CEZAEVİ PERSONEL SEÇİMİ SİVİL İZLEME
Transkript
CEZAEVİ PERSONEL SEÇİMİ SİVİL İZLEME
CEZAEVİ PERSONEL SEÇİMİ VE SİVİL İZLEME Çalışma Ziyareti Raporu İ S V E Ç Ç A25 LIŞ A Haziran Z İ Y A R E T2014 İ RAPORU –M 27 İNGİLTERE 1 CEZAEVİ PERSONEL SEÇİMİ VE SİVİL İZLEME İÇİNDEKİLER Giriş ...................................................................................................................... 3 I. BÖLÜM İngiltere Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi (NOMS)............................................. 4 II. BÖLÜM Cezaevi Personel Seçimi .................................................................................... 15 Rugby Eğitim Koleji .......................................................................................... 22 III. BÖLÜM İngiltere Adalet Sisteminde Sivil İzleme ......................................................... 29 İç Denetçiler- National Prentive Mechanism (NPM) ..................................... 29 Bağımsız İzleme Kurulları- Independent Monitoring Board (IMB) .......... 33 İngiltere Ceza İnfaz Kurumlarına İlişkin Bazı Ayrıntılar ........................... 37 Çalışma Ziyareti Detayı .......................................................................................... 39 Çalışma Ziyaretinde Elde Edilen Kaynaklar ............................................................ 40 2 GİRİŞ “Cezaevi Personel Seçimi ve Sivil İzleme” konusu ile ilgili 25-27 Haziran 2014 tarihleri arasında Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdür Yardımcısı Ali YILDIZ başkanlığında, Elektronik İzleme Şube Müdürü Bülent ÖZDEK, İzmir Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürü Halis ORHAN, Hatay Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürü Uğur ERDOĞAN ve Ankara Kadın Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Sosyal Çalışmacısı Mevhibe Nurşah AYDOĞAN’dan oluşan heyet tarafından İngiltere’ye bir çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Çalışma ziyaretinin amacı; cezaevlerinde idari, güvenlik, ıslah, sağlık, eğitim gibi alanlarda hizmet veren personellerin seçimlerinin nasıl yapıldığı, personelin görev standartlarının neler olduğu, personel eğitiminin veriliş yöntemleri, bağımsız izleme kurulları ve sivil izleme kurullarının çalışma yöntemlerinin yerinde incelenmesidir. Bu çalışma sonucunda Ülkemiz uygulamaları ile İngiltere uygulamalarının karşılaştırılma imkânı bulunmuştur. Çalışma ziyareti üç gün sürmüş olup; ilk gün Londra’da Adalet Bakanlığı binasında (Clive House) toplantı yapılmış, ikinci gün tüm personele eğitim verilen Rugby Koleji ziyaret edilerek eğitimler uygulamalı olarak gözlemlenmiş ve incelenmiş, son gün ise yine Londra’da Adalet Bakanlığı binasında (Clive House) bağımsız izleme kurulları ve sivil izleme kurulları ile ilgili toplantı yapılmıştır. Heyet ve toplantı katılımcılarının iyi dilek temennileri ve memnuniyetlerini ifadeleri ile çalışma ziyareti son bulmuştur. Ayrıca çalışma ziyareti sonucunda elde edilen dokümanlar rapor ekinde sunulmuştur. 3 I.BÖLÜM İngiltere Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi (NOMS) ile ilgili İngilizce dokümandan çeviridir. İNGİLTERE ULUSAL SUÇLU YÖNETİMİ SERVİSİ (NOMS) Genel Bakış Amacımız Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi, Adalet Bakanlığı'nın yürütme kurumlarından biridir. Rolümüz, kamu kaynaklarını en verimli şekilde kullanarak, ceza infaz kurumları ve toplum içindeki suçlu yönetimi hizmetlerini yürütmektir. Mahkemelerin verdiği ceza ve emirleri uygulamak ve suçluların yaşamlarını yeniden şekillendirmelerine yardım ederek iyileştirmeyi desteklemek yoluyla kamuyu korumak ve yeniden suç işlemeyi azaltmak için çalışıyoruz. Vizyonumuz Toplumu daha güvenli hale getirmek, mağduriyeti ve suçu önlemek üzere adalet sistemini dönüştürebilmek için, tüm paydaş ve ortaklarla işbirliği içinde çalışacağız. Değerlerimiz Suçlu yönetimi hizmetlerini yürütürken; Tarafsız olacağız ve riskleri değerlendirirken kamunun korunmasını dikkate alacağız Açık, dürüst ve şeffaf olacağız Her işimizde eşitlik ve çoğulculuğu gözeteceğiz Personelimize değer verecek, onları güçlü kılacak ve destekleyeceğiz ve diğer paydaşlarla işbirliği içinde çalışacağız Suçlulara iyilikle ve saygıyla muamele edeceğiz Değişim ve yeniliklere açık olacağız ve yerel güçleri destekleyeceğiz Vergi mükelleflerinin paralarının karşılığını en değerli şekilde verebilmeye ve hedeflenen çıktılara odaklanarak kaynaklarımızı en etkili şekilde kullanacağız. Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi (NOMS) bünyesinde 8 müdürlük bulunmaktadır: 1. Görevlendirme ve Tanıtım 2. Denetimli Serbestlik ve Sözleşmeli Hizmetler 3. Ulusal Operasyonel Hizmetler 4. Kamu Sektörü Cezaevleri 5. Suçlu Sağlığı 4 6. Değişim ve Bilişim-İletişim Teknolojileri 7. İnsan Kaynakları 8. Finans ve Analiz Eğitim ve gelişim, İnsan Kaynakları Müdürlüğü'nün iş kapsamındadır. Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi olarak, personelimizin işini iyi yapabilmesini sağlamak üzere eğitim ve liderlik gelişimi hizmetleri sunmaktan sorumluyuz. Ulusal Suçlu Yönetimi Hizmetlerini ilgilendiren tüm eğitim ve gelişim hizmetleri, görev kapsamımız dâhilindedir. Eğitim ve Gelişim Grubu Eğitim ve Gelişim Grubu, Newbold Revel Ulusal Suçlu Yönetimi Koleji'ndedir. Newbold Revel, muazzam ve Georgia tarzı bir konak olup, etrafındaki birçok dış binayla birlikte Warwickshire'daki Brinklow köyünün yamaçlarına kurulmuştur. Birçok güzel ve bakımlı bahçeyle çevrelenmiş olan Newbold Revel Koleji, eğitim için ideal bir mekândır. Eğitim ve Gelişim Grubu'nun şu anki yöneticisi John Robinson'dur. Eğitim ve Konferans Olanakları Newbold Revel, 40'tan fazla eğitim, toplantı ve konferans salonuna sahiptir. Bunların çoğu, en yeni öğrenme, bilişim ve iletişim teknolojileriyle donatılmıştır. Newbold Revel ayrıca bir spor salonu, müzik salonu, kütüphane, tam işlevli kontrol odası, 2 tane savunma sporları salonu ve 2 tane de hücre/koğuş simulasyon bloğuna sahiptir. Amaca uygun kurulmuş olan konferans salonu, 250 katılımcı kapasitelidir. Barınma ve Yemek Newbold Revel, 249 kişiye barınma sağlayabilir; 219 tane banyolu odaya sahiptir. Odalardan birçoğunun harika bir manzarası vardır. Tam donanımlı hizmet odaları ve salonlar tüm barınma bloklarını birbirine bağlamaktadır. Yemek, ulusal bir güvenlik kuruluşu olan G4S tarafından tedarik edilmektedir. Yemek servisi, sıcak ve soğuk olmak üzere birçok yemek çeşidini içermektedir. Yemek salonu, aynı anda 160 kişiyi ağırlayabilir. Kolej ayrıca kendi kafesine sahiptir. Cafe Quattro isimli bu kafe, kahve türleri ve soğuk içecekler servis etmektedir. Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi Eğitim ve Gelişim Grubu Eğitim ve Gelişim Grubu'nun iki kolu bulunmaktadır. Bunlar, Tasarım-Güvence ve Dağıtım'dır. 5 Tasarım Tasarım ekibi, cezaevi ve denetimli serbestlik hizmetleri için gerekli eğitim müdahalelerini geliştirmekten sorumludur. Tüm eğitim paketlerimiz, politika-yapıcılar ve alan uzmanlarıyla işbirliği içinde çalışan eğitimli ve nitelikli tasarımcılar tarafından geliştirilmektedir. Elektronik öğrenme ve sınıf düzeninde öğrenme yöntemlerini birleştiren karma eğitim çözümleri sunulmaktadır. Tüm dersler, içerik olarak doğrulanmış olup, düzenli aralıklarla gözden geçirilerek güncellenmektedir. Güvence Güvence ekibi, Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi'nin sürekli gelişimini sağlamaya yarayan bir öz-değerlendirme kültürü oluşturmak üzere, eğitim ve gelişim yatırımları ve yürütülen eğitimlerin sosyal geri-dönüşünü ölçen bir Kalite Çerçevesi geliştirmiştir. Etkin öz-değerlendirme, kalitenin planlanması, izlenmesi, değerlendirilmesi ve geliştirilmesi süreçlerinin bir parçası olmalıdır. Bu Kalite Çerçevesi, Ortak Denetim Çerçevesi (CIF) ile uyumlu olacak şekilde geliştirilmiş olup eğitim standartlarıyla ilgili tüm ihtiyaçları karşılamaktadır. İşin Kapsamı Öz Değerlendirme Raporu İnsan Yatırımları Değerlendirmesi Müfredat için Amaca Uygunluk Değerlendirmesi Eğitim Değerlendirme Sistemleri Müfredat Kontrol Listeleri Özel Modül Değerlendirmeleri Sürekli Profesyonel Gelişim Ders Gözlemleri Dersler Şu anda yaklaşık 120 dersimiz olup bunlar her an uygulanmaya hazırdır. Bu dersler: Değerlendirme, Cezaevinde Bakım ve Ekip Çalışması Tahakkuk Memurluğu (ACCT) Hüküm İrtibat Memurluğu 6 Hüküm İşlemleri İleri A Sınıfı Sürücü Ehliyeti Dersi (Motosiklet) Çevre Koruma Gelişimi Programı İleri Kontrol ve İtidal 1 İleri Kontrol ve İtidal 2 Zorla ve Değiştir Koşullanma, Manipülasyon ve Yozlaşmayı Önleme Farkındalığı Geleceğin çalışanları için Kontrol Odası Suçlu Müdahale Programları için Temel Beceriler Rol Canlandırma için Temel Beceriler Vaizler İçin Danışmanlık Becerileri Hücre Paylaşımı Risk Değerlendirmesi 1(CSRA) Hücre Paylaşımı Risk