vebikayelde - Edebiyat Fakültesi Dergisi

i
F. ALMANYA
.
ÇOCUK
.
Eı>EBIVA TıNPA
TURKlYE
i
ıYE TüRKLER
.
i
.
Y. Doç; Dr. Nuran ÖZY.
ırurk ltçUeri 'J.Urkiyene F. Almanya aruıoda1961yılında yap,daıı'ildtiu,ı1qrna
~ucu F. Altnıuıya'da bergeçen yıluydan artan tekUdeçabljmayaba.ı.mışJardır.
1973 yılında Almıuıya'ıuo yabaDçıit~ntıe koydulu klS.ılamadansonra ise, Almanya'
daki' 'rurklerde işçi sayısından çok, aU.b4reyleriarasuıda artışlar oImUljv.çocuk sayısında öteki yabancı itçi ç ocuktaıma oranla 'f.'irk ç oculdahnın sa»sı dörtte üçü bulmuştur. Bu~n,:F. Alın8nya'da yqayan Tiiı'kleriıisayısuunaU.ıeriyt. b4rliktebir bUçuk milyona ulqtılı anlqııınaktadırld. bunQJJyvım milyona yakımmn çoqıkoldutu . söylen.
.
'.
bilir}
r.
.
,
\
.
Bu bir buçukmilyon '1\irk'ünmeydana getirdili.toplulutuıı.F. Almanya'da yeni
det~ yargıluınm oIUljma&ına
neden oidUlu Vlt.bununsonucuortaya çıkıuı birikiminber
iki toplumun şpsyal. kü1Wre1,p8ikdojikv.
estetik yönlerine deyan81dll_
gö~eılikten
.
.
inemlZ. .
.f
..
'
,
,
.
Yayın ve edebiyat ,aiaıı-ıdai8ıt.auuikle .1970"" ~_bu
.~vebikayld
..ete. dtqi" radyove TV ya~~v.
yer almaya baJJa~gö~.
Bunun~e-ı~ııj
der OOn ve Günıer Wallrıtff gtbi iD1UAlmar
HeIDdclı BÖII. SI~Lenz,
~
yua F.AImanya' da
Türk tf9i8iıtbJde
~ von
yapıtlaanda buıabUkiz.
~"ıo
Bu yazıda, beltiz uHrbıde .~.
,WlbDaelm.tııma yapılına.uşolıuı "F. AI.
'man Edebiyatında 'İ'tirkçocukları" Jroou dolayısı He tçinde 11lrk işçisinin bir yan
tI-ır olarak' it1eJ)medilf. 'JUrk çocu~m
okuJa.gittiklert. Almanca öpndikleri. ko-:
IlUljtuldan.oynamıdan. kavpettikliriF.
Alman c;ocukedebiyatında 'rurk çocukları.
nınve 'l1irkiye imaiı.wı genelolarak 08811çiaUdili ~ç~eakbr..
_
i
\
'"
'
"
F.Alına.ıya'nın ekotıomikol~tu
bckrkiiliürel yapmuıdada oldukçaetkisiolan
yab8nCl iljc;ilerlıı ~ft_oIarak
bellrtDdili YaPıU.ııı sayılı çok ol..m.tda~ber.
çocuk edetriyaQndadikkati ç~o
bir hayli UıUi1vardlr.YabaDcı bir t,mım içbıde yaşa-
yan 1\irk ltÇi c;ocuk1uınm IoıuDlarıııın iflepdi~ titaplaım ..JI8I. h~ de ldiçüpıaemne\
yeetkblr ~içhI. jillP9üçeartllıHa*r"
'
100
.
