Bildiri PDF

Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
FARKLI TIRMIKLARLA OLU~TURULAN NAMLULARDA KURUMA SURE SiNE ETKiLi
OLABiLECEK BAZI FAKTORLERiN iNCELENMESi UZERiNE BiR ARA~TIRMA
Ismail OZTURK'
Saim BASTABAN2
OZET
.
Bu cahsmada, yonca ve cayir otu hasadmda bicirn sonrasi, farkh tirrmklarla olusturulan
namlulann balyalama nemine ulasma siirelerinin belirlenmis ve namlu formlan ile namlulann kuruma
siireci yonunden tmmklann karsilastmlmasi yapilmis, aynca kuruma siiresince hava srcakhgi ve nisbi
nem degisiminin kuruma seyrine olan etkisi incelenmistir. Denemelerde, yonca ve cayir otu icin bes
farkh tip tirrmkla ii~ farkh nem diizeyinde namlular yapilmisnr. Zamana bagh olarak namludaki nem
degisimini belirlemek amaciyla namlu yapmu sirasmda ve namlu yapildrktan 2, 4, 6, 22, 24, 26 ve 28
saat sonra olmak iizere ikiser saat arahklarla nem olcumleri yapilrmsnr. Aynca kuruma siiresince
hava sicakhgi ve nisbi nem degisimleri de belirlenmistir. Elde edilen sonuclara gore, gerek yonca
gerekse cayir otunda farkh nemlerde olusturulan namlulann kuruma siiresine trrmiklann etkilerinin
olmadrgi ve hava sicakhgi-nisbi nem degerlerinin oleum yapilan saatler icin cok biiyiik degisimler
gostermedigi belirlenmis, bu nedenlerle kuruma egrileri arasmdaki farklann kuruma siiresince
degismezligini korudugu saptanrmstir.
A Research On Investigating Some Factors Affecting On Drying Time
In Windrows Formed By Several Rakes
ABSTRACT
In this study, the drying times of windrows formed by different rakes after cutting grass and
alfalfa were determined: the rakes used to form windrows were compared in terms of windrow form
and windrow drying process: in addition, the effect of weather temperature and relative humidity on
drying process was investigated. Windrows with three different moisture contents were formed by five
different rakes for grass and alfalfa. In order to determine moisture changes in windrow in relation
with time, moisture measurements were done with 2 hour intervals during windrowing and 2, 4, 6, 22,
24 and 28 hours later from windrowing. In addition, the value of weather tempreture and relative
humidity were recorded during drying time. As a result, the type of rake had not any effect on the
drying time of windrow formed at different moisture content levels and the values weather
temperature and relative humidity measured during the measurements had not been varied at a wide
range. For these reasons, the differences between drying curves kept their values during drying time
cmts
Bicilmis bitkinin balyalama nemine kadar tarlada kurumaya birakilmasi, uygun iklim
kosullannda uygulanabilen, en az yatmm gerektiren ve en ucuz yontemdir [1, 2, 3, 4]. Fakat bu
yontemde, bicilmis materyalin tarlada kurumaya birakrlmasi siiresince, sonucta elde olunacak yemin
niceligi ve niteligi acismdan onemli kayiplar soz konusu olmaktadir, Bu nedenle gerek kisa siirede
bitki hiicrelerinin olmelerini saglayarak kayiplan azaltmak gerekse tarlamn bir an once bosaltilarak bir
sonraki iiretime yararh duruma sokulmasmi saglamak amaciyla hizh ve dengeli bir kuruma
hedeflenmelidir.
Bicilmis yesil yem bitkisinin tarladaki kuruma siireci, biiyiik olcude iklim kosullanna bagh
olmasma ragmen bitkinin kuruma davramsi; bicim anmdaki olgunluk doneminden, yaprak/sap
oranmdan, bitkiye kuruma siiresince yapilan mekanik muamelelerden [5, 6, 7, 8, 9,10,11,12,13,14,
15], ve bitki hiicrelerinden suyun uzaklasmasmda onemli bir faktor olan namlu sekli ve
yogunlugundan [3, 4, 9, 16, 17, 18, 19,20,21,22] etkilenmektedir.
I Yrd. DoC;.Dr., Atatiirk Oniversitesi Ziraat Fakiiltesi Tanm Makinalan Bolumu, Erzurum.
Prof. Dr., Atatiirk Oniversitesi Ziraat Fakiiltesi Tanm Makinalan Boliirmi, Erzurum.
2
174
Tanrnsal
Mekanizasyon
20. Ulusal Kongresi
13-15 Eyliil 200 I Sanhurfa
Bicrne sonucu tarla yiizeyine
birakilan materyalin sekli (las sekli) veya tirrmklarla
olusturulan namlu seklinin kurumada onemli oldugu ve tarla yuzeyine yayilrrus namlunun buharlasma
icin daha genis bir yiizey olusturdugundan dolayi daha hizh kurudugu belirtilmektedir [23]. Ancak bu
durumda yagmur, r;:ig ve hava sicakhgmm olumsuz etkisi ve yapraklann saplardan daha cabuk
kuruyup doktilmesi sonucu onemli kayiplann ortaya crktigi vurgulanrmstrr [24].
ilk gelisme donernindeki dort farkh bitki olgunlugunda yapilan bicim tarihlerinin ve
nrrruklarla olusturulan namlu genisliklerinin otun tarla sartlanndaki kuru rna siiresine etkileri
arastmlrrns, arastirma sonuclanna gore olgunlasrms bitki, bicimden sonra genis las halinde tarla
yiizeyine birakildrgmda nem iceriginin %40 neme dusmesi icin tirrruklarla olusturulan dar namluya
gore daha az zamana (yanm giin) ihtiyac duyulrnustur. Fakat genis las, olgunlasrms bitki ve yagmurlu
hava sartlannda kayiplar yoniinden avantajh olmanusnr. Namlu yapmaya ek olarak nrmiklarla
yapilacak havalandirma uygulamalan yagmurla islanrms namlulardaki nemin uzaklastmlmasmda
oldukca yararh olmustur [8].
