Adet sancısı
Transkript
Adet sancısı
Adet sancısı Giriş Kadınların çoğu hayatlarını bir döneminde adet sancısı çeker. Adet sancısının tıp dilindeki adı dismenoredir. Adet kanamasının neden olduğu bu ağrı karnınızın alt kısmında hissedilebilir ancak sırtınıza ve uyluklarınıza da yayılabilir. Adet sancısı çok sık rastlanan bir durumdur. Bazı çalışmalar genç kızların %75’inde ve yetişkin kadınların %20 ila 50'sinde adet dönemlerinde ağrı ve rahatsızlık olduğunu ortaya koymuştur. Kadınların yaklaşık %20’sinde, ağrı günlük aktivitelerine devam etmelerini engelleyecek kadar şiddetlidir. Adet sancısı olgularının çoğu vücudunuzun doğal menstrüasyon sürecinin bir yan etkisi olarak ortaya çıkar. Ancak, bazı olgularda, adet sancısı altta yatan başka bir tıbbi rahatsızlığın sonucunda da ortaya çıkabilir. Adet sancısı genellikle evde tedavi edilebilir. Ancak, sancınız şiddetliyse, GP’nize görünmeniz gerekebilir. Belirtiler Adet sancısının ana belirtisi karnınızın alt kısmında ağrılı kas kramplarıdır. Ağrı zaman zaman şiddetli spazmlar halinde gelir, diğer zamanlarda hafif şiddette ancak daha sürekli olabilir. Adet sancısı zaman zaman belinize ve uyluklarınıza da yayılabilir. Ayrıca yaşadığınız ağrının her adet döneminde değişik olduğunu da fark edebilirsiniz. Karın bölgenizdeki ağrının yanı sıra, baş ağrısı, mide bulantısı, halsizlik, baş dönmesi ve ishal gibi başka belirtiler de yaşayabilirsiniz. Adet sancınız genellikle kanamayla aynı zamanda başlar, ancak bazı kadınlarda adet kanamasının birkaç gün öncesinde de sancılar başlayabilir. Adet sancısı normalde 12 ila 24 saat sürmekle birlikte, daha şiddetli olgularda bu süre birkaç güne çıkabilir. Ağrı kanamanızın en yoğun olduğu dönemde genellikle daha şiddetlidir. Ağrılı adet dönemleri genellikle yaşınız ilerledikçe geçme eğilimindedir. Pek çok kadın çocuk sahibi olduklarında da ağrılarında azalma olduğunu fark eder. Nedenleri Adet sancılarının çoğu vücudun doğal menstrüasyon sürecinin bir yan etkisidir. Adet sancısı rahim (uterus) duvarındaki kaslar kasıldığında meydana gelir. Adet döneminiz sırasında, rahim duvarınız aylık adet döngünüzün bir parçası olarak Page 1 of 3 Period pain | Turkish |Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008 rahim içini kaplayan dokunun parçalanarak atılmasını teşvik etmek için güçlü kasılma hareketleri yapar. Bu süreç vücudunuzun ağrıyı tetikleyen kimyasallar salgılamasına neden olabilir. Adet döneminiz sırasında, vücudunuz prostaglandin olarak bilinen bir başka kimyasal grubu da salgılar. Bu kimyasal rahim kaslarının daha çok kasılmasını sağlayarak ağrıyı artırır. İki tür adet sancısı vardır. Primer dismenore adet döneminin doğal bir yan etkisidir. Sekonder dismenore ise altta yatan başka bir rahatsızlıktan kaynaklanır. Sekonder dismenoreye yol açan rahatsızlıklardan bazıları endometriyöz (normalde rahimin iç kısmındaki dokuyu oluşturan hücrelerin rahmin dışına çıkmaya başlaması), fibroidler (rahim içinde kanserli olmayan tümörler) ve pelvisin inflamatuar hastalığıdır (iç üreme organlarınızı tutan bir enfeksyion). Rahim içi araçlar da (rahmin içine yerleştirilen bir doğum kontrol yöntemi) adet sancısına neden olabilir. Tanı Adet sancısı çeken pek çok kadın bunun evde fark edilecek ve tedavi edilecek kadar hafif olduğunu görecektir. Ancak adet döneminizde şiddetli sancılarınız oluyorsa, GP’nize görünmeniz gerekir. Adet sancılarının çoğu altta yatan bir rahatsızlıktan kaynaklanmamakla birlikte, GP’niz başka rahatsızlıkların tespit edilebilmesi veya tedavisi için fizik muayene yapmayı gerekli görebilir. Adet sancısı tedaviye yanıt vermiyorsa, ya da GP’niz bunun altta yatan başka bir rahatsızlıktan kaynaklandığını düşünüyorsa, bir uzmana – genellikle bir jinekoloğa – sevk edilebilirsiniz. Jinekoloğunuz adet sancınızın nedenini bulmak için bir dizi test ve prosedür uygular. Bu testler kapsamında pelvis ultrasonu (iç üreme organlarınızın görüntüsünü almak üzere ses dalgalarının kullanıldığı bir işlem) veya laparoskopi (karnınızda bir kesi açılarak içeri ince bir mikroskop sokulması) sayılabilir. Ayrıca histereskopiye (ince bir teleskop vajinanızdan rahminize sokulur) de ihtiyacınız olabilir. Tedavi Adet sancısı genellikle evde tedavi edilebilir. Ağrınızı tam olarak dindiremeseniz de, hafiflemesine veya geçmesine yardımcı olacak bazı önlemler mevcuttur. Egzersiz, karın bölgenize ısı uygulamak veya ılık bir banyo yapmak ağrınızı azaltabilir. Masaj ve rahatlama teknikleri de işe yarayabilir. Page 2 of 3 Period pain | Turkish |Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008 Adet sancısı olgularının çoğunda, GP’niz ibuprofen gibi bir non-steroidal ağrı kesici (NSAID) almanızı önerir. NSAID’ler kadınların %70'inde adet sancılarını giderir. NSAID’ler işe yaramıyorsa, size daha güçlü bir ağrı kesici yazılabilir. NSAID’ler astımı olanlarda, mide, böbrek ve karaciğer sorunu olanlarda ya da hamile veya emziren kadınlarda kullanılmaya uygun değildir. 16 yaşından küçük çocuklara aspirin verilmemelidir. Doğum kontrol önlemleri almanız gerekiyorsa, kombine bir doğum kontrol hapı kullanmanız gerekebilir. Bu tür haplar gebeliği engellemenin yanı sıra, adet sancısının da azalmasına yardımcı olurlar. Adet sancınıza altta yatan başka bir rahatsızlık neden oluyorsa, tedaviniz ağrıya neden olan rahatsızlığa bağlı olarak yapılır. Güvenilir çeviri hizmeti NHS Direct telefon ettiğinizde sadece birkaç dakika içinde pek çok dilde size güvenilir çevirmenler sağlayabilir. 3 adımlık kılavuzumuzu takip edin: Adım 1 - NHS Direct’i 0845 4647 numaralı telefondan arayın Adım 2 – Aramanız yanıtlandığında, kullanmak istediğiniz dilin İngilizcesini belirtin. NHS Direct’in size ihtiyaç duyduğunuz bilgi ve tavsiyeyi vermesine yardımcı olacak çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın. Adım 3 - Veya bir arkadaşınızdan ya da yakınınızdan sizin yerinize arama yapmasını rica edebilirsiniz. Neden aradığınızı açıklamak üzere bir çevirmene bağlanana kadar hattan ayrılmayın. Page 3 of 3 Period pain | Turkish |Translated 04/08 © Queen’s Printer and Controller of HMSO 2008