Çocuk edebiyatına ilifkin 0Jan bu !dtaıJlm. genel OıUat iki anıba ayırabiliriz: 1.'
anıp, on üç,yqlDa kadar olan çocuklara .sıenenkitaplar; 2.anıp ise on üç yqından yu, kan çocuklara seaienen,kitaplardır.AlInan1arbutür!dtaplar Için ~Gençlik Yayınları".terimini kullanmaktadırtai. Birinci gruptakiki~n
da ayrıca iki böJüme ayırmak mümkün. Şöyie ki: Birinci bölümdekilerreaimH,(Uıuatrasyonkgenel olarak olayın kahramanı- nın adı baş bırakılarak yazJlmaş,adının konmaSıçevinneltebırakılmaş, on-()nbef sayfa-
hk küçükkltaplardır.BUftürkitaplarda,.nelde F. ~manya'.daki,tümyabancıifçi ço- ,
SOlUnl arı, u ıus 'far ı göze ınınem
in ele alın dı it1 için, olayın kahramanının adının konması kita,bı kendi dil ne çevirene bırakılmıştır. örnelin, Irmela Brender'in yazdıIİ "Simonetti mit der rote ~ ~hleife" 1972 yılında mif ı..cbauer tarafından dilimiıe
"Kmnızı Kurdeleli Emine" olarak çevrilmiş ve.unl Gelbh-.r'ın yazdılı "Tina,.winnt"
adlı kitap, yineElit ı...eiıauertara~ndan 1972 yılııuta"AyşeKazanıyor"
adı il,e'lürtÇey-e çevrilmiştir. Bu tür kitaplarda, genelde yabancıların ve çocuklarının F. Almanya'da
karşılqbklaıı-İÇlük1ere
delinnip, bunlar ~~etirildilinde,
kitabın adının "Tina Kaz~nıyor" veya" Ayşe Kazanıyor" olması bir önem taşımaınaktadır. Bu hikayelerin en büyük özellili ise, ç alış tı1dan i,Y-ıİ ve iş türü, ot\!.r~ldarı efıki evler,yecillderi yemek, oyna~klan oyunlar n, AlinaJ:l,çoculd~n,dantam8men
,farklı oiin yabancı işı;i çocuklanlun, girdikleri, bu ,yeni çevredeverdU~letisiv~ın
vesaJlayabildikleri uYUın anıatılmakta
'.
ye sonuca genellikle iyimSer açıcSan bir yaJdaşIJDla gidilmektedir.
'
cukiarının
,
,
,
,
,
,
,.
.
,
(
')
'.'
tkiJl(:~grubu,oIu,j;ı.u:8J\kitap~ 'Ise' biriqç1lerd.kign~ion-on beŞ saytalık olmayıp,
daha geniştir. Daha çok '!ürk çocuklarinınijnpl~da,oI4\l1U bu edebiyaıta i..nellikle iki elilimin egemen olduIU göıülür.Buelilimler "iyimser" ve "kötümser")8kış açıLt~
ndır.2 Şöyle ki: Ailenin başkanı olan baba, zaten öncü olarak Almanya'ya ceImiJtir. t.
ter,memnunolsun" ister olmisın eko~mik n,edenlerleçalışmak zonındadır.~ba dl§ındaki ailenin öteki bireYleri v~i,iienild.çQçu~.
ya bılUndu~
yabancı topluma en.
tegre olup kah~t (bü i)'ipıser bakl§aç1Sl4ır)'YJda entegre OLma~başaramaY"pgeridö.
nerler veya dön~e Özlemi ne yaşar~r. (Kö~r
bakış açısı) Ancak hanti 8IHJın,deolumusaolunsun, ortadaki SOlUnlarqalı Y1I~~ aynlQlmakta, yalnızyazarlann solUnlara
bakış .çıları qejtifmektedir.,Yine bu kitap~ bir batka yönü 4e, o~uYUQUya,ön~ çocukl'arın,1ürldye'den pldiIderiyerlerin tanıtılmasıve 1ürk1eringet.nek ve görenelderine
,miş, ys verUmesidit . ~dikleri Ywler gen~ikieçok ilkel QIaraktanıtılmaktadırki, bum çok ilkel yerlerden seçUmişdırialan biÇimindedesöY1.yebOiriz.'
,
,
,
..
..
.."
,
_.
,
,_
,_,,,
,
..
,."
'
.."
' "
00
..
,
..""..
,',
..
..
'
.'
"
",.
'.
"
-',
.
71'
.,'
'."