Değerlendirmesi 2(CSRA) Araştırma Ekibi Gelişen İdareciler Bilişim Temelleri 1 Aşırılık Farkındalığı İnanç Farkındalığı Aile İrtibat Memurluğu Yangın Danışmanlığı Yangın Farkındalığı Olay İdaresi Bronz Komutanlığı Olay İdaresi Gümüş Komutanlığı Genel İdareciliğe Giriş Intranet Yayıncısı Liderlik ve Yöneticiliğe Giriş (IL&M) 7 Akıl Sağlığına Giriş Güvenli Cezaevi Soruşturma İşlemleri İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü (IOSH) - Personel Sağlığı ve Güvenliği İş Güvenliği ve Sağlığı Enstitüsü (IOSH) – Güvenli İşyeri Yönetimi Risk Değerlendirme ve Yönetimine Giriş Temel Bilgi-İşlem Teknolojileri Birinci Düzey Bilgi İşlem Becerileri Yetkinlik Düzeyi Bilgi İşlem Becerileri Uygulamalı Sosyal Psikoloji Dergisi (JASP) – Ergen Gelişimi Uygulamalı Sosyal Psikoloji Dergisi (JASP) – Çocuk Koruma Yerel Yozlaşmayla Mücadele Yöneticisi Kilit Bakım ve Koruma Hamile Kadınların İdaresi (Anne ve Bebek Ünitesi) Zorunlu Uyuşturucu Testi Kılavuz Risk Değerlendirme Temel Bilgi Yönetimi Bilgi Giriş Yöntemi Yüksekte Çalışma Küçük Raporlar Motivasyonel Görüşme Benim Detayım Benim Detayım – Grup Detaycısı Benim Detayım- Yönetim Bilgisi Benim Detayım – Düzenli Memur Beden Eğitimi Memuru İçin Ulusal Gelişim Eğitimi 8 İş Sağlığı ve Güvenliği Ulusal Genel Sertifikası Uluslararası İş Sağlığı ve İş Güvenliği Sertifikası Arabulucu Eğitimi 1 Arabulucu Eğitimi 2 Suçlu Gözetmeni Düzenli Memur: Savunulabilir Karar Verebilme Operasyonel Destek Ölçeği Panel Üyeleri Devriye Köpekleri Beden Eğitimi Gelişim Eğitimi Beden Eğitimi Eğitici Eğitimi İnfaz Koruma Memurluğu Giriş Eğitimi Polis Ulusal Bilgisayarı Olay-sonrası Bakım Ekibi Power Point Kamu Koruma Birimi Veritabanı – Genel Şartlı Tahliye Süreci Kamu Koruma Birimi Veritabanı – Gözden Geçirme Hızlı Başlangıç 2 Kabul Memurları/Erken Günler Dersi Kraliyet Kazaların Önlenmesi Topluluğu Eğitimi (ROSPA) ve Sağlığa Zararlı ve Tehlikeli Maddelerin Denetimi Eğitimi (COSHH) Kraliyet Kazaların Önlenmesi Topluluğu Risk Değerlendirme Eğitimi Kraliyet Kazaların Önlenmesi Topluluğu Sağlık ve Emniyet Farkındalığı Solunum Koruma Ekipmanı Kullanıcı Eğitimi Solunum Koruma Ekipmanı Kullanım Eğiticisi Öz Denetim 9 İnfaz Hesaplama – Temel seviye İnfaz Hesaplama – İleri seviye İnfaz Hesaplama – Para Cezaları Cezaevinde/Toplumda Seks İşçileri Standart A Sınıfı Sürücü Ehliyeti Dersi (Motosiklet) İşe Başlangıç 2 Eğitim Koordinatörleri Gelişimi Güç Kullanımı Başlangıç Talimatları Güç Kullanımı Emirleri Güç Kullanımı Onayı/Geçerliği Araç Eskortu - Nihai Kullanıcı Araç Eskortu Talimatları Kontrol Temas Noktası Planlı Hücre Nakillerinin Kamera Kaydı Görüntüleme Kadın Farkındalığı Personel Programı Toplumda Kadın Farkındalığı Programı Zorlayıcı Davranış Karşısında Çalışma 1&2 Zorlayıcı Davranış Karşısında Çalışma 3 Hükmü Netleşmemiş Mahkûmlarla Çalışma Dünya İnançları Cezaevinde Gençlerle Çalışma – İletişim X-Ray Kullanımı Dağıtım Dağıtım işlevimiz aşağıdaki birimlerden oluşmaktadır. 10 Temel Grup Temel Grubunun ana işlevleri şöyledir: Majestelerinin ceza infaz kurumlarındaki faaliyetlerin ve güç kullanımının etkili ve güvenli bir şekilde yürütülebilmesi için infaz koruma memurlarına gerekli alan bilgi ve becerilerini kazandırmak. Bu işlev, Cezaevi Hizmet Standartları'na ve Kilit Performans Hedefleri'ne hizmet etmektedir. İnfaz Koruma Memurluğu Giriş Eğitimi. Bu eğitim, altı haftalıktır. Ancak gözden geçirilmekte olup eğitim süresi 10 haftaya çıkarılabilir. Tüm hedefler, 3.Düzey Cezaevi Hizmetleri İçin Ulusal Mesleki Standartlar'la bağlantılıdır. 2012'de 340 kişiye İnfaz Koruma Memurluğu Giriş Eğitimi verilmiştir. Temel Grubu ayrıca Operasyonel Destek Ölçeği Eğitimi de vermektedir. Operasyonel Destek Ölçeği, mahkûmlarla doğrudan teması olmayan personel içindir. Mahkûmlarla doğrudan teması olmayan personelin ihtiyaç duyduğu beceriler, infaz koruma memurlarının ihtiyaç duyduğu becerilerden oldukça farklıdır. Operasyonel Destek Ölçeği eğitimi, bu personele Cezaevi Hizmetleri çerçevesindeki kariyerleri için gerekli temel bilgi ve becerileri sağlar. Operasyonel Destek Ölçeği Eğitimi iki hafta sürer; tüm hedefler 2.Düzey Cezaevi Hizmetleri İçin Ulusal Mesleki Standartlar'la bağlantılıdır. 2012'de 295 kişiye Operasyonel Destek Ölçeği Eğitimi verilmiştir. Operasyonel Eğitim ve Profesyonel Gelişim Ulusal Operasyonel Eğitim ve Uzman Eğitimi Ulusal eğitim ekipleri, Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi'ni aynı zamanda etkin ve profesyonel bir eğitim kuruluşu olabilmesi için destekler ve geliştirir. Profesyonel gelişim için temel eğitim altyapısını sağlar. Bölgelerin, kurumların ve bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılar. Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi'nin politikalarını korur ve bunların uygulanmasını destekler. Eğitim ve eğitici profillerini geliştirir. Bireylerin farklı yöntemlerle öğrenme becerilerini geliştirir. Eğitimin profesyonel çalışma için bir kalite aracı olarak geliştirilmesini sağlar. Yukarıda bahsedilen amaçlar doğrultusunda eğitimlerin dağıtılmasını yürütür. 11 Ulusal Taktik Müdahale Grubu Ulusal Taktik Müdahale Grubu, güç kullanımı eğitimi ve operasyonları ile ilgili tüm taktik gelişimden sorumludur. Ulusal Taktik Müdahale Grubu, Adalet Bakanlığı çerçevesindeki ve daha geniş olarak da cezai yargı sektöründeki güç kullanımı eğitimi ve gelişimini yürüten lider grup olarak tanınmaktadır. Ulusal Taktik Müdahale Grubu, Adalet Bakanlığı'na aşağıdaki hususlarda güç kullanımı danışmanları veya amirleri görevlendirebilmesi için operasyonel taktik müdahale desteği sağlar: -Toplu ve planlanmış disiplinsizlik -Rehine müdahalesi -Yüksekte çıkan olaylar -Giriş Yöntemiyle problem çözme Cezaevi Servisi Beden Eğitimi Koleji Oldukça görkemli ve gözden uzak bir mevkide kurulmuş olan Lilleshall, Birleşik Krallığın Ulusal Spor Merkezlerinden biridir ve ülkenin en iyi kadın ve erkek sporcularını yetiştiren kuruluşlar arasındadır. Grup, Cezaevi Servisi'ndeki beden eğitiminin stratejik yönünü belirlemekten sorumludur. Bu sorumluluk, yeni eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesini, kalite standartlarının korunmasını, genel Eğitim Sektörü ve Eğitim Politikasıyla uyumun sağlanmasını kapsar. Bu grup, Cezaevi Servisi'ndeki spor eğitimlerinin ana sağlayıcısıdır. Kolej, belirli personele aşağıdaki alanlar da dâhil olmak üzere özel spor eğitimleri verir: -İlk 4 Spor Yaralanma Müdahale ve Tedavileri – Futbol 3.Düzey -Beden Eğitimi Memuru Desteği / Spor Oyunları -Grupla Salon Bisikleti -Badminton Koçluğu – Birinci Kısım -İngiliz Halterciler Birliği Koçluğu -Voleybol Hocalığı -Stüdyo Direnç Eğitimi -Diyet, Beslenme, Sağlık ve Egzersiz -Egzersiz ve Fitness Sertifikası (Jimnastik) -Egzersiz ve Fitness Sertifikası (Step) 12 -Rugby Koçluğu – Birinci Seviye -İngiltere 2.Seviye Voleybol Koçluğu, P Düzeyi Çeviklik ve Sürat -Güçsüz ve Yaşlı Kimseler İçin Egzersizler -Futbol Birliği Çocuk Koruma Çalıştayı -Futbol Birliği Genel Öğreticilik Eğitimi -Spor Salonu Eğitmenliği – Düzey 2 Özel/Ismarlama Çalışmalar Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi'nin özel eğitim ve gelişim ihtiyaçlarını karşılamakla beraber, Adalet Bakanlığı'nın başka birimleri ve İçişleri Bakanlığı ile de işbirliği yapıyoruz. Bu kapsamda kişisel koruma kursları ve eğitim müdahaleleri geliştirilmiş ve şu kurumlara sunulmuştur: -Birleşik Krallık Sınır Birliği (İçişleri Bakanlığı'na bağlı) -Majestelerinin Mahkemeleri ve Adliye Hizmetleri -Askeri Islah Eğitim Merkezi Bu türden özel işler, aşağıdaki hususlarda eğitimlerin tasarlanmasını da içermektedir: -Yabancı uyruklu mahkûmların ülkelerine gönderilmesi -Tutukluların Uyum Sorunlarının Yönetimi -İcra Mahkemesi için Kişisel Koruma Uluslararası Çalışmalar Eğitim ve Gelişim Birimi önemli bir itibar kazanmış ve dünyanın çeşitli yerlerindeki ceza infaz kurumlarının eğitim iyileştirme çalışmalarına katkıda bulunmuştur. Son yıllarda Karayip Adaları'nın çoğu Eğitim ve Gelişim Birimi tarafından geliştirilen müdahalelerden yararlanmıştır. Newbold Revel personeli, Cayman Adaları, St Helena (Büyük Okyanus) ve Batı Hint Adaları gibi yerlerde uzun süre çalışmıştır. Eğitim ve Gelişim Birimi hâlihazırda aşağıdaki projelerde de yer almaktadır: Umman Polisi Umman Polisi için iki eğitim tasarlanıp gerçekleştirilmiştir. Mayıs 2013'te, Muscat'taki Umman Polis Eğitim Enstitüsü'nde Umman polis memurlarına 3 haftalık bir başlangıç programı uygulanmıştır. Bu programın amacı, cezaevi müdürü olarak görevlendirilmek üzere polis başmemurları arasından seçilen 16 kişinin uygunluğunu değerlendirmekti. Bu programın ardından Newbold'ta 8 haftalık bir İleri Düzey Cezaevi Yöneticiliği Kursu düzenlendi. Bu 13 kursla adaylara temel bilgilerle birlikte bir takım idarecilik ve özel alan bilgileri verildi. Program oldukça başarılı oldu ve 2014 ve sonrası için yeni kurslar planlandı. Türkiye Eğitim ve Gelişim Birimi hâlihazırda Türk Ceza İnfaz Kurumlarının devam eden reformuyla ilgili bir projede görev almakta; insan kaynakları yönetimi ve eğitim altyapısına odaklı bir katkı sağlamaktadır. Bu projenin ana etkinlikleri, personel memnuniyet anketinin geliştirilip uygulanması, iş tanımları-mesleki standartlar ve yetkinlik çerçevelerinin geliştirilmesi ve hassas gruplarla (yaşlılar, transseksüeller, çocuklar, cinsel suçlular ve teröristler) çalışan infaz koruma memurları için bir takım eğitimlerin tasarlanması gibi faaliyetleri içermektedir. Bu proje aynı zamanda bir Tedarik Sözleşmesi ile de bağlanarak mevcut eğitim programlarının elektronik öğrenme modüllerine aktarılmasını da kapsamaktadır. 