Yoncada namlu yapma islemlerinin kuruma siiresi ve ot kalitesine etkilerinin belirlenmesi
amaciyla yapilan bir arasnrmada, tarla sartlannda 5 farkh kurutma uygulamasim karsrlastmmslardsr,
Bu uygulamalar; bicimden sonra yoncanm I m genislikteki las halinde isleme tabi tutulmadan
birakrlmasi, lasm %40 nemde ters cevrilmesi, lasin %40 nemde tirrmkla namlu yapirm, lasm 0/040
nemde ters cevrilmesi suretiyle namlu yapmu ve lasm %40 nemde ters cevrilmesi ve daha sonra %25
nemde namlu yapilmasi islemlerini icermektedir. Arastirma sonuclanna gore bir;:ilmi~yoncanm geni~
las halinde tarla yiizeyinde blrakIimasmda kuruma siiresi dar namluya gore daha klsa olmu~tur. Bu
uygulama haricindeki i~lemler arasmda kuruma siiresine etkileri yoniinden fark bulunamaml~tJr [25].
Yoncanm bir;:imden sonra Erzurum ovasl iklim ko~ullannda en uygun balyalama nem oram
olan %20 nem oranma eri~ebilme siiresinin belirlenmesi iizerine yapllan bir ara~tlrmada yoncamn ar;:lk
Itava ko~ullannda kurumasma etkili faktorler olarak, hava slcakhgl, toprak iistii slcakhgl, nisbi nem,
Jrtalama riizgar hlZI, yagl~ miktan, giine~lenme miiddeti ve giine~lenme ~iddeti ahnml~tIr. Bu
lra~tIrmada, bolgede iiriiniin geceleyin absorbe etmi~ oldugu nem miktanmn, kuruma siiresini
etkilemedigi, bu nedenle yoncanm bir;:imden sonra tlrmlkla kan~tlrma, alt iist etme ve namlu haline
getirme i~lemleri uygulandlgmda bir;:imin ertesi giinii yoncanm nem orammn balyalama SlOlfIna
eri~ebildigi belirtilmektedir [26]. Bu konuda yapilan ba~ka bir r;:ah~mada" bir;:ilen materyalin
balyalama nemine ula~mcaya kadar las halinde kalmasl, daha sonra ise namlu yapllarak balyal(lmaya
ba~lanmasmm kuruma ar;:lsmdan ideal olacagl, aynca bu siire zarfmda gerektigi taktirde r;:evirme ve
havalandlrmanm yapllabilecegi belirtilmekte, iki veya daha fazla namlunun bir araya getirilmesi
slrasmda ise kuruma siiresinin uzadlgl ifade edilmektedir [27].
Bir;:me, ~artlandlrma ve namlu yapma ozelliklerine sahip kendi yiiriir bir namlu tIrmlgl ile
ayn ayn bir;:me ve tlrmlklama i~lemleri yapabilen makinalar iir;:farkh tarihte bir;:ilmi~ otta kuruma
siiresi ve otun besin degeri igerigi yoniinden kar~lla~tlfllnll~, tIrmlklama ile balya yaplml arasmda en
az bir giin kalacak ~ekilde bir;:imden 2 veya 4 giin sonra bu makinalarla yapilan namlularda, toplam
kuruma zamam yoniinden bir fark bulunamaml~tlr [I]. Kuruma siiresine mekanik muamelelerden
ziyade hava ~artlanmn daha r;:oketkili oldugu belirtilmektedir [28].
Yapllan bir r;:ah~mada egik tamburlu tlrmlk kullamlml~ ve bu tlrmlk ile 8 kmlh ilerleme
hlzmda yapllan namlulann i~lemden iki giin sonraki nem ir;:erigi, namlu yapllmaml~ materyale gore
%2 daha fazla bulunmu~tur. Aynca geni~ namlular ile dar namlular arasmda kuruma zamam
yoniinden r;:ok az farkm oldugu belirtilmi~tir [29]. Ba~ka bir r;:ah~mada ise namlu yapma i~lemi ir;:in
doner tlrmlklar kullamldlgmda yoncanm tarladaki kurma siiresinin azaldlgl belirtilmektedir [30].
Bu bilgilerin 1~lgI altmda ara~tIrmada; yonca ve r;:aylr otunun tarla ~artlarmda kurutulmasl
amaclyla farkh tlrmlklarla olu~turulan namlulann balyalama nemine ula~ma siirelerinin belirlenmesi
ve de namlu formlan ile namlulann kuruma siireci yoniinden tIrmlklann ka~lla~tmlmasl
amar;:lanml~tIr. Aynca kuruma siiresince hava slcakhgl ve nisbi nem degi~iminin kuruma seyrine olan
etkisi incelenmi~tir.
MATERYAL VE YONTEM
Deneme alam, Erzurum ovasl ir;:erisinde yer alan Atatiirk Oniversitesi Ziraat Fakiiltesi
Ara~tlrma <;:iftligi arazilerinde, 4 numarah sulama kuyusu r;:evresindeki yonca ve r;:aylrotu yeti~tirilen
alanlardan se9ilmi~tir. Ara~tlrmada, bolge itibariyle kullammma rastlanmaml~, <;:ok elemanh doner
tarakh tIrmlk, <;:ok amac;h doner tIrmlk ve Yayh parmakh banth yan tIrmlk gibi kuyruk milinden
hareketli tlrmlklarla birlikte, gekilir tip tIrmlklardan yore 9ift9ileri tarafmdan da yaygm olarak
175
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
kullamlan Yrldiz carkh yan trrrmk ve Atatiirk Universitesi Isletme Miidiirliigii arazilerinde kullamlan
Silindirik yan tirrmk olmak iizere 5 degisik tip turmk materyal olarak kullamlrmsnr.
Denemeler yonca ve cayir otu icin ayn ayn olmak iizere bolunmus parseller diizenlemesinde,
sans bloklanna gore 3 blokta yurutiilmustur [4, 31]. Materyal olarak secilen ot toplama trrmiklan ana,
3 farkh namlu yapma nemi ise alt parsellere dagitrlmak iizere deneme alanlan, 5 x 3 boliinmus
parseller deney tertibine gore 3 blok olarak 45 parsele bolunmustur. Parseller her islern icin genisligi
15 m, uzunlugu 50 m olacak sekilde standart olarak duzenlenmistir,
Denemeler, 1996 yih hasat mevsiminde, yonca icin 2-5 Temmuz, cayir otu icin ise 12-15
Temmuz tarihleri arasmda yapilnus ve denemeler siiresince havamn nisbi nemi ve sicakligi
kaydedilmistir, Yonca ve cayir otunun tamburlu tip doner bicakh bicme makinasiyla biciminden sonra
nrrmklarla, ortalama %40-50 (NI), %30-40 (N2) ve %20-30 (N3) nem seviyelerinde [18, 32, 33, 34]
namlu yaprlnustir, Bes trrrmk da ortalama 7 kmlh cahsma hizmda kullamlrmsnr.