Bu kısa genellemeden,sonra~F. Nnıanya'da çocuk ..biyab yoluyla nasıl bir Türkiye ve'rurk' imajı i,lendi.in~ bazı somutörneklerJe dahafyi belirtrdek,üzere,hepsi için
benzer yanlan bulunap üçldtap.ele aIma)'l-VflbUmatdabbçıörnekler -ınmayı uygun
~Idum_' Bu üç kitap. HWirsJnd doehnicbt vonıM::ond";"
Alles tUr~göz"., . v&daha çok
.
.
,
"
.'_,
',"
"
,
belge_ nitelikteki"DeDiz"adlrkitaplardır.
1. WOır
sinddoçh nic~t vOntMond(8ambuıj'.ldDçlk
.
_bul)
~ ıdaP. RuthH.mwın far8tından 197 i)yılında yazı}m..'f8 ikinci 10ıI-.bjr,bas~
da 'l978yıhltda çl1Omştır.Kitabln "Haıııı,urg'd&ki,JQiçijk
İ8tanbul"adı ie 1977 yılında
ZeyyatSelinıollutarafından
çeridsi,.ıın.,tır.K1t:apta .~..
.yiUda.o.tik
~
alır bium~ıadır. Kitabın yazan Ruth Hermann,gazeteci olarak 'rurk işçU.i ve çocuk,Ianile röl'ortajIaryaparkenJdtabm~oI8n
özdemir ailesinitaDır ve buhikayeyi
özdemir ailesil)ibdört çocu~ndan ikideilli.01111Kasım özdemir'inatzmdan ania:bt.
özdemir aU.., kışları kırk dmctşolu.~m..tacak
bir",eri olmadıllndan "Ittden ~nçıJulımıadıllı
yazları.'
kaWıuçu ssc--ı~.> fildıti, kadınlaan
ı~
'
i
,
'
.
,
.__'
.
.
,
.
i
" te8tileri QeIlUlükleDlrlibiyülilrlerkeD,;ert-ı-ıiD
omUZlanndalU,
orada buradaıdpra n.
dolafUIdarı Aı-d*'nulı
bar kÖyün,deadit.Ba. OI.IDif:
yi_
bu yana Almanya'
da Hamburı'da bır tersanedekaynakçı oIaak çalı.-attadır. "indeD memnundur. set
yıldan sonra kanlıDI veçocuklanDI da Alİ1HUIy8'yI;~tIr.
Çoculdaııoku1a batlar.
;"'ABeiçinde Almancayı Dk ötıenmeye batlayan ve .Alınanlarlaiile arasındakiDk
Bitkiyi
,
kUnnayıbqaıan ikinelçocuk Kasım olur.'
.'
.'
'.
"
"
Kasım,ve anesiHamburg'daAtmlftıana "I{iiÇiIktatanbul",diye atladırdıldan,
.
yalnız Tüık itc;'neriDlrlkaltbklan,barakala1'dln~mahaBedeki
bir evde otUrmakta.
dır. Çevresindeve okulund, 'lUrkatıradatJaıt vardır. Kasmı hemen UM adında bır Alman
arkadat bulur. Uve .yesiDele AlmID~Dlilerltttir -ki buarkadatbla, Almanlar
. 'lUrkleri
evlerindeistemez4ye _buı pek~-ınat istemez-o
.
HambUrg'dakiKüçük tstanbul'da oturanltadınıar, geldikleri yerlerdeki gibibaflaonda boneuk işlemen yemem, ,aI-ı giymekted1rler.Bir erkek geçerken yüzleıini örter.
ler. Çotu ~ bet,yaıında evlenipt;olukçQculakaı'1'lQI4tır.'KoealamunMası
olmadan
..
birit yapamazlar..
Geleneklerine
ç
ok
ballı
v.
tu..cu~.