14 II. BÖLÜM CEZAEVİ PERSONEL SEÇİMİ Bu bölümde; 25/06/2014-27/06/2014 tarihleri arasında İngiltere'de gerçekleştirilen “Cezaevi Personel Seçimi ve Sivil İzleme” konulu çalışma ziyaretine ilişkin “Cezaevi Personel Seçimi” ile ilgili bilgiler yer almaktadır. İlk gün (25.06.2014) Adalet Bakanlığı ek binasında (Clive House) öğleden önce yapılan toplantıda Craig WAİT (Head of Business Development), Rich ADAMS (İnsan Kaynakları), Chrish FUSE, Sonia…. (Endüstri Psikoloğu) ve Alison WARTERS ile öğleden sonra ise Sarah LOCK ile görüşülmüştür. MEVCUT DURUM: İngiltere cezaevlerinde yaklaşık 81.000 hükümlü ve tutuklu bulunmaktadır. İngiltere’de bütçe açığı yaşanmasından dolayı strateji değişikliğine ihtiyaç duyulmuş, NOMS’un bütçesi 500 milyon paund düşürülmüştür. Çalışan sayısı 50.000 iken 38.000’e düşürülmüş, fazla maaş alan bir kısım elemanlar işten çıkarılmış, bunların yerine maaşı daha düşük 400-500 yeni eleman alınmıştır. İngiltere cezaevlerinde 81.000 hükümlü e tutukluya karşılık 20.000 infaz ve koruma memuru bulunmaktadır. Cezaevlerindeki personel sayısı kurumdan kuruma değişmektedir. Eski cezaevlerinde daha çok personele ihtiyaç varken, modern cezaevlerinde daha az personele ihtiyaç vardır. Modern cezaevlerinde personel oranı, yüksek güvenlikli cezaevlerinde 1/25 ve çocuk cezaevlerinde 1/15’dir. Ceza İnfaz Kurumuna Personel Seçimi, İşe Alım Süreci ve Yetiştirilmesi: İngiltere’de hapishanelerde çalışacak kişilerde aranan en önemli unsur davranış kalitesi ve psikolojisi. Bu kişilerde mahkûmu kontrol etmek ve mahkûm bakımı arasında bir balans olması gerekiyor. Birinden birinin fazla olması iyi değil, tam bir denge olması isteniyor. İngiltere cezaevleri 8 bölgede faaliyetini yürütmektedir. Bölgelerden gelen bilgilere göre merkez personel ihtiyaçlarını belirleyip, sonrasında elaman alımı için duyuru yapılarak, personel alım süreci başlatılmaktadır. Personel seçimi Bakanlık bünyesinde bulunan İnsan Kaynakları birimince yürütülmektedir. Bu birim aynı zamanda personelin eğitimi ve gelişimi için çalışmalar yapmaktadır. 15 Genel amacın yapılacak işi en iyi derecede yapan personeli seçmek olduğudur -Başvurularda akademik bir alt yapı aranmamakta lise düzeyinde bir okul bitirmiş olmak yeterli sayılmaktadır. -Personel alımında üst yaş sınırı bulunmamaktadır.18 yaşını doldurmuş herkes iş başvurusunda bulunabilmektedir. İngiltere’de “yaş ayrımcılığı”nın yasak olduğu ifade edilmektedir. -2010 yılında özellikle zaman tasarrufu sağlamak amacıyla online test yöntemine başlanmıştır. Sorular genelde aynı, tesadüfî olarak bazı sorular değiştirilebiliyor ve şuan 8. versiyondaki testler uygulanmaktadır. Kişi istediği kadar bu sınava girebilir, başvuruda “daha önce sınava girdiniz mi?” şıkkının işaretlenmesi gerekiyor, işaretlenmemişse daha önce girip girmediği tespit edilebiliyor. İnfaz Koruma Memuru alımında aşağıdaki adımlar takip edilmektedir: -Önce internet ortamında 60 soru edebiyat ve 40 soru matematik alanında test yapılmaktadır. Bu test toplam 100 sorudan oluşmaktadır. Bu testteki alınan puanın yeterliliği ilk koşul olarak belirlenmiştir. Test sonuçları en erken 5 gün en fazla iki hafta içerisinde açıklanmaktadır. 2003 yılına kadar en az lise mezuniyeti aranmakta iken, artık aranmamaktadır. Sınav üniversite sınavı (GSCE) seviyesinde yapıldığı için kişi bunu anlayabilir ve sınavı geçebilirse yeterlidir. İyi personel ille de akademik başarısı olan değildir, becerikliyse işe girebilir. -Online testte başarılı olmuş kişiler NOMS İnsan Kaynakları Birimi ile iletişime geçerek bir randevu talebinde bulunurlar. -Randevu gününde mülakata tabi tutulacak kişilerin davranış kaliteleri, kişilikleri değerlendirmeye tabi tutularak, bazı suç ve iş analizleri yapılarak kişinin işe uygunluğu tespit edilir. -Mülakat sınavını geçen kişilerin geçmişleri araştırılır, bu kişilerin oturum izinlerinin olup olmadığı, sicillerinin temiz olup olmadığı, sabıka kayıtlarının durumu gibi kriterler değerlendirildikten sonra uygun olan kişilere iş teklifinde bulunulur. -İş teklifini kabul eden kişiler 1 hafta ceza infaz kurumlarında çalıştırılırlar, ardından 6 hafta yatılı eğitim görecekleri Rugby’deki kolejde eğitime tabi tutulurlar. 16 -Kolejde yapılan eğitimin ardından ceza infaz kurumlarına rasgele olarak atamaları yapılır. Kişiler atandıkları ceza infaz kurumlarında 1 yıllık bir gözetime tabi tutulur(yerinde eğitim). Yeterli bulunan kişiler çalışmaya devam ederler. Bu gözetim sonucunda yeterliliği olmadığı düşünülen kişilerin kontratı sonlandırılarak işine son verilir, bu yerinde eğitimi değerlendirip derecelendiren bağımsız değerlendiricilerdir. Mülakat Sınavının Özellikleri : -Sınav özel olarak tasarlanmış bir binada yapılmaktadır. -Sınav videoya çekilerek çekimler saklanır (Bir itiraz durumunda kontrol amaçlı olarak) -Sınav komisyonu tarafından Jop Simulation Assesment Center(JSAC)’da ceza infaz kurumu yaşantısında karşılaşılabilecek 10’ar dakikalık 5 örnek olay canlandırılır(rol play) ve kişinin davranışları, olaylara verdiği tepkiler gözlemlenir. Kişinin denge kontrolünün nasıl olduğu; kişinin kontrol etmeye mi bakım vermeye mi yatkın olduğu ve ceza infaz kurumu yaşamına uygun olup olmadığını tespit etmek amaçlanmaktadır. Test sonucunda arzu edilen bir meslek elemanında olması beklenen davranış dürtüsel olmayan, hem kontrol mekanizmasının hem de bakım verme potansiyelinin dağılımının orantılı olmasıdır. -Her örnek olayı izleyen alanında uzman (assessor) ayrı bir görevli bulunmaktadır. Yapılan canlandırmalar mutlaka videoya çekiliyor. Sonra 5 kişilik komisyon bir araya geliyor. Yeniden bu kişi hakkında değerlendirme yapıyor. Yapılan görüşmelerde her uzmanın ayrı ayrı verdiği rol-play notlarına bakılıyor. Tüm sınav gözlemcileri sınav bitiminde bir araya gelerek bireysel olarak verdikleri puanları sunmakta ve kişinin sınav notu belirlenmektedir. -Canlandırma testlerinin ardından kişi ile online yaptıkları sınavın bir benzeri sınav yapılır (18 soruluk) bu sınavın amacı online yapılan sınavın bu kişi tarafından yapılıp yapılmadığını ve genel yaşam becerilerinin olup olmadığını tespit etmektir. -Kompozisyon konusunda yapılan bir sınavla kişinin iletişim becerileri test edilir. -Kişilere aynı gün spor testi yapılarak (2000 yılından önce spor testi yokmuş), kişilerin fiziksel müdahaleye yatkınlığına bakılır ve sonunda da kişi çalışmaya engel bir durumunun olup olmamasının tespiti için bir sağlık kontrolünden geçirilir Tüm alanlarda yapılan ve ortalama yarım günden fazla süren sınav sonuçları bilgi bankasına girilir ve yaklaşık 1-3 hafta içerisinde sonuçlar açıklanır. -2014 yılı içerisinde internet ortamında yapılan son sınavda yaklaşık 21.000 başvuru da bulunmuştur. İnternet ortamında genel yapılan sınav ve mülakat sonucunda katılımcıların yaklaşık 2/3’si elenmektedir. Yani başvuruların 1/3 işe alınmaktadır. Mülakat sürecinde kişilerle yüzü yüze görüşmeler yapılmaktadır. Mülakat sürecinde başarılı olan adaylar sağlık testinden geçirilmektedir. Mülakatı yapan komisyon üyeleri; Var olan kalifiye infaz koruma memurları Dürtüselliğini ve davranışlarını değerlendiren uzmanlar Kalifiye sınav değerlendirmecileri (Bakanlık tarafından eğitiliyor) 17 İnfaz Kaynakları Uzmanları Mülakattan sonra başarı olanların geçmişi araştırılıyor, güvenlik soruşturması yapılıyor. Başarılı olanlar mali krizden dolayı hemen göreve başlatılamayabiliyor, başvurudan işe giriş süreci ortalama 9 ay sürebiliyor. İhtiyaçlar bölgesel belirlendiği için Ülkenin kuzeyinden başvuranlar kuzey bölgelere, güneyden başvuranlar bu bölgelere görevlendiriliyor. Yani personel alımı bir merkezden yapılıyor ama kişilerin başvuru yaptığı bölgelere atanıyorlar. Göreve kabul edilenler 1 hafta ceza infaz kurumunda çalıştıktan sonra 6 hafta eğitim merkezinde eğitime alınmaktadır. Eğitim merkezindeki bu süre 2015 yılı Ocak ayından itibaren 10 hafta olacaktır. Atanan personelde davranışlar çok önemlidir ve personel başlangıç, öğrencilik, meslek aşaması gibi her aşamada sürekli kontrol edilmekte ve gözlemlenmektedir. Yetkililer; personel alımına kesinlikle müdahale bulunmadığını, NOMS’un hükümetten bağımsız çalıştığını, personel alım sisteminin çok açık olduğunu, sınavlara ya da mülakata kimsenin müdahalesinin olmadığını, değerlendirmecilerin verdiği notları birbirlerinin bilmediğini, haksızlık durumunda sınava giren kişilerin ya da ailesinin yargıya başvurduğunu ifade etmişlerdir. İnfaz Koruma Memurlarının Görevde Yükselmesi: Ceza infaz kurumlarında çalışan infaz koruma memurları yükselme taleplerini kurum 1. müdürlerine bildirerek kendileri için yükselme sürecini başlatırlar. Kurum müdürleri tarafından yükselme talebi bulunan memurlara yöneticilik yapabilecek kişilik özellikleri açısından bazı testler uygulanır. Yönetici grupta yeterlilikle ilgili yaklaşık 15 nokta bulunmaktadır. Strateji yeterliliği, iletişim yeterliliği, insani yaklaşım, kontrollü davranmak, performans yeterliliği, genel yeterlilik, güvenli ortam, dayanıklılık, reforman (ticari bakmak) , yardımsever olmak, ikna etmek, insancıl olmak, onurlu ve gururlu davranmayı sürdürmek gibi kriterler vardır. Görevde yükselmek isteyen memurlar 3 aşamalı bir sınavdan geçmektedirler. 