand Yugoslavia Zimbabwe Total *2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 104 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 47- Türkiye'nin Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı ($) Appendix Table 47- Turkey's Other Different Processed Table Olive Export to the Countries ($) 1996 1997 241.930 29.980 A.B.D. 777.521 575.723 AB 0 0 Afganistan 0 0 Ahl Ser Böl 0 960 Arjantin 22.176 10 Arnavutluk 12.176 56.158 Avustralya 4.641 16.354 Azerbeycan 0 0 Bahreyn 0 12.960 B.A.E. 5.536 2.573 Bosna-Hersek 0 9.814 Bulgaristan 0 0 Bursa SB 0 0 Cezayir 0 0 Ege SB 2.200 1.518 Güney Afrika 9.281 11.144 Gürcistan 0 0 Irak 28.938 0 İran 0 4.685 İsrail 4.146 421 İsviçre 0 0 Japonya 11125 61.176 K.K.T.C 1.005 1.418 Kanada 8.663 1.295 Kazakistan 0 7 Kes.ve Bil 89 0 Kırgızistan 0 0 Libya 0 0 Moğolistan 0 0 Makedonya 0 475 Malezya 0 0 Maritus 0 0 Mersin SB 0 0 Mısır 0 0 Moldova 0 0 Nepal 7.456 4.185 Norveç 0 624 Özbekistan 0 0 Pakistan 229.633 269.805 Romanya 42.089 39.353 Rusya 112 0 Senegal 212 0 Singapur 0 2.645 Suudi Ara. 0 0 Tacikistan 0 0 Tayland 4.314 9.726 Türkmenistan 312 18.970 Ukrayna 0 0 Ürdün 0 0 Yeni Zelanda 0 7.486 Yugoslavia 10.500 0 Zimbabve 1.424.055 1.139.465 Toplam 1998 6.053 171.475 0 0 0 10 8.277 675 0 0 0 38.356 0 0 0 6.810 3.004 0 0 0 0 1.908 31.105 1.840 2.668 0 207 0 0 0 0 0 0 0 1.140 0 412 6.697 4.435 24.263 16.311 0 0 0 99 0 0 33.937 0 11.848 0 0 371.530 1999 2000 2001 18.891 540 8.235 93.883 221.341 336.794 0 0 0 875 0 0 1.920 0 0 2.503 0 1.512 2.182 9.223 5.418 0 2.084 317 0 0 0 0 0 0 399 14.263 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 5 0 0 3.612 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 61 13.001 50.500 0 3.367 361 15.756 23.665 4.304 0 0 0 0 1.279 0 4.860 6.160 45.718 0 0 0 0 2.880 0 0 0 0 3.516 0 0 0 0 0 0 0 13.760 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 91 0 0 0 0 7.366 0 0 0 5 0 19.658 0 20.010 13.460 7.510 160 0 0 0 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0 551 4.428 2.025 0 0 0 0 24 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 185.886 313.478 489.198 2002 8.124 159.547 0 0 0 0 0 0 0 1.400 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 930 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 10.632 0 0 0 0 0 0 233 0 0 0 0 0 0 0 180.866 2003 2004 6.644 20.185 36.661 129.429 0 11.755 0 0 0 0 0 0 994 5.114 0 0 0 0 0 3.250 0 0 0 0 329 0 0 9.362 0 5.246 0 0 0 1.575 0 197 0 0 0 0 141 253 0 0 693 0 0 0 827 197 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 21.377 0 178 2.400 0 0 0 0 7.324 0 2.720 0 0 13.410 0 25.998 31.436 0 0 0 0 0 0 1.071 571 0 287 5.526 22.905 0 120 0 0 0 155 0 4.279 0 0 94.694 301.121 2005 1.350 216.461 18.825 0 0 1.438 14.341 1.053 0 0 0 0 0 0 0 0 0 88.944 0 0 9.867 0 0 1.078 27.478 0 706 0 0 6.724 0 0 0 0 0 0 0 157 0 1.352 64.776 0 0 0 1.256 0 0 0 0 0 0 0 492.978 U.S.A EU Afghanistan Ahl FR Argentina Albania Australia Azerbaijan Bahrain U.A.E Bonia & Her Bulgaria Bursa FR Algeria Aegean FR S Africa Georgia Iraq Iran Israel Switzerland Japan T.R.N.C Canada Kazakhstan Undefined C. Kyrgyzstan Libya Mongolia Macedonia Malaysia Mauritius Mersin FR Egypt Moldova Nepal Norway Uzbekistan Pakistan Romania Russia Senegal Singapore Saudi Arabia Tajikistan Thailand Turkmenistan Ukraine jordan New Zealand Yugoslavia Zimbabwe Total *2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 105 Zeytinyağı & Sofralık Zeytin & Pirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 48- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı (kg) Appendix Table 48- Turkey's Other Different Processed Table Olive Export to the Europian Countries (kg) Almanya Avusturya Belçika-Lük Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Macaristan Portekiz Slovakya Yunanaitan Toplam 1996 202.793 1.600 7.060 0 42.913 38.478 4.849 0 0 505.354 0 424.052 0 38.000 1.265.09 1997 122.584 13.374 8.924 2.352 51.780 17.695 1.998 0 2.516 23.356 139 79.800 12.000 12.000 348.518 1998 36.607 4.620 547 522 343 427 4952 0 0 55.481 0 0 0 24.000 127.499 1999 27.413 11.380 0 0 4.280 3.732 123 0 0 0 0 0 0 0 46.928 2000 4.384 0 0 0 200 7.576 10.220 359.200 0 0 2.272 0 0 6.480 390.332 2001 50.038 0 5.286 0 23.085 1.080 0 545.600 0 400 0 0 0 0 625.489 2002 2003 0 9487 0 0 1.440 82 0 0 0 83 0 4440 0 0 13.320 11040 0 329 154.500 0 0 0 0 0 0 0 30.360 0 199.620 25.461 2004 2005 23.709 65.354 0 0 0 0 0 0 0 0 12.718 5.368 0 560 10.400 11.400 0 0 0 0 0 482 0 0 0 0 0 18.480 46.827 101.644 Germany Austria Belgium-Lux Denmark France Holland G Britain Spain Sweden Italy Hungary Portugal Slovakia Greece Total *2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs Ek Tablo 49- Türkiye'nin Avrupa Birliği Ülkelerine Diğer İşlenmiş Sofralık Zeytin İhracatı ($) Appendix Table 49- Turkey's Other Different Processed Table Olive Export to the Europian Countries ($) Almanya Avusturya Belçika-Lük Danimarka Fransa Hollanda İngiltere İspanya İsveç İtalya Macaristan Portekiz Slovakya Yunanistan Toplam 1996 204.940 3.604 5.685 0 56.675 54.444 9.450 0 0 0 0 442.723 0 34.333 777.521 1997 227.025 33.789 19.395 4.089 105.057 37.735 4.311 0 3.337 30.373 189 88.645 21.778 9.360 575.723 1998 89.908 10.743 1.912 607 1.094 722 9.996 0 0 56.493 0 0 0 18.720 171.475 1999 54.947 22.238 0 0 5.772 10.534 392 0 0 0 0 0 0 0 93.883 2000 9.479 0 0 0 460 12.959 17.782 176.610 0 0 4.051 0 0 19.482 221.341 2001 2002 41.577 0 0 0 7.077 2.429 0 0 15.636 0 944 0 0 0 271.510 9.934 0 0 50 147.184 0 0 0 0 0 0 0 19.089 336.794 159.547 2003 14.433 0 387 0 147 9.467 0 11.845 382 0 0 0 0 0 36.661 2004 66.464 0 0 0 0 46.076 0 16.889 0 0 0 0 0 0 129.429 2005 153.656 0 0 0 0 21.218 3.214 15.246 0 0 1.445 0 0 21.682 216.461 Germany Austria Belgium-Lux Denmark France Holland G Britain Spain Sweden Italy Hungary Portugal Slovakia Greece Total *2004 Verileri 10 Aylıktır. Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 106 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 50- Türkiyenin Sofralık Zeytin İhracatı (kg/$) … Appendix Table 50- Turkey's Table Oil Export (kg/$) SİYAH ZEYTİN Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Sofralık Z İhracattındaki Oranı $ (%) Top.Sofralık Z İhracattındaki Oranı kg (%) YEŞİL ZEYTİN Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Sofralık Z İhracattındaki Oranı $ (%) Top.Sofralık Z İhracattındaki Oranı kg (%) DİĞER İŞLENMİŞ ZEYTİNLER Değer ($) Miktar (kg) Birim Fiyatı ($/kg) Top.Sofralık Z İhracattındaki Oranı $ (%) Top.Sofralık Z İhracattındaki Oranı kg (%) Toplam Sofralık Z İhracat Değeri ($) Toplam Sofralık Z İhracat Miktarı (kg) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Ortalama 25.029.529 27.252.786 22.323.840 22.883.541 20.472.067 22.244.494 13.171.277 39.099.759 55.558.440 50.579.968 17.631.250 21.525.018 20.364.806 21.402.803 21.681.796 31.692.781 29.391.567 36.254.944 47.405.805 1,42 1,27 1,10 1,07 0,94 0,70 0,45 1,08 1,17 1,30 29.861.570 28.633.867 1,05 72,97 72,77 78,93 74,96 76,16 68,94 76,22 75,59 80,06 80,87 76,44 71,99 75,49 82,47 77,98 78,37 73,01 85,23 78,92 85,39 85,85 80,08 7.846.774 9.060.042 5.589.041 7.456.538 6.094.802 9.532.930 3.929.252 12.532.959 13.538.471 11.474.197 5.025.253 6.174.620 4.028.545 5.910.466 5.521.065 10.890.148 4.827.525 9.625.102 7.955.103 6.197.526 38.987.898 1,56 1,47 1,39 1,26 1,10 0,88 0,81 1,30 1,70 1,85 8.705.501 6.615.535 1,33 22,88 24,19 19,76 24,43 22,67 29,54 22,74 24,23 19,51 18,34 22,28 20,52 21,66 16,31 21,53 19,96 25,09 14,00 20,95 14,33 13,65 18,50 1.424.055 1.139.465 371.530 185.886 313.478 489.198 180.866 94.694 301.121 492.978 499.327 1.833.778 812.715 299.433 134.665 464.349 828.584 265.045 58.551 153.101 225.938 507.616 0,78 1,40 1,24 1,38 0,68 0,59 0,68 1,62 1,97 2,18 1,25 4,15 3,04 1,31 0,61 1,17 1,52 1,05 0,18 0,43 0,79 1,28 7,49 2,85 1,21 0,49 1,68 1,91 0,77 0,13 0,28 0,50 1,42 34.300.358 37.452.293 28.284.411 30.525.965 26.880.347 32.266.622 17.281.395 51.727.412 69.398.032 62.547.143 24.490.281 28.512.353 24.692.784 27.447.934 27.667.210 43.411.513 34.484.137 45.938.597 55.514.009 45.411.362 39.066.398 35.757.018 Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 107 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 51- Türkiye'nin Ülkelere Göre Siyah ve Yeşil Sofralık Zeytin İthalatı (TL/kg) Appendix Table 51- Turkey's Black and Green Table Olive Import by Countries (TL/kg) Yeşil Zeytin Fransa Benin Yunanistan Avusturya Almanya Kuveyt Kes ve Bil Romanya Bulgaristan S Arabistan İtalya A.B.D. Hollanda Beçika-Lük Ukrayna Fas Siyah Zeytin Fas Yunanistan Almanya Suudi Arabistan Yemen Kes ve Bil Hollanda Romanya Türkmenistan İsveç Avustralya Rusya Kanada Fransa Avusturya K.K.T.C Suriye A.B.D. İtalya Ukrayna Moldava Diğerleri Azerbeycan A.B.D. İran K.K.T.C Bosna Hersek İsviçre Yunanistan 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005* 0 0 134.400 3.742 32.274 25.839 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.746 9.201 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 15.000 0 146.264 0 4.401 0 10.350 22.400 10.520 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.180 0 0 0 0 632 0 7.889 10.312 0 0 0 0 0 0 0 2.421 0 981 0 0 0 0 0 0 2.100 0 10.400 0 0 0 0 40.105 0 3.844 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.250 0 0 0 0 2.800 0 2.202 0 0 0 0 22.176 0 0 0 8.244 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 16.694 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2.991 0 0 0 0 0 7.166 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 73.820 912 3.164 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 28518 0 0 57713 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 19.500 0 672.385 0 0 17.139 21.854 15.600 5700 5.123 12.000 30 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39420 0 0 28446 0 0 0 0 0 0 0 13.000 185 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 7.068 17.572 0 0 0 0 0 0 0 0 0 20 0 0 0 0 0 0 8258 0 0 14721 0 19.