Slayt 1 - BUSİAD

Transkript

Slayt 1 - BUSİAD

Ergonomi ile Verimlilik Paneli
Ergonomi Uygulamaları ile
Kâr Etmenin Yolları
Yrd.Doç.Dr. Tülin Gündüz Cengiz
Uludağ Üniversitesi Endüstri Müh. Böl.
13.05.2010 BURSA
ERGONOMİ
Çalışan ile teknik sistem arasındaki ilişkiyi inceleyen; bilimsel
metotlara göre iş ve iş yeri düzenlemeleri yapan; ana amacı
insanın özellikleri ve kapasitesine uygun iş düzenlemeleri
gerçekleştirmek olan uygulamaya yönelik bir bilim dalıdır.
1. Ürün Ergonomisi : Müşteri için kullanımı rahat ürün üretme
(Antropometrik ve dinamik özellikler önemli)
2. Üretim Ergonomisi : Üretim ve hizmet sektöründe
insana uygun iş yeri düzenleme
(İş görenin yükünü azaltmak,
performansını artırmak önemli)
Amaç:
Ergonominin amacı, çalışanın doğal sınırlarını
da dikkate alarak onun yeteneklerinden en iyi
biçimde yararlanma yöntemini bulmaktır.
İŞLETME
Çevre
Ödev
Çıktı
İnsan
Makine
Geri bildirim
Çıkış
Giriş
Çıkış
İnsan
Kas işi
Mental iş
Ödev
Kontrolelemanları
Giriş
Çıktı / Sonuç
Makine
İşletmenin kaynakları
Makine
İnsan
Verim
%…
Verim
?
İşletme
Çalışan
Kârlı
Sağlıklı
Mutlu
Mutlu
Uygun olmayan iş yüksekliği
Vücut merkezinden uzakta iş merkezi
Vücut merkezinden uzakta iş merkezi
Bacak ve ayak için yeterli boşluk yok, ya da hiç yok
Tezgahta kontrolün uygun olmayan düzenleme ile yapılması
Antropometri !
Uygun iş yüksekliği ve açısı
İş yükünün sürekli performans sınırından küçük, eşit veya büyük olmasında kalp atış
frekansının zamanla değişmesi
Doğru ve yanlış beden konumunun performansa etkisi
Omurga, iskelet sisteminin en önemli elemanıdır. 33 omuru ile omurga
vücudun merkezi kemik zinciridir.
7 boyun omuru,
12 sırt omuru,
5 bel omuru,
5 sağrı omuru,
4 kuyruk sokumu
1 Ön ligament
2 Sinir kökü
3 Arka ligament
4 Vertebranın arka çıkıntısı
5 Vertebra gövdesi
20 kg yük kaldırmada L3 ve L4 omurlarının iç kısmına gelen basınç
Yük Kaldırma ve Taşımada Sınır Değerleri Hesaplama Yöntemleri
1. Refa Önerileri
2. NIOSH Yöntemi
3. RWL Yöntemi
4. Almanya İş Güvenliği ve İş Hekimliği Kurumunun Değerlendirme Yöntemi
5. Çeşitli İşlerde Uygulanabilecek Kuvvetlerin ve Momentlerin Belirlenmesi
6. Kuvvet ve Momentin en büyük değerlerinin belirlenmesi
1. REFA Önerileri
Sırtın dik konumunda ve
maksimum kuvvet uygulayarak
yük kaldırma ve yük taşımada
sınır değerler verilmiştir.
2. NIOSH Yöntemi İle Maksimum Yük
Hesabı
Amerika Ulusal İş Güvenliği ve Sağlığı
Enstitüsü NIOSH (National Institute for
Occupational Safety and Health)
Cinsiyet
Yükün kütlesi
Yaş
Frekans
Yükün vücut eksenine uzaklığı
Fiziksel performansın cinsiyete ve yaşa göre değişimi
3. RWL Yöntemi İle Maksimum Yük
Hesabı
(Recommended Weight Limit)
Yaş
Cinsiyet
Tutma faktörü
Yatay mesafe
Dikey mesafe
Asimetri
Frekans
4. Almanya İş Güvenliği ve İş Hekimliği
Kurumunun Değerlendirme Yöntemi
Temel özellikler metodu olarak adlandırılan bu
yöntemlerde işçi için bir “Risk Faktörü”
hesaplanmaktadır.
Frekans
Taşıma mesafesi
Yük miktarı
Cinsiyet
Vücut postürü
Uygulama koşulları
5. Yük çekme–itme işlemlerinde risk faktörünün işin temel özelliklere göre belirlenmesi
Frekans
İtme-çekme mesafesi
İş şartları
Konum hassasiyeti
Hareketin hızı
Beden konumu
Uygulama koşulları
Cinsiyet