Denemelerin yiiriitiildiigii tarihlerde, deneme alamna bir rasat kuliibesi kurulmus, havanm
nisbi nemi ve sicakhgi deneme siiresince kaydedilmistir, Kayrt imkamnm bulunmadigi diger iklim
verileri ise Erzurum Meteoroloji Bolge Miidiirliigii Rasat istasyonu ve Koyhizmetleri Genel
Miidiirliigii Erzurum Arasnrma Enstitiisii Rasat istasyonundan temin edilmistir.
Yonca ve cayir otunda bicim oncesi ve bicimden hemen sonraki bitki neminin fazla oldugu
periyottta ahnan oneklerden nem miktanmn belirlenmesinde fmnda kurutma yontemi uygulanrmstir
[35]. Bicimden sonra tarlada kurumaya birakilan bitkinin namlu yapilmasma karar verme asamasmda
ve namlu yapildiktan sonra, bitkinin namludaki kuruma siiresince nem olyiimii yapmak amaciyla
% 10- 70 olciim arahgma sahip, analog gostergeli bir nem olcer kullamlnustir. Nem olcumleri namlu
yapildiktan 2, 4, 6, 22, 24, 26 ve 28 saat sonra olmak iizere ikiser saat arahklarla yapilrmstir [36, 37,
38]. Tirrmklarla olusturulan namlulann profil olcumlerinde ise dikdortgen kesitli tahta profilden
yapilrms bir profilograf aleti kullamlrmstir.
BULGULAR VE TARTISMA
Namlu Yap rna Islemlerl Sirasmdakl Bitki Nem Ieerlklerl
Yonca ve cayir otu icin ayn ayn olmak iizere yiiriitiilen denemeler srrasmda tirrmklarla
namlu yapma i~lemleri yiiksek (Nl), orta (N2) ve dii~iik (N3) olmak iizere iiy farkh nem diizeyinde
yapllml~ ve i~lemlerin ba~langlcmda her nem diizeyi iyin belirlenmi~ maksimum, minimum ve
ortalama nem degerleri Sekil I' de verilmi~tir. Aynca her bir tlrmlk i~in iiy farkh nem seviyesini ifade
eden ortalama nem degerleri Duncan testi ile kar~lla~tmlml~tIr.
Sekil I. Yonca ve yaylr otunda farkh tlrmlklarla namlu yaplml slrasmda belirlenen nem iyerikleri.
Sekil I incelendiginde, gerek yonca gerekse yaylr otunda farkh tIrmlklarla yapllan namlular
iyin i~lem oncesi belirlenen nem iyerikleri aym nem seviyeleri arasmda benzerlik gostermektedir.
Yonca iyin yiiksek nem seviyesinde (N 1) namlu yaplmmda ba~langl~ nem iyerigi ortalama %50.08,
orta nem seviyesinde (N2) %38.40, dii~iik nem seviyesinde (N3) ise %24.27 olarak belirlenmi~tir. Bu
degerler yaylr otu iyin maslyla %44.45, %35.48 ve %25.18 olmu~tur.
Farkh tIrmlklarda aym nem seviyeleri iyin belirlenen nem degerlerinin kar~il~tmlmasl
sonucu, yoncada farkh tIrmlklann aym nem seviyeleri arasmda namlu yapma masmdaki b~langl~
nem iyerikleri yoniinden istatistiksel olarak onemli bir fark bulunmaml~tlr. C;aYlr otunda ise sadece
C;ok elemanh doner tarakh tlrmlk (T) ile C;ok amayh doner namlu tlrmlgl (D) arasmda NI ve N2
I
176
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
seviye ortalamalan birbirine gore farkh bulunmus, bu degerler ile diger ortalamalar arasmda ise nem
seviyeleri acismdan istatistiksel olarak onemli farklar olmarmsnr,
Yonea ve cayir otunun farkh tirnuklarla namlu yapmn sirasmda baslangic nem icerigini
belirlemek amaciyla olculen nem degerleri, denemelerin planlanmasi asamasmdaki Nl icin %40-50,
N2 icin %30-40 ve N3 icin %20-30 simrlan icerisinde belirtilen degerlere uygunluk gostermistir.
Denemelerde elde edilen tiim sonuclar bes degisik tip tirrruk ve belirtilen bu iiy nem seviyesine gore
analiz edilmistir,
Namlu Profillerine Iliskin Sonuclar
Bicme makinasmm islem sirasmda arkasmda birakrrus oldugu las'm ve tmruklarla uc farkh
nemde yapilan namlulann protilleri, profilograf aleti ile olyiilmii~, her bir las ve namlu icin uc ayn
noktadan yapilan olcmelerde elde edilen degerlerden yararlamlarak cizilen profiller Sekil 2, Sekil 3,
Sekil 4 ve Sekil 5'de ozet halinde verilmistir.
Gerek yonea gerekse cayir otu denemelerinde, namlu yapma islemleri sirasmda kullamlan
tirrruklann is kaliteleri yoniinden karsrlastrrmalanrn daha belirgin olarak yapabilmek icin bicme
islemi, sadeee tamburlu doner bicakh bicme makinasi ile yapilrmstrr. Sekil 2' den de goriildiigii gibi
bicme makinasi arkasmda dar kesitli ve yogun bir las birakrmsur, Bu profil, bicilen materyalin
tamburlar arasmdan gecerken belirli olcilde srkistmlmasmdan olusmaktadir.
60r-----------------~~~~~~~
5 50
60r-----------------~-~---
---_1.noktaii~iim(j
.....,___
2.noktaii~(im(j
......
, 3.noktaii~iim(j
E 50
o
2> 40
2> 40
~
30
~
'::::J
~
30
20
~
'::::J
20
j
10
lQ
10
>.
>.
__~1~.no~kta~ii~~iim~(j-,
.....,___
2.noktaii~iim(j
,......