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6.537 0 0 0 0 0 900 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 150 0 18.500 0 0 47.345 1.200 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 51.548 0 1.722 0 0 30.800 24.065 3.600 0 0 0 69.557 12.275 0 0 16.800 7.600 0 0 0 39.600 0 5.367 0 0 0 3618 0 0 0 0 20959 0 0 0 0 0 0 0 0 0 39.210 0 0 0 363095 0 7.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1.544 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4.994 0 0 0 0 0 0 0 1.000 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 18.480 Green Table Olive Spain Benin Greece Austria Germany Kuwait Undefined C Romania Bulgaria S.Arabistan Italy U.S.A Netherland Belgium-Lux Ukraine Morocco Black Olive Morocco Greece Germany Saudi Arabia Yemen Undefined C Netherlands Romania Turkmenistan Sweden Australia Russia Canada France Austria T.R.N.C Syria U.S.A Italy Ukraine Moldova Others Azerbaijan U.S.A Iran T.R.N.C B-Herzegovina Switzerland Greece Kaynak:Türkiye İstatistik Kurumu Dış Ticaret İstatistikleri Source:State İnstitute of Statistic,Foreign Trade Statistcs ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 108 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 52- Türkiye'de İllere Göre Çiftçi Eline Geçen Yağlık Zeytin Fiyatları (TL/kg) Appendix Table 52- Turkey's Olive for Olive Oil Producer Prices by Province (TL/kg) Oca Jan Şub Feb Mar Mar Nis Apr May May Haz Jun Tem Jul Ağu Aug Eyl Sep Eki Oct Kas Nov Ara Dec Ort Ave 29.056 59.375 64.500 55.889 168.750 252.592 675.456 884.375 31.400 64.000 71.667 171.875 150.000 255.748 651.184 829.167 40.500 70.000 94.000 157.182 0 258.860 0 850.000 60.000 70.000 110.000 164.000 0 0 0 875.000 60.000 68.333 110.000 155.000 0 0 0 0 80.000 70.000 106.667 100.000 0 0 651.184 0 50.000 75.000 106.667 115.000 0 0 0 0 0 75.000 106.667 190.700 0 596.647 0 0 0 75.000 106.667 0 0 0 1.196.350 0 36.250 75.000 104.286 181.250 200.000 596.647 774.153 0 40.000 71.667 103.333 187.500 220.000 596.647 632.040 858.333 38.750 67.727 88.636 181.250 0 401.368 690.632 812.500 46.595 70.091 97.757 150.877 184.688 422.644 753.000 851.563 52.500 47.500 105.000 100.833 250.000 404.444 866.666 1.257.143 55.000 53.333 100.000 158.000 250.000 404.444 883.333 1.400.000 55.000 63.333 100.000 103.761 0 0 1.044.444 1.216.667 60.000 66.667 150.000 145.000 0 0 1.033.333 1.275.000 60.000 0 0 160.000 0 0 0 1.283.333 0 0 0 0 250.000 0 0 1.300.000 0 0 0 0 0 0 0 1.350.000 0 0 0 0 0 733.333 1.116.667 0 0 0 0 0 0 766.667 1.116.667 1.300.000 50.000 0 0 140.000 300.000 766.667 1.208.333 0 48.000 106.667 147.500 200.000 283.333 733.333 1.117.778 1.264.286 46.000 110.000 126.000 225.000 430.000 599.127 1.022.222 1.300.000 53.312 74.583 121.416 154.074 293.889 629.716 1.045.494 1.294.643 57.838 104.400 311.000 422.000 595.000 626.585 1.398.785 1.440.946 66.500 136.000 336.000 422.000 708.000 629.539 1.505.556 66.500 136.000 336.000 422.000 644.000 767.724 1.550.158 1.552.768 76.400 136.000 336.000 372.000 644.000 767.724 1.450.157 1.593.194 76.400 136.000 336.000 372.000 644.000 767.724 1.450.157 1.578.796 0 136.000 336.000 372.000 672.000 814.986 1.550.157 0 70.800 136.000 336.000 464.000 672.000 1.029.539 0 1.670.962 0 136.000 286.000 464.000 508.000 1.023.631 0 1.655.535 0 157.200 336.000 464.000 508.000 750.289 1.350.157 1.655.535 23.350 141.100 314.000 432.666 508.000 838.618 0 1.655.535 33.810 151.733 310.333 439.000 570.667 926.946 896.761 1.556.708 43.150 155.750 259.750 432.000 755.333 789.404 928.194 1.591.203 57.194 138.515 319.423 423.139 619.083 811.059 1.321.816 1.586.976 34.980 60.650 117.105 233.993 371.400 375.733 700.000 912.070 43.773 67.600 142.600 211.910 371.400 384.311 675.000 912.849 43.773 86.100 187.000 232.066 371.400 429.289 833.333 921.395 47.073 78.700 218.500 246.500 335.000 367.155 0 1.045.365 86.500 93.500 180.500 243.500 372.000 388.599 0 929.207 86.500 93.500 174.000 206.500 446.000 484.311 0 0 86.500 93.500 174.000 262.000 446.000 484.311 966.666 0 0 56.500 174.000 250.000 446.000 484.311 966.666 0 0 56.500 174.000 268.500 342.400 525.733 0 0 37.000 94.150 146.866 287.000 520.000 584.311 962.222 0 50.025 93.566 217.350 287.000 268.670 684.311 853.333 995.552 56.800 105.160 159.633 264.600 291.610 464.152 880.555 996.869 57.292 81.618 172.129 249.464 381.823 471.377 854.722 959.044 25.833 33.636 97.500 192.500 500.000 944.308 1.033.500 25.000 35.000 113.750 186.000 500.000 826.625 1.044.444 35.000 48.333 126.667 230.000 525.284 841.054 1.042.857 35.000 45.000 65.000 198.000 725.284 828.132 1.087.500 0 40.000 0 225.000 999.052 843.905 1.050.000 0 50.000 100.000 250.000 1.099.621 836.555 1.050.000 50.000 100.000 0 250.000 1.099.621 1.091.025 1.000.000 50.000 0 0 250.000 1.099.526 1.091.025 1.100.000 43.333 0 0 275.000 1.016.572 1.091.025 1.180.000 33.333 70.000 157.500 300.000 1.016.572 1.091.025 1.116.667 30.000 82.500 136.000 263.333 1.016.572 1.091.025 1.133.333 33.500 78.000 117.500 263.333 841.509 1.178.740 1.187.500 36.099 58.246 114.239 240.264 869.968 979.537 1.085.483 54.000 41.667 162.500 198.571 287.306 608.333 970.833 58.000 43.000 165.000 185.000 267.254 640.000 887.500 110.000 45.000 200.000 175.000 267.254 640.000 868.750 130.000 50.000 200.000 175.000 254.313 675.000 950.000 130.000 55.000 150.000 175.000 0 0 1.000.000 140.000 60.000 210.000 0 0 1.000.000 1.000.000 100.000 70.000 166.667 0 0 0 1.000.000 100.000 200.000 80.000 0 0 0 1.000.000 100.000 200.000 80.000 0 0 750.000 925.000 51.000 200.000 150.000 150.000 783.609 833.333 868.750 54.000 182.000 106.250 183.333 668.530 833.333 993.750 51.667 175.000 110.000 175.000 397.578 1.000.000 1.058.333 89.888 110.138 148.368 177.113 417.978 775.556 960.243 Aydın 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Balıkesir 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Bursa 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Çanakkale 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 İzmir 1996 1997 1998 1999 2001 2002 2003 Manisa 1996 1997 1998 1999 2001 2002 2003 Muğla 1996 1997 1998 1999 2001 2002 2003 56.667 0 80.000 0 0 68.750 66.250 90.000 95.000 95.000 126.667 200.000 100.000 150.000 150.000 183.571 185.714 133.333 125.000 266.667 0 0 0 0 0 1.431.902 1.374.998 1.533.330 1.192.060 1.168.690 1.333.333 1.300.000 1.250.000 1.375.000 1.550.000 0 0 80.000 0 150.000 0 250.000 250.000 0 0 1.261.190 1.248.090 0 1.400.000 0 0 0 47.500 0 0 0 175.000 0 200.000 150.000 178.333 250.000 273.333 265.000 325.000 0 850.000 950.000 1.000.000 1.248.090 1.127.857 1.152.618 1.143.174 0 1.250.000 1.250.000 1.500.000 56.250 60.104 146.250 102.031 196.667 160.166 280.000 232.302 933.333 933.333 1.361.902 1.270.325 0 1.356.481 42.172 104.994 68.521 131.643 183.785 411.519 807.544 1.076.212 1.174.157 44.506 69.412 98.463 121.083 228.769 470.144 738.849 1.057.511 1.248.230 37.491 48.931 107.347 126.709 232.090 352.852 607.815 969.381 1.138.679 TÜRKİYE 15.851 16.786 1995 47.202 44.560 1996 53.678 56.533 1997 110.421 120.492 1998 142.317 182.344 1999 304.015 316.004 2000 377.086 413.337 2001 906.327 813.781 2002 1.153.753 1.169.638 2003 Kaynak:TÜİK Source: State Institute of Statistic 17.408 59.985 68.738 125.817 166.546 370.634 420.589 1.009.063 1.150.117 17.093 65.451 69.443 139.672 173.396 376.986 487.639 1.030.690 1.198.629 ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 46.599 81.952 70.417 148.844 192.892 392.646 712.216 1.114.446 1.237.824 45.161 68.102 89.097 137.611 198.793 538.673 836.883 1.077.734 1.243.293 28.631 67.161 98.911 138.883 278.849 406.776 775.701 1.077.272 1.295.412 29.675 43.497 99.346 141.409 210.246 350.939 780.753 1.012.528 1.227.149 30.619 46.312 106.322 142.949 229.916 317.706 735.329 949.845 1.151.660 26.782 57.785 81.829 130.911 192.857 323.062 641.145 994.484 1.199.045 109 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 53- Türkiye'de İllere Göre Çifçi Eline Geçen Sofralık Zeytin Fiyatları (TL/kg) Appendix Table 53- Turkey's Table Olive Producer Prices by Province (TL/kg) Oca Jan Şub Feb Mar Mar Nis Apr May May Haz Jun Tem Jul Ağu Aug Eyl Sep Eki Oct Kas Nov Ara Dec Ort Ave 52.846 61.000 152.778 137.300 371.818 306.293 709.846 1.109.690 60.200 59.167 158.571 114.444 385.000 300.405 791.829 1.213.325 