PowerPoint Template - Laboratuvar Güvenliği

Kaynak: Forum Media Yayıncılık; İş Sağlığı ve güvenliği için Eğitim Seti
™ Kimyasallar; herkesin yaşamının bir
parçasıdır. Dünyada 5–7 milyon
değişik türde kimyasal madde
bulunmaktadır.
™ Kimyasal maddeler madencilik,
kaynakçılık, makine ve fabrika, büro,
ev… vb. her alanda kullanılmaktadır.
™ Birçok alanda kullanılan bu
kimyasalların üreticiden kullanıcıya
taşınması gerekmektedir.
™ Patlayıcılar; darbe, ısı, sürtünme ile yüksek ısı ve
basınç oluşturan maddelerdir.
1.1 Kitle halinde ve birden patlayanlar
Örn: Dinamit (%75 TriNitroGliserin +
%25 Dolgu),TNT (TriNitroToluen), Barut
(Potasyum Nitrat + Karbon + Kükürt)
1.2 Mermi, şarapnel parçası ve benzeri
fırlatabilen, fakat kitle halinde
patlamayanlar.
Örneğin: Fişek, Kapsül
1.3 Patlama şiddeti hafif olup, yangın
başlatma tehlikesi arz eden patlayıcılar.
Örneğin: Havai Fişek
1.4 Önemli bir etki arz etmeyen
patlayıcılar.
Örneğin: Fünye, Maytap, Oyuncak
Kapsül.
1.5 Şiddetli patlayıcı olup kitle halinde
patlayabilenler,
Örneğin: Amonyum Nitrat-Fuel Oil
Karışımı
1.6 Çok şiddetli patlayıcı olup kitle
halinde patlamayanlar.
Bütün gazlar basınç altında depolanır ve taşınır.
Dolayısıyla potansiyel "Fiziksel Patlama" tehlikesi
oluştururlar.
2.1 Yanıcı gazlar; Kapalı hacimde tüm yanıcı
gazlar kimyasal patlama tehlikesi oluşturur.
Hepsinin alt (LEL) ve üst (UEL) patlama sınırları
vardır.
Örneğin: LPG, Hidrojen, Asetilen.
2.2 Yanıcı ve zehirli olmayan basınçlı gazlar;
Sadece fiziksel patlama tehlikesi; Örn: Azot, Argon
Ayrıca yakıcılık (oksitleyicilik) tehlikesi;
Örneğin: Oksijen
2.2 Yanıcı ve zehirli olmayan basınçlı gazlar;
Sadece fiziksel patlama tehlikesi;
Örneğin: Azot, Argon Ayrıca yakıcılık (oksitleyicilik)
tehlikesi;
Örneğin: Oksijen
2.3 Zehirli Gazlar; Boğucu Gazlar; Oksijen’in
dışındaki bütün gazlar boğucu etkileri nedeniyle
zehirli kabul edilir.
Örneğin: Karbondioksit, Tahriş edici gazlar;
Örneğin: Klor, Formik Asit, Toksik gazlar;
Örneğin: Fosgen, Hidrojen Florür
3.1 Alev alabilen sıvılar;
Tutuşma noktası 60.5 oC’den aşağı olan maddeler
Örneğin: Benzin, Benzol, Toluol, Etil Asetat,
Butanon, Gazyağı, Motorin, Butanol,
3.2 Yanıcı Sıvılar; Tutuşma noktası 60.5 - 93 oC
arasında olan maddeler.
Örneğin: Katran, Fuel Oil, Motor Yağları
4.1 Alev alabilen ve kolay tutuşan katı
maddeler;
Örneğin: Kırmızı Fosfor, Magnezyum,
Proksilin plastikleri, Naftalin, Kükürt,
ağaç tozu, kömür tozu, un, selüloit.
4.2 Kendi kendine tutuşabilen
maddeler; bu maddeler açık havada
kaldığında kendi kendine tutuşurlar ve
kuvvetli şekilde yanarlar. Uygun
ambalajlar içinde havasız ortamda
saklanırlar.