3.noktaii~iim(j
...J
0~~~--~~~~~4_~~~~~~
o 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110 120
Las geni~ligi,em
Yonca, Tamburludoner bl98kh bi~me makinasl
Las geni~ligi, em
CaYlr otu, Tamburlu doner bl~akh bi~me makinasl
Sekil 2. Biyme makinasmm yonea ve yaylr otunda olu~turdugu las profilleri
Biyimden sonra yiiksek nemde (Nl) olu~turulan namlu profilleri ($ekil 3) ineelendiginde, bir
gidi~te iki las'l birle~tirmek suretiyle tek namlu haline getirebilen ~ok elemanh doner tarakh ttrmlk
(T) ve ~ok amayh doner tIrmlgm (D) olu~turduklan namlulann daha yogun, diizenli ve dar kesitli
olduklan goriilmektedir. Bu ttrmlklarda namlulann dar kesitli ve namlu ekseni boyunea diizenli ve
homojen olrnasl, tlrmlklarm arkasmda bulunan ve materyalin dagllmasml engelleyen deflektorler
yardlmlyla saglanmaktadlr. Aynea namlulann sadeee iki las'tan olu~malan da digerlerine gore enine
kesit alanlanmn daha kiiyiik olmasma neden olmaktadlr.
Yayh parmakh banth yan ttrmlk (B), YtldlZ yarkh yan tIrmlk (Y) ve Silindirik yan tlrmlk (S)
ile bir gidi~-geli~ sonunda dort las'm tek namluda toplanmasl sonueu daha geni~ yiizeyJi namlular
olu~maktadlr. Aynea bu ttrmlklarla olu~turulan namlularda namlu ekseni boyunea homojenligin
saglanamadlgl gozlenmi~tir. Bu iiy tIrmlk iyerisinde en diizgiin yiizeye sahip ve yogun namlular
Silindirik yan ttrmlkla olu~turulmu~tur.
Orta (N2) ve dii~iik nemde (N3) olu~turulan namlulara ait profiller ineelendiginde (Sekil 4,
Sekil 5), yiiksek neme gore namlu ekseni boyunea diizgiinliigiin ve homojenligin bozuldugu fakat bu
olumsuzlugun T ve D tIrmlklarmda fazla belirgin olmadlgl saptanml~tIr. Aynea dii~iik nemlerde
yaptlan namlulann (Sekil 5) be~ tlrmlk iyin de daha gev~ek ve kabank oldugu gozlenmi~tir. Ozellikle
sap ve yan dallanmalar nedeniyle yonea ile dii~iik nemlerde olu~turulan namlular yaylr otuna gore
daha diizensiz ve kabank oldugu goriilmii~tiir. B, Y ve S tIrmlklannda daha fazla belirgin olan bu
durum, arkasmda namlu diizenleyiei deflektorler bulunan T ve D tIrmlklarmm olu~turdugu namlularda
fark edilmemektedir.
177
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
60r-------------------~"~~1-.00~km~b~·~7.00ru--~
60r---------------------."::::---:1,-.
nokIa-:-:--::~-:-"""""--'
.....
2.ookm
o~CmO
Eo 50
.•...
2. nokIa ~
.........
3.ookm
oloyUnii
"<, 3.nokIa~
!QloW
~ 40
::l2
:2
5! 30
~3O
-"
20
20
5 50
's.
's.
~ 10
~
~ 10
O~~~~~~~~~~~~~~
o
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
~ o~~~~~--~~~~~--~~
o 10 20 30 40 50 60 70
Namlugeni~ligi,em
Yonea,N1, T
80
90
100110120
90
100110120
Namlugeni~liQi,em
C;:SYIr otu, N1, T
6Or-------------------------------,
60r--------------------------------,
5 50
550
~40
::l2
51 30
-"
20
~ 40
:2
5!3O
's.
-"
E
~
~ 10
's. 20
:::I
Namlugen~ligi, em
Yonca, N1, 0
O~~~~~~--~+-~~~~~
o 10 20 30 40 50 60 70 80
Namlugeni~iQi,em
C;:SYIr otu, N1, 0
60,--------------------------------,
60,---------------------------------,
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
~
5 50
550
~ 40
:2
i: -----~~\
~ O+-~--~------~~--~~~'~~~~
o 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlugeni~ligi,em
Yonca, N1, B
Namlugeni~liQi,em
C;:SYIr otu, N1, B
6Or------------------------------,
60,-------------------------------,
5
550
50
's. 20
~ 40
:2
5! 30
-"
20
1; 10
1; 10
~ 40
Sl
-"
30
's.
:::I
~
:::I
o~~~~~~~--~~+-~~~
o 10 20 30 40 50 60 70 80
Namlugen~ligi, em
Yonca, N1, Y
~
90
100110120
10 20 30 40 50 60 70 80
90
100110120
Namlugeni~ligi,em
C;:SYIr otu, N1,Y
60r--------------------------------,
550
550
~ 40
:2
~ 30
's. 20
~ 10
~
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlugen~ligi, em
Yonca, N1, S
__ ~~~4-~~~
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
0~~~~~~
0
Namlugeni~ligi,em
C;:SYlr otu, N1, S
Sekil LYonca ve cayir otunda yiiksek nemde (Nl) olusturulan namlu profilleri (TiCok elemanh doner
tarakh nrmik, DiCok amach doner nrrmk, B:Yayh parmakh banth yan nrmik, YiYildiz carkh
yan tirrmk, S:Silindirik yan nrmik)
178
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eylii12001 Sanhurfa
60r---------------------~"~~1-.00~k~~O~~Um~·~O~
..... 2.ook~
o~itnii
......•.
3.ook~
o~Urnii
~40
32
5l 30
E
50
U
.:.<
'~ 20
::>
E
10
~ o~~~~~~~~~~~~~~
o 10 20 30 40 50 60
70 80 90 100110120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlu geni~liQi, em
Yonca, N2, T
Namlu geri~liQi, em
c;:aYlr otu, N2, T
60,------------------------------,
60.---------------------------------
g 50
g
~ 40
32
5l 30
~ 40
'~ 20
'~ 20
5l
.:.<
.:.<
::>
E
10
30
~ 10
~ o~~~~~~--~~
o
50
__~~~~
~
0~~~~~--~+_4_~~
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
o
Namlu geni~liQi, em
Yonca, N2, 0
~
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlu geni~liQi, em
<;:aYlr otu, N2, D
60.---------------------------------,
60.-------------------------------,
g50
550
~ 40
32
5l 30
.:.<
'~ 20
\
::>
E
10
~
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlu geni~liQi, em
Yonca, N2, B
Namlu geni~ligi, em
c;:aYlr
g50
550
~ 40
32
5l 30
~40
'~ 20
'~ 20
5l
.:.<
.:.<
::>
E
10
30
~ 10
~
10 20 30 40
50
~
60 70 80 90 100110120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlu geni~liQi, em
Yonca, N2, Y
Namlu geni~liQi, em
c;:aYI r otu, N2, Y
60.--------------------------------,
60.----------------------------------,
g
50
550
!!2>
40
~ 40
32
5l 30
32
5l 30
sc
'~ 20
::>
E
,/
.:.<
'~ 20
::>
10 .