1. Duruma göre yargıda bulunma, 2. Problem çözme becerisi, 3. İnsan yönetimi, Bu testlerden başarılı olanlar yükselebilmektedir. Ceza infaz kurumlarında üç tür yönetici bulunmaktadır ve infaz ve koruma memurları yapılan sınavlardan başarılı olmaları durumunda bu görevlere yükselebilmektedirler. Bunlar; Birinci müdür, Orta Müdür, Yüksek Müdür (Senyör- En Yetkili olan yöneticidir.) 18 Yüksek öğrenimli infaz ve koruma memurları için müdürlük başvurularında hızlandırılmış bir kariyer-yükselme programı uygulanabilmektedir. Ortalama olarak 3 yılın sonunda eğitimlerden geçerek müdür olabilmektedirler. Bunun yanında başka kurumlarda yöneticilik kişilerde bu programlara dahil edilebilmektedir. Ayrıca müdürlere proje geliştirme ve liderlik eğitimi verilmektedir. Şimdiye kadar görevde yükselmelere sadece infaz koruma memurları girebiliyorken artık diğer hizmet personeli de bu sınavlardan geçerek yönetici olabilmektedir. Performans Değerlendirme Tüm personele kısaca adı SPDR olan “Performans değerlendirme ölçeği uygulanmaktadır. Değerlendirmelerde insani ilişkilere çok önem verilmektedir. Puan sınıflandırılmaları yapılmaktadır. 100-80 puan arası Mükemmel 79-60 puan arası İyi 59-10 puan arası Geliştirilmelidir Değerlendirme sonunda Mükemmel ve İyi olanlara para ödülü de verilmektedir. Sonucu Geliştirilmelidir çıkan kişilerden yapabilecekleri isteniyor. Sonrasında bununla ilgili bir sunum istenerek kendini geliştirip geliştirmediği kontrol ediliyor. Yönetici Personelin Yetiştirilmesi: Ceza infaz sisteminde yöneticiler önceki dönemlerde kontrol odaklı olarak (blue (mavi) liderlik olarak isimlendiriyorlar) eğitilip kurumlarda bu odakta güvenlik ve kriz yönetimi merkezli çalışmalarını sürdürürken son yıllarda insani yaklaşımlar (red (kırmızı) liderlik olarak isimlendiriyorlar) da sisteme dâhil edilerek liderden beklenen yaklaşım biçimi olarak ikisinin ortasında konumlanan bir yaklaşım (purple (mor) liderlik olarak isimlendiriliyor) benimsemeye başlanmış ve yönetici alımlarında ikisinin ortasında davranış biçimini sergileyen, davranışları ve dürtüleri konusunda kontrollü ve saygılı kişilerin alımına yönelinilmiştir. Müdür alımlarında yapılan görüşmelere ek olarak yapılan psikometrik testler de kişinin liderlik stilinin ölçülmesinde, kişiler üzerindeki etkilerinin tespit edilmesinde kullanılan ölçüm araçlarından biridir. Yetkililer çoğu idarecilerin blue (akılcı ve kontrol odaklı) renkte olduklarını ama artık dengeyi sağlamak adına red (insancıl) renkte idareciler aradıklarını ifade etmektedirler. İşe alımı gerçekleşen ve kurumlarda çalışmaya başlayan müdürlerle her yıl yapılan ve personel ile müdürlerin iletişim durumunu ölçen ‘yaklaşım skoru, iletişim skoru’ adı verilen ölçeklerle değerlendirilmektedir. Bu uygulamada personelin müdürle kurduğu iletişimin güçlülüğü beklenen ve verimlilik üzerinde olumlu etkileri olduğu düşünülen ve hedeflenen bir durumdur. Lider Yetiştirme Eğitimleri: En düşük ve ilk aşama gibi görülen ve 4. aşama olarak değerlendirilen supervisor officer ismi verilen liderlerdir. Aldıkları eğitimler sonucunda diploma alarak göreve başlarlar. 19 5-6. aşama olarak değerlendirilen ve ceza infaz kurumu müdürlerini de içine alan bu aşamada liderler 12-18 aylık bir eğitimin ardından göreve başlatılırlar. Birkaç deneyimli kişiden aldıkları eğitimlerle göreve başlayıp asıl eğitimlerini iş deneyiminde kazanan bu kişiler bağımsız denetmenler tarafından denetime tabi tutulurlar. 7-8.aşama (üniformasız aşama)olarak değerlendirilen bu aşamada da yetenekli kişilerin toplandığı bir havuzdan seçilen kişilerin eğitiminin yapıldığı aşamadır. 4-6 haftada bir toplanılarak daha üst dereceli kişilerle birlikte deneyimlerin paylaşıldığı, örnek olayların konuşulduğu eyleme yönelik öğrenme şeklinin benimsendiği bir eğitim sürecinden geçerek yetiştirilirler. Koçing denilen ve özel şirketlerden eğitim amaçlı getirilen çok kalifiye, kendilerini ispatlamış kişiler tarafından alınan eğitimler bu kişilerin gelişimleri konusunda oldukça destekleyici bir uygulamadır. Ceza infaz sisteminde yılda ortalama 12-14 yüksek derecede müdür yardımcısı veya müdür olmak isteyen kişiler yüksek dereceli ve alanında uzman kişilerden eğitim alarak yetiştirilmektedir. Bu kişiler 6-8 haftada bir ikili gruplar halinde (eğitici lider ve eğitilen kişilerin oluşturduğu teke-tek) problem çözme ve istendik uygulama becerilerini geliştirme amaçlı olarak eğitimin gerçekleştirildiği bir uygulamadır. Uzun vadede kişilerin eğitilip yüksek noktalara getirilmesi hedeflenmektedir. İki adet liderlik eğitimi vardır: Mavi ve Kırmızı. İstenilen, ideal liderlik bu ikisinin karışımıdır. Mavi akılcı ve mantıklı yöneticiyi, kırmızı ise duygusal, insancıl yöneticiyi temsil etmektedir. İdeal yönetici bu ikisinin karışımı yani mor renk olacaktır. İngiltere’de halen çoğu yönetici mavi liderlik noktasında kırmızı liderliğe yönlendirmeye çalışılmaktadır. Liderlik eğitimlerine destek olmak amaçlı olarak kişiler akademik anlamda desteklenmektedir. Liderlik düzeyinde eğitimler teke tek yapılmaktadır. Örneğin bir müdüre Cambiridge Üniversitesi’nde kriminoloji okutarak ya da ticari bir kurumda ya da başka bir bakanlıkta bir süre (birkaç yıl ) çalışma izni verilerek oradaki bilgi ve deneyimleri edinerek uzmanlığı güçlendirilmektedir Eğitimler Sonucunda Müdürlerden Beklenilen Yeterlilikler: Stratejik Yeterlilik: Bir kurum idarecisinin kapsamlı olarak yaşanılan olayların bütününü görebilme ve bütününe ilişkin gelişim ve değişimi sağlayabilme yeteneğine yani stratejik yeterliliğe sahip olması ilk hedeftir. İnsani Yeterlilik: Kişiler arası iletişim konularında bilgili ve yetenekli olması; diğer kişiler arasında iletişimi kuvvetlendirme konusunda destekleyici olması da beklenen önemli bir özelliktir. Performans Yeterliliği: Performansının yüksek olması vazgeçilmez bir liderlik yeteneğidir. Genel Yeterlilik: Çalışılan kurumun amacına yönelik hizmetler sunabilmek, eğitimler sonucunda aldığı bilgileri ve becerileri diğerlerine ulaştırabilmek, cesaret ve beraberlik oluşturmak, personelin yöneticiye ulaşabileceği bir ortam hazırlamak çok önemli liderlik yetenekleridir. 20 Güvenli ortam oluşturmak, dayanıklı olmak, yardımsever olmak, ikna etme kabiliyetine sahip olmak, iyi bir model olmak, etkileyici olmak ve onurlu ve gururlu davranmayı sürdürmek de beklenen diğer genel yeterlilik pozisyonlarıdır. Sistemin daha iyi ilerleyebilmesi için bir yöneticinin yukarıda bahsedilen özelliklerden en az 6-7’sini taşıması gerekir. Ortalama olarak alınan eğitimler sonucunda 4 ya da 5 yılda beklenilen liderlik kalitesine ulaşılmakla birlikte bazı kişiler için bu 20-25 yılı bulabilmektedir. Lider olarak görevlendirilen kişiler erkek, kadın, zenci ya da beyaz olabilir önemli olan toplumun her kesiminin yansıtılabilmesidir. Yüksek derecede yöneticilerin %26’sı bayandır, siyah (zenci) oranı çok düşüktür. En genç üst düzey müdür 28 yaşında ve bayandır. Üst düzey müdürler, Adalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı gibi diğer kurumlar, özel kurumlar, Avrupa Birliği veya yurt dışına görevlendirilmektedirler. SERCO, G4S gibi diğer kurumlarda çalışarak kazandıkları deneyimleri ve becerileri kendi kurumlarında değerlendirmek istiyorlar. Bankalardan, askeriyeden ve başka kurum ya da kuruluşlardan müdür olmak için gelebiliyorlar. İdarecilerde aranan en önemli özellik personelle iyi iletişim kurması ve takım çalışmasına uyumlu olmasıdır. İdarecileri değerlendirmek amacıyla “Manager Qality Prison Life (MQPL)” personele anket doldurtturulmaktadır. En üst düzey yöneticiliğe (Senyör) kişinin talebi olmadan