Örneğin: Beyaz Fosfor, SodyumPotasyum-Kalsiyum Fosfor bileşikleri,
Alüminyum tozları.
4.3 Su ile reaksiyona girerek yanıcı gaz
çıkartan maddeler; su ile hatta havanın
nemi ile reaksiyona girerek yanıcı ve
patlayıcı olan Hidrojen ve Asetilen
gazlarını açığa çıkarırlar.
Örneğin: Sodyum, Potasyum, Kalsiyum
metalleri, bu metallerin peroksitleri,
Kalsiyum Karpit.
5.1 Oksitleyici (Yakıcı) maddeler; bu
maddeler kendileri yanıcı olmadıkları
halde bünyelerinde yanma için gerekli
olan oksijeni bulundurduklarından
yanabilen maddelerle temas edince
reaksiyon başlatırlar.
Örneğin: Hidrojen Peroksit, Perklorik
Asit, Sodyum-Potasyum Nitratlar, Bu
metallerin peroksitleri, permanganatları,
Kloratlar, Perkloratlar, Kalsiyum
Karbonat, Kromik Asit, Amonyum Nitrat
5.2 Organik Peroksitler; kendiliğinden
parlayarak parçalanma, çok hızlı
yanma, şok veya sürtünme etkisine
duyarlılık. Başka maddelerle hızlı bir
şekilde birleşme ve göze zarar verme
özellikleri gösterirler.
Örneğin: Benzoil Peroksit, Perasetik
Asit, Asetil Peroksit Çözeltisi.
6. Sınıf Tehlikeli Maddeler; Deri ve göz soğurması,
Mide-bağırsak yolu ve Solunum yolu ile
zehirleyebilirler.
6.1 Zehirleyici sıvı ve katı
maddeler;
Anilin, Arsenik, Metil Bromid,
Karbon Tetraklorid, Çinko Fosfit,
Hidrosiyanik Asit, Talyumtozları,
Kurşun bileşikleri, Magnezyum ve
Kalsiyum Kloratlar, Cıva bileşikleri,
Dimetil Sülfat, Baryum Sülfür,
Metil Alkol.
6.2 Mikrop bulaştırıcı maddeler;
Örneğin: Antraks, Tıbbi Atıklar.
7. Radyoaktif maddeler; İyonize ışınlar yayarak atom ve
moleküllerdeki elektronları yerinden koparmak suretiyle ışın
hastalıkları oluştururlar.
Bu sınıfa giren maddeler birim kütle başına
aktiviteleri [spesifik aktivite] 70 kBq/kg
(0.002 mCi/g)' dan büyük olan herhangi bir
radyoizotop (Kobalt [Co-60], İridyum [Ir192], Teknesyum [Tc-99], İyot [I-131],
Sezyum [Cs-137], Amerisyum [Am-241]
gibi) veya bu radyoizotopun bileşikleri veya
bunların başka maddelerle karışımları.
Örneğin: Radyoterapi işleminde kullanılan aktif
gama kaynakları; Kobalt [Co-60], Nükleer
tıp laboratuarlarındaki kaynaklar; Teknesyum
[Tc-99], İyot [I-131], Paratonerlerde bulunan
radyoaktif maddeler; Amerisyum [Am-241].
8. Aşındırıcı sıvılar; Kuvvetli asitler ve
bazlardır.
Demir, alüminyum gibi bazı metalleri
aşındırdıkları gibi canlıları dağlayıcı özellik
gösterirler.
Örneğin: Asitler: Hidroklorik Asit (Tuz ruhu),
Sülfürik asit, Nitrik Asit (Kezzap), Bazlar:
Sodyum Hidroksit (Kostik), Potasyum
Hidroksit, Sodyum Hipoklorit.
9. Diğer tehlikeli maddeler; Yukarıdaki
sınıflandırmanın dışında kalan tehlikeli
maddeler.
Örneğin: Asbest, Malathion (Pestisid), Amyant.