E
~
~ o~~~~~~~~--~~~~~
o
otu, N2, B
6Or----------------------------------,
60,-------------------------------
10 20 30 40
50
60 70 80 90 100110120
10
10 20 30 40
Namlu geri~ligi, em
50
60 70 80 90 100110120
Namlu geri~liQi, em
c;:aYlr
Yonca, N2, S
otu, N2, S
Sekil 4. Yonca ve cayir otunda orta nemde (N2) olusturulan namlu profilleri (T'Cok elemanh doner
tarakh tirrmk, DiCok amach doner tirrmk, B:Yayh pannakh banth yan nrrmk, Y:YIIdlZ
carkh yan nrrruk, S:Silindirik yan tirrmk)
179
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
E
60.----------------------''--~1-.00~k~-O~··~~Um~u~
..... 2.rokta 6~(imu
•.......
3.rokta
6~Umu
o 50
2> 40
60r---------------------~"~~1~.~OO~k~~~6~~7Um=U~
..,
"'" 2.ook~
6~Umii
.,......
3.rokta 6~(imii
E
50
O
:l2
5l
.::L.
30
'~ 20
:::J
E
10
~
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlugeni~ligi,em
Namlugeni~ligi,em
Yonca, N3, T
<;aYlr otu,
5 50
5 50
2>
40
!Q> 40
5l
30
:l2
.::L.
",
~
5l
.::L.
I·
I
:::J
E
:l2
\
'~ 20
10
30
."
....
'~ 20
:::J
E
\.
10
~
O~~~~~--~+_~~~~--~
o
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlugeni~ligi,em
Namlugeni~li9i,em
Yonca, N3, D
<;aYlr otu,
5 50
~
?Q> 40
_ .. __ .-"
11 30
32
5l 30
-"
'~ 20
../ .r./
,\
I
:::J
\
10 j
:::J
E
~
O~~~~--~~~~~--~~~~
o 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
10
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlugeni~ligi,em
Namlugeni~ligi,em
<;aYlr olu, N3, B
Yonca, N3, B
60.----------------------------------,
60r----------------------------------,
5 50
!Q> 40
:l2
5l
.::L.
•• ,~
•
c.
550
<> . .........
2>
32
'.
>. 20
__
-:--":--,:--~._"''''''-._
/'
I
'~ 20
:::J
~
40
11 30
30
':::J
E
D
5 50
iQ>
::52 40
E
N3,
60.----------------------------------,
60r----------------------------------,
'~20
N3, T
60.---------------------------------,
60.--------------------------------,
10
-E:::J
10
.
,.,l
'
~ o+-~--r_~--~~--~ __--~~-\~\~
__~
o 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100110120
Namlugeni~ligi,em
Namlugeni~ligi,em
Yonca, N3, Y
<;aYlr otu
N3, Y
60.----------------------------------,
5 50
550
iQ> 40
t::
iQ> 40
<,
:l2
5l
.::L.
30
'<,<..•..
,.,.\:
'~ 20
-,,
:J
\,
E
~ 10
~
0
o
10 20 30 40
50
60 70 80 90 100110120
~
Namlugeni~ligi,em
10
00
10 20 30 40
50
60 70 80 90 100110120
Namlugeni~ligi,em
<;aYlr otu,
Yonca, N3, S
N3, S
Sekil 5. Yonea ve cayir otunda diistik nemde (N3) olusturulan namlu profilleri (TiCok elemanh doner
tarakh tirrmk, DtCok amach doner nrnuk, B:Yayh parmakh banth yan hrmlk, Y:Ylldlz yarkh
yan ttrmtk, S:Silindirik yan ttrmlk)
180
Tanmsal
Mekanizasyon
20. Ulusal Kongresi
13-15 Eyliil 2001 Sanhurfa
Bitkinin Namludaki Kuruma Siirecine iliskin Sonuclar
Yonca ve cayir otunun namlu yapildiktan sonra acik hava kosullannda kurumaya biraktlmasi
siiresince, kuru maya etkili olabilecek turn meteorolojik degerler Tablo I' de verilmistir. Farkh
tmruklarla yiiksek, diistik ve orta nemlerde yapilan namlulann kuruma siireci ve bu surec icerisinde ki
hava srcakhgi ve nisbi nem degisimlerine iliskin grafikler Sekil 6, Sekil 7, Sekil 8, Sekil 9, Sekil 10 ve
Sekil l l'deverilmistir.
~r---~0~20~71~9%~--------~~~----'
32
30
26
26
00
24
.Ji 22
~ 35
~
<i)
~
30
22
24
26
I.........
S.cakhk ...... Nisbi "em I
10
10
28
Namludakuruma surest (saat),h
»>
20
18
16
14
12
10
25
70
65
60
55
50
45
40
35
30
25
20
1S
03,07.1996
12
14
16
08
10
12
14
O!~m saatleri
Yonca, Nl
Yonca. N1
Sekil 6. Yoncada farkh tirrmklarla yiiksek (NI) nemde yapilan namlulann kuruma sureci vebu surey
icerisindeki hava srcakhgi ve nisbi nem degisimi,
. . ,
Namlulann kuruma siirecine iliskin grafikler ve kuruma siiresince deneme 'alanlannda
belirlenen hava stcakhgi ve nisbi nem arasmdaki iliskiyi gosteren grafikler genet olarak
incelendiginde, gerek yonca gerekse cayir otunda farkh nemlerde olusturulan namlularin kuruma
siiresine trrrmklann etkilerinin olmadrgi ve hava sicaklrgi-nisbi nem degerlerinin oleum yapilan saatler
icin cok biiyuk degisimler gostermedigi belirlenmis, bu nedenlerle kuruma egrileri arasmdaki farklann .'..
kuruma siiresince degismczligini korudugu saptanmisnr. Bu sonuc bazi arastirmacrlarm bulduklan ,.
sonuclara gore benzerlik gostermistir [39, 40]. Aynca namlulann acik hava kosullannda kurumaya
brrakilmasi siiresince, kurumaya etkili olabilecek diger meteorolojik degerler (yagl~, rUzgar hlzl,
toprak slcakltgl ve ortalama giine~ I~mlml ~iddeti) aC;:lsmdan i~lemler arasmda sonuc;:lan
etkileyebilecek derecede onemli bir farklthk goriilmemi~tir (Tablo I)
. yarn Id1l!1
- tan'11
"k deger
- Ier.