90.000 70.000 192.500 147.500 350.000 408.860 756.158 1.210.179 95.000 86.667 210.000 190.625 360.000 555.216 795.478 1.503.732 104.167 87.500 218.000 225.000 450.000 467.139 746.175 1.310.454 119.000 98.750 184.000 305.000 433.333 512.668 823.420 1.307.386 106.667 123.333 211.667 270.833 450.000 587.295 1.062.043 1.463.863 110.000 85.000 220.000 275.058 475.000 685.296 1.062.043 1.021.591 90.000 117.500 231.429 300.000 461.111 796.560 1.062.043 1.314.772 65.000 120.000 194.667 437.500 443.750 735.599 982.246 1.190.841 76.250 147.500 174.643 398.000 490.000 627.193 925.398 964.870 77.500 146.364 137.500 400.000 562.500 528.549 922.919 1.117.920 87.219 100.231 190.479 266.772 436.043 886.633 1.227.385 111.250 108.571 298.333 271.250 550.000 517.020 1.071.902 1.347.165 146.250 163.750 312.500 321.250 578.000 592.683 1.092.795 1.467.044 130.000 181.250 262.550 341.667 550.000 1.067.787 1.247.550 1.495.032 148.000 202.857 325.000 410.000 650.000 0 1.387.223 1.557.556 130.000 193.333 362.500 500.000 650.000 0 1.297.550 1.654.795 136.667 261.667 383.333 300.000 650.000 0 0 1.728.631 140.000 290.000 350.000 350.000 655.000 945.192 1.270.136 2.019.198 145.000 200.000 350.000 0 658.000 837.317 1.487.931 1.878.631 140.000 200.000 350.000 0 700.000 856.133 1.571.325 2.183.209 85.000 182.500 242.857 340.000 750.000 1.033.979 1.210.426 1.925.201 91.250 273.333 334.444 352.500 750.000 1.261.339 1.299.731 1.795.751 88.571 304.286 265.000 500.000 758.000 853.179 1.296.549 1.708.138 124.332 213.462 319.709 368.667 658.250 884.959 1.293.920 1.730.029 113.385 235.933 434.400 595.000 789.000 877.969 1.417.848 1.974.274 134.775 246.533 436.400 569.250 772.400 861.960 1.547.280 1.980.497 134.775 264.733 454.300 591.467 798.667 953.098 1.496.600 2.082.752 137.250 272.000 439.900 667.733 798.667 975.181 1.732.740 1.955.233 151.834 281.000 422.000 667.733 794.000 1.023.704 1.732.740 1.891.960 162.700 272.000 417.333 671.333 815.800 1.012.873 2.725.767 1.907.157 163.450 347.300 422.000 715.200 880.400 1.233.970 1.618.200 1.803.431 217.625 325.700 443.400 751.000 909.000 1.233.970 1.059.100 1.935.333 233.500 364.800 425.400 787.000 909.000 1.233.970 2.088.650 2.140.500 233.500 371.600 472.000 808.200 930.400 1.214.878 1.809.100 2.153.282 192.400 399.200 531.596 775.200 1.004.400 1.332.100 1.480.282 2.232.093 240.166 421.360 536.262 693.000 1.111.667 1.062.610 1.764.916 2.398.760 176.280 316.846 452.915 691.010 876.117 1.084.690 1.706.102 2.037.939 97.969 144.400 215.160 281.834 655.500 810.007 1.186.924 1.645.664 101.800 148.100 205.834 191.934 733.200 841.173 1.149.705 1.648.316 104.350 137.000 236.334 298.000 851.600 863.474 1.254.562 1.681.368 115.840 114.800 258.250 323.334 696.000 849.321 1.792.900 1.681.945 124.800 125.900 261.000 274.000 597.333 879.343 1.792.900 1.674.180 112.033 144.400 236.334 348.000 696.000 880.058 0 1.719.729 135.133 131.500 211.666 360.334 844.000 880.058 1.821.500 0 118.633 162.900 187.000 409.666 751.500 862.903 1.988.167 1.941.333 138.350 148.100 205.500 409.666 548.000 902.932 2.185.800 1.916.253 111.900 167.266 224.000 375.750 432.067 0 1.541.495 1.777.580 100.395 209.700 249.666 368.400 643.143 0 1.192.097 1.761.565 101.091 223.533 255.500 437.000 652.833 857.928 1.180.051 1.763.690 113.524 154.799 228.853 339.827 675.098 862.720 1.553.282 1.746.511 70.000 71.500 174.000 188.750 575.000 544.781 1.373.976 1.595.141 68.571 80.714 210.000 241.667 671.429 521.751 1.533.843 1.601.326 81.250 120.000 187.500 250.000 758.333 500.853 1.419.382 1.668.284 91.667 117.500 187.500 220.000 858.333 650.948 1.262.965 1.689.630 110.000 155.000 233.333 304.000 691.667 681.038 1.260.472 1.939.772 100.000 200.000 275.000 387.500 750.000 951.584 1.347.407 2.211.363 135.000 200.000 250.000 387.500 962.500 975.406 1.376.063 1.818.636 115.000 250.000 250.000 412.500 920.000 1.200.000 1.836.824 2.051.704 100.833 245.000 250.000 412.500 806.250 1.200.691 1.998.255 2.051.704 47.727 230.000 188.333 441.667 892.857 1.500.000 1.245.939 1.821.780 56.923 203.333 166.364 460.000 618.182 1.500.000 1.570.969 1.898.376 62.857 220.000 165.833 460.000 635.714 891.902 1.670.611 1.612.244 86.652 174.420 211.488 347.174 761.689 926.580 1.491.392 1.829.997 76.000 81.667 166.000 162.500 300.000 391.813 1.086.313 1.304.646 85.000 88.571 169.000 207.143 300.000 519.968 1.228.090 1.348.977 100.000 73.333 165.000 216.667 400.000 551.078 1.013.274 1.384.519 116.667 130.000 186.667 150.000 300.000 551.078 1.116.165 1.466.272 128.333 145.000 186.667 250.000 425.000 0 1.203.067 1.466.272 110.000 145.000 225.000 350.000 425.000 0 1.194.573 1.455.491 100.000 145.000 203.333 350.000 0 0 1.572.800 1.569.988 100.000 180.000 220.000 350.000 250.000 0 1.241.253 1.715.136 100.000 200.000 180.000 350.000 300.000 0 1.064.216 1.538.395 74.615 157.500 193.750 250.000 350.000 975.641 1.010.836 1.527.776 71.818 164.286 170.000 316.667 312.500 1.131.811 890.124 1.389.348 91.364 148.571 153.333 316.667 480.000 641.836 1.269.222 1.553.242 96.149 138.244 184.895 272.470 349.318 680.461 1.157.494 1.476.672 73.333 130.000 263.333 242.143 662.500 689.165 925.424 1.375.247 81.250 130.000 293.333 237.500 0 640.267 1.152.979 1.393.718 88.333 176.000 327.500 312.500 900.000 681.662 1.252.678 1.509.727 88.000 181.429 362.500 350.000 0 780.951 1.305.988 1.730.681 96.667 187.500 421.429 475.000 860.000 979.037 1.303.418 1.603.522 90.000 178.333 420.833 516.000 0 966.219 1.365.918 1.793.181 106.000 197.143 385.000 571.429 816.667 967.829 1.146.182 2.043.181 117.500 216.667 375.000 578.571 0 1.086.679 1.382.701 0 102.857 225.000 394.444 516.667 810.000 1.086.679 1.683.073 1.734.545 77.500 214.444 305.556 462.500 0 1.244.403 1.097.854 1.468.854 89.545 199.375 262.500 411.111 780.000 1.104.306 1.224.148 1.430.803 89.545 205.625 242.500 421.429 0 907.044 1.160.240 1.814.772 91.710 186.793 337.827 424.571 804.861 927.853 1.250.050 1.627.112 31.229 33.590 1995 81.484 93.155 1996 116.260 127.775 1997 242.214 257.361 1998 306.208 293.574 1999 601.218 622.895 2000 735.781 724.838 2001 1.241.961 1.278.258 2002 1.495.217 1.582.987 2003 Kaynak:TÜİK Source:State Institute of Statistic 39.533 100.600 141.682 259.647 317.038 676.990 847.143 1.290.434 1.629.203 47.070 110.261 160.566 284.452 348.051 681.048 852.526 1.387.812 1.688.797 52.906 118.948 167.419 299.017 390.114 690.781 897.824 1.388.074 1.639.295 54.278 116.137 185.805 297.076 401.627 742.299 941.718 1.655.582 1.734.169 62.529 125.995 213.360 289.215 414.313 874.194 1.013.943 1.491.197 1.767.933 66.124 123.903 195.447 299.808 448.035 775.071 1.007.132 1.424.242 1.745.598 66.079 115.114 211.376 295.024 438.640 765.462 1.030.825 1.607.293 1.818.297 56.060 85.795 199.301 260.927 445.739 739.896 1.077.525 1.275.408 1.697.566 57.747 87.161 226.921 280.322 438.601 738.598 1.280.063 1.247.651 1.641.495 64.398 95.312 238.160 262.603 466.366 781.797 932.575 1.329.943 1.690.724 51.357 101.714 179.282 274.868 389.270 707.232 945.158 1.399.016 1.677.607 Aydın 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Balıkesir 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Bursa 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Çanakkale 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 İzmir 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Manisa 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 Muğla 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 TÜRKİYE ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 110 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 54- Türkiye'de İllere Göre Riviera Zeytinyağı Perakende Fiyatları (TL/kg) Appendix Table 54- Turkey's Riviera Olive Oil Consumer Prices by Province (TL/kg) Adana 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Ankara 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Konya 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Bursa 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Gaziantep 2000 2001 2002 2003 2004 2005 İstanbul 2000 2001 2002 2003 2004 2005 İzmir 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Manisa 2000 2001 2002 2003 2004 2005 TÜRKİYE 1999 2000 2001 2002 2003 2004 Oca Jan Şub Feb Mar Mar Nis Apr May May Haz Jun Tem Jul Ağu Aug Eyl Sep Eki Oct Kas Nov Ara Dec Ort Ave 1.913.475 2.452.575 5.453.000 6.471.700 6.897.075 7,91 2.073.775 2.455.950 5.496.000 6.484.950 6.915.075 7,91 2.116.625 2.540.600 5.496.000 6.494.950 6.929.325 8,19 2.211.825 2.606.700 5.466.725 6.559.200 6.961.700 8,24 2.271.325 2.801.450 5.647.700 6.590.700 7.009.700 8,33 2.378.575 2.844.200 5.817.700 6.607.450 7.207.512 8,46 2.404.950 2.902.125 6.023.075 6.626.700 7.297.825 8,47 2.431.950 2.939.625 6.164.075 6.634.200 7.368.700 8,5 2.431.950 3.069.025 6.299.450 6.659.450 7.449.575 8,4 2.441.825 3.778.162 6.343.450 6.717.825 7.518.325 8,6 2.451.450 4.641.125 6.362.200 6.780.700 7.580.950 8,81 2.451.950 5.142.000 6.404.700 6.799.700 7.604.475 9,77 2.298.306 3.181.128 5.914.506 6.618.960 7.194.160 8,46 1.903.508 2.465.166 5.529.360 6.312.016 7.083.354 7,76 2.136.782 2.471.590 5.466.024 6.398.638 7.143.040 8,02 