idarenin takdiriyle atama yapılamıyor, mutlaka kişinin bu konuda talebine bakılıyor. Yetkililer, müdürlerde rotasyon geçmişte uygulanıyormuş, 18 ayda bir yerleri değiştirildiğini, şuan uygulanmadığını ama yakın zamanda eski uygulamaya döneceklerini ifade etmektedirler. Personelde rotasyon uygulaması olmadığını, sadece ceza infaz kurumu içerisinde yer değiştirdiklerini ama cinsel suçluların olduğu kurumlarda yer değişikliğinin sık sık olduğunu da ifade etmektedirler. Kurumlarda Verilen Hizmetler: Bu hizmetler, kurumların kendi ve dışarıdan (özel sektörden) sağladıkları hizmet alımlarıyla sürdürülmektedir. Sağlık, Eğitim ve Psiko-sosyal Hizmetleri: Kurumlarda doktor, hemşire, öğretmen, psikolog ve sosyal çalışmacılar görev yapmakla birlikte eğitim, sağlık ve diğer hizmetler ile ilgili dışarıdan hizmet alımı yöntemi ile özel ve uzmanlaşmış şirketlerle çalışılabilmektedir. Örneğin uyuşturucu madde bağımlıları ile çalışırken bu konuda uzmanlaşmış şirketlerden uzman desteği sağlanmakta, ya da sanat terapistleri ve diğer terapistlerden dönemsel olarak destek alınabilmektedir. Din Hizmetleri: Farklı dini inanışlara sahip insanların dini ihtiyaçları istedikleri gibi karşılanmaktadır. Denetimli serbestliklerde personel dışarıdan hizmet alınarak karşılanabiliyor. Program geliştirenler, iyileştirme çalışmaları yapanlar denetimli serbestlikte çalışabiliyor. Haziran ayına kadar Ceza İnfaz Kurumu personeli maaşını Adalet Bakanlığı’ndan, Denetimli Serbestlik personeli ise belediyelerden maaş alırken artık her iki kurum çalışanları da Adalet 21 Bakanlığı’ndan maaş almaktadırlar. Eğitimler, üniversiteler ya da kolejlerden alınabiliyor ve ücretini Adalet Bakanlığı ödüyor. Personelin Özlük Hakları İle İlgili Genel Bilgiler: İngiltere cezaevlerinde yaklaşık 81.000 hükümlü ve tutuklu mevcudu bulunmaktadır. Bununla beraber 20.000 civarında infaz koruma memuru görev almaktadır. Londra’da yaşayan bir infaz ve koruma memuru (staff) yaklaşık yıllık 21.000-26.000, Londra dışında görev yapan memur 17.500 – 23.000, cezaevi yüksek müdürü (Senyor) yıllık 75.000-80.000 Pound almaktadır. İnfaz koruma memuru ile polisin maaşı karşılaştırıldığında polisin maaşı biraz daha yüksek olup, yaklaşık 36.000 Pound’dur. Halk, polislik mesleğini daha çok tercih etmekte ve polisin saygınlığı daha fazla olduğu anlaşılmaktadır. Yetkililer, polis maaşlarının mali krizden etkilenmediğini, hükümetin polis haklarıyla uğraşmak istemediğini, bu yüzden de halk tarafından polislik mesleğinin daha çok tercih edildiğini ifade etmektedirler. Memur maaşlarını hükümetten bağımsız bir kurum belirlemektedir. Çalışma Süreleri: Personelin 37 saat çalışma mecburiyeti olup, istenirse 4 saat fazla çalışma yapılabilmektedir. Fazla çalışanlar için ekstra ücret ödenmektedir. 1985 yılına kadar emeklilik yaşı 60, sonra 65’e çıkarılmış, şuanda ise 67’ye çıkarılması için çalışmalar yapılmaktadır. Personele cezaevi içinde ve dışında psikolojik destek sunulmaktadır. Ceza infaz kurumunda çalışan memurların grev hakkı bulunmamakta, ama sendika hakkı bulunmaktadır. Personele destek olmak amacıyla iyi müdürler, dışarıdan psikologlar, yaşam koçları vb. kişilerden destek alınabiliyor. Psikolojik problemleri olan kişiler, bu süreci atlatmaları amacıyla ilk 6 ay tam maaş, ikinci 6 ay ise yarı maaşla işe gelmeyebiliyorlar. RUGBY EĞİTİM KOLEJİ Çalışma ziyaretinin ikinci gününde (27.06.2014) Rugby Eğitim Kolejine ziyaret yapılmış, burada Marc HARISON (Kurum Müdürü), Cav BIANS (Müdür, 2o yıllık iş deneyimi, önce orduda çalışmış, sonra polislik yapmış), Samenth BEARD (Ulusal Eğitimden Sorunlu Müdür), Caroline SIEMSON (Suçlularla Baş etme Bölüm Müdürü) ve eğiticilerden bir kısmı ile görüşülmüş, sınıflarda derse katılım sağlanmış, eğitim mekânları ziyaret edilmiş, uygulamalı olarak eğitimler ve faaliyetler gözlemlenmiştir. İnfaz Koruma Memuru Eğitimlerinin Verildiği Rugby Eğitim Koleji: Rugby Koleji, ceza infaz kurumları ve denetimli serbestlik eğitimlerinden sorumludur. Mülakat Mülakat sürecinde başarılı olan adaylar, 1 hafta ceza infaz kurumunda kaldıktan sonra 6 haftalık eğitim almak üzere “İnfaz Koruma Memuru” eğitimlerinin verildiği Rugby Eğitim Kolejine alınırlar. 22 280 kişinin kalabildiği yatılı bir kolejdir, bu koleje haftada ortalama 1.000 kişi gelip gidiyor. İnfaz koruma memuru eğitimleri 6 hafta ve standart bir eğitim olarak gerçekleştirilir. Bu sürenin 10 haftaya çıkartılması ile ilgili çalışmalar var. Bu kolejde eğitici olabilmek için internetten yapılan online başvurular gözden geçiriliyor, uygun görülen kişiler bazı testlere tabi tutuluyor ve testler sonucunda işe alım gerçekleşiyor. İşe alımlarda ceza infaz kurumu tecrübesi de önemsenen önemli kriterlerden biridir. Dersler 08.00’ dan 17.00’a kadar derslik ve uygulama sınıflarında sürdürülür. Akşamları da öğrenilen bilgilerin pekiştirilmesini hedefleyen ödevler verilir. Farklı konularda bilgi ve deneyimi olan eğiticiler tarafından eğitimler verilir. Dersler ilk 2 hafta dersliklerde daha sonra da ceza infaz kurumlarında bulunan yaşam alanlarının birer örneği olan uygulama sınıflarında gerçekleşir, böylece teorinin uygulama alanı ile bütünleştirilerek öğrenmenin pekişmesi sağlanır. 23 Eğitimler yapılırken değerlendirmecilerin öğrencileri rahat görebilecekleri, hareketlerini izleyebilecekleri model koğuşları üzerine özel izleme yerleri yapılmıştır. Ceza infaz kurumlarında çıkabilecek acil durumlarla ilgili eğitimlerde, yangın çıkarmak, güvenlik zafiyeti yaratacak problem olaylar yaratmak, eşya saklayıp kursiyerin bulmasını sağlamak gibi örnek vakalar yaratılarak yasal prosüdür, uygun yaklaşım ve müdahale sırasında sergilenilecek davranışlar aktif olarak kursiyerlere öğretilir. 24 Eğiticiler hükümlü kılığına girerek sergiledikleri ‘rol play’lerle kursiyerlerin davranışlarını yani dürtüselliklerini ölçerler. Öfkeli ya da çok tepkisiz davranan kişilerin bu dersten geçmesi olanaklı değildir. Eğitimler boyunca güç testine (itme- çekme makinasında) tabi tutulurlar. Zor davranışlar gösteren hükümlüye yaklaşım nasıl olmalıdır, kriz müdahalesindeki pozisyonu neresidir, hücre içerisinde saldırı olduğunda nasıl müdahale edilmelidir ve gerekirse hükümlü ile boğuşmanın yasal kriterleri nelerdir konularında eğitimler gerçekleştirilir. X Ray Cihazının Kullanımı Eğitimi: Önce uygun makine modelleri seçiliyor. Sonra ders konuları oluşturuluyor. Üretici firma tarafından süreç ve ekipmanlar hazırlanıyor. X RAY Cihazlarının kullanımı ve yasak maddelerin tespiti ile ilgili 3 gün süren eğitimler bu eğitim için şirket tarafından özel olarak oluşturulmuş uygulama sınıfında ve X RAY makineleri başında gerçekleşmektedir. Kısmen bilgisayar üzerinde, kısmen orijinal uygulama yapılmaktadır. Gerçeğe yakın oluşturulan modeller üzerinde eğitimler veriliyor ve ekranda resimler gösterilerek uygun olmayan maddeler işaretleniyor. Tehlikeli ve tehlikesiz maddeler işaretlenerek gösteriliyor. Turuncu, yeşil, mavi ve siyah gibi renkler maddelerin tehlike derecesini göstermektedir. Ayrıca genel eğitimlerde yasak olan şeylerin numuneleri eğitim amacıyla kullanılmaktadır. Kullanılan cihazlarda radyasyon sızıntısı var mı, yok mu sürekli kontrol edilmekte ve personele de bununla ilgili gerekli eğitimler verilmektedir. 25 Yakın Savunma Eğitimi: Yakın savunma, güç kullanmayla ilgili eğitimler yine bu eğitimin verilebilmesi için hazırlanmış spor salonlarında gerçekleştirilmektedir. Öncelikle konuşarak ikna etme eğitimi, sonra güç kullanma eğitimi verilmektedir. Amaç, personelin kendini nasıl koruması gerektiğini öğrenmesidir. En ideal yöntem, 3 memurun 1 kişiyi etkisiz hale getirmesidir. Yeni öğrenciler en hafifinden başlayarak, en ağırına kadar 8 kez bu eğitimi almaktadır. Eğitimde kask, dizlik, kolluk, kalkan vb. ekipmanlar kullanılmaktadır. 2 adet yakın savunma eğitimi odası mevcuttur. Ayrıca burada verilen eğitimler sürekli kameralar ile kaydedilmektedir. Kolejde verilen eğitimlerden birisi de JOP (iç içe geçmeli demir çubuk) kullanımı ile ilgilidir. İngiltere ceza infaz kurumlarında infaz koruma memurları tarafından taşınan ve sadece kendi güvenliklerinin tehlikeye düşmesi halinde kendini korumak amaçlı olarak kullanabildikleri JOP ‘la (iç içe geçmeli demir çubuk) ilgili olarak 4 saatlik bir ders programı vardır. Bu dersin içeriğini JOP’u(iç içe geçmeli demir çubuk) kullanma ve kullanma sonrasındaki bürokratik işlemleri yapmak gibi konular oluşturmaktadır. Personelin JOP kullanması durumunda neden kullandığını, hangi aşamada kullandığını raporlamak zorundadır. JOP’un kullanmaya gerek kalmadan çekilmesinin bile ciddi caydırıcı etkisi olduğu ifade edilmiştir. JOP kadın ve çocuk ceza infaz kurumlarında taşınmamaktadır. 