ve Çevre ÇATI BAHÇELERİ - Balat Peyzaj, Tasarım, Uygulama

9
ki
e
d ma
z
ü ş
m ıla
ü
n ap
Y
e
e
r
v
Çe
v
G
ü
MART - NİSAN 2014
S
Meryem ÇAYLAN / Peyzaj Mimarı
on yıllarda nüfus artışının beraberinde çarpık
kentleşme ve betonlaşma hızla artmaktadır.
Sanayileşme ile başlayan doğanın tahribatı,
ardından teknolojinin hızla ilerlemesiyle ormanların yok olması günümüzün en büyük sorunlarından biri haline gelmiştir. Oysaki doğa teknolojiye her
zaman ilham kaynağı olmuştur. Dünyada artık balta
girmemiş ormanlar parmakla sayılı kadar az kalmış,
doğanın yeşilliğini; gökdelenler, fabrikalar almıştır.
Teknoloji insanı her ne kadar geliştirse de yeşilin ve
çiçeğin olmadığı bir dünya siyah ve beyaz bir manzaranın rengi kadardır. Ne bir kuş sesi duyulur, ne de bir
kelebek kanat çırpar.
Günümüzde teknolojiyi de kullanarak çarpık kentleşmenin önüne geçme planlamaları yapılmaktadır.
Türkiye’de yapı mimarları, peyzaj mimarları, mühendisler ve proje yarışmalarının hızla artması görülmektedir. Profesyonel projeler çıkmakta ve bununla
beraber çarpık kentleşme azalmaktadır. Bu uzman
projecilerin emeğiyle birlikte yeni kentleşen yerler
planlı yapılaşmaktadır.
D
İ
K
E
Y
B
A
H
Ç
E
L
E
R
D
ikey bitkilendirme, bildiğimiz bahçenin herhangi bir
duvarda konumlanmış halidir. Bu uygulamada çok değişik
türdeki canlı bitkiler düz duvarda
bir arada uyumla yaşayabilirler.
Dikey bahçe uygulaması yapılacak duvarın konumu ve bölgenin
iklimine göre bitki seçimi yapılır.
Dikey bahçenin uygulanmasıyla alanda doğal yaşam oluşur.
İç ve dış mekanlarda soğuk beton
yada donuk griler görmek yerine
canlı, doğal ve değişken formlar
oluşur. Kısmen havayı temizler,
ısı dengesini sağlar, çağımızın
hastalığı stresi azaltır.
Dikey bahçeler duvarlarda dekoratif açıdan inanılmaz özgün,
canlı ve zengin görüntü sağlar ve
her mevsim ayrı tonlarda yaşanmasını sağlar. Mekanlara canlılık,
güzellik ve değer katarak kaliteyi
artırır.
ÇATI
İ
R
E
L
E
Ç
BAH
Yeşil alanlarımız ve tarım alanlarımız giderek azalarak yeni projelerin uygulama alanları olmaktadır.
Zamanla ekosistemin döngüsünü bozmamak için hem
bireysel hem de toplumsal olarak tedbir alınmalıdır.
Proje uygulama yeri yani arazi seçiminde planlamalar
yapılmalıdır. Geleceğimiz ve gelecekteki nesillerimiz
için yeni projelerde analiz yaparak planlamalar sonucunda uygulamalara geçilmelidir.
Son yıllarda kent yaşamının insanlarda oluşturduğu stresin ve yeşil yoksunluğunun çözümü olarak çatı
bahçeleri, yeşil çatı, yeşil duvar, dikey bitkilendirme gibi
birçok uygulama yaygınlaşmıştır. Çünkü giderek kentleşen metropoller insanları doğadan uzaklaştırdıkça,
doğanın insanlar üzerindeki pozitif etkisinin eksildiğini
görmekteyiz.
Bu uygulamaların ekolojik dengeye katkısının yanısıra estetik açıdan da binalara değer katmaktadır. Dikey bahçeler, çatı ve teras bahçelerinin yaygınlaşmasıyla beraber hava kirliliği azalmaktadır.
Bunların hepsi betonlaşma sonucu günümüzde yeşilden kopamamayı ispatlayan uygulamalardır.
Zeminde ya da çoğunlukla zemin seviyesinin
üzerinde yer alan herhangi bir yapıya ait düz ya da
eğimli çatıda özel malzeme ve teknikler yardımıyla, gerçekleştirilen az ya
da çok bakım gerektiren
birçok işleve sahip açık
yeşil mekan düzenlemelerine çatı bahçesi adı verilir.
Özellikle büyüyen şehirlerde nefes alan mekanlara ihtiyaç artarken,
estetik ve modern tasarımlarla teras ve çatıları
monotonluktan kurtararak renkli ve keyifli bahçelere dönüştürülür.
Çatı bahçelerinin tasarımı yapılırken bölgenin,
güneş, rüzgar, sıcaklık vb.
gibi iklim koşulları, cephe
ve çatı bahçesinin fonksiyonu ve çatı bahçesinin
kullanım yoğunlukları dikkate alınması gerekmektedir.
Yeşil teraslar kentsel
bölgelerde geçirimsiz yüzeylerin artışından kaynaklanan sorunların en
modern çözümüdür. Yüzeyi termal ve mekanik
darbelerden korudukları
ve böylece çatının yaşam
ömrünü arttırdıkları için
çatı bakımı ve kullanım
ömrü sonunda değiştirilme maliyetini azaltır. Gürültü azaltma özellikleri
sayesinde daha sessiz iç
ortamlar sunar.
Yeşil teraslar kimyasal
hava kirleticileri ve fizik-
sel olarak tutulan hava
kaynaklı partikülleri filtre
eder. Yağmur suyunu absorbe eder ve doğal su
döngüsünü geri kazandırır. Binaların gürünüşünü
güzelleştirir ve değerini
artırır. Yeşil teraslar çatıdan gelen suyun akış
hızını ve toplam su miktarını azaltarak su arıtma
altyapısının yükünü hafifletir. Kent ısı adası etkisinin azaltılmasına yardımcı
olur.
Yeşil teraslar kirleticileri uzaklaştırır, duvarlardaki
sıcaklığı azaltarak binanın
tabanına doğru hava akımı oluşturur. Şehir içinde
kuşlar ve omurgasız hayvanlar için yaşam alanı
oluşturur.