2.242.459 2.558.988 5.490.329 6.534.937 7.151.878 8,53 2.321.692 2.710.247 5.602.528 6.645.934 7.191.594 8,53 2.367.057 2.907.126 5.713.556 6.732.013 7.214.149 8,58 2.392.819 3.003.731 5.778.113 6.709.620 7.342.605 8,45 2.412.024 3.053.188 5.839.637 6.746.956 7.407.760 8,59 2.439.993 3.085.246 5.994.150 6.727.820 7.490.921 8,71 2.497.761 3.265.796 6.234.775 6.839.302 7.722.880 8,75 2.518.709 4.056.059 6.298.544 6.882.963 7.787.905 8,77 2.521.590 5.223.678 6.200.600 6.943.812 7.876.094 9,36 2.512.841 5.595.589 6.289.216 7.064.269 7.951.863 9,75 2.355.603 3.366.367 5.869.736 6.711.523 7.447.004 8,65 1.893.533 2.268.000 5.502.167 5.754.500 6.674.933 7,85 2.065.333 2.359.667 5.406.000 5.708.000 6.629.267 7,92 2.110.667 2.540.667 5.382.667 5.779.167 6.833.767 8,17 2.227.667 2.683.633 5.311.667 5.878.633 6.902.267 8,56 2.270.800 2.903.000 5.149.167 5.883.933 6.948.600 8,7 2318800 2858500 5376000 5869267 7244767 8,7 2.362.633 2.803.667 5.573.833 5.890.767 7.372.933 9,12 2.382.467 2.939.500 5.713.333 6.067.600 7.447.767 8,71 2.354.967 3.091.667 5.755.167 6.352.100 7.476.933 8,65 2.357.383 4.196.500 5.752.667 6.477.600 7.657.933 9,18 2.297.767 5.216.267 5.766.000 6.535.267 7.660.267 9,79 2.188.667 5.729.833 5.793.667 6.665.267 7.615.867 10,28 2.235.890 3.299.242 5.540.195 6.071.842 7.205.442 8,80 1.934.731 2.440.676 5.473.935 6.214.526 6.729.101 7,58 2.079.727 2.388.387 5.367.577 6.256.065 6.738.137 7,58 2.165.537 2.575.984 5.436.886 6.259.915 6.762.493 8,25 2.241.575 2.769.018 5.504.456 6.363.911 6.870.465 8,58 2.333.565 2.852.148 5.567.355 6.460.763 6.918.185 8,62 2.390.684 2.887.055 5.584.203 6.469.194 6.994.402 8,7 2.407.752 2.895.365 5.870.903 6.490.040 7.028.616 8,68 2.438.120 2.900.589 6.133.446 6.504.295 7.224.606 8,66 2.452.217 3.038.666 6.211.574 6.452.792 7.510.435 8,66 2.456.146 3.491.886 6.211.348 6.566.765 7.559.958 8,87 2.440.240 4.845.876 6.219.143 6.618.569 7.586.521 9,17 2.418.859 5.339.893 6.224.473 6.712.173 7.600.583 10 2.313.263 3.202.129 5.817.108 6.447.417 7.126.959 8,61 1.880.688 2.441.583 5.750.813 6.509.125 7.096.646 7,68 2.063.365 2.399.396 5.896.094 6.509.125 7.125.521 7,77 2.197.958 2.594.875 5.911.896 6.537.063 7.145.271 7,89 2.259.135 2.808.844 5.687.688 6.645.521 7.177.750 7,98 2.313.167 2.941.625 5.844.521 6.717.792 7.170.250 8,24 2.390.250 3.054.635 5.986.729 6.732.979 7.360.063 8,26 2.409.500 3.112.646 6.136.333 6.732.979 7.392.021 8,2 2.412.313 3.201.854 6.269.896 6.734.854 7.424.083 8,17 2.435.219 3.279.396 6.395.271 6.734.854 7.490.500 7,95 2.423.010 4.013.260 6.425.760 6.882.938 7.583.875 8,25 2.415.573 5.080.198 6.429.042 6.923.771 7.631.406 8,44 2.437.833 5.579.063 6.487.708 7.087.083 7.642.938 8,78 2.303.168 3.375.615 6.101.813 6.729.007 7.353.360 8,13 1.975.470 2.507.450 5.812.665 6.226.994 6.729.101 7,92 2.130.302 2.513.841 5.717.497 6.174.400 6.738.137 7,99 2.268.588 2.607.805 5.732.475 6.300.846 6.762.493 8,17 2.370.341 2.772.668 5.811.892 6.481.723 6.870.465 8,36 2.426.030 2.912.238 5.952.277 6.547.051 6.918.185 8,52 2.477.484 2.985.813 5.991.154 6.633.971 6.994.402 8,43 2.477.836 2.985.813 6.083.971 6.727.742 7.028.616 8,48 2.490.409 3.064.002 6.212.292 6.738.788 7.224.606 8,54 2.503.059 3.175.525 6.349.844 6.756.179 7.510.435 8,47 2.524.392 3.861.356 6.322.950 6.849.473 7.559.958 8,71 2.535.305 5.136.135 6.344.873 6.824.663 7.586.521 9,04 2.520.026 5.781.577 6.258.415 6.712.173 7.989.452 9,71 2.391.604 3.358.685 6.049.192 6.581.167 7.159.364 8,52 1.819.571 2.361.081 4.998.405 6.004.037 6.498.404 7,19 1.934.505 2.332.402 5.091.497 6.006.171 6.587.327 7,39 2.021.459 2.398.484 5.208.683 6.287.959 6.496.347 7,64 2.187.381 2.489.992 5.265.263 6.451.694 6.571.746 7,68 2.236.100 2.756.377 5.309.427 6.379.502 6.608.429 7,89 2.279.854 2.808.415 5.343.192 6.508.740 6.682.750 7,76 2.298.848 2.877.663 5.669.542 6.508.846 6.778.903 8,02 2.320.501 2.889.220 5.745.248 6.482.452 6.692.635 7,85 2.319.369 2.946.183 5.745.695 6.478.087 6.748.524 7,92 2.318.143 3.456.363 5.838.188 6.452.875 6.825.255 8,52 2.337.327 4.422.584 5.954.644 6.493.848 6.837.718 8,81 2.344.202 4.766.600 5.972.748 6.555.492 6.927.911 9,22 2.201.438 3.042.114 5.511.878 6.384.142 6.687.996 7,99 1.753.182 2.268.182 5.125.000 6.030.909 6.299.773 7,98 1.827.159 2.288.636 5.084.318 6.071.364 6.289.545 7,67 1.919.886 2.273.409 5.047.955 6.078.409 6.278.864 8,11 1.999.773 2.422.274 5.017.955 6.160.455 6.339.545 8,48 2.061.818 2.609.091 5.216.364 6.243.636 6.369.091 8,48 2.132.500 2.692.727 5.278.182 6.219.091 6.486.591 8,11 2.168.636 2.701.364 5.296.364 6.191.818 6.602.955 8,5 2.217.500 2.705.227 5.542.045 6.180.909 6.722.273 8,5 2.265.909 2.831.818 5.633.636 6.178.636 6.899.545 8,5 2.299.318 3.198.182 5.768.636 6.180.909 7.215.455 8,72 2.326.591 4.317.273 5.857.500 6.162.727 7.285.909 9,28 2.322.045 4.808.636 5.947.273 6.235.455 789.930 1.883.105 2.444.185 5.443.944 6.111.264 6.697.474 803.856 2.034.622 2.445.037 5.438.938 6.113.211 6.761.095 828.717 2.148.986 2.532.219 5.433.807 6.204.895 6.765.000 863.213 2.246.032 2.672.633 5.463.834 6.322.518 6.834.648 962.733 2.320.237 2.833.160 5.552.633 6.388.667 6.922.099 1.116.722 2.364.517 2.900.084 5.629.674 6.446.626 7.108.702 1.237.926 2.395.625 2.932.468 5.760.054 6.484.932 7.144.540 1.310.873 2.416.056 2.979.398 5.886.905 6.493.923 7.246.208 1.369.047 2.438.153 3.115.028 6.013.913 6.537.415 7.371.341 1.493.867 2.449.981 3.778.102 6.054.755 6.595.599 7.492.959 1.638.190 2.459.557 4.816.387 6.085.119 6.622.313 7.546.089 1.754.532 2.453.587 5.304.237 5.443.944 6.670.378 2.107.860 2.926.402 5.401.269 6.161.193 6.617.231 9,28 8,46 1.180.801 2.300.872 3.229.412 5.683.960 6.415.978 7.080.923 Kaynak:TÜİK Source:State Institute of Statistic ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 111 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 55- Türkiye'de İllere Göre Siyah Zeytin Perakende Fiyatları (TL/kg) Appendix Table 55- Turkey's Black Table Olive Consumer Prices by Province (TL/kg) Oca Jan Adana 2000 1.688.150 2001 2.333.575 2002 3.331.125 2003 4.459.700 2004 5.253.700 2005 7,16 Ankara 2000 1.988.463 2001 2.564.028 2002 3.401.470 2003 4.726.590 2004 5.371.284 2005 6,88 Konya 1.613.067 2000 2.352.000 2001 2.939.133 2002 4.063.167 2003 4.633.333 2004 2005 7,53 Bursa 2000 1.655.226 2001 2.351.896 2002 3.013.515 2003 4.431.780 2004 5.100.625 2005 6,68 Gaziantep 2000 1.746.958 2001 2.289.000 2002 3.029.000 2003 4.376.667 2004 5.434.729 2005 5,91 İstanbul 2000 2.261.032 2001 2.855.175 2002 3.682.808 2003 5.358.073 2004 6.158.265 2005 7,93 İzmir 2000 1.615.992 2001 2.251.295 2002 3.072.162 2003 4.241.863 2004 5.008.024 2005 5,94 Manisa 2000 1.231.818 2001 2.050.000 2002 2.503.864 2003 3.720.455 2004 4.450.000 2005 7,99 TÜRKİYE 2000 1.834.334 2001 2.418.597 2002 3.218.307 2003 4.488.318 2004 5.272.593 Kaynak:TÜİK Şub Feb Mar Mar Nis Apr May May Haz Jun Tem Jul Ağu Aug Eyl Sep Eki Oct Kas Nov Ara Dec Ort Ave 1.722.900 2.388.825 3.426.750 4.559.075 5.315.450 7,29 1.800.375 2.523.825 3.533.250 4.651.575 5.500.075 7,89 1.893.500 2.590.825 3.641.125 4.898.075 5.652.325 8,06 1.922.000 2.789.700 3.706.250 5.052.825 5.682.075 7,97 1.974.750 2.890.200 3.721.250 5.147.950 5.718.200 7,55 1.995.125 2.975.450 3.821.200 5.170.200 5.914.450 7,75 2.024.750 3.043.700 3.868.700 5.209.200 6.121.700 7,75 2.088.250 3.092.725 3.941.950 5.246.175 6.294.950 7,9 2.141.250 3.138.375 4.156.575 5.299.400 6.355.975 7,84 2.224.375 3.209.250 4.222.575 5.356.025 6.281.750 8,01 2.278.950 3.252.125 4.323.950 5.348.425 6.326.500 8,26 1.979.531 2.852.381 3.807.892 5.033.219 5.868.096 7,78 2.075.812 2.652.158 3.539.729 4.818.645 5.460.760 7,17 2.151.035 2.707.533 3.710.248 4.941.342 5.665.568 7,56 2.188.656 2.742.304 3.833.945 5.091.724 5.792.614 7,76 2.241.098 2.833.839 3.866.030 5.159.883 6.009.474 7,83 2.278.744 2.921.155 3.931.992 5.224.059 6.186.239 7,82 2.326.015 2.955.317 3.925.358 5.215.185 6.299.411 7,86 2.357.731 3.101.732 4.045.048 5.204.209 6.503.642 7,87 2.390.548 3.102.101 4.120.579 5.255.189 6.890.201 7,77 2.441.894 3.152.441 4.296.080 5.278.368 7.188.428 7,85 2.506.533 3.267.464 4.385.649 5.289.110 7.149.019 7,74 2.559.771 3.377.600 4.491.022 5.368.314 7.469.536 7,99 2.292.192 2.948.139 3.962.263 5.131.052 6.332.181 7,67 1.654.167 2.387.000 3.055.167 4.182.000 4.690.000 7,45 1.727.667 2.422.000 3.184.000 4.266.333 4.858.467 7,38 1.787.800 2.470.800 3.307.500 4.365.467 5.205.767 7,2 1.855.267 2.491.433 3.318.333 4.473.100 5.391.267 6,58 1.953.433 2.541.600 3.358.667 4.535.267 5.435.267 6,95 2.088.600 2.574.933 3.416.333 4.528.767 5.468.933 7,19 2.128.767 2.640.533 3.446.667 4.547.933 5.605.767 7,03 2.170.933 2.681.933 3.516.500 4.666.100 6.022.600 7,36 2.201.333 2.746.600 3.722.833 4.670.600 6.108.767 7,36 2.295.067 2.746.600 3.862.333 4.658.100 6.240.500 7,36 2.386.333 2.917.933 3.887.167 4.758.433 6.240.767 7,4 1.988.536 2.581.114 3.417.886 4.476.272 5.491.786 7,23 1.680.064 2.296.557 3.064.081 4.593.635 5.243.798 6,85 1.699.170 2.380.254 3.178.466 4.651.893 5.394.458 6,94 1.820.074 2.457.510 3.390.167 4.696.498 5.475.524 7,05 1.939.368 2.533.843 