Kiral Katalist Olarak β-Hidroksi amit Türevlerinin Aromatik Prokiral

Kiral Katalist Olarak β-Hidroksi amit Türevlerinin Aromatik Prokiral

OP-TR-079
Kiral Katalist Olarak β-Hidroksi amit Türevlerinin Aromatik Prokiral Ketonların Enantioseçici
Boran İndirgenmesinde Katalitik Etkilerinin Araştırılması
Nevin Arslan, Aslı Erdoğan, Murat Azizoğlu, Yılmaz Turgut
Dicle Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, 21280-Diyarbakır
Optikçe aktif sekonder alkollerin hazırlanması için en önemli bir metotlardan biri prokiral ketonların
enantiyosaf oxazaborolidin kataliz ile indirgenmeleridir. [1,2]. Enantiyomerikçe saf sekonder alkoller birçok
organic bileşikler, sıvı kristall materyali ve biyolojik aktif molekülleri için önemli ara ürünlerdir [3]. Itsuno ve
çalışma arkadaşları tarafından ilk kez keşfedilen, Corey ve Link tarafından geliştirilen-CBS (Corey, Bakshi ve
Shibata ) indirgenmesi-kiral oxazaborolidin katalizli asimetrik indirgenmeleri organik kimyada yaygın çalışma
konularından biridir[4].
Bu çalışmada bir 3-hidroksi-2-naftoik asit ve kiral amino alkollerden çıkılarak bir dizi beta-hidroksi amit
türevleri (1-7) hazırlandı. Hazırlanan amitlerin katalitik aktivileri, prokiral ketonların asimetrik boran
indirgenmeleri üzerinde araştırıldı. Çözücü, sıcaklık, boran miktarı ve kompleks ve katalist oluşum süresi
optimize edildikten sonra yapılan asimetrik indirgenmelerinde % 99 indirgenme verimi ve % 96’lara kadar
enantiyomerik fazlalık hesaplandı.
O
O
OH
EDCI,HOBt
Amino alkol
O
OH
R2
R3
HO
R4
1: R1=Ph, R2=R3=R4=H
2: R1=Bn, R2=R3=R4=H
3: R1=R3=Ph, R2=R4=H
N
H
7
R1
N
H
Amino alkol
OH
OH
EDCI,HOBt
4: R1=(CH3)2CH-, R2=H, R3=R4=Ph
HO
5: R1=H, R2= R3=R4=Ph
6: R1=H, R2=Bn, R3=R4=Ph
KAYNAKLAR
[1] Deloux, L.; Srebnik, M. Chem Rev, 93, 763,1993; Corey, E. J.; Helal, C. J., Angew Chem Int Ed Engl, 37,
1986, 1998.
[2] Zhou, Y.; Wang, Y-W.; Dou, W.; Zhang, D.; LIU, W-S., Chirality 21,657-662, 2009.
[3] Togni, A.; Venanzi, L. M., Angew. Chem., Int. Ed. Engl., 33, 497–526, 1994.
[4] Hirao, A.; Itsuno, S.; Nakahama, S.; Yamazaki, N.; J. Chem. Soc. Comm. 1981, 315-317; Corey, E. J.; Link,
J.O., Tetrahedron Lett., 31, 601-604, 1990.
Bu çalışma TUBİTAK tarafından 110T809 no’lu proje ile desteklenmiştir.
243