'
,
,
Almanlar biçulıamazlar KüçÜk ıstanbul'a. Bunun içti! birjln iki ,Almangencin
Küçük,.tstaabul', gelmesi .,lı batına blrQlay' olur. Bu iki tBııç pZetecidir. Amaçlan
butadaki '!ürklerin yatantJiaruuyazmaktır, EotOtnt da çekınek isterlei. Tamkederi.
ne ilginçgelen Mehmet'in annesinhı fo~ı
ç.ekerlelken, Mebmetvearlradafıan
"'rurk,kadıDmın reim1niçek.,.iniz,
pzeteye bın-w-ınız, IonıakoeuanıayıpJarlar,
onun omıru De oyD-ımt oluJ!8Uftuz"3diyekaı1ı4Wurlar; G8ıeteciler resmtbumayacak.
lanna söz verirler, giderler. Fakat birkaç ;ın sonraki gazetede resim, üstelik de altında
"Bir 'lürkOUztIi" y.ıaııe
~aıncaiımçUkfstabbul'da
olay patlak verir. Nt"tekim
kadımrıkocasl, etrafındakilerinln alaylanna dayanaınaY1PKiiç~ı-ıbul'u'terk
etmek,
zorunda kalır: Bu olay, TUrk"çUe'rfnin..ftelderineneded~
baIh oldWdaı2m;ölteren
birmotifolarakkuQamlmiftn'.
'
"
Kasım'ID babasının çaIı'tıtl telS8l1eden ayrılarak..batka bir fabrikada it buhı_ı
UZerine,ötdemiranesi KUçi1tWanbıil'dafd lıiiçfidik blfaka ev
deD aytdıp fizel bil
eve taşınırlar. KoıIi..ıllna çok'lyi ~da8.art çOk tyiUılltırlat.
'
"
, batka AlınanJaOD
Yazar burada tiJm.1iyim8erlilt1e,&-ır'lerin
)'8IiIfif &ab
..tıöyı..
~ritepld9D'
".ı. a1mtnay1n,
. sine ÖDyaraı Ile davnanmaJaftmbiz de'IatetDIy-Z"'" ,dtye de konu lUr; Y-ıbelJı:i de
ı.ı..kitde AlmanokuyUculira bir u)ıdrdtelllinde ieltenmek de f
ktlNftr.
'l1Jrk.ldr8ctlannakaqı
özdemiraieıiniD çocuklanokul1Ua"gitmektectirler. Kısırit' Alrnan~ı öylelyi.
kaQıtlNnak için
leşmltUr ki, Köln'denaıııflannageleD bır ~na
11irk.oIdu
defterdeki.adıQıg(istennekz~da.kaknı,tu.
Artık öıdeınir aDesi ~ım için; içinde
ı.ılundukJarıy.bana-toplu
~.nt8greol1M80~- k.ı...ımttu. ,
Ne varilii,'1tirkiRUtrininçotwWlııyiı.. de KiiCÜk'
!
ya .kentin eski harap evleri~
darlar.
ımıtsuzluk, uıııu6ıuzıu,k
ve....
Bu kitapta, Küçük İstanbul'a eelen iki pzeteciniD ap_
. lulUna uyUıDltıe1ili1\dekabut edtbil-ımuz
i .cibnieiert
cejbn: "y~_
d6feıunitJd19Ukodalai'.Bu
bMt
naz.
:AIııı-ı
toplu.
din 189emey~
çoeuk; ı-tbiailtler
107
\
otunualtta. Hiç hal:Hırvermeden
"~,beJda.ki)m-ı
.gibikartılaod1k.
Biz.hepimiz yabancıişçilerit veoralallDÇOmIkf.gıy1a4lbar.1a IlgJIeıı-kıorundeylZ."s
.
2. AIIes tUr Kaıqöı
,
.f..
(~qKa.d)
.
.
Alles tUr Karagijz1976 yılında yayımlangtıt..KiIia~aı,..,n-,QnHey.t,11i..
kiye'de birkaç yılkalmış bir yazardır. Metnin epik'örgiirü1BiAnkara'dasaıaçlık yapmak.
ta obtnHamiş 'in AİmanYl~ya:&'cie#k. ~ıJeJd
küçük ~ ~.ntt& (QDÜn~1 verilmiyor) çatı,maya b..ıaı-ı ve.ı,ha soı--kartaıiht .Bişmfı
da yeD:H1!I.~si
il. doLan gelişmelerohışturur. Yapttan ~ı
Bitam'dır. AnQeSininzor kOllUUaıaltllıda
bit kartoııfabri~ıada çalı,maaınm yanısıra,»""
da o_la litmeye ba,Iar.Ne var ki
annesinin ve özellikle Bişam'in F. AllD8I1fa'dawlılaştı)d.an iÜçliklerkaqıııııda duy.
duklanmu ts.uzluk,umutsuzluk, geçmişe özlem, anne ve olUlun yeniden ülkelerine geri
dönmelerineneden ohır.