3.489.071 4.682.793 5.601.565 7,22 1.962.228 2.589.749 3.552.405 4.687.376 5.709.515 7,27 2.048.461 2.610.680 3.560.440 4.705.495 5.876.214 7,37 2.140.878 2.678.930 3.685.988 4.758.020 5.974.393 7,37 2.165.298 2.733.108 3.823.244 4.861.319 6.186.286 7,52 2.197.732 2.733.108 3.903.387 4.931.536 6.414.976 7,66 2.242.039 2.789.908 4.057.423 5.000.333 6.516.821 7,75 2.316.105 3.011.748 4.156.976 5.059.976 6.602.476 8,09 1.988.887 2.597.274 3.572.930 4.755.055 5.841.388 7,31 1.802.271 2.351.604 3.107.313 4.484.188 5.596.792 6,32 1.844.167 2.446.083 3.229.594 4.580.563 5.473.771 6,48 1.894.458 2.581.479 3.397.135 4.708.042 5.487.833 6,57 1.929.917 2.622.646 3.415.979 4.783.000 5.694.292 6,38 1.943.042 2.634.229 3.657.938 4.874.833 5.889.125 6,41 1.961.896 2.654.021 3.676.688 4.986.500 5.853.479 6,39 2.040.896 2.739.021 3.843.729 5.161.542 6.154.333 6,58 2.158.396 2.797.979 3.957.813 5.208.417 6.413.667 6,46 2.177.146 2.902.542 4.107.000 5.335.917 6.540.750 6,51 2.242.708 2.947.542 4.191.167 5.345.292 6.753.208 6,53 2.274.000 3.000.917 4.272.083 5.372.479 6.782.396 6,73 2.001.321 2.663.922 3.657.120 4.934.787 6.006.198 6,43 2.317.402 2.858.841 3.896.021 5.494.421 6.230.558 8,47 2.367.245 2.878.644 4.037.062 5.612.039 6.416.575 8,64 2.434.299 3.004.198 4.172.836 5.722.208 6.619.342 8,66 2.468.273 3.063.467 4.196.667 5.788.435 6.743.902 8,58 2.519.478 3.119.135 4.268.985 5.809.477 6.740.217 8,52 2.597.126 3.138.587 4.317.406 5.844.458 6.987.335 8,55 2.627.674 3.188.610 4.299.806 5.929.654 7.016.587 8,67 2.682.436 3.249.955 4.588.180 5.977.331 7.498.366 8,86 2.721.102 3.359.557 4.838.833 6.119.733 7.743.873 8,79 2.733.889 3.395.323 5.030.908 6.107.992 7.820.933 8,98 2.773.967 3.501.515 5.138.550 6.164.746 6.158.265 8,95 2.541.994 3.134.417 4.372.339 5.827.381 6.844.518 8,63 1.713.929 2.217.138 3.177.794 4.325.433 5.000.608 6,15 1.763.942 2.334.028 3.266.831 4.468.692 5.112.547 6,11 1.852.481 2.418.475 3.361.710 4.607.765 5.232.265 6,44 1.901.448 2.524.064 3.490.979 4.655.000 5.251.790 6,38 1.943.669 2.694.040 3.564.537 4.706.904 5.361.608 6,51 1.973.383 2.721.575 3.573.615 4.721.416 5.408.406 6,88 2.010.615 2.725.854 3.678.515 4.681.217 5.594.290 6,92 2.039.480 2.773.575 3.824.371 4.712.540 5.645.848 7,13 2.050.855 2.906.844 3.934.544 4.761.942 5.772.098 7,05 2.162.719 2.951.315 4.099.897 4.809.769 5.856.021 7,32 2.189.331 2.989.565 4.158.589 4.859.154 5.008.024 7,44 1.934.820 2.625.647 3.600.295 4.629.308 5.354.294 6,68 1.294.318 2.054.545 2.510.909 3.809.091 4.502.273 9,99 1.333.182 2.091.818 2.582.500 3.862.500 4.406.818 9,99 1.395.909 2.100.909 2.688.182 3.998.864 4.543.182 9,95 1.466.136 2.129.318 2.790.455 4.015.909 4.558.636 8,9 1.475.455 2.198.182 2.851.364 4.113.636 4.524.545 9,45 1.679.136 2.207.955 2.865.909 4.084.091 4.395.000 9,99 1.829.364 2.237.273 2.904.545 4.034.091 4.549.091 9,99 1.908.091 2.243.182 3.165.909 4.043.182 4.819.091 9,95 1.952.955 2.275.000 3.245.455 4.158.636 5.167.273 9,9 1.980.455 2.428.409 3.495.455 4.227.273 5.196.818 7,99 2.039.545 2.402.727 3.640.909 4.427.273 4.450.000 7,45 1.632.197 2.201.610 2.937.121 4.041.250 4.630.227 9,29 1.902.329 2.450.324 3.340.775 4.599.078 5.364.893 1.952.265 2.509.279 3.456.486 4.709.197 5.486.862 2.013.322 2.596.156 3.557.339 4.813.992 5.618.304 2.063.400 2.677.883 3.616.787 4.882.281 5.730.839 2.107.379 2.743.589 3.691.437 4.924.461 5.820.640 2.163.910 2.777.470 3.726.988 4.961.385 5.951.224 2.208.041 2.833.537 3.774.086 5.010.536 6.060.949 2.257.550 2.876.346 3.947.942 5.074.318 6.365.186 2.290.685 2.956.909 4.109.841 5.148.229 6.567.848 2.334.223 3.033.976 4.250.511 5.169.336 6.644.908 2.368.918 3.118.398 4.335.899 5.225.987 5.272.593 2.124.696 2.749.372 3.752.200 4.917.260 5.846.403 Source:State Institute of Statistic ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 112 Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 56- Türkiye'de İllere Göre Yeşil Zeytin Perakende Fiyatları (TL/kg) Appendix Table 56- Turkey's Green Olive Consumer Prices by Province (TL/kg) Oca Jan Adana 1.019.575 1999 1.318.875 2000 1.903.500 2001 2.735.250 2002 4.116.200 2003 4.417.450 2004 Ankara 1.148.434 1999 1.448.543 2000 1.899.045 2001 2.856.496 2002 4.433.768 2003 4.294.664 2004 Malatya 1.074.040 1999 1.248.320 2000 1.876.300 2001 2.433.690 2002 3.864.840 2003 3.966.540 2004 Bursa 1.003.290 1999 1.285.971 2000 1.912.423 2001 2.570.280 2002 4.283.962 2003 4.652.481 2004 Gaziantep 1.026.208 1999 1.175.083 2000 1.578.833 2001 2.409.500 2002 4.039.367 2003 4.677.250 2004 İstanbul 1.218.557 1999 1.607.605 2000 2.214.894 2001 3.263.781 2002 4.946.454 2003 5.041.923 2004 İzmir 984.385 1999 1.261.306 2000 1.843.918 2001 2.708.269 2002 3.954.281 2003 4.535.952 2004 Konya 1.209.000 2000 1.691.833 2001 2.789.500 2002 3.910.833 2003 4.339.767 2004 TÜRKİYE 549.913 1998 1.083.534 1999 1.413.298 2000 1.963.253 2001 2.855.402 2002 4.333.968 2003 4.595.603 2004 Şub Feb Mar Mar Nis Apr May May Haz Jun Tem Jul Ağu Aug Eyl Sep Eki Oct Kas Nov Ara Dec Ort Ave 1.030.200 1.389.875 1.925.500 2.952.725 4.196.200 4.538.950 1.037.700 1.431.150 1.971.700 3.082.950 4.277.200 4.758.575 1.045.700 1.503.300 2.025.200 3.273.200 4.384.200 4.801.700 1.053.100 1.544.175 2.116.575 3.349.200 4.493.200 4.944.700 1.063.875 1.607.625 2.145.075 3.456.450 4.569.575 4.928.950 1.088.625 1.664.250 2.182.450 3.531.075 4.656.700 4.965.700 1.105.000 1.698.250 2.186.200 3.670.700 4.756.950 4.902.200 1.152.125 1.746.625 2.206.950 3.855.325 4.793.950 4.899.075 1.171.250 1.802.250 2.241.875 3.961.950 4.800.450 4.972.200 1.201.625 1.862.250 2.425.375 4.029.450 4.810.200 5.092.325 1.280.625 1.898.000 2.566.750 4.059.200 4.570.575 5.039.700 1.104.117 1.622.219 2.158.096 3.496.456 4.535.450 4.855.127 1.191.271 1.509.384 1.902.282 3.045.800 4.425.625 4.341.339 1.175.393 1.596.914 1.941.355 3.144.429 4.439.477 4.397.007 1.163.077 1.606.355 2.029.216 3.344.943 4.423.304 4.428.968 1.147.911 1.690.086 2.047.334 3.519.321 4.502.588 4.449.857 1.127.961 1.688.832 2.062.575 3.629.501 4.532.411 4.563.957 1.124.043 1.736.623 2.051.759 3.688.028 4.519.382 4.650.221 1.141.270 1.774.169 2.066.925 3.925.200 4.531.698 4.709.736 1.187.657 1.816.683 2.109.776 3.997.057 4.489.254 4.682.205 1.190.654 1.867.648 2.296.774 4.130.077 4.499.432 4.688.211 1.257.561 1.911.905 2.524.311 4.245.486 4.256.596 4.732.789 1.380.184 1.880.385 2.740.936 4.350.213 4.333.750 4.650.221 1.186.285 1.710.627 2.139.357 3.656.379 4.448.940 4.549.098 1.046.560 1.283.740 1.896.300 2.767.180 3.857.060 4.124.900 1.048.760 1.311.060 1.903.000 2.908.800 3.874.110 4.192.680 1.048.760 1.342.380 1.940.700 3.021.400 3.915.910 4.233.100 1.064.160 1.353.600 1.942.900 3.093.600 3.959.580 4.305.180 1.079.580 1.431.300 1.947.300 3.159.410 3.901.360 4.435.400 1.088.360 1.506.500 1.979.730 3.210.260 3.878.110 4.462.900 1.091.160 1.641.880 1.998.530 3.599.360 3.886.660 4.535.540 1.092.860 1.734.180 2.027.080 3.659.030 3.872.360 4.649.960 1.093.960 1.777.480 2.140.270 3.672.230 3.894.140 4.622.480 1.212.000 1.828.680 2.215.920 3.700.280 3.953.020 4.664.280 1.221.520 1.870.250 2.326.620 3.808.980 4.021.820 4.697.280 1.096.810 1.527.448 2.016.221 3.252.852 3.906.581 4.407.520 1.011.542 1.338.311 1.878.371 2.745.098 4.312.098 4.676.212 1.028.415 1.374.243 1.907.655 2.872.568 4.361.875 4.677.356 1.039.970 1.444.098 1.935.621 3.093.693 4.401.424 4.502.091 1.052.652 1.510.375 1.996.621 3.253.465 4.429.644 4.491.106 1.050.114 1.622.067 2.008.080 3.451.823 4.484.227 4.688.682 1.057.625 1.642.352 2.032.182 3.502.145 4.516.811 4.688.258 1.057.625 1.761.796 2.006.321 3.645.266 4.529.415 4.691.735 1.094.412 1.810.805 2.024.655 3.732.048 4.609.519 4.703.598 1.114.379 1.840.563 2.134.844 3.857.938 4.661.489 4.774.557 1.223.742 1.910.296 2.306.666 4.021.195 4.638.580 4.835.958 1.270.783 1.898.491 2.536.567 4.090.598 4.641.231 4.884.689 1.083.712 1.619.947 2.056.667 3.403.010 4.489.190 4.688.894 1.029.917 1.211.125 1.674.583 2.671.167 4.071.867 4.658.625 1.040.500 1.223.833 1.729.583 2.861.000 4.064.117 4.571.167 992.833 1.262.167 1.822.917 3.110.750 4.079.158 4.617.833 1.009.167 1.330.667 1.886.417 3.254.083 4.106.950 4.746.292 1.011.667 1.340.000 1.935.583 3.444.833 4.121.950 4.787.417 1.031.667 1.367.333 1.975.583 3.454.833 4.121.950 4.858.417 1.047.000 1.495.333 2.038.083 3.507.167 4.126.700 4.405.167 1.074.792 1.548.667 2.102.250 3.591.167 4.146.950 4.379.083 1.105.917 1.550.917 2.216.167 3.905.667 4.261.700 4.294.417 1.135.917 1.581.333 2.281.167 3.979.417 4.263.950 4.383.917 1.155.500 1.573.833 2.342.833 4.019.367 4.420.533 4.360.167 1.055.090 1.388.358 1.965.333 3.350.746 4.152.099 4.561.646 1.226.571 1.643.647 2.207.296 3.545.656 5.018.477 5.082.027 1.231.448 1.674.710 2.207.296 3.650.921 5.015.912 5.104.604 1.223.354 1.750.160 2.216.368 3.970.600 4.959.335 5.108.935 1.204.666 1.808.417 2.262.784 4.015.488 4.958.683 5.257.296 1.185.014 1.857.905 2.264.199 4.100.905 4.997.302 5.344.883 1.199.573 1.873.978 2.269.356 4.197.733 5.016.090 5.367.842 1.206.249 1.969.508 2.304.419 4.252.813 4.981.706 5.426.265 1.245.068 2.066.831 2.329.411 