26 Eğitimlerde gerçek cezaevi tasarımları, kapılar, kelepçeler vb. eğitim materyalleri kullanılmaktadır. Yapılan her eğitimden sonra gözlemciler ya da eğiticiler personel ile ilgili değerlendirme formu doldurmaktadır. Ceza İnfaz Kurumlarında Üst Aramaları: Hükümlü-tutukluların beden aramalarının yapılması da ders müfredatı içerisindedir. Dersin içeriğini aramanın hükümlü ile aynı cinsten olan 2 kişi ile birlikte yapılması, beden aramasının alt beden ve üst beden olarak ayrı ayrı yapılması, bir bölümün arandıktan sonra o bölümün giydirilip daha sonra diğer bölümün aranması; şüphe halinde eğilip arkadan bakma, erkek mahkûmlar için genital organının deri kontrolü ve kadın içinde yine genital organın açılarak kontrol edilmesi, arama yaptırmak istemeyen hükümlü için de uygun güç kontrolü ile kişinin etkisiz hale getirilip aramanın yapılması ve uygun tutanağın nasıl tutulacağı ile ilgili bilgiler oluşturmaktadır. Uygulamada, açık ceza infaz kurumlarında bazen hiç arama yapılmamakta ama yüksek güvenlikli kurumlarda tam arama yapılmaktadır. Tam Arama yapıldığında gerekçelerinin açıkça yazdığı rapor düzenlenmektedir. 27 Eğitim verilen kolejde alanında uzman kişiler tarafından yaklaşık 100 farklı konuda eğitim verilmektedir. Bunlardan bazıları; Uzlaşma Eğitimi Kriz Yönetimi Güvenlik Arama Kuralları Düzene Koyma Risk Hesaplama Ofis İşleri Personel Yönetimi Bütçe İdaresi Arama, Tehlike yaratan mahkûmu zor kullanarak etkisiz hale getirme, Yasalara aykırı işler yapan, her an her şeyi yapabilecek bozuk durumda olan personeli fark etme, Ruh sağlığı problemi olan hükümlüleri güvenli bir şekilde cezaevinde tutma, Kendilerine güven aşılama, Aşırı uçlardaki mahkûmlarla (teröristlerle) baş etmeye yönelik eğitimler veri Ayrıca eğitim merkezinde Koğuş Paylaşımında Risk Uygulamaları, Akıl Sağlığı, Güvenli Gözaltı Süreci, Spor Etkinlikleri ile fiziksel gelişim, İnfaz Koruma Memuru Giriş Seviyesi Teknikleri gibi dersler de verilmektedir. Eğitim alan personelin işe başladıktan sonra 1 yıl süreyle gözlenip stajyerlik/oryantasyon (NVQ) sürecini bitirmeleri gerekmektedir. Geçilemediği takdirde kontrat iptal ediliyor. Personel ihtiyacı için çalışanları denetleyenler, konularında uzman ve bağımsız kişiler bu iş için dışarıdan hizmet satın almaktadırlar. Değerlendirme her aşamada yapılmaktadır. Uyum sorunu yaşayan, olumsuz çalışma örnekleri gösteren personele 3 aylık kendini geliştirme programı verilmektedir. Bu durum devam etmesi durumunda sözlü uyarı, düzelme olmadığı takdirde yazılı uyarı verilmektedir. Son olarak personel ile toplantı yapılarak işten çıkarılmaktadır. 2013 yılında 43.000 kişi içerisinden 122 kişinin performansından dolayı işten çıkarıldığı ifade edilmektedir. Bunun haricinde disiplinsizlik ya da başka suçlardan dolayı da işten çıkarmalar gerçekleşmektedir. 28 III. BÖLÜM İNGİLTERE ADALET SİSTEMİNDE SİVİL İZLEME 1-İÇ DENETÇİLER- NATİONAL PRENTİVE MECHANİSM (NPM) Tarihçe: Ceza İnfaz Kurumları 1800’li yıllarda fiili olarak her isteyen kişi tarafından denetlenebilirmiş. Örneğin, bir din adamı mahkûmların ahlaki olarak nasıl bir muameleye tabi olduklarını denetleyebilmekteymiş, ya da şüphe duyan herhangi bir kişi şüphelendiği herhangi bir konuda ceza infaz kurumlarını denetleyebilirmiş. Daha sonra daha sistemli bir denetimin yapılması gerektiğine inanılarak denetimler resmileştirilmiştir, bağımsız olmayan bu yapılanma 1970-1980’li yıllarda bu denetime karşı gelen kişilerin ayaklanması sonucunda 1982 yılında tam bağımsız bir kurum niteliğine kavuşmuştur. İç Denetçilerin Görevleri Ulusal çapta her cezaevinde insan haklarının OPCAT prensipleri çerçevesinde uygulanıp uygulanmadığını denetlemek Gözaltı merkezlerinde insan haklarının uygulanıp uygulanmadığını gözetlemek. Olay yaşanmadan önce düzen oluşturulmasını sağlamak, İç denetim mekanizmasında baş denetçi, denetçiler ve müfettişler görev almaktadır. Ülkede baş denetçi ile birlikte 40 denetçi, ARGE biriminde çalışan 12 görevli ve 10 tane de ofis elemanı çalışmaktadır. Bu görevliler konularında uzman eski cezaevi müdürleri, avukatlar, akademisyen, uyuşturucu uzmanları, sağlık görelileri, sosyal çalışmacı, psikolog vb kişiler arasından seçilirler. Başkan seçiminde kişinin hiçbir biçimde ceza infaz kurumu ile bağlantılı olmayan ceza infaz kurumlarında çalışmamış bir kişi olması gerekmektedir. İç denetimde görevli başkan ve üyeler devlet tarafından işten çıkartılamaz. Baş denetimci. 5 yıllığına, diğer denetimci ve müfettişler (ceza infaz kurumu ve denetimli serbestlik müfettişleri) de 3 yıllığına bir görev kontratı yapılarak görevlendirilirler. Baş denetimci iç denetimle ilgili bütün kararların alınmasında ve personel alımında karar merciidir. Baş denetimci seçimi için bir başvuru ilanı verilir, başvuranlar arasından milletvekilleri tarafından seçilip Parlementonun onayıyla göreve başlarlar. 29 Özellikleri Hiçbir kurumla bağı olmayan bağımsız statülü kurumlardır. Bağımsız olmaları nedeniyle hükümetin tutumları ile örtüşmese bile her konuda eleştiri ve tespit yapma hakkına sahiptirler. Tüm ceza infaz kurumları, karakollar, göçmenlik büroları ve ordunun gözaltı gerektiren her bölümüne girebilme yetkisine sahiptirler. Tüm hükümlülerle görüşebilirler, özellikle şüphe çeken yerler daha sıkı bir gözetime sahiptirler. Ülkedeki tüm ceza infaz kurumlarını denetlerler. Yıllık denetim yapmak amacıyla programlama yaparlar. Çok iyi kurumları ortalama 3 ile 4 yıl da bir denetlerler. 2012-2013 yılları arasında 56 ceza infaz kurumu, 12 civarında göçmenlik bürosu denetlenmiştir. Kendilerine ait araştırma birimleri vardır ve şikâyet gelen her yere mutlaka denetime giderler. Günün her saati ve hükümlülerin bulunduğu her alana girerek denetleme yapma yetkisine sahipler. Ceza infaz kurumunda yaşanan olayları fotoğraflayıp ilgili mercilere ve basına bildirme hakları vardır. Soruşturma dışında kalan tüm olaylara müdahale etme yetkileri vardır. Bu denetçilerin soruşturma yapma yetkisi bulunmamaktadır; soruşturma yapma yetkisi idari konularda ceza infaz kurumundan sorumlu ombudsmanlara, adli konularla ilgili konularda polise aittir. Denetimin ardından tutulan raporlar ve tavsiyelerle ceza infaz kurumlarında değişim ve düzeni hedeflerler. Denetçilerin yaptığı tavsiyeler %93 oranında kabul görüyormuş ama gerçekleşme oranı % 63’müş. Denetçilerin tuttuğu raporlar ceza infaz kurumu müdürleri, mahkumlar, politikacılar, muhalefet partileri ve hükümet tarafından kullanılabilir. İç denetim mekanizmasının merkezi Londra’da ve Galler ve İskoçya’da dahil olmak üzere ülkenin her yerinde denetim müfettişleri vardır. İskoçya’nın hukuk sistemi, İngiltere hukuk sisteminden ayrı ama İngiltere’nin 60 milyon nüfusuna dahildir. İşkence, dayak, zorlama gibi durumlarda polise haber vermek ve medya basın yoluyla kamuoyunu bilgilendirmek yoluyla sosyal baskı oluşturmak kullandıkları yöntemlerin başında gelir. Olumsuz durumları medya ya gösteriyorlar ve bu kurum üzerinde kendini değiştirme konusunda bir baskı oluşturuyor. 30 Gerektiğinde eleştiri de yapabilmeleri için bağımsız olmaları gerekiyor. Hükümet bazen bu kurum tarafından verilen kararlara karşı çıkabiliyor ama yine de kararlarını değiştirmiyorlar. İzleme kurularından(Independent Monitoring Board) gelen bilgi ya da şikâyetleri de değerlendiriyorlar. Denetleme Ceza infaz kurumları denetlenirken; Güvenliğin nasıl sağlandığı, İnsan onuruna saygılı bir yaklaşımın olup olmadığı, Hükümlünün anlamlı ve yararlı aktivitelerle meşgul edilip edilmediği, Yapılan denetimde salıverilme sürecine kişilerin nasıl hazırlandığı, gibi durumlara bakılarak bir puanlamaya tabi tutulur. Bu puanlamaya göre: 1→Kötü- Zayıf 2→Yeterince İyi Değil 3→İyi Ama Yeterli Değil 4→İyi olarak ifade edilir. Ceza infaz kurumları bu skorları çok önemserler çünkü yapılan değerlendirmeler puanlarını çok etkileyerek yerlerinin değiştirilmesine sebep olabilmektedir. Güvenlik: Mahkeme sürecindeki risklere karşı kişinin korunması, hâkimin yaklaşımı, hükümlü transferleri sırasındaki güvenlik önlemleri, ceza infaz kurumunda kalınan ilk günlerin hassaslığı nedeniyle intihar gibi ceza infaz kurumu yaşamına bağlı gelişebilecek riskler güvenlikle ilgili denetimin odağını oluşturmakta ve denetçiler hükümlülerle istedikleri zaman ve yerde bu konuda görüşmeler yaparak görüşme sonuçlarını tespit ve tavsiye olarak raporlaştırmaktadırlar. Saygı: Ceza infaz kurumlarında kurum müdürleri de dahil olmak üzere personel ve mahkum ilişkilerinin niteliği, tüm mahkumlara eşit muamele, çeşitliliğe saygı, sağlık ve diğer taleplerinin insani olarak karşılanıp karşılanmadığı, hükümlülerin yasal haklarının sağlanıp sağlanmadığı ve dini farklılıkların kabul edilip edilmediğine yönelik bir denetim gerçekleştirilerek uygun raporlar hazırlanmaktadır. Denetleme Sürecinde Kullanılan Yöntemler Ceza infaz kurumu ziyaretlerinde sürece müdahale etmeden yapılan gözlemler, Hükümlülerle yapılan