T a bl 0 I D eneme 1enn
1 ere 1Tl~k'm meteoro 10)1
Tarla denemelerinin yaplldlgl tarih : Temmuz 1996
Meteorolojik Degerler
Yonca del1t,!melerininyaplldlgl
<;:aYlrotu denemelerinin yaplldlgl
giinler
giinler
I
2
4
6
II
12
13
14
15
16
3
5
Ort. slcakhktc)
**
19.8 17.2 21.6 22.4 19.6 19.6 21.8 22.2 23.0 22.4 23.2 20.7
Max. slcakltk (uC) *** 30.0 31.0 28.0 26.0 27.0 25.0 28.4 25.0 25.0 25.5 29.0 28.0
Min. slcakhk (uC) ***
16.0 13.0 12.0 13.5 13.0 14.5 10.4 12.0 12.5 13.5 14.6 15.0
Ort. nisbi nem (%) **
41.3 43.3 45.7 47.7 54.3 57.0 49.3 47.7 47.3 43.7 37.3 49.7
Max.nisbi nem (%) *** 52.0 77.0 87.5 81.5 70.5 85.5 89.2 72.5 69.0 70.0 67.5 85.3
Min. nisbi nem (%) 25.0 20.5 23.0 29.0 20.0 38.0 12.6 22.5 28.0 27.0 10.5 13.1
***
,.'. Ort. top. yagl~ (mIn) ** -.
- .1.0
'
1.4
Ort. riizgar hlzl (m/s) * 0.7
1.2 1.1 LI 0.7
1.5 1.4 1.2 1.2 1.8
Ort. toprak slcakhgl
26.1 26.4 28.1 27.1 26.6 27.1 24.8 27.1 27.5 28.1· 28.5 28.4
. (5 cni) (0C) *
686 719 671 687 476 671 611 668 618 683 671 641
Ort.Giine~ I~mlml
~iddeti (cal/cm2.giin)*
.....
..
.. .. .........
* Koyhlzmetlen Genel Mudurlugu Erzurum Ara~tlrma Enstltusu Rasat Istasyonu venlen.' ....
** Erzurum Meteoroloji 80lge Miidiirliigii Rasat istasyonu verileri
*** Tertn0pigrografile deneme alarilannda bclirlenen veriler
181
I
,"',
"
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil2001 Sanhurfa
Yonca denemeleri sirasmda ortalama %50.1 nemde (N1) yapilan namlu1ar 28 h sonra
ortalama %29.2 nem oranma erismistir, Bu deneme1er sirasmda en hizh kuruma, Yayh parrnakh banth
yan tirrruk (B) i1e yapilan nam1u1arda gorulmus, 0/049.5nemde yapilan bu namlular 28 saatlik kuruma
sonunda %28.1 nem oranma dusmustiir (Sekil e). Cayir otunda yiiksek nem (Nl) denemeleri sirasmda
orta1ama %44.5 nemde yapilan nam1u1ar 28 saatlik kuruma periyodu sonunda ortalama %23.2 nem
oraruna erismis, bu deneme1erde ise Y ildiz carkh yan tirrmk (Y) He %44.5 nemde yapilan namlular
hizh bir kuruma gostererek 28 h sonra %21.8 nem oranma dtismustiir (Sekil 9).
~r-----~~~----------~~~----,
04.07.1996
32
03.07.1996
.0
"*
10
65
80
55
50
45
40
35
30
25
30
2.
35
-,
26
00 24
i: 30
.~ 25
~ 22
~ 20
<J) 18
~ 20
16
.>:
,.
15
I ........
12
10
22
Namluda
24
26
28
SICa""
".
N;sb; nem
1
~~
10
10
12
14
08
16
10
12
14
OI9)msaatien
kuruma suresi (sa8t), h
Yonca, N2
Yonca, N2
Sekil 7. Yoncada farkh tirrmklarla orta (N2) nemde yapilan nam1ulann kuruma siireci ve bu surec
icerisindeki hava sicakhgi ve nisbi nem degisimi.
~
00
..1J1.-
04.01.1996
/
~
,.
10
12
10
22
Namluda
204
26
28
10
70
85
60
55
50
45 ~
05.07.1996
~ 20
u; 1.
1.
~ 15
..l!
32
30
2.
26
24
22
12
,.
40 ~
35
I..........
$lCakhk _"'.
,.
06
10
Nisbi nem
12
,.
25
30~
25
20
15
10
I
OIcom saaderi
kuruma euree! (saal), h
Yonca, N3
Vonea, N3
Sekil 8. Yoncada farkh timuklarla dtisiik (N3) nemde yapilan namlulann kuruma sureci ve bu surec
icerisindeki hava sicakhgi ve nisbi nem degisimi,
~
12.07.1996
32
30
2.
2.
45
-; 40
.?>
.~ 35
00
! 30
'"
-4
~
25
22
Namluda
24
26
24
22
20
1.
1.
,.
so
.:
/
12
10
28
10
12
,.
I <, Stcekhk ......_ Nilbi
1S
kuruma IOresi (sail), h
OIc;;omsullen
N1
Ca)'lrotu,N1
Ca)'lrotu.
70
65
13.07.1996
D.
10
12
nem
,.
55
50
I
'5
.0
35
30
25
20
15
10
Sekil 9. <;aYlr otunda farkh tlrrnlklarla yiiksek (Nl) nemde yapllan namlulann kuruma siireci ve bu
siire9 i~erisindeki hava slcakhgl ve nisbi nem degi~imi.
Yiiksek nem1erde (Nl) yapdan deneme1er sonunda yonca nam1u1anmn ikinci giin sonunda
(28 h soma) bile balya1ama i9in giiven1i nem diizeyi olan %20-25 neme u1a~amadlklan be1ir1enmi~,
9aylr otunda ise yoncaya gore nem dii~ii~iiniin daha hlZh oldugu ve %23.2 nem oramna dii~en
namlu1arda ba1ya1ama i~leminin yapl1abilecegi gorii1mii~tiir.
Orta nemde (N2) yapllan yonca deneme1erinde be~ farkh tlrrnlk1a orta1ama %38.4 nemde
olu~turulan namlular 26 h sonra ortalama %21.2 nem oramna dii~erek balya1ama nemine ula~ml~tlr
(Sekil 7). <;aYlr otunda ortalama %35.5 nemde yapl1an nam1u1ar ise 24 h sonra %23.8,26 h sonra ise
orta1ama % 18.4 nem oramna dii~mii~tiir (Seki1 10).