.
Bişam çenesinde yalnızdır. Hattagittilt okulda .,Mmançocuklan ik kez bir 'lUrk
çocıılU. Dekarşılaşmaktadırlar.Bitam karuaçlan, kara gijzleri,üstünde&mea81D1D
hedi.
ye ettili, mşecek gibi'duranbd ceketi ile tam bir yabancıdır. Bir Kümmeltürke. Bif&m
*
k_ndi" ile Kümmeltürke diye alayeden Alınan
.~
oouldan Be bir türlü anıa.amamaktadır.
Kendistneyakİaşmak isteyen çoculdaııbile, içindeyenemedili'prip birqallbk duygu"
!il le anlaYaMaz, gittikçe izole olur. Bu nedeıı-eBlpm hUzuraızhık içhıde.tıvranmakta,
yurdunu ve geçmişrnlher Zaman büyük,birözlemle hatırlamaktadır. Helededesiniri an-
.
lattılıKaraphikiyeleri...'Rirkiye'deld yIŞa1ttısı,şimdim.~miçin.kaybolınu,bircennet gibidir. Tıpkı babasınınAI~an~a'yi birZam~bÖylecötmeai
i.
-
.
gibı.
i
'Biıam bir .~. .yOık.eoaitnqaıc.par 'fiyatı,*bunafiiini
göıür, sa..a_z "ımit
,zanneder, fakat giri,içinbet mı-rIQ.y~~. ç.,r..1i~ içinde hiç kimsemaıınıtta bulun~
m_Iı bir ~.
arkadaşı TbQ~'ln ~.-ab8tmarkçalar,Dıuum
ımlqıIcNuıda
sınıfta hırsız olarak akla ilk gelen; 'lUrk olur. Bipm parayı..çılaiııpverir.,\~
içiJı.
de her ..yi Karap için:yaptıRımsöyler, amaonu biç kimseanlayamaz.
. YazaftD~,
belki .d,eııişam'--ı
ıı..e..~k.ve
özlem..Y
göz ve hırsıiıik. oIayı,,1 birleşuı-k, oIgIyuoQ.tlb,pıet_met .y__na
Be.ıu.a-ıienınektir.
Bir müd~ s(wi e~ sabiplt~niD iki.~~markı Ifaybolur.~ ~""hı~
damgası yemeye ~
Bu p-ıayı '<laB~ln
ç~lJ1U II\Ö~BöyleceanPe
ve ba-ıda
ç~anllJn okuıdaki.bı1'lhlıkdayınlQp.,oı.rlaı.
yı Bipm~t...
.nite-
kimparadaba.ıohra.bulunuı;..F-ı bir ..Bi...~IDadlf~.~
.0laşıti1ede.dalı
taşıransondamlaolur.GerekBlşam'IDannesive gerekBiıını mutlululu,huzurugeç de
i
,olsa yeniden ~ etınekiçı..ıülkelerine;~~.kaıJt,ı
verirlerye ~n-ıeı.
Yazar bu kitapta; Bitam'ın~rıuı
ve'baı-tnmHka-.lamıl'blraray.
'geldiklerinde sü~Idi .olarak Ahnanya!da ikI.Rei.nıt 1DS11iıjibi' töftihiikltnni,ltçU-ın
köle gibi
kullanimidannı, en pis işyeilerindeve;erıköW..rtl8ıdac;,..tıtıldtldannı,
-çoeuklmn ise
Almanca bilmediklerinden IfIldandıldmnı,
ilerde hiçbir. şeyö(trenemeyeceIderinden
yalnızca yardımcı. -ı.~i .olaıak..tut1acaldarliçio'aş.tıtaııaeıddanlit
konuştakllnnı belinmelde,'lUrkişçilefi~ ve~()CQıdarı:" yam.birtututntakltlbU,tır~. .
3.Deııiz..
i
.