görüşmeler, Hükümlülerle ilgili evrakları incelemek, 31 Personelle yapılan görüşmelerle durumlarla ilgili olarak personelin ne bildiği ve personelin tanık olduğu olayları raporlamak, Ceza infaz kurumu ve hükümlü yakınlarını ile ilişki halinde bulunan STK’larla yapılan görüşmeler, Anket: Gözlem ve görüşmeler dışında hükümlülerle belli aralıklarla (çoğunlukla 1-2 yıl arasında bazen de en geç dört yılda bir yapılan bir anket) tekrarlayan ve 100 sorudan oluşan bir anket uygulaması yapılır. Bu anket tüm ceza infaz kurumu yaşamını değerlendirebilecek sorulardan oluşmaktadır. Anket yapılmadan önce tüm liste denetçiye verilir ve örneklem yöntemiyle rastgele seçilen kişilere anket uygulanır. Anketin güvenirliliği riske atmamak için anketi dolduran kişiler gizli tutulmaktadır. Yine anket yabancılarla yerli mahkûmlar; Müslümanlar ve Müslüman olmayanlar; beyazlarla beyaz olmayanlar gibi farklı gruplar arasında yapılarak sonuçların tüm kitleyi temsil etmesi sağlanır. Benzer ceza infaz kurumlarına yapılan anketler birlikte değerlendirilebiliniyor. Özelden genele bilgiler çıkarılıyor. Raporlama: Ceza infaz kurumlarında inceleme yapan denetçiler birlikte denetleme yapabildikleri gibi ayrı konularda da denetleme yapabilirler ve herkes denetleme sonucunda kendi hazırladığı raporu diğer müfettişlerle bir araya gelerek yaklaşık 1-1,5 saat süren toplantılarda tartışarak çıkan sonuçları değerlendirirler. Bu değerlendirme toplantısının ardından oluşturulan raporlar 8 hafta sonra ceza infaz kurumu müdürleri ve personeline sunulur. Denetim sonunda hazırlanan raporlar değiştirilemez, eğer değiştirilirse sebebi mutlaka ispatlanmalıdır, delillendirilmelidir. Raporlar ve verilen tavsiyelere uyulup uyulmadığını denetlemek üzere tekrar gözlem ve inceleme yaparak son durum da raporlaştırılır. Ceza infaz kurumu müdür ve personeline sunulan bilgilerin ardından ceza infaz kurumlarına rapora ve tavsiyelere bağlı olarak 3 ay içerisinde bir eylem planı hazırlayıp denetçilere sunması beklenir. Denetçiler 16 hafta sonrasında denetim sonuçlarını yayınlarlar. Ceza infaz kurumu müdürleri denetimi ve denetim sonrasında hazırlanan raporları önemserler. Çünkü bu rapor sonucuna göre Müdürler görevden alınabilir ya da daha alt bir göreve atanabilir. Kamuoyunu bilgilendirerek sosyal baskı oluştururlar. Raporlar ve sonuçları herkese açık, herkes ulaşabiliyor ve herkes tarafından kullanılabiliyor. Genelde şikâyetler ya da tespitler; personel tarafından şiddete uğrama, cezaevlerinin aşırı kalabalık olması, cinsel taciz, işkence gibi konulardan oluşmaktadır. 32 2-BAĞIMSIZ İZLEME KURULLARI – INDEPENDENT MONITORING BOARD (IMB) *IMB Genel Sekreter Yardımcısı George BARROW, IMB üyesi John ROWE ve Adalet Bakanlığı ile IMB arasındaki ilişiklerin düzenlenmesinden sorumlu John THORNHILL tarafından 27.06.2014 tarihinde, öğleden sonra sunumlar yapılmıştır. Ceza infaz kurumlarını denetlemek üzere normal vatandaşlardan seçilen ve yaptıkları hizmet karşılığında ücret almayan gönüllü olarak denetimlerini gerçekleştirip raporlar halinde bakanlığa kadar sunan kişilerden oluşur. Parlamentonun ortaya koyduğu kurallar doğrultusunda her ceza infaz kurumu her hükümlüye insancıl ve adil muamele yapmak zorundadır, bağımsız izleme kurullarının görevi sadece izlemektir, bu kurulun müdahale etme yetkisi bulunmamaktadır. Yalnız uygun olmayan durumları hem hükümete hem bakanlığa iletmek en önemli görevidir. Kurul tespit ettiği uygun olmayan durumları öncelikle ceza infaz kurumu idarecilerine bildirir, sorun bu merci tarafından çözüme ulaştırılmazsa bakanlığa bildirilir. OPCAT hükümlerine bağlı kalarak bağımsız olarak kendi operasyonlarını kendileri planlayıp çalışmalarını sürdürürler. Oldukça güçlü bir yapıları vardır çünkü tamamen bağımsız bir yapılanmaya sahiptir, hiçbir kişi ve organizasyon tarafından etki altına girmezler. Bu üyeler gerektiği zaman Bakan ile doğrudan bilgi paylaşımında bulunabilirler. Bakan için tarafsız gözlem ve bilgiler değerlidir ve paylaşılması önemlidir. Özellikleri NOMS’tan bağımsızdırlar. NPM (National Prentive Mechanism) den bağımsızdırlar. Özel şirketlerden bağımsızdırlar. Probasyon sisteminden bağımsızdırlar. Müfetişlerden, tüm kamu otoritesi ve kişilerden bağımsızdırlar.( Ancak bazen müfettişlerle bir araya gelerek olaylar üzerine tartışırlar.) Gönüllü çalışan kişilerden oluşur. İngiltere’de 1.500 izleme kurulu üyesi bulunmaktadır. Üyelerine ücret ödenmez. Ama masraflarını talep edebiliyorlar ve sekretarya tarafından ödeme yapılabiliyor. Kurul ulaşım ve diğer lojistik hizmetleri için Adalet Bakanlığı’ndan bir bütçe alır (yıllık 2.3 milyon dolar gibi). 33 Kurullar ile bakanlık arasında aracı (ilişkilerin düzenlenmesinden sorumlu) bir personel vardır. Bütçenin düzenlenmesi ya da para aktarımından da sorumludur. Maaşı devletten alır ama izleme kurullarında çalışır. (Örneğin, John THORNHILL) Her ceza infaz kurumunda izleme kurulu çalışmalarını destekleyecek ve işlerini yapacak bir personel görevlendirilmiş durumdadır. Her ceza infaz kurumunda izleme kurulunun çalışmalarını sürdürebilmeleri için çalışma ofisleri ve personel tahsis edilmiştir. Tüm ceza infaz kurumuna girip hükümlüler ve memurlarla görüşme yapabilirler. Ceza infaz kurumlarına her saat girebilirler, tüm odaların anahtarları ellerindedir. Anahtarlar belirli kurallar dâhilinde kullanılır. Toplam 9 bölgeye ayrılmış olarak hizmetlerini sürdürürler. Her bölgenin bir kurulu ve her kurulun bir temsilcisi vardır. Bu temsilciler o bölgeyi ulusal olarak temsil ederler. Kimlik kartları mevcuttur ve ceza infaz kurumlarına giriş yaparken IBM kimlikleri yakalarında takılı olarak güvenlik araçlarından geçmek zorundadırlar. Denetimleri sırasında riskleri tespit edip tavsiyelerde bulunurlar. Ceza infaz kurumlarının müşahede odaları, eğitim şartları, çalışma alanları, atölyeler, sağlık imkânları ve mutfak gibi kritik noktaları ile ilgili de gözlemlerini yapıp uygun raporları hazırlarlar. Bağımsız izleme kurulları her hafta gözlem yaptıkları için ceza infaz kurum idarelerinde baskı uyandırırlar. Ayrıca bağımsız denetçiler tarafından haftanın farklı farklı günlerinde yapılan teftişler idarelerin hazırlıksız doğal ortamlarında denetlenmesini sağlamaktadır. Bağımsızlığa önem vermektedirler ve logolarında I (Independent) harfi siyahtır. IMB ‘ye Nasıl Üye Seçilir? 2013 yılından önce internetten ilan verilmiyor, var olanların tavsiyesi ile orta sınıftan tek tip insan sınıfından kurullar oluştuğu ifade edilmiştir. 2013’den sonra internetten ilan verilmeye başlanmıştır. Üyeler internetten başvuru yaparak çalışma taleplerini bildiriyorlar, haklarında araştırma yapılarak yeterlilikleri değerlendirilen kişiler bakanlığın onayı ile göreve başlıyorlar. Üye seçiminde, üyenin yaşadığı yer ile ceza infaz kurumu arasında mesafenin 20 milden uzak olmamasına dikkat diliyor. Ani olaylarda kuruma gelmeleri gerekebilir. 34 Üyelerde Aranılan Yeterlilikler: 1. İletişim becerisin iyi olması, 2. Konuşma ve yazabilme yeteneği, 3. Objektif olma ve analitik düşünebilme yeteneği, 4. Grup- ekip çalışmasına yatkınlık, 5. Eşit davranabilme ve çeşitliliği anlama yeterliliğine sahip olma, 6. İçinde iş heyecanı ve kararlı davranabilme yeterliliğine sahip olması aranılan kriterlerdir. Süreç: Başvuruda bulunan kişi sayısı gerekenden fazla olması durumunda kurul tarafından elemeye tabi tutulur. Kurula çağırılan kişilere tüm kurullar gezdirilir (bazen kişiler görev tanımının arkasından çalışmaktan vazgeçebiliyor). Üye adayları ile 2 kişi IMB den 1 kişi bağımsız olan bir grup tarafından iş görüşmesi yapılır. Kurulda bağımsız sınav gözetmenleri de yer alır (bu kişiler dışarıdan bağımsız profesyonel sınav gözetmenleri). Kişinin seçilmesinin ardından sekreterya ya neden bu kişinin seçildiğini ispatları ile birlikte bildirilir. Başarılı olduğu düşünülen kişilerin dosyaları sekreterliğe geliyor ve inceleniyor. Çıkar çatışması var mı? Ceza infaz kurumunda akrabası var mı? Suç geçmişi var mı? Ceza infaz kurumuna ürün sağlayan firmalar ile akrabalığı var mı? gibi konular incelenir. Güvenlik soruşturmasının ardından başarılı olabileceği düşünülen kişilerin dosyaları bakanlığa gönderilir, bakan onayı gerçekleşen kişilerin görevi başlatılır. Genel Bilgiler Seçilen yeni üye 1 yıl boyunca eğitimlere gönderilir ve sürekli gözlemlenir. Üyeler 3 ile 15 yıl arasında hizmet etmek amacı ile görevlendirilirler. Görevlendirme bakanlık onayı ile gerçekleşir. Kurul üyeleri, % 2-3 ünü 30 yaş altı, % 70 ini ise 60 yaş üstü oluşmaktadır. Yaş sınırı yok, meslek tercihi yok. 18 yaş üstü herkes üye olabilir. Çünkü suçluların çoğu genç yaştadırlar ve onları anlayabilecek yaş grubundan üyelere ihtiyaç vardır. 