4.430.294 5.009.171 5.481.588 1.330.970 2.104.475 2.650.490 4.534.706 5.018.073 5.648.950 1.414.322 2.145.528 2.788.385 4.697.746 5.060.342 5.648.317 1.522.654 2.174.886 3.021.554 4.788.462 5.022.038 5.774.046 1.267.371 1.889.804 2.394.704 4.120.759 5.000.299 5.357.223 996.404 1.370.136 1.864.303 2.906.450 4.012.731 4.435.735 1.007.367 1.409.788 1.918.023 3.062.975 4.168.140 4.508.215 1.009.616 1.447.877 2.003.296 3.116.112 4.170.060 4.590.773 1.017.010 1.519.358 2.043.040 3.269.506 4.186.625 4.626.492 1.024.337 1.549.775 2.153.204 3.354.773 4.175.756 4.691.579 1.029.140 1.585.356 2.180.084 3.311.294 4.211.602 4.682.148 1.035.050 1.651.722 2.192.576 3.376.400 4.297.092 4.755.215 1.043.035 1.696.134 2.240.967 3.546.135 4.232.954 4.953.696 1.081.634 1.685.987 2.344.921 3.664.417 4.250.485 4.984.165 1.184.977 1.735.004 2.529.569 3.814.702 4.353.446 5.059.862 1.206.022 1.758.855 2.617.890 3.914.108 4.566.581 5.093.348 1.051.581 1.555.942 2.160.983 3.337.095 4.214.979 4.743.098 1.243.833 1.679.167 2.926.667 3.973.500 4.428.600 1.282.000 1.727.500 3.295.667 4.063.667 4.560.433 1.361.467 1.780.100 3.450.833 4.099.467 4.797.600 1.424.433 1.817.367 3.487.167 4.129.600 4.752.767 1.568.500 1.891.700 3.565.667 4.316.267 4.728.100 1.671.667 1.965.533 3.775.333 4.357.767 4.761.100 1.760.500 1.997.533 3.861.333 4.369.267 4.699.933 1.754.500 2.177.767 3.993.500 4.338.600 4.577.267 1.785.500 2.396.467 3.946.500 4.324.600 4.715.333 1.744.000 2.809.667 3.918.333 4.518.267 4.721.500 1.521.756 1.984.042 3.551.000 4.222.009 4.643.583 589.079 1.102.991 1.470.025 1.981.489 3.050.743 4.385.382 4.637.856 628.140 1.108.670 1.512.523 2.018.679 3.190.522 4.433.623 4.673.407 659.809 1.115.372 1.571.624 2.075.864 3.389.459 4.433.314 4.693.548 708.393 1.114.411 1.625.338 2.126.403 3.502.578 4.464.817 4.760.443 812.276 1.125.934 1.713.490 2.172.540 3.669.582 4.511.924 4.879.314 859.022 1.140.081 1.780.157 2.198.983 3.763.352 4.519.957 4.930.149 935.835 1.168.567 1.843.133 2.234.170 3.894.103 4.540.577 5.012.372 1.011.451 1.214.310 1.876.096 2.400.014 4.016.41 9 4.552.574 5.096.748 1.051.767 1.276.296 1.913.835 2.544.932 4.133.171 4.567.478 5.155.309 1.062.956 1.359.950 1.926.336 2.707.848 4.226.519 4.577.288 4.577.288 802.159 1.160.154 1.693.541 2.215.119 3.434.815 4.484.072 4.819.974 1.455.667 1.873.867 3.601.500 4.262.267 4.640.600 757.266 1.111.731 1.676.632 2.157.250 3.597.597 4.487.966 4.827.646 Kaynak:TÜİK Source:State Institute of Statistic ZY-SZ-PY-D&T / 128 / Mart 2005 113 Zeytinyağı -Sofralık Zeytin vePirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE Ek Tablo 57- Zeytin ve Zeytin Mamülleri İmalatı Appendix Table 57- Olive and Olive Oil Processing Industries İşyeri sayısı Birim Number of Estabilishment Miktar Quantity (Ton) Değer Value (TL) Satış Miktarı Satış Değeri (Milyon TL) Saf Zeytinyağı ve Fraksiyonları 1998 Ton 5 16.539 9.904.315 13.791 7.637.044 1999 Ton 3 837 758.242 613 685.562 2000 Ton 3 397 992.500 288 611.344 2001 Ton 4 16.648 3.8198.845 15.632 35.606.037 2002 Ton 3 1.494 5.577.719 1.618 6.087.888 2003 Ton 4 5.191 25.243.534 3.306 16.085.839 2004 Ton 4 4.364 22.299.483 3.994 21.626.605 2005 Ton 4 4142 23.911.692 5626 29360835 Rafine Edilmiş Zeytinyağı ve Fraksiyonları 1998 Ton 7 31.353 16.574.266 31.049 16.420.917 1999 Ton 7 33.384 25.889.948 43.657 33.325.738 2000 Ton 7 20.483 32.760.056 21.169 33.548.960 2001 Ton 11 36.919 73.872.598 38.430 77.752.958 2002 Ton 11 12.062 41.565.167 11.011 39.105.416 2003 Ton 13 40.003 151.560.553 38.033 144.020.535 2004 Ton 14 44.888 192.587.170 44.138 189.284.210 2005 Ton 59.461 286.349.122 61.366 291.164.422 13 İşlenmiş Zeytin (Dondurulmamış) 1998 Kg 5 11.335.833 4.615.516 15.480.949 6.217.492 1999 Kg 4 5.243.892 3.138.067 3.652.428 2.167.137 2000 Kg 4 6.871.749 6.490.898 5.913.299 5.475.404 2001 Kg 3 10.118.241 12.264.196 10.155.855 12.128.953 2002 Kg 3 6.440.270 11.957.016 6.617.382 12.258.897 2003 Kg 5 39.507.896 113.192.166 35.336.795 100.293.705 2004 Kg 6 30.538.808 105.472.961 28.238.301 99.132.522 2005 Kg 5 29.793.843 125.279.669 29.582.413 124.366.735 1998 Ton 14 14.772 550.222 12.710 1999 Ton 15 28.810 1.217.120 22.196 834.699 2000 Ton 15 48.832 3.509.904 42.213 2.993.979 2001 Ton 14 28.062 3.461.325 21.562 2.542.301 2002 Ton 17 8.126 1.503.952 5.998 1.160.055 2003 Ton 14 20.369 5.033.669 17.747 5.341.657 2004 Ton 11 16.427 5.431.063 15.300 5.026.371 2005 Ton 11 16.427 5.431.063 15.300 5.026.371 Supstok 454.296 Not: Bilgiler kamu kesimine ait tüm işyerleri ile 10 ve daha fazla kişi çalıştıran özel sektör imalat sanayi işyerlerinin Katma değerinin yaklaşık % 80 ini oluşturan büyük ölçekli imalat sanayi işyerlerine aittir. Özel sektöre ait 3 den daha az işyerlerince üretilen madde varsa, bu maddenin šretim bilgisi gizlilik nedeni ile verilememiştir. 3- 2005 Verileri geçici ve 12 aylıktır.Üretim ve satış değerlerinde KDV hariçtir. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 114 Zeytinyağı -Sofralık Zeytin vePirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE TEAE YAYIN LİSTESİ • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • Tunalıoğlu, R., Karahocagil, P., Zeytinyağı - Sofralık Zeytin - Pirina Yağı Durum Tahmin:2005/2006 Yayın No:142, Mart 2006, Ankara Candemir M., Deliktaş E., TİGEM İşletmelerinde Teknik Etkinlik, Ölçek Etkinliği, Teknik İlerleme, Etkinlikteki Değişme ve Verimlilik Analizi:1999-2003 Yayın No: 141, Ocak 2005,Ankara Keskin, G., Çakaryıldırım, N;Dölekoğlu ,C.Ö., Domates Ve Domates Salçası Durum ve Tahmin 2005/2006: Yayın No:140, Kasım-2005, Ankara Ataseven ,Y., AB ve Türkiye'de Tütüne Yönelik Politikalar- Karşılaştırmalı Bir Analiz , Yayın No:139, Ekim 2005, Ankar a Tunalıoğlu,R., Taşkaya,B., Fındık - Antep Fıstığı Durum Tahmin: 2005/2006 Yayın No:138, Ekim 2005, Ankara Dölekoğlu ,C.Ö., Keskin, G., Özdemir, İ.,Yemeklik Kuru Baklagiller Durum Tahmin: 2005/2006 -Yayın No:137, Eylül 2005, Ankara Taşkaya B., Tunalıoğlu,R. Odabaşı S., Yağlı Tohumlar Durum Tahmin: 2005/2006-Yayın No:136, Eylül 2005, Ankara Anaç, H., Dönmez, D., Dellal, İ., Buğday Durum ve Tahmin: 2005/2006, Yayın No:135, Temmuz 2005, Ankara. Oktay, E., Tunalıoğlu, R., Türk Tarım Politikasının Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasına Uyumu, Yayın No:134, Haziran 2005, Ankara. Özüdoğru, T., Çakaryıldırım, N., Pamuk Durum ve Tahmin: 2005/2006, Yayın No:133, Haziran 2005, Ankara. İçöz, Y., Demir, A., Çeliker, A., Kalanlar, Ş., Gül,U., Süt ve Süt Ürünleri Durum ve Tahmin 20042005,Yayın No:132, Ağustos 2005, Ankara İçöz, Y., Demir, A., Çeliker, A., Kalanlar, Ş., Gül, U., Et ve Et Ürünleri Durum ve Tahmin 20042005,Yayın No:131, Nisan 2005, Ankara Arısoy, H.., Oğuz, C., Tarımsal Araştırma Enstitüleri Tarfından Yeni Geliştirilen Buğday Çeşitlerinin Tarım İşletmelerinde Kullanım Düzeyi ve Geleneksel Çeşitler İle Karşılaştırmalı Ekonomik Analizi-Konya İli Örneği, Yayın No:130, Mart 2005, Ankara. Kızılaslan, N., Kızılaslan, H., Türkiye’de Kimyasal Gübre Kullanımı ve Tokat İli Artova İlçesinde Kimyasal Gübredeki Uygulamalar, Gübreleme-Çevre İlişkileri, Yayın No:129, Mart 2005, Ankara. Tunalıoğlu, R., Karahocagil, P., “Zeytinyağı - Sofralık Zeytin ve Pirina Yağı Durum Tahmin:2004/2005”, Yayın No: 128, Mart 2005, Ankara. Karahocagil, P. Tunalıoğlu, R., Çakaryıldırım, N. “Turunçgiller Durum ve Tahmin 2004-2005”, Yayın No: 127, Şubat 2005, Ankara Saner, G., Engindeniz, S., Çukur, F., Yücel, B., İzmir ve Muğla İllerinde Faaliyet Gösteren Arıcılık İşletmelerinin Teknik ve Ekonomik Yapısı İle Sorunları Üzerine Bir Araştırma, Yayın No:126, Ocak 2005, Ankara. Dölekoğlu,Ö.C., Keskin, G. Yemeklik Kuru Baklagil Durum ve Tahmin 2004-2005, Yayın No: 125, Aralık 2004, Ankara. Keskin, G., Dölekoğlu, Ö.C., Domates ve Domates Salçası Durum ve Tahmin Raporu 2004-2005 Yayın No: 123, Eylül 2004, Ankara Koç, M., Ege Bölgesinde Çekirdeksiz Kuru Üzüm Fiyatlarında Dalgalanmalar ve Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Yayın No: 122, Haziran 2004, Ankara. Güneş, E., Tarım İşletmelerinde Kredi Taleplerinin Doğrusal Programlama Yöntemiyle Belirlenmesi “Kırşehir İli Merkez İlçesi Tarım İşletmeleri Araştırması”, Yayın No: 121, Haziran 2004, Ankara. Özüdoğru, H., “Köy-Koop Kırklareli Birliğinin Ekonomik Analizi ve Yöneticilerin Kooperatif İşletmelerinin Başarısına Etkilerinin Değerlendirilmesi” Yayın No: 120, Mayıs 2004, Ankara Şengül, S., "Türkiye'de Yoksulluk Profili ve Gelir Gruplarına Göre Gıda Talebi", Yayın No: 119, Mart 2004, Ankara. Tunalıoğlu, R., Karahocagil, P., "Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum Tahmin:2003/2004", Yayın No: 118, Mart 2004, Ankara. TEAE Personeli, "Teae Bakış 2003", Yayın No: 117, Ocak 2004, Ankara. İçöz, Y., "Bursa İli Süt Sığırcılık İşletmelerinde Karlılık ve verimlilik Analizi", Yayın No: 116, Mart 2004, Ankara. Özüdoğru, T.,"Pamuk Durum ve Tahmin: 2003/2004", Yayın No: 115, Ocak 2004, Ankara. Atıcı, C., "Türkiye'nin Dış Ticaretinde ve Transfer Politkalarında Değişimin Faktör Bazında Gelir Dağılımı Etkileri: Bir Sosyal Hesaplar Matrisi Denemesi", Yayın No: 114, Aralık 2003, Ankara. Yavuz, F., Birinci, A., Peker, K., Atsan, T. "Türkiye Fındık Sektörü Ekonometrik Modelinin Oluşturulması ve Politik Analizlerde Kullanımı", Yayın No: 113, Aralık 2003, Ankara. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 115 Zeytinyağı -Sofralık Zeytin vePirina Yağı Durum ve Tahmin • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • TEAE Tunalıoğlu, R., Karahocagil, P., “Türkiye I. Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Sempozyumu Bildirileri”, Yayın No: 112, Aralık, 2003 Ankara. Karahocagil, P.,Tunalıoğlu, R., Taşkaya, B., Anaç, H., “Turunçgiller Durum ve Tahmin 2003-2004”,Yayın No: 111,Kasım 2003, Ankara. Dölekoğlu, T., Yağlı Tohumlar ve Bitkisel Yağlar Durum ve Tahmin 2003-2004, Yayın No: 110, Ağustos 2003, Ankara Dölekoğlu, C.Ö., Uysal, F., Yemeklik Kuru Baklagil Durum ve Tahmin 2003-2004, Yayın No: 109, Ağustos, 2003 Ankara Keskin, G., Pezikoğlu, F., Gül, U., Sebze Durum Raporu 2002-Domates, Yayın No: 108, Temmuz,2003, Ankara Dölekoğlu, T., Türkiye I. Yağlı Tohumlar, Bitkisel Yağlar ve Teknolojileri Sempozyumu Bildirileri, Yayın No: 107, Ağustos, 2003 Özüdoğru, T., Ertürk,Y.E., 2003, Türkiye VI. Pamuk ve Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildirileri, Yayın No: 106, Ağustos. 2003, Ankara Dölekoğlu, C.Ö., 2003, Tüketicilerin İşlenmiş Gıda Ürünlerindekalite Tercihleri, Sağlık Riskine Karşı Tutumları ve Besin Bileşimi Konusunda Bilgi Düzeyleri (Adana Örneği), Yayın No: 105, Temmuz, Ankara Akbay, A.Ö., 2003, Türkiye'de Şeker Üretiminin Ekonomik ve Sosyal Karlılığının Değerlendirilmesi, Yayın No: 104, Temmuz, Ankara Özkan, U., Erkuş, A., 2003, Bayburt İlinde Sığır Yetiştiriciliğine Yer veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi, Yayın No: 103, Temmuz, Ankara Demirci, S., Şeker Kanunundaki Değişiklikle Olasi Etkilerin Ekonomik Analizi, Yayın No: 102, Haziran,Ankara. Tan, S., Dellal, İ., 2003, Avrupa Birliği’nde Ortak Tarım Politikasının İşleyişi ve Türk Tarımının Uyum Süreci, Yayın No: 100, Mayıs Ankara. Dellal, İ., Gül, U., Anaç, H., 2003. Buğday Durum ve Tahmin: 2003/2004, Durum ve Tahmin 2003-2, Yayın No: 99, Ankara. Yeni, R., Dölekoğlu, C.Ö., 2003, Tarımsal Destekleme Politikasında Süreçler ve Üretici Transferleri, Yayın No: 98, Nisan, Ankara. Karlı, B. 2003, Gap Alanındaki Tarım Kooperatifleri ve Diğer Çiftçi Örgütlerinin Bölge Kalkınmasındaki Etkinliği, Yayın No: 97, Mart, Ankara. Tunalıoğlu, R., Karahocagil, P., Tan, M., Zeytinyağı ve Sofralık Zeytin Durum ve Tahmin:2003, Durum ve Tahmin:2003-1,Yayın No:96, Mart, Ankara. Gül, A., Akbay, A.Ö., Dölekoğlu, C.Ö., Özel, R., Akbay, C., Adana İli Kentsel Alanda Ailelerin Ev Dışı Gıda Tüketimlerinin Belirlenmesi, Yayın No:95, Ocak, Ankara. Ertürk, Y.E., Tan, S., Et ve Et Mamülleri Durum ve Tahmin: 2003, Durum ve Tahmin 2002-6, Yayın No: 94, Aralık, Ankara. Tan, S., Ertürk, Y.E., Süt ve Süt Mamülleri Durum ve Tahmin: 2003, Durum ve Tahmin 2002-5, Yayın No: 93, Aralık, Ankara. Ertürk, Y.E., Tan, S., Kümes Hayvanları ve Yumurta Durum ve Tahmin: 2003, Durum ve Tahmin 2002-4, Yayın No: 92, Aralık, Ankara. Ege, H., Karahocagil P., 2002, Yemlik Tahıllar Durum ve Tahmin: 2002/2003, Durum ve Tahmin 2002-3, Yayın No: 91, Aralık, Ankara Tunalıoğlu, R., Gökçe, O., 2002, Ege Bölgesinde Optimal Zeytin Yayılış Alanlarının Tespitine Yönelik Bir Araştırma, Yayın No: 90, Aralık, Ankara. Özüdoğru, T., 2002, Pamuk Durum ve Tahmin: 2002/2003, Durum ve Tahmin 2002-2, Yayın No:89, Ekim, Ankara. Karlı, B. 2002, Gap Alanındaki Tarıma Dayalı Sanayi İşletmelerinin Gelişimi, Sorunları ve Çözüm Yolları, Yayın No: 88, Eylül, Ankara. Özüdoğru, T., Ertürk, E., 2002, Türkiye V. Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildiriler, Yayın No: 87, Ekim, Ankara Tan, S., Ertürk, Y.E., Türkiye’de Süt Tozu Üretimi ve Dünyadaki Rekabet Şansı, Yayın No: 86, Ekim, Ankara. Tan, S., Dellal, İ., 2002, Kırmızı Et Üretim ve Tüketim Açığını Kapatmak İçin Alternatif Bir Yaklaşım: Hindi Üretimi ve Sözleşmeli Yetiştiricilik Modeli, Proje Raporu 2002-3. Yayın No: 85, Temmuz, Ankara. Dellal, İ., Tunalıoğlu, R., 2002, Buğday Durum ve Tahmin: 2002/2003, Durum ve Tahmin 2002-1, Yayın No: 84, Ankara. Dellal, İ., Keskin, G., Dellal, G., 2002, Gap Bölgesinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Ekonomik Analizi ve Hayvansal Ürünlerin Pazara Arzı, Proje Raporu 2002-2. Yayın No: 83, Temmuz, Ankara. Ege, H, Karahocagil P., 2001, Yemlik Tahıllar Durum ve Tahmin: 2001/2002, Durum ve Tahmin 2001-7, Yayın No: 82, Aralık, Ankara. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 116 Zeytinyağı -Sofralık Zeytin vePirina Yağı Durum ve Tahmin • TEAE Dellal, G., Eliçin, A., Tekel, N., Dellal, İ., 2002, Gap Bölgesinde Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliğinin Yapısal Özellikleri, Proje Raporu 2002-1. Yayın No: 82, Temmuz, Ankara. • Ertürk, Y.E., Tan, S., Kümes Hayvanları ve Yumurta Durum ve Tahmin: 2002, Durum ve Tahmin 2001-6, Yayın No: 81, Kasım, Ankara. • Ertürk, Y.E., Tan, S., Et ve Et Mamülleri Durum ve Tahmin: 2002, Durum ve Tahmin 2001-5, Yayın No: 80, Kasım, Ankara. • Tan, S., Ertürk, Y.E., Süt ve Süt Mamülleri Durum ve Tahmin: 2002, Durum ve Tahmin 2001-4, Yayın No: 79, Kasım, Ankara. • Özüdoğru, T., Tatlıdil, H., 2001, “Bu Toprağın Sesi” Televizyon Programının Polatlı İlçesinde Çiftçi Davranışlarına Etkileri Üzerine Bir Araştırma, Proje Raporu. Yayın No: 78, Aralık, Ankara. • Akyıl, N., Özüdoğru, T., 2001,Yeni Gelişmeler Işığında Pamuk Sektörü, Iv. Türkiye Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildirileri, Yayın No: 77, Aralık, Ankara. • Karahocagil, P., 2001, Yeter Gelirli İşletme Büyüklüğü: Literatür İncelemesi, Proje Raporu 2001-24, Yayın No:76, Ekim, Ankara. • Dellal, İ., 2001, Buğday Durum ve Tahmin: 2001/2002, Durum ve Tahmin 2001-3, Yayın No: 74, Eylül, Ankara. • Dölekoğlu, T., 2001, Yağlı Tohumlar ve Bitkisel Yağlar Durum ve Tahmin: 2001/2002, Durum ve Tahmin 2001-2, Yayın No:73, Ağustos, Ankara. • Tan, S., 2001, Türkiye’de Sütçülük Sektöründe Bölgeler Arası Yapısal Değişimin Spatial Denge Modeli İle Analizi, Proje Raporu 2001-22, Yayın No: 72, Ağustos, Ankara. • Abay, C., Sayan, S., Miran, B., Bayaner, A., 2001, Türkiye’deki Tarımsal Destek Harcamalarının Enflasyon Üzerine Etkilerinin Ekonometrik Analizi, Proje Raporu 2001-21, Yayın No:71, Haziran, Ankara. • Sarımeşeli, M., Tatlıdil, F., 2001, Doğrudan Gelir Desteği ve Kayıt Sistemi Pilot Uygulaması ve Orman İçi Köyler Açısından Değerlendirilmesi, Proje Raporu 2001-20, Yayın No:70, Nisan, Ankara • Saraçoğlu, B., Aydoğuş, O., Köse, N., İşgören, D., 2001, Türkiye’de Su Ürünleri Sektörü: Üretim, Talep ve Pazarlama, Proje Raporu 2001- 19, Yayın No:69, Nisan, Ankara. • Çakmak, E., Kasnakoğlu, H.,2001, Tarım Sektöründe Türkiye ve Avrupa Birliği Etkileşimi, Proje Raporu 2001-18 , Yayın No:68, Nisan, Ankara. • Demirci, S., 2001, Şeker Fabrikalarının Performans Analizi ve Toplam Faktör verimliliklerinin Ölçümü: Dea ve Malmquist Indeks Yaklaşımı, Proje Raporu 2001-17, Yayın No:67, Nisan, Ankara. • Zaim, O., Bayaner, A., Kandemir, M.U., 2001, Tarımda İller ve Bölgeler Düzeyinde Üretkenlik ve Etkinlik: Farklar ve Nedenler, Proje Raporu 2001-16, Yayın No:66, Nisan, Ankara. • TEAE Personeli Türkiye’de Bazı Bölgeler İçin Önemli Ürünlerde Girdi Kullanımı ve Üretim Maliyetleri, 2001, Proje Raporu 2001-14, Yayın No:64, Nisan, Ankara. • Koç, A., Tanrıvermiş, H., Budak, F., Gündoğmuş, E., İnan, H., Kubaş, A., Özkan, B., 2001, Türkiye Tarımında Kimyasal İlaç Kullanımı: Etkinsizlik, Sorunlar ve Alternatif Düzenlemelerin Etkileri, Proje Raporu 2001-13, Yayın No:63, Nisan, Ankara. • Işıklı, E., Koç, A., Miran, B., Akyıl, N., Abay, C., Güler, S., Günden, C., 2001, Türkiye’de Tütünde Arz Kontrolü ve Ekonomik Etkileri, Proje Raporu 2001-12, Yayın No:62, Nisan, Ankara. • Binici, T., Koç, A., Bayaner, A., 2001, Üretici Risk Davranışları ve Etkileyen Sosyo-Ekonomik Faktörler: Adana Aşağı Seyhan Ovası Örneği (İngilizce), Çalışma Raporu 2001-1, Yayın No:61, Nisan, Ankara. • Akdemir, Ş., Binici, T., Şengül, H., Vd. 2001, Bölge Bazlı Tarım Sigortasının Türkiye’de Seçilmiş Bölgeler İçin Potansiyel Sigorta Talebinin ve Talebinin Karşılanabilirliğinin Belirlenmesi, Proje Raporu 2001-11, Yayın No:60, Nisan, Ankara. • Alpay, S., Yalçın, İ., Dölekoğlu, T., 2001, Avrupa Birliği Kalite ve Sağlık Standartlarının Türk Gıda Sanayi Sektörü Rekabet Gücü Üzerine Etkisi, Proje Raporu 2001-10, Yayın No:59, Nisan, Ankara • Özüdoğru, T., Akyıl, N.,2001, Pamuk Durum ve Tahmin:2001/2002, Durum ve Tahmin 2001-1, Yayın No:58, Eylül, Ankara. • Bayaner, A., Koç, A., Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E., Ören, N., Özkan, B., 2001, Doğrudan Gelir Desteği Pilot Uygulamasının İzleme ve Değerlendirilmesi, Proje Raporu 2001-9, Yayın No:57, Mart, Ankara • Ediz, D., İntişah, A.