Karin,*rdintarafıadan 1973 yılaa..,..
kuı
Y"'"
1<6
bfr'J.'üık Iuzt.ı. doIaJ~.e,rHnı
..i
"DeniZ~'1dlı
.Isi
-ıktID-
do-
ı~
mflar De beZenm"kitabuı mataı-Imda
yazar.htkaYeiÜ~..,'tenıaaıbakkındatunlan
yazmaktadir:"".menhenlh ı.e.rites'11h'kÇ~"-şn1 ~ımatta, anCakçok azıımz 1urkiye baldonda.bt.r,.,l,~ bilmekte. Bu Id~ta DeiıiZ.bi.YÖr,~.ve
tadtr.Birltkte~qyı ve .~. şebirtstan~
ıeıetfrti:
·
. .
.
'_
..~..
,
,.
,.'
.d_
.,
.,.".
. -
','
o,'
'c ','
'
~. ..c
."
,.
;
.
okUlunutanıtmak'
~
TUrkiye'nin colnft konumuve nQfus\ı'JıakluDclaharita ~rlndebU;ı'rlebaf1ayaJi
kitapta'ansiklopedik bilgiler, fotolmfiar ile btilikte faı--bul'uô d&rtayrı semtinde, dört
.
ayrı ane yapısı ete ahnerak v.ırilmekted)r.
~.
':','
:"
,-'
:'-
.
i
Kitaba adinı veıenDeniz, ölretmen olan anne-babası ve MŞ yaşındaki kareteşi ile
birlikte Beykoz'da yaşamaktadır. Beykoz, dilersemtier ve bu semtlerde Qturanlai anla.
tllırken sık sık geçmişe, tarihe' de dö~ülür. ömetin. Osın8nlı devrimde kadınlann peçe
ile dolaştıklan,. daha sonra Modern 'lUrkiye 'ninJwrucu~ . olan Aı.türk
ve refdrmlan an.
. .
.'
latılır.'
Bu yapıtı diler iki yapıttan ayıran en büyük özellik, kahramanlarının'lUrkiye'de
yaşıyor olması, olayların 'lUrkiye'de geçmesi ve okuyucunıın.duygularındançok, akla .
yÖnelik olmasıdır. İslam dininin, '!Urk adet ve gelenekierinin, tstanbul'un' bir yanda ca. .
mUeri, sarayiarı, modem yapılan, öte y.andafakir semtleri :vegecek~dulanne birlikte
sunuldulu yapıtta 'IUrkiye,.cotrafikonumu, tarihi geçmişi ve sosyal yapısı, TUrkierise
kısa öz 'bUgelerleAlman'lam tanıtılırken, yazann vurgulamakistedili bir dil« ve belİd
de en önemli nokta, Almanya' daİd'!Urk çocuklarının kendTlerindenne denli farklı bir ül.
fe ve ne denli failtIı maddi g!rçekIiktengeldikIerini göstermektedir.
Karin Nordinyapıtı ile '!Urk işç~çocukIannın geldili yerleri,onlann a,hşkanlıkIan.
m anlatırken, kitabını Alman çocUkIanna; ORlann'anne vebaba1arına,şöyl~'se.enerek
bitirir: ."Deniz'ive diler çocukları tanıdll1.Yqantiian gibi, 'lUrkiye de oldukçafarlddıklar gösteren bir ülke.,Artık sende oDlaıaattbirŞflYlerbiliyomulL Artık sUlıfıııdaid'lUl't
8l'kadaşlaıuıl mutlakadahaiyi tanıyaealtlln." Y-ım" skleıi;~n
~oeukIaııaı,A1-
maıı1aQ,
ülkelerinde
bulunan1urkçocuklaıUre
,
.
rakdel'erlendi~bilil'.
.
ı.,.