35 Üyelerin ortalama %50 si kadın, %50 si erkekdir. Üyeleri normal gönüllü vatandaşlardır. Her bölgede kurullarda 1 başkan, 1 başkan yardımcısının dâhil olduğu 20 üye görev yapmaktadır. Üyeler erkek, kadın, genç, yaşlı, çok yaşlı, beyaz, zenci vb. toplumun her kesimini temsil edecek niteliktedir. Üyeler görev yaptıkları kurullarda ilk yıllar stajer gibi çalıştırılırlar ve sürekli eğitimlere tabi tutulurlar. Her üye başka ceza infaz kurumunu gözlemleyebilir, yasalara göre ayda bir kez kurumlara gidilerek tek başına ya da ideal olanı 2 üye olarak gözlem yapmaktadırlar. Kurullar her üç yılda bir kendilerini performans değerlendirmesine tabi tutarlar, referans kitabı kriterlerine göre bir değerlendirme yaparak işleyişlerini gözden geçirirler. Hak savunuculuğu gibi bir misyonla çalışan üyeler hükümlülerin kanuni haklarına sahip olup olmadıkları, işkenceye maruz kalıp kalmadıkları ve aileleri ile görüşlerini kanunda belirtildiği gibi yerine getirip getirmedikleri konularında hassas çalışırlar. Üyeler ayrıca mahkûmlardan gelen dilek ve şikâyet mektupları gereği olarak da ceza infaz kurumlarını denetleyebilirler. Ceza infaz kurumu koridorlarında şikâyet kutuları bulunuyor. Hükümlüler talep ya da şikâyet ile ilgili formları bu kutulara atıyorlar. Bu kutunun anahtarı sadece kurul üyelerinde bulunuyor. Ayıca hükümlüler görüşme talebinde bulunabilirler. Kurul hükümlüye geri bildirimde bulunur. En önemli görevlerinden biri de müşahede odalarını incelemek, yükümlü ile konuşmak ve şartları değerlendirmektir. Denetimdeki amaç hükümlü haklarına dikkat ediliyor mu? Her şey kurallara uygun mu? Gerekler yerine getiriliyor mu? Gibi konuları denetlemektir. Genel olarak hükümlü aileleri ve hükümlüler bu kurula güvenmektedirler. Ayrıca “Hapishanelerin Reforme Edilmesi Vakfı” ile de ortak çalışmalar yürütmektedirler. Ülkede Independent Monitoring Board (IMB) ve National Prentive Mechanism (NPM) haricinde denetim yapabilen başka bir kuruluş yoktur. 36 İNGİLTERE CEZA İNFAZ KURUMLARINA İLİŞKİN BAZI AYRINTILAR Her cezaevi kendi kurumuna göre yıllık plan yapmaktadır. Ülke genelinde hapishanelere yıllık 4 milyar poundluk bir bütçe ayrılmaktadır. Kurumlarında bulunan suçlu sayılarına göre ihtiyaçlar (eğitim, iyileştirme) programları belirlenmektedir. Kadın ve çocuk ceza infaz kurumları hariç olmak üzere yetişkin erkek hükümlülerin bulunduğu ceza infaz kurumlarında görevli personeller metal iç içe geçmeli jop taşımakta ve jopu tüm kontrol yöntemleri yetersiz kaldığında son çare olarak kullanmakta, kullanıldığında sebebini raporlar ile kayıt altına almaktadırlar. Üst aramalar ince arama şeklinde yapılmakta, şüphe halinde eğilip arkadan bakma, erkek mahkûmlar için genital organının deri kontrolü ve kadın içinde yine genital organın açılarak kontrol edilmesi şeklinde yapılmakta olup, bu arama şeklini kamuoyu, sivil toplum örgütleri, mahkûm ve personel tarafından normal karşılanmaktadır. İngiltere’de ağır cinsel suç hükümlüleri için yapılmış ayrı cezaevleri mevcuttur. Cinsel suç hükümlülerine ayrı programlar uygulanıyor. Programların uygulanmasında, kurum içinde eğitim almış personelden yararlanılmakta ya da dışarıdan hizmet alımı yoluna gidilmektedir. Cezaevlerinde mahkûmların sevkleri, yemek yapımı, temizlik, dış güvenlik özel sektöre verilmiştir. Yaşanılan aksaklıklarda yüklenici firmalara para cezası uygulanmakta, aksaklık devam ettiğinde kontrat iptal edilmektedir. (Örnek olarak mahkûmun sevk işlemi yapılırken firar verildiğinde ilk olarak para cezası verilmekte ve soruşturma açılmakta, tekrarlandığında kontratın iptali yoluna gidilmektedir.) Her ne kadar çalışma ziyareti heyeti tarafından inceleme olanağı bulunamamış ise de ilgililer tarafından sistemin iyi işlediği belirtilmektedir. Londra’da görev yapan bir İnfaz ve Koruma Memuru yaklaşık yıllık 21.000-26.000 Pound (£), Londra dışında görev yapan memur yıllık 17.500 – 23.000 Pound (£), Cezaevi Yüksek Müdürü (Senior) yıllık 75.000-80.000 Pound (£) maaş almaktadır. Müdürlere proje geliştirme ve liderlik eğitimi verilmektedir. İnfaz ve Koruma Memuru ile Polisin maaşı karşılaştırıldığında, polisin maaşı biraz daha yüksek yaklaşık 36.000 Pound (£) dur. Halk, polislik mesleğini daha çok tercih ediyor, çünkü polisin saygınlığı daha fazladır. Personelin 37 saat çalışma mecburiyeti vardır. İstenirse 4 saat fazla çalışma yapılabiliyor. Emeklilik yaşı 60 olup, gerekli görüldüğünde personele cezaevi içinde ve dışında psikolojik destek verilmektedir. İki adet liderlik eğitimi mevcut olup, bunlar mavi ve kırmızı ile ifade edilmektedir. İstenilen ideal liderlik bu ikisinin karışımıdır. Mavi akılcı ve mantıklı yöneticiyi, kırmızı ise duygusal, insancıl yöneticiyi gösteriyor. İdeal yöneticinin bu ikisinin karışımı yani mor renk olması için çalışılmaktadır.. İngiltere’de halen çoğu yönetici mavi liderlik noktasında kırmızı liderliğe yönlendirmeye çalışılıyor. 37 Göreve yeni başlayan personel; çocuk, kadın ya da yüksek güvenlikli cezaevi farketmeksizin bunlardan birine atanabilmektedir. Dış güvenlik, hükümlü transferi özel şirket tarafından yapılmakta ve Adalet Bakanlığı bunu denetlemektedir. Koğuş eşleştirilmelerinde kişilerin özelliklerine dikkat ediliyor. Suç ayrımı (cinsel suçlular hariç) yapılmıyor. Kişilerin, kendine, çevresine ve başkalarına zarar verme riski değerlendirilerek, kişiler risklerine göre kategorize ediliyor. Cinsel suçlular, rehabilite ve tedavi için ayrı yerlere konulmakta ve cinsel suçların türüne göre sınıflandırmayı ise bir heyet yapmaktadır. Kontrol merkezinde çalışanlar ayrıca istihdam edilmekte ve infaz koruma memurlarının denetiminde çalışmaktadırlar. Ceza infaz kurumları ile ilgili olarak bir “Kriz Yönetim Merkezi” bulunmamaktadır. Ülkede Independent Monitoring Board (IMB) ve National Prentive Mechanism (NPM) haricinde denetim yapabilen başka bir kuruluş yoktur. 38 ÇALIŞMA ZİYARETİ DETAYI: Çalışmanın Adı: Cezaevi Personel Seçimi ve Sivil İzleme Çalışma Ziyareti Katılımcı Listesi: SIRA NO ADI SOYADI GÖREVİ GÖREV YERİ 1 Ali YILDIZ CTE Genel Müdür Yardımcısı Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü 2 Bülent ÖZDEK Elektronik İzleme Şube Müdürü Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü 2 Halis ORHAN Kurum Müdürü İzmir Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü 3 Uğur ERDOĞAN Kurum Müdürü Hatay Açık Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü 4 Mevhibe Nurşah AYDOĞAN Sosyal Çalışmacı Ankara Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü Ziyaretin Tarih ve Zamanı: Çalışma ziyareti, 25-27 Haziran 2014 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalışma Ziyareti Programı: Ziyaret Yeri Ziyaret Tarihi Strand Palace Hotel e Giriş 24/06/2014 Ziyaret Saati Açıklama Türkiye ve İngiltere'deki mevcut durum hakkında bilgilendirme, personel seçimi ve eğitim National Offender Management Service, Clive House, 70 Petyy France, London SW1H 9EX- 25/06/2014 09.0013.30 Rugby'deki Personel Eğitim Koleji 26/06/2014 09.0015.23 Personel Eğitim Kolejini Tanıma ve Uygulamaları Yerinde Görme National Offender Management Service, Clive House, 70 Petyy France, London SW1H 9EX- 27/06/2014 09.5013.30 İzleme kurulları, Sivil İzleme, Bağımsız ve Objektif İzleme BM Stardartları Strand palace Hotel den Çıkış 28/06/2014 08.00 Havaalanına Gidiş Hazırlayan: Bülent ÖZDEK – Elektronik İzleme Şube Müdürü 39 ÇALIŞMA ZİYARETİNDE ELDE EDİLEN KAYNAKLAR: 1. Ulusal Suçlu Yönetim Sistemi (National Offender Management Service NOMS) 2. Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi İçin Gelişimsel Liderlik Modeli – Powerpoint Sunu Çıktısı (Purple) 3. Aramalar Hakkında Bilgi: Üst Arama – Erkekler, Üst Arama – Kadınlar, Manuel Metal Detektörleri, A veya B Düzeyi Üst Arama – Tekerli Sandalye Kullanan Erkek Suçlular, A veya B Düzeyi Üst Arama – Tekerli Sandalye Kullanan Kadın Suçlular, Cezaevine Ziyaretçi Olarak Gelen Bebeklerin Aranması, Temel Arama, Detaylı Arama, Tam Arama – Erkek Mahkûm, Personel veya Ziyaretçi, Tam Arama – Kadın Mahkûm, Tam Arama – Kadın Ziyaretçiler veya Personel 4. Birleşik Krallık Adalet Bakanlığı ve Adil Çözümler – Uluslararası İşbirliği 5. Bağımsız İzleme Kurulları 6. Bağımsız İzleme Kurulları – İşe Alım Süreci 7. Birleşik Krallık Cezaevleri Teftiş Kurulu 8. Bağımsız Tutukluluk Denetimi 9. Bağımsız İzleme Kurulları – Başvuru Formu 10. Bağımsız İzleme Kurulları – Başvuru Rehberi 11. Bağımsız İzleme Kurulları – Yararlı Bilgiler 12. Bağımsız İzleme Kurulları – Demografik Farklılıkları İzleme Formu 13. Bağımsız İzleme Kurulları – Başvuru Formunu Doldurma Rehberi 14. Kişisel Gelişim Planlama Rehberi (A Guide to Personel Development Planning) 15. Liderlik Nitelikleri Çerçevesi – Gelişim Araçları (Leadership Qualities Framework Development Tool Kit) 16. Adil Çözümler (Ulusal Suçlu Yönetimi Servisi Ticari Kolu) – Tanıtım Broşürü (Just Solutions) 17. Sorumluluk Programı – Tanıtım Broşürü (Responsibility) 40