182
Tanmsal Mekanizasyon
20. Ulusal Kongresi 13-15 Eyliil 200 I Sanhurfa
I .........
Slcakillo. ......
Nishi oem
I
lS
10
22
Namluda
24
26
10
28
12
14
16
Sekil 10. Cayir otunda farkh nrnuklarla orta (N2) nemde yapilan namlulann
surec icerisindeki hava sicakhgt ve nisbi nem degisimi.
,--------;::;::::;:;=:;::;::::::;;::;=::==:;;-1
I"T',0
34
32
30
26
26
51
··,.B', Y··,
..
25
i'
;- 20
0°
'~"
:i1
~ 15
12
14
'"
2'
22
20
18
16
.:
~
I <,
"
26
28
10
12
14
70
65
60
55
50
1507.1996
12
10
24
kuruma siireci ve bu
1407.1996
10
22
10
CN.;:omsaanert
ysysrotu. N2
kuruma surest (5a311. h
t;aYSfotu. N2
30
08
16
08
S.cakhk
10
........ Nishi nem
12
,.
'5 i'
40
35
30 Z
25
20
15
10
~
~
I
OI~m saatleri
C;aYlrotu,N3
Namluda kuruma serest (saat),h
C;a)'lrotu_ N3
Sekil 11. Cayir otunda farkh tirrmklarla dilsiik (N3) nemde yapilan namlulann kuruma siireci ve bu
siirec icerisindeki hava srcakhg, ve nisbi nem degisimi.
Yonca ve cayrr otunda bes tmruk icin de diisilk nemde (N3) yapilan namlular yoncada
%21.4, cayir otunda ise ortalama %21.9 neme diiserek ay111gun balyalama nemine erismislerdir (Sekil
8, Sekil 11). Bu sonuca gore dusuk nemde yapilan namlulann ardmdan balyalamamn
hemen
baslanlmasi da miimkun olabilmektedir.
Gcnelde genis yiizeyli ve daguuk namlu yapan Yayh parmakh banth yan tirrmk (B) ve Yildiz
carkh yan tirnuk (Y) ile yapilan namlulann daha hrzh kurudugu goriilmii:;; aynca biitiin namlulann
geccleyin ortalama % 70-80'e kadar artan nisbi nemden (Tablo I) dolaYI nem absorbe ettikleri tesbit
edihni:;;tir. Olu:;;tumlan namlulann ilk giinkii son nem ol¥iimii ilc ikinci giinkii ilk ol9iimii arasmda
ortalama %2.15'lik nem art I:;;I belirlenmi:;;, gcce boyunca absorbe edilen bu ncm miktan az da olsa
kumma siircsini etkilcl1li:;;tir. Yapilan tiim dencmelerde ¥aYlr otunun yoncaya gore balyalama nemine
daha klsa siiredc ula::;hgl belirlenmi:;;tir [41]. Yoncada yaprak/sap oranmm do gal olarak 9aylr otuna
gore daha fazla oimasl kurumasml yava:;;lattlgl gibi, yonca denemelcrinin yapildlgl tarihlerde ozellikle
geceleyin havadaki nisbi nemin %80'in iizerine 91kmasl (Tablo I) kuruma siircsinin uzamasma neden
olmu:;;tur.
KAYNAKLAR
I. Goss. J. R.. R. A. Kepner. L. G. Jones. 1964. Hay harvesting with self -propelled windrowcr compared with mowing and
raking. Transactions of the ASAE, 7(4): 357 -361.
2. Stetson. L. E., R. L Ogden. S. O. Nelson. 1969. Eneet of radofrcquency e Icetrie ficid on drying and carotene retention of
chopped alfalfa. Transactions of the ASAE, 12(3): 407 -410.
3. Mears. D. R.• W. 1. Roberts. 1970. Methods ofaccelerating foragc drying. Transactions of the ASAE. 13(4): 531 -533.
4. Evcil11. H. 0.. 19X2. Tarlada Kurutl11a Amaclyla Yonca Hasadmda Dcgi~ik Bi,im vc Bi,il11 Sonrasl i~lemlcrin Pcrtormans
irdelemcsi vc Kuruma Olgusunu Kestirimde Optimizasyon. Egc Oniv. Zir. Fak. Yaymlan. No: 413. s 16)(
5. Murdock. J. C. D. I. Barc. 1963. The effcet of conditioning 0 n the rate of drying and loss of nutricnts in hay. Watcr and
quality loss during field drying of hay. A. D. Macdonald and E. A. Clark (cd.). Advcnecs in Agronomy. 41: 407 -437.
6. Demedde. W., 1979. Treatments to incrcasc the drying ratc of cut forage. The effcct of a hay tcdder on the field drying rate.
E Pattey. P. Savoie and P. A. Dubc (cd.). Can. Agric. Eng .. 30( I): 43 -50.
183
Tanmsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi 13-15 EylUl2001 Sanhurfa
7. Jones, L., C. E. Harris, 1980. Plant and swath limits to drying. Water and quality loss during field drying of hay, A. D.
Macdonald and E. A. Clark (ed.), Advences in Agronomy, 41: 407 -437.
8. Savoie, P., E. Pattey, G. Dupuis, 1984. Interactions between grass maturity and swath width during hay drying. Transactions
of the ASAE, 27(6): 1679-1683.
9. Rotz, C. A., Yi. Chen, 1985. Alfal fa drying model for he field environment. Transactions of the ASAE, 28(5): 1686 -1691.
10. Savoie, P., 1988. Hay tedding losses. Can. Agric. Eng., 30: 39 -42.
II. Pattey, E., P. Savoie, P. A. Dube, 1988. The effect of a hay tedder on the field drying rate. Can. Agric. Eng., 30( I): 43 -50.
12. Grisso, R. D., K. Von Bargen, 8. E. Anderson, 1989. Field test of windrow inverter. Effect of swath and windrow
manipulation on alfalfa drying and quality, S. A., Shearer, a.M. Turner, M. Collins and W. O. Peterson (ed.),
Applied Engineering in Agriculture, 8(3): 303 -307.
13. Davis, R. J., C. A. Rotz, D. R. Buckmaster, 1989. Effect of swath manipulation on losses and drying of alfalfa. Effect of
swath and windrow manipulation on alfalfa drying and quality, S. A., Shearer, G.M. Turner, M. Collins and W. O.
Peterson (ed.), Applied Engineering in Agriculture, 8(3): 303 -307.