Ş., Özlü, R., 2001, Doğrudan Gelir Desteği Pilot Uygulaması (Türkçe ve İngilizce), Proje Raporu 2001-8, Yayın No:56, Mart, Ankara. • Yavuz, F., Aksoy, Ş., Tan, S., Dağdemir, V., Keskin, A., 2001, Türkiye’de Süt Pazarlama Sisteminin İyileştirilmesi İçin Kurumsal Yapılanma İhtiyacı Üzerine Bir Araştırma, Proje Raporu 2001-7, Yayın No:55, Mart, Ankara. • Koç, A., Uzunlu, V., Bayaner, A., 2001, Türkiye Tarımsal Ürün Projeksiyonları 2000-2009, Proje Raporu 2001-6, Yayın No:54, Şubat, Ankara. • Koç, A., Bayaner, A., Tan, S., Ertürk, Y.E., Fuller, F., 2001, Türkiye’de Destekleme Politikaları ve Programlarının Hayvancılık Sektörünün Gelişmesi Üzerine Etkisi (İngilizce), Proje Raporu 2001-5, Yayın No:53, Ocak, Ankara. • Ertürk, Y.E., 2001, Ankara İli Kızılcahamam İlçesinde Köy-Tür’e Bağlı Olarak Faaliyet Gösteren Broiler 117 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 Zeytinyağı -Sofralık Zeytin vePirina Yağı Durum ve Tahmin TEAE İşletmelerinin Ekonomik Analizi, Proje Raporu 2001-4, Yayın No:52, Ocak, Ankara. Akgüngör, S., Barbaros, F., Kumral, N., 2001, Türkiye’de Meyve ve Sebze İşleme Sanayinin Avrupa Birliği Piyasasında Sürdürülebilir Rekabet Gücü Açısından Değerlendirilmesi, Proje Raporu 2001-3, Yayın No: 51, Ocak, Ankara. • Özcan, Y.Z., 2001, Türkiye’de Fındık, Çay, Şeker Pancarı ve Tütün Tarımında Hızlı Kırsal Değerlendirme (İngilizce), Proje Raporu 2001-2, Yayın No: 50, Ocak, Ankara. • Şengül, H., Koç, A., Akyıl, N., Bayaner, A., Fuller, F., 2001, Türkiye’de Pamuk Pazarı: Gelecekteki Talebi Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi, Proje Raporu 2001-1, Yayın No: 49, Ocak, Ankara. • Dellal, İ., Ege, H., 2000, Yemlik Tahıllar Durum ve Tahmin: 2000/2001, Durum ve Tahmin 2000-2, Yayın No: 48, Aralık, Ankara. • Akyıl, N., 2000, Pamuk Endüstrisinde Pazar Merkezli Bilgi Akışı, Türkiye Iıı. Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildiriler Tartışmalar, Yayın No: 47, Ekim, Ankara. • Tan, S., Ertürk, Y.E., 2000, Türkiye'de Hayvancılık Sektörü: Üretici, Sanayici ve Politika Yapıcılar Açısından Sektörün Değerlendirilmesi, Türkiye I. Besi ve Süt Hayvancılığı Sempozyumu Bildirileri, Yayın No: 46, Temmuz, Ankara. • Sarımeşeli, M., Aydoğuş, O., 2000, Dünya Fındık Piyasasının Ekonomik Analizi ve Türkiye İçin Optimum Politikaların Saptanması, Proje Raporu 2000-6, Yayın No: 45, Temmuz, Ankara. • Ege, H., Dellal, İ., 2000, Buğday Durum ve Tahmin: 2000/2001, Durum ve Tahmin 2000-1, Yayın No: 44, Temmuz, Ankara. • Dellal, İ., 2000, Antalya İlinde Kıl Keçisi Yetiştiriciliğine Yer veren Tarım İşletmelerinin Ekonomik Analizi ve Planlanması, Proje Raporu 2000-5, Yayın No: 43, Haziran, Ankara. • Tanrıvermiş, H., 2000, Orta Sakarya Havzası'nda Domates Üretiminde Tarımsal İlaç Kullanımının Ekonomik Analizi, Yayın No: 42, Mayıs, Ankara. • Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E., Ceyhan, V., Fidan, H., Özüdoğru, H., 2000, Türkiye'de Özelleştirme Uygulamalarının Tarım Kesimine Etkilerinin Değerlendirilmesi, Proje Raporu 2000-3, Yayın No:41, Mayıs, Ankara. • Demirci, S., 2000, Doğrudan Gelir Sistemi ve Uygulamalar: Literatür İncelemesi, Proje Raporu 2000-1, Yayın No: 40, Mayıs, Ankara. • Saraçoğlu, B., Köse, N., 2000, Bazı Gıda Sanayilerinin Uluslararası Rekabet Gücü: Makarna, Bisküvi ve Un Sanayi, Proje Raporu 2000-2, Yayın No: 39 , Mayıs, Ankara. • Tan, S., Şener, B., Aytüre, S., 1999, Feoga ve Türkiye'de Uygulanabilirliği, Çalışma Raporu 1999-3, Yayın No: 38, Aralık, Ankara. • Kıral, T., Kasnakoğlu, H., 1999, Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi ve veri Tabanı Rehberi, Proje Raporu 1999-13, Yayın No: 37, Aralık, Ankara. • Demirci, S., 1999, Destekleme Alımı ve Fark Ödeme Sisteminin Refah ve Dağılım Etkilerinin İncelenmesi, Proje Raporu 1999-12, Yayın No: 36, Aralık, Ankara. • Brooks, J., Tanyeri, A., 1999, Tarımsal Politika Reformu: Sosyal Hesap Matriksi Yaklaşımı ( İngilizce), Proje Raporu 1999-11, Yayın No: 35, Aralık, Ankara. • Çakmak, E.H., Akder, H., 1999, Dünya Ticaret Örgütü-Tarım Anlaşması'nın Yeni Görüşme Dönemi ve Türkiye: Olanaklar, Kısıtlar ve Stratejiler, Proje Raporu 1999-10, Yayın No:34, Aralık, Ankara. • Akyıl, N., 1999, Pamuk Durum ve Tahmin: 1999/2000, Durum ve Tahmin 1999-8, Yayın No: 33, Aralık, Ankara. • Özçelik, A., Tanrıvermiş, H., Gündoğmuş, E., Turan, A.,1999, Türkiye'de Sulama İşletmeciliğinin Geliştirilmesi Yönünden Şebekelerin Birlik ve Kooperatiflere Devri İle Su Fiyatlandırma Yöntemlerinin İyileştirilmesi Olanakları, Proje Raporu 1999-9, Yayın No: 32, Kasım, Ankara. • Koç, A., Beghin, J., Fuller, F., Aksoy, Ş., Dölekoğlu, T., Şener, A., 1999, Türkiye'de Yağlı Tohumlar Pazarı: Uluslararası Fiyatlar ve Alternatif Politikaların Arz, Talep ve İkame Ürünler Üzerine Etkileri (Türkçe ve İngilizce), Proje Raporu 1999-8, Yayın No: 31, Eylül, Ankara. • Bayaner, A., Bozkurt, H., 1999, Türk Tarımında Bilim ve Araştırma Politikaları (İngilizce), Yayın No: 30, Ekim, Ankara. • Ege, H., 1999, Yemlik Tahıllar Durum ve Tahmin: 1999/2000, Durum ve Tahmin 1999-7, Yayın No: 29, Eylül, Ankara. • Ertürk, Y.E., Tan, S., 1999, Et ve Et Mamülleri Durum ve Tahmin: 1999, Durum ve Tahmin 1999-6, Yayın No: 28, Ağustos, Ankara. • Akyıl, N., Bayaner, A., 1999, Pamukta Tarım ve Sanayi Entegrasyonu, Türkiye Iı. Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu Bildirileri, Yayın No: 27, Ağustos, Ankara. • Tan, S., Ertürk, Y.E., 1999, Süt ve Süt Mamülleri Durum ve Tahmin: 1999, Durum ve Tahmin 1999-5, Yayın No: 26, Ağustos, Ankara. • Şener, A., Koç, A.,1999, Türkiye'de Kimyasal Gübre Talebi, Çalışma Raporu 1999-2, Yayın No: 25, Ağustos, Ankara. • Aydoğuş, O., Ege, H., Köse, N., 1999, Buğday Durum ve Tahmin: 1999/2000, Durum ve Tahmin 1999-4, 118 ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 • Zeytinyağı -Sofralık Zeytin vePirina Yağı Durum ve Tahmin • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • TEAE Yayın No: 24, Haziran, Ankara. Bayaner, A., 1999, Çorum İlinde Yumurta Tavukçuluğunun Ekonomik Analizi, Proje Raporu 1999-7 Yayın No: 23, Haziran, Ankara. Çakmak, E., Kasnakoğlu, H., Akder, H., 1999, Türk Tarımında Destekleme Alımları ve Pazar Girişi Etkileri: Tarımsal Sektör Modeli Analizi, (İngilizce), Proje Reporu 1999-6 Yayın No: 22, Mayıs, Ankara. Furtan, W.H., Güzel, A., Karagiannis, G., Bayaner, A., 1999, Türkiye’de Tarımsal Araştırmaların Getirisi ve Tarımsal verimlilik (İngilizce), Proje Raporu 1999-5, Yayın No: 21, Mayıs, Ankara. Bayaner, A., Uzunlu, V., 1999, Türk Baklagil Pazarlama Politikalarının Dünya Ticaretine Etkileri, Çalışma Raporu 1999-1, Yayın No: 20, Nisan, Ankara. Ege, H., Ertürk, Y.E, 1999, Yemlik Tahıllar Tahmin: 1998/99, Tahmin 1999-3, Yayın No: 19, Mart, Ankara. Aksoy, Ş., Şener, A., 1999, Yağlı Tohumlar ve Bitkisel Yağlar Durum ve Tahmin: 1997/98, Durum ve Tahmin 1999-2, Yayın No: 18, Mart, Ankara. Yurdakul, O., V.D., 1999, Türkiye’de Hayvansal Ürünler Arzı ve Yem Talebi: Mevcut Durumun Değerlendirilmesi ve Alternatif Politika Senaryoları (Türkçe ve İngilizce), Proje Raporu 1999-4, Yayın No: 17, Mart, Ankara. Akyıl, N., 1999, Pamuk Tahmin: 1998/99, Tahmin 1999-1, Yayın No: 16, Mart, Ankara. Akgüngör, S., Miran,B., Abay, C.F., Olhan, E., Nergis, N.K., 1999, İstanbul, Ankara, ve İzmir İllerinde Tüketicilerin Çevre Dostu Ürünlere Yönelik Potansiyel Talebinin Tahminlenmesi, Proje Raporu 1999-3, Yayın No: 15, Şubat, Ankara. Özçelik, A., Turan, A., Tanrıvermiş, H., 1999, Türkiye’de Tarımın Pazara Entegrasyonunda Sözleşmeli Tarım ve Bu Modelin Sürdürülebilir Kaynak Kullanımı İle Üretici Geliri Üzerine Etkileri, Proje Raporu 1999-2, Yayın No: 14, Şubat, Ankara. Schmitz, A., Çakmak, E., Schmitz T. And R. Gray, 1999, Türk Tarımında Devlet Eliyle Ticaret (Türkçe ve İngilizce), Proje Raporu 1999-1, Yayın No: 13 Şubat, Ankara. Bayaner, A., Nevruz, G., Akyıl, N., 1998, I. Türkiye Pamuk, Tekstil ve Konfeksiyon Sempozyumu: Bildiriler, Tartışmalar, Yayın No: 12, Ekim, Ankara. Aydoğuş, O., Nevruz, G., 1998, I. Türkiye Buğday Sempozyumu: Bildiriler, Tartışmalar, Yayın No: 11, Temmuz, Ankara. Yıldırım, T., Furtan, W.H., Güzel, A., 1998, Türkiye Buğday Politikasının Teorik ve Uygulamalı Analizi, Çalışma Raporu 1998-4, Mayıs, Ankara. Çakmak, E.H., Kasnakoğlu,H., Yıldırım, T.,1998, Fark Ödeme Sisteminin Ekonomik Analizi, Çalışma Raporu 1998-3, Nisan, Ankara. Bayaner, A., 1998, Türkiye Makarnalık Buğday Sektörü ve Uluslararası Pazardaki Rekabet Gücü, Çalışma Raporu 1998-2, Yayın No: 8, Nisan, Ankara. Fisunoğlu, M., Pınar M., Aydoğuş, O., 1998, Türkiye'nin Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri ve Rusya Federasyonu İle Tarımsal Ticaret Olanakları, Çalışma Raporu 1998-1, Mart, Ankara. Aydoğuş, O., Ege, H., Ertürk, Y.E., 1998, Buğday Tahmin: 1998/99, Tahmin 1998-5, Aralık, Ankara. Akyıl, N., Ertürk, Y.E., 1998, Pamuk Durum ve Tahmin: 1998/99, Durum ve Tahmin 1998-4, Eylül, Ankara. Ege, H., Ertürk, Y.E., 1998, Yemlik Tahıllar Durum ve Tahmin: 1998/99, Durum ve Tahmin 1998-3, Temmuz , Ankara. Aydoğuş, O., Ege, H., Ertürk, Y.E., 1998, Buğday Tahmin: 1998/99, Tahmin 1998-2, Temmuz, Ankara. Pınar, M., Akyıl, N., Er S., Ertürk, Y.E., 1998, Pamuk Durum ve Tahmin: 1997/98, Durum ve Tahmin 1998-1, Ocak , Ankara. Aydoğuş, O., Ege, H., Ertürk Y.E, Zöğ, N.P., 1997, Buğday Durum ve Tahmin: 1997/98, Durum ve Tahmin 1997-1, Aralık , Ankara. ZY-SZ-PY-D&T / 142 / Mart 2006 119