Wl'''
.
btrç8l11oıa~
'
Gerek öraek olarak göstermeye çak,tıkllll.'lJDlD,
elde edebilditim öteki b4-'
ii ,kitaplannineeleıımesindenşöyle bir soauea ~rIb8k rnümkündik.:
(JiIÜlllÜl F. Alınan çocuk edebiya..,
...ı. olarak hor göıülen, içinde bulundutu topluma en..,
olamayan, styah 18Çh.~
&hlii:,ko~ tenU olarak resimlenenbir
11iık Işçi,çocutu "jıyer
.almaktadll'.KItaPIardikLimaJarda bu çocukiann çotu 'IUrldye'deki kent yaf8mln1 bile göımeden, elektıili, suyu, yolu oIma~'köylerindetı kalkıp
AlmaDya'ya gelmitler, dOIN düıCistdilltrini.daLHötıeneıneden Alman çocukİan Debir.
likte okula gitmek zonında kalmışlar, para biriktiımek utruna gece' -İDdÜZ en pis ve kö.
.
tü işlerde çalıf811anne ve babalan ne birlikte harap evlerde otw:muşiat, bulwıduk1an ya.
bancı ülkededevamlı ikinci sınıf Insan sayılmışlar,kfndi gelenek ve görenekieri ile Al.
man yaşıtianndan ta~en
ayrı ka1mışlardır.Bütün bunlara ratmen, gerçek hayatla
edebiyat sanatındaki gerçeklik arasındacanlı ~r bal kuıuİctutunda 'u noktayı vurgulamak zorunlu oluyor; 1\irkçocukları Alman'lara keDdilerini~dea~ı hakiarasahip insan
olduklarım anI.tma mücadelesinepmılşler. Aloıaıı yazarlannm kollUya eliimeİerini ve
edebiyat alanmda da olsa Alman yazaıJalınm ~endileri ve. .orunlanile ngileıımeleriÔi
saJlamışlardır. Bu, 70'U yıllannlztenitnleJtdir. Y.ni 'YıUardayeni ..rçelderi anlatacak,
yeDi biçim ve içerildi öıellikleı
yat.: vardır.
taşıyacak. yeDi jMmıp8ktifler .getirecek üıi1D1en de Ihti..
;
.
,
,
Eıı-tıe
ki,bul~nuüıUnleı_~ııı.kl,
,,,tJdi~
5Oıu~~üst
düzeyde
kavnınak zoıun4adlr. Çünkü yeni .~,do.Jlu_
iıı-ı..aıın m.rbamet &ıYgulaıma
_enm.lde. ij.stesl.nden"~eç_k,
kıt-, kii~4ellı4tJ:~ bUyti)t~oyutlara ulaŞmıştır.
Yalft~; bu ııeıJ4me de edebiyat~ndAkibiı1a~unJt"ı8r be.ha katIJmadaıı.dtterlendiriıemez.ömell Alm.n tamuoyunuftı-ıek'daVr8ıutı, ekoftodk ve sOsyal
melerve
bu..ara.da'Dirle'lerIn.Almanya'aki ._ıuiuf!4nnına1!aeatıtam, yeni iııtellkte.bir çocuk
.
,
edlbiyatı Qluşm..ııiı~irley8etkUr.
..
,
,
)
"
"Pis Yaı>ancı" Bkz. DUDEN DaS grosıe Wörterbuch der <kutaehen ~prache. Mannheim ~WienZü1ich 1978,
Bd. 4, ...1600
\
'
-
1-
/ws: i~iam Eırillihnıng in die jiingste Wdt~iııion,
band Ilir Bayem, Minehen 1981.'
2-
Baudach,~atharina:
Mehmetspielt
nun c:Ue kelle
von Walt~r Schmidt Evangeliıcher Pı'~leVerr,
des'Schattens.
taUaehs.'320.
.'
\
3- Hermann,kuth:Wir'sind-dodınic:bt
vomM<ınd,s.46.
)
4' a.ıie.,.. 88
5- a.g.e., s. ~5
in: Zeitschrift
' tür Kulturau.
,
BIBLIYOOa..oYA
,Katharina Baudach:Metimet Ipielt nur die R.oüe <lel Sc;hattent. in: Zlrit.scbrift lir Kulturaustauscb.
,
StuttprU981
.'
"
Ruth HeflJl8Dm Wir sind dC)Cb~VOIfI
~H~buJ.'l.).978/2
lise van Heyıt: Al1esfiir Kara&ö;ı:.Stuttprt 1976
Karin Nomin: Oeniı:kavensbuı:g 1973.
'
i
.
110