6. Çeşitli İşlerde Uygulanabilecek Kuvvetlerin ve Momentlerin Belirlenmesi
Mevcut iş koşullarına bağlı olarak uygulanacak moment veya kuvvetin üst sınırı ne olabilir?
Kuvvet uygulama noktası, kuvvet yönü, beden konumu ne olmalıdır?
Kuvvet ara vermeksizin ne kadar uygulanabilir?
Bu sonuçlara göre hangi tutma şekli seçilmelidir?
İşin şekli? : Dinamik iş, statik iş.
İşe iştirak eden kasların miktarı,
7. KuvvetBeden
ve Momentin
büyük
değerlerinin
konumu, el veen
ayağın
konumu,
hareket şekli,belirlenmesi
Uygulanan
kuvvet veya momentin yerden yüksekliği, yönü, sıklığı,
- El-parmak
sistemi
Çalışma düzlemi, çalışma hacmi
- El-kol sistemi
Kuvvet uygulamanın süresi
- Bacak-ayak
sistemi
İşin toplam
süresi
- HareketParça
hacmi
içinde
uygulanabilecek
kuvvetler
taşıma
işlerinde
parçayı tutma ve bırakma
seviyeleri.
Cinsiyet, yaş, deneyim
İŞ YERİ ÇEVRE FAKTÖRLERİ
Klima
Gürültü
Aydınlatma
Titreşim
Zararlı maddeler
Dış ortam sıcaklığına bağlı olarak, oda sıcaklığı için uygun sıcaklıklar
Çalışma ortamı sıcaklığı
Kış: 18 – 22 C
Yaz: 20 – 24 C
Ortam nemi: % 30 - 65
Hava hızı: 0,1 – 0,25 m/s
Aydınlatma
Kontrast
Aydınlatma
İş yerinde gerekli olan aydınlatma şiddetinin yaş ile ilişkisi
Mola düzenleme
Molaların dinlendirme değeri, süresi uzadıkça azalır
Aynı oranda, farklı mola dağılımının performansa etkisi
Monotonluk (İş yerinde tekdüzelik)
Çalışanda iş süresince aktivite düzeyindeki değişmeler
Monotonluk (İş yerinde tekdüzelik)
Bir vardiya boyunca
dikkatten kaçan sinyaller ve reaksiyon süresi
Monoton işlerde
uyarı faktörünün etkisi
Ne yapılmalı ?
Nereden başlanmalı ?
PCMAN model yapısı
Önemli Hareketlerin Sınırları
Konum
Eklem
Baş
Boyun ekl.
Üst gövde
Göğüs – bel
Baldır-Üst
gövde
Kalça
Alt bacakbaldır
Diz
Ayak-alt
bacak
Ayak
Ayak-üst
gövde
Bel-alt
bacak-ayak
Hareket
Maks. Açı
sınırları (°)
Maks.
Bölge(°)
Rahat Konum
Bölgesi (°)
1 ön-arka eğme,
2 sağ-sol eğme
3 sağ-sol dönme
4 ön-arka eğme
5 sağ-sol eğme
6 sağ-sol dönme
7 ön-arka eğme
8 dışa-içe yan
+60…-35
+55…-55
+55…-55
+100…50
+50 …-50
+50 …-50
+115…0
+30…-15
95
110
110
150
100
100
115
45
+25…+5
0
0
+5
0
0
0 (100…+85)1
0
9 ön-arka salınma
+0…-105
105
0 (-60…-85)
10 yukarı-aşağı salınma
+110…+55
55
+90
11 dışa-içe dönme
+110…-70
180
+15…0
+180…-30
+180…-45
+140…-40
210
225
180
0
(+40…+10)2
+90…+40
Üst kol - üst
gövde
Omuz
12 dışa içe salın
13 yuk-aşa. sal.
14 ön-arka salın
Alt kol – üst
kol
Dirsek
15 kapa - aç
+120…0
120
+85…+45
El – alt kol
El
16 yan dış-iç sal
17 kola kapa-aç
+40…-20
+74…-60
60
135
0
0
El – üst
Omuz – alt
18 sola-sağa döndür
+130…-1203
250
-30…-60
gövde
kol
Açıklama: Sağlıklı, genç insanlar için geçerlidir. Yaşlılarda sınırlar daha dardır. Kalın iş elbisesinde de sınırlar
daralır.
1) Parantez içi: Oturma hali. 2) Parantez içi,: Beden önü çalışması. 3) Başlangıçta el gövde yan yüzeyine paralel.
71.6 TMU
27.4 TMU
% 62 kazanç
70.6 TMU
28.4 TMU
% 60 kazanç
127.1 TMU
41.4 TMU
% 68 kazanç
Teşekkürler . . .

Slayt 1 - BUSİAD

Transkript

Benzer belgeler

TABULA RASA: NECİP FAZIL KISAKÜREK VE CEVAT RIFAT

2014 Raporu - Kocaeli Üniversitesi Ar

hukuk afiş kadınlar günü 1cdr.cdr

Derslerimiz 31.10.2012 Çarşamba günü Üniversitemiz Akköprü

Ders Adı Ders Sorumlusu Sınav Tarihi Sınav Saati Sayı Amfi ISL101