14. Shearer, S. A., G. M. Turner, M. Collins, W. O. Peterson, 1989. Swath manipulation for faster hay drying. Economics of
swath manipulation during field curing of alfalfa, C. A. Rotz and P. Savoie (ed.), Applied Engineering in
Agriculture, 7(3): 316-323.
15. Savoie, P., S. Beauregard, 1990. Predicting the effects of hay swath manipulation on field drying. Transactions of the
ASAE, 33(6): 1790-1794.
16. Firth, D. R., Y. Leshem, 1976. Water loss from cut herbage in the windrow and from isolated leaves and stems. Water and
quality loss during field drying of hay, A. D. Macdonald and E. A. Clark (ed.), Advences in Agronomy, 41: 407 -437.
17. Wilman, D., I. G. Owen, 1982. Effects of stage of maturity nitrogen application and swath thickness on the field drying of
herbage to the hay stage. J. of Agric. Sci., Cambridge, 99: 577 -586.
18. Rotz, C. A., D. J. Sprott, 1984. Drying rates, losses and fuel requirements for mowing and conditioning alfalfa. Transactions
of the ASAE, 27(3): 715-720.
19. Lamond, W. J., E. A. Smith, P. 1. Bowden, R. Graham, C. A. Glasbey, 1985. The effect of conditioning on hay drying -A
field trial (1983). Dep, Note No: SIN/442, Scot. Inst. Agric. Eng., Penicuik, p 34. (unpubL)
20. Spencer, H. 8., P. J. Bowden, E. A. Smith, R. Graham, C. A. Glasbey, 1985a. The effect of conditioning on slage wilting A field trial (1984). Dep, Note No: SIN/435, Scot. Inst. of Agric. Eng., Pe nicuik, p 58. (unpubL)
21. Spencer, H. 8., P. J. Bowden, E. A. Smith, R. Graham, C. A. Glasbey, 1985b. The effect of conditioning on hay drying - a
field trial (1984). Dep. Note No: SIN/436, Scot. Inst. of Agric. Eng., Penicuik, p 58. (unpubL)
22. Lamond, W. J., H. 8. Spencer, R. Graham, A. 8. Moore, 1989. Effect of thin layer drying rate and swath architecture on the
rate of grass swath drying under controlled conditions. 1. of Agric, Sci., Cambridge, 113: 59 -65.
23. Dinler, T., S. Karaaslan, 1982. Tanmsal Mekanizasyon :5, Hasat Harman Alet ve Makinalan, Zirai Uretim lsletmesi, Ziraat
Teknik Lisesi ve Mekanizasyon Egitim Merkezi Miidiirliigii Yaymlan, Soke Aydin, 18 -41.
24. Kumar, R., J. R. Goss, 8. Sheesley, 1980. Sha tter loss in alfalfa seed harvesting. Transactions of the ASAE, 23(01): 43 -46.
25. Shearer, S. A., G. M. Turner, M. Collins, W. O. Peterson, 1992. Effect of swath and windrow manipulation on alfalfa drying
and quality. Applied Engineering in Agriculture, 8 (3): 303-307.
26. Ulger, P., 1979. Erzurum ovasi iklim kosullannda yoncanm gunes enerjisi ile kurutulma ve bicimden sonra uygun
balyalama nem oramna erisme olanaklan ilzerinde bir arasnrma, Atatiirk Univ, Zir. Fak. Zir. Dergisi, 10(1 -2): 51-63.
27. Raymond, F., G. Shepperson, R. Waltham, 1978. Forage Conservation and Feeding. Farming pres limited, Wharfedale
Road, IPSwich, Suffolk, p 208.
28. Feldman, M., K. W. Lievers, 1978. Effect of harvesting equipment and methods on hay and forage quantity and quality.
Reprinted from the International Grain and Forage Harvesting Con. Proc., Ottowa, Ontario, Canada, 323 -326,333.
29. Dobie, J. 8., J. R. Goss, R. A. Kepner, 1. H. Meyer, L. G. Jones, 1963. Effect of harvesting procedures on hay quality.
Transactions of the ASAE, 6(4): 301-303.
30. Barrington, G. P., H. D. Bruhn, 1970. Effect of mechanical forage -harvesting devices on field curing rates and relative
harvesting losses. Transactions of the ASAE, 13(6): 874 -878
31. Akbulut, 0., 1996. Sozlti gorusme, Atatiirk Univ, Ziraat Fak, Zootekn i Bolilmtl, Erzurum.
32. Hundtoft, E. 8., 1964. Handling hay crops -from standing crop to windrow. Agric. Eng. Extension Bulletin No: 364,
Cornelle Univ. Ithaca, New York, USA, p 30.
33. Specth, H. J. G., 1969. Forage hatvesting and drying special report. Yon cada bicim sonrasi uygulanan mekanizasyon
islemleri ile cesitli depolama kosullanmn unln kayiplanna etkileri iizerinde bir arastirma, S. Bastaban (Der.),
Doktora tezi, Atatiirk Univ. Zir, Fak, Tanmsal Mek, BoL, Erzurum, s 125. (yaymlanmanus}
34. Rotz, C. A., 1993. Performance and cost comparisons of hay harvesting equipment. Cooperative Extension Service,
Michigan State University, Extension Bulletin E -1993, File 18.442, p 4.
35. Anonymous, 1992. Moisture measurement - Forages. ASAE S358.2, Standards 1992, St. Joseph MI ,406.
36. Rotz, C. A., S. M. Abrams, R. J. Davis, 1987. Alfalfa drying, loss and quality as influenced by mechanical and chemical
conditioning. Transactions of the ASAE, 30(3): 630 -635.
37. Garthe, J. W., P. M. Anderson, R. J. Hoover, S. L. Fales, 1988. Field test of a swath I windrow hay inverter. ASAE Paper
No: 88-1549, St. Joseph, MI 49085-9659, USA, p 17.
38. Hall, G. E., 1964. Flail conditioning of alfalfa and its effect on field losses and drying rates. Transactions of the ASAE, 7(4 ):
435-438.
39. Wieneke, F., H. G. Claus, 1964. Der einfluB der heuwerbemaschienen auftrocknung und verluste. Landtechnik, 19(11):
418-428.
40. Glasow, W., 1963. Trocknungserfolg bei verschiedenen Heumachienen, Landtechnik, 18(21): 718 -722.
41. Wieghart, M., J. W. Thomas, M. B. Tesar, C. M. Hansen, 1983. Acceleration of alfalfa drying in the field by chemical
application at cutting. Crop